Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ ////////// /////////// |||||||||||||| ||||||||||||||||||| vAstavikatA varNave, AptavANI ! IIIIII AptavANImAM jagatanI badhI vAstavikatAo ame khullI karI che. A loko mAnI beThAM che ke 'upara bhagavAna che ! ne bhagavAna badhuM kare che !!' A badhI aNasamajaNa che. A lokonAM manamAMthI khoTI mAnyatAo badhI kADhavA mATe ame AptavANImAM badhA ja cokhA phoDa pADI dIdhA che. ke kayA AdhAre jagata cAle che ? koNa kare che ?' teTalA mATe A AptavANI che. e badhI aNasamajaNo kADhI nAkho ane pachI cokhkhuM kahyuM che ke 'jene mokSa joIto hoya to Avajo amArI pAse.' bAkI mokSa kaMI pustakamAM apAya nahIM !! - dAdAzrI |||| ////////////|||| |||||||||||| zreNI 11 (pUrvArdha) AtmavijJAnI 'e. ema. paTela.' nI mahIM pragaTa thayelA dAdA bhagavAnanA - asIma jaya jayakAra ho AptavANI zreNI-11 (pUrvArdha) kartA-'vyavasthita' zakti
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA (1) kartA koNa ? ApaNuM rtApaNuM keTaluM ? 1 mokSa ane uparI che virodhAbhAsa ! mana-vacana-kAyA, parAdhIna ! 4 e che mahAguno ! kaMI paNa karyA vinA rahevAya ? 5 vijJAna samaje to ukela ! UMdhe, e ya parasattAmAM ! 6 kevI rIte banyuM dahIM ?! potAnuM dhAryuM thAya keTaluM ? 6 AkSepo bhagavAna para.... uparavALAnI kRpA ke pachI.... 7 jagata cAle, sAyanTiphika calAvanAro ja bhagavAna ? ke... 9 sarakamasTenziyala eviDansathI ! 28 AmAM bhagavAnanI kRpA ke... 9 zenA AdhAre thayo saMyoga ?! koNa karanAra preraNA ? 10 parapoTAmAM pUre koNa havA ?! alaukika draSTimAM bhagavAnanuM kartutva ! 11 meghadhanuSyano raMganAro konna ? kharekhara che gauDa kriyeTara ? 12 yAtrA bIjamAMthI phaLa sudhI ! bhagavAna to bhagavAna ja che ! 13 prayoga, prayogI ne prayogazALA ! 3ra. brahmAMDanI be mahAzaktio ! 14 bhagavAna che to ja che 'vyavasthita' ! sAcuM svarUpa bhagavAnanuM ? 16 zakti, jaDa-cetana taNI mApI nIjazakti kyAre ya ? 17 bhinna, nahi eka ! prakAza kare ke prakAzamAM kare ?! 18 mahAbheda che dharma ane vijJAnamAM ! rUpa 'kare" te na kadi paramAtmA ! 19 zubhAzubha tyAM lagI che bhrAMti ! gunA vinA nathI daMDa ! 21 jagatamAM bhASAmAM bhAga bhrAMtino ! (2) vyavasthita zakti : sAyanTiphika sarakamasTeriyala eviDansA dhI varlDa Ijha dhI pajhala ITaselpha ! 41 maTADanAra maLe to karAvanAra koNa ? 63 che mAtra sAyanTiphika na badalAya saMyogo AtmAthI ! 67 sarakamasTenziyala eviDansisa ! 42 ApaNo bhAva ne bAkInuM kudarata ! 69 loka kudaratane ja kahe bhagavAna ! 43 ahaMkAra paNa samAya saMjogomAM vyavasthita zakti e ja IzvarI zakti ? 44 paribhramatranAM kAraNo : vipa mAre ke bhagavAna ? 45 sAdhAraNa-asAdhAraNa ! e che mULa kAraNa vyavasthitanuM ! 46 na jaDe 'A' pustakamAM... mana-vacana-kAyA ne mAyA, niyama, nimitta, saMyoga ne vyavasthita ! 72 vyavasthitAdhIna ! 48 mumatAe, niyama ane saMyoga ! regyuleTara opha dhI varlDa ! 49 TUMDho niyamo ghaDanArane ! zuM ene ja kahevAya Aghazakti ?' 50 samajAya eka kudarata ne vyavasthita ! kharekhara nathI koI eka calAvanAra ! 51 avasthA mAtra kudaratI racanA.... A nIkaLyuM mahAna vAkya ! para UMDI samajaNa vyavasthita phera saMyogo ne vyavasthitamAM... 53 ne karma prakRtinI ! vijJAna vinA na kaLAya kudarata ! 56 meTrIka pheIla, paNa vAstavikatA varNave jJAnI ja.. 58 pI. eca. DI. paramAtmapadanA ! (3) prArabdha-puruSArtha ane karma phaLo keTalo prAra-pAIno ? 1 baMdhAya dha ve karmo ! pArtha akSa prAdhyakSa ! 83 mAne karmaphaLane karma ! pArtha chatAM boti ! ja karma karmaphaLa, karmakA pariNAma ! A te kevI khoTa ? 85 karmo eka ke aneka bhavanA? AmAM puruSArtha kyAM ? 87 rahasya karmabaMdha ne karmaya taNuM... Sa thayA pachIno puruSArtha ! 7 'A' che mahAbhajanano marma ! banyuM te ja nyAya ! ce samajavu vyavasthita karmaprakRtinI ! bhogave tenI bhUla ! 1 e kahevAya sAmuhika karmodaya ! e bemAM kyuM kharuM ? hara gADarIyA pravAhamAM camatkAra ! samAM 'vyavasthita' che ekaow! ja kuratanA niyame, hani . nA dharatIna ! ja mAthA mujaba pAthI goavyavasthita ! 'ta vasthita' ja karAve bhero zAnIno ! ja kapAye nathI vyavasthitIna ! vyavasthita nathI AvatA bhava mATe! ja vyavasthitane tAbe zodhakhoLa, jJAnI choghave karmabaMdhathI ! 5 nahi ke sAyanTisTane ! ajJAnatAmAM badhi puNya-pApa, karma ! (c) jo ahaMkArI to kartA 'pote'; akramAne rahyuM mAtra DiscArja karma ! ja nirahaMkArI to kartA vyavasthita! vidata pa9 svIkaryunirIzvaravAda ! bhAva e puruSArtha ajJAna dazAmAM ! (4) avasthitatuM pariNAma vyavasthita ! e che pariNAma parIkSA taNuM! 131 mAMgI strI eka ne maLyuM laMgaranI 'dhavasthita' bavasthitana tAbArmA ! 13ra dhavasthitamAM tyAgI nakhoLa nyAya, jo' mAtra parissAmane ! 134 paNa avasthita gRhathinuM !
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 165 na ko dhAraka 'vyavasthita'no ! 135 garvarasa e ja che Ayojana ! 145 jagata che 'prinTa AuTa', na ghaDo yojanAo navI navI... 'komyuTara'nA 'phIDa'nuM ! 136 samaja saMjogonAM sAyansanI.. 148 avasthita cArja, vyavasthite DiscArja ! 137 na thAya bAhya pheraphAra A bhavamAM ! 150 darzana bhagavAnanA ne citta bUTamAM ! 138 che 'vyavasthita' zabda "ekajhekTa' ! 151 zekAya karmabIja, zAnathI... 139 nathI milcara avasthitamAM.. 15ra (5) sarjana-visarjata svasattAmAM sarjana, parasattAmAM visarjana ! 154 vANIne pheravAya ? vItarAgonI chellAmAM chellI draSTie.... 155 Ama vaparAya sarjana zakti. 167 Isensa oNpha dhI varlDa (jagatanuM niSkarSa) 156 'vyavasthita', prayojana ke visarjana ? 168 samakitI mATe sarjana-visarjana! 158 prazno mizracetananAM, javAbo jaDanAM ! 169 nirjarA e aMtima svarUpa visarjananuM ! 160 emAM mULatattva karyuM ? 170 trideva nahi, paNa traNa rUpaka ! 161 na pahoMcADe AtmA lagI 'vyavasthita' 17ra vANInuM sarjana vaijJAnika Dhabe..... 162 prakRti para nathI izvaranI ya sattA ! 174 TeparekorDaranuM mikenijhama ! 163 sarjananI sisTama, pArlAmenTarI... 175 mULa kAraNa TepIMganuM ! 164 'vyavasthita' vaparAya samaktiIothI... 176 (6) Adi vyavasthita'nI! cha dravyothI para 'vyavasthita' ! 178 jagata cAle svabhAvathI ja ! mAtra 'zuddha cetana', 'vyavasthita'dhI para.... 181 jaga cAle konA svabhAvathI ? jagate jANyo te che mikenikala AtmA ! 182 sAyansa prakRtinI utpattinuM ! e cetana nahIM, paNa pAvara cetana ! 183 na phare iphekTiva prakRti ! 196 saMjogonA dabANathI upAdhibhAva ! 184 nathI pudgala, svasvabhAvanI bahAra ! 198 AtmAno viruddha bhAva nahIM, dAdA sAnidhyamAM varte samAdhi ! 198 paNa vizeSa bhAva ! 185 nuM varNana thAya 'vyavasthita'nuM. 199 svabhAva e puruSa ne bhrAMti e prakRti ! 188 tattvajJAna sAMbhaLanArA, vibhAvamAM kartA ne svabhAvamAM akartA ! 18 samajanArA ne meLavanArA keTalA ? 207 (7) AtmA-vyavahArathI kartA-naimittika kartA ajJAnathI kartA karmano, jJAnathI akartA 208 jJAnI samajAve pudgalanI karAmata ! 226 copaDavAnI, gayA pI ! ra09 naimittika kartAmAM koNa koNa ? 227 ATalI ja AMTIe baMdhAyA bhagavAna ! 211 nathI koI kartA, AtmA, vyavahArathI kartA.... 212 ne nathI thayuM karyA vagara jagata ! 230 AtmA svabhAvakarmano kartA 214 nathI gunegAra naimittika kartA ! nathI AtmA preraka koIno ! 215 kaI rIte prakRtinuM kartutva ! 232 kayuM pudgala kriyAvaMta ? 216 nokhuM astitva, puruSanuM-prakRtinuM ! 233 jJAna-darzana kriyAno kartA... 217 prakRti konA AdhAre ? 234 kevI karAmata saMyogI paramANuonI !!! 219 'jJAna', svabhAvamAM, vibhAvamAM ! preraka che pAvara cetana ! 220 koNa kartA prakRtino ? 235 AtmA nizcayathI akartA : svarUpa jJAna pachI cArja baMdha !! 235 pudgala vyavahArathI akartA ! 221 pratiSThA karI thayo pratiSThita AtmA ! 236, vyavasthita eTale ja pudgala kartA ! 222 vItarAgonI AgavI zodha ! 237 vyavasthitanI preraNAthI pudgala kartA ! 223 (8) kramabaddha paryAya vastunA paryAyo kramabaddhapaNe ! 236 e ya che kramabaddha paryAya ! 254 vyavasthita ane kramabaddha paryAya ! ra40 paradravyane jotAM ja samakita ! 255 na bharoso ahaMkArIno ! 241 dravya jJAna vinA, na maLe dravya draSTi ! 255 | jJAyaka thayA pachI ja kramabaddha paryAya ! ra4ra samakitInAM lakSaNo khape pachI ! 257 che khullo puruSArtha emAM ! 243 avinAbhAvi pAMca samavAya kAraNo ! 258 nathI saheluM AtmarUpa thavuM ! 243 phera che emAM ne vyavasthitamAM ! ra60 eno hetu zo ? 24pa na bolAya, evuM nodhAruM ! 263 guNo sahavartI ne paryAya kramavartI ! 247 na hoya evuM pUrvanizcita ! 265 bhagavAna mahAvIranI vANI pUrva prayojIta! 247 gRhita mithyAtve aTakAvyuM naisargika ! 266 na dekhAya aMdhAruM prakAzane kadi ! 250 ApanuM e zuM kramabaddha paryAya gaNAya ? 267 bhUta, bhaviSya jANe te kALa vartamAna ja ! 251 nathI ekAMte kazuM ! 269 dekhAya badhuM ja kevaLajJAna AdhAre ! ra5ra (9) pAMca samavAya kAraNo - niyati... niyati, vyavasthitano anya paryAya ? 270 gozAlakano niyativAda ! 303 eka sarakhI pravahe e niyati ! 27ra nathI AdhAra koI eka para.... 308 niyati nathI puruSArtha ! 27pa samajUti, samavAya kAraNonI ! banne vacce DimArkezana ! 277 ahaMkAra UtArI pADe, niyati-TrekamAMthI! 312. 195 310 46
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 319 niyati che nizcita, paNa nathI badhAM mATe! 279 niyati uparathI naiyata ! 313 ahaMkArIothI na bolAya niyati ! 280 naiyata achI to barakata baDI ! 316 pAMca samavAya kAraNo ! 281 niyati, puruSArtha ane prArabdhanA sabaMdho! 317 pUrvakarma ane niyatimAM ! 282 nathI koI koIne AdhIna ! phare prArabdha, phare na niyati ! 286 varlDa che pArlAmenTarI paddhati ! 323 judAM che niyati ane kramabaddha paryAya ! 287 tyAre samajAze jagata ! 324 samuccaya kAraNomAMnuM 'e' eka kAraNa ! 287 pAMca kAraNo vyavasthitamAM nimitta ! 325 anAdithI vaheto kudaratI pravAha..... 290 phera che ahaMkAranA astitvathI.... 327 ahaMkAra rajhaLAve pravAhamAM.... 291 e bemAM aMtara Abha-jamInanuM ! 328 saMgharSa gatajJAna ne vartajJAna vacce 292 zAstra samajavA jJAnIne AdhIna ! 329 nadImAM patharA aneka ane zAligrAma? ra96 vyavasthita samaje ciMtA kAyamI baMdha ! 329 vizva che kudaratI saMcAlana ! (10) dravya-kSetra-kALa-bhAva na saMbhave kArya, e cAre ya vinA ! 331 bhAvamAM bhaLeluM che kALa ne kSetra ! 337 kudaratanA kAyadAo na khape emane koIno AdhAra ! 338 na choDe bhagavAnane ya ! 33ra jJAnI vicare apratibaddhapaNe sarvathI.... 338 mAMge TAimIMga to ijIne ya !. 333 e traNanA AdhAre che gata bhAva ! 343 to e che zuM? 334 na rahe baddhatA kayAMya samakitIone ! 344 e Ape vizeSa phoDa ! 336 (11) jJAtI kare, chatAM cAhe so kare ! (2) 'vyavasthita' ja karAve bheTo jJAnIno ! 346 adhyAtmanI baMpara loTarI... 353 vyavasthita nathI AvatA bhava mATe ! 348 jaga, ajJAna pradAna : adhikArI koNa, vyavasthitano ? 350 jJAnI, jJAnapradAna ! 354 ame "jJAna' ApIe, chatAM izAro to 'vyavasthita'no ja ! 352
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0 prakAzaka : 0 dAdA bhagavAna phAunDezana (madrAsa) vatI zrI ajIta sI. paTela 9, manohara evanyu, egamora, madrAsa. phona - 8261369, 8261243. 9 0 = 9 (c) : saMpAdakane svAdhIna x 2 0 prata : paC0 0 mulya : AptavANI "parama vinaya' ane 'kaMI ja jANato nathI', e bhAva ! zreNI - 11 (pUrvArdha) varSa : 1996. kartA- "vyavasthita zakti (sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansisa) lesara : kampojha dAdA bhagavAna phAunDezana 1, varUNa, 37, zrImALI sosAyaTI, navaraMgapurA, amadAvAda-9 phona - (079) 64ra 1154. saMpAdakaH DaoN. nIrubahena amIna mudraka : mArUti ophaseTa prInTarsa amadAvAda-4. phona- 2145559
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ (samarpaNa) ("dAdA bhagavAna' koNa ? pragaTyA "dAdA bhagavAna' 1958mAM ! anAdinI muja bhrAMti, kartA ne bhoktAnI; kartA mATe to kaTakA "e" joDakAMnI! jana ogaNIso aThAvananI e samI sAMjano chaeka vAgyAno. samaya, bhIDamAM dhamadhamatuM suratanuM sTezana, pleTaphorma naM: 3 paranAM relvenAM bAMkaDA para beThelA aMbAlAla mULajIbhAI paTela rUpI maMdiramAM kudaratI krame akrama svarUpe kaMIka janmothI vyakta thavA mathatA "dAdA bhagavAna' saMpUrNapaNe pragaTa thayA! ane kudarate e samaye saryuM adhyAtmanuM abhUta Azvarya! eka kalAkamAM vizvadarzana lAdhyuM! jagata zuM che? kevI rIte cAle che? ApaNe koNa? bhagavAna koNa? jagata koNa calAve che? karma zuM ? mukti zuM ? vi.vi. jagatanAM tamAma AdhyAtmika praznonAM saMpUrNa phoDa paDyA! Ama kudarate, jagatane caraNe eka ajoDa pUrNa darzana dharyuM ane tenuM mAdhyama banyA zrI aMbAlAla mULajIbhAI paTela , carotaranAM bhAdaraNa gAmanAM pATIdAra, kaMTrAkTano dhaMdho karanAra, chatAM pUrNa vItarAga purUSa! karI akartA padanI prApti kadi; muMjhAyA sAdhanA karI, sadIonI sadI! dhyAna, japa, tapa to karavo ja paDe; hAMphayo avatAro chatAM na AtmA jaDe! TheTha sudhI kramikamAM kartAnI bhrAMti; tethI rahe TheTha upAdhi ne azAMti!. akramamAM be ghaDImAM ja Atma saMge zAdI; Adhi, vyAdhi, upAdhimAM ya rahe samAdhi! aho aho AzcaryakArI, akrama vijJAnI! dAdA maLyA, tenI saphaLa anaMta jiMdagAnI! sArthaka jo pALe 'AjJA' 'dAdA' taNI; karI lo A bhavamAM ja mokSanI ujavaNI! 'vyavasthita'nI AjJA, kartApada kADhe; na karmabaMdha eka, 'dAdA' geranTI Ape! ati ati guhya jJAna 'kartA' saMbaMdhI; samajAvyuM bhASA saraLa, sAdI, taLapadI! chatAM gUMcAya samajatAM kayAMka vAcaka; vinaMtI "akrama'thI jhaTa pAma pada jJAyaka! anaMta avatAranI zodha 'vyavasthita' 'dAdA'nI; jagane samarpa AptavANI agiyAramI! akramamArganI adbhuta kudaratanI bheTa ! emane prApti thaI te ja rIte mAtra be ja kalAkamAM, anyane paNa prApti karAvI ApatAM, emanA adbhUta sidhdha thayelA jJAnaprayogathI ! ene akrama mArga kahyo. akrama eTale krama vinAno ane krama eTale pagathiye pagathiye, krame krame UMce caDhavAno! akrama eTale liphaTa mArga! zorTakaTa! dAdA bhagavAta koNa ? teozrI svayaM pratyekane dAdA bhagavAna koNa no phoDa pADatA kahetAM, "A dekhAya che te 'dAdA bhagavAna' vhoya. dAdA bhagavAna to caudalokanA nAtha che, e tamArAmAM ya che, badhAmAM ya che. paNa tamArAmAM pragaTa nathI thayelA, tamArAmAM avyaktarUpe rahelA che ne ' ahIM ' saMpUrNapaNe vyakta thayelA che! huM pote bhagavAna nathI. mArI aMdara pragaTa thayelA dAdA bhagavAnane huM namaskAra karuM chuM.'
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM koNa chuM? anaMta avatArathI 'pote' potAthI ja gupta rahelo che! pote koNa che e jANavA mATe A avatAra che. e jANavAnI zuM methaDa? huM koNa? mAruM zuM? I e vastu svarUpa che ne My saMyoga svarUpa che. I e bhagavAna ne My e mAyA. nAmane My name kahIe. Body ne My body. My mind, My speech, My ego, My intellect, My wife, My children, My money, My house kahevAya. paNa I am house kahevAya? jagatamAM je je che e badhuM My mAM jAya che. emAM zuM Ave che? bIjuM kaMI ja nahi. ekalo ja che.Absolute che. e ApaNe pote ja chIe, rIyala chIe, paramenanTa chIe ne My badhuM pArakuM che, rIleTIva che, TempararI che. rIyalamAM ApaNe je chIe te jANavAnuM che. e AtmA che, My e saMsAranI vaLagaNo che. jagatakartAtI vAstavikatAo ! A jagata koNe banAvyuM? God is not creator of this world at all. Only scientific circumstancial evidences 89 11. bhagavAna jo phrIyeTara hoya, ane A duniyA e calAvato hoya to te kAyamano uparI Tharata. pachI mokSa jevI, karma jevI vastu ja nA hota. mokSa ane uparI be virodhAbhAsa vAta che. je duniyA calAve tene mAthe javAbadArI. pachI ApaNane karma jevuM rahe ja nahIM ne ! jagata bhagavAne banAvyuM, to bhagavAnane koNe banAvyo? jagata anAdi-anaMta che. Eternal che. eno koI kartA nathI ke calAvanAra nathI. It happens. badhuM Ruzicy . The world is the puzzle itself. God has not puzzled this world at all. God is in every creature whether visible or invisible, not in man made creation! bhagavAna bIje kayAMya nathI, jIvamAtranI mahIM rahelA che! kartA, naimittika kartA ! bhalabhalA DaoNkaTarane ya enuM aTake tyAre bIjA DaoNkaTaranI madada levI. paDe ke nahi? jyAM bIjAnI kiMcit mAtra helpa levI paDe che te vastu pote ja pUravAra kare che ke ApaNI svataMtra zakti kyAMya nathI. keTalAM badhAM saMyogo bhegAM thAya tyAre eka kArya bane che. koI eka saMyogathI koI kArya na bane ! sAdI cA banAvavI hoya to keTalI badhI cIjavastuonI jarUra paDe? AmAM ApaNe keTalA kartA? eka nAnI amastI dIvAsaLI nA hoya to? tapeluM nA hoya to? sTava nA hoya to? ApaNe svataMtra kartA hoIe to koI cIjanI jarUra vagara ja karI zakIe. paNa jagatamAM koI svataMtra kartA nathI. badhAM naimittika kartA che. jJAtInAM lakSaNo prakAzyAM bALapaNathI ja. pUjyazrIno janma 10 navembara 1900 , vaDodarA pAsenA tarasALI gAmamAM. pitAzrI mULajIbhAI ane mAtA jhaverabA, patnI hIrAbA. bALapaNathI ja dIvya lakSaNo. mAtAe kaMThI bAMdhavAnI kahIM to. teozrIe nA pADI ! mAtAe kahyuM ke, "kaMThI baMdhAvIza nahIM to nugaro (gurU vinAno) kahevAIza'. pUjyazrIe kahyuM, 'mane je jJAna Ape, te mArA gurU kaMThI bAMdhavAthI thoDA gurU thaI jAya?!' te temaNe kaMThI nA baMdhAvI te nA ja baMdhAvI. kulamAM la.sA.a. (L.C.M.) prathamavAra zikSake zIkhavyuM ke A badhI rakamomAM nAnAmAM nAnI avibhAjya tathA badhAmAM samAyelI hoya, te rakama khoLI kADho. e eno la.sA.a. kahevAze. pUjyazrIe taratA ja UbhA thaIne bolyA, 'mAstara, mAstara! A vyAkhyA parathI to mane bhagavAna jaDI gayA! badhAmAM samAyelA, nAnAmAM nAnA ne avibhAjya to bhagavAna ja che ne !' terame varase eka saMte emane ArzivAda ApatAM kahyuM, 'jA baccA, bhagavAna tumako mokSameM le jAyegA'. tyAre emaNe kahyuM, 'bhagavAna mane mokSe laI jAya evo mokSa mAre nA joIe. bhagavAna mokSe laI jAya eTale mAthe e uparI Tharyo. uparI ane mokSa be virodhAbhAsa che!" meTrIkamAM jANIjoIne nApAsa thayAM! kema? pitAzrI ne baMdhuzrI ne vAta karatA sAMbhaLI gayA ke meTrIka pAsa thAya eTale aMbAlAlane A jagatamAM koI svataMtra kartA nathI. paNa naimitika kartA che. A jagatamAM koI jagyuM nathI ke jene saMDAza javAnI paNa svataMtra zakti hoya! e to aTake tyAre khabara paDe ke ApaNI zakti hatI ke nahi !
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA vilAyata mokalI subo banAvIzuM. eTale pote nakkI karyuM ke meTrIkamAM jANI joIne nApAsa thavAnuM. kAraNake nokarI to jIMdagImAM karavI nathI! mAthe bosa nA joIe. paraNatI vakhate mAthethI sApho khasyo ne vicAra Avyo, 'A lagnanuM enDa rIjhalTa zuM? bemAMthI ekane to rAMDavAnuM ja ne!' paiNa caDhayuM hoya evA mohanA prasaMge utkRSTa vairAgyano kevo adbhUta vicAra! bAbA-bebI jamyA pachI ... vIsame varase bAbo jamyo. mitrone hoTalamAM pArTI ApI. be varasa pachI pAchI hoTalamAM pArTI ApI. badhAe pUchayuM, "zenI pArTI?' pUjyazrIe kahyuM, ' mahemAna AvyA te gayA !' pAchI bebI janmI te vakhate paNa pArTI ApI. cha mahinA pachI bIjI pArTI ApI. zenI? 'mahemAna AvyAM, te gayAM!' DaoN. nIrubahena amIta adhyAtma tarapha vaLyuM jIvana ! bAvIsame varSe zrImad rAjacaMdranuM pustaka vAMcavAmAM AvyuM. tyArathI AtmAnI khoja cAlu thaI, te pUrI thaI 1958mAM. hajArone tyArabAda jJAna ApI mokSanA dvAre pahoMcADyA ! jIvana sAduM, saraLa, koIpaNa jAtanAM bAhya ADaMbara rahita. koInA gurU thayA nahIM. laghuttama padamAM ja sadA rahyA. koI vADo nahi, saMpradAya nahi. kevaLa AtmadharmanI ja prAptikarAvAno abhUtapUrva sidhdhAMta! 1988mAM sthaLa dehavilaya, sUkSmadehe vizvamAM vyApI jagatA lyANanuM avirata kArya vadhu vege vadhAvI rahyA che! jagatanI vAstavikatAo jANavA jIva jyArathI jabhyo tyArathI jhajhumyA kare che paNa te jaDatuM ja nathI. pAyAnI vAstavikatA 'huM koNa chuM' ane 'koNa kare che A badhuM" e che. prastuta graMthamAM 'koNa kare che ApaNuM ne A jagatanuM badhuM !' tenA vizenuM rahasya rajU thayuM che. - sAmAnyapaNe bhrAMtithI sAruM thAya to "meM karyuM' manAya ne kharAba thaI jAya to bIjA para DhoLI de, nimittane bacakAM bhare. kaMI nahi to chevaTe graho naDe che ke bhagavAna rUkyA che karI, temanA pare ya DhoLI detAM koI acakAtuM nathI ! kevaDo moTo doSAropaNa khuda bhagavAna upare ya ?! A badhA gUMcavADAono saMpUrNa ukela atre agopita thAya che. akrama vijJAnI pUjyazrI dAdAzrI A kALanA ajAyaba AtmajJAnI thayA. be kalAkamAM ja anekone AtmAnubhUtimAM niraMtara rAcatA karI dIdhA! AtmA prApta thayA pachI kartA sabaMdhInuM rahasya teozrIe atre khulluM karyuM che. akrama vijJAna eka ajAyaba vijJAna pragaTa thayuM che A kALamAM! saMpUrNa ciMtAmukta, Tenzanarahita sadA rAkhe che, e anubhava siddha che ! jagata saMcAlaka 'vyavasthita zakti' A viSaya ati gahana che ane guhya che. pUjyazrI kahe che ke amArA karoDo paisAnA vyavahArato dAdAzrIto siddhAMta 'vepAramAM dharma ghaTe, dharmamAM vepAra na ghaTe' e sidhdhAMtathI teo AkhuM jIvana jIvI gayAM. jIvanamAM kyAre ya emaNe koInI pAsethI paiso lIdho nathI. urdu dhaMdhAnI vadhArAnI kamANIthI bhaktone jAtrA karAvatA! - jaya saccidAnaMda.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ avatAra A vyavasthitanA jJAnane pUrepUruM samajavAmAM gayA ! have te jJAna ApaNane samajAvA mATe emanI vANInA mAdhyama dvArA vyakta thayuM che. vyavasthitanuM jJAna judA judA prasaMge, judI judI vyakti sAthe vyakta karyuM che. te atre prastuta graMthamAM saMkalita karavAmAM Ave che. prastuta graMtha be vibhAgamAM vibhAjIta thayo che, pUrvArdha ane utarArdha. je vAMcatAM sujJa vAcakane kyAreka kyAMka kyAMka A guhyajJAna samajavAmAM aMtarAya Ave. kadAca kyAMka vyavasthitanI vAta adhUrI meLavAya, tyAre sujJa vAcake gUMcavADAmAM na paDatAM prasaMgopAte, nimittAdhIna nIkaLelI hovAthI pratyakSamAM pratyakSa nimittane TUMkAmAM vANI tathA aMtarasaMjJAthI saMpUrNa samAdhAna karAvI Ape. paraMtu atyAre aparokSapaNe, mAtra zabdonA ja mAdhyame 'vyavasthita'nuM jJAna kadAca kyAMka samAdhAna nA kare evuM banI zake. eTale A guhya vANIne samajavA sujJa vAcake khUba ja dhIrajathI ane samatAthI prastuta graMthanuM UMDANathI adhyayana karI chUTavuM ati Avazyaka che ane enA evA adhyayananA aMte tamAma khUTatI kaDIonuM samAdhAna avazya maLI jaze ja. ane pUjyazrInA karoDo avatAranI yathArtha sAdhanAnA phaLarUpe prApta thayeluM vyavasthitanuM vijJAna Aje ApaNane mAtra A graMthanA TUMka samayanA adhyayanathI prApta thaI jaze emAM niHzaMkatA sevavA yogya che ane sujJa vAcakane kharekhara A vijJAna samajavA ne jIvanamAM utAravAmAM rasa hoya to pratyakSa nimitta khoLI kADhe to ja jhaTa Ukela Ave. graMthamAM pUjyazrI vArevAre kahetA maLe che ke 'vyavasthita'nuM jJAna AtmajJAna pAmyA pachI ja phalita thAya. 'huM zuddhAtmA chuM' ane A koI cIjano 'huM kartA nathI' evuM phITa thAya pachI ja 'A koNa kare che vAstavikatAmAM te samajAya. prastuta graMthathI ko'ka vicakSaNa viralA samajI zakaze. bAkI vyavasthita e buddhithI samajAya evuM nathI, darzanathI samajAya evuM che. paNa enI anubhUti to akrama vijJAna dvArA Atmajyoti jalAvyA sivAya nathI thAya evuM. jema reDiyamanI zodhanuM tamAma sAyansa meDama kayUrIe enA prayogonuM varNana pustakomAM karyuM ja che. paNa e vAMcIne game teTaluM samajavA jAya paNa tene reDiyama hAthamAM nA Ave. enA mATe to jAte leboreTarImAM prayoga karI siddha karavuM paDe, tyAre maLe. tevuM ahIM AtmA-anAtmAnI bhedarekhA bhedajJAnathI, akrama mArge meLavI le to A badhI prApti heje thaI jAya. pote akartApadamAM AvI jAya ne pachI ja kharekhara kartA koNa che, vyavasthita che e vijhanamAM niraMtara rahyA kare ! AtmajJAna meLavavA akrama vijJAna A kALamAM zorTasTa mArga che. be kalAkamAM ja AtmA-anAtmA vacce lAIna oNpha DimArkezana paDI jAya che. tyAra pachI ja 'huM zuddhAtmA chuM' ane koI cIjano 'huM kartA nathI.' evI draDhatA niraMtara rahyA kare che. tyAra pachI ja "koNa kare che, e vijhanamAM AvI zake. ane koNa kare che. 'vyavasthita kare che e dekhAya. tyAM sudhI 'vyavasthita'nuM jJAna geDamAM bese evuM nathI. samakita thayA pachI ja, ahaMkAra saMpUrNa gayA pachI ja, mAtra akrama vijJAna thakI ja A 'vyavasthita'nuM jJAna upayogI thaI zake. kartA saMbaMdhInI pUjyazrInI vANI tadana pahelIvAra AvelAMnI sAthe bejhIka thayelI che. bAkI to vadhu vAto jJAna sAkSAtkAra pAmelAo sAthe thayelI che. eTale jJAna sAkSAtkAra nahIM pAmelAone kyAMka gUMcavADo thAya tema banI zake tema che. tyAM khUba khUba jAgRti rAkhI vANInI banne mATenI be judI judI dhArAo tadana judI judI rIte ja pIvA vinaMti dilhInuM varNana pustakamAM varNavyuM che te varNavanAra to 10
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ joIne kahe che paNa te vAMcanArane dilhI vijhanamAM nahi Ave, mAtra kalpanAmAM ja raheze. e to jAte dilhI jue tyAra pachI ja enuM vijhana khulluM thAya! "vyavasthita' zakti dAdAe saMpUrNapaNe potAnA saMpUrNa jJAnamAM joIne varNavI che. te ekjhakTa to tyAM sudhI pahoMcAya tene ja vijhanamAM Ave tema che ! "emane je jJAnamAM dekhAyuM che, anubhava gocara vastu, te zabdamAM vANI dvArA je kahI zakyA che. te A prastuta saMkalanamAM mUkAya che. zabdane na pakaDatA 'poInTa opha vyune samajavAno che, pAmavAno che. prastuta graMtha A jagatamAM vAstavikamAM 'kartA koNa che? te samajavA mATe che, ane te vaijJAnika Dhabe vigata prApta thAya che. 'huM karuM, huM karuM' e ajJAnatA che, to 'kartA koNa che', e jANe to ja ajJAnatA TaLe ane kartAbhAvathI mukta thAya, karmabaMdhanathI mukta thAya. janmyA tyArathI ja lokoe ajJAnanuM pradAna kara kara karyuM, ke 'tuM caMdu che, tuM caMdu che" ne mAnyatA draDha thaI gaI ke huM caMdu chuM ane jJAnI jJAnanuM pradAna kare ke "tuM caMdu nathI, paNa zuddhAtmA ja che', tyArathI jJAna pragaTe che. ajJAnInA nimittathI thAya saMsAramAM baMdhana ne jJAnInA nimittathI maLe AtyaMtika mukti ! prastutta graMthamAM pUjyazrIe jyAM jyAM bhagavAna zabda vAparyo che, te koI vyakti mATe nathI, paNa potAnA mahIMvALA AtmA mATe ja che! graMthamAM 'caMdubhAI" nAmano vAraMvAra ullekha che. te caMdubhAI eTale bIjo koI nahi, paNa potAnuM ja nAma levuM ke jene jJAnabhASAmAM AtmA sivAyanuM anAtmavibhAganuM yuniTa 'phAIla naMbara eka" samajavuM. kartA saMbaMdhInuM jJAna pUjyazrIe kahyuM che te sujJa vAcakane potAnI bhASAmAM samajIne, phAvato artha karIne aNajANe durupayoga thaI javAno bhArobhAra saMbhava rahe che, agAunA zAstro vAMcIne AvuM baneluM che, jema ke, 'bananAra che te pharanAra nathI ne pharanAra che te bananAra nathI' ema karI ekAMtika prArabdhavAdI banI bhayaMkara ALasu thaI gayA ! ejhekTa evo geraartha AmAM thavA saMbhava che. mATe A sonAnI kaTArano upayoga karavAnI taiyArI hovI joIe to ja phAyado thAya, nahIM to peTa cIrAI jAya ! vyavasthita eTale sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa, keTalAMya badhAM saMyogo bhegA thaIne pachI je Ave te pariNAma ! eTale 'vyavasthita zaktine koI calAvanArI daivIzakti ke koI deva-devI tarIke mAnI levAnI gerasamaja UbhI nA thAya. jema gItAgraMthane lokoe gItAmAtAjI karIne mUrti banAvI maMdiro mUkyAM. evI ja rIte gAyatrI maMtra ke je sUryadevanI stuti karato zloka gAyatrI nAmanA chaMdamAM yajurvedamAM mUkAyo che, teno maMtra karI tenI gAyatrImAtA karIne tenAM maMdiro banyAM ne mUrtio mUkAI !!!(!) evuM kaMI A 'vyavasthita' zakti mATe jo jo samajatA koI ! vaLI pUjyazrIe "vyavasthita' zaktine komyuTaranI sAthe sarakhAvyuM che. teno artha e koI mazIna haze upara, je jagatane calAve che, evuM ya nA samajavuM ! A koI vyakti nathI, mazIna nathI, bhagavAna nathI ke nathI koI daivIzakti ke deva-devI ! A to che mAtra sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansanAM milananuM pariNAma ! prastuta graMthano sTaDI karI savaLI draSTi rAkhI, 'vyavasthita zakti'nA kartApaNAnuM ArAdhana karatAM karatAM, jIvanamAM saMyogo ja kartA che, e vijhanamAM letAM letAM AgaLa vadhe, to virala sAdhaka kartApadanI bhrAMti toDI akartApadane pAmI zake, tevuM A sacoTa vijJAna che ! jaya saccidAnaMda 12
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ upoddhAta DaoN. nIrubahena amIta (1) kartA koNa ? vizvanI vAstavikatAothI keTalI ajANatA pravarte che ?! moTAmAM moTI ajJAnatA e che ke huM koNa chuM' ane 'A vizva kevI rIte cAle che ? koNa eno racayitA che ne koNa eno saMcAlake che ?" sAmAnyapaNe jene paNa ApaNe pUchIe ke 'tamAruM ghara koNa calAve che ?' 'huM ja calAvuM chuM ne !' pachI pUchIe ke 'keTalA mAIlanI spIDa calAvo cho ?" to kahe, 'e to TheranuM Thera ja che !" "dukAna huM calAvuM chuM.' kahe, paNa 'bhai, gharAka koNa mokale che ?" mana-vacana-kAyAnI kriyAo ApaNA hAthamAM keTalI ? baMdhakoSa thAya tyAre potAnI zakti kyAM gaI ? zvAsa upaDe, UMgha nA Ave tyAre parasattAnuM bhAna thAya ! lAkha rUpiyA kamAyo tyAre kahe, 'huM kamAyo, mArI akkalathI kamAyo, mArI mahenatathI kamAyo ?" ane khoTa jAya tyAre zuM badhAMne ema kahe ke "mArI kamaakkalathI gayA che ?" nA. tyAre to kahe, 'mAro bhAgIdAra khAI gayo, menejara khAI gayo." agara to 'mane graho naDe che !" "alyA, graho kaMi navarA che ke nIce AvIne tane naDavA Ave ! e to ghera kare cheemanI grahINIo joDe! ApaNane ghera karavA joIe to emane baLI nA lhera karavA joIe ?!' A to badhI roMga bilIpho che. vaLI keTalAka to eme ya kahe ke 'bhagavAna rUkyo che ?' 'alyA, bhagavAna te vaLI kaMI rUThatA haze ? bahu tyAre ghera ko'ka dA'Do vAIpha rUThI jAya !' vAIpha ghera rUThe ke nA rUThe? rUThe tyAre tela kADhI nAkhe haMa ! are, khAvAnuM ya nA maLe ! to pachI bhagavAnamAM ne vAIphamAM phera zuM ? eTale bhagavAna te vaLI rUThatA haze ? ane e evAM nirdayI nathI ke ApaNe tyAM lAkha rUpiyAnI khoTa ghAlavA Ave ! ApaNA loko to bhagavAnane ya vagovavAmAM bAkI nathI rAkhyuM ! ekano eka chokaro marI jAya to gharanAM kahe ke "mArA chokarAMne bhagavAne laI lIdho ' 'alyA, bhagavAnane khUnI TharAvyA ?' lai lIdho' e vAkyanI bIjI sAIDa joIe to bhagavAna upara khUnIno AkSepa zuM nathI jato ? keTalAka kahe che ke "uparavALAnI marajI ' uparavALo eTale kyAM ? kaI poLamAM ? ane bhagavAnanI marajI kahe, to bhagavAna AvI marajI kema karatA haze koIne mArI nAkhavAnI ? vaLI AvI pakSApakSI kema karatA haze e ? koIne mahela ne koIne phUTapAtha ?! bhagavAna pakSapAtI hoya ke niSpakSapAtI ? A duniyA koNe banAvI ? jo banAvanAro hoya to tene banAvanAra koNa ? teno ya banAvanAra koNa ? Ama Ano kyAMya aMta ja nathI. vaLI prazna Ubho thAya ke duniyA ene banAvavI ja hatI, to AvI zA mATe banAvI ke jemAM badhAM ja du:khI ?! koIne ya sukha nathI ! duHkha vagaranuM koI che ? badhAMne du:khI karavA duniyA banAvI ? zo hetu emAM emano ? zuM majhA paDI haze emane AmAM ? enI majhA ne ApaNI sajA ? keTalAka kahe che ke jagata brahmAe saryuM ane maheza nAza kare che ane viSNu 'meneja' kare che ! Aja kAla menejamenTa badhuM bagaDI gayuM nathI lAgatuM ? duniyA AkhI 'rana DAuna' nathI thaI ? ane maheza nAza kare che to te kyAre nAza thaze ke jethI aMta Ave ApaNA badhAMno ! jo kriyeTa thAya ane DisTroya thAya evuM jagata hoya, to 'iTaranala' (zAzvata) jevI koI cIja nA rahIne A jagatamAM ?! jyAre ApaNe joIe chIe ke vizvamAM keTalAMka tattvo evAM che ke je zAzvata che. zAzvatano artha ja e ke jenI utpatti nA hoya tema ja teno vinAza paNa nA hoya. eTale jagata anAdi anaMta che ! zAzvata che ! AjakAlanA bhautika jagatanA vaijJAnikoe paNa evAM tattvo khoLI kAcAM che, dA. ta. heliyama, reDIyama, vi. je zAzvata che. ene koI kriyeTa nA karI zake, A zAzvata che. to darekanI aMdara rahelo AtmA, te zuM zAzvata nathI ? ene kyAM banAvavAnI jarUra che ? jagatane koie banAvyuM nathI ne teno nAza paNa nathI. hatuM, che
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ ne raheze ! vizva AkhuM svayaMbhU ane svayaM saMcAlita che ! bhagavAna AmAM hAtha ghAlatA ja nathI. bhagavAna kyAM che tenI khabara che ? eDresa zuM che ? sAcuM eDresa jANavuM che ? gaoNDa Ijha Ina evarI kriyecara vedhara vijhibala ora anavijhIbala, noTa Ina kriyezana. mena meDa kriyezanamAM nathI ! jIvamAtranI aMdara zuddhacetana svarUpe rahelA che ! jJAtAdraSTA ne paramAnaMdI ! saMpUjyazrI dAdAzrI kahe che, "huM AkhA brahmAMDamAM pharIne paramANue paramANu joIne boluM chuM ke upara koI bApo ya nathI. je che te dareka jIva mAtranI aMdara che !' AtmA e ja paramAtmA che ! kRSNa bhagavAne paNa arjunane gItAmAM kaheluM ke "he arjuna ! deha to badhAMnA vinAzI che. mane kharA svarUpe oLakha.' AtmasvarUpa e ja kharuM svarUpa che. ane dareka jIva mAtramAM huM te svarUpe rahelo chuM. eTale AtmA ane e ja paramAtmA) e svarUpane oLakhIne paramapadane pAma ! mokSane pAma ! bhagavAna kyA svarUpe che ? niraMjana, nirAkAra, anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta sukha, anaMta zakti, anaMta guNanuM dhAma che ! paNa e koI cIjanA kartA nathI. AtmA sUkSmatama vastu che. e A sthaLa khAvA-pIvAnI, kAmadhaMdhAnI kriyAo kai rIte karI zake ? A keTalAMka kahe 'bhagavAnanI preraNAthI meM A karyuM." te core ya evuM ja kahe che. te bhagavAna AvA khoTA dhaMdhA karavAnI preraNA karatA haze? karanAra karatAM karAvanAra moTo gunegAra gaNAya, kharuMne ? atyAre duniyAmAM 95 TakA khoTA dhaMdhA cAle che. te AvuM calAvatA haze e ? A badhAM praznonA javAba maLatA ja nathI ! keTalAka kahe che ke "mahIMvALo karAve tema karuM chuM.' te mahIMvALo. koNa ? e cetana ke jaDa ? cetana che, to cetanamAM A saMsArika kriyA karavAno guNa ja nathI. eno mukhya guNa jJAtA-draSTA, paramAnaMdI, asaMgI, nirlepa che. jema A lAITa badhAMne prakAza Ape che ! ane enA prakAzamAM badhAM jAtajAtanuM kare che. koI sAruM kArya kare ne koI khIrUM ya kApe ? tethI kaMI lAITe kaMI karyuM kahevAya ? AmAM lAITanuM kartApaNuM keTaluM ? A sthaLa lAITa kazuM nathI karatuM to AtmAnuM lAITa ke je jJAna svarUpe che te zuM karI zake ? enA guNadharmamAM ja karavApaNuM nathI tyAM ! AtmA darekanI aMdara che ne darekane te jJAnaprakAza Ape che ! e jJAnano upayoga dareka potAnI buddhi ne ahaMkAra pramANe kare che. pote kartA thaIne kare che tethI tenuM karma baMdhAya ne tenuM bhoktApada AvyA vinA rahe ja nahIM ! jyAM potAnA nIja svarUpanuM bhAna thAya potAnA sva-svabhAvamAM Ave tyAre saheje varte ke mAruM svarUpa to kevaLajJAna svarUpa ja che. jene badhI khabara paDe che, judApaNAnI jAgRti rahe che te 'huM chuM" ane A kriyAo, mana-vacana-kAyAnI tema ja bAhyakriyAo huM nathI karato paNa A bIjI ja zaktithI thaI rahyuM che. ane kaMI zaktithI thaI rahyuM che. kartA koNa che. tenuM pUrNa bhAna va tyAre pote kyAMya koI rIte kartA thato nathI ne baMdhanamAM Avato nathI ane mukta rahe che ! have kharekhara kare che koNa ? narasiMha mahetAe kahyuM che, ke huM karuM, huM karuM e ja ajJAnatA, zakaTano bhAra jyama zvAna tANe ! suSTi maMDANa che sarva eNI pere; jogI jogezvarA ko'ka jANe ! 'huM karuM chuM" e khoTI vAta che. paNa koNa kare che. tyAM zuM kahyuM ? 'jogI jogezvarA ko'ka jANe !" jogI jogezvara eTale AtmayogI ke Atmayogezvara evA ko'ka ja jANe. evA koI maLI jAya to ja e bIjA badhAMne jANavAnuM ekadama saraLa thaI jAya ! kRSNa bhagavAna Atmayogezvara kahevAya, arjuna AtmayogI kahevAya. tIrthakaro to jInezvarI kahevAya ane parama pUjya dAdAzrI Atmayogezvara kahevAya. emaNe "koNa kare che', eno sAdI ne saraLa bhASAmAM turta gaLe UtarI jAya ane kriyAkArI phaTAphaTa thaI jAya evI rIte guhyattama jJAna samajAvyuM ke A jagatamAM koI svataMtra kartA nathI. badhAM naimittika kartA che. kartA dekhAya che paNa kharekhara koI svataMtra kartA nathI. nimitta mAtra che. gItAmAM ya arjunane kRSNa bhagavAne kaheluM ke "he arjuna ! A yuddha laDhavAmAM tuM to nimitta mAtra che. tuM yuddhano kartA nathI !" saMpUjya dAdAzrI e khUba sAdI bhASAmAM, sAdA sAdA aneka
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAkhalAo ApI samajAvyuM che ke 'A jagatamAM koI ekathI ema nA kahevAya ke meM A karyuM !' sAdI kaDhI banAvavI hoya to keTalI badhI vastuonI jarUra paDe tamAre ? badhuM ja hoya paNa pelI divAsaLInI kADI, nA hoya to thAya? to mIThuM nA hoya to thAya ? dahIM, Ava ke tapeluM nA hoya to thAya ? tyAre pote ya nA hoya to thAya ? koI vastu ema nA kahe ke "meM karI'. kAraNa ke emanAmAM ahaMkAra nahIM ne ! ane A manuSya ekalAmAM ja ahaMkAra eTale e bolI UThe ke "meM kaDhI karI !' jo badhAmAM ahaMkAra hota to rasoDAmAM bahenothI javAya ja nahIM. tapeluM, sANasI, gesa, sTava e badhAM ja bUmAbUma karatAM hoya ke "meM karyuM , meM karyuM !" paNa manuSyo ja kartA thaI bese che. jyAM "meM karyuM mAnyuM, ke kartA thayo ne kartA thayo eTale ene bhoktA thavuM ja paDe. ekzananuM riekzana AvyA vagara rahe ja nahIM ! ane jyAM sAcuM jJAna hAjara thAya ke "A badhAM ja saMyogo maLyAM tyAre kaDhI thaI. AmAM meM zuM karyuM ?" to paNa kartA maTayo. to pachI bhoktA rahe nahIM. eTale A jagatamAM koIthI ema nA kahevAya ke 'meM ekalAe karyuM." keTalAM badhAM saMyogo bhegA thAya tyAre eka kaDhI thAya ! A to bAhya sthaLa saMyogo dekhADyA, paNa mahIM sUkSmamAM to keTalA badhA saMyogo hoya tyAre thAya ! ApaNo bhAva, zarIra, badhAM sperapArTasa vi. paNa mukhya nimitta che, paNa hola enDa sola kartA ApaNe nathI ! eTale parama pUjya dAdAzrIe eka ja vAkyamAM aMgrejImAM samajAvyuM ke A jagata cAlI rahyuM che mAtra 'sAyanTiphiTa sarakamasTenziyala eviDansathI." (vaijJAnika saMyogIka purAvAothI) ! ane gujarAtImAM emaNe eka zabda vAparyo, 'vyavasthita zaktithI" A badhuM cAle che. 'vyavasthita zakti eTale badhAM saMyogo bhegAM thaIne pachI je kArya pariNAmamAM Ave che te. je rijhalTa che te vyavasthita che, karekTa ja che, Ina karekTa kyAre ya hotuM nathI. eTale banyuM e ja jAya ! thaI gayA pachI 'vyavasthita' kahevAya, pahelethI nahIM ! kAcano pyAlo hAthamAMthI sarakato hoya to tene TheTha sudhI bacAvavAnA prayatno karavAnA ane te hejAheja thaI ja jAya, prayatno. chatAM ya paDI gayo ne phUTI gayo to te 'vyavasthita' zaktie toDyo ! paDyo jenA hAthathI teNe toDyo nA kahevAya ! eNe to bicArAe UlTo bacAvavA prayatna karelo ! eTale vyavasthita zaktine vyavahAramAM kaI rIte upayogamAM levuM ? kAcano pyAlo hAthamAMthI paDato hoya to TheTha sudhI pojhiTiva rahIne bacAvavA prayatno karavAM pachI paDI gayo ne phUTI gayo to te 'vyavasthita ! rastAmAM sAcavIne cAlavA chatAM gajavuM kapAI gayuM to te "vyavasthita' kApyuM, samajI javAnuM ! vyavasthita kahetAM ja mahIM peTanuM pANI nahIM hAle ne karma nahIM baMdhAvA de ! ane AveluM karma bhogavaTo ApyA sivAya pUruM thaI jAya. 'vyavasthita' banI gayA pachI kahevAya pahelethI nA kahevAya, nahIM to e jJAnano durUpayoga thayo kahevAya ! A badhuM vijJAna che. jagatanuM ApaNA badhAnuM vijJAnathI cAlI rahyuM che! vijJAna eTale be vastu bhegI thaIne enuM rUpAMtara thavuM e vijJAna ! ApaNuM peTa ane jhera be bheguM thayuM to rUpAMtara zemAM thaI jAya ? emAM koIne kazuM karavuM paDe ? bhagavAnane AmAM mAravA AvavuM paDe ? enI meLe, vaijJAnika rIte ja thAya che ! eTale AmAM koI kartA ja nathI. bhagavAna paNa nathI ne tame paNa nathI. A to badhA saMjogo bhegA thAyane kArya thAya, tyAre ApaNe ApaNI rAgI-dveSI daSTithI mAnI laIe ke A 'meM karyuM ke pelA e karyuM. sAruM thAya to 'meM karyuM" ne bagaDI jAya to bIjA para DhoLI de ! ane khoTA AkSepo kare, teno A daMDa bhogavavo paDe che ! A badhA saMyogo koNa bhegA karI Ape ? vyavasthita zakti ! AmAM bhagavAna hAtha ghAlatA nathI ane emane vaLI hAthe ja kyAM che. to koInAmAM e ghAle ? A to saMyogo bhegAM thayAM tethI thAya che ! jyAM sudhI bhrAMti che tyAM sudhI jAtajAtanI kartA saMbaMdhInI Dagale ne pagale badalAtI mAnyatAo che. sAruM thAya to 'meM karyuM', bagaDyuM to bIjA para DhoLI de, 'bhagavAna kartA che' kahe ! dharmamAM paNa kartApada heTha sudhI rahyuM che. mAre dhyAna karavAnuM, japa karavAnA, upavAsa karavAnA.' tyAM 18 13
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ ya ahaMkAranuM baTaNa dabAvyA vinA koI kriyA nA thAya. ApaNe pUchIe ke 'khAya che koNa ? AtmA ke deha ? to upavAsa koNa kare che ?' je kyAre ya khAto nathI tene upavAsa zeno? jo tamane dehAdhyAsa che to kartApaNuM che, ne dehAdhyAsa jAya to kartApada UDe ne karme ya UDe. chUTe dehAdhyAsa to nahIM kartA tuM karma; nahIM bhoktA tuM tehano, e ja dharmano marma. -zrImad rAjacaMdra dehAdhyAsa jAya pachI ja 'huM zuddhAtmA chuM' ema bolAya. ane pachI ja kartA-bhoktA pada chUTe. ane A che vijJAna. have zubhakarma grahe ne azubhakarmane tyAge, AnuM nAma dharma. ane vijJAnamAM to kazuM karavAnuM ja nahIM. mAtra 'jovAnuM ne jANavAnuM', kartA pote che ja nahIM enI satata sheje jAgRti rahe. sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansathI cAlI rahyuM che, ene 'pote' jANanAra ja rahe. zAstromAM lakhyuM che te pramANe loka sAdhanA karavA jAya che. are, zAstramAM jJAna lakhyuM che. jJAnane karavAnuM nA hoya. jJAna to samajavAnuM hoya. samajaNamAM UtaryuM, geDa beThI ke e vartanamAM AvyA vagara rahe ja nahIM. jo tamAre mokSe javuM hoya to kazuM ja karavAnuM nathI. ane bhautika sukho joItAM hoya to zubha karo ne azubha choDo, bhrAMtithI puNya ne pApamAM ja aTavAyA karavAnuM emAM to ! (2) vyavasthita zakti dhI varlDa Ijha dhI pajhala ITaselpha ! jagatane bhagavAne pajhala banAvyuM nathI. mAtra sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che ! pArTImAM AnaMda mastImAM hoIe ne koIe kahyuM ke 'tame akkala vagaranA cho.' to pajhala UbhuM thaI jAya ke nahIM ? AkhI rAta UMgha nA Ave ne ? A pajhalamAM AkhuM jagata Dijholva thaI gayuM che, je A pajhalane solva kare tene paramAtma padanI DigrI maLe ! kudarata eTale zuM ? sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa bhegA 20 thayA e kudarata. 2H + 0 = pANI, e kudarata. kudarata jaDa che. ane bhagavAna cetana che. banne taddana bhinna ja che, kAryamAM ane svabhAvamAM ! bhagavAna kudaratamAM phasAyA che. badhAM saMyogo bhegAM thatAM sudhI kudarata ane pariNAma AvyuM e vyavasthita. AmAM bhagavAnano hAtha nathI ke nathI eno saMketa, preraNA ke kartApaNuM ! puNyanA udayano sAtha hoya to dhAryA pramANe badhuM thAya tyAre manamAM mAne ke 'meM karyuM' ane pApano udaya hoya tyAre upAdhimAM paDe ! vyavasthitanuM rUTa kaoNjha puNya ane pApa che. e zUnyatAne pAme to mokSa thAya ! 'vyavasthita kare che' samajAya to 'huM karuM chuM' e nA rahe ! ane pote zuddhAtmApadamAM Ave tyAre ja vyavasthita samajAya. zuddhAtmApada to AtmajJAnI puruSa pAse nIja svarUpanuM jJAna maLe, pApo bhasmIbhUta thAya tyAre prApta thAya ! mATe zrImad rAjacaMdre kahyuM, 'mokSa to ati ati ati sulabha che paNa mokSadAtA jJAnI puruSa ati ati ati durlabha che' vaLI temaNe ema paNa ThokI ThokIne kahyuM ke, 'sajIvanamUrtinA lakSa vinA je kaMI paNa karavAmAM Ave che te jIvane baMdhana che ema amAruM hRdaya che !' mATe mokSane pAmavA mATe kazuM ja karavAnuM nathI. mAtra satpuruSane, jJAnI puruSane khoLIne sarvabhAva samarpaNa karI varSe javAnuM che. tenA badale jAta jAtanuM mokSa mATe karavA mAMDyA che loko ! je mAtra baMdhanane vadhAravAmAM phalita thAya che ! ghaNAMne prazna thAya che ke saMyogonuM uddabhavasthAna kyAMthI ? pUjyazrI samajAve che ke AkhuM jagata saMyogothI bhareluM che. AkhuM brahmAMDa cha sanAtana dravyothI (ITarnala elimenTasa)thI khIcokhIca bhareluM che. vekyuma kyAMya nathI. vekyuma kriyeTa karavuM paDe ! A cha dravyomAM mukhya jaDa ane cetana benA saMyogothI A badhI bhAMjagaDa khaDI thaI gaI che. jaDa tattva paramANu svarUpe che ane anaMtA che. AtmA cetana tattva che ane anaMta AtmAo che. badhAM dravyo ekabIjAnI pAse pAse ja hoya che. AmAM mukhya jaDa ane cetananA mizraNathI trIjI vastu bhAsyamAna thAya che. e tIsarI vastune 'aham' kahyo. jema sonuM ane tAMbuM be tattvonuM mizraNa thavAthI tIsarI ja dhAtu dekhAya che. mULa dhAtu muLa svarUpe nathI dekhAtI, 21
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ tethI bhrAMti UbhI thAya ke A kaI dhAtu che ?! tethI jAtajAtanI kalpanAo kare ke A rolDa golDa che, pIttaLa che vi. vi. paNa jANakAra jotAM ja jANI jAya ke AmAM sonuM kevuM che ne keTaluM che ? tema ahIM jaDa ane cetananA mizraNathI tIsarI ja vastu bhAsyamAna thAya che te A 'aham' ane ene roMga bilIpha bese che. je koI saMyoga sAme Ave tene mAne che ke 'A huM karuM chuM ne A mAruM che.' ema saMyogonuM saMmizraNa vadhatuM jAya che. 'huM'mAMthI krodha-mAna ne 'mArA'mAMthI mAyA-lobha janme che. pachI paraMparA cAlu thai jAya che... mULa dravyo sanAtana hovAthI anAdi anaMta hovAthI A prakriyA avirata anAdithI cAlu ja che. eTale koIne AvavA javAnuM rahyuM ja kyAMthI ? sanAtana eTale che, hatuM ne raheze ! pachI kyAM rahyuM utpanna thavAnuM ke nAza thavAnuM ke AvavA javAnuM ? saMyoga ane vyavasthita vacce zuM phera ? chAsa e saMyoga ane bIjA evAM keTalAMya saMyogo bhegAM thaIne kaDhI bane, te kaDhI banI e pariNAma AvyuM te vyavasthita kahevAya ! A badhI ja vaijJAnika vastu che ! kudarata ane vijJAnane zuM samajavuM ? kudaratane jANavI enuM nAma vijJAna ane kudaratane na jANavI enuM nAma ajJAna ! ane kudarata eTale sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa. 2H + 0 = pANI e necara ane ene jANe enuM varNana kare e vijJAna ! vAstavikatAmAM A badhuM ja sAyansa che ! A to bhagavAnano sAyanTiphika prayoga che. kharekhara koI kartA ya nathI ne karme ya nathI. koI bApo ya UparI nathI, mAtra vijJAna ja che ! pANImAM soDiyama dhAtu paDe ke garamI utpanna thAya ! AmAM garamI koNe karI ?! saLagAvanArA vinA garamI kyAMthI Ave ? evo prazna ahIM lAgu paDe ? badhuM vijJAna ja che ! svayaMsaMcAlita che, oTomeTika che. zA AdhAre khavAya che ? thALImAM kArelAM zA AdhAre AvyAM ? A badhuM vijJAna che ! paramANuonuM sAyansa che ! eka maganA dANAmAM asaMkhya paramANuo che ane eka eka paramANuono ApaNI joDe saMbaMdha che. ane e saMbaMdhanA AdhAre khavAya che. ApaNI aMdaranA cArja paramANuo 22 DIscArja thAya che. tyAre tenI IphekTa UbhI thAya che. prathama sUkSmamAM IphekTa Ave che jenA AdhAre sthULamAM e paramANuo kheMcAya che ne thALImAM kArelAM AvIne paDe che ! tyAre ApaNe vAIphane khakhaDAvIe ke kema kArelAM karyAM ?!' eka rAIno dANo bhego thAya ke thALImAM rahI jAya e badhuM ja sAyanTiphika che. sAyansanA viruddha kazuM ja nathI ! keTalAka maMtra-taMtra karI darda maTADe che evo dAvo kare che ! darda maTADyuM, paNa darda utpanna karAvI zake koI ? maTADe to ghaNAM paNa utpanna kare che koNa ? A vijJAnanI gahanatA to juo ?! khIcaDI khAIne sUI gayA, pachI pacAvavA AkhI rAta jAgavuM paDe ? mahIM pAcakaraso, bAIla nAMkhavuM paDe ApaNe ? valoNuM peTamAM koNa pheravavA jAya che ?! savAre lohI, pezAba ne jhADAnuM kevuM suMdara vibhAjana thaI jAya che ? koNa Ano kartA ? duHkhe mAthuM ne estronI goLI peTamAM nAkhI ne mAthuM maTI gayuM ! darda game tyAM hoya paNa davA barAbara tyAM ja pahoMcIne maTADe !! kevI kudaratanI karAmata ! mANasanI buddhi kAma karI zake tyAM ? saMyogone koIthI ya badalI na zakAya ! kRSNa bhagavAna paNa pAradhInuM bANa haTAvI zakelAM nahIM ne ?! bhagavAna mahAvIrane kAnamAM barU ThokAyelAM !! A badhuM bane che kaI vaijJAnika rIte ? dA. ta. paraNAvAno eka bhAva ApaNe laIne AvelA. te bhAvanA AdhAre kudarata strI ane lagna badhuM goThavI Ape che. bhAvakarma pachI kudaratamAM jAya che ane phaLa Ave che te 'vyavasthita'. bhAvathI mAMDIne paiNyA ne tenAM je je pariNAmo AvyAM te AkhA prosesane vyavasthita kahIe. pariNAma e vyavasthita ane te sAyanTiphika che ! AmAM koI javAbadAra nathI, AtmA ya nathI ne saMyogo ya nathI. mAtra roMga bilIpha ja kAraNabhUta che A saMsAranuM ! A bilIpha kyAMthI thAya che? eno koI ApanAro nathI, naimittika che. eka vAvamAM jaIne bUma pADe ke 'tuM cora che', to vAva zuM kahe ? 'tuM cora che' tyAM bhrAMti 23
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ UbhI thAya che ke vAva mane cora kahe che ?! ne khaDA thaI gayAM kaSAyo! kharekhara to potAnuM ja projekzana che. paNa te saMyogonA dhakkAthI projekTa thaI jAya che ! koInA IrAdAthI nahIM ! AmAM bIja e asAdhAraNa kAraNa ne mATI, pANI, TADha, taDako, TAIma badhAM sAdhAraNa kAraNa ! mokSe javAmAM paNa jJAnI e asAdhAraNa kAraNa gaNAya ! kudaratanA niyama pramANe badhuM savAra-sAMja niyamathI thAya. ane nimitta che. koI uparI nathI ke aMDarahenDa nathI. saMyogo to ghaNAM badhAM che. paNa ApaNane jenI jarUrIyAta che te tenA TAIme ukelI Ape e nimitta kahevAya. niyamathI kerI pAke. paNa cUno copaDyo, saMjoga badalAyo ke vahelI pAke ! kudaratanI zakti koNe pUrI ? e svabhAvathI che. bhagavAnanI zakti nathI e ! bhagavAna to UlTAM phasAyA che A kudaratanI jALamAM ! 'mana-vacana-kAyAnI avasthA mAtra kudaratI racanA che. jeno koI bApo ya racanAra nathI. ane te vyavasthita che !" ATaluM vAkya je samajI gayo te badhAM ya zAstro pAmI gayo ! (3) prArabdha-puruSArtha te karma prArabdha ane puruSArthanI DimArkezana lAIna jyAM sudhI spaSTa nA paDe tyAM sudhI aTavAyA kare che, bannene samajavAmAM ! sAmAnyapaNe puruSArtha zene manAya che ? khUba mahenata kare, doDAdoDI kare, e badho puruSArtha. tyAre page sAMdhA du:khavA mAMDe, calAya nahIM tyAre puruSArtha kyAM jato rahyo ? to sAMdhAe puruSArtha karyo kahevAya ne ? ke pote ? pAMca IndriyothI anubhavamAM Ave te badhuM prArabdha. janmyo tyAMthI smazAna sudhInuM sthaLa badhuM ja prArabdha kahevAya. prArabdha AdhArI hoya. jemAM zarIra vAparavuM paDe, zarIranA bhAge vAparavo paDe e badhuM prArabdha. jyAre puruSArtha nirAdhArI hoya, svataMtra hoya, koInA ya AlaMbananI jarUra ja nA hoya. enuM nAma puruSArtha. puruSArtha phaLa Ape che. vaLI puruSArtha sUkSmamAM hoya, sthaLamAM nA hoya. sthULa e kriyA kahevAya, je prArabdha kahevAya ane puruSArtha karma cArja kare te sUkSmamAM ja hoya. puruSArtha be prakAranA. eka brAMtino puruSArtha ane bIjo puruSa thayA pachIno puruSArtha. bhrAMti eTale 'huM caMdubhAI chuM ne huM A karuM chuM" e mAnyatA tyAM pachI brAMtino puruSArtha thayA ja kare. karma baMdhAyA ja kare. pachI zubha hoya ke azubha hoya. bhrAMtino puruSArtha sUkSmamAM mahIM cAlyA ja karato hoya. eka zeThe pAMca lAkha koI saMsthAmAM dAnamAM ApyA. pachI enA mitre emane kahyuM, "alyA, ahIM kyAM ApyA teM ? A to cora saMsthA che. tArA badhA ja paisA cavAI jaze !" tyAre zeThe kahyuM, 'huM badhAne oLakhuM chuM. badhI cora kaMpanI che. paNa zuM karuM, e saMsthAnA ceramena meyara hatA te temanA dabANathI mAre ApavA paDyA !(?) mAre jarA myunisipAliTImAMthI moTuM lAyasansa pAchuM meLavavAnuM che ne ? tethI ApyA. nahIM to huM pAMca rUpiyA ya ApuM evo nathI !' A karyo puruSArtha ! dabANathI ApyA te ! A to pUchayuM eTale bolyo, nA pUchayuM hota to ya aMdarakhAne to A ja InTenzana (dAnatI hatI ne ! tethI A sUkSmamAM zuM karma bAMdhyuM AvatA bhava mATe ? pAMca rUpiyA ya na ApuM ! te AvatA bhava pAMca rUpiyA ya te nahIM ApI zake. Aje pAMca lAkha ApyA, te gayA bhavamAM bhAva karIne lAvelo ke dAna karavuM ja joIe te karma, tenAM AdhAre apAyA. paisA apAyA te karmaphaLa. loko vAha vAha kare, takatI lagADe te karmaphaLa pariNAma. Ama karma traNa sTejamAM hoya che, nahIM ke be. ane atyAre pAchuM aMdara navuM karma bAMdhyuM AvatA bhava mATe ke pAMca rUpiyA ya nA ApuM ! te karmanuM AvatA bhave phaLa Avaze tyAre pAMca rUpiyA ya te nahIM ApI zake, ghaNuM ApavA hoya to ya ! AvuM guhya vastunI khabara zI rIte paDe ? aMtara draSTi hoya to ja jaNAya. ane te jJAna vagara zI rIte kaLAya ! mATe koI paNa kriyA vakhate mahIM bhAva bagaDavA nA devAya. UMcAmAM UMcA bhAva rAkhavAmAM kyAM mahenata ke paisA paDe ? tyAM ya loka kaMjUsAI kare ! have jene AtmajJAna hoya tenuM AvA saMjogomAM aMdara kevuM hoya ? 24
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ e 'pote' dAna ApanAra zeThathI AtmabhAve judo ja rahe, ane mahIM sIdhA ke vAMkA bhAva thAya tene judA rAkhIne jue, te jANe ke AvA bhAvo thayA, emAM e tanmayAkAra nA thAya, emAM enI sahI nA hoya. tethI te AvI ne kharI paDe. ne e karma pUruM thAya. navuM cArja ja nA thavA de ! emAM e pote rIekTa ja nA thAya. puruSa thAya pachIno A riyala puruSArtha gaNAya. pote zuddhAtmAnubhavamAM rahI prakRtinI ekeeka kriyAne, vicAro, buddhi, citta, ahaMkAra vi. ne judA joyA kare ne jANyA kare. temAM tanmayAkAra nA thAya eTale mahIM niraMtara nirAkuLatA, paramAnaMda rahe. eTale prakRti paNa khapI jAya. pudgala paramANu cokhkhAM thaIne vidAya laI le kAyamanI ! badhAMnA kleIma pUrA thAya. jyAM sudhI AropitabhAva che tyAM sudhI kartAbhAva rahe ne kartAbhAvathI karma baMdhAya. 'huM caMdulAla chuM' e Aropita bhAva, 'huM karuM chuM. e kartAbhAva. ane rAtre UMghamAM ya A bhAvo khasatA nathI. tethI karma UMghamAM ya bAMdhe che ! kharekhara vyavasthita zakti kare che ne pote mAne che ke "huM karuM chuM." nAno chokaro corI karato hoya to tene mAre, TIpe. are, corI karI, e to karmaphaLa che. TIpAyo e karmaphaLa pariNAma che ne karma to e gayA bhavamAM bAMdhI lAvelo te che. atyAre ekadama te kaMI koIthI corI thatI haze ? have chokarAMne vALavo hoya to tene samajAvIne-paTAvIne ke jarA khakhaDAvIne eno abhiprAya badalavo joIe ke corI karavI e khoTuM che, bhayaMkara guno che, to enI meLe pariNAma badalAya. ApaNA loka IphekTane badalavA jAya che, jJAnIo kaoNjhane badale che eTale IphekTa enI meLe ja badalAI jAya. IphekTa kyAre ya pheraphAra nA karI zakAya, e sAyanTiphika laoN che. kaoNjha badalI zakAya. eTale IphekTa badalavA phare teno samaya ane zakti veDaphAya che. A karmanI thIyarInuM rahasyajJAna samaje to lokone khUba ja zAMti rahe ne navAM karmo baMdhAtA aTake 'huM karuM chuM." mAnyatAthI karmabaMdha thAya ane caMdubhAI kare che, 'huM nathI karato' enAthI karmakSaya thAya. akhA bhagate kahyuM, jo tuM jIva to kartA hari, jo tuM zIva to vastu kharI. kartA chUTe to chUTe karma, e che mahAbhajanano marma.' jIva-zIvano bheda bhUMsAya to karmano kartA nathI raheto. pachI paramAtmA thavAnI taiyArIo ! zrImad rAjacaMdre kahyuM, chUTe dehAdhyAsa to, nahIM kartA tuM karma; nahIM bhoktA tuM tehano, e ja dharmano marma. janmathI maraNa sudhInAM sarve dhULa karmo A bhavamAM ja pUrAM thaI jAya ! jo peDiMga rahetAM hoya to to pachI koIno mokSa thAya ja nahIM ne ? jagatanA loko khIsuM kapAyuM tyAM anyAya thayo gaNe che. ekano eka chokaro akALe mare tene anyAya gaNe che vahu sAsune du:kha de che tene anyAya gaNe che ane pachI nyAya khoLe che ne du:khI du:khI thAya che ! kharekhara, kudaratanA kAyadAmAM A jagatamAM je banyuM te ja jAya che ! anyAya thayuM mAnI, buddhi nyAya khoLe che, je banavuM zakya ja nathI enA mATe. kAraNa ke A eno kudaratI hisAba AvIne Ubho rahyo che. je banyuM te ja nyAya che, e samajAI jaze to ene jarAya Dakho nahIM thAya ke bhogavaTo nahIM Ave gerenTIthI. ane vAstavikamAM to tema ja che. prArabdha ne vyavasthitamAM zuM phera ? prArabdhavAdImAM ahaMkAra hoya. vyavasthita to ahaMkAra maryA pachInuM vijJAna che. prArabdhamAM karmano kartA bhoktA che. vyavasthitamAM kartAbhAva UDI gayo, bhoktA ja rahyuM. vyavasthita e karmaphaLa dAtA che. karmane visarjana karI Ape ne phaLa Ape e vyavasthita ! karma udaya ane vyavasthitamAM zuM phera ? dAdAzrI saraLa dAkhalAmAM
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ thAya che. tenuM pachI kudarata goThavaNI kare che. kudaratanA saMyogo bhegA thAya kudarata ne badhuM bhaLe, kudarata bhaLatAM je pramANa thAya, raMgarUpa thAya. aMte je rijhalTa Ave che e vyavasthita ! rijhalTa ApavAnuM vyavasthitanI sattAmAM ! 'vyavasthita' zakti koInI sattAmAM nathI, koInA AdhAre nathI. e pote ja pariNAma che. jema parIkSA Ape che tene tenuM A pariNAma che ! aMdara aMtaHkaraNanI, mana-buddhi-citta ne ahaMkAranI kriyAo cAlatI ja hoya che. mananI gAMTho phUTe tyAre temAM ahaMkAra vicare, eTale e AvI gayo vicAra dazAmAM. ahaMkAra tanmayAkAra thAya tene mananI avasthAmAM avasthita thayo kahevAya, tenuM phaLa Ave komyuTaramAMthI rijhalTa Ave te vyavasthita. dUdhamAM dahIM nAkhavAthI e dahIM nA kahevAya e avasthita kahevAya. dahIM jAme tyAre te vyavasthita kahevAya. gahana jJAna samajAve che sUryanArAyaNanuM UgavuM ane savAra thavI be sAthe hoya che ? AmAM sUryanArAyaNa pahelA hoya che savAra thavAmAM. savAra pahelI nA hoya. evI rIte vyavasthita paheluM hoya ne udaya pachI hoya. karmanI vAta adhurI pAMgaLI rahe che. sAruM thAya to "meM karyuM, ne bagaDe to 'karma rAzI che' bole. e virodhAbhAsa che. tethI mahIM samAdhAna nA rahe. ne kartApaNuM ya nA chUTe ! ane vyavasthita to ekajhekTa che. caMdubhAI' kAma karye jAva, "ApaNe" kazuM nathI karavAnuM, pachI vyavasthita badho hisAba cUkate karI nAkhaze ! A dharatIkaMpa, vAvAjhoDAM, plenakreza thAya, e badhuM ya vyavasthita. sAmuhika karmano udaya thAya tyAre badhAM sAmaTAM samuhamAM ja mare ! sAthe maLIne karelAM karmo, satsaMga, laDhAI, vi. sAthe maLIne bhogavavA paDe, puNyanA hoya ke pApanAM hoya. janmyo tyArathI nanAmI kADhe tyAM sudhI badhuM ja pharajiyAta che ! pharajiyAtamAM kyAM rahyuM kartApaNuM ? kaSAyo e vyavasthitane AdhIna che, ema nA kahevAya. ane kaSAyI kaSAyone tAbe che ! kriyAo phare nahIM paNa bhAva phare. ajJAna dazAmAM bhAvane pheravavAnuM pUjyazrI kahe che ! bhAva phare eTale pariNAma pharavAnuM ja ! jJAna pachI to bhAvano ya kartA pote raheto nathI. mAtra jANanAro ne jonAro ja rahe che. ne oTomeTika badhuM kharI paDe che. jJAna pachI kazAne pheravavAnuM nathI, kharI paDe che mAtra tene judA rahIne jovA jANavAthI ! | 'vyavasthita'nuM jJAna jene jJAnI pAsethI riyala-rileTIvanA DImArkezana paDyuM hoya ene ja apAya. pachI sajIva ahaMkAra jAya, nirjIva ahaMkAra ja rahe, je saMsAranA kAryo karI Ape. kartAbhAva chUTe pachI avasthita nA thAya, avasthAmAM ahaMkAra tanmayAkAra nA thAya, eTale avasthita nA thAya, eTale tenuM navuM vyavasthita nA Ave. jUnuM bhogavIne pUruM thaI jAya ! pepara para yojanA ghaDAya pachI enI meLe thayA kare. yojanA eTale avasthita. te vakhate, puruSArtha vakhate pote nimitta che ane kArya vakhate nimitta nA kahevAya. kArya vakhate pote pAcho garvarasa le che ke "meM karyuM teno Dakho thayA vagara rahe ja nahIM. e garvarasa le e navuM Ayojana karyuM kahevAya ! A bhavamAM vyavasthitamAM kaMI pheraphAra thAya ? nA thAya. jabhyo tyAMthI maratA sudhInuM badhuM ja pharajiyAta che. marajiyAta mAne che te bhrAMti che, te karma cArja kare. 'vyavasthita'nAM jJAnanI vAta bahu jhINI che. sthULa arthathI laIne sUkSmatama artha sudhI samajavAnuM che. (5) sarjata-virjata A jagatanuM Isensa (arka) zuM che ? zuddhAtmA che ane sarjana (4) avasthitanuM pariNAma vyavasthita vyavasthita e eka komyuTara jevuM che ! ApaNA bhAvo emAM 'phIDe' 2g
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkhuM vizva A chae cha dravyothI khIcokhIca bhareluM che. kyAMya vekyuma nathI ! eTale anAdithI ekabIjAnI joDe ne joDe ja paDelAM che. ekabIjAnAM saMsargamAM AvavAthI svabhAvamAMthI vibhAvamAM Ave che. A chae dravyonA mizraNamAMthI je avasthAo UbhI thAya che, bIjA zabdomAM vibhAvika dazAnI AvasthAo UbhI thAya che te vyavasthitane tAbe che ! mULa cha tattvone vyavasthita lAgatuM-vaLagatuM nathI. mULa chae cha dravya sva-svabhAvamAM to saMpUrNa zuddha ja che. jeTalAM saMyogI thayAM che te badhAM vyavasthitanA tAbAmAM jAya che. zuddha tattvone vyavasthita sAthe levAdevA nathI ! je avyavasthita thAya che tene ja vyavasthita lAgu paDe che. dravyo lokamAM ja che mATe tyAM 'vyavasthita' zakti che. alokamAM AkAza tattva ekaluM hovAthI tyAM 'vyavasthita' zakti nathI ! daraasala AtmA acaLa che. ane loko jene AtmA mAne che te caMcaLa bhAgane ja mAne che. pUjyazrIe ene ja mikenikala AtmA kahyo. visarjana che. AtmAnI hAjarImAM bhrAMtithI sarjana thAya che ane kudarata enuM visarjana karAvaDAve che. sarjana dekhAya nahIM. visarjana dekhI zakAya evI vastu che. AtmA mULa svarUpe dhruva che. paNa bIjuM badhuM sarjana-visarjana thayA kare che. ahaMkArathI manuSyomAM kartApaNAno ahaMkAra hovAthI sarjana kare che jyAre jAnavaro ne bIjI gatimAM mAtra visarjana che. avasthitane sarjana kahevAya ane vyavasthitane visarjana kahevAya. Ama sarjana-visarjananI ghaTamALa cAlyA ja kare che ane zuddhAtmA tene joyA kare che ! vyavasthita zakti AtmA sudhI pahoMcavAmAM kaMI madada karI zake ? nA, ene emAM kaMI levAdevA nathI. vyavasthita zakti to je sarjana karyuM tenuM visarjana kare che. kojhijha vyavasthitanA tAbAmAM nathI. IphekTa vyavasthitanA tAbAmAM che. vyavasthita visarjana kare, to sarjana koNa kare ? ajJAnadazAmAM 'huM karuM chuM' e ahaMkAra sarjana kare che ! e bhrAMtino puruSArtha che. jenuM phaLa Ave ja. visarjana saMpUrNa pudgalasattA che, parasattA che. ane sarjana pArlAmenTarI paddhatithI thAya. emAM AtmA naimittika kartA thAya che ! badhAMnA voTa pramANe TharAva pAsa thAya, TharAva pAsa karavAmAM prAIma minisTara nimitta kahevAya ne ! samakita thayA pachI, ahaMkArI gayA pachI sarjana baMdha thAya che ne rahe che mAtra visarjana ! ene mATe ja vyavasthitanuM jJAna kAmanuM che. ahaMkAra kartApada hoya tyAM sudhI 'vyavasthita'nuM jJAna ene mATe kAmanuM nathI. (6) Adi "vyavasthita'nI ! vizvamAM cha sanAtana dravyo che. cetana, jaDa, dharmAstikAya, adharmAstikAya, kALa ane AkAza ! A cha e dravyono svabhAva evo che ke je sva-svabhAvamAM rahI zake tema ja vibhAvamAM paNa jaI zake ! vibhAvamAM kyAre jAya che ? dravyo eka bIjAnAM saMsargamAM Ave tyAre ! be sanAtana vastuo bhegI thAya tyAre tIsaro vizeSa guNadharma emAM utpanna thAya che. jema sonuM ne tAMbu bhegAM thavAthI mULa dhAtune badale trIjI ja dhAtu bhAse che. A trIjI vastumAM mULa dhAtunuM eke ya lakSaNa nahIM dekhAya. tethI bhrAMti thAya ke A kaMI navI ja dhAtu che. paNa Ama joIe to sonAne tAMbAnA mizraNathI aneka ghATanA dAgInA ghaDAya, chatAM mULa dhAtumAM tenA guNadharmamAM ke kAryamAM kyAMya kazo phera paDato nathI. mAtra bhAyamAna pariNAma utpanna thAya che ! evI ja rIte jaDa ane cetananA mizraNathI trIjuM ja bhAsyamAna pariNAma vizeSa bhAva utpanna thAya che. bannemAM vizeSabhAva utpanna thAya che. jaDa jIvaMta vastu nathI. tene potAno koI bhAva hoto nathI. paNa cetananA saMyogathI e vizeSabhAva grahaNa kare che. ane enAmAM ya pheraphAra thai jAya che ane cetana jevuM kAma karatuM bhAse che ! A vizeSabhAvane bahirabhAva kahevAya. eka ja bahirabhAva khAlI Ama ja draSTi karavAthI khaDI thaI gaI A aneka mUrtio !!! bIjuM kaMI ja karyuM nathI. AmAM AtmAe jAte kazuM karyuM ja nathI. A navo ja guNadharma vizeSabhAva utpanna thayo tenAthI saMsAra khaDo thayo ! emAMthI
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja krodha-mAna-mAyA-lobha UbhA thayAM ! A vizeSabhAvamAM pote nathI tene 'huM chuM" mAne che te mULa "aham potAnuM mULa svarUpane badale bIjAmAM ja tanmayAkAra thaI jAya che ne mULa svarUpanuM bhAna bhUlI ja jAya che. pAchuM jyAre potAnA mULa svarUpanuM bhAna thAya, jJAna thAya, tyAre mAMDe che. saMsAra AthamavA ! 'kartA-bhoktA karmano, vibhAva varte jayAMya; vRtti vahI nIja bhAvamAM, thayo artA tyAM ya." -zrImad rAjacaMdra jyAM sudhI vibhAvamAM varte che tyAM sudhI karmano kartA ne bhoktA che. ane svabhAvamAM Avyo ke thaI gayo kAyamano akartA ! 'huM caMdubhAI chuM' e mAnyatA che tyAM sudhI vibhAva che, karma che. ne 'huM zuddhAtmA chuM' e nIjabhAvamAM AvI gayo pachI thaI gayo mukta, kartA-bhokatApaNAthI ! vibhAva eTale vizeSa pariNAma, e UDI jAya eTale jAya chUTI anaMta kALanI bhaTakAmaNamAMthI! jagata svabhAvathI ja cAlI rahyuM che. mULa tattvo to svabhAvamAM ja che niraMtara. e sadA milcara svarUpe ja rahyAM che. "kampAunDa' (saMyojana) svarUpe kyAre ya thayAM ja nathI. kampAunDa thavAno temano guNadharma ja nathI. tethI to e guNane 'TaMkotkIrNavat' tIrthaMkaroe kahyo ! A to Atmatattva je, puruSa che, te pudgalanI najIka AvavAthI potAne mULa svabhAva kiMcitmAtra paNa choDyA sivAya je vyatireka guNa (krodha-mAna-mAyA-lobha) utpanna thAya che te prakRti kahevAya che. pudgalanA dabANathI "A zuM ? A badhuM koNe karyuM?" pachI 'meM karyuM' e bhAna utpanna thAya che. je vizeSabhAva che. ane tenAthI prakRti eTale vizeSa kRti UbhI thaI jAya che ! jevA bhAva utpanna thAya tenA AdhAre prakRti pUtaLuM racAyA kare. je pachI enA sahaja prakRti svabhAvamAM rahyA kare. je ke bALapaNa, yuvAnI, paiDapaNa... prakRti ne prANa sAthe jAya. kAraNa prakRti eTale sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansathI che, e nA badalAya. (7) AtmA-vyavahArathI rtA vaimittika kartA 'AtmA kartA che, bhoktA che" ema jJAnI lakhe che. paNa te sApekSa rIte. ajJAnadazAmAM AtmA karmano kartA che ane jJAnadazAmAM akartA che ! tIrthakaroe A syAdvAda kahyuM, tyAre loka ene ekAMtika laI gayA ke AtmA kartA ja che. kharekhara nizcayathI AtmA akartA che ane vyavahArathI, ahaMkAra svarUpa thayA pachI e kartA bane che ! ATalI vAta nahIM samajAvAthI ghaNo moTo gerasamajano merU Ubho thaI gayo che ! "karyA vagara to thAya ja nahIM ne ? mAre karavuM che paNa thatuM nathI, karavuM che paNa thatuM nathI" nuM raTaNa A gerasamajaNe ja UbhI karelI nathI lAgatI ? copaDavAnI pI gayA ?!! AtmA pote sUkSmatama che. ane A badhI ja kriyAo sthULatama che. sthULa kriyAo sUkSmatama vastuthI zI rIte thAya ? upavAsa karyA', are, AtmA khAto nathI to upavAsa ane zenA ? meM khAdhuM', alyA, AvaDo moTo lADavo AtmAnA kayA bhAgamAM samAya? A khAdhuM, pIdhuM, karyuM koNe ? zarIre. te muddagala kartA che, AtmA nahIM. eTale pUjyazrIe bahu ja spaSTa zabdomAM phoDa pADayo che ke 'AtmA vyavahArathI kartA che ane nizcayathI akartA che." "pudgala vyavahArathI akartA che. ane nizcayathI kartA che. A rahasya samajavA jevuM che ! vedAMtIo AtmAne akrIya mAne che. kare che pudgala ne mAne che 'huM karuM chuM', e AMTI ja bhagavAnanI mAyA che ! AtmA nizcayathI svabhAvano kartA che. vyavahArathI karmano kartA che. jema koIne ApaNo dhakko vAgyo to vyavahArathI "ApaNe dhakko mAryo" ema kahevuM paDe tyAM ema nA kahevAya ke "huM AtmA chuM ne akartA chuM !" vyavahArathI kartA ne pAcho naimittika kartA. hola enDa sola kartApaNuM to koI vastunuM nathI A vizvamAM ! vyavahArathI kartA eTale DAmeTikalI kartA che, kharekhara nathI ! vyavahAra mAtra rileTIva che ! riyala nathI. vyavahAramAM pudgala kartA vyavasthitanI preraNAthI bane che. AtmajJAna pachI ja A rahasya samajAya. ghaDIkamAM dhoLe dahADe aMdhAruM aMdhAruM thaI jAya te koNe karyuM ? dhUmmase. e pudgalanI karAmata che, AtmAnI nahIM. kelIDoskopamAM (nAnAM 32
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ chokarAMnuM dUrabIna) jAta jAtanI raMgaberaMgI DijhAIno koNa citaranAra ? koNa mahIM peThuM, kono AtmA peTho ? e to badhI pudgalanI karAmata ! dAdAzrI kahe che, "A jagatano koI kartA nathI ane rtA vagara aMgata thayuM nathI.' virodhAbhAsI banne vAkyo hovA chatAM tadana vaijJAnika rIte sAcAM che. koI kartA nathI eTale koI svataMtra kartA nathI. kartA che eTale naimittika kartA che ! ekano dhakko bIjAne vAge ne bIjAno trIjAne vAge ne ema cAlyA kare.. caMdulAla chuM ne huM A karuM chuM' eTale jJAna badalAya che ne tenAthI prakRti utpanna thAya che. jJAna svabhAvamAM Ave to prakRti laya pAme che ! bannenA mizraNane kAraNe prakRti saMpUrNa ja nathI paNa nizretana-cetana che. nikSetanacetana eTale DiscArja cetana.. eTale mULamAM AtmA prApta karavo hoya to bIjuM koI kriyA karavAnI jarUra nathI. mAtra A bhrAMti ja kADhavAnI che. ane e bhrAMti kADhavA jJAnInuM nimitta anivArya che ! ajJAnatAthI pratiSThita AtmA khaDo thayo che 'deha huM chuM, Ano dhaNI huM chuM, bApa huM chuM' vi. vi. pratiSThA anyamAM potAnI karavAthI pratiSThita AtmA Ubho thayo che. mULa AtmA to khAlI jJAna prakAza ja Ape che, e kaMI ja karato nathI. cetananI hAjarImAM, enI sparzanAthI pudgalamAM paNa pAvara pUrAya che. jene pAvara cetana dAdAzrIe kahyuM, e pAvara DiscArja svayaM thAya che. jenA AdhAre DiscArja kriyAo thatI bhAse che. AtmA kevaLa jJAnakriyA ne darzanakriyAno kartA che. jJAnakriyAmAM hoya tyAre svapariNati gaNAya. ne kare che. anya ne pote mAne che 'huM karuM chuM' ene parapariNati kahI. parapariNatimAM zubhAzubha kriyA thAya. ane sva-pariNati zuddha jJAna-darzana kriyA sahita hoya ! saMyogI paramANuonAM guNa eTalAM badhAM suMdara che ke jevuM bhagavAnanuM jJAna thAya, tevo ahIM AkAra thaI jAya ! jarIka sAyanAIDa momAM mane to mAravA koNa Ave che ? bhagavAna? nA. sAyanAIDanI ja zakti che e ! A jaDanI ya kaMI jevItevI zakti che ! anaMta zakti che enAmAM, paramAtmA emAM phasAyA che ! pudgalanI karAmata to ajAyaba che ! puruSa ane prakRti, cetana ane pudgala banne sAmipyabhAvamAM AvavAthI jJAnamAM 'vibhramatA" UbhI thAya che. puruSa jJAnamaya che ane 'A badhuM zuM che ne koNa kare che temAM bhrAMti utpanna thAya che. ke 'huM (8) kramabaddha paryAya kramabaddha paryAya eTale zuM ? A mATIno ghaDo hoya, pudgala dravyano, e krame krame ghasAto jAya, phUTI jAya, ThIkarAM ghasatAM ghasAtAM mATI thAya, e kramabaddha paryAya che. ane mATImAMthI pAcho ghaDo ghaDAya te ya kramabaddha paryAya che. ghaDAmAMthI ekadama mATI nA thaI jAya. emAM akrama nA thaI zake. ema dareka dravya cetana, jaDa badhAMne ja kramabaddha paryAya lAgu paDe che AtmAnA ya jevA saMjogo tenA pramANe paryAya utpanna thAya. eka mahela che te krame krame jarjarita thaI tUTI-phUTI mATI banI jAya che niyamathI ja. paNa ahaMkArI ene samuM karAvI raMgarogAna karI navA jevuM pAchuM banAvI de ! ahaMkArI zuM nA kare? e kramabaddha paryAyane toDI nAkhe ! kramabaddha paryAya jJAyaka svabhAva sanmukha thayA pachI ja lAgu paDe che ane jJAyaka thayo tene tenA lakSaNo dekhAvA joIe. jevAM ke RjutA, mRdutA, mArdavatA, kSamA, anukaMpA vi. vi. samakitInAM lakSaNo pragaTavAM joIe, niyamathI ja ! jyAM sudhI ahaMkAra che, ajJAna che tyAM sudhI ene mATe kramabaddha paryAya nathI. eno ahaMkAra kaMInuM kaMI karI nAkhe ! - ajJAna che tyAM sudhI ahaMkAra che, aMdhakAra che. prakAza aMdhakArane joI nA zake. ajJAnI ahaMkAranA mAryA zuM nA bAMdhe ! tethI to tIrthaMkaroe samakitIonAM ja bhAvi bhavo kahyA che. te paNa pUche tenAM ja ! bAkI mauna rahyA che ! ahaMkAra zuMnuM zuM ya bAMdhI de. tethI kramabaddha paryAya
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ kharekhara ekaluM kramabaddha paryAya nathI. paNa UMdhuM ya cAle. 1, 2, 3.... 99, 1OO e savaLuM ne UMdhuM cAle tyAre 96, 95, 94, ... paNa thAya. naisargika mithyAtva hoya tyAM sudhI kramabaddha paryAya cAle. paNa gRhi0 mithyAtva lAge pachI e nathI. pachI te ADuMavaLuM cAle. ghaDIkamAM uttaramAM to ghaDIkamAM dakSiNamAM ke pUrvamAM ! ane gRhi0 mithyAtva che ja badhAMne. ahaMkArarahita dazAvALA mATe ja che. mATe AtmajJAna vinA nathI niveDo. kramabaddha paryAyanI game teTalI moTI moTI vAto karanArA paMDitone pUchIe ke rastAmAM baMdha AMkhe cAlo cho ? tyAM kramabaddha paryAya pramANe eksiDaMTa thavAno nathI, mATe zo vAMdho ? mahAvIra bhagavAnane keTalAke "potAno mokSa kyA bhave thaze" evuM pUcheluM, to temanA kahelAM. have bhagavAnane pratyakSa je maLyo tyAMthI ja tenI draSTi badalAI jAya. tethI samyak draSTivALAnAM ja bhavo bhagavAne kahyAM ane te ya bhagavAnanI vANI AkhI ya pUrva prayojIta hatI. bhagavAna mATe 100 % niyativAda hatuM, ajJAnI mATe nA kahevAya evuM. kramabaddha paryAya ekalAne ja mAnya karIne cAle to te tIrthakaronI vAtane cheda UDADe che. bhagavAne kahyuM che, pAMca samavAya kAraNo bhegAM thaIne kArya bane che eTale puruSArtha, kALa, prArabdha, svabhAva, niyati. A badhuM ne kramabaddha paryAya avinAbhAvi hoya ja. avinAbhAvi eTale ekabIjA vagara nA hoya, sAthe ja hoya. 'vyavasthita ane kramabaddha paryAya vacce zuM phera ? kramabaddha paryAya eTale yugala enAM kramabaddha paryAyane ja bhajavAnuM che. dA. ta. koI dArU pIto hoya tenA kramabaddha paryAya zuM ? e dArU choDavAnA paryAyane bhajaze kAM to vadhu pIvAnA paryAyane bhajaze. garagaDI vIMTI te ukalaze. ane vyavasthita eTale gayA avatAramAM pote mananA vicAromAM bhaLyo eTale ke emAM avasthita thayo e avasthita komyuTaramAM jAya che ne tenuM 'vyavasthita' thaI ne Ave che. vyavasthita e sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansanuM rijhalTa che. 'vyavasthita'nuM jJAna samaje ke bIje ja dA'DethI bhaviSyanI ciMtA Tenzana baMdha thaI jAya che ! jyAre kramabaddha paryAyathI ciMtA baMdha thAya nahIM ne gUMcavADo rahe ! vyavasthita to vaijJAnika vastu kramabaddha paryAya dareka dravyane lAgu paDe che. svabhAvika vastune ja ane vyavasthita zakti e to paugalika zakti che. kramabaddha paryAya khUba jhINavaTathI samajAya to ja eno kaMIka upayoga thAya. enuM yathArtha varNana to jJAnI puruSa ja karI zake. jJAnI puruSo pote DuMgara upara rahIne DuMgaranuM varNana kare, vaccenuM ya kare ane badhAMnuM varNana kare, aneka dAkhalAo sahita. tyAre e jJAna tamane geDamAM Ave ne kriyAkArI thAya ! (9) pAMca samavAya kAraNo - niyati... tIrthakaroe kahyuM che ke koI paNa kArya thAya temAM 'pAMca samavAya (eTale samuccaya, pheDarala) kAraNo' kAraNabhUta che. e sivAya kArya rUpakamAM nA Ave. pUjyazrI e pAMca samavAyanI vigato ane vyavasthita sAthenuM temanuM spaSTIkaraNa atre praznottarIrUpe suMdara karyuM che. pAMca samavAya kAraNo kArya kyAM aTake che ke kevI rIte thayuM, teno tALo meLavavA mATe samajavAnAM hoya che. 'vyavasthita ane niyatimAM zuM phera ? vyavasthita e pariNAma che keTalAM badhAM kojhIjha bhegAM thayA pachInuM. ane niyati e to badhAMmAMnuM eka ja kAraNa che. pAMca samavAya kAraNomAM svabhAva, puruSArtha, prArabdha, niyati ane kALa. pAMca samavAya e kAraNo che ane vyavasthita to sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansanA pariNAmane kahevAya che. rijhalTa ApanArI zakti e vyavasthita che. eTale bannemAM khUba pharaka che ! ekaluM kramabaddha paryAya hoya to to tIrthaMkaranAM ApelAM pAMca samavAya kAraNo UDI jAya che ne niyati ja rahI pachI ! puruSArtha UDI ja gayo ! bIjA badhAMnI jarUra ja zI rahI pachI ? pachI zAstro ya UDI jAya ! 36 37
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ niyati e to anAdino pravAha che. niyati ekadhArI hoya e badalAya nahIM. vyavasthita to badalAya, A niyati kudaratI che ja anAdi anaMta che ! emAM pheraphAra nA thAya. jema avasthA badalAya tema tema potAne jevuM jJAna ke samajaNa paDI te mujaba avasthAmAM avasthita thAya te pramANe tenuM vyavasthita Ave. jJAna badalAtuM jAya tema vyavasthita badalAtuM jAya. jyAre niyati samadhAraNa eka sarakhI ja vahyA kare. nigodamAMthI ekendriyathI mAMDIne paMcendriyamAM te aMte manuSyamAM ne temAM ya hindustAnamAM Ave che. Ama sahajapaNe, svAbhAvikapaNe te niyati ja mokSa tarapha AgaLa laI jAya che. paNa hindustAnano manuSya thayo eTale kartApaNAno ahaMkAra Ubho thayo. eTale navuM ja bhAvibhAva cArja kare che. jenA pariNAme cAragatiomAM jAya che. eTale tyAM pachI niyati kahevAtuM nathI. eTale pachI vyavasthita kahevuM paDayu dAdAzrIne ! niyati eTale enI meLe kudarata ja TheTha mokSe laI jAya. paNa manuSyamAM Ave eTale enI taiyata phare ne UMdhI-cattI thAya tyAM pachI niyati zuM kare ? manuSyamAM gRhita mithyAtva maLe che tenA AdhAre bIjAnuM joI joIne Dakho karavAnuM zIkhe che ! keTalAka mAne che ke puruSArtha che te niyati dvArA nakkI thayelo che. e vAta sAcI che paNa kyAM sudhI ? ahaMkAranI vacce phAcara nA vAge tyAM sudhI. manuSyamAM Avyo eTale ahaMkAranI phAcara vAgavAnI zarU thaI jAya. manuSya sivAya bIjI badhI gativALA niyatimAM ja che. kAraNa tyAM kartApaNuM nathI. mAtra DiscArja ekaluM ja che. manuSyamAM cArja-DiscArja banne che. ahaMkAra niyatinA virUddha hovAthI game te cArja karI nAkhe che. ahaMkAra nA hoya to cArja nA thAya ne niyati ja ene mokSe laI jAya. dA. ta. amadAvAdathI karNAvatI Trena muMbaI jAya che. e eno pravAha TheTha muMbaI laI jAya. zarUAtamAM paroDha hovAthI UMghe che eTale ke ahaMkAra paNa UMghe che paNa jevuM cahalapahala zarU thaI, vaDodarA AvyuM ne sUrata AvyuM eTale pelo navI ja jAtanuM karavA mAMDe che ! vacce mUo UtarI paDe ne cevaDo, khamaNa ne ghArI khAvA besI jAya ! ne Trena UpaDI jAya ! e TrenamAM besI rahe cUpacApa Dakho karyA vagara to Trena ene saDasaDATa 38 muMbaI pahoMcADI de ! niyati eTale DisAIDeDa paNa ahaMkAra ene UDADI mUke. ahaMkArathI traNa vastu rahe. svabhAva, puruSArtha ane prArabdha. A traNane lIdhe kALa mUkelo, nahIM to niyatino pravAha to ApoApa cAlyA ja kare. pachI rahyuM ja nahIM ne kazuM ya ! pAMca samavAya kAraNomAM vyavasthita kyAM samAya ? kyAMya nahIM. kAraNa banne judAM ja che. pAMca samavAya kAraNomAM puruSArtha che, je navAM karmo bAMdhe che, e ene A pravAhamAM naDe che, kartApaNuM UbhuM thAya che ne Dakho kare che. e nA thAya to niraMtara A pUrvakarma arthAt prArabdha che, karIne vyavahAramAM Dakho aTake che ne navAM karmo baMdhAtAM nathI. prArabdha che te puruSArthanA AdhAre phare paNa niyati na phare kadi, niyati ane kramabaddha paryAyamAM paNa bahu phera che. niyati e pravAha che. samasaraNa mArgano, jyAre kramabaddha paryAya vastunA paryAyo krame krame pharatA hoya che ema kahevA mAMge che. AmAM vyavasthita zuM che ? skUlamAM jAya. vAMce ne pachI nApAsa thAya ke pAsa thAya te vyavasthita. pahelethI vAMcyA vagara vyavasthita che ema nA kahevAya. Ama niyativAdathI vyavasthita vegaLuM paDe che. kramabaddha paryAya eTale pudgala enuM je kramabaddha thayuM che te kramabaddhanA AdhAre cAle ane AtmA ya kramabaddha paryAyamAM che ! pudgalanA kramabaddha paryAya che emAM niyatine levA devA nathI. niyati to banne bhegAM thAya pachI sparze che ! zuddha cetana ke zuddha jaDa paramANu ke temanAM paryAyone niyati sparzatuM nathI, vibhAvika dazAmAM AvyA pachI ja niyati emane sparze che ! saMsAra eTale samasaraNa mArga ! e pravAhanI jema pravahyA ja kare che niraMtara. jIvo e pravAhamAM vahetA hoya che, gayA avatAramAM agiyAramAM mAIlamAM hoya tyAM DuMgarA dekhAya ne temAM tanmayAkAra thaI AvuM ja joIe ema tyAM pratiti beThI, zradhdhA beThI. pachI bAramA mAIlamAM AvyAM ne tyAM kerInI vADIo dIThI. paNa pratiti agiyAramAM 39
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAIlamAM beThelI tenuM phaLa bAramAmAM maLe ne bAramAmAM pAchuM navI avasthA joIne navI pratiti bese ne Ama saMgharSa cAlyA ja kare. have A pratiti AgaLa jAgRti rahe to navuM cArja pheraphAra kare athavA navuM cArja nA kare. tyAM pote tanmayAkAra nA thAya, abhiprAya nA Ape, choDI de, to mAnyatAothI chUTAya. nadInA pravAhamAM asaMkhya patharAo sAmasAmA TakarAya che. ane emAM viralA ja zAligrAma bane che. samakita pAmI mokSe jAya che !!! AmAM koIno zuM puruSArtha ? enI pAchaLa vyavasthitano niyama che. koInI svataMtra sattA enA para nathI. 'vyavasthita' eTale sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa ! bhagavAna mahAvIranA ziSye niyativAda UMdhI rIte pakaDelo ke je bananAra che te pharanAra nathI ne pharanAra che te bananAra nathI.' AnAthI pote khUba UMdho cAlyo, khuda bhagavAnanA sAmAvaDiyo tIrthaMkara banIne beTho ! bhagavAna mahAvIre pAMca samuccaya kAraNo bhegAM thAya tyAre kArya bane che, ema kahyuM. ane e kevI rIte bhAga bhajave che teno pUjya dAdAzrIe sAdo dAkhalo ApI suMdara rIte samajAvI dIdhuM che ! niyati, kALa, svabhAva, prArabdha ane puruSArtha. A pAMceva, kerIno dAkhalo ApatAM kahe che ke kerI kyAM maLe ? AMbAnA jhADano 'svabhAva' che ke kerI ApavAno. te tyAM maLe. lImaDo nA Ape kerI, te tyAM na maLe. eTale AMbAno 'svabhAva' kerI ApavAno che e nakkI thaI gayuM. pachI AMbA pAse jaIne kerI mAMgIe divALI para to maLe ? nA. 'kALa' eno pAke tyAre jUna mahinAmAM ja maLe ! have AMbAne bharacaka mora Avyo hoya ne vAvAjhoDuM Ave ne badho mora kharI paDe te 'niyati'. eTale kerI bese nahi. jUnamAM kerI levA jaIe to nA maLe. kema ? to kahe ke niyati ADI AvI. niyati barobara, regyulara hoya, svabhAva regyulara hoya, kALa regyulara hoya ane puruSArtha karavA mAMDyo kerIo mATe, paNa kerI hAthamAM ja nA Ave ! kema ? to kahe ke "prArabdha' nathI. eTalAmAM ja 40 eka jaNa doDato doDato Avyo ne lAkaDI laIne toDI Ape che, ne kerI bhegI thaI ! Ama pAMceva samavAya kAraNo bhegAM thAya tyAre kerI maLavAnuM kArya thayuM ! ApaNAmAM kahe che ne ke A vepArIne mAthe bahu moTuM devuM thayuM che paNa enI taiyata bagaDI che. te nahIM vALe. naiyata eTale dAnata. te raiyata uparathI niyati thAya. naiyata eTale bhAvibhAva. tyAM raiyata cokhkhI hoya ke mAre paisA ApavA ja che to paisA apAI jAya. evo niyama che ! jenI taiyata sArI tene barakata sArI baDI maLe ! nIti karatAM ya raiyata bahu UMcI vastu che ! ane raiyata bagaDI ke enuM niyati bagaDe. niyati haMmezA bhAvibhAva rUpe hoya, bhUtabhAva rUpe nA hoya. akrama jJAnathI sIdhI niyatimAM jato rahe che. pachI vaLAMka nA Ave. pachI raiyata bagaDe ja nahIMne jJAne lIdhe ! puruSArthathI niyati khaseDAya ? nA. normala puruSArtha joIe ja ane kALa pAke tyAre phaLa Ave. pAMca samavAya kAraNo ahaMkAra hoya tyAM sudhI. ahaMkAra gayA pachI vyavasthita kahevAya. ahaMkAra hoya te joI zake ke A kAma kema thatuM nathI ? pAMcamAMthI kayuM kAraNa khUTe che ? pUrvakarma ! agara to kALa ! mATe pAMca samuccaya kAraNo tALo meLavavA mATe madadarUpa thAya che. AtmA svabhAvathI akrIya che ane kevI rIte kAryo thAya che e samajavA pAMca samavAya kAraNo zAstramAM mUkAyAM che. sarjana niyati karAve ne visarjana vyavasthita karAve. pAMca samavAya kAraNo hoya. temAM puruSArtha karma baMdhAve che. jyAre 'vyavasthita'mAM karma baMdhAtu nathI, paNa e karmaphaLa dAtA che. pAMca samavAyamAM kartA-bhoktA banne che. jyAre vyavasthita mAM mAtra bhoktApada che. kartApada sheja paNa nathI. sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa mAM badhAM ja niyamo AvI jAya. niyati paNa samAI jAya vyavasthitamAM. 41
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ (10) dravya-kSetra-kALa-bhAva dUdhamAM dahIM nAkhe ke tarata dahIM nA thAya. kaoNjha paDyuM kahevAya. pachI dUdha jAmI jAya amuka TAIma pachI, tyAre dahIM kahevAya. eTale dareka kAraNane kAryamAM rUpAMtarita thavA dravya-kSetra-kALa ane bhAva mAMge che. bahAravaTiyA lUMTe to amuka ja jagyAe lUMTe. kerI kyAre pAke ? eno kALa pAke tyAre ! dravya-kSetra-kALa ane bhAva bhegAM thaI kArya kaI rIte thAya che te samajAvatAM pUjayazrI kahe che, vALa kapAvavAno mane vicAra Avyo te bhAva" thayo kahevAya. pachI eka divasa nakkI kare ke Aje kapAvavA javuM ja che, ema karIne dukAne jAya. tyAM pATIyuM vAMce, "maMgaLavAre dukAna baMdha'! te 'kSetra' bheguM nA thayuM eTale pAchA AvavuM paDe. bIje dA'De jaIe to dukAna khullI hoya ne 'Avo, Avo, beso, beso' kahe. dasa miniTa thobho, vALaMda cA pIvA gayo che. bhAva maLyo, kSetra maLyuM, paNa 'dravya" bheguM nA thayuM. thoDIvAramAM vALaMda Ave ne dravya ya bheguM thaI gayuM. pachI ApaNo kyumAM trIjo naMbara lAge tyAre paTApaTa kapAvA mAMDe vALa ! eTale thaI gayo bhego chello 'kALa" ! dravya-kSetra-kALa-bhAva A cAreyamAM pahelo bhAva hovo joIe. paraNavAno bhAva to aDhAra varSano thAya tyArathI AvavA mAMDe. 'bhAva" thAya pachI AgaLa vadhAya. pachI chokarI bhegI thAya, 'dravya" bheguM thAya, pasaMda paDe, badhuM thAya paNa to ya tarata ne tarata tyAM ne tyAM ochuM paiNI javAya ? vaLI lagnanI vADI maLe, 'kSetra' badhuM maLe, mUhurta maLe te 'TAIma' lagna thAya ! AtmajJAnImAM ane bIjAmAM phera keTalo ? jJAnI puruSa dravya-kSetrakALa ane bhAvathI niraMtara apratibaddhapaNe vicaratA hoya. eTale emane cArevamAMthI koI bAMdhI nA zake ! A pratibaddha kare che koNa ? cArevA mAMthI ekuM ya nahIM. mAtra potAnI roMga bilIpho ja pratibaddha kare che ! dravya-kSetra-kALanA AdhAre bhAva utpanna thAya, e DiscArja bhAva che. e bhAva pachI eka pachI eka jagyAe DiscArja thatAM thatAM aMte khalAsa thaI jAya. pachI e cArevathI apratibaddhatA varte ! game tevuM sArI khAvAnI cIja Ave to khAya, pachI tenAthI baMdhAya nahIM. pharI emane sAMbhare nahIM ! e dravyathI apratibaddhatA. game tyAre game tyAMthI UThADI ne game tyAM besADe to ya bhAva nA bagaDe, te kSetrathI apratibaddha ! koI saMyogane coMTavAnuM nahIM. saMyogo bhegA thavAnA paNa emAM tanmayAkAra nahIM thavAnuM, ene joyA karavAnA. bhAvathI baMdhana nathI kazuM. niraMtara apratibaddhapaNuM, tyAM saMpUrNa jJAna prakAzamAna hoya ! tyAM niraMtara mukta hAsya hoya. (11) jJAtI na kare, chatAM cAhe so kare !!!(?). jJAnI pAse AvavuM e ya vyavasthitane AdhIna kahevAya ? hA. sillakamAM puNyAnubaMdhI puNya ane potAno jabarajasta bhAva ke AtmajJAna joIe ja che! A bheguM thAya tyAre jJAnI puruSa maLe ! jJAna maLatAM sudhI vyavasthita. jJAna maLyA pachI puruSa thAya ane puruSa thayA pachI svapuruSArtha jAge che. puruSArtha vyavasthitane AdhIna nA kahevAya. puruSArtha to svataMtra che ! jyAre jJAna lIdhuM tyArathI deha chUTe tyAM sudhI deha sAthenuM badhuM vyavasthita che. AgaLanA deha sAthenuM vyavasthita nA kahevAya. 'vyavasthita' A deha sAthenuM pUruM thaI jAya, paNa "jJAna" Avate bhava joDe Ave. pUjyazrI e "vyavasthita' mATe to tyAM sudhI kahI dIdhuM ke amane jJAna" 1958mAM thayuM e ya vyavasthitanA AdhAre ane ame tamane 'jJAna' ApIe te ya 'vyavasthita'nI sattAnA AdhAre ! jJAna ApavAnI ya sattA 'amArI" nathI. 'vyavasthita'nI sattAnI para tame nathI, ame nathI, ane koI paNa nathI. khuda kRSNa bhagavAna ke mahAvIra bhagavAna paNa na hatA. ane A deha, vANI ke vicAra para paNa amArI mAlikI nathI. potAnI sattA mAtra jovuM, jANavuM, paramAnaMdamAM rahevuM ne dhIme rahIne A sapaDAyelA pajhalamAMthI nIkaLI javuM. aMdarathI to pote saMpUrNa-savAMgapaNe sadA mukta ja hoya. ane A padanI prApti badhAM ya ne karavAnI ja chene aMte to ! - jaya saccidAnaMda 42
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ (1) kartA koNa ? ApaNuM kartApaNuM keTaluM ? praznakartA : ApanA je satsaMgIo che te thoDuM-ghaNuM kahe, te parathI mane amuka prazno udbhavyA. ne meM kahyuM, 'lAva, huM paNa jarA jANuM ke A jagatanI vAstavikatAo zuM che ? ApaNe zAnA mATe chIe ? zuM karavAnuM che ?' dAdAzrI : prazno to UbhAM thavA joIe. prazno UbhAM nA thAya to mANasa samajI zI rIte zake ? prazno badhA UbhAM thAya, ne enuM solyuzane ya thavuM joIe. have A jagatanI mULabhUta vAstavikatAo badhI jANavI joIe. eTale A jagata koNe banAvyuM ? zI rIte cAle che ? koNa calAve che ? ApaNe zuM chIe ? A je ApaNe karIe chIe e ApaNe pote karIe chIe ke koI karAvaDAve che ? ITa hepansa agara to ApaNe karIe chIe, e badhuM samajavuM paDe. ema ne ema gappe gappAM calAvIe ene jIvana 2 ja nA kahevAya ne ? AptavANI-11 zeno bijhanesa che Apano ? praznakartA : supara mArkeTa. dAdAzrI : gharAka koNa mokale che' e kaho mane ? praznakartA : enI meLe ja Avene, ene vastu levI hoya eTale. dAdAzrI : enI meLe Avato haze ? koI kAyadAthI AvatA haze ke A gaNyuM che A duniyA ? eka vALa paNa ahIMthI mArI uparathI UDIne tamane aDe nahIM, evI A duniyA, eTalI badhI nyAyavALI duniyA ane tame gappu mAno cho ke A badhuM A enI meLe badhuM cAlyA kare che ! A samajavA jevI vAta nathI lAgatI tamane ? gharAka enI meLe nA AvI zake. jo enI meLe AvatA hoyane to A loko che te peparomAM jAherAtanA kharcAo kare nahIM. jAherAtanA kharcA kare A loko ? tame kharco karo cho ke nathI karatA ? praznakartA : hA. dAdAzrI : to enI meLe Ave che, to vaLI pachI kharco zuM karavA karo cho ? tame cAra dahADA ahIMthI dezamAM jAva, to cAle kharuM ke nA cAle badhuM ? samajavuM to paDaze ne ? kaMI ema ne ema gappA ochAM cAlavAnA che ? A to mArI 'akrama vijJAna' nAmanI zodhakhoLa che. A to AkhuM sAyansa che ! bIjuM tame kazuM calAveluM kharuM ? zuM zuM calAveluM ? kaho. praznakartA : ghara calAveluM. dAdAzrI : keTalAM mAIlanI spIDe cAle ghara ? praznakartA : e rojanuM roja cAle.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 3 dAdAzrI : hA, paNa keTalA ? A sTImaro dasa-bAra mAIlanI spIDe cAle che. tamAruM ghara keTalA mAIlanI spIDe cAle che ? praznakartA : e tyAMnuM tyAM ja rahyuM che. dAdAzrI : to pachI cAlyuM zuM kaho cho te ? tame bIjuM kazuM kareluM ? praznakartA : A kansTrakzana karyuM ne ! dAdAzrI : e to pelA konTrAkaTara kahe, meM karyuM'tuM. pachI emanA moTAM moTAM AsisTanTa hatA, emane pUchyuM. tyAre kahe, 'ame kareluM.' A to pachI mukAdamone pUchyuM, tyAre kahe, 'ame kareluM.' majUrone pUchIe, tyAre kahe, 'ame kareluM.' alyA mUA, A sAcuM koNa che AmAMthI ? InjIniyarane pUchyuM tyAre kahe, 'meM kareluM.' ane cIpha InjIniyara kahe, 'meM ja kareluM A badhuM'. gavarnamenTa kahe, 'ame karyuM.' AmAM koNa sAcuM te ?! praznakartA : badhAno ya sAtha maLIne thAyane ! dAdAzrI : to pachI karanAra koNa ? 'meM karyuM' evuM kahevAya kema karIne ApaNAMthI ? praznakartA : paNa ApoApa to na thAyane ? badhAe parizrama to karavo ja rahyo ne ? dAdAzrI : hA, e barobara che. paNa ApaNe je ema kahIe chIe ke meM Ama karyuM ne tema karyuM.' e sAcI vAta che ? praznakartA : kahe che to kharAM ane na kare to kevI rItanAM thAya ? dAdAzrI : nahIM, paNa mAruM kahevAnuM, pote nathI karato kazuM ya. tame karo cho ke thaI jAya che ? praznakartA : thaI jAya che. dAdAzrI : e to thaI jAya che. to pachI have tame karo cho zuM ? e mane kaho. AptavANI-11 praznakartA : e rIte to huM kaMI karato nathI. dAdAzrI : jo kartA nathI evuM jANo cho, to pachI zA mATe amathA IgoIjhamane caDhAya caDhAya karo cho ? meM Ama karyuM ne tema karyuM ne...... kartA nathI evuM jANo cho tame ? mata-vacata-kAyA, parAdhIta ! praznakartA : je thaI rahyuM che te bahAranuM thaI rahyuM che ane je karavAnuM che te aMdaranuM karavAnuM che. aMdaranuM karI zakatA hoya to te karavAnuM che. dAdAzrI : e hAthamAM che ? Udharasa enI meLe Ave che ke ApaNe khAvI paDe che ? praznakartA : e to kyAre Ave e ApaNe kahI zakatAM nathI. kyAre hAMpha caDhe e paNa kahI zakatAM nathI. dAdAzrI : mATe zarIranA kArya badhA ApaNA hAthamAM che nahIM. ema kahI done ! tyAre vANInAM kArya kyAM ApaNA hAthamAM che, te kaho. praznakartA : vANI ApaNA hAthamAM kevI rIte ? dAdAzrI : eTale che te dehanuM karavApaNuM chUTI gayuM, have vANInuM karavApaNuM chUTI gayuM. have manamAM tamAre karavuM paDe che ke enI meLe mana kUdAkUda kare che ? praznakartA : e to enI meLe vicAro Ave che. dAdAzrI : tamArAmAM zuM karavAnI zakti che, e mane ekuM ya dekhADazo ? eka paNa zakti evI dekhADazo ke tamArI potAnI svataMtra zakti che ? praznakartA : eTale A deha kare che. AtmA kaMI karato nathI.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 dAdAzrI : hamaNe mahIM gabharAmaNa thaIne paDI jAya, Ane zuM ThekANuM ? bhamaraDo ! A bhamaraDo to paDI jatAM vAra zuM lAge ?! UMdhe, e ya parasattAmAM ! AptavANI-11 dAdAzrI : paNa dehe kayuM kAma karyuM ? praznakartA : abhyAsa kare che, khAya che, pIve che. dAdAzrI : te ko'ka dahADo ApaNe bolIene pAchA, 'khAvuM che paNa khavAtuM nathI." tyAre koNa khAtuM'tuM ? praznakartA : deha. dAdAzrI : paNa "khAvuM che chatAM khavAtuM nathI', enuM zuM kAraNa ? pahelAM khAto'to tyAre deha khAto'to, have nathI khavAtuM te koNa nathI khAtuM ? enI khAvAnI zakti hatI te kyAM gaI ? 'huM khAuM chuM te mArI zaktithI khAuM chuM' ema kahe che. to pachI 'nathI khavAtuM' e koNa kahe che evuM ? kaMI paNa karyA vinA rahevAya ? praznakartA: ApaNe evuM nakkI karIe ke ApaNe kazuM nathI karavuM, kaMI ja nathI karavuM, to evuM thAya ? dAdAzrI : eka dahADo evuM karo joIe ! eka dahADo kazuM nathI karavuM, evuM raho to eka hajAra pAunDa ApIe. are, eka kalAka evuM kare to ya eka hajAra pAunDa ApuM. kaI zaktinAM AdhIna mANasa e karI zake ? eka miniTa paNa, eka sekanDa paNa besI na rahe. tamArA hAthamAM sattA kaI ? e kaho mane, cAlo. kaMI paNa karavAnI tamArAmAM sattA che ? praznakartA : che ane nathI. dAdAzrI : nA, evuM 'che-nathI' nA hoya. kAM to tamArI sattA hovI joIe. kAM to bIjAnI sattA hovI joIe. to UMghavAnI sattA che ? UThavAnI sattA che ? cAlavAnI sattA che ? A besavAnI sattA che tamArI ? tamArI koI paNa sattA hoya to mane kahI Apo ! praznakartA atyAre beThA chIe eTale besavAnI sattA che ja ne ! evuM che ne, rAtre kahe che, 'ApaNe daza vAgye UMghI javAnuM, pachI cha vAgye UThavAnuM.' Ama bole che kharo, ane pachI ApaNe tyAM AgaLa jaIe palaMga AgaLa, Ama mahIM mAthe oDhI ane zuM nuM zuM ya che te yojanA ghaDatA hoya. ApaNe kahIe, 'kAkA daza thaI gayAM, kema UMghI jatA nathI ?" kAraNa ke mANasane te ghaDIe vicAra Ave ne daza vAge, ke "A phalANAne pacAsa hajAra rUpiyA ApyAM, tenuM Aja khAtuM paDAvavAnuM to rahI gayuM." te pachI UMgha Ave kharI ? jo UMgha potAnA hAthamAM nathI. pote pachI UMghavAno prayatna kare che, chatAM ya UMgha nathI AvatI, e bane ke nA bane evuM ? mAre ghaNuM UMghavuM hatuM paNa UMghAtuM ja nathI ne ! UMgha nA Ave ne pAsA AkhI rAta pharyA ne tyAre khabara paDe ke Aje mArAmAM UMghavAnI zakti nathI ! tyAre UThavAnI zakti che ? tyAre kahe, 'ghaDiyALa mUkavuM paDe, be vAge UThavuM hoya to !' moTA UThavAnI zaktivALA AvyA !! A UThuMne eTale huM Ama karI nAkhIza. mUA, UThAtuM to che nahIM ane zuM joIne bola bola kare che, vagara kAmano TeDa TeDa karyA kare che amathuM ! A to tamArI sattAmAM nathI e. UMgha AvI gaIne, e parasattAthI Ave che. ane tamane ema lAge che, 'huM karuM chuM' eTaluM ja. UThavAnuM parasattA ja UThADe che. karmano udaya pUro thAya che eTale jAgI jAya che ne pote mAne che ke 'huM karuM chuM !" potAnuM dhAryuM thAya keTaluM ? praznakartA : paNa ApaNe pachI karIe chIe to kharAM ja ne ! A badhI kriyAo to thAya che ja ne ! dAdAzrI : nA, ApaNe jo kartA hoya che, to ApaNuM dhAryuM thAya.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 A varlDamAM eka paNa mANasa pote karato hoya to enuM dhAryuM ja kare. paNa e dhAryuM eka sekanDa thAya nahIM. A to kare che bIjo ane pote IgoIjhama kare che, 'huM karuM chuM... basa. eTaluM ja che ane te bhamaraDA kahyA che meM. AkhA varlDanA manuSyone bhamaraDA kahyA che. kharI rIte A kazuM ya karato nathI, 'ITa hepansa' thaI rahyuM che. tame zuM UMdhatAM hoya te ghaDIe A rAta pasAra nahIM thatI hoya ? praznakartA : hA, thAya. dAdAzrI : to savAre sAta nA vAge ? AptavANI-11 bIjI vastu che ane ApaNe karIe chIe' evuM kahIe chIe, eTale ApaNane baMdhana thAya che. e kartApaNuM chUTI jAyane eTale ApaNe chUTI jaIe. praznakartA H ApaNe khAlI nimitta chIe, uparavALo calAve che badhuM enAmAM zraddhA che mane. praznakartA : vAge. dAdAzrI : loko cA-pANI nA pIve ? pIve ja. badhuM thaI rahyuM che A ane manamAM kahe che, 'huM karuM chuM.' e bhrAMtithI bhAse che ene, evuM lAge che ke "huM ja karuM chuM." mArA sivAya bIjuM koI dekhAtuM nathI. zI rIte dekhAya tane ! tArI pAse draSTi ja nathI tyAM AgaLa ! ane te AMkhonI ya draSTi kyAM che ? baLyA, cazmA laI Ave che ane dAbaDA ghAle che. zarama nathI AvatI tane ! zarama AvavI joIe ke dAbaDA paheravA paDyA ! uparavALAnI kRpA ke pachI... dAdAzrI : e uparavALo ? e kyAre navaro paDe che pAcho ? e sArI zraddhA che. e uparavALA upara zraddhA pUrepUrI hovI joIe. 'jarA ya Dage nahIM' evI hovI joIe. kaDhI khArI thaI gayelI hoya, to bairInuM nAma nahIM detAM, uparavALAnuM nAma daIe to sAruM. te vakhate to kakaLATa mAMDe ke A kaTuM khAruM thaI gayuM ne Ama thaI gayuM. alyA bhaI, uparavALAe karyuM, ema ja rAkhane ! praznakartA : e to pachI aMdhazraddhA kahevAya. dAdAzrI : hA, hA, paNa tuM to kaDhI khArI thaI hoya to nA boluMne emane ? tAre to uparavALA upara zraddhA chene badhI ? praznakartA H aMdhazraddhA nahIM. e to khArI thaI hoya ene khArI, jeNe karI hoya ene ja kahevAyane, khArI thaI hoya e. dAdAzrI : ottArI ! e ya kare ne A ya kare. be jaNa kare to tuM zuM karuM ? bhagavAna eka bAju karI Ape ne eka bAju "A kaDhI khArI teM karI', kahe che. evuM che ne, virodhAbhAsa kAmanuM nahIM ! tAro ya doSa thato haze ne koIka dahADo ? praznakartA : ApaNe koI paNa kArya karIe chIe, emAM evuM ja mAnIe chIene ke 'huM karuM chuM' ema. dAdAzrI : e mAnIe chIe eTaluM ja, bAkI saMDAsa javAnI zakti nathI A manuSyomAM. eTale A mAne che eTaluM ja, tenI ja bhrAMti che ne tethI A bhaTake che. eTale potAnA svarUpanuM bhAna thAya eTale potAne samajAI jAya ke A huM kartA na hato. 'kartA koNa hato ?" e jJAnI puruSa dekhADI de. jo bhagavAna kartA hoya to bhagavAnane baMdhana thAya. tame karo to tamane baMdhana thAya. mATe kartA bhagavAne ya nathI ne tame ya nathI. kartA praznakartA : hA. dAdAzrI : te ghaDIe e zuM kare tArAM vAIpha ? tane mAphI ApI de ne ? praznakartA: ApavI ja paDe ne, kyAM jAya ? dAdAzrI : ane tuM ya mAphI ApI dauM chuM ne ?
