Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमैयचन्द्रिका टी० श० ६ ० १ सू० २ करणस्वरूपनिरूपणम् ७८९ -'गोयमा ! चउविहे करणे पण्णत्ते' हे गौतम ! चतुर्विध-चतुःप्रकारं करणं प्रज्ञप्तम् , 'तं जहा-मणकरणे, वयकरणे,कायकरणे, कम्मकरणे' तद्यथा-मनःकरणम्, वचःकरणम् , कायकरणम् ,कर्मकरणं च-तत्र मनोवाकायविषयकं करणं तत्तत्करणम् , कर्मकरणं च कर्मविषयकं करणं, बन्धन-संक्रमणादिनिमित्तभूतं जीववीर्य कर्मकरणम् । गौतमःपृच्छति-'नेरइयाणं भंते ! कइविहे करणे पण्णत्ते ?' हे भदन्त ! नैरयिकाणां कतिविधं करणं प्रज्ञप्तम् ? भगवानाह-'गोयमा ! चउबिहे पण्णत्ते' हे गौतम ! नैरयिकाणां चतुर्विधं करणं प्रज्ञप्तम् , तं जहा-मणकरणे, वइकरणे, कायकरणे, कम्मकरणे' तद्यथा-मनःकरणम् , वचःकरणम् , कायकरणम् , कर्मकरणम् , गौतम के प्रश्न का उत्तर देते हुए प्रभु उनसे कहते हैं कि-(गोयमा) हे गौतम ! (चउविहे करणे पण्णत्ते) करण चार प्रकार का होता है (तं जहा) जैसे-(मणकरणे) मनकरण, (वइकरणे) वचनकरण, (कायकरणे) कायकरण, (कम्मकरणे) कर्मकरण, कर्मों के बंधन में उनके संक्रमण
आदिमें जो निमित्तभूत जीव को वीर्यविशेष है वह कर्मकरण है। ___ अब गौतम प्रभु से पुनः पूछते हैं कि-(नेरइयाणं भंते ! कहविहे करणे पण्णत्ते) हे भदन्त ! नारक जीवों के कितने करण होते हैं-अर्थात पूर्वोक्त इन चार करणों में से चार ही करण होते हैं या कुछ कम करण होते हैं ? तो इसके उत्तर में प्रभु उनसे कहते हैं कि (गोयमा) हे गौतम ! नारक जीवों के ( चउविहे पण्णत्ते ) चारों प्रकार के ही करण होते हैं । (तं जहा) जैसे ( मणकरणे, वइकरणे, कायकरणे, कम्मकरणे ) मनकरण, वचनकरण, कायकरण, और कर्मकरण
महावीर प्रभु ते ११५ मापता 3 छ-" गोयमा ! चउविहे करणे पण्णत्ते" है गौतम ! ४२६१ या२ रन डाय छे, " तजहा" २i - "मणकरणे" भन४२, “ वइकरणे” क्यन४२, “कायकरणे " ४२४२६५ सन • कम्मकरणे" भ४२११. भौना धन भने तमना सभा भाभि નિમિત્તભૂત (કારણરૂપ) જે જીવનું વીર્ય વિશેષ છે તેને કર્મકરણ કહે છે
गौतम स्वाभाना प्रश्न-( नेरइयाण भते ! कइविहे करणे पण्णते ? ) હે ભદન્ત ! નારક જીવોનાં કેટલાં કરણ હોય છે ? એટલે કે પૂર્વોક્ત ચાર ચાર કરણ હોય છે, કે તેથી ઓછાં કરણે હોય છે ?
मडावी२ प्रभु तेनी १५ मा५ता ४ छ-" चउठिवहे पण्णत्ते " गौतम ! नानां यार ४२९३ डाय छे, "तजहा" २i (मणकरणे, वइ. करणे, कायकरणे, कम्मकरणे) भन४२, १यन४२], १५४२७ भने ४४२१.
श्री भगवती सूत्र:४