Book Title: Rasadhiraj
Author(s): Bhuvanratnasuri
Publisher: Jain Shwetambar Murtipujak Mumukshu Mandal
Catalog link: https://jainqq.org/explore/023025/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 1 i. !! . (AnA bhabA thAna to rAjI karI cha6. L !!' ' ' 1/ che. kAraNa | ! I IT IS & hoya che, , ' Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I % ii a namaH | devAdhideva zrI RSabhadevasvAmine namaH paramArAdhya zrI mukti kamala kezara caMdrasUrIzvarajI sadguru namaH 2 sA dhi rAja [dvitIya ane - pravacanakAra - pUjyapAdu AcAryadevazrI vijaya caMdrasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA ziSyaratna pUjya A, devazrI vijaya bhuvanaratnasUrIzvarajI mahArAja - prakAzaka :zrI nma zvetAmbara mUrtipUjaka mumukSu maMDaLa vAlakezvara, muMbaI-6 maayyaiyyyyyaannnmraamnaaraamuknnn vaayaiym Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka :zrI jana zvetAmbara mUrtipUjaka mumukSu maMDaLa bAbu amIcaMda panAlAla AdizvarajI, jaina derAsara. 41. rIja roDa, vAlakezvara, muMbaI-6 prathama AvRtti : 5000 dritIya AvRtti : 3000 sirara03mA suda-9 mUlya : paMdara rUpiyA mudraka :hasamukha sI. zAha tejasa prinTarsa 1/7, ivani epArTamenTa, bahAI senTara, khAnapura, amadAvAda-eka Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama tIrthaM pati devAdhideva zrI AdinAtha bhagavAna [ pratiSThA H sa. 1960 * mAgasara suda-6] bAbu amIcaMda panAlAla Adidhara jaina derAsara 41, rIja rADa, malabAra hIla, muMbaI-400006, Page #5 -------------------------------------------------------------------------- Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya nivedana saurASTra kezarI zAsana prabhAvaka prasiddha vaktA pa.pU. AcAryadeva zrI vijaya bhuvanaratnasurIzvarajI ma. sA. tathA pUjya munivarya zrI yazovijayajI ma.sA. tathA pU. munizrI rAjyazavijayajI mahArAjAjI ThANA. traNanuM vi.saM. 2037 nI sAlanuM cAturmAsa ane muMbaI vAlakezvara vistAramAM bAbu amIcaMda panAlAla jaina upAzrayamAM thatAM ane dharmapremI bhAI-bahenamAM apUrva dharma jAgRti AvI hatI pUjyazrI lagabhaga bAra varSanAM lAMbA samaya pachI muMbaI nagarImAM padhAratA je je mumukSuoe ghaNA varSo pahelA pUjyazrIne sAMbhaLelA teo pUjyazrInA AgamanathI khUba AnaMdIta thaI gayA! atrenA menejIMga TraSTi bAbu rAjendrabhAIe pUjyazrIne atre bAbu amIcaMda panAlAla jaina upAzrayamAM cAlu sAlanuM cAturmAsa karAvavA athAga mahenata lIdhela hatI. pUjyazrI te samaye saurASTramAM vicaratA hovAthI zrImAna rAjendrabAbu ghaNI ghaNI jagyAe pUjyazrIne vinaMtI karavA gaelA, temanI sAthe atrenA rahIza zrImAna DAhyAlAla nAnacaMda zAhu tathA rasIkalAla choTAlAla tathA dharmadAsa trIkamadAsa paNa vinaMtI karavA saurASTramAM boTAda kSetramAM gaelA. saunA hRdayamAM e apUrvabhAva hatuM ke cAlu sAlanuM cAturmAsa Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keIpaNa bhege atre karAvavuM ja che ane tabIyatane kAraNe, pUjyazrInI IcchA saurASTramAM ja yogya kSetramAM cAturmAsa. karavAnI hovA chatAM atrenA ati AgrahathI viramagAma mukAme atrenA cAturmAsanI jaya bolAvI. jaya balavavAnA samaye vIramagAma mukAme zrImAna rAjendrabAbu, zrImAna lalItabhAI, zrImAna dhanarAjabhAI vagere draSTie tathA zrImAna DAhyAbhAI nAnacaMda tathA jInezabhAI vagere temaja amadAvAdathI zrI nAgajIbhUdaranI pALanA draSTie zrImAna naremadAsa navAba. tathA zrImAna bAbubhAI dhaLIdAsa vagere padhArelA ane. vAlakezvara cAturmAsanI jaya bolAvI. tyArabAda amadAbAda pAse thalateja mukAme gAMdhInagara hAIveroDa para nUtana jinamaMdira temaja zrI mukitakamala. kezara caMdrasUrIzvarajI jaina vidyApITha" nI zIlA sthApana vidhi pUjyazrInI nizrAmAM anerA utsAhathI thaI hatI. ane thoDA divasa amadAbAdamAM sthiratA karIne bharI unALAmAM ugra vihAra karIne rastAmAM AvatA vaDodarA, pAleja, bharUca, surata, navasArI, valasADa vagere kSetrone apUrva lAbha ApIne pUjyazrIe aSADa sudI agIyArasanA zubha divase apUrva dhAmadhUmathI cAturmAsa nimite praveza karela. atre bAbu amIcaMda panAlAla zrI AdIzvarajI TrasTanA upAzrayamAM pUjyazrI pahelI vAra padhAratA vAtAvaraNamAM ane utsAha pragaTI gaela. pU. upAdhyAya zrImad yazovijyajI mahArAja viracita "zrI jJAnasAra", graMtha paranA pravacane zarU thatA bhAvikeTa Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 ] jANe cAtakanI jema ghuMTaDe ghUMTaDe amRtarasanuM pAna karavA lAgI gayA. vyAkhyAnamAM savAranA savAnavathI savAdaza sudhInA samayamAM dura duranA parA vistAromAMthI paNa bhAvika samayasara AvI pahoMcatA hatA. ane rasa e paDavA lAge ke jANe jIvanamAM kaMIka apUrva sAMbhaLavAnuM maLe che, e saune spaSTa khyAla AvavA lAge. chaThuM-amAdinA aneka dhArmika anuSThAne thayA. zrAvaNa vadI pAMcamane divase ganiSTha pa. pU. AcArya bhagavaMta zrI vijaya kezarasUrIzvarajI ma.sA. nI 50mI svArgArehaNa tithI nimitte rAjakoTa nivAsI (hAlamuMbaI) zeTha durlabhajIbhAI harakhacaMdanA saparivAra taraphathI zrIbhaktAmara mahApUjana bhaNAvavAmAM AvyuM hatuM. paryuSaNa mahAparvanI ArAdhanA paNa anerA ullAsa pUrvaka thaI hatI. mAsakSamaNa, zreNatA, siddhitapa, saLabhattA aThThAI, vagere 200 jeTalI meTI tapazcaryAo thaI hatI. tapazcaryAnI sAmudAyika ujavaNuM nimitte bhAdaravA vadI 13 thI A sudI 8 sudhIne agIcAra divasane zrI RSimaMDala pUjana, zrI aSTottarI zAMtisnAtra, sahIta bhavya mahatsava ujavAye hate. pratyeka dharmAnuSThAnemAM pUjyazrInA banne ziSya praziSya paNa apUrva utsAha dAkhavatA hatA. ane pratyeka dharma pravRttimAM teo pUjyazrIne sahAyabhUta banatA hatA. pUjyazrInA AjJAti pU. sAdhvIjI nI maskarAzrIjI tathA pUjya sAdhvIjIzrI udayaprabhAzrIjI vagere kANuM 6. atre cAturmAsa birAjatA hevAthI bahenemAM ArAdhanA aMgene apUrva ullAsa chavAyA Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hate. paMcamakALamAM caturvidha saMghane suga mahAna puNyane udaye maLe che. je vegane zAstrakAroe ati durlabha kahyo che. zAzvatI oLInA divase mAM pUjyazrIne "zrIpAla rAsa" no sArabhAga kaMThastha hovAthI vyAkhyAnamAM te nave divasa jANe AnaMdanA sAgara umaTayA hatA. zrIpAlanA rAsanI DhALe rAga rAgiNuM pUrvaka vistRta vivecana sahIta saMbhaLAvatA hovAthI atrenA bhAvikone ema ja lAgyuM ke pUjayazrInA mukhethI zrIpALane rAsa sAMbhaLa e te jIvanane eka anupama lAve che. rAsa te ApaNe sau vAcI jaIe chIe paNa pUjyazrIe je temAMthI rahasya samajAvyA che te te jIvanamAM jANe pahelI vAra sAMbhaLavA mA che. atranA cAturmAsamAM amadAvAdamAM thalateja mukAme nirmANa thatA vidyApIThanA kAryane paNa pUjyazrInA upadezathI apUrva sahakAra maLela che. cAturmAsamAM A paNa eka mahAna kArya thaela che. A sAMbhaLeluM kAMI yAda rahetuM nathI. kaMIka AlaMbana hoya te punaH punaH manana ciMtana ane nididhyAsana karI zakAya eTale atrene mumukSuoe pUjyazrInA potAnA hAthe lakhelA vyAkhyAna saMgrahane eka pustaka bahAra pADavAne nirNaya karyo. atrenA vyAkhyAne khAsa lakhI zakAyA nathI. eTale pachI saM. 2029tnI sAlamAM kalakattA kSetramAMthI 96, kenIga sTrITa, jaina vetAmbara mUrtipUjaka gujarAtI tapagaccha saMgha taraphathI vi.saM. 2028 nI sAlanA kalakattAnA Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 ] cAturmAsamAM pUjyazrIe lakhelA vyAkhyAna saMgrahanuM rasAdhirAja' nAme pustaka bahAra pADeluM, te pustakanI bIjI AvRtti chapAvavAnuM atrenA mumukSuoe nirNaya karela ane te pustaka bIjI AvRttirUpe bahAra paDatA ame apUrva AnaMdane anubhavIe chIe. sau koI mumukSu bhAI baheno A pustakanuM atyaMta manana pUrvaka vAMcana kare evI saune vinaMtI karIe chIe. pustakanA eka eka pRSTanA vAMcanathI preraNA evI maLaze ke jIvana dhanya banI jaze. amadAvAda nivAsI hasamukhabhAI sI. zAhe A pustakanuM thoDA samayamAM kAma ghaNuM sAru karI Apela che te badala temane AbhAra vyakta karIe chIe. ' A samyagajJAnanA pracArane apUrva lAbha ApavA badala pUjya AcArya bhagavaMtane jeTale upakAra mAnIe teTale ocho che. A pustakanA kAryamAM agAuthI pustaka nedhAvI je bhAI bahenee sahakAra Apela temane paNa AbhAra vyakta karIe chIe. suzrAvaka harakIzanabhAI tathA suzrAvaka mANekabhAI vageree A pustakanA kAryamAM apUrva sahayoga Apela che temane paNa AbhAra vyakta karIe chIe. : lI. jaina zvetAMbara mUrtipUjaka mumukSu maMDaLa , vAlakezvara, muMbaI Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be maMgala vacana vi. saM. 2036 nI sAlanuM cAturmAsa saurASTranA pATanagara rAjakoTa zaheramAM mAMDavI cekamAM zrI tapagaccha jaina upAzrayamAM amee karyuM hatuM. cAturmAsa anerA utsAhathI ujavAela. rAjakoTa kSetramAM ghaNA varSonA aMtare AMtare traNa cAturmAsa karelA. traNeya cAturmAsa etihAsika rIte ujavAyA hatA. muMbaI vAlakezvaramAM bAbu amIcaMda pannAlAla zrI AdIzvarajI jaina TrasTanA TrasTIo ane A vistAramAM vasatA dharmapremIbhAIonI chellA be varSathI atre cAturmAsa karAvavAnI bhAvanA hatI. rAjakoTathI ja temaNe mArI sAthe atre cAturmAsa karAvavA aMgeno patra vyavahAra zarU karI dIdhela. suzrAvaka jayaMtIlAla maNIlAla zAhe sauthI pahelo patra mArI para lakhele. ane cAturmAsa atre karavA mATeno Agraha kare. rAjakeTa cAturmAsa pUrNa karIne ame zrI giranAra mahAtIrthanI yAtrAe vihAra karIne jaI rahyA hatA, tyAM vacamAM AvatA jetapura kSetramAM atrenI vinaMtIne tAra maLe. te pachI junAgaDha, seraDavaMthalI, upaleTA, vagere Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya pAdu cAganiSTha AcArya deva zrI kezarasUrizvarajI mahArAja sAhebanA paTTadhara pUjyapAd aya maniSTha AcAryadeva zrI | vijaya caMdrasUrizvarajI mahArAja Page #13 -------------------------------------------------------------------------- Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyapAda AcAya devazrI vijaya ca drasUrIzvarajI mahArAjanA ziSyaratna OO my: L pUjya AcAryazrI vijaya bhuvanaratnasUrIzvarajI mahArAja Page #15 -------------------------------------------------------------------------- Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 ] kSetromAM patravyavahAra cAlu rahA, ane chelle vIramagAma kSetramAM atrenA cAturmAsanI jaya elAtravAmAM AvI. aSADa sudI-11 nAM atre cAturmAsa aMgenA praveza karyAM ane "zrIjJAnasAra" zAstranI vAMcanA zarU thaI. ghaNI sArI saMkhyAmAM bhAI-bahenA lAbha letA thaI gayA. cAturmAsamAM anekAneka dharmAnuSThAnA ujavAtA rahyA. zrI bhaktAMmarapUjana, RSima`DaLapUjana, zrI aSTottarI zAMtisnAtra ekAdazAkiA mahAtsava, vagere mahetsavA paNa anerA ullAsadhI ujavAyA. mAsakSamaNu sALa bhattA aThThAI AdI mahAna tapazcaryAneA te jANe AkhAe cAturmAsamAM eka mahAna yajJa ma`DAI gaye|. dararoja vyAkhyAnamAM AvatA mumukSu bhAI-bahenone thayuM ke ekAda koI prakAzana bahAra paDe te cAre mahInA sAMbhaLelA vyAkhyAnAnI smRti jaLavAI rahe, eTale pachI "rasAdhikAja" nAme pustakanI bIjI AvRtti chapAvavAnA nirNayapara sau AvyA. pustakamAM chapAelA vyAkhyAna! me jAte ja vi.saM. 2027 nI sAlamAM khIhAra prAMtamAM AvelA eramegAmanA cAturmAsamAM ane sa. 2028 nI sAlanA kalakattA cAturmAMsamAM lakhelA che. ane kalakattAnA 96, kenIMga sTrITanA zrI jaina zvetAmbara mUrti pUjaka gujarAtI tapagaccha saMgha taraphathI e vyAkhyAna bahAra pADavAmAM AvelA ane pustakanuM nAma "sAdhirAja' rAkhavAmAM AveluM, 5000 nakalo bahAra pADavAmAM AvelI paNa atyAre ' Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 1 e nakke upalabdha nahi hovAthI atrenA dharmapremI bhAIbahenene meM sahaja svabhAve e pustakanI AvRtti bahAra pADavA aMgenuM sucana karyuM, ane saue vAta vadhAvI lIdhI. pratyeka vyAkhyAnamAM maMDanAtmaka zailIthI tAtvika viSayane AvarI levAmAM AvyA che, ane zAstronA AdhAra paNa Apela che. AdhAra na hoya te vyAkhyAnanuM svarUpa nirAdhAra jevuM thaI jAya. AdhAre TAMkavAnuM prayojana e che ke vAMcana karanAranI zraddhA khUba majabUta bane, aMte zraddhAnI pariNatI. cAritra dharmane kheMcI lAvanArI che. viSaya adhyAtmane. hevAthI vAMcanArane kaMTALe na Ave ane rasa jaLavAI rahe eTalA mATe draSTAMta ane dAkhalAo sArI rIte ApavAmAM AvyA che. pU. gIrAja AnaMdaghanajI tathA pU. cidAnaMdajI, pU. upAdhyAya yazovijayajI mahArAjanA pado paNa amuka vyAkhyAnamAM lIdhelA che. nizcaya vyavahAra aMgenA A pustakamAM spaSTa vidhAne karavAmAM AvyA che. mokSamArgamAM nizcaya vyavahAra, jJAnakiyA baMnenI saMpUrNa jarUra che. ane banne ne kAryakArI hovAthI baMnenI mArgamAM saMpUrNa upAdeyatA che. bannenuM samanvaya na sAdhatA ekane ja pakaDI rAkhe tevAne jJAnIe ekAntavAdI, mahAmithyAdraSTi kahyA che. sAmAyika, pratikramaNa, jinapUjA, dAna zIla tapAdi sadvyavahAra ekale yaja nathI, paNa saMpUrNa paNe upAdeya che. A vAta dareka mumukSue hRdayanI divAla para lakhI rAkhavA jevI che. nizcaya vyavahAranI puSTimAM Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ] digabara saMpradAyanA mahAna AcArya zrImad kuMdakuMdAcAryane tathA amRtacaMdrAcAryajInA vacane paNa ghaNI jagyAe lIdhelA che. zarUAtanA be vyAkhyAne zAMtarasa paranA hovAthI ane zAMtarasa badhA rasamAM "rAdhirAja' hevAthI pustakanuM nAma rasAdhirAja rAkhavAmAM AvyuM che. rasanA zAMtarasa, kAruNyarasa, hAsyarasa, vagere nava prakAra hovAthI nave prakAra para vizad chaNAvaTa karavAmAM AvI che ane temAM zAMtarasanI sarvoparitA darzAvavAmAM AvI che. "kSaNa lAkheNI jAya" "bhUle paDele yAtrI "baMdhanamukti. draSTANu" vagere vyAkhyAne tAtvika hovAthI mananI ekAgratA pUrvaka vAMcavAnI khAsa bhalAmaNa che "zrI dhannAjIne tyAga ane zAlibhadrane vairAga" e viSaya paranuM vyAkhyAna atrenA cAturmAsamAM lakheluM che ane atrenI pATaparathI paNa e vyAkhyAna karAeluM che. pustakanA daraja bhale babe traNa-traNa pAnA ja vAMcavA paNa ekAgratA rAkhIne vAMcavA jethI temAMthI kAMI meLavavA jegu hoya te meLavI zakAya, vAMcana karyA bAda vAgeLavAthI ja kaMIka meLavI zakAze. ekalA pAnA uthalAve kazuM hAthamAM nahIM Ave. A pustaka paranI prastAvanA rAjakoTanivAsI sva. vaidyarAja zrImAna mohanalAla cunIlAla dhAmIe saM. 2029mAM lakhI. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 12 -ApI hatI teja prastAvanA A bIjI AvRttimAM paNa chApela che. zrI dhAmI jainadazananA abhyAsI mahAna sAhityakAra hatA. pustakamAM chapAelA vyAkhyAno me' jAte ja lakhelA che chatA temAM zrI jinezvara bhagavAnanAM kathanathI kAMI virUddha lakhAI gayu hoya te te badala micchAmi dukam Apu chuM. zrI khANu amIcaMdaeN pannAlAla jaina upAzraya vAlakezvara, mukhaI-6. li. vijaya bhuvanaratnasUrI Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zreSThIvarya zrImAna vADIlAla jasarAja kAhArI (muLIvALA) Page #21 -------------------------------------------------------------------------- Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreSThIvaya zrImAna vADIlAla jasarAja kAhArInI jIvanajharamara mULanivAsI dharma parAyaNa su. zrAvaka vADIbhAI jasarAja kADArI hAlamAM mu`baInagarImAM vase che. teo ghaNA ja dhaniSTha zrAvaka che. sAdAibharyu... jIvana, paropakAra vRtti, maLelI lakSmIne sanmArge vyaya karavAmAM tatpara, tapa karavAmAM zUravIra, evA aneka guNAe alaMkRta temanuM jIvana che, tapasyAnA mArgamAM jarA paNa pramAda pASavAnI vAta nahi. traNa upadhAna, varSItapa, cha-mAsI, cAra-mAsI, jJAnapaMcamI, 40 aThThAI, 31 vardhamAnatapanI ALI, navapadajInI ALI vidhi sahita - vagere aneka tapasyAo karI che ne hajI paNa karI rahyA che. zrI siddhagirirAjanI navvANu` yAtrA, sametazikharajI mahAtIrthaM, jesalamera vagere aneka tIrthonI yAtrAne paNa apUrva lAbha lIdhA che. dAnanA mArgamAM paNa akhUTa pravAha vahevaDAvI rahyA che. bhAjanazALA anAvaDAvI che. gAmane goMdare pakSIAne caNa mATe cabUtarAnu nirmANa, garIba mANasAne anuka'pAdAna, jinamadiramAM prabhujInI pratiSThA, upadhAna tapa karAvyA, cheDanuM ujamaNuM vagere aneka dharma kAryAM tathA dAnadharma karyA che. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvabharI vaMdanA. saMsAranA koIpaNa sAhityamAM navaranuM ochevatte aMze saMkalana hoya che. bhAratamAM paNa navarasapradhAna sAhityanuM nirmANa anaMta kALathI thatuM rahyuM che. keI sAhitya sarjake aMgAra rasane rasarAja kahyo che, te keIe vIra rasane, te koIe addabhuta rasane, keIe. bhayAnaka rasane, te keIe kAruNya rasane mahattva ApyuM che, paraMtu Arya darzanee ane temAMya khAsa karIne jaina darzane zAMta rasane ja "rAdhirAja' tarIke gaNe che. ane zAMtarasanI ArAdhanA karatAM sAhityanuM apUrva evuM bhavya. sarjana paNa karyuM che. zrI vyAsajInA mahAbhArata tarapha najara karIe te temAM paNa zAMti parvane khubaja laDAvyA che. vIra rasa, bhayAnaka rasa, raudra rasa vagere rase mahAbhAratanA pUrva bhAgamAM khUbaja jhaLakyA hoya che, paNa zAMti parve te zAMta rasane chalakAvI. dIdhuM che. eja rIte Arya darzananAM anya koI paNa granthamAM vaividhya hovA chatAM prAdhAnya te zAMtarasane ja ApavAmAM AvyuM che. jyAre jaina darzanamAM kaI paNa aMga sAme draSTi karavAmAM Ave te jJAna, vijJAna ane jIvananA satvanI ArAdhanA karate zata rasa avazya dekhAze. hA, saMgAra, vIra ke raudrasya bhale purabahAramAM khIlyA hoya, paraMtu e sarva ra cha zatarasa :ja dhamanI jAya che jene kathAnuganI. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 14 keIpaNa kathA muMgAra, vIra Adi rasathI chalechala lAgatI hoya, paraMtu e kathAne saravALe te zAMtarasamAM ja Avate hoya che. Ama zAMtarasa e jIvatarane ucca kakSAe dorI jate rasa hovAthI ane jIvana zuddhi, baMdhanamAMthI chUTavAnI kaLA, jJAna mArganI aMtima siddhio, ane chelle janma, jarA, vyAdhi, mRtyu para vijaya prApta karavAnI cAvI, A badhuM zAMtarasanA prabhAvathI sahaja-sarala bane che te vAta jaina tatvadraSTAoe barAbara samajAvI che. vartamAnayuga bhAre vicitra che. azilalatAmAM mAnavInA manane uDADanAre cuMgAra rasa Aje jANe bephAma banIne khIlI rahyo che. emAM rasa lenArAo saravALe kazuM prApta karI zakatAM nathI, e hakIkta hovA chatAM bhautika lAlasAnI bhUtAvaLa pAchaLa Aja ghaNuM leke deTa mUkatA rahe che ane chevaTe paTakAI, pachaDAI nAmazeSa banI jAya che. pU. mahArAja zrI bhuvanavijayajI gaNIvare saM. 2018nuM cAturmAsa kalakattAmAM gALyuM hatuM ane teoe je vyAkhyAna dhArA vahAvI hatI tene A graMthamAM samuccaya che. teozrI jaina darzananA apUrva evA ciMtaka che eTaluM ja nahiM paNa emanA svabhAvamAM zAMtarasanuM jharaNuM aharniza vahetuM hoya che. dharma pratyenI zraddhA, sarvathA ahiMsaka jIvatara, kaSTa sAdhya evA muni jIvananuM pAlana ane cAritranA pAlananI svabhAvika rIte upasatI labdhi emanA pratyeka vyAkhyAnamAM spaSTapaNe nihALI zakAya che. jIvanamAM je zAMtaresa pragaTe te kepa rUpI rAkSasa pAse pharake nahiM. jhadha na pragaTe eTale kalaha-kaMkAsanA jALAo Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 ] Aje nahi ane cAritranI ArAdhanAmAM tanmaya rahevAnuM aba niraMtara prApta thayA kare.. mahArAjazrI bhuvanavijayajI gaNIvarya zeDAM varSo pahelAM saurASTramAM AvyA hatA ane keTalAMka cAturmAsa karIne saurASTranI janatAmAM jaina darzananA teja pratye bhAva pragaTAvyA hatuM. teozrI rAjakoTamAM paNa be cAturmAsa karI gayelA ane Aja paNa rAjakoTanI janatA teozrIne visarI zakI nathI. vartamAna kALe je viSamatA prajAjIvanamAM phAlI kulI rahI che te ja viSamatA sAdhu-saMtemAM paNa apAze kerI rahI che. Ama chatAM pUjya gaNIvarya zrI vAda-vitaMDAthI vegaLA rahIne pitAnA sAdhu jIvanane AnaMdita rAkhatA rahyAM che. prastuta graMthanuM nAma teozrIe "rasAdhirAja" rAkhyuM che te kharekhara upayukta che, kAraNa zAMtarasanI bhAva dhArA teoe samagra vyAkhyAmAM vahAvI che. sAthe sAtha teozrIe vartamAnayuganI viSamatA pratye aMgulInirdeza karavAmAM jarAye kRpaNutA dAkhavI nathI. Ama te A Akho vyAkhyAna saMgraha pahele pAnethI chellAM pAnA sudhI vAMcI javA jevuM che. emanI zailI, raju Ata karavAnI rIta ane prasaMge prasaMge draSTAMta dvArA jJAna ApavAnI jena tyAgIonI paraMparA teozrIe barAbara jALavI rAkhI che. A graMtha ja e che ke mArA je eka nAnuM ane saMsArI mAnavI tenA hArdamAM kyAMthI praveza karI zake? kAma, krodha, mAna, lebha Adi durguNe vacce phasAyele mArA je saMsArI jIva AvA mahAjJAnI puruSane Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 16: kaI apekSAe biradAvI zake? Ama chatAM bhaktibhAva ane pUjyabhAvathI prerAine samagra vyAkhyAnA mArA haiyAMne rUci zakayA che. emAM zu' zu' bharyuM che tenuM varNana karavAnI mArA jevA pa'mAM kacAMthI zakti hoya ? ema chatAM prastuta zAMta rasadhArAmAMthI huM keTalAMka avataraNA raju karavAnA ullAsa dUra karI zakatA nathI. teozrI peAtAnA prathama vyAkhyAnamAM. ja spaSTa vANIthI kahe che : : " jaMgalamAM siMhanuM maDaduM paDayuM hoya te te joine bIjA prANIe tenI paDakhe caDe nahi, ulTA bhayabhIta thaine dUra bhAgI jAya. paNa ne maDadAMnI aMdaranA kIDA tene vIkhI nAMkhe tema jaina zAsanarUpI siMha A kALamAM. game tevI paristhitimAM che, chatAM tene bahAranAM anya tithi kAthI teTaluM nukazAna pahoMcyu nathI jeTaluM aMdaranAM matabhedothI paheAMcyuM che. aMdaranAM matabheda rUpI kIDAoja tene kotarI rahyA che. kALanI ja khalIhArI che ke, keTalAM A danamAM phAMTA paDI gayA che? A hRdayanI vyathA ThAlavavI kenI AgaLa ?" pUjyapAda gaNIvarya zrInA haiyAnI vedanA keTalI haze ?' AgaLa jatAM teo kahe che ke : "suMgAra rasa paNa jIvanamAM khUba pASAI rahyo che. AjanA mAnavIne rezana vinA cAlaze, paNa phezana vinA nahi cAle. chekarAo paNa phezanamAM evA paDI pAchaLa lezana bhUlI gayA che. pak-pAvaDara, phezananI vastuo vasAvAnI pAchaLa Aje gayA che ke, tenI snA-krIma vagere jeTaluM kharce Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 ] karavuM paDe che, teTalu hu' nathI mAnate ke, jAra-bAjarInI pAchaLa tamAre kharca karavA paDatA hAya ? pahelAnA kALamAM gRhasthA gharamAM gaudhana vasAvatA, paNa AvA lapharAM pahelAMnA kALamAM nahAtA. khUbaja sAdAI. vALuM jIvana hatuM ane te jIvanamAMthI tee anupama AnaMda lUTI zakatA hatA." Ama teozrIe peAtAnA vyAkhyAnamAM vartamAna samAjanI sthiti ane prAcIna kALanA samAjanI sthiratA aMge paNa darzona karAvyu` che. temAya AjanA bhautika sukha prApta karavAnI deDa mATe ane AjanA vilAsa pradhAna jIvatara mATe teezrIe A graMthamAM aneka sthaLe kahyu che. jee kalyANa mAnA pathika che ane jeonA jIvanamAM prANI mAtranA kalyANanI kAmanA bharI heAya che, te na. kahe te koNa kahe ? kharI rIte vicAravAmAM Ave te A bhUminA sAcA netAe sAdhu, saMtA ane bhakto ja hatA. teo vAravAra leAkeAne haiya upAdeyanI samajaNa ApatA ane koIpaNa prakAranA svArtha rAkhatA nahotA. AjaneA kALa te ApaNe eTale DaheALI nAkhyA che ke, rAkhavA jevuM zuM ane cheDavA jevu' zu' ? ene niya ja karI zakatA nathI. eka juvAnIyAe pAlakAM phezananA muzakATa paheryAM eTale cAlyuM..ajJAnamAM rajhaLatI vaNujhAra kazu samajIne nathI karatI....mAtra adhAnukaraNa ja karatI hAya che ane ApaNA para chatrachAyA samI je AdhyAtmika netAgirI hatI te Aja jhuMTavAI gaI che ane sattAnA seDhAgasa ke svArtha sAdhanAnA bahurUpI Aje ApaNane doravaNI ApI rahyA che. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 18 - pitAnA A pravacanamAM pUjyazrIe mAdhyasthabhAvanI mahattA, manane rajhaLatuM aTakAvavAne mArga, vairabhAvane tyAga Ama cAra ke bAra bhAvanAone ciMtananI vAta teoe vistRta rIte jaNAvI che. teoe kahyuM che - "cAra ke bAra bhAvanAonAM ciMtanathI aMdaranA rAga dvaSAdine kSaya thaI jAya che ane rAgadveSAdine kSaya thatAM - hRdaya samatA rasathI chalakAI jAya che." AgaLa cAlatA teozrI kahe che ke - zAMtarasa, samatArasa ke prazamarasa eja A mRtyulekanuM amRta che. e rasa AgaLa bAkInA badhAM rasa phIkA che. pachI te Amrarasa hoya ke Iznarasa haya, ke aMgAra rasa hoya! duniyAmAM mera vAjA vAgatA hoya ane gharamAM dhana vaibhavanAM DhaganA Dhaga khaDakAyelA hoya ! paNa mAnavIne * hRdayanI zAMti na hoya, manamAM Adhi, vyAdhi ne upAdhi hoya te samajavuM e dhana vaibhavanA Dhaga ke ukaraDAnAM Dhaga khaDakAyelA hoya temAM phera zuM che? mATe jIvanamAM samatA Ave eja jIvanane khare AnaMda che?" AdhyAtmika paramAnaMda prApta karavA mATe zAMtarasane sahAre levuM joIe. Ajate zAMtarasanI bhAvanAnI upekSA karIne laukika bhautika sukhanA kAdavamAM kheMcI rahyA che. A rIte mArga bhUlyA bhAI bahene mATe khUba ja sAdI, satvazIla ane pravAhI bhASAmAM aMkti thayele "rasAdhirAja" nAmane A graMtha preraNA, mArgadarzana ane sAcA sukhane darzAvanA che. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 ] mArI A vadanAmAM A graMthanA avataraNa.. levA besa' tA sabhava che ke aDadhA graMtha emAM ja AvI jAya....eTale vAMcaka samudAya zAMtarasane svAda mANe ane jIvananA sAcA AnaMda mANe e mATe teee rasAdhirAjanuM. niyamita vAMcana rAkhavu. joie. parama pUjya gurUdeva zrI bhuvanavijayajI gaNIvare A graMtha ApIne ApaNA jIvatarane zreSTha mArgadarzana Apyu che. sAtheAsAtha jaina darzananI paraparAne zeAbhAvI rAkhI che. huM te gaNIvarya zrIne eka vinamra bhakta chuM.......huM prastAvanA, upe Ana evuM lakhavAne adhikArI paNa nathI. huM A dvArA emanI jJAnazaktine bhAvabharI vaMdanA karU chuM. tA. 3, sAdhirAja pustakanI prastAvanA zrImAn mehanalAlabhAI dhAmIe apUrva zailIthI nava varSa pahelA lakhI Apela hatI te samaye pUjyazrI AcAya pade pratiSThita thayA nahAtA eTale prastAvanAmAM gaNIvarya zabdanA prayAga thayeA che. vIra auSadhAlaya, vaidya meAhanalAla cunIlAla dhAmI rAjakoTa mAgazara suda 11, 2029 Jie Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a nu ke maNikA kama pRSTha naMbara 0 cha cha ja 2 0 0 prakAzakIya nivedana bhAvabharI vaMdanA...... be maMgala vacana...... Arthika sahAyatAnI nAmAvalI rasAdhirAja (pUrvArdha) rasAdhirAja (uttarArtha) kSaNa lAkheNuM jAya bhUlo paDela yAtrI baMdhana - mukti pradeza rAjAnA daza prazno sukhanI zodhamAM draSTA keNa ? (pUrvArdha) draSTA keNa ? (uttarArdha) dharmavihina nara dehanuM nirUpayogIpaNuM ajIrNanA cAra prakAra zrI dhannAjIne tyAga ane zAlIbhadrane vairAga zuddhipatraka 1 thI 36 57 thI 93 94 thI 16pa 166 thI 199 200 thI 229 ra30 thI ra55 256 thI 268 269 thI 312 323 thI 336 8i 13 337 thI 351 352 thI 359 15 360 thI 406 407 thI 08 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'nakala pustaka prakAzananA kAryamAM Arthika sahAya ApanAra tathA agAuthI pustake noMdhAvanArA sadagRhasthAnA zubha nAma, nAma 151 sva. bhagavAnajI premacaMda zAha ha. caMdrakAntabhAI tathA subedhabhAI 151 navInacaMdra maphatalAla zAha 151 maMgubena ratIlAla zAha ha. nIrUpabhAI 151 jasavaMtIbena gulAbacaMda jhaverI ha. mukezakumAra 151 durlabhajI harakhacaMda zeTha taraphathI temanA dharmapatnI sva. tArAbenanA smaraNArthe 151 vADIlAla jasarAja koThArI muLIvALa 151 phakIracaMda cImanalAla karANI 151 bhAIcaMda muLacaMda mahetA ha. harasukhabhAI 67 vasubena guNavaMtalAla zAha varasItapa tathA jJAna paMcamI ArAdhanA nimitte 51 rasIkalAla muLacaMda mehatA 51 ratIlAla cImanalAla zAha pa1 AnaMdarAja chAjeDa kezavalAla dalapatabhAI jhaverI khaMbhAtavALA 31 sudhAbena rajanIkAMta mehatA 21 amRtalAla pItAMbaradAsa jhaverI 21 kAMtIlAla khemacaMda cheTAlAla zAha 31 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 22 21 bhAnubhAI dalIcaMda gAMdhIbhAvanagaravALA 21 nAraMgIbena chaganalAla chagamala pAlarecA 21 nAnakacaMda zIkhavacaMda ha. devendrabhAI pATaNavAlA 21 sumanabhAI kAmadAra 21 prabhAvatIbena chaganabhAI sarakAra ratIlAla DAhyAbhAI zAha 15 rajanIkAMta sArAbhAI jhaverI 15 akSaya TreDIMga kaMpanI ha. dinezabhAI sI. zAha 15 cImanalAla valamajI 15 kIrtIlAla popaTalAla zAha 12 caMdulAla veNIcaMda zAha mANasAvAlA 11 zAMtIlAla aMbAlAla jhaverI ha. yazodAbena 11 sva. sudhAbena choTAlAla navalacaMda zAhanA smaraNArthe 11 sva. padamAbenanA smaraNArthe ha. caMpakalAla DI. mahetA 11 caMdulAla kasturacaMda zAha 11 caMdulAla bAdaradAsa ha zuzIlAbena 11 devIdAsa paramANaMdadAsa zAha 11 caMpakalAla bhegIlAla 11 kalAvatIbena naTavaralAla bhaNasAlI 11 zAMtIlAla rAjapAla mahetA 11 kalAbena catrabhuja dudhavAlA 11 kaMcanabena mukundalAla gAMdhI 11 zaileSakumAra jesIMgalAla 11 prabhAvatIbena rasIkalAla Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 ] 11 naTavaralAla muLacaMda zAha khaMbhAtavAlA 11 caMdrakAMta kedaralAla gavADAvAlA 11 zAMtIlAla talakacaMda zAha 11 zAMtIlAla dalasukhabhAI khaMbhAtavAlA 11 sukanIbena kALIdAsa zAha 11 kapuracaMda gulAbacaMda saMghavI 11 caMdulAla bApAlAla patrAvAlA 11 caMpakalAla trivanadAsa 11 rasIkalAla mohanalAla patrAvAlA 11 harasukhalAla hIrAlAla zAha 11 hasamukhalAla mANekalAla zAha 11 amRtalAla rAyacaMda dozI 11 ratIlAla nagInadAsa kerA mANasAvAlA 11 DI. ema. verA 11 suMdaralAla muLacaMda kApaDIA 11 zAMtIcaMda phakIracaMda sarakAra 11 kAMtIlAla nAraNadAsa (taLAjAvAlA) 11 zazIkalAbena kAMtIlAla mehatA 11 prabhudAsa prANalAla zAha 11 maMchAlAla pukharAjajI 11 caMdanabena bApAlAla pAlanapuravAlA 11 zAMtIlAla ujamasIbhAI zropha 11 zAMtIlAla nagInadAsa davAvAlA 11 maMchAlAla bhIkhAlAlajI ! Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ ra4 11 11 harIlAla bhurAbhAI bhImANu ha. dhIrUbhAI traMbakalAla jagajIvanabhAI zAha lakSmIcaMda sebhAgacaMda jhaverI ha. praviNAbena 11 jIvaNabhAI nagInabhAI jhaverI ha. nAnubena 11 zAMtAbena jI. DI. saMghavI 11 dilIpakumAra amIcaMdajI jeThArI 11 kezavalAla mohanalAla 11 tArAcaMda devacaMda keraDIA amarelIvAlA 11 vimaLAbena kesarIcaMda lakhanauvAlA 11 bhaNasAlI khemacaMda lallubhAI rAdhanapuravAlA 11 ANaMdajI jeThAbhAI hIrajI kaccha gadharAvAlA 11 jasIbena varadhIcaMda Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha ra...sA...dhirAja... [pUrvArdha ] niyAmAM rasa e alaukika cIja che. kaI paNa cIjamAM rasa paDe te manuSya tyAMthI ubheja na thAya. jIvanamAM nirasatA keIne game nahI!! bhejanamAM nirasatA hoya te khAvuM bhAve nahIM, are! vyAkhyAna zravaNamAM paNa rasa na paDe te mANase jhaTa bhegA thAya nahIM ! kerImAM rasa che te tene amRta phaLanI upamA devAmAM Ave che. ikSumAM paNa rasa che. te sau tenuM pAna kare che. jaLamAM paNa rasa che te sau pANI pIne zAti pAme che. TUMkamAM rasanI ja A duniyA che. jyAM juo tyAM rasanI luMTAluMTa che !! rasanA nava prakAranA ApaNe paNa AjanuM vyAkhyAna "rAdhirAja'. e. viSaya para rAkheluM che. ApaNAmAM navapadanI saMkhyA navanI che. gronI saMkhyA paNa tema che tema pakSanA paNa. navA prakAra che. hAsyarasa-gAriresa virarasa, bibhatsAraNa raudrarakSaka Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhirAja [ 2 adbhutarasa, bhayAnakarasa, kAruNyarasa ane zAntarasa. upara mujaba rasanA nava prakAra che, temAM chelle prakAra zAntarasane che. zAntarasa kahe-samatArasa kaho ke prazamarasa kaho e badhA ekAAvAcI zabdo che. maMtre ghaNuM prakAranA che paNa temAM navakAra mahAmaMtra e maMtrAdhirAja che. tirtho paNa ghaNAM che temAM zatrujaya e tirthAdhirAja che. e paNa ghaNAM prakAranA che, temAM paryuSaNa parva e parvAdhirAja kahevAya che, tema rasanA prakAre ghaNAM che paNa temAM zAntarasa "rasAdhirAja" kahevAya che. pahelA majA ane pachI sajA jIvanamAM dareka manuSyoe A zAntarasa sAdhave joIe. Aje jIvanamAM nabaLAM rase bahu piSAya che, je jarAe piSavA jevA nathI. Aje jyAM juo tyAM hAsyarasa ane zRMgArarasanI belabAlA che. khaDakhaDATa hasavuM, khIkhIyATI lAvavI tene hAsyarasa kahevAmAM Ave che. hAsyarasanAM progrAma paNa goThavAtAM hoya che, ane e pregrAmamAM evA evA mANasane belAvavAmAM Ave che ke je hAsyarasanI choLe uDADe. vyAkhyAnamAM paNa hAsyarasa paDyA hoya te vyAkhyAna sAMbhaLavA ghaNu meTI saMkhyAmAM zretAjane umaTI paDe che, chatAM e nirdoSa hAsya hoya che. nirdoSa sukha ke nirdoSa AnaMda game tyAMthI meLavI zakAya che. - duniyAmAM roganuM mULa khAMsI kahevAya che, tema kajIyAnuM mULa hAMsI kahevAya che. koInI ThaThThAmazkarI karIne hAsyarasa piSavAthI zarUAtamAM te bahu majA paDI jAya che Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 ] sAdhirAja paNa aMte e majAmAMthI mATI sajA bhegavavI paDe che. geAzALA bhagavAna mahAvIranI sAthe ghaNAM varSothI vicarata hatA. bhagavAna pAtAnI sAdhanAmAM lIna hatA, jyAre gAzALA jyAM tyAM aTakacALA karyAMja karatA hatA. AvA mahAna purUSanI sAthe rahevA chatAM te temanAM jIvanamAMthI kaI meLavI zakayA nahIM. ekavAra bhagavAna unnAga sanniveza tarapha jaI rahyA hatAM. mA mAM vara-vahu cAlyA AvatA hatAM, banne moTA dAMtavALA hovAthI geAzALA te annane joIne khaDakhaDATa husavA lAgyA ane khelavA lAgyA, vidhAtA je jene anurUpa hAya tene game tyAMthI meLavI Ape che, eTale vara-vahu banne evA cheDAI gayA ke geAzALAne sArI peThe methIpAka cakhADayA ane bAjumAM rahelI vaMzajALamAM phekI dIdhA. svAmInuM chatra hAvAthI pachI pAchaLathI tene mukta karyAM. AvI rIte eka be jagyAe nahIM paNa ghaNI jagyAe leAkeAe tene methIpAka cakhADelA che. bhagavAna ekavAra kuma grAma tarapha jaI rahyA hatAM. tyAM vezyAyana nAme tApasa jaTA chUTI mUkIne AtApanA laI rahyo hatA. tenI jaTAmAM ghaNI jI paDelI joIne gozALA tene cUkA zayyAtara kahI kahIne vAravAra hasavA lAgyA. have AvI rIte hAsyarasa pASavA jaIe te kayAreka bhAreja paDI jAyane? pelA tApase ekadama krAdhamAM AvI jaine geAzAlA para tejolezyA mUkI dIdhI. e samaye geAzALA bhaDabhaDa detAM saLagavAnI taiyArImAM hatA, paNa kRpAnA sAgara evA bhagavAne zItalezyAnA prayAgathI tejolezyAne nivArIne geAzALAnI rakSA karI. bhagavAne gozALAnI rakSA karI emAM te keTalAka kahe che ke gAzALAne bhagavAne bacAvyA temAM mahAvIra bhUlyA ! bhagavAna mahAvIra te samaye chadmastha hAvAthI meATI bhUla karI nAMkhI ! Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenI zI hAlata thAya ke pagaja kApI paNa vidhi rasAdhirAja ahiMsAnuM saMpUrNa svarUpa , paNa ema kahenArA kharI rIte poteja bhUlA paDelAM che. kAraNa teo jIvene bacAvavAmAM dharma mAnatA nathI ! keIne haNavA nahIM eTalIja temanI ahiMsA che. keIpaNa, mANasa be page cAlI zake che, tene eka pagaja kApI. nAMkhavAmAM Ave te tenI zI hAlata thAya? tema ahiMsAmAM paNa vidhi ane niSedha bane che, temAM eka vibhAgane mAnya rAkhIne bIjA vidheyAtmaka vibhAgane lepana karI nAMkhavAmAM Ave te eka paga kApIne ahiMsA rUpI kAmadhenune laMgaDI. karavA barAbara che. negeTIva ane pijhITIva bane bhegA thAya te ja temAMthI vIjaLI utpanna thAya che, tema ahiMsAmAM paNa keIpaNa jIvane haNavA nahIM e pijhITIva che te haNatAnuM rakSaNa karavuM e negeTIva che. e banne bhegAM thAya. tyAreja ahiMsAnuM saMpUrNa svarUpa bane che. - jIva rakSA aMgenA aneka ullekha jaina zAstrone pAne pAne abhayadAnane mahimA varNavAele che. jene bacAvyA aMgenA aneka draSTAMte. zAstromAM vidyamAna che. meghakumAranA jIve hAthInA bhavamAM sasalAnuM rakSaNa karIne saMsAra parita karI nAkhyAne spaSTa ullekha jJAtAsUtramAM Ave che. zAstramAM AvatAM AvA spaSTa pAThonAM lepa karatAsa cho kayAM bhavamAM? zAtinAtha bhagavAnanAM AtmAe dezamAM megharatha rAjanA bhavamAM eka pArevAnA prANa baMcAvavA potAnAM prANa hoDamAM mUkI dIdhA Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5] sAdhirAja hatAM. jIvAne macAvavAmAM pUNya na heAta te AvA draSTAMte zAstrAne pAne caData nahI ! sUtranAM eka akSarane lepa karanArane anaMta sa'sArI kahyo che, te pachI samULagA zAstronA ja lepa karanArA sa`sAra keTalo vadhArI rahyA che te sanamAM samajI leje. bhagavAna mahAvIra bhulyA ema kahenArA peAte kyAM ubhA che? AcArAMga sUtramAM spaSTa pATha Ave che ke, peAtAnA sADAbAra varSanAM chadmastha kALamAM bhagavAna kayAMca bhUlyA nathI ane teTalA kALamAM bhagavAna mahAvIre leza paNa pramAda senye nathI ! eTalAM kALamAM chUTI chavAI badhI maLIne phakta e ghaDInI nidrA zAstrAne pAne noMdhAelI che. khAkI bhagavAna mahAvIra chadmastha kALamAM eTale kevaLajJAna pAmyA te pahelAnAM kALamAM paNa apramattAbhAve vicaryA che. zAstrakArAe tirthaMkarAnI bhUle paNa chupAvI nathI. trIpRSTha vAsudevanAM bhavamAM ghAraka upArjIne bhagavAna ogaNIsamAM bhave sAtamI narake gayA te tenI noMdha zAstrone pAne rahI gaI che, tema chadmasthapaNAnAM kAraNe bhagavAne tevI koI bhUla karI hota tA zAstrone pAne tenI noMdha rahIja gai heta ! paNa atima bhavamAM tirthaMkarA jJAnapradhAna jIvana jIganArA hoya che temanAM aMtima bhavamAM tevI bhUla thavAnuM traNa kALamAM paNa sa'bhave nahI chatAM chadmastha hAvAne kAraNe bhagavAna maGAvIra gAzALAne macAvavAmAM bhUla karI beThA tema lakhavuM ke beAlavu' te mahA mithyAtvanA udbhaya vinA sabhave nahI ! Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja aMdaranA matabhedoeja ApaNane nabaLA pADyA jaMgalamAM siMhanuM maDaduM paDeluM hoya te te joIne paNa bIjA prANIo tenI paDakhe caDe nahIM, ulaTA bhayabhIta thaIne dUra bhAgI jAya paNa te maDadAnI aMdaranAM kIDA tene vIMkhI nAkhe tema jaina zAsana rUpI siMha A paDatA kALamAM game tevI paristhitimAM che, chatAM tene bahAranAM anya tithikethI teTaluM nukazAna pahoMcyuM nathI jeTaluM aMdaranA matabhedethI pahoMcyuM che. aMdaranA matabheda rUpI kIDAeja tene katarI rahyA che. kALanI ja balihArI che ke, keTalAM A darzanamAM phaTA paDI gayA che. A hadayanI vyathA ThalavavI kenI AgaLa? kaI kriyAne ja lepa kare che, te kaI vaLI jIvadayAnA siddhAMtane ja lepa karI rahyA che, te kaI vaLI jina pratimAnA AlaMbanane ja utthApI rahyA che. A paDatA kALamAM zuM thavA beThuM che eja samajAtuM nathI ? kaI mahA bhAgyavAna AtmA jAgaze tyAre jarUra A jaina zAsanane jayajayakAra thaze, bAkI uparokta vivecanamAM te atyAranI sthiti para zeDoka vedhaka prakAza nAkhe che. - have pharI pAchA mULa vAta para AvI jaie. gozALe pelAM AtApane letAM tApasanI hAMsI uDADavA gaye, paNa te vAta tene bhAre paDI gaI. bhagavAnanI nizrA hatI te te bacI gaye. A rIte jyAM tyAM hAsyarasa piSavA jevuM nathI. hAsya mehaninA udaye hasavuM Ave che. hasavAthI ne ThaThThA mazkarI karavAthI hAsya mehaniya karma baMdhAya che. keI munine pratilekhana karyA bAda kAjava letAM avadhijJAna pragaTa thayuM hatuM, ane kAryotsargamAM avadhijJAnanAM Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 ] sAdhirAja ane Indrane-IndrANInA mAhamAM paDelA joine munine hAsya mehuniyane utkraya thatA hasavuM AvI gayuM, ane muni avadhijJAnathI tarata nIce paDI gayA. pU. vIravijayajI mahArAje A ghaTanAne Abehuba pUjAnI DhALamAM ullekha karyAM che ke, "kAjaya uddharatA muni Dhekhe, sAhamapati mAhu sie; mAhe naDiyA nAthI paDiyA. kAusaggamAM muni hasie, cAlAne sakhI vIra kane jaI visae." hAsya mAhuniyanAM utkraya kevA anatha thaI jAya che te A ghaTanA parathI samajI levAnu` che. A jamAnAnI phezana zrRMgAra rasa paNa jIvanamAM khUma pASAI rahyo che. AjanAM mAnavIne rezana vinA cAlaze, paNa phezana vinA nahI cAle." karAe paNa phezanamAM evA paDI gayA che ke, tenI pAchaLa lezana bhUlI gayA che. pa -pAvaDara, snAkrIma, vigere phezananI vastue vasAvavAnI pAchaLa Aje jeTaluM khacI~ karavuM paDe che, teTaluM huM nathI mAnatA ke, jAra- mAjarAnI pAchaLa tamAre kharca karavA paDatA hoya ? reDiyA paNa gharanI phezana thaI paDI che. jenA tenA hAthamAM reDiyA jovAmAM Ave che, khetaramAM paNa reDiyA vAgatAM vidvArAmAM ame sAMbhaLyA che. zrImatAnAM gharamAM to rephrijareTara, Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja [ 8 ekkaDammara uMcAmAM uMcI jAtanAM pharnicara, AvI keTalIe sAmagrI vasAvavAmAM Ave che. hamaNAM hamaNuM te vaLI Ta-vInuM vAtAvaraNa gharagharamAM jAmatuM jAya che. have A badhuM kyAM jaIne aTakaze te kalpI zakAtuM nathI. pahelAMnA kALamAM grahastha gharamAM dhana vasAvatA, paNa AvA lapharA pahelAMnA kALamAM nahotA. khUbaja sAdAIvALuM jIvana hatuM ane te jIvanamAMthI teo anupama AnaMda luMTI zakatA hatA. jyAre Aje manuSya jamavA bhANe beThAM hoya tyAre bhANAmAM kacuMbara ghaNuM hoya, paNa sAcI vastunAM darzana na thAya ! sAcuM grahasthAzramaja A kALamAM kayAM rahyuM che ? gharamAM gorasanA darzana nathI, tyAM AtmAmAM zAntarasanA to darzana kayAMthI thavAnA che. bhautikavAdane karUNa aMjAma pahelAnA kALamAM paheravA-oDhavAmAM paNa ghaNuM ja sAdAI hatI. gharamAM rAca-racIluM vasAvavAmAM paNa ghaNI sAdAI hatI. to jIvana dareka prakAre sukhamaya hatuM. jyAre Aje te mAnavInI kevaLa bhautikavAda taraphanI deTa che, ane te paNa pAchI AMdhaLI deTa che. mAnavI bhautikavAda tarapha game tevI doTa mUke, paNa bhautikavAdamAM mAnavIne kharUM vAstavika sukha ApavAnI tAkAta nathI. temAM to mAnavInI Azakti vadhatI jAya che. jIvanamAM vadhAre paDato zragAra piSAvAthI mAnavI kAmagamAM Azakta bane che, ane kAmagamAM Azakta banelAM bhavAMtaramAM narakagatinAM adhikArI bane che. vyAsajI gItAmAM lakhe che ke, "prasaMbha kAmamay pattatti nADa va " bhautikavAdanuM AkharI aMjAma keTaluM karUNa Ave te Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 ] ATalA parathI spaSTa samajI zakAya tevuM che. sadAcAranu pratika sAdhirAja . jIvanamAM zraMgArarasa pASavA Aje purUSa ane strIonI vezabhUSAmAM keTalI vikRta AvI che. Aya saMskRtine anurUpa vezabhUSA hAvI joie, tenI jagyAe ubhadra veza paheravAmAM Ave che. vezabhUSAmAM te strIoe paNa mAjA mUkI che, ane hamaNAM hamaNAM te yuvAna-yuvatio paNa kapaDAM eTalA badhA kasIne pahere che ke zarIranAM avayave keTalIkavAra bahAra upasI Ave. vezabhUSAmAM sAdAi e paNa sadAcAranuM pratika che. AjanA paheraveza evA che ke je joI ne sArA manuSyA paNa potAnA mana paranA kAbu gumAvI nAMkhe ! jIvanamAM nabaLAM rasA je pASAya che temAM sinemAe paNa ghaNA mATe| bhAga bhajavye che. mANasane temAMthI nabaLu ghaNuM zIkhavAnuM maLe che. rUperI paDadApara AvatA naTa naTIenuM anukaraNa AjanA karA chekarIe karatA thaI gayA che pachI jIvanamAM pavitra AcAra vicAranI AzA kayAMthI rAkhI zakAya ? jIvananA mahAna Adarzo jIvanamAM anukaraNa ja karavuM heAya te mahAna purUSonA jIvananuM karavuM joie, kAraNa ke tee peAtAnA priya prANAne bhAge paNa dharmanI rakSA karanArA hatA--evA evA mahAna AtmAe thaI gayA che ke jemaNe dharmane mATe peAtAnA prANa tyajI dIdhA che paNa dharmanA tyAga karyAM nathI. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhirAja [ 10 mahAsatI sItAjIe paNa peAtAnA zIyaLa dharmanI rakSA mATe keTalA sa'kaTo sahyA che. paNa potAnA zIyaLanI temaNe rakSA karI che. zrIpAla mahArAjA ane mahAsatI mayaNA suMdarInuM jIvana paNa keTaluM. Adamaya hatuM. vijaya zeTha ane vijayA zeThANI paNa jIvanane kevA mahAna Ada mUktA gayA che. paramAta kumArapALa ane vastupALa tejapALa kevu. Ada maya jIvana jIvI gayA che. jagaDuzA, jAvaDazA, bhAmASA, dharaNAzA zeTha vigerenA jIvananAM Adaze keTalA mahAna hatA tamAre anukaraNaja karavuM che te AvA mahAna purUSonAM pavitra jIvananuM kare. kumArapALa mahArAjA pauSadhamAM beThelA ane makoDo karaDayA, eTale te jIvane bacAvavA teTalA cAmaDInA bhAga kApI nAMkhyA paNa maMkoDAnI rakSA karI, kevA jIvadayAnA Adaza mUkI gayA che. kaccha dezamAM thaI gayelA jagaDuzAe duSkALanA samaye peAtAnA anAjanAM bhaMDAra aDhAre kAmanA manuSya mATe khullA mUkI dIdhA hatA, ane AkhA deza parathI duSkALanu sa'kaTa TALyuM hatuM. kevA Adaza mUktA gayA che. grahasthAzramamAM rahIne vijaya zeTha ane vijayA zeThANIe aNIzuddha brahmacaya pALyu che, ane jemaNe manathI paNa vratanI virAdhanA karI nathI. pati-patni banne sAthe rahetA hAvA chatAM koi rUMvADe vikAra pAdhyeA nathI, ane taddana nivikAra avasthAmAM varSonA varSo sudhI sAthe rahyA che ane jJAnIone pharamAvavuM paDayu` che ke ceArAzI hajAra sAdhuonI ekI sAthe nirdoSa AhAra-pANI vaheArAvavA vaDe karIne bhakti karavAthI je pUNya khaMdhAya teTaluM ja pUNya vijayazeTha ane Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 ] rasAdhirAja vijayA zeThANa jevA sAdharmika baMdhuonI bhaktithI bAMdhI zakAya. kAraNa ke sAdhuone te niHsaMga vAtAvaraNamAM rahI brahmacarya pALavAnuM che. jyAre temaNe bane e sAthe rahIne pAlana karyuM che. eTale temanI bhaktinuM AvuM mahAna phaLa batAvavAmAM AvyuM che. rAganAM nimitenI vacamAM rahIne rAgane jItanArane te jeTalA dhanyavAda ApIe teTalA ochA che. vijaya zeTha ane vijayA zeThANuM samagra vizva mATe ke mahAna Adarza mUktA gayA che. mATe tamAre anukaraNa ja karavuM hoya te AvA mahAna purUSonAM jIvananuM kare jethI tamAruM jIvana paNa. AdarzarUpa bane. rUpa ke sauMdarya e pradarzananI cIja nathI vezabhUSA ke sane-pAvaDarathI zarIranI kaI zebhA vadhI. javAnI che? zarIrane e sAce zaNagAra nathI. tapa-tyAga ane saMyama e jIvanane sAco zaNagAra che. pahelAnAM kALamAM strIo zarIra para seLe zaNagAra sajatI, paNa te. kevaLa pitAnA patinI prasannatA khAtara ja ! para purUSa te tenI draSTimAM sagAM bhAI samAna hatuM. jyAre Aje te zRMgAra ke sauMdaryanAM pradarzane goThavAya che. zRMgAra sajIne . bahAra nikaLyA hoya tyAre lAge ke A jANe myujhiyamamAM bharatI thavA (Permission) paramIzana meLavavA jaI rahyA. che. pUrva kALamAM paNa karmanA udaye ghaNanA patana thayA che, paNa moTe bhAge te kALamAM saMyama dharmanI ghaNI maryAdA hatI. Aje zaNagAra saje temAMe zI bhalIvAra che? game teTalI. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhirAja [ 12 TApaTIpa kare te e meDhA upara kharUM teja hotuM nathI. mATe A jamAnAmAM je zRMgArarasa piSavAmAM Ave che te paNa te kALanA zRMgArarasanI apekSAe ghaNuM ja nabaLuM ane tadana jaghanya kakSAnuM che. vIrarasa ne bibhatsarasa yuddhanI raNabherI sAMnLIne kSatrione zurAtana caDI jAya, tene vIrarasa kahevAmAM Ave che, e vIrarasa evo che ke, kharekhara je ddhAo heya te kyAreka kezarIyA karI nAMkhe. pUrva kALanA yuddhomAM te vIrarasa pilAte hate. Aje te tevAM yuddho ja kayAM rahyA ? nATaka-sinemAmAM je rasa piSAya che tene bibhatsarasa kahI zakAya. sinemA jevAmAM kalAkanAM kalAke pasAra thaI jAya chatAM samaya kayAM pasAra thaI gaye tenI mAnavIne khabara paDatI nathI. kAraNa tevA nabaLA saMskAre bhabhavathI jIvamAM poSAtA AvyA che. zarIranA amuka avayave jovAmAM jIvane rasa paDe e badhA bibhatsarasanAM prakAre che. nabaLuM sAhitya vAMcavAne keTalAkone zekha lAgyuM hoya che, te keTalAka azlIla pheTAo jovAmAM rasane piSatA hoya che. e badhAM prakAromAM jIvanamAM mAtra bibhatsarasa ja poSAta hoya che. jIvanamAM nabaLA rase piSavA nahIM mahA bhayaMkara svarUpe jovAmAM rasa paDe tene bhayAnakarasa kahevAmAM Ave che. bhayaMkara vIja kaDAko thatAM bhaya lAge paNa manamAM rasa pedA thAya che, ke kaDAke thayo ? Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 ] rasAdhirAja sAsaNagIramAM keTalAke vAgha ane siMhane jevAne jAya che. vAgha ane siMhanuM svarUpa vikarALa heya che, chatAM lekone jovAnI majA Ave che, tene bhayAnakarasa kahI zakAya. leke sAsaNagIramAM siMha jevA jAya che, tenI pAchaLa te keTalI hiMsA thAya che. lekane siMha batAvavA mATe amuka jagyAe. pazuone bAMdhavAmAM Ave che, ane siMha zikAranI AzAe Ave che. je siMha zikAranI AzAe Ave ke, lokene. jovAmAM majA paDatI hoya che, ane bicArA nirdoSa pazuone mRtyunI sajA bhegavavI paDatI hoya che. have e majA zA kAmanI ? AvI rIte nirdoSa prANIono saMhAra karAvIne siMha jevAthI keTalAM pApanAM bhAgIdAra banavuM paDe che e te. jene karma zAstranuM jJAna hoya tene ja naphA ke nukazAnanI khabara paDe. bIjA abujha zuM samajI zake ? mATe AvA rase jIvanamAM piSavA nahIM. kaSAyathI karma baMdha kaI alaulika vastu jotAM je rasa paDe tene abhUta rasa kahevAmAM Ave che. pUrve na sAMbhaLelI vAta sAMbhaLatA athavA na jeelI vastu jotAM pite tenI para Aphina thaI jAya, te abhUtarasa kahI zakAya. jIvanamAM kaSAne piSavAthI je rasa upaje te raudrarasa kahI zakAya. manuSya kothI dhamadhamI uThe tyAre tenuM svarUpa raudra banI jAya che. krodhAvezamAM kayAreka manuSya ghera hiMsA AcarI bese che. keI". para tame kaSAya karI nAkhe eTale sAme mANasa nirbaLa heya. te kayAreka namatu okhI de--eTale kaSAya karanAra samaje.ke. ke ane besADI che ane manamAM rasa pedA Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja [ 14 thAya e raudrarasa kahevAya, tene bIjA zabdomAM nhAvArasa paNa kahI zakAya. kaSAya ke viSayane rasa jIvanamAM piSavA je nathI. temAMthI ghera karmabaMdhanI paraMparA ubhI thAya che. temAMe kaSAyane rasa piSavAthI te tivra baMdha paDI jAya che. jene rasabaMdha kahevAmAM Ave che. baMdhanAM prakAramAM rasabaMdha ati bhayaMkara che je karmo udayamAM AvatA vipAkedayathI bhegavavA paDe che ane bhegavatAM keTalIkavAra hAMjA gagaDI jAya che. jIvane dhoLA divase tArA dekhAI jAya che. mATe tevA rasa jIvanamAM piSavA nahI. kAraNyarasa duHkhIne joIne manamAM dayA utpanna thAya ane hRdaya aMdarathI dravI uThe tene kArUNyarasa kahI zakAya. navarasamAM - zAntarasa e te "rasAdhirAja" che. paNa kArUNyarasa e paNa zreSTha che. dIna-hInane joIne manamAM dayA kene na Ave? ati niSphara hadayanAM hoya tene dayA na Ave. hRdaya "niSphara banatAM kayAreka jIvanamAM nirdayatA AvI jAya che, ane jIvanamAM dayAdharmane lepa thaI jAya che. jyAre dayA e te dharmanuM mULa che. jyAM dayA che tyAMja dharma che. duHkhI tarapha dayA lAvavAnI jema yathAzakti tenAM duHkha nivAraNuM aMgenA upAye levA te ja kharI karUNuM che! duHkhInI jema "dharmane te nahIM caDelAM paNa dayAne pAtra che. te bicArAM 1 nuM bhavamAM zuM thaze? AvA vicArathI manamAM je : karUNA ubharAya tene bhAvadayA kahevAmAM Ave che. dharmane raste , Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 ] rasAdhirAja nahIM caDele pitAne AtmA paNa dayAne pAtra che. dravyadayAnI vAta dareka dharma zAmAM vAMcavAmAM Ave che. jyAre bhAvadayAnuM svarUpa jaina zAstrone pAne caDeluM che. dIna-hInane joIne bhalabhalAnI AMkhe chalakAI jAya, paNa baMgalAmAM rahenArA ane lAlapILI meTaramAM pharanArAne joIne AMkho kenI bhInI thaI jAya ? aMtaramAM bhAvayA hoya te jarUra AMkha bhInI thaI jAya. te te vicAre ke A lekanAM sukhanAM mehamAM A bicArAM paramArthane bhUlI gayA che. bhega-sukhanI AzaktimAM bhagavAnane paNa bhUlI gayAM che, e AtmAonuM bhavAntaramAM zuM thaze? AvI zubha vicAraNuthI AMkhe chalakAI jAya eja kharI bhAvadayA che. kAM rasanI choLa ne kAM AganA bhaDakA rasanA nava vibhAga che, temAM ATha vibhAga saMkSepamAM samajAvavAmAM AvyA. have chellAM vibhAga upara samajAvavAmAM Ave che. zAntarasa ke je rasAdhirAja" che te ja ApaNuM AjanAM vyAkhyAnane mULa viSaya che, kAruNyarasa e zAntarasanI prAptimAM sahAyarUpa che. te upara paNa ApaNe Acho prakAza pADe che. bhale rasanAM badhA prakAro ApaNe varNavI gayA paNa e badhAmAM zAntarasa e utkRSTa rasa che. jIvanamAM zAktarasanI sAdhanA karavAthI zArIrika ane mAnasika ane prakAranAM AnaMdanI prApti thAya che. e AnaMda e adbhUta hoya che ke, pachI IndriyanAM sukha aMgenI manamAM jhaMkhanAja rahetI nathI. te sukha devarAja Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja [ 16 yAne devAnA Indrane rAjAdhirAjane paNa hetuM nathI, je sukha lokavyApArathI rahIta evA sAdhupurUSone hoya che tenuM kAraNa eja che ke sAdhupurUSoe jIvanamAM zAntarasa sAdhela hoya che. du:khamAM bIjA keIne doSa na detA. je potAnA karmodayane vicAra karavAmAM Ave to aMtaramAM zAktarasanI choLa uDADI zakAya, ane je nimitta upara utarI gayA te aMdaramAM AganA bhaDakA uThavAnA che. kaSAya, rAga-dveSAdi ane verabhAvane upazamAvavA pUrvaka AtmAne je zamarasI bhAvamAM nimagna banAvI de tene zAntarasa kahevAmAM Ave che. krodhAdi kaSAyathI AtmA nahIM upazame tyAM sudhI jIvanamAM zAntarasanI prApti ati durlabha. che. kaSAya, rAga-dveSa eja mokSamArgamAM viddharUpa che prazamasukhanI prAptimAM paNa rAga-dveSa aMtarAyarUpa che. zAntarasamAM nimagna AtmA mokSamArgamAM jhaDapI vikAsa sAdhI zake che. prazamarati prakaraNamAM bhagavAna umAsvAti te tyAM sudhI pharamAve che ke, "samyagdraSTirjJAnI dhyAna to balayuto'pyanupazAMtaH taM mate na ca karAmamupAzri 4 , - samyagadraSTi e AtmA-jJAna-dhyAna ne tapobaLathI yukta hovA chatAM je anupazAta hoya te te guNane e. nathI pAmate ke je guNane upazAnta pAme che, kAraNa ke AtmA je upazAnta hoya, samatAbhAvamAM sthita banele hAyate tenAmAM uparakta badhAM guNe pragaTe che ane AtmaNa, je kaSAyanA udayavALo bane che te pragaTelAM guNe paNa cAlyA jAya che eTale upasAntane zreSTha"kahyo che. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 ] rasAdhirAja patana ane utthAnanA hetu anaMtAnubadhI kaSAyanA upazama kSayeApazama ke kSaya na thAya tyAM sudhI te AtmA samyakatva guNane paNu pAmI zakate nathI, te pachI AgaLanAM guNA pragaTavAnI vAta ja kayAM rahI ? AtmA prazamabhAvamAM AvyA pachIja tenAmA uttarAttara guNA pragaTe che. guNu zreNIe caDelAM paNa kaSAyanAM udaye nIce paDI jAya che. eka vAta hu Mmeza mATe samajI rAkhavAnI che ke, vA utthAna upazama bhAvathI ane patana kaSAyanA auyikabhAvathI, pravacanamAM upazamanA mahimA ghaNA che. pistAlize AgamanI racanA jIvane kevala upazama bhAvamAM lAvavA mATe che tema kahIe tA paNa cAlI zake. game teTalAM zAstro bhaNIne paNa jIvajo upazamabhAvamAM na AvyA tA samajavu. ADhalAM vaSo teNe ekalI majurI karI che. athavA kevala zAsranA bhAra vahana karyA che, paNa tenA sArane te pAmyA nathI. jIva upazamabhAvamAM AvyA vinA game tevuM duSkara tapa kare te te tapanA paNa kazA atha nathI. tenA tapamAM nirjarAnuM khAsa pramANu hAtuM nathI ane kaSAya karavAthI kayAreka ulTA navA karmAM baMdhAI jAya che. upazamabhAva vagaranu tapa e tapa nathI, tene eka prakAranuM laMdhana (lAMghaNu) kahevAmAM Ave che, AhAranA tyAga sAthe viSaya ane kaSAyane paNa tyAga hoya te te vAstavika tapa kahevAya. draSTAMta kUragaDu muninu* zAstromAM draSTAMta Ave che. teone 2 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rastAdhirAja [ 18 tapane aMtarAya hatA paNa temanAmAM samatA ghaNu hatI. zAntarasamAM teo tarabaLa rahetA hatA. bIjA sAdhuo je temanI sAthe hatA te ugra tapa karanArA hatA. temAM eka muni cAra mAsanA upavAsanA tapasvI, bIjA traNa mAsanAM, trIjA be mAsanAM ane cothA mAsakSamaNanAM upavAsI hatA. cAturmAsamAM paryasaNa parvanA divaso najadIka AvyA paNa A kuragaDu muni saMvatsarI mahA parvanAM divase eka upavAsanuM tapa paNa karI zakyA nahIM. gAmamAMthI gaucarI herI AvyA. vaDIla gurU bhagavaMtane gaucarI batAvI ane AvI-kAravIne vAparavA beThAM, tyAM pelAM tapasvI sAdhuo A munine khAuMdharA kahIne tiraskAra kare che. eTaluM ja nahIM paNa tapasvI sAdhuo temanAM pAtarAmAM arara ! A saMvatsarI jevA divase vAparavA besI gaye ? ema kahI zuMke che. muni te thuMkane ghata tUlya samaje che ane vicAre che ke A mAre tiraskAra kare che temAM khoTuM zuM che ? mane dhikAra che ke AvA mahAna parvanAM divase paNa huM tapa karI zako nahIM ane teo te kevA mahAna tapasvI che, dhanya che te mahAtmAone ke duSkara tapa tapI rahyA che ! jyAre huM te annane kIDe. Aje saMvatsarI jevA mahAparvanA divase paNa khAdhA vinA mAre cAlatuM nathI eTale e tapasvI mahaSionAM caraNavidamAM kAMDAnuM keDa vaMdana he ! mArA AtmAne svabhAva te aNahArI che. AtmAnA svabhAvanI oLakhANa thavA chatAM AhAra saMjJA upara huM vijaya meLavI zakta nathI !! te pachI te e maharSi tapasvIonAM tapanI anumodanA karavA pUrvaka tapanAM aMtarAya aMge khubakhuba manamAM pazcAtApa Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 ] rasAdhirAja karI rahyA che ane AtmAnA aNahArI svarUpane vicAra karatAM karatAM ucca guNasthAnanI bhUmikAe temane AtmA pahoMcI jAya che. kSapakazreNI para ArUDha thaIne eka aMtarmuhurtanAM kALamAM ghanaghAtIne cheda karIne te maharSi bhANe beThAM beThAM kevalajJAna ane kevaladarzanane pAmI jAya che. meM mAM kavala laI rahyA hatA te jANe kevalajJAnamAM palaTAI jAya che. jo ke A aupacArika vacane che, bAkI kavala ane kevalajJAnane koI saMbaMdha nathI. kavala jaDa vastu che, jyAre kevalajJAna te AtmAnuM zuddha svarUpa che. je AtmAne prakR8 guNa che. AhAra ke vastro, koI ja vastuo kevalajJAnane aTakAvI zakatI nathI. are ! strIliMga paNa kevalajJAnane aTakAvI zakatuM nathI. kevalajJAnane kaSAya jarUra aTakAvI zake che. kaSAyano eka kaNa paNa kevalajJAnane aTakAvI de che. bAkI sAdhuoe vastra-pAtra rAkhyA hoya ne temAM je maccha na hoya te te parigraha nathI, paNa dharmanAM upakaraNa che. zarIra jema dharmanuM sAdhana che tema upakaraNa paNa saMyamayAtrA mATe sAdhanarUpa che. vastra-pAtramAM mUccha baMdhAI jAya mATe parigraharUpa che. mUccha te kayAreka zarIramAM paNa baMdhAI jAya che chatAM zarIrane dharmanuM sAdhana kahe che, te vastra-pAtrane kyA meDhe parigraha kahI zake che ? zarIra e te mUchanuM prabaLa nimitta che !" kahe che ke, zarIranI mUcche te chuTI jAya che te zuM vastra pAtra paranI mUcha nahIM chuTI jAya? sUvaparanI mUccha utAranAra zuM leDhAparanI nahI utArI zake ? AtmA aMdarathI kanyA jAge tyAM bahAranAM koI Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja [ 20 nimitto kevalajJAnane aTakAvI zakatA nathI. hA ! aMdaranA de jarUra kevalajJAnane aTakAvI rAkhe che. kuragaDu maharSi evA pariNAmanI dhArAe caDhI gayA ke AhAra vAparatAM. kevalajJAnane pAmI gayA. temanAM kevalajJAnane mahimA karavA devalekamAMthI de. nIce AvI rahyA che. te pahelAM te maharSinA guNethI AkarSAI zAsanadevI paNa muninAM darzanArthe AvelI ane munine vaMdanA karI tyAre tapasvI sAdhuoe kahyuM. A khAudharAne zuM name che. amane tapasvIone name? tyAre ja sAzana devIe kaheluM ke, tenA kAraNanI tamane AgaLa upara khabara paDaze. devene AvatAM joIne pelA tapasvI sAdhuo. vicAre che ke, ahA! ke ApaNA tapane mahimA che ke, sAkSAt de ApaNe tapathI AkarSAIne zAtA puchavA nIce. AvI rahyA che. badhA tapasvIo potapotAnA Asana para rItasara goThavAI gayA, jANe deve AvIne hamaNAM khamAsamaNa devA mAMDaze. de nIce AvyA kharAM paNa, sIdhA kuragaDumuni jyAM AhAra vAparatAM kevalajJAnane pAmelAM che tyAM pahoMcI gayA. tapasvI sAdhuo vicArI rahyA. che ke, A deve bhUlAte nahIM paDyA hoya ! ApaNI tarapha, na AvatAM te tarapha kema jaI rahyA che ? tapasvIo te ApaNe ahiM beThelAM chIe. deve vivekamAM bhUle nahIM chatAM Ama kema banyuM che ? eTalAmAM te deve kevalajJAnI. evA maharSine traNa pradakSaNi detAM vidhipUrvaka vaMdanA kare che. deve sUvarNa kamalanI racanA kare che. kevalI bhagavAna tenI para besIne dezanA Ape che. bIjA paNa ghaNuM mumukSu AtmAo. tyAM dezanA sAMbhaLavA AvI pahoMce che. tapasvI sAdhuo te. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 ] paDI vicAramAM thaI jAya che !! jAya ka ! rasAdhirAja Azcaya mAM garakAva uMdhI khatavaNI ! kuragaDu muninAM kevalajJAnanI tapasvI munione khakhara paDI jatAM badhAM munie tyAM AvIne kevalI kuraga munine vidhipUrvaka vaMdanA kare che, ane peAtAnA aparAdhanI punaH punaH kSamA yAce che. tapasvI munione peAtAnA tapanA gava utarI jAya che, ane vicAre che ke, vakhate ekalAM upazamabhAvathI siddhi che, paNa upazamabhAva vagaranAM ekalAM game tevA duSkara tapathI siddhi nathI. badhAne kuragaDu muninAM jIvanamAMthI anupama preraNA maLI rahe che, tapa vaDe bhale kAyAnI sukavaNI karI nAMkhavAmAM Ave paNu aMdaranAM viSaya, vikAro ane kyAyAnI jo sUkavaNI na thAyanA khatavaNI udhIja thavAnI che. rADAM uparanA prahAro jaMgalamAM rAphaDAMnI aMdara so rahetA haiAya che. rADAMnI aMdara paNa pAchA uMDA daramAM saryAM rahetA heAya che. have koI manuSya rADAMnI upara game teTalA prahAra kare paNa teTalAthI so je aMdara rahelAM che tene kayAM unI AMca AvavAnI che ? e tA adara bharAIne beThAM hAya che. tevI rIte zarIrarUpI rAphaDAM para ugra tapa-japAdi karavA vaDe prahAra karavAmAM Ave che. eTale zarIrane kaSTa khuba ApavAmAM Ave che, chatAM aMdaranAM kaSAye jo na jitAya te Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 2sAdhirAja [ 22 samajavuM ke, ekalAM rAphaDAM upara prahAra paDe che, zarIrathI tapa game teTaluM karavAmAM Ave temAM ekAMte lAbha che, chatAM zarIrathI AtmAnuM teTaluM bagaDyuM nathI ke jeTaluM kaSAyathI bagaDyuM che. manuSya zarIra te pUNyanAM udaye maLe che. jyAre AtmAnuM bhabhavathI bagADanArA te kaSAya che. prati samaye jIvane baMdha paNa kaSAyathI paDe che. jyAre tapasaMyamathI zarIraneja kaSTa ApavAmAM Ave ane kaSAyane te nigraha ja na thAya te samajavuM nirdoSa daMDAI jAya che ane deSita AbAda chaTakI jAya che. tapa je upazamabhAva pUrvakane hoya te jarUra kaSAye jitAI jAya che ane kuragaDu maharSinI jema jIva kyAreka kevalajJAnane pAmI jAya che. aMdaranI jAgRti vinAnuM tapa hoya te kevala dehane daMDa ApavA jevuM thAya che. paNa kaSAye jItAtA nathI. tapane zAstromAM kayAMya niSedha nathI. tapa vinA karmo khapatAM nathI ane karma kSaya vinA jIvane mekSa thatuM nathI. ugra tapathI te kayAreka nikAcita karmonuM paNa kSaya thaI jAya che, paNa zarata eTalIja che ke, te tapa kSamA sahita hovuM joIe. saMpUrNa vizuddhi kuragaDu maharSimAM bAhyatapa nahotuM, paNa atyaMtara tapamAM teo khuba AgaLa vadhelAM hatA ane gurU bhagavaMte paNa temane eja upadeza karela ke, tane tapane aMtarAya vate che. eTale tuM upavAsAdi bAhyatapa nahIM karI zake paNa atyaMtara zuddhi tarapha puratuM dhyAna Apaje. gurU bhagavaMtanA upadeza mujaba temaNe potAnA mana ane Indriye Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 ] rasAdhirAja para saMpUrNa vijya meLavI lIdhuM hatuM, ane aMdaranAM adhyavasAya temanAM eTalAM badhAM suvizuddha thaI gayela hatA ke, temanA pAtramAM thuMkanAra sAdhu upara paNa temaNe gusase karyo nathI ! bhale temanAmAM bAhyatapa nahotuM paNa bAhyatama karIne je kAMI meLavavAnuM hoya che te teo meLavI cUkyA hatA ! asaMkhya vega mekSanAM kahyAM che ane eka eka yoganAM AlaMbane anaMta AtmAe mokSapadane pAmyA che. asaMkhya yogamAMthI kaI paNa yoganuM AlaMbana levAmAM Ave. paNa tenuM AkharI mukhya phaLa te atyaMtara vizuddhi ja che. se TacanuM sonuM saMpUrNa zuddha kahevAya. athavA selavaluM suvarNa saMpUrNa zuddha kahevAya. tema AtmAmAM kaSAyane eka kaNa paNa na rahe haya, athavA paramAM eka paramANuM eTale paNa rAga jyAre na rahaye heya tene saMpUrNa vizuddhi kahevAmAM Ave che. zarIramAMthI re nAbuda thatAM jAya tema taMdurastI vadhatI jAya che, tema AtmAmAMthI jema deSe nAbuda thatAM jAya tema vizuddhinuM pramANa vadhatuM jAya che, ane badhA deze jyAre nAbuda thaI jAya ane jIva terame guNasthAnake kevalajJAna pAmI jAya eTale te vizuddhinuM pramANa parAkASTAe pahoMcyuM kahevAya. Upazame tene ja ArAdhanA ApaNuM mULa vAta upazama bhAva uparanI hatI. upazamabhAvanAM baLe ja kuragaDuM maharSi kevalajJAna pAmyA che. jeTalAM AtmAo kevalajJAna pAmyA che, pAmI rahyA che ane pAmaze te upazamabhAvanAM baLeja. kaSAyabhAvathI je upazame Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhirAja [ 24 tene ja ArAdhanA che. je kaSAya bhAvathI na upazame tene ArAdhanA nathI. jene ArAdhanA ja nathI tene kevalajJAna kayAMthI prApta thavAnuM che? paryuSaNa parvamAM bhale aThThAIne tapa karyo hoya, are! bhale mAsakSamaNanuM tapa karyuM hoya chatAM kaSAyabhAvathI ke verabhAvathI je AtmAne na upazamAve eTale ke, koI sAthe manaduHkha thayeluM hoya athavA je kaI prati hadayamAM verabhAva rahI gaele hoya tenI sAthe je kSamApana na kare te bhagavAne tene ArAdhanA kahI nathI ane mAsakSamaNa jevuM duSkara tapa kareluM hovA chatAM je AtmAne kaSAyabhAvathI upazamAvyuM na hoya te bhagavAne tene ArAdhaka paNa kahyo nathI. A mArganAM rahasyanI vAta che, tene barAbara magajamAM besADI leje, ane bhale tevuM duSkara tapa na kareluM hoya, chatAM kaSAya bhAvathI ke verabhAvathI je AtmAne upazamA hoya te tene bhagavAne sAcI ArAdhanA karI che ane upazamI janArane bhagavAne ArAdhaka kahyo che. mArganA marmanI vAta je kaI sAthe manaduHkha rahayA karatuM hoya tenI sAthe tamAre kSamApanA karavI joIe, pachI sAme upazame ke na upazame e sAmAnI legyatA upara AdhAra rAkhe che. te je upazame che te paNa ArAdhaka che, nahIM te tame te ArAdhaka bhAvamAM AvI ja gayA ! A jainamArgane niceDa che. A niceDa jenA hRdayamAM che tenuM hRdaya zAktarasathI tarabaLa che. mArganI ArAdhanA karatAM karatAM mArganA sArane pAmI javAnuM che te vinA uddhAra che ja nahIM. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 ] rasAdhirAja ArAdhanAnI bAbatamAM jeTaleA bhAra tithI-krena upara devAyA che, teTalA bhAr jo upazamabhAva upara devAyA hAta tA zrI saMghamAM koI matabhedyA ubhA na thayA heAta! ane kalikAlamAM paNa jaina zAsananu sAmrAjya eka chatrI pravatu hota. vyavahAranayanI draSTie tithI-dine ArAdhanAnI vAta ghaNI ja upayAgI che, paNa vyavahAra nizcayapUrvakanu hAvu joIe. ArAdhanAnuM vAstavika phaLa nizcayane bhUlIne vyavahAranI ja pakkaDa karavA jatAM aneka matabheda ubhA thaI jAya che, ane jate dahADe te matabhedo meTAM vikhavAdanu rUpa dhAraNa karI le che. pachI te temAMthI rAga-dveSa evA ubhA thaI jAya che ke ArAdhanAne badale gheAra virAdhanAmAM paDavAnuM thAya che. mATe khArasA sUtramAM bhagavAna bhadrabAhusvAminA e prASa che ke, jo uvasamai tassa asthi ArAhaNA / jo na uvasamai tassa natthi ArAhaNA | je upazame tene ja ArAdhanA che, khAkI savatsarI pratikramaNa karyAM pachI paNa jo hRdayane niHzalya na manAvyu hAya ane koI paNa AtmA prati manamAM verabhAvanuM zalya rahI gayuM hoya te ekaluM pratikramaNa karavA mAtrathI ArAdhanA thaI jatI nathI, tene dravya pratikramaNa kahevAya, bhAva pratikramaNa te jo AtmAne verabhAvathI upazamAve te ja kahevAya ! ApaNAmAM Aje ArAdhanA khukha vadhI che tenI pAchaLa Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja AvI anupama draSTi je keLavAI jAya te ghaNAM AtmAo ArAdhanAnAM vAstavika phaLane pAmI jAya. upazamabhAva upara ApaNe khUba laMbANathI vivecana karyuM. upazama ke zAntarasa e ekanI eka vastu che. pakSa ane pratyakSa jIvanamAM rasanI ja jamAvaTa karavI che te zAntarasanI kare, pachI te jIvanamAM ahiMja svarga khaDuM thaI jaze ane jIvanamAM tamane anupama sukhane anubhava thaze. bhagavAna umAsvAti prazamarati zAstramAM pharamAve che ke, svargasukhAni parokSANyatyanta parokSameva mokSa sukhama / pratyakSaM prazamasukhaM na paravazaM na vyaya prAptam / / A daza pUrvadharanI dezanA che, jene amegha dezanA kahI zakAya. prazamarati zAstramAM bhagavAna umAsvAtie vANIne rasa e relAvyuM che ke jenAM zabda zabdamAMthI zAntarasa nItarI rahyo che. hamaNAMja ApaNe je gAthA uccArI. gayA temAM pUjyazrIe addabhUta vAta karI che ke, svarganAM sukha pakSa che ane mekSanAM sukha te vaLI atyaMta pakSa. che, eTale ke zAnAM svAdhyAya ane zravaNaparathI e sukhanuM svarUpa yatkiMcita ApaNe samajI zakIe chIe ane te upara ApaNa zraddhA paNa pAke pAye che paNa e sukhane atyAre ApaNe ahi mRtyulekamAM anubhavI zaktA nathI eTale e sukho ApaNuM mATe parokSa che, prazamasukha e che. atyAre paNa ApaNAM mATe pratyakSa che ane e sukha ApaNe anubhavavuM hoya te ApaNe anubhavI paNa zakIe, kAraNa ke, Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 ] rasAdhirAja e sukha paravaza nathI ane bajAramAM vecAtuM male tevuM paNa nathI ane prazamasukha mekSa sukhanI vAnagIrUpa che. pAchuM e sukha AtmA mATe svAdhina che. temAM bIjA keI paradravyanA saMyeganI paNa apekSA rahetI nathI. A prazamasukha evA prakAranuM che ke, keI paNa paradravyanAM vega vinA AtmA svAdhinapaNe e sukhane bhogavaTo karI zake che. sukhamAM kaI paNa anya dravyanI apekSA na rahe. tyAre te vAstavika sukha kahI zakAya. prazamasukhaja eka evA prakAranuM che ke je bahAranAM kaI paNa padArthomAMthI nahIM paNa kevala potAnA AtmAmAMthI meLavI zakAya che. AtmAmAM ja anaMta sukha raheluM che. sukha mATe AtmAne. kaI paNa pAse bhIkha mAMgavAnI jarUra nathI. - sukhanA vibhAga prazamasukha ane viSayasukha. A sukhanAM be ja vibhAga che. prazamasukha e Atmika che, jyAre viSayasukha e bhautika che. viSayasukha bhegavavA mATe bIjA aneka iSTa saMyoganI apekSA rAkhavI paDe che, temAM kanaka, kAminI ane kAyA, A traNenI te sauthI pahelI jarUra paDe che, ane bIjAM paNa vADI-vajhiphA, hATa-havelI, nekara-cAkara, hAthI-gheDAM, meTara-gADI. AvA keTalAya sAdhane vasAvavA paDe che, ane badhI rIyAsata khaDI karyA pachI e viSayamAMthI vAstavika sukha maLatuM nathI. sukhate eka kSaNa puratuM hoya che ane tenI pAchaLa upAdhI keTalI vahoravI paDe che. A dariye DelI nAMkhavuM paDe che, ane chatAM aMte "daLI daLIne Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja [ 28 DhAMkaNImAM" jevI hAlata thAya che. saMsArika sukhe dIrghakALa sudhI bhagavyA pachI paNa ekAda dukha mAthe evuM AvI paDe che ke, chaThThInuM dhAvaNa kADhI nAMkhe ISTa evA putra-pautrAdInA viyeganuM duHkha AvI paDe athavA daridratAnuM duHkha AvI paDe, eTale varSothI bhegavelA sukha upara pANI pharI vaLe. saMsAranuM Avuja viSama svarUpa che. chelle keLIe makSikA Ave eTale khAdheluM badhu ekAI jAya tema ekAda duHkha mAthe evuM AvI paDe ke, saMsAra dukhamaya banI jAya. varSonA varSothI AvA IndriyenAM sukha bhagavyA pachI e manuSyanI aMdaranI manokAmanAo zamatI nathI ! ane pachI te ghaTanA evI bane che ke, manuSyanI vaye cAlI jAya che paNa aMdarane viSayAbhilASa ja nathI. manuSya zarIrathI jirNa thaI jAya che, paNa tenI aMdaranI tRSNA jirNa thatI nathI. ghaNAM varSo sudhI tevA sukhe bheLavI lIdhAM pachI paNa mAnavIne te sukhanAM bhegavaTA aMgenI bhUkha evIne evI hoya che, eTale e sukhanAM bhegavaTAthI mAnavIne tRpti che ja nahIM. mATe ja temAM vAstavika sukha nathI. tRpti, jJAna-dhyAna ane samAdhithI che, mATe kharUM sukhajJAna, dhyAnane samAdhimAM che eTale viSayanuM sukha game tevuM hoya te paNa te svAdhina sukha nathI ! mATe sukhanAM be prakAramAM prazamajanya sukha eja vAstavika sukha che. mAnavI draSTi palTAve te ja A vAstavika sukha hAthamAM Ave. prazamasukhanI nirdoSatA ane viSayasukhanI karUNatA prazamajanya sukha e nirdoSa sukha che, kAraNa ke Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 ] sAdhirAja sukha meLavavAnI pAchaLa kaI paNa prakAranAM pApa AcaravA paDatA nathI. phakta te sukha meLavavA mATe aMdaranAM viSayavikAre ane kaSAne mahAta karI levAnA rahe che, kaSAya ane viSaya vikAra para vijaya meLavI lenAra A mRtyulokamAM mekSanAM sukhane anubhava karI zake che. sukhanAM be prakAramAM viSaya janya sukha mekSamAM nathI paNa prazama sukha mekSamAM che. vyAsa maharSie gItAmAM paNa, pharamAvyuM che ke, "ihaiva tairjitaH sargo yeSAM sAmye sthitamanaH / je manuSyanuM mana samatAbhAvamAM sthita che tevA manuSyane ahiM mRtyulekamAM ja mokSa che. mATe prazamasukhanI nirdoSatA zAstroe ja puravAra karI ApI che. jyAre viSayasukha meLavavAnI pAchaLa aneka pApa AcaravA paDe che. pahelAM te pAse paisAne jega na hoya te e sukha bhogavI zakAya nahIM ! eTale dravya kamAvAnI pAchaLa jIvane aneka pApasthAnake sevavA paDe che. aneka karmo karIne paise bhege. karyA pachIe jIvane zAnti vaLatI nathI. jIva sukhamAM ulTo vadhAre Asakata bane che, ane aneka kukarmo karIne durgatine adhikArI bane che. viSaya sukhamAM Azakta banelAM bhalabhalAM cakravatio paNa narakagatinAM adhikArI banyA che. rAvaNa jevA rAjavIonI paNa tevIja durgati thaI che. jyAre ahiM prazamasukhane anubhavIne bhavAMtaramAM paNa keTalAye AtmAe sadgatinAM adhikArI banyA che ane ghaNAM AtmAo zAzvatA mokSa Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhirAja ( 30 sukhanAM paNa bhoktA banyA che, prazamasukhane anubhava karanArane ahiM' A lokamAMe sukha ne paralekamAMe sukha, ane paraparAe anaMtasukha. jyAre viSayasukha bhagavanArane A leAkamAMe AdhivyAdhi vigerenAM duHkha ne paraleAkamAMe duHkha, para'parAe anaMta duHkha. mATe anitya bhayathI bharelAM parAdhina ane tRSNAne vadhAranArA evA viSayasukhathI saryuM ! nitya niya svAdhina ane tRptine pamADanArA evA prazamasukha mATeja dareka manuSyAe yatna karavA joie. graMthI bheda thatAM zAntarasanI prApti have chelle zAntarasa sAdhavA mATenAM thADAM upAye batAvIne AjanuM jAhera vyAkhyAna samApta karIza. zeraDInAM sAMDhAmAM rasa hoya che jene ikSurasa kahevAmAM Ave che. zeraDInAM sAMThAmAM vacamAM vacamAM gAMThAe hAya che, jyAM jyAM gAMTha hAya tyAM tyAM rasa na heAya. bAkInA badhAM bhAgamAM rasa hAya che. tema AtmAmAM jyAM sudhI rAga-dveSanI nibiDa gAMTha che, jene zAstrIya bhASAmAM gra'thI kahevAmAM Ave che, tyAM sudhI AtmAmAM zAntarasa chalakAse nahI. rAga-dveSanI nikhiDa gAMTha apUrvI karaNanAM pariNAmathI tUTe che, kayAre paNa na pragaTelAM heAya tevA apUrva adhyavasAya AtmAmAM prI jAya, tene apUrNAMkaraNa kahevAmAM Ave che. jinezvara bhagavAnanAM darzana vadanane pUjana karatAM, jinavANInuM zravaNa karatAM, supAtre dAna detA, kayAreka tevA adhyavasAya jIvamAM jarUra pragaTI jAya che. tevA apUraNanAM adhyavasAyanAM aLe nibiDa evA rAga dveSanI gAMThane bheTTIne jIva samyaktvanAM " Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 ] rAdhirAja zubha pariNAmane prApta kare che, te pachI AtmAmAM zAntarasa eve chalakAya che ke, te pitAnA aparAdhInuM paNa manathI kharAba ciMtave nahIM. anaMtAnubaMdhI kaSAyanI kaTutA AtmAmAMthI nIkaLI jatAM AtmAmAM zamamAdhurya pragaTe che samyaktvanA pariNAma AtmAmAM je TakI rahe ane AtmA te pariNAmathI je paDI na jAya te uttarottara bhAvanArasa vRddhine ja pAmate jAya che ane jIvana bhAvanAmaya banI jAya che jIvanane bhAvanAmaya banAvavuM eja zAktarasa sAdhI levA mATe amegha upAya che. mitrIbhAvanAne apUrva AnaMda pU. munisuMdarasUrIzvarajI mahArAja adhyAtma kalpadrumamAM pharamAve che ke, "vizvanantapu cari kSaNamevaM nAkhyo , bhajasi mAnasa maitrIm tatsukha paramatra patrAvyanupe na mUva vAtu he Atmana, prANI mAtra upara samabhAva keLavIne tuM eka kSaNavAra paNa maitrI bhAvanA bhAvIza te tane A bhava ne parabhavamAM sukha evuM maLaze ke pUrve te kadi paNa nahI anubhavyuM hoya che tevuM apUrva" sukha tane maLaze. bAhya draSTivALAne te sukha khyAlamAM paNa nahIM Ave, paNa sarva che mArA mitra che, temAM kaI mArA duzmana nathI. mArA duzamane bahAramAM nathI paNa bhItaramAMja che. rAMba-pAdi * ' ! ! ! Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja e mArA duzmane che ane e duzmane ja bhavabhavathI mArUM bagADatAM AvyA che. bahAranAe mArUM kAMI bagADyuM nathI, bahAranA te nimitta mAtra che. A svarUpe maitrI bhAvanA bhAvatA AMtarika AnaMda e anubhavI zakAya che ke jene apUrva AnaMda kahI zakAya. mAnasika saMteSa ane mAnasika samAdhAna je duniyAmAM bIje kaI AnaMda nathI. maitrInuM mUrtimaMta svarUpa jagatamAM paribhramaNa karatAM anaMtAnaMta AtmAo che temAMthI kaI paNa pApa na Acare koI duHkhI na thAo. sau. sukhI thAo. sau koI mukti sukhane pAme AvI aMdaranI nirmala bhAvanAne maitrIbhAva kahevAmAM Ave che. pApa AcarIne ja jIva duHkhI thAya che, eTale maitrI bhAvanAmAM pahelI ja bhAvanA e bhAvavAnI che ke keI pApa na kare, ane pachIja kaI duHkhI na thAo e svarUpe maitrI bhAvanA bhAvavAnI che, tenuM hArda e che ke pApa na Acare eTale keI duHkhI thavAnA ja nathI. ApaNe AtmAne paNa pApane rastethI pAchA na haThAvIe tyAM sudhI ApaNe potAnA paNa mitra banyA nathI. maitrI bhAvanAnuM A uMDAmA UDuM rahasya che. ApaNuM kuTuMbIone ane ApaNuM samAgamamAM AvatAM darekane dharma sajAvIne pApane rastethI pAchA vALavA eja mendrIbhAvanuM mUrtimaMta svarUpa che. ApaNe prayAsa karavA chatAM kaI pApanAM rastethI pAchA na ja vaLe te ApaNe nirAzA lAvavAnI jarUra nathI, ane ra Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 ] , asAbirAjuM te ja prati manamAM uga paNa javAno nathI. pachI te AgaLanI mAdhyastha bhAvanA bhAvavAnI che. je AgaLa upara samajAvavAmAM Avaze. zAntasudhArasa graMthamAM pU. vinaya vijayajI mahArAja pharamAve che ke, sarvatra bhaitrImupakalpayAtman cintyo jagatyatrana ko'pi zatruH kiyadina sthAyini jIvite'smin ___- kiM khidyate vairadhiyA parasmin he Atmana ! tuM sarva jIve prati hRdayamAM maitrIbhAvane dhAraNa kara ! ane ciMtavanA evI kara ke, jagatamAM kaI mAre zatru nathI ane sarva AtmAo mArA mitra che. A jIvana kSaNabhaMgura che. tAre ahiM keTalAka divasa besI rahevAnuM che, te pachI bIjA upara vaira rAkhIne zA mATe khedane pAme che? vera bhAvane lIdhe manamAM zAnti rahe ja nahIM ane magaja upara bhAra eTale badhe rahyA kare ke kyAMya cena paDe nahIM. veranA viraA vipAka zAstrakAra te tyAM sudhI pharamAve che ke, verabhAvatI. paraMparAvALA ja bhavAMtaramAM narakagatinAM adhikArI bane che, veNu vA nArtha ciMtA zrI uttarAdhyayayana sUtramAM A spaSTa ulekha Ave che. verabhAva karatAe tene anubaMdha bhayaMkara che. bhavanAbha sudhI verabhAvanI paraMparA cAle tene anabaMdha kahevAya. eTale te paraMparAne AgaLa vadhavA Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhirAja [ 34 devAmAM sAra nathI, pAje khaperanAM koI sAthe manaduHkha thayuM hoya te rAtrinAM sUtAM pahelAM kSamApanA thaI javI joI e. e. paraparA laMbAvavA jevI nathI. chevaTe laMbAI jAya te khAra mahine savatsarI maDA panAM divase te kSamApanA thaIja javI joI e. eTale e divase tA AtmAne verabhAvathI upazamAvavA ja joie, ane e divase paNa na upazame tene ArAdhanA nathI ghera virAdhanA che. te jIvA anaMtAnubaMdhI kaSAyamAM cAlyA jAya che. ane te anaMtAnubaMdhI kaSAya paNa ana tAnukha dhInAM gharane hAyatA tevA javA bhavAMtaramAM narakagatinAM adhikArI bane che. sATe kmAvavu paDayuM che ke, rIsataNA rasa jANIe. 66 halAhala tAle; kaDavAM phaLa che krodhanAM, jJAnI ema bele' rIsa taNA je rasa che, te halAhala jhera tulya che. e rasa pASavA jevA nathI. e eka prakAranA vhAvArasa che. emAMthI javAlA. evI phATe ke AkhA AtmA ja temAM bharakhAI jAya. A lhAvArasa pharI vaLe tyAM varSAnAM tapa sayamanuM phaLa paNa hArI javAya che. mATe maitrIbhAvanAthI anupama zAntinI lhera AvI jAya che. vairathI vaira zameja nahIM, premathI ja varabhAvane zamAvI zakAya che. ghI homavAthI ke peTrola nAMkhAthI agni zAnta thatA nathI. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 ] sAdhirAja ulTo vadhI jAya che. tema sAme ApaNI tarapha vairabhAva rAkhatuM hoya ane ApaNe paNa tenI tarapha teja bhAva rAkhIe te aMdarane agni bhabhUkI uThavAne che. paNa zAnta paDavAne nathI. mATe sarva prati maMtrI keLavavAnI che. pU. vinayavijayajIe je ugAro kADhayA che te te hRdayanI divAla para lakhI rAkhavA jevA che "he bhAI! tAre keTale vakhata ahiM besI rahevAnuM che? zA mATe vaira rAkhIne udvegane jIvanamAM vadhArI rahyo che?" kevAM vacane uccAryA che. vyaktinA rAgI nahI-guNanA rAgI bane pitAnAthI guNamAM je AgaLa vadhelAM hoya, tevA AtmAo prati pramodabhAva keLavavAne che. hRdayamAM prada bhAvane sthAna nahIM Ape te IrSA pitAnuM sthAna jamAvI leze, je hRdayane jate dahADe ukharabhUmi jevuM athavA baLI gaelAM bhAThAM jevuM karI nAMkhaze. pachI tevAM hRdayamAM dharma bhAvanAnAM aMkura phuTaze nahIM! mATe hRdayanI jamInane phaLadrupa rAkhavA tene pramoda bhAvanAnuM poSaNa ApatA raho !! pramoda bhAvanAnuM svarUpa pU. hemacaMdrAcArya addabhUta zailImAM samajAvela che ke, zrApAstAzeSadoSANAM. vastutatvAvalokinAm / ___guNeSu pakSapAttoyaH sa pramodaH prakIrtitaH // jemanAM azeSa doSa nAza pAmyA che, ane vastutatvane jeo yathAsthita svarUpamAM jenArA che, tevA puruSonAM guNa aMgene Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja je pakSapAta tene pramoda bhAvanAM kahevAmAM Ave che. vyakti taraphane pakSapAta nahIM paNa guNa aMgene pakSapAta have joIe ane manuSyae vyaktinAM rAgI na banatAM guNanAM rAgI banavuM joIe. a955Nu sadgaNa keImAM dekhAya te te jene ApaNe manamAM rAjI thavuM joIe. keImAM merUparvata jevA deSo dekhAya to tenA prati manamAM dayAM lAvavAnI che ane paramANu tUlya paNa kaImAM saguNa dekhAya te manamAM prabhedabhAvanA lAvavAnI che. khare guNAnurAgI te kahevAya ke, paramANu tUlya saddaguNane parvata samAna lekhIne manamAM prasannatAne anubhave. pitAnA pratispardhimA paNa saguNa dekhAya che te tarapha guNAnurAga keLavavAnI jarUra vAta che. bAkI keImAM game tevA durguNa dekhAya te te tarapha manamAM dveSa lAvavAnI ke, tevA durguNinAM draSI banavAnI kyAMya vAta nathI. pApa tarapha tiraskAra joIe, pApI tarapha nahIM, pApInI dayA ciMtavavAnI che ane tene te rastethI pAcho vALavAnA yathAzakti prayAsa karavAnA che. bAkI, bheMsanA ziMgaDA bheMsane bhAre. jagata AkhAnI paMcAta ApaNe karavAnI nathI. | kevI suvAsa mahekAvI gayA mahApurUSo je thaI gayA temAM devAdhideva tirthakaro agrasthAne che. te mahApuruSone dhanya che ke, jemaNe ugra tapa karIne aneka pariSaha ane upasargone veThIne anaMta jJAna darzana ane cAritrAdi guNa prApta karyA che. sattAgata Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 ]. rasAdhirAja AtmAmAM anaMta guNo rahelAM che, mahApurUSoe e guNo pragaTa karyA che. tevA purUSo prati hadayamAM bahumAna upaje te ja pramoda bhAvanA che. pU. siddhasena, divAkara pU. haribhadrAcArya, kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcArya, pU. abhayadevasUrI, pU. yazovijayajI upAdhyAya jevA mahAna purUSoe paNa kevAM mahAna kAryo karyA che. anekAneka zAstronI racanA karIne temaNe jagata upara mahAna upakAra karyo che, sanamatitarka, dharmabindu, yogazAstra ane jJAnasAra jevA graMtha racIne jANe jJAnanAM akhUTa bhaMDAra khullAM mUkI dIdhAM che. mumukSuone eTale temAMthI rasa luMTa hoya teTale luMTI zake che. AnaMda kAmadeva jevAM zrAvake paNa evA sadguNI hatA ke, jemanAM saddaguNanI prazaMsA sAkSAt tirthaMkaree karelI che. puNiyA zrAvakanI sAmAyika bhagavAna mahAvIre vakhANelI che. sati sulasA ke, jene sAkSAta bhagavAna mahAvIre caMpAnagarIthI aMbaDa parivrAjakanI bhArata dharmalAbha pAThavelA che. revatI zrAvikA evIja bhakti parAyaNa hatI. bhagavAna mahAvIra prabhune cha mahinAthI zAlAe telezyA mUkelI eTale lehIne parUnAM jhADA thatA hatA. siMha aNagAra revatI zrAvikAne tyAMthI auSadha vaherI lAvelA, jenA sevanathI vyAdhi maTI gayo. revatI zrAvikAnI AvI apUrva bhakita hatI. te bhakitanAM prabhAve revatI zrAvikAe tirthaMkara gotra bAMdhyuM hatuM. AvatI vIzImAM sattaramA tirthaMkara thaze. AvA guNIjana purUSonA guNa aMgene pakSapAta eja prabheda bhAvanA che. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhirAja [ 38 guNIjananI balihArI guNethI samalaMkRta banelAM purUSone, joine megha gAje ne jema mera nAce, tema ApaNane remeromamAM AnaMda the joIe ke, saMsArI badhA AtmAo karmothI gherAelA che temAM A dhanya che ke, jenAmAM A guNe pragaTelAM che. duniyAmAM avaguNathI te badhA ApaNe bharelAM chIe. jenAmAM saguNane vikAsa dekhAya te ja dhanyavAdane pAtra che. AtmAmAM guNe pragaTavA sahelAM nathI, ane kSAvikabhAve guNe na pragaTe tyAM sudhI pragaTelAM guNone TakAvI rAkhavA te paNa sahelAM nathI. kSAyikabhAvane AMca nathI. kSApazamika bhAve pragaTelAM guNe te pAchA avarAI jAya che, ane bhalabhalAM AtmAo paDavAI thaI jAya che. kSAvikabhAve guNo pragaTAvavAmAM ja mahenata hoya che pachI tene TakAvI rAkhavAmAM mahenata hotI nathI tyAre kSApazamika bhAvamAM te guNe pragaTAvavAmAM mahenata heya che. ane pragaTelAne TakAvI rAkhavAmAMe mahenata hoya che ane tenA vikAsamAM paNa mahenata levI paDe che. AtmA je lakSa cUkI jAya te kSApazamika bhAvathI paDatA vAra lAge nahIM. kSApazarmika bhAva asaMkhyavAra Ave ne asaMkhyavAra jAya. jyAre kSAvikabhAve guNa pragaTe eTale nirAMta. zatru sAme ja AvIne ubhe heya tyAre te tenI sAme jabara Takkara levI paDe. paNa dabAe paDyo hoya tyAM sudhI ApaNane nirAMta na vaLe, tema kama prakRtione kSaya thaI jAya ne guNa pragaTe te kSAyikAbhava che ane karma prakRtie bhArelAM Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 ] rasAdhirAja agninI jema dakhAelI paDI hoya athavA kramAelI paNa. paDI hAya ane udita prakRtinA kSaya paNa cAlu hAya te aupamika ane kSAyeApazamika bhAva kahevAya. have duzmana bhale dakhAelA heAya eTale amuka TAIma sudhI jora na kare paNa mULamAMthI kSaya na thAya tyAM sudhI nirAMta kema vaLe ?' AvI rIte karmAthI jIvA gherAelAM heAya ne temAMthI je kAI AtmAmAM guNu pragaTe e te ghaNAMja moTAM AnaMdanI vAta kahevAya. ApaNAmAM gugrAnurAga hoya te tevA guNIjananAM caraNamAM ApaNu' mastaka jhuke ja. sAmAna! alpa evA saTrUguNanI anumeAdanA eja kharI prame!da lAvanA uttama purUSAnAM guNa gAvAthI te guNa ApaNAmAM paNa Ave che, ane bIjAnAM avaguNuja gAyA karIe tA ApaNAmAM paNa avaguNu ja AvavAnA che, mATe kAImAM alpa paNa guNu pragaTelA hAya / te prati manamAM bhUrI bhUrI anumeAdanA lAvavI ke, jethI hRdaya pramAda bhAvanAthI pulita ane. SamAsI tapa karanArAe bIjAnAM alpa evA tapanI paNa anumeAdanA karavI joie. peAte lAgalAgaTa cha mahinAnAM upavAsa karI zakatA hAya, have tevuM duSkaratapa karavA jeTaluM sAmarthya khIjAmAM na hoya, ane sAmA manuSya mAtra dararAja navakArazInAMja paccakhkhANa karI zakatA hAya. te| cha mahinAnAM upavAsa karanArAe tenAM navakArazInAM paccakkhANunI paNa anumodanA karavI joIe, ane Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja [ 40 vicAravu joI e ke, dhanya che. A bhAgyazALIne ke, jinAjJAmAM rahIne te ATalu' paNa kare che. A rIte anumedanA karavAthI moTo lAbha e thAya ke, pAte duSkara tapa karatA hAya te a MgenuM abhimAna na Ave, kAraNa ke, tapa. aMgenA mada AvI jAya te karelA tapa upara pANI karI jAya, ane jinAjJAmAM rahIne koI manuSya navakArazI paNa karatA hoya te te paNa sAmAnya vAta nathI. kAraNa ke, bhagavAne tAmalI tApasanAM sAMTha hajAra varSInAM khALa tapa karatAM samitInI eka navakArazIne zreSTha kahI che. tAmaDhI tApase tapa ghaNA karyAM. paNa te ajJAnapUrvakanA hatA, ane manamAM mithyAtvane zalya rAkhIne karatA hatA. eTale bhagavAne samitInI navakArazIne zreSTha kahI che. samyajJAna vagaranuM paccakkhANu e duSpratyAkhyAna che. ema sApha zabdomAM bhagavAne bhagavatIjImAM pharamAvela che. jyAre samyakjJAna sahitanu navakArazInu paccakkhAglR paNa supratyAkhyAna che. jenAthI ekAMte sakAma nirA thAya che. SaTkAsI jevA duSkara tapanI, je tevuM duSkara tapa na karI zakatA hoya teNe paNa bhUrI bhUrI anumodanA karavI joIe ke dhanya che, A tapasvI mahAtmAne ! kevuM duSkara tapa kare che, huM gaLIyA baLada jevA kAMI karI zakatA nathI. A ugra tapasvI duSkara tapa karIne karmAnAM bhukkA khelAtrI nAMkhe che. jyAre mArAthI tevu kAMI banatuM nathI, mATe dhanya che. A tapasvIne ! AvI rIte parasparanI anumeAdanA eja pramAda bhAvanAnuM kharU svarUpa che, AvI Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 ] sAdhirAja. rIte prameda bhAvanAM manamAM lAvavAthI hRdayanI bhUmikA khUba zuddha thai jAya che. bhAvanAe bhAvavAthI hRdayamAM zubha bhAve pragaTe che ane te zubhabhAvarUpI jaLathI IrSyAnI Aga AlavAI jAya che. aMdaramAM zAntarasa chalakAtA AtmA paramazItaLA bhAvane pAme che. keinA paNa sukha ke vaibhavanI irSyA karavAthI ApaIA AtmAja aMdarathI saLagI uThe che, ane pachI te tenAM AkhA zarIre caMdana cApaDI dA tAe tene zAnti na vaLe ane AkhA zarIre barapha ghasA tAe adaramAM te AganAM bhaDakAM ja uDavAnA che. OM draSTAMta . koI eka nagaramAM eka sukhI sadgustha rahe ane tenI sAmeja eka tadRna sAmAnya sthitine mANasa rahe. sukhI gRhastha cAra mALanI haeNvelImAM rahe eTale pelAne manamAM baLatarA evI upaDI ke, Ane mArI sthitimAM mUkI " tA huM kharo ma kahevAu! sAta divasanAM upavAsa karIne teNe kuLadevInI sAdhanA karI. kuLadevI pragaTa thaI ne kahe che ke, zA mATe te mane yAda karI che? tAre je kAMi mAMgavuM heAya te varadAna mAMgI le. pelA kahe che ke, A marI sAme je dhanADhaya, cAramALanI havelImAM rahe che, tene kAM te mArI sthitimAM mUkI de ne kAM mane tenI sthitimAM mUkI de. kuLadevI kahe, tenI sthitimAM huM tane mUkI dauM", paNa tenAe kuLadevatA jAgatA che. mArA pasAyathI tane jeTaluM maLaze, sAme bamaNu thaI jaze. ATalIvAta dhyAnamAM rAkhIne tAre je kAMI mAMgavu hoya te khuzIthI mAMgI le. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja [ 42 kuLadevI Ama kahI aMtaradhyAna thaI gayA. eka be divasa vyatita thayA bAda pele kahe che, he kuLadevatA ! tame prasanna thayA che te mArA mATe cAra mALanI havelI taiyAra thaI jAya. cAra mALanI havelI jevI AnA mATe taiyAra thaI jAya che ke, sAme ATha mALanI havelI ubhI thaI jAya che. pachI kahe, ATaluM rAca-racIluM mAre tyAM zeThavAI jAya. sAme Dambala thaI jAya che. dareka vastu sAme bamaNuM thatI jAya che. tyAre Ane manamAM Trabala ubhI thAya che, have karavuM zuM? devIne prasanna meM kayAM ane mArAja pratispadhine lAbha bamaNuM thaI jAya che. pachI ekadama AvezamAM AvIne kahe che ke, he kuLadevI ! mArI eka AMkhaja kuTI jAya tema kara, eTale ene ema ke, mArI eka kuTe te sAmA mArA viradhInI be kuTene? AMdhaLo thaI jAya. pitAnI eka phUTe eTale sAmAnI be phuTe ! keTalI nabaLI legyA kahevAya ? paNa banyuM evuM ke, sAme rahenArA gRhasthanAe kuLadevatA jAgatA hatA eTale tenI eka paNa AMkha na kuTI, A bhAInI eka AMkha cAlI gaI. sAmAne AMdhaLe karavA jatA pite kANe mAne che. mATe kaIne paNa utkarSa joIne manamAM nabaLA vicAre lAvavA nahIM. mAnavI potAnA pUryodaye sukhI thAya che, te tene prati manamAM ameda bhAvanA lAvavI. pRthvIne bhAra rUpa trIjI kArUNya bhAvanA che. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 ] rasAdhirAja dInezvArteSu bhItephu, yAcamAneSujIvitam / pratikAraparA buddhiH kAruNyamabhidhIyate / / dIna-duHkhI bhayabhIta banelAM ane jIvItavyane yAcanArA prANIonA duHkha dUra karavA aMgenI je buddhi tene kArUNyabhAvanA kahevAmAM Ave che. duHkhIne joI ne manamAM dayA Ave eTalAthI kArya paDI na jAya, paNa tenAM duHkha. dUra karavA mATenAM pitAnI zakti mujaba prayAsa karavA eja kharI karUNa che. kutarAM-kAgaDAe pitAnuM peTa bhare che. teTalAthI jIvananI kaI vizeSatA nathI. zakti mujaba. jIvanamAM paramArthanAM kAryo karavA temAM ja manuSya jIvananI kharI vizeSatA che. je manuSyanAM jIvanamAM vidyA nathI, tapa. nathI, dAna nathI, jJAna nathI, sadAcAra nathI tevA manuSyo. mRtyulekamAM pRthvIne bhArarUpa che. bhartuharI lakhe che kemanuSyanAM rUpamAM pRthvItalapara haraNue phare che. tamArA duHkhamAM sau bhAgIdAra bane tema tame Icche che, te. tamAre paNa bIjAnA duHkhamAM bhAgIdAra banavuM joIe. jyAre Aje jagatamAM, sukhamAM sau sagAM ane duHkhamAM sau AghA e ghATa dekhAya che. evA paNa taddana dIna-hInane azakta manuSya hoya che ke, jene upara Abha ne nIce dharatI jevuM hoya che. zarIrathI taddana aTakI gaelAM hoya che, tevA manuSyane sahAyarUpa thavuM e kharI kArUNya bhAvanA che. paisAnI sahAya ApavI hoyate. sAme pAtra paNa jevuM paDe. duHkhIne joIne dayA AvavAthI tame pAMca paccIsa rUpiyA ApI paNa do. paNa te paisAne keTalAke durupayoga paNa karatA hoya che. vyasanAdi piSavAmAM Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [44 - raspadhirAja' upayoga kare athavA bIjI rIte paNa durUpayoga kare. sazakta manuSya paNa keTalIkavAra mAMgavA nIkaLI paDe che, ane AvI rIte temane madada maLe eTale ulaTA vadhAre pramAdI bane. mATe ghara AMgaNe AvelA dIna-hInane azakta mANasane annanuM piSaNa ApavuM e sauthI zreSTha dAna che. supAtre dAna devA mAM pAvApAtrane paNa vicAra rAkha paDe. bAkI dIna-anAthane anukaMpAbuddhie AvavAne kayAMya niSedha nathI. saMsArI jIva mAtra kamane vaza cothI mAdhyasthabhAvanA che. pUjya hemacaMdrAcAryajI pharamAve che ke, krUra karmasuniHzaMka devatA gurU nindiSu / .. AtmazaMsiSu yApekSA tanmAdhyasthya muddIritam / / niHzaMkapaNe krara karmane AcaranArA deva ane gurUnI niMdA karanArA ane pitAnI prasaMzA karanArA je prati je 'upekSA, tene mAdhyastha bhAvanA kahevAmAM Ave che. jIvanamAM ghera kRtya karanArAM manuSyane jarUra dharmane raste caDAvavAnA prayAsa karavA chatAM tevA manuSya na ja samaje te tevA -AtmAo pratie manamAM reSa na ANatAM ciMtavanA evI karavI ke, jagatamAM jIvamAtra karmane vaza che. jema karma nacAve tema java nAce che, tene madhyasthabhAva kahevAmAM Ave che. jagatamAM bhinna bhinna prakRttinAM manuSya heya che. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 ]. rasAdhirAja keTalAkane pApa AcaravAmAMja majA AvatI hoya che, keIne chetare temAM potAnI huMziyArI mAnatA hoya che. vizvAsaghAta jevA ghera kRtye keTalAke jIvanamAM AcaratA hoya che, keTalAke pArakI niMdAmAM ja rasa letA hoya che, niMdaka vRttinA manuSya deva-gurUne, dharma upara paNa keTalIkavAra utarI paDe. che. evA ja kevAM gharakarma bAMdhe che te anaMtajJAnI sivAya keNa kahI zake ? ApaNe te zAstrone AdhAre kahI zakIe ke, evA ghora karma bAMdhe che ke, bhavabhavamAM temane durgatinAM adhikArI banavuM paDaze. AvA pApane raste caDelAM cha prati kayAreka saheje manamAM dhRNA AvI jAya che, paNa zAstra pharamAve che ke, tevA jIvo pratie manamAM dhRNA nahIM lAvavAnI, tema. tevA kRtya AcaranArAo prati gusse paNa karavAnuM nathI, paNa karmodayane ja vicAra karavAnuM ke, . sakala jIva he karmAdhInA acarIja kacchuana lInA Apa svabhAvameM avadhu sadA maganameM rahanA / AvI samyaka vicAraNanAM baLe jIva mAdhyasthabhAvamAM AvI jAya che. baMdha ApatAM koI na bujhe to , - manamAM udvega ANavo nahIM. - kaI paNa jIvane sAce raste caDAvavA ApaNI zaktine ApaNe purate upayoga karavo. tene mArganI samajaNa ApavAmAM jarAe kacAsa rAkhavI nahIM. ApaNI badhI Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2sAdhirAja * [ 46 zaktie temAM kAme lagADI devI. chatAM te jIva na ja samaje te tenAM prati manamAM uga ANavo nahIM. udvega ANavAthI ApaNAM pariNAma bagaDI jAya che. jyAre bhAvanA te pariNAma sudhAravA mATe bhAvavAnI hoya che. upakAranAM ghaNAM prakAra che. keIpaNa jIvane dharmanA raste caDAvavo tenA jevo bIjo koI mahAna upakAra nathI. tamArA petAnA putra-pautrAdine paNa sanmArge caDAvavAnA tamArA prayAso hevA joIe. chatA temAM saphaLatA na ja maLe te hatAzA lAvavAnI kaI jarUra nathI. tame tamAruM kartavya bajAvyuM, chatAM kaI jIva na ja sudhare te te tenA karmodayanI vAta che. bhagavAnanAM samaye paNa keTalAMka jIvo udhe raste caDI gayelAM. khuda bhagavAnanAM varadda haste dikSIta banelAM, jamAlI ke jeo saMsArI pakSe bhagavAnanAM jamAI thatA hatA, te udhe raste caDI gayelA, jeo zAstramAM ninhava tarIke jAhera thayelA che. bhagavAnanAM ja vacanene uthApanArA hatA. karAtuM hoya te karyuM kahevAya, dAtuM vedya kahevAya, A rItanI bhagavAnanI prarupaNAne teo beTI TharAvavA nIkaLI paDayA hatA. chatAM bhagavAna anaMta zaktinA dhaNI hovA chatAM temanI upara kaI paNa prakArane jera-julama karyo nathI. ninhava thayA pachI paNa jamAlI ekavAra bhagavAnanI samIpe AvelAM, tyAre atyaMta sumadhura vANIthI jamAlIne bodha vacane kahyA che. paNa jamAvIne bhrama dUra thaye nahI! chatAM bhagavAna atyaMta mAdhyasthabhAvamAM rahyA che. A jIvane mithyAtvane udaya thayo che. atyAre taratamAM Ane satya Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 ] rasAdhirAja samajAya tevuM nathI. bhagavAna te bhAvadayAnA sAgara hatA. je upasargonI vAta sAMbhaLIne ApaNuM gAtro kaMpI uThe tevA ekI sAthe vIza vIza upasargo karanAra saMgama jevAnI paNa temaNe dayA ciMtavI che. darekane sAco rAha batAvanArA hatA. mahApurUSenuM kAma raste batAvavAnuM che, pachI e raste cAlavAnuM jIvane pitAne che. purUSArtha karIne karmo paNa jIvane potAne ja khapAvavAnA che, ane jIvana mekSa paNa pitAnA purUSArthathI ja thavAne che. jIvane pitAne sAce raste purUSArtha nahIM hoya te tene bhagavAna paNa uMcakIne meze laI jatA nathI. bAkI bhagavAnane e ApaNAM upara anaMta upakAra che ke, temaNe ApaNane mekSane sAce rAha batAvyuM che. karmonA baMdhana teDIne janma-maraNanA pherAmAMthI chuTavAnI temaNe ApaNane keDI batAvI dIdhI che. temaNe batAvelA raste ApaNe na cAlIe te teo keIne paNa baLAtkAre dharmamAM pravartAvatA nathI. bhagavAnanI karUNuM te badhA ja para sarakhI hoya che. jIva ArAdhaka bhAvamAM Ave te tarI jAya che, ane virAdhaka bhAvamAM rahe te DubI jAya che. chelle mAdhyabhAvanAmAM AvyuM ke, "mAma sinu cA ' A uparathI samajI zakAya che ke, mAnavI svazlAghAmAM utarI jAya e paNa kevuM moTuM pApa che. niMdA pApa che e sau samajI zake che, paNa pitAnA mee pitAnI prasaMzA karavI e paNa pApa che. prasaMzA mANasane bahu mIThI lAge che, paNa temAM mAnavIne vikAsa rUMdhAI jAya che, eTale pharamAvavuM paDyuM ke, nirbhayapaNe pApa AcaranArAo, devagurUne nidanArAo ane svazlAghAmAM paDelAnI upekSA karavI, Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhirAja [ 48 tenuM nAma mAdhyastha bhAvanA che. manuSyanA krara karyAM upara kacAreka daidha AvI jAya, paNa jJAnI kahe che ke, pApImAM pApI kAI hAya tenI upare kredha karaveA nahI', krAdha kare e sudharI nahI' jAya ulkA vadhAre bagaDaze. manane vizrAMti pAmavAnuM sthAna sagAM dikarAnAM amuka kRtyo joine mAtA-pitAne krAya AvI jAya, tene zikhAmaNa Ape chatAM na sudhare eTale keTalIkavAra, mA-bApane kaidha eTale badhe AvI jAya ke, peTanA dikarA thaine amArI vAta mAnatA nathI, ane tenI para jANe tUTI paDe. paNa emAMtA bAjI ulTI, bagaDI jAya che. krodha karavAthI pitA-putra vacce Aje kevA kissAo khanI jAya che te chApAnI duniyAmAM tamArAthI kai ajANyu nathI. mATe sudhAravAnA prayAseA karyA pachI e na ja sudhare te tenA pratie mAdhyasthabhAva rAkhavA. manane vizrAMti pAmavAnuM jo koI paNa sthAna hoya teA te mAdhyasthabhAva che. cAre bhAvanAone viSaya ghaNA uMcA che. tenAM ciMtanathI hRdaya anupama zAntine anubhave che. pazu mAdhyastha bhAvamAM AvyA pachI teA jIva TharIne DAma thai jAya che. e pahelAM game teTalAM upAye| laie paNa mananA vega zAnta paDatA nathI. arara ! A chekarA mATe me' ATale bhAga ApyuM, Ane bhaNAvyeA gaNAvyA ane paraNAvyeA. chatAM mArU kahyuM na mAne. AvA asaMkhya saMkalpa-vikalpAthI mana gherAI jAya, paNa mane jevuM mAdhyasthabhAvamAM Ave che ke khIle baMdhAI jAya che. 9 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 ] rasAdhirAja naisargika vaira bhAvane paNa tyAga A cAre bhAvanAonuM svarUpa vistArathI samajAvavAmAM AvyuM che. bhAvanAonuM ciMtana e zAntarasanI sAdhanA mATene saphaLa upAya che. cAra bhAvanA ke bAra bhAvanAonAM ciMtanathI aMdaranAM rAga-dveSAdine kSaya thaI jAya che, ane rAga-dveSAdine kSaya thatAM hRdaya samatArasathI chalakAI jAya che. samatArasamAM nimagna banelAM sAdhunI samIpamAM naisargika vira-vidhavALA prANIo paNa potAnA vaira bhAvane parityAga karI de che. jema bhagavAnanAM samavasaraNamAM sarpa ne nALIye, vAgha ke haraNa, garUDa ke sarpa bane aDoaDa besIne bhagavAnanI vANI sudhAnuM amRtapAna karatAM hoya che. bilADInI najadIkamAM uMdara AvIne bese te tene bilADI taraphathI leza paNa upadrava na thAya, pAtaMjala yega-darzanamAM paNa Ave che ke, ahiMso pratiSThAyAM tat sannidhau vairatyAga ! je mahApurUSonAM jIvanamAM ahiMsA ane samabhAvanI pratiSThA che, tenI samIpamAM prANuo pitAnAM svAbhAvika vairabhAvane paNa parityAga karI de che. A "rasAdhirAjane ke apUrva mahimA che. jyAre zAnta prakRtine ApaNuM nadImu Ave tyAM dhamadhamI uThe. kAraNa ke, ApaNe jIvanamAM ahiMsA ane samatAnI pratiSThA karI nathI. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhirAja [ 50 -- mRtyu lokanuM amRta - kavioe amRtarasanI vAte zAstromAM bahu karI che, paNa e rasamAM ApaNe mehita na thaI javuM, kAraNa ke, e amRtarasa ke che? vaLI tene svAda kevA prakArane che? e kaI vastune ApaNane anubhava thayela nathI. jyAre ApaNuM mATe jIvanamAM anubhavagamya evA samatArUpa amRtarasanuM ApaNe niraMtara pAna karavuM. zAktarasa, samatArasa ke prazamarasa e ja A mRtyulokanuM amRta che. e rasanI AgaLa bAkInAM badhA rasa phIkA che. pachI te Amrarasa haya, IkSarasa haya, ke zRMgArarasa hoya ! duniyAmAM cImera vAjA vAgatA hoya ane gharamAM dhanavaibhavanAM DhaganAM Dhaga khaDakAyelA heya ! paNa mAnavIne hRdayanI zAti na haya, manamAM Adhi-vyAdhi ne upAdhi hoya to samajavuM e dhana vaibhavanA Dhaga ke ukaraDAMnA Dhaga khaDakAyelAM hoya temAM phera zuM che? mATe jIvanamAM samatA Ave eja jIvanane khare AnaMda che. sAdhu-munio pAse bahAranAM AnaMda pramodanAM kaI sAdhane nahI hevA chatAM, teo sadA AnaMdamAM heya che. kayAreya paNa temanAM mukha para glAnI ke zekanI gherI chAMyA hetI nathI. te te akhUTa AnaMda teo zemAMthI luMTatA haze , e kahevuM paDaze ke, samatArasamAM jhIlatA hevAthI temAM bo akhUTa Anada luMTatA hoya che. samatArasa ja || kaI ThAma ke vAsaNamAM bharelo nathIe to loko svarUpamAM rahenAra ja e rasanI moja mANI Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 ] sAdhirAja zake che. matsya jevA pANInI bahAra Ave ke tene taraphaDavAnu che, tema AMtmA paNa jevA tenI dazAnI bahAra jAya ke tene taraphaDavAnuM ja che. svabhAva AnanA jharA AtmAmAM Ave nirdoSa Ana Mda bharyAM hovA chatAM manuSyA bahAramAM jyAMtyAM AnaMdanI zodha calAvI rahyA che. te mATe koI nATaka-sinemAmAM jAya che, te koi kalaomAM bhaTake che, te kaMI vaLI mAtherAna ne mahAkhalezvara jAya che, paNa emAMthI je AnaMda luMTAya che te tAmasI ke rAjasika AnaMda che. te koi sAtvika ke Atmika AnaMda nathI. satasaMganA AnaMda e sAtvika AnaMda che. samatArasane Ana te Atmika Ana che. bAkInAM je prakAra che te tAmasika ane rAjasika che. viSayavAsanAM, nATakasinemA, zikAra jyAM-tyAM bhaTakavuM, je te khAvuM, e e adhAM tAmasika ane rAsika Ana'nAM prakAro che. tevA AnaMDha luTavAmAM e karmInA adha che, tevA na luTavA jatAM kayAreka ApaNA AtmAja luMTAi jAya che. mATe AtmAmAMja zAntarasa bharyAM che temAMthI jeTalA luTAya teTale AnaMda luTI le. koI paNa prakAranA " manamAM satApa na hoya, na manamAM Adhi hoya, na vyAdhina--upAdhi hoya. nirava samAdhi hoya pachI tenA jevo duniyAmAM khIjo Anada kayA che te ja kharo Anada che. A Anada karyAMya ahAra bajAramAM ve'cAtA maLatA nathI, te te AtmAmAMthI luMTavAnA che. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja [ para pratikamaNanuM prANa pratikamaNamAM Ayariya uvajajhAe sUtra Ave che, te paNa cAra bhAvanAnI jema jIvanamAM zAktarasa jamAvavA ati upagI che. Ayariya uvatAe rIte sAmiA phuTa jaga.. jeme kei kasAyA savve tiviheNa khAmemi / / AcArya, upAdhyAya, ziSya, kula gaNa ahiM eka AcAryanI saMtati te kula kahevAya, ane eka vAMcanA samudAya te gaNa kahevAya. ATalA prati meM kaSAya karyo hoya. te te sarvene trividhe khamAvuM chuM. Ama te pU. AcArya bhagavAna upara koI gusse na kare, paNa AcArya mahArAja ziSyone yogya zikhAmaNa ApatA hoya ne mana pariNAma bagaDayA hoya. te trividha kSamA yAcuM chuM. upAdhyAyajInuM kAma sAdhu samudAyane paThana-pAThana karAvavAnuM che. e daramyAna barAbara pATha nahIM karatA keI sAdhune upAlabhe devo paDe, e daramyAna keI kaSAyanuM nimitta banyuM hoya te. upAdhyAyajIne paNa trividha khamAvuM chuM. te pachI ziSya sAdharmika kuLa ke gaNa ke prati paNa kapAya karyo hoya te. vividha kSamA yAcuM chuM. ziSya upara krodha karyo hoya te gurU paNa kaSAyane upazamAvavA ziSyane khamA ! kevI jaina darzananI maulikatA che. ? Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 ] sAdhirAja savvassa samaNa saMghassa bhagavao, aMjali karIa sIse savva khabhAvaittA, khamAmi savvassa ahayapi / / pUjya evA sakala zramaNa saMghane be hAthavaDe mastake aMjalI karIne khamAvuM chuM, ane huM paNa mArA taraphathI, sakala zrI zramaNa saMgha bhagavAnane kSamA ApuM chuM. hRdayane namra banAvIne kSamA mAMgavI ane keI kSamA yAcanA kare tyAre tene kSamA ApavI eTalAmAM to AkhAe jaina dharmane sAra AvI jAya che. hRdaya aMdarathI nirmaLa ane namra bane tyAreja paraspara sAcA hRdayathI kSamApanA thaI zake che. ... savvassa jIvarAsissa bhAvao dhamma nihia niya citto savva khamAvaittA, khamAmi savvassa ahayaMpi // dharmane viSe sthApeluM che citta e huM sarva jIvarAzine bhAvathI khamAvuM chuM, ane mArI pAse kSamA yAcanAra sarvane huM mArA taraphathI kSamA ApuM chuM-kSamApanAnA viSaya upara A sUtranI traNe gAthAomAM jANe divya prakAza jhaLaDaLI rahyo che. AtmAne upazama bhAvamAM lAvavA mATe pratikramaNa kriyAmAM A sUtranuM be hAtha joDIne uccAraNa karavAmAM Ave che. A sUtrane bhAva hRdayamAM besI jAya te kaSAye jarUra upazame ane AtmA zAntarasamAM nimagna banI jAya. A Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAthirAja [ 54 traNe sUtranI gAthAomAM rahasya evu bharyu che ke, A sUtrane pratikramaNanA prANa kahIe te paNa cAle. kAraNa ke, AkhAe ni tha pravacananA sAra upazama che, ane A sUtranI traNe gAthAone paNa eja sAra che. jJAnIe kayAreka peAtAnA tIvra kSayApazanA baLe bindumAM sindhu samAvI de che, ane sindhune phrI bindumAM lAvI de che. pU. cidAna'dajI pharamAve che ke, eka buMda jalathI e pragaTayA zruta sAyara vistArA dhanya jinone ulaTa uddhIko eka budame DArA karale gurugama jJAna vicArA // eka bindu pramANa jaLamAMthI AkhAe zratasAgaranA vistAra thayA che. eTale ke, upannaI vA, vigameI jA, ane veI vA nA tripadInAM jJAnamAMthI gaNadhara bhamava Ae zruta samudra chalakAvI dvIdheA che, dhanya che te mahApuruSone ke, jemaNe AkhAe zrutamaheAdhine ulTAvIne pharI pAche eka bindumAM samAvI dIdhA. zratarUpI mahA samudranA samavatAra eka bindumAM karI nAkhyuM. eTale ke, zrutarUpI siMdhune pAra karIne paNa e mahApurUSo AkhAe zrutasamudranAM sArarUpa prazamarasamAM nimagna banI gayA. eTale ke, peAtAnAM svarUpamAM lIna banI gayA, uparokta sUtrane je bhAva che te sindhune bindumAM samAvavA rUpa che. cauda pUrvInuM jJAna meLavIne paNa je AtmA upazamabhAvamAM na Avyo te te jJAna tevA pUtra dhara purUSone paNa nIce pADanArUM che. eTale sujasa vilAsamAM kramAM che ke, Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa ] rasaMki baDe-baDe jo pUrvadhArI jinameM zakti hatI vo bhI upazama choDI vicAre pauye naraka gati | nava 81 kaparAma nAhI rati || meTAM moTAM pUrvadhara jevAM purUSe ke, jemanAmAM ghaNI ghaNI mahAna zaktio hatI, tevA purUSe paNa upazamane choDI pramAdane vaza paDavAthI narakagatinAM adhikArI banyA che. ane chelle teja padamAM lakhyuM che ke, gRhastha hoya, vairAgI hoya, jegI hoya, sAdhu hoya ke sanyAsI hoya ke jati hoya, adhyAtmanI bhAvanA karavApUrvaka eTale ke, potAnA zuddha svarUpanI bhAvanA karavApUrvaka jyAre e prazamabhAvamAM sthita banaze tyAre ja tene mikSa thavAne che. sAdhanAM game tevI hoya paNa samatA rahitane tethI zuM lAbha ? ; prazamarasamAM AtmA nimagna na bane tyAM sudhI mukti meLavavA mATenI bIjI koI yukti che ja nahIM. upazamamAM je rati nathI te jega dhAraNa kare ke, yatinAma dharAve zuM vaLavAnuM che ? kaSAyone upazamAvavAthI ja cAritranI zuddhi thAya che, zrI kuMdakuMdAcAryajIe pharamAvyuM kiM- kahAdi vaNavAso kAya kleso vicitta uvavAso amtayaNa mINa pahudi samadA rahIyassa samaNassa // Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja [ 56 samatAbhAvathI rahita zramaNane vanavAsa-lecAdi, kAya-kaleza, tapa-upavAsa, svAdhyAya-mauna, zuM guNa kare ? zramaNa A badhuM kare paNa tenAmAM je samatA na hoya te e badhuM tenA mATe kaleza uThAvavA rUpa che. AvA ajJAna kaSTathI ja je lAbha thaI jatuM hota te kevaLajJAna bahu sastu na thaI jAta? kaSTa kare. saMyama dhare ke kAyAne gALI nAMkhe, paNa sAcI sAvadazA vagara A jIvane bhavaduHkhane aMta AvavAne nathI. "maLa gALI nAMkhe te AtmA nirmaLa bane RJ mATe jJAnI pharamAve che ke, rAga-dveSarUpI maLane gALavA upazamarUpI jaLamAM jhIle ane AtmAnI svabhAva dazArUpa pariNatine AdarI rAgadazArUpa para pariNatine pIlI nAMkhe. pachI juo jIvanamAM zAntarasanI kevI jamAvaTa thAya che ? na jemAM kaI prakAranuM duHkha haya, na bhautika sukha hoya, kevala jemAM Atmika AnaMda heya. na rAga hoya, na dveSa hoya, na kaSAyAdinI ugratA hoya, na jemAM kaI prakAranI pidugalika IcchAo heya. tene zAntarasa kahe che. je badhAM rasamAM "rasAdhirAja' che. e "rasAdhirAjane AnaMda luMTI sau pitAnA jIvanane rasamaya banAve eja amArA hRdayanI kharI zubhecchA che. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. sA...dhi rA....ja... [uttarArdha ] "sAdhirAjanAM viSaya para pUrvArdhamAM khUba kahevAI gayuM che, chatAM hajI e viSaya para kahevAnuM ghaNuM bAkI che. eTale e viSayane pUrvArdha ane uttarArdhanA be vibhAgamAM vaheMcI nAMkhavo paDe che, temAM pUrvArdhamAM rasanA nava vibhAga para vizad chaNAvaTa karavAmAM AvI che. chellAM zAktarasanA viSayane khUbaja puSTa banAvavAmAM AvyA che. "upazame tene ja ArAdhanA che." sukhanA be vibhAga, prazAmajanya ane viSayajanya, zAntarasa sAdhavA aMgenAM upAye temAM mithyAdi cAre bhAvanAonuM svarUpa, e badhA viSayene pUrvArdhamAM AvarI levAmAM AvyA che. - have uttarArdhamAM zAntarasanuM DuM mahAbhya kahIne chele baMdhaka aNagAranAM pAMcase ziSyae pAlaka taraphathI thaelA maraNAMta upasarganA samaye paNa pitAnA AtmAne ke zAntarakSamAM taLa banAvyuM che ane samatA rasamAM Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja [ 58 jhIlIne karmone kevA pIlI nAkhyAM che te Abee adhikAra kahevAmAM Avyo che. lakhapati paNa aMte lAkaDAmAM! mana aMdaranAM saMkalpa-vikalpa karIne beTI jaMjALa ubhI kare che. aMdaranA saMkalpa-vikalpa zAnta paDyA pachIja AtmA zAntarasamAM nimagna bane che. saMkalpa-vikalpa karavA mAtrathI siddhinI prApti thaI jatI nathI. puNyadaya ane purUSArtha vinA IcchA karavA mAtrathI kaI manekAmanAo paripUrNa thaI jatI nathI. moTe bhAge manuSyanA puNya pAtaLAM che, ane aMdaranI IcchAo DuMgara jevaDI che. manuSya hAlatA gAdinAM kAraNe ke ekasIDenTanA banemAM mRtyune pAmI jAya che. AmAM mAnavInI badhI IcchAo kyAMthI pUrNa thavAnI che.? mAnavI game teTaluM dhana bheguM kare e to eka prakAranI veTha karavA jevuM che. mRtyunA samaye te kaMdare paNa cheDI. levAnA che. bhale pachI kALI mahenata karIne hajAra ke lAkho meLavyA hAya! mRtyunA samaye zuM kAma lAgavAnA che? mUrakha manuSyo bhale kahe ke dhana mArUM che, vaLI keTalAka to dhananI ciMtAmAM sukhe dhAna paNa khAtA nathI, paNa aMte te kahevAtA lakhapati ke chatrapatine paNa nirvastra thaIne lAkaDAmAM piDhavAnuM che. tevA keTalAya lakhapati ne chatrapati lAkhane karoDonI saMkhyAmAM cAlyA gayA. duniyAmAM bhalabhalA mananI aMdara gumAna rAkhanArA paNa kaMIka baLIne bhasmIbhUta thaI gayA che. je bhavya prAsAdamAM nebata vAgatI ne saMgItanA Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 ] rasAdhirAja jalasAe beThavAtAM tevA bhavya prAsAdA paNa khAlIkhama paDyA che. jemAM uDI uDIne kAMgaDAo bese che. koI paNa vastunI hasti zAzvata nathI. chatAM jIva saMka9pa-vikalpa karIne vinA kAraNe pote potAne ja daMDI. rahyo che. ramaNatA svamAM rAkhe-paramAM nahIM puNya prabaLa heya ne pitAne lAge ke mArI badhI. IcchAo paripUrNa thaI rahI che, te te IcchAo ja bIjI aneka IcchAone janma Ape che. pachI te nAva jema, vamaLamAM aTavAI jAya tema IcchAonA ja vamaLamAM mAnavI e aTavAI jAya che ke, temAMthI bahAra nikaLavuM tene bhAre thaI jAya che. jJAnadraSTithI mAnavI IcchAone nirodha karI. nAkhe te sahIsalAmata te vamaLamAMthI bahAra AvI jAya che. bahAranA padArtho game tevA rU5-lAvaNyavALA hoya, nIlA. hoya, kALA hoya ke gauravarNA hoya temAM jarAe rAcavA jevuM nathI, ane vicAravuM ke A badhI racanA pudagalanI che. kaI mahAtmAe pharamAvyuM che ke, koi gorA koi kAlA-pIlA, nayaNe nirakhanakI __e dekhI mata rAcI prANI __racanA pudagalakI khabara nahI yaha jagame palakI / Aje nitanavI DIjhAInanI vastuo bahAra paDe che. tenI Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhirAja [ 60 + ramaNatA pAchI chApAomAM jAherAto chapAvavAmAM Ave che. navI DIjhAinanI vastue gharamAM vasAvavAnI manuSyAne saheje IcchA manamAM thai jAya che. paNa AvA samaye dravyAnA svarUpanuM jJAna hAya tA mAnavI tarata icchAe para vijaya meLavI zake ane vicAre ke, A badhA paudagalikabhAve che temAM rAcavA jevu' zu' che ? puddagale ekanAeka svarUpe rahetA nathI. padArtha mAtra pariNamana svabhAvI che. temAM sArA narasArUpe parivartana thayA ja kare che mATe tenu praleAlana mAre rAkhavA jevu' nathI. mArA AtmAmAMja jJAna-danA i anaMtA guNA che temAMja huM ramaNutA na karUM ? ana MtaguNu samudAyanA piDarUpa jyAM mAre| AtmA che teA tenI cheDIne zA mATe pudgalabhAvamAM ramaNatA karU ? huM svamAMja na rahe? parabhAvamAM mAre javAnI jarUra zI che? huM kayAM gharane kaMgAla chuM ke mAre para dravyonI jhaMkhanA karavI paDe ? indriyAnA sukhe paNa duHkhanI paraparAne vadhAranArAM che. Adi ane atavALA hAvAthI anitya che. tevA IndriyAnA sukhAmAM paNa pitA rAcatA nathI te jaDa pudgalAmAM mAre zuM rAcavA jevuM che? Ama mAnavI vicAre te IcchAone jarUra nidha thAya ke je IcchAonA nidhane zAstro parama tapa kahe che. pachI teA manamAM saMkalpa-vikalpa paNa ghaNA ochA thaI jAya ane AtmAmAM samarasIbhAva chalakAi jAya. jene khIjI bhASAmAM zAntarasa kahevAmAM Ave che. puNya paNa zAzvata nathI puNyanA udaya IcchAo pUrI thatI dekhAya, paNa puNya Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61 ], rasAdhirAja kyAM zAzvat vastu che ? AtmA ane AtmAnA guNo zAzvat che. punya te vakhata Ave bhalabhalAnAM paravArI bese che. jyAM domadoma sAhyabI hoya tyAM punya paravAre tyAre daridratA evI AvI jAya che ke, kyAreka bhIkha mAMgavAne vakhata AvI jAya che. punyAnubaMdhI punya mokSamArgamAM sahAyarUpa che. bAkI punyanA bharose rahevA jevuM nathI. punya zubhakarma che, te pApa azubhakarma che. jyAre AtmA. zubha-azubha bane karma-prakRtiene khapAvIne mekSe jAya che. punya-pApa ubhayanA kSayathI jIvane meza thAya che. punyAnubaMdhI punya mekSamArgamAM veLAvA rUpa che. AtmA tenA dhArelA sthAne pahoMce tyAM veLA enI meLe chuTI. jAya che. punyAnubaMdhI punyane udaya kALamAM te jIvane saMsArika sukhamAM paNa utkRSTa vairAgya vartatuM hoya che. tevA pudayavALA A kALamAM viralA che. jenI aMdaranI AkAMkSAo ane nabaLI IcchAo jotAM lAge che ke, A kALamAM ja meTe bhAge pApAnubaMdhI punyanA udayavALA che. puNya-pApanI caubhaMgI : pApAnubaMdhI punyanA udaye jIva kyAreka saMpatti ane ane sattAnA zikhara upara ArUDha thaI jAya che, paNa pharI pAcho jyAre patanane pAme che tyAre taLeTImAM ubhA rahevA sthAna maLatuM nathI. jIva punya bhegavate hoya ane pudayanA kALamAM dharmanA zubha kAryo karate hoya, jIva mAtranA hitamAM pravato hoya, parahita ciMtA e jenAM jIvanane iva kAMTo banI gayela hoya tene punyAnubaMdhI punya Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhirAja [ 62 kahevAmAM Ave che punyane bhegavaTo cAlu hoya, tenI sAthe punyanI navI Avaka paNa cAlu hoya, ane paraMparA jIvane mokSa sudhI pahoMcADe tene punyAnubaMdhI punya kahevAmAM Ave che. kaI paNa prakAranI paugalika phaLanI manamAM apekSA rAkhyA vinA, deva-gurU ane dharmanI ArAdhanA karavAthI, supAtra dAna devAthI, ane jIvadayA pALavAthI, gurUdevenI vaiiyAvacca karavAthI punyAnubaMdhI punya baMdhAya che. zAlIbhadra, dhannAjIsubAhukumAra vigere punyAnubaMdhI punyanA udayavALA AtmAo hatA. jenI pAchaLa pApanI paraMparA cAlI Ave tene pApAnubaMdhI punya kahevAmAM Ave che. punya bhegavavAnI sAthe jIva therapApa Acarate heya eTale vartamAnamAM pRdayanA kALamAM sukhI dekhAya paNa baMdha e paDI jAya ke, bhAvimAM ghaNA lAMbAkALa sudhI jIvane dukho bhegavavA paDe te pApAnubaMdhI punya kahevAya. brahmadatta cakravarti, dhavalazeTha vigere pApAnubaMdhI punyanA udayavALA hatA. e che atyAre durgatinA dArUNa duHkhe bhegavI rahyA che. je sAMbhaLatA paNa ApaNA haiyA kamakamI uThe ane zarIra ' che tuM - jIvane atyAre cAlu vartamAnamAM azubhane udaya vartate hoya, pUrvanA keI pApa udayamAM AvyA hoya, eTale -jIva duHkha bhagavate hoya paNa tenA aMdaranA adhyavasAya ghaNuM ucA hoya ane nabaLI sthitimAM paNa potAnI zakti mujaba dharma Acarate hoya tene punyAnubaMdhI pApa kahevAmAM Ave Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja che. te jIvane vartamAnamAM ko bhegavavA paDe che, paNa bhaviSya tenuM ujavala che. pApanI pAchaLa punyanI paraMparA te punyAnubaMdhI pApa. vartamAnamAM dharma karanArA ghaNA duHkhI dekhAya che, paNa dharma AcaratA hovAthI ane potAnI zakti mujaba zubha kAryo karatA hovAthI, bhAvimAM sukhI thavAnA che. puNiyA zrAvaka AmAM draSTAMta rUpa che. aMtarAyanA udaye pitAnI sthiti ghaNuM nabaLI hovA chatAM kyAreya paNa puNiyA zrAvaka sAdharmika bhaktine lAbha cukela nathI. - pApanI pAchaLa pApanI ja paraMparA cAlu hoya, tene pApAnubaMdhI pApa kahevAmAM Ave che. vartamAnamAM jIva pUrvanA udayamAM AvelAM pApa bhagavate hoya ane pApa AcarIne navAghera karma bAMdhate hoya tene pApanubaMdhI pApa kahevAmAM Ave che. tevA jIve vartamAnamAM paNa ghaNA jovAmAM Ave che. zAstromAM paNa kAlasorika kaSAI vagerenA draSTAMte noMdhAelAM che. e ja pApanubaMdhI pApanA udayavALA hatA. ahiM paNa duHkhI thayA ane atyAre durgatinAM dArUNa duHkha bhegavI rahyA che. : - punyae zubhAzrava chatAM punyAnubaMdhI punyanI saMpUrNa upayogItA A punya pApanI caubhaMgI che. pratyeka caubhaMgImAM be bhAMga grahaNa karavA egya hoya che, ane be bhAMgA pariharavA rogya hoya che. A punya pApanI cabhaMgImAM kanyAnubaMdhI punyane bhAge ane punyAnubaMdhI pApane bhAge e banne . Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja [ 64 bhAMgA AdaravA gya che, bAkInAM be pariharavA egya che. caubhaMgInI AvI rIte vizad chaNAvaTa karyA vinA ekAMte punyane pariharavA yogya kahenArA jena mArgathI lAkha lAkha jojana dUra ubhelA che. punyAnubaMdhI punya ane pApane samakakSAmAM mUkanArAnavatatvanA svarUpane to samajyA nathI, paNa jaina mArgane ekaDAnuM e temane jJAna nathI, chatAM temanAM aMdha zraddhALu bhakto kahetA hoya che ke, punyane Azrava kahenAra nIkaLyA hoya te te A ekaja mahApurUSa che, sau punyamAM dharma manAvI beThAM hatAM. jyAre A mahApurUSe kharUM bheda-vijJAna karAvyuM che. paNa temane eTaluM e bhAna nathI ke dareka mahApurUSo punyane zubhAzrava kahetA AvyA che. paNa punya ne pApa banene samakakSAmAM mUkavA jeTalI dhRSTatA bIjA keI mahApurUSoe karI nathI. te paNa punyAnuMbaMdhI punyanI apekSAe, ane te punyane dareka mahApurUSe paraMparAe mokSanuM kAraNa kahyuM che tevA punya-pApane samakakSAmAM mUkanArA adhyAtmi nahIM paNa rAtre tevAne adhyAmi kahyA che. mahApurUSo manamAM punyanI mIThAza rAkhI dharma AcaravAnuM kahetA ja nathI. saMvara nirjara ane mokSanA dhyeyathI. vrata-paccakakhANadi karavAnuM kahe che, temAM sarAga dazAne lIdhe vacagALAmAM punya baMdhAI jAya te te punyamakSa mArgamAM leza paNa bAdhA upajAvanArUM nathI. ane A kALamAM te. sarAga cAritranI ja bhUmikA che. te bhUmikAmAM punya baMdhAya te paNa ghaNuM UMcuM punya baMdhAya che mATe A draSTie punya-pApane samakakSAmAM mUkI zakAya nahI. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 ] sAdhirAja jJAnI mATe viSayAMtara saMcArae halAhala ratUlya punyAnubaMdhI punyanA udaya kALamAM jIvamAM tevI nabaLI IcchAo jAge ja nahIM, ane kadAca jAge te jIva tarata tene nirodha karI le che. e pudayane prabhAva e che ke jIva bhegAvalInAM udaye bhega bhegavate hovA chatAM aMdarathI bhogane roga samAna samajate hoya che. tenI aMtaraMga dazA ghaNuM uMcI hoya che. pApAnubaMdhI punyanAM udaye jIvamAM nabaLI manekAmanAo jAge che ane te pUrI na thAya eTale jIva saMkalpa-vikalpamAM paDI jAya che. jIvanuM zuddha svarUpa nivikalpa che. saMkalpa-vikalpa e mananuM svarUpa che athavA te mAnasika dharmo che. A rItanuM bheda vijJAna karIne jIva pitAnA svarUpa tarapha vaLe eTale aMdaranAM saMkalpa-vikalpa dhIme dhIme zamatA jAya che ane pariNAme jIva zAntarasanA. sudhA kuMDamAM nimagna banI jAya che. pU. upAdhyAyajI : zrI yazovijayajI mahArAja jJAnasAra zAstramAM pharamAve che ke, yasyajJAnasudhA sindhau parabrahmaNi magnatA / viSayAntara saMcAra stasya hAlAhalopamaH // jJAnasudhA sidhu svarUpa parabrahmamAM jenI magnatA che athavA "rAdhirAja'mAM jenI matA che, tenA mATe IndriyeAnAM viSayenI je pravRtti te halAhala jhera tUlya che. jema mAlatInAM puSpamAM rakta thayele bhramara AMkaDAnAM jhADapara na bese. tema samatArasamAM nimagna banele yegI bahAranA keI paNa bahirbhAvamAM magna bane nahIM! nija guNanI mANatA sivAya viSayAMtara saMcAra e tenA mATe halAhala' rUpa che." Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja [ gharamAMja dUdhapAka hoya te bahAra khATI chAzanI bhIkha mAgavA jAya keNu ? tema AtmAmAMja jyAM zAntarasa hileALA daI rahyo che tyAM bahAranA hiMDoLe hiMcakavA jAya kANu ? arthAt bahAranA pAMca IndriyAnAM viSayAmAM saMcAra kare koNa ? aMtaranA amI teA gurUmAtAja pAi zake te peAtAmAM samAI jAya te aMdaramAM te zAntarasanA dhArIyA cAlyA jAya che. pachI teA aMdaranI zAntarasanI dhArAmAMthI jIvane je sukha ane zAnti maLe te svaga mAMthIe maLavu' du`bha che. pRthvInI aMdaramAM jema jaLanI saravANI che, tema AtmAmAM zAntarasanI saravANI che, paNa te AtmA upara je doSAnAM tharanA thara jAmelA che tene ukheDIne pheMkI daie te e saravANI pragaTa thAya. jema pU. AnadhanajI pharamAve che ke, gaganamaMDala adha bica kuMvA vahAM hai amikAvAsA | sagurA hoyaseo bharabhara pIe nagurA jAe pyAsA / avadhu so jogI guru merA / gaganamaDala eTale nAbhimaDalanA bhAgamAM AtmAnA ATha rUcaka pradeza, je sadA ughADA hoya che eTale kanAM AvaraNa te pradezeA para lAgatA nathI. temAM zAntarasa svarU5 ekalA sudhArasa bharyAM che, athavA kanAM AvaraNA jyAre huThI jaze tyAre AtmAnAM pradeze pradeza anata avyAbAdha sudhArasathI chalakAI jaze. AtmAnA eka eka pradezamAM anatA guNA Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasadhirAja rahelA che, athavA nAbhimaMDalanI nIcenA bhAgamAM ATha caka pradezarUpa kuve che, je ekalA sudhArasathI bharyo che. temAMthI sugurU eTale gurUgamavALAM manuSya kaTorAM bharI bharIne amRta rasanuM pAna kare che, bAkInA nagurA gurUgama vinAnAM kAMThe AvIne paNa tarasa chipAvI zakatA nathI ane tarasyAM pAchAM phare che, eTale sAcAM gurune jega maLyA vinA aMdarane bheda samajAtuM nathI. aMtaranAM amI te gurUmAtAja pAI zake. bIjA koInI tAkAta nathI. tattva viralAja pAmI zake AgaLa vadhIne pharamAve che ke, gagana maMDalameM goA viyANI vasudhA dUdha jamAyA / mAkhana sAto viralA pAyA-chAse jagata bharamAyA / ___ avadhu so jogI guru merA // bhagavAna samavasaraNamAM besIne dezanA ApatA hoya che, te samavasaraNane vIza hajAra pagathIyAM hoya che. eTalA parathI khyAla AvI jAya che ke, bhagavAna jyAre dezanA ApatA hoya che, tyAre jamInathI keTalA upara hoya che, eTale bhagavAnanAM mukharUpI gagana maMDalamAM vANurUpI gAya kaviyANI ane gaNadharee tenA upadezarUpI dudhanuM dahana karIne cAre bAju tene jamAva karyo ane mahAna RSi munioe maLIne valeNuM vadhyuM temAMthI svAduvAda ahiMsA ane samatArUpI je mAkhaNa nIkaLyuM te viralAne prApta thayuM. bAkI AkhuM jagata kadAgrahanI khATI chAsamAM bharamAI gayA Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhirAja [ $e eTale mAkhaNa koI viralAneja prApta thayuM. khAkI duniyAmAM meTe bhAge kadAgraha ja cAlI rahyo che. ekAMtavAdI manuSya tattva pAmI zakatA nathI ane vAda- da-vivAdamAM evA paDI jAya che ke, bhalabhalA tenA pAra pAmI pAmI zakatA nathI. AtmAne ekAMte nitya ke anitya mAnavAthI baMdha mekSa ke mokSamArganI koi vyavasthA ghaTatI nathI, ekAMte kSaNika vastu ke, jenI hayAtI khIjIja kSaNe na heAya, temAM baMdha meAkSanI vyavasthA ghaTeja kaI rIte ? ane ekAMte nitya vastu paryAyathI ke avasthAthI paNa palaTAtI na hoya temAM paNa vyavasthA zI rIte ghaTI zake ? AtmAne kathaMcita nitya katha`cita anitya ane piraNAmI mAnavAthIja khaMdha mAkSanI vyavasthA kharAkhara ghaTI zake che, jaina darzane AtmAne nitya mAnya che, paNa pariNAmI nitya mAnthA che. phUTastha nitya mAnyA nathI. ekAMte nitya AtmA te te kahevAya je ekaja sthitimAM rahevAvALe hAya. AtmA ekaja sthitimAM rahevAvALA hoya ane avasthAthI paNa palTAtA na hoya te saMsAra paryAya palTIne siddha paryAya zI rIte thAya ? hi`saka-ahiMsaka bane, krodhI kSamAzIla ane aAbhI-sa teASI ane, rAgI-virAgI ane eTale kaIka tenAmAM parivana Aveja che. te ekAMte nitya AtmA mAnavAmAM Ave te A badhu zI rIte ghaTI zake? AvI sIdhI ne sAdI vAta paNa anya danIonAM magajamAM eDI nahI ane ekAMta vAdamAM evA taNAI gayA ke tatvanI carcAomAM khUba utaryAM, paNa tattvanA mane pAmI zakayA nahI ! eTale pU. na daghanajIne pharamAvavu paDayu. ke, "mAkhaNusAte viralA pAyA, chAse jagata bharamAyA." tattvAtha rUpI mAkhaNa viralAne Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 ] prApta thayuM bhuramAI gayuM. sAdhirAja ane jagata Akhu kadAgrahanI khATI chAsamAM viSamatAnI jagyAe samatA AvyA vinA kAI nA paNa uddhAra nathI ekAMtavAdIe tattvane paNa pAmI zakatA nathI te meAkSane teA kayAMthI pAmI zake? eTalA mATe pU. haribhadra sUrIjIne pharamAvavuM paDayuM che ke Tvigambara hoya ke zvetAmbara hAya, buddha hAya ke koI anya matAvala bI hAya teo koI paNa matane avalakhatA heAvA mAtrathI meAkSane ( pAmI zakatA nathI. samabhAva bhAvi appA lahai mokkhaM na saMdeho / paNa jene AtmA samabhAvathI bhAvita banele che teja meAkSane pAmI zake che. rAgadveSanI viSamatAnA aMta AvyA vinAM jIva vItarAgatAne pAmatA nathI. vItarAgatA AvyA vinA jIvane kevalajJAnanI prApti thaI zakatI nathI, ane te vinA jIvanA mekSa thai zakate nathI. Aja vAtanI puSTimAM pU. hemasa drAcAryajIe kmAvyuM che ke, bhava bIjAMkura jananA rAgAdyAH kSayamupagatA yasya brahmAvA viSNurvA haro jinovA namastasmai / bhavakhIjanA a'kurane utpanna karanArA evA rAga-dveSAdi doSA Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja [ eo jenA kSaya pAmyA che te game te brahmA hAya, viSNu hoya, zaMkara hoya ke jina bhagavAna hoya, te saune namaskAra karIe chIe. kamaeja bhavabIja che ane tenAthI ja janma-maraNanA aMkurAo kuTe che. karmane baMdha javane rAga-dveSanAM pariNAmathI ja paDe che ane tenAthI AkhIe bhava paraMparA ubhI thAya che. te bhava paraMparAne ubhI karanAra rAgazreSAdi jenAM kSaya pAmyA che temane namaskAra che. zuddhabhAva vinA bhavanI bhAvaTa nahI bhAMge zarUAtamAM ekadama kaI vItarAgatAne pAmI zakatA nathI, chatAM jIvane AgaLa vadhavA mATenAM jeTalAM sAdhane che temAM mukhyamAM mukhya vairAgya ane upazama che. te banne sAdhana evA sabaLa che ke, tenAthI paraMparAe sAdhyanI siddhi thayA vinA rahetI nathI. rAga-dveSa e karmajanya pariNAma che. jyAre upazama ane vairAgya e kSe pazama janya bhAva che, jyAre bAramA ke teramAM guNasthAnakanI vItarAgatA e kSAyikabhAva che. A kALe kSAvikabhAva nathI. paNa kSaye pazamajanya bhAva che. te bhAvaja paraMparAe kSAyika bhAva sudhI laI janAra che. jIva prazAMtabhAvamAM Ave te te bhAvamAM paNa ghaNAM karmo khapAvavAnI tAkAta rahelI che. rAgI javA karmothI baMdhAya che, jyAre vairAgya bhAvathI saMpanna jIva karmothI mUkAya che. jina bhagavatee A mujaba baMdha mokSa aMgene saMkSepamAM sAra kahI dIdho che. kaSTa kare ke saMyama dharo, paNa hRdayanA zuddhabhAva vinA bhavanI bhAvaTa nahIM bhAge. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 ] rasadharAja garaja maTIne vaidya verI rAga e cikAzavALI vastu che, pachI te neharAga hoya ke kAmarAga hoya. je jemAM cikAsa heya te tene pilAvavuM paDe che, dAkhalA tarIke, talamAM cikAsa che te talane pilAvavuM paDe che. ziMgadANAmAM cikAsa hoya che te tene paNa mIlamAM ke ghANumAM pilAvavuM paDe che, tema rAganI cikAsavALA ne paNa cAra gati rUpa saMsAranA du:kharUpI ghANAmAM pilAvavuM paDe che. jIva anAdithI duHkhane bhAra khamato Avyo che te rAgane lIdheja, rAgadazAne lIdhe jIva sagAM-saMbaMdhIone pitAnA mAnIne vaLagavA jAya che. paNa te saMbaMdhIo svArtha hoya tyAM sudhI vaLagelAM rahe che. paNa je svArtha sadhAI jAya ke, sau aLagA evA thaI jAya che ke, jANe keIpaNa prakArane tenI sAthe saMbaMdha hatuM ja nahIM ane pachI jIva evo akaLAI uThe che ke, jANe upara Abha ne nIce dharatI, jevuM thaI jAya che. paNa pahelethI ja jIva ja jalamAM kamala rahe tema sagAM-saMbaMdhIomAM nirlepa rahyo hota te tene akaLAvAno vakhata Avata nahIM ! mATe rAga-dveSanA saMskAra AtmAmAM bahu pioSavA jevA nathI. saMsAranuM svArthamaya svarUpa jANIne jIve sagAM-saMbaMdhIomAM vadhAre paDatuM mamatva rAkhavA jevuM nathI. samatvabhAvamAM rahI svaAtmAnuM sAdhI lenAra ja manuSya bhavanA vAstavika phaLane pAmI zake che. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAdhirAja [ kara adhyAtmanA sukha siMdhu AgaLa paudagalika sukha biMdu samAna - pU upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja pharamAve kAMtAdhara sudhAstrAdAyunAM yajjAyate sukham / binduH pAva tadadhyAtma zAstrAsvAda sukhodagheH // yuvAna purUSane pitAnI kAMtAne adhararUpI sudhAnA AsvAdathI je sukha upaje che te sukha legIonAM adhyAtmarUpI sukha samudranI AgaLa mAtra eka bindu rUpa che. ekalAM nAma adhyAtma ke dravya adhyAtmathI tevuM sukha maLatuM nathI. bhAva adhyAtmaja tevA sarvottama sukhane sAdhI Ape che. pitAnI pitAmAM ramaNatA athavA AtmAnI jJAna-darzana ane cAritramAM 2maNutA tene ja bhAva adhyAtma kahevAmAM Ave che. bhale AtmAnAM zuddha svarUpanI vyAkhyAo khUba karatA heya paNa lezapaNa aMdaramAM nija guNanI ramaNatA na hoya, kevala pudgala bhAvamAM ja racyA-masyA ane paDyA rahetA hoya, tevAne nAmanA athAbhI kahyA che. upara uparathI samAdhi lagAvelI hoya ane aMdaramAM leza paNa adhyAtmane upaga na hoya tene dravya adhyAtma kahevAya. adhyAtmamaya jIvana jIvanArAnI mUrtinI sthApanA karavI tene sthApanA nikSepa kahevAya, Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *S3 ] sAdhirAja khaMdhakasUrInA pAMcameA ziSyAnuM draSTAMta pUrvakALamAM ghaNAM mahApurUSoe potAnA jIvanamAM anupama zAntarasa pAyelA che. temAM khadhakasUrInAM pAMcase ziSyAnuM zAstrAmAM je vRttAMta Ave che te anupama draSTAMtarUpa che. bhagavAna munisuvrata svAminAM kALamAM kuMbhakAra kaTaka nAme eka nagara hatuM. te nagaramAM daMDaka nAme rAjA rAjya karatA hatA. te ja samayamAM zrAvastI nagarImAM jitazatru nAmane rAjA hatA. te rAjAne dhAriNI nAme mahArANI hatI. khadhaka nAme tene putra hatA, ane puraMdarayazA nAme tene eka putrI hatI. jitazatru rAjAe peAtAnI putrI puraMdarayazAne kuMbhakAra nagaranAM daMDakarAjA vere paraNAvI hatI. pAlaka purAhitanA jaina dharmane duSita karavAnA duSprayAse ekavAra kai prasa`ge DhaMkaDarAjA peAtAnA pAlakanAmanA brAhmaNu pure hitane jitazatru rAjAne tyAM mekale che. pAlaka jitazatru rAjAnI rAjasabhAmAM dAkhala thayeA e samaye rAjA pitA sAthe jaina tattvajJAna aMgenI suMdara vicAraNA karI rahyA hatAM. tyAM vacamAMja duSTa buddhivALA pAlaka kudI paDe che, ane jainadharmane duSita karavA aMgene duSTa prayAsa kare che. pAtAnA asa'badhdha aparipakava vicArenI rajuAta karavAvaDe jaina dharmone vageAvavA khATAM doSArApaNu kare che, jainA Izvarane kartA mAnatA nathI. jainadhama AvA che ne Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja [ 74 te che. jaina dharma zucimAMe mAnatuM nathI. AvA keTalAye mudA upasthita karIne teNe jaina dharmane halake pADavA mAM sabhAmAM beThelAM baMdhakakumArathI A jarApaNa sahana na thayuM ane vAta paNa sAcI che ke dharmanI viruddha kaI belate hoya ne zakti hovA chatAM pratikAra na kare te te mahA mahanIya karma bAMdhe che. Izvara batAvanAra che. banAvanAra nahIM aMdhakakumAre sacoTa dalIlathI tene megya pratikAra karyo ane kahyuM ke, jainadharma Izvarane sRSTinA kartA nahIM paNa mekSamArganAM upadezaka mAne che. bIjAo Izvarane banAvanAra mAne che, jyAre jaina dharma Izvarane sAce. rasto batAvanAra mAne che. saMsAra anaMta dukhamaya che. temAMthI chuTavAne raste Idhara jarUra batAve, bAkI Izvara anaMta kasaNAnA sAgara thaIne AvA janma-maraNAdi anaMta du:khathI bharelAM saMsAramAM koI jIvane nAMkhe nahIM! vaLI aMdhakakumAre kahyuM ke, jaina dharma dravya ane bhAva bane prakAranI zucimAM mAne che, mAtra hAtha-paga joIne jaLamAM snAna karIne zuddha thaI javuM, e te dravya zauca che. jyAre aMdaranA mane gata bhAmAM nirmaLatA lAvavI te bhAvazauca che. ekalA jaLamAM snAna karavA mAtrathI zuddhi, thaI jatI nathI, paNa aMdaranAM rAga-dveSa rUpI maLanAM nAzathI zuddhi thAya che. ekalI bAhya zuddhithI ja ghama thatuM hoya te mAchalAne dharmAtmA kahevA joIe. kAraNa ke, divasa ne. rAta te jaLamAM nAhyA ja karatAM hoya che. mATe pradhAnatA. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Qk ] rasAdhirAja bhAvazaucanI che ane tene bAdhA na paheAMce te rIte khAdya zuddhi paNa karathI beie. krodha bhayaMkara paNa krodhathI vaira badhAI jAya etA vaLI mahA bhayaMkara ! A rItanI kha'dhakakumAre saceATa dalIleA karIne pAlakane taddana nirUttara karI dIdhA, eTale sabhAmAM beThelA ziSTanAthI te pAlaka ulTA upahAsane pAtra banyA. pAlakane khadhaka kumAra upara atyaMta krodha caDI gaye, eTalu ja nahI paNa khadhakakumArane teNe dADhamAM rAkhyA ane manamAM evA vicAra karavA lAgyA ke, A khadhakakumAre mArUM' bhara sabhAmAM je apamAna karI pANI utArI nAkhyu che teneA huM kayAreka paNa badalA lIdhA vinA nahIM rahuM ! duniyAmAM krodha bhayaMkara vastu che ane tenA karatAM paNa krodhamAMthI. paraspara kaura badhAI jAya e teA vaLI mahA bhayaMkara che. duniyAmAM hiMsA ane krodhathI ja anekA sAthe daura adhAI jAya che. eTalA mATe prazamatimAM pUra umAsvAtine pharamAvavuM paDyuM ke, vairAnuSaGga janakaH athavA krodho vairasya kAraNama ! krodha vairabhAvanuM kAraNa che. bhagavad gItAmAM teA kAma kradha. ane lAbha traNene narakagatinA dvAra kahyA che. trividha N narakasyeda dvAra nAzanamAtmanaH kAmaH krodhastathA lAbhastasmAdetattrayaM tyajet // Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja [ st jaina zAstromAM paNa anaMtAnubaMdhI krodha, mAna mAyA ane leAbhane narakagatinAM dvAra kahyA che kaSAyane lIdhe kAi sAthe vaira kadAca baMdhAi jAya paNa tenI sAthe kSamApanA thaI javI joIe, jethI vairanI paraMparA lakhAya nahi, zrAvastimAM bhagavAnanI maMgala padharAmaNI ahi'kha'dhakakumAre e samaye pAlaka prati manamAM leza paNu rASa rAkhyA nathI ane saMpUrNa gaMbhIratA dhAraNa karI hatI, paNa pAlakanA manamAM baMdhakakumAra prati zalya rahI gayuM'. rAjAe pAlakane tyAMthI vidAya karyAM eTale te kubhakArakaTaka nagaramAM Ave che. ekavAra bhagavAna munisuvrata svAmi zrAvastI nagarImAM samavasaryAM bhagavAnanI dezanA sAMbhaLI khadhakakumAra pAMcaso rAjakumAronI sAthe dIkSA a'gIkAra kare che. dIkSA agIkAra karyA bAda khadhaka aNugAra tapa-japa, jJAna-dhyAnAdimAM lIna manavALA khanI gayA ane bhagavate temane AcAya pade adhiSThita karyAM. khadhaka AcAya ekavAra bhagavatane vina'tI kare che ke, prabhu ! mAre puraMdarayazA nAme sa'sArIpakSe sagI bahena che, tene mArI para athAga bhrAtR prema hatA. sAdhu thayA pahelAM huM saMsAramAM hatA tyAre bhAI-bahena vacce paraspara apUrva sadbhAva hatA. kuMbhakArakaTakanA daDakarAjA vere tene paraNAvavAmAM AvI che. Apa mane AjJA pharamAveA tA te bahena-banevI bannene pratiSeAdha pamADavA mArI icchA kuMbhakArakaTaka tarapha vihAra karIne javAnI che. tyAre prabhue pharamAvyuM ke, tyAM tameAne maraNAMta upasaga thaze. mATe vicArIne te tarapha Daga bharavA jevu che. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 ] rasAdhirAja = = == = = pAMcase ziSyanI ArAdhanA eja mArA mATe apUrva lAbha prabhunA zrImukhethI A mujabanI ghaTanA sAMbhaLIne khaMdhakasUrIe pharI prabhune prazna karyo ke, upasarga bhale maraNata thAya; paNa ame badhAM ArAdhaka thaIzuM ke virAdhaka ? tyAre prabhue pratyuttaramAM pharamAvyuM ke, tamArI sivAya badhA ArAdhaka thaze. baMdhaka AcArye vicAryuM ke, mArA pAMcase. zi ArAdhaka banatA hoya te huM temanA ArAdhakapaNamAM nimitta zA mATe na banuM? pAMcase sAdhuo ArAdhabhAvane. pAmI kevalajJAnane pAmatA hoya te mAre phere saphaLa che. mATe prabhu mane Apa e bAju vicaravA mATenI AjJA. pharamAve. prabhu kAMI belyA nahIM. mauna bhAvamAMja rahyAM. bhagavAne te saMkSepamAM sAra saMbhaLAvI dIdhuM hatuM, chatAM baMdhaka AcAryane lAgyuM ke, ATalA badhA AtmAonuM kalyANa thAya che mATe mAre e tarapha vihAra laMbAvavuM joIe ane A rItane nirNaya karI te tarapha vihAra kare che. rAmAnuM grAma vicaratA vicaratA baMdhaka AcArya pitAnA pAMca ziSyanI sAthe kuMbhakAra nagaranI samIpamAM AvI pahoMce che A. bAju AvavAnI pAchaLa temane dhyeya ghaNe uMce che. bahena-banevI ane anya jIne pratibaMdha karavAnA dhyeyathI khUbaja ugra vihAra karIne padhAllAM che. badalo levAnI vAta zAstromAM che ja nahIM. pAlakane paNa aMdhakasUrI kuMbhakAra nagare padhArI rahyA Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhirAja [ 78 che tevA samAcAra maLI gayA. tenAM manamAM rahI gayelu zalya ekadama saLavaLI uThe che ke, ANeja mArU zrAvasti nagarImAM bhara rAjasabhAmAM apamAna karyuM hatuM. have badale levAnA mane khare meAkeA malyA che. eTale potAnA amuka mANasAnI mAraphata, khaMdhakasUrIne jyAM udyAnamAM utAravAnA che tyAM AgaLathIja nIce jamIna kheAdAvIne zasro ghaTAvI de che. bhAlA--talavAra, dhanuSyabANu vagere keTalAya prakAranAM zasro jamInamAM daTAvyAM. khadhaka AcAya te ja udyAnamAM peAtAnA parivAra sahita samavasaryAM. temane pAlakanAM kAvatrAnI kazI khakhara paDI nahIM. vana pAlaka taraphathI vadhAmaNI maLatA rAjA peAtAnA AkhAe aMte-ura sahita mahiSa AnAM darzAnArthe jAya che. nagaramAM paNa pAMcaseA ziSyAnAM parivAra saDita khadhaka AcAryanA AMgamananA samAcAra phelAI jatAM AnaMda chavAi gamA che. sau koI sUrIzvarajInAM darzIna mATe ane temanI vANI sAMbhaLavA mATe talasatA hatA. eka mAtra pAlaka manamAM baLI baLIne khAkha thai rahayA hatA. tenAM manamAM phakta apamAnanA badalA levAnI ja eka vAta che, jaina zAstrAmAM mAlA levAthI kayAMya vAta che ja nahIM. jaina zAstrAmAM tA micchAmi dukkaDamanI vAta che. govALIyA badalA levA bhagavAnanAM kAnamAM khIlA DhAkI de che. bhagavAna mekSe gayA ane govALIceA sAtamI narake gayA. aDhAramAM bhave bhagavAna jyAre tripRSTa vAsudevanAM bhavamAM hatA, tyAre gAvALIyA zayyA pAlakanA jIva hatA tripuSTa vAsudeve tenA kAnamAM sIsAnA rasa raDAvelA e samaye adha evA paDI gayA ke, sattAvIzamAM Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 ] sAdhirAja bhave bhagavAnanAM kAnamAM khIlA ThekANA, paNa badale lenAranI hAlata kevI thaI? jeTha mahinAnI vRSTinI jema saMtonI vANI paNa parama tuSTine ApanArI che. rAjA aMte-ura sahita mahaSienAM darzanArthe nikaLe. eTale zaheramAMthI prajAjanonAM ToLeToLAM udyAnamAM ulaTI paDe che. mahaSi saMsAranAM trividha tApathI saMtapta rotAjananA hRdaya para amRtamaya vANuM sudhAne dhodha varasAve che. jeTha mahinAnAM dhoma taDakAmAM musApharIe nikaLelAM vaTemArga para aNadhArI vRSTi thAya che tene keTale AnaMda thAya ? tema bhagavAnanI vANuM paNa jeTha mahinAmAM musApharIe nikaLelAM vaTemArga para paDelI vRSTinI jema kaSAyanAM tApathI saMtapta banelAM AtmAone tuSTipuSTi ane parama zAtine ApanArI che. mahaSinI amRtamayI vANI sAMbhaLI rAjA ane prajAjane khUba haSita thayAM. ghaNAM rahaLukama AtmAoe vrata-paccakkhANAdi aMgikAra karyA. temAMe mahuSinA saMsArI pakSe sagA bahena puraMdazyazAne aparaMpAra AnaMda thaye tene AtmA AnaMdavibhera banI gaye. sAdhu bhrAtAnA mukhanI amUlya vANI sAMbhaLI puraMdarayazAne AtmA jANe AnaMdanAM mahAsAgaramAM hileALA levA lAgyuM. dezanAvidhi samApta thayA bAda maharSionAM jJAna- dhyAnanI anumodanA karatAM sau potapotAne ghera pahoMcI gayA Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja [ 80 - - daMDakarAjA paNa pitAnA sthAne AvI pahoMcyA. rAjAne maharSinI dezanA sAMbhaLatAM ghaNe AnaMda thaye. chatAM rAjAo sthira pariNAmI hetAM nathI. rAjAomAM pUrvakALamAM meTI kuTeva e hatI ke, teo meTe bhAge bIjAnI AMkhe ja jonArA hatAM. bIjAnAM abhiprAya para cAlanArA rAjAothI pUrvakALamAM prajAjanene ghaNe anyAya thatuM hatuM. jo ke AjanA zAsanathI paNa prajAmAM asaMteSa ene eve che. prajAe rAmarAjanA svapnA sevelA, paNa jana jIvana Aje tArAja banatu jAya che. have ene svarAja kaI rIte kahI zakAya ? pAlakanI prapaMca jALa ahiM A kathAnakamAM paNa ghaTanA evIja banI javA pAmI. rAjAe pAlaka purohitane jarA vicAramagna joIne saheje pUchyuM ke, nagaramAM badhA AnaMdamANI rahyA che tyAre tame ATalA badhA vicAramagna kema dekhAo che ?" pAlake kahyuM; rAjan leka ene gADarIe pravAha che! tenAmAM sArAsArane lAMbe viveka hete nathI, rAjan ! tame paNa, ghaNAja sarala ane bhadrika che eTale badhAne tevA svarUpe dekhe che. paNa rAjan ! Aje duniyAmAM moTe bhAge pAkhaMDa bahuM cAle che. ane te tamArA hita aMgenI ane AkhAe rAjyanAM hita aMgenI ciMtA hovAthI mAre te cAre bAjunI tapAsa rAkhavI joIe A5 ane nagarajano jenI vANI sAMbhaLIne cAlyA Ave che te baMdhaka AcArya mahAmAyAvI ane pAkhaMDI che. e mahA zaTha muni hajAra hajAra yodadhAe sAthe yuddha karI zake tevA sAdhuno veSamAM Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 ] rasAdhirAja rahelA pAMca ddhAonI sAthe je ahiM AvelA che, te paramArtha karavA nahIM, paNa kevaLa tamAruM rAjya paDAvI levA ahiM sAdhupaNAne svAMga sajIne AvelA che. Apane mArA vacana para vizvAsa na hoya te Apa jAte tyAM udyAnamAM jaIne khAtrI kare ! teoe yuddha karavA mATe udhAnanI aMdara nIce jamInamAM zI dATI dIdhelAM che. mATe Apa tyAM jAte jaIne tapAsa karo. mAyAvI manuSya keTalI hade jaI zake che te A pAlakanA draSTAMta parathI Abehuba samajAya tevuM che. badale levAnI duSTa buddhithI zastro eNe pote ja daTAvelAM che, ane AvA mahAna dharma dhuraMdhara AcArya ane tapasvI saMte para kevuM cheTuM ALa caDAve che. krodha ane mAna kaSAya karatAM paNa mAyA ati bhayaMkara che. gIca jhADImAM saMtAelAne patto lAge nahIM tema mAyAvIne paNa jhaTa patto lAge nahIM. pitAmAM mAyA pravezI che, tene paNa keTalIkavAra mAnavIne khyAla rahetuM nathI. vANI, vartanane vicAranI jyAM ekatA na hoya tyAM mAyA pravezI che ema nizcita samajavuM. krodhane prabhAva tana para to mAyA ne lobhane prabhAva mana para 0 pAlakanAM kahevAthI rAjAe udyAnamAM jaIne jamIna kheDAvI, eTale pAlake munionA AgamananI pahelAM ja je zastro jamInamAM daTAvelAM hatA te bahAra nIkaLI AvyA, je jotA rAjAne manamAM ekadama krodha AvI gaye. rAjAe pAlakanI badhI vAta mAnya rAkhI lIdhI. pAlakanI mAyA Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja | [ 82 jALamAM rAjA barobarane sapaDAI gaye. pAlakane jALa paNa kevI bichAvatA AvaDI? rAjA je rAjA tene bhega banI gaye. krodha ane mAna-kSAyane prabhAva tarata ja zarIra para dekhAI Ave che. jyAre mAyA ane lobha pitAne prabhAva mana para pADanAra che. mAyAvI ane lobhI meDhAnAM bahu mIThAM hoya che, paNa dilanAM tevAja juThAM hoya che. krodhI ane mAnI dimAga I nAMkhe che. jyAre mAyAvI ane lebhI dilavecI nAMkhe che. garIbane paNa raheMsI nAMkha hoya te mAyAvI ke lobhIne tenI dayA na Ave, kAraNa ke tenI dilanI duniyAmAM ja devatA mUkAI gayo hoya che, jyAre koMdhI AvezamAM ne AvezamAM zuM karI nAMkhe tenI khabara tene potAne paNu paMDe nahIM kAraNa ke te TAIme teno dimAga ja ThekANe heto nathI. pachI pAchaLathI Aveza utarI gayA pachI tene potAnI sthitinuM bhAna Ave, pArakI AMkhe jonArA deDakarAjAe krodhamAM ne krodhamAM pUrvApara vicAra karyA vinA ja pAlakane AjJA pharamAvI dIdhI ke, tane ThIka lAge te sajA A sAdhuone karaje. have pharI vAra mane te viSe pUchavuM ja nahIM. te A pAkhaMDI baMdhakanI pila ThIka jANI lIdhI, nahiM te mane kaMI khabara paData nahIM, kAraNa ke, huM te tamArAthI ja cakSuvALa chuM. basa! AnuM nAma rAjAvAjA ne vAMdarA! tene bharesA heya nahIM. ApaNe AgaLa kahI gayAM ke, rAjAo mATe bhAge pArakI AMkhe ja jonArA hoya che. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83 ] rAdhirAja maraNAMta upasarganA samaye paNa dAkhavelI apUrva kSamA pAlaka manamAM khUba harakhAI gaye. tene te ATaluM ja joItuM hatuM. bhAvatuM, ne vaidya kahyuM. tenA harakhane pAra na rahyo ane manamAM vicAravA lAgyuM ke mArI dhAraNAM have pAra paDI jaze. ajamAvelI mArI yukti saphaLa thaI gaI. duSTa buddhinAM manuSya ghera duSkRtya AcaratAM paNa acakAtAM nathI. pAlaka bIje ja divase savAranAM vahele udyAnamAM pahoMcI gaye, ane bolI uTha, mahArAja! tame mArUM zrAvati nagarImAM bhara sabhAmAM apamAna karyuM hatuM, have huM tene badale lIdhA vinA nahIM rahe. tamArAmAMthI keIne paNa have choDanAra nathI! tamane badhAne avaLI ghANIe pIlI nAMkhavAmAM Avaze. mATe ISTadevanuM smaraNa karavuM hoya te karI leje. baMdhaka AcAryane bhagavAna munisuvrata svAmie bhAkheluM bhaviSya yAda AvI gayuM ! pite pitAmAM sAvadhAna thayA ane aMdaranI jAgRti pUrvaka sUrijI bolyA ke, mahAnubhAva ! amane munione jIvana ane maraNa bane samAna hoya che. mRtyuno bhaya amane hote nathI, ane jIvitavyane lebha amane hete nathI. mahApurUSe mRtyune vAMchanArA heAtA nathI, paNa mRtyune sAda sAMbhaLIne nAzabhAga karanArA paNa hotA nathI ! mahA purUSoe to taiyArI evI karI rAkhI hoya che ke, mRtyu acAnaka AvI pahoMce te tene mitranI jema bheTI zake . Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja [ 84 zarIra yaMtramAM ane mana navakAra mahAmatramAM tyAMtA pAlaka tADukIne khelyA, badhI vAta karI che paNa ghANImAM pIlAze tyAre khabara paDaze. e TAIme huM joiza, A tamArU tattvajJAna tamane keTaluM khapa lAge che ? ema kahIne pAlake manuSyane pIlI zakAya tevuM yaMtra taiyAra karAvyuM ane te udyAnamAM lAvavAmAM AvyuM. ane pAlaka eka pachI eka sAdhune pIlI nAMkhavAnI taiyArImAM che. kha'dhakasUrijI badhA munivarazane yAgya zikhAmaNa Ape che ke, ApaNAM mATe A maraNAMta upasanA samaya che te sau potapotAnA svarUpamAM sAvadhAna thaI jajo. cittane namaskAra mahAmatranAM nirmALa dhyAnamAM ane kSamA zumAM parAvI dejo! maraNAMta upasanAM AvA prasa`ge kSamA rAkhanAra kevalajJAnane pAme che. tenAM dAtikanAM bhukkAM elI jAya che ! munivaryAM ! eTalu dhyAnamAM rAkhajo ke, zarIrathI yaMtramAM pilAvavAnu che paNa matathI samatArasamAM jhIlavAnuM che yaMtra sAme gAThavAelu che paNa navakAra maMtra hRdayamAM gAThavAele che. ematrane prabhAva evA che ke, A yaMtra vyavahAranayI tamArA zarIrane pIlI nAMkhaze, paNa nizcayanayathI tamArA karmAM pIlAI jaze. AvA ghAra upasarga karanAra A pAlaka ApaNA duzmana nahI, paNa upakArI che. AvA hitazikSAnAM vacane sAMbhaLI dareka munivaro maraNAMta upasaga' veThI levA 'darathI khUbaja utsAhita manavALAM banI jAya che. ane darekanu sattva aMdarathI khUba uttejita banI gayu, temaja vicAre che ke, A jIve parAdhIna paNe ghaNu veTheluM che, A te Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja svAdhInapaNe veThavAnuM che. mATe he Atmana ! kAyaratA dhAraNa karIza nahIM. ApaNe nathI pIlAtA ApaNuM karma pIlAya che; ghANImAM pIlAtA munivaronI apUrvabhAvanAzreNI tyArabAda pAlake baMdhaka AcAryanI AgaLa temanA dekhatAM eka pachI eka munine yaMtramAM pIlavA mAMDyA ! dareka munine baMdhaka AcArya dezanA devA pUrvaka, samyapha, prakAre ArAdhanA karAve che. yaMtramAM pIlAvavA samaye paNa dareka muni pitAnAM manane barAbara kAbumAM rAkhe che, ane baMdhaka AcArye ekeka munine kahyuM ke, AtmA ane zarIra bhinna che. A pAlaka tamArA dehanA nAzamAM nimitta banaze, paNa tamArA AtmAne nAza nahIM karI zake. kAraNa dehane vinAza che, paNa AtmA avinAzI che. pratyeka muni ghANImAM pIlAtA evI te suMdara samyapha vicAraNA kare che ke, A ghANamAM te ApaNAM ghAtI karmone ghANa nIkaLI rahyo che. zarIra te vyavahArathI pIlAya che. paNa kharI rIte te AmAM ApaNu karmo pIlAya che. mATe karma nirjarAnAM mArgamAM A pAlaka te ApaNane sahAyabhUta thanAra che. je A maraNAMta upasarga A pAlaka taraphathI na thaye heta te aMtarmuhurta jeTalAM kALamAM ATalA badhAM ja janmanAM saMcita karmo kyAMthI khapI jAta? ghaNAM lAMbA gALe je karmo khapata te karmo A upasarganAM prabhAve kAcI be ghaDImAM khapI jaze! Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja [ 86 pAlakanI AkharI nirdayatA AvI ciMtavanA karatAM te munio AvA maraNAMta upasarganAM samaye paNa evA te sva-svarUpamAM lIna banI jAya che ke, eka eka pachI kevalajJAnane pAmI cAra ne navANuM munivare aMtakRta kevaLI thaIne mokSe sidhAvyAM. have chelle eka bALa munine vAre AvyuM. eTale baMdhaka AcArye pelA pAlakane kahyuM, A bALa muni che mATe prathama mane pIlI nAMkha! A bALa sAdhune pIlAtA mArI najare huM nahIM joI zakuM. mane ghaNuM duHkha thaze tyAM pAlake vicAryuM, mAre te Ane jema vadhAre duHkha thAya temaja karavAnuM che. eTale baMdhaka AcAryanA dekhatAM ja te bALa munine paNa teNe pIlI nAkhyAM. bALa munie paNa pitAnA AtmAne zAntarasamAM e tarabaLa banAvyo ke teo paNa mekSe sidhAvI gayA. juo A "rasAdhirAja" zAntarasane keTale apUrva mahimA che! ghANImAM pIlAvAnA TAIme munionAM zarIramAMthI lehInAM jANe biMduo uchaLatA hatA, paNa temanA AtmAmAM e samaye paNa jANe zAntarasanAM kuvArAM uDatA hatA. bhedajJAnanI dazA Ane kahevAmAM Ave cheAte badhI bhautika sukha-sagavaDatAo bhegavavI ane bhedavijJAnI kahevaDAvavuM te pachI duniyAmAM ajJAnI koNa kahevAze? AnuM nAma svarUpa sthiti keI mahAtmAe sajhAyamAM lakhyuM che ke, Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 ] rasAdhirAja "te sAdhunAM UchaLe, rUdhirakerAM bindu re, pApane dekhI aMbare, kaMpe sUraja-caMda re." upara ApaNe ghaTanA kahI gayA te A gAthAne AdhAre ja kahI che. ke maraNAMta upasarga ! paNa e pAMca muni DuMgae samatA kevI rAkhI che? dhanya che e mahaSione ! agaNita vaMdana ho e maharSienAM caraNAraviMdamAM ! AtmA emaNe oLakhyo eTaluM ja nahIM paNa AmAne emaNe paramAtmA banAvyo ! svarUpanI emaNe vAte ja karI ema nahI, paNa svarUpamAM e sthita banyA. ekalAM bhedavijJAnanAM emaNe gANAMja nathI gAyA paNa e kevalajJAnane pAmyA "eme sAsa apA e pATha bulaMda avAje uccAranArA to ghaNuM, jyAre e te zAzvata dhAmamAM pahoMcI gayA, ane anaMta avyAbAdhA evA zAzvata sukhanA bhokatA banI gayA. dharmottara kSamA aMdhakasUrinAM zigenI kSamA aMge pU. dharmadAsa gaNIe upadezamALAmAM pharamAvyuM che ke, jatehi pIliyAvIhu, khaMdaga sIsA naceva parikuviyA / viiya paramatthasArA, khamaMti je paMDiyA huMti / / yaMtravaDe pIlAvA chatAM baMdhakasUrinAM ziSyoe pAlakAra leza paNa kepa karyo nahIM kAraNa ke, paramArthane sAra jemaNe jANe che evA paMDite kSamA kare che, paNa kopa karatAM nathI. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja [ 88 mAnavI vAta vAtamAM je dhAvezamAM AvI jAya che te ema sUcave che ke, teNe meAkSamArganA sAra jANyA nathI. A zlokanA uttarArdhImAM teA jANe badhA AgamAnu" rahasya samAvI dIdhu che. kha dhakasUrijInAM ziSyAnI kSamApara te bhalabhalAM Aphrina thaI jAya tevI temaNe kSamA rAkhI che. AvI kSamAne ja zAstromAM lokottara athavA dharmAMttara kSamA kahevAmAM Ave che. mAnAM sArane pAmelAM e purUSA hatA tAja eka kSaNavAramAM anaMtA bhAvAnuM sATuM vALI saMsAra tarI gayA. jagatane rUDu dekhADavA to dareka manuSyAe ghaNuM kayu' che paNa e mahAna AtmAee te| jema AtmAnu rUDu thAya tema karyu che. AcArya pAte virAdhaka bhAvamAM have A bAju baMdhaka aNugAranI vAta pAlake mAnya na rAkhI, ane emanA dekhatAM bALamunine paNa pIlI nAMkhyA. eTale khadhaka AcAyanI dhIraja khUTI ane emanA AtmA aMdarathI tharatharI uThayo. are ! A pAlakanI duSTatA te me' pahelethIja jANI hatI. paNa A gAmanA rAjA ke, je sa'sArI pakSe mAre sagA banevI thAya, tene ke A nagaranAM nagaravAsIA, koI ne kAMI paDI nathI ! kha`dhaka AcArya tyAM ne tyAM niyANuM kare che ke, "mArA A tapasayamanuM kAMI paNa phaLa hoya te hu* A purohita rAjA tenAM kuLa ane dezanA nAza karanAro thAu" AvuM. niyANuM AMdhatA te khadhaka AcAya ne paNa pAlake pIlI nAMkhyA. khadhaka AcAnAM pAMcase ziSye| ArAdhaka bhAvamAM rahI Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja bhagavAna munisuvrata svAmie karelAM nirdeza mujaba kSe sidhAvyA ane chelle AcArya pite niyANuM bAMdhatA virAdhaka thaI bhuvanapati nikAyamAM agnikumAra deva thayAM. bhagavAne je bhAkhyuM hatuM te taddana sAcuM paDyuM. bhagavAne baMdhaka sUrijIne spaSTa kahyuM hatuM ke, tamArA sivAya badhA ArAdhaka thaze ane temaja banyuM jIva te zarIrathI bhinna che, dharaze nahIM dukha saMta re." AkharI nijAmaNuM pAmI sau aMtakRta kevaLI thaIne mekSe gayA. paNa nijAmaNa karAvanAra pate rahI gayA. chelle Aveza AvI gayo, eTale baMdhaka AcArya ArAdhaka bhAvane na pAmI zakyA, ane niyANuM karyuM eTale varSonAM tapa-saMyamanAM phaLane hArI beThAM. jo ke e banAvaja eve hatuM ke, bhalabhalAnA mana para kAbu na rahe. chatAM kAbu rAkhanAra kevalajJAnane pAmyA ane jarAka kAbu InAMkhanAra virAdhaka bhAvane pAmyA. satya ghaTanAnI jANa thatAM rANIne lAgela tIvra AghAta ! ATalI ghaTanA banI gaI chatAM baMdhaka AcAryanA sagAM bahena puraMdarayazA ke je rAjyanAM mahArANuM che tene kazI khabara paDI nathI. tyAM eTalAmAM baMdhaka AcAryane e ke je lehIthI kharaDAele hevAthI kaI pakSiNIe cAMcamAM harI lIdhele ane te AkAzane mArgethI pasAra thaI rahI Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhirAja [ 90 hatI. eTalAmAM te e nIce rAjAnI agAsI upara paDe puraMdarayazAnI samIpamAM ja te e paDavAthI rANI ghAnAM amuka cinha parathI oLakhI gaI ke, A eze te dikSIta. banelAM mArA bhAIne ja che. pachI te tapAsa karatAM pitAnA mahaSi bhAInuM yaMtramAM pIlAvAthI mRtyu thaeluM rANInAM jANavAmAM AvyuM. pAlakanAM AkhAe kArastAnanI khabara mahArANIne paDI gaI. ane mahArANInAM mukhamAMthI zabda evA nIkaLI paDyAM ke, arara ! A pApI pAlake AvuM aghera kRtya karyuM ane rAjAe pUrvApara vicAra karyA vinA tene AvuM kRtya karavAnI saMmati ApI ! pitAnA pati daMDakarAjA upare rANIe khUba Akroza karyo ane kahyuM, rAjana ! mArA bhAIne kyAM rAjyane meha hatuM ? tenA pitAnA pitA pAse vizALa sAmrAjya hatuM chatAM teNe tyAga karIne dIkSA aMgikAra karI hatI. tame kAcA kAnanA thaI ATalA badhAM munione vadha karAvI AkhA deza para ghora Aphata utArI che. keI paNa jIvanI hiMsA e pApa che.. jyAre paMca mahAvratadhArI sAdhunI hiMsA e te mahA pApa che. je dezamAM pAMca-pAMcaso munione samudAyika saMhAra thAya te dezamAM sukha-samRddhinAM darzana paNa durlabha thaI jAya. che mATe tamane A mahAbhayaMkara pracaMDa pApa AcaravAnuM sUjya kakyAMthI ? pAlaka puhitanAM bharamAvavAthI tame tamArA AtmAne pApa karmarUpI pAtALamAM dhakelI dIdhuM che. A pramANe vAta karatI ane zeka magna banelI puraMdarayAne zAsanadevIe jyAM bhagavAna munisuvrata svAmI birAjamAna hatA tyAM mUkI dIdhI ane bhagavAnanAM varada haste dIkSA aMgIkAra karI teNe pitAne AtmAnuM kalyANa karyuM. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 91 ] sAdhirAja baMdhaka AcAryanA jIve purohita rAjA-prajA ane. samagra pradezane karelo nAza A bAju baMdhaka AcAryane jIva ke je niyANanAM vege agnikumAra deva baneluM che. teNe pitAne pUrva bhava avadhijJAnanAM baLe jANI pAlaka ane nagarajane sahita daMDaka rAjAne bhasma karI dIdhA. nagarane gherI laIne cAre bAju pharatI agninI javALAo pragaTAvI dIdhI. cAre bAju agni phelAI jatAM ekavAra te ati ramaNiya pradeza daMDakAraNyamAM palaTAI gayo ane te pradeza Aje paNa daMDakAraNyanA nAmathI ja prakhyAta che. rAjA ane pAlaka pureDitane ghaNA kALa sudhI. aneka niomAM paribhramaNa karavuM paDyuM. karmonAM vipAka. bhegAvyA vinA chuTakAro thatuM nathI. temAMe pAlakane jIva te avine hevAthI tene te bhaTakavAnuM che. jyAre daMDaka rAjAne jIva aneka niomAM paribhramaNa karI gIdha jAtine mahAragI pakSI thayo. tene kaI maharSinAM darzanathI jAtismaraNa jJAna thayuM che, ane te ja mahAtmAnI labdhinAM prabhAvathI tene vyAdhi paNa maTI gaye. pAchaLathI te jaTAyuM evA nAmathI prakhyAtine pAmyo. jaina. rAmAyaNanA ulekha pramANe rAvaNa jyAre mahAsatI sItAjInuM haraNa karI jatA hatA tyAre e jaTAyuM pakSIe rAvaNane pitAnA tINa nakha vaDe khUba sAmane karyo hate. rAvaNanI. chAtI ujaraDI nAMkhI. pachI te rAvaNe gussAmAM AvIne. talavAra vaDe tenI pAMkhe chedI nAMkhI. chelle rAmacaMdrajIe tene navakAramaMtra saMbhaLAvyo ane te pakSI mRtyu pAmI. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja [ 92 mahendra devalokamAM devatA thaze. A jaTAyuM pakSIne jIva eja daMDaka rAjAne jIva hate. amuka guNaThANAnI bhUmikA sudhI AlaMbananI jarUra rahevAnI ja. ApaNI vAta e hatI ke, "rasAdhirAja" zAntarasane mahimA keTale badhe aparaMpAra che. pAMcase munivare zAnta rasamAM pitAnA AtmAne jhIlAvIne mekSapadanAM adhikArI banI gayA, ane baMdhaka AcArya AvezamAM AvI gayA te tadbhava muktigAmI na banI zakyAM. ke teo paNa mekSagAmI AtmA che. paNa niyANAnAM lIdhe temane saMsAra vadhI gaye. "rasAdhirAja" nAM AkhAe vivecana upara kaLaza caDAvavA mATe A draSTAMta chelle ApavAmAM AvyuM che. jina pratimA paNa zAntarasanI sAdhanA ane mananI ekAgratA mATenuM prabaLa AlaMbana che. eTaluM ja nahIM paNa svarUpa prAptinuM kAraNa ane nirmaLa dhyAna dharavA mATenuM puSTAlaMbana che. amuka guNaThANAnI bhUmikA sudhI koIne paNa AlaMbana vinA cAlavAnuM nathI. viSama kALamAM be mukhya AlaMbano viSama kALamAM jinabiMba ane jinaAgama e be ja mukhya AlaMbane che. upara zreNI caDavA kaMIne kaMI AlaMbana te joIe ja. bAramAM guNaThANAnA chellA samaya sudhI zratanuM AlaMbana heya che. te pachI nIcalA guNaThANe te Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ === = 93 ] rAdhirAja AlaMbananI jarUra rahevAnI ja che. taddana nirAlaMbana dazA te terame guNaThANe che. jyAre A kALamAM chaThThA sAtamAthI AgaLanuM guNaThANu te che ja nahIM. jIva zubhamAM nahIM joDAya te azubhamAM te paDavAne ja che. jinendra pUjA e mahAna zubha karaNI hovAthI gRhastho mATe te mukhya kartavyarUpa che tyArabAda gurUonI upAsanA, svAdhyAya, saMyama-tapa ane dAna e gRhastha mATenAM SaTa kartavya ahaniza AcaravA. gya che. gRhastha moTe bhAge AraMbha-samAraMbhamAM paDelAM heya che. teo mATe te A zubha kartavya avazya karavA rogya che. AvA zubha kartavyamAM ane sAmAyika pratikramaNadimAM gRhasthane jeTale vakhata pasAra thAya te ja temanAM mATe lekhe che. sAmAyikamAM rahelAM zrAvakane jJAnIe zramaNa tulya kahyo che. ane eTalAM mATe zrAvakee punaH punaH. sAmAyika karavI joIe zrAvakone tevA zubhAnuSThAne mAM jeTale kALa pasAra thAya te ja saphaLa che. zubha pravRtimAM rahenAra uttarottara urdhvagatine pAme che ane paraMparAe ekSapadane. paNa prApta kare che, jayAre azubhamAM paDelAM AtmAo vikAsane sAdhI zakatA nathI. nIca karma karanArA nIce ne nIce utaratA jAya che ane Akhara naraka nigadanAM adhikArI bane che. mATe jina-pUjAdi zubha karaNI zrAvakane avazyameva karaNIya che. dareka mumukSu AmAMthI egya preraNA meLavI nija Atmahita sAdhe eja eka abhilASA rAkhavA sAthe uttarArdha purU karavAmAM Ave che. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa...lAkheNI...jAya manuSyabhavane dareka jJAnI puruSee ati durlabha kahyo che e vAta pratyeka mAnavI jANe che. ApaNe paNa manuSyabhavanI durlabhatApara ghaNI ghaNIvAra vistArathI vivecana karI gayA chIe. kAraNa ke, manuSyabhavanI durlabhatA samajAyA vinA tenI sArthakatA karI zakAtI nathI. mAnavI ! jANI le ke mahAna pudaye A nara janma malyo che ane pharI pharIne A manuSyabhava maLa ati durlabha che. eTale mAnavAmAM jarUra evI sadbuddhi pragaTe ke, mAre A maLelA nara janmane sArthaka kare ja joIe, kanaka-kAminImAM ja A jIva niraMtara rAga bhAvane piSI rahyo che ane mithyAtvanA udayane lIdhe jIvane vastu svarUpane bheda samajAya nathI ! jema koIe dhaturo khAdhe hoyane unmatta banIne mera bhaTakyA kare tema A jIva paNa mehanIya karmanAM unmAdane lIdhe "unmatta bane che, saMsAra AkhAmAM kanaka-kAminIne ja sArabhUta mAnIne te mATe jANe comera bhamI rahyo che. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja bhramamAM paDelo jIva jIvamAM potAnAmAM anaMta sukha hovA chatAM jIvane anAdithI karmanA udayane lIdhe jANe e bhrama thaI gaye che ke, sukha kayAMka bahAramAM che tethI kanaka-kAminI vagereneja jIva sukhane sAdhana mAnI beThele che. athavA zarIra, saMpatti, sAnukuLa indriyanA viSaye ane tenA sAdhane- temAMja jIva sukhanI kalpanA karI beThe che. AvI rIte jIva bhramamAM paDI gaele levAthI kanaka-kAminI, kAyAkuTuMba vagerenI pAchaLa A jIva dhaturo khAIne unmatta banelA manuSyanI jema bhamyA kare che. A kharekharA rahasyanI vAta che. Aja vAtane ghaTasphoTa karatAM pU. cidAnandajI mahArAja pada bahetarImAM pharamAve che ke, kanaka kAmini aru ehathI, neha niraMtara lAyo, tAhume tu phirata surAno kanaka bIja mAnu khaayo| mUrakha virathA janma gumAyo / dha-tare jeNe khAdho hoya te manuSya mATInI IMTa vagerene suvarNa svarUpe dekhe che, tema mehanAM unmattapaNane lIdhe A jIva zarIrAdi badhAM parapadArthone pitAnA lekhe che. eTalA mATe bhagavatI sUtramAM bhUta vaLagene keAI manuSya unmatta banI jAya te karatAM mehanIya karmanA unmAdane bhayaMkara kahyo che. sUtramAM kahevAelI A vAta dareka mumukSue punaH vicAravA yogya che. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNuM jAya [ 96 narajanmane hArI gayA te gaNatrI gamAramAM thaze AvI rIte kanaka-kAminI, kAyA ane kuTumbanA mehamAM paDelA manuSya narajanmane kyAMthI sArthaka karI zakavAnA che? narajanmanI durlabhatA viSe leza paNa keIne zaMkA nathI. mahAna punyanA udaye anaMtakALe A manuSyabhava malya che ane chatAM sArthaka na karI zakyA ane pramAdamAM paDIne je A nagarajanmane hArI gayA te pharI anaMtakALe A manuSyabhava maLa durlabha che. eTale keIe ema na mAnI levuM ke, ATale badhe A narajanmane kema durlabha kahyo che ? ApaNane te manuSyabhava maLI gaele che. AvA vicAre Ave te uparokta vicAraNA magajamAM lAvavAnI che ke, keTale kALe A manuSyabhava male che, ane dharma-dhyAnamAM pramAdI banIne je hArI gayA te pharI keTale kALe maLaze? kSaNe kSaNa mahA kiMmatI ApaNe te A vAtane hajI gheDI AgaLa laMbAvavI. che ke, manuSyabhavane te jJAnI purUSae durlabha kahyo che eTaluM ja nahIM paNa manuSya bhavanI pratyeka kSaNane jJAnIe durlabha kahI che. amUlya evA ratna vaDe dhana-vaibhava jarUra meLavI zakAya che. jyAre mahApurUSe pharamAve che ke, durlabhA ratnakoTayAcA'pi kSaNApi manujAyuSaH kareDa ratna ApavA chatAM manuSya bhavanuM eka kSaNanuM paNa Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 97 ] sAdhirAja AyuSya meLavI zakAtuM nathI. karoDo ratna karatAM paNa eka kSanuM AyuSya vadhAre kiMmatI che. mRtyunA samaye jIvavAnA pralezanathI dhanADhaya manuSya potAnuM sarvasva ApavAne taiyAra thaI jAya che, chatAM eka kSaNanuM paNa AyuSya laMbAvI zakAtuM nathI. khuda bhagavAna mahAvIra, IdranI vinaMtI hovA chatAM chele nirvANanA samaye eka kSaNanuM paNa AyuSya vadhArI zakyA nathI. te samaye eka kSaNanuM paNa bhagavAne AyuSya vadhArI dIdhuM hota te zAsanane bhamarAzI nimitte sahevuM na paDyuM hota. bhagavAne te samaye sApha zabdommada Indra, jevA Indrane kahI dIdhuM ke, bhAvimAM je baMne pAvuM haze te banaze, paNa he Indra! eka kSaNanuM prasu AyuSya vadhAravAne tirthakara ke devendro koI samartha nathI. bhUtakALamAM banyuM nathI, bhAvimAM banavAnuM nathI ane vartamAnamAM paNa tevuM banatuM nathI ke koI AyuSya vadhArI zake. bhagavAna bhale eka kSaNanuM paNa AyuSya vadhArI zakyA. nathI. paraMtu ApaNe te emAMthI sAra eTale levAne che ke eka kSaNanAM AyuSyanI paNa kimata keTalI hatI? bhasma rAzI nAmanA meDA kara grahano sarvathA upadrava TaLI jAta. e grahanI sthiti zAstromAM be hajAra varSanI kahI che, tyAM. sudhI sAdhu-sAvIjIo gya pUjA-satkAra pAmI zake nahIM ane zAsana sAM paNa aneka matabhedonuM vAtAvaraNa ubhuM thatAM, manuSyanI dhArmika bhAvanAne paNuM ghaNo meTo dhakko lAgI jAya. AvA badhA kAraNene lIdhe bhagavAnane Idra vinaMtI karI hatI ke, prabhu ! ApanA jIvatAM je A bhasmarAzI. graDanuM Apane janma nakSatramAM saMkramaNa thAya te ApanA Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saNa lAkheNI jAya [ 98 zAsanane bAdhA pahoMcADI zakaze nahIM, ane ApanAM zAsananAM sAdhu-sAdhvIjIomAM pUjA-satkAra vagere khUba sArI rIte pravartaze. mATe Apa kSaNanuM AyuSya vadhAre. chatAM bhagavaMte pharamAvI dIdhuM ke, he Indra ! banavAkALa haze tema banaze; bhAvi mithyA karavA koI samartha nathI bAkI AyuSya koI vadhArI zakayuM nathI. ne vadhArI zakaze nahIM. bhasma rAzIne prabhAva Aje jaine ghaNI ochI saMkhyAmAM che. chatAM jaina saMghamAM phaTA keTalAM paDayA che ? ane temAM paNa pAchA matabhedo keTalAM che ? eka vetAMbara mUrtipUjaka saMghamAM keTalA gacha che. temAM paNa pAchA tithi vagerenA keTalA matabhedo pravarte che ? A badho bhasma rAzIne to prabhAva nahIM hoya? dareka jainanAM phirakAomAM amuka matabhedo to ubhA ja che. ATaluM hovA chatAM jena zAsanano je jhaLahaLATa vizvamAM dekhAya che te tenA satya, ahiMsA ane tapa-tyAganA mahAmUlA siddhAMtone AbhArI che. AvA paDatA kALamAM paNa jaina dharmanA dharma gurUomAM ja tapa-tyAga che ane gAme gAma pagapALA vihAra karavAnI je praNAlikA che te A relave-moTara ane havAI jahAjanA yuganAM bhalabhalAne vismaya pamADe tevI che eTaluM ja nahIM paNa jaina sAdhuo prati darekanA hRdayamAM apUrva bahumAna pedA kare tevI che. A kALanA zrAvaka samudAyamAM paNa je udAratA che tenI sAthe je sahadayatA ane sajanyatA che te Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 99 ] rAdhirAja bhalabhalAne AzcaryamAM garakAva karI de tevI che. te pachI ghaNA varSo pahelAM thaI gaelA vastupAla-tejapAla, bhAmAzA, jagaDuzA ane dharaNuzA zeThanA te te saguNenI te vAtaja zI karavAnI ? temAe have te bhamarAzIe utarI gayuM che. have AgaLa upara te jarUra jaina zAsananI apUrva prabhAvanA thaze tevI AzA rAkhavI te kaI asthAne vAta nathI. kSaNanA cAra vibhAga ApaNuM mULa vAta e che ke, manuSya bhavanI ApaNane apUrva kSaNa maLI che tenI durlabhatA pichAnavAnI khAsa jarUra che. bhagavAna umAsvAti prazamaratimAM pharamAve che ke, keTI bhave paNa maLa durlabha te manuSya bhava pAmavA chatAM arara ! A jIvane ze pramAda che? kAraNa ke, vItI gaelI kSaNa te pharI pAchI Indra jevAne paNa maLatI nathI! naca gatamAyudyaH pratyetyapi devarAjasya / A bhagavAna umAsvAtinA uddagAre che. A ugAre evA che ke mAnavI tenI para ghalana kare te tene ekavAra amRtanA eDakAro Ave ! duniyAmAM kaMcana, kAminI, dhana-vaibhava e badhuM pharI pAchuM meLavI zakAze paNa pasAra thaI gaelI kSaNa pharI pAchI meLavI zakAtI nathI. eTalA mATe bhagavAna AcArAMga sUtranI dezanAmAM tenA bIjA adhyayanamAM pharamAve che ke, he paMDita ! A maLelA apUrva avasarane tuM pichANI le! Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya [ 100 athavA tA kSaNane pichANe teja kharA pati che, dharmAnuSThAna mATenA avasara tene apUrva kSaNa kahevAmAM Ave che, tenA cAra vibhAga paDe che. dravyakSaNa, kSetrakSaNa, kAlakSaNa ane bhAvakSaNu, anAdi kALathI sa'sAramAM paribhramaNa karatAM jIvane mahAna punyanAM udaye manuSya bhava maLI jAya, temAM paNa pAMca indriyAnI pUrNatA maLe. zreSTha jAti ane kuLamAM manuSya janma maLe, rUpa, maLa dirghAyuSya ane Arogya vigerenI prApti tene dravyakSaNa kahevAmAM Ave che. manuSya bhava tA maLI jAya paNa uparokta sAmagrI sarhuita manuSya bhava maLavA ati durlabha che. tame mArI sAme beThelAM khUba bhAgyazALI che ke A dravyakSaNanI tamane saMpUrNa anukuLatA maLI che. eTalI badhI sAnukuLa sAmagrInA tamane joga malyA che ke, tame dhAro te tamArA purUSAnA baLe sava viraticAritranI bhUmikA sudhI paheAMcI zake. jIvane cAritraja dubha che. manuSyAneja tenA adhikArI kahyA che. deva ane nAraka samyaktva athavA zruta sAmAyikane pAmI zake, tiya cAmAMthI koIka deza viratinA pariNAmane pAmI zake, bAkI sarva virati cAritra manuSye ja aMgikAra karI zake che ane sarva virati cAritra aMge ja manuSya bhavanI ATalI durlabhatA che dhana-vaibhavanAM sukha aMge koI jJAnIe manuSyabhavane durlabha kahyo ja nathI. tethI manuSya dhana-vaibhavanA sukhanI pAchaLa ja jo paDayA raheze te A maLelI mAMgherI mahA kiMmatI dravya kSaNa veDaphAI javAnI che. A dezamAM anAryatA mIjI kSetra kSaNanI apekSAe je kSetramAM cAritra Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 ] sAdhirAja udayamAM Ave tevA A dezamAM manuSya bhavanI prApti thAya tene kSetrakSaNa kahevAya. eka bharata kSetramAM khatrIza hajAra deza kahevAya che temAM phakta sADApaccIsaja A deza kahevAya che kAzI, kauzala, magadha, saurASTra vigere dezonI gaNanAM A dezamAM thAya che, tevA kula maLIne phakta sADA paccIsaja A deza che. tevA A dezamAM manuSya bhava maLavA ati durlabha che. khAkI tA evA anArya dezamAM manuvyA janmelAM che ke je dezanA loko uMdaranA athANAMmAM upayoga kare che. jIvadayAnAM jyAM rAskAra na hoya ane dharma zabda paNa jyAM kAne na athaDAya te dezane anAya kahevAmAM Ave che, athavA te je dezamAM janmelA lAka dharma bhAvanAthI ghaNA AdhA heya tene anAya deza kahevAya. Aje te A dezamAM janmelA paNa keTalAMka dharma bhAvanAthI ghaNA dUra ubhA che. te te paNa A dezamAM janmelA heAvA chatAM anAya jevA kahevAya. Aje A kALamAM jIva hiMsA comera eTalI badhI vadhI gaI che, ane te pravRttine eTaluM khaluM uttejana apAI rahyuM che ke, A anAnI vyAkhyA karatAM mati mUjhAi jAya che. zikAra, jugAra, vizvAsaghAta, anAcAra. anIti, cArI, luTaphATa, vagerenA bIjA pApe paNa A dezamAM eTalAM badhA phAlatAphUlatA jAya che ke, jANe A dezamAM anArya tA pravezI cUkI che tema lAgyA vinA rahe nahIM. keTalAka anA dezamAM janmelA rahyAM che. adhyAtma zuM che? Izvara zI zuM che? AvI tatvajJAnanI keTalIka uMDI aMgenI utkaMThA sevI rahyA che. bhale A AtA tarapha vaLI vastu che? AtmA vastu jANavA dezamAM janma Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNuM jAya [ 102 maLa durlabha che. kAraNa ke, Arya dezamAM dharma pAmavAnA , ane jIvanamAM uttama saMskAra piSavA aMgenAM nimitto ghaNAM che. paNa eTalAthI anArya dezamAM janmelAM satsaMganA prabhAve athavA pitAnI haLa karmitAnA prabhAve Arya na ja banI zake athavA dharma na ja pAmI zake tevI keI ekAMte vAta che ja nahIM. zAstromAM AdrakumAranuM draSTAMta majIda che. teone janma anArya dezamAM thayuM hatuM, chatAM abhayakumAra jevA mitranA satsaMganA prabhAve AdrakumAra Arya te evAM banyA ke, aMte aNagAra banyA ane kevalajJAna pAmI mekSe gayA. adhyAtmamAMja kharI zAnti jyAre ApaNane maDAna punyanA udaye Arya dezamAM manuSya janma maLe che. te ApaNA saMskAra te keTalA uMcA hovA joIe? ekalA bhautikavAda taraphano nahIM paNa ApaNA jIvanane jhoka adhyAtmavAda taraphane hovo joIe. pazcimanA leke adhyAtmavAda tarapha vaLatA hoya te e ghaNAM ja AnaMdanI vAta kahevAya, paNa ApaNane te adhyAtmavAda vArasAmAM maLyo che. ApaNA jIvananI pratyeka pravRttimAM adhyAtmanuM lakSa paheluM hovuM joIe. keIpaNa pravRtti karatAM temAM pApane Dara pahele huM joIe. kuTuMmbIonA bharaNa piSaNa mATe bhale amuka pravRtti karatAM hoIe paNa te kuTuMbIonAM mehamAM pitAne AtmA na bhUlAI ja joIe. AtmA ane paramAtmAne bhUlIne kaMI paNa karavA gayA te pariNAma aMte ApaNuM mATe sAruM nahIM hoya Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 ] sAdhirAja gRhasthAne vyApAra vANijya karavu paDe te te paNa dhanI maryAdAmAM rahIne karavu joIe khasa Aneja adhyAtmavAda kahevAmAM Ave che. vijJAnanA duniyAmAM game teTalA vikAza thayA hoya ke bhautikavAda bhale duniyAmAM gheghura vaDalAnI jema phAlyA-phUlyA hoya paNa temAM kharI zAnti ApavAnI tAkAta nathI. duniyA Aje azAntinA dAvAnalamAM jANe homAI rahI che. duniyAmAM zAntinI saritA lAvavAnI jo koImAM tAkAta heya te te aghyAtmavAdamAMja che. adhyAtmanA kharA raNakAra jIveA ane jIvavA de ! vakhata Ave prANane bhegaeN anyanI rakSA kare. koI paNa jIvanA vadha karo nahIM, bIjA pAse karAvA nahIM, koI karatA hoya tene anumedana Ape| naDI. je tamArA AtmA che tevAja bIjAnA AtmA che. sa` jIva jIvItavyane icche che, koI mRtyune IcchatA nathI mATe dhAra evA prANIvadhanA sattpara parityAga kare. sva. prANana jema anya jIvAnI rakSA karo. pachI te sapa` hAya ke vIchI hAya, gheTo hoya ke bakarA hAya, baLada hoya ke pADA hAya, gAya hAya ke vAchaDA hAya, haraNa hAyaH ke tetara hAya, kaI nA paNu vadha na karo, vadha karavAthI te jIvA sAthe vera badhAya che ane te para'parA bhaveAbhava sudhI cAle che. ane chAne te aMgenA ati dArUNa vipAke bhagavavA paDe che. game teTalA tIrthA karyA. hAya ke game teTalA tratA karyA hAya paNa koI avanI hiMsA karavAthI karelAM tIrthaM ke karelAM vatAnu phaLa naSTa thaI jAya che. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNuM jAya [ 106 temaja dharma mArgathI jIva bhraSTa thaI jAya che. mara e zabda kahevAthI paNa jIvane duHkha thAya che, te mAravAthI tene keTaluM duHkha thatuM haze? mATe hiMsA e burAmAM burI cIja che. te yamarAjanI sagIbahena che. jeTalA hiMsAne mAge vaLyA tevA bhalabhalA cakravatio paNa narakagatinA mahemAna banyA che. mATe jIvanamAM ahiMsAdharmane lAvavA kSamAzIla bane. kSamA ane dayA e baMne vacce sagI bahene je sumeLa che. dayA e dharmanuM mULa che, paNa krodhI prakRtinA manuSya dayA pALI zakatA nathI. mATe je kSamAparAyaNa che te ja uttama evA dayA dharmanuM pAlana karI zake che. krodhAvezamAM Avele manuSya kyAreka potAnA saMbaMdhIne paNa vadha karI nAkhe che. mATe kSamAzIla banyA sivAya dayA pALI zakAtI nathI. basa Aja adhyAtmane khare raNakAra che. arjunane dhanuSyano TaMkAra e hato ke te sAMbhaLIne duzamane dhrujI uThatA jyAre A adhyAmane raNakAra e che ke je sAMbhaLIne keTalAya AtmAo aMdarathI nAcI uThavAnA. sukha-duHkha aMge jevo pitAne AtmA mATe pitAne aMtaramAM anubhava thAya che te bahAramAM anya AtmAo mATe paNa te anubhave teja kharUM adhyAtma che. pachI te pite evA draDha nirNaya para AvI jAya ke je hiMsA mane pitAne aniSTa che te mAre bIjA prati paNa nahIM AcaravI joIe. sukha saune priya che, ane duHkha saune apriya che. mATe mArI kaI hiMsA kare te mane duHkha upaje che tema bIjAnI hiMsA karavAthI tene paNa dukha upajavAnuM ja che. tethI pitAne aniSTa evI hiMsA bIjA prati paNa nahIM AcaravI joIe. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 ] sAdhirAja satya-ahiMsAne mArge vaLyA vinA udhdhAra nathI dharmanA aneka siddhAMta che paNa temAM mukhyamAM mukhya siddhAMta e che ke je kAMI pitAnA AtmAne pratikUla hoya te bIjA prati nahIM AcaravuM joIe. ahiMsAne siddhAMta e ja adhyAtmanuM kharUM rahasya che. A rahasyane duniyA Aje samaje AvatI kAle samaje ke pachI kAlAMtare samaje A rahasyane pAmyA vinA duniyAmAM kharI zAnti sthapAvAnI nathI, ane A rahasyane duniyA je divase pAmI jaze te divase duniyAmAM romera zAtinA saravarIyAM chalakAze ane vizvanI AbehavA paNa eTalI badhI zuddha thaI javAnI ke, vizvanA aNue aNumAMthI zaninA sura guMjI uThaze. vizvanA AtmAo jyAM trAhImAm thaI rahyA che tyAM game teTalI paMcavarSiya yejanAe pasAra karyothI kaMI vaLavAnuM nathI. satya ahiMsAnI pratiSThA thaze tyAre ja A vizvamAM sAcI samRddhinAM darzana thaze, ane te ahiMsA paNa manuSya-prANI jeTalI simita nahIM, paNa prANI mAtra sudhI pahoMce tevI virATa hovI joIe. Aje duniyAmAM cImera drahiMsA vadhI che tema paraspara saMgha samudAyamAM, samAjamAM ane Apasa-ApasamAM rAga-dveSa, kaleza-kaMkAsa ane vaira-jhera vadhavAthI bhAva hiMsA paNa khUba vadhI che. bhAva hiMsAthI jIvane niyamAbaMdha paDe che, ane tenAthI vAtAvaraNamAM khUba azAMti AvI jAya che. mATe bhAva hiMsA TALavAne paNa dareke prayatna karavuM joIe. jIrane aMdaranA azubha pariNAma te ja bhAva hiMsA che, Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya [ 106 ane pramattayeAga vaDe koInA prANAnA nAza karaveA, athavA kAinA dilane AghAta lAge tevA kaTu vacana kahevAM te dravya hi'sA che. A banne prakAra samajIne hiMsAnA parityAga karI devA joie. jayaNAthI vanAra ja jIvayA pALI zake gRhasthe sa'pUrNatayA ahiMsA pALI zakatA nathI, chatAM vinA kAraNe IrAdApUrvaka koI paNa nirAparAdhI evA hAlatAM cAlatA trasa jIvenA saMhArathI te temaNe bacavu... joI e ane hRdayamAM dareka jIvAne khacAvavA aMgenI buddhi hevI joie. chakAyanA sa'hAra gRhasthAne karavA paDe che. pRthvIkAya, apakAya, vanaspati kAya. vagere sthAvara kAyanI gRhasthA rakSA karI zakatA nathI, chatAM gRhasthA paNa yatanA pUrNAMka vavi zake che. jayaNApUrvaka pravanArane karmanAdha ghaNA Ache. paDe che. nirAparAdhI evA trasa vAnI hiMsA jema gRhasthAne AcaravAnI hotI nathI tema vinA kAraNe nirarthakapaNe sthAvarakAyanA veAnI hiMsA paNa gRhasthAe nahI AcaravI joIe. A rIte gRhasthA paNa jayaNApU ka pravo to temanI maryAdAmAM rahIne jIvayAnA siddhAMtonu pAlana karI zake che. kALa kSaNanI vyAkhyA AvA jIvadayA vagere dharmanA saskAra je kSetramAM ghaNI sahelAIthI pAmI zakAya te kSetra kSaNu kahI zakAya. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 ] rasAdhirAja tyArabAda trIjA prakAramAM kALakSaNa Ave che. dharma karavAne avasara te kALa kSaNa. te avasarpiNInA kALamAM eka koTA-keTI sAgaropamanA kALathI kaMIka adhika kALa dharmane hoya che. trIjA ArAnA chellA bhAgathI dharmazAsananI zarUAta thAya che, te AkhAe cethA ArAmAM dharmazAsana javavaMtu heya che, ane pAMcamAM ArAmAM paNa dharmazAsana. hoya che. te ja rIte utsapiNamAM paNa trIjA ane cothA ArAmAM dharmazAsana hoya che. utsarpiNI ane avasarpiNI banene maLIne vIza keTA-koTI sAgaropama pamANa kALa hoya che. temAM dharmane kALa phakta be keTa-keTI sAgaropamathI kaMIka adhika jeTaluM hoya che. bAkI temAM ghaNekhare yugalika kALa hoya che ane avasapiNinI apekSAe chaThThA ArAne ane utsapiNinI apekSAe pahelAM bIjA ArAne kALa dharma mATe anukuLa hotuM nathI. mATe vIza keTa-keTI sAgarepamanA kALamAM be keTA-TI sAgaropamane je kALa dharma mATe anukuLa kahevAya tene kALa. kSaNa kahI zakAya. mahAvideDa kSetramAM te sadAe cethA ArAne kALa hoya che. eTale tyAMte dharma mATe kALa kSaNanI ghaNIja anukuLatA samajavI. ApaNe kevA nasIbadAra ApaNane paMcama kALamAM paNa jinazAsana jevuM zAsanamaLyuM che, eTale ApaNe te ghaNuM nasIbadAra kahevAIe. 5. hemacaMdrAcArye kalikAlane paNa namaskAra karyA che. __ namo'stu kalaye yatra tvadarzanamajAyata / Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNuM jAya [ 108 he nAtha ! amane A kalikAlamAM paNa Apa devAdhidevanA darzana thayA che. mATe A kalikAlane paNa amArA namaskAra che. duSkALamAM ghUtapUra evA ghebaranuM bhejana maLe e keTaluM khuzanasIba kahevAya ! tema AvA paDatA kALamAM jinazAsana rUpI amRtapAnane avasara maLe che e paNa kevuM mahAna nazIba kahevAya! jyAM lIbaDAnI chAyA paNa durlabha hoya tevI marUbhUmimAM kalpatarUnI chAyA maLI jAya e mahAna bhAgyadaya hAyateja maLe. tema A kaThaNa evA paMcama kALamAM jinazAsana rUpI kalpatarUnI chAMyA maLI che e paNa jIvane je te pudaya na kahevAya, balake prabaLa pudaya kahevAya. mATe bane teTalI jina dharmanI ArAdhanA karIne A maLelI kALakSaNane lekhe lagADavI joIe. marUbhumimAM kalpatarU keTalAka AtmAo cothA ArAnA kALamAM je sAmagrI nahetA pAmI zakyA te dharma sAmagrI ApaNe A paDatA kALamAM pAmI zakyA chIe. suSamAto duHSamAyAM kRpA phalavatI tava / meruto marumUhi zlAdhyA kalpataroH sthiti // kalikAla sarvajJa pU, hemacaMdrAcAryajI pharamAve che ke, nAtha! suSama kALa karatAM paNa duSama kALamAM (paMcama kALamAM ) ApanI kRpA amArA jevA mATe adhika phaLavatI che. kAraNa ke, merU parvatanI bhUmi karatAM marUbhUmimAM kalpavRkSanI sthiti Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 ] sAdhirAja adhika zlAghanIya che. merU parvata para kalpatarUnI zI kiMmata. aMkAvAnI che ? jyAre e ja kalpatarU je mAravADanI bhUmimAM ugela hoya te keTalI badhI prazaMsAne pAme? tema cethA ArAne kALa ke je kALamAM sAkSAt tIrthakara vicaratA. nahetA e kALamAM ghaNA AtmAo A zAsanane pAmelA nahotA. jyAre atyAre A paMcama kALamAM tevA tIrthaMkarAdi. mahApurUSane viraha vate che, tevA kALamAM ApaNe jina zAsanane pAmyA e ApaNu prabaLa punyadayanI nizAnI che. mATe A apUrva avasara male che ema jANI AvA paDatA kALamAM paNa bane teTaluM svaAtmahita sAdhI levuM joIe. karma sthitinI laghutA vinA jIvane rasto sujhe nahIM cethI bhAvakSaNa che. je karmonAM upazama kSapazama ane kSayarUpa che, jema jema karmonuM upazama kSapazama ke kSaya thAya tema tema Amika guNe pragaTe che. eka samyakatva guNa paNa mehanIyAdi sAte karmonI sthiti jyAre ghaNI kharI enI meLe jIvana tathA prakAranAM purUSArtha vinA paNa tUTI jAya che ane eka kaTA-kaTI sAgarepama pramANa sthitimAMthI paNa papamanA asaMkhyAtamAM bhAga jeTalI sthiti jyAre nyuna thaI gaI hoya tyAre te jIva graMthInAM deze Ave che. ane graMthInAM deze AvelA jIvamAMthI paNa keIkaja jIva apUrvakaraNane pariNAma vaDe rAga-dveSanI nibiDa gAMThane bhedIne sabhyatvanA pariNAmane prApta kare che. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya [ 110 gra'thInA bheda vaDe samyaktvanA pariNAmane pAmyA pachIja jIvanA kharekhara vikAsa krama zarU thAya che. te pahelAM je karmonu jora hatu. te graMthIbheda thayA pachI jIvanAM purUSA nu jora vadhatu jAya che ane karmAMne khapAvatA khapAvate jIva aMte peAtAnA kSAyikabhAva sudhI paheAMcI jAya che. jIvatAM hAvA chatAM marelA samAna samyaktvane paNa jIva na pAmyA hAya tyAM sudhIte te kasattA nIceja dakhAelA paDaco hAya che ema samajavuM. ToI mahAtmAe lakhyu` che ke, samyaktvaM yasya na sAdhaMte asAdhyaM vrata saMjama / te narA mithyA bhAvena jIvato'pimRtAiva || je jIva samyaktvane nathI sAdhatA tene vrata-sayama paNa asAdhya che. arthAt te vrata-sayamane paNa sAdhI zakatA nathI ane mithyA bhAvane lIdhe te jIvatA hovA chatAM mRtaka samAna che. mithyAdraSTi jIvA ke jenI draSTimAMja ekalu jhera bharyuM che ane jenA aMdaranA abhiprAya paNa samyaph nathI ane mAnyatAmAMja viparitatA che tevA mithyA draSTine jJAnIoe hAlatu--cAlatu zaMkha kahela che. jIvanI mAnyatA samyak hAya teja samyaktva che. jema keTalAka kahe che ke, zarIraja AtmA che, zarIrathI bhinna AtmA che ja nahIM. e tadna viparita mAnyatA che, ane viparita mAnyatA eja mithyAtva che. jyAre jJAnI kramAve Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 ] rasAdhirAja che ke, zarIrathI AtmA bhinna che. zarIra jaDa che, AtmA cetana che. zarIra nAzavaMta che, AtmA avinAzI che. zarIranA svabhAva saDana--paDana ne vizrvasana che. jyAre AtmAnA svabhAva jJAna, darzana ne cAritra che. bannenA lakSaNa judA judA heAvAthI AtmAne zarIra eka nathI paNa talavArane myAnanI jema zarIrane AtmA tatva draSTie bhinna che. AtmA sa sAra paryAyamAM che tyAM sudhI zarIrathI AtmA ekAMte bhinna nahI, ekAMte abhinna paNa nahI', bhinnAbhinna kahyo che paNa siddha paryAyane pAmelA jIvA azarIrI hAvAthI tatva draSTie AtmAne zarIrathI bhinna kahyo che. Ane sa mAnyatA kahevAya ane eja satva che. jyAM ekAMta tyAM samyaktvanA aMta zarIrathI bhinna AtmAne mAnIne paNa tene ekAMte nitya mAnI leve athavA ekAMte anitya mAnI levA e paNa viparita mAnyatA hAvAthI mithyAtva che. jyAre AtmAne ka'thacit nitya ane kathacit anitya mAnave e samyak mAnyatA che. dravyAkinayanI draSTie AtmA nitya che te zarIrAdri paryAyanI draSTie anitya paNa che. khasa Aja syAdvAdanI zailI che. sa'sAranuM sarjana bhagavAne karyuM che, ema mAnI levu' e paNa viparIta mAnyatA che. saMsAra bhagavAne sarjelA nathI, paNa ApaNA karme sajA elA che. bhagavAna te meAkSanA sAcA raste batAvanArA che. bhagavAna koI ne janma-maraNanA pherAmAM nAkhanArA nathI. Aja sAcI mAnyatA che, ane sAcI mAnyatAmAMja samyaktva che. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya . [ 112 jayAM deSa pitAne che tyAM karmane paNa doSa devo nakAme karmanA udaye ApaNane sukha ke duHkha bhogavavA paDatA hoya temAM bIjA koIne doSa de te paNa draSTinI viparItatA che. game tevA pitAnI upara dukhe paDayA hoya, chatAM bIjA keIne deSa na detAM pitAnA karmodayano vicAra kare eja sAcI mAnyatA che. java svakRta karmane ja vede che, kaMI paranA karelA jIvane bhegavavA paDatA nathI te pachI bIjAne zA mATe doSa de joIe? sukha ke du:kha e pitAnA karmodayanuM phaLa che. chatAM bahAranA nimitta para DhALI devuM e to naryuM ghora ajJAna che, ane karma paNa zuM kare? AbhAe potAnA ajJAnathI karma bAMyA to baMdhAyuM che. mATe kharI rIte to kamane paNa doSa devo nakAmo che. doSita potAno AtmA ja che, mATe atyAja potAnA mitra che, AtmA ja pitAne zatru che. have AmAM bIjA para oDhADavAnI vAta ja kyAM rahI? Ama azubhanA udayana prasaMge potAne ja doSita TharAvavAthI aMdaranAM rAga-dveSa zAnta paDI jAya che. pachI duHkhamAM nimitta bananAra prati paNa hRdayamAM TheSa pedA thatuM nathI. sattarathI eka aDhAramu bhAre aMdaranA rAga-dveSa zAnta paDI jAya ane te dahADe te mULamAMthI nAbuda thaI jAya eja AtamA mATe meTAmAM meTI siddhi che. paNa te siddhi samyaphadraSTi thayA vinA Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 ] - sAdhirAja, kaI bhave sAMpaDavAnI nathI. zarIra dhana-vaibhavAdi kaI parapadArtho jIvanAM pitAnA nathI, chatAM jIvane te te padArthomAM pitApaNAnI buddhi thAya e paNa draSTinI viparItatA che. tene bahirAbhadazA paNa kahevAmAM Ave che. dhana-vaibhavAdi parapadArtho ke kuTuMbIjane kaI pitAnA nahIM hovA chatAM ane parivAra e eka prakArane paMkhIne meLe hovA chatAM draSTinI viparItatAne lIdhe dhana-vaibhavAdine pitAnA mAnIne tenA nimitte jIva keTalIkavAra tIvra pApa Acarate heya che. ane jIva tenI pAchaLa mahArabhAdinA pApa Acarate hoya che. eTale aDhAra pApasthAnakamAM sattara vApasthAnakathI paNa jJAnIe aDhAramAM mithyAtva pApasthAnakane bhAre kahyuM che. kAraNa ke jyAM draSTi ja evI viparIta hoya ke mAna, pratiSThA ane sukha e badhuM paise hoya te ja che, pachI to temAMthI pApanI pracaMDa vAlAe ja phATavAnI che. ane draSTija evI samyapha thaI jAya ke sukha ke zAnti ke bahAranA ISTa saMjogomAM nathI paNa mArA pitAnA AtmAnA svabhAvamAMja te sukha ane zAntinA akhUTa bhaMDAra bharyA paDayA che, paNa te AtmAne khajAne mane lUMTatA AvaDe nathI eTale huM jyAM tyAM bahAramAM sukhane zAnti mATe jhAvAM nAkhI rahyo chuM. bAkI huM mane pitAne oLakhIne temAM samAI jAuM te mArA jevA keI sukhI nathI. A pramANe draSTi nirmaLa thaI jAya che temAMthI ekale zAtine pravAha ja vahevA mAMDavAne che pachI te AtmAnA pradeza pradezamAM bAvanA caMdana jevI zItaLatA vyApI javAnI che. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya [ 114 rahe paNa rame nahIM ! zAstromAM tyAM sudhI pharamAvavAmAM AvyuM che ke, samyaktva sahita jIva narakamAM hoya te te prazaMsanIya che ane tenAthI rahita kadAca svargamAM hoya to paNa te prazaMsanIya nathI. samyakudraSTi ja me mArgamAM che. jyAre hajI mithyAtvanI maMdatA paNa na thaI hoya tevA tIvra mithyAdraSTi jIve te bicArA bhava mArgamAM ja che. jinezvara bhagavaMte e kahelAM tamAM jIvanI samyaka abhirUci tene samyaka zraddhAna kahevAmAM Ave che. samyaka zraddhAna eja samyak darzana che. tattvane zraddhAna vaDe pavitra banele AtmA tathA prakAranAM karmanAM udaye bhavasamudramAM rahyo hoya, paNa temAM te ramate na hoya. game tevA jaDa aMge tenI sAme heya paNa samakitIne temAM tIvra Asakti na thAya. samakita thAya eTale te ghara cheDI ja de ne sAdhuja banI jAya, tevuM ekAMte nathI. samakitI amuka kALa gharamAM rahe paNa kharo, paNa te temAM rame nahIM. A samakitInI kharekharI vyAkhyA che. rahe ne rame temAM te AkAza-pAtALa jeTaluM aMtara che. rahevuM cAritramehanIyanA udaye thAya ane ramavuM e mithyAtvamehanIyanA udaye thAya che. mATe rahetuM hoya ne temAM ramatuM na hoya te jIva pApa ghaNuM ochA bAMdhe. jema bhANe besIne jamate hoya paNa temAM rasa na piSata hoya te karmathI lepate nathI, balka khAtAMkhAto paNa karma khapAvI nAkhe. jyAre kaI paNa cIjane bhegavaTo na karate hoya, kevaLa manathI ja tenI jhaMkhanA karyA karate heya, chatAM te karmathI baMdhAya che. A che jene Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15] sAdhirAja krenanI tattva vyavasthA, lokottara dananI tattva vyavasthA paNa lokottara koTInIja hAya ! samaktiI ane mithyAtvInA pariNAma vacce mahad aMtara saMpatti ke paisA manuSyane maLe punyAyathI paNa temAM Asakti badhAya pApeAdayathI. mAnavI game tevA vaibhavanI vacamAM rahyo hAya paNa tenI aMdaranI jJAnadazA jAgRta hoya ane draSTi samyak hoya te te vaibhava paNa tene bairAgyanu nimitta bane che. tenI paNa te haraghaDIe asAratA ci'tatratA hAya che, mATe bhavamAM rahyA hovA chatAM samakitIjIne kayAMya Asakta banatA nathI ane mekSa mArgomAM utsAha pUrvaka pravaMtA haiAya che. samakitI paNa ArabhAdminI pravRtti karatA hovAthI mAhya draSTithI samakitI ane mithyAdraSTi vaccena bheda samajAtA nathI. sthUla draSTithI jonArane anne pravRttimAM sarakhA lAge paNa samitInA zama-sa MvegAdinA pariNAma aMdarathI eTalA badhA nima`La heAya che ke mithyAdraSTi ane samitInA pariNAma vacce AkAza pAtALa jeTalu aMtara hAya che. mithyAdraSTi pApamAM rasathI pravate che jyAre samikatI temA pravaMtA heAvA chatAM pApa prati tene hRdayathI leza paNa bahumAnane bhAva hAtA nathI te badhI vyApArAdinI pravRtti udAsIna bhAve karatA hAya che eTale te yakacit pApa AcaratA hovA chatAM baMdha alpa paDe che kAraNa tenA pariNAma vidhvaMsa hAtA nathI alke zuddha hAya che. A vAta samitI taraphanA pakSapAtanI nathI paNa Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNuM jAya [ 116 vastu svarUpanI vyAkhyA che, ane samakitane paNa koIe kAMI Theko rAkhele nathI. je keI AtmA potAnI draSTine samyapha banAve te samyakatvane pAmI zake che. samatinA paDIkA na hoya eka tiryaMca gatinA tiryaMcanI ke narakagatinA nArakanI draSTi nirmaLa thAya ane te jInI tatvamAM ramaNatA. AvI jAya te te paNa samakita pAmI zake che. te pachI deva ane manuSyo tevA pariNAmane pAmI zake temAM navAI zI che? mATe samajI ja levAnuM ke, samyakatvanA kayAMya. paDikA baMdhAtA nathI. jIva pitAne pariNAmane zuddha karIne samyakatvane pAmI zake che. koI kahetA hoya ke amArA paMthamAM bhaLe teja samakti pAme te samajavuM ke te tene unmatta pralApa che. amRtarasAsvAdajJakubhaktarasa, lAlito'pi bahu kAlam / tyaktvA tatkSaNamena, vAgchatyuccairamRtameva / / amRtarasa jevA bhejananA svAdane jANakAra heya arthAt koIvAra ke I mANase amRta bhejana AgeluM hoya ane tyArabAda tenA sthiti-saMjoge palaTAtAM tene ghaNA lAMbA kALa sudhI sAmAnya kadana jevAM bhejanathI pitAne nirvAha kare paDatuM hoya chatAM te aMtarathI te amRta bhajananI ja vAMchanA karate hoya che. tevI rIte apUrvakaraNanA pariNAmathI jeNe samyakatvarUpI amRta rasane svAda cAkhele Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 ] sAdhirAja hoya te cirakALathI tathA prakAranA karmodayane lIdhe pApane sevate hevA chatAM tene te pApakarma prati bahumAnane bhAva hotuM nathI. aMdarathI bhAvazUnyapaNe te pApa Acarate hoya che ane je tenA cAritramehanIya karmane kSapazama thAya ke te cAritranA punitapathe cAlI nIkaLe che. paMkhIne jarAka pAMjarAmAMthI chuTavAne mArga maLe ke tarata gaganamAM uDayana karI jAya che. tema purUSArtha karatAM tapa-japAdinA vege jevA karmo pAtaLAM paDe ke samaktiI jIva cAritranA punita paMthe saMcarI jAya che. sarva viratinI te zI vAta paNa jIvanI draSTi samyapha thaI jAya e paNa sAmAnya vAta nathI je ke manuSya je vastune jhaMkhate hoya tenI tene prApti thAya eTale tene keTale badho AnaMda thaI jAya che? tenA AnaMdanI avadhi thaI jAya che tema samakitI viratineja jhaMkhate hoya che temAM avarodha nAkhanArA karmo jevAM bapI jAya ke te viratine aMgIkAra kare che, ane te samaye tenA AnaMdanI paNa avadhi thaI jAya che. ghaNA varSothI yuddha caDelAM dvAne je raNakSetramAM vijaya thAya tyAM tene keTale anupama AnaMda thAya che ? tema samakitI jIvane paNa sarvavirati aMgIkAra karatAM teja anupama AnaMda thAya che. | sarva virati cAritra te ghaNI moTI vAta che. eka jIvanI draSTi samyapha thaI jAya te e jagatamAMthI ghaNu kharAM Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya [ 118 saMgharSone Aje aMta AvI jAya. "jara, jamIna ne jerUe traNe kajIyAnA rU" ema kahevatamAM kahevAya che. paNa draSTi samyaka thaI jatAM manuSya dhana-vaibhavanI anityatAM ane asthiratA vicArate thaI jAya pachI jara, jamIna ne jerU vaccenAM kaleze paNa enI meLe zAna paDI jAya che. Aje duniyAmAM comera azAMtinuM vAtAvaraNa che. kAraNa ke saune parigraha ane bheganI bhUkha lAgelI che. parigraha ane bheganI tRSNa, draSTi je nirmaLa thAya te ja ghaTe ane pachI te jagatamAM sarvatra zAnti ja sthApavAnI che. pachI te mAnavInI pAse dhana haze te paNa te ema vicAraze ke, dhanane dharmanAM kAryomAM sanmArge vyaya thAya ane jana hitanA kAryomAM tene upayoga thAya eja maLelA dhananuM vAstavika phaLa che. duniyAmAM badhA kaleza-kaMkAsa ane saMdharSonuM mULa jIvanI mithyAdraSTi che ane te badhAnA aMta mAne khare upAya jIvanI samyadraSTi che. AvaraNa haTe to guNe pragaTa tevI draSTi karmonAM upazama kSapazama ke kSayathI prApta thAya che mATe bhAvakSaNa e kSapazamAdarUpa che. samyakatva dezaviratI mATe cAritra ke sarva viratI upazamaze kekSapakazreNI ke paraMparAe kevalajJAna emAnA keIpaNa guNa karmonA upazama kSapazama ke kSaya vinA prApta thatAM nathI. jJAna, darzana ane cAritrAdinA guNe AtmAmAMthI ja pragaTAvavAnA che. kayAMya bahArathI pragaTavAnA nathI, paNa jema jema karmonA AvaraNe haThatAM jAya che tema tema guNa pragaTe che Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 ] 2sAdhirAja ane jema jema AtmA tapa saMyamanA mArgamAM parAkrama kare tema tema karmonAM AvaraNe tUTatAM jAya che. karmonAM AvaraNa teDavA manuSya bhavane ApaNane eka mahAna ane apUrva avasara maLyo che, mATe sUtramAM pharamAvavAmAM AvyuM che ke, he paMDita ! tuM A kSaNane pichANa ! ane avasarane pichANe teja khare paMDita kahevAya ! avasara vitI gayA pachI kazuM hAthamAM AvavAnuM nathI. A manuSya bhavanA avasarane jIva cUkI gayo te che ke tene kevala pazcAttApanA AMsu sAravAnA raheze. kAraNa ke, manuSya bhavane avasara pharI pharIne hAthamAM Ave ati durlabha che. jIva savaLe paDe to eka kSaNamAM tarI jAya A jIvananI je kSaNa jAya che te lAkheNuM jAya che. hamaNuM vacamAMja kahI gayA tema, gayelI kSaNa pAchI hAthamAM AvavAnI nathI. mATe jIvanamAM jAgRti keLavIne kSaNekSaNa dareka manuSyae saphaLa banAvavI joIe. A manuSya jIvananI ekAda kSaNa paNa nakAmI jAya, athavA dharmanI ArAdhanA vinAnI jAya to samajavuM ke jJAnInI draSTie ApaNane ghaNuM moTuM nukazAna thAya che. paNa ApaNe evA te bephAma chIe ke nukazAna ApaNane thAya che chatAM e nukazAnane ApaNane khyAla sarakhAe Avato nathI. jIva savaLa paDe to eka kSaNamAM kAma kADhI jAya, ane avaLe paDe te eka kSaNamAM bAjI bagaDI paNa jAya che. keTalAka manuSyanA jIvanamAM ekAda kSaNane satsaMgathI paNa e palaTo AvI jAya che ke, jIvananI AkhI lAIna Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya [ 120 badalAI jAya che. mATe zaMkarAcAryajIne lakhavuM paDayuM kSaNamapi sajjanasaMgatirekA / bhavati bhavArNavataraNe nAkA / / eka kSaNanI paNa je saMtanI saMganI che te bhavasAgara pAra karI ( javA mATe naukA samAna che. satsaMganA prabhAve eka luMTAre maharSi banyo ! vAliye bhIla jaMgalamAM luMTa calAvanAre moTo luMTAro hate. je kaI jaMgalanA rastethI pasAra thAya tene te luMTI lete hate. eka vAra nAradaRSi e rastethI pasAra thAya che, temane luMTavA te AgaLa Ave che, ane nAradaRSine kahe che ke, je kAMI tamArI pAse hoya te ahiM mUkI do, pachI AgaLa jyAM javuM hoya tyAM javAnuM che. nAradajI kahe che ke, mArI pAse, kamaMDaLa ke bhagavAM vacce sivAya kAMI che nahIM. vaLI tane A cIja keI upayogamAM Ave tevI nathI. chatAM te kahe che, je hoya te mUkI de. nAradajI kahe che, tuM sAdhu-saMtane paNa luMTI le che te AvA karmo bAdhIne tuM chuTIza kayAM bhave ? karelAM karma te tAre bhegavavA paDavAnA che, ane saune bhegavavA paDe che. tuM kenAM bharese A jokhama kheDI rahyo che? tuM dhyAna rAkhaje tArI mAthe bhaya vadhatuM jAya che. nAradajInAM A vacana sAMbhaLIne pele luMTAre kahe che, mahArAja ! huM je A Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 ] rasAdhirAja ka karI rahyo chuM temAM ghaNAMnI bhAgIdArI che. A yApa karmInI kaMpanInA mukhya saMcAlaka chuM, paNa enA bIjA zera hAlDaro ghaNA che. mahArAja ! A mArI ekalAnI nahI paNa limITeDa kaMpanI che. mATe mAre lAMbI cintA karavA jevI nathI. mArA AkhAe kuTuMbanAM nirvAha mATe huM A pApa sevI rahyo chuM. nAradajI tene kahe che, te tu ghera jaine tArA AkhAe kuTumbane ( zera hAlDarane ) bhegAM karIne ekavAra pUchI le ke, tamArA saunA nirvAhu mATe huM pApa sevI rahyo chuM, mATe pApa karmAMmAM tame sau bhAgIdAra che ? vAliyA bhIla tarata ghera jAya che ane peAtAnA AkhAe kuTuMbane bhegu kare che, ane kahe che ke tamArA badhAnA nirvAha mATe ja'galamAM rahIne cAkama jevA pApa mAre sevavA paDe che, temAM keTalAya RSi-munione paNa me luTelA che. mATe hu ekaleA nahI paNa tame sau pApamAM bhAgIdAra che ane te kama saune bhAgavavA paDavAnA che. A vAta sAMbhaLIne tenA patnI ane putrae tene saMbhaLAvI dIdhuM ke, pApa karmoMmAM te koInI bhAgIdArI hAtI haze ? etA saunA karyAM saune bhAgavavAnA che. tenAM badhA sabadhIo taraphathI tene Ave eka sarakhA javAba maLyeA, tyAM te pele tyAMthI sIdhA ubhAja thai gayA. tene badhA para bairAgya AvI gaye, ane sa'kha'dhIone chellA salAma bharIne sIdhA nAradajInI samIpe paheAMcI gayA, ane sabadhIone chelle kahetA gayA ke, AjathI tamArA mATe teA ThIka paNa mArA A peTa mATe paNa mAre pApa AcaravA nathI. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya [ 122 nAradajI kahe che, kema bhAI? saMbaMdhIo taraphathI zuM pratyuttara laIne AvyuM ? pratye ! have bIjI vAta. badhI mUkI do. Ape kahelAM vacana taddana sAcA TharyA che. AjathI Apa ja mArA gurU cho. AjathI badhA pApane huM parityAga karUM chuM Apane saMga thayA pahelAM pUrve mArAthI ghaNuM pApe sevAI gayAM che, ane mArA AtmAne meM khUba malina banAve che. mATe have Apa mane zuddhine upAya. batA! mane pApa karmo aMgene pazcAttApa thAya che. have Apa mane tenuM prAyazcitta karAve. pazcAtApa eja zuddhine parama upAya che. tyArabAda nAradajI tene rAma nAmane maMtra Ape che, ane tyAM ne tyAM rahIne te rAma nAmanI jANe alakha jagAvI de che. tenA zarIra para mATInA rAphaDA pharI vaLe che. chatAM teNe rAmanAmanI dhuna cheDI rahetI. aMte tene uddhAra thaI jAya che ane hindudharmazAstromAM vAta Ave che tema vAliye luMTAra, luMTAre maTIne vAlmikI RSi banI jAya che. jayAM sva dayA nathI tyAM vaLI para dayA kevI ? tame paNa aneka mATe pApa AcarI rahyA che. mATe ekavAra badhAne bhegA karIne badhAnI samakSa A vicAraNA mUkI de che eTale tamane paNa vAliyA bhIlanI jema saMbaMdhIo kevA svAthI hoya che tenuM spaSTa darzana thaI jaze. kaI jJAnI purUSe lakhyuM che ke, mayA parijanasyArthe kRtaM karma sudAruNama / ekAkI tena dahyo'haM gatAste phala bhoginaH / / Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 ] rAdhirAja meM kuTuMbIone mArA pitAnAM mAnIne temane sukhI karavA mATe atidArUNa evA kukarmo AcaryA ! Aje te kame udayamAM AvatAM te kukarmonI bhISaNa jhALamAM huM ekale baLI rahyo chuM arthAt udayamAM AvelAM te pApakarmo huM ekale jogavI rahyo chuM ane je je mATe meM tevA kukarmo karyA hatAM te te badhAM phaLa bhegavIne ane je hAthamAM AvyuM te laIne kayAMnA kyAM palAyana thaI gayA. saMpattimAM sau saMbaMdhIo. bhegAM hatA ane sau sAthe rahIne amana camana karatA hatA ane vipatti kALamAM Aje huM ekale paDI gayo chuM. A eka gAthAmAM keTaluM badhuM rahasya samAeluM che ane AvI rIte samyaka vicAryA pachI keNa e mUrkha hoya ke je pitAnA AtmA mATe jokhama kheDe? pApanA bhArathI, AtmAne lAdave e mahAbhayaMkara jokhama kheDavA jevuM che. pitAne pitAnI dayA na hoya teja AvuM jokhama kheDI zake ! anaMta kALathI AtmA anaMtAnaMta duHkhene bhegavI rahyo che. chatAM ravaAtmA aMgenI paNa jenAM hRdayamAM dayA nathI te te kraramAM krara mAnavI kahevAya ane svadayA jenAmAM nathI tenI pAse paradAnI te AzA ja kayAMthI rakhAya? ApaNI mULa vAta e hatI ke, satsaMganA prabhAve vAliyA bhIlamAM kevuM parivartana AvI gayuM ! vAliye. bhIla maTane vAlmikISi banI gaye, e kAMI jevuM tevuM parivartana na kahevAya. mATe jIvananI je kSaNa satsaMgamAM. jAya te saphaLa che. pApImAM pApI kahevAte manuSya paNa satsaMganA prabhAve dharmAtmA banI jAya che. jaina zAstromAM tevuMja draSTAMta cilAtI putranuM Ave che. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya . [ 124 cilAtI putranuM draSTAMta rAjagRhI nagarImAM dhanasArthavAha nAmanA zeThanI cilatI nAme dAsIne te putra hovAthI tenuM nAma cilAtIputra pADavAmAM AvyuM hatuM. zeThane pAMca putra hatA ane tenI upara suSamA nAme putrI hatI. suSamAnI saMbhALamAM ane tene ramADavAmAM te cilAtI rekAe rahetuM. cilatI maTI umarane thaye eTale tenAmAM amuka apalakSaNa joIne zeThe tene gharamAMthI kADhI mUkyo. cilAtI kaI mahAbhayaMkara aTavImAM jaI caDyo, tyAM siMhaguphA nAmanI cerapallImAM te dAkhala thaye, eTale tyAM rahetA cora leko sAthe tene mahebUta thaI gaI. sarakhA AcAra-vicAravALA hoya tene paraspara tarata meLa jAmI jAya che. pallI pati mRtyune pAmyA bAda cilAtI tenA sthAne nimAI gaye. dhanAvAha zeThanI putrI suSamAnuM apaharaNa ekadA cilAtI dhanAvAha zeThane tyAM luMTa calAvavAne nirNaya kare che. badhA corane cilAtIe kahI rAkheluM ke, zeThane tyAMthI saMpatti maLe tenA svAmI tame badhA thaje. mAre te zeThanI putrI suSamAnuM kAma che. zeThe cilAtIne gharamAMthI kADhI mUkele tyArathI tene mananAM zeTha prati reSa rahI gaele. temaja suSamA taraphanI bAlyAvasthAnI prIti paNa hajI tenA manamAM evIne evI rahI gaI hatI, eTale te badhA cerenI sAthe rAjagRhImAM dhanAvAha zeThane tyAM AvIne khAtara pADe che. zeThane tyAMthI luMTAya teTaluM dhana Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1rapa ] rasAdhirAja luTIne cAra loke tyAMthI palAyana thaI jAya che. cilAtI paNa suSamAnuM haraNa karIne tyAMthI nAzI chuTe che. zeThane ekanI eka putrI hovAthI prANathI paNa adhika hatI. zeTha rAjyanA koTavALonI madada laIne cilAtInI pAchaLa paDe che, cara leke dhana luMTI gayA tenI zeThane lAMbI cintA nathI. zeThe keTavALane kahI dIdhuM ke, coroe luMTeluM dhana tame leje, paNa mArI putrI koIpaNa bhege pAchI lAvI Apo. dhananI lAlacathI keTavALe cilAtI ane cera lekene pakaDI pADavA ekadama temanI pAchaLa paDe che. zeTha paNa pitAnA pAMce. putronI sAthe pitAnI putrIne meLavavA maraNIyA thaIne. cerenI pAchaLa paDyA che. cilAtInI kheTI haraNaphALa cilAtI sivAyanA cere pitAne jIva bacAvavA dhana, rastAmAM ja mUkI daIne aTavImAM nAsI gaye. keTavALAne dhana maLI jatAM, koTavALa tyAM ja rokAI gayo. jyAre cilAtI te jANe potAnA prANa hoDamAM mUkavAne taiyAra thaI gayo che. teNe suSamAne tyAga na karyo. te te suSamAne khabhA upara upADIne aTavI bhaNuM pura vegamAM AgaLa dhapI. rahyo che. tema zeTha paNa barAbaranA tenI pAchaLa paDI gayelA. che. suSamAne khabhA upara upADelI hovAthI cilAtI aMte rastAmAM thAkI jAya che. dunyavI kahevatamAM paNa kahevAya che ke, bahu daDe te aMte thAke ja! paravastunuM Ama haraNa karI javuM e te eka prakAranI haraNaphALa kahevAya. ane temAM paNa mAnavI nIti ane nyAyanI maryAdAno lepa kare eTale tene saphaLatA kyAMthI maLe? Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya [ 126 samajI rAkhavA jevA cAra prakAra para dhana ke parastrI tarapha je najara na kare te sajajana kahevAya. athavA te para dhana jenI draSTimAM mATInA DhephAM samAna hoya ane parastrI jenI draSTimAM mA-bahena ke putrI samAna hoya te sajjana te kahevAya, paNa tene mahAjana kahevuM hoya te paNa kahI zakAya. jana-sajajana-mahAjana ane durjana, e cAre prakAra samajI rAkhavA jevA che. (keInuM hita na karI zake paNa keInAM paNa ahitamAM u na rahe te jana kahevAya. potAnA svArtha tarapha lakSa heya paNa zakti mujaba paramArtha kare te sajajana kahevAya. svArthane bhega ApIne paNa paramArtha kare te mahAjana kahevAya. kaMI ghaNAM manuSyanAM samudAyane ja mahAjana kahevAya tevuM nathI. kumArapALa jevAM ekane paNa mahAjana kahI zakAya, ane bIjAnA ahitamAM pravate te durjana kahevAya, kevaLa pitAne svArtha sAdhavAnI ja buddhi heya, tevAne naMbara te jana samudAyamAM paNa na lAge te pachI jaina saMghamAM naMbara lAge e kyAM sahelI vAta che? vaNikavRtti ane jainatva vaccenuM aMtara , jana zabda upara be pAMkhaDAM caDe tyAre jaina zabda bane che. dayA ane dAnanAM jenAmAM pariNAma hoya teja kharo jaina kahevAya. jaina zabda para be mAtrA che te kharI rIte be pAMkha che. te sUcave che ke, dayA ane dAna aMgenI jenI utkRSTa bhAvanA che te ja kharo bhAva jaina che, jana banavA Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 ] rasAdhirAja paNa yogyatA jaIe to keTalI gyatA hoya tyAre jainatva Ave. mana, Indriya ane rAga-dveSAdi para aMze paNa jene vijaya thaye hoya te jaina kahevAya. vaNikavRtti e judI vAta che, ane jainatva e AkhI judI vAta che. jainatva paramArtha pradhAna hoya che, jyAre vaNikavRtti svArtha pradhAna hoya che. mATe vaNikakuLamAM janma maLe eTale jaina banI gayA ema nahIM mAnI letA. aMdaranA kAma-krodhAdi dene jItI lenAra jena banI zake che, ane temAM ekAMte kuLanI paNa pradhAnatA nathI ke, amukaja kuLamAM janmele jaina banI zake. je koI zuddha-deva, gurU ne dharmanI oLakhANapUrvaka doSone jItI levAne dhyeya rAkhe te jena banI zake, ane rAga-dveSAdi doSone saMpUrNa paNe jItI lenAra te jina kevaLI bane che. ke mahAbhAgyavAna te jinezvara paNa banI jAya che. rAga bhayaMkara paNa rAgane aMdhApo atibhayaMkara - have mULa vAta para AvI jaIe. cilAtI thAkI e gaye ke, have tenAmAM AgaLa dhapavAnI tAkAta rahI hetI, ane zeTha paNa lagabhaga tenI najIkamAM AvI pahoMce che. zeTha ane temanA pAMca putro hathiyAra sahita tenI pAchaLa paDelA che. suSamAne khabhA para upADelI hatI eTalI cilatIne thaI gayuM ke, have huM mAruM keI saMjogomAM rakSaNa karI zakuM tema nathI. zeTha ane tenA putre mane have thoDIka ja vAramAM gherI vaLavAnA che. chatAM suSamAne meha tenAthI mUkate nathI. tene thayuM, bhale huM khAI zakuM tema nathI paNa mane DhoLI nAMkhatA te AvaDe che! eTale te talavAranA Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya [ 128: eka jhATake suSumAnuM mastaka chedI nAMkhe che. rAga dazAnI keTalI bhayaMkaratA hoya che. rAga tA bhalabhalAmAM hAya che. rAganA aMdhApA nahI. hAvA joie. suSumA taraph cilAtIne eTale badhA rAga hatA, e ene meLavI na zakayA eTale ene ema thayu* ke, have AnA bIjA koI kema lAbha uDAvI jAya? eTale jIva laI lIdhA. krUratAne lIdhe mAnavI kevuM kRtya karI bese che? chatAM AvA AtmAe paNa satsaMganAM cAge palaTA thaI jAya che te AgaLa uparanA vivecana. parathI samajI zakAze. viyAgane vairAgyamAM vALe teja kharA jJAnI tenAM mastakane hAthamAM laIne jhaDapathI te koI gADha jaMgalamAM cAlyA gayA. suSumAnu dhaDa te tyAM paDelu che. tenAM pitA paNa tyAM AvI paheAMcyA, paNa e pahelAM te mRtyune pAmI cUkI hatI. zeThanAM tene bacAvavAnAM prayAse niSphaLa gayA. zeThane ane tenAM pAMce bhAI ene ghaNuM lAgI AvyuM. ghaNA vilApa karyAM, paNa have te kai upAya rahyo nhAtA. zeTha dharmAMnA saMskAravALA hatA. hRdayamAM vairAgya bhAnanAnuM ciMtana karatAM zeTha peAtAnA ghera AvyA ane peAtAnI putrInA viyAgane vairAgyamAMvALI zeThe pravajayA aMgIkAra karI lIdhI ! putrI taraphanA khare prema Ane kahevAya. jyAre Aje za-kakaLa khUba karaze, paNa vicAganAM prasa'gane vairAgyamAMvALI dhamanA rastA nahI le. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra9 ] rAdhirAja cilAtIne muni bhagavaMte saMkSepamAM samajAveluM dhama nuM rahasya ! eka hAthamAM talavAra ane bIjA hAthamAM suSamAnuM dhaDathI juduM kareluM, lehI niMgaLatuM mastaka laIne cilAtI bhara jaMgalamAM AvI pahoMcyA. raste bhUlI javAne kAraNe te jaMgalamAM comera bhamI rahyo che. sunAM verAna jevAM pradezamAM te bhUkhyAne tarasyA Ama-tema bhaTakavA lAge. tyAM eTalAmAM vRkSanI nIce kAryotsarga dhyAnamAM ubhelA kaI mahAtmA purUSane teNe joyA. te mahAtmAne teNe paDakAra karIne kahyuM ke, he sAdhu! tuM mane dharma batAva, nahIM te tAruM mastaka paNa hamaNAM talavAranA jhATake uDADI daIza. sAdhu pAse Ane dharma samaje che, paNa zabda prayoga teNe ke karyo che temAM teNe jarAya viveka jALavyuM nathI. munine paNa manamAM thayuM ke, Ane dharmanI jijJAsA hovA chatAM AvI rIte dharmanI mAMgaNuM te Aje ja sAMbhaLI che. chatAM munine thayuM ke game tema hoya paNa ATalIe ANe jijJAsA batAvI che, keI vAra AvA adharmane raste caDelA jIvamAM paNa satsaMganA ge kSaNavAramAM parivartana AvI jAya cheeTale muni tene saMkSepamAM dharma samajAvI de che. kAraNa ke, vistArathI dharma kahevAne te avasara nahote. upazama, viveka ane saMvara. A traNa zabdamAMja dharmanuM rahasya kahIne muni tyAMthI AkAzane mArge saMcarI jAya che. te muni AkAzagAminI labdhivALA cAraNazramaNamuni hatA, eTale te tene phakta traNaja zabdomAM dharmanuM samagra svarUpa kahIne Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya AkAzane mAge vicarI gayA. upazama, viveka ane savara A traNa zabdonI cilAtInA AtmA upara thayelI jAdui asara [ 160 munibhagavaMte kahelAM traNe zabdo para cilAtI uDANuthI ciMtavanA kare che. jANe ci'tananAM sarevaramAM cilAtI DubakI khAI jAya che. muni bhagavatanAM vacanAe tenI para evI saceATa asara pADI dIdhI ke, adhamane raste caDelA tenA AtmA jANe dhanA rastA pakaDI le che. samudranI aMdara meAjA e mAra-pachADa karatAM kinArA bhaNI doDatA hAya paNa jevA kinArA Ave ke mAnta' thaMbhI jAya che, tema A cilAtInA jIva ke bIjA paNa aneka AtmAe pApakarma bhaNI AMdhaLI doTa mUkI rahyA che, paNa jevA satsa`ganA yAga thAya ke, bhalabhalAnA AtmA eka vAra tha'bhI jAya che, ane tenAmAM samyak vicAraNAM pedA thaI jAya che. cilAtI jevA ghAra duSkarma AcaranAra para traNa zabdonI koI evI tA jAduI asara thaI che ke, tenA pApakamanA aMdaranA vaMToLa zAnta paDI jAya che. te vicAre che ke, suni bhagavaMte mane dharmanA svarUpamAM pahelA ja upazamanA upadeza ApyA che, ane vAta paNa taddana sAcI che. have jo sAre dharmane raste caDavu' hAya. te pahelAM aMdaranAM kaSAyAne upazamAvI devA joie. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 ] rasAdhirAja hRdaya zuddha thAya te ja aMdarane akhUTa bhaMDAra hAthamAM Ave pANI DoLAeluM hoya tyAM sudhI taLIye bhAgamAM paDelI vastu dekhAya paNa nahIM. tema AtmA kaSAya bhAvathI kaluSita baneluM hoya tyAM sudhI aMdaranAM akhUTa bhaMDAranAM tene darzana paNa thAya nahIM te pachI prApti te kyAMthI thaI zake? eTale cilAtIne suSamAnAM pitA dhanAvaha zeTha upara je koi AvI gaele hatuM te zAnta paDI jAya che tene AtmA upazama bhAvamAM AvI jAya che. cilAtInI IcchA kaI paNa bhege suSamAne prApta karavAnI hatI ane zeTha pAchaLa evA paDI gaelAM ke, tenI IcchA bara AvI nahIM. eTale tene zeTha para ekadama gusso AvI gaele hate. jIvane jemAM rAga heya tenI prAptimAM bIjA keI ADe Ave eTale jIvane tenA prati manamAM dveSa AvI ja jAya. aparAdhInuM paNa manathI kharAba na ciMtavavuM tenuM nAma upazama.. jyAM kAma utpanna thAya eTale ke te AgaLathIja AvIne hAjara thaI ja jAya che. bhagavad gItAmAM lakhyuM che ke, ghAcato vicApu dAMrtipUnAre saMgAtsa~jAyate. kAmaH kAmAtkAdho'bhijAyate / / kodhAd bhavati saMmohaH saMmohAtsmRtivibhramaH / . smRtibhraMzad buddhinAzaye, buddhinAzAt praNazyati // Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNu lAkheNI jAya [ 13 manuSya viSayanuM ciMtana kare eTale tene temAM Asita pedA thAya che, ane AsaktimAMthI kAmavAsanA utpanna thAya che. temAMthI kApa utpanna thAya che. kedhathI mUDha bhAva thAya che ane tenAthI smRtine nAza thAya che. smRtinAM nAzathI buddhine. nAza ane buddhinAM nAzathI sarvasvane nAza thAya che, eTale ke mAnavI zreyanA sAdhanathI bhraSTa thaI jAya che. vicAraNAmAM AgaLa vadhatAM cilAtI pitAnA AtmAne upazama bhAvamAM sthira banAvI de che. tenI draSTimAM eTalI badhI nirmaLatA AvI jAya che ke, te zeThane deSa na ApatAM pitAnA AtmAne ja deSa Ape che ane vicAre che ke, zeThe AmAM mAruM zuM bagADayuM ? huM ja zeThane aparAdhI chuM eTale pitAnI putrInAM rakSaNa mATe zeTha mArI pAchaLa paDyA. hatA temAM zeThane ze doSa hatuM? mATe zeTha prati havethI mAre koI paNa prakAranAM manamAM kharAba vicAro lAvavAnA. nathI. basa AnuM ja nAma upazama bhAva. niHsArane tyAga ane sArabhUtanuM sevana vivekanA prabhAve ja thaI zake. cilatI upazama bhAvamAM AvI jatAM tene AtmAmAM vivekarUpI dIpaka jhaLahaLI uThe che. ane muni bhagavate. pharamAvelA dharma tatvanA bIjA mudA upara te khUbaja uMDANathI. ciMtana kare che. ane haMsa khIranyAyanAM draSTAMte tenAmAM heya, upAdeya, kartavya-akartavya aMgene viveka pragaTI jAya. che. haMsanI AgaLa keIe pAchuM vALuM dUdha mUkyuM Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 ] rasAdhirAja hAya tA haMsa peAtAnI cAMca vaDe dUdha ane pANI bannene alaga karI nAkhe che. che. huMsanI cAMcamAM khaTAzanuM tatva hAya che. dUdhamAM jevI cAMca bheLe ke phadaphadA thaI ne dUdha pANIthI nirALuM thai jAya, eTale ke, dUdha ane pANI ane judAM paDI jAya che. tyArabAda kharekhara je rAjahaMsa hAya te sArabhUtanuM sevana kare che ane niHsAra evA pANInA bhAgane tyAga karI de che. tevI rIte jIva ane pudgala anne khIra ane nIranI jema jANe ekameka jevAM thai gayAM che, chatAM munirUpI rAjahusa athavA samyakadraSTi AtmA peAtAnI vivekazakti vaDe te jIva ane puddagala bannene bhinna kare che. jIva ane pudgala anenAM lakSaNa judAM heAvAthI bannene alaga karI zakAya che. jIvanuM lakSaNa, jJAna-darzana che, jyAre pudgalanu lakSaNa spa-rUpa rasane gadha che. A rIte bannenuM bhedu-vijJAna karI zakAya che. zarIradi pudgalA ane AtmA jANe eka ja che evA aviveka jIvane anAdvithI sulabha che. paNa te anne vaccene bheda jJAnarUpI viveka jIvane ati durlabha che. bheda vijJAna thayA pachIja jIva peAtAnAM vikAsanAM mAge jhaDapathI mAgaLa vadhI zake che, ane paraparAe jIva kevalajJAnanI ucca bhUmikAe pahecI zake che. bhedajJAna vagaranA jIva cetana hovA chatAM jJAnIe tene jaDa jevA kahyo che. dehAddhithI bhinna jeNe AtmAne jANyA te alpajJa heAvA chatAM jJAnIe tene mahAjJAnI kahyo che. viveka-e bIjA prakAra para vicAra karatAM cilAtImAM Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya [ 134 paNa viveka AvI jAya che ane tarata ja eka hAthamAM rAkhelI talavAra ane bIjA hAthamAM rAkhelAM suSamAnAM mastakane parityAga karI de che. sArabhUtanuM sevana ane nisArane parityAga eja khare viveka che. saMsAra A asAra che ane sArabhUtamAM sArabhUta dharma che. dharmanA sevana mATe jJAnI purUSo jJAnagarbhita evA vairAgyanA baLe AkhAe saMsArane parityAga karI de che, athavA te rAga-dveSa, meha-krodha, mAna-mAyA ane lebha e badhA doSArUpa hovAthI nisAra che. jyAre jJAna, darzana, cAritra, kSamA, RjutA, namratA, nibhitA e badhA AtmAnAM guNe hevAthI sArabhUta che. jJAnI purUSe nisAra evA dene tyAga karI de che, ane sArabhUta evA saguNonuM sevana kare che. haMsa kaI divasa gaMdakImAM cAMca boLe nahiM tema jJAnI paNa durgaNamAM pitAnA upagane javA de nahIM. parabhAvamAM na rAce te ja kharo jJAnI. samayasAramAM zrI kuMdakuMdAcArye lakhyuM che ke, jahaNAma ke|vi puriso, paradavva miNati jANiduM cayadi taha savve parabhAve, NAuNa vimuMcade NANI // jema keI purUSa A para dravya che ema jANI le tene pAkA pAye khAtrI thaI jAya ke bIjAnuM kapaDuM meM bhUlathI paherI lIdhuM che, athavA bebI bhUlathI mArA mitrane keTa mAre tyAM ApI zake che athavA A caMpala bIjAnA che ane mArAthI bhUlathI paherAI gayA che, evI pAkA pAse Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 ] rasAdhirAja khAtrI thaI jAya eTale A paradravya che ema jANIne tene parityAga karI de che tema jJAnI purUSa paNa, mAro AtmA ane mArA AtmAnA jJAnAdi guNa sivAyanA jagatanI aMdaranA zarIrAdi jeTalA bhAve che e badhA mArA mATe bahirzAve che, ane aMdara utpanna thatAM rAga-dveSAdinA bhAve e parabhAve che ema jANIne jJAnI paNa te te bhAvane parityAga karI de che. pattharanI khANamAM hajAre pattharanA TukaDAnI vacce paDelAM kiMmatI ratnane jema jhaverI pArakhI le che tema zarIra-mana, vacanAdi paradravya ane rAga-dveSAdinAM parabhAvanI vacamAM rahelAM caitanyarUpI ratnane jJAnI pArakhI le che. ane te badhA bahirSAnuM parityAga karIne caitanya ratnane grahaNa kare che. aMtarAtmAmAM ja je sthira bane che, temaja je ramaNatA karanAre che. zraddhA, jJAna ane ramaNatA e traNe jenAM svaAtmAmAM ja che te ja kharo jJAnI che, ane te ja khare vivekI che. jaDa cetananuM bheda jJAna te ja lokottara viveka. ghara AMgaNe AvelA mahemAna ke atithine Adara satkAra kare che te vyavahAranI rIte viveka che. vyavahAramAM beThelAne paNa AvI rIte viveka te rAkhavuM paDe che paNa jaDa cetananuM bhedajJAna thaI jAya ane temAM bahirbhAva ane parabhAvane tyAga karI de ane pitanA zuddha svabhAvane ja Adara kare ene te lekottara viveka kahevAmAM Ave che. A viveka AvyA pachI saMsAra rahetuM nathI, pachI te e jIva theDAka ja bhava karIne mekSe pahoMcI jAya che. mAnavI Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya [ 136 Aje sAmAnya vivekathI bhraSTa thatuM jAya che, tyAM tenA mATe A lakattara vivekanI vAta te ghaNI AgaLanI che. ghara AMgaNe AvelA mahemAna ke atithine jyAM AvA ke Adara na maLatuM hoya to samajavuM e ghara nathI paNa vagaDo che. keI mANase zarIra para game tevA hIrAmANekanA ane senA-cAMdInA alaMkAre paherelAM che, pratyeka AMgaLIomAM ratnajaDita senAnI mudrikAo paherelI hoya chatAM te manuSyathI udAratAthI sanmArge vaparAtuM na heya to tevAne mANasa nahIM paNa maDAM kahyAM che. te hAlatA-cAlatA maDAM che tema kahyuM che. eka vyavahAramAM viveka cUkI javAthI te duniyAmAM keTale hIna kahevAya che, te pachI mAnavI dharmamAM viveka cUke te te keTale nIce utarI jAya ? vyavahAramAM viveka rAkhavAthI paNa mAnavI keTalIka zobhAne pAme che. te mAnavamAM je lekottara viveka AvI jAya te mAnava deva banI jAya, ane paraMparAe devane deva bane. bhAva saMvaranI vyAkhyA cilAtI vivekarUpI dazAmAM nidhIne pAmyA bAda have muni bhagavate tene saMbhaLAvelAM traNa padomAMthI saMvara para uMDANathI ciMtavana kare che. jIvanamAM kharekharo viveka pragaTayA bAda AtmA AzravanA nidhapUrvaka pitAnAM zuddha svabhAvamAM AvI jAya athavA sudhA-pipAsAdi bAvIsa parisaDa samatAbhAve sahana karavA pUrvaka samitigupti AdinuM pAlana karavuM, anityAdi bAra bhAvanAonuM ciMtana karavuM ane daza Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 ] rasAdhirAja bhede yatidharmanuM pAlana karavuM, pAMca IndriyA ane mananAM sa'kalpa-vikalparUpa viSayeAthI AtmAne nivartAvavA tene savara kahevAmAM Ave che. sattAvana bhede saMvara zAstromAM vavAelu che, athavA punya ke pApa bannemAMthI ekane paNa nahI' gra karanArI jIvanI je zuddha pariNati tene devAdhideva tIrthaMkarAe saMvara kahyuM che. je saMvara jIva mATe atyaMta hitakArI ane susamAdhivALo che. Ane bhAvasavara kahI zakAya. A vyAkhyA pU. umAsvAtivAcake prazamarati prakaraNa zAstramAM pharamAvI che. yA puNyapApayeoragrahaNe vAkkAyamAnasI vRttiH / susamAhitA hita saMvare varada dezita rizcintyaH // punya zubhAzrava che te pApa azubhAzrava che. AzravanA nirAdha te savara che. savara ane nirA eja manuSya janmanA sAra che. je sa`vara ane nirAne devA ArAdhI zakatA nathI tene manuSyeA ArAdhI zake che, ane nara janmanA uttama phaLane meLavI zake che. saMvara ane nirAnI sAMgeApAMga ArAdhanA manuSya bhavamAMja thaI zake che. mATeja jJAnIee nara janmane atidurlabha kahyo che. keI paNa AtmAe manuSya bhavane pAmyA sivAya mekSapadane pAmI zakatA nathI, ane meAkSasAdhaka evA sa'vara nirAnI sAMgopAMga ane saMpUrNa ArAdhanA manuSyabhava sivAyanAM khIjA keIpaNa bhavamAM thaI zakatI nathI. mATe jJAnIe narabhavane meAkSanA daravAjo kahyo che. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya [ 138 saddagatinA dvArane durgatinuM dvAra banAvanArA. saMta tulasIdAsajIe paNa lakhyuM che ke, baDe bhAga mAnuSa tanu pAvA, sura durlabha sabagraMtha hI gAvA / baDe bhAga pAhiba satsaMgA. bina hI prayAsa hoi bhava bhaMgA // mahAna punyanAM udaye manuSyabhava maLe che, je narajanma dene paNa durlabha che, kAraNa ke deva bhavamAM bhega sAdhI zakAya che, jyAre manuSyabhavamAM bheganuM tyAga karavA pUrvaka ga. paNa sAdhI zakAya che. jyAre deve tyAga karI zakatA nathI. devabhava punya bhegavavAnuM sthAna che. jyAre manuSyabhava karma khapAvavAnuM sthAna che, manuSyabhavamAM Avelo AtmA ja karmonI jaDa ukheDI zake che. je manuSya saMvarane ne nirjarAnA mAge caDI jAya to tenAmAM karmonA bhukkA bolAvavAnI. tAkAta rahelI che. jyAre karmonI jaDane deva, tiryaMca ke nArake keImAM ukheDavAnI tAkAta nathI, te tAkAta phakta manuSyamAM ja che, mATe manuSyabhava mokSane daravAja che, manuSyabhava jevA manuSyabhavane pAmIne paNa ghera kukarmane AcaranArA manuSya keTalIkavAra muktinA dvAra samA manuSya bhavane paNa durgatinA dvAramAM pavaTAvI nAMkhe che. tevA manuSyane jJAnIe matimaMda ane bhAgyahIna kahyAM che. