Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 04 Sthanakvasi

Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 1022
________________

१००८
भगवतीसूत्रे वायूनां प्रतिसमयं वैक्रियकरणमाश्रित्यैव तथोक्तत्वेन न विरोधइति । यद्यपि पञ्चेन्द्रियतिर्यञ्चो मनुष्याश्च वैक्रियलब्धिमन्तोऽल्पा एवं सन्ति, तथा च तत्र भङ्गत्रयं नोपपद्यते तथापि तेषाम् ‘तियभंगे' त्ति त्रिकभङ्गवचनसामर्थ्यात् बहूनां वैक्रियावस्थितत्वम् एकादीनाम् वैक्रियं प्रतिपद्य मानत्वमवसे यम् । 'आहारगसरीरे जीवमणुएसु छन्भंगा' आहारकशरीरे आहारकशरीरिणां बहुत्वदण्ड के जीव-मनुष्यपदयोः पूर्वोक्ताः षड्भङ्गा विशेषाः आहारकशरीरिणां मनुष्येभ्योऽल्पत्वात् । अन्येषां जीवानां तु आहारकशरीरत्वं नैव संभवति, 'तेयग-कम्मगाणं जहा
ओहिया ' तैजस-कार्मणशरीरिणाम् यथा औधिकाः सामान्यजीवा उक्तास्तथा विज्ञेयाः, तत्र च जीवाः सपदेशा एवं वक्तव्याः तैजस कार्मणसंयोगस्यानादित्वात् । क्यों कि असंख्यात वायुकायजीवों की प्रतिक्षण होती हुई वैक्रियक्रिया को ही लेकर ऐसा कहा गया है, अतः विरोध आने कि यहां कोई बात नहीं है तथा-पंचेन्द्रियतिथंच और मनुष्य यद्यपि वैक्रियलब्धियाले थोड़े ही होते हैं, फिर भी इनमें तीन भंग कहे गये हैं। सो इस बात के साम
W से यही संभवित होता है कि वैक्रियशरीर वाले पूर्वप्रतिपन्न मनुष्य तिथंच जीव अनेक होते हैं और वैक्रियप्रतिपद्यमान जीव एकादि होता है। (आहारगसरीरे जीवमणुएस्तु छन्भंगा) आहारक शरीरवालों के बहुत्वदण्डक में जीव मनुष्यपद में पूर्वोक्त छह भंग होते हैं। कारण कि आहारक शरीर वाले मनुष्य थोड़े होते हैं और अवशिष्ट जीवों को आहारक शरीर होता नहीं है। (तेयगकम्मगाणं जहा ओहिया) तैजस और कार्मण शरीर वाले जीव सामान्य जीवों के समान कहे गये हैं। પ્રમાણે છે- અસંખ્યાત વાયુકાય જીની પ્રતિક્ષણે થતી ક્રિય ક્રિયાને અનુલક્ષીને જ એવું કહ્યું છે. તેથી આ વાતમાં કે વિરોધ ભાસ રહેતું નથી. તથા પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ અને મનુષ્ય જે કે વૈકિય લબ્ધિવાળા ચેડાં જ હોય છે. તે પણ તેમના ત્રણ ભંગ કહ્યા છે. તે આ વાતને આધારે એજ સંભવિત હોય છે કે વૈક્રિય શરીરવાળા પૂર્વ પ્રતિપન્ન મનુષ્ય તિય"ચ જીવ અનેક હોય છે અને વૈકિય પ્રતિપદ્યમાન જીવ તો કેઈક (એકાદ) જ હોય છે. (आहारगसरीरे जीवमणुएसु छन्भ गा) मा २४ शरीरवाणाना
मां જીવ અને મનુષ્ય પદમાં પૂર્વોક્ત છ ભંગ થાય છે, કારણ કે આહારક શરીરવાળા મનુષ્ય શેડાં હોય છે અને અવશિષ્ટ (બાકીના ) ને આહારક शरीर तु नथी. (तेयगकम्मगाणं जहा ओहिया ) ते४२ अने भए શરીરવાળા ઓને સામાન્ય જીવો જેવાં કહ્યાં છે, કારણ કે તૈજસ અને
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૪


Page Navigation
1 ... 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142