Book Title: Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
मर्मप्रकाशिका टीका श्रुतस्कंध २ उ. ७ सू० ६६ पिण्डेषणाध्ययननिरूपणम्
१७५
प्रतिज्ञया साधवे भिक्षां दातु मित्यर्थः 'उक्किज्जिय' उत्कुब्ज्य - ईषत्कुब्जो भूत्वा ऊर्ध्वकायमुन्नम्य ततो नम्रीभूयेत्यर्थः 'अवउज्जिय' अवकुब्ज्य - अतिशयेन कुब्जोभूत्वा अधोऽवनम्येत्यर्थः ' ओहरि' अवहृत्य - तिरचीनो भूत्वा 'आहट्टु' आहृत्य - आहारं गृहीत्वेत्यर्थः 'दलइज्जा' दधात् तर्हि 'तह पगारं तथाप्रकारम् - कुशूलादितो निष्काश्य दीयमानम् ' अस वा पाणं वा खाइमं वा साइमं वा' अशनं वा पाने वा खादिमं वा स्वादिमं वा चतुर्विधमाहारजातम् 'लाभे संते' लाभे सति 'णो पडिगाहिज्जा' नो प्रतिगृह्णीयात् - सचित्त जीवहिंसादिदोषयुक्तत्वात् आधाकर्मादिदोषयुक्तत्वाच्च संयमात्मादातु विराधनासंभवात् तस्मात् कुशलादितो नम्रीभूय निष्काशितम् अशनादिकं चतुर्विधमाहार जातम् भावभिक्षुर्भावभिक्षुक्या वा संयमात्मदातृविराधनाभयाद् न ग्रहीतव्यमितिभावः ॥ सू० ६६ ॥
से 'उक्कुज्जिय' कुछ टेढा होकर या अपने शरीर को नीचाकर-झुककर या 'अयउज्जिय' अत्यन्त कुब्ज होकर नीचे झुक कर या 'ओहरिय' टेढा होकर अशनादि आहार 'आह' लाकर 'दलइज्जा' देता है ऐसा देखले या जान ले तो 'तहपगारं असणं वा पाणं वा खाइमं वा साइमं वा' उस प्रकार का कुशूलादि से निकाल कर दीयमान अशनादि चतुर्विध आहार जात को 'मालोहडति णच्चा' मालो पहृत जानकर लाभेसंते' मिलने पर भी भावसाधु और भावसाध्वी 'णो पडिगाहिज्जा' नहीं ग्रहण करे क्योंकि उत्तरीति से सचित जीवहिंसादि दोषों से दूषित और आधाकर्मादि दोषों से दूषित होने के कारण साधु और साध्वी को संयम - आत्मा तथा दाता की विराधना हो सकती है इसलिये कुशूल-कोठी और आढक वगैरह से उक्त प्रकार से अत्यन्त झुक कर निकाला हुआ अशनादि चतुर्विध आहारजात को संयम आत्म- दातृ विराधना के भय से भाव साधु और भव साध्वी को नहीं ग्रहण करना चाहिये, पूर्वोक्तरीति से इस तरह से श्रावक के द्वारा दिया जाता हुआ भी अशनादि चतुर्विध आहार जात साधु और साध्वी के ग्रहण करने योग्य नहीं समझा जाता है ॥६६॥
'आहद्रटुदलइज्जा' अशनाहि आहार सावीने साये मेवु' लेने 'तहप्पगार" तेवी रीते मापेस 'असणं वा पाणं वा खाइमं वा साइमं वा' अशन, पान, जाहिल मने स्वाहिम मे रीते चतुविध अहार लतने 'मालोहडंतिणच्चा' भादाहृत लगीने 'लाभे स' ते ' णो पडिगाहिज्जा ' પ્રાપ્ત થાય તા પણ ભાવ સાધુ કે ભાવ સાધ્વીએ ગ્રહણ કરવું નહી. કેમ કે આ રીતે સચિત્ત જીવ હિંસાદિ દાષાથી દૂષિત અને આધાકદિ દ્વેષથી દૂષિત હાવાથી સાધુ અને સાધ્વીને સયમ આત્મ તથા દાતાની વિરાધના થાય છે. તેથી કાઠી અને આઢક વિગેરે માંથી પુર્વોક્ત પ્રકારે અત્યંત વાંકાળીને કહાડમાં આવેલ અશનાદિ ચતુર્વિધ આહાર જાતને સંયમ–આત્મ-દાતાની વિરાધના થવાના ભયથી ભાવ સાધુ અને ભાવ સાધ્વીએ લેવા નોઈએ પૂર્વોક્ત રીતે આવા પ્રકારથી શ્રાવક દ્વારા આપવામાં આવતે અશનાર્દિ ચતુર્વિધ આહાર જાત સાધુ અને સાધ્વીને ગ્રહણ કરવા ચૈન્ય મનાતુ નથી. ॥ સૂ. ૬૬ ॥
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૪