Book Title: Panchashak Prakaran Gujarati Bhavanuvad
Author(s): Dharmratnavijay
Publisher: Manav Kalyan Samsthan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/035330/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samartha zAstrakAra pUjya AcArya zrI haribhadrasUriviracita samartha TIkAkAra pUjaya AcArya zrI yazobhadrasUriviracita paMcAzaka prakaraNa gujarAtI bhAvAnuvAda * saMpAdaka * muni dharmaratnavijaya gaNI Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 001 | zrI zatruMjaya tIrtha maMDana zrI AdinAthAya nama: || || zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namaH | | | ai nama: || samartha zAstrakAra pUjyaAcArya zrI haribhadrasUriviracita samartha TIkAkAra pUjya AcArya zrI yazobhadrasUriviracita paMcAzaka prakaraNa gujarAtI bhAvAnuvAda -: saMpAdaka :muni dharmaratnavijaya gaNI -: prakAzaka :mAnava kalyANa saMsthAna - amadAvAda. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 002 graMthanAma : paMcAzaka prakaraNa graMthakartA : prAtaH smaraNIya samartha zAstrakAra zrI haribhadrasUri mahArAjA TIkkAra : samartha TIkAkAra zrI yazobhadrasUri mahArAjA graMthaviSaya : sAdhudharma ane zrAvakadharmanuM varNana vizeSatA : jesalameranA prAcIna tADapatrIya pratanA AdhAre saMzodhita thayela graMthano saraLa gujarAtI bhASAmAM prathama vAra bhAvAnuvAda. saMzodhaka-saMpAdaka : munidharmaratnavijaya gaNI saMskaraNa : prathama pratikRti .: 750 patra : 412+28 vimocana : vi.saM. 2075 mUlya : 200 prakAzaka : mAnava kalyANa saMsthAna - amadAvAda. prAptisthAna mAnava kalyANa saMsthAna mayUrabhAI amadAvAda - 98981 54422. zrI rAmacandrasUri pAThazALA sAbaramatI amadAvAda - 079-27516513 jitubhAI - malADa - 98925 63413, bhUpendrabhAI - borIvalI - 99699 46897, ketanabhAI - surata - 98259 18220. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 003 mAnava kalyANa saMsthAna dvArA prakAzita pustako saMskRta-prAkRta 1. oghaniryukti mULa prAkRta 2. oghaniryukti zrI droNAcAryaTIkA sahita-(bRhasaMskaraNa) 3. oghaniryukti zrI droNAcArya TIkA sahita (laghusaMskaraNa) 4. oghaniryukti zrI mANijyazekharasUri TIkA sahita 5. paMcAzaka prakaraNa zrI yazobhadrasUri TIkA 6. annAmasahastrakam upA. devavijayagaNisvopajJa TIkA vagere stotra. 7. jaMbU ajhayaNa-jaMbUcaritama 8. paMcakalyANa (stotra vagere) gujarAtI-hindI 1. paMcAzaka prakaraNa zrIyazobhadrasUriTIkAnuM bhASAMtara 2. artha sopAna zreNI - gujarAtI (pAThazALA mATeno korsa) 3. artha sopAna zreNI - gu.bhA. hindI lipi (pAThazALA mATeno korsa) 4. artha sopAna zreNI - hindI (pAThazALA mATeno korsa) 5. samAdhi se siddhi - hindI 6. zrI pArzvanAtha pUrvabhavavarNana - hindI 7. padhAro sAhebajI - gujarAtI 8. padhAro sAhebajI - hindI 9. bhaktAmara stotra - traNa padyAnuvAda sAthe 10. aMtarAya karma nivAraNa pUjA - artha sAthe 11. zrAvaka vrata darpaNa - gujarAtI 12. zrAvaka vrata darpaNa - hindI 13. Adarza pAThazALA - (pAThazALA saMcAlanopayogI) 14. tribhuvana saMskArazreNI citrapustikA Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 004 prakAzakIya AgamavedI puruSomAM zreSTha, caudaso prakaraNonA praNetA, AcAryadeva zrI haribhadrasUri mahArAje sAdhudharma ane zrAvakadharmane jaNAvavA paMcAzaka prakaraNa nAmanA graMthanI racanA karI jenA upara gItArtha ziromaNI AcAryazrI yazobhadrasUrijIe TIkA racI hatI. samagra bhAratavarSamAM A graMthanI eka mAtra atiprAcIna tADapatrIyaprati jesalameramAM che. A graMthanuM saMzodhana ane saMpAdana kArya pa.pU.pravacana prabhAvaka A.zrI.vi. kIrtiyazasUrIzvarajI mahArAjAnA mArgadarzanAnusAra pa.pU. prazAntamUrti A.zrI.vi bodhiratnasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSyaratna munipravarazrI dharmaratnavijaya gaNIe karela. je graMtha vi.saM. 2070mAM TIkA sAthe prAkRta-saMskRta bhASAmAM ane prakAzita karela. hamaNAM pa.pU. dharmaratnavijayajI gaNivaranI preraNAthI zrutasAdhanAmAM magna evA sAdhvIjI bhagavaMte samagra graMthano bhAvAnuvAda karela che. jenuM saMmArjana, zuddhikaraNa pUjyazrIe karIne amane prathamavAra A graMthano bhAvAnuvAda prakAzita karavAno lAbha Apyo che te badala amArI saMsthA temanI RNI che. A graMthanuM chApakAma khaMtapUrvaka karI ApavA badala khUba khUba AbhAra mAnIe chIe. paMcAzaka prakaraNa gujarAtI bhAvAnuvAdanuM sArI rIte adhyayana karI zrAvakadharmanI vidhipUrvaka ArAdhanA karIne tathA sAdhudharmanuM nirmala pAlana karIne kevalajJAna prApta karIne sarva karmono kSaya karIne parama padanA bhoktA banIe e ja maMgala kAmanA. mAnava kalyANa saMsthAna Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oo viSaya mArgadarzikA 4-23 1. prakAzakIya 2. viSaya mArgadarzikA 3. zrutabhakti anumodanA 4. graMtha ane graMthakAra pa.pU.A.zrI mokSaratisUrijI ma. 5. paMcAzaka prakaraNa 4 - m anukramaNikA gAthA viSaya pAnA naM. 1. zrAvaka dharmavidhi paccAzaka 1-30 maMgala, abhidheya AdinuM pratipAdana, dharmanuM svarUpa ane phaLa zrAvakanI vyAkhyA samyakatvanuM svarUpa ane phaLa samyaktvanA liMga 5-6 samyaktvanI hAjarImAM vratonI bhajanAnuM kAraNa aNuvrato ane uttaraguNo prathama sthUla prANAtipAta viramaNa vratanuM svarUpa guru pAse vidhipUrvaka dharmazravaNa karI vratone svIkAre. 10. prathama aNuvratanA pAMca aticAro 11-12 bIjA sthUla mRSAvAda viramaNa vratanuM svarUpa ane tenA pAMca aticAro 13-14 trIjA sthUla adattAdAna viramaNa vratanuM svarUpa ane tenA pAMca aticAro 15-16 cothA svadArA saMtoSa parastrIgamana viramaNa vratanuM svarUpa ane tenA pAMca aticAro 17-18 pAMcamA parigraha parimANavratanuM svarUpa ane tenA pAMca aticAro 19-20 prathama guNavrata di5rimANavratanuM svarUpa ane tenA pAMca aticAro 21-22 bIjA guNavrata bhogopabhoga parimANanuM svarUpa ane tenA vIsa aticAro 23-24 trIjA guNavrata anarthadaMDa viramaNanuM svarUpa ane tenA pAMca aticAro 25-26 prathama sAmAyika zikSAvratanuM svarUpa ane tenA pAMca aticAro 27-28 bIjA dezAvagAzika zikSAvratanuM svarUpa ane tenA pAMca aticAro 29-30 trIjA pauSadhopavAsa zikSAvratanuM svarUpa ane tenA pAMca aticAro 31-32 cothA atithisaMvibhAga zikSAvratanuM svarUpa ane tenA pAMca aticAro 33 aticArono tyAga zA mATe ? samyaktva ane vratasambandhI upAya-rakSAdi viSayo 35 samyakatva ane vratonA pariNAma ane patananA liMgo 36-38 samyakta ane vratonA pariNAmanI sthiratAnA upAyo 39 aNuvratAdino kALa 34 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = 0 9 = 006 40. saMlekhanAno niyama na hovAnuM kAraNa 41. zrAvaka kyAM vase ? 42. zrAvakanA navakArasmaraNAdi savAranA dainika kartavyo 43-44 jinapUjAdi kartavya 45 zrAvakanA saMdhyAkALanA kartavya 46-50 maithunano tyAga, tattvaciMtana ane tenuM phaLa. 2 jinadIkSAvidhi paccAzaka 31-47 jinadIkSAvidhinA kathananI pratijJA jinadIkSAnuM svarUpa jinadIkSAnI bhAvathI prApti kone kyAre thAya ? jinadIkSAnA adhikArI koNa ? 5-7 dIkSArAganA traNa lakSaNo 8-10 lokaviruddha kAryo 11 sugurunuM svarUpa ane tenA yoganA cihno 12-14 vAyukumArAdi devonuM AhvAna tathA temanA kAryonI mAnasika kalpanA 15-16 vaimAnikAdi devonuM AhvAna, samavasaraNanA traNa gaDhanI tathA toraNAdinI racanA 17. tribhuvanagurunI sthApanA 18-22 bAra parSadAnA sthAna, tiryaMca prANIo ane devavAhanonI sthApanA. 23 dIkSArthInuM Agamana dIkSArthIne vidhinuM kathana puSpapAtavidhi dvArA tenI zubhAzubhagatinuM jJAna zabdoccArAdi dvArA tenI zubhAzubhagatinuM jJAna puSyapAtavidhi, AlocanA cAra zaraNAdi svIkAra yogyane samyagdarzana AropaNa ane prazaMsAdi karavA. ziSyanuM zuddha bhAvathI gurune Atmanivedana Atmanivedana ja gurubhakti ane teno mahimA Atmanivedana utkRSTa dAna-dharmanuM bIja jinAjJAnusAra pravartatA gurune adhikaraNadoSa nahi. ziSyane dAnAdi upadeza dIkSAvidhAnane yogya guru-ziSyanA lakSaNo vidhipUrvaka dIkSA svIkAranAranI prazaMsA dIkSAsvIkAra pachI dIkSitanuM kartavya sabhya dIkSAnA liMgo adhikRtaguNonI vRddhi kaI rIte thAya ? sAdharmika premanI vRddhi kaI rIte thAya ? bodhavRddhi kaI rIte thAya ? gurubhaktivRddhi kaI rIte thAya ? 0 0 da 0 m 0 6 0 0 0 0 0 0 = 0 0 0 9 0 = 0 da m 6 na ja Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 007 48-7) 42 adhikRtaguNonI vRddhi Adi dIkSAguNonuM anantara phaLa 43 adhikRtaguNonI vRddhi Adi dIkSAguNonuM paraspara-aMtima phaLa 44 dIkSAvidhAnanI samyagu vicAraNA, sakRbandhakanA kadAgrahano tyAga. 3. caityavaMdanavidhi paccAzaka mudrAonI racanAthI parizuddha traNa prakAre caityavaMdana caityavaMdananA traNa prakAro apunarbandhakAdine bhAvabhedathI traNa prakAre vaMdanA apunarbandhakanA traNa lakSaNo samyagdaSTinA traNa liMgo dezavirata-sarvavirata svarUpa apunarbandhakAdi ja bhAvavandanAnA adhikArI sakRbandhaka Adine apradhAna dravyavaMdanA dravyavaMdanA ane bhAvavaMdanAnA lakSaNo kALa, vidhi Adi lakSaNo vaDe dravya-bhAvavandanAmAM bheda apunarbandhakanA mokSahetu rUpa zubhabhAvane amRtanI upamA 13 mannAdithI vandanAnI adhikatA caityavaMdanathI mokSanI siddhi 15 caityavaMdanathI AlokasaMbaMdhI lAbha 16 mokSamArgadurgagrahaNarUpa bhAvacaityavaMdana 17 namutthaNe Adi sUtro bolavAnI mudrA 18 paMcAMga praNipAta 19 yogamudrAnuM svarUpa jinamudrAnuM svarUpa 21 muphatAzuktimudrAnuM svarUpa 22-23 kriyA Adi pAMcamAM upayoga 24-25 parama AdarapUrvaka karela anuSThAnanuM mAhAsya ane tenuM phaLa 26-27 jijJAsAzuddha vaMdanAnuM lakSaNa ane samyajJAnAdi prAptinuM kAraNa 28 apunarbandhaka Adi jIvone zuddha vaMdanA 29-30 yathApravRjyAdi traNa karaNa zuddhavaMdanA ja mokSanuM kAraNa 32 bhAvacaityavaMdanathI mokSagamana phala 33 vaMdanamAtrathI mokSa nahIM. 34-37 zuddha-azuddha vaMdanAnA vicAramAM zuddha-azuddha rUpiyAnuM dRSTAnta 38-39 prathama dvitIya prakAranI vaMdanA zubha ane mokSa ApanAra 40-41 trIjA-cothA prakAranI vaMdanA saMklezabahula jIvone durgatidAyaka 42-43 matAntare laukika vaMdanA-saMgati 44 jainavaMdanAnI viziSTatA 0 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 008 | - P P = in V ) 10 45 laukikavaMdanA mRSAvAdathI yukta 46-47 zubhanandanA abhavyo na pAme, Asanna bhavyo ja pAme. 48 AsannabhavyanA lakSaNo 49-50 vidhipUrvaka vaMdanamAM udyama ane glAnane auSadhapradAnadRSTAMta dvArA kugrahatyAga. 4 pUjAvidhi paMcAzaka 71-94 pUjAvidhikathanapratijJA vidhinI upAdeyatA vidhinI dvAragAthA trikALapUjA kRSinI jema bahuphalA AjIvikAne bAdhA na thAya te kALe pUjA karavI. pUjAnA apavAdikavidhAnano hetu "jinapUjA nitya karavI." A abhigrahano lAbha dravyathI ane bhAvathI zuddhipUrvaka pUjA jayaNApUrvaka karAtuM snAnAdi-zubhabhAvanuM kAraNa 11 bhUminirIkSaNa Adi yatanA 12 pUjAmAM AraMbhanI zaMkA ane samAdhAna 13 bhAvazuddhirahita pUjAthI aneka doSonI prApti 14-15 sugaMdhI caMdana suvarNa-motInI mAlA vagere uttama dravyothI potAnI saMpatti pramANe jinapUjA karavI. 16-17 uttamadravyothI pUjA karavAno hetu, paralokanA kAryanI pradhAnatA. 18 svasaMpatti anusAra viziSTadravyothI pUjA karavI. 19-20 pUjAvidhi nirUpaNa. 21-22 AdarapUrvaka pUjA karavAthI ja phaLaprAptimAM rAjAnuM dRSTAnta. 23 vidhipUrvaka pUjA karavAthI bahumAna. 24 stutistotrAdi dvAra 25-26 stutyAdinA arthajJAnathI avazya kuzala pariNAma, ratnanuM dRSTAMta. 27-28 asmalitAdi guNayukta caityavaMdana eTale karmarUpI jherano nAza karanAra parama ma7. 29 caityavaMdana pUrNa thatAM praNidhAna karavuM. tenuM phaLa zubhabhAvanuM kAraNa hovAthI praNidhAna nidAna nathI. praNidhAna vagara ISTisiddhi na thAya. 32 praNidhAna karavAthI siddhi 33-34 bhavanirvedAdi ATha prArthanA 35 prArthanAnA adhikArI. 36 praNidhAna sUtrasaMgata hovAthI nidAna nathI. 37-39 zuM tIrthaMkarapaNAnI prArthanA nidAnarUpa che ? zaMkA ane samAdhAna 40 prAsaMgikavarNanano upasaMhAra 41-43 pUjAmAM jIvahiMsAdoSanI zaMkA ane kUvAnA dRSTAMtathI nirdoSatAnI siddhi. 44 pUjAthI pUjakane Avazya lAbha. 0 o 31 mATaS.mA." Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 009 45-46 pUjAmAM pravRtti na karavI te mUDhatA che, AthI gRhastha vidhipUrvaka pUjA karavI. 47 jalamAM biMdunA udAharaNathI pUjA akSayaphalA. 48-49 jinapUjAno saMkalpa paNa mahAna -daridravRddhAne pUjAnA saMkalpathI devagati maLI. 50 upasaMhAra-Agama pramANe AcaraNa karavuM. 5 pratyAkhyAnavidhi paccAzaka 95-125 1-2 pratyAkhyAnavidhinA kathananI pratijJA, pratyAkhyAnanA ekArthaka zabdo ane viSaya. pratidina upayogI navakArazI Adi 10 kALapratyAkhyAnanuM vidhAna. 4 grahaNa Adi sAta dvAra vaDe kALapratyAkhyAnanI pratijJA. pa-7 grahaNavidhi ane jJAyakAdi bhAMgA 8-11 navakArazI Adi pratyAkhyAnanA AgAronuM varNana. 12 pratyAkhyAnamAM AgAra rAkhavAnuM prayojana. 13-14 sAdhupaNAmAM pratyAkhyAna nirarthaka che. zaMkA ane samAdhAna 15 pratyAkhyAna bhedathI grahaNa karela sAmAyikane bAdhaka nathI. 16-17 sarvavirati sAmAyikamAM AgAro kema nathI evI zaMkA. 18-19 sAmAyika AzaMsArUpa nathI ane jIvanaparyatanI pratijJA hovAthI apavAda nathI. 20 ayogyane sAmAyikano niSedha ane teno apavAda. 21-23 navakArazI Adi pratyAkhyAnamAM AgAro sAmAyikane bAdhaka nathI. 24 sAmAyika sAgAra hovuM joIe. zaMkA ane samAdhAna 25-26 azanAdi cAra prakAranI jJaptinuM kAraNa. 27-31 azanAdi cAra bhedonuM nirUpaNa. 32 tivihAra Adi bhedavALuM pratyAkhyAna. 33-34 tivihAranuM pratyAkhyAna sAdhune yogya-zaMkA ane samAdhAna. 35 duvihAranuM pratyAkhyAna sAdhune ayogya-zaMkA ane samAdhAna. 36 pAlanarUpavidhi Adi dvArA bhojana 37-38 sAdhubhojana vidhi nirUpaNa. 39 pratyAkhyAtAne bIjAone AhAranA dAna-upadeza doSa nathI. kalAbhAi 40 pratyAkhyAtA AcArya Adi mATe azanAdi lAvI Ape. 41 asamartha zrAddhakuLo batAve. 42-43 zrAvakone paNa AhAra-dAna tathA garIba zrAvaka dizAnA saMbaMdha Adi bhedathI dAna kare. 44 vidhipAlanathI anubandhabhAva 45-46 guvajJAnI pradhAnatA ane gurvAjJAbhaMgamAM sarvatra anartha 47-49 avidyamAna vastunuM zuM pratyAkhyAna karAya ? A zaMkAnuM zakaTardaSTAMtathI samAdhAna. 50 adhikArIjIvanuM pratyAkhyAna saphaLa bane. 6. stavanavidhi paccAzaka 1 25-148 1-2 vanavidhikathananI pratijJA, stavanA bhedonuM nirUpaNa. jinabhavana, jinaguNagAna vagere dravyastava 4 AzayadoSathI dUSita anuSThAna bhAvastavanuM cAritranuM) kAraNa na bane. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che * ja * m * dravyastava bhAvastavanA rAganuM kAraNa ApanI AjJAthI viparItapravRtti dravyastava kema nathI. A zaMkAnuM samAdhAna ucita anuSThAna AjJApAlana svarUpa ja hoya. aucityAdirahita anuSThAna dravyastava nahIM. 10 bhAvastava-dravyastavano kAryakAraNabhAva. 11-14 dravyapadArthanirUpaNa-dRSTAMta aMgAramardaka. 15 apradhAnadravyastavanuM phaLa 16-17 jinabhavana vagere anuSThAna ucita hovAthI dravyastava kema thAya? zaMkA ane samAdhAna. 18-19 yatiyoganI apekSAe dravyastavanI asAratAnuM nirUpaNa. 20 sarvaprakAre doSarUpa kalaMkarahita hovAthI sAdhuyoga sarvaprakAre upAdeya. 21-22 dravyastava ane bhAvatavanI vizeSatAnuM dRSTAMtapUrvaka nirUpaNa. dravyastava ane bhAvatavanuM phaLanirUpaNa. bhAvastavanuM nirUpaNa 25 saMpUrNa AjJApAlana bhAvasAdhu sivAya bIjo koI karI na zake. anya AcAryonA mate bhAvastavanI mahAnatA 27-28 dravyastava-bhAvastavanI paraspara sApekSatA 29 zAstrAdhAre dravyastavanI anumodanA sAdhune saMgata pUjana-satkAranuM dravyastava tarIke nirUpaNa samavasaraNamAM bali AdinA vidhAna dvArA dravyastava bhagavAnane anumata. mokSane pratikULa kriyAnI anumati sAdhuo na Ape. gRhasthone bhAvastava vinA dravyastava na hoya. 34 bhAvastava kAryane IcchanAra gRhasthane dravyastava kAraNa IcchAyela ja che. 35-36 bhogasukhono niSedha karanAra prabhune jinabhavana nirmANa aniSedha karavA dvArA anumata che. 37 upacAravinaya paNa tIrthakara viSe dravyastava svarUpa che. 38-39 " pUrvattiyA" ItyAdi padoccAraNathI sAdhune paNa dravyastava saMgata. 40 sAdhuone sAkSAt dravyastavanA niSedhanuM kAraNa . 41-42 zrAvakone sAkSAt dravyastavanuM kUpadaSTAMtathI vidhAna jinabhavananirmANa Adi paNa dravyastava sAdhune dravyastavanA niSedhanI zaMkA. 45 vajasvAmInA dRSTAMtathI samAdhAna AjJApAratanyarUpa bhAvavALo dravyastava suparizuddha jANavo. suvizuddha dravyastava zAsanaprabhAvanAno hetu. vidhitatpara jIvone dravyastavamAM bhAva svAnubhavasiddha prastutaviSayano upasaMhAra 50 svabhUmikAnusAra dravyastava-bhAvastava karavA. 0 0 0 0 0 33. 43 = je 46 = 6 * 6 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 011 0 0 U m 0 0 0 7. jinabhavanavidhi paccAzaka 148-17) jina bhavanavidhinA kathananI pratijJA ayogya jIva jinabhavana karAve to doSa lAge. jinavacananuM pAlana e ja dharma jinabhavananirmANanA adhikArI gRhasthanuM nirUpaNa adhikArI gRhastha maMdiranirmANa karI sva-paranuM hita karanAro bane. prazaMsAdi zubhabhAva coranA dRSTAMtathI samakitanuM bIja bane. jinamaMdira nirmANavidhi - dvAragAthA 10 dravya ane bhAvathI zuddhabhUminuM nirUpaNa 11-12 ayogya sthAne derAsara karAvavAmAM aneka doSo. 13 sazalyabhUmi doSakAraka hovAthI bhUmizuddhi karavI. 14-15 dhArmika jIve koine paNa aprIti na karavI. udAharaNa vardhamAnasvAmI. 16 ajJAnatA Adine kAraNe aprIti vakhate svadoSanI vicAraNA. 17 kASThAdi daLazuddhinirUpaNa daLanI zuddhi-azuddhine jANavAno upAya. zukana-apazukananuM svarUpa daLasaMbaMdhI ja zeSavidhinuM nirUpaNa 21 salATa vagerene ThagavA nahi paraMtu adhika pagAra Apavo. 22-24 nokarone adhika dhana ApavAthI thatuM Aloka ane paraloka saMbaMdhI suMdara phaLa. 25-28 zubhapariNAmavRddhi dvAra nirUpaNa 29-30 dharmano sAra jayaNA 31 yatanAmAM vartato jIva ArAdhaka 32 khetI vagere moTA AraMbhonI nivRtti karAvanArI yatanA. 33-34 maMdiranirmANakArya dekha-rekha rAkhavA rUpa yatanA nivRttipradhAna banI. 35-37 RSabharAjAe zilpAdi kaLA sAvadya zA mATe darzAvI ? zaMkA ane samAdhAna. 38-41 bhagavAne darzAvela zilpAdi vidhAnanI nAgAdi rakSaNa dRSTAMta dvArA nirdoSatA siddha. jayaNA dvArano upasaMhAra derAsaranI pratiSThAnuM vidhAna 44 derAsara karAvavAnuM phaLa jinabiMba pratiSThAnI bhAvanAnuM phaLa. sAdhudarzananI bhAvanAnuM phaLa 47 anyajIvonA pratibodhanI bhAvanAnuM phaLa 48-49 sthirazubhaciMtArUpa bhAvathI cAritranuM vizuddha pAlana karI ArAdhaka. 50 pUjaka sAta ATha bhavomAM cAritra pALI mokSa pAme. 8. jinabiMbapratiSThAvidhi paccAzaka 170-190 maMgala, jinabiMbapratiSThAvidhi kathana jinabiMba karAvavAnI vidhinuM kathana Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 012 3-6 jinabiMbane karAvanAranI zuddhabuddhinuM nirUpaNa. jinabiMbane karAvavAno vidhi. doSitazilpIne mUlya ApavAno vidhi mUlya nakkI karavAmAM devadravyabhakSaNarUpa mahAdoSa 10 potAne ke parane azubhaphaLa ApanAra kArya na karavuM. AjJAnusAra pravRtti karatAM viparIta thAya te doSa nahIM. viparIta thavA chatAM AjJApAlakanA zuddhapariNAmanuM kAraNa . svamatithI karAtI saghaLI pravRtti AjJAbAhya hovAthI saMsAraphaLA 14 jinabhavana AdimAM AjJAnuM ullaMghana karIne pravartelA lokone Thapako. bhAvazuddhipUrvaka AjJAnusAra pravRttinuM vidhAna. zubhamuhUrta derAsaramAM jinabiMbano praveza, pratiSThAvidhinirUpaNa 17 kSetrazuddhi ane satkArAdi kartavyanirUpaNa 18 pratiSThAmAM sarva dikpAla ane lokapAla devonI pUjA karavI. 19-20 asaMyamI devInuM pUjana karavAno hetu 21 adhivAsananuM pratipAdana 22-23 bimba pAse kaLazo ane maMgaladIvA vagerenI sthApanA 24 adhivAsanadivase caMdanAdinuM vilepana suMdaravastrothI sajja cAra strIo poMkhaNA kare suMdaravastronuM paridhAna kalyANakArI kema thAya ? suMdaravastronuM paridhAna puNyabaMdhanuM kAraNa 28 poMkhaNAnuM AlokamAM maLatuM phaLa 29-30 adhivAsananI bIjI vidhinuM nirUpaNa 31 pratiSThA vakhate utkRSTa pUjA karavAnuM kAraNa. 32 pUjA vagere karyA pachI karavAnuM vidhAna pratiSThA pachI karavAno vidhi 34-35 siddha AdinI tathA meruparvata AdinI upamAthI maMgalagAthAo bolavI. 36 maMgalagAthAo zubhanuM ja kAraNa che. 37 maMgalagAthAviSayaka matAntara nirUpaNa. 38-39 pratiSThA pachI yathAzakti saMghapUjA. 40 saMgha tIrthakarane namanIya-AgamasAkSI 41 saMghapUjAthI sarvaguNI vyaktinI pUjA. 42 saMghanA eka bhAganI pUjAthI samasta saMghapUjA. 43-44 saMghapUjAnI prazaMsA saMghapUjAno mahImA saMghapUjA prakaraNano upasaMhAra svajana ane sAdharmikanI vizeSarUpe lokapUjA karavI. pratiSThA thayA pachI aSTAlika mahotsava karavo. 0 0 oin 2 0 33 45 = 6m = = Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 013 2 0 0 = e (c) vm 1 = = = = 49 kaMkaNamocana vidhinirUpaNa. 50 upasaMhAra 9. jinayAtravidhAna paccAzaka 190-208 maMgala, jinayAtrAvidhikathana. samyagdarzana mokSanuM pradhAna kAraNa, tenA ATha AcAro. niHzaMkita vagere ATha AcAronuM prayojana jinayAtrAno zabdArtha jinayAtrAddhAranuM nirUpaNa. tIrthakaranA dRSTAMtathI dAnadvAranuM nirUpaNa tapaddhAra-ekAsaNAdi tapanuM vidhAna devendranI jema sarvottama zarIravibhUSA karavI. ucitagIta-vAdyadvAranirUpaNa 10 stuti stotradvAranirUpaNa 11-12 prekSaNakAdidvAranirUpaNa prastutaviSayaka AgamamAM kahelI vidhinuM nirUpaNa rAjAnA avagrahanI yAcanAthI thatA lAbho rAjakulamAM gamanAdithI thatA lAbho. 16 rAjAne upadeza ApavAno vidhi. 17-20 upadezavidhinuM vizeSanirUpaNa. 21 AcArya na hoya tyAre zrAvakonA kartavyanuM nirUpaNa 22-23 amArI pALanAra kasAI Adine dAnAdi ApavAno vidhi ane tenAthI thatA lAbha. 24 jinazAsananI prazaMsA samyagdarzananuM kAraNa. 25 AcArya-zrAvaka asamartha hoya tyAre karavAno vidhi. 26-27 pUrvamaharSi upara bahumAnadhAraNa karavuM ane potAnI adhanyatA mAnavI, 28 pUrva mahApuruSo upara bahumAna karavAnuM phaLa 29 dAnAdi nirUpaNano upasaMhAra 30-31 paMcakalyANakonuM svarUpa ane phaLa-nirUpaNa. 32 devendrAdi jinayAtrA, snAtra vagere dvArA kalyANako ujave. 33 manuSyoe paNa jinayAtrAdi pUrvaka kalyANako ujavavA joie. 34-35 zrIvardhamAnasvAmInA pAMca kalyANakanA divaso. 36 zrI AdinAtha vagere tIrthakaronA pAMca kalyANako jANavA ArAdhavA. 37-38 kalyANakadivasomAM jinayAtrA karavAthI thatA lAbho. 39 vizuddha mArgAnusArIbhAvathI prApta thatA phaLanuM nirUpaNa. AvA prakAranI phaLaprAptinuM kAraNa mArgAnusArI jIvanI azubhakriyA niranubaMdhA zAthI ? kalyANakadivasomAM anya vizeSa kAryonuM vidhAna kalyANaka divasomAM mahotsavanuM mahAna phaLa = 0 = = 9 = ) Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 014 45 208-228 44 uttama puruSonuM anukaraNa karavuM. Agamakathita kalyANakamahotsava karavAnuM vidhAna 46 mahotsava na karavAthI thatA doSo. jinAjJAnI avajJA karIne lokarUDhithI karAtA mahotsavano niSedha. lokaSTithI mahotsava karavo e bhagavAnanI mahAna AzAtanA. sarvasAdhAraNa upadeza 50 jinAjJAnusAra yAtrA karavAnuM vidhAna. 10. upAsaka pratimA paccAzaka maMgala, zrAvakapratimAnA kathananI pratijJA 2-3 darzana Adi zrAvakanI agiyAra pratimAnA nAma, 4-5 darzanapratimAnA svarUpanuM nirUpaNa darzanapratimAne svIkAranAra jIvanA lakSaNo pratimAzabdanA zarIrArthanI vicAraNA bAkInI pratimAomAM paNa pratimAzabdano zarIra artha che. aNuvratonA svarUpanI vicAraNA aNuvratonI vidyamAnatAmAM dharmazravaNAdi guNonI prApti sAmAyika zabdano artha sAmAyika uttama guNasthAna che. 13 bhAvasAmAyikamAM manaduppaNidhAnAdi doSono abhAva pauSadhapratimAnA svarUpanuM nirUpaNa 15 pauSadhanA bhedonuM nirUpaNa. pauSadhavratanA pAMca aticArono tyAga 17 kAyotsargapratimAnA svarUpanuM nirUpaNa. zeSa divasomAM kAyotsarga pratimA dhArInA AcAranuM nirUpaNa pratimApArInI kAyotsargamAM vicAraNA chaThThI abrahmavarjana pratimAnuM svarUpa 21 cittanI sthiratAnA upAyo. chaThThI pratimAno samaya cha mAsa 23-25 sAtamI sacittavarjana pratimAnuM svarUpa nirUpaNa 26 AThamI AraMbhavarjana pratimAnuM svarUpa nirUpaNa 27-28 svayaM AraMbha na karavAnuM kAraNa ane tenA guNanuM nirUpaNa 29-31 navamI zreSyavarjana pratimAnuM svarUpa ane tattva nirUpaNa. 32-34 dazamI udiSTavarjana pratimAnuM ane taddhArakanuM svarUpa nirUpaNa 35-37 agiyAramI zramaNabhUta pratimAnuM svarUpa nirUpaNa 38 agiyAramI pratimAno samaya 39-40 pratimA anuSThAna dIkSAgrahaNano hetu. 41 dIkSAnI yogyatAnA nirNaya aMge vicAraNA 14 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 na jI dhana D che ! 015 yogyatAnA nirNayapUrvaka thayelI dIkSAnA lAbha. 43 uktavicAraviSayaka Agama saMmati 44 zramaNazabdanI vyAkhyA 45-47 pratimAsevana vinA paNa karmanA kSayopazamathI yathokta dIkSAnuM nirUpaNa 48 pravrAjanasUtramAM dIkSA, muMDana yoganA niSedhanuM vivaraNa. 49 pratimAsevana vinA paNa dIkSA yathArtha thAya to pratimAsevana zA mATe ? samAdhAna. 50 jainetaramata dvArA pratimApUrvaka dIkSAnI yogyatAnuM samarthana. 11 sAdhudharmavidhi paccAzaka 229-249 maMgala, sAdhudharmakathanapratijJA sAdhunuM varNana sarvavirati cAritranA pAMca prakAro. sAmAyikanuM lakSaNa sAmAyika jJAna-darzana sahita ja hoya. mAsatusa Adine paNa gurupAratatyathI jJAna darzana hoya. sAdhudharmanuM nirUpaNa agItArthane paNa zubha anuSThAnonuM pAlana siddha agItArthane sadaMdhanI jema hitamAM pravartana 11 sadagdha dRSTAMtano bhAvArtha 12 AjJAmAM rucivALAne ja cAritra-sahetu nirUpaNa gurukula na choDavuM-e zreSTha jinAjJA 14 gurukuLane choDavAthI jinAjJAbhaMga 15 jinAjJAtyAgathI ubhayalokanuM ahita gurukuLamAM vasavAthI thatA lAbho gurukuLamAM yathAzakti AjJAnI ArAdhanAthI bhAvanI pUrNatA AgamamAM phUlavadhU vagere deSTAMtonuM nirUpaNa. 19 kSamA Adi daza prakAranA sAdhudharmanuM nirUpaNa. 20-21 gurukuLavAsanA tyAgathI guNAdivRddhino tathA kSamAdiguNono abhAva. gurukuLamAM vasavAthI aneka guNono lAbha. gurukuLanA tyAgamAM guNavyAghAta ane doSaprApti. gurukuLavAsanA tyAganA niSedhano viSayavibhAga. 25 dazavaikAlikasUtrokta ekAkI vihAranirUpaNa ukta sUtradvArA vizeSaviSayanirUpaNa. 27-30 dazavaikAlika sUtranuM vidhAna viziSTasAdhuviSayaka. te siddha karavA jAta-ajAtakalpanuM varNana. 31 ekAkIne bhikSAcaryAmAM aneka doSa, saMghATakabhikSAnuM vidhAna. agItArthonA svatantravihArano niSedha dazavaikAlikasUtranuM vizeSaviSayakanirUpaNa. 34 sUtra spaSTa ja hoya tyAre vicAraNA zA mATe ? zaMkAnuM samAdhAna. - 18 ja che i Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 016 250-271 35 mUlaguNothI rahita guru yogya nathI. 36 gurukuLanA atyAgIonI uttamatA. 37-38 gurukuLane choDanArA kAgaDAnA dRSTAMtathI sAdhu nathI. gurukuLatyAgInA bahumAnathI unmArganI anumodanA aniSTaphaLavALI. jinAjJAmAM rahelA sAdhuonuM guNavarNana 41 sAdhuonA utsarga-apavAdanA samyagbodhanuM nirUpaNa. 42 sAdhuonA dravyAdipratibaMdharahitatA tathA maiyAdiguNa. pUrvokta guNavALA ja sAdhuo, te guNothI rahita sAdhvAbhAsa. samyajJAna-darzana hoya to ja vizuddha cAritra. nizcaya-vyavahAranayamane cAritranA vighAtanuM nirUpaNa. 46 pUrvokta nizcayanayanuM vivaraNa. 47-48 vyavahAranayasaMmata jJAnAdinAzanA vikalpanI spaSTatA. 49 bhAvasAdhunuM lakSaNa. 50 sAdhudharmapAlanathI mokSaprApti. 12. sAdhusAmAcArI paccAzaka maMgala, icchAkAra Adi daza prakAranI sAdhu samAcArI 2-3 icchAkAra Adi deza sAmAcArInA nAma IcchAkAra sAmAcArIno viSayanirdeza. bIjA sAdhu pAse kArya karAvavAmAM viSayavibhAga kArya karavA Adi viSayamAM IcchAkAranuM vidhAna IcchAkArasAmAcArInuM phaLa nirUpaNa AjJA ane baLAtkArano niSedha prajJApanIya ane yogya ziSyane AjJA-baLAtkArathI pravRtti karAya. mithyAkAra dvAranuM nirUpaNa. 11 tIvra zuddha bhAvathI micchA mi dukkaDuM ApavuM. 12-13 micchA mi dukkaDa padano akSarArtha. tathAkAra yathodita gurunA vacanamAM karavo tathAkArano viSayanirdeza guruvizeSa pratye tathAkAravidhinuM nirUpaNa. 17 bhavabhIru gurunA vacanano atathAkAra mithyAtva che. 18-19 Avazyaka sAmAcArInuM nirUpaNa. 20-21 azuddha AvazyakInuM vivaraNa-AgamasAkSI naiSadhinI sAmAcArInuM nirUpaNa avagraha bhUmimAM pravezatA naiSadhikI karavAno hetu 24 devAdinI avagrahabhUmino prayatnathI paribhoga karavo-sadRSTAMta vivaraNa bhAvanitItinuM vivaraNa. 26 ApRcchanA sAmAcArInuM nirUpaNa 14 2 1 , 16 : 0 0 25 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 017 GU U 0 ra 0 jA 0 6 0 A 0 6 40 = je 45 = 6 27-28 gurune pUchIne karela kArya kalyANakArI bane, tenI vivecanA 29 AthI bahuvela AdinA kramathI dareka kAryamAM ApRcchanA 30 pratipRcchA sAmAcArInuM nirUpaNa. 31-32 pratipRcchA karavAnA kAraNo. pratipRcchAviSayaka matAMtara chaMdanA sAmAcArInuM nirUpaNa viziSTa sAdhuo ja chaMdanAnA adhikArI chaMdanAviSayaka zaMkA ane samAdhAna. chaMdanAphaLaviSayaka zaMkA ane samAdhAna. nimantraNA sAmAcArInuM nirUpaNa nimatraNAnuM prayojana-kathana sAdhuonA kartavyanI upamA ane phaLavarNana 41 nimatraNAnuM vizeSa nirUpaNa 42-43 upasarpada sAmAcArInA mukhya traNa ane peTA bAvIsa bhedonuM varNana upasaMpadAsAmAcArInuM vidhinirUpaNa vartanAdi padono artha 46 grahaNa Adi padonuM nirUpaNa vaiiyAvacca ane tapanA vikalponuM nirUpaNa dazadhA sAmAcArInA ArAdhakanuM svarUpa 49 daza sAmAcArInA pAlananuM phaLakathana 50 svAgrahavALA anuSThAno saMsArabhramaNa karAve. 13 piMDavidhAna paccAzaka 1. maMgala, piMDavidhAna piMDanuM svarUpa ane tenA grahaNano hetu udgama Adi bhikSAnA beMtAlIza doSa uddagamanA ekArthaka zabdo ane teno vizeSArtha AdhAkarma Adi soLa udgama doSonA nAma-vyAkhyA AdhAkarmanuM lakSaNa auzikadoSanuM svarUpa pUti ane mizradoSanuM svarUpa sthApanA ane prAbhRtikAdoSanuM svarUpa 11 prAduSkaraNa ane krItadoSanuM svarUpa 12. prAmitya ane parAvartitadoSanuM svarUpa 13. abhyAhata ane ubhinnadoSanuM svarUpa 14. mAlApahata ane ArachedyadoSanuM svarUpa 15. anikRSTa ane adhyavapUrakadoSanuM svarUpa 16 , vizuddhikoTi ane avizuddhikoTino artha ane tenA bheda = 5 272-292 3. 5-6. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 kaya 0 0 0 0 0 (U ja che 0 \ 0 X 2 6 018 17 utpAdananA ekAWka zabdo ane AhAranA utpAdanano adhikAra 18-19 dhAtrI Adi soLa utpAdana doSonA nAma-vyAkhyA. 20-24 dhAtrI vagere soLa doSonuM vivaraNa 25 eSaNAnA samAnArthI zabdo ane AhAranI eSaNAno adhikAra 26. zaMkita vagere daza eSaNA doSonA nAma-vyAkhyA. 27-29 zaMkita vagere daza doSonuM vivaraNa kayA sAdhune paramArthathI zuddha piMDa hoya ? uparyukta viSayanuM ja AgamapAThathI samarthana doSaparijJAnanA kAraNonuM vivaraNa piMDazabdanI jema bhikSA zabda paNa sAdhune ja saMgata che. auzikAdidoSarahita bhikSA zakya nathI. pUrvapakSa 35-36 puNyArtha pravRtti hovAthI akRta akAritAdi guNavALI bhikSA yuktiyukta nathI. uttarapakSa-piMDaviSayaka saMkalpadoSa nirUpaNa. AhArasaMbaMdhI pUrvapakSadUSaNa nirAkaraNa 39 gRhasthanA dAnapariNAmanuM nirUpaNa mAtra dAnapariNAma duSTa na hovAnA kAraNo uparyukta viSayanuM vizeSakathana ziSTagharomAM puNyArtha AraMbha-zaMkAnuM samAdhAna 43. nirdoSa bhikSA duSkara che-zaMkAnuM samAdhAna 44-45 azuddhAhAragrahaNamAM karmavAdInI zaMkA ane samAdhAna 46 prastutaviSayano upasaMhAra 47 udgamAdidoSonA kartAnuM nirUpaNa 48-49 bhojanamAMDalInA saMyojanAdi pAMca doSonA nAma-vivaraNa 50. 47 doSonA tyAgIno jaldI mokSa. 14. zIlAMgavidhi paccAzaka 293-311 maMgala, zIlAMgakathanapratijJA bhAvasAdhune aDhAra hajAra zIlAMga hoya. yoga AdinA saMyogathI 18,0OO zIlAMga thAya. 4-9 yoga-AdinA vizeSanirUpaNa dvArA 1800zIlAMgonA bhAMgA 10 18000 bhAMgAonA nirUpaNanuM rahasya 11-12 uparyukta gAthArthanuM samarthana karI anumAna prayoga. 13 uktArthanuM ja vizeSa vivaraNa 14 uktaviSayanuM ja dRSTAMta sahita nirUpaNa uktaviSayanuM ja dAntika nirUpaNa 16 AjJAthI hiMsAdimAM pravRtta sAdhu vaidyanA dRSTAMtathI apravRtta ja che. 17 dravyahiMsAdi pravRtti sAdhunA viratipariNAmane bAdhaka nathI. 18-19 usUtrapravRtti viratibhAvane khaMDita kyAre kare tenuM nirUpaNa 0 0 GU Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 019 0 0 0 0 GU dha U che GU : = agItArthanA svataMtravihArano niSedha gItArthanizritane sUtraviruddhapravRtti na hoya 22. gItArthayukta agItArthanI usUtrapravRtti na thavAnuM kAraNa 23 upasaMhAra-AjJAparataMtranI bAhyapravRtti viratine khaMDita na kare. 24 aThThAInvesu sUtramAM 180OO zIlAMgadhAraka ja vaMdanIya kahyA. 25-29 zIlAMgapAlana kaThina hovAthI mahAna vyakti ja karI zake, tailapAtradhAraka ane rAdhAvedhakanuM dRSTAnta. 30 pUrvoktaviSayamAM pU. bhadrabAhusvAmInI saMmati. 31 zAstroktaguNavALA bhAvasAdhu che-anumAnaprayoga 32 suvarNanA ATha guNonuM varNana 33-34 suvarNatulyasAdhunA AThaguNonuM nirUpaNa 35. sAdhu-vyatirekaSTAMtathI nirUpaNa yathoktasuvarNanI parIkSAnuM nirUpaNa tAttvika sAdhumAM kaSa vagerethI zuddhinuM nirUpaNa vyatirekathI tAttvikasAdhunuM nirUpaNa 39. atAttvika suvarNalakSaNavivaraNa 40. dAntikamAM tAttvika sAdhunuM nirUpaNa 41-42 vyatirekathI atAttvika sAdhunuM nirUpaNa sAdhusaMbaMdhI kaSa vagere parIkSA viSe matAMtara Agamokta sAdhunA guNothI tAttvika sAdhu bane. 45 bhAvasAdhuone saMpUrNa 18,000 zIlAMga hoya. zIlAMgadhAraka ane zIlAMgarahita sAdhunI bhAvI sthitinuM nirUpaNa raiveyakopapAtaSTAMtathI bhAvarahita kriyA paramArthathI kriyA nathI. dRSTAntanA arthanuM vivaraNa. 49 atattvamAM abhinivezavALI kriyA vidvAnone abhimata nathI. 50 mokSArthe bhAvayukta kriyAmAM prayatna karavo. 15 AlocanAvidhi paccAzaka 31 2-331 maMgala, AlocanAvidhikathana AlocanAno artha AlocanAthI thatA lAbhanuM nirUpaNa pazcAttApathI AlocanAnI sArthakatAnuM nirUpaNa avidhithI karela AlocanAnI niSphaLatA 6-7 uparyukta viSayanuM ja vizada nirUpaNa bhAvapUrvaka AlocanAnuM vidhAna 9-10 vizeSa AlocanAnA kALanuM nirUpaNa 11 paphakhI AdimAM AlocanA karavAnuM kAraNa 12-13 AlocanA karanAra yogya jIvanuM vivaraNa 14-15 AlocanAcAryanA lakSaNo 44 = = om a = = = 0 0 0 = 2 \ Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 020 18 = 0 0 0 0 m2 W U O 0 0 0 0 0 0 Go Go Go Go 2 W00 U U 16-17 AlocanAnA kramanuM nirUpaNa bhAvanirUpaNa prazastadravyAdimAM AlocanA karavAnuM kAraNa prazastadravya AdinuM nirUpaNa 21 zubhadravyAdinA samUhamAM prayatnarUpa jinAjJA AlocanA karavA yogya doSonuM vivaraNa kALa Adi jJAnAcAranA ATha prakAro nizaMkita Adi darzanAcAranA ATha prakAro IryAsamiti Adi cAritrAcAranA ATha prakAro anazana Adi tapAcAranA bAra prakAro kAyavIrya Adi vIryAcAranA traNa prakAro jJAnAcAra Adi AcAramAM akALe vAcanA vagere aticAronI AlocanA athavA mahAvratanA ane utsutranA aticAronI AlocanA prANAtipAtaviramaNathI rAtribhojanaviramaNa sudhInAM cha vrato mUlaguNa piNDavizuddhithI abhigraha sudhInA guNo uttaraguNa pRthvI Adino saMghaTTo vagere mUlaguNanA aticAro akathya azanAdinuM bhakSaNa vagere uttaraguNanA aticAro ukta aticAro tathA viparIta prarUpaNA vagere sarva aticAronI AlocanA karavI 35 saMvegapradhAnacittane banAvIne AlocanA ziSya kare. 36 bhAvazalyanuM lakSaNa 37-38 zalyoddhAra na karavAthI thatAM vipAkonuM darzana 39 avidhithI AlocanA karanAra sazalya jANavA. uktArthanuM cikitsakardaSTAMtathI nirUpaNa gItArthagurunI tapAsanuM vidhAna sazalyajIvonuM dIrghakALa saMsArabhramaNa zalyoddhAra karanArA jIvo mokSane pAme che. 44-47 zalyoddhAranI mahattAne jANIne saMvegane utpanna karIne AlocanAnI vidhi kare. 48 sArI rIte karelI AlocanAnuM lakSaNa 49 saphaLa AlocakanA guNo 50 jinakathita lokottamasaMjJAmAM satata prayatna karavo. 16 prAyazcittavidhi paccAzaka 332-353 maMgala, prAyazcittakathanavidhi pratijJA. prAyazcittanA AlocanA Adi daza prakAro prAyazcittano zabdArtha yathArtha prAyazcitta karanAranA guNonuM varNana uktArthanuM vizeSavivaraNa dravyavraNanA dRSTAMtathI bhAvavraNanI cikitsAnI yojanA o 2 0 43 2 0 0 P Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 021 27 31 mArca su Go ja 8-13 dravyavraNanA prakAro ane tenI cikitsAnuM nirUpaNa 14 bhAvavraNanuM svarUpa 15 bhAvavraNanI cikitsA ane rahasya sUkSmabuddhigamya 16-18 bhAvavraNanI cikitsAnuM vizada nirUpaNa 19 cheda prAyazcittathI aparAdhanI zuddhi thavAnAM kAraNo mULa Adi prAyazcittamAM cAritrapuruSanA abhAve ghaNaciMtA nathI. mULa prAyazcittanuM svarUpa anavasthApya prAyazcittanuM svarUpa 23 pAraMcika prAyazcittanA kAraNonuM nirUpaNa 24-25 uktaviSayamAM ja matAntara vivaraNa ane tenuM samarthana Agama Adi pAMca prakAranA vyavahAranuM nirUpaNa pratisevA, puruSa AdinA bhedathI AgamamAM aneka prakAranuM prAyazcitta 28 jinAjJAnI virAdhanAthI azubha bhAva thAya. viziSTa zubha bhAva ja yathArtha prAyazcitta jANavo. 30 azubhabhAvathI vizeSa adhika zubhabhAva prAyazcita che mAtra zubhabhAvathI karmanAza na thatAM brAhmIne strIpaNAno doSa 32-33 viziSTa zubhabhAvotpattinA traNa kAraNo ane tenA puruSArthanuM vidhAna. viziSTa zubhabhAvarUpa prAyazcittathI thatAM lAbho. prAyazcittathI nikAcita karmakSaya ane karmonA anubaMdhano viccheda pUrvapakSa-bhikSAcaryA Adi vihita anuSThAnomAM prAyazcitta ayogya vihitaanuSThAna paNa doSita che to tenuM vidhAna kema ? pUrvapakSa 38 uttarapakSa-vihita anuSThAnasaMbaMdhI prAyazcitanuM kAraNa 39 sAdhaka jIvane paNa sUkSmavirAdhanAnI saMgatinuM nirUpaNa 40-44 pUrvAcAryakathita bhinna guNasthAnomAM jIvane karmabaMdhanirUpaNa uktaviSayanI prastuta viSayamAM yojanA A ja viSayamAM paramatanI AzaMkA ane samAdhAna athavA prAyazcittanuM Agamokta anuSThAnarUpe nirUpaNa saMpUrNa dIkSA bhavAMtaramAM karela pAponuM prAyazcitta che. 49 pApanuM prAya: akaraNa sArI rIte karela prAyazcittanuM lakSaNa che. 50 nizcayanayanA mate matAntaranI saMgati 17 sthitasthitakalpa paccAzaka 1 maMgala, svitAdikalpakathanapratijJA sthitakalpanuM svarUpa ane prakAra sthitakalpa trIjA auSadhatulya hovAthI nitya Acaravo. trIjA auSadhanA dRSTAMtathI sthitakalpanA rasAyaNatvanI siddhi kalpanA sAmAnyathI daza prakAro asthitakalpanuM nirUpaNa Go re Go jA che Go = de = m 6 = 5 354-374 Om Wu Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 022 18 m WUO Acelaka Adi cha padomAM madhyamajinasAdhuonAM asthitakalpanuM nirUpaNa 9-10 zayyAtarapiMDa Adi cAra padomAM madhyamajinasAdhuonAM sthitakalpanuM nirUpaNa 11-12 sthita-asthita kalpano vibhAga karI AcelakakalpanuM nirUpaNa 13 pahelA-chellA jinanA sAdhuomAM acalakapaNAnI siddhi 14-16 audezika=AdhAkarmakalpanA vibhAganuM vivaraNa zayyAtarapiMDanuM svarUpa moTA doSo thatA hovAthI sarvasAdhuone zayyAtarapiMDano niSedha 19 zayyAtarapiNDanA niSedhano paramArtha 20 rAjapiMDanA pratyeka vibhAganuM nirUpaNa 21 rAjapiMDagrahaNamAM aneka doSo rAjapiMDanA ATha prakAranuM nirUpaNa kRtikarmanuM svarUpa ane prakAra dIrghaparyAyavALA sAdhvIoe paNa sAdhuone vaMdana karavAno hetu vaMdana karavA yogyane vaMdana na karavAmAM thatAM doSo mahAvratonuM svarUpa madhyamajinanA sAdhuone cAra mahAvratarUpa kalpanuM kAraNa vacanabhedathI be prakArano kalpa hovA chatAM yuktithI ekarUpa ja che. yeThanuM svarUpa upasthApanA=vaDI dIkSAnI vidhi pitA-putra vageremAM vaDIdIkSAmAM spenDa karavA aMgenuM nirUpaNa pratikramaNanuM svarUpa ane tenA kAraNo iriyAvahiyA ane pratikramaNa karavAmAM nimitto 34 madhyamajinAdinA sAdhuone doSa lAge tyAre ja pratikramaNa 35 mAsakalpanuM svarUpa pahelA-chellA jinanA sAdhuone mAsakalpa na karavAmAM aneka doSo. 37 mAsakalpanuM dravya ane bhAvathI vidhAna 38-39 paryuSaNAkalpanuM svarUpa ane utkRSTa Adi kALathI bhedanirUpaNa 40 madhyamajinanA sAdhuonuM avasthAne 41-42 dazakalpamAM sthita-asthita vibhAganuM trIjA auSadhadRSTAMtathI sahetuka nirUpaNa. 43 durvizodhyatA AdinA kAraNa 44 sAdhuo saraLatA Adi svabhAvavALA hovAnuM kAraNa 45 saraLatA-jaDatA vagere svabhAvavALA cAritra ayogya-pUrvapakSa 46-47 uttarapakSa-vajanA dRSTAMtathI vismRtithI alanA thAya, vratabhaMga na thAya. vakra-jaDa sAdhuone cAritranI siddhinuM vivaraNa uktArthanuM vyatirekanirUpaNa 50 saMjavalanakaSAyanA udayathI aticAro liMgadhArInA guNo bhAvasAdhunuM svarUpa m 2 w O paNast 9 0 - 9 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 023 " , 18 bhikSupratimA paccAzaka 374-395 maMgala, pratimAkalpakathanapratijJA pratimAnuM svarUpa ane saMkhyAvarNana bAra sAdhunI pratimAonuM kALamAna pratimAone svIkAranAra sAdhunA lakSaNo 7-12 sAdhu abhigrahavALI mahApratimAne svIkAre bhikSA, upasarga ane parISahone sahana kare. apramattapaNe ghora sAdhanA kare. 13 mAsakalpa pUrNa thatAM karavAnA vidhinuM kAraNa nirUpaNa 2. 0 0 16 navamI pratimAnuM vivaraNa 17. dazamI pratimAnuM varNana 18 agiyAramI pratimAnuM nirUpaNa 19-20 bAramI pratimAnuM vivaraNa pratimAkalpano svIkAra gulAghavanI vicAraNAthI rahita che. - pUrvapakSa gacchavAsamAM gurupAratanya vagere aneka lAbhonuM nirUpaNa pratimadhArIne alpabhojanathI zarIrane pIDA saMgata nathI 24 pratimAkalpa paramArtharahita hovAthI viziSTa lAbhanuM kAraNa nathI. 25 uttarapakSa-pratimAkalpa viziSTa sAdhuo mATe gurulAghava vicAraNApUrvakano che. 26-29 lUtAroga ane sarpadaMzanA dRSTAnta dvArA pratimAkalpanI sArthakatA 30 pratimAkalpamAM gurulAghavavicAranuM vivaraNa 31 viparIta karavAmAM doSaprApti 32 pratimAkalpamAM gurulAghavanI vicAraNA nyAyasaMgata 33-34 gaccha bAdhArahita hoya to ja pratimAkalpanA svIkAranuM vidhAna 35-36 dIkSA pradAna zreSTha upakAra hovAthI pratimAkalpano spaSTa niSedha 37 karmavyAdhinI cikitsA mATe pravrajyArUpa sAdhunI anya avasthA anya avasthAjanaka kliSTakarmanuM kSapaNa pratimAkalpathI ja zakya. uktahetuthI aMta-prAntabhojInI pIDA dInatArahita hovAthI saMgata pratimadhArIne kAyapIDAmAM adInatAnuM kAraNa upAyAntarathI karmakSaya saMbhava che, to kAyapIDArUpa pratimAkalpa zA mATe ? zaMkAnuM samAdhAna. virakalpathI ja vicitrakarmakSaya thAya to pratimAkalpasvIkAra asaMgata bane. paramArtharahitanA dUSaNano matAMtarathI nirAkaraNa pratimAkalpa Agamota ane yuktisaMgata paraspara sApekSa sadAgama ane yukti arthanirNayanuM kAraNa. pratimAkalpanA zeSaviSayonuM varNana pratimAsaMbaMdhI upadeza abhigrahanuM svarUpa ane karavAnuM vidhAna abhigraha na karavAmAM doSakathana AjJAnusAra abhigrahanA pAlanathI zIgha mokSaprApti 0 \ 0 6 = 0 = = 0 U = = = 2 = km = G K 6 50 Akha Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 024 0 17 19 # # # 19 tapovidhi paccAzaka 396-412 1 maMgala, tapakathanapratijJA 2 anazana Adi che bAhyatAnuM vivaraNa 3 prAyazcitta Adi che atyaMtara tapanuM varNana prakIrNaka tapanuM svarUpa 6-7 tIrthaMkaranirgamatapanuM nirUpaNa | tIrthakara nirgamanatapanI vidhinuM nirUpaNa 9-10 uktArthamAM matAMtaranuM vivaraNa 11 tIrthakarone prathamabhikSAnI prAptinuM varNana 12-14 tIrthakarajJAnotpattitapanuM varNana 15-16 tIrthakaramokSagamanatapanuM varNana tIrthaMkaranirvANasthAnanuM nirUpaNa 18 cAndrAyaNa tapanuM svarUpa cAndrAyaNa pratimAnA be prakAra prathama yavamadhyApratimAnuM varNana 20 bIjI vajamadhyApratimAnuM varNana cAndrAyaNa tapamAM bhikSAnuM pramANa cAndrayaNatAnI saphaLatAnAM kAraNo 23 rohiNI Adi vividha taponuM nirUpaNa rohiNI Adi adhiSThAyaka devatAnuM nirUpaNa 2 5. aneka dezomAM prasiddha vividha taponuM varNana tapanI saphaLatA mATe guNo kaSAyanirodhalakSaNa tapathI mArgAnusArI bhAva dvArA cAritranI prApti 28-29 sarvAMgasuMdara vagere tapa abhyAsIjIvone mokSamArganuM kAraNa 30-31 sarvAMgasuMdara Adi tapavizeSanuM varNana 32 nirujazikha tapanuM varNana paramabhUSaNa tapanuM varNana | AyAtijanaka tapanuM varNana 35-36 saubhAgyakalpavRkSa tapanuM varNana 37 mugdhajIvone A tapathI thatA lAbha indriyajaya vagere tapono nirdeza AgamamAM A tapo dekhAtA nathI - A zaMkAnuM samAdhAna 40 darzana-jJAna-cAritra tapanuM varNana sarvAMgasuMdara Adi tapa nidAnarUpa che- zaMkAnuM samAdhAna A tapo viSayAdithI zuddha hovAthI mokSanuM kAraNa che. matAMtara A tapo viSayazuddha hovAthI bodhiprArthanA tulya sarvathA saMgata che. A tapo nidAnarahita hovAthI nirdoSa che, ane tenI AcaraNAno upadeza. 24 # # # 33 0 = \ 6 = = U = Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 025 zrutabhakti anumodanA paMcAzaka prakaraNa - bhAvAnuvAda zrImatI candrAvatI bAlubhAI khImacaMda rIlIjIyasa TrasTa ranapurI -malADa-IsTa jJAnakhAtAnI upajamAMthI A graMtha prakAzanano lAbha lIdhela che. graMthaprakAzanamAM sahAyaka - 1. eka sahastha parivAra - bhivaMDI 2. kIrtibena rAkezajI bAphanA - bhAyaMdara mamamamamamamamamamamamamamama Ape karelI zrutabhaktinI hArdika anumodanA karIe chIe ane bhaviSyamAM paNa Apa uttarottara uttama kakSAnI zrutabhakti karatAM raho evI zubhecchA pAThavIe chIe. li. mAnava kalyANa saMsthAna - amadAvAda, zrI saGghajJAnanidhiprakAzitasya'sya granthasya zrAvakagaNena svAmitvakaraNapUrvaM sampUrNamUlyaM jJAnanidhau samarpaNIyam / samucitaM zulkaM samarpya caiSa paThanIyaH / mama Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 026 graMtha ane graMthakAra :pa.pU.AcAryadeva zrImad vijaya mokSaratisUrIzvarajI mahArAjA zrI saMghamAM prasiddha zrI paMcAzaka graMthanI aprakAzita pU.AcArya zrIyazobhadrasUrivRttinA prakAzana pachI have eno saraLa bhAvAnuvAda prakAzita thaI rahyo che, tethI eno abhyAsa vadhaze evI pUrI AzA che. samartha zAstrakAra, sarvajJa-vANI-marmajJa, gItAryAgraNI pU.A.bha.zrI haribhadrasUrIzvarajI ma.nA graMthomAM viSayonuM vaividhya paNa che, ane viSayonuM sarvAgINa spaSTIkaraNa paNa che, 1250 varSo pachI Aje paNa jinAgamonAM rahasyo ukelavA ane heya-upAdeyano surekha viveka keLavavA hajAro kalyANakAmI vidvAno emanA graMthone prAthamikatA Ape che, A batAve che ke emanuM ciMtana keTaluM kALajI ane vyApaka stare upayogI che.... samakAlIna samasyAonuM samAdhAna to koI paNa vidvAna zodhI Ape, paNa emaNe to bhaviSyakAlIna bhUlabhulAmaNIne jANe agAuthI jANI lIdhelI ane emAMthI nIkaLavAnA rastA khullA mukI dIdhelA. upamitikAra zrI siddharSi gaNivare to lakhyuM ja che ne, manAtta parijhAya..... yogadRSTi samuccaya, yogazataka, yogabindu, zAstravArtA samuccaya, aSTaka prakaraNa, jevA emanA graMthomAM sArasaMcaya zailI ane dArzanika carcA jovA maLe che, jyAre A paMcAzaka graMthamAM mukhyatve AcAramArganuM varNana maLe che ane e paNa kaMIka vistArapUrvaka.... emanI dArzanika pratibhAthI aMjAyelA vidvAno jyAre emanI 'samarAIca kahA' jevI rasALa, bhAvavAhI ane hRdayasparzI racanA jue che to Azcaryacakti thaI jAya che. mAnI nathI zakatA teo, ke koI tarka-karkaza vidvAna ATalI mRdu komala kathA paNa lakhI zake che. upalabdha graMthonI guNavattA ane be AMkaDAmAM sameTAI jatI saMkhyA tarapha najara mAMDIe tyAre ItihAsaprasiddha 1444 no AMkaDo eka tarapha manane prabhAvita karI de che to bIjI tarapha hRdayane khinna karI muke che. manusaddhasena vava: evuM kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcAryajI lakhe che. ApaNe jo evuM kahIzuM ke manumidraprasthaRI: I arthAt graMthakAromAM sauthI AgaLa pU.A.bha.zrI haribhadrasUrIzvarajI ma. che. ! to lagabhaga khoTA nahIM paDIe. zrI paMcAzaka saTIka graMthanA anuvAdanuM A zramasAdhya, abhyAsapUrNa virATa kArya eka viduSI sAdhvIjI bhagavaMte karyuM che. emanI niHspRhatAne zata-zata vaMdana, ke emaNe potAnuM nAma pragaTa karavAnI nA pADI che. vidvadvarya gaNivarya zrI dharmaratnavijayajIne graMthanA saMzodhanamAM vyasta rahevuM jeTaluM game che, eTaluM ja emane potAnA hRdaya-mananA saMzodhanamAM masta rahevuM game che. prAcIna graMtho ane potAno AtmA, baMnenI zuddhi mATenA athAka prayatno emanA jIvanamAM samAMtare cAlI rahyA che. AzA che, abhyAsu varga A pustakanA upayoga dvArA graMthakAra, vRttikAra, bhAvAnuvAdakAra ane saMpAdakano zrama savizeSa sArthaka karaze. vijaya mokSaratisUri vi.saM.2075 vai.va.5, muluMDa-muMbaI Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 027 || zrI zatruMjayatIrtha maMDana zrI AdinAthAya namaH || || zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namaH || | ai namaH || paMcAzaka prakaraNa mahAsAgaramAM praveza karavA, taravA mATe jema vahANanI = nAnI hoDInI jarUra che, ema vizALa jinAgamarUpI mahAsAgaramAM praveza karavA mATe prakaraNonI - nUtana granthonI jarUra che. prAcInagrantho bahu moTA hoya, atyaMta gahana hoya, sAdhaka teno abhyAsa karavA jAya to kAMto kaMI samajAya nahi, kAMto uMdhu samajAya, kAMto ochuM samajAya, AvuM kAMI ja na thAya e mATe tenuM ghaDatara jarUrI che, sAghakane jJAnAbhyAsa suMdara rIte thAya e mATe prakaraNa graMtho atyaMta upayogI che. vAcakapravara umAsvAtijI mahArAje sAdhakone saraLatAthI tattvajJAna pamADavA tattvArthasUtra Adi 500 prakaraNa graMthonI racanA karI. temanA ja pagale pagale samartha zAstrakAra haribhadrasUrijI mahArAje paMcAzaka, upadeza pada Adi 1444 graMthonI racanA karI. zrAvakadharma ane sAdhudharmanA viSayane pUjyazrIe paMcAzaka prakaraNa graMtha dvArA prastuta karela che. A graMthamAM kula 19 viSayo che. dareka viSayane prAyaH 50 gAthA dvArA varNavyo che mATe 50 gAthAnA A viSayane paMcAzaka nAmathI graMthakAra oLakhAve che. A paMcAzaka prakaraNa upara pU.A.yazobhadrasUrijIe TIkA banAvela jenI eka mAtra tADapatraprata jesalameramAM hatI tenA AdhAre saMzodhana karIne 5 varSa pUrve graMtha prakAzita karela. tADapatramAM 18 paMcAzakanI 46 gAthA sudhInI TIkA hatI. tyArapachInI pU.navAMgIvRttikAra A. abhayadevasUrijI ma. nI prakAzita TIkA (18-47 thI 19-44) saMpUrNa graMthanI te pustakamAM mukI hatI. A TIkAno gujarAtI anuvAda pa.pU.gItArtha AcAryadeva zrImad vijaya rAjazekharasUrijI mahArAje karela. bAkInA graMthano te anuvAda atre sAbhAra rajU karavAmAM karavAmAM Avela che. A graMthano gujarAtI bhAvAnuvAda karavAmAM Ave to aneka sAdhakone uttama tattvajJAna prApta thAya. AvI bhAvanAthI meM bhAvAnuvAda mATe zrutajJAnasAdhanAmAM atyaMta nipuNa evA sAdhvIjI bhagavaMtane preraNA karI, ane upayogapUrvaka dhIratAthI samagra granthano gujarAtI bhASAmAM bhAvAnuvAda temaNe karyo. jemAM mULa gAthA tenI saMskRta chAyA, gAthAno artha ane TIkAno artha, tathA amuka sthaLe TippaNa karelA che nAmanA ane prasiddhithI atyaMta nirlepa evA sAdhvIjI bhagavaMte potAnuM nAma jAhera na karavA mane AgrahapUrvaka vinaMti karI che. temaNe karela anuvAdamAM TIkArtha anvayArtha krama pramANe na hato, abhyAsune saraLatA thAya mATe TIkArthane kramAnusAra goThavyo, tathA jarUrI sudhArA karyA. Ama, paMcAzaka graMthanI pUjya yazobhadrasUrijI ma.nI TIkAnuM adhyayana bhAvAnuvAdane kAraNe samasta saMghamAM saraLatAthI thaze. paMcAzaka graMthanA racayitA pUjaya haribhadrasUrijI mahArAjA tathA TIkAkAra pUjya yazobhadrasUrijI mahArAjAnuM jIvana caritra tathA paMcAzaka granthanuM vistRta viSaya varNana pUrve paMcAzaka prakaraNa - saMskRta TIkA pU. yazobhadrasUrijI ma.nuM pustaka ane saMzodhana karela temAM gujarAtI bhASAmAM jaNAvyuM che. jIjJAsue tyAMthI te vigato jANavI. A graMthamAM dareka paMcAzakanA viSayane darzAvavA gAthAnusAra gujarAtI bhASAmAM vistRta anukramaNikA banAvI che. je abhyAsu tathA saMzodhakavargane khUba upayogI pUravAra thaze. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 028 paMcAzaka graMthanA bhAvAnuvAda prupha tapAsavAmAM sahAyaka 1. 5.pU. pravacanaprabhAvaka A.zrI.vi.kIrtiyazasUrijI mahArAjAnA praziSya muni kRtiyazavijayajI mahArAja 2. parama pUjya pravartinI sAdhvIjI zrI jayAzrIjI mahArAjAnA praziSyA sAdhvIjI kaivalyadarzanAzrIjI mahArAja, tathA sAdhvIjI mRdudarzanAzrIjI mahArAja 3. borIvalI tathA lAlabAganA suzrAvako A graMtha sAdhu dharma ane zrAvakadharmanI ArAdhanAne jaNAvanAro che. tenuM vizada adhyayana karI svabhUmikAnusAra uttama ArAdhanA karI parama padanA bhoktA bano e ja zubha bhAvanA li. parama pUjya AcAryadeva zrImad vijaya bodhiratnasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSya muni dharmaratnavijaya gaNI. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 001 zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda zrI paMcAzakaprakaraNa - gujarAtI bhAvAnuvAda. graMthakAra :- samarthazAstrakAra prAtaHsmaraNIya AcAryazrI haribhadrasUri mahArAja TIkAkAra - parama pUjya AcAryazrI yazobhadrasUri mahArAja zrI arihaMtapadanuM dhyAna dharIne sadguruvaracaraNAbuja namIne haMsavAhinInuM smaraNa karIne jinavacanAmRta haiye dharIne yAkinImahArAsnue graMthe viracyA yazobhadrasUrIzvare TIkAe graMthyA zrI paMcAzakagraMthanA je parama rahasyo teno gurjarAnuvAda viracavA IcchaDyo. evaDI mujamAM che nahi mati devagurukRpA mujane dejo zakti to paNa temAM je rahI gaI kSati eha pramArjavA guruvarane vinaMti. jima jinazAsana che jayavaMtu siddhikSetra che jima zAzvata jima siddhAcala tIrtha che punyavaMtu eha savi upamA e grantha dharaMtu. prathama zrAvakadharmavidhi paMcAzaka | [TI cha tnam ] sarvAtizayasampannamanAdinidhanaM sphuTam / jainaM jayati rAgAdi-vicchedacaturaM vacaH // 1 // mUtye sarasvati ! na ra ! sevi ! mUyA:, yasyAM prasAdavazato rucinirmalatvam / vAcAM bhavatyavitathA'malinaprabandham / vidvadbhircitaguNaM guNavadbhiragryam // 2 // Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 002 zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda TIkArca- TIkAkAra maharSi zrI yazobhadrasUrIzvarajI mahArAjA zrI paMcAzakaprakaraNanI TIkAnA prAraMbhamAM maMgala kare cheH sarva atizayothI yukta, zAzvata, asaMdigdha, rAgAdino nAza karavAmAM catura jinezvaradevanuM vacana jaya pAme che, arthAt sarvotkRSTapaNe varte che. (1) jenI kRpAnA vazathI vANInuM guNavAna vidvAno vaDe prazaMsA karAyelA guNathI yukta, (magranka) zreSTha prakAranuM, rucikara evuM nirmApaNuM thAya che. je nirmaLatAnA prabhAve sAhityakAro (kavitatha5) satya (mati=doSarahita kAvyAdiprabaMdhanuM sarjana kare che te he sarasvatI ! he svAminI ! he devI ! tuM amArI AbAdInA mATe thA. arthAta TIkAkAra maharSi sarasvatI devInI kRpAthI potAnI A (prabaMdhas) sAhityaracanAne (avitathas) pAramArthika, (amalina=) nirdoSa ane vidvAno vaDe prazaMsanIya banAvavA mATe utkRSTa prakAranI (nirmaLas) akliSTa ruci=) dIptimatI vANIne icche che. have dharmanA adhikArInuM ane dharmanA phaLanuM varNana kare che :- ahIM jeone janmAntarathI saMcita karAyelo sAnubaMdha puNyano arthAt puNyAnubaMdhI puNyano udaya che tathA nirmaLa prajJAthI jeonuM citta atizaya vizuddha karAyeluM che. temaja jeo niraMtara sukhasaMpattithI yukta che tevA mahAtmAoe temaja bIjA paNa manuSyo ke jeo janma-jarA-maraNarUpI pANIthI bharelA apAra saMsArasamudranI madhyamAM rahelAM che, vaLI rAga-dveSa ane mohathI jemanA adhyavasAyo atizaya kliSTa banelA che ane jeo aneka prakAranI zArIrika, mAnasika hajAro ApattithI pIDita che teoe paNa artha ane kAmane viSe Adara rAkhavAno choDIne sakala kalyANanI paraMparAne ApavAmAM samartha, ciMtAmaNiratna tathA kalpavRkSa samAna, nirupama-avyAbAdha-svAbhAvika-ekAntika-Atmattika sukhathI bharapUra evA mokSanA kAraNabhUta temaja Aloka ane paralokamAM zAMtinA kAraNabhUta evA dharmamAM ja Adara karavo yukta che. kAraNake vidvAna puruSoe kahyuM che ke je kAraNathI dharma vaDe A lokamAM AbAdI prApta thAya che ane paraMparAe mokSanI prApti thAya che te kAraNathI kalyANanI IcchAvALAe haMmezA te dharmane ja sevavo joie." jJAnanuM mAhAlya batAve che. sakala manuSya-deva ane maharSi vaDe pUjanIya, sakala prANIonuM hita karavAmAM tatpara svabhAvavALA, sarva avasthAmAM suMdara, (A badhA ja vizeSaNo tIrthaMkara paramAtmAmAM temaja dharmamAM ema baMnemAM ghaTe che.) jagatamAM sarvotkRSTa puNyarAzinA udayavALA bhagavAna tIrthaMkara paramAtmAnA jevA sugRhIta nAmadhArI (prAtaH smaraNIya), mahimAvaMta temaja pravAhanI apekSAe zAzvata evA te dharmanuM mULa AgamanA nirmaLa bodhasvarUpa samyajJAna che. - kahyuM che ke : "jJAnAvaraNIyakarmanA kSayopazamathI jIvane heyopAdeya vastu saMbaMdhI je nitye samyagu bodha thAya che. te jJAna kahevAya che." viziSTa prakAranA prajJAnA atizayane dhAraNa karanArA gaMbhIra-udAra AzayavALA, atIndriya arthane jANanArA, zrI tIrthaMkara paramAtmAnA pachI (zrIsaMghamAM) tarata ja jemanuM sthAna che evA zrI gaNadhara Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda 002 bhagavaMto vaDe temaja temanA ziSyo vaDe te AgamanA viSaya-viSayI vibhAganI apekSAe traNa bheda kahevAyA che. (1) arthAgama, (2) jJAnAgama ane (3) vacanAgama. (1) arthAgama - artha eTale padArtha, AgamamAM jenuM varNana karavAmAM AvyuM che te padArthane arthAgama kahevAmAM Ave che. sAmAnyanayanI apekSAe paramArthathI satu jIva ane ajIva e be padArtho arthAgama che kAraNake temAM jagatanA sarva vyaktirUpa padArtha arthAtu dareke dareka padArthano saMgraha (= samAveza) thaI jAya che. vizeSanayanI apekSAe samaya (=kALa) ane pAMca astikAya, jIvAstikAya, dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya ane pagalAstikAya) e cha dravyo (jemanuM varNana AgamamAM karavAmA AvyuM che) te arthAgama che. (2) jJAnAgama- AgamathI zeya padArthono je vivecanAtmaka (paricchedAtmaka) bodha (apratilabdhi) thAya che tene jJAnAgama kahevAya che. te bodha AgamamAM varNavelA dravya ane paryAyanA svabhAvaviSayaka ane vastuviSayaka hoya che. temAM Agamano prasiddha vastuviSaya e abhilApya padArthonA dharmo jaNAvavAno che ane svabhAvaviSaya e dareka padArthanuM sajAtIya vijAtIya padArthathI vyAvRtta (bhinna) asAdhAraNa lakSaNa jaNAvavAno che : (3) vacanAgama- sva-para zAstronA jANakAra, atiprakRSTa dIrdhamatinA kSayopazamavALA pUjyapAda caudapUrvadhara Adi (zAstrakAro)nA vacano e vacanAgama che. A vacanAgama e sakala zAstromAM vyApaka che arthAt sakala zAstrono emAM samAveza thaI jAya che, prajJApanIya padArthonA anaMtamAM bhAganA ja abhilApya padArthonA dharmonuM emAM samAnapariNAmavAcaka zabdo vaDe nirUpaNa karAyeluM che. (potapotAnI arthakriyA karavAmAM je samartha hoya te ja padArtha kahevAya che. traNeya kALanA viSayabhUta ghaTa Adi padArthomAM je arthakriyA sAmarthyarUpa ghaTava Adi sAmAnya dharma rahelo che tenA vAcaka hovAthI zabdone samAnapariNAmapAtI kahevAmAM Ave che.) vaLI A vacanAgama e sarva vyavahAranuM kAraNa che, heya-upAdeya ane upekSaNIya padArthonuM nirUpaNa karanAra che. paMDitone mATe AdaraNIya che, atizaya kuzaLatAthI varNaveluM hovAthI temAM nirvivAdapaNe sarva vedya ane vedakanuM svarUpa buddhi samakSa skurAyamAna thatuM hoya che. vaLI sva-parasiddhAntanA upadezanuM temAM avyabhicArIpaNe varNana hoya che. (sva-para siddhAMtono temAM tattvadRSTivaDe samanvaya karelo hovAthI) te paramArthathI to ekarUpa ja che. kAraNake ajJAnanA kAraNe Ubho thato visaMvAda tattvadRSTivALAmAM hoto nathI. vaLI A vacanAgamamAM ziSTa puruSone mAnya, mULAgamane anusaranArA, niSkalaMka, paMDita puruSoe prajJAvaDe samAlocana karelA, sarva prANIonA hitane avirodhI evA anuSThAnonuM nirUpaNa hoya che. vaLI te vidvAna puruSone mahodayanA AnaMdano hetu che, sarva zAstronA rahasyamaya bodhane prasAranAra che. vAgIzvaradevatAthI adhiSThita, aDatAlIza hajAra divyakozathI bharapUra prAbhRta. A prAbhRta je caudapUrvane dharanArA pUjaya puruSo che. temane te atipratIta ja che. (AgamanA A traNa bhedomAM jJAnAgama ane vacanAgamano viSaya arthAgama che. vacanAgama e viSayI ja che. jyAre jJAnAgama e arthAgamanI apekSAe viSayI che ane vacanAgamanI apekSAe viSaya che.) Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 004 zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda have sarva aMga-upAMga ane prakIrNako jemAMthI uddadhRta karAyA che te, samagra AzcaryanA nidhAnabhUta zAzvata evA A AgamanA aMzamAtra arthano viSaya karIne ja sarva paNa sva-para siddhAntanA vacano racAyelA che ema parama mAdhyasthabhAvathI mAnatA AcAryabhagavaMte parama karuNAmaya hitanI icchAthI prerAine zrotAne sadanuSThAnanA avaSNakAraNasvarUpa, Aloka ane paralokamAM sukhane ApanAra, dharmanuM prathama nimitta evuM AtmIya vijJAna sadeza nizcayarUpa samyajJAna prApta karAvavAnI icchAthI A prAkRta-prakaraNanI racanA karI che. te dharmanA be prakAra che. (1) gRhastha dharma ane (2) sAdhudharma. temAM (sAdhudharma karatAM) gRhasthadharmamAM ghaNA vadhAre jIvonI pravRttirUpa prayAsatti hovAnA kAraNe temaja sAdhudharmanI pahelA gRhastha dharmanuM pAlana karavAmAM AvatuM hovAnA kAraNe AcArya bhagavaMte sau prathama daza prakaraNomAM gRhasthadharmanuM varNana karyuM che. te gRhasthadharmamAM niSNAta banelA ane temAMnA niravadya zubhakriyAonA abhyAsI evA teo tyArapachI sukhapUrvaka ja sAdhudharmasaMbaMdhI pAlana jJAnapUrvaka karI zakaze mATe gRhastha dharmanuM varNana karyA bAda sAdhudharmanuM varNana karyuM che. A pramANe baMne dharmano krama jemaNe vyavasthita(= nizcita) karyo che te AcArya bhagavaMtazrI prathama gRhastha dharmanuM nirUpaNa karavAnI icchAthI "zrAvakadharmavidhi' nAmanuM prathama paMcAzaka varNave che : temAM potAne ISTa viziSTa devatAne namaskAra karavApUrvaka prayojana abhidheya ane saMbaMdha e traNane jaNAvanArI A prathama gAthA kahe che - namiUNa vaddhamANaM, sAvagadhammaM samAsao vocchaM / sammattAIbhAvatthasaMgayaM suttaNIIe che ? 1/ chAyA :- navA varSamAnuM zrAvatha samAto vacce | samyaktvAdibhAvArthasaGgataM sUtranatya |2 | gAthArtha :- zrI vardhamAnasvAmIne namaskAra karIne samyaktvAdi viziSTa bhAvarUpI padArthothI yukta zrAvakadharmane zrI gaNadharapraNIta sutronA anusAre huM saMkSepathI kahIza. TIkArtha:-"natva'=praNAma karIne vardhamAna'=mahAvIrasvAmIne zrAvadha'=jenuM svarUpa have pachI kahevAnA che te zrAvakanA dharmane 'samettAmAvasthArtha'= viziSTa lakSaNavALA samyakta Adi bhAvarUpI padArthothI yukta (evA zrAvakadharmane) 'kRttanItyA'= AgamanI nIti vaDe 'samalita: '= saMkSepathI 'vaphTa'= kahIza. A zlokamAM jainatvI vardhamAnam' A pado vaDe devatAne namaskAra kahevAyo che. temanAmAM ahatupaNuM guNonA kAraNe che ane devatApaNuM mokSapadanI prAptinA kAraNe che. arthAt sarvaguNasaMpannatAnA kAraNe teo aSTaprAtihAryAdi pUjAne ahetuka yogya banyA che ane mokSamAM gayA che mATe ja te deva che. samasato vacce' A pado vaDe saMkSepathI nirUpaNa karavAnuM jaNAvyuM che. sUtranItyA' A pada dvArA ziSyo mATenuM A prakaraNa racanAnuM prayojana kahyuM che AgamanA anusAre dharmanuM varNana karavAthI ziSyone A prakaraNa dvArA Agamano bodha karAvavAnuM prayojana che. vaLI 'sUtranItithI e ziSyo mATe pravRttinuM prayojana e rIte banaze ke svamatine anusAre jo kahevAmAM Ave to vyabhicAranI zaMkAthI ziSyo A prakaraNanA zravaNamAM pravRtti na karata paraMtu AgamanA anusAre kIdheluM hovAthI ja ziSyo enuM zravaNa karaze. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda oo, 'zrAvakSadharmam' A pada dvArA abhidheya kahevAyuM che, AmAM tarkanusArIne prakaraNa-prayojana svarUpa upAya-upaya lakSaNasaMbaMdha sAmarthyathI garbhita rIte jaNAvAyo che. arthAt zabdasamUhanI viziSTa racanArUpa A prakaraNa e upAya che. ziSyone tenA arthanuM pratipAdana karavArUpa je prayojana te upaya che. hyuM che ke- "A prakaraNanuM A phaLa (prayojana) che e pramANeno je yoga= joDANa e saMbaMdha kahevAya che. Ama saMbaMdha e svataMtra astitva dharAve che chatAM paNa prayojananI antargata te kahevAI jato hovAthI (keTalAka prakaraNakAro vaDe te saMbaMdha pRthaka sAkSAt kahevA Icchato nathI ||1|ii 1/1 zrAvakadharmane huM kahIza" ema uparanA zlokamAM je kahyuM, temAM jeno A dharma che te zrAvaka koNa che ? te jaNAve che : paralogahiyaM sammaM, jo jiNavayaNaM suNei uvutto|| aitivvakammavigamA, sukkoso sAvago ettha // 2 // 1/2 chAyA :- paranodita saMkhya ya nanavara zroti 35yu: | atitIvrakarmavigamAt sotkarSaH zrAvako'tra gAthArtha :- paraloka mATe hitakara (tathA) aviparIta evA jinavacanane atitIvra karmano nAza thavAthI upayogapUrvaka je sAMbhaLe che te ahIM utkRSTa zrAvaka kahevAya che. TIkArtha :- 'go'= je puruSa, 'patnorf'= paraloka mATe hitakara, 'saI'= samyagu arthAt aviparIta, 'navayaT'= jinavacanane arthAt svAdhyAya (zrutadharma) ane cAritradharma svarUpa jinadharmane, 'vaDo'= upayogapUrvaka, arthAt upAdeya buddhithI "'= sAMbhaLe che. 'mativraSpavAma'= atikliSTa mithyAtvamohanIya karmano nAza thavAthI "suhnoso'= samyagdaSTipaNAthI te utkRSTa "sAvo'= zrAvaka 'ttha'= ahIM (kahevAya che.) sakhta'no jinavacananA vizeSaNarUpe saMbaMdha karAya to aviparIta evuM jinavacana evo artha thAya che. jo teno 'suneTTa' sAthe kriyAvizeSaNarUpe saMbaMdha karAya to samyagu rIte arthAt azaThapaNAthI sAMbhaLe che evo artha thAya che. (azaThapaNAthI= pratyanIkapaNAthI nahi paNa tattvane jANavAnI jijJAsAthI sAMbhaLe che). 2 2/2 te vaLI samyakta zuM che? jenA saMbaMdhathI A zrAvaka kahevAya che, te jaNAve che : tattatthasaddahANaM, sammattamasaggaho na eyammi / micchattakhaovasamA, sussUsAI u huMti daDhaM // 3 // 1/3 chAyA :- tattvArthazraddhAnaM sarvisa na tasmin | mithyAttvakSayopazamAt zuzrUSAdayastu bhavanti dRDham // 3 // gAthArtha :- jinokta jIvAdipadArthonI zraddhA te samyakta che. te samyakta hoya tyAre mithyAtvano kSayopazama hovAthI mithyAgraha hoto nathI. zuzruSA vagere guNo deDha rIte hoya che. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 006 zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda TIkArtha :- 'tattasthApa'= jinokta jIvAdi navatattvomAM zraddhA "sammatta'= samyakta kahevAya che. 'nAdo'= viparIta-mithyA bodha, "ra mi'= samyakta hoya tyAre nathI hoto. "micchattagmovasama'= mithyAtvanA kSayopazamathI 'sunnUsAruM = zuzruSA-zravaNa-grahaNa-dhAraNA vagere guNo '8'= dRDha rIte 'tti'= hoya che. tattvArthazraddhAnam' e pada dvArA samyaktanuM svarUpa-lakSaNa kahevAyuM che. 'masagraho naitasmin'= e pado dvArA samyaktanI hAjarImAM thato anarthano nAza kahevAya che. 'zuzraSArayat mavatti' e pado dvArA samyaktathI prApta thatA arthanI siddhi kahevAI che, anarthano nAza thayA bAda arthanI siddhi thAya che mATe A pramANe upanyAsa karyo che. arthAt prathama anarthanA nAzanI vAta karI che, pachIthI arthanI siddhinI vAta karI che. tattvArthazraddhAnam = tattvAnAm arthAt zraddhAnAm = tAttvika evA jIvAdi padArthonI zraddhA athavA tattvana ardhAnAm zraddhAnam = tattvathI arthAt "A Ama ja che" evA bhAvathI padArthonI zraddhA Ama be rIte artha karI zakAya che //all 13 samyaktanA avinAbhAvI liMga kahe che : sussUsa dhammarAo, gurudevANaM jahAsamAhIe / veyAvacce niyamo, vaya paDivattIe bhayaNA u // 4 // 1/4 chAyA - suzruSA dharmarAje gurudevAnAM yathAsamayanA ! vaiyAvRttye niyamo vratapratipattau bhajanA tu // 4 // gAthArtha :- samyakta hoya tyAre zuzruSA, dharmarAga tathA guru ane devanI teyAvaccano yathAsamAdhi niyama - A traNa guNo hoya che, paNa vratonA svIkAramAM bhajanA che. TIkArtha:- "suNUsa'= dharmazAstrane sAMbhaLavAnI IcchA, 'ghamaro'= dharmano abhilASa arthAt cAritradharma upara rAga, 'gurudevA'= pUjA ane namaskArane yogya evA deva ane gurunI 'nahIsAdI'= samAdhine anusAra, potAnI mAnasika svasthatA jaLavAya e rIte 'vaiyAvacce'= vyAvRttano bhAva ke kriyA te veyAvacca. teno arthAtu bhakti, praNAma, pUjA viSayano 'niyamo'= abhigraha, avazyabhAva arthAt avazya karavuM te, *vayapaDivAI'= (samyakta hoya tyAre) vratonA svIkAramAM, 'mayaUTI 3= bhajanA, vikalpa-vratano svIkAra hoya athavA na hoya. . 4 / 2/4 bhajanAnuM kAraNa kahe che : jaM sA ahigayarAo, kammakhaovasamao Na ya tao vi / hoi pariNAmabheyA, lahuM ti tamhA ihaM bhayaNA // 5 // 1/5 chAyA :- yat sa dhattarat rmakSayopazamato na tatofpa | bhavati pariNAmabhedAd ladhviti tasmAdiha bhajanA // 5 // gAthArtha :- kAraNake samyaktanI prApti karatAM vadhAre karmanA kSayopazamathI vratano svIkAra thAya che. je kSayopazamathI vratano svIkAra thAya che. te kSayopazama jIvonI pariNatinA bhedanA kAraNe jaldIthI thato nathI. AthI vrataprAptimAM bhajanA che. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda 007 TIkArtha :- "''= je kAraNathI 'sa'= vratanI prApti arthAt virati, 'hiro '= samyaktanA prAptikALanI apekSAe ghaNA vadhAre, 'magovasama'= jJAnAvaraNIya Adi karmanA kSayopazamathI thAya che. 'to vi'= "A paNa" arthAtu samyaktaprAptinA hetubhUta evo karmakSayopazama paNa 'raI/meya'= jIvanI pariNatinA bhedathI, samyakta hovA chatAM paNa vratano pariNAma na Avato hovAthI, "naMduM ti'= jaldIthI ja 'ta kRdaM= te kAraNathI vratapratipattimAM 'maya'= aniyama-niyamano abhAva che. zuzruSAdimAM to niyama hoya ja che arthAt te avazyabhAvI hoya che. 'tamo vi ja ya doDDa'= A vAkyanA be artha thaI zake che. (1) to vi= A samyaktaprAptinA hetubhUta karmakSayopazama te vrataprAptino hetu banato nathI. (2) "tamo vi'= vrataprAptinA hetubhUta karmakSayopazama te samyaktanI prAptinA kALe thato nathI. A be ja kAraNothI vratanI prAptimAM bhajanA che. | ka | 2/5 sammA paliyapuhatte, avagae kammANa bhAvao huMti / vayapabhiINi bhavaNNavataraMDatullANi NiyameNa // 6 // 1/6 chAyA :- sagavattAt patyapRthakveDavAte vaLAM mAvo bhavati | vrataprabhRtIni bhavArNavataraNDatulyAni niyamena // 6 // gAthArtha :- sabhyattvanI prApti pachI (AyuSya sivAyanA mohanIya Adi sAta) karmonI bethI nava palyopama jeTalI karmasthiti ghaTe tyAre saMsArasAgara taravA nAva samAna vrata vagere avazyapaNe hoya che. TIkArtha :- "sammA'= samyaktanI prAptinA kALa bAda, 'patni pu'= zAstramAM prasiddha palyopama pRthatva arthAt bethI nava palyopama 'mavA'= naSTa thayA bAda "mmAna'= dezaviratimAM bAdhaka karmonI sthitine svAbhAvika rIte eTalA (palyopama pRthakRtva) kALa bhogavavA dvArA athavA to sthitighAta dvArA kSaya karavAthI, "mAvo'= AMtarika pariNAmarUpa bhAvane AzrayIne "mavaUUvitaraMtuDhDhALa''= saMsArasamudra taravAmAM nAva samAna "vayapafmaLi''= tevA prakAranA dezacAritramohanIyanA kSayopazamathI thatA aNuvrata, guNavrata, zikSAvrata Adi vrato, "niyamena'= avazya "ji"= thAya che. A kAraNe samyakta prApta thavA chatAM te avasare vratanI prAptimAM bhajanA che. je 6 / 2/6 'vrata vagere" ema kahyuM hatuM, te vratone ja kahe che : paMca u aNuvvayAI, thUlagapANavahaviramaNAINi / uttaraguNA tu aNNe, disivvayAI imesiM tu // 7 // 1/7 chAyA :- panna tu maUJtAni zukra-prAIvidha-viramaUvani | uttaraguNAstu anye digvratAdayaH eSAM tu // 7 // gAthArtha :- zUlaprANavadhaviramaNa Adi zrAvakanA pAMca aNuvrato che ane divrata Adi bIjA uttaraguNo che. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 008 zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda TIkArtha :- "vRtnI/pIvivaramaUITM"= zUlaprANAtipAtavirati Adi "paMgha 3'= pAMca ja, "maputrApuM"= mahAvratanI apekSAe nAnA hovAthI aNuvrato che. "uttaraguIT'= aNuvratanA uttaraguNo "tuM"= ane "Aug''= bIjA "visilvayAk''= digdata Adi. Adi zabdathI zikSAvratanuM grahaNa karAyuM che, "hiM tu'= je zrAvakonA dharmane kahevAnI vivakSA che te zrAvakonA A vrato che. aNuvrata zrAvakadharmarUpa vRkSanA mULa samAna hovAthI mULaguNa kahevAya che ane te aNuvratonI puSTi karanAra hovAthI divratAdi sAta uttaraguNa kahevAya che. aNuvrato- mahAvratonI apekSAe nAnA hovAthI te aNuvrata kahevAya che athavA sAdhunI apekSAe zrAvako nAnA hovAthI "aNa= nAnA nA vrato" ema samAsa karIne aNuvrata kahevAya che. athavA "aNuanu= pAchaLa"- sAdhudharmanI prarUpaNA karyA bAda zrAvakanA vratonI prarUpaNA karAtI hovAthI te aNuvrata kahevAya che. | 7 | 2/7 prathama aNuvratane AzrayIne kahe che : thUlagapANavahassA, viraI duviho ya so vaho hoi / saMkappAraMbhehiM vajjai saMkappao vihiNA // 8 // 1/8 chAyA :- stha7%DIUMvadha0 viratiH vidha8 sa vadho bhavati | saGkalpArambhaiH varjayati saGkalpato vidhinA // 8 // gAthArtha :- sthUla prANIonA vadhanI virati te prathama aNuvrata che. te vadha saMkalpathI ane AraMbhathI ema be prakAre thAya che. zrAvaka vidhipUrvaka saMkalpathI prANavadhano tyAga kare che. TIkArtha :- 'dhUnapIvadarphI'= zAstramAM prasiddha sthUla prANIonA vadhanI 'vira'= nivRtti (tyAga) te paheluM aNuvrata che. "vido '= ane be prakAre 'so vado do'= te vadha thAya che. "saMpyAdi = saMkalpa eTale prANIne mAravAnI buddhi vaDe ane AraMbha eTale mAravAnI buddhi na hovA chatAM gRhakAryo karavAmAM anAyAse thatI prANIonI pIDA ane hiMsA, teno 'vajJa'= tyAga kare che 'vadha' zabdano sAkSAta ullekha nathI paNa sAmarthyathI te gamya che. "saMpna'= saMkalpane AzrayIne AraMbhane AzrayIne nahi kAraNake AraMbhamAM to zrAvaka pravRtta ja che. 'viIiT'= zAstramAM kahelI vidhipUrvaka- saMkalpathI thatA vadhane vidhipUrvaka taje che ema ahIM saMbaMdha joDavo. 8 18 prANIvadha varjanIya che, ema svIkArIne arthAt te tyajavA yogya che ema mAnIne pachI te zuM kare che? gurumUle suyadhammo, saMviggo ittaraM va iyaraM vA / vajjittu tao samma, vajjei ime ya aiyAre // 9 // 1/9 chAyA :- gurumUtte zratadharma: saMvina: phuvara va ta va .. varjayitvA takaH samyak varjayati imAn ca aticArAn // 9 // gAthArtha :- gurunI pAse jeNe dharma sAMbhaLyo che evo, saMvigna zrAvaka thoDA samaya paryata ke jIvanaparyata prANIvadhanuM paccakhANa karIne nIce gAthAmAM kahevAze te A aticArono bhAvathI tyAga kare. TIkArtha :- "gurumUtte'= gurunI pAse 'sa'= te zrAvaka "sudho '= sAMbhaLyo che- jANyo che dharma jeNe Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda 009 evo 'saMvimo'= saMsArathI bhayabhIta thayelo 'rUttara va'= comAsuM Adi amuka niyata alpakALa paryata athavA 'rUra vA'= jIvanaparyata "vanag'= vadhane tajIne "to'= virati (paccakhkhANa) lIdhA pachI H'= bhAvapUrvaka 'rU '= A hamaNA kahevAze te varjanIya evA 'mAre'= aticArone vane'= tyaje che. te 6 / 1/1 prathama aNavratanA aticArone 'te karavA yogya nathI' e rIte niSedha dvArA batAvatA kahe che : ____ baMdhavahachaviccheyaM, aibhAraM bhattapANavoccheyaM / __ kohAidUsiyamaNo, gomaNuyAINa No kuNai // 10 // 1/10 chAyA - vanyavagha chavi chematimAre mavaktapAnavyavaccham | #othAriNitamanA nAmanugAvInAM na rati | 20 || gAthArtha :- zUlapANivadhano tyAga karanAra zrAvaka, krodha AdithI dUSitamanavALo thaIne baLadamanuSya Adino baMdha-vadha-chaviccheda-atibhAra ane bhaktapAnaviccheda karato nathI. TIkartha :- 'hAphasiyamo'= krodhAdi kaSAyathI kaluSita cittavALo 'vaMyavahachavaccha'= baMdha eTale (dAma=) vastro moTo paTTo tathA (rajhUka) doraDA AdithI bAMdhavuM, vadha eTale cAbuka lAkaDI AdithI mAravuM, chavi eTale zarIra teno cheda karavo te chaviccheda kahevAya - baMdha, vadha ane chavicchedano samAhAradva samAsa karyo che. 'maDumAra'= atizaya bhAra upaDAvavo, 'jomajIyAna'= baLada, manuSya Adine 'mattapAvoccharya'= AhAra, pANI na ApavA. Adi zabdathI bheMsa, bakarI, gheTA AdinuM grahaNa karavuM. A aticAro 'no QRQUI'= karato nathI, A kriyApada vadha Adi dareka aticAramAM joDavuM: 'vakmaTTa'= A kriyApadanI pUrvanI gAthAmAMthI anuvRtti cAlI AvatI hovA chatAM pharIthI A gAthAmAM 'no paTTa' e kriyApada lakhavAnuM kAraNa A aticArono atizaya tyAga karavAnuM bhArapUrvaka jaNAvavA mATe che. | 20 | 2/20 aticAra sahita prathama aNuvrata kahevAyuM, have bIjuM aNuvrata kahe che : thUlamusAvAyassa ya, viraI so paMcahA samAseNaM / kaNNAgobhomAliya, NAsaharaNa kUDasakkhijje // 11 // 1/11 chAyA :- dhUrtamRSAvAvastha ra viratiH sa OMthA samAna ! kanyAgobhUmyalIkaM nyAsaharaNakUTasAkSye // 11 // gAthArtha :- mRSAvAdanA saMkSepathI kanyA-asatya, gAya-asatya, bhUmi-asatya, nyAsApaharaNa ane khoTI sAkSI pUravI e pAMca prakAra che, A pAMca asatyano tyAga e sthUlamRSAvAda viramaNa vrata che. TIkArtha :- 'ghUmusIvIksa ya'= AgamamAM prasiddha sthUlamRSAvAdano 'vira'= tyAga, 'sI'= mRSAvAda, 'paMcaThThI samAse'= saMkSepathI pAMca prakAre che dvipada-catuSpada ane apada saMbaMdhI te mRSAvAda hoya che ema mAnatA graMthakAra upalakSaNathI tene jaNAve che. "#paUT momAtmaya'= kanyA saMbaMdhI asatya, gAya saMbaMdhI asatya ane bhUmi saMbaMdhI asatya, kanyAnA upalakSaNathI kumAra Adi badhA ja be pagavALA prANIvizeSanuM grahaNa thAya che. gAyanA upalakSaNathI badhA ja cAra pagavALA prANIvizeSanuM grahaNa thAya che. bhUminA upalakSaNathI sarva pRthvI-pANI-teja-vAyu ane vanaspatinI jAtinuM grahaNa thAya che. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 010 zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda 'sadara'= bIjAe vizvAsathI mUkelI dhana Adi vastu ke je tene pAchI soMpavAnI hoya che. te thApaNa kahevAya che. tene pAchI na ApavI te nyAsApaharaNa kahevAya che. tene pAchI na ApavI e corI che te adattAdAna viramaNa vratano viSaya che, tenuM A vratamAM grahaNa nathI thatuM. paNa te mATe je jUThuM bolavuM ke 'tame mane A thApaNa ApI nathI' te A mRSAvAdaviramaNavratano viSaya che, tenuM ahIM grahaNa karavuM. 'phUDasaMvinne'= khoTI sAkSI ApavI. te lokaprasiddha ja che. mRSAvAdanA A pAMca prakAra che. ("ahIM 'jAti' zabda svarUpa arthamAM che.") upalakSaNa= dhvanita karavuM, sUcita karavuM. svapratipavitve sati svaitarapratipavitvam ! arthAt jeno sAkSAt ullekha karyo hoya tenuM pratipAdana karavAnI sAthe tenA saMdeza athavA tenI sAthe saMbaMdha dharAvatI bIjI vastunuM pratipAdana karavuM te. e bIjI vastu tenA vaDe sUcita karAtI hoya che. . 22 2/2 A ja aNuvratanA varjavA yogya aticArone kahe che : iha sahasA'bbhakkhANaM rahasA ya sadAramantabheyaM ca / mosovaesayaM kUDalehakaraNaM ca vajjei // 12 // 1/12 chAyA :- phuda sadasaTgyAdhyAne rahI ca svA2matraejI | mRSopadezakaM kUTalekhakaraNaM ca varjayati // 12 // gAthArtha :- A aNuvratamAM sahasA-abhyAkhyAna, rahasya-abhyAkhyAna, svadAramaMtrabheda, asatya upadeza ane kUTalekhakaraNa e pAMca aticArono tyAga kare che. TIkArtha :- "sadasa'= vicAryA vagara, 'madbhavasthA '= avidyamAna doSono Aropa mUkavo. dA. ta. vicAryA vagara ja koIne 'tuM cora che' vagere kahevuM. 'ha ya'= ekAMtamAM thayela, tenA vaDe ALa ApavuM. dA. ta. "A mANasa vaDe ekAMtamAM Ama karAyuM' ema khoTuM ALa ApavuM. (ekAMtamAM vAto karatA mANasone joIne bIjAne kahevuM ke, "A loko rAjyaviruddha masalata kare che, vagere"), 'sAra tameyaM tra'= potAnI patnIe vizvAsathI potAne kahelI vAta bIjAne kahI devI, "manova= 'vivAdamAM tAre A pramANe kahevuM' ema bIjAne jUThuM bolavAnI salAha ApavI. 'phUDanaidarayi a'= brAntijanaka khoTo lekha lakhavo. A aticArono 'vanneTTa'= tyAga kare. 22 2/12 aticAra sahita bIjuM aNuvrata kahevAyuM, have trIjA aNuvratane viSayabheda vaDe nirUpaNa karatAM kahe cheH thUlAdattAdANe, viraI taM duviha mo viniddiDheM / saccitAcittesuM, lavaNahiraNNAivatthugayaM // 13 // 1/13 chAyA :- zUnI vattAvIne viratiH tat vivaM vinirviSTam | sattAvittepu navAhikaLyAtivastu tim | 23 / gAthArtha :- sthUlaadattAdAnanI virati e trIjuM aNuvrata che. te mIThuM vagere sacittavastusaMbaMdhI ane suvarNa vagere acittavastusaMbaMdhI ema be prakAre kahyuM che. TIkArtha :- 'zUnattAvALa'= zAstraprasiddha sthUla adattAdAnamAM (corImAM) 'vira'= tyAga. A trIjuM adattAdAna nAmanuM aNuvrata che. "o'= A avyaya pAdapUrti mATe che. 'suvida = te be prakAre 'vinirki'= kahyuM che. "vyatatte'= sacitta ane acitta vastunA viSayamAM dRSTAMtathI batAve che Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 011 zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda 'navaUdiraVUphivatthA'= mIThuM ane suvarNa Adi vastu saMbaMdhI- mIThuM e sacitta che ane suvarNa e acitta che. Adi zabdathI sacitta ane acitta badhI ja vastunuM grahaNa karavuM. Ama corIno viSaya sacittavastu ane acittavastu ema be prakAre hovAthI viSayabhede trIjA vratanA paNa be prakAra kahyAM che. | 23 / 2/13 aNuvratanA varjavA yogya aticArone kahe che : vajjai iha tenAhaDa takkarajogaM viruddharajjaM ca / kUDatulakUDamANaM, tappaDirUvaM ca vavahAraM // 14 // 1/14 chAyA :- varnati phuda tainAtaMtatiyo viruddharAcaM ca | kUTatulAkUTamAnaM tatpratirUpaJca vyavahAram // 14 // gAthArtha :- zrAvaka trIjA aNuvratamAM tenAhata, taskaraprayoga, viruddharAjyAtikrama kUTatula-kUTamAna ane ta-tirUpavyavahAra A pAMca aticArono tyAga kare che. TIkArtha :- 'vanaDuM '= tRtIya aNuvratamAM tyaje che. "tenAItakSarano '= tenAhata ane taskaraprayoga- zabdano samAhAra dvanda samAsa che. tenAhata eTale core corI lAveluM, dA.ta. dezAntarathI corI lAvelA kesara Adi dravyo je ochI kiMmate khAnagImAM gupta rIte apAtA hoya tene kANakrayathI kharIde to tenAhata aticAra lAge che. paraMtu 'navyavahAra patitvam'= arthAta corIno mAla je pragaTa rIte bajAramAM bajArU bhAve vecAto hoya to tene kharIdavAmAM A aticAra lAgato nathI. taskaraprayoga- tat + $ dhAtuthI 'taahaUAtoH vara-patyoddevato: '= A sUtrathI nipAtana karIne taskara zabda bane che. tat eTale corIne rati= je niraMtara kare che, paNa bIjA khetI Adi kArya nathI karato te taskara kahevAya che. temane "go prayoga:'= eTale corI karavA mATe preraNA karavI ke "tame corI lAvo, e mAla huM kharIdI laiza' A taskaraprayoga nAmano aticAra che. 'viruddharanna '= viruddharAjyatikrama= potAnA dezanA rAjAno niSedha hovA chatAM temanI AjJAthI uparavaTa thaIne zatrurAjAnA sainyamAM athavA dezamAM vepAra mATe javuM te. 'DaturnaDamA'= trAjavAnA kAMTAne levaDadevaDa mATe UMcA-nIcA karIne khoTI rIte mAlane jokhavo te kUTatula nAmano aticAra che. dhAnya ke tela vagere pravAhIne mApavAnA mApA khoTA rAkhIne lokone Thage te kUTamAna nAmano aticAra che. 'takhaDirUvaM ca vavahAra'= tat eTale asalI vastu pratirUpa eTale samAna. arthAt asalI vastumAM nakalI vastunI bheLaseLa karavI te. ghImAM carabIne, telamAM bheMsanuM mUtra tathA cokhAmAM palaMjane bheLave (palaMja e cokhAne maLatuM koI halakuM dhAnya athavA to halakI jAtanA cokhA athavA to cokhAnuM bhUsuM haze.) | 24 me 2/4 aticAra sahita trIjuM aNuvrata kahevAyuM have cothuM aNuvrata kahe che : paradArassa ya viraI, orAlaviuvibheyao duvihaM / mida mu , savAra saMtosa mo pattha | 26 me 2/2 chAyA :- paravAranAM ra viratiH morArtAvimevato vidham | jJAtavyaM svakArasantoSatra | 26 | etadiha Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 012 zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha :- parastrIno tyAga athavA svastrIe saMtoSamAM cothuM aNuvrata jANavuM. parastrInA audArika ane vaikriya ema be bheda che. TIkArtha:- 'paraphArassa ya vira = parastrIno tyAga e cothuM aNuvrata che. 'morAvizvame'= dArika ane vaikriyanA bhedathI 'suvirda = be prakAre 'mida = parastrI ahIM parastrIvarjana vratamAM "muLavaM'= jANavI. "sArasaMtona'= svastrI saMtoSa "mo'= pAdapUrti mATe che. "pattha'= A cothA aNuvratamAM che. koIka zrAvaka parastrInuM varjana kare che to koika zrAvaka svastrIsaMtoSarUpe A vratane grahaNa kare che. parastrI- potAnA, sivAyanA puruSo, devo ke tiryaMco, temanI paraNelI ke bhADe rAkhelI strI te parastrI kahevAya che. parastrIvarjana vratamAM vezyAno tyAga karavAmAM nathI Avato. svadArAsaMtoSa vratamAM vezyAno tyAga thAya che. audArika zarIradhArI manuSya ane tiryaMcanI strIo che. vaikriyazarIradhArI devI ane vidyAdharI strIo che. ll1pI1/15 te baMne prakAranA cothA aNuvratanA aticAro kahe che : vajjar3a ittariapariggahiyAgamaNaM aNaMgakIDaM ca / paravIvAdaARU, vAre tibbAmatAsaM | k + 1/ chAyA - varnatti rUtvaryaparigRhItA |manamanakkIDAOM | paravivAhakaraNaM kAme tIvrAbhilASaJca // 16 // gAthArtha :- zrAvaka cothA aNuvratamAM ItraparigRhItAgamana, aparigRhItAgamana, anaMgakrIDA, paravivAhakaraNa ane tIvrakAmAbhilASa A pAMca aticArono tyAga kare che. TIkArya :- "rUttarika paridiyAmi'= ItvarI eTale thoDA kALa mATe rahenArI, haMmezA rahenArI nahi. thoDA samaya mATe bhADuM ApIne jene rAkhI hoya te IrikA kahevAya che. jeNe bIjA pAsethI mUlya nathI lIdhuM evI vezyA tathA nAtha vinAnI vidhavA, tyakta, kumArikA vagere kulAMganA te aparigRhItA kahevAya che. ivarikA ane aparigRhitA A be zabdono dvanda samAsa karIne pachI teonuM "mana'= Asevana karavuM ema SaSThI tapuruSa samAsa karyo che. 'viIThuMa'= kAmazAstranA upadezathI tathA 'vikSepara'= cAmaDA vagerethI banAvelA puruSaliMga jevA kRtrima sAdhanothI viSayaceSTA karavI te. (maithunanI apekSAe strIyoni, mehana e aMga kahevAya che. te sivAyanA stana, bagala, mukha Adi avayavo anaMga kahevAya che. tene viSe viSayaceSTA karavI te anaMgakrIDA che.) | 'para vIvIpa'= zrAvake potAnA saMtAno sivAya bIjAonI kanyAphaLanI IcchAthI (ke snehAdithI) vivAha karavo te aticAra che. mithyASTio kanyAdAna karanArane mahApuNya mAne che. e puNyane prApta karavAnI IcchA te kanyAphaLaIcchA che. 'Ame'= kAmaviSayaka 'tivAminAe '= rAta ane divasa tenA ja adhyavasAya karavA te. svadArasaMtoSa rUpe je zrAvake vrata lIdhuM hoya tene A pAMce ya aticAra lAge che. paNa parastrIvarjanarUpe jeNe vrata lIdhuM hoya tene pahelA be aticAra sivAyanA chellA traNa aticAra lAge che. A aticArone 'vana'= taje che. 6 / 2/6 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda 022 013 aticAra sahita cothuM aNuvrata kahevAyuM. have pAMcamuM aNuvrata kahe che : icchAparimANaM khalu, asadAraMbhaviNivittisaMjaNagaM / ttAkvavirSa, vittAviramo vitta | 27 1/27 chAyA :- rUchAparimA nu sAravinivRttisagnanam | kSetrAdivastuviSayaM vittAdyavirodhataH citram // 17 // gAthArtha :- kSetra Adi vastu saMbaMdhI IcchAnuM parimANa karavuM te icchAparimANa (parigraha parimANa) aNuvrata che. A vrata azubha AraMbhonI nivRtti karAvanAra che. vidyA-pAtratA AdithI avirodhI (anurUpa) aneka prakAranuM che. TIkArtha :- 'rUchAparamA = parigraha-saMgraha karAtI vastu saMbaMdhI IcchAnuM parimANa karavuM arthAt tenI 'phattA'= sImita saMkhyAno nizcaya karavo. 'tu'= vAkyAlaMkAra mATe che. 'maravA'= azobhanaanucita-prANIono upaghAta (hiMsAdi) karanArA pApakAryothI 'vivittasaMnA'= virati (nivRtti)ne karanAra che. 'ttAkRvatthavisa'= jeno parigraha karavAmAM Ave che te kSetra, dhana, dhAnya Adi vastu saMbaMdhI 'vittAviroda'= vidyA-pAtratAdine avirodhI arthAt anurUpa. (cittAviroda- A pAThAntara che. mana, vitta, (dhana) deza, vaMzAdine anurUpa) 'vitta'= aneka prakAranuM che. (mana eTale icchAne anusAre vrata levAya che. vaLI dhanano potAne keTalo saMbhava che te anusAra A vrata levAya che. vaLI te te dezanA rivAjane anusAra arthAt amuka dezamAM dhAnya-pazu vagereno saMgraha karAto hoya, to tene anusare vrata levAya che. vaLI vaMza eTale rAjakuLa, brAhmaNa, vaNika Adi kuLane anusAra rAjya Adi saMbhavita vastusaMbaMdhI vrata levAya che. AthI A vratanA aneka prakAro che.) I7 1/17 IcchAparimANavratanA varjavA yogya aticAra kahevAya cheH khittAihiraNNAI, dhaNAidupayAikuppamANakame / joyaNapayANabaMdhaNakAraNabhAvehiM no kuNai // 18 // 1/18 chAyA :- kSetrAlidirathAdri thavidhiparNimAnamAn | yojanapradAnabandhanakAraNabhAvaiH na karoti // 18 // gAthArtha :- pAMcamuM aNuvrata lenAra zrAvaka kSetra Adi, suvarNa Adi, dhana Adi, dvipada Adi ane duSya Adi pAMcanA parimANano anukrame yojana, pradAna, baMdhana, kAraNa ane bhAvathI atikrama (= ullaMghana) karato nathI. arthAt dhArelA parimANathI vadhAre rAkhato nathI. TIkArtha :- 'vijJAchuM'= khetara. tenA traNa prakAra che. (1) setu= jemAM kuvA-vAva AdinA pANIthI khetI thAya che. (2) ketu = jemAM varasAdanA pANIthI khetI thAya che ane (3) ubhaya (setu-ketu)= jemAM kuvA Adi tathA varasAdanA pANIthI khetI thAya che. Adi' zabdathI vAstunuM grahaNa thAya che. vAstu= ghara tenA traNa prakAra che. (1) khAta- je jamInanI aMdara hoya te bhoMyaruM vagere, (2) ucchita= je jamIna upara hoya te ghara, dukAna vagere ane (3) khAtoSkRita= bhoyarA sahitanuM makAna vagere. 'diraVIchuM'= ghaDeluM ke nahi ghaDeluM rUpuM" Adi' zabdathI suvarNanuM grahaNa thAya che. 'thaUT'= trAjavAthI Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 014 zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda jokhavAmAM AvatAM khAMDa, goLa, Adi,- "Adi' zabdathI dhAnyanuM grahaNa thAya che. 'tupathArU'= be pagavALA mANasa,haMsa, mora tathA be paiDAvALI gADI vagere. "Adi' zabdathI cAra pagavALA pazunuM grahaNa thAya che. '= mATItAMbA-loDhA vagerenI badhI gharavakharI. A kSetra Adi padono dvanda samAsa karIne pachI mAna'= zabda sAthe teno SaSThI tapuruSa samAsa karyo che. A kSetrAdinuM 'mAna'= pramANa (je pote vratano svIkAra karatI vakhate dhAryuM hoya) teno 'me'= atikrama arthAt ullaMghana no paTTa'= kare nahi. kayA kayA prakAra vaDe na kare te kahe che- (1) "nAtha'= joDavuM. vratane grahaNa karatI vakhate khetara ane gharanI je saMkhyA nizcita karI hoya tenA karatA vadhAre khetara ke ghara rAkhavAnI icchAthI tenI pAsenA ja khetara ke ghara kharIdIne vaccenI vADa ke bhIMta toDI nAMkhIne baMnene bhegA karI nAkhe to aticAra lAge. AmAM teNe khetara AdinI saMkhyAmAM vadhAro nathI karyo paNa tenA vistAramAM vadhAro karIne pachI pharatI vADa karI nAMkhI che. A rIte parimANano atikrama karyo che. kSetravAstu-pramANano atikrama Ama 'yojana vaDe ja thAya che. (2) "pApa'= hiraNya suvarNanA parimANano atikrama 'pradAna' vaDe thAya che. zrAvake cAra mAsa Adi samaya mATe amuka pramANamAM ja suvarNa Adi rAkhavAno abhigraha lIdho hoya, te daramyAna rAjA Adi koInI pAsethI niyama karatAM vadhAre suvarNAdi maLe to te svIkArIne koI bIjA mANasane ApIne kahe ke cAra mahinA sudhI tuM Ane rAkha, tyAra pachI huM laI laIza. Ama hiraNyAdinA parimANano pradAna vaDe aticAra lAge che. (3) "vaMdha'= dhana-dhAnyasaMbaMdhI je pote parimANa karyuM hoya tenA karatAM adhika potAnA parivAranA mATe koI Apato hoya to tene dorIthI (saMyamanaM ) bAMdhIne, (lAMchita=) cihna karIne, (mudritaMtra) mahora mArIne tenA tyAM ja rakhAve ke A tuM bIjAne Apato nahi, mAro abhipraha pUrNa thayA bAda huM laI jaiza. A dhanadhAnyasaMbaMdhI baMdhana nAmano aticAra che. kAraNa ke vAstavika rIte sAmarthyathI to teNe svIkAreluM ja che. (4) 'al'= kartAne preraNA karavI te. dvipada athavA catuSpadane garbhAdhAna karAvavuM te. gAya Adi garbhAdhAna kare che, zrAvaka gokulAdimAMnI gAyo sAthe sAMDhano saMyoga karAve. saMyogathI te garbhAdhAna karAve che Ama zrAvaka teno prayojaka (preraka) bane che. zrAvakane varSa Adi amuka kALa pUrato amuka saMkhyAmAM ja pazu Adi rAkhavAno abhigraha hoya, to te dhArelI saMkhyA karatAM pazunI saMkhyA vadhI na jAya mATe gAyAdine evI rIte garbhAdhAna karAve ke potAnA abhigRhIta kALanI maryAdA pUrNa thayA bAda tenI prasuti thAya. athavA to leNAnuM dravya vasula karavA rUpe devAdAra pAsethI sAkSAt pazu Adine grahaNa karIne, A mAre dravyanuM kAraNa thaze arthAt AnAthI mane dravyanI prApti thaze ema mAnato paraMtu vratabhaMganA bhayathI te pazu Adine bIjAnA ghera rAkhe to aticAra lAge che. Ama "kAraNa" vaDe dvipadAdinA parimANamAM aticAra lAge che. (5) "mAna'= tenA saMbaMdhI saMkalpa te bhAva che. mATI-lokhaMDa AdinI gharane upayogI vastu abhigraha karelA pramANathI vadhI jatI hovAnA kAraNe atyAre laI zakAya ema nathI. paNa sArI hovAthI abhigrahanA kALanI maryAdA pUrNa thayA bAda te levAnI icchAthI, 'tame A vastu bIjA koine Apazo nahi, mAro abhigraha pUrNa thayA bAda huM ja laiza" ema saMkalpapUrvaka bIjAnI pAse rakhAve che to icchAparimANavratamAM aticAra lAge che. A badhA prakAro vaDe zrAvaka A aNuvratamAM aticAra lagADe nahi. (aticAra eTale bhaMgAbhaMgavratanI sApekSatA rAkhavAthI bAhyadRSTie AmAM vratano bhaMga thato nathI paNa lobhanA kAraNe aMtaraMga daSTie to vratano bhaMga thAya ja che. mATe bhaMgAbhaMgarUpa aticAra che.) l/181/18 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda aNuvrato kahevAyA. have guNavratomAnuM prathama guNavrata kahe cheH uDDAhotiriyadisiM, cAummAsAikAlamANeNaM / gamaNaparimANakaraNaM, guNavvayaM hoi viNNeyaM // 19 // 1/19 gAthArtha :- cAra mahinA vagere kALa sudhI upara, nIce ane tIrphe ATalI hadathI vadhAre javuM nahi e rIte gatinuM parimANa karavuM te dizAparimANarUpa prathama guNavrata jANavuM. TIkArtha :- "yuThThADyotirisiM '= urdhva, adho, tIrjI ema badhI dizAmAM rAunmasAkkSAnamALo'= cAra mahinA Adi kALanA vizeSa abhigraharUpe "amaUparimAriVi'= gatinuM parimANa karavuM. te prathama "putrayaM'= guNavrata 'doDDa'= thAya che. 'vighaN'= ema jANavuM. ! 26 2/2 A vratamAM tyajavA yogya aticAro kahe che : vajjai uDDAikkamamANayaNappesaNobhayavisuddhaM / taha ceva khettavuDhei kahaMci saiaMtaraddhaM ca // 20 // 1/20 chAyA :- varnati dhvamimInanapSa mavaddhima | tathaiva kSetravRddhi kathaJcit smRtyantardhAnaJca // 20 // gAthArtha :- zrAvaka chaThThA vratamAM tyAga karelA kSetramAM (ka) svayaM javAno (kha) te kSetramAMthI bIjAnI pAse vastu maMgAvavAno, (ga) te kSetramAM bIjA dvArA vastu mokalavAno ane (gha) bIjA dvArA vastu maMgAvavAno ane sAthe mokalavAno ema baMneno tyAga karIne (1) UrdhvadizA pramANAtikrama, (2) adhodizApramANAtikrama ane (3) tiryagu dizApramANatikrama e traNa aticArono tathA (4) kSetravRddhi ane (5) smRti-aMtardhAna ema badhA maLIne pAMca aticArono tyAga kare che. TIkArtha:- "kUkuMdaA'= urdhva, adho, tiryaMga atikramane Ama kahevA dvArA (1) urdhvadizApramANAtikrama, (2) adhodizApramANAtikrama ane (3) tiryadizApramANAtikrama e traNa aticArono saMgraha karAyo che, 'mAyaUT'= bIjA gAmamAMthI (abhigRhIta kSetrathI bahAranA kSetramAMthI) maMgAvavuM, pesaUT'= bIjA dvArA te kSetramAM mokalavuM, '3maya'= te kSetramAM ja ekasAthe maMgAvavuM ane mokalavuM. 'vizuddha'= te doSothI rahita arthAt abhigRhIta kSetrathI bahAranA kSetramAMthI maMgAvavA Adi doSothI rahita, 'tada veva ttavuduM'= bIjI dizAmAM eka yojanAdinA prakSepa karavA dvArA kSetravRddhi karavI. dA. ta. dhAro ke pUrva ane pazcima ema baMne dizAmAM so so yojana dhAryA hoya temAM pUrva dizAmAM vadhAre yojananI jarUra paDavAthI pazcima dizAnA so yojanamAMthI eTalA yojana ochA karIne pUrva dizAmAM vadhArI de. Ama baMnenA bhegA maLIne baso yojana ja thayA. paNa pUrva dizAmAM dhArelA karatAM vadhAre yojana thayA e aticAra che. 'Rrdeindri'= pramAdAdine kAraNe koI rIte 'sarUmaMtaraddhaa'= smRtinuM aMtardhAna- vyavadhAnabhraMza thavAthI arthAt keTalA yojana pote dhAryA te bhUlI javAthI. A pAMca aticArone 'vajJa'= tyaje che. te 20 /6/20 aticAra sahita prathama guNavrata kIdhuM have bIjuM guNavrata kahe che : vajjaNamaNaMtagaMbariaccaMgANaM ca bhogao mANaM / kammayao kharakammAiyANa avaraM imaM bhaNiyaM // 21 // 1/21 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 016 zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA - vartanamananto,zvaryAnAM ra morAto mAnam | karmakataH kharakarmAdInAmaparamidaM bhaNitam // 21 // gAthArtha :- bhojanane AzrayIne anaMtakAya, ubara ane atyaMgonuM parimANa karavuM, karmane AzrayIne kaThora karma AdinuM parimANa karavuM te bIjuM guNavrata kahyuM che. TIkArtha :- ' tapuMvara '= saghaLI jAtanA kaMda vagere 32 jAtanA anaMtakAyanA tathA vaDa, pIpaLo, uMbara, plekSa, ane kAkodubarI e pAMca vRkSanA phaLa je uduMbara kahevAya che, tenA, ane atyaMga eTale viziSTa bhogopabhoganA, kAraNa ke avayavo dA. ta. madha, madirA, mAMsa vagere tathA rAtribhojana, puSpamALA strI vagere, 'tra'= A "ca" zabda bhinnakramavALo che. arthAt teno saMbaMdha 'mA'= zabdanI pachI joDavAno che. "mokSano mApa '= bhoganuM parimANa karavuM. A bhojanane AzrayIne bhoganuM parimANa kahevAya. 