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 AptavANI-11 praznakartA : ApI daIe. dAdAzrI : hA, have Ama ne Ama mAphI ApavI, enAM karatAM badhuM bhagavAna kare che, evuM tuM nakkI karI nAkha ne. eTale badhI A bhAMjagaDa nA rahe. calAvatAro ja bhagavAna ? ke .. AptavANI-11 dAdAzrI : hA, bhagavAnanI kRpA nA hoya to hAlI nA zake ne ! bhagavAnanI kRpAthI ja tamAruM cAle che, eTaluM ja jo tame samajo to bahu thaI gayuM. paNa koIka jagyAe koI tamane kahe ke caMdubhAI tame zuM dhoLavAnA cho ? tyAre tame kaho ke, ATaluM ATaluM dhoLAI nAMkhyuM ne Ama karyuM che ! te vakhate pAcho pAro caDhI jAya. e aham kALiyA nAga jevo che, tarata Ubho thaI jAya ! thAya ke nA thAya ? praznakartA : thAya. dAdAzrI : eTale te vakhate jAgRti rAkhavI ke bhagavAnanI kRpAthI ja badhuM cAle che. mArAthI kazuM thAya evuM nathI. huM to mahenata karI jANuM. bAkI 'bhagavAnanI kRpAthI ja thAya evuM che', ema kahIe. tame prayatnanA adhikArI ane bhagavAnanI kRpAthI badhuM cAlyA kare. have jo bhagavAnanI kRpAthI ja A badhAnuM jo cAlatuM hoya to keTalAka lokonI upara AvI kRpA kema che ? keTalAka loko Akho dahADo mahenata kare che ne khAvAnuM maLatuM nathI. to to A bhagavAna pakSapAtI che ? tamane zuM lAge che ? praznakartA : e calAvanArI je zakti che, te ja bhagavAna che ? dAdAzrI : nA. bhagavAna to bhagavAna ja che. anaMta zaktinA dhAraka che, paNa bIjI zaktinA pAsamAM AvelA che. AmAM bIjI zaktine du:kha thaze ja nahi. kAraNa ke enAmAM cetana nathI ane bhagavAna cetana svarUpa che. eTale nahi samajavAthI A badhI muzkelI che. A to e zaktine bhagavAna kahe che, tyAM sudhI sAcA bhagavAna lokone jaDatAM nathI. eTale pachI sAcA bhagavAnanI bhakti karavAnI lokone rahI jAya che. sAcAne oLakhe to to kAma thaI jAya. ApaNI aMdara, dareka jIvanI aMdara beThA che te ja sAcA bhagavAna che. bhagavAna e kartA nathI, chatAM kartA jo mAnavuM hoya to enI rIta kahI che. kAraNa ke eka kAyado nathI, judA judA kAyadA che AvAM. te jene jeTalI DIgrI AvI hoya teTalI DIgrI teNe mAnya karavI. badhI rIte bhagavAnane kartA mAnavo hoya to pote hareka javAbadArI bhagavAnane mAthe rAkhavI. khoTuM thayuM to ya bhagavAna, sAruM thayuM to ya bhagavAna, potAnuM kartApaNuM AgaLa nahIM dharavuM joIe. ane 'koIe mane nukasAna karyuM" evuM bolAya ja nahIM. kAraNa ke bhagavAna ja kare che. pachI ko'kanuM nAma daIe eno zo artha ? evuM badhuM kAyadAmAM raho cho ? AmAM bhagavAnanI kRpA ke ... praznakartA : bhagavAna pakSapAtI nathI. dAdAzrI : pakSapAtI nathIne ! tyAre pelAM lokone bicArAne, janmathI ja jo garIbAI ane Akho dahADo mahenata kare, to ya khAvAnuM pUruM maLatuM nathI. to enuM kAraNa zuM haze ? bhagavAnanI kRpA tyAM kema nahIM ? ne ahIM AgaLa kema haze ? koNa karanAra preraNA ? praznakartA : to pachI mane aMdarathI je preraNA thAya che, e zuM che? dAdAzrI : preraNA AtmA nathI karato. praznakartA : huM e ja jANavA mAguM chuM ke e vastu zuM che ke je mane preraNA kare che ! e bhagavAnano bhAga che ke aMdaranI vAta che ? praznakartA : mArAthI to pAMdaDuM paNa hAlI nA zake, jo bhagavAnanI kRpA nA hoya to.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 dAdAzrI : e preraNA kare che ne te e dayA karavAnI ya preraNA kare che; dAna ApavAnI ya preraNA kare che ane corI karavAnI ya preraNA kare che, to bhagavAna AvAM nA hoya. tamane kevuM lAge che ? jo bhagavAna preraNA karanArA hoya to eka ja prakAranI preraNA hoya ke je ApaNAM sephasAIDanI ja hoya. paNa A to ghaDIkamAM corI karavAnuM kahe, ghaDIkamAM Ane gALa bhAMDavAnI kahe, to AvI preraNA koNa Ape che ? praznakartA : A judI judI preraNA koNa kare che ? dAdAzrI : tethI to jagatane A jaDyuM nahi, ne jagata AkhuM mAthAphoDa karIne marI gayuM che. himAlayamAM ya bAvAo tyAM ne tyAM ja guphAomAM paDI rahe che, paNa temane kazuM jaDe kare nahi, A jaDe evI vastu nathI. AnI skUla nA hoya ke Ano prophesare ya nA hoya ! tyAre kahe, mahIM beThA beThA zuM kare che ? preraNA kare che ? A corane pUchIe ke 'alyA bhaI. zA hAruM corI kare che ? A khoTA gunA karavAnuM sAruM, kahevAya ?" tyAre kahe, "bhagavAna mane preraNA kare che.' mUA, bhagavAna preraNA kare to bhagavAna gunegAra, tAre zuM karavA bhogavavuM paDe ? je preraNA kare te gunegAra kharAM ke nahi ? kare e gunegAra ke preraNA kare te? alaukki draSTimAM bhagavAnanuM kartutva ! 12 AptavANI-11 te mAro ja chokaro laI lIdho' kahe che. chokaro ApaNo ane marI gayo tyAre "calAvanAre ene mAryo ?" bApa thatI vakhate e pote svataMtra ane marI gayo, tyAre "bhagavAne mAryo'(!) jo hindustAnanA loko, zuM UpakArI(!) mAne, UpakArIne bhUlatA nathI !! chokarAM ApaNA gaNAya ne kare bhagavAna badhuM. bhagavAna kare to tamAre zuM karavAnuM hoya te ? kAM to tame karatA ho to eNe nA karavAnuM hoya. beumAMthI eka jaNa kare ke beu bheguM kare sahiyAruM ? tamane kema lAge che ? vicAravA jevuM che ne ? vicAryA vagara cAlatuM haze ? be sahiyAruM kare nahi ane jo e karatA hoya to ApaNe kazI bhAMjagaDa karavAnI jarUra nathI. jema bApa karato hoya to chokaro koI jAtanI ciMtA rAkhe che ? koI jAtanuM kaMI kare che ? ane chokarI karato hoya to bApe ya gheDo besI rahe che ne ! nathI besI raheto ?! eTale AmAM tame karo cho ke bhagavAna kare che ? praznakartA : ApaNe ja karavAnuM ne. dAdAzrI : to pachI ene zuM karavA Dakhala karo cho ? bicArAne sUI rahevA done, ApaNe zI bhAMjagaDa te vagara kAmanI ! jene potAnAthI nA thatuM hoya to ene soMpI devuM ane ApaNe sUI rahevuM ke bhaI, huM to paiNyo ane phasAyo. have tAre calAvavuM hoya to calAya. praznakartA H evuM kahe che ne 'bhagavAnanI marajI vagara eka pAMdaDuM halatuM nathI" e vAta sAcIne ? dAdAzrI : 'bhagavAnanI marajI' e khoTI vAta nathI, paNa vyu poInTa che. e phekTa vastu nathI. bhagavAnane marajI hoya nahi. bhagavAna jo marajIvALo hoya, ane manuSya marajIvALo hoya to beu sarakhA ja kahevAya. eTale bhagavAna marajIvALA nA hoya paNa A loka mAne che. kharekhara che goDa kriyeTara ? have alaukika jo jANavuM hoya to A jagata bhagavAne banAvyuM nathI. chatAM loko Aropa Ape che ke "bhagavAne banAvyuM che.' 'bhagavAne Ama karyuM ne tema karyuM, A badhI bhrAMti che. A badhuM bhagavAna karatA hoya, to tamAre zuM karavAnuM ? A loko to jo bhagavAnane ghaDIvAre ya jaMpIne besavA nA dIdhA, rAdhA joDe ya jaMpIne besavA nA dIdhA. vAre ghaDIe 'bhagavAne Ama karyuM, bhagavAne Ama karyuM', kaheze ane chokarAno janma thayo tyAre peMDA vaheMcI karIne, "mAro chokaro, mAro chokaro, huM bApa thayo, huM bApa thayo' karyA kare ! ane e ekano eka chokaro marI gayo, tyAre bhagavAne laI lIdho" kaheze ! AvaDI AvaDI gALo hau de. "are, raDyAne koInI jarUra hatI, 'bhagavAna kriyeTara che' e laukika vAta che ane laukikamAM sAruM che atyAra sudhI tame laukika jANyuM che badhuM. e jo alaukika jANo to A hisAbano javAba Ave. nahIM to koI hisAbano javAba ja nA Ave,
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 rakama ja khoTI che tyAM AgaLa. 13 bhagavAna mahAvIre kahyuM ke 'bhaI, bhagavAna vagara to duniyA che ja nahi. bhagavAna ja che badhuM. paNa te bhagavAna sRSTino kartA nathI.' bhagavAnanI DikSanarImAM 'huM karuM chuM', 'tuM karuM chuM' ane 'teo kare che', te hatuM ja nahIM. enI sAthe bahu jhaghaDA cAlyA. lokone to buddhi jyAM sudhI che, tyAM sudhI buddhi zuM kahe che ke 'karyA vagara kevI rIte thAya A badhuM ?" te A muzkelI che ne ?! paNa te bhagavAna mahAvIrane chUTako ja nahi bolyA vagara. kAraNa ke jo satya nA bole to pelA mUMjhAya. 'bhagavAna AmAM hAtha ghAlatA ja nathI.' evuM A jagata che, e ja sAyansa che. phakta bhagavAnanI rileTIva zakti vaparAya che. rileTIva eTale hAjarInI zakti. bhagavAnanI khAlI hAjarI ja che. e hAjarInI zaktithI A jagata UbhuM rahyuM che. ane bhagavAne ya kharI rIte baMdhAyA nathI. kharekhara riyalI rIte baMdhAyelA nathI, paNa A rileTIvanI rIte A hakIkatamAM AvyA che. chatAM potAnI jAtane pote baMdhanarUpa jANatA nathI. baMdhanarUpa jANe to to pachI bhagavAna ja nA kahevAya ne ! e to AmAM vItarAga ja rahI zake che. A ja sAyansa jANavAnuM che. bhagavAna te aMdara rahyA rahyA joyA ja kare che. 'A badhI lIlA kevI rIte cAlyA kare che' te joyA ja kare che. amuka bAbato 'huM calAvuM chuM' ne amuka bAbato mArI zakti bahAranI 'bhagavAna calAve che', evuM loko jANe che. paNa bhagavAna AmAM kaMI kazuM karatAM ja nathI. bhagavAna to, kaMI nA kare enuM nAma bhagavAna. ane kare to baMdhAya, e baMdhanamAM Ave. bhagavAna to bhagavAta ja che ! 'bhagavAna AmAM hAtha ghAlatA ja nathI', paNa A bhrAMti ukelAI nathI. lokothI bhrAMti oLakhI zakAtI nathI, enuM kAraNa che. e ema ja 14 AptavANI-11 jANe che ke bhagavAna sivAya bIjI kaI zakti A karI zake ? paNa A bIjI zakti che ane e to eTalI badhI moTI che ke bhagavAnane hau phasAvyA che. A to potAnI saMDAsa javAnI ya zakti nathI. jIvavAnI ya zakti nathI ne maravAnI ya zakti nathI. jo maravAnI zakti hoya ne to marata ja nahi paNa evI koI zakti ja nathI. praznakartA : e zakti konI pAse che ? dAdAzrI : e zakti ja A huM tamane batAvuM chuM ne e zaktithI ja A jagata cAlI rahyuM che. praznakartA : e zaktine ame bhagavAna kahIe chIe. dAdAzrI : tame nahIM, paNa AkhuM jagata e zaktine bhagavAna kahe che. paNa te laukika vAta che eTale je zakti bhagavAna nathI tene bhagavAna kahe che ! kAraNa ke kare che mATe. paNa te bhagavAnane pahoMcatuM nathI, ane mULa bhagavAnanI virAdhanA thAya che. mULa bhagavAnane nahIM oLakhavAthI A je nathI bhagavAna ene bhagavAna mAnavAmAM Ave che. eTalI ja bhAMjagaDa che A badhI. eTale bhagavAnane bhagavAna mAno ane bIjI zaktine zakti mAno to Ano phoDa paDaze, nahIM to phoDa kevI rIte paDaze te? praznakartA : jJAnIo kema ene 'bhagavAna' nathI kahetAM ? dAdAzrI : e zAne mATe kahe ? zaktine bhagavAna zA mATe kahIe ? ApaNe A InjIna cAlatuM hoya, dhamma, dhamma, dhamma...' te ene bhagavAna kahIe ne besI rahIe to mUrakha banIe. e mazIna zuM kahe che ? tAruM banAvyo, huM banyo. A jaDa zakti to ApaNe banAveluM baneluM che. ene bhagavAna kahevAya zI rIte ? bhagavAna to bhagavAna che, kyAre ya paNa 'nA bhagavAna' nA thAya, enuM nAma bhagavAna kahevAya. brahmAMDatI be mahAzaktio ! bhagavAnanI zakti cetana zakti che. A bIjI to jaDa zakti che
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 sAcuM svarUpa bhagavatatuM ? AptavANI-11 15 ane te anaMta zakti che je duniyAno sarvasva nAza karI nAkhe evI to zakti dharAve che. A aNumAM keTalI badhI zakti che. phakta paramANumAM zakti nathI. eka paramANu, be bhegAM thAya, traNa bhegAM thAya, e bhegAM thayA pachI zakti utpanna thAya che. ane paramANu avibhAjaya hoya, e enA pIsIsa nA thAya. aNunA pIsIsa thAya. keTalAya paramANu bhegAM thAya tyAre aNu thAya. ApaNe jo kharAM bhagavAna jANavA hoya to mahIM beThA che te che, bAkI e zaktine loko bhagavAna kahe che. e zakti paNa bhagavAna jevI vItarAga che. paNa emAM caitanya nathI ane caitanyavALA prabhu to AmAM ja mahIM beThelA che. praznakartA : e zaktimAM caitanya nA hoya, to e zakti oTomeTIka kevI rIte kare ? dAdAzrI : e buddhimAM nathI samajAya evI vAta. e ame joyeluM hoya ane joIne kahIe chIe. e zakti ja badhuM jagata calAve che. bhagavAnane kazuM ja calAvavAnI jarUra nathI. bhagavAnamAM caitanya che, paNa A calAvavAnI zakti bhagavAnamAM nathI. A calAvavAnI zakti e mikenikala zakti che. bhagavAna koI kriyAnA adhikArI nathI. kriyA bhagavAna karI zake nahIM. kriyAnA jANakAra bhagavAna che. A kriyA badhI mikenikalI thAya che. A mikenikala eDajasTamenTa che. A mahIM havA pUrone to A mazIna cAle, nahIM to havA baMdha karIe to ? ane mahIM pANI, peluM peTrolabeTrola pUravAnuM baMdha karIe to ? praznakartA : khalAsa thaI jAya. dAdAzrI : khalAsa thaI jAya. A to mikenikala eDajasTamenTa che. bhagavAna mikenikala nathI. mikenikalanA jJAtA-draSTA evA bhagavAna che. bhagavAna to akriya che, vItarAga che. 'bhagavAnane sakriya kahevuM" e bhUla praznakartA : to pachI bhagavAna zuM che ? dAdAzrI : bhagavAna paramAnaMda svarUpI che ! jJAtA-draSTA, paramAnaMdI ! e jIvamAtrane prakAza ja Ape che, ajavALuM ja Ape che. ajavALAmAM jIva kAma kare che. ajavALuM pote ja AnaMda svarUpa che ! prakAza pote ja AnaMda svarUpa che. eTalA mATe ajavALuM ane AnaMda, baMne Ape che. eTale bhagavAna bIjuM kazuM ApatA ya nathI ne letA ya nathI. nirALA rahe, nirlepa rahe ane dareka jIvane helpa karyA kare, enuM nAma bhagavAna. bhagavAna to zuM kahe che ke 'tAre mokSe javuM hoya to mane saMbhAra. ane jo tAre bhautika sukho joIto hoya to A badhI dhAMdhalamAM paDa, vyu poInTamAM paDa ne vAstavika joItuM hoya to mane oLakha. mane oLakhIne vAstavikamAM, phekTamAM Ave.' eTaluM ja bhagavAna kahe che. bAkI bhagavAna to bIjuM kazuM koInI upara kRpA varasAvatA nathI. jevuM tame bolo, jevuM tame nAma do, eTalo prakAza tamane maLaze. bhagavAna prakAza svarUpa che. bhagavAna kyAM che? Apane zuM lAge che ? praznakartA : AkhA brahmAMDamAM che. dAdAzrI : nA, evuM nathI. jo badhe ja hoya to koNa kone oLakhe ? A lAITa che ne, te AkhI rUmamAM enuM ajavALuM che, paNa lAITa to tyAM ja che. evI rIte bhagavAna vizvamAM ajavALuM kare che, paNa bhagavAna to bhagavAnanI jagyAe che ! bhagavAna kyAM hoya ? jyAM sukha-du:khanuM vadana thatuM hoya tyAM hoya. A sukha che ne A du:kha che evuM jJAna hoya tyAM bhagavAna hoya. bIje bhagavAna nA hoya. jyAM sukha-duHkhanI lAgaNIo vartatI hoya tyAM bhagavAna beThelA hoya. goDa Ijha Ina evarI kriyecara vedhara vijhibala ora Inavijhibala.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 17 (AMkhe dekhAya evA athavA nA dekhAya evA dareka jIvanI aMdara bhagavAna che.) pote jJAtA-draSTA-paramAnaMdI, dareka jIvamAM beThelA che. evuM khoLo to kaMIka jaDe ! AtmA badhe eka sarakho che. phakta phera zemAM che ? pekiMgamAM phera che. verAITIjha opha pekiMga (judAM judAM khokhAM) che ne mahIM bhagavAna rahelAM che ! tamArI mahIM bhagavAna rahelAM che, e bhagavAna oLakhAI gayA eTale kAma thaI gayuM. paNa e to divyacakSu prApta thAya tyAre bhagavAna dekhAya ne ! A cAmaDAnI AMkhathI bhagavAna nA dekhAya. bhagavAna kevA svarUpamAM che ? niraMjana-nirAkAra svarUpamAM che, ane anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta sukha, anaMta zakti ane avyAbAdha svarUpa evA badhA bahu jAtajAtanA guNo che. ne mahIM ja beThelA che. paNa A to anaMta avatAra thayAne to paNa cetanano eka aMza paNa anubhava thayo nathI. cetananI hAjarIno anubhava eTalo rahe che ke rAte sUI jAyane tyAre mahIM AnaMda rahe, bahAranI mazInarI baMdha thaI jAya, paNa bhagavAna to hAjara che, te emanuM sukha bahAra nIkaLe. pote anaMtasukhanuM kaMda che, sukhano kaMda ja pote che, paNa A mazInarI baMdha thAya pachI e sukha mahIMthI bahAra nIkaLe. A mazInarI cAlu hoya to ya sukha to bahAra nIkaLe kharuM, paNa potAne samajAya nahi. mApI tIjazakti kyAre ya ? AptavANI-11 je AtmA chene emanI eTalI badhI zakti che ke jo eTalI zakti nA hota ne to Aje anAtmAnI mAyA che ne, e mokSe nA javA deta. A anAtmAnI mAyA to bhagavAnane ya mokSe javA de evI nathI, paNa bhagavAna paNa anaMta zaktivALA che. tethI ApaNe peluM vAkya kahyuM ne ke. "mokSe jatAM vino aneka prakAranA hovAthI tenI sAme 'huM' anaMta zaktivALo chuM." nahi to A mAyAnAM vidgo to mArI mArIne tela kADhI nAkhe evAM che. bhagavAna e zaddha cetana che. basa zuddha cetana ! enA guNadharma sAthe che badhuM. enA guNadharma oLakhavA paDe jJAnI puruSa pAse, to pachI patto paDe. A chellA prakAranuM adhyAtma che, eTale tamArI jo liMkanuM adhyAtma hoya ne to tamane e Taca thAya. A chelve sTezana adhyAtmanuM che. je AkhuM varlDa khoLI rahyuM che te A che ! kharI rIte A to lokone khyAla nathI, ahIMnA sAdhu-saMtone khyAla nathI hakIkata kharI ! cetana to mahIM aMdara zarIramAM ja che paNa e kazuM ya karatuM nathI. ane je kare che, e cetana hoya. bolo have zI rIte samajaNa paDe AmAM ? prakAza kare ke prakAzamAM kare ?! praznakartA : dareka jIvane evI zakti ApoApa maLe kharI ? dAdAzrI : hA badhI maLe. badhI zakti aMdara puSkaLa che. aMdara ghaNI zakti paDelI che. paNa zuM kare ? AvAI gayelI che. upara AvaraNa caDhI gayelAM che. jema eka mATalInI aMdara moTo pAMcasono goLo mUkyo hoya paNa mATalI upara DhAMkI daIe to zuM rahe ? evuM A lAITa badhAnI aMdara che, pharsTa kalAsa. paNa jo duHkha, du:kha, du:kha ! bhagavAnamAM to anaMta zakti che. anaMtu sukha che emAM, anaMtu jJAna che, anaMtu darzana che. anaMtA guNo che emanI pAse. mahIM bhagavAna, bhagavAna kartA nathI tene ApaNe Aropa karIe chIe ke e kartA che, bhagavAne bilakula hAtha ja ghAlyo nathI emAM. A prakAza jema kriyA karI zake nahIM, A rileTIva prakAza che te kriyA karI zake nahIM, tema AtmA che te riyala prakAza che, e kriyA karI zake nahIM, chatAM cetana che. A lAITa e rileTIva prakAza ane acetana che ! praznakartA: to bhagavAnanuM riphalekazana che A jagata ? dAdAzrI : bhagavAnanI hAjarIthI A badhuM dIpI rahyuM che. bhagavAnanI hAjarIthI A jaDa tattvo dIpI rahyAM che, jaDa tattvo prakAzita thaI rahyAM che. bhagavAnanI hAjarIthI A badhuM dekhAya che ne ApaNane e mUMjhave che! bhagavAna nA hoya to A jagata bilakula cAle evuM ja nathI. khAlI
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 hAjarIthI ja A badhuM cAlyA kare che. 19 bhagavAne A jagata calAvavAmAM kazuM ja karyuM nathI. e to khAlI nimitta che. emanI khAlI hAjarI ja che. bhagavAnanI hAjarIne laIne A sAyansa badhuM cAlI rahyuM che ! e che to A badhuM che. e nA hoya to A badhuM baMdha thaI jAya, emanI hAjarIthI cAle che. bahAra je calAve che, te buddhi tyAM kAma kare evI nathI. jJAnInuM jJAna ja kAma kare evuM che. buddhi tyAM AgaLa baherI thaI jAya che ane zaMkA upajAve che lokone. A upara koI bApo ya nathI, ema kahevAno bhAvArtha zuM che, ke vAstavikatA jANavI hoya to Ama upara nathI. nahIM to A lokoe kahyuM che, upara bApo che. paNa koI bApoya upara nathI e huM joI Avyo, jAte joI Avelo ane hota to mane uThADI letane hamaNe e. 'jo mAruM khedAna-medAna karavA nIkaLyo che', uThAvI le ke nA uThAvI le ? koI bApo ya nathI, badhuM joIne boluM chuM A, tamAro bhaya choDavA mATe. upara bApo to zenA mATe ghAlyo che, ke ajJAna jIvone bhaDaka ghAlavA mATe bApo melyo che. bhagavAnane AvuM kahevAthI, bhagavAnane kartA mAnavAthI zuM thayuM ke 'bhagavAna zuM che ?' e samajyA nahIM, eno lAbha nA maLyo A lokone. 'bhagavAna akartA che ane potAnI pAse ja che', e lAbha emaNe khoI nAkhyo. A tethI ame bhAra mUkIe chIe ke 'nA, evuM nathI. tuM sIdho cAla.' peluM kartApadamAM ja badhuM aizvarya emanuM pesI gayuM. je mAnyuM kartApada teno ApaNane guno lAgu thAya che ke emane kuMbhAra banAvo cho ? kaI jAtanA loko ! enuM kIrtana AvuM karavAnuM hoya ? kare' te ta kadi paramAtmA ! eTale kaMI paNa 'huM karuM chuM' e bhAna, e AtmA kyAreya paNa prApta nA karAve. jyAM sudhI tame karo cho, tyAM sudhI bhrAMtimAM cho. jyAM sudhI jagatamAM kaMI paNa tame karo cho, evuM bhAna che tyAM sudhI eke aMza 20 AptavANI-11 paNa AtmAno cAkhyo nathI. loko AkuLa-vyAkuLa rahetA haze ke nahi ? niraMtara AkuLa-vyAkuLa, kAraNa ke kartApada che. 'huM karuM chuM ne te kare che ne teo kare che', e jyAM sudhI bole che tyAM sudhI bhrAMti che. ne tyAM sudhI AkuLatA-vyAkuLatA ja che. bhagavAna mahAvIrano siddhAMta zuM kahe che ? 'huM karato nathI, te karatA nathI, ne teo ya karatA nathI.' koNa kare che ? A badhuM parasattAnA hAthamAM che. parasattA kare che. have ApaNe sAmA mANasane tame karo cho ema kahIene, to ApaNane bhrAMti haju gaI nathI. jyAM karuM, tyAM paramAtmA nahIM ne jyAM paramAtmA, tyAM karuM nahIM. hA, jyAM sudhI 'huM karuM chuM' ekaluM nahIM, 'te kare che, teo kare che', A traNa zabdo hoya, tyAM sudhI paramAtmA prApta thayA nathI. mArA manamAM ema thayuM ke 'huM karato nathI' paNa ko'ka kare che ema mAnene, to ya bhrAMti ! koI karatuM ja nathI, kharekhara. 'koI A kare che' tema kahevuM te guno che. 'koI A nathI karato' te kahevuM paNa guno che. ane 'huM karuM chuM' tema bolavuM te ya guno che. udayakarma karAve che ne kahe che ke 'ANe Ama karyuM.' A to kare che ko'ka ane kahe che meM karyuM.' kAraNa ke e jANI joIne nathI kaheto, evuM ene bhAse che ke 'huM ja karuM chuM.' A bIjuM koI dekhAtuM nathI. dAdAe ja pyAlo phoDyo. alyA mUA, meM to TheTha sudhI bacAvavAno prayatna karyo. meM kyAM phoDyo che ? tyAre kahe, "bIjuM koI hatuM ja nahIM paNa ! tame ja phoDyo.' have A badhuM zI rIte bilipha jaDe ? praznakartA : ApaNane 'helpa' thAya, emAM bhagavAnano pakSapAta kharo ? dAdAzrI : madada bhagavAna pote karatAM nathI. A kudaratI racanA che badhI, kAraNa ke jIvamAtra svataMtra che. svataMtra eTale kudarata enA helpamAM ja hoya. pote kaheze ke 'mAre corI karavI che.' to caMdra, tArA, badhuM hAjara hoya. bhagavAna to AmAM khAlI 'lAITa' ApavAnuM ja kAma kare che. AmAM mULa corI karavAno bhAva potAno che. kudarata tene tenI puchya kharcAvIne helpa kare che, eTale ke ene badhA saMyogo bhegA karI Ape che. bhagavAna AmAM phakta 'lAITa' ja ApyA kare che.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 21 e to dareka jIvamAM beThAM beThAM saMpUrNa prakAza Ape che. 'tAre je karavuM hoya te kara. A prakAza tane mAro ! corI karavI hoya to corI karaje, ane tenI javAbadArI tArI che, javAbadArI mArI nahi. ane dAna karuM chuM tenI javAbadArI tArI, phakta amAro prakAza che.' tyAre cora zuM kare che ? sAheba, pelA polIsavALAne prakAza nA Apazo.' tyAre bhagavAna kahe, 'nA, amAre ene ya prakAza ApavAno ane tane ya prakAza ApavAno.' bhagavAna prakAza ja Ape che. bIjuM kazuM ApatA nathI ane vagara kAmanA bhagavAnane phajeta karyA A lokoe ! ane jo tAre bhagavAna thavuM hoya to tuM tAro ahaMkAra choDI de. to huM ne tuM eka ja chIe. ApaNe judA ja nathI.' 'huM caMdubhAI chuM.' e bhAna tUTI jAya, to to tame pote ja bhagavAnanI mahIM eka thaI jAva. A bhagavAnanA prakAzathI ja badhuM cAlyA kare che. cora corI kare che te ya vyAjabI kare che, dAnezvarI dAna Ape che te ya vyAjabI kare che. bhagavAnane tyAM guno nathI. ahIM laukikamAM badhuM guno che. alaukikamAM guno nathI. cora corI kare che, te bhagavAnanI draSTimAM khoTuM nathI. samAjanI draSTimAM khoTuM che. bhagavAnane tyAM to corI, nA-corI kazuM ya nathI. e ya ajJAna ja che. zAhukArI karato hoya ke corI karato hoya, paNa ajJAna eTale ajJAna, aMdhAruM eTale aMdhAruM. e aMdhArAnA game teTalA TukaDA karIe to ya ajavALArUpa nA Ave ekuM ya. evuM ajJAnanA TukaDA karIe to temAM ekuM ya ajavALArUpa Ave kharuM ? badhuM aMdhAruM ja che A ! gutA vitA tathI daMDa ! koI koInuM bagADI zake evI zakti ja koInAmAM nathI, koI evo janmyo ja nathI. ane loko zuM mAne che ? A ja mAruM badhuM bagADI rahyo che. koInAmAM evI zakti ja nathI, to pachI bagADe zI rIte ? ane ko'ka bagADe to to pachI A jagata bIlakula komplekSa thaI gayuM kahevAya. to eka paNa mANasa ahIMthI mokSe jaI zake ja nahIM. mATe koI 22 AptavANI-11 paNa mANasa tamane duHkha daI zake ema che ja nahIM. enI zakti bahAranI vAta che. phakta niyama evo hoya che ke tame amuka guno, 318 kalamano guno karyo. tyAre keTalAka evA bhAvavALA hoya che ke basa, ApaNe corI karIne ja khAvuM che. have bIjI mAthAkUTa mahenata-bahenata nathI karavI, A sarasa dhaMdho che', evI ene zradhdhA beThI. zraddhA zenA AdhAre beThI ? tyAre kahe che, "eno vyu poInTa Avyo che.' vyu poInTathI bheguM thAya che. vyu poInTa eTale ene ema ja lAge che ke 'A ja mAruM zreya che AmAM. corI karIza nahIM to ApaNA badhAM kuTuMbanuM pUruM kevI rIte thaze ?" have kahe che zuM ? ApaNe ene pUchIe ke 'bhaI, Ama zuM karavA kare che ?" tyAre kahe, 'mane bhagavAna preraNA kare che.' paNa bhagavAna AmAM hAtha ghAlatAM nathI. pelAnuM 'vyu poInTa' AveluM che. enAM draSTibiMdumAM 'sukha AmAM che' evuM beThuM che. eTale pelAe corI karavAno bIjhanesa je nakkI karyo che ane tamane 318nI kalama lAgu thAya, evI bhUla thayelI che tamAre, to tamAro pelA coranI mAraphata badho daMDa thavo joIe. hAstone, tamAro guno bhagavAna jAte AvIne nikAla karI Ape ? nA. koNe A bIjhanesa nakkI karyo che, tyAM ja jaIne tamane pakaDAvavA joIe. ane jo tamAre kalama nathI, to koI kApanAra nathI ! e gunAnI kalama nA hoya to evuM AkhuM muMbaI thayuM hoya, to tamane zuM lAgamAM le ? ane kalama hoya to AkhA muMbaImAM eka ja pelo hoya to ya tamAre bhAge AvI jAya. eTale A loko je badhuM kare che, e emane 'vyu poInTa' AvyuM che, e pramANe 'DIsIjhana' karyuM che ke 'ApaNe Ama ja karavuM che.' ane lokonI kalamo bhegI thaI jAya. hisAba bhegA karI Ape che, TAIma-bAIma badhuM sAthe. pAchuM ADe dADe nA karI Ape, daza-paMdara rUpiyA hoya te dA'De. paNa pIstALIso ne eka hoya te dA'De ja bheguM karI Ape ne te ja gajavuM pelAne dekhADe ke 'peluM haM, kalama pUrI karavAnI che.' jagata evuM, sAva 'kompalekSa' thaI jAya to pachI thaI rahyuM ne, koI
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 mokSe ja nA jaI zake ! ne ? 23 praznakartA : 'komplekSa' thaI jAya to bIjA aTakAvI zake evuM thayuM dAdAzrI : komplekSa thaI jAya to bIjAnI Dakhala che, ema kahevAya. paNa koInI Dakhala nathI. A varlDamAM koInI Dakhala thaI jAya che te tame Dakho karelo che tethI. nahIM to tame Dakho nA karo to Dakhala nathI, svataMtra cho bilakula. mokSa ane uparI che virodhAbhAsa ! ApaNe badhA moTA puruSone bhegA karIe ane emane kahIe ke kartA ane mokSa be virodhAbhAsa che, kharuM ke nahIM ? to keTalAkane samajAya ke nA samajAya ? 'Ano Izvara kartA che ane mokSa che', ema bolavuM jokhama che. kAraNa ke kartA e kAyamane mATe uparI ja rahe ane uparI thAya to ApaNo mokSa hoya nahIM. ApaNe eno guNa kyAreya bhUlAya nahIM. 'mokSa ane bhagavAna A jagatano kartA' e be virodhAbhAsa che, saMpUrNa virodhAbhAsa che. e che mahAguto ! bIjI zaktinA AdhIna cAle che A badhuM, Izvare ya nathI kartA, nathI tame AnA kartA. 'AnA kartA tame cho' evuM mAno cho, te ja che te bIja che AvatA bhavanuM. samajavuM ja paDazene eka dA'Do ? je potAno guno Izvara para nahi nAkhI detAM potAnA upara leze tene kudarata mApha karaze. bhagavAna ke je kaMI ja karatAM nathI, tene bhagavAna kare che, tema kahenArane bahu moTI jokhamadArI che ! praznakartA : e barobara che, paNa kutUhala che, prazna thayAM kare. A badhuM sarjanAra koNa ? AptavANI-11 dAdAzrI : hakIkatamAM che ja nahIM tyAM, ene mATe AkhI rAta jAgIe, bhUtano vahema paDe to AkhI rAta UMgha nA Ave. praznakartA : A badhuM najara sAme dekhAya chene ? dAdAzrI : e to najara sAme dekhAya. paNa ATalI ja mAMNa mAravAnI davA hoya ne e pI gayo, to pachI enI zuM asara thAya ? praznakartA : marI jAya. 24 dAdAzrI : bhagavAnane kaMI mAravA AvavuM paDe che ? to bhagavAnane mAravA AvavuM nathI paDatuM, to bhagavAnane janma ApavA ya AvavuM nathI paDatuM. jo bhagavAna hota to banne bAju sAcavata, bhagavAne jo janma Apyo hota ne to mAravA ya Avata. praznakartA : bhagavAna 'e kare che' evuM huM nathI kaheto. paNa sarjanAra koNa ? dAdAzrI : no baDI (koI nahIM). tame pote ja cho, je cho te. koI che ja nahIM. tamArI javAbadArI tamArI upara che. vijJAna jANo ne chUTA thaI jAva. tame vijJAna jANo to tame paramAtmA cho ane vijJAna nahIM jANo to tame rAta-dahADo, jAtajAtanAM avatAramAM bhaTaka, bhaTaka, bhaTaka karazo. anaMta jAtanI avasthAo utpanna thaze, IgoIjhamathI. praznakartA : savAla che ke e vijJAnane koI calAvanAra haze ne ? dAdAzrI : nA, vijJAna eTale zuM ? "be vastu bhegI thaIne enuM rUpAMtara thavuM' e vijJAna. praznakartA : e sAyansa pahelAM kyAM hatuM ? sAyansa to atyAre AvyuM. dAdAzrI : nA, pahelethI sAyansa ja che; A jagata ja sAyansa che. bhagavAna A sAyansamAM ja rahyA che. bhagavAna sAyansane joyA ja kare che ke A kevI rIte sAyansano prayoga thaI rahyo che. bhagavAna AmAM hAtha
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 ghAlatA ja nathI. 'pote kartA che e mAnavAthI jagata UbhuM rahyuM che. ne 'rtA koNa che', e jANe to chUTe. bhagavAna kartA nathI ne loko ya kartA nathI. kartA to bIjI zakti che je kAma karI rahI che. vijJAna samaje to ukela ! 26 AptavANI-11 dAdAzrI : e ja vyavasthita zakti. vyavasthita zakti eTale bIjA je saMjogonI jarUra che, e saMjogo badhA bhegA thaIne badhuM thaI rahyuM che. kevI rIte banyuM dahIM ?! praznakartA : pachI A kaI zaktithI jagata cAle che ? dAdAzrI : sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa, saMyogIka purAvAo bhegA thaIne kArya thAya che. nahIM to kArya thAya nahIM. e saMjogo bhegA karanArI eka zakti che je vyavasthita nAmanI zakti che. e badhAM saMyogo bhegA karI Ape. praznakartA : eTale vyavasthita zakti e bhagavAnanI zakti che ? dAdAzrI : nA, nA. vyavasthita zakti bhagavAnanI zakti hoya to to bhagavAna ja kahevAya ne ? e bhagavAnanI zakti nhoya. bhagavAne ya e zaktinA tAbAmAM ne ! jo kRSNa bhagavAnane tIra vAgyuM te keTalI badhI pANInI tRSA chUTI, paNa pANI AvatAM pahelAM deha chUTI gayo. praznakartA : e vyavasthita upara koIno ya kAbU nahIM ? dAdAzrI : koIno ya kAbU nahIM. A to badhA je kAbU bole che te e to lokone bhamAve che. "hama aisA kara dege ne aisA kara dege" e to lokone bhamAvavAnI vAto che. te loko ya bicArA bALA-bhoLA che dahIM banAvavA mATe zuM zuM kAma karavuM paDatuM haze ? tapAsa nathI karI, nahIM ? A je dUdha ubhuM karIne ApaNe emAM camaco dahIM nAkhIne halAvI ane pachI sUI gayAM to pachI dahIMne zuM zuM kAma karavuM paDatuM haze? ne dUdhane zuM zuM kAma karavuM paDatuM haze ? e bannene zuM kAma karavuM paDatuM haze ? sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa kahevAya che. temAM dUdhane kaMI karavuM paDyuM nathI, dahIMne kazuM karavuM paDyuM nathI. ane akkalavALo to bAra vAge UThe ne, te jovA jAya ke dahIM jAmyuM haze ke nahIM ? halAve te savAramAM Dakho pIve. akkalavALo jovA jAya ke nahIM ? are, bhaI sUI jAne, jJAnI puruSa kahe che. tAre phakta dUdha garama karI ane paddhatisara dahIM nAkhI ane pachI halAvIne pachI sUI javAnuM. te ja A vyavasthita zakti . praznakartA: 'vyavasthita zakti ane AtmAno bhrAmaka kartAbhAva" e samajAvo. dAdAzrI : vyavasthita zaktie kazuM karavAnuM nA hoya. enI meLe badhA saMjogo bhegA thaI jAya. jema A khIcaDI karatI vakhate keTalA saMjogo bhegA thAya che ? lAkaDA saLagAvyA pachI lAkaDI olavAI jAya, to cAle ? praznakartA : nA cAle. dAdAzrI : khIcaDI pUrI thatAM sudhI badhuM ja joIene ? e badhA saMjogo rahe, tyAra pachI bena kahe, "heMDo jamavA UTho, meM khIcaDI banAvI dIdhI." ohoho ! ema kahe ke 'banAvI dIdhI ?!' lAkaDAe banAvI, pANIe banAvI, dALa-cokhAe banAvI ke koNe banAvI ? e kahetAM nathI ne 'meM ja banAvI' kahe che, te A bhrAmaka bhAva che. te phasAya che. praznakartA : dAdA, tame je kaho cho vyavasthita zakti calAve che, "e kevI rIte calAve che" e samajAvo. dAdAzrI : ApaNe A dUdha hoya ne, te maNa dUdha hoya, enI mahIM ATaluM dahIM ApaNe nAnuM, sAruM dahIM. pachI halAvI ane pachI mUkI daIe. pachI kaI zakti ene dahIM banAvatI haze ?! praznakartA : kudarata.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 27 ahIM lAkaDAM nA hoyane to ApaNane bUma pADe, khIcaDI to badhI mUkI dIdhI, paNa lAkaDAM nathI. have zI rIte karazo ? te tame karatAM hatAM ne ? karI Apo ne ! eka dahADo lAkaDAM vagara nahIM karI Apo ? te kahe ke 'nA thAya.' to tyAre meM kahyuM, "tame zuM karyuM ?" eTale A bhrAmaka bhAvathI badhuM A jagatano kartAbhAva che. enI meLe ja saMjogo bAjhe che ne tyAre thAya che. tyAre pAcho kahe che, 'meM karyuM ne', nahIM to kaheze 'bhagavAna ja kare che ne !' tyAre kahe, 'nA, kharekhara to pote ya kartA nathI ne bhagavAne ya kartA nathI. sAyanTiphika sarakamaTenziyala eviDansa kare che.' saMjogo, hAtha-pagano saMjoga, dALa-cokhAno saMjoga, cUlAno saMjoga, ApaNo bhAva saMjoga, badhA saMjoga bhegA thaIne kArya kare che, evuM ApaNe kahevA mAMgIe chIe. saMjogo kare che, ene ja ame vyavasthita kahIe chIe. A to 'vyavasthita' uThADe che ane 'vyavasthita' suvADe che. badhuM 'vyavasthita' ja karAve che. paNa A potAne samajAtuM nathI. badhAM saMjogo bhegAM thAya tyAre khIcaDI thAya. AmA cUlo ema nA kahe ke 'meM karI', tapeluM ema nA kahe ke 'meM karI', paNa A manuSya ekalo ja bolI UThe ke 'meM karI'. kAraNa ke bIjI badhI vastuomAM ahaMkAra nahIMne ? ane A manuSya ekalAmAM ja ahaMkAra, eTale mAnI bese ke meM ja karI ! meM karI thayuM ke pote kartA thaI gayo. ane kartA thayo tenuM tene niyamathI ja bhoktA thavuM paDe. ane jyAM sAcuM jJAna hAjara thAya ke A to badhAM ja saMjogo bhegA thavAthI khIcaDI banI, meM ekalAe ja nathI karI, to te kartA nathI thato ne tenuM pachI bhoktApaNuM paNa tene AvatuM nathI. AkSepo bhagavAta para ... A to puNyanA AdhAre potAnA dhAryA pramANe thAya tyAre 'meM karyuM' kahe. lAkha rUpiyA kamAya to kaheze, 'huM kamAyo' ne khoTa jAya tyAre bhagavAne ghAlI kahe ! nahi to kahe ke "mArA graho rAzI che.' e badhuM khoTuM che. potAne nukasAna thayuM ke bhagavAnanuM nAma de. A to bhagavAnanI para Aropa kahevAya che. 'kyA AdhAre A badhuM jagata cAlI rahyuM che' 8 AptavANI-11 e samaja nA paDI, tethI lokoe bhagavAnanA mAthe ghAlyuM ! bhagavAne saMsAramAM hAtha ghAlyo ja nathI. A to nathI hAtha ghAlyo to ya ATalAM badhA Aropa lokoe enAM para ApyA che. to hAtha ghAlyo hota to zuM nuM zuM bolata enAM mATe ? paNa bhagavAne bilakula hAtha ja nathI ghAlyo. to ya paNa A loko phAve evuM bole che. jagata cAle, sAyaMnTiphika sarakmaTenziyala eviDansathI ! praznakartA : ApaNe A jagatane sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa evuM kahIe chIe, to emAM 'sAyanTiphika' eTale to kojha enDa IphekaTa emAM Ave. paNa 'sarakamasTenziyala eviDansa' e pUruM haju barAbara samajAtuM nathI. dAdAzrI : A jema A vakIlo zuM kahe che ke AMkhe dekhyo eviDansa. AMkhe dekhAya evA eviDansa kahe che. nahIM kahetAM ? AI viTanesa' kahe che ne ? te zeno purAvo kADhe che ? praznakartA : je joyuM hoya teno. dAdAzrI : A joyuM hoya teno A badho purAvo kADhe che joyA uparathI, zuM zuM joyuM hatuM, kevI rIte joyuM hatuM, e AMkhe dekhAtAM purAvA. ane A AMkhe nA dekhAya evA purAvA eTale sAyanTiphika, vaijJAnika. emAM pUrvabhave je karelo bhAva te saMyoga, bIjA joDe keTalAMya saMyoga bhegAM thayAM, TAIma-spesa badhuM ya, atyAre je beThAM chone e spesa paNa nakkI hoya tyAre A vAtacIta thAya, nahIM to thAya nahIM. koI kaheze ke huM amuka TAIme Ama karIza. e kazuM cAle nahIM. eTale TAIma, spesa, bIjA gayA avatAranA bhAva, mAro saMjoga, bIjA badhAM keTalAM saMjogo bhegAM thAya tyAre A kArya thayuM ! eTale A jagata vaijJAnika saMyogathI ja cAlyA kare che. jema AMkhe dekhyA eviDansa kahe che, evuM A vaijJAnika, guhya saMjogo je chatAM thAya,
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 29 ApaNane khabara nA paDe buddhithI, ke kayA kayA saMyoga bhegA thAya. saMyogI pUrAvA eka nahIM, aneka saMyogo badhA bhegA thaIne A kArya thAya che. dhIsa Ijha baTa necarala. A korTamAM, sarakamasTenziyala eviDansa hoya che ja, paNa sAyanTiphika nathI hotAM. tyAM to AMkhe dekhyAM evAM, AMkhe joyAM, dekhyAM joIe. ane A AMkhe nA dekhAya evAM, vaijJAnika saMyogo. jema 2H (be hAIDrojana) ane (eka oksijana) bhegAM thaI jAya che ne pANI thaI jAya che. e vaijJAnika saMyogathI thayuM. evuM A vaijJAnika saMyoga che A badhAM. praznakartA : aMte to saMyogIka purAvA upara ja AvIne vastu ? dAdAzrI : purAvA kevA pAchA te ? sAyanTiphika, vaijJAnika. korTamAM thAya che e saMyogI purAvA evA nahIM. A vaijJAnika che, aMDaragrAunDa. eTale ApaNane khabara nA paDe. zenA AdhAre thayo saMyoga ?! AptavANI-11 nIkaLe. tamane ema lAge ke huM emane tyAM gayo. mane ema lAge sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDanse bhegA thayA. praznakartA : huM ema mAnuM chuM ke maLavAnuM haze e nakkI haze eTale maLAyuM. dAdAzrI : e barobara che. paNa koNe A bhegAM karI ApyA ? tame ahIM Avo ne huM Ama gayo houM, eka miniTa ja pahelAM. tame game eTalAM mAthAkUTo to ya huM bhego nA thAuM. praznakartA : meM muMbaImAM bahu prayatna karyo. dAdAzrI : hA, eviDansa che, e je keTalAMya saMjogo bhegA thAya che tyAre tame ne huM, be bhegA thaIe. TAImIMga-bAImIMga badhuM, sthaLakSetra badhA bhegA thAya tyAre vAtacIta nIkaLe, emAM izvarane kazuM karavuM nathI paDyuM. izvara to jJAtA-draSTA, paramAnaMdI ane tamAre ya kazuM karavAnuM nathI. tame to DIscArja svarUpa cho. A tame ne huM bhegAM thayAM, e zenA AdhAre che te nathI jANato. tethI ahaMkArathI mANasa ema bole ke 'huM bhego thayo' ne pelo kaheze, 'huM bhego thayo." e AkhAM badhA eviDansa dabAI jAya che. zA AdhAre tame mane bhegA thayA e AdhAra badho samajaNa nA paDI, IgoIjhamane laIne ! ane ahaMkAra sivAya tapAsa karavA jAya to sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa eTale badhAM saMyogo. e dekhavAmAM ya nA Ave, evA saMjogo bhegA thAya ne A kAma thAya. - TUMkamAM, vyavasthitano bhAvArtha zuM kahe che ? sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa ! A tame je jagyAe beThAM chone, e koI kAraNa haze tyAre ja A jagyA maLI che tamane ! A jagyA, A TAImIMga, mAruM bheguM thavuM, A badhAnuM bheguM thavuM, A vAta nIkaLavI, bIjA soeka kAraNo bhegA thAya tyAre A kArya thAya che. zI rIte badhuM cAle che, e vijJAna jagatane ApavAnuM che. sAyanTisTo eTale sudhI samajayA che ke bhagavAna tame ahIM AvyA hazo ke koI teDI lAvyuM ahIM ? praznakartA: AvavAnI IcchA hatI te A bhAInI joDe avAyuM ! dAdAzrI : hamaNe ghaDI pahelAM tame jANatA hatA ke ahIM AgaLa ApaNe badhAM besIzuM ne AvI rIte vAto karIzuM. tame A jagyAe besazo, evI khabara hatI ? tyAre mane kaMI khabara hatI ? A zenAM AdhAre ? zA AdhAre tame mane bhegA thayA ? eno AdhAra purAvA joIe ke nA joIe ?! praznakartA : hA. dAdAzrI : tyAre keTalAM saMjoga A sAbuta tamane dekhAya evA che? koNe bhegA karyA e ? sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa ! tamane jeTalA dekhAya che eTalA sthaLa dekhAya che. bIjA sUkSma badhAM bahu eviDansa hoya che. ane A spesa, TAIma, A badhuM bheguM thAya tyAre A vAtacIta
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 banAvanAra nathI. 31 parapoTAmAM pUre koNa havA ?! dhodha nIce jaje. jyAM dhodha paDe ne, tyAM parapoTA joje. koNe karyA ? parapoTA thatA haze ? kevaDA kevaDA thAya ? te ? praznakartA : nAnA thAya, moTA thAya, moTA-moTA ya thAya. dAdAzrI : ane tyAM pachI DijhAIna sarakhI ke evI ? praznakartA : hA. badhI alaga alaga DijhAIna badhI. dAdAzrI : nA, sAIjha alaga alaga. paNa eno je goLAkAra che praznakartA : hA, goLAkAra sarakho ja Ave badhAmAM, dAdAzrI : sarakho ne ! A mikenikalavALAnI jarA kaMIka bhUla hoya, paNa emAM bhUla nA hoya. tamane samaja paDIne ? te A parapoTA UbhA thAya che badhA. A to huM joIne kahuM chuM. dhodha kevI rIte paDe che ? ne kevI rIte parapoTA UbhA thAya che ? koIe banAvavAM paDe ? eTale e sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che, evuM A jagata che. meghadhanuSyato raMgatAro koNa ? eviDansa bhego thayo ke Ama dekhAyuM, ahIM meghadhanuSya dekhAya pAchuM, he ya sAta raMgavALuM. dekhAya ke nA dekhAya ? ghaDI pahelAM kazuM nA dekhAtuM hoya. sAta raMga koNe pUryA ? ane kema pAMca miniTa pahelAM nahotAM dekhAtA ne hamaNe dekhAyA ? emAMthI thoDuM vAdaLa ochuM thayuM evuM tevuM badhuM enuM pramANa AvIne UbhuM rahyuM ke tarata ja e meghadhanuSya thayuM. enuM nAma sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansIsa. praznakartA : ITa Ijha e DiskavarI opha vanDaraphUla necara ! 32 AptavANI-11 dAdAzrI : hA, eTale A vijJAna che mATe A badhuM khulluM karyuM che. yAtrA bIjamAMthI phaLa sudhI ! ApaNe bIja pADyuM, te paththara upara pADyuM hoya to ? praznakartA : nahIM Uge. dAdAzrI : have bIjamAM nahIM UgavAno guNa, tethI paththara upara paDyuM. ane jo UgavAno guNa to che, paNa je nAnuM thaIne karamAI javAnuM hoya, to evI mATImAM paDe. UgIne moTuM thavAnuM hoya to evI mATImAM paDe. kevI mATImAM paDyuM che, enA uparathI ApaNe joI zakIe, ke AnuM zuM pariNAma Avaze. sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa A bahAra je dekhAya che, e sarakamasTenziyala eviDansa che. ane sAyanTiphika eTale aMdara paNa lAvelo che e. bIjane pANI maLe, sArI mATI maLe, sArI AvI jagyAmAM paDyuM, jo bIjamAM sAruM thavAnuM hoya, to sArI jagyAe paDe. varasAda jarUriyAta jeTalo paDe. nahIM to varasAda jhApaTebaMdha paDI jAya, e mahIM majA nA Ave, ochuM paDI jAya to nA cAle. sUryano tApa paNa pramANasara joIe. eTale bahAranA saMjogo paNa bhegA thAya. ene saMskAra kahevAya. aMdara to laIne Avyo che, paNa bahAranA saMjogo bhegA thAya ene ApaNAM loka saMskAra kahe che. e saMskAra nA hoya to thAya nahIM. prayoga, prayogI te prayogazALA ! eka leboreTarImAM beThelo sAyanTisTa prayoganAM badhAM ja sAdhano laIne beTho hoya ane kyAMka prayoga karatAM acAnaka ekAda vAsaNamAMthI gesa chUTI jAya, ne pelo mANasa mahIM gUMgaLAvA mAMDe ane bebhAna thaI jAya. tyAre e badhuM ja bhUlI jAya, saMpUrNa bhAna gumAve. paNa pachI jema jema e bhAnamAM Avato jAya tema tema teno prakAza vadhe ane tene vadhAre ne vadhAre samajAtuM jAya. zarUAtamAM ema samajAya ke A badhuM mArA ja hAthamAM che, mArI ja sattAmAM che. pachI bhAna vadhatuM jAya tema samajAya
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 33 ke A to koIka bhagavAnanI sattAmAM che, mArA hAthamAM nathI. ethI AgaLa jyAre vadhu bhAnamAM Ave tyAre tene ema lAge ke A badhuM to bhrAMtisvarUpa che ! bhagavAnanI ya sattAmAM nathI ane mArI ya sattAmAM nathI. pachI chelle jayAre saMpUrNa bhAnamAM Ave tyAre "saMyogo ja kartA che', evuM bhAna thAya ane tyAre ja ene saMyogothI muktisukha vartAya ! Ama bhAnamAM ja pheraphAra thayA kare che. prayogI jo saMyogomAM saMyogI thaI gayo, ekAkAra thaI gayo to te bhayaMkara bebhAnapaNuM kahevAya ane jyAre 'saMyoga judA ane huM judo' evuM jo bhAna thAya tyAre mukti cAkhavA maLe. praznakartA H A mukti, e paNa sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansane AdhAre ja ne ? dAdAzrI : hA. badhuM ja sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansanA AdhAre ja. eTale sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansanA AdhAra vagara to koI cIja nathI. A janme ya enA AdhAre, maraNe ya enA AdhAre, A zAdI ya enA AdhAre, badhuM enA AdhAre che. mukti enA AdhAre che. e mukti thavAnI hoya to mane bhegA thAya. huM to nimitta chuM. tethI ame nimitta bolIene ! tyAre loko kahe che, "Apa sAheba nimitta kahevAo ?" meM kahyuM, "mAre mArI jAtane nimitta mAnavAnuM. paNa tamAre mane nimitta nahIM mAnavAnuM. tame jo nimitta mAno to tamane pariNAma nahIM pAme. tamAre dAdA bhagavAnane sarvasva mAnavAnuM. zAthI ? ke ApaNe te rUpa thavuM che.' bhagavAna che to ja che "vyavasthita' ! AptavANI-11 dAdAzrI : hA, te kAraNa vagaranuM kAraNa ja ne. e che to ja A badhuM UbhuM thayuM che. e jo hAjara nA hota to nA thAta. bhagavAnanI hAjarI gaI eTale vyavasthita zakti khalAsa thaI jAya ! praznakartA : 'vyavasthita'nuM kAraNa zuM ? dAdAzrI : evuM che ne, bhagavAna khAsa kAraNa che, tenA karatAM vyavasthita' paheluM kAraNa che. eTale koIne ya ApaNe "kema karyuM evuM kaMI kahevAya nahIM ane bhagavAna che to ja 'vyavasthita' AvuM thayeluM che. bhagavAna nA hota to vyavasthita judI jAtanuM hoya. praznakartA H sarjana je kare che A kudarata badhuM, e kudaratane bhagavAna kema nA kahI ? dAdAzrI : A vyavasthitane ja bhagavAna kahe che loko badhAM. ame jene vyavasthita kahIe chIe, tene e loko bhagavAna kahe che. praznakartA : paNa, emanI samajaNamAM ne ApanI samajaNamAM eka sAmya che ke e ema kahe che ke bhagavAna karAve che, Apa kaho cho ke vyavasthita karAve che. eTale e 'vyavasthita'ne bhagavAna mAne che. eTale e draSTie to e loko sAcA che ne ? dAdAzrI : e evuM vyavasthitane bhagavAna mAne che paNa vyavasthita zakti e bhagavAna che nahIM. nahIM to tyAM sudhI sAcA bhagavAna nahIM jaDe. e to jIvatA bhagavAnane bhagavAna mAne ane vyavasthitane vyavasthita mAne to ukela AvI jAya. zakti, jaDa-cetana taNI bhinna, nahi eka ! bAkI bhagavAna nA hota to thAta ja nahIM. bhagavAnanI hAjarI che to A thAya che. praznakartA : sAmAnya rIte kahevAya che ke Izvara e ja "kojhalesa kojha' che, "kAraNa vagaranuM kAraNa' che. praznakartA : "AtmAnI zakti ane vyavasthita zakti' banne eka ke judI judI ? dAdAzrI : nA. judI judI.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 35 praznakartA : ane e bemAM pAvaraphula kaI ? dAdAzrI : AtmAnI anaMta zakti. vyavasthita zakti to amuka eno je e hisAba hoya tyAM sudhI e patAve, hisAbanI bahAra bIje kazuM karI zake nahIM. praznakartA : AtmA enA kAbUmAM AvI jaI zake ne ? svataMtra rahI nA zakene ? dAdAzrI : vyavasthita zakti bilakula jaDa zakti che. ane AtmA e cetana zakti che, beu potapotAnI nirALI zaktio che, emAM koI koIne levA-devA nathI. kazuM ja nathI bhAMjagaDa. A jagatane calAve che jaDa zakti, visarjana kare che jaDa zakti. A jagatane onlI sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa calAve che e amArI zodhakhoLa che A. chellAmAM chellI zodhakhoLa ! Ane koI cheko nahIM mArI zake have ! ane bhagavAna calAvato nathI. tame ya calAvatA nathI. bhagavAna calAve to emane karma baMdhAya. ane tame calAvo cho ema kaho cho tenI sAthe ja karma baMdhAya che. kAraNa ke tame calAvatA nathI, 'ITa hepansa' thaI ja rahyuM che. thoDuM ghaNuM tamane anubhavamAM AveluM 'ITa hepansa' ? mahAbheda che dharma ane vijJAtamAM ! A to vijJAna che ane A saMsAranA badhA dharma che. dharmamAM vijJAna hoya nahIM ane vijJAnamAM dharma nA hoya. dharma zubhAzubha hoya. A khoTuM choDo ne sAruM karo. khoTuM choDo ne sAruM karo, paNa e dharma ! adharmane dhakkA mAravA enuM nAma dharma ane te dharma eTale bhrAMti. sAruM karo to ya bhrAMti. kartA pote thayo. ne jagatamAM kartA koI che nahIM. badhA karo, karo, karo' kahe che. tapa karo, dhyAna karo, yoga karo, badhuM ka2vAnuM kahe che. jyAM sudhI karavAnuM che tyAM sudhI gUMcavADo che, saMsAra che. hA, 'ITa hepansa' je samaje to sAcuM, bAkI akSare ya sAco nahIM 36 AptavANI-11 ne khoTuM phAMphAM mArIe !! bAkI bIjA badhA to 'karo karo' kahe. aMgrejonA zAstro 'karo, karo' kahe ! muslImonA zAstro 'karo, karo' kahe, vedAMte ya 'karo, karo' kahe ne jaino ya 'karo, karo' kahe ! A to koI jJAnI ekalA ja hoya te ja kahe, 'AvuM karavAnI jarura nathI. karI karIne to A dazA thaI tamArI !' eTale kaMI paNa karavAnuM kahevAmAM Ave che tyAM AgaLa baMdhanarahita thavAno mArga ja nathI. Ama karo ke tema karo ke phalANuM karo. karavApaNuM e ja bhrAMti che. karavAnuM kahe che, e bhrAMtine vadhAranAruM che. ahaMkAra ocho karavAno je loko kahe che, e kaMIka sAco mArga che. ahaMkAra jeTalo ocho thAya e raste kaMIka karo, to e mArga sAco che. A badhuM rileTIva che ane rileTIva e badhuM vinAzI che. e jyAM karavAnuM kahe ke Ama karo, tema karo, tyAM AgaLa mokSamArga che nahIM. jyAM kartApaNuM nathI tyAM AgaLa mokSamArga che. jene mokSa joIto hoya to A kartApaNuM nA joIe ane kartApaNuM hoya tyAM mokSamArga nathI. eTale jyAM karavApaNAno upadeza Ape che ke 'AvuM karo, Ama karo, tema karo, phalANuM karo' evuM kahe che, tyArathI ApaNe nA samajIe ke A karavAnuM zIkhavADe che. eTale ApaNe tyAM AgaLa mokSamArganI vAta koIe karavI nahIM. muktinI ya vAta karavI nahIM. zubhAzubha tyAM lagI che bhrAMti ! zubha karavuM e to bhautika sukho joItA hoya to khoTuM nathI, paNa mokSa joIto hoya to khoTuM che. A kyAre pAra Ave ? tAre javuM che sTezane, ne tuM pAcho khetIvADI karavA jauM, ahIMthI phorena javAnuM hoya ane gAmamAM khetaromAM khetIvADI karI Ave, dANA nAkhI Ave to cAra mahinA to rahevuM ja paDene pAchuM ahIM. evuM AmAM dANA nAkha nAkha karyA kare che. pahelAM naryuM UMdhAM-cattAM karato hato tyAre have kahe che. 'tame zubha karo.' alyA, azubhamAMthI zubhamAM zuM kAma ghAlo cho ? ahIMthI ukela ja lAvI nAkhone ! kartApada ja bhrAMti che, e pachI 'zubha karo ke
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 azubha karo' e beu bhrAMti che. eka sonAnI beDI ne eka lokhaMDanI beDI ! jyAM kaMIpaNa karavAnuM che tyAM saMsAra che. 37 dehAdhyAsa jAya tyAra pachI 'huM zuddhAtmA chuM' bolAya, dehAdhyAsa nA gayo hoya tyAM bolAya nahIM. dehAdhyAsa eTale 'huM caMdubhAI chuM.' A deha te 'huM chuM' ane kartA 'huM chuM' A bhAna e dehAdhyAsa kahevAya. eTale e sUkSmajJAnane pAme nahi e loko. dehAdhyAsa chUTe nahi tyAM sudhI kartApaNuM chUTe nahi. kartApaNuM chUTe nahi tyAM sudhI bhoktApaNuM chUTe nahi. saMsAra cAlyA ja kare. 'jJAnI puruSa' to bahu lakhyuM che zAstramAM, sahu sahunI samajaNa pramANe grahaNa karene. kartApada gayuM nahIM, kartAbhAva gayo nahIM, kartApadanuM bhAna gayuM nathI. hA, eTale bhoktApadanuM bhAna che. eTale kaSAya UbhA rahyA che. bhoktApadanuM bhAna nA hoya to kaSAya jatAM rahe. zAstramAM lakhyuM che ke 'krodha nA karo, lobha nA karo, hiMsA nA karo, Ama nA karo.' te A pAchA loka karavA jAya che. 'e ya lobha karazo nahi.' alyA, zAthI evuM kare che ? tyAre kahe, 'mahIM zAstramAM lakhyuM che te.' meM kahyuM, zAstramAM to jJAna lakhyuM che. jJAna karavAnuM nA hoya. AkhuM jagate ya e bhUlyuM che. A huM ekalo ja phoDa pADuM chuM ke jJAna karavAnuM nA hoya, jJAna samajavAnuM hoya. ane vartana to enI meLe ja Ave. to A to jJAna pramANe ja karavA jAya che. mArI vAta samajAya che ? praznakartA : hA, jJAna samaje eTale vartanamAM AvI ja jAya. dAdAzrI : tamAre chelle sTezane javAnuM hoya to karavAnuM nA hoya kazuM ya. tamAre bIje sTezane javuM che, vacalA sTezane javuM che ne ?! kAraNa ke jyAM karavAnuM hoya tyAM to chelluM sTezana hoya ja nahIM ne ! jyAM karavAnuM hoya tyAM bhrAMti vadhatI jAya UlaTI. kartApaNuM e ja bhrAMti che. to pachI / to pAchuM umerAyuM kartApaNuM ke 'A karo ne te karo ne phalANuM karo ne Ama karo.' kartApada e bhrAMti, nahIM ? 38 AptavANI-11 jagata bhASAmAM bhAga bhrAMtito ! AtmA ane pudgala be judA hatA, nahIM ? tyAre kahe, judA ja hatA. paNa 'A meM karyuM' kahe, eno bhrAMtirasa utpanna thayo ne te benI vacce sAMdhAmAM paDyo, e evo cIkaNo ke UkhaDe nahIM. 'A meM karyuM ane A mAruM', eno bhrAMtirasa paDyA ja kare, mahIM Akho dahADo ya paDyA kare, pachI zI rIte UkhaDe te ! praznakartA : to karavAnuM nA hoya to pApa-puNya baMdhAya ja nahIM ? dAdAzrI : pApa-puNya e che te eka bhrAMtijanya ahaMkAra che. potAnuM svarUpa ahaMkArathI vimukta che. anAdithI mukta che potAnuM svarUpa ane te potAnuM svarUpa paramAtmA ja che, jo bhAna thAya to. nA bhAna thAya to jIvAtmA che. eno e ja jIva che te ziva che, phakta draSTipherathI che A badhuM ! koI mANasane AMkha Ama thaI gaI hoya to be lAITa dekhAya. pachI ApaNe kahIe ke chevaTe A be lAITa nathI, eka ja che !' tyAre eka dekhAya. praznakartA : to badhA jIvane eka sAthe eka sarakhI kema bhrAMti thAya che ? dAdAzrI : bhrAMtimAM ja che jagata AkhuM. AkhuM jagata krodha-mAnamAyA-lobhane AdhIna che, eTale prakRtivaza che agara to kaSAyone vaza che. potAnA svAdhIna che ja nahIM, bhagavAnane ya AdhIna nathI. praznakartA : kriyA jo bhrAMti hoya, to pApa-puNya thayuM kevI rIte ane pachI pApa-puNya bhogave che kaI rIte ? dAdAzrI : bhrAMtithI pApa-puNya thAya che ane bhrAMtithI bhogave che. praznakartA : bhrAMtino bhAga kayo, jagata bhASAmAM ?
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 AptavANI-11 karavAnuM, basa. paNa ene kharekhara pote kartA nathI, 'roMga bilIpho' besI gaI che. kartA to eka kSaNavAra "pote thayo ja nathI ! have e "roMga mAnyatA' kADhI nAkhe pachI e jatuM rahe. AptavANI-11 dAdAzrI : je pote na hoya, pote na hovA chatAM 'huM chuM' ema mAnavAmAM Ave e eka ane pote na karatAM hovA chatAM 'huM karuM chuM', e be. pote bhogavatA na hoya chatAM 'huM bhogavuM chuM" e traNa. evI keTalIka bhrAMtinI bhASA ! | caMdubhAI chuM e pahelI bhrAMti, "meM oparezana karyuM bIjI bhrAMti, "A meM bhogavyuM" e trIjI bhrAMti, 'A bAIno dhaNI thauM, Ano Ama thauM, tema thauM' badhI bhrAMti. vAta karekaTa che ke pote kartA hovA chatAM akartA che. bAya 'rileTIva bu poInTa' 'e kartA che. Ama pAcho "rIyala vyu poInTa'thI akartA che. paNa "ene lepa lAgavAnuM kAraNa eTaluM ja che ke be draSTithI joto nathI. eka ja draSTi karI nAkhe che ke "huM kartA ja chuM.' bhrAMti karI nAkhe che ke huM jema che tema kartA chuM. akartApada bhUlI jAya che. te 'huM kartA chuM' ema mAne che, eTale lAge che. A banne vyu poInTathI jue ene lepa lAge nahIM. jema che tema jue ane tema mAne ane tema varte to lepa lAge nahIM. A jagata AkhuM 'huM kartA chuM' eka ja pada mAne che, e ja bhrAMti che. praznakartA : to pachI karavA jevuM kazuM rahetuM nathI. dAdAzrI : nA karavA jevuM ya nathI rahetuM. praznakartA : nA karavA jevuM to karatAM ja nathI. dAdAzrI : ane karavA jevuM ya nathI rahyuM, ne nA karavA jevuM ya nathI rahetuM. praznakartA : to zuM karavAnuM ? dAdAzrI : jANavA jevuM che jagata ! praznakartA : jANavuM kaI rIte ? dAdAzrI : "atyAre zuM banI rahyuM che? e joyA karavAnuM ne jANyA
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2) vyavasthita zaktiH sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa! dhI varlDa Ijha dhI pajhala ITaselpha ! A to naryuM gUMca che jagata ! dhI varlDa Ijha dhI pajhala ITaselpha. ITaselpha pajhala thayeluM che. goDa hejha noTa pajhalDa dhIsa varlDa eTa ola ! ane pajhalamAMthI pajhala ja UbhA thayAM karavAnAM ! koI kahe ke A caMdubhAIe mAruM bagADyuM eTale tamane pajhala UbhuM thaI jAya ke, meM kyAM bagADyuM che ? A vagara kAmano mane AvuM kahe che ?' eTale pajhala UbhAM thayAM kare kAraNa ke A jagata ja pote pajhala che. koIe karyuM nathI. jokhamadAra khoLe to koI jokhamadAra jaDe evo nathI ! evuM suMdara jagata che !! ame jAte joIne kahIe chIe. ane vaijJAnika rIte thayeluM che. ITaselpha eTale Ama sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa (vaijJAnika saMyogI pUrAvAo) bhegA thAyane eTale pajhala UbhuM thaI jAya. temAMnuM nAnuM amathuM pajhala tamane dekhADuM. hamaNe cha vAge ApaNe 42 AptavANI-11 jotA hoIene to sUryanArAyaNa dekhAtA hoya. paNa thoDIvAra pachI vAdaLa AvIne UbhuM rahyuM. te vAdaLa ekadama kALuM che. eTale sUryanArAyaNa dekhAtA baMdha thaI gayA ane kALA vAdaLamAMthI thoDIka vAdaLI ochI thaI gaI eTale sarasa kuMDALuM paDe che. e koNe banAvyuM ? ATalAM vAdaLa hoya to ja e dekhAya. nahIM to ochuM hoya to e nA dekhAya. vadhAre gADhuM hoya to ya e nA dekhAya. mATe sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che. AmAM koIne kazuM karavuM paDe ema nathI. evuM A badhuM onlI sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansIsa che ! have A je pajhala che e solva karavAmAM Ave to pharI pajhala UbhAM nA thAya ane pajhala UbhAM nA thAya eTale ApaNane koI jAtanuM du:kha nA Ave, niraMtara samAdhi rahe. pajhalathI ja badhuM gUMcavAya che. bhagavAne karyuM nathI. A koyaDo jo bhagavAne karyo hota ne to ene bolAvIne zAka karIne khAI jAta loka ke mUA badhA ya du:khI. phIphTI parasenTa duHkha hoya ne phIphTI parasenTa sukha hoya to calAvI levAya A duniyA ! paNa A to badhA ya du:khI, senTa parasenTa du:khI. mATe ene pakaDIne bolAvo. paNa e to AmAM hAtha ghAlatA nathI. eTale koI nAma detuM ya nathI. ane A pajhala solva kare tene paramAtmApadanI DIgrI maLe. te ame A solva karIne beThA chIe. te paramAtmApadanI DIgrI lIdhI. ane A sAdhu-AcAryo, bAvA-bAvalI, moTA moTA saMta kahevAya che ne e badhAya A pajhalamAM DIjholva thaI gayA che. ane lokonI pAsethI dhana khaMkhere che, mAna le che, kIrti le che, vyApAra calAve che. eTalA mATe emane mAre kahevuM paDe che ke tame pajhalamAM DIjholva thaI gayelA cho ! tame zuM karavA vagara kAmanAM lokonI pAchaLa paDyA cho. have lokone chuTA karo. kaMIka bicArAone chuTA karo. emanI pAse kaMI rahyuM ja nathI. che mAtra sAyanTiphika sarakmasTenziyala eviDansisa ! bhagavAnane AmAM hAtha ghAlavo nathI paDato. onlI sAyanTiphika
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 43 44 AptavANI-11 sarakamasTenziyala eviDansisa che A. tame atyAre mane bhegA thayA, koNe bhegA karyA ? praznakartA H bhegA karyA hoya ke nA karyA hoya. je thAya che te, to e svataMtra thayuM, kAraNa ke e enI meLe thAya che. to emAM pAvara Avyo, e bhagavAnathI moTuM thayuM, ema ! dAdAzrI : e to bahu moTI vastu che. bhagavAna to ethI ja mArA khAya che. e bhagavAna to mahIM kahe che, "mane choDAvo, choDAvo'. 'le ne chUTo ne !' kahIe. paNa A badhA saMjogomAM bhagavAna phasAyA che. sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansamAM phasAyA che. kharI rIte e ya moTuM nathI. badhA anaMta zaktivALA che. praznakartA : hA, barAbara. dAdAzrI : paNa bhagavAna saMjogomAM phasAyA che ene chUTavuM hoya to chUTAtuM nathI. eTale sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che A badhuM. ane e sivAya jo tame koI kArya karyuM hoya, to mane karI batAvo. praznakartA : e ja che ne, bIjuM kyAMthI thAya ? loka kudaratane ja kahe bhagavAta praznakartA : kudarata ane bhagavAna vacce phera zuM ? dAdAzrI : kudarata ne bhagavAnamAM to bahu phera ! ApaNA loka to kudaratane bhagavAna kahe che, have kharekhara bhagavAna paramAtmA che, je cetana che ane kudarata cetana nathI. kudaratamAM sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa, saMyoga badhAM bhegAM thAya che. praznakartA : to kudaratane bhagavAna joDe kaMI saMbaMdha che ? dAdAzrI : kudaratane bhagavAna joDe kaMI saMbaMdha nathI ane kudaratane ya koInI joDe saMbaMdha nathI. praznakartA : kudarata prajJA che ke ajJAna ? dAdAzrI : kudarata prajJAe nathI ne ajJAne ya nathI. kudarata kone kahevAmAM Ave ? 2H ne o bhegA thAya ane pANI thAya enuM nAma kudarata. kudaratane ajJAne ya nA hoya ane prajJA yu nA hoya.. praznakartA : kudarata yoga kare che ? dAdAzrI : kudarata yoga-boga kare evI nathI. kudaratane bhagavAna joDe bilakula saMbaMdha nathI. e to kudaratathI bhagavAna phasAyA che. e chUTavA mAMge che. kudaratane kazuM levAdevA nathI. phasAmaNa kone lAge che? cetanatA hoya tene, te bIjuM kudaratamAM cetanatA che nahIM. cetana hoya to phasAya. praznakartA : bhagavAna kudaratathI phasAyA che, evuM tame kahyuMne ? dAdAzrI : kudaratathI. kudarate phasAvyA che, e ya jANI-joIne phasAvyA nathI, pote pajhala UbhuM thaI gayuM che . vyavasthita zakti e ja IzvarI zakti ? eka zakti che ke jenA AdhAre bilakula eka pAMdaDuM paNa AvuMpAchuM nA thAya, evuM kAyadesara che. emAM bhagavAnanI jarUra nathI. A vizeSa zakti kAma karI rahI che. e zakti ja A badhuM calAvI rahI che. praznakartA : e kudaratanA tAbAmAM che ? dAdAzrI : kudarata eTale, tame zene kaho cho kudarata ? evuM che ne, sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa bhegA thayA te kudarata kahevAya. A tame beThA te jagyA, A TAIma, bIjA keTalAya saMjogo bhegA thAya tyAre tamAruM kArya thAya, koInA hAthamAM nathI A ! mANasane banAvavo paDato nathI. banAvanAra hoya te pachI eno uparI Thare. ane te banAvanAra hoya, to kuMbhAra kahevAya. hAstone ! ghaDA banAve che te ya kuMbhAra ne mANasa banAve che te ya kuMbhAra. evo bhagavAna
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 kuMbhAra nathI. praznakartA : je loko ema kahe che ke bhagavAne sRSTi banAvI che e loko evuM nathI kahetA ke bhagavAne manuSyane banAvyo che. e to ema ja kahe che ke bhagavAna to manuSya rUpe ja AvelAM che, jIvarUpe AvelAM che. e kaMI jevo A kuMbhAra ghaDA kare che, evI rIte kaMI bhagavAne A badhuM ghaDyuM nathI. 45 dAdAzrI : hA, paNa koNe banAvyuM ene ? jIva te koNe banAvyo ? praznakartA : jIvarUpe pote ja AvyA che bhagavAna, ema mAne che. dAdAzrI : nA, nA. A bharahADamAM koNa pese ? e vaijJAnika vAta nathI e badhI. e vAta to badhI, artha vagaranI vAto che. vaijJAnika vAta to onlI sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che A. praznakartA : vyavasthita zaktinI pAchaLa, IzvarI saMketa to kharo ne ? dAdAzrI : nA, Izvara to AmAM hAtha ghAle ja nahIMne ! praznakartA H Izvara, IzvarI zakti ane vyavasthita juduM che e samajavAmAM muMjhavaNa paDe che. dAdAzrI : evuM che ne, Izvara to tadana judA ja che. levAdevA ja nathI. AtmA e ja Izvara che. vyavasthita zakti badhuM karI rahI che emAM cetana ja nathI. vyavasthita zaktine jagata Izvara mAne che. keTalAka kudarata kahe che, keTalAka ema kahe che, koI zakti calAve che. AvI jAtajAtanI badhI aphavAo che. keTalAka kahe che, bhagavAna calAve che. paNa A vyavasthita zakti calAvanArI che. enI pAchaLa bhagavAnano hAthe ya nathI ne kazuM levA devA ya nathI. jo hAtha hota to jokhamadAra e kahevAta. bhagavAna kaMI jokhamamAM Ave evA ja nathI, bahu pAkA, asala pAkA. e jokhamamAM nA Ave. viSa mAre ke bhagavAna ? e ja samajavAnuM che ne A zI rIte cAle che. tyAM buddhi pahoMce 46 AptavANI-11 evuM nathI. jJAnathI ja samajAya evuM che. ame e jJAnathI joIne kahIe chIe. lokone ema lAge che ke koInA karyA vagara kevI rIte thAya ? thAya kevI rIte ? evuM lAge ne ? have ahIMyA AgaLa A bhAIne dArU pAIe, jhAlIne aDadhI zIzI. to zuM thAya ? bhagavAnane gAMDA karavA AvavuM paDe ? ke enI meLe gAMDA thaI jAya ? thaI jAya ke nA thaI jAya ? ane koIkane ATaluM poIjhana ApI daIe to ? bhagavAnane mAravo paDe ke ? bhagavAne AvavuM paDe, mAravA hAruM ? to koNa mAre ? e poIjhana ja mArI nAkhaze. bhagavAna to kazuM karavA ya nathI AvatAM, janma ApavA ya nathI AvatAM, mAravA ya nathI AvavuM paDatuM. nAnuM chokaruM garbhamAM hoya che tyArathI enI hareka kriyA cAlyA kare che ne ? kazI aDacaNa paDe che ? nahIM ! badhuM enI meLe ja, A badhuM paddhatisara cAlyA kare che. manuSyo buddhizALI eTale chokarAMne sAcave, paNa A gAyo-bheMso kyAM buddhizALI che ? cakalA-cakalI kyAM buddhizALI che ? bahArathI dANA lAvIne cakalIo khavaDAya khavaDAya kare che. have emane kyAM AbarU javAnI che ? emanI kaMI AbarU javAnI che, e nA ja khavaDAve to ? evI vyavasthita goThavaNI che, te ene khavaDAvye ja chUTako. AkarSaNa ja evuM mUkeluM. A TAMNI ane lohacuMbakamAM vacce bhagavAnanI jarUra kharI ? A lohacuMbaka hAle, TAMkaNIo hAle, evuM joyeluM ke nahIM tame ? temAM bhagavAnanI jarUra paDe che vacce ? praznakartA : to enuM nAma ApaNe Izvara ApIe to vAMdho zo ? dAdAzrI : nA, Izvara hoya, Izvara nAma apAya nahIM. evuM che ne, vaijJAnika rIte jANavuM joIe. Izvara gunegAra che ja nahIM. Izvara gunegAra nA hoya ne amatho ApaNe zuM karavA emAM ghAlIe ! e che mULa kAraNa vyavasthitatuM ! praznakartA : A je vyavasthita zakti che. e badhuM sAruM paNa karAve che. khoTuM paNa karAve che. ane kudaratane tyAM to koI doSita che ja nahIM
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 AptavANI-11 ja thAya ne ? pApa ane puNyano udaya e vyavasthita ja thAya ? dAdAzrI : A pApa ane puNya che, e vyavasthitanuM ya mULa kAraNa, rUTa kojha, ane pApa ane puNya nA hoya to vyavasthita khalAsa thaI gayuM, e mokSe jAya. mata, vacana, kAyA te mAyA, vyavasthitAdhIta ! AptavANI-11 to pachI khoTuM kAma kare to ya ene mATe doSita kevI rIte kahevAya ? to pachI narka ane svarga kema rahyuM ? dAdAzrI : narka ane svarga e to je kAma karanArAM che ne, khoTuM kAma karanArAM e kahe che ke, "huM karuM chuM ane sAruM kAma karanArAM ya kahe che, 'huM karuM chuM'. emane 'vyavasthita' kare che e bhAna nA hoya. praznakartA : jANI-bujhIne khoTuM kare to e khoTuM ne ? dAdAzrI : A jANIbujhIne ja badhAM kare che jagatamAM. kAraNa ke karanAra koI che ja nahIM. e ema ja jANe che ke "huM ja karuM chuM'. eTale napho kamAya, tyAre kaheze ke "kamAyo. ane khoTa gaI, tyAre kahe che ke, 'bhagavAne ghAlI'AvuM virodhAbhAsI bole che. AvuM badhuM UMdhuM-chatuM bola bola kare che. bhagavAne ghAlI kaheze. nahIM to kaheze amAro bhAgiyo kharAba che. nahIM to mArA chokarAnI vahu morapagI AvI che. tene lIdhe mane A badhI dazA beThI che. AvA khoTA Aropa cAlyA kare che. tenAM pachI karma baMdhAya che ne cAra gatimAM daMDa bhogavavA bhaTakavuM paDe koI kartA che ja nahIM. bhagavAne ya kartA nathI. manuSyoe kartA nathI. 'vyavasthita' nAmanI zakti kAma karyA kare che ane niraMtara jagatane vyavasthita ja karyA kare che. paNa "jJAna" vagara ene vyavasthita samajAya nahIM. A badhuM vyavasthita calAve che. A to Aropita bhAva che ke huM karuM chuM.' A vyavahAra Akho parAzrita che. puNya ane pApanA AdhIna che. puNya hoya to ApaNA dhAryA pramANe pAsA paDe eTale ApaNA manamAM ema thAya ke 'huM karuM chuM. ane jyAre pApa Ave tyAre pachI dhAryA pramANe nA thAya. eTale pAchuM upAdhi thaI jAya. pachI 'bhagavAna mane duHkha de che" kaheze. nahIM to bole "mAya sTArsa Ara noTa phevarebala'. eTale A badhuM vyavasthita zakti calAve che. praznakartA : vyavasthita che badhuM. to pachI karmono udaya, e vyavasthita eTale vyavasthita zakti tane samajAze kyAre ? paNa tane nA samajAya, enuM zuM kAraNa ? ApaNe Ama beThAM hoya ne, Ama AMkha thaI, to eka ne badale be dekhAtuM thaI jAya. have, e be dekhAtuM hoya ne huM kahuM ke eka che, to tamArA mAnyAmAM Ave nahIM. te have huM tane kahuM ke tuM hAtha choDI daIza to pachI tArA mAnyAmAM Ave. hAtha choDI devuM tArA hAthamAM che nahIM. eTale e tAre jJAna che te manamAM rAkhavuM paDe ke 'hAtha choDaze tyAre eka ja che. A to be dekhAya che mArA hAthane lIdhe.' te A vyavasthita zakti evI che ke tane samajAze nahIM. kAraNake mana-vacanakAyA ne AkhI badhI mAyA che e badhI vyavasthitanA tAbe che. ane tuM jyAre 'zuddhAtmA' thauM tyAre e tane samajAze. atyAre tane samajavuM hoya to yAda rAkhavuM joIe ke manamAM vicAra Avyo to vyavasthita mokale che. A preraNA thAya che te vyavasthita kare che. A badhI kriyA vyavasthita karAve che, evuM jo tane samajAya, evuM tane jJAnamAM rahe to kAmanuM. vyavasthita, samaja paDIne ? nahIM to 'huM karuM chuM ane vyavasthitane mAnavuM, e be sAthe nA bane. praznakartA : eTale potAnuM kartApaNuM ane vyavasthita, be sAthe nA rahI zake ? dAdAzrI : nA rahI zake, kAraNake vyavasthitanuM ja kartApaNuM che. ane vyavasthita e badhuM zuM che ? sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che. vyavasthitano artha tane zuM samajAyo ? praznakartA : jagata 'sAyanTiphika laoN thI cAle che, ema ?
