________________
NOTES - CANTO XI
एकं करं समं निधाय चिन्तयितुं च प्रवृत्तः । कथंभूतम् - उभयपार्श्वप्रसरदुष्ण
निश्वासहतम् .
and MY.
149
23. Khas स्वास्थ्यं for soattham rendered as शोकार्थम् by R
Ksays अङ्कमागतमासन्नं कपिबलं प्रदोषरतिविघ्नशङ्कितेन प्रदोषे राक्षसानां संभोगविघ्नः स्यादिति, मम च यदि कथंचित् सीता मदभिमुखीभवेत् तदा ममापि सुरतविघ्नः स्यादिति शङ्कमानेन मया सह्यते स्म । न विनाशितमिति यत् तत् कस्यापि पुरुषस्य स्वास्थ्यमभूत् । कस्यापीत्यनेन राम उक्तः । प्रदोषश्च व्यतीतः । तस्मादलब्धसुरतं मम हृदयमेव वलते भ्रमति व्यथत इत्यर्थः .
K seems to take soattham in the same as sovattham mentioned in Desinamamala 8 45 in the sense of
उपकार.
MY says कस्यापि यादृशतादृशस्य शोकार्थमेतत् कपिबलम् आसनस्थितमपि पूर्वं रतिलाभशङ्कया तद्विघ्नबुद्धया उपेक्षितम् । इदानों तु तदलाभे निश्चिते क्षुद्राणां शोकजननं तत् कपिबलं प्रति ममैव रावणस्यापि हृदयं वलते अभिगच्छति,
Kula takes soattham as शोकास्तम्, He says ममैव हृदयं शोकास्तं सीता संभोगाप्राप्तेः शोके मग्नम् अतएवालब्धसुरतम् । तत् कस्यापि वलति, न ज्ञायते किं शुभायाशुभाय वा प्रवर्तत इत्यर्थः .
Jain Education International
Rsays ममैव हृदयं यद्वलति सुरताभावाकुलतया यत् चञ्चलीभवति तत् कस्यापि रामस्य वा सीताया वा ममैव वा शोकार्थम् Latakana says अलब्धसुरतं ममैव हृदयं कस्यापि शोकार्थं वलते प्रवर्तते रामस्यैव शोकमुत्पादयामीति भावः । कस्यापीति सामान्येन रामस्यैवाभिधानमिति.
24. K reads त्रस्त and MY उत्त्रस्त (uppittha) for pphidia स्फेटित ( R and Kula) K, MY and Kula read निभृतं (nihuam) for niham (R). K reads स्थित (tthia) for thiam (R and Kula ). K says अतर्कितमेव आसन्नस्थितेन मदासन्नस्थित्या निष्फलं कापेयात् चटुलं मुखरं च
For Private & Personal Use Only
=
www.jainelibrary.org
