Book Title: Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
मर्मप्रकाशिका टीका श्रुतस्कंध २ गा० २-३ अ. १६ विमुक्ताध्ययनम् ११६९ कुञ्जरम्-प्रतिपक्षिदिग्गज प्रहरन्ति, एतेन मनुष्यादि भवानामनित्यत्वादि भावनामावितम् अनन्तजीवसंरक्षणतत्परम् अनुपमसंयमशीलं जिनागमानुपार शुद्धाहारगवेषणातत्पर भावभिक्षुम् दृष्ट्वा स्वभावदुष्टाः कतिपये अनार्यमनुष्या असभ्या श्लोलव वनद्वारा लगुडलोष्ठपापाणखण्डप्रहारैश्च संग्रामभूमिगतं प्रतिपक्षदिग्गजं यथा तीक्ष्णवाणैः वीरयोद्धा प्रहरन्ति तथैव प्रहरन्ति किन्तु सर्वपरीषहसहिष्णुः भावसाधुः पर्वत इव तत्प्रहारैरविचलितः सन् संयमपालनतत्पर एव तिष्ठति नतु किश्चिदपि अनार्यदुष्ट जनोतोपद्रवैः कथमपि विचलितो भवति इत्यग्रेणान्वयः अवगन्तव्यः ॥२॥ मूलम्-तहप्पगारेहिं जणेहिं हीलिए, ससदफासाफरुसा उईरिया ।
तितिक्खए नाणि मदुटुचेयसा, गिरिव्य वाएण न संश्वेयए ॥३॥ छाया-तथाप्रकारैः जनैः हीलितः, सशब्दस्पर्शीः परुषैः उदीरितः।।
तितिक्षते ज्ञानी अदुष्टचेतसा गिरिरिव बातेन न संप्रवेपते ॥३॥ से प्रहार करते हुए इस प्रकार घायल करते हैं जैसे कि शत्रुगण तीक्ष्णवाणा से संग्राम गत अर्थात् युद्ध भूमि में समुपस्थित कुञ्जर याने प्रतिपक्षियों के दिग्गज हाथी को मारते हैं एतावता मनुष्यादि भवों की अनित्यता भावना से प्रभावित तन्मय और अनन्त जीव संरक्षण तत्पर और अनुपम संयमशील तथा जिना. गम के अनुसार शुद्धाहार गवेषणा करने में तत्पर भावसाधु को देखकर स्व. भाव से दुष्ट दुर्जन कितने ही अनार्य पुरुष असभ्य और अश्लील वचन द्वारा लगुड लोष्ठ पाषाण खण्ड के प्रहारों से संग्राम भूमिगत प्रतिपक्षियों के दिग्गज को जिस प्रकार तीक्ष्ण तीखे बाणां से धीर योद्धा लड़ाकू लोग मारते हैं उसी तरह प्रहार करते हैं किन्तु सर्वविध परीषह का सहनशील भावसाधु मुनि महात्मा पर्वत के समान उन दुष्ट पुरुषों के प्रहार से विचलित नहीं होकर ही संयम पालन में पूर्ण तत्पर ही रहते हैं थोड़ा भी उन अनाये दुष्ट पुरुषों के उपद्रवों से किसी भी तरह विचलित नहीं होते हैं। ભૂમિમાં ઉપસ્થિત થયેલ પ્રતિપક્ષિોના હાથીઓને મારે છે એટલે કે મનુષ્યાદિ ભવની અનિત્યતાની ભાવનાથી પ્રભાવિત તન્મય અને અનંતજીવ સંરક્ષમાં તત્પર અને અનુપમ સંયમશીલ તથા જીનાગમ પ્રમાણે શુદ્ધ આહાર વેષણ કરવામાં તત્પર એવા આત્માથી સાધુને દેખીને સ્વભાવથીજ દુષ્ટ એવા દુર્જન એટલે કે કેટલાક અનાર્ય પુરૂષ અસભ્ય અને અશ્લીલ વચન દ્વારા લાકડી ઢેખલા કે પત્થરથી રણસંગ્રામના આવેલ પ્રતિપક્ષિાના હાથિયોને જેમ તીક્ષણ બારણેથી વરદ્ધાઓ મારે છે. એ જ રીતે પ્રહાર કરે છે. પરંતુ સર્વવિધ પરીષહને સહન કરવાવાળા આત્માર્થી સાધુ પર્વતની જેમ અડગ રહી એ દુષ્ટ પુરૂષના પ્રહારથી ચલિત થયા વિનાજ સંયમ પાલનમાં પૂર્ણ રીતે તત્પર જ રહે છે એ અનાર્ય પુરૂષના ઉપદ્રવથી કોઈ પણ રીતે જરા સરખા પણ ચલિત થતા નથી.
आ० १४७
श्रीमायारागसूत्र:४