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa0 AptavANI-11 dAdAzrI : sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansathI cAle che. ane te pAchuM regyulara, AkhuM regyularalI cAle che. eTale A badhuM bheguM thAya ne, te vyavasthita kArya karI rahyuM che jagatamAM. regyuleTara opha dhI varlDa ! AptavANI-11 dAdAzrI : evuM che ne regyuleTara eTale regyulezanamAM rAkhe che ! A vyavasthita zakti ja badhuM regyulezana rAkhe che. te ene 'jJAna' nA ApyuM eTale ene 'regyuleTara opha dhI varlDa' kahuM chuM. zuM ene ja kahevAya Adhazakti ?! praznakartA : pachI ApaNe je zaktine vyavasthita zakti kahIe chIe, tene hindustAnamAM zAstro Adyazakti kahe che. Adya puruSo paNa bhagavAna zakti tarIke mAne che ane te nirAkAra che ema paNa mAne che, chatAM zaktino koI AkAra levo hoya to te laI zake che. to ApaNe je zaktine vyavasthita mAnIe chIe teNe koI vakhata koI AkAra lIdho ane sUrya-caMdra, badhuM vyavasthita ja rAkhe che anAdikALathI. mANasobANasone badhAne vyavasthita rAkhe che. pAMcamo Aro Ave che, te pAMcamA ArAmAM javA ja nA de mokSe, enuM nAma vyavasthita. cothA ArAmAM javA de enuM nAma vyavasthita. bilakula vItarAga kAma kare che. praznakartA : vyavasthita eTale vela orgenAIjhaDa (sArI goThavaNa) kahevAya. sArI rIte orgenAIjhaDa kareluM ? dAdAzrI : hA. vela to kharuM ja ne ! paNa vela orgenAIjhaDa eTale AnuM orgenAIjhezana koIe karyuM nathI. kartApada koI che ja nahIM. praznakartA : ApaNe, vyavasthitane kartA kahIe chIe ne ? dAdAzrI : nA, kartApada na hoya, e to ApaNe kartA kahIe chIe, paNa A pada nathI. kartA che paNa pada nathI e. kartApada to 'loko' thAya che. vyavasthita to ApaNuM komyuTara jevuM che. emAM kartApada kyAM ? komyuTarane zuM kartApada che emAM ? praznakartA : tame kaho cho ne 'regyuleTara opha dha varlDa !" e jarA samajAvo. dAdAzrI : A to enuM e ja vyavasthita che badhuM. A to sAmA mANasane samajAvA mATe che. ene hajI jJAna ApyuM nathI, eTale vyavasthita zI rIte samajaNa paDe bicArAne ! praznakartA : amAre ahIM vAta thaI regyuleTaranI, huM ema kahuM chuM, regyuleTara eTale hokAyaMtranI mAphaka ane A bhAI zuM ke che ke, "regyuleTara eTale niyamaka'. dAdAzrI : nA. A koI AkAra le evI vastu ja nathI A to ! A to vyavasthita eTale sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che. ane A to ApaNe e kaMIka thAya, kaMIka evI khabara AvI ke ApaNA zahera upara plenamAMthI boMba nAkhavAno che to tarata tame khAvA beThA ho to 'vyavasthita che' kahIne jamI lezo. A vyavasthita tamane hAjara rahe. praznakartA : ApaNe vyavasthita zakti e zakti zabda vAparIe, to pachI e eno artha kevI rIte nIkaLe ? badhA zaktinI pUjA karavA mAMDaze. dAdAzrI : A to vyavahArathI zakti kahevAya che, nizcayathI nahIM. 'vyavasthita zakti' eTale 'sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa' evI rItanuM kahyuM che ne. praznakartA : to A vyavasthita zakti ApaNane kema dekhAtI nathI? dAdAzrI : dekhAya ja ne ! kema dekhAya nahIM ene ? e to anubhava karo to badhuM ya thaI jAya. vyavasthita che e dekhAya kyAre ? draSTi cokhkhI thaI jAya pachI. nahIM to draSTi melI hoya to nA dekhAya.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ para AptavANI-11 AptavANI-11 pa1 have UMghavA pharato hoya, ghaNAM prayatna karyA, UMgha nA AvatI hoya paNa eka saMjoga kamI hoya ne eTale nA AvatI hoya, paNa e saMjoga bhego thAya to enI meLe UMghI gayA hoya to potAne ya khabara na paDe. e badhA saMjogo bhegAM thAya eTale kArya thaI jAya e vyavasthita. eTale kArya thaI gayA pachI banyuM e vyavasthita karyuM kahevAya. kArya thatAM pahelAM vyavasthita nA kahevuM. eTale e ja tuM A badhuM karIne Avyo chuM. have tethI huM tane jJAna ApuM eTale kahuM chuM, tuM sUI jA have. have tAre phakta dahIMnI jarUra che, e dahIM thaI jaze. eTale huM vyavasthita zakti kahI dauM. A pariNAma rahyuM pachI, DIscArja rahyuM. cArja baMdha thaI gayuM ane DIscArja eTale zuM ke dahIM khAvA maLaze. AnAM badhAM AgaLanAM sAdhano thaI gayAM che eTale have enI meLe thayA karaze. eTale ahaMkAra karavo nahIM paDe, enI meLe ja thaze. thayeluM che. praznakartA : ene 'regyulara' e zabda nA kahevAya ? dAdAzrI : e to regyulara' che ja. e to ame lakheluM che ke A jagatanuM 'regyuleTara opha dhI varlDa,' varlDane, niraMtara regyulezanamAM ja rAkhe che. paNa e helpIMga nathI karatuM lokone. lokone to A 'vyavasthita' zabda helpIMga' kare. kAraNa ke samajAya 'vyavasthita' ane tarata bole 'vyavasthita' che. ema karIne tarata ja ThaMDaka thaI jAya. pachI UchALA nA mAre, 'vyavasthita' kahetAMnI sAthe. praznakartA: Ape lakhyuM che ke "A jagatano koI bApo ya racanAra nathI' to e samajAvo. dAdAzrI : hA, mana-vacana-kAyAnI avasthA mAtra kudaratI racanA che, eno koI bApo ya racanAra nathI ane te vyavasthita che. A kudaratI racanA che eTale zuM, onlI sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa ja che, tene AdhAre A badhuM thaI rahyuM che. A to badhuM sahejAsaheja cAle che. jagata ApaNe calAvatAM nathI. sUryanArAyaNe ya calAvatAM nathI ne bhagavAne ya calAvatAM nathI. jo bhagavAna calAve ne to bhagavAna thAkI jAya. A to badhI necarala eDajasTamenTa che khAlI ! necare ya calAvatI nathI. khAlI necarala eDajasTamenTa ja che ! koI mANasane AvaDI dADhI karavAnI IcchA thaI, koI enA mitrane joyo dADhIvALo, eTale enA manamAM IcchA thaI ke mAre dADhI keLavavI. to tene ciMtA karavAnI jarUra che ke enI meLe thaze? vyavasthita ja che. enI meLe vyavasthita karyA ja karaze. enuM nAma vyavasthita. ane A saMjogo bhegA thaIne e thayA ja kare. eTale A jJAna ApyA pachI vyavasthita. hamaNe vyavasthita nA kahevAya. hamaNe vyavasthita kaho to durUpayoga thAya. kharekhara nathI koI eka calAvatAra ! A nIkaLyuM mahAta vAkya ! praznakartA : dAdAe 'riyala' zabda AtmA mATe kahyo, 'rileTIva prakRti mATe kahyo. to 'vyavasthita' mATe koI aMgrejI zabda nA Avyo, ApanAM TeparekorDaramAMthI ? dAdAzrI : 'vyavasthita' eTale iMglIzamAM ene 'sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa' kahuM chuM ne. vyavasthitanuM varNana kaho, je kaho, te e ja che. vigata e ja che. paNa 'vyavasthita' che te avasthita uparathI praznakartA : e alTImeTalI to A badhuM kaho cho Apa te bilIpha ja chene ? dAdAzrI : jo grAmpIMga pAvara hoya to samajI zake evI vastu che. e bilIpha nathI. praznakartA : je sarakamasTenziyala eviDansa che ne, e kAyadAnI
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 53 bhASAmAM bahu ja ImporTanTa eviDansa che, mosTa ImporTanTa enDa dhI besTa eviDansa che. dAdAzrI : evuM A sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa e mosTa imporTanTa vastu che. bhagavAnanI bhASAnuM moTAmAM moTI ImporTanTa vastu hoya to A che. sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa je bolyA chIe, e bahu moTuM vAkya bolyA chIe. jyAre eno artha samajavAvALA nIkaLaze tyAre e samajAze. eTale phorenanA sAyanTisTane kahuM chuM ke koNa A jagata calAve che ? onlI sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che A. eTale A loko samajI jAya che. phera saMyogo te vyavasthitamAM.... mANasa kArya karI zakato ja nathI. pachI koI kahe ke 'A zI rIte page tela-bela copaDyuM ?" tyAre kahe, "sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansathI badhuM cAlyuM.' badhA eviDansa bhegA thAya ane kArya thaI gayuM. saMjogo badhA maLI Ave. emAM nepakina, tela mahIM saMjoga kahevAya. praznakartA : AtmajJAna thAya te mATe karma, kALa, deza, kuTuMba, janmasthAna e badhA saMyogone lIdhe kharuM ke ? dAdAzrI : e to saMyoga bhegA thaI ja jAya. thavAnuM hoya ne, te saMyoga badhA bhegA thaI jAya. jyAM juo tyAM, badhI vastuonuM nimitta sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che. sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa kazAmAM vAparo cho ? praznakartA : hA, eTale jyAre koI vastu bane tyAre ema lAge ke A badhA saMjogone lIdhe A banyuM che. dAdAzrI : ekjhekTa ema ja che. ane nA banyuM to saMjoga bhegA thayA nathI. dareka bAbatamAM e ja vastu che. have nathI thatuM tyAre 'saMjogo AptavANI-11 bAjhatA nathI' AvuM hau kahe. e bhale sAyanTiphika draSTie samajAya, evI rIte nathI samajato. to ya gujarAtImAM bole che ke mArA saMjogo sArA nathI. eTale Ama to samaje che badhuM. 54 A to ApaNA loka nathI kahetA ke mArA saMjogo hamaNAM sIdhA nathI. alyA mUA, evuM zuM bole che ? tuM zI rIte jANI gayo, sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa ? jJAna jANato nathI chatAM bole che ke nahIM bolatAM ? praznakartA : bole che. dAdAzrI : te mUA, huM karuM chuM ke saMjogo kare che ? tyAre kahe, 'e to saMjoga sArAM hoya to thAya ne.' A saMjogo to keTalAM badhA, so-basso bhegA thAya che, tyAre kArya thAya che. atyAra sudhI bahu dhaMdho sAro cAlyo, paNa atyAre saMjogo sArA nathI. sArA nathI, e ja sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che. paNa e saMjogone oLakhato nathI bicAro, paNa moMDhe bole che kharo ke saMjogo nathI pAMsarA. te ghaDIe ema nathI kaheto ke bhagavAna pAMsaro nathI. A to e ya UMDA Utare to samaje evA che. kAraNa ke ApaNe kahIe ke bhaI A choDInuM kema lagna karatA nathI ? lAkhodhipati hoya, choDI rUpALI hoya, uMmara lAyaka hoya, pachI ApaNe kahIe, A choDIne besADI done ! tyAre ke bhaI haju saMjogo bAjhatA nathI. saMjoga bAjhatA nathI evo zabdo bole che. bAjhatA nathI, bAjhe eTale vaDhavaDhA kare saMjogo ?(!) praznakartA : bhegA thatAM nathI. saMjoga maLatA nathI. dAdAzrI : enuM nAma ja sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa badhA ! have e to 'saMjogo bAjhatA nathI' evuM e ya bole paNa samajaNa nahIM, tenuM zuM thAya ? to ya pachI kahe che, 'bhagavAna kare che'. praznakartA : eka vastu samajAtI nathI ke A saMyogonuM udbhava
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 AptavANI-11 praznakartA : lokabhASAmAM AvuM bolAtuM hatuM Ama ke 'bhaI mArA saMjoga sArA nathI agara mArA saMjoga sArA che'. paNa A enI aMdaranuM je A badhuM che, e to khyAla ja nA Ave ! dAdAzrI : e khyAla ja nA Ave. e saMjoga kyAMthI lAvyA te ya khabara nathI. vijJAna vitA na kaLAya kudarata ! sthAna kyAMthI ? dAdAzrI : saMyogonuM udbhavasthAna che ja nahIM, saMyogo ja che A jagata. A jagata ja AkhuM, saMyogothI bhareluM ja che. praznakartA : e vastu barAbara, paNa A saMyogo AtmA upara AvyA kyAMthI ? dAdAzrI : AtmA upara AvyA nathI, AtmAnuM AmAM samasaraNa che. samasaraNa kriyA che, eTale niraMtara parivartana kriyA che. e to saMyogonuM dabANa Ave, ApaNe ahIMthI jatA hoIe ane ekadama che te peluM dhummasa paDe ne, eTale pachI tamane A bhaI joDe hoya to ya nA dekhAyane kaMI ?! emAM emano guno ke tamAro guno ? praznakartA : dhummasano guno che. dhummasa ADuM Ave che. dAdAzrI : A dhummasano saMyoga bAjhayo che tenuM kAraNa che, e A badhuM AkhuM samaraNa mArga saMyogI che ane saMyogonA dhakkAthI A badhuM UbhuM thayuM che, nahIM to AtmA gunegAra kahevAta. praznakartA : saMyoga ne vyavasthitamAM pharaka zuM ? dAdAzrI : saMyogo to saMyogo ja kahevAya, ane vyavasthita e vyavasthita. vyavasthita eTale badhA saMyogonuM bheguM thavuM ane pariNAma Ave te vyavasthita. chAsa e chAsa kahevAya, saMyoga kahevAya. ane kaDhI badhA saMyogothI bhegI thayelI hoya, enuM pariNAma AvyuM te vyavasthita kahevAya. praznakartA : paNa vyavasthitanuM TUMkuM nAma kahe to saMjogo ja ne ? dAdAzrI : saMjogo phaLa Ape e. udaya Ave tyAre saMjogo phaLa ApavAne mATe taiyAra thayA hoya te. ane vyavasthitano artha zuM ? ke pachI have ene tAre bahu jovAnI-gaNavAnI jarUra nathI. enI meLe phaLa ApyA ja karaze. tame juo, zuM thaI rahyuM che te ! praznakartA : vijJAna e kudarata ja che ne ! kudaratane vijJAnano eka ja meLa che. dAdAzrI : 'kudaratane jANavI' enuM nAma vijJAna ane 'kudaratane nA jANavI' enuM nAma ajJAna. kudaratane jANavI joIe. kudarata eTale sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa' e huM joIne kahuM chuM. praznakartA to kudarata ane vijJAna ane keTalAM saMkaLAyelA che eka bIjA sAthe ? dAdAzrI : necara zuM che ne kevI rIte cAle-kare che ? thAya che kevI rIte ? nAza kevI rIte che ? e badhAnuM varNana sAyansa kare che. praznakartA : ATalI sahaja rIte vastu mUkI dIdhI ke AnuM varNana A kare che, basa patI gayuM ! dAdAzrI : basa, bIjuM zuM tyAre. praznakartA H saheja lAMbu karone ema. evuM ame vAMceluM ne sAMbhaLeluM ke satya bahu sAduM hoya che, paNa ame mAnatA hotA. dAdAzrI : evuM che ne ke A AnuM varNana kare che 2H + eTale pANI thai jaze. evI rIte, A necara ane A vijJAna. kudarata enuM nAma ke je virodhAbhAsI bilakula hoya nahIM. 2H ane 0, be bhegA thAya, bIjA amuka saMjogo bhegA thAya eTale enuM
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 pANI ja thAya, tela nA thAya. A to 'sAyansa' che. bhagavAnano 'sAyanTiphika' prayoga che. karme ya nathI ne kartA ya nathI. koi bApo ya nathI. khAlI 'sAyansa' che. 57 A jagata to pajhala ja thaI gayeluM che. ane vijJAnathI UbhuM thayeluM che. pahelAM to ApaNA loko ema kahetA hatA ke 'varasAda paDyo.' tyAre kahe che, 'A to indrarAjA varasAda pADe che, bhagavAna pADe che, koI deva pADe che'. AvI tevI badhI vAto karatA hatA. have samajatA thayAM, AmAM koI devanI jarUra nathI. koI bApo ya pADanAra nathI, A badhuM vijJAnathI cAlI rahyuM che jagata. vijJAnathI A varasAda paDe che. vijJAnathI zI rIte UbhuM thayuM che ? badhA saMjogo bhegA thAya, jema 2H ane 0 upara bheguM thAya. ane bIjA saMjogo thoDA bhegA thAya upara, to vAdaLAM banI jAya. to vAdaLAMno mekara che upara koI ? tyAre e varALa je utpanna thAya che dariyAmAMthI, eno mekara che koI ? varALa dariyAmAMthI thaIne tyAM jAya che ane tyAM badhI gamme tyAM bhegI thAya che. pachI jyAM AgaLa jevuM jevuM vAtAvaraNa havA ne e tenI sIjhana pramANe badhe bheguM thAya che. ane te ya pAchuM ahIM vAdaLuM caDhI AvyuM hoya, ghanaghora vAdaLuM caDheluM hoya, vIjaLIo jabarajasta vahetI hoya, dhobIe lUgaDAM UThAvI levA mAMDyAM, kaMTrAkTaroe sImenTa UThAvI levA mAMDyo, badhuM doDadhAma doDadhAma thaI rahyuM to ya chAMTo ya nA paDyo hoya. bane ke nA bane ? praznakartA : bane. dAdAzrI : sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansamAM eka ja eviDansa nA maLyo. kAraNa ke lokano abhiprAya nA maLyo, to varasAda baMdha. lokano abhiprAya eTale dhobI kaheze, yA allA baMdha rakhanA'. pelA kaMTrAkTaro kahe che, 'he ziva bhagavAna baMdha karo !' abhiprAya nA Ape ApaNA loka ? Ama e eviDansamAM che badhuM. Apane khyAlamAM Ave che thoDuM ghaNuM AmAMthI ? are, A unALAne dahADe kyAMthI varasAda paDyo ! tyAre kahe, AptavANI-11 'AmathI vAdaLa AvyuM, havA AvI ne badhuM bheguM thaIne tUTI paDyo.' temAM bhagavAne kyAM varasAvyo ? paTa praznakartA : e vAta moTI che ke bhagavAna zaktizALI che, chatAM AmAM hAtha ghAlatAM nathI, ane mANasamAM zakti nathI e mahIM hAtha ghAla ghAla kare che ne kazuM vaLatuM nathI ! dAdAzrI : amane zakti che atyAre, to ame hAtha nA ghAlIe. kAraNake e badhuM vijJAna che. 'vijJAnamAM hAtha ghAlavo' e bhUla che. A badhuM vijJAnathI UbhuM thayeluM che. 2H (be hAIDrojana) ne O(eka oksijana) be bhegAM thaI jAya to pANI thaI jAya ! temAM kaMI pANInA mekaranI jarUra che ? ane pANI nIce agni karI, saLagAvyuM ke varALa thaI jAya ane varALane jo ThaMDaka ApI to pANI thaI jAya. pANIne ThaMDaka ApI to barapha thaI jAya. eTale mAra tophAna, tophAna, tophAna cAlyuM che A. pahelAMnA jamAnAmAM kahe, paNa pANIno barapha karavAmAM ko'ka karanAra to hovo ja joIe ne !' e to jo buddhithI solva karavAnuM thAta ne, to kahe ke nA kahe ? 'thAya zI rIte pANI ATaluM badhuM kaThaNa ? ohoho, patharA jevuM ? koI karanAra joIe !' zI rIte karanAra jaDe AmAM ? vAstavikatA varNave jJAtI ja... A jagatanI vAta satya nA hoya. jJAnI puruSanI vAta e ja kharI. jJAnI puruSa kharuM jANe. dhI varlDa Ijha dhI pajhala ITaselpha. (jagata svayaMbhU koyaDo che) te koI banAvavA gayuM nathI. iTaselpha (jAte ja) UbhuM thaI gayuM che ! A peTrolanI upara devatAno TukaDo paDyo, pachI ene saLagAvAnI ApaNe jarUra hoya ke enI meLe ja saLagI uThe ? evuM che A badhuM. e koI kartAnI jarUra nathI ! A soDiyama dhAtune pANImAM nAkhe to bhaDako thAya, te sAyansathI
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 AptavANI-11 samajI zakAya. tevuM A jagata sAyansathI UbhuM thayuM che ! tema A sagAIo paNa sAyansathI UbhI thaI che. paNa te jJAnathI samajAya. kema vIjaLI thAya che ? koNe bhaDAko karAvyo ? vIjaLI thAya che, kaDAkA-bhaDAkA zuM che ? tyAM kaMI patharA che ? nA. varALa ! vA-daLa !! juo to kharA, camatkAra to juo ! kudarata bahu jabarI che. e to tame ko'ka phero Avo to samajAvuM ! caMdrane kaMI phejhijha hotAM ja nathI. A to jagatanI draSTimAM evuM dekhAya che ne te sAcuM che. praznakartA : koInI draSTi evI nahIM hoya ke te AkhuM ja joI zake ! dAdAzrI : nA. A to caMdranA phejhijha che. mULa caMdra to Akho ja che ne ! A to saMjogone lIdhe Avo dekhAya che. saMjogomAM zuM che ? tyAre kahe, 'sUryanuM e lAITa le che. eTale sUrya kaI dizAmAM che, ekkekTa sAmasAmI dizAmAM Ave ne tyAre caMdra Akho dekhAya. e jyAM sudhI dizA jeTalI vAMkI che eTalA phejhijhavALo dekhAya che.' ajavALiyAno caMdra ahIMthI Uge che. pachI paDavo, bIja e kyAMthI Uge che ? ane aMdhAriyuM thAya che te AkhAmAMthI nAno nAno thato jAya che, pachI pAcho nAnAmAMthI moTo moTo thato jAya che. e badhuM enA kramamAM che. ane te caMdra ane sUryanA sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansathI che ! tethI ame sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa nAma ApyuM ne ! mULa vastu dekhAtI nathI ane enA A phejhijha dekhAya che, e darzanathI to jagata mUMjhAyeluM che. eTale A badhuM sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che ne ! bIja, trIja, cotha, pAMcama e badhuM niyamanA AdhIna che. enA ApaNA lokoe nAma ApelAM che. eTale vyavasthitanA AdhIna che. ApaNe A bhAta banAvIe ne te kalAka, be kalAka pachI TADho paDI jAya ke nA paDe ? praznakartA : paDI jAya. dAdAzrI : pachI dhIme dhIme mahIM bagADa thato jAya kharo ? praznakartA: hA. dAdAzrI : kevI rIte thAya ? dhIme dhIme UtarI jAya ke nA UtarI jAya ? koNa ene UtArI nAkhe che ? AvI rIte A vyavasthita zakti badhuM karyA kare che. breIna cAlatuM hoya ke nA cAle, paNa kudarata enI badhI hAjato pUrI kare che. cA pAkatI hoya silonamAM paNa savAranA pahoramAM ahIM muMbaI cA pIvA maLe, evuM che A badhuM. ApaNe cA mUkavI hoya to cA ekalAthI cAle ? dUdha, khAMDa, cA badhuM hoya. tyAre kahe, 'tapelI joIe.' ne tapelI hoya to kahe, 'sTava joIe.' sTava hoya tyAre kahe, 'ghAsatela joIe.' ghAsatela hoya to pAchuM mahIM kaMIka bagaDI gayuM hoya to cA thAya nahIM. eTale saMjoga badhA bAjhe ne to cA thAya. ApaNe kaDhI karIe chIe, emAM chAsa nAkhIe, mIThuM nAkhIe, bIjuM maracuM-kharacuM badhuM nAkhIe, pachI kaDhI koNe karI ? A to ApaNe badhuM nAkhyuM, ApaNe kaMI kaDhI nathI banAvI, A to vastuo nAkhI. e 'kaDhI koNe karI' kaho ? praznakartA: banAvanAre. dAdAzrI : banAvanAra ! banAvanAra e jo karato hoya to to pachI thaI ja jAyane ! pachI pelI khArI kare nahIMne ! praznakartA : e badhuM nAkhyuM eTale thaI gaI. dAdAzrI : eTale A badhuM karyuM te vyavasthita zakti !
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 61 A kaDhI banAve che te dekhItA saMyogika purAvAo che. ne A jagata calAve che te to gupta saMyogika purAvAo che. saMjogo bhegA thAya, e zaktinuM kAma cAlyuM ane kartAbhAva vyavahArathI bolavuM paDe. manamAM nA hoya to ya tamAre kahevuM paDyuM. koNe iDalI banAvI ? sArI banAvI che ! emane tamAre kahevuM, meM banAvI che. lAkaDuM koI divasa bole nahIM, "meM karI'. eTale ApaNe ekalAe bolavAnuM ke "meM karI', vyavahArathI. paNa aMdarakhAne samajavuM ke bhaI A badhAM ya bhegAM thaIne karI, meM karI nathI. praznakartA : 'kyA AdhAre khAya che' e samajAvo. dAdAzrI : bahAranAM paramANu che ne te je mahIM zarIramAM javAnA che. paNa tyAra pahelAM paramANu aMdara UbhA thAya che, aMdara hoya te ja bahAra bheguM thAya tamane. A thALImAM je Ave che te tame kaho cho, te badhuM banAve che? praznakartA : kahetAM nathI, enI meLe je banatuM hoya e ja bane. dAdAzrI : to koNa AnI preraNA ApatuM haze ? thALImAM Aja kArelAnuM zAka AvyuM, te badhuM tamAruM kaheluM hoya che badhuM ? jamavA beThAM eTale badhA khaI lo cho jhaTa jhaTa, paNa zAthI Ama A badhuM AvIne bheguM thayuM ? evuM kaMI vicAra nathI karyo ? eka maganA dANAmAM che te lAkho paramANu che, te dANAmAM eka paramANune ApaNI joDe saMbaMdha che te eka paramANu ja khavAya, eTaluM badhuM hisAbI A jagata che. A zA AdhAre khAvAnuM Ave che e koI jANatuM haze ? A bAvA-bAvalI kazuM ya jANe nahIM. e to ema ja jANe ke huM khauM chuM ne tyAM AgaLa gayo te pachI laI Avyo ane A pramANe khAdhuM. paNa alyA zA AdhAre tane A bheguM thayuM ? kema Aja kArelAM bhegA thayA ? kema Aja rIMgaNa bhegA thayAM ? kema sUraNa bheguM thayuM Aja ? aMdara je paramANu hoya te paramANunAM AdhAre benane tyAM preraNA AptavANI-11 thaI ane e pramANe badhuM thaIne thALImAM Ave. aMdara jeTaluM hoya eTaluM ja bahArathI thAya, nahIM to thAya evuM nathI. A to bahu UMDuM vijJAna che. A to jhINI vAto che koI evo vicAra karato haze ke mArI thALImAM A zA AdhAre AvyuM ? Ano zuM AdhAra ? ane tyAM kudaratane tyAM to eka paramANu paNa, A eka raI paNa tamane bhegI thavI, dANo bhego thavo e sAyansanI viruddha tamane thaI zake ja nahIM ! e badhA saMjogo kevI rIte bane che? sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che badhA. khAvuM-pIvuM te ya paramANu-paramANunI vyavasthA che. A regyuleTara che jagatanuM. tenI regyuleTarI keTalI badhI che ! eka paramANu. paramANunuM hisAba che. to A AkhuM jaththAbaMdha to nahIM pesI jAya ne ! tamane kema lAge che ? ApaNe sAyansa kaMI jANIe to ApaNA manane kaMIka samAdhAna thAya. nahIM to jamatI vakhate roja bola bola karIe ne ApaNuM kazuM vaLe nahIM, eno bolyAno artha nahIM ne ! bolavAno vAMdho nathI, jJAna to bolavuM joIe. "mane A phAve che ke Ama banAvajo, A nA banAvazo', ApaNane je yogya lAge e jJAna. badhA vikalpI jJAna che. vikalpI jJAna eTale potAne je anukULa Ave te jJAna bolavuM kharuM ane sAmAne ThIka lAge to e grahaNa kare, nahIM to nA kare. sAmA mATe ApaNe kaMI javAbadAra nathI. eka kAramAM beTho te hajAro saMyoga sIdhA thAya tyAre e kAramAM ahIMthI sTezane javAya. eka ja naTa DhIlI thaI gayelI hoya to nA javAya. have evI keTalIya naTo haze, keTalAM badhA bolTa haze, keTalAM badhA saMyogo haze ? eTale badhAM saMyogo sIdhA hoya tyAre tyAM sTezane pahoMcAya, nahIM to pahoMcAya nahIM. chatAM pahoMcAya che e ya ajAyabI chene ! eTale e to badhuM cAlyA ja kare che. - keTalAya saMyoga bhegA thAya tyAre mANasane khAvAnuM maLe. keTalAya saMyoga bhegA thAya tyAre bhUkhe rahevAnuM maLe che. vadhAre saMyoga bhegA thAya tyAre bhUkhe rahevAnuM maLe. avaLAne mATe saMyogo vadhAre joIe che. savaLAne mATe ochAM joie. saMyogo bhegA karavAmAM loko 'TAima' bagADe che. saMyoga to kudarata ja bhegA karI Ape che. saMjoga bAjhe tyAre
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 AptavANI-11 dAdAzrI : huM ! te e khoLI kADha, koNa kare che ? maTADe to badhA, paNa kare che koNa ? AptavANI-11 kahe, "meM karyuM ane saMjoga nA bAjhe tyAre ! A varlDamAM koI evo mANasa nathI ke jene saMyogo upara kAbU hoya ! A jema bIja hoyane, A vaDanuM bIja haze, temAM zuM zuM haze, te bIjamAM ? e bIjamAM Akho vaDa che. enA pAMdaDAM-bAMdaDA, TeTAM-beTA, DALakhIo-bALakhIo badhuM bIjamAM che. phakta ene sAdhana maLI Ave, pANI che, mATI che, badhuM maLI Ave eTale e pragaTa thAya che. ApaNe tyAM kaheze, "A nAriyeLamAM koNe pANI bharyuM ?" nAriyeLamAM pANI bharyuM bhagavAne. hove ! A akkalanAM kArakhAnA ! kai jAtanuM AvuM zIkhavADo cho ? ane A akkalanAM kArakhAnA mAne che ya zI rIte ? ema jo dareka nAriyeLamAM bhagavAna bharavA jatA hoya to bhagavAnanI zI dazA thAya bicArAnI ? tyAre nAriyeLInA pAMdaDAM kevAM Ama DijhAInavALAM, koNe karyuM? tyAre kahe, A badhuM sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa, ane svabhAvathI cAlI rahayuM che. maTADanAra maLe to karAvanAra koNa ? praznakartA : A to kaheze, zvAsamAM kaMI bharAI gayeluM tethI mRtyu AvyuM. dAdAzrI : e to kudaratano niyama ja evo ke te ghaDIe e gaLapho baMdha karI de. ApaNe DaoNkaTarane kahIe, 'badhAnA gaLaphA kADhyA." tyAre kahe 'A nA nIkaLe'. kudaratane gaLapho baMdha karI detAM vAra keTalI lAge ? mANasanuM zuM gajuM te ? mANasa to eka nimitta che, ane te nimittarUpe kAma karI jAya. DaoNkaTarane ApaNAthI nA na kahevAya ke tuM zuM karavAno hato? kAraNa ke nimitta che. ApaNe pachI ene samajaNa pADIe ke 'bhAI, A vALa che, te koNe banAvyA ?" tyAre kahe, "mane samajaNa paDatI nathI !" A DaoNkaTaro kaheze ke, 'tamAre vALa have Ugaze nahi." "kema DaoNkaTara sAheba, bhagavAna jatA rahyA che ?" tyAre kahe, "nA, mahIM khoparImAM AvuM Ave che, ATalI garamI che ne ATaluM Ama thaI gayeluM che.' tyAre mUA sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa bolane ke A vALa che, sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa UgADe che ane sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa e UgavA nathI detAM. 'A vALa kyAre dhoLA thaze ?" e ApaNe karavA paDaze ? karavA nA paDe ? praznakartA: nA. dAdAzrI : badhuM hisAbathI thAya, eka eka pAkato pAkato badhA pAkyAM ja kare, e vyavasthita che. A jema vALa che, evI rIte A dehanA AkAra-bAkAra, A AMkhonA kAca-bAca badhuM sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che. A AMkho hala kudaratanI banAvelI che. A gAyanI, bheMsonI praznakartA : mane bahu zaradI thai gai hatI, mane koi eka jaNanI pAse lai gayA ke Ama jhADuM mArI, maMtra bolI ane mArI zaradI maTADI dIdhI, to e zuM che ? dAdAzrI : ame hAtha aDADIe ane pachI maTI jAya, eTale loka kahe ke 'dAdAe maTADyuM." zaradI karI koNe e khoLI kADhavA jevuM ! zaradI maTADe ene zuM khoLavAnuM? e to DaoNkTaro maTADI de, karI koNe e khoLI kADhavA jevuM. ene inAma ApavA jevuM che. praznakartA : e kAraNa zuM paNa ? tamane khabara che ? dAdAzrI : le kara joie atyAre ? koi DaoNkTarane kahe ke mane atyAre zaradI kara to ?. praznakartA : nathI thatI.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 65 AMkho kevI sarasa dekhAya che ! ahIM badhAM kUtarA hoya chene tenI AMkho che e paNa badhI kudarate banAvelI, saMjogothI banI. have e eka vastu banAvatAM koIne kazuM AvaDe ? praznakartA : AvaDe nahIM. dAdAzrI : juone, A dAMta kevAM suMdara che ! A dAMta kevAM saMjogothI bane che. eTale badhuM A vijJAnathI UbhuM thayuM che. A mANasanuM zarIra baMdhAya che, te ya vijJAnathI baMdhAya che. e koI brahmA-viSNu ne maheza kaMI AvuM karatAM nathI ke bhagavAna bheMsanA peTamAM besIne pADA banAvatA nathI. bhagavAna AvAM nathI. bhagavAna to vaijJAnika che. e ame jJAnamAM joyuM che. gujarAtImAM ene ame vyavasthita zakti calAve che', ema kahyuM ane loko mAne che ke 'bhagavAna kare che A badhuM.' kyAMthI cAroLI, IlAyacI, badAma Ave che ne kevA majhAthI khAya che ! koNa bheguM karI Ape che emane ? 'vyavasthita' bheguM karI Ape che ane pote ahIMthI khAvAnuM nAkhI, hAMDavo ane dUdha nAkhIne sUI jAya che. pachI mahIM pitta paDyuM ke nathI paDyuM ? pAcaka rasa paDyo ? evo kazo vicAra nathI karato, nahIM ? evo vicAra nahIM karavAno ? ema ne ema sUI javAnuM ! praznakartA : evuM ja karIe chIe. dAdAzrI : hA, paNa chatAM kevuM sarasa cAle che. aMdara A badhAM raso paDyA kare che. pachI saMDAsa saMDAsanI jagyAe, yurIna yurInanI jagyAe, lohI lohInI jagyAe, rasa rasanI jagyAe, badhuM ja chUTuM kevuM suMdara pADe che, ApaNA karyA vagara. jo karavA gayA hoya to bagaDI jAya ane DaoNkaTarane soMpe to to cAra dahADAmAM ja mArI nAkhe. eNe sAMbhaLyuM hoya ke pacatuM nathI, to kaheze, 'lAva mahIM pAcakarasa ApaNe vadhAre nAkhIe'. have kudarata vadhAre nAkhatI nathI ne DaoNkaTara zuM kare che? praznakartA : vadhAre nAkhI Ape. AptavANI-11 dAdAzrI : are bhaI, kudaratane ghera zuM khoTa haze, te mahIM nA nAkhyuM ? kudarata jANe che ke mAre AjathI A pAcakarasa 78 varSa sudhI calAvavAnuM che eTale hisAbasara ja mahIM nAkhyA kare ane DaoNkaTara kahe, 'bhUkha nathI lAgatI ? to nAkho jarA vadhAre'. alyA, to AgaLa zuM maLaze ? AgaLa pachI khalAsa thaI jaze. 66 ApaNe khorAka khAIe chIe ne yurInamAM jaIe chIe, jhADe jaIe, kudarata A badhuM karAvaDAve che. kudarata ja A kapha kare che, vAyu kare che, pitta kare che ! ekanI eka vastu keTalAya vakhata khAya che A. ApaNe khorAka khAIe chIe, temAMthI hADakAM thAya che, vALa thAya che. badhuM kyAMthI khorAkamAM jAya che ? nA, enI e ja bhaMgajALa che A badhI. enA e ja khorAkamAMthI A bane, enAM e ja paramANuonI rAkhoDI thAya ne rAkhoDImAMthI pAchuM anAja thAya ne anAjathI pAcho anna khAya pote, AnI ja rAkhoDI bane pAchI. eTale AvuM jagata che ! hamaNe A moTuM hADapIMjara hoyane, to esiDamAM nAkhe to ogaLI jAya. jo hADakuM hoya to kema karIne ogaLe ? A hADakuM e ya enuM e ja che. A badhI bhaMgajALa ! A to mANasone bhaDaka pesI gaI che ane 'huM chuM, huM chuM' karIne mAra khAya che jagatanAM !! ahIM zarIra para koIpaNa jagyAe tamAre saDyuM eTale mahIM enI meLe svabhAvika rIte jIva utpanna thAya ja. ane pAcho zarIrano niyama evo che ke e jIvone pAchA kADhavAM mATe tanatoDa prayatna karI rahyA hoya. eTale keTalI badhI ajAyabI che ! moTAM moTAM lazkaro pharI vaLe che. ane cAmaDIne rUjha lAvI nAkhe che. rUjha AvatI hoya te vakhate pAchuM kaiDe hau. rUjha Ave che tyAre cera (caLa) Ave, te valure (khajavALe)ne cholaI jAya, to pAchuM rUjha lAve che. e kevI kudaratanI badhI karAmata che. kazuM ja karavuM nA paDe evuM aMdara ATaluM badhuM rAkhe che ane bahAra zenA mATe A vagara kAmano ahaMkAra karyA kare che ?
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 AptavANI-11 AptavANI-11 eTale A vijJAna che. bhagavAnanI ya zakti na hoya A. A aNunI zakti eTalI badhI che ke evI bhagavAnanI ya zakti nathI. evuM vijJAna che. paNa e aNu ya ekaluM kazuM karI zake ema nathI. A AtmA nA hoya, cetana nA hoya, to eya kazuM karI zake nahIM. cetananI hAjarIthI A badhuM utpanna thAya che. hA ! eTale A vizeSabhAva utpanna thAya che. eTale Ama thaI jAya to bahu sAruM, Ama thaI jAya to kharAba, evuM ApaNe je 'kharAba ne sArAM khoTA' kahIe chIe e badhA, e pramANe tarata pelAM aNu karavA lAge che ane vaLI kudarata to ethI ya AgaLa laI jAya che. e to badhuM sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa badhA bhegA thAya tyAre UMgha Ave. nahIM to nA Ave. eTale ApaNe kartA nathI. A to ahaMkAra karIe chIe ke huM UMghI gayo ne huM UThayo. ne UThavAnI zakti ApaNI nathI, badhA eviDansa bhegA thAya to uThAya. e necarala zakti che. na badalAya saMyogo AtmAthI ! koI mANasa, koI nokara paNa phoDe nahIM ATaluM ya. ApaNA loka to nokare toDyo to kaheze, 'tArA hAtha bhAMgalA che." ne mUA A seTa pote jAte toDyo hoya to hAtha bhAMgelA nA hoya. nyAya ja jANatA nathI ane A ThokAThoka. jIvana jIvavAnI kaLA ja nathI enI pAse. pAMcaso Dolara khovAI gayA hoya ne, to mahIM upAdhi karyA kare, be kalAka sudhI to mahIM ciMtA na karyA kare. A to lAIpha che, te Ane lAIpha kema kahevAya te ! koI mANasa khoI nAkhe kharo ? e khovAyA e saMjogo kare che A badhuM. tame nathI karatA ane vAIphe nathI karatI ane nokaro ya nathI karatA. A badhA saMjogo karI rahyAM che. eTale A samajavAnI jarUra che, bIjuM kaMI samajavAnI jarUra nathI. joba jatI rahevI" e bosanA hAthanA khela nathI ane tamArA hAthanA khela nathI. badhA saMjogo bhegA thAya tyAre bosane tamArA upara najara paDe. eTale ApaNe pakaDAI jaIe. e pachI tame ciMtA karo to e joba pAchI Ave ? joba pAchI AvatI hoya to tame ciMtA karo ane huM hauM karavA lAguM, lo. eTale je joba gaI te dahADe jamaNa banAvIne khAvuM nirAMte, upAdhi nahIM karavI. paNa bhagavAnanuM nAma letAM AvaDe to levuM, paNa A ciMtA karavAthI to UchuM pharI jobe ya nA maLe. kudarata haMmezA nyAya kare che, eka sekanDe sekanDa nyAya kare che. eka dahADo, eka miniTa paNa anyAya tyAM cAlato nathI. A loko anyAyamAM cAle che. kAraNa ke A draSTi anyAyI draSTi che. praznakartA: e nyAyarUpe draSTi kevI rIte Ave ke ApaNane pachI e nyAya ja dekhAyA kare kAyama mATe. dAdAzrI : e ame che te draSTi ApIe to. paNa jayAM sudhI tamAre draSTi nA maLe evuM hoya tene amArI pAse zIkhI levuM joIe ke 'bhaI, A amuka TAIme amAre zuM karavuM, amuka TAIme zuM karavuM." e badhuM huM tamane ejhekTalI kahuM. ane tamAre potAne draSTi joItI hoya to kAle Avo to huM tamane ApuM, pachI tamArI potAnI draSTithI cAlyA kare. pachI mArI jarUra nA rahe. praznakartA : AtmajJAna thAya pachI pote saMyogo pheraphAra karI zake ke nahIM ? dAdAzrI : saMyogo pheraphAra koIthI thaI zake nahIM. kRSNa bhagavAnathI thayA nathI, bhagavAna mahAvIrathI thayA nathI, saMyogo pheraphAra thaI zake nahIM. koNa pheraphAra kare ? ahaMkAra hoya te AghuMpAchuM kare. jene ahaMkAra nA hoyane te saMyogono nikAla karI nAkhe. ane ahaMkAravALo dhakele ene. kaheze, 'AgaLa Avajo, pharI joI laIzuM." saMyoga pheraphAra thAya nahIM, ahaMkArathI to te thoDoka ja AghopAcho thAya, saMpUrNa AghopAcho nA thAya. eTale saMyogo pheraphAra thAya nahIM. atyAre mane mAthuM du:khavAno saMyoga Ubho thavAno te thaI ja jAya, e zarUAta thaI jAya, choDe nahIM koIne. ane jyAre pyAlA-rakAbIno seTa tUTavAno hoyane, e ekkekTa badhuM sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa bhegA thAya ke tUTI jAya.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 69 AptavANI-11 praznakartA: mANasane saMjogo sAme jo enuM potAnuM AtmabaLa hoya, vilapAvara hoya to e dhAreluM karI zake che. mane badhA bahu saMjogo evA AvyA ke mane mAMsa ne bIDI, badhuM khAvA mATe phorsa karyA. paNa meM nA khAdhuM, ahIMyA paNa huM nathI khAto. eTale vilapAvara hoya to mANasa dhAre te karI zake. 0 AptavANI-11 che lokonI, je pAMca varSe ya ThekANuM nahotuM paDatuM, te daza dahADAmAM vivAha besI jAya ne kAma thaI jAya badhuM. pAchAM mane kahI jAya AvIne, evuM A vijJAna. sahaja kare eTale dareka kAma sIdhAM thaI jAya. ane sahaja nA kare ne kaThora kare to bagaDyuM ! potAnAM ahaMkAranuM dahIM nAkhe dUdhamAM eTale dUdhapAka nA thAya. ahaMkAra paNa samAya saMjogomAM... dAdAzrI : e vilapAvara jyAre mahIM bahu kaparA saMjoga Ave ne, khAvAnuM kazuM ja nA maLe tyAre pAcho khAto thaI jAya. eTale A vilapAvara kyAM sudhI rahe, saMjogo badhA burA, kharAba nathI AvyA tyAM sudhI. paNa vilapAvara hoya to sAruM kharuM, sAruM kahevAya e ! ApaNo bhAva te bAkInuM kudarata praznakartA : A ja sAyakolojIkala je iphekTa Ave che te A sarakamasTenziyalathI thAya ke ahaMkArathI thAya ? tamAre to lagna karavAno bhAva ekalo ja che, ane pachI che te kudarata eTalI badhI goThavaNI kare ke eka bAju strI kyAM AgaLa janmaze ? Ane keTalA vAge paiNavAnuM, evI badhI goThavaNI 'vyavasthita' karavI paDe. tamAre to bhAva ekalo karavAno ke paiNavuM che. have ekalAM bhAva uparathI, e saMjoga ekalo ja ApaNo, bIjuM badhuM kudaratanuM che. eka bhAva ekalo ja ApaNo che, pachI saMjogo bhaLavAthI AkhuM kudaratI UbhuM thaI jAya che ane te 'vyavasthita' rUpe, 'vyavasthita rIte phaLa Ape che. strI tyAM AgaLa janmI hoya, A ahIM janmyo hoya, hisAba badho, goThavaNI badhIe thaI gayelI hoya. bAkI vivAha karavA Ave tyAre pelo bhego karI Ape ! karma kudaratanA hAthamAM jAya che. eTale kudarata potAnAM badhAM saMjogone svabhAvika rIte banAvI ane pachI bhogavaDAve che. eTale sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa calAve che A jagatane, ITa hepansa che A to badhuM ! tamAre jJAna lIdhA pachI ITa hepansa. jJAna nA lIdhuM hoya to ITa hepansa nA kahevAya. jJAna lIdhA pachI vyavasthita ! bAkI A to badhuM thayA ja kare che ! A choDIo sarasa rIte paiNe dAdAzrI : sarakamasTenziyala vagara to nA thAya. ahaMkAre sarakamasTenziyalano bhAga che. ahaMkAra ne saMjogo, badhA bhegA thAya eTale sAyakolojIkala IphekTa thaI jAya. sAyakolojIkala IphekTa eTale evA prakAranI mAnyatA thavI. 'mArI vahu' bole. ane mAnyatA nA thAya evuM jo valaNa hoya to to judI ja jAtanuM kahevAya, e DrAmeTika kahevAya che. dhI varlDa Ijha dhI kamplITa DrAmA ITaselpha. (jagata svayaM saMpUrNa nATaka che.) DrAmAnI goThavaNI paNa enI meLe iTaselpha (svayaM) thayelI che ane te pAchI 'vyavasthita'ne vaza che. paribhramaNatAM kAraNo : sAdhAraNa-asAdhAraNa eTale A baMdhAyelo mukti khoLe che. ane baMdhanamAM Avelo che ne, tene to haju keTalAya avatAra levA paDaze. chUTako ja nahIM ne ! enA hAthamAM sattA ja nathI ne koI jAtanI. praznakartA : paNa e vyavasthita zakti nathI karAvatI A badhAnA avatAro ? dAdAzrI : vyavasthita zakti zuM kare ? vyavasthita zakti to zuM kahe
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 AptavANI-11 asAdhAraNa kAraNa nA bheguM thAya to badhAM yujhalesa. ahIM prAIma minisTara AvavAnA hoya to badhI nAtavALA bhegA thayA hoya, kaMIka emanAthI nA avAyuM, gADI bagaDI to pachI badhuM yujhalesa jAya. pachI bIjo bhASaNa kare to cAle nahIM. kAraNa ke sAdhAraNa kAraNa bhegAM thayAM, asAdhAraNa nA AvyuM. ApaNe AtmA prApta karyone e asAdhAraNa kAraNa. A dharmanAM badhAM sAdhAraNa kAraNo, badhAM bahu bhegAM thAya paNa kArya siddha nA thAya. ciMtA ne upAdhio enI e ja. kakaLATa eno e ja. ta jaDe 'A' pustakamAM... AptavANI-11 che ke 'yu Ara hola enDa sola risponsIbala.' praznakartA: 'ema AI ?" koNa risponsIbala che ? zuddhAtmA ke pachI A pudgala ? dAdAzrI : AtmA risponsIbala nathI. mAnyatA tamArI, roMga bilIpha risponsIbala che. praznakartA : e bilIpha koNe ApI ? dAdAzrI : koI ApanAra to hoto haze ? naimittika che. ApaNe eka vAva hoya ne, vAvanI aMdara nIce UtarIne koI bole ke 'tuM cora che', to vAva zuM kahe ApaNane ? 'tuM cora che'. e koNe ApyuM ? e paDagho ja che jagata to, bIjuM kazuM che nahIM. eTale A tamAruM krIezana che A. jo tamane nA gamatuM hoya 'tuM cora che' evuM, to 'tuM rAjA che' evuM bola. to tuM rAjA che. tamAruM ja krIezana che, koIno Dakho nathI. Dakhala nathI koInI. A thoDuM samajamAM Ave che ? bIjA kAraNa to badhAM bahu bhegAM thAya. paNa asAdhAraNa kAraNa zuM ? A dharmanAM badhA ya kAraNa bhegAM thAya, paNa jJAnI maLyA vagara, asAdhAraNa kAraNa vagara badhuM nakAmuM jAya. jema bIja vagara peluM badhuM nakAmuM jAya ne ? evuM badhuM nakAmuM jAya. kAraNone samajavAM paDe ke nA samajavA paDe ? praznakartA: samajavAM paDe. dAdAzrI : keTalAM prakAranAM kAraNo ? sAdhAraNa kAraNo, asAdhAraNa kAraNa. asAdhAraNa kAraNa kayuM ? ke jenA vagara kArya nA thAya. ane bIjuM sAdhAraNa karyuM, ke enA vagara thoDuM ghaNuM AghuMpAchuM thAya. A hareka kArya thAya che ne, te sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa. emAM asAdhAraNa kAraNa maLavuM joIe. nahIM to badhAM pelAM bhegAM thaIne, veSa thaI jAya UlTAM. khAtara nAkhIe ne badhuM sUkAIne nakAmuM thaI jAya. jagatamAM kaMI paNa thAya che ne te sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansanA AdhAre ja thAya. jyAM jozo tyAM kAma kema thayuM ? tyAre kahe eviDansa bhegA thayA. praznakartA : A jagatane, badhAne khabara paDe ne to badhAno uddhAra thaI jAya. paNa have magajamAM UtaravuM joIe. dAdAzrI : hA, guMcavADo nIkaLI jAya to pachI. paNa darekane e puNya hoya nahIMne ! praznakartA : A laDAI-baDAInI vAta badhI khalAsa thaI jAya. dAdAzrI : evuM puNya hoya nahIM ! kevo sAyanTiphika mArga che ApaNo ! vaijJAnika che ne ? nahIM to kaMI mokSa thato haze ? A to akrama vijJAna che, pustakamAM nathI. pustakamAM nA hoya A vijJAna. pustakamAM to 'meM karyuM evuM kahevAmAM Ave ne A to 'te karyuM ? koNe karyuM ? zuM karyuM ?" te pRthakkaraNa karIne vijJAna bahAra paDyuM. tiyama, timita, saMyoga te vyavasthita ! A jagata zuM che, kevI rIte thayuM, kevI rIte cAle che ? e jANe
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 praznakartA : vyavasthita, nimitta ane saMjogo e badhuM eka ja che AptavANI-11 to ja kAmanuM ne ! praznakartA: paNa je badho itihAsa thayo. te badho enI meLe svayaM ja A badhuM UbhuM thaI gayeluM ? dAdAzrI : hA, svaya, niyamathI ja thayA kare che A jagata. praznakartA : paNa e niyamane koI niyaMtraNa karanAruM hazene ?! dAdAzrI : nA. to to pachI uparI thayo che. pachI mokSa hoya ja nahIM ne ! mokSa hoya nahIM, ApaNA banne zAstro mokSane eksepTa kare che. jaina darzana ane vedAMta darzana ane mokSane eksepTa kare che. mokSa eTale uparI nA hovo joIe. ane jo uparI hoya to tamAre kAyama enI zarama rAkhavI paDe ne ! praznakartA : paNa je karmano niyama ke jeNe je karyuM e pramANe enuM phaLa thayuM. have A niyama che te niyama ja sarvoparI AkhA jagatano. dAdAzrI : nA, nimitta juduM hoya. saMjogo ne vyavasthita eka ja. paNa nimitta juduM. ApaNe nimitane ja pahelAM Aropa karatA hatA ke A teM karyuM. nimita to juduM ja hoya ne ! praznakartA : nimitta eTale saMyoga ? dAdAzrI : nA, saMyoga to badhA ya thAya, paNa nimitta eTale ApaNane je jarUrIyAta che, te jarUrIyAta te TAIme ukelI Ape, e nimitta ! saMyogo to badhA ja che ne ! saMyogomAM to badhI ja cIjo Ave. paNa nimittane saMyoga bolavAnI jarUra nathI, nimittane nimitta ja kahevAnI jarUra che. nimitta uparI hotAM nathI, nimitta zabdano artha ja e che ke uparI nahIM, aMDarahenDa nahIM, nimitta ja phakta ! ApaNane pustaka maLyuM e paNa nimitta kahevAya. ApaNuM upAdAna ane nimitta bheguM thAya eTale e upAdAnane helpa kare. sUkSmatAe, niyama ane saMyoga ! dAdAzrI : niyama ja. praznakartA : have jagata AkhuM niyamabaddha che ane jene ApaNe vyavasthita kahIe to A mANasa A miniTe A jagyAe pahoMcaze. A vastu A pramANe pahoMcaze, e dareka aNue aNumAM e niyama rahelo praznakartA : e niyamano koI kartA nahIM ane e niyama enI maLe ja sarvoparitA dharAve ? dAdAzrI : nA, niyamathI tamane mAlama paDe A. niyamathI savAra thAya, niyamathI bapora thAya, niyamathI sAMja thAya. badhuM niyamathI. eTale niyama te emAM, badhA niyamanA jevA badhA nimitto hoya, eTale koI uparI nahIM. niyamamAM ya uparI nahIM. praznakartA : vyavasthita eTale vela orDarDa ? dAdAzrI : orDara to kudarata A niyama pramANe ja hoya ja. onlI sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che A. vijJAnathI ja UbhuM thayeluM che A jagata. emAM bhagavAnanI kaMI jarUra paDatI nathI. bhagavAna vacce nimitta che. koI kartA nathI, nimitta che. dAdAzrI : badhuM niyamabaddha eTale zuM ? A buddhizALIone samajavA mATe niyamabaddha kahevuM paDe, nahIM to A kerIo lAvyA tyAra pachI ko'ka bagADatuM haze ke enI meLe bagaDatI haze ? praznakartA : enI meLe bagaDe. dAdAzrI : evuM A jagata bagaDI rahyuM che kerIonI peTha. saMjogo
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 AptavANI-11 kerIne bagADe che, saMjogo kerIne sudhAre che. jo sArA saMjogomAM mUkI kerI to paMdara dahADA sudhI sArI rahe. ane jo saMjogo nA ApyA to bagaDI jAya. evuM kerInA vepArI jANatA haze ? have e kerI nAnI hatI tyArathI ja enA jIvanakALa sudhImAM badhI noMdha karo to koNe karyuM ? praznakartA : e niyamathI ja thayuM e. dAdAzrI : nahIM, saMjogoe. niyama to oLakhavA mATe. saMjogoe badhuM A karyA karyuM. koi kazuM karanAra nathI. kerI pAkI koNe karI ? e kerI khUba pavana Ave, varasAda Ave, Ama Ama hAle, paNa AMbo enI mamatA choDe nahIM ne kerI enI mamatA choDe nahIM. banne ya mamatAvALA nA chuTe ane jyAre paripakva thAya tyAre kaMi havA nA Ave, kazuM ja nA hoya to ya kharI paDe eTale ApaNe ene kahIe ke sAkha paDI. mamatA hatI te chUTI gai eTale kerIe mamatA choDI ne AMbAe enI mamatA choDI, mATe cAkhI to jo ! ane mamatAvALI kerI cAkhI jo ! 76 AptavANI-11 koi akkalavALo zIkhavADI de bhAi ilAyacI lAvo, vATIne nAkhI do. badhAM bIje dahADe pAkA jhaTa. eTale A saMjogo badhuM pakave che. ne A saMjogo karI rahyuM che. niyame ya nahIM, tethI huM sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa joine kahuM chuM. jeTalI kerI jIvaMta che. jIvatadAnavALI che, A manuSya eTalo ja jIvatadAnavALo che, ethI vadhAre kaMi paNa nathI. phakata AnAmAM buddhi enI vyakta dekhAya che eTaluM ja. bAkI guNa tevA ne tevA ja che badhAM. eTale sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansanA AdhAre ja A cAle praznakartA : haM, khyAla Avyo. dAdAzrI : paNa buddhi eTale ahaMkAra vadhyo ane buddhie ene dekhADyuM eTale ADo thAya pachI. DhaMDho niyamo ghaDanArate ? praznakartA : bahu sarasa vAta ! dAdAzrI : have A kerIo loko lAve te A bAju AmaNe mUkI, te Aja dasa dahADe pAkatI nathI ne emAMnI kerI pelAe lIdhI. te Aja traNa dahADAthI vaheMcAya pAkI. kAraNake Ane AvaDatuM nathI, pelo cUno copaDIne pakave che. saMjogo badalyA eNe. e kerInuM koNe karyuM A badhuM ? praznakartA : saMjogo e ja. dAdAzrI : A bAju te eka jaNa che te jAnane mATe keLAM lAvyo. have keLAM mokalanArA kAcA mokale haMmezA ya. nahIM to gADImAM bagaDI jAya pachI. have pelAne bhAna nA hoya ne bIje dahADe khavaDAvatI vakhate jevI rIte kapAtAM hoya evI rIte keLAM kApene te kAmamAM lAge nahIM. e to be-traNa-cAra dahADA pAkatAM thAya. paNa e jo keLAM AvatAMnI sAthe praznakartA : A je niyamo che, e niyamonI zodha manuSyo kare che, paNa e niyama mUkanAra koNa che ? dAdAzrI : ApaNe zodhIne niyama nathI ghaDatA, manuSyo zodhIne niyama nathI karatAM, A badhuM kudarata karI rahI che. sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa, eka ja zabdamAM kahevuM hoya to kudarata kahevAya. A badhuM kudarata karI rahI che. praznakartA : kudaratanI pAchaLa baLa kayuM ? dAdAzrI : kudaratanuM baLa bahu moTuM che. bhagavAnanAM baLa karatAM bahu moTuM baLa che. praznakartA : e baLa mUkanAra koNa ? dAdAzrI : koI mUkanAra hoya nahIM, svabhAvathI ja baLavALuM che.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 praznakartA : e baLanI utpati thaI kevI rIte ? dAdAzrI : svabhAvika che. A je sonuM che ane tAMbuM, beu bheguM thAya, to ene chUTuM pADIe to sonuM cokhkhuM thaI jAya pAchuM ane tAMbu ya cokhkhuM thaI jAya. tAMbAnI asara sonA para thAya nahIM. A to tamAre, AtmA ane anAtmA badhuM bheguM thaI gayuM che. tenI asara thaI che ane tethI gUMcAmaNa UbhI thAya che. praznakartA : A darekamAM sAcuM koNa ? dAdAzrI : koI sAcuM nahIM. badhAM vyu poInTa che. koI vyu poInTa sAcuM nathI. jo vyu poInTa che to sAcuM nathI ane ekjhakTa vyu che to sAcuM che. A badhAM vyu poInTa che. 1 DigrIthI 360 DigrI sudhInAM badhAM bu poInTa che, paNa badhAM sAcAM nathI. ane ekjhakTa vyu paNa che. huM ekjhakTa vyuthI jouM chuM, te sAcuM che. samajAya eka kudarata ne vyavasthita ! AptavANI-11 loka kahe ke kudarata varasAve che. paNa kudarata kahe to loko durUpayoga karaze ane necara thaI jaze. loko samajatA nathI. eTalA mATe meM juduM kareluM. A badhAM saMyogothI badhuM pheraphAra thAya che. A sAyanTiphika saMyogathI A badhAM pheraphAra thayA kare che. A pheraphAra thAya che te vakhate kudaratI zakti kahevAya che. A sUryanArAyaNanI hAjarI, unALAno tApa ane nIce dariyo e varALa upara jayA ja kare. praznakartA : e badhuM kudarata che ? dAdAzrI : kudaratI. A saMyogo badhAM UbhA thAya. kazuM koI karatuM nathI. unALAnI tApanI hAjarI ja, enAthI varALa UbhI thAya ane e UbhI thaIne pAchA upara vAdaLA baMdhAya, pAchA saMyogothI baMdhAya ane saMyogothI TAIma thAya tyAre ahIMyA Ave. te pAchuM vAyu kheMcI lAve eTale paMdaramI jUna AvavAnI thAyane, tyAre vAyu pazcima taraphano vaheto hoya te jabaradasta vAdaLone kheMca-kheMca karyA karato hoya. kheMcIne lAvIne UbhA rAkhe ahIM vAdaLAM. tyAre AmanA jevA, AmaNe kaMI A jamIna rAkhI hoya baso-traNaso vIghAM. te kaheze, have Avaze varasAda. te kALuM vAdaLa thayuM hoya to ya paNa kalAkamAM kyAM ya veravikhera thaI jAya ! bIje dahADe vAdaLa jevI vastu ja nA dekhAya tyAre AmanAM jevAM zuM kahe ? Aje have to varasAda Ave ja nahIM ke jAva bITa mAruM. bITa mAravA taiyAra thaI jAya. A to kalAkamAM kyAMthI AvIne paDe haDahaDATa. A badhuM kudarata che. avasthA mAtra kudaratI racatA... praznakartA: 'kudaratI zakti ane vyavasthita zakti" e be eka ja dAdAzrI : kudaratI zakti e to tame tamArI bhASAmAM samajone ? kudaratI zaktine huM zuM kahuM chuM ? sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa. e tamane gujarAtImAM nahIM samajAya, eTalA mATe meM tamane 'vyavasthita' zakti ApI che. bahu jhINI vAta che. praznakartA : vyavasthita ane kudarata emAM kaMI taphAvata kharo ? dAdAzrI : kudaratane jo ema kudarata kahuM ne, to samajaNa nahIM paDe lokone, ane kudarata che zuM kharekhara ? sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che. e kudaratanuM iMgliza karavA jaIe to ApaNA loka necara kare. kharekhara necara nathI, e sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che. jema varasAda thayo te 2H ne 0 bhegAM thAya ne varasAda varasI jAya ane AkhA jagatanAM manuSyamAtra mana-vacana-kAyAnI avasthAne potAnI kriyA mAne che. riyalI spIkIMga kiMcitmAtra kartA svarUpa pote che nahIM. badhA ajJAna dazAnAM spaMdana che ane te kudaratI racanAthI utpanna thayelAM che teno koI bApo ya racanAra nathI. A dAdAe jAte joIne kaheluM che. mana-vacana-kAyAnI avasthA mAtra kudaratI racanA che, jeno koI bApo ya racanAra nathI ane te vyavasthita che." hA, eTaluM ja jo AvaDene,
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 79 AptavANI-11 to aDatALIsa Agama pUrAM thaI gayAM ene ! e vAkyamAM ATalo badho zuM sAra haze ? praznakartA : badhI avasthAo vyavasthitane AdhIna haze mATe. dAdAzrI: eTale avasthA mAtra kudaratI racanA che. praznakartA : paNa e saMjogonA AdhAre ja ne ? dAdAzrI : hA, saMjogonAM AdhAre ja ne, eTale sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che A. eTaluM ja jo AvaDyuM ne to aDatALIsa Agama AvaDI gayAM. amane A jagatamAM koInI bhUla dekhAtI nathI. enuM kAraNa zuM? ke amane badhuM jJAna hAjara hoya. paNa tamane ATaluM eka vAkya hAjara rahene, to koInI bhUla jaDaze nahIM. 'avasthA mAtra kudaratI racanA che.' evuM jyAre phITa thaze tyAre AtmajJAna utpanna thaze. tame vAkya bolone pharIthI. praznakartA : mana-vacana-kAyAnI avasthA mAtra kudaratI racanA che. dAdAzrI : teno koI bApo ya racanAra nathI. bApo ya kahyuM eTale lokone bahu majhA Ave che. kAraNa ke pachI bhaDaka nIkaLI jAya che ne. koI bApo ya nathI, zuM karavA amathA bhaDako cho te vagara kAmanA ! ANe karyuM ne phalANAe karyuM, nahIM to grahoe karyuM, kaheze ! alyA, graho potAne ghare besI rahe ke ahIM Ave ? graho zuM karavA kare bicArAM. sahu sahune ghera hoya che. sUryanArAyaNa emane ghera hoya che. jo sahu sahuno eno potAno svabhAva batAve che. emano prakAza che te to bahAra paDyA vagara rahe ja nahIMne ! meTrIka pheIla, paNa pI.eca.DI. paramAtmapadanA ! 80 AptavANI-11 A to mAre moMDhe je aMgrejImAM zabdo nIkaLI gayA che, e to kudaratI nIkaLyA che. e mArA bhaNatarane lIdhe nahIM. huM to bhaNataramAM meTrika pheila chuM, paNa A onlI sAyanTiphika sarakamasTeziyala eviDansa ne "dhI varlDa ijha dhI pajhala iTaselpha' evuM badhuM boluM, te enI maLe kudaratI nIkaLI jAya. moTA moTA bhaNelA mANaso mane pUche ke dAdA, ame ATalAM moTA grejyueTa thayA to paNa haju sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa zabda amane bolatAM nathI AvaDatA. tame zI rIte bolo cho ? tame kyAM sudhI bhaNelAM ? meM kahyuM, "meTrika pheila'. tyAre kahe, 'A to amane AMgaLA karaDavA jevuM lAge che'. paNa A to enI meLe kudaratI nIkaLI jAya zabdo. praznakartA : paNa tame jeTaluM aMgrejI bolo cho, eTaluM bahu sacoTa che. dAdAzrI : hA, sacoTa paNa e kudaratI nIkaLI jAya. A kudaratI vijJAna kevuM suMdara che. kudaratanuM vijJAna che A. sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa e jyAre AgaLanA loko pRthakkaraNa karazene, tyAre samajAze ke AnA sivAya to kazI vastu, pAMdaDuM ya hale evuM nathI. A sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa je bolyA chIe ne, e bahu moTuM vAkya bolyA chIe. jyAre eno artha samajanArA nIkaLaze, tyAre e samajAze. A to sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa e kevA bhegA thAya che, e badhuM joIne kahuM chuM.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 pacAsa TakA prArabdha ane pacAsa TakA puruSArtha. paNa huM evuM mAnuM chuM ke nevuM TakA prArabdha ne dasa TakA puruSArtha. dAdAzrI : e mAnyatA ya bhUlavALI che. be ya vAta khoTI che. tame jabhyAne e puruSArtha karIne Avo cho Ama godA mArI mArIne ? A prArabdha che ke puruSArtha che ? DaoNkaTarane pUchIe, 'kema DaoNkaTara sAheba, vAra lAge che ?" 'bhaI ADuM thaI gayuM che tenuM zuM thAya ?" kaheze. alyA mUA, puruSArthavALo ADo thAya che ke ?! eTale A janmavuM e prArabdhanA AdhIna che. (3) prArabdha-puruSArtha ane karma phALo keTalo prArabdha-puruSArthato ? praznakartA : prArabdha ane puruSArtha e be viSe vAstavika rIte samajAvone. dAdAzrI : atyAre tamArI samaja je che prArabdha ane puruSArthanI, te mane kahevI paDaze. pachI huM kahuM. sAcI samaja tamAre jANavI che ne ! to tame je jANatAM ho te mane kaho to huM kayA hisAbe jUThI che e badhuM tamane samajAvuM. 'tame zAne prArabdha kaho cho ane puruSArtha zAne kaho cho? e kaho sAdhAraNa, pachI huM vAstavika jema che tema kahuM. praznakartA : atyAre je kaMI ApaNane maLe che e badhuM ApaNe AgalA bhavanA karelA karmanuM maLe che ApaNane. ApaNe je puruSArtha karIe chIe, e to eka nimitta mAtra che. dAdAzrI : barAbara che pachI. praznakartA : eTale mAtra phera kayAM paDe che ke ghaNAM ema mAne che ke A badhA manuSyone zuM sAdhana emanI pAse jovAnuM ? pAMca karmendriya, pAMca jJAnendriyo ane mana, buddhi, citta ne ahaMkAra ATaluM ja emanI pAse sAdhana. have A je sAdhanathI jue che e badhuM ja prArabdha che, bolo. eTale jagatanI draSTie zuM kahyuM? tame nevuM TakA karo cho paNa huM to badhuM ya prArabdha kahuM chuM. praznakartA : paNa puruSArtha kaMIka to karavo paDe ne ? dAdAzrI : tame puruSArtha zene kaho cho tyAre, dasa TakA e to mane kaho ! mAre samajavuM ke tamAro puruSArtha. sAro hisAba kADhyo che ATaluM nevuM TakA prArabdha samajavuM e te kaMI jevI tevI vAta nathI. dasa TakA puruSArtha zene kaho cho. praznakartA : A thoDI doDAdoDI karIe e. dAdAzrI : kyAM doDAdoDI karo ? maMdiramAM ke resamAM ? ke sinemAmAM? praznakartA : sinemAmAM. dAdAzrI : have tamane samajAvuM jo doDAdoDI puruSArtha hoya ne to Aje tame doDAdoDI karo pachI kAle huM kahuM ke Aje kema doDAdoDI nathI karatA, puruSArtha ! e zuM tame batAvo mane ! praznakartA : takalIpha.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 83 dAdAzrI : hA, paNa zuM takalIpha kaho ne ? 'A sAMdhA du:khe che', kaheze. tyAre kAle pelA sAMdhAe puruSArtha karyo hato ke tame ? tyAre e to sAyanTiphika sarakamesTenziyala eviDansa kahevAya. e to rileTIva kahevAya. A badhuM che to thayuM A. puruSArtha konuM nAma kahevAya ? A koInAM AdhAre vastu nA hoya. tamane samaja paDe che, A evI rIte badhuM? A sAruM hoya to A puruSArtha thAya, nahIM to bIje dahADe nA thAya. puruSArtha eTale zuM ? svataMtra thavo joIe. e badhuM A prArabdha che haDahaDATa ane UMghamAM bhogavI rahyAM che, A jagatanA loko. niraMtara UMghamAM heya ! UMghe che, mastIthI UMdhe che ane te UMghamAM zuM thaI rahyuM che? slIpIMga kALa che ne slopavALo. e lapasI ja rahyA che niraMtara. te cAra pagane pUMchaDuM taiyAra che, kamplITa taiyArI rijharvezana hau karAvyAM. have AmAM ya A bhrAMtimAM ya puruSArtha che. puruSArtha adrazya, prArabdha drazya ! tamAre makAnamAM keTalA rUma che ? praznakartA : traNa. dAdAzrI : have traNa rUma chene ghare ! have rAtre agiyAra vAgye koI Ave ne be ja mANasa tamArA oLakhANavALAM hoya ne bIjA enA cArapAMca che te enA oLakhANavALA hoya. ApaNe to oLakhatAM ya nA hoya. moDhAM ya nA joyA hoya. evA pAMca-sAta jaNa bahArathI bUma mAre ke bAraNuM ughADo joIe. to tame zuM karo ? praznakartA : kholavuM paDe. dAdAzrI : kholIne pachI pelA lokone joyA karo tame ? e tamane jue ane tame ene joyA karo ? praznakartA : nA. ApaNe aMdara bolAvavA paDe. ApaNe kahIe ke Avo. dAdAzrI : hA, pachI 'Avo padhAro' ema kahe. pachI bAMkaDo hoya 4 AptavANI-11 tenI upara besADo ke ! ane bAMkaDA upara bIjuM kazuM kacaro paDyo hoya to khaMkherI nAkho, nahIM ? sArI rIte besADI karI pachI manamAM samajAya kharuM ke A rAtre AvyA che eTale atyAre sUvAnA to haze ja. eTale manamAM zuM thAya ke atyAre kaMIthI mUA ?! 'Avo, padhAro' ema karo ane eka bAju manamAM zuM thAya ke atyAre kaMIthI mUA ?! pAchuM vaLI AgaLe ya cAlIe, huM... jarAka jarAka alyA, paNa zuM jarAka bola ne ! mUo cA bolavI hoya to moDhe bole nahIM, paNa jarAka jarAka karIne hAtha dekhADe, evuM ja kare ne ! jarAka, thoDI thoDI ! tyAre pelA ya pAkA hoya ne, te kaheze, 'atyAre cA-bA badhuM rahevA do ne, hamaNe khIcaDI-kaDhI haze to cAlaze.' eTale mahIM bairIne bhAMjagaDa pachI. have A prArabdha bhogavI rahyAM che, A je bolAve che, e prArabdha che. e bhegAM thayA e prArabdha che. te A je 'Avo, padhAro' Ama tema badhuM kahIe chIe, e badhuM prArabdha bhogave che. ane mahIM aMdara tame svataMtra puruSArtha karyo, ke kaMIthI mUA atyAre ! e koI jANatuM nathI, tame ekalA ja jANo. bolo tyAre prArabdha sAruM bhogave che ane puruSArtha cAra pagano thAya che ! khavaDAve pAchuM. A khavaDAvyA vagara cAlavAnuM che ? to mahIM pAMsaruM rahe emAM zuM vAMdho che ? tamane kema lAge che ? e jANato ja nathI ne ke A potAnI zI bhUla thaI rahI che, e bhAna ja nathI ne ! eTale ame tamane zuM zIkhavADIe ke puruSArtha sAro karajo have. A kALanAM dabANane laIne A puruSArtha UMdho thaI jAya che. kALanuM dabANa che eka jAtanuM, paNa ApaNe zuM karavuM paDe ? UMdho thaI jAya puruSArtha to phaLa to avaLuM ja bhogavavuM paDe ne ! eTale ApaNe kahevAnuM ke, 'bhagavAna, e je meM karyuM, mAre AvuM nA karavuM joIe, bhale AvyA, je AvyA che te hisAba che ne !' hisAba vagara koI Ave nahIM. puruSArtha tame samajyA ? A bhrAMtino puruSArtha ! puruSArtha chatAM bhrAMti ! atyAre tame koInI joDe jarA gussAmAM eka- be dhola mArI dIdhI, pachI tamane mahIM che te manamAM kharAba lAge ke khoTuM thayuM. chatAM pelAM bhAI
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 AvIne pUche, 'are, caMdubhAI AvI dhola marAtI haze, rastA upara AvuM ?" tyAre tame zuM kaho ? 'emane mAravA jevA ja che' tamane kyAM khabara ?" have aMdarakhAne jANo cho khoTuM thayuM che, chatAM pelAM bhAI AgaLa zA hAruM AvuM bolo cho ? praznakartA : potAnuM mAna jALavavA. 85 dAdAzrI : hA, e gunAmAM peTho pAcho. ApaNe badhuM ekasepTa, ephiDevITa karyuM ke A khoTuM thaI rahyuM che, have ene kahe ne ke 'bhAI mArAthI khoTuM thayuM, kharAba thayuM che.' paNa have tyAM AgaLa bacAva kare che. to zuM thAya ? A puruSArtha badho ! AvA ne AvA puruSArthathI jagata laTakyuM che ! karatAM haze ke nahIM karatAM hoya puruSArtha Avo ? praznakartA : evo ja karIe chIe, UMdho ja. dAdAzrI : e UMdho puruSArtha. A AkhA saMsArakALamAM jAgRti che e puruSArtha che. jAgRti che enA sivAya bIjo puruSArtha ja nathI. prArabdha joDe haMmezA puruSArtha hoya, paNa puruSArtha aMdara thato hoya, bhAvathI. bhAvo phare che e puruSArtha. kriyAmAM nA hoya puruSArtha. kriyA koI mANasa karI zake nahIM. kriyA to badhuM hAtha sArA hoya, paga sArA hoya, mAthuM sAruM hoya tyAre badhAnA AdhAre kriyA thAya. A te kevI khoTa ? AMkhe dekhAya che e badhuM prArabdha che. ahIM vyAkhyAna sAMbhaLe che te ya prArabdha, vyAkhyAna kare che te ya prArabdha, skUlamAM chokarAo bhaNe che te ya prArabdha, bhaNAvanArA ya prArabdha, tyAre puruSArtha zuM haze, e tapAsa karavAnI rahIne ? A puruSArtha ke prArabdhanI bhASA ja AkhI, AkhI samajaNa ja mArI gaI che. praznakartA : ahIM AvyA te paNa prArabdha ja che ? AptavANI-11 dAdAzrI : hA, prArabdha. jemAM A zarIra vAparavuM paDe, A zarIrano eka paNa pArTa vAparavo paDe, e badhuM ya prArabdha. nahIM to mAthuM duHkhatuM hoya, paga phATatAM hoya to nA avAya. 6 ane puruSArthamAM kazuM vacce nA hoya. puruSArtha svataMtra hoya. te tamAre tyAM koI 25 hajAra rUpiyA dAna Ape ane pachI ApaNe ene khAnagImAM pUchIe, 'are, kema 25 hajAra rUpiyA teM ApyA ? koIne Apato nathI koI dA'Do, hajAra rUpiyA ya nathI Apato ne ?' tyAre kahe, "A to presIDanTanI zarame ApuM chuM'. bolo, bhagavAnane tyAM ye khAte jame thAya ? tame dabANa karo ke pAMca-paccIsa hajAra rUpiyA Apa tuM, to tamArI zarame Ape ke nA Ape ? praznakartA : Ape. dAdAzrI : have, bolo bhagavAnane tyAM jame thAya kharUM ? pelAnuM jame nA thAya ane paisA sAva nakAmAM ya nA jAya. ahIM pablikamAM ema kaheze ke 25 hajAra rUpiyA ApyA eTale enI kIrti phelAya. AvatAM bhavanA copaDAmAM jame nahIM thavAnuM. ane bIjo mANasa mAre myunisipAliTIne madada ja karavI che, eTalA mATe ApyA. to loko kIrti ya gAya ane tyAM bhagavAnane copaDe jame ya thAya. beu kAma thAya. tamAre khAte ya jame thAya, tamArAM lIdhe ApyA eTale. AvAM A copaDAM che, pelo to rakhaDI mare. tamArI zarame Ape ke nA Ape ? Ape. nahIM to rUpiyo Ape nahIM evAM che keTalAMka loko. lobhIyA mANasa to koIne cAra AnAM ya nA Ape. praznakartA H presIDanTa ahIM AgaLa 25 hajAra laIne, 50 hajArano kaMIka phAyado karI Ape, to ene Ape, nahIM to nA Ape pAchAM. dAdAzrI : eTale ja mAruM kahevAnuM ke pelo Ape che te zAnA mATa ? pachI presIDanTa pAsethI lAbha uThAvI laIzuM. eTale presIDanTa khAte 25 hajAra pUrA to nA jame thAya, paNa thoDAM ghaNAM bAda thaI ane jame thAya, vIseka hajAra rUpiyA. tyAre pharI pAchAM pelAne lAbha Ape tyAre
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 pAchAM khoTe ya presIDanTa khAte udhAra ! AmAM puruSArtha kyo ? ApaNA loko zuM kahe che, A be chokarAM che ne emAM eka bahu ALasu che, e sAta vAge khetaramAM jAya che. ane A mAro moTo chokaro sADA pAMce nIkaLe che. eTale A puruSArtha che, sADA pAMca vAge jAya che te ane A sAta vAge jAya che te prArabdha. to A sAcI vAta che ? praznakartA : e sADA sAte jAya. moDo jAya emAM prArabdha kema kahevAya ? dAdAzrI : have kharI rIte banne prArabdha che. pelo je vahelo doDe sADA pAMca vAge te raghavATiyo prArabdha che. ane A che te DhIlo prArabdha che. pelo raghavATiyo sADA pAMca vAge gayo ne te aMdhArAmAM ghAsamAM peTho, sApe karaDI khAdho. e tyAM lAza paDelI. ane A pelo sAta vAge gayo te rophathI gayo to bhAIne marelo dITho. alyA mUA, vahelo Avyo te A dazA tArI karI teM ! baLyuM tAruM vaheluM UThavApaNuM ! mATe raghavATa kAmanuM nathI ane peluM ya khoTuM che. kama Tu dha normala. normala rahevAnuM. tyAM kAyado nyAyano che bIlakula. tyAM kazuM pola cAle evuM nathI. have, saMsAramAM AMkhe dekhAya che, kAne saMbhaLAya che e badhuM ya prArabdha che. jo ATaluM samaje ne, to loko prArabdha hoya to sAmAsAmI laDhamalaDhA karavAnuM baMdha karI de. ane puruSArtha khoLI kADhe. puruSArtha jaDe to kAma thAya AvatAM bhavanuM. nahIM to puruSArtha to badhAM lokane thAya che, paNa aNasamajaNathI. juvAra vAvI'tI gaI sAla, eTale A sAla pAchuM juvAranAM bIja paDe ja, svabhAvIka rIte. evI rIte paNa juvAra bheguM mahIM bIjuM che te ugeluM hoya ne, tenAM bIje ya paDe mahIM. ane tame to paddhatisara vAvo, eka phero samajI gayAM eTale. puruSa thayA pachIto puruSArtha ! praznakartA : bhrAMta puruSArtha to samajAyo, paNa yathArtha puruSArtha nA 88 samajAyo. AptavANI-11 dAdAzrI : A zarIramAM prakRti ane puruSa be bhAga judA che. 'huM caMdulAla chuM' e badhI prakRti che. A Indriyo che te prakRtimAM jAya, manabuddhi-citta-ahaMkAra badhuM prakRtimAM jAya ane puruSa judo rahe che. e puruSa potAnuM selphanuM riyalAIjha thAya, eTale prakRti judI ane puruSa be judA paDI jAya. kharo puruSArtha tyAra pachI zarU thAya. selphanuM riyalAIjha thayA pachI. tyAM sudhI puruSArtha sAco ja nathI, bhrAMta puruSArtha che, eTale parAvalaMbI, potAnA avalaMbanathI nahIM. praznakartA : puruSa ane prakRti banne judA paDI gayA, pachI to puruSArthanI jarUra ja nahIM ne ! dAdAzrI : nA, kharo puruSArtha tyArathI zarU thAya che. praznakartA : e pachI puruSArtha zenA mATe karavAno ? dAdAzrI : prakRtithI kAyamane mATe chUTA thavA mATe. kAraNake prakRti zuM kahe che ke tame to puruSa thaI gayA, paNa have amAruM zuM ? tame amane bagADyA hatAM. amArA mULa sthAna upara pahoMcADI do to tame chUTA thazo. nahIM to chUTA nahIM thAva. eTale puruSArtha tyAre karavAno. eTale huM kahuM chuM tame zuddhAtmA ane caMdubhAI je kare ene joyA karo, tame 'caMdubhAI zuM zuM kare che' ene joyA kare e puruSArtha tamAro. 'caMdubhAI zuM kare che e, caMdubhAInuM mana zuM kare che, buddhi zuM kare che, citta zuM kare che, ahaMkAra zuM kare che', e badhAne joyA karo, Dakhala nA karo mahIM, e puruSArtha. ethI A badhuM tame svacchatAthI joyuM mATe svaccha thaI cAlyuM jAya. praznakartA : pachI A pudgala svaccha thAya ne ! dAdAzrI : hA, pudgala, je bagaDeluM che, vikArI thayuM che e nirvikAra thaIne svaccha thaIne cAlyuM jAya. eTale ApaNI gunegArI gaNAya che ke ApaNe UbhuM karyuM hatuM, tyAre thayuM ne e, e pachI dAvo mAMDe. eTale kharo
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 puruSArtha tyAra pachI zarU thAya che. A puruSArtha prArabdhano Akho ya bheda bhUlI gayAM che. badhuM AkhuM, AkhAM varlDamAM ya nathI A bheda. e bheda samajAI jAya to to A upAdhi rahe nahIM ne ! banyuM te ja nyAya ! A jagata gapyuM nathI. jagata nyAyasvarUpa che. bIlakula eka sekaMDe ya anyAya karyo nathI kudarate. kudarata je paNe, mANasane kApI nAkhe che, eksiDanTa thaI jAya che, e badhuM nyAya svarUpa che. nyAyanI bahAra kudarata cAlI nathI. ahIMnI korTomAM vakhate pheraphAra thayo haze. paNa tyAMnI korTamAM koI jAtano pheraphAra nathI. tamane apamAna kare to tamAro doSa e. A duniyAnA be kAyadA. eka A lokane dekhAto guno. te loko zuM kahe, apamAna karanAro gunegAra che ane kudarata zuM kahe, tamAro guno che. tame Aja pakaDAyA eTale A tamAro hisAba Ape che. pelo pakaDAze tyAre hisAba Apaze. eTale kudarata niraMtara nyAyamAM ja hoya che. koI jAtano anyAya thato nathI. A vagara kAmanAM aNasamajaNathI ThokAThoka ane jIvana jIvavAnI kaLA paNa nathI ane jo varIjha, varIjha. mATe je banyuM ene nyAya kaho ! tame dukAnadArane sonI noTa ApI. pAMca rUpiyAno sAmAna eNe Apyo. ane nevuM pAchA ApyA tamane, e bhUlI gayo AkhuM ya bahu dhamAlamAM, ene tyAM keTalIya sonI noTo keTalIya dasanI noTo gaNatarI vagaranI. e bhUlI gayo ne nevuM ApaNane pAchA Ape to ApaNe zuM kahIe ? 'meM tamane sonI noTa ApI hatI.' tyAre kahe, 'nahIM.' ene evuM yAda che. e ya jUThuM bolato nathI. to zuM karavAnuM ApaNe ? praznakartA : paNa peluM pAchuM kheMca kheMca kare che, ATalA paisA gayA, mana bUmAbUma kare. AptavANI-11 dAdAzrI : e khuMce che, to jene kheMce che tene UMgha nA Ave, ApaNe zuM ? A zarIramAM jene kheMce che tene UMgha nA Ave. badhAne kaMI ochuM kheMce evuM che ? lobhiyAna kheMce mUAne ! tyAre e lobhiyAne kahIe, khUMce che to sUI jAne, have to AkhI rAte ya sUvuM ja paDaze ! praznakartA : ene UMdhe ya jAya ne paisA ya jAya. dAdAzrI : hA, eTale tyAM banyuM e karekTa. e jJAna hAjara rahyuM to ApaNuM kalyANa thaI gayuM. banyuM e nyAya jANe to AkhA saMsArano pAra AvI jAya evuM che. A duniyAmAM eka sekanDa paNa anyAya thato nathI. nyAya ja thaI rahyo che, eTale buddhi ApaNane phasAve che ke Ane nyAya kema kahevAya ? eTale ame mULa vAta kahevA mAMgIe chIe ke kudaratanuM A che ane buddhithI tame judA paDI jAva. eTale buddhi AmAM phasAve che. eka phero jANI lIdhA pachI buddhinuM mAnIe nahIM ApaNe. banyuM e nyAya. bhogave enI bhUla. korTanA nyAyamAM bhUla-cUka hoya badhI. UMdhuM-catuM thaI jAya, paNa A nyAyamAM phera nahIM, haDahaDATa kApI devAnuM. cha vAgye moTara joDe athADIne eka mANasane khalAsa karI nAkhyo, bilakule ya khalAsa ! ane bIjA eka mANasane moTara athADIne eka AMgaLI ekalI ja jatI rahI hoya. keTalo badho nyAyamAM phera rAkhyo che ! pelAnI gADI athaDAI ane pelAnI athaDAI, mATe A moTAmAM moTo jAya che necarala nyAya. necarala eTale be guNyA be cAra ja thAya, kazuM bIjuM phera nahIM. evuM nyAya ! samajAyuM ne ? - have zAstrakAro zuM lakhe, banyuM e nyAya kahe nahIM. e to nyAya e ja nyAya kahe, alyA mUA, tArAthI to ame rakhaDI maryA ! eTale thiriTikala evuM kahe ke nyAya e ja jAya. tyAre prekTikala zuM kahe che, banyuM e ja jAya. prekTikala vagara duniyAmAM kazuM kAma thAya nahIM, eTale A thiyariTikala TakayuM nathI. banyuM ene nyAya kahe che. nyAyane nyAya nahIM, paNa zuM banyuM tyAre e ja jAya. nirvikalpI thavuM che to zuM banyuM che e nyAya. vikalpI thavuM
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 AptavANI-11 hoya to nyAya khoLa. eTale bhagavAna thavuM hoya to A bAju je banyuM e nyAya ane rakhaDela thavuM hoya to A nyAya khoLIne rajhaLapATa karyA ja karavAnuM niraMtara. | bApa chokarAMne mArI nAkhe evuM hau Ave nyAya, chatAM ya nyAya kahevAya. nyAyamAM nyAya kahevAya. kAraNa ke hisAba hato evo te hisAba cUkavyo. bIjuM kazuM che nahIM. jevo bApa-dikarAne hisAba hato evo A cUkavyo. cUkavaNI thaI gaI, AmAM cUkavaNI hoya che. bIjuM kazuM hotuM nathI, koka garIba mANasa che te rUpiyAnI loTarI laI Avyo ane lAkha laI Ave che ne, e ya nyAya. koInuM gajavuM kapAyuM te ya nyAya. praznakartA : koInuM khUna thayuM e paNa nyAya. dAdAzrI : badhuM nyAya ja che. kudarata nyAyanI bahAra cAlI nathI. niraMtara nyAyamAM ja hoya. kAraNa ke nyAya ApaNane jotA barAbara phAve nahIM, paNa e ekajhekTa enuM daMDa ja hoya. peluM dAna ApyAnuM daMDa zuM Ave to ke ahIMyA che te ekadama dhaMdho karavA gayo ne rUpiyAno Dhagalo maLI gayA. praznakartA : pariNAma e nyAyane ! dAdAzrI : hA, pariNAma e nyAya basa. tame mane bhegA thayA e nyAya ane koI nathI bhego thayo te ya nyAya. kudaratanA nyAyane jo samaje to tame A jagatamAMthI chUTA thaI zakazo. nahIM to kudaratane saheja paNa anyAyI samajo ke tamAruM jagatamAM guMcAvAnuM sthAna ja e. kudaratane nyAyI mAnavI enuM nAma jJAna. jema che tema jANavuM enuM nAma jJAna ane jema che ema nahIM jANavuM enuM nAma ajJAna. bhogave tenI bhUla ! dAdAzrI : hA, te evuM che, A hamaNe gajavuM kapAya ne, te ghaDIe konI bhUla ? ApaNAM ja karmanA udaya e. A to nimitta che, zuM che ? eTale ApaNI bhUla Aja pakaDAI. mATe bhogave tenI bhUla, ApaNe vyavasthita kahIne chUTA thaI javAnuM. vyavasthita kahevAnuM, ApaNI bhUla. praznakartA : e to khAlI nimitta thayo. dAdAzrI : pelo nimitta thayo. e to pakaDAze tyAre gunegAra, paNa gunegAra to kharo ja. paNa e kono gunegAra ? vyavasthitano gunegAra. ApaNe levAdevA nahi. e pAcho pakaDAze tyAre e gunegAra. atyAre to jalebI khAto haze, ne upAdhi ApaNane ! pelo jalebI khAya ke nA khAya? enA hAthamAM AvyAM hoya eTale ! praznakartA : paNa hamaNAM ApaNe upAdhi bhogavIe chIe, e bhUla kahevAya ke pahelAM karma ApaNe karyA'tA ? dAdAzrI : paheluM kareluM teno hisAba Avyo A ! karmanA udaya AvyA phaLa ApavA mATe. karmano udaya ApaNo, eTale ApaNe ja bhogavavuM paDe. gajavuM kapAyuM temAM bhUgla konI ? ApaNI. bhogave tenI bhUla ! praznakartA ane pachI ApaNe saMtApa karIe to vaLI zuM thAya ? dAdAzrI : to, pharI A saMsAra Ubho ja chene nirAMte ! e saMtApa karIne to A Ubho rahyo che saMsAra ! te ApaNe eno meLa pADIe, AvuM nA karIza mUA ane saMsAramAM AvavuM hoya to AvuM saMtApa kara. be khoTa jAya. eka to pelI lamaNe lakhelI khoTa, be hajAra gayA te ane vaLI pAcho A saMtApa karyo tenI pharI khoTa, bIjI, be. eTale A duniyAmAM pAchuM ahIMA AvavuM paDe, garajA-garajInA jyAM sodA che ! bInagarajI sodo koI jagyAe joyo ? ApaNe ahIM bInagarajI sodA che. e bemAM kayuM kharuM? praznakartA : vyavasthita ane nasIbamAM zo phera ? praznakartA : A 'bhogave tenI bhUla' e jarA vistArathI samajAvone.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 dAdAzrI : bahu phe2. vyavasthita to ApaNane vyavasthita ja rAkhe. nasIba to ApaNane gajavuM kapAya, to bUmAbUma karAvaDAve. gajavuM kapAya te ghaDIe nasIba UbhuM nA rahe, te ghaDIe jatuM rahe. 93 praznakartA : paNa nasIbamAM chokarAne pAsa thavAnuM lakhyuM hoya, to pachI vAMcavAnI jarUra zI ? dAdAzrI : nA, e to nasIba khoTI vAta che. nasIba evuM nA manAya. nasIba to manAtuM haze ? e to vAMce to pAsa thavAya, nahIM to na vAMce to pAsa nA thavAya. praznakartA : bhAgyamAM lakhyuM hoya e to banyA ja kare che ne. dAdAzrI : nahIM, vAMcIne phaLa Ave, to phaLamAM jo nApAsa thAya to e prArabdha che. vAMcyA pachI phaLa Ave tyAre prArabdha gaNAya. praznakartA : paNa prArabdhanI jarUra rahI ke nahIM ? prArabdha kharuM ke vyavasthita kharuM ? dAdAzrI : vyavasthita to bahu UMcI vastu che. vyavasthita jo samaje ne, to tene Akho dahADo samAdhi rahe. A amAruM vyavasthita ApeluM samajene, to samAdhi rahe. e to bahu UMcI vastu. prArabdha ane puruSArtha e to jagata haju samajyuM ja nathI. praznakartA : jo jagata nA samajyuM hoya, to samajAvavuM joIene ! dAdAzrI : samajAvIe chIe ne ! A UMdhuM thayuM tethI, nA samajyA tethI to atyAra sudhImAM A loko ALasu thaI gayA che. prArabdha mAnI mAnIne to ALasu thaI gayA che. ane vyavasthita to zuM kahe che kAma kare jAva. pachI pyAlA phUTI jAya to vyavasthita, ema karIne AgaLa jAva. A badhI hindustAnanI dazA AvI thaI gaIne ! bIjA dezo prArabdhane mAnatA ja nathI evuM ane vyavasthita to zuM kahe che, kAma kare jA tArI meLe ane pachI pariNAma AvyuM te vyavasthita. tame zuM mAnatA hatA vyavasthitane ? AptavANI-11 praznakartA : e gUMcavADo ja che, vyavasthita kharuM, prArabdha kharuM ke nasIba kharuM ? 94 dAdAzrI : nA, e phoDa jo samajI jAya ne to kAma thaI jAya evuM che ane samajavuM hoya to ahIM samajI zake che. nA samajavuM hoya to nA samaje, bhUlI jAya pachI. sahumAM 'vyavasthita' che ekjhekTa ! praznakartA H prArabdha ane vyavasthita baMne najIka najIkanAM zabda che ke beuno bheda che ? dAdAzrI : nA. bahu bheda che. praznakartA : zuM bheda che ? dAdAzrI : vyavasthitamAM pheraphAra thavAno nathI. ane prArabdhavAdI to kevo hoya, jIvato ahaMkAra hoya. Dakho karyA vagara rahe nahIM. ane A jIvato ahaMkAra nA hoya. eTale ene ekjhekTa vyavasthita kahyuM ane prArabdha vyavasthitanA AdhAre ja hoya che. paNa prArabdha eTale DakhAvALuM hoya. ene vyavasthita nA kahevAya. A jJAna maLyA pachI ApaNuM A vyavasthita ! A bahAranA loko pakaDe to mUrkha banI jAya emAM, kAraNa ke Dakho che emAM ane A to badho cogaradamanA saMjogo joI lyo. javAya evuM lAgatuM nathI, mAMDavALa karo. peluM Dakho karIne UbhA che ne ? Dakho karyA vagara rahe nahIM. ahaMkAra hoya tyAM prArabdha hoya ane ahaMkAra vagara vyavasthita hoya. vyavasthita eTale ekjhekTa ! ahaMkAranI DakhalathI prArabdha pharyA kare. ahaMkAra jIvato che ne ! ahIM ahaMkAra nathI to vyavasthita, ekjhekTa Tu ekjhekTa. praznakartA H prArabdhavALo jIvato che ane vyavasthita e marelo che. dAdAzrI : prArabdhamAM ahaMkAra jIvato che. ahaMkAra marelAno to
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 mokSa thAya. vyavasthita to 'ekkekTanesa' che. ane prArabdhamAM to tyAM ahaMkAra Dakho karanAro Ubho hoya, tyAM jAtajAtanI bhAMjagaDa UbhI thAya. vyavasthita 'ekkekTanesa' che. tene koI cenja karI zake nahIM. bahAra prArabdha ja kahevAya. bahAra vyavasthita nA kahevAya. ApaNuM ahIMnuM prArabdha che ne, te navI DakhoDakhala baMdha thaI gaI che, mATe have vyavasthita ekaluM ja rahe che ane prArabdha DakhoDakhalavALuM hoya. prArabdha eTale zuM? ke karma bhogavavAnAM bhoktAbhAve ane kartAbhAve navAM karavAnAM. kartAbhAva ane bhoktAbhAva, banne prArabdhamAM utpanna thAya. have emAM kartAbhAvathI Dakhala UbhI thAya ane bhoktAbhAva Dakhala vagarano hoya. have ahIM ApaNA jJAna lIdhA pachI kartAbhAva UDI gayo eTale bhoktAbhAva ekalo rahyo ane vyavasthita kahyuM ApaNe. praznakartA: mane ema lAge che ke prArabdha vyaktine anulakSIne ane vyavasthita che te samaSTine anulakSIne che, barAbara ? dAdAzrI : nA, evuM nathI. prArabdha vyaktine kharuM. kAraNa ke prArabdha e AgaLa jAya tyAra pachI vyavasthita thAya che. paNa te A prArabdhae vyaSTine to kharuM ja ne. paNa vyaSTinuM phaLa ene maLene tarata ja. prArabdha sAcI vAta hatI, paNa avaLo AdhAra ja thaI gayo tyAM AgaLa. samajaNamAM ja phera thaI gayo. zuM thAya che ? lokoe avaLo artha, durupayoga karyo. prArabdha karatAM UMcuM vyavasthita. vyavasthita zuM kahe che ? 'tuM tAre kara'. ane bIjuM badhuM mArI sattAmAM che ane prArabdha 'kara' evuM nathI kahetuM. vyavasthita zuM kahe che, 'tuM kAma karyuM jA ane phaLa vyavasthitanA hAthamAM che. kAma karye jA.' eTale A vyavasthita e kamplITa vastu che. enA para je ya AdhAra rAkhIne beso to harakata Ave nahIM. jJAtI choDAve karma baMdhathI ! AptavANI-11 kayAM javuM ? praznakartA duHkha ochAM thAya ema ? dAdAzrI : haM... e to duHkha ocho karavA che, prArabdha to rahevAnuM ja ne, prArabdha ne karmathI chUTako ja nA thAya ne ! prArabdha to rahevAnuM ja. prArabdha eTale zuM ? ApaNA karela karmanuM phaLa AvyuM ane prArabdha kahIe chIe ApaNe. karelA karma baMdha thaI jAya to du:kha khalAsa thaI jAya, karma karo cho ke nathI karatA ? ajavALAmAM karo cho ke aMdhArAmAM ? e badhAnuM phaLa Ave pachI. - have A je tame karo cho, ene loko karma kahe che, kharI rIte e karma che nahIM. karma jJAnI puruSa jANe che ke A karma kahevAya. A to AgaLa je yojanA thaI gayelI, te yojanAmAM karmabaMdhana thaI gayelA che, ane A rUpakamAM AvyuM. tene ApaNA loko karma kahe che. nA, paNa karma to peluM yojanAmAM kare che te karma che, eTale e karma pramANe cAlavuM paDe atyAre ! zAstrajJAnI hoya to samajI jAya ke mahIM kartApaNuM baMdha thaI jAya enuM, kartA mATe eTale karma baMdha thaI jAya. 'meM karyuM, meM karyuM' evo AdhAra Ape tyAM sudhI karma ubhA rahe ane "meM karyuM evuM chuTI jAya, bhrAMti chUTI jAya to thaI rahyuM. samakita thAya eTale karma baMdhAtA aTake ! praznakartA : bAMdhelA karmo, eno nikAla che ke nahIM A janmamAM? dAdAzrI : nikAla thAyane. paNa 'kartAbaMdha thAya to nikAla thAya. A to 'huM karuM chuM' evuM kahe che ne ! 'pote kartA che nahIM' koI cIjano. chatAM e kartA mAne che ke "huM kartA chuM !" praznakartA : karmabaMdhanamAMthI chUTavAno upAya zo ? dAdAzrI : karma, kartAne AdhIna che. "meM karyuM" ema thayuM, eTale pote karmane AdhAra Apyo eTale pote kartA thayo. eTale karma baMdhAya. e pote kartA na thAya to e AdhAra tUTI jAya. to karma baMdhAya nahIM. praznakartA : prArabdha ane karmathI chUTako kevI rIte maLe ? dAdAzrI : ApaNe prArabdha ane karmathI chUTako thayo to pachI ApaNe
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 praznakartA : jayAM huMpaNuM AvyuM tyAM karma baMdhAyuM. dAdAzrI : hA ane 'kartA koNa che" e jANavuM paDe, eTale pachI karma nA baMdhAya. ajJAtatAmAM bAMdhe puNya-pApa, karma ! AptavANI-11 vaLage che. 'have puNya-pApa baMdhAvAnuM, mULa kAraNa zuM ? e na baMdhAya evo kaMIka upAya kharo ?" tyAre kahe che, 'kartApaNuM na thAya to puNya-pApa nA baMdhAya.' 'kartApaNuM kevI rIte nA thAya ?" tyAre kahe che, "jyAM sudhI ajJAna che, tyAM sudhI huM karuM chuM e bhAna che have kharekhara kare che koNa, e jANe to kartApaNuM nA thAya." puNya-pApanI je yojanA che e A badhuM kare che ane ApaNe mAnIe chIe. 'meM karyuM' napho to ApaNane e ja karAvaDAve che, puNyanA AdhAre napho Ave tyAre ApaNe jANIe ke ohoho, huM kamAyo ane jayAre pApanAM AdhIna thAya tyAre khoTa jAya che, tyAre khabara paDe che ke A to mAre AdhIna nathI. paNa pAcho bIje vakhate potAne AdhIna thayuM eTale bhUlI jAya che, eTale pAcho kartA thaI jAya praznakartA : Ape je kahyuM ne vyavahAramAM asara thaI jAya che to 'tame caMdubhAI cho', te atyAre je tabakke huM ahIMyA Avyo chuM, Apa 'jJAnI cho' evuM jANIne, huM ApanI pAsethI levA mATe Avyo chuM. eTale A tabakke 'huM caMdubhAI nathI.' dAdAzrI : atyAre 'tame caMdubhAI nathI', tyAre atyAre yonimAM bIje ya paDe nahIM. jyAM sudhI 'tame caMdubhAI cho', tyAM sudhI yonimAM bIja paDe. praznakartA : e vAta barAbara che ApanI. paNa sAthe sAthe mAruM kahevAnuM che ke pApathI ane puNyathI yoninI prApti kevI rIte thAya che ke bannenuM mizraNa thAya, to kaI yonimAM ApaNo janma thAya ? dAdAzrI : janmane, pApa ane puNyane levAdevA nathI. janma thayAM pachI pApa-puNya ene phaLa ApanAruM che. yoni zenAM AdhAre thAya che ? ke, 'huM caMdubhAI ja chuM ane A meM karyuM,' ema bolene tenI sAthe yonimAM bIja paDayuM. have kartApaNuM kema che ? tyAre kahe, 'kare che bIjo, parazakti kAma karI rahI che ane pote ema mAne che ke huM karuM chuM.' parazaktino pratyakSa purAvo zo ? tyAre kahe, "A jagatamAM koI evo jabhyo nathI ke jene saMDAsa javAnI svataMtra zakti hoya. e to parazakti karAve che tyAre thAya A pAMca indriyathI je karavAmAM Ave che, pAMca indriyathI je badhuM anubhavamAM Ave che, A jagata je cAlI rahyuM che e badhI ja parasattA che ane emAM A loko kahe che ke 'A meM karyuM.' e karmano kartA thayo, e ja adhikaraNa kriyA che. eTale pachI bhoktA thavuM paDe che. have kartApaNuM kema maTe ? tyAre kahe che, jyAM sudhI Aropita bhAva che tyAM sudhI kartApaNuM maTe ja nahIM. pote potAnA mULa svarUpamAM Ave to kartApaNuM maTe. e mULa svarUpa kevuM che ? tyAre kahe, 'kriyAkArI che nahIM. e pote kriyAkArI ja nathI eTale e kartA thAya ja nahIM ne.' paNa A to ajJAnatAthI jhAlI paDayo che ke 'A huM ja karuM chuM. evuM ene bebhAnapaNuM rahe che ane e ja AropitabhAva che. akramajJAte rahyuM mAtra DiscArja karma ! praznakartA : badhI bAbatamAM bIjuM koI karAvI rahyuM che evuM nahIM, ApaNe paNa thoDuM kAMI karIe chIe. dAdAzrI : hA. karIe chIe e vAta kharI. paNa karIe chIe te AvatAM bhavanuM karIe chIe. ane A bhavanuM badhuM karAvI rahyuM che, DiscArja badhuM karAvI rahyuM che. cArja ekaluM ApaNe karIe chIe. have A parazakti zAthI utpanna thaI gaI ? tyAre kahe che, dareka jIva ajJAnatAmAM puNya ane pApa be ja karI zake che. e puNya-pApa je kare che, tenAM phaLa svarUpe karmanA udaya Ave che. e udayathI pachI A karmo
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 10 AptavANI-11 Ape. eTale ahaMkAra e sahaja nIkaLI jAya evI vastu che. kAraNa ke e sahaja rIte ja ubho thayo che. e kaMI kaSTo karIne ubho thayo nathI ane AthamI jAya che te ya sahaja rIte ! A jeTalAM kaSTa kare che, tema tema ahaMkAra vadhato jAya UlaTo ! A jJAna lIdhA pachI ApaNe kahIe chIe ne, A navA karma cArja thatA tamArA aTakI gayA. A bhogavaTo che tamAro. tamArA karelA karmano A bhogavaTo che. have tame navuM phaLa karatA nathI. mATe A bhogavaTo pUro karIne tame tamAre gAma cAlyA jAva. praznakartA : kartApada vinA kArya kevI rIte saMbhavI zake ? dAdAzrI : evuM che ke DiscArjarUpe kArya thayA ja kare che. paNa aMdara "huM kartA chuM' e bhAna rahe to ene pAchuM pharI navuM cArja thAya che. jo 'huM kartA chuM'nuM bhAna nA hoya to ene DiscArja rUpe kArya thayAM ja kare che. kArya to niraMtara DiscArja thayA ja kare che, paNa kartApadanuM bhAna hoya to pharI navuM karma baMdhAya, ane kartApadanuM bhAna nA hoya ne akartA padanuM bhAna hoya to karma na baMdhAya. eTalo ja phera che ! praznakartA : paNa e kartApaNA sAthe ahamUno bhAva saMkaLAyelo che. pUrvanA karelAM karmanA AdhAre A bhavamAM kArya thAya. loko zuM jANe ? ke "A ANe karyuM hamaNe". A bhavamAM karIe chIene, te pUrvakarmanA dabANathI ja karavuM paDe che. ApaNA potAnI sahIMthI nahIM. ane loko jANe ke A atyAre potAnI marajIthI karyuM eNe. eTale e noTa risponsibala TuDe ! gayA avatAre risponsibala hatA. Aje risponsibala nathI. Aja eNe nathI karyuM. to karanAra koNa che ? A pariNAme karyuM che. eNe karyuM tenuM pariNAma AvyuM ane e pariNAmanuM kareluM, A banyuM te ! vedAMte paNa svIkAryuM nirIzvaravAda ! dAdAzrI : hA, te ? praznakartA : A saMsArI jIvo kharAM, ene je kartApaNAno ke je kaMI aham hoya che te mITAvI devo e kaMI sahelI vastu nathI ! dAdAzrI : nA, sahelAmAM sahelI vastu ja e che. sahajamAM sahaja vastu e ahaMkAra baMdha karavuM te ! krodha-mAna-mAyA-lobha baMdha karavA e badhuM sahajamAM sahaja vastu che. bAkI kaSTa karIne koI dahADo ya krodhamAna-mAyA-lobha jAya nahIM. game eTalAM kaSTa seve, game teTalAM kaSTa kare to ya e ahaMkAra jAya nahI. praznakartA : e vAta barobara che ke kaSTa karavAthI jAya nahIM, paNa Ama sAhajIka rIte paNa nA jAya ne ! praznakartA : to pachI koI zaktithI thatuM hoya, to koI corI kare to e paNa guno nahIM. ane koI dAna Ape to e paNa, badhuM sarakhuM ja kahevAya ne ! dAdAzrI : hA. sarakhuM ja kahevAya, paNa te pAchuM sarakhuM rAkhatAM nathI. dAna ApanAra Ama chAtI kADhIne phare che, eTale to baMdhAyo ane corI karanAro kahe che, "mane koI pakaDe ja nahIM, bhalabhalAnI corI karuM." eTale mUo baMdhAyo." "meM karyuM evuM kahe nahIM to kazuM aDe nahIM. e kharuM kahe che, emane samajaNa paDI che. samajavA jevI vAta che A badhI. dAdAzrI : sahaja rIte bilakula jAya. eno upAya ja sahaja che ! paNa pote sahaja karI zake nahIM ne ! pote vikalpI che, te nirvikalpI kema karIne thaI zake ? e to je akartApada prApta thayelAM hoya, je mukta puruSa hoya tyAM AgaLa pote jaIe to tyAM ApaNane sahaja rIte ja kAma karI praznakartA: evI eka mAnyatA che ke prAthamika kakSAmAM ApaNe ema mAnIe chIe ke izvara kartA che. AgaLa jatAM nirIzvaravAda sivAya, vedamAM ya kaMI che nahIM. upaniSadamAM paNa nirIzvaravAda ja che. izvara kartA
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 AptavANI-11 che, 'meM kyuM.' emAMthI ja karma baMdhAya che. pachI enAM e ja karmano bhogavaTo Avyo tyAre karmaphaLa kahevAya. te ApaNA loko karmaphaLane karma kahe che. AptavANI-11 101 nathI, karmanAM phaLa darekane bhogavavAM paDe che. have e karmanAM phaLa bhavobhavanAM cAlyA karatAM haze ? dAdAzrI : hAstone, karma evuM che ne A kerImAMthI AMbo ane AMbAmAMthI kerI, kerImAMthI AMbo ne AMbAmAMthI kerI ! praznakartA : e to utkrAMtino niyama thayo, e to thayAM ja karavAnuM. dAdAzrI : nA, e ja karmaphaLa. e kerI phaLa AvI, te phaLamAMthI bI paDe ne pAchuM jhADa thAya ne jhADamAM pAchuM phaLa thAya ne ! e cAlyA ja karavAnuM, karmamAMthI karmabIja paDayAM ja kare. praznakartA : to pachI e zubha-azubha karma baMdhAyA ja kare, chUTe ja nahIM. dAdAzrI : karmano garbha bhogave. upara garbha khaI le ane goTalo pAcho paDe. praznakartA : e to pharI utpanna thAya, pharI tyAM AMbo thAya. dAdAzrI : chUTe ja nahIM ne ! baMdhAya kSaNe kSaNe karmo ! eka nAno chokaro 11 varSano hoya, ane e gajavAM phaMphoLI leto hoya to ApaNA loka kahe che tuM 'A corI kare che !' mA-bApe ya evuM ja kahe. paNa have e corI nathI karato. A to karmaphaLa che bicArAnuM. te A loko zuM kahe ? 'karma kare che." alyA, karma ekadama zI kare ? A bIjo chokaro corI nathI karato ane A corI zI rIte kare ? eTale AgaLa je karma paDeluM ne, tenuM A phaLa AvyuM ene. ApaNA loko to gusso karyo, ene 'karma karyuM' kahe che. alyA, gusso zI rIte kare ? A bIjA gusso nathI karatAM ne A mANasa ja gusso kema kare che ? kAraNa ke ANe karma bAMdheluM che ne ANe karma nathI bAMdheluM. ANe zAMtinuM karma bAMdheluM che. ANe gussAnuM karma bAMdheluM che. praznakartA eTale A gusso kare che ane A karma kare che evuM lAge paNa e vyAkhyA khoTI che. dAdAzrI : A jagatane e bhAna ja nathI ! karma to AgaLa thayelAM che pUrvabhavamAM, enuM A phaLa AvyuM che ane pAchuM ahIM niyama che ke gusso karyo eTale pelA sAmevALo ko'ka dahADo be dhola mArI jAya. tyAre loka kaheze, 'jo te gussAnuM karma karyuM hatuM, tenuM A phaLa maLyuM ne !' eTale A karmaphaLanuM phaLa maLe che pAchuM. ene karmaphaLa pariNAma kahevAya. bAkI A dekhAya che e karmaphaLa ja che badhuM. praznakartA : to karma kone kahevAya ? dAdAzrI : ApaNane 'jJAna' nahotuM te vakhate, "A bahu kharAba mANasa, A bahu sAro mANasa." evA mahIM je bhAva karyA ene mATe, e ja karma. pachI enuM phaLa Ave AvatA bhavamAM. pachI koI 'jarA paisAnI helpa karavI joIe bIjAne' evA bhAva rAkhe to evAM karma baMdhAya. koI kaheze, "are lokonI pAse laIne ApavuM ja zuM pachI ?" praznakartA : atyAre ame kSaNe-kSaNe karma bAMdhatA jaIe chIe ne? dAdAzrI : kSaNe-kSaNe ane te rAte UMghamAM hau karma bAMdho cho. jAgRta sthitimAM to loka jANe ke 'huM karma bAMdhuM chuM'. paNa rAte UMghamAM paNa karmo baMdhAI rahyA che. kAraNa ke UMghamAM 'huM caMdubhAI chuM' e bhAna bhUlAtuM nathI. e roMga bilIpha UMghamAM ya jatI nathI ane roMga bilIpha che mATe karma baMdhAyA kare che. roMga bilIpha eTale Aropita bhAva. Aropita bhAva eTale je pote nathI, te huM chuM bole che, ane enuM nAma ja karma ! 'vyavasthita' agara to karmanA udaya ja karma kare che ane A kahe
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 103 to pachI A bIja nAMkhyuM. e karma bAMdhyuM. e pachI UgIne te ghaDIe tevI ja kriyA thAya. e karmaphaLa Ave bIje bhavamAM. mAte karmaphaLate karma ! 104 AptavANI-11 ke A juo, phaLa maLyuM ne ! nahIM to, pelo nA ApI zake evo nabaLo hoya, to loko zuM kahe, kevo nAlAyaka mANasa, A bicArAne vagara kAmanI dhola mArI. te apajaza karmaphaLa bole. apajazarUpI karmanuM phaLa maLI jAya. tamane samajaNa paDIne ! karmaphaLanuM tarata ja phaLa maLe. ene karmaphaLa pariNAma kahevAya. karmaphaLa pariNAma to haMmezAM najIkamAM ja hoya. karma karatI vakhate karma ane phaLa ApatI vakhate karmaphaLa, emAM phera hoya che, TAIma DIpharansa, zAthI ? te karma karatI vakhate bIjarUpe hoya che tyAra pachI jhADa thAya, tyAra pachI phUlo Ave, tyAra pachI che te karmaphaLa, eTalo TAIma lAge che ane karmaphaLanuM pariNAma to jaldI ja maLI jAya che. karma, karmaphaLa, karmaphaLa pariNAma ! jevuM kaMI udaya Ave te pramANe kAma thayA kare. tyAre koI kahe, sAheba, udayamAM koNe chApa mArI, mAre udaya sAthe zuM levAdevA ?" tyAre kahe, "muA, teM ja bhAva karyA hatAM te ja tAro udaya.' te bhAva karatI vakhate karma kahevAya che. ane karmamAM saMjogo nA hoya. saMjogo vagara svataMtra karI zake, ane bhogavatI vakhate ene karmaphaLamAM saMjogo bhegA thAya to ja karmaphaLa maLe ane pachI ApaNane lAge ke mArA saMjogo sArA nathI. tyAre e ja mUA karmaphaLa. saMjogo bhegA thaze eTale karmaphaLa maLaze. karma to te karyuM che. have A jagatanA loko zuM kaheze, karmaphaLane karma kaheze. AMkhe dekhAyuM ke ANe Ane dhola mArI, e eNe karma karyuM. are, paNa zAthI mArI ? eka kema mArI ? be kema nahIM ? ane savAcAra vAge kema mArI ? traNa vAge kema nA mArI ? evo kaMI prazna bolo ne ? paNa bhAna ja nathI. eNe mArI, eTaluM samaje che. huM to pUchuM ne ke "bhaI savAcAra vAge kema ApI ? traNa vAge kema nA mArI paNa ? kyAranA bhegA thayA che ? kyAranA vaDhe che ? hamaNe kema mArI ? kyA kAraNathI A TAIme ?" have e je dholanuM karma che ne, e tyAMthI ahIM paripakva thaIne pachI TAIma, spesa badhuM saMjogo UbhA thayA che. tyAra pachI badhuM bane. eTale A jagatane zI rIte samajAya ? A to akramavijJAnanI zodhakhoLa che ke voTa Ijha karekTa enDa voTa Ijha Ina karekTa ? to ja A niveDo Ave ne ? nahIM to guMcAyA ja kare che ne loka. karma zuM ? ane karmaphaLa zuM? A je karmaphaLane A jagatanA loko karma kahe che ke ANe Ane dhola mArI. eTale enuM phaLa AyA vagara raheze nahIM. eTale pachI enuM phaLa zuM Ave ? pelo lAga jue ke kyAre mAro tAla paDe. e pAcho be ApI jAya. eTale pelo kahe koI chokaro hoTalamAM jaIne mAMsAhAra karatA zIkhI gayo hoya, have enA mA-bApa zuM kahe, tuM hoTalamAM jau chuM, bimAra paDIza. ene nA pADe, ghaNuM prayatna kare che, paNa kazuM vaLe nahIM. have loka Ane zuM kahe che, A chokaro navuM karma bAMdhe che have A hoTalano khorAka khAvo, tenuM pAchuM phaLa Ape, te phaLamAM cAra varSe maraDo thAya. have loka Ane karmaphaLa kahe che ke A hoTalanuM khAvuM te karma ne teno A tane maraDo thayo te karmaphaLa kaheze. have ejhekTa jo karmanI thIyarI kone kahevAya, evuM jo samaje to e mANasa puruSArthadharmane samajI zake. karmanI thIyarI to, jagatanA loko jene karma kahe che ene karmanI thIyarI karmaphaLa kahe che. ane A maraDo thayo ene jagata karmaphaLa AvyuM evuM mAne tyAre karmanI thIyarI zuM kahe che. karmaphaLanuM pariNAma AvyuM. eTale karmaphaLanuM pariNAma Ave che tyAre maraDo thAya che. te ghaDIe mA-bApe tyAM zuM karavuM joIe ? mA-bApa to mAre che, ne kADhI mele che ne ? nA karAya evuM, e maraDo thatI vakhate to kAmanuM ja nahIM. A loka to pelo chokaro hoTalamAM khAto hoya te vakhate ya ene mAra mAra ja kare che. kADhI mele che traNa dahADA sudhI to. te pelo pAcho hoTalamAM jaIne paDI rahe. khAvA mATe paDI rahe pAcho, eTale saMskAra vadhu bagaDe che.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 105 mA-bApe to zuM karavuM joIe, e ja samajavAnuM che. A chokaro eno karmanA udayathI kare che, eTale mA-bApe enI joDe phrenDazIpa karavI joIe. ene joDe besADIne ApaNA vagara ene game nahIM evuM karI nAkhavuM joIe. praznakartA : premathI jItavuM joIe. dAdAzrI : hA, premathI A kAma le. paNa A to seboTeja karIne badhuM bagADyuM che. mA-bApe to chokaro Avo thAya to, 'zuM karavuM, chokarAM joDe kema vartavuM, kema AvuM kare che' e samajavuM paDe. paNa A to chokarAne mAra mAra karI enI jIMdagI kharAba karI nAkhe che. karmo eka ke aneka bhavatA ? praznakartA : A badhAM karmo che te A eka ja janmamAM bhogavAtAM nathI. eTale aneka janmo levAM paDe chene ene bhogavavA mATe ? dAdAzrI : eka janmamAM badhAM karmo pUrAM thaI jAya che. bIjA janmamAM jo karmo bhogavavAnA rahetAM hoya ne to koIno mokSa nA thAya. praznakartA : jyAM sudhI karmo pUrAM nA thAya tyAM sudhI mokSa kyAM che ? dAdAzrI : mokSanI to vAta kyAM gaI ! e bhavanAM karma jayAre pUrAM thAya tyAre deha chUTe. ane tyAre bIjA navAM karma baMdhAI ja gayelAM hoya. eTale mokSanI to vAta ja kyAM karavI rahI ? jUnAM, bIjAM kaMI pAchalAM karmo nathI AvatA. tame atyAre hau karmo bAMdhI rahyAM cho. atyAre tame A vAta karo cho ne te ghaDIe paNa puNyakarma bAMdhI rahyA cho. puNyAnubaMdhI puNyakarma bAMdhI rahyA cho. praznakartA : A karmomAMthI mukti maLavI joIe. dAdAzrI : hA. karmomAMthI pUrepUrI mukti maLavI joIe. praznakartA : karma nA baMdhAya eno rasto zuM ? AptavANI-11 dAdAzrI : svabhAvabhAvamAM AvavAnuM. 'jJAnI puruSa' potAnAM svarUpanuM bhAna karAve pachI karma nA baMdhAya, pachI cArja nA thAya. A DIscArja ekaluM ja rahe eTale pachI ene hiMsA lAgatI nathI. A to svarUpa bhAna nathI, tenI hiMsA badhI coMTe che. rahasya karmabaMdha te karmakSaya taNuM... 106 praznakartA : karmakSaya eTale mokSa ema kahe che, to karmakSayano ApaNane khyAla Avavo joIene ke A karmono kSaya karavAno che. dAdAzrI : jeTalA karma tame karo cho savArathI uThIne, te badhA tame karo cho ke caMdubhAI kare che ? praznakartA : jJAna pachI caMdubhAI ja kare, huM kaMI karato nathI. dAdAzrI : to e karmakSaya kahevAya. ane tame jo jAte karatA ho to karmabaMdha kahevAya, ane tame nA karatA ho to karmakSaya, je che te karmano kSaya thaI rahyo che. praznakartA : have pahelAM ja moTo DuMgaro bharyo che ne jJAna pahelAMno DuMgara Akho thaI gayelo karmano, eno kSaya kema ? eno kSaya karavAno che ne ! dAdAzrI : e ja A kSaya thaI rahyo che. e ja kSaya thaI rahyo che. eTale kazuM bAkI nathI, badho kSaya thaI rahyo che ane je DuMgaro bharI rAkhyo hato ne, e to meM ghaNokharo kSaya ja karI nAkhyo te dahADe ja, tethI to A jAgRti AvI. have karmakSaya eTale zuM ? ke A caMdubhAI kare che. eTale e je kare e badhuM karmakSaya kahevAya. ane emAM 'huM karuM chuM' e karmabaMdha kahevAya. eTale AkhuM jagata 'huM karuM chuM' ema kahe che ne moTA sAdhu-AcAryo badhA ya. eTale badhAne karmabaMdha thAya che. have e karmakSaya emane ya thavAno. jIvamAtrane kamakSaya thayA ja kare che. paNa e karmakSaya thatI vakhate bIjuM bIja nAkhIne kare che ane jo jJAna maLyuM hoya to tame karmakSaya thatI
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 107 vakhate bIja nAkhatA nathI, to tame karmakSayathI mukta thAva cho. 'huM karuM chuM' ema bhAna thAya, eTale bIja nAkhe pAchuM. karma to kSaya thaI rahyuM che paNa 'huM karuM chuM' e bhrAMti, e pharI bIja nAkhyuM. praznakartA : dehadhArInAM karmo to vaLagelAM rahe ja ne ! dAdAzrI : jeno kartA bhAva khalAsa thayo tene koI karma aDe nahIM. badhAM karma khalAsa thaI gayA. kAraNa ke karma, kartAnAM AdhArathI che. praznakartA : kartA to sApekSa che ne paNa ? dAdAzrI : sApekSa che paNa AdhAra che eno. 'huM karuM chuM' e AdhAra che tethI A karma che. praznakartA: to naimittika bhAvano kartA che ne ? dAdAzrI : hA, naimittika bhAvano kartA, paNa 'huM karuM ' e bhAna to AkhuM ja che ne ! naimittika bhAvano kartA kyAre thAya ? ke pote "huM zuddhAtmA chuM' bhAna thAya tyAra pachI naimittika bhAvano kartA ! paNa evuM bhAna thayA sivAya kAma lAge nahIM ne ! praznakartA: je thAya teno huM nimitta to kharone ! dAdAzrI : dehAdhyAsa che tyAM sudhI nimitta nahIM, 'A meM karyuM." ethI baMdhAyo UlTo. kare che bIjo ane huM karavAthI e baMdhanamAM AvI gayo. te karma baMdhAyuM. kartA thayo eTale karma baMdhAyuM. nathI kartA chatAM kahe che 'huM kartA chuM', enuM ja nAma karma. 'A' che mahAbhajatato marma ! 108 AptavANI-11 upara kartA hari che. ane jo tuM ziva chuM to vastu kharI che. upara hari nAmanuM koI che ja nahIM. eTale jIva-zivano bheda gayo. e paramAtmA thavAnI taiyArI thaI. A jIva-zivano bheda che, tuM bhagavAna, A badhA ya bhagavAnane bhaje, e jIva-zivano bheda che ane ApaNe ahIM A jJAna maLyA pachI jIva-zivano bheda gayo. kartA chUTe to chUTe karma; e che mahA bhajanano marma! cArja kyAre thAya ke 'huM caMdubhAI ane A meM karyuM.' eTale je UMdhI mAnyatA che te karma baMdhAyuM. have AtmAnuM jJAna maLe to tame caMdubhAI nahIM. caMdubhAI vyavahArathI, nizcayathI kharekhara nahIM, ane A meM karyuM te vyavahArathI, eTale kartApaNuM maTI jAya to karma pachI chUTe, karma baMdhAya nahIM. huM kartA nathI e bhAna thayuM. e zraddhA beThI, tyArathI karma chUTayA, baMdhAtA aTakayA. eTale cArja thatAM baMdha thaI gayAM. e che mahAbhajanano marma. mahAbhajana zene kahevAya ? sarvazAstranAM sArane mahAbhajana kahevAya. e mahAbhajanano ya sAra che, kahe che. UMDI samajaNa vyavasthita te karma prakRtinI ! tethI akhA bhagata bolyA ke, jo tuM jIva to kartA hari ; jo tuM ziva to vastu kharI ! eTale jo tuM zuddhAtmA to sAcI vAta che. ane jo jIva chuM, to praznakartA : vyavasthita ane karma, e vize vadhAre khulAso Apone. dAdAzrI : vyavasthitamAM kyo bhAga pUcho cho ? praznakartA : A badhuM cAle che duniyAmAM, te badhA karmo pramANe ja cAle che ne ? eTale laoN opha karma athavA to karmanI thIyarI che. kare che e ja vyavasthita che ? dAdAzrI : nA. e vyavasthita nathI. karmanI thIyarI e kaMI kAyamanI nathI. karmanI thIyarI to badalAyA kare. laoN opha karma to badhA badalAyA kare.
