Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
भगवतीपत्र
-
-
-
संख्येयगुणाः, अवेदकाः अनन्तगुणाः, नपुंसकवेदका अनन्तगुणाः, एतेषां सर्वेषां पदानाम् अल्प-बहुत्यकानि उच्चारयितव्यानि, यावत्-सर्वस्तोका जीवा अचरमाः, चरमाः अनन्तगुणाः, तदेवं भदन्त ! तदेवं भदन्त ! इति ॥ सू०६॥
___टीका-' एएसि णं भंते ! जीवाणं इत्थीधेयगाणं पुरिसवेयगाणं, अवेयगाण य कयरे कयरेहितो अप्पा वा, बहुया वा तुल्ला वा, विसेसाहिया वा जीवा पुरिसवेयगा, इथि वेयगा संखेजगुणा, अवेयगा अणंतगुणा, नपुंसगवेयगा अणंतगुणा ) हे गौतम ! सब से कम पुरुषवेदक जीव हैं । इनसे संख्यातगुणे स्त्रीवेदक जीव हैं। अवेदक जीव अनन्तगुणे हैं। नपुंसकवेदक भी अनंतगुणे हैं। (एएसि सव्वेसि पयाणं अप्पबहुगाई उच्चारेयव्वाई जाव सव्वत्थोवा जोवा अचरिमा, चरिमा, अणंत गुणा सेवं भंते ! सेवं भंते ! त्ति) इन सब पदों का अल्प बहुत्व कहना चाहिये यावत् सब से कम अचरम जीव हैं और चरम जीव अनन्त गुणे हैं। हे भदन्त ! जैसा आपने कहा है-वह सब ऐसा ही है-हे भदन्त ! वह सब ऐसा ही है । इस प्रकार कहकर गौतम अपने स्थानपर बैठ गये।
टीकार्थ-कर्म और वेद के अधिकार से सूत्रकार इस सूत्र द्वारा वेदक जीवों की अल्प बहुत्व वक्तव्यता का निरूपण कर रहे हैं-इसमें गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है कि-(एएसि णं भंते ! जीवाणं इत्थीधेयगाणं पुरिसवेयगाणं, नपुंसगवेयागाणं, अवेयगाण य कयरे कयरेअणतगुणा, नपुसगवेयगा अणंतगुणा ) ५३५ वा सौथी माछi छ, સ્ત્રી વેદ વાળા છે તેમને કરતાં સંખ્યાલગણ છે, અવેદવાળા જ અનંત.
। छ, नस वा ५ मन त छ. (ए ए सि सव्वेसिं पयाणं अप्पबहुगाई उच्चारेयवाई जाव सम्वत्थोवा जीवा अचरिमा, चरिमा अणंत गुणा, सेव भंते ! सेव भते ! त्ति) २ मा ५होर्नु अ५ मत ४ જોઈએ સૌથી ઓછાં અચરમ જીવે છે અને ચરમ જીવો અનંતગણું છે, અહીં સુધીનું સમસ્ત કથન કરવું જોઈએ. હે ભદન્ત ! આપની વાત સાચી જ છે. હે ભદત ! આ વિષયનું આપે જે પ્રતિપાદન કર્યું તે યથાર્થ જ છે. આ પ્રમાણે કહીને ગૌતમ સ્વામી તેમને સ્થાને બેસી ગયા.
ટીકાઈ–કર્મ અને વેદને અધિકાર ચાલી રહ્યો છે. સૂત્રકાર આ સત્ર દ્વારા વેદક (જુદા જુદા વેદવાળા) ની અલ્પ-બહતાનું પ્રતિપાદન કરે છે. जीतम २॥भी मा विषय मनुसक्षीन सेवा प्रश्न पूछे छ :-( ए ए सिणं भंते । जीवाणं इत्थीवेयगाणं, पुरिसवेयगाण, नपुंसगवेयगाणं अवेयगाण य कयरे
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૪