Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 04 Sthanakvasi

Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 1016
________________

१००२
भगवतीस्त्र जीव-सिद्धयोभङ्गत्रयम् , मनुष्येषु च षड् भङ्गाः वक्तव्या इत्याशयः । ते च भङ्गाः पूर्वोक्ता एव विज्ञेयाः । ' सागारावउत्त-अणागारोवउत्तेहिं जीव-एगिदियवज्जोतियभगो' साकारोपयोगेषु अनाकारोपयोगेषु नैरयिकादिषु जीवै-केन्द्रियवर्जः त्रिकभङ्गः, जीवपदम् , एकेन्द्रियपृथिव्यादिपदानि च वर्जयित्वा बहुत्वदण्डके पूर्वोक्तास्त्रयो भङ्गा वक्तव्याः । जीवपदे, एकेन्द्रियपदेषु च ' सपदेशाश्च अप्रदेशश्च' इत्येक एव भङ्गो वाच्यः, तत्र च साकारोपयोगात् अनाकारोपयोगगमने, अनाकारोपयोगाद् वा साकारोपयोगगमने प्रथमसमये अपदेशत्वम् , द्वयादिसमये तु सपदेशत्वं बोध्यम् । सिद्धानांतु एकसमयोपयोगित्वेऽपि साकारस्य अनाकारस्य च उपयोगद्वयस्यासकृत् प्राप्त्या सप्रदेशत्वं, सकृत्याप्त्या चापदेशत्वं विज्ञेयम् , सिद्धपदमें तीन भंग, तथा मनुष्यों-अयोगी मनुष्यों में छह भंग होते हैं ऐसासमझना चाहिये। ये छह भंग पहिले कह दिये गये हैं। (सागारोवउत्त. अणागारोवउत्तेहिं जीवएगिदियवजो तियभंगो ) साकार उपयोगवाले अनाकार उपयोगवाले नैरपिक आदि जीवों में जीवपद और एकेन्द्रिय पृथिव्यादिक पदों को छोडकर बहुत्व विषयक द्वितीय दण्डक में पूर्वोक्त तीन भंग होते हैं। जीवपद में और एकेन्द्रिय पदों में (सपदेशाच अप्रदेशाश्च ) ऐसा एक ही भंग होता है । साकार उपयोग से अनाकार उपयोग में आने में और अनाकार उपयोग से साकार उपयोग में आने में प्रथम समय में अप्रदेशता और द्वितीयादि समयों में सप्रदेशता जानना चाहिये । सिद्धों के यद्यपि एक समयोपयोगिता है, तो भी साकार उपयोग और अनाकार उपयोग की बार बार प्राप्ति होने के છ ભંગ કહ્યા છે, એ જ પ્રમાણે અગીના વિષયમાં પણ અહીં સમજવું તે છ ભંગ આગળ કહેવામાં આવ્યા છે.
(सागारोवउत्त अणागारोवउत्तहि जीव एगिदियवज्जो तियभंगो) ७१५४ અને એકેન્દ્રિય પૃથ્વીકાય આદિ પાંચ પદે સિવાયના સાકાર ઉપગવાળા અને અનાકાર ઉપગવાળા નારક આદિ જમાં બહત્વ વિષયક બીજા દંડકમાં પૂર્વોક્ત ત્રણ ભંગ થાય છે. જીવપદમાં અને એકેન્દ્રિય પદોમાં ( सप्रदेशाश्च अपदेशाच ) 21 22.४४ सं थाय छे. सा२ उपयोगमाथी અનાકાર ઉપયોગમાં અને અનાકાર ઉપયોગમાંથી સાકાર ઉપયોગમાં આવવાના પ્રથમ સમયે અપ્રદેશતા અને દ્વિતીય આદિ સમયમાં સપ્રદેશતા સમજવી. સિદ્ધોમાં જે કે એક સમયે પવિતા છે, છતાં પણ સાકાર ઉપયોગ અને અનાકાર ઉપગની વારંવાર પ્રાપ્તિ થવાને કારણે તેમનામાં સપ્રદેશતા અને તેમની એક વારંવાર પ્રાપ્તિ થવાને કારણે અપ્રદેશતા છે, એમ સમજવું. આ
श्री. भगवती सूत्र:४


Page Navigation
1 ... 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142