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 109 praznakartA : vyavasthita e karmaprakRtimAM Ave ke nahIM ? dAdAzrI : karmaprakRti ja kahevAyane, paNa prakRti eTale zuM ? ke navuM baMdhAya ene prakRti kahevAya. choDAya ene prakRti nA kahevAya. praznakartA : vyavasthita zakti karmomAM pheraphAra karI zake ? dAdAzrI : e zaktimAM caitanya nathI eTale zuM karI zake ? e to jevo saMjoga bAjhe evuM kArya thaI jAya, basa. praznakartA: to vyavasthitane ja karmaphaLa kahevAya ke nahIM ? dAdAzrI : karmaphaLa dAtA che. A vyavasthita karmanuM phaLa Ape che. visarjana kare che karmane, e komyuTara jevuM che. tamArA je karmabhAva hoya ne tene grahaNa kare che, pote phIDa tarIke. pachI visarjane ya kare che. praznakartA : A karmanA udayane lIdhe beTarI cArja thatI haze ? dAdAzrI : nA. cArja thayelI beTarIonA AdhAre udayakarma Ave. udayakarmathI beTarI cArja thatI hoyane to mahAvIra bhagavAnane ya udayakarma hoya. paNa kaSAyathI beTarI cArja thAya che. udayakarmamAM je ApaNe kaSAya karIe chIe, enAthI beTarI cArja thAya che. udayakarma to amane ya hoya, paNa ame kaSAya karIe to cArja thAyane ?! eTale jaina zAstromAM lakhyuM che ke, jJAnI puruSo udayakarmanA AdhIna rahe, udayAdhIna. udayAdhIna eTale vyavasthita pramANe. praznakartA : paNa atyAre eka bhAI kahe, "cAlo ahIM', to tame tyAM jAva ane bIjA koI bhAI kahe, 'ahIM Avo' to tyAM jAva. emAM kyAM udayakarma AvyuM? - dAdAzrI : paNa e udayAdhIna ja kahevAya. udaya sivAya to kazuM bane ja nahIM ne duniyAmAM. vyavasthita to barobara samajavuM paDaze. UMDuM samajavuM paDaze. praznakartA H to udaya ane vyavasthita, e bannenA arthamAM zuM phera 110 AptavANI-11 che ? dAdAzrI : sUryanArAyaNa Uge ne ? sUryanArAyaNanuM UgavuM ne savAra thavI, be sAthe thAya che ne ? paNa sUryanArAyaNa pahelAM hoya savAra thavAmAM. savAra pahelI nA hoya. evI rIte AmAM vyavasthita paheluM hoya ne udaya pachI hoya. praznakartA : vyavasthita ApaNe kahIe, to pachI udaya kahevAnI jarUra ja rahetI nathI ne ? dAdAzrI : kazI jarUra ja nathI. e vyavasthita te ja barobara che. udaya to kyAre, vyavasthitanuM jJAna nA hoya tyAre "mArAM karmano udaya che, udaya che', evuM bolyA kare. udaya phare tyAre kaheze, "mAro udaya pharyo che.' paNa te udayane mAnatAM hoya, to kartA nA rahe. paNa e to pAcho kaheze, meM karyuM." kharAba Ave tyAre kahe, 'mArAM karmanA udaya rAzI che." ane sAruM kAma karavAnuM tyAre, "meM karyuM kaheze. evuM virodhAbhAsa bole che. A jJAna maLyA pachI ApaNe to vyavasthita, kAma karyuM jAva. vyavasthita eno hisAba badho cUkavAto jaze. ane kAme ya tamAre nahIM karavAnuM. 'caMdubhAI karyA kare, tamAre joyAM karavAnuM.' eTale bIjA badhA pAMgaLA avalaMbana che. laMgaDA avalaMbana ApyA atyAra sudhI badhAe ane A to ekkekTa vyavasthita ! ane ame to svataMtra zabda Apyo. je atyAra sudhI apAyo nathI ! praznakartA : nA, vyavasthitanI je vAta che e vadhAre pramANamAM kahI che, vyavasthita ! dAdAzrI : saMpUrNa pramANamAM, kalIyara ! kalIyara kaTa vAta karI che. e kahevAya sAmuhika karmodaya ! praznakartA : have A jagatamAM je dharatIkaMpa thAya ane jvALAmukhI
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 111 112 AptavANI-11 AptavANI-11 phATe, e badhuM kaI zakti kare che ? - dAdAzrI : badhuM vyavasthita zakti. vyavasthita zakti dareka cIja kare. eviDansa Ubho thavo joIe. badhI bhegI thaI ke jarAka kaMI kAcuM rahyuM hoyane thoDuMka bheguM thayuM ke phUTayuM haDahaDATa. praznakartA : A vAvAjhoDuM vyavasthita mokale ? dAdAzrI : to bIjuM koNa mokale ? e to vAvAjhoDuM AkhA muMbaI para hoya, paNa keTalAMya mANasane, vAvAjhoDuM AvyuM che ke nahIM ? ema karIne pUche. "alyA mUA, pUcho cho ?" tyAre kahe, "ame joyeluM nathI haju to ! ahIM AvyuM nathI amAre tyAM." evuM badhuM A to. badhuM ya vAvAjhoDuM muMbaImAM badhAne nA sparze. koIne amuka jAtanuM spa, koIne AkhuM makAna UDADI de haDahaDATa ane koInI sAdaDIo paDI rahelI nAma nA de. badhuM paddhatasara kAma karI rahyuM che. vAvAjhoDuM Ave tethI bho rAkhavAno nathI. badhuM vyavasthita mokale che. praznakartA : A badhA dharatIkaMpa thAya, sAyaklona (vAvAjhoDA) thAya, laDAI thAya, e badhuM hAni-vRddhinA AdhAre nahIM ? dAdAzrI : nA. karmanA udayane AdhAre e badhAM. badhA udaya bhogavI rahyAM che. manuSyonI vRddhi thatI hoya ne to ya dharatIkaMpa thayA kare. jo hAnI-vRddhinAM AdhIna hoya to nA thAyane ? praznakartA : Ape pahelA kahyuM ne ke bharatI-oTa, bharatI hoya pachI oTa thAya che, evI hAni-vRddhi. vastI vadhI jAya, pachI pAchI ochI thaI jAya. dAdAzrI : nA, e to evI rIte ame A samajAvIe chIe ke hAni-vRddhinA AdhAre che A jagata AkhuM ! jema bharatI thAya pachI oTa thAya che. praznakartA: e ja niyama ahIM lAgu paDe ne ? hAni-vRddhino ? dAdAzrI : nA. dharatIkaMpa thAya che te hAni-vRddhinA AdhAre nathI. kharekhara e dharatIkaMpa udayane AdhIna che. praznakartA : jene bhogavavAno che eno udaya ? dAdAzrI : manuSyono udaya, jAnavaro ne badhAne. hA, sAmuhika udaya Ave. juone, A hIrozImA ne nAgAsAkIne udaya Avyo hato ne ! praznakartA : jevI rIte eka jaNe pApa karyuM, evI rIte sAmuhika pApa kare, eno badalo sAmuhika rIte maLe eno ? eka jaNa e pote corI karavA gayo, ane dasa jaNAM sAthe dhADa pADavA gayA. to eno daMDa sAmuhika maLato haze ? dAdAzrI : hA. phaLa saMpUrNa ya maLavAnuM paNa dasane ochuM vadhatuM. enA kevA bhAva che te upara. koIka mANasa to ema kaheto hoya ke A mArA kAkAnI jagyAe mAre javuM paDyuM, evA bhAva hoya. eTale jevo sTroMga bhAva che e upara hisAba badhA cUkavavAnA. bilakula karekTa. dharmAdAnA kAMTA jevuM. praznakartA: paNa je A kudaratI kopa thatA haze, A koI jagyAe plena paDyuM ne ATalA marI gayA ne koI jagyAe koI pelo jvALAmukhI phATyone be hajAra jaNa marI gayA, e badhA eka sAthenA e sAmuhika daMDanuM pariNAma haze e ? dAdAzrI : e badhAno hisAba badho. eTalA hisAbavALA ja pakaDAI jAya emAM, koI bIjo pakaDAya nahIM. Aja muMbaI gayo hoyane tyAra pachI kAle dharatIkaMpa ahIM thAya ane muMbaIvALA ahIM AvyA hoya. te muMbaIvALA ahIM mUA hoya, eTale badho hisAba. praznakartA : eTale atyAre je ATaluM badhuM jyAM tyAM badhA mare che te koI pAMcaso-baso ne badhI saMkhyAo. je pahelAM koI dahADo ATalAM badhAM, samUhamAM maratA jovAmAM hotA AvatAM. to ATaluM badhuM samUha pApa thatuM haze ? dAdAzrI : pahelAM samUha hatAM ya nahIM ne ! atyAre to lAla
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 113 vAvaTAvALA nIkaLyA hoya to keTalA hoya ? e dhoLA vAvaTAvALA keTalAM hoya ? atyAre samUha che te samUhanA kAma. pahelAM samUha hatAM ya nahIMne ! praznakartA : huM, eTale kudaratI kopa e samUhanuM ja pariNAma ne ! A anAvRSTi thavI, A koI jagyAe khUba pUra AvI javA, koI jagyAe dharatIkaMpa thaIne lAkho marI javA. dAdAzrI : badhuM A lokonuM pariNAma. praznakartA : eTale je vakhate daMDamAM AvavAno hoya, tyAre game tyAMthI kheMcAIne ahIM AvI ja gayo hoya. dAdAzrI : e kudarata ja lAvI nAkhe tyAM, ane bAphI nAkhe, zekI nAkhe. ene plenamAM lAvIne plena pADe. praznakartA : hA. dAdA evA dAkhalA jovAmAM Ave che ke je janAro hoya te koI kAraNasara rahI jAya ane koI dahADo janAro hoya te pelAnI TikiTa laIne mahIM besI gayo hoya. dAdAzrI : hisAba badho. padhdhatasara nyAya. bilakula dharmAdAnA kAMTA jevuM. kAraNa ke eno mAlika nathI, mAlika hoya to to anyAya thAya. praznakartA : era inDiyAnuM plena tUTI gayuM. e badhAnuM nimitta hatuM, A vyavasthita hatuM ? dAdAzrI : hisAba ja. hisAba vagara kazuM bane nahIM. gADarIyA pravAhamAM camatkAra ! jagatamAM gappu kazuM nathI. jene eksiDanTa jagata kahe che. e lokone lAge che eksiDanTa, eksiDanTa eTale zuM ? ke vagara kAraNe acAnaka thaI gayuM A, loko kaheze. evuM nA bane. koI paNa kAraNa vagara kArya nA hoya. eTale eksiDanTa eTale zuM che, ke A jagatamAM je badhA kAryo thaI 114 AptavANI-11 rahyAM che ene insiDanTa kahevAya. ena insiDanTa hejha so menI kojhIjha, ena eksiDanTa hejha Tu menI kojhIjha'. basa, kojhIjha vadhAre hoya jarA. paNa e vastu ekanI eka ja. eTale ame eksiDanTane eksiDanTa mAnIe nahIM. loka to kahe ke eksiDanTa thaI gayo A. paNa kAraNa sivAya kArya koI bane nahIM. praznakartA : pAchaLathI A badhA era inDiyAvALA invesTigezana (saMzodhana) karaze ne pachI e loko kAraNa laI Avaze kazuM, ke AnuM kAraNa A che. dAdAzrI : e badhA upalaka kAraNo, badhA suparaphaluasa (uparachallAM) kAraNo. mULa kAraNa to, DUbAvI dIdhAM pelAne te ! praznakartA : sAdhAraNa mAnavIne paNa ghaNIvAra jIvanamAM camatkArika anubhavo thAya che, te zuM haze ? dAdAzrI : A duniyAmAM be cIja, camatkAra ane eksiDanTa nathI. chatAM e be cIja gADariyA pravAha mATe che. jene loko kahe chene ke 'eksiDanTa' thayo to evI vastu ja nathI, e gADariyA pravAha mATe che. vicAravaMtane 'eksiDanTa' hoya ja nahIM ne. ane eka camatkAra e ya gADariyA pravAha mAne, vicAravaMta nA mAne. "ena InsiDanTa hejha so menI kojhijha ena eksiDanTa hejha Tu menI kojhijha !' evI rIte A camatkAramAM ya 'so menI kojhijha'vALuM che. kAraNa ke 'kojhijha' vagara koi kArya thAya nahIM. to camatkAra 'kojhijha' sivAya thayo, zI rIte e kahe ? enuM 'bejhamenTa' joie ! eTale A camatkAra che, to jo Ama ja hoya to enuM 'kojha' zuM, e kaho. 'kojha' vagara vastu hoya nahIM ane je thai rahyuM che, camatkAra thai rahyA che, e to pariNAma che. to enuM 'kojha' kahe, tuM ?! eTale A to mA-bApa vagarano chokaro Tharaze ! eTale loka badhuM buddhizALI samajI jaze ke A mA-bApa vagarano chokaro hoya nahIM, te ANe mAbApa vagarano chokaro Ubho karyo che.?
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 115 116 AptavANI-11 eTale A badhA insiDanTa che, bIjuM kazuM che ja nahIM. eksiDanTa to e badhAM je kahe che ke, sAyanTisTane evuM ja dekhAya. kAraNa ke sAyanTisTo ema jANe ke A eksiDanTalI UbhuM thayuM che A, evuM nathI. A plAniMga che ane plAniMgano koI karanAra nathI pAcho. kudaratanA niyamo, hAti-vRddhi kerAM... AptavANI-11 praznakartA : e to 'kojha' jenuM jANavAmAM nA Ave, ene camatkAra kahe che. dAdAzrI : hA. ene camatkAra kahe che, basa. paNa pAchAM A loko sAve che ane A bIjA badhA loko bicArA lAlacu che, te phasAya che ! eTale camatkAra kone kahevAya ? tamAre sAyanTiphika rIte 'pUpha' ApavuM hoya koI mANasane, to koi paNa vastunI koi paNa saMyoganI jarUra nA paDe tene camatkAra kahevAya. ane A jagatamAM saMyoga sivAya koI vastu banatI nathI. kAraNa ke 'DiscArja' badhuM saMyogonuM milana che. eTale ke 'sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa' che. koi kaheze ke '2H ane o Apo huM tamane pANI banAvI ApuM." tyAre e to pANI thavAno eno svabhAva ja che. emAM tuM zAno "mekara' ? eTale saMyogonuM milana che A ! 'have e saMyogo nA hoya ane tuM kare, te mane dekhADa kahIe. eTale camatkAra ene kahevAya ke saMyogonuM milana na thavuM joie. pAchuM camatkAravALo kahe, "atyAranA TAima nahIM thAya !" "kema tuM TAimanI rAha jouM chuM ? mATe camatkAra nathI.' paNa AvuM pUchatAM AvaDe nahIM ne lokone ! huM to eno khulAso pUchuM ne, te enA sAMdhA ja toDI nAkhuM. kAraNa ke mane pUchatAM AvaDe ! paNa ApaNe kyAM emanI pAchaLa paDIe ?! Ano pAra nathI Ave evo ! anaMta avatArathI AnA A ja tophAnamAM paDelA che. bhagavAnanAM vakhatamAM ya coryAsI lAkha vidyAo hatI, te bhagavAna badhI vidyAono nAza karI gayA che. chatAM thoDI ghaNI 'lIkeja' rahI gai che ! A to evuM che ne, sAcuM vijJAna badhuM chavAI gayeluM che, te kudarata enI meLe kADhaze ! ApaNe bhAva karone, A camatkAranI vidyAo badhI jAva ahIMthI !! praznakartA : A badhuM vizva che, te plAnTa che ke badhuM eksiDanTala che ? dAdAzrI : eksiDanTala nathI, plAniMga che. ekjhakTa plAniMga. tethI to ame vyavasthita kahIe chIe. eksiDanTa jevuM AmAM kazuM che ja nahIM. atyAre jagatanAM loko ene eksiDanTa kahe che, te ya insiDanTa che. A pRthvI, sUrya, caMdra, tArAo badhuM niyamathI che. bIjuM badhuM A jAnavaro badhuM, A manuSyo sivAya bIjuM badhuM niyamanA AdhIna che. ane mANasanuM jyAM calaNa nathI, tyAM hAni-vRddhi che. praznakartA : barobara. eTale A hAni-vRddhi e necarala che ? kudaratI che ? dAdAzrI : haM. emAM manuSyane to levAdevA nahIM. manuSyanA hAthanI zakti nathI. e kudaratane AdhIna che. pachI tuM to kAle savAre kahyuM ke A prema vadhaghaTa thAya che te Ane lIdhe che ? alyA, Ane lIdhe nahIM, A to mANasakRta che. mANasanuM A to badhuM kAma che, tyAM kudarata nathI. praznakartA : myunisipAliTInuM bartha rajisTara ceka karIe chIe to cAraso aThThANuM meIla ane pAMcasone be phimela athavA tethI UchuM hoya che, paNa lagabhaga pacAsa-pacAsanAM niyamanI bahAra nathI hotuM. to A vyavasthA kayA niyamathI thAya che ? dAdAzrI : niyamane AdhIna che ane e niyama bIjI vastune AdhIna che je tamane samajAvatAM vAra lAgaze. eTale tamAre niyamane AdhIna tamAre samajI levAnuM. eTale vyavahAramAM praveza che ane vyavahArathI mukti che. A jeTalo vyavahAra mArga che, e badhuM niyamasara che. vyavahAra eTale zuM ? je jIvonuM kaMi paNa nAma paDyuM che e badhA vyavahAramAM AvelA jIvo kahevAya. e vyavahAranA jIvo jeTalA che, emAM eka jIva ocho thato nathI ke eka jIva vadhato nathI, evo A vyavahAra suMdara che ane
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 AptavANI-11 dAdAzrI : nA, niyama ja calAve che. niyama pote ja niyaMtraNa kare AptavANI-11 117 vyavahAramAM hareka cIja niyamathI thAya che. ApaNA dezamAM ATalAM voriyarsa thavAM ja joIe, phalANA dezamAM ATalAM hovAM ja joIe. ATalAM gAMyajA hovA ja joIe, suthAra hovAM ja joIe, ATalAM DaoNkaTara hovAM ja joIe. e badhuM hisAbasara che. A loko jANe che ke ame karIe chIe A, paNa A varlDane, nesesiTInI cIjo je che enI kudaratI rItanI ja goThavaNI che ane te vyavasthita goThavaNI che A to ! nahIM to A strIo to eTalI badhI kaMTALI gayelI che ke badhI ja puruSono avatAra laI le, to badhA ja puruSo thAya. to rahe zuM ? tyAre A kudaratanI keTalI badhI suMdara goThavaNI che. dareka dezamAM ATalI ja strIo pAke, ATalA puruSo pAke evuM dareka dezamAM voriyarsa pAke ja, e bhUmikAmAM ja voriyarsa utpanna thAya. nahi to A polIsavALAnI koNa nokarI kare ? eTale badhuM paddhatasaranuM goThaveluM che ane eno ahaMkAra emAM ja hoya ke mane A ja sAruM che. eTale e badhuM cAlyA kare. A meM joyeluM che. 'kroma bIginiMga Tu dhI enDa' sudhInuM ame A jagata joyeluM che ane te ejhekTa vyavasthita che, emAM koine kazuM karavuM paDyuM nathI. eTale vAtane samajo, kudarata to "AI vila helpa yu" kahe che, bhagavAna kaMI tamane helpa karatAM nathI. bhagavAna navarA nathI. A to badhI kudaratanI racanA che ane te bhagavAnanI khAlI hAjarIthI ja racAyeluM praznakartA: paNa jema paMcabhUtamAM ApaNAmAM jema devo mAnyA ke vAyunA eka adhiSThAtA deva ke agninA eka adhiSThAtA deva, to evA koI enA adhiSThAtA deva nahIM rahevAnA ? dAdAzrI : e to saba ophisara jevuM badhuM. nimitta mAtra. paNa emane ya koI svataMtra sattA nahIM. praznakartA : e pote paNa niyamamAM kazo pharaka karI zake nahIM dAdAzrI : kazuM niyamane pheravI zake nahIM, enuM cAle ya nahIM ATaluM ya. ApaNe gAyo-bheMsone trAsa ApIe chIe, e trAsa emanA hisAbamAM che ane ApaNe nimitta chIe. evI rIte A devo badhA nimitta che. praznakartA: A cokhavaTa je nA thaI ene lIdhe A DiMDavANuM vadhAre cAlyuM ke meM A je karyuM ne huM maMdiramAM jaIne meM parasAda caDhAvI dIdho eTale huM chUTI gayo, evI khoTI mAnyatAthI bahu gUMcAyA. dAdAzrI : A buddhi che. buddhithI evuM ja mAnyAmAM Ave, "A huM karuM chuM" ne peNe koI karanAra to hoya ja nahIM. eTale A buddhine laIne saMsAramAM AvI che gUMcavADo badho. koIe gUMcavADo ghAlI dIdho nathI. praznakartA ane ATaluM cokhavaTathI koI dahADo koIe kahyuM nahIM. dAdAzrI : jANe nahIM te kahe zI rIte ? bheMsane keTalA paga e jANato nathI, eka paga eNe joyelo hoya, Ama AMdhaLA tarIke. eTale e jANe ke bhaI eka thAMbhalo joyo hato ATalo jADo e joyeluM ja nathI. have ciMtA karAvanArI buddhi ane kahe che, khoTamAM ThaMDyuM che ne duHkha UbhAM kare che. A buddhinA ja du:kho che badhA saMsAramAM ! praznakartA : e oTomeTika ja ekjhakTa rahe, paNa ene calAvanArI koI zakti ja nathI ? dAdAzrI : oTomeTika ekkekTa ja rahe. koI calAvanAra hota to goTALo thAta. praznakartA H to Ane niyamamAM rAkhavA mATe koI devI-devatA ke koInI AmAM jarUra paDatI ja nathI. e oTomeTika ja kamplITa cAle che ?
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 119 jagata niyamamAM che. niyama ja calAve che ane enI AgaLa che bIjI vastuo, paNa atyAre niyama kahIe to cAle tamAre. buddhi tyAM sudhI pahoMcI zake ema che. praznakartA : A je vAta che emAM vyavasthita kaMI bhAga bhajave che? dAdAzrI : nA, Ane niyama ja kare che. ziyALo-unALo-comAsu hindustAnamAM hoya, evuM enA TAIme badhuM goThavAI gayeluM che. unALAmAM A pramANe hoya, ziyALAmAM A pramANe, paNa e Ave ja te ghaDIe. to paNa tamane zI rIte khabara paDI ? tyAre loko kaheze e khabara amane paDI gayelI che. kAraNa ke A badhuM niyamane AdhIna che. niyama vagara koI vastu nathI. e niyamane A loko niyama kahe che ane ApaNe ene vyavasthita kahIe chIe. vyavasthita to koI paNa vastunuM rIjhalTa. te sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa, e sivAya bIjuM kaMI vyavasthita che ja nahIM. bIjI jagyAe vyavasthita che nahi. mAthA mujaba pAghaDI, goThave vyavasthita ! 120 AptavANI-11 raMDApo te kAyamano hoto haze ? A to niraMtara parivartanavALuM che, eTale raMDApo ne pachI Avaze maMDApo pAcho ! AnuM A ja che badhuM. AnAM A ja sTezano AvyA kare che ne ! bIjA kayAM sTezano Ave che te !! amane to je sTezana Avene, te jANIe ke A sTezana to hatuM ja. eTaluM badhuM jagata vyavasthita che ke koI jIvane kiMcit mAtra paNa asaMtoSa na rahe evuM jagata che. badhA atyAre nirAMte sahu sahunI jhUMpaDImAM, game tevI jhUMpaDI hoya to ya, moTA baMgalA hoya to ya jhUMpaDIvALAne baMgalAmAM mUkI AvIe to game nahIM. baMgalAvALAne jhUMpaDImAM mUkI Ave to game nahIM. evuM badhuM paddhatisara rahe, vyavasthita eTaluM badhuM vyavasthita che suMdara ! pelA lokone dUdhapAka jamADIe to bhAve nahIM emane, AdivAsIone. praznakartA : A 'vyavasthita' Apa je kaho cho, to kaLiyuganA hisAbe, A vyavasthitamAM kaMI ghaTatuM haze, vadhatuM haze, evuM kaMI bane kharuM ? A tuM nokarI karavA jAya che, te tene sAruM lAge che ? paNa A nA chUTake pharajIyAta daMDa che. A badho pharajIyAta daMDa che, eTale AmAM chUTako ja nA thAyane ! evuM tuM nokarIe jAya che e ya pharajIyAta daMDa che. ahIM mANasa janmyo tyArathI pharajIyAta. te TheTha nanAmI kADhe tyAM sudhI pharajIyAtapaNuM bhogavyA ja kare che. nokarI karavAnI game nahIM. paNa zuM thAya te ? have ko'ka dahADo koI tane AvIne kahe ke "AvatI kAlathI tAre zeTha thaI javuM che ?" tyAre tuM kahe ke, "hA thaI javuM che." to cAra dahADA zeThanI jagyAe besADe to tuM nAsI Ave. kaheze, 'pharIthI bIjI nokarI karavI sArI'. eTale tane zeTha karyo hoyane to ya tuM nAsI AvuM. niyama kevo che ke bojo keTalo mUkelo hoya che? gajA pramANeno bojo mUkelo hoya che. ane te zeTha thAya to gajA bahAra gayuM, to kaheze ke "mArI nokarI hatI te sArI hatI. eTale mAthA pramANe pAghaDI hoya ja ! A 'vyavasthita'nuM eDajasTamenTa eTaluM suMdara chene ke gajA pramANe bojo hoya ne mAthA pramANe pAghaDI badhuM maLI Ave ! A 'vyavasthita' nA hoya ne to A muMbaI zaheramAM koI navo mANasa Avyo, tene saranAmA uparathI ghara nA jaDe. paNa A ghara khoLavA dAdAzrI : nA, vadha-ghaTa nA thAya vyavasthita. traNe ya kALa sarakhuM ja rahe che. emAM vadha-ghaTa nA thAya. jagata eTale niraMtara enI meLe cAlyA kare. enuM henDala hoya nahIM. henDala to aTake tene hoya. A to kSaNavAra koI dahADe ya aTakyuM ja nathI ! anaMta kALa gayo paNa kSaNavAra aTakyuM nathI. kevuM suMdara jagata emAM keTalIka bAIo kahe, 'zuM karuM, raMDApo Avyo " are,
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 121 mATe dasa-dasa kalAka, bAra-bAra kalAke ya ghara nA jaDe. paNa A vyavasthita helpa kare che. ghaNAM phere huM amadAvAda jauM chuM ne, tyAre gADI laIne jaIe, te gADImAM beThA hoya to saranAmuM pUchIe. tyAre kaheze, "are, Ama AvyuM'. eka jaNa Ama kahe. paNa gADI enI meLe judI ja jagyAe jAya. DrAIvare ya jANato nathI hoto. e rasto jANato nahoto. paNa gADI jAya che judI rIte, "vyavasthita'nA niyamathI ! evuM che ke "vyavasthita joDe nA hota to ghara jaData nahIM. A to kalAka, be kalAkamAM nahIM paNa thoDIvAramAM ja ghara khoLI kADhe, nahIM to jaDe nahIM. Ama kema karIne jaDe, muMbaI zaheramAM ? gAmaDAmAM ya aDadho kalAka thaI jAya che ne ?! vyavasthitanA niyamo jANavA jevAM che. A eroplenanI zodha karI, te kaMI niyamanI bahAra nathI. A kALamAM AyuSya to tenuM te ja rahyuM ne karmo jaththabaMdha che. teno nikAla karavA jhaDapI sAdhano UbhA thayAM. vyavasthitanAM niyamathI nimitta game te bane. 122 AptavANI-11 praznakartA : A jIvanamAM jo badhuM vyavasthitanA AdhIna hoya, to pachI ApaNA hAthamAM kaMTrola zuM rahyo A lAipha mATe ? dAdAzrI : krodha-mAna-mAyA-lobha karavAnuM. e vyavasthitanA tAbe nathI, paNa je krodhI che, mAnI che, kapaTavALA che, e vyavasthitanA tAbe nathI. e krodha-mAna-mAyA-lobhane tAbe che. praznakartA : to pachI e loko mATe, krodha-mAnI e badhAMne mATe vyavasthita nahIM, ema ? dAdAzrI : A varlDane mATe vyavasthita nathI. vyavasthita to ame jene "jJAna" ApIe chIe ane ahaMkAra-mamatA khalAsa karIe chIe ene mATe che. ane A jAnavaro mATe vyavasthita che, devaloko mATe vyavasthita che, narmaloko mATe vyavasthita che. A manuSyone mATe vyavasthita nathI. ame jene "jJAna" ApyuM e loko ja vyavasthitamAM AvI gayA. bIjA badhA loko vyavasthitamAM nathI. praznakartA: Apa kaho cho ke mANasa kaMI krodhamAM AvIne kAma kare ke lobhathI vadhAre paisA meLavavAnI IcchA kare ke je kaMI kAma kare e badhuM vyavasthita zakti karAve che ? dAdAzrI : nA, vyavasthita zakti nahIM. e to huM 'jJAna' ApuM eTalA ja mANasone. bIjA mANasone vyavasthita nathI. praznakartA : to bIjA mANasonuM kanTrola koNa kare ? dAdAzrI : emano ahaMkAra khullo che ne ! Amane to ahaMkAra, mamatA jatuM rahyuM. eTale vyavasthita zaktine badhuM soMpI dIdhuM. praznakartA : to pachI tame jene "jJAna" nathI ApyuM e lokonuM AvavA-javA ke emane mAna maLavuM-nA maLavuM, e badhuM ahaMkArathI kanTrola thAya ? dAdAzrI : ahaMkArathI ja cAle che, bIjuM zuM ? ahaMkAra zAno ? kaSAyo nathI vyavasthitAdhIta ! praznakartA : jo badhuM vyavasthita hoya to A je duSkALa paDe che, to emane pachI ApaNe madada pahoMcADavI ja nA joIene ? dAdAzrI : madada pahoMcADaze te ya vyavasthita che. A madada nA pahoMcADavI joIe' e ahaMkAra che. "madada pahoMcADavI joIe' e ya ahaMkAra che. madada pahoMce che te vyavasthita che. praznakartA: gavarnamenTa koI projekTa kare, plAna kare, duSkALa-pIDito mATe to emAM kyAM IgoIjhama Avyo ? dAdAzrI : paNa mAruM kahevAnuM, e vyavasthita ja che. A badhuM vyavasthita karAve che. "A koNa preraNA kare che ? Ano preraka koNa che?" tyAre kahe, 'vyavasthita che'. eTale enI meLe pramANasara badhuM thaI ja rahe che.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 AptavANI-11 tene mATe ya A jJAna lIdhelA mANasone kharAba vicAra nA Ave. e gALo bhAMDato hoya, game te karato hoya to ! ane pelAne to kazuM nA karato hoya to ya kharAba vicAra badhuM khulluM, ahaMkAra khullo che ne ! vyavasthitate tAbe zodhakhoLa, nahi ke sAyanTisTane ! AptavANI-11 123 tyAre kahe, 'koIne mAnano'. evI rIte emano ahaMkAra hoya. praznakartA: e je bIjA mANaso badhA mANaso che, emanA hisAbanA copaDA koNa lakhe ? dAdAzrI : copaDA zenA lakhavAnA ! A che te ATaluM aphINa khAya. tene copaDo lAvavAnI jarUra ?! praznakartA : jemaNe 'jJAna' nathI lIdhuM ane je ahaMkArathI badhuM cAle che, enA puNyanA ne pApanA copaDA to lakhAyane ? kudaratane tyAM ? dAdAzrI : ene je bhAva thAya, ahaMkAra zuM kare, kAM to kaDavo bhAva kare ke mITho bhAva kare. DhaSa kare, rAga kare. bemAMthI eka kare ne ! praznakartA : ahIMyA je pelI nezanala leba che, emAM moTA moTA sAyanTisTo badhA prayogo karatA hoya che. to emAM amuka tatvo nAkhe, amuka kADhI le, evuM badhuM esparImenTasa karatAM ja hoya che. to AmAM vyavasthita zakti kaI rIte kAma karatI hoya che ? e lokone vyavasthita zakti amuka peluM badhuM rIjhalTa meLavavA mATe amuka vastuo naMkhAvaDAve che ke A loko jema jema nAkhatA jAya che, tema tema vyavasthita thatuM jAya che ? dAdAzrI : nA, vyavasthita nakhAvaDAve. e to bicArA vyavasthitanAM ramakaDAM che. praznakartA : hA. dAdAzrI : rAga-dveSa e sivAya bIjuM kazuM kare nahIM, jo tiraskAra kare ne gALo bhAMDe to e jANavuM ke e dveSa karyo kahevAya. paisA ApaNI pAse laI le to rAga karyo kahevAya. e ja kare che. tenuM phaLa ja A ene AvavuM joIe. eNe e enuM bIja nAkhyuM. e bIja Uge. bIjamAM ja phaLa che. koina ApavA javAnuM kazuM nahIM. praznakartA : Ape to pacAsa hajAra mANasone jJAna ApyuM. paNa duniyAmAM abajo loko evA che ke jemaNe A jJAna lIdhuM nathI. to e badhA kevI rIte kAma karatA haze ? dAdAzrI : e to ahaMkArane AdhIna. e basa enI meLe kyAM jaze tenuM ThekANuM nahIM ane AmanI to geranTI thaI gaI. ahaMkAra-mamatA gayAM eTale pachI ! eTale ahaMkArane laIne to A saMsAra Ubho rahyo che. jAnavaromAM ahaMkAra nathI evo, e vyavasthita. devalokomAM ahaMkAra nathI, e vyavasthita. narkagatimAM ahaMkAra nathI, e vyavasthita. A manuSyo ekalA ja ahaMkAravALA, 'huM karuM'! pote potAnuM ja ahita karI rahyA che. satyuga hoya tyAre pote potAnuM hita kare ane kaLiyuga hoya tyAre pote potAnuM ahita kare, enuM nAma yuga. koI gALo bhAMDato hoya praznakartA : sAyanTisTanI joDe levAdevA nathI. je prayoga thAya che ane emAMthI je rIjhalTa Ave che, to A je emAM je badhAM tatvo paDatAM jAya che ne rIjhalTa paNa enuM e Ave che, to e vyavasthita A pramANe ene tatvo naMkhAvaDAve che ke A je A nAkhato jAya che ane enA pramANe vyavasthita Ave che ? dAdAzrI : vyavasthita nAkhe che, e zuM nAkhe che ! e nAkhanAro nathI. enuM potAnuM to UThavAnuM ya ThekANuM nA hoya ne, moDo UThe. praznakartA : emAM ene sAyanTisTanI joDe levAdevA ja nathI, paNa A naMkhAya che je tatvo enA AdhAre vyavasthita... dAdAzrI : naMkhAtuM ja nathI, vyavasthita ja naMkhAvaDAve che. karAvaDAve ya che badhuM vyavasthita. e pote to emAMno eka eviDansa che, bIjuM kazuM che nahIM ! A badhA eviDansa bhegA thAya che emAM e pote eviDansa che. eTale kaMI e mAlika nathI ke e pote ja kare che evuM kazuM che nahIM. e to igoijhama kare che ekaluM gAMDapaNa ke 'meM karyuM'.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 AptavANI-11 125 teDI lAvane mArI pAse. ame julAImAM AvIe tyAre teDI lAvaje ghera, baDA sAyanTisTa A gayA, ye duniyA kA. praznakartA : A badhA vijJAnanI, dhAro ke copaDIo hoya, emAM badhuM je kaMI prayoga badhA lakhelA che ke AvI rItanA pANI thAya, hAIDrojana ATaluM joIe ne oksijana ATaluM joIe ne Ama tema thAya. to ke AvA badhA je DokyumenTasa je hoya che, to te A vyavasthita hoya che ane e pramANe e thAya che ? 'A huM vAMcuM chuM, A badhuM karuM chuM', e badhuM vyavasthitanA hisAbe ? dAdAzrI : badhuM vyavasthitanA ja tAbAmAM. e sAyanTisTonI jarUra che evuM vyavasthitane lAge, tyAre sAyanTisTono ahIM janma thAya. enI pAsethI karAvaDAve che, nimitta banAve pachI.. A mane ya nimitta banAvyo che ne ! bIjuM zuM tyAre ! praznakartA : Ape vAta karI ke sAyanTisTo je kaMI kare che e badhuM vyavasthita zakti karAve che. dAdAzrI : hA. praznakartA to e sAyanTisToe thoDuM jJAna lIdhuM che ? dAdAzrI : e vyavasthita zakti kare che, e zuM kahevA mAMgIe chIe ame, vyavasthita kare che eTale sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa karAve che, eTale kharekhara vyavasthitane AdhIna e pote nathI. enI kriyA vyavasthitane AdhIna che. praznakartA : dhAro ke vyavasthita zaktine amuka jAtanI zodhakhoLa karAvI che, paNa sAyanTisTono ahaMkAra emane judI dizAmAM laI jato hoya, to emAM konphalIkTa nA thAya ? dAdAzrI : hA, e thAya. paNa A je kriyA kare che te vyavasthitane tAbe che enI kriyA. vyavasthita eTale zuM kahe che ? ke badhA saMjogo bhegA AptavANI-11 thAya ne eka kArya thavuM enuM nAma vyavasthita. paNa enuM kArya vyavasthita che. paNa e pote vyavasthitane tAbe nathI. kArya to darekanuM vyavasthita. paNa vyavasthitane tAbe nathI e pote. A ahaMkArI kyAre zuM ya karI nAkhe kahevAya nahIM ! praznakartA : Ape buddhinI vAta karI hatI ke have buddhithI manuSya vikAsa karIne caMdra upara gayo ne badhe gayA to evuM kema nathI thatuM ke vyavasthitathI A thayuM hoya ane buddhithI nA thAya ? dAdAzrI : karyuM che 'vyavasthita' ja. paNa pelA buddhivALA to ema ja jANe ke ame ja karyuM A. ahaMkArI ema ja goThave. bAkI A badhuM 'vyavasthita' karyuM che. vyavasthitanI bahAra kazuM thAya evuM nathI. buddhivALAne to saMDAsa javAnI zakti nathI. to alyA, tuM zuM caMdra lokamAM javAno hato. mane dekhADa to kharo, saMDAsa javAnI zakti tArI svataMtra hoya to ! amatho ThokAThoka kare che. vagara kAmano lokone phasAve che. tyAre bIjI kaI zakti che tArAmAM ? praznakartA : vyavasthita to che ja jIvana. paNa hITalarano janma, yuddha thavuM, mahAtmA gAMdhIno janma thavo, enA upara e thavuM e mahAtmA kaMI kAraNa nathI, hITalara kaMI kAraNa nathI, e vyavasthita kAraNa che. dAdAzrI : e to vyavasthita to kAraNa, mukhya kAraNa che. Ama rUpakamAM vyavahAramAM vAta karavI hoya to, nATakamAM to vAta karavI paDe ne, bAkI mULa kAraNa to vyavasthita che. vyavasthita zAthI kahevAmAM Ave che ? ke A koI jIvanI sattA ja nathI. e sattA ja vyavasthitanI che badhI. A nimitta dekhAya ke hITalara Ama thayA, tema vyavahAramAM bolavuM paDe, vyavahAra bolavo paDe. nahIM to loka samaje zI rIte ? praznakartA : AgalA bhavanuM je ahIM Ave ApaNane to ApaNe eka bAju vyavasthita kahIe chIe. eka bAju AgalA bhavanI icchAo, A bhave amalamAM Ave che. eTale AgalA bhavanI IcchAono hisAba vyavasthita rAkhyo ane e vyavasthita A bhavanI IcchAono hisAba paNa rAkhaze. ne pachI bIjA bhavamAM Avaze ?
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 127 dAdAzrI : e beu che te vyavasthitanA AdhIna che. jo ahaMkArI to kartA pote'; tiahaMkArI to kartA "vyavasthita'! A jagata AvuM ja cAlyA kare che. ane cAlyA ja karaze. praznakartA : paNa e to parivartanazIla paNa che ne ? dAdAzrI : hA, niraMtara parivartanazIla ! praznakartA : ane A jagata niraMtara vyavasthita paNa kharuM ? dAdAzrI : vyavasthita to kone mATe ? ke jeno ahaMkAra nirmULa thayo hoya tene mATe. ahaMkAra hoya tyAM sudhI to bIjuM khotaryA vagara to rahe nahIM. te ame to A ahaMkArane nirmULa karyA pachI A 'vyavasthita ApIe chIe ! praznakartA : ahaMkAra hoya tyAM sudhI to avyavasthita ja jagata che? dAdAzrI : jagata che vyavasthita, paNa ahaMkAra eTale UMdhuM karyA vagara rahe nahIM. vyavasthitane avyavasthita kare !! praznakartA : A koI paNa kArya thayuM e vyavasthita nahIM kahevAya ? dAdAzrI : paNa vyavasthita hotuM haze AvuM ? ahaMkArIne ane vyavasthitane vera che. e be bhegAM nA thAya. nirahaMkArane mATe vyavasthita che vyavasthitanA bApane ya toDI nAkhe ahaMkAra to ! eTale jyAM sudhI ahaMkAra che tyAM sudhI vyavasthita kahevAya nahIM e. vyavasthita e DiscArja karmane mATe ja vyavasthita che. cArja karmamAM vyavasthita nathI. kyAre mUo zuM kare e kahevAya nahIM. eTale emAM vyavasthita hotuM ja nathI, Dakhala hoya che AkhI ahaMkAranI saheje ya ! 128 AptavANI-11 dAdAzrI : ahaMkAra che eTale karmabaMdhana thayA vagara rahe nahIM. ahaMkAra nA hoya to jagata vyavasthita che. e ahaMkAra jo khalAsa thaI jAyane to jagata vyavasthita ja che. ahaMkArathI Dakho nA karato hoya to A jema che ema jANe. have ahaMkAra zAthI kare che, ke pote karato nathI ane A zuM kahe, 'meM Ama karyuM ne tema karyuM." paNa te kahevAnuM nATakIya rIte bolavAnuM. bhagavAna kartA nathI, ane tame ya kartA nathI, je kare ene baMdhana thAya. eTale kare che bIjI zakti e vyavasthita zakti. bAkI ene mULa sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che. evI rIte A badhuM vijJAnathI UbhuM thayeluM che. A kare che bIjo ane tame mAno cho ke "huM karuM A' eTaluM ja, enuM nAma ahaMkAra, basa. A ahaMkAra, jAya eTale A vyavasthita che badhuM ane ahaMkAra hoya tyAM sudhI Dakho ryA vagara rahe nahIM. Dakho to Ama karuM ne tema karuM, Avo Dakho kare che te AthI kazuM vaLe nahIM. Avato bhava bagADe ! ahaMkArI mANasane ya jagata che to vyavasthita, paNa ahaMkArI mANasa vyavasthitane vyavasthita nA rAkhe, uMdhuM karI Ave. eTale ame A badhAne ahaMkAra lIdhA pachI vyavasthita kahyuM, eTale kartApaNuM chUTyA pachI. eTale ahaMkArI mANasa che te UMdhuM ja karyA kare, eno dina-rAta dhaMdho ja e ne ! chatuM hoya tenuM UMdhuM karI Ave. kAraNa ke viparIta buddhi che enI. badhAmAM kaMI samyak buddhi ochI hoya che ?! buddhi kaLiyuganA hisAbe viparIta hoya. udhuM ja karavuM kAma. bhAna ja nathI, A to badhuM khAya, pIve eTaluM ja, bAkI bhAna ja nathI. ane bhAna hoya to to potAne ghera cAra choDIo hoyane, ko'kanI choDIne kharAba draSTithI jue ja nahIM. ene vicAra Avavo joIe ke mArI choDIone koI jue to zuM thAya ? paNa ene bhAna ja nathI, e lokone to. bhAna kema nathI? to ke samajato nathI ne ahaMkAra pAra vagarano che. ahaMkAra eTale AMdhaLo ja, jo lobhano ahaMkAra hoya, to lobhamAM aMdha hoya. mAnano ahaMkAra hoya to mAnamAM aMdha hoya. viSayano hoya to viSayamAM aMdha hoya. eTale mULa ahaMkAra pUro AMdhaLo chene eTale jemAM te ghAlyo temAM AMdhaLo hoya, te e uMdhuM karyA ja kare. praznakartA: jo A jagata vyavasthita che te pachI A mANasone karma baMdhana kevI rIte thAya che ?
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 buddhinI AMkhe jue e. eTale buddhinuM calaNa badhuM. e buddhino dhaMdho zo ? napho-khoTa dekhADa dekhADa karavI, basa. te Akho dahADo lohIukALo karAvyA ja kare. eTale jo tuM ahaMkArI che to tuM ja kartA che. ane jo tuM nirahaMkArI che to vyavasthita karyA che. bhAva e puruSArtha, ajJAta dazAmAM ! 129 praznakartA : badhuM vyavasthita che karmanuM pariNAma, to ApaNe je bhAvathI karIe chIe te pramANe Ave. paNa bhAvanA karIe temAM puruSArtha kharo ? dAdAzrI : e vyavasthita nahIM. bhAvanA e puruSArtha. eka rAIno dANo AghopAcho thaI zake tema nathI mANasamAM, ane jyAM thaI zake te e jANato nathI. rAIno dANo AghopAcho karavo che evo bhAva karyo, to ko'ka dA'Do thaze. bhAva ja nA karyo to thAya zI rIte ? ajJAna dazAmAM bhAva karavAnI ja zakti che. A jJAna pachI have A bhAva karavAnA nahIM. have to svabhAva ja kahevAya. svabhAva e svadharma ne bhAva e paradharma. saMsArI AtmA pAse bhAvanA bhAvavA sivAya bIjI koI zakti nathI. bhAvanA ya pAchI sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansanA AdhAre utpanna thAya che. potAnI IcchA pramANe bhAvanA bhAvI zakAya tema nathI ane te ya pAchuM bhAvanA ekalI ja karavAnI chuTa che. bIjuM badhuM mikenikala che. mikenikalamAM hAtha ghAlyo to hAtha baLI jaze. bhAvanA e ja puruSArtha che. bhAvanA kevI thaI rahI che tenA parathI ApaNe hisAba kADhavAno. kharAba bhAvanA AvyA kare che. mATe samajI javAnuM ke bagaDavA kALa Avyo che. bahu thAya tyAre ApaNI jAtane sameTI levAnI. niSpakSapAtIpaNAno bhAva rAkhe to thAya. AmAM ya ApaNA hAthamAM saMpUrNa sattA to nathI ja. ApaNA bhAva ane kriyA ke je rUpaka che te sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che. bhAva eka pArlAmenTano membara che. AptavANI-11 bhAva zakti to jabarajasta zakti che. jagatamAM samaratha dekhADe evI zakti che paNa sAmuM necara kharuM ne ? samaratha dekhADavAnI lIMka maLe nahIM ne ? ko'ka ne ja lIMka maLe, ko'ka mANasa cheka upara jai ne kevA sarasa samaratha dekhADe che ! jevA ke tIrthakaro !! 130 bhAvanAthI vyavasthita kyAM sudhI helpa kare, ke ahaMkAra nA hoya tyAre. jagata che vyavasthita, paNa ahaMkAra che te eno godo mAryA vagara rahe nahIM. mATe avyavasthita kare. eTale ame jagatane eTaluM ja kahevA mAgIe chIe ke manavacana-kAyA nI badhI ja kriyAo sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che. ne tuM svataMtra che. bhAvathI 'tuM' judo che. mATe tArA bhAva pherava. manavacana-kAyAnI kriyA thAya to ya tuM kalpAMta nA karIza, tuM bhAva pherava. ahIM badhI vAtacIta thAya. dareka khulAsA thAya. A duniyAmAM koI khulAso evo nathI ke je ahIM nA thAya. badhA ja khulAsA thAya. tamane pUchatAM nahIM AvaDe to huM tamane pheravI ApIza ke Ama pUcho. paNa ApaNe to kAma karavuM che. ApaNe jANavA sAthe kAma chene. mAre kaMi tamArA guru thai javAnI icchA nathI. A vAto sAMbhaLene, khAlI sAMbhaLene to ya keTalA pApo bhasmIbhUta thai jAya, kAraNa ke sAMbhaLyuM ja nathI. AvI vAta ja sAMbhaLI nathI ke vAMcI nathI. A apUrva vAta kahevAya. hA, pUrve sAMbhaLelI nA hoya, vAMcelI nA hoya, zraddhelI nA hoya, jANelI nA hoya. khAlI sAMbhaLavAthI ja kalyANa thai jAya ? //////////
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4) avasthitatuM pariNAma vyavasthita ! e che pariNAma parIkSA taNuM ! praznakartA : vyavasthita zakti koNe banAvI ? dAdAzrI : koIe banAvI nathI. evuM che ne, jema koI mANasa parIkSA Ape, to parIkSA ApyA pachI rijhalTa enI meLe Ave ke kaMI karavuM paDe ? praznakartA : parIkSA to ApaNe ApavI paDe ne ? dAdAzrI : hA, parIkSA ApI eTale pachI rijhalTane mATe ApaNe karavuM paDe kazuM ke enI meLe Ave ? te A rijhalTa che. A parIkSAnuM rijhalTa koNa Ape che ? praznakartA : prinsipAla Ape che. dAdAzrI : prinsipAla ApatA nathI. ApaNe je parIkSAmAM lakhyuM che ne, te ja ApaNane rijhalTa Ape che. pachI bIjI badhI vastu judI che. AptavANI-11 evuM A ApaNuM ja avasthita che ne, te ja A vyavasthita che, ApaNuM lakheluM tenuM ja A rijhalTa che. Ama dekhAvamAM evuM lAge ke A prophesara ApaNane rijhalTa Ape che. 132 ApaNe parIkSA ApIne ghera AvIe eTale pachI enA para vicAra karyA karatAM hoya to koI zuM kahe ? 'badhuM vyavasthita che. have e vAta choDIne bIjuM kaMI kara.' vyavasthita thAya ke nA thAya ? rijhalTa e to vyavasthitamAM Ave ke nA Ave ? A parIkSA ApyA pachI je bane e vyavasthita ke avyavasthita ? praznakartA : vyavasthita ! dAdAzrI : basa. rijhalTa che e. A jagata rijhalTa che, mATe vyavasthita che. praznakartA : e 'vyavasthita' jene ApaNe kahIe ane 'zuddhAtmA' kahIe enI joDe kazuM ja rilezana nathI ene ? dAdAzrI : e rilezana eTaluM ja ke parIkSAnuM pariNAma AvavAnuM. ane pariNAmano koI kartA hoya nahi. basa Ane mATenuM A pariNAma ! praznakartA : eTale zuddha cetanamAM ja A badhuM aMdara ja che ne, emAMthI badhAM ekzana-rIekzana thayA kare che ? dAdAzrI : A aMdare ya nathI, juduM ja che. tathI 'vyavasthita' vyavasthitatA tAbAmAM ! praznakartA : A duniyAnuM badhuM vyavasthita zakti ja calAve che ne ? ApanuM evuM kahevuM che ne ? dAdAzrI : nA, nA. to to ahaMkAra thaI jAya ne ! to to pachI vyavasthita zakti kahe ke 'mAre lIdhe cAle che.' eTale koI eka kAraNa calAvatuM nathI. bhagavAnane ya calAvavAnI chUTa nahi. koIne ya chUTa nathI. badhA sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansIsa badhA bhegA thaIne kArya
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 133 thAya eTale koI ema nA kahI zake ke 'meM A karyuM." praznakartA to A vAvAjhoDuM, AMdhI, varasAda e paNa 'vyavasthita' ? dAdAzrI : hA, vyavasthita che. vyavasthitanuM badhuM ja che A ! ane 'vyavasthita' ya che te kaMI AjanI kriyA nathI. e ya 'vyavasthita'nA tAbAmAM nathI. 'vyavasthita' 'vyavasthita'nA ya tAbAmAM nathI. e paNa pariNAma che. jema A parIkSAnuM rijhalTa Ape te prophesaranA tAbAmAM kharuM? praznakartA : mArka Ape tyAM sudhI emanA hAthamAM kharuM ! dAdAzrI : nA. rijhalTa ja ApavAnuM hoya te dahADe tAbAmAM kharuM? rijhalTa jAhera karatI vakhate kaMI adhikAra kharo koI jAtano ? te A 'vyavasthita' rijhalTa jAhera kare che ane vyavasthita'nI ya sattA nathI ene to ! jo 'vyavasthita'nI sattA hotane to e kaheta ke "mAre lIdhe badhuM A cAle che. jo bhagavAnanuM kaMIka emAM hota to bhagavAne ya rohamAM AvI jAta ke A huM chuM to A badhuM cAle che. eTale koIthI bolAya nahIM, badhAnI caDIcupa ! evuM A jagata che ! khAlI nimittathI ja. AnAM nimittathI Ama ne AnAM nimittathI Ama. eTale koIthI bolAya evuM nathI ke meM jagata UbhuM karyuM che ne mArA lIdhe ja cAle che. nahIM to e caDhI besata, kyArano caDhI besata, mAlika thavA jAta ! eTale bahu UMDI vastu che A vAta. e to jJAnIoe dIThelI hoya. tamane buddhimAM samajAya. tamane buddhimAM amuka utare ! praznakartA : potAnA karmane AdhAre A vyavasthita zakti calAvane ! evuM kahevAya kharuM ? dAdAzrI : vyavasthita zaktine koI AdhAra che ja nahIM. koInA AdhAre vyavasthita zakti nathI. vyavasthita zakti eTale e pote ja pariNAma che. 'pAsa thavuM, nApAsa thavuM' e koInI zakti nathI, parIkSA ApanArAe parIkSA ApI, tenuM A pariNAma che. parIkSA ApavI e koInI zakti che ane pariNAma ApavuM e koInI zakti nathI. evuM 134 AptavANI-11 chene, A sUryanA tApamAM ApaNe pharIe to garamI koNa Ape che ? praznakartA : svabhAva che. dAdAzrI : koInI jarUra che nahIM. tamane garamInI jarUra na hoya to tame chatrI laIne pharo. ThaMDaka koNa Ape che ? chatrI Ape che. emAM tamAre kazuM koI ApanAranI jarUra nathI, enuM rijhalTa che. rijhalTamAM koI ApanAra hoya nahIM. parIkSA ApIe pachI enuM rijhalTa ApavAmAM kaMI bhagavAnanI jarUra kharI ? emAM eNe jevuM lakhyuM evuM Avaze. iphekTa che. praznakartA : samajAyuM. pahelAM evo khyAla hato ke A vyavasthita zakti ja AkhuM vizva calAve che. dAdAzrI : nA, nA. jagata to eka kojhijhane laIne cAlatuM nathI, badhAM kojhijha bhegAM thaIne cAle che. loka to sattA potAnI khoLe che, paNa A to pariNAma sattA che. ane ApaNAmAM sattA hoya paNa nahIM. A to pariNAma che, sAruM pepara lakhyuM hoya te atyAre pariNAmamAM khuza thaIne pharyA kare. peluM moTuM bagaDeluM laIne pharyA kare. praznakartA : A pariNAma sattA che te ApaNe ja samajavAnuM che ne ! jeNe "jJAna" lIdheluM hoya tene ja. bahAranA lokone to khyAla nA Ave dAdAzrI : emane pariNAma sattA ja che. paNa emane khabara ja nathI ne ! e to ema ja jANe ke ApaNe ja karIe chIe A. pariNAmanA kartA koI hoI zake kharAM ? "janmyA tyArathI maraNa sudhI zuM zuM thaze?" e badhuM pharajiyAta che ane te pariNAma svarUpa che. enAM ApaNe kartA mAnIe chIe tethI AvatA bhavanuM bIja paDe che. na khoLa nyAya, "jo' mAtra pariNAmane ! 'vyavasthita'nI bahAra jaI zakatA nathI, paNa bhAva kare to khattA khAya kharAMne !! A jagatanA loko 'vyavasthita' jANatA nathI eTale khattA khAya ja che ne !! "Ama karyuM hota to Ama thAta, te Ama bagADyuM
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 135 ne tema bagADyuM'. teno kaleza utpanna thAya che. loka 'vyavasthita' jANatA ja nathI !! nahIM to kapa phUTI gayA hoya te vakhate vyavasthita' samajatAM hoya to bhAMjagaDa ja nA thAya ne ?! paNa 'vyavasthita'nI bahAra jAya che ja ne !! e bahAra jatAM rahe che e ya 'vyavasthita' che. emanuM evuM vyavasthita che !! kAraNa ke jyAM sudhI ajJAna che, tyAM sudhI ajJAna vyavasthita. 'vyavasthita' potAnA para AdhAra rAkhe che. e evuM goThavAyeluM nathI, darekanA para AdhAra rAkhe che. have e rijhalTa je Ave che ne tenI mahIM pote kahe che ke AvuM kema ? pote nyAya kare che. nyAya karavAno nathI tyAM AgaLa. rijhalTa joyA karavAnuM che. kAraNa ke rijhalTa ApaNA hAthamAM nathI. ene joyA karavAnuM-je Ave e karekTa, sAhajIka che. paNa ApaNe zuM kahIe chIe, Ama kema avyavasthita thayuM ? praznakartA : game te pariNAma Ave e joyA karavAnuM. dAdAzrI : hA. 'vyavasthita' eTale zuM ke mAro hisAba che te pelA kompyuTaramAM jAya che. ne enAM pariNAma Ave e badhuM 'vyavasthita' goThavAI gayeluM hoya. 'vyavasthita' eTale A kudaratanAM bIjA saMjogo bhegA thaI ane goThavAI gayeluM hoya, kramasara. eTale A 'potAnAM' upara AdhAra rAkhe che. e kaMI evuM chApeluM nathI vyavasthita. tame jevAM bhAva karo, tevuM vyavasthita ja goThavAyeluM Ave. vyavasthita zAthI kahevAya che ? je pariNAma karyuM teno sIdho badalo nahIM, paNa pachI A ahIM AgaLathI badhuM kudaratanA saMjogo bhegA thAyane, ane kudarata bhaLatAM je pramANa thAya ne je raMgarUpa thAya te vyavasthita kahevAya. ta ko' dhAraka 'vyavasthita'to ! praznakartA : vyavasthitano dhAraka koNa ? dAdAzrI : eno dhAraka koI hoya ja nahIM ne ! e kompyuTara jevuM che. eTale dhAraka ja koI nA hoya ne ! ApaNe gayA avatAre je bhAva karelAM ne, eTale ahaMkAra je chene, te manamAM tanmayAkAra thAya che. potAne 136 AptavANI-11 gamatI vAta Ave tyAre. ane nA gamatI vAta hoya tyAre tanmayAkAra thAya ? praznakartA : nA gamatuM hoya to UlTo sAmo thAya. dAdAzrI : hA, tyAM bhegA nA thAya ane pachI kahe, 'mane nA gamatA vicAra Ave che.' eTale nA gamatA vicAra Ave che tyAre e chUTo rahe che. nA gamatAmAM eTalo vakhata chUTo rahe che. jyAre gamatAmAM tuM phasAI jaIza. to e gamatuM Avene, eTale tanmayAkAra thAya ane eTale e vakhate yonimAM bIja paDe che. ene avasthita kahe che. mananI avasthAmAM 'pote' avasthita thaI gayo ane tenuM A phaLa 'vyavasthita' Ape che. tyAMthI pachI 'vyavasthita'nA tAbAmAM, 'kompyuTara'nA tAbAmAM jAya che. eTale kompyuTara pachI phaLa Ape che. jagata che 'prinTa AuTa', 'kompyuTara'tA 'phIDa'tuM ! vyavasthita eTale jenAM jevA bhAva, te badhA kompyuTaranA phIDamAM jAya ane phIDamAMthI vyavasthita thaIne Ave eTale rUpaka thaIne Ave badhuM. praznakartA : e kaMI barAbara samajamAM UtaratuM nathI. A jarA vigatavAra samajAvo. dAdAzrI : vyavasthita zakti kompyuTara jevI che. kompyuTara hoya ne, pelI bAju phIDa nAkhe, eTale eka bAju enuM rijhalTa Ave. te A jagata rijhalTa svarUpe che. phIDa che te pahelAnAM kojhijha che. te kojhijha phIDa rUpe hoya che ane A rijhalTa IphekTa rUpe hoya che. te A rijhalTa che, emAM koI pheraphAra na karI zake, rijhalTamAM. kojhijhamAM pheraphAra karI zake. eTale vyavasthita zAthI kahyuM ke pheraphAra koIthI thaI zake nahIM. mATe cokkasa hisAba ja che, vyavasthita ja che, e cenja nahIM thAya. vyavasthita thatAM pahelAM ApaNe nakkI karavuM joIe. eTale cetana che te A jagatane calAvatuM nathI. ane ApaNe ya calAvatAM nathI. ApaNuM A kompyuTara che te A vyaSTi kompyuTara che, bIjuM
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 137 samaSTi komyuTara che. e komyuTaranI mAphaka A badhuM cAle che. paNa ene komyuTara kahIe to pelA A badhAM chene komyuTara banAvanArA manamAM ema phUlAya ke ohoho ! amArA jevuM... A enA jevuM rUpaka che A. enA uparathI tame lIdhuM che e. tamArA uparathI eNe nahIM lIdhuM. enA uparathI A lokoe nakala karI, paNa enI A nakala uparathI e lokoe asala nathI karyuM. e to ajAyabI che e meM joyeluM che. e avasthita komyuTaramAM nAkhavAnuM e pachI vyavasthita thaIne komyuTaramAMthI nIkaLe bahAra ane e vyavasthita eTale sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa, badhA saMjogo bhegA thaIne tamAruM kAma thaI jAya. avasthite cArja, vyavasthite DiscArja ! 138 AptavANI-11 eTale mANasane koI vicAradazAnI agara vANIdazAnI e avasthA utpanna thAya che, avasthA badalAyA kare che, e avasthAmAM tanmayAkAra thavuM, ajJAnadazAmAM pote tanmayAkAra ja thAya. 'huM ja chuM' evuM mAne eTale tanmayAkAra ja rahe. eTale avasthAmAM tanmayAkAra thayo, te vakhate cArja thAya. cArja thAya tyAre gujarAtImAM ene avasthita kahevAya. avasthAmAM ekAkAra thayo, e avasthita thayo ane te komyuTaramAM jaI ane vyavasthita thaIne bahAra paDe che. je avasthita chene te ja vyavasthita thaIne bahAra paDe che. paNa e "sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa' bhegA karI Ape, vyavasthita badhAM. peluM avasthita eviDansa bheguM nA karI Ape, e to cArja thaIne evuM nakkI thaI gayuM ke A pramANe ATalAM eviDansa joIze. A vyavasthita eTale eviDansa bhegA karI Ape. e avasthitanuM vyavasthita thayeluM che. eTale AmAM prArabdha ke puruSArtha ke A evI tevI gamuM vastu nathI. ekjhakTa, poInTa Tu poInTa che A vastu. paNa badhAMne samajAya nahIM ne. eTale vyavasthita kahIne atyAre ApI dIdhuM badhAMne. 'vyavasthita ja Ano kartA che" ema kahyuM. kharekhara kartA ja vyavasthita che ane enuM svarUpa sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che. paNa A aNasAra Apyo ke kevI rIte vyavasthita hovuM ghaTe. A vyavasthitano tamane sTeja aNasAra ApIe ke vyavasthita zuM che ? darzata bhagavAnanA te cita bUTamAM ! have e vyavasthita, Aje enuM mULa khoLavuM hoya to zI rIte jaDe ? tyAre kahe che ke atyAre koI paNa mANasa 'jJAna' nA lIdheluM hoya ane e Ave to bIjA koI mANase jarA enI joDe UMdhuM karyuM, te vakhate dravyathI kriyA to cAlavAnI ja, UMdhI thavAnI ja. paNa pote che te emAM bhaLI jAya che. kAraNa ke dravya kriyA manamAM che, cittamAM che, buddhimAM che, ahaMkAramAM che, paNa pote bhaLe che emAM. mana vicAratuM hoyane tenI mahIM pote bhaLe, eTale manamAM tanmayAkAra thaI jAya, mana vicAre che, e ApaNI lokabhASA evI che. kharekhara mana vicAratuM nathI, mana niraMtara spaMdana thayA kare. e jema jema phUTatuM jAya tema spaMdana thAya. jema A koThI phUTatI hoyane, ema badhuM mahIMthI nIkaLyA kare. tene buddhi vAMcI zake, ke Avo bhAvArtha kahevAya. eTale pachI mahIM sAruM lAge, tyAM pachI emAM ahaMkAra tanmayAkAra thaIne vicare ane vicare to vicAra kahevAya. nahIM to vicAra nA thAya. have je ahaMkAra mahIM vicaryo ane tanmayAkAra thayo. e mananI avasthAmAM pote tanmayAkAra thayo eTale avasthita kahevAya. eka tamAre tyAM gharAka Avyo, kalAyanTa tamAro. e tame ene daMDa Thoko. te vakhate enI zI dazA thAya ? viSAdamaya dazA thAya. have viSAda thAya te A "jJAna" hoya to jJAnadazAmAM e judo rahe. ane ajJAnadazAmAM viSAda thAya tyAre tanmayAkAra hoya. have viSAda avasthA e mAnasika avasthA UbhI thaI temAM tanmayAkAra thayo, mATe avasthita thayo. vaLI pAcho viSAda avasthAmAM game te lapakAM bole, game tevI vANI ThekANAM vagaranI bola bola kare. to te vANInI avasthA UbhI thaI, temAM avasthita thayo, vartanamAM UMdhuM-catuM kare to temAM avasthita thayo. e badhuM, traNeva avasthita thayuM. te vyavasthitarUpe pharI Ave. kartA thayo mATe. tuM kartA nathI eno, chatAM huM mAnuM chuM ke 'huM karuM chuM.' te bhAnane laIne A
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 139 AptavANI-11 karma baMdhAya che. AkhuM jagata avasthAmAM tanmayAkAra thAya che. hamaNe dAna ApatI vakhate dAnamAM tanmayAkAra. jo ke AjanA jamAnAmAM to dareka vastumAM tanmayAkAra ja nathI hoto. derAsaramAM jAya che, to derAsaramAM bhagavAnanAM darzana karatI vakhate tayAkAra nathI hoto. paNa e koIne koI jagyAe tanmayAkAra hoya, bhagavAnanA darzana kare kharo Ama, paNa enuM citta zemAM che ? tyAre kahe, 'bUTamAM che'. bahAra ko'ka laI jaze to ? te bUTamAM tanmayAkAra thayelo che. te bUTanI avasthAmAM e avasthita thaI gayo. eTale enuM phaLa vyavasthita Avaze. 140 AptavANI-11 vAta ApaNe ahIM cAle che. ahIM AgaLa pharsTa sTAnDarDa ke bIjA koI sTAnDarDanI vAta ja nahIM ne ? ane zAstromAM A vAta hotI nathI, A avarNanIya vAta hoya che, A avaktavya vAta je saMjJA rUpe tamane kahIe chIe. A je vAta ene kahI, ene mATe zabdo ja nA hoya, eTale tamane tamArI rIte saMjJAthI batAvIe. praznakartA : A je eviDansa che e kyA phekaTarathI enuM kriyezana thAya che ? enAM ya kaMI kAyadA haze ne ? dAdAzrI : jyAM sudhI manamAM je vicAro Ave che ne, e mananI avasthA che. enI mahIM pote tanmayAkAra thayo eTale pote avasthita thayo. ane je yojanArUpe avasthita thayo ane rUpakamAM Ave tyAre vyavasthita thaIne Ave ! eTale A vyavasthitamAM eka parasenTa paNa bhUla nA thAya. potAnA ja avasthitanuM vyavasthita thayeluM che ! ane te ekajhekTa zekAya karmabIja, jJAtathI... Ama sarve avasthite ADabIja ropyuM. hA, dareka, je je avasthA che, temAM ADabIja ropyuM pAchuM. AvatA bhavanA mATe bIja ropyAM. AkhA dahADAmAM anaMtI avasthAo thAya, ne dareka avasthAmAM bIja ropato gayo pAcho eTale AvatA saMsAranuM badhuM cAluM rahyuM. vAta to samajavI paDazene ? A badhI avasthA mAtra che. ane peluM koI avasthA che nahIM, e potAnuM mULa svarUpa che. ane avasthAmAM avasthita thayo, eTale vyavasthita Avaze. vyavasthitanuM phaLa cAkhavuM paDaze. emAMthI pharI pAchuM avasthita UbhuM thaze, emAMthI pAchuM vyavasthita UbhuM thaze ane avasthAmAM rahe che e koI dahADo svastha nahIM thaI zake, asvastha raheze. ane svastha koNa thaze ?! svarUpamAM raheze te. svamAM rahyo ke svastha, ane avasthAmAM rahyo to asvastha. ne jagata avasthAmAM sukha khoLe che pAchuM. have AvAM vAkayo to zAstramAM hoya nahIM. A badhI avasthAo che ane A badhuM e che. evuM badhuM kayAMthI lakheluM hoya ? zAstro kaMI grejyueTa ekalA mATe lakhelA nathI. e to pharsTa sTAnDarDathI mAMDIne te TheTha sudhInA badhA mATe lakheluM che. ane A to AuTa opha sTAnDarDanI praznakartA : paNa vyavasthita je thAya che te kaI bhUlane lIdhe vyavasthita thaI jAya che ? dAdAzrI : dUdhamAM ATaluM dahIM nAkhavAthI cA nA bane savAramAM. dUdhamAM dahIM nAkhIe te ghaDIe dahIM kahevAya nahIM e, avasthita kahevAya. dahIM thAya tyAre vyavasthita. tyAM sudhI avasthita. praznakartA : kartApaNAno bhAva Aropita na thAya, to koI divasa vyavasthita bane ja nahIM ne, ema kahevuM che ? dAdAzrI : hA, kartAbhAva nA Ave to vyavasthita thAya ja nahIMne pachI, e bhoktAbhAva ekalo ja rahyo. enuM phaLa bhogavI lo. peluM to kartAbhAva eTale zuM ? bhoktAbhAvanuM phaLa bhogavato jAya ane pachI pAcho kartAbhAvanuM bIja nAkhato jAya. eTale kerI to khAdhI paNa goTalo nAkhe pAcho. paNa khAtI vakhate ya pAMsaro nA rahyo hoya. A khATuM nIkaLyuM ne Ama ne tema, pAcho khAya mUo AkhuM ya, kAraNa ke paisA kharcA che ne ! moTuM bagADIne khaI jAya mUo. e pachI goTalo nAkhe pachI UgI nIkaLe
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 141 ne ! ame zuM kahIe chIe, 'bhaI, kerI tuM khA, tane ThIka lAge to, khATI lAge to nAkhI deje ane gaLI lAge to khA nirAMte. dhIme dhIme khA, utAvaLa nA karIza, zokhathI khAvI hoya to, paNa A goTalo jarA zekI nAMkhaje.' eTale ame "jJAna" ApIe tyAre bIja badhAM zekAI jAya che. pachI khAvAnuM kahIe chIe, chUTathI khAva. eTale phaLa bhogave, navA bIja nahIM paDe. 142 AptavANI-11 emAM koI jIvatA mANasanI jarUra nahIM. nahIM to pelo hoMziyAra thaI jAya ne lokone herAna herAna karI nAMkhe. ane eno koNa mAlika thAya ? e kaMI ochuM pradhAnamaMDaLa che ?! samaja paDIne ? praznakartA: jJAnathI A bIja badhA je zekAI jAya te sIdhA zekAI jAya ke prayatna karIne ApaNe zekavAnuM ? dAdAzrI : 'jJAna maLyuM tyArathI ja bIja zekAI jAya ane khAvAnI chUTa. garabha badho khaI jA bA. tyAre khATuM hoya to ya khaI javuM paDe ? nA bA, te nAkhI deje. praznakartA H to e kaMTroliMga sattA kaI che ema ? A kevI rIte, e niyaMtraNa koNa kare che evuM ? dAdAzrI : e vyavasthita zakti niyaMtraNa kare che. koI mANasa karato nathI, mANasa karato hoya ne to lAMciyo thaI jAya mUo kaLiyugamAM. thaI jAya ke nA thaI jAya ? praznakartA : paNa A vyavasthita zakti je kahI ane AtmA to taddana judo che ne, have AtmA na hoya ema mAnI laIe to vyavasthita zakti kAma karI zake kharI ? dAdAzrI : AtmA na hoya to avasthita ja na UbhuM thAya tyAM AgaLa. avasthita UbhuM thAya to vyavasthita thAya ne ! AtmA na hoya to A badhuM ya baMdha. AtmAnI hAjarIthI cAle che, AtmAnA kartavyathI nathI cAlatuM A. praznakartA : paNa AtmA nIkaLI gayA pachI je galana thaI rahyuM che zarIranuM, zarIra to saDI jAyane, A jaDa paDyuM rahe to ! dAdAzrI : hA. praznakartA: e vyavasthitanA tAbAmAM kharuM ke ? e vyavasthita kharuM ke nahIM ? dAdAzrI : vyavasthita kyAM sudhI kahevAya ? AtmA nIkaLe tyAM sudhI. AtmA nIkaLI gayo pachI enI javAbadArI nahIM. AtmA nIkaLI jAyane mahIMthI, DaoNkaTara kahe, bhaI nIkaLI gayA. eTale vyavasthite ya gayuM ne bhaIe gayA. bhaInI joDe vyavasthita gayuM tyAM AgaLa. tyAM gayuM pAchuM. praznakartA: kAraNa ke vyavasthita avasthita thanAranuM che eTale. dAdAzrI : eTale joDe e nA hoya to badhuM thAya nahIM AgaLa. vyavasthita guMthAyeluM che. AgaLanuM, e to joDe ja jAya. praznakartA : paNa A je zarIra paDyuM rahyuM..... dAdAzrI : ene kazuM ya levAdevA nahIM. pachI cAra jaNa uThAvaze. praznakartA : paNa enuM je zarIranuM galana thaI rahyuM che. praznakartA : thaI jAya. dAdAzrI : A ahIM lAMca-baca nA cAle, A badhuM ahIMnuM ahIM badalAyA kare paNa ahIM lAMca vagaranuM. praznakartA to AtmAnI hAjarImAM je karma thAya, te karma AtmasattAne kAraNe je kriyAzIla bane che tene vyavasthita zakti kahevI ? dAdAzrI : nA, e AtmAnI hAjarImAM ahaMkAra manamAM bhaLe che. mananI sArA vicAravALI avasthA AvI, enI mahIM ahaMkAra tanmayAkAra thayo eTale avasthita thaI gayo. te kAgaLa upara avasthitanuM badhuM lakhI ane nAkhe tyAM AgaLa komyuTaramAM, te vyavasthita thaIne Ave bahAra. eTale A yojanA rUpe hatuM avasthita, te vyavasthita rUpaka rUpe AvyuM.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 143 dAdAzrI : e to pachI kudaratanuM kAma ! praznakartA : pachI e tyAM kudarata AvI gaI. dAdAzrI : e necarala khAlI. necara kAma karyA kare. bAkI cAra jaNa UMcake. ApaNe ema kahIe ke bhaI, mUA tuM AvuM karIza to nahIM UMcake, tyAre kahe, mAre zI ciMtA che ? kAraNa ke loka samaje che ke UMcakIne bALI Avo, nahIM to mUo e saDe paNa ApaNane mArI nAMkhaze. mATe ApaNe bALI Avone heMDo, kaheze. eTale potAnI garaje bALe che A loko. mAMgI strI eka ne maLyuM laMgara... A varlDa keTalI jAtanuM keTaluM thaI gayeluM che ? je yojanA rUpe thaI gayuM che je ona DroIMga, ona pepara. e atyAre A rUpakamAM AvI rahyuM che. emAM kazuM pheraphAra thAya evuM nathI, basa. tethI ame kahIe chIene, ke ITa hepansa che A. jema gavarnamenTamAM hoya chene ke yojanA rUpe amuka amuka karoDo ne abajo rUpiyAnI skImo, emAM pheraphAra kare tyAM ekasTrA AITama karIne, AmAM pheraphAra nA thAya. 144 AptavANI-11 strI ekalI mAMgI hoya paNa A vyavasthitano niyama evo che ke strI ekalI nathI ApatA. strI joDe sAsu, sasaro, sALo, sALI, kAkI sAsu, mAsI sAsu, phoI sAsu, badhuM Ape ! are, ApaNe mAMgI hatI ekalI strI ane tenuM laMgara keTaluM pAchuM AvyuM !! enI A phasAmaNa che. eka strI ne pAchaLa laMgara bahu hoyane ! kAraNa ke kudaratano svabhAva evo che ke vastu eka mAMgo to enI AjubAjunA eviDansa, badhAM purAvA mokale ! juone, eka icchAmAMthI keTalI badhI laMgara vaLagADe che ne ! ane chokarA thAya che e naphAmAM ne ! jo phasAmaNa thaI che ! eTale tamAro to lagna karavAno bhAva ekalo ja ! ane pachI che. te kudarata eTalI badhI goThavaNI kare ke eka bAju e strI kyAM janmaze ? Ane keTalA vAge paiNavAnuM Avaze ! ohoho ! keTalI badhI pAra vagaranI goThavaNI, e badhI ja vyavasthita karavI paDe ! tamAre bhAva ekalo ja karavAno ke paiNavuM che ! eTale e bhAva eTalo eka saMjoga ja ApaNo, paNa bIjuM badhuM kudaratanuM che ! eka bhAva ekalo ja ApaNo, emAM saMjogo bhaLavAthI AkhuM kudaratI UbhuM thaI jAya che ! ane te 'vyavasthita' rUpe phaLa Ape che ! strI kyAM AgaLa janmI hoya ane A ahIM janmyo hoya to ya badhuM bheguM karI Ape ! bhAva thayelA badhI prakAranA. haiDapaNamAM paiNavAnA bhAva AvyA hoya evuM ya thAya. tethI kaMI vyavasthita zakti che te paiDapaNamAM paiNAve nahIM. ene javAnImAM ja paiNAvI de, evuM vyavasthita goThavIne pachI badhuM bane. bhAva avasthita kare ApaNane, ane vyavasthita zuM kare ? badhuM vyavasthita goThave enA saMyoga badhA paddhatisara Ape ! vyavasthitanuM kartApaNuM che, goThavaNI e kare che. kartApaNuM ja badhuM enuM che ane yojanA rUpe che, te kojhijha che ane pachI rUpakamAM Ave che tenuM te, e vyavasthita thaIne Ave che tyAre e iphekTa che. vyavasthitamAM tyAgI, paNa avasthita gRhasthituM ! e yojanA sarakAranI phare, paNa A yojanA phare nahIM. evI A yojanA jeTalI ghaDelI, pUrva avatAramAM, te yojanAnuM phaLa che A Akho avatAra to. yojanA rUpakamAM AvelI che A. jema ahIM AgaLa Dema bAMdhavAno hoya to gavarnamenTane tyAM pahelI yojanA thAya che ne ? ane yojanA badhI nakkI thaI jAya, senkazana thaI jAya, tyAra pachI rUpakamAM AvavAnI zarUAta thAya che. tene amuka TAIma lAge che. A Ane amuka ja TAIma lAge che. eTale e rUpakamAM AvatI vakhate vyavasthitanA tAbAmAM jAya che. to enAM saMyogo badhA ya padhdhatisara Ape. eTale avasthitamAM vicAra Avyo hoya ke AvatA bhavamAM zuM zuM joIze ? ke khAvA-pIvAnuM to joIze, makAna joIze, strI to joIze, pAMca indriyanAM badhAM sukha joIze. e yojanAnuM pachI rUpaka Ave. have avasthitamAM tamAro gRhasthI bhAva che ke tyAgabhAva rahyo che,
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 145 bhAva eTalo ja hoya che. paNa pachI have gRhastha bhAva thaI gayo. te A badhuM phaLa koNa Ape ? eTale pAchI kudarata umere pachI eTale sAme gRhastha bhAvanuM bheguM karI Ape, strI bhegI karI Ape. pachI deha-beha koNa Ape ? e vyavasthitanAM AdhAre deha che. avasthitanuM vyavasthita thatAM deha-beha badhI vastu maLI jAya ene. paNa pelA upara mULa AnAM upara AdhAra ke gRhasthI che ke tyAgI che basa, enAM uparathI badhI goThavaNI taiyAra thaI jAya. praznakartA : corane corI karavAno bhAva che, tyAM kudarata madada kare che ane zAhukArane zAhukArI thavAno bhAva che, tyAM madada kare che. dAdAzrI : madada kare che, paNa enuM badhuM Avo deha kyAMthI lAve ? avasthitamAM deha nathI hoto. te kudarata badhuM bhegI karI Ape che. eTale ApaNe kahIe chIe ke sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che A badhAM ! garvarasa e ja che Ayojana ! 146 AptavANI-11 yojanA ghaDAtI hoya to potAnI dhArelI kare. paNa pAchuM nimitta che pAchaLa evuM ja pachI. eTale pachI badhA naimittika saMjogothI ja badhuM ghaDAya. paNa dhAreluM cAle nahIM kazuM ya. kArya vakhate nimitta nahIM pote ! jyAre puruSArtha thAya te vakhate pote nimitta che. praznakartA: yojanA vakhate pote nimitta kharo ? dAdAzrI : yojanA vakhate nimitta. kArya vakhate nimitta nahIM. kArya kudaratI rIte thayA kare che ane tene pote mAne che ke 'meM karyuM. te garva levAthI garvarasano AnaMda Ave che, te sAhebane navo eno Avato bhava maLe che. kartA thavuM eTale zuM ? yojanAne AdhAra Apavo. akartA thavuM eTale zuM ? yojanAne nirAdhAra karI devI ! yojanA ghaDatI vakhate badhuM pheraphAra thAya, paNa yojanA rUpakamAM AvavA mAMDI tyAM pheraphAra nA thAya. kAraNa ke A jagata pote sUkSmamAMthI sthULa thayeluM che. eTale 'sekanDa sTeja'mAM AveluM che, 'pharsTa sTeja'mAM nathI. 'pharsTa sTeja'mAM badalAya. je sthaLa che te 'vyavasthita'ne tAbe che ne ekajhekaTa che, ne sUkSma che te pote ghaDe che. praznakartA : eTale evuM paNa bane ne, DaoNkaTarImAM kaMTALyo, pachI yojanA kare vakIlAtamAM sukha che. to A DaoNkTarI chUTe ne vakIlAta grahaNa thAya evuM bane. have vyavasthita kAyadesara che pAchuM. vyavasthita gapyuM nathI A. kAyadesara eTale zuM ? gayA avatAre je ApaNe yojanAo ghaDelI hoya che, ona pepara agara ona philama, te yojanAone pAkatAM lagabhaga paccIsa-trIsa varSa, koI cAlIsa varSe, paNa so varSanI aMdara badhI yojanA pAkI jAya. tyAM sudhI e rUpaka ekadama nA thAya. eTale e yojanA pAkIne A bhavamAM ApaNane phaLa cAkhavA maLe che. yojanA ekalI ja ghaDAI jAya che, bIjuM kazuM ApaNAthI thatuM nathI. yojanA eTale ona pepara eTaluM ja ghaDAya che, bIjuM enI meLe thayA kare che. jevuM A yojanA ghaDAIne te e ghaDelI kahevAya ane kartApada tyAM nathI hotuM. ahIM AgaLa pachI e kartA mAne che. have yojanA ghaDelI eTale enI meLe thayA ja karavAnuM che. eTale yojanA ekalI ja ghaDAI jAya che. te ya ApaNA ekalAthI nahIM pAchuM naimittika rIte. jo ekalAthI dAdAzrI : badhuM jeTaluM jeTaluM eNe jevuM cItaryuM che e citarAmaNanI pramANe, yojanAbaddha Ayojana kareluM che. koI mAlika nathI. maravAnuMbaravAnuM badhuM Ayojana pote nakkI karyA pramANe ja maraNa Ave che. davAkhAnuM mAre sapane joIe ja nahIM, kaheze. to Aje nahIM sapane, ghera davAo khAyA karato hoya. badho tamAro ja khela che A. 'AvI phrencakaTa joIe' te nakkI kareluM, pachI A dADhI ATalI ja rAkhe, A DijhAIna che. ane gAMyajA (hajAma) evuM ja karI Ape. have badhA vakIlone besADIne kahIe, 'A haDatAla zI rIte pADe che te kahe'. e to
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 147 DijhAIna che, emAM tame zuM karyuM? ame haDatAla pADI hatI, kaheze. mULa vastu nA samajene. tyAre ahaMkAra kare ne garvarasa cAkhe. A pachI polIsavALA pakaDavA Ave tyAre Ama Ama karyA kare, chUTI javA sAruM. jANato nhoto mUo. rAjIkhuzIthI javuM joIe ApaNe. emane ema kahevuM joIe ke 'tame nahIM jhAlo to cAlaze. huM tamArI joDe cAluM chuM'. to ya ema ne ema jhAlyo laI jAya che tyAre mUo vAMkAcUMkA thAya che. praznakartA : AmAM be vastu bane che ne eka to Ayojana kare che e pramANe rUpaka Ave che ane rUpakano garvarasa le che. to AyojananuM phaLa ene rUpaka Ave che. paNa rUpakanA garvarasanuM phaLa zuM Ave che ene ? dAdAzrI : Avato bhava haju thAya. praznakartA : paNa enuM Ayojana nathI hotuM ne. dAdAzrI : Ayojana to pachI enAthI thaI jAya nahIM. jeno garvarasa le ne e ene game che, te e AgaLa Avaze. praznakartA : eTale vadhAre majabUta thAya. dAdAzrI : evuM ja pAchuM pharI bheguM thAya. nathI gamatuM tyAM 'nathI gamatuM evo garvarasa karIne kare. praznakartA : eTale garvarase eka prakAranA Ayojanano bhAga ja gaNAya ? dAdAzrI : nahIM, Ayojana bhAga nahIM, e ja Ayojana che. praznakartA : oho ! e ja Ayojana che ! na dhaDo yojatAo tavI navI.. 148 AptavANI-11 chokaruM ya jANe be paisA jatA rahyA, e laukika jJAna che. ane pAchuM ene ema thAya che ke 'sAluM, huM ja mUrakha tethI kapAI gayuM ne ?" te ApaNe ene bIje dahADe kahIe ke have tame to rojanA mUrakha thaI gayA ke eka ja dahADo mUrakha ?' 'huM zAno mUrakha ?' 'alyA mUA, tuM bolato'to ne.' evuM A badhA ghaDe ne bhAMge, ghaDe ane pachI pAchAM bhAMge e. A loko ya savArathI te atyAra sudhI yojanA ghaDe ane pachI rAtathI bhAMgavA mAMDe. yojanA ghaDe ke nahIM ghaDe ? pachI pAcho bhAMge ya kharone pAcho ? tyAre ghaDI zuM karavA mUA ? mahenata zuM karavA karI AvI badhI? e kuMbhAra jevuM badhuM. bhagavAne nA kahyuM che, "koI yojanA ghaDazo nahIM'. enuM to ghaDatara pahelAM thaI gayeluM che, have pharI navI karo cho, eTale pelI judI paDaze ne A judI paDaze. yojanA to thaI gayelI che. have tamAre kArya ja karavAnuM che. yojanA thayA pachI to ahIM AgaLa tamAro saMsAramAM janma thayo. have pAchI yojanA zuM karavA ghaDo cho ? rAte oDhIne pAcho yojanA ghaDyA kare. praznakartA : eno artha e ke badhuM ja vyavasthita rIte goThavAyeluM ja che. mANasane koI svataMtra zakti ja nathI. dAdAzrI: 'evuM goThavAyeluM che e jJAna thaze to avyavasthita thaI jaze jagata ! ApaNe A nATaka hoya che, temAM bhartuharInuM nATaka nathI goThavatA ? emAM Agale dahADe rIharsala karAve ane pachI nATaka karavAnuM. e nATaka karatAM pahelAM jo kaheze ke goThavAyeluM ja che, to e abhinaya cUkI jaze ne pachI daMDa khAvo paDaze. eTale goThavAyeluM nathI. kArya karyuM jAva, phaLa Ave te 'vyavasthita' ! vyavasthitanuM jJAna to bolavuM nA paDe. ApaNane 'gajavuM kapAyuM" eTale tarata 'vyavasthita' samajI javAnuM. samaja saMjogomAM sAyansanI. dAdAzrI : A vyavasthitanuM jJAna saMsAranAM laukika jJAnane khaseDe che. A saMsAranAM duHkha ja laukika jJAna karAvaDAve che, ane te zIkhavA javuM paDatuM nathI, ghera beThAM badhAMne AvaDe. koIne A gajavuM kapAya, ene napho che" evuM nA mAne, nahIM ? e "khoTa ja che" evuM jANe, nahIM ? praznakartA : saMjogo UbhA koNa kare che ? dAdAzrI : eka to ApaNuM che te lAIka-DIlAIka jue che ke
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 AptavANI-11 sarakamasTenziyala eviDansa. karanAra koI che ja nahIM. karanAro koI janmyo nathI. ane je karanAra che e naimittika bhAva che. eTale tame kharAM AmAM, eviDansamAM tame pote kharAM. tamAro mata kharo. na thAya bAhya pheraphAra A bhavamAM ! AptavANI-11 149 ApaNane zuM game che. e game che e jAtanA saMjoga UbhA thAya, ApaNane gamatA. jema corI karavI e ja game, to cora maLI Ave ane badhAM AjubAjumAM phrenDa sarkala bIjuM badhuM maLI Ave. have ahIM jene corI karavI nA gamatI hoya, e DIlAIka karyuM hoya, eNe dveSa karyo hoya e cora loko joDe, to ya e bhegA thaI jAya. rAga-dveSa karyuM tenAthI A badhAM saMjogo bhegA thAya che. rAga-dveSa nA karo to kazAM saMjoga bhegA nA thAya. amane saMjoga bhegA nA thAya, amane rAga-dveSa nahIM ne ? amane dhola mAro to ya amane enI upara dveSa nA Ave. ame ene ArzIvAda ApIe. eTale rAga-dveSathI A thAya che. te A 'jJAna' maLyA pachI rAga-dveSa nA thAya. rAga-dveSa e kojhIjha che. emAMthI IphekTamAM saMjogo UbhAM thAya che. A saMjogo UbhA thAya che e tamArA gayA avatAranA badhA kojhIjha che, enuM A pariNAma che. gayA avatAre kojhIjha bhegA karyA che, e kojhIjhanA AdhAre tamane mA-bApano saMjoga bhego thAya. mA-bApa sArA bhegA thAya, bhaIo sArA bhegA thAya. nahIM to mA-bApa kakaLATavALA hoya, mA-bApa cora hau maLe. eTale tamAre kojhIjha sArAM ja karavAM joIe ke jethI tamane badhA saMjogo olarAITa hoya ane tyAM jatAM pahelAM gADI-bADI maLe evuM joIe. A to gADI to nA maLe, paraMtu pagamAM bUTa nA maLe inDiyAmAM. evA saMjogo laIne AvyA ! e saMjogo zenAthI UbhA thAya che ? tyAre kahe, 'tame jagatane sukha Apo, manuSya jIvamAtrane, to saMjogo badhA sArA thAya. duHkha Apo to saMjogo bagaDe', eTale bhagavAnanI AmAM levA-devA nathI. tamAruM ja A kriezana che ane tamAruM ja che te projekzana che. praznakartA eTale pahelethI ja A rIte saMyoga thato ja Avyo che ? dAdAzrI : e pahelethI, zarUAtathI, anAdikALathI Ama ja che. praznakartA : e karanAra koNa che ? dAdAzrI : koI karanAra che ja nahIM. onlI sAyanTiphika praznakartA : to pachI pUrvakarmanA hisAbe je jIvana UbhuM thayuM, vyavasthitanA hisAbe e to bhogavavAnuM ja che, to pachI A cAlu jIvanamAM ya koI karma evuM kare to enAthI vyavasthitamAM kaMI pheraphAra thAya ? dAdAzrI : kazo ja pheraphAra nathI thavAno. ahIM janmyo tyAMthI chellA sTezana upara gayo, te nanAmI kADhe, tyAM sudhI badhuM pharajiyAta che. ane ene marajiyAta mAne che te bhrAMti che. marajiyAta mAnyuM eTale bhrAMti ! che pharajiyAta. karyA vagara cAle ja nahIM evuM che A. kAraNa ke e DijhAIna thaI gayelI che. e yojanA ghaDAI gayelI che, ne e yojanA A lAIphamAM rUpakamAM AvI che eTale ghaDAyelI yojanA pramANe ja thayA karavAnuM che, e rUpakamAM kaMI pheraphAra thavAno nathI ane te pharajiyAta che. eTale tame pheravavA mAMgo to ya kazuM phare nahIM. praznakartA : to pachI jIva sukha-duHkha bhogave che, e paNa vyavasthitanA kAraNe ? dAdAzrI : hA, vyavasthita ja. e khAlI mAne che ke "mane A sukhadu: paDe che', khAlI bhrAMtithI mAne che ke 'deha mAro che ne huM chuM A deha'. dehAdhyAsa che tyAM sudhI mAne. praznakartA : A bhrAMti e konA kAraNe che ? vyavasthitane kAraNe dAdAzrI : vyavasthitane kAraNe zenI ? potAne kAraNe che, potAnuM kAraNa ja, naimittika rIte che. svataMtra kAraNa nathI. have e saMjogo ja calAve che A jagatane. tamAruM ne mAruM
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 151 ApaNuM badhAnuM milana thayuM ne A saMjoga badhA bhegA thayA, eTale navI jAtanuM UbhuM thayuM, basa. emAM tame kartA cho nahIM ne huM ya kartA nathI. praznakartA : A duniyA eTale vyavasthitanI leboreTarI ja kahevAya ne ? 15ra AptavANI-11 eka vALa jeTalo phera nahIM AmAM. evuM che ne, ke bIjo zabda, game tevo zabda mUkAya nahIM. loka purAvo mAMge ke nA mAMge ? A to vItarAga mArga che, A gaDuM mArga nhoya. A aNasAra Apyo ke vyavasthita zuM haze ? ke rastAmAMthI pakaDelo zabda che ke DIkSanarImAMthI pakaDelo zabda che ke ? nA, evuM tevuM nathI. A, ekajhekTa vastu che. ane emAM bhUla thAya evuM nathI. tathI milcara avasthitamAM... dAdAzrI : hA, leboreTarI tarIke. A leboreTarImAM AtmA zuM gaNAya che ? yojaka rUpe ne A che yojanA. emAM A vastu nAkho, A vastu nAkho. te potAne nAkhavI paDatI nathI, enI meLe ja naMkhAya che. temAM kemIkala IphekTasa thAya che, temAM pote AMgaLI brAMtithI ghAle che, ne pote dajhAya che. pelA sAyanTisTa hAtha nA ghAle, jJAnI paNa hAtha nA ghAle. khAlI joyA kare ne A hAtha ghAle, Imozanala thAya to dajhAya pachI ! sAcI vastu jANavI to paDazene, eka dahADo mAra khaIne ya chevaTe to jANavI paDaze ne ! anaMta avatAra thaze, bIjA avatAramAM, trIjA avatAramAM paNa jANavI to paDaze ja ne ! kyAM sudhI ajANyA rahIzuM ? che "vyavasthita' zabda "ekajhekTa' ! praznakartA : A 'vyavasthita' zabda ApaNe jevI rIte samajyA chIe, evI rIte e zabda uparathI samaja barAbara paDatI nathI. eTale zabda koI bIjo nizcita ke evo koI bIjo mukavo joIe. zabda evo phoDa nathI pADatuM, je ApaNane bhAvArtha samajAya. dAdAzrI : nA, A zabda pote ja, vyavasthita eTale ekajhekTa che, kAyadesara ja che A. paNa evuM che ne, bIjo zabda mukIe ne, to loka kaheze, 'Ano purAvo Apo'. Ano to huM purAvo ApuM. purAvo hovo joIe ne ApaNI pAse to ? eka-eka zabda purAvo mAMge. mAMge ke nA mAMge ? ke zenA AdhAre A vyavasthita ? eTale gayA avatAre je mananI e avasthAmAM tanmayAkAra thayo eTale pote avasthita thaI gayone, komyuTaranI pAse. avasthitanI ciThThI, te komyuTara pAchI vyavasthita karIne pAchuM ahIM rUpakamAM mokale che. eka sekanDe ya phera nahIM. eka aNu. praznakartA : dhAro ke A bhavamAM nevuM varSanuM AyuSya che. 85 varSa sudhI UMdhA ja bhAva karyA ane pAMca varSamAM chelle 'jJAna' maLyuM te sArA bhAva kyAM. te peluM 85 varSanuM dhovAI jAya ? dAdAzrI : chellA kalAkamAM sAruM thayuM te sAcuM. AkhuM saravaiyuM ja kalAkamAM Ave che. emAM jo jJAnI puruSa bhegAM thaI jAya to enuM badhuM bhUlI jAya. eTale kAma thaI gayuM enuM to. praznakartA : A bhava che, e bhavamAM je vyavasthita che. e to nakkI ja che. have kAraNa rUpe huM AvatA bhavanuM je bAMdhuM chuM. enuM vyavasthita paNa ahIM ghaDAya ke e pachI kArya rUpe Avaze tyAre ghaDAze ? dAdAzrI : ahIM avasthita rUpe baMdhAya che ane pachI tyAM Avate bhava rUpakamAM vyavasthita rUpe Ave. avasthitamAM milcara nathI kazuM. vyavasthitamAM A kudaratanuM badhuM micara che. praznakartA : AvatA bhava mATenAM avasthitanuM saMcAlana ApaNe ahIM karI zakIe A bhavamAM ? saMcAlana, jevuM karavuM hoya evuM ? dAdAzrI : te ja thAya che ne paNa, hAM. te enuM nAma ja puruSArtha ne ! AvatA bhavanuM vyavasthita goThavavuM enuM nAma puruSArtha. e avasthita goThave eTale vyavasthita thaI jAya kudaratanuM. praznakartA: jyAre A bhavanuM vyavasthita je nakkI che, e pheraphAra
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 153 AptavANI-11 nA thAya atyAre ? dAdAzrI : haM. A to thaI gayelI, banelI vastu che. praznakartA : A have samajAyuM. dAdAzrI : bahu jhINI vAta che badhI. praznakartA: hA, paNa ApanI pAse vAtacIta karavAthI samajAyuM. dAdAzrI : jeTaluM samajAya eTaluM samajo, haju bahu jhINuM jhINuM che. jeTaluM samajAya eTaluM dhULathI mAMDIne te sUkSmatama sudhI A vAkya samajavAnuM che. atyAre jeTaluM samajAya eTaluM dhULamAM samajI jAva pachI sUkSmatama sudhI A vAta samajavAnI che. eTale ame kahyuM che ne ahIM AgaLa A eka ja vAkya kahyuM ke A vItarAgonI bahu jhINI vAta che.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 155 AptavANI-11 vItarAgotI chellAmAM chellI draSTie... sarjana-visarjana svasatAmAM sarjata, parasatAmAM visarjata hamaNe kaDhImAM jarAka mIThuM vadhAre hoya, bhaI Tebala upara jamavA beThA hoya, to kaDhImAM mIThuM vadhAre kema paDyuM ? tyAre kahe, IphekTanA AdhAre. eTale samAdhAnapUrvaka nirAMte khAvI joIe. kAraNa ke jagatamAM koI doSita che ja nahIM. A jagata saMpUrNa nirdoSa ja che. je doSita dekhAya che te potAnA doSane laIne ja doSita dekhAya che. bebhAnapaNAne laIne ja dekhAya che. 'koI doSita nathI' e chelluM darzana che. vacalA darzana, e game te ho, bhale jene jevuM dekhAya evuM kahe, bAkI chelluM darzana zuM che ? koI jIva doSita che ja nahIM. mane koI dahADo ekuM ya jIva doSita nathI dekhAyo. eka mANasa atyAre tamane gunegAra dekhAya che ke ANe gajavuM kApyuM. tame ene ema mAno cho ke A mANase gajavuM kApavAnuM saryuM, A mANase navuM sarjana karyuM che. tame ekalA ja AvuM mAnatA nathI, paNa AkhuM jagata ja evuM mAne che. have mArI bhASA zuM che ke e gajavuM kApI rahyo che e visarjana che. enuM potAnuM e visarjana nathI. A to kudaratanuM visarjana che. kudarata visarjana karAvaDAve che, temAM gajavuM ene kApavAnuM bhAge AvyuM che. bAkI A kudaratI visarjana che. AkhuM jagata je je kare che, te badhuM kudaratI visarjana ja che. pachI 'japa karo ke tapa karo' badhuM ja kudaratI visarjana che. sarjana AgaLa upara pUrvabhave thayeluM che, sarjanamAM pote nimitta hoya che ane visarjanamAM potAno kaMI ja hAtha nathI. A badhuM kudaratI visarjana che. eTale phUla caDhAve che eno upakAra zo? ane gajavuM kApe che teno apakAre ya zo? je je kaMI paNa kare che, tame ahIM AvyA cho, AkhuM jagata je kaMIpaNa karI rahyuM che, te badhuM ja che te kudaratanuM visarjana che. A amane jeTaluM dekhAyuM teTaluM ame ughADuM karIe chIe. praznakartA : A ApanI draSTie che, to evuM bIjAnI draSTie bIjuM hoI zake ? praznakartA : Apa je zakti vize vAta karo cho ne, je zakti karI rahI che e zaktinuM koI kendra kharuM ? e zakti kyAMthI Ave che ? dAdAzrI : e zakti ApaNI bhrAMtine laIne utpanna thayA kare che, ApaNI bhrAMti che te sarjana karAvaDAve che ane e zakti visarjana karAvaDAve che. visarjana eTale zuM ? janmathI maraNa sudhI visarjana ja thaI rahyuM che. iphekTane visarjana kahevAya. janmathI maraNa sudhInI badhI IphekTa kahevAya che. ane visarjana, te tamArI sattAmAM nathI, bhaNavuM tamArI sattAmAM nathI. bIjuM kaMI tamArI sattAmAM nathI. visarjana e parasattA che, eTale A phakta sarjana tamArA hAthamAM che. te ya tamArA svataMtra hAthamAM nathI, te ya naimittika sarjanatA che. A IphekTamAM tamArA kojhijha thayA kare che. IphekTa, IphekTa rUpe rahetI hoya to e to mokSa ja che. IphekTa svAbhAvika rIte rahetI hoya to mokSa ja che. IphekTa vibhAvika rIte thAya che.