'mayo'= karmane AzrayIne 'gharamADyA'= aMgArakarma Adi tathA luhAra AdinA karma jevA kaThora karmanuM parimANa karavuM e 'mavara rUma maLiya'= bIjuM guNavrata kahyuM che 'vajJa0'= varjana karavuM, A guNavratanuM nAma upabhoga parimANa-paribhoga parimANa vrata che. je eka vakhata bhogavI zakAya athavA zarIranI aMdara je bhogavI zakAya te AhAra Adi upabhoga kahevAya che. ane je vAraMvAra bhogavI zakAya athavA zarIranI bahAra bhogavI zakAya te vastra, puSpamALA vagere paribhoga kahevAya che. temanuM tathA vepAra Adi karmathI A upabhoga-paribhoganI vastuo prApta thAya che. mATe te karmanuM parimANa paNa A bIjA guNavratamAM karavAmAM Ave che. je 26 1/26 A bhoga ane karmaviSayaka guNavratamAM tajavA yogya aticAra kahe cheH sacittaM paDibaddhaM, apaula-duppaula-tucchabhakkhaNayaM / vajjai kammayao vi hu, etthaM iMgAlakammAiM // 22 // 1/22 chAyA :- sakhyatta pratibaMddha paEhduSpadaogchamakSapAm | varjayati karmakato'pi ca itthaM aGgArakarmAdi // 22 // gAthArtha :- zrAvaka A bIjA guNavratamAM sacitta, sacittasaMbaddha, apakva, duSpakva ane tuccha e pAMca prakArano AhAra karavo e bhojana saMbaMdhI pAMca aticArano tathA aMgArakarma Adi paMdara prakArano vyavasAya karavo e karma saMbaMdhI paMdara aticArano tyAga kare che. TIkArtha :- "vatta'= AgamamAM prasiddha evA jIvasahita phaLa Adi, 'divaThuM = (sacittathI joDAyelI acitta vastu)- sacitta ThaLiyAvALA pAkA phaLo vagere, '3pa3na'= nahi rAMdhelA caNA Adi dhAnya, 'tuLutna'= ardha pakAvelA dhAnyAdi, 'tucchamavagUAya'= nissAra AhAra (jenAthI vizeSa tRpti na thAya- peTa na bharAya evo AhAra)- mADatra mA zabdono dvanda samAsa karyo che. temanuM 'mag' bhakSaNa na kare. bhojanane AzrayIne aticAro kahevAyA. 'mpayamo vi'= karmathI paNa "'= A zabda pAdapUrti mATe che. 'ttha'= A aNuvratamAM 'phaeNnimArUM'= ghaNA pApanA AraMbhavALA aMgArakarma Adi paMdara bhejavALA vyavasAyo tathA upalakSaNathI bIjA paNa ghaNA pApakArI AraMbhavALA vyavasAyono vajJakuM= tyAga kare. je 22 2/22 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda 017 bIjuM guNavrata kahevAyuM. have anarthadaMDavirati nAmanuM trIjuM guNavrata kahe che : taha'NatthadaMDaviraI, aNNaM sacauvviho avjjhaanne| pamayAyarie hiMsappayANa pAvovaese ya // 23 // 1/23 chAyA :- tathA navaUviratiH macat sa vadhaH apadhyAne | pramAdAcarite hiMsrapradAnaM pApopadeze ca // 23 // gAthArtha :- tathA trIjuM guNavrata anarthadaMDavirati che. te apadhyAna, pramAdAcaraNa, hiMsApradAna ane pApopadeza ema cAra prakAre che. TIkArtha :- 'taUsthidaMvaraDuM'= tathA anarthadaMDanI virati te 'sapaUT'= trIjuM guNavrata che. "so'= te anarthadaMDa " braho'= cAra prakAre che (1) "mavALa'= nirarthaka azubha vicAro karavA, (2) pamAyari'= (madya, viSaya, kaSAya, nidrA ane vikathA) A pAMca prakAranA pramAdanuM Asevana karavuM. hiMmauthApanAvovAse '= 'hiMsaMyApA' ane 'pAvovAsa'= A be zabdono samAhAra dvanda samAsa che. 'hiMsaMyaUT'= hiMsA karavAnA svabhAvavALA hoya te hiMnna kahevAya. prANIne upaghAta karanArA AvA zastra, agni, viSa vagere hiMsaka upakaraNo bIjAne ApavA te. 'pAvovAse '= pApaviSayaka bIjAne upadeza Apavo. dA.ta. khetara kheDo, baLadane damo- ema bIjAne pApakAryomAM protsAhita karavo te. je 23 / 2/22 trIjA guNavratamAM varjanIya aticAro kahe che : kaMdappaM kukkuiyaM, mohariyaM saMjuyAhigaraNaM c| uvabhogaparIbhogAiregayaM cettha vajjei // 24 // 1/24 chAyA - venDa vacce maurava saMyutAdhiraVIOM upabhogaparibhogAtirekatAM cAtra varjayati // 24 // gAthArtha :- zrAvaka trIjA guNavratamAM kaMdarpa, kau9, maukharya, saMyuktAdhikaraNa ane upabhogaparibhogAtirekatA e pAMca aticArono tyAga kare che. TIkArtha- 'vasaMkhe'= kaMdarpa eTale kAma, e kAmanA hetubhUta evI hAsyAdi ceSTAo paNa kaMdarpa kahevAya che. tene "kSapharya'= va zabdane bhAva arthamAM pratyaya lAgIne zauca zabda bane che. bhAMDa lokonA jevI mukha, AMkha vagerene vikRta karavArUpa anArya ceSTA karavI tene, "moriya'= vicAryA vagara asaMbaddha bolavuM tene "saMnayadira'= khAMDaNIyuM, sAMbeluM jevA jIvahiMsA karanArA sAdhano te adhikaraNa kahevAya. tene saMyukta eTale joDelA taiyAra rAkhavA tene '3mo paramoDApharArtha'= jIvahiMsA jenAthI thatI hoya evI upabhoga-paribhoganI sAmagrIne jarUra karatAM vadhAre rAkhavI tene tya'= ahIM A trIjA guNavratamAM "vaphTa'= tyaje. AmAM kaMdarpa, kautkacya ane upabhogaparibhogAtirekatA e traNa aticAro pramAdAcaraNarUpa che. maukharya e pApopadezarUpa che ane saMyuktAdhikaraNa e hiMsApradAnarUpa aticAra che. 24 / 2/24 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 018 zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda traNa guNavrato kahevAyA. have zikSApadamAM sAmAyikavratane kahe che : sikkhAvayaM tu etthaM, sAmAiya mo tayaM tu viNNeyaM / sAvajjeyarajogANaM vajjaNAsevaNArUvaM // 25 // 1/25 chAyAH- zikSAvrataM tu satra sAmAyiE ta tu viyam | sAvadyetarayogAnAM varjanAsevanArUpam // 25 // gAthArtha :- zrAvakadharmamAM paheluM zikSAvrata sAmAyika che. (amuka kALa sudhI) pApavALA kAryono tyAga karavo ane pAparahita kAryo karavA te sAmAyika che. TIkArtha :- 'sivaThThIvarya'= zikSAvrata 'tu pattha'= ahIM zrAvakadharmamAM kahevAya che. "sAmayi'= sAmAyika ''=e pAdapUrti mATe nipAta che, 'ta'= te sAmAyika 'favooya'= jANavuM. te sAmAyika vidhi ane pratiSedha svarUpa che te kahe che. "sAvaLeyarano IT'= 'savajJa'= sAvadya-pApavALA 'phayara'= sAvadyathI bIjA arthAt, niravadya-pAparahita, 'no IIT'= vyApAra arthAt kAryo. 'vajJaUIsevaUTIrUvaM'= varjanA = tyAga ane AsevanA= sevA karavA te svarUpa che. anukrame pApavRttino tyAga ane pAparahita pravRttinuM temAM Asevana hoya che. | ra 2/2 A sAmAyikavratamAM varjavA yogya aticAro kahe che : maNavayaNakAyaduppaNihANaM iha jattao vivjjei| saiakaraNayaM aNavaTThiyassa taha karaNayaM ceva // 26 // 1/26 chAyA :- manovanayauffthAne rUda yatnato vivarnati | smRtyakaraNakaM anavasthitasya tathA karaNakaM caiva // 26 // gAthArtha :- zrAvaka sAmAyikamAM mana, vacana, ane kAyAnuM duSmaNidhAna, smRtiakaraNa ane anavasthitakaraNa (anAdara) A pAMca aticArono kALajIpUrvaka tyAga kare che. TIkArtha :-"rUda'= A sAmAyikamAM 'avayavoyaduppaNihA'= mana, vacana ane kAyAnuM duSmaNidhAna no '= parama AdarathI 'vivanne'= taje che. duSmaNidhAnanuM lakSaNa ane phaLa A che ke jyAre manazarIra ane vANI traNe ya ekIsAthe athavA kramasara kaSAyonI sAthe joDAya che arthAtu kaSAyathI grasta bane che tyAre te traNe ya yoga duSmaNidhAna che. ema paMDito vaDe saMkSepathI kahevAya che. (kaSAyo vaDe sarjana karAto yoga duSmaNidhAna che.) manomaya duSmaNidhAnathI mANasa zAstramAM varNavelA doSomAM pravRtta manavALo hoya che. aparAdha karyA pachI paNa pazcAttApa karato nathI ane haMmezA bIjAonA parihAsanI IcchA kare che. / 1 ||. mAyAvI vacano dvArA mithyAtvanuM poSaNa karanAra je bolAtuM vacana aneka jIvonuM patana karanAra thAya tathA mArA vaDe je vacana nirarthaka bolAtuM hoya tevuM vacana e vacanaduSmaNidhAna kahevAya che / 2 // veSa ane viDaMbanA mAtra nahi paraMtu zayanamAM suteluM paNa bALaka je AMkhanI pAMpaNane paNa pharakAve che te kAyika duSmaNidhAna kahevAya che / 3 / sa rapaN'= atyAre mAre sAmAyika karavAnuM che athavA meM sAmAyika karyuM ke nahi e pramAdanA Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda 019 kAraNe bhUlI javuM te, smRtiakaraNa doSa che. smRti arthAt upayogapUrvakanuM ja sarva dharmAnuSThAna mokSanuM kAraNa bane che mATe A doSane choDe che. 'maUviTTiyarsa'= asthiratAthI game tema mana phAve te rIte tada rAya'= sAmAyikane karavuM. A doSane paNa choDe. "veva'= A zabda samuccaya arthamAM che. (sAmAyikane vahelA pArI le te anavasthita doSa che. teno sAmAyikamAM tyAga kare che.) / ra6 2/ra6 prathama zikSAvrata kahevAyuM. have bIjuM kahe che : disivayagahiyassa disAparimANasseha paidiNaM jNtu| parimANakaraNameyaM, avaraM khalu hoi viNNeyaM // 27 // 1/27 chAyA :- vidvatigRhItI vizAparimAnaceda prati iyatta ___ parimANakaraNametad aparaM khalu bhavati vijJeyam // 27 // gAthArtha :- chaThThA dizAparimANavratamAM lIdhelA dizAparimANanuM pratidina parimANa karavuM (saMkSepa karavo) te dezAvagAsika nAmanuM bIjuM zikSAvrata jANavuM. TIkArtha :- "tu'= je vaLI 'sivAhiyarsa visAparimApaNassa'= dizAparimANavratamAM nakkI karelA dizAnA moTA parimANamAMthI 'da'= A vratamAM 'paddha'= dara roja "parimApAra'= saMkSepa karavo te ''= A 'vara'= bIjuM zikSAvrata 'gha7'= A zabda vAkyAlaMkAra mATe che. "do'= che te vive'= jANavuM. . ra7 2/27 A dezAvagAsika vratanA varjavA yogya aticAro kahe che : vajjai iha ANayaNappaoga pesappaogayaM ceva / saddANurUvavAyaM, taha bahiyA poggalakkhevaM // 28 // 1/28 chAyA :- varnati rUDha mAnaniprayof pdhyaprathA caiva | zabdAnurUpapAtaM tathA bahistAt pudgalakSepam // 28 // gAthArtha :- zrAvaka dezAvagAsika vratamAM Anayanaprayoga, prakhyaprayoga, zabdAnupAta, rUpAnupAta ane bahAra pugalaprakSepa e pAMca aticArono tyAga kare che. TIkArtha :- 'phUda'= bIjA zikSAvratamAM 'gAyaUTkho'= pote nakkI karelA kSetrathI bahAra rahelA gAma AdithI bIjAnI pAse gAya Adine maMgAvavI te. 'sapporA'= Adeza karIne bahAra mokalavA yogya sevaka-nokara vagere preSTha kahevAya che. pote nakkI karelA kSetranI bahAra koI kAma karavA tene mokalavo 'veva'= ane "sApurUvavA'= zabdAnupAta eTale parijanane potAnI hAjarI tyAM che ema jaNAvavA mATe moTA avAje zvAsa levo vagere zabda karavo. rUpAnupAta eTale maryAdita kSetranI bahAra rahelI vyaktinuM koI kAma hoya to te dekhe e rIte UbhA rahevuM jethI potAne dekhe. 'ta'= tathA 'vidiyA'= nakkI karelA kSetranI bahAra "pornivavaM'= kAMkaro vagere pheMkavo, jethI e vyakti potAnI pAse Ave te. 'vana'= pAMca aticArone tyaje che. te 28 / 2/28 aticArasahita bIjuM zikSAvrata kahevAyuM. have trIjuM zikSAvrata kahe cheH AhAradehasakkArabaMbha'vAvAraposaho aNNaM / dese savve ya imaM, carame sAmAiyaM niyamA // 29 // 1/29 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 020 zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- mAdAradAra brahmAMDavyApArapauSadhaza ca | deze sarve ca idaM carame sAmAyikaM niyamAt // 29 // gAthArtha :- AhArapauSadha, zarIrasatkArapauSadha, brahmacaryapauSadha ane avyApArapauSadharUpa A trIjuM zikSAvrata dezathI ane sarvathI ema be rIte hoya che. temAM cothA adhyApArapauSadhamAM sAmAyika niyamo hoya che. TIkArtha :- 'dAdara vaMkavavAraposaho'= AhAra, zarIrano satkAra, brahmacarya ane avyApAra ema dvandrasamAsa karIne pachI "teone viSe pauSadha" ema saptamI tapuruSa samAsa karyo che. poSa= dharmanI puSTine dhanveSa dhAraNa kare che- arthAtu dharmanI puSTine karanAra evuM pauSadha nAmanuM viziSTa vrata te parvatithinA divase (avazya) karAya che. 'U'= trIjuM zikSAvrata 'rese'= dezathI pauSadhavrata 'salve '= ane sarvathI pauSadhavrata 'kuma'= A AhAra pauSadha Adi cAre ya pauSadhavratanA prakAro dezathI ane sarvathI ema be be bheTavALA che. "vara'= zlokamAM AhArAdi pauSadhane je kramathI raju karyA che tadanusAra chellA arthAtu avyApAra pauSadhamAM "sAmAr3ayaM niyama'= niyamAM sAmAyika hoya che. jo sAmAyika na le to tenA phaLathI vaMcita rahe che. sarvathI je avyApArarUpa pauSadhavrata che temAM sarva prakAranA pApavyApArono tyAga karAya che. AthI temAM sAmAyika avazya karavAnuM hoya che.- A sivAyanA bIjA sAta bhedomAM sAmAyika kare athavA na paNa kare. atyAre to pauSadhavrata sAmAyika sAthe ja karavAmAM Ave che. 29 1/29 A pauSadhavratanA aticArone kahe che : appaDiduppaDilehiya'pamajjasejjAi vajjaI ettha / sammaM ca aNaNupAlaNamAhArAIsu savvesu // 30 // 1/30 chAyA :- 3pratiduSpatinevitApramatazayyAdri varnatti satra | samyak ca ananupAlanamAhArAdiSu sarveSu // 30 // gAthArtha :- zrAvaka pauSadhamAM apratyupekSita zayyAsaMstAraka, duSpatyupekSita zayyAsaMskAraka, apramAjita zayyAsaMstArakaduSpamArjita zayyAsaMstAraka ane AhArapauSadhavrata Adi sarva pauSadhonuM samyaga ananupAlana e pAMca aticArone tyaje che. TIkArtha :- ' duSpatteijiyaM5rmanasenITTa'= (1) apratyupekSita zayyAsaMstAraka eTale cakSuthI nahi joyelA zayA-saMtAraka (zayyA eTale zarIra pramANa saMthAro athavA pauSadhazALA,- saMsmArakaeTale aDhI hAtha saMthAro, (2) dumratyupekSita zayyAsaMsmAraka, eTale barAbara upayogapUrvaka nahi joyelA zadhyAsaMstAraka; (3) apramArjita eTale rajoharaNa caravaLAthI nahi pramArjelA zayyAsaMstAraka, (4) duSpamArjita eTale upayogapUrvaka barAbara nahi pramArjelA zayyAsaMstAraka, 'uttha'= pauSadhamAM "sakhta'= bhAvapUrvaka (5) 'maU|[pAna'= vratanuM saMrakSaNa na karavuM arthAt samyagU vidhipUrvaka pAlana na karavuM. 'mAdArA sabai'= AhArapauSadha Adi badhA ja pauSadhanA prakAramAM '....sennA' mAM Adi zabdathI duSpamArjita zayyAsaMstAraka svarUpa cothA aticAranuM grahaNa karAya che. vaLI zayyA AdithI sastAraka (saMthArA pITha-pATalAnuM grahaNa paNa karAya che.) 'vaSeDDa'= tyaje che. je 30 2/20 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda 021 trIjuM zikSAvrata aticAra sahita kahevAyuM. have cothuM zikSAvrata kahe che : aNNAINaM suddhANa, kappaNijjANa desakAlajuyaM / dANaM jaINamuciyaM, gihINa sikkhAvayaM bhaNiyaM // 31 // 1/31 chAyA :- 3nnAlInAM zaktinAM tvanIyAnAM rezaniMyutam | sAnaM yatInAmurita pRhI zikSAvrata mAtam rUche gAthArtha :- sAdhuone zuddha ane kalpanIya annAdinuM dezakALane ucita dAna karavuM te zrAvakanuM cothuM zikSAvrata kahyuM che. TIkArtha :- 'mArU'= bhojana, pANI (vastra, auSadha) vagerenuM 'suddhA'= nyAyathI meLavela (brAhmaNa, kSatriya, vaizya, zUdrono potapotAnI jAtine ucita zuddha vyavasAya te nyAya che, e rIte prApta kareluM te nyAyaprApta kahevAya che.) "MLajJAna'= sAdhune yogya ugamAdidoSarahita, 'resattnanud' avasarayukta arthAt avasare ApeluM.- dezakALa= avasara athavA dezakALa= te te kSetra ane te te ziyALo- unALo Adi kALa.- dezakALayukta eTale kSetra, kALa ane avasarane ucita. "rA'= Apavu. 'na'= sAdhuone ''= sarvavyAnurodhena= bharaNapoSaNa karavA yogya, gharanA sabhyonI; manurodha= anumati saMmati; arthAt gharanA sabhyonI icchAnusAre. 'AidIna'= gRhasthonuM ' sikvAva'= zikSAvrata 'baLavaM'= kahyuM che. pauSadhanA pAraNe karavAmAM AvatuM A cothuM atithisaMvibhAga nAmanuM zikSAvrata che. kAraNake pauSadhamAM evo niyama che ke pauSadhanA pAraNe avazya sAdhune dAna daIne pachI ja zrAvaka bhojana kare, anyathA bhojana na kare. pauSadha sivAyanA divasomAM niyama nathI kAraNa ke tyAre sAdhune dAna ApIne pachI bhojana kare athavA bhojana karIne pachI sAdhunuM dAna Ape athavA to gharanA sabhyo pAse paNa dAna apAvarAve. (pote dAna Ape evo niyama nahIM.) l31/1/31/l. A atithisaMvibhAga vratanA aticAra kahe che : saccittaNikkhivaNayaM vajjai saccittapihaNayaM cey| kAlAikkama paravavaesaM macchariyayaM ceva // 32 // 1/32 chAyA :- sacittanikSepaUAzaM varnati vattapathAnabhraM caiva | kAlAtikramaH paravyapadezaM matsarikatAM caiva // 32 // gAthArtha :- zrAvaka atithisaMvibhAgavatamAM sacittanikSepa, sacittapidhAna, kAlAtikrama, paravyapadeza ane mAtsarya e pAMca aticArono tyAga kare che. TIkArtha :- "saccattavivRvArtha'= sAdhune dAna ApavA yogya vastune pramAdathI sacitta pRthvI Adi upara mUkavI 'saccittapiUAthe veva'= ghI-AdinA ughADA pAtrane sacitta bijoruM Adi phaLa vaDe DhAMkavuM, alnAvama'= dAna ApavAno kALa vItI gayA pachI- sAdhue bhojana karI lIdhA pachI nimaMtraNa karavuM, 'pa2vavA'= sAdhune dAna ApavA yogya kiMmatI vastu nahi ApavAnI buddhithI te pArakI che ema kahevuM, vAstavika rIte pArakI ja vastu hoya chatAM sAdhune nahi ApavAnI buddhithI sAdhue pUchyuM na hoya chatAM te Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 022 zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda pramANe jaNAvavuM e aticAra che. "mariyartha greva'= bIjA dAtAra saMbaMdhI mAtsaryathI arthAt mArA karatAM nirdhana hovA chatAM paNa te dAna Ape che to huM kema na ApuM ? ema bIjAnI irSAthI dAna ApavuM. A aticArone 'vaM'= tyaje che. te rU2 / 2/32 aticAra sahita cothuM zikSAvrata kahevAyuM. have parizuddha evA sarva vratomAM aticArano saMbhava nathI ema kahe che : etthaM puNa aiyArA, No parisuddhesu hoti savvesu / / akkhaMDaviratibhAvA vajjai savvattha'o bhaNiyaM // 33 // 1/33 chAyA :- satra punativArI: 1 parizuddha6 mavatti sarvavuM | akhaNDaviratibhAvAd varjayati sarvatra ato bhaNitam // 33 // gAthArtha :- dezaviratinA akhaMDa pariNAmathI vrato nirmaLa hovAthI vratomAM aticAro thatA nathI. AthI aticAranA varNanamAM sarva sthAne 'tyAga kare che' ema kahyuM che. TIkArtha:- 'uttha'= A vratonA viSayamAM 'pu mArI'= AgaLa kahevAyelA aticAro 'pariphuddhanu'= bhAvazuddhithI yukta vratomAM 'hari'= hotA ''= nathI. "sabai'= badhA ja vratomAM 'aviratibhAva'= saMpUrNa dezaviratino pariNAma hovAthI 'savvastha'= badhA ja vratomAM 'vajJakuM'= tyaje che ema 'mato'= AthI 'mA'= pahelA kahevAyuM che. 'vannaDDa'nI pachI 'tti' zabda adhyAhAra samajavo. tethI tyaje che e pramANe teno artha saMgata thAya che. 37ll1/33 A pramANe saMpUrNa vratanA svarUpane kahIne have te vrata saMbaMdhI jANavA yogya upAyAdine varNavatAM kahe che : suttAdupAyarakkhaNagahaNapayattavisayA muNeyavvA / kuMbhAracakkabhAmagaDaMDAharaNeNa dhIrehiM // 34 // 1/34 chAyA :- sUtrAhupAya-rakSa-praWI-prayatnaviSayI jJAtivyA: I kumbhAracakra-bhrAmaka-daNDodAharaNena dhIraiH // 34 // gAthArtha :- buddhimAna zrAvakoe vratasaMbaMdhI upAya, rakSaNa, grahaNa, prayatna ane viSaya e pAMca bAbato kuMbhAranA cakrane bhamAvanAra daMDanA udAharaNathI AgamamAMthI jANavI. TIkArtha :- 'sattA'= zeya padArtho ane anuSThAna (kriyA)nA viSayayukta evA AgamathI, kAraNake AgamathI jaNAyelA padArtho jyAre AcaraNamAM mUkavAmAM Ave che tyAre puruSanI kriyAno viSaya bane che Ama Agama vaDe ja puruSo jJAna ane kriyAmAM pravarte che. AthI te upAyAdinuM pravartaka Agama che. '3vAyarala+gUTUApathavisa'= te upAya, rakSaNa, grahaNa, prayatna ane viSaya "muLayatrI'= jANavA. ahIM pradhAnatAne anulakSIne gAthAmAM upAya-rakSaNa vagereno A pramANe krama jaNAvAyo che bAkI temanI prApti pazcAnupUrvI kramathI thAya che. prathama to te te aNuvrata saMbaMdhI je je viSaya hoya te jANavo joie ke kayuM vrata kayA viSayamAM raheluM che. (dA. ta. prathama aNuvratano viSaya saMkalpita Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda 023 niraparAdhI trasajIvo che). viSayane jANyA pachI AgamathI viruddha evA mana-vacana ane ceSTAno tyAga karavA dvArA te vratane grahaNa karavAnI yogyatA prApta karavA mATe prayatna karAya. aNuvratane grahaNa karatA pahelAno jIvano eka prakArano viziSTa guNa prayatna che. tyArabAda prayatnathI yogyatA prApta karelA zrAvakane aNuvratanuM grahaNa thAya che, te te aNuvratamAM je karavAnuM hoya teno svIkAra karavo arthAt pratijJA karavI tene aNuvrata grahaNa karyuM ema kahevAya che, tyArapachI aNuvratane svIkAranAra zrAvake te aNuvratanI kriyA, anukULa mArgane AcaravA dvArA te vratanuM rakSaNa eTale pAlana karavAnuM hoya che. A anupAlana te zrAvake pratidina haMmeza mATe rojeroja AcaravA yogya ziSTAcAra svarUpa che, jemake savAre UThatI vakhate navakAra mahAmaMtra gaNavo vagere. rakSaNanI pachI upAya sevavAno hoya che. te vratanuM ja satata pAlana cAlu rahe tevI paralokane aviruddha, zAstrane saMmata viziSTa nIti te upAya che. jemake zrAvake (lAbhocita5) potAnI Avakane anusAra dhanane dAna-bhoga-nidhi-vepAra AdimAM nipuNatApUrvaka vibhAjita karavuM, AvI viziSTa nItio te upAya che. A upAyAdine kevI rIte jANavA te kahe che mAravaktamAma uMdarI '= kuMbhAranA cakrane bhamAvanAra daMDanuM AmAM udAharaNa che, jemake sarva paNa laukika parIkSako vaDe jaNAya che ke pratikSaNa bhramaNa karatA kuMbhAranA cakranA badhA ja avayavo arthAt AkhuM ya cakra e tenA judA judA koipaNa bhAgamAM rahelA, bhramaNanA kAraNabhUta daMDathI utpanna thayelA vega nAmanA saMskArathI ja rokAyA sivAya pravRtti karI rahyA che tema A upAya, rakSaNa vagere pAMce ya bAbato sUtrathI ja pravarte che. ema A cakrane bhramaNa karAvanAra daMDanA udAharaNathI 'thIrdi = vidvAna puruSoe jANavuM. Ama kahevA dvArA jaNAve che ke vratanA pariNAma ane pAlananI icchAvALA zrAvake sarva prakAre AgamamAM ja prayatna karavo joie. je rU4 me 2/34 AthI ja kahe che : gahaNAduvari payattA, hoi asanto vi viriprinnaamo| akusalakammodayao, paDai avaNNAi liMgamiha // 35 // 1/35 chAyA :- pradaUTIupara prayatnAr mavati sanapi viratipariNAma: | akuzalakarmodayataH patati avajJAdi liGgamiha // 35 // gAthArtha :- vratane grahaNa karyA pachI prayatna karavAthI pahelA nahi jAgelo paNa viratino pariNAma jAge che. ane azubhakarmanA udayathI pahelA jAgelo paNa viratino pariNAma paDI jAya che. virati pariNAmanA patananuM liMga avajJAdi che. TIkArtha :- " huvara'= aNuvratane grahaNa karyA pachI "pattA'= sUtrathI utpanna thayelA, viziSTa kriyAnA kAraNabhUta apramAdathI 'santo vi'= pUrva avasthAmAM (vratane grahaNa karatI vakhate) avidyamAna evo paNa 'viraDuM pariNAmo'= dezaviratino pariNAma 'hoTTa'= thAya che. 'masatrampo yo'= dezacAritrAvaraNIya karmanA udayathI 'pas'= pUrvAvasthAmAM vidyamAna hovA chatAM paDI jAya che. 'mavaUU'= anAdara karavo te avajJA kahevAya. Adi zabdathI abahumAna AdinuM grahaNa thAya che. te avajJAdi' 'rU = A dezaviratinA prastuta pariNAmanA patanamAM 'tni'= cihna jANavuM. / rU 2/rUpa Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 024 zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda te prayatnanuM pratipAdana karavA mATe apramAda sevavo joIe ema graMthakAra kahe che : tamhA NiccasatIe, bahumANeNaMca ahigayaguNammi / paDivakkhadugaMchAe, pariNaiAloyaNeNaM ca // 36 // 1/36 chAyA :- takSAt nityakRtya vamanena udhaRta[m | pratipakSajugupsayA pariNati-Alocanena ca // 36 // titthaMkarabhattIe, susAhujaNapajjuvAsaNAe y| uttaraguNasaddhAe ya, ettha sayA hoi jaiyavvaM // 37 // 1/37 chAyA :- tIrthamavatyA suthuganArthapAsanayA | uttaraguNazraddhayA ca atra sadA bhavati yatitavyam // 37 // gAthArtha :- te kAraNathI (1) lIdhelA vratanuM sadA smaraNa karavuM joie. (2) tenA upara aMtaranuM bahumAna rAkhavuM joie. (3) tenAthI virodhI doSo upara jugupsAbhAva rAkhavo joie. (4) tenI pariNati arthAt anityapaNAnI vicAraNA karavI joie. (5) tIrthaMkaranI bhakti karavI joie. (6) susAdhu bhagavaMtonI sevA karavI joie. (7) tenAthI adhika guNanI icchA rAkhavI joie. A rIte vratanA pAlanamAM sadA prayatna karavo joie. TIkArtha :- 'tahIM'= te kAraNathI 'nizvasati'= grahaNa karelA aNuvratane nitya smaraNa karavA dvArA, 'vAmA = antaHkaraNanA zubha bhAva vaDe. 'maNiyaTUAmi'= svIkArelA vratasvarUpa guNane vize 'vivaa'= svIkArelA ahiMsA guNonI apekSAe virodhI evA hiMsA vagere doSo pratipakSI kahevAya. temanI 'DuAMchA'= jugupsA eTale temano tyAga karavo arthAt dravyathI ane bhAvathI svayaM temane nahi AcaravA vaDe ahIM pratipakSI hiMsA Adino tyAga karavo evo artha pratipakSajugupsA karavAno che paNa hiMsA AdinI pravRtti karanAra mANasonI niMdA karavI evo teno artha karavAno nathI. kAraNa ke pArakI niMdA karavI e paraparivAdasvarUpa soLamuM pApasthAnaka che. kaSAyanuM zuddhikaraNa karanAra mATe paraniMdA e tyAjya che. kahyuM che ke jo anya lokonI niMdA karavAthI sAdhakanA kAryo siddha thatA hoya to AlokamAM satya, zauca, brahmacaryAdi, guNone pAmavA kone Adara thAya ? 'rigimAnone '= jIvane (tathAbhAva=) deva, manuSya pazu Adi te te judA judA svarUpe banatA joIne tathA ajIvane (tathAbhAva=) staMbha, ghaDo, vastra Adi te te judA svarUpe banatA joine "paripateH '= paryAyathI temanA anitya pariNAmanI vicAraNA karavI te. zrI abhayadevasUrIzvarajI ma. nI. TIkAmAM pariNatino artha 'vipAka' evo karyo che. vratapAlananA zubhavipAko ane vratabhaMganA azubha vipAkano vicAra karavo tene pariNatiAlocana kahyuM che. tenA vaDe, 'tirthaMbhI '= jinezvaradevanI pUjA karavAnA atizaya abhilASarUpa tIrthakaranI bhakti vaDe, 'musadugapApanuvAsaMITya'=saddaguru AdinI sevA vaDe, 'uttaraguhnAya'= pote prApta karelA guNasthAnakathI pachInA uparanA vadhAre caDhIyAtA, guNasthAnakane prApta karavAnI icchA vaDe 'pattha'= aNuvratapAlanamAM "sA'= haMmezA 'ropha '= prayatna karavo joie. je rUdda / 2/36 rU7 | 2/37 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda 025 evamasaMto vi imo, jAyai jAo ya na paDai kyaaii| tA etthaM buddhimayA, apamAo hoi kAyavvo // 38 // 1/38 chAyA - vasanna mAM gAya nAtoDapi pati vArit | tasmAt atra buddhimatA apramAdo bhavati kartavyaH // 38 // gAthArtha :- A pramANe prayatna karavAthI dezaviratino pahelA nahi thayelo pariNAma thAya che ane thayelo pariNAma kyAre paNa jato nathI. AthI buddhimAna puruSe AmAM prayatna karavo joie. TIkArtha :- 'parva'= A pramANe prayatna karanArane 'masaMto vi pho'= pahelA avidyamAna evo dezaviratino pariNAma "nAyaDu'= utpanna thAya che. "nAmo '= ane utpanna thayelo 'AchuM'= kyAreya paNa 'paDac'= paDato nathI. 'tA'= tethI 'sthi'= vratanA nitya smaraNAdi tenA upAyamAM 'vaddhimaya'= buddhimAna puruSe 'apamAno'= atizaya prayatna 'do #Avyo'= karavo joie. je rU8 2/38 | aNavratomAM kayA vrato jIvana paryaMtanA che ane kayA vrato thoDA samaya sudhInA che teno vibhAga batAvatA kahe che : ettha usAvagadhamme, paaymnnuvvygunnvvyaaiNc| AvakahiyAiM sikkhAvayAiM puNa ittarAI ti // 39 // 1/39 chAyA :- atra tuM zrAvadhaE prAya: maNuvrata'TUvratAni ca | ___ yAvatkathikAni zikSAvratAni puna itvarANIti // 39 // gAthArtha :- A zrAvakadharmamAM pAMca aNuvrato ane traNa guNavrato prAyaH jIvanaparyaMtanA hoya che. zikSAvrato thoDA samaya sudhInA hoya che. TIkArtha :- "stha = A prastuta 'savikhe'= pahelA kahevAyelA bAra vrata svarUpa zrAvakadharmamAM 'pAya'=ghaNuM karIne 'maputrayaTUviyADuM ca'= aNuvrato ane guNavrato 'mAvahiyAruM = jAvajIvanA che prAyaHnuM grahaNa kareluM hovAthI te niyamA jAvajIvanA ja hoya che evuM nathI kAraNa ke cAra mahinA Adi amuka maryAdita samaya mATe paNa teno svIkAra karAya che. 'sivaNIyAruM'= sAmAyika Adi zikSAvrato "pu rUttarAruM ti'= itvarAdika eTale thoDA samaya pUratA hoya che. kAraNa ke sAmAyika ane dezAvagAsika pratidina hoya che tethI tenuM paccakhANa pharI pharI karAya che ane pauSadha temaja atithisaMvibhAga niyata divase karavAnA hoya che. e rU8 | 2/36 zrAvakadharmanA pAlana bAda aMtasamaye karAtI saMlekhanAnuM varNana nathI karyuM tenuM kAraNa kahe che : saMlehaNA ya aMte, Na niogA jeNa pavvayai koi| __ tamhA no iha bhaNiyA, vihisesamimassa vocchAmi // 40 // 1/40 chAyA :- saMkleravanA ra ane ra niyopAt yena prajJati zopa | tasmAn na iha bhaNitA vidhizeSamasya vakSyAmi // 40 // gAthArtha :- zrAvakane jIvananA aMte saMlekhanA hoya ja evo niyama nathI. kAraNake koI zrAvaka dIkSA le. AthI ahIM saMlekhanAnuM varNana karyuM nathI. zrAvakano bAkIno vidhi have kahIza. TIkArtha :- "saMnneT = saMlekhanA aMte'= zrAvakadharmanA aMte 'nikoT'= niyamA hotI nathI. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 026 zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda 'jeNa'= 424thI 'pavvayai koi'= o zrAvadhanA maMteDIkSA se che. 'tamhA'= te 29thI 'no iha bhaNiyA'= mA zrAvadharmanA adhikArabhatene hIdhI nathI. 'vihisesaM'= pratapAsananA upAya35 mahInA tavyo 'imassa'= shraavn| 'vocchAmi'= 380. // 40 // 1/40 nivasejja tattha saDDho, sAhaNaM jattha hoi sNpaao| ceiyagharAiM jammi u, tadaNNasAhammiyA ceva // 41 // 1/41 chAyA :- nivaset tatra zrAddhaH sAdhUnAM yatra bhavati sampAtaH / caityagRhANi yasmin ca tadanyasAdharmikAzcaiva // 41 // gAthArtha - jyAM sAdhuonuM Agamana thatuM hoya, jyAM jinamaMdiro hoya tathA jyAM sAdharmiko vasatA hoya tyAM ja zrAvaka vase. artha :- 'nivasejja'= nivAsa 42 'tattha'= te kSetramA 'saDo'= nAma dhaviSayazraddhA cha te zrAddha meTarI zrApa 'sAhUNaM = yatimAno 'jattha'= 4 kSetramA 'hoi saMpAo'= samAgama thAya che. 'ceiyagharAI'= nihiro 'jammi u'= cyA 'tadaNNasAhammiyA ceva'= tenA sivAyanA bhI sAdharmiI vasatA hoya. // 41 // 1/41 have zrAvakanA ja rAtri ane divasanA kartavyone ATha gAthAmAM kahe che : navakAreNa viboho, aNusaraNaM sAvao vayAiM me / jogo ciivaMdaNamo, paccakkhANaM ca vihipuvvaM // 42 // 1/42 chAyA :- namaskAreNa vibodho'nusmaraNaM zrAvako vratAni mama / yogaH caityavaMdanaM pratyAkhyAnaM ca vidhipUrvakam // 42 // gAthArtha :- (1) zrApa nA2 gata 8, (2) tyA2pachI huM zrApa chu, bhAre abhuto cha mema viyAre, (3) tyA25chI (yoga) bhagabhUtrano tyAga gare zarIrasaMdhI yA 43, (4) tyaa25ch| vidhipUrvaka caityavaMdana kare, (5) tyArabAda vidhipUrvaka paccakkhANa kare. TArtha :- zarInivAuna 29 bhUta nidrA sI mAha 'navakAreNa'= paMyabhaMgagas135 nA2maMtrane ge| 43 'viboho'= ga. 'sAvao'= TuM zrI chu. amu bhagavaMtano ziSya chu, abhu bhAeM hunache vagere 'vayAI me'= meM to jaghA dIdhA cha tebha oI matiyAra sAyA nathI ne 'aNusaraNaM'= sma24 . sama viyAre. 'jogo'= zarI2 nirvAhanA 25 bhUta bhaNabhUtrano tyAga vagere zArIra miyAmI 43. tyAmA 'ciivaMdaNa'= potAnA gharamA 4 thaityavahana re, 'mo'= avyaya thApUrti bhATe che. 'paccakkhANaM ca'= yetyavahana yA pachI navA2zI porisI sAhi yathAzati pathya pAne 'vihipuvvaM'= mAgamamA DesI vidhipUrva 43. // 42 // 1/42 taha ceIharagamaNaM, sakkAro vaMdaNaM gurusgaase| paccakkhANaM savaNaM, jaipucchA uciyakaraNijjaM // 43 // 1/43 chAyA :- tathA caityagRhagamanaM, satkAro vandanaM gurusakAze / pratyAkhyAnaM zravaNaM yatipRcchA ucitakaraNIyam // 43 // Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda 027 gAthArtha :- (6) tyArabAda jinamaMdire jAya. (7) jinapratimAno pUjA vagere satkAra kare. (8) pachI (11) pachI sAdhuone pRcchA kare. (12) pachI ucita kartavya kare. TIkArtha :- 'ta'= tathA "vedaramiuT'= gAmamAM caityagRha hoya to tyAM jAya. (caityagraha= caitya eTale derAsara ane tenI pAse ArAdhanAdi karavA mATenuM sthAna jyAM vyAkhyAna-sAmAyikAdi thatA hoya te) "savAro'= pratimAjInI puSpo, sugaMdhI mALA AdithI pUjA satkAra kare. 'vaMvi'= caityavaMdana kare. pusa'I'= gurubhagavaMtanI pAse 'paSyaRA'= je pahelA pote svayaM lIdhuM che te ja athavA to tenAthI vadhAre viziSTa paccakkhANa kare. "sava'= gurubhagavaMtanI pAse AgamanuM zravaNa kare. 'napuchA'= pachI sAdhubhagavaMtone koI kAmakAja, jarUriyAta hoya to te saMbaMdhI pRcchA kare, "koI bimAra sAdhuone auSadhAdinI jarUra che ? vagere pUche. 'rakSaratna'= avazya karavA yogya ucita kArya hoya tene kare- 'te kare' e adhyAhAra che. . 4rU che 2/4rU tyArabAda : aviruddho vavahAro kAle taha bhoyaNaM ca saMvaraNaM / ceiharAgamasavaNaM, sakkAro vaMdaNAI ya // 44 // 1/44 chAyA :- viruddho vyavahAra: alne tathA monanaM 2 saMvaram | caityagRhAgamazravaNaM satkAro vandanAdi ca // 44 // gAthArtha :- (13) aviruddha vyavahAra kare. (14) pachI kALe bhojana kare. (15) pachI paccakhkhANa kare. (16) pachI jinamaMdire jAya. (17) AgamanuM zravaNa kare. (18) pUjA kare. (19) pachI caityavaMdanAdi kare. TIkArtha :- 'viruddho'= lokavyavahArathI avirodhI (paMdara karmAdAnano tyAga karIne) jIvananirvAhanA mATe 'vavahAro'= vepAra-nokarI vagere kare. 'Ane'= avasare-samayasara 'tada moyaur a'= zarIrane anukULa bhojana kare. 'saMvara'= "gaMThisahi' Adi paccakhkhANane kare. 'vaidarAma'= bIjuM koI kAmakAja na hoya to caityagRhamAM jAya. 'sava'= ane tyAM pharIthI AgamanuM zravaNa kare 'sAro'= ucita samaye caityonI saMdhyApUjA kare. 'vaMtUAruM '= caityavaMdanA Adi kare Adi zabdathI kuzaLa praNidhAna-praNAma vagerenuM grahaNa thAya che. je 44 me 2/44 jaivissAmaNamucio, jogo nvkaarciNtnnaaiio| gihagamaNaM vihisuvaNaM, saraNaM gurudevayAINaM // 45 // 1/45 chAyA :- yativizrAmaUAvato yo: namAravantanAnni: | gRhagamanaM vidhisvapanaM smaraNaM gurudevatAdInAm // 45 // gAthArtha :- (20) pachI sAdhubhagavaMtonI vizrAmaNA kare. (21) pachI navakAra maMtra gaNavA vagere ucita pravRtti kare. (22) pachI potAnA ghera jAya. (23) pachI vidhipUrvaka zayana kare. sUtAM pahelA guru ane deva AdinuM smaraNa kare. TIkArtha :- "naDDa'= sAdhu bhagavaMtonI 'visAmaU'= vizrAmaNA kare.= thAkelA hoya temanA paga dAbavA vagere veyAvacca karavA dvArA temano thAka utAre, 'no '= ucita dharmapravRtti "navAra Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 028 zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda ciMtA'= navakAramaMtra gaNe, Adi zabdathI svAdhyAya dhyAna Adi pravRttinuM grahaNa thAya che, arthAt navakAravALI gaNe, svAdhyAya kare, dhyAna kare, pachI caityagRhethI ' fmavi'= potAnA ghera jAya, (ghera jaine svaparivArane dharmadezanA Ape.) 'vihivaUT'= navakAramaMtra gaNavA, sarva jIvone khamAvavA vagere kAryo karIne vidhipUrvaka zayana kare, "sarapa'= manamAM smaraNa kare 'gurudevAi'= dharmaguru ane vItarAga paramAtmA AdinuM vizeSathI sUtAM pahelAM smaraNa kare, Adi zabdathI samyagdaSTi devatA ane bhadraka prakRtivALA cAre nikAyanA devatAonuM grahaNa thAya che. te che, je 2/4 abbaMbhe puNa viraI,mohadugaMchA satattaciMtA y| itthIkaDevarANaM, tavviraesaMca bahumANo // 46 // chAyA :- mahAna purvatiH mohaMguptA svatattvavantA ca | strIkalevarANAM tadvirateSu ca bahumAnaH // 46 // 1/46 gAthArtha :- (24) abrahmano tyAga kare, (25) mohanI niMdA kare, (26) strI-zarIranA svarUpane vicAre, (27) abrahmano tyAga karanArAo upara AMtarika prema rAkhe. TIkArtha :- 'vaM'= strIne bhogavavA svarUpa abrahmacaryamAM 'puIT vira'= bhAvathI ane kriyAthI ema baMne rIte nivRtti kare. 'modakumAMchA'= "A moha atyaMta (durantaka) du:khadAyI che athavA (durantaka) duHkhe teno aMta lAvI zakAya evo che ema bhAvanA bhAvavI ane yathAzakti mohanA bhedono tyAga karavo.' 'satattavattA ya'= svarUpanuM ciMtavana karavuM, 'rUsthIvarI'= strInA zarIranuM durgadhI malina padArtho-mAMsa-lohI-viSTA AdithI bharapUra hovA paNAnuM 'virANuM '= bhAvathI strInA zarIrathI virakta thayelA sAdhuone vize "vahumALo'= AMtarika prItine karavI. 46 / 2/46 suttaviuddhassa puNo, suhamapayatthesu cittvinnnnaaso| bhavaThiiNirUvaNe vA, ahigaraNovasamacitte vA // 47 // 1/47 chAyA :- suvivRddhI punaH sUkSma vArthapu cittavicA: I bhavasthitinirUpaNe vA adhikaraNopazamacitte vA // 47 // gAthArtha :- nidrAmAMthI jAgI gayelo zrAvaka sUkSmapadArthonI vicAraNA kare athavA saMsAranuM svarUpa vicAre athavA adhikaraNanA tyAganI bhAvanA kyAre thaze ? ema vicAre. TIkArtha :- "suttavikeTsa'= rAtrimAM pahelA sUto hato temAMthI pachI jAgelo, "pu'= nidrA dUra thayA pachI "suhumAyatvesu'= sUkSmadRSTithI vidvAnapuruSoe nirUpaNa karelA sva-para zAstramAM prasiddha baMdhamokSa Adi padArthomAM 'cittaviUUsI'= manane sthApe. arthAt vicAre. 'maviiAvane vA'= satata janma-jarA-maraNasvarUpa saMsAranA svarUpamAM manane sthApe, 'cittavicAra'= no darekanI sAthe saMbaMdha joDavo. 'dArI'= jenAthI jIva narakAdi durgatimAM laI javAya te jIvahiMsAdi adhikaraNa kahevAya. tenA '3vasa'= tyAgano 'citte'= abhiprAyamAM, athavA adhikaraNa eTale kalaha-kaMkAsa tenA tyAgamAM (te kevI rIte kyAre dUra thaze ema vicAravAmAM) manane sthApe. / 47 2/47 AuyaparihANIe, asamaMjasaceTThiyANa va vivaage| khaNalAbhadIvaNAe dhammaguNesuM ca vivihesu // 48 // 1/48 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda 029 chAyA :- mAdhurA samaSTitAnAM vA vipAze. kSaNalAbhadIpanAyAM dharmaguNeSu ca vividheSu // 48 // bAhagadosavivakkhe,dhammAyarie ya ujjyvihaare| mAttaUTIo, saMvepArAyaUi Tek ! 46 / 2/41 / chAyA - vAghovipakSe thaIvArthe vadAre | evamAdicittanyAsaH saMvegarasAyanaM dadAti // 49 // gAthArtha :- pratikSaNa thatI AyuSyanI hAnine vicAre, anucita ceSTAnA vipAkane vicAre, kSaNalAbhadIpanAne vicAre, vividha dharmaguNone vicAre. gAthArtha :- bAdhaka banatA doSothI vipakSanI vicAraNA kare, dharmAcArya saMbaMdhI vicAre, sAdhuonA udyata vihAra saMbaMdhI vicAre AvI vicAraNA saMvega rasAyaNane Ape che. TIkArtha :- 'mADaya parihA'= pratisamaya AyuSya ghaTI rahyuM che ema vicAre 'masamaMga'= lokaviruddha tathA dharmaviruddha 'kriyAna'= mana, vacana ane kAyAnI pravRttionA 'vivA'= pariNAmane, jemake azubha ceSTAono phaLavipAka svayameva jIve ja bhogavavo paDe che ema vicAre. "vaUInAmavIvaUTU'= samyagrajJAnAdi pravRttinA kAraNabhUta zubha adhyavasAyano lAbha kSaNavAra mATe ja thAya che. arthAt durlabha che mATe tene udIpta karavAmAM pragaTa karavAmAM cittane sthApe. "ammA'= AgamamAM prasiddha svAdhyAya, dhyAna, ahiMsAdine viSe 'vivi'= vidhi ane pratiSedha ema vividharUpe jemanuM zAstramAM varNana karavAmAM AvyuM che tevA jemake svAdhyAya-dhyAnAdi vidhirUpe dharmaguNa che jyAre hiMsAno tyAga e pratiSadharUpe dharmaguNa che. cakSaNa= avasara-manuSyabhava, jainadharma vagere maLelA A avasara teno lAbha= pharIthI tenI prApti atidurlabha che ema vicAravuM te kSaNalAbhadIpanA che. kSaNalAbhadIpanAno Ama vividha rIte artha thaI zake che. te 48 me 2/48 'vadiliosa'= artha, kAma, sneharAga Adi je je doSo vaDe te dharmAdhikArI puruSa pIDAto hoya te bAdhakadoSa kahevAya che. 'vivavave'= temanI pratipakSI bhAvanAo bhAve. kahyuM che ke- paMcavastu- 891. jo potAne dhanamAM rAga hoya to te dhanane meLavavAmAM, tenuM rakSaNa karavAmAM tathA tenA nAzamAM keTalo badho saMkleza thAya che, ema vicAravuM. have dhana e dharmanuM kAraNa che mATe dhana meLavavuM joie ema vicAra Ave to dharma mATe dhana meLavavA karatAM dhana na kamAvavuM e ja uttama che ema vicAravuM. 'thampIra'= dharmano upadeza ApIne sau prathama potAne jemaNe samyagadarzana pamADyuM hoya te dharmAcArya kahevAya. AgamamAM kahyuM che ke- "potAne jeNe dharmano upadeza ApIne dharma-pamADyo hoya te gRhastha hoya athavA sAdhu hoya paNa te teno guru-dharmAcArya che. temanA mATe ema vicAre ke, "sakala kalyANanA kAraNabhUta A guru mArA parama upakArI che.' '3mvihAra'= 'DatAnAM vihAra:' athavA 'Dato vihAra:' Ama be prakAre samAsano vigraha thAya che. udyata eTale prayatnazIla apramatta evA sAdhubhagavaMtono je 'vihAra'= sAdhvAcAra te udyavihAra kahevAya che. zrAvaka vicAre ke, "mAre pravrajyA grahaNa karIne apramattapaNe sAdhvAcAra pALavAno che !" "mArUM'= A be gAthAmAM je je padono saptamI vibhaktithI Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 030 zrI paJcAzaka prakaraNa - 1 gujarAtI bhAvAnuvAda nirdeza karAyo che te badhAmAM, ema jaNAvavA mATe, 'Sa'= ema bahuvacana karyuM che. vittaUTIo'= cittane sthApavAnuM phaLa batAvatAM kahe cheH- "saMsArasAyaU'= saMvegarUpI rasAyana arthAtu auSadhavizeSa, re'= Ape che. (saMvegaka saMsArano nirveda athavA mokSano anurAga) jema rasAyaNanuM sevana karavAthI zarIra deDha thavAthI AyuSya vadhe che tema saMvegathI dharmamAM sthiratA Adi deDhatA Ave che, mATe tenI upamA ApI che. te 46 / 2/4 A pramANe navakArano pATha karatAM uThavAthI mAMDIne bIjA divase jAgavA sudhIno vidhi kahIne have sUcana kare che ke A vidhinuM ja haMmezA Avartana karAya cheH gose bhaNio ya vihI, iya aNavarayaM tu ce?maannss| bhavavirahabIyabhUo, jAyai cArittapariNAmo // 50 // 1/50 chAyA :- jose maNita vidha ti anavarata tu ImAnI | bhavavirahabIjabhUto jAyate cAritrapariNAmaH // 50 // gAthArtha :- prAtaHkALano vidhi (42mI gAthAmAM) kahevAi gayo che. A pramANe niraMtara pravRtti karanAra zrAvakane saMsAranA viyoganA kAraNabhUta evo cAritrano pariNAma thAya che. TIkArtha :- 'jose'= prabhAtamAM 'mano ya viThThI'= je vidhi kahevAyo che te ja vidhi jANavo. ''= A pramANe 'pAvarayaM tu'= satata 'vemaUTH'= pravRtti karanArane "sarvaviradivayamUmo'= saMsAranA viyoganA kAraNabhUta "vArittaparipAmo'= cAritrano pariNAma jAge evo kSayopazama "nAya'= thAya che. pagA2/50 ne prathama zrAvakadharmavidhi paMcAzaka saMpUrNa thayuM. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 2 gujarAtI bhAvAnuvAda 031 // dvitIyaM jina dIkSAvidhi- paJcAzakam // A pramANe zrAvakasaMbaMdhI dharmanI vidhi kahIne have siMhAvalokitanyAyathI zrAvakanI pUrvabhUmikAmAM rahelA samRbaMdhaka ane apunabaMdhaka saMbaMdhI dIkSAnI vidhine AzrayIne kahe che : (siMha cAlatI vakhate AgaLa joto joto cAle che tema thoDI thoDI vAre pAchaLa paNa daSTipAta karato karato cAle che tema ahIMyA graMthakAramaharSi zrAvakadharmavidhinuM kathana karyA bAda tenI pachInI bhUmikAmAM rahela sAdhudharmavidhinuM kathana karatAM pahelAM zrAvakanI pUrvabhUmikAmAM rahelA sakRbaMdhaka AdinuM kathana kare che te siMhAvalokita nyAya che.) namiUNa mahAvIraM,jiNadikkhAe vihiNpvkkhaami| vayaNAu niuNanayajuyaM, bhavvAhiyaTThAya leseNa // 51 // 2/1 chAyA :- natva mahAvIra nina vIkSA vidhei pravakSyAmi | vacanAt nipuNanayayutaM bhavyahitArthAya lezena // 1 // gAthArtha :- bhagavAna zrI mahAvIrasvAmIne namaskAra karIne bhavyajIvonA hita mATe jinavacananA anusAre jinadIkSAnI sUkSmanItigarbhita vidhi saMkSepathI kahIza. TIkArtha :- "mahAvIra'= mahAna (vIrya ) parAkramathI zobhatA hovAthI je mahAvIra kahevAya che, temane 'nama'= namaskAra karIne 'vayaTI '= AgamamAMthI 'nisaUTnanu'= sUkSma nItithI yukta makhvAhiyaTTAya'= tevA prakAranA bhavyajIvanA upakArane mATe "naiseT'= saMkSepathI 'ni9i0'= jeno prastutamAM adhikAra cAle che te jinadIkSAnI 'vidiM= vidhine-upAyane 'pavavavAmi'= kahIza. 12 me 2/ dIkSAnuM svarUpa kahe che : dikkhA muMDaNametthaM, taM puNa cittassa hoi viNNeyaM / Na hi appasaMtacitto, dhamma'higArI jao hoi // 52 // 2/2 chAyA :- rIkSA munamatra tat punaH vittI mata viseyam | na hi aprazAntacitto dharmAdhikArI yato bhavati // 2 // gAthArtha :- ahIM dIkSA eTale cittanuM muMDana jANavuM. kAraNake aprazAMtacittavALo jIva dharmano adhikArI banato nathI. TIkArtha :- "vizva' "muMDauT'= "tIkSA-mArca-rU-35nayana-niyama-vratApu- [5 thI 602] pANininA dhAtupAThathI dIkSA dhAtu muMDana arthamAM che. dIkSA eTale muMDana, 'ta pu0'= te muMDana 'cittarUM'= cittanuM 'hoTTa'= hoya che. te 'favoya'= jANavuM. utkaTa krodhAdi kaSAyanuM AmAM muMDana karAtuM hovAthI 'no'= je kAraNathI 'mausaMtavRtto'= krodhAdithI dUSita cittavALo 'maMdira'= dharmAdhikArI "ra hi hoTTa'= banato nathI. 'maprasannacitto'= eno pAThAMtara che. teno artha svalpa sattvayukta cittavALo e pramANe thAya che." ApattimAM (mavaivara=) jarA paNa gabharATa nahi karanAra paraMtu (madhyavasAnaH ) daDha nizcayapUrvaka prayatna karAvanAra sattvaguNa che." evuM sattvanuM lakSaNa zAstrakAroe kahyuM che. arthAt game Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 032 zrI paJcAzaka prakaraNa - 2 gujarAtI bhAvAnuvAda evI Apatti Ave paNa tenAthI gabharAyA vagara sattvazIla puruSo daDha nizcayapUrvaka te Apattine dUra karavAno prayatna karatA hoya che. je cittamAM sattva alpa hoya te alpasattvavALuM citta kahevAya che. alpasattvavALuM citta je mANasanuM che te alpasarvAcittavALo kahevAya. bAkIno artha aprazAMtacitta e pAThanI jema ja karavAno che. 2 | 2/2 aprazAMtacittavALo athavA alpasarvAcittavALo kayA kAraNe dharmAdhikArI nathI banato jenA lIdhe tene A dIkSAno asaMbhava che e kAraNa jaNAve che : caramammi ceva bhaNiyA, esA khalu puggalANa priytttte| suddhasahAvassa tahA-visujjhamANassa jIvassa // 53 // 2/3 chAyA :- varene vaiva mAtA uSA nuM putrInAM parivarte | zuddhasvabhAvasya tathA-vizuddhyamAnasya jIvasya // 3 // gAthArtha - (jinoe) nirmaLa banelA ane vizuddha banatA jIvane chellA ja pudgalaparAvartamAM A dIkSA kahI che. TIkArtha :- "pasI ghanuM'= A dIkSA "varamami veva'= sarvathI chellA 'punAnA pari'= zAstramAM prasiddha pugalaparAvartamAM 'suddhahIvarsa'= nirmaLa svabhAvavALAne 'tadI-vimuksamApaI'=tatkALa ucita cittanI vizuddhine anubhavanArane 'nIvarsa'= AtmAne 'maya'= kahI che. tethI Avo jIva ja jenA karmamaLa lagabhaga kSINa thaI gayA che, ladhukarmI che. tene te ja dharmano adhikArI dIkSAne yogya che. che karU che 2/3 dIkSAno adhikArI koNa hoya te kahe che : dikkhAe ceva rAgo,logaviruddhANa ceva cAgo tti| suMdaragurujogo vi ya, jassa tao ettha ucio tti // 54 // 2/4 chAyA :- rIkSAvAM caiva rA: noviruthAnAM caiva tyAnA rUtti | sundaraguruyogo'pi ca yasya tako'tra ucita iti // 4 // gAthArtha :- jene dIkSA upara ja rAga che. jeNe lokaviruddha kAryono avazya tyAga karyo che, jene sadgurano yoga thayo che te dIkSAno adhikArI che. TIkArtha :- 'vivA, veva'= dIkSAmAM ja "rA'= have pachInI gAthAomAM kahevAmAM Avaze tevo anurAga 'no virutthA veva'= have pachInI gAthAomAM kahevAmAM Avaze tevo lokaviruddha kAryono "vA tti'= tyAga 'suMdara'= samyafajJAna ane samyakriyA-AcArathI yukta hoya evA "guru'= gurubhagavaMtanI sAthe "no'= ucita saMbaMdha 'nasa'= je jIvane che "to'= te jIva 'stha'= dIkSAmAM 'vimo tti'= yogya che. je 14 / 2/4 traNa gAthA vaDe anurAganuM varNana kare che : payaIe soUNa va, daThUNaM va kei dikkhie jiive| maggaM samAyarante, dhammiyajaNabahumae niccaM // 55 // 2/5 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 2 gujarAtI bhAvAnuvAda 033 chAyA :- prakRtyA zrutvA vA dRSTvA vA kAMzcit dIkSitAn jIvAn / mArgaM samAcarataH dhArmikajanabahumatAn nityam // 5 // eIe ceva saddhA jAyai pAvejja kahamahaM eyaM / bhavajalahimahAnAvaM niravekkhA sANubaMdhA ya // 56 // 2/6 chAyA :- etasyAmeva zraddhA jAyate prApnuyAM kathamahametat / bhavajaladhimahAnAvaM nirapekSA sAnubandhA ca // 6 // vigghANaM cAbhAvo,bhAve viya cittathejjamaccatthaM / eyaM dikkhArAgo, niddiSTuM samayakeUhiM // 57 // 2/7 chAyA :- vighnAnAM cAbhAvo bhAve'pi ca cittasthairyamatyartham / etad dIkSArAgo nirdiSTaH samayaketubhiH // 7 // gAthArtha :- prakRtithI, sAMbhaLIne tathA mArgane AcaratA hoya ane dhArmikalokane saMmata hoya evA koIka dIkSita jIvone joine bhavarUpasamudrane taravA mATe vahANa samAna A dIkSAne huM kevI rIte pAmuM? abhIkSAmai x nirapekSa bhane sAnu thi thAya che. // 55-56 // dIkSAnA svIkAramAM vinono abhAva, tathA vighno AvavA chatAM dIkSAmAM cittanI atizaya sthiratAmaane siddhAMtanA zAtAmohIkSA ho cha. // 57 // artha :- 'payaIe'= svabhAvathI 'soUNa va= diikssaan| guone sabhaNIne 'maggaM'= bhani 'samAyarante'= Ayarata hoya 'dhammiyajaNa'= dhana mAyare cha ta dhArmi. vAya. sevA pArmi bhAsone 'bahumae'= sambhata hoya sevA kei dikkhie jIve'= kSita vone 'daThThaNa va'= ne 'niccaM'= ddNbhesh| // 55 // 2/5 ___ 'eyaM'= mAhAkSAne, 'kahamahaM'= DhuMvArIta ? 'pAvejja'= prAta 4 'eIe ceva'= mevI mA hIkSAmA 'saddhA'= 2thi 'jAyai'= thAya che. hIkSA 'bhavajalahinAvaM'= saMsArasamudramAMthI (taraNAvyabhicAriNIm=) avazya tA2nA2 mahAna vaha samAna che vajI mA zraddhA 'niravekkhA'= och| sAMsAriNanI apekSA garanI 'sANubaMdhA ya= anubaMdha sahita arthAt bhaviSyamAMnI 5252 // yA 24, viche na pAme mevI hoya che. // 56 // 2/6 'ca'= ane 'vigghANa'= upadravono abhAvo'= punyn| yathA abhAva bhane (shrddhaan| zubhabhAvathI 5 vighno sopa bhI hoya to naSTa tha ya che.) hAya 'bhAve vi ya'= ( nipaThabhI pApanA udhyathA vighno sAvato 59 'accatthaM'= atyaMta 'cittathejja'= thitanI dRDhatA 'eyaM'= mA pUrva Deso 'samayakeUhiM'= zAstrazo 43 'dikkhArAgo'= dIkSArA 'niddiTTha'= vAyo cha. // 57 // 2/7 traNa gAthA vaDe lokaviruddhanuM varNana kare che : savvassa ceva niMdA, visesao taha ya guNasamiddhANaM / ujudhammakaraNahasaNaM, rIDhA jaNapUyaNijjANaM // 58 // 2/8 chAyA :- sarvasya caiva nindA vizeSataH tathA ca guNasamRddhAnAm / RjudharmakaraNahasanaM rIDhA janapUjanIyAnAm // 8 // Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 034 zrI paJcAzaka prakaraNa - 2 gujarAtI bhAvAnuvAda bahujanaviruddhasaMgo, desAdAyAralaMghaNaM cev| uvvaNabhogo ya tahA, dANAdi vi pagaDamaNNe tu // 59 // 2/9 chAyA:- vahunanaviruddha zArIratnane vaivA ulbaNabhogazca tathA dAnAdyapi prakaTamanye tu // 9 // sAhavasaNammi toso, sati sAmathammi apddiyaaroy| emAiyANi etthaM, logaviruddhANi NeyANi // 60 // 2/10 tigaM chAyA :- sAdhuvyasane toSa: sati sAmarthyapratAza ! etadAdInyatra lokaviruddhAni jJeyAni // 10 // trikam gAthArtha :- koInI paNa niMdA karavI e lokaviruddha che. tathA guNavAna mANasonI niMdA karavI e vizeSathI lokaviruddha che maMdabuddhivALAnI dharmakriyAnI mazkarI karavI e lokaviruddha che. lokomAM pUjya gaNAtA hoya temanI avajJA karavI te lokaviruddha che. || 58 // ghaNA loko jenI viruddha hoya teno saMga karavo e lokaviruddha che. deza AdinA AcAronuM ullaMghana karavuM temaja atizaya bhoga bhogavavA e lokaviruddha che anucita dAnAdi paNa lokaviruddha che. anya AcAryanA mate dAnAdinI jAherAta karavI te lokaviruddha che || pa9 // ziSTapuruSonI ApattimAM AnaMda pAmavo tathA zakti hovA chatAM te Apattino pratikAra na karavo, vagere ahIM lokaviruddha kAryo jANavA. / 60 || TIkArtha :- "savvasa ceva'= prANImAtranI "jiM'= jugupsA e lokaviruddha che. "tada '= tathA 'visa'= vizeSathI "pumiddhiA '= jJAnAdi ghaNA guNothI samRddha AcArya AdinI, '36'= saraLa AzayavALA jIvonI 'dharmaverA'= sAmAnyapaNe (potAnI buddhi anusAra) karAtI dharmakriyAnI dakSaUT'= parAbhava buddhithI mazkarI 'nApULijJAna'= mAtA-pitA Adi lokapUjyonI "rIDhA'= avajJA karavI. || 8 | 2/8 'vananaviruddha saM'= ghaNA lokonI sAthe jemane virodha hoya temano saMga karavo. 