________________
३२
प्रमापनास्त्र नोच्छ्वासनिःश्वासा असुरकुमारा भवन्तीति पृच्छा, भगानाइ-गोयमा !' हे गौतम ! 'णोइणढे समझे नायमर्थः समर्थः-सवें असुरकुमारा नो समाहाराः, नो वा समशरीराः, न वा समोच्छ्वासनिःश्वासा भवन्ति, गौतमस्तत्र कारणं पृच्छति-'से केपटेणं मंते ! एवं बुच्चइअसुरकुमारा नो सम्वे समाहारा ?' हे भदन्त ! तत्-अथ के नार्थेन-कथं तावद एवम्-उक्तरीत्या उच्यते-असुरकुमाराः नो सर्वे समशरीराः, नो सर्वे समोच्छ्यासनिःश्वासा भवन्तीति ? भगवानाह-'जहा नेरइया'यथा नैरयिका पूर्व प्रतिपादितास्तथैव असुरकुमारा अपि प्रतिपत्तव्याः, तथाच यथा केचन नैरयिका महाशरीराः, केचन अल्पशरीराः, तत्र महाशरीगः बहुवरान् पुद्गलान् आहारयन्ति, उच्छवासतया गृहन्ति निःश्वासतया शुश्चन्ति, अल्पशरीराश्च अल्पतरान् पुद्गलान् आहारयन्ति उच्छवासतया गृहन्ति निवासतपा मुश्चन्ति अत एव न ते समाहाराः, वाले होते हैं ?
भगवान्-हे गौतम ! यह अर्थ समर्थ नहीं है, अर्थात् यह वात युक्ति संगत नहीं है। सब असुरकुमार समान आहारवाले, समान शरीर वाले और समान उच्छ्वास-निःश्वास वाले नहीं होते हैं।
गौतमस्वामी-हे भगवन् ! किस कारण से ऐसा कहा जाता है कि सय असुरकुमार समान आहार वाले नहीं होते, समान शरीर वाले नहीं होते तथा समान उच्छवास-निश्वास वाले नहीं होते। ___ भगवान-जैसे पहले नारकों के विषय में प्ररूमग किया है, उसी प्रकार असुरकुमारों के विषय में भी प्ररूपण करना चाहिए, अर्थात् जैसे कोई नारक महाशरीर और कोई अल्पशरीर होते हैं, महाशरीर नारक पद्धतर पुद्गलों का आहार करते हैं, उच्छ्वास के रूपमें ग्रहण करते हैं और नि:श्वास के रूपमें त्यागते हैं तथा लघुकाय नारक अल्पतर पुद्गलों का आहार करते हैं, अल्पतर
શ્રી ભગવા—હે ગૌતમ' આ અર્થે સમર્થ નથી, અર્થાત આ વાત યુતિ સંગત નથી. બધા અસુરકુમાર સાન આહારવાળા, સમાન શરીરવાળા અને સમાન ઉવાસનિઃશ્વાસવાળા નથી હોતા,
શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન ! શા કારણથી એમ કહેવાય છે કે બધા અસુરકુમાર સમાન આહારવાળા નથી દેતા, સમાન શરીરવાળા નથી હોતા, તથા સમાન ઉડ્ડવાસનિઃશ્વાસવાળા નથી દેતા?
શ્રી ભગવન-જેમ પહેલાં નારકના વિષયમાં પ્રરૂપણ કરી છે, એ પ્રકારે અસુરકુમારના વિષયમાં પણ પ્રરૂપણા કરવી જોઈએ, અર્થાત્ જેમ કેઈ નારક મહાશરીર અને કઈ અ૯પ શરીર હોય છે, મહાશરીર નારક ઘણુ પુદ્ગલેને અહાર કરે છે, ઉચ્છવાસના રૂપમાં ગ્રહણ કરે છે અને નિશ્વાસના રૂપમાં ત્યાગે છે તથા લઘુકાય નારક અ૫તર પુદ્ગલેને આહાર કરે છે, અલ્પતર પુદ્ગલેને ઉછવાસ રૂપમાં ગ્રહણ કરે છે અને જાતર -