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 AptavANI-11 dAdAzrI : A chellI draSTi che, vItarAgone je draSTi dekhAI che, te ja A draSTi che, chellAmAM chellI draSTi che. Ane koI sudhArI zake tema nathI. ame je vAkya bolIe chIe, tenAM para varlDamAM ya koI ceko mUkI zake ema nathI, kyAre ya paNa, hajAra varSo pachI paNa, eTale A kAyamanuM ja thayuM ne ! praznakartA : badhAnuM badhuM visarjana kyAre thaze ? dAdAzrI : evuM nA hoya. sarjana ne visarjana cAlyA ja karavAnuM sarjanamAM pote nimitta hoya che ane visarjana pachI kudaratanA hAthamAM jAya che. te A badhuM je kaMI paNa kare che, te badhuM visarjana ja che. AMkhe dekhAya evuM, kAne saMbhaLAya evuM, nAke suMghAya evuM, hAthe aDAya evuM, je kaMI paNa pAMca indriyothI che, te badhuM ja visarjana che. pachI aMdaranI kriyA e vastu judI che. paNa A jagata je karI rahyuM che, A badhA vepAradhaMdhA, je khAya che, pIve che, UMghe che, jAge che, bole che, te badhuM ja visarjana che. A necarala visarjana che. amArI draSTimAM je joyeluM che e ame ughADuM karIe chIe. eTale phUlo caDhAve tenI para amane rAga nathI, koI gALo bhAMDe tenI para amane dveSa nathI. ame jANIe chIe ke A konuM visarjana che ! A ame je draSTie joIe chIe, enI AgaLa koI draSTi ja nathI, je jJAna ame jANIe chIe tenI AgaLa koI jJAna ja nathI. A chellAmAM chellI vigata che. te ko'ka phero badhuM ya ughADuM karI nAkhIe ! AkhA jagatanA guruo ziSyane vaDhe che. ame vaDhatAM nathI. tenuM kAraNa zuM? ke A badhuM thAya che te visarjana che. Isensa oNpha dhI varlDa (jagatanuM niSkarSa) ! AptavANI-11 157 nathI, A bIjuM badhuM dekhAya che e badhuM visarjana che ane kartA sivAyanuM visarjana. kAraNake iphekTamAM kartA nA hoya. iphekTamAM kartA hoya ? praznakartA : nA. dAdAzrI : kartA sivAyanuM A visarjana che. A je dekhAya che badhuM A badhA doDadhAma kare che, je lagno-bagno kare che e badhuM ya visarjana che. tyAre je bhakti kare che e ya badhuM visarjana che. praznakartA : janma thAya, utpatti thAya, e sarjana nahIM ? dAdAzrI : janma thAya, vinAza thAya, ane ahIM pravatA rahe ! janma-vinAza e badhuM visarjana. visarjanamAM koI kartA nathI, iphekTa che. sarjanamAM kartA che, paNa phula(saMpUrNa) kartA nathI. hamaNe jema cA banAve koI mANasa ane kaheze meM cA banAvI. ApaNe kahIe ke 'have le A dUdha ekaluM ne cA banAvI de'. tyAre kahe, 'nA bane'. mATe tuM kartA nathI. phula(saMpUrNa) kartAne kazuM joIe nahIM. nirapekSa hoya. phala kartA nathI, sApekSa karyA che, eTale A sAdhana che to tuM A karI zakuM chuM. evI rIte A ahaMkAra sarjana kare che. e bIjI vastuonuM sAdhana laI ane pote sarjana kare che. eTale ahaMkAra AnuM sarjana kare che. jo visarjanamAM ahaMkAra nA kare, ahaMkAra vagaranuM visarjana hoya to mokSa ja che ane ahaMkAra sAthe hoya to sarjana che ja. AkhA jagatanuM niSkarSa ATaluM ja kahevA mAMge che ane visarjana ame joyuM che A ane sarjane ya joyuM che. eka cA banAvavAmAM svataMtra kartA nA hoya ne ! badhuM sAdhana joIe ke nA joIe ? evI rIte A naimittika kartA. naimittika eTale bIjA sAdhana che to e karI zake, nahIM to karI zake nahIM. e naimittika kartAmAM ahaMkAra ekalo ja che. have jAnavaro ahaMkArarahita hoya, to e visarjana ja thayA kare. eTale e dazA emanI chUTI jAya ane ApaNA lokone to A dazA choDavI nathIne, Amane sattA che pAchI. jAnavarone sattA nahIM, e hoya sattA to e ya bAMdhe evAM che. devalokone sattA hota to devaloko ya bAMdhe evA che. paNa sattA koInI nathI. sarjana karavAnI sattA ahaMkAra ekalAne A saMsAranuM saravaiyuM zuM che ? saMsAranuM badhuM tAraNa kADhIe, to zuM che hakIkata ? A bhrAMtithI badhuM jAtajAtanuM dekhAya che. paNa A jagata kharekhara zuM che, vAstavikatAmAM ? bhrAMti nathI jagata ! jagata satya che, rileTIva satya che. sarjana ane visarjana be ja che. sarjana jovAmAM AvatuM
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 AptavANI-11 che. te manuSyalokamAM che. ane bIjA lokomAM je ahaMkAra dekhAya che, A pADI hoya che ne, bheMsano bhAI hoya che ne, enAmAM ahaMkAra bahu dekhAya, paNa e visarjana thato ahaMkAra che, mULa ahaMkAra nathI e. AkhA jagatanuM niSkarSa je kaho te A che. ne aMgrejImAM zuM kahe ? niSkarSanuM aMgrejI ? praznakartA : eksTrakTa, Isensa ! dAdAzrI : Isensa. te Isensa ATalI vAta che ! praznakartA : peluM sarjana-visarjana ane sthiratA-dhruvatA je zabda vAparyo, te zuM che ? dAdAzrI : oho ! dhruvatA mULa svarUpa che. mULa svarUpa sanAtana che. ahaMkArathI sarjana-visarjana thayA kare che. paNa mULa svarUpa choDatuM nathI. enA svarUpane choDyA sivAya A be, visarjana-sarjana thaI rahyuM che. eTale janma ane maraNa vacce dhruvatA kahI ke amuka kALa Take, so varSa ke baso varSa ke hajAra-be hajAra varSa Take ane mULa dhruvatA to kAyamanI che. paNa A sarjana-visarjanathI A mULa dhruvatA khoI nAkhI, sanAtanapaNuM khoI nAkhyuM che ! AkhuM jagata visarjana svarUpe che. manuSyamAM eTalI vizeSatA che ke e sarjana karI zake che ane jene ahaMkAra nathI, ene game tevuM hoya to ya visarjana ja thaI rahyuM che. - visarjana thatuM hoya ene vaDhavADa zuM karavAnI jarUra ? visarjana thatuM hoya ene vicAra karavAnI zI jarUra ? je vicAra Ave che, e visarjana svarUpe che. navAM pAchA ahaMkAra karIne UbhAM nahIM karavA joIe ke huM vicAra karuM hamaNAM kalAka ! enI meLe Ave e sAcAM ! samakitI mATe sarjana-visarjata ! praznakartA : eTale A vAta samajAya to sarjana thAya nahIM. AptavANI-11 159 dAdAzrI : hA, sarjana nA thAya. A 'jJAna' ApyA pachI e ja tamane samajAvyuM chene meM ! tame TUMkAmAM nA samajI zako. eTale pachI moTuM jADuM ApavuM paDe. kAraNa ke TUMkAmAM koI samajI zake nahIMne ! A to bhUlI jAya. atyAre samajI jAya ne, kAle bhUlI jAya pAchuM. jJAna phITa thAya ne Take evuM joIe, Ama Disaksa rUpe kahIe e cAle nahIM. e kaMI cAlatuM haze ?! A to tamArI pAse vAta karAya, bahAra to vAta karAya nahIMne ! bahAra to A vAta karuM to mane kaheze, "e vAta amAre sAMbhaLavI nathI ! amAre kAma zuM lAge ?" kazuM kAma nA lAge ane tamane kAma lAge. kAraNa ke ahaMkArano vilaya thayelo eTale tamane kAma lAge. badhuM visarjana thaI rahyuM che. emAM zuM ko'kanA doSa jovAnA ? doSa jovAI jAya, e paNa visarjana che. paNa tene 'ApaNe' jovAnuM ke "ohoho ! A caMdubhAI, doSa jue che." ane caMdubhAIne kahevAnuM ke 'pratikramaNa karo.' vicAra thaI jAya te ya visarjana che. paNa tene ApaNe jovAno. ane kartA, kharekhara kartA nathI. vastuo hoya to e karI zake. eTale kharekhara kartA nathI. mATe naimittika kartA che. praznakartA : eTale eno artha evo thayo ne ke mana-buddhi-citta ane ahaMkAra, A hoya to ja kartA thAya. dAdAzrI : hA, mana-buddhi-citta ne ahaMkAra to hoya, paNa pAchI khIcaDI banAvavI hoya to zI rIte banAve ? kahe ke "meM khIcaDI banAvI'. 'zI rIte banAvI, bola ? ame tane cokhA ekalA ApIe chIe.' tyAre kahe, "nA. dALa joIze, badhuM pANI joIze, tapeluM joIze." eTale badhI cIja-vastu hoya to e karI zake, nahIM to karavAnuM thaI zake nahIM ! eTale konI bhUla che, bola ? visarjana che jagata. jagata AkhuM nirdoSa che ne ! praznakartA : hA. dAdAzrI : ane je kartA che te kharekhara naimittika che bicAro,
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 AptavANI-11 paravazapaNe kartA che. badhA saMjogo bhegA thavAthI kArya thAya che. tirjarA e aMtima svarUpa visarjAtuM ! eTale banyuM e karekTa. jo tamArAmAM koI doSa nathI, to 'varlDamAM koI tamAruM nAma lenAra che nahIM" enI gerenTI lakhI ApuM. ane jo nAma le che to 'tamAro doSa che" evuM tamAre mAnIne e jame karI devuM. pharI dhIravuM nahIM ApaNe. be gALo bhAMDI gayo ane pachI pharI pAMca dhIrIe, to pharI pAchA Avaze, enAM karatAM ApaNe enI joDe vyApAra ja baMdha. pharI nA gamatuM hoya to be gALa jame karI devAnI. pharI pAMca dhIrIe to pAchI pharI pAMca AvavAnI. praznakartA : eTale e be ja gALo AvI te hisAbanI AvI ? dAdAzrI : hisAba vagara koI vastu tamAre ghera nahIM Ave. IphekTa che, visarjana che. mATe hisAbathI AvI che. tyAre kahe, 'copaDA meM joyA vagara lakhyA che ?" alyA, hisAba vagara Ave nahIM. mATe tuM jame karI dene ahIMthI. "sAruM sAheba, jame karI daIza' kahe che. ane pAMca dhIravuM hoya to dhIra, tane gamatuM hoya to. vyApAra sodo gamato hoya to dhIra. praznakartA: A je gALo pAchI AvI hatI, e jamA na karI ane sAme pAchI ApI eTale baMdha paDyone pAcho ? sarjana thayuM ne ? visarjana thatuM hatuM emAM sarjana karyuM. dAdAzrI : hA, eTale je hIsAba hato e cUkate karI ne pharI pAcho navo hisAba zarU karyo. eTale baMdha paDyo pharI. jo baMdha aTake to pachI nirjarA thayA ja kare, nirjarA jIvamAtranI thayA ja kare che, e nirjarA TAIma ja karI rahI che, e niraMtara nirjarA ja kare dareka vastunI. praznakartA e je Apa zakti kaho cho ke je zakti karI rahI che, e ja nirjarA zakti che ne ? dAdAzrI : nA. nirjarA e zakti nathI. nirjarA thayA kare che e nirjarA e to enI avasthA che. paNa je karI rahI che zakti, e AptavANI-11 161 visarjana zakti che, visarjana karanArI. A tame je sarjana kareluM che, ene visarjana karavAnI zakti. sarjana tamAruM kharekhara svataMtra nathI, tame naimittika rIte sarjanakartA cho. eTale tame sarjana karyuM, e karma che, te kojhijha kahevAya che, te phIDamAM jAya, komyuTaranA phIDamAM ane pachI visarjana thaIne nIkaLe bahAra. visarjana, tamArA hAthamAM nathI. soLa varSano chokaro hoTalamAM khA-khA karyA kare, ApaNe nA kahIe to ya khAkhA karyA kare, e karmaphaLa enA hAthamAM nathI. e AgalA karmanA hisAbe baMdhAyelo che, tethI bicAro kare che. paNa e pachI karmaphaLanuM pariNAma Avaze te ghaDIe maraDA thayA kare. pachI te ya potAnA tAbAmAM nathI. praznakartA : khAdhuM ane saMDAsa gayAM e badhuM ya visarjana ? dAdAzrI : khAdhuM e ya visarjana ja che, khAdhuM e pharsTa galana che ane saMDAsa gayA e sekanDa galana che. praznakartA : paNa e visarjana e ja nirjarA ne ? nirjarA e ja visarjana ne ? dAdAzrI : nirjarA e visarjananuM chelluM svarUpa che. A to visarjana karAvanArI zakti. eno TAImIMga bhego thAya, spesa bhegI thAya eTale e zaktinuM kArya zarU thaI jAya visarjana karavAnuM. ane pachI enuM je pariNAma AvyuM e nirjarA kahevAya. trideva tahi, paNa traNa rUpaka ! praznakartA : have brahmA-viSNu-maheza che emAM mahezanI je visarjana zakti che ane A vyavasthita zakti, e eka ja che ? dAdAzrI : evuM che brahmA-viSNu ne maheza e koI devo hatA ja nahIM ane che ya nahIM. A badhA ApaNA triguNanA mATe, traNa guNone keLavavA mATe deva tarIke sthApanA karelI che ApaNA saMtoe. eTale e jene A guNa keLavavo hoya to tamAre liMganI pAse besI ane traNa bilipatra caDhAvI ane 'namaH zivAya, namaH zivAya' karyA karajo. to
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 AptavANI-11 tamane tamoguNa utpanna thaze ane jene rajoguNa joIto hoya te viSNuviSNu karazo to Akho dahADo kAma karyA ja karo, e mazInonI peTha. ane satvaguNa joIto hoya to brahmAnI sthApanA karajo. praznakartA : to pachI je vyavasthita zakti jagata calAvI rahI che teno udbhava kevI rIte thayo ? tenuM preraka baLa kyuM? te pAchaLa hetu zo ? A zakti AkhA jagatanuM calAvI rahI che, A zakti vItarAga che chatAM te zakti bhagavAna nathI, tema kahevA pAchaLa zo hetu che ? dAdAzrI : A zaktine ja jagatanA loko bhagavAna kahe che. jagatanA lokone khabara nahIM hovAthI A zaktine bhagavAna kahe che. A zakti sarjana nathI karatI, A zakti visarjanavALI che. sarjana, vizeSabhAvavALo AtmA, e ahaMkAra sarjana kare che ane A zakti visarjana karyA kare che. badhI ja jAtanA karmaphaLa Ape che. sarjana karavuM e 'tamArI' sattA che. visarjana karavuM e kudaratanI sattA che. mATe sarjana karavuM hoya to savaLuM karajo. 'tamAruM' sarjana kareluM te visarjana karyA vagara kudarata choDe nahi. AkhA jagatamAM eka ja vAkyano phoDa che. "je visarjana thAya che te jUnuM che ne je sarjana thAya che te navuM che'. koI kucAritranuM visarjana karato hoya paNa joDe joDe mahIM jJAnI puruSa pAsethI zIkhI lAvelo hoya tenI urdhvagatinuM sarjana karato hoya. vANItuM sarjata vaijJAnika Dhabe..... AptavANI-11 163 che. tyAMnI kriyA kevI rIte thAya che e bahu jANavA jevI che. vANI e judI vastu che. vANI orIjInala TeparekarDa tarIke che. paNa e orIjInala TeparekarDamAM AvyuM kyAMthI? e TeparekarDa vastu pote jAte to bolI zake nahIM ne ! ko'ka jagyAethI AvavuM joIe ne ? AtmAnI hAjarIthI A TeparekarDa Utare che, te kevI rIte Utare che te huM jANuM chuM. praznakartA : to mULa vANI kyAMthI AvI ? dAdAzrI : e mULa vANI ajJAnatAmAMthI utpanna thAya che. tamArA svarUpanI ajJAnatA tyAM sudhI vANInuM utpanna thavuM . ajJAnatAmAM saMjogo anusAra, sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansanA AdhAre A orIjInala TeparekarDa UbhI thaI. paNa AtmAnI atyAre A bhrAMta dazAmAM kevI rIte Tepa thAya che' e jANavA jevuM che. AtmA zabda bole evo nathI eTale potAno je bhAva che e bhAvamAM badhuM ya AvI gayuM, e zabdo badhA ya AvI gayA. A to vizeSabhAvathI saMjJA utpanna thAya che, bhAvasaMjJA. e bhAvasaMjJAmAMthI dravyasaMjJA thatAM thatAM badhI mahIM kriyAo thAya. te A je bolAya che, A TeparekarDa, e dravyasaMjJA che. ane pelI bhAvasaMjJA che. bhAvasaMjJA jayAre pudgalamAM paDe, pariNAma pAme tyAre dravyasaMjJA thAya. bhAvasaMjJA e kojhijha che, ane dravyasaMjJA e IphekTa che. eTale AtmA jAte bole nahIM, e to kudaratI rIte badhuM thaI jAya che. eTale AtmAe AmAM kazuM karavAnuM nathI. vANIno kartA jo ene mAnIe to ene tame kartA mAnyo. ApaNuM hareka bAbatamAM avirodhAbhAsa prUpha thavuM joIe. eka zabda virodhAbhAsa na lAgavo joIe eTale Ano kartA nathI koI. ane AtmA ya kartA nathI. e AtmA jANavA jevo che. AtmA jANe to badho niveDo Ave, nahIM to Ano niveDo nahIM Ave. TeparekorDIMga mikenijhama ! praznakartA : vANI bole che e TeparekarDa kahI, to A TeparekarDanuM sarjana kevI rIte thayuM ? banAvanAra koNa ? oTomeTika thayuM ? dAdAzrI : koI banAvanAra che nahIM. oTomeTika badhuM thAya che. A badhuM sarjane ya oTomeTika thAya che. vaijJAnika prayoga che aMdara ane te kudaratI rIte badhuM thaI jAya che. e Tepa thAya che tyAM AgaLa jovA jevuM che. e badhI jhINI vAta praznakartA : to Apane savAla koI pUche to tame vANI dvArA javAba Apo cho e kevI rIte ?
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 AptavANI-11 165 pADavAmAM jagatane phAyado che ane eka dahADo duniyA evuM ya samajatI thaze ke mANasa bolI zakato nathI, A to TeparekarDa bole che. jJAnIno eka ja zabda jo sAMbhaLIne jato rahezene teno paNa mokSa thAya, evuM A jJAna che, jo emAM UMDo Utaryo to. AptavANI-11 dAdAzrI : mAre to kaMI javAba ApavAnI jarUra ja nahIM. koDavarDathI javAba nIkaLI jAya. praznakartA : 'koDavarDa' eTale zuM ? dAdAzrI : koDavarDa sudhI to A thaIne AveluM che. koI prazna pUche ke tarata A koDavarDamAMthI nIkaLI jAya. koDavarDamAMthI pachI enuM zorTahenDa thAya ane pachI A vANI nIkaLe che, badhAne samajAya evI bhASAmAM. peluM zorTahenDa paNa nA samajAya evI bhASA hoya. atyAre A koDavarDa thaIne to AveluM ja hoya. pUrvabhavanuM je "avasthita' hatuM te 'vyavasthitImAM koDavarDa AvyuM hoya. mULa kAraNa TepIMganuM ! vANIte pheravAya ? praznakartA : TeparekarDane zuM kahI zakAya ? e samajAvo. dAdAzrI : TeparekarDa e pariNAma che. enA kojhIjha pahelAM thayelAM. A IphekTa che. tame mArI joDe vAta karI rahyA cho, e badhuM ja pariNAma che. ahIM kojhijha thaI rahyA che. jyAM sudhI 'huM caMdulAla chuM tyAM sudhI TeparekarDa UtaryA kare ane 'huM caMdulAla chuM' e ajJAna tUTI gayuM, e IgoIjhama phrekacara thaI gayo, eTale badhuM gayuM. IgoIjhama hoya tyAM sudhI badhuM cAlyA kare ane te khalAsa thaI jAya pachI TeparekarDa Utare ja nahIM. eTale ajJAnatAthI TeparekarDa UtaryA kare che. | 'vANI e TeparekarDa che" enI jarUra che. tethI e vAta bahAra pADI che. tamane koI gALa bhAMDe to e 'TeparekarDa' che ema karIne tame phAyado UThAvo. A vANI e 'TeparekarDa' che evuM kahe che, eTale tame phAyado UThAvo ke nA UThAvo ? praznakartA : phAyado uThAvIe. dAdAzrI : eTale A vANI e TeparekarDa che, e vAta bahAra praznakartA: dhAre evI vANI pheravI zake. e kevI rIte banI zake ? enI pAchaLa zuM vijJAna kAma kare che ? dAdAzrI : kharekhara vANI badalavAnI sattA tamArA hAthamAM nathI. eTale tame khAI zako kharAM, paNa pachInuM tamArA hAthamAM nathI. pachInuM badhuM e visarjana kahevAya. pUraNa tamArA hAthamAM che ne galana tamArA hAthamAM nathI. praznakartA : A vANI je kaMI bolAI jAya che, je zabdo nIkaLe che e galana ja kahevAya ne ? dAdAzrI : hA. e badhuM galana ja kahevAya. praznakartA: to galana e ApaNA hAthamAM nA kahevAya ? dAdAzrI : nA, galana e ApaNA hAthamAM nathI. tethI ApaNe kahIe chIene, vANI e to TeparekarDa che. vANI mahIM pUraNa thayA kare che, e tamane khabara paNa nA paDe evI rIte e pUraNa thAya che. ahIM navuM Tepa thayA kare che. e tamArA naimittika puruSArthathI Tepa thayA kare che. praznakartA: naimittika puruSArtha hoya che, to Tepa kevI rIte thAya che? dAdAzrI : A sAmasAmI vAto karatA hoyane, temAMthI mahIM avaLA bhAva paDe ne ke, "A bhAI kahe che, paNa emanI vAta vyAjabI nathI. vAta sAva khoTI che. AvuM nA hoya ke Ama nA hovuM joIe. Ama hovuM joIe, tema hovuM joIe.' e badhA bhAvo mahIM Tepa thayA kare che.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 kare ? AptavANI-11 praznakartA : AvuM moDhethI nA bolatA hoya, to paNa aMdara Tepa thayAM dAdAzrI : moMDhe nA bole. paNa enI meLe ja mahIM vicAra Ave ane e vicArathI e navI Tepa aMdara thayA kare. DiscArjamAM eka ja zabda hoya ane te ghaDIe ja Tepa thaI jAya sIttera zabdo. ApaNe ahIM evI kaMIka mazInarIo hoya che ne ke bhaI, eka jaNa bole che, Ama AkhuM vAkya bole, paNa pelo eka ja zabdamAM AkhA vAkyane lakhI le. ene zuM kahevAya che ? zorTahenDa ! e zorTahenDathI pAchuM AkhuM vAkya thaI zake. evI rIte aMdara TAIpa thAya che ane enuM pAchuM ghaNAM zabdomAM TeparekarDa vAge che. eTale 'ApaNA hAthamAM keTaluM che' e jANavuM joIe. jagata nathI pAmyuM, enuM zuM kAraNa ? ATaluM badhuM ekajhekTa vijJAna bahAra nathI paDyuM. praznakartA : to ? A sattA kema ApI ? khAvA-pIvAnI, pUraNanI. dAdAzrI : e ya sattA kaMI kharekhara to che ja nahIM. A to naimittika sattA che. evI potAnI sattA hoya to to sattAdhIza kahevAya, paNa sattA to A jagatamAM koI evo jIva janmyo nathI ke je sattAdhArI hoya. praznakartA : jo A naimittika sattA hoya, to saMDAsa javA mATe ya naimitika sattA kema na ApI ? dAdAzrI : e to visarjana che, ne visarjana e badhuM kudaratanA hAthamAM gayuM. praznakartA : eTale ApaNI sattA kaMI ja nahIM ? dAdAzrI : evuM nahIM. naimittika rIte tame kreDiTa karI zako. kamAva kharAM naimittika rIte, paNa galana tamArA hAthamAM nahIM. paisA jAya te tamArA hAthamAM nahIM. nahIM to tamArA hAthamAM hota to to paisA javA ja nA deta tame ! eTale visarjana kudaratanA hAthamAM che. ne sarjana AptavANI-11 manuSyanA hAthamAM che ane te ya naimittika rIte thayA kare che. praznakartA : eTale kharekhara to sarjana che ja nahIM ne ? 167 dAdAzrI : kazuM ja nathI. paNa pachI meM tapAsa karI ke A duniyAmAM ApaNA hAthamAM kazuM ja nathI, to kaMIka hovA vagara zI rIte A jagata UbhuM thayuM ? tyAre ApaNA hAthamAM eTaluM ja nIkaLyuM ke ApaNane sUjha paDe che, te ya svataMtra nahIM pAchuM. have sUjha paDe che e mULa vastu che. jIvamAtramAM sUjha paDe che ane e ja moTAmAM moTI vastu che. eTaluM ja jaDyuM mane ke sUjha paDe che ! Ama vaparAya sarjata zakti... sarjana tamArI brAMta zakti kare che. tamArI sAcI zakti nahIM, bhrAMta zakti sarjana kare che. ane visarjana che te A kompyuTara jevI zakti karyA kare che. visarjana tamArA hAthamAM che nahIM. tame khAva kharAM je ThIka lAge te. khAtI vakhate vivekapUrvaka khAva, paraMtu pachI galana tamArA hAthamAM nahIM. mATe A badhuM ya A karma tame bAMdho ne, te bhrAMta zakti che. te sAcI zakti nathI. paNa pAchuM choDavAnI tamArA hAthamAM sattA nahIM. e visarjananA hAthamAM gayuM eTale visarjana zakti visarjana ja karAve che niraMtara ! have bhrAMta zakti kaI ? kare che koNa ? have rAtre A zaheramAM rahetA hoya ne, zaheranI rIta kahuM chuM tamane. te caMdubhAI gayA tyAM AgaLa pAMcacha mANasa laIne, koI oLakhANavALo hoyane ene tyAM rAtre agiyAra vAge bUma pADe, 'eya nagInadAsa zeTha, nagInadAsa zeTha'. tyAre nagInadAsa kaheze, 'koNa che ?" tyAre kahe, 'huM caMdubhAI.' te pachI bAraNuM ughADe bicArA. ughADe ke nA uMghADe ? praznakartA : ughADe. dAdAzrI : oLakhANavALA che eTale ! paNa jyAre pAMca-cha dekhene tyAre manamAM jarA dhrAsako paDe ke, atyAre rAtre A kaMIthI mUA
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 AptavANI-11 AvyA ?' chatAM paNa zuM kahe ene, saMskArI puruSane badhA, Avo padhAro, Avo padhAro'. bole ke nA bole ?! A saMskAra je tame vAparyA e visarjana zakti che. tamArA hAthamAM sattA nahIM, ane je tamArA hAthamAM sattA hatI te to tame vAparI ke atyAre kaMIthI mUA ! e che te bhrAMta zaktino puruSArtha thayo. eTale Ama prArabdha sAruM dekhADyuM ane puruSArtha vAMko karyo ! bolo have, Avate avatAre zI rIte sukhI thAya ? tamane A samajAyuM ne ?! tyAre ApaNe zuM kahevuM joIe A badhAne ke have AvuM sArI rIte bolAvo cho tyAre mahIM che te AvA bhAvazuM karavA karo cho ? mahIM bagADIne, A dUdhapAkamAM mIThuM nAkhIne zuM thAya ? dUdhapAka thAya kharo ? ekavAra to dUdhapAka karavo che ne mahIM mIThuM nAkhavAM jaIe to zuM thAya ? eTale Avato bhava bagaDe. eTale ApaNe zuM jANavAnuM ke e bhAva thaI jAya che A kaLiyugane laIne ! paNa pachI ApaNe pastAvo karo', kahIe. 'pastAvo karo, Ama AvuM na thavuM joIe have pharIvAra ke'. eTale Ama pastAvA karavA joIe. bhUlacUka thaI gaI. paNa pachI sudhAravuM joIene ! nA sudhAravuM joIe ? bhAva bagaDe kharo, paNa bhAva sudhArI lo. eTale tamane ema lAge che ke A kaLiyugamAM bhAva bagaDI jAya tyAM AgaLa ? e to moTA moTA mahAna bhaktonA hau bhAva bagaDI jAya atyAre to. kAraNa ke bairI kaca kaca karatI hoya, eTale pAchuM badhAM bhAva bagaDI jAya. 'vyavasthita' prayojata ke visarjata ? praznakartA : vyavasthita zakti che e mikenIkala che ke prayojanavALI che ? dAdAzrI : e prayojanavALI. mikenIkala nA hoya. mikenikala eTale sthUla-sthUla. ekalI sthUle ya nahIM, sthUla-sthUla ! praznakartA : vyavasthita zaktinuM prayojana zuM ? ApaNane mokSe laI javAnuM ? AptavANI-11 ne ! 169 dAdAzrI : e zuM mokSe laI javAnI ? eno ja mokSa thato nathI praznakartA : to prayojana zuM ? dAdAzrI : 'vyavasthita zakti' eTale zuM kahe che ke A 'jJAna' maLyA pachI have A 'caMdubhAI'ne khAvAnI-pIvAnI, enI dADhI-bADhI, bIjI badhI je upAdhio ApaNe mAthe letA hatA, te have tamAre mAthe nahIM levAnuM. vyavasthita badhuM saMbhALI leze have. kAraNa ke have 'huM kartA chuM' tyAM sudhI avyavasthita kare che ane 'jJAna' maLyA pachI have kartApaNuM chUTayuM eTale vyavasthita che jagata. praznakartA : 'vyavasthita zakti' e 'prayojana zakti' che kahevuM barobara che ke 'visarjana zakti' che ema kahevuM barobara che ? dAdAzrI : te vyavasthita zakti visarjana ne prayojana banne che, paNa AmAM ene prayojana zakti-visarjana zakti ema nAma ApavAnI jarUra nathI. e to svataMtra zakti che. svataMtra zakti eTale visarjana ne prayojana kyAre thAya ? ke utpanna thavuM ne vinAza thavo. A badho udaya ne vinAza thAya che, paNa e vyavasthita to vyavasthita ja rahe che. praznakartA : e na samajAyuM, dAdA. dAdAzrI : A tamAruM jeTaluM vyavasthita che, eTaluM phaLa ApIne phaLa enI meLe vinAza thAya ane potAno ya vinAza kare. prazno mizracetatamAM, javAbo jaDatAM ! kompyuTaramAM nAkhe che prazno, te mizracetanano prazna che ane kompyuTara je javAba Ape che, te jaDano javAba che. temAM cetana bilakula che nahIM. eTale A sarjana thAya che e mizracetananuM che, ane visarjana badhuM ya jaDa zaktinI kriyA che ! have janmyA tyArathI visarjana zakti cAlu thaI jAya che, te maraNa sudhI visarjana zakti ja cAle che. moTA thayA, gharaDAM thayA,
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 171 170 AptavANI-11 badhuM visarjana zakti. have tenI mahIM sarjana zakti aMdara thaI rahI che. te potAne khyAla nahIM hovAthI sarjanane pakaDI zakato nathI. kAraNa ke visarjana je bane emAM ja citta enuM rahyA kare. eTale eNe citta jaI zakatuM nathI. nahIM to sarjana zaktine pheraphAra karIne dhAre tyAM laI jaI zake, evuM evuM sarjana karI zake ! praznakartA : koIka to karato haze ne ? dAdAzrI : A kare tenuM thoDuMka to Azcarya dekhAya ke bhaI, A mANasa juone kevuM kare che te !! paNa te ya pUrepUruM jANato nahIM hovAthI AmAM phasAya che ane jyAre jANavAnuM thAya che tyAre A zakti choDI daIne mULa zaktimAM pahoMce che, eTale AmAM svAda raheto ja nathI pachI. have besvAda lAgyA kare ene. kAraNa ke 'ola dhIjha rileTivajha Ara TempararI eDajasTamenTa', eTale TempararI eDajasTamenTasamAM 'ene' pachI svAda raheto nathI, paramenanTa eDajasTamenTamAM svAda rahe. riyala Ijha dhI paramenanTa ! bhaNe che, pAsa thAya che, pahelo naMbara lAve che" e badhI visarjana zakti che, e sarjana nathI. ene jagata sarjana mAnIne beThuM che. eTale badhuM rahI jAya che. visarjanane ja sarjana mAnI beThuM che ane enuM nAma bhrAMti. ahIM sarjana-visarjana thayA ja kare che. komyuTaranI zaktithI sarjanavisarjana thayA ja kare che. prArabdha e visarjana che ane puruSArtha e sarjana che. A avasthitane sarjana kahevAmAM Ave che ane vyavasthitane visarjana kahevAmAM Ave che. visarjana karanArI vyavasthita zakti che. eTale bhagavAnane AmAM hAtha ghAlavo nahIM paDyo. sarjana-visarjana, sarjana-visarjana niraMtara cAlyA ja kare. bhagavAna ene joyA kare. dAdAzrI : nA, nA. vyavasthita e mULa tattva che ja nahIM. 'zuddhAtmA' ekaluM ja mULa tattva che. mULa tattva to je ITarnala che, te mULa tattva. 'vyavasthita' zakti to pariNAma ApanArI che. eTale visarjana karanArI zakti che. visarjana ja kare enuM nAma vyavasthita zakti. sarjana jo enAM hAthamAM hota to to bahu moTI zakti gaNAta ! praznakartA : paNa sarjana ane visarjana to eka kAunTara pArTa ja thayo ne ? dAdAzrI : nA. visarjana zakti e nimitta kharI, sarjananI. paNa eno bhAga nahIM, levAdevA ja nahIM. nimitta kharI, eno dhakko kharo. praznakartA : eTale naimittika kartA banI zake ? dAdAzrI : nA, naimittika kartA nahIM. nimitta kharuM. eno dhakko vAgavAnuM nimitta kharuM e. hA, koIne vAge ne koIne nA ya vAge. naimittika kartA hoya to kAyamane mATe vAge. eTale sarjavAmAM to jJAnano AdhAra che ne. pote navuM sarjI zake ema che. brAMtimAM ya pote navuM sarjI zake che. jeTalA pramANamAM 'ene' jJAna prApta thayuM e hisAbe navuM sarjI zake che. sarjana kriyA potAnA tAbAmAM che haju, bhrAMtimAM che to ya ! praznakartA ane visarjana zakti e potAnA tAbAmAM kharI ? dAdAzrI : visarjana kriyA potAnAM tAbAmAM nahIM. khAya kharo paNa pachI enA tAbAmAM nahIM. mahIM nAkhyA pachI enA tAbAmAM nahIM. praznakartA : eTale visarjana zakti che, e zuddhAtmAnA tAbAmAM che ke jIvAtmAnA tAbAmAM che ? dAdAzrI : jIvAtmAnA tAbAmAM kazuM nathI. jIvAtmA ja vyavasthita zaktine tAbe che. e bhamaraDo che tyAM AgaLa ! saMDAsa javuM hoya to ya 'vyavasthita'nA tAbAmAM che A ! e to nA utare tyAre khabara paDe ke ApaNA tAbAmAM nathI A ! visarjana badhuM vyavasthitanA tAbAmAM che, visarjana enA tAbAmAM nathI. bemAM mULatatva kyuM ? praznakartA: 'vyavasthita zakti' ane 'zuddhAtmA' ema be bhinna mULa tattva samajavAnAM che ?
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 praznakartA : jIvAtmAne bhrAMtibhAganuM sarjana to kharuM ne ? bhAvano kartA che eTale ? 172 dAdAzrI : hA, paNa koNa sarjana kare ? vyavasthita nahIM. eTale bhrAMtithI jIvane kartAbhAva gaNyo che. pote kahe chene, meM karyuM'. ema kahe che ne ! praznakartA : 'bhAvano kartA' ane 'vyavasthita' be judI ja vastu che dAdAzrI : hA, judI vastu. eTale 'huM kartA chuM' mAne te sarjana ApaNA loka kahe che ne ke brahma, brahmA ne bhramita ? hato brahma, te rAtre agiyAra vAge sUI gayo. te ApaNe kahIe, 'kAkA sUI jAva have'. tyAre maccharadAnI bAMdhelI che to ya kAkA pAsAM pherava pherava kare. ne ? bhAva. tyAre ApaNe jANIe ke zuM che te A kAkAne ? tyAre oDhIne mahIM sarjana karatA hoya ke 'savAre Ama karavuM che, tema karavuM che. pelAne Ama khAtuM paDAvI levuM che, pelAnuM Ama karavuM che, tema karavuM che !' mahIM sarjana karatA hoya. brahmA thayA hoya te ghaDIe ! brahmanA thayA brahmA ! ane brahmA thayA pachI enuM phaLa Ave tyAre bhramita thaI jAya. e bhramita visarjananA hAthamAM che. 'brahmA' 'pote' thAya che. ta pahoMcADe AtmA lagI 'vyavasthita' ! praznakartA : je 'prajJA zakti' che e 'vyavasthita zakti'mAMthI Ave che ne ? dAdAzrI : nA. praznakartA : AtmA sudhI pahoMcADavAmAM e vyavasthita zakti madada kare che ne ? dAdAzrI : nA, vyavasthita zaktine kazI levAdevA nathI. AtmA AptavANI-11 173 sudhI tamane pahocADavuM ke nA pahocADavuM, e kaMI enI kazI gerenTI nathI ane A gerenTI ya nathI. e to tamAruM visarjana ja kare che ane sarjana karatI nathI. je tamAruM sarjana thayeluM che ne sarjana karatI vakhate, projekTa karatI vakhate je kaMI tamArI projekTanI slIpa hoya che, e emAM jAya che ne pachI ahIM AgaLa visarjana kare che. praznakartA : jema jema visarjana thatuM jAya ema pachI AtmA prApta thAya ne ? dAdAzrI : hA, paNa visarjana thAya, te ghaDIe enI mahIM sarjana nA thAya to AtmA prApta thAya. paNa ajJAnatA che tyAM sudhI sarjana cAlu rahe che. have visarjana eTale IphekTa che. e IphekTa vyavasthita zaktinA tAbAmAM che. kojhIjha vyavasthita zaktinA tAbAmAM nathI. amuka hada sudhI kojhIjha vyavasthita zaktinA tAbAmAM che ane manuSyamAM AvyA pachI, ane te ya ApaNA hindustAnamAM AvyA pachI. Ama kojhIjha vyavasthita zaktinA tAbAmAM nathI. eTale ApaNe kAyamane mATe 'kojhIjha vyavasthita zaktinA tAbAmAM nathI' ema kahI zakIe. praznakartA : vyavasthita zakti visarjana kare che, to sarjana koNa kare che ? dAdAzrI : sarjana e ajJAna AtmA kare che. eTale 'huM karuM chuM' e je kahe che te igoIjhama sarjana kare che. jeTalI jAgRti hoya, manavacana-kAyAnI ekAtmatA hoya, to e jevA bIja che, enAMthI vadhAre bIjAM evAM ja bIja paDe. ne Avato bhava pAcho vadhato jAya. e paNa eka jAtano puruSArtha che. jene laukika puruSArtha kahevAmAM Ave che. e laukika puruSArthathI kojhIjha thAya che ane alaukika puruSArtha, e to jyAre pote puruSa thAya, jyAre ame enAM kojhIjha baMdha karI daIe, tyAra pachI alaukika puruSArtha zarU thAya che. paNa A IphekTa to vyavasthita zaktinA ja tAbe che. tamAre tAbe kazuM nathI.
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 AptavANI-11 prakRti para tathI izvaratI ya sattA ! AptavANI-11 175 vyavasthita zaktinA ! visarjana mAtra enA hAthamAM che. phakta ApaNane ema lAge che ke A sarjana ApaNA hAthamAM che, te ya nimitta che. kevuM praznakartA : naimittika. dAdAzrI : svataMtra jo sarjana hoya to to badhuM jagata badhuM judI jAtanuM cAle. eTale A jagata AkhuM samajavA jevuM che. sarjatanI sisTama, pArlAmenTarI.. praznakartA: gItAnuM peluM vAkya kahe che, "prakRti prasava sRSTi'. eTale peluM bhagavAne ema kahyuM che gItAmAM ke mArA vaDe A sRSTi sarjAya che. - dAdAzrI : barobara che. emAM gItAmAM amuka bAbata to khullI karI che. keTalIka bAbato evI rAkhI che ke jyAM adhyAhAra rAkhyuM che. A 'huM' jyAM kahe che pote, tyAM A 'zuddhAtmA'nI vAta che. e kRSNa bhagavAna nathI. have loko che te potapotAnI bhASAmAM samaje. ane A prakRti e to emAM koI jAtanI ApaNI, manuSyanI koI kriyA cAle evI nathI, IzvaranuM ya cAle evuM nathI. e badhuM A vyavasthita zaktinuM kAma che. ekkekTa mANasa rUpALA-bupALA, kadarUpA-badarUpA, badhuM enA hAthamAM che ane tolI-tolIna, jarA ya phera na paDe. praznakartA : paNa e mANasa kadarUpA ke sArA rUpALA thavAnuM, je kare che vyavasthita zakti, teno AdhAra zenA upara ? dAdAzrI : e AdhAra ApaNo ja. ApaNA je bhAva pUrve hatA ane je avasthita thayA hatA ApaNe, avasthita je bhAvamAM avasthita thayA, tenuM A AnI mAraphata vyavasthita thaIne Ave che. praznakartA : barAbara eTale ko'ka mANasa pADAno vicAra karyA kare to bIje janme pADo thAya? dAdAzrI : pAzavI vicAra kare ne, eTale pazutAmAM jAya che. ane sajjanatAnA vicAro kare, mAnavatAvALA vicAro kare, to pachI manuSyamAM Ave. ane daivI vicAra eTale zuM ? supara hyumana ke tame mane nukasAna karo, to ya huM tamane upakAra karuM. tame pharI nukasAna karo to ya upakAra karuM, evuM dasa vakhata e cAlyA kare eTale jANavuM ke A supara hyumana che. e devalokamAM jAya. eTale emAM ApaNI A je mahIM sarjanakriyA thAya che, enI noMdha koNa le che ? e vyavasthita zaktinuM kAma che. e noMdha pachI e goThavI karIne rUpaka Ape che. ane visarjana to kamplITe ya enA hAthamAM che, visarjanamAM AtmasattA nahIM, pudgalasattA e ja parasattA kahevAya che, eTale pudgalasattAnA Adhina ! have sarjana thAya che te pArlAmenTarI paddhatithI thAya ane visarjana to bilakula pudgalasattA che. janmyA tyArathI te TheTha chellA sTezana sudhI je je kriyAo karavAmAM Ave che, mana-vacanakAyAthI, A indriyothI e badhuM visarjana kahevAya. te 'iTa hepansa" kahevAya ane e pharajiyAta che. ane aMdara je sarjana thaI jAya che e jIvane khabara paDatI nathI. evI jAgRti hotI nathI aMdara niraMtara sarjana thayA ja kare che. have sarjana potAnA ekalAthI ja jo sarjana hoya to to e kAyamane mATe kartA thaI paDyo. te baMdhana chUTe nahIM koI dahADo ya. paNa A naimittika kartA che eTale chUTe che, nahIM to chUTe ja nahIM ne mokSe jAya ja nahIM ne ! paNa naimittika kartA eTale pArlAmenTarI padhdhatithI. jema indirAe kahyuM hoya pelA pAkistAnavALAone ke bhaI, A kacchano amuka bhAga huM tamane ApIza. paNa joDe joDe ema kahe ke pArlAmenTamAM nakkI karAvIne pachI ApIza. evuM kahI ja dene e. eTale pachI tyAM AgaLa jaIne pArlAmenTamAM TharAva mUke ane nakkI karAve. have e nakkI karyuM koNe ? tyAre kahevAya indirAe ane hoya pArlAmenTarI padhdhati. eTale e naimittika kahevAya, evI ja rIte naimittika kartA AtmA thAya che ane AtmA jAte karato nathI. A to tenA vizeSa pariNAma che. je vibhAva kahevAya che !
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 AptavANI-11 kaMI ja karatA nathI, enuM nAma bhagavAna. phakta prakAza Ape che. jIvamAtrane ! jIvadazA che ene prakAza Ape che. e prakAzathI jIva badhA A pharI rahyA che. potAnI risponsibiliTI upara ja badhuM karI rahyA che. ane te ya emAM, potAnI svataMtra jokhamadArI che ja nahIM. e ya saMjogAdhIna puruSArtha kare che. je karma kare che te saMjogAdhIna ane bhogavavAnuM visarjana kudaratanA hAthamAM. karma karatI vakhate eno voTa hoya che. pArlAmenTarI padhdhati che karma karavAnI, enA voTa hoya che, e voTa jo pherave to pheravI zake. A jagata vijJAnathI cAle che. atyAre bahAra je vijJAna che e nahi, A vijJAna to AtmAnuM vijJAna che, paramAtmavijJAna che. te A vijJAna badhuM karI rahyuM che. sarjane ya e karI rahyuM che ane visarjane ya e karI rahyuM che. 'vyavasthita' vaparAya samakitIothI... AptavANI-11 177 eka ja vAta jhAlI beThAM ke 'A meM karyuM ne meM bhogavyuM'. paNa vacce kaI kaI ejansIo che enI tapAsa nahi karI ne ?! mahIM ejansIo kharI ke nahi ? praznakartA : hA. dAdAzrI : to ejanTone nA ApavI paDe dalAlI ApaNe ? ejanTone soMpI daIe to bhAMjagaDa nahi. eTale A badhI jhINI vastu che ! 'vyavasthita'nA tAbe che. eTale ApaNe kahIe chIe ne ke A bIjA lokone 'vyavasthita' nA apAya. kAraNa ke 'cArja' ane 'DiscArja) bane che emanI pAse. phakta A "jJAna" lIdhuM che temane ame 'vyavasthita' ApyuM che. kAraNa ke 'vyavasthita'nA tAbAmAM ATaluM DiscArja ja che. eTale tamane kahI dIdhuM ne ke bhaI, 'vyavasthita' che A. ane sarjana koNa kare che, e ame joIne tamane kahI dIdhuM. ahaMkAra kartA hoya tyAM sudhI vyavasthita hoya nahIM. kartA Dakho karyA vagara rahe nahIM. vyavasthita visarjana zakti che, sarjana nathI. visarjanamAM kazuM vAMdho Ave nahIM. sarjanamAM vAMdho Ave. cArja karanArAne vAMdho Ave. ahaMkArI loko cArja kare ne ? vAra nA lAge. paNa jagatanA lokone 'vyavasthita' nathI. A "jJAna" lIdhA pachI vyavasthita che. tamane have visarjana ekaluM rahyuM eTale tamAre vyavasthita che. emane sarjana-visarjana beu che. vyavasthita zakti visarjana kare che. tyAre ApaNA loko, keTalAka bahAranA lokoe mane kahyuM ke tamAruM 'vyavasthita' amane bahu kAma lAge. meM kahyuM, 'du:khadAyI thaI paDaze. nA lezo, svIkAra nA karazo. tame sarjana ne visarjana beu karo cho ane eka bAju 'vyavasthita' lAvo cho. visarjana che eTale DiscArja che, e badhuM vyavasthitanA tAbAmAM che. A vyavasthita eTale DiscArja mAtra. have cArja ne DIscArja beu hoya jene ajJAna dazAmAM, ene vyavasthita ApIe e khoTuM che, guno che. kAraNa ke vyavasthita to visarjana ekaluM ja kare, sarjana nahIM karI zake. eTale A huM jJAna ApyA pachI cArja baMdha karI ApyA pachI kahuM chuM, 'vyavasthita'. nahi to kahuM nahi ne ! nahi to loka vyavasthitane dhyAnamAM le ane pachI gajavuM kapAyuM te ghaDIe vyavasthitanuM jJAna eDajasTa karavA jAya, to zuM thAya ? cArjavALo mANasa zI rIte eDajasTa kare ? thAya che ? koNa sarjana kare che ne koNa visarjana kare che, zenA AdhAre sarjana thAya che, zenA AdhAre visarjana thAya che, evuM kazuM lakSamAM ja nahi ne !
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 179 praznakartA : paramANuno jaththo jeTalA lokamAM che, eTalAmAM ja vyavasthita lAge ? dAdAzrI : nA, nA. AkhuM jagata badhuM paramANuthI ja bhareluM che. jema AkAzathI bhareluM che. evuM paramANuthI ya bhareluM che. paNa je paramANu saMyogIbhAvane pAmelAM hoya, AMkhe dekhAya evA, A badhAM pAMca IndriyathI anubhavamAM Ave eTalAM badhAM che te saMyogI bhAvavALA che. bIjA to AMkhe dekhAtAM ja nathI, e to badhAM cokhkhA ja che. AkAza AMkhe dekhAtuM nathI. cokhuM che. pudgala astikAya, cokhuM che. dharmAstikAya cokhuM che. adharmAstikAya cokhyuM che. cokhkhuM ja che badhuM. kALe ya cokhkho che. phakta ATaluM ja, pAMca IndriyathI anubhavamAM Ave che, teTaluM ja avyavasthita thayeluM che. eTale mATe vyavasthita ApaNe kahIe chIe. praznakartA : eTale siddhakSetra konsTanTamAM ja che. dAdAzrI : hA. e to konsTanTa. praznakartA cha tattvo je che, konsTanTa che to, e sivAyanuM je kaMI che, e vyavasthitamAM che evo artha thayo ? dAdAzrI : cha tattvo ne vyavasthitane kaMI lAgatuM vaLagatuM ja nathI (6) Adi vyavasthita'nI ! cha dravyothI para "vyavasthita' ! praznakartA : vyavasthitanI zarUAta kevI rIte thaI ? dAdAzrI : A duniyAmAM koI vastunI zarUAta hotI ja nathI. jeno enDa hoya tenI zarUAta hoya. jeno enDa ja nathI enI zarUAta zenI hoya ? e samajAya kharuM ? jene enDa nA hoya tenI zarUAta thayelI nA hoya ! evuM che ne A duniyAmAM je cIjo che, e cIja kAyamanI che, sanAtana, zAzvatI. e cha cIja che. eno svabhAva che te parivartana svabhAva che. parivartanamAM je avasthAo UbhI thAya che e badhI vyavasthitanA tAbAmAM che. have A vastuo badhI sanAtana, jyAre avasthAo UbhI thavAnI e TempararI, paNa avasthAne utpanna karavAvALuM, je vyavasthita te paramenanTa pAchuM. jyArathI AtmA che, A badhI vastuo che, tyArathI e che. eTale A tattvo anAdithI che evuM e ya anAdithI che. praznakartA : cha tattvone vyavasthita nA lAge, paNa te sivAyanI je vAta che paMcendriyane je sparze che. cha tattvo sivAyanI. dAdAzrI : e badhuM vyavasthita. praznakartA : cha tattvone vyavasthita lAgu paDatuM nathI. dAdAzrI : nA. vyavasthita lAgu kone paDe? ke avyavasthita thatuM hoya tene ! loko A jagatane, vyavasthita ne avyavasthita badhuM bole che, game tevAM vizeSaNa Ape che. ApaNe evuM kahIe chIe ke bhaI, jo vizeSaNa samajavuM hoya to A vyavasthita ja che evuM kahevA mAMgIe chIe, avyavasthita jevuM che ja nahIM.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 181 cha tattvo che e saMyoga kahevAya nahIM. e to cha tattvo kazuM kare ja nahIM ne jagatamAM. duHkhe tha nA Ape, sukhe tha nA Ape. saMyoga to sukha ne du:kha beu Ape. mAtra "zuddha cetata', 'vyavasthita'thI para ! 180 AptavANI-11 praznakartA : pudgala je che, e zuddhatattva che ane vyavasthita lAgu paDatuM nathI. paNa pudgalanAM je paryAya che, ApaNo A deha che e pudgala paryAya che, eTale paryAyane vyavasthita lAgu paDe che, evuM kharuM ? dAdAzrI : evuM che ne, paryAya eTale to vastu judI che. pudgalane ja vyavasthita lAgu thAya che. zuddhatattva ene pudgala kahetA nathI, paNa ene paramANu kahe che. praznakartA: hA, to emAMnuM eka tattva che. e pudgala tattva che ne ? dAdAzrI : nA. paramANu tattva che. pudgala to je pUraNa-galana pAmI gayAM hoya tene pudgala kahevAmAM Ave che ane te ja vyavasthita bhAve che, pudgala AkhuM. paramANu vyavasthita nathI. praznakartA: eTale pudgala paramANu vyavasthita nathI ? cha tattvomAM, je paheluM AtmA...... dAdAzrI : cha tattvomAM paramANu che, ene A to pula tattva bole te Ama calAvI levAya. praznakartA : ApaNe avakAzamAM jaIe, to tyAM amuka enI hada pachI tyAM AgaLa samaya nathI, spesa nathI, e badhuM nathI tyAM AgaLa. dAdAzrI : e to AkAza eTale ja spesa. spesa ane TAIma badhe hoya ja, A 'loka'mAM TAIma che. TAImanA paramANu kALANu che. aNu che enA. samaya, dareka samayano aNu che. badhI ja cIja che. A loka chene tyAM. alokamAM AkAza ekaluM ja. praznakartA : to tyAM AgaLa vyavasthita zakti kharI ? dAdAzrI : vyavasthita zakti AlokamAM nathI. jyAM A badhI vastuo che. tyAM vyavasthita zakti che. vastu eTale zuM ? ke avinAzI hoya. avinAzI vastuo badhI parivartana niraMtara thayA ja kare. e badhI sAmasAmI bhegI thAya ne, eTale AvuM rUpa UbhuM thaI jAya, avasthA UbhI thAya. praznakartA : cetana vyavasthitanA tAbAmAM che ke pudgala ekaluM ja ? dAdAzrI : saMsAramAM badhuM ja vyavasthitanA tAbAmAM che. saMsArabhAvane pAmeluM badhuM ja vyavasthitanA tAbAmAM che. mukta thayA pachI vyavasthitanA tAbAmAM rahetuM nathI. praznakartA : pratiSThitaAtmA badhuM ja vyavasthitanA tAbAmAM che? dAdAzrI : pudgala ne pratiSThitaAtmA badhuM ja vyavasthitanA tAbAmAM che. jyAM sudhI baMdhana che tyAM sudhI vyavasthitanA tAbAmAM che. praznakartA : to vyavasthita che te jaDa ane cetana e banne bhAvo mATe kaheluM che ? dAdAzrI : hA, vyavasthita banne mATe che. vyavasthitanI asara phakta jaDane thayA kare. beune sparze kharuMne ! tyAM sudhI cetana chUTuM nA thAya ne ! jo vyavasthitano hisAba thaI rahyo tyAre cetana chUTuM thAya. nahIM to A cetane ya chUTuM thAya nahIMne ! praznakartA : vyavasthita zakti kahIe chIe te jaDane mATe ja kahIe chIe ne ? dAdAzrI : hA, jaDane mATe ja ne ! chatAM cetanane sparze to kharuMne! cetana chUTuM nA thAya tyAM sudhI, tyAM sudhI cetanane eTaluM ja ke chUTuM nA thaI zake. cetanane lAgatuM-vaLagatuM nathI vyavasthita. cetanane jANavAnuM che, ane jaDane pariNamavAnuM che. praznakartA H e cetana pariNamato nathI ? dAdAzrI : nA, cetana A vyavasthitamAM to kazuM pariNamato nathI.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 AptavANI-11 vyavasthitane jANyA ja kare che niraMtara. jaDanI pariNatI badhI joyA kare che, jANyA kare che. ajJAnIne ya ema thAya che ne jJAnIne yu evuM thAya che. paNa ajJAnI ema mAne che ke "A huM karuM chuM'. eTale badhuM avaLuM cAle che gADuM. e parapariNatIne apariNatI mAne che, eTale phasAya che. ane A 'jJAna ApaNane ApyuM hoya to svapariNatI svapariNatImAM ane parapariNatI parapariNatImAM, sahu sahunI rIte rahe. pachI ukela AvI jAya che. krodha-mAna-mAyA-lobha thAya ja nahIM. vyavasthita samajAyuM tene krodha-mAna-mAyA-lobha thAya nahIM. kaSAya gayA tenuM sarvasva kAma thaI gayuM. jagate jANyo te che miketikla AtmA ! AptavANI-11 183 barobara che, paNa enAthI 'huM koNa chuM' e jaDaze nahIM. je jaDaze e mikenikala AtmA che. A to mazInarI cAlyA ja kare che, enI ApaNA hAthamAM sattA ja nathI. A mazInarI kyAre baMdha thAya jANo cho ? eka pA kalAka nAka dabAvI rAkhone to mazInarI baMdha thaI jAya, kazuM ja cAle nahIM ! praznakartA : paNa e to A zarIranI vAta kahI, paNa AkhA jagatanI mazInarInI vAta ? dAdAzrI : A badhA mikenikala AtmAo che ne, tenAM je pariNAma che te badhAM jAya che moTA komyuTaramAM. e komyuTaranI mAraphata cAle che. ene ApaNe vyavasthita zakti kahyuM che. e cetata tahIM, paNa pAvara cetata ! A mana-vacana-kAyAnI traNa beTarIo hoya che, A cetana bhAga je che e cetana che ne bIjI A traNa beTarIo hoya che. have e beTarI te pAvaranA AdhAre cAle che. ane pAvara khalAsa thAya eTale ? A badhA ja AtmAnI vAto kare che, e to mikenikala AtmA che. praznakartA : paNa, e mazInarI banAvanAra koNa ? dAdAzrI : banAvanAranI koI jarUra nathI. e ja jANavAnuM che, e ame joyeluM hoya, te joyuM hoya ene samajAvI zakavAnA zabda nA hoya. koIne banAvavAnI jarUra paDatI nathI, evI kudaratanI badhI svabhAviktA ja che, ane AtmAnI vibhAvika zakti che. vibhAvika zaktinuM game teTaluM jora hoya, paNa kartA nathI AtmA. eTale A mikenikala banI zake nahIM. paNa A vibhAvika zakti evI che tenI joDe A je anAtma vibhAganI zakti che, eTale A badhuM mikenikala UbhuM thayuM che. e ame joyeluM hoya. A vibhAvika zaktinuM pariNAma Ave che. sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa UbhA thAya che. pachI sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansanA AdhAre A badhuM mikenikala cAle che. A jagata jene AtmA mAnI rahyuM che e mikenikala AtmA che. ane mikenikala AtmAne ja sthira kare che. mULa daraasala AtmA je che te sthira ja che. e asthira thato ja nathI. mikenikala AtmA e caMcaLa svabhAvano che. ane je A caMcaLa lAge chene AtmA, tene loko sthira kare che. ane ene ja AtmA jANe che. paNa e bhrAMti che. Ama karo, upavAsa karo, tapa karo, japa karo e badhuM jene karavuM hoya tene mATe praznakartA : uDI jAya. sTopa. dAdAzrI : eTale AtmAnI hAjarIthI pAvara ubho thAya che, ane pAvarathI A cAle che. pAvara bharelo hoya, pelI beTarI hoya che tenI mahIM navA sela mUkIe, ane te jaldI vaparAI jAya. to Ama dekhAya navA to ya kADhI nAkhavA paDe ke kema ? jUnA nathI thaI gayA to ya ?! praznakartA : pAvara khalAsa thaI gayo. dAdAzrI : evuM A pAvara khalAsa thaI jAya ke cAlyo ! Ama kriyAmAM to ema ja lAge ke A cetana karI rahyuM che. jagata AkhuM tyAM cetana ja mAnI rahyuM che. have A jJAnIone zI rIte samajI zake ?! AkhuM jagata jyAM cetana mAne che tyAM cetana che ja nahIM, senTa paNa nathI.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 AptavANI-11 chatAM kriyA cetananA jevI ja thaI rahI che. eTale kahevuM paDyuM ke A mizracetana che. eTale lokoe jANyuM ke ghI ne tela bheguM karIe, evI rIta che. A thoDuMka A cetana ne thoDuMka A jaDa. paNa kAyado zuM kahe che? be ekAkAra thAya nahIM, koI dahADo ya. eTale badhA jJAnIoe joyeluM hoya ne te lokone samajaNa paDe nahIM. evuM te zuM jJAnIoe joyuM ne tIrthakaroe zuM joyuM, tyAre kahe, kevaLajJAna joyuM. bhagavAna Ano kartA ya nathI ne tame ya kartA nathI. chatAM jagata cAlyA kare che. tame ATaluM ya kartA nathI. A to mana-vacana-kAyAnuM DiscArja thaI rahyuM che ane navI traNa beTarI cArja thaI rahI che. te ame cArjane baMdha karI daIe. pachI ekaluM DIscArja cAlu rahe. atyAre A cetana jevA dekhAya che. e to badhA pAvara che khAlI. te pachI pAvara UDI jAya to sela khalAsa thaI jAya. to mANasa marI gayo kahevAya che. bAkI pAvara UDI jAya che. AtmA ya tevo rahe che. ane dehe ya evo rahe che. paNa vacce pAvara UDI jAya che. jema selamAMthI pAvara UDI jAya pachI sela nakAmA thaI jAya che. evuM A mana-vacanakAyAnI traNa beTarIo che ne te pAvara bharelo UDI jAya che. traNeya sela nakAmA thaI jAya che. atyAre pAvara bharAI rahyo che AvatA bhava mATe. pachI navI beTarIo pelI taiyAra thaI jAya AvatA bhavanI. saMjogonA dabANathI upAdhibhAva ! AptavANI-11 185 kADhI nAkhe ApaNuM. evuM nathI, bilakula svataMtra cho. praznakartA : A badhA svataMtra che judAM judAM, dareka ekamo, to A kaI rIte goThavAyelAM che. dAdAzrI : bilakula regyuleTarathI goThavAyeluM che. praznakartA : e goThavAyeluM che e to kankalujhana che ApanuM, e tame tAraNa amane kahI dIdhuM, paNa e kAraNa zuM? dAdAzrI : hA, AnuM kAraNamAM bIjuM kaMI nathI vastumAM e. A jIvo niraMtara pravAhamAM che te vizeSabhAvI thayelAM che, te svAbhAvika thavA phare che. e vizeSabhAvI kema thayuM ? tyAre kahe, upAdhi bhAvathI ke A badhA bhegA thayA hoya ApaNane eviDansa, e eviDansanA AdhAre dabANa thAya che. eka mANasa moTo nagara zeTha hoya, paNa emaNe dArU pIdho hoya to enI asara thAya ke nA thAya ? evuM ApaNane IpheTa aDe che. tethI A badhuM Ama thaI gayuM che, potAnA svarUpanuM bhAna jatuM rahyuM che. svarUpathI bebhAna, jema dArU pIve ne pelo bhAna jatuM rahe, evuM A bIjI asarothI bhAna jatuM rahyuM che. e bhAna 'jJAnI puruSa' lAve eTale ApaNe bhAnamAM AvyA eTale khalAsa thaI gayuM ! have pIdhelo dArU hoya, pharI bIjo pIe nahIM. to zuM thAya ? praznakartA : utarI jAya. dAdAzrI : utaravuM eno svabhAva che. caDavuM e eno svabhAva nathI. pharI pIo to ja caDe. te A khyAla rahe ke A pariNAma che. pariNAma eTale enI meLe ja Ave. AtmAto viruddha bhAva nahIM, paNa vizeSa bhAva ! praznakartA: ApaNe ema mAnIe ke eka evI Ama koI alaukika zakti che. bIjI bAju ApaNe chIe, ApaNe enA bhAga chIe to e zakti ane ApaNe be enuM saMyojana... dAdAzrI : bhAga koInA nathI tame. praznakartA : to badhA saMyojana eka ja chIe ? dAdAzrI : nahIM, nahIM, eke ya nathI, tame svataMtra cho. tamAro koI uparI nathI. ApaNe enA ja bhAga hoIe to to mArI mArIne tela have jagatanA loko zuM kaheze, samyakatva, cetananI prApti mATe che. cetane bhAna khoI nAkhyuM che. have cetana to niraMtara potAnA bhAnamAM ja
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 AptavANI-11 rahe, paNa A vibhAva Ubho thayo che. enAmAM bhAna jo jatuM rahetuM hoya, to mokSe jAya to ya bhAna jatuM rahe. keTalAka loko kahe che ke bhAvakarma karyuM AtmAe ?! bhAvakarmane jagata enI meLe potAnI bhASAmAM samajI jAya to eno ukela Ave evo nathI. vItarAgonI bhASAmAM samajavuM paDaze. ane jo kadi bhAvakarma e jo AtmAno guNa hoya to pachI e kAyamano raheze. tamane samajAya che e vAta ? bhAvakarma jo AtmAno guNa hoya to kAyamano raheze ne ? e bhAvakarma zuM che ? ke be vastuo, vastu haMmezA avinAzI hoya, tIrthaMkaroe vastu kahI ene, be vastuno saMyoga bhego thAya tyAre vizeSa guNadharma utpanna thAya. beunA potAnA guNadharma to che ja. ane pachI vizeSa guNadharma utpanna thAya. jene ApaNA loko vibhAva kahe che. have A vibhAvane potAnI bhASAmAM samajIne loko virUddha bhAva kahe che. A AtmAno virUddhabhAva utpanna thayo, eTale saMsArabhAva utpanna thayo ene, kaheze. alyA, AtmAne saMsAra bhAva utpanna thato haze ? vizeSabhAva che. be vastuno saMyoga bAjhavAthI vizeSabhAva utpanna thAya che. paNa e vastu hovI joIe to ! praznakartA : beumAM vizeSabhAva utpanna thAya che ? dAdAzrI : bannemAM, pudgalamAM ya vizeSabhAva thAya che ne AtmAmAM ya vizeSabhAva thAya che. praznakartA : vizeSabhAva beuno alaga alaga utpanna thAya che ke beuno maLIne eka thAya che ? dAdAzrI : pudgala e jIvaMta vastu nathI, jyAM bhAva hoto nathI paNa e vizeSabhAvane grahaNa kare evuM taiyAra thaI jAya che. eTale enAmAMya pheraphAra thAya che. eka vAra AtmA(vyavahAra AtmA)mAM pheraphAra thAya che. have AtmA AmAM kazuM karato nathI, pudgala kazuM karatuM nathI. phakta vizeSabhAva utpanna thAya che. praznakartA : banneno saMyoga AjubAju hovAthI ? AptavANI-11 187 dAdAzrI : saMyoga thayo ke tarata vizeSabhAva utpanna thAya che. praznakartA : mAtra saMyogane kAraNe ke zene kAraNe ? dAdAzrI : saMyoganA kAraNathI. ne bIjuM kAraNa to ajJAnatA ApaNe mahIM mAnI ja levAnI. kAraNa ke ApaNe je vAta karIe chIe ne, te ajJAnatAnI aMdaranI vAta karIe chIe. e jJAnanI bAunDrInI vAta nathI karatAM. eTale tyAM AtmAnI ajJAna dazAmAM A vizeSabhAva utpanna thAya che. A vizeSabhAvane huM tamane ApaNI sAdI bhASAmAM samajAvuM. vastu ApaNe avinAzI vastune kahIe. bIjI vadhAre vAta nahIM karI zakIe enA mATe, paNa avasthA e nAzavaMta kahevAya badhI. eTale ApaNe vyavahArika vAta karIe, e badhI avasthAonI vAto karIe to ola dhIsa rileTivar Ara TempararI eDajasTamenTa ! hamaNe, bagIcAnI aMdara rastA para Arasa pahANanA paththara nAkhyAM hoya ane savAramAM pharavA jaIe to paththara kevA sarasa lAge ? pachI pelA kaMTrAkTarane paisA ApI daIe ke nA ApI daIe ? ane pachI so eka rUpiyA DIpojhITa rahI hoya, te pachI te dahADe kaMI bapore be vAge UghADA page javAnuM thayuM. te dajhAyA eTale kahe, ke A lokoe garama patharA ghAlI dIdhA ! eTale DIpojhITe ya nahIM ApuM, evuM kaheze. pachI pelo kaMTrAkTara samaja pADe ke, sAheba, e patharAno guNa nathI. patharA che ane sUryanArAyaNa, A benA bhegA thavAthI vizeSaguNa utpanna thayo che. e che te sUryanArAyaNa jaze ke tarata hatA tenA te ja. patharA garama nathI. A dAkhalo ekkekTa maLato nathI, paNa A to eka tamane AIDIyA pahoMcavA mATe kahuM chuM. paNa bIjo koI dAkhalo ApI zakAya ema nathI. evuM emAM vizeSaguNa utpanna thAya che. have e vizeSaguNa kyAM sudhI rahe che ? svarUpanI ajJAnatA chUTI, jJAnI puruSa pAse, tenI sAthe ja vizeSaguNa chUTI jAya ! ane vizeSaguNathI je pudgala pahelAM thaI gayeluM che, je patharA garama thaI gayA che, te e
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 AptavANI-11 garama thayelA patharAne cAritramoha kahe che, te hamaNAM ThaMDA paDI jaze. pachI emAM pharI che te sUryanArAyaNa nA rahyo, eTale ApaNI kaMI Dakhala nA rahIM, AtmAnI, kAraNa ke potAne samajI gayo ane "jJAna" thayuM eTale Dakhala rahI nahIM ne ? kartA rahyo nahIM ne ! svabhAva e puruSa te bhrAMti e prakRti ! praznakartA : jaDa ane cetanathI je vyatireka guNo utpanna thAya ane je A krodha-mAna-mAyA-lobha tene laIne Ave, to e vyavasthitathI ja thatAM haze ne ?! dAdAzrI : ApaNe to enI DIjhAInane kahIe ke A vyavasthita che. bAkI A to benI hAjarI thaI eTale enI meLe, utpanna thAya ja, krodha-mAna-mAyA-lobha niyamathI ja thAya. - atyAre tamane ema lAge che ke "huM calAvuM chuM'. paNa so TakA vAta khoTI che. khAlI tame AmAM nimitta cho. paNa kartA nathI tame. ane kartA cho evuM mAno cho, tethI bhrAMtithI karma baMdhAya che, ne bhavobhava bhaTakavAnuM thAya che. kartApaNuM chUTI jAya, ane potAno bhAva jAgRta thaI jAya, to kAma thaI gayuM. svabhAva ane bhrAMti be ja che. svabhAva puruSa che ne brAMti prakRti che. bhrAMtinuM phaLa prakRti UbhI thaI jAya. have, potAno svabhAva, potAnA bhAvo che ane vibhAvane bahirabhAva kahevAya che. eka khAlI bahirabhAva eTale Ama draSTi ja karavAthI A mUrtio UbhI thayelI che. bIjuM kazuM ja nathI karyuM. jo AtmAe karyuM hota to te jokhamadAra banata. paNa e akriya svabhAvano che. ane AtmA jAte nathI karato. vizeSa bhAvathI thAya che. enA vizeSa pariNAma che. je vibhAva kahevAya che ne ? vibhAva eTale virUddhabhAva nathI, vizeSabhAva che, e vizeSa bhAva ame to samajIe ! te evo A navo guNadharma utpanna thayo che. praznakartA : ema kahe che ke vizeSa bhAvathI je karma thayAM to te vizeSabhAvamAM thayAM ke ethI juduM che saMyojana ? AptavANI-11 189 dAdAzrI : vizeSa bhAvanuM phaLa Ave che. 'pote mAne che ke A mAruM phaLa che. vizeSa bhAva e kAraNa kahevAya ane enuM kArya Ave e phaLa kahevAya. praznakartA : paNa kArya ApanArI sattA kaI ? dAdAzrI : e ja vyavasthita zakti. hA, vyavasthita zakti badhAM kAraNo bhegAM thaIne pachI phaLa Ape. praznakartA : hA, paNa e phaLa ApanArI je zakti kharI e vizeSa bhAvathI judI ? dAdAzrI : judI, vizeSa bhAva e kAraNa thayA. AmAMthI A kArya zakti A karanArI, phaLa ApanArI. praznakartA : eTale kArya rUpakamAM Ave che, karmaphaLa je rUpakamAM Ave, vyavasthita zakti e vizeSa bhAva nahIM ne ? dAdAzrI : nahIM. praznakartA : to e kyA bhAva ? dAdAzrI : e to phakta vyavasthita zakti, phaLa AvyuM ekjhakTa. vizeSa bhAvamAM to kojha thAya. kAryane to samaje loko, paNa kojha zuM hovuM joIe ? tyAre kahe, vizeSa bhAva. kArya to dekhavAmAM Ave che ke A mANasa corIo kare che, paNa zuM kAraNathI ? vizeSa bhAvathI. praznakartA: karmaphaLa je bhogavavAnuM AvyuM agara jenA nimittathI e karmaphaLa AvyuM. ene jeNe bhogavyuM e vizeSa bhAvamAM ja AvyuM ne ? phaLa to vizeSa bhAvamAM ja Ave che ne ? dAdAzrI : nA. e to ApaNe karyAnuM phaLa bhogavyuM. vizeSa bhAvathI 'pote mAne che ke meM karyuM. A kartA thayo eTale A karma baMdhAyuM tenuM A phaLa bhogave. praznakartA : karma bAMdhyuM ane bhogavyuM te vizeSa bhAva nahIM ?
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 AptavANI-11 dAdAzrI : nA, bhogavavAmAM nahIM, bAMdhatI vakhate ja vizeSa bhAva. praznakartA : ane bhogavatI vakhate ? dAdAzrI : bhogavatI vakhate kazuM nahi. eTale bAMdhyuM mATe enuM phaLa AvyuM A. praznakartA H hA, paNa e vizeSa bhAvavALAne sahana karavuM paDe ne ? dAdAzrI : nA, paNa ahIM vizeSa bhAva nA kahevAya vizeSa bhAva to tyAM che, jyAM potAno bhAva nathI. paNa vizeSabhAva eTale be vastu bhegI thavAthI tIsaro guNadharma utpanna thayo. te bannemAM che nahIM, te guNadharma utpanna thayo ane e guNadharmathI AkhuM jagata UbhuM thayuM. praznakartA : have e jagatamAM ja phaLa AvyuM ne bhogavavAnuM ? dAdAzrI : e phaLa to jagatamAM AvyuM. paNa phaLane vizeSa bhAva nA kahevAya. bhAva jyAM hoya tyAM kojha hoya. jyAM bhAva zabda hoya tyAM kojha ja gaNAya. praznakartA : paNa e phaLa to vizeSa pariNAmamAM AvyuM ema kahevAya AptavANI-11 191 vRtti potAnA bhAvamAM vahe, tyAM akartA thayo, kahe che. pachI karmano kartA rahyo nahIM, ane to bhoktA ya nA rahyo. have mANasane bhrAMti kema utpanna thaI ? be vastu sAthe mUkavAthI, jaDa ane cetana beno saMyoga thavAthI emAMthI vizeSa pariNAma UbhAM thAya che. banne ya potAnA guNadharma choDatAM nathI ane navA ja guNadharma utpanna thAya che. e vizeSa pariNAmano A saMsAra Ubho thayo che. e vizeSa pariNAma uDI jAya, to chUTI jAya pachI vizeSa pariNAma UbhAM thAya nahIM. je siddhakSetra che tyAM be bhegAM thatAM ja nathI eTale tyAM vizeSa pariNAma utpanna thatAM ja nathI. ahIM be bhegAM thAya che ne A badhuM UbhuM thaI jAya che. have vizeSa pariNAma eTale zuM ? ApaNe koI dariyA kinArAthI eka mAIla cheTe lokhaMDanI be lArIo khAlI karI, taddana navuM lokhaMDa ane varSa dahADA pachI ApaNe tyAM joIe, tyAre lokhaMDane kazI asara thayelI hoya kharI ? zuM asara thayelI hoya ? praznakartA : kATa caDhe. dAdAzrI : hA, have ApaNe pUchIe lokhaMDanI IcchA che A kATa caDhavAnI ? tyAre kahe, nA. lokhaMDanI IcchA nathI. tyAre dariyAnI IcchA che ? tyAre kahe, enI ya IcchA nathI. A sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che, koInI IcchA nahIM hovA chatAM kATa caDhe che. evI rIte koInI IcchA nahIM hovA chatAM A badhuM jagata UbhuM thayuM che ! huM A jAte joIne boluM chuM, ema ne ema nathI bolato A, gapyuM nathI. A zAstranI vAta nathI ! bhagavAna, e pote ja vizeSabhAvamAM AvI gayA che. potAno je svabhAva hato tenA karatAM vizeSa jANavAnA bhAva thayo, tenI A gUMcAmaNa thaI gaI. praznakartA: to enAM pachI chUTakAro kyAre thaI zake ? dAdAzrI : pachI jyAre ene potAne samajAya ke 'huM koNa chuM? kare dAdAzrI : nA. phaLane dravya ja gaNe che. ane bhAva kojha che. jyAM jyAM bhAva hoya e kojha che. vibhAvamAM kartA te svabhAvamAM akartA ! 'kartA-bhoktA karmano, vibhAva varte jyAMya, vRtti vahI nijabhAvamAM, thayo akartA tyAMya' -zrImad rAjacaMdra karmano kartA kyAM sudhI ? karmano bhoktA kyAM sudhI ? tyAre kahe, 'vibhAva varte jyAMya, jyAM sudhI 'huM caMdubhAI chuM', jyAM sudhI 'A bAIno dhaNI chuM, A chokarAno phAdhara chuM', AvA je vizeSa bhAva che, vibhAva eTale vizeSa bhAva, viruddha bhAva nahIM, te tyAM sudhI kahe che ke kartA-bhoktA che. ane jyAM nijabhAva eTale 'huM zuddhAtma svarUpa chuM', tyAM
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 AptavANI-11 che koNa ?" evuM potAnA svarUpanuM bhAna Ave, tyAre e chUTo thaI zake che. be vastu bhegI thavAthI enuM bhAna jatuM rahyuM, 'pote koNa chuM' e. ane tIsaro ja guNa utpanna thayo. have jyAre e saMsArakALa pUro thavA Ave che, tyAre "ene' bhAna thAya evA saMjogo bhegA thAya che. A tame ahIM AyA ne, te saMjoga bhego thayo. pelA bhAIne saMjoga bhegA thayA tethI thaI gayuM ne ? e saMjogo sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che. pachI pAcho e chUTakAro thAya che ane niyamathI ja che A badhuM. praznakartA : to bhrAMti kADhavAno prayatna jo jIva kare to e vyavasthitane AdhIna che ke potAnI svataMtratA che ? dAdAzrI : che vyavasthitane AdhIna, paNa evuM kahevuM nA joIe ke A vyavasthitanA AdhIna che. UhuM pote prayatna cAlu rAkhavo joIe. pachI nA thAya to vyavasthita kahevuM.. jagata cAle svabhAvathI ja ! AptavANI-11 193 jagata baMdha thaI jaze to ? baMdha thAya evuM ja nathI kAraNa ke jagata svAbhAvika che. eno svabhAva ja evo che ke niraMtara cAlyA ja kare. vaDamAMthI bIja ne bIjamAMthI vaDa. loko kahe che ke bhagavAna calAve che. jo koI calAvanAra hoya to vaheluM moDuM baMdha thAya ja. mokSe jAya che te ya svabhAvathI ja thAya che ! mATe kazuM aTakI jaze, bagaDI jaze evuM che ja nahi. rAmacaMdrajI gayA. kRSNa bhagavAna gayA to ya jagata cAlyuM ! A jagata koIe banAvyuM nathI. A to svabhAvathI ja cAle che ! praznakartA: A badhuM ja cAle che vyavahAra badho Ina orDara ja cAle che. eTale A badhuM.... - dAdAzrI : koIno orDara hoya to e mAlika thaI bese. orDara hoya ne to enAthI UMco orDara karanAro, enAthI UMco karanAro, e bhagavAnathI upara thaI gayo ? paNa evuM nathI, no orDara. eTale A jagatano svabhAva ja kevo che ? parivartanazIla. niraMtara cenja thayA ja kare hareka vastuno. praznakartA H te parivartana vyavasthita che ne ! dAdAzrI : parivartanazIla che, e eno svabhAva che. e parivartanazIlathI bIjA je saMjogo UbhA thAya che te vyavasthita che. praznakartA : e jarA samajAvo. dAdAzrI : A pANI che, te misIsIpInI nadI jyAMthI nIkaLe che, e kyAM javA pharatI haze ? A jagata cAle che te svabhAvathI cAle che ane calAve che 'vyavasthita' nAmanI zakti. vaDanuM bIja rAIthI ya nAnuM hoya che. chatAM temAM AkhA vaDanI zakti che, zakti rUpe Akho vaDe temAM samAyo che. 'vyavasthita' saMyoga temAM bheLA karI Ape ane vaDa rUpe pariName svabhAvathI. kRSNa bhagavAne kahyuM ke A jagata svabhAvathI ja UbhuM thaI gayuM che. svabhAvathI ja cAle che. evuM gItAmAM 'svabhAvathI ja thayeluM', kaheluM che. eTale svabhAvathI ja thaI rahyuM che. | vyavasthita' jagatane calAvanAra che. e jagatano krieTara nathI. jagata to svabhAvathI baneluM che. ane 'vyavasthita' che te svabhAvika che ane anaMta kALa sudhInuM che. koIne banAvavuM paDe tevuM A che nahIM. A jagatanAM 'mULa tatvo' che te svabhAvika che. te rileTIvamAM Ave che tyAre vibhAvika thAya che. praznakartA : dariyAmAM. dAdAzrI : dariyAmAM bhegu thavuM e ene evI koI IcchA ke bhAvanA hotI nathI. paNa svabhAva eTale traNa hajAra mAIle paNa khoLI kADhIne dariyAmAM maLe che. emAM koInI jarUra kharI ? praznakartA : nA
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 AptavANI-11 dAdAzrI : emAM kono orDara e ? praznakartA : niyamathI cAle. dAdAzrI : svabhAvathI cAle che. pANIno svabhAva che. tethI tyAM maLe che e. paNa pANIne eka phUTa UMce karavuM hoya to ? praznakartA H to paMpa lagADavo paDe. dAdAzrI : e vibhAva ! eTale pANI enA svabhAvathI jaI rahyuM che. e svabhAva che, pachI emAMthI ApaNe bIjA saMjogo bhegAM thAya, peluM TarbAIna bheguM thAya ane IlekTrisiTI utpanna thAya e badhuM vyavasthita. praznakartA : mIThuM pANI khAruM thaI gayuM. nadI dariyAmAM maLIne khAruM thaI gayuM badhuM pANI. e paNa vyavasthita ne ! dAdAzrI : nA. e svabhAvathI. mIThuM e ya svabhAvathI che. nadI dariyAne bhegI thaI svabhAvathI ane svabhAvathI khArAnI asara thaI gaI, eTale e sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa nA kahevAya. emAM to, badhAM saMjogo bhegAM thayAM hoya, kArya karanArA badhAM dekhAvA joIe. praznakartA : eTale peluM TarbAInavALuM vyavasthita ane A vyavasthita nahIM. have samajAyuM. A bAbata bahu cokasAIthI samajAtI jAya che. A phITa thAya che have ke vyavasthita ane svabhAva e bannenI vacce pharaka che. dAdAzrI : svabhAva ! A jagata mULa svabhAvathI ja cAlI rahyuM che. bhagavAna kaMI kartA nathI. praznakartA H have svabhAva e vyavasthita nathI, paNa vyavasthita e svabhAva che ? vyavasthita svabhAva kharuM ? dAdAzrI : nA. praznakartA : beu jude juduM ja che. AptavANI-11 195 dAdAzrI : hA, cA tamane sArI lAgI, kharAba lAgI, evuM vyavasthita che ! e eno svabhAva che, cAno ? praznakartA : cAno svabhAva nathI. dAdAzrI : to ? praznakartA : amArA pariNAmane AdhAre. dAdAzrI : eTale A vyavasthita eTale zuM ? dUdha, cA, khAMDa, banAvanAra, kapa-rakAbI, TAIma, rUma badhAM bhegAM thAya tyAre ApaNane sArI lAge. mAMdA paDyA hoIe. to e ja cA kharAba lAge. cA banAvI e vyavasthitanA tAbe. jaga cAle konA svabhAvathI ? evI rIte A svabhAvathI A jagata cAlI rahyuM che, potAnA svabhAvathI. pudgala pudgalanA svabhAvamAM, prakRti prakRtinA svabhAvamAM, AtmA AtmAnA svabhAvamAM ! praznakartA : Ape kahyuM ne ke A badhuM svabhAvathI cAlI rahyuM che, to e kyA svabhAvathI ? pudgala svabhAvathI ke cetana svabhAvathI ? dAdAzrI : ApaNe gayA avatAre je bAMdhyuM che ne, tenAM A ATha prakAranA dravyakarma baMdhAyAM, te dravyakarmano je svabhAva che, te ja pramANe ApaNuM cAlaze. praznakartA : dravyakarmano je svabhAva che te ? dAdAzrI : jevA tame svabhAvamAM bharyA je dravyakarma, tenA pramANe cAlaze. eTale e enA dravyakarmano svabhAva. ko'ka ThaMDo hoya ne te gALa bhAMDo to ya garama nA thAya mUo. tyAre kahe e dravyakarma evuM enuM. koI ugra hoya, to je' je' kare to kaheze, 'zuM joIne je' je' karyA karo cho vagara kAmanA'. alyA, mUA, je' je' karyuM emAM tArA bApanuM zuM gayuM? eTale AmaNe jevo mAla bharyo hoya ne, tevo ja nIkaLe. tame joyeluM
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 AptavANI-11 evuM? meM to eka jaNane je je kareluM, te mane kahe che, "Akho dahADo zuM je' je karyA karo cho vagara kAmanA !" meM kahyuM, 'nahIM karuM have koIne!" sAyansa prakRtinI utpatituM ! praznakartA : ApaNA badhAnA prakRti svabhAva kaI rIte laIne AvyA ? ApaNI prakRti kaI rIte AvI ? dAdAzrI : prakRti, e judo svabhAva che, e to prAkRta svabhAva che. e to mAra khavaDAvanAro svabhAva che. paNa A jagatano mULa svabhAva, te mULa svabhAvane AdhAre A jagata cAlI rahyuM che. mULa svabhAva A sonuM game eTaluM hoya to ya tAMbAne bheguM thAya paNa kampAunDa nA thaI jAya, enA mULa svabhAvamAM rahe. jo kampAunDa thAya to mULa svabhAva UDI jAya eTale A ahIM AtmA enI aMdara che, badhI cIjo bhegI thayelI che, paNa mULa svabhAva nA jAya. kAraNa ke saMyoga svarUpe che, kampAunDa svarUpe nathI. AptavANI-11 197 hoya che te prakRti ? dAdAzrI : e ya prakRti ! e vyatireka guNo utpanna thayA, te bhAva utpanna thAya che tenA AdhAre prakRti te pramANe thayA kare che. chatAM prakRti bhAvathI rahe che judI, paNa ahIM 'A' bhAva karyA kare ane A bAju e pUtaLuM racAyA kare. jevA bhAva kare tevuM pUtaLuM racAyA kare. e racAyA pachI enA sahaja svabhAvamAM rahyA kare. pachI e javAna thAya, paiDuM thAya. pachI nA gamatuM hoya to ya thAya. paheluM gamatA pramANe hoya badhuM paNa pachI enA svabhAvamAM jAya. pachI paiDuM thAya e nA game. bAkI dareka mANasane potAnI prakRti game. e game evuM ADuM bole ke mArI prakRti sArI nathI. e loko kahe eTale e kahe, paNa aMdarakhAne ene rucatI hoya. praznakartA: aMdarathI ene gamatI hoya. dAdAzrI : hA, kAraNa ke e ruci karIne prakRti UbhI karelI hoya. praznakartA : potAnA bhAve karIne lAvyo che. 'puruSa' pote AtmArUpa che. bhagavAna ja che pote. paNa bahAranA dabANathI prakRti UbhI thaI. "A badhuM koNa ? A badhuM koNe karyuM ? meM karyuM, e badhuM bhAna utpanna thAya che. te vizeSa bhAva che ane tenAthI prakRti UbhI thAya che. prakRti eTale vizeSa kRti. praznakartA ane prakRti je taiyAra thaI te kone lIdhe taiyAra thaI ? thavAnuM kAraNa zuM? dAdAzrI : puruSanA najIka AvavAthI. puruSa eTale cetana, zuddha cetana ane pudgala be najIka AvavAthI mULa tattvo rUpe, potAnA svabhAva choDatAM nathI. pota potAnA svabhAvamAM ja rahe che. benA bhegA thavAthI vyatireka guNa utpanna thAya che ane te prakRti kahevAya che. ta phare iphekTiva prakRti ! dAdAzrI : hA. praznakartA : prakRti badalAya nahIM ? dAdAzrI : nA badalAya. praznakartA : svabhAva e ja prakRti? dAdAzrI : svabhAva to evuM che ne, AtmAno svabhAva je che, e prakRti gaNAya nahIM ane pudgalano svabhAva te ya prakRtimAM gaNAya nahIM to kyA svabhAvanI vAta karo cho tame ? praznakartA: eTale ema kahe che ne ke svabhAva na badalAya mANasano. dAdAzrI : e nA badalAya eTale prakRti svabhAva nA badalAya. prakRti je thayelI che, sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa, temAM kAMI badalAya nahIM. praznakartA : e to pelA pIpaLAnA jhADa upara pelI lAkha vaLagelI
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 AptavANI-11 tathI pudgala, sva svabhAvatI bahAra ! AptavANI-11 199 saMsArabhAva chUTI jAya che e kevI rIte bane che ? e zakti kharIne dAdAnI ! be avinAzI vastu bhegI thAya to, potAnA guNadharma to hoya ja paNa benA sAthe thavAthI bIjA vizeSa guNadharma utpanna thAya. praznakartA : emAM potAnA guNadharma AvyA kyAMthI ? pote Devalapa karyA ke kudaratI hatA pahelAM ? dAdAzrI : eTale svabhAvathI che. vastu potAnA svabhAvathI ja che. ane te sanAtana che, ITarnala che. ene koIe karavAnI jarUra nathI, ITarnala koI banAvanAra hovo joIe ? nA. dAdAzrI : dAdAnI zakti nathI e. baraphanI pAse besIe eTale svabhAvathI ja ThaMDaka lAge e baraphanI zakti nathI. nahIM to baraphe ya bumAbuma kare ke, "mAre lIdhe kevA tamane ThaMDA karyA meM !" mera, tuM zuM ThaMDo karato'to ! tAro svabhAva che e to. eTale amArA svabhAvathI thAya che. amArAmAM eka paramANu viSayanuM nathI. eka paramANuM mamatAnuM nathI, to pachI mamatA ja jyAM nA hoya, ahaMkAra nA hoya tyAM zuM bIjuM hoya ? eTale joDe bese che enuM to kalyANa ja thaI gayuM ne ?! ta varNata thAya "vyavasthita'nuM.. tame kartA ja nathI, svabhAvathI ja badhuM thAya che. e to sAva dIvA jevI spaSTa vAta, kAraNa ke AkhuM jagata svabhAvathI cAlI rahyuM che. A baoNDI zI rIte banyuM ? tyAre kahe, e che te pudgala svabhAvathI thayA kare che, e sahu sahunA svabhAvamAM ja che. jyAre enI bilIphamAM ema roMga thAya ke "meM karyuM haze ke koNe meM karyuM', ema thAya tyAre e vizeSabhAva kahevAya, vibhAva kahevAya. basa e badhuM svabhAvamAM ja thaI rahyuM che. pudgala, pugalanA svabhAvanI bahAra nathI hotuM. A che te vibhAvika pudagala, vizeSabhAvanuM badhuM che, paNa to ya enA svabhAva je che ene choDe nahIM. pudgalano svabhAva badhA choDe nahIM. eno pAvara utarI jAya, tyAre caMdubhAI khalAsa. praznakartA: je parivartana thAya che, e paNa svabhAvathI ja che ne ? dAdAzrI : hA e parivartana svabhAvathI che. pachI A to buddhi UbhI thaI jAya che. enuM tophAna cAle che badhuM. krodha-mAna-mAyA-lobha, vyatireka guNo utpanna thAya che. vyatireka guNo, je guNa AtmAmAM nathI. pudgalamAM nathI, te guNo utpanna thaI jAya che. dAdA sAnidhyamAM varte samAdhi ! praznakartA : A vyavasthita zakti nicetana cetana che ne ? dAdAzrI : AkhuM jagata e nizcetana cetana che, mizra cetana che. ane vyavasthita zakti bahu judI che. A mizra cetanano eka moTo bhAga hoya ne temAMthI udaya thatuM jAya, pAMdaDuM nIkaLatuM jAya te vyavasthita zaktinA AdhAre pAMdaDuM nIkaLatuM jAya ane nirjarA karyA kare pachI pote khalAsa thaI jAya. praznakartA : e nA samajAyuM, pAMdaDuM. zuM kahyuM tame ? dAdAzrI : AmAMthI pAMdaDuM nIkaLatuM jAya ane khalAsa thatuM jAya, nirjarA thatI jAya ne khalAsa thatuM jAya. vyavasthita zakti ane nirjarA karAvyA kare. A jema kazIka vastu lAvIe, kerI lAvIe pachI bagaDyA ja kare che ne ? vyavasthita zakti zuM kare? bagADe. te bagADatI bagADatI. khalAsa thaI jaze pachI. praznakartA : vyavasthita zakti e nizcetana cetana che ke zuM che ? dAdAzrI : nA, e to cetana ja nathI. nicetana cetane ya nahIM. A to jaDa che. jaDa zakti che. nicetana cetana to, ene jagatanA loko praznakartA : to dAdAnI pAse besavAthI zAMti thaI jAya ane
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 AptavANI-11 cetana kahe che. e lokone samajaNa paDatI nathI. eTale Ane ja cetana kahe che. paNa jJAnIo, tIrthaMkaro Ane nizcetana cetana kahetA gayA che. A mizra cetana lokone samajaNa nA paDe eTale nizcetana cetana kahyuM, e kharekhara cetana nathI A. praznakartA : to vyavasthita zakti jaDa paNa kevI rIte kahI zakAya ? dAdAzrI : e to kompyuTara jevuM che. ApaNe jaDa jo kahIene to loko samaje nahIM. eTale kompyuTara jevuM kahevuM paDe. svayaM saMcAlita. praznakartA : samajavAno savAla nathI, hakIkatamAM zuM che ? dAdAzrI : hakIkatamAM bIjuM kazuM nathI. AkhuM kompyuTara ja che. emAM cetana nathI. jo jaDa hoya to saMcAlita nA hoya. svayaM saMcAlita che chatAM cetana nathI. chatAM jaDa kahevAya nahIM. evuM che A badhuM. praznakartA : vyavasthita zakti eTale, sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa' kahyuM che. dAdAzrI : e to sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa, vyavasthita zakti, e che te dekhAva kare che. ApaNane oLakhavI hoya to zI rIte oLakhIe. tyAre kahe, sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa bhegA thavA mAMDyA eTale have konuM kAma ? tyAre kahe vyavasthita zaktinuM. e vyavasthita karI Ape. praznakartA : Apane prazna pUchyo hato pahelAM ke vyavasthita zakti e acetana-cetana che ? to Ape yuM, 'hA' paNa....... dAdAzrI : e to sahu sahunI bhASAnA, dareka mANasanA hisAbe bolAyuM hoya. tene kazuM levA devA nathI. praznakartA : paNa e jarA emAM siddhAMtamAM locA paDI jAya ne ? dAdAzrI : nA, siddhAMtamAM nA gaNAya. gaNAya nahIM ne ! e to haju ya kahevAya evuM. ko'kane samajAvavA mATe enA manane phITa thavA mATe AptavANI-11 kahevuM paDe. acetana cetana kaho, enuM nAma ja jaDa kahevAya. eTale ene sAmAne phITa thavA mATe bolIe. tethI karIne ene evuM nA bolAya. badhAne sahu sahunI bhASAmAM besI jAya. praznakartA : paNa UMdhuM besI jAya to ? dAdAzrI : UMdhuM bese ja nahIM. sahu sahunI bhASAmAM bese. samajI jAya e. koI Ane cetana samaje nahIM. UMdhuM kyAre beThuM kahevAya ? cetana samajI jAya to ? 201 praznakartA : to vyavasthita zakti e nizcetana cetana che ? dAdAzrI : nA. evuM nahIM, koIne nizcetana cetana kahIe, A Amane kahyuM, evI rIte kompyuTara kahIe. praznakartA : hakIkata zuM che ? dAdAzrI : e ja hakIkata, tamane tamArI bhASAmAM samajAya e hakIkata. ame joyeluM che. varNana thAya nahIM. enuM zabdamAM varNana thAya nahIM. enuM zabdamAM nA hoya varNana. sAkara gaLI che ema kahe, to gaLI eTale zuM ? ema pUche to zuM kahevuM ApaNe ? enA jevI bIjI cIja vastu nA hoya to zuM kahevuM ? te evI rIte ja kahIe, nahIM to to pachI, eka vAta pelAne mAnyAmAM nA Avene, samajaNa nA paDe ne ene. ene samajaNa paDe te bhASAmAM kahevuM paDe. thoDuM thoDuM rUpiye be AnI samajAyuM Apane ? zuddhAtmA, kaMI kharekhara zuddhAtmA che ? tamArI bhASAmAM tamane samajAvavA. tame tamArI bhASAmAM samajI gayA. kharekhara to vastu judI ja che, paNa e moDhe bolI zakAya evuM nathI, zabdathI. praznakartA : A vyavasthitanuM ya evuM ja che dAdA. dAdAzrI : evuM che, eTale darekane enI bhASAmAM samajAya che. pelo InaDAyarekTa prakAza, zI rIte meLa paDe ? eTale A sahu sahunI bhASAmAM
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 AptavANI-11 samajI jAya che ne, te barobara che. tame tamArI bhASAmAM samajIne AgaLa vadho. praznakartA: vyavasthita komyuTara che, IlekTrIka karanTa komyuTarane calAve che to IlekTrIka paNa jaDa che tevuM vyavasthita zaktinuM che ? dAdAzrI : nA, evuM nathI. 2H + OnuM H2O e pariNAma che. e badhI vastumAM zakti che. paramANu mAtramAM zakti che. naryuM zaktivALuM ja che jagata. bahu zakti, jabarajasta zakti che. milanathI UbhuM thayuM che. A paramANunAM milana. e samajAvI zakAya evuM nathI. eTale zabdo nathI hotA, e AgaLa. AgaLanI bhASAmAM zabdo nathI hotA eTale, jene jevuM samajAya, tene tevI bhASAmAM kahIe ame, juduM juduM. ema lAge ke dAdA, amane Ama kahe che ke, Amane Ama kahetA'tA. evuM lAge che, e pelAne potapotAnI bhASA judI hoya che. ene phITa thAya evuM ja bolavuM joIe. praznakartA : e vAta kharI, paNa eka vastu to ekjhaTa samajavI joIe ne ? e vAta nakkI thaI javI joIe ne eka vastu ke A vyavasthita zaktie jaDa ja che. bIjuM kaMI emAM che ja nahIM. AptavANI-11 203 praznakartA : samAdhAna mATe to joIe ne ? dAdAzrI : Ano artha potapotAnI bhASAmAM thAya ne, potapotAnI bhASAmAM kaMInuM kaMI thaI jAya. darekanI bhASA judI hoya. AkhuM vAkya pAMca AjJA ja samajavAnI che. bIjuM kazuM samajavA jevuM che ja nahIM, bIjuM badhuM vikalpo che badhA. vyavasthita zakti samajI levAnI eka phero. pachI A pUchavAnuM kharuM. dareka Ane pota potAnI buddhithI juve, ane A tamane phITa thavA mATe meM tamane kahyuM hoya, darekane ame juduM juduM kahIe. praznakartA paNa juduM juduM Apa bhale kaho, bhASA judI hoya. dAdAzrI : darekanI bhASA judI hoya. praznakartA : paNa mULa vastu to eka ja hoya ne ? dAdAzrI : eka hoya te paNa e vastunuM to vivecana ja nA thAya. praznakartA : e vastunuM vivecana thaI zake ema nathI ? dAdAzrI : thaI zake nahIM eTale zabdothI thaI zake ema nathI. bIjI rIte samajAvIe tamane tamArI bhASAmAM, Amane AmanI bhASAmAM eTale koIkane AmAM zuM lAge ke A zuM virodhAbhAsa kemano Avyo pAcho ? ApaNe A pAMca vAkyo avirodhAbhAsa hovA joIe ne 'huM zuddhAtmA chuM" e ApaNane lakSamAM AvavuM joIe, ATaluM ja. A vAta nirvivAda. praznakartA : e jJAnIo mATe, ApaNAM mahAtmAo mATe, e moTI vAta che. paNa koI vakhata koIne samajAvavAno prazna Ubho thAya che. dAdAzrI : nA, ko'kane samajAvavAno prayatna ja nA karo. vyavasthitanuM tame, e samajAvavAno prayatna ja na karo. vyavasthita samajAvI zakAya evuM nathI e. praznakartA : e pUche tyAre javAba zuM Apavo ? dAdAzrI : e dAdA pAse jAva, kahIe, cAlo dAdA pAse. vyavasthita samajAvAya evo prazna nathI. emAMthI to e vikalpo UbhAM thaIne temane dAdAzrI : nA, jaDa eTale AvuM nahIM. A je jaDa juo cho ne, A jaDa vinAzI che ane peluM jaDa avinAzI che. hA ane parivartanavALuM che. svabhAvika parivartanavALuM. A jaDe ya parivartanavALuM che, paNa vibhAvika che, eTale A nAza thaIne UbhuM rahe. A jaDa avasthA che, pelI jaDa avasthA nathI. praznakartA : Ane pudgala paryAya kahI zakAya. peluM nirbheLa pudgala paramANu, ema kaho to cAle. dAdAzrI : svabhAvika ! AmAM bahu UMDA utaravA jevuM nahIM. A to tamArA samAdhAna mATe pUchavuM hoya to...