'resAvAyAre naMvi veva'= deza tathA Adi zabdathI kuLa, gAma vageremAM prasiddha (yogya) AcAranuM ullaMghana karavuM '3OUTmo ya'= deza, kALa, vaibhava, vaya, avasthA Adine anucita bhoga (vastra, puSpa AdithI zarIranI zobhA karavI.) "vAHi vi'= deza, kALa, vaibhava Adine anucita dAna vagere paNa (lokaviruddha) che. "pahuM'= (dAnAdi karIne) jAherAta karavI. 'ine tu'= anya AcAryanA mate lokaviruddha= tevA prakAranA zikhalokone asaMmata che. 2 2/2 sA'= zikhapuruSonI 'vasami '= ApattimAM "to'= AnaMda pAmavo 'sati sAmarthImi'= Apatti dUra karavAnI zakti hovA chatAM 'mapaDiyAra '= te dUra karavA mATe prayatna na karavo, Apattine dUra karavAmAM DhIlAza karavI. 'AmaphiLi'= vagere ''= ahIM vidvAnalokamAM prasiddha 'no viruddhALa'= lokaviruddha 'oyAna'= jANavA. . 60 2/20 have suMdaraguruyogane kahe che : nANAijuo ya guru,suviNe udagAditAraNaM ttto| acalAirohaNaM vA, taheva vAlAirakkhA vA // 61 // 2/11 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 2 gujarAtI bhAvAnuvAda 035 chAyA :- jJAnAviyuta : vane samAvatAra tataH | acalAdirohaNaM vA tathaiva vyAlAdirakSA vA // 11 // gAthArtha :- je jJAnAdithI yukta che te ja guru che. gurunI sahAyathI pote pANI vagerene tarI gayo, parvata Adi upara caDhI gayo athavA sarpa AdithI bacI gayo e pramANe svapramAM jue to have potAne suguruno yoga thaze ema sUcita thAya che. TIkArtha :- 'nA phiguma = jJAna, darzana ane cAritrathI yukta hoya te ja "guru'= guru che. vije'= nidrAmAM thatA manovijJAna svarUpa svapramAM 'kAritAra'= pANI, agni Adi ApattimAMthI pote tarI gayo "to'Rte gurunI sahAyathI-svapramAM A pramANe dekhe ke pANI AdimAM DUbatAM potAne gurue bacAvI lIdho temaNe pANI-agni AdinA AkramaNanuM nivAraNa karyuM. 'manArU'= parvata, mahela, vRkSa, zikhara upara potAne caDAvyo, 'tatto'= A zabdano saMbaMdha darekanI sAthe che. 'tadeva'= tathA 'vAtApharavallI vA'= svapramAM guruthI ja sarpa, hAthI vagerethI potAnI rakSA karAtI dekhe- Avo suguruno yoga kahevAyo che. svapramAM AvuM dekhavuM e suguruno yoga thaze ema jaNAve che mATe kAraNamAM kAryano upacAra karIne AvA svaprane ja suguruno yoga kIdho che. dara | 2/12 A pramANe dIkSAnuM adhikArIpaNuM jaNAvIne have te viziSTakALe tenuM dIkSA mATe Agamanane jaNAvavA mATe te avasare karavAmAM AvatI samavasaraNanI racanAnuM varNana kare cheH vAukumArAINaM, AhavaNaM niyniehiNmntehiN| muttAsuttIe kila, pacchA takkammakaraNaM tu // 62 // 2/12 chAyA :- vAyuzumAra vInA mahine nirmAnitai: kanaiH | muktAzuktyA kila pazcAt tatkarmakaraNaM tu // 12 // vAukumArAhavaNe, pamajjaNaM tattha suparisuddhaM tu / gaMdhodagadANaM puNa, mehakumArAhavaNapuvvaM // 63 // 2/13 chAyA :- vAyuzumAra hAre pramArganaM tatra suparizuddhatuM ! sabhyonA punaH mevabhumArahiAnapUrvam | 23 che. gAthArtha :- vAyukumAra AdinA potapotAnA maMtro vaDe muktAzuktimudrA vaDe vAyukumAra Adi devatAonuM AhvAna karavuM. pachI te te devatAonuM kArya karavuM. || 62 //. vAyukumAra devatAnuM AhvAna karyA pachI samavasaraNanI bhUmine prArthanA karavA dvArA atyaMta zuddha karavI pachI meghakumAradevanuM AhvAna karIne tyAM sugaMdhI jaLano chaMTakAva karavo. || 63 /. TIkArtha :- 'vADa@HIRIT'= zAstramAM prasiddha vAyukumAra Adi devonuM 'mAhavA'= AmaMtraNa karavuM 'fchAnirdi maMdiM= saMpradAya pramANe maLelA, prAraMbhamAM OM nama: pUrvaka te te devonuM nAma kahIne aMte svAhA padavALA te te devonA potapotAnA maMtro vaDe, "muttAsuttI'= motInI utpatti jemAM thAya che. te chIpalInA AkAravALI mudrA vaDe 'vitna'= A avyaya AptasaMpradAyano sUcaka che. 'pachI'= pachI ' tammaraVi tu'= vAyukumArAdi devatAnuM kArya karavuM. [a. TI. mAM jaNAvyuM che ke 'zina' avyaya e AhvAnanuM atAttvikapaNuM sUcavavA mATe che. AllAnathI te devo AvavAno saMbhava nathI mATe te devonuM mAtra smaraNa karAya che. ] I dUra 2/12 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 2 gujarAtI bhAvAnuvAda vADamAravo'= vAyukumAradevanA AhvAna pachI "pamanAM tattha'= samavasaraNanI bhUmikAnIzuddhi karavI. 'suparizuddha = mArA AmaMtraNathI vAyukumAradevo samavasaraNanI bhUmi zuddha karI rahyAM che, evI mAnasika kalpanA dvArA pramArjana karIne te bhUmine atyaMta zuddha karavI. ahIM 'sUrtavyam'= karavI e pada adhyAhArathI samajI levuM. 'meha@HIRhavaUApua'= meghakumAradevanA AhvAna pUrvaka "dhovAIi'= sugaMdhI jaLano chaMTakAva karavo. kAraNake tIrthaMkara paramAtmAnA samavasaraNamAM paNa teo ja te kArya kare che. te 62 / 2/12 uudevINAhavaNe, gaMdhaDDA hoi kusumvutttthitti| aggikumArAhavaNe, dhUvaM ege ihaM benti // 64 // 2/14 chAyA :- 28AdevInA mahine cAlyA bhavati sumavRchitti | agnikumArAvAne dhUpameke iha bruvate // 14 // gAthArtha :- RtudevInuM AhvAna karIne sugaMdhI kusumanI vRSTi karavI. agnikumAranuM AhvAna karIne agninuM sthApana karavuM A bAbatamAM keTalAka AcAryo kahe che ke sugaMdhI dhUpane sthApavo. TIkArtha:- '3DavIna'= vasaMta, grISma, varSA, zarada, hemaMta ane zizira nAmanI cha RtudevInuM kAdava'= AhvAna karIne 'ghaTTa'= sugaMdhI 'susumavuDhitti'= kusumanI vRSTi 'roTTa'= thAya che. 'maNiAvakumAra diva'= agnikumAradevanuM AhvAna karIne 'pUrva'= agni sthApavo ''= koi zAstrakAra 'phaEUR'= A sthAne dhUpane 'tti'= kahe che. bIjA AcArya kahe che ke sugaMdhI dhUpa sthApavo. 64 2/4 vemANiyajoisabhavaNavAsiyAhavaNapuvvagaM ttto|| pAgAratigaNNAso, maNikaMcaNaruppavaNNANaM // 65 // 2/15 chAyA - vaimAnivA-jyotiSa-avanavAsitAnapUrva tataH | prazAtrA : mAruMnarNavanAmU | 26 / gAthArtha :- tyArapachI vaimAnika, jyotiSa ane bhavanapatidevanA AhuvAnapUrvaka maNi, suvarNa ane rUpAnA jevA varNavALA traNa gaDhanI sthApanA karavI. TIkArtha :- "to'= tyArapachI, 'vemAyanophasamavIvAsIdavaUputra'= vaimAnika, jyotiSa ane bhavanapatidevanA AhAnapUrvaka kramanI apekSAe abhyantara, madhyama ane bAhyarUpa 'maLavAkhavaUUIT'= maNi, suvarNa ane rUpAnA jevA varNavALA 'pAritiUUI'= traNa gaDhanI sthApanA karavI. atyaMta maNino gaDha vaimAnika devo, madhyama suvarNano gaDha jyotiSI devo ane bAhya rUpAno gaDha bhavanapati devo banAve che. 66 / 2/25. vaMtaragAhavaNAo, toraNamAINa hoDa vinnnnaaso| cititarusIhAsaNachattacakkadhayamAiyANaM ca // 66 // 2/16 chAyA :- cattara RlhAnAt toraNAnAM mavati vinyAsa: | caitasiMhAsana-chatra-cakra-anAvInAM tra | | gAthArtha :- vyaMtaradevanA AhvAnapUrvaka toraNa AdinI ane azokavRkSa, siMhAsana, chatra, dharmacakra ane dhvaja AdinI racanA karAya che. TIkArtha :- 'vaMtarehavaUITo'= vyaMtaradevanA AhavAnapUrvaka 'torAmApuM '= toraNa AdinI- "Adi Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 2 gujarAtI bhAvAnuvAda 037 zabdathI pITha, devachaMdo, puSkariNI AdinuM grahaNa karavuM. 'cititasIdAsaUTchattadIdhayamIphA ='= azokavRkSa, siMhAsana, chatra, dharmacakra, dhvaja AdinI, "Adi' zabdathI kamaLa ane cAmaranuM grahaNa karavuM. 'viUUAso'= racanA 'ro'= thAya che. kAraNake tIrthaMkara paramAtmAnA samavasaraNamAM vyaMtaradevo tenI racanA kare che. je 66 | 2/6 bhuvaNaguruNo ya ThavaNA, sayalajagapiyAmahassa to samma / ukkiTThavaNNagovari, samavasaraNabiMbarUvassa | 67 | 2/17 chAyA :- avananuroza sthApanA sanana-pitAmahastha tata: saM ___ utkRSTavarNakopari samavasaraNabimbarUpasya // 17 // gAthArtha :- tyArapachI uttama jAtinA caMdananI (pIThikAnI) upara bhagavAnanI dezanAbhUmi samavasaraNamAM vyavasthita pratimA svarUpa sakala jagatanA pitAmaha evA traNa bhuvananA gurunI-jinabiMbanI samyam sthApanA karavI. TIkArtha :- "avaguru'= traNa lokanA nAtha bhagavaMtanI 'DhavaUIT'= saddabhAva sthApanA (AkRtivALI je sthApanA hoya te sadbhAvasthApanA kahevAya che. AkRti vagaranAM koDA AdimAM je sthApanA karAya che te asadbhAvasthApanA kahevAya che.) "kSatninA piyAmada'= dharma e jagatanuM pAlana karato hovAthI jagatano pitA kahevAya che ane te dharmanA sthApaka jinezvaradeva hovAthI jinezvaradeva e pitAnA pitA arthAt pitAmaha-dAdA kahevAya che. athavA jagatanA pitAmaha e brahmA RSabhadeva che. kahyuM che ke - bharatacakravartI e (prajAnuM pAlana karanAra hovAthI) prajAnA pitA che. e bharatanA pitA hovAthI Apa (RSabhadeva) e jagatanA pitAmaha (brahmA) cho. hiMsAno tyAga karavA dvArA Apa viSNu cho ane jagatane AnaMda ApanAra hovAthI Apa zaMkara cho. jinezvaradeva e apekSAe brahmA, viSNu, ane zaMkara paNa che. kAmadeva Adi laukika sarva devo karatAM jinezvaradeva e bhinnasvarUpavALA che. (aaN varAti= zaAE:- za= AnaMda) tevA jagatanA pitAmahane. "samavasara vivarUvarsa'= samavasaraNamAM rahelI pratimAsvarUpa. "kSaku'= utkRSTa "vaUUvari'= caMdananI (pIThikA) upara. sthApavA. 'varNaka'no artha caMdana thAya che' ema zabdakoSAdimAM kahyuM che. 'tyajI dIdhuM che mALA, caMdananuM vilepana jeNe' ema caMdananA arthamAM "varNaka' zabdano prayoga zAstramAM prasiddha che. (varNaka zabdano artha caMdana thAya che ema darzAvavA TIkAkAra maharSie A sAkSIpATha Apyo che.) / 67 | 2/17 eyassa puvvadakkhiNabhAgeNaM maggao gnnhrss| muNivasabhANaM vemANiNINa taha sAhuNINaM ca // 68 // 2/18 chAyA :- atatha pUrvakSaTmAna mAtaH TUTdharaW . munivRSabhAnAM vaimAninInAM tathA sAdhvInAM ca // 18 // gAthArtha :- samavasaraNamAM (pahelA gaDhamAM) bhagavAnathI agnikhUNAmAM gaNadharonI. temanI pAchaLa atizayayukta munio tathA atizaya vagaranA munionI, temanI pAchaLa vaimAnika devInI, temanI pAchaLa sAdhvInI sthApanA karavI. 'vicA' zabdano ahIM saMbaMdha che. TIkArtha :- 'putra+gUTmA '= agni khUNAmAM 'insi'= bhuvanagurunI '3'= pAchaLa TTdharasa'= gaNadharanI 'munivasamApa'= atizayayukta temaja bIjA sAdhuonI 'vaimAni '= Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 038 zrI paJcAzaka prakaraNa - 2 gujarAtI bhAvAnuvAda vaimAni vAnI taha'= tathA 'sAhuNINaM'= sAdhvInI sthApanA 42vI sema vinyAsa zanI saMbaMdha 42vo. // 68 // 2/18 ___ iya avaradakkhiNeNaM, devINaM ThAvaNA muNeyavvA / bhavaNavaivANamaMtara - joisasaMbaMdhiNINaM ti // 69 // 2/19 chAyA :- iti aparadakSiNena devInAM sthApanA jJAtavyA / bhavanapati-vANamantara-jyotiSa-sambandhinInAmiti // 19 // gAthArtha:- e pramANe naiRtya khUNAmAM kramazaH bhavanapati, vANavyaMtara ane jyotiSadevInI sthApanA karavI. TIartha :- 'iya'= mAtra parSahAnI sthApanAnIbha 'avaradakkhiNeNaM'= naityamA 'devINaM'= hevInI 'bhavaNavaivANamaMtara' - joisasaMbaMdhiNINaM'= bhavanapati, vAvyaMtara bhane jyotiSahevInA bhathI 'ThAvaNA'= sthApanA 'muNeyavvA'= 19vI. // 69 // 2/19 bhavaNavaivANamaMtarajoisiyANaM ca ettha devaannN| avaruttareNa navaraM, niddiTTA samayakeUhiM // 70 // 2/20 chAyA :- bhavanapati - vAnamantara - jyotiSkANAM cAtra devAnAm / aparottareNa kevalaM nirdiSTA samayaketubhiH // 20 // gAthArtha :- ahIM vAyavyakhUNAmAM zAstrajJoe bhavanapati, vANavyaMtara ane jyotiSa devonI sthApanA 5. che. artha:- 'ettha'= maha samavasaramA 'avaruttareNa'= vAyavyamA 'bhavaNavaivANamaMtarajoisiyANaM'= bhavanapati, vavyaMta2 ane jyotiSa 'devANaM'= hevonI sthApanA 'NavaraM'= Ita 'samayakeUhiM'= mAgamana rome 'niddivA'= 58 cha. // 70 // 2/20 vemANiyadevANaM, narANa nArIgaNANa ya pstthaa| puvvuttareNa ThavaNA, savvesiM NiyavaNNehiM // 71 // 2/21 chAyA :- vaimAnikadevAnAM narANAM nArIgaNAnAM ca prazastAH / pUrvottareNa sthApanA sarveSAM nijakavaNaiH // 21 // gAthArtha :- izAnakhUNAmAM vaimAnikadevo, manuSyo ane manuSyanI strIonI prazasta sthApanA karavI. badhA devonI sthApanA temanA potapotAnA varNa pramANe karavI. TIArtha :- 'puvvuttareNa'= zAnabhUmai 'vemANiyadevANaM'= vaimAni hevonI 'narANa'= manuSyonI 'nArIgaNANa'= manuSyanI strIonI 'pasatthA'= prazasta 'ThavaNA'= sthApanA 42vI. 'savvesiM'= aghA hevonI sthApanA 'NiyavaNNehiM'= potapotAnA sAsa, pAgo, sa36 vagere eviDe 42vI, bhavanapati ane vyaMtaro pAMca varNanA hoya che. jyotiSadevo lAlavarNanA hoya che. ane vaimAniko, lAla, pILA, bhane sa36 1fanaa Doya che. // 71 // 2/21 ahiNaulamayamayAhivapamuhANaM tahaya tiriysttaannN| bitiyaMtarammi esA, taie puNa devajANANaM // 72 // 2/22 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 2 gujarAtI bhAvAnuvAda 039 chAyA :- dinana-mR-kRlifthapapramuThThANAM tathA ca tirthasandhAnAm | dvitIyAntare eSA tRtIye punaH devayAnAnAm // 22 // gAthArtha :- samavasaraNanA bIjA gaDhamAM sarpa-noLiyo, haraNa-siMha vagere tiryaMca prANIonI tevA prakAre sthApanA karavI. trIjA gaDhanI aMdara devonA vAhanonI sthApanA karavI. TIkArtha :- "nimayamavahivapamudAna'= sarpa-noLiyo, haraNa-siMha Adi zabdathI ghoDo-pADo vagere 'tada '= tevA prakAre arthAt paraspara virodha pramANe athavA devonI jema potapotAnA varNa pramANe "siriyasattA'= tiryaMca prANIonI 'vitiyaMtarami'= bIjA gaDhanI aMdara 'ta, pu'= trIjA gaDhanI aMdara "revanATIT'= haMsa, mora Adi aneka AkAravALA devavimAnonI 'isa'= sthApanA karavI. 72 / 2/22 raiyammi samosaraNe, evaM bhttivihvaannusaarennN| sUibhUo upadose, ahigayajIvo iha ei // 73 // 2/23 chAyA :- te samovara parva majIvimavAnusAreT | mUtatu prakope dhamatinI rUda ti | 23 che. gAthArtha :- A pramANe bhakti ane vaibhavanA anusAra samavasaraNanI racanA karyA bAda pavitra thayelo dIkSAne yogya jIva divasanA aMte - rAtrinA prathama praharamAM samavasaraNanI pAse Ave che. TIkArtha :- "'= A pramANe "samosara '= samavasaraNa "razmi '= racyA bAda zveta vastranuM paridhAna Adi vaDe pavitra thayelo ane bhAvathI zubha adhyavasAyathI pavitra thayelo 'rose'= rAtrinA prathama prahare-divasanA aMte 'dilAyanIvo'= dIkSAne yogya jIva "rU = samavasaraNanA sthAne 'aa'= praveze che. e 7rU 2/23 samavasaraNanA sthAne pravezelA jIvane zenuM kathana karavuM? te jaNAve che : bhuvaNaguruguNakkhANA, tammI sNjaaytivvsddhss| vihisAhaNamoheNaM, tao paveso tahiM evaM // 74 // 2/24 chAyA :- muvana'TTdhyAnAr tamin sakSAtatIvrazraddhI ! vidhisAdhanamoghena tataH pravezaH tasminnevam // 24 // gAthArtha :- pachI jinezvaradevanA guNone kahevAthI jinezvaradeva pratye tIvra zraddhALu banelA tene sAmAnyathI vidhi kahevI. pachI tene samavasaraNamAM praveza karAvavo. TIkArtha :- "muvamurugu'= jinezvaradevanA AtmasvarUpanI sAthe saMbaMdha dharAvatA evA kSAyikasamyaktakevalajJAna kevaladarzana Adi guNo temaja sarvajIvo karatAM atizayita evA cotrIsa atizayamAMnA dehanI sugaMdhitA vagere guNonuM 'vavA'= tenI samakSa kathana karavAthI tammI'= te bhuvanaguru bhagavaMtane 'vidisaUi'= vize 'saMjJAtibaMsaddhi'=pragaTa thayelI tIvra zraddhAvALA tene 'moye '= sAmAnyathI vidhinuM kathana "to'= tyArapachI 'parva'= have pachI kahevAmAM AvanArI vidhi vaDe 'tadi'= samavasaraNamAM 'paso'= praveza karAvavo. 74 / 2/4 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 040 zrI paJcAzaka prakaraNa - 2 gujarAtI bhAvAnuvAda samavasaraNamAM praveza karavAnI vidhinuM kathana varagaMdhapuNphadANaM, siyavattheNaM tahacchiThavaNaM ca / AgaigaiviNNANaM, imassa taha pupphapAeNa // 75 // 2/25 chAyA :- varAbhyapuSpA sitavassena tathAkSasthAnazca | Agati-gati-vijJAnam asya tathA puSpapAtena // 25 // gAthArtha :- tenA hAthamAM sugaMdhI puSpo ApavA, zveta vastra vaDe tenI AMkhone DhAMkI devI. (AMkhe pATo bAMdhavo.) pachI tenI gamana-Agamana ceSTAnuM jJAna karavuM, temaja puSyanA patana vaDe tenI gati AgatinuM jJAna karavuM. TIkArtha :- "varapuSkA'= tenA hAthamAM sugaMdhI puSpo ApavA. 'siviltha '= maMtrathI saMskArelA maMgalakArI zveta vastra vaDe 'ta70vaU '= te prakAre (tene pIDA na thAya te rIte) be AMkhone DhAMkI devI. pachI amuka kALa sudhI tenI 'mArU'= gamana-AgamanarUpa viziSTa ceSTAnuM arthAt pUrve je pagalA vaDe gayo e ja pagalA vaDe te pAcho phare che? ke bIjA pagalA vaDe pAcho phare che ? te saMbaMdhI 'viUUU'= te pATo bAMdhelA puruSaviSayaka nimittajJAna jANavuM; 'tada'= tathA 'puupAI '= tenA hAthamAM rahelA puSponA patana dvArA athavA 'puya' eTale zarIra tenuM 'pAti'= rakSaNa kare che. A vyutpattithI puSpano artha urdhvagAmI jIva evo thAya che. prAkRtamAM dIrgha evA "pA"no hrasva 'pa' banyo che. te jIvano pRthvI upara zayana Adi viziSTa ceSTA vaDe jJAna karavuM ke te deva Adi gatimAMthI Avyo che ane viziSTa devalokamAM utpanna thavAno che ema te kaI gatimAMthI Avyo che ? ane kaI gatimAM javAno che ? tenuM jJAna karavuM athavA "puSya visa' [pA. dhA. 2222] e dhAtuthI puSpati = vizvasati puSpam | arthAtu saMkocavikAsathI yukta zarIra. te zarIranI kriyAvizeSa vaDe te jIvanI gati AgatinuM jJAna karavuM. A gatiAgatinuM jJAna sAMpradAyika sva-para zAstromAMthI jANavuM ane paramasUkSmadaSTivAdanA saMdarbhathI yukta "aMgavidyA" Adi graMthomAM te prasiddha che. 7, 2/ abhivAharaNA aNNe, niyajogapavittio ya kei tti / dIvAdijalaNabheyA, tahattarasujogao ceva // 76 // 2/26 chAyA :- abhivyadirace ninI pravRttitaOM vati | dIpAdijvalanabhedAt tathottarasuyogatazcaiva // 26 // gAthArtha :- anya AcAryo- zAstranA udezAdinA uccAra uparathI, keTalAka AcAryo - potAnA manavacana ane kAyAnI pravRtti uparathI, dIpaka AdinA prakAza uparathI temaja dIkSA pachInA zubha yoga UparathI dIkSArthInI zubhAzubha gatinuM jJAna thAya che ema kahe che. TIkArtha :- 'mafmavadara'= zAstranA uddezAdinA asmalita ke alita uccAra uparathI dIkSArthInI zubhAzubha gatinuM jJAna thAya che ema kahe che. 'mA'= bIjA AcAryo mAne che ke pUrve kahelI 'niyano pavitta'= potAnA athavA guru bhagavaMtanA (dIkSA ApanAra AcArya bhagavaMtanA te samayanA) zubhAzubha mana-vacana kAyAnA vyApAra uparathI dIkSArthInI zubhAzubhagatinuM jJAna thAya che. 'brerU utta'= Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 2 gujarAtI bhAvAnuvAda 041 keTalAka AcArya bhagavaMto kahe che. "rIvavijJAnameyA'= dIpaka Adi- "Adi zabdathI Ahuti - agni vagerenuM grahaNa thAya che. te dIpaka Adi adhika prakAze to zubhagati ane jhAMkhI paDI jAya to azubhagatinuM sUcana thAya che ema keTalAka AcArya bhagavaMto kahe che." "taduttarasuno veva'= sahajanimitta svarUpa evA dIkSA pachInA vividha prakAranA zubha vyApAra uparathI zubhAzubhanuM jJAna thAya che. je 76 / 2/26 bAhiMtu puSphapAe, viyddnncusrnngmnnmaaiinni| kArAvijjai eso, vAratigamuvari paDiseho // 77 // 2 /27 chAyA :- vastu puSyapAte viTana-vatu:zara -manAlIni | kArApayati eSo vAratrikamupari pratiSedhaH // 27 // gAthArtha :- puSpa jo samavasaraNanI bahAra paDe to AlocanA, catuHzaraNa gamana Adi vidhi karAvavI, A vidhi traNa vakhata karAvyA pachI niSedha karavo. TIkArtha :- "vArdi tu'= samavasaraNamAM sthApelA jinabiMbanI bahAra athavA to samavasaraNamAM uttamamadhyama sthAnathI bahAra "puupA'= te dIkSArthIe nAMkhelA puSpa paDe to 'viyA '= Alocana karavuM arthAt AcArya bhagavaMte potAnA abhiprAyanuM nivedana karavuM (a. TI. mAM- zaMkA Adi doSonI AlocanA karavI.) tathA arihaMtanuM, siddhanuM, sAdhunuM ane kevalI prarUpita dharmanuM ema cAra zaraNA svIkAravA 'Adi' zabdathI duSkRtanI gaha karAvavI vagerenuM grahaNa karavuM. A 'vaDasaranAmaUImAna'= catuH zaraNagamana Adi jainAgamamAM [catuH zaraNa gamaNAdi= cAra zaraNa no svIkAra, duSkRtagartA ane sukRta anumodanA-catuHzaraNa pannA AgamamAM A viSaya varNavyo che. ] prasiddha che. "so'= dIkSArthI jIvane A vidhi 'vAruti '= traNa vakhata 'rAvijhana'= karAvAya che. "vari'= te pachI ' pa do '= tene dIkSA ApavAno niSedha karavAmAM Ave che. paraMtu cothI vakhata catuHzaraNagamanAdi karAvavAmAM AvatA nathI. 77 me 2/27 parisuddhassa u taha puSphapAyajogeNa daMsaNaM pcchaa| ThiisAhaNamuvavUhaNa, harisAipaloyaNaM ceva // 78 // 2/28 chAyA :- parizuddhaca tu tathA puSpapAyona rane pazcAt | sthitisAdhanamupajIMdavi viprastone caiva me 28 gAthArtha :- samavasaraNamAM puSpo paDavAthI dIkSA mATe jenI yogyatA siddha thAya che. te jIvane pachI bhagavAnanA darzana karAvavA-pachI sthitisAdhana karavuM. tenI prazaMsA karavI, harSa AdinuM nirIkSaNa karavuM. TIkArtha :- 'parizuddhassa'= tevA prakAranI nimittanI zuddhivALAne ''= punaH 'tadda'= tathA 'pupAyanona' anukULa puSpapatananI pravRttithI arthAt samavasaraNanI aMdara puSpa paDavAthI 'pachI '= pachIthI 'hiMsAna'= AMkha uparanA pATo kADhI nAMkhavAthI tene bhagavAnanuM darzana thAya che. 'tene thAya che? e adhyAhAra che. (a.TI. mAM tene samyagdarzananuM AropaNa karavAmAM Ave che. tyAM 'darzana' zabdano artha "samyagudarzana' karavAmAM Avyo che. A dIkSA e samyagdarzananA AropaNanI dIkSA che.) Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 042 zrI paJcAzaka prakaraNa - 2 gujarAtI bhAvAnuvAda 'kSiA '= samyaktanA AropaNa karyA pUrve AvI maryAdA che ke "AMkhe pATo baMdhAvIne tenI pAse puSpapAta karAvavo vagere, mATe tAre bIjI koI zaMkA karavI nahi". Ama tene maryAdAnuM kathana karavuM. 'vavRdaUT'= "tuM dhanya che, dharmano adhikArI che, tArA kleza have kSINaprAyaH thaI gayA che vagere, Ama tenI prazaMsA karavI. "risApatroya veva'= gurue te dIkSArthIne dIkSA prApta thavAthI thatAM harSa, atyanta vismaya Adi bhAvonuM avalokana karavuM. je 78 / 2/28 aha tipayAhiNapuvvaM, sammaM suddheNa cittrynnenn| guruNo niveyaNaM savvaheva daDhamappaNo ettha // 79 // 2/29 chAyA :- 35tha tripakSapUrva sa izana vittaratnana | puronivendra sarvadaiva mAtmanaH matra | 26 che. gAthArtha - pachI ziSya gurune traNa pradakSiNA ApIne zuddha cittaratnavaDe samyagu saMpUrNapaNe gurune deDha Atmanivedana karavuM. TIkArtha :- 'mada'= have pachI 'mau'= potAnI 'sthi'= dIkSA thayA bAda 'tipAdipua'= gurune traNa vakhata pradakSiNA ApIne 'sakhta mudrA'=zuddha bhAvavALA 'vittarayana'= manarUpI ciMtAmaNiratna vaDe 'guru'= gurubhagavaMtane '8'= atyaMta "niveya satradeva'= saMpUrNapaNe dhanapazunI saMpatti-parivAra AdinuM nivedana karavuM arthAt jarApaNa chupAvyA vagara potAnI badhI ja saMpatti gurubhagavaMtane jaNAvavI, temane samarpaNa karavI. [ guru te svIkAravAnA nathI paNa jo temane samarpaNa karyuM hoya to zAsananA kArya mATe jarUra paDye teno upayoga karI zakAya mATe temane nivedana karavuM joie. ] 76 / 2/2 esA khalu gurubhattI, ukkoso esa dANadhammo u| bhAvavisuddhIe daDhaM, iharA vi ya bIyameyassa // 80 // 2/30 chAyA :- isI ghanu gurumavitarurSa aSo narmastu | __bhAvavizuddhyA dRDhaM itarathA'pi ca bIjametasya // 30 // gAthArtha :- Atmanivedana ja gurubhakti che. atyaMta bhAvavizuddhithI karAtuM Atmanivedana ja utkRSTa dAnadharma che. bhAvavizuddhi vinA paNa karAtuM Atmanivedana utkRSTa dAnadharmanuM athavA bhAvavizuddhinuM bIja bane che. gAthArtha :- 'Asa'= sarvathA gurubhagavaMtane nivedana karavuM. 'AsI tu'= A ja "guma7I'= gurubhakti che. 'mAvavasuddhI'= bhAvanI vizuddhi vaDe 'a'= atyaMta "krioso'= utkRSTa 'rAdhamo 3'= dAnadharma che. 'pharI vi'= tathA prakAranI bhAvazuddhi vinA paNa karAtuM gurunivedana ''= utkRSTa dAnadharmanuM athavA bhAvavizuddhinuM 'vIrtha'= bIja bane che. 80 2/30 jaM uttamacariyamiNaM,souMpi aNuttamA NaM paarenti| tA eyasagAsAo, ya u pagariso hoi eyassa // 81 // 2/31 chAyA :- yamari tamidaM zrotamapi anuttamAM pArayati | tad etatsakAzAt tu utkarSo bhavati etasya // 31 // Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 2 gujarAtI bhAvAnuvAda 043 gAthArtha :- gurune Atmanivedana karavArUpa A uttamapuruSanA AcaraNane asapuruSo sAMbhaLI paNa zakatA nathI. AthI A AtmanivedanarUpa dAnadharmathI bhAvazuddhino prakarSa thAya che. TIkArtha :- ''= je kAraNathI "rUpa'= A Atmanivedana karavuM te 'uttamariya'= uttamapuruSanuM AcaraNa 'maNuttama'= asapuruSo 'sorDa pi'= sAMbhaLavAne paNa 'ra pAti'= tevA prakAranA vIryanA abhAvathI zaktimAna thatA nathI. 'ta'= te kAraNathI 'sasa3o'= A AtmanivedanarUpa dAnadharmathI '3'= vaLI 'daya'= prastuta bhAvazuddhino 'pAriso'= prakarSa 'hoTTa'= thAya che. (bhAvazuddhi rahita karAtuM paNa Atmanivedana AgaLa jatAM bhAvazuddhinuM kAraNa bane che mATe tene pUrvagAthAmAM bIja che ema kahyuM che.) | 82 / 2/36 dIkSArthIe samarpita karelA dhana Adine svIkAratA gurune adhikaraNa doSa lAgaze e AzaMkAne dUra karavA mATe kahe che : guraNo vi nAhigaraNaM, mamattarahiyassa ettha vtthumi| tabbhAvasuddhiheDaM, ANAe payaTTamANassa // 82 // 2/32 chAyA :- rarapa nAdhiavi mamatvarahitI mAtra vastuni | tadbhAvazuddhihetum AjJayA pravartamAnasya // 32 // gAthArtha :- dIkSitanI bhAvazuddhine mATe jinezvaradevanI AjJAthI pravRtti karatAM mamatvarahita gurubhagavaMtane A Atmanivedana svIkAravAmAM adhikaraNa doSa lAgato nathI. TIkArtha :- 'tamavizuddhika'= dIkSitanA bhAvanI zuddhine mATe "attaradiyasa'= lobha ane ahaMkAra vagaranA 'mA '= Agamane anusAre 'payaTTamaUTH'= pravRtti karanAra "guruvi '= guru bhagavaMtane paNa 'stha vallUmi'= A dIkSite Atmanivedana karela tenA dhana-parivAra Adi vastumAM, paraMtu ahIM vastuno artha dAna parigraha evo na karavo 'nAdikA2U'= AraMbhanI pravRttirUpa adhikaraNa doSa nathI; arthAta ziSya ane tenA vittAdino svIkAra gurune parigraha ke adhikaraNarUpa banato nathI. meM 82 / 2/rUra nAUNa ya tabbhAvaM, jaha hoi imassa dhmmvuddddhitti| dANAduvadesAo, aNeNa taha ettha jaiyavvaM // 83 // 2/33 chAyA :- jJAtvA tamAa yathA mata martha bhAvavRddhiti | ____dAnAdyupadezAdanena tathA atra yatitavyam // 33 // gAthArtha :- dIkSA ApyA pachI dIkSitanA pariNAmane jANIne je rIte tenAmAM dharmanI bhAvanA vadhe e rIte AcAryo dAna AdinA upadeza vageremAM prayatna karavo. TIkArtha :- tamAd'= dIkSitanA udAra AzayarUpa bhAvane athavA dAna, tapa Adi viSayaka tenA bhAvane arthAt tene dAna Adi zemAM vadhAre prIti (rasa) che te bhAvane "pa#iT'= jANIne "nada'= caityanI pUjA, sAdhunI pUjA Adi je rIte 'rUsa'= dIkSitane 'vApATuvasAmo'= dAnAdi viSayamAM, Adi zabdathI zIla-tapa-bhAvanAnuM grahaNa thAya che. arthAt dAnAdinA viSayamAM upadeza ApavA dvArA 'miTTi'= dharmanI samRddhi 'hoTTa'= thAya. 'tada= te pramANe 'stha'= ahIM 'mana'= gurue "'= prayatna karavo. 83 me 2/rUrU have dIkSAne AzrayIne guru ane ziSya baMnenA paNa bhAva ane prayatnanuM samAnapaNuM batAve che : Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 044 zrI paJcAzaka prakaraNa - 2 gujarAtI bhAvAnuvAda nANAiguNajuo khalu, nirabhissaMgo payattharasigo y| iya jayai na puNa aNNo , guru vi eyAriso ceva // 84 // 2/34 chAyA :- jJAnAviUTyutaH ravanu niramaMpArthasiva iti jayati na puno'nyo gururapi etAdRzazcaiva // 34 // gAthArtha :- je jIva jJAnAdiguNathI yukta hoya niHspRha hoya ane padArtharasika hoya te ja jIva A rIte prayatna kare, anya nahi, guru paNa evA ja hoya. TIkArtha :- 'TUTIgTMnumo'= samyajJAnAdisaMpanna 'ffmasaMgo'= bAhyadravyathI niHspRha "yasthasit ca'= AgamamAM kahelA padArthomAM prItiyukta hoya te ja "'= nitye "'= A pramANe "nayerU'= prayatna kare che paraMtu puna ma0'= anadhikArI hovAthI bIjo nahi. "guru vi'= guru paNa 'AyAriso greva'= AvA guNayukta ja hoya che. ane te anukULapaNAthI ja dIkSitane paritoSa ApavAmAM samartha hoya che. | 84 2/34 have dIkSAnI prApti vaDe jIva prazaMsanIya bane che te kahe che : dhaNNANameyajogo,dhaNNA ceTuMti eyaNIIe / dhaNNA bahumaNNaMte, dhaNNA je na ppadUsanti // 85 // 2/35 chAyA :- ghacanAmetadyogo tha: veSTanta tannItyA I. dhanyA bahumanyante dhanyA ye na pradUSyanti // 35 // gAthArtha :- dhanyajIvone AnI prApti thAya che, dhanya jIvo A nItithI pravarte che, dhanyajIvo AmAM bahumAna rAkhe che, je jIvo dIkSA upara dveSa karatA nathI te paNa dhanya che. TIkArya :- "thaiUTU'= dhanya jIvone "nolo'= dIkSAnI prApti athavA gurano yoga thAya che. 'yanIig'= pUrva kahelI nItithI 'veti'= pravRtti kare che. temaja "vahumaUVid'= emAM bahumAna kare che. temaja 'ne'= jeo 'patta = AmAM cittano vikAra pAmatA nathI. arthAt dveSa karatA nathI teo dhanya che. AmAM 'zrIm' zabda adhyAhAra samajavAno che. || 86 / 2/36 dIkSA pachInI vidhi kahe che : dANamaha jahAsattI, saddhAsaMvegakamajuyaM niymaa| vihavANusArao taha, jaNovayAro ya ucio tti // 86 // 2/36 chAyA :- tAnamatha yathAza9i. zraddhA saM yukta niyamAn | vibhavAnusArataH tathA janopacArazca ucita iti // 36 // gAthArtha :- dIkSA thayA pachI dIkSite potAnI zakti pramANe zraddhA ane saMvegathI kramapUrvakanuM dAna avazya karavuM joie. tathA vaibhavanA anusAre ucita lokopacAra karavo joie. TIkArtha :- 'mada = have 'nahIsI'= zaktinA anusAre arthAt potAnA bhAva ane dhanane anurUpa 'saddhi'= dharmAnurAga 'saMveT'= mokSAbhilASa "manuye'= dAnamAM ApavAnI vastunA krama pramANe 'vAI'= dAna 'niyama'= avazya karavuM joIe. arthAt sAdhubhagavaMtane prathama uttama vastu vahorAve pachI kramasara madhyama vastu vahorAve ema lokamAM rUDha kramane sAcave. athavA prathama AcArya bhagavaMtane pachI upAdhyAya Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 045 zrI paJcAzaka prakaraNa - 2 gujarAtI bhAvAnuvAda bhagavaMtane oma bhoTAnA bhathI vahorAve. AmahAna mApatI vamate bane rIte bhane sAyave, 'taha'= tathA 'vibhavANusArao'= potAnA vaibhavanI apekSA 'jaNovayAro ya= sva-nAhi sonI pUrI 12vI.. 'ucio tti'= sva-nAhinI yogyatA vividharIta hoya che. mAthI. 4 vizeSa 54ya hoya temanI vizeSa pU. 42vI. adhAnI se sa25 pUrI na hoya. // 86 // 2/36 dIkSAnuM ja liMga kahe che : ahigayaguNasAhammiyapIIbohagurubhattivuDDI y| liMgaM avvabhicArI, paidiyahaM sammadikkhAe // 87 // 2/39 chAyA :- adhigata-guNa-sAdharmika-prItibodhagurubhaktivRddhizca / liGgamavyabhicArI pratidivasaM samyag dIkSayA // 37 // gAthArtha :- dararoja adhikRtaguNomAM, sAdharmika prItimAM, bodhamAM ane gurubhaktimAM vRddhi thatI jAya e samyam -dIkSAnuM nirdoSa liMga che. artha :- 'ahigayaguNa'= sabhyatvanIhIkSA samaye prAta thayesA sabhyapAditathA tenA saDyarita azobhA 'sAhammiyapII'= sAdharmi dhumo 52nI pratibhA 'boha'= tattvanA jodhamA 'gurubhatti'= gurumagatanI bhatibhA 'paidiyaha = pratihina 'vuDDI ya'= vRddhi thAya te 'sammadikkhAe'= zobhana hamAna 'avyabhicArI'= avisaMvAhI 'liMga'= thina cha. // 87 // 2/37 adhikRtaguNamAM vRddhi kevI rIte thAya che ? te kahe che : parizuddhabhAvao taha, kammakhaovasamajogao hoi| ahigayaguNavuDDI khalu, kAraNao kajjabhAveNaM // 88 // 2/38 chAyA :- parisuddhabhAvataH tathA karmakSayopazamayogato bhavati / adhigataguNavRddhiH khalu kAraNataH kAryabhAvena // 38 // gAthArtha :- parizuddhabhAvathI ane karmanA kSayopazamathI samyagudarzanAdi guNonI vRddhi avazya thAya che. kemake kAraNathI kArya thAya che. TImArtha :- 'parisaddhabhAvao'= 9vIryathA pAsa thye| vizuddha adhyavasAyathI, 'taha'= tathA 'kammakhaovasama-jogao'= adhikRta gurAnA Ava25 bhUta bhanA tathA zuddhabhAvanA sArI bhane bhAvanI sthiratAmA // 29 // bhUta sevA bhn| kSayopazamathI 'ahigayaguNavuDDI'= adhikRta gurAnI vRddhi 'khalu'= nizce 'hoi'= thAya che. jyA nyAyathI thAya ? te he cha. 'kAraNao'= ||24thii 'kajjabhAveNaM'= kArya thAya che e nyAyathI guNavRddhinuM kAraNa jIvavIrya ane karmano kSayopazama che. haMmezA kAraNa e potAnuM phala ApavAmAM visaMvAdI banatuM nathI. te phaLa Ape ja che. mATe tenAthI guNavRddhi thAya che ema siddha thAya che. // 88 // 2/38 sAdharmikazrItinI vRddhi kevI rIte thAya che ? te kahe che : dhammammi ya bahumANA, pahANabhAveNa tynnuraagaao| sAhammiyapItIe, u haMdi vuDDI dhuvA hoi // 89 // 2/39 chAyA :- dharme ca bahumAnAt pradhAnabhAvena tadanurAgAt / sAdharmikaprIteH tu handi vRddhiH dhruvA bhavati // 39 // Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 046 zrI paJcAzaka prakaraNa - 2 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha :- dIkSitane dharmamAM bahumAna hovAthI, dharmane ja te prAdhAnya Apato hovAthI (dharmapradhAnajIvanavALA) sAdharmikajanamAM tene anurAga thAya che AthI tene niyamo sAdharmikaprItimAM vRddhi thAya che ema jANo. artha :- 'dhammammi'= dharmanA viSayamA 'bahumANA'= bahumAna hovAthI 'pahANabhAveNa'= dhanA 4 praadhaany5||thii arthAt bhane 4 te prAdhAnya ApatI hovAthI 'tadaNurAgAo'= sAdharbhisaMbaMdhI anurAgathI. athavA dharmasaMbaMdhI anurAgathI 'sAhammiyapItIe'= viziSTa iNane ApanArI sAdharmighAtinI 'vuDDI'= vRddhi 'dhuvA'= niyamA 'hoi'= thAya che. 'haMdi'= 2 // prabhArI nI 11. // 89 // 2/39 bodhanI vRddhi kevI rIte thAya che ? te kahe che : vihiyANuTThANAo, pAeNaM svvkmmkhovsmo| nANAvaraNAvagamA, niyameNaM bohavaDDI tti // 90 // 2/40 chAyA :- vihitAnuSThAnAt prAyeNa sarvakarmakSayopazamAt / jJAnAvaraNApagamAt niyamena bodhavRddhiriti // 40 // gAthArtha:- zAstravihita sadanuSThAna karavAthI prAyaH sarva karmano kSayopazama thAya che. tenAthI jJAnAvaraNIya karmano kSayopazama thavAthI niyamA tene bodhanI vRddhi thAya che. artha :- 'vihiyANuTThANAo'= zAstravihita sahanuThAna 42vAthI 'pAeNaM'= prAya: bahusatAthI 'savvakammakhaovasamo'= ||21thii bhoDanIya, aMtarAya ane, zAnAva24Iya bha mAhi bhanI kSayopazama thAya che. tethI 'nANAvaraNAvagamA'= zAnAva24Iyabhano kSayopazama yavAthI 'NiyameNaM'= nizcita 'bohavuDDI tti'= zAnanI vRddhi thAya cha. // 90 // 2/40. gurubhaktinI vRddhi kevI rIte thAya che ? te kahe che : kallANasaMpayAe, imIe heU jao gurU paramo / iya bohabhAvao, cciya jAyai gurubhattivuDDI vi // 91 // 2/41 chAyA :- kalyANasampado'syA heturyato guruH paramaH / iti bodhabhAvata eva jAyate gurubhaktivRddhirapi // 41 // gAthArtha :- A kalyANasaMpattinuM mukhya kAraNa guru che Avo bodha thavAthI ja gurubhaktinI paNa vRddhi thAya che. artha :- 'jao'= 4 24thI 'imIe'= mA 'kallANasaMpayAe'= (Aso bhane 52so saMbaMdhI) atyAenI prAptinu 'guru'= gurabhagavata 'paramo'= bhuNya 'heU'= 25che. 'iya= se prabhArI 'bohabhAvao'= lopa thavAthI 'gurubhattivuDDI vi'= gurunI sevAmatinI samRddhi 59 'jAyai'= thAya che. 'cciya'= 4. // 91 // 2/41 __iya kallANI eso, kameNa dikkhAguNe mhaastto| sammaM samAyaranto, pAvai taha paramadikkhaM pi // 92 // 2/42 chAyA :- iti kalyANI eSa krameNa dIkSAguNAn mahAsattvaH / / samyak samAcaran prApnoti tathA paramadIkSAmapi // 42 // Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 2 gujarAtI bhAvAnuvAda 047 gAthArtha :- A pramANe mahAsattvazALI puNyavaMta dIkSArthI jIva samyagU bhAvapUrvaka dIkSAguNone sArI rIte Acarato krame karIne sarvaviratidIkSAne paNa pAme che. TIkArtha:- ''= A pramANe pro'= A 'sTA'= puNyavAna 'mahAsatto'= mahAsattvazALI dIkSArthI jIva 'mena'= krame karIne vizvApune'= dIkSAguNone 'sampa'= bhAvapUrvaka samyak 'samayAMto'= Acarato 'tada'= tathA 'paramalivavuM fu'= sarvaviratidIkSAne paNa 'pAvarU'= prApta kare che. 12 / 2/42 have dIkSAnuM paraMpara phaLa kahe che : garahiyamicchAyAro, bhAveNaM jiivttimnnuhviuN| nIsesakammamukko, uvei taha paramamuttiM pi // 93 // 2/43 chAyA :- daMtamithyAvIra: bhAvena navamuminubhUya ! niHzeSakarmamuktaH upaiti tathA paramamuktimapi // 43 // gAthArtha :- bhAvapUrvaka mithyA-AcArano jeNe tyAga karyo che evo A dIkSArthI jIva jIvanmuktine anubhavato saghaLA karmathI mukta banelo te prakAre siddhipadane paNa prApta kare che. TIkArya :- mithyAcAranuM lakSaNa A pramANe che: "je mUDha AtmA bAhyadRSTie iMdriyone tenA viSayothI saMyamita karIne pachI manathI te IMdriyonA viSayonuM smaraNa-IcchA karato rahe che te jIva mithyAcAravALo kahevAya che. / 1 / [bhagavad gItA a. 3. zlo. 6.]" tevA 'raDhyimicchAyA'= mithyA AcArano tyAga karanAra, 'mAve'= aMtaHkaraNathI nIvatti'= niHsaMgatAthI jIvatA ja arthAt A zarIramAM rahelo ja muktine 'vivuM = anubhavIne 'ta'= tathA 'nIlamamudo'= sakala karmathI mukta thayelo "paramabhutti pi'= siddhipadasvarUpa paramamuktine ''= pAme che 13 / 2/4rUA. dIkSAnuM phaLavidhAna kahe che : dikkhAvihANameyaM, bhAvijjataM tu tNtniiiie| saiapuNabaMdhagANaM, kuggahavirahaM lahuM kuNai // 94 // 2/44 chAyA :- rIkSAvidhAnametat mAvyamAnanuM tatranItyA | sakRdapunarbandhakAnAM kugrahavirahaM laghu karoti // 44 // gAthArtha :- A jinadIkSAvidhi Agama anusAra vicArAtI sakRbaMdhaka ane apunabaMdhakanA kadAgrahano tyAga jaldI kare che. athavA sakRbaMdhaka ane apunabaMdhaka jIva vaDe Agama anusAra vicArAtuM A jinadIkSAvidhAna temanA kadAgrahano tyAga jaldI kare che. TIkArya :- 'vijJAvihA'= pUrva kahelI dIkSAvidhi 'Aye'= A 'mAvinnata'= vicAra karAtI athavA abhyAsa karAtI 'taMtanI'= AgamanA anusAre "samrapupAvaMdhakaINT'= AgamamAM prasiddha sakRbaMdhaka ane apunabaMdhakanA athavA sabaMdhaka ane apunabaMdhaka vaDe vicArAtI temanA ' varadaM'= kutsita abhinivezano-asat abhinivezano tyAga 'nardu = zIdhra 'paTTa'= kare che. 24 / 2 /88 | bIjuM dIkSAvidhAnapaMcAzaka pUrNa thayuM. te Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 048 zrI paJcAzaka prakaraNa - 3 gujarAtI bhAvAnuvAda // tRtIyaM caityavandanavidhi-paJcAzakam // prastuta jinadIkSA pachI tarata ja caityavaMdana karavAnuM hoya che AthI tenuM nirUpaNa karavA mATe A paMcAzaka kahe che : namiUNa vaddhamANaM,sammaM vocchAmi vNdnnvihaannN| ukkosAitibheyaM, muddAviNNAsaparisuddhaM // 95 // 3/1 chAyA :- ratva vardhamAna sIm vakSyAmi vanavidhAnam | utkRSTAditribhedaM mudrAvinyAsaparizuddham // 1 // gAthArtha :- zrI vardhamAnasvAmIne namaskAra karIne mudrAnI racanAthI parizuddha utkRSTa Adi traNa bhedavALuM caityavaMdanavidhAna samyagu AgamanA anusAra kahIza. TIkArtha :- AnuM paNa prayojanAdi sarva pUrvanI mAphaka kahevuM. 'vaiddhamA'= mAtApitAe jemanuM nAma vardhamAna pADyuM che te vardhamAnasvAmIne, zrI kalpasUtra sUtra-108 mAM kahyuM che ke "mahAvIrasvAmInuM mAtApitAe pADeluM nAma vardhamAna hatuM.' 'namijhaT'= namaskAra karIne 'vaMchAvihAdi'= caityavaMdananI vidhi "sa'= AgamanA anusAre 'vochAni'= kahIza. '3osAttimeya'= pATha ane kriyAnA ochA vadhArepaNAne AzrayIne utkRSTa-madhyama ane jaghanya ema have pachI kahevAmAM Avaze te traNa bhedavALuMpaNa AmAM bhAvane AzrayIne utkRSTa-madhyamAdi bheda pADyA nathI. kAraNake svalpa paNa nAnuM paNa caityavaMdana bhAvane AzrayIne utkRSTa hoI zake che. "muddaviUTIRparizuddha'= AgaLa varNavavAmAM AvanArI traNa mudrA vaDe parizuddha evI catyavaMdana vidhi kahIza. || 2 | 2/2 te ja traNa bhedone kahe che : navakAreNa jahannA, daMDagathuijuyala majjhimA nneyaa| saMpuNNA ukkosA, vihiNA khalu vaMdaNA tivihA // 96 // 3/2 chAyA :- navavAre navI vahutiyutiM madhyama sevA | sapUur apSTavidhinA gha7 vandranA trividhA | 2 gAthArtha :- namaskArathI jaghanyavaMdanA, daMDaka ane stutirUpa yugalathI madhyamavaMdanA, saMpUrNavaMdanA utkRSTavaMdanA jANavI. Ama vidhipUrvaka karAtI vaMdanA traNa prakAranI jANavI. TIkArtha :- 'navAre '= eka stuti bolavApUrvaka namaskAra karavo e 'nahanA'= svalpa-jaghanya vaMdanA 'raMthanuyetta'= eka praNipAtadaMDaka - zakrastava ane eka stuti e be maLIne madhyamavaMdanA thAya. athavA pAMca daMDaka ane stutiyugala eTale zAstranI paribhASA pramANe cAra stuti vaDe madhyama vaMdanA (1) zakrastavatra namotthaNe sUtra, (2) nAmastava= logassa sUtra, (3) caityastava= arihaMta ceiyANaM sUtra, (4) zrutastava= pukharavaradIvaTuM sUtra ane (5) siddhastava= siddhANaM buddhANaM sUtra, A pAMca daMDaka vaDe thoyano eka joDo eTale cAra stuti= A madhyama vaMdanA kahevAya.) "mami '= madhyama vaMdanA 'myA'--jANavI. saMpUUUIT'= chelle jemAM jayavIyarAya sUtra bolavAmAM Ave che te (atyAre jemAM be thoyanA joDA bolavAmAM Ave che.) arthAt ATha stutivALI '3o'= utkRSTa vaMdanA hoya che. 'virA'= vidhipUrvaka "vRtna'= nize 'vaMvaUIT'= vaMdanA "tivihI'= A rIte traNa prakAranI ja che. te 26 rU/2 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 3 gujarAtI bhAvAnuvAda 049 042 bIjA prakArane AzrayIne kahe che : ahavA vi bhAvabheyA, oheNa apunnbNdhgaaiinnN| savvA vi tihA NeyA, sesANamimI na jaM samae // 97 // 3/3 chAyA :- 3athavADA bhAvamevAt madhena punarvabhyAvInAm | sarvA'pi tridhA jJeyA zeSANAmiyaM na yat samaye // 3 // gAthArtha :- athavA bhAvanA bhedathI sAmAnyapaNe apunabaMdhaka Adi jIvone traNa prakAranI badhI ja vaMdanA jANavI. e sivAyanA bIjA jIvone A vaMdanA nathI kAraNa ke zAstramAM kahI nathI. TIkArtha :- 'mavI vi'= athavA 'mavimeya'= vaMdanAnA adhikArI jIvonA (guNasthAnaka vizeSathI prApta thayelA athavA pramodamAtrarUpa) adhyavasAya vizeSathI 'mona'= sAmAnyathI (pATha, kriyA AdinI alpatA AdinI vivekSA vagara) 'mapuJAvaMtha'I'= apunabaMdhaka AdinuM, 'Adi' zabdathI samyagdaSTi, dezacAritrI ane sarvacAritrInuM grahaNa thAya che. "satnI vi'= jaghanya Adi badhI paNa 'tiEUR'= traNe ya prakAranI vaMdanA 'oyA'= jANavI. 'senA'= apunabaMdhakathI pUrva avasthAmAM rahelA sabaMdhakamArgapatita-mArgAbhimukha Adi binaadhikArI jIvomAM yogyatA na hovAthI 'rUma'= A caityavaMdanA '= hotI ja nathI. '='= kAraNa ke "samaU'= siddhAMtamAM 'pratipAditA' A zabda adhyAhAra che. arthAt zAstramAM kahI nathI. te 27 rU/rU have apunabaMdhakanuM lakSaNa kahe che : pAvaM Na tivvabhAvA kuNai na bahu mannae bhavaM ghorN| uciyaTTiiM ca sevai, savvattha vi apuNabaMdho tti // 98 // 3/4 chAyA :- pApa tIvramAvAn roti vaghumate marva poram | ucitasthitiM ca sevate sarvatrApi apunarbandha iti // 4 // gAthArtha :- apunarbandhaka jIva tIvra bhAvathI pApa karato nathI. bhayaMkara saMsAra upara bahumAna rAkhato nathI. ane sarvatra ucitasthitine seve che. TIkArtha :- 'pArva'= hiMsA Adine 'tibUmAva'= gADha saMkliSTa adhyavasAyathI 'VITTa'= karato nathI, tevA prakAranA karmanA doSathI sAmAnyathI maMda pariNAmathI pApa kare che. "mavaM yora'= bhayaMkara saMsAra upara ra vadu mannA'= bahumAna rAkhato nathI. saMsAramAM paribhramaNanA kAraNothI tenuM citta virAma pAmyuM hovAthI te tIrthaMkara Adi uttamapuruSonI AzAtanAno tyAga kare che. "savvastha vi'= potAnAthI hInakakSAmAM rahelA jIvone vize "Adi' zabdathI samAnakakSAvALA tathA uccakakSAmAM rahelA jIvo samajavA. temane vize 'viDuiM a'= yathocita upakAra karavA dvArA ucitasthitine (maryAdApUrvakanA AcArane) "sevakuM'= Acare che. 'mapuNavaMtho tti'= apunabaMdhaka jIva A liMgo vaDe oLakhavo. / 18 rU/4 samyagudRSTinA liMgo kahe che : sussUsa dhammarAo, gurudevANaM jhaasmaahiie| veyAvacce niyamo, sammaddihissa liMgAiM // 99 // 3/5 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 050 zrI paJcAzaka prakaraNa - 3 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- zuzruSA tharmara gurudevAnAM yathAsamayaH | vaiyAvRtye niyama: sIrtiri | ka | gAthArtha:- zuzruSA, dharmarAga, yathAsamAdhi deva ane gurunA vaiyAvaccano niyama A samyagdaSTinA liMgo che. TIkArtha :- "sursa'= saMgItanA rAgI mANasane kinnaradevanA gIta sAMbhaLavAnI jeTalI IcchA hoya tenA karatAM samyagdaSTi jIvane dharmazAstra sAMbhaLavAnI icchA adhika hoya che. "thappo '= aTavI pasAra karIne AvelA daridra bhUkhyA brAhmaNane ghebara khAvAno abhilASa hoya enA karatAM adhika, samyagdaSTine dharmAnuSThAna karavAno rAga hoya che. dharmane jANavAnI jijJAsA jAgyA pachI A zuzruSA nAmano guNa Ave che. guruvA'= parama pUjya deva ane gurunI 'nahIsAdI'= teonI pUjA karatAM athavA teonI AjJAnuM pAlana karatAM potAnI samAdhi jaLavAI rahe, potAnA AtmAne pIDA na thAya e rIte 'vaiyAvacce'= veyAvaccano 'vyAvRtta' zabdane bhAva athavA karma arthamAM pratyaya lAgIne vaiyAvacca zabda banyo che. 'niyamo'= pote nakkI karelA samaya mATe A avazya karavuM ja evo niyama hoya che A traNa "sampaTTiksa'= samyagudRSTinA 'tni chuM'= liMgo che. 21 /5 cAritrInAM liMgo kahe che : maggaNusArI saDDho, paNNavaNijjo kiyAparo cev| guNarAgI sakkAraMbhasaMgao taha ya cArittI // 100 // 3/6 chAyA - mAnusAra zraddha: prajJApanIH kriyApara: caiva | guNarAgI zakyArambhasaGgataH tathA ca cAritrI // 6 // gAthArtha :- cAritrI mArgAnusArI, zraddhALu, prajJApanIya, kriyAtatpara, guNarAgI ane zakyaAraMbhathI yukta hoya che. TIkArtha :- "mArI'= mArgAnusArI ahIM mArga eTale tAttvikamArga samajavAno che. cAritramohanIya karmano kSayopazama thayo hovAnA kAraNe te svAbhAvika rIte ja tattvane anukULa pravRttivALo hoya che, tattvanI prApti mATe cAritramohanIyano kSayopazama e avakhya kAraNa che. tathA "sa'= zraddhALu hoya, tAttvika zraddhAmAM vijJabhUta darzanamohanIya karmano atizaya kSayopazama thayo hovAthI te zraddhALu hoya che. 'irvinanno'= prajJApanIya hoya. tenAmAM mArgAnusArIpaNuM ane zraddhALupaNuM A be guNo hovAthI te kadAgrahathI mukta hoya che. tethI gItArtha vaDe sukhethI saraLatAthI samajAvI zakAya evo hoya che. 'kriyApa veva'= mArgAnusArIpaNuM Adi guNonA kAraNe te svAdhyAya-dhyAna-ahiMsAdi sat kriyA karavAmAM udyamI hoya che. "muLarA'= vizuddha AzayavALo hovAthI te prastuta mArgAnusArI vagere cAritrInA guNono temaja samyagudRSTinA zuzruSA Adi guNono anurAgI hoya che. "vAsaMko'= te kadApi niSphaLa pravRtti karato nathI, paNa potAnAthI je zakya hoya te ja pravRtti kare che. azakya hoya tevI pravRtti karato nathI. 'tada ra vArittI'= cAritrI AvA guNavALo hoya che. te 600 me 2/6 ete'higAriNo iha, na usesA davvao vijaM esaa| iyarIe joggayAe, sesA Na u appahANa tti // 101 // 3/9 chAyA :- te dhArina da ra tu zepA dravyatofpa thavA | itarasyA yogyatAyAM saiSA na tu apradhAnA iti // 7 // Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 3 gujarAtI bhAvAnuvAda 051 gAthArtha :- ahIM vaMdanAnA apunabaMdhakAdi jIvo adhikArI che. te sivAyanA sakRbaMdhakAdi jIvo vaMdanA mATe adhikArI nathI. kAraNa ke bhaviSyamAM bhAvavaMdanA prApta karAvavAnI jenAmAM yogyatA rahelI hoya evI ja vaMdanAne dravyavaMdanA kahevAya che. sakubaMdhakAdinI vaMdanA (bhAvavaMdanAne prApta karAvavAnI yogyatA vagaranI hovAthI) apradhAna che mATe te dravyavaMdanA paNa nathI. TIkArtha :- ''= A apunabaMdhaka, samyagudRSTi ane cAritrI traNa jIvo 'rUda'= vaMdanAmAM 'madirArino'= adhikArI che. 'sesa'= sakRbaMdhakAdi dIrthasaMsArIjIvo ke jeo 'tIvra bhAve pApa kare che vagere lakSaNothI jANI zakAya che. "ra 3'= teo adhikArI nathI. ''= je kAraNathI 'ravyo vi'= dravyathI paNa 'AsA'= A vaMdanA 'yarI'= bhAvavaMdanAnI 'gopAI'= yogyatA rahelI hoya to ja thAya che. "sesa'= dIrghasaMsArI samudrabaMdhakAdi jIvonI vaMdanA "sakhA tti'= apradhAna hovAthI " 3'= dravyavaMdanA nathI. yogyatAvAcI 'dravya' zabdano prayoga temAM karAto nathI evo bhAva che. jenAmAM bhAvavaMdanAnI yogyatA rahelI hoya te vaMdanA pradhAna dravyavaMdanA kahevAya che ane jenAmAM bhAvavaMdanAnI yogyatA rahelI nathI te vaMdanA apradhAna dravyavaMdanA kahevAya che. 202 /7 na ya apuNabaMdhagAo, pareNa iha joggayA vi jutta tti / nayana pareNa vi esA, jamabhavvANaM pi niddiTThA // 102 // 3/8 chAyA :- 1 2 punarjanyari pada yauthatADapi yuvatteti | na ca na pareNApi eSA yadabhavyAnAmapi nirdiSTA // 8 // gAthArtha :- apunabaMdhakanI pUrvAvasthAmAM rahelA samRdubaMdhakAdi jIvomAM bhAvavaMdanAnI yogyatA paNa ghaTatI nathI. paraMtu pUrvAvasthAvALA jIvone sAmAnyathI (apradhAna) dravyavaMdanA hoya che. kAraNa ke AgamamAM abhavyone paNa dravyavaMdanA kahelI che. gAthArtha :- "mapuchavaMdhAmo'= apunabaMdhakathI "pare '= pUrvAvasthAmAM 'rU'= bhAvavaMdanAnI 'gothI vi'= yogyatA paNa saMsArakALa temano dIrgha hovAthI 'nutta tti'= ghaTatI ''= nathI. 