Book Title: Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
मर्मप्रकाशिका टोका श्रुतस्कंध २ उ.१ सू० १ अ. ८ ध्यानरूपकायोत्सर्गविधिनि० ८४३ स्थानान्तरं समाहरति तर्हि तत्तथाभूतं कन्दादियुक्तं स्थानं न गृह्णीयादिति भावः तथा च शय्याध्ययने अन्यान्यपि सूत्राणि यथा प्ररूपितानि सन्ति तथा अत्रापि द्रष्टव्यानि अण्डादिरहितसूत्रादारभ्य उदकप्रसूतकन्दादिसूत्रपर्यन्तमिति फलितम्, सम्प्रति वक्ष्यमाण प्रतिमा चतुष्टय स्वरूपाणि प्ररूपयितुमाह-'इच्चेयाई आयतणाई उवाइकम्म२' इत्येतानि-पूर्वोक्तानि वक्ष्यमाणानि च आयतनानि-कर्मोपादानरूपदोषस्थानानि उपातिक्रम्य २ अतिलङ्घनं कृत्वा सर्वथा उल्लङ्येत्यर्थः 'अह भिक्खू इच्छिज्जा' अथ-अनन्तरम् भिक्षुः इच्छेत् 'चउहिं पडिमाहिं ठाणं ठाइत्तए' चतसृभिः प्रतिमाभिः निम्न प्रदयमानाभिः अभिग्रहरूपप्रतिज्ञामिः स्थानं स्थातुमिच्छेत् इति पूर्वेणान्वयः, ताश्च यथाक्रमं वक्तम् प्रथमां पडिमाह-'तस्थिमा पढमा पडिमा'-तत्र-तासु चषु प्रतिमासु इयं प्रथमा प्रतिमा बोध्या-कस्यचित् साधोः एवं बीज हों या हरित तृण घास हों इस प्रकार इन सभी कन्दादि को यदि उपाश्रय के एक स्थान से दूसरे स्थान में ले जाये जाते हों तो इस प्रकार के कन्दादि युक्त स्थान को नहीं ग्रहण करना चाहिये इस प्रकार शय्याध्ययन में दूसरे भी सूत्रों का जिस तरह निरूपण किया गया हैं उसी तरह यहां भी समझना चाहिये, अर्थात् अण्डादि रहित सूत्रों से लेकर उदक प्रसूतकन्दादि विषयक सूत्र पर्यन्त जिस तरह निरूपण किया है उसी तरह यहां भी निरूपण कर लेना चाहिये अब वक्ष्यमाणप्रतिमा चतुष्टय का स्वरूप बतलाते हैं-'इत्येतानि' इत्यादि, 'इच्चेयाई आयतणाई उवाइकम्म' ये पूर्वोक्त और वक्ष्यमाण कर्मोपादान रूप दोषस्थानों का उल्लंघन करके यदि 'अह भिक्खू इच्छिज्जा' भिक्षु-संयमशील साधु नीचे बतलाये जाने वाला 'चरहिं पडिमाहिं ठाणं ठाइत्तए' चार प्रतिमाओं से अर्थात् अभिग्राहरूप प्रतिज्ञाओं से उपाश्रय वगैरह के स्थान में रहना चाहें तो उन चारों प्रतिज्ञारूप प्रतिमाओं का निरूपण करने के लिये सबसे पहले 'तस्थ इमा पढमा पडिमा प्रथम प्रतिमा रूप प्रतिज्ञा का स्वरूप बतलाले हैं-किसी साधुमुनि કંદાદિને જે ઉપાશ્રયના એક સ્થાનથી બીજા સ્થાનમાં લઈ જવામાં આવતા હોય તે આ પ્રકારના કંદાદિથી યુક્ત સ્થાન ગ્રહણ કરવું નહીં. આ પ્રમાણે શવ્યાધ્યયનમાં પણ સૂત્રોનું જે પ્રમાણે નિરૂપણ કરવામાં આવેલ છે એજ પ્રમાણે અહીંયાં પણ સમજવું. અર્થાત અંડાદિ રહિત સૂત્રોથી આરંભી ને ઉદકપ્રસૂત મંદાદિ સંબંધી સૂત્રપર્યન્ત જે પ્રમાણે ત્યાં नि३५९ ४२१मा मा छ. मे प्रमाणे महीया ५९] नि३५५ सम वे 'इच्चेयाई आयतणाई उबाइक्कम्म २' २॥ पूर्वरित भने पक्ष्यमा मान३५ षस्थानानु 60धन ४२ 'अह भिक्खू इच्छिज्जा' न सयभशीर साधु नान्य मतावामां भावनारी 'चाहि पडिमाहि' या२ प्रतिभामाथी अर्थात् ममियड३५ प्रतिज्ञायोथी 'ठाणं ठाइत्तए' उपाश्रय વિગેરે સ્થાનમાં રહેવા ઈછે તે એ ચારે પ્રતિજ્ઞારૂપ પ્રતિમાઓનું નિરૂપણ કરવા માટે 'तत्थ इमा पढमा पडिमा' सौथी ५30 पनी प्रतिभा३५ प्रतिज्ञानु २१३५ मताछ
श्री सागसूत्र :४