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 205 hoya to heMDo kahIe tyAM AgaLa. ane A duHkha gamatuM hoya to nirAMte rezamI cAdara lAvIne sUI jAva, kahIe. praznakartA: pelo zabda kaho cho ne, duHkhano abhAva joIto hoya to cAlo. 204 AptavANI-11 gUMcavI nAkhaze UlTAM. A vijJAnanI vAtamAM to kazuM tamArAthI ema nA kahevAya ke huM tamane samajaNa pADuM. praznakartA : nA, nA. ApaNe kaMI evo aham karavAnI vAta nathI, paNa e pUche ne, tyAre e savAla Ubho thAya. dAdAzrI : e pUche tyAre ene javAba Apavo ke ApaNe amuka bAbatamAM ApI zakAya evAM normalI hoya eTalA apAya ne bIjA vadhArenA prazno kare che, eTale kaho, jAva dAdA pAse. vyavasthita to bahu moTI vastu che. vyavasthita samajavuM ne eka bAju kevaLajJAna, be sAthe thAya che. atyAre vyavasthitano jeTalo anubhava thAya che evuM A phaLa Ape, eTaluM ja jovAnuM ApaNe. anubhavamAM zAMti Ape che ke azAMti thAya che ? vyavasthita to, e vyavasthita saMpUrNa thAya tyAre zI dazA thAya ? kevaLajJAna thAya. A to tamAre pUchI pUchIne saMtoSa laI levo tamArI meLe. A darekanI judI judI bhASA che. darekane juduM kahevuM paDe che. tamane Ama kahevuM paDe, bIjAne Ama kahevuM paDe. ene samajaNa paDe evI rIte kahevuM paDe. A bhAI pelA beThAM che ne ! emane A badhAM ya karatAM tadana ja juduM kahuM tyAre phITa thAya. eTale evuM darekanuM juduM juduM hoya. phITa thavA mATe joIe ne, ene phITa thavuM joIe. enuM mana, buddhi badhAne phITa thavuM joIe. e buddhi eksepTa karavI joIe. te buddhi ahaMkAranA pramANamAM hoya. praznakartA : mane atyAre phITa thaI gayuM. dAdAzrI : e phITa thayuM ne paNa e phITa bIjAne nA thAya, tame bIjAne kaho to. mATe A bIjAne kahevA jevI vastu nahIM. A to dAdA pAse teDI lAvavA. heMDo, mokSa joIto hoya to heMDo dAdA pAse. basa, eTaluM ja kahevuM ne ApaNe teDI lAvavAM. A duHkhamAMthI mukti meLavavI dAdAzrI : basa, Akho saMsAra zuM kahe che ? saMsAra duHkha na thAya evo ja hetu khoLe che. praznakartA : dareka loko sukhane ja khoLe che ne. dAdAzrI : nA, sukhane nahIM. duHkha na thAya, e emane bahu game che. duHkha na thAya evuM khoLe che. te A duHkhanA abhAvavALuM jJAna che ApaNuM. A je tamane vyavasthita samajAyuM ne, e bIjAne samajAvavA jAya to meLa paDe nahIM, pAchuM. keTalIka vAta emane pahoMcatI nathI, te e ya mAre kahevI nahIM paDatI. pahoMcI nA zake, pahoMcI zake kema karIne ? kayuM emanI pAse evuM sAdhana che ke e pahoMcI zake ? praznakartA: kevaLajJAnanI vAto kevaLa buddhithI samajavAnI vAta che. dAdAzrI : haM, eTale ApaNe ApaNAM kAma sAthe kAma rAkhavuM ane vakhate pUchavuM paDe to vAMdho nahIM, pUchavAno vAMdho nathI. bahAranA mANaso evuM ja samaje ne ke AvuM kema virodhAbhAsa bolyA ? ane dareka ne juduM juduM kahIe ame tamane kahIe juduM, bIjAne juduM kahIe. enuM samAdhAna thAya eTale baMdha rAkhIe ame. AkhuM jagata jene AtmA kahe che, ane ame mizracetana kahIe chIe. have bolo samajaNa zI rIte paDe ? ene tIrthakaroe mizracetana kahyuM. have mizracetana kahIe to ApaNAM loka zuM samaje ? nA, mahIM aradhuM cetana jevAM lakSaNa dekhAya che, paNa cetana ja nathI. nizcetana cetana che. jema bhamaraDAne eka phero dorI vIMTI pachI nIce nAkhyA pachI phare che, evuM A bhamaraDAnI peTha phare che. emAM koI kaheze, AmAM cetana che, to
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 207 tattvajJAta sAMbhaLatArA, samajatArA te meLavanArA keTalA ? 206 AptavANI-11 evuM nathI. eTale tIrthakarone evI bhASAmAM bolavuM paDe ne ? nahIM to, tame pAchA kahezo, mizracetana hoya to vAMdho nahIM. eTale bheguM che ne mahIM. e peluM aradhuM to che ja. praznakartA : thoDuM ghaNuM to che ne emAM cetana ! dAdAzrI : thoDuM ghaNuM to che ja kaheze. have AmAM ATaluM ya nathI cetana. tethI ame nizcetana cetana kahyuM. praznakartA : nizcetana cetana, paNa tyAM cetananI hAjarI che eTale praznakartA H e phanDAmenTala, mULa niyamo je che ne, e niyamo pragaTa karavA joIe ne. to pachI badhAMne samaja paDe ne vadhAre. dAdAzrI : zenA mULa niyamo ? praznakartA : A krIezananA, pachI A mANasanA svabhAvanA. to pachI mANasa jema ekkekTa niyama jANe Ama karavAthI Ama thAya che to e khoTuM karato bIje dahADethI aTakI jAya ne ? jema jema niyamonuM jJAna thAya, ema ema mANasa aTake ne ! dAdAzrI : hA, cetananI hAjarI che eTale, nahIM to kAma ja thAya nahIM, dAdAzrI : e amuka ja mANaso aTake. badhA nA aTake. 14 lAkha thara che manuSyonAM, pharsTa leyara, sekanDa leyara, tharDa leyara.. leyara zenAM che? ke vicAra bhede. A pAMca hajAra mANasa bhegAM thAya ne, vicAro kaMIka sAdhAraNa maLatA hoya, saMpUrNa vicAra to eka mANasanA bhegA ja nA thAya, paNa thoDA thoDA eDajasTamenTa thatA hoya to bhegA thAya, pAMcapacAsa-so. ene eka leyara kahevAya. evAM 14 lAkha leyara che. praznakartA : A eka moTI vAta che ! dAdAzrI : moTAmAM moTI vAta. e hAjarI hoya to ja e cAle. nahIM to cAle nahIM. emAM peluM cetana kazuM karatuM nathI. hAjarI ja, basa. bIjuM kazuM karatuM nathI. have Ane cetana mAnI ane loka Ane sthira karavA jAya che 'sthira karIe to ja e sthira thAya. asthira thaI gayo che AtmA, tene sthira karIe.' eTale samajavA jevuM sAyansa che bahu. A to gUDha sAyansa che. praznakartA : e gUDhatA ja ApanI pAse zodhIe chIe ame. dAdAzrI : kahyuM ke, badhI gUDhatA dekhADI dIdhI ne tamane dekhAvuM joIe pachI AgaLanuM buddhithI samajAya Ama. praznakartA : hA, dekhAya. dAdAzrI : e to klIyaransa AvatuM jAya tema tema dekhAtuM jAya ! dekhAvuM joIze ne ! praznakartA : hAsto. temAM pa0 hajAra thara. mArI vAtane sAMbhaLavAne lAyaka che. sAMbhaLavA mATe, samajavAne mATe nahIM. bIjA to sAMbhaLavAne mATe ya lAyaka nathI. samajavAne mATe pAMca-dasa hajAra. prApti karanArA pAchA ochAM !
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ (7) AtmA-vyavahArathI kartA-naimittika kartA AptavANI-11 29 chatAM eTaluM samajI jAya, kAraNa ke vicAraka buddhi kharI ne ! te samajI jAya ke 'sAluM A karyuM ke thayuM ? A karyuM ke thayuM ?" ema karatAM karatAM chevaTe lakhI nAkhyuM, 'iTa hepansa' ? anubhavathI khoLI kADhene, tAraNa to khoLI kADhe ne ! ko'ka to nIkaLe ne ! praznakartA : bahu ochAM. dAdAzrI : ko'ka, bahu jUja mANasa. ane ApaNe ahIM to narasiMha mahetA jevA bole ke 'huM karuM, huM karuM e ja ajJAnatA'. ane vItarAgo e syAdvAda kahevA gayA, tyAre lokoe ekAMtika karI nAkhyuM. cAddavAda eTale AtmA nija pariNAmathI nija svabhAvano kartA che. ane para pariNAmathI vibhAvano, vizeSabhAvano kartA che. eTale AtmAne kartA sthApana karyo tIrthakaroe ane kartA che mATe bhoktA sthApana karyuM, tIrthaMkaroe. paNa svAvAda che e, ekAMtika nathI. te loka ekAMtikamAM laI gayA, AtmA kartA ja che. AnA karatAM A vAta ekAMtika lokoe AtmA akartA che, A ahaMkAra kartA che', ema samajavAnuM hatuM. paNa A to jhAlI paDyAM, UMdhuM ! praznakartA : paNa evuM hotuM lakhavuM joItuM ne ! e gerasamajaNa UbhI kare che ne ! dAdAzrI : e gerasamaja nathI karatI, samajanArAe samajavI joIe similI ke akartA che te kartA zI rIte hoya ? te e kartA hoya ja zI rIte e ? zuM kAraNathI A kartA kahevAmAM Ave che ? tIrthaMkaro DahApaNanI vAta kahevA gayA, tyAre UlaTA loka sapaDAyA. badhA ja jaino sapaDAyA che. ane badhA ja mahArAjo hau phasAyA che. AtmAne kartA kahe che. copaDavAtI, gayA pI ! ajJAtathI kartAne karmato, jJAtathI akartA ! 'AtmA kartA che, bhoktA che" evuM lakhyuM che, paNa jJAnI puruSe to akartA evo AtmA jAmyo che. kAraNa ke ajJAne karIne AtmA karmano kartA che, jJAna karIne AtmA karmano akartA che. eTale AtmAne akartA jANe, ene "jJAna" thaI gayuM kahevAya. jyAM sudhI 'huM karuM chuM ema jANe che, tyAM sudhI jJAna thayuM nathI. badhA ja 'huM karuM chuM" evuM ja jANe che. 'sAmAyike ya meM karI. pratikramaNo ya meM karyAM. badhuM ja meM karyuM, svAdhyAye ya meM karyo, upadeza meM karyo. badhuM ja meM karyuM. "meM karyuM" evuM bolavAmAM vAMdho nathI, paNa tevuM mAne che hale. praznakartA : AkhI duniyAmAM badhe mAne che e pramANe jyAM sudhI ahaMkAra che, tyAM sudhI potAnA hAthamAM sattA che ema AkhI duniyA ja mAne che ne ! tIrthaMkaroe zIkhavADyuM ke A davA copaDavAnI che ema kahyuM. ane bIjI eka pIvAnI kahI. te pIvAnI hatI te A loko copaDe che ane copaDavAnI pI jAya che ! emAM tIrthakarono doSa zo ? copaDavAnI pI dAdAzrI : nA, mAne che evuM nahIM. emAM to pAchuM ahaMkAra che,
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 10 AptavANI-11 jAya to zuM thAya ? praznakartA : lebala mAryuM hoya to nA pIve ne pachI. dAdAzrI : nA, paNa lebala mAreluM che tene ya AvuM pIve che. evuM che vaiSNavo che te AtmAne kartA mAnatA nathI, zivadharmI AtmAne kartA mAnatA nathI, vedAMtadharmI AtmAne kartA mAnatA nathI, jaino ekalA AtmAne kartA mAne che. A che te tIrthaMkaroe kahyuM ke AtmA vyavahArathI kartA che'. bAya rileTIva vyu poinTa AtmA kartA che. to ApaNe pUchIe ke sAheba paNa riyala vyu poInTathI, kaho ne ? tyAre kahe, riyala vyu poInTathI kartA nathI. have loko rileTIvane badale riyala samajI gayA. have ene ja cAvAda huM boluM chuM. paNa kaI apekSAe che te A ! lyo, vedAMta apekSAe nA kahyuM ane ema kahyuM ke AtmA zuddha ja che. have enAthI zuddha thatuM nathI. kAraNa ke AtmA zuddha che ne huM duHkhI zuM karavA thauM chuM ? jo AtmA zuddha che, to ene deha zuM karavA dhAraNa karavo paDe che, te ahIM pote rahyo ja zuM karavA? zuM bhagavAnanI bhUla kADhI che ! A zuM kahe che tIrthaMkara mahArAja ke amuka apekSAe zuddha che, amuka apekSAe azuddha kahe che ! eTale ApaNe svAvAda kahyuM ke mANasa pUruM samajaNa jo samajIne AgaLa cAle, to pharI virodhAbhAsa utpanna nA thAya. eTale vedAMtamAM koI mANasa evuM nahIM mAne ke "AtmA kartA che" evuM. 'AtmA zuddha ja che, akriya che" evuM samaje che. tyAre loko zuM kahe che? "bhagavAne kahyuM che, "AtmA kartA che', tame nA kaho cho ?" meM kahyuM, "bhagavAne 'kartA-bhoktA" kahyuM, paNa e copaDavAnI davA kahI'tI, tame pI gayA. zuM thAya pachI ?" praznakartA : ene sAcuM mAnyuM ? dAdAzrI : mAnyuM ja che ne, sAcuM. tema ja kahe che ne, 'huM karuM chuM." bIjo koI kare che ? bIjo koNa kare ? bIjo koI che ja koNa che ? AptavANI-11 211 bhagavAne AtmA vyavahArathI kartA kahyo che. te lokoe nizcayathI mAnI lIdho tenI A muzkelI UbhI thaI che. atyAre AtmAne nizcayathI kartA ja mAnavAmAM Ave che. Ama ApaNe kahIe, nizcayathI ? tyAre kahe, 'nizcayathI akartA che, paNa vyavahArathI kartA'. paNa emanA rUpakamAM 'nizcayathI ja kartA che evuM mAnI beThA che. eTale kaheze, "A choDavuM paDaze ne A choDavuM paDaze ne A choDavuM paDaze'. 'alyA, teM bAMdhyuM hatuM ke tuM choDuM chuM? te bAMdhyuM ja na hatuM, tyAM choDavAnuM kyAM rahyuM che ? bhrAMti jAya evuM kAma karaje'. eTale chUTuM ja che. A tArI bhrAMti che ke huM ja caMdulAla ane huM ja kartA chuM'. 'huM caMdulAla chuM' e bhrAMti gaI, to tAre chUTuM ja che. eTale 'brAMti kADha' kahe che. bhagavAne bhrAMti kADhavAnI kahI hatI, te have loko karma kADhe che. A choDe che ne te choDe che. have choDavAno adhikAra pudgalanA hAthamAM che, vyavasthitanA hAthamAM. tyAre pote choDavA gayo. phakta potAne bhrAMti kADhavAno adhikAra che tyAre te kADhavAnuM karato nathI. alyA, mUA te karyuM che zuM atyAra sudhI, kahe ! vagara kAmano, karavAnuM-karavAnuM ! A to tuM kahuM chuM ke "A meM karyuM. paNa e che te pUrvakarma che ! tyAre kaheze, "meM kazuM karyuM ja nathI ?" tyAre kahe, "nA, bhAvakarma karyuM phakta, bIjuM to badhuM parasattAnA hAthamAM che'. e kartApaNAmAM bIjI koI vastunI jarUra nathI. svabhAvano kartA che, tene badale vibhAvano kartA thayo, eTaluM ja. temAM kazuM karyuM nathI. pachI AvyuM A, hisAba pariNAma AvyuM. bhAvakarmanuM rijhalTa AvyuM A IphekTa ane IphekTa che. te pArakI sattAnA hAthamAM che, parasattA ! ATalI ja AMTIe baMdhAyA bhagavAta ! jagata AkhuM ya 'nathI karatA', tene kahe che, "huM karuM chuM' ane 'koNa kare che tene jANato nathI. kaDhI pote karato nathI ane kahe che, "huM kaDhI karuM chuM." ApaNe kahIe ke 'vyavahArathI kaho cho ke kharekhara ?" "are, kharekhara ja huM karuM chuM, to bIjuM koNa kare che ?' vyavahArathI kahevAno
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 AptavANI-11 adhikAra che. vyavahAra to jevuM dekhAya evuM kahevuM paDe ne ! praznakartA : A nathI karato ene jagata AkhuM ya kahe che 'huM karuM chuM', enI e je mAnyatAnI AMTI kADhavI, e ahIM jJAna maLyA pachI nIkaLe che badhuM. dAdAzrI : paNa AMTI nIkaLe ja nahIM ne ! e AMTI nIkaLe tyAre to bhagavAna thaI jAya. e AMTI ja mAyA che, bhagavAnanI mAyA bIjI koI nathI. praznakartA : eTale ahIM to 'sAruM karyuM' ke 'khoTuM karyuM' e kartApada ja AkhuM UDI jAya che. dAdAzrI : UDI jAya, kartA nA hoya ne vagara kAmano ApaNe kartA mAnatA hatA ! e to sAruM che eTaluM bole che ke 'huM zeviMga karuM chuM'. nahIM to joDe eme ya bole 'vALa ugADuM chuM huM' ! kema evuM nathI kahetA, 'huM mAthuM du:khADuM chuM !' 'huM mAthuM du:khADuM' evuM bole ? 'e enI meLe du:khyuM', kaheze. ke praznakartA : nahIM to nimittane pAchuM kaheze "teM duHkhADyuM mAruM mAthuM'. AtmA, vyavahArathI kartA... praznakartA : 'AtmA kartA che ne bhoktA che', eTale zuM samajavuM ? dAdAzrI : e to vyavahArathI kartA che. nizcayathI to svabhAvano kartA che. kharI rIte svabhAvano kartA che. vyavahArathI lokone ema dekhAya che ke 'A meM karyuM' ! kharekhara evuM nathI. paNa vyavahAramAM evuM to kahevuM paDe ne ! atyAre ahIMthI jato houM ane Ama cAlatAM cAlatAM koI mANasa mane athaDAyo, te mANasa nabaLo hato ne paDI gayo, ne tyAM AgaLa e marI jAya ne polIsavALo mane pakaDe ne mane kahe ke, "tamAruM nAma lakhAvo.' to mAre 'e. ema. paTela' lakhAvavuM paDe. tyAM evuM nA kahevAya ke 'huM zAnI chuM'. kAraNa ke vyavahArathI A karmano kartA huM chuM. kharI rIte huM Ano kartA nathI. eTale polIsavALo to vyavahA2 juene, AptavANI-11 jue evuM kahe ne ? praznakartA : eTale e naimittika kartA ne ? 213 dAdAzrI : polIsavALo naimittika kazuM gaNe nahIM. tyAM to vyavahArathI kartA ja gaNAya. AvI rIte bhagavAne AtmAne vyavahArathI kartA kahyo che. vyavahArathI eTale zuM ke riyala nahIM, paNa loko ema kahe ke A tame karyuM che, evuM vyavahArathI kaheze. loko ema kahe ke A caMdubhAIe karyuM. have tamane ema lAge ke AmAM to mArI IcchA nathI. mAruM citta bIjI jagyAe hatuM ane A dehathI je kaMI e thayuM, emAM mArI icchA nathI. chatAM A loko ema kahe che, caMdubhAIe karyuM. enuM kAraNa zuM ? tyAre kahe ke, 'vyavahAra to evuM ja kaheze. vyavahAra to jevuM dekhaze tevuM kaheze'. vyavahAra ekajhekTa phIgara ApI zake nahIM. eTale vyavahAramAM kartA che ane kharekhara vAta pote samaje to pote akartA che. eTale vyavahArathI kartA kahyo, paNa A to lokoe pote kartApaNuM mAnI lIdhuM ke 'huM ja kartA chuM.' eTale A roMga bilIpha beThI ke 'huM kartA chuM". eTale vyavahArathI AtmA karmano kartA kahevAya. sahu loka kahe ke bhaI, ANe karyuM. to ApaNAthI nA na kahevAya. 'huM zuddhAtmA chuM, meM nathI karyuM.' evuM nA bolAya. vyavahArane ApaNe kabUla karavo ja joIe. polIsavALo kahe ke, 'cAlo caMdulAla, A guno kema karyo ?" tyAre kahe ke 'bhaI, huM zuddhAtmA chuM' evuM nA cAle. 'huM caMdulAla chuM' evuM kahevuM paDe. eTale vyavahAramAM ApaNe kartA chIe ane nizcayamAM, kharekhara, kharI rIte ApaNe kartA nathI. vyavahAramAM to hA pADavI paDe ApaNe. kAraNa ke pelAne zuM khabara ke tuM caMdulAla che ke zuM che ? ane eNe jovAnI jarUre ya zuM ? vyavahArathI kartAno bhAvArtha zo che ? ema mAno ne ke tamArI joDe A bhAI UbhA che, eno dhakko tamane vAgyo ane tamAro dhakko Amane vAgyo, have A vAMdho zuM uThAve ? ke 'caMdubhAI, tame mane pADI nAkhyo.' have tamane vAMdho Avyo. have tame zuM kaho ? ke 'huM to nimitta chuM, mane
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 14 AptavANI-11 to AmaNe dhakko mAryo temAM huM zuM karuM ? ane huM to zuddhAtmA chuM'. evuM cAle nahIM tyAM AgaLa. tame zuddhAtmA thayelA cho e vAta sAcI. paNa ahIM vyavahAramAM jyAM AvyuM, tyAM AgaLa tamAre kahevuM ke 'nA, caMdulAla chuM.' eTale A lokonA vyavahArathI AnAM kartA tame cho. aMdarakhAne tamAre jANavuM ke A vyavahArathI kartA, kharekhara kartA nathI ne. nahIM to tame lokamAM ema kaho ke "mane zuM aDe ! mAre zuM levAdevA ? huM to zuddhAtmA chuM, mane kazuM aDe nahIM'. to ya e mAra paDe. ATaluM ja vyavahAra. temane samajAyuM, huM zuM kahevA mAMguM chuM te ? tyAM AgaLa ame kahIe, 'hA, bhAI, meM karyuM bA. mArA hAthe thayuM che A.' ame jANIene, vyavahArane to ApaNe uthAmIe ja nahIM ne ? vyavahArane to jevuM dekhAze evuM kaheze. A vyavahArano ukela lAvavAno che. - vyavahAramAM kartA eTale "huM pote kartA nahIM' ema mAnavAnuM. ane loko kahe to 'hA' kahevAnuM. bolavA khAtara bolavAnuM. loka kahe, 'tame A kema karyuM ?" tyAre kahe, 'bhaI pharI nahIM karIe.' bAkI ApaNe kartA nathI. ApaNe eTaluM samajIe ke vyavahAramAM to A ja bhASA hoya, mATe e bhASAne uddhatAIthI ApaNe javAba nA Apavo joIe, nahIM to ApaNe jJAnI nA kahevAIe, uddhata javAba ApIe to ! eTale amAre kahevAnuM ke 'bhaI, amArI bhUla thaI, have nahIM karIe pharI." duniyA joDe vAtacIta karavA mATe amAre 'e. ema. paTela' thavuM paDe. eTale A vItarAga vijJAna to ora jAtanuM che, paNa AkhuM vijJAna avaLI bAju khasI gayuM che, kartA bhAga tarapha. vyavahAramAM kartA che, teno durupayoga thayo. AtmA svabhAvakarmano kartA AptavANI-11 215 praznakartA: paNa eno phoDa nathI Apyo. "A vyavahArathI kartA che, vyavahArathI bhoktA che" evuM emAM kliyaransa nathI, eTale loko vadhAre gUMcAyane ? dAdAzrI : nA. Amane vyavahArathI kartA kaho, to ya Amane vyavahAranI ja khabara nahIM tyAM AgaLa pachI zuM gUMcAvAnuM ? gUMcAyelAM ja che, emane zuM gUMcAvAnuM ? 'vyavahAra zuM che' e ja khabara nathI. vyavahAra samaje to nizcaya samaje. paNa vyavahAra ja samajaNa paDI nahIM tyAM zuM ? vyavahAra ja badho gUMcAyelo che ane 'AtmA kyAM che te ja khabara nathI. e to A mikenikalane AtmA mAne che ane "Ane sthira karuM to mokSa thaI jAya', kahe che. praznakartA : kramikamArgamAM e ja che, pachI bIjuM zuM kare ? dAdAzrI : kramikamArgamAM e che, e vAta sAcI che, emAM khoTuM nathI. paNa jyAre tyAre pAchuM, amuka pramANamAM Ave chene eTale chUTuM paDI jAya che. eTale tyAre vyavahAra samajAya che. vyavahAra kyAM sudhI samajAya che ? ke jyAM sudhI ene be bhAga judA samajAya nahIMne tyAM sudhI vyavahAra badho cAlu ja rahevAno. 'vyavahArathI kartA che' e vastu ja mukhya samajavA jevI che. 'vyavahArathI kartA che" e vAkya jo samajene, to bahu kalyANa karI nAkhe. AtmA vyavahArathI kartA che, nizcayathI akartA che. vyavahArathI kartA eTale DrAmeTikkI kartA che, kharI rIte kartA nathI. tathI AtmA preraka koIto ! kartAbhAva koIno chUTyo nathI. ane Urdu zAstroe to evuM samajAvyuM che ke "AtmA kartA che, AtmA bhoktA che." have e kartApaNuM zI rIte chUTe ? praznakartA : zrImad rAjacaMdranI AtmasiddhinI gAthA che. 'hoya na cetana preraNA, koNa grahe to karma ? jaDa svabhAva nahIM preraNA, juo vicArI dharma." e samajAvo. dAdAzrI : cetana jo preraNA kare ne, to preraka gunegAra che. eTale preraNA karato ja nathI cetana.
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 jJAna-darzata kriyAto kartA... 2 16 AptavANI-11 AtmAe AmAM kazuM karyuM nathI. A sUryanArAyaNa hoya tyAM, ne gadheDAnuM citra kApIne dharIe to bhIMta para gadheDAnuM ja citra dekhAya. emAM sUryanArAyaNane zuM karavuM paDyuM ? temAM sUryanArAyaNa zuM kartA ne zuM nahIM kartA ? te kahI Apo. sUryanArAyaNa kaI apekSAe kartA ne kaMI apekSAe nahIM ? potAnAM astitvanI apekSAe kartA che. ane bIjI koI apekSAe kartA nathI. sUryanArAyaNa to jANatA ya nathI ke mUA gadheDAnAM citra jhAlIne dharaze. e kaMI jANe che ? loka to jAtajAtanuM dhare evAM che ne. have ahIM AgaLa gadheDAnuM citrapaTa mUkyuM hoya to sUryanArAyaNa kartA che ? tyAre kahe, e hatA to thayuM. te have AnuM jokhama. A AvuM AtmAne jokhamadArI AvI che. loka kaheze, AtmA e karyA vagara zI rIte thAya ? kayuM pudgala kriyAvaMta ? to pachI kartA koNa ? koI karanAra to joIe ne, hu Ijha rIsponsibala ? tyAre pudgala paramANu kartA che ? tyAre kahe paramANu cokhkhA hoya, e kartA hoI zake nahIM. eno ya svabhAva to kriyAkArI che, sakriya che svabhAva, paNa kartApaNuM nA hoya. tyAM kahe che, pudgalano che A guNa. tyAre pudgala eTale zuM ? e je pAvara cetanavALuM che e pudgala kare che. A pAvara cetana jene ApaNe mizracetana kahyuM. kharekhara cetana nathI, mizracetana che te cetana jevuM kArya badhuM kare, paNa cetana nahIM. praznakartA : pAvara cetana kahyuM Ape. dAdAzrI : hA, e ApaNI bhASAmAM e vijJAna bahAra pADyuM. kAraNake mizracetana lokone samajAtuM nathI, eTale ApaNe pAvara cetana kahyuM. eno zo bhAvArtha ? ke bhaI, cetananI hAjarImAM enA sparzanAthI pudgala paNa pAvara cetana thAya che. kevI rIte ? tyAre kahe, beTarImAM sela hoya che to sela ApaNA cAlu thaI jAya. paNa pAvara sela che. pAvara bharelo khalAsa thaI jaze eTale pAchuM baMdha thaI jaze. evuM A pAvara cetana che te pAvara UDI jaze eTale acetana paDI raheze. praznakartA : "AtmA paNa kriyA saMpanna che. sarva padArtha kriyA sahita ja jovAmAM Ave che. pariNAma kriyA sahita, AtmA paNa kriyA saMpanna che. kriyA saMpanna che mATe kartA che. anupacArika vyavahArathI te AtmA dravyakarmano kartA che. upacArathI ghara nagara Adino kartA che. ane svabhAva pariNatie nijasvarUpano kartA che." -zrImad rAjacaMdra. A jarA vistArathI samajAvo. dAdAzrI : have kartAmAM vivecana karIe ke jo tame svabhAvamAM AvI jAva, samyagdarzanamAM. to pachI nijasvarUpano kartA thAya. ane jyAM sudhI dehAdhyAsamAM che tyAM sudhI tame che te A saMsAranA kartA cho. praznakartA : to emAM AtmA kartA kahevAya ? dAdAzrI: paNa vyavahArathI kartA kahyuM che ne ! praznakartA : paNa nijasvarUpano kartA kahyo e kevI rIte ? dAdAzrI : hA, nijasvarUpano kartA eTale tyAM bIjA zeno kartA ? potAnI jJAnakriyA ane darzanakriyA niraMtara cAlyA ja kare che, potAnA svarUpano kartA che. eTale jJAna-darzananI kriyAno kartA che pote, kAraNa ke dravya-guNa-paryAya sahita hovAthI, paryAya utpanna thAya vinAza thAya, paryAya utpanna thAya vinAza thAya. eTale tyAM siddha sthitimAM rahIne paNa A badhuM jJAna ene udaya thayeluM dekhAya pachI nAza thayeluM dekhAya, paryAyo ja dekhAya badhA. praznakartA : eTale e draSTA che, paNa kartA kema kahevAya ? dAdAzrI : nijasvarUpano kartA, A lokone samajAvavA mATe bolavuM to paDe ne ! bIjo koI zabda to mUkavo paDe ne ! pachI pote te rUpa thaze tyAre samajI jaze ke zuM kahevuM che. te paNa tyAM sudhI kaMIka ene saMketika to kahevuM paDe ne ! te A saMketika bhASA che.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 AptavANI-11 eTale anupacArika vyavahArathI e AtmA dravyakarmano kartA che. anupacArika vyavahAra eTale zuM ? A ATha karmo, e je deha baMdhAI gayo che, emAM tame koI jAtano upacAra karelo kharo ? ke AMkho karavA mATe, kAna karavA mATe koI upacAra karavo paDelo ? nahIM karavo paDelo ne ! A vyavahAra anupacArika che. anupacArika vaijJAnika vyavahAra che A. upacAra nathI karyo, paNa koIe kaMIka to karyuM ne ! tyAre ke A vaijJAnika vyavahAra che. sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che A. eTale anupacArika vyavahArathI AtmA dravyakarmano kartA che. eTale ATha prakAranA karmono kartA che. jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa, mohanIya, aMtarAya, vedanIya, nAma, gotra ne AyuSya eno kartA che. upacArathI ghara, nagara Adino kartA che. upacArathI koI mANasa ghaDo banAvato hoya, to ApaNe kahIene ke A kuMbhAre ja ghaDo banAvyo ! nA kahIe ? A bhAIe ghara bAMdhyuM. A kaDiyAe amAruM ghara bAMdhI ApyuM, upacArathI. praznakartA : eTale upacArathI eTale vyavahArathI. dAdAzrI : upacAra eTale vyavahAra to kharo. A upacArika vyavahArathI A ane anupacArika vyavahArathI A. upacArika vyavahAra eTale ene kAma upacAra karato ApaNe joyo. ane A anupacArika upacAra karato koIe joyo nathI. to A zI rIte thayuM ? tyAre kahe vaijJAnika rIte ane pelo upacArathI to ApaNe joI zakIe chIe ke ghara bAMdhavA mAMDyuM eNe. upacArathI ApaNe joIe chIe ke bene dALa, bhAta, roTalI, zAka badhuM banAvI lIdhuM. e upacAra vyavahArathI karmano kartA AptavANI-11 219 pariNatimAM Ave tyAMthI eno mokSamArga khullo thaI gayo. atyAre sAdhu-AcAryo kahe ke tamArI pariNati badalo. to sAheba, badaluM eTale kyAM jauM ? tamArI pariNati kyAM badalAI che, e mane kaho. tyAre mahArAje ya para pariNatimAM che. e kaI pariNati badalavAnI kahe che ? ke A azubha pariNati choDo ane zubha pariNati karo. have ene kharekhara pariNatI nathI gaNAtI, paNa chatAM A pariNatino nIco artha lAvyA. be ja prakAranI pariNatio eka svapariNati ne parapariNati. bIje pariNati nA vaparAya. parapariNati ajJAnIne hoya, svapariNati jJAnIne hoya. pariNati, bIje DAuna artha vaparAya nahIM, chatAM ya vaparAya che, atyAre to e cAlu ja che. kevI karAmata saMyogI paramANuonI ! A badhAM saMyogonuM dabANa che. temAM jarAka dabANa thAya ne haMmezA, tyAre enI asara thAya, IphekTa thAya. aIphekTIva hovAM chatAM IphekTa thAya. tyAre AtmA to jJAnanI bahAra koI dahADo gayo ja nathI, kriyAmAM to gayo ja nathI. potAno svabhAva jJAna che, te jJAna vibhAvIka thayuM. ApaNe ghaNAM pherA nathI thatuM ? ke cakkara caDhe ne pachI bebhAna thaI jaIe ? tamAruM nAma zuM ? tamAruM nAma zuM ? pUche. tyAre loka kahe che 'te bhAna-bAna nathI". to A enI asaro ATalI badhI kare che. to A to kevaDI moTI asara thayelI che. AtmA upara ke kevuM dabANa AvyuM haze, bhayaMkara. ane te paNa saMyogo badhAM kevAM che ? ke jevuM bhagavAnanuM jJAna thAya, tevuM tyAM AkAra thaI jAya, saMyogI paramANunA guNa eTalAM badhAM suMdara che ke jevuM emanuM jJAna thAya evo ahIM AkAra thaI jAya che. have A ajAyabI jJAnI puruSe joyelI, varlDa zI rIte samajI zake !? jJAnI puruSe evuM te zuM joyuM jJAnamAM ? ke AtmAne akartA kahyo ? to koNa kartA ? tyAre kahe, e kevI rIte thAya che, e joyuM. A kriyA kevI che, te emaNe joyuM. tyArathI sacoTa thaI gayuM ke saMsArano kartA AtmA nathI. AtmA enAM jJAnano kartA che. te vibhAvIka jJAna, svAbhAvika have svabhAva pariNatie nija svarUpano kartA che, A svapariNati enAthI nijasvarUpano kartA thAya ane parapariNatithI, anupacArika vyavahArathI AtmA dravyakarmano kartA thAya ane parapariNatithI, upacArathI ghara-nagara Adino kartA thAya. parapariNati eTale kare che bIjo ane pote kahe 'huM karuM chuM A', e parapariNati kahevAya. eka miniTa paNa
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 AptavANI-11 jJAnano kartA che. eno prakAzano ja kartA che. e bahAra koI dahADo gayo nathI. have e jJAnI puruSe joyeluM. tyAre ahIM to jene tyAM jAya tyAre kaheze, AtmAe nA karyuM to koNe karyuM ? AtmAe ja karyuM ne, dAkhalAM Ape, dAkhalA ne dalIlo sAthe. te A ajJAna badhuM bhareluM. have AmAM zI rIte jJAnI thAya mANasa ? preraka che pAvara cetana ! eTale pAvaranI preraNA che, A cetananI nathI. jo cetananI preraNA hota to cetana baMdhAya. praznakartA : pAvara ane cetana be judA judA che ? dAdAzrI : jema sUrya ane ahIM AgaLa UrjA utpanna thAya ne eTaluM juduM che, sUryane laIne UrjA utpanna thAya, eTaluM juduM che pAvara. emAM sUryanuM kaMI kartApaNuM nathI. bIjI vastu bhegI thaI eTale UrjA utpanna thAya. jo tame ahIM moTo kAca mUkI do jADo to e kAcanA AdhAre, bIjI vastu bhegI thaI eTale enAthI badhuM saLage nIce. emAM sUryane kaMI levAdevA nathI. A vastu bIjI bhegI thaI te ene lIdhe che. e khaseDI lo eTale kazuM nathI pAchuM. have khase zI rIte ? praznakartA : 'AtmA svabhAvakarmano kartA che, anyathA akartA che.' e samajAvo. dAdAzrI : hA. potAno sva svabhAvano, svabhAva karmano kartA che. bIjA koI karma karato nathI AtmA. A prakAza jevo AtmA che. e potAno svabhAva kare, A lAITa hoya e potAno svabhAva karmano kartA che. ajavALuM Ape bahu tyAre. e kaMI ApaNane ahIM AgaLa jamADe nahIMne Ama moMDhAmAM ke paMkho nA nAkhene ! paMkho to pherave tyAre pavana Ave. A lAITa paMkho nA nAkhe ? praznakartA : nA nAkhe. AptavANI-11 221 dAdAzrI : kema ? praznakartA : e eno svabhAva. dAdAzrI : tevuM A AtmA AvuM khAya pIve nahIM. AvuM tevuM kazuM ya kare nahIM. praznakartA : e svabhAva karmano kartA eTale ? dAdAzrI : potAnA svabhAva, mULa je svabhAva, svabhAvika svabhAva. A to vibhAva karmano kartA kahyo che. bhagavAne saMsAramAM kartA kahyo ne vibhAva karmano kahyo. bahu UMDu lAge che nahIM ? praznakartA : hA. dAdAzrI : AtmAno svabhAva hoya che, potAno svarUpa svabhAva. saMsArano kartA kahyo bhrAMtithI kahyo. to jyAM sudhI bhrAMti che tyAM sudhI A saMsArano kartA che, jyAre bhrAMti jAya tyAre svarUpano kartA che, potAnA svabhAvano kartA che. anyathA akartA che. koI bAbatamAM kartA che ja nahIM. praznakartA : pote kazuM karato ja nathI ! dAdAzrI : kazuM AvuM kare nahIM. A je karIe chIene, ApaNe kahIe chIe ke "Ama karyuM, tema karyuM.' e AtmA kare nahIM. praznakartA : anubhava vagara samajAya evuM nathI. dAdAzrI : anubhava mATe to ahIM AvavuM paDe. AtmA tizcayathI akartA, pudgala vyavahArathI akartA! have vyavahArathI AtmA kartA che, nizcayathI akartA che. tyAre kahe che, to kartA koNa ? to pachI bIjI trirAzI muko. nizcayathI akartA che, to nizcayathI kartA koNa ? vyavahArathI kartA kahevAya che. tyAre bIjI trirAzI mUko ke pudgala vyavahArathI akartA che ane nizcayathI kartA che.
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 AptavANI-11 A solyuzana elajIbrAmAM karAve che. e joyuM che ke nahIM ! A samajamAM AvyuM ? praznakartA : samajavAno prayatna karuM chuM. dAdAzrI : eTale Ano kharekhara kartA koNa che ? ke pudgala che. paNa evuM jJAnIe jANavuM joIe ajJAnIne kahevAya nahIM. atyAre huM jJAnI houM to ya paNa ahIM AgaLa bahAra javuM ane koI mANasane jarAka mArI Thokara vAgI ane e mANase polIsavALAne khabara ApI ke A bhAIe mane Thokara mArI, eTale polIsavALo mane pUche ke kema tame Thokara mArI ? to mArAthI evuM nA kahevAya ke jJAnI chuM ane A Thokara to A pagale mArI che. tyAM mAre ema kahevuM paDe ke bhaI meM ja Thokara mArI che. A vyavahAra che. nizcayathI evuM nathI, nizcayathI pudgala ja kartA che. paNa vyavahAra che eTale mAre ema vyavahAramAM kahevuM ja paDe, nahIM to loka kaheze, tame jJAnI eTale chUTI gayA kaMI ? ahIM batAvo, tamAruM nAma lakhAvo. enA karatAM ApaNe ja DAhyA thaIne kahI daIe ke huM e. ema. paTela chuM ane mArI A guno thayelo che. aMdara tame ya ema jANo ke dAdAno kazo guno nathI, paNa ahIM lakhAvuM to paDe ja ne ! vyavahAra che ne ! eTale vyavahArathI kartA che. jJAnIne ema lAge ke 'huM kartA nathI', paNa ajJAnIne to ema ja lAge ne ke "A kartA che'. eTale vyavahArathI kartA nathI, chatAM ya kartA kahevuM paDe ApaNe. kAraNa ke vyavahArathI kahe che, e nizcayathI kaheto nathI. nizcayathI akartA ja che. vyavasthita eTale ja pudgala kartA ! AptavANI-11 223 kahe, nizcayathI kartA koNa ? e ApaNe pADyuM che ke nizcayathI kartA pudgala che. ane vyavahArathI pudgala kartA nathI. pudgala eTale vyavahArathI je pudgala che, badhAM bhegA thayelA te kartA che. zarUAtamAM to vyavahAranA lokone dharma ApavAnone, eTale AtmA kartA che ema kahevuM ja paDe. nahIM to kaheze ke krodha karyo, te kahe, meM nathI karyo. hoya brAMti ane nathI kahe te cAle nahIM. jo jJAna hoya ne tame kaho ke "meM nathI karyo', te vAta cAle. kAraNa ke tamane che te 'caMdubhAI' gusso kare, to tamane enI pAchaLa hiMsaka bhAva nA hoya, ane pelA ajJAnIne to hiMsaka bhAva ja hoya, cokhkho ja krodha hoya, tanmayAkAra krodha. have e kaheze 'huM ya nathI karato' evuM bole. eTale kartA ja che. je je kriyA kare, eno kartA e che, jyAM sudhI jJAna nA thAya tyAM sudhI. eTale akartA thayo, jJAna thayA pachI. ApaNane jJAna thayuM eTale "ApaNe" akartA bhAve chIe. praznakartA : to pudgala kartA che ? dAdAzrI : A to tamane eTalA mATe kahIe ke atyAre koNa kartA che Ano ? to rIjhalTa che, AtmAnuM kazuM karavApaNuM rahyuM nathI. e AdhArI zabda che. praznakartA: to kharekhara koI kartA nathI. dAdAzrI : kharekhara, to jagatanuM pudgala ja kartA che. paNa evuM bolAya evuM nathI. Aje koI eksepTa nahIM kare bahAra. tene samajAya nahIM ne dahADo vaLe nahIM. e to kahe, 'huM chuM to kartA chuM." vyavasthitatI preraNAthI pudgala kartA ! jJAnadazAmAM AtmA akartA che. ajJAnadazAmAM AtmA kartA che. AtmA vyavahArathI kartA che, nizcayathI akartA che. eTale pudgala vyavahArathI akartA ane nizcayathI kartA che. mULa kartA pudgala che te AtmA naimittika kartA che. nizcayathI to akrIya akartA che, vyavahArathI AtmA kartA che, tyAre praznakartA : Ape kahyuM ke peluM 'pudgala nizcayathI kartA che" e samajAyuM nahIM. kAraNa ke jJAna lIdhA pachI ApaNe mAnIe chIe, 'vyavasthita zakti kartA che'. 'pudgala ke AtmA kartA nathI', ema ame samajyA chIe ane Ape hamaNAM kahyuM ke 'nizcayathI pudgala kartA che.' e nathI samajAtuM.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 225 224 AptavANI-11 dAdAzrI : tame vyavasthita karyA che evuM ja mAno cho ? so TakA evuM mAno cho ? to vyavasthita kartA e ja pudgala kartA. vyavasthitamAM cetana koI sattA nathI, badhA sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa bhegA thAya che. emAM koI cetana sattA nathI hotI. e ja mAno che ne tame ? AptavANI-11 A AvuM kema bane to pachI tamane potAne ja solyuzana thAya. 'vyavasthita e ja nizcayathI pudgala kartA che', evuM jo jagatane samajamAM hotane to Aja jagatanI to dazA bahu UMcI hoya. paNa e samajamAM bese evI vastu nathI. ane te e jJAna khulluM ya thayuM nathI. atyAra sudhI eka ja prakAranuM jJAna cAlyuM Ave che ke AtmA vyavahArathI kartA che. basa, nizcayathI koNa kartA che ? evuM tapAsa ja nathI karavAmAM AvelI ane te badhuM koIe khulluM ya nathI karyuM. tethI karIne tIrthakaronA jJAnamAM badhuM hatuM. paNa tame pUcho to javAba nIkaLe ne ? pUcho ja nahIM to zeno javAba maLe ?! pudgala kartA kyAre kahevAya ? jJAnI thayA pachI. e pahelAM nA kahevAya. te to sAdhu-AcAryo bole ke pudgala kartA che, eTale UMdhe raste cAle badhAM. jJAna thayA pachI AjJAmAM rahe, pachI badhuM pudgala kartA. pachI tamArI jokhamadArI nathI, ema kahIe chIe. praznakartA : pudgala to vyavasthitanI preraNAthI pudgala kartA bane che ne ? praznakartA : hA. dAdAzrI : AtmA kartA mAnatA nathIne ? praznakartA : nA. dAdAzrI : eTale pudgala kartA mAno che e karekTa thaI gayuM ne ? A to badhuM jagata AkhuM ya AtmAne kartA mAnI beThA che, 'huM kartA chuM ja, huM karuM chuM to ja thAya che'. vyavasthita e ja che te pudgala kartA che. bheguM thavuM ane vikharAI javuM enuM nAma vyavasthita, ane te ja pudgala che. praznakartA : pudgala che. eTale nizcetana-cetanane ? dAdAzrI : hA, nizcatana-cetananI ja vAta hoya A badhuM. pudgala eTale A je paramANu che ne e paramANu judA che. ane A pudgala e to vibhAvika pudgala che. pelA paramANu svabhAvika pudgala che. to A AMkhe jeTaluM dekhAya che, A kAne saMbhaLAya che, A jeTaluM anubhavAya che. e badhuM vibhAvika pudgala che. AmAM svabhAvika pudgala to tamane jovAmAM ya nathI AvatuM. eTale vibhAvika pudgalanI vAta che. e ja nizcetana-cetana che. ApaNuM pahelAM pAnAnuM vAkya hoyane, te AThaso pAnamAM enuM e ja vAkya ene helpa karatuM hoya, e virodhAbhAsa nA hoya. eka akSare ya koI jagyAe, enuM nAma vijJAna kahevAya. ene ema lAge kharuM ke A Aje dAdAe ema kema kahyuM, "A pudgala nizcayathI kartA che ?" paNa jo e vAta Ama samajavA jAya to tarata samajI jAya, pachI phITa thaI jAya. eTale prazna UbhA thAyane te ApaNe pote potAnI meLe mUkavA ke dAdAzrI : hA, vyavasthitanI preraNAthI. Ama dekhItuM ApaNane pudgala kartA lAge. paNa vyavasthitanA evIDansathI che. praznakartA AtmAnI hAjarI hoya to ja bane, nahIM to bane nahIM. dAdAzrI : AtmAnI hAjarI nA hoya to kazuM thAya nahIM. praznakartA : AtmAnI hAjarI vagara svayaM pudgala ekaluM kartA banI zake nahIM ? dAdAzrI : nahIM. praznakartA : AtmAnI hAjarInI jarUra che. dAdAzrI : AtmAnI hAjarI hoya to ja. ane pudgala kartA eTale zuM ? pariNAma, ApaNe pariNAma kahIe chIe, ApaNe pugala kartA
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 227 226 AptavANI-11 kahetA nathI. ApaNI bhASAmAM bahAra lokabhASAnuM bolIe chIe. bAkI pariNAma che, A rijhalTa che. ApaNA kojhijhanuM A pariNAma che temAM pachI bIjuM zuM pUchavAnuM rahyuM ? vyavasthitane A loko che te bhagavAna kahe che, ApaNA dezanA loko, badhA phorena-borena badhAya ke e ja kartA che ane pachI che te rAgavaiSa cItaryA. A badhuM pudgala karI rahyuM che, ane A loko mAne che ke huM karuM chuM. e 'ya pudgala che. eTaluM badhuM pudgala karI rahyuM che. e pudgalanI karAmata tIrthaMkaro ane jJAnI sivAya koIne ya nA samajAya. kramika mArganA jJAnIone ya e karAmata nA samajAya. karAmata e to ame joyelI hoya, paNa e varNana nA karI zakAya. eno AkAra, enI rIta, ame e joyelI hoya paNa tenuM varNana thAya nahIM ne ! e avarNanIya vastu che. zabdonI to sImA che, paNa A to asIma vastu che. 'kare che koNa e samaje, to Ukale kAyamI koyaDo; karAmata pudgalanI bAjI, svabhAvika jJAnanetre jo.' svabhAvika jJAnanetre eTale divyadraSTithI jo, ke A koNa kare che te jo pachI, kahe che. A badhI pudgalanI bAjI che. A karAmata je che, te pudgalanI che. jJAtI samajAve palanI karAmata ! dekhAya. have A koNe banAvyuM ? e pudgalanI karAmata che badhI ! jo mahIM rasoDAmAM vaghAra karyo, ane uDe eTale A mahAtmAo zuM kare ? praznakartA : udharasa khAya ne ! dAdAzrI : alyA, A koNe AvuM karyuM ? pelo mANasa to vaghAra kare che, emAM ahIM zuM thayuM ? praznakartA : vaghAra pelo kare che, chIMka ahIMyA Ave che. dAdAzrI : tuM tArA kAmamAM chuM, e enA kAmamAM che, A karyuM koNe ? rAjAno chokaro hoya te udharasa khAya ane jJAnI ya udharasa khAya, juo to kharA A duniyA ! have vaghAra karanAranI IcchA nathI ke A lokone udharasa khavaDAvavI che. khAnArane IcchA nathI. A pudgalanI karAmata che badhI. pudgala vastu samajAya evI nathI. e to 'zAnI' vagara bIjA koI nA samajI zake. pudgalanI karAmata ora jAtanI che, juone. eka pudagale AkhA jagatane muMjhAvI mAryuM che ! vItarAgonuM eka ja vAkya samaje to ukela Ave. pudgalamAM ja kriyA che, AtmAmAM koI kriyA nathI. jagatane ahIM ja bhrAMti paDI jAya che ke zI rIte A cAle che ? jagata jene AtmA mAne tyAM eka aMza AtmA nathI. AtmA to jJAnIoe judo joyo che, judo jAmyo che, judo anubhavyo che ! AtmAne kriyAvAna kahyo, tyAMthI ja bhrAMti UbhI thaI gaI ! 'AtmA akartA che' evuM bhAna thAya tyAre samakita thayuM kahevAya. naimittika kartAmAM koNa koNa ? pudgalanI karAmata eTale zuM ? ghaDI pahelAM kazuM ya nA hoya, ne aradhA kalAkamAM to ahIM dhummasa, dhummasa, dhummasa thaI jAya. te koNa karavA AvyuM ? koI vacce AvyuM ? evuM tame bahAra kaze nathI joyuM ? pachI A vAvAjhoDAM koNa karAve che ? tyAre ApaNA loka A bhagavAne karyuM tethI thAya che, evuM kahe che. nA evuM nathI. eTale mAruM kahevAnuM ke AtmA akriya che, pudgala kriyAkArI che. kriyAkArI eTale svabhAva ja pudgalano kriyAkArI che. Ama barapha paDato hoyane, to koI jagyAe mahAvIra bhagavAnanuM sTecyuM jevuM thaI jAya, mahAvIra bhagavAnanI mUrti che evuM hale atyAre badhe ja, badhA tyAgIo-sAdhu-AcAryo, badhA 'AtmA kartA che" kahe che. have e chUTe nahi tyAM sudhI bhrAMti chUTe nahi ane joIe che jJAna, jJAnano prakAza karavo che, bhrAMti choDavI nathI, krAMti para prIti
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 229 praznakartA : hA, jIvAtmA. dAdAzrI : jIvAtmA e kartA kahevAya. AtmA kartA che" evuM bolAya nahIM. nodhAruM nA bolAya. 'jIvAtmA kartA che' evuM bolAya. have ajJAna dazAmAM 'AtmA kartA che" ema kahe to ya cAle. ajJAna dazAmAM AtmA kartA che. pachI bIjuM vAkya 'AtmA naimittika kartA che, AtmA kartA nathI' AtmA naimittika kartA che, eTale A pulanA nimittathI bheguM thayeluM che ne, eTale kartA gaNAya che e. ane bheguM nA thayuM hoya to e naimittika kartA ya nA gaNAya. A nimittane laIne kartA gaNAya che. AtmA kartA nathI, e riyala satya che. 228 AptavANI-11 che. 'huM kartA chuM' evI prIti ja che. 'huM kartA ja.' 'A koI kare che ke huM karuM chuM ?" e jo vicAryuM hota to ya AgaLa vadhata. 'A koI kare che ke huM karuM chuM', nA khabara paDe ? tuM vyavahArathI kartA mAnuM chuM ke nahIM mAnato ? praznakartA : vyavahArathI mAnuM chuM ! dAdAzrI : vyavahArathI mAnuM chuM ne ? hA, 'vyavahArathI kartA nA mAnavuM' te ya mithyAtva ane 'huM nizcayathI kartA chuM' te ya mithyAtva che. 'huM kartA chuM' e bhAna mithyAtva che. praznakartA : (1) jIvAtmA ane AtmAmAM phera zo ? (2) AtmA naimittika kartA che, AtmA kartA nathI. (3) vyavasthita kartA che ? ke vyavasthita naimittika kartA che? (4) pudgala kartA che ke pudgala naimittika kartA che ? A samajAvo. dAdAzrI : je potAnI jAtane kartA mAne che e jIvAtmA che. je potAnI jAtane kartA mAnato nathI e AtmA che, e samajAyuM tamane ? praznakartA : hA, e Ama samajAyuM che paNa dAdA, ghaNA pUche che. dAdAzrI : eTale javAba AvI rIte Apavo. potAnI jAtane ema mAne che ke "huM ja A karuM chuM', e jIvAtmA sthitimAM che, kahIe. ane A huM kartA nathI, bIjI koI zakti kare che, tenAthI para che te AtmA che. 'huM kartA nathI', e bhAna thavuM joIe, e gamyuM nA cAle. praznakartA : hA, enuM bhAna potAne thavuM joIe. dAdAzrI : kartA koNa che eno khyAla Avyo hoya to ja, 'huM kartA nathI, ema bolAya. jIvAtmA kartA che e rileTiva satya che. AtmA akartA che e riyala satya che. have AtmA kartA kyAre thAya ? vibhAva, vizeSabhAvamAM hoya to, e saMsArI dazAmAM e AtmA kartA che. AgaLa AvI gayune. pachI "vyavasthita kartA che' e ya kyAre kahevAya ke ahaMkAra gayA pachI kahevAya. ahaMkAra gayA pachI je kriyA thAya che eTale emAM kartA vyavasthita che. ahaMkAra jIvato hoya tyAM sudhI che te vyavasthita kahevAya nahIM. 'vyavasthita naimittika kartA che ?" e AmAM AvatuM nathI jenI aMdara, emAM "naimittika kartAnI jarUra ja nA hoya vyavasthitamAM, vyavasthita pote ja sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che, badhuM nimitta emAM bheguM maLeluM ja che, e pote ja nimitta che. pachI "pudgala kartA che" e sApekSa vAta che, sApekSa eTale rileTIva vAta che ke pudgala kartA che. jo mugala kartA hoya to A hala karavA mAMDe. paNa temAM je pudgalamAM AtmAno pAvara bharelo che.... praznakartA : eTale cArja thayeluM pugala ? dAdAzrI : hA, cArja thayeluM. cArja thayeluM pudgala kartA che. 'pudgala naimittika kartA che' e zabda nA hoya. kAraNa ke pudgala pote ja badhI vastuonI bhegI thayelI vastu che.
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 AptavANI-11 tathI koI kartA, te nathI thayuM karyA vagara jagata ! ame khulluM jema che tema kahIe chIe ke upara koI bApo ya nathI racanAro, A jagatane banAvanAro upara koI bApo che nahIM. chatAM kartA vagara thayuM nathI jagata. kartA kone kahevAya ? svataMtra pAvaravALo. Ama bhAvanA kare badhuM UbhuM thaI jAya, badhuM taiyAra. ene kartA kahevAya. eTale A jagatano koI kartA che nahIM kharekhara ane kartA vagara thayuM nathI. zuM kahuM chuM ? to pachI be vAkyo zI rIte sAthe rahI zakatA haze ? praznakartA : e samajavuM paDaze. dAdAzrI : hA, eTale A jagata koIe karyuM nathI. ane kartA vagara thayuM nathI. pelA bhAIno dhakko emane vAgyo ne, emano dhakko tamane vAgyo. Amane jokhamadAra tarIke pakaDe, emAM emano zuM guno ? praznakartA : emano guno nathI. dAdAzrI : dhakko bIjI jagyAethI Avyo che, emAM Amano zo doSa bicArAno ? evI rIte AtmA, bhagavAna pote sapaDAyA AmAM ! ko'kanA dhakkAthI, tamane samaja paDIne ? bhagavAna naimittika kartA che Ano. naimittika eTale pote svataMtra kartA koI che nahIM. svataMtra kartA hota to baMdhAta. naimittika kartAthI baMdhAyo, paNa nimittathI chUTI jaze. nimittathI kartApaNuM thayuM che ane nimittathI pAcho chUTI jaze. paNa jo svataMtra kartA hota to chUTavAno vAro ja hoto. tathI gunegAra naimittika kartA ! AptavANI-11 231 ane tame ya kartA nathI. tame naimittika kartA cho. AnA nimittathI Ama thayuM. bAkI naimittika kartAne gunegAra kahevAya nahIM. koIe kazuM ja karyuM nathI A jagatamAM. badhuM naimittika kartA che. svataMtra kartA hota to bUmo pAData ke "mAlika chuM." koIthI mAlikapaNuM nA thAya A jagatamAM. AvuM naimittika baLa che. kartA hoya to to mAlika thayo ane mAlika thayo tyAM AgaLa mokSa ke kazuM hoya nahIM. A badhuM dhULadhANI thAya. mokSa eTale koI uparI nahIM. mAro koI uparI nathI. to tamAro ya uparI koI nathI. praznakartA : eTale naimittika kartAmAM je kartA hoya, e ema mAne ke "huM nimitta chuM.' naimittika kartA che, evuM je jANato hoya, e ema mAne ke bIjA ghaNAM kAraNone lIdhe A vastu thaI rahI che, temAMno huM paNa eka kAraNa chuM ema. dAdAzrI : hA, e to potAnI jAtane khyAla ja hoya ne ke "huM nimitta chuM ane loko mane kahe ke 'dAdA, tame Ama karyuM ne tema karyuM.' paNa huM to jANuM ne ke 'huM nimitta chuM.' kartA thAya tene karma baMdhAya. akartA konuM nAma kahevAya ? ke je thaI rahyuM che, pArlAmenTarI paddhatimAM tene 'jue ne jANe enuM nAma akartA. akartA thaI jAya to thaI rahyuM, khalAsa thaI gayuM. ekuM ya kAma svataMtra kareluM hoya tema lAge che ? A to badhAe bhegA thaIne karyuM. je bhegA thaIne badhA kare ene prArabdha kahevAya ane svataMtra kare e puruSArtha kahevAya. praznakartA: Ape samudra ane sUryanI varALano dAkhalo Apyone ? dAdAzrI : hA. praznakartA : A je kamaLa khIle che caMdranI hAjarImAM to e caMdrathI khIle che ke kamaLa pote khIle che ke kamaLanI kriyAvartI zaktithI khIle che ? A jagatamAM koI kartA pAkyo ja nathI. covIza tIrthaMkaro thayA, mahAvIra bhagavAna thayA paNa koI kartA pAkyo nathI. nahIM to svataMtra kartA kahevAya. A to naimittika kartA che. eTale A jagatamAM koI kartA che nahIM. badhuM naimittika kartA che dAdAzrI : nA, beu bhegA thayAM te naimittika bhAvathI. nA bhegAM thAya to nA thAya. caMdrane laIne dariyo caDhe che ne, juo ne. evuM badhuM A
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 233 AptavANI-11 naimittika bhAva che, A jagatamAM A jagatano koI kartA che ja nahIM. eka senTa parasenTa ya ! ane kartA vagara thayuM nathI. jo sAco kartA hota to ropha mArata ke 'meM A banAvyuM che. tame besI jAva. zuM samajo cho tamArA manamAM ?" A to naimittika kartA ! A varlDamAM koI evo jabhyo nathI ke jenAthI mUcha upara hAtha devAya. praznakartA H A AMgaLI huM halAvuM chuM ne ?! dAdAzrI : "huM" ne koNa halAve che? A tamane kahI dauM TUMkAmAM? A varlDamAM koI janmyo nathI agara koI janmaze nahi, ke jene saMDAsa javAnI svataMtra zakti hoya. ane jo chAtIo kADhIne pharyA kare che ? mera cakkara, saMDAsa javAnI zakti nathI, zuM moTA... praznakartA to siddhi prApta karavA mATe gurunA nimittanI jarUra to paDe ne ? AptavANI-11 jovAnuM ? dAdAzrI : prakRti nizcayathI kare che, vyavahArathI nathI karatI. praznakartA: AtmAnI hAjarI che to ja prakRti UbhI thAya ne ? dAdAzrI : AtmAnI hAjarI vagara to koI dahADo prakRti rahetI ja nathI. AtmA nA hoya to prakRti uDI jaze. praznakartA ane AtmA nA hoya to bhAva paNa utpanna thatAM nathI ne ? dAdAzrI : bhAva utpanna thatAM nathI. praznakartA: kartutvapaNuM, potAnA svarUpamAM ya nathI ane prakRtimAM ya nathI, koI jagyAe nathI ? dAdAzrI : kartutvapaNuM prakRtimAM che. hA, e svabhAva che eno. AmAM nathI, svarUpamAM nathI. AtmAmAM nathI, AtmA akriya che. prakRtimAM je pudgala paramANu che te kriyAvAna che, sakriya che pote. tethI A cAlyuM badhuM gADuM UMdhuM. 'kare che koNa e samaje to Ukela Ave. dAdAzrI : nimitta vagara to kazuM kriyA thAya nahi. nimitta vagara thAya to jANavuM pahelAM nimitta maLeluM hovuM joIe ? praznakartA: to nimittathI thAya ne nimitta vinA thAya nahi ? dAdAzrI : hA. naimittika kartA ! eTale kartA nathI kharekhara, nimitta mAtra che ! kaI rIte prakRtinuM kartutva ! praznakartA: pudgala kare che evuM kaho cho, to prakRti che te pulamAM Ave ? nokhuM astitva, puruSanuM - prakRtinuM ! praznakartA : prazna mAro evo che ke prakRti ane puruSa, caMcaLatA ane ziva e be vastu judI che ? dAdAzrI : hA judI che. je puruSa che e kAyamane mATe acaLa ja che ane atyAre paNa acaLa che ane A prakRti che e sacara che. eTale sacarAcara jagata kahyuM. "prakRti e mikenikala che" evuM tamane lAge che? praznakartA : prakRti mikenikala ja che. dAdAzrI : mATe e caMcaLa kahyuM ane prakRtinuM A mikenikalapaNuM koI dahADo ya chUTe nahIM. paNa tamArI je roMga bilIpha che ane roMga bilIphathI dAdAzrI : hA. praznakartA: to A prakRti kare che evuM kahevAya. to AtmA nIkaLI gayA pachI to prakRti karavAnI nathI. to pachI prakati kare che e kevI rIte
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 AptavANI-11 prakRtimAM huMpaNAno Aropa thayo che, ke 'huM A chuM, caMdulAla te ja huM chuM.' je tame nathI tyAM huM chuM, evo Aropa karavAmAM Avyo che enAthI jagata UbhuM rahyuM che. praznakartA : jo prakRti caMcaLa che, mikenikala che to pachI prakRti e nAzavaMta hovI joIe ? dAdAzrI : prakRti nAzavaMta ja che ane e kSaNe kSaNe vinAzI che. kSaNe kSaNe Ayojana thaI rahyuM che ne kSaNe kSaNe vinAza thaI rahyo che ! praznakartA H to to puruSa ane prakRti beunuM astitva mAnavuM paDaze. dAdAzrI : hA astitva che ja. paNa prakRtinuM astitva rileTiva che ane vinAzI che. jyAre peluM puruSanuM astitva riyala che ane avinAzI che. prakRti konA AdhAre ? praznakartA to prakRtinuM astitva koInA upara DIpenDeDa che ? dAdAzrI : evuM koInA upara DIpenDeDa nathI. paNa e rIleTiva che. praznakartA : rIleTiva eTale konA konAM AdhAre prakRtinuM astitva AptavANI-11 235 che, emAM puruSane mukta thavAnuM che, to e kevI rIte mukta thAya? dAdAzrI : puruSa ane prakRti saMkaLAyelA nathI. be sAmipyabhAvamAM che ane A sAmipyabhAvamAM hovAthI potAnA 'jJAna'mAM ene vibhramatA utpanna thAya che. kAraNa ke puruSa jJAnamaya che. te ene vibhramatA utpanna thAya che ke 'A koNe karyuM ?' pachI 'meM karyuM" kaheze ane kharekhara A badhuM ya prakRti kare che. bAkI 'jJAna' badalAya che eTale prakRti utpanna thAya che ane jJAna svabhAvamAM AvI jAya eTale prakRti nAza thaI jAya. atyAre A jJAna vizeSabhAvamAM che ane e svabhAvamAM AvI jAya to prakRti nAza thaI jAya. koNa kartA prakRtino ? che ? dAdAzrI : evuM che ne, mahIM aMdara badhA bahu jAtanA AdhAra che, eka be AdhAra nathI, anaMta AdhAra che badhA. eTale prakati e sAmasAmI AdhAre karIne banelI che. vAyunA AdhAre pitta raheluM che ne pittanA AdhAre kapha rahelo che. kaphanA AdhAre Ama raheluM che. hADakAnA AdhAre A zarIra raheluM che ane zarIranA AdhAre A hADakA rahelAM che. eTale jAtajAtanuM A AdhArI saMbaMdha che ane ene bahAre ya AdhAra che. paNa bahAranAM joDe ene levAdevA nathI, paNa e to bhrAMtithI ema mAne che ke mAre A saMbaMdha che. 'jJAta', svabhAvamAM, vibhAvamAM ! praznakartA : prakRti jaDa che to tene katRtva zakti koNa Ape che ? dAdAzrI : nA, A prakRti e tadana jaDa nathI. e nizcetana-cetana che ane nizcetana-cetana e kaMI acetana nathI. praznakartA: ene niraMtara badalAtI kahI zakAya ? dAdAzrI : e to badalAyA kare che, paNa A prakRti e nizcetanacetana che. praznakartA : nizcetana-cetana eTale kaI zakti kahI zakAya ? dAdAzrI : nizcetana-cetana eTale DiscArja cetana che. koI paNa vastu "ApaNe" cArja karI hoya to pachI DiscArja enI meLe thAya ke nA thAya ? emAM "ApaNe" kazuM karavuM paDe ? eTale A badhuM DiscArja che, iphekiTava che ane IphekiTava zaktine huM nizcatana-cetana kahuM chuM. iphekiTavamAM cetana nahIM hovA chatAM cetana jevuM dekhAya eTale nicetana-cetana kahuM chuM. svarUpa jJAta pachI cArja baMdha !! praznakartA: A prakRti ane puruSa, beu ekabIjA joDe saMkaLAyelAM praznakartA : prakRtine koI cArja kare che ? ne cArja karatuM hoya to
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 AptavANI-11 237 AptavANI-11 ane enI hAjarIthI ahIM badhI kriyAo cAlyA kare. vItarAgonI AgavI zodha ! te baMdhanamAM Avelo gaNAya. dAdAzrI : tame A caMdubhAI mAno cho, e ja cArja kare che. ane pachI caMdubhAI ja baMdhanamAM AvyA che. A jJAna maLI jAya, svarUpanuM bhAna thaI jAya, to pachI 'tame cArja karatA baMdha thaI gayA. eTale pachI ekaluM DiscArja hoya. te Discaja to baMdha karI zakAya nahIM. iphekTiva hoya to e iphekTa to koI baMdha karI zake nahIM. navuM khAvAnuM vakhate baMdha karI de, paNa khAdhuM tenuM zuM thAya ? saMDAsa gayA vagara cAle ? eTale A jJAna" jene ApeluM che, e badhAnuM cArja baMdha thaI gayuM che. pratiSThA karI thayo pratiSThita AtmA ! kArya karanArI zakti bIjI che. ene zAstrakAroe parasattA kahI che. svasattA ja selpha rIyalAIjha thayA pachI Ave. tyAM sudhI svasattA Ave nahi, parasattAmAM che. AtmajJAna thayA pachI badhuM thAya. anAdikALathI A ja bhrAMti pesI gaI che te bhrAMti kADhatAM ya bahu TAIma lAge. kAraNa ke eTaluM, badhuM nikaTavartI che A ke potAne khabara nA paDe. 'A huM karuM chuM ke bIjo koI kare che ?" e atyaMta nikaTavartI che. eTale A vItarAgonuM sAyansa che. bahu UMcI zodhakhoLa che ne, gUDhArtha kevo ? atyaMta guhya !! e samajavA jevuM che A, samajavuM to paDaze ja ne ! tamane kema lAge che ? sAra to kADhavo paDaze ne, nahIM kADhavo paDe ? eTale A sAra kADhavA mATe che, ApaNe AmAM satya karAvavuM nathI. je satya che tene ja satya rAkhavuM che. ke satya mAruM che evuM mAre karAvavuM nathI. mAruM satya hotuM ja nathI. satyanuM satya hoya che. have A riyala ane rileTivano bheda pADavo, te jJAnI puruSa sivAya bIjA koInuM kAma ja nahIM ne !! ajJAnatAthI pratiSThita AtmA Ubho thAya che. e pratiSThA kara kara kare che 'dehamAM ja huM chuM' evuM atyAre mAne che, ne tethI tevuM navuM svarUpa UbhuM thaI rahyuM che. bAkI A AtmA che ja nahIM. AtmA, to AmAM koI kAma ja nathI karato. AtmA phakta lAITa ApyA kare che. e lAITanA AdhAre A badhuM cAlI rahyuM che. bAkI AtmA kaMI paNa karato nathI. AtmA to bhAve ya nathI karato ne abhAve ya nathI karato. AtmA svabhAvamaya ja che. dareka vastu potapotAnA svabhAvamAM ja che. sonuM sonAnA svabhAvamAM rahe, sonuM bIjA guNadharma na batAve. evuM AtmAe potAnA guNadharma kyAre ya choDyA nathI, choDato ya nathI ne choDaze ya nahIM. to A mazInarI kevI rIte cAle che ? AtmA calAve ? nA. AtmA to khAlI prakAza ja Ape che. tenAthI A 'mazInarI' 'cArja thaI jAya che. ne cAle che. A 'lAITa'nI hAjarImAM ahIM kUdAkUda karI e paga UMcA-nIcA karIe, temAM 'lAITa' zuM kare che ? 'lAITa'nI to khAlI hAjarI ja che, evI rIte A cetana kazuM ja kArya nathI karatuM, A vAta jagatanA lakSamAM nathI. A to "akrama vijJAna'thI badhuM khulluM thaI gayuM che. "meM 'AtmA' joyo che ne 'AnA" jevo joyo che, kazuM ja kAma nA kare evo
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ (8) kramabaddha paryAya vastutA paryAyo kramabaddha paNe AptavANI-11 239 taiyAra thayo te ya kramabaddha paryAya che. akrama nA thaI zake. ekadama ja koI kahe, 'mATI Ama karIne nAkho bA." to vaLe nahIM e. enuM mULa svarUpe nA Ave, ApaNe daLI nAkhIe pachI mATI thAya nahIM. tamane samajAya che huM zuM kahevA mAguM chuM te ? praznakartA : hA. dAdAzrI : kramabaddha eTale zuM ? niyamathI eka chokaro paiDo thAya che te kramabaddha paryAyathI ke akramathI ? praznakartA : hA, kramabaddha paryAyathI, krama pramANe thAya ! dAdAzrI : have pacAsa varSano thayA pachI ApaNe kahIe ke have A chokaro javAna thaze, e AzA khoTI che. eTale e kramabaddha paryAya eTale, eno krama hoya e pramANe thAya. A moTA moTA makAna hoya che, rAjamahelo. te bAMdhe che tyAre kevA hoya che ? ane baso-traNaso varSa pachI toDe, tyAre kevA hoya che ? praznakartA : toDe tyAre khaMDera jevA jarjarita thaI gayelA hoya ane bAMdho tyAre bhavya hoya, AlIzAna ! dAdAzrI : e bAMdhe tyAre bhavya thaI jAya, tyArathI kramabaddha paryAyamAM gayuM. e chevaTe A thavAnuM eTale makAna utpanna thAya che ne chevaTe jIrNa thaIne tUTI jAya che te kramabaddha paryAya ! ApaNe zAkabhAjI lAvyA pachI enuM rUpa vadhatuM jAya ? ke ghaTatuM jAya ? praznakartA : dhIre dhIre kharAba thatuM jAya ne ! dAdAzrI : e kramabaddha paryAya chevaTe nAza thaIne Ubho rahe. kramabaddha paryAya to dareka vastune lAgu thAya che. A lokhaMDa lAvIe tyArathI junuM thavA mAMDe, kATa caDyA kare dhIme dhIme, khavAyA kare. A mana che e kramabaddha paryAyane AdhIna che. praznakartA : zAstramAM kramabaddha paryAya vize kahyuM che. kramabaddha paryAya eTale zuM ? vigatathI jarA e samajAvo. dAdAzrI : A ghaDo mATIno banelo hoya che, ghaDo nahIM joyelo ApaNe ahIM ? praznakartA : hA, ghaDo joyelo. dAdAzrI : have e che te pudgala che ne ! emAM cetana che nahIM. have e pudgalanA darekane kramabaddha paryAya hoya. eTale zuM ? ke A ghaDo have pachI dhIme dhIme juno thato jaze. paryAyathI juno thaIne ghasAto jaze, Ama thato jaze, tema thato jaze e pachI AvI avasthA thaze, AvI avasthA thaze. ema karatAM bhAMgI jaze bhAMgI jaIne pachI ThIkarA thaze, ThIkarAM pachI ghasAtAM, ghasAtAM, ghasAtAM, ghasAtAM, pachI pharI mATI thaze. TheTha mATI sudhInA paryAya, e kramabaddha paryAya che enA. ane mATImAMthI ghaDo
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 AptavANI-11 praznakartA : e kramabaddha paryAya pudgalane mATe ja che ne ! dAdAzrI : nA, badhAne mATe. praznakartA : AtmA mATe paNa kramabaddha paryAya vaparAya ? dAdAzrI : hA, paryAya to kramabaddha ja che. e darekamAM kramabaddha paryAya hoya. AtmAnA ya kramabaddha paryAya hoya. tyAre koI kahe, 'kramabaddha nA kaho to zuM akrama che ?" jevA saMjogo, e pramANe paryAya ubhA thAya eTale kramabaddha kahevA paDe. ane saMjogo kramikanA AdhAre che. saMjogo krama che. eTale AtmAnA paryAya saMjoganA AdhAre ja thAya ne ! vyavasthita ane kramabaddha paryAya ! praznakartA : have e rIte paryAya kramabaddha AtmAnA paNa hoya, to AtmAno eka vakhata mokSa to thaI ja jAyane e rIte ! dAdAzrI : nA, vizeSa paryAyamAM Utare che ne ! e vibhAvika kahe che. vibhAva eTale jene vyatireka guNa kahevAya che. enAthI vyatireka pariNAma utpanna thAya che. praznakartA : kramabaddha e tattvane lagatuM che ane vyavasthita che e saMsArane lagatuM che. evu che ? dAdAzrI : vyavasthita judI vastu che. kramabaddha paryAya da2eka tattva potAnA kramabaddha paryAya sAthe ja che. evuM kahevA mAMge che. ane A vyavasthita zakti che ne e to paudgalika zakti che. ane A vibhAvika pudgala che ne te kramabaddha nathI. svabhAvika je che eTaluM ja kramabaddha che. praznakartA : bAkI vibhAvika thayA e nahIM. dAdAzrI : kramabaddha nathI. kramabaddha hoya to kazuM karavAnuM ja nA rahyuM ne ! kramabaddha paryAya tattvane lAgu che. vibhAvika tattvone nahIM, zuddha tattvane lAgu che. AptavANI-11 241 praznakartA : eTale AtmA zuddha tattva che ene e kramabaddha paryAya lAgu paDe. dAdAzrI : hA, have A jJAna pachI tame zuddhAtmA thayA eTale kramabaddha paryAya utpanna thavAnA have. A je jUnA paryAyo chUTI gayA pachI kramabaddha paryAyamAM ja AvI gayuM. praznakartA : eTale akrama rahe nahIMne pachI ! akrama nA thaI zake ? dAdAzrI : akrama nA thaI zake. akrama hoya ja nahIM. akrama to phakta A ekaluM ja bheda vijJAna jANatA hoya, to akrama AtmA ApI zake, bhedavijJAnI hoya to. akrama eTale zuM ? krama-bama nahIM, liphaTamAM sIdhuM ja ! praznakartA : to vaccenuM badhuM jatuM rahe ? vaccenA badhAM sTezana ? dAdAzrI : uDI jAya badhAM. saraLa rasto paNa A hoya nahIMne badho, kAyama mATe hoto nathI. A amuka TAIme dasa lAkha varSe eka phero nIkaLe che A. te koI paNa nimitta banI jAya emAM. paNa lAkho mANaso mokSe cAlyA jAya. ta bharoso ahaMkArIto ! praznakartA : Ape je kramabaddha paryAyano dAkhalo Apyo, ghaDAno ne ThIkarAMno ne mATIno, e to jaDa vastunA kramabaddhano Avyo, mizracetananuM zuM ? mizracetananuM kevuM hoya, kramabaddha paryAyamAM ? dAdAzrI : enuM AvuM ne AvuM ja badhuM. Dakhala karanAro rahyo nahIM ne to badhuM kramabaddha paryAya ja che. paNa Dakhala kare che. eTale pheraphAra thaI jAya che. Dakhala karanAro jIvato che. Dakhala karanAro hoya kharo ? praznakartA : hoya ne ! ahaMkAra hoya ne ! dAdAzrI : e jyAM sudhI ahaMkAra che tyAM sudhI kramabaddha paryAya kahevAya ja nahIM. Dakhala che enI. eno Dakho thaI jAya pachI. cAlIsa
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 AptavANI-11 varSanuM makAna thaI gayuM hoya, pachI e raMga-rogAna karIne mUo navuM karI Ape. A badhI hareka vastu kramabaddha paryAyamAM ja hoya che. sthAvara, jaMgama beu, eTale tattvo ane avasthA be ja kramabaddha paryAyamAM hoya che. tattva kyuM nathI ? tyAre kahe che, 'bhrAMtacetana !' praznakartA : e kramabaddha nathI ? dAdAzrI : hA, dehAdhyAsa ! dehAdhyAsa kaho, paNa e kramabaddha nathI. praznakartA : e zuM dAdA, e na samajAyuM. e jarA samajAvo. dAdAzrI : ahaMkAra che eTale ahaMkAra Ame ya karI zake ane Ame ya karI zake. A dehAdhyAsa che tyAM sudhI. ahaMkArarahita thayo eTale kramabaddha paryAyamAM Ave che. jJAyaka thayA pachI ja kramabaddha paryAya ! praznakartA : badhA cha e cha dravyanAM badhAM paryAyo kramabaddha che. ema ame samajIe chIe. dAdAzrI : vAta taddana sAcI che. paNa e kyAre ? jyAre tuM zAyaka thayA pachI. atyAre to tuM pote ja zeya chuM ne tuM A kramabaddha paryAya kahuM, te UMdhe raste cAlyuM e ! bAkI e to ema kahetA'tA ke zAyaka thayA pachI ja kramabaddha paryAya hoya ! paNa tenuM lokone kaMI paDelI nathIne ! zAyaka ja thaI gayo che, ema mAnI lIdhuM. praznakartA : je mANasane sAkSAtkAra thayo che, e ja A kramabaddha paryAya samajI zake che. evuM paNa kahyuM che. dAdAzrI : hA, sAkSAtkAra thayo e samajI zake che pote ane jene AtmAno sAkSAtkAra nathI thayelo tene mATe kAmanuM ja nathI. eTale A upadeza ApavA jevI cIja hoya. A to khAnagI rIte jene jene sAkSAtkAra thayo hoya, ene sAmAsAmI carcA karavAnI jarUra ! bIjuM, upadeza A pablikane ApavAnI jarUra nahIM. pablika gAMDI thaI jAya ! AptavANI-11 243 che khullo puruSArtha emAM ! praznakartA : kevaLI bhagavAna eka rAjAne kahe ke tAre traNa bhava pachI mukti thaze. ane sAdhune kahe AMbalInAM pAna jeTalA bhava pachI tArI mukti thaze. eno artha e thayo ke bAkI rahelAM tamAma bhavanI tamAma paryAyo nizcita kramabaddha ja hoya to pachI puruSArthathI eka paNa bhava ocho thaI zake nahIM. svapuruSArthanuM prayojana zuM ? dAdAzrI : kramabaddha eTale zuM ? ekathI daza sudhI hoya, te ekaDo Avyo, eTale bagaDo ja Ave. bagaDA pachI tragaDo, tragaDA pachI cogaDo Ave, cogaDA pachI daza nA Ave, pAMcaDo ja Ave. enuM nAma kramabaddha paryAya. kramabaddha paryAya eTale evuM nizcita nathI A. e paryAyo kramabaddha, je paryAya tamane AvIne Ubho rahyo, pachI, 48 Avyo eTale have tamAre jANavuM ke 4pa nahIM Ave, 49 Avaze. Ama samaja paDe che ne ? eTale kramabaddha paryAyano artha loko nizcita che, AvuM mAnI beThA che. to to pachI bhagavAnanuM badhuM jJAna badhuM niSphaLa jAya ane puruSArtha khullo che. gusso kare che ke nathI karatAM loka ? praznakartA : kare che. dAdAzrI : ane pachI pastAvo ya kare che ne ? praznakartA : hA. dAdAzrI : eTale A khulluM che haju to, A che te bhrAMtino ya puruSArtha che ane bhrAMtino puruSArtha e ahaMkArano puruSArtha, ane pachI jJAnI puruSa prakRti judI karI Ape to svapuruSArtha utpanna thAya. te svapuruSArtha parAkrama sahita hoya ! eTale puruSArtha khullo che. tathI saheluM AtmarUpa thavuM ! praznakartA H pote svapadamAM AvI jAya, AtmA rUpa thaI jAya pachI ja ene A kramabaddha paryAya lAgu paDe che ne !