'paUA vi'= pUrvAvasthAmAM 'isa'= sAmAnyathI zabda ane kriyArUpa apradhAna dravyavaMdanA 'ya '= nathI ema nahi arthAt che. '='= kAraNa ke 'mabApAM pi'= abhavyone paNa te nidiTTa'= AgamamAM kahelI che. sakRdubaMdhaka Adi jIvone dravyavaMdanA hoya che kharI, paNa te apradhAna dravyavaMdanA hoya che kAraNa ke temAMthI bhAvavaMdanA prApta thavAnI nathI. jyAre apunabaMdhaka jIvone dravyavaMdanA che paNa te pradhAna dravyavaMdanA che. kAraNake temAMthI bhAvavaMdanAnI prApti thavAnI che. I202AArU/8 apradhAna dravyavaMdanAnA kayA liMgo jaNAve che ? : liMgANa tIe bhAvo, na tadatthAloyaNaM na gunnraago| ___no vimhao na bhavabhayamiva vaccAso ya doNhaM pi||103 // 3/9 chAyA :- trikaInAM tathAM mAvo na tatha7ocanaM ra guIRTI: | no vismayo na bhavabhayamiti vyatyAsazca dvayorapi // 9 // gAthArtha :- sAmAnya athavA apradhAna dravyavaMdanAmAM A liMgo hoya che. (1) vaMdanAnA sutronA arthanI vicAraNA nathI hotI. (2) vaMdanAnA bhAva ane kriyA upara guNAnurAga nathI hoto. (3) vaMdanA pratye ahobhAva nathI hoto. (4) saMsArano bhaya nathI hoto. A pramANe dravyavaMdanAmAM vaMdanA Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 052 zrI paJcAzaka prakaraNa - 3 gujarAtI bhAvAnuvAda saMbaMdhI bhAva ane kriyA baMneno bhAvavaMdanA karatAM viparyaya hoya che. TIkArtha :- "tI'= sAmAnya apradhAna dravyavaMdanAmAM 'triyaTIT'= A liMgono 'mAvo'= sabhAva jANavo. 'tatthAnoyA'= vaMdanAnA sUtronA arthanI vicAraNA nathI hotI. 'na gurAnI'= vaMdanAnA viSayabhUta arihaMtAdimAM tathA tenI kriyAmAM guNAnurAga nathI hoto. 'o vize'= anAdi saMsAramAM paribhramaNa karatAM pUrve kadI nahi prApta thayelI A vaMdanA mane atyAre prApta thAya che evI cittanI prasannatA nathI hotI. 'ra mavamave'= vaMdanAnI virAdhanA karavAthI saMsAra vadhI jaze evo bhaya nathI hoto. 'pha'= A pramANe "voTuM pi'= vaMdanAsaMbaMdhI bhAva ane kriyA e baMneno "vadhyAsa'= bhAvavaMdanA karatAM dravyavaMdanAmAM viparyaya hoya che. te 203 / 2/2 have dravya-bhAva vaMdanAno bheda kahevAnI IcchAthI kahe che : velAe vihANammiya, taggayacittAiNAya vinnnneo| tavvuDvibhAva'bhAvehi, taha ya davveyaraviseso // 104 // 3/10 chAyA - veniyA vighAne tIvrattAnA vicaH tadvRddhibhAvAbhAvAbhyAM tathA ca dravyetaravizeSaH // 10 // gAthArtha :- kAla, vidhi, taddagatacitta vagerethI tathA tenI (vaMdanAnI) vRddhithI ane bhAva(samyakta)nA sabhAvathI dravyavaMdanA ane bhAvavaMdanAmAM bheda che. TIkArtha :- 'vennAI'= (sUtramAM kahelA) niyata saMdhyAdi samayarUpa kALa vaDe 'vihIpani ve'= samucita vANI ane ceSTArUpa vidhi vaDe (caityavaMdanAnA sUtrono zuddha uccAra temaja te te samaye karavA yogya mudrArUpa ceSTA) ' ta rattArUpaIT'= caityavaMdanAmAM citta rAkhavuM arthAt upayoga rAkhavo. Adi zabdathI lezyA ane sUtranA arthamAM upayoga vagerenuM grahaNa thAya che. 'tabumAvaDamAvedi'= tavRddhi mAvAmAveza tti taddhimAvAmAva tAm ti- A pramANe ahIM dvanda samAsa che. 'taLuM = vaMdanAnI vRddhi arthAt pratidivasa-roja te karavArUpa vRddhi vaDe 'mAvAmAvedi'= "bhAva" eTale samyakta teno "bhAva" eTale saddabhAva, tenA vaDe 'tada ya'= A pramANe 'breyavaso'= dravyavaMdanA ane bhAvavaMdanAno bheda 'favoro'= jANavo. ahIM vAkyano artha A pramANe karavoH- vaMdanA jo zAstramAM kahelA niyata kALe, saMpUrNa vidhipUrvaka ane temAM ja upayoga rAkhavA pUrvaka karavAmAM Ave ane haMmezA e anuSThAna vadhAre ne vadhAre karavAnuM mana thAya temaja samyaktano sadbhAva hoya to te bhAvavaMdanA bane che paNa A badhAnI jo emAM khAmI hoya athavA AnAthI te viparIta hoya to te dravyavaMdanA bane che. bhAvavaMdanAthI dravyavaMdanAmAM ATalo bheda che. | 208 | 3/20 vRddhi pAmatI caityavaMdanAnI bhAvanAne AzrayIne apunabaMdhakAdinA adhikArIpaNAno nirdeza karavA vaDe AdimAM ja bhAvavRddhinI prazaMsA zAthI karAya che ? te jaNAve che : sai saMjAo bhAvo, pAyaM bhAvaMtaraM jao kunni| tA tharthI pavara, tni sarpha mAvaThuThThI | 20 / 3/12 chAyA :- savana sIto mAva: prAya: mAvAntara thata: roti | tadetadatra pravaraM liGgaM sakRd bhAvavRddheH // 11 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 3 gujarAtI bhAvAnuvAda 053 gAthArtha :- prAyaH eka vakhata utpanna thayelo zubha bhAva bIjA adhika zubhabhAvane utpanna kare che AthI ahIM bhAvavRddhinuM haMmeza mATe zreSTha liMga e eka vakhata utpanna thayelo zubhabhAva ja che. TIkArtha :- ''= je kAraNathI "sa'= eka vakhata "saMgAmo'= utpanna thayelo mAvo'= viziSTa zubhabhAva "pArtha'= prAyaH "mAvaMtara'= bIjA adhika zubhabhAvane " '= kare che. eka vakhata bhAva jAgyo hoya to temAMthI adhika bhAva jAge che paNa bhAva jo jAgyo ja na hoya to adhika bhAva jAge ja nahi. 'tA'= tethI ''= A eka vakhata utpanna thayelo zubhabhAva e "stha'= A bhAvavaMdanAmAM athavA hamaNAM kahevAyelA tenA liMgomAM "pavara'= zreSTha 'tti'= liMga che. "sa'= sadAkALa mATe 'mAvavuE'= have pachI thanArI bhAvavRddhinuM kAraNa eka vakhata utpanna thayelo zubha bhAva che. AthI eka vakhata paNa jo zubhabhAva utpanna na thayo hoya to kAraNano abhAva hovAthI tenA kAryarUpa bhAvavRddhi thaze nahi. je 206 ne rU/12 prathama utpanna thayelA bhAvanI A pramANe prazaMsA kema karAya che ? te kahe che : amae dehagae jaha, apariNayammi vi suhA ubhAva tti| taha mokkhaheu amae, aNNehi vi haMdi niddiTThA // 106 // 3/12 chAyA :- 3amRte sedAre yathA paripaoNpi gumAstu mAvA rUti | tathA mokSaheturamRte anyairapi handi nirdiSTAH // 12 // gAthArtha :- jema zarIramAM gayeluM amRta hajI rasa-lohI Adi dhAturUpe pariNamyuM na hoya chatAM paNa zarIramAM tenI zubha asaro utpanna thAya che. tema mokSanA hetubhUta zubhabhAvarUpa amRta prApta thavAthI temAMthI bIjA zubhabhAvo utpanna thAya che. anyatIrthikoe paNa A pramANe zubha bhAvonI utpatti kahelI che. TIkArtha :- "mama0'= zubha-pudgalanA pariNAmarUpa amRta 'dAI'= zarIramAM vyApyA pachI 'nada'= jema 'aparimika vi'= hajI pacyuM na hovA chatAM arthAt rasa-lohIrUpe hajI pariNAma pAmyuM na hovAthI pacyA pachI je ajarAmaratvarUpa potAnuM kArya te atyAre na karatuM hovA chatAM 'suda 3= zubha ja 'bhAva utta'= dehanuM sauSThava tathA Arogya Adi zubha bhAvo utpanna kare che. 'tada'= te pramANe moka'= mokSanA kAraNabhUta 'ma'= zubhabhAvarUpa amRta eka vakhata prApta thAya pachI bIjA zubha bhAvone te utpanna kare ja che. 'maumdi'= bIjA tIrthiko (pataMjali) Adi vaDe 'iMdri'= nice di'= zubha bhAvonI utpatti A rIte ja kahevAI che. 20ddA 2/12 bhAvavaMdanAmAM apunabaMdhaka-samyagudRSTi ane cAritrIne viziSTa prayatna hoya che te kahe che : maMtAivihANammi vi, jAyai kallANiNo tahiM jtto| etto'higabhAvAo, bhavassa imIai ahigo tti // 107 // 3/13 chAyA :- trividhAne nAte nyAninaH tatra yatnaH | rUtofdhamAvAn bhavyastha mAdhava kRti 3 gAthArtha :- jeno avazya abhyadaya thavAno che tevA kalyANI puruSane maMtrAdimAM temaja maMtra AdinI vidhimAM paNa Adara hoya che. tenA karatAM prakRSTa adhyavasAyathI bhavyajIvane A bhAvavaMdanamAM adhika Adara hoya che. gAthArthaH- "vahALo'= viziSTa siddhi prApta karanAra puNyazALIne '= maMtra AdimAM 'maMtAvahArmi Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 054 zrI paJcAzaka prakaraNa -3 gujarAtI bhAvAnuvAda vi'= maMtra ane vidyA AdinI avaMdhyaphaLa ApanArI evI pUrvasevA ane uttarasevArUpa vidhimAM paNa natto'= prayatna, Adara "nA'= thAya che. "prazno'= maMtrAdi vidhi karatAM 'diramAvo '= prakRSTa adhyavasAyathI 'mavarsI'= bhavya jIvane, vaMdanAnA adhikArI jIvane 'rUma'= A bhAvavaMdanAmAM mahilAo tti'= adhika prayatna hoya che. te 107 3/13 bhAvavaMdanAmAM adhika bhAva zAthI thAya che ? te kahe che : eIi paramasiddhI, jAyai jaMtA daDhaM tao ahigaa| jattammi vi ahigattaM, bhavvasseyANusAreNa // 108 // 3/14 chAyA :- tathA paramasiddhiiya yat tat dRDha tatofdhA | ___ yatne'pi adhikatvaM bhavyasyaitadanusAreNa // 14 // gAthArtha :- maMtrAdithI prApta thatI siddhi karatAM A bhAvavaMdanAthI adhika evI mokSanI siddhi prApta thAya che tethI bhavyajIvane tadanusAra tenA prayatnamAM paNa adhikapaNuM hoya che. gAthArtha :- "='= je kAraNathI "to'= maMtrAdithI "di'= adhika prakarSavALI 'ipha'= prastuta bhAvavaMdanAthI "paramasiddhiI'= mokSasvarUpa AtyantikI pradhAna siddhi "nAtha'= thAya che. 'ta'= tethI bhavyasa'= bhavya adhikArI jIvane 'nattama vi'= yatnamAM paNa 'hUM'= atyaMta "ditta'= adhikapaNuM yAnusAreor'= pradhAna evI phaLanI siddhinA anusAra athavA adhika bhAvanA anusAre hoya che. e 208 ne rU/14 vaMdanAmAM karAyelA prayatnanuM phaLa kahe che : pAyaM imIe jatte, na hoi ihalogiyA vi hANi tti| niruvakkamabhAvAo, bhAvo vi hu tIe cheyakaro // 109 // 3/15 chAyA :- prAthoDAM yatna na mavati rUtrauzipa niiita nirupakramabhAvAd bhAvo'pi khalu tasyAH chedakaraH // 15 // gAthArtha :- A bhAvavaMdanAmAM vidhipUrvaka prayatna karavAmAM Ave to prAya: AlokamAM paNa dhanadhAnyAdi saMbaMdhI koIpaNa jAtanI hAni saMbhavatI nathI. nikAcita pApakarmanA udayathI kadAca hAni thAya to paNa teno ahIMyA ja aMta AvI jAya che arthAtu bhAvavaMdanAthI baMdhAyelA puNyAnubaMdhI puNyanA prabhAve pharIthI bhaviSyamAM tene kadApi hAni AvatI nathI. TIkArtha :- 'pAye'= ghaNuM karIne 'rUma'= A vaMdanAmAM 'natte'= yatna karavAmAM Ave to arthAt ucita kALa, vidhi Adi jo kALajIpUrvaka jALavavAmAM Ave to utnomiyA vi'= Aloka saMbaMdhI paNa 'hAUiL tti'= tevA prakAranA puNyakarmanA sAmarthyathI dhanadhAnyAdi saMbaMdhI hAni 'aa doDDa'= thatI nathI. 'LavedamAvALo'= nikAcita pApakarmanA udayathI 'mAvo.vi'= dhana dhAnyAdinI hAni thavA chatAM paNa tI'= te hAnino 'cheyakSaro'= aMta lAvanAra hoya che. Ano tAtparyArtha e che ke pUrvajanmamAM bAMdhelA nikAcita pApakarmanA udayathI kadAca tene AlokamAM dhanadhAnyAdinI hAni thAya to paNa uttamabhAvathI karela caityavaMdanAthI je zubha puNya baMdhAyuM che tenA sAmarthyathI cittanI svasthatA - prasannatA avazya jaLavAya che, ApattinA kALamAM paNa dInatA, vyAkuLatA, ciMtA, Adi doSo pragaTatA nathI. bhAvavaMdanAthI baMdhAyela puNya Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 3 gujarAtI bhAvAnuvAda anubaMdhanI zaktivALuM hovAthI e nikAcita pApakarmano ahIM ja aMta AvI jaze, jethI paralokamAM tene pharIthI AvI dhanadhAnyAdinI hAni prApta thaze nahi. 202 / 2/2 A ja vastunuM anyatIrthikonI paribhASA vaDe samarthana karatAM kahe che : mokkhaddhaduggagahaNaM, eyaM taM sesagANa vi pasiddhaM / bhAveyavvamiNaM khalu, sammaM ti kayaM pasaMgeNaM // 110 // 3/16 chAyA :- mokSadhvaDupratat tat zeSaImapi prasiddham bhAvayitavyamidaM khalu samyagiti kRtaM prasaGgena // 16 // gAthArtha :- anyadarzanomAM paNa mokSamArgadurgagrahaNa tarIke je prasiddha che te A bhAvacaityavaMdana ja che. anyadarzanakAro vaDe mokSamArgadurgagrahaNanI je upamA Ane ApavAmAM Avela che te satya che ema vicAravuM. prasaMgathI saryuM. TIkArtha :- 'mo+qddha'= mokSamArgathI pravartelA puruSane 'kuralI '= durgano Azraya karavo, jema mArgamAM cora AdinA trAsathI parAbhUta thayelo musAphara jo koI parvata, vana ke killA vagereno Azraya kare to cora AdithI karavAmAM AvatI ApattithI bacI jAya che kAraNake killAmAM rahelA tene cora Adi herAna karI zakatA nathI. A sadezatAthI bhAvavaMdanAne mokSamArgadurgagrahaNanI upamA ApavAmAM AvI che. arthAt bhavyajIvane mATe A bhAvavaMdanA e durgano Azraya karavA samAna che. enAthI evuM jabaradasta sAnubaMdha puNya baMdhAya che ke mokSamArgamAM gati karavAmAM have tene koI paNa pApakarma aMtarAya karI zakatA nathI. "'= prastuta bhAvavaMdana, potAnI paribhASAthI 'sesa IIT vi'= anyadarzanakArone 'siddha = prasiddha che. 'qui @_'= A nizca 'mAvea'= vicAravA yogya che. AgamanA abhyAsathI naSTa thaI gayo che ajJAnarUpI maLa jemAMthI tevI nirmaLa buddhithI mAdhyazmabhAvanuM AlaMbana laine vicAravuM joie. anyadarzanakAroe kahyuM che mATe e khoTuM ja hoya evuM mAtsarya na rAkhavuM paNa temanuM A vacana "sakhta ti'= aviparIta hovAthI satya che ema vicAravuM. 'pasaMvi'= vadhAre kahevAthI ''= saryuM. - kAraNake thoDA ja vacanathI A vAta samajAI jAya tema che. je 220 rU/26 A pramANe dravyavaMdanA tathA bhAvavaMdanAnI vidhine parisamApta karIne have, prastuta mudrAvinyAsanI zuddhine kahe che : paMcaMgo paNivAo, thayapADho hoi jogmuddaae| vaMdaNa jiNamuddAe, paNihANaM muttasuttIe // 111 // 3/17 chAyA :- pazcI UMTa praUipAta: tapITho mati yogamudrathA | vandanaM jinamudrayA praNidhAnaM muktAzuktyA // 17 // gAthArtha :- praNipAtasUtra paMcAMgamudrAthI bolavuM joie. stavasUtrano pATha yogamudrAthI karavo. vaMdanasUtro jinamudrAthI bolavA, praNidhAnasUtra muktAzukti mudrAthI bolavuM. TIkArtha :- 'paMcaM pAvAgo'= have pachI kahevAmAM Avaze te paMcAMga praNipAta 'thayAto'= stotrapATha 'doDDa'= hoya che 'no muddAI'= have pachI kahevAmAM Avaze te yogamudrA vaDe 'vaM'= vaMdanasUtra 'nimuddA'= AgaLa jenuM varNana karavAmAM Avaze te jinamudrA vaDe 'pafpAhA'= cittanI Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 056 zrI paJcAzaka prakaraNa - 3 gujarAtI bhAvAnuvAda ekAgratAno pariNAma e praNidhAna che. ahIMyA pramatta ane apramatta vividha svarUpavAnuM vacanamaya ane manomaya praNidhAna puruSanI yogyatAnI apekSAe grahaNa karAya che. te "muttamuttI'= muktAzakti mudrA vaDe karavuM. 'vidheyam' e zabda adhyAhAra che. je 222 / rU/27 paMcAMgapraNipAtanI vyAkhyA kahe che : do jANU doNNi karA, paMcamaMgaM hoi uttmNgNtu| sammaM saMpaNivAo, Neo paMcaMgapaNivAo // 112 // 3/18 chAyA :- te nAnunI tau sUra paDjhamA~ mata 3ttamAkuM tu | samyak saMpraNipAto jJeyaH paJcAGgapraNipAtaH // 18 // gAthArtha :- be DhIMcaNa, be hAtha ane pAMcamuM mastaka A pAMca aMgone samyagu, bhUmi upara sthApIne karAto praNAma e paMcAMga praNipAta che. TIkArtha :- 'ro nAjU'= be DhIMcaNa 'voUiT #T'= be hAtha 'paMrama'= pAMcamuM aMga 'uttamaM tu'= mastaka "hoTTa'= hoya che. "sa'= samyagu sArI rIte suzliSTapaNe sthApavA vaDe "saMpAvADo'= nirdoSa praNAma 'o '= jANavo 'idyAAivo'= paMcAMga praNipAta= A pAMca aMgone bhUmi para sthApIne karAto praNipAta te paMcAMgapraNipAta kahevAya che. je 222 rU/28 have yogamudrAne kahe che : aNNoNNaMtariaMgulikosAkArehi dohi htthehiN| piTTovari kopparasaMThiehi taha jogamudda tti // 113 // 3/19 chAyA :- mocIntaritotizAsaTgyAM pyAM hatAkhyAm | paTTopari sUristhitapyAM tathA yogamuti 26 . gAthArtha :- banne hAthanI AMgaLIone ekabIjAnI vacce rAkhIne hatheLIno AkAra kamaLanA DoDA jevo karavAthI ane baMne hAthanI koNIo peTanI upara rAkhavAthI yogamudrA thAya che. TIkArtha :- "maUUUUidyaMtri-krosIvAdi = paraspara ekabIjA hAthanI AMgaLIonI vacce AMgaLIone rAkhIne kamaLanA DoDA jevA AkAravALA 'rohiM haM = be hAtha vaDe 'fpaTTori'= peTanI upara 'jopasiMvida'= jemanI koNIo rAkhavAmAM AvI che tevA (be hAthavaDe) 'tada'= te rIte 'gopAmudra tti'= yogamudrA, yogaviSaya mudrA iti yogamudrA A pramANe samAsano vigraha karavo. 'yoga'= dhyAna. yogano artha dhyAna thAya che e bAbatanuM samarthana karavA mATe yogadRSTi samuccayanI gAthA 101no pATha ApatA kahe che ke Agama vaDe, (anumAnaH) tarka vaDe ane (yogAbhyAsarasa=) dhyAna vaDe A traNa prakAre buddhine keLavanAra jIva uttama tattvane prApta kare che." athavA yoga=dharmapravRtti, temAM karAtI'muddA'=be hAthanI AMgaLIone paraspara ekabIjAnI vacce rAkhavAthI banatI racanArUpa mudrA 'viyA' zabda ahIM adhyAhAra che. jANavI. 23 / /16 have jinamudrA kahe che : Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 3 gujarAtI bhAvAnuvAda 057 cattAri aMgulAI purao UNAiM jattha pcchimo| pAyANaM ussaggo, esA puNa hoi jiNamuddA // 114 // 3/20 chAyA :- vatvari achUtAni purata #nAni yaMtra pazcimata: | pAyotsara pI punarmavati binamudrA / 20 . gAthArtha :- je mudrAmAM be paganI vacce AgaLathI potAnA cAra AMgaLanuM aMtara ane pAchaLanA (pAnInA) bhAgamAM kAMika nyuna cAra AMgaLanuM aMtara rAkhavAmAM Ave che te rIte karAto kAyotsarga e jinamudrA che. TIkArtha :- "gastha'= je mudrAmAM puro'= AgaLanA bhAgamAM 'vattAri gaMgutA'= potAnA ja cAra AMgaLa 'pacchamamo'= pAchaLanA bhAgamAM 'VIchuM'= kAMika juna (cAra AMgaLa) 'pAyA'= be paganI vacce aMtara rAkhIne 'sa'=kAyotsarga 'ro'= hoya che. 'kSA'= paganI AvI racanAvALI A nimudda'= jinamudrA che je A rIte kAyotsarga karAya che te ja jinamudrA kahevAya che. 24 /20 have muktAzukti mudrA kahe che : muttAsuttI muddA, samA jahiM hoti gabbhiA htthaa| te puNa lalADadese, laggA aNNe alagga tti // 115 // 3/21 chAyA :- mupatti mudrA sama yasyAM avataH katI hastI | tau punarlalATadeze lagnau anye alagnAviti // 21 // gAthArtha :- je mudrAmAM be hAthanI AMgaLIo paraspara sAmasAmI rAkhavAmAM Ave che, vaccethI hatheLIo polI rAkhavAmAM Ave che, ane be hAtha lalATe lagADavAmAM Ave che athavA bIjA AcAryonA mate lalATathI dUra rAkhavAmAM Ave che te muktAzukti mudrA che. TIkArtha :- "sama'= sIdhA arthAt AMgaLIo baMne hAthanI ekabIjAnI sAmasAmI rAkhavAmAM Ave che. paraMtu viSama nahi, arthAt AMgaLIo ekabIjAthI AMtarita rAkhavAmAM AvatI nathI, e rIte sIdhA 'rovi'= baMne paNa 'abhiyA'= sarvathA cappaTa nahi paNa polA 'hasthA'= hAtha "nahiM = je mudrAmAM hotti'= hoya che. te muttAyu mudda'= muktAzukti mudrA 'te pu'= te hAtha vaLI 'nanA '= lalATe-kapALamAM 'na'= lagADelA 'mo'= bIjA AcAryo 'mana patta'= nahi lagADelA ema (kahe che.) 22 /22 muktAzakti mudrA vaDe praNidhAna karavuM ema kahevAyuM. vaMdanAmAM te praNidhAnano viSaya kayo che ? te kahevA mATe kahe che : savvattha vi paNihANaM, tggykiriyaabhihaannvnnnnesu| atthe visae ya tahA, didruto chinnajAlAe // 116 // 3/22 chAyA - sarvatra pradhAne tadUzvayafmAnavapu ! arthe viSaye ca tathA dRSTAntaH chinnajvAlayA // 22 // gAthArtha :- saMpUrNa caityavaMdanAmAM praNidhAna rAkhavuM joie. caityavaMdanA saMbaMdhI kriyA, uccAra, akSaro, Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 058 zrI paJcAzaka prakaraNa - 3 gujarAtI bhAvAnuvAda artha ane AlaMbanamAM praNidhAna rAkhavuM joie. A viSayamAM chinna javALAnuM dRSTAMta che. TIkArtha :- 'savvastha vi'= vaMdanAnA svarUpa, AlaMbana Adi badhAmAM ja 'pahA'= ekAgratA 'vidheya'= karavI. A adhyAhAra che. 'tariyAmidAvAdn'= tIriyA 'taratI vArtA kriyA tra'= ema karmadhAraya samAsa che. arthAt vaMdanA saMbaMdhI kriyAmAM 'mahAI'= viziSTa uccAravaMdanAnA sUtronA vargonA udAtta, anudAtta, svarita vagere uccAramAM 'vo!'= caityavaMdanAnA sUtronA akSaromAM 'mantha'= vaMdanAnA sUtronA arthamAM 'visa '= bhAvanA AlaMbanabhUta pratimA AdimAM, A praNidhAna karavAmAM sAdhyArthanI upamA mATe kayuM dRSTAnta che ? te kahe che:- 'kiMto'= daSTAMta "chinnanAnA'= chinna javALA vaDe, iMdhanane sparzatI je javALA hoya che te mULa vALA kahevAya che. A mULa javALAthI chUTI paDelI jvALA e chinna javALA kahevAya che. mULa javALAnA kSetrathI thoDuM aMtara rAkhIne upara potAnA kSetramAM baLatI evI te pratiniyata ke apratiniyata potAno jeTalo kALa hoya tyAM sudhI ja prakAze che, adhika ke ochA kALamAM ke adhika ke ochA kSetramAM prakAzatI nathI. A praNidhAna paNa enA jevuM ja che, te vaMdanAnA potAnA viSayabhUta evA kriyA, abhidhAna AdimAM ja pravarte che, tenI sAthe ja saMbaMdha rAkhe che paraMtu te sivAya rUpAdi viSayo ke kaSAyomAM te pravartatuM nathI kAraNa ke vaMdanA sivAya bIjA koIne tenuM mana sparzatuM nathI. vaLI vaMdanAnI avasthAmAM ja e praNidhAna saMbhave che. te sivAyanA kALamAM nahi mATe praNidhAnane chinnajvALAnI upamA ApI che. je 116 // 3/22 jo praNidhAnapUrvaka vaMdanA karavAmAM Ave to e saMpUrNa bhAvavaMdanA bane ke nahi ? e zaMkAno pratyuttara ApatA kahe che : na ya tattha vi tadaNUNaM, haMdi abhAvo na ovalaMbho vi| cittassa vi viNNeo, evaM sesovaogesu // 117 // 3/23 chAyA :- taMtrapi tadracUrva di bhAvo 2 3patnakzopa | ___ cittasyApi vijJeya evaM zeSopayogeSu // 23 // gAthArtha :- praNidhAnapUrvaka karavA chatAM vaMdanA e saMpUrNa bhAvavaMdanA banatI nathI kAraNa ke jo samyakta na hoya to cittano mAtra upayoga e saMpUrNa bhAvavaMdanAnuM kAraNa banato nathI. Ama upayogapUrvaka karAtA dareka anuSThAna vize jANavuM. TIkArtha :- 'tattha vi'= upara varNaveluM praNidhAna hovA chatAM paNa 'ta'= bhAvavaMdana '' paripUrNa, ''= nathI ja banatuM, cittanA upayoga mAtrathI ja te bhAvavaMdana banatuM nathI- zAthI nathI banatuM ? e kAraNa jaNAve che- 'mAvo'= bhAvarahita- ahIM "bhAva" zabdathI samyaktanuM grahaNa karAya che arthAt samyakvarahita 'movanaMma vi cittasa'= citta saMbaMdhI upayoga paNa "ra '= bhAvavaMdana nathI ja banato 'favoro'= jANavuM. samyagadarzananA abhAvamAM upayogapUrvakanuM anuSThAna paNa dravya anuSThAna kahevAya che, bhAvaanuSThAna samyagudRSTi jIvane ja hoya che ema icchAya che. mAtra caityavaMdanAmAM ja upayogasaMbaMdhI vAta lAgu paDe che evuM nathI paraMtu badhA ja anuSThAnomAM A nyAya lAgu paDe che ema batAvatA kahe che- 'vaM'= A pramANe 'senovo'= pUrve kahelA 'pi' zabdano ahIM saMbaMdha Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 3 gujarAtI bhAvAnuvAda 059 joDavAno che, bAkInA upayogomAM paNa A ja jAya che. arthAtu dravyAvazyaka bhAvaAvazyaka Adi zAstramAM kahelA badhA ja vyApAromAM khAlI upayoga hovA mAtrathI ja bhAvaanuSThAna banatuM nathI paraMtu samyagRSTinuM ja upayogapUrvakanuM anuSThAna bhAvaanuSThAna bane che ema tAtparya samajavuM. 227 me rU/ra3 eka vakhata utpanna thayelo bhAva e bIjA adhika bhAvane utpanna kare che ema agyAramI gAthAmAM kahevAmAM AvyuM che athavA bhAvarahita upayoga e anupayoga ja che ema pahelA kahevAyuM to zA mATe A bhAvanI A pramANe prazaMsA karAya che ? te kahe che : khAovasamigabhAve, daDhajattakayaM suhaM aNuTThANaM / parivaDiyaM pi hu jAyai, puNo vi tabbhAvavuDDhikaraM // 118 // 3/24. chAyA :- kSAyopazamijamAve dayatnand TmamanuSThAnam | pratipatitamapi khalu jAyate punarapi tadbhAvavRddhikaram // 24 // gAthArtha :- kSAyopathamika bhAvamAM parama AdarapUrvaka kareluM zubha anuSThAna e kALakrame kadAca baMdha thaI jAya to paNa pharI kALAMtare avazya kSAyopathamika bhAvanA adhyavasAyonI vRddhi karanAruM thAya che. TIkArtha :- "grAmovami7mAve'= karmanA kSayopazamathI prApta thayelA kSAyopathamika adhyavasAyamAM '8narNaya'= baLavALuM, prayatnathI karAyeluM 'sudaM muddAo'= caityavaMdanAdi kuzaLa anuSThAna 'parivayaM pi'= kathaMcit karmanA doSathI bhAva ane kriyA baMnethI bhraSTa thayeluM puNo vi'= kALAMtare paNa pharIthI 'tambhAviTTara'= te kSAyopathamika vaMdanAdi bhAvonI vRddhine karanAra 'nAya'= thAya che A kAraNathI ja bhAvanI prazaMsA karAya che. 228 / rU/24 kahelA arthane deDha karavA mATe kahe che : aNuhavasiddha eyaM, pAyaM thjogbhaaviymiinnN| sammamavadhAriyavvaM, buhehiM loguttamamaIe // 119 // 3/25 chAyA :- anubhavasiddhamatat prAya: tathA yo/mAvitamatInAmU | sAvadhArathitatraM vadhe: toDyottamamatya | ra / gAthArtha :- viziSTa dharmAnuSThAnathI bhAvita buddhivALA jIvone A pUrvokta vAta anubhavasiddha che ke parama AdarathI kareluM zubha anuSThAna pharIthI paNa tenA bhAvanI kALAMtare prAya: vRddhi kare che. vidvAnoe A bAbatane jinapravacanAnusArI buddhi vaDe samyagu vicAravI. TIkArtha :- 'artha'= "parama AdarapUrvaka kareluM zubha anuSThAna kALAntare pharIthI paNa prApta thAya che" A pUrve kahevAyelI bAbata 'pa'= ghaNuM karIne 'tadanomAviyama'= viziSTa dharmavyApArathI vAsita buddhivALA jIvone 'madivasiddha = potAnA anubhavathI siddha che. "vRdiM= vidvAno vaDe 'no puttamamA'= samyagu jJAnathI garbhita arthAt jinapravacanAnusArI buddhi vaDe 'sama'= samyagu 'vadhAriyaa'= nizcaya karAya. ??? | rU/ra6 bhAvavaMdanAnuM anaMtara liMga zuM che ? te kahe che : Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 060 zrI paJcAzaka prakaraNa - 3 gujarAtI bhAvAnuvAda jiNNAsA vi huetthaM, liMgaM eyAe haMdi suddhaae| nivvANaMganimittaM, siddhA esA tayaTThINaM // 120 // 3/26 chAyA :- nijJAsApa uvaeNtra nita ndri zuddhAtha: | nirvANAGganimittaM siddhA eSA tadarthinAm // 26 // gAthArtha :- pratiniyatakALe caityavaMdana karavuM, tagatacitta AdinI jema jijJAsA paNa bhAvavaMdanAnuM liMga che, vaMdanAnA arthI athavA to mokSanA arthI jIvo mATe A vaMdanA athavA to jijJAsA e mokSanA kAraNabhUta samyajJAnAdina nimitta tarIke siddha che. TIkArtha :- 'niJUIT'= caityavaMdananI jijJAsA 'vi'= paNa, 'mapi'= zabdathI pUrve kahevAyelA vilAvidhAna=) pratiniyatakALe caityavaMdana karavuM tathA (targatacitta'=)caityavaMdanAnA sUtrArtha ekAgratA Adi liMgonuM grahaNa thAya che. arthAta "velAvidhAna' Adi jema vaMdanAnA liMgo che tema jijJAsA paNa enuM liMga che. "pattha'= A viMdanAnA adhikAramAM 'Asa'= vaMdanA athavA jijJAsA 'tni'= cihna che, 'tayasthI = vaMdanAnA arthIone athavA mokSanA arthIone 'thA suddhA'= zuddha bhAvavaMdananuM 'nivyApAMnimitta'= mokSanA kAraNabhUta evA samyajJAnAdinuM nimitta "siddhA'= siddha che. te 220 rU/radda A pramANe jijJAsAnI prazaMsA kema karAya che ? te kahe cheH dhii saddhAsuhavividisa-bheyA jaM pAyaso ujoNi tti / saNNANAdudayammI, paiTThiyA jogasatthesuM // 121 // 3/27 chAyA :- dhRtizraddhA suqvavidriSAmelA ya prAyantui niiita | sajjJAnAdyudaye pratiSThitA yogazAstreSu // 27 // gAthArtha :- kAraNa ke yogagraMthomAM samyagUjJAnAdinA udayamAM prAyaH dhRti, zraddhA, sukhA ane vividiSA e kAraNa che ema pratiSThita karAyuM che. TIkArtha :- 'fdhar3asaddhiAsuvavinimaya'=vRti= udvega Adi cittanA doSonA tyAgathI prApta thatI cittanI svasthatA; zraddhA= tattvanI ruci; sukhA= utsAhazaktinA bIjarUpa viziSTa AlAda; vividiSA= jijJAsA; dhRti, zraddhA, sukhA ane vividiSA e cAre ya zabdono dvanda samAsa karIne pachI "A cAre ya bheda che je yoninA" ema bahuvrIhi samAsa karyo che, "'= kAraNake 'pAyo'= prAyaH '3= nizca 'goLa utta'= dharmayoni arthAt dharmanuM mULa kAraNa A dhRti vagere che. zAstramAM kahyuM che ke dhRti, zraddhA, sukhA, vividiSA ane vijJapti e tattvadharmanI yoni che. no satyenuM'= yogazAstromAM "saUUITUTIkummI '= samyagu jJAnAdinI utpattimAM dhRti vagere kAraNa che tema "paTTiyA'= siddha karAyuM che. 21 rU/ra7 A jijJAsA kyAre thAya che ? te kahe che : paDhamakaraNovari tahA,aNabhiNiviTThANa saMgayA esaa| tivihaM ca siddhameyaM, payaDaM samae jao bhaNiyaM // 122 // 3/28 chAyA :- prathamaraNopari tathA sanamaniviThThanAM sattA aSA | trividhaM ca siddhametat prakaTaM samaye yato bhaNitam // 28 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 3 gujarAtI bhAvAnuvAda 061 gAthArtha :- yathApravRttakaraNa nAmanA prathama karaNathI upara rahelA ane atattvasaMbaMdhI kadAgrahathI rahita evA apunabaMdhaka Adi jIvone A jijJAsA ghaTe che. karaNa traNa prakAranA che e siddha che. kAraNa ke zAstramAM pragaTa rIte kahyuM che. TIkArtha :- 'padamazaravari'= prathama yathApravRttakaraNanI upara rahelA 'ta'= tathA "mafmaviTTA'= kadAgrahathI rahita jIvone 'Asa'= A jijJAsA "saMya'= ghaTe che. ''= A karaNa 'paya'= pragaTapaNe "sama'= zAstramAM 'sivirda '= traNa prakAranuM 'siddha = prasiddha che. "go'= kAraNake 'maNi'= kahyuM che. 222 3/28 traNa prakAranA karaNa kahe cheH karaNaM ahApavattaM, apuvvamaNiyaTTiceva bhavvANaM / iyaresiM paDhamaM ciya, bhaNNai karaNaM ti prinnaamo||123 // 3/29 // chAyA :- Ruf yathApravRttimapUrvamanivRtti vaiva bhavyAnAm | itareSAM prathamaM caiva bhaNyate karaNamiti pariNAmaH // 29 // gAthArtha :- yathApravRttakaraNa apUrvakaraNa ane anivRttikaraNa A traNa karaNo bhavyajIvone ja hoya che. abhavyajIvone eka yathApravRttikaraNa ja hoya che. jIvanA adhyavasAyavizeSane karaNa kahevAya che. TIkArtha :- "rA'= karaNa eTale jIvano adhyavasAyavizeSa. 'mahApavatta'= anAdikALathI saMsAra vyavahAramAM je (yathAka) svabhAvika rIte (pavanaMa) je pravRtta thayeluM che te yathApravRttakaraNa. jeNe graMthi nathI bhedI evA jIvane apUrvakaraNanI prApti thAya e pahelAnuM badhuM ja yathApravRtta kahevAya che. 'mapua'= apUrvakaraNa- A apUrvakaraNanA baLathI jIva graMthine bheTe che. 'maNi = anivRttikaraNa-samyattvanI prApti karAvyA vagara je nivartana pAmatuM nathI mATe tene anivRttikaraNa kahe che. A karaNa samyattvanI prAptinI pUrvamAM ja hoya che. anivRttikaraNanA mastaka bhAgamAM arthAt aMte jIva samyaktane prApta kare che. A traNa karaNa "mabrA'= jeono mokSa thavAno che te bhavyajIvo kahevAya. temanuM AkhuM nAma bhavyasiddhi' che, temAMthI "siddhi' padano lopa thavAthI "bhavya' nAma banyuM che. athavA to bhavya zabdano artha 'yogya' e pramANe karAya che, 'fsaM'= abhavya jIvone "paDhamaM viya'= prathama yathApravRttakaraNa ja 'maUUArR = kahevAya che. 'rA ti'= karaNa zabdano artha 'pariNAmo'= jIvano adhyavasAya. arthAt jIvanA A adhyavasAyasthAnone karaNa kahevAmAM Ave che. 22rU che rU/26 che. traNa karaNano vibhAga batAvatA kahe che : jA gaMThI tA paDhama, gaMThiM samaicchao bhave bitiyaM / aNiyaTTIkaraNaM puNa, sammattapurakaDe jIve // 124 // 3/30 chAyA :- yAvat sthi: tAvat prathamaM prasthi saMmati chato mavet dvitIyam | anivRttikaraNaM punaH samyaktvapuraskRte jIve // 30 // gAthArtha :- graMthi (=graMthibhedadeza) sudhI paheluM yathApravRttakaraNa, graMthine bhedatAM bIjuM apUrvakaraNa ane jIva samyaktanI abhimukha bane tyAre =graMthibheda thayA pachI samyaktanI prApti na thAya tyAM sudhI) trIjuM anivRttikaraNa hoya che. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 062 zrI paJcAzaka prakaraNa - 3 gujarAtI bhAvAnuvAda TIkArtha :- 'nA DI'= graMthibhedanA sthAnanI 'tA'= pUrvakALamAM 'padaE'= paheluM yathApravRttakaraNa 'kiM'= gAMTha rAgadveSanA pariNAmasvarUpa graMthine 'sama9o '= oLaMganArane arthAt bhedanArane 'vitiya'= bIjuM apUrvakaraNa "ma'= hoya. 'pAyara pu'= A pahelAM jenuM varNana karavAmAM AvyuM che te athavA zAstramAM varNavelA svarUpavALuM anivRttikaraNa 'samattapura daADe'= samyaktanI abhimukha thayelA, [ A zabdamAM kRtapratyayAnta "puraskRta' zabdano pUrvamAM prayoga hovo joie. jethI 'pura #samara' prayoga thavo joie, paraMtu pUrvAparanipAtano aniyama gaNIne A pramANe prayoga karyo che. ] "nIve'= AtmAmAM hoya che. A pramANe traNa karaNo varNavavAmAM Ave che. je 224 / 3/30 itto uvibhaagaao,annaadibhvdvvliNgocev| NiuNaM NirUviyavvA, esA jaha mokkhaheu tti // 125 // 3/31 chAyA :- phatastu vimAnAmavadravyatitava | nipuNaM nirUpayitavyA eSA yathA mokSaheturiti // 31 // gAthArtha :- A pramANe karaNanA vibhAgathI arthAta graMthibheda karyA pahelA bhAvavaMdanAno asaMbhava hovAthI tathA anAdi saMsAramAM anaMtIvAra dravyaliMganI prApti thaI hovA chatAM jIvano mokSa thayo nathI e jANIne je rIte A vaMdanA mokSanuM kAraNarUpa bhAvavaMdanA bane e rIte sUkSmabuddhithI vicAravuM. TIkArtha :- "vRtta 3 = A pramANe karaNano 'vibhAgo'= vibhAga hovAthI- Ama kahevA pAchaLa abhiprAya e che ke jeNe graMthibheda nathI karyo evA jIvane bhAvavaMdanAno asaMbhava che. 'mamivazrvatrio greva'= anAdi saMsAramAM aneka vakhata jIvane dravyaliMga arthAt dravyasAdhupaNuM prApta thayeluM che, ane temAM prAyaH badhA ja kriyAnuSThAno jIve karelA che. e kriyAnuSThAnamAM vaMdanAno paNa samAveza thaI jAya che. pUrve teNe vaMdanA paNa aneka vakhata karelI che. kahevAno bhAva e che ke pUrve jIvane vaMdanAnuM anuSThAna nathI maLyuM evuM nathI. 'IsA'= A vaMdanA 'nada= je rIte movaDa= mokSanuM kAraNa bane te 'fpaNa30'= sUkSmabuddhithI ' viyaLA'= vicAravA yogya che. 22 3/36 vaMdanAne sUkSmabuddhithI vicAravAnuM zA mATe kahe che ? te kahe che : no bhAvao imIe, paro vi huavaDDapoggalA ahigo| saMsAro jIvANaM, haMdi pasiddhaM jiNamayammi // 126 // 3/32 chAyA :- no mAvatoDakyAM parofpa nuM mapAIpuTUrnAr dhava: | saMsAro jIvAnAM handi prasiddhaM jinamate // 32 // gAthArtha :- bhAvathI vaMdanA AvyA pachI utkRSTathI paNa ardhapula parAvartathI adhika saMsAra jIvane raheto nathI ema jinamatamAM nice prasiddha che. TIkArya :- 'mAvo'= bhAvathI "rUpa'= vaMdanA AvyA bAda 'rovi'= utkRSTathI paNa "du'= vAkyAlaMkAramAM che. 'DUpopatni'= zAstramAM prasiddha ardhapagalaparAvartathI "di'= adhika, vadhAre lAMbo saMsAra'= saMsAra "nIvAI'= samyaktathI bhraSTa thayelA jIvone paNa saMsAramAM paribhramaNa karatA hovA chatAM 'no'= nathI ja raheto 'nimama'= jinamatamAM A vAta 'prasiddha = prasiddha che. mATe dIrdhasaMsArI jIvone A bhAvavaMdanA saMbhavatI nathI. raddA 3/32, dravyavaMdanA e mokSarUpa phaLane ApatI nathI te kahe cheH Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 3 gujarAtI bhAvAnuvAda 063 iyataMtajuttio khalu, nirUviyavvA buhehiM esa tti| nahu sattAmetteNaM, imIe iha hoti nivvANaM // 127 // 3/33 chAyA :- iti tantrayuktitaH khalu nirUpayitavyA budhaiH eSeti / na khalu sattAmAtreNa asyA iha bhavati nirvANam // 33 // gAthArtha :- A pramANe vidvAnoe AgamathI ane yuktithI ema baMne rIte A vaMdanAviSayaka sUkSma buddhithI vicAravuM joie ke kaI vaMdanA mokSanuM kAraNa bane che ane kaI vaMdanA mokSanuM kAraNa nathI banatI. TIartha :- 'buhehi = vidvAnome 'iya'= mA pramANe 'taMtajuttio'= mAgabhanI yutithI athavA mAgamathI sane yustithI 'khalu'= nizce 'iha'= bhAvanAnAmapiDAmA nirUviyavvA'= sUkSmaddhithI vA prayatna 42vo me. 'esa tti'= 2 // vhn| 'sattAmetteNaM imIe'= vahanAnA sahabhAvamAtrAthI arthAta bodhinI4 5cyA paDebAMnI zayeTI dravyavahanAthI 'nivvANaM = bhokSa 'hoi'= thato 'Na hu'= nathI ja. mATe alpasaMsArI jIvanI viziSTa prakAranI bhAvavaMdanA ja mokSanuM kAraNa bane che. ema siddha thAya che. // 127 // 3/33 vaLI ahIM vaMdanAnA viSayamAM ja kAMIka vizeSa kahe che : kiMceha cheyakUDaga-rUvaganAyaM bhaNaMti smyviuu| taMtesu cittabheyaM, taM pi hu paribhAvaNIyaM ti // 128 // 3/34 chAyA :- kiJceha chedakUTakarUpakajJAtaM bhaNanti samayavidaH / tantreSu citrabhedaM tadapi khalu paribhAvanIyamiti // 34 // gAthArtha :- vaLI A vaMdanAnA viSayamAM siddhAMtanA jJAtAo zAstramAM vividha prakAranuM sAcA ane khoTAM rUpiyAnuM je dRSTAMta kahe che te paNa avazya vicAravuM. artha :- 'kiMceha'= vaNI // nAnA viSayamA 'samayaviU'= siddhAMtana tAmI 'taMtesu'= mAgamomA 'cittabheyaM'= vividha prakArac 'cheyakUDaga-rUvaganAyaM = sAyA bhane poTA 3piyAnuM dRSTAMta 'cheya = seva hevanA vyavahArane yogya, potAnuM artha 42nA2 upayogI sAyo (3piyo) 'kUDaga'= poTo (3piyo) seva-hevanA vyavahArama linaupayogI 'rUvaga'= 3piyo, tena 'nAyaM = dRSTAMta 'bhaNaMti'= 53pe cha 'taM pi'= te dRSTAMta 59 / 'hu'= pAyA.2ma che. 'paribhAvaNIyaM ti'= sva35thI yogya DovAthI viyA2vA yogya che. // 128 // 3/34 mAdRSTAMtane spaSTa cha : davveNaM TaMkeNa ya, jutto cheo hurUvago hoi / TaMkavihUNo davve, vi na khalu egaMtacheo tti // 129 // 3/35 chAyA :- dravyeNa TaGkena ca yuktaH chekaH khalu rUpako bhavati / TaGkavihIno dravye'pi na khalu ekAntacheka iti // 35 // gAthArtha :- sonuM-rUpuM Adi dravyathI ane chApathI ema baMnethI yukta rUpiyo sAco-zuddha rUpiyo che. (A prathama bhAMgo che. (bIjo bhAMgo)- sonuM-rUpe Adi dravyathI yukta che paNa chApa nathI evo rUpiyo ekAnta zuddha arthAt sAco nathI. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 064 zrI paJcAzaka prakaraNa - 3 gujarAtI bhAvAnuvAda TIkArtha :- 'Le'= sonuM-rUpuM Adi dravyathI 'raMga '= rUpiyAmAM je citra ApavAmAM Ave che tene chApa kahevAmAM Ave che te chApathI 'nutto'= yukta chemo'= sAco zuddha 'du'= ja 'rUvo'= rUpiyo 'hoTTa'= thAya che. (A pahelo bhAgo zuddha che.) "daMzavidUcho'= chApa vagarano 'lve vi'= sonuM, rUpuM Adi dravya hovA chatAM 'putacho tti'= ekAMtazuddha arthAt vyavahAramAM upayogI evo sAco rUpiyo 'ra vRnu'= nathI thato. (A bIjo bhAMgo che- dravya che paNa chApa nathI- rUpiyA tarIke teno vyavahAra thAya nahi.) | 126 ne rU/rUka. ahavve TaMkaNa vi, kUDo teNa vi viNA umadda tti / phalametto evaM ciya, muddhANa payAraNaM muttuM // 130 // 3/36 chAyA :- 3dravya TAIpa tainApi vinA tu muti | ratnamata vameva mudhAnAM pratApa muvaaI che rUdda | gAthArtha :- (trIjo bhAMgo)- chApa che paNa jo sonuM rUpuM dravya na hoya to te khoTo ja rUpiyo che. (cotho bhAMgo)- chApa paNa nathI ane dravya paNa nathI to te mAtra cihna ja che A rUpiyAnA daSTAMtamAM batAvelA cAra bhAMgA pramANe vaMdanAnuM paNa phaLa hoya che. khoTA rUpiyAnuM mAtra bhoLA ajJAnI jIvone chetaravA sivAya bIjuM koI ja phaLa nathI. TIkArtha :- 'maLe'= sonA-rUpA svarUpa dravyano abhAva hoya paNa 'TA vi'= chApathI yukta hoya A rUpiyo paNa khoTo che. A trIjo bhAMgo che. temAM vi viUT'= chApa ane dravya baMnethI rahita rUpiyo e "mudra tti'= cihnamAtra che. A cotho bhAMgo che. 'tto'= vaMdanAnuM "patna'= phaLa 'parva viya'= A cAra bhAMgAvALA rUpiyAnI jema ja che. prathama bhAMgAmAM dravya ane chApa bane che tethI tenAthI saMpUrNa phaLa prApta thAya che. pAchaLanA traNa bhAMgAvALA rUpiyAthI phaLa maLatuM nathI. bIjA bhAMgAmAM dravya che paNa chApa nathI ethI thoDuM ochuM phaLa maLe che. chellA be bhAMgAthI bilakula phaLa nathI maLatuM. muddAna'= ajJAnI jIvone 'pathAra '= ThagavA 'monuM'= sivAya, ajJAnI bhoLA jIvo khoTA rUpiyAthI chetarAya ja che. je rU0 + rU/rUdda. taM puNa aNatthaphaladaM, nehAhigayaM jamaNuvaogi tti| AyagayaM ciya etthaM, ciMtijjai samayaparisuddhaM // 131 // 3/37 chAyA :- tatpanaranaWpatnandu nehAdhakRtaM yanupayoti | AtmagatamevAtra cintyate samayaparizuddham // 37 // gAthArtha :- sva ane para ubhayane aniSTaphaLa ApanAra vaMdanAno ahIM adhikAra nathI, kAraNake ahIM binaupayogI che ahIM to AgamathI vizuddha evI AtmasaMbaMdhI vaMdanAno ja vicAra karAya che. TIkArtha :- 'ta pu0'= te vaMdanAno 'masthapatnacaM'= sva ane parane aniSTa phaLa ApanArano 'pheda'= ahIyAM "maNipArtha'= adhikAra 'na'= nathI "'= kAraNake "maUvani tti'= te upayogI nathI, 'mAyA'= AtmasaMbaMdhI 'samayaparizuddha'= AgamathI vizuddha 'viya'= ja 'pattha'= ahIM 'ciMtinna'= vaMdanAno vicAra karAya che. potAnI ja vaMdanAno vicAra karavAno che, bIjA jIvonI vaMdanAno vicAra karavAno nathI, bIjA jIvo azuddha vaMdanA karatA hoya to tenI niMdA karavI nahi, A tAtparya che. te rU? | rU/rU7 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 065 zrI paJcAzaka prakaraNa - 3 gujarAtI bhAvAnuvAda A pramANe sAcA-khoTA rUpiyAnA dAMtane vaMdanAmAM yoje che : bhAveNaM vaNNAdihi, ceva suddhehiM vaMdaNA cheyA / mokkhaphala cciya esA, jahoiyaguNA ya niyameNaM // 132 // 3/38 chAyA :- bhAvena vagharfrfmaththava zuddharvanA che ! mokSaphalaiva eSA yathoditaguNA ca niyamena // 38 // gAthArtha :- samyaktasvarUpa ane upayogasvarUpa bhAvathI yukta tathA sUtronA akSaronA zuddha uccArapUrvaka karAtI vaMdanA e zuddha vaMdanA che. A vaMdanA zAstramAM kahelA guNothI yukta avazya mokSaphaLane ApanArI che. A prathama bhAMgAvALI vaMdanA che. TIkArtha :- 'mAve'= samyakvarUpa bhAvathI ane upayogarUpa bhAvathI yukta 'vaUUvirdi = sUtronA akSarono uccAra tathA artha vaDe 'suddhardika zuddha arthAt uccAra ane aviparIta arthathI yukta 'vaMtaUIT'= viMdanA 'jIyA'= zuddha che, prazasta che. "mokSaqna briya pusa'= bhAva ane kriyAthI yukta A vaMdanA mokSane ja Ape che. tenAthI saMsAra alpa bane che, vadhato nathI. 'nahophaUT '= zAstramAM pratipAdana karAyelA guNothI yukta 'vimena'= nizcayathI- vaMdanAthI vighno dUra thAya che vagere je phaLa zAstramAM batAvavAmAM AvyuM che te A bhAvavaMdanAthI niyamo prApta thAya che. te 632 /8 bhAveNaM vaNNAdihi, tahA ujA hoi aparisuddha tti| bIyagarUvasamA khalu, esA vi suha tti nidiTThA // 133 // 3/39 chAyA :- bhAvena vAchiimastathA tu yA mavati parizatti dvitIyarUpakasamA khalu eSA'pi zubheti nirdiSTA // 39 // gAthArtha:- bIjA bhAMgAnA rUpiyA samAna je vaMdanA samyakta ane upayogarUpa bhAvathI yukta che paNa azuddha sUtroccAra ane viparIta artha vaDe azuddha che, doSita che, tene paNa zubha kahevAmAM Ave che. TIkArtha :- 'na'= je vaMdanA 'vIya rUvasamAM'= bIjA bhAMgAmAMnA rUpiyA samAna "mAveur's samyaktAdi bhAvathI yukta hoya paNa "vA vidiM= sUtrAkSaranA uccAra tathA artha vaDe 'parizuddha tti'= asaMpUrNa-vikRta-doSita. 'doDDa'= hoya che. "tu'= nize 'AsI vi'= A vaMdanA paNa 'suda tti'= zubha 'nidhi'= kahevAi che. kAraNa ke zuddha kriyA na hovA chatAM te samyagU bhAvathI yukta che ane kriyA karatAM bhAvanI pradhAnatA hoya che. rUrU ne rU/rU8. bhAvavihUNA vaNNAiehiM suddhA vi kuuddruuvsmaa| ubhayavihuNA NeyA, muddappAyA aNiTThaphalA // 134 // 3/40 chAyA :- mAvadInA vapaffma: zuddhApi zUTarUpamAM | ubhayavihInA jJeyA mudrAprAyA aniSTaphalA // 40 // gAthArtha :- je vaMdanA samyaktAdi bhAvathI rahita che paNa sUtroccAra AdithI zuddha che te trIjA bhAMgAnA khoTA rUpiyA jevI che. je vaMdanA bhAva ane kriyA baMnethI rahita che te cothA bhAMgAnA rUpiyA jevI mAtra mudrA sadeza aniSTaphaLa ApanArI jANavI. TIkArtha :- 'mAvava6UT'= samyaktAdi bhAvathI rahita 'vaUUphiTiM'= sUtroccArarUpa kriyAthI 'suddhA vi'= doSarahita hovA chatAM paNa 'sUrUva'= trIjA bhAMgAvALA khoTA rUpiyA samAna, '3mavaThThaUIT'= Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 066 zrI paJcAzaka prakaraNa - 3 gujarAtI bhAvAnuvAda cothA bhAMgAnA rUpiyA samAna je bhAva ane kriyA baMnethI rahita che te mudraNAyA'= cihnamAtra jevI arthAta potAnuM kArya nahi karanArI "kietna'= iSTa phaLane nahi ApanArI "'= jANavI. | rU8 || 3/40 rUpiyAnA daSTAMtamAM TaMka= chApane vaMdanAmAM kriyA samajavAnI che ane dravyane ThekANe bhAva samajavAno che. A (mudrAka) khoTA rUpiyA jevI vaMdanA kayA jIvone hoya che ? te kahe che : hoDa ya pAeNesA.kiliGkasattANa mNdbddhiinnN| pAeNa duggaiphalA, visesao dussamAe u||135 // 3/41 chAyA :- mavatti 2 prArthanA puNA vi7STasarvInAM madhuddhanAm | prAyeNa durgatiphalA vizeSato duSSamAyAM tu // 41 // gAthArtha :- A azuddha vaMdanA prAyaH kliSTa adhyavasAyavALA maMdabuddhivALA jIvone hoya che. te prAyaH durgatirUpa phaLa Ape che. duHSama nAmanA A pAMcamA ArAmAM vizeSa karIne A vaMdanA hoya che. TIkArtha :- "sA'= A azuddha vaMdanA zinisattA'= bahu klezavALA pApI jIvone "naMdavuddhI '= jaDa buddhivALA jIvone, 'doDuM ya pAchA'= prAyaH karIne hoya che. 'pAIUT'= ghaNuM karIne ' su nA '= viziSTa phaLarahita hovAthI durgatinA phaLane ApanArI "vilesa'= vizeSe karIne 'dursamANa 3'= pAMcamAM du:Sama ArAmAM kALanA doSathI hoya che. urUka | 3/4 aNNe ulogigi cciya, esA nAmeNa vaMdaNA jinnii| jaMtIi phalaM taM ciya, imIe na u ahigayaM kiMci // 136 // 3/42 chAyA :- ace tu naviyetra nAnA vanA nainI . yat tasyAH phalaM tadeva asyA na tu adhikRtaM kiJcit // 42 // gAthArtha :- bIjAo kahe che ke trIjA-cothA bhAMgAvALI vaMdanA e laukika vaMdanA ja che. khAlI nAmamAtrathI te jainavaMdanA che kAraNa ke laukika vaMdanAthI je phaLa maLe che te ja phaLa A vaMdanAthI maLe che. jainavaMdanAnuM je phaLa zAstramAM kahyuM che temAMnuM kAMipaNa phaLa A vaMdanAthI maLatuM nathI. TIkArtha :- "ine 3 = bIjA AcAryo vaLI Ama mAne che - "pusa'= A bhAva-kriyA rahita evI vaMdanA 'noLi iviya'= laukikI vaMdanA ja che. "naphI'= akSara ane kriyAnA sAmyapaNAthI jainavaMdanA jevI hovA chatAM 'Ame '= nAmamAtrathI ja 'vaMtUIT'= vaMdanA che. 'i'= kAraNake "tI patna'= laukika vaMdanAnuM je phaLa che "taM viya'= te ja phaLa "maNi'= A jainavaMdanAnuM che. "dArtha vira na 3'= adhikRta kAMi phaLa nathI hotuM. zAstramAM jainavaMdanAnuM je abhyadaya, mokSa vagere phaLa kahyuM che temAMnuM kAMI paNa phaLa maLatuM nathI. sAmAnyathI laukikavaMdanAthI paNa kAMIka maLe che ema icchAya che tethI A azuddha vaMdanA tenA sadeza hovAthI tenAthI e laukika vaMdanA jevuM phaLa maLe che paNa enAthI adhika bIjuM phaLa maLatuM nathI ema bhAvArtha che. rUdda rU/42 A pramANe ajAcAryanA matane AzrayIne je kahevAyuM che te kathaMcita yogya che ema batAvatA kahe che : eyaM pi jujjai cciya, tadaNAraMbhAu tapphalaM va jo| tappaccavAyabhAvo vi, haMdi tatto na jutta tti // 137 // 3/43 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 3 gujarAtI bhAvAnuvAda 067 chAyA :- tiSi yuta urva tAramA tamiva yata: | tawtyapAthamAvofpa hanti tato ja yu vRtti 4rU gAthArtha :- bIjA AcAryono A mata paNa ghaTe ja che kAraNa ke jainavaMdanAnI hajI zarUAta ja thaI nathI tethI tenI ArAdhanAjanya phaLa jema nathI maLatuM tema tenI virAdhanAjanya aniSTaphaLa paNa A laukika vaMdanAmAM ghaTatuM nathI. TIkArtha :- 'Athe pi gujJarU fzvaya'= azuddha vaMdanAnuM A laukikapaNuM ghaTe ja che. 'taUImAd'= jainIvaMdanAnI zarUAta nahi thaI hovAthI 'taSNa7 a'= jainIvaMdanAnI ArAdhanAthI janya svargaprApti zudropadravanI hAni vagere phaLonI jema "namo'= je kAraNathI 'taUvyavayamAvavi'= jainI vaMdanAnI virAdhanAjanya unmAda Adi aniSTa phaLa paNa 'tatto'= A azuddha vaMdanAthI ' | gutta utta'= ghaTatuM nathI. Ano bhAvArtha e che ke jo jainIvaMdanAno prAraMbha thayo hota to tenI ArAdhanAthI iSTaphaLa ane virAdhanAthI aniSTaphaLanI prApti thAta. laukika vaMdanAmAM te iSTAniSTa baMne prakAranA phaLano abhAva hoya che mATe A azuddhavaMdanA e laukikI ja che, kAraNa ke samyagdaSTi jIva jo azuddha kriyA kare to tene unmAda vagere aniSTaphaLanI prApti thAya che. A vaMdanAthI e aniSTaphaLanI prApti thatI nathI mATe A vaMdanA e jainIvaMdanA nathI. rU7 rU/4rU have A viSayamAM yukti batAve che : jamubhayajaNaNasahAvA, esA vihiNeyarehiMna uannnnaa| tA thamsamAve, parva daM vIrya | 238 / 3/44 chAyA :- yamanananasvamAvI aSA vidhinetarane tu mA ! tadetasyAbhAve'syAmevaM kathaM bIjam // 44 // gAthArtha :- vidhithI karAyelI jainavaMdanA iSTaphaLane ApavAnA svabhAvavALI che ane avidhithI karAyelI te aniSTaphaLane ApavAnA svabhAvavALI che. jyAre laukikavaMdanA e pramANe iSTAniSTaphaLane ApavAnA svabhAvavALI nathI. A azuddhavaMdanAmAM baMne prakAranA phaLano abhAva hovAthI temAM jainIvaMdanAnuM bIja kyAMthI saMbhave ? TIkArtha :- ''= je kAraNathI 'vihipana'= zAstrokta vidhipUrvaka karAtI '3manaVIUsamAva'= sAmagrInA bhedathI jainIvaMdanA ArAdhanAvirAdhanAja iniphaLane ApavAnA svabhAvavALI hoya che. ' hiM = aneka prakAranI avidhithI karAtI " 3 3UUIT'= laukikavaMdanA tevA svabhAvavALI nathI te iSTAniSTano hetu nathI. paramArthathI mithyASTinI vaMdanAmAM jainIvaMdanAnA svarUpano ja abhAva hoya che. 'ta'= tethI 'ksi'= iSTAniSTa baMne prakAranA phaLanA 'mAve'= abhAvamAM rUmag'= jainavaMdanAnuM tenAthI viparIta evI A vaMdanAmAM 'parva'= upara kahelA nyAyathI "daM vIrtha'= bIja kyAMthI saMbhave? | 238 / /88 tamhA u tadAbhAsA, aNNA esa ti nAyao nneyaa| mosAbhAsANugayA, tadatthabhAvAniogeNaM // 139 // 3/45 chAyA :- tamAjI tAmAsI mati cAyata sevA . mRSAbhASAnugatA tadarthabhAvAniyogena // 45 // Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 068 zrI paJcAzaka prakaraNa - 3 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha- tethI A nyAyathI A vaMdanA jainIvaMdanAnA saMdeza lAgatI hovA chatAM tenAthI bhinna laukika vaMdanA ja jANavI. vaLI sUtroccAra karavA chatAM tenA arthamAM A vaMdanA karanArane zraddhA Adi bhAva na hovAthI te mRSAvAdathI yukta che. TIkArtha :- 'pAyo'= uparanA zlokamAM batAvelI yuktithI 'takhta'= iSTAniSTaphaLane nahi ApanArI hovAthI 'tamAsA'= jainIvaMdanA saMdeza lAge che paraMtu 'maUT Uta'= A vaMdanA tenAthI bhinna laukika che. 'tasthamAvALiyo '= 'tarthe'= vaMdanAnA artharUpa vastumAM 'mAva'= zraddhA Adi adhyavasAyano 'niyA'= avyApAra hovAthI niyamA 'momAsAthI'= mRSAvAdathI yukta "yA'= jANavI. || 231 | 3/4 samyaguvaMdanAnI durlabhatAnuM pratipAdana karatAM kahe che : suhaphalajaNaNasahAvA, ciMtAmaNImAie vinaabhvvaa| pAvaMti kiM puNeyaM, paramaM paramapayabIyaM ti // 140 // 3/46 chAyA :- gumananananasvamAvAn cintAmAthAkizAnapa nAmatha: | prApnuvanti kiM punaretAM paramAM paramapadabIjamiti // 46 // gAthArtha :- abhavya- ayogya jIvo zubha phaLane utpanna karavAnA svabhAvavALA ciMtAmaNiratna Adine paNa prApta karatA nathI, to pachI mokSanuM bIja hovAthI zreSTha evI A bhAvavaMdanAne zuM prApta kare ? arthAt prApta na kare. TIkArya :- 'supatnagaUTUTdIvA'= zubha phaLane utpanna karavAnA svabhAvavALA 'vitAmAimArUpa vi'= ciMtAmaNiratna Adine paNa, Adi zabdathI kalpavRkSa kAmadhenu gAya Adi viziSTa vastunuM grahaNa karavuM. 