Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमैयचन्द्रिका टी० श० ६ उ० ४ सू०१ जीवस्य सप्रदेशाप्रदेशनिरूपणम ९११ च्चयजीवपदवत् , एकेन्द्रियपृथिव्यादिपश्चकपदं च वर्जयित्वा षड्भङ्गाः एवं वक्ष्य माणप्रकारेण भणितव्याः वक्तव्याः जीवपदे, एकेन्द्रियपदे च ' सपएसा य अपएसा य' 'सप्रदेशाश्च अप्रदेशाश्च इत्येवंरूप एको भङ्गो बोध्यः, बहूनां विग्रहगत्यापन्नानां सप्रदेशानाम् अप्रदेशानां च सद्भावात् । अथ तानेव षड्भङ्गानाह'सपएसा वा १, अपएसा वा २, अहवा सपएसे य अपएसे य ३, अहवा सप. एसे य, अपएसा य ४, अहवा सपएसा य अपएसे य ५ अहवा सपएसा य, अपएसाय ६' सप्रदेशा वा १, अपदेशा वा २, अथवा सप्रदेशश्च अप्रदेशश्च ३ अथवा सप्रदेशश्च अपदेशाश्च ४, अथवा सप्रदेशाश्च अप्रदेशश्च ५ अथवा सप्रदेशाश्च अपदेशाश्व६ अनाहारका जीवा भवन्ति । आद्यौ तत्र द्वौ बहुवचनान्तौ, तृतीयश्चैक भाणियव्वा ) अनाहारक जीवों के छहभंग, जीवपद को और एकेन्द्रिय पृथिवी आदिकों के पांच पदों को छोड़कर के इस प्रकार से कहते हैंजीवपद में और एकेन्द्रियपद में 'सपएसा य अपएसा य' 'सप्रदेशाः'
और 'अप्रदेशाः' ऐसा एक ही भंग होता है-क्यों कि वहां पर विग्रहगति में रहे हुए अनेक जीव द्वितीयादि समय वाले होने के कारण सप्रदेश होते हैं अनेक जीव प्रथम समय वर्ती होने के कारण अप्रदेश होते हैं। अल्पतर नैरयिकों का अल्पतर भवनपतियों का तथा अल्पतर दो इन्द्रिय आदिकों का उत्पाद होता है सो इनमें एक दो आदि अनाहारक होते हैं-इसी कारण यहां छह भंग हैं-वे छह भंग इस प्रकार से हैं-" सप. एसा वा १, अपएसा वा २, अहवा-सपएसे य, अपएसे य ३, अहवासपएसे य, अपएसा य ४, अहवा-सपएसा य अपएसे य ५, अहवाभाणियव्वा " 23 ०१ ५४ने मने मेन्द्रिय पृथ्वीय माहि पांय पहने છેડીને બાકીના અનાહારકેના બે ભંગ (વિકલ૫) થાય છે. જીવ પદમાં અને मेन्द्रिय ५४मा “ सपए सा य अपएसा य " " सप्रदेश ५ डाय छ भने અપ્રદેશ પણ હોય છે ” એ એક જ ભંગ થાય છે. કારણ કે ત્યાં વિગ્રહ ગતિમાં રહેલા છ દ્વિતીય આદિ સમયવાળા હોવાને કારણે સપ્રદેશ હેય છે, અને અનેક જીવ પ્રથમ સમયમાં વર્તમાન હવાને લીધે અપ્રદેશ હોય છે. અલપતર ભવનપતિઓને તથા કીન્દ્રિય આદિ કે ઉત્પાદ થાય છે. તેથી તેઓમાં એક, બે આદિ અનાહારક હોય છે. તે કારણે અહીં નીચે પ્રમાણે છે A (As८५ थाय छ-(१) सपएसा वा, (२) अपएसा वा (३) अहवा-सपएसे य अपएसे य, (४) अहवा-सपएसे य अपएसा य (५) अहवा-सपएसा य अप. एसे य, (६) अहवा-सपएसा य अपएसाय " मा छ ममाथी पडतो अने બીજો ભંગ બહુવચનાત છે, અને ત્રીજે, એક વચન વાળે છે. અને
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૪