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 AptavANI-11 dAdAzrI : hA, e AtmA rUpa thaI jAya, pachI kramabaddha paryAyamAM Ave kAraNa ke e AtmA, AtmA bole che, eTale e AtmArUpa thaI gayA evuM mAne A loko. AtmArUpa thavuM e sahelI vastu nathI. praznakartA : potAnI meLe to thaI zakAya nahIM ne ? dAdAzrI : nA. ane e kramika mArganA jJAnIo pAse AtmA prApta thayo to ya AtmArUpa kahevAya nahIM. kramika mArganA jJAnI, e ya AtmArUpa nA kahevAya. praznakartA : e kema nA kahevAya, jJAnIo AtmArUpa ? dAdAzrI : AtmArUpa thayA pachI karavAnuM nA hoya kazuM ! tyAM sudhI kramika mArganA jJAnI ya AtmArUpa kahevAya nahIM. AtmArUpa thavuM saheluM nathI bA ! A jJAna tamane maLyuM eTale tame AtmArUpa thaI gayA. eTale tame jANo ke A vastu bIje badhe haze duniyAmAM ! praznakartA : jJAnI ke tIrthaMkara maLe to ja AtmArUpa thaI zake, nahIM to kevI rItanA thavAya ? dAdAzrI : tIrthaMkaro ekalA ja AtmArUpa. jJAnIo jo AtmArUpa thayelA hoya to AgaLa kazuM karavAnuM rahetuM nathI emane, akartA ! aMdhakAra hoya tyAM thoDuM ajavALuM kahevAya. tethI kaMI dahADo nA kahevAya. kolejamAM bIjA varSamAM bhaNato hoya to ke e bhaNelo mANasa che paNa... praznakartA : grejayueTa nA kahevAya. dAdAzrI : evuM A AtmA nA gaNAya. AtmA jANyA pachI kazuM karavAnuM nA hoya. tamane nathI lAgatuM ? AptavANI-11 245 emane Ave tyAre ene kahIe ke kramabaddha paryAya ja che A bAju. eTale kramabaddha paryAya kahe che te ya svabhAvamAM pariNAma pAmyA pachI kahevAya. game te mANasa kramabaddha paryAya na kahI zake. praznakartA : jJAyaka svabhAvamAM Ave te pahelAM kramabaddha paryAya.. dAdAzrI : nA bolAya, nA bolAya. jokhama che, bahu jokhama. sarva sAmAnya thaI jAya to jokhama che ba. eTale badhA ja bole chene e. badhA ja kramabaddha paryAya bole che. meM kahyuM, nA bolAya A. moTI javAbadArI che kramabaddha paryAya bole to. eTale vAta sAcI kahI che, ke jJAyaka svabhAvamAM AvyA pachI kramabaddha paryAya che. eka vAkya emanuM tadana sAcuM che ane e javAbadArIvALuM vAkya che ane loko jJAyaka svabhAvamAM AvI gayo chuM e mAnI le che, e bhUla che. eTale mULa tattva bhedAyuM nathI. mULa bhedAya to kAma thAya. eto hetu zo ? AtmajJAna thayeluM hoyane, tene mATe kramabaddha paryAya kaMIka kahevuM hoya to kahevAya. kramabaddha paryAya eTale tuM ciMtArahita thaI ane tuM AtmAmAM rahe, paNa AtmajJAna nA thayeluM hoya tene kramabaddha paryAya kema karIne kahevAya ? praznakartA: e to jyAM sudhI jJAyakabhAvamAM sthira nA thAya tyAM sudhI. dAdAzrI : hA, e to jJAyaka to zabda ja haju bolatAM nahIM AvaDato ! eTale AtmajJAna nA thAya tyAM sudhI badhuM nakAmuM che. A pustako badhAM AtmajJAna thayA uparanAM che, paNa e zuM jANe che ke A badhAMne AtmajJAna thaI gayuM che. jJAna badhAne thaI gayuM che evuM mAne che. mane thayuM hoya tethI huM badhAne mAnI lauM, eno zo artha che ? evuM che ne, A che te zAstro, e badhAM zuM kahevA mAMge che ? ke praznakartA : lAge che. dAdAzrI : eTale Ama karatAM karatAM vAtane samajavAnI che ApaNe, Ina zorTakaTa. kRpALudeve kahyuM che ne ke jaDa jaDa svabhAve pariNAma pAme, cetana cetana svabhAve pariName, samajI lIdhA pachI paNa. ane e dazA
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 247 rAte ya. guNo sahavartI te paryAya kramavartI ! 246 AptavANI-11 AtmajJAna karo ! eTaluM ja kahevA mAMge che. tyAre A loko zuM kahevA mAMge che ? AtmajJAnanI uparanuM karo. je koIe nA kahyuM hoya, e ja kahevA mAMge che. jJAyaka thayA pachI ciMtA che ja nahIM. ene kramabaddha paryAya hoya ke nA hoya, jarUra ja nathI hotI ne ? ane zAstra evuM kazuM kahetuM nathI. e AtmajJAna bhaNI laI jAya che. paNa A to lokoe kramabaddha paryAya khoLI kADhyuM ne ! paNa have zuM thAya emane ! sahu sahune mAnavAnuM, sahunI judI vAta ! koInI mAnyatAne ApaNAthI nA ya nA kahevAya ne ! AtmajJAna thayA pachI kramabaddha paryAya e barobara che, paNa tyAre ene jarUra nathI hotI. kAraNake e pote samyak darzana thayAM pachI koI vastunI ene IcchA ja nathI hotI. AtmAno kema puruSArtha karavo eTalI ja IcchA hoya che, jANavAnI kazI IcchAo nathI rahetI. eTale vacce vagara kAmanuM UbhuM karyuM che A, aNasamaju loko UMdhe raste caDhe che AthI. kAraNake jJAnIne ja apAya zabda. jJAyaka ja potAnI jAtane mAne che ke huM jJAyaka chuM'. alyA paNa zenA jJAyaka ? A cakSu jJAyaka cho ? te ya pAchA UMDA utarelAM che ke A AMkhe dekhAya che e khoTuM che. paNa rahe kevI rIte A badhuM ? mANasanuM keTaluMka gajuM ! ATaluM badhuM tophAnanI jhALa che ne tenI sAme ATaluM badhuM mANasanuM zuM gajuM ? ane ahaMkAra to Ubho ja rahyo che. eka bAju jJAyaka thavuM che, eka bAju ahaMkAra Ubho che e be zI rIte bhegA rahI zake ? e zA mATe jJAyaka ne kramabaddha paryAyane badhuM Ape che ? ke pachI AgaLano agraloca ne AgaLanuM vicAravAnuM, ciMtA bIjuM badhuM baMdha thaI jAya, to kaMIka AtmAno anubhava thAya. evA hisAbe A karavA mAMge che ! paNa ahaMkAra Ubho che ne, tyAM sudhI AtmAno anubhava zI rIte thAya ? ane karmo niraMtara baMdhAyA ja kare, rAtre-divase baMdhAyA ja kare. karanAro UMghI gayo hoya to ya e baMdhAyA kare kAraNa ke mAre UMghI javuM che ema karIne sUI gayo che ne ! praznakartA : e ahaMkArathI sUI gayo che. dAdAzrI : hA, sUI gayo che eTale pachI karma baMdhAyA ja kare AkhI A loko to zuM kahe che ? ke jJAyaka thayA pachI A pustako vAMcavAnAM che. paNa jJAyaka thayA pachI to jANavAnuM kazuM rahetuM nathI. jJAyaka thaI gayo eTale A jagata kramabaddha paryAya che ke zuM che, e badhuM ene samajAI jAya che. badhA paryAyo kramavartI ja che, A to badhAne lakSamAM ja hoya ne. evuM che, A jJAnamAM AgaLa vadhelA hoyane e badhuM jANe ke guNo che e sahavartI che ane paryAyo badhA kramavartI che. A to kaMI navI vAta nathI, ApaNA sAdhu-AcAryo hau A vAta jANe che !! eTale jo A darekane mATe sAcI vAta hoya to koIne ya virodhAbhAsa nA thAya. bhagavAna mahAvIranI vANI pUrva prayojIta ! praznakartA : bhagavAna ema kahe che ne ke A jIva abhavi che to e kevI rIte kahe che ? dAdAzrI : hA, abhavi e to kone kahevAya che ke je potAnA punarjanmane bilakula samajI ja nA zake. e badhA ja abhavi. praznakartA : to e abhavi che ema kahyuM paNa abhavi e aMdhakAra eTale prakAzamaya bhagavAna e aMdhakArane paNa joI zake che ne ? dAdAzrI : nA, joI zakatA nathI. e pote samajI zake che ke A aMdhakAramAM che. paNa bhagavAna aMdhakArane joI zakatA nathI. praznakartA: pachI e jIvanuM AgaLanuM kazuM dekhAya nahIM bhagavAnane ? dAdAzrI : nA, kazuM ja nahIM, kAraNa ke aMdhakAra ja che atyAra sudhI. phakta samyakatvi jIvone ja bhagavAna joI zakyA che ane AnI itihAsa paNa sAbitI pUre che ke jo aMdara UMDA utarazo to tamane lAgaze ke A badhuM sampatvi jIvone mATe ja che.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 AptavANI-11 AptavANI-11 249 atyAre A je zodhakhoLa karI che ke kramabaddha paryAyanI paNa e mAtra sampatvi jIvone mATe ja che. bIjA lokone mATe to e loko UMdhe raste caDhI jAya, pachI to e UThe ja nahIM ne ! jyAM sudhI ahaMkAra che, e ahaMkArI mANasane 'kramabaddha paryAya' apAya nahIM. chatAM ya ApavuM hoya to jene samyakatva thayuM hoya je DAhyo che, dRSTivALo che, tene mATe vAMdho nathI. praznakartA to je draSTivALo che, enuM tIrthaMkaro badhuM joI zake ne ? dAdAzrI : hA, badhuM joI zake. enA so pherAnA paryAya badalAvAnA hoya to ya joI zake. praznakartA : samajo ke ahIM mahAvIra svAmI beThA che ane huM emanI sAme beTho chuM ane huM emane pUchuM ke, bhagavAna mAruM zuM thaze ? mArA kevA kevA bhavo thaze ? huM kaye bhave mukti pAmIza ? to bhagavAna e na kahI zake ? dAdAzrI : hA, bhagavAna kahI zake. kAraNake tyAM AgaLa e bhagavAnane maLyo che. bhagavAnane maLyo che tyAMthI ja enI draSTi badalAyelI che. eTale bhagavAna kahI zake eTale bhagavAna keTalAkane kahI zake ne keTalAkanI AgaLa mauna raheze. praznakartA : jemanI draSTi na badalAI hoya to bhagavAna na kahI zake ? dAdAzrI : mauna rahe. chatAM bhagavAnanuM mauna rahevuM ane bolavuM beu pUrvakarmanA udayane AdhIna che ! tIrthaMkara gotrano karmano udaya che. e udaya, udayAstavALo che. eTale emanI vANI e potAnA tAbAmAM nathI ! eka akSare ya bolavuM potAnA tAbAmAM nathI ! to paNa e phUla(pUrNa) che ane amArI vANI paNa evI che, chatAM amArI vANImAM thoDIka kacAza che. bhagavAnanI vANI saMpUrNa pUrvaprayogI che. pUrvaprayogI che eTale ja to ame kahIe chIe ne ke A TeparekorDa che. bhagavAnano jenI joDe che te hisAba hoya ne pelo nimitta pUche eTale badhI vAta nIkaLI ya jAya ane khulAso thaI ya jAya. evuM ya bane ke pelo puche ne vAta nA ya nIkaLe. praznakartA : paNa dAdA atyAre jainazAstramAM ema mAnyatA pravarte che ke tIrthaMkaro, koI paNa, kyAre paNa, badhuM je bananAra hoya te kahI zake. dAdAzrI : hA, e badhI mAnyatA che ja ne ! praznakartA : bhagavAna mahAvIranI vANIne Ape kahyuM ke A pUrva prayojIta che to emanI vANI paNa jeTalI nIkaLavAnI hoya eTalI ja nIkaLe ne nA nIkaLavAnI hoya eTalI nA nIkaLe, to A che to pUrNa nizcita thaI gayuM ne ? dAdAzrI : bhagavAnanI vANI to evI ja hoya e to udayAsta vANI che. lokonI udayAsta vANI nathI. loko ahaMkAra sahita che. jyAM sudhI samyakatva thayu nathI tyAM sudhI ahaMkAra sahita che. eTale Ama vANImAM phera thAya che. bAkI bhagavAnanI vANI to bilakula ekjhakTa ja nIkaLe ne ! praznakartA: hA, paNa e je nIkaLe che, e pUrvaprayojIta hoya ne ? dAdAzrI : pUrvaprayojIta ja che, ene pUrvaprayogI ja kahevAya che. emAM kazuM emanI potAnI Dakhala hoya nahIM koI jAtanI. praznakartA : hA, paNa pUrvaprayojIta ja hoya to e niyativAda ja thayo ne ? dAdAzrI : nA, niyativAda kone mATe che ? phora huma (for whom) ? varlDane mATe nahIM. bhagavAna mahAvIranuM AkhuM jIvana ja niyativAda hatuM. AkhuM jIvana haMDreDa parasenTa niyativAda hatuM. mATe kaMI badhuM AkhA jagatane mATe niyativAda nathI. sampatvi jIvone ochuM niyativAda hoya che ane mithyAtvIne niyativAda che ja nahIM. amuka aMze ja hoya che pAMca kAraNo pUratuM ja. eTale vAtane jo samajavI hoya to Ano AMkaDo maLe, nahIM to Ano pAra nahIM Ave. evuM jo niyativAda ja hoya to
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 251 praznakartA: jene samakita hoya e navI jAtanuM cArjIga na kare ? dAdAzrI : nA thAya. thAya nahIM ne ! kartApaNuM chUTyuM ne ! kartApada chUTyuM ne ! eTale DiscArja ekaluM rahyuM. te bhagavAna joI zake, enAM zuM paryAyo che te, paNa AnA to dekhAya ja nahIM ! e bhagavAna to zuddha upayoga eTale prakAza ane ahaMkAra eTale aMdhAruM. prakAza aMdhArAne joI zake ja nahi. pakaDI zake ja nahi koI dahADo. aMdhArAne kAM to prakAza thavuM paDe kAM to aMdhAruM tyAM prakAza hoya nahIM. eTale badhuM avaLuM ThokI besADyuM lokoe. AtmajJAna sivAya niveDo nathI. bhUta, bhaviSya jANe te kALa vartamAna ja ! 250 AptavANI-11 tIrthakarone upadeza ApavAnuM kAraNa ja hatuM nahIM. ApaNe paNa Dakho karavAnuM kAraNa ja zuM hatuM te ? jyAM sudhI ahaMkAra che ane te ya pAcho pharajiyAta ahaMkAra che. bhagavAna mahAvIra bole to ya e ahaMkAra nA jAya kAraNa ke pharajiyAta ahaMkAra che. e pachI ATalA dharmo sudhI Devalapa thato thato thato thato thato puNya ne pApa karato karato enA phaLo bhogavato bhogavato bhogavato jyAre chellA paryAya utpanna thavAnA thAya tyAre samyakatva thAya che. eTale tyAM sudhI AmAM ahaMkArano Dakho che. nahIM to e ya niyati. praznakartA : to e niyati ja thayuM ne ? dAdAzrI : nA. niyati ekalI nathI. kALa pAke eTale zuM kahe che ke navvANuM AvyA pachI ja so Avaze. paNa navvANuM AvatA sudhImAM to zuM nuM zuM ya karI nAkhe tyAM niyati nathI. A badhI bahu jhINI vAta che. ene mATe vicAraNA mAMgI le che. jeTalI amArI joDe vAtacIta thAyane enI para khUba vicAraNA karavAnI jarUra che. niyati ja kahevAmAM Ave to to zAstro ke kazAnI jarUra ja nA raheta ne ! e kramabaddha paryAya ekalo ja kahevAmAM Ave ke A ekaluM ja mAnI lo to pachI A zAstro, bhagavAna badhuM uDADI ja melyuM ke bhagavAnanI zAstronI zI jarUra hatI ! bhagavAne ja kahyuM che ke ajJAnI zuM nA kare e kahevAya nahIM. evuM bhagavAna jAte zabda bolyA che. vAta to samajavI paDene ! bahu jhINI vAta che A ! na dekhAya aMdhAruM prakAzane kadi ! praznakartA : sarvajJa bhagavAna bhUtakALanA ne bhaviSyakALanA badhA ya paryAya jANe ? dAdAzrI : vartamAnamAM badhA paryAyane jANe evuM. kRpALu deve Ano bahu sAro artha karyo che. eka samaye A paryAya AvA hatA te paNa jANe ne A paryAya AvA thaze evuM paNa jANe, sAva AvA thaI gayA evuM ya jANe. eTale e sarvajJa badhuM ja jANe che eka kALe to te bhaviSyakALa ne bhUtakALa rahyuM ja nahIM pachI, vartamAna kALa ja che badhuM. praznakartA : hA, emane mATe vartamAna kALa che. dAdAzrI : eTale vartamAna kALamAM bhaviSyakALa dekhI zake nahIM, eTale pachI emaNe kahyuM ke AvI rIte dekhAya, tIrthaMkara bhagavAne, ke A ghaDo Aje joyo te mULa AvI rIte hato. temAMthI Ama thayuM, temAMthI Ama thayuM, Ama paryAya thatA thatA mATI thaI jaze. evI rIte jIvo che, eTale badhA paryAyane jANe e. praznakartA : tIrthaMkara sarva jIvanA sarva vastunA paryAyane jANe ? praznakartA : ajJAnI "vyavasthita'nI bahAra jaI zake ? dAdAzrI : vyavasthita to kevuM che ? DiscArja ekaluM ja vyavasthita che. cArja vyavasthita nathI. praznakartA: navuM cArjIga game te thAya. dAdAzrI : game tevuM thaI jAya. ko'ke saLI karI ke navI ja jAtanuM. dAdAzrI : hA.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 252 AptavANI-11 praznakartA : jenAmAM upayoga mUke e badhAne jANene ? dAdAzrI : emaNe vastu joI ke badhA paryAya kahI Ape, have pahelA kevA paryAya hatA ne have pachI ! upayoga ja hoya, kevaLajJAna eTale zuddha upayoga, kamplITa zuddha upayoga. praznakartA : paNa e to bIjA upara to upayoga nA hoya ne ? potAnA svabhAvamAM hoya. dAdAzrI : e ja svabhAva ! praznakartA : paNa e badhAnA paryAya pratibiMba thAya ? dAdAzrI : paNa e ja kevaLajJAna svabhAva, sarva paryAyane jANavA enuM nAma zuddha upayoga. praznakartA H e kharuM barAbara, paNa konA jANe, kyA vakhate ! dAdAzrI : e jANavAno prayatna nA hoya eTale e jANe phakta. sahajasvabhAve badhAM paryAya Ama hatA evuM jANe ne Ama thaze evuM jANe pachI bIjo eno artha karavA jaIe, to badho UMdho thaI jAya. dekhAya badhuM ja kevaLajJAta AdhAre ! praznakartA H tIrthaMkaro bhAkhe che ke amuka vyakti ATalA bhavo pachI A janmamAM Avo thaze to e kyAM AdhAre bhAkhe che ? dAdAzrI : samaktino sikko vAgyA pachInI vAta che. samakitano sikko nA vAge tyAM sudhI kazuM vaLe nahIM. samakitano sikko vAgyo hoya tenuM DisAIDeDa thaI jAya pachI. thoDuM samajAya che ? tIrthaMkaro e kevaLajJAnanA AdhAre kahe che ane te kevaLajJAnI ekalA ja kahI zake. bIjA koI kahI zake nahIM. ane te samyakdarzana uparanAnuM jANI zake. bIjAnuM nA jANI zake. bIjuM to aMdhAruM ja chene, ahaMkAranuM aMdhAruM che. prakAzane ja joI zake, aMdhArAne jovAnuM rahyuM ja nahIM ne ! AptavANI-11 253 samyakdarzanavALAnuM to amuka amuka AvuM thaI jAya e vAta badhI kahI Ape ke amuka avatAra A thaze. ATalA avatAra thazene ATalA avatAra pachI mokSe jaze. e badhuM kahe. paNa pelA ajJAnInuM nA kahevAya. chatAM paNa jagata niyamathI vyavasthita rUpe che eTale evuM kahI zake Ama hatuM ane Ama thaze. praznakartA : e ajJAnInuM paNa kahI zake. dAdAzrI : hA, Ama hatuM ne Ama thaze, evuM ajJAnInuM paNa jANIne kahI zake ane paradezano jIva hoya to nA kahe, phorenano hoya to, kAraNa ke ene to punarjanma khyAlamAM nathI Avyo eTale to ene abhavya kahyA. praznakartA : abhavya jIvanuM kaMI nakkI na hoya ? dAdAzrI : e ya Devalapa thavAnA dhIme dhIme, badhuM Devalapa ja thaI rahyuM che. A jagata ja AkhuM Devalapa thayA kare che ane AgaLa vahyA kare che. navA jIva avyavahAramAMthI vyavahAramAM AvyA kare che ane vyavahArathI AgaLa nIkaLyA kare che evuM pravAha rUpe cAlyA ja kare che. praznakartA : paNa e pravAha kevaLajJAnIne to dekhAya ne ? dAdAzrI : hA, paNa e pravAhane jANe. dekhAya nahIM, paNa jANe ane A samyakdarzanathI AgaLanA bhAganuM dekhAya. praznakartA : A dekhAya ane peluM jANe ? dAdAzrI : peluM jANe e dekhAya nahIM. ane A dekhAya. praznakartA : kAraNa ke Ane lAITa thaI gayuM che. dAdAzrI : hA, samyakdarzanavALAne lAITa thaI gayuM che eTale AgaLa eno hisAba cokkasa thaI gayo. ATalo ja hisAba thaze. e dravyano hisAba cokkasa thaI gayo.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 255 paradravyane jotAM ja samakti! 254 AptavANI-11 ane bIjA to keTalAya avatAra, anAdikALathI chene eTale e kahI zake ke Ama Ama hatuM ne Ama thaze ane atyAre A sthitimAM che. jema pelA ghaDAno paryAya jue tevI rIte A jIvanA paryAya jue. hA, badhA ya covIsa tIrthaMkaronA, cakravartIonA, jene samakti thayA e badhAnA paryAya bolyA che. ahaMkArI, te ghaDImAM zuM kare e kazuM kahevAya nahIM, e to gAMDu jIvatuM cetana ! e ya che kramabaddha paryAya ! praznakartA : samyak darzana prApta thayA pachI ja che to jIva kramabaddha paryAyamAM Ave che, tyAM sudhI ene mATe kramabaddha paryAya nathI. to evo prazna Ubho thAya che ke jIva agiyAramAM ThANe jAya to ya pAcho paDe che. pahelA mithyAtva guMThANAmAM AvIne Ubho rahe che. to ke e tyAM AgaLa pachI kramabaddha paryAya kyAM rahyo ema ? dAdAzrI : e kramabaddha paryAya ja che badhA. agiyArameM guMThANe jaIne pAcho paDe che ne, te ya kramabaddha paryAya che. ane A bIjA badhA krama nathI. e je agiyAramAM guMThANA upara caDhI ane pAcho Ave che, e ya kramabaddha badhuM kramabaddha paryAya che evuM kahe, tene kahIe ke AMkho baMdha karIne cAlo joIe bA ! eTale jyAM sudhI ajJAna che tyAM sudhI puruSArtha che. puruSArtha nahi kare to dahADo nahi vaLe. praznakartA : ajJAnatAmAM to brAMta puruSArtha karavAno ne ? dAdAzrI : hA, brAMta puruSArtha ja ne ! e puruSArtha, brAMta puruSArtha che. sAco puruSArtha to hoya nahi ne ! paNa brAMtamAM ya brAMta puruSArtha hoya ne ! nahi to AgaLa khase zI rIte ? praznakartA : jJAna maLyA pachI puruSArtha nahi karavAno ? dAdAzrI : kharo puruSArtha ja tyAra pachI zarU thAya ne ! tyAra pachI zuddha upayoga e ja puruSArtha. atyAra sudhI zubhAzubha upayoga hato. A to zuM thayuM ? ajJAnIne ya kahI dIdhuM, kramabaddha paryAya che. pAchI e vAta para pUrI zraddhA hoya, paNa koI rastA upara baMdha AMkhe cAlato nathI. baMdha AMkhe cAle to huM jANuM ke kramabaddha paryAya samaje che A ! paNa A to ene zaMkA che eTale A vAto badhI mAthAphoDa che. e kone helpa kare je jJAyaka thayelo hoya ! paNa jJAyaka thAya tyAre ene jarUra ja nathI ! dravya jJAta vitA, ta maLe dravya draSTi ! praznakartA : enA kramamAM evI rIte ja AveluM che ? dAdAzrI : hA, kramabaddha. praznakartA: to pachI anaMta vizva kramabaddha ja che. ema mAnavAmAM zuM vAMdho che. ? dAdAzrI : nA, vizva kramabaddha nathI. kramabaddha mAne che, to pachI ahaMkAranuM zuM thAya ? kramabaddhamAM ahaMkAra nA hoya. praznakartA H to mokSe ja jAya sIdho. dAdAzrI : nA, e to mokSe sIdho na jAya paNa krame krame mokSe jAya. praznakartA : dravya para draSTi thAya tyAre kramabaddha paryAya che ja ema khabara paDe. dAdAzrI : khabara paDe, paNa dravya para draSTi thAya nahIM, to tyAM sudhI dhAraNA che badhI. dravya jANyA vagara dravyadraSTi kevI rIte thAya te ? tame ema ne ema dravyadraSTi karo kahe, vaDodarAnI draSTi karo, paNa vaDodarA joyuM to che nahIM tame, to zI rIte thAya ? dravyadraSTi to AtmA joyA sivAya dravyadraSTi kyAMthI hoya ? dravya jANI zakAya evuM nathI, dravya jANavuM eTale
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 AptavANI-11 AtmajJAna jANavuM. ane AtmajJAna e kevaLajJAnanI najIkanI vastu che. te A dravyadraSTi thAya zI rIte ? dravyadraSTi eTale AtmA lakSamAM rAkhI mUkavAno ke 'huM zuddhAtmA chuM.' e draSTi lakSamAM rAkhIne A badhuM kAma karo, paNa te kaMI mULa vastu lakSamAM AvyA sivAya kAma karavAnuM, evuM phITa ja nA thAya ne ?! praznakartA : ane mULa vastu AvyA pachI rahetuM nathI. dAdAzrI : hA, mULa vastu AvyA pachI rahetuM nathI. pachI vyavasthita thaI jAya che. dravya jo samajAya nahIM tyAM sudhI ukela nA Ave ne ! bAkI A to pote ja paradravya che. e khabara nathI ne, emane. pote ja paradravya che. pote svadravya jANe, to to vAta judI che. atyAre to pote ja paravya che. A zuM kahe che ? 'paradravyanI sAme jotAM ja samakita thAya' eTale A jANe ke A bahAra jouM chuM e badhuM paradravya che. alyA paNa tuM pote ja paradravya che. praznakartA : pote ja eTale potAno deha ke AtmA ? dAdAzrI : e jene jene potAnI selpha mAne che e ja paradravya che. ene e potAnI jAta mAne che. praznakartA : pote ja paradravya kevI rIte ? samajaNa nA paDI kaMI. dAdAzrI : jyAM sudhI A huM jonAra chuM ane A samayasAra huM vAMcuM chuM; eTale karuM chuM ne jANuM chuM, be abheda hoya, be bheguM thAya ene tIrthaMkaro svIkAra karatA nathI. bIjA loko bhale kare. jene bhUkha hoya te game te khorAka leto hoya. paNa tIrthaMkaro svIkAra kare nahIM. tIrthaMkaro to zuM kahe che ? ke 'caMdubhAI paradravya che. eTale caMdubhAI upara che te e joyA karazo, paradravyane jozo to samakitI thazo.' paNa atyAre pote ja paradravya che. A to kaheze, 'huM to jANuM ne dekhuM. A huM karanAra nathI.' alyA, 257 AptavANI-11 e paNa kare che koNa ? e nakkI thayA sivAya 'huM kartA nathI' bolAya nahi. kare che koNa, e gunegAra jaDyA sivAya 'huM kartA nathI' evuM bolAya nahIM. mATe kartA ja che pote. jyAre kare che koNa' oLakhAze tyAre kartApaNuM chUTaze, tyAre karma chUTaze. pote paradravya, kyAre mukta thAya ? jyAre bhrAMti jAya tyAre. ane e ja karavA mATe A zAstro che badhuM. eTale A vAto loko pote laI paDyA che. samakitItAM lakSaNo khape pachI ! A to kramabaddha paryAyanI zodhakhoLa karI che ke kramabaddha paryAya eTale vastu enA kramabadhdha paryAyathI ja ukale che, kahe che. eTale emAM kazo bho rAkhavA jevuM nathI eTale badhuM enI meLe AvyA karaze, tamAre kazuM karavAnuM nahIM ane huM zuddhAtmA chuM ema tame khAlI bolyA karajo, kahe che, karavAnuM kazuM nahIM. alyA paNa zuddhAtmA thayA sivAya zuddhAtmA zI rIte bolAya ? huM to Ano vevAI chuM, kaheze. tyAre vevAI thaI gayo. eTale e to thavuM paDe zuddhAtmA ! eTale che to kramabaddha paryAya ja jagata, paNa paheluM bhAnamAM AvavuM joIene. bhAnamAM Ave to kramabaddha paryAya ja che. samakita thayA pachI ja kramabaddha, nahIM to nahIM. eTale A Akho kesa baphAI gayo che. eTale lokoe vagara samakita thaye AtmajJAna, AtmajJAna bole ! kaThoratA gaI nahIM, saraLatA utpanna thaI nahIM, namratA AvI nahIM ane AtmajJAna, AtmajJAna bole, e vItarAgonuM kaheluM nathI e. AtmajJAnanuM lakSaNa zuM ? tyAre kahe saraLatA hoya, namratA hoya, hAya-hAya nA karato hoya, saMtoSa hoya. eTale A badhA lakSaNo hovA joIe. e lakSaNo utpanna thayA sivAya kramabaddha paryAya mAnyo tethI UMdhuM cAlyuM. ane kramabaddha paryAya mAnyA pachI jo kadI mahIM lakSaNa UbhA thAya ke RjutA-mRdutA Ave to jANajo ke A mArga sAco che. nahIM to UMdhe raste cAlI rahyA che. huM to eTaluM kahuM chuM ke tame tapAsI juo ke tamArAmAM kaThoratA
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 AptavANI-11 ghaTI che ? mRdutA-RjutA e badhA guNo utpanna thayAM che ? sahaja kSamA karavAno guNa utpanna thayo che ? praznakartA : AtmajJAnane meLavavAno rasto jema Ape prayoga karIne mUkyo che, ema tyAM to evuM kaMI hatuM ja nahIM ne ? eTale emAM mRdutA ne RjutA kyAMthI Ave ? dAdAzrI : hA, Ave ja nahIM ne ! eTale mRdutA-RjutA Ave to mArga sAco che. akaDAI vadhatI hoya to jANavuM ke mArga khoTo che. jo jarAka saLI karI hoya ne to khodI nAkhe ApaNuM, akkaDa ! A khIcaDIne nIce utArIne pAMca miniTa rahevA de ne, to siddha thAya che. to A jJAna siddha thavuM joIe ne ? ApaNA mahAtmAone to mRdutA-jutA Ave che badhAne, kAraNa ke saraLa ne samabhAvI mArga che. hA, sahaja, samabhAvI mArga che. ciMtA rahita mArga. emane ciMtA hala thAya ane pAcho kahe che, amane AtmAnuM jJAna thaI gayuM ! avitAbhAvi pAMca samavAya kAraNo ! AptavANI-11 259 joIe, pachI dhIme sadviveka jAge, sadviveka. dhIme dhIme vinaya jAge, parama vinaya jAge ema. jema jema A athaDAto kUTAto, kUTAto Ave tema jAgavuM joIe. phorenarsane atyAre jJAna ApIe, emAM phaLe nahIM kazuM ya. A to amathuM loko kahe eTale ApaNe ApIe. agara to koka jIva che te ahIMthI gayo hoya, ane tyAM janmyo hoya ne e bane te vAta judI che, bAkI phaLe nahIM. kAraNa ke viveka jAgyo nathI ne haju keTalAka avatAra athaDAya, tyAra pachI AnI jarUra. be varasanA chokarAne paiNAvIne chokarAnI AzA rAkhIe enA jevI vAta. evI rIte krame cAle che. praznakartA : pAMca samavAya kAraNo bhegA thAya eTale kramabaddha paryAya kahevAya ? dAdAzrI : pAMca samavAya kAraNo bhegA thAya tyAre kArya thAya. e kramabaddha paryAya nA kahevAya. A kramabaddha paryAya avinAbhAvI che. eTale e zuM kahe che ke puruSArtha, prArabdha, niyati, svabhAva, kALa e avazya hoya to ja kramabaddha paryAya hoya ane puruSArthamAM hoya to ja kramabaddha paryAya zarU thayo. nahIM to, puruSArthamAM nA hoya to kramabaddha paryAya baMdha thaI gayo. mATe, A avinAbhAva che. mATe kramabaddha paryAya mAnazo nahIM. tamane samajAya che thoDuM ghaNuM ? praznakartA: samajAyuM. dAdAzrI : puruSArtha, kALa, pUrvakarma, svabhAva, niyati e badhuM avinAbhAvi hoya ja. ane e badhuM mAnya karavuM paDaze. mATe jo che te kramabaddha paryAya ekalA kahezo ne te to ahaMkAra kare ke mAre lIdhe ja cAle che A badhuM ane A to duniyA kevI che ke koI koIno AdhAra ja nathI, A to badhuM samuccaya kAraNathI che. praznakartA: to avinAbhAvino artha jarA samajAvo. bhagavAnane badhuM kramabaddha paryAya che evuM kahetA zuM vAMdho hato ? bhagavAna cokhuM nA kaheta ke bhaI, A kramabaddha paryAya ja che. tethI bhagavAne kaheluM ke elI niyati nathI. dareka karma thatI vakhate A pAMca kAraNo bhegA thaze to ja karma thaze. nahIM to karma ja nahIM thAya. bhagavAne keTalI DahApaNavALI vAta lakhI. eTale A to ajJAnIne kahyuM ke kramabaddha paryAya che, teonuM niyati thaI gayuM. have niyati elI to kazuM kAma ja kare nahIM. helpa kare nahIM. evuM che A badhuM avinAbhAvI che. eka hoya to bIjuM hovuM joie. nA hoya to cAle nahIM. eTale prArabdha, puruSArtha, niyati, kALa, svabhAva e badhuM ja sAthe hovuM joIe. dhIme dhIme kSaNe kSaNe viveka jAgavo joIe. pahelo viveka jAgavo
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ REO AptavANI-11 dAdAzrI : A na hoya to A hoya ja nahIM. kramabaddha paryAya jo mAnavA hoya to A avinAbhAvi eTale A puruSArtha ne e badhA mAnavA ja paDaze joDe. samakita thayA pachI to kramabaddha paryAya hoya ja. enA mATe kazuM bAdha nathI. jo kramabaddha paryAya ekalA hotane to bhagavAna joI zake, A to joDe joDe avinAbhAvi zuM che ? puruSArtha che, prArabdha che, svabhAva, niyati ane kALa. phakta bhagavAna to kramabaddha paryAya ekalA ja joI zake. ThokAThoka badhuM kramabaddha paryAya hotA haze ? bhagavAne kramabaddha paryAya kahyA te judA, loko samajayA judA, copaDavAnI pI jAva, temAM e bhagavAna zuM kare bicArA. phera che emAM te vyavasthitamAM ! praznakartA : kramabaddha paryAya ane vyavasthitamAM zuM phera che ? dAdAzrI : kramabaddha paryAya to tamArI bhASAmAM tamane samajaNa pADuM ke ekAvana lakhyA hoya ne pachI kramabaddha paryAya jANavAM hoya to pachI bAvana, pana, coppana, paMcAvana, chappana, sattAvana e badhAM kramabaddha paryAya. ane ko'ka UMdhI khoparIno mANasa hoya, to pacAsa, ogaNapacAsa, aDatAlIsa, suDatAlIsa e badhAM kramabaddha paryAya. have kramabaddha paryAya ane A vyavasthitamAM bahu phera che te. A vyavasthita e to sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che. e kramabaddha paryAya nathI. praznakartA : evuM mArA magajamAM besI gayuM che, ke vyavasthita ane kramabaddha paryAya banne eka ja che. dAdAzrI : nA, e eka to badhAne lAge kharuM, eka. e to kramabaddha paryAya jeNe lakhyuM che ke, teNe ekavacananuM bahuvacana karyuM che. ekavacana svarUpe hatuM kramabaddha paryAya zabda, teno bahuvacana karIe to zuM thAya korTamAM ? korTamAM to zuM nyAya thAya eno, ekavacananuM bahuvacana karIe to ? AptavANI-11 261 praznakartA : khoTuM thAya ne. dAdAzrI : te e badhuM khoTuM thayuM cheA badhuM kramabaddha. e mULa puruSa je che, te juduM kahevA mAMge che te loko juduM samajyAM che. paNa e kramabaddha paryAya loko samajyAM che tevuM nathI. kramabaddha paryAya eTale zuM ? ke pudgala enAM kramabaddha paryAyane ja bhajavAnuM che. have dArU pIto hoya temAM zuM kramabaddha paryAya ? tyAre kahe, choDavAnAM paryAyane bhajaze ke kAM to vadhu pIvAnA paryAyane bhajaze. paNa kramabaddha paryAyane bhajaze. ekadama nahIM kadI jAya. A je choDI de che te kramabaddha paryAya tyAMthI aTakAvI pharI pAchuM zarU thAya che. e enI meLe kharI paDavuM joIe. kramabaddha paryAya thatAM thatAM jema eka garagaDI upara doro vIMTelo hoya te ApaNe doro kheMcAkheMca karIe ne, garagaDI kUdAkUda kare, paNa jyAre doro khalAsa thAya tyAre garagaDI ne e beu chUTA paDI jAya, evI rIte kramabaddha paryAya chuTA paDI jAya che. ane vyavasthitane levAdevA nathI. vyavasthita eTale ekajhekTa vyavasthita ja che ane anubhavamAM Ave tevI vAta che. praznakartA : je mukta thayelA puruSa mATe kramabaddha paryAya kahe che ane A vyavasthita Apa je kaho cho, to pachI banne eka che ? dAdAzrI : paNa pelAM kramabaddha paryAya ene samaja nahIM paDe ane vyavasthita samaja paDaze. vyavasthita ene samaja paDaze ke mAruM avasthita hatuM te ja vyavasthita thayuM che. gayA avatAra mananI mahIM, mananAM vicAromAM pote bhaLyo, eTale avasthita thayo ane e avasthita komyuTaramAM jAya che ane komyuTaramAMthI vyavasthita thaIne pAchuM Ave che. A to ekajhekTanesa che. peluM ya khoTuM nathI. AtmajJAna hoya tene mATe barobara che. paNa te kramabaddha paryAya e kAyamanI ciMtA nahIM maTADI de. ane A vyavasthita to tamane samajAze ke bhAI, mAro hisAba che te ja Ave che, A bIjuM kazuM AvatuM nathI ! ne pelAM kramabaddha paryAya to manamAM goTALo ke Ama thaze ke tema thaze, e kaMI kalpanAmAM ThekANuM nA paDe. kramabaddha paryAya zabda bole, temAM zuM lokone zuM lAbha thAya ?
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 262 AptavANI-11 AptavANI-11 dAdAzrI : nA. evuM kramabaddha nathI. A kramabaddha to judI vastu che. A to uMdho bhAva karyo hoya to udhI rIte Ukale, chato bhAva ryo hoya to chatI rIte Ukale. kramabaddha eTale zuM ? eka vastu potAnA svabhAvathI ja cAle eka ja bAju. zAstranI vastu judI che. loko potAnI bhASAmAM samajI jAya. A to ApaNA karmonA ja phaLa eTale kaDavuM mIThuM Ama-tema AvyA, te A vyavasthita. kramabaddha paryAya eTale zuM ? eka mATImAMthI ghaDo thavo, te badhA kramabaddha paryAyathI thAya. have A vastu evI nathI, A to tamArA jevA karmo karyA che. tevI rIte ja nirjarA thavAnI. UMdhI rIte karma kareluM, UMghI rIte nirjarA chatI rIte karma kareluM, chatI rIte nirjarA. eTale AmAM tamAruM A to. ta bolAya, evuM todhAruM ! praznakartA : kazuM ya nahIM, zabda sAMbhaLyo. dAdAzrI : ane A to vyavasthita bIje dahADe amalamAM AvI jAya tarata. A jJAna maLe che tyAre e pote zuddhAtmA che bhAnamAM AvI jAya che. vyavasthita karyA che, tarata samajI jAya. ane kAma karyA ja kare che ane vyavasthitanA jJAnathI pachI ciMtA karato nathI. varIjha karato nathI ne kAma cAlyA kare che. ane karma baMdhAtuM nathI. cArja thatuM nathI. krodha-mAnamAyA-lobha thatAM nathI. 'huM karuM chuM' evuM bhAna hoya to ja karma cArja thAya ne ! praznakartA : eTale vyavahAramAM samajavA mATe vyavasthita sAruM. dAdAzrI : vyavasthita bahu suMdara. vyavasthita enuM ekajhekTalI bIje dA'De che te bhaviSyakALanA vicAra karavAno e skopa ja nA rahyo ne ! agraloca bIje dA'DethI baMdha ja thaI jAya ! ane e baMdha karavA mATe ja che te e ApyuM che. A kramabaddha paryAya, paNa baMdha thAya nahIM. e gUMcavADo rahe che. kramabaddha paryAya eTale kevA paryAya haze ne kevA nahIM ? gUMcavADo rahe. ane A to badhuM ekkekTanesa AvI gayuM. paNa ApaNe kramabaddha paryAya kahIe to ene saMtoSa nA thAya. InkamaTekSavALAno kAgaLa Avyo, ApaNe jamavA beThA hoya, 'vyavasthita' kahIne mUkI devAnuM. kramabaddha paryAya bolIe, te eno artha samajAya nahi te ghaDIe. eTale A kramabaddha paryAya mAstara mATe che, mAstara jo pAsa thayelA hoya to emane vAMdho nathI. paNa chokarAMne ema nA kahevAya ke kramabaddha paryAya che. chokarAMe to vAMcIne pAsa thavAnuM che. A vyavasthita je che, ane kramabaddha paryAya je kahe che ne, te eka nathI. A vyavasthita to vaijJAnIka vastu che. kramabaddha paryAya judI vastu che. loka samajyA che juduM. praznakartA: je banavAnuM che e banyA karaze. kramabaddha che. je thavAnuM che ema ja thavAnuM che. ApaNe kaMI pheraphAra karI nathI zakavAnA. e sAcuM ? praznakartA : hA, barobara che. A huM tamane khulAso karuM, kramabaddhano evo artha ja besADelo ke je samaye, je kSetre, je kaMI thavAnuM che e thavAnuM che. vAya yu varI ? dAdAzrI : nA, evo artha nA karAya. eno artha khoTo thAya che. eno A rIte jo koI artha ghaTAve ne to mANasa dharma cUkI jAya ane adharme ya cUkI jAya, banne cUkI jAya. vyavasthitano kahevAno bhAvArtha che ke jevI rIte thayeluM che tevI rIte phaLa Apaze. paNa keTalAka loko evuM kahe che ke bananAra che e bananAra che ne bananAra che e pharanAra nathI ane pharanAra che e bananAra nathI. je thavAnuM che te badhuM nizcata ja ne ! evuM badhuM nA karAya. e badhuM to khoTI vastu che badhI ! to pachI nirAMte suI rahene, to pachI bananAra che ema kahI ane baMdha AMkhe gADIo calAvIe to zuM vAMdho? praznakartA : je banavAnuM che e to banavAnuM ja che. chokaro nApAsa thavAno te ene to ApaNe kaMI badalI nA zakIe, to ApaNe game eTaluM kahIe to ya emAM zuM badalAvAnuM?
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 AptavANI-11 dAdAzrI : e ApaNe maravAnuM to che ja. to pachI doDavAnI zI jarura ! chone gADIo Ave ne jAya. nizcita che evuM noMdhAruM nA bolAya. nizcita tame bolo, eTale maravAnuM to nizcita che, to pachI ughADI AMkhe zuM karavA pharo cho ! baMdha AMkhe badhe pharo ne. praznakartA : noMdhAruM eTale zuM kahevA mAgo cho ? dAdAzrI : noMdhAruM eTale evuM nizcita che ema bolIne evuM nA vartAya. thaI gayA pachI nizcita kahevAya. paheluM nA kahevAya, chokaro marI gayo eTale kahevuM ke nizcita che. maratAM pahelAM jo nizcita kahene to davA-dArU kazuM nA thAya. emAM pola vAge. praznakartA : koI dahADo maravAnuM to kharuM ja ne, mAMdA paDyA to ? dAdAzrI : ema nahIM, paNa davA-dArU nA thAya, e to ApaNe jIvavAno che ema mAnIne davA-dArU karavAnI. pelA jyotiSe kahyuM ke A have cha mahinA sudhI jIvavAnA che. paNa ApaNe ghaNuM jIvavAnA che ema mAnIne davA-dArU karavI. AptavANI-11 265 paNa samajaNamAM nA AvyuM tethI evuM thaI jAya. A to kaDhI jevI thaze evI kharI, ema kahIne kaDhImAM nAkhuM badhuM. nAkhIne ahIM AgaLa pattA ramavA besI gayAM, to ene vyavasthita nA kahevAya. sAvadhAnIpUrvaka kaDhI banAvo ane pachI bagaDI jAya, to tamAro doSa nahIM, jene karmanuM devuM che. ene AvuM kramabaddha paryAya kahevAya ja nahIM. devAM vagaranA mANasane, e to koI ene karma che ja nahIM, tene A kramabaddha paryAya che. ane A 'jJAna' maLyA pachI zuddhAtmA pada maLyuM. tamane karma rahita banAvyA, tethI tamane vyavasthita. mATe tamane kahyuM ke bhaya rAkhazo nahIM have. jevA saMjoge je bhAva karyA che tevA saMjoge e bhAva ukale che. emAM koInuM cAle evuM che nahIM. ane AtmAnI hAjarImAM thaze eTale halakAphUla thaIne cAlyA jaze. sUryanArAyaNanI hAjarImAM game evI TADha hoyane, to ? praznakartA : UDI ja jAya. dAdAzrI : eTale bahu samajavA jevuM che. poInTa Tu poInTa samajavA jevuM che. ane A to badhA hindustAnanA lokone khyAlamAM ja che ke A je janma thAya che te chuTakAro thaI ja rahyo che, e to khyAlamAM ja che emAM A to UlaTuM gUMcave che. ta hoya evuM pUrvanizcita ! praznakartA : e barAbara. dAdAzrI : nizcita nA kahevAya. noMdhAruM nA bolAya. bhayaMkara doSa bese. nizcita hoya eTale to pachI ophisamAM baoNsa joDe ya laDe. je thavAnuM haze e thavAnuM ja che. koI paNa saMjogamAM nizcita kahezo to e kArya nahIM thAya ane prayatna ya baMdha thaI jaze. eTale bananAra che e bananAra che evuM bolavAthI A hindustAnanI dazA ja ora thaI gai chene badhI. A vyavasthita bahu judI vastu che. praznakartA : UMdho artha karyo A badho. dAdAzrI : e samajAyuM nahIM tethI, UMdho artha karyo jANI joIne koI kare nahIM. potAthI ghaNA mANaso avaLe raste cAle to pApa lAge. praznakartA : ApaNuM bhramaNa saMsAramAM keTalAM bhava sudhInuM nakkI thayeluM hoya ? dAdAzrI : kazuM nakkI ThekANuM nahIM. ThekANA vagaranuM che badhuM. e badhuM A nakkI thayeluM hoya ja nahIM kazuM. eTale hindustAnamAM AvyA pachI mANasamAtra gRhita mithyAtvi
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 266 AptavANI-11 che. kramabaddha paryAyano artha zuM ke A pudgala AvI rIte pharatuM pharatuM pharatuM, AvI rIte ja pharatuM pharatuM enI DIjhAInapUrvaka nIkaLaze. paNa gRhita mithyAtva thayA pachI, A to DIjhAInanuM ThekANuM nahIM. gRhita mithyAtvano artha ja evI DijhAIna AmAM nIkaLe ke enuM ThekANuM ja nA AptavANI-11 267 huM zuM kahevA mAMguM chuM e poInTa Apane, pahocyuM thoDuM ghaNuM ? gRhita mithyAtva eTale lokoe je zIkhavADayuM ke Ama karo, tema karo, AnI pAsethI zIkhyo, pelAnI pAse zIkhyo. badho mAla pote bharabhara ja karyo. have e khAlI karavA mATe A badhI bhAMjagaDa che. ene khAlI karavuM rahyuM ne ? nahIM to to sIdhesIdhuM hoya, DAyarekaTa kramabaddha ja, paNa te have AnuM bharyuM eTale zuM thAya bIjuM ? A muzkelI ne ! praznakartA eTale prazna evo mULa thAya che ke puruSArtha bhAga rahyo ke nA rahyo ? hoya. gRhita mithyAtve aTakAvyuM naisargika ! dAdAzrI : puruSArtha Ane mATe karavo paDe che. nahIM to to pelo sahaja puruSArtha rahyA kare che. kramabaddha paryAyamAM to sahaja puruSArtha hoya. emAM A mAthAkUTa nA karavI paDe, A to jo mAthAkUTa karavI paDe che, kAraNa ke bIjAnuM grahaNa karyuM eNe. bIjAno mAla grahaNa karyo eTale gRhita mithyAtva thayo. ane AkhuM jagata gRhita mithyAtvamAM ja phasAyuM che. ApatuM e zuM kramabaddha paryAya gaNAya ? naisargika mithyAtva hota to kramabaddha cAlyA karata. A to grahita mithyAtva che. Aje uttaramAM mAIla cAle, kAle pUrvamAM cAle, parama dahADe pUrvamAMthI pharI pAcho dakSiNamAM cAle. eTale Ama A badhuM gRhita mithyAtva che ne tyAM sudhI A kramabaddha nA lAgu thAya. jo peluM hoyane naisargika, to kramabaddha cAlyA kare. A samajAyuM ? eTale kramabaddha karIne loko ema ja jANe ke have A jyAre AtmAnI mukti thavAnI haze tyAre thaze. kramabaddha AvI rIte mUkavAmAM AvyuM che e na cAle. gRhita mithyAtva hoya che ke nathI hotuM ? praznakartA : hoya che. dAdAzrI : jagatamAM gRhita mithyAtva ja che badhe. gRhita mithyAtva eTale mithyAtva UchuM grahaNa thayuM bIjA pAsethI ! naisargika hoya ne, koInI pAse grahaNa ja na kare tene kudarata helpa kare badhuM. kAraNa ke grahaNa karyuM na hoya koI phero ene kADhavAnuM ja na hoyane evuM ! A to jenI pAse jAya eTale navuM Ape pAchuM ! je manuSya naisargika jIvana jIvato hoya, bIjA koInuM jJAna prApta na karato hoya. enI kramabaddha avasthA che. A to AnI pAsethI A jJAna laIne Ave, AnI pAse A jJAna laIne Ave, ene gRhita mithyAtva kahevAya che. eTale je koInI pAsethI jJAna svIkAre nahIM ane naisargika rahI zakato hoya, to kramabaddha pudgalanAM paryAya che ne kramabaddha cetananA paryAyo, ene mokSe laI jAya. praznakartA : A je sAkSAtkAra thayo te paNa kramabaddha paryAyamAM eTale ke Apane je jJAna thavAnuM hatuM, surata sTezanamAM, e ya kramabaddha paryAyamAM kahevAya ? dAdAzrI : nA, vyavasthita. kramabaddha paryAya to levAdevA ja nathI. kramabaddha paryAya judI ja vastu che. praznakartA : vyavasthita te zuM che ? dAdAzrI : vyavasthita evuM kahe che ke AgaLa je prInTa thayuM tuM ne, tenI A philama cAlu che. eTale navI philama AvavAnI nathI. je prInTa thayelI che ne te ja philama AvavAnI. vyavasthita eTale gayA avatAre A badhuM thayeluM tyAM AgaLa, te yojanA rUpe thAya che, tyAM yojanA rUpe jJAna thayeluM che, e A rUpaka rUpe thAya che.
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 AptavANI-11 AptavANI-11 tathI ekAMte kazuM ! praznakartA : Ape je kaMI sAdhanA karelI ke AgalA janme, enAM phaLa svarUpe e divase thayuM ? dAdAzrI : tethI A meM kahyuM ke "dhIsa Ijha baTa necarala'. loko amane kahe che, kevI rIte ? tyAre meM kahyuM, nakala karavA jevI cIja nathI A. huM tane kahuM ke A rIte thayuM, tuM nakala karavA mADuM, to evuM nathI. A dhIsa Ijha baTa necarala. keTalAya avatAronA badhA saMjogo badhAM bhegAM thayA che. praznakartA : eTale jJAna koIne ociMtuM nathI thaI jatuM ? dAdAzrI : ociMtuM to A duniyAmAM koI cIja thatI ja nathI. eksiDanTa A duniyAmAM hoto ja nathI. A to bhrAMtithI eksiDanTa dekhAya che. eksiDanTa eTale zuM ? 'ena insiDanTa hejha so menI kojhIjha, enuM eksiDanTa hejha Tu menI kojhIjha'. (banAva ghaNAM kAraNothI thAya, akasmAta ghaNAM ghaNAM kAraNothI thAya) eksiDanTa jevI vastu ja nathI. A to A lokone ema lAge, ociMtuM ! ociMtuM koI vastu bane ja nahIM A duniyAmAM. praznakartA : eka vastu kAryakAraNathI thAya che ane bIjuM sAhajIka thaI jAya che. dAdAzrI : kAraNa vagara sAhajIka kazuM thAya evuM ja nathI. e badhuM kAraNa vagara koI paNa kArya thaI jatuM nathI. kAraNa-kArya sivAya A jagatamAM koI cIja banatI nathI. praznakartA : to e ApanI pAse AvavuM athavA to je loko Ave te nizcita hatuM, mATe Ave che ne bIjA loko nathI AvatA. dAdAzrI : hA nizcita hatuM, nakkI hatuM, ema ne ema to avAya evuM che ja kyAM ? gapyuM nathI A. nakkI hatuM ne pAchuM projekaTa thayeluM hatuM. A ema ne ema nathI. nakkI AkhuM projekaTa thayeluM hatuM. tethI Aje rUpakamAM Ave che. hA. eTale A kramabaddha paryAya nathI A ! praznakartA tamane kramabaddha paryAyanI jANakArI hoya to pachI pAMcamo Aro, chaThTho Aro e ApaNane barAbara khyAla Ave ane ApaNane emAM madadarUpa thAya che. dAdAzrI : nA, paNa e jarUra nathI ApaNe. pAMcamA Aro ne cho Aro, ApaNe zI jarUra ? ApaNe mokSe javA sAthe kAma che ke bIjuM kAma che ? badhuM jagata ja AkhuM kramabaddha che. cothA ArA pachI pAMcamo Avaze, pAMcamA ArA pachI chaThTho Avaze. kramabaddha mokSane mATe koI helpa karatuM nathI. kramabaddhane jo mokSane mATe laI javuM hoya to zuM thAya che ? e pachI che te niyatimAM jato rahe che. ekalI ja niyati thaI gaI. prArabdha, puruSArtha badhuM uDI gayuM. bhagavAnanA kahelA badhA zabdo uDI jAya che. ekaluM ja kramabaddha paryAya hoya to to pachI tIrthakaronAM pAMca samavAya kAraNa badhuM uDI jAya che. badhuM zAstra ja uDI jAya che. badhuM niyati ja thaI gayuM !! A to kaheze, kramabaddha paryAya che badhuM ! pachI rahyuM ja zuM tyAM AgaLa ! kramabaddha paryAya hoya to vAMcavAnI zI jarUra ? tamAre tyAM zA hArU AvIe ? tamArA darzana karavAnI jarUra zuM amane ?! paNa mANasane khabara paDe nahIMne !! anAdikALathI mArga ja pAmyo nathI ane mArga saraLa che, chatAM saraLanI prApti nathI. e to je jJAnI puruSa DuMgara upara rahIne DuMgaranuM varNana kare che, te jJAnI puruSanA badhA dAkhalA tamane vyavahAramAM kAma lAge ane te davA cAle tamArI. bAkI zabdonI lakhelI koI davA cAle nahIM. zAstranI davA e che te zabdonI lakhelI. agara to nIcethI DuMgaranuM, adhavacce DuMgaranuM varNana karavAmAM AveluM, paNa e phaLa Ape nahIM.
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ (9) pAMca samavAya kAraNo-tiyati.. niyati vyavasthitato anya paryAya ? praznakartA : meM hamaNAM eka pustaka vAMcyuM. emAM jene ApaNe vyavasthita kahIe chIe. ene e loko niyati kahe che. e ya kahe che ke upara bhagavAna jevuM koI bApo ya che ja nahIM. paNa niyati zabda vApare che. to niyati ane vyavasthita... dAdAzrI : emAM bahu phera. praznakartA : vyavasthitane loko niyati samajI le che. dAdAzrI : e nA pADuM chuM, niyati nathI A. A vyavasthita niyati nathI. praznakartA : bannemAM phera zuM? vyavasthita ane niyati e bemAM phera dAdAzrI : bahu phera, niyati to pachI A zarIra uparathI mAlikIpaNuM
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 271 UThAvI levuM paDe ApaNe. pachI zarIra je je kriyA kare e badhI niyati bilakula mAlikIpaNAnA dAvA vagara, zarIra pachI khAya-pIve, vaDhavaDhA kare, mAruMmArA kare, te badhuM niyati. mAlikIpaNuM hoya tyAM sudhI AvuM nA kare. te niyati nahIM, A vyavasthita che A to. praznakartA : niyati ane vyavasthita enI vacce bahu gaDamathala thAya che. samajAtuM nathI barAbara. dAdAzrI : vyavasthita che ne badhA kojhijha bhegA thAya, tyAre vyavasthita kahevAya. niyati e eka ja kojha che. evA bIjA kojhIjha bhegA thAya tyAre vyavasthita thAya. praznakartA : niyati mATe ema kahe che ke je thavAnuM che te thavAnuM che, badhAnuM nirmANa thaIne AvyuM che. barAbara ! vyavasthita bI ema ja kahe che ke ApaNe ciMtA nahIM karavAnI, kudarata, kudaratanuM kAma karaze. dAdAzrI : nA. A vyavasthita evuM kahetuM ja nathI. vyavasthita to zuM kahe che ? thayA pachI, banI gayA pachI vyavasthita kaho. praznakartA : hA, paNa banyuM e to yogAnubaMdhathI ja thavAnuM che. dAdAzrI : hA. paNa vyavasthita eTale zuM, thayA pachI kaho. gajavuM kapAtAM pahelAM vyavasthita bolAya ja nahIM ApaNAthI. eTale gajavuM kapAyA pachI vyavasthita kahevAya. ane niyati zuM kahe che ke kAryanuM, AnuM nirmANa thayeluM che, paNa evuM nathI. bIjA evAM badhA saMyogo bhegA thAya tyAre kArya thAya. niyati thAya to to pachI e to thaI rahyuM ne, khalAsa thaI gayuM ne ! vyavasthita to bahu vastu samajavAnI che. praznakartA : niyati ane vyavasthita, banne vacce Ama zuM taphAvata che ? eno vizeSa phoDa pADazo ? dAdAzrI : bahu phera che. vyavasthita cenja thaI zake. vyavasthita badalAyA kare. niyati badalAya nahIM. eka ja dhArI hoya. niyati eTale eka DisAIDeDa polIsI, e traNe ya kALa eka ja jAtanI polisI 272 polisImAM phera nahIM. eka sarakhI pravahe e niyati ! AptavANI-11 praznakartA : niyati utpanna kevI rIte thAya ? dAdAzrI : niyati che ja, kudaratI rIte niyati ja che. niyati to A vaheNa che badhuM A.... A manuSyo vaheNamAM cAlI rahyA che, pravAhamAM. te niyatinAM pravAhamAM che. praznakartA : Apa samasaraNa kaho cho e ? dAdAzrI : saMsAra eTale samasaraNa. samasaraNa mArga eTale zuM ? niraMtara vaheto. vaheto eTale niyatinA AdhAre vaheto. ane niyatimAM pheraphAra nA thAya. vyavasthitamAM pheraphAra thAya. jJAne karIne samajaNa paDe ne tyAre avasthA badalAya tema vyavasthita badalAya. jeTaluM samajaNa paDe eTaluM, jema avasthA badalAtI jAya tema vyavasthita badalAtuM jAya. ane niyati to tenI te ja, samadhAraNa, eka sarakhI ja vahyA kare. praznakartA : to nigodamAMthI jIva Ave, ekendriyamAM Ave, pachI enI pragati kevI rIte thAya ? dAdAzrI : enI meLe ja, sahaja, svabhAvika rIte ja thayA karavAnI. e vyavasthitanA niyamathI badhuM thayA ja karavAnuM. phakta ahIM hindustAnamAM AvyA pachI e vyavasthitane niyati ja kaheta, jo kadi vyavasthita kAyama vyavasthita ja rahetuM hota. to e niyati kahevAta. eTale kAyama vyavasthita nathI rahetuM. A hindustAnamAM AvyA pachI ahIMthI badhA vicAro phare che. ane pachI Ama cAra gatiomAM jAya che. eTale vyavasthita kahevuM paDyuM. badhA kAraNo bhegA thAya tyAre vyavasthita thAya, nahIM to niyati ja kahevAya. niyati eTale enI meLe padhdhatasara kudarata ja ene laI jAya TheTha mokSe. kudaratI rIte ja ekendriya thAya, beIndriya thAya, traNaindriya thAya. paNa A badhuM hindustAnamAM manuSyo mATe cAra gati che.
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 273 praznakartA : kAraNake DevalapamenTa ahIM vadhAre che. dAdAzrI : ahIM to UMdhI gati bAMdhatA vAra ja nA lAge ne ! dAnata ja UMdhI gatinIne ! e to tyAM AgaLa niyati zuM kare bicArI? praznakartA : A to je saMsAranI aMdara paribhramaNamAM koipaNa eka ApaNe AtmA laIe, eka AtmA nigodamAMthI nIkaLyo to zuM laIne nIkaLyo ? pachI nIkaLyo tyAre to enuM badhuM laIne nIkaLyo hoya, pahelethI ja enuM badhuM nakkI ja hoya, nizcita ? dAdAzrI : nA. e nakkI nA hoya, nakkI hoya to to niyaMti kahevAya. nigodamAMthI nIkaLyo tyAra pachI A jIvone AgaLa laI javAmAM niyatinI zakti che. A pravahana thayA kare che. te vyavahAra rAzimAM peTho, nAma paDyuM tyArathI vyavahAra rAzimAM Avyo. te vyavahAramAMthI dhIme, dhIme, dhIme pragati karatuM karatuM, te niyati ja karAvaDAve che. niyati kAma kare che. paNa phakta ahIM manuSyamAM AvyA pachI che te ahaMkAra Ubho thAya che. praznakartA : to nigodamAMthI nIkaLe tyAre zuM hoya ? kaMI na hoya. dAdAzrI : kazuM ja nahIM. ahaMkAra-bahaMkAra kazuM nA hoya. A badhA naryA gulAba che, baTAkA che, bIjuM pachI beIndriya, traNaIndriya ema thato thato badhA jIvo Devalapa thAya che. praznakartA : e badhA zuddhAtmA che ? dAdAzrI : e zuddhAtmA ja che. zuddha, paNa gulAbane ene potAne bhAna nathI. paNa e gulAbamAMthI ene kazuM puruSArtha karavo nA paDe. enI meLe AgaLa vadhyA ja kare. e niyati ja vadhAre. praznakartA : paNa nigodamAMthI nIkaLavAnuM mana kema thayuM ? dAdAzrI : mana thavAnuM hatuM ja nahIM. mana ja nhotuM tyAM AgaLa. mana to A manuSyamAM AvyA tyAre ja mana thayuM. A bIjI pAMca IndriyomAM AvyA ne te pAMca IndriyomAM manuSyo sivAya je bIjA che, 274 AptavANI-11 emanuM limiTeDa mana che. ane A manuSyone che te alimiTeDa mana che. ane mana AvyuM eTale bIjA karmo bhegAM thayAM. te ya pAchuM che te jene jevA jevA saMjogo malyA tevA, jo viparIta saMjogo maLe eTale, ene jo kusaMga maLe tyAre UMdho cAle, tyAre narkagatimAM jAya. satsaMga male tyAre chato cAle, tyAre devagatimAM jAya. manuSyamAM AvyA pachI che te ahaMkAra Ubho thayo ke badhuM A narkagatimAM hau jaI Ave, sAte ya narkamAM bhogavI Ave potAnI svataMtratA Utpanna thaIne. niyatimAM svataMtratA nA hoya, koI karma karavAnuM potAne svataMtra rAITa nA hoya. ane ahaMkAra to kaheze 'pachI je thavAnuM haze te thaze. paNa ApaNe to karavAnA ja'. praznakartA : paNa ene A niyatimAM Dakho karavAnuM kema mana thayuM ? dAdAzrI : A joIne badhuM. lokone Dakho karatAM joyAM eTale pachI 'huM ya AvuM karuM', kaheze. praznakartA : eTale koI eka AtmA manuSya deha pahelI vAra dhAraNa kare, e pahelAM eNe lAkha corAzInA pherA purA karI ja lIdhA hoya ne ? dAdAzrI : badhe pharIne ja Avelo che. ekendriyamAMthI beIndriya thayo te dhIme, dhIme, dhIme, dhIme ane ekendriyamAMthI beIndriya emane ema ja nathI thatAM pAchA. e pAMca IndriyovALA, cAra IndriyovALA, traNa IndriyovALA ekendriya ne bhogave che. have phUla che te ApaNe toDyAM, eTale phUla che te kamAyuM, te enI gati UMcI gaI, ane ApaNe dasa TakA khoTa gaI, paNa ApaNe che te bIjI kamANI vadhAre thaI thoDIka eTale phUlane ya phAyado thayo, ApaNane ya phAyado thayo, have A badhuM kone mATe che? vacalA vepArIone badhuM A ane chelle mokSe javAnuM hoya te ghaDIe A na hovuM joIe, te avatAramAM chellA dasa paMdara varSa AvuM nA hovuM joIe. praznakartA : lAbhAlAbha nahIM jovAnuM tyAM. dAdAzrI : tyAM to alAbha nAme ya karavAno ja nahIM, pachI e to saMpUrNa lAbhamAM ja AvyA. ahIM jyAM sudhI vacalo mArga che tyAM sudhI
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 lAbhAlAbha jovAnuM ne ! praznakartA : paNa eno artha evo thAyane ke ApaNe e kevI rIte goThavAyeluM e jANI zakIe ema nathI. 275 dAdAzrI : badhuM jANI zakIe. A pajhala badhuM solva thayuM che. huM jANIne beTho chuM ane tamane solva karI ApuM chuM. e 'pote koNa chuM' evuM jJAna thAya, bhAna thAya tyAre chUTe. e pratiti bese, lakSa bese, ane anubhava thAya tyAre chUTe e, nahIM to tyAM sudhI chUTe nahIM. praznakartA : eTale anubhava vagara kaMI thAya ja nahIM ? dAdAzrI : anubhava vagara kAmanuM ja nahIM. anubhava vagaranI vAta ja badhI khoTI. sAkara gaLI che, gaLI che, gaLI che. paNa ApaNe pUchIe ke gaLI eTale zuM ? tyAre zuM kahe e ? zI rIte javAba Ape e? jyAM sudhI khAdhI nathI tyAM sudhI kAmanuM ja nahIMne ! tiyatimAM tathI puruSArtha ! praznakartA : puruSArtha, niyati dvArA nizcita thayelo ja che ke kema ? dAdAzrI : niyati dvArA nizcita thayelo puruSArtha to che ja. enI kaMI bhUla nathI paNa te pAchuM niyati zuM che, ene ekajhekTa samajavuM paDe, niyati zabda bolavAthI kaMI samajAyuM kahevAya nahIM. 'niyati zuM che' e samajavuM joIe. jIvo niraMtara mokSa tarapha vahyA ja kare che. temAM puruSArtha niyatinA dvArA nizcita thayelo che. e vAtamAM to bhUla nathI, paNa manuSyamAM puruSArtha UMdho karavAnI paNa zakti che ja. manuSya janmamAM ahaMkAra chene, te ahaMkAranI vacce phAcara nA hota, to to vAMdho nhoto. paNa IgoIjhama che ne eTale niyatine ya pheravI nAkhe che. manuSya sivAya bIjA badhA niyatimAM che. manuSyo ekalA mATe niyatimAM puruSArtha nathI. praznakartA : manuSyamAM puruSArtha niyati dvArA nakkI thayeluM nathI ema 276 Apa kaho cho ? dAdAzrI : nakkI thayeluM che. paNa pote ahaMkArI che ne eTale pAcho IgoIjhama kare che, IgoIjhama niyatinA virUddha che. niyatimAM IgoIjhama saMbhave nahIM. A IgoIjhama kare che. evuM Apane jovAmAM Ave che. koI jagyAe ? AptavANI-11 praznakartA : aham to vyApelo ja che ne badhe ! dAdAzrI : nA, e manuSyo ekalAmAM ja che. bIjI jagyAe aham nathI. bIje je aham dekhAya che. e DiscArja aham che ane ahIM to cArja ne DiscArja banne ahaMkAra dekhAya che. ahIM AgaLa manuSyamAM karma bAMdhI zake che, e cArja ahaMkAra che. ane je enuM phaLa bhogavavuM paDe che te DiscArja ahaMkAra che. ane manuSya sivAya bIjI Itara yoniomAM badhAM tyAM AgaLa DiscArja ahaMkAra che. ahIM cArja ne DiscArja banne ahaMkAra che, e banne ahaMkAra jAya to mukti thAya. praznakartA : aham kADhe to pheravI zake che ema nakkI thayuM ne ? dAdAzrI : hA aham kADhe to pheravI zake che. badhuM pheravI zake. praznakartA : aham evI rIte nakkI thayuM che ke ahame ya enA TAIme ja jAya ? dAdAzrI : nA, evuM nathI. enA jo saMjogo bhegA thaI jAya, sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa, A tame mane bhegA thaI gayA, to huM tamane ahaMkAra tamAro dUra karI ApuM eka kalAkamAM ja, saMjogo anusAra che. saMjogo bhegA thaI jAya to kAma thaI jAya. puruSArtha eno, puruSa thayA pachI riyala puruSArtha utpanna thAya, igoijhama jAya to amuka hada sudhIno igoIjhama cAlyo jAya, je igoijhama obasTrakTa karato hoya koIne, evo cAlyo jAya tyAre riyala puruSArtha cAlu thaI jAya che. niyati to che ja, niyatinI bahAra to jagata hotuM ja nathI. paNa A manuSyo ekalAM ja che te, Amane ja hospiTalo joIe che, A badhA
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 277 bAkI koI lokone hospiTala kazuM che nahIM. Amane ja gaTaro-baTaro badhAnI jarUra che. ciMtA varIjha, ArtadhyAna ne raudradhyAnanA kArakhAnA kADhelAM che. evuM kADhyuM che kharuM ? ArtadhyAna ne raudradhyAnanA kArakhAnAM koIe nahIM kADhyAM hoya ?! praznakartA : che ja, badhAmAM che. dAdAzrI : lyo, e jo baMdha thaI jAya, to niyatimAM Ave. e saMyogo ja bhegAM thAya che. e badhA saMyogo ja ene karAvaDAve che AvuM bicArAne. potAnA hAthamAM sattA nathI, chatAM pote kahe che ke 'huM karuM chuM." have jo huMpaNuM nA hota to kartAbhAva nA hota, 'huM karuM chuM" evuM bhAna, evo ahaMkAra nA hota to niyati laI jAta mo. banne vacce DimArkezata niyati joyelI kharI tame ? praznakartA : ApaNe A joyA to karIe chIene hamaNAM. dAdAzrI : kevI rIte juo cho, niyati kevI rIte dekhAya che ? praznakartA : pudgalane ApaNe joyA ja karIe chIe e niyati ja che ne ! dAdAzrI : nA, nA, nA. evuM nathI. e to jJAtA-draSTA bhAva che. e jJAyaka svabhAva che ne, e to AtmAno svabhAva che. emAM niyatine kazuM levAdevA nahIM. niyati to svabhAvika rIte che ja, niyatimAM ja badhuM AvI jAya. paNa niyati ne vyavasthita e be judI vastu che. bAkI ekalI niyatino artha lokoe zuM karyo ke ApaNe bhaya rAkhavAno nahIM. je phAve evuM karavuM (!) to ya mokSe javAya e niyati. niyati eTale kudarata ja mokSe laI jAya che ApaNane. ApaNe zI bhAMjagaDa to pachI ? 278 AptavANI-11 praznakartA : to e vyavasthita ja thayuM ne ? dAdAzrI : nA, e vyavasthita nahIM. vyavasthita to sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa bhegAM thayAM ne pariNAma AvyuM te. vyavasthita e niyati nathI. niyati e hoya to to pachI e Agraha thaI gayo ke nA, Ama ja hoya. have A badhA sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che. badhAM saMjogo bhegA thAya tyAre kArya thAya ane niyati to AmAnuM eka saMjoga che. eTale vana sAIDaDa nathI A vyavasthita. niyati e vana sAIDaDa che.. vyavasthita juduM che, paNa niyatimAM nathI. loka pAchuM niyati bhaNI laI jAya. paNa nA, vyavasthita che, chatAM niyatimAM nathI. praznakartA : niyati ane vyavasthita A bannenI DimArkezana lAIna batAvo ? dAdAzrI : vyavasthita ne niyatine levA devA nathI. vyavasthitamAM niyati AvI jAya che. niyatimAM vyavasthita nathI AvatuM praznakartA : e jarA draSTAMta ApIne vadhAre badhAne spaSTa thAya tevuM samajAvone ! dAdAzrI : ApaNe koI paNa prazna komyuTaramAM nAkhavAnI je taiyArI karIe, have temAM niyati ne puruSArtha ne e badhAno sAtha hoya, tyAre e prazna taiyAra thAya. e prazna taiyAra thayone komyuTaramAM nAkhyo, eTale komyuTara je phaLa Ape che, te vyavasthita che. komyuTara je Ape che ne temAM koI bIjI koInI Dakhala nathI. e vyavasthita che. ene ame sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa kahyuM. praznakartA : niyati to khAlI jJAnI puruSane ja dekhAya eTale badhA joyo jhaLake tyAre ja dekhAya, niyati ? dAdAzrI : nA. niyati bahu judI vastu che. niyati zeya nathI.
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 279 AptavANI-11 niyati drazya che. tiyati che nizcita, paNa tethI badhAM mATe ! 280 AptavANI-11 koInI joDe A sarakhAmaNI karavA jevI vastu ja na hoya. A sImIlimAM levA jevI vastu ja na hoya. sahu sahunI bhASAmAM bole. samajaNa nA paDe eTale badhuM besADI de che ke AnA jevuM che, AnA jevuM che. A pustakamAM AvyuM tenA jevuM che. hoya nahIM A to, A to apUrva vANI. pUrve paraMparAmAM AvI nA hoya evI A vANI ! jagatamAM koI jagyAe hoya ja nahIM. eka akSare ya nA hoya AmAMno. vana parsenTa nA hoya ! ahaMkArIothI na bolAya niyati ! niyati hoyane to pachI baMdha AMkhe gADIo calAvAmAM vAMdho nathI. ane vyavasthita zuM kahe che ughADI AMkhe gADIo calAvo ane sAvadhAnIpUrvaka gADI calAvo ane pachI eksiDanTa thayo te vyavasthita. ane niyativALo zuM kahe che, niyati ja che badhuM. eTale badhAM niyativALAne huM kahuM chuM ke baMdha AMkhe calAvone bhaI ! praznakartA : A niyati che te ema ja kahe ke Ama banavAnuM ja, emAM tamAre kaMI ciMtA karavAnI che ja nahIM. tamAre kazuM karavAnuM nathI. ane dAdA jene vyavasthita kahe che, eTale Ama sarakhApaNuM lAge. dAdAzrI : nA, niyati eTale zuM, niyata ja thaI gayeluM che A, evuM kahevA mAMge che. emAM kaMI pheraphAra nathI thAya evo to pachI pustakonI zuM jarUra, jJAnInI zI jarUra, derAsaranI zI jarUra ? eTale vyavasthita to zuM kahe che ke sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansIsa bhegA thayA. tyAM je athaDAyuM te ghaDIe zuM bheguM thayuM ? te sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansIsa che. te koIno doSa nathI, A vyavasthita che. koIno doSa joIza nahIM. nahIM to vera vadhyA karaze ane tuM saMsAramAMthI bahAra nIkaLIza nahIM. praznakartA : paNa niyata eTale DisAIDeDa ne ! niyata eTale zuM ? priDiTaraminTa ? DisAIDaDa Ina eDavAnsa ? dAdAzrI : niyata thayeluM. DisAIDeDa ! niyati eTale enI meLe thayA karaze, kazuM pachI karavAnuM nahIM. A Tebala para jamavA jaIza nahIM, kazuM karavAnuM nathI. A to ApaNe kahIe ne ke Tebala upara jamavA nA jaIza. tyAre e to tyAM jAya che. ene kahIe pANI nA pIza, tyAre jhaTa tyAM jaIne pI Ave che. tyAre alyA, A ophIsamAM javAnuM ke nahIM javAnuM ? tIrthakaroe samajaNapUrvaka kaheluM che, ke ahaMkAra che, tyAM sudhI amAre niyati kahevAya nahIM. ahaMkArathI traNa vastu rahyA kare che, svabhAva, puruSArtha ane prArabdha. niyati cothuM ane pAMcamuM kALa to Ama che to A svabhAva, prArabdha ne puruSArtha ne e che to tethI kALa mukelo. nahIM to niyati to enI meLe cAlyA ja kare. pachI rahyuM ja nahIM ne ! praznakartA : nA, paNa e to evI rIte to niyati kAma kare, evI to vAta ja nathI. kAraNa ke badhu aMdara bheguM thAya che. svabhAva paNa Avelo hoya che. enuM prArabdha paNa AveluM hoya che. puruSArtha paNa Avelo hoya che. e paNa badhuM ya eka bIjAnA AdhAre kArya thAya che, jema Ape kIdhuM che ne vyavasthita che badhuM ! dAdAzrI : nA, paNa vyavasthita to ApaNe jene jJAna maLyuM che ne e kahI zakAya. jene draSTi samyaka thayelI hoya tene kahevAya jenI mithyA draSTi hoya tene kema kahevAya ? eno bharoso zuM mithyAdraSTino ? praznakartA: paNa e karI zake kaMI ? karavAnI tAkAta kharI enAmAM ? kaMI paNa karavuM hoya koIne, Ape jJAna na ApeluM hoya to ? dAdAzrI : mahAvIra bhagavAne kahyuM ke mithyAdraSTi zuM nA kare, kahe
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 281 praznakartA : e game te kare paNa vyavasthita hoya ema ja thAyane, pachI bIjuM kaMI thAya ja nahIM ne ? dAdAzrI : nA. evuM ame vyavasthita kahyuM nathI. praznakartA : to to pachI eka mANasa game e karI zake, A duniyAnI aMdara eka ahaMkArI mANasa game e karI nAMkhe. dAdAzrI : kare ja che ne ! praznakartA : e kyAM karI zake che ? nathI ja karI zakatA. dAdAzrI : evuM kArya karavAnI potAnA hAthamAM sattA ja nathIne, A parasattA che. kArya karavAnI parasattA che. paNa kojhIjha potAnA sattAmAM kharAMne ! pAMca samavAya kAraNo ! praznakartA : pAMca samavAyamAM vyavasthita zakti te emAM samAya che ke vyavasthita zakti alaga che ? dAdAzrI : pAMca samavAya judA che, ane A vyavasthita to judI vastu che. samavAyamAM to puruSArtha ane prArabdha banne AvyA. ahIM puruSArthane evuM tevuM nA hoya. eTale A judI vastu che vyavasthita. puruSArtha jyAM hoya tyAM navA karma baMdhAya, ane vyavasthitamAM karma baMdhAya nahIM. A samavAya hoya tyAM karma baMdhAya. samavAyamAM karma baMdhAya. samavAya to evuM kahevA mAMge che ke A pAMca kAraNo bhegA thaze to ja kArya thaze, nahIM to nahIM thAya, eTaluM ja kahevAnuM. bIjuM kazuM kahevA mAMgatA nathI. paNa samavAyamAM ahaMkAra hovAthI kramikamArgamAM che, eTale e ahaMkAra te karma bAMdhe. ApaNe ahIM vyavasthitamAM karma bAMdhavAnA nahIM, je che ene ukele che. praznakartA : samavAyamAM karmano abhAva paNa Ave che ne ! dAdAzrI : hA, e to A che te karma ane karmano abhAva beu kharuM 282 AptavANI-11 che. paNa vastu sthitimAM pAMca bhegA thAya to kArya thAya. paNa te ahaMkAra hovo joIe, kahe che. te AmAM puruSArtha che nahIM vyavasthitamAM. praznakartA : karma bAMdhatI vakhate paNa pAMca samavAyo che ane karma choDatI bhogavatI vakhate paNa pAMca samavAyo che. dAdAzrI : hA, paNa to ya vyavasthita che te A samavAya hoya. e samavAya bhoktAno samavAya judo che ane kartA-bhoktAnuM beunuM bheguM samavAya juduM che. bhoktAnuM samavAya nirjIva che ane kartA-bhoktAnuM sajIva ane nirjIva banne samavAya che. eTale A juduM che, A vyavasthita juduM che badhAnuM. e samajAya che ? A vyavasthitamAM samavAya kAraNo AvI jAya. phera pUrvakarma ane tiyatimAM ! praznakartA : pAMca kAraNothI kArya thAya che, kALa, svabhAva, niyati, pUrvakarma ane puruSArtha. have pUrvakarma ane niyati e be zuM che ema ? e be ya eka ja che ke judA judA che ? dAdAzrI : judA judA che tyAre bhagavAne judA lakhyA che. judA che mATe judA lakhyA. praznakartA : to A niyati ane pUrvakarma e saMbaMdhI have Apa samajAvo. e be judA kema che ? dAdAzrI : niyati kudaratI pravAha che. A jIvamAtra pravAhamAM ja che niraMtara, e parivartanazIla ja thayA kare, ane pUrvakarma pote ahaMkAre karIne Dakhala karelI che. cAlu pravAhamAM pote Dakhala karI, ahaMkAre karIne. enuM nAma pUrvakarma. praznakartA : paNa pravAha e jIvane kema lAge-vaLage che ? dAdAzrI : jIva pravAhamAM ja che e. praznakartA : hA, pravAhamAM che. paNa pUrvakarma ene naDe che ema ApaNe
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 AptavANI-11 AptavANI-11 283 kahIe chIe. dAdAzrI : pUrvakarma ApaNe karIe chIe to naDe che. Dakhala nA karIe to kazuM vAMdho nathI. praznakartA : nA, nA. eTale ke e sukha-duHkhanI lAgaNI anubhave che jIva. zubhakAryathI zubhakarma ane azubhathI azubha ema. dAdAzrI : e to jIva hoya che tyAM sudhI. pachI lAgaNI anubhave nahIM. sukha-du:kha kyAM sudhI ? 'huM caMdubhAI chuM', tyAM sudhI sukha-du:khanI lAgaNIo anubhave. 'huM caMdubhAI' gayuM to thaI rahyuM. eka phero tame AtmArUpa thaI gayA eTale thaI rahyuM. eka sekanDa paNa 'huM AtmA chuM" evuM ene khyAla beTho, to thaI rahyuM, khalAsa thaI gayuM ! praznakartA : eTale e to jANe samajAya evuM che, have niyati je che e jIvane zuM asara kare che ? dAdAzrI : e to kAma karyA ja kare che. niraMtara e bAju pravAhamAM laI ja jAya che, AgaLa e jo vacce Dakhala nA hota ne to mokSe sIdhuM laI jAta. praznakartA : jIve kaMI karavA jevuM kharuM ke nahIM ? dAdAzrI : kazuM karavA jevuM hatuM ja nahIM. paNa A buddhi UbhI thaIne eTale ahaMkAra Ubho thAya che. ane ahaMkAra Ubho thAya che te A Dakhala kare che. jo buddhi nA vaparAya to kalyANa thaI jAya, paNa buddhi vaparAyA vagara rahe nahIM ne, e buddhi che to. A mArA jevAne buddhi jatI rahI hoya tyAra pachI vAMdho nahIM. te pravAhamAM ja Avyo. pravAha eTale udaya karmane AdhIna, udaya karmane AdhIna ekaluM ja rahevuM enuM nAma pravAhamAM. e mokSe jAya sIdho. paNa udaya karmane AdhIna thaIne raheto nathIne, pote saLI kare pAcho. e pravAha je che te niyatino che, eTale A mArAmAM buddhi jatI rahI eTale have mAre mokSe nA javuM hoya to ya javuM paDe. praznakartA : to niyati e UMce ja laI jAya ke nIce paNa laI jAya ? dAdAzrI : nA, niyati nIce laI jatI nathI, e to ahaMkAranI Dakhala che badhuM. niyati to AgaLa ja laI jAya. praznakartA : paNa niyati eTale karmanI nirjarAne ! dAdAzrI : nA, niyati to ene AgaLa laI jAya eTaluM ja. karma karAvaDAve che, ane bhogavaDAve, nirjarA ya karAvaDAve che. paNa ApaNI Dakhala nA hoya to. ApaNI pAkI Dakhala, huM kamAyo. A varlDamAM koI kamAyelo kharo ? saMDAsa javAnI zakti haze koIne A duniyAmAM ? e Dakhala karI. praznakartA : eTale niyatie zuM karyuM ? eNe zakti ApI, saMDAsa javAnI zakti ApI ? dAdAzrI : niyati karI rahI che. tamAruM saMDAsa-baMDAsa. tamAre kazuM karavAnI jarUra ja nathI, niyati ja badhuM kAma karI rahI che. savAramAM UThADe che te niyati, UMghADe te niyati, badhuM niyati ja karI rahI che. mANase kazuM karavAnI jarUra nathI. praznakartA: to pUrvakarma karI rahyuM che ema nahIM kahevAya ? dAdAzrI : pUrvakarma to, pUrvakarma bolavAnuM ne, e jokhama che. bolavAnuM nahIM, pUrvakarmane AdhIna rahevAnuM tamAre. praznakartA : hA, eTale e ja kahuM chuM ke pUrvakarmane AdhIna rahevAnuM e to ApaNe samajIe chIe. paNa emAM niyati e zuM kare che ? dAdAzrI : hA, paNa AdhIna rahevAnuM. pachI saLI nA karo to vAMdho nahIM. pUrvakarmanA AdhIna rahIne, e niyatimAM AvyAM, ane pUrvakarmanA AdhIna nA raho, ane Dakhala karo to tame DakhalamAM peThA. Dakhala karyA vagara rahe nahIM A loko, nahIM ? cA moLI AvI to tame zuM karo ? pUrvakarmanA AdhIna cA moLI AvI A, roja sarasa Ave che, to pachI
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 AptavANI-11 phare prArabdha, phare na niyati ! AptavANI-11 285 tame zuM karo te ghaDIe ? 'alyA zuM karo cho, tamArAmAM bhAna nathI cA to mArI moLI AvI', e A Dakhala karI ke pAcho saMsAra vadhyo ! eTale kRpALudeve kahyuM ke 'jIvatA mare to pharI maravuM nA paDe." e niyatinA hAthamAM gayuM. jIvatA marI javuM joIe. pyAlA phUTyA paNa mahIM kazI asara nA thavI joIe. lAkha rUpiyAnuM gajavuM kapAyuM paNa e asara nA thavI joIe. praznakartA : paNa dareke dareka jIvane niyati pramANe kArya karavAnuM eTale ene kaMI karavAnuM haze bIjuM saMsAramAM ! dAdAzrI : niyati pramANe kare to to bahu sAruM. Dakhala nA kare to, paNa Dakhala karyA vagara rahe nahIM ne. ajJAnanI brAMtivALo che ne ! bhrAMti che eTale e Dakho kare che. kRpALudeve kahyuM che ke jJAnI puruSa udaya karmane AdhIna rahe. eno artha zuM tamane samajAya che ? potApaNuM nA hoya. ane A pUrvakarma ne puruSArtha be potApaNuM che. potApaNAthI A niyati bagaDe che, nahIM to mokSe ja jAya sIdho. tyAMthI nIkaLyo ke sIdho mokSe ja cAlyo jAya. paNa potApaNuM Ave che ne ! joyeluM ke nahIM potApaNuM ! pAMca lAkha kamAyo ke chAtI kADhIne phare ane khoTa gaI tyAre bhagavAne ghAlI. mAya sTArsa Ara noTa phevarebala, mAro udayakarma, nasIba ane kamAyo tyAre udayakarma nathI bolato ! praznakartA : niyati, karma ane prArabdha, eka che ke juduM ? dAdAzrI : juduM ja che. saMsArano je anAdi pravAha che te niyatimAM ja rAkhe che. paNa karma vacce AvyuM tethI jIva mokSe jato nathI. karma vacce nA hota to badhAM niyatine AdhAre mokSe jAta. karma juduM che ane prArabdha e karmanuM phaLa che. manuSya nA hota to niyati ene mokSe ja laI jAta. manuSyo aMtarAya che. manuSyamAMthI adhogatimAM jaI zake che, UrdhvagatimAM jaI zake che ne mokSamAM ya jaI zake ! praznakartA : eTale A kudaratane jyAM sudhI lAgatuM-vaLagatuM che tyAM sudhI niyati ane A manuSyonAM cakkaramAM AvyA pachI te prArabdha kahevAya ? tyAM AgaLa niyati nA rahe ? manuSyo kartApadamAM AvyA pachI niyati nA rahe ? tyAM pachI prArabdha Ave ? dAdAzrI : prArabdha to pote ahIM AgaLa je karyuM ne, Dakho karyo tenuM phaLa AvyuM. sTezane gayo ne sTezana bheguM thayuM. ane kahe, sUI rahyo to sTezana bheguM nA thayuM. niyati vastu judI che, pheraphAra ja nA thAya enuM koI, AghuM pAchuM ja koI karI zake nahi. praznakartA : to prArabdhamAM ne niyatimAM, bemAM phera zuM ? dAdAzrI : bahu phera. praznakartA: e samajAtuM nathI jarA. dAdAzrI : prArabdha to rIekazana che. ekazana kareluM ne, tenuM rIekazana AvyuM. niyati rIekazana nathI. niyati to bhavitavyatA che. prArabdhamAM ne emAM bahu phera. keTalAMka mANaso kAma ochuM kare ane phaLa bahu UMcuM maLI jAya, to e bhavitavyatA, ene niyatinI madada hoya che. hA. e prArabdhanuM nathI tyAM AgaLa. prArabdhanuM to amuka ja phaLa maLavuM joIe. jyAre Ane bahu UMcuM maLyuM che, tyAM niyati kahevAya. niyati vana opha dha kojha vyavasthitamAM. vyavasthitanAM je kAraNo che emAMnuM eka kAraNa che niyati. te niyati hovuM ja joIe, prArabdha-puruSArtha badhuM hovuM ja joIe. praznakartA: prArabdhane vyavasthitanuM vana opha dhI phekaTara che evuM nA kahevAya ? eka saMyoga nA kahevAya ? dAdAzrI : prArabdha ane badhA saMyogo bhegA thAya tyAre vyavasthita thAya. A niyati emAM saMyoga paNa vyavasthita moTuM, niyati nAnuM.
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 287 ApaNe sAdhAraNa kahIe ke, vyavasthita haze to thaI raheze. paNa niyati haze to thaI rahe, evuM nA bolAya ApaNAthI. judAM che niyati ane kramabaddha paryAya ! 288 AptavANI-11 jo sahejA saheja maLI Ave, to prApti karavI. nahIM to tyAM jaMgalomAM doDadhAma karavAnI jarUra nathI. ApaNI pharajo bajAvavAnI che. praznakartA : niyati ane kramabaddha paryAya eka ja che ? dAdAzrI : nA. niyati ane kramabaddha paryAya eka che nahIM, be judA che. e vAta ja judI che. niyati tadana judI che ane bilakula sagAI ja nathI ene. tene A loko jhAlI beThA che ! niyati e bilakula tadana, niyati vastu ame tamane kahIe, e to samajavuM A lokonuM kAma ja nahIM ; koI AcArya mahArAjanuM kAma nahIM, niyati zuM che te ! niyati bole kharA, paNa sarakhAmaNI kare AnI joDe, kramabaddha paryAyanI joDe vyavasthita joDe, prArabdha joDe, paNa nA thAya. e ajoDa vastu che niyati to. kazuM ja cAle nahIM tyAM AgaLa ! A badhuM kalpita. niyati kalpita nathI. e vastu che. paNa ene jANavA mATe zabda mUkyo che kalpita. | niyati tadana judI vastu che, e to kudaratI che ane prArabdha, kramabaddha paryAya, e to ApaNe kalpita goThavelA che ane pelI goThavaNI che, paNa kudaratI che e vastu, niyati ! samuccaya kAraNomAMnuM "e' eka kAraNa ! praznakartA H je kSetre, je samaye je kaMI thavAnuM che e thAya che ja. to pachI emAM zuddhAtmAnuM zuM kArya rahyuM ? dAdAzrI : e khoTI vAta che. praznakartA : eTale ke banavAnuM che e nizcita hoya che ne ? dAdAzrI : nizcita hotuM ja nathI. anizcite ya hotuM nathI. nizcitamAM rahe tyAre niyati thaI jAya pachI. A pheDarala kojha che. Apane samajAyuM? praznakartA : nathI besatuM. kAraNa ke je thavAnuM che te thavAnuM ja che. pachI emAM zuddhAtmAnuM zuM ? dAdAzrI : to pachI A badhI skUlo ne A badhuM zene mATe ? dharma zA mATe ? upadeza zA mATe ? A to niyati ekaluM thaI jAya pachI. praznakartA: to ekaluM niyativAda nathI ? dAdAzrI : nahIM, nahIM. niyativAda hota to pachI joItuM'tu ja zuM? kazuM karavAnuM ja nathI rahetuM ne ! evuM nathI. A badhuM samuccaya kAraNathI baneluM che. praznakartA : paNa pudgalanuM pariNamana thAya che, je paryAyomAM thAya che e to niyativAda pramANe ja thAya che ne ? dAdAzrI : nA, niyativAda pramANe nahIM. niyatine ene levAdevA nathI. niyati vana opha dhI membara opha dha pArlAmenTa (samuccaya kAraNomAMnuM eka kAraNo che. ane pudgala to svAbhAvika che. pudgalanI avasthAo thAya che. ne avasthAo svAbhAvika badalAyA kare che. niyativAdane kazuM levAdevA nathI. praznakartA : eTale pudgalanI avasthAne koI badalAvI zake nahIM ? praznakartA : ApazrI e kahyuM ke jIvanamAM badhuM 'vyavasthita goThavAyeluM che. to pachI je te vyaktino mokSa paNa amuka samaye nizcita hoya ke nahIM ? ke pachI tenAM mATe manuSyanI potAnI AgavI zakti joIe ? dAdAzrI : vyavasthita to che ja jagata, paNa ApaNe skUlamAM bhaNavA javuM ane pachI vAMcIe. ane pachI nApAsa thaIe enuM nAma vyavasthita. paNa vAMcIe ja nahIMne, pachI nApAsa thaIe e vyavasthita nA kahevAya. ApaNe ApaNuM kAma karyuM javAnuM, ane jo mokSa maLe to sAco, nA maLe to kaMI nahIM, eTale evuM nathI, ke tamAre mokSane mATe doDadhAma karavAnI.
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 289 dAdAzrI : pudgala badalAyA kare, niraMtara badalAyAM ja kare che. praznakartA : to AtmA pudgalanI sthitine badalAvI zake ? dAdAzrI : nahIM, e to svabhAvathI ja badalAya che, emAM AtmA kazuM nA karI zake. praznakartA : A karmo, pudgale je karmo bAMdhelA che. temAM AtmA kaMI pheraphAra karI nA zake ? dAdAzrI : nA, kazuM nA karI zake. dareka pota potAnA svabhAvamAM che, pudgala pudgalanA svabhAvamAM che. AtmA AtmAnA svabhAvamAM che. beu judA judA potapotAnA svabhAvamAM che. zrAMtithI AvuM bhAse che ene ke 'huM karuM chuM' eTaluM ja. bAkI kazuM kartA nathI. pote kazuM kartA nathI. kayA vAkyono khulAso thayo tamane ? kaMI khulAso thayo tamane ? praznakartA : niyativAda ne kramabaddha badhuM cAle che A. tamAruM kahevAnuM che ke AvuM nathI ema ? dAdAzrI : A che te samuccaya kAraNothI che. niyativAda eka emAMnuM kAraNa che. pArlAmenTarI paddhati che. emAM niyativAda eka membara che. e kaMI badhuM nathI calAvatA. praznakartA : badhuM cAlatuM nathI ? dAdAzrI : nA, nA. badhuM cAlatuM nathI. to to karavAnuM kazuM rahetuM nathI ne ! A to paddhatimAM eka membara che. praznakartA : paNa pUrNapaNe nahIM ? dAdAzrI : nA. pUrNa sattA nahIM, pUrNa sattA koInI che ja nahIM. A varlDamAM koI evo jabhyo nathI ke jenI sattA hoya. AtmAnI ya sattA nathI ne pudgalanI ya sattA nathI. koInI sattA ja nathI. sattA ekanI hota to IgoIjhama karata. A to koI IgoIjhama karI zake ema che ja 290 AptavANI-11 nahIM. ane A jeTalA IgoIjhama kare che e to bhrAMti che khAlI. jyAM pote nathI, jyAM pote kartA nathI, tyAM kaheze 'huM karuM chuM' evI khoTI roMga bilIpha che Ane ! praznakartA eTale A kramabaddha paryAya je cAle che e AkhI khoTI vastu thaIne ? dAdAzrI : kramabaddha paryAyamAM ja che to A pArlAmenTarI paddhati AvI jAya che, e zabdanI aMdara ja AvI jAya che. kramabaddha eTale ja pArlAmenTarI paddhati. niyativAda hota to ekaluM niyativAda bolavuM ja paData. praznakartA : kramabaddhane ja niyativAda bolavuM paDe ? dAdAzrI : nA, nA, kramabaddha to eno niyama evo che ke, niyativAdane ne kramabaddha ene levA devA nathI. kramabaddha eTale zuM ke pudgala enI rIte krame krame enuM je kramabadhdha thayuM che te kramabaddhanA AdhAre cAle ane AtmA ya kramabaddha paryAyamAM che ! pudgalanA kramabaddha paryAya che emAM niyatine levAdevA nathI. niyati bannene bhegAM thayA pachI sparze che. atAdithI vaheto kudaratI pravAha... praznakartA : mANasane A kema Ave che ne jAya che. ene AvuM kema thAya che. kayuM tatva che je ene e kare che ? dAdAzrI : e pote jANato nathI, ke pravAhamAM pote vahI rahyo che eTale jeTaluM gayuM eTaluM dekhAya che ane navu Ave e dekhAtuM nathI. jema gADImAM beThelo mANasa jeTaluM gayuM eTaluM ja dekhe. pachI navuM Ave e dekhAya nahIM, evI rIte A vahI rahyo che. jagata eTale anAdi pravAha. anAdi pravAhamAM vahI rahyo che ane kharekhara pote vahI rahyo nathI e pravAha ene laI jAya che. paNa jJAtA-draSTA pote che. eTale pravAha jyAM sudhI baMdha thAya tyAM sudhI ene Ama upAdhi rahevAnI eTale A pravAha
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 291 baMdha thAya tyAre ene mokSa kahe che. anAdi pravAha che A. ane te kudaratI pravAha che. ene niyati kahevAmAM AvI. niyatino pravAha che A. have A pravAhamAM to caMcaLatA hoya. ane pote caMcaLa thayo mATe caMcaLa thayu. pravAha baMdha thaI jAya, pote sthira thayo ke badhuM sthira thaI jAya. pravAhamAM je jJAna hoya, te rileTIva jJAna hoya, utpanna thAya, vinAza thAya, utpanna thAya vinAza thAya. ane jo pravAha pUro thaI rahyo to riyala jJAna thayuM. tyAM pote ja. riyala jJAna pote che ane rileTiva jJAna kalpanA che. vAta TUMkI che. samajavAnI jarUra che eTale kaMI paththarathI tALAM UghaDe nahIM paththara mAramAra karIe to tALAM UghaDe ? praznakartA : tUTI jAya e to, UghaDe nahIM. dAdAzrI : e to kUMcI joIe. ahaMkAra jhaLAve pravAhamAM ! 292 AptavANI-11 ja kevI rIte thayo ! praznakartA : bhego thaIne pAcho pAme. dAdAzrI : hA pAme. praznakartA: nahIM to na ya pAme. dAdAzrI : pAmyA pachI e bhUlI jAya, bIje dahADe AvavAnuM bhUlI jAya. praznakartA : eTale amuka mANasane amuka jJAna thAya che, koInI samajaNa ochI che, koInI samajaNa vadhAre che, e badhuM. e zenA AdhAre? e niyati kharI ke nahIM ? dAdAzrI : niyati to mULamAM che ja. bIju saMjogo kAma kare che. e saMjogomAM niyati to che ja. paNa bIjA saMjogo bhegA thaIne kArya thAya. sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansamAM niyati AvI gayuM. saMgharSa gatajJAta ne vartajJAta vacce ! niyati eTale pravAha. A jagata pravAhamAM che, te pravAha to cAlu ja che. e pravAhathI to AgaLa vahI rahyo che e pAchuM jJAna ene maLI rahyuM che, ema karatAM karatAM mokSe jAya che. ahaMkAra to phakta ene rajhaLAve cAra gatiomAM. praznakartA : e dAdA rajhaLAvatAM rajhaLAvatAM ene pachI vyavahArika jJAna thAya che ne ke A rajhaLyo hato. ahIMyA rajhaLyo hato tyAM rajhaLyo hato. dAdAzrI : e vyavahArika jJAna ja ene pachI samabhAvamAM rAkhe niyati eTale zuM ? tyAre ke pravAha rUpe jema A nadI vahetI hoya ne, tema vahyA ja karavuM, vahyA ja karavuM. te A jIva mAtra vahyA kare che. tethI huM kahuM chuM ne ke gayA avatAramAM tame agiyAramA mAIlamAM hatA, atyAre tame bAramAM mAIlamAM AvyA. vaheNamAM hovAthI agiyAramAM mAIlamAM tame je joyuM hatuM, je sthitimAM hatA, tyAM tamane je pratIti beThI hatI, zraddhAo beThI hatI, te DuMgarALa dezamAM. agiyAramAM mAIlamAM DuMgarA hatA ane bAramAM mAIlamAM che te AMbAnI kerIonI vADIo badhI. have DuMgarALa dezamAM tame nakkI kareluM ke ApaNe to A jhuMpaDuM hoya ne enAthI badhuM calAvI levuM. ane corIo karIne khAvuM. have bAramAM mAIlamAM tame AvyA tyAre corIo karIne khAvAnuM tamAruM cAlu thayuM. kAraNa ke tyAM tame pratIti karelI, e pratItinuM pariNAma ahIM AgaLa Ave. kAraNa ke yojanA rUpe hatI. yojanA bIjA avatAramAM ja rUpakamAM praznakartA : e ja jJAnIpuruSa pAse laI Ave ke have A badhuM rajhaLavuM nathI. dAdAzrI : e ya keTalI puNya hoya tyAre mane bhego thAya che. bhego
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 AptavANI-11 pezAba karavA gayo, te ghaDIe pelAne kahe che, tuM khAnAmAMthI hamaNe laI jA, pachI Avaje. kahe che. A lAMca levAnuM nA thayuM. te mUA nahIM thAya, pratItimAM ja nathI A. AkhI jIMdagI AMkaDo ya, eka paiso levAze nahIM ne marI jaIza UlTo vagara kAmano. ane navI pratIti bhare che pAcho ke Ama karavuM joIe. eTale AvatA bhavamAM lAMciyo thaze mUo. ane ahIM je lAMca le che e agiyAramAM mAIlamAM eNe e DisAIDa karyuM hatuM e AdhAre e lAMca le che, te dahADe kaMI hatuM nahIM, eTale kahe che lAMca to levI ja joIe, e AdhAre e lAMca le che paNa pAchuM manamAM zuM kahe che, "sAluM A lAMca levAmAM zuM phAyado che ? A to ApaNo avatAra bagADe che." eTale AvatA bhavamAM pAchuM lAMca leto nathI.. AptavANI-11 293 Ave. yojanAne kojhijha kahevAya che. ane rUpakamAM Ave e kArya kahevAya, IphekTa kahevAya. te A bIjA avatAramAM Ave tyAre pelo che te corIo tyAM AgaLa kare, alyA A sarasa khAvA pIvAnuM che ATalI badhI mUA corIo zuM karavA karuM chuM ? tyAre ke enI besI gayelI che zraddhA. - have tyAM gharSaNa mahIM thayA kare ene potAne. loka kaheze, alyA vADIo che, badhuM ja che, A zuM corIo karavAnI ? zA hAru ? ene potAne samajAya ke sAluM A khAlI khoTuM karuM chuM. eTale mananuM gharSaNa rahyA kare ke A jUnuM mana che e DiscArja thaI rahyuM che te ane navuM je cArja thaI rahyuM che, enA jJAnamAM phera che. peluM pelA jJAnanA AdhAre che. ane AjanA jJAnamAM A che. eTale jJAnanuM A gharSaNa che badhuM. badhuM jJAnathI UbhuM thayeluM che. manuSya mAtrane saMgharSaNa che. e A jJAnane laIne Dipharansa opha noleja. pratIti jJAna peluM che je Aje rUpakamAM che ane jANeluM jJAna AjanuM A che. eka mANasa sAheba hoya moTo, have enI baI vaDha vaDha karyA kare. 'tamArA badhA bhaIbaMdha baMgalA bAMdhyA, tame ekalA moTA harizcaMdra thaI gayA cho, te ApaNe A enI e ja oraDImAM rahIe ! atyAre A pagAramAM pUruM thatuM nathI'. tyAre pelo zuM kahe ? 'te ApaNe doSa karIne zuM kAma che te ? tuM amathI mAthAkUTa kare che. ApaNe gADuM calAyane Aste karIne !" tyAre kahe, 'badhAe baMgalA bAMdhyA, lhera kare che ane tame ekalA AvA rahyA !' te pelI roja koca koca kare eTale enuM jJAna pharI gayuM. enI zraddhA pharI gaI ke sAlu A lAMca levA jevuM to kharuM ja. eTale eka dahADo bahu hiMmata karI ke have levuM ja. te eka jaNane kahe che, tuM Avaje, huM tane kADhI ApIza paramiTa. eTale pelo to be hajAra laIne gayo. be hajAra sAhebane ApavA mAMDyo. e Ane gabharAmaNa thaI parasevo chUTyo jotAnI sAthe. pachI pAchuM sAhebanA manamAM pelI lAlaca kharIne pachI, roja pelI kaca kaca karyA kare te AkhuM pratIti ja pheravI vALe. pachI kahe, tuM A khAnAmAM mUkI de TebalanA. TebalanA khAnAmAM mUkI ne thoDIvAra thaIne te pAchI gabharAmaNa, gabharAmaNa. pachI pote che te A gharSaNa, be jJAnanuM gharSaNa niraMtara thayA kare mANasane. A be gharSaNa cAlyA ja kare. eTale have zuM karavuM ? tyAre kahe che, jUnuM jo khoTuM hoya to enA parano prema choDI devo. thayA vagara to rahevAnuM nathI, paNa enI uparano prema choDI do ke A na hovuM joIe. je thAya e joyA karavuM. samabhAve nikAla karI nAkho. kAraNa ke lAvyo chuM e to pachI eno kaMI nikAla to karavo ja paDaze ne Ama, ema ne ema kyAM sudhI dukAnamAM mUkI rAkhIe ? vijJAna che A badhuM ane vijJAnane jANyA sivAya chUTAya nahIM. koI raste vijJAna jANyA vagara chUTAze nahIM. kAraNa ke zenA AdhAre pelo le che ane zAne AdhAre pelo nathI leto ? ane laIne AvatA bhavanI pratIti ema nakkI kare che ke levA jevuM to nathI ja ApaNe. ane moja kare che paNa levA jevuM nathI ema karIne potAnI jAtane sudhAre che. pelo levA jevuM che ema kare che ane moja karato nathI. ema karIne te potAnI jAtane bagADI rahyo che. A pariNAma che ane A kojha che. kojha jyAre pariNAmamAM Avaze tyAre tamArI kriyA thaze. tyAM sudhI kriyA nahIM thAya, mATe kojhane
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 295 majabUta karI do. e AvatA bhavamAM pariNAma ekajhekTalI AvI jAya. ane e ja pramANe huM cAlyo chuM ane A badhuM joyeluM ja che meM e pramANe. kAraNa ke mAro nAnapaNamAMthI eka svabhAva hato ke dareka kArya karuM enuM mane pariNAma dekhAyA vagara rahe ja nahIM. chokarA badhA corI karatA hoya, to mAruM mana lalacAya kharuM koI vakhata, ke A eka karavA jevI cIja che. paNa mane tarata pariNAma bhaya dekhAyA ja kare eTale mULathI ja pariNAma jaDe, eTale kazuM kaMI coMTavA dIdhuM nahIM. pariNAma mane joDe hoya che. AnuM pariNAma zuM Avaze e mArI sAthe hoya che, dareka vAtamAM. praznakartA : eTale eno sAra e thAya ke abhaya thavA mATe pariNAmanI pratIti thavI joIe. dAdAzrI : basa, basa. abhaya thavA mATe pariNAmanA lakSamAM rahevuM joIe. 296 AptavANI-11 jJAna upare ya nizcaya tUTI gayo che eno. potAnuM jJAna khoTuM che evuM jANe che e. have A jJAna kevuM che ke mokSanuM jJAna nathI. A vyavahAranuM jJAna che. ane te TempararI rUpe hoya che. badalAyA ja kare niraMtara, saMjogovazAt. jagata kramamAM che paNa ahaMkAra eTalo aMdhakAra che. aMdhakAramAM athaDAya che. zI rIte ? jema A nadI narmadAjI eka jagyAethI vahe che, te bhekhaDamAM Ave eTale bhekhaDane pANI khUba athaDAya, ne bhekhaDamAMthI paththaro paDe che. e paththaro paDavA ene jo kadI ApaNe nigodamAMthI, avyavahAramAMthI jIva vyavahAramAM Ave ema gaNIe, to tyAMthI ja biginiMga gaNAya. e paththarone zuM kahevAya che ke e potAnI zaktithI kAma thatuM nathI, e nadInA vaheNa che te A bAjuM kheMce che, pelI bAju kheMce che, ema athaDAtAM, athaDAtAM, athaDAtAM e paththaro AgaLa khase che. e potAnA baLe karIne athaDAtA nathI. pachI emAM moTA bhegA moTA hoya, nAnAM bhegA nAnA hoya, e pramANasara badhuM hoya, ema karatAM karatAM jyAre ahIM AgaLa Ave che, bhADabhUja, tyAre goLa thaI jAya che. tyAre loko ene zAligrAma tarIke pUje che. eTale A goLa thavuM e samakita che. e samyakatva thayA pachI niyati bhAgamAM Ave che. gayA avatAramAM navamA mAIla upara Ubho hoya to A avatAramAM agiyAramA mAIla upara Avyo hoya. A badhAM jIvamAtra che te pravAha rUpe che. jema o narmadAjI Ama pANI vahyA ja kare, evI rIte A jIva vahyA ja kare che. te ApaNe A kazuM karatAM nathI. e vaheNa ja ApaNane teDI lAve cheAgaLa. A AgaLa AgaLa vahyA kare che. niyatinuM kAma che A badhuM, niyati, paNa vana opha dha phekaTara che, niyati pote kartA tarIke nahIM. kartA tarIke A jagatamAM koI cIja nathI. tema karyA vagara thayuM nathI A jagata. paNa naimittika kartA che ! svataMtra kartA koI nathI, svataMtra kartA hoya to baMdhanamAM Ave. naimittika kartA, baMdhanamAM nahIM Ave. praznakartA : A je bhAva thaI jAya che ApaNAM, pariNAmo joIne ke badhAM lAMca letAM hoya, ane eka mANasathI nA levAtI hoya tyAre ene badhAne joIne evo bhAva thaI jAya che ke mAre levI che, to e kaI bhUlanA AdhAre thaI jAya che ? dAdAzrI : e badhA gharanA dabANa hoyane. praznakartA : paNa A bhAva kyAre na thAya ? e kevI rIte bane ? dAdAzrI : e to na thAya ene mATe to, enI potAnI ema majabUtI joIe ne ! praznakartA : paNa evI kaI bhUla ke je bhAva thaI jAya che. dAdAzrI : nA, e jJAnanI bhUla che ke A kharuM jJAna che ke peluM kharuM jJAna che, kharAM jJAnanuM Disijhana nathI ene. ajJAnatAne laIne bhAva thAya che. kAraNa ke ene ema lAge che ke A duniyAmAM AvuM nahIM karuM to mArI dazA zuM thaze ? eTale potAnAM tadImAM patharA aneka ane zAligrAma ? praznakartA: A brahmAMDa enI meLe cAlyA ja kare che.
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 297 dAdAzrI : hA, cAlyA kare che. paNa evuM che ne A jagata pravAhamAM ja cAlyA kare che. anAdi pravAhathI ja cAlyA kare che. niraMtara kSaNa aTakyA sivAya pravAha cAlu ja rahyo che. ApaNane pravAha kayo dekhAya che? vyavahAra pravAha ApaNane dekhAya che. bIjo pravAha ApaNe dekhI zakIe nahIM. e vyavahAra pravAha badhA Indriyagamya che ane pravAha niraMtara vahyA ja kare che. praznakartA : sRSTinA kramanI keTalIka vAta samajamAM nathI AvatI. e ke ame tamArI pAse AvyA ane amane ApanI pAsethI AtmajJAna thayuM, paNa bIjA lokone kema nathI thatuM ? dAdAzrI : nA, badhA lokone mATe nathI. A AkhI je sRSTi che te pravAha rUpe che, pravAharUpe eTale je dariyAno jyAM joInTa chene, tyAM Ave eTale pANIne mukti, bIjuM badhuM Avaze tema tema mukti thatI jaze. A jagata AkhuM ya pravAharUpe che eTale badhAnuM nA thAya ekadama. praznakartA : hA, paNa keTalAka je e pravAhanA kaNo kinArA upara pahoMce che ane keTalAka madhadariyAnI vacce, Ane zuM kAraNa ? dAdAzrI : e badhuM sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansanA AdhAre che. A badhuM jagatamAM eka paramANu paNa cenja thaI zake ema nathI. praznakartA : A pravAha vaheto ja jAya che, jema A pravAhamAMthI patharA Ama bAjumAM judA paDatA jAya, ema kayA jIva kyAM kyAM pahoMcavAnA che e vyavasthita hoya, to e pravAhathI je paththaro judA paDatA haze emAM ya koI vyavasthita nahIM kAma karatuM hoya ? dAdAzrI : badhuM vyavasthita ja goThavAyeluM che, A to ApaNI draSTi badalelI che ne ane A mAruM-tAruM karavA gayA ne eTale A peluM vyavasthitanuM jJAna alipta thaI gayuM. e ekjhakTanesa che badhuM ! praznakartA : amukane saMjoga Ave to zAligrAma bane ne bIjA evA ne evA rahe, to pachI e kevI rIte nakkI thatA hoya ? enI 298 AptavANI-11 pAchaLe ya koI baLa to kAma karatuM haze ne ? dAdAzrI : badhuM vyavasthitano niyama. vyavasthitanA niyama AgaLa kaMI paNa AgaLanuM kazuM pheraphAra thAya evuM nathI. badhA ja patharA hoya, ko'ka zAligrAma thaI jAya. praznakartA : to prazna evo che ke amuka paththara ja zAligrAma thAya ane amuka nathI thato enuM kyuM kAraNa ? dAdAzrI : e to pachI enI pAchaLa badhA vyavasthita kojhijha, enA niyamone badhuM. eTale A jaDa ane cetana bannene mATe vyavasthita lAgu che. ekaluM cetananuM vyavasthita nathI. praznakartA: amuka jIva be janme chUTI jAya, amuka jIva janmojanma cAle. dAdAzrI : hA, evuM badhuM. praznakartA : paNa e je chUTaze e nakkI vyavasthita che enI pAchaLa ? dAdAzrI : hA, paNa vyavasthita bolAya nahi ApaNe pahelethI. pahelethI ApaNe kahIe, vyavasthita bolIe ne to saMjogo badhA pheraphAra thaI jAya. praznakartA : haju e samajAtuM nathI ke A pravAhamAM je badhA jIvo AvatA hoya che. emAM amuka ja jIvone kema mokSa prApti thAya che, amukane nathI thatI enI pAchaLa kayAM saMjogo kAraNabhUta thAya che ? zuM enuM kAraNa che ? dAdAzrI : bIjuM nahIM, A vyavasthitanuM ja kAraNa che ane te pAchA niyamane AdhIna che. kazuM ApaNe amukane thaI jAya che ane amuko rahI jAya che evuM nathI kazuM, niyama che joDe. niyama eka pachI be, be pachI traNa ane traNa pachI pIstALIsa Ave ne eTale jagata ekasepTa kare
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300 AptavANI-11 IphekTa che. te kojhijhanuM phaLa che A. eTale kojhijha tamArA hAthanI vAta AptavANI-11 299 nahIM. kudarate ya ekaseTa nA kare, traNa pachI cAra ja joIze. eTale badhuM A niyamathI che. pAchuM saheje ya gamyuM nathI. praznakartA H eTale je jIva chUTe che, e jIve ene pahelAM kaMI satkarmo karyA haze te ene kAma lAge che kharAM, chUTavA mATe atyAre ? dAdAzrI : e satkarmo nahIM, e TAImIMga che. enA niyamanA AdhIna che e chUTe che ne te ja raste ApaNe cAlIe chIe. e raste ja cAlIne gayelA tyAM AgaLa, je ApaNe vitADIe chIe, emane vitIne ja gayA che A badhuM. eTale badhAnuM evuM che kaMI koI ekadama ociMtuM koI InAma maLatuM evuM nathI A jagata. badhuM niyamathI che, ekajhekTanesa che. praznakartA : tyAM ApaNe jyAre ema kahIe chIe ke A badhuM vyavasthita nakkI thaIne ja AveluM che. ApaNuM kareluM kaMI kAmamAM lAgavAnuM nathI to pachI jyAre eka mANasa koI satkarmo... dAdAzrI : nakkI thaIne AveluM nathI. praznakartA : A janmomAM je kaMI banavAnuM che.... dAdAzrI : A prArabdhavAdanI vAta nathI. praznakartA : niyati eTale priDiTaramAInDa, pUrva nizcita kahevAya. dAdAzrI : nA. evuM nizcita nathI. praznakartA : A janmamAM ApaNe je kaMI banavAnuM che te ApaNe nakkI karIne ja AvelA che te ja banavAnuM che. dAdAzrI : nakkI eTale zuM karyuM che tame, tame je parIkSA ApI hatI ne tenuM A pariNAma che. have pharI parIkSA ApI rahyA cho to tamane A pariNAma sAruM nA lAgatuM hoya to sArI parIkSA Apo, evuM kahe che. A atyAranA du:khadAyI pariNAma lAgatAM hoya to have sukhadAyI kema thAya evI parIkSA Apo eTale kojhijha karavAmAM Ave che ane A praznakartA : e ja ApaNA kaMIka zAstro ema kahe che ke "koNa mANasa kaI ghaDIe chUTaze' e paNa kudarata ja nakkI kare che e vAta barAbara beThI nahIM. to e paNa jIvanA hAthamAM ja gaIne e vAta ? - dAdAzrI : evuM che ne, nakkI kazuM hotuM nathI ane chatAM niyamamAM che. jo nakkI kahevAyane to A lokonuM mana judI jAtanuM thaI jAya. nakkI bolAya nahIM ema. zAstroe je kahyuM che ne teno artha lokone enI asara paDI gaI che ane ApaNA saMtoe e AgaLa zuM kahyuM, 'vo saba ho jAyegA, prArabdha meM hai to ho jAyegA.' tethI A hindustAnanI dazA bhUMDI thaI gaI. prArabdha evuM nA bolAya. e to ema ja kahevuM paDe, bhaI ughADI AMkhe gADI calAvo ane sAvadhAnIpUrvaka calAvo pachI athaDAya e prArabdha. atyAre ema ne ema prArabdha mAnI beThA che tene lIdhe to A dezanI A paristhiti thaI che. ne prArabdha ane puruSArthano bheda A dezamAM lagabhaga hajAro varSathI nathI. eno bheda, lAIna opha DImArkezana vacce, e bheda huM ApavA beTho chuM. puruSa thayA pachI puruSArtha zarU thaI jAya, enI dravyadraSTi thaI eTale puruSArtha zarU thaI jAya. praznakartA paNa dravyadraSTi thavI e paNa eka ApaNA hAthanI vastu nathI ne ! dAdAzrI : e hAthanI vastu nathI. tyAM sudhI prakRtinA AdhIna che. e dravyadraSTi zene AdhIna che ? ke ahIMthI paththara gabaDyA, te badhAM AmathI Ama jAya ne, AmathI tema jAyane, ghasAya, mAMhyomAMhya TakarAI TakarAI ne ghasAya, TakarAI TakarAI, mAMhyomAMhya TakarAya. jema A jIvamAtra TakarAya che ne, pelo pelAne karaDe che ne pelo pelAne mAre che ne ! ema TakarAtAM, TakarAtAM, TakarAtAM, TakarAtAM goLa thAya jyAre, tyAre samakita
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 301 thAya ene. eTale tyAM sudhI puruSArtha nathI. niyatimAM AvI jAya kyAre ? ke jyAre kSAyaka samyakdarzana thaI jAya tyAra pachI niyatimAM Ave. tyAM sudhI niyatimAM nA Ave. praznakartA : to pachI vyakitanuM svataMtra kartutva che ke nahIM ? dAdAzrI : nathI, svataMtra kartutva kyAre thAya che. ? kSAyaka samadarzana thayA pachI thAya puruSa ne prakRti be judA paDI jAya, tyAra pachI puruSArtha kharo utpanna thAya che, tyAre svataMtra. A to badhuM parataMtra che. nimittano dhakko che. nimittamAM hoya to thAya nahIM to nA thAya. praznakartA H have je puruSArtha kahevAya che. e niyatimAM AvI jAya? dAdAzrI : nA. niyatimAM AvI jAya to bIjo zabda lakhavAnI jarUra ja nathI. praznakartA : kSAyaka samyakatva prayatnathI Ave ke AvavAnuM hoya tyAre ja Ave ? 302 AptavANI-11 dAdAzrI : karmanA anusAramAM ahaMkArarUpI puruSArtha che. ahaMkAra chene tyAM sudhI puruSArtha che. paNa e brAMta puruSArtha kahevAya che. ane bIjA nimitto Ane AdhIna che. potAnuM svataMtra nathI to ya e brAMta puruSArtha kahevAya che. pote karato nathI chatAM mAne che ke meM karyuM. praznakartA : jyAre jenuM samakita thavAnuM hoya e pramANe ja thAya ne ? dAdAzrI : nA, evuM kazuM nahIM. e to patharA badhA bhegA ja badhA doDe ! badhA bhegA ja Ave. praznakartA : A to ApaNe patharAnI vAta karI che eTale. ApaNe mANasonI vAta karIe to sAthe hoya chatAM ya koIne... dAdAzrI : e bhavitavyatA kahevAya. koInI bhavitavyatA hoya ne koInI bhavitavyatA nA hoya. koI che te goLa thatAM thatAM tUTI gayo, to rahI jAya. praznakartA : samyak niyativAda eTale zuM ? dAdAzrI : je kharekhara niyativAda che, e vastu jyAre A jJAnamAM kAma kare tyAre samyaka niyativAda kahevAya, nahIM to niyati kahevAya. niyati eTale enA hisAbasara thayA ja kare, bhavitavyatA je hoya te rIte thayA ja kare. paNa bIjA kAraNo bhegA thaI ane ekaluM niyativAda kAma karatuM nathI. bIjA pheDarala kojhijha che e badhA kAraNa bhegA thaIne kArya thAya che. vizva che kudaratI saMcAlata dAdAzrI : prayatna to darekamAM jarUra. prayatna vagara to cAlatuM ja nathI. prayatna vagara to kazuM thAya ja nahIM. tuM zuM kahuM chuM prayatna vagara kare to cAlu ekadama thai jAya ? praznakartA : prayatna karyA chatAM AvavAnuM hoya tyAre ja Ave ? dAdAzrI : hA, to ya che te AvavAnuM hoya tyAre ja Ave. paNa chatAM prayatna karavAthI e najIka thAya. prayatno karato dekhAya to ApaNe jANIe ke AnuM najIka Avaze. mATe gADI upaDI hoya to rAjakoTa Ave kharuM. gADI upaDI hoya ane pachI vacce brekaDAuna thaI gayeluM hoya to ya paNa e rAjakoTa Avaze. eTale prayatna hovo joIe. praznakartA : hamaNA ema kahyuM ke kSAyaka samyakatva pahelA puruSArtha che ja nahIM, athavA puruSArtha jevuM nathI to e pahelA ApaNe prayatna ekyualI prayatna gaNAya ke karma anusAra ja thayA kare ? praznakartA : A vizva je che jagata, emAM cha sanAtana tattvo che. e badhAya tattvo potapotAnA svabhAvamAM che. A badhA tattvo kaI zaktithI kAryamAM Ave che ? ane A badhuM calAve che emAM zuM rahasyavALuM tattva je A badhuM calAve che ? dAkhalA tarIke karmonuM cArja thavuM, DiscArja thavuM,
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 303 eka paramANune ahIMthI tyAM javuM, visphoTa thavo, A badhAne niyatimAM rAkhavA, A kompyuTaranI jema badhuM kAma kare che, paNa enI aMdara senTara zuM che enuM ? A cAlavAnuM ? dAdAzrI : kazuM che nahIM, A badhuM buddhinA khela che. praznakartA : paNa Ama joIe vastu sthitimAM to A badhuM che ja ne ! A badhuM bane ja che ne, evuM ! dAdAzrI : e ja buddhithI dekhAya che. niyati eTale pravAha. pravAhamAM vaheto mANasa. have ahIMthI ApaNe vahyA ane senTrala sTezana pahoMcatA pahelAM kaMIka jhaMpalAI gayA, emAM chUTavAnAM prayatna, jhaMpalAvAnuM, e badhuM pachI emAM riekazana utpanna thAya. badhA riekazano ja che. bIjuM che ja nahIM. ahIMthI tame kaMIka jatA ho ne rastAmAM kaMI davAkhAnAM bhegAM thAya, bIjuM bheguM thAya. nA thAya badhuM ? praznakartA : thAyane ! dAdAzrI : e pachI AgaLa lagna bhegAM thAya. bheguM kema thayuM ? tyAre ke parivartana cha tattvonuM. gozAlakato niyativAda ! praznakartA : mahAvIra svAmI bhagavAnane, e vakhatamAM gozALo hato. gozALAe je niyativAda pakaDyo'to, ke je niyatimAM haze e ja thaze e koI aTakAvI nahIM zake, to emAM ApanuM zuM kahevuM che ? dAdAzrI : emAM zuM kahevAnuM hoya ? e to khoTuM pakaDyuM, enuM nukazAna thayuM badhuM lokone, ekalAM eka kAraNa upara laI jaIe to mANaso mAra khaI jAya badhAM. bhagavAne kahyuM juduM ne e samajyo juduM. eno mAra khAdho pachI. ekAMtika nA karAya A badhuM. anekAMta vastune ekAMtikamAM nA laI javAya ane ekavacananI vastune bahuvacana nA karAya. je thavAnuM che te ya joI zake che ane to to pachI niyati ja kahI 304 devAno vAMdho zo hato ? AptavANI-11 gozALo che te mahAvIra sAthe ziSya tarIke sAta varSa sAthe rahyo. tyAra pachI eka vakhata bahAragAma vihAra karatAM karatAM gayA. te eka khetaramAMthI bhagavAna mahAvIra ne e beu jatA hatA. tyAre bhagavAna mahAvIre A vyavasthita che, e vyavasthita zabda nahIM kahelo, paNa ene badale bIjo koI evo zabda Apelo ke je vyavasthita samajAya. nizcita jevo ja zabda Apelo. eTale eka khetaramAM rahIne jatA hatA tyAre gozALAe kahyuM ke 'he bhagavAna ! A talano choDavo che, emAM A jhIMDavAmAM keTalAM dANA thaze.' eTale bhagavAne kahyuM ke 'bhaI, sAta'. eTale bhagavAna jema AgaLa gayA ne, tyAre pelAe talano choDavo phAMsI nAkhyo. eTale dhIme rahIne pAchaLa Ama UkhADI nAkhyo ane pachI Ama pheMkyo. Ama pheMkyo UkhADIne, pachI bhagavAna joDe cAlavA mAMDyo. have tyAM AgaLa e to dasa dahADA rahIne pachI pAchA AvatA hatA. tyAre te ja khetaramAM rahIne teDI lAvyo pelo gozALo ke A rasto sAro che ApaNe. pachI tyAM AgaLa e khetara AvyuM, ane e choDavo hato, tyAM AgaLa eNe dhyAna rAkheluM ke A jhADanI nIce choDavo hato. eTale pachI kahe che, 'bhagavAna, pelo talano choDavo to meM phAMsI nAkhyo hato. have enA dANA zI rIte thaze ? eTale tamAruM jJAna khoTuM paDe che'. tyAre bhagavAne kahyuM ke 'te ahIM phAMsyo. ne pheMkyo te pelo ADo UgI rahelo che'. emAM dANA kADhIne joyA. to ekjhekTa maLyA. eTale pachI A jJAnanuM tuMbaDuM laIne pharyA karato hato. kazuM banavAnuM eTaluM ja banaze. mATe 'khaI-pIne majA karo, dharma-barma kazuM karavAnI jarUra ja nathI. banavAnuM haze teTaluM ja banaze', kahe che. praznakartA : bhagavAne pelA gozALAne pelA talanA choDanI vAta karIne, ke AmAM sAta dANA nIkaLaze, to A emaNe je eno Agalo paryAya kahyo. niyativAdanI vAta je thaIne, to enI AgaLanA badhA paryAya kahyA, to e talano choDa kyAM samakita pAmelo hato ? chatAM
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 305 emaNe enA.... dAdAzrI : talanA choDane samati pAmavAnI jarUra ja nathI. A vastu zuM che. ApaNe A dAkhalo lo ne ke bhaI A bhagavAna badhuM joI zakatA hoya A badhA manuSyone, to pachI nizcita thaI gayuM jagata. bhUtakALa bhaviSya badhA manuSyonuM nizcita. eTale niyati thaI gaI. to puruSArtha karavAnI jarUra atyAre ? pachI A derAsara ne maMdiranI badhAnI jarUra ja nahIMne ! eTale A vastu vAta samajavAnI. bahu jhINI vAta che. A lokonuM kAma nahIM AmAM. AmAM hAtha ghAle che te ya kAma nahIM lokonuM, bahu ja jhINI vAta che. praznakartA : kevaLajJAna je che enI zakti anaMta che. badhuM joI zake che. dA.ta. tarIke eka jyotiSa che to AyuSyanuM ema kahe ke AnuM che to trIsa varSanuM che. paNa kevaLajJAnanA... dAdAzrI : kevaLa jJAnanI zakti anaMta che. badhuM joI zake che paNa zene joI zake che ? je thavAnI vastu che tene joI zake che nahIM thaze te joI zakaze ke thavAnI vastu te joI zakaze ? jo jagata badhuM AkhuM joI zakatA hoya to niyati bhagavAne kahevAnI jarUra hatI, ke niyati ja che A badhuM. tamAre kazuM mahIM Dakhala karavAnI jarUra nathI. praznakartA : samakita nathI thayuM tyAM sudhI pote puruSArtha karavo ja joIe. evI bhagavAnanI je vAta che e tadana barAbara che. dAdAzrI : puruSArtha zene mATe, have jyAre je banavAnuM che e banavAnuM che. pachI have jarUra ja kyAM rahI ! bhagavAne joyuM ke bhaI A AnuM o thavAnuM che. caMdubhAI janmatAMthI AvA thaze, Ama thaI jaze pachI ApaNe karavAnuM kazuM rahyuM ja nahIM ne ? eTale e phakta bhagavAne samakiti jIvonuM bahAra pADyuM che. bhagavAne jeTaluM khulluM karyuM chene e samakiti jIvonuM bahAra pADyuM che. samakiti jIvo eTale hadamAM AvI gayo. ahaMkAra eno khalAsa thayo. ahaMkAravALAne to koI kahI zake ja nahIM. kAraNa ke aMdhAruM e to, 306 AptavANI-11 IgoIjhamavALuM bilakula aMdhAruM. ane tene laIne A bhagavAnane A kahevuM paDyuM ke A puruSArtha ne prArabdhane badhuM kahevuM paDyuM. nahIM to pachI banavAnuM hoya te banI jAta to pachI vAMdho ja zo hato ?! praznakartA : to to pachI pAMca samavAya kAraNo che e nA hoya. dAdAzrI : hA, nA hoya ne. eTale A bhagavAne bahu sarasa kahI che vAta. ke samakiti jIvanuM badhuM e kahI zake. ane AmAM jo niyati nathI ? ema pUchayuM lokoe bhagavAnane, sAheba niyati ja che A badhuM jagata ? tyAre ke nA, niyati nathI. kALa, svabhAva, niyati, prArabdha ane puruSArtha, A badhuM che ane to ja koI kArya thAya. nahIM to kArya nahIM thAya, kahe che. praznakartA : evo ApaNo ahIM A manuSyajIvanamAM evo AtmA hoya jene khAlI niyati ja hoya basa, bIjuM badhuM khalAsa thaI gayuM hoya te niyati ja ene mokSe laI jatI hoya, niyativALo. dAdAzrI : pachI karavAnuM ja rahyuM nahIM ne ! praznakartA : kaMI nahIM. paNa evo puruSa hoya kharo saMsAramAM ? dAdAzrI : koI nA hoya, eka paNa nA hoya. A hindustAnamAM janmyo eTale athaDAyA ja karavAno. praznakartA : to e kayAM bIjA kSetramAM hoya ? dAdAzrI : badhA kSetromAM AvuM athaDAmaNa, athaDAmaNa, athaDAmaNa karato upara caDhavAno. kAraNa ke jyAM sudhI 'pote kartA che' evuM bhAna che tyAM sudhI athaDAyA ja karavAno. praznakartA H dareka jIvane mATe nakkI ja haze ne ke ATalA bhava karaze. karoDa bhava karaze ke be karoDa karaze ke phalANI sAlamAM ane phalANI tarIke ja haze, evuM DisAIDaDa kharuM ke nahIM ? dAdAzrI : e DisAIDeDa jo jANe to bhava lAMbA thAya.
