________________
CANTO IX
1. सकलजगतामाक्रमणाय वर्धितमहाशिखरं, निष्ठापितदक्षिणदिशं तिरोहितदक्षिणदिङ्मुख, शेषदिङ्मुखाच्छादनाय प्रधावितमिव K, Kula reads ghaHavia explained as आक्रान्त for mitthavia = निष्ठापित, नाशित (R and MY).
2. K and MY read asina for -jjhina = क्षीण (R and Kula ?). K, MY and Kula read =निषत्तव्य, i.e. nisammiavva for i° = विश्रमितव्य (R). K says भुवनस्य निषत्तव्यभरसह, निषत्तव्यमिति भावे तव्यप्रत्ययः निषदनमित्यर्थः । त्रिभुवननिषदनभरस्य सह समर्थ मधुमथनमिव । उदरगतेन भुवनभरेण सहासीनस्य तस्य मधुमथनस्योपरि शयानस्य भरसहं शेषमिव, तस्य शेषस्य भरसहं समुद्रमिव, तस्य समुद्रस्यापि निषत्तव्यभरसहं सुवेलं ददृशुः । अयं मालोपमाप्रकारः. MY says भुवनभरासीनः भुवनभरेण निषण्ण इत्यर्थः. R says समुद्रस्य विश्रमितव्यं विश्रामः । भावे तव्यः । तत्र भरसहं भारक्षमम् । समुद्रस्याप्यवलम्बनमित्यर्थः.
3. K and MY read वत्सल for pabbala = प्रबल (R and Kula). See Notes on 4. 25. K says उदधेः पूरणे समर्थनदीप्रवाहम् । वत्सलशब्दः समर्थपर्यायः । प्रागप्युक्तम्- vacchalo surana vi samare (4. 25.) MY says dhartarva धारयितव्य । धारणेत्यर्थः । धारयितव्येत्यादिः तव्यप्रत्ययो धारणादिभावपरतयानुसंधेयः । bhareavva धारण(भरण!)पूरणेति यावत् । वत्सलः समर्थः । meavva (for ma-) मातव्य मानेत्यर्थः.
4. K (pratika) has dira-padi. He has प्रतिपीडित for paripellia -परिप्रेरित (R). MY also has padipellia. Several verses after this are mlasing in both the mss. of MY. Kula says दूरं प्रतिप्रेरिताः पीडयित्वापसारिता दिशो येन तम्. He reads ovahia = अवगाढ़ (cf, HC 4. 205)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
