Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टी० श० ५ उ० ६ सू. १ कर्मविषये निरूपणम् ३७१ दुःखभोगपूर्वकं दीर्घायुष्ककारणीभूतं कर्म प्रकुर्वन्ति बध्नन्ति । गौतमः पुनः पृच्छति-' कहणंभंते ! जीवा सुभदीहाउयत्ताए कम्मं पकरेंति ? ' हे भदन्त ! कथं खलु जीवाः शुभदोर्घायुष्कतायै कर्म प्रकुर्वन्ति ? बध्नन्ति ? भगवानाह'गोयमा ! नो पाणे अइवाइत्ता, नो मुसं वइत्ता' हे गौतम ! नो प्राणान् अतिपात्य, नो जीवहिंसां विधाय नो मृषा-मिथ्यावादम् उक्त्वा, 'तहारूवं समणं वा, माहणं वा, वंदित्ता, नमंसित्ता, जाव - पज्जुवासित्ता' तथारूपं तथाविधं श्रमणं वा, ब्राह्मणं वा वन्दित्वा, नमस्थित्वा, यावत्-पर्युपास्य — अन्नयरेणं मणुन्नेणं, पीइ___ अब गौतम प्रभु से पुनः पूछते हैं कि 'कहणं भंते ! जीवा सुभ दीहाउयत्ताए कम्मं पकरेंति ' हे भदन्त ! जीव शुभदीर्घायुष्य का बंध किंन २ कारणों के आचरण से करते हैं ? इसके उत्तर में प्रभु गौतम से कहते हैं कि ( गोयमा ) हे गौतम ! ( णो पाणे अइवाइत्ता, नो मुसं वहत्ता) जीव जो शुभ दीर्घायुष्क का-जिसमें जीवन देशसंयम अथवा सकल संयम की अधिक समयतक आराधना करते हुए व्यतीत होता है, ऐसे दीर्घ जीवन का-बंध करता है वह इन कारणोंके सेवन से करता है-इनमें पहिला कारण है, किसी भी जीव की हिंसा नहीं करना और दूसरा कारण है मृषावाद का त्याग करना तथा ऐसा सत्य भी नहीं बोलना दूसरे प्राणियों को दुःखकर-विपत्तिकर-अप्रियकठोर हो, तीसरा कारण है-तथारूप धारी संयमी मुनि को अथवा माहण को उनकी उचित भक्ति के अनुसार अशन पान आदि निर्दोष कल्पनीय सामग्री का दान देना, यही बात-(वंदित्ता, नमंसित्ता जाव पज्जुवासित्ता अन्न
वे गौतम स्वामी महावीर प्रभुने वधु से प्रश्न पूछे छ-(कहर्ण भंते ! जीवा सुभदीहाउयत्ताए कम्मं पकरें ति १) महन्त ! । ४या ध्या કારણેને લીધે શુભ દીર્ધાયુ કરાવનાર કમને બંધ કરે છે ?
उत्त२-(गोयमा ! ) 3 गौतम ! (नो पाणे अइवाइत्ता, नो मुसंवइत्ता, ) જી શુભ દીર્ધાયુને બંધ નીચેનાં કારણોને લીધે કરે છે. (શુભ દીર્ધાયુને બંધ બાંધનાર જીવનું જીવન અંશતઃ સંયમ અથવા સકળ સંયમની અધિક સમય સુધી આરાધના કરવામાં વ્યતીત થાય છે ) (૧) જીવહિંસા નહીં કરવાથી, (૨) મૃષાવાદને ત્યાગ કરવાથી-(એવું સત્ય પણ ન બોલવું કે જે જીને દુઃખકર, અપ્રિય અને કઠેર લાગે) અને નિરતિચારશુદ્ધ સંયમની આરાધના કરનાર મુનિને અથવા શ્રમણ માહણને ભક્તિભાવપૂર્વક પ્રાસુક-નિર્દોષ, કલ્પનીય આહાર, પાણી આદિ વસ્તુનું દાન દેવાથી જીવ શુભદીર્વાયુને બંધ अरे छे. मे पात (वंदित्ता, नम सित्ता, जाव पज्जुवासित्ता, अन्नयरेणं मणुण्णेणं
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૪