Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 04 Sthanakvasi

Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 1007
________________

प्रमेयचन्द्रिकाटी ० ० ६ उ.४ सू० १ जीवस्य सप्रदेशाप्रदेशनिरूपणम् ९९३ कषायिषु मान-मायाकपायिपदविशिष्टबहुत्वदण्डके जीव-केन्द्रियवर्जः जीवपदम् , एकेन्द्रिय पृथिव्यादिपदानि च वर्जयित्वा त्रिकमङ्गः पूर्वोक्तास्त्रयो भङ्गाः वक्तव्याः, जीवपदे-एकेन्द्रियपृथिव्यादिपदेषु तु अत्रापि उपर्युक्तकोधकषायिवत् ‘सप्रदेशाश्च अप्रदेशाश्च ' इति एक एव भङ्गो वक्तव्य उक्तरीत्या । किन्तु 'नेरइय-देवेहि छभंगा ' नैरयिक -देवेषु मान रूपायि-मायाकषायिनैरयिकदेवबहुत्वदण्डके षड् भङ्गाः पूर्वोक्ताः वक्तव्याः, नैरयिकाणां देवानां च मानमायाकपायिणां मध्ये अल्पानामेव मान-मायोदयवतां संभवेन पूर्वोक्तयुक्त्या पड्भङ्गसंभवात् । ' लोभकसाईहिं जीव-एगिदियवज्जो तियभंगो' लोभकषायिषु लोभकषायिपदविशिष्ट बहत्वदण्डके जीवै-केन्द्रियवर्जः जीवपदम् , एकेन्द्रियपृथिव्यादिपदानि च, बर्जयित्वा त्रिकभङ्गः पूर्वोक्तक्रोधकषायिपत् भङ्गत्रयं वाच्यम् , जीवैकेन्द्रियेषु तु एककषायवालों में-बहुत्वविषयक द्वितीय दण्डक में जीव पदको और एकेन्द्रिय पृथिव्यादिक पांच पदों को छोड़कर पूर्वोक्त तीन भंग होते हैं। जीवपद में और एकेन्द्रिय पृथिव्यादिक पांच पदों में क्रोधकषायवाले जीवों की तरह 'सप्रदेशाश्च अप्रदेशाश्व' ऐसा एक ही भंग होता है। किन्तु ' नेरइय देवेहिं छन्भंगा' मानकषायवाले और मायाकषायवाले जो नैरयिक और देव हैं उनके द्वितीय दण्डक में ६ भंग होते हैं। क्यों कि मान और मायाकषायवाले देवों और नारकों में मान और मायाके उदयवाले देव नारक अल्प ही होते हैं, इस लिये यहां पर पूर्वोक्त ६ भंग कहे गये हैं। लोभकलाईहिं जीव-एगिदियवज्जो तियभंगो' लोभ कषायवालों के बहुत्वविषयक द्वितीय दण्डकमें जीवपद को और पृथि. व्यादिक एकेन्द्रियपदों को छोडकर क्रोधकषायवालों की तरह तीन भंग
( माणकसाई-मायाकसाई जीव एगिदियवज्जो तियभंगो ) भान पायाम માયાકષાયવાળામાં બહત્વ વિષયક બીજા દંડકમાં જીવપદને અને પૃથ્વીકાય આદિ પાંચ એકેન્દ્રિય પદોને છોડીને પૂર્વોક્ત ત્રણ ભંગ થાય છે. જીવપદમાં અને પ્રથ્વીકાય આદિ પાંચ એકેન્દ્રિય પદોમાં ક્રાધકષાયવાળા જીવોના જેજ ( सरदेशाश्च अप्रदेशाश्व ) 241 मे माय छ, ५२तु (नेरइयदेवेहि छम्भंगा) માનકષાયવાળા અને માયાકષાયવાળા જે નારકે અને દેવ હોય છે તેમના બીજા દંડકમાં છ ભંગ થાય છે. કારણ કે માન અને માયકષાયવાળા દે અને નારકમાં માન અને માયાના ઉદયવાળા દેવ અને નારકો ઓછાં હોય છે.
(लोभकसाई हि जीव एशि दियवज्जो तियभंगो) सोम५यवाणाना महत्व વિષયક બીજા દંડકમાં જીવપદને અને પૃથ્વીકાય આદિ પાંચ એકેન્દ્રિય પદને છોડીને ફોધકષાયવાળાના જેવાં જ પૂર્વોક્ત ત્રણ ભંગ થાય છે. પરંતુ જીવ
भ १२५
श्रीभगवतीसत्र:४


Page Navigation
1 ... 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142