'pAvaMti nAmavA'= ayogya jIvo temane prApta karatA nathI. (ahIM ciMtAmaNi AdinA viSayamAM 'abhavya' zabdano artha "ayogya' evo karavo, jyAre bhAvavaMdananA viSayamAM eno artha abhavya jIvo evo karavo. 'paraH'= pradhAna-zreSTha evI 'paramapavayaM ti'= mokSanA kAraNabhUta hovAthI ' ipu'= zuM prApta kare ? arthAt prApta na kare. ''= A bhAvavaMdanAne tethI bhavya jIvo ja prApta kare che. te 140 // 3/46 A viSayamAM ja vizeSatA batAvatA kahe che : bhavvA vi ettha NeyA, je AsannA na jaatimettennN| jamaNAi sue bhaNiyaM, eyaM na uiTThaphalajaNagaM // 141 // 3/47 chAyA - bhavyA madhyatra reyA je mAtra gatimAtreT | yadanAdi zrute bhaNitametanna tu iSTaphalajanakam // 47 // gAthArtha :- ahIM bhavyomAM paNa je Asannabhavyo che te ja A bhAvavaMdanAne pAme che. bhavyatva jAtimAtrathI jAtibhavyo A bhAvavaMdanAne pAmatA nathI. kAraNake siddhAMtamAM je bhavyatvane anAdikAlIna kahyuM che, te A jAtibhavyatva e iSTaphaLane ApatuM nathI. TIkArtha :- 'pattha'= ahIM 'maLyA vi'= bhavyo paNa 'ne'= je 'mAsannA'= najIka, arthAtu muktinI Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 069 zrI paJcAzaka prakaraNa - 3 gujarAtI bhAvAnuvAda najIka che te Asabhavyo ema artha samajavo. ''= jANavA. 'nAtimatte '= bhavyatva evI jAtimAtrathI-arthAt jAtibhavyo 'ra'= nahIM 'nama'= je kAraNathI 'pAchuM'= anAdibhavyatva "sukha'= siddhAMtamAM 'rthi'= kaheluM che. ''= A bhavyatva arthAt jAtibhavyatva " phartana'= ISTaphaLane ApanAra " 3'= thatuM nathI. sAmagrInI prApti na thatI hovAthI badhA ja bhavyone muktinI prApti thatI nathI, jAtibhavyajIvone mukti mATenI sAmagrI ja prApta thatI nathI tethI teonI kadApi mukti thatI nathI, yogyatAmAtra svarUpa bhavyatvane mAnavAmAM Ave to mokSamAM janAra keTalAka mAtra bhavyone ja te ISTa phaLane prApta karAve che. jeo mokSe jAya che temanAmAM sAmAnyathI bhavyatva che arthAt jAtibhavyatva nathI, "mokSe jAya te bhavya' ema kaheluM che. arihaMta bhagavaMtoe bhavyanuM lakSaNa A pramANe kahyuM che ke zuddha jIvone jenAthI AtyaMtika evI siddhithI paramanivRti thAya te bhavyatva che. te 246 / 3/47 tethI AsannabhavyonuM ja ahIM grahaNa karavuM ema kahe che : vihiapaoso jesiM, AsannA te vi suddhipatta tti| khuddamigANaM puNa, suddhadesaNA siMhanAdasamA // 142 // 3/48 chAyA :- vidhyo levAnI satrAntipi ddhiprati 1. kSudramRgANAM punaH zuddhadezanA siMhanAdasamA // 48 // gAthArtha :- je jIvone vidhi pratye dveSa nathI te jIvo paNa zuddhine pAmelA hovAthI Asannabhavya che. zuddha jIvorUpa haraNone zuddhadezanA siMhanAda samAna trAsajanaka che. TIkArtha :- 'rsi'= jeone 'vidipona'= vidhino adveSa (dvaSAbhAva) che 'mAsaUUIT te vi'= teo paNa Asannabhavya che. 'muddhipatta utta'= zuddhine pAmelA che tethI-vidhi karavA mATe viziSTa kSayopazama Avazyaka hovAthI vidhino advaiSa paNa zuddhithI ja prApta thato hovAthI teo paNa Asannabhavya che. ghumiyaTIIi= haraNa jevA Darapoka kSudrajIvone "suddhadesaUIT'= karAtI evI vidhimArgasaMbaMdhI dezanA 'siMhAsamAM'= trAsajanaka hovAthI siMhanI garjanA samAna thAya che. jethI zAstramAM kahyuM che ke "zuddha dezanA e kharekhara kSudrajIvarUpI haraNonA ToLAne trAsa ApanAra hovAthI siMhanI garjanA samAna che." ! 24ra | 3/48 AthI prajJApake teone jenAthI upakAra thAya evI ja dezanA ApavI yukta che. evI dezanAthI teono mokSamArgamAM praveza thAya che je temanA mATe hitakara che. A pramANe prajJApakano upadeza ApatA kahe che : AlociUNa evaM, taMtaM puvvAvareNa sUrIhiM / / vihijatto kAyavvo, muddhANa hiyaTThayA sammaM // 143 // 3/49 chAyA :- mAnortha parva tatraM pUrvApare mUpifma: | vidhiyatnaH kartavyo mugdhAnAM hitArthAya samyak // 49 // gAthArtha :- AcAryoe pUrve kahyuM tema pUrvAparano virodha na Ave te rIte zAstrane vicArIne mugdha jIvonA hita mATe vaMdananI vidhimAM samyagu udyama karavo joIe. TIkArtha :- "jIvaM'= A pramANe taMta'= 'tanya vistAre' dhAtune 'z' pratyaya lAgIne 'tatra' zabda banyo Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ c70 zrI paJcAzaka prakaraNa - 3 gujarAtI bhAvAnuvAda che, jenA vaDe vistArathI artho jaNAvAya che te tatra kahevAya che. A vyutpattithI tanca zabdano artha sUtra thAya che. 'patrAvaUT'= pUrvAparano virodha na Ave e rIte 'mAtnoviUT'= vicArIne "samma'= aviparIta rIte 'sUra hiM'- AcAryo vaDe 'vahanatto'= vidhimAM yatna 'blio'= karavo, te saMbaMdhI upadeza Apavo. muddhA'= ajJAnI jIvonuM 'hiyayA'= hita karavA mATe. jeo vidhinuM pAlana kare che, athavA jeone vidhimAM Adara-bahumAna che athavA jeone temAM Adara nathI paNa chevaTe temAM dveSa to nathI ja evA Asannabhavya jIvone vidhino upadeza Apavo joIe. kAraNake tenAthI teonuM hita thAya che, paraMtu jemane vidhi pratye dveSa che tevA zudra jIvone vidhino upadeza Apavo nahi kAraNake enAthI temanuM ahita thAya che. je 24rU che 3/4 tivvagilANAdINaM,bhesajadANAiyAiM naayaaii| daTThavvAiM ihaM khalu, kuggahaviraheNa dhIrehiM // 144 // 3/50 chAyAH- tIvrapatnInAlInAM maiSa jevAnAzvani jJAtinA draSTavyAni iha khalu kugrahaviraheNa dhIraiH // 50 // gAthArtha :- prastuta vaMdanAmAM dhIra puruSoe azAstrIya kadAgrahano tyAga karIne atizayaglAna Adine auSadhapradAna AdinA dRSTAMto jovA. TIkArtha :- 'tidhvaniAvI'= atizaya bImAra AdinA, "Adi' zabdathI ahIM madhyama bImAra ane jaghanya bImAranuM grahaNa karavuM. 'mesanarAII '= bheSajanuM pradAna Adi, "Adi zabdathI ahIM auSadha, pavana vagaranuM sthAna, zrama na karavo vagerenuM grahaNa thAya che. 'zupAvara'= kadAgrahano tyAga karavA vaDe 'thIrdi = dhIra vidvAno vaDe 'nAyArUM = dRSTAMto 'rU'= vaMdanAnA A adhikAramAM 'vanu'= nizcayathI "DyA'= jovA. A "vanu' zabda bhinnakramavALo che arthAt "rUdanI sAthe te lakhelo hovA chatAM tenI sAthe teno artha karavAno nathI. paraMtu 'brADuM'nI sAthe teno artha joDavAno che. arthAt nizca jovA ja. kAraNake A dRSTAMto jovA dvArA ja vidhimAM yatna samya rIte karI zakAze. je prajJApaka bhinna bhinna kakSAvALA puruSone oLakhI zake che te ja temane anurUpa dezanA vaDe temanuM hita karI zake che. jema tIvra bImArane je auSadhAdi hitakara bane che te jaghanya bImArane hitakara banatuM nathI. tema vaMdanAnA viSayamAM paNa Asannabhavya Adi viziSTa puruSane oLakhIne pachI te pramANe tene vidhino upadeza ApavAmAM prayatna karavo yogya che. te 244 / 3/50 ne trIjuM caityavaMdanavidhi nAmanuM paMcAzaka pUrNa thayuM. .. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda 071 |cothuM pUjAvidhi - paMcAzaka || vaMdanA karavAne yogya ane vaMdanAmAM pravRtta thayelA puruSe pUjA karavI yogya che mATe have pUjAvidhi prakaraNa kahe che : namiUNa mahAvIraM, jiNapUjAe vihiNpvkkhaami| saMkhevao mahatthaM, gurUvaesANusAreNa // 145 // 4/1 chAyA :- natvA kadAvara binapUnAthA vidha pravakSyAmi | sakSepato mahArthaM gurUpadezAnusAreNa // 1 // gAthArtha :- zrI mahAvIrasvAmI bhagavAnane namaskAra karIne huM jinapUjAnI mahAna arthavALI vidhine gurubhagavaMtanA upadezane anusAra saMkSepathI kahIza. TIkArtha :- 'mahAvIra'= mahAvIrasvAmIne 'namijhaUT'= praNAma karIne (mAtApitA vaDe temanuM 'vardhamAna" e nAma pADavAmAM AvyuM che paNa devonA deva iMdra vaDe temanuM "mahAvIra' nAma pADavAmAM AvyuM che. A 'mahAvIra' nAma AgamamAM prasiddha che kAraNa ke zrI kalpasUtramAM pATha maLe che ke, "deva-manuSya-asuralokamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra stuti karAya che.") "saMvo '= saMkSepathI 'martha'= jenuM mahAna artha eTale prayojana che te "gurUvAlAnusAreT'= AcAryanA upadezanA anusAre 'vidhApUnA'= jinapratimAnI pUjAnI 'virdi = vidhine 'pavasthApi'= kahIza. zAstramAM zrAvakadharmanA kartavyonuM vidhAna karatI vakhate zrAvakane mATe jinapUjA e mahAna upakAraka che ema pratipAdana karavAmAM AvyuM ja che. jinapUjA karavAthI zrAvakane A pramANe lAbha thAya che : (1) tIrthaMkara paramAtmAnA atizayonuM jJAna thAya che, pote jemanI pUjA karI rahyo che e tIrthaMkara paramAtmAnuM svarUpa vicAratA temanA 34 atizayonuM tathA samavasaraNanI racanA ane ATha mahAprAtihArya vaDe temanI devo je pUjA kare che. tenuM jJAna thAya che. (2) pUjA karavAthI zubha bhAvanI vRddhi thavA dvArA mokSamArgamAM pragati thAya che. (3) sarva kAmaguNanI prApti thAya che, "kAma= zabda, rUpa ane guNa= rasa, gaMdha, sparza- arthAt bhautika bhogopabhoganA sarva sAdhanonI prApti thAya che. (4) mana prasanna thAya che, nirmaLa bane che. (5) mRtyu vakhate samAdhi maLe che. | (6) samakita, dezavirati Adi guNono kSayopazama thAya che, guNonI prApti thAya che. (7) paraMparAe ziSyonuM hita thAya che. vaDIlone pUjA karatAM joine temanA Azrito paNa pUjA karavA prerAya che e rIte temanuM hita thAya che. (8) pUjA karatI vakhate jinezvaradevanA guNonI smRti thAya che. (9) vidhipUrvaka karAtI pUjAne joine samakitadaSTi devo prasanna thaIne sAnnidhya kare che. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 072 zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda (10) devatAnuM sAnnidhya joine bIjA bhadraka jIvone bhagavAnanI pUjA karavAmAM zraddhA utpanna thAya che. (11) dravyapUjAmAM thatI hiMsA e mAtra svarUpahiMsA che- doSarUpa nathI, jyAre enAthI pragaTatA viratinA pariNAmathI sarvathA hiMsAno tyAga thAya che- Ama gurulAghava- lAbhAlAbhanI vicAraNA karavAthI kSayopazama vRddhi pAme che. (12) puNyAnubaMdhI puNyano baMdha thAya che. (13) koIka bhAgyazALIne tenAthI sarvathA karmakSaya thaine mokSanI prApti thAya che. (14) parabhavamAM bodhi-jainadharmanI prApti thAya che. jinapUjA AvI upakAraka hovAthI duHkharUpI samudramAMthI pAra pAmavAnI IcchAvALA ane Atmattika ekAntika hitanI IcchAvALA zrAvake sarvalokane pUjya evA arihaMta bhagavaMtanI pUjA karavI joie. + 24 4/2 vidhinuM varNana zA mATe karAya che ? te kahe che : vihiNA ukIramANA, savva cciya phalavatI havati ceTThA / ihaloiyA vi kiM puNa, jiNapUyA ubhayalogahiyA // 146 // 4/2 chAyA :- vidhinA tu kriyA sarveva navatI mati ceSTA | ___ aihalaukikyapi kiM punaH jinapUjA ubhayalokahitA // 2 // gAthArtha :- mAtra A lokamAM ja phaLa ApanArI khetI vagere saghaLI ja kriyA jo vidhipUrvaka karavAmAM Ave to ja saphaLa bane che to ubhayalokamAM hitakArI jinapUjA to avazya vidhipUrvaka karavAmAM Ave to ja saphaLa bane. TIkArtha :- "rUdatothA vi'= AlokasaMbaMdhI paNa 'veTTa'= rAjasevA, khetI vagere kriyA 'vihipa 3'= vidhi vaDe ja, upAya vaDe ja "zrIramA '= karAtI "saba zciya'= badhI ja 'patnavata'= saphaLa 'vaMti'= thAya che. to '3manoDyiA '= Aloka ane paraloka ema ubhayalokamAM phaLa ApanArI hovAthI ubhayalokamAM hitakArI evI 'nipUNya'= jinapUjA vize 'hiM puna'= to zuM kahevuM ? 246 / 4/2 vidhi jaNAve che : kAle suibhUeNaM, visiThThapupphAiehiM vihiNA u| sArathuithottagaruI, jiNapUjA hoi kAyavvA // 147 // 4/3 chAyA :- jo rimUna viziSTapuSyAmi: vidhinA tu | sArastutistotragurvI jinapUjA bhavati kartavyA // 3 // gAthArtha - pUjAne mATe yogya zAstrokta kALe pavitra thaIne vidhipUrvaka viziSTa puSpo AdithI ane uttama stuti-stotrothI vistRta jinapUjA karavI joie. TIkArtha :- "sumUUT'= pavitra thayelA pUjA mATe adhikArI puruSa vaDe 'Rtni'= AgaLa varNana karavAmAM Avaze te pUjA mATenA yogya kALe 'visiTTapuSpordi = yogya puSpa-vastra AdithI 'vidiUTI Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda 073 u'= zAstramA DerA vidhi prbhaae| 'sArathuithottagaruI'= zreSTha avA stuti ane stotrathA vistRta, 'puSpA zabdamAM Adi zabdathI stuti-stotranuM grahaNa thaI jatuM hovA chatAM temanuM pRtha- grahaNa karavAnuM kAraNa e cha- stuti se prabhArI Doya cha, stotra bhane so prbhaae| Doya cha, 'jiNapUjA'= nipU0 'hoi kAyavvA'= 42vI ho . // 147 // 4/3 have uparanI gAthAnA dareka padanuM saMkSepathI vyAkhyAna kare che : kAlammi kIramANaM, kisikammaM bahuphalaM jahA hoi / iya savva cciya kiriyA, niyaniyakAlammi viNNeyA // 148 // 4/4 chAyA :- kAle kriyamANaM kRSikarma bahuphalaM yathA bhavati / iti sarvaiva kriyA nijanijakAle vijJeyA // 4 // gAthArtha :- jema yogya kALe karAtI khetI ghaNA dhAnyane pakavanArI thAya che. tema darekedareka kriyAo potapotAnA yogya samaye karavAthI saphaLa thAya che ema jANavuM. TArtha :- 'kAlammi'= potAne 6thita avasare 'kIramANaM'= 42||tuN 'kisikammaM = soma prasiddha tIna arya 'bahuphalaM'= / pAnyane 5vanAra 'jahA'= 4bha 'hoi'= thAya che. 'iya'= me prabhArI savva cciya'= paMdhI 4 'kiriyA'= jiyAmo 'niyaniyakAlammi'= potapotAnA thita avasare 42vAthI 'viNNeyA'= saNa thAya cha mema . // 148 // 4/4 so puNa iha viNNeo, saMjhAo tiNNi tAva ohenn| vittikiriyA'viruddho, ahavA jo jassa jAvaio // 149 // 4/5 chAyA :- saH punariha vijJeyaH sandhyAH trIstraH tAvadodhena / vRttikriyA'viruddho'thavA yo yasya yAvatkaH // 5 // gAthArtha :- utsargathI pUjA mATeno yogyakALa traNa saMdhyA samaya jANavo. athavA apavAdathI zrAvakane potAnI AjIvikAnA sAdhanabhUta dhaMdho nokarI AdimAM vAMdho na Ave te samaya ane jeTalo samaya maLe eTalo jANavo. Tamartha :- 'oheNa'= sAmAnyathI utsa[bhA 'iha'= pUmA 'saMjhAo tiNNi'= 15 saMdhyA samaya 'so puNa'= te Na 'viNNeo'= vo. 'ahavA'= athavA apavAhamAge 'vittikiriyA'viruddho'= 'vittikiriyA'= zilpa, vepAra vagere potAnI mAvijAnA pAyone mAna janete, 'jo'= samaya 'jassa'= athavA pUla 42nA2 zrAvane 'jAvaio'= pUrA 42vAno parimaTayo samaya 29 meTalo samaya pUno vo. // 149 // 4/5 potAnI AjIvikAnA upAyomAM vAMdho na Ave e samaye pUjA karavAnuM zA mATe prazasta gaNAya che? te kahe cheH puriseNaM buddhimayA, suhavuDhibhAvao gnnNtennN| jatteNaM hoyavvaM, suhANubaMdhappahANeNa // 150 // 4/6 chAyA :- puruSeNa buddhimatA zubhavRddhiM bhAvato gaNayatA / yatnena bhavitavyaM zubhAnubandhapradhAnena // 6 // Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 074 zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha :- paramArthathI potAnI sukhavRddhine icchatAM buddhimAna puruSe evo prayatna karavo joie ke jethI kalyANanI paraMparAno viccheda na thAya, paraMtu vRddhi thAya. TIkArtha :- "purisevi vRddhimayA'= buddhimAna puruSe 'sudaq= puNyanI puSTine (sukhanI vRddhine) "mAvata:'= paramArthathI "pAMte '= IcchatA "natte '= sarva AdaravALA (prayatnavALA) "hoyaa'= thavuM joie. suhagvaMthapradAna'= kuzaLanA anubaMdha (paraMparA)mAM tatpara. arthAt je rIte puNyanI paraMparA pragaTa thAya, teno viccheda na thAya e rIte yatna karavo joie. ane te kuzaLanI paraMparA potAnI AjIvikAnA upAyone vAMdho na Ave evA samaye pUjA karavAthI ja prApta thAya che. 60 4/6 enAthI uchuM karavAmAM arthAt AjIvikAne bAdha thAya te samaye pUjA karavAthI thatAM doSane batAve che - vittivoccheyammi ya, gihiNo sIyaMti svvkiriyaao| niravekkhassa u jutto, saMpuNNo saMjamo ceva // 151 // 4/7 chAyA - vRtti vyavare di: sItta sarvazciya: I nirapekSasya tu yuktaH sampUrNaH saMyamazcaiva // 7 // gAthArtha :- AjIvikAne bAdha thAya te samaye pUjA karavAthI, AjIvikAno viccheda thAya che. tenAthI gRhasthanI dharmanI ane lokavyavahAranI badhI ja kriyAo sIdAya che. AjIvikAmAM niHspRhane to saMpUrNa saMyama levuM ja yogya che. TIkArtha :- 'vittivochama '= ane AjIvikAnA upAyano viccheda thavAthI 'hi'= gRhasthanI 'sarvAriyo '= dhArmika ane lokavyavahAranI badhI ja kriyAo 'sIyaMti'= sIdAya che, pravartatI nathI. 'niravevase'= AjIvikAmAM ane sarva kriyAomAM niHspRha gRhastha mATe to "saMpu0'= saMpUrNa 'saMgamo veva'= sAdhudharma ja 'nutto'= yukta che, arthAta gRhastha sAdhunI jema AjIvikA ane lokavyavahArathI nirapekSa rahI zake nahi. I 252 / 4/7 tAsiM aviroheNaM,Abhiggahio ihaMmato kAlo / tatthAvocchiNNo jaM, niccaM takkaraNabhAvo tti // 152 // 4/8 chAyA :- tAsAmavirodhenAImabrAhila rUda mata: triH tatrAvyavachinno yannityaM tatkaraNabhAva iti // 8 // gAthArtha :- AjIvikA Adi sarva kriyAomAM virodha na Ave te rIte jinapUjA karavAno abhigraha e ja ahIM pUjAno kALa saMmata che. kAraNa ke abhigraha hoya to pratidina pUjA karavAno bhAva akhaMDa rahe che. TIkArtha :- 'tApti'= te sarva kriyAomAM 'virophe'= bAdhA na Ave e rIte 'rUda'= jinapUjAmAM 'mAmA '= abhigrahathI yukta- arthAt pratiniyata "kSatnio'= avasara 'mato'= saMmata che. "='= je kAraNathI 'tattha'= sAmAnya rIte koIpaNa vastuno abhigraha hoya to- ahIM kAlaviSayaka abhigraha hoya to 'kavochinno'= niraMtara tenI pravRtti karavAnA anubaMdhavALo 'nirvA'= haMmezA 'tadaARUTmAvo tti'= pUjA karavAno adhyavasAya akhaMDa rahe che. 262 4/8 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 07mAM zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda (4-3) gAthAmAM 'pavitra thaine" ema kahyuM che tenuM vivaraNa kare che : tattha suiNA duhA vi hu, davve NhAeNa suddhvtthenn| bhAve u avatthociya-visuddhavittippahANeNa // 153 // 4/9 chAyA :- tatra vinA dithApi nu dravye DhAtena zuddhavA | bhAve tu avasthocitavizuddhavRttipradhAnena // 9 // gAthArtha :- temAM pUjA karanAra zrAvaka dravyathI ane bhAvathI ema baMne prakAre pavitra banelo hovo joie. dezathI athavA sarvathI snAna kareluM hoya ane zuddha athavA zveta vastro paherelA hoya te dravyathI pavitra banelo che ane potAnI avasthAne ucita vizuddha - lagabhaga nirdoSa AjIvikAmAM prayatnazIla zrAvaka e bhAvathI pavitra che. TIkArtha :- 'tattha'= temAM arthAt 4-3 gAthAmAM je " mUrtana'= dvAra kahyuM che temAM kaI rIte te pavitra banelo hoya tenuM varNana kare che, "suphaVIT'= pavitratAthI yukta 'sudAM vi'= dravyathI ane bhAvathI ema baMne prakAre "raa'= dravyazaucamAM 'ThThAna'= hAtha-paga vagere avayavo dhoyA te dezathI snAna che. ane sarva avayavone dhovA te sarvajJAna che. A baMne prakAramAMthI koI eka vaDe snAna kareluM hoya. suddhavasthiT'= zuddha athavA zveta vastro paherelA hoya. 'mAve 3'= bhAvazaucamAM vaLI 'mavanthoviyevizuddhavittipadAna'= dezakALa ane puruSasaMbaMdhI avasthAne arthAt potAnI bhUmikAne yogya evI vizuddha-lagabhaga nirdoSa AjIvikAne mATe AdaravALo arthAt prayatnazIla hoya- Ama dravya ane bhAva baMne prakAre pavitra banIne zrAvake pUjA karavI joie, ema bhAva che. te zarU / 4/1 have snAna karavAmAM jIvonA vadhano saMbhava hovAthI snAna karavuM. e duSTa che ema AzaMkA karIne kahe cheH NhANAi vijayaNAe, AraMbhavao guNAya niymennN| suhabhAvaheuo khalu, viNNeyaM kUpaNAeNaM // 154 // 4/10 chAyA - nAnA vetanathI mArambhavato TUTTya niyamena ! gumAvahetutaH ghanu vizeya sUpajJAnena | 20 || gAthArtha :- AraMbhavALAne jayaNApUrvaka snAnAdi paNa avazya lAbha mATe thAya che kAraNake snAnAdi zubhabhAvanuM kAraNa che. A viSayamAM kUvAnuM dRSTAMta jANavuM. TIkArtha :- 'dAWII vi'= snAnAdi paNa 'nayaUID'= trasajIvanI rakSArUpa jayaNAthI, zAstrane anusAra jayaNA karanAra vaDe 'mAraMmavo'= dhana, svajana, zarIra, ghara AdinA nimitte AraMbha karanAra zrAvakane sumAvaDo '= zubhabhAvano hetu hovAthI ja 'niyamevi'= avazya "TUTya'= upakAra mATe thAya che. 'sUpaUTU'= kUvAnA dRSTAMta vaDe 'favooya'= jANavuM. snAnAdipUrvaka pUjA karanArane zubha bhAva Ave che e darekane potAne anubhavasiddha che tema viziSTalokamAM paNa siddha che, mATe temAM koIpaNa jAtano vivAda nathI. kUpanuM udAharaNa zAstramAM prasiddha che, jema kUvo khodavAmAM khodanArane tarasa lAge che, thAka lAge che ane zarIra tathA kapaDAM malina thAya che paraMtu pachIthI temAMthI nIkaLelA pANI vaDe e badhuM ja naSTa thaI jAya che. tema snAnAdimAM joke thoDo ghaNo AraMbhano saMbhava che chatAM paNa temAMthI thatA zubhabhAvavaDe pUjAnA vizuddha adhyavasAyavALAne ghaNA Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 076 zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda karmano kSaya thato hovAthI te mahAna upakAraka bane che. Ama snAnAdine mATe kUpakhanananuM je dRSTAMta ApyuM che te saMgata che. | 4 | 4/20 pUrve 4-3 gAthAmAM jayaNA vaDe snAnAdi karavAmAM Ave to te guNane mATe thAya che. ema je kahyuM che te jayaNAne have kahe che : bhUmipehaNajalachANaNAi jayaNA uhoinnhaannaao| etto visuddhabhAvo aNuhavasiddho cciya buhANaM // 155 // 4/11 chAyA :- bhUmiprekSaUT-17chI nAHi yatanA tu mata nAnAvo ! ito vizuddhabhAvo'nubhavasiddha eva budhAnAm // 11 // gAthArtha :- snAna jyAM karavAnuM hoya te bhUmi jIvarahita hoya enuM nirIkSaNa karavuM tathA pANI gALavuM vagere jayaNA che. AvI jayaNA pALavAthI vizuddhabhAva pragaTe che e vidvAnone anubhavasiddha ja che. TIkArtha :- "bhUmipaUT'= jyAM snAna karavuM che te bhUmimAM kIDInA nagarA vagere jIvajaMtuo na hoya enuM nirIkSaNa karavuM joie. 'narnachApaITITTa'= snAna karavA mATenuM pANI gALIne levuM jethI porA vagere jIvonI hiMsA na thAya. "Adi' zabdathI temAM AgaMtuka mAkhI-macchara vagere jIvo na paDe tenI kALajI rAkhavI e 'gaya'= jayaNA ho= che. 'ThThAIIIo'= snAna AdimAM, arthAt snAnavilepana-puSpamALA AdimAM porA vagere tenI aMdara utpanna thatA evA yonija jIvo ane mAkhImacchara vagere AgaMtuka jIvo na hoya enI jayaNA rAkhavI. 'tto'= A jayaNAthI 'visuddhamAvo'= pUjA saMbaMdhI ja vizuddha adhyavasAya 'vuhA '= vidvAnone 'mahasiddho'= anubhavasiddha 'cciya'= ja che. 251 | 8/12 pujA avasare AraMbhanA bhayathI snAnAdi pavitratA jALavavAmAM na Ave to zuM doSa lAge ? te kahe che : annatthAraMbhavao, dhamme'NAraMbhao annaabhogo| loe pavayaNakhisA, abohibIyaM ti dosAya // 156 // 4/12 chAyA :- 3anyatrIramavato ghareMDanAra moDanamorAH | loke pravacanakhisA abodhibIjamiti doSAya // 12 // gAthArtha :- saMsAranA kAryomAM AraMbha karanAra gRhastha jo dharmanA kAryamAM AraMbha na kare to e tenI ajJAnatA che. pUjA karatI vakhate jo snAnAdi pavitratA jALavavAmAM na Ave to zAsananI niMdA thAya jenAthI abodhinuM bIja paDe che A doSa che. TIkArtha :- "mannattha'= potAnA gharanA kAryomAM 'mAraMmavo'= AraMbha karanAra zrAvaka "me'= dharmanA kAryamAM 'mAja'= AraMbha na kare to '3mAmo'= te zAstrasaMmata AraMbhano tyAga karato hovAthI ajJAnI che, zAstramAM kahyuM hovAthI te pUjAnA avasare snAnAdi AraMbha kare che, kAMi potAnI svecchAthI nathI karato, mATe e AraMbhano tyAga karavo e ajJAnatA che, 'topa'= lokamAM 'pavayariMsI'= zAsananI niMdA "vohivayaM ti'= abodhinuM bIja che Ama 'vosIye'= te doSa mATe thAya che. sarva viziSTa loko zarIranI zuddhi karIne ja devapUjAdi kArya kare che te lokavyavahAra sAcavavAmAM na Ave Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda 077 ane snAna karyA vagara jo pUjA karavAmAM Ave to lokomAM jainazAsananI niMdA thAya che je abodhinuM bIja che. arthAt bhavAMtaramAM tene jainazAsana maLatuM nathI. A doSane TALavA mATe dravyathI snAnAdithI pavitra thaine ane bhAvathI nirdoSa AjIvikA dvArA pavitra thaIne pUjA karavI jaie. | 26 / 4/12 teno vipakSa-apavitratAno vyavaccheda karavA mATe kahe che : avisuddhA vihu vittI, evaM ciya hoi ahigadosA u| tamhA duhA vi suiNA, jiNapUyA hoi kAyavvA // 157 // 4/13 chAyA :- vizADapi 97 vRttivameva mavati thatoSA tu . tasmAd dvidhA'pi zucinA jinapUjA bhavati kartavyA // 13 // gAthArtha :- zrAvakane anucita evo sAvadya AjIvikAno upAya te paNa A ja pramANe adhika doSanuM kAraNa che, mATe dravyathI ane bhAvathI ema baMne prakAre pavitra thaine jinapUjA karavI joie. TIkArtha :- "maviyuddha vi'= zrAvakanI avasthAne arthAt zrAvakapaNAne anucita evo sAvadya 'du'= vAkyAlaMkAra mATe che. 'vittI'= AjIvikAno upAya parva viya'= zAsananI niMdA vagerenI jema 'mahiAvosa 3'= ghaNA doSonuM kAraNa 'ro'= thAya che. 'tampha'= tethI 'ku vi'= dravya ane bhAva ema baMne prakAre suphaUT'= pavitra zrAvake 'nipUyA'= jinapUjA "dor3a vAyavyA'= karavI joie. je 17 4/12 4-3 gAthAmAM viziSTa puSya AdithI pUjA karavAnuM kahyuM che te puSpa Adi dravyone vAcaka upara anugraha karavA mATe vyaktigata nAma gaNAvavApUrvaka jaNAve che - gaMdhavaradhUvasavvosahIhiM udagAiehiM cittehiM / surahivilevaNavarakusumadAmabalidIvaehiM ca // 158 // 4/14 chAyA :- WvadhUpasaffmaruttifma: vinaiH | surabhivilepana-varakusumadAma-balidIpakaizca // 14 // siddhatthayadahiakkhayagoroyaNamAiehiM jahalAbhaM / kaMcaNamottiyarayaNAdidAmaehiM ca vivihehiM // 159 // 4/15 ||juggN / chAyA :- siddhArthadha3nakSatarInAma: yathArlAmam | kaJcanamauktikaratnAdidAmakaizca vividhaiH // 15 // yugmam // gAthArtha :- sugaMdhI dravyo, uttama dhUpa, sarva prakAranI sugaMdhI auSadhio, judI judI jAtanA pANI vagere, sugaMdhI caMdana vagerenuM vilepana, uttama sugaMdhI puSponI mALA, naivedya, dIpaka, sarasava, dahIM, cokhA, gorocana Adi, suvarNa motI, maNi vagerenI vividha mALAo- AvA uttama dravyothI potAnI zaktine anusAra jinapUjA karavI joie. TIkArtha :- "gha'= viziSTa sugaMdhI dravyo 'varapUva'= uttama kAlAgarU vagere prasiddha dhUpa "sabbosIrdi = prasiddha evI sarvoSadhi athavA sarva prakAranI sugaMdhI auSadhi- 'gaMdha, varadhUva ane sarvoSadhi' A traNa zabdono dvandrasamAsa karIne pachI tRtIyA vibhakti karI che arthAtu A traNeya prakAranA dravyothI, temaja '3 phardi vintardi'= vividha prakAranA pANI vaDe 'surakSivinnevaUT'= caMdanAdi sugaMdhI vilepana Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 078 zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda 'varasukAma'= zreSTha sugaMdhI puSpamALA 'vani'= naivedya "rIvahiM'= dIpaka- "surabhi vilepana, varakusuma dAma, bali ane dIva'- badhA zabdono dvandrasamAsa karIne pachI tRtIyA vibhakti karI che arthAta A badhA dravyo vaDe, temaja 'siddhathaya'= sarasava, 'giya'= dahIMthI mizrita cokhA athavA dahIM ane cokhA joroya mArUdiM= gAyanA pittamAMthI banatuM prasiddha evuM gorocana, "Adi' zabdathI bIjA paNa maMgaLa uttama dravyonuM grahaNa thAya che.- A siddhasthaya vagere zabdono dvanda samAsa karIne temanA vaDe ema tRtIyA vibhaktino prayoga che, nahatna potAnI saMpattinA anusAre "jaivattiyayaUTIchuM-vArdi'= kanakAvali, muktAvali, ratnAvali vagere 'vividiM'= vividha prakAranI mALAo vaDe- jinapUjA karavI joie. 258 4/14, e 56 re 4/4 pUjAmAM uttama prakAranA puSpa Adi dravyono upayoga karavAnuM zA mATe kahevAya che ? te jaNAve che : pavarehiM sAhaNehiM, pAyaM bhAvo vi jAyae pvro| na ya aNNo uvaogo, eesi sayANa laTThayaro // 160 // 4/16 chAyA :- prava: sAdhanaiH prAya: mAvofpa nAyare pravara: | na ca anya upayoga eteSAM satAM laSTataraH // 16 // gAthArtha :- uttama dravyothI pUjA karavAthI prAyaH bhAva paNa uttama utpanna thAya che tathA puNyodayathI maLelI uttama vastuono jinapUjA sivAya bIjo koI uttama upayoga nathI. TIkArtha :- 'pavadiM= utkRSTa "sardi '= pUjAnA upakaraNa, dravyo vaDe 'pAye'= ghaNuM karIne 'mAvo vi'= bhAva paNa 'pavo'= uttama 'nAyA'= thAya che. koI vakhata anutkRSTa dravyo vaDe pUjA karanArane paNa utkRSTa kSayopazama vizeSathI uttama bhAva Ave che jyAre kliSTa karmanA udayavALA koIkane uttamadravyothI pUjA karavA chatAM uttama bhAva pragaTato nathI. mATe 'prAya:" zabdanuM grahaNa karyuM che. lagabhaga to sahakArI kAraNabhUta pUjAnA viziSTa dravyo vaDe viziSTa prakArano uttama bhAva Ave che. kahyuM che ke - "je kAraNathI uttamaguNavALA dravyo vaDe bhAvamAM adhikapaNuM Ave che AthI vyavahAranaya dravya vaDe vipula nirjarA thAya ema kahe che." 'si'= uttama dravyono 'sayA '= vidyamAna, potAne maLelA evA 'kyo'= vadhAre suMdara, vadhAre iSTa 'aa ya mALo savamo '= potAnA iSTaphaLanI siddhirUpa upayoga vyApAra AnA karatAM arthAt jinapUjA sivAya bIjo nathI. te 60 + 4/6. | uttama bhAvane pragaTa karavA mATe uttama prakAranA pUjAnA dravyono upayoga karavAno upadeza apAya che to bhAvanI ATalI badhI pradhAnatA zA mATe che ? te jaNAve che : iyaloyapAraloiyakajjANaM pAraloiyaM ahigaM / taM pi hu bhAvapahANaM, so vi ya iya kajjagammo tti // 161 // 4/17 chAyA :- phatnoparitnaviryayoH pIratnazcimadham | tadapi khalu bhAvapradhAnaM so'pi ca iti kAryagamya iti // 17 // gAthArtha :- Aloka ane paralokanA kAryomAM paralokanuM kArya adhika che. te paralokanuM kArya bhAvanI pradhAnatAvALuM che. te bhAva kAryathI jANI zakAya che. TIkArtha :- 'Drayatno pIratnophalajJA'= Aloka ane paralokanA kAryonI madhyamAM 'paratno'= Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda 079 paralokanuM kArya 'dina'= mukhya che kAraNa ke vidvAnone mana Aloka karatAM paralokanI mukhyatA adhika hoya che- (Aloka e alpakALa pUrato sImita che. jyAre paraloka e lAMbo bhaviSyakALa che.) "d fpa '= te paraloka saMbaMdhI dharmakArya "mavipadA '= bhAvanI pradhAnatAvALuM che. "so puuT'= te bhAva paNa "'= A pramANe 'namo'= kAryathI jANI zakAya che. arthAt potAnI zaktinA anusAra jo pUjAmAM uttama dravyono upayoga kare to te vyaktimAM uttama bhAva rahelo che ema jaNAya che. jo tene tIrthaMkara paramAtmAnA pratye bahumAna na hoya to te pUjA mATe uttama dravyo lAve nahi. 'tti'= 'iti' zabda hetu athavA parisamAptinA arthamAM che. te 62 me 4/27 have A viSayano upasaMhAra karatAM kahe che : tA niyavihavaNurUvaM, visiTThapupphAiehiM jinnpuuyaa| kAyavvA buddhimayA, tammI bahumANasArA ya // 162 // 4/18 chAyA :- tat nivamavInurUpa viziSTapuSpafma: binapUnA | ___ kartavyA buddhimatA tasmin bahumAnasArA ca // 18 // gAthArtha :- tethI buddhimAna puruSe svasaMpatti anusAra viziSTa puSpa AdithI ane jinezvaradeva upara bahumAnapUrvaka jinapUjA karavI joie. TIkArtha H- "tA'= tethI 'vuddhimaya'= buddhimAna puruSe 'nivadavapurUvaM'= potAnA vaibhavane sadeza- A kriyA vizeSaNa che. 'visiTTapuSpordi = pUrve kahelA viziSTa puSpAdi dravyothI 'fiApUryo'= jinapUjA "voyevvA'= karavI joie. 'tammI'= jinezvara bhagavAnanA pratye 'vahunA sArA ya'= aMtaraMga prItivizeSa e bahumAna che. viziSTa prakAranA bahumAnathI viziSTa prakAranA phaLanI siddhi thAya che. A ddara | 4/8 4-3 gAthAmAM pUjA 'vidhipUrvaka karavI joIe" ema kahyuM che te vidhine have saMkSepathI kahe che : eso ceva iha vihI visesao savvameva jttenn| jaha rehai taha samma, kAyavvamaNaNNaceTeNaM // 163 // 4/19 chAyA :- Usa Izva phuda vidhaH vizeSataH sarvameva vartana .. yathA zobhate tathA samyak kartavyamananyaceSTena // 19 // gAthArtha :- pUjAmAM sAmAnyathI to ahIM sudhI [ cothIthI aDhAramI gAthA sudhImAM ] batAvela vidhi ja che. vizeSathI vidhi A che ke pUjA karatI vakhate kAyAnI bIjI badhI ja ceSTA choDIne pUrve kahevAmAM AvelI badhI ja vidhi khUba ja AdarapUrvaka je rIte zobhe te rIte bhAvapUrvaka karavI joie. TIkArtha :- 'Aso veva'= A cothIthI aDhAramI gAthA sudhImAM batAvavAmAM Avela ja 'rUda'= pUjAmAM 'viThThI'= vidhi-upadeza-upAya che, 'viresamo'= vizeSathI vidhi A che ke "salvameva'= pUrve kahelI badhI ja vidhi ' '= AdarapUrvaka "nada reti tada'= je rIte zobhe te rIte 'sa'= samyapha bhAvapUrvaka 'maUTUUveke'= zarIra saMbaMdhI khaMjavALavuM vagere bIjI koIpaNa ceSTA karavAnuM choDIne 'Ayabre'= karavI joIe. pratimAjIne vilepana evI rIte karavuM tathA puSpo alaMkAra Adi evI rIte caDAvavA ke jethI te suMdara zobhAne Ape, zobhAyamAna lAge. 63 / 4/26. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 080 zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda vattheNa baMdhiUNa, nAsaM ahavA jhaasmaahiie| vajjeyavvaM tu tadA, dehammi vi kaMDuyaNamAI // 164 // 4/20 chAyA :- vacce vadhdha nAmathavA yathAsamayaH | varnayitavya tu tava reDapi vyanA i 20 che. gAthArtha :- ATha paDavALA mukhakoza vaDe athavA samAdhi Take e rIte sAmAnyathI vastra vaDe nAsikA bAMdhIne pUjA karavI joie. (jethI durgadhI zvAsocchavAsa, ghUMka Adi prabhune na lAge.) pUjA karatI vakhate potAnA zarIrane khaMjavALavuM vagere ceSTAno tyAga karavo joie. TIkArtha :- 'vatthaUT'= vastra vaDe "VIH'= nAsikAne ATha paDa vaDe 'vaMdhaUT'= DhAMkIne ' vI nadAsa mahig'= athavA cittanI svasthatA jaLavAya e rIte sAmAnyathI (ATha paDa vagaranA paNa) vastra vaDe bAMdhIne 'ta'= jinapUjA karatI vakhate semi vi'= zarIrane vize 'vasaMtuyaUImArUM'= khaMjavALavuM Adino 'vanneyaa'= tyAga karavo, "Adi' zabdathI dehano saMskAra, zobhA, zarIrane coLavuM vagere kriyAnuM grahaNa karavuM. 264 8/20 vidhimAM yatna karavAnuM zA mATe prazasta gaNAya che ? te kahe che : bhiccA vi sAmiNo iya, jatteNa kuNaMti je usniogN| hoMti phalabhAyaNaM te, iyaresi kilesamettaM tu // 165 // 4/21 chAyA :- mRtya pi svAmina DUta yattena rvatti ye tu niyAm bhavanti phalabhAjanaM te itareSAM klezamAtraM tu // 21 // gAthArtha :- je sevako paNa rAjA vagere potAnA svAmIsaMbaMdhI potAnA vyApArane A rIte AdarathI kare che te sevako phaLanA pAtra thAya che. bIjAone mAtra kleza ja prApta thAya che. gAthArtha :- 'ne 3'= je 'fmAM vi'= sevako paNa 'sAmo'= rAjA vagere svAmIsaMbaMdhI 'phaya narena'= A pramANe yatnapUrvaka "sAmo'= (hajAmata karavI, zarIrane mAliza karavI vagere) potAnI kriyAne 'viti'= kare che te'= te sevako ' mAya'= A lokasaMbaMdhI yogaphaLanA pAtra "hati'= thAya che rUri'= bIjA sevako avinIta hovAthI 'jinnesametta tu'= mAtra klezane ja prApta kare che arthAt AlokasaMbaMdhI phaLane prApta karatA nathI. rAjAnI hajAmata karatI vakhate hajAma vastra vaDe nAsikAne bAMdhe che to pachI traNa lokanA svAmInI pUjA karatI vakhate to A badhI vidhi sAcavavI ja joIe. || 6 || 8/21 bhuvaNagurUNa jiNANaM pi, visesao evameva daTThavvaM / tA evaM ciya pUyA, eyANa buhehiM kAyavvA // 166 // 4/22 chAyA - bhuvana purU binAnAM tu vizeSa vameva kRSNavyam | tata evameva pUjA eSAM budhaiH kartavyA // 22 // gAthArtha :- jo sAmAnya rAjA Adino ATalo vinaya karavAno che to pachI traNa bhuvananA guru jinezvaradevano to vizeSathI vinaya karavo joie, mATe vidvAnoe jinezvaradevonI pUjA A rIte AdarapUrvaka yatnathI vidhi sAcavIne karavI joie. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda 081 TIkArtha :- "muvaU/'= traNa bhuvananA guru 'viUTIVAM tu'= jinezvaradevanI 'vaso '= vizeSathI paNa "izvameva'= A pramANe ja arthAt AdarathI pUjAnI vidhimAM yatna karanArane ja pUjAnuM phaLa maLe che ema 'a'= jANavuM. 'tA'= tethI 'thAna'= jinezvaradevonI 'guhiM'= vidvAnoe "rva viya'= yatnathI vidhipUrvaka ja 'pUyA'= pUjA 'AvyA'= karavI joie. 266 ! 4/22 4-18 gAthAmAM je tasmin vahumAnasArA' ema kahyuM hatuM te bahumAna vize kahe che : bahumANo'vi hu evaM, jAyai paramapayasAhago niymaa| sArathaithottasahiyA, taha ya citivaMdaNAo ya // 167 // 4/23 chAyA :- va6mAnofpa nu parva gAyate paramapasAtha niyamAn | sArastutistotrasahitAt tathA ca caityavandanAd tu // 23 // gAthArtha :- vidhipUrvaka pUjA karavAthI mokSasAdhaka bahumAna paNa avazya thAya che. vaLI sArabhUta stutistotrothI sahita caityavaMdanathI paNa bahumAna thAya che. TIkArtha :- 'vaM'= A pramANe vidhipUrvaka pUjA karanArane 'paramapada '= muktine sAdhI ApanAra "vahumA vi'= jinezvaradevanA pratye AMtarika prItivizeSarUpa bahumAna paNa 'niyama'= avazya "gAya'= thAya che. 'tada '= te ja pramANe 'sArathottasadiyA'= sArabhUta evA stuti ane stotra sahita 'ciMtivaMga '= caityavaMdanathI paNa bahumAna thAya che. 267 | 8/23 sArabhUta stuti-stotranuM svarUpa kahe che : sArA puNa thuithottA, gaMbhIrapayatthaviraiyA je u / sabbhUyaguNukkittaNarUvA khalu te jiNANaM tu // 168 // 4/24 chAyA :- sArA puna: stuti-stotrALa kSIrapArthaviravatAni yAni tu | sadbhUtaguNotkIrtanarUpANi khalu tAni jinAnAntu // 24 // gAthArtha:- je gaMbhIra zabdo ane arthothI racAyelA hoya temaja jemAM jinezvaradevonA sadUbhUta (sAcA) guNonuM kIrtana hoya tevA stuti-stotro sArabhUta che. TIkArtha :- "mIrapathaviraphatha'= gaMbhIra zabdo ane arthothI je racAyA hoya arthAt bharelA hoya, 'pado ane artho'= padArtho A dvanda samAsa karyo che pachI "gaMbhIra evA padArtho= gaMbhIrapadArtho" ema karmadhAraya samAsa karyo che. "gaMbhIrapadArtho vaDe racAyelA" gaMbhIrapadArthaviracitA"- A tRtIyA tapuruSa samAsa karyo che. tuccha zabdono nahi paNa gaMbhIra zabdono prayoga karyo hoya e padonuM gaMbhIrapaNuM che ane mahAna-buddhizALI kavioe racelA hovAthI sUkSma buddhi vaDe jeno artha samajI zakAya evo hoya te arthanuM gaMbhIrapaNuM che. 'viUTUAM tu'= jinezvaradevasaMbaMdhI 'samUyamuzcittarUvA'= vidyamAna sAcA nirupacarita guNonuM kIrtana karavA svarUpa "te'= te "sArA puI'= pradhAna-zreSTha-sArabhUta "yuthottA'= stuti ane stotro hoya che. Ama kahevA dvArA stuti-stotranA viSayabhUta evA jinezvaradevonuM mAhAbhya batAve che. mahAna viSayabhUta evA jinezvaradevone vize temanA vAstavika guNone AzrayIne karAtuM anuSThAna ja kalyANakArI thAya che e nyAya batAvavA mATe A pramANe kahyuM che. 268 4/24 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 082 zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda AvA stuti-stotro zAthI prazasta gaNAya che ? te kahe che : tesiM atthAhigame, niyameNaM hoi kuslprinnaamo| suMdarabhAvA tesiM, iyarammi vi rayaNanAeNaM // 169 // 4/25 chAyA :- teSAmathaffdhAne niyana mati zanaparAma: | sundarabhAvAt teSAmitarasminnapi ratnajJAtena // 25 // gAthArtha :- stuti-stotronA arthanuM jJAna thatAM avazya zubha pariNAma thAya che. arthanuM jJAna na hoya to paNa stuti-stotro suMdara hovAthI ratnanA dRSTAMtathI zubha pariNAma thAya che. TIkArtha :- 'tesiM'= te stutistotronA 'masthAAine'= arthanuM jJAna thatAM stuti karanArane fpAyaui' avazya 'sanapariNAmo'= zubha bhAva doDDa'= thAya che. 'suvaramAvI tesiM'te stuti-stotra suMdara hovAthI "pharamika vi'= te stuti-stotranA arthanuM jJAna na hoya tene paNa tevA prakAranA stotranI apekSAe 'rayA||pa'= ratnanA daSTAMtathI zubha bhAva thAya che. te 26 / 8 / ra6 ratnanuM dRSTAMta kahe che : jarasamaNAI rayaNA, aNNAyaguNA vi te samiti jhaa| kammajarAI thuimAiyA, vi taha bhAvarayaNA u // 170 // 4/26 chAyA :- varazamanA kIni ratnAna ajJAta | tAna zamatti yathA | karmajvarAdIni stutyAdInyapi tathA bhAvaratnAni tu // 26 // gAthArtha :- javara Adi roganuM zamana karanArA ratnonA guNonuM jJAna na hoya to paNa te ratno javara Adi roganuM zamana kare che, tema bhAvaratnarUpa stuti Adi paNa arthanA jJAna vinA karmarUpI javara AdinuM zamana kare che. TIkArtha :- "gara samaUIchuM'= javarazamana karavAnA guNayukta ratno, 'Adi' zabdathI zULa zamana karanArA ratnonuM grahaNa thAya che. 'yaUT'= ratno, je pRthvIkAya jIvonA zarIra che. "USTITUT'= temanA guNonuM jJAna na hovA chatAM te'= javara, zULa Adine "samiti'= zamAve che "nahIM'= jema A ratnanuM daSTAMta che. tene dAntika stuti AdimAM ghaTAvatAM kahe che ke "tharUmADyA vi'= stuti Adi paNa 'zarmanAk'= karmarUpI javara Adine, karma e anarthano hetu che tethI tene javara AdinI upamA ApI che tene 'taEUR'= te pramANe 'pAvarayaUT 3'= bhAvaratna sadeza hovAthI zamAve che. 270 | 4/ra6 tA eyapuvvagaM ciya, pUyAe uvari vaMdaNaM NeyaM / akkhaliyAiguNajuyaM, jahA''gamaM bhAvasAraM tu // 171 // 4/27 chAyA :- tat tapUrvameva pUgIya kari vandrane yam | askhalitAdiguNayutaM yathA''gamaM bhAvasAraM tu // 27 // gAthArtha :- tethI pUjA karyA pachI zubha pariNAma thAya e mATe stuti-stotra bolavA pUrvaka ja, AgamanA anusAra akhkhalitAdi guNothI yukta bhAvapUrvaka caityavaMdana karavuM joie. TIkArtha :- "tA'= tethI 'dayaputra viya'= stuti-stotra bolavA pUrvaka ja 'pUyANa 3ri'= pUjA karyA Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 083 zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda pachI 'mavarSAniyAphaTUInuvaM'= akhkhalita, amIlita, avyatyAgraMDita, ahInasvara Adi guNothI yukta 'nahIM !'= AgamanuM ullaMghana na thAya e rIte 'bhAvasAra tu'= bhAvapUrvaka ja 'vaMlA'= caityavaMdana karavAnuM 'oya'= jANavuM. asmalita= khacakAyA vinA bolavuM. jema kheDUta haLa kheDe che tyAre paththara vagerenA avarodhathI haLa khacakAya che tema sUtro bolatAM khacakAvuM na joie. amIlita= dareka pada chUTuM, chUTuM bolavuM. 'avyatyAgraMDita'= saMpadA pramANe aTakIne bolavuM. ahInasvara= udAtta, anudAtta vagere svarono zuddha uccAra karavo. svarane jeTalo laMbAvavAno hoya tathA UMcA svare bolavAno hoya e pramANe ja uccAra karavo. 272 re 4/ra7 stuti-stotrapUrvakanuM caityavaMdana bhAvapUrvakanuM prazasta kema gaNAya che. te kahe che : kammavisaparamamaMto, evaM eyaM ti beMti svvnnnn| muddA etthussaggo, akkhobho hoi jiNaciNNo // 172 // 4/28 chAyA :- FviSapa2matra avatati vRvatta sarvajJA: | mudrA atrotsargo'kSobho bhavati jinacIrNaH // 28 // gAthArtha :- pUjA karyA bAda stuti-stotrapUrvaka karAtuM caityavaMdana e karmarUpa viSano nAza karavA mATe parama maMtra samAna che. ema sarvajJo kahe che, caityavaMdanamAM mudrA jinoe AcarelI sthira rahevArUpa kAyotsarga mudrA che. TIkArtha :- 'vaM'= upara kahelI yuktithI ''= A caityavaMdana ' visaparamamaMto'= karmarUpI viSano nAza karanAra parama maMtra che. jema maMtrathI viSano nAza thAya che tema caityavaMdanathI karmano nAza thAya che. mATe tene paramamaMtranI upamA ApI che. 'ti'= A pramANenuM vacana "savaUUQ'= sarvajJa bhagavaMto "vaiti'= kahe che. mATe caityavaMdana e khAsa upAdeya che, arthAt khAsa karavA jevuM che. ema kahevAno bhAva che. 'muddA'= zarIranA avayavonI racanArUpa mudrA, jenuM ullaMghana na karavuM joie. arthAt avazya karavI ja joie athavA kSudrasattvavALAne tevA prakAranA cihnasvarUpa mudrA 'sthi'= caityavaMdanamAM 'DarUma'= kAyotsarga '+gomo'= sthira rahevA svarUpa 'ro'= hoya che, 'niuiot' jine AcarelI-zrutajJAnI, avadhijJAnI mana:paryAyajJAnI ane kevalajJAnI A badhAne ja jina kahevAmAM Ave che teoe AcarelI hovAthI ane jinakalpikamunie AcarelI hovAthI A mudrAne jinamudrA kahevAmAM Ave che, "cI pravAsivratam' A saMskRtamAM paNa "cIrNa' zabdano prayoga karelo jovA maLe che mATe te alAkSaNika nathI. 272 4/28 caityavaMdana pachInI vidhi kahe che : eyassa samattIe, kusalaM paNihANamo ukAyavvaM / tatto pavitti vigghajaya, siddhi taha ya thirIkaraNaM // 173 // 4/29 chAyA :- atI samAta << praNidhAne tu sUrtavyam | tataH pravRttirvighnajayaH siddhistathA ca sthirIkaraNam // 29 // gAthArtha :- caityavaMdana pUrNa thayA pachI zubha praNidhAna avazya karavuM joie, tenAthI pravRtti, vidhvajaya, siddhi ane sthiratA thAya che. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 084 zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda TIkArtha :- ''= caityavaMdana 'satta'= pUrNa thayA bAda 'sarna'= zubha, te kuzaLatAnuM kAraNa hovAthI tene kuzaLa kahyuM che 'pApa'= ekAgratA 'mo'= avyaya che. 'tu'= avazya "la'= kuzaLa praNidhAna karavuM joie. 'tatto'= te praNidhAnathI 'pavitti'= dharma vyApAramAM prazamapradhAna pravRtti, 'vitha gaya'= pravRtti karatI vakhate AvatA jaghanya, madhyama, uttama e traNa prakAranA viknono jaya 'siddhi'= prastuta dharma-vyApAranI siddhi 'ta '= tathA 'ftharIhara'= potAne ane bIjAne te dharmayogamAM sthiratA, vagere guNo prApta thAya che. jemane dharmavyApAramAM bhAvaanuSThAna svarUpa pravRtti AdinI icchA hoya temaNe praNidhAna avazya karavuM joie- praNidhAna karyA vagara pravRtti Adi guNonI prApti thatI nathI. (praNidhAna= ekAgratApUrvaka zubha prArthanA ke zubha manoratha- zubha manoratha thAya eTale zakti pramANe tene siddha karavA mATe pravRtti thAya. pachI praNidhAnathI thayela zubha bhAvathI temAM AvatA vidgono parAjaya thAya che. ane kAryanI siddhi thAya che. siddhi thayA bAda temAM sthiratA Ave che ane sthira thayelo AtmA bIjAne paNa dharmakAryamAM sthira karavA svarUpa viniyoga kare che. Ama pravRtti AdinuM mULa praNidhAna che.) || 7rU | 8/21 prArthanAsvarUpa hovAthI bhoga AdinA niyANAnI jema praNidhAna paNa na karavuM joie e zaMkAno javAba ApatA kahe che : etto cciyana niyANaM, paNihANaM bohiptthnnaasrisN| sahabhAvaheubhAvA, NeyaM iharA'pavittI u // 174 // 4/30 chAyA :- 3 ta va na navA praLiyAnaM vodhiprArthanAsam | zubhabhAvahetubhAvAd jJeyamitarathA'pravRttistu // 30 // gAthArtha :- AthI ja (pravRtti Adino hetu hovAthI ja) praNidhAna e niyANuM nathI. zubha bhAvanuM kAraNa hovAthI tene bodhinI prArthanA sadeza jANavuM. jo ema na hota to praNidhAna karAta ja nahi. TIkArtha :- 'ttio vyaya'= pravRtti Adino hetu hovAthI ja 'pabihApa'= kuzaLa praNidhAna "ra niyA= niyANuM nathI. kAraNa ke rAga-dveSa-mohathI garbhita kliSTa Azaya vaDe bhoganI AsaktithI jemAM sAMsArika bhogasukhonI mAMgaNI (prArthanA) karavAmAM Ave che te niyANuM kahevAya che, A prArthanA evI nathI. 'sunAvahekamAva'= zubha adhyavasAyano hetu hovAthI 'vodipaQUIZrisa'= zAstranI nIti mujaba A praNidhAna e bodhinI prArthanA saMdeza che. jema bodhinI prArthanAne zAstramAM niyANuM kahevAmAM AvatuM nathI tema A praNidhAna paNa niyANuM nathI, kAraNa ke kahyuM che ke:- bodhibIjanI prArthanArUpa vacana asatyAmRSA bhASA che, tathA bhaktipUrvaka bolAyelI A bhASA che. kharekhara rAgadveSarahita vItarAga paramAtmA samAdhi ke bodhine ApatA nathI", (Avazyaka niryukti- gAthA- 1095) "mya'= jANavuM. darA'= jo te zubha bhAvano hetu na hota to "pavitta 3 = praNidhAnamAM pravRtti ja na karAta. zAstramAM teno niSedha ja karavAmAM Avata. / 274 4/30 evaM tu iTThasiddhI, davvapavittI uaNNahA niymaa| tamhA aviruddhamiNaM, NeyamavatthaMtare ucie // 175 // 4/31 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda 085 chAyA :- evaM tu iSTasiddhiH dravyapravRttistvanyathA niyamAt / tasmAdaviruddhamidaM jJeyamavasthAntare ucite // 31 // gAthArtha :- praNidhAnasahita vaMdanA karavAmAM ja iSTanI siddhi thAya che. praNidhAnarahita vaMdanA e avazya dravyakriyA che. tethI praNidhAnane ucita avasthAmAM praNidhAna karavuM e saMgata jANavuM. 2Irtha :- 'eyaM tu'= praNidhAnasahita 4 vhn| 42vAthI 'iTThasiddhI'= 5STanI siddhi thAya che. 'aNNahA'= prasidhAnarahita rAtI bahanA se 'niyamA'= avazya 'davvapavittI u'= dravyapradhAna pravRtti arthAt dravyaThiyA 4 cha. 'tamhA'= tethI 'iNaM'= prasidhAna se 'avatthaMtare ucie'= mAhidhArmi prazidhAnane yogya puruSanI abhu viziSTa avasthAmA 'aviruddhaM'= saMgata 'NeyaM'= uj. vairAgya Adi je guNonI prArthanA karavAmAM Ave che te guNo prApta na thayA hoya athavA prApta thayA hoya 5 pUpi prAsa na thayA Doya te avasthAmA prazidhAna 2 athita cha. // 175 // 4/31 te praNidhAna kevI rIte karavuM ? e kahe che , taM puNa saMviggeNaM, uvaogajueNa tivvsddhaae| siraNamiyakarayalaMjali, iya kAyavvaM payatteNaM // 176 // 4/32 chAyA :- tat punaH saMvignena upayogayutena tIvrazraddhayA / ziranamitakaratalAJjaliriti kartavyaM prayatnena // 32 // gAthArtha :- saMvigna jIve upayogapUrvaka tIvra zraddhAthI mastake be hAthanI aMjalI karIne AdarapUrvaka nIthe prabho (33-34 ||thaam vAze te prabho ) prasidhAna 42 me. artha :- 'saMviggeNaM'= saMsArabhIra athavA bhokSanA amitAbhI ve 'upaogajueNa'= sAvadhAna 'tivvasaddhAe'= prArthanAnA viSayamA tI abhilASa paDe athavA utpRSTa dharmazraddhAthI 'siraNamiyakarayalaMjali'= masta 752 DAyanI ixeii hAya merIta-mAjiyAvizeSa cha, 'iya'= mAgaNa DevAmA bhAvanA2 akSarona uthyaa25| 72vA dvArA 'taM puNa'= te prasidhAna 'payatteNaM'= sarva mArapUrva 'kAyavvaM'= 42jo . // 176 // 4/32 jaya vIyarAya ! jagagurU, houmamaM taha pabhAvao bhyvN!| bhavanivveo maggANusAriyA iTThaphalasiddhI // 177 // 4/33 chAyA :- jaya vItarAga! jagadguro! bhavatu mama tava prabhAvato bhagavan! / bhavanirvedo mArgAnusAritA iSTaphalasiddhiH logaviruddhaccAo.garujaNapayA parasthakaraNaM ca / suhagurujogo tavvayaNasevaNA AbhavamakhaMDA // 178 // 4/34 juggaM // chAyA :- lokavirUddhatyAgo gurUjanapUjA parArthakaraNaJca / zubhaguruyogaH tadvacanasevanA AbhavamakhaNDA // 34 // yugmam // gAthArtha :-haivItarAga ! 