Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
३१६
भगवतीसूत्रे मर्थः समर्थः, तत् केनार्थेन केवली आदानै न जानाति न पश्यति ? गौतम ! केवली खलु पौरस्त्येन मितमपि जानाति, अमितमपि जानाति, यावत्-निवृतं दर्शनं केवलिनस्तत् तेनार्थेन ।। सू० १४ ॥ ____टीका-पूर्वसूत्रे केवलि प्रस्तावात् तस्य विशेषवक्तव्यतामाह- केवलीणं भंते ! आयाणेहिं जाणइ, पासइ, ?' गौतमः पृच्छति-हे भदन्त ! केवली खलु केवलज्ञानी क्या आदान-इन्द्रियों द्वारा जानते हैं और देखते हैं ? (गोयमा! जो इणढे समढे) हे गौतम ! यह अर्थ समर्थ-सत्य नहीं है। (से केणटेणं केवलो णं आयाणेहिं न जाणइ न पासइ) हे भदन्त । ऐसा आप किस कारण से कहते हैं कि केवली इन्द्रियों द्वारा न जानते हैं और न देखते हैं ? (गोयमा) हे गौतम ! (केवली णं पुरथिमे णं मियंपि जाणइ, अमियंपि जाणइ, जाव निव्वुडे दंसणे केवलिस्स से तेणटेण० ) केवलज्ञानी पूर्वदिशामें मितरूप से भी जानते हैं और अमितरूप से भी जानते हैं। यावत् उनका दर्शन आवरण रहित होने से पूर्ण होता है। इस कारण मैंने ऐसा कहा है कि केवलज्ञानी इन्द्रियों बारा जानते देखते नहीं हैं। ____टीकार्थ-इस सूत्र द्वारा सूत्रकार, पूर्वतनमूत्र में केवली को वर्णन होने के कारण उस विषय में विषय वक्तव्यता का प्रतिपादन कर रहे કેવળજ્ઞાની શું ઈન્દ્રિ દ્વારા જાણે છે અને દેખે છે?
(गोयमा णो इण सम) गौतम ! . पात साथी नथी. ( से केण→ण केवली ण आयाणे हिं न जाणइ न पासइ !)
હે ભદન્ત ! આપ શા કારણે એવું કહે છે કે કેવળજ્ઞાની ઇન્દ્રિય દ્વારા જાણતા નથી અને દેખતા નથી ?
(गोयमा! ) 3 गौतम । (केवली ण पुरत्यिमे ण मियपि जाणइ, अमियपि जाणइ, जाव निव्वुडे दसणे केवलिस्स से तेणटेण० ) शानी हिमा પરિમિત રૂપે (મર્યાદિત રૂપે) પણ જાણે છે અને અપરિમિત રૂપે પણ જાણે છે. તેઓ છએ દિશાઓમાં પરિમિત અને અપરિમિત રૂપે જાણે છે તેમનું દર્શન આવરણ રહિત હવાથી પૂર્ણ હોય છે. હે ગૌતમ ! તે કારણે મેં એવું કહ્યું છે કે કેવળજ્ઞાની ઈન્દ્રિ દ્વારા જાણતા-દેખતા નથી.
ટીકાઈ–આ સૂત્રમાં સૂત્રકાર એ વાતનું પ્રતિપાદન કરે છે કે કેવળજ્ઞાની ઇન્દ્રિ દ્વારા જાણતા–દેખતા નથી.
श्री. भगवती सूत्र:४
