________________
NOTES - CANTO Ix
अपस्माररोगेण हृताः1. Desinamamala 6.3 mentions pamhara (=अपस्मार?) In the sense of अपमृत्यु.
___42. K and MY read रत्न for raaa = रजत (R and Kula). K reads ताराग्रं and लग्नं for taram gaam and (mo)tta-rangaam (R, Kula and MY); and सरिदयुत for sarujjua (R and others). K says तुङ्गरत्नशिखराणामुद्गमैः ताराप्रमुज्ज्वलायम् । सिंहनिहतानां गजानां लोहितेन मुक्ताभिश्च लग्नं व्याप्तम्. He seems to read taraggaam and make it agree with his reading (mo)tta-laggaam in the second line by the रलयोरभेदः rule (cf. verses 37 and 44). He explains the last two lines as follows - गुरुणा धैर्येण निर्वाहितो यापितो बहूनां युगानां संक्षयो येन । उदधिसलिले संक्रान्ताभिः सरिद्भिः युताः शङ्खा यत्र तम्. Kula says तुङ्गै रजतशिखरैस्तारं विशुद्धमङ्ग यस्य तम्, and explains निर्वाहित in the third line as अतिक्रान्त. MY construes saruijua as सरउदयत or सरऋजु. R says उदधिसलिलात् संक्रान्ताः सरसि ऋजुकाः संमुखाः शङ्गका यत्र. sc says यस्य सरसि समुद्रादागत्य शङ्खा विहरन्तीत्यर्थः । सरसि ऋजुकाः प्रगुणपङ्क्तय इति लोकनाथः.
____43. MY says pahamma देवखात (B adds अकृत्रिमसरः). Kula says स्मरशरण्या मन्मथविधेयास्तेषां निद्रापदं निधुवनक्रीडाश्रान्तानां निद्रासुखदमित्यर्थः । अथवा सरःशरण्याः करिमहिषशूकरादयः तेषां निद्राकरं निद्राजनकम्, K says मणीन् पातीति मणिपः सर्पः । मणिपानां हर्म्यवत् सुष्ठु आमोदम् (मणिपाः सर्पाः मणिपानां हम्यः सामोदम् MY )। मणिभिः मरकतादिभिः प्रहतत्वात् श्यामोदकम् । अथवा 'पहम्म'शब्दो भाजनवाचकः । मरकतादिमणिsc has अपस्माररोगिणः कृताः. Kula goes on to say अथवा नष्टचेतनीकृता विकला (विह्वला !) इति यावत् हरिणा यत्र तम् (partly restored from sC) उपर्युपरि पातात् लवणरूपेण घनीभूतो य उदधिशीकरः etc.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