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 307 praznakartA : e lAMbA thAya zI rIte ? nakkI thayeluM hazene pUrvamAM ? dAdAzrI : nA, paNa lAMbA thaI jAya. e nimitta banyuM, DisAIDeDa jANyuM ke Ama ja che have, eTale pachI thaI gayuM. celAyo (bahekI javuM), mana celAyA vagara rahe nahIM. praznakartA : nA, paNa e DIsAIDeDa zuM che, e jANavAnI to koInI tAkAta che ja nahIM. dAdAzrI : e kahe che ne ke nakkI ja che. to pachI thaI rahyuM. celAyuM, UlTuM avaLuM cAlyo jAya. praznakartA : nA. paNa e ya celAvAnuM ke je puruSArtha mAMDavAno, e badhuM laIne ja Ave che ne ? e potAno puruSArtha karyA vagara rahevAno ja nathI to celAya zI rIte ? ane celAvAno che e celAvAno ja che. dAdAzrI : to ya e nathI bolAya evuM. praznakartA : atyAre be jIva che, eka je celAto nathI ne sthira che. ane tame kaho ke celAya, game teTalA loka kahe celAya, to e nahIM celAya ane je celAvAno che ene game eTalA ThaMDA Thokazo to ya e celAyA vagara rahevAno nathI, prakRti che ne ! dAdAzrI : hA, paNa jJAna maLe to pharI ya jAya pAcho. evuM che ne ke amuka hada sudhI nakkI badhuM A. pachI AgaLa hindustAnamAM AvyA pachI nakkI nathI. pahelAM nakkI che badhuM ya. praznakartA : ahIM bhaI vakraI jAya che. dAdAzrI : hA, hindustAnamAM AvyA pachI kaMInuM kaMI karI nAkhe. ahaMkAra jAgyo ne, 'huM kartA chuM.' praznakartA : chUTe to ya hindustAnamAM AvyA pachI ja chUTe ne. dAdAzrI : chUTavAno kharo paNa te ahIM bhava vadhArI de ne ! 'huM 308 AptavANI-11 kartA thayo', enuM bhAna thayuM ne ene ! peluM to bhagavAna kare che ne badhuM bhagavAnanI badhI bhAMjagaDa hatI. ahIM Avyo eTale 'karma karuM chuM huM, A karma mArA ane huM kartA chuM.' praznakartA : hindustAnamAM AvyA pachI enuM vyavasthita pharI gayuM AkhuM cakaraDuM ! dAdAzrI : hA, badhuM pharI gayuM. praznakartA : to RSabhadevadAdAe bharatarAjAnA putra maracIne kaheluMne ke e covIsamAM tIrthaMkara thaze, te e jJAnathI ja kaheluM ke ATalo ADo cAlaze, Ama thaze ? dAdAzrI : evuM kahyuM ne eNe sAMbhaLyuM tethI avatAra vadhI gayA. e to pachI narka jaI AvyA, badhuM bahu jAtanuM jaI AvyA. e badhuM hatuM nahIM. te A sAMbhaLayA pachI thaI gayuM. tathI AdhAra koI eka para... praznakartA : kevaLajJAnane ApaNe ema kahIe chIe ke traNe ya kALanuM jJAna eka samayamAM thaI jAya, to pachI niyativAda ja thaI jAyane ? dAdAzrI : nA, niyativAda e vana opha dhI kojhijha che. je badhAM kojhIjha hovAM joIe, temAM e vana opha dhI kojhIjha che. niyativAda e khoTuM nathI, tema e pratinidhi paNa nathI. badhAM kojhijha bhegA thAya, samuccaya kojhijha badhAM bhegAM thaIne pratinidhi thAya che. eTale jo niyati ekanI para paDe to mANasa kaMIno kaMI rakhaDI mare. puruSArtha ekalA para paDe to ya kaMIno kaMI rakhaDI mare. prArabdha ekalA upara paDe to ya kaMIno kaMI rakhaDI mare. svabhAva upara paDe to ya, kALa upara paDe ke bhavitavyatA upara paDe to ya kaMIno kaMI rakhaDI mare, e badhI rakhaDI maravAnI bAjIo che. niyati eTale IphekTa, tamAre kaMI karavuM nA paDe. niyati ja mokSe
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 AptavANI-11 che. A ame ya vyavasthita kahIe chIene te vyavasthita ekkekTa vyavasthita che. paNa te vyavasthita kSe bhAve che ke jeTalAM sammIya kojha hatAM, tenuM A rUpa che. eTale ame karekTa vyavasthita kahIe chIe. enuM nAma ApaNe vyavasthita ApyuM. sammIya kojha che. bAkI niyati enuM e ja, jema khATalAno pAyo temAMno eka pAyAnuM nAma khATalo nahIM, cAra pAyAnuM nAma khATalo ! samajUti, samavAya kAraNotI ! AptavANI-11 309 laI jAya pachI. paNa ajJAnIne ekalI niyati hoya nahIM, tyAM to pUrvakarma-puruSArtha-svabhAva-kALa e hoya badhuM. eTale niyativAda cAle nahIM ! puruSArtha kare to niyati khase, nahIM to niyati khase ja nahIMne ! navANuM mAIla upara hoya to navvANuM mAIlathI AgaLa khase ja nahIM. jo puruSArtha kare to navANuM mAIlathI khase AgaLa ne somo mAIla thAya. nahIM to niyati aTakI rahe. paNa loko kahe che niyati lokone puruSArtha karAvaDAve che. e ya avaLI samajaNa che. niyati karAvatuM nathI. niyati to jaDa zakti che. jaDa zakti cetanane cetave evuM bane nahIM. - ekaluM puruSArthanA AdhIna nathI. ekaluM puruSArthane AdhIna hoya to niyati-kALa-prArabdha pAchuM e badhA ene javA nA de eTale badhAM kAraNo bhegA thAya che AvA. e kAraNo bhegA thAya tethI kArya thAya. e to phakta jJAna prakAza pAmyA pachI badhuM niyati ja rahe che. praznakartA : A kojhIjha oTomeTika hoya che ? dAdAzrI : kojhIjhamAM potAno voTa che, oTomeTika nahi, oTomeTika hota to to pachI niyatimAM jAta. paNa AmAM tamAro voTa che. jema viTo pAvara hoya chene mANasano, eTalo voTa che tamAro A pArlAmenTamAM, ke nA, evuM nathI karavuM, ApaNe Ama karavuM che." chate raste javuM hoya to jaI zakAya che eTalo tamane adhikAra che. amane loka pUche che ke A badhuM niyati che ? te ame kahyuM ke, niyati ya che ne aniyati che. niyati samajyAM pachI niyati che, nahIM to aniyati che. jJAna sivAya niyatinI samajaNa nA paDe. moMDhe bolyAthI nA samajAya. niyati to AkhuM jJAna samajAya to ja samajaNa paDe. niyati zabda bahu UMco che. saMsArInAM hAthamAM pakaDAvavA jevuM nathI. e to pragaTa agni che. pelo pache niyatine AdhIna che ? to ame kahIe, niyatine AdhIna che ne aniyatine AdhIna che. tyAre saMsArI eka ja vAta pakaDI le. eTale koI mANasa evuM nahIM kahI zake ke A jagata Ama ja praznakartA : e pAMca samavAya, e zabda koI dAkhalo ApIne samajAvo ne ! dAdAzrI : samavAyano artha samuccaya thAya che, pheDarala thAya che. badhA kAraNo bhegA thAya ene samavAya kahevAya. pAMca samavAya kAraNo bhegAM thAya tyAre kArya thAya. e pAMca samavAya kAraNo eTale kALa, niyati, svabhAva, prArabdha ane puruSArtha, A pAMca bhegA thAya tyAre eka kArya thAya. - A pAMca samavAya che te ekamekanA AdhAre rahelA che. jo niyati ekaluM hoya to ApaNe kazuM karavAnuM ja rahyuM nathI ! puruSArthe ya karavAno che, prArabdha ya bhogavavAnuM che. svabhAva-kALa-niyati e badhuM pAMce pAMca che. A pravAha niyati tarIke Ama cAlyo ja jAya che. paNa pravAhamAM svabhAva-kALa-puruSArtha e badhuM enuM mahIM harakata kare che. ekalI niyati hoya to ApaNe kazuM ja karavAnuM nA hoya. niyati che paNa jo koI kaheze ke bhai, nA, ekalo puruSArtha che. to ya khoTI vAta che. ekalo kALa che. to ya khoTI vAta che. ekalo pUrvakarma che to ya khoTI vAta che. badhuM pAMca bhegu tyAre kArya thAya. niyati eTale enI meLe ja duniyA cAlyA kare che te. puruSArtha jevI kazI vastu nathI evuM mAnavAvALA ekAMtika. enI meLe ja cAle che, evuM mAnavAvALA kahe che, puruSArtha jevI vastu ja nathI. ene niyati kahyuM. eTale khoTuM che evuM bhagavAna kahe che. tyAre koI kahe, prArabdha jevI
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 311 vastu ja nathI. to kahe, to e ya khoTuM che. pachI kALa ane svabhAva. svabhAva eTale zuM ? ke 'bhaI kerI kyAM maLe' ? tyAre kahe che, "je jhADano svabhAva hoya kerI ApavAno tyAM maLe.' hA, ApaNe lImaDA pAse besI rahIe, AkhuM varSa to ya kerI maLe ? to ApaNe kyAM javuM paDe ? kerI ApavAno svabhAva kono che ? e lokone pUchIe to ya kahe ke A AMbAnA jhADamAM che, eTale svabhAva nakkI thaI gayo ! pachI ApaNe karI levA tyAM javAnuM. ApaNe kahIe AMbAne ke 'kerI Apa". tyAre kahe, "atyAre tuM zAno Avyo che ?" dIvALI upara kerI maLatI haze mUA ? 312 AptavANI-11 praznakartA : nA. dAdAzrI : AMbo zuM kahe ? kerI maLaze to ahIM ja, bIjI jagyAe nahIM, paNa te kALa pAke tyAre. eTale A pAMca samavAya kAraNo. samaja paDIne ? praznakartA: A pAMca samavAya kAraNo ane jJAnI maLavA ene zuM saMbaMdha che ? dAdAzrI : badho ya saMbaMdhane vaLI, A pAMca kAraNo vagara to jJAnI puruSa bhegA ja nA thAya ne ! ajJAnI bhego nA thAya ne ! gajavA kApanAro bhego nA thAya ne ! praznakartA : nA maLe. ahaMkAra UtArI pADe, niyati-TrekamAMthI ! dAdAzrI : eTale kahe che jUna mahinAmAM Ava. eTale kALa bhego. thAya. nahIM to kerI maLe ? praznakartA : na maLe. dAdAzrI : eTale A kALa, svabhAva, samaja paDIne ? niyati eTale AMbAne mora to Ave, tyAM ociMtuM kaMI evuM AvyuM, vAvAjhoDuM to badho mora kharI paDe ne kerI bese nahIM e tyAre. eTale pachI ApaNe jaIe ne kahIe kerI kema nathI Apato ?" tyAre kahe, 'niyati ADI AvI." have atyAre niyati barobara regyulara hoya, svabhAva regyulara hoya, kALa regyulara hoya ne karI AvI hoya. tyAre puruSArtha karavA mAMDyo ApaNe levA sAruM. kUdakA mArIe paNa hAthamAM nA Ave tyAre kahe "zuM vAMdho che ?" tyAre kahe, 'prArabdha nathI." pachI eka jaNa Avyo ekadama doDato. 'alyA, zuM joIe che ? kahene !" tyAre kahe, 'A kerI mAre toDavI che." toDI Ape eTale prArabdha bheguM thaI gayuM. e jANe ke huM Ama karI nAkhuM ne tema karI nAkhuM. kazuM vaLyuM nahIM ne ! manamAM Ave evuM karI nAkhe. paNa te mahIM thavuM joIe ne, TAIma pAvo joIe ne kALa pAkyA vagara kerI Ape AMbo ? praznakartA : niyati eTale pravAha. have 'pravAha eTale zuM ?" e samajAvo. dAdAzrI : gADI upaDe ne to dareka sTezane ekajhekTa enA TAImamAM hoya, badhuM hoya. eTale muMbaI Ave tyAre ene niyati kahevAya. e DakhoDakhala thaI eTale niyati UDI. eTale A gADI niyativALI che evuM kahe che. praznakartA : e DakhoDakhala karavAnI sattA konI ? dAdAzrI : ahaMkAranI. praznakartA : utkrAMtivAdano je niyama che e niyati upara AdhAra rAkhe che ? dAdAzrI : hA, niyati upara AdhAra rAkhe che. praznakartA : eTale manuSyamAM AvyA pachI e niyati rahetI nathI ne ! mAnavadeha dhAraNa kare pachI niyati rahetI nathIne ene ?
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 313 dAdAzrI : niyati to rahe. niyati nA rahe evuM nathI banatuM. niyati to badhA ya kAraNomAM hoya ja, paNa manuSyamAM AvyA pachI bhAvibhAva rUpe hoya che. praznakartA : bhAvibhAva rUpe rahe che, e samajaNa nA paDI ! dAdAzrI : kaI bAju jaze te bhAvibhAva uparathI khabara paDe. polIsavALo 'caMdubhAI'ne dhola mAre to te ghaDIe 'tame' e nikAla karI nAkhe, e bhAvibhAva khalAsa thaI jAya ane jo kaheze have pharIvAra koI vAra Avaze to huM joI laIza, e bhAvibhAva navo Ubho karyo ! niyati uparathI taiyata ! 314 AptavANI-11 teno bhAva Aje karIe. ApavA nathI e je bhAva karyo te... praznakartA : paNa e je tame kIdhuMne, ene mATe zabda dAnata. dAdAzrI : dAnata. paNa A niyati zabdane lIdhe tamane A niyati tamAre jANavuM che ne e niyati AmAM vaparAya che ke tArI maiyata barobara nathI. eTale A zuM kahevA mAMguM chuM tyAM AgaLa ke bhale paisAnI khoTa gaI, Ama tema thayuM, paNa chatAM have zI rIte ApIzuM te vakhate, evo mukAbalo nahIM karavAno ke have zuM ApavuM che ?! te ghaDIe ema ja rAkhavuM ke mAre paisA ApI devA che. maratAM sudhI ApaNe, na apAya teno vAMdho nathI, paNa paisA mATe ApI devA che jyAre Ave tyAre. e vaijJAnika rIta niyati tame joyelI haze, e niyati ? praznakartA H kyAMthI kevI rIte jue ? dAdAzrI : nahIM to zI rIte AvaDA moTA thayA, ATalA badhA rUpiyA bhegA karyA che, to ya niyati joyelI nahIM ? eka mANasa mane kahe che. mAre niyati jovI che. mane dekhADo kahe che. tamane eka dAkhalo ApuM. eka bhaInI pAsethI pacAsa hajAra rUpiyA laI gayo hoyane, pachI paisA jatA rahyA pelAnA eTale manamAM ema thayuM ke have zI rIte ApIzuM ? te jatA rahyA tyAM sudhI ApavAno bhAva hato. ane pachI paisA khalAsa thaI gayA eTale thoDA arasAmAM eNe nakkI karyuM ke have zuM ApavuM-levuM che, melone chAla, kaheze ! ane pachI kamAyo. peluM zuM ApavuM-levuM che e rahyuM TheTha joDe. je abhiprAya bAMdhyone te joDe rahyo. tyAra pelo paisA mAMgatAvALo zuM kahe, haM, paisA AvyA to ya niyata ja khoTI che tamArI. e niyati. samaja paDIne ? paisA AvyA to ya tamArI niyata bUrI che, evuM kahe che ke nahIM kahetAM ? praznakartA : barobara. dAdAzrI : naiyata eTale zuM ? bhAvibhAva. bhaviSyamAM je thavAnuM che naiyata bagaDe e niyati che. niyatimAM eNe niyata bagADI. eno dhakko, mAra khAvo paDaze have. niyata jo bagaDe nahIM to sIdho mokSa cAlyo jAya, koI paNa vAtamAM niyata bagADe nahIM, niyatino durupayoga nA kare to ! niyati haMmezA bhAvibhAva rUpe hoya. bhUtabhAvarUpe nA hoya. atyAre koI paNa mANase eka mANasanuM khUna karyuM paNa chatAM ene bhAva Ave che, bhAvibhAva Ave che ke khUna kyAre ya na karavuM joie have. e bhAvibhAva AvatA bhavamAM che te enuM phaLa Avaze. e niyatinuM che. niyatinA AdhIna ene che te have khUna nA karavuM joIe, e Avaze. praznakartA : niyati eTale A karma ane A enuM phaLa. e nizcita che, cokkasa che. ane e ene bhogavavAnuM e enI niyati che. dAdAzrI : nahIM, karmanuM phaLa je che ne e to svabhAvika che. jema mANase vAMcyuM nA hoya. ane svabhAvika rIte nApAsa thAya, emAM niyatinI zI jarUra ? praznakartA : hA.
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 315 316 dAdAzrI: e svabhAvika che. atyAre badhAnI naiyata ja bagaDI gaI ne ! maiyata nahIM bagaDelI ? AptavANI-11 dAdAzrI : mATe tuM eno A TAIma pasAra karI nAMkhane ! tAro bhAva, tArI naiyata nahIM bagaDelI hoya. pelA sAnamAM samajI jaze ke 'bhAInI dAnata sAcI che', ema kaheze. e samajI jAya ke nA samajI jAya ke dAnata sAcI che ? e dAnata sAcI to kalyANa thaI jAya. taiyata achI to bakata baDI ! praznakartA : bagaDI gayelI ! dAdAzrI : have e ja niyati, A niyatino durUpayoga thayo teno mAra paDavAno have. e ya vaLAMka mAryo. keTalAMya avatAra eno vaLAMko khAdho. nayata bagaDI kaheze. have anubhavIone pUchIe ke "sAheba tyAre karavuM zuM, niyata nA bagADIe to ! kAraNa ke ahIM pahoMcI vaLIe evuM nathI.' tyAre kahe, 'pahoMcI nA vaLAya evuM hoya to badhAne kahI de, ke sAheba, jarA pahoMcI vaLAya evuM nathI, paNa mAre ApavAnA che.' 'tArI maiyata nA bagaDI, to tAro naMbara pharsTa', kaheze. naiyata nA bagADIza. A niyati to moTAmAM moTI gajabanI vastu che ne ene ja jo tuM Ama samajI ane nA bagADIza. paNa loko jANe nahIM ne ! loko jANe ke A moTAmAM moTI vastu, evuM jANe nahIM ne ! praznakartA : nA jANe tyAre ja bagaDe ne ! dAdAzrI : hA jo niyati meM dekhADIne tamane ? tame joIne niyati ! tuM je kare che emAM kazI barakata Ave kharI ? kone barakata kahe che ApaNA loko ? praznakartA : saphaLa thAya badhuM ene barakata kahevAya ? dAdAzrI : nA. game evI saphaLatA thatI hoya, game evuM dhAryuM thAya, to ya buma pADe, 'dAdA, jo kahIe so milatA hai magara khudA kI barakata nahIM hai !" tyAre khudA zuM kahe che, "naiyata acchI rakha to barakata ho jAyegI." praznakartA : naiyata eTale nIti ? dAdAzrI : nIti to eno eka TUkaDo taiyatano. praznakartA : aMdarano bhAva ? dAdAzrI : hA, evA bhAva. ene ja niyati kahevAya che. niyati uparathI nayata thayuM che. eTale ko'ka gALo bhAMDe paNa e mANasa zuM kare ? e kyAreya paNa ene du:kha na thAya evo bhAva rAkhe e niyati kahevAya. naiyata kahevAya ane corI nahIM karanArano ya bhAva, naiyata kahevAya, vikArI nahIM thavuM e badhA niyata kahevAya ane thavuM e virodhI kahevAya. pachI barakata rahe nahIMne ! e pramANe na thavuM. ApaNe rUpiyA letA pahelA bhAva thAya te letAM pahelAM e vicAra kare ke sAluM laIzuM kharA paNa ApIzuM kyAre ? mATe jene mAnato hoya ne, "he dAdA bhagavAna, mane ene vahelAmAM vahelI take pAchA ApavAnI zakti Apo' ane pachI levA. e naiyata sArI kahevAya. tene pachI ApaNA loka dAnata kahe, bIjuM badhuM kahe, paNa mULa taiyata che. praznakartA : hA. dekhADI dAdA. dAdAzrI : vyavahAramAM cAlu hoya che, paNa khabara nA paDe. praznakartA : dAdAnA jJAnathI bahu moTo phAyado thaI jAya che ke vaLAMka laI le ne, sIdhI niyatimAM ja cAlyo jAya, dAdAzrI : sIdhI niyatimAM jato rahe che. eTale vaLAMka nA Ave. eTale karoDa rUpiyAnuM nukasAna thayuM hoya to badhAne kahe, 'bhAI, tamane dUdhe dhoIne paisA ApIza.' loko to gALo de, niyata bagADIne ya gALo nahIM devAnAM ? praznakartA : loko to gALo devAnAM ja che.
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 317 koIne nA apAyA hoya, to ya manamAM evI bhAvanA rAkhavI ke kyAre apAya. ApaNane ema lAge ke ahIM paisA nAkhavA jevA che dAna karavA jevuM che, to ya ApaNAthI nA apAya to manamAM bhAvanA rAkhavI. nA apAya to teno vAMdho nahi. paNa bhAva ja nA rAkhe to ? bIja nAkhIe nahIM to Uge kemanuM ? A to bIja nAkhIe, koI phero dhULa AvIne bhegI thaI ane UgI e nIkaLe. bIja ja nA nAkhIe to ? e niyati kahevAya che, nayata eTale barakata, ApaNI hoya barakata ame kahIene bhaI amArI barakata che barakata to joIene ! eTale ame vyApArIone paheluM zIkhavADIe ke naiyata bagaDe nahIM eTaluM sAcavaje. to tuM sukhI thaI jaIza. e jJAna tuM sAcavI rAkhaje. bhale du:khI thaI jaze. game te thayuM. ApavA che evuM nakkI rAkhaje. eTale apAI jaze. paisA badhA ya jatA rahe, devuM thaI gayuM hoya to ya ApavA che evuM nakkI rAkhaje. niyati, puruSArtha ane prArabdhatA saMbaMdho ! 318 AptavANI-11 niyati che eTale ke ene bhogavyA vagara chUTako ja nathI ? dAdAzrI : chUTako ja nahIM. praznakartA : eTale puruSArtha emAM kaMI karI zake nahIM ? dAdAzrI : puruSArtha kazuM karI nA zake. niyatinA svabhAva AgaLa puruSArtha nA karI zake. puruSArthanA svabhAva AgaLa niyati na karI zake. puruSArtha potAnuM karmaphaLa Ape pAchuM, temAM ya che te puruSArtha kazuM karI zake nahIM. ane niyati ya kazuM karI zake nahIM. praznakartA : eTale niyatinI pAchaLa ane puruSArthanI pAchaLa A badhAnI pAchaLa karma to kharuMne, karma ane enuM phaLa ? dAdAzrI : karmaphaLa to maLyA ja karavAnuM ne ! ane puruSArtha eTale karma, praznakartA: have puruSArthathI niyatine khaseDI zakAya ? ke niyatine bhogavavI ja paDe ? dAdAzrI : kazuM nahIM, puruSArthanuM jore ya nA cAle ane niyatinuM jore nA cAle, koInuM jora nA cAle. badhuM ja che te normAliTImAM rahevuM joIe. jo puruSArtha bilonormala thayo to badhuM bilonormala thaze. normAliTI joIe. puruSArthane mAnato hovo joIe paNa puruSArthamAM ebavanormala nA thaI gayelo hovo joIe. eTale A karo Ama eTale thAya ja, evuM tevuM nA bolavuM joIe. praznakartA H nA, paNa normala rahIne kare, normala rahIne puruSArtha kare, to niyatine khaseDI zakAya ? dAdAzrI : nahIM, koI khase nahIM. praznakartA : to AmAM niyati je che te to eTale enuM nAma ja praznakartA : e karmanuM je phaLa che tene AdhAre puruSArtha thAya. dAdAzrI : hA, phaLamAMthI bIja paDe pAchuM. phaLamAMthI bIja ane bIjamAMthI phaLa ema cAlyA ja kare praznakartA : emAMthI ja niyati baMdhAya ? dAdAzrI : nA, niyati svataMtra vastu che praznakartA : eTale niyati mANasane asara kare e vAta cokkasa. to karma asara kare ane niyati asara kare e be judA ? dAdAzrI : judA, judA. bannenI asara judI ja. praznakartA : to karmanI asara ane niyatinI asara, e be kevI rIte judI paDI ? dAdAzrI : eka mANasa che te devuM thaI gayuM che. te manamAM kharAba vicAra Ave che ke have zuM ApavuM levuM che ? paNa pachI bIjo vicAra
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 319 ene jora kare che ke nahIM, badhuM ApavuM ja che. eTale ApavuM che emAM eno nizcaya che. have potAne bahu cokasAI che ke ApavuM che, chatAM ya paNa e karmaphaLa ApavA detuM nathI. nizcaya che chatAM nathI ApavA detuM. eka bAju karmaphaLa ApavA detuM nathI, eka bAju niyati ApavuM che, evuM rahe che. e banne ya sAthe cAle. paNa chevaTe niyati enuM phaLa ApyA vagara raheze nahIM. niyatine jo sudhAravI hoya to bhAvibhAva che te pheraphAra karo, sAro karo. 'e bhAvibhAva zuM che' eTaluM e niyatinuM kAma che. Aje tame lokone gALo do cho, nukasAna karo cho, paNa tamAre atyAre bhAvibhAva zuM che, tyAre kahe, nA. have bhaviSyamAM gALa devI ja nA joIe ane Amatema e badhuM DIsijhanamAM AvI gayuM. e ja che te niyatinuM kAma che. praznakartA : A niyati zenA AdhAre baMdhAya che ? dareka mANasanI niyati sarakhI hoya ke darekanI alaga alaga hoya ? eno AdhAra zuM ? dAdAzrI : baMdhAyelI ja hoya e. ene zenA AdhAre parakhAya ? to ke bhAvibhAva zuM Ave che eno ? praznakartA : enA AdhAre niyati baMdhAya ? dAdAzrI : parakhAya. baMdhAyelI to che ja, pArakhavI hoya to AnI niyati kevI che, bhaviSyamAM rUDuM phaLa Ave evuM che ke enuM kharAba phaLa Ave evuM che, to enA bhAvibhAva uparathI khabara paDe. nathI koI koIne AdhIna ! praznakartA : have A niyativAda, puruSArtha, prArabdha A badhuM vyavasthitane ja AdhIna che ? dAdAzrI : koI koInA AdhIna nathI. puruSArthanA AdhIna hoya to AMbA para kerI levA jAva to nA maLI. kema pAchA AvyA ? kArataka mahino hato. AptavANI-11 praznakartA : puruSArtha to joIze ja ne ? pachI ja thavuM hoya e thAya. dAdAzrI : e barobara che. puruSArtha joIe. puruSArthathI ApaNane khabara paDe ke A mANasa zAka laIne Avaze, pachI nA Ave to vAta judI che. e pachI vyavasthita ! eTale ame kahIe chIene ke bhaI puruSArtha pahelo pachI vyavasthita bolo. A vyavasthita to ame bahu UMcA sAyanTisTone mATe kahIe chIe. eTale eno puruSArtha to enI meLe hoya ja, svabhAvika rIte hoya ane A aNasamaju lokone to puruSArtha karavo ja paDe. 320 praznakartA : paNa pAMca je samavAya kAraNo che emAM mukhya puruSArtha che. puruSArtha e prAdhAnya che, kAraNa ke puruSArtha hoya to ja kArya thAya, nahIM to nA thAya ! dAdAzrI : e to nIcalA tharavALA mATe kahyuM che bhagavAne, upalA tharavALA mATe nathI kahyuM, jyAM sahaja che ne tyAM AgaLa puruSArthanI jarUra ja nathI. tyAM to puruSArtha sAco riyala hoya ane peluM puruSArtha ne prArabdha beu bheguM lakhyu che e to nIcalA tharavALAne lakhyuM che, jene jJAna nA hoya tene mATe. niyati emAM eka vana opha dha phekaTara, vana opha dha membara opha dha pArlAmenTa. AmAM spesanI paNa jarUra. tame A jagyAe beso tyAre mArI vAta sAMbhaLI zakazo, TAImanI jarUra ane bIjAM evAM aneka kAraNo che ke jenA AdhAre Apa mane bhegA thayAM cho. guhya kAraNo, te buddhi na pahoMcI zake evAM. eTale huM, onlI sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa kahuM chuM. paNa A to guhya. eTale buddhithI paNa nA samajAya ke AvuM kema bane che ! eTale A niyati nathI. A anubhavanI vANI kahevAya. zAstramAM AvuM badhuM lakheluM nA hoya ne meLa paDe nahIM ApaNo. AtmA prApta thAya evo nathI, karoDo upAye, karoDo avatAre, AtmA prApta nA thAya. ane sAdhu-mahArAjane pUchavA jAva tyAre kaheze, 'bhaI, A to zuM tyAga karyo che, haju keTalAya
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 321 avatAra sudhI tyAga karIzuM, to ya AtmA prApta thAya evo nathI.' sahelI vastu nathI e. anaMta avatArathI chIe. A kaMI be-pAMca avatArathI chIe ApaNe ? anaMta avatArathI bhaTaka bhaTaka karIe chIe. tyAre zuM AvI dazA koI dahADo uMce nahIM gaI hoya ? tyAre kahe, 'tIrthaMkaranI pAse besI rahyo che ! to ya A bUjhayo nathI mUo. A covIsI thayA kare che ne, temAM jaIne besI rahyA, sAMbhaLe badhuM ya, pAcho hato tevo ne tevo.' kAraNake bhagavAne kahyuM, 'bhaI emAM tIrthaMkarano doSa nathI ne e jIvano ya doSa nathI. eno kALa pAkyo nathI tethI.' e to kALe ya pAkavo joIe, nahIM to nA thAya. praznakartA : A kALa pAkavo e ya badhuM nizcita ? dAdAzrI : nizcita kharuM, paNa nizcita A rIte nahIM. nizcita kharuM ya kharuM, paNa nizcita nahIM e ya nahIM. tethI ame vyavasthita kahIe chIe ne, ke kAma kare jAva. tame kAma karo. e nizcita kaheto hoya to bagaDI jAya. nizcita ekaluM jo banavAnuM hoya badhuM, to tame ahIM Avo ja nahIM. ahIM Avo kharA paNa tamArA bhAva kevA hoya ? nA gayA hota to ya zuM che ? evo bhAva kare. e bhAva bagADI nAkho, badhA bhAva bagaDI jAya. jJAnI puruSa to jevuM che e kaheze, e pramANe cAlo. bAkI kALa pAkyA vagara kazuM thAya nahIM. A jeTalA jhADa che ne te koIne be mahine phaLa Ave, koIne cAra mahine phaLa Ave, koIne cha mahine phaLa paNa bAra mahine emane to badhAne phaLa AvI ja jAya. enA uparathI ApaNane khabara paDe ke varasa sAcuM che, kudarate ya paNa kabUla kare che ke gaye sAla jeTha mahine kerIo hatI te A sAla jeTha mahinAmAM pAchI kerIo AvI. varasa dahADA sAcI vastu che ne ! kudarata kabUla kare che ne ! praznakartA : eTale badhAM mATe kALanI mukhya jarUra che. kALa svataMtra rIte kAma kare che. dAdAzrI : hA, ane kALa jo mukhya vastu hoya to kALa badhA upara 322 AptavANI-11 ropha pADe ke 'huM chuM to tame badhA cho.' eTale kALane ya kahe che ke "tuM nA hoya to cAle evuM che. tuM ropha nA mArIza !' praznakartA : kALanA AdhIne ya nahIM. dAdAzrI : eTale vyavasthitanA AdhIna kahe che. badhA ApaNe bhegA thaIe kAma thaI jAya. kALane kahe che badhA ApaNe bhegA thaIe. vyavasthitanI peTha to badhuM kAma thaI jaze. eTale kALane AdhIna hoya, tyAre to pachI che te kazuM karavAnuM ja zuM rahyuM ? kALa pAkaze tyAre mokSa thaze ja eno ! praznakartA : pachI ajJAnanA bhAve karma baMdhAya, to enuM zuM karavuM ? dAdAzrI : e to baMdhAyA ja karavAnA, eTale bhAna nathI ne AvuM bole, kALa pAkaze to mokSa thaze. evuM avaLuM bole tethI avaLAM karma baMdhAya ne avaLAnuM phaLa che te UlaTuM avaLuM ja thAya. eTale kALa jyAre pAke tyAre ApaNane evA mokSe javAnA sAdhano badhA, zAstro evA maLI Ave, jJAnI puruSa maLI Ave. eTale A loko ya hatA ne huM ya hato. paNa te kALa pAkyo nathI, to kAma nA thAya. praznakartA H kAraNa ke eno artha e thayo ke Apa je vAta karo cho, ame badhAM sAMbhaLIe chIe, e vAtamAMthI ko'kane sparza thAya, ko'kane na thAya evo saMbhava kharo ke nahIM ? dAdAzrI : kharo, kharo ne. darekane sparza judo judo thAya. praznakartA : potAnI yogyatA pramANe. dAdAzrI : yogyatA pramANe. praznakartA : e yogyatA kyAMthI AvI ? pUrvajanmanA saMskArathI. dAdAzrI : hA, pUrvajanmanA saMskAra. ane keTalAka to UMcAmAM UMcI
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 324 AptavANI-11 tyAre samajAze jagata ! AptavANI-11 323 yogyatA dharAvatA hoya. paNa aMtarAya karma hoya. aMtarAya karma te nA thavA de. eTale yogyatA-bogyatA badhuM ekaluM kAma karatuM nathI. badhI bahu jAtanAM kAraNo che. aneka kAraNo che, eTale kAraNono kaMI hisAba nathI. varlDa che pArlAmenTarI paddhati ! A mahIM dariyAmAM mAchalAM laDhe ne, te lAkho mAchalAM marI jAya che. ghaNAM lokoe zodhakhoLa karI. mane kahe che, 'niyati calAve che" kahyuM 'hove, A niyati calAve che eTale suI jA ne, ghera * niyati calAvavAvALA (!!) eTale to to niyati ropha mAre ke mAre lIdhe cAle che. puruSArtha nahi, prArabdha nahi, niyati nahi. tyAre kALa kahe che, "mAre lIdhe badhuM. nA, tAre lIdhe zuM ? A badhAmAM tuM hau bhego thauM tyAre ! koInuM IgoIjhamathI cAle evuM che. sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa ! yojanA karelI hoya ne, te pachI niyata ja hoya, evuM nathI A. emAM to lokoe mAra khAdho, niyativALAe niyatimAM mAra khAdho, niyati nathI ema kahenArA e ya mAra khAdho. niyati e pote vana opha dhI evIDansa che. ene tarachoDAya nahIM ApaNAthI, tema mAlike ya nA banAvAya ene ane jo mAlika banI bese to pachI e ya mUcho upara Ama hAtha de. huM ja chuM, kaheze. eTale niyati jo ekalI jovA jaIene, to niyati igoIjhama kare ke A mAre lIdhe ja cAle che ema. to ene bhagavAna kahevo paDe ApaNe. evuM koIne bhagavAna kahevo paDe evuM A jagata ja nathI. ane bhagavAnathI ya mucha upara hAtha devAya evuM nathI. to to bhagavAne ya ropha mAre ke amAre lIdhe A badhuM cAle che, kaheze. ohoho....! A varla to pArlAmenTarI paddhati che ! A jagatamAM koI evI cIja nathI ke je igoIjhama kare. AtmA paNa IgoIjhama na karI zake, A 'huM calAvuM chuM." bhagavAna paNa evo nathI ke huM calAvuM chuM, kahI zake. igoijhamavALo koI che ja nahIM A jagatane calAvanAro. naimittika che bhAva. e che te niyati kharI, paNa niyati vana opha dha phekaTara che. AvAM keTalAM phekaTara bhegAM thAya, sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa bhegAM thAya, tyAre kAma thAya. praznakartA : hA, aMdara aMdara laDhAI thAya to marI jAya. e kudaratI niyama ja gaNAya ne ! dAdAzrI : hA, kudaratano krama che. praznakartA : to A loko je aNuboMba banAve e kudaratano krama ja che ne ? dAdAzrI : evuM nA bolAya. to to pachI loko A jajamenTamAMthI UDI jaze. pachI jajamenTa ja nA rahyuM ne ! praznakartA : evuM bolAya nahIM, paNa evuM samajAya kharuM ! dAdAzrI : e samajavA mATe bIjI rIte samajavuM joIe. e bahu UMDI rIte samajavuM joIe. ekaluM jo kudarata hoyane, to niyatithI A jagata cAle che ema kahI deta. praznakartA : ekaluM kudarata hoya to. dAdAzrI : haM. to to niyati ja ene calAve che ema kahI deta. tyAre ke niyati eka AdhAra che, kaMI ekalI nathI karatI eTale koIne ahaMkAra karavAnI jagyA ja nahIM rahI. koI ema nA kahI zake ke mArA lIdhe A cAle che. praznakartA : hA. eTale A je prajA che atyAre, e prajAe AgalA bhavamAM evA bhAva karyA hoya eTale A paristhiti UbhI thaI che, eno artha ema samajavuM ? dAdAzrI : evuM ja badhuM. praznakartA : to to eno koI upAya nahIM.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 326 AptavANI-11 325 dAdAzrI : A je bane che e karekTa che. potAnA sAta chokarA jIvyA to ya karekTa ane sAte ya marI gayA to ya karekTa. evuM je jANe che te A jagatane samaje che. tyAM oDiTa kare che e samajato nathI. praznakartA A mArA prazno atyAre karyA e oDiTa jevA thaI gayA. eTale e oDiTa nahIM karavuM joIe. dAdAzrI : A to vAta karuM chuM. atyAre to oDiTa kADhIne ja samajavAnI jarUra che ne ! praznakartA : hA. dAdAzrI : e samajaNa lAvavA mATe che te oDiTa karavuM paDaze ! ekadama bolI gayA ke thaI gayA evuM kaMI cAle ? praznakartA : nA. pAMca kAraNo vyavasthitamAM nimitta ! AptavANI-11 bIjA kojhijha bhegAM thAya punarjanmanA, A badhuM bheguM thAya tyAre kArya thAya. eTale e vyavasthita zakti. sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansamAM badhA ja niyamo AvI jAya che. niyati paNa vyavasthitamAM samAI jAya che. A jagatane calAvanAra ko'ka che ane pote kahe che ke "huM calAvuM chuM.' Akho saMsaraNamArga vyavasthita zaktithI cAle che. vyavasthita zakti e badhAne ekjhakTa phejhamAM rAkhe che. vyavasthita e niraMtara visarjana kare che. tethI badhAnuM kArya cAle che. kArakhAnAvALAonAM kArakhAnAM cAle che. dukAnovALAMnI dukAno cAle che. sarjana eka bIjI ja vastu karAve che. te phakta jJAnI ja jANe che. niyati nAmanI zakti sarjana karAve che paNa te phakta jJAnI ja jANe che, koInA lakSamAM Ave tevI nathI. jagatane bhrAMti che. tethI AtmA kartA dekhAya che. bIjA zabdamAM kahevuM hoya to bhrAMtithI AtmA kartA-bhoktA che. mULa AtmA to vyavahArathI paNa kartA-bhoktA nathI. bahu UMDI vAta che. jagatanA lokone nA lAvavo hoya to ya te bhAvibhAva AvyA ja kare, te niyatinA AdhAre che. ApaNe bhAvibhAvamAMthI chUTyA ne niyatimAMthI chUTyAM. kAraNa ke zuddhAtmA thaI gayA. ApaNe niyatimAMthI mukta thayA. jagata baMdhananAM kAraNo seve che jyAre ApaNe muktinAM kAraNo sevIe chIe. niyatimAMthI chUTyo e mukta. bhAva karAvaDAve che niyati ane Aropa Ave che kartA upara. bhAvAtmaka sarjana thayuM hoya tenuM vyavasthita visarjana karAve ane bhAvAtmakanuM sarjana niyati karAve che, ane te koIne IcchApUrvaka bhAvibhAva thato nathI. praznakartA: A darekane je spesa judI judI maLe che, e kyA AdhAre judI judI spesa maLe che ? dAdAzrI : eno AdhAra niyati. niyatinA AdhIna A spesa che badhAne ane pachI niyati ekalI karI zakatI nathI A. jo niyati hoya to jagatamAM bIjuM solyuzana nA joIe. paNa spesa malyA pachI A praznakartA : sarakamasTenziyala eviDansa, ane kALa, svabhAva, bhavitavyatA, puruSArtha, prArabdha emAM zuM pharaka ? dAdAzrI : e badhA nimitta, e nimitta hoya to kArya thAya, nahIM to kArya nA thAya. visarjanamAM e nimitta che. paNa visarjita nimitta che ane pAchuM, sarjanamAM sarjita nimitta hoya che enA e ja. e ja saMyogo, kALa, svabhAva, bhAva badhuM bAjhe to kArya thAya nahIM to nA thAya. praznakartA : eTale vyavasthita zakti Apa kaho cho te eka ja ne ! dAdAzrI : eka ja ! e ja visarjana zakti che, e ja visarjana karI rahyuM che ! pAMca samavAya samajAya nahIM. eTale keTalA badhAM kojhijha hoya che. samavAyamAM. eTale lokone kojhijha kahIe to samajaNa paDe. pAMca samavAya to jJAnIo samajI zake. lokone to A bahu kojhijha che. A spesa, kALa,
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 IgoIjhama badhuM kArya kare che. 327 praznakartA : mukta thavAnI prakriyA paNa niyatine AdhIna ? dAdAzrI : je spesa che te niyatine AdhIna. baMdhananI prakriyA hatIne, te jenA nimitte thaI rahI che. tenA nimitte ja muktinI prakriyA thayA kare. eTale AmAM niyati ne kaMI levA-devA nathI. niyati to vacce tamane spesane e badhuM eDajasTamenTa Ape che. niyati kAma karI rahI che. paNa niyati to badhAne mATe sarakhuM sapramANathI. so jaNa nIkaLyA eTale so jaNane UbhuM rahevAnuM to sthAna hovuM joIe ne ! have deha che, eTale UbhuM rahevAne mATe ATalI badhI jagyA joIe ane AtmAnuM potAnuM sthAna to kharuM ja ne ! ane jyAM sudhI saMsArI che tyAM sudhI jagyA roke ja. nahIM to jagyA rokatuM nathI. paNa saMsArI hoya to avazya jagyA roke ja ne ! praznakartA : parataMtra thavAmAM paNa niyati kharIne. dAdAzrI : e niyatI to helpIMga che. parataMtra thavAmAM ya helpIMga che ane svataMtra thavAmAM ya helpIMga che. niyati to bicArI kaMI herAna nathI karatI. phera che ahaMkAratA astitvathI... praznakartA : je pAMca samavAya kAraNo che ne prArabdha, puruSArtha, niyati, svabhAva ane kALa. to kahe ke Ane ane A vyavasthitane, bene zuM saMbaMdha che ? dAdAzrI : e to ahaMkAra hoya tyAM sudhI A pAMca kAraNo. ane A ahaMkAra gayA pachI vyavasthita. vyavasthita eTale pAMca kAraNone levAdevA nahIM. A pAMca kAraNo to ahaMkAra hoya tyAre joI zake ke A kAma kema thatuM nathI ? mATe A cAra kAraNo to maLatA hoya, paNa pAMcamuM kAraNa pUrvakarma naDatuM hovuM joIe. 328 AptavANI-11 e bemAM aMtara Abha-jamItatuM ! praznakartA : Apa jene vyavasthita kaho cho e vyavasthita ane bhavitavyatA athavA bhAvibhAva ke niyati vagere zabdo vaparAya che jene mATe, e badhuM eka ja che ke bhinna ? dAdAzrI : zuM bolo cho ? sarakhAmaNI thAya kazI ? kyAM A, ne kyAM AnI sarakhAmaNI ?! vyavasthita zabda to A navo vaijJAnika zabda che ke jethI karIne Aja pacAsa hajAra mANasone meM kahyuM che ke agrazoca tamane nahIM thAya. tamAruM bhaviSya vyavasthitanA hAthamAM che. agnazoca' te atyAra sudhI badhe ya agrazoca ja karI rahelAM jJAnIo ya ! praznakartA : zAstromAM je bhAvibhAva ke bhavitavyatA, niyati zabda vaparAya che enI paNa vyAkhyA to AvI ja che ke je thavAnuM hoya, je jJAnIoe dIThuM hoya tema thayA kare che. ApaNuM kaMI dhAryuM thatuM nathI ! dAdAzrI : nA, nA, to to puruSArtha rahyo ja nahIMne ?! praznakartA : puruSArtha sApekSa chene ! dAdAzrI : nA, nA. e phakta samakiti jIvane mATe kahyuM che ! nahIM to A pAMca vAkyo ja nA hoyane ! praznakartA : A pAMca kAraNa bhegAM thAya tyAre koI paNa kArya bane. eTale bhavitavyatA ke niyati, e vyAkhyA ne A vyavasthita enI paNa vyAkhyA bannenI A maLatI ja lAge che. dAdAzrI : nA. jarAya levA-devA nathI. vyavasthita to A jJAna lIdhuM hoya emane kaheluM ke bhaviSyakALa vyavasthita che, tuM tArI meLe badhuM kAma karye jA, bhUtakALa gona, bhaviSyakALa vyavasthitanA tAbAmAM ane vartamAnamAM raho eTale vartamAnamAM rahe che, to no varIjha, eka karma baMdhAya nahIM, karma eTalAM ja baMdhAya eka avatAra, be avatAranA pUratAM kAraNa ke amArI AjJA pALe che tenAM !
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 329 AptavANI-11 zAstra samajavA, jJAtIne AdhIta ! praznakartA : AtmAnuM akartApaNuM samajavA mATe A pAMca kAraNo kahI zakAya ? dAdAzrI: 'huM karuM chuM' e bhAna tUTavA mATe. AtmAnuM akriyapaNuM to zAstrathI jANavuM joIe. kaI rIte akriya che, nahIM to koI mAne nahIM ne, AtmA akriya che. evuM kaI rIte mAne ? 'huM karuM chuM' e to bhAna badhA sAdhuone kharuM ja ne ! praznakartA : eTale AtmAnuM akriyapaNuM e zAstrathI jaNAya evuM che ne ! dAdAzrI : zAstra jo jJAnInI mAraphata vAMcavAmAM Ave to. praznakartA : bhagavAna mahAvIre bahu vizALathI A khulAso mUkyo che uttarAdhyAna sUtramAM emanI nirvANa vANI vakhate. dAdAzrI : zuM lakhyuM che ? praznakartA : A ja pAMca samavAya kAraNo upara bahu vigatathI khulAso mUkyo che. dAdAzrI : hA, pAMca kAraNa hoya to kArya thAya ema. samavAya kAraNa kahevAya ene. eTale pheDarala kojhijha ! A pAMca bhegA thAya, eTale kArya thaI ja jAya. eTale ame e joIne cAlIe ke kayuM kAraNa bheguM thatuM nathI. vyavasthita samaje ciMtA kAyamI baMdha ! 330 AptavANI-11 dAdAzrI : Avavo ja na joIe. praznakartA : kAraNa ke e ApaNA hAthanI vAta nathI, parasattA thaIne ! dAdAzrI : e bhagavAna mahAvIra evuM kahevA mAMge che, A pAMca bhegA thAya to ja kArya thaze. mATe zuM karavA amathA gAMDA kADhe che ? e gAMDA kADhyA vagara cAle nahIM. A to kaheze, "sAheba, "meM karya' e to bolavuM ja paDaze, te bhASA evI che amArI." eTale eno kepha nA caDavo joIe ke kharekhara meM ja karyuM che. to evuM nATakIya bola. nATakamAM jema bole che ema. have nATakIyapaNe bolyo nahIM, eTale pachI thaI gayo kepha. kepha vadhato, vadhato, vadhato pachI thaI gayo caMdubhAI Akho ya. praznakartA : eTale 'huM' padamAM AvI gayo. dAdAzrI : 'huM padamAM AvI gayo. kepha vadhato vadhato pachI sAyakolojIkala iphekTa ja thaI gaI. pachI te rUpa ja thaI gayuM ! praznakartA ane A vyavasthita samajAI gayuM pachI kazo Dakho karavA jevo nathI. dAdAzrI : hA. eTale bhaviSyanI ciMtA baMdha kare che A vyavasthita. jyAre A pAMca samavAya che, te bhaviSyanI ciMtA UbhI kare che. praznakartA: to AnA uparathI eka samAdhAna e paDe che ke kaMI paNa kArya thAya agara na thAya, to enA upara krodha Avavo na joIe, mana bagaDavuM na joIe.
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ (10) dravya-kSetra-kALa-bhAva, vitA... ta saMbhave kArya, e cAre ya vitA ! A AtmAnI vAta evI che ke jJAnI puruSane badhA khUNA khAMcA sAthe jANa hoya ane kojhIjha-IphekTanAM ya khUNA khAMcarA jANatA hoya badhA ke A IphekTa che ne A kojhIjha che. dUdhanI mahIM dahIM nAkhyuM eTale dahIM kahevAya nahIM, e kojha kahevAya. ane dahIM thAya tyAre kArya kahevAya, IphekTa ! dUdhamAM dahIM nAkhe to tarata kema nathI thatuM ! eTale dareka kojha dravya-kSetra-kALa-bhAva mAMge che. dravya-kSetra-kALa ne bhAva bhegA thAya, tyAre e kArya puru thAya, IphekTa thAya. ahIM karIe to satsaMga kevo thAya ? upara karIe to kevo thAya ? pelA bhAIne tyAM karIe to kevo thAya ? e badhuM tyAM AgaLa dravya-kSetrakALa-bhAva sahu phaLa Ape. tyAre koI kahe, 'huM kevuM boluM chuM' ? tyAre kahIe, 'sAheba ahIM kema nahIM bolatA ?' tyAre samajAya ke A kSetramAM kSetrano prabhAva hoya. eTale A kurUkSetramAM jAya ne tyAre majhA (!) Ave. ghera laDAya 332 AptavANI-11 nahIM ? kurUkSetramAM Ave, bhayaMkara nirdayatAnA pariNAma UbhA thAya, e kSetra sivAya bIjI jagyAe nA thAya. eTale e loko e nakkI kareluM ke A kSetra laDavA mATe uttama. tyAM AgaLa A nirdayatAnA bhAvo haju atyAre paNa vartAya che. kudaratanA kAyadAo ta choDe bhagavAnane ya ! A bahAravaTIyA lUMTe ne te amuka jagyAe ja lUMTe. ene kSetra hovuM joIe, pachI kALa rAtanA sADAbAra thayA. have eka thayo hoya to lUMTI zake. have lUMTanAra mANasane jo lUMTavAnI, enAmAM sattA hoya to game tyAM lUMTI zake. tyAM nepAlane badhe jAtrA hatI. badhA basa laIne gayelAne. te rastAmAM barelI AvyuM, te polisavALA e basa UbhI rAkhI. tyAM badhAne kahe che, 'koIne javAnuM nahIM AgaLa.' tyAre meM kahyuM, 'bhaI amAre baMdha rAkhavI nathI.' tyAre kahe che "AgaLa rasto lUMTAya che. mATe pharavAnuM nahIM !' rastA lUMTAya che, vAhana lUMTAtA nathI ! meM kahyuM. ke 'bhaI ame amArI javAbadArI upa2 jaIe chIe'. kAraNa ke e lUMTavuM eTale kaMI lADavA khAvAnA khela che ?! dravya-kSetra-kALa-bhAva badhA saMjogo bhegA thAya tyAre kArya thAya. chatAM ya lokone huM zuM kahuM chuM, 'himaMta karavI nahIM ane hiMmata thatI hoya to besI nA javuM'. paNa meM to kahyuM 'cAlu rAkho.' eTale phojadAra zuM kahe che, 'to amArA phojadAra laI lo', be phojadArane bharelI baMdUko ane besADo ahIM AgaLa ApaNe. e amArI joDe AvyA ne pachI pAchA AvyA nirAMte. pelA bahAravaTIyA ne zuM thayuM ke thoDeka cheTe gayA hazene tyAre pachI A basa pasAra thaI. rAha joI joIne dahADo vaLyo nahIM eTale pelA ahIMthI vidAya thayA te phalAMga cheTe gayA haze, te A gADI upaDI gaI. praznakartA : have AkhuM sAyanTiphika rIte Ape samajAvyuM. Ane camatkAra jayAre gaNAve tyAre muzkelI UbhI thAya. dAdAzrI : nA, dAdAne ja phAkI levI paDe che tyAM zuM camatkAra karyo ?
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 kAraNa ke huM pUchuM, 'phAkI levI paDe che tAre ? camatkAravALAne pUchuM". eTale saMjoga banavo muzkela che. e kALa bhego thavo muzkela hato. 333 sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che, mATe A koI mANasane, bhagavAna lUMTavA dhAre to ya nA thAya, bhagavAna kaheze 'mAre lUMTavA che lokone', to ya nA thAya. to bhagavAne ya A kAyadA AdhIna, tyAM koI bAkI nA rahe kAyadAmAM. mAMge TAImIMga to injIte ya ! amAre tyAM eka navuM InjIna AvyuM hatu. saheja bagaDeluM haze te nA cAlyuM. bIjAe amane vecyuM hatuM. te pachI game eTalI mAthAkUTa karIe, paNa nA cAlyuM. te pachI eka mANasa Avyo hato. te kahe che, 'TAimiMga cenja thaI gayo che Ano.' tyAre meM kahyuM, 'alyA bhaI samajAvane ! TAImiMga eTale zuM ?" tyAre kahe che, TAimiMga eTale AmathI pisTananuM AvavuM, te vakhate pIcakArI chUTavI joIe, tyAre ahIM pisTana pAchuM phare che tyAre pIcakArI chUTe che. pisTana Ave tyAre pIcakArI nA chUTe eTale Ama TAimiMga eka ekanuM, koInuM maLe nahIM.' pachI pelAe TAimiMga goThavI ApyuM. tevuM A jagatamAM ya TAImiMga vagara koI kAma thAya nahIM. TAImiMga lokonAM pharI gayelA che, jevuM injInanAM TAImiMga pharI jAya ne evuM AnA TAimiMga pharI gayA che. te TAImiMga nA maLe. gADI nA AvI hoya to be kalAkathI besI rahyo hoya. paNa gADI Ave tyAre cA pIvA gayo hoya. paNa gADI upaDe tyAre cA pIto pIto doDe, tyAre gADI jatI rahe. eTale TAimiMga maLe nahIM ! badhA TAImiMga bhegA thAya. tethI ame kahIe chIene sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa. te TAImiMga, te badhuM maLaze tyAre kArya thaze nahIM to kArya nahIM thAya. ATalI badhI moTaro sAmasAmI Ava-jA kare che, doDatI cAle che 334 AptavANI-11 paNa athaDAtI nathI ne A jo mANaso doDe che te badhA athaDAI paDe che ! jo mANaso sAmasAmI doDe to seMkaDe pacAsa TakA to athaDAI paDe. ATha ne pAMtrIse zuM thavAnuM che e kALanA lakSamAM ja hoya e eviDansa che. dravya-kSetra-kALa-bhAva ne A badhA bhegAM thAya tyAre kArya thAya. nahIM to kazuM ja thAya tema nathI. to pachI ahaMkAra karavAnuM rahyuM ja kayAM ? bhagavAnanI vAta samaja nA paDI tethI jagata phasAyuM che. chatAM ya jagata to AvuM ja rahevAnuM, ahaMkAra karyA vagara rahe nahIMne, svabhAva che ne. paNa jene A samajavuM hoya tene to samajavA jevuM che ! to e che zuM ? praznakartA : koI paNa kArya thavA dravya-kSetra-kALa ane bhAva, cAra vastunI jarUra paDe, to e zuM che ? dAkhalo ApIne samajAvo. dAdAzrI : huM ghera mArI rUmamAM beTho houM bAMkaDA para Ama ane tyAM be-traNa dahADAthI vicAra Avyo hoya ke mAre vALa kapAvavA che. vicAra AvyA pachI kAma tarata thatuM nathI hotuM. nahIM to jema jema dahADA jAya tema bodharezana vadhatuM jAya mahIM. kaMTALo AvyA kare. eTale pahelAM mane bhAva thayo dravya-kSetra-kALa-bhAvamAM pahelo bhAva thayo. pachI, eka dahADo pachI nakkI kare, Aja to javuM ja che. gharamAM kahyuM ke badhA Ave to besADI mUkajo, huM jaI AvuM chuM. have tyAM AgaLa, lakheluM hoya, Aja maMgaLavAra che eTale baMdha che. zuM kAraNa ? kSetra bheguM thayuM nahIM. dukAne jaIne pAchA. je dahADe jaIe ne pAchA paDIene, pachI Akho dahADo e ja sAMbharyA kare ke heMDo javuM che, javuM che. pachI bIje dahADe gayo, te pelo kApanAra chokarAe dukAna UghADI hatI. te kahe che 'kAkA Avo beso.' meM kahyuM, 'vALa kApanAra kayAM gayo.' e to hamaNe ja gayA cA pIvA hArU. e dasa miniTamAM Avaze. eTale daMDa to thayelo Agale dahADe eTale jANIene ke paMdara miniTamAM kaMI bagaDavAnuM nathI. have bhAva thayo, kSetra thayuM, dravya maLyuM nahi. dravya maLe to kALa bhego thAya. pachI e Avyo, ane kALa bhego thaIne caka, caka, caka vALa kApI Ape.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 336 AptavANI-11 kono ? dAdAzrI : bhAvano. pachI je je maLato Ave tenuM e dravya ya bheguM thaI jAya. eka mANasa jato hoya. 'alyA bhaI, ahIMyA Ava'. e ahIMyA Avyo, pachI kSetra bheguM thayuM. tyAre kALa bhego thaI jAya. praznakartA : ghaNIvAra avaLA bhAve ya jAgatA hoya che. dAdAzrI : e to avaLo bhAva thAya to avaLA badhA saMjogo bhegA thAya. AptavANI-11 335 eTale vaDodarAmAM zuM karuM ? jJAna nhotuM ne tyAre paNa AvuM karato. gherathI vicAra karuM ke Aje have vALa kapAvA javuM che. eTale najIka tyAM jauM, tyAM pelAnI dukAna baMdha. saMjoga bhegA nA thayA. eTale pachI bIje dahADe pAchuM javuM paDe. Avo hisAba kADhIe ame badho. ame badhu tapAsa karIe kyo saMjoga khUTe che ? praznakartA : bIje dahADe jAya to, pAMca-cha jaNA beThA hoya vALa kapAvA mATe ane ApaNI pAse TAIma nahIM hoya ke have pAchuM pA kalAkamAM javuM che ghare. eTale pAchA AvatA rahevuM paDe. dAdAzrI : hA, te evuM bane. eTale A badhuM... ame AvuM TAIma ne badhA jotAM jotAM sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa badhuM jaDeluM. ke A jagata zI rIte cAle che ? amAre Aja Ama ja karavuM che evuM nA hoya. bheguM thAya che ke nahIM eTaluM joIe ane enI meLe sahaja bheguM thaI jatuM hoya to kaMI nahIM. loka AvI rIte nA jue, nahIM ? to loka zI rIte jue ? "huM gayo ne tyAM pelo maLyo nahIM, mAruM kAma nA thayuM', kaheze. praznakartA : bahAra cAlyo gayo hato. dAdAzrI : hA. AnuM rUTa kojha nA jaDe lokone. nahIM to ema bole, aDadho kalAka vahelo Avyo hota ne, to....! alyA mUA, paNa vahelo Avyo nahIM to zuM karavA kacakaca karyA kare che ulTo vagara kAmano ! Ama karyuM hota to Ama thAta ! eTale meM lokone kahI dIdhuM ke "Ama hota to', mArI pAse 'to' zabda lAvazo nahIM. 'tovALI vAta ja nA karazo, kahyuM. vAta ja badhI artha vagaranI. gADImAM che te chokarAne uparathI peluM paDayuM ne vAgyuM. te pahelethI chokarAno hAtha laI lIdho hota to nA thAta. alyA mela ne kakaLATa mUA, thaI gayuM have, pachI ! Ama karyuM hota to Ama thAta, e nakAmA TAIma bagADo cho ! e keTalAka zabdo to meM DIkSanarImAMthI kADhI nAkhelA, mInIMgalesa vAto. praznakartA : dravya, kSetra, kALa ne bhAva A cAreyamAM pahelo naMbara praznakartA: e to evuM bane ke enI icchA hoya, vALa kapAvavAnI, paNa e kSetra bheguM thAya ja nahIM ane dADhI vadhI jAya. evuM bane ghaNI vakhata. dAdAzrI : evuM bane nahIM. eTaluM badhuM pApa mANasanuM nA hoya ! praznakartA : paNa dravya hoya eTale kALa bhego thaI ja jAya. dAdAzrI : hA. e kALa moDo thAya. bheguM thAya kharuM badhuM to ja kArya thAya, nahIM to kArya thAya nahi. praznakartA : eka sAthe thAya, evuM nathI ? dAdAzrI : nA. e Ape vizeSa phoDa ! praznakartA H have AmAM peluM dravya-kSetra-kALa-bhAva, e badhI vastu paNa kArya thavAmAM hoya che. dAdAzrI : e cAra DiTelavAra samajAya nahIM mANasane. praznakartA : eTale A pAMca samavAya kAraNo ane A cAra vastu, e be sarakhuM ? dAdAzrI : e be eka ja, najIka ja kahevAya.
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 AptavANI-11 karavAmAM puruSArtha che. e bhAva ghaNAkharA hiMsaka hoya che. e ahiMsaka bhAvamAM pheravI nAkhavuM, e puruSArtha che. na khape emane koIto AdhAra AptavANI-11 337 praznakartA : eka ja kahevA mAMge che ? dAdAzrI : A pAMce DiTelamAM samajAvA mATe karyuM. praznakartA H have adhyAtmamAM A pAMca kAraNone kevI rIte goThavelAM che ? eTale A vALa kapAvavAno dAkhalo lIdho ApaNe, evI rIte A pAMca vastu adhyAtmamAM kevI rIte goThavI che ? dAdAzrI : e ja rIte bIjuM kayuM ? e adhyAtmanuM to bolyo. A jJAna lIdhA pachI tamAre A itihAsa lAge vaLage nahIM ne ! tamAre to vyavasthitanA AdhAre ne ! pAMca samavAya kAraNa to ajJAnIne mATe lakhyA che. tamAre to vyavasthitanA AdhAre che ne ! praznakartA : ApaNI draSTi jo draSTAmAM paDe, eTale ke ApaNe upayogamAM rahIe. to e samavAya kAraNo je che, e ApaNane zeya thaI jAya. dAdAzrI : zeya thaI jAya. ApaNane dekhAya eTale pachI ! bhAvamAM bhaLeluM che kALa te kSetra! praznakartA : A dravya-kSetra-kALa-bhAva A badhA je bhegA thAya che. ane je rijhalTa Ave che, to A bhegA thavAno AdhAra zuM che. dAdAzrI : e cAre ya pariNAma che. pariNAma eTale enI meLe ja thayA kare, enuM nAma pariNAma. emAM koInI jarUrIyAta nahIM. emAM kazuM karavuM nA paDe, kALa-kSetra badhuM thaIne enI meLe ja thayA kare. ApaNe polisavALAne gALa daIne AvyA hoIe, pachI polIsavALo bolAvavA Avyo to zenA AdhAre A pariNAma AvyuM. ApaNe kaI jagyAe chIe e jANatA nhotA, to kayAMthI khoLIne lAvyA, te badhuM khoLIne lAve. te pariNAma ! polIsavALo Ave ke nA Ave ! praznakartA : Ave. dAdAzrI : ane gALa nA dharI hoya to ? praznakartA : nA Ave. praznakartA : e bhAvamAM kSetra ane kALano samAveza thAya che. e kevI rIte ? dAdAzrI : bhAvamAM hoya ja. bhAvamAM e kSetra-kALa guMthAyelo ja hoya tyAra vagara bhAva utpanna thAya ja nahIM. kSetra-kALa maLyA sivAya bhAva utpanna thAya ja nahIM. kAraNa ke e je bhAva karIe che te paNa kSetrakALanA AdhAre karIe chIe. ane pachI bhAvanA AdhAre kSetra ane kALa tene prApta thAya. praznakartA : eTale A potAno je puruSArtha che. e khAlI bhAva karavAmAM ja che ne ! dAdAzrI : basa, to ApaNuM che A badhuM. mUcho AvavAnI thAya, to kALa bhego thAya tyAre muMcho Ave. kALa bhego thAya tyAre chokarI paiNAvAne lAyaka thAya. kALa bhego nA thAya to chokarI paiNAvAya nahIM. te pAMca-sAta varSanI chokarI nA paiNAvAya. tera-cauda varSanI thAya, e paiNAvA mATe lAyaka thaI kahevAya. badhuM dravyakSetra-kALa-bhAvanA AdhAre cAlI rahyuM che. jJAtI vicare apratibaddhapaNe sarvathI.. praznakartA : jeNe AtmA jANyo, e TAIma-spesanI bahAra raheto thaI jAya che? dAdAzrI : bhAva to karI rahyo che, paNa te bhAvane ahiMsaka bhAva
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 339 dAdAzrI : hA, bahAra raheto thaI jAya. TAIma-spesanI paDelI ja nA hoya ene. eTale eno, TAIma-spesano artha evo ke kALathI apratibaddhapaNuM hoya ane kSetrathI apratibaddhapaNuM hoya. praznakartA : e nizcayarUpe Ama hoya, paNa vyavahArarUpe, to koI paNa jenAMthI kArya karavA gayo, to pratibaddha thaI ja jAya ne ? dAdAzrI : nA, vyavahAramAM ya evuM hoya, apratibaddhapaNuM hoya. emane ema kahyuM ke bhAI, Aje ahIM AgaLathI Ama javuM che. eTale emane A jagyA priya nA thaI paDI hoya. ne pelAM saMsAranAM loko to kaheze. "ahIMthI have peNe to mane kaMTALo Avaze'. saMsAranAM to lokone A rUmamAMthI pelI rUmamAM sUvAnuM kahIe, to ya kaMTALo Ave. praznakartA : eTale jJAnI puruSa bhAvathI pratibaddha nA hoya. dAdAzrI : nA, nA. bhAvathI ya nA hoya, kSetrathI ya nA hoya, TAImathI ya nA hoya. pratibaddhatapaNuM thAya e ja baMdhanane ! amane kaheze, nIce sUI jAva to nIce sUI jaIe, upara sUI jAva to tevuM. A rUmamAM sUI jAva to A rUmamAM, bAtharUmamAM sUI jazo ? tyAre kahe, 'hA, bAtharUmamAM sUI jaIzuM." amAre kazuM bhAMjagaDa ja nahIM. e kSetraTAImanI bhAMjagaDa nahIM amane. amArI svataMtrapaNAnI mastImAM ja rahevAnuM rahe. kALathI parataMtra nahIM. tamArA ane amArAmAM phera keTalo? tamane A bAMdhe, dravya-kSetrakALa ne bhAva amane bAMdhe nahIM ! praznakartA : apratibaddha eTale zuM? dAdAzrI : kSetra hoyane, have ahIM paDI rahevAya to hAruM ane nabaLuM hoya to ahIMthI UThAya to hAruM, evuM nA hoya. tamane to e rUme ya choDavAnuM thAya to bhAre paDI jAya. baMdhana thaI jAya, dravya-kSetra sAthe. ane amAre A baMdhAya nahIM. eTale e choDatAM tamane khUMce paNa amane khUMce nahIM. pratibaddha eTale sAmuM bAMdhe evuM che. kSetra tamane bAMdhe, 340 AptavANI-11 eTale tame enAthI baMdhAva. tame potAnI jAte nA baMdhAva, paNa e tamane pratibaddha kare. pratibaddha eTale sAmuM ApaNane bAMdhe. koI chokaro hoya te eka strInA raMgamAM AvI gayo hoya, pachI ene chUTavuM hoya to ya nA chUTAya. e strIe tene pratibaddha karyo. e pratibaddhatA. apratibaddhapaNe niraMtara vicare che, evA jJAnI puruSa, varlDamAM darzana karavA yogya thavAnA. ane darzana karavA yogya nA thavAnA hoya to badhAM zuM karavA mArI pAchaLa pharyA kare ? ghara sAruM che, chokarA taiyAra che, paisA che, badhuM che. pharyA karone ! A jIvatA chIe ne tyAM sudhI pratibaMdha sarve TALavA. A pratibaMdha eTale ApaNe baMdhAvuM nathI chatAM enI meLe e ApaNane vIMTAyA kare.. ApaNI baMdhAvAnI nathI IcchA chatAM ApaNuM mana ane e badhAM vIMTAyA kare, vagara kAmanA pratibaMdha A. kazuM aDe ya nahIM ne naDe ya nahIM. e lADavA, jalebI badhuM khAva paNa aDe nahIM, naDe nahIM. pharI vakhate sAMbhare to to pharI khavaDAvI devI, 'khaI lo' kahIe. A eno vAMdho nathI. paNa sAMbhare ane dAbI rAkhIe to, e to maraNane Agale dA'De bole, 'jalebI lAvone'. kaheze, 'baLyuM, atyAre kyAM sAMbhaLyuM have javAnuM thayuM tyAre'. kAraNa ke dAbI rAkheluM che ne ! praznakartA H eka vakhata vAta evI rIte nIkaLI hatI ke A pratibaddha karanAruM koNa ? ke dravya-kSetra-kALa-bhAva e pratibaddha karatA nathI, tamArI roMga bilipho pratibaddha kare che. dAdAzrI : roMga bilipho sAthe hoya ke nA hoya, paNa baMdhAyA eTale baMdhAyAne ? mATe e pratibaddha kare che. to ya e ApaNA jJAnIo mATe roMga bilipho che. bahAranA loko mATe to e pratibaddha kare che. e che pArakuM, te potAne addhara ja bAMdhe. eka mANasane jalebIe bAMdhyo hoya, to tyAM hoTalamAM bolAvyA vagara choDe nahIM ! jalebI ene bAMdhe che. tane nahIM bAMdheluM kazAe ? praznakartA : hA. barAbara che. kheMcANa kare. ene eTrekTa kare.
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 341 dAdAzrI : are, AkhuM ya tuMbaDuM tyAM jAya. eTale jJAnI pAsethI samajI le to sAruM. praznakartA : jJAnI mATe paNa saMjoga Ave ja ne. e dravya-kSetra-kALabhAvane anulakSIne Ave ne ? dAdAzrI : saMjogone AdhAre dravya-kSetra-kALa-bhAva Ave. saMjogo pelA goThavAyelA hoya. jo A sarasamAM sarasa pelI kAju che, badAma che, paNa ame ame phAko nathI mAratA ? jo A mana baMdhAyeluM che tyAM ame kahIe ke, 'lyo have' eka phAko mArIe. praznakartA : ahIMyA mana baMdhAyeluM che. dAdAzrI : te AkhuM badhuM nA le. eka ja camaco le, eTale A baMdhAyeluM kharuM, paNa ene nA kahIe to kazuM nahIM, asara nA hoya. koI kahe nahIM khAvAnuM, to cho rahyuM. ame amArA manane AvuM tevuM ApIe ne, te eka camaco ApIe, vadhAre nahIM. ene khuza rAkhIe. praznakartA : jJAnI paNa manane chetare ? dAdAzrI : manane khuza rAkhavAnuM. tyAgIo zuM kare ? aDavA nA de. eTale peluM mana risAya pachI ! praznakartA : jJAnI manane khuza rAkhavAnuM kahe, e barAbara paNa bIjAe paNa ema ja karavuM joIe ? dAdAzrI : nA. bIjAnuM kAma nahIM AmAM. amane to lapharuM nA hoya. praznakartA : paNa jJAnIne to mana vazamAM hoya. dAdAzrI : tadana. praznakartA : hA. to pachI ene khuza rAkhavAnI zuM jarUra ? 342 dAdAzrI : khuza rAkhavuM paDe. praznakartA : to mahAtmAoe kema khuza nA rAkhavuM joIe ? enuM kAraNa zuM ? AptavANI-11 dAdAzrI : mahAtmAonuM gaju nahIM. mahAtmA baMdhAI jAya. pratibaddha thaI jAya. praznakartA : to mahAtmAe kema vartavuM ? dAdAzrI : samabhAve nikAla karavo. praznakartA : A kerI bahu bhAve che, aMjIra mUkayA hoya ane kerI mUkI hoya to aMjIra nA le. paNa kerI le. dAdAzrI : InTaresTa che ene ! praznakartA : InTaresTa che. to paNa baMdhAyelA che ne. enI sAthe pratibaddha thayelA che ne ? dAdAzrI : chatAM e pUrvabhavanuM che. Aje DiscArja che. eTale zAstrakAroe evuM lakheluM ke udayakarmane AdhIna, udayAdhIna ! zAstrakAroe evuM lakhyuM ke jJAnI gALo de, mAre to ya jJAnInI zaMkA nA karazo. jJAnI jJAnamAM ja che. tamane ema lAge ke bIjI jagyAe che ? praznakartA : nA. amane nathI lAgatuM. A to pUchIe chIe. dAdAzrI : A to ame dAkhalo ApIe chIe. praznakartA : A dravya-kSetra-kALa-bhAvathI pratibaddha thavAya che e koNa pratibaddha thAya che ? dAdAzrI : eno svabhAva. dravyano svabhAva baMdhAya che. e je dravya che te, tenA svabhAva bAMdhe che. praznakartA : e kone bAMdhe che ?
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 343 dAdAzrI : manane. A AIskrIma khAya eTale mana baMdhAya ke AIskIma baMdhAya enI joDe? mana joDe AIskIma baMdhAya ke AIskrIma joDe mana baMdhAya ? praznakartA : mana baMdhAya. dAdAzrI : AIskImavALA to nahIM !! praznakartA: Apa niraMtara manathI mukta raho cho, manathI judA raho cho, eTale apratibaddha dazA kahI ? dAdAzrI : amAruM mana baMdhAya ja nahIM. TesTeDa. hIrA dekhADo paNa baMdhAya nahIM. pratibaddha thAya to pratikramaNa karavuM. e traNanA AdhAre che gata bhAva ! 344 AptavANI-11 'ahIM." tyAre kahe, 'tyAM. rasoImAM A'. tyAre kahe, 'e cAlaze." te dravya-kSetra-kALa-bhAva, kSetra badalAya, dravya badalAya, bhAvanuM pratibaddhapaNuM nA pAme. bhAva kharo, pratibaddhapaNuM nA pAme. dravya eTale ema mAnI ne, koI UMcAmAM UMcI jAtanI koI evI mIThAI hoya ke Ama jotAM ja pANI moDhAmAM Ave, e ema mUkI to badhAnAM manamAM ema thAya ke, A pharI lAvavAM jevI che ne pharI khAvAM jevI che, A bAMdhe ene. jJAnI bole kharAM ke A sArI che, pharI khAvI che. paNa bAMdhe nahIM. khAya-pIve paNa e pachI, sarasamAM sarasa pelI vastu ApI ane te pAchAM pote khAvA mAMDayA, pachI ekadama koI laI le to pratibaddhapaNuM nA hovuM joIe. vastu ene pratibaddha kare eTale zuM ? vastu ene bAMdhe. bAMdhe tene yAda Ave. ane jayAM sudhI yAda Ave che tyAM sudhI saMsAra ! hA, koI paNa jagyAe ApaNe badhA gayA. hAza, alyA bhAI, ahIM to bahu sarasa 8-10 dA'DA raho. te vastue eno bAMdhyo. piyaramAM jAya tyAre piyaramAM baMdhAya. sAsarImAM jAya to sAsarInuM baMdhAya. have jJAnI purUSa, e baMdhAya nahIM. apratibaddhatAthI niraMtara vicare che, evA jJAnI purUSa jene koI vastu pratibaddha karanArI che nahIM. vastu eTale saMyoga, dravyathI-kSetrathI-kALathI ne bhAvathI e pote baMdhAya nahIM. ta rahe baddhatA kyAMya samakitIoe ! praznakartA : dravya-kSetra-kALa pramANe, ghaNI vakhate eka ja vyakti hoya, amuka jagyAe juduM vartana hoya, paNa kSetra juduM thaI jAya to e vyakti jANe, badalAI gaI hoya evuM lAge. dAdAzrI : hA, dravya-kSetra-kALanAM AdhAre bhAva utpanna thAya. paheluM kSetra badalAya pachI dravya badalAya pachI kALa badalAyo ke bhAva badalAI jAya. 'A' jJAna pachI e bhAva, gatabhAva che, DiscArja bhAva che. eTale e bhAva tyAM AgaLa DiscArja thaI gayo, e bhAva pharI AvavAnuM tamane kaMI kAraNa rahyuM nahIM. pachI bIjI jagyAe, tyAM bIjI rIte DiscArja thAya, trIjI jagyAe tyAM trIjuM DiscArja thAya, ema karatAM karatAM mahIM DiscArja thatAM DiscArja bhAva badhAM khalAsa thaI jAya. khalAsa thaI jAya eTale pachI dravyathI-kSetrathI-kALathI bhAvathI apratibaddhatA utpanna thAya. DiscArja bhAva rahyo nahIM, cArja bhAva che nahIM, eTale apratibaddha. eTale koI vAMdho nahIM. 'bhaI, beThAM chIe have ahIMyA ja ThIka paDaze." evuM kazuM amAre hoya nahIM. pelA kaheze, "nA. tame ahIM." tyAre kahe, 'tyAM." pelAM kahe, tame to bhAvathI pratibaddha karo cho. mahIM Dakho karo cho ke, "mane Ama kema thAya ?" have A jJAna pachI, kharekhara tamane thAya che ke pudgalane thAya che ? ane jo pudgalano thAya che to to galana thavuM e eno svabhAva ja che. e enA svabhAvamAM che, to zuM karavA DakhA khAvA cho ? paNa A to tamane pahelAnI pelI Teva paDI gaI che ne, "A sArUM ne A khoTuM,' 'AvuM thAya to sAruM ne AvuM thAya to khoTuM.' evuM sAruMkhoTuM pudgalamAM che ja nahIM kazuM. pudgala to pudgalanA svabhAvamAM ja che. eTale kSetra tamane baMdhanavALuM lAge che koI jagyAe ? amadAvAda
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 345 sAMbharatuM nathIne koI phero ? nahIM ? eTale kSetra baMdhanavALuM thatuM nathI. pachI dravya eTale vastu je bhegI thAya ne tenuM baMdhana nA hoya. saMyoga je bhegA thavAnAM ne e saMyoga badhAM dravya svarUpa che, tenuM baMdhana nA thavuM joIe. koI saMyogomAM coMTavAnuM nahIM, joyA ja karavAnuM basa. eTale dravyathI baMdhana nathI, kSetrathI baMdhana nathI ne bhAvathI baMdhana nathI. A traNanAM baMdhana nA hoya eTale kALathI baMdhana hoya nahIM. ahIMnA badale nIce laI jAya to tema. ahIMthI kaheze, Ama cAlo to tema. Ama laI jAya to tema. eTale koI prakAranuM baMdhana rahyuM nahIM have ! eTale koI cIja bAMdhe nahIM, A jagatamAM ! niraMtara apratibaddha dazA !! baMdhAya ke tarata moMDhAnuM hAsya jatuM rahe. hAsya jatuM rahe to jANavuM ke pratibadhdhatA eTale pratibadhdhatA nahIMnI nizAnI zuM ? mukta hAsya hoya.
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ (11) jJAtI na kare, chatAM cAhe so kare !! (?) AptavANI-11 347 dAdAzrI : A saMsAra kaDavuM lAge to peluM adhyAtma mIThuM lAge. AmAM kaDavAzapaNuM lAge nahIM, tyAM sudhI peluM mIThuM kema lAge ? praznakartA: e ja vAta che ke A kaDavuM lAge che eTale pachI mIThA pratye javAya ne ! dAdAzrI : have kaDavuM kone lAge ? je pUrve Devalapa thato thato Avelo tene Devalapa zemAM thavAnuM to ke ahiMsAmAM. jeTalI ahiMsA vadhu samajyo eTalo Devalapa thayo. e Devalapa thaIne A sahana nA thAya. jAgRti bahu hoya. praznakartA : mane samajaNa paDavI, ApanI pAse AvavuM. Ape jJAna ApyuM e mArAmAM UtaravuM, enI mArA upara asara thavI ke bhaviSyamAM mane svarUpa jJAna thavuM e badhuM vyavasthitanA upara che kharuM ? eTalA mATe huM nathI pUchato ke ApaNe DhIlA paDavuM che e vAta nathI. dAdAzrI : vyavasthita ja hatuM. vyavasthita haze tyAre ja badhA bhegAM thayAM ne ? vyavasthita ja A bheguM karI Ape A. vyavasthite bhegAM karyA pachI vyavasthita svarUpa jJAna apAvaDAvyuM eTale A vyavasthita badhAM saMjogo bhegAM kare che. paNa evuM nA bolAya ke vyavasthita haze to thaI jaze Ama. praznakartA : huM e bolavA mATe nathI pUchato. dAdAzrI : vyavasthite ja A badhuM bheguM karyuM. pharI vyavasthita pAchuM tyAM bhegA karyA jJAnanA divase. nahIM to jJAnanA divase bIjuM kAma Ave tamAre, to tame bhegAM nA thaI zako. mATe vyavasthita bhegAM karI Ape to thaI zake. tamArA hAthamAM ya sattA nathI ne amArA hAthamAM ya sattA nahIM. tamAruM vyavasthitano niyama AvyuM hoya to ja bheguM thavA de, kALa pAkyo hoya to. praznakartA : eno artha evo thayo ke Aje AtmAne jANavo ke je kaMI karavuM, e paNa potAnA puruSArthanI vAta to nathI ja ne AnI aMdara ? vyavasthita' ja karAve bheTo jJAtIto praznakartA : amAruM jJAnI pAse AvavuM e paNa vyavasthitane AdhIna dAdAzrI : kharuM. ane e to sillakamAM potAnI pAse puNyAnubaMdhI puNya che ja. bIjuM manamAM bhAva che ke sArAmAM sAruM AtmAne mATe kaMIka jJAna maLI Ave to bahu sAruM. eTale e bhAva ane peluM puNya be bheguM thAya eTale mane bhego thAya. praznakartA : A paisA kamAvavA e sAruM nA lAge, A saMsAramAM rahIne A je badhI viTaMbaNAo che e bhogavavAnI sArI nahIM lAge. AvuM badhuM jyAre manamAM Ave, tyAre pachI adhyAtma tarapha javAnI vRti UbhI thAya, e barAbara ?
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 348 AptavANI-11 dAdAzrI : puruSArtha ekalo cAle nahIM. badhAM bahu kojhIjha bhegAM thAya tyAre kAma thAya. puruSArtha to sAdhusaMnyAsI, AcAryo jabarajasta puruSArtha kare che paNa kazuM vaLe nahIM. mane maLyA pachI paNa ghaNAM loko jJAna lIdhAM vagara rahyAM che ne ? enI levAnI IcchA che chatAM ya bheguM thavAtuM nathI. nakkI karyuM hoya ke mAre jJAna levuM ja che. chatAM ya levAtuM nathI be-be, traNa-traNa varasathI, evAM ya che. tamAro bhaI tame kaho cho jJAna le evA nathI te jJAna laI gayAM. A janmamAM kartApaNuM chUTI jAyane to bahu thaI gayuM. praznakartA kartApaNuM chUTe che kevI rIte ? dAdAzrI : A jJAna lIdhA pachI chUTe chene A badhAne ! pachI tame jo amArI AjJAmAM raho, to kartApaNuM chUTI jAya badhuM. praznakartA: 'huM pote kartA nathI', te jJAna pachI kAyama kevI rIte rahe ? AptavANI-11 349 dAdAzrI : e baMdhAI gayelo hoya paNa rahe nahIM, e Take nahIM. e badalAyA kare. jyAre chellI ghaDIe baMdhAya te ja chello sAco. emane baMdhAI gayelo hoya. keTalA varSa thayA ? praznakartA : pacAsa. dAdAzrI : to pachI baMdhAyelo hoya. e vakhate poNoso varSa jIvavAnuM hoya to baMdhAI gayelo hoya. pAchuM pharI jAya badhuM. ATha-dasa vakhata phare, eka vakhata nahIM. pahelo baLadano baMdhAya, bIjI vakhate devano baMdhAI jAya, trIjI vakhate mANasano baMdhAya, cothI vakhata pAcho e jAnavarano baMdhAya. evuM badhuM pharyA kare. ApaNe evuM kahyuM ke pacAsa varSa pachI sArA kArya karavA. badhI ja bAbatanuM khoTAnuM choDI devuM. atyAra sudhI pahelAMnuM to UDI jaze. pacAsa varSa pachI barobara jAmIne karyuM, to kharekharanuM kAma nIkaLI jAya. ane chelle vakhate pharatuM pharatuM ja rahyuM e sAcuM. chelle vakhate samAdhi maraNa thAya. ApaNA mahAtmAone samAdhi maraNa thAya. kAraNa ke pachI joItI badhI icchAo badhI purI thavA AvI hoya. dAdAzrI : jJAnI puruSa pApa nAza kare to ja A jAgRti jJAna kAyama rahe ane saMpUrNa jAgRti eTale kevaLajJAna. vyavasthita nathI AvatA bhava mATe ! praznakartA H badhuM vyavasthita che, to ApaNo Avato janma e paNa nakkI thaI gayo haze atyAre ? dAdAzrI : vyavasthita to tamAre A "jJAna" lIdhuM ne, te momenTathI jyAM sudhI A dehathI chUTo nA thAya tyAM sudhI A deha sAthenuM vyavasthita che. bIjuM AgaLanA dehanI sAthenuM vyavasthita kahyuM nathI. praznakartA: to AvatA bhavane kevI rIte ? dAdAzrI : e pachI navuM egrImenTa thAya tyAre. praznakartA: paNa e hamaNAMthI baMdhAI gayuM haze ! praznakartA : bIjA bhavamAM jJAnano joga khAya evuM bane kharuM ? dAdAzrI : baLyuM, joga nahIM A jJAna joDe ja javAnuM che. jJAna to e joga zeno thavAno ? thayelo che te joDe raheze ja. A kaMI bairI che te joDe nA jAya. praznakartA : eTale pharI vyavasthita rahyuM ja ne ? dAdAzrI : vyavasthita to bIjA dehanuM zarU thaze. A dehano hisAba pUro thaze. praznakartA : e bIjA dehanuM vyavasthita pAchuM juduM raheze ? dAdAzrI : AnuM saravaiyuM Ave e pramANe karAra thavAnAM, paNa jJAna jAya nahIM, kAraNa ke 'jJAna che e ja AtmA che. bIjuM koNa jAya che ? A lokone khyAla nathI raheto ke AtmA ne jJAna judI vastu che, evuM
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 350 AptavANI-11 AptavANI-11 351 jANe, paNa 'jJAna e ja AtmA che." praznakartA : ane A je pAMca AjJArUpe che ane A bIjA badhA ApelAM TekA jJAna chene badhI samajaNa Ape ApelI e badhI joDe ja rahevAnI ? dAdAzrI : tyAra pachI zuM AghIpAchI thavAnI kaMI ? praznakartA: Ape eka bhAine evuM kahyuM ke "jJAna' lIdhA pachI tAruM yogakSema barAbara cAlaze. e paNa madada ja thaIne eka jAtanI. dAdAzrI : AtmA prApta thayA pachI yogakSema vyavasthitanA tAbAmAM ja hoya che. ene yogakSema kaheluM ne e to eka dekhAva pUratuM ja kaheluM. bAkI koI yogakSema karavA navaro ya nathI. ane koI karatuM ya nathI. evuM che ne ke vyavasthita zakti evI che ke vizvAsa Ave ja, jo zraddhA mUke to sAcI ja vastu che, vyavasthita zakti ejhekTa vastu che ! vyavasthitano saheje ya doSa nathI. vyavasthitane samajanArano doSa che. praznakartA : nahIM thAya ne ? dAdAzrI : AvaraNa to Ave pAchuM thoDuMka. paNa pelo kaMIka bole ke samajAya tarata khulluM thaI jAya. adhikArI koNa, vyavasthitato ? praznakartA : paNa sAmAnya mANasane nathI samajAtuM. dAdAzrI : e sAmAnya mANasanuM kAma ja nathI. vyavasthita samajavuM bIjA lokone kAmanuM ja nathI. jene huM A jJAna ApuM ne temane samajAI jAya che. pachI che jagata vyavasthita, paNa pelAne samajAze nahIM. ahaMkArI mANasa che ne ? praznakartA : 'tamane pUchuM chuM ane tame mane javAba Apo cho', e badhuM zuM che ? dAdAzrI : badhuM 'vyavasthita' che ! kevuM suMdara !!! A badhA jAta jAtanA mANaso che duniyAmAM, paNa be hAtha be paga badhuM paddhatasaranuM hoya che ! ko'ka ja apavAdarUpa hoya che. badhuM 'vyavasthita' che. jarAya ahIM bhUlacuka kADhavA jevuM nathI. chatAM ya manamAM ema lAge ke "A huM ja bolI rahyo chuM, huM ja karI rahyo chuM'kharI rIte eka akSare ya, e bolI nathI rahyo. chatAM 'huM ja karI rahyo chuM' e zrAMti koInI UThatI nathI. vakIla gherathI nakkI karI gayo hoya ke mAre Ama bliDiMga karavuM che. ne korTamAM jaIne judI ja jAtanuM pliDiMga thaI jAya ! eTale pachI mahIM pote guMcAya ke mAre bolavuM hatuM AvuM ne bolAi gayuM AvuM. te ame A 'jJAna'mAM je joyeluM te bahAra pADyuM che. bIjuM navuM bahAra pADyuM nathI. praznakartA : tame je bolI rahyAM cho e ya AkhI rekarDa cAlI rahI che. temAM ya pheraphAra nahIM evuM 'vyavasthita'mAM che ? dAdAzrI : hA, 'vyavasthita' eTale A liMka che AkhI, navuM nathI. 'vyavasthita' badhA sAyanTiphika sarakamaTenziyala eviDansa bhegA karI Ape. paNa vyavasthita jo ApaNe ajJAnIne kahIe to ene nukasAna thAya. e zabda bolAya nahIM. evuM ene A 'jJAna' pragaTa thayeluM hoya ke 'huM zuddhAtmA chuM', evuM jene thayuM hoya ene mATe vyavasthita kaheluM che. pachI nirAMte sUI jAya to vAMdho nahIM. paNa ajJAnI 'vyavasthita' kahe to UMdhuM thaI jAya. evuM A kramabaddha paryAyane evI rIte mAne, paNa te badhA jo AvI rIte bolene, te artha ja nahIM ne ! vyavasthitane aNasamajaNathI pakaDavuM e bhUla che. kAraNa ke ame kahIe chIe ke A vyavasthita jJAna duniyAne nA Apazo. A vyavasthitanuM jJAna duniyAmAM kyAre apAya ? ke 'tame koNa cho ?' e DIsAIDa thayA pachI. praznakartA : adhikArIne ja apAya ? dAdAzrI : nA, adhikArI to ApaNe jotA ja nathI. paNa 'tame koNa cho' e DIsAIDa thAya, 'tame koNa cho ne A badhuM zuM che', e Disijhana
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-11 353 praznakartA : vahelI take ! Apa vyaktigata jJAna Apo cho ke samuhamAM ja jJAna Apo cho ? 352 AptavANI-11 thAya ane lAIna opha DimArkezana naMkhAya, riyala ane rileTIva vacce, tyAra pachI ja vyavasthita apAya. vyavasthita zakti to kyAre? huM tamane jJAna ApuM ane IgoIjhamane bAjue mUkI daIe tyAra pachI vyavasthita zakti. eTale ame tamane zA mATe vyavasthita kahIe ke DonTa varI. tuM tArI meLe jJAtA-draSTA rahe. ane tAruM cAlyA karaze. samajAyuM thoDuM ghaNuM ? ame "jJAta' ApIe, chatAM IzAro to "vyavasthita'no ja ! A to badhuM bejhika kahyuM, phaMDAmenTala kahyuM, paNa bIjuM to Akho siddhAMta che. pachI siddhAMta jANavA mATe ahIM satsaMgamAM prayatna karyA karIe. eTale A ApaNA saidhdhAMtikanAM mULa tattvo kahI dIdhAM pachI AgaLa ApaNe "huM koNa chuM ne kyAMthI thayo', e badhuM tamane samajAvI daIzuM. have eTaluM bAkI rahyuM. have bIjI kaMI vAta karo, thoDI A lokone sAMbhaLavAnI maLe. bIjuM kazuM kaMI pUchavuM hoya to pUchajo. badhA khulAsA thAya. praznakartA : e 'AtmA' oLakhAya kevI rIte? 'kartA koNa che e oLakhAya kevI rIte ? dAdAzrI : e to ame badhuM dekhADIe ne. ame divyacakSu ApIe, badhuM ApIe. pachI ene ahaMkAra rahe nahi ne ! pachI divyacakSuthI badhAnAmAM AtmA joI zake. ane carmacakSuthI A pudgala dekhAya. divyacakSuthI AtmA jue. gAyamAM, ghoDAmAM, gadheDAmAM, AtmA dekhAya ja 'huM koNa chuM' e bhAna karavuM che ? praznakartA : hA. dAdAzrI : to karAvaDAvIe. kAle karavuM che ke be-traNa dahADA pachI ? dAdAzrI : vyaktigate ya ApI zakAya ne samuhamAM ya ApI zakAya. eTale jevA saMyogo UbhA thAya te pramANe badhuM karavAmAM Ave ! praznakartA H Apa jJAna amuka divase Apo, amuka TAIme Apo. enuM zuM kAraNa ? dAdAzrI : e sattA mArA hAthamAM nathI. e to sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa bhegAM thAya tyAre kArya thAya. huM to nimittamAtra chuM. mArA hAthamAMya sattA nathI ne nathI tamArA hAthamAM sattA ! badhA saMjogo UbhA thaze tyAre kArya thaze. huM rtA hota to kAle tamane badhAne besADI dauM ke badhA jJAnamAM besI jAva. paNa huM kartA nathI. praznakartA : eno artha evo ke tamArA upara koInI sattA che, tamane koI preraNA Ape che ! dAdAzrI : je sattA tamArI para che te sattA mArI para che. bIjI koI sattA nathI. A dehanI, e badhAnI sattA e mArI sattA nathI A ! kAraNa ke huM Ano mAlika ja nathI ne! A dehano mAlika nathI, vANIno mAlika nathI, manano mAlika nathI. mArI sattA ja nathI A ! mArI sattA mAtra jANavuM ne jovuM, jJAtA-draSTA, paramAnaMdamAM rahevuM ane dhIme dhIme nIkaLI javuM ! A to pajhalamAM sapaDAyelA chIe. huM ya sapaDAyelo chuM. ne tame ya sapaDAyelA cho ! paNa tame aMdare ya baMdhAyelA cho, te Akho dahADo tamAre upAdhi upAdhi !! ane huM aMdarathI mukta chuM. adhyAtmanI baMpara loTarI... praznakartA : dara dasa lAkha varSe A akrama mArga Ave. emAM jJAnInI hAjarI hoya athavA nA paNa hoya evuM bane kharuM ? dAdAzrI : jJAnI hoya ja. e naimittika goThavAyelA che. A badhuM
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 354 AptavANI-11 covIsa tIrthakaronI, e badhI goThavaNIo ja badhI hoya, A kaMI navuM banatuM nathI. ane koI kazuM karI zakato nathI. nimitta che A badhuM. koI koIne kazuM ApI zakato nathI, laI zakato nathI. nimittathI badhuM tamAruM tamane ughADI ApuM. tamAre tamAruM cAkhavAnuM, kaMI mArAmAMthI ApavAnuM nathI, badhAnI pAse chene potAno mAla ! phakta e mAla kyAM che, zuM che, eno khyAla nathI, ene bhrAMti che enI, e bhrAMti enI UDI jAya, ke kAma thaI gayuM ! AptavANI-11 355 choDAvaze. ajJAna baMdhAvanAra to TheraThera che. jyAre choDAvanAra jJAna to 'jJAnI puruSa' bhegA thaI jAya to e maLe ! jJAnI puruSa vagara selphanuM rIyalAIjha karI zakAya nahIM. ane jJAnI puruSa kone kahevAya ? A ajJAna ane A jJAna, pudgala ane AtmA be judA pADe. te bhedavijJAnI hoya, tene jJAnI kahevAya. judAM pADI ApavAnI zakti dharAvatA hoya. praznakartA : jJAna ApI zakAya ? e mAge che rileTIva ane huM ApuM chuM rileTIva ! emAM huM riyalI kyAM ApuM chuM ?! ane rileTIva badhuM nimittabhAve che. pachI bhAMjagaDa ja kyAM rahI ?! jagata AkhuM nimittabhAve che. paNa e nimittabhAve che, ema bolI nA zake te vartI ya nA zake. ame nimitta bhAvamAM ja hoIe. jyAM sudhI dharmane loko samaje nahIM, AkhA jagatanA zAstro samajene tyAre dharmane samajyo kahevAya, paNa marma pAme nahIM. e so TakA marma thAya nahIM tyAre jJAnArka nIkaLavAnA zarU thAya ane so TakA jJAnArka thAya tyAre mokSano eksaTrekTa male ! te A jJAnarka tamane Apyo che. nahIM to to A tamAruM zuM gaju ?! eka ATaluM ya cAlavAnuM zuM gaju? ke juone jJAnI puruSanA Azare zuM nA thAya ? jJAnI puruSa nimitta che eTale e kartA nathI. mATe badhuM ja karI zake. pote kartA nathI, nimitta bhAve cAhe so kare. A badhAne mokSamAM besADI dIdhAne ! jaga Ape ajJAta, jJAtI Ape jJAta ! dAdAzrI : hA, ApI zakAyane ! jJAna ApI zakAya. ane ajJAne ya ApI zakAya. A jagata ajJAna ApI rahyuM che. jyAre jJAnI jJAna ApI rahyA che. banne ApI zakAya evI vastu che. eTaluM che ke jJAna ane ajJAna banne vastu naimittika che. mULa jJAna to tamArI aMdara bharyuM paDeluM che. amArA nimittathI e ughADa thAya. eTale naimittika che. huM to nimittamAtra chuM. AmAM amAruM kartApaNuM nA hoya. koI bAbatamAM ame koI cIjanA kartA hoI zakIe nahIM. kartA hoya to amane ya karma baMdhAya. je kartA thAya tene karma baMdhAya. AkhA jagatanA kalyANanA nimitta chIe ! A to jagata kalyANa mATe nIkaLyuM che A badhuM !!! - jaya saccidAnaMda. bhagavAna koIne bAMdhavA AvatA nathI. A to ajJAnathI baMdhAyelo che. ne jJAnathI chUTe. eka phera chUTyo to pharI nA baMdhAya. ajJAna e ya nimittathI maLe ane jJAna e ya nimittathI maLe. "jJAnI puruSa'nA nimittathI jJAna prApta thAya. ame "jJAna'mAM jema che tema hakIkata joI che, te kahIe chIe. koI bApo ya bAMdhatuM nathI. ajJAna bAMdhe che ne jJAna