Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
सूर्यज्ञतिप्रकाशिका टीका सू० ५६ दशमप्राभृतस्य विंशतितमं प्राभृतप्राभृतम्
३१
१८३० संगुण्यते, संगुणिते च तस्मिन् ततः त्रयोदशभिः शतैः घुतरैः अभिजित् शोधनीयः, अभिजित भोग्यानां एकविंशतेः सप्तपष्टिभागानां है द्वाषष्ट्या गुणने एतावतः शोधनकस्य लभ्यमानत्वात्, ततः तस्मिन् शोधने सप्तषष्टिसंख्याया द्वाषष्ट्यः तासां सर्वाग्रेण यद् भवति, अर्थात् सप्तषष्ट्या द्वाषष्टौ गुणितायां यद् भवति तेन भागे हृते यल्लब्धं तावन्ति नक्षत्राणि शुद्धानि भवन्ति । यत् पुनस्ततोऽपि भागहरणादपि शेषमवतिष्ठते तादृशं नक्षत्रं ज्ञातव्यम् । यत्र विविक्षितं पर्व समाप्तं भवेदिति । एष करणगाथायाः अक्षरार्थोऽस्ति ।
1
अथ भावना प्रोच्यते - यदि चतुर्विंशत्यधिकेन शतेन सप्तषष्टिः पर्यायाः लभ्यन्ते तदा एकेन पर्वणा किं स्यात् ५ = १२४ इति राशित्रयस्थापना कृता अत्र चतुर्विंशत्यधिकशतरूपोराशिः : प्रमाणभूतोऽस्ति सप्तषष्टिरूपः फलं, आन्त्येन राशिना इच्छा पदवाच्येन एकरूपेण मध्यराशिः सप्तषष्टिरूपो यदि गुण्यते तदापि जातस्तावानेव सप्तषष्टिरूपः (सर्वे राशय एकेन जाने । जो शेष बचे उसको अठारहसो तीस १८३० से गुणा करे गुणाकर के तेरेहसो दोसे अभिजित् नक्षत्र को शोधित करे, अभिजित् भोग्य सडसठिया इक्कीस भाग का साठ से गुणा करने से शोधनक फल इतना ही लभ्यमान होता है, इस प्रकार शोधित कर के सडसट संख्या को बासठ से गुणा करने से जो फल हो उससे भाग करे जो लब्ध होता है, इतने नक्षत्र शुद्ध होते हैं । उस भाग करने से जो शेष रहता है, वह नक्षत्र समझें, इस प्रकार विवक्षित पर्व समाप्त होता है, यही करणगाथा का अक्षरार्थ कहा है। अब इसकी भावना कही जाती है, यदि एकसो चोवीस पर्व से सडसठ पर्याय लभ्य हो जाय, तो एक पर्व से कितना हो इस प्रकार तीन राशि की स्थापना करे, यहां पर एकसो चोवीस रूप राशि प्रमाणभूत होता है, सरसडिया राशिरूप फल है, अयन राशि जो इच्छा पदवाच्य एकरूप है उससे मध्य राशि सडसठ का जो गुणाकार करे तो उसी प्रकार सरसठ
૧૮૩૦થી ગુણુવા ગુણાકાર કરીને તેરસે એથી અભિજીત નક્ષત્રને શાષિત કરવું અભિજીત ભાગ્ય સડસઢિયા એકવીસ ભાગ ને સાડથી ગુણાકાર કરવાથી શેાધનક ફલ આટલુંજ લાભ્ય રહે છે, આ રીતે શેષિત કરીને સડસઠ સંખ્યાને ખાસથી ગુણવાથી જે ફળ આવે તેનાથી ભાગ કરવા જે લબ્ધ થાય એટલા નક્ષત્ર શુદ્ધ સમજવા. એ ભાગ કરવાથી જે શેષ બચે છે, તે નક્ષત્ર સમજવાં આ રીતે વિવક્ષિત પ સમાપ્ત થાય છે. આજ કરણગાથાના અક્ષરા કહ્યો છે, હવે તેની ભાવના બતાવવામાં આવે છે જો એકસે ચાવીસ પથી સડસઠ પર્યાય લભ્ય થાય છુ,+૧=૪ આ રીતે ત્રણરાશિની સ્થાપના કરવી અહીંયાં એકસે ચાવી રૂપ રાશી પ્રમાણભૂત ગણાય છે. સડસઠયા રાશિરૂપ ફળ છે. અયનાશિ જે ચ્છિા પત્તુથી વાચ્ય એકરૂપ છે. તેનાથી મધ્યરાશિ સડસઠના જો ગુણાકાર કરવામાં આવે તે એજ પ્રમાણે સડસઠ રૂપ રહે છે, કારણ કે એકથી ગુણવામાં આવેલ
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨
