Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०५७०४ सू० १० केवली चरम कर्म निरूपणम्
२९३
निर्जरां वा जानाति, पश्यति, तथा खलु छद्मस्थोऽपि चरमकर्म वा, चरम निर्जरां वा जानाति, पश्यति ? किम् इति प्रश्नाशयः । भगवानाह - ' जहा णं अंतकरे आलाव तहा चरिम कम्मे विचरिमनिज्जरेण वि अपरिसेसिओ यत्रो' हे गौतम! यथा येन प्रकारेण खलु अन्तकरेण पूर्वोक्तेन अन्तकरादिना आलापकः उक्तः तथा चरमकर्मणाऽपि चरमकर्मादिनाऽपि चरमनिर्जरयापि अपरिशिष्टः सम्पूर्णः आलापको ज्ञातव्यः तथाहि 'जहा णं भंते । केवली चरिमकम्मं वा चरिमनिज्जरं वा जाणइ पास, तहाणं छमत्थोत्रि चरिम कम्मं वा चरिमनिज्ञ्जरं वा जा, पास ? गोमा ! णो इणट्ठे समट्ठे, सोच्चा जाणइ पासइ पमाणओ वा, से किं तं सोच्चा ? सोच्चाणं केवलिस्स वा, केवलिसावयस्स वा, " इत्यारभ्य " जाव - तपक्खिय उवासियाए वा " इत्यन्तं विज्ञेयम् ॥ १० ॥
"
चरमकर्म को अथवा चरम निर्जरा को जानता देखता है, उसी प्रकार से छद्मस्थ मनुष्य भी चरमकर्म को अथवा चरम निर्जरा को जानता देखता है क्या ? इस प्रश्न के उत्तर में प्रभु गौतम से कहते हैं " जहा अंतकरणं आलावगो तहा चरिमकम्मेण वि चरिमनिज्जरेण वि अपरिसेसिओ यव्वो " हे गौतम! जिस प्रकार पूर्वोक्त अन्तकर आदि के साथ आलापक कहा गया है उसी प्रकार चरमकर्म और चरम निर्जरा के साथ भी संपूर्ण आलापक जान लेना चाहिये जैसे " जहा णं भंते! केवली चरिमकम्मं वा चरिमनिज्जरं वा जागा, पासह, तहा णं छमत्थो विचरिमकम्मं वा चरिमनिजरं वा जाणइ पासइ ? गोयमा णो इण समट्ठे, सोच्चा जाणइ पासइ, पमाणओ वा, से किं तं सोचा ? सोचाणं केवलस्स वा केवलिसावयस्स वा" यहाँ से लेकर ' जाव तप्पચરમ કને અથવા ચરમ નિરાને જાણે દેખે છે, એ જ પ્રમાણે શું છદ્મસ્થ મનુષ્ય પણ ચર્મ ક્રમને અથવા ચરમ નિર્જરાને જાણે દેખે છે ?
उत्तर- (जहाण अतकरेण आलावतो तहा चरिमकम्मेण वि चरिमनिज्जरेण वि अपरिसेसिओ यन्त्र ) हे गौतम! पूर्वेति सतपुर माहिना विषयमा ने પ્રમાણે આલાપકા ( પ્રશ્નોત્તરી ) આપવામાં આવ્યા છે, એ જ પ્રમાણે ચરમક અને ચરમનિર્જરાના વિષયમાં પણ સમસ્ત પ્રશ્નોત્તરી સમજી લેવા, भेट ( जहाज भंते ! चरिमकम्म वा चरिम निज्जर वा जाणइ पासइ, तहाणं छमत्थो विचरिकम्मं वा चरिमनिज्जर बा जाणइ पासइ ? जो इण्डे समट्ठे सोच्चा जाणइ पासइ, पमाणओ वा, से कि त सोच्चा ? सोच्चाण के लिल्स वा केवलिसायरस वा ) थी श३ अरीने ( जान तप्पक्खिय उवासियाए वा )
श्री भगवती सूत्र : ४