4 2 ! sA54ya pAmo bhagavata ! ApanA prabhAvathI bhane (1) bhavanirve, (2) bhAgAnusAritA (3) Sesiddhi (4) soDaviddhano tyAga, (5) 1245 (E) Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 086 zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda parArthakaraNa, (7) zubhaguruno yoga ane (8) mokSa na maLe tyAM sudhI akhaMDa zubhaguruvacananI sevA prApta thAo. TIkArtha :- 'na'= jaya pAmo, A maMgaLavacana che. sakala zudra upadravonA nAza dvArA Apa jaya pAmo. 'vIyara'= rAga-dveSa-moha jemanA naSTa thayA che evA he vItarAga ! "guru'= jagata eTale cetana ane jaDa, sarva jJeya padArthono yathAvasthita upadeza ApatA hovAthI bhagavAna jagadguru che athavA jaga' zabdanI vyutpatti 'jaganti' e pramANe karIne teno artha hAlatAcAlatA "trasajIvo' e pramANe karyo che. [mAnavIyatA jo ke ahIMyA manuSyapaNAthI sarva paNa manuSyonuM (aviratidharonuM paNa grahaNa saMbhave che chatAM paNa 19 paMcAzaka gAthAnI TIkAmAM kahelI rItithI "dharmano jANakAra ane dharmano karanAra sadA dharmaparAyaNa" e vacanathI sarvaviratidharanuM ja guru zabda vaDe grahaNa karavuM yogya che. a. TI.] teomAM mAnavapaNAthI athavA guNo vaDe adhika hovAthI guru te jagadaguru. 'maye'= he bhagavAna! tu= tamArA 'vmAvo'= sAmarthyathI 'manidhyeyo'= saMsAra pratye nirveda-vairAgya 'doDa mama'= mane prApta thAo. ' sAriyA'= mokSamArgane anusaravApaNuM rUahanasiddha'= je prApta thavAthI cittanuM svAzya thAya evI A loka saMbaMdhI (dharmana) avirodhI phaLanI siddhi- AmAM jIvanajarUriyAtanI vastunI dharmane bAdha na Ave evI niSpApa pravRttithI mAMgaNI karavAmAM AvI che, paNa moja-zokha mATenI vastunI mAMgaNI karAtI nathI. dharmanI prAthamika bhUmikAmAM rahelA AdidhArmika jIvamAM viziSTa prakAranuM sattva na hovAthI tenAthI cittanI samAdhi vagara dharmamAM pravRtti thaI zakatI nathI. cittanI samAdhi hoya to ja te nirAkulapaNe dharmamAM pravRtti karI zake che mATe bIjA koine pIDA na thAya ema nirAbAdhapaNe te A iSTaphaLanI siddhinI mAMgaNI kare che. 'to viruddhabrAmo'= lokaviraddhano tyAga- (1) sarvalokanI niMdA karavI, (2) svaccha AzayathI dharma karanAranI mazkarI karavI, (3) lokomAM pUjanIya mANasonI avajJA AzAtanA karavI- A badhuM lokaviruddha gaNAya che, teno tyAga karavAnI prArthanA che. "jJApUyA'= mAtA-pitA Adi vaDIlonI pUjA 'parastharaVi '= paropakAra karavo "suhAno '= sadgurubhagavaMtano saMbaMdha 'tavayasevaUIT'= yathAzakti temanI AjJAnuM pAlana 'AmavaM'= saMsAramAM rahuM tyAM sudhI athavA maraNaparyata 'karaa'= saMpUrNapaNe- tamArA prabhAvathI A badhuM mane prApta thAo ema saMbaMdha joDavAno che. je 277 / 4/rUrU. 278 4/34 / Adi dhArmika jIvane AzrayIne A praNidhAna kahevAmAM AvyuM che. emAMthI uparanI kakSAvALA jIvone to uttarottara guNonI vRddhithI potapotAnA guNasthAnakane anurUpa praNidhAna hoya che. AthI sAmAnyathI ja praNidhAnane AzrayI kahe che uciyaM ca imaMNeyaM, tassAbhAvammi tpphlss'nnnne| apamattasaMjayANaM, ArA'NabhisaMgao na pare // 179 // 4/35 chAyA - vataM ca rUTuM yaM tamAre tatpanna thAjo ! apramattasaMyatebhya ArAdanabhiSvaGgato na parasmin // 35 // gAthArtha :- prArthanIya bhavanirvedAdi guNono abhAva hoya tyAM sudhI A praNidhAna yogya jANavuM. keTalAka AcAryonuM kahevuM che ke prArthanIya bhavanirvedAdinAM phaLasvarUpa apramattAvasthA vagere uccakakSA ke mokSa na maLe tyAM sudhI A praNidhAna yogya jANavuM. apramattAvasthAnI pahelAM A praNidhAna yogya jANavuM. apramatta vagere guNasthAnomAM rAga na hovAthI praNidhAna yogya nathI. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda 087 TIkArtha :- "tassAmAvaMi'= prArthanIya bhavanirvedAdi guNonA abhAvamAM 'tapatnaksa'= jenI mAMgaNI karavAmAM AvI che te guNo dvArA je phaLa meLavavuM che te phaLanI siddhi jyAM sudhI na thAya tyAM sudhI 'rU'= A praNidhAna 'vayaM tra'= yogya "caM'= jANavuM. ''= keTalAka AcAryo praNidhAnane icche che, jo ke sAmAnyathI e bhavanirveda Adi guNo prApta thayelA hoya paNa e guNonI aneka bhedavALI kakSAo hoya che tethI tenI viziSTatama kakSA prApta thAya e mATe paNa e ja guNonI prArthanA karavAmAM Ave che, arthAt tenA phaLarUpa mokSa vagere jyAM sudhI prApta na thAya tyAM sudhI A praNidhAna karavAmAM Ave che. 'mapamattasaMgayAI mArA'= apramattasaMyatAvasthAnI pUrve arthAt pramattasaMyatAvasthA sudhI. 'maifmasaMgo'= rAga na hovAthI 'ra pare'= pramattasaMyatAvasthA pachInI apramattasaMyatAvasthAmAM apramattasaMyatone praNidhAnanI AvazyakatA nathI; kAraNa ke teone rAga na hovAthI kAMI mAMgavAnuM hotuM ja nathI. vaLI teo zAstravihita anuSThAnone AcaratA ja hoya che ane zubha adhyavasAyomAM ja haMmezA rahetA hoya che. 276 | 8/36 4-30 gAthAmAM je kahevAmAM AvyuM ke praNidhAna e niyANuM na kahevAya te vacananuM bhAvArthagarbhita nigamana karatA kahe che - mokkhaMgapatthaNA iya,na niyANaM taduciyassa viNNeyaM / suttANumaitto jaha, bohIe patthaNA mANaM // 180 // 4/36 chAyA :- mokSaprArthanA ta na nilAne taduritI vijJayam | sUtrAnumatito yathA bodheH prArthanA mAnam // 36 // gAthArtha :- praNidhAnane yogya evA chaThThA guNasthAnaka sudhInA jIvanI jayavIyarAya sUtramAM kahelI mokSanA kAraNonI prArthanA e niyANuM nathI, kemake te sUtrasaMmata che, jema bodhinI prArthanA pramANabhUta che tema. TIkArtha :- "moaApasthiUIT'= A samyagujJAna ane paropakAra Adi mokSanA kAraNonI prArthanA che '= AthI 'ra niyA'= niyANuM nathI, 'taviyarsa'= praNidhAnane ucita pramattaguNasthAnaka sudhInA jIvane mATe "voya'= ema jANavuM. 'muttAnumatto'= AvA prakAranI prArthanA e sUtrane saMmata hovAthI athavA sUtrane iSTa hovAthI "narda= jema 'voI patthaUT'= bodhinI prArthanA mApa'= pramANabhUta che. jo badhI ja prArthanA e niyANuMrUpa banatI hota to sUtramAM bodhinI prArthanA karavAmAM Avata nahi. paraMtu sUtramAM te prArthanA karavAmAM AvI che. mATe te pramANabhUta ja che. je 280 ke 4/36 jo zubhabhAvapUrvaka karAtI prArthanA e niyANuM banatI na hoya to zrI dazAzrutaskaMdha sUtramAM tIrthakaraviSayaka niyANuM karavAno je pratiSedha karavAmAM Avyo che te ayukta kahevAya e AzaMkAno javAba Ape che : evaM ca dasAdIsuM, titthayarammi vi niyaannpddiseho| jutto bhavapaDibaddhaM, sAbhissaMgaM tayaM jeNa // 181 // 4/37 chAyA - vaM ca zAlivuM tIrthakSepa nivAna pratiSedha: | yukto bhavapratibaddhaM sAbhiSvaGgaM takaM yena // 37 // Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 088 zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha :- Ama rAgAdithI karAtI prArthanA e niyANuM banatuM hovAthI ja zrI dazAzrutaskaMdhAdi sUtramAM tIrthakara banavA saMbaMdhI niyANuM karavAno je niSedha karavAmAM Avyo che te yukta ja che kAraNake temAM sAMsArika RddhinI Asakti rahelI che. TIkArtha :- 'vaM '= rAga-dveSa-mohathI yukta kliSTa pariNAmavALAnI prArthanA niyANuMrUpa hovAthI 'rAvI'= dazAzrutaskaMdha tathA dhyAnazataka Adi graMthomAM 'tisthayaramika vi'= "A dharmanA prabhAvathI huM tIrthaMkara thAuM" ema tIrthaMkaratvanI prAptiviSayaka prArthanA "mavapaDavaddha'= kAraNake saMsAranI sAthe saMbaMdhavALuM arthAt sAMsArika rUpa-saubhAgya Adi padArthonA viSayovALuM "sAbiTsa'= e tIrthaMkarapaNAnuM niyANuM rAgavALuM hoya che. "niyA pAsedo'= niyANuMrUpa hovAthI te na karAya ema je niSedha karavAmAM Avyo che 'nutto'= te yukta che. Ano bhAvArtha A pramANe che:- samavasaraNa, ATha prAtihArya, suvarNanA nava kamaLa upara paga mUkIne cAlavuM vagere tIrthakaranI RddhinI icchAthI jo tIrthakaratvanI prArthanA karAtI hoya to te niyANurUpa hovAthI tenA niSedha karAyo che. bAkI e sivAyanI temanI paropakArIpaNuM vagere AdhyAtmika Rddhine anulakSIne jo tIrthakaratvanI prArthanA karAtI hoya to teno niSedha karAto nathI.282 | 4/rU7. AthI ja kahe che : jaM puNa nirabhissaMgaM, dhammA eso annegstthio| niruvamasuhasaMjaNao, apuvvaciMtAmaNIkappo // 182 // 4/38 chAyA :- yajurnAmipya thaSoDanesarvAditaH | nirupamasukhasaJjanako'pUrvacintAmaNikalpaH // 38 // tA eyANuTThANaM, hiyamaNuvahayaM phaannbhaavss| tammi pavittisa vaM, atthApattIe tmduttuN||183 // 4/39 juggaM // chAyA :- tavetanuBnaM hitamanudita prathAnamAvI | tasmin pravRttisvarUpaM arthApattyA tadaduSTam // 39 // yugmam // gAthArtha :- rAga vagara karelI tIrthaMkarapaNAnI prArthanA duSTa nathI. advAtsalya AdithI prApta thayelA zreSTha puNyanA udayarUpa dharmathI athavA to jJAnayoganA prakarSanI prAptirUpa dharmathI A tIrthakara banyA che athavA to tIrthaMkara paramAtmA bhavyajIvone dharma mATe thAya che athavA to dharmanA upadezaka che, vaLI tIrthaMkara paramAtmA aneka jIvonuM hita karanArA che, anupama sukhane prApta karAvanArA che ane apUrva ciMtAmaNiratna samAna che. tethI tIrthaMkaranuM tIrthasthApanAnuM anuSThAna e hitakara ane asmalita sAmarthyavALuM che. Ama e uddezathI tIrthakara banavAnI je prArthanA karAya che temAM arthapattithI to temano pradhAnabhAva je paropakArIpaNuM Adi te ja pravRttirUpa arthAt prArthanAnI pravRtti karavAmAM kAraNabhUta che- vAstavika rIte temanA paropakArIpaNA AdinI ja prArthanA karavAmAM Ave che mATe te duSTa nathI. TIkArtha :- 'vaM pu niramasaM'= tIrthakaranI sAMsArika rUpa saubhAgya Adi RddhinI nahi paNa Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda 089 temanA paropakAra Adi guNonI samRddhinA mATe je tIrthaMkarapaNAnI prArthanA karAya che te duSTa nathI ema saMbaMdha joDavAno che. nirabhimpaMga adhyavasAyanuM svarUpa kevuM che ? te kahe che- 'ghama'= ahevAtsalya Adi vIsasthAnakanI ArAdhanA vaDe baMdhAyeluM tIrthakara nAmakarmarUpa zreSTha puNyakarma te rUpa dharmathI Ucca koTinA jJAnayoganI prAptirUpa dharmathI 'po'= A tIrthakara bhagavAna, athavA "dhammA eso'no artha ema paNa karI zakAya ke A bhagavAna bhavyajIvonA dharmane mATe thAya che. athavA 'thamANaso'= ema baMne padone bhegA gaNavAthI Avo artha thAya ke dharmano upadeza karanAra hovAthI bhagavAna "dharmAdeza' che ' sattoi '= aneka bhavya prANIonA hitamAM tatpara che. 'niruvamasudarsano '= bhagavAnanA badhA ja yogo mokSasukhanA hetu hovAthI te nirUpama evA mokSasukhanA janaka-(utpanna karanAra) che. 'mapurvAcaMtAmapappo '= ciMtAmaNiratna to je mAMgavAmAM Ave te ja padArthane Ape che jayAre bhagavAna to nahi mAMgelA padArthane paNa Ape che mATe te apUrva ciMtAmaNiratna samAna che. | 'tA'= tethI 'thANuTTA'= tIrthaMkara paramAtmAnuM tIrthanI sthApanA karavI vagere anuSThAna 'diya'= hitakArI che, anukULa che. 'mavadaya'= akhkhalita sAmarthyavALuM che. 'padamAva'= pradhAnapaNAnI 'tagni'= te paropakAramAM ja ekaniSTha bhagavAnane vize 'pavittIrUvaM'= paropakAranI pravRtti svarUpa 'sthApattI'= arthopatti nyAyathI- "A pramANe mAnavAmAM na Ave to e vastu ghaTI zake nahi' e nyAyanI yuktithI 'tamakuE'= e tIrthakarapaNAnI prArthanA e duSTa nathI, niyANAno je pratiSedha karavAmAM Avyo che rogayukta cittanA viSayavALo che. arthAt tIrthaMkaranI sAMsArika RddhinA rAgathI karAtI prArthanAnA viSayavALo che. tevI prArthanAthI saMsArano anubaMdha paDato hovAthI te duSTa che mATe teno niSedha karavAmAM Avyo che tenAthI kadI paNa tIrthaMkarapaNAnI prApti thAya nahi. kAraNake tIrthaMkarapaNuM nirabhiSyapaNAthI ja prApta karI zakAya che. niyANuM karIne koI tIrthakara banatA nathI, tIrthakaranAkarma e mahAkalyANakArI che. niyANAthI tIrthakara nAmakarma baMdhAya ja nahi. 282 / 4/28 me 28rU che 4/36 A pramANe be gAthA vaDe vyAkhyA karIne have upasaMhAra kare che : kayamettha pasaMgaNa, pUyA evaM jiNANa kAyavvA / lakhUNa mANusattaM, parisuddhA suttanIIe // 184 // 4/40 chAyA :- tamatra prasana pUnA purva vinAnAM zartavyA | labdhvA mAnuSatvaM parizuddhA sUtranItyA // 40 // gAthArtha :- ahIM have vistAra karavAthI saryuM. manuSyapaNuM prApta karIne A pramANe AgamamAM kahelI vidhi mujaba jinanI parizuddha pUjA karavI joIe. TIkArtha :- 'zreyamentha pasaMn'= A bAbatamAM vadhAre vistAra karavAthI saryuM. arthAt vadhAre vistAra karavAnI jarUra nathI. 'mAnusatta'= manuSyapaNuM 'nahU'= prApta karIne 'pUyA'= pUjA "duttanI'= AgamamAM kahelI vidhi mujaba 'parisuddhA'= parizuddha 'vaM'= A pramANe 'niVIIT'= jinezvaradevanI 'Ayavya'= karavI joIe. 284 | 4/40 pUjAmAM pANI-vanaspati Adi jIvonI hiMsAno AraMbha thAya che ema AzaMkA karanAra kahe che : pUyAe kAyavaho, paDikuTTho so ya Neva pujjaannN| uvagAriNi tti to sA, parisuddhA kaha Nu hoi tti // 185 // 4/41 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 090 zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- pUnAthAM vadha: pratiSTha: sa ca naiva pUgyAnAm | upakAriNIti tasmAt sA parizuddhA kathaM nu bhavatIti // 41 // gAthArtha :- pujAmAM jIvahiMsA thAya che. tIrthakaroe jIvahiMsAno niSedha karyo che. tathA te pUjyone upakArI thatI nathI, tethI pUjA nirdoSa-parizuddha kevI rIte hoya ? TIkArtha :- 'pUyA'= pUjAmAM athavA pUjAsaMbaMdhI ema SaSThI vibhakti paNa hoi zake. 'Ayavo'= jIvanikAyanI hiMsA thAya che. 'so '= ane te jIvahiMsA 'paDo '= niSiddha che 'pujJA'= jinezvarone '3vArikhi'= upakAra karanArI 'ova'= nathI ja. tevA prakAranA sAdhubhagavaMtane sAvadya paNa cikitsAnI kriyA Arogya ApavA dvArA upakAraka bane, paNa jinezvaradevone AvI pUjAthI kAMI ja upakAra thato nathI to pachI zA mATe evI sAvadya pUjA karavI ? ema kahevAno Azaya che. "to'= tethI sA'= pUjA 'parisuddhA'= nirdoSa 'da [ ropha utta'= kevI rIte thAya ? arthAt te koIpaNa rIte nirdoSa na kahevAya ema prazna karanArano abhiprAya che. je 286 / 4/42 A praznano uttara Ape che : bhaNNai jiNapUyAe, kAyavaho jaivi hoi ukhiNci| tahavi taI parisuddhA, gihINa kUvAharaNajogA // 186 // 4/42 chAyA :- bhavya jinapUnA levo yadyapi mavati tu at | tathApi takA parizuddhA gRhINAM kUpodAharaNayogAt // 42 // gAthArtha :- uttara Ape che jo ke pUjAmAM kathaMcit jIvahiMsA thAya che to paNa gRhasthone mATe kUvo khodavAnA dRSTAMtathI te nirdoSa che. TIkArtha :- "maUTg'= uttara apAya che. 'nipUyA'= varNavavAmAM AvelI jinapUjA vaDe 'vayavo'= pahelA kahevAmAM AvelI jIvahiMsA 'hiM'= kathaMcit "nava thoDuM 3'= joke thAya ja che "tava'= to paNa 'taruM'= te pUjA 'zidIpa'= AraMbhamAM rakta evA gRhastho adhikArI hovAthI temanA mATe 'sUvAdaUI no '= kUvo khodavAnA udAharaNathI 'parasuddhA'= nirdoSa che. kUvo khodanArane thAka, tRSA ane malinatA vadhe che, e prAraMbhamAM thoDuM nukasAna che paNa enAthI thato lAbha ghaNo moTo che. kAraNake eka vakhata kUvo khodAi gayA pachI lAMbA kALa sudhI te ghaNA prANIone temAMthI nIkaLatA pANI dvArA upakAraka thAya che. tema A jinapUjA viziSTa prakAranI karmanI nirjarA Adi guNane karanArI che. je 286 || 4/42 asadAraMbhapavattA, jaM ca gihI teNa tesi vinneyaa| tannivittiphala cciya, esA paribhAvaNIyamidaM // 187 // 4/43 chAyA :- asavAraHpravRttA: yaSya : tena teSAM viyA | tannivRttiphalaiva eSA paribhAvanIyamidam // 43 // gAthArtha :- gRhastho asaduAraMbhamAM pravartelA che, tethI temane jinapUjA e asaduAraMbhathI nivRtti karAvanArI che ema jANavuM. A vicAravuM. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda 091 TIkArtha :- "i a'= je kAraNathI 'AidI'= gRhastho 'savAraMmavattA'= gRha AdinA pApavALA AraMbhamAM pravRtti karanArA hoya che. 'teT'= te kAraNathI 'tasi'= te gRhasthone 'tannivruttihina '= jarUra karatAM adhika evA azobhana AraMbhane choDavAno prayatna karAvanArI "sA'= A jinapUjA 'viyA'= jANavI 'parimAvayami'= A pramANe vicAravuM. pUjA e zubha AraMbha che. gRhastha mitra-putrAdinA nimitte svAbhAvika rIte ja sAvadya AraMbha karatA hoya che. pUjA kare eTalo vakhata to sAvadya AraMbha chUTI jAya che. vaLI pUjA zAstrokta hovAthI zubha adhyavasAya vaDe cAritramohanIyakarmano kSayopazama karAve che. AthI vaLI dhArmikapaNAthI dezakALane anusAra te sAvadya AraMbhane choDato jAya che. Ama pUjA tAtkAlika ane bhAvimAM asaAraMbhanI nivRtti karAvavAnA phaLavALI che. 287 re 4/4rU. pUjAmAM kAyavadha thAya che ema 4/41 gAthAmAM kahevAmAM AvyuM hatuM teno niSedha karavAmAM Avyo. have te pUjA pUjyone upakArI banatI nathI. ema kahevAmAM AvyuM hatuM teno niSedha karavA mATe kahe che : uvagArAbhAvammi vi, pujjANaM pUjagassa uvgaaro| maMtAdisaraNajalaNAdisevaNe jaha tahehaM pi // 188 // 4/44 chAyA :- 35lRTmAvefpa pUjInAM pUnI 35ra: | mantrAdismaraNajvalanAdisevane yathA tathehApi // 44 // gAthArtha :- pUjAthI pUjyone upakAra na thato hovA chatAM pUjA karanArane lAbha thAya che. jevI rIte maMtra vagerenA smaraNamAM ane agni AdinA sevanamAM maMtra Adine koi lAbha na thato hovA chatAM smaraNa karanAra ane sevana karanArane lAbha thAya che tema ahIM paNa jANavuM. TIkArtha :- '3vaIITmAmi vi'= pUjAthI pUjyone AnaMda thavo vagere koi vizeSa lAbha na thato hovA chatAM "puSpApa'= mukhyavRttithI jinezvaradevone mohano kSaya thaI gayo hovAthI ane temanI pratimAne te acetana hovAthI (pUjAthI AhvAda Adi thatA nathI.) "pUna'= pUjA karanAra bhavya prANIne potAnA 'DavaIT'= viziSTa prakAranA zubha AzayathI temaja A pUjAnuM anuSThAna zAstrokta hovAthI pUjAthI maLatA phaLanI prApti thAya ja che. "maMtasiUnitna seva' = maMtra Adi smaraNa karavAmAM ane agni AdinuM sevana karavAmAM 'nada = jema te maMtra Adine ke agni Adine potAne koI upakAra thato nathI paNa tenuM smaraNa karanArane ane sevana karanArane to upakAra thAya ja che. taEUR'= te ja pramANe "rUTuM '= A pUjAnA viSayamAM pUjyane bhale koI upakAra na thato hoya paNa pUjA karanArane to upakAra thAya ja che. 288 / 4/44 gRhasthone mATe pUjAnuM anuSThAna zAstrokta hovA chatAM jeo temAM thatAM pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspatinA AraMbhanA kAraNe pUjA karatAM nathI teone kahe che : dehAdinimittaM piha, je kAyavahammi taha payarTeti / jiNapUyAkAyavahammi, tesimapavattaNaM moho // 189 // 4/45 chAyA - veThThAvinimittama vastu je vadhe tathA pravartate | jinapUjAkAyavadhe teSAmapravartanaM mohaH // 45 // Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 092 zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha :- zarIra AdinA nimitte jeo jIvahiMsAmAM te te prakAre pravRtti kare che teo vaDe jinapUjAmAM thatI jIvahiMsAmAM pravRtti na karavI e mUDhatA che. TIkArtha :- 'ne'= je gRhastha hovAthI nimitte pi phu'= zarIra, ghara, putra, strI AdinA mATe ta8 = bhojana, vastra, snAna, vilepana Adi te te upAyo vaDe 'yavahUmi'= jIvahiMsAmAM 'pati'= pravRttine kare che. "tesiM'= te gRhasthone 'vidhApUthaviHi'= jinapUjAmAM thatI jIvahiMsA te kAraNe (vanaspati AdinA AraMbhamAM) sapavattA'= svayaM pravRtti na karavI ane bIjAne pravRtti na karAvavI e "modI '= mUDhatA che. zAstramAM kahelI pUjA karavAnA pote adhikArI hovA chatAM teo pUjA nathI karatA e temanI mUDhatA che, ajJAna che. te 281 / 4/4 A pramANe sAvadhanA tyAgapUrvakanI nirdoSa pUjAnI vidhi kahIne teno upasaMhAra karatA kahe che : suttabhaNieNa vihiNA, gihiNA nivvANamicchamANeNaM / tamhA jiNANa pUyA, kAyavvA appamatteNaM // 190 // 4/46 chAyA :- sUtramAnena vidhinA hiUT nirvAmicchatA | tasmAd jinAnAM pUjA kartavyA apramattena // 46 // gAthArtha :- AthI mokSanI icchAvALA gRhastha pramAdano tyAga karIne zAstramAM kahelI vidhi mujaba jinezvaradevanI pUjA karavI joIe. TIkArtha :- "takhta'= tethI 'suttamapi '= AgamamAM kahelI "vaphA'= vidhi mujaba, upadeza mujaba nitrA'= paramapada athavA sukhanI 'rUchamANe '= icchAvALA 'fmdiUT'= gRhastha 'apramatte '= pramAdane choDIne zAstranA anusAra, 'ni pUyA'= jinezvaranI pUjA ''= karavI joie. kAraNake "vicArasAra prakaraNa'- 882 gAthAmAM kahyuM che ke: je kAraNathI chadmastha jIvone ahIyAM Agama sivAya bIjuM koI pramANa vidyamAna nathI mATe e AgamamAM ja prayatna karavo joie.' | 210 | 4/46 have viSayanA mAhAbhyathI pUjAnuM viziSTa phaLa kahe cheH ekkaM piudagabiMdu,jaha pakkhittaM mahAsamummi / jAyai akkhayamevaM, pUyA jiNaguNasamuddesu // 191 // 4/47 chAyA :- Dipa DevitryathA prakSipto mahAmudde .. jAyate akSaya evaM pUjA jinaguNasamudreSu // 47 // gAthArtha :- jema moTA samudramAM nAMkhelu pANInuM eka paNa biMdu akSaya banI jAya che tema jinezvaradevanA guNorUpI mahAsamudramAM pUjA akSaya banI jAya che. arthAt mokSarUpa akSayaphaLane ApavAthI jinapUjA akSaya che. TIkArtha :- 'nada'= je pramANe 'zvaOM fpa'= eka paNa '3 viTu'= pANInuM TIpuM-prAkRta hovAthI napuMsakaliMgamAM nirdeza karyo che. 'mahIsamuki'= asaMkhyAta yojanavALA pANIthI bharelA svayaMbhUramaNa Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda 093 Adi mahAsamudramAM "pavivRtta'= nAkheluM 'va+gya'= akSaya "nAtha'= thAya che; 'vaM'= A pramANe nikuLamudde jinarUpI guNasamudrane viSe karAyelI 'pUryo'= jinapUjA akSaya banI jAya che. pUjAno viSaya jinezvaradeva che temanA mAhAbhyathI pUjA akSaya-anaMta evA mokSanA phaLane ApanArI thAya che. | 212 4/47 have pujAnI upAdeyatA batAvavA mATe tenA tAtkAlika ane bhaviSyamAM maLanArA phaLane batAvatA kahe che : uttamaguNabahumANo, pymuttmsttmjjhyaarmmi| uttamadhammapasiddhI, pUyAe jiNavariMdANaM // 192 // 4/48 chAyA :- 3ttamapunavadumAna: payttama sattvamadhyAre | uttamadharmaprasiddhiH pUjayA jinavarendrANAm // 48 // gAthArtha :- jinezvaradevanI pUjA karavAthI uttama guNonuM bahumAna, uttama jIvomAM sthAna ane uttamadharmanI prasiddhi thAya che. TIkArtha:- '3ttama[UvaduHo '= kevalajJAna-darzana-yathAkhyAtacAritra Adi uttama guNone vize bahumAnaviziSTa prIti thAya che. 'uttamattayAmi'= devendra, narendra, vidyAdhara, rAjA AdinI madhyamAM 'pa'= sthAna 'uttamammapasiddha'= svarga ane mokSane ApavAmAM samartha evA dharmanI prasiddhi - athavA kSamA Adi daza prakAranA bhAvadharmanI siddhi 'nivaritA'= jinezvaradevonI 'pUyA'= pUjAthI thAya che. || 262 | 4/48 pUjAnA phaLasaMbaMdhI daSTAMtane kahe cheH suvvai duggayanArI, jagaguruNo siNduvaarkusumehiN| pUyApaNihANeNaM, uvavaNNA tiyasalogammi // 193 // 4/49 chAyA :- zraya TutanA karioH sivuvAra sumaH | pUjJAnidhAna 35panna trizatno. | 42 gAthArtha :- jagatanA guru jinezvaradevanI siMduvAranA puSpo vaDe pUjA karavAnI mAtra bhAvanAthI paNa garIba vRddhA strI devalokamAM utpanna thaI evuM zAstramAM dRSTAMta saMbhaLAya che. TIkArtha :- "sutra'= zAstramAM saMbhaLAya che. "no '= bhagavAnanI 'suyanArI'= pUjA karavA mATe sugaMdhI puSpo paNa jenI pAse nathI evI garIba strI 'sivAra sumeTiM= nadInA kAMThe ugelA sugaMdha vagaranA siMduvAranA puSpo vaDe 'pUyApadA'= mAtra pUjA karavAnA zubha adhyavasAya vaDe paNa koIka kAraNathI e samaye ja AyuSyano kSaya thavAthI pUjA na karavA chatAM tiyatno mitra devalokamAM 'DavavannA'= utpanna thaI. te garIba vRddhA strIne samavasaraNamAM rahelA samasta deva; asura ane rAjAo vaDe pUjA karAtAM bhagavAnane joine evo bhAva jAgyo ke, "pUrvajanmamAM meM koI mahApuruSonI pUjA nathI karI tethI A janmamAM garIba thaI chuM." Ama potAnA aparAdhane vicAratI te dUra karavA mATe "have huM bhagavAnanI pUjA karuM" ema bhaktipUrvaka haiyA vaDe najIkamAMthI maLatA evA siMduvAra puSponI aMjalI bharIne te Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 094 zrI paJcAzaka prakaraNa - 4 gujarAtI bhAvAnuvAda atizaya harSathI bhagavAnanI pUjA karavA mATe samavasaraNa tarapha cAlI. A zubha adhyavasAyathI teNe e samaye deva AyuSyano baMdha karyo. te pUjA karavA jatI hatI tyAM ja rastAmAM tenA AyuSyano kSaya thavAthI bhagavAnanI dravyathI pUjA na karI hovA chatAM vadhatAM evA zubha adhyavasAyathI hAthamAM rahelA puSponI aMjalI vaDe bhagavAnanI bhAvathI pUjA karIne te devalokamAM utpanna thaI. Ama bhAvathI karelI pUjAnuM phaLa paNa devalokanI prApti svarUpa che mATe bhagavAnanI pUjA karavI joIe. | 123 4/46 sammaM nAUNa imaM, suyANusAreNa dhiirpurisehiN| evaM ciya kAyavvaM, avirahiyaM siddhikAmehiM // 194 // 4/50 chAyA :- agam jJAtvI rUTuM zrutAnusAre thIrapupai: | | vimeva vartavyavirahita siddhiAnai: | 20 || gAthArtha :- mokSanA abhilASI dhIra puruSoe A pUjAvidhine AgamathI barAbara jANIne Agama pramANe haMmezA pUjA karavI joIe. TIkArtha :- "'= A pUjAvidhine 'suyANasALa'= AgamanA anusAre "sampa'= sArI rIte "nAjhaUT'= jANIne siddhArmadi= mokSanA abhilASI 'vIrarirdi'= vidvAna puruSoe 'vaM '= AgamamAM kahyA mujaba ja 'virahiye'= haMmezA te "yavaM'= karavI. 124 4/10 e cothuM pUjAvidhi nAmanuM paMcAzaka pUrNa thayuM. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda 095 // paJcamaM pratyAkhyAnavidhi-paJcAzakam // jinezvaradevanI pUjAvidhi kahyA bAda have kramathI prApta thayela paccakhANanI vidhine kahe che : namiUNa vaddhamANaM, samAsao suttajuttio vocchN| paccakkhANassa vihiM, maMdamativibohaNaTThAe // 195 // 5/1 chAyA :- ratva vardhamAnaM samatiH sUtranzitaH vacce pratyAkhyAnasya vidhi mandamativibodhanArthAya // 1 // gAthArtha :- bhagavAna zrI vardhamAnasvAmIne namaskAra karIne maMdabuddhivALA jIvonA bodhane mATe pratyAkhyAnanI vidhine huM Agama ane yuktinA AdhAre saMkSepathI kahIza. TIkArtha :- 'vaiddhamA'= prakRSTa puNyanA udayathI niraMtara vadhatA hovAthI jemanuM "vardhamAna' evuM nAma che evA mahAvIra svAmIne maLa'= namaskAra karIne "maMtivivodAI'= maMdabuddhivALA jIvonA bodha mATe 'samAsa'= saMkSepathI 'suttattio '= AgamanA AdhAre 'paSyavasthA saM'= paccakakhANanI 'vidiM= vidhine 'vorjI'= kahIza. 226 / 1/1 pratyAkhyAna eTale zuM ? e maMdabuddhivALA jIvonA bodhane mATe kahe che : paccakkhANaM niyamo, carittadhammo ya hoMti egtttthaa| mUluttaraguNavisayaM, cittamiNaM vaNiyaM samae // 196 // 5/2 chAyA :- pratyAhyAnuM niyamazcaritradharmaza matti : | mUlottaraguNaviSayaM citramidaM varNitaM samaye // 2 // gAthArtha :- pratyAkhyAna, niyama ane cAritradharma e traNe ya samAna arthavALA paryAyavAcI zabdo che. mULaguNasaMbaMdhI ane uttaraguNasaMbaMdhI A pratyAkhyAna zAstramAM aneka prakAre varNavavAmAM AvyuM che. TIkArtha :- ''= pratyAkhyAna, 'niyamo'= niyama 'carittadho '= ane cAritradharma 'tti' rA'= traNe yano 'nivRtti' e pramANe samAna artha thato hovAthI te ekArthaka-paryAyavAcI zabdo kahevAya che. 'mUnuttara [visaryo'= mUlaguNa ane uttaraguNanA viSayavALuM- pAMca mahAvrato e sAdhunA mULaguNo che ane pAMca aNuvrato e zrAvakanA mULaguNo che. piMDavizuddhi Adi sAdhunA uttaraguNo che ane divrata Adi zrAvakanA uttaraguNo che. ''= A pratyAkhyAna 'tti'= aneka prakAranuM "samag'= zAstramAM varthi '= varNavavAmAM AvyuM che ke 226 1/2 iha puNa addhArUvaM, navakArAdi patidiNuvaogi tti| AhAragoyaraM jaigihINa, bhaNimo imaM ceva // 197 // 5/3 chAyA :- phuda punara ddhArUpa navarAtri nivinopayoti | AhAragocaraM yatigRhiNAM bhaNAma idaM caiva // 3 // gAthArtha :- navakArazI Adi AhArasaMbaMdhI kALapratyAkhyAna sAdhu ane gRhasthane pratidina upayogamAM AvatuM hovAthI A paMcAzakamAM tenuM ja varNana karIe chIe. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 096 zrI paJcAzaka prakaraNa - 5gujarAtI bhAvAnuvAda TIkArtha :- 'phUda pu'= A paMcAzakamAM 'saddharUvaeN vivAdri = navakArazI Adi paccakkhANo amuka niyatasamayavALA hovAthI addhApaccakkhANa kahevAya che 'sAdIrasoyara'= AhArasaMbaMdhI 'nAdIna'= sAdhu ane zrAvakane 'pativiSuvamona utta'= dararoja mATe upayogI hovAthI 'manamo'= varNana karIe chIe 'pharSa veva'= pratyAkhyAnano ja adhikAra cAlato hovAthI A pratyAkhyAnanuM ja varNana kare che. zrI Avazyakaniyukti AdimAM anAgata Adi daza prakAranA pratyAkhyAno batAvyA che temAM kALapratyAkhyAnanA navakArazI Adi daza bheda che tenuM A paMcAzakamAM varNana karAya che. te 267 /rU pratyAkhyAna saMbaMdhI dvAragAthAne kahe che : gahaNe AgAresuM, sAmaie ceva vihismaauttN| bhae bhoge sayaMpAlaNAe aNubaMdha bhAve ya // 198 // 5/4 (dAragAhA) chAyA :- prahane mAvApu sAmAyika vra vidhAyuktam bhede bhoge svayaMpAlanAyAmanubandhabhAve ca // 4 // (dvAragAthA) gAthArtha :- grahaNa, AgAra, sAmAyika, bheda, bhoga, svayaMpAlana ane anubaMdha A sAta viSayonI vidhithI yukta kALapratyAkhyAnanuM varNana karIzuM. arthAt grahaNa Adi sAta dvAronuM ahIM varNana karAze. TIkArtha :- " '= pratyAkhyAnane grahaNa karavAnI vidhi batAvatuM dvAra, 'mAreluM'= AgAra dvAra, 'sAmaphakre'= sAmAyika dvAra, 'veva'= nitye 'vihisADatta'= vidhithI yukta 'meI'= be prakAra Adi bheda dvAra, 'mone'= pratyAkhyAnanI pachIthI karavAmAM AvanAra bhojanavidhi dvAra, "sacaMpAna TIT'= svayaMpAlanA dvAra, 'mavaMtha'= bhojana karyA bAda karavAmAM Avato svAdhyAya Adi anubaMdha dvAra, 'mAve '= vizuddha bhAvasvarUpa, A dareka dvAramAM 'vidhisamAyuktam"= vidhipUrvakanuM, A vizeSaNa joDavAnuM che. | 268 / 1/4 A kAronuM saMkSepathI vyAkhyAna kare che : giNhati sayaMgahIyaM, kAle viNaeNa smmmuvutto| aNubhAsaMto paivatthu, jANago jANagasagAse // 199 // 5/5 chAyA :- gRhati svayaMgRhIta ne vinayena samyagupayuvatta: ___ anubhASamANaH prativastu jJAyako jJAyakasakAze // 5 // gAthArtha :- pratyAkhyAnanA svarUpano arthAt potAne je je vastunuM paccakkhANa karavuM che tenI jANakAra jIva, pote svayaM lIdheluM paccakhANa, pratyAkhyAnanA svarUpanA jANakAra evA gurunI pAse, ucita kALe, vinayathI, upayogapUrvaka, pratyAkhyAnanA sUtrano maMdasvare uccAra karato samyak rIte grahaNa kare. TIkArtha :- 'vitti'= pratyAkhyAnane grahaNa kare che "sacaMddiIrtha'= gharamAM ja zarIranI hAjata vagere patAvyA bAda caityavaMdana karyA bAda jAte ja grahaNa kareluM paccakhANa 'tna'= pratyAkhyAnanA ucita kALe, pratyAkhyAna e bhAvikALanA viSayavALuM hoya che, bhUtakALa ke vartamAnakALanA viSayavALuM hotuM nathI, kAraNa ke 'bhaviSyasaMbaMdhI' pApakAryano tyAga karavA 'manAta paaRzvAmi' ema kahevAmAM Ave che, bhUtakALasaMbaMdhI pApakAryanI niMdA karavAmAM Ave che, vartamAnakALa saMbaMdhI pApakAryano saMvara karavAmAM Ave che, paccakkhANa to bhaviSyakALa saMbaMdhI ja hoya che. ' viUT'= gurubhagavaMtane vaMdanA karavArUpa Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda 097 vinaya karavA vaDe 'saM'= samyak rIte- arthAt dezakALanI apekSAe aucityane AzrayIne- avasarocita tene grahaNa kare, paraMtu svAdhyAya-dhyAnAdimAM vidanabhUta thAya ema game te rIte grahaNa na kare. '3vatto' pratyAkhyAnanA sUtramAM ja upayoga rAkhavA pUrvaka grahaNa kare, e samaye pratyAkhyAna sivAya bIjAmAM upayoga na rAkhe, kAraNa ke upayoga vagara karAtuM anuSThAna e dravyAnuSThAna gaNAya che. ' mAsaMtI'= paccakkhANa ApanAra gurubhagavaMta bole che temanI sAthe saMpUrNa pratyAkhyAnasUtrane uccArato grahaNa karearthAt pote maMdasvare pratyAkhyAnasUtrane bolato hoya, 'parUvallu'= je je vastunA paccakakhANa karavAnA hoya te te dareka vastu 'nA '= pratyAkhyAnasUtranA arthano pote jANakAra hoya."nAsikaI'= jANakAra evA sAdhunI pAse paccakkhANa grahaNa kare. . 216 1/5 ___ etthaM puNa caubhaMgo, viNNeo jANageyaragao u| suddhAsuddhA paDhamaMtimA u sesesu u vibhAsA // 200 // 5/6 chAyA :- 3matra punazcarma viyo jJAtara tat | zuddhAzuddhau prathamAntimau tu zeSayostu vibhASA // 6 // gAthArtha :- ahIM pratyAkhyAnanI grahaNavidhimAM jANakAra ane ajANakAra e be saMbaMdhI cAra bhAMgA jANavA. temAM prathama bhAMgo zuddha che, cotho bhAMgo azuddha che. bAkInA bhAMgAomAM zuddhAzuddhano vikalpa che. TIkArtha :- 'pratye pu'= A pratyAkhyAnanI grahaNavidhinA adhikAramAM '3maM'= cAra prakAra arthAt bhAMgA vaMtura ane maM zabdano karmadhAraya samAsa karyo che. ahIM '' zabdamAM jAti arthamAM ekavacana kareluM che, 'vighama'= jANavA. 'nAyarAmo 3'= pratyAkhyAnanA viSayamAM kuzaLa ane akuzaLa puruSasaMbaMdhI 'suddhAsuddhA paDhamaMtima '= pahelo bhAgo zuddha che, cotho bhAMgo azuddha che. kAraNa ke pahelA bhAMgAmAM saMpUrNa vidhi rahelI che; cothAmAM apUrNa vidhi che. "setu 3= bAkInA bIjA-trIjA bhAMgAmAM 'vimAsA'= zuddha-azuddhapaNAno vikalpa che. arthAt te amuka rIte grahaNa karAya to zuddha che. anyathA azuddha che. cAra bhAMgA - (1) paccakakhANa lenAra jANakAra che, ApanAra paNa jANakAra che. (2) lenAra jANakAra nathI, paccakkhANa ApanAra jANakAra che. (3) lenAra jANakAra che, paccakakhANa ApanAra jANakAra nathI. (4) lenAra jANakAra nathI, paccakakhANa ApanAra jANakAra nathI. 200 1/6 biie jANAveuM, oheNaM taie jetttthgaaiNmi| kAraNao uNa doso, iharA hoi tti gahaNavihI // 201 // 5/7 chAyA :- dvitIye jJAyitva zodhena tRtIye ceSTAvo | kAraNatastu na doSa itarathA bhavatIti grahaNavidhiH // 7 // gAthArtha :- bIjA bhAgamAM pratyAkhyAna lenArane pratyAkhyAnasaMbaMdhI sAmAnya samajaNa ApIne pratyAkhyAna karAve to zuddha che. trIjA bhAMgAmAM kAraNasara ajJAna evA paNa AcArya bhagavaMtanA moTAbhAI AdinI pAse pratyAkhyAna le to zuddha che- anyathA A be bhAMgA azuddha che. A pramANe pratyAkhyAna levAnI vidhi che. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 098 zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda TIkArtha :- 'viphA'= pratyAkhyAna lenAra jANakAra nathI, ApanAra jANakAra che. e bIjA bhAMgAmAM nAveluM mohe '= sAmAnyathI pratyAkhyAna saMbaMdhI tene samajaNa ApIne pratyAkhyAna karAve to zuddha che- kAraNa ke pratyAkhyAna dvArA je vastuno potAne tyAga karavAno che tenI samajaNa ja jo tene na hoya to te tenuM pAlana barAbara kevI rIte karI zake ? te bAbatanuM thoDuM paNa tene jJAna hoya to tenuM te pAlana karI zake, kAraNa ke zAstramAM kahyuM che ke - samajIne svecchAthI je tyAga karavAmAM Ave te ja virati kahevAya." "ta'= jANakAra ajANakAra pAse pratyAkhyAna le che e trIjA bhAMgAmAM 'neiima'= AcAryanA moTA bhAI, mAmA, pitA, kAkA tathA "Adi' zabdathI koI mahAtapasvI, ratnAdhika vRddha vagerenuM grahaNa thAya che. temanI pAse '#RUIT3 3= kAraNasara le to ja 'ra roso'= zAstranI bAdhA vagere doSa nathI. ahIM yeSTha e AcAryanA pUjya hovAthI temanI pUjA thAya athavA temane asaMtoSa na thAya, e kAraNe ajANakAra evA paNa temanI pAse pratyAkhyAna le to doSa nathI, athavA pratyAkhyAna ApanAra koI jANakAranI hAjarI na hoya to vinaya khAtara ajJAnI evA paNa vaDIlanI pAse pratyAkhyAna le to doSa nathI, 'rUdI'= anyathA A be bhAMgAmAM 'hoTTa tti'= doSa lAge ja che. "WvahI'= pratyAkhyAnane grahaNa karavAnI A vidhi che. bIjA bhAMgAmAM pratyAkhyAna lenArane je AyaMbila AdinuM pratyAkhyAna levuM che tenI samajaNa jo tene na hoya to guru bhagavaMte tene samajaNa ApavI joIe. e pratyAkhyAna keTalA samayanuM che ? kyAre pUrNa thAya ? temAM kaI kaI vastu khape ? kai kai na khape ? vagere. A badhI samajaNa jo tene na hoya to pratyAkhyAna levA chatAM tene AMzika paNa virati thai zakatI nathI. | 20 || 6/7 1/4 gAthAmAM je AgAra dvAra kahyuM che teno viSayavibhAga batAve che : do ceva NamokkAre, AgArA chacca porisIe u| satteva ya purimaDDhe, ekkAsaNagammi advaiva // 202 // 5/8 chAyA :- ( caiva namAre mArI pa tra pauruSya tu | saptaiva ca purimArddha ekAzanake aSTaiva // 8 // gAthArtha :- navakArazInA pratyAkhyAnamAM be ja AgAra, porisInA paccakakhANamAM cha AgAra, purimaDhanA paccakhANamAM sAta AgAra ane ekAsaNAnA pratyAkhyAnamAM ATha AgAra hoya che. TIkArtha :- 'ro veva'= be ja 'namore'= navakArazInA pratyAkhyAnamAM 'mAIRT'= AgAro- AgArano artha apavAdavizeSa che. 'cha'= cha ja 'parisI 3'- porisInA paccakhANamAM "satteva yu'= sAta ja "purima'= purimaThumAM, sUryodayathI be prahara sudhInuM paccakkhANa purimaDuM kahevAya che. 'krisaUTUzmi'= bhojana karavA beThA pachI bhojananI samApti thAya tyAM sudhI (putae) kulA (besavAno zarIrano bhAga) beThakanA sthAnathI jarA paNa khase nahi e rIte bhojana karavuM te ekAsaNAmAM, athavA rAga ane dveSa vagara bhojana karavuM te ekAsaNuM- AgamamAM te ekAsaNAnA nAmathI prasiddha che jyAre loka-lokottaramAM te ekabhaktanA nAmathI prasiddha che. temAM 'va'= ATha ja AgAra AgamamAM kahyAM che. arthAt eka vakhata bhojana karavuM te ekAsaNuM athavA eka ja Asane besIne bhojana karavuM te ekAsaNuM- tenA pratyAkhyAnamAM ATha AgAra che. je 202 / 5/8 sattegaTThANassa u, aTevAyaMbilammi aagaaraa| paMca abhattaTThassa u, chappANe carime cattAri // 203 // 5/9 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- sartasthAnI tu marNavavAmAnne mA III: | paJca abhaktArthasya tu SaT pAne carime catvAraH // 9 // gAthArtha :- ekalaThANAmAM sAta AgAra, AyaMbilanA pratyAkhyAnamAM ATha AgAra, upavAsanA pratyAkhyAnamAM pAMca AgAra, pANInA pratyAkhyAnamAM cha AgAra, ane carimanA pratyAkhyAnamAM cAra AgAra hoya che. TIkArtha :- 'satte'= sAta AgAra 'TTITsa 3'= ekalaThANAnA pratyAkhyAnamAM hAtha ane mukha sivAya zarIranA bIjA koI paNa avayavone halAvavAno niSedha che. "lava'= ATha ja AgAra 'mArthavitnamna'= garama pANI-osAmaNa-kAMjI sahita bhAta vagere mIThA vagaranuM bhojana jemAM karavAmAM Ave che tene zAstramAM AyaMbila kahevAmAM Ave che. tenA pratyAkhyAnamAM 'paM'= pAMca 'mAIT'= AgAra 'mattasa 3'= jemAM bhojanano abhilASa hoto nathI arthAt jemAM bhojana karavAmAM nathI AvatuM te abhaktArtha-upavAsa kahevAya. tenA pratyAkhyAnamAM 'i'= cha AgAra "pApa'= pANInA pratyAkhyAnamAM, jemAM ' '= traNa ukALAvALuM ukALeluM pANI 'vahatna'= dhovaNanuM pANI 'nepa'= cIkAzavALuM pANI 'manepa'= cIkAza vagaranuM pANI "sikya'= dANAvALuM pANI 'masintha'= dANA vagaranuM pANI hoya. 'ri'= divasacarima ane bhavacarima (= anazananAM) pratyAkhyAnamAM "caMttara'= zAstraprasiddha cAra AgAro hoya che. te 203 / 1/1 paMca cauro abhiggahe, nivviie aTTha nava ya aagaaraa| appAuraNe paMca u, havaMti sesesu cattAri // 204 // 5/10 chAyA :- paOM tvAra: mawdde nirvitiSe ma nava ra mA III: | aprAvaraNe paJca tu bhavanti zeSeSu catvAri // 10 // gAthArtha :- abhigrahanA pratyAkhyAnamAM pAMca athavA cAra AgAra hoya che. nIvinA pratyAkhyAnamAM ATha athavA nava AgAra hoya che. vastratyAganA abhigrahamAM pAMca AgAra hoya che, bAkInA abhigrahamAM cAra AgAra hoya che. TIkArtha :- 'paMa'= pAMca 'vaDaro'= cAra 'mAde'= abhigrahanA pratyAkhyAnamAM, A abhigraha mAtra AhArasaMbaMdhI ja nathI hoto paNa te uparAMta bIjI vastu saMbaMdhI paNa hoya che. pratyAkhyAna lenArane amuka vastuno tyAga karavAnI abhilASA thAya to te abhigrahanA pratyAkhyAnamAM te vastunI dhAraNA karIne teno tyAga kare che. "amAvaraNa' eTale colapaTTo nahi paheravAno koI sAdhue abhigraha lIdho hoya paNa jo gRhastha upAzrayamAM AvI jAya to te pravacananI niMdA na thAya e mATe "colapaTTIgArathI colapaTTo dhAraNa kare che. arthAta A 'colapaTTAgAra' nAmano pAMcamo AgAra je abhigrahanA pratyAkhyAnamAM che te pravacananI prazaMsA mATe che. 'nibrijJA'= vigaInA tyAganA pratyAkhyAnane zAstramAM 'nIvi' tarIke kahevAmAM Ave che temAM 'TTa= ATha "nava '= nava 'mA/rA'= AgAro-piMDa vigaImAM 'ukhittavivegeNaM' e navamo AgAra hoya che, dravavigaImAM e AgAra na hovAthI ATha AgAra hoya che. 'mIDara'= vastratyAganA abhigrahamAM 'paMa == pAMca AgAra 'vaMti'= hoya che. "setu'= e sivAyanA bAkInA abhigrahamAM 'ttAri'= cAra AgAra hoya che. me 204 / 9/10 NavaNIogAhimae, addavadahipisiyadhayagule cev| Nava AgArA tersi, sesadavANaM ca advaiva // 205 // 5/11 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- navanItAvAhimardo maraviizatavRta'ne caiva nava mA+/IRI: teSAM zeSadravAna ra maOva | 22 | gAthArtha :- nIvinA pratyAkhyAnamAM mAkhaNa, pakavAnna ghaTTa dahIM, mAMsa, goLa, ane ghI e cha vigaImAM nava AgAra che ane bAkInI (madirA vagere) vigaImAM ane dahIM vagere drava vigaImAM ATha AgAra che. TIkArtha :- 'ivima'= mAkhaNa 'morAhima'= tela-ghImAM taLIne banAvela pakavAnna "mavAdena'= tela-ghImAM taLavA dvArA 'nivRtta'= baneluM "mavAdima' AmAM avagAha zabdane 'mAvapratyayAttAlima'= e sUtrathI rUma pratyaya lAgIne avagAhima zabda banyo che. 'kuTTima" zabda ma pratyaya lAgIne banyo che. tyArabAda "navanIta' ane 'mavaI[hima' zabdano dvanda samAsa karyo che. temAM 'vimo himA'' kripisiyadhayapu veva'= kaThaNa dahIM, kaThaNa mAMsa, kaThaNa ghI ane kaThaNa goLa- A goLa vagere vigaIno tyAga hovA chatAM roTalI vagere upara te mUkelA hoya to kaThaNa hovAnA kAraNe tene upADIne judo karI zakAya che. mATe temAM "UkhittavivegeNaM' e AgArano saMbhava che. "nava mA+/IT'= nava AgAra che. ''= teonA "sevA '= upara kahyA te goLa Adi svarUpathI dravadravyomAM ane madirA Adi bIjA dravyomAM- arthAt DhIlA goLa, ghI, dahIM AdimAM ane madirA AdimAM 'mava'= ATha ja AgAra hoya che. kAraNa ke te pravAhI hovAthI roTalI vagere khapatI vastu uparathI temane upADIne judA karI zakAtA nathI mATe temAM 'UkhittavivegeNaM' e AgArano saMbhava nathI. / 206 / 9/12 pratyAkhyAnamAM AgAra zA mATe rAkhavAmAM Ave che ? te kahe che : vayabhaMgo gurudoso, thevassa vi pAlaNA guNakarI u| gurulAghavaM ca NeyaM, dhammammi ao u AgArA // 206 // 5/12 chAyA :- vratama gurukoSa: topa pAnanA guNakSarI tu . gurulAghavaM ca jJeyaM dharma atastu AgArAH // 12 // gAthArtha :- vratabhaMgamAM moTA doSo che. nAnA paNa niyamanuM pAlana lAbha karanAruM che dharmamAM gauravalAghava (lAbha-hAni) jANavuM joie. mATe pratyAkhyAnamAM AgAro che. TIkArtha :- 'vayamaMn'= zAstranA AdhAre je niyama levAmAM Ave che tene vrata kahevAmAM Ave che. teno bhaMga= nAza arthAt lIdhelA vratanuM pAlana na karavuM. "gurukolo'= moTo doSa che jemAM te gurudoSa, ema bahuvrIhi samAsa karyo arthAt moTA doSavALo che. "thavasa vi'= nAnA paNa vratanuM pAtra IT'= saMrakSaNa karavuM- pAlana karavuM. "muchArI 3'= lAbha karavAnA svabhAvavALI hovAthI pAlanA e ja guNakArI che. gurutnIyavaM '= je karavAthI guNonI vRddhi thAya ane doSonI hAni thAya tene gurulAghava kahevAmAM Ave che. ''= jANavuM. 'dharmA'i= dharmanA viSayamAM ekAnta utsargamArgane grahaNa karavAthI viziSTa dharmakAryomAM hAni thatI hovAthI tenAthI aneka prANIone apakAra thAya che mATe evo ekAntamArga e sAro nathI, lAbha karanAro nathI. 'AgAro e glAnAdi-sAdhArmikajanonI veyAvaccAdi kAryomAM upakAraka bane che' 'mo'= AthI 'mArA'= zAstramAM AgAronuM varNana kareluM che. pratyAkhyAnano bhaMga na thAya e mATe zAstramAM pratyAkhyAnamAM AgAro apavAdarUpe kahyAM che. jJAnI bhagavaMtonI pravRtti avazya sarva prANIne upakAra karanArI hoya che. ane te utsarga-apavAda ema baMne mArganA avasarocita ArAdhanathI ja zakya bane che. AgamanA arthanuM rahasya samajyA vagara mAtra kriyAo karavI, e vidvAnone mAnya nathI. mATe sarva prANIone anugraha karavA mATe pratyAkhyAnamAM AgAro rAkhavAmAM Ave che. je 206 / 9/12 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda 101 sarvasAvadyayoganA tyAgasvarUpa bhAvasAmAyikamAM rahelA sAdhubhagavaMtane A amuka kALa mATenA amuka dravyasaMbaMdhI AhAranA pratyAkhyAnanI zI jarUra che ? eno koI bIjo guNa nathI ke je tenI aMdara na Ave-(sAvadyayoganAM paccakakhANamAM badhuM AvI jAya.) AvI AzaMkAnuM samAdhAna karavA kahe che : sAmaie vi hu sAvajjacAgarUve uguNakaraM eyaM / apamAyavuDDijaNagattaNeNa ANAu viNNeyaM // 207 // 5/13 chAyA :- sAmAyiDapa ghanuM vityA rUpe tu gujarAtat | apramAdavRddhijanakatvena AjJAto vijJeyam // 13 // gAthArtha:- sarva pApavyApAronA tyAgarUpa sarvavirati sAmAyikamAM sAdhuone paNa AhAranuM pratyAkhyAna e bhagavAnanI AjJA hovAthI tathA apramAdanI vRddhinuM kAraNa hovAthI lAbhakArI ja che. TIkArtha:- 'sAvaMvI rUve'= sarva pApavyApAranA tyAgarUpa "sAmarUpa vi'= sarvavirati sAmAyikamAM paNa "'= A AhAranuM pratyAkhyAna 'mAmayinI '= apramAdanI vRddhi karanAra hovAthI "TUvara'= lAbha karanAra che- aviratasamyagRSTi ane dezavirati guNasthAnakamAM rahelA zrAvakone to A AhAranuM pratyAkhyAna lAbha karanAra che ja paNa sarvavirati sAmAyikavALA sAdhubhagavaMtone paNa A lAbha karanAra che. sAdhu bhagavaMtone avasarocita AhAranuM pratyAkhyAna karavA dvArA apramAdanI vRddhi thatI spaSTa dekhAya ja che. to pachI sarva prakAranA AraMbha ane AhAramAM pravartelA gRhasthone to A pratyAkhyAnathI apramAdanI vRddhi thAya ja e spaSTa che, teo jo pratyAkhyAna nahi kare to sarvatra pramAdathI ja pravRtti karanArA che. mATe jeTalA viSayanuM pratyAkhyAna kare che teTalI ja temane apramAdanI vRddhi thAya che. "mA'= bhagavAnanI AjJAthI 'vijetha'= A guNa karanAra che ema jANavuM. / 207 / 1/13 etto ya appamAo, jAyai etthamiha aNuhavo pAyaM / viratIsaraNapahANe, suddhapavittIsamiddhiphalo // 208 // 5/14 chAyA :- rUtajI apramAvo nAte atreda anumava: prAyaH | viratismaraNapradhAnaH zuddhapravRttisamRddhiphalaH // 14 // gAthArtha :- pratyAkhyAnathI sAmAyikamAM prAyaH apramAdanI vRddhi thAya che. temAM anubhava e pramANa che. apramAda e prAdhAnyapaNe viratinuM smaraNa karAvanAra che. vaLI apramAdanA phaLarUpe zuddhapravRttimAM vRddhi thAya che. TIkArtha :- 'tto '= A pratyAkhyAnathI 'akho '= AhAranA upabhogamAM apramAda 'nAyaDu'= thAya che. 'tye'= A pramANe "rUda = A apramAdamAM 'majuvo'= svAnubhava pramANa che. "pArtha'= prAya: te apramAda kevo che ? te kahe che- 'viratIyApadI'= pratyAkhyAnathI thayelo apramAda e viratinuM smaraNa karAve che mATe te tenI pradhAnatAvALo kahevAya che. "suddhapavitta-samipatno'= vaLI te apramAda zuddha kriyAnI vRddhirUpa phaLa Ape che. ahIM 'zuddha ane pravRtti e be zabdono karmadhAraya samAsa karyo che pachI "samRddhi' zabdanI sAthe teno SaSThI tapuruSa samAsa karyo che ane chelle "zuddha pravRttinI vRddhirUpa phaLa che je apramAdanuM evo bahuvrIhi samAsa karyo che. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda [sAdhubhagavaMtone roga, pramAda, sattvanI hAni vagere kAraNothI azubha pravRtti thavAno saMbhava che. pratyAkhyAnanA prabhAve roga nAza pAme che, apramAda pragaTe che, sattva vadhe che tethI azubha pravRtti aTakIne zubha pravRtti vadhe che. te 208 re 1/4 sarva pApapravRttinA tyAgarUpa sAmAyika e sarvakALasaMbaMdhI ane sarvadravyasaMbaMdhI hoya che jyAre addhApratyAkhyAna to amuka ja kALasaMbaMdhI ane amuka ja AhArasaMbaMdhI hoya che to te karavAthI sAmAyikane bAdha kema na thAya ? arthAt tenAthI sAmAyikane bAdha thAya che, A zaMkAno javAba Ape cheH Na ya sAmAiyameyaM, bAhai bheyagahaNe vi savvattha / samabhAvapavittiNivittibhAvao ThANagamaNaM ca // 209 // 5/15 chAyA :- sImametat vAthate epropi sarvatra | samAvapravRttinivRttimAvata: sthAna pAmanuM ra | 26 che gAthArtha :- A addhapratyAkhyAna tivihAra AdinA bhedathI grahaNa karAtuM hovA chatAM sthAna ane gamananI jema AhArAdi sarvamAM samabhAvathI ja pravRtti ane nivRtti thatI hovAthI te sAmAyikane bAdhA pahoMcADatuM nathI. TIkArtha :- "'= AhAra saMbaMdhI A addhApratyAkhyAna meDhine vi'= tivihAra Adi judA judA prakAre grahaNa karavAmAM AvatuM hovA chatAM "vyastha'= AhArAdi "samAvapavittAvittimAvo'= badhI ja vastumAM te samabhAvathI ja pravRtti ane nivRttine kare che. tevo svabhAva hovAthI 'kALamAM a'= sthAna ane gamananI jema 'samirci'= sarvaviratirUpa sAmAyikane 'vAyatte'= bAdhA 'ra '= karatuM nathI. gamanane choDIne sthAna karAya che ane sthAnane choDavA dvArA gamana karAya che, sAdhubhagavaMta A sthAna ane gamanane evI rIte kare che ke jethI samabhAvamAM bAdhA na Ave, kAraNake te sthAna ke gamana je kAMI kare che temAM teone rAga nathI hoto ane jyAre te sthAna ke gamanane choDe che tyAre tenA uparanA dveSathI tene choDatA nathI. Ama samabhAvanA bAdhaka evA rAgadveSa temane hotA nathI. teo AhArAdimAM paNa zAstranI AjJAnusAra ja pravRtti athavA nivRtti kare che. potAnA svecchAcArathI teo kAMipaNa karatAM nathI ke choDatAM nathI. mAtra dezakALanA anusAre zAstramAM je karavAnI AjJA che tene tema kare che ane jene choDavAnI AjJA che tene teo choDe che mATe kyAMya paNa teone samabhAvamAM bAdhA AvatI nathI. 