Book Title: Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
मर्मप्रकाशिका टीका श्रुतस्कंध २ स. ८ अ. १५ भावनाध्ययनम् शिबिकामध्यभागस्थ सिंहासने उपविशतीति पूर्वेणान्वयः 'सोहासणे निविट्ठो सक्कीसाणा य दोहि पासे हि' सिंहासने-शिविकामध्यवर्ति सिंहासने निविष्टम्-उपविष्टं विराजमान भगवन्त जिनेन्द्र महावीरं शक्रेशानौ-शक्रेन्द्र-ईशानेन्द्रौ च द्वाभ्याम् पार्थाभ्याम् 'वीयंति चामराहि मणिरयणविचित्तदंडाहि' ॥५॥ वीजयतः-संचालयतः चामरैः-चमरीगोरोम निर्मितैः चामरैः व्यजनविशेषैरित्यर्थः मणिरत्न विचित्रदण्डै:- परकतादि मणिरत्नखचितदण्डमुष्टियुक्तैः चामरैरिति पूर्वेणान्वयः 'पुब्धि उक्खित्ता माणुसे हिं साहट्ट रोमकूवेहिं' पूर्वम्प्रथमम् उत्क्षिप्ता-उत्थापिता मनुष्यैः सहर्षरोमकूपैः हर्षोत्फुल्लरोमाञ्चयुक्तैः मनुष्यैः सा शिबिका प्रथमम् स्कन्धोपरि उत्थापिता इत्यर्थः 'पच्छा वहति देवा सुरअसुरा गरुलनागिंदा' चामरों को डुला रहे थे इस तात्पर्य से कहते हैं- “सोहासणे निविटो सक्की. साणा य दोहिं पासेहिं। वीयंति चामराहिं मणिरयणविचित्तदंडाहिं' ॥५॥ पूर्वोक्त शिविका मध्यवर्ती सिंहासन पर विराजमान भगवान् जिनेन्द्र श्रीमहावीर स्वामी को शक्रेशान अर्थात् शकेन्द्र और ईशानेन्द्र, दोनों बगल में, मरकतमणि इन्द्रनील मणि पद्मराग मणियों और हीर कादि रत्नों से खचित जडे हुए दण्ड मुष्टि से युक्त चामरों से याने चमरि गाय के रोमों के निर्मित व्यजन पंखा विशेषों से पवन का संचार कर रहे थे याने चामरों को डोला रहे थे ॥ ५ ॥
अब उस शिबिका को वहन करने वाले मनुष्य सुर असुर गरुड नागकुमारेन्द्रादि का वर्णन करते हैं-'पुट्वि उक्खित्ता माणुसेहिं साहटु रोमकूवेहिं । पच्छा वहंति देवा सुर अस्तुरा गरुअल नागिदा ॥ ६ ॥ हर्षों से उत्फुल्ल रोमाञ्च वाले मनुष्योंने पहले उस शिविका को कन्धों पर उठाया, अर्थात् अत्यन्त आनन्द से रोमाञ्चित होकर सब से पहले मनुष्यों ने उस पूर्वोक्त अपूर्व शिबिका (पालकी) दोला को उठाकर अपने कन्धे के ऊपर रक्खा, बाद में उस शिक्षिका 'सीहासणे निविट्टो, सक्कीसाण य दोहिं पासेहिं । वायति चामराहिं, मणिरयणविचित्तदंडाहिं ।।५।।
પૂર્વોક્ત શિબિકાની અંદરના સિંહાસન પર બિરાજમાન ભગવાન શ્રી મહાવીર સ્વામીને સુરેન્દ્ર અને ઈશાનેન્દ્ર બેઉ બાજુએ રહીને મરકતમણી, ઈદ્રનીલમણી, પદ્મરાગ મણી, અને હીરા વિગેરે રત્નથી જડેલ દંડાવાળી ચામરથી પવન ઢોળતા હતા,
હવે એ શિબિકાને લઈ જનારા મનુષ્ય, દેવ, અસુર, ગરૂડ, અને નાગકુમારેન્દ્રોનું વર્ણન કરવામાં આવે છે– 'पुट्विं उक्खित्ता माणुसेहि, साइट्टु रोमकूवेहिं । 'वहंति देवा सुर असुरा गरुलनागिंदा ।।६।।
હર્ષોથી ઉંચા થયેલ રૂવાંડાવાળા મનુષ્યએ પહેલાં એ પાલખી ને ખંભાઓ પર લીધી, અર્થાત્ અત્યંત આનંદથી રોમાંચ યુક્ત થઈને સૌથી પહેલા મનુષ્યએ પૂર્વોક્ત અપૂર્વ શિબિકાને ઉઠાવીને પોતાના કાંધ પર રાખી અને તે પછી એ શિબિકા દેવોએ તથા અસુરોએ તથા ગરૂડ અને નાગેન્દ્ર કુમારેએ ઉઠાવી, અર્થાત્ પિતા પોતાના ખંભાઓ
आ० १३४
श्री मायारागसूत्र :४
