________________
NOTES - CANTO VIII
पितुः कृत्वा सरित्पतेः प्रणामम् ॥ ततो नलेन सलिले समुद्रजले पुनरपि पुनः पुनः बहुशः स्नेहेन समुद्रगतेन सुखस्पर्श यथा सनियमं च यथा निमज्य प्रथमं रामचरणयोः ततः पितुः विश्वकर्मणश्च अनन्तरं सरित्पतेश्च प्रणामं कृत्वा महीधरो निमित इत्युत्तरगाथया संबन्धः. MY says नियमो मनसः प्रणिधानम. K says नियमः प्राणायामादिः. SC says कुलनाथादिमते एतत् पदयं नास्ति. ____29. K and MY read aha for to ( R and Kula).
___30. K, Deva and MY read संश्रितः (samsio) for samthio (R and Kula).
___K says सेतुबन्धस्य मुखं यथा द्रष्टुमारब्धं लोकैरालोकितुमारब्धं तथा निक्षिप्तः । द्रष्टुमिति कर्मणि तुमुन्प्रत्ययः. MY says disium प्रकाशीभवितुम्. Deva says द्रष्टुमाविर्भवितुम्.
31. K reads उच्चलित for ucchitta=उत्क्षिप्त. 33. The verse is not found in Kula.
MY syas वेलापतितशैलाक्रान्ततया प्रतिस्रोतसः सन्तो य एव सरिता (समुद्र)प्रवेशमार्गाः त एव निर्गममार्गाः जाता इत्यर्थः.
.. 34. MY remarks हरिभिरधोमुखतया विमुक्ता अपि गिरयो भ्रमित्वा मूलगौरवादूर्ध्वशिखराः सन्तो मूलैरपतन्नित्यर्थः. K says नलपथे सेतावधोमुखाः प्लवगैः विमुक्ता अपि तुङ्गशिखरा मूले गुरवः पर्वताः नभसि भ्रान्त्वा विपर्यस्य मूलगुरुत्वात् ऊर्ध्वमुखा एवापतन् इत्यर्थः. ____35. Kula says स्थिरनिहितानि दृढमारोपितानि नखमुखानि यैस्ते तथा । मुखेषु पर्याप्ताः (संमिताः SC) दृढोत्खाता ये कुम्भतटाः तेषु भ्रमन्तः केशरा येषां ते केशरिणः करिमकरमुखानि विधुन्वन्ति । विधूयमानाः करिमकरैरेव इत्यर्थात्. R says मुखे पर्याप्तं पूर्ण दृढं यथा स्यादेवमुत्खातं कवलीकृत etc.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org