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 ] sAdhirAja narajanmanuM vAstavika phaLa saMta tulasIdAsajIe paNa kahyuM che ke, naratanapAya viSayamanadehI / palTIsudhA te SaTha viSa lehI // manuSya dehane pAmIne je manuSye viyeAmAM Asakta ane che tevA manuSya amRtapAnanu tyAga karIne jIvanamAM halAhala viSapAna karanArA che. manuSyasavane pAmIne khIjA aneka dunyavI kAryo karavA chatAM je manuSyAe svaAmahitanA mAmAM leza paNa prayatna na karyAM tevAne yAgavAziSTa nAme hindu dharmazAstranA graMthamAM AtmaghAtI kahyA che, ane AtmaghAta karanAra je gatine pAme tevI gatine. svaAtmahitamAM bedarakAra rahenArA manuSyA prApta kare che. pU. hemacaMdrAcAya jIe pharamAvyuM che ke, A manuSya zarIrathI samyak jJAna, darzana ane cAritra svarUpa ratnatrayInI ArAdhanA karavAnI hoya che. tenA khale manuSya zarIrathI pApa AcaravAM athavA kevaLa IndriyAnAM bhega bhAgavavA e tA. senAnA thALamAM dhULa bharavA kharekhara che, mATe savara ane nirAdhamanI upAsanA eja maLelA nara janmanuM vAstavika phaLa che. zarIra cAlaNInA jevuM thaI gayu chatAM calita na thayA A pramANe upazama, viveka ane savara. ' A traNe padAnAM a uMDANathI vicAratAM cilAtIputra tyAMja parama Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya [ 140 samAdhI bhAvamAM sthira banI gayA, ane zubha dhyAnamAM magna banI jAya che. zarIra temanuM lehIthI kharaDAeluM hovAthI tenI gaMdhathI kIDIo tyAM AvI pahoMcI ane caTakA evA mAravA lAgI ke, temanA zarIrane cAlazunAM jevuM chidravALuM karI nAMkhyuM ! jaMgalanI pIpilIkAe te maharSinAM zarIrane kerIne ArapAra nikaLI jAya che. chatAM te leza paNa dhyAnathI DagyA nahI, ane eka sthaMbhanI jema nizcaLa rahyAM che athavA merUnI jema aDaga rahyAM che. aDhI divasa paryata AvA ghera upasargane samabhAve sahIne cilAtIputra mRtyune pAmIne devalekamAM jAya che. mokSagAmI jIva hovAthI AgaLa upara mokSe jaze. asAdhya, du:sAdhya ane susAdhya dadIMnI jema jIvanA paNa traNa prakAra. cilAtI putre tatkALamAM kevuM ghera duSkarma karyuM hatuM? eka DIvAra pahelAM strI hatyA jevuM ghera duSkarma jeNe AcaryuM hatuM e duSkarma evuM hatuM ke, tene narakagatinAM mahemAna banavuM paData. chatAM saddagurUne vega thatAM e jIva tarI gayA che. je munine tene bhara aTavImAM vega thaye hata, te munie phakta cilAtIne dharmanA sArarUpe traNa vacane ja saMbhaLAvyAM hatAM. je upara ApaNe vistArathI vivecana karI gayA chIe. kaMI kalAke ne kalAko sudhI cilAtIne te maharSinA samAgamane lAbha ma nhote. te maharSi cAraNa zramaNa muni hovAthI saMkSepamAM tene dharmane sAra kahIne tarata AkAzane mAge vicarI gayA hatA. chatAM Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhirAja 142 ] e traNe padmAnI koI jAduI asara cilAtInA AtmA para thaI che. Aje mahinAnAM mahinAo sudhI vyAkhyAnA sAMbhaLavA chatAM keTalAke magazelIyA pattharanI jema kerAMdhAkeAra jevAM rahI jAya che. satsaMganA prabhAva apUrva hAya che. satsaMgane pArasamaNinI upamA che. pArasamaNanA sparza leDhAne thAya te letuM suvarNa banI jAya che, paNa. leDhAne kATa caDelA hAya te pArasamaNunA saMga thavA chatAM letuM lAtu' ja rahI jAya che. tema Aje ghaNAM AtmAe upara pApa karmonA kATa evA caDI gayA che ke, mahinAo sudhI satsaMgamAM rahevA chatAM jIvanamAM palaTA lAvI zakatA nathI. temAM satsaMganA doSa che tema mAnI zakAya nahIM. ghuvaDa, divasanA na joI zake temAM sUryane ze| doSa che ? tevI rIte koI asAdhya dardathI gherAelA dI hAya ne dhruvA na ja guNa kare te temAM davAnA paNa ze doSa che? tema amuka dardI upara davA guNa jarUra kare paNa kALe karIne guNa kare che.. keTalAka dardI davAthI tarata maTI jAya che, tevI rIte keTalAka haLukami jIvA evA hAya che ke, tene satsa`gathI tarata lAbha thaI jAya che. jyAre keTalAka kATa caDI gaelAM leADhA jevAM hAya tenA pahelAM kATa ukheDavA joIe. kATa ukhaDI jAya eTale satsaMgathI jIvane jarUra lAbha thAya che. jyAre keTalAka te taddana saDI gaelAM leADhA jevA hAya che, tevA jIve asAdhyadI jevA hAya che. avinA tIrthaMkara jevA mahApurUSAthI paNa pratibaMdhane pAmatA nathI ! karaDu sIjhe tA avi mujhe ! game teTale agni saLagAvAmAM Ave chatAM karaDuM maga sIjhe nahI, tema game tevA mahAna jIvA S Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya [ 142 saddagurUne vega maLe tevA chatAM abhavi bujhe nahIM! satsaMga jarUra phaLadAyI che. paNa jIvanI paNa theDI pAtratA joIe, ane tevI pAtratA jIvanI pitAnI haLukamitA ane yama-niyamAdinA pAlanathI Ave che. pitAnA duSkRtyenI rojIdI nidA ane sukRtyenI rojIMdI AtmAnI sAkSIe anudanAM karavAthI, darAja rAtrinAM samaye zayana karatAM pahelAM arihaMtAdi cAre zaraNa aMgIkAra karavAthI paNa jIvamAM gyatA Ave che. A rItanI judI ArAdhanAthI jIvanAM tathAbhavyatvane paripAka thAya che, ane jIvamAM dharmane raste caDavAnI kharekharI yogyatA pragaTe che. phakta aDhI divasamAM potAnuM kAma kADhI lIdhuM. cilAtIe je duSkRtyanuM sevana karyuM hatuM te merUparvata tulya hatuM, chatAM mahAtmAnA darzana thatAM ane temanA zabdo tenA kAne paDatAM tene pApakarma aMgene pArAvAra pazcAttApa thaye che. pApa paNa tenAM hAthe tatkALa AcarAeluM hatuM. ane satsaMgane vega paNa tene tatkALa malyuM, eTale te jIvanI eTalI haLukamitA hovAthI tene te pApa karma aMgene pazcAttApa eTale badhe thaye ke tenuM merUtulya pApa aNu tulya thaIgayuM, ane pazcAtApanA yoge tenAmAM pAtratA eTalI badhI AvI gaI ke te jIva aDhI divasamAM narakanAM atithi banelA pitAnA AtmAne sagatine adhikAra banAvI dIdhuM. tene phakta aDhI divasa : sahana karavuM paDyuM, paNa aDhI divasamAM te aDhI dvIpamAM na maLe tevuM vaimAnika devakanuM sukha teNe Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 ] rasAdhirAja meLavI lIdhuM. eka kSaNanAM satsaMganA prabhAve ke e jIvane uddhAra thaI gaye? pU. cidAnaMdajIe eka padamAM lakhyuM che ke, pANImAM vajI gaLI jAya che, paNa patAsA keTalIkavAra kerA rahI jAya che. satsaMganA prabhAve AvA vaja ane leDhAM jevAM kaThaNa ja gaLI jAya che paNa, patAsA jevA mAyAvI mIThA-belA kerA-dhAkara jevAM rahI jAya che. ghora pApa AcaranArA tarI gayA jyAre mAyAvI korA rahI gayA. pU. cidAnaMdajI pharamAve che ke, vana galata hama dekhA jala meM korA rahata patAsA rAMta variSa rupa tamArAM are saMto ! juo to kharA A ke tamAse che ? jene jotAM bhalabhalAne manamAM Azcarya thAya te A tamAso che. vaja pANImAM gaLI jAya che jyAre patAsu pANImAM kerUM rahI jAya che ! cilAtIputra, draDhaprahArI, rahaNIyA cera, vagere pApanA bhArathI vaja jevAM kaThaNa banI gaelAM AtmAo, jinavANInA nirmaLa pravAhamAM gaLI gayA che, temanAM karma maLe evA to ghavAI gayA ke, te AtmAe, ujajavala banI gayA che, jyAre dhavalazeTha ane mammaNazeTha jevAM maha parigrahadhArI mAyAvI mIThA bolA kerA-dhAnera, rahI gayA che, ane adhogatigAmI Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya [ 14 banyA che. Aje paNa upAzrayamAM paga nahIM mUkanArA, sAdhuonA samAgamamAM AvatAM dharmane raste evA caDI jAya che ke, ghaDI bhara temanA jIvananuM parivartana joIne ghaNI AzcaryamAM paDI jAya che! jyAre upAzrayanA cerasa ghasI nAMkhanArA, keTalIkavAra bAhyathI dharma ghaNe karatAM hovA chatAM aMtarathI kerA-karADa jevAM hoya che. keTalIkavAra te upAzrayamAM besIne. Akho divasa dharma karanArA sAdhuonAM paNa niMdaka bane che. draSTine aMtaramAM vALIne dharma thatuM hota to AvuM pariNAma keI kALe na Avata. keTalAka pitAnA deze uparaja draSTi rAkhIne aMtara draSTithI paNa dharma karanArA hoya che. tevAonuM dharmamaya jIvana joIne bhalabhalAne anumodanA karavAnI IcchA thaI jAya. draSTi jenI bahirmukha te jIva game teTale dharma karate haze to paNa e jIva bhavamAM ja bhaTakavAne che ane. draSTi jenI aMtarmukha che, arthAta pitAnA AtmAnAM lakSe ja jenI badhI dharma pravRtti che, te jIva saMsAranI ghaNI lAMbI majalane paNa TUMkI karIne be-pAMca bhave me pahoMcI javAne che. pU. cidAnaMdajI pharamAve che ke, bina bAdala varSA ati varSata bina diga bahata batAsA saMto acarija rUpa tamAsA / - AkAzamAM ekeya vAdaLa nathIne anarAdhAra varSa thaI rahI che, eTale bhagavAna dezanA detA hoya athavA gurU bhagavate jinavANI saMbhaLAvatA hoya tyAre vANInA dhaMdha Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 ] sAdhirAja varSItA heAya che, te varSA thavAmAM vAdaLAMnI kAI jarUra nathI. varSA thAya eTale tenA pravAha amuka dizA yA vidizAmAM vahete hAya che, jyAre jinavANInA pravAha te manuSyeAnAM hRdaya bhaNI vahe che ane te pravAhamAM pApa kanI apekSAe vA jevAM lAgatAM manuSyA gaLI jAya che, ane dhanAM upalakIyA ra'gavALA kArA rahI jAya che. AgaLa vadhIne pU. cidAnaMdajI pharamAve che ke, kIDI ke paga kuMjara bAMdhyo jala me magara piyAsA saMtA acaraja rupa tamAsA / ghaNA manuSya sarakasa jovA jatA hAya che. temAM aneka prakAranAM dazyo batAvavAmAM Ave che. manuSyA joine herata pAme tevA dachyA mATe bhAge tyAM jovA maLe che. vAgha ane akarIne bhegAM ubhA rAkhe, siMhu para mANasane savAra thayelA batAvavAmAM Ave vagere AvA drazyA te mArI sAme beThelA tamArAmAMthI ghaNAMe joyA haze, paNa kIDIne page kuMjara (hAthI) khaMdhAyeA che evuM drazya kayAMya koI sarakasamAM tamArAmAMthI koInAM jovAmAM AvyuM ? jyAre ciTThAnaMdajI kahe che ke, saMtA ! jIe A kevA vismayakArI tamAsA che, kama prakRtirUpI kIDI tenAM page AtmA rUpI kujara adhAyA che. te kama prakRtirUpI kIDI jyAM ThIka lAge tyAM cAra gati rUpa saMsAramAM AtmA rUpI kuMjarane ghasaDI jAya che. eka kIDI kuMjarane, huM phAve, e kevu drazya kahevAya ? nathI mAnatA ke, kamalA sarkasamAM e AvuM drazya tamane jovA maLyu. hAya ? Aje dhumrapAna karanArAone bIDI 10 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya [ 146 *; pIdhA vinA cAle nahI'. thoDI vAra thAya ke bIDI cagAve, tyAre A bIDI rUpI kIDIe paNa caitanyarUpI kuMjarane areAkharanA peAtAnA pAsamAM madhyeA che. anaMta zaktinA dhaNI AtmA eka bIDInA vyasanane eka dhaDAke cheDI zakatA nathI, kAraNa ke tene peAtAnI anaMta zaktinuM ja bhAna nathI. sihanA baccAe janmakALathI peAtAne bakaro mAnI lIdhA hAya, eTale te badhI ceSTAe bakarAM jevI ja kare pachI AgaLa para kAI sihunA bheTo thatAM tene peAtAnAM svarUpanuM bhAna karAvI de te pachInI vAta judI che pachI te te evI siMha garjanA kare ke, tenI Anu--mAjInAM badhAM prANIe bhAgavA mAMDe tema AtmAne paNa tenI pAtAnI anata zaktinu bhAna nahIM haiAvAthI jaDanI jema badhI pravRtti kare che, temAM tene koI sadgurUrUpI siMhano bheTo thaI jAya teA jarUra caitanyarUpI siMha jAgI uThe, ane pachI ADInA zu. ekavAra kanaka-kAminInA paNa tyAga karIne dhane raste cAlI nikaLe ! cA ke bIDI na chUTe tyAM rAga ke dveSa chuTavA sahelA nathI! jJAnIe te upadeza ApIne rAga-dveSAddhi cheDAvavA mAMge che, tyAre A jIva eka cA ke khIMDIne tyAga karI zakatA nathI, tA pachI strInA mAhu choDIne e brahmacarya zu pALaze? anaMta zaktinA dhaNI AtmA ane svarUpanI apekSAe sad cidyAnaMda ane Ana Mdadhana evA AtmA eka ra Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 ] rasAdhirAja cA ke bIDInA vyasanane cheDI zakatuM nathI tenuM mULa kAraNa eja che ke, tene potAnA svarUpanuM ja bhAna thayuM nathI. karmaprakRtione khapAvavAnI paNa pracaMDa tAkAta AtmAmAM rahelI che paNa te AtmA potAnI tAkAta pheravate nathI, eTale karmane vaza banIne te saMsAramAM anAdi kALathI bhamI rahyo che. game teTalAM karma baLavAna hoya paNa te jaDa che ane AtmA cetana che. jaDa karmonI tAkAta game teTalI hoya paNa cetana je nija bhAnamAM hoya te jaDanI tAkAta zuM kAma Ave? paNa pU. vIravijayajIe pharamAvyuM che, tema- cetana catura thai cUkyo / nija guNa mohavase mUkyo / cetana pote catura hovA chatAM cUkyo che ane meha vaza thaIne pitAnA anaMta guNa samudAyanA bhaMDArane jANe kama rAjAne tyAM gIrave mUkI dIdho che. cetana je cetana karma prakRtinAM baMdhanamAM jakaDAI gayA che. pote pitAmAM sAvadhAna bane te kSaNamAM baMdhanathI chuTI jAya. AcArAMga sUtramAM bhagavAne pharamAvyuM che ke, . araI AuTTa se mehAvI khaNaMsi mukke saMyamanA mArgamAM mAnasika udvegane tyAga karI denAra ane mananI prasannatApUrvaka AgaLa dhapanAra buddhizALI purUSa kSaNamAtramAM svalpa kALamAM baMdhanathI mukta thaI jAya che. sUtrakAranA A TaMkazALI vacana parathI samajI le ke eka kSaNa paNa keTalI mahA kimatI che. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya [ 148 banne bAjuthI AganI lapeTamAM kIDI ke paga kuMjara bAMdhyuM e padanuM rahasya samajAvavAmAM AvyuM. tyAra bAda lakhe che, jalameM magara piyAsA, saMto acarija rupa tamAsA // jema saMta kabIrajIe paNa lakhyuM che ke, pAnIme mIna piyAsI mohe sunasuna Avasa hAMsI // sarevaranA agAdha jaLamAM rahenAra matsya kahe ke huM tarasyA chuM te e vAta tenI mAnya keNa rAkhe ? tema anaMtasukha AtmAmAM che chatAM jIva pitAne duHkhI mAnI beThe che kAraNa ene pitAnAM anaMta avyAbAdha sukhanuM bhAna nathI. bahAranAM sukha e te sukhAbhAsa jevAM che! jyAre zAnti ane samAdhinuM kharuM sukha te AtmAmAM ja raheluM che. jIvane dhana vagere na maLatAM hoya te tenI tRSNa ghaNuM rahe che ane punyanAM udaye maLI jAya te jIvane tRpti nathI ! Ama tRSNa ane atRptinI banne bAjunI AganI lapeTamAM jIva e te gherAI gayuM che ke svapna paNa te - zAnti pAmate nathI! dhana vaibhavathI jIvane tRpti thavAnI nathI jIvane tRpti samyaka jJAnathI che mATe kharUM sukha jJAnamAM che. paNa kyAMya bahAramAM kharuM sukha che nahIM? devalokanA deve paNa IrSAnI AgamAM kyAreka evA lapeTAI jAya che ke tyAM temane paNa vAstavika sukha hetuM nathI te Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 ] sAdhirAja pachI ahiMnA sukha ane vaibhavanI vAtaja kayAM karavAnI rahI? mATe sukha joitu hAya ane sukhI thavu hoya teA sva tarapha vaLe ane para taratu lakSa cheDI do! karata halAhala pAna rUcIdhara, taja amRtarasa khAsA / ciMtAmaNi taja kAca zakalakI dharata citameM AzA || saMto acarija rupa tamAsA // amRtarasanA tyAga karIne koi halAhala evA jheranuM pAna kare e zuM DahApaNu bharyu kahevAya ? koIpaNa buddhizALI evA abhiprAya nahI' Ape ke e DApaNu bharyuM. kahevAya ! tyAre manuSya bhatra jevA manuSya bhavane pAmIne jJAna, darzIna ane cAritranI ArAdhanAmAM naDI. joDAnArAM ane kevala IndriyAnAM viSaye mAM rAcanArAM manuSya amRtanA tyAga karIne jIvanamAM halAhala viSa pAna karanArAM che, tevAM manuSyA atyaMta bhAvayAne pAtra che. sadgurUe bedha ApIne amRtanA kaTerAM mADhe ma`DAvI de che. chatAM hatabhAgI manuSya tene gaTagaTAvI zakatA nathI. ane viSayavAsanA e kAtila jhera hovA chatAM jANe hAMze hAMze tenuM pAna karatAM hAya che. dikarAne ghera dikarA AvI gaelA heAya tyAM sudhI paNa moTA bhAganAM manuSyA viSaya vAsanAthI viramatAM nathI, pachI te zarIramAM aneka rAge ghara karI jAya che. vadhAre paDatI viSaya vAsanA e rAgeAnI janmadAtrI che. mAnavI sayamane Adarza najara sAme rAkhIne jIvana jIvavA mAMDe te tenuM jIvana sukhamaya banavAnI sAthe dhanya jIvana banI jAya ! Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya [ 150 karma bAMdhatA vicAra nahIM rAkho to udayakALa bhegavatA AMkhe aMdhArA AvI javAnA dharma cintAmaNInuM tyAga karIne manuSya pApakarma rUpI kAcanA TukaDAnI manamAM AzA karatAM hoya che. cintAmaNinI AgaLa kAcanA kukaDAnI zI kiMmata che? dharmanAM prabhAve jIvane abhyadaya thAya che ane paraMparAe nizreyasanI prApti thAya che. ahiM kAca vAgye heya te kyAreka cha mahinAne khATale Ave tyAre pApa karma rUpI kAcanA TukaDA vAgyA hoya te ghaNA lAMbA kALa sudhI ati dArUNa dukha bhegavavAne vakhata Ave che ! bAMdhavAnAM TAIme athavA AcaravAnA TAIme pApanI kAMI khabara na paDe, paNa jyAre vipAka jogavavAne TAima Ave che tyAre khabara paDe che ke, pApa e zI vastu che? ane temAM paNa je tIvrarasathI bAMdhelA heAya te bhegavavAnA samaye AMkhe aMdhArA AvI jAya che. pradezadayathI karmo bhegavAI jAya temAM kAMI khabara na paDe paNa jayAre vipAkedayathI bhegavAtAM hoya tyAre barAbaranI hAjarI levAI jAya che. mATe pApakarma rUpI kAcanA TukaDA saMdharavA jevA nathI. kAcanA TukaDAM bhegAM kare dALadara nahIM phITe, jyAre dharma cintAmaNine prabhAva e che ke ekalAM dALadaranuM ja nahIM paNa duHkha, daridratA ane daubhagya A traNene mULamAMthI aMta lAvI deze ane jIvane zAzvata sukhanA dhAmamAM pahoMcADI deze. chellI gAthAmAM pU. cidAnaMdajI pharamAve che ke, Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 ] sAdhirAja ghera anAdi paNa uparathI, dekhata lagata bagAsA ! cidAnaMda vohI jana uttama, kApata yAMkA pAsA / saMto ari pa tamArA I AzA, tRSNa, mAyA, mamatA e jIvanAM. anAdinA vairI che. chatAM dhananI AzA ane tRSNAmAM jIvane moDhAmAM pANI AvI jAya che. pU. cidAnaMdajI pharamAve che ke, A jagatamAM uttama teja che ke, je AzA ane tRSNAnA baMdhanane toDI nAkhe che. aMdaranA doSe eja jIvanAM duzmana hovA chatAM jIva tene oLakhI zakatuM nathI, ane tenI sAthe mitranI je vartAva rAkhe che. aMdaranA atyaMtara zatruone oLakhIne jIva je jJAna, darzana ane cAritramAM pravarte te baMdhana Aja kSaNe tUTI jAya. AnaMdaghanajInI jema cidAnaMdajIe racelAM padomAM paNa keTalI adbhutatA che! abhutatAnI sAthe temAM bhAvavAhitA keTalI che? ane temAM pAchI prazAMtavAhitA relAelI che. nirjana jaMgalanAM pradezamAM besIne AvA pado lalakAravAmAM Ave te eka vAra sUtele AtmA aMdarathI jagyA vinA na rahe! eka paNa kSaNa dharma vinAnI na jAya tyAre samajavuM ke jIvana have dhanya banyuM manuSyabhavanI je kSaNo jAya che. te mahA kiMmatI che. eka paNa kSaNa jyAre dharma vinAnI na jAya ane dharma jIvanamAM tANane-vANAnI jema vaNAI jAya, tyAre A manuSya jIvananI sAcI saphaLatA che. devabhavanA palyopamane Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya [ 152 sAgaropamanAM AyuSya karatAM, manuSyabhavanA eka kSaNanAM AyuSyane jJAnIoe mahA kimatI kahyuM che manuSya dhAre te kSaNamAM sAdhI zake te devA sAgaropama ane pacepamanAM kALamAM sAdhI zakatA nathI. pU. vIravijayajI mahArAje sAmAyika vratanI pUjAmAM pharamAvyuM che ke, mANu koDI; sahasa navase joDI pApama jhAjherU'; ke, Ayu sura huM sukhakArI! A saMsArthakI jo mujane uddhare, huM upakArI ! e upakAra tumAre, kaddhie na visare. lAkha ogaNasAMTha pracavIza pacavIza temAMdhe eka sAmAyikanA kALa aDatAlIsa miniTanA heAya che. eTalAM sAmAyikanAM kALamAM jIva ne kharAkhara zubha bhAvamAM rahyo hAya tA mANukroDa ogaNuzADa lAkha, pacavIza hajAra ane navase| paccIsa pacce pama [92,59,25,925,] thI kaMika adhika deva bhavanu AyuSya jIvane baMdhAya che, have vicArA ke manuSya bhavanI eka miniTa keTalI ki'matI che? devabhavanAM e kroDa pakSyApama karatAe manuSya bhavanI eka miniTanI kiMmata vadhAre Dare che ! vikAsanI carama sImAne manuSya ja pAra karI zake devabhavanAM AyuSyanI vAta tAThIka che. paNa ethA Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 ] rasAdhirAja ArAne kALa hoya te eka aMtarmuhunA kALamAM ghAti karmonAM bhukko lAvavAnI tAkAta manuSyamAM rahelI che. game tevA- deve cethA guNa ThANathI AgaLanAM guNa sthAnakane pAmI zakatA nathI, tyAre manuSya kALa ane saMghayaNAdinI anukuLatA hoya te cAdamAM guNa sthAnakane pAmIne mekSa padane meLavI le che. trIjA, bAramA ane temAM guNa sthAnake kaI paNa che mRtyune pAmatA nathI. bAkInAM 11 guNa sthAnake vartate jIva mRtyune pAmI zake che. pahelAM, bIjA ane caturtha guNasthAnaka sivAyanA keI paNa guNa sthAnake bhavAMtaramAM jIvanI sAthe jatAM nathI. phakta mithyAtva sAsvAdana ane avirata samyakatva e traNa guNa sthAnakeja bhavAMtaramAM sAthe jAya che. Atma vikAsanI carama sImAne AMbI javAnI tAkAta phakta manuSya prANImAM ja che. manuSya prANI sivAyanAM deva, tiryaMca de nArake cethA ke pAMcamAM guNaThANAnI bhUmikAne pAmI zake che. deva ane nArakanI maryAdA te cethA avarita samyakadraSTi guNa ThANA sudhInI ja che phakta koI saMjJIpaMcendriya tirthacanI apekSAe pAMcamAM guNaThANanI bhUmikA kahI che. bAkI guNaThANAnI carama sImAe manuSya bhavamAM AvelAM AtmAo ja pahoMcI zake che. A manuSyabhava aMgenI eka mahAna viziSTatA che. jIvane prati samaye baMdha paDe che, mATe prati samaye sAvadha rahevAnI jarUra. manuSyabhavanI kiMmata kehInUra karatAM paNa anaMtagaNuM che. paNa tenI kSAbhaMguratA paNa eTalI badhI che ke, kayAreka Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya [ 154 eka paLamAM prANa uDI jAya che. mATe je manuSyane manuSya bhavamAM AvIne Atmahita sAdhI levuM hoya te manuSyoe pramAdane pahelAM tyAga kare joIe. AyuSyakarma sivAyanI sAta karma prakRtiene baMdha jIvane pratisamaye paDe che mATe uttarAdhyayana sUtramAM bhagavAna mahAvIra prabhue pharamAvelA. upadeza pramANe jIve eka paLane paNa pramAda nahIM kare. joIe. gautama svAmI jevA mahApurUSane bhagavAne uttarAdhyayana sUtranAM dazamAM adhyayanamAM pharamAvyuM che ke gautama. A manuSyabhava pharI pharIne maLavo ati durlabha che mATe Atmahita sAdhI levuM hoya te, gautama! eka samayane paNa pramAda karIza nahIM AvA mahAna apramatta yegIndrane bhagavAne pramAdanAM tyAgane upadeza karyo che te ApaNe te pramAdanAM piTalAM kahevAIe te ApaNA jevA mATe te. AvA upadezanI atyaMta jarUra che. jIva prati samaye pitAmAM sAvadha nahIM rahe te tenAM gharamAM luMTa cAluja rahevAnI che ane tenuM Atmika dhana luMTAI javAnuM che. kAraNa ke, prati samaye jIvane baMdha paDe che. jIva pratisamaye. pitAmAM sAvadha banI aMdaranAM adhyavasAya sArA rAkhe te baMdha paraMparA enI meLe aTakI jAya. pachI baMdha paDe paNa Ipathika baMdha paDe. sAMparAyika na paDe te tethI jIvane gabharAvAnuM koI kAraNa nathI. kaSAyukta pariNAmathI sAMparAyika baMdha paDe che ane kevaLa ganI pravRttithI IryApathika baMdha paDe te te baLI gaelI siMdarI jevuM heya. anaMta zakitanA dhaNuM AtmAne tevA baMdhane teDatAM vAra keTalI lAge ? Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 ] rasAdhirAja tana aTake tyAre mana na chaTake to ghaNI - nirjarA sAdhI zake manuSyanuM zarIra anitya che dhana-vaibhava paNa zAzvata nathI. mRtyu te sadA jANe ApaNI najadIkamAM ja che, ema jANIne manuSyae jIvanamAM dharma saMcaya karavuM joIe. dazavaikAlikanAM AThamAM adhyayanamAM pharamAvyuM che ke, jarA jAvana pIDeI vAhI jAba na vaDhai / jAvi diyA na hAyati tAvadhamma samAyare // jarAavasthA jyAM sudhI zarIrane pIDe nahIM ane vyAdhi. zarIramAM jyAM sudhImAM vadhI na jAya ane IndriyenI zakti jyAM sudhImAM haNAI na jAya tyAM sudhImAM manuSyae dharma ArAdhI le. zarIrathI tadana azakata banyA pachI kaMI banavAnuM nathI. meDhAmAMthI lALe jatI haze ane hAthe kaMpavA upaDe haze e TAIme mALAe hAthamAM kayAMthI rahevAnI che? pahelAthI ja dharmanA mArge vaLele jIva hoya te evI sthitimAM paNa pitAnA manane jarUra samAdhibhAvamAM rAkhI, zake. tana aTake tyAre manuSya dhAre te manane zubha bhAvamAM rAkhIne ghaNAM karma khapAvI zake, paNa e te zarUAtathI ja jAgRta AtmA hoya te ja banI zake. dharmamAM mudata na hoya ! ATalI cokhavaTa thayA pachI have evI bhramaNamAM nahIM Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya | [ 156 rahetA ke, ghaDapaNamAM bhagavAnane bhajI laIzuM ! ghaDapaNa Ave e pahelAM ja ghaNAM baLataNamAM cAlyA jAya che tenuM zuM ? mATe A jiMdagIne eka paLane bharese nathI ema samajIne niraMtara dharmadhyAnamAM rahevuM ! dharmamAM mudata na hoya ! mudata levI heya te korTamAM lejo, bAkI dharmamAM -te-jAgyA tyArathI ja savAra-ema samajIne kAme lAgI javAnuM che, A te vijaLInA jhabakAre metI pAvavAnI vAta che. bhAdaravAnI meghalI amAvasyAnI madhya rAtrinA samaye vIjaLInAM jhabakAre metI dorAmAM parovavuM hoya teNe keTalAM sajAga rahevuM joIe ? sajAga rahevAne badale jholA khAya te kayAthI melI parevI zake? ane jholA khAtA kyAMya jhoLe Ave te rAma ramI jAya ! metI metInA ThekANe rahI jAya, vijaLInA jhabakArAne kALa keTaleka hoya che, te pachI tenA prakAzamAM kArya karI levuM hoya te keTalAM sAvadha rahevuM joIe ? A jIMdagI paNa vijaLInAM jhabakArA jevI ja che. athavA aMjalimAM rahelA jaLanI jema AyuSya kSaNabhaMgura che. te pachI AvA kSaNabhaMgura manuSya zarIrathI AtmArtha ke paramArtha sAdhI levuM hoya te sadA-sarvadA keTalA sajAga rahevuM joIe ! ane jIvanamAM keTalI sAvadhAnI rAkhavI joIe ? pachI kuMbhakarNanI nidrAmAM manuSya gharate rahe te kayAMthI kArya thavAnuM che? koI mahAtmAe lakhyuM che ke, nizadina nayanameM niMda na Ave nara taba hI nArAyaNa pAve / nayanemAMthI nidrA cAlI jAya ane svaAtmAmAM Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 ] rasAdhirAja purepurI jAgRti AvI jAya tyAre manuSya nArAyaNane pAme che. game tevuM zarIra sazakta hoya teo kALane bharese karavA jevuM nathI ! vAkAyavALA manuSyane paNa kALe saMharI lIdhA che ane kALane rAta ane divasane eja ghadhe che. pratisamaye anaMtAnaMta prANIone kALa saMharI rahyo che. phakta mekSe gayelA AtmAo kALanA jhapATothI. bacI gayelA che. bAkI te- " svapnako rAja sAca karI mAnata, rAcata ayA jyu gagana badarIrI - Ai acAnaka kAla topacI grahago jyu nAhara bakarIrI / jIya jANe merI saphala ghaDIrI // kALanA jhapATAmAM bhalabhalAM AvI jAya che. jaMgalamAM bakarI. nirAMte caratI hoya tyAM pAchaLathI nAharasiMha AvIne tene pakaDI le che, tema mAnavI saMsAranAM zAtAnA sukhanI laheramAM jyAM rAcate hoya tyAM kALarUpI zikArI acAnaka AvIne tene jhaDapI jAya che. mATe dharma Acara heya teNe kALanAM bharose rahevA jevuM nathI. je kAle karavuM hoya te Aje karavuM ane Aje bapore karavuM hoya te Aja kSaNe karI levuM.. jaMdagIne bharoso nathI ane je kSaNa jAya che te lAkheNI jAya che. gharma sadA-sarvadA AcaravA yogya A te mAnavI bhramaNAmAM paDI gayele che ane Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSiNa lAkheNI jAya [ 158 vicAre manamAM evA karato hoya che ke, ApaNe kaI avasthA thaI gaI che? dharma karavAne hajI ApaNe ghaNI vAra che! atyArathI vaLI dharma dharma zuM karavAnuM hoya ! atyAre A kALamAM to bhegavAya teTalAM sukha jogavI levA joIe ! A to sukha bheLavI levAne kALa che. dharma kare haze to ghaDapaNamAM karI levAze. AvA mithyA vicAranA pite to kare nahIM ane bIjA karatAM hoya tenI paNa uparathI mazkarI kare. arara ! A to hajI ugIne ubho thaye nathIne meTo dharma karavA nIkaLI paDe che ! jANe dharmanA puMchaDA thaI gayA che! AvI bhASA uccAranArA paNa keTalAke heya che badhA kaMI tevA nathI hotA, keI keInAM moDhethI AvA zabdo sAMbhaLyA che. eTale tevA AtmAo paNa keIne dharmamAM aMtarAya na kare tevI buddhithI ATaluM lakhela che. tevA manuSya eTaluM ja je samajatA thaI jAya che, mRtyu vRddhAvasthAmAM ja Ave che tevuM nathI. mRtyu bAlyAvasthAmAM paNa Ave che, yuvAvasthAmAM paNa Ave che ane vRddhAvasthAmAM Ave che. dharma mATe amuka ja niyata kALa che ema nahIM samajavAnuM. dharma sadA-sarvadA AcaravA rogya che. ATalI samajaNamAM te jIvanI badhI bhramaNa bhAMgI jAya tevuM che. manuSyabhavanI kSaNekSaNanI saphaLatAmAM . . !" karoDonI kamANI , - dharmanI kamANI karI levA mATene manuSyabhavane ja kharekhara avasara che. tenI kSaNekSaNanI saphaLatAmAM karoDanI Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kema E 159 ] rAdhirAja kamANuM che, ane aphaLatAmAM teTalI ja meTI nukazAnI che. satsaMgamAM, saddavicAramAM, satkaraNamAM je je kSaNe jAya te saphaLa che. kusaMgamAM, durgAnamAM, kukarmo karavAmAM je kSaNe jAya che te aphaLa che. tiryaMca pazuo savAranA uThe ane rAtanA suI jAya tyAM sudhI tene ekaja peTa bharavAnI cintA! tema keTalAka manuSya paNa savAranAM uThe ane rAtanA suI jAya tyAM sudhI kuTuMbIonAM bharaNa-poSaNanI ane peTa bharavAnI ja cintA lAgelI hoya ! paramArthanI te leza paNa vicAraNA hoya nahI ke, A maLele manuSyabhava saphaLa zI rIte thAya? AjanAM divasamAM keTalAM meM zubha kAryo karyA? zuM AcaravA yogya che? zuM pariharavA gya che? AvI leza paNa paramArthanI vicAraNuM na hoya to tevA manuSyanA paNa rAtri ane divase kayAMthI lekhe lAgavAnA che? satkarma karanAranAM rAtri ane divasa saphaLa thAya che. jyAre adharma AcaranAranA rAtri ane divasa aphaLa jAya che. divasa ugyene AthamI gaye, paNa AkhA divasamAM pA-aDadhI kalAkanuM satsaMga paNa ApaNe na karI zakyA, to divasa uge e ApaNA mATe AthamI gayA barAbara che. AvA jeTalA divase pasAra thaI jAya tenI para cekaDI mUkavAnI rahI. mATe dharmanuM AcaraNa karavAvaDe rAtri-divasa ane kSaNe kSaNane lekhe lagADo! tevA badhA divaso para cokaDI mUke AkhA divasa daramyAnamAM juhu ne belyA huM, keInI AghIpAchI karI na hoya, keI sAthe vyApAramAM anIti karI na hoya, keI sAthe vizvAsaMghAta karyo nA hoya, Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya [ 160 na kAI jIvane duHkha pahAMcADyu hoya, na koI para khATAM ALa caDAvyAM hoya, sAmAyika-pratikramaNa, svAdhyAya, yathAzakita vrata-paccakhkhANa karyAM hoya, pA--aDadhI kalAka paNa AtmAnAM svarUpanI samyaka vicAraNA karI hAya, te samajavu ke e divasa tamArA mATe saphaLa che. divasane tame lekhe lagADayA. evA bAra mahinAmAM keTalA divaseA pasAra thAya che tenI eka DAyarImAM noMdha karatA raheA. jeTalAM divase zubha pravRttimAM jAya tyAM ekaDo karavA; bAkI upara humaNAMja kahI gayA tema niMdA-kuthalImAM, AghI pAchI karavAmAM, kaSAya karavAmAM jeTalAM divase jAya tenI para cAkaDI mUko ! AveA abhyAsa jIvanamAM AjathIja zarU karI do ! jate dahADe jIvana tamArU. jarUra dhamaya banI jaze. aMdhakAranI jagyAe jIvanamAM prakAza patharAI jaze. manuSyabhavane eLe gumAvyA teA anaMtAbhava eLe gumAvavA jevu thaze cAmAsAmAM keTalAya aLasIyAM janme che ane micArA mRtyune pAmI jAya che. bIjA paNa cAmAsAnI sIjhanamAM keTalAya prANIo janme che ane mRtyune pAme che. tevA jaMtuo tA eka bhava hArI jAya che, paNa A manuSyabhavane jo ApaNe hArI gayA, te eka bhava nahI paNa anaMtAbhava hArI javA jevu thaze. kAraNa ke karI AvA "megherA manuSyabhava maLavA ati durlabha che ane ghera kama bAMdhelA haze teA keTalAya ceArAzInA pherA karavA paDaze. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 ] rasAdhirAja zeThane traNa putronuM daSTAMta eka zeThane traNa dIkarA hatA. traNene zeThe hajAra hajAranI mUDI ApIne vyApAra karavA dezAvara mekalyA. zeThane traNenI parIkSA karavI hatI ke A traNemAM heziyAra keNa, che? jethI tene gharane vahIvaTa soMpI zakAya. traNe bhAIe. judA judA dezamAM jaI pahoMcyA. dezAvaranAM kaI meTA, zaheramAM pahoMcyA bAda eka bhAIe vicAra karyo ke, pitAnI pAse ghaNuM ghana hovA chatAM parIkSA karavA mATe amane traNene dezAvara mekalyA che, mATe vyApAramAM sArI rIte dhana upArjana karI pitAne prasanna karavA joIe eTale vyApAramAM pitAne kharca kADhatAM pahelA dikarAe khUba dhana meLavI. lIdhuM. zeThe ApelI mULa mUDImAM khUba vadhAre karyo. tyAre zeThanA bIjA putrane manamAM thayuM ke pitAzrI pAse dhana khUba che. to adhika dhana kamAvavA zA mATe parizrama uThAva. joIe? eTale e zeThe ApelI mUDI ubhI rAkhIne pitAnA nirvAha jeTaluM meLavI le che. jyAre trIjAne thayuM ke zA mATe kamAvuM joIe? bApA pAse karoDonI saMpatti che te amane ja kAma lAgavAnI che. eTale te trIjA naMbarane dIkare pitAe ApelI mUDIne mahAvyasanAdi sevavAmAM durUpayega karI nAkhe che. thaDA divasamAM ja pitAe ApelI mUDI teNe hAthamAMthI gumAvI dIdhI. manuSyabhava pAmIne evA pApakarma nahIM AcaratA - ke mULa mUDa sApha thaI jAya. samayanI maryAdA purI thaye traNe bhAIe pharI pAchAM 11 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNuM jAya [ 162 ghera Ave che. temAM je khUba kamANI karIne AveluM che tene zeThe AkhAe gharane svAmi banAvI dIdhuM. potAne bIje suputra che, je mULa mUDI ubhI rAkhIne Ave che tene vyApAradhaMdhA aMgenuM gharanuM badhuM kAmakAja seMpI de che. ane trIjAne gharamAMthI kADhI mUke che. Aja draSTAMta dharmamAM ghaTAvavAmAM Ave che. zeThanAM traNa putranI jema saMsAramAM paNa traNa prakAranAM manuSya heya che. keTalAka manuSya manuSyabhavamAM AvIne zubha karaNI karavA vaDe bhavAMtaramAM deva gatine pAme che. tevA manuSyae vratapaccakakhANa, jIvadayA, supAtradAna ane sarAga-saMyamAdinAM pAlana vaDe pitAnI punyarUpI mULa mUDImAM ghaNuM vadhAre karyo kahevAya ane pitAne paraleka sudhAryo kahevAya. bIjA prakAranA manuSya saralatA, namratA, dAnarUpI ane kaSAne pAtaLAM pADavA vaDe karIne A bhavamAM manuSyabhavanuM AyuSya bAMdhIne, bhavAMtaramAM pharI pAchA manuSya bhavane prApta kare che. tevA manuSyoe mUDImAM vadhAro na karyo paNa pitAnI mULa mUDI TakAvI rAkhI kahevAya ! manuSyae evA ghera pApa te kadApi nahIM AcaravAM joIe ke, mULa mUDImAMthI paNa hAtha dhaI nAkhavAno vakhata Ave. svabhAvathIja alpa kaSAyavALe, sarala pariNamI, jenAmAM kUDa-kapaTa na hoya, vANI, vartana ne vicAramAM bhinnatA nahIM rAkhanAre, AraMbhane parigrahanI apekSAe alagAraMbha ane alpa parigrahavALe jIva bhavAMtaramAM jarUra manuSyabhavane prApta kare che. mAnavI ugra tapa na karI zake, ghara cheDIne kaI tathA prakAranA karmanAM daye dIkSA na laI zake te chevaTe ATalI Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 ] rasAdhirAja te gyatA prApta karavI joIe ke, jethI mULa mUDI hAthamAM rahI jAya. eka vidhavA bAI paNa pitAnI mULa mUDI TakAvI rAkhe che. pitAnI pAse sonuM hoya ke cAMdI hoya, tene pitAnI maraNa mUDI lekhIne kaI paNa bhege sAcavI rAkhe che. tame mUDImAM vadhAro kare te ghaNAM meTAM AnaMdanI vAta thaze. chevaTe manuSyabhava rUpI mULa mUDI te TakAvI rAkhaje nahIM te mAre kahevuM paDaze ke eka vidhavA bAI AgaLa paNa tame TakI nahI zake. eka vidhavA bAImAM paNa buddhi hoya teTalIe buddhi vyApAramAM hajAronI hArajIta karanArA evA tamArAmAM nathI ema mAre kahevuM paDaze. A draSTAMtanI rIte vAta che, ahiM mULa mUDI eTale enuM ke cAMdI nahIM paNa manuSyabhava rUpI mUDI samajavAnI che. manuSyabhavane pAmIne tame mekSe paho ke devakane pAme te kaMI kahevApaNuM nathI. paNa manuSyabhava rUpI mULa mUDIne ja hArI jAo te te pachI tenA jevI bIjI kaI duHkhanI vAta nathI ? zeThanA trIjA naMbaranA chekarAnI jema keTalAka manuSya, manuSyabhavamAM duSkarma AcarIne bhavAMtaramAM durgatinA adhikArI * bane che. tevA manuSyae mULa mUDI paNa hAthamAMthI gumAvI didhI kahevAya. 'phUDa-kapaTa athavA mahAraMbhane mahA parigrahanAM pApa sevIne tevA manuSya bhavAMtaramAM tiryaMca athavA narakagatinA adhikArI bane che. bele have mULa mUDIe jyAM hAthamAM rahI kahevAya ? tevA jIne anaMtakALa Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa lAkheNI jAya [ 164 saMsAramAM bhamavuM paDe che. ghaNAM lAMbA kALa sudhI tevA manuSye pharI pAchAM manuSyabhavane pAmatA nathI. manuSyabhavanA vAstavika phaLane sau pAme eja aMtima manAkAmanA. sUtrakAra bhagavAna uttarAdhyayana sUtramAM pharamAve che ke, mANusattaM bhave mUlaM lAbho deva gaI bhave / mUlaccheeNa jIvANaM NaraMga tirikkhattaNaM dhuvaM // manuSyabhava e mULa mUDI che. devagati e mULa mUDImAM lAbhasamAna che. naraka ane tiryaMcagatinI prApti e mULa mUDIne nAza che. "kSaNa lAkheNI jAya" e viSaya para khUba laMbANuthI samajAvavAmAM Avyu che. saMsAra para utkaTa vairAgya AvyA pachI jIva eka kSaNa paNa saMsAramAM rahevAne IcchatA nathI. tenAM mAta-pitA tene dikSAmAM AnAkAnI karyAM karatA hoya teA e tene te emaja lAge ke, mArI eka eka kSaNa have lAkheNI jAya che. tenI draSTimAM lAkhalAkha seAnAmaheAra karatAM eka kSaNanI kimata adhika hoya che. uttarAdhyayana sUtramAM mRgAputranA adhikAra Ave che. mRgAputranA vairAgya khUba utkRSTa hatA, eka muninA dana thatAM jAtismaraNanAM jJAnathI tevA vairAgya tenAmAM pragaTayA hatA. mAta-pitA pAse dikSAnI anumati mAMgatA A zabdo mRgAputre mAtA-pitAne kahyAM che ke, mAtAjI! mane pratrajyAnI anujJA Ape. mArI kSaNe kSaNu lAkheNI jAya Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 ] sAdhirAja che. ane mAtAe kaseTI karIne dikSAnI anujJA ApI che. krIkSA aMgIkAra chelle karIne kevalajJAna pAmIne mekSe gayA che. tevIja manuSyabhavanI apUrva kSaNu tamane maLI che. te kSaNanI saphaLatA vaDe manuSyabhavanA vAstavika phaLane sau pAme eja eka abhilASA. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUlo paDelo...yAtrI Aje ravivAranA aMge "bhUlo paDelo yAtrI? e viSaya para jAhera pravacana rAkhavAmAM AvyuM che. saMsAramAM anAdi kALathI paribhramaNa karate hovAthI ApaNe AtmA ja bhale paDele yAtrI che. je raste jIva cAlI rahyo che te raste cAlatAM cAlatAM yuganA yuga vItI gayA chatAM hajI paMthaDAne aMta AvyuM nathI. jyAM jIvanamAM ekalA aMdhakAranA oLA utarelA che tyAM jIvane sAco rasto jaDe kayAMthI ? ane sAce raste caDayA vinA paribhramaNane aMta Ave kayAMthI ? jIva janma-maraNanA cakrAve caDele che, athavA anAdithI rAzInA pherA pharI rahyo che. atyAra sudhImAM java anaMtIvAra janmI cUkyA che ane anaMtIvAra mRtyune pAmI cUkI che. eka eka chavAyonimAM jIva anatI-anaMtIvAra bhamI AvyuM che. tyAM anaMtAnaMta duHkha jIve anubhavelAM che, chatAM jIvane hajI kaI e puruSArtha nathI ke, A cakAvAmAMthI jIvane chuTakAro thaI jAya. pU. AnaMdaghanajI mahArAja pharamAve che ke, Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 ] rasAdhirAja maryo anaMtavA2 bina samaye, aba sukha du:kha 'visarege AnaMdaghana nipaTa nikaTa akSara do, nahIM samare se maraze, aba hama amara bhaye na mareMge, yA kAraNa mithyAtva di taja. kayuM kara deha dhareMge...abahama, vastusvarUpane jIva samajyo nahIM temAM jIvane anaMtIvAra maravuM paDyuM che. ane anaMtIvAra janmavuM paDyuM che. duHkhanA ghaNAM prakAra che, paNa janma-maraNa jevuM bIjuM ekeye duHkha nathI, e duHkha mAthe ubhuM che tyAM sudhI jIva punyanA udaye kadAca samrATa cakravarti banI jAya, chatAM nirbhaya nathI. jIvanI mAthe je bhavane phere che te ja moTAmAM moTo bhaya che. jIva mithyAtvane parityAga karIne samyakatvane pAme te jarUra e pherAne aMta Ave. AnaMdaghanajI pharamAve che ke, ame amara thaI gayA, ame maravAnA nathI. zaMkAkAra zaMkA uThAvIne pUche che ke, evuM te tame zuM karI nAkhyuM ke, amara thaI gayA ! pratyuttaramAM kahe che ke, ame kaMI evuM karyuM nathI. phakta eka mithyAtvane tyAga karyo che ane draSTine sammaka banAvI che. mithyAtvanuM je kAtila jhera hatuM tene ame vamI nAMkhyuM che. tethI ja ame paDakAra karIne kahIe chIe ke, ame have maravAnA nathI. jIva je janmate hate. ane marate hatuM tenuM mULa kAraNa mithyAtva hatuM. tene ame parityAga karI dIdhuM che. sAcI mAnyatA teja samakti che. ane viparita mAnyatA te ja mithyAtva che. sAcAmAM Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUlo paDelo yAtrI [ 168 ja samati vase che. jyAre mAyAmAM mithyAtva che. ahaM ane mama eja mithyAtvanI jaDa che. jyAre mAruM kAMI nathI ane huM keIne nathI. A zarIra paNa aMte mAruM nathI. zarIrAdi e badhA bahibhave che ane e badhA bhAve mRgajaLa, gaMdharva nagara ane svapna jevA che. te badhA bahirbhAne huM mArA pitAne mAnI beTho chuM, e ja mahAmithyAtva che. te te bhAvethI huM mArA AtmAne bhinna samaju eja samyagadraSTipaNuM che. samyakatva aMgenI draDha pratIti jIva mithyAtvane tyAga karIne samyakatvane pAme ke tene saMsAra parimita thaI jAya che. te jIva meDe ke vahele mokSe pahoMcavAne che, jIva samyakatvane raste nathI caDe tyAM sudhI ja bhule paDele yAtrI che. AnaMdaghanajI aMdaramAM pratitI lAvIne kahe che ke, ame amara thaI gayA ame have maravAnA nathI, zarIramAM jhera hoya te mRtyune kALo kera mace. jyAM jheraja kI nAMkhyuM pachI te lIlA laheraja hoyane? te AtmAne punaH punaH zarIra dhAraNa karavA aMgenuM kaI prajana rahetuM nathI. kadAca amuka bhavanA pherA bAkI rahyA hoya tyAM sudhI bhale te zarIra dhAraNa karI le bAkI aMte te te azarIrI avasthAne pAmavAne ja temAM zaMkAne kaI sthAna ja nathI. pU. AnaMdaghanajIne pitAnA samyakatva aMgenI kevI draDha pratitI vate che. ame amara thaI gayA, ame have maravAnA Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - 169 ] rasAdhirAja nathI. A pitAnA aMtaHkaraNamAMthI uThele raNakAra che. basa Aneja draDha pratitI kahevAmAM Ave che. bIjA zabdomAM jene draDha vizvAsa kahevAmAM Ave che. guNa pragaTe eTale aMdaranI dazA palaTAI jAya Aje ghaNane bolatA sAMbhaLyA che ke, koNa jANe ApaNane samakti prApta thayuM haze ke nahIM ? jJAnI svIkAre te sAcuM ! are bhAI! tane aMdarathI je cIjane svIkAra thayuM nathI tene jJAnI kyAMthI svIkAra karI leze ? sAkarane gAMgaDe meDhAmAM nAkhanArane zuM tenA svAdanI khabara na paDe ? kerInI cIra meDhAmAM nAkhanArane zuM te aMgenuM kaMI paNa manamAM saMvedana na thAya? te te tarata belI nAMkhe che ke, ahA zuM AnI lahejata che! tema AtmAmAM guNa pragaTa hoya te zuM te aMgene AtmAne kaMI paNa svAnubhava na thAya ? saMvedanA e AtmAne mukhya dharma che, jaDamAM keIpaNa prakAranI saMvedanA nathI. AtmA te saMvedanazIla che, sukha-dukha dareka vastu aMgenuM AtmAne saMvedana thayAja karatuM hoya che. tema jJAna, darzana ke cAritrAdi kaI paNa guNa AtmAmAM pragaTa hoya te te aMgene paNa AbhAmAM svAnubhava jAgavo ja joIe. zarIramAM navuM lehI Ave eTale zarIranI AkhI ronaka badalAI jAya che. tema AtmAmAM samyakatvane guNuM pragaTa eTale A daranI AkhI dazA palaTAI jAya che. samyaga darzana, jJAna ane cAritramAM AtmA ramaNatA karato thaI jAya eTale samajavuM have vahANa kinAre pahoMcavAnI reyArImAM che, Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUlA paDelA yAtrI tana rUpI maThanA bharose zu ? pU. AnaMdaghanajIne potAnA guNu aMgenI draDha pratitI. thaI cUkI che. AgaLa vadhIne kahe che ke, deha vinAzI huM avinAzI, apanI gati pakarege, nAsI jAsI hama sthira vAsI, cAkhe huM nikharege, [ 170 aba hama amara bhaye na marege, deha vinAzI che, jyAre huM. AtmA avinAzI chuM havethI ame amArA rAha badalyA che. anaMtajJAnIe cI'dhelA raste havethI ame prayANu ArabhIzuM. ane mekSa mArgomAM gati karatAM karatAM Akhara AtmAnA zuddha svarUpane pAmI jaIzuM. "nAsI jAsI hama thIravAsI cAkhe huM nikhare'ge" zarIra nAzavata che, ane te eka divase paDI javAnuM che. A zarIrarUpI maTha eka divase jamIna dosta thayA vinA rahevAtuM nathI. A maTha evuM che ke, kayAreka jotajotAmAM DhaLI paDe. mATe A tana rUpI maThamAM AtmAe nirAMte sUI rahevA jevuM nathI. gharamAM Aga lAgI hoyane makAnamAlika sUI rahe te te mahAmUrkha kahevAya tema AkhAe lekamAM janma, jarA ane mRtyunI mahAlaya'yakara Aga lAgI che, ane AtmA tana rUpI maThamAM nirAMte ghasaghasATa uMghI rahyo che. tenA jevI ghera ajJAnatA bIjI kaI heAI zake ? Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 ] rAdhirAja AnaMdadaghanajIe bheda-vijJAnanI rIte vAta karI che ke, zarIra nAzavaMta hovAnI sAthe eka divase paDI javAnuM che. jyAre huM AtmA sthiravAsI chuM. nirmaLa draSTithI AtmAnA zuddha svarUpane nihALIza. athavA zarIrarUpI gharamAMthI mAre eka divase nIkaLavAnuM te che ja. nikaLatAM pahelAM e nirmaLa thaI jaIza ke, pharI maravAne vakhataja na Ave. cekhA pUrvAvasthAmAM kamaMda hoya che. tene chaDavAmA Ave eTale. te cokhA thaI jAya che. kameda vAvavAthI uge, cAkhA uge. nahIM. kAraNa ke, tenA parathI phetarInuM AvaraNa haThI gayuM che. tema AtmA parathI karmanuM AvaraNa haThe eTale AtmA. cekhe thaI jAya che, pachI tene janma-maraNa rahetA nathI. AtmAmAM malinatA hoya tyAM sudhI melAne saMsAra ane cekhAne mokSa thaI jAya che. - khALIyuM badalAya tethI AtmA badalAto nathI kevI AnaMdaghanajIe bheda-vijJAnanI vANI uccArI che? AvI bheda-vijJAnanI pariNatI te ja nizcaya samakti, che. keI mRtyune pAme eTale badhA mAnI le che ke, phalANuM bhAI marI gayA! marI gayA e vAta kharI, paNa te zarIranI apekSAe maryA che, jyAre AtmA te sau koIne ajarAmara che. AyuSya purU thAya eTale kheLIyuM badalAya che, kaMI AtmA badalAto nathI. keTalAke maranAranI pAchaLa rUdana karatA hoya che. paNa te ghora ajJAna che. maranAra upara kharekharI lAgaNI hoya te tenI pAchaLa dharma-dhyAna vizeSa karavuM joIe. jyAre Aje te maranAranI pAchaLa kakaLATa mace. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUleA paDelA yAtrI [ 172 f che. hajI maranAranA jIva na nIkaLyA hAya te pahelAM lAka kakaLATa macAvI de che. temAM maranAranI paNa sadgati kayAMthI thAya ? -kakaLATanAM vAtAvaraNamAM kayAreka maranAnI paNa jo chelle leDyA bagaDe te mRtyu bagaDI jAya che. InI paNa aMtima ghaDInA samaye AnuAjInuM vAtAvaraNa evuM uMcuM anAvavu joie ke, maranAranI lezyA sudharI jAya. navakAra mahAmaMtranI dhUna lagAvavAthI vAtAvaraNa zuddha ane pavitra anI jAya che. tevA vAtAvaraNamAM deha chuTe te te jIvanI U~cI gati thAya che. A te vyavahAranayanI apekSAe vAta che. bAkI mRtyu sudharavAnA mukhya AdhAra te jIvanI peAtAnI matima ghaDInI lezyA upara ja rahe che. kALanA paNa kALIyA karI janArA rAga-dveSa jaga baMdha karata haika ina ko nAza karege, maryA anaMta kALa te prANI, seA huma kAla harege amara bhaye na marege aba hama rAga ane dveSa ane karma baMdhanA mukhya hetu che, tenAthI ja jIvane aMdha che. te bannene ame nAza karIzuM ane anaMtakALathI je janma-maraNa karatA AvyA chIe te kALanA paNa ame have kALIyeA karI jaIzuM. kALa sa bhakSI kahevAya che te kALanu paNa bhakSaNa karI jaIzuM. svamAM jAgye. tene kALa paNa zuM karI zake? jAgRta AtmA ne hubalI de che te evA ajarAmara Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 173 ] sAdhirAja sthAnane pAmI jAya che ke jyAM kALane paNa kiMkara thaIne rahevuM paDe che, mokSane pAmanArA mahApurUSo kALa nathI karI jatA paNa ulTA e kALane keLiyo karI jAya che, bhagavAna mahAvIra svAmI ke bhagavAna rUSabhadevasvAmI mRtyune pAmyA ema je kahevAya te te upacArathI kahevAya. bAkI kharI rIte te temanA mRtyunuM mRtyu thayuM che, have e mahApurUSe koI kALe janmavAnA nathI ne keI kALe maravAnA. paNa nathI. e te ajarAmara sthAnane pAmI gayA vyAdhi vikAra ane pApa vikAra rAga-dveSane jItI lete ApaNe AtmA paNa te thAnane pAmI zake che. jIvamAM rAga-dveSa che tyAM sudhI saMsAra ubhe che. eka pratye rAga ne bIjA pratye dveSa, basa, jIvamAM Aja meTAmAM meTI kharAbI che. A kharAbI che. tyAM sudhI barabAdI che. ane jyAM e nathI tyAM saMpUrNa AbAdI che. rAga-dveSa, kAma-krodha, IrSA, ma-matsara, e badhAM aMdaranAM AsurI tatve che, jene pApavikAre kahevAmAM Ave che. zarIramAM ArogyanI prApti thatAM jema vyAdhivikAra rahetA nathI, tema dharmarUpa bhAva ArogyanI prApti thatAM A pAyavikAre paNa rahetA nathI. pachI te AtmAmAM. mithyAdi bhAvanAnA guNe pragaTe che ane AtmA kharekharA. bhAva. Arogyane pAmI jAya che. ' ' ' svarUpa ane virUpa AtmA ja paramAtmA bane che. anaMtajJAna, anata Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUle paDele yAtrI [ 134 vanuM svarUA.6 lAge. mahuM jovA darzana, anaMta cAritra ane anaMtavIrya eja jIvanuM zuddha svarUpa che. jyAre rAga-dveSa ke meDa e kaI jIvanuM zuddha svarUpa nathI. e te virUpa che. koI manuSyanAM zarIramAM koDha phuTI nikaLe ne zarIra beDeLa thaI jAya che. e zarIranuM svarUpa nathI paNa virUpa che. tema kaSAyathI AtmA dhamadhamI uThe e zuM AtmAnuM svarUpa che? te samaye manuSyanI AkRti keTalI beDala thaI jAya che? kodhathI dhamadhamI uThele mANasa eja TAIme ArisAmAM meTuM jevA jAya te asala vAMdarA jevuM meTuM lAge. mATe kaSAya ke rAga-dveSa e jIvanuM svarUpa nathI, e virUpa che, ane tenA lIdhe ja jIvane prati samaye karmone baMdha che mATe pU. AnaMdaghanajI pharamAve che ke, te bannene ame nAza karIzuM ane A prANI anaMta kALathI marate Ave che te kALane paNa ame 'keLiye karI jaIzuM! jIva vastu svarUpane samajyA nahIM temAM anaMta kALamAM anaMtIvAra maryo che. mATe sukha ane dukha bannene have ame visAre pADI daIzuM, ane e akSare ke je taddana najadIkamAM rahelA che tenuM smaraNa nahIM kare tene ja janma maraNa karavAnA che. vastu svarUpanI samajaNa upara keTale badhe jhoka Ape che! AtmAnA svarUpanI oLakhANa eja vAstavika samajaNa che. AtmAmAM vibhAva vate che tyAM sudhI AtmA karmane kartA ne bhetA che, paNa svarUpanI apekSAe te AtmA jJAtA ne draSTA che. mekSa mArgamAM bhale punyAnubaMdhI punyanI saMpUrNa upAdeyatA che. paNa tatva draSTie AtmA puNyane pApa bannenI pelI pAra che. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 ] rasAdhirAja mekSamAM zubha ke azubha kaI karma prakRtione udaya hete nathI ane prakRtiene khapAvIne jIva mekSe jAya che. punyAnubaMdhI punyane heya kahenArA te taddana mArga bhUlelAM che chatAM svarUpanI samajaNa jIvanamAM dareke karI levI joIe. ke huM ane sehaMnA jJAnamAM mehane - mRtyuM ghaMTa ke- huM ane mehaM A tripadImAM duniyAbharanuM badhu jJAna AvI jAya che. manuSya dareka jagyAe huM ne AgaLa kare che. huM Ave ne huM tene ema ghaNIvAra belI nAMkhate hoya che. paNa huM ke tenuM tene bhAna hetuM nathI ! kahuM eTale huM keNu? tyAM aMdaramAMthI ja avAja Avaze ke, huM zarIra nathI, paNa sehaM ! huM siddha svarUpI AtmA chuM. jevuM anaMtA siddhonuM svarUpa che tevuM ja tattvadraSTie mArUM svarUpa che. sehaM huM te chuM eTale jevA siddha bhagavaMte che te huM chuM athavA huM temanI ja jJAtine chuM, paNa anAdithI karmanAM yege saMsArI chuM, purUSArthanA baLe karmanA AvaraNe haTAvI dauM te huM te ja chuM. AvI rIte kohaM ane sahaMnuM jJAna thaI jAya pachI mehaM bicAre rahe kyAM? eTale svarUpanuM jJAna thaI jatAM mehaMne mRtyu ghaMTa vAgI jAya che. mehaM eTale jene mehanIya kAma kahevAmAM Ave che. prakAzanI sime AdhakAra TakI zake naMhI tema jJAnanI sAme meha TakI zake nahIM e ke rAgazreSAdi aMdaramAM evAne evA TakI rahyA hoya te samajavuM ke hRdayamAM kharekharUM jJAna pragaTyuM ja nathI. sehaM eja Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUlo paDele yAtrI [ 176 tadana samIpamAM rahelAM be akSare che. AnaMdaghanajI kahe che A be akSaranuM smaraNa nahIM kare tene ja have maravAnuM che. eka eka padamAM A gIrAja ke bhAva lAvI zakayA che. aMdhera nahIM paNa ghora aMdhera. samyaktvane pAmele jIva raste caDele che. bAkI jagata AkhuM bhUluMja paDeluM che. "bhUle paDele yAtrI" e. viSayanI puSTimAM ja ApaNI vAta cAlI rahI che. jIvana sagA saMbaMdhIomAMthI keIne bhulyA nahIM paNa te badhAnA. mehamAM pitAneja pite bhulI gaye. piote pitAne ja bhulI jAya tenA jevI bIjI bhUlavaNI. kaI hoI zake? lagnAdina prasaMge keIne bhUlatuM nathI, saune yAda karI karIne kaMkotrI lakhavAmAM Ave che. koIne nahIM bhUlanA pitAneja bhulya e kevI ajaba-gajabanI vAta kahevAya ? basa AnuM nAma ja "bhUle paDele yAtrI" kahevAya. svane bhUlyA ne parane potAnA mAnyA A ja jIvanI moTAmAM moTI bhUla che ane A eka bhUlamAMthI. bIjI aneka bhUle ubhI thaI che. je jene jIva pitAnA mAnI le te temAM tIvra mamatva baMdhAI jAya che. mamatva bhAvane lIdhe jIva ghera pApa Acarate hoya che. pachI te jIva e karmanA pAzamAM AvI jAya che ke, chuTavAne ke Are ke vAre rahetuM nathI. Aje duniyAmAM ghaNI jagyAe adhera cAle che. keTalAka kahe che ke sarakArI khAtAomAM aMdhera che, paNa pitAne pote bhulI gaye tene jevuM aMdhera karyuM hoI zake? duniyAmAM je cAle che te te adhera che. paNa pitAne pite bhulI jAya che te ghera ghera kahevAya! Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 177 ] rasAdhirAja sagurUnA samAgame ja pitAne potAnuM bhAna thAya che ane bhAna thayA pachI ja AgaLane mArga mokaLo thAya che. bhUlA paDavAnA sthAne. bhUlA paDavAnA aneka sthAne hoya che. ajANyA manuSya zaheramAM bhUlA paDI jAya che. keTalAke jaMgala ke aTavImAM bhUlA paDe che. moTA moTA bagIcAomAM pharavA gayelA paNa keTalIkavAra raste bhUlI jAya che. moTA moTA bhavya prAsAdomAM paNa keTalIkavAra rastAo eTalA badhA hoya che ke, pahelIjavAra dAkhala thayelA manuSya temAM paNa bhulA paDI jAya, tema A jIva paNa nagaranI apekSAe bhava nagaramAM bhUle paDe che. je nagaramAM cAragatirUpI cAra meTA. rastAo che ane cArAzI lAkha javAnIrUpI meTI maTI. rAzI paLe che. A bhavanagaramAM jIva anAdithI bhule paDele. che. manuSya gatimAMthI kyAreka naraka gatimAM cAlyA jAya che. ane narakagatimAMthI kayAreka tiryaMcamAM cAlyA jAya che. kyAreka deva gatimAM cAlyA jAya che, kyAreka pharI pAche. manuSyabhavamAM AvI pahoMce che, kyAreka kIDe thAya che te. kayAreka pataMgiyuM thaI jAya che. manuSyabhavamAM paNa kyAreka caMDAlanA kuLamAM janma dhAraNa kare che te kayAreka brAhmaNa kuLamAM janma le che. kayAreka vaizya thAya che te kayAreka kSatriya thAya che. Amane Ama jIva cAra gatimAM bhamyA kare che. bhavapuranagaramAM e bhule paDe che ke, kayAMya tene sA. rAha jaDatuM nathI. . . . . Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUla paDela yAtrI [ 178 koNa parAyuM ane kaNa pitAnuM ? aTavInI apekSAe jIva bhavarUpa aTavImAM bhUle paDe che. vana ke udyAnanI apekSAe jIva meharUpI vanamAM bhale paDe che. kanaka, kAntA, kIrti, kAyA, kuTumba, eja meharUpI vana che. bhalabhalA bhulA paDe tevuM e mahAvana che. A meharUpI vana evuM che ke, ucca guNaThANAnI bhUmikAe pahoMcelA paNa keTalIvAra emAM bhulA paDI jAya che, ane bhulA evA paDe che ke, mArgathI ghaNAM dUra pheMkAya jAya che. jemAM aSADhAbhUti muni draSTAMtarUpa che. jo ke e muni pharI pAchA ThekANe AvI gayA che ane prAMte kevalajJAna pAmyA che. paNa mehavanamAM ekavAra te e paNa bhulA paDI gayA hatA. jIva bhule tyAMja paDe che ke, koI paradravya ke parapadArtho jIvanA pitAnA nathI chatAM jIve potAnA mAnyA che. keTalIkavAra saMsAramAM pitAne svArtha jyAM sarI jAya tyAM pitAnA mAnyA heya te paNa pArakA thaI jAya che. ane jene pArakA mAnyA hoya te upayogamAM AvI jAya che. te pachI keNa pitAnuM ne koNa pArakuM? jIve potAnA ke pArakA mAnIne keImAM paNa rAga-dveSa poSavAnA nathI. sva ke para bheda rAkhyA vinA darekanA hitamAM pravartatA rahevAnuM che. AvuM "bhedajJAne thAya te "bhule paDele yAtrI" jarUra rastA para na AvI jAya. . . sAcI keLavaNI vizALa makAna hoya ane javA-AvavAnA ghaNuM mAge Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 179 ] . . . rasAdhirAja hoya te bIjAnA gharamAM paNa bhUlA paDI javAya che. jyAre A jIva kaI pArakA gharamAM bhUlo paDyo nathI paNa pitAnAja gharamAM bhule paDyo che. svabhAva e jIvanuM nija ghara che. ane vibhAva e para ghara che. rAga-dveSa e vibhAva che ane jJAna-darzana e jIvane svabhAva che. jIva nija gharamAM bhule paDe che. e te ThIka paNa hajI kharUM pUche te jIva nija gharamAM dAkhala paNa nathI thaye! pachI bhulA paDavAnI te vAta ja kayAM rahI? svabhAva dazArUpI nijagharamAM jIva rahyo hota te kayAranee mukti maMdire pahoMcI gayA hatA. paNa enA nazIbamAM jyAM bhaTakavAnuM che tyAM A jIva nija gharamAM Ave kyAMthI? jJAna-darzanAdi anaMta guNa samudAya e jIvane nija parivAra che. pitAnA svarUpamAM rahevuM e nija ghara che. pitAnA kharA parivArane oLakhIne jIva nija gharamAM AvI jAya te anAdinI bhulavaNa maTI jAya ane eja jIva mATe sAcI keLavaNI che. draSTAMta bhagavAna mahAvIra svAmInA samakti pAmyA pachInA sattAvIza bhava kahevAya che. temAM pahele bhava nayasArane che. nayasAra keI eka gAmanA uparI grAmapati hatA, jene gAmanA mukhI paNa kahevAmAM Ave che. nayasAra hajI evA keI sAdhu purUSanA samAgamamAM AvelAM nahatAM, chatAM duSkRtyathI teo paragamukha hatA ane keIna paNa doSa javAnI bAbatamAM tahna vimukha hatA ane guNa graDaNa karavAmAM tatpara hatA. A. evI mahAna pregyatA che ke jenA prabhAve vAmana paNa virATa bane. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhilo paDela yAtrI [ 180 kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArye nayasAranI A gyatAnuM varNana karela che. teoe pharamAve che ke, sAdhusambandhabAhyo'pi so'kRtyebhyaH praanggmukhH| doSAnveSaNavimukho guNagrahaNatatparaH // ApaNe A gAthAne AdhAreja nayasAranI yegyatAnuM varNana karela che. tIrthaMkaranAM AtmAo samakita na pAmyA hoya te pahelAM paNa temanAmAM amuka mahAna yogyatA hoya che parArtha vyasanitA, adInatA, azakatA vagere saddaguNo jevA te mahAna AtmAmAM hoya che, tevA anyamAM hotA nathI. zubha nimitte maLatAMja te mahAna AtmAomAM rahelI gyatA tarata jhaLakI uThe che. nayasAramAM paNa te tIrthakaranA AtmA hevAthI tevI ja yogyatA rahelI che. ekadA pitAnA uparI rAjAnA hukamathI nayasAra jaMgalamAM kASTha levA nimitte jAya che. nayasAra gAmanA mukhI hovAthI ghaNuM sevake paNa temanI sAthe jaMgalamAM AvelA che. nayasAranI AgevAnI nIce sevake jaMgalamAMthI kASTa kApI rahyA che. keIbhavya prAsAdanAM bAMdhakAma nimitte kASTa kapAvavAne uparI rAjA taraphathI hukama thayele che eTale nayasAra ucAmAM uMcI jAtanA kASTha zuSka thaI gayelA vRkSene kapAvIne ekaThA karAve che. sevaka vinamra ane AjJAMkita hovAthI dila daIne kAme lAgI gayA che. eTalAmAM madhyAhna veLA thaI jAya che, ane jaMgalanI havA ghaNI ja zuddha hovAthI saune kaDakaDatI bhUkha lAge che. bhejana veLA thaI jatAM sevaka tarataja Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 ] . sAdhirAja svAdiSTa bhajana sAmagrI eka latAmaMDapa jevA vRkSanI nIce hAjara karI de che. ApaNe bhUkhyA hoIe ane A rIte madhyAhna veLAe bhajana sAmagrI keIe hAjara karI dIdhI heya te mane te lAge che, sIdhA ja ApaNe ArogavA ja besI jaIe ! ghaNuM ghaNuM saMta purUSonAM samAgamamAM tame AvelA che, ghaNAMnA vyAkhyAne paNa sAMbhaLyA che chatA bhANe besatA pahelAM dizAvakana kare che kharAM ke kaI dizAmAMthI sAdhu purUSo AvI caDe te mane supAtre dAna devAne lAbha maLI jAya. A rIte dizAvakana karyA pachI ja bhANe besavAne niyama rAkhe che khare? ghera jamavA Ave tyAre gharavALAne pUchatA te hazone ke koI mahatmA ApaNe ghera AvI gayA? kaI atithi satkArane Aje ApaNane lAbha maLe ke nahIM ? bhANe besatA pahelAM AvI kaMI Enquiry (tapAsaNI) kare kharA? ke pachI kaDakaDatI bhUkha lAgI hoya eTale sIdhA jhApaTavA ja maMDI paDe ? rAMdhelA annamAMthI kAIne saMvibhAga karyA vinA sIdhA bhANe ja besI jAya tevA mATe zAstramAM lakhyuM che ke, te bhANe besIne anna nathI khAtA paNa pApa khAya che. tyAga karyA vinA bhogavaTo karanArane upaniSadamAM cAra kahyo che. ApaNe saMpattine bhegavaTo karatA hoIe to kamathI kama tene ethe hi paNa sabhAge lagADavo joIe ? nayasoranI keTalI uMcI bhAvanA ! ahiM nayasArane kaDakaDatI bhUkha lAgI hovA chatAM, ane khAdya sAmagrI pitAnI samakSa vidyamAna hovA chatAM evI Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhalA paDelA yAtrI [ 182 zubha bhAvanA bhAve che ke, keI atithine mane suyAga maLI jAya teA temane bhAjana karAvyA bAda nayasAranI bhAvanAnuM varNana karatAM pharamAve che ke, huM bhajana karU ! pU. hemacaMdrAcAryajI kSudhitastRSito vApi yadi syAd atithirmama / ta' bhojayAbhIti nayasAro'pazyaditastataH || koi atithi AvI caDe te tene bhAjana karAvIne pachI huM bhojana karU nayasAranI bhAvanA keTalI uttama che? pote kSudhAtura ane tRSAtura heAvA chatAM bhAvanA evI bhAve che ke, koI atithine bhojana karAvIne huM bhojana karU ! hajI nayasAra sAdhu samAgamamAM AvelAM nathI. sAdhunA hajI jene daIne paNa thayA nathI te temanA zrImukhenI vANI te kayAMthI sAMbhaLI hoya ? chatAM saMskAra keTalA uMcA che ? Aje ghaNAMnA vyAkhyAno sAMbhaLI sAMbhaLIne kAna phATI gayA chatAM jIvanamAM AvA saMskAra AvyA nathI. eka gAmamAM teA cAlu bhara vyAkhyAnamAM meM eka bhAI ne pUcheluM ke, tame bhANe besatAM pahelAM kaI sAdhu mahArAja vaheAravA AvI gayA ke nahIM ? AvI pUchaparacha kare che ke nahIM? tyAre e bhAI AlyA ke, koI viralA jarUra AvI pUchaparacha karatA haze, khAkI ame tA eTaluM pUchI laI eke karA skulamAMthI jamavA AvI gayA ke nahI? athavA jamIne gayA ke Amane Ama bhUkhyA tarasyA gayA ? A rItanI pUchaparacha ame karIe kharA ! me' kahyuM AmAM zI tame meTI dhADamArI dIdhI ? pazu paMkhIo paNa peAtAnA baccAonu Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 183 ] rasAdhirAja. dhyAna rAkhe che ane te aMgenI tame tamArI pharaja bajAve temAM kaI ADe AvavAnuM nathI. saMsAra taraphanI mAhadazAne lIdhe AvuM teA sheje puchAI jAya. mArI je vAta che e te dhArmika sa'skAro aMgenI vAta che, ane te saMskAra nayasAra hajI tevA koI samAgamamAM AvelA nathI chatAM temanA jIvanamAM jovA maLe che. jyAre tame je chellA keTalAya varSothI dhanu zravaNa karatAM AvyA che te tamArAmAM e saMskAra keTalA ucA hovA joI e ? mahAna kANu banI zakayA ? ekalI peAtAnA svAtha upara draSTi rAkhIne duniyAma koi mar3Ana thaI zakayA nathI ane thaI zakavAnA paNa nathI. jIvanamAM paramArtha AcarIne ja mahAna banI zakAya che. jIva mAtranA hitamAM pravavu ane svA ne taddana gauNu rIne jIvanamAM paramAneja pradhAtatA ApavI, AvI yeAgyatA bhAvimAM tirthaMkara thanArA AtmAomAM sahaja siddha hAya che. jema keAIne cA bIDInA vyasane lAgu paDelAM hAya che tema te mahAna AtmAe parAbyasanI heAya che. eTale peAtAnA svAtha sAmu na jotAM pahelAM bIjAnu kA karI Apavu tene parA vyasanitA kahevAmAM Ave che. Avu' koI vyasana tamane paNa lAgu paDyuM hoya te cA bIDInAM vyasananI jema e vyasana amAre choDAvavuM nathI, ulle! amArA e upadeza che . ke sau parArvyasanI ane ! gharamAM ghaNI evI vastuonA sa Mgraha karI rAkhyA hoya ke Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUlA paDelA yAtrI [ 184 je ApaNA upayAgamAM na AvatI hoya ane bIjA manuSyAne tenI jarUriyAta hAya tA tevI vastuonA gharamAM saMgraha karI rAkhavAnA kazA artha nathI. kei eka graMthamAM vAMcavAmAM AvyuM ke, so hAthane phaTA jarA mAra hajAra hAthoMse usako bAMTa do / jIvana jarUrIAte AchI karo ! Aje ThAma-vAsaNa, va dhana-daulata vagerenA sukhI gRhasthAne tyAM eTalA badhA saMgraha hAya che keteA peAte jIMdagImAM tenA upayAga karI zakavAnA nathI. tA pachI bIjAnAM upayAgamAM te vastuo AvI jAya to temAM khATu zuM che ? peAtAnA mATe, peAtAnA putrapautrAdi mATe jarUra jeTaluM rAkhIne bAkInA saMgrahane udAratAthI sAmAnya sthitinAM janasamudAyamAM vitaraNa karI nAkhavA joIe. AvI saddhi saumAM sUjhe te dezamAMthI sAmyavAda Aje vidAya thaI jAya ane bhArata dezamAM adhyAtmavAdaneA ane dAnavAdanA puna: vijaya dhvaja pharakI jAya. keTalIka khATI jarUriyAtA gRhasthAe jIvanamAMthI AchI karI nAMkhavI joI e. Aje vyasana ane phezanamAM jeTaluM. kharco thAya che teTalu jIvananirvAhamAM thatuM nathI mATe khATI jarUriyAto para kApa mUkavAnI khAsa jarUra che. nATaka-sinemAnI pAchaLa thatAM paisAnA durvyaya upara paNa kApa mUkAI javA joie ane emAMthI je rakama ce tenA sanmArge vyaya thavA joie. phinacara, rAca-racIlu', reDiyA, eka DIznara e mAnI pAchaLa eTalA badhA kha Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 185 ] rasAdhirAja karavAmAM Ave che ke, keTalIkavAra hada uparAMta kharca thaI jAya che. e beTA kharcAone pahoMcI vaLavA pachI jIvanamAM aneka pApa AcaravA paDe che ane paramArthanA keI kAryo pachI jIvanamAM karI zakAtA nathI pitAnAmAMthIja je uMce na Ave te bIjAne kyAMthI upayogI thaI zake ? jaMgalamAM maMgala. nayasAra atithinI zodhamAM dizAvakana karI rahyA che eTalAmAM sudhAtura ane tRSAtura thayelAM rastAnA thAkathI zramita thayelAM ane sArthanI zodhamAM paribhramaNa karatAM paMca mahAvratadhArI jANe sAkSAt dharmane mUrtimaMta svarUpa samA na hoya tevA zramaNa bhagavaMte te mahA bhayaMkara aTavImAM AvI pahoMce che. te sAdhu bhagavaMtene AvatA joIne nayasArane rome-remamAM AnaMda chavAI jAya che ane tenA mukhamAMthI tevA udgAra sarI paDe che ke, Aje A ghaNuM sAruM thayuM ke mane A bhara jaMgalamAM paNa atithi sevAne apUrva lAbha malyA che. pU. vIravijayajI mahArAje paNa nayasAranI bhakti aMgenA eka stavanamAM khUbaja bhAvavAhI ugAre kADhayA che ke, mana ciMte mahimAnIle re, Ave tapasI keya; dAna deI bhejana karUM re, to vAMchita phaLa hoya re, prApaNa dhariye samakita raMga. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUlA paDelA yAtrI [ 186 mArga krUkhI munivarA re, vaDha deI upayoga, pUche kema bhaTakA kahAM re, muni kahe sAthe vijoga re, prANI dhariye samakita ga A A gAthAomAM paNa keTalIbadhI bhAvavAhitA che ! ane gAthAomAMthI pahelI gAthAnA bhAvAtA ApaNe vistArathI varNavI gayA chIe. bIjI gAthAnAM bhAvAmAM dUrathI muni bhagavAne AvatA joIne nayasArane manamAM khUbaja AnaMda thaI jAya che. ane nayasAra munione amuka DagalAM sAme jaine bhAvathI vaMdanA kare che ane pUche che. bhagavAna ! huM Apa jevA koI atithinA AgamananI rAha joi rahyo chu. paNa Apane pUchavAnuM mana thai jAya che ke,. Apa AvA bhayakara jaMgalamAM kema bhamI rahyA che ? A jaMgala eTalu badhu bhayakara che ane hiMsaka prANIone A jaMgalamAM eTalA badhA bhaya che ke, zastradhArI manuSya paNa A jaMgalamAM ekAkI paryaTana karI zakatA nathI. pratyuttaramAM muni bhagavatA kahe che ke, ame koi eka gAmathI sAvAhanI sAthe nikaLyA hatA. rastAmAM gAma AvatA ame bhikSA nimitte gAmamAM gayA. eTalAmAM sA amArAthI khUba AgaLa nikaLI gayA, ane ame gAmamAMthI nirderdoSa bhikSA paNa na pAmyA ane rastAmAM bhulA evA paDayA ke, bhamatA bhamatA A aTavImAM AvI paheAMcyA chIe. A vAta sAMbhaLIne nayasAra pelA sA upara phiTakAra varasAve che ane kahe che ke, A sAthe kevA vizvAsaghAtI Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187 ] rasAdhirAja ke, AvA mahApurUSane pAchaLa rAkhIne pite AgaLa dhapI gaye. sAthenI sAthe vyApAra-dhaMdhA nimitte aneka mANasa joDAelA heya, paNa AvA mahApurUSone suga maLI Ave jyAM sulabha che ? chatAM e sAthe A mahApurUSanAM pUrvanAM pu daye maLelA suyogane lAbha na uThAvI zakyuM. arara ! e bicArAnI e kevI kamanasIbI che ? pachI. AgaLa vadhIne nayasAra mahAtmAone kahe che ke, Apa mArA kaI mahAna punyanA udaye A aTavAmAM AvI pahoMcyA che. AvA aghera jaMgalamAM mane Apa mahApurUSanAM darzanane lAbha ma e kaI mArA prabaLa punyane udaya che. Ama kahIne jyAM vRkSanI nIce badhI bhejana sAmagrI goThavAelI che tyAM munione bhAvapUrvaka teDI jAya che. "harakha bhare teDI gaye re, paDilAlyA munirAja; bhojana karI kahe cAlIe re, sAtha bheLA karUM Aja re, prANI ghariye samakita raMga, utAre teDI jaIne vidhipUrvaka nirdoSa AhAra-pANI vahorAve che. e TAIme nayasAranI bane AMkhomAM harSanAM AMsu AvI jAya che. ane rAmarAjI vikasvara banI jAya. che. evA utkRSTa bhAvathI vaherAve che ke, hRdayamAM AnaMda, samAne nathI. tene AtmA aMdarathI pulakita banI jAya che. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUlo pale yAtrI [ 188 dravya mArga batAvanArane bhAvamArganI prApti. | muni bhagavate nirdoSa AhAra-pANI vaherIne tyAMthI Deka dUra jaIne eka vRkSanI nIce besIne AhAra-pANI vAparI le che. nayasAra paNa pitAnA badhA sevakenI sAthe bhejana karyA bAda mahAtmAonI samIpe pahoMcI jAya che. temane vinaMtI pUrvaka kahe che ke, Apa raste bhulI gayA cho. padhAre, Apane have huM rasto batAvI dauM ane je nagaramAM pahoMcavAnuM che te nagarane raste Apane caDAvI dauM. muni bhagavaMte tyAMthI vihAra AgaLa laMbAve che, ane nayasAra temane raste caDAvI de che. muni bhagavate nagarane raste caDyA bAda eka vRkSanI nIce besIne nayasArane dharma samajAve che ane kahe che. nayasAra ! te amane je raste caDAvI dIdhA e dravyamArga che. muni bhagavaMte manamAM vicAre che ke, jarUra A koI haLukarma AtmA che ane bhAvimAM koI mahAna AtmA thaze. ANe ApaNane raste batAvIne aTavIpAra karAvI dIdhI. have ApaNe ene e raste batAvI daIe ke, e jIva bhava aTavI pAra utarI jAya ema ciMtavI eka vRkSanI nIce besIne nayasArane dharma samajAve che deva, gurU ane dharmanI oLakhANa karAve che, ane tene vidhipUrvaka navakAra mahAmaMtra Ape che. nayasAra e mahAtmAonA samAgamathI tyAMne tyAM samyakatvane pAmI jAya che ane dhanya dhanya banI jAya che. niti briAhaI kAryanudgI. AtmAmAM anaMtA Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 ] sAdhirAja guNo rahelA che. samyaktva e paNa AtmAne guNa che, paNa zubha nimittone jega maLyA vinA guNe pragaTatA nathI. nimitta ke vyavahArano lopa kare e AkhA. mAgane lepa karavA jevuM che. nimittavAsI AtmA AvA zubha nimittonA joga vinA kyAMthI uce caDavAne che ? nimittane lepa karanAra paNa upadezAdinI pravRtti te karatA ja heya che. AvAonAM vANI ane vartanamAM kaMI ThekANA hotA nathI. nayasAre mahAtmAone je raste caDAvI dIdhA e dravya mArga ane mahAtmAoe nayasArane je dharmane raste batAvyo te bhAvamAga kahevAya bIjA zabdomAM tene mekSamArga paNa kahevAmAM Ave che. munirAje te raste bhulI gayA hatA, jyAre nayasAra te bhavATavImAM bhulA paDelA hatA. basa Anu nAma ja "bhule paDele yAtrI." zrI vIra jinezvarane paNa anaMta kALa sudhI bhavamAM bhamavuM paDyuM hatuM, paNa nayasAranA bhavamAM samakti pAmyA pachI aMte satyAvIzamAM bhave. arihaMta banyA che. dharmane raste caDayA pachInA ja varSe gaNatrInA bAkInA pANImAM. samakti pAmyA pahelAM bhagavAna mahAvIranAM AtmAne je anaMtA bhave karavA paDyA te gaNanAmAM levAyA nathI. samakti pAmyA pachI ja bhava gaNanA zarU thAya che. jema tame game teTalAM varSo pasAra karI nAkhyA paNa te gaNatrImAM levAtA. nathI. jyArathI tame dharmane raste caDhayA te pachInA varSo ja Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUlo paDele yAtrI [ 100 gaNatrImAM levAnA che je varSo daramyAna jIvanamAM leza paNa dharmanI leDyA na AvI hoya ane ekalAM AraMbha-samAraMbhanA ja dhaMdhA karyA heya, aDhAre pApa sthAnake rAcI-mAcIne sevelA heya e varSo te ulTA pANImAM gayA kahevAya, te pachI gaNatrImAM levAnI vAta ja kyAM rahI ? mATe kaI paNa tamane tamArI uMmara viSe pUche te jyArathI tame dharmane raste caDayA hoya te pachInA varSonI gaNatrI karIne tamArI uMmara jAhera karaje. eka gAmamAM eka bhAInI umara hatI pAMsaTha varSanI ane mArAthI saheje pUchAI gayuM ke uMmara keTalI thaI che ? e bhAI bolyA, mahArAjazrI, uMmara hajI pAMca varSanI thaI che. meM kahyuM, kema Ama bole che? A dADhI, mUcha ane mastakanA vALa te dhaLA thaI gayA che ne pAMca varSanI uMmara kaho cho ? e bhAIe mane mArA ja zabdomAM kahyuM ke, mahArAjazrI, Apa pote ja kahe che ke, varSo pANImAM gayA che. mahArAjazrI, chellAM pAMceka varSathI ja dharmane rarate caDaye chuM ! bAkI te jIvanamAM ekalAM karmo ja bAMdhyA che, meM kahyuM ke, e apekSAe kahetA he te vAta tamArI sAcI che. mArI sAme beThelAone mAre umara viSe pUchavu nathI. paNa manamAM sau samajI leje. ApaNuM kartavyo jotAM te ema ja lAge ke, ApaNe hajI ghuMTaNabhara mAMDa mAMDa cAlatA zIkhyA chIe. je manuSyonA hRdayamAM devAdhideva arihaMtanu sthAna nathI navakAra mahAmaMtranuM dhyAna nathI jIvadayAnA pariNAma nathI jyaNAnuM pAlana nathI apAze paNa kaSAyonuM tyAga nathI guNIjane tarapha hRdayamAM bahumAna Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 ] rasAdhirAja nathI, tevA manuSya umaranI apekSAe bhale vRddhAvasthAe pahoMcelA hoya, chatAM jJAnInI draSTie teo hajI bhava bALadazAmAM che. jJAnIoe te tyAM sudhI pharamAvyuM che ke, jeNe jIvanamAM dharmanAM zubha kAryo karyA nathI. girirAja zatruMjaya jevA tIrthonI sparzanA sarakhI paNa karI nathI. samajI levuM te te hajI garbhAvAsamAM ja che. hajI tene janma paNa thayuM nathI. kAraNa ke, te janamyA tee tene janma zA kAmane che? jeNe dIna-anAthane uddhAra karyo nathI, karma khapAvavA nimitte tapa karyuM nathI, ApattimAM sapaDAyelA keI sAdharmika baMdhuono paNa uddhAra karyo nathI, hRdayamAM vItarAga paramAtmAne dhAraNa karyA nathI. AmAnuM jeNe jIvanamAM kAMI karyuM nathI te samajI levuM e bicAro maLelA nara janmane ja hArI gaye! mATe ApaNe eka rIte nahIM paNa aneka rIte bhulA paDelA chIe. nayasAranI jema kaI ApaNane paNa sAce raste batAvanAra maLI jAya te ja ApaNuM A paribhramaNane aMta AvavAne che, bAkI te ApaNuM nazIbamAM rakhaDapATa ane rajhaLapATa ja che. | nayasArane kevA mahAna saddagurU maLI gayA? baMnee mArga batAvavAnuM kAma karyuM che; eke dravyamArga batAve te bIjAe bhAvamArga batAvyuM, paraspara bannee ekamekane raste caDAvI dIdhA. nayasAra upara mahAtmAoe kevI karUNuM varasAvI che ? nayasAra e samaye bhale bhavATavImAM bhulA paDelA hatA, paNa mahAtmAone tenAmAM yogyatAnA darzana thayA che ane te ja mahAtmAone AlaMbane nayasArane samyam Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUle paDele yAtrI [ 192 darzana prApta thayuM che, kevuM jaMgalamAM maMgala thayuM che. basa, Ane ja jaMgalamAM maMgala kahevAya! bhomiyA maLI jAya te bhamavuM na paDe ! jIva ekavAra dharmane raste caDI jAya eTale te meDe ke vahele ThekANe pahoMcI javAne. pU. hemacaMdrAcAryajI pharamAve che ke, mArgazrito yathAdUraM kramAt paMgurapi vrajet / dharmastho dhanakarmApi tathA mokSamavApnuyAt // raste caDele kadAca pAMgaLe mANasa hoya te paNa te kame karIne pitAnA dhArelA sthAne pahoMcI jAya che. tema dharmanA raste caDele java vartamAnamAM kadAca bhArekami heya eTale ghara aviratinAM udayavALe heya, te chatAM paNa te kame karIne mokSe poMcI jAya che. game te "bhule pahele yAtrI" heya paNa tene keI mArga batAvanAra bhemiyAne saMghAta maLI jAya te tenI bhulavaNane aMta AvI jAya che. lobhane thobha nahIM! jIva padArthamAtramAM bhule paDe che. zarIra, dhanavaibhavAdi pratyeka padArthamAM jIvanI draSTimAM ghaNI viparitatA che. jIvane ghaNuM dhana maLe tee tRpti nathI. ekavAra AkhI pRthvInuM dhana jIvane maLI jAya tee jIvane tRpti thavAnI nathI! kAraNa ke, draSTi viparita che. puNiyA zrAvakanI draSTi samyaka hatI te echI AvakamAM paNa tene ghaNe aMteSa hatuM. tenA jIvanamAM leza paNa hAya-veya nahatI. kAraNa ke, Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 193 ] rasAdhirAja paisAmAM ke vaibhavamAM teNe sukha mAnyuM ja nahotuM, teNe saMteSamAM ja kharUM sukha mAnyu hatuM. jyAre tame badhA paisAmAM ja sukha mAnI beThA che, eTale pachI paisA mATe tame AkAza-pAtALa eka karI rahyA che, jema jema lAbha maLatA jAya che tema tema lobha paNa vadhato jAya che. kAraNa ke, jIvanI tRNuM ghaNI vizALa che, vakhate svayaMbhUramaNa samudrane kinAre Ave paNa lAbha samudrane kayAMya kinAre dekhAte nathI. potAnA bAhu baLe vakhate kaI manuSya avayaMbhUramaNa samudra pAra karI jaze, paNa A lebha samudrano bhalabhalA bhaDavIra kahevAtA paNa pAra pAmI zakatA nathI. chatAM manuSyanI draSTi jo samyapha thaI jAya che, kharuM sukha dhana-vaibhavamAM nathI, paNa saMteSamAM ja che. to saMteSarUpI setunA baLe lobha samudrane jarU2 pAra pAmI zakAya che. paNa jIva jyAM mAtA-pitA, bhAI-bhaginI, putra-pautrAdi, dhana-vaibhava, A badhAmAM bhulo ja paDelo che, tyAM kayAMthI pAra pAmavAne che ? " padArtha mAtrane jJAnadraSTithI jotAM zIkhavuM joIe. jIva pite draSTA hovAthI ghaNuM ghaNuM dravyane te joyA karate hoya che, paNa hajI sudhImAM teNe jAgIne joyuM nathI. jIva je jAgIne jete thaI jAya te "bhUle paDele yAtrI" Aje mArga upara AvI jAya. pachI te te tijorI ughADIne dhananAM DhagalAne joze teo tene lAgaze ke A parigraha meM ghaNuM bheguM karyuM che ane tenI mamatA mArAthI mUkAtI nathI, paNa A paAidunI mUcha ja mane durgatimAM laI janArI che, ane A parigraha eka divase chUTI te javAnuM ja che e pahelAM -bhaginI ja zakAya che. tenA e badhAma Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUlo paDela yAtrI [ 194 huM ja na cheDI dauM, ke jethI eTale bhAra te mArA parathI ocho thaI jAya. A kALe AtmA kSINa kami na banI zake paNa tame e rIte bhAra ochuM karI nAMkhe te haLukami te jarUra bane. AtmAne haLa banAve ! bAhya parigrahanI jema aMdaranAM vera-jhera, rAga-dveSAdine paNa parityAga karI do. chevaTe tene pAtaLAM pADI de, te jarUra tamAre AtmA haLa banI jaze. jJAnadraSTithI avelekana karyAnuM Aja barU phaLa che. dravya nidrA ane bhAva nidrA. jIva hajI uMghamAM ja rahyo che. tenI dravya nidrA TaLI che, bhAva nidrAnI apekSAe hajI uMghate che. rAtri samApta thatAM savAranA TAIme je jAgI jAya tenuM nAma dravya nidrA TaLI kahevAya, ane aMdarathI AtmA e jAgRta thaI jAya ke, ahaMkAra ane mamakAranuM baMdhana DhIluM paDI jAya, paradravya ane parabhAvathI AtmA nirALe bhAse, tenuM nAma bhAvanidrA TaLI kahevAya. bhAvanidrA TaLI te nathI paNa tene TALavAne hajI jIve prayatna paNa karyo nathI! ahaM ane mane je aMdaramAM bhAva vate che eja bhAva nidrA che. jIva svamAM jAgRta thAya eTale bhAva nidrA TaLI jAya che, svamAM je jAgRta te ja jAgato kahevAya. paramAM game tevo jAgRta hoya to e te uMghate kahevAya. jAgIne jenArane jema parigraha nisAra bhAse che tema sarva AtmAo tene pitAnA AtmA samAna bhAse che. keIne paNa dukha ApavAmAM te ghora pApa samaje jIva mAtra jIvavAne Icche che, Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 195 ] rasAdhirAja koI mRtyune IcchatA nathI. mATe ghera evA prANI vadhanuM te dUrathIja parityAga kare che. pitAnA jIvanI jema te anya jInuM rakSaNa kare che ane mRtyuthI bhayabhIta banelAM ane te pitAnA taraphathI abhayadAna apAve che. keIpaNa jIvane jIvitadAna apAvavuM tenA je koI dharma nathI, ane keIpaNa jIvane vadha kare tenA jevuM kaMI pApa nathI. mATe ghera hiMsAne dareka manuSyoe parityAga karI devejenI draSTimAM sukha duHkhanI apekSAe sarva AtmAo sva AtmA samAna che te ja svamAM jAgRta AtmA che. jJAnadraSTithI jenA para strIne paNa mAtA samAna lekhe che ane svadArAmAM paNa tene tIvra Asakti hotI nathI. jIva tyAM paNa bhUleja paDe che ke jyAM tenI aMdaranI jJAnadazA jAgI nathI. jene te A bhavamAM strI mAne che, te janmajanmAMtaramAM anaMtIvAra pitAnI janetA thaI cUkI che. A saMsAranuM svarUpa ja evuM che ke, A bhavAnI mAtA bhavAntaramAM kyAreka strI rUpe thAya che ane A bhavanI strI bhavAntaramAM mAtA paNa thaI jAya che. pitA putra rUpe thAya che ane putra pitA thaI jAya che. putra pitA rUpe utpanna thAya tyAM sudhI te vadhe nathI. paNa kayAreka zatrurUpe utpanna thAya che, ane saMsAra bhAvanA kahevAmAM Ave che. tame jAgIne joyuM che ja kyAM? eTale A badhI vAte aMdhArAmAM rahI gaI che. AvI jJAna draSTinAM abhAve ja tame saMsAramAM jANe ekAkAra thaI gayA che, paraspara mamatvathI jANe evA baMdhAI gayA che ke paralokamAMe tamane Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUle paDele yAtrI [ 196 ekalA javuM nahIM game. chatAM dhyAna rAkhaje tamAre e mAge te ekalA ja javAnuM che. ahiM tamane haravA pharavAmAM sathavAre maLI Avaze bAkI anaMtane mArge keI sathavAre karAvanAra nahIM maLe. pUsakalacaMdajI mahArAje anitya bhAvanAmAM pharamAvyuM "rAca mA rAjanI Rddhi zuM parivaryo, aMte saba kaddhi visarAla haze, Rddhi sAthe savi vastu mUkI jate, divasa do-tIna parivAra raheze muMjha mA muMjha mA mohamAM muMjha mA, ' zabda vara rUpa rasa gaMdha dekhI. he Atmana ! A addhi-siddhi ke samRddhimAM jarAe rAcavA jevuM nathI. aMte A Rddhi nAza pAmI javAnI che. vyakti sAthe aMte A badhuM mUkIne javAnuM che. e TAIme A tArA saMbaMdhIo be pAMca divasa tArI pAchaLa pika jarUra mUkaze. bAkI A Rddhi-siddha ke samRddhimAM kAMI sAra nathI. mAtra be pAMca divasa tArA saMbaMdhIo tArI pAchaLa rokakaLATa jarUra karaze, paNa tArA saMbaMdhIo tArI pAchaLa poka mUke temAM tArUM dALadara kAMI thoDuM phITI javAnuM che? tuM te nayasAranI jema dharmane raste caDI ja to ja tArUM daLadara phITavAnuM che. - vIra bhagavAnane samakita pAmyA pachI paNa sattAvIza bhava karavA paDayA che. e ghaTanA paNa sthala bhavanI apekSAe Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 197 ] rasAdhirAja che. vacamAM vaLI bIjA bhava te keTalAe karavA paDyA che. raste caDyA pachI paNa mANasa kyAreka raste bhUlI jAya che. te pachI bhUlelAnI te vAta ja zI karavAnI? rAtane bhUlya musAphara divase mArga para AvI jAya che, paNa divasanA je bhUle tene te gethI ja khAvAnA che. tema ajJAna dazAmAM rahIne keI manuSya pApa Acarate hoya te kayAreka tene saddagurUne bega maLI AvatAM jarUra te dharmane raste caDI javAne che, paNa jANuM-bujhIne bedhaDakapaNe pApa Acarate hoya te te jIva ekadama kyAMthI ThekANe paDavAne che ? jIvanamAM pApa bhIratA Ave e paNa eka meTI yogyatA che. pApa AcaratAM manamAM khaTake rahe e paNa ghaNI moTI vAta che, jIva pApane pAparUpe samajato thAya. punyane punyarUpe samajate thAya, Avane AzravarUpe samajato thAya. saMvarane saMvararUpe samajato thAya, e paNa samyagadraSTipaNuM che. samyagAAna AvyuM haze to tenA phaLasvarUpe cAritra jarUra AvavAnuM che. nayasAranI tatva ramaNatA. nayasAre rasto batAvyA bAda munivare AgaLa vihAra karI jAya che, te pachI nayasAra jagalamAMthI kASTha laIne pharI pAchA potAnA gAma tarapha vaLe che. potAnA uparI rAjAnA hukamathI kASTa levA aTavImAM gayA hatA te kASTha rAjAne mokalAvI Ape che. pote potAnA gAmamAM AvI jAya che. tyArabAda nayasAra dharmatattvane uMDANathI abhyAsa kare che, Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUla paDe yAtrI [ 198 aharniza jIva-ajavAdi nave tatvanuM UMDANathI ciMtvana kare che, ane navakAra mahAmaMtranuM ArAdhana karatAM karatAM chelle kALadharmane pAmI pahelA saudharma devalekane pAme che. A mahAvIra bhagavAnane nayasAra tarIkene pahele bhava che jenI upara ApaNe vyAkhyAnamAM ThIka-ThIka prakAza pADyo che. bhagavAna mahAvIranA A pahelAM nayasAranA bhavamAMthI paNa ApaNe ghaNuM ghaNuM zIkhavAnuM che. te pachI AgaLa AgaLanA bhanI te vAta ja kyAM karavAnI rahe che. temAM je ke, patana ane utthAnane kama te cAluM ja rahyo che chatAM aMte sattAvIzamAM bhave teo arihaMta banyA che. e bhagavAna banyA ne ApaNe bhaTakatA rahyA e devAdhidevanA AtmAo sAthe eka divase ApaNe paNa aneka prakAranI kIDAo karatA, paNa Aje teo bhagavAna thaI gayA ane ApaNe bhaTaktA rahI gayA! jema pU. vIravijayajIe pharamAvyuM che ke, tuma ama pahele ekaThAM, mana mohana mere, maLiyA vAra anaMta...mana, zIghapaNe kema sAhibA, mana mehana mere, Apa huA bhagavaMta... mana nAtha ! bhavenA bha sudhI ApaNe bhegA ramyA chIe ane Apa savaLe bhAge purUSArtha pheravIne bhagavAna banI Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 ] rasAdhirAja gayA, ane nAtha ame te evAne evA bhavamAM bhaTakatA rahI gayA ! nAtha ! have pUrvanI maitrI saMbhArIne amArI upara paNa evI karUNa varasAve ke, ame paNa bhavasAgara tarI jaIe, ane je svarUpane Apa pAmyA che te AtmAnA zuddhasvarUpane ame paNa pAmI jaIe. nAtha ! ATaluM aMtara paDI gayuM temAM amArA pramAdane ja doSa che. Ape purUSArtha karyo te Aje bhagavAna thaIne lekAro birAje che ane ame pramAdamAM ja paDyA rahyA te bhavamAM bhaTakIe chIe. nAtha ! ApanI asIma kRpA vinA amAre kaI ArevAre nathI. nAtha ! jIva mAtra pitAnA purUSArthanA baLe ja mekSa meLave che chatAM raste batAvanArA te Apa ja che. Ape mekSane rasto batAvyuM te kaMIka AtmAe A paDatA kALamAM paNa pitAnuM kalyANa sAdhI rahyA che, bhale A kALamAM e AtmAe mekSe nahIM pahoMce teo saddagatinA adhikArI te banavAnA ja che, ane paraMparAe mekSe paNa pahoMcavAnA che. nAtha ! AkhAe jagata upara Apane anaMta upakAra che ane eja ama pAmara AtmAo upara ApanI asIma karUNA che. bhUlA paDelA jene muktine sAco rAha batAvanArA Apa ja che. e raste cAlanArane jarUra nistAra che. basa, eja A AkhAe vyAkhyAnane sAra che. Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdha...na mukita adhana-mukti, e AjanA jAhera vyAkhyAnane viSaya che. baMdhana koIne paNa priya nathI. sau baMdhanamAMthI chUTavA Icche che. hera sAMja paDe ghera Ave eTale mAlika tene khIle bAMdhe che, paNa jyAM savAra paDe tyAM Dhera tarata baMdhanathI chUTavAne Irache che, pazu paNa baMdhanamAMthI chUTavAne Icche che, te pachI manuSya baMdhanamAMthI mukti che emAM zI navAInI vAta che ? pAMjarAmAM purAele popaTa paNa temAMthI chuTavAne Icche che, bhale pachI ratnajaDita senAnuM piMjarU kema nathI hatuM ? te paNa pipaTane te baMdhanakArI lAge che. tevI rIte saMsAranA game tevA kAma-bhegAdinA sukha paNa jJAnIne pitAnI draSTimAM phedarUpa bhAse che. jJAnInI draSTimAM eka ja vAta hoya che ke, A manuSyabhava mahAna punyanA udaye maLyo che, te puruSArtha e karI le ke jIvane baMdhanamAMthI Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201 ] 2sAdhirAja Jaa che. . sadA kALane mATe chuTakAre thaI jAya. pAMjarAmAMthI pipaTanI mukti thAya athavA khIlethI herane choDavAmAM Ave e te dravya mukti che. jyAre ATha karmanA baMdhanamAMthI jIvanI mukti thaI jAya te bhAva mukti che. najarakedanuM sukha. rAjadvArI kSetramAM moTA netAone paNa kayAreka tevA keI aparAdhane kAraNe jelanI sajA karavAmAM Ave che. paNa jelamAM temane jAtajAtanI badhI sagavaDo ApavAmAM Ave che. temanI pAchaLa hajAre rUpIyAne kharca sarakAra bhagavatI hoya che, chatAM te netAo jelamAM rahevAnuM pasaMda karatA nathI. jelamAM game tevuM sukha hoya paNa teo samajatA hoya che, A najarakedanuM sukha zA kAmanuM che ? tenAM karatAM mukta jIvanamAM bhale tevI sagavaDe temane na maLatI hoya chatAM mukta jIvanane teo pasaMda karatA hoya che. tevI rIte samakitI jIva vaimAnika devakanA sukha bhegava hoya chatAM te sukhamAM tenI upAdeya buddhi hetI nathI. devakanuM sukha paNa tenI draSTimAM najarakedanuM che. naraka ane tiryaca gati du:kharUpa che. e vAta to sau kabUla rAkhe che. paNa samakitInI draSTimAM cArecAra gati du:kharUpa che. samakitI suranaranA sukhane paNa du:kharUpa ciMtavato hoya che, ane hRdayathI sipha mokSa sukhane ja jhaMkhato hoya che. cArecAra gati rUpa saMsArane samakitI potAnI draSTimAM kArAvAsa rUpa lekhe che. kArAvAsamAM rahelA manuSyane game teTalI sukha sagaraDA maLe paNa tenI aMbAlI ekanI Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhana mukti [ 202 eka jhakhanA heAya che ke, AmAMthI huM kayAre chuTTu ? tema samakitI saMsAramAM uMcAmAM uMcA sukha bhAgavatA hAya chatAM tenI aMtaranI jhaMkhanA eja heAya che ke huM AmAMthI chuTuM kayAre ? anaMta avyAbAdha sukha teja vAstavika sukha. je jIva bhava khaMdhanamAMthI chuTavAne ja na IcchatA hAya, anaMtAnaMta saMsAranA duHkhe bhagavavA chatAM mukti sukha meLavavA aMgenI abhijJASA paNa je jItramAM na pragaTI hAya, tevA jIvAne te jJAnIe khUba ja bhArekamI kahyA che. mekSa meLavavA aMgenI je jIvamAM icchA paNa na pragaTI hAya. te jIva hajI acaramAtra kALamAM che ema jJAnIe kahyu` che arthAt te jIva hajI caramAvata'mAM pazu Avye nathI ! arara ! A janma-maraNanA pherAnA have teA ata Ave te sArU' ! AvA te anaMtA janma-maraNu thaI gayA, hatAM. hajI A bhava bhramaNanA aMta na Avye ! A paribhramaNane aMta kayAre Avaze ? mAre AtmA have TharIne ThAma kayAre thaze ? je jIvane AvA vicAra AvatA heAya te jIva niyamA bhavi che. abhivane mekSa tattvanI vAta keme gaLe. utare nahI.. meAkSanA anaMta sukhanI vAta Ave ke abhivanA jIva kha MkherIne ubhA thaI jAya. nava tattvamAM jIva-ajIvAdi ATha tattvane abhiva sadde kharA paNu mekSa tattvane sas nahI'. eTale mekSa tattvane nahI' sahanArA jIvAne jJAnIe atyaMta bhArekamI kahyA che. mAkSanA anata sukhane athavA AtmAnA anaMta avyAbAdha sukhane sahanArA veAneH Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 203 ] rasAdhirAja nikaTa meAkSagAmI kahyA che, ghAti ane aghAti kanA kSaya pachInuM je Atmika sukha che te ja vAstavika sukha che. e sivAyanu pauDhagalika sukha game tevu . prakRSTa ane caDIyAtuM heAca paNa te aMte anaMta du:kharUpa che. evI draDha pratiti je jIvane hAya te niyamA bhavi che.. abhavine bhautika sukhanI ja mIThAza hoya che, ane te mATe te cAritra paNa aMgIkAra karIne duSkara tapa paNa kare che.. cAritranA pAlanamAM te bAhya jayaNA evI rAkhe ke eka mAkhInI pAMkhane paNa na dubhave ! chatAM te jIva sIkre nahIM. kAraNa ke tenAmAM ekalI bAhya jayaNA ja hAya che. paNa aMtaranI jatanA tenAmAM heAtI nathI. tapa sayamanA. mAgamAM te jIva je parAkrama karatA hAya che te kevaLa UMcAmAM UMcA devaleAkanA sukha meLavavAnA dhyeyathI ! devaleAkanA sukha aMgenI te jIvanI mAnyatA haiAya che. paNa meAkSanA sukha. aMgenI mAnyatA te jIvanI hAtI nathI. eTale kama kSayanA dhyeya pUrNAMkanI te jIvanI koI pravRtti hAtI nathI. jJAna ane bAhya cAritramAM avi game teTaleA vikAza sAthe paNa samyaktvanA abhAvamAM tenA jJAna caritra ane niSphaLa kahyA che. baMdhana peAtAnAthI ja. 'badhana mukti', e AjanA vyAkhyAnanA viSaya che.. tenI pIThIkA kharAkhara racAI gaI. baMdhanamAMthI chuTavA sau Icche che. paNa pahelA samajavAnuM e che ke jIvane madhana zAthI UbhuM thayuM ? jema DhArane mAlika sAMja paDe khIle. 7 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhanamukti [ 204 bAMdhe ane savAra paDe cheDI mUke che. tema A jIvane paNa bIjA keIe je baMdhanamAM nAMkhyo haze te te baMdhanamAM nAMkhanAra AvIne cheDaze tyAre jIvane chuTakAre thaze. paNa jIvane bIjA keIthI baMdhana UbhuM thayuM nathI. jIva pote ja baMdha bhAvane udIre che, eTale pote ja potAne bAdhe che, ane pote ja potAne cheDe che. jJAna, darzanane cAritra svarUpe pitAnI svabhAvadazAnAM pariNAmathI jIva pitAne choDe che, ane rAga-dveSa svarUpa vibhAvadazAnA pariNAmathI jIva poteja pitAne bAMdhe che, bIjA keIe to ThIka paNa karmoe mane bAMdhI rAkhe che e mAnyatA paNa ThIka nathI. karmo jIvane zuM bAMdhe ? karmone bAMdhanAre to jIva pote che, karma te jIve bAMdhyA to baMdhANa che. jIva na bAMdhe te karma parANe baMdhAtA nathI. cetananI pitAnI preraNuM na hoya to karma yogya pudagalone grahe keNa ? nijabhAnane bhUlIne AtmA jyAre parabhAvamAM jAya che, tyAre ja karmo baMdhAya che. mATe karma paNa AtmAnA orDarathI pravarte che. jIvanI anAdithI svarUpamAM bhUla thatI AvI che, tenA kAraNe jIvane baMdhana UbhuM thayuM che. jIva rAgazreSAdinA bhAvamAM prati samaye pariName che. tenI jagyAe pitAnA jJAna-darzanAdinA bhAvamAM pariName te duniyAnI keI evI tAkAta nathI ke je jIvane baMdhanamAM nAMkhI zake. cetananI AgaLa jaDanI tAkAta keTalI ? krodhAdithI jIvane baMdha che te kSamAdikathI te baMdhanane DhI paNa zakAya che. athavA rAga-ane meha e jema Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 205 ] rasAdhirAja baMdhane paMtha che te jJAna, darzana ane cAritra e mokSane paMtha che. jIva jo nijabhAvamAM hoya to karmanI tAkAta zI che ke jIvane haMphAvI zake ? kama game teTalA baLavAna hoya to paNa jaDa che, ane AtmA cetana che. paNa mAlika pote ja uMghato heya to tenA gharamAM luMTa cAlavAnI ja che. pramAdane vaza thaIne jIva potAnuM sarvasva gumAvI beTho che. ane karmanI parAdhInatAmAM paravazapaNe jIva aneka kaSTone veThI rahyo che. jemAM pU. cidAnaMdajI mahArAja lakhe che ke, pramAdI tuM hoya piyAre paravazatA duHkha pAve, gayA rAja purUSArtha se tI, phira pAchA ghara Ave, avadhu kholI nayana aba jovo. pramAdane vaza paDIne jIve potAnuM sarvasva gumAvyuM che. chatAM jIva pramAdane tyAga karI purUSArthane mAge vaLe te hAthamAMthI gayeluM sAmrAjaya pharI pAchuM jarUra pitAnA hAthamAM Ave. pitAnI aMdaranI akhUTa zAnti athavA jJAna, darzana ane cAritra eja jIvanuM kharuM sAmrAjya che. ene jIva ekavAra pAmI jAya te A jIva paNa traNa bhuvanane bAdazAha che. e sAmrAjyanI AgaLa SaTakhaMDanuM sAmrAjya saDelA taNakhalA samAna che. pU. cidAnaMdajI mahArAja pharamAve "vA2 anaMta cUkiyA cetana, Izu avasara mata cUka, mAra nizAna meha rAya kI, chAtI meM mata Uka . he ! cetana, tuM asaMtIvAra cetana thaIne sUko paNa Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhana-mukti [ ra06 have A avasare cUkavA jevuM nathI. kAraNa ke pharI Ave apUrva avasara hAthamAM Ave ati durlabha che. mATe nizAna tAkIne meharAjAnI chAtImAM prahAra e kara ke, mehanIya karmanuM mULamAMthI umUlana thaI jAya. Atmana tane kharekharo ke male che. meha eja tAre kaddo duzmana che. anIvAra A dumine tane pachADele che. A vakhate tuM paNa jarAe eka utarIza mA ! meharAjAe tArI khAnAkharAbI karavAmAM jarAe khAmI rAkhI nathI. mATe baLa pheravIne A vakhate tuM paNa duzmanane e pachADa ke pharI UbhuM na thAya. mATe Atmana ! AvA apUrva avasarane pAmIne tAre cUkavA jevuM nathI. AzcaryanI vAta che ke, karma jaDa hovA chatAM cetanane vidhavidha prakAre nAca nacAve che. vAgha jevA vAghane bakarI khAI jAya, e vAta kevI kahevAya ! e vAta te evI kahevAya ke sAMbhaLIne bhalabhalA AzcaryamAM paDI jAya pU. cidAnaMdajI mahArAjane lakhavuM paDyuM ke, jaDa pudgala cetanakuM, jagame nAnA nAca nacAve; khAlI khAta vAghakuM yAre e acaraja mana Ave." bakarI vAghane khAI jAya e te koIne paNa Azcarya " upajAve evI vAta che. vAghanI AgaLa bakarInI kaI tAkAta kahevAya ? tema anaMta zakitanA dhaNa AtmAnI AgaLa jaDa karmonI paNa kaI tAkAta che? anaMta zaktine dhamI AtmA paNa jyAM pite potAnA svarUpamAM na hoya -ane jaDa pagalemAM Azakta banI gayA hoya eTale jaDa Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 207 ] sAdhirAja karmAM tene haphAve temAM zI navAinI vAta che ? sUtele caitanyarUpI si'hu ekavAra paNa svamAM jAgIne siMha garjanA kare teA tene gherI vaLelA ATha kamarUpI gheTAne bakarA UbhI cUMchaDIe bhAgavA mAMDe, jo eTalI ja siMha garjanA kare ke, ego me sAsao appA, nANa daMsaNa sajuo / sesA meM bAhirA bhAvA, savve saMjoga lakkhaNA // zuddhAtmadravyamevAhaM zuddhajJAna guNo mama / nAnyo'ha N na mamAnye cetyadA mAhAtra mulbaNam // kevI che A siMha garjanA ! je sAMbhaLIne ka zatrunA chakkA chuTI jAya. evI che e siMhuM garjanA. -AtmArUpI sihu svamAM sAvadhAna ane pachI bAkI zuM rahe ? e te svane bhUlIne paramAM paDayA temAM khattA khAya che. io meM sAtolA eka mAre zAzrvatra AtmA che. jJAna, darzana ane cAritranA lakSaNavALA che. bAkInA zarIra dhana-vaibhavAdi je bhAveA che. te badhA bahirbhAvA che, ane te sarve bahirbhAvA sacAgika lakSaNavALA che. jenA -sa'yeAga tene viyeAga. mATe saMcAganA bharese rahevA jevuM nathI. tattva draSTie jyAM zarIra paNa sayeAgika vastu che tyAM khIjA bAhya padArthAnI te vAtaja kayAM karavAnI rahI ? ATha karma paNa pudgaladravya svarUpa che. punya~pApa paNa zubhAzubha karmarUpa hAvAthI pudgala dravyarUpa che. aMdaranA rAgadveSAdrinA bhAvA paNa auyika bhAva svarUpa che. te bhAve paNa jIvanA svabhAvarUpa nathI. mATe jJAna-nAdinA bhAve sivAya khAkInA badhA bahirbhAvA che. je sacegarUpa hovAthI Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhana-mukti [ 298: zAzvatuM nathI. AtmAne AtmAnA guNe zAvat che. mATe pharamAve che ke, - zuddhAtmadravya te huM chuM ane zuddha jJAnAdi te mArA guNo che. te sivAya huM keI anya nathI ane anya koI mArUM nathI. A svarUpe AtmAne dhyAvavuM te mehane haNavAnuM AkarAmAM AkaruM zastra che. meha haNAya eTale bIjA karmo te haNAI ja gayelA che. sapanI dADhamAMthI jhera kADhI le eTale tenuM baLa haNAI gayuM. tema meha chatAya eTale bIjA karmonI tAkAta haNAI ja jAya che. athavA tAlavRkSanI mastaka paranI zAkhAnA vinAzathI jema AkhAe tAlavRkSane nAza thaI jAya che, tema mehakarmanA kSaye bAkInA samasta karmone niyamo nAza thAya che. jIvane badhA karmomAM mohanIyakarma e ja mukhya baMdhanarUpa che. bArame guNaThANe e karmone mULamAMthI kSaya thAya che. ane terame guNaThANe jIva kevaLajJAnane pAme che, mATe mehanuM AvaraNa haThe e ja kharI baMdhana-mukti che. baMdhana-mukti manuSya bhavamAM ja thaI zake che. devabhavamAM rahelA deva paNa karmonA baMdhanane. chedI zakatA nathI, te nArake ane tiryo te bicArA, kyAMthI chedI zakavAnA che? sthAvarakAya ane nigodamAM rahelA AtmAo te karma sattAnI nIce tana dabAyelA paDyA che. manuSya bhavamAM Avele AtmA ja purUSArthanA. baLe mekSa meLavI zake che. : bhama na bhAMge tyAM sudhI baMdhana ze tUTe? - jIvane bhrama e thaI gayo che ke jANe kae mane bAMdhI rAkhe che. jema thAMbhalAnI sAthe bAtha bhIDIne koI Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 209 ] 2sAdhirAja manuSya kahe ke A thAMbhalAe mane jhAlI rAkhe che. tyAM jJAnI kahe che, are bhAI! thAMbhalAne zA mATe deSa Ape che ? thAMbhalAne tuM pate vaLage che. temAM thAMbhalAne ze doSa che ? tema prati samaye jIva kama pite bAMdhe che, ane kahe che karmoe mane bAMdhI rAkhe che. jIvane A bhrama na bhAMge tyAM sudhI baMdhanamAMthI chuTavAne kaI upAya nathI. pU. upAdhyAya yazavijayajIe pharamAvyuM che ke, ApahI bAMdhe ne ApahI choDe nija mati zakti vikAzI cetana jo tu jJAna amyAsI AtmA pite ja pitAne bAMdhe che. ane pote ja pitAne cheDe che. eTale jIvane baMdhAvavAnuM paNa pitAnAthI che ane chuTavAnuM paNa potAnAthI che. jIva rAgabhAvamAM ja je pariName te jIvane prati samaye baMdhAvavAnuM che, ane pitAnAM jJAna svabhAvamAM pariName te prati samaye chuTavAnuM che jema keseTAnAM kIDA pitAnI lALathI ja potAne bAMdhe che. tema jIva paNa rAgadveSa ke mamatva bhAvanI lALathI ja pitAne bAMdhe che. vAMdarAne pakaDavA madArI leke jaMgalamAM mATalImAM caNuM bharIne mUke che. mATalInI aMdara polANa hoya che ane tenuM me sAMkaDuM hoya che. eTale vAMdaro aMdara hAtha nAkhIne caNuM mUThImAM bharI le che pachI bharelI mUkIne bahAra kADhavAnA ghaNuM prayAsa kare che, paNa mATalInuM moTuM sAMkaDu hevAthI hAtha keme bahAra nIkaLe nahIM ane vAMdarAbhAIne brama e thaI jAya ke A mATalIe mane jhAlI rAkhe che. have vAMdarAbhAIne bhrama bhAMge keNa? je mUThI cheDI nAkhe te 14 * * Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhana-mukti [ 210 tarata hAtha bahAra nIkaLI jAya. paNa caNAnA mehamAM mUkI kema chuTe nahIM. tame lekee paNa mUThI kevI vALI che? kaMI vAparavAne prasaMga Ave eTale ubhI pUMchaDIe bhAga che! paNa parigrahanI gAMTha DhIlI nahIM paDe te pelA vAnarabhAInI mUThImAM ne ApaNI mUThImAM kaMI phera paDatuM nathI. aMte vAnarabhAIne madArI lekenA tAbe thavuM paDe che. pachI te vAMdarAnA gaLAmAM doraDuM evuM paDI jAya che ke jiMdagI AkhI parAdhinatAnA kacho tene veThavA paDe tema parigrahanI nibiDa gAMThavALA jInA gaLAmAM kaleza kaMkAsa ane vaira-jherane hAraDA evA te paDI jAya che ke te jIve kayAMya jIvanamAM zAMtine anubhavI zaktA nathI. tIrthakaro karma khapAvavAne rasto batAve paNa bIjAnA karma khapAvI na de manuSya te khUba vivekI kahevAya che. chellA vAMdarAnA draSTAMte tene bhrama bhAMgI ja joIe ke kameM mane nathI bAMdhe paNa karma meM bAMdhyA che, ane hajI bAMdhI rahyo chuM. mATe meM bAMdhyA che te teDavAnA paNa mAre ja che mATe herane jema mAlika choDe tema bIjA keIthI mAre chuTakAre nathI, mAre ja mArAthI chuTavAnuM che. mAre ja mArAthI baMdhAvavAnuM che. baMdhana huM pite UbhuM karUM ne chuTakAre kaI bIje kare e kayAMthI banavAnuM che ? devAdhideva tIrthakaree paNa chuTavAne raste jarUra batAvyA che. baMdha ane nirjaranA hetuo temaNe jarUra batAvyA che, paNa keInA paNa karmonA baMdhana temaNe teDayA nathI. potAnA karma temaNe jarUra khapAvyA che ane , , '* * ' , , : Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 211 ] rAdhirAja bIjAone khapAvavA mATe raste jarUra batAvyuM che, paNa bIjA koInA karmo teo anaMta zaktinA dhaNI hevA chatAM paNa khapAvI zakatA nathI. te te temaNe kahelA raste cAlIne jIvane pitAne ja khapAvavAnA raheze. jIva dhAre te aparvatanAdikaraNa zaktinA baLe taddana alpakALamAM paNa khapAvI zake che. jIvanA adhyavasAyamAM pracaMDa tAkAta rahelI che jIva je savaLa paDe te kAcI be ghaDImAM ghAti karmonA bhukkA bolAvavAnI tAkAta jIvamAM rahelI che. mATe bIjA keI pArakAnA meDhA sAmuM jovAthI mokSa thavAne nathI. jIvane mokSa jIvanA pitAnA purUSArthathI ja thaze. mArga batAvanArane paNa mahAna upakAra mikSane rasto batAvanArA athavA dharmatIrtha pravartAvanArA devAdhideva tIrthakara bhagavaMtene paNa ApaNI para ke jagata AkhA para je te upakAra nathI. mekSa mAga pravartAvanArA hovAthI teo anaMta upakArI che, ane AkhA vizva para temane anaMta upakAra che. rastA na maLe te jhaDapathI cAlanAre manuSya paNa kayAMthI dhArelA sthAne pahoMcI zakavAno che. mATe mokSa bhale ApaNuM pitAnA prayatnathI thavAnuM che. paNa temAM dharmatIrthane pravartAvanArA devAdhideva tIrthakarone paNa ApaNI para ghaNo mahAna upakAra che. temaNe saMvara ane nirjarAne mArga na batAvyuM hota te game teTale prayatna karavA chatAM ApaNe rakhaDI ja javAnA hatA. bhulA paDelAne keIe raste batAvyuM hoya ne te pitAne sthAne pahoMcI gayo chatAM tenAmAM je DI paNa lAyakAta hoya te raste batAvanArane. te aMdagIbhara bhUle kema ? raste batAvanArane tene kayAreka bheTo thaI jAya te te. ema paNa kahe ke, te ja-mane ThekANe Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ ra12 - baMdhana-mukti pADe have te mane raste na batAvyA hatA te huM duHkhI duHkhI thaI jAta have sAmAnya dravyamArga batAvanArane ATalo badhe upakAra mAne te mekSamArgarUpI bhAvamArga batAvanArane keTale upakAra mAnave joIe? kahevuM hoya te ema paNa kahevAya nAtha ! ApanI kRpA vinA A jIvane kayAMthI mekSa thavAne che. mATe ApaNuM purUSArtha vinA mokSa thavAnuM nathI. paNa mArganA upadezaka hovAthI devAdhideva tIrthakarone paNa ApaNI para mahAna upakAra che. mekSa mArgamAM nizcayane vyavahAra bannenI saMpUrNa jarUra. keI ekane AdhAre mekSa mArga che ja nahIM ! tIrthakara mahApurUSanA virahakALamAM temanI AjJAnusAra upadeza karanArA paMca mahAvratadhArI gurU bhagavaMte paNa mahAna upakArI che. atyAre paMcamakALamAM teo ja zAsananI dhurAne vahana karanArA che. jhaLahaLatA sUrya samA devAdhideva tIrthakare anaMta upakArI che, te temanA virahakALamAM dIpakasamA AcAryAdi gurU bhagavaMte paNa parama upakArI che. A nimitta ane upAdAnanI sadhInI vyAkhyA thaI. mokSa bhAgamAM upAdAna AtmA pote che, to deva, gurU, satazAstra vagere nimitta kAraNarUpa che. jIvamAM yogyatA rahelI che paNa sAnukULa nimitto vinA gyatA pragaTatI nathI. mATImAM ghaTa thavAnI yogyatA hoya che, paNa kuMbhakArAdi kAraNa sAmagrI vinA te yogyatAM lAkha varSe paNa bahAra AvatI nathI. tevI rIte nadInI retImAM ghATanI yogyatA Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 213 ] rAdhirAja nathI to kaDo kuMbhAra bhegA thayA hoya to paNa temAMthI ghaTa banAvI zakatA nathI. avinA jIvanamAM samyakatvanA pariNAma pAmavAnI yogyatA nathI to tene tItha kare paNa samakita pamADI zakatA nathI. mATe nimitta ke upAdAna, nizcaya ne vyavahAra, jJAna ne kriyA mokSamArgamAM aMnenI saMpUrNa jarUra che. keI ekane AdhAre mekSamArganI prarUpaNa karatA hoya to teo mArganA rahasyane samajyA ja nathI. mArgamAM nahIM cAle ekalA nizcayathI ke nahI cAle ekalA vyavahArathI nahIM cAle ekalA jJAnathI ke nahIM cAle ekalI kiyAthI. nahIM cAle ekalA nimittathI ke nahIM cAle ekalA upAdAnathI. eka ekane AdhAre mekSamArga che ja nahI, saMpUrNa mekSamArganI vyavasthA baMnene sumeLathI ane sugathI bane che. ATalI vAta jeo samajyA nathI teo jaina zAstrone AdhAre mokSanI vAta karavAne paNa lAyaka nathI. kevaLa pitAnA zithilAcArane DhAMkavA teo eklA nizcayane pakaDI beThA che. ekalA nizcayane AdhAre kaI paNa jJAnIe mekSamAga kahyo nathI. mATe manuSyanI evI draDha mAnyatA hoya ke mArI pAse game teTaluM dhana hoya athavA game teTalA mArA saMbaMdhIo hoya paNa temAMthI kaI mAruM rakSaNa karanAra nathI; mArA AyuSyane kALa paNa saMkhyAtA varSane che. arthAt AyuSyane kALa paNa ati alpa che. kayAre kAyA paDI jaze kaMI ka9pI zakAtuM nathI. A jiMdagIne kaI bharose nathI. kayAreka eka paLamAM prANa uDI jAya che. ema samajIne je manuSya samyam jJAna ane kriyAnA mArgamAM pravarte che, jJAna ane Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhanamukti [ 218 kiyA banene jIvanamAM sumeLa sAdhe che. te ja manuSya karmonA baMdhanamAMthI chuTakAro pAme che. arthAt tenAja baMdhana tuTe che. AnuM nAma ja "baMdhana-mukti" draSTAMta vacamAM kahI gayA tema baMdhanamAM rahevA keNa che? ratnajaDIta suvarNanA pAMjarAmAM purAele popaTa paNa temAMthI chuTavAne Icche che. pAMjarAmAM tene game tevuM dADama vagerenuM uMcAmAM uMcu khorAka ApavAmAM Ave chatAM te baMdhanamAMthI muktine Icche che. satI strIomAM jenuM khUba ja prakhyAta nAma che. evI satI kalAvatI bhavAMtaramAM rAjakumArI sucanA hatI. te mahAvideha kSetramAM mahendrapurI nagarInA rAjA vikamanI putrI hatI. videzamAMthI Avele kaI manuSya eka suMdara pipaTa rAjAne bheTamAM Ape che. te popaTa evA suMdara vacana uccAre che ke aMte-uramAM badhAne tenI tarapha atyaMta prIti baMdhAI jAya che. temAM rAjakumArI sucanA te tenAthI eka kSaNa paNa vikhuTI paDatI nathI. suvarNana piMjarAmAM tene purIne Akho divasa tenI tahenAtamAM rAjakumArI khaDe page ubhI rahe che. pAMjarAmAM tene khAvA mATenA uttamamAM uttama padArtho purA pADe che. ane popaTa jyAre vANI uccAre che tyAre te sucanA jANe tenI vANI para mugdha banI jAya che. meralI vAge ne nAga Dele tema te sUDAne vacana sAMbhaLIne sucanA DelI uThe che. AvI sukha sAhyabImAM rahevA chatAM popaTane baMdhanamAM rahevuM gamatuM nathI. te sUvarNanA piMjarAne paNa potAnA mATe baMdhana rUpa lekhe che. tenI aMtaranI ekanI eka manokAmanA Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 225 ] : rasAdhirAja che ke A baMdhanamAMthI kyAre chuTuM ? juo, A tiryaMca gatine prANI che. chatAM mukta jIvananI meja mANavA Icche che, paNa baMdhanamAM rahevA IcchatuM nathI. te pachI ATha karmanA piMjarAmAM chuTayA pachIne AnaMda ke apUrva haze? bhavi jIva karmanA piMjarAmAMthI chuTavA Icche che. Azrane parityAga karI saMvara ane nirjarAnA mArgane anusaranArA ATha karmanA piMjarAmAMthI chuTI jAya che. karma piMjaramAMthI chuTakAre thAya eja kharI mukti che. dravya muktine paNa thoDoka AnaMda hoya che te bhAva muktine AnaMda te keka hete haze ? te AnaMda te e abhUtapUrva hoya che ke je zabdomAM paNa varNavI zakAya nahIM. jIvane viSayomAM AnaMda Ave che paNa te to kSaNa pUrato AnaMda che. jyAre muktine AnaMda zAzvata che. viSTAnA kIDA viSTAmAM AnaMda mANe che. tema bhAre kamI jevo viSayamAM AnaMda mANe che. Asannasiddhi jIva hoya te ja viSayamAM virakta bane che. a5 kALamAM mekSe janAra je jIva tene Asannasiddhi kahevAmAM Ave che. indriya sukhamAM to kutarA ane kAgaDA paNa Asakta banelA hoya che, paNa atindriya sukha bhaNI eTale Atmika sukha bhaNI jeNe potAnI dRSTine vALI te ja kharo sata purUSa che. ane te puruSa ja paraMparAe potAnA anaMta avyAbAdha sukhane meLavI zake che. chelle leyA sArI rahe te paraloka jarUra sudhare eka divasa pAMjarAnA dvAra khullA rahI gayA, ane popaTa ekadama UDIne eka vRkSanI DALa para jaI beTho. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhana-mukti [ 216 baMdhanamAMthI chuTakAre thayAne pipaTane AnaMda eTale badhe thaye ke je zabdomAM lAvI na zakAya. pipaTane viraha thatAM rAjakumArI sucanA mUchita thaI gaI, eTale rAjAe te pipaTane pakaDI lAvavA cAre bAju mANase deDAvyA. mANaso pAza nAkhIne popaTane pakaDI lAvyA. eTalAmAM rAjakumArInI mUccha utarI jAya che. rAjakumArI popaTa para rIsAI jAya che, pAMjaruM khulluM rahI jatAM pipaTa uDI gaye basa e ja popaTane vAMka. temAM rAjakumArIne popaTa para gusso Ave che. ane tenI baMne pAkhe chedI nAMkhe che. vadhAre paDato rAga ane dveSamAM ja pariName che. sUDo paNa kaI saMskArI jIva hovAthI potAnI para AvI paDelA kaSTane samatA bhAve vede che. kaMI khAvAnuM nakhe te khAte nathI, pIvAnuM Ape te pote nathI. bhUkhatarasanA kaSTane samabhAve vedI le che. zubha pariNAme sUDo mRtyune pAmI devakamAM deva thAya che. keTalAka tiryane paNa chelle legyA sArI AvI jAya te paheleka jarUra sudharI jAya che. veranI vasulAta rAjakumArI sulecanA paNa te sUDAne viharamAM mRtyu pAmIne te ja devalokamAM devAMganA rUpe utpanna thAya che. devakanA sukha vilasIne te baMne ahIM mAlavadezamAM AvelI ujajaiNI nagarImAM rAjA ne rANI thayA che. pipaTane jIva devalekamAMthI avIne zaMkha rAjA theye ane sulezanane jIva devalekamAMthI cavIne zaMkha rAjAnI rANI kalAvatI thaI che. sucanAnA bhAvamAM popaTanI pAMkhe chedI nAMkhe che. enA, Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :217 ] rasAdhira kalAvatInA bhavamAM kalAvatInA kara chedANA che. mane bhale rAjA rANI banyA paNa vera udayamAM AvyA vinA rahetu nathI. janmAMtaramAM jIve khadhelA karma vedyA vinA chUTatA nathI. A vAta have jarA vistArathI kahevAmAM Ave che. samAdhiyAganA prasaMga eja jiMdagInA dhanya avasara mAlavadezamAM ujjaiNI nagarImAM za`kharAjA rAjya karatA hatA. mahArAjAne aMte uramAM 360 mahArANIo hatI temAM satIomAM zirAmaNI kalAvatI nAme paNa eka mahArANI hatI. je rAjAne atyaMta priya hatI. ane lIlAvatI karIne paTarANI hatI. kalAvatI nepALa dezanA mahArAjA jItazatru rAjAnI putrI hatI. ane mAlava dezanA -zakharAjA vere tene paraNAvavAmAM AvI hatI. kalAvatIne jayasena ane vijayasena be sagA bhAI hatA. za`kharAjAnI sAthe 5'caviSaya sukha vilasatAM kalAvatI jate dahADe sagarbhA ane che. kalAvatI rANI garbha dhAraNa karyAnA samAcAra rAjAne maLatAM rAjAne manamAM AnaMdanA pAra na rahyo. rAjAnA zarIranI sAte dhAtamAM jANe maMgala prabhAta jevA AnaMda chavAI gaye. jIva mehudazAmA paDelA hoya tyAM sudhI te AvA prasa`geAne ja ji'DhagInA dhanya avasara tarIke lekhe che. jyAre sabhyadraSTi jIva apUrve samAdhi yoga jevA prasa`gAne . jIMdagInA dhanya avasara tarIke lekhe che. vahAlAe meAkalAvelI bheTa garbha dhAraNa karo sAta mahInA thayA, eTale, rAjA. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhana mukti [ 28 bhavya AnaMda occhava ujave che. jene saMsArI bhASAmAM sImaMtano prasaMga kahevAmAM Ave che. basa te ja prasaMge kalAvatInA piyara pakSa taraphathI eka nAnI sarakhI peTI bheTamAM Ave che. kalAvatInA sagA be bhAIoe hAthamAM paheravA mATenA be berakhA (kaMkaNa) potAnI bahena kalAvatI mATe bheTamAM mokalyA che. pitAnI zakyothI manamAM zaMkAtI havAne lIdhe piyarathI AvelI peTIne kalAvatIe goThaNa nIce saMtADI dIdhI. tyArabAda prasaMge peTI ekAMtamAM khelatAM temAMthI be berakhA nIkaLyA. je bahu ja kimatI hatA, jemAM hIrA-mANeka jaDelA hatA. pitAne baMne bhAInA nAmathI aMkti hatA. aMdhArAmAM paNa ujAsa kare tevA hatA. khATa hiMDalA para besIne hiMcakatA baMne berakhA kalAvatInA hAthamAM vijaLInA jhabakarAnI jema jhabukatA hatA. lIlAvatI mahArANuM ke je zaMkharAjAnI paTarANI che. tenI dAsI ekavAra kalAvatInA hAthamAM berakhA jeI gaI. vIja jhabuke tema berakhA rAtrInA samaye paNa camaktA joIne pelI dAsIne manamAM khIja caDI. aMdaramAM te saLage che. paNa upara uparathI kalAvatIne pUche che ke, kahene bAIjI ! AvA amUlya AbhUSaNa tamArI para koNe mokalyA che, tenA taraphathI bheTamAM A AbhUSaNa maLyA che. kalAvatInA peTamAM jarAe pApa nathI. eTale sarala bhAve kahI dIdhuM ke vahAlAe A AbhUSaNa mArI upara mekalyA che. dAsIe jaIne rAjAnI paTarANune badhI vAta karI, eTale lIlAvatI ekadama kodhAtura thaI gaI manamAM tene ghaNe kheda thayuM ke, huM paTarANI hovA chatAM rAjA mArI tarapha Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 219 ] rasAdhirAja ATale badhe bheda rAkhe che, paTarANuMne manamAM ema che ke kalAvatIne berakhAM rAjAe ja karAvI ApyA che. rAjA mahArANI pratye kahe che tamane keNe dubhAvyA che ? aMte uramAM teNe tamAro anAdara karyo che ? mahArANI rAjAne. kahe che, keIe mAre anAdara karyo nathI. tame ja mArI tarapha bhedabhAva rAkhyo che. mane aMdhArAmAM rAkhIne kalAvatIne tame rAtanA ajavALuM kare tevA berakhA ghaDAvI ApyA che, tyAre mArI kaI gunegArI che ke mane ja bhUlI gayA ? aMdarathI khadabadatuM vAtAvaraNa rAjA kahe che, kalAvatIne meM berakhAM ghaDAvI ApyA nathI. ane mane te aMgenI kaMI khabara paNa nathI. mATe mahArANI tame kalAvatIne pUchIne nakkI kare ke berakhA koNe ghaDAvI ApyA te ? athavA bheTamAM maLyA hoya te kenA taraphathI maLyA che? eTale lIlAvatI tyAM kalAvatInI samIpe pahoMcI gaI ane rAjA paNa eka bAju chAne ubhe rahyo che. A uparathI samajI zakAya che ke rAjAonA aMteuranA vAtAvaraNamAM paNa keTalI azAMti hoya che, ane aMdathI vAtAvaraNa kevuM khadabadatuM hoya che, moTA bhaThThInI Aga karatAM IrSAnI Aga to ekalA mRtyulokamAM ja nahIM paNa jyAM bAdara agnikAya nathI tevA devaloka sudhI pahoMcelI che, devomAM paNa paraspara IrSyA, adekhAi ane matsara hoya che. vaibhavazALI denA vaibhavane joIne keTalAka mithyAdraSTi devo ubhA saLagatA. hoya che ! eTale jJAnIone pharamAvavuM paDayuM ke, "nava sudhI revatA revanTe" devakamAM rahelA deve paNa sukhI Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhana-mukti [ 220 nathI. rAjA mahArAjAe paNa sukhI nathI. kahevAtA zeTha ke senAdhipatio paNa sukhI nathI. kAraNa ke AmAMnA keI Adhi, vyAdhi ke upAdhithI mukta hetA nathI. sukhImAM sukhI je koI hoya te vItarAgI evA muni bhagavata che. kAraNa ke, temane Adhi, vyAdhi ne upAdhinI jagyAe samAdhi hoya che. mATe vaparAgI evA muni bhagavaMte sukhI che. Aje ghara gharanA vAtAvaraNamAM kaleza ane kaMkAsa keTalA vadhI gayA che ? tevA vAtAvaraNamAM svapna paNa sukhanI AzA zI rAkhI zakAya ? saMsAramAM te moTA bhAganA ciMtAmAM ne ciMtAmAM ubhA saLage che. chatAM saMsArI keTalIkavAra thappaDa mArIne meDhA lAla rAkhe che ! jyAM aMze 'paNa AtmAnA svarUpanI jhAMkhI jene thaI che. tene ja vAstavika sukha che. bAkI te kaI eka kavie lakhyuM "bahuta vaNaja bahuta beTIyA do nArI bharathAra / itane ko mata mArIo mAra rahyo kiratAra // " cAre bAjune khUba jene vyApAra heya, jhAjhI jene dIkarIo hoya, be nArIne je bharathAra hoya, kavi kahe che, ATalAne keI haNaze nahIM. kAraNa ke kiratAra tene haNuM ja rahyo che. A traNe bAbate tamArA anubhavanI havAthI lAMbu vivecana karavAnI jarUra rahetI nathI. te kALanA rAjAmahArAjAonA aMteuramAM te hajAre mahArANIo rahetI hatI. jenI cAlu vArtA che, te zaMkharAjAnA aneuramAM paNa 36. mahArANuo hatI. te rAjAonA aMtaraMga jIvananI te vAta karavI? pumerA sara utare e vAta Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 ] rasAdhirAja jIddI che, bAkI kayAreka kevA anatha sajAI jAya che e A cAlu vArtA parathI ja samajAI jaze. satIne kulhA mAnI lIdhI lIlAvatI mahArANI kalAvatIne pUche che ke, khAI kalAvatI ! sAcuM kahA, AvA suMdara berakhA keAnA taraphathI tamane malyA che ? kalAvatI aMdaranA kAvatrAnI vAta samajI zakatI nathI, eTale saraLabhAve kahI de che ke, jene huM ghaNI vahAlI chuM teNe erakhA mArI paNa meAkalyA che, ane je mane vahAlA che te mane rAta ne divasa sAMbhare che. vahAlA zabdanA prayAga karyAM paNa mArA be sagA bhAIe berakhA meAkalyA che, ane te mane khUba vahAlA che, tevA ghaTasphoTa na karyAM. basa sagA bhAInA khulAse na karyAM temAM te rAjAe ane lIlAvatIe aneA anatha karI nAkhyA rAjA tA evA ni ya para AvI gayA ke, paraNyA pahelAMnA koI para purUSa sAthe kalAvatIne pritI haze. teNe erakhA mAMkalyA lAge che. rAjA kalAvatInA satItvane paNa samajI zakayA nahI lAvatI mahAsatI hAvA chatAM rAjA te svarUpamAM oLakhI zakaye nathI. rAjAnA jIva bhavAMtaramAM popaTanA bhavamAM hatA ne bhavAMtaramAM kalAvatI suleAcanA rAjakumArI hatI. teNe pApaTanI pAMkhA chedI nAkhelI. te kama have kalAvatInA bhavamAM uyamAM AvatAM rAjAne nimitta maLI AvyuM. rAjA lIlAvatI mahArANIne kahe che ke, tuM jarAye manamAM Achu ANIza nahIM. kalAvatInA prachanna pApa have pragaTa thaI gayA che hu tenA berakhA sahita ane kara cheDhAvIne te ane hAtha tane soMpAvI Iza. : ' Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhana-mukti [ rasara rAjAneA hukama rAjA tarata caMDAlane khelAtrIne hukama kare che ke, A kalAvatIne bharajaMgalamAM laI jaIne tenA hAtha kApIne ahIM lAvIne mArI samakSa hAjara karo. A parathI spaSTa thaI jAya che ke, rAjA Tharela buddhine teA nahIM ja. niya levAmAM rAjAe keTalI utAvaLa karI che ! kalAvatInA paNa kama udayamAM AvyA che. eTale rAjAne paNa zuM doSa devA ? jIvane udayamAM AvelA kama bhAgavavAnA hoya che khIjA temAM nimitta rUpa bane teTalu ja che. janma janmAMtaramAM karelA karmAM udayamAM AvyA vinA rahetA nathI. bhalabhalA mahApurUSone paNa udayamAM AvelA karyAM bhAgavavA paDe che. duniyAmAM gahanamAM gahana jo koi paNa vastu hoya te te ku'nI gati che. karI rAjAne hukama sAMbhaLIne caMDAla paNa tharatharI uThayA ane potAnI patnI ca'DAlaNIne kahe che, A hukama rAjAnA ApaNe bajAvavA nathI. rAjA ApaNI pAchaLa paDayA vinA nahI rahe. te karatAM ApaNe A nagarIneA ja tyAga daI e A bicArA caMDAla che chatAM tenAmAM yA che, ane rAjA keTaleAniya anyA che ? caMDALa teA gAma choDavAne taiyAra thai gayA, tyAM caMDAlaNI kahe che tArU' AmAM kAma nathI huM kAma patAvI AvIza. rAjAnI samakSa AvIne 'DAlaNIe bIDu jhaDapI lIdhu. rAjA tene hAthamAM talavAra Ape che. ane kahe che kalAvatIne rathamAM besADIne rathane baLada kALA joDAvaje ane kaI pUche te kahI deje rAjA, pIyara mekale che. mAnavIne eka pApa AcaravAmAM' bIjA aneka } >> Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * sAthe zyAma bI AgaLa dhapatA bhAvI de che, 223 ] rasAdhirAja pApa AcaravA paDe che. ane temAM mAyA-mRSAvAda te khUba sevavo paDe che. rAjAnA hukamanI bajAvaNuM ratha taiyAra karAvIne caMDAlaNI kalAvatIne temAM besI javAnuM kahe che, ane rAjAnA kahyA mujaba piyaranuM bahAnuM ApIne rathane tyAMthI puravegamAM haMkArI mUke che. rathanI sAthe zyAma baLada joDelA joIne satI kalAvatI aMdaranA bhedane samajI gaI. ratha AgaLa dhapatA dhapatA jaMgalanA eka taddana sUkA pradezamAM caMDAlaNI rathane thaMbhAvI de che, ane rANIne kahe che, bAI have nIce utaro. satI kalAvatI manamAM ekadama ucATa khAI jAya che, ane caMDAlaNIne kahe che mane pIyara mekalavAne rAjAne Adeza che A mArga pIyarane te che nahIM. ane te mane AvA taddana nirjana -sUkA jaMgalamAM kema utArI mUkI ? caMDAlaNI kahe che, bAijI have spaSTa khulAse karUM chuM rAjAe tamane pIyara mekalyA nathI. paNa tamArA koI mahAna aparAdhane lIdhe rAjAe bhara jaMgalamAM laI jaIne tamArA baMne kara chedI nAMkhavAne mane hukama karyo che, eTalA mATe huM tamane rathamAM besADI jaMgalamAM laI AvI chuM. aMte satyane sUrya jhaLahaLI uTho ! - rAjAne hukama sAMbhaLatA ja kalAvatI jamaNe hAtha te pitAnA hAthathI ja chedIne caMDAlaNIne ApI de che, DAbe hAtha caMDAlaNI chedI nAMkhe che. benbA sahita bane hAtha -nagaramAM AvIne rAjane sepe che. rAjA - lIlAvatI Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhana-mukti [ 24: mahArANIne baMne hAtha jevA sAMpavA jatA hatA ke, erakhA para kalAvatInA ane bhAinA nAma vAMcyA. jayasena ane vijayasena evA akSaro spaSTa berakhAmAM lakhAyelA hatA. rAjA nAma vAMcatA ja tatkALa mUjhAI gayA, ane rAjA. mUrchA khAIne dharatI para DhaLI paDayeA. sevakoe zItaLa vAyarAthI rAjAne sajja karyAM tyAM rAjA pAke pAka mUkIne rAvA lAgyA. rAjA vilApa karavA lAgyA ke, A mane kevI durbuddhi sujhI ? me' A taddana nirdoSa nArIne kevA ghAra anyAya karyAM ? have mAre jIvavu zA kAmanuM che ? rAja-ramaNI badhuM have mArA mATe nakAmuM che. rAjA caDhananA kASTanI cittA taiyAra karAve che. ane. satI kalAvatIne ghAra anyAya karyA te pApanI zuddhi mATe agnimAM baLI maravA taiyAra thaI jAya che. rAjyanA mukhya pradhAna rAjAne kahe che, rAjana ! ekadama AvuM duHsAhasa karavA jevu' nathI. mane eka mahInAnI muddata Ape. huM zodha calAvIne eka maDInAmAM game tyAMthI mahAsatI kalAvatI Apane meLavI ApIza. pradhAnanI hiMmata parathI rAjAne. AzvAsana maLe che, ane mRtyune mAgethI rAjA taratane mATe pAchA vaLI jAya che. lAvatInI hRdaya vedanA A mAjI kalAvatIne kara cheDhAvavAthI ekadama vedanA upaDe che. tIvra vedanAne lIdhe tyAMne tyAM tene prasUti thaI thaI jAya che. tejasvI putrane janma Ape che. jagatamAM zIyaLanA mahimA apara'pAra che. zIyaLanA prabhAve vipatti Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 ] rAdhirAja saMpattimAM palaTAI jAya che. mahA bhayaMkara vine paNa zIyaLanA prabhAve dUra thaI jAya che. zIlavaMtane deve paNa zira jhukAve che. kalAvatI mahAsatI hovA chatAM pUrvanA karmanA udaye tenI sAthe mahAbhayaMkara Aphata AvI paDI che. chatAM sUryanI ADA AvI gayelA vAdaLAMne vikharAI jatA vAra keTalI lAge che ? tevI rIte dharmanA prabhAve game tevA vipattinA vAdaLa paNa eka kSaNavAramAM vikharAI jAya che. taratanA janmelA bALaka pratye kalAvatI kahe che, he bALa ! bhara jaMgalamAM tAre janma thayo che. keNa ahIM tArI sArasaMbhALa lenAra che? ujajaiNuM nagarImAM Aje tAre janma thaye heta te atyAre sumadhura vAjiMtro vAgatA hatA. jyAre ahIM te ziyALIyAnuM rUdana saMbhaLAya che. nagarImAM tA. janma thaye heta te apUrva bhavyatApUrvaka Aje tAre janma mahotsava ujavAta. AkhI nagarImAM AnaMdanuM vAtAvaraNa chavAI jAta. jyAre he putra! ahIM jaMgalamAM A duHkhIyArI huM tArI mAtA AMsunI dhAra vahAvIne tAre janma mahotsava ujavI rahI chuM. huM rAjarANI ane tuM rAjaputra hovA chatAM AvA saMkaTa kALanA samaye paNa ApaNuM keI sAra saMbhALa lenAra nathI. mArA baMne hAtha kapAI gayA che. temAM vaLI A prasUtine kALa! bIjuM badhuM to ThIka paNa huM azuci paNa zI rIte TALIza? putranuM pAlana zI rIte karIza ! A rIte manamAM saMtAyakrayA pUrvaka rUdana kare che. - zIyaLane prabhAva ! " eTalAmAM zIyaLa dharmanA prabhAve je sUkI nadI hatI 15 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhana-mukti [ 226 'te be kAMThe vahetI thaI gaI kalAvatI nadInI vacamAM nirbhika paNe beThelI che. pANuM cAre bAju AMTA mArIne pura vegamAM vahe jAya che, paNa kalAvatIne jalanA pravAha vaDe leza paNa bAdhA pahoMcI nathI. kAraNa tene zIyaLanA prabhAve te nadImAM pANI AvyuM che, eTaluM ja nahIM, je sUkuM jaMgala hatuM te lIluchama thaI jAya che. cAre bAjunuM vAtAvaraNa jANe haryuMbharyuM thaI jAya che. pitAnI banne bAMya nIcI karIne jevI jaLamAM baLavAnI taiyArI kare che ke teTalAmAM keIe te devI camatkAra thaI jAya che ke banne hAtha berakhAM sahIta navIna karapallava vaDe pallavIta thaI jAya che eTale zAsana devInA prabhAve je hAtha kapAI gayA hatA tenI jagyAe navA hAtha AvI jAya che. A che zIyaLa dharmane sAkSAt prabhAva. saMkaTanA samaye dharma rakSA kare che. ApaNe je dharmanuM rakSaNa karyuM hoya te dharma ApaNI rakSA kare ja ! kalAvatI rANue manathI paNa keI para purUSanI IcchA karI nathI. potAnA zayaLa vatanuM akhaMDa paNe pAlana kareluM che. te pachI gharma tenI rakSA kare temAM zI navAInI vAta che ? puruSee ke bahenoe potAnA priya prANene bhege paNa dharmanI rakSA karavI joIe. sajajana manuSya saMkaTanA samaye dharmanI rakSA mATe potAnA prANene parityAga karI de che, paNa dharmane tyAga karatA nathI, zIla e ja zarIrane sAco zaNagAra che. zIla ane saudarya bane bhegA hoya te senAmAM sugaMdha samAna che. hajI ekaluM zIla hoya to zelArUpe che. bAkI zIla Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rara7 ] rasAdhirAja vinAnuM ekaluM sauMdarya zobhArUpa nahIM paNa zrAparupa jarura che. - rAjA, vAjA ne vAMdarA ! dharmane prabhAva joIne kalAvatI rANuM ekadama utsAhamAM AvI jAya che. eTalAmAM eka tApasa tyAM AvI pahoMce che. raNa je pradeza naMdanavanamAM palTAI gayele jaIne tApasane manamAM khUba harSa utpanna thAya che. tApasa nepALa deza tarapha rahenAra hovAthI pUrvAvasthAmAM te kalAvatInA pitAne mitra hatuM. eTale kalAvatI tene AdarathI bolAve che, ane tApasa paNa kalAvatIne kahe che ke, are ! putrI tuM AvI mahA bhayaMkara aTavImAM ekAkI kaI rIte AvI pahoMcI ? mane pitA tUlya gaNune tuM badhI hakIkta kahI saMbhaLAva. kalAvatI avarathI Akhara sudhInI badhI ghaTanA kahI saMbhaLAve che. sAMbhaLIne tApasa ekadama zaMkha rAjA prati ke pAyamAna thaI gaye. kalAvatIne tApasa , kahe che, tuM kahetI ho te huM rAjAne e upadrava karUM ke tenI buddhi ThekANe AvI jAya ! kalAvatI kahe che, Apa mArA mATe pitA tulya che paNa rAjA prati kepa nahIM kare. rAjAne lAMbe doSa nathI. rAjAo haMmezA kAcA kAnana ja heya che. keI bhaMbheraNI kare eTale bharamAI jAya. mATe je paravaza hoya tenI dayA ciMta! " tApasa potAnI vidyAne baLe tyAM kalAvatIne jaMgalamAM rahevA mATe bhavya prAsAda Ubho karI de che. kalAvatI potAnA putrI sAthe te mahelamAM divase pasAra karI rahI che Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhana-mukti [ 228 jaMgalamAM banelI A apUrva ghaTanA joIne lAkaDA kApavA AvelA kaThiyArA Azcaya cakIta banI jAya che, ane za'kharAjAne vadhAmaNI ApavA ujjainI nagarI bhaNI doDatA doDatA jaI rahyA che. A bAju rAjyanA matrIe kalAvatInI zeAdha mATe mahinAnI muddata mAMgelI hatI. eTale maMtrI zeAdha karavA mATe nagarInI bahAra nIkaLyA ke sAmethI kaThiyArA . maLyA. kalAvatInI saghaLI vigata sAMbhaLIne saune Ana MdanA pAra na rahyo, kaThiyArAne rAjAnI samIpe laI gayA, rAjAne. badhI vAta karI, eTale rAjAne paNa AnaMdanA pAra na rahyo. kaThiyArAne rAjAe AkhI jiMDhagInu dALadara phITI jAya eTalu dhana Apyu. rANInA kSemakuzaLanA, putra janmanA ane zIyaLa dharmanA prabhAvanA badhA samAcAra bhegA maLyA eTale rAjAne teA AnaMdanI avidha thaI gaI ! rAjA pote. cittAmAM praveza karavAnA hatA, temAMthI paNa rAjA ugarI gayA. pachI te rAjA ma'trIonI sAthe ja'galamAM paheAMcI gayA ane meTI dhAmadhUmathI rANIne nagaramAM praveza karAve che. AkhA nagaramAM utsavanA raMga vadhAmaNA jevuM vAtAvaraNa : sarjAtA jaya jayakAra vatI jAya che. duniyAne ekavAra bhAna. thaI jAya che ke dharmanA kevA apUrva prabhAva che. pachI te rAjA-rANI ghaNA varSo sudhI sukha bhogavyA bAda ekavAra vanamAM krIDA karavA nimitte gayA che ane tyAM vanamAM temane dharma dhuradhara evA sAdhunA dazananA lAbha maLI jAya che. sAdhu mahArAja, rAjA-rANI bannene dhama dezanA Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 229 ] sAdhirAja saMbhaLAve che. rAjA sAdhu bhagavaMtane pUche che ke, kyAM karmanA udaye meM A kalAvatInA kara chedAvyA te Apa mane pharamAve ! muni bhagavaMta atindriya jJAnanA dhaNI hevAthI pUrve ApaNe A kathAmAM varNavI gayA tema AkhuM pUrva bhava banene kahI saMbhaLAve che. rAjA bhavAMtaramAM pipaTanA bhAvamAM hatA ane rANI sucanA rAjakumArI hatI te badhuM ApaNe vistArathI varNavI gayA chIe. kamanA vipAka kevA hoya che te A kathAnaka parathI spaSTa samajAI jAya che. mAnavI karmanA vipAka samaje te pApathI jarUra virAma pAme ane pApathI virAma pAme te bhavabhavamAM ArAma pAme. vipAkanI vAta sAMbhaLatA virAgya ane dIkSA. pUrvabhavanI vAta sAMbhaLIne rAjA ne rANI banene jAtismaraNa jJAna thAya che. ane potAnA pUrvabhavane jJAnInA vacanAnusAra 'tahatti" kahIne sahe che. karmanA vipAkanI vAta sAMbhaLIne rAjA ne rANI banne vairAgya pAme che. ane nirmaLa bhAve ane cAritra aMgIkAra kare che. tapa, japa ane dhyAnanA baLe devake jAya che ane amuka bhava karIne mokSe jaze ane tene pati zaMkharAjA paNa amuka bhava karI mekSe jaze. Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pra......zI...rA...jA....nA daza prazno pradeza rAjA zarUAtamAM taddana nAstika hatA. te aMgenuM pradezI rAjAnAM pradhAna citra sArathIne manamAM khUba duHkha rahetuM hatuM. rAjA je Astika bane te sArUM. tevI citra sArathInI prabaLa bhAvanA hatI. ekavAra vihAra karatA karatA kezI gaNadhara bhagavAna tAmbikA nagarImAM padhAre che. cAra jJAnanAM dhaNI kezI svAmi nagarInI bahAra mRgavana nAme udyAnamAM samavasaryA. citra sArathIe pUrve vinaMtI karelI eTale citra sArathIne kezI svAminAM AgamanathI apUrva AnaMda thaze. ekavAra azvakriDAnA nimitte citrasArathI pradezI rAjAne mRgavana udyAnamAM teDI jAya che ane kezI. gaNadhara bhagavAnanAM samAgamamAM AvavAnuM pradezI rAjAne saubhAgya prApta thAya che. joke zarUAtamAM te pradeza rAjAe kezI svAmi mATe khUbaja apamAnajanaka zabdo uccAryA che paNa saMparkamAM Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra31 ] rasAdhirAja AvyA bAda tenI zaMkAonuM samAdhAna thaI jatAM pradezI rAjA kezI aNagAranA caraNamAM jhukI jAya che. (1) je AtmA zAzvata ane paralokagAmI hoya te paralokamAM gaelA ahiM pAchA kema na Ave? kezI svAmI ane pradeza rAjA vacce vArtAlApanI zarUAta thatAM pradezI kahe che ke, ApanA maMtavya mujaba zarIrathI AtmA bhinna che paNa mArI samajaNa evI che ke, zarIra ane AtmA ekaja che. zarIrathI bhinna AtmA jevI vastu nathI. tene prabaLa purAvA rUpe mAre dAde khUbaja adhArmika hateprajAnI sAra saMbhALa bilakula letuM na hatuM. karaverA eTalAbadhA nAMkhate ke prajA tenAthI trAhimAma -trAhimAma thaI gaelI. keTalAya nirdoSa manuSyone paNa koI sAmAnya naI jevA aparAdhane kAraNe te vadha karAvI nAMkhate ! mATe AvA ghera karma karanAro mAre dAde tamArI mAnyatA mujaba ahiMthI mRtyune pAmIne naraka gatimAM gaele have joIe ane tyAM naraka gatimAM te tIvra duHkha bhagavate have joIe, chatAM haju sudhI te mane ahiM cetavavA Avyo nathI ke dikarA ! tuM ghora pApa nahIM kare, je pApa karIza te tAre paNa mArI jema bhavAMtaramAM narakagatinAM dukha bhegavavAM paDaze. mArA dAdAne ahiM mArI para apUrva prema hatuM, chatAM je AtmA zAzvata hoya ane paralokagAmI hoya te narakagatimAM utpanna thaele mArA dAdA mane ATaluM paNa kahevA ahiM kema na Ave? mATe mArI draDha mAnyatA che ke AtmA jevI ke zAzvAt vastu nathI. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradezI rAjAnA deza praznA [ 232 pratyuttaramAM kezI aNugAra kahe che ke, rAjan ! tArI mukhya paTarANI sUrIkAntA rANI sAthe koI halakA manuSya kharAba vartana karatA hAya ne te tArI najare AvI jAya te rAjan tene tuM kevIka sajA kare ? mahAtman ! AvuM koI kare te tene hu zuLIe caDAvI dauM, tenAM zarIranAM TukaDA karAvI nAMkhu ! rAjana, te kAmAMdha manuSya kahe ke, rAjan tamAre mane je sajA karavI heAya te karo paNa ghaDIkavAra ceAlI jAo, huM mArA saMbaMdhIone ghere jaine cetavI Avu` ke, koI mArI jema AvuM kharAkha vana karazeA nahI, nahItara mArI jema tamAre paNa mAtanI sajA bhAgavavI paDaze. rAjan tuM te aparAdhIne ghera javA de kharo ? prabhu ! huM tene eka kSaNa paNa kayAMya dUra na javA dauM ! rAjana, tevIja rIte narakamAM gaelA jIvAtmAone ahi AvavAnI icchA thAya che paNa nArake paramAdhAmIne evA te vaza paDelAM hAya che ke, tene ghaDIke paramAdhAmIe peAtAnAthI vikhuTAM paDavA detA nathI. eTale AvI parAdhInatAmAM sapaDAelA tArA dAdA tane ahiM cetavavA kayAMthI AvI zake ? khIju kAraNa e che ke, narakagatinI tIvra vedanAM nArakAne viSNula karI nAMkhe che, eTale te bicArAM mUDha jevA banI jAya che. trIjuM kAraNa e che ke, AyuSya kapurUna bhogavAya tyAM sudhI nArA tyAMthI nIkaLI zakatA nathI, kAraNa ke tyAnuM AyuSya nirUpakrama hoya che ane vadhAremAM vadhAre tetrIsa sAgaropama ane echAmAM echuM daza hajAra varSanuM hAya che. vedanIya ka` paNa purU' na bhagavAya tyAM sudhI paNa nArakA chUTakArA pAmI zakatA nathI, mATe paraleAkagAmI AtmA che e vAta nizcita che. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 233 ] rasAdhirAja pradezI rAjAe bIjo prazna e karyo ke, mArI dAdI khUbaja dhArmika hatI. sAmAyika-pratikramaNa, pauSadha vagere dareka dharma kiyA te karanArI hatI. supAtre dAna karatI hatI. tamArA mata pramANe mArI dAdI jarUra devalekamAM gaI hevI joIe, chatAM teNe paNa ahiM AvIne mane ema kahyuM nathI ke, tuM mArI jema dharma-dhyAna karaje jethI paralekamAM tane mArI jema svarganAM sukha maLaze bhale ApanAM kahevA pramANe mAro dAde narakamAMthI paravazatAne lIdhe ahiM na AvI zake, paNa mArI dAdIne savargamAMthI ahiM AvavAne keNa rekI zake ? paNa te hajI mArI para tene khUba sneha hovA chatAM mane cetavaNI ApavA AvI nathI. mATe huM evA nirNaya para AvyuM ke, paralekagAmI AtmA nathI. ahIM zarIra bhasmIbhUta thavAnI sAthe AtmA paNa bhasmIbhUta thaI jAya che. rAjana ! tuM snAnathI zuddha thaIne, hAthamAM deva pUjAnI kezara-caMdana, dhUpa vagere sAmagrI laIne devamaMdiramAM pUjA karavAne jaI rahyo che, ane tane keI bhaMgI kahe ke, rAjana ! ahIM saMDAsamAM AvAne thoDIvAra vizrAMti le ne ! DIla jarA lAMbu kare te, rAjana, tuM saMDAsamAM dAkhala thAya khare ! prabhu saMDAsamAM praveza karavAnI vAta te ThiIka, paNa huM te bhaMgInI sAmuM paNa na jeuM. tene sajA karAvuM ! te rAjana, deva durgadhane sahana karI zaktA nathI. ahIMnI mRtyulekanI durgadha cAra se thI pAMca se jojana Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradezI rAjAnA daza ane [ 234 upara jAya che. te deve ahIM zI rIte AvI zake? bIjAM paNa traNa kAraNane lIdhe deve ahIM nIce AvatA nathI. devakanAM sukhamAM deve evA te mazagula banI jAya che ke, tene ahIM AvavAnuM mana thatuM nathI. atyAranI rIte. vicAravuM hoya te amerikA gaelAM yuvAne ahIM AvavAnI IcchA karatA nathI, te devalemAM gaelAM ahIM zenA Ave? keI tirthaMkarAdi jevA mahApurUSanAM prakRSTa padayanAM prabhAve kheMcAIne deve ahIM mRtyulekamAM pahelAnA kALamAM jarUra AvatA hatA. bAkI atyAre ApaNuM punya paNa paravArI beThAM che. bhaNAvI-gaNAvIne paraNAvyA bAda sagAM tamArA chokarAM tamArI pAse AvatA nathI. te deve ahIM Ave tevA A kALamAM jIvenAM punya kyAM che ? chatA A kALamAM paNa, kayAMka kayAMka daivI camatkAra jovA maLe che kharA ! trIju kAraNa e che ke, deva-devIo sAthe navA saMbaMdho eTalA badhA baMdhAI jAya che ke, pUrvanAM saMbaMdhIo sAthe saMbaMdha chuTI. jAya che. ethuM kAraNa e che ke, sukhamAM paDelAM de. vicAryA karatA hoya che ke, hamaNAM jaIne huM mArA saMbaMdhIone maLI AvIza, hamaNuM jaIza, hamaNAM jaIza, AvA vicAramAM ne vicAramAM keTaleya kALa vitI jAya che. tyAM te ahIMnA manuSya devenI apekSAe ghaNAja alpAyuSI hevAthI maraNane zaraNa thaI jAya che. A cAra kAraNane lIdhe de nIce mRtyulekamAM AvI zakatA nathI. bAkI devagatine. abhAva nathI, (3) api sattA hovAthI zabda karatA paNa - jIva sUkSmAti sUkSma pradeza rAjAne banne praznonAM pratyuttarathI khUbaja saMteSa Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 235 ] rasAdhirAja thayo ane kahe che ke, hajI mArI pAse purAvA che te sAMbhaLe ! keI eka cArane jIvatAM meM leDhAnI kuMbhamAM purI dIdhuM. pachI te kuMbhI para majabUta DhAMkaNa DhAMkI dIdhuM. vaLI upara sIsAnuM raNa devaDAvI dIdhuM, thoDA samaya bAda kuMbhIne ughADIne joyuM te cAra mRtyune pAmI gayele, paNa kuMbhamAM kayAMya talanAM dANA jeTalue chidra paDeluM hatuM nahIM. te prabhu ! zarIrathI bhinna AtmA hoya te te kuMbhomAMthI gaye kyA mAge ? rAjana ! moTo oraDo hoya tenI para ghuMmaTI hoya, te eraDAnuM bAraNuM majabUtapaNe baMdha karI devAmAM Ave, eka nAnakaDAM chidra eTale bhAga paNa ughADo na hoya, ekadama pika karele oraDo hoya, tenI aMdara pahelAthI koI mANasane rAkhele hoya ne aMdarathI raNabherI vagADavAmAM Ave te rAjana ! tene avAja bahAra Ave ke nahIM ? avAja te jarUra bahAra AvavAne ! te rAjana, eka paNa chidranAM abhAvamAM avAja bahAra nIkaLI zake te jIva te arUpI sattA che, te te zabda karatAM paNa sUphamAti sUkSma che, te pachI kANAM ke chidranA abhAvamAM kuMbhImAMthI jIva bahAra nIkaLI jAya temAM zI navAinI vAta che ? zabdane avAja je bahAra AvI zake te jIva kuMbhImAMthI bahAra nIkaLI jAya e taddana svAbhAvika che. mATe jIva e abhAvAtmaka nathI paNa bhAvAtmaka che. (4) AtmAnI zraddhA thayA vinA dharmamAM rUcI jAge nahIM ! vaLI paNa rAjA prazna mUke che ke, eka zerane Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradeza rAjAnA daza prazno [ 236 hane kuMbhamAM pUrI dIdhele ane DhAMkaNathI DhAMkIne upara reNa karAvI dIdhuM ! kuMbhamAM eka talanAM dANuM jeTaluMe chidra hetuM rahevA dIdhuM. thaDA samaya pachI kuMbhIne ughADIne joyuM te ceranAM zarIramAM ekalAM kIDAM khadabadatA hatA te e kIDAM kuMbhamAM purelAM tenA zarIramAM peThAM kyA mArgethI ? rAjana, leDhAMne jyAre bhaThThImAM tapAvavAmAM Ave tyAre te lAlacoLa thaI jAya che, te rAjana, leDhAmAM te eka paNa kANune abhAva che, te rAjana agnine praveza leDhAmAM kayAM mArgethI thaye ? agni te AtmAnI apekSAe khUba skUla heya che, chatAM te eka paNa chidranAM abhAvamAM jyAre leDhAmAM pesI jAya che te pachI AtmA kuMbhAmAM pravezI zake temAM zI navAInI vAta che? mATe rAjana tuM jeTalAM jIvanI nAsti mATenA purAvA Ape che te badhA aMte tArAja gaLAmAM AvIne paDe che. mATe tenA karatAM te zarIrathI bhinna AtmAnuM draDha zraddhAna karI le ke jethI maLelAM najanmane sArthaka karI zake. AtmAnI siddhi vinAM mAnavI dharmane mArge pravati zake nahIM, ane dharmane mArge pravaryA vinA narajanmane sArthaka karI zakAya nahIM ! (5) AtmA nathI halako ke nathI bhAre ! pradeza rAjA gurU bhagavaMtane kahe che ke, ApanA samAdhAnathI mane ghaNe aMteSa che. paNa zeDAMka praznanuM hajI paNa Apa mane samAdhAna karI Apa, pachI te Apa mane Apane dAsa nahIM paNa dAsAnuM dAsa samajI leje. eka jIvatAM cerane meM kAMTethI tela karAvyuM ane Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 237 ] rasAdhirAja tyArabAda mArI naMkhAvIne tela ke, prabhu ! chatAM tene vajanamAM kaMI phera paDe nahIM ! vadha karAvyA bAda tene zarIramAMthI jIva te nIkaLI gaye, te pachI tenA vajanamAM Deka te phera paDe joIe. chatAM vajanamAM jarAe phera paDe nahIM. mATe huM evA nirNayapara Avyo chuM ke, zarIra ja AtmA che, zarIrathI bhinna AtmA nathI, mATe jIvavuM tyAM sudhI sukhapUrvaka jIvavuM ane mAthe karaja karIne paNa ghIkeLAM uDAvavAM ! zarIra ahIM baLIne bhasmIbhUta thayA pachI bhavAMtaramAM vaLI kene janma levApaNuM che ? AtmA ja nathI te pachI pApathIe DaravAnI zI jarUra che ? rAjana ! cAmaDAMnI mazakamAM havA bharIne tela karavAmAM Ave ane tyArabAda havA bahAra kADhIne tela. karavAmAM Ave, rAjana; tenAM vajanamAM kaI phera paDaze kharo? prabhu, temAM phera nahIM paDe. te pachI zarIramAMthI AtmA. nIkaLI gayA pachI kadAca vajanamAM phera na paDe teTalAthI kaMI AtmAnI hasti maTI jatI nathI! pavana karatAM paNa AtmA te ati sUkSma vastu che, eTalu ja nahIM AtmAne svabhAva te agurulaghu che. AtmA nathI bhAre ke nathI. halake, te pachI vajanamAM pharaka kyAMthI paDe ? ATalAM saspaSTikaraNa pachI zarIrathI bhinna emA viSenI'tane have draDha. pratiti thaI javI joIe. prabhu, hajI mArI keTalIka mUMjhavaNa che, tenuM paNa Apa nirAkaraNa karI Ape eTale pratiti. thavAmAM kaI bAdhA nahIM ubhI thAya ! Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradezI rAjAnA daza prazno [ 238 (6) zarIranA TukaDA kare jIva sattA pragaTa na thAya, upaga aMtaramAM vaLe te AtmA - jarUra pragaTa thAya ! - pratye ! eka ceranAM meM bArIka TukaDA karAvyA ane tenA zarIranAM aNu aNumAM AtmA aMgenI meM khUba zedha calAvI, chatAM kyAMya AtmA tenA zarIranA bahAranA bhAgamAM ke aMdaranA bhAgamAM dekhAya nahIM. mATe mArA vicAromAM huM makkama banI gaye ke zarIraja AtmA che ! rAjana, araNInAM kASTamAM agni heya che, e vAtanI 'te tane pratiti che ne ? pratye ! te aMgenI te mane draDha pratiti che, te pachI rAjana, te araNInAM kASTane bArIka bArIka TukaDAM kare zuM temAMthI agni pragaTa thAya kharo? prajo! tema te na ja pragaTa thAya ! tyAre kema pragaTa thAya! tene ghasAre lAge te pragaTa thAya, basa tevI ja rIte zarIranAM TukaDAM kare temAMthI AtmA pragaTa na thAya, paNa bahAramAM bhamatAM upayogane je aMdaramAM vALavAmAM Ave te AtmA jarUra pragaTa thAya, jIvane upaga ja parabhAvamAM vaLe che, tene je svarUpabhaNI vALavAmAM Ave te caitanya sattA avazyameva pragaTa thAya, evI sthitie jIva pahoMce ke eka samayane mATe paNa jIvane upaga jyAre paramAM ke parabhAvamAM na rokAya che tyAre samajavuM have kevalajJAna pragaTavAnI taiyArI che, rAjana, jIva pite ja jyAM jANanAre ne dekhanAra che tyAM jIva zarIramAM kyAMya dekhANa nathI ke ghaTaspaTAdinI jema kayAMya dekhAte nathI e vAta ja karavAnI kyAM rahe che ? ' Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 239 ] rasAdhirAja (7) viSamatA karmodayane aMge hajI mArA cAra ane bAkI rahe che. rAjana, je prakane bAkI rahetA hoya te tuM chUTathI pUchI zake che. be bANuvalI manuSya che, temAM eka vRddha che ane bIje yuvAna che. nizAna tAkIne banne bANa cheDe che. yuvAna hovAne kAraNe ekanuM bANa dUra dUranA pradezamAM jaIne paDe che. vRdhe choDeluM bANa najadIkamAM ja paDe che. pratye ! te bannemAM eka yuvAna ane bIje vRddha hovAthI tema bane te svAbhAvika che, paNa jIva te badhA sarakhA che chatAM jInI gati A gatimAM pharaka kema paDe che? eka jIva uce jAya che ne bIje nIce jAya che tenuM kAraNa zuM? pratyuttaramAM kezI aNagAra kahe che ke, rAjana, jIva te badhA sarakhA che paNa karma badhAnAM sarakhA hotA nathI. jIva anAdithI kame gherAyeluM che. duSkarma karanArAM ja nIce jAya che ane sat karma karanArAM uMce jAya che. karma paNa jIve pite ja karelAM hoya che, mATe pitAnAM karelAM pite na bhegave te bIje keNu bheLavI deze? jI samAna hovA chatAM je viSamatA dekhAya che te karmodayane lIdhe che. A jagatamAM vidyamAna ghaTa paTAdi pratyeka najare dekhAya che, tevI rIte jIva sattA vidyamAna che te tene kaI naI kema zakatA nathI ? rAjana, jIva sattA arUpI che mATe sarvajJa sivAya" Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradezI rAjAnA daza prazna [ 24 tene keI joI zakatA nathI! havA cAlatI hoya che, paNa tene ApaNe joI zakatA nathI paNa vRkSanI DALIo jyAre hAlatI heya, maMdiranI dhajA pharaktI hoya tyAre ApaNe sau anumAna jarUra karI zakIe chIe ke havA atyAre jorathI cAle che. ApaNA potAnA zarIrane paNa havA sparzatI hoya che chatAM dekhAtI hatI nathI! svAnubhavathI AtmAnI siddhi tevI rIte AtmA paNa bhale najare caramacakSuthI dekhAtuM nathI paNa aMdaranAM sva saMvedanathI AtmAne jarUra jAgI zakAya che, anubhavI paNa zakAya che. guNa AtmA bhale pratyakSa nathI paNa AtmAnAM jJAnAdi guNa te saune pratyakSa che. jene guNa pratyakSa che tene guNa paNa pratyakSa ja che. huM sukhI, huM duHkhI A svAnubhava te lagabhaga saune hoya che te rAjan , AvA darekanAM svAnubhava parathI AtmAnI siddhi ghaNI ja sahelAIthI thaI jAya che, kAraNa ke, jaDamAM A rItane svAnubhava hotuM nathI. (9) saMkoca ane vikAsa pAmavAne AtmAnA pradezane svabhAva ! kuMthuAnAM zarIramAM je AtmA che te ja kuMjaranAM zarIramAM AtmA che ane teja AtmA manuSya zarIramAM che. te pachI eka nAne ne eka maTe A badhuM zI rIte banI zake che? Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 241 ] rasAdhirAja rAjana, AtmA asaMkhya pradeza che. tenAM pradezamAM saMkeca ane vikAsa pAmavAne svabhAva che. dipakanAM draSTAMte A vAtane barAbara ghaTAvI zakAya che dipakane DhAMkI devAmAM Ave te tene prakAza teTalA nIcenA bhAgamAM ja rekAI jAya che ane DhAMkaNa haThAvI levAmAM Ave te AkhA makAnamAM prakAza phelAI jAya che. saMkeca ane vikAsane svabhAva hovAthI AtmAnA pradeza kuMthuAnAM zarIramAM paNa goThavAI jAya che ane tevI ja rIte kuMjaranAM zarIramAM paNa goThavAI jAya che. kevalI samuddaghAtanAM samaye AkhA cauda rAjalekamAM paNa AtmAnA pradeza phelAI jAya che. caitanya sattA ja keI evI te adbhuta che ke, jenI camatkRtti bhalabhalAne AMjI nAkhe tevI che. zarIrathI bhinna caitanyanI zraddhA karanArane paNa jJAnIe mahA bhAgyavaMta kahyo che. keTalAke mahA mehanIya karmanAM udayane lIdhe zarIrathI bhinna AtmAne paNa sahatA hetA nathI, tevA ja bedhaDaka paNe pApa AcaratA hoya che! ane tenAM ati dArUNa vipAka te jIvane bhavenAM bha sudhI bhegavavAM paDe che. A rIte praznonAM spaSTa pratyuttara malyA pachI pradezI rAjAne AtmA viSenI draDha pratiti thaI jAya che. AtmAne sadUte na hatuM. have tene draDha zraddhAna thaI jAya che. tastrArthanA zraddhAne ja samyakatra kahevAmAM Ave che. pradeza rAjA kezI svAmIne chelle kahe che, have kaI Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradezI rAjAnA daza prazno [ 24ra bIjA prazno rahyA nathI paNa peDhI dara peDhIthI cAlyA Avate dharma huM mUkI kema zakuM? A chellA praznane Apa mane gya samAdhAna karI Ape. eTale mArA manane parama zAnti thaI jAya ane mArI bhAvanA have ApanA ja mAge AgaLa vadhavAnI che, eTale jina mArga aMgIkAra karavAnI mArI bhAvanA thaI gaI che. rAjana, kuLa paraMparAthI game te dharma cAlyo Avato hoya te paNa te dharma nahIM paNa adharma hoya te tene tyAga karavAmAM eka kSaNanI paNa vAra nahIM lagADavI joIe, nahIM te rAjana tAre leDhAne ja Agraha rAkhanArA vyApArInI jema pastAvuM paDaze. te vyApArI keNa? Apa mane barAbara samajAvI de. rAjana , amuka cArathI pAMca vyApArI gADI laIne vyApArArthe jaI rahyAM hatAM. rastAmAM leDhAnI khANa joIne gADAmAM jeTaluM bharAya teTaluM leTu bharI lIdhuM. tyAMthI jarA AgaLa dhapyA tyAM trAMbAnI khANa AvI. eka sivAyanAM bIjA badhAM vyApArIoe leDhAne tyAga karIne jeTaluM bharI zakAya teTaluM tAMbu bharI lIdhuM, paNa eka vyApArI na samajyA. AgaLa jatAM cAMdInI khANa AvI, vaLI AgaLa jatAM senAnI khANa AvI ne AgaLa jatAM hirA-mANekane ratananI khANa AvI. bIjA vyApArIoe jeTalAM bharAya teTalAM hirA ne ratna gADAmAM bharI lIdhAM paNa pele eka vyApArI te na samaje te na samajo ane teNe leDhAne ja Agraha rAkhyo ! ghera AvyA pachI bIjA badhA vyApArI khUba sukhI thayA. bhavya mahela caNAvIne temAM AnaMdakillela karavA lAgyA. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 243 ] * sAdhirAja tyAre jeNe leDhAno ja Agraha rAkhyo te duHkhI duHkhI thaI gaye. kAraNa ke, tene leDhAnAM khAsa dAma upajyA nahI. jyAre hirA ne ratnavALAne te karoDo rUpiyA upajI gayA ! eTale te khUba sukhI thayA. basa tevI rIte rAjana A hirA je AtmA meM tane oLakhAvI dIdho che. chatAM leDhA jevA nAstika matane tuM tyAga nahIM kare te rAjana tuM paNa pilA haThIlA vyApArInI jema duHkhI thaIza! pradezI rAjA have potAnA mananuM saMpUrNa samAdhAna thaI jatAM kezI gaNadhara bhagavAnane kahe che ke, svAmi tame te mAre kharekhara uddhAra karyo che. Aja mAro uddhAra karIne jANe mane Ape zIvapurane rAja samapi dIdhe. Apane jeTale upakAra mAnuM eTale e che che. Ape buDatA jIvane uddhAra karIne A pAmara upara anaMta upakAra karyo che. AtmAne oLakhavA mATenI je mArI pAse draSTi ja na hatI, Ape te AtmAne oLakhavAnI draSTi ApIne kharekhara draSTidAna karyuM che. kayA zabdomAM huM Apane upakAra vyakta karI zakuM? AvuM divya jJAna ApIne Ape kharekhara mArA jevA AMdhaLAne dekhate karyo che. Apa karUNAnAM sAgara hoI A pAmara para Ape anaMta upakAra karyo che. mane thAya che ke, ApanA caraNamAM huM zuM dharI dauM? AtmAthI duniyAmAM badhuM hIna che. mATe mAro AtmA ja huM Apane samapi dauM chuM. eTale AjathI ApanI AjJA mujaba vartavAne , huM mAre draDha nirdhAra jAhera karI dauM chuM basa kharuM samarpaNa bhAva Ane kahevAmAM Ave che. pradezI rAjA tyAM ne tyAM samyaktva sahita zrAvakanAM Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradezI rAjAnA deza prazno [ 244 bAra vrata uccarIne khAravratadhArI zrAvaka bane che, ane nigraMtha mAga chevaTe sathI nahI paNa dezathI a'gIkAra kare che. pradezIne spaSTa pratiti thaI gaI ke, nigraMtha mA eja a rUpa che, eTalu nahI paramArtha rUpa che, e sivAyanuM jagatamAM je kAMI che te badhuM anatha rUpa che. Ave nAstika rAjA pahelIja vAranAM saparkathI khAravratadhArI anyeA. jyAre tame te varSathI mahA purUSonAM saparka mAM AvelAM che chatAM mATe bhAge hajI ghAMcInA baLadiyAMnI mAka jyAMnA tyAM ja che. koI viralAM bujhe e vAta. AkhI judI che. pradezI rAjA khAravratadhArI zrAvaka anyA mAda saMsAranAM kAma-bhogAdinAM sukhAmAM ekadama virakta banI gayA. rAjyamAM, dhanamAM, vaibhavamAM aMte uramAM rAjAne utkaTa vairAga AvI gayu. teramAM sUrikAntA nAme mukhya mahArANI hatI. temAM pradezI rAjA khUbaja rAgI hatA. paNa AtmAnI pratiti thayA bAda rAjA temAM paNa tevAja vairAgI banI gayeA. dhane raste caDayAnI A ja kharI nizAnI che ke, jIva viSayeAmAM virakta banI jAya ! viSaya virAga, kaSAya, tyAga ane guNAnurAga vinA jIvanamAM dha che ja kayAM ? kezI svAminAM samAgamathI pradezI rAjAne AtmAnI oLakhANa thaI jatAM aMtarAtmAmAM jJAna kalA evI bhAsI ke, pUrve sUrikAntA rANImAM je rAjAne atyaMta rAga hatA temAM paNa rAjA virAgI khanI gayA. tana, dhana ke vaibhavamAM meha na. rahyo hAya ane jIva temAM udAsI anI gayA hoya, khasa. Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 245 ] rasAdhirAja tyAMja jJAna kalA ghaTabhASI kahevAya. khAkI bhedajJAnanI vAta karatA hAya ne aMdaranA mehu bhAva jo evAne evA hAya tA te udAsI nahIM paNa lakhAsI jarUra kahevAya. ekavAra paNu ghaTamAM bhedya jJAnanI kalA bhAsI jAya pachI khAkI zuM rahe ? huM AtmA avinAzI chuM ne khAkI jagatanAM bhAve vinAza che. AvI dRDha pratiti eja aMdaranI sAcI jJAna kalA che. Aje ghaNAM varSoMthI dha karatA hAya che paNa kanaka-kAntA ane kirtI nA meha evAne evA vaLagelA hAya che. paheravA-AhavAnA ane haravA-pharavAnA ane gharamAM navI vastue vasAvavAnA ane gharane sajAvavAnA meAhu eTale badhe che ke ghaDI bharane mATe ema thaI jAya ke A karelA dhama adheA jatA kayAM rahe che ? zuM eneA AtmA para koI prabhAva nahI paDatA heAya ? ne prabhAva jo paDe te varSothI dhama karanArane vairAgya bhAva keTaleA ucA hovA joi e. tapa-tyAganAM saMskAra paNa te AtmAmAM keTalAM UMcA heAvA joie? pradezI rAjAmAM dharmane raste caDayA khAdya jIvanamAM ajama parivartana AvI gayuM. jenAM virahamAM rAjA eka kSaNa nhAtA rahI zakatA temAM ekadama virakta banI gayA. AtmAnAM guNAmAM AtmA rakta ane ane bahAranA bhAveAmAM virakta bane eja dhArmika jIvananuM kharU lakSaNa che. paranI ramatAM ghaTe ane svanI ramatAM vadhe eTale samajavu ke dharma AtmAmAM peTho che. AtmAnA dharma AtmAmAM ja che. dharma AtmAthI bhinna vastu nathI. AtmAnA peAtAnA svabhAva te ja AtmAnA dhama che. jJAna-danAdi je AtmAnA svabhAva che te ja dharma che. kasturIyA mRga kasturI peAtAnI nAbhimAM hAvA chatAM Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradezI rAjAnA daza prazno [ 246 tenI zodha bahAramAM calAve che, tema AtmAne dharma AtmAmAM hovA chatAM ajJAnI manuSya tenI zedha bahAramAM calAvI rahyA che. je vastu jayAM hoya tyAM ja tenI zodha calAvavI joIe. dAgInAM mUkelAM hoya tajorImAM ane zedha kare DAmacIyAmAM! to zeAdha kayAMthI lAgavAnI che? mATe jJAna, darzana ke cAritra athavA, jutA, namratA ke saMtava svarUpa je dharma che te AtmAmAM ja che. kayAMya bahAramAM nathI. pote pitAmAM je sthita banI jAya te gharanI cIja gharamAMthI ja maLI AvavAnI che. jo ke sadUgurUnAM geja pitAne potAnI oLakhANa thAya che. mATe deva, gurU Adi dharma pAmavAnA prabaLa nimitto che. pradezI rAjAne kezI svAminAM samAgame ja apUrva dharmalAbha thaye che. sUrikAntA rANI ke je pradeza rAjAnI paTTarANI che. te atyaMta viSayAMdha hovAthI te rAjA prati ekadama DeSilI banI jAya che. pradeza rAjA viSayethI virakta thayA eTale sUrikAnA rANInI viSaya bheganI IcchAo paripUrNa thatI nathI te rAjA mATe phAve tema bake rAkhe che ke, tame te have meTA dharmi thaI gayA che. pitAnA saMbaMdhIo prati tame have prema rAkhatAM nathI ? tamArA je Azaka hatAM te paNa tamArAthI nirAza thaI rahyA che. A udhe rasate tamane keNe caDAvI dIdhA ? sUrikAntA raNanA udgAre parathI ApaNe khyAla e karavAne che ke, pradezI rAjA jIvanamAM palaTo ke khAI gayAM ? pradeza-pradezI maTIne jANe svadezI banI gayA eTale paramAMthI jANe svamAM AvI gayA. sUrikAntA rANIe je yuM ke have AmanAthI mArI koI Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 247 ] rasAdhirAja IcachAo paripUrNa thatI nathI ane A mArA pati gharamAM che tyAM sudhI huM kaI parapurUSa sAthe paNa vyavahAra karI zakuM nahIM ! mATe kaI raste e karuM ke A kAMTo vacamAMthI nIkaLI jAya! sUrikAntA raNanI A vicAraNAmAM saMsArane Abehuba citAra AvI jAya che. svArtha hoya tyAM sudhI sau koI sneha dAkhave che ane jue che ke have AmanAthI svArtha rahyo nathI tyAM sneha dAkhavanArA ja kSaNavAramAM cheha ApI de che. jyAM svArthanI ja vAta hoya tyAM sanehanI saritA sUkAtA vAra keTalI lAge? ane hRdayane je nirmaLa dharma neha hoya to nehanI saritA khaLakhaLa karatI vahetI ja rahe che. pradezI rAjA dharmane raste caDyA eTale badhA kuTuMbI enI taddana upekSA ja karatAM hatA tevI koI vAta hatI ja nahI. pitAnI pharaja pate barAbara bajAvatA hatA, paNa have te pitAnA AtmAnI mAthe ATha karmane bahu karaja caDAvavAne taiyAra na hatA. pote mahAvratadhArI banyA na hatA, aNuvratadhArI banyA che. chatAM svadArAmAM paNa purepurA saMtoSI banI gayA. che. have AsaktipUrvaka saMsAra bhegavavAnI temanAM jIvanamAM kaI vAta rahI na hatI, kAraNa ke temanAM jIvanamAM ajJAnanI rAta have vitI javA AvI hatI. pUrve temanAmAM je viSayamAM atyaMta Asakti hatI, aMdaranA bhAvomAM je atyaMta krUratAM hatI te badhA doSe temanAM jIvanamAMthI sarvathA nAbuda thaI gayA che. bAkI dharma pAmyA eTale teo mAnavatAthI paravArI beThA hatA tevI ke temanAM jIvanamAM vAta na hatI. bAkI sUrikAntA rANI te atyaMta viSaya laMpaTa hatI. dezathI paNa saMyama rAkhavAnI vAta tene pasaMda hatI nahIM ! ekadama chUTathI Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradezI rAjAnA deza praznA [ 248 saMsAra bhAgavavAnI tenI aMdaranI maneAkAmanA hatI. eTale tevI chuTa meLavavA te jene ekavAra pAtAnA prANa karatA paNu priya gaNanArI hatI, ane prANanAtha kahIne khelAvanArI hatI te ja pradezIrAjAnAM prANa levAnA upAye yejI rahI che. jemAM ati rAga hoya temAMja kayAreka ati dveSa pedA thAya che mATe rAga ke dveSa kayAMya vadhAre paDatA pASavA jevA nathI ane tenuM pariNAma keTalu' bhaya'kara Ave che te pradezI rAjA ane sUrikAntAnA draSTAMta parathI kharAbara samajI zakAya che. pradezI rAjAe ekavAra cauvihArA chaThTha karIne pauSadhavrata aMgIkAra kareluM che. AtmAnAM guNAnI puSTi thAya e rIte ja pradezI rAjA pauSadhavratamAM rahetA hatA. niMdA-kUthalInI pravRttithI teo lAkha lAkha gAu dUra rahetA hatA ane pauSadhavratanI kharI vyAkhyA paNa te ja che ke, jemAM AtmAnA guNeAnI puSTi thAya tenu nAma pauSadha. pradezIrAjA Atma kalyANanI pravRttimAM kharAkharanA joDAi gayelAM. jyAre sUrikAntA rANI vaccethI kAMTA kADhI nAMkhavAnI pravRttimAM paDI gaI che. pradezIrAjA trIje divase savAranA pauSadhavrata pArIne cauvihArA chaThThanuM pAraNuM karavA nIce rasADAmAM Ave che. lagabhaga porasI, sADha porasIne samaya caDAvelA che, ane sUrikAntA rANI pAraNAmAM pradezI rAjAne jhera ApI de che. pAraNAM nimitte banAvelI vastuomAM kAtila jheranu' mizraNa karI nAMkhe che. pAraNu' karyAM bAda rAjAne thADIka ja vAramAM zarIramAM viSa khAdhA thatAM titra azcAtA thaI jAya che. zarIranI nase nase jANe khe'cAvA Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 249 ] sAdhirAja mAMDe che rAjA samajI jAya che ke, mane zarIramAM viSa khAdhA thaI che. upara pauSadhazALAmAM jaI ne rAjA cAre AhArane tyAga karIne aMtima ArAdhanA zarU karI de che. hRdayamAM navakAra mahAmaMtranuM dhyAna dhare che. paca parameSTinuM dhyAna dharIne peAtAnA parama upakArI gurU bhagavaMta kezI svAmInuM punaH punaH smaraNa kare che. karatala vaDe aMjalI karIne sakala jIva rAzIne khamAve che, temAM sauthI pahelAM peAtAnI paTTarANI sUrikAntAne khamAve che. rAjAne pAraNAmAMja gaMdha AvI gayelI ke, AmAM kaMIka Aje kAvatrA jevuM lAge che. A kAvatrAmAM sUrIkAntA sa`DovAyelI che, chatAM rAjAne surIkAntA pati leza paNa manamAM durbhAva pedA thayA nathI. rAjAnA aMdaranAM adhyavasAye eTalA badhAM uMcA che ke sUrikAntA tarapha manamAM rASa ANavAne badale peAtAnAM karmone doSa Ape che ane ci'tavanA evI kare che ke, A mahArANIe te mArI para mahAna upakAra karyAM che. ANe te mane ka nirAnAM mArgomAM sahAya karI che. huM sAdhaka tA hatA, ANe te mArU uttara sAdhakapaNuM karyuM che. AnA taraphathI mane jo AveA upasarga na thaye| hAta te huM bhaveAbhavanAM sacita karmone AvI rIte jaldIthI na khapAvI zakata ! karADe varSe je kArya na thAta te kArya je alpa samayamAM ja thaI gayuM che te badhA upakAra A mahArANInA che. AvA aMdaranA pariNAmanAM ane rAjA peAtAnA AtmAne ekadama upazama bhAvamAM lAvI mUke che tyAM sUrikAntA rANI pauSadhazALAmAM dhasamasatA nadInAM pUranI jema upara AvI pahoMcI! Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradezI rAjAnA daza prazna [ 250 nAtha! pAraNuM pachI tabiyatamAM zuM jaNAya che? Apane takalIpha hoya te jaNAve. AvI rIte upara uparanAM cheTAM premane dAkhavatI ekadama pradezI rAjAnI chAtI para caDI beThI ane tenA mastaka para pitAnAM vALa DhALIne beTA hAva bhAvane batAvavAnI sAthe pradezI rAjAnuM gaLuM dAbI dIdhuM. rAjAne viSa bAdhAne lIdhe zarIramAM tIvra vedanA thaI rahI hatI chatAM pradezI aMdaranI ucca bhAvanAnI zreNIe caDelA. hatA. viSa bAdhAnI tivra vedanAne bhegavI rahyA hatA, temAM gaLuM dabAtA pradezanuM prANa paMkheruM tallaNamAM uDI gayu. ghaNaja uMcA ArAdhaka bhAvamAM pradeza rAjAne deha chUTe che, ane samAdhI maraNane pAmI pahelAM saudharma devakamAM sUryAbha nAme deva thAya che. eka bhava karIne pradeza rAjAne jIva mele jaze! potAnuM kArya barAbara sAdhI lIdhuM. sUrikAntA mRtyune pAmI naraka gatinI adhikArI bane che. karmanA vipAka bhegavyA vinA chuTakAro thatuM nathI. sUryAbhadeva saudharma devalekamAM utpanna thayA bAda. tarataja tyAMne sAmAnika devane puche che ke, mArA mATe pUrva ane pachI zuM hitakAraka che ? te mane kaho. tyAre, pratyuttaramAM sAmAnika deve kahe che, evaM khalu devANuppiyANa sUriyAbhe vimANe siddhAyataNe aThThasayaM jiNapaDimA NaM jiNusseha pamANa mettANaM saNNikkhitta ciTui // he devAnupriya, A sUryAbha nAme vimAnanAM Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 ] rasAdhirAja siddhAyatanamAM tIrthakara bhagavatenI samAna uMcAIvALI 108 jinezvara bhagavAnanI zAzvati pratimAo che. tAo NaM devANuppiyANa annesiM ca bahuNaM vemANiyANaM devANaM ya devINaM ya accaNijjAo vaMdaNijjAo NamaMsaNijjAo pUyaNijjAo pUvi seyaM acchA seyaM hiyAe suhAe khamAe NissesAe ANugAmiyattae bhavissai // (A pATho rAyapaNI sUtramAM Ave che) te pratimAonI pUjA ane arcanA ekalA tamArA mATe ja nahIM, paNa vaimAnika devakanA dareka deva-devIo mATe pUrva ane pachI, eTale cAlu vartamAna kALa ane bhAvi kALa mATe atyaMta hitakAraka ane sukhakAraka thaze, eTaluM ja nahIM Akhara mekSane ApanAra thaze. pUrva ane pacchA zabdathI samyagadraSTidevanI pratimA pUjana e nitya zubha karaNa kahI che. jIta AcAra purate ja devene jina pratimA sAtheno saMbaMdha hoya che, tevI prarUpaNuM karavI te AvA zAstronA maulika pAThone utthApavA jevuM che. pUTviseyaM pacchAseyaM hiyAe suhAe sUtranA mULa pAThamAM AvatA A zabdo ApaNuM dhyAna kheMce tevA che, tevI zubha karaNI manuSya mATe paNa atyaMta hitakAraka ane sukhakAraka hoya che. kaMI devanAM ane manuSyanAM samaktimAM aMtara hotu nathI. mATe tevI zubha karaNI samyagadraSTi manuSyae paNa aharniza karavAnI hoya che. jJAtA sUtranA adhikAra mujaba draupadIe paNa jina pratimA pUjI che. tyAM jiNapaDimANe e zabdano artha Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradezI rAjAnA daza prakane [ spara TIkAkAra pU. abhayadevasUrIjIe jina pratimAM e karyo che. kAmadevanI pratimA e artha karyo nathI. pU. abhayadevasUrIjI mahAna samartha vidvAna eka hajAra varSa pahelAnA navAMgI TIkAkAra che. AvA samartha mahAna purUSo sUtra virUddha prarUpaNa zA mATe kare ? "jJAtA sUtra" ane "rAyapaNI sUtra nI jema "bhagavatI sUtra" "ThANAMga sUtra." "jivAbhigama sUtra" vagere aneka sUtromAM jina pratimAM aMge spaSTa adhikAre Ave che. jina pratimA e Aja kAlanI vastu nathI, e te anAdi kolathI siddha thaelI vastu che. arihaMta paramAtmA jema nAma ane bhAva nikSepa pUjanika che, tema dravya ane sthApanA nikSepe paNa pUjanika che. kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcArya pharamAve che ke, nAmAkRti dravyabhAvai punatastrijagajjanam / kSetre kAleca sarvasminnarhataH samupAsmahe // nAma-AkRti, dravya ane bhAva vaDe sarva kSetra ane sarvakALamAM traNe jagatanA AtmAone pavitra karanArA arihatenI ame upAsanA karIe chIe. A gALAmAM cAre nikSepAthI arihaMta paramAtmAnI stavanA karI che. jene bhAva nikSepa sAce tene cAre nikSepa sAcA hoya che. pratimAne jaDa kahIe te nAma paNa jaDa che. niraMjana nirAkArane AkAra na hoya te nAma paNa na hoya ! nAma ane rUpa bane zarIrAzrita che. chatAM paramAtmAnA nAmanuM AlaMbana laI Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra53] rasAdhirAja zakAya te temanI pratimAnuM AlaMbana levAmAM paNa koI doSa nathI! "jina pratimA jina sArakhI" e vacana tana yukti yukta che. karmo khUbaja pAtaLA paDayA pachI ja A vAta magajamAM bese tevI che. pratimA pUjanamAM puSpAdi caDAvavAmAM dezanI kalpanA karavI te paNa vyAjabI nathI! jemAM alpa doSa ane mahAna lAbha hoya tevI zubhakaraNI zrAvaka mATe avazya karavA yogya che. zrAvakanI vAta che. bAju para rahI, paNa evA sAmAnya deva te sAdhupaNAmAM paNa vihArAdimAM lAgI jAya che vihAramAM kayAreka nadI paNa utaravI paDe che chatAM eka jagyAe rahevAmAM je deSa. che te vicaratA rahevAmAM nathI ! mATe lAbhAlAbhane. vicAra te sAdhupaNAmAM paNa karavuM paDe che, te pachI, zrAvakapaNamAM te, jemAM mahAna lAbha ane a9pa doSa hoya tyAM te avazya karavA gya che. jyAM sAmAnya doSa hoya tyAM. jina AjJAja na hoya te muniothI vihArAdi kema thaze? ane vihArAdimAM nadI paNa kema utarI zakAze ? pitAnA vaDIla vagerene vaMdana-namaskArAdinI kriyA paNa karI zakAze nahI, dhArmika pustaka paNa chapAvI zakAze nahI, kAraNa ke, sAmAnya deSa te badhe lAgavAnA che. pachI te phakta pApagamana saMthAre karI levuM paDaze. bIjI kaI paNa dharmakaraNI karI zakAze nahIM! mATe jema vyavahAramAM tamane lAkha rUpiyA maLatA hoya te pAMca hajAranI kheTa. tamane peTa rUpe jaNAtI nathI. tema pratimA pUjanathI paNa cittanI prasannatA rUpa apUrva lAbha maLato hoya te thaDIka kheTa veThI levAmAM jarAe nukazAna nathI. balka ekAMta lAbha che. sAdhue dravyanA tyAgI hevAthI temanA Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradezI rAjAnA deza praznA mATe teA bhAtra pUjAja viThThIta che ane anata che. [ 254 phaLa paNu bhagavAne pariNAme khaMdha kahyo che. zrAvakanA jina pUjAmAM bhAva ghaNAja uMcA heAya che tevA bhAvamAM zrAvaka khUba niza sAdhI le che. ane kadAca baMdha paDe to ghaNAMja uMcA punyAnubaMdhI punyanA baMdha paDe che je punya para parAe mAkSanu kAraNa mane che. tenu jinapUjAmAM joDAelAM zrAvakanI abhyatara zuddhinA khyAla karavAmAM na Ave te upara uparathI pUjA sAvadya lAge paNa anukhape niravadya che jenu' AkharI phaLa meAkSa hAya teja anuba'dhe niravadya kahevAya. manamAM mithyAtva zalya rAkhIne game tevI jIvayA pALatA hoya ke game tevu duSkara tapa karatA hoya te upara-uparathI niravagha lAge, paNa anubadhe sAvadya che, kAraNa ke, te pariNAme suMdara nathI. A rIte dharmInA viSayamAM khUba uMDA utaravuM paDe che, ane ghaNIja sukSma buddhithI dharmAMtattvanI vicAraNA karavI paDe che. niyukti TIkA cUrNi ke bhASyanA AlaMbana lIdhA vinA mULa AgamanA rahasyA paNa samajI zakAtA nathI. temAM eTalA badhA uMDA rahasyA che ke, pUrvAcAryAnI TIkAnA AdhAra lIdhA vinA ApaNe phAMphA ja mAravA paDe ! eTalA mATe pU. yogIrAja AnaMdaghanajIne lakhavu paDayuM ke, cUI bhASya sutra niyuOti vRtti parapara anubhava samaya purUSanA aga kahyA te je cheke te durbhAva re SaTa dariSaNu jina aMga bhaNIje nyAya SaDa`ga jo sAdhe re nami jinavaranA caraNa upAsaka SaTa darzana ArAdhe re Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 ] sAdhirAja cUNI bhASya sUtra niyuOkti ane TIkA e badhA Agama purUSanA aMga kahyA che. jene paMcAgI kahevAmAM Ave che. A pAMcamAMthI keIpaNa aMganu cheda karavuM te Agama puruSanA aMganu chedya karavA kharAkhara che, ane tevAne AnadadhanajIe durbhAvI kahyA che. peAtAnA vaktavyonI puSTimAM vAtavAtamAM AnaMdaghanajInA maMtavyonu ullekha karanArA dareke A gAthAnuM khUba parizIlana karI levAnI jarUra che. mahApurUSone nyAya ApavA hoya te temanA matabyAnA sarvAMgIka abhyAsa karI levA joIe. peAtAne anukULa hAya teTaluM laI levuM ane bAkI badhuM mUkI devuM, ema karavAthI mahApurUSAne nyAya ApI zakAtu nathI, pratimAM pUjana aMgenA teA mULa AgamAmAM paNa spaSTa pADo Ave che. temAM zAzvatI azAzvatI banne prakAranAM adhikArA Ave che ane te banne prakAranI pratimAe vaMdanIya ane pUjanIya che. zAzvatI pratimAe pUjanika che tema azAzvatI jina pratimAo paNa pUjanika ja che. jinapratimAnI upAsanA karavAmAM zAzvatI ke azAzvatI tevA bheda pADavAnA hAteA nathI suryAbhadeva tevI zubhakaraNI vaDe devalAkamAM rahIne paNa peAtAnu hita sAdhI le che A AkhAe adhikAra rAyapaseNI sUtramAM khUbaja vistArathI kahevAelA che. jenI para ApaNe saMkSepathI vivecana karyuM che. sau temAMthI sAra grahaNa karI nija Atma hita sAthe eja eka abhilASA. Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su...kha. nI zodha..mAM jagatamAM koIpaNa AtmA e nahIM hoya ke jene sukha priya na hoya ane duHkha priya hoya. jIva mAtra duHkhanA. kezI che ane sukhanA rAgI che. Ama chatAM jagatanA jemAM anAdinI mehAnyatA hovAthI temane vastunA guNadharmo samajAtA nathI ane jagatanA che je je ceSTAo sukha mATenI kare che te te ceSTAothI duHkha ja pAme che. mahAzvetA anAdinI ApaNI evA prakAranI che ke je raste sukha nathI, te raste ApaNe saue sukha mAnyuM che ane uMdhA mAge ApaNe sau sukhanI zodha calAvI rahyA chIe. sukhanI zodhamAM ApaNe sau nIkaLyA chIe paNa jJAnIe kahelAM raste nIkaLyA nathI, paNa svabuddhithI kalpelA raste nIkaLyA chIe. A rIte te yuganAyuga sudhI sukhanI zodha calAvyA karazuM te paNa sukha kayAMya maLavAnuM nathI, anAdinuM duHkha kAMI TaLavAnuM nathI. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 257 ] rasAdhirAja kAraNanA cALe ja kArya thAya che e nyAye zAsro kahe che ke H-- "tula pApAtmutra dharmAM" ( mahI+ zrI haribhadrAcAya jI ) eTale ke duHkha pApathI Ave che ane sukha dhama thI Ave che. Aje tA jagatanA jIvA ekalI AMdhaLI DhADha ja mUkI rahyA che, saune dharmanA phaLa joIe che paNa dhama joItA nathI. pApanAM phaLa joItA nathI paNa jIMdagIbhara pApanuM ja Adara karyAM karavuM che. agnimAM hAtha nAkhIne i zItaLatAnI AzA rAkhe te te mukha kahevAya tema pApanA raste koI sukhanI AzA rAkhe te te mahA mukha ja kahevAya. viSavela pAsethI amaravelanAM phaLanI AzA ja kema rakhAya ? tema pApanA raste sukhanI AzA paNa kema rakhAya ? mATe duHkha na joitA hoya teA nakkI kare ke jIvanamAM pApa paNu joitA nathI, paNa Aje tamArI pradhAnI hAlata evI che duHkhathI rADa nAkho che paNa pApamAM hADa gALA che ! duHkhanI AgAhIthI paNa kaMpI uThe che jyAre pApa karmonI nAgAI jIvanamAM cAluja rAkheA che. jIvanamAM pApeA tarapha ghaNAM lAvaze te ja duHkhamAMthI chUTavAno vakhata Avaze. pApa karatAM teA karAI jAya che paNa bhAgavatA bahu bhAre paDI jaze. hasatAM hasatAM jo khAMdhyA haze te rAtAM rAtAM cheDavA paDaze ane chatAM paNa chUTaze nahi mATe udaya kALamAM pApa ati bhayaMkara hAya che chatAM badhe kALamAM cetAtuM nathI. kAraNu 17. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhanI zodhamAM [ 258 ke eTalI ApaNI bhAvinI nabaLAI che. A te viSayanA lagatI bhUmikA taiyAra thaI mahApurUSoe sukhI thavAnA aneka upAya batAvyA che temAMnA amuka mAre tamane samajAvavAnAM che. temAM pahele je upAya e che ke jyAM ApaNe beThA chIe tyAMthI uThavuM joIe. eTale ke mamatAmAM beThA chIe tyAMthI uThIne samatAmAM AvavuM joIe. e sAmarthya na hoya te chevaTe jyAM rahyA che tyAM anAsakta bhAve rahevAvuM joIe. A saMsAranA padArtho uparathI-strI, putra, dhana uparanI mamatA uThAvavI joIe. jIvanamAM anAsakta bhAve raheze te kayAreka sukhanA darzana thaze. jeTale aMze saMsAramAM vadhu lepAIne rahevAnA teTale aMze vadhu duHkhI thavAnA. himAlayanA pradezamAM camarI nAmanI gAya thAya che, tenI doDa haraNa jevI ja hoya che. koIvAra vAgha ke varU tenI pAchaLa paDete te pavana vege doDI zake che paNa tene tenuM puMchaDuM bahu priya hoya che, tethI te je kayAMya jhADI-jhAMkharAmAM bharAI jAya te te tyAMnI tyAMja thaMbhI jAya che. je te doDe te keIne hAthamAM na Ave paNa doDe ja nahi ane aMte vAgha ke varU phADI khAya, paNa te puchanA mohamAM pitAnA prANa paNa jatA kare che ane tene pucha upara eTale badhe prema hoya che ke jeTale Aje tamane mUcha upara paNa nathI. A rIte mamatva ApaNane paNa mArI nAkhe che. AmAM te huM mamatva cheDavAnI vAta karuM chuM kAMI haju gharabAra choDavAnI vAta karatuM nathI. paNa eTaluM te nakkI karo ke tyAga Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rapa0 ] sAdhirAja vinA siddhi maLavAnI nathI. jIvanamAM mamatvanuM tyAga karaze te tamAruM mRtyu paNa zAMtidAyaka thaze. yegI bhatRharInA zabdomAM kahIe to :vItyA modamathI pramAmivimunmatta mUva kara" - mehamadIrAnuM pAna karIne AkhuM jagata unmatta banyu che. upAdhyAya zrI yazevijyajI mahArAjanA zabdomAM kahIe te kahyuM ane mama nA raTaNamAM AkhuM jagata aMdha banyuM che. AsaktabhAva-mamatvabhAva e halAhala jhera che. mamatvanuM jhera ja AtmAne anaMta kALathI mArI rahyuM che. sarpa eTale bhayaMkara nathI jeTaluM tenI aMdaranuM jhera bhayaMkara che. madArI leke temAMthI jhera kADhIne tene chUTathI ramADI zake che tema Asakti e jheranI kothaLI che. tene kADhIne tame paNa saMsArane chUTathI ramADI zake che. saMsAra teTale bhayaMkara nathI jeTaluM AsaktinuM jhera bhayaMkara che, e jherane je kADhI lyo to pachI kadAca saMsAramAM kama sayAge rahevuM paDaze te paNa e saMsAra tamane naDI zakaze nahIM. je vastu tamArI nathI tenI uparanuM mamatva te ja badhA pApanI jaDa che, ane tenA AdhAre ja A pApanuM thaDa che. mamatva bhAve ja A saMsAramAM anAdithI ApaNe bhUla karI rahyA chIe. parane pitAnuM mAnyu te ja A jIvanI anAdInI bhayaMkara bhUla che, ane e bhUlamAM ja pApanuM mULa che. - je para vastuone ApaNe pitAnI mAnI te te aMte calAyamAna che yogI bhatRharInA zabdomAM kahIe te " hA amI cAra prANAH" Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhanI dhamAM [ 26 aMte badhuM calAyamAna che. nizcala ane avicaLa eka dharmaja che ke jenI Aje ApaNane moTA bhAge paDI ja nathI. bAkI te saMsAramAM jIvanI mAphaka je vastune sAcavI haze te. paNa aMte te javAnI ja che. are! baccAone tame jIvanI mAphaka sAcavatA he che chatAM kALane jhapATo ociMte e. Ave che ke jotajotAmAM kheLAmAM gela karatAM baccAne jhaDapI le che. lakSmIne paNa tame prANanI mAphaka sAcavatA ho cho, eka lebAnane dhupa nathI detAM eTaluM ja bAkI rAkhe che !' (sabhAmAMthI-dhanaterase te paNa daIe chIe) paNa e dIvase te pUjAe karatAM hazene? kharekhara, Aje devIoe tamArI upara bhAre kAmaNa karyuM che he ? lakSmI devIe te kAmaNa karyuM ja che tema cA devIe paNa kyAM ochuM kAma karyuM che? (sabhAmAMthI-have trIjA mahAdevanuM rahevA deje) bahu utAvaLA thayA. huM AgaLa vadhavAne ja nahote. chatA tame sau sAnamAM samajI gayA e ThIka thayuM. tAnamAM AvIne ghaNAM ema belatA hoya che ke, lakSmI e te hAthane mela che. paNa enI mamatA choDavI e kAMI baccAnA khela nathI. te te A tatva samajI jAya te ja cheDI zake che. chatA eTalI vAta te nakakI samajajo ke tame ene dhUpa de ke enI pachavADe bhekha le paNa e kaI kALe rAkhI rahevAnI nathI, ane temAMthI eka rAtI pAI paNa sAthe AvavAnI nathI. hA ! vakhate chokarA pachavADethI manIorDara kare te kaMI kahI zakAya nahi ! kaho kare ema che ? ( sabhAmAMthI koI kare ema nathI ane kadAca kaI kare teya kayAM pahoMce ema che. ) Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 261 ] rasAdhirAja kahA A te kevI jakharI nikAsabadhI kahevAya. bAkI tamA dhArA te sadupayeAga dvArA tene nikAsa karI zake. aMte badhuM ja calAyamAna che ema jo vicArIe te kema Asakita na chuTe ! ane dIvA jevI vAta che ke sAthe kAMI lAvyA nathI ane kAMI laI javAnA nathI. A te badhI vacagALAnI sarakAra che, ane tenA uparanI je vAsanA emAM ja AtmAnA zikAra che, jo kharU vicArIe teA eka paramANuM paNa tamArUM nathI eTale ke eka paramANuMnAM paNa tame mAlika nathI. nAhaka khATI upAdhI karI rahyA che. mATe pahela muddo e nakkI thayA ke anAsakata bhAvamAM ja sAcI zAMti ane sAcu* sukha rahelu che. bIjA upAyamAM saMtAya Ave che. satASa e manuSyAnA jIvananu' parama nidhAna che. AcArya bhagavAna hemacadrAcArya jI ceAgazAstramAM karamAve che ke : " sannidhau nidhayastasya kAmagavyAnugAminI amarAH kiGkarAyante santoSo yasya bhUSaNam // " sateSa eja jemanA jIvananuM AbhUSaNa che temanA jIvanamAM navidhi aSTamahAsiddhi te temanI pAse ja che. kAmadhenu temanI pAchaLa phare che, ane devatA te temanAM kikarA thaIne rahe che. AthI adhika sa'teSanuM mahAtamya zAstro kayA zabdomAM lakhe ! Aje sataSa ane zAMti jo koinA paNa nasIbamAM hoya te te mAtra yeAgI purUSonA ja nasIkhamAM che. tamArA saMsArIonAM nasIkhamAM bhale paisA haze, AgamagIcA haze, paNa teSa ane sAcI zAMti Aje tamArA nasIbamA nathI, kAraNa ke tamane Aje ekalA lAva ane laIne huDakavA lAgyA che, AmAM satASa Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhanI zodhamAM [ 26ra. ane zAMti nasIbamAM kayAMthI hoya ? lebhavRtti jyAre jAya tyAre ja jIvanamAM zAMti ane saMtoSa Ave che. Aje te tamane jema lAbha thAya tema lebha vadhatuM jAya che, parizrama karatAM thoDuM maLI jAya ane temAM tRtI rAkhe ane adhikanI AzA na rAkhe tenuM nAma saMtoSa kahevAya. Aje e rItane saMteSa mANasamAM cheja nahIM. Aje saMtoSa mANasemAM haze paNa te tenI kalpanA pramANene haze. jemake ghaNu paisA thaI gayA hoya pachI upara uparathI kahe ! "have ApaNe zIda upAdhI karavI joIe? chokarAo enuM karyA kare che. ane pAchA DokarA e lAga Ave te kUdI ja paDe A rItane saMteSa e saMteSanA gharane saMtoSa nathI paNa mehanA gharane che. bAkI kharUM pUche te Aje kayAMya saMtoSa dekhAte ja nathI. jo ke dukAnanI divAlamAM ghaNAM lakhe che ke "saMtoSI nara sadA sukhI" paNa pAchA paDakheja lakhe che ke lAbha savAyA" ane savAyA karatAMye saMteSa kayAM che ? kare bamaNAM ane tamaNAM. kharI rIte to e vAkaya hRdayanI divAla para lakhAvuM joIe. (sabhAmAMthI-te te duHkhI ja zenA thaIe ?) te have jAgyA tyArathI savAra, have vAra nahi lagADatA. je mANasa saMsArane asAra gaNIne draSTine aMtaramAM vALI le che te ja khare saMteSI che. kahe evA saMteSI Aje keTalAM che! yegI bhatRharIe bhikhArInI vyAkhyA ApI che. teo kahe che ke - " tu mavati ri carcA tRMAM virAra" bhikhArI ane daridri te ja che ke jenI tRSNA vizALa che. A vastu vicAratAM te AjanA zrImatenI dazA bhikhArI Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 263 ] rasAdhirAja karatAM ye karUNa lAge. saMteSI mANasa parizramathI meLavela parasevAne bhale chAzane seTala khAte hoya, chatAM tene je sukha che te sukha devatAone paNa nahiM hoya. te kahevAtA mAMdhAtAone te kayAMthI hoya ? pachI hiTalara hoya ke musalInI heya. bhalabhalA bhuMDA hAle maryA che ke jenA Aje nAmanizAna paNa rahyA nathI. jagatanA jIvanamAM parigrahanI. ane bheganI bhUkha jagADanAra sAce upakArI nathI paNa e bannenI tucchatA samajAvIne e bhUkhane bhagADanAre ane saMteSane raste caDAvanAre ja sAce upakArI che. jagatanA. jene Aje hiMsA, cerI vagere badhA pApa samajAvavA. sahelA che paNa bhega ane parigraha eTale ke jAjA paisA bhegA karavA ane bhega bhegavavA e paNa pApa che e. samajAvavuM ghaNuM ja kaThaNa che ane kharI rIte te badhAM pApane A be pApa ja puSTa karanArA che. draSTAMta - eka yogI hatA. emanI pAse bhaktoe ApelI geDI mUDI bhegI thayelI. amuka TAIme emane IcchA. thaI ke A mUDI mAre kaIka bhikhArI mANasane ApI devI che te bhikhArInI dhamAM nIkaLyA. eja TAIme eka rAjA bIjA rAjA upara caDhAI karavA jatA hatA tyAM koIe pelA yogI purUSane kahyuM ke A rAjAnI pAse ghaNA deza hovA chatAM bIjA rAjA upara caDhAI karavA jAya che. A sAMbhaLatA yegI puruSane thayuM ke huM je bhikhArInI zodhamAM nIkaLelo te mane rastAmAM sahejamAMja maLI gayA. gI rAjAne kahe che ke tArA gajarAjane jarA ubhe rAkha. rAjAe gajarAjane ubho rAkhyo. tyAM megI pelI mUDI rAjAnI sAme Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhanI zodhamAM [ 264 dhare che. rAjA kahe che ke mAre AnI zI jarUra che? kaIka bhikhArIne ApI deje. tyAM bhegI kahe che ke mAre A mUDI nAnA bhikhArIne nathI ApavI paNa, moTA bhikhArIne ApavI che, ane tuM temAne che, eTale meM A mUDI tArI sAme dharI che. ATaluM vizALa rAjya hovA chatAM tRSNA haju tArAthI chUTatI nathI mATe bhikhArI te bhikhArI hoya paNa tuM te mahAbhikhArI che. A sAMbhaLatA rAjAnI AMkha ughaDI gaI ane rAjA tyAMthI pAchA phare che. tamAre kaI divasa pAchA pharavuM che ? ke pachI AzA ane tRSNAmAMja rahIne maravuM che. te te paraleka nahi sudhare ane A lokamaye sukha ke zAMti nahi maLe. lobha ane saMtoSa e te pratipakSI che. zarUAtamAM nirdhanane thAya ke soeka rUpiyA maLI jAya te ThIka. eTalA maLI jAya tyAM ema thAya ke enI upara ekAda mIMDu caDI jAya te ThIka. pachI mIMDA upara mIMDA caDatAja jAya ane aMte jIvanamAM moTA miDAja mukAI jAya che. jema sAgarane kinAro na hoya tema lobha samudrane paNa kinAre hete nathI. zarUAtamAM te lobha gAgarUpe hoya che paNa pachI aMte mahAsAgara rUpe thaI jAya che. pachI ene kinAre kayAM dekhAya? eka subhASitamAM Ave che ke - sneha mUlAni duHkhAni rasa mUlAni vyAdhayaH / lobha mUlAni pApAni trINi tyaktvA sukhI bhava // kahevatamAM paNa tame kahetA he che ke, ane eTaluM ja duHkha ane duHkhanuM mULa paNa sneha che. vadhAre paDatuM khAvu Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja e vyAdhInuM mULa che. jyAre lebha e badhAM pApanuM mULa che. jyAre saMteSa e badhA sukhanuM mULa che. Aje mAmase kahe che ke zuM karIe-peTa mATe pApa karavA paDe che. paNa peTa te mAMgI mAMgIne keTaluM mAMge ? (sabhAmAMthI-pAzera mAMge) are zarIra bahu zaktizALI hoya te vadhumAM vadhu pazera mAge ! ethI to vadhAre nahi mAMge ne? tyAre kahe mana keTaluM mAge che. AkhA bhAratanuM rAjya maLe tethe mananI bhUkha na bhAMge. tarataja cIna upara caDAI karavAnI IcchA thAya A rIte AzA ane tRSNane keI aMta ja nathI, mATe sAcu sukha ja saMtoSamAM che. trIjo raste e che ke darekanA jIvanamAMthI guNa letAM zIkhavuM joIe. devadraSTi na joIe, "darekamAMthI sAruM meLavavuM tenuM nAma guNadraSTi che" tame kaheze ke AmAM kayAM sukhane raste che paNa kharo gherI rasto ja A che Aje bIjAnA sukhe duHkhI thanArA jagatamAM ochA nathI. evA mANasane to Aje rAphaDo phATI nIkaLe che ema kahIe to paNa cAle, are, bIjAnA sukha joIne evA baLe evA baLe ke jate dahADe TI. bI. lAgu paDe. Aje bIjAnA sArA makAna ane vaibhava jotAM paNa ghaNAMne IrSyA thAya che. eTalA mATe to ghaNuM mutsadI mANaso potAnI pAse mUDI hovA chatAM gAmaDAM gAmamAM rahetA hoya to sArA makAna paNa caNavatA nathI, ene ema thAya che ke jyAM lekenI AMkhe caDavuM, bIjAnA sukha jotAM ApaNAM manamAM pramoda ke joIe, darekanA jIvananI AbAdI jeIne harakhAvuM joIe. ane temAM ja -ApaNI paNa mAbAdI che, nahi te barabAdI to che ja. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhanI zodhamAM [ 266 eka ramujI draSTAnta. gujarAtImAM kahevata che ke " khADe chede te paDe" eka gharamAM sAsu vahu hatA. temAM amuka divasato ThIka cAlyuM. dhIme dhIme vahune sAsu upara ISa thavA lAgI, ane ISya e to strI svabhAvane varelI ja hoya che. Aje to purUSa svabhAvane paNa varI cukI che. vahune sAsu mATe manamAM kaMIne kaMI baLatarA thayA ja kare che. teNe manamAM nakkI karyuM ke eka divasa mATe A sAsunI phajetI karavI che. eka divase sAkSAt raNacaMDInI jema vALa khullA karIne jamIna. upara DhaLI paDI. dhaNI ghera AvIne jue che to jotAMja vicAramAM paDI jAya che. ane puche che ke paNa tene thayuM zuM ? tyAM enA zarIramAMthI jANe koI bIjI ja vyakti bole che ke, A mArI bahenapaNI hatI ane ene huM vaLagI chuM. tyAM dhaNIne nakakI thayuM ke vaLagADa lAge che, pachI te bhuvA dhuNAvyA, derA karAvyA, dhAgA karAvyA paNa kaI rIte vaLagADa nIkaLe nahiM. pachI to bhuvAe joramAM AvIne puchyuM ke tuM ene. cheDe mUke che ke nahiM ? tyAre kahe che ke, "eka zarate mUkavA taiyAra chuM ane te e ke mArA sAsu kALu moDhu karI mAthuM muMDAvI ane gadheDe besI je darzana Ape to cheDe mukavA taiyAra chuM." tyAM bhAyaDo samajI gayA ke Ate Dhaga. che. mane kahe che ke tuM hamaNAM piyara bhegI thaI jA ane pate sIdhe tyAMthI pitAnI sAsu pAse AvyA. kudaratI ja evuM hatuM ke bane vevANenA rUparaMga sarakhA hatAM. eciMtA. jamAIne ghera AvelA joIne sAsu te hebatAI gayA Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 267 ] rasAdhirAja ane kahe che ke ATalA badhAM bebAkaLAM kema che? tyAM jamAI kahe che ke tamArI dIkarIne jAna jokhamamAM che. are paNa thayuM zuM? "zuM thayuM zuM! vaLagADa vaLage che. badhA upAya karI joyA chelle eka upAya bAkI che te e ke tame mAthuM muMDAvI kALuM meTuM karI, gadheDe besI darzana Ape te e vaLagADa jAya ema che. kAraNa ke chellI enI tamArA e svarUpe darzana karavAnI IcchA che. "are emAM zuM, ekavAra nahiM sattaravAra darzana ApuM, aMte vidhi pramANe mAjInuM mAthuM muMDAvI, mehu kALuM karAvI ane gadheDA upara besADIne vAjate gAjate potAne ghera lAve che. mAjI AvyAnA samAcAra sAMbhaLatAM ja vahune to harakhane pAraja na rahyo. aMte mAjI darzana ApavA gharamAM AvyA tyAre paNa e zAMta na rahI. hajI ATaluM karyA pachIe je zAMta rahI gaI hota to bAMdhI mUThI lAkhanI rahI jAta. paNa zaMkhaNInI jAta te kAMI sakhaNa rahe? eNe to karI gajanA. dekha raDIkA cAlA zIra muDA muha kAlA / / tyAM ene dhaNuM bAjumAM ja ubhe hato. pachI to eya te jhAlya rahe ! e paNa juvAna jodha bhAyaDe hato. teNe paNa karI sIMha garjanA ke - te vare ja mA terI mera | sAme jarA je to kharI, mA tArI che ke mArI ? kharekhara A kALane bhAyaDe hota to to koNa jANe kone upADI lAvata! jyAM bAIne khabara paDI ke Ato mArI mAM che, eTale bheya khetaravA lAgI, bIjAnuM kALuM karavA gaI tyAM Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -sukhanI zodhamAM [ 268 pitAnuM kALuM thayuM. Aje parasparanA sabaMdhomAM mIThAzaja rahI nathI. prajA ane sarakAra vacce gharSaNa cAlI rahyA che. pitA putra vacce paNa gharSaNa che. mIlamAlIka ane majure vacce paNa emaja che. bhAgya jege amArI ane tamArI vaccenA saMbaMdho kaIka sArA rahyAM che. teya je vyAkhyAna pachI thALI pheravato heu to kyAM sudhI sArI rahe ! (sabhAmAMthIAvatI kAle kaI vyAkhyAnamAM na Ave) tame tAre sukhethI Avajo e dhaMdho amAre nathI. eka na chUTake amAre bhikSAnI jhaLI pheravavI paDe che, bAkI kAMI amAre pheravavuM paDatuM nathI. jyAM svArtha hoya tyAM saMbaMdhomAM mIThAza hatI ja nathI. Aje kaI keInuM sArU joI zakatA nathI, A eka A jamAnAne meTAmAM moTo roga che, bIjAne sukhI jotAM ApaNu draSTimAMthI amI varSA thavI joIe, ene badale - Aje AmAM jhera Ave che. paNa e jhera to jhAmaranA pANI karatAye bhayaMkara che. Aje jyAM tyAM AMkhomAM jhera ane haiyAmAM vera che, ane emAMja jyAM tyAM kALo kera che. kayAMya zAMti nathI-sukha nathI. A rIte jJAnI purUe kahelAM raste ApaNe sau koI je sukhanI zodhamAM nIkaLazuM te avaSyameva sukhanI prApti thaze. ane anAdikALanA duHkhanI mukti thaze, sau e raste cAlI sukha pAme eja eka mahecchA. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ driSTA koNa? (pUrvArdha ) kaSTA keruM? e AjanA jAhera vyAkhyAnane viSaya che, draSTA Atma pite che. AtmA jJAtA ne draSTA che. kAraNa ke, jJAna ane darzana te jIvane svabhAva che. ajJAna. dazAne lIdhe AtmA yathAsthita svarUpamAM ApaNane bhAsato. nathI. eTale AtmAne ApaNe jANe rAgI ne dveSI mAnI lIdhe che, paNa tatva draSTie AtmA te nathI. tatva. draSTie AtmA-jJAna ne darzana svabhAvi che. jIva ane pudgalane lakSaNo anAdinAM dehAdhyAsane lIdhe ajJAnIe AtmA deha. samAna bhAse che. deha taraphane je mamatva athavA deha taraphane. je atyaMta rAga tene dehAdhyAsa kahevAmAM Ave che. dehAdhyAsa. chUTe to jIva karmane taMja rahetuM nathI. kartA na rahe to.. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA koNa ? [ 2eo bhaktA zene rahe ? basa A ja tatvajJAnane marma che. A marmane jeo nathI samajyA teoja karmanAM kartA ane bhaktA bane che. eTale sAcI samajaNanA abhAve ajJAnI zarIrane jANe AtmA mAnI le che. chatAM jJAnInI draSTimAM zarIra ane AtmA ane bhinna che, kAraNa ke pragaTapaNe banenA lakSaNa judA che. zarIra e pudgala rU5 hevAthI pudgalanuM lakSaNa varNa, gaMdha rasa ane sparza che athavA saDana, paDana ane vidhvaMsana e zarIranuM lakSaNa che. saDana eTale kensara je dardI lAgu paDI jatAM zarIra saDavA mAMDe ane jate dahADe saDI jAya. paDana eTale uparathI nIce paDe ne mRtyune pAme, vivaMsana eTale aMte vinAzane pAme. A zarIranuM lakSaNa che. jyAre AtmA upayoganA lakSaNavALo che upayoga-jJAna ane darzana svarUpa hovAthI jJAtAne draSTA jIvanuM lakSaNa che. lakSaNanA jJAnanA abhAve zarIrane ja AtmA mAnI le e to ghera ajJAna che jJAtA ne draSTA e jIvanuM lakSaNa che te jIvamAM ja ghaTe che. lakSaNanA traNa mukhya de dharmAstikAyAdi anya keI paNa ajIva dravyamAM e lakSaNa ghaTI zakaze nahIM, tema pagalAdi ajIva dravyanAM mukhya vizeSa lakSaNe jIvamAM ghaTI nahIM zake. eka dravyanuM lakSaNa bIjA dravyamAM jAya e to ativyApti doSa kahevAya jema zIMgaDA jene hoya te gAya kahevAya. evuM je gAyanuM lakSaNa bAMdhavAmAM Ave te zIMgaDA to bheMsane paNa hoya che, mATe e ativyApti doSa kahevAya. kALA varNavALI hoya te ja Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 271 ] rasAdhirAja gAya kahevAya to gAya to sapheda raMgavALI paNuM hoya che, mATe te avyApti doSa kahevAya. gAyane eka kharIvALI kahevI te asaMbhava deSa thayo kahevAya. kAraNa ke, gAyane pagamAM be kharI hoya che. A traNe doSathI rahita hoya te ja lakSaNa kahI zakAya. jema sAsnA ( gaLAnI godaDI ) e gAyanuM lakSaNa che. e lakSaNa pratyeka gAyamAM ghaTI zake che, ane bheMsa vigere bIjA koI paNa jAnavaranAM gaLAmAM godaDIne abhAva hevAthI e lakSaNa temane lAgu paDatuM nathI. saMvedanazIlatA e jIvanuM lakSaNa tevI ja rIte jJAtAne draSTAe jIvanuM lakSaNa uparokta -traNe doSathI rahita che. pratyeka jIvamAM e lakSaNa ghaTI zake che. anya keI dravyamAM e lakSaNa ghaTI zakatuM nathI. SaTu dravyamAM jIva sivAyanAM bAkInA pAMce dravye jaDa che. jaDamAM jJAtAne draSTAbhAva heI zake nahIM. mATe ja pharamAvavAmAM AvyuM che ke, "je draSTA che draSTine, je jANe che rUpa, abAdhya anubhava je rahe te che jIva svarUpa je ApaNI draSTi che e te draSTija che. jyAre AtmA e draSTine paNa draSTA che. AtmA draSTA hovAnI sAthe badhA bhAvene jANanAre paNa che. AtmA zarIra nathI, AtmA Indriya svarUpa nathI, AtmA vANuM svarUpa nathI, mana paNa AtmA nathI. A pramANe dareka vastuno bAdha karatAM kastAM je abAdhya rahe che, eTale jene koI paNa sagamAM Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA koNa ? [ 272 khAdha karI zakAto nathI, evA je svAnubhava che athavA aMdaranuM je saMvedana che teja jIvanu svarUpa che. savedana zIlatA pratyeka jIvamAM heAya che. huM sukhI, huM duHkhI evI pratiti AtmA sivAya koIne kayAre paNa thai zakatI nathI. indriyAthI paNa AtmAnI bhinnatA pAMca indriyAmAMthI pratyekane potapeAtAnAM viSayanu jJAna haiAya che. cakSu Indriyane rUpanu jJAna hoya che to prANendriyane ga'dhanu jJAna hoya che, paNu rUpanuM jJAna ghrANendriyane hotu nathI tema cakSu Indriyane gadhanu jJAna hAtu' nathI. tevI rIte pratyeka IndriyA mATe samajI levAnu che jyAre AtmAne pAMce IndriyAnAM viSaya' jJAna hAya che. mATe IndriyA e Indriya che. jyAre AtmA tenAthI paNa. bhinna hAvAthI atindriya che. gharanA jharUkhAmAM besIne rastA paranAM bhinna bhinna prakAranAM draSyA jonArAM manuSyanI kayAreka azubhanAM udaye AMkha cAlI paNa jAya chatAM teNe je rastA paranAM draSyA. nihALyAM hAya che te AMkhanI gerahAjarImAM paNa smRtipaTamAM AvyA karatA hAya che. tenu kAraNa eja hAI zake ke, draSyAne nihALanArI draSTi bhale nathI paNa draSTithI nihALelAM draSyAne magajamAM dhArI rAkhanArA draSTA AtmA hejI dehAlayamAM birAjelA che. varSo pUrvenI vAtApaNa mAnavIne smRtipaTamAM je AvI jAya che te AtmAnI jJAna zaktineja AbhArI che. ana Mta zaktinA dhaNI je AtmA kahevAya che Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 273 ] sAdhirAja te taddana yathAtathya vAta che. jIvanamAM Aje je kaMgAliyata AvI gaI che ane vAtavAtamAM je jIvanamAM hatAzA AvI jAya che tenuM mukhya kAraNa eja che ke pitAnI anaMta zaktinuM ja pitAne-bhAna nathI. mithyAtva mohanIyanA kSayapazama pUrvakanuM jJAnAvaraNIyanuM kSayopazama senAmAM sugaMdharUpa pAMce IndriyenAM viSayanuM jJAna eka AtmAne hoya che. jJAna e AtmAne ja svabhAva che. kevalajJAnanI pUrNa bhUmikAe athavA avadhi, mana 5ryava, jJAna vagere atindriya jJAnanI bhUmikAe AtmA na pahoMcyuM hoya tyAM sudhI vacagALAnI AtmAnI apUrNa avasthAmAM Indriya ane mana AtmAne jJAna prAptimAM madadarUpa jarUra hoya che paNa eTalAthI jJAna ane darzana e mana ke indriyanuM svarUpa nathI. jJAna-darzana svarUpI te AtmA ja che. bhagavatI sUtramAM gautama svAmi prabhu mahAvIrane prazna kare che ke, " AyA bhate nANe annANe AtmA jJAna svarUpa che ke ajJAna svarUpa che? bhagavAna pratyuttaramAM pharamAve che ke, goyamA AyA siya nANe siya annANe gautama ! AtmA kayAreka jJAna svarUpa che ane kayAreka ajJAna svarUpa che. 18 - Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA keNa? [ 74 nALe puLa niyama bAya paraMtu gautama ! jJAna te nizcita Atma svarUpa che. jJAnAvaraNIya karmanAM udaye kayAreka AtmA ajJAna svarUpa banI jAya e bhale. paNa jJAna te AtmA svarUpa che. potAnAM jJAna guNanuM viparIta pariNamana eja ajJAna che. mithyAtvanAM tivra udaye jIva poteja jyAM avaLo paDe hoya tyAM tene guNenuM kayAMthI samyapha pariNamana thavAnuM che ? mithyAtva mohanIya karmanuM pizama ke upazama thayA pachI ja jIvanAM jJAna darzanAdi guNenuM pariNamana samyapha thAya che. mithyAtvanA tivra udaye te pittAnA ja jJAnAdi guNathI jIvane lAbha thavAne badale moTo geralAbha thaI jAya che. mithyAtva mehanIyanA kSepakSama vinA jJAnAvaraNIya kSopazama keI kAmanuM nathI jJAnAvaraNIya karmanAM pazame avine jIva paNa nava pUrva sudhI bhaNI jAya che, paNa samyakatvanAM abhAvamAM te jJAna abhavinAM jIvane kevala bhava vRddhinAM hetu rUpa bane che. nava pUrva sudhInuM jJAna meLave eTale jJAnAvaraNIya karmane keTalo badho kSapazama kahevAya? paNa sAme mithyAtvanAM kSapazamane sadaMtara abhAva che eTale te jJAna saMsAra heturUpa bane paNa mekSa heturUpa banI zake ja nahIM. anAdithI bhava heturUpa banatAM mithyA jJAnane samyaga jJAnamAM palTAvI tene bhava nivRttirUpa karanAra je kaI hoya te te samyagadarzana che. mATe jina zAsanamAM samyam darzanane mahimA aparaMpAra che. Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 275 ] 2sAdhirAja akhUTa bhaMDAra khelavA mATenI kharekharI cAvI jIva anAdithI paramAM svapaNAnI buddhi ane svamAM parapaNAnI buddhi karate AvyA che eja mithyAtva che. tenI jagyAe svamAM svapaNAnI buddhi ane paramAM parapaNAnI buddhi eja samyaphatvanI kharI bhUmikA che jIvanAM abhiprAyamAM viparIta paNa che tyAM sudhI samyakatva ghaNuM dUra che ane abhiprAyamAM sabhya paNuM AvI jAya te samakti ghaNuM sulabha che. samakti pAmyA pachI jIva mATe AgaLane mArga khUba sarala banI jAya che. samaktinI ekaja cAvI evI che ke, tenAthI paraMparAe anaMta jJAna ne anaMta darzananAM akhUTa bhaMDAra khullA karI zakAya che. bAkI e cAvI hAthamAM nathI AvI tyAM sudhI gharamAM akhUTa bhaMDAra hovA chatAM tenA mAlika AtmAne eka mAlinI jema cAra gatirUpa saMsAramAM bhaTaktAM rahevAnuM che. pAchI khUbInI vAta e che ke, bIjA keI bhaMDAra khelavA hoya te kyAreka bIjI cAvI paNa lAgu karI zakAya che. paNa A anaMta jJAnane anaMta darzananA akhUTa bhaMDArane khelavA samakita sivAyanI bIjI keI cAvI lAgu paDe tema nathI. mATe jInekta tatvamAM zraddhA evI keLavo ke chevaTe A paDatAM kALamAM samakitanAM lAbhathI vaMcita na rahI javAya. jIvanI aMdaranI je zraddhA pariNati te ja samyakatvana mULa svarUpa che. sUtranA ekAda vacanane utthApe te paNa bahula saMsArI Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA keNa ? [ 276 kevalajJAnanI jema samyaktva paNa jIvane prakRSTa guNa che.. kevalajJAnamAM sarva padArthonuM jJAna hoya che. te samyakatvamAM sarve padArthonuM samyaga zraddhAna hoya che kevalI lekAlekanAM badhA bhAvane jANe che te samakitI kevaLI nirUpata sUkSmAti sUma badhAM bhAvene saddhahe che. kevaLI prarUpita eka paNa padArthane jIva na saddhahate heya tyAM sudhI te mithyAdraSTi che, bhale pachI lAkhe padArthone saddhahate hoya chatAM mithyAdraSTi che. sUtranA eka akSarane utthApe tene paNa bahula saMsArI kahyo che. sUtranA kare akSaramAM zraddhA hoya ne ekAda akSarane na saddhahate hoya te paNa te mithyAdraSTi che tatvanI azraddhA eja mithyAtva che. eka akSara ke padanI azraddhA thAya tepaNa mithyA che kAraNa ke kevalajJAnanI jema samyaktva guNa paNa mahAna guNa che. kevalajJAnI sarva bhAvane jANe ane samakitI sava bhAvene saddhahe eTaluM ja baMne vacce aMtara che. jamAlI vagere ninhave AkhI dvAdazAMgIne sadhdhahanArA hovA chatA ekAda vacanamAM azradhdhA thatAM zAstrakAroe mithyAdraSTi tarIke jAhera karyA che. | mATe mithyAtvanA kSapazame samyaktvanAM pariNAmane pAmele samyaga draSTi ja khare draSTA che. samyaga darzananAM prabhAve jagatanAM bhAvene samakitI jIva yathAsthita svarUpamAM jonAra hoya che. tene AkhIye bhavaceSTA kevA svarUpe bhAse che te aMge ullekha karatAM yugadraSTi samuccayagraMthamAM. AcArya bhagavAna haribhadrasUrI mahArAja pharamAve che ke, bAla dhUlIgRhakriDA tulyA'syAM bhAti dhImatAm / tamogranthivibhedena bhavaceSTA'khilaivahi / / . Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 277 ] rasAdhirAja AkhIe bhavaceSTA aMgenuM samakitinuM spaSTa darzana varSA RtumAM bALake mATInAM ghara banAvanAnI kriDA kare tene dhUlIgRhakiDA kahevAmAM Ave che, baccAoe tevA mATInA ghara banAvelAM hoya ane keI samaju manuSya tyAM jaI caDaye hoya tene te mATInA ghara kevA svarUpe bhAse che? basa tevAja svarUpe AkhIe bhavaceSTA ajJAnarUpI graMthInA vibheda vaDe samakitine bhAse che banAvelAM dhULanAM ghara jema asthira ane asAra che tema cakravatinuM SaTakhaMDanuM vaibhava bhale kema nathI hatuM, samakitinI draSTimAM te paNa asthira ane asAra che, dhUlIgRhakiDAmAM baccAoe banAvelAM mATIne gharane je vizeSaNa lAgu paDe che te ja vizeSaNa cakravatinA paTakhaMDanAM vaibhavane lAgu paDe che. badhAne tevA svarUpe bhava ceSTA kema nahIM bhAsatI hoya ? tevI paNa koIne zaMkA thAya te samajavAnuM ke "tAgraMthivina' A zabdane gAthAmAM je prayoga thayela che te ati sUcaka che. badhAMne kAMI graMthabheda thayele hete nathI. rAga dveSa ane ajJAnanI anAdinI evI nibIDa gAMTha che ke e na tUTe tyAM sudhI jIva keI paNa padArthane yathAsthita svarUpamAM nihALI zakatuM nathI. graMthI e koI jevI tevI cIja nathI. jIvanAM apUrvakaraNanAM pariNAma vaDe ja e graMthI tUTe che. ekavAra graMthI bheda thayA pachI bahAranAM badhA bhAvane jIva kharAM svarUpamAM jete thaI jAya che. bhinna graMthI jIva zratajJAnanA viveka vaDe bahAranAM bhAvene mRgajaLa tUlya, gaMdharvanagara tulya athavA svapna tulya dekhe che. mRgajaLamAM jaLa buddhithI haraNa Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaSTA kaNa? [ 278 tenI pAchaLa deDatAM hoya che. jaLa nahIM hovA chatAM haraNane mRgajaLamAM jaLa bhAse che, eTale te tenI pAchaLa doDe che. haraNa te tiryaMca gatine jIva eTale tenAmAM lAMbI budhdhi kayAMthI hoya? paNa tame je mArI sAme beThelAM che! tamArAmAM sArAsArane viveka karavA jeTalI buddhi che, ane chatAM tame mRgajaLa jevAM saMsAranA sukhonI pAchaLa AMdhaLI deTa mUkI rahyAM che. e tamArA jevA buddhizALI manuSya mATe zuM kahevAya? mArI a95 budhdhi pramANe bhArUpa te na ja kahevAya! sAMsArika vAtAvaraNamAM AtmA lepAya nahIM eja jJAnanuM vAstavika phaLa haraNane mRgajaLamAM spaSTa darzanane abhAva che. eTale te tenI pAchaLa doDe che, tema saMsAranAM bhautika sukha ane dhana vaibhAvAdi aMgenA moTA bhAganA manuSyomAM spaSTa darzanane abhAva che eTale jIMdagI AkhI tenAja mehamAM saMsArI mUMjhAtA hoya che. jyAre graMthIne bheTa vaDe samyagadraSTi jIva bahAranAM bhAvene mRgajaLa tUlya athavA svapna tUlya lekhate hovAthI koIpaNa padArthomAM tene tivra meha tha nathI. te saMsAranAM mehaka vAtAvaraNanI vacce rahyo hoya che chatAM aMtarathI nirAle hoya che. tene AtmA kharaDAyele hete nathI. padArthanAM svarUpane jANyAnuM Aja vAstavika phaLa che. spaSTa darzana thayA pachI paNa meha na chUTe te mokSanI vAta ApaNA mATe AkAzakusumavat rahevAnI che. tene samyagra jJAna ke samyaga darzana kema kahI zakAya ke jenA prabhAvathI Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra79 ] 'sAdhirAja leza paNa meha che na thaye heAya? aMdhakArane na haThAvI zake tene prakAza kema kahI zakAya? prakAza thAya eTale aMdhakAra haDI ja jAya che. tema jJAna thAya eTale meharUpI aMdhakAra vikharAI jAya che. jyAM mehabhAvane kSaya upazama ke pazame thayela hoya te ja kharU jJAna che. chevaTe mehane kSaye pazame na thayA hoya te samajavuM ke e sAcuM jJAna nahIM paNa ekaluM vAcA jJAna che. mehanIyane udaya bhalabhalAne muMjhave che. eka khare AtmajJAnIja temAM muMjhAte, nathI. jJAnInI draSTi mULa tattava uparaja hoya che, eTale jJAnone meha kayAMthI muMjhavI zake? abAhya kevala jyotirnirAbAdhamanAmayama / yadatra tatpara tattva zeSaH punarupaplava // atyaMtara evI jJAna jyoti ke je nirAbAdha ane nirAmaya che te ja mumukSunI draSTimAM parama tatvarUpa che. te sivAya bAkI badhu upadravarUpa che, AtmA ja jJAnajAti svarUpa che. jhaMjhAvAtane pavana paNa tene bujhAvI zake nahIM eTale te nirAbAdha che ane roga rahita che. eka vAra AtmA jyoti svarUpa banI jAya eTale raMgane zeka badhA upadrava TaLI jAya. jyoti pragaTI nathI tyAM sudhI ja A badhA jhaMjhAvAte che. ghaTamAM jJAnanI jIta che, chatAM mAnavI tenA divya prakAzanAM lAbhathI vaMchIta rahyo che. potAne bhulIne to jIve ghaNuM ghaNuM karthanAo veThI che ane hajI keTalI veThavI paDaze te te jJAnI sivAya keNa jANI zake ? Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ drA kaNa ? [ 280 A gAthAmAM pU. haribhadrasurIe jANe tatva jJAnanAM akhUTa bhaDAra khullAM mUkI dIdhA che. tatvanAM svarUpane samajyA pachI mana temAM sthira thaI jAya che. asthiramAM sthiratA kayAMthI AvI zake ? ApaNe hamaNAMja vacamAM kahI gayA ke, bahAranAM bhAvA samitIne gaMdha nagara tUlya athavA mRgajaLa samAna bhAse che te pachI mumukSune TharavAnuM kayAM rahayuM? manane adhethI haThAvIne kayAMkatA sthira karavuM paDazene? mATeja jJAnIoe mULa tattvanI vyAkhyA pharamAvI che, tattva samajAya eTale manamAM sthiratA AvIja jAya che. AtmA sivAyanAM jagatanAM badhA padArtho avane azAzvat che jyAM e padArthI poteja svarUpathI asthira che te pachI temAM bhamatu mana kayAMthI sthiratA pAmI zake? kai sthira tattvamAM mananI ekAgratA thAya teA ja mananI sthiratA thavAnI che. pU. haribhadrasUrIe abhyatara jyeAtinI je vyAkhyA pharamAvI che te ja sthiratAvALu tattva che. temAM jo mananI sthiratA thaI jAya te jyAtamAM nyAta maLyA jevuM thaI jAya. AtmA eja sthira tattva che. AtmAtra zAzvata ane acala che. paryAyathI AtmA palTAtA hovA chatAM peAtAnAM svarUpathI zAzvat che. bauddha dananI jema jainIjhame AtmAne ekAMte anitya mAnya nathI. dravya draSTie AtmA dhruva-zAzvat ane acala che. A zAndhAt tattvanAM khIle jo manane khAMdhI devAmAM Ave te mananI badhI deoDadhAma maTI jAya, mananI doDadhAma maTe eTale sa'sAranA rakhaDapATane e aMta AvI jAya Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja bhoga ke parigrahamAM samakitinI prasannatA nahI - samakitinI draSTimAM lakSmI paNa alakSmInI (daridratAnI) bahenapaNI che, eTale karaDenI saMpatti hoya te paNa samakitInAM mAnasika AnaMdane mATe te thatI nathI. punya paravAratAM lakSamI cAlI jAya eTale tenI bahenapaNuM daridratA hAjara thaI jAya che. eTale samakitI jIva mAne che ke, daridratA jenI sakhI che tevI lakSmImAMe mAre zuM AnaMda luMTavApaNuM che ? emAMthI AnaMda luMTavA gaye te eka divasa huM Akhene A luMTAI jaIza ! lakSmInI jema pApa jene sakhA che e je bhega vistAra te paNa samakitI jIvane AnaMda ApanAre thatuM nathI. eka eka bhega sAmagrI pAchaLa duniyAmAM keTalA ghera pApa AcaravAmAM Ave che ? pAMce IndriyenAM rUpa, rasa, ane sparzAdi je viSaye te ja bhega vistAra che. bhoga vistAranI pAchaLa ghora pApa paraMparA ! kroma ledhara jevI mulAyama vastuo keTalAka vAparatA hoya che. paNa tenI pAchaLa keTalI ghera hiMsA AcaravAmAM Ave che e te keTalAka jANatA paNa nahIM hoya ! ane jANatA hoya te paNa cIjanAM mehamAM keTalAke AMkha ADAM kAna karatAM hoya che. gAya-vAcharaDAM vagere jIvatAM pazuo para garamA garama khadabadatuM pANI reDIne te jAnavarone jera jorathI pITavAmAM Ave che ane tenAM jIvatAM zarIranI cAmaDI utArIne A badhI mulAyama vastuo banAvavAmAM Ave che. Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA koNa ? [ 282 tevI vastuonA upayAga karanArAM manuSya e manuSyA nathI, paNa mRtyuleAkanAM rAkSaseA che. jeTalI--jeTalI mulAyama vastue bane che tenI pAchaLa pazu-pa`khI, uMdara vagere prANIonI gheAra hiMsA AcaravAmAM Ave che. AvI vastuo bhegeApabhAgamAM lenAra paNa pApanAM bhAgIdAra bane che. mATe AvI mulAyama cIje kharIdavAnA jarAe mAhu. rAkhavA jevA nathI. eka rasanendriyanAM svAda mATe pacendriya jIvAnA Aje keTalA sa`hAra thaI rahyo che ? devanAra jevA katalakhAnAomAM hajArA pazue rAjIdA kapAya che !!' bicArA muMgA-amAla prANIone A dharatI para jANe. koI jIvavAnA adhikAra ja nathI ! pazuone jIvItadAna ApIne jIvanamAM upayAgI ghaNu meLavI zakAya . jIva rAzimAM mAnava khadhAmA zreSTha gaNAya che, chatAM AjanA mAnava adhamatAnI parAkASTAe paheAMcyA che. karamA krUra kahevAtA pazue karatAM AjanAM mAnavanI karatA keTalIka vAra vadhI jAya che. pAtAnA kSaNIka sukha mATe paMcendriyanA sahAra karatAM AjanA mAnava acakAtA nathI. gAya baLada gheTAM, bakarAM vagere prANIe khIjI rIte paN ghaNAM upayAgI che. gAya amRta tUlya dUdha Ape che, jyAre eka gheTA jevu' prANI ke jenI UnanAM dhAbaLAM bane che, je zItakALamAM mAnava samAjaneja atyaMta upayAgI thAya che. t Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 283 ] sAdhirAja dareka pazuone vItaddAna ApIne tenI pAsethI jIvanamAM ghaNuM ghaNuM meLavI zakAya che, eka bakarInAM dUdhamAM keTalAM guNa kathA che. nAnA baccAo mATe te bakarInuM dUdha mAtAnA dhAvaNanu kAma kare che ane keTalIkavAra te meTakA rogA paNa bakarInAM dUdhanAM sevanathI maTI jAya che, pazuonI ATalI upayAgItA heAvA chatAM tene Aje duniyAmAM kA sahAra thaI rahyo che, gAya-bheMsanAM dUdha ke dahIthI zarIrane purU pASaNa maLI javA chatAM tenAM. leAhI ke mAMsanuM bhakSaNa karavuM asa Aja nirdayatAnI. carama sImA che, eTale jele bhAga vistAra che, tenA pApa parama sakhA che. AvI rItanAM svarUpanuM jJAna thayA pachI samitI . jIvane temAM rAcavApaNu` zu` rahe ? dharmAdapi bhavan bhogaH prAyeo'narthAya dehinAma | caMdanAdapi sambhUto dahatyeva hutAzanaH // bhogane rAga samajanAra bhoga kALamAM paNa ka` ghaNAM AchA khAMdhe ! AgaLa vadhIne pU. haribhadrAcAjI pharamAve che ke,. pApa jenA sakhA che tevA bhAgasukhanI te vAta ja bAju para rahI paNa samyaktvanAM pariNAmavALA jIva tA dhathI prApta. thatAM bhega sukhane paNa prAya: ananAM hetu mAnatA hAya che. draSTAMtathI ghaTanA kare che ke, caMdananAM kASThamAMthIe pragaTelA agni prajALanArA teA che ja. mAvaLanAM kASThamAMthIja pragaTele . agni prajALe ane caMndvananAM kASThamAMthI pragaTelA agni ekalI. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA keNa? [ 284 ThaMDakaja Ape tevu te che nahIM, tevI ja rIte pApa jene sakhA che te ja bhoga vistAra prANIone anarthamAM nAkhe ane pRdayathI prApta thayelAM bhega sukhanI paraMparAne ja saje tevuM paNa ekAMte nathI. gAthAmAM prAyaH zabdane pravega thayela che te zabdanuM rahasya e che ke, devAdhideva tirthaMkaranAM AtmAo paNa bhegAvalInAM udaye gRhavAsamAM rahIne bhega bhogavatAM hoya che chatAM te bhoga temane anarthanA hetu thatAM nathI aMtaranI utkaTa jJAnadazAnA prabhAve te mahApurUSe udayamAM AvelAM bhoga karmane rega samAna lekhIne bhegavanArAM hovAthI ulTA bhoga kALamAM paNa nirjarA sAdhe che. pU. rUpavijayajI mahArAje paMca kalyANakanI pUjAmAM lakhyuM che ke, bhegA karmaphala rega taNI pare, bhegave rAga nivArI re, paravAlA pare bAhya raMga dhare, paNa aMtara avikArI re, zrI jIvarAja jagata jayakArI, mUti mehanagArI re, " udayamAM AvelAM bhoga karmaphaLane devAdhideva tirthaMkara bhagavaMtanA AtmA reganI jema bhegavanArA hoya che. temAM hRdayathI rAga bhAvane poSanArA hatAM thathI. draSTAMtanI ghaTanA kare che ke, paravAla uparathI raMgIna hoya che paNa aMdarathI sapheda hoya che. tema tirthaMkara bhagavaMtanA AtmAo uparathI raMgarAganAM vAtAvaraNamAM rahelAM dekhAya paNa aMtarathI taddana nirAlA hoya che. mATe tevA mahApurUSone bhoga-sukha anarthanAM Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 285 ] rasAdhirAja hetu khanatAM nathI. paNa evI dazAvALA AtmAe kaTalAM nIkaLI Ave ? mATe ApaNA mATe te bhega e anarthInAM hetu che eja draSTi kharAkhara che ane e draSTithI vicAranArA ja kharA draSTA che. zAlIbhadra dhannAjI, zrIpAla mahArAjA jevA mATe prAyaH zabdano upayoga karI zakAya. teo paNa bhogane rega samajIne bhagavanArA hatAM. punyAnubaMdhI punyAyanA eja prabhAva che ke, te punyAyanAM kALamAM jIva aDhaLaka bhoga sAmagrIne pAmele hAvA chatAM ane bhoga sukhAdine bhAgavatA paNa hAvA chatAM temAM AsaktinAM bhAvane peASanArA hAtA nathI. devAdhideva tirthaMkaranA AtmAe te| prabala punyAnubaMdhI punyanA udayavALA hAya che zAlIbhadra, dhannAjI vagere paNa punyAnubaMdhI punyanA udayavALAM hatA. mAMgamAM kAMTA veranArA punyAnubaMdhI punya jIvane uttarAttara uceja laI jAya che. meAkSa mAgamAM punyAnukha dhI punya jIvane anekarIte sahAyarUpa che. mAga mAM pApanuMbaMdhI punya heya che te. punyAnubaMdhI punya saMpUrNa yAdeya che. punyAnu baMdhInI apekSAe punya ane pApa bannene samakakSAmAM mUkanArA mArga bhUlyA che ema spaSTapaNe samajI levAnu che. jIva AraMbhasamAra'bhAdimAM ane, rAjIddI chakkAyanAM jIvAnI virAdhanAmAM paDelA heAya tyAM sudhI tenA mATe punya paNa paramAla'banarUpa che. evA jIvA mATe punya mArganI gauNatA karavI e tA. l Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA keNa ? [ 286 e jenAM kalyANanA mArgamAM kAMTA veravA jevuM che, athavA kalyANanA mArgane kaMTakamaya banAvavA jevuM che. hajI jIvanI evI ucca bhUmikA na hoya jIvanamAM nItine nyAyanA paNa ThekANA na hoya tevA jIvenI sAme punyane gauNa karIne ekalI AtmajJAnanI High Philoshophy (hAI philesUphI) nI vAta karavI e te e chene sanamArgathI cuta karIne unmAga banAvavA jevuM che. zubha AlaMbane chUTI jAya che, cheDavAnA hotA nathI cakinuM bhejana kaMI badhAne pace nahIM. tema jIvanamAM vyavahAra zuddhi thayA vinA ekaluM AtmajJAna badhAne pacavuM kAMI saheluM nathI. jenA mArgamAM nizcaya ane vyavahAra banenI saMpUrNa upayogitA che. nizcayanA lakSe vyavahAra hoya eTale beDe pAra che. nizcayanI draSTi hadayamAM rAkhIne vyavahAra AcaranArA ja bhava samudrane pAra pAme che. nizcaya ane vyavahAra vacce zAstromAM ThekaThekANe saMdhI karavAmAM AvI che. kayAMya paNa vivAda ubhuM karavAmAM Avyo nathI. ATalI vAta magajamAM bese te jIva jaina mArganA sArane pAmI jAya. jema jema jIva guNaThANAnI ucca bhUmikAe caDate jAya che tema tema zarUAtanAM vyavahAranAM AlaMbane enI meLe-Automatic ( oTomeTIka) chUTatA jAya che, te kAMI cheDavAnAM hetA nathI. paNa hajI madha dariye vahANa heya ane kaI kahe mAre vaLI paranAM AlaMbananI jarUra zI che? huM svAdhina parama tatva chuM tyAM jJAnI kahe che. are Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 287 ] sAdhirAja bhAI ! tArI badhI vAta sAcI che. tu eka vAra vahANane kinAre tA pahoMcavA de, pachI tuM bhale svAdhina thaI jaje, paNa atyArathI ja duHsAhasa kheDavA gaye te tAre madha dariye DubI maravA jevu' thaze. mATe pahelAM vahANane kinAre sahI salAmata paheAMcI javA de ! tevIja rIte nizcayanA kinAre paheAMcyA bAda sadvyavahAranAM AlaMbane enI meLe chUTI javAnA che paNa hajI teA nAva jyAM madha riye jhAlA khAya che tyAM bhAI kahe che ke, huM te zuddha svarUpI AtmA chuM. mAre vaLI punya ke kriyAnA AlaMbananI jarUra zI che ? AvuM te| anatIvAra karI lIdhu, AvA apratibuddha jIvane jJAnI kahe che ke are ! bhAI ! tane AtmAne oLakhavAnI nA kANe pADI ? paNu AtmAne oLakhyA pachIe tAre tArA guNasthAnakanI bhUmikA tA jovAnI raheze ne ? tuM A kALamAM kSapakazreNI te| mAMDI zakavAnA nathI teA vacagALAnAM guNu sthAnakamAM nizcayanI draSTi sAthe tAre sad vyavahAranI paNa AcaraNA karavAnI ja raheze te sivAya ThekaDA mArIne tu thoDAka ja upara paheAMcI javAnA che ? mATe jinezvara bhagavAnanAM mAnI maryAdA tuM pahelAM jANI le ! hajI jIvanamAM ekalA pramAda pASAtA hAya ne kahe ame tA AtmAnuM dhyAna karI laIe chIe. amAre pratikramaNAdi kriyAnI have koI jarUra nathI, tevAne teA jJAnI bhagavaMtAe mahA mithyAdraSTi kahyA che jIvanamAM apramatta dazA na Ave tyAM sudhI tA sad vyavahAranI malavattaratA rahevAnI ja che. te pachI AgaLa AgaLanAM guNa sthAnakomAM nizcayanI Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA kANu ? [ 288 alavattaratA thatI jAya che. ucca guNuThANAnI bhUmikAe paheoMcyA pahelAja vrata-paccakkhANAdi rUpa vyavahArane tyajI denArA svacchaMdI ane svecchAcArI bane che, tevA jIvA ghAra kama bAMdhI aMte durgatinA adhikArI bane che. eTaluM ja nahI sadvyavahArane cheDI denArAMonI hAlata dheAkhInA kutarA jevI thAya che kahevatamAM kahevAya che ke, "dyAkhIkA kuttA na gharakA aura na ghATakA" tema jIva hajI zukaladhyAnanI bhUmikAe pahoMcyA na hoya ane dharmakriyArUpa vyavahAranA hRdayanA bahumAnapUrvaka pAlana na kare eTale te aMtarIyALamAMja rahI javAnA. mahAvratAdi meAkSanA hetu ! AtmA nizcayadraSTie svarUpanI pU`tAne na pAmyA hAya tyAM sudhI vratapaccakkhANa dayA-dAnAdirUpa vyavahAra paNa paramAlaMbana rUpa che. te sarvyavahAra heya ke jJeya che, tema nahI paNa sapUrNa upAdeya che. vyavahAra AdaraNIya nathI phakata jANavA yeAgya che tema prarUpanArA tadna dhI mAnyatAvALA che. sAdhu mATe pa'camahAvratAdi ane zrAvaka mATe bAravratAdi kevaLa jANavA ceAgya che tema nathI, paNa hRdayanA sa'pUrNa mahumAna pUrvaka pALavA yeAgya che zrAvaka mATe jinapUjA ane dayA--dAnAdi hRdayanA bahumAnapUrvaka AcaravA ceAgya che ane te te kabyAnA pAlanathI zrAvaka uttarAttara kalyANanI sa'padmAne sAdhe che. sAdhuonA mahAvratAdinA pAlana mATe kalikAla sarvaijJa hemacadrAcAya jI lakhe che ke, bhAvanAbhirbhAvitAni paMcabhiH paMcabhiH kramAt mahAvratAni moya. sAyan Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 289 ] rasAdhirAja anukrame pAMca pAMca bhAvanAothI vAsita thayelA mahAvate kene mokSapada sAdhI nathI ApatA ? arthAt paMcamahAvratane bhAvanAsahita Adara karanAra avazya mekSane pAme che. mahAvratAdi e mehanIya karmanA udayarUpa nathI paNa cAritramehanA pazamarUpa che, te AzravarUpa nathI paNa saMvararUpa che. samitigupti satya akicana brahmacarya vagere badhA prakArane bhagavAna umAsvAtie tatvArthasUtramAM saMvara tatvamAM gaNAvelA che. jyAre tene AzravamAM khatavanArA khatavaNI ja tana udhI kare che. dayA-dAnAdi vikAra che, ane paMcamahAvratanA bhAva paNa vikArI lAgaNI che tema belivuM te te eka prakArane unmatta pralApa kahI zakAya nizcayanI dazA pAmyA vinA beTI dhUnamane dhUnamAM keTalAMke AvuM belI nAkhe che, paNa temAM saMsAra ghaNo vadhI jAya che anaMtA tirthaMkarae paMcamahAvratane mAnA hetu kahyA che. tene vikArI bhAvamAM khatavavA te draSTinI viparItatA sivAya banI zake nahIM ! zuSka adhyAtmi kahe che ke, mahAvratAdi pALIne anaMtIvAra naiveyaka devaleka sudhI jaI Avyo paNa mokSa karyo nahI. te temAM mahAvratAdine ze doSa che ? doSato jIvanI draSTine che samyaga draSTi pUrvaka mahAvratAdi pALyA hota te jIvane kayArane mokSa thaI gaye hota ! mArgamAM nizcayanI jema vyavahAranI paNa balavattaratA. che. gurU bhagavaMtanA upadezathI ziSya kevalanane pAmI cUka hoya ane gurU hajI chaghastha rahyA hoya, eTale kevalajJAna na pAmyA hoya chatAM gurUne ziSyanA kevalajJAnAnI khabara na paDe 19 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA koNa? [ 290 tyAM sudhI ziSya gurUne vinaya na cUke ! ziSya terame guNaThANe ane gurU chaDe sAtame guNaThANe chatAM ziSya gurUne vinaya kare! A vAta lakSamAM levAmAM Ave te vinaya vaiyAvaccadipa sadvyavahAranI upAdeyatA ghaNI sahelAIthI samajI zakAya. ekalA nizcayane pakaDavA jatA te AkhA mArgane ja lepa thaI jAya che. nizcayathI AtmAne baMdha makSa ja kayAM che ? nizcayathI te AtmA zuddha svarUpI che. zuddhane vaLI baMdha mekSa kevA? zuddha te sadA muktaja hoya, nizcayathI AtmA zarIrathI bhinna hovAthI hiMsA-ahiMsA zI rIte ghaTI zakaze ? ekalA nizcayamAM baMdha mekSanI vyavasthA ghaTatI nathI. eTale pU. upAdhyAya zrI yazovijayajIne pharamAvavuM paDyuM ke, nahI nizcayameM ziSya guru kiyA kriyA phalayoga / kartA nahI bhaktA nahI, viphala sabai sayoga / ekAMta nizcayamAM gurU ziSyane vyavahAra paNa rahetuM nathI. nizcayathI pote ja potAne gurUne pote ja potAne ziSya. ekAMta nizcayavAdamAM kriyA-kiyAphaLa-kartA ke bhekatA kaMI paNa ghaTI zake nahIM. mArganI vyavasthA ja ghaTe nahIM. mATe pahelA haMmezA sadvyavahAraja pariName che, ane tene phaLa svarUpe jIva nizcayane pAme che. sAdhana ja haMmezA pahelA hoya che, ane sAdhananA geja sAdhyanI siddhi thAya che. kArya pahelA hetu nathI kAraNuja pahelAM hoya che. ATalI vyAkhyAmAM vyavahAra ane nizcayanI sAthe pAMga siddhi thaI jAya che.. Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E 29 ] rasAdhirAja mArgamAM zuddhane mahimA che tema zubhane paNa mahimA aparaMpAra che. zukala dhyAna zuddhopagarUpa che te dharma dhyAna zubhapaga rUpa che. chatAM bhagavAna umAsvAtie bannene tatvArtha sUtramAM mokSanA hetU kahyA che. ane ArtadhyAna ane raudradhyAnane saMsAranA hetu kahyA che. Arta raudra dharma zuklAni je makSa TU (tatvArtha sUtra) AdhyAna, raudradhyAna, dharmadhyAna ane zukaladhyAna e cAra dhyAnanA prakAra che. temAM chellA be mekSanA hetu che. ane zarUAtanA be saMsAra paribhramaNanA hetu che. mATe zubhapaga ane zuddhaupayoga banenI mArgamAM saMpUrNa upAdeyatA che zuddhaupaga mUkSane anaMtara hetu che te zubhepaga paraMpara: hetu che. paNa bannene mokSanA hetu kahyA che dayA-dAnAdinA pariNAmathI keTalAya jIe saMsAra parita karyAnA draSTAMte zAstromAM Ave che. mATe AvI prazastabhUtacaryAthI jIva paraMparAe parama saukhyane sAdhe che.* sadvyavahAranI jema mahApurUSoe nizcayanI paNa puSTi karI che. kAraNa ke nizcayanI draSTi vinA ekalA vyavahArane AcaranArA ghAMcInA baLadIyAnI mAphaka jyAMnA tyAM ja ubhA rahe che. AgaLanA vikAsane sAdhI zakatA nathI. sad vyavahAranA tyAgamAM mArgano lepa ane nizcayanA tyAgamAM tattvadraSTino viccheda mATe kaI paNa nayane ekAMta pakSa karavA jevuM nathI. Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA koNa ? mahApurUSoe ja pharamAvela che ke, jaI jiNamayaM - pavajjaha tAmA vavahAra nicchae muyaha / saNa viNA titthaM chijjai anneNautaccaM // [ ra TIkAmAM amRta jo tu jina matane pravartAvavA IcchatA ho te nizcaya ke vyavahAra anemAMthI ekanA paNa tyAga karIza nahIM. kAraNa ke vyavahAranA tyAga karavA jatAM mA nA lApa thaze ane nizcayanA lepa karavA jatAM tatva draSTinA vicchedya thaze. mATe mArgomAM bannenI sapUrNa jarUra che, nizcaya ane vyavahAra aMgenI A vAta samayasAranI caMdrAcArya mahArAje paNa pharamAvelI che. paNa ekAMta nizcayanI dhUnamAM paDelAM bIjAne vyavahAra mUDha kahenArAM ane peAte nizcayamUDha banelAM AvI vyavahAranayanI puSTine karanArI vAtAne dhyAnamAM ja letA nathI. samayasAranI TIkAmAM te tyAM sudhI lakheluM che ke, vyavahAra e tI che ane nizcaya e tItha phaLa che. paMcAstikAyanI TIkAmAM amRtaca'drAcAryajIe tyAM sudhI lakhyuM che ke, ata evobhayanyAyattA pAramezvarI tIrtha pravartaneti ! jenI tI pravanA nizcaya ane vyavahAra bannene AdhIna che ato nizcaya vyavahAra mokSa mArgayoH sAdhya sAdhana bhAvo nitarAmupapanna / nacaitadvipratisiddha nizcaya vyavahArayo; sAdhya sAdhana bhAvatvAtsuvarNa pASANavat // Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 223 ] rasAdhirAja ane te banne vacce sAdhya sAdhanapaNuM atyaMtapaNe ghaTe che. nizcaya ane vyavahAra vacce paraspara virodha Ave che tema paNa nathI kAraNa ke suvarNa ane suvarNa pASANanI mAphaka nizcaya ane vyavahArane sAdhya sAdhanapaNuM che. je pASANamAM suvarNa hoya tene suvarNa pASANa kahevAya. tenuM ja zodhana karIne temAMthI suvarNanA bhAgane judu pADavAmAM Ave che eTale suvarNa pASANa jema suvarNanuM sAdhana bane che tema vyavahAra nizcayanuM sAdhana bane che. A nizcayane vyavahAranI prarUpaNa digambara saMpradAyanAM mahAna AcArya amRtacaMdrAcAryajIe karI che. keTalAke Aje temanA A Azayane samajyA vinA prarUpaNa evI kare che ke, nizcaya ane vyavahAra paraspara virodhavALAM che. vyavahAranAM vacane zAstromAM Ave paNa zubhavyavahArathI lAbha mAnavAne nathI. mAtA me vaMdhyA teo pAchA vyavahAra badhe kare che. traNa traNavAra pravacana Ape che. maMdire ubhA karAve che. pratiSThA mahotsave ujave che. svAdhyAya kare che. prazastarAga ke sadvyavahArathI lAbha mAna nahIM ne vyavahAra badhe kare e te mAtAne mA mAnIne pAchI tene ja vadhyA TharAvavA barAbara che. AvA mahAna AcAryo nizcaya ne vyavahAra vacce sAdhya sAdhanapaNuM atyaMta ghaTe che evI spaSTa prarUpaNa Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA koNa ? [ 294 karatA hovA chatAM kahevu' ke, vyavahAra ane nizcaya paraspara virodhavALAM che. e te peAtAnAja mAnya purUSAnAM vacananI uparavaTa thaIne AgaLa cAlavA jevuM che. A te koine paNa sAcI draSTi maLe te mATe ATalu' lakhANathI vivecana karela che nathI bhAgI ke nathI yAgI, bAkI rogI A kALamAM ghaNA bAkI ApaNI mULa vAta te e hatI ke punyAdayathI prApta thatAM bhAga-sukhamAM paNa jIva o AzaktivALe ane tA ananA hetu bane che. titra jJAnadraSTivALAM purUSone ananA hetu banatAM nathI kAraNa ke teo bhogavatA hovAM chatAM temAM Asakta banatA nahI hovAthI para'parAe parama padane prApta karI le che, te kALanAM keTalAMka purUSonI vAtaja AkhI judI hatI. teo jevA bhAgI hatA tevAja yAgI banI jatAM hatA. A kALamAM ceAgI te ThIka paNa tevA bhegI paNa kayAM che ? nathI tevA yegI ke nathI tevA A kALamAM bheAgI, khAkI rAgI te ghaNAM dekhAya che. mATe bhAganI je Asakti che teja ati kharAba che, tadbhava muktigAmIne paNa bhagAvalInA udaye bhega bhogavavA paDayA che. chatAM te mahApurUSo temAM leza paNa lepAyA vinA prAMte pravrajyA laIne mAthaeN sidhAvI gayA che. jJAnI bhogavIne khapAve jyAre ajJAnI nahI bhogavatA heAvA chatAM navA bAMdhe ! amuka karyAMja evA hAya che ke, bhAgaLyA vinA tenA Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 295 ] rasAdhirAja kSaya thAyaja nahIM, eTale jJAnI jevA jJAnIne kacavAte mane paNa te kamanA udayakALa bhAgavavA paDe che, chatAM jJAna draSTinAM baLe jJAnI purUSa bhAgane sevatA heAvA chatAM sevatA nathI ane ajJAna draSTivALAM jIvA nahI. sevatA heAvA chatAM sevatAM hAya che. ajJAnIne atarAyanAM udaye bhAga-sukhanI sAmagrInA joga paNa na maLyA hAya chatAM bhogavavA aMgenI tRSNAne lIdhe nahI bhAgavatA heAvA chatAM ajJAnI prati samaye aMdaranI tivra abhilASAne lIdhe ka bAMdhatA heAya che. jyAre jJAnI aMdaranI vairAgya bhAvanAne lIdhe bhAgavIne paNa khapAvatA hoya che. A te chellAmAM chellA tatvajJAnanI vAta che, chatAM ApaNAM mATe te chUTavAnA eja upAya che ke, bhAgane rAga samajIne temAMthI krame krame nivavAnA upAya karavA. eka dravya bIjA dravyasvarUpa na thaI jAya paNa sahAyarUpa jarUra thAya. draSTA kANu ? e viSayanA vyAkhyAnamAM ApaNe khIjA ghaNAM ghaNAM viSayAne AvarI lIdhA che. zarUAtamAM ApaNe kahyu` hatu` ke, AtmA svasaMvedana pratyakSa che paNa indriya pratyakSa nathI kAraNa ke, AtmA atindriya che . AtmAne pratyeka indriyanAM viSayanuM jJAna hAya che ane indriyAnI gerahAjarImAM paNa AtmA te te indriyAnAM viSayAnu jJAna karI zake che. A viSayapara sUyaDAMga sUtranI niyuktimAM bhagavAna bhadrabAhu svAmie koI alaukika prakAza pADelA che. AtmasiddhimAM zrImad rAjacadrajIe paNa AvA tattva Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA koNa ? [ 296 jJAnanAM gahanamAM gahana viSayane sahelA karIne tenI para apUrva prakAza pADayA che. deha, indriya ke dravya nathI. kAraNa ke, te badhA prANA AtmAne jANI zakatA pAteja AtmAnI sattA thakI pravarte che. have AmAM jIva jIvatuM kare ne jaDa jaDatuM kare e siddhAMta kayAM rahyo ? deha na jANe tehane jANe na indriya prANa, AtmAnI sattA vaDe, teDa pravarte jANu, ( Atmasiddhi ) jIva dravya ke pudgala dravya koI paNa dravya peAtAnI svarUpa sattAnA tyAga karIne paradravya svarUpe na thaI jAya e barAbara che paNa eTalAthI koI dravya bIjA dravyane sahAyarUpa paNa na bane tevA koI paNa siddhAMta jaina darzanane mAnya che ja nahI. dravya paraspara eka ekane sahAyarUpamadadarUpa jarUra bane che chatAM ekAMte evI prarUpaNA karavI ke, eka dravya khIjA dravyanuM kAMI paNa na karI zake e te anekAMta draSTinu ja lApa karavA barAbara che. pU. umAsvAti mahArAje tatvArtha sUtramAM dareka dravyanAM upakArA varNavyA che, temAM gati sahAyakatA ane sthiti sahAyatA e dhama ane adhama dravyanAM upakArI che temaja " parasparopatro nIvAnAm '' ane paraspara anugraha karavA e jIva dravyanA upakAra che. Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 297 ] rasAdhirAja sukha-duHkha, jIvIta zvAseAzvAsa, zarIra, vANI, mana e badhA pudgala dravyanAM upakAre che A badhu vyavahAra nayanI apekSAe che paNa vyavahAra ane nizcaya ane bhagavAnane mAnya che. koI parastrI para baLAtkAra gujAranAra kaheze ke meM AmAM kAMI karyuM ja nathI ! A te pudgale pudgalanu kAma karyuM che ceArI karanAra kaheze ke, paradravyanuM haraNa kAI karI zake nahIM ! hiMsA karanAra kaheze ke me' kayAM koInAM prANa lIdhAM che! A te A jIva A svarupe ja avasthAMtarane pAmavAnA hatA, ekAMte prarupaNA karavAmAM AvA keTalAya ana savAnA bhaya rahe che, ane sadAcAranu te duniyAmAMthI uThamaNu thaI javAnu' ! siddha nirajana dazAne jIva eka vAra pAmI jAya pachI eka dravya bIjA dravyanu kaI karatA nathI. e vAta kharAkhara lAgu paDaze. bAkI saMsAra paryAyamAM jIvA rahelA che tyAM sudhI eka dravya khIjA dravya rupe na thaI jAya, paNa eka khIjAne sahAyaka teA jarura thAya che, ane Aja vAta AtmasiddhimAM lakhI che ke, AtmAnI sattAvaDe teDu pravate jANu. 27 dravyAnA agurulaghu svabhAva jIva Ama jue te sarva avasthAne viSe khIjA badhA paradrayaiAthI nirAlA jaNAya che. caitanya svabhAvane lIdhe bIjA dravyenI apekSAe jIva dravyanI ghaNI mahAna viziSTatA che. bAkInAM badhA dravyeA Da che, jyAre AtmA caitanya dravya che. leAkAleAkanA bhAvAne jANavAnA svabhAva jIvanA ja che. kSAyika bhAve kevalajJAna pragaTe eTale eka samayamAM jIva leAkAleAkanAM bhAvAne hastAmalakavat jANI Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA keNa? [ 298 joI zake che. AvuM sAmarthya bIjA koI dravyanuM nathI. mATe cha e dravyamAM jIvadravya e mahAna dravya che. jIvanuM pragaTa rUpa je caitanya che te ja jIvane pichANavA mATe mukhyamAM mukhya eMdhANa che. A rItanAM caitanya svabhAvane lIdhe jIva dravya badhA dravyathI bhinna kare che, eTale dravya ekabIjAne sahAyaka hovA chatAM potapotAnA svabhAvamAM ja rahe che. kyAre paNa pitAnA svarUpane tyAga karIne ekapaNAne pAmI jatA nathI ! dravyane eja agurulaghu svabhAva che ke, pitAnI svarUpa sattAne tyAga karIne keI paNa dravya jyAre paNa para dravya svarUpe palaTAI na jAya. cha e ka je svataMtra che te A apekSAe che. nakakara mArga apanAvavAnI jarUra dharmAstikAyAdi che e dravyamAM jIva dravya e pradhAna. dravya che. te je ekAMte svataMtra hota te anaMta kAlathI anaMtAnaMta duHkhe tene bhogavavA ja na paDyA hota. karma nacAve tema jIva anAdikALathI nAcI rahyo che te jIva dravya ekAMte svAdhina hota te zI rIte banata? jIva ekAMte svAdhina heta to to jyAM anaMtA siddhono meLe che tevA siddhAlayamAM kayArane birAjI gaye heta ! mATe eka dravya palaTIne bIjA dravya svarUpe na thaI jAya eTalA puratI pratyeka dravyanI svataMtratA kharI ! bAkI anaMtAnaMta kAmaNa vagaNanA pudgalathI lepAelA jIvane vartamAna avasthAmAMe ekAMte svAdhina ane svataMtra dravya mAnI le, e to janmaTIpanI sajAne pAmelAM kedIne svAdhina mAnI levA barAbara che. svarUpa Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 299 ] rasAdhirAja sattAnI apekSAe badhA AtmAo siddha samAna che. e te jaina dharmanA pratyeka anuyAyInI mAnyatA che, paNa jIvamAM rahelI karmajanya malInatA ane tenA lIdhe cAra gatirUpa saMsAramAM anAdi kALathI jIva je viDaMbanAone anubhavI rahyo che te paNa eka nakkara hakIkata che. tenI para ekalI svarUpa sattAnI vAta kare kaMI paDado paDI javAne nathI, tenA mATe te saMvara ane nijarane athavA jJAna, darzana ane cAritranI ArAdhanAne keI nakkara mArga jIvanamAM apanAva paDaze te ja A anAdinI karma-janya parAdhinatAne aMta karIne jIva potAnI sAcI svAdhinatAne prApta karI zakaze. ratnatrayanI ArAdhanA karavA pUrvaka karmone. kSaya karIne jIva siddha niraMjana dazAne pAmI jAya e ja sAcI svAdhinatA che. A dazAye pahoMcelA ja kharA svataMtra che. bAkI ekAMta draSTie svataMtratAnI vAta karavI e te vastu svarUpanA potAnA ajJAnanuM pradarzana karavA jevuM che. bhUta samudAyamAMthI caitanya utpanna thaI zake nahI! jIva ghaTapaTAdi padArthone jANe eTale te te padArthane mAnavA taiyAra thaI jAya che, paNa AzcaryanI vAta te e che. ke jANanAro je pote AtmA che tene keTalAka mAnavA taiyAra hotA nathI. eTale lakhavuM paDyuM ke, je jene tuM jANe te tene mAnavA taiyAra ane jANanAre je AtmA tene ja mAnavA taiyAra nahIM. vAha ! tArI samajaNa ne vAha tAruM jJAna ! nAstike kahe che ke, pRthvI, apa, teja, vAyu, vagere bhUta samudAyamAMthI AtmA utpanna thayo. Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA keNu? [ 300 che, AtmA caitanya nathI paNa bhUtasamudAyamAMthI utpanna thaele che. jema goLa, leTa, mahuDAnA phUla, vageremAMthI madirA utpanna thAya tema AtmA bhUta samudAyamAMthI utpanna thAya che. AvI prarUpaNa nAstika darzananI che. paNa bhUta samudAya jyAM pote jaDa che tyAM jaDamAMthI caitanya utpanna thAya zI rIte ? geLa, leTa, vageremAM je saDe utpanna thAya che tenuM kAraNa e che ke te pratyekamAM mAdakatAnA aMze rahelAM che, eTale te tene samudAya ekatrita thatAM temAMthI madirA utpanna thAya te svAbhAvika che. paNa bhUta samudAya ke je pote jaDa che, jemAM caitanyanA koI aMzo paNa nathI te temAMthI caitanya utpanna thaI zake ja nahIM ! AtmA anAdi anaMta duniyAmAM kAraNane anurUpa kArya thAya che. mATImAMthI ghaTa thAya, kAraNa ke te tenuM kAraNa che. paNa mATImAMthI paTa zI rIte thAya? hA ! taMtumAMthI paTa jarUra thAya che temAMthI ghaTa na thAya. eka bhUtamAM je caitanyane aMza nathI te samudAyamAM paNa te aMza kayAMthI AvavAne che? retInA eka kaNamAM je tela nathI te lAkha maNa retI pIlavAthIe tela kayAMthI nIkaLavAnuM che? pANInAM eka bindumAM je ghI nathI te game teTaluM pANI leve paNa ghI temAMthI nIkaLI zake ja nahIM ! tevI rIte jIvarAzI vI gayA bAda pRthvI, teja, vagere eka ekamAM caitanya na hoya te bhUta samudAya sammilita thatA paNa temAMthI cetanya utpanna thaI - zake nahIM! je vyaktimAM na hoya te samudAyamAM kyAMthI Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 ] sAdhirAja Ave ? mATe caitanya e bhUta dharma nathI paNa Atmadharma che. AtmAe bhUta samudAyamAMthI utpanna thanArA nathI paNa anAdi anaMta zAzrvat tattva che ane je pratyekane sva savedanathI gamya che. chadmasthA mATe AtmA bhale parAkSa che, kAraNa ke AtmA arUpI ane amUrta che chatAM AtmAnAM jJAna danAdi guNA saune pratyakSa che. guNu parathI guNInI pazu oLakhANu thaI zake che. guNa jenAM pratyakSa tenA guNI paNa apekSAe pratyakSa mAnI zakAya. Ama te arUpI AtmAnA guNeA paNu arUpI ja hAya paNa svasa`vedananI apekSAe pratyakSa kahyA che. zakAnA karanAra ja AtmA pote! ghaNAM nAstika kahe che ke, AtmA heAya to pratyakSa. dekhADA ? te tenAM pratyuttaramAM samajavAnu ke jJAnAdi guNanI pratyakSatAmAM guNI AtmAnI pratyakSatA svataHsiddha thaI jAya. che. bAkI AtmA arUpI sattA che, tene sAkSAt pratyakSapaNe kevalajJAnI bhagavaMtA ja joI jANI zake che. chatAM chadmasthA mATe paNa anumAna pratyakSAdi pramANeAthI AtmAnI siddhI thaI zake che. khUbInI vAta te e che ke, " AtmAnI zakA kare, AtmA pote Apa; zakAnA karanAra te, aca ahu amApa, jha AtmAnI zakA karanArA AtmA kheAte ja che je zakAnA karanArA che te te ja AtmA che ! Apa pAte ja potAno zaMkA kare e Azcarya paNa amApa kahevAya. zrImad Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA ke? [ 302 rAjacaMdrajIe tatva jJAnanI vAtane keTalI sarala karI nAMkhI che! pite tatvajJAnI hovA chatAM sadvyavahArane paNa temaNe kyAMya lepa karyo nathI, ulaTuM temaNe lakheluM che ke, - vyavahArathI ja nizcaya pamAya che. samajyA vinA sadu vyavahArane lepanAra svapara ubhaya mATe durlabha bodhIpaNuM prApta kare che. vaLI lakhe che ke, kyAMya niSedha karAye hoya te asaduvyavahArane niSedha karAve che. samitiguptirUpa vyavahArane lepa karavAne heta te tirthakarene bIjuM prarUpavAnuM ja zuM rahetuM hatuM ? mATe sad vyavahArane kaI paNa mahA purUSe lepa karyo nathI. chatAM A kALanAM keTalAka zuSka adhyAtmio sadvyavahArathI dharma mAnanArane mithyA draSTi karAve che. bheda vijJAnanI vAstavika samajaNa AtmA haze ke nahIM? paraleka haze ke nahIM ? AvI zaMkAe AtmAne ja thAya che. pudgalAdi dravyamAM jIvasattA ja nathI te zaMkA kene uThavAnI che? manuSya zarIramAMthI paNa jIva nIkaLI gayA bAda AvI zaMkAe uThavApaNuM rahetuM nathI. zaMkA-jijJAsA jene thAya te AtmA pite ja che mATe jJAtAne draSTA AtmA pote ja che. pU. upAdhyAya yazevijayajI mahArAja A viSayanI puSTimAM -lakhe che ke, bhinnA pratyekamAtmAno vibhinnA pudgalA api / .. zUnya saMsarga ityevaM yaH pazyati sa pazyati // saMsAramAM anaMtAnaMta AtmAo che paNa te AtmAo Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 303 ] rasAdhirAja "" pratyeka AtmAthI bhinna che. svarUpathI bhale badhA AtmAe eka heAya paNa vyaktithI aneka che. jo ema nahAya tA . te ekanA mekSamAM badhAnA mekSa thaI jAya ! ane jagatanI citravicitratA paNa ghaTe nahIM. pratyeka AtmAonA kra janya sa MskAra paNa bhinna bhinna hoya che. ekane ATha nava varSoMnI uMmare sasAra para vairAgya AvI jAya che teA khIjAne eMzI-nevu vaSa~nI uMmare paNa vairAgya AvatA nathI. mATe saMgraha nayanI dRSTie ne bAvA e siddhAMta kharAkhara che. bAkI vyavahAranayanI draSTie AtmA eka nahI paNa anaMtAnaMta AtmAe che. ane pratyeka AtmAe pratyeka AtmAothI bhinna che pitA marIne narake jAya ane chekarA devalAke jAya! patnI mRtyune pAmIne svage jAya ane pati narake jAya te pratyeka AtmA pratyeka AtmAthI bhinna na heAya te mane zI rIte ? mATe A gAthA ApaNane kharAkharane bheda jJAna jJAna thai jAya teA para taraphnA meha ghaNA zarIrAdi pudgaleAthI paNa AtmA ke dhana sapatti vagere pudgalemAM eka paramANu mAtra paNa jIvanI mAlIkInu nathI. te badhAnA jIvanI sAthe sacAgika sabadha che. mATe jIve temAM lezapaNu rAga pAvA jevA nathI. saMcAgamAM jeTaleA rAga peAya teTaleA ja viyeAgamAM duHkha ubhuM thAya che. jenA saMcAga tenA viyAga tA thavAnA ja che. sasAra AkhAe svapnavat che. rAtanA svapna Ave ane sa'sAranA svapnamAM lAbu aMtara nathI svapnamAM kayAreka rorAna ane paNa AMkha ughaDe tyAM kAMThe karAvanArI che. bheda e thaI jAya. bhinna che. zarIra Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA keruM? [ 304 na hoya ! tema A saMsAra svapna evuM che ke temAM AMkha mIcAse tyAM kAMI nahIM hoya ! mATe rAtrInuM svapna ke A dIvAsvapna te vacce lAMbu aMtara nathI. A rIte pratyeka AtmAothI pitAnA AtmAne bhinna dekhanAre pudgalene paNa bhinna nihALanAra ane saMsArane svapnavata jenAra te ja khare draSTA che. sAcA arthamAM te ja dekhanAre che. A bhinnatvanI vyAkhyA mamatvane haThAvavA mATe ati upayogI che. jIva mAtrane sva AtmA samAna dekhanAro ja kharo draSTA draSTA koNa? e viSayamAM tAtvika draSTie AtmA pite ja draSTA e vAta sArI rIte siddha karI gayA. draSTA e zabdano artha dekhanAro e thAya che. kharI rIte dekhanAre kaNa kahevAya te je ke uparanA vivecanamAM kahI gayA paNa vyavahAranayanI draSTie mahApurUSoe pharamAvyuM che ke, Atmavat sarva bhUteSu para dravyeSU loSTa vat / mAtRvata paradArANI yaH pazyati sa pazyati // sarva pANI mAtrane je sva AtmA samAna dekhanAre che, kAraNa ke prANI mAtrane ApaNuM potAnA AtmAnI jema sukha priya che ane duHkha saune apriya che. mATe sukha-duHkhanI bAbatamAM prANI mAtrane je sva AtmA samAna dekhanAre che te je khare draSTA che. draSTApaNuM jIvanamAM AvyA pachI pratyeka AtmA sAthene ApaNe vartAva sudharI jAya che. sukha badhAne priya che, dukha badhAne apriya che. pachI te e Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 305 ] rasAdhirAja jIvane ema ja thAya ke mArA AtmAne je kAMI aniSTa hAya te mAre bIjA prati nahi ja Acaravu' joie. kAraNa ke jevA mArA AtmA che tevA ja bIjAneA che. hiMsA, jUTha, cauya kama, vizvAsaghAtAdi mane ISTa nathI, te tevA pApa huM khIjA prati kema AcarI zakuM? vyApAra-vANijyamAM mArI sAthe koI dagA kare athavA mane koI chetare te mane aniSTa che, tA tevA vartAva mArAthI khIjA prati paNa na ja thaI zake ! dareka AtmAone sva AtmA samAna jANyA pachI te jIvananI AkhI dizA badalAI jAya che. dhArmika ane dAMbhika jIvana vaccenuM aMtara pachI teA jIvanamAM khAhya ane abhya taravyavahAramAM samAnarUpatA AvI jAya che. bahAramAM kai ne bhItaramAM kaI ! tevA visa'vAda jIvanamAM rahetA nathI. jyAre Aje dekhADavAnA khudA ne cAvavAnA judA, e zabdanA prayAga khUba thayA karate hAya che! manuSyAnI kathanI ane karaNImAM jyAre ghaNuja aMtara dekhAya tyAre samajavu ke jIvanamAM dharmane badale ekalA daMbha poSAI rahyo che, vANI, vartana ane vicAramAM ekAkAratA e ja sAcI dhArmikatA che, ane e traNemAM bhinnatA e dhArmikatA nahI narI dAMbhikatA che. vANI, vana ne vicAra e traNemAM ekAkAratA e tA. dhArmika jIvananI pura bahAra kahI zakAya. jyAre traNemAM bhinnatA e dAMbhika jIvananI pura ahAra kahevAya. Aje mAnavI ele che kaI ne kare che kai, mAnavI jene uparathI salAma bharatA heAya tenuM ja pAchu manathI khurU citava hAya che. kayAM rahI AmAM vANI, vatana ne vicAranI ekAkAratA 20 Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kazA koNa? [306 jIvananI kharI tAlabaddhatA mAnavI pratyakSamAM jenI prasaMzA karate hoya che, pakSamAM tenI ja pAchI niMdA karate hoya che. kyAM rahI AmAM jIvananAM surenI tAlabaddhatA? saMgItakAra saMgIta lalakArato hoya paNa suramAM tAlabaddhatA na hoya to sAMbhaLanArane te saMgIta besurU lAge che. tema jIvanamAM vANI, vartana ne vicAranI je ekAkAratA eja kharI tAlabaddhatA che. te vinA jIvana paNa besurU banI jAya che. kyAMya daMbha sevavAmAM dharma che ja nahIM ! namratA ane saralatA AcaravAmAM dharma che. badhAM AtmAo svaAtmA samAna lAgyA pachI vANI, vartana ne vicAramAM visaMvAda raheja na joIe ane temAM visaMvAda rahyo hoya te samajavuM ke dhArmika jIvanane nAme ApaNe ekaluM dAMbhika jIvana jIvI rahyA chIe. draSTA nahI paNa bhraSTA ! - pratyeka AtmAone svaAtmA samAna dekhanAre sAce draSTA che tema para dhanane je patthara sama gaNanAre che, parastrIne je sagI janetA samAna dekhanAre che, athavA sagI bahena ke putrI samAna lekhanAre che, te ja kharo draSTA che. para dhana ane parastrI dekhIne jenI AMkha bagaDe te draSTA nahIM paNa bhraSTA che ! keIne tyAM aDhaLaka dhana hoya te samajavuM te tenA punyane udaya che. tene pudaya joIne ApaNe ApaNuM manamAM prasannatA lAvavAnI che. keInA pudayanI IrSyA karavAthI te ApaNuM punya jeTaluM haze teTaluM e saLagI Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 307 ] sAdhirAja uDavAnuM che. mATe pitAnA pudaye kaI vaibhavazALI banyA heya tevAo prati manamAM leza paNa halakAM vicAre lAvavA nahIM, ane lAvavA ja heyate eTalAM puratA vicAre manamAM jarUra lAvavA ke A bhAgyazALI saMpattine namra bhAve sanmArge vyaya karIne pudayane sArthaka karI le te kevuM sAruM? : parastrIonAM rUpa ke sauMdaryane joIne manamAM duvicAre lAvavA e draSTApaNuM nahIM paNa bhraSTApaNuM che. rUpa ke sauMdarya yudayathI maLe che, paNa bIjAnuM rUpa joIne mana ne AMkha pAdiyathI bagaDe che! kapaDAmAMthI mela kADhI nAMkhave e ghaNuM saheluM che paNa manane mela kADhI nAMkhave e saheluM nathI. Aje manuSya mana ane AMkhathI ja vadhAre pApa bAMdhe che. keInA pudayamAM ApaNe pApodaya jAge e te ajaba-gajabanI vAta kahevAya ! keI paNa strIne rUpa ke sauMdaryanI prApti thAya che tenAM punyane udaya che paNa tenuM ja rUpa ke sauMdarya nihALIne ApaNI AMkha ane mana bagaDe e ApaNuM tivra pApane udaya che. rAga dazAne lIdhe bhalabhalAnuM adha:patana koInAM paNa rUpa ke sauMdaryane nihALIne manamAM azubha vicAra lAvavA e mahApApa che. kadAca vicAra manamAM lAvavA ja hoya te evA lAvavA ke vAha! kudarate Ane rUpa ke sauMdaryanI kevI udAra hAthe bakSIsa karI che ? chUTe. hAthe kudarate AnA jIvanamAM sauMdarya verI dIdhuM che. adUbhUta rUpa ke sauMdarya paNa pudaya vinA prApta thatAM nathI! AvuM rUpa maLyuM che te jarUra bhavAMtaramAM A jIve tapa Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA koNa ? [ 308 karelu hAvu joie. ekalI IcchA ane jhaMkhanA karavAthI duniyAmAM kaI maLatuM nathI. dareka prakAranAM ISTa sacAganI prApti punyAdayathI thAya che. AvA vicAro manamAM lAvavAthI kama ghaNAM ochA azcAya che. bAkI rUpI pAchaLa adha banavAthI tA keTalIkavAra jIMdagI hArI javAya che, mATe koInA paNa rUpa ke sauMdarya tarapha pahelA te draSTi ja na karavI. joie, chatAM pramAdane vaza jIva che, kayAreka draSTi cAlI jAya. tA temAM rAga ke dveSanI buddhi na thavI joie. rUpa taraphanI rAga dazAne lIdhe rAvaNa ane durgAdhana jevAnuM paNa ghAra adha:patana thayAnu zAstromAM sAMbhaLIe chIe. eka viSayanI paravazatAmAM prANahAnI te paMcendriyaparavazatA viSe te| kahevuMja zuM ? A bhavamAM tee karUNa vinAzane pAmyA ane bhavAMtaramAM dhrutinA dArUNa duHkhe bhAgavI rahyA che. mATe rUpamAM pataMgIyAnI jema lubdha banavA jevu nathI. dIpakanAM prakAzanuM manohara rUpa joine pataMgIyA temAM jhaMpalAve che. paNa pariNAme prANa hAnI vaheArI levAne vakhata Ave che. pataMgIyA tA bicArAM indriyAnI apekSAe vikalendriya prANI kahevAya eTale tenAmAM lAMbI buddhi na heAya paNa buddhizALI kahevAtA manuSyA paNa jyAre rUpa ke sauMdaryaMmAM pataMgIyAnI jema kudI paDatA hoya tyAre te emaja lAge ke A chatI. buddhie divALuM kAM kADhe ? zabda, rUpa, rasa, gaMdha vagere ekeka indriyanAM viSayamAM lubdha banela haraNa, pataMga ane bhramara vagere prANIe mRtyunAM duHkhane anubhave che. tA pachI Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 309 ] 2sAdhirAja jeo pAMce IndriyenAM viSayamAM Asakta banelA heya tevAo mATe te kahevAnuM ja zuM rahe? viSayamAM lukhya banelAone janma maraNanAM duHkhe eka-be vAra nahIM, anaMtI anaMtIvAra bhegavavA paDe che mATe vizvamAM najara nAkhavA jevI nathI. draSTApaNuM evuM keLave ke jIva viSayamAM virAga bhAvane pAme ! | zrI lakSmaNajIne apUrva saMyama draSTA kharekharA lakSamaNajI hatA. cauda varSa paryata vanavAsamAM sItAjInI sAthe rahyA paNa kaI divasa sItAjInAM zarIra paranAM ghareNuM temaNe joyA na hatA ! te pachI rUpa raMga jovAnI te vAtaja kyAM rahI? cauda varSanAM vanavAsamAM lakSamaNajI rAmacaMdrajIne dazarathajInI jagyAe gaNatA hatA ane pitAnI mAtA sumitrAjInI jagyAe jAnakIjIne gaNatA hatA ane aTavIne adhyA gaNatA hatA. basa rAma tyAM adhyA eja temanAM jIvanane mukhya maMtra hatuM. bhara jaMgalamAMthI rAvaNa jyAre sItAjInuM haraNa karI gayA tyAre ane bhAIo thelIvArane mATe khUbaja vihala banI gayA. tyArabAda sItAjInI zodhamA amuka vidyAdharane mekalavAmAM AvyA paNa kyAMya zepa lAgI nahIM. sipha kuMDala-kaMkaNa vagere ghareNAM jaMgalamAMthI dhamAM gaelA vidyAdharane maLI AvyA. eTale rAmacaMdrajI lakSmaNajIne pUche che ke A alaMkAra tArA bhAbhInAM che ke koI bIjAnAM che? tuM jarA parIkSA kara. tyArabAda lakSmaNajIe je pratyuttara vALyuM che te. Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA koNa ? [ 310 aMgenA ullekha vAlmIkI rAmAyaNamAM ati suMdara zailImAM karavAmAM AvyA che. temAM lakhyu che ke, kuMDale nAbhi jAnAmi, nAbhijAnAmikaMkaNe / nupuretvabhijAnAmi, nityapAdAbhivadanAta // khAMdhava ! huM jAnakIjInAM kuMDala ke kAMkaNu viSe jANate nathI, tema bIjA paNa temanAM alaMkArAdi viSe huM kaI paNa jANatA nathI ! phakta paganAM nUpura ( jhAMjhara ) viSe jANu chuM ane te paNa huM temane pagamAM paDIne nitya praNAma karatA hAvAthI jANI zakayA chu'. sItAjI lakSmaNajInAM bhAbhI hovA chatAM dararoja praNAma karatA hatAM ! lakSmaNajI jevA sacamI tevA ja namrazIla hatA. jyAre Aje te moTAM bhAganAM sagAM mA-bApane page lAgatAM nathI te bhAbhIne te vArAja kayAMthI AvavAnA che ? manuSyamAM vinaya-vivekAdvinAM guNA na hoya to tenuM jIvana nIra vinAnI nadInI jema zANAne pAmatuM nathI. sadguNa eja jIvananI kharI roAbhA che. game tevA svarUpavAna hAya paNa jIvanamAM sadAcAra na heAya to ekalAM rUpanI kazI kiMmata nathI, jevA svarUpavAna tevA ja zIyaLavAna hAya to seAnAmAM sugaMdha samAna kahevAya ! lakSmaNajInAM pratyuttarathI rAmaca'drajIne keTaleA satASa thayA haze ? jo ke rAmacadrajIne lakSmaNajInAM cAritra viSe leza paNa manamAM zaMkA na hatI. kevaLa jANavA mATe ja pUcheluM hatuM, chatAM A pratyuttara sAMbhaLIne rAmacaMdrajI paNa ghaDIbharane mATe te jANe AzcaryamAM garakAva banI gayA ! Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 311 ] rAdhirAja ATalA varSothI sAthe rahe ne kuMDala ane kaMkaNa viSe kaMI jANe nahIM? e draSTi parano kAbu keTale kahevAya? je ke lamaNajI te jAnakIjInAM dIyara hatA ne jotA jANatA paNa rAmacaMdrajI te jAnakIjInAM bharathAra hatA ne khuda rAmacaMdrajIne sItAjInAM alaMkAra viSe kazI mAhitI na hatI ane pote nahotA jANatA mATe ja temaNe lamaNajIne pUcheluM hatuM. puchavAnI pAchaLa lakSmaNajInI parIkSA karavAne IrAde hete. lakSmaNajInAM cAritra viSe rAmacaMdrajI taddana niHzaMka hatA. jIvana ane maraNa bannene dhanya banAvanArA cauda varSanA vanavAsanAM kALamAM rAmacaMdrajIe mahA satI sItAjI pitAnA bhAryA hovA chatAM temanI sAthe vartAva bhaginI jema rAkhyuM hatuM. khUbaja maryAdAthI vartanArA e mahApurUSa hatA. tyAre ja AkhI duniyA temane maryAdA purUSottamathI oLakhe che. saMskRttinAM Adarzone saMpUrNapaNe jIvanamAM apanAvanArAM e purUSa hatA. rAma ane lakSmaNanuM jIvana Arya dezanAM pratyeka mAnavI mATe AdarzarUpa rahyuM che. jIvana ane maraNa bane jemanAM dhanya banelAM che te mahApurUSonI yazogAthA kayA zabdomAM varNavI zakAya? jIganAM juga vitI gayA chatAM je mahA purUSonAM pavitra jIvana para Aje adyApiparyata kareDo manuSya pitAnI zubha bhAvanAnA adhye caDAvI rahyA che. mahA purUSo pratinI zuM A jevI tevI zubha manokAmanAM kahevAya? Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA keNa? [ 31ra ghaNI ja uMcI mane kAmanA kahevAya. AvA mahApurUSonA Adarzane jIvanamAM apanAvanArA paNa pitAnA jIvanane dhanya banAvI le che. rAma-lakSamaNa jevA mahApurUSone ja sAcA arthamAM kharA draSTA kahI zakAya. ATalAthI AjanA vyAkhyAnanuM pUrvArdha puruM thAya che. have uttarArdha AvatI kAlanAM vyAkhyAnamAM kahevAze. Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA koNa? [uttarArdha ] draSTA koNa ? e viSaya paranuM pUrvAdha ApaNe khUba vistArathI varNavI gayA. AjanA vyAkhyAnamAM uttarA para khelavAnu che. viSaya khUbaja maulika hovAthI pUrvA ane uttarAnA e vibhAgamAM vaheM'cI nAMkhavA paDayA che. pUrvAdhamAM kahevAI gayuM ke, AtmA ja draSTA che. jJAtA ne draSTA e jIvanA mukhya svabhAva che. zarIra ane indriyAthI AtmAnI bhinnatA siddha karI batAvI deha taraphanAM mamatva bhAvane lIdhe ajJAnIne AtmAja deha samAna bhAse che. paNa mannenAM * lakSaNa jUdA heAvAthI AtmA ane zarIra eka nathI paNa bhinna che. e vAta pUrvAmAM khUbaja chaNAvaTapUrvaka samajAvavAmAM AvI che. asi ne myAna dUrathI jonArane eka-eka jevA bhAse che, paNa samanAra te bannene bhinna svarUpe ja lekhe che. tevIja rIte zarIra ane AtmA tattva dRSTie asi ane myAnanI jema bhinna che. chatAM sasAra paryAyamAM rahelAM AtmAne dehathI ekAMte bhinna paNa mAnI zakAya nahIM ane ekAMte abhinna paNa mAnI zakAya nahIM. A vAta pUrvArdhamAM chuTI gaI che eTale uttarArdhamAM thADA khulAsA karI , Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA kANu ? [ 314 laie. zarIrAdi traNe yAgathI ekAMte AtmAne bhinna mAnI levAmAM Ave te mana, vacana ane kAyAthI game teTalAM pApa AcaravAmAM Ave chatAM AtmAne madha nahI' paDavA joI e. dAkhalA tarIke tame game teTalA pApa kareA chatAM mane badha. paDatA nathI kAraNa ke huM ne tame ekAMte bhinna chIe. tevI rIte zarora ne AtmA paNa ekAMte bhinna mAnI levAthI zarIrathI hiMsA, asatya, anAcAra vagere game tevA pApa AcaravAthI paNa AtmAne kanA khadha paDaze nahIM ane zAstroe traNe ceAgathI kha'dha te mAnyA che. zubha yAgathI zubhanA adha mAnyA che ane azubha yAge azubhanA mAnyA. che. teramAM guNasthAne jyAM kaSAyanA sarvathA abhAva che, chatAM cegane lIdhe eka samayanA paNa 'dha mAnyA che, jo ke khadha teA jIvane peAtAnA bhAvathI paDe che, chatAM mithyAtvAdi pAMca mukhya AzravAmAM yAganA paNa samAveza karavAmAM AvelA che. jIvamAM tevA zubhAzubha bhAvA pragaTe temAM paNa yAga kAraNa rUpa che mATe zarIrAdithI AtmAne ekAMta bhinna mAnI zakAya nahI. tema ekAMte abhinna mAnavAmAM Ave teA AtmA ane zarIra ane eka thai jAya, eTale nAstikanA mata AvIne ubho rahe. ekAMte abhinna mAnavA jatAM zarIranI sAthe. AtmAnA paNa nAza thaI javAnA ! mATe zarIrathI AtmA ekAMte bhinna paNa nathI, ekAMte abhinna paNa nathI, paNa bhinnAbhinna che. basa Aja kharI anekAMta draSTi che. ekAMta bhinna ane ekAMta abhinna pakSamAM je je doSo AvatA hatA tevuM bhinnAbhinna pakSamAM nivAraNa thaI Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 315 ] rasAdhirAja jAya che. koI apekSAe AtmA zarIrathI bhinna paNa che ane keI apekSAe abhinna paNa che. A rItane je sApekSavAda eja jaina darzanane mukhya siddhAMta che ane tene ja bIjA zabdomAM svAduvAda kahevAmAM Ave che. keTalAke AtmAne ekAMte zarIrAdithI bhinna athavA abhinna karAve che paNa te temanAM ghora ajJAnane ja sUcavanArUM che. jaina darzanane mukhya siddhAMta je svAduvAda che tenA svarUpane teo yathAsthita svarUpamAM samajI zakyA nathI. pUrvArdhamAM nizcaya ane vyavahAra para khUba kahevAI gaela che. eka dravya bIjAM dravyanuM kyAre ane kaMI avasthAmAM kaMI paNa karI zake nahI te viSaya upara paNa pUrvArdhamAM khUba sArI rIte prakAza pADI dIdhela che. sarva AtmAone potAnA AtmA samAna dekhanAra ane parastrIne sagI mAtA. samAna dekhanAro temaja para dhanane mATInAM DhephA sama, dekhanAre ja sAce draSTA che. chelle lakSmaNajInuM dRSTAMta ApI. pUrvArdha pUruM karyuM hatuM. have uttarArdhane AgaLa laMbAvIe. pU. vIra vijayajI mahArAja pUjAnI DhALamAM lakhe che ke, "jinaghara tIratha suvihita Agama, | darzane nayane nivArI, cakSu darzanAvaraNa karma te bAMdhe, mUDha gamArI rasIyA, tuja mUti mehana gArI. jina maMdira, zatruMjaya, giranArAdi tIrtho AcAryAdi, suvihita sAdhu bhagavaMte ane jina AgamanA darzana-vaMdananA lAbhathI vaMcit rahenArA athavA ATalAne cakSu IndriyathI. Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA keNu? [ 316 hRdayanA bhAva pUrvaka nahI nirakhanArA bicArA bhAgyahIna je bhavabhavane mATe cakSudarzanAvaraNIya karma bAMdhe che, ane te karmane vipAka te jIvene bhanAbha sudhI bhogavavA paDe che. mahAna punyanAM udaye jIvane IndriyenI prApti thAya che. have punyanA ge maLelI Indriyone je sadupayega karavAmAM Ave te anaMta lAbhanuM kAraNa thAya che, ane durupayoga karavAmAM Ave te geralAbha paNa teTaluM ja thavAnuM che. nATaka-sinemA jovAmAM cakSu Indriyone durUpayega karanArAM manuSyane draSTA kema kahI zakAya? tevA paNa draSTA hoya te pachI bhraSTA keNa kahevAze ? Aje manuSyane sinemAne te eka prakArane harAma casko lAge che. philma jevA upaDavuM eTale gharamAMthI badhAM ekI sAthe jANe nIkaLI ja paDe che. philma jovAmAM zuM nukazAna che? zuM temAM guNa deSa che? bAla-yuvAna ke vRddhomAM paNa sinemA jevAthI keTalA nabaLA saMskAra paDe che te aMgene te jANe kAMI vicAra ja karavAnuM rahetuM nathI. jemAM kevala paisAne dhumADo ja thatuM hoya, samayane durupayoga thate heya, eTaluM ja nahIM paNa saMskAra dhananuM chaDe ceka lIlAma thatuM hoya tevA mArgo pUrvAparane vicAra karyA vinA cAlI kema nIkaLAya ? sinemAM jevAthI bALakamAM keTalI badIo pese che? temanAM saMskAra dhanane kaMI khyAla ja karavAne nahIM ? temanAM bhaviSyane zuM aMdhakAramaya banAvavuM che ? sinemA jevAthI baccAomAM kyA zubha saMskAra paDavAnA che? jemAM kevala pAyamAlI ja hoya temAM vaLI saMskAra dhananI AzA ja kayAMthI rAkhI zakAya ? Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7] rasAdhirAja : aMdaranA bhAva bagaDatA AtmA gabaDI e paDe ke pharI patto na lAge. je raste javAmAM jIvana-maraNane savAla hoya te raste AMkha mIMcIne cAlI nIkaLe tene zuM vicAraka kahI zakAya? sinemA jotA rUperI paDadA para AvatA azlila draSya nihALatAM zuM aMdaranAM bhAve nahIM bagaDatA hoya ? aMdaranAM bhAve bagaDatA te AtmA je AtmA kSaNa vAramAM e. gabaDI paDe ke pharI anaMta kALe tene patto lAga muzkela thaI paDaze. temAMya A kALamAM te kevA kevA drazya batAvavAmAM Ave che? mAnavInuM adhaHpatana thayA vinA rahe ja nahIM. dhana. mAlanI rakSA karatAM paNa saMskAradhananI rakSA ati jarUrI che ane te mATe jina maMdira, tIrtha, suvihita sAdhu, Agama, vagerenA darzanathI jIvanamAM kharI pavitratA Ave che. jina. maMdira ke tIrthayAtrA vagere AtmAne uMce laI javA mATenA pavitra AlaMbane che. | muni darzanano paNa apUrva prabhAva pU. vIra vijayajI mahArAje pUjAnI DhALamAM spaSTa, kahyuM che ke, jinaghara, tIrtha, suvihita sAdhu ane Agamana bhAvathI darzana nahIM karanArA cakSu darzanAvaraNIya karma bAMdhe che. te karma udayamAM AvatA te ja bhavAMtaramAM AMkhe kANa thAya che, athavA janmathI aMdha hoya che. dukhI ane dInA kuLamAM avatAra pAme che. bIjI rIte tevA jI AMkhanI apekSAe alpa tejavALA bane che. keI dizAmAM prakAza tarapha Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA koNa ? [ 318 jovu' hAya te AMkhe ADA hAtha rAkhIne jotA heAya che. A uparathI jaNAI Ave che ke pUrva bhavanI kukamermAnI kuTeva jANe hajIe visAre paDI nathI! jina pratimAnA darzInanI jema muni dananA paNa koI apUrva prabhAva che IlAcIkumAra muni dananA prabhAve sAkSAta kevalajJAna pAmyA che. draSTAMta ghaNAMja prAcIna kALanI vAta che. te kALamAM A bharata kSetramAM IlAva na karIne nagara hatuM. dhana-dhAnyAdithI te nagara saMpUrNa hatuM. te kALamAM rAjA-prajA vaccenA saMbadhe khUba uMcA hatA. pRthvInA vAtAvaraNamAM cImera premanA divya prakAza hatA. te kALanAM loko ekalA svA sAmuM ja nahI' paNa paramA sAmuM paNa jonArA hatA. duHkhIne sAda sAMbhaLIne mAnavatAnI vahAre doDanArA te kALamAM ghaNAM sajjano hatA. jyAre duniyAmAM ekalI svArthanI ja pradhAnatA thaI jAya ane paramArtha bhUlAI jAya tyAre samajavuM ke, dharatInAM punya paravArI beThA che. meTAM meTA paryaMtone ke samudrone jJAnIoe pRthvIne bhArarUpa kahyA nathI paNa svAthI manuSyane jarUra pRthvIne bhArarUpa kathA che. pRthvIpara kalpatarU paNa uge te kaTakatarU paNa uge che. tema pRthvI para sajjana ane duna ane janma dhAraNa kare che. sajjana peAtAnA janmane sArthaka karI jAya che. jyAre duna maLelAM janmane vyahArI jAya che. nirAdhAra ane garIba manuSyo mATe keTalAya manuSya AdhArarUpa hoya che, tevA manuSyeAne pRthvInA bhArarUpa nahI paNa AbhUSaNa rUpa kahyA che. - ---- Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 319 ] rasAdhirAja gharatIne AbhUSaNa rUpa evA paNa manuSya pRthvI para jovAmAM Ave che ke jee peAtAnu peTa paNa bharI zakatA nathI ane evA paNa punyazALI manuSyA jovAmAM Ave che ke, peAtAnuM peTa bharavAnu tA ThIka paNa hajArA manuSyeAnAM peTa bharatA heAya che. jenA gharamAMthI hajAro manuSyeAnA peTamAM reTale jAya te ja manuSya pRthvIne AbhUSaNa rUpa che. bAkI jenAM peTI paTArAmAM ekalA BLACK (bleka) nA paiseja jatA hoya tevA manuSyA A pRthvIne AbhUSaNa rUpa te nahIM paraMtu duSaNa rUpa te jarUra che. ilAvana nagaramAM dhanadatta karIne zeTha hatA. te zeThane putra na hatA. gRhasthAzramamAM ghaNAM varSo vityAbAda te zeThane tyAM eka putranA janma thayA ane putranuM nAma, eka IlAcI devInI prasannatAthI putranA janma thaye eTale te devInA nAmane anurUpa IlAcIkumAra nAma pADavAmAM AvyuM. krame krame vRddhine pAmatA IlAcI yuvAnInA uMbare AvIne ubhA rahyo, chatAM yauvananA unmAda tenAM mukha para dekhAtA nhAte. jANe janmAMtarathI ja vairAgyanAM saMskAra sAthe laIne na AvelA hAya ! eTale jyAre jue tyAre tenA mukha para vairAgya bhAvanAM darzana thatAM hatA. tenA mAtA-pitA phIkaramAM paDI gayA. temane manamAM thayA kare che ke A chekarAne saMsAramAM jarAye rasa nathI. gharamAM aDhaLaka samRddhi hAvA chatAM' meja-zAkha ke raMgarAga prati AnA mananu leza paNa kheMcANa nathI. mAtA-pitAne mATI phIkara te e thaI paDI * Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA kANu ? [ 320 ke A paraNavAnI paNa hA nahI' pADe te ApaNA mananAM manAratha manamAM ja rahI jaze ! paraNavAne tene Agraha karyAM paNa kharo. paNa mAtA-pitAne temAM saphaLatA na maLI, eTale temanuM anumAna sAcuM TharyuM. mAtA-pitAnI ciMtA era vadhI gaI. IlAcInA jIvananu vaLAMka Apyu. judIja dizA taraphanuM che. tene mAhAdhIna mAtA-pitA leza paNa samajI zakatA nathI. te bharayauvana kALamAM pravezelA heAvA chatAM viSayavAsanA para teNe khUbaja kANu rAkhele che chatAM te saMskAra suSupta rUpe tA adaramAM paDelAM ja heAya che. sattAgata rahelA karyAM kayAreka rAganA nimitA upasthita thatAM evA te udayamAM AvI jAya che ke te karmAMnA uddaya kALamAM bhalabhalA AtmAe mehAdhIna anI jAya che. anAdinI nabaLI cAla ekavAra ghaTanA evI bane che ke, naTa lAkA IlAvana nagaramAM dUra dUranA pradezamAMthI AvI pahoMce che. nagaranA cAkamAM vAMsa ubhA karIne vidhavidha prakAranAM khela khelI rahyA che.. AkhA gAmamAM DholanA sAda paDavAthI hajArA lAko khela. jovA nimite nagaranA madhya cAkamAM AvI pahoMcyA che. kahevatamAM paNa kahevAya che ke, "duniyAmAM kayAMya tamAzAne teDu hAtu nathI " dhanata zeThanA putra IlAcIkumAra ke jene * saMsAranI koI vastumAM rasa na hatA te paNa khela jovA nimite AvI pahoMce che. AjanI duniyAne sinemA jovAne Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra1 ] sAdhirAja keTale! badhA mADu che ? saMskArI kuTumbanAM kahevAtA paNa sinemA jovA nikaLI paDe che. duniyAnI A nakhaLI cAla che je Aja kAlathI nahI paNa anAdi kALathI cAlI Ave che. keTalAka duniyAnAM AkaSa Nu evA hoya che ke bhalabhalA manuSyA te prati kheMcAI jAya che. jee peAtAnA mana para kAbu rAkhI zake tevA manuSyA ja te te aniSTothI khacI zake che. anaMta zaktinA dhaNI AtmA mana indriyAne AdhIna anI jAya tenA jevI bIjI zeAcanIya khInA kaI heAI zake ? madArI vAMdarAne ramADe tema mana ane indriye! jANe AtmAne ramADI rahyA che! AtmAne peAtAnI anaMta zaktinuM bhAna thAya teA te mana ane indriyAne vaza karI zake che. "naTa-lAke vAMsapara caDIne jIva saTAsaTanA dAva khelI rahyA che. nIcenA bhAgamAM eka atyaMta svarUpavAna naTaDI page ghugharA bAMdhIne suMdara nRtyanA prAgrAma ApI rahI rahI che. leke A prayAgA joine Azcaya cakita banI jAya che. IlAcIkumArane A ramatamAM eTaleA badhA rasa na paDayA jeTale naTaDInAM rUpamAM rasa pAyeA che. naTaDInAM sauMdarya para IlAcIkumAra jANe mugdha banI jAya che! dhArI dhArIne te naTaDI tarapha vAraMvAra joyA ja kare che, jANe tenAM manne leAcana kamala para bhramaranI jema nATaDInAM mukhAviMda para cAMTI gayA che, A kahevAtA koTayAdhipatinAM putrane nagaranAM bhala bhalAM zrIMmAnI kanyAmAM rUpa ke saurSInAM darzana nhotAM thayA teNa naTakanyAmAM thayA che. khasa pUrvanAM vidhAtAnA lekha Aneja Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA kANu ? [ 3rara kahevAmAM Ave che. eTale sajajhAyanA raciyatA mahApurUSane lakhavuM paDayuM che ke, karma na chuTe re prANIyA ! pUrva neha vikAra, nija kuLa chaDI re naTa thayA tANI zarma lagAra, pUnA snehanAM saMbaMdhe IlAcIne naTakanyAmAM eTale adheA rAga badhAI gayA che ke tenA manamAM have tenuM raTaNa cAlyA kare che. have teA te mAtA-pitAnI paNa vAta sAMbhaLavA taiyAra nathI. deva jevA devA paNa pUrvanAM snehanAM saMbaMdhe keTalIkavAra devAMganAenA badale mRtyu lekanI strIomAM lapaTAI jAya che teA pachI IlAcI te game tema mRtyulokanA mAnavI che, te lapaTAI jAya temAM koI navAInI vAta nathI ! TuMkamAM badhA badhanAmAM rAganuM badhana ja jIvane nibIDamAM nibIDa che. cAturmAsanI RtumAM aLasiyA utpanna thAya che te aLasiyA jema mATInu ja bhakSaNa karatA heAvAthI aMdarathI paNa mATIthI kharaDAya che ane uparI paNa zarIra jamInapara DhasaDIne cAlatA heAvAthI mATIthI kharaDAya che. jIvanI paNa Abehuba aLasiyA jevI ja hAlata che. rAga-dveSane lIdhe jIva aMdarathI paNa malIna bhAvezathI kharaDAelA rahe che ane samaye ka khaMdhanI apekSAe kama ke lepAsa, prati che. bhagavate paNa uttarAdhyayana sUtramAM A vAta para vaidhaka prakAza pADelA che. kAyasA vayasA matte, vitte giddheya itthasu 'duhao mala' saciNaI, sisuNAguvvamaTTiyaH // mana, vacana ane zarIravaDe dhana ane strIomAM Asakta Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra3 ] rasAdhirAja. banelAM manuSya rAga ane dveSathI ubhaya prakAre karma maLane saMcaya karatA hoya che. aLasiyAnA draSTAMteja sUtramAM ghaTanAM karavAmAM AvI che. je keI sarIre sattA, vaNNe ruveya savvaso / maNasA kAya vakkeNa, savve te dukkha saMbhavA // A gAthA paNa uddharAdhyayana sUtranI che. je kaMI manuSya mana, vacana, ane zarIrathI zarIranAM varNa, gaMdha, ane rUpamAM Asakta banelAM hoya che te sarve manuSya zarIra ane dhana-vaibhava mATe aneka pApa AcarIne bhavabhavamAM anaMta duHkhane bhegavanArAM bane che, rAga dazA ane Asaktija duHkhane janma ApanArI che. jyAre vItarAga dazA anaMta sukhane janma ApanArI che. vItarAganI samAdhi anupama hoya che, te vItarAganuM sukha paNa sarvottama hoya che. jyAre sarAga dazAmAM Adhi, vyAdhi ne upAdhine pAra nathI hote tenAM kAraNe tevI sthitimAM dukha paNa aparaMpAra hoya che. " kAmAMdha zuM na kare ! IlAcInA manamAM aNadhAryuM duHkha ubhu thaI jAya che. naTa kanyAnI nRtya kaLA jeIne IlAcI tenI upara jANe, Aphina thaI gaye. eTalAmAM khela pUro thaI jAya che.. -nagarajane badhA vikharAI jAya che. ilAcI paNa potAnA ghera : Ave che, paNa ilAcInAM manane pelI naTa kanyAe barobaranuM cArI lIdhuM che ke, IlAcIne huve khAvA-pIvAmAM rasa, rahyo , nathI. tenI mAtA tene parANe bhANe besADe, paNa khAdhuM na. ke 6 : * * Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA keNa ? [ 3ra4 khAdhu ne tarata bhANA uparathI ubhuM thaI jAya che. badhI saMjJAomAM kAma saMjJA ati baLavattara hoya che. kAmAMdha manuSya pAgala je. banI jAya che. te evo te aMdha bane che ke, rAtane divasa bane tenA mATe sarakhA thaI jAya che. ghuvaDa divasanAM jotA nathI ne kAgaDA rAtrInA jotA nathI. paNa kAmAMdha e te kaI e apUrva keTIne aMdha che ke te divasanAM ke rAtanAM kyAreya paNa jete nathI. eTaluM ja nahI paNa te jAta ke kajAtane paNa jete nathI. duniyAmAM koI evuM akArya nathI ke je kAmAMdha na kare! rAga bhalabhalAne mUMjhave IlAcIne have naTaDI na maLe tyAM sudhI Akho saMsAra tenA mATe lukhkho thaI gaye. bhavya prAsAdamAM te rahe che, paNa jANe AkhuM makAna tene have khAvA dhAya che. naTaDInAM abhAvamAM te bhavya prAsAda paNa tene smazAna rUpa bhAse che. je ke IlAcIne AtmA mahAna che. A ja bhave mele janAre che. chatAM atyAre te tene naTaDI taraphanAM rAge barobarane gherI lIdhuM che. IlAcIne tenA mAtA-pitA khAnagImAM laI jaIne pUche che ke, tuM hamaNAM hamaNa ciMtAtura kema rahe che? tArA sukha para udAsInatA kema dekhAya che ? tuM hasate nathI ! premathI amArI sAthe belata paNa nathI ! sarakhI rIte khAte nathI, pIte nathI ! tArA mananI zrata je kAMI heya te tuM amane kahI de game tema te ame tArA mAvatara chIe, amArAthI tAre kAMI paNa chupAvavAnuM na haiya! mAtA-pitAnI Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3rapa ] rasAdhirAja vAta sAMbhaLIne IlAcI ghaDIvAra te vicAramAM paDI jAya che. game tema hoya paNa tene janma te ucca kuLamAM thaele che. hRdayanI vAta mAtA-pitAnI AgaLa karatAM tenuM mana aMdarathI lajAne anubhave che, chatAM tene thAya che ke A jhera manamAM kyA sudhI rAkhavuM ? eTale mAtA-pitAne hRdaya khelIne badhI vAta kahI de che. pachI te mAtA-pitA tene samajAvavA mATenAM ghaNAM ghaNuM prayAsa kare che. tene aneka rIte samajAve che. tene tyAM sudhI kahe che ke, ApaNA A zreSTha kuLane tuM kalaMka lagADavA jevuM na kara ! ApaNuM kuLa maryAdA ghaNI mahAna che. ucca kuLamAM tAre janma thayo che, mATe je pagaluM bharavuM hoya te samajI-vicArIne bhara ! A naTa kanyA para tuM ATale badhe mahAI zuM game che ? tuM kahe to AnAthI e sArAmAM sArI ane atyaMta svarUpavAna ane vaLI kuLavAna evI kanyAo sAthe tane paraNAvI daIe, paNa tuM A naTaDIne Agraha cheDI de. ApaNuM karyuM kuLa che? kaI ApaNI khAna dAnI che ? ane tArA pitAnI gAmamAM keTalI AbarU che? e badhI bAbate tuM kema dhyAnamAM letuM nathI. samaju thaIne tuM Avu kare e tArA mATe te ThIka paNa amArA mATe te ghaNuM ja duHkha rU5 che. ATalI ATalI rIte samajAvavA chatAM IlAcI ekano be na thayo ! teNe te sApha sApha zabdomAM potAnA mAtA-pitAne saMbhaLAvI dIdhuM ke huM te paraNIza, te A naTaDI vereja paraNIza, bAkI badhI strIo mAre mAbahena samAna che. IlAcIne draDha nirdhAra jANyA pachI tene pitAne thayu Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA ke zuM ? [ 3rada ke have kheMcavA jaIzuM te chokarI sAva hAthamAMthI jaze eTale bhale have enI IcchA mujaba thaI jAya. eTale dhanadatta. zeTha naTaDInAM pitAne rUbarUmAM lAvIne IlAcI mATe naTa kanyAnI mAMgaNI mUke che ane zeTha tene aDhaLaka dhana ApavAne taiyAra thaI jAya che. chatAM naTe e vAta kabUla na karI ane kahyuM ke A amArI putrI ane prANa karatAM adhika che. amArI jevA raMkane ghera A eka madhuM ratna che. eTaluM ja nahI paNa amArI AjIvikAnuM paNa sAdhana hovAthI A putrI te amArA AkhA kuTuMba mATe AdhAra zIlArUpa che ! mATe je tenI vere amArI putrIne paraNAvavA ame taiyAra nathI. amArI kaLAmAM je kaI pAragAmI bane ane amArI sAthe rahIne gAme gAma nRtya kaLAnAM ane vAMsa para nAcavAnA prayege. sAMgopAMga paNe bhajavI batAve ane tema karatAM karatAM pitAnI kaLA vaDe keI rAjAne rIjhavIne lagnanAM prasaMge amArI. AkhI nAtane jamADe te ja amArI putrIne bharathAra banI zakaze. A amArI zarate tamAro putra svIkArI le te tenI mane kAmanAM jarUra pUrNa thaze, bAkI te amArI putrIne bharathAra thavA bhale Icche che paNa atyAre te tenI nAva. majhadhAra che. uparanA lebalane ja khATo meha pitAnA mukhethI badhI vAta sAMbhaLIne IlAcI badhI zarate kabula karI le che. jemAM Aje paNa Love Marrage prema lagnanAM meDamAM paDelAM keTalAMke badhI zarate kabUla karI. le che. are ! keTalAka te muslIma kanyAnA mehamAM paDIne musalamAna paNa banI jAya che, te keTalAka vaLI khrIstI paNa Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E 3ra7 ] ' rasAdhirAja bane che. AjanI duniyAne rUpanuM to gheluM lAgyuM che. bhalabhalA rUpa-sauMdaryanI pAchaLa pAgala bane che A kALanA manuSyo jeTalAM bAhya saudarya prati AkarSAelA che, teTalA ja je atyaMta guNa sauMdarya prati AkarSAyA heta to kharekhara kalyANa thaI jAta. zarIranI uparanI cAmaDImAM bhinnatA dekhAya che. keI Black-kALA hoya che. to kaI White-sapheda hoya che. A badhI bhinetA zarIranAM bAhya svarupanI apekSAe che. bhAkI zarIranuM aMdaranuM svarUpa to badhAnuM sarakhuM ja che, duniyA uparanA Lable lebalane joIne ja meha pAme che, bAkI aMdaramAM te A kAyA ekalAM maLa-mUtrathIja 'bharelI che. manuSyanAM zarIranA nAka, kAna vagere nava dvAramAMthI ane strIonAM bAra dvAramAMthI niraMtara nagara khALanI jema maLa mUtra vahe ja jAya che. bahAramAM paDelI durgaMdhane joIne manuSya meTu bagADe che paNa te TAIme ema vicAratA nathI ke ene eja azucimaya pudgalethI A zarIra bharyuM paDayuM che. rAga dazAnI jagyAe jIvanamAM vairAgya bhAva lAva hoya te ekaluM bAhya draSTie na vicAratAM manuSyae atyaMtara (aMtaraMga) draSTie vicAravuM joIe. rAganuM kAraNa ja bAhya draSTi che ane vairAgyanuM kAraNa tatva draSTi che. IlAcI badhI zarate kabUla karIne, mAtA-pitAe khUba samajAvavA chatAM naTa lekanI sAthe cAlI nIkaLe che. naTa kanyAnI prApti vinA atyAre te tene jIMdagI taddana nisAra lAge che. naTa kanyAnI prApti eja tenI jIMdagIne dhyeya banI gayuM che. IlAcI potAnI buddhi baLanAM prabhAve DAMka ja samayamAM naTa vidyAmAM pAragAmI banI jAya che. vaNakane putra hovAthI tenI Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA keNu? [ 328 buddhimAM te khAmI hatI ja nahIM, phakta teNe vaLAMkaja avaLe lIdhe che. vaLAMka savaLe lIdho hota te kuTumbane tArI deta. jo ke AgaLa jatAM pitAnA AtmAne te tArI ja devAne che. IlAcInI kaLA para naTa kanyAne pitA paNa mugdha bane che. gAme gAma vAMsa para vividha prakAranAM khela khelIne bhalabhalAnA manane IlAcI jItI le che, naTa kanyAne pitA vicAre che ke, IlAcI pitAnI kaLAnA prabhAve bhalabhalAnAM mana rIjhavI zake che te kaI rAjAne paNa jarUra rIjhavI zakaze. mATe have te kaI evA zaheramAM paDAva nAMkhe che ke jyAMne rAjA rIjhAI jAya, jethI IlAcInI, mArI putrInI ane saunI mane kAmanA pUrNa thaI jAya. je gAmamAM paDAva hatA tyAMthI upADIne sIdhe bennAtaTa nagare paDAva nAkhyo. AkhAe zaheramAM moTA pAyA para jAherAta karavAmAM AvI. gAma AkhuM cekamAM bheguM thaI gayuM. rAjAnuM siMhAsana cekanAM madhyamAM maMDAyuM. IlAcI babarane svAMga sajIne ane rAjAne praNAma karIne sIdho vAMsa para caDI gaye. Aja IlAcInAM hRdayamAM harSa samAte heta. tene naTa kanyAnI prApti have hAtha veMtamAM dekhAtI hatI. basa rAjA rIjhe eTalIvAra hatI. rAjAne rIjhavavA Aje IlAcI pitAnI seLe soLa kaLAmAM kAmagIrI bajAvI rahyo che. vAMsa parane khela batAvavA jANe pitAnI jIMdagI hoDamAM mUkI dIdhI che. IlAcI vAMsanA A deraDAMthI pele deraDe ema kudakA mArate doDe che ane vacce AkAzamAM uchaLIne pharI pAche dera para AvI jAya che. keI vAra eka page dera para cAle che, te kaI vAra kamAna lete doraDAM parathI pasAra thaI Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 329 ] rasAdhirAja jAya che. jANe IlAcIe jIva saTosaTanI bAjI lagAvI che. leke tenI vidha vidha khelanI ramata joIne tAlIonA gaDagaDATathI vadhAvI le che. IlAcI nIce utarIne rAjAne praNAma karavA pUrvaka rAjAnI pAse dAna mAMge che. rAjA kahe che mArUM citta vyagra hatuM, meM tAro khela je nathI. dAna levuM hoya te pharIvAra khela dekhADe paDaze. IlAcI pharI bIjI "vAra vAMsa para caDe che. pharI khela dekhADe che. chatAM rAjA rIjhatuM nathI. trIjI ne cethI vAra vAMsa para caDIne vidha vidha khela kare che, chatAM rAja tenI vAtane Talle ja caDAve che paNa rIjhane dAna ApatuM nathI. tyAM IlAcI rAjAnA mananI vAta jANI jAya che. rAjA dAna kayAMthI Ape? je naTaDInAM rUpamAM huM lubdha bane chuM te ja naTaDInAM rUpamAM rAjA paNa pataMgIyAnI jema aMdha banyuM che. naTaDI te eka che, jyAre tenAM harIpha be jAgyA che. zikAra eka ne zikArI be, sAmasAmA taiyAra thaI gayA che. vAraMvAra IlAcIne rAjA vAMsa para caDavAnI pharaja eTalA mATe pADe che ke, ekAdavAra Ane paga lapaDe ne nIce paDI jAya te A naTaDIne huM svAdhina karI lauM. mArA aMteuramAM ghaNuM mahArANuo che, paNa A naTaDI je mArA aMteuramAM AvIne rahe te mArUM jIvita saphaLa banI jAya ! batrIsa zAka ane tetrIsa pakavAna bhANe besIne AreganArAM paNa jyAre eMThavADamAM meDha nAMkhe tyAre samajI ja levuM ke, A jAtaja agherInI che. jenAM aMteuramAM apsarA jevI mahArANuo hovA chatAM rAjA je rAjA naTaDImAM lukhya bane tyAre samajI levuM ke, e dhana vaibhavanI apekSAe Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA keNa ? [ 330 rAjA che, bAkI cAritranI apekSAe raMka che.. sajajhAyanAM racayitA maharSi pharamAve che ke, dAna na ANe re bhUpati, - naTa jANe nRpa vAta; huM dhana vachuM chuM rAyanuM, - rAya vaM che muja ghAta; - karma na chUTe re prANIyA. duniyAmAM vidhAtAnA lekha kayAMya mithyA thatA nathI ane karelAM karma bhegavyA vinA chuTatA nathI. nagarazeThane putra naTaDInI pAchaLa naTa banyuM che, AthI pachI vidhAtAnA lekha kevA heya? IlAcIe rAjAnA hRdayanI vAta jANe lIdhI. ke huM rAjAnuM dhana vachI rahyo chuM ane rAjA mAre ghAta vaMchI rahyo che. jenA mehamAM huM phasAyo chuM. tenA ja mehamAM rAjA phasAye che. eTale rAjA mArUM maraNa vAMche che, te huM rAjAnuM dravya vAMchI rahyo chuM ! A be muddAmAM te saMsArane Akho citAra najara sAme khaDo thaI jAya che. Aje duniyAmAM moTe bhAge manuSyanAM adhyavasAye evA svarUpe ja kAma karI rahyA che. koInAM mATe kaMI paNa belatA pahelAM ApaNe ApaNAM pitAne adhyavasAye sudhArI levA joIe. bhaktimAM jeTalI nyUnatA, teTalI ja punya baMdhamAM hInatA ! dAna meLavavAnI naTanI IcchA purI thaI nahIM eTale. naTa nirAzAne anubhavI rahyo hate, chatAM te hajI vAMsaDAnI Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 ] sAdhirAja dvAra uparaja ubhelA hatA. tene manamAM vicAra Ave che ke, me A ceAthI vAra caDIne paNa vidha vidha prakAranAM khela karI batAvyA chatAM rAjAe mArI kadara karI nathI. A rAjAnI paNa mehAdhInatA keTalI badhI che ? evA svarUpe naTa jyAM vicArI rahyo che tyAM eTalAmAM tenI najara kei dvivya svarUpadhArI mahApurUSa para paDe che. mahAna tapasvI mahAvratadhArI aNugAra kaI gRhasthane tyAM vaheAravA nimitte padhArelAM che. IlAcI vAMsa para jyAM khela karI rahyo che tyAM tenI pAchaLa. A gRDasthanuM ghara paDatuM hatuM. thALa bharI zuddha mADhake, padamaNI ubhI che mahAra; yeA yA kahe che letA nathI dhana dhanasuti avatAra; phruTere prANIyA. ka ta zuddha medakanAM thALa bharIne padminI strI muni bhagava'tane vaheArAvavA nimitte gharanAM AMgaNamAM AvIne ubhelI che. lye lyA kahe che chatAM muni theADu paNa vadhAre letA nathI. peAtAne khapa puratu jarUra lIdhuM che, leza paNa vadhAre letA nathI. vaheArAvanAranuM kevuM samarpaNa bhAva che ? ane vaheAranAra mahAmuninI keTalI badhI niHspRhatA che! parasparanA kevA u'cA vyavahAra che ? potAnI zakti heAvA chatAM deva, gurU ane sAdharmikanI bhaktimAM jeTalI nyUnatA rAkhe teTalIja punyAnu'badhI punyanA baMdhamAM hInatA Ave che, jeTalI punyAnubaMdhI punyamAM hInatA Ave teTalI ja AgaLa . Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -draSTA keNa ? [ 33ra jatAM mekSa mArganI ArAdhanAmAM dInatA Ave che, punyAnuMbaMdhI punyane udaya kALa mekSa mArgamAM jIvane ghaNI ja anukULatA karI Ape che jethI jIvane mArganI ArAdhanAmAM cittanI apUrva prasannatA rahe che. mATe deva, gurUnI bhaktimAM chatI zaktie jarIe khAmI AvavA deze nahI, nahI te sAme phaLa prAptimAM paNa dhabaDako ja thavAne che. muni darzanathI ilAcInA vicAramAM ajaba parivartana tye le kahe che, letA nathI dhana dhana muni aNagAra - A bhAvanAmAM te udAratA ane nispRhatA ane Toca upara pahoMcI jAya che. IlAcInI draSTi A anupama drazya para paDe che ane tenAM aMtaramAM kharekhara draSTAbhAva jAgI jAya che. ema tihAM munivara vaheratA, naTe dekhyA mahAbhAga; dhiga dhiga viSayAre jIvane, ema naTa pAmya vairAga karma na chUTe re prANIyA. naTanI draSTi munirAja para paDatAM tenI vicAradhArAmAM jambarajasta parivartana AvI jAya che. tapanAM teja vaDe munirAjanI juvAna kAyA atyaMta zebhI rahI hatI. mekanAM - thALa bharIne sAme vahorAvavA nimitte ubhelI padminI strI Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 333 ] rasAdhirAja paNa atyaMta svarUpavAna hatI, chatAM munirAja nIcuM mukha rAkhIne vaherI rahyA che. sAme sAkSAt apsarA ubhelI havA chatAM munija AMkha uMcI karIne paNa te tarapha jatA nathI! te pachI sauMdarya prati mITa mAMDavAnI te vAta ja kayAM rahI? - A kALamAM te kaI atyaMta svarUpavAna na haya te e. manuSyanI AMkha tyAMthI khasathI nathI. ekalI vAnaraveDAnI pravRtti A kALamAM cAlI rahI che. A vaheranAra mahApurUSa siMha samevaDa hatA. vAMsanI dera para ubhele IlAcI vicAre che ke, dhanya che A munirAjane ke sAme apsarA jevI strI Agraha pUrvaka vaherAvI rahI che. chatAM munirAja tenI tarapha AMkha paNa uMcI karatA nathI! vAha? kevI emanI saMyamanI dhAra che ane dhikkAra che mane ke huM A naTaDInI pAchaLa, aMdha banyo chuM. munirAja lAkha lAkha dhanyavAdane pAtra che. te huM lAkha lAkha dhikkArane pAtra chuM. bhAvanAnI zreNImAM ArUDha thatA vAMsanI | dara para kevaLajJAna viSayAdhIna banI mArA A jIvatarane huM dhULamAM ragadoLI rahyo chuM jyAre A munirAja nara janmanAM vAstavika phaLane meLavavA ke gya mAge 'udyama karI rahyA che ? kharekhara dhanya che e mahAmunine, e jIvanamAM eklA. amRtane ghuMTI rahyA jyAre huM eklA kAtIla jherane ghuTI. rahyo chuM. sanmArgathI keTale huM dUra chuM ? jyAre A munirAja te mekSa mAge jhaDapathI AgaLa dhapI rahyA che ema mAM - 1 }" , , , Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA keruM ? [ 334 ciMtavatA naTa vairAgyane pAme che ane tene AtmA zula dhyAnanI zreNa para ArUDha thaIne tyAM ne tyAM pelA vAsanI dora para ja kevalajJAnane pAme che. saMvara bhAve re kevalI, thaye te karma khapAya; kevala mahimA re mura kare, - labdhivijaya guNa gAya; karma na chUTe re prANAyA. de AvIne kevalajJAnane mahimA kare che. vAMsaDA ne daraDAM kayAMya adrazya thaI gayA ane te jagyAe siMhAsana racAI jAya che. kevalajJAnI IlAcI mahaSine deve sAdhune veSa samape che, tyAra bAda kevalajJAnI maharSi dharma dezanA saMbhaLAve che. kevalIne upadeza sAMbhaLI nATaka jovA AvelA bhava nATakanAM svarUpane samajI jAya che. rAjA-rANI, naTaDI vagere paNa pratibodhane pAmI gayA. kahevatamAM kahevAya che ke, pite tare te anekane tAre che. IlAcIkumAra nATaka karatAM sadAkALane mATe bhava nAkamAMthI chuTI gayA! muni darzanane paNa keTale prabhAva che ke, dUrathI darzana thayA temAM ATale badho palTo AvI gayuM te pachI muni bhagavatene paricaya karavAmAM Ave te lAbha kema na thAya ? sAdhu jIvananI balihArI che jenA AcAra-vicAra jeIne paNa jIva dharma pAmI jAya ! kArya siddhimAM nimittanI paNa saMpUrNa jarUra : - jIva mATe zubha nimitto" paNa keTalAM badhAM upakAraka che, : - ke Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 335 ] rasAdhirAja nimittanI asarane nahIM mAnanArAM paNa A draSTAMta sAMbhaLIne ekavAra te jarUra kAna pakaDI javAnA ! kArya siddhimAM nimittanI paNa ghaNI ja upayogitA che. ekalAM upAdAna kAraNane ja jora zerathI mahimA kare kaMI vaLavAnuM nathI. Akhara jina maMdirAdi te temane paNa gAme gAma ubhA karavA ja paDe che. zAstronAM nimittane paNa teo avalaMbe che te pachI nimittane taddana gauNa karIne ekalAM upAdAnane ja , pakSa levAne zuM artha che? upAdAna e bhale mULa kAraNa che. ane nimitta bAhya kAraNa che. jema mATImAMthI ghaTa bane temAM mATI e mULa upAdAna kAraNa che chatA kuMbhakAranAM nimitta vinA karoDa varSe paNa mATImAMthI ghaTa nirmANa thatuM nathI, tema jIva upAdAna kAraNa che ane deva-gurU, jina pratimA Agama e badhA nimitta kAraNa che paNa saddagurU ke satazAstranA AlaMbana vinA marUdevA mAtAnA apavAda sivAya kaMI jIvane uddhAra thayAnuM sAMbhaLavAmAM nathI ane te marUdevA mAtAnuM draSTAMta paNa vetAmbara zAstromAM suprasiddha che. digambaro te strI lige mukti mAnatA nathI ! mATe nimitta kAraNanI paNa saMpUrNa balavattaratA hoya che. muni darzanane paNa keTale badhe prabhAva che te vAta IlAcInAM draSTAMte barAbara samajAI jAya che. IlAcIkumAre je draSTithI munine nihALyA eja kharUM draSTApaNuM che. saMsArika pralezananI draSTie game teTalIvAra muni darzana karavAmAM Ave paNa tethI vAstavika lAbha thatuM nathI. jinadarzana ke munidarzanamAM paNa Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA keNu? [ 336 je kharUM draSTApaNuM na Ave te samajavuM ke jIvanI e ghera kamanazIbI che. pUrvArdhanI jema uttarArdhamAM paNa khUba laMbANathI kahevAmAM AvyuM che. chelle eTaluM ja kahevAnuM che ke, IlAcInI jema draSTA banI paraMparAe anaMta-jJAnane anaMta darzananAM bhAgI bane eja eka abhilASA sAthe uttarArdha purU karAya che. Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma vihIna nara dehanuM nirUpayogIpaNuM bhagavAne jagatanA jIvonA kalyANa mATe uttarAdhyayana sUtramAM cAra vastuonI durlabhatA batAvI che. temAM pahelI ja vastu manuSyabhava, e ati durlabha che. A vAta te tame saue sAMbhaLI haze, ane manuSyabhava te durlabha che ja te barAbara paNa temAMe manuSyatva te ati durlabha che. matInI kiMmata aMkAya che, te kayAre ? temAM pANI hoya te tenI kimata aMkAya che, tema jIvanamAM dharma hoya te tenI kiMmata che. ekalAM mAnava dehathI harakhAvAnuM nathI, paNa mAnavatA Ave tyAre ja manuSyanI kiMmata che. bAkI dharma vagaranuM manuSya deha te dugatInA khADAmAM nAkhe che. ane te dharma vagarane deha keTale apavitra ane nigha hoya che te eka mahAtmA ane ziyALanAM saMvAda uparathI samajI zakAya che. eka mahAtmA bhara jaMgalamAM dhyAnastha beThela hatA. mahAtmAnI mukhamudrA ghaNIja zAnta hatI. jANe emanA mukhAravInda parathI zAnta rasane dhodha vahyo jete hate e Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma vihIna nara dehanuM nirUpayogIpaNuM [ 338 mahAtmA jyAM beThela hatA tyAM emanAthI thoDeka dUra eka manuSyanuM maDaduM paDeluM hatuM. te maDadAnuM eka ziyALa bhakSaNa karI javAnI taiyArImAM hatuM. tyAM e mahAtmAnuM dhyAna purUM thatAM te ziyALane e rIte saMbodhe che ke, re re jaMbuka muzca muzca sahasA nIcasya nindya vapuH / ' re re, ziyALIA, tuM choDI de, choDI de, A nIca manuSyanuM nindAeluM ane aneka pApa karmothI kharaDAeluM zarIra che. tuM ene choDI de choDI de. bhUlecUke paNa A pApISTa zarIranuM bhakSaNa karIza nahiM. mahAtmAne divyanAda sAMbhaLatAM ja ziyALa be ghaDI thaMbhI jAya che ane mahAtmAnI sAme potAnuM moTuM UMcuM karI jANe mahAtmAnI sAthe vANInA abhAve hadayathI ja vAta na karavA mAgatA hoya tema jaNAve che ke, prabhu ghaNu dIvasathI bhUkhe chuM ane Aje A mahA mahenate bhakSa maLe che to temAM aMtarAya na kare-mahAtmA pharI kahe che ke paNa te bhakSaNa karavA jevuM nathI. ziyALa bhUkhyAM DAMsa je hatuM eTale vacale raste zedhI kADhe che ke prabhu ApanI AjJA pramANa che, enA AkhA zarIranuM bhakSaNa nahi karuM paNa ene hAthanuM bhakSaNa karUM te ? are, e paNa karavA jevuM nathI. | durtA no vizikita, enA hAthe dAnathI vivachata hatA. eNe enI AkhI jIdagImAM supAtre dAna karyuM nathI, eTaluM ja nahi paNa Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 339 ] sAdhirAja karanArAone paNa aMtarAya nAkhela che, eNe enI jiMdagImAM ekaluM bheguM ja karyA karyu` che, bhUlathI ghuNAkSara nyAye paNa enA ja hAthe supAtre paDyu nathI. zAstromAM bhagavAne dAna, zIla, tapa ane bhAva e cAra prakAranAM dharmamAM pahele ja dAna dhama mUkayeA che. AcAya bhagavAna zrI haribhadrAcAryajI mahArAja kramAve che tema, dharmasyAdi padaM dAnam dharmImAM Agni sthAna jo koI ne paNa heAya te te dAna dhane che dAna dharmathI ja dhanI zarUAta thAya che. dAna e jema dharmanuM Adi pada che tema dAridrayanuM nAza karanArU che. chatAM ApaNI buddhi evI che ke devA jaIe ne khUTI jAya te ? paNa tameA eka vAta teA lakhI ja rAkheA ke dAna devAthI lakSmI khUTavAnI ja nathI. hA, pApAyathI chUTe che. jyAre dAna teA punyanI para`parAne TakAvanArU che. zAstromAM evA paNa mANasAnA draSTAMta Ave che ke jemanI pAse tamArI apekSAe kazuM paNa na hatuM chatAM peAtAnI alpazakti pramANe nAnAdi sukRta karela che. dAkhalA tarIke puNiyA zrAvaka khUbaja sateASI hatA je tamArI pAse che temAMnuM temanI pAse kAMI na hatuM. teo rUnI puNiyA vecIne temAMthI dararoja phakta 12aa dokaDA meLavatA, eka divasa pAte upavAsa karatA ane je dvivase peAtAne pAraNuM hoya te divase temanA patnIne upavAsa hAya. je divase peAtAne pAraNu' DAya te divase pAte sAdharmika bhaktinu lAbha letA ane temanA patnIne pAraNuM Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma vihIna nara dahanuM nirUpayegIpaNuM [ 340 hoya te divase teo zrAvikA bahenanI bhaktinuM lAbha letA. dararojanA phakta sADAbAra dekaDA meLavanAra paNa A rIte lAbha laI zakatA tyAre Aje sADAbAra rekaDA meLavanAra paNa lAbha te nathI letA paNa ulaTA daDA retA hoya che. Aje sAdharmika bhakti te tamane sAMbharatI ja nathI. puNiyA zrAvaka pitAnI ghaNIja alpazakti hovA chatAM lAbha apUrva letAM, jyAre tamAre te pRdaya paNa khUba jAgate che te AvI sonerI taka zA mATe tamAre jatI karavI joIe? samaya evo kharAba AvI rahyo che ke udAratAthI dAna karaze teja khATI jaze. mammaNa zeTha ke jemane tyAM kaI divasa sAdhu-mahAtmAnA pagalA ja nahotA thayA che temAM teo zuM khATI gayA? te mammaNa zeTha pAse aDhaLaka trAddhi hatI chatAM teo sAtamI. narake gayA, jyAre puNiyA zrAvaka pAse bhale lakSmI na hatI. paNa tenI pAse zAzvata dhana hatuM ane sukRta karIne te uMcAmAM uMcA devaleke gayA che. tamAruM jIvana te puNiyA zrAvaka jevuM che ke pachI mammaNa zeTha jevuM ? mahIne ekAda vakhata te tamAre tyAM sAdharmika bhakti thatI ja haze ema ja mAnuM ne? (sabhAmAMthI mAnavA jevuM nathI, te mammaNa zeTha ane puNiyA zrAvaka A - bannemAMthI tamAre kone Adarza jIvanamAM apanAve che? : - dharmanI rakSA mATe pUrva kALanA : ghaNu mahApurUSoe pitAnA prANa paNa arpaNa karI dIdhA che. bhega ApyA vinA siddhi saMbhavatI nathI. sAmAnya svarAjya meLavavAnI pachavADe Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 341 ] sAdhirAja paNa keTalA bhega ApavA paDayA che te AtmAnI siddhi paNa kyAre maLe ? tenI pachavADe paNa bhega Apa joIe ! bhagavAna kyAM ApaNane kahe che ke tuM mArI pUjA kara, bhagavAna te kRtakRtya che. emane kAMI ApaNI pUjAnI apekSA nathI. ApaNuM kalyANa mATe ApaNe pUjA karavAnI che te te zakti hoya te bhega ApIne karavI joIe. vyavahAramAM badhe ghasArA veThe che ane eka ahiMAja "sahu bhADu ane siddhapuranI jAtrA" have jouM kAlathI kevIka sAmagrIthI pUjA karavA mAMDe che. gIrAja zrI AnaMdaghanajI kahe che ke, dhAra taravAranI sehilI, dehila caudamAM jinataNuM caraNa sevA talavAranI dhAra para cAlavuM saheluM che paNa gIrAja jaNAve che ke, prabhu caraNanI sevA dohilI che. e sevA kaI haze? A tame kare che te ? bhagavAnane be cAMdalA dIdhA na dIdhA ne taka taka phararara kuM. e rItanI sevA hilI haze? e sevA mATe AcArya bhagavAna hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke, vItarAga ! saparyAtastavAjJApAlana param / AjJA''rAddhA virAddhA ca, zivAya ca bhavAya ca // he vItarAga deva, ApanI AjJAnuM je parIpAlana e ja ApanI sAcI pUjA che. vItarAgadevanI traNe kALa mATe eka ja AjJA che ke, Azrava (pApanA kAraNa) e sarvathA Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dha vihIna nara dehanu' nirUpayAgIpaNa [ 342 ya che ane savara e sarvathA upAdeya che. Azrava e bhava hetu mATe thAya che jyAre saMvara e meAkSa mATe thAya che. khasa ATalI ja A paramAtmAnI AjJA che. bAkI badhuM zAstromAM A AjJAne samajAvavA mATene vistAra che. A rItanI AjJAnA je ArAdhaka haze te kalyANa sAdhIne mekSe jaze ane AjJAnA virAdhaka haze te bhatramAM rakhaDaze. e rItanI AjJAnA pAlanarUpa je pUjA che te khAMDAnI dhAra upara cAlavA jevI che ane te ja sAcI sevA che. kaheA, Ama AjJAnA mama samajIne e vItarAgadevanI sevA karatAM hAI e te emanI tarapha kevAka bahumAna jAge ? tyAM AtmA aMdaramAMthI jhumI uThe ke, dhana dhana zrI arihaMtane re, jeNe ALakhAvyeA leka te prabhunI pUjA vinA re, janma gumAvye phoka ' dhanya che zrI arihaMta paramAtmAne ke jemaNe vastu svarUpa oLakhAvyA. ahA ! te arihaMta paramAtmAnA ApaNI upara anaMta upakAra che ane tevA upakArInI pUjA-bhakti vagaranuM jIvana jIvavu paNa bya che, ane te anaMta upakArI vItarAga prabhunI AjJApAlana rUpa pUjA te bhAva pUjA che ane tenI prApti mATe dravya pUjA paNa ati upayAgI che paNa dravya te bhAvanuM kAraNa heAvAthI jevI dravya sAmagrI hAya, bhAva paNa tevA ja Ave che. AmAM huM pUjAno niSedha nathI karatA paNa karavAnI rIte karavAnuM kahuM chuM ane e rIte tamA karatA ho tA mAre kaMI kahevApaNuM' nathI. Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 343 ] rasAdhirAja udAratAnA abhAve sAdharmika bhakti ke prabhu bhaktinA keIpaNa kAryo dIpatAja nathI. dAnamAM pahelI udAratA joIe, ane dharmanI zarUAta ja dAnathI thAya che. supAtra dAnane joga maLe te mahA punyanI vAta che. chevaTe anukaMpA dAna paNa na cukavuM, ane te te tamArA purUSo karatA dhAre te bahene vadhu karI zake kAraNa ke AkhuM annakSetra (rasoDuM) temanA hAthamAM hoya che paNa e paNa je kapIlAne avatAra heya te kaMIpaNa na karI zake. pelA mahAtmA ziyALane kahe che ke A jenuM muDaduM che te paNa mammaNane ja avatAra hate eNe enA hAthe keIne paNa dIdhuM nathI. ulaTA detAne paNa aTakAvyA che pote de nahIM ane detAne aTakAve che te kharekhara karmacaMDAla ja kahevAya. draSTAMta : eka zeTha hatA. te dukAnethI ghera jamavA AvyA. bhANe beThAM tyAM patnI pUche che ke darareja khUba prasanna ho che Aje meDha kema malIna che? pachI AgaLa e zeThanI khAsIyata pramANe pUche che ke - kayA kucha gAMThase gira paDA - kyA kisiko dIdha ___ patnI puche kathako kyoM hai mukha malIna ? tyAM zeTha kahe che ke mArI gAMThethI te kharI paDe? mArI gAMTha te vajanI gAMTha kahevAya. mArAthI te kaIne devAI jAya e kaI kALe bane ja nahiM pharI patnI pUche che ke je AmAna kAMI banyuM nathI te meTuM kema paDI gayuM che tyAM zeTha kAraNa darzAve che ke - Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - dharma vihIna nara dehanuM nirUpayegIpaNuM [ 344 nahiM kucha gAMThase gira paDA, nahiM kisiko dIdha detA dIThA orako mukha bhayA malIna // tyAM patnI paNa jarA mAthAbhAre hatI eTale tarataja saMbhaLAvyuM ke keI bIjA Ape temAM tamAruM zuM jatuM hatuM ? paNa AvA manuSyane manuSya na kahevAya paNa mRtyulekanA rAkSaseja kahevAya. aMte ziyALa hAtha khAvAnuM choDI de che ane mahAtmAne kahe che ke enA kAna khAuM te? are e paNa khAvA jevA nathI. zruti puTau sArazruteH drohiNau kAraNa ke eNe kAnathI ke ivAra paNa zAstra zravaNa karela nathI. hA ! mAtra anekenI niMdA-kuthalI sAMbhaLI che. jyAre kAnanI zebhA te zAstra zravaNathI che. zrI bhartuharI jaNAve che tema, "zrotra zrute naiva na kuNDalena dAnena pANirna tu kaGkaNena / vibhAti kAyaH karuNA parANAm paropakArairna tu candanena // " kAnanI zebhA jema zAstra zravaNathI che tema hAthanI zobhA dAna devAthI che, nahiM ke kaMkaNa paheravAthI athavA ghaDiyALa caDAvavAthI. TuMkamAM AkhA zarIranI zebhA caMdana copaDavAthI ke papha-pAvaDaranA lapeTA mAravAthI nathI, paNa paropakAranA kartavya karavAthI che. tyAre Aje to gharamAM rezana na hoya to cAle paNa phezana pahelI joIe chIe. Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 345 ] sAdhirAja ziyALa AgaLa vadhIne kahe che ke prabhukAna paNa nahi khAuM. paNa AMkha khAuM to ? tyAM mahAtmA kahe che ke : ' netre sAdhu vilokanena viraho" 66 eNe nayanathI sAdhu purUSonA dadna karyAM nathI. zAstrAe sAdhu purUSAnA da nanu paNa apUrva mahAtmya varNavyuM che. jemake mahApurUSo pharamAve che ke : . '' ' " sAdhUnAM darzana puLyuM, tIrthabhUtAddi sAdhavaH / tIrthaH phalati kAlena, sadyaH sAdhu samAgama // 77 sAdhuenA darzanathI paNa maDApunya thAya che. sAdhuone zAstramAM jagama tIrthaM svarUpa kahyA che. sthAvaratI te amuka kALe phaLe paNa sAdhunA samAgama te taratamAM ja phaLadAyI nIvaDe che. cegIrAja AnadhanajI pharamAve che ke :-- deva asura Indrapada cAh na, rAja na kAja samAja rI / saMgati sAdhu niraMtara pAvuM, Ana Mdadhana mahArAja rI / sAdhusaMgati binuM kaise haiye, parama mahArasa dhAma rI " arthAt deva, asura ane devenA pati indrapadane paNa huM IcchatA nathI, tema koI rAjyane paNa mane praaAbhana nathI, tema lakSmI, gharabAra, hATa, havelI, sattA ane mAnapUjAne paNa IcchatA nathI, paNa jenAthI AtmasvarUpa prApta thAya evA sAdhunI saMgatIne ja icchuM chuM, kaheA, A sAdhu saMgatInA zrIAna dhanajIe keveAka apUrva mahAtmya varNavyeA che. Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma vihIna nara dahanuM nirUpaNIpaNuM [346 kharekhara, saMta samAgama e te pArasamaNuM ja kahI zakAya. pArasamaNInA samAgamathI lehu jema suvarNa banI jAya tema saMta samAgamathI AtmA paNa aMte paramAtmA banI jAya che paNa A samAgamane lAbha kaI punyazALI AtmAo ja laI zake che. bhAgyahIna AtmAo te saMtapuruSonA darzanathI paNa vaMcita rahe che te samAgamanI te vAta ja kayAM rahI ? ziyALa AgaLa vadhIne kahe che ke prabhu have paganuM bhakSaNa karuM te ? tyAM mahAtmA kahe che ke - ___ pAdau na tIrthaM gatau pagathI e tIrthayAtrAe gaye nathI. kadAca kayAreka e tIrthayAtrAe gaye paNa kharo ! paNa pelA rAmA ne ratnAnI jema gaye. rAmAne ratnAnuM draSTAMta keI eka gAmamAM rAma ane ratna nAmanA sagA be. bhAI rahetA hatA. jAtanA keLI hatA ane bannene dhadhe machimArane hate. ghaNAM varSo sudhI te pApane baMdha karyA bAda bannene ekavAra tIrtha karavAnI bhAvanA thaI. bannene manamAM thAya che ke, ApaNe jIMdagImAM ghaNuM pApa AcaryA ane have ApaNe bane avasthAlAyaka thayA chIe. mATe chellI jIMdagImAM ekavAra badhAM tIrthonI yAtrA karI laIe jethI ApaNAM pAtaka khapI jAya! Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdhirAja ane tItha karavA prayANu Arabhe che. sauthI pahela * vahelA gherathI nIkaLIne dvArakA jAya che ane tyArabAda kAzI haradvAra vagere aDasaTha tI karIne pharI pAchA ghera AvavA prayANu Ara bhI de che. peAtAnA gAmanI najadIkamAM AvI paheAMcatAM gAmanI bahAra AvelA sareAvaranI kinAre vizrAMti levA paDAva nAkhyA che. 347 ] ' sarAvara tarapha najara nAMkhatA bannene lAgyu ke, sarevaramAM mAchalAonI khUba vRddhi dekhAya che. ApaNAM karAe pramAdI che. ApaNe teA tI karavA gayelA pazu chekarAoe pAchaLa dhadhAmAM dhyAna devAnuM hatuM paNa sareAvaramAM mAchalA je ubharAI paDayA che te ema sUcave che ke, ApaNAM karAe dhaMdhAmAM taddana bedarakAra rahyA che. ane have. thaze zuM? ApaNe te pharI tevA pApanA dheA nahI karavAnI pratijJA karIne AvyA chIe. ApaNAM nirvAhanu' zu thaze ? anne ciMtAtura banI gayA ! AvA vicArA AvavAthI aDasaTha tItha karyAnA athaze! rahyo? AvA nabaLAM vicAre karatA te banne pANIthI lITe deratAM gAmamAM praveza kare che. saMbaMdhIe svAgata karavA sAmA Ave che. traNacAra mahine yAtrA karIne pharI pAchA ghera AvatA hAvAthI saMbadhIomAM utsAha ghaNuM! hatA. vAjate-gAjate ghera lAvyA pachI saMbazrIe badhA gharanA phaLIyAmAM bhegA thAya che. te badhAnI samakSa rAme ane rataneA peAtAnA yAtrA pravAsanuM varNana kare che; ane kahe che ke gherathI pahela . Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavihIna nara dehanuM nirUpayogIpaNuM [ 348 vahelA nIkaLI ame dvArakAdhIzane bheTavA dvArakAe gayA! tyAM jaIne zuM karyuM te dorAmAM jaNAve che, dvArakAmAM jaIne re, nAtha mArAne nihALyA pApa taNa tyAM kIdhI pratijJA, punyanA paMtha ajavALyA re, tame lITe lITe cAle che, khADAmAM che khadabadIyA ! dvArakAmAM jaIne nAthane nihALyA ane dvArakAdhIza samakSa pApa karmonI ame pratijJA laIne AvyA chIe. paNa tame A pANIne lITe lITe cAlyA jAva bahAra sarovaramAM mAchalA ubharAI paDyA che. tame kema keIe amArA gayA pachI jALa bichAvI nathI. e dhaMdhe te ApaNuM vaMzaparaMparAthI cAlyA Ave che ane chatAM tame kaI dhaMdhAmAM dhyAna detAM nathI. mATe ame te have pratijJAbaddha chIe. tame jhaTa jALa khabhe nAkhIne sIdhA lITe lITe sarovaranA kinAre pahoMcI jAva ! have AgaLanA pravAsanuM varNana kare che. gaMgA nAhyA, godAvarI nAhyA, nAhyA bhAgIrathI revA, prayAga jaI triveNI nAhyA ne karazuM prabhunI sevA re. tame lITe lITe cAle re khADAmAM che khadabadIyA. - ame gaMgA, godAvarI ane triveNImAM nahI AvyA ane pApa badhAM beI nAkhyA mATe ame have prabhunI sevA karazuM ane tame lITe lITe cAlyA jAva! have chellA derAmAM Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 349 ] sAdhirAja vana evuM kare che ke, AvA prakAranA yAtrA pravAsanu koI phaLa nathI ! nAne drIve thAya divALI ane meTe dIve thAya hALI, rAmeAne ratanA bhagata thayA paNa rahyA kALInA kALI. bhale rAme ne ratanA badhA tI karI AvyA paNa aMte rahyA te keLInA keLI ! tame paNa varSonA varSAthI vyAkhyAna sAMbhaLatAM AvyA che, paNa rahyA vaNInA vI-sAcA jaina banI zakayA nathI. vaNIk vRttimAM svAnI pradhAnatA hoya che. tenA tyAga thAya tyAre jIvanamAM sAcu jainattva Ave che. ghaNAM tamArAmAMthI zatruMjaya tIrthanI navvANu yAtrA karI AvyA haze paNa temAMthI evA keTalA nIkaLaze ke je yAtrA karI AvyA bAda asatya na khAlyA hAya ! vyApAramAM apramANikatA na AcaratA hAya! niMdA kuthalImAM rasa na letA hAya ! vizvAsa ghAta jevA ghAra pApa na AcaratA hAya ! evA keTalA nIkaLaze ? AvA AvA pApa karmonA tyAga na thAya tA ApaNI tIrtha yAtrA ane rAmA ne ratnAnI tI yAtrA vacce lAMbe aMtara rahetA nathI. jIvanamAM pavitratA Ave te ja yAtrAnuM vAstavika phaLa che. pagapALA cAlIne "cha"rI pALatA gurU saMgAte vidhipUrNAMka tI yAtrAe javAmAM Ave te jarUra jIvanamAM sAcI pavitratA Ave! paNa Aje kayAM pagathI tI yAtrAe jAva che ? nahi te tamAre te ghara beThAM gagA che. zrI gIranArajI tathA zrI siddhagirIjI vagere mahAna tIrthAM ahIthI te khUbaja najadIka che ane e mahAna tIrthAMnI. : Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavihIna nara dehanuM nirUpogIpaNuM [ 350. yAtrA aMdagImAM ekAdavAra paNa vidhipUrvaka "cha"rI pALatA karavI joIe. tyAre Aje te ahIMthI gADImAM besIne sIdhA pAlItANa sTezane pahoMce ane pachI tyAMthI ghoDAgADImAM besI dharmazALAe pahoMce ane tyAMthI paNa gheDAgADImAM besI taleTIe jAya, kema emaja ne ? (sabhAmAMthI moTe bhAge te emaja che. te pachI savAranA rAI pratikamaNamAM zuM samajIne bole che ke : "ekekuM DagaluM bhare, giri sanmukha ujamALa keDi sahasa bhavanAM kya, pApa khape tatkALa." tene zo artha kare che? chevaTe dharmazALAthI te "girirAja sudhI te tamAre page cAlatAM ja javuM joIe te tethI paNa tamArA AtmAne apUrva lAbha thAya. te pachI ziyALa peTanuM bhakSaNa karavA Icche che. mahAtmA kahe che ke are ! e te karAya. ___ anyAyArjitavittapUrNa mudaraM eNe ekaluM anItithI upArjana karelA dravyathI ja piTa bharyuM che mATe enuM peTa te ati apavitra che. le have eka mAthuM bAkI rahyuM che. ziyALa kahe cheke -prabhu have e te khAvA deze ne? mahAtmA kahe che ke - garveNa tujhaM ziraH garvathI enuM mastaka addharane addhara rahyuM che. keI Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 351 ] rasAdhirAja divasa eNe mahAtmAonA caraNamAM mAthuM jhukAvyuM nathI mATe e paNa bhakSaNa karavA jevuM nathI. re re jaMbuka muzca muzca sahasA nIcasya nindya vpuH| aMte ziyALa maDadAne tyAga kare che, A te je ke eka rUpaka draSTAMta che, paNa e draSTAMtamAne bhAvArtha taddana yathArtha che ane AmAMthI sAra e levAne che ke dharma vagara A manuSya zarIranI keI upayegItA nathI. dharmanA abhAvamAM A zarIra keDanuM che. ene eka gaMdakIne gADa kahIe te paNa cAle ane eja zarIrathI je dharma thatuM hoya te tenI kiMmata ciMtAmaNI ratna karatAM paNa adhIka che mATe A dehanI sArthakatA dharmathI ja che. "sau keI dharmaparAyaNa banI A durlabha dehanI sArthaktA karo' eja mahecchA. Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajIrNanA cAra prakAra pU. upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAje seLamAM pApasthAnakanI sakjhAyamAM cAra prakAranA ajIrNa kahyAM che e. cAre prakAra samajavAmAM ghaNuM sahelAM che paNa AcaravAmAM teTalAM ja kaThIna che. junA jamAnAthI eka vAta cAlI Ave che ke duniyAmAM badhuM saheluM che paNa pacAvavuM saheluM nathI. koce pAre jema kuTI nIkaLe che tema keTalIkavAra tapa, tyAga. paNa jIvanamAM kuTI nIkaLe che, ane abhimAna evuM AvI jAya che ke, tapa ne tyAga basa mArAmAM ja che; pachI tevA manuSyanA jIvanamAM bIjA keIna tapa, tyAga ane sadUguNa aMgenI anumehanA rahetI nathI. pitAne ja sadguNane bhaMDAra mAnI beThAM hoya tene anyanA saguNe draSTimAM Ave. kayAMthI? jyAre zAstramAM tyAM sudhI pharamAvavAmAM AvyuM che ke, pote SaTamAsItapa karate hoya ane bIjAmAM tevuM sAmarthya na hoya ne mAtra dararoja navakArazInuM ja paccakakhANa karI zakta hoya chatAM SamAsItapa karanArAe tene navakArazIne paccakakhANanI paNa anumodanA karavI joIe ane evA zubhabhAve manamAM Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 353 ] rasAdhirAja lAvavA joIe ke, dhanya che; bhagavAnanI AjJAmAM rahIne eTaluM paNa kare che temaja ochuM tapa karanAre potAnAthI je adhika karatAM hoya tenI paNa bhUrI bhUrI anumodanA karavI joIe ane adhika tapa karanAre keIne paNa tapa-saMyamamAM vilAsa vadhe tevA suvacane kahevA joIe. ochuM karI zaktA heya tenI niMdAkuthalImAM utaravAnuM te zAstra kyAMya vidhAna karyuM nathI. ochuM karI zakatA hoya tenI te vAta jyAM rahI taddana nirguNImAM nirguNI heya tevAnI niMdAmAM utaravAnuM paNa zA niSedhela che. jyAM guNa dekhAya tyAM guNAnurAga dharavAnuM kahyuM che ane nirguNa upara mAdhyastha bhAve rahevAnuM kahyuM che. keTalI ucca zreNInAM zAstronAM vidhAne che, ane AvA zAstronuM svAdhyAya karanArA paNa keTalIkavAra niMdAkuthalInI adhama pravRttimAM keTalA nIce utarI jAya che! ajIrNane cAra prakAra cAra ajIrNanI vyAkhyA karatAM pU. upAdhyAyajI pharamAve che ke : kAdha ajIrNa tapataNuM, jJAnataNuM ahaMkAra, paraniMdA kriyAtaNuM vamana ajIrNa AhAra A gAthAmAM pharamAvavAmAM AvyuM che ke krodha e tapanuM ajIrNa che. tapasvI je pitAnA svarUpamAM sAvadhAna na rahete. saheje krodha AvI jAya che. tapasvIne krodha Ave te samajavuM ke tenA tapane kensara lAguM paDe. ta5 samatabhAva pUrvakanuM Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajIrNanA cAra prakAra [ 354 hoya te tenuM phaLa mahAna che. yaMtravaDe pIlAvavA chatAM baMdhasUrIjInA ziSyae yaMtramAM pIlanAra pAlakapara lezamAtra paNa kedha karyo nathI. kAraNa ke mekSamArgane sAra jemaNe jANya che tevA paMDite kSamA kare che paNa koI upara kodha karatAM nathI. khaMdhakasUrIjInA ziSyae te samaye ciMtavanA evI karI ke A yaMtramAM vyavahAranayathI bhale zarIra pIlAya che paNa kharI rIte te ApaNuM janmajanmanAM bhegAM karelAM karmo pIlAya che. AvI bhAvanAnA baLe ziSya kevaLajJAna pAmI mekSe gayA che mATe tapa kSamA pUrvakanuM hovuM joIe. tevA tapathI ekAMte nirjarA che. bIjA prakAramAM ahaMkAra e jJAnanuM ajIrNa che. theDI paNa pitAmAM jANakArI Ave eTale tenuM abhimAna AvI jAya che. basa huM ja jJAtA chuM ne huM ja badhAne zAstrone vettA chuM, zAstronA uMDA rahasyo meM ja jANelAM che, bIjA bhale upara uparathI jANatAM haze paNa huM te uDe utare chuM. are bhAI ! game teTale tuM uDo utaryo che paNa davAnuM sevana karavA chatAM tAre vyAdhi vadhyuM che paNa ghaTe nathI. samyagajJAna e te parama rasAyaNa rUpa che. tene sevanathI te ahaMkArarUpI viSamajvarane aMta Ava jete hate tenA badale ulTa prakopa vadhe che. AMbAne phaLa Ave ke namI jAya che. tema jJAna vadhe tema namratA AvavI joIe. ane jJAnane ahaMkAra AvavAnI taiyAra hoya tyAre pUrvakALanA mahApurUSonA agAdha jJAnane vicAra kare joIe ane te Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 355 ] rasAdhirAja mahApurUSonI apekSAe pitAnI laghutA vicAravI joIe. kyAM e mahApurUSanA jJAnanI prabhutAM ane kayAM mArI laghutA ! e mahApurUSo mRta samudrane pAra pAmI gaelA hatA. jyAre huM te hajI zrata sAgarane kinAre ubhe ubhe zaMkhalA vINI rahyo chuM. samyagajJAnanA kharAM motI hajI mArA hAthamAM AvyAM nathI. e te marajIvA thaIne zrata sAgaramAM jhaMpalAve tenA ja hAthamAM Ave. dhanya che te mahApurUSone ke tevA mahAjJAnI hovA chatAM jJAnane leza paNa garva karyo nathI. niMdA e kriyAnuM ajIrNa che, te game teTalI kriyA karatAM hoya paNa bIjAnI niMdAmAM utare eTale karelI kiyA para pANI pharI jAya. pU dharmadAsa gaNue te tevA niMdakane svaviracita upadezamALA zAstramAM adi kalyANakArI kahyA che eTale te adarzanIya che. tenuM moDhuM jovAmAM pApa che. jehane niMdAnI DhALa che, tapa kyiA tasa pheka. deva kibipI te upaje, eha phaLa pAkA reka, - nidAnI je manuSyamAM kucAla che te manuSyanI takiyA ke game te tyAga hoya teya te pheka che. A vacana pU. upAdhyAya yazavijayajI jevA mahApurUSe uccArelA che. potAnA dharmAcArya ane guNIjananI nidA karanArA bhavAMtaramAM kadAca devakane pAme te adhama kibiSi deva nikAyamAM utpanna thAya che. je deva nikAyamAM halakA deva kahevAya che. te devene IndrasabhAmAM paNa besavAne adhikAra maLatuM nathI. Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajIrNanA cAra prakAra [ 356 = doSa najarathI niMdA hue, guNa najare hue rAga, jaga savi cAle mAdala maDha, sarvaguNI vItarAga he suMdara, pApa sthAnaka to selamuM. deSa dRSTithI niMdA thAya che ane guNa najarathI guNAnurAga thAya che. pRthvImAM jyAM tyAM kAMTA verAyelA hoya. te kaMI AkhI dharatIne cAmaDethI maDhI na zakAya. pote bacavAne uyAya karI le, tema daSothI pitAnA AtmAne bacAvI le, bAkI darekamAM deSo rahelA che. ApaNe paNa anaMtA doSothI bharelAM chIe. sarva guNasaMpanna te phakta vItarAga che, mATe tapa japanuM phaLa meLavavuM hoya te guNAnurAgI banavuM ane draSTimAMthI draSTideSa kADhI nAkha. pitAnAthI adhika karatAM hoya tevA prati pUjyabhAva joIe ane ochI kriyA karatAM hoya tevAnI paNa hRdayamAM anumodanA karavI joIe ke dhanya che A jinAjJAmAM rahIne ATalI paNa zubha pravRtti kare che. mekSanA asaMkhya yuga che. eka eka yeganA AlaMbane anaMtA kSe gayA che, mATe A mahApurUSane paNa dhanya che ke jemaNe taravAnuM pATIyA jevuM paNa AlaMbana pakaDI rAkheluM che. kaI bAhya tapa vagere ochuM karI zakatA hoya te svAdhyAyAdimAM. ramaNatAM rAkhatAM hoya te svAdhyAya, vinaya, vaiyAvacanA AlaMbane paNa ghaNAM tarI gayA che. . Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3pa7 ] rAdhirAja kaI mahApurUSone te putyeAdaya ne prabhAvanA yuga heya ke anekene dharmanA raste caDAvatA hoya ane aneka dharmanA prasaMge temanI nizrAmAM UjavAtA hoya ane bane teTalI zAsananI prabhAvanA karatAM hoya te tevA puruSo prati paNa prada bhAvanA vyakata karavI joIe. maithyAdi bhAvanAyukata anuSThAnane dharma ja kahevAmAM Ave che. avirUddha evA vacanathI jinezvara bhagavaMtae prarUpelA sAmAyika-pratikramaNanAM anuSThAna dharma che paNa maithyAdi bhAvanAthI saMyukta joIe. nidA, pazunya ane abhyAkhyAna e traNe pApasthAnaka mIThAM roga jevA che. pArakA maDhe dveSa buddhithI athavA sAmAne halake pADavAnI buddhithI keInI paNa vAta karavI te niMdA pApasthAnaka che. - dazavaikAlika ane dazAzrata sUtramAM sApha zabdomAM lakhyuM che ke, pUMTha pAchaLa koInI nabaLI vAta karavI nahIM. piDhimasaMna bhakkhejjA mAyAmAsaM vivajjae A zabdo dazavaikAlikanA che. pUTha pachavADe koInI vAta karavI e zarIranAM pAchaLanA bhAgamAMthI je nIkaLe che tenuM bhakSaNa karavA barAbara che. niMdakane jJAnIe caMDAla kahyo che. AvA vidhAne zAstramAM hovA chatAM Aje keTalAkane cA pIdhA vinA cAlaze paNa kekanI AdhI-pAchI karyA vinA nahIM cAle! Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajIrNanA cAra prakAra [ 358 keInA maDhe bIjAnI cADI karavI tene pazunya kahevAya ane koI para beTA ALa caDAvavAM tene abhyAkhyAna kahevAmAM Ave che. aDhAra pApasthAnakamAM A pApasthAnakanI paNa gaNanA che. dararoja AvavA chatAM A traNe pApasthAnake hAlatAM sevAI jAya che. tene mIThA rega jevA eTalA mATe kahyA che ke tenA sevanamAM manuSyane majhA paDe che paNa temane e khyAla rahetuM nathI ke bhaviSyamAM sajA kevI bhegavavI paDaze? A traNe pApasthAnakanA sevanamAM manuSya evA TevAI jAya che ke tene A huM pApa karI rahyo chuM eTaluM e bhAna rahetuM nathI. - ajIrNane prakAra AhAra aMgene che. vadhAre paData AhAra levAI gaye hoya te AhAranuM paNa ajIrNa thAya che khATA oDakAra, vamana e AhAranuM ajIrNa che. A chelle prakAra e che ke, temAM sau samajI zake che. chellA ajIrNanA deSamAMthI bacavAne upAya e che ke cheDe TAIma bhajanane tyAga karI de, eTale ajIrNane deva maTI jAya. AhAranA ajIrNa karatAM zarUAtanA tapa, jJAna ane kriyAnA ajIrNo ati bhayaMkara che ane te ajIrNothI jIvane vadhAre nukazAna thAya che. vastu pace te amRta nahI te jhera A cAre prakAra mahAna jJAnI purUSoe kahelA che. koIne paNa utkarSa joIne manamAM rAjI thavuM paNa baLApa Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 359 ] rasAdhirAja nahIM kADhave. pitAne pudaya pAtaLuM hoya temAM bIjAne zA mATe kheDavA joIe? saunAM karmo saune bhegavavAnA heya che, chatAM jIva bIjAnI bhAMjagaDamAMthI uce AvatuM nathI! saMkSepamAM, vastu pace te amRta che, bAkI jIravI na jANe te amRta paNa halAhalarUpe pariName che. mATe ajIrNanA cAre prakArane tyajI jIvanamAM vastune pacAvatA. zIkho eja maMgala kAmanA. Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhannAjIno tyAga ane zAlIbhadrano vairAga dhannAjI ane zAlIbhadrajI banne saMsArI pakSe sALA-banevI thatA hatA. zrI zAlIbhadranA dhannAjI banevI thatA hatA. banne rAjagRhI nagarInA rahevAsI hatA. eka kAkaMdInA dhannA paNa thayA che. paNa AjanA vyAkhyAnamAM jemanA viSe vivecana karavuM che te dhanAjI rAjagRhI nagarInA hatA. dhanAjInA jIvanamAM tyAga utkRSTa hate te zAlIbhadrajInAM jIvanamAM vairAgya utkRSTa hate bane mahAna megAmI AtmAo hatA, evA mahAna puruSanAM guNenuM guNAnuvAda karIe te ApaNAM bhavabhavanAM karmo khapI jAya, bane mahAna garbha zrImaMta hevAnI sAthe banene tyAM apsarA jevI strIo hovA chatAM ane bhara yauvanakALamAM devatAI bhegene bhagavatA hovA chatAM jarAka nimitta maLI jatAM kSaNavAramAM saMsArane tyAga karIne aNagArapaNuM aMgIkAra karI lIdhuM. A vAta temanAM jIvanamAM jevI tevI na hatI. Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rayAdhirAja zrI zAlIbhadrane tyAM apsarA jevI batrIsa strIo hatI ane dhannAjIne tyAM ATha hatI. zAlIbhadrane tyAM te darojanI devakamAMthI navvANu peTIo utaratI hatI, jemAMthI dareka prakAranI bhegasAmagrI ane alaMkArAdi maLI AvatAM hatAM. AvA devatAI vaibhavanA svAmI mAtra eka svAmI zabda sAMbhaLIne pratibaMdha pAmyA che. ane evuM ja eka vacana sAMbhaLIne dhannAjI pratibaMdha pAmyA che. A badhA viSaye para AjanAM vyAkhyAnamAM ApaNe vigatavAra vivecana karavAnuM che. te pahelAM eTaluM jarUra samajI levAnuM che ke zrI dhanAjIne je tyAga hatuM te ekale bAhaya tyAga ja . nahIM paNa abhyataMra tyAgapUrvakane temane bAhaya tyAga hate. dhana vaibhava ane kuTuMba-kabIlAne tyAga e bAya tyAga che ane aMdaranAM rAgadveSAdine je tyAga te atyaM. tara tyAga che. sarpanA zarIra para kAMcaLI vIMTaLAI jAya che ane amuka samaye sarpa kAMcaLIne tyAga karI de che. have sarve kAMcaLIne tyAga karyo eTale zuM te tyAgI banI gaye kahevAya ? hajI tenI daDhamAM jhera te evuM ne evuM bharyuM che mATe kaMcuka-tyAga e sarpane bAhaya tyAga kahevAya. ane aMdaranI viSa graMthine je tyAga te atyaMtara tyAga kahevAya. viSayaH ki parityaktairjAgarti mamatAyadi / tyAgAt kaccuka mAtrasya bhujaMgo nahI nirviSaH / / Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhannAjIne tyAga ane zAlIbhadrane vairAga [ 36ra rAga ghaTe te tyAga saphala kahevAya je hRdayamAM mamatA jAgRta che te viSayanA ekalA bAhya tyAgathI zuM? kAMcaLI mAtranAM tyAgathI kaMI sarSa niSi banI jatuM nathI. A vyAkhyA pU. upAdhyAya zrI. yazavijayajI mahArAje zrI adhyAtmasAra graMthamAM pharamAvI che. je sAMbhaLatAM bhalabhalAnAM hayAM hAlI jAya tevI vyAkhyA. pharamAvI che. mAnavI bAhyathI viSayane athavA padArthone tyAga kare ane aMdaramAM te te viSaya paratvenI Azaktine paSyA kare che tevA ekalA bAho tyAgathI kayo artha saravAne che uparathI taje ane aMdaramAM tenI te vastune bhaje ema karavAthI keI artha sare nahIM! jene tyAga karIe tene rAga chUTa joIe te e tyAga vAstavika tyAga kahevAya ane te tyAga paraMparAe AtmAne rItarAga banAve. A te ATha mahinA bhAjIpAlava na khAya ane jevuM kArtika pUrNimA pachI chUTuM thAya tyAM hAza have pAMdaDuM chUTuM thayuM eTale pachI bhAjI-pAlava ane pAMdaDA para jANe tUTI ja paDe. are ! bhAI te ATha mahinA je cIjane tyAga rAkhyo te pratine rAga jarAe ghaTe nahIM. ThIka che ke tuM ema kahI zake je vastu ATha mahinA abhakSya hatI te havethI cAra mahinA mATe zakya bane che. te vastunuM sevana karavuM hoya te havethI thaI zake. AvI. rIte sahaja svabhAve ghaTanA karavI hoya te karI zakAya. jene tyAga karIne tenI Asakti te ochI thavI joIe te e tyAga atyaMta phaLadAyaka nivaDe. Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 363 ] sAdhirAja vairAgyanA traNa prakAra : sAdhupaNuM aMgIkAra karanAra kuTuMba-kabIlAne dhana -- vaibhavane bAhya tyAga kare e kaMcuka-tyAga kahevAya. jema sarpa kAMcaLI choDe te tyAga kahI zakAya, paNa aMdaranA rAgadveSAdine jyAre tyAga kare tyAre te tyAga vAstavika kahevAya, jene bIjA zabdomAM graMthi-tyAga kahevAya. rAgadveSa e ja aMdaranI viSa graMthi kahevAya. e graMthine teDavA. vinA AtmA na te samyakatvane pAme ke na vAstavika cAritrane pAme, mATe dhannAjIne tyAga atyaMtara tyAganA dhyeyapUrvakano tyAga hatuM, sAce vairAgya jIvanamAM pragaTayA . vinA kaI paNa AtmA tyAga karI zaka nathI. paheluM vairAga Ave ane pachI tyAga Ave che. vairAgya pragaTayA. vinA tyAga AvI zake nahIM ane Avelo tyAga paNa . vairAgya vinA TakI zake nahIM, mATe dhanAjInA jIvanamAM paNa tyAga ane vairAgyane sAMgopAMga sumeLa hete chatAM ApaNe viSaya rAkhe che. zrI dhannAjIne tyAga ane zAlIbhadrane vairAga e te banenAM jIvanamAM eka eka guNanI pradhAnatA aMge uparokta viSaya rAkhyo che. zrI zAlIbhadrajIe tyAga utkRSTa karyo che ane vairAgya paNa temanAmAM utkRSTa hatuM. temanAM jIvanamAM je vairAgya hatuM. te jJAnagarbhita vairAgya hate. duHkhagarbhita, mahagarbhita ane jJAnagarbhita evA vairAgyanAM traNa vibhAga paDe che. uparAuparI saMsAramAM . duHkha paDayA kare manamAM vairAgya AvI jAya ke AnA karatAM sAdhupaNu zuM khoTuM che ? Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhannAjInA tyAga ane zAlIbhadranA vairAgya [ 364 ahI pUru khAvAya maLatu nathI ane sAdhupaNAmAM tA loko mAdaka vaheArAve che. AvA bhAtrathI dIkSA levAya te duHkhagabhi ta vairAgya kahevAya. duHkhagarbhita vairAgyathI keTalAka dikSA aMgIkAra kare che paNa pAchaLathI duHkhagarbhita vairAgya jo jJAnagarbhitamAM palaTAI jAya teA AtmAnu jarUra hita sadhAI jAya, paNa tevu koIka ja mATe ane che. bAkI gharanuM duHkhamaya vAtAvaraNa joIne dikSA lIdhI hoya ane pAchaLathI sAMbhaLe ke have te mArA kuTu bI pAse karoDo rUpIyA thaI gayA che eTale dikSA cheDIne phrI pAchA gharabhegA thaI jAya. du:khagarbhita vairAgyanA A karuNamAM karuNa aMjAma kahevAya. du:khanI asAratA samajamAM AvavI ghaNI sahelI che, paNa sa'sAranA paulika sukhAnI asAratA na samajAya tyAM sudhI vairAgya kAcu' ja rahevAnuM. du:kha karatAM paNa paudagalika sukha AtmA mATe khataranAka che. ATalI samajamAM ja jJAnarmAta vairAgyanuM bIja rahelu che. sukha bhayaMkara eTalA mATe che ke bhogavavAnA samaye sukha tA kSaNa pUratuM ja hoya che paNa pAchaLathI duHkha anaMta kALa sudhI bhAgavavu paDe che. eka nAmanuM sukha bhogavavA jatAM ana'ta duHkha lalATe lakhAI jAya che. AsakitapUrvaka bhAgavAtA vaiyika sukhene jJAnIee pariNAme ati dAruNu kahyA che, jIvanI dRSTi sIph vamAna upara che eTale jIva tevA kRtrima vaiSayika sukhAmAM sukha mAnI eka che. dRSTine jarAka AgaLa lakhAve te sukha parathI jIvanuM mana ubhagI gayA vinA rahe ja nahI. Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36pa ] rAdhirAja varSothI bhegavelA sukhe para lAvArasa pharI vaLatA vAra keTalI ? kanaka-kAminI ane dhana-vaibhava aMgenAM subene jIva varSothI bhegavate hoya, khUba amanacamana karato hoya paNa kyAreka saMsAramAM aghaTita banAva e banI jAya ke bhegavelA sukhe para pANI pharI vaLe. pANI pharI vaLe tyAM sudhI te ThIka paNa kyAreka te lAvArasa pharI vaLe? ekanA eka vahAlasoyA dikarAne viyega thaI jAya, jene prANa karatAM adhika priya mAnI hoya tevI patnIne aNadhAryo viyega thaI jAya, vyApAramAM phaTako e lAge ke ekI sAthe lAkho-karoDa cAlyA jAya; basa e samaye duHkhane je anubhava thAya te te anubhavanArA ja jANI zake. vedana karanAra AtmA pite che tene ja khabara hoya ke e samayanI aMtaranI vedanA kevA prakAranI hoya che! tIvratitIvra vedanA jIva e samaye anubhava hoya che. have varSothI bhegavelAM sukha para A lAvArasa ja pharI vaLyuM kahevAya ke bIjuM kAMI kahevAya? dUdhapAka-pUrInuM jamaNa hoya ane bhANe besIne TesathI. dUdhapAka pUrI jamyA che. vacamAM vacamAM khamaNa paNa sArI peThe jhApaTayuM hoya, temAM apUrvamAM svAdiSTa anubhava karyo che. have dUdhapAka pUrInuM jamaNa hoya eTale chelle. kaDhI-bhAta pIrasavAmAM Ave. dUdhapAka khAdhe hema eTale. chele bhAtamAM dALa na pIrasAya moTebhAge kaDhI pIrasAya che Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhannAjIne tyAga ane zAlIbhadrane vairAga [ 366 dUdhapAkanuM jamaNa hoya eTale temAM kadI ja bhaLe, dALa temAM bhaLe nahIM. chelle vATake bharIne kaDhI pI jAya eTale dUdhapAka hajama thaI jAya. have chelle kaDhI-bhAta AgatAM chellA keLIye je mAkhI AvI jAya te jeTaluM khAdheluM hoya te badhuM kSaNavAramAM ekAvI naMkhAve-ekAvaDAve e te ThIka paNa chaThThInuM dhAvaNa kADhI nAkhe ! ane bhAIne keTalIka vAra khabara na paDe ke A te mAkhI AvI ke methIne dANe AvyuM ! kAraNa ke methIne dANo sIjhI gayA pachI A te methIne dANe che ke mAkhI che tenI kazI khabara paDatI nathI. game tevI bhejanamAM svAdiSTatA mANI hoya paNa chelle keLIye makSIkApAta thaI jAya eTale svAdiSTatAnI jagyAe khAdheluM badhuM ekAI jAya. basa tevI rIte sAMsArika sukha bhogavIne ajJAnI manuSya temAM alamasta banI gayA hoya, paNa kyAreka ecite ane aNadhAryo phaTako evuM lAgI jAya ke zeka ne saMtApane pAra rahetuM nathI mATe saMsAranAM kAma-gAdinAM sukhamAM jIve jarAye rAcavA jevuM nathI. hADakAM jevI tuccha vastunI asAratA zvAnane samajAtI nathI, tema bhoga ane parigrahanI asAratA paNa kaI viralA samajI zake ? sukAI gayelA hADakAne kUtare baTakA bharate hoya eTale tenA dAMtanA jaDabAmAMthI lehI TapakavA mAMDe ane te leDI hADakA upara paDe, eTale kUtare ema mAnI le che ke Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 367 ] sAdhirAja A lAhInA svAda mane hADakAmAMthI maLe che. have kharI rIte peAtAnA ja jaDakhAmAMthI lehI Tapake che chatAM kUtarAnI samaja evI viparIta che ke jANe A leDInA svAda hADakAmAMthI peAtAne maLe che. te TAIme joDe Indra AvIne UbheleA hAya teA kUtarAne zakA evI jAya ke kayAMka A mAruM' AMcakI leze te ? eTale e manamAM bhale tenI paDakhe Indra AvIne UbhA hAya tAye zakAtA hAya che. have te kUtarAne Indra hAya ke pachI koI mahAna bRhaspati hAya-kAInI tAkAta che ke hADakAnI asAratA koI tene samajAvI zake ? bilakula sUku hADaku che temAM mAMsa ke lehI jevu kazu nathI chatAM bhalabhalA bRhaspatie paNa te hADakAnI niHsAratA kUtarAne samajAvI zakatA nathI. koI tattvajJAnanI La uDADI de paNa te vastunI asAratA zvAnane samajAvAnI nathI tevI rIte tamArI samakSa paNa A tattvajJAnanI cheLe UDe che paNa tamane paNa parigrahanI asAratA kayAM samajAya che ? zvAna e te tiyaca gatine prANI che. te prANImAM sArAsArane viveka paNa hAtA nathI. jyAre tame te manuSya prANI che ane jaina jevA zreSTha kuLamAM janma maLyo che chatAM tame bhega ane parigrahanI asAratA na samajI zake e tA mahad AzcayanI vAta kahevAya, jIvanI bhAre kamitA evI che ke jIva vastunA satya svarUpane samajI zakatA nathI; ane vastu svarUpane samajyA pachI bhale vastu na chUTe paNa te paratyenI Asakti chUTI jAya. A vyAkhyA zrI bhatRharie eka gAthAmAM A svarUpe karI che ke ' Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhannAjInA tyAga ane zAlIbhadranA vairAga [ 368 kRmikula citaM lAlAklinnaM vigandhi jugupsitaM / nirupamarasa priyA, khAdyannarAsthi nirAmiSam surapatimapizvA pArzvasthaM vilokyana zaMkate nahI gaNayati kSudrojaMtu parigraha phalgutAm // aneka kIDAethI khadakhadatA, lALa vaDe lepAelA,. dugadhavALA, tadna niHrasa mAMsa vagaranAM mANasanA athavA jAnavaranAM hADakAnuM atyaMta AsaktipUrvaka bhakSaNa karanAro kutarA tenI samIpamAM UbhelA Indrane paNa joine lajavAtA nathI arthAt anerA premathI hADakAne karaDI khAtA hAya che ane manamAM e rItanI zaMkA paNa sevatA heAya che ke mahA kaSTa pra!khta thayelu' bhakSa A paDakhe UbhelA AMcakI teA nahI le ? have te sUkala hADakAnA TukaDAmAM zuM mAla che ? chatAM paDakhe UbhelA Indra jevAthI paNa zrvAna manamAM zaMkA te hAya che have te hADakAnA TukaDAnI niHsAratA Indra jevA paNa. tene samajAvI zake? koI kALe na samajAvI zake. basa, tevI ja rIte kSudra prakRtinA manuSyAne parigrahanI asAratA kaNu samajAvI zake ? arthAt kSudra prakRtinA manuSyA parigrahanI asAratA samajI zakatA nathI. mohagarbhita ke du:khagarbhita vairAgyathI siddhi nathI devalAkAtinAM sukSmAnI vyAkhyA sAMbhaLIne te sukhA pratimA AkaSaNa eTale adhadha vadhI jAya ke te sukhAnI prAptinA dhyeyathI mRtyu lokanAM vaiyika sukhanu tyAga karIne Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 369 ] rasAdhirAja dikSA aMgIkAra karavAne taiyAra thaI jAya. A mehagarbhita vairAgya kahevAya, bhale e dikSA aMgIkAra karavAne taiyAra thaI gaye paNa hRdayamAM devalekanAM sukha pratine meDa beThele che eTale e vAstavika vairAgya na kahevAya athavA kuzAstro sAMbhaLIne vairAgya pAmI jAya e paNa mehagarbhita vairAgya kahevAya tevA vairAgyathI paNa kaI vAstavika siddhi nathI. eka ja vacane dhannA zAlibhadra bannemAM pragaTeluM - jJAna garbhita vairAgya saMsAranI nirguNatA ane vaiSayika sukhonI asAratA samajAyA pachInuM je vairAgya eja vAstavika vairAgya kahI zakAya, tevuM jJAnagarbhita vairAgya mArI mAthe svAmI che. basa A eka ja vacana sAMbhaLatA zAlIbhadrajImAM pragaTayuM hatuM. AkhI ghaTanA sAMbhaLyA pachI tamArA saunA aMtaramAM vairAgya rasa chalakAI jaze. bhagavAna mahAvIra svAmInA samaye banelI A ghaTanA che. dhannA ane zAlIbhadra bane bhagavAnanA varada haste dikSita banyA hatA. ghaTanA evI bane che ke rAjagRhI nagarImAM ekavAra nepALa dezanA vaNajhArA seLa ratna kaMbale laIne vyApAra karavA nimitte AvelA hatA. eka eka ratna kaMbalanI kiMmata lAkha lAkha senAmahoranI hatI. saMkSepamAM kahevuM heya te ratnakaMbala eTale kimatImAM kiMmatI cIja kahevAya. ziyALAmAM ratnakaMbala kaI oDhI le te zarIramAM garamI lAvI de ane uSNu.kALamAM kaI zarIra para dhAraNa karI le te Air condition erakaMDIzananuM kAma kare ane suvarNanI. Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhannAjInA tyAga ane zAlIbhadranA vairAgI [ 390 jema bhaThThImAM nAMkhavAthI ja tenI zuddhi thaI ja zake. have je cIjanAM AvA guNu hAya tenI ATalI kiMmata akAya temAM zI navAI kahevAya ? rAjavI jevA rAjavI ratnaka baLa na kharIdI zakayA vaNajhArA ghare ghare ratnakabalanAM guNadoSa kahetA phare che paNa kiMmata ghaNI vadhAre hAvAthI koI kharIDhI zakatA nathI. vaNajhArAnI nirAzA joI ne koka anubhavIe kahyu` ke bhAI hAthI kayAM vecAya ? rAjadarabAre vecAya ane tyAM ja tenI kimata aMkAya. mATe A ratnaka khaleA laI ne tamA sIdhA rAjadarabAre pahoMce. tyAM ja A ratnaka'khaleAnI kharIdyI thaze. AkI amArA jevA sAmAnya manuSyAnu gaju nahI. eTale vaNajhArA sIdhA rAjadarabAre pahoMcyA. celaNAne kamaleA pasaMDha paDI gaI. zreNika mahArAjAne temanA paTarANI celaNA kahe che ke ekAda kakhala kharIddI le te ghaNI sArI vAta kahevAya. mahArAjA zreNike vaNujhArAne kimata pUchI. vaNajhArAe savA lAkha sonAmaheAranI kiMmata kahI, kimata sAMbhaLIne zreNika mahArAjA hebatAI gayA ane celaNA rANInI IcchA heAvA chatAM ratnakakhala kharIDhI zakayA nahI vaNajhArAomAM vyApelI nirAzA mahArAjA zreNika mahAna pramANika puruSa hatA. te samajatAM hatA ke magadhanAM bhaMDAramAM drazya ghaNuM che paNa te dravya janakalyANAdinAM kAryAmAM vaparAvavuM joIe kAraNa ke Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 371 ] rasAdhirAja Akhara te e dravya prajAnuM ja che. te pachI e dravya mArA pitAnA aMgata bhegapabhegAdinA mArge mArAthI vAparI kema zakAya? paramArthanAM kAryomAM ja vAparI zakAya. potAnI paTarANI mATe ratnakaMbala kharIdavAnI vAta e te aMgata svArthanI vAta thaI gaI. ratnakaMbala kharIdavI hatI te pitAnI mAlikInA dravyathI zreNika mahArAjA kharIdI zakatA hatA, chatAM zreNika mArAjAne dravyane ghaNuM ja vadhAre paDatA vyaya thatuM hovAthI ratnakaMbala kharIdavAnI IcchA na thaI eTale temaNe vaNajhArAone ratnakaMbala kharIdavA aMgenI sApha zabdomAM nA pADI dIdhI. vaNajhArA have te bilakula nirAza thaI gayA hatA rAjadarabAre hAthI kharIdAye nahIM. have bIje tenI kharIdI kyAMthI thaI zakavAnI che? mahArANI celaNAnI icchA hovA chatAM zreNika rAjA ratnakaMbalanuM ekAda naMga paNa kharIdI zakyA nahIM tyAM have soLe soLa naMga te rAjagRhI jevI nagarImAM paNa vecAvavAnI vAta ja kyAM rahI? batrIse putra vadhuo para bhadrA zeThANInI samadaSTi vaNajhArA sIdhA rAjagRhInA bharabajAramAM AvyA ane vyApArIone pUchavA lAgyA ke bhAI rAja darabAre ame jaI AvyA. amArA mAlanI jarI paNa tyAM khapata thaI nahIM. have rAjagRhI nagarImAM ratnakaMbale kaI kharIdI zake tevA heya te amane kahe. pUche gAmane cetare, leka malyA vidha vidha pare, jaI pUchaLa, zAlIbhadranA maMdire Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhanAjIne tyAga ane zAlIbhadrane vairAga [ 372 eTalAmAM kaI anubhavI puruSe temane kahyuM ke zAlibhadra karIne zreSThi A nagarImAM rahe che. sAta mALanI. havelImAM teo rahe che temanI mAtAnuM nANa bhadrA zeThANuM. che ane AkhA gharanuM vahivaTa te ja pote kare che. tame jaIne zAlibhadranA maMdire pUche. amane lAge che ke tamArI. seLe seLa ratnakaMbale tyAM kharIdAI jaze. have bIje bhaTakavAmAM sAra nathI. sIdhA tyAM pahoMcI jAo. vaNajhArA enAM meDhA para gherI nirAzA hatI chatAM rAjarastA parathI te tarapha javA nIkaLyA. bhadrA zeThANI jharUkhAmAMthI temane joI gayAM. temanAM mukha para gherI nirAzA joIne bhadrA zeThANInA. manamAM thayuM ke AvI mahAna nagarImAM AvelA A vaNa jhArA ATalI badhI nirAzAne kema anubhavI rahyA che ?" tarata ja potAnA munImane mokalIne vaNajhArAone pitAnI. havelIe teDAve che ane nirAzAnuM kAraNa pUche che. vaNajhArAonAM mukhethI hakIkata sAMbhaLI lIdhA pachI bhadrA zeThANI pUche che tamArI pAse naMga keTalA che? eka mukhya vaNajhArAe kahyuM mAtAjI amArI pAse seLa naMge che. bhadrA zeThANIe kahyuM, have AmAM mAre kaI upAya nathI kAraNa ke mAre batrIsa putravadhUe hevAthI batrIsa naMga joIe che? have seLa naMga kharIdIne huM zuM karuM kAraNa ke batrIse putravadhUo para mArI saMpUrNa samadaSTi che. mAre. darekane sarakhe bhAge ApavuM che. mATe saLathI kAma nahIM pate, batrIsa kaMbale jese. vaNajhArAoe kahyuM mAtAjI eka Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 393] sAdhirAja rastA che kamaleAnI laMbAi paheALAI ghaNI che. Apa kaheA te eka ekanA khabhe TukaDA karI ApIe eTale Apa batrIse putravadhUne sarakhA bhAge vastu paheAMcADI zake. paNa mAtAjI eka paNa kakhala vecAvAnI amane AzA nahAtI tyAM Apa te khatrIsanI mAgaNI kare che. mAtAjI, ApanA hRdayanI vizALatA joine ame te AzcaryamAM garakAva khanI gayA chIe ane mAtAjI batrIse putravadhUe prati ApanA hRdayamAM prema keTalA che ane kevI ApanI saSTi che! putravadhU prati sAsue AvuM valaNa rAkhe te gharagharanAM vAtAvaraNamAM svarga nIce UtarI Ave ane kaleza-kaMkAsanu kAMya nAma-nizAna na rahe, paNa dilanI duniyAmAM ja devatA mukAI gayA hoya tyAM dAvAnala ja phATavAnu che ane mAnavInAM dila dariyAva hAya te azAntinuM vAtAvaraNa enI meLe zAMta paDI javAnu' che. bhadrA mAtAnA ucca vyavahAranA videzI vaNajhArAA para paDelA apUrva prabhAva mAtAjIe kahyu, bhale eka eka kabalanAM khabe TukaDAM karI nAMkhA, temAM mane vAMdhA nathI paNa vastu darekane sarakhe bhAge paheAMcavI joie. mAtAjInA manamAM eka bIjI vAta e hatI ke AvI mahAna nagarImAM AzAbharyAM AvelA vaNujharA tadna nirAza thaIne pAchA phare e nagarI mATe zeAbhArUpa na kahevAya. khalke lAMcchanarUpa ' kahevAya eTale pachI khame TukaDAM karAvIne soLe sesaLa ratnakakhale mAtAjI kharIDhI le Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhanAjIne tyAga ane zAlIbhadrane vairAga [ 374 che ane zAlibhadranA maMdire pratyeka putravadhUne eka eka naMga pahoMcADI de che. sakjhAyanAM racayitA mahApuruSa lakhe che ke, "zeThANI bhadrA nirae ja ratnakaMbala laI parakhe che, leI pahoMcADI che, zAlibhadranA maMdire jI. teDAvyo bhaMDArIjI, vIza lAkha niradhArI. gaNa de che, ehane ghara pahoMcADe che." zeThANa bhadrAe ratnakaMbale nirakhIne parakhI paNa lIdhI ane zAlibhadranI batrIse vahuone pahoMcADI paNa dIdhI. te pachI tarata ja bhaMDArIne teDAvyuM ane eka eka kaMbalanI kiMmata savA lAkha sonaiyAnI hovAthI viza lAkha senAmahera cUkavI dIdhI ane vaNajhArAonuM azana, pAna, khAdima, svAdima dvArA Adara-satkAra karIne temane vidAya karyA, ane vaNajhArAee paNa vidAya letAM pahelAM mAtAjIne praNAma karyA. temane manamAM thayuM ke A mAtAjI ApaNe paradezI havA chatAM ApaNA mATe sagI janetA karatAM adhika che. dhanya A nagarI ane dhanya che A nagarImAM vasanArA AvA udAra caritra AtmAone ! kayA zabdomAM A mAtAjInuM ane emanA puNyazALI suputranuM caritra varNavI zakAya? ke A nirmaLa vaMza che ke jemAM rAjahaMsa jevA suputra avataryA Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 375 ] rasAdhirAja che ane eka ekanAM mana keTalAM nirmaLa che. pitAnI putravadhUo hovA chatAM mAtAjI temanA prati keTale vAtsalyabhAva rAkhe che! putravadhUone putrI tulya samajIne temanAM prati A ucca vyavahAra rAkhavAmAM Ave te putravadhUone paNa pitAnA sAsu prati hRdayamAM ke pUjyabhAva pragaTe ane A parasparane zuddha vahevAra hoya tyAM gRhasthAzramamAM paNa zAnti apUrva rahe. gharanA vAtAvaraNamAM zAnti hoya te sAmAyika pratikramaNadinI dharma kriyAomAM paNa anero AnaMda Ave. gharamAM dararoja kaMkAza cAlatuM hoya tyAM dharmakriyAmAM mana zuM lAge? pachI te dharmakiyA karatA hoya toye manamAM nabaLA vicAro AvyA kare. mATe gharanA vaDIloe dila dariyAva rAkhavAM joIe ane gharamAM nAnA kahevAtAoe vaDIle prati saMpUrNa pUjyabhAva darzAvavo joIe, pelA vaNajhArA apUrva preraNA laIne zAlibhadranA maMdirethI vidAya thayA ane AkhA raste zAlibhadranA vaibhavanI ane bhadrA zeThANInI udAratAnI prazaMsA karatAM karatAM svadeze pahoMcI gayAM. zAlibhadrane devatAI vaibhava have A bAju ghaTanA evI bane che ke zAlibhadranI batrIse vahuoe phakta eka ja divasa ratnakaMbale zarIra para dhAraNa karIne bIje divase savAramAM pAchaLanA rastA para pheMkI dIdhI. kAraNa ke zAlibhadrane tyAM devalekamAMthI darareja navvANuM peTIo UtaratI hovAthI temanA zarIra para ane temanI batrIse strIonA zarIra para je vastra ane AbhUSaNadi Aje Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhannAjIne tyAga ane zAlIbhadrane vairAga [ 376 caDyAM hoya te bIje divase caDe nahIM. jema Aje caDelAM phUla bhagavAnanI pratimA para bIje divasa caDe nahIM; basa tevI ja rIte hIrA, maNirmANakyanAM alaMkAra paNa batrIse strIonAM zarIra para Aje caDyA hoya te bIje divase nirmAlyanI jema pharI zarIra para caDe nahIM Ave zAlibhadrane vaibhava hatuM. je vaibhava te kALanA rAjA mahArAjAone paNa durlabha hate. nIce rastA para paDelI ratnakaMbale ne laI metarANI eka meTA TopalAmAM bharIne pAchaLanA rastethI pitAnA ghara tarapha cAlI jAya che. tyAM rAjamahelanA jharUkhAmAMthI mahArANI celaNAnI daSTi TopalA para paDe che ane celaNa te jANe AbhA banI jAya che ane manomana vicAre che ke AvI kiMmatI cIja A metarANanA nazIbamAM kayAMthI hoya? je cIja mATe meM pite keTalI badhI jhaMkhanA sevelI chatAM tenI prApti mane na thaI ane te cIjanI prApti A metarANIne thaI gaI! A vAta evI banI che ke AnI pachavADe kaI mahAna ItihAsa ho jeIe. celaNa rANIe sahaja bhAve metarANIne pUchyuM ke, A ratnakaMbale te kevI rIte prApta karI? tyAM te pratyuttara maLI gayo ke zAlibhadranI havelInA pachavADenA bhAgamAMthI A kaMbale mane maLI che ane AvuM te dararoja mane keTaluM maLe che. celaNajI te A pratyuttara sAMbhaLIne vismita banI gayAM ane vicAravA lAgyA ke A nagarImAM kevA garbhazrImate vase che? temanA vaibhavanA mukAbale Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 377 ] rasAdhirAja A rAjya vaibhava paNa kaI visAtamAM nathI. eTalAmAM mahArAjA zreNika ane uramAM padhAryA. calaNu devIe mahArAjA zreNikane kahyuM ke, rANI kahe suNe rAjAjI, ApaNuM rAja zA kAjajI, muja kAje, eka na lIdhI kAMbaLI che, rAjA kahe suNe rANIjI, e vAta meM jANe pichANIjI, e vAtane che, acaMbe mujane ghaNe che, dAtaNa te taba karazuM, zAlibhadra mukha jezuM, zaNagAro jI, gaja ratha ghoDA pAlakhI che, AgaLa kuMtala hiMcAvaMtA, pAchaLa pAtra nacAvaMtA, rAya zreNikajI, - zAlibhadra ghera AvIyAjI. mahArANI celaNuM rAjA zreNikane kahe che ke rAjAjI ApaNuM A rAjya zA kAmanuM che huM AvA vizALa rAjyanI mahArANI hovA chatAM Apa mArA mATe eka kaMbala paNa 'kharIdI zakyA nathI ane Aja nagarImAM vasatA zreSThi zAli Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ghanAjIne tyAga ane zAlIbhadrane vairAga [ 378 bhadranI mAtA bhadrA zeThANIe soLe kaMbale ekI sAthe kharIdI lIdhI. rAjan ! have Apa ja vicAre? AvA vizALa sAmrAjyanA Apa mAlika hovA chatAM eka pitAnI paTarANInI IcchA pUrI karI zakyA nahIM te pachI AvaDA moTA rAjya ane sAmrAjyane artha za che. maityAdi bhAvanAnI Aje duniyA ja kyAM rahI che rAjA zreNika pratyuttaramAM kahe che ke, suNe celaNa rANI! A vAta meM paNa karNopakarNathI jANI lIdhI che ane mane pitAne e vAta jANyA pachI manamAM acaMbe e thaye che ke hajI manamAM te aMgene api rahyA kare che. jyAM sudhI e puNyazALIne huM darzana nahIM karuM tyAM sudhI A mArA manane ajaMpa nahIM maTe ane hadayamAM AnaMda paNa samAtuM nathI ke mArI A mahAna nagarImAM AvA sukhI zrImate vase che! zreNika rAjAne jANe remaromamAM AnaMda chavAI gaye. te kALanA rAjAo AvI pramada bhAvanAvALA hatA. prajAnuM sukha joIne manamAM rAjI thanArA hatA. jyAre A kALanAM sattAdhIze te Ave kaI vaibhavazALI temanA dhyAnamAM AvI jAya te bIje ja divasa tene tyAM reDa paDAvyA vinA na rahe. Aje maitrI, pramoda ke kAruNya. bhAvanAnI duniyA ja kayAM rahI che. Aje to bhAvanAnI jagyAe cImera bhavAIdekhAya che ane mAnavInAM jIvanamAM savaLAInAM darzana paNa durlabha thaI paDayA che. avaLAI ane ADeDAI karavAmAM mAnavI potAnI kuzaLatA mAne che. AvI sthitimAM mAnavInA jIvanamAM zuddha bhAvanAnA darzana thAya kayAMthI ? Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 379 ] sAdhirAja zreNika mahArAjA zAlibhadranA darzanArthe zreNika rAjAe pitAnA senAdhipatione bolAvIne kahI dIdhuM ke AvatI kAle savAranA A nagarImAM vasatA mahA puNyazALI zAlibhadranAM darzana karyA pachI mAre meDhAmAM pANI levAnuM che. te pahelAM hAthamAM dAtaNe jhAlavAnuM nathI. mATe gajaratha, gheDA, pAlakhI vagerene zaNagArIne taiyAra rAkho. moTA ADaMbara sahita zAlibhadra zreSThinAM darzanArthe mAre javAnuM che. joke pitAnA ISTadevanAM darzanArthe savAra paDe jAya paNa rAjA zreNikamAM pramoda bhAvanA evI pragaTI. ke mAre nagarImAM vasatA punyazALInAM darzanAthe saMpUrNa rAjyanA rasAlA sahita javuM che. rAjA zreNika sattAdhIza hatA. teo dhArata te pitAnA ghara AMgaNe zAlibhadrane bolAvI zaktA hatA. rAjAne keInA ghare sAmethI javuM ja na paDe paNa rAjAne manamAM thayuM ke A puNyazALI AtmA A nagarImAM vase che, vAha! ene puNyadaya ! enA mukAbale huM rAjA hovA chatAM mAruM puNya ghaNuM nabaLuM che mATe mAre A punyazALIne bheTavA javuM ja joIe. te pachI te rAjA aneka sainikonI sAthe jANe caturagI. sene sajIne meTA rasAlA sAthe zAlibhadranA ghare pahoMcyA. pahele bhuvane paga dIye rAjA manamAM camakI kAMI je je jI. A ghara te cAkara taNuMjI bIje bhuvane paga dIye rAjA manamAM camakI kAMI je . Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhannAjIne tyAga ane zAlIbhadrane vairAga [ 380 A ghara te sevaka taNAM trIje bhuvane paga dIye rAjA manAM camakI kAMI jI. A ghara te dAsI taNuM che. cethe bhuvane paga dIye rAjA manamAM camakya kAMI je je jI. A ghara te zreSTi taNuM che. rAjAe zAlibhadranA prAsAdanAM pahelA bhuvanamAM paga mULe tyAM te rAjA ekadama camakI UTha ane belI UThe ke A bhavanamAM keNa rahe che? sAthe abhayakumAra - hatA jeo buddhinA bhaMDAra hatA. tarataja zreNika rAjAne kahyuM ke rAjana! A zAlIbhadranA prAsAdane nIcene bhAga che. jemAM karacAkara rahe che ane eka bAjumAM Thera baMdhAya che. rAjA kahe che A suMdara nIceno bhAga ane AvA ati ramya talabhAgamAM cAkara rahe che? huM je rAjamahelanAM divAnakhAnAmAM besuM-UThuM chuM te paNa A nIcenA talabhAga jevuM suMdara ane suzobhita nathI. A talabhAga hovA chatAM AMgaNAmAM sphaTikamaNi jaDelA che, jyAre huM je bhuvanamAM rahuM chuM temAM te vadhAremAM vadhAre Arasa jaDeluM che. abhayakumAre kahyuM rAjana ! Apa sattAdhIza hovAthI sattAnA zikhare che jyAre A zAlibhadra garbhazrImaMta hovAthI saMpattinA zikhare che. rAjana ! puNyanAM ghaNAM prakAra hoya che. sattA bhegavavAne lagatuM puNya Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 381 ] rasAdhirAja ApanuM che ane sauMpatti bhagavavAne lagatuM puNya A zreSThiva nuM che. rAjan ! Apa prameAda bhAvanAthI zreSThiva ne bheTavA AvyA che e ja ApanI mahAnatA che. mahArAjA koNika AzcaryamAM garakAva pachI tA rAjA jema jema uparanA majalAe para. caDatA jAya che tema tema temanAM AzcayanA pAra rahetA nathI ane abhayakumAra khulAsA ApatA jAya che. rAjan ! A bIjA bhavanamAM zreSThinAM sevake rahe che. trIjA bhavanamAM gharakAma karanArI dAsIe rahe che ane ceAthA bhavanamAM paga. mUkaye tyAM abhayakumAre kahyuM, A bhavana zreSTitaNAM che tyAM tA bhadrA zeThANI meAtInA thALa bharIne zreNika mahArAjAnu svAgata karavA bhavananA daravAjA pAse AvI pahAcyAM ane zreNika mahArAjAne sAcAM metIDe vadhAvyA te pachI zreNika mahArAjAne yAgya Asane besADayA ane bhadrA zeThANI pUche che : Apa magadhAdhipati, ame ApanA prajAjana. tA kayA prayeAjane amaAMgaNIye Apanu padhAravuM thayuM ? zreNika mahArAjA kahe che, koi khIjA pratyeAjane Avye nathI, phakta tamArA suputranA darzanAthe Avye chu mAtAjI zreNika rAjAnA AvAgamananAM hetunI vAta sAMbhaLIne herata pAmI gayAM. vAha ! rAjavI vAha! rAmanA aMtaramAM peAtAnA prajAjana pratinA keTale badhA apUrva prema che! mAtAjI tarataja rAjAjIne snAna gRhamAM, laI gayA ane potAnA sevakone AjJA karIne Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhannAjIne tyAga ane zAlIbhadrane vairAga [ 382 zreNika rAjAne snAna-vidhi karAve che. te kALane A paNa eka prakArane ziSTAcAra hate. ghare ke I meMgherA mahemAna padhAre tyAre snAna-vidhi pahelI karAvatA. snAna-vidhinA samaye zreNikanA hAthanI aMgulimAMthI mudrikA nIce paDI gaI. ane te pANInA pravAhamAM taNAIne khALa kUvAmAM cAlI gaI. zreNika rAjA zarIra puchI kAravIne kiMmatI vastro zarIra para dhAraNa karIne siMhAsana para birAjamAna thayA haze AMgaLIo tarapha sahaja najara karI tyAM eka AMgaLI mudrikA vihina dekhANI. tarata ja bhadrA zeThANIne khabara paDI eTale snAna-gRhanAM nIcenA khALa kUvAmAMthI be moTA thALa bharIne alaMkArAdi zreNika mahArAjAnI samakSa hAjara karyA. rAya zreNikanI mudrikA, khovAI kheLa kare chakA mAya bhadrA che, thALa bharI tava lAvIyAjI. thALamAM ghaNAM badhAM ane vidha vidha prakAranAM AbhUSaNa hatAM. eka bAjunA bhAgamAM zreNika rAjAe pitAnI mudrikA paDelI joI. bIjA AbhUSaNanI apekSAe ghaNI jhAMkhI lAgatI hatI. rAjAe bhadrA zeThANane kahyuM, A mudrikA para mAruM nAma hovAthI mArI pitAnI che. mAtAjI e A badhuM ApanuM ja che. Apa khuzIthI ApanI mudrikA laI le ane joIe te vaLI AvA thALanAM thALa bharI lAvuM ? A khALa kuve AvA kimatI alaMkArothI bharyo paDe che. tenuM kAraNa e hatuM ke Aje je alaMkAre zAlibhadra ane zAlibhadranI strIonAM zarIra para caDyAM hoya te bIje Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 383] rasAdhirAja divase temanA zarIra para caDe nahIM. eTale sIdhA khALa kUvAmAM jAya, khALa ka alaMkAre ane mudrikAothI chalakAI gaye hate. zreNika te A vAta sAMbhaLIne AzcaryamAM garakAva thaI gayA ane saunI vacce kahevA lAgyA, vaibhava te zAlibhadrane ja varyo che. mAtA bhadrAe dareka rIte zreNika rAjAne Adara-satkAra karyo. zreNika rAjAe manamAM anerI prasannatAne anubhava karyo ane mAtAjIne kahyuM, have mane tamArA puNyazALI potAnAM darzana karAvI de. huM je dhyeyathI ahIM Avyo chuM te dhyeya mAruM siddha thaI javA do. bhadrA mAtA zAlibhadrane jagADavA ane nIce lAvavA upara sAtame majale gayA, ane kahe che ke - jAge jAge merA naMdajI kema sUtA ANaMdajI kAMI ghara AMgaNu zreNikarAya padhArIyAjI huM navi jANuM mAtA belamAM, huM navi jANuM mAtA telamAM tame leje ja jema tamane sukha upaje che pUrve kadI pUchatA nahIM te AmAM zuM pUche sahI merI mAtAjI 'huM navi jANuM vaNajamAM jI. rAya karIyANuM leje TAra .! muha mAMgyA dAma deje nANAM cukavI rAya phare khAvI jAya che Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhannAjInA tyAga ane zAlIbhadrano vairAga [ 384 mArA lAla have jAgA jAge A seAnAnAM naLIyAM thayAM ane sUtA kema paDayA che ane Aje ApaNA ghara AMgaNIye magAdhipati mahArAjA zreNika padhAryA che ane te paNa tane bheTavA padhAryAM che. mAtAjInI vAta sAMbhaLatA zAlibhadrane manamAM thayuM zreNika mInsa kAika vaNajhArA AngeA lAge che eTale mAtAne kahe che mAtAjI vyApArIo. sAthe khelamAM ke telamAM huM kAMI jANatA nathI. tamane jema ThIka lAge tema mAla zarIdI lejo. pUrve kadI vyApAra vANijya viSe mane tamAe pUchelu nahI. te Aje vaLI vANijaya viSe zu pUchavA AvyA che ? huM kayAM kaI vaNaja viSe jANuM chuM ? rAya kariyANu kharIdI lejo ane muhu mAMgyA dAma ApI dejo. nANAM cUkavI kAravIne rAya karIyANAne geAdAmamAM nakhAvI dejo ! bhAIne eTalIye khabara nathI ke rAjA kone kahevAya ? ene te ema ke phei vyApArI rAI, jIrU, dhANA vagere karIyANuM laine Avye che eTale mAtAne kahI dIdhu ke rAya karIyANA kharIdIne nANAM cUkavI kAravIne mAla bha'DAramAM naMkhAvI dyo. zAlibhadranI puNyAI evI ke mAtA AkhAe gharanu vahIvaTa kare. peAte juvAnajodha hAvA chatAM sAtame majale lhera kare. sUraja kaI dizAmAM Uge ane Athame tenIce bhAI ne khabara nahI ane mAtA jevI mAtA rahI eTale tene te putranA sukha agenI manamAM IrSyA thAya ja nahI. mAtA te yuneAtA putranA sukha upara jANe vArI jatI hatI ane tenA pitA gAbhadra zeTha mRtyune pAsIne devalemAM utpanna thayelA eTale Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 385 ] sAdhirAja dararoja devalAkamAMthI putra pratinA vAtsalya bhAvathI kheMcAIne navvANu peTIe mekalatA hatA, pitA putrAdinA parasparanA sadhAmAM pUjya bhAva ane vAtsalyabhAva jaLavAyA hoya tA bhAvi pariNAmamAM keTalI badhI suMdaratA ane madhuratA jaLavAi rahe che te vAta ATalA parathI samajI levAnI che. ane sadhAmAM vera bhAva baMdhAyA hoya tA kANika nimitte zreNikane keTalu` sahana karavu paDayu te paNa vicArI levA jevu che, mATe pratyeka jIvAtmAe prati hRdayamAM maitrI bhAva jALavI rAkhavAnA che bhUle cUke koI paNa jIva sAthe vera khAMdhavAnuM nathI, keTalAka divasa ApaNe ahI besI rahevAnu che ke ApaNe koI paNa jIva sAthe vera bAMdhIe? badhA jIvA prati hRdayamAM maitrI ciMtavavAnI che thADA divasanI ji MdagI che tyAM koI paNa jIva prati manamAM vera rAkhI manane kluSita karavuM e mahAbhayaMkara pApa che. mahA puruSAe pharamAvyuM che ke-- sarvatra maitrImupakalpayAtman ciMtyo jagatyatra na kApi zatruH / kiyadina sthAyini jIvite'smin kiM khidyate nairadhiyA parasmin // cApaDA cAkakhA karA he mAta ! athA kRti hRdayamAM maitrI dhAraNa kara ! ane citavanA evI karake jagatamAM jeTalA tmA 25 Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ghannAjIne tyAga ane zAlIbhadrane vairAga [ 386 AtmAo che badhA tArA mitre che, koI duzamana nathI. tArA duzmana te tArA bhItaramAM ja che. kAma, krodha rAga, dveSAdi e ja tArA bhabhavathI bagADanArA kharA duzmane che. bahAramAM koI tArA duzmana nathI ane je keI che te nimitta mAtra che. bAkI mULa sukha-duHkhamAM kAraNabhUta te tArA zubhAzubha karmo ja che. te pachI hRdayamAM bIjA prati vera rAkhIne zA mATe tuM tArA AtmAne kheda pamADe che. A eka gAthAmAM te pU. upAdhyAya vinaya vijyajI mahArAje AkhAe jIvanane jANe nicoDa ApI dIdhuM che. vera bhAvane lIdhe jIvane bhavobhavamAM dAruNa vipAka bhegavavA paDe che ane tIvrAtitIvra verabhAvane jIvanamAM piSanArA bhavAMtaramAM narakagatinA adhikArI bane che. mATe dareka jIva sAthe khamI-khamAvIne bhavabhavanA copaDA cokakhA karI lejo, jethI jIvane karmone dAruNa vipAke bhogavavA na paDe ane zuddha samAdhijanya AnaMdane jIva bhavabhavamAM pAmI zake. vaLatI mAtA Ima kahe, sAcuM naMdana saddahe. kAMI sAce ja zreNika rAya padhArIyAjI zAlibhadrane zreNika eTale koIka vaNajhAra lAge eTale vaLatI mAtA putrane kahe che, he naMdana ! tuM sAcuM karIne sadaheje ! huM sAce ja kahuM chuM ke kaI karIyANuM laIne vaNajhAre Avyo nathI. mahArAjA zreNika ghara AMgaNe padhAryA che. zAlibhadrane A vAta taddana navIna lAge che eTale mAtAne pUche che. mAtAjI ni nA mInsa kyA Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 387 ] rAdhirAja cIja hai ? meM to isa bAtameM kucchabhI nahIM jAnatA hU~ mAtA kahe che, kSaNamAM kare kAMI rAjIo, kSaNamAM kare be rAjIo, kAMI kSaNamAM ja nyAya anyAya kare sahI. | svAmi zabdathI pratibaMdha mAtA putrane kahe che ke he ! putra ! tuM pUcha radda hai zreNika mInsa kayA cIja hai to zreNika koi sAmAnya cIja nahIM hai / zreNika mahArAjA apane svAmI hai, ve dhAre to kSaNameM apaneko nyAla kara deve aura dhAre to kSaName. behAla bhI kara deve aura jyAdA koi apanese aparAdha ho gayA ho to apane ko dezanikAlabhI kara deve ! isa lie o mere lAla ! zreNika mahArAjAdhirAja honese apane svAmi hai sAre magadhadeza para unakA zAsana cala rahA hai isalIe apana samI 3ne prajJAnana hai A vyAkhyA sAMbhaLI tyAM zAlibhadrane AtmA aMdarathI cekI UThaye arara ? mArI mAthe ne svAmi che? jarUra bhavAMtaramAM mArI karaNamAM khAmI rahI gaI khAmI na rahI heta te mAthe svAmi zene hoya? mAthe svAmI eTale huM tene sevaka bane. Ate svAmI-sevakabhAva jevuM thayuM mATe karaNamAM rahI gaelI khAmI mAre A bhavamAM dUra karI nAMkhavI che. pUrve sukRta navi kIdhA, supAtre dAna navi dIdhA, muja mAthejI, hajI paNa ehavA nAtha che ja, aba te karaNa karIzuM, paMca viSaya pariharazuM, pALI saMyamajI nAtha sanAtha thazuM sahI che, avanI AbhAra jarUra jo jAta te ja anya Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhannAjIne tyAga ane zAlIbhadrane vairAga [ 388: pUrve bhavAMtaramAM meM sukRta karyA lAgatA nathI supAtre dAna dIdhA lAgatA nathI basa ene kAraNe ja mArI mAthe svAmI che. have te pAMce IndriyenA viSayane tyAga karIne evI ucca karaNI karavI che ke jethI bhavAMtaramAM mAro. AtmA sanAtha banI jAya mAthe koI svAmIja na rahe ane mAre AtmA nAthane paNa nAtha banI jAya. saphe eka svAmI zabda sAMbhaLIne zAlibhadra pratibedhane pAmyA. devatAI vaibhavanA svAmI hovA chatAM ane zreNika rAjAnI temanA prati apUrva pramada bhAvanA havA. chatAM svAmI zabda sAMbhaLatA zAlibhadranA aMtaramAM jANe. jabbarajasta AMdolana macI gayuM. zreNika kAMI jevA tevA svAmi nahatA. kSAyika samaktinA dhaNI hatA ane bhAvinA tIrthakaranA AtmA hatA. AvatI covIzImAM padamanAbha svAmi nAme prathama tIrthakara thavAnA che. have, AvA svAmI mAthe hovA chatAM zAlibhadra pratibaMdhane pAmyA. tamArI sAthe zuM AvA ja keI svAmI zAsana kare che ?" te te vaLI kahevAnuM zuM hatuM? paNa Aje te cemerA: bhayaMkara hiMsAnI mahA javAlA phATI nIkaLI che. devanAra: jevA katalakhAnAomAM rejaMdA hajAronI saMkhyAmAM paMce-- ndriya jIva kapAI rahyA che. zAsaka varga dhAre te AvI ghera hiMsA para roka lagAvI zake paNa duHkhanI vAta e che. ke UlaTuM hiMsAne urojana apAya che. enA kAraNe Aje dezamAM dukha dAridraya ane kudaratI AphtanAM pramANa vadhatA. Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :389 ] rasAdhirAja jAya che. have kevA viSama vAtAvaraNa vacce ApaNe jIvI rahyA chIe theDIka enI manamAM kalpanA karI leje. tamArI mAthe Aje svAmI keTalA che tenI paNa jarA kalpanA karI leje. nahIM nahIM ne nava navvANu sUbA tamArI mAthe rAja karatA haze ? chatAM tame pratibaMdhane pAme nahIM, A zuM kahevAya? ane zAlibhadra svAmI zabda sAMbhaLIne te jANe caMkI UThayA. have kevA haLukamI AtmA haze? ane tame te vaLI tevA koI sattAdhIza ghara AMgaNe AvI caDe te tenA svAgatamAMye hajAro khacI nAMkho ane uparathI pAchA harSa vyakta kare ke Aje ApaNe tyAM meTA meTA amaladAre padhAryA hatA. have AmAM pratibaMdha pAmavAnI vAta kayAM rahI? svAgatamAM hajAro-lAkhanI UThI gaI heya ane uparathI pAchA harSa vyakta kare! jyAre zAlibhadranA AMgaNe zreNika sAmethI AvyA chatAM zAlibhadra pratibaMdhane pAmyA jyAM AjanA manuSya abhimAna piSe che tyAM zAlibhadra samyakajJAna pAmI gayA. rAjA zreNikane paricaya malyA pachI zAlibhadra tarata ja nIce AvyA ane zreNika rAjA zAlibhadranuM adbhuta lAvaNyayukta kaMcana jevuM zarIra jene atyaMta prasannatAne pAmyA. zAlibhadrane zarIranA aMge pAMga eTalA badhAM zebhA yamAna hatAM ke zAlibhadra prati mahArAjA zreNikane ghaNeja manamAM heta utpanna thayela ane zAlibhadrane zreNika rAjAe meLAmAM besADIne ane vAtsalyabhAva darzAvyuM. Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI dhanAjIno tyAga ane zAlIbhadra vairAga [ 390 InduvatuM aMga teja ja Ave sahune heja jI, nakha zikha lage A aMge pAMga zebhe ghaNujI, muktAphaLa jima caLake ja, kAne kuMDala jhaLake che rAjA zreNika che, zAlibhadra eLe lIye jI. rAjA zreNike zAlibhadrane khoLAmAM besADe tyAM te zAlibhadrane zarIramAM pasIne chUTI gaye. have vicAra kare zarIranI sukomaLatA keTalI haze? mAlatInA phUla jevuM sukamaLa zarIra hatuM zreNikanA zarIranI cAmaDIne sparza paNa zAlibhadrathI sahana na thaye ane kAyA parasevAthI reba jheba thaI gaI AvI sukomaLa kAyAthI paNa zAlibhadra saMyama aMgIkAra karyA pachI keTalA badhA parisaho ane upasargo veThelA che rAjA zreNike bhadrAzeThANIne tarata ja kahI dIdhuM ke, mAtAjI tamAro kuMvara khUba sukha zAtAmAM che ane mAre e puNyazALInAM je darzana karavA hatAM te meM karI lIdhA have tene pAche maMdire mekalI Ape ane nahIM te enI kAyA karamAI jaze mATe ene enA mULa. sthAne mekalI de. zAlibhadra nija ghara AvyAjI, rAya zreNika mahela sIdhAvyA, pachI zAlibhadrajI ciMtA kare manamAM ghaNI jI, zrI jina dharma Adara, meha mAyAne pariharuM, huM DujI gajarathe gheDA pAlakhI che, mAtA pitAne bhrAtAjI sahu ALapaMpALanI vAta che. INa jagamAM jI, svArthanA sarve sagAjI. Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 391 ] rasAdhirAja zAlibhadra sAtame majale potAnA bhuvanamAM sidhAvI gayA ane rAjA zreNika pitAnA maMdire AvI pahoMcyA. mahelamAM pahoMcyA pachI zAlibhadra manamAM UMDANathI ciMtavanA evI kare che ke zrI jinezvara bhagavatee pravartAvelA mokSa mArgane huM AdaruM ane mehamAyAne saMpUrNapaNe tyAga karuM, gajaratha, gheDA-pAlakhI vagere vaibhavane paNa have huM trividhe choDI dauM, mAtA-pitA, bhAI vagere saMsAramAM saMsArika saMbaMdhe je che te badhI eka prakAranI ALapaMpALA che ane je saMbaMdhIo saMsAramAM che te badhA aMte svArthanA sagAM che. saMsAramAM svArtha sivAya sagAI che nahIM. sAtamA mALa upara pitAnA bhavanamAM gayA pachI zAlibhadranA aMtaramAM A rItanI samyagra vicAraNA pragaTo ane te pachI dararoja eka eka strIne tyAga kare che zAlibhadranI AvI utkaTa vairAgya bhAvanA joIne tenI mAtA ane batrIse strIo manamAM khUba uccATa kare che. haMsa vinA zyA saravariyA, piyu vinA zyA madiriyA moha vaza thakAjI, uccATa ema kare ghaNajI. saravariyA sAkSAt bhale mAna sarovara jevA hoya paNa tenA kinAre je haMsalA na viharatA hoya te te zebhAne . pAme nahIM jevA haMsa vinAnAM sarovariyAM tevA ja piyu vinAnA maMdiriyA game tevI mahelAte hoya paNa prItama vinA tenI zobhA zI rahe? basa AvI rIte gharamAM badhA Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhannAjIne tyAga ane zAlIbhadrane vairAga [ 38ra vilApa karavA lAgI gayA. badhAne manamAM thaI gayuM ke A vairAgI have saMsAramAM raheze nahIM kAraNa ke A zAlibhadranuM vairAgya kaMI duHkhamAMthI pragaTeluM nathI, sAcI samajamAMthI pragaTeluM che. eTale raMga cela majIThane lAge che, haLadariyA raMga je zAlibhadrane smazAniye vairAga nathI. paNa sAce vairAga che. zAlibhadra mAtAne paNa jaNAvI de che ke mAre saMyama levAnuM che ane te mATe huM eka eka nArIne tyAga karavApUrvaka saMyamane mArge javA AgaLa vadhI rahyo chuM, mAtAne A vAta sAMbhaLatA mUccha AvI gaI chatAM zAlibhadra vairAgya bhAvamAM aDaga rahyA. mAtAne mUrchA AvI gaelI joIne zAlibhadra jarI paNa meha bhAvane pAmyA nahIM ane "o mA e mA' karatA doDatA mAtAnI pAse paNa gayA nahIM. vicAraNe evI karI ke mehamamatAnA saMskAra jemAM anAdithI paDelA che. A saMskArane huM piSavA jaIza te mAre chuTakAro keI bhave nahIM thaI zake. hamaNAM thoDI vAramAM mAtAjI ApoApa zuddhimAM AvI jaze. mAre te have meha para vijaya meLavavAne che. eTalAmAM te mAtAjI zuddhimAM AvI gayA. yamarAjane devAya paNa mahArAjane jhaTa na devAya. zAlibhadranI saMsAra choDavAnI vAta sAMbhaLIne mAtAjI AMkhamAMthI AMsu pADI rahyAM che ane temanI batrIse strIo rudana karI rahI che chatAM zAlibhadra bhAvanAmAM atyaMtapaNe dRDha Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 393 ] rasAdhirAja rahyA che. e te dararAja eka ekanA tyAga kare ja jAya che. sa'sAramAM AvI bhAvanAne vadhAvI lai ne kumakumanA cAMlle vidAya Ape tevA viralA hAya che te kALamAM paNa tevA viralA hatA te A kALanI te vAta ja kayAM karavAnI rahI anAdine mAThu jhaTa chUTe nahI. chatAM aMte adhu' thALe paDI jAya che. dIkSA aMgIkAra karanAra pAte jo majabUta hoya to koI tene rokanAra nathI. bAkI sasArIonI meTe bhAge dazA evI hAya che ke vakhate sAmAnuM AyuSya pUruM thaye jasane ApI deze paNa jatIne ApavAmAM jhaTa jIva cAle nahIM. have dhannAjInAM apUrva tyAganI vAta Ave che. sarvAM nIra amUlyajI, vATakaDe tela phUlelajI, zAhu dhaneMjI zarIra samAraNu mAMDIyeAjI dhannA ghera subhadrA nArI jI eThA mahela mAjhArA jI samAratAjI ekaja AMsu kherIyu jI ApaNe pahelAM ja ghaTanA karI AvyA ke jevA zAlibhadranA vairAga tevA ja dhannAnA utkRSTa tyAga. e vAta have sArI rIte samajAvavAmAM Ave che. dhannAjInA AvA utkRSTa tyAgamAM temanA mukhya dharma patnI nimitta banyA che. puSpAdi saugadhika dravyeAthI mizrita evA amUlya nIrathI vATakaDAmAM rAkhelA tela-phUlelathI peAtAnI havelImAM dhannAjIe zarIra samAraNa mAMDelu' che eTale ke temanI patnIe zarIranuM lakSapAka tela jevA uttama dravyothI mAliza karI rahI che Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhanAjIne tyAga ane zAlIbhadrane vairAga [ 304 te kALamAM snAna vidhi pahelAM zarIra samAraNane (mAliza) ne rivAja hate zrI kalapasUtranA pATha mujaba dazaratha mahA rAjA paNa anAna karyA pahelA majajhana gRhamAM mAliza karAvavA. gayA che ane te pachI temaNe snAna vidhi karI che. patnInI AMkhamAM AMsu joIdhanAjIe dAkhavelo Adarza vyavahAra dhannAjInI AThe strIomAM mukhyatA subhadrAnI che. subhadrA zAlibhadranAM sagAM bahena thAya che. dhannAjInA zarIranuM samAraNa karatAM karatAM subhadrAnI AMkhamAMthI AMsunAM. ekAda be TIpAM paDI gayAM. dhannAjIne manamAM thayuM. samAraNa-vidhi patI gaI have zItala evA jalathI snAna vidhi cAlI rahI che. zItala jala zarIra para sIMcAI rahyuM che, temAM A uSNujalanA binduo kyAMthI TapakI paDyAM? AMkha UMcI karIne joyuM te pitAnI mukhya dharma patnI subhadrAnI AMkhamAMthI AMsu paDI rahyAM che. tarataja dhanAjIe kahyuM : gabhadra zeThanI beTaDI, bhadrAbAI terI mAvaDI; suNa suMdarI che, te kema AMsu sArIyAjI. zAlibhadranI benaDI, batrIsa bhejAInI naNadalaDI; te tAhare , zA mATe raDavuM paDe che. suMdarI! tuM gabhadrazeTha jevAnI beTaDI che ane bhadrA zeThANI tArI mAvaDI che AvAM tArAM mahA puNyavAna mAtApitA che, te suMdarI! tAre AMkhamAMthI zA mATe AMsu Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 395 ]. rasAdhirAja pADavA paDe che? eTaluM ja nahIM zAlibhadra jevA zreSTinI tuM benaDI che ane batrIsa bhejaInI naNadalaDI che. AvA mahAna puNyazALI tArA bhAI ane batrIsa-batrIsa bhejAInI tuM naNaMda. te tuM kahe te kharI ke tAre zA mATe raDavuM paDe che, suMdarI? kAMI khulAso karate mane khabara paDe. tArI zekamAMthI koIe tAruM anAdara karyuM ke mArA taraphathI tane kAMI ochuM AvI gayuM ke nokara cAkaramAMthI koIe tAruM vacana uthApyuM? AmAMnuM kaI kAraNa hoya te kahI batAva. have Apa vicArI juo dhannAjI pite bharathAra che paNa keTalA badhA vivekI che ane pitAnI patnI paratvene hRdayamAM bhAva kevo rahele che? Aje te gharamAM kAMI aNa banAva banyA hoya ane patnI Akhe divasa khUNAmAM beThI beThI AMkhamAMthI Daba Daba AMsu pADatI hoya chatAM bhAve na pUche ! keTalAka mAtRmukhA hoya te bhAve na pUche ane gharavALIne AdhIna banelA hoya te AratI utAravAmAM lAgI jAya! saMsAramAM AvA kaMI kaMI prakAranA nATake cAle che. kaMI vAta ja karavA jevI nathI chatAM paraspara vinaya-vivekabharyo vyavahAra hoya te gRhasthAzrame dIpI UThe ane gRhakaleza ja cAlyA karatuM hoya te gRhasthAzrame zene kahevAya. eka prakArane pApAzrama kahevAya. e to kAyara che te saMyama zuM leze? have subhadrA khulAse kare che ke svAminAtha mane manamAM ochuM AvavAnA Ape je kAraNe darzAvyAM temAMthI kaI Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhanAjIne tyAga ane zAlIbhadrane vairAga [ 396 -- kAraNe nathI. tyAre zA mATe AMsu pADavA paDyA? svAmi nAtha tenuM kAraNa e che ke - jagamAM eka ja bhAI mAhare te paNa saMyama levA dhAre. nArI eka eka ja dina dina pratye parihare jI. svAminAtha have Apa kAraNa sAMbhaLe jagatamAM mAre eka ja bhAI che. jenuM zubhanAma zAlibhadra che ane te paNa saMyama levAnA bhAva rAkhe che tene prabaLa purAvArUpe nArI eka ekane dina pratidina tyAga kare jAya che. tyAM te dhanA tADukI UThayA? tAre bhAI zuM saMyama levAne hatA. e kAyara che. tuM amastI AMkhamAMthI AMsu pADe che. have e saMyama laI rahyo. tyAga te vaLI kaTake kaTake hote haze ? e te eka ghAe be kaTakA hoya. eka eka strIne e - tyAga kare che e ja kAyaratAnuM paheluM lakSaNa che. mATe tuM have Daba Daba AMbemAMthI AMsu pADIsa mA ! e cAritra nahIM laI zake ane zrI saradAra banaze te divase e jarUra cAritra leze. kahanA sahela magara karanA muzakela dhanAjIe AvAM vacano uccAryA eTale bahenane ekadama lAgI AvyuM. sagA bhAI mATe bahenathI AvAM vacane saMbhaLANAM nahIM. sAMbhaLatAM ghaNuM duHkha lAgyuM. tarata ja pitAnA bharathArane kahI saMbhaLAvyuM. svAminAtha? nA satra mara nA muraja hai eTale ke svAminAtha kahevuM saheluM che paNa karavuM muzkela che. tamAre paNa ame badhI maLIne ATha chIe. ekAdane te tyAga karI batAve. sajhAyanA racayitA lakhe che ke : Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 397 ] rasAdhirAja kahevuM te ghaNuM sAhiluM, paNa karavuM che ati dohiluM, suNe svAmijI, AvI trAddhi kuNa parihare jI. svAminAtha Apa ja jarA vicAre ke AvI devatAI trAddhi keNa chAMDI zake ? A te mAre bhAI dararoja eka ekanuM tyAga karI zake. zAlibhadranI batrIse batrIsa strIo apsarA svarUpe che ane bhalabhalA rAjA mahArAjAothI caDI jAya e te mArA bhAIne vaibhava che. bhale mAre bhAI eka ekane tyAga kare che paNa e tyAga paNa je te nathI. dhannAnI siMha garjanA dhannAjI subhadrA devIne have chellA zabdo kahI saMbhaLAve cheH bela have AthI vadhAre tAre kaMI kahevuM che? je kAMI kahevuM hoya te kahI de. tArI ane mArI vaccene have A chelle vArtAlApa che. subhadrA kahe che mAre bIjuM kazuM kahevAnuM nathI mAre eTaluM ja kahevAnuM hatuM ke "hanA 4 hai nA mujha hai" tyAM te dhannAe karI siMhagarjanA : kahevuM te ghaNuM sAhiluM. karavuM che ati dehIluM. basa! suMdarI tAre ATaluM ja kahevuM che ne ? tyAre have sAMbhaLaH te suNa suMdarIjI, AjathI AThane pahirIjI. te have suMdarI tuM sAMbhaLI le AjathI ja AThe AThane parityAga karuM chuM. mAre te mATe rAhurta ke ghaDIyuM kazuM javAnuM nathI. siddhiga ke rAjage jevAne nathI. budhavAra ke guruvAre jovAnuM nathI. ane je te paNa Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhannAjInA tyAga ane zAlIbhadranA vairAga' [ 398 Aja kSaNe AThene parityAga karuM chuM. ATaluM kahIne cATInA akhADA vALIne gharamAMthI dhannAjI UbhA thaine cAlavA lAgI gayA. zUrA saradAranI jema dhannAjI sarpa kAMcaLIne tyAga karIne cAlyA jAya tevI rIte ATha ATha juvAna strIone ane aDhaLaka vaibhavanA tyAga karIne eka palavAramAM gharanA daravAjAnI bahAra nIkaLI gayA. dhanya che meAkSamAga mAM AvuM ugra parAkrama phoravanArA sat puruSone! AvA puruSone kreADAnujhADa dhanyavAda ghaDe che. tame paNa gharamAM jhagaDo karIne kayAreka daravAjAnI bahAra tA nIkaLI paDayA haze! paNa gharavALIe jarAka mIThA zabdo kahyA haze eTale daravAjethI tarata pAchA karyAM hazo. AmAM kAMI atizayAkti hoya te kahI dejo. sabhAmAMthI : " atizayekti te AmAM kazuM nathI paNa A badhA anubhava Apane kayAMthI thaI gayA ? '" vAta tamArI sAcI paNa ame tamArI vacamAM ja beThAM chIe eTale vAjate gAjate mAMDave Ave kharuM ? ame badhu jJAnadraSTithI vicAratA heie paNa bhava samudranA badhAM taphAnA amane kinAre UbhelAone spaSTa dekhAtA hoya che. tamArI zaMkA saMpUrNa paNe nAbUda karI nAMkhI. dhanA--zAlibhadra ane bhagavAnanA varahaste dikSita banI gayA dhanAjInI AThe strIe dhannAjInA AvA parAkrama joIne vismayane pAmI gaI ane ekIavAje elI UThI. svAminAtha ! ame te phakta mazkarInAM vacanA uccAryA che. mATe Ape amane AvI rIte nirAdhAra mUkIne nahI' cAlyA javuM' joIe. dhannAjIe kahyuM, tamee ghaNuM sAruM karyuM. * Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 399 ] rasAdhirAja tameAe mazkarInAM vacanA uccAryAM paNa e vacanAe mArA para evI jabbara asara pADI ke have huM lazkarI mena thaine meAharAjAnI sAme kharAkharanA jaga mAMDavAnA chu'. ane prAMte kaivalya kamalAne varIne meAkSapadane meLavI levAnA chuM. A sAMbhaLIne AThe strIe samajI gaI ke have A raNe caDayA rajapUta pAchA pharavAnA nathI. e te hamaNAM vacamAM kahI gayA tema A kALanA daravAjethI pAchA phare-dhannAjI have pAchA na phare ? dhannAjI sIdhA peAtAnA gharethI nIkaLIne zAlibhadranA mArei AvyA ane zAlibhadrane paDakAra kare che ke are mitra! tuM te kAyara che ke eka ekaneA tyAga kare che UTha ! have UbhA thaI jA. ApaNe banne sALA-banevI vIra bhagavAnanAM varaddahaste sayama aMgIkAra karIe. A dhannAjInA paDakAra sAMbhaLatAM ja zAlibhadra ekadama taiyAra thaI gayA. zAlibhadra vairAgI te hatA ja ane dhannAjInA tyAga joIne tarata ja zAlibhadra paNa tyAga bhAvanAvALA thaI gayA. sAcA vairAgI hAya tene tyAgI thatAM vAra lAge ja nahIM'. vairAga tyAgane khecI lAvanArA che. tarata ja sALA--anevI banne taiyAra thaine vIra bhagavAnanI samIpe pahAMcI gayA ane bannee vIra bhagavAnanA varahaste dIkSA aMgIkAra karI lIdhI. dhanAjInI AThe patnIee paNa IkSA aMgIkAra karI lIU. dIkSA laIne tapa-sayamane mArge ugra puruSA AraMbhI dIdhA. "sayama mArga lInA jI, tapasyAe mana bhInAjI. zAha dhannAjI, mAsa kSamaNu kare pAraNujI. Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhanAjIne tyAga ane zAlIbhadrane vairAga [ 400 tapa saMyamane mArge bannee puruSArtha e ArabhI dIdhuM ke dhanAja te mAsa kSamaNane pAraNe mAsakSamaNa kare che. zAlibhadrajI paNa ati duSkara tapa kare che tyAga paNa bane ke karyo ane tapa paNa kevuM duSkara tape che. sAce vairAgya manamAM hoya te cakavatanA SakhaMDanA vaibhavane tyAga paNa sukara che ane vairAgya manamAM na hoya te bhikhArI jevAne bhikSA mAMgavAnA rAmapAtrane paNa tyAga duSkara hoya che. vItarAganAM upAsaka vairAgya bhAvanAvALA te hovA ja joIe, vairAgyane duzmana e vItarAga paramAtmAne bhakta kahevaDAvavAne lAyaka ja nathI. vairAga ane tyAga vacce thoDuM aMtara rahe che. chatAM vairAgya pragaTayA pachI jIva tyAga dharmanI rucIvALa banI jAya che ane sarvathI nahIM te dezathI paNa dhIme dhIme tyAga-dharmamAM AgaLa vadhatuM jAya che ane paraMparAe. vairAga sarva tyAgane paNa kheMcI lAvanAruM nIvaDe che. zAlibhadra munie tapa vaDe kAyA evI gALI, nAMkhI ke sagI janetAe na oLakhyA dIkSA aMgIkAra karIne banne bhagavAnanI sAthe grAma nugrAma vicAre che ane vicaratA vicaratA lAMbAgALA pachI pharI pAchAM rAjagRhI nagarImAM padhAre che-duSkara tapa karI karIne bannee dehane saMpUrNa gALI nAMkhe che, dehane gALavAnI sAthe aMdaranA kaSAyene paNa gALI nAMkhyA che. mAsakSamAgunAM pAraNAnA divase bane bhAgavatanI anujJA laIne rAjagRhI nagarImAM gaucarIe padhAre che. bhagavate pharamAvyuM, Aje zAlibhadranI mAtAe vaherAvelA AhArathI tamAruM Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 401 ] sAdhirAja banenuM chelluM pAraNuM thaze ane tyArabAda vaibhAragiri para pAdopagamana saMthAre tamAre have levAne che. bhagavaMtanAM vacane sAMbhaLIne bane munivaro rAjagRhI nagarImAM zAli- bhadranA maMdire paheravA nimitte pahoMcyA. dharmalAbha" kahIne UbhA rahyA paNa sagI janetAe zAlibhadrane na oLakhyAduSkara tapa karIne kAyA evI sUkavI nAMkhI ke saMsArI pakSe pitAnA panetA putrane sagI pitAnI mAtAe na oLakhyA ane bane tyAMthI pAchA pharI gayA ane rAjagRhInA daravAjethI bahAra nIkaLI rahyA che tyAM sAmethI eka gevAlaNa temane maLI jeNe mastaka para dahIM-dUdhanI maTakIo UcakelI chegevAlaNe bane munivarene joyA. zAlibhadrajI para dRSTi paDatAM ja tenA stanamAMthI dUdhanI dhArA vahevA lAgI ane gevAlaNe lAbha ApavA mATe vinaMtI karI. munivare zuddha AhAra mATenI gaveSaNa karI ja rahyA hatA. munivare "dharmalAbha kahIne jyAM pAtra AgaLa dhare che tyAM vAlaNa dadhithI pAtra chalakAvI de che. anerA ulAsathI govAlaNa dadhi vaherAve che. govAlaNanA stanamAMthI dUdhanI dhArA vahI rahI che ane bane AMkhamAMthI harSanAM AMsu vahI rahyAM che. tenA hRdayamAM supAtra dAnane apUrvalAbha maLatAM AnaMda AnaMda chavAI garyo che. supAtra dAnanA prabhAve vAlaNanA AtmAmAM dharmanuM bIja paDI jatAM apUrva bIjAdhAnane lAbha maLI gaye. dadhi vaharAvanArI zAlibhadranI bhavAMtaranI - sagI janetA hatI bane munivare dadhi vaherIne bhagavatanI samIpe samavasaraNamAM pahoMcya-gocarI AlevI kAravIne dhannAjI Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhannAjIne tyAga ane zAlIbhadrane vairAga [ 402 bhagavaMtane pUche che-prabhu kevaLInAM vacana mithyA thAya ? bhagavate kahyuM-kevaLInAM vacana mithyA thAya ja nahIM. prabhu ? Ape kahyuM hatuM ke zAlibhadranA mAtAjIe vahorAvelAM AhArathI tamAre bannene chelluM pAraNuM thaze, te prabhu ! zAlibhadranAM mAtAjIe te amane oLakhyA paNa nahIM. huM te ThIka paNa pitAnA sagA putrane paNa oLakhyA nahIM. te pachI AhAra vaherAvavAnI te vAta ja kayAM rahI! pratyuttaramAM prabhue kahyuM. govAlaNe je dadhi vaherAvyuM te zAlibhadranI bhavAMtaranI sagI janetA che. teNue vaherAvelA didhithI tamAruM pAraNuM thavAnuM che eTale kevaLInAM vacana yathAtathya kahevAya. pharI dhannA aNagAre bhagavaMtane vinamrabhAve kahyuM-prabhu, bhadrAmAtAe amane oLakhyA paNa nahIM ? prabhue kahyuM, bhadrAmAtAne samAcAra maLI gaelA ke bhagavAna mahAvIra zAlibhadra muni ane dhannA aNagAra vagere atre vicaratA padhAryA che eTale sau atre darzanArthe AvavAnI tIvra utakaMThAmAM hatA eTale kapaDAM vagere badalAvavAnI vetaraNamAM sau paDI gaelA. e daramyAna tame bane tyAM pahoMcyA paNa temanuM lakSa bIje hevAthI tamArA prati temanuM dhyAna gayuM nahIM, bhadrAmAtAnA aMtaramAM te zAlibhadra prati apUrva vAtsalya rahelo che. duSkara tapa vaDe tamArI bannenI kAyA eTalI badhI kRSa thaI gaelI che ke sagI janetAe oLakhyA nahIM. ApaNe te A ghaTanAmAMthI sAra eTaluM ja levAnuM che ke dIkSA lIdhA pachI bannee kevuM duSkara tapa karyuM haze ke mAtAe paNa eLakhyA nahIM. Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kao3 ] rasAdhirAja, pAraNuM karyA bAda bhagavaMtanI AjJA laIne bane muni paMga vaibhAragirinA pahADa para pahoMcI gayA ane paththaranI zIlA para bannee pAdapagamana saMthAra karI lIdho? zarIranA avayava na hAle, na cAle! paththaranI zIlAnI jema ja zIlA para piDhI gayA ane jAva-jIva paryata cAre AhArane tyAga karI dIdhe, cAre zaraNuM aMgIkAra karavA pUrvaka maithyAdi cAre bhAvanAonAM ciMtanamAM ane Atma-svarUpanI bhAvanAmAM lAMDA UtarI gayA. keI sAme AMkha paNa khelavAnI vAta na rahI. AMkha khelavAnI kriyA mAtrathI tetrIza sAgaropamane saMsAra vadhyo have A bAju bhadrA zeThANa zAlibhadranI batrIse strIo sahita samavasaraNamAM devAdhidevanAM darzanArthe dhana aNagAra temaja zAlibhadra mahAmuninAM darzanArthe AvI pahoMcI. prabhune vidhipUrvaka vaMdanA karyA bAda bhadrA zeThANIe pUchyuM ke prabhu dhannA aNagAra ane zAlibhadra muni kayAM birAje che? prabhue kahyuM bane munipuMgavoe vaibhAragiri para anazana vrata aMgIkAra karavA pUrvaka saMthAre laI lIdhe che, prabhunA mukhethI saMthArAnI ghaTanA sAMbhaLIne bhadrA samagra parivAra sahita temaja zreNika mahArAjAne sAthe laIne vaibhAragiri parvata para pahoMcI. bane munivarene saMthAre lIdhelA joIne temanAM kaSTane vicAratI ane zAlibhadranA pUrvanA sukhane saMbhAratI bhadrAmAtA chAtI phATa rUdana karavA lAgI. he vatsa ! tame bane munipuMgave sAmethI mArA ghare vaheravA AvyA ane huM kevI abhAgaNI meM tamene oLakhyA paNa nahIM ane Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhannAjIne tyAga ane zAlIbhadrane vairAga [404 mane vaherAvAne paNa lAbha na malyA. jo ke tame te mATe trividhe tyAga karyo ane AkhA saMsArane tyAga karyo che, paNa mane manamAM ema hatuM ke kyAreka mArI daSTine tamArA darzanathI ane AnaMda maLaze. paNa have te tame baMnee chellI yAtrAne prAraMbha karI dIdhuM che, have pharI darzanane lAbha paNa amArA mATe durlabha thaI paDavAne-mATe he putra ekavAra A dukhiyArI mAtA samakSa AMkha kholIne nihALa jethI mane saMtoSa thAya mAtAnA A vacane ane vilApa sAMbhaLatA zAlibhadrathI mAtA sAme jevAI gayuM. jarIka mAtA pratine snehane bhAva manamAM bAvI gaye. basa ATalAmAM zAlibhadrane tetrIsa sAgaropamane saMsAra vadhI gaye. eka AMkha khelavAnI kriyA karI temAM ATale saMsAra vacce ane dhannAjI nirvikalpa samAdhimAM rahyA! rUdana ke vilApanAM vacanothI temane AtmA jarI paNa vicalita na bane te dhannAjI kevalajJAna pAmIne mekSe gayA ane zAlibhadrajI - sarvArtha siddha vimAnamAM gayA. zAlibhadra eka bhava mahAvidehamAM karIne mokSe jaze. jo ke amuka jagyAe evo paNa ullekha che ke baMne devaleke gayA ane upara lakhI gayA te paNa amuka jagyAe ullekha che. banne adhikAre lakhI jaNAvyA "tara vatA vinaMti" AmAM samajavAnuM eTaluM ja che ke zAlibhadrathI sagI mAtA sAme jarIka sanehabharI daSTithI jevAI gayuM, temAM ATale saMsAra vadhyo te batrIsa strIo sAme rAga dRSTithI jovAyuM heta te saMsAra keTale vadhata ? te pachI jeo parastrIo sAme vikArI daSTithI jenArA che temane saMsAra keTale vadhavAne? A chellA prasaMgamAM ghaNuM rahasya samAeluM che. manuSyae daSTi para keTale badhe saMyama Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 405 ] rasAdhirAja rAkhavuM joIe. te A prasaMga parathI sAMgopAMga samajAI jAya che. zAlibhadrathI mAtA sAme jevAI gayuM. temAM daSTimAM vikRtine bhAva hatuM ja nahIM. phakta eTale ja bhAva hate ke mArI mAtAne manamAM duHkha keTaluM lAgI rahyuM che? eTale jarAka AMkha khullI thaI gaI tyAre jeo daSTimAM vikArane ja piSanArA che. tevAonuM thaze zuM-A vAta vicArIe tyAM hRdaya kaMpI UThe? bahAranI vastumAM doSa nathI. doSa ApaNI draSTimAM che. dRSTimAMthI daSTi-viSa nIkaLI jAya te AkhI sRSTinAM vAtAvaraNamAM anerI ronaka AvI jAya. supAtradAnane apUrva mahimA dAna taNuM phaLa dekhe che, dhane zAlibhadra pakhe nahIM lekhe jI, atula sukha te pAmiyA jI uttamanA guNa gAve che, mana vAMchita phaLa pAve che kahe kaviyaNa jI, zrotAjana tame sAMbhaLe che. pUrva bhavamAM dhannA zAlibhadranA AtmAoe karelAM supAtradAnanA phaLane sau vicArI le, jene kaI lekho nahIM tevA supAtradAnanAM phaLa svarUpe atula sukhane teo bane pAmyA che. zAlibhadranA pUrvabhavane vRttAMta amArA taraphathI bahAra paDelAM maMgala prasthAna pustakamAM vistArathI varNavA ela che te pustakamAMthI jijJAsuone khAsa vAMcI javA bhalAmaNa che. supAtra dAnane mahimA dhannA zAlibhadranA daSTAMte samajIne je kaMI supAtrane poSe tene mekSa ghaNe ja vahele thavAne che tema samajavuM ane tevA ja saMsAramAM rahyA hoya tyAM sudhI e punyanA pasAthe temane kazA prakArano dhoke paDatuM nathI. kAraNa ke supAtradAnanAM prabhAve punyAnubaMdhI Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhanAjIne tyAga ane zAlIbhadrane vairAga [406 punyanAM mULa eTalAM badhAM UMDAM jAya che ke te je mATe sukhanI ja paraMparA uttarottara cAlyA kare ane chatAM paNa te ja temAM lepAya nahIM ane prAMte mekSanA sukha pAme che. AvA dhannA zAlibhadra jevA uttama puruSanA guNa gAvAthI ApaNA jIvanamAM paNa saguNe pragaTa che ane uttarottara guNa-saMpadAne pAmate jIva paraMparAe. zAvatuM sukha-saMpadAne prApta kare che. jIvanamAM tyAga ane vairAgya pAmavA mATe dhannA zAlibhadra banenA caritro atyaMta upayogI ane preraNAdAyaka che. besatA varSanA divase ekalI e banenI riddhi mAMge kazuM vaLavAnuM nathI, paNa temanA jIvana prasaMge sAMbhaLIne je tyAga-vairAgyanI bhAvanA jIvanamAM keLavaze te riddhi-siddhi te ThIka paNa mokSanI mahAna samRddhi prApta thaze ane AtmA evA sthAnamAM pahoMcI jaze ke pharI corAzInA cakarAve nahIM caDavuM paDe ane janma-maraNanAM dukhamAMthI sarvathA mukta banI jaze. AvI apUrva siddhine sau pAme e ja eka abhilASA. che e pU zuM che paNa, iN Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhipatraka paMkti 32 azuddha sajAvIne varabhAvane kSAyikAbhava 34 38 zuddha samajAvIne verabhAvane kSAyika bhAva mArI mATe ApavAne marI mAre 44 AvavAnA vidya 46 , vidya 48 gaNAvyA ajamatayaNa 55 74 ja ja che che ke che ke je ja >> ja e ra ra ra ra ja che ke 87 101 105 109 111 gaNAvyo abhtayaNa viruddha banavAnuM badhu ApasamAM hatA. sabhyatva upazama saMtanI saMgatI karmo svaAtmA nAsI gayA. rekAI gayA banavAvuM baluM khApasamAM nahetAsatva uyAma saMtanIsaMganI kame raAtmA nAsI gaye rokAI gaye 118 120 - 123 123 125 125 Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 408 128 136 137 AtmAo dazAmAM grahaNo rizcitya 137 138 - AtmAono dezamAM grahaNe zcintyaH ane adhikArI tiryaMcanI rucI AnaMdaghanajI 142 153 adhikAra tirthInI rUpI AnaMdadadhanajI 16ra 171 174 pradhAnatA ba Ta Ta ? A A + 6 = 8 2 2 - 8 8 ja che ke 8 K pradhAnatA thanuM 14 thatu 12 thAt yAt 215 nada piMjarAmA viharamAM 221 paNa piMjarAmAMthI virahamAM para samapi vinAzI pacchA 243 245 samapi vinAza 251 acchA dukha 257 257 265 sukha mAmaso dukhaM sukha 3. mANase Page #444 -------------------------------------------------------------------------- _