206 1/ AgAro e eka prakArano apavAda che. AhAranAM pratyAkhyAnamAM AgAro kahevAmAM AvyA che to sAmAyikamAM AgAro kema kahevAmAM nathI AvyA ? sAmAie AgArA, mahallatarage viNeha pnnnnttaa| bhaNiyA appatare viha, NavakArAimmi tucchamiNaM // 210 // 5/16 chAyA :- sAmayi. mArA madattara vaoNpi neda prajJatAH | bhaNitA alpatare'pi khalu navakArAdau tucchamidam // 16 // gAthArtha :- ahIM moTA paNa sAmAyikamAM AgAro kahyAM nathI ane navakArazI Adi nAnA pratyAkhyAnamAM AgAro kahyA che e yuktirahita asAra che. Ama vAdIno prazna che. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda TIkArtha :- 'sAmA'= sarvaviratirUpa sAmAyikamAM 'mA'IT'= pahelA kahevAmAM AvelA AgAro maotara vi'= dravya-kALa-viSayanI apekSAe moTuM hovA chatAM 'neda paUUUttA'= ahIM kahevAmAM AvyA nathI, 'mautare vi'= dravya-kALa-viSayanI apekSAe nAnA paNa 'huM'= A zabda vAkyAlaMkAramAM che. 'navarAmi'= navakArazI Adi pratyAkhyAnamAM 'mafchAyA'= kIdhAM che "tucchamivi'= yuktirahita hovAthI asAra che. praznakArano bhAva A pramANe che :- mahAna viSayavALA sAmAyikamAM ja gAro kahevA yukta che. alpatara viSayavALA navakArazI Adi pratyAkhyAnamAM AgAro kahevAnI jarUra nathI. to pachI ahIM viparIta karavAmAM AveluM hovAthI te asAra kema na hoya ? arthAt asAra ja che. je 220 me /6 vAdInA A praznanuM samAdhAna ApatA kahe che : samabhAve cciya taM jaM jAyai savvattha AvakahiyaM ca / tA tattha Na AgArA paNNattA kimiha tucchaM ti // 211 // 5/17 chAyA :- samAve vaiva tat yanAthane sarvatra yAvathad | tat tatra na AgArAH prajJaptAH kimiha tucchamiti // 17 // gAthArtha :- badhI vastumAM samabhAva hoya tyAre ja sAmAyika hoya che. ane te jIvanaparyata hoya che tethI jinezvaradeve AgAro kahyAM nathI, emAM asAra zuM che ? arthAt kAMi ja asAra nathI. TIkArtha :- "'= je kAraNathI "sabastha'= cetana acetana svarUpa sarvavastu saMbaMdhI 'samabhAve thi '= rAga-dveSanA abhAvavALA adhyavasAya svarUpa samabhAvamAM ja sAmAnyathI 'ta'= te sarvavirati sAmAyika nAya'= saMbhave che 'mAvadiye '= ane te jIvanaparyatanuM hoya che 'tA'= tethI 'tattha'= te sAmAyikamAM 'aa mArA'= AgAro nathI 'pApAttA'= kahelA "rUda'= AmAM 'hiM'= zuM 'tuOM ti'= asAra che arthAt AmAM kAMI ja asAra nathI. [ pratyAkhyAnamAM amuka chUTa rAkhe to bhaMga thavAno jemAM saMbhava hoya temAM bhaMga na thAya mATe eTalI chUTa rAkhIne te pratyAkhyAna levAya che. A chUTa rAkhavA mATe AgAro rakhAya che. paraMtu sAmAyikamAM badhI ja vastu pratye samabhAva rAkhavAno che. temAM amuka pratye samabhAva na rAkhI zakAya to sAmAyikano bhaMga ja thaI jAya che mATe temAM "huM amuka vastumAM samabhAva rAkhIza amukamAM nahi rAkhuM evI chUTa rAkhe to samabhAvano bhaMga thavAthI sAmAyikano bhaMga thaI ja jAya che. Ama temAM AgAra rAkhavAmAM koI lAbha thato na hovAthI AgAra kIdhAM nathI.] 22 /17 taM khalu NirabhissaMgaM, samayAe savvabhAvavisayaM tu / kAlAvahimmi vi paraM, bhaMgabhayA NAvahitteNa // 212 // 5/18 chAyA :- tat vRnu niramaSyaE samatathA samAviSaye tuM #lnAvathApa para makamAt nAvayatvera | 28 che. gAthArtha :- sAmAyika AzaMsAthI rahita che. ane samatAnA kAraNe sarvabhAvonA viSayavALuM che. jIvanaparyata ema kALanI je avadhi temAM karavAmAM Ave che te mRtyu pachI bhaMga thavAnA bhayathI karavAmAM AvI che. paraMtu AzaMsA vaDe maryAdAnA hetuthI karavAmAM AvatI nathI. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda TIkArtha :- 'taM va7'= te sAmAyika 'niraMfmasaM'= AzaMsAthI rahita che, ane 'samayaU'= samabhAva vaDe "sabUmAvavizvayaM tu'= sarva padArthanA viSayavALuM che. vAdI prazna kare che ke- jo sAmAyika e sarva dravya-kSetra-kALa ane bhAvanA viSayavALuM che arthAt jo e sarvakALa mATe che to pachI temAM jIvanaparyata ema kALanI avadhi zA mATe karavAmAM Ave che ? A praznanuM samAdhAna ApatA kahe che ke- 'nAmi vi'= jIvanaparyata e kALanI avadhi paNa paraM= mAtra maMmiya= pratijJAnA bhaMganA bhayathI ja karavAmAM Ave che 'nAvaditte '= maryAdAnA hetuthI karavAmAM AvatI nathI. sAmAyika pratyAkhyAnamAM "jIvanaparyata'nI avadhi karavAnuM tAtparya samajAve che :- sAmAyikanA pratyAkhyAnavALAne mRtyu pachI sarva sAvaghayoganI nivRtti aniSTa che tethI "mAtra A jIvana pUratI ja mAre sarva sAvadyayoganI nivRtti ho. mRtyu pachI huM sarva bhoga Adine sevIza. AvI AzaMsAthI te pratyAkhyAnamAM 'jIvanaparyata'nI avadhi karato nathI, paNa "mRtyu pachI mArA pratyAkhyAnano bhaMga na thAya" evA AzayathI te jIvanaparyaMtanI avadhi kare che. kAraNa ke mRtyu pachI deva Adi gatimAM gayA pachI tyAM bhavasvabhAvathI ja viratino saMbhava nathI temaja AtmAnuM svAdhInapaNuM nathI. jyAM sudhI AtmAnuM svAdhInapaNuM che tyAM sudhInI ja pratijJA karavI yogya che. mRtyu pachI karmanI parAdhInatA hovAnA kAraNe pratyAkhyAna pALI zakAze ke kema ? e saMdeha hovAthI paMDitone evI pratijJA karavI yogya nathI. A jIvanaparyata to pote svataMtra hovAthI pratijJAnA bhaMgano saMbhava na hovAthI pratijJA karavAmAM doSa nathI. teno adhyavasAya evo che ke "jIvanaparyata to mAre A pratijJA pALavI ja che.' tyArabAda karmanI parAdhInatAthI jo kadAca sAvadyayoganI virati na pALI zake to temAM tene koI doSa lAgato nathI. jyAre jyAre te sAmAyika pariNAmane pAme che tyAre tene sarvavirati pALavAno adhyavasAya che ja, ethI viparIta evo aviratino adhyavasAya nathI ja. Ama 'jIvanaparyatanI avadhi karavAthI sarvaviratinuM grahaNa ane mokSa thavA chatAM pratijJAmAM kSati AvatI nathI, kAraNa ke A bhavamAM karmanI parAdhInatA na hovAthI upADelA pratijJAnA bhArane yathocita nirvAha karavA dvArA haMmezA sarvaviratinuM tene grahaNa che ja, tethI avirati AvatI nathI, tene sarvavirati atyaMta priya hovAthI mRtyu bAda paNa sarvavirati pALavAno bhAvathI to adhyavasAya che ja. paraMtu mRtyu bAda deva AdinA bhavamAM aviratino saMbhava hovAthI pratijJAno bhaMga thaI jAya e bhayathI te jIvanaparyaMtanI avadhi kare che, bhoganI AzaMsAthI AvI kALanI avadhi te karato nathI. A sarvavirati sAmAyika sarva padArthanA viSayavALuM che. 262 1 1/28 sAmAyikamAM rahelA nirAzaMsapaNAnuM varNana karavA mATe ja have A gAthA kahe che : mrnnjyjjhvsiysuhddbhaavtullmihhiinnnnaaenn| avavAyANa Na visao, bhAveyavvaM payatteNa // 213 // 5/19 chAyA :- H{UInaya- madhyavasitakumaTa-bhAvatulyamida hInajJAna | apavAvAnAM ja viSayo mAvayitavya prayatnana 26 gAthArtha :- yuddhamAM laDatA subhaTane jema "maravuM athavA jaya meLavavo' evo deDha nirNaya hoya che tema sAmAyikavALA sAdhune paNa "maravuM athavA karmazatru upara vijaya meLavavo' evo daDha nirNaya hoya che, mAtra A nirNayanI apekSAe ja sAmAyikavALA sAdhune subhaTanA jevo varNavyo che bAkI sAdhu karatAM Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda 105 subhaTa ghaNI ja nIcI kakSAno che. mATe A subhaTanuM dRSTAMta e hInadRSTAMta che. sAmAyika e (zAstramAM batAvelA apavAda sivAyanA) apavAdano viSaya nathI ema prayatnapUrvaka vicAravuM. TIkArtha :- "maUInayAsiyasudamAvatulka = "maravuM athavA jaya prApta karavo' evA nizcayavALA subhaTanA saMkalpa jevo 'rUda'= A adhikRta sAmAyikamAM saMkalpa che. "dITUIT'= A hIna daSTAMta che. subhaTa e krodha Adi kaSAyathI kaluSita cittavALo hoya che, viSayono upabhoga karavAnI icchAvALo hoya che, zatrune mAravAnI IcchAthI pravRtti karato hoya che, tathA paropakAra karavAnI apekSA vagarano hoya che. ane vinayAdiguNothI rahita hoya che. enI apekSAe bhAvasAmAyikavALo sAdhu to ghaNA viziSTaguNothI yukta hoya che, te mahAkalyANa karavAnA AzayavALo hoya che. zAstramAM kahelA anuSThAnamAM apramattapaNe rAta ane divasa ekAgracittathI mahApuruSoe AcarelAM mArgane sevavAmAM tatpara hoya che, haMmezA mokSano abhilASI hoya che. Ama subhaTa karatAM sAmAyikavALo sAdhu ghaNo ja uttama che. mAtra e baMnemAM samAnatA eTalI ja che ke subhaTa jema zarIranI apekSA rAkhyA vagara mRtyuno bhaya choDIne parAkrama kare che tema sAdhu sAMsArika sukhanI apekSA rAkhyA vagara mRtyuno bhaya choDIne parAkrama kare che, Ama bhAvasAmAyikavALo sAdhu paramArthathI subhaTatulya nathI paNa tenA karatAM ghaNo ja uttama hovAthI tene je A subhaTanuM dRSTAMta ApyuM che te hInadRSTAMta che. | 'vavIyApA visAmo'= (zAstramAM kahelA apavAda sivAyanA bIjA) apavAdo sAmAyikamAM hotA nathI, zAstrokta sAmAyika e utsarga ane apavAda baMnethI yukta hoya che. kAraNa ke zAstramAM utsarganI jema apavAdanuM paNa vidhAna karavAmAM AvyuM che. zAstranI apekSA vagaranAne to sAmayikano sarvadA asaMbhava ja che. kAraNake zAstramAM kahevA prakAra sivAyanuM sAmAyika kyAreya paNa saMbhavatuM nathI. tethI "sAmAyika e apavAdano viSaya nathI." ema je gAthAmAM kahevAmAM AvyuM che tenuM tAtparya e che ke zAstramAM batAvelA apavAda sivAyanA bIjA apavAdo AmAM saMbhavatA nathI. "mAyevaM paLa'= sUkSmabuddhithI AdarapUrvaka ema vicAravuM ke zAstramAM kahelA apavAdono niSedha karavAmAM Avyo nathI. kAraNake (utsarganI jema ja) apavAdano paNa sAmAyikanI sAthe avinAbhAvI saMbaMdha che. 223 // etto cciya paDiseho, daDhaM ajoggANa vaNNio sme| eyassa pAiNo vi hu, bIyaM ti vihI ya aisaiNA // 214 // 5/20 chAyA :- 3 ta va pratiSedha: TUMDham gayoyAnAM vataH samaye | etasya pAtino'pi khalu bIjamiti vidhizca atizAyinA // 20 // gAthArtha :- AthI ja ayogya evA bhavAbhinaMdI jIvone sAmAyika ApavAno zAstramAM atyaMta niSedha karyo che. atizayajJAnI (mahAvIrasvAmIe) sAmAyikathI avazya paDanAra (kheDUtone paNa sAmAyika ApavAnI pravRtti karI te bhAvasAmAyikanuM A avaMdhyakAraNa thaze, e hetuthI karI che. TIkArtha :- 'ttio viya'= sAmAyika e nirabhimpaMga pariNAmarUpa hovAthI ja 'samaU'= zAstramAM 'mano TIT'= saMsArathI vairAgya nahi pAmelA bhavAbhinaMdI ayogya jIvone 'a'= atyaMta 'pado'= niSedha 'iuTo'= karAyo che. have prazna kare che ke jeo jIvanaparyata sAmAyikanuM pAlana karavA mATe asamartha che evA ayogya Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda jIvone sAmAyika ApavAmAM AvatuM nathI, to pachI je avazya dIkSA choDI devAno che evA kheDUtanA jIvane kevalajJAnI bhagavAne dIkSA zA mATe ApI ? A praznano javAba Ape che ke '= A sAmAyikathI 'pArU vi'= avazya bhraSTa thanAra hovA chatAM (kheDUtane) '= vAkyAlaMkAramAM che. 'vayaM ti'= bhAva sAmAyikanuM bIja thaze ema mAnIne 'maphasaUIT'= kevalajJAnI vaDe. 'vi '= sAmAyika apAyuM. A padano bhAvArtha :- atizayajJAnI sarvajJa bhagavAna mahAvIrasvAmIe kheDUtanA jIvane, te avazya dIkSA choDI devAno ja che ema jANavA chatAM je dIkSA ApI tenuM kAraNa e che ke temaNe kevalajJAnathI jANyuM hatuM ke A jIvane (pUrva=) A janmamAM avyaktasAmAyikanI sparzanA dvArA tevA prakArano sAmAyika pratyeno dveSa dUra thaI javAthI kAlAntare bhavAMtaramAM cokkasa vyaktasAmAyikanI prApti thaze ja. Ama atyAranuM tenuM avyaktasAmAyika e bhavAMtaramAM tene vyaktasAmAyika apAvanAra bIjabhUta hovAthI atizayajJAnI bhagavAne tene dIkSA ApI. atizayajJAnI A pramANe kare to temAM doSa nathI, paNa jemane atizayajJAna nathI te dareke to yogya jIvane ja sAmAyika ApavuM joie, game te ayogya jIvane sAmAyika ApavuM nahi. kAraNa ke enA mATe uttama puruSo ja yogya che. 224 / 9/20 je sAmAyika subhaTabhAva tulya hovAthI temAM AgAro nathI to sAmAyikavALAne navakArazI Adi pratyAkhyAnamAM paNa AgAro yukta nathI kAraNa ke AgAro e subhaTabhAvatulya sAmAyikanA bhAvono bAdhaka che e AzaMkA karIne graMthakAra kahe che : tassa upavesaNiggamavAraNajogesa jaha uavvaayaa| mUlAbAhAe tahA, NavakArAimmi AgArA // 215 // 5/21 chAyA - tI tu pravenima-vAra-yogenu yathA tu 3pavArI: I mUlAbAdhAyA tathA navakArAdau AgArAH // 21 // gAthArtha :- sAmAyikavALA sAdhunI amuka sthAnamAM praveza karavAnI ke amuka sthAnamAMthI bahAra nIkaLavAnI pravRttine, amuka yogamAMthI nivRtti karavAnI ke amuka yogamAM pravRtti karavAnI vagere apavAdika pravRttio jema tenA mULa sAmAyikabhAvane bAdhaka nathI banatI tema navakArazI Adi pratyAkhyAnamAMnA AgAro paNa tenA mULa sAmAyikabhAvane bAdhaka banatA nathI. TIkArtha :- "tasa 3= sAmAyikanA 'pavenimavAranone!'= 'pavesa'= Alaya= upAzrayAdi koI sthAnamAM praveza karavo, ' f ma'= te sthAnamAMthI bahAra nIkaLavuM, A baMne kriyA paraspara viruddha hovAthI eka ja sAdhu te baMnene eka sAthe karI zakato nathI. jyAre te praveza kare che tyAre te nirgama nathI karato, jyAre te nirgama kare che tyAre praveza nathI karato kAraNa ke A baMne kriyA paraspara tyAgapUrvaka sthiti karanArI che. arthAt te baMnemAMthI ekane choDe to bIjI karI zakAya che. 'vIrA'= niSedha, nivRtti karavI. 'nona'= vyApAra karavo, pravRtti karavI. A nivRtti ane pravRtti be kriyA paraspara viruddha hovAthI baMnene ekasAthe karI zakAtI nathI, ekane choDe to bIjI karI zakAya che, arthAt A praveza-nirgama, nivRtti-pravRttirUpa kriyAmAM vartamAna bhAvasAmAyikavALA sAdhunI "nada 3'= Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda 107 jema 'mavavIyA'= A apavAdika-vaikalpika kriyAo 'mUnAvIhA'= tenA mULa sAmAyikabhAvane bAdhA pahoMcADatI nathI kAraNa ke te pote madhyastha hovAthI je kAMI kare che te badhuM ja udAsInabhAvathI ja kare che. sAdhakajIvanamAM aneka yoganI sAdhanA karavAnI hoya che. temAM be paraspara viruddha yogo ekasAthe sAdhI zakAtA nathI. tethI te eka yogamAM pravRtti kare che tyAre bIjA yogamAMthI nivRtti kare che. paNa te madhyastha hovAthI jemAM te pravRtti kare che temAM tene rAga nathI ane jemAM pravRtti nathI karato temAM tene dveSa nathI. paraMtu baMnemAM tene udAsInabhAva ja che, mATe tenA mULa sAmAyikabhAvane hAni pahoMcatI nathI. 'ta'= te ja pramANe 'navarAgni'= navakArazI Adi pratyAkhyAnamAM 'mArA'= karAtA AgAro tenA sarvavirati sAmAyikane bAdhA karatA nathI. kAraNake navakArazI vagere paccakakhANo apramAdane vadhAranArA hovAthI IcchavA yogya che. zrI abhayadevasUrIzvarajI ma.nI TIkAmAMthI- maravuM athavA vijaya meLavavo. evA bhAvavALo subhaTa vijayanI IcchAthI jema yuddhamAM praveza kare che. tema kyAreka thoDo vakhata temAMthI pAchA haThIne, laDAi baMdha karIne pUrI tAkAta keLavIne pharI hallo karavAthI jo vijaya meLavAya ema hoya to yuddhamAMthI paNa haTI jAya che, yuddha thoDA vakhata mATe baMdha kare che, Ama aneka apavAdonuM sevana kare che paNa te apavAdo tenI 'maravuM athavA vijaya meLavavo' evI mULa pratijJAne bAdhaka nathI banatA. e ja rIte paccakakhANanA AgAro sAdhunA subhaTabhAva tulya sAmAyikabhAvane hAni pahoMcADatA nathI, ane AgAro dvArA sevavAmAM AvatA apavAdo te madhyasthabhAve udAsInapaNe seve che, te vakhate paNa tene samabhAva ja hoya che. je 225 / 1/2 have koI prazna kare che ke rAga-dveSa Adi koika kASAyika pariNAmathI ja sAdhurUpe AgArothI prApta thatA apavAdonuM sevana karato hoya mATe tenA sAmAyikabhAvane e samaye hAni pahoMcaze ja. A praznano uttara ApatA kahe che : Na ya tassa tesu vi tahA, NirabhissaMgo uhoi prinnaamo| paDiyAraliMgasiddho, uNiyamao aNNahArUvo // 216 // 5/22 chAyA :- tatha teblapi tathA nimiSyan bhavati pariNAma: | pratIkAraliGgasiddhastu niyamataH anyathArUpaH // 22 // gAthArtha :- te sAmAyikavALA sAdhuno je nirAzaMsa pariNAma che te apavAdanA sevana prasaMge paNa niyamo anyathArUpa thato nathI, arthAtu badalAine AzaMsAvALo banato nathI. kAraNake anyathArUpa AzaMsAvALo banelo pariNAma e pratIkArarUpa cihnathI jaNAi Ave che. jo tene AzaMsA AnI hota to tenA pratIkArarUpe tenuM prAyazcitta karata. te prAyazcitta karato nathI mATe nakkI thAya che ke tene AzaMsA AvI nathI paNa samabhAva jaLavAI rahyo che. TIkArya :- ya ho'= thato nathI. 'ta'= te sAmAyikavALA sAdhune tenu vi'= te AgAra vaDe apavAdanA sevanamAM paNa 'tada'= potAne anubhavasiddha evo 'nirafmarsa paripAmo'= nirAza pariNAma, evo ne evo ja rahe che. 'padayAtri siddho 3 = pratIkAra karavArUpa liMgathI jaNAto 'mahAvo'= anyathArUpa arthAt AzaMsArUpa pariNAma jo te sAmAyikavALA sAdhune AzaMsA AvI gaI hota to te teno pratIkAra karavA mATe prAyazcitta grahaNa karata. Ama pratIkAra e tenuM liMga che. A liMgathI siddha hovAthI teno nirabhimpaMga ja pariNAma che. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda ahIM tAtparya A che :- sAmAyikavALo sAdhu AhAra le to paNa tene AzaMsA nathI ane AhAra na le to paNa tene AzaMsA nathI. AthI navakArazI Adi pratyAkhyAnamAM AgAro rAkhavA chatAM teno nirAzasabhAvano pariNAma jaLavAi ja rahe che, badalAto nathI. haMmezA potAnA pariNAma darekane anubhavasiddha hoya che. AthI jo tene AzaMsA AvI hota to potAnA e duSita pariNAmane jANIne te tenI vizuddhinA mATe tenuM prAyazcitta leta. te prAyazcitta leto nathI mATe jaNAya che ke teno nirabhinkaMga pariNAma jaLavAI rahyo che. je radda che 1/22 prazna kare che ke AhAranA pratyAkhyAnamAM AgAro rAkhIne apavAdamAM pravRtti karanAra sAdhune tenA autsargika sAmAyikabhAvano vighAta kema nathI thato? arthAta thavo joie. teno pratyuttara ApatAM kahe che : Na ya paDhamabhAvavAghAya mo uevaM pi avi ya tssiddhi| evaM ciya hoi daDhaM, iharA vAmohapAyaM tu // 217 // 5/23 chAyA :- 1 2 prathama mAvaLIyAta ma tu vimapi pa tra tatsaddhiH | evameva bhavati dRDham itarathA vyAmohaprAyaM tu // 23 // gAthArtha :- AhAraviSayaka pratyAkhyAnanA AgArothI apavAda sevavA chatAM sAdhunA mULabhUta sAmAyikabhAvane hAni thatI ja nathI, urdu apavAdono Azraya hovAthI ja mULabhAvanI atizaya siddhi thAya che. apavAdovALA AhArAdinA pratyAkhyAna na kare to sAdhunuM sAmAyika mUDhatA tulya ja che kAraNa ke upAyathI ja tenI siddhi thaI zake che. AhArAdinA pratyAkhyAnano svIkAra e teno upAya che. TIkArtha :- 'padvamAvavAvAya'= sAmAyika saMbaMdhI samabhAvasvarUpa mULa bhAvano vighAta ''= nathI ja thato. ''= A avyaya pAdapUrti mATe che, '3'= avadhAraNa arthamAM che. "parva pi'= AhAraviSayaka pratyAkhyAnamAM AgAra na rAkhavAnI jema ja AgAra rAkhavAmAM paNa mULa sAmAyikabhAvane koIpaNa jAtanI bAdhA pahoMcatI nathI. 'vi '= unheM 'vaM viya'= A pramANe AhAraviSayaka pratyAkhyAna karavAthI ja tasiddhi'= samabhAvanI siddhi 'ro'= thAya che. "8 = atyaMta "darI'= apramAdanI vRddhi karanAra AhAraviSayaka pratyAkhyAna na karavAthI 'vAmohapAyaM tu'= sAmAyika mUDhatA tulya ja che. tethI e siddha thAya che ke AhAranuM pratyAkhyAna e sAmAyikabhAvamAM lAbha karanAra che. je 227 me 1/2rU. jo sAmAyikanI pratijJA jIvanaparyaMtanI ja hoya che, thoDA kALa mATenI nathI hotI to pachI zAstramAM samabhAvanA mokSa ane grahaNanuM nirUpaNa kema karavAmAM AvyuM che ? samabhAvano pariNAma cAlyo jAya che, pAcho pharIthI prApta thAya che temAM vacamAM aMtarmuhUrta kALa paNa batAvAyo che, vaLI navuM prApta karavAmAM Ave tyAre paNa sAmAyikano pariNAma jaghanyathI aMtarmuhUrta kALa sudhI rahe che ema kahevAmAM AvyuM che to pachI thoDA kALa sudhI rahenAra sAmAyikano pariNAma e zAstramAM varNavelA jIvanaparyata sudhInA sAmAyikanA pariNAmanA jevo ja hoya che ke tenAthI judA prakArano hoya che? A zaMkAnuM samAdhAna ApatA kahe che : ubhayAbhAve vi kuto vi aggao haMdi erisocev| takkAle tabbhAvo, cittakhaovasamao Neo // 218 // 5/24 chAyA :- 3mayamAvefpa tofpa prato %i raMgaththava | tatkAle tadbhAvazcitrakSayopazamato jJeyaH // 24 // Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda 109 gAthArtha - sAmAyika svIkAryA pachI AgaLa jatAM evuM koika pratipAtanuM nimitta maLavAthI te pariNAma cAlyo jAya che ane tenI kriyA paNa chUTI jAya che. Ama ubhayAbhAva thato hovA chatAM jayAre sAmAyika svIkAre che, tyAre to te tAttvika zAstrokta ja hoya che. (e vakhatanA pariNAmamAM koI jAtano bheda hoto nathI mAtra karmano kSayopazama vividha prakArano hovAthI te pariNAma alpakALa Take ke bahukALa Take ema kALanI maryAdAmAM bheda paDe che, paNa pariNAmanA svarUpamAM bheda hoto nathI.) TIkArtha :- 'mayamAve vi'= sAmAyikamAMthI jyAre pratipAta thAya che tyAre (bhAvaka) pariNAma ane kriyA baMneno abhAva thavA chatAM 'sUto vi'= sAmAyikanA pratipAtanA aneka prakAranA hetuomAMthI koIpaNa, hetuthI 'masAmo'= AgaLa jatAM arthAt sAmAyika svIkAryA pachInA kALamAM sAmAyikanA pariNAma ane kriyAnA pratipAtanA aneka kAraNo saMbhave che mATe 'topa'= zabdanuM grahaNa karyuM che. 'iMdri'= AmaMtraNa arthamAM che. "riso jIva'= zAstramAM kahelo tAttvika prakArano ja hoya che, tenAthI viparIta prakArano hoto nathI. 'tadalne'= vivakSita aMtarmuhUrtamAM 'tamAvo'= sAmAyikano samabhAvarUpa pariNAma 'vittaraqovo '= cAritramohanIya karmano kSayopazama aneka prakAranA svabhAvavALo hovAnA kAraNe (ochAvattA samaya raheto hovA chatA) TuMka samaya pUrato rahenAra sAmAyikano pariNAma e jIvanaparyata rahenAra sAmAyikanA pariNAma jevo tAttvika ja 'o '= jANavo. aMtarmuhUrta jeTalA jaghanyakALamAM rahenAra sAmAyikano pariNAma e jIvanaparyata rahenAra sAmAyikanA pariNAma karatAM judA prakArano hoya che (enA jevo tAttvika nathI hoto) A pramANe jeo mAne che te mAnyatAnuM ahIM khaMDana thAya che. karmanA kSayopazamanI vividhatAnA kAraNe tAttvika evo paNa sAmAyikano pariNAma TuMkakALa mAtra ja Take e saMbhavita che. zAstramAM sAmAyikanA pariNAmano jaghanya kALa paNa batAvelo hovAthI teno niSedha karI zakAya ema nathI. anyathA jIvanaparyata sudhI rahe e ja sAmAyikano pariNAma kahevAya, svalpakALa rahenAra e sAmAyikano pariNAma na kahevAya ema mAnIe to zAstrane apramANabhUta mAnavAno prasaMga Ave. dharma ane adharmanI vyavasthAmAM zAstrane ja pramANabhUta gaNavAmAM Ave che. kAraNake kahyuM che ke : dharma kone kahevAya ? adharma kone kahevAya ? e nakkI karavAmAM zAstra ja niyAmaka che. zAstranI AjJAnuM pAlana karavAthI dharma thAya che ane zAstranI AjJAthI viruddha vartana karavAthI adharma thAya che." | 218 | 9/24 pa/4 gAthAmAM 'mere vidhimAyuvattam' je kahevAyuM hatuM, te dvAranuM vivaraNa karatAM kahe che : AhArajAio esa ettha ekko vi hoti cubheo| asaNAijAibheyA, NANAipasiddhio Neo // 219 // 5/25 chAyA :- mahAranAtita pAtra vofpa mata varSeH | azanAdijAtibhedAd jJAnAdiprasiddhito jJeyaH // 25 // gAthArtha :- AhArajAtinI apekSAe (januM bhakSaNa karAya te AhAra e daSTie) AhAra eka ja hovA chatAM (pratyAkhyAnanI apekSAe) te azanAdi jAtinA bhedathI (azana, pAna, khAdima ane Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda svAdima ema) cAra prakArano che. ahIM pratyAkhyAnanA avasare jJAna AdinI siddhi mATe e cAra prakArano AhAra jANavo joie. TIkArthaH- "mAdAranIpho'= AhAranI jAtine AzrayIne 'isa'= A AhAra 'o vi'= sAmAnya jAtinI apekSAe eka hovA chatAM paNa 'sthi'= A pratyAkhyAnanA avasare ''= cAra prakArano 'rati'= thAya che. 'masaUInA meya'= azana-pAna-khAdima ane svAdima e jAtinA bhedathI nA rUpasiddhio '= jJAna, zraddhA, AcaraNa AdinI siddhinA mATe AhAra cAra prakArano 'o'= jANavo. anyathA jo AhAranA azanAdi bhedonuM jJAna na hoya to duvihAra Adi pratyAkhyAnanA dareke dareka bhedonuM jJAna-zraddhA vagere thAya nahi. | 221 1/2 have jJAna-zraddhA Adine jaNAve che : NANaM saddahaNaM gahaNa, pAlaNA virativuDvicevaM ti / hoi iharA u mohA, vivajjao bhaNiyabhAvANaM // 220 // 5/26 chAyA :- jJAnaM zraddhAnaM prahavi patninA virativRddhi viita | bhavati itarathA tu mohAd viparyayo bhaNitabhAvAnAm // 26 // gAthArtha :- cAra prakAranA AhAranI prarUpaNA karavAthI jJAna, zraddhA, grahaNa, pAlana ane viratinI vRddhi thAya che. jo cAra prakAranA AhAranI prarUpaNA na karavAmAM Ave to jenuM paccakhkhANa karavAnuM che tenA vibhAganuM jJAna na thavAthI anaMtarokta jJAnAdino abhAva thAya. TIkArtha :- 'nA'= bodha, "sadavi'= zraddhA-rUci, "BUT'= zAstrIya niyamono svIkAra "patni'= svIkArelA niyamonuM pAlana 'virati '= ane viratinI vRddhi "parva ti'= AhAranA azanAdi bhedonI prarUpaNA karavAthI ja 'hoTTa'= thAya che. A 'hoTTa' pada jJAna-zraddhA Adi dareka padonI sAthe joDAya che. "pharI 3'= jo AhArAdi bhedonuM varNana na karavAmAM Ave to 'modI'= jenuM paccakhANa karavAnuM che tenuM jJAna na thavAthI 'maniyamAvAI'= anaMtara kahevAmAM AvelA jJAna, zraddhA= Adi bhAvono 'vivajJo '= viparyaya thAya. AhArAdi bhedanuM jJAna na hoya to pratyAkhyAna saMbaMdhI jJAnazraddhA Adi thatA nathI mATe jJAna-zraddhA AdinA saMpAdananA mATe AhArAdinA bhedonuM varNana karavuM e zAstrIya ja che, zAstrathI viruddha nathI. je 220 / 1/ra6 have azanAdi bhedonuM nirUpaNa karatAM kahe che : asaNaM oyaNasattugamuggajagArAi khjjgvihiy| khIrAi sUraNAI maMDagapabhiI ya viNNeyaM // 221 // 5/27 chAyA :- 3mazane monasavatumulIna/di ghAvadhaza | kSIrAdi sUraNAdi maNDakaprabhRtizca vijJeyam // 27 // gAthArtha :- bhAta, sAthavo, maga, (jagArIH) rAba vagere, khAjA Adi pakavAnna, dUdha Adi, sUraNa Adi, (mAMDAka) roTalA-roTalI Adi azana jANavuM. TIkArtha :- 'masaT'= jenuM bhojana karAya che te azana kahevAya. A azana zabdanI vyutpattimAtra Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda che paNa rUDhithI to zAstramAM athavA lokamAM prasiddha 'royasattAmu/na-IIRTTa'= 'moyaUT' cokhA (upalakSaNathI badhA ja prakAranA anAja) "sattA'= sAthavo, zekelA java vagereno loTa, 'musA'= maga (upalakSaNathI sarva prakAranA kaThoLa), 'na+IRpha' = rAba vagere ' nAvidi '= khAjA, sukhaDI, modaka vagere pakavAnna, 'Dra'= dUdha vagere, Adi zabdathI dahIM, ghI vagerenuM grahaNa karavuM, 'sUraVII'= sUraNa vagere badhI jAtanA kaMda 'maMDapafma = roTalA, roTalI, pUrI vagere 'viUoya'= (azana) jANavuM. || 226 me 1/27 have 'pAnanuM varNana kare che : pANaM sovIrajavodagAi cittaM surAigaM ceva / AukkAo savvo, kakkaDagajalAiyaM ca tahA // 222 // 5/28 chAyA - pa sauvIra thavo vitra muvi caiva ! maya: sarva: TananAddhi gha tathA 28 | gAthArtha :- kAMjI, java vagerenA dhovaNanuM pANI, vividha prakAranI madirA, badhI jAtanuM (nadI, taLAva vagerenuM) pANI, cIbhaDA vagerenuM pANI e pAna che. TIkArtha :- 'pAna'= jene pIvAmAM Ave che tene 'pAna" kahevAmAM Ave che. 'savIragavo '= 'savIra'= kAMjI, 'navo phu'= javanA dhovaNanuM pANI, "Adi' zabdathI talanA dhovaNanuM pANI, (tuSodaka=) cokhAnA dhovaNanuM pANI grahaNa karAya che. 'citta'= vividha prakAranI "suraphiyaM veva'= madirA Adi, "Adi' zabdathI "tha'= goLamAMthI banAvelI madirA 'prasannA'= eka jAtanI madirA vagerenuM grahaNa karAya che. 'mADo savyo'= AzrayanA bhedathI nadI, sarovara AdimAM raheluM sarva prakAranuM pANI 'AiDAganAa'= cIbhaDA vagerenA rasathI mizra pANI, "Adi' zabdathI khajUra, drAkSa, AmalI, dADama vagerenA pANInuM grahaNa karavuM. 'tra tahIM'= A badhA ja "pAna" kahevAya che. je 222 / /28 have khAdimanuM varNana kare che : bhattosaM daMtAI,khajjUraM naalikerdkkhaadii| kakkaDigaMbagaphaNasAi bahuvihaM khAimaM NeyaM // 223 // 5/29 chAyA :- mavastiSa jJAHi ghara nAtnira drAkSAdri | karkaTikAmrakapanasAdi bahuvidhaM khAdimaM jJeyam // 29 // gAthArtha :- zekelA caNA, ghauM vagere anAja, goLathI saMskArela daMtapavana vagere, khajura, nALiyera, drAkSa vagere kAkaDI, kerI, phaNasa vagere aneka prakAranuM khAdima jANavuM. TIkArtha :- 'matto'= "ma' ane "moSa' zabdano karmadhAraya samAsa thayo che. rUDhithI zekelA caNA, dhANA vagere bhaktoSa kahevAya che, 'ttAruM'= goLathI saMskArela daMtapavana Adi-A daMtapavana amuka dezavizeSamAM prasiddha che, " nUra'= khajUra, 'nAniravazvAdri'= nALiyera, drAkSa Adi, "Adi' zabdathI dADama AdinuM grahaNa thAya che. 'daDiyAMvALArU'= kAkaDI, kerI, panasa Adi 'vahuvihaM'= ghaNAM prakAranAM phaLo 'ghI'= khAdima 'yaM'= jANavuM. . 223 | 9/21 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda khAdima kahevAyuM. have svAdima kahe che : daMtavaNaM taMbolaM, cittaM tulasIkaheDagAI y| mahupippalisuMThAI ya, aNegahA sAimaM hoi // 224 // 5/30 chAyA :- dantapavanaM tAmbUlaM citraM tulasIkuheDakAdi ca / madhupippalI suNThyAdi ca anekadhA svAdimaM bhavati // 30 // thArtha :-44Imadha vagairena hAta, nAgavesana pAna, tulasI, sabhI vagaire, madha, pI52, sUDa mAhi bhane prA2nu svAhima che. artha :- 'daMtavaNaM'= sayitta tathA ayitta hAta, 'taMbolaM'= naa||2vetn pAna, 'cittaM'= vividha prA2na 'tulasIkuheDagAI'= 'tulasI'= tulasI 'kuheDagAI'= abhI vagere dravyo (73: 162 13) 'madhupippalisuMThAI'= bhagha, pI52, mUMha mAhi (mAhizathI bharI, 29nu ahA thAya che.) 'aNegahA'= bhane prahAranu 'sAimaM = svAhima 'hoi'= hoya che. // 224 // 5/30 azanAdisaMbaMdhI vyApaka nyAya batAvatA kahe che : lesuddeseNee, bheyA eesiM daMsiyA evaM / eyANusArao cciya, sesA sayameva viNNeyA // 225 // 5/31 chAyA :- lezoddezena ete bhedA eteSAM darzitA evam / etadanusArata eva zeSAH svayameva vijJeyAH // 31 // gAthArtha :- A pramANe azanAdi cAra prakAranA AhAranA A bhedo saMkSepathI jaNAvyA che, bAkInA bhedo A batAvelA bhedone anusAre jAte ja jANI levA. artha :- 'lesuddeseNa'= saMkSepathI 'ete bheyA = mA mAta, sovIra mAhiho 'eesiM'= azanAhinA 'daMsiyA'= 49||vyaa. 'evaM'= mA pramANe 'eyANusArao cciya'= matAvelA mahone anusA24 'sesA'= mAnA samAna pAhInA ho 'sayameva'= potAnI buddhithI 'viNNeyA'=4 hono ghrn| mAhAramA samAveza thatI hoya tebha samAveza 42vAnI se. // 225 // 5/31 AhAranuM pratyAkhyAna apramAdanI vRddhi karanAra che ema jaNAve che. tivihAibheyao khalu, ettha imaM vaNiyaM jinnidehi| etto cciya bheesu vi, suhumaM ti buhANamaviruddhaM // 226 // 5/32 chAyA :- trividhAdibhedataH khalu atredaM varNitaM jinendraiH / ita eva bhedeSvapi sUkSmamiti budhAnAmaviruddham // 32 // gAthArtha :- pratyAkhyAnanA adhikAramAM tivihAra, covihAra Adi bhedo vaDe pratyAkhyAna jinezvara bhagavaMtoe kaheluM che. AthI ja AhArAdi bhedomAM paNa pratyAkhyAna karavuM te vadhAre sUkSma hovAthI paMDitone mAnya che. artha :- 'ettha'= mA pratyAdhyAnanA adhikAramA 'tivihAibheyao'= tivihAra mAhinA methI, 'Aha' zathI yovihAnu graha thAya che. 'khalu'= nizce 'imaM'= pratyAjyAna 'vaNiyaM'= cha. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda 'ffudi'= rAga, dveSa ane mohanA kSayathI jemane kevalajJAna utpanna thayuM che te jinezvara bhagavaMtoe 'patto vyaya'= A kAraNathI ja 'mehu vi'= azanAdi AhArabhedomAM paNa amuka dravyano tyAga karavArUpa zAstrokta pratyAkhyAna "suduma ti'= te sUkSma hovAthI, pramAdano tyAga sUkSma, sUkSmatara Adi aneka prakAre thaI zakato hovAthI vahIna'= paMDitone 'viruddha = mAnya che. sarvaviratimAM paNa "huM Aje amuka khAkharA vagere dravyo ja vAparIza, lepa vagarano ja AhAra vAparIza." vagere abhigraha karavA svarUpa AhArAdi bhedonuM pratyAkhyAna saMbhave che ema kahevAno bhAva che. 226 / 1/32. aNNe bhaNaMti jatiNo, tivihAhArassa Na khalu juttminnN| savvaviraio evaM, bheyaggahaNe kahaM sA u? // 227 // 5/33 chAyA :- 3anya mAnti yatkiMvidhArastha na ghanuM yujjafmam | sarvavirate evaM bhedagrahaNe kathaM sA tu // 33 // gAthArtha :- keTalAka AcAryo kahe che ke sAdhune sarvavirati hovAthI tivihAranuM pratyAkhyAna yukta nathI. arthAt teNe covihAranuM ja pratyAkhyAna karavuM joie. tivihAranA pratyAkhyAnamAM AhAranA eka bhedanuM grahaNa karavAnI chUTa hovAthI temAM sarvavirati kevI rIte Take ? TIkArtha :- 'maum'= digaMbara Adi 'mauiti'= kahe che ke "gati'= sAdhune 'tivihAhATsa'= pANI sivAyanA traNa AhArano tyAganuM pratyAkhyAna 'ra vRnuM nutta'= nice yukta nathI. 'rUpa'= pratyAkhyAna "vyavara'= sarvaviratinuM hovAthI 'parva'= A pramANe tivihAranA pratyAkhyAnamAM meya nahi'= traNa AhArano tyAga karavA chatAM pANI rUpa eka AhAranuM grahaNa karavAnuM hovAthI "varlDa sa 3 ?'= temAM te sAdhune sarvavirati kevI rIte saMbhave ? arthAt sarvavirati saMbhave nahi. sarvaviratino artha A pramANe thAya che-sarva= badhA ja AhArano virati= tyAga, tivihAranA pratyAkhyAnamAM saMpUrNapaNe badhA ja AhArano tyAga karAto na hovAthI te sarvavirati kahevAya nahi. mATe sarvavirativALA sAdhune tivihAranuM pratyAkhyAna karavuM kahyuM nahi. covihAranuM ja pratyAkhyAna karavuM kahyuM. evI digaMbara AdinI mAnyatA che. '' zabda punaH arthamAM che. je 227 / 1/33 A pramANe anya AcAryonA abhiprAyane jaNAvIne have tenuM nirAkaraNa karatAM kahe che apamAyavuDvijaNagaM eyaM etthaM ti daMsiyaM puvvaM / tabbhogamittakaraNe sesaccAgA tao ahigo // 228 // 5/34 chAyA - prabhAvavRddhinanam patar gati pUrvam | tadbhogamAtrakaraNe zeSatyAgAt tako'dhikaH // 34 // gAthArtha :- ahIM jainadarzanamAM AhAra saMbaMdhI pratyAkhyAna karavuM e apramAdanI vRddhi karAvanAra che ema pUrve kahyuM che, tivihAranA pratyAkhyAnamAM mAtra pANIno ja upabhoga karavAno hoya che AthI zeSa traNa AhArano tyAga karato hovAthI apramAda adhika thAya che. TIkArtha :- '3pamIyana'= apramAdanI vRddhine karAvanAra ''= AhAranuM pratyAkhyAna 'sthi tti'= jainadarzanamAM 'pua'= pUrve 'vaMsiye'= kahevAyuM che, "tamo mittaro'= tivihAranA pratyAkhyAnamAM Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda mAtra pANIno ja upabhoga karavAmAM 'sevyA'IT'= azanAdi traNa AhArano tyAga thato hovAthI to'= te apramAda 'di'= adhika thAya che. sarvavirati sAmAyikanuM grahaNa karatI vakhate AhArano tyAga karavAmAM Avyo nathI. tethI have te AhAranA pratyAkhyAna kare to apramAdamAM vRddhi ja thavAnI che, zAstramAM sAdhune tivihAranuM pratyAkhyAna paNa kaheluM che tethI tadanusAra sAdhu tivihAranuM pratyAkhyAna kare to doSa nathI. kAraNa ke zAstrakAra e sarva jIvo upara anugraha karanAra hovAthI doSa lAge evI pravRttino upadeza Ape ja nahi. samartha sAdhu jo svayaM covihAranuM pratyAkhyAna kare to teno niSedha karavAmAM Avato nathI, te karI zake che. bAkI "sAdhue covihAranuM pratyAkhyAna ja karavuM joie" evI prarUpaNA karavI e nyAyasaMgata nathI. A viSayamAM gItArtha vidvAna mahApuruSonI AcaraNA pramANabhUta che. teo bhUmikAne anusAre yathAzakti mArgAnusArI pravRtti kare karAve to zAstranA ArAdhaka ja che, virAdhaka nathI. 228 1/34 pharI paNa vAdI kahe che : evaM kahaMci kajje, duvihassa vitaM Na hoti timinnN| savaM no pAvara, pApa na maUUHpamiA | 221 . 5/35 chAyA :- arva thazcata #Arthe visthApi tanna mavata rinyamidam satyaM yateH navaraM prAyeNa na anyaparibhogaH // 35 // gAthArtha :- A pramANe apramAdanI vRddhi karanAra hovAthI sAdhune jo tivihAranuM pratyAkhyAna hoI zake to koI kAraNe mAMdagI Adi kAryamAM tene zuM duvihAranuM pratyAkhyAna karavuM na kalpe ? A vicAravuM. AcArya bhagavaMta uttara ApatA kahe che ke tamArI vAta satya che. paraMtu sAdhune prAyaH azana-pAna sivAya bIjA AhAra (khAdima-svAdima)no bhoga hoto nathI. TIkArtha :- "a'= A pramANe apramAdanI vRddhi karanAra hovAthI jo sAdhune AhAranA pratyAkhyAnamAM tivihAranuM pratyAkhyAna svIkAravAmAM Ave to 'sUtra'= dezakALa roga AdinI apekSAe koI kAraNe 'ne'= mAMdagI Adi avasthAmAM 'virsa vi'= duvihAranuM paNa, jemAM azana ane khAdimano tyAga karavAmAM Ave che ane pANI tathA svAdimano upabhoga karavAmAM Ave che. 'ta'= te pratyAkhyAna na roti'= zuM na hoya ?- hoya ja che, ema vAdIno abhiprAya che. "zcittami'= A vicAravuM. AcArya kahe che- "saa'= tamArI vAta satya che. "gati'= sAdhune mAMdagI Adi kAraNe ja duvihAranuM pratyAkhyAna kahyuM che 'pAvara'= phakta "pANaUT'= ghaNuM karIne prAya: 'maUUAmo '= svAdimano upabhoga sAdhune "'= hoto nathI. sAdhu saMsArathI virakta hovAthI puSTa AlaMbana sivAya svAdimanA upabhoganI pravRtti karato ja nathI. saMsArathI virAgI banelAne ja sAdhudharma svIkAravAno adhikAra che. bhavAbhinaMdI jIva sarvavirati grahaNa karavA mATe adhikArI nathI. je madhyastha (rAga-dveSa rahita) hoya, buddhimAna hoya ane AtmakalyANano arthI hoya tene ja zAstramAM sarvavirati svIkAravAno adhikArI kIdho che Avo vidvAnono pravAda che. 226 / 1/36 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda bhedadvAra kahevAyuM. have bhogadvAra kahe che : vihiNA paDipuNNammI, bhogo vigae ya thevakAle u| suhadhAujogabhAve, citteNamaNAkuleNa tahA // 230 // 5/36 chAyA :- vidhinA pratipU moLo vAte 2 tAvejo tu | zubhadhAtuyogabhAve cittenAnAkulena tathA // 36 // gAthArtha :- (1) satata upayogapUrvaka pAlanarUpa vidhithI, (2) pratyAkhyAna pUrNa thayA pachI, (3) pratyAkhyAna pUrNa thayA pachI paNa thoDo samaya pasAra thayA bAda, (4) vAta-pitta ane kapha e traNa dhAtuo sama bane tyAre, (5) kAyAdi yogo svastha bane tyAre (6) cittanI vyAkuLatA rahita bhojana karavuM. TIkArtha :- 'vihi'= AgamamAM kahelI sparzanA, pAlanA vagere vidhithI, 'hapuJU[mmI'= pratyAkhyAna pUrNa thayA pachI "mo '= AhArano paribhoga karavo arthAt bhojana karavuM. 'vimA ya thevAtre 3'= pratyAkhyAna pUrNa thayA pachI tenI upara thoDo samaya pasAra thayA bAda, AgamamAM kahyuM che ke- "pratyAkhyAna pUrNa thayA pachI tarata ja vApare nahi paraMtu thoDo samaya vItyA bAda vApare to te pratyAkhyAna 'kIrita' thayuM kahevAya che." pratyAkhyAnanI je 'phAsiyaM" vagere cha zuddhi kahevAmAM AvI che temAM 'tIriya'nAmanI A cothI zuddhi che. "sudhADano jamAve'= vAyu-pitta ane kapha e traNa zarIranI dhAtuo zubha arthAt sama bane tyAre, (bhikSATananA zramathI zarIranI dhAtuo viSama banI gaI hoya che tethI bhikSATanathI AvyA bAda tarata ja vAparavuM nahi paNa thoDo samaya svAdhyAyAdi karavA vaDe visAmo levAthI zarIranI dhAtuo sama banI jAya tyAre bhojana karavuM.) vaLI mana, vacana ane kAyAnA vyApAra kuzaLa hoyasvastha hoya tyAre 'citte maUTINaneT'= cittanI vyAkuLatA rahita 'tahA'= tevA prakAranA anAkuLa citta vaDe paNa vyAkuLa citta vaDe nahi. - vyAkuLa citte bhojana karavAthI doSa saMbhave che, suzrutacikitsAzAstramAM kahyuM che ke, "irSyA, bhaya ane krodhathI vyAkuLa hoya, (AhAramAM) lubdha hoya, tarasa tathA dInatAthI pIDAto hoya, dveSathI yukta hoya- AvI avasthAmAM karAtuM bhojana samyak pacatuM nathI." | 220 1/36 cAritradharmamAM rakta munio pratyAkhyAnano kALa pUrNa thayA bAda paNa kaI vidhithI bhojana kare che te be gAthA vaDe kahe che : kAUNa kusalajogaM, uciyaM takkAlagoyaraM nniymaa| gurupaDivattippamuhaM, maMgalapADhAiyaM ceva // 231 // 5/37 chAyA :- RtvA zatrayo vataM tattarovara niyamItuM . gurupratipattipramukhaM maGgalapAThAdikaM caiva // 37 // sariUNa viseseNaM, paccakkhAyaM imaM mae pcchaa| taha saMdisAviUNaM, vihiNA bhuMjaMti dhammarayA // 232 // 5/38 juggaM / chAyA :- mRtva vizeSe, pratyAdhyAtam rU mA pAt | tathA saMdezya vidhinA bhuJjate dharmaratAH // 38 // yugmam / Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha :- dharmamAM rakta evA munio guruvinaya Adi tathA namaskAra mahAmaMtra vagereno pATha karavA svarUpa ucita kuzaLa vyApArane bhojana avasare niyama karIne, "mArA vaDe pahelA porisI Adi A pratyAkhyAna karAyuM che, ema vizeSathI yAda karIne tathA gurubhagavaMtanI anujJA laIne vidhipUrvaka bhojana kare che.' TIkArtha :- "'= yogya "zanano '= kuzaLa vyApArane 'aljhana'= karIne 'tavAyara'= bhojananA avasara saMbaMdhI 'niyama'= niyamana 'gurupattipamu= gurubhagavaMtano vinaya Adi maMtripAThADyuM veva'= namaskAra mahAmaMtrano pATha, Adi zabdathI dhammo maMgalamukkia' e dazavaikAlika sUtra Adi prazasta zAstrano pATha karavAnuM grahaNa thAya che. te samaye anya zAstrano pATha karavo e anucita che kAraNake nimittazAstromAM teno niSedha karAyo che.je Aloka ane paraloka ema ubhayalokamAM hitakArI hoya e ja prazaMsanIya che, gItArtha mahApuruSanI AcaraNArUpa A pravRttinuM khaMDana karavuM nahi. tenuM khaMDana karavAmAM anuSThAnanA khaMDanano ane mahApuruSonI mahAna AzAtanA karavAno ema be doSano saMbhava che, sarvaprakAre ucitane jANanArA evA saMvigna gItArtha mahApuruSo ja dareka bAbatamAM pramANabhUta karavA yogya che. temanuM bahumAna karavAthI kharI rIte to bhagavAnanuM ja bahumAna thAya che. kAraNake bhagavAnanI AjJA che ke "je gurune mAne che te ja mane mAne che - gurubhagavaMtanA vacanane nahi mAnanArane doSa lAge che. ema zAstramAM pratipAdana karAyuM che. candrakavedhyaprakIrNakanI ciraMtanavAcanAmAM kIdhuM che ke : chaa aTTama- cAra upavAsa- pAMca upavAsa Adi tapazcaryAmAM je parAkrama kare che paNa gurunI AjJA mAnato nathI te sAdhu anaMtasaMsArI thAya che. / 1 //. ('candravaMdhya' gA.35) saMsAra mahAsamudrathI pAra pAmelA, sUrya ane caMdra samAna AcAryonA pagamAM je nitya paDe che te munio dhanya che.' || 2 ||. AcAryabhagavaMta uparanA bhaktirAgathI AlokamAM kIrti prApta thAya che, paralokamAM viziSTa prakAranI devagati maLe che. ane dharmamAM uttama prakAranA bodhinI prApti thAya che.' || 3 || 'divya avadhijJAna vaDe jANIne devalokamAM devo paNa AcArya bhagavaMtonuM smaraNa karatI vakhate Asana ane zayanane choDIne UbhA thAya che.' || 4 | devalokamAM apsarAnA samUhanI madhyamAM rahelA devo paNa nirgastha pravacanane vAraMvAra yAda karatAM AcAryabhagavaMtane vaMdana karavA mATe Ave che. || 5 || (candravedhya, gA.31-34 ) AthI saMvigna gItArtha bhagavaMtanI AcaraNAne pramANabhUta gaNIne te AcaravI joie. // 231 / 5/37 'pachI '= bhojananI pUrvanA kALamAM 'mA'= mArA vaDe 'paaQAthe rUma'= navakArazI-porisI Adi A pratyAkhyAna karAyuM che 'vilese'= vizeSathI 'sarijhana'= smaraNa karIne 'tada= tathA "hisAviUT'= "Apa mane anujJA Apo! huM pratyAkhyAna pAruM ?" ema gurubhagavaMtanI anujJA laIne 'vihipaI'= A hamaNAM kahevAmAM AvelI vidhi vaDe athavA zAstramAM kahelI bhojana karatI vakhatanI vidhi vaDe 'thamara'= dharmamAM Asakta cittavRttivALA munio 'muMgaMti'= bhojana kare che. bhojana karatAM pahelA "meM' A pratyAkhyAna karyuM che' Ama smaraNa karavuM te pratyAkhyAnanI cha zuddhimAMnI pAMcamI kIrti nAmanI zuddhi che. | 232 / 5/38 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 zrI paJcAzaka prakaraNa - 5gujarAtI bhAvAnuvAda pa-4 gAthAmAM "svayaMpatninI vidhi samayukta' mAM kahevAyeluM svayaMpAlanA dvAra have kahe che : sayaMpAlaNA ya etthaM, gahiyammi vi tA imammi annesi| dANe uvaesammi ya, Na hoMti dosA jaha'NNastha // 233 // 5/39 chAyA :- svayaMpAnanA ra 3tra gRhaoNpi takSAt smin maga: I. dAne upadeze ca na bhavanti doSA yathA'nyatra // 39 // gAthArtha :- AhAra pratyAkhyAnamAM svayaM pAlana karavAnuM che tethI AhAranuM pratyAkhyAna grahaNa karyuM hovA chatAM bIjAne AhAra ApavAmAM athavA to AhArano upadeza ApavAmAM prANAtipAta AdinA pratyAkhyAnanI jema karAvavuM ane anumodavuM e be doSa lAgatA nathI. gAthArtha :- 'pattha'= AhArapratyAkhyAnanA adhikAramAM 'sapAtra IT'= svayaM pAlana karavAnuM che. dimi vi'= grahaNa karyuM hovA chatAM paNa 'tA'= tethI 'rUmami'= upavAsa AdinuM pratyAkhyAna 'hiM'= bIjA bhojana karanAra sAdhuone "rA'= AhAra lAvIne ApavAmAM '3vAmi ya'= amuka zrAvakanA ghera tame vahoravA jAo' ema vacana vaDe dAnavIra zrAvakakulane batAvavAmAM 'hari hosa'= doSo lAgatAM nathI. 'na'= jema 'maUUsthi'= prANAtipAta AdinA pratyAkhyAnamAM karavArUpa ane anumatirUpa doSa lAge che tema doSa lAgato nathI. prANAtipAta AdinA pratyAkhyAno trividha-trividha levAmAM Ave che AthI svayaM hiMsA karavI nahi, bIjA pAse karAvavI nahi ane hiMsA karanAranI anumodanA karavI nahi- A pramANenuM temAM pratyAkhyAna hovAthI temAM karAvavuM ane anumodavuM e baMne vikalponuM paNa varjana karavAmAM Ave che A AhAranuM pratyAkhyAna trividha-trividha grahaNa karavAmAM AvatuM nathI paNa svayaM pAlana karavArUpa ekavidha ja pratyAkhyAna che tethI svayaM upavAsa karanAra nirjarArthI sAdhu AgamamAM kahelA yogya sAdhune AhAra ApI zake che ane anumodanA karI zake che. 223 | 9/36 te dAnavidhine kahe che : kayapaccakkhANo viya, aayriygilaannbaalvuddddaannN| dejjA'saNAi saMte, lAbhe kayavIriyAyAro // 234 // 5/40 chAyA :- zrutapratyAdhyAnofpa ra mAryaratnAna-vAta-vRSyiH | ___ dadyAd azanAdi sati lAbhe kRtavIryAcAraH // 40 // gAthArtha :- pote AhAranuM pratyAkhyAna karyuM hovA chatAM lAbhAMtarAyanA kSayopazamathI potAne AhArAdi maLe ema hoya to vIryAcAranuM pAlana karato sAdhu AcArya-glAna-bALa-ane vRddha sAdhuone AhArAdi lAvIne Ape. TIkArtha :- "jayapaavALo vi '= potAne AhAranuM pratyAkhyAna hovA chatAM paNa "saMta nA'= potAne lAbhAMtarAyano kSayopazama hovAthI AhArAdi maLe ema hoya to "yavariyAyAro'= potAne pALavA yogya vIryAcArano vyApAra jeNe karyo che athavA vIryAcAranuM pAlana karanAra sAdhu; 'mAriyAnA vahnivI'= adhika guNavAna evA AcArya Adi pUjayone tathA asamartha hovAthI Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda sahAya karavA yogya glAna-bALa-vRddha sAdhuone 'masaUTI'= azanAdi cAra prakArano AhAra 'sennA'= lAvI Ape. zakti hovA chatAM jo e zaktino upayoga ene anurUpa pravRtti karavA dvArA karavAmAM na Ave to e zakti niSphaLa jAya che. AthI AcArya AdinI veyAvaccamAM sAdhu vIryAcAranuM pAlana avazya kare ja, tethI potAne upavAsAdinuM pratyAkhyAna hovA chatAM azanAdi vahorI lAvIne temanI bhakti kare. | 234 5 6/40 have dAnanA upadezavidhine kahe che : saMviggaannasaMbhoiyANa desejja sddddhgkulaanni| ataraMto vA saMbhoiyANa jaha vA samAhIe // 235 // 5/41 chAyA :- vinAcasAkSAnAM zat zrIddhinAni | azaknuvan vA sAmbhogikAnAM yathA vA samAdhinA // 41 // gAthArtha :- saMvigna anyasAMbhogika (bhinna sAmAcArIvALA)ne zrAvakanA gharo batAve. athavA pote asamartha hoya to sAMbhogika (eka sAmAcArIvALA)ne paNa zrAvakanA gharo batAve. athavA potAne ane bIjA sAdhuone je rIte samAdhi upaje e rIte AhAra lAvI Ape athavA zrAvakanA ghara batAve. TIkArtha :- "saMvimA'= mokSanA abhilASI saMsArathI bhIrU ane jJAnAdithI saMpanna evA saMvigna 'mannasaMbophayA'= jemanI vAcanA, AcAra ane kriyAsthAno bhinna che e bhinna sAmAcArIvALA sAdhune sadgAtrALa'= dAnavIra zrAvakanA kuLone "senna'= batAve 'sataraMta vA'= athavA pote asamartha hoya to "saMmohyA'= eka sAmAcArIvALA sAdhuone paNa zrAvakanA ghara batAve. Ama to eka sAmAcArIvALAnI sAthe mAMDalImAM gocarI karI zakAya che temane paraspara ekabIjAnI lAvelI gocarI khape che. paNa jo pote gocarI lAvavA mATe samartha na hoya to temane lAvIne na Ape paNa temane zrAvakanA ghara batAvI de. bhinna sAmAcArIvALAnI sAthe mAMDalImAM gocarI karavAnI nathI hotI kAraNake temanA bhinna AcAro joine nUtanadIkSita sAdhune mativibhrama thAya ke sAdhupaNuM sarakhu hovA chatAM parasparanA AcAramAM bheda kema che ? mATe temanI sAthe paraspara gocarI lAvI ApavAno vyavahAra hoto nathI. temane mAtra zrAvakanA ghara batAvavAnA hoya che. 'na vA'= 'vI' zabda vikalpasUcaka che. athavA je rIte "samAhI'= potAnI samAdhi rahe, prAkRta hovAthI "samaddiI'= zabdano strIliMgamAM nirdeza karyo che. potAne athavA bIjA sAdhuone je rIte samAdhi rahe e rIte kare. gocarI lAvI Ape athavA temane zrAvakanA ghara batAve. AhAranA pratyAkhyAnavALo sAdhu bIjA sAdhuone A rIte upadeza karI zake che, arthAt zrAvakanA ghara batAvI zake che. je 23 me 1/4 A pramANe bhAvasAdhune AzrayIne AhAranA pratyAkhyAnanI svayaM pAlanA kahevAI. pratyAkhyAnavALo sAdhu bIjA sAdhuone azanAdinuM dAna ane upadeza karI zake che.have zrAvakane AzrayIne vidhi kahe che : Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda 119 evamiha sAvagANa vi, dANavaesAi uciyamoNeyaM / sesammi vi esa vihi, tucchassa disAdavekkhAe // 236 // 5/42 chAyA :- amida zrAvavAmapi vAnopadezAdri tameva seyam | zepeDapi puSa: vidha: tucchI vidyapekSA che 42 che. gAthArtha :- ahIM svayaMpAlanA dvAramAM zrAvakone paNa A pramANe dAna-upadeza Adi saMgata jANavuM. vastrAdimAM paNa A ja vidhi che. daridra zrAvakane AzrayIne digabaMdhanI apekSAe saMgata jANavuM. TIkArtha :- 'vaM'= A pramANe "rUda'= pratyAkhyAna adhikAramAM svayaMpAlanA dvAramAM "saviUT vi'= samyagRSTi Adi zrAvakone paNa 'DrAivisa'= dAna-upadeza Adi, 'Adi' zabdathI protsAhana karavAnuM grahaNa thAya che. 'viyo'= ucita "'= jANavuM. 'semi vi'= AhArapratyAkhyAna sivAyanA bIjA vastrAdinA dAna upadeza AdinI vidhimAM 'isa vidi = have AgaLa upara vidhi kahevAmAM Ave che. 'tuccha'= vaibhavane AzrayIne daridra zrAvakane 'hisAveThThAI'= digabaMdha AdinI apekSAe dAna-upadezAdi varte che. "di" zabdano artha "gaccha" thAya che. Adi zabdathI kuLa, gaNanuM grahaNa thAya che. zrAvakