Setubandha

Author(s): Krishnakant Handiqui
Publisher: Prakrit Text Society Ahmedabad

Page 699

206
SE1 UBANDHA
55. The verse is not found in K, MY and our transcript oi Kula.
56. The verse is missing in our transcript of Kula. K says त्रिशिरसो राक्षसस्य बहुकण्ठान्तरकरालितः' बहूनां त्रयाणां कण्ठानाम् अनुरूपं छिद्रयुक्तः, उत्क्षिप्तनिहितः संनाहः एकमुखमुत्क्षिप्तहस्तत्वात् तनावुरसि शिथिल मेवापसृतः अधोगतः. ___ MY says त्रिशिरसो यथार्थनाम्नोऽन्तःप्रवेशितैः ऊर्ध्वमुखोरिक्षप्तैः षभिहस्तैरुरसि तनूकृते संनयमानेनोत्क्षिप्तं कवचमयत्तेन शरीरं व्यासक्तं प्रावृणोदित्यर्थः. SC says समुत्क्षिप्तः करयोरुत्क्षेपणादूर्वीकृतः. R says एकमुखेन एकोपक्रमेण उत्क्षिप्तैः संनाहबाहुमध्यप्रवेशनाय उत्तोलितैः हस्तैः तनुके.
___57. K and MY have अकम्पन for महोदर (R and Kula) already mentioned in verse 54.
__K says स संनाहः भरेण आत्मना स्वयमेव (भरवशात् स्वयमेव MY) अपसरति स्म. Cf. Hemacandra 2. 209 - स्वयमित्यस्यार्थे appano वा प्रयोक्तव्यम्. R says संनाह आत्मनः संनाहस्यैव भरेण अपसरति. Kula says आत्मनो भरेणावसरति अवतरति.
58. K and MY read लोह for nihasa = निकष (R and Kula).
K says इन्द्रजितो वक्षसि कृतप्रहारस्य ऐरावतस्य दन्तमुसला वक्षःकाठिन्येन तत्र प्रवेष्टुमशक्नुवन्तः कवचमेव भित्त्वा निःसरन्ति । निःसृतैरावतदन्तमुसलत्वात् दृश्यमानमसृणितलोहच्छायम् , अत एव मध्ये सान्तरालं कवचमिन्द्रजित उरःस्थले उत्तभ्यते विषमोन्नतमतिष्ठत्.
MY says वक्षस्तटपरिणतैरावणदन्तंनिःसरणमार्गेषु दृश्यमाना मसृणच्छेदस्य लोहस्य दीप्तिर्यस्य तत्तथा । अत एव मध्यकरालिततया तत्र तत्र व्रणवेष्टेषु लग्नं कवचमुरःस्थलादिन्द्रजितो नापासरदित्यर्थः. 1 sc says बहूनां कण्ठानामन्तरेषु करालितः कण्ठानुरूपनिर्माणेन दन्तुरित इत्यर्थः ।
बहूनां कण्ठानामन्तरालेषु करालितो विरलासक्त इति कुलनाथः.