Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 04 Sthanakvasi

Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 1027
________________

प्रमैयचन्द्रिका टी० श ६ ७0 ४ सू०१ जीवस्य सप्रदेशाप्रदेशनिरूपणम् १०१३ मनोऽपर्याप्तिपतिपन्नानाम् तादृशापर्याप्ति प्रतिपयमानानां चैकादीनां सद्भावात् पूर्वोक्तमेव भङ्गत्रयमवसे यम् , किन्तु- नेरइय-देव-मणुएमु छन्भंगा 'नैरयिकदेव-मनुजेषु मनोऽपर्याप्त केषु पूर्वोक्ताः षड् भङ्गाः वक्तव्याः, तथा च नैरयिकदेव-मनुष्येषु मनोऽपर्याप्त कानाम् अल्पतरत्वेन सप्रदेशानाम् अप्रदेशानां चैकादीनां सद्भावात् । एषु च पर्याप्त्यर्यातिदण्ड केषु सिद्धो न वाच्यः, तस्स तदसंभवात् । __'संगहगाहा' उपर्युक्तानां द्वादशानामपि सपदेशादिद्वाराणां विषये संग्रहगाथा वर्तते । तामेवाह
'सपएसा, आहारग-भविय-सन्नि-लेसा-दिहि-संजय-कसाए । णाणे जोगु-वओगे, वेय सरीस्स-पजत्ती ॥१॥"
'सप्रदेशाः ' कालापेक्षया जीवाः सप्रदेशाश्च अपदेशाश्च एकत्व बहुलदण्डकाभ्यां प्रतिपादिताः, · आहारकाः ' 'अनाहारकाश्च तथैव ' 'भव्याः'
और भाषा एवं मन की अपर्याप्ति को प्रतिपद्यमान होरहे कोई एकादिजीव पाये जाने के कारण पूर्वोक्त तीन भंग हो यहां होते हैं ऐसा जानना चाहिये तथा मनोऽपर्याप्तिवाले नैरयिक, देव और मनुष्यों में छह भंग होते हैं। कारण नैरयिक, देव और मनुष्यों में मनोऽपर्याप्तिवालों की अल्पतरता होने से एकादि सप्रदेशों का, और एकादि अप्रदेशोंका सद्भाव रहता है इस कारण छह भंग कहे गये हैं। इन पर्याप्ति और अपर्याप्ति के दण्डकों में सिद्ध पदका प्रयोग नहीं करना चाहिये क्यों कि ये न पर्याप्त होते हैं और न अपर्याप्त होते हैं । उपर्युक्त इन सप्रदेशादि द्वारों के विषयमें यह (सपएसा आहारा०) इत्यादि संग्रह गाथा है-इसके द्वारा इस प्रकरण में आये हुए विषयों को संग्रह करके प्रकट किया गया हैઅને મનની અપર્યાપ્તને પ્રાસ કરી રહ્યા હોય એવા કેક એકાદ જીવને સદ્દભાવ હેવાને કારણે અહીં પૂર્વોક્ત ત્રણ ભંગ થાય છે, એમ સમજવું. તથા મનઃ અપર્યાપ્તિવાળા નારકે, દેવે અને મનુષ્યમાં છ ભંગ થાય છે. તેનું કારણ એ છે કે નારક દેવ અને મનુષ્યમાં મનઃ અપર્યાપ્તવાળાની અલ્પતરતા હોવાથી એકાદ સપ્રદેશને અને એકાદ અપ્રદેશને સદભાવ રહે છે. તેથી તેમના છ ભંગ કહ્યા છે. આ પર્યાપ્તિ અને અપર્યાતિના દંડકોમાં સિદ્ધપદને પ્રયોગ કર જોઈએ નહી, કારણ કે તેઓ પર્યાપ્ત પણ હતા નથી અને અપર્યાપ્ત પણ હોતા નથી.
ઉપર જેમનું પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું છે તે બાર સપ્રદેશ આદિ वाशना विषयमा (सपएमा आहारा०) छत्यादि साथ मापी छ. ते ॥ દ્વારા આ પ્રકરણમાં આવેલા વિષયને સંગ્રહ કરીને પ્રકટ કરવામાં આવેલ
श्री भगवती सूत्र : ४


Page Navigation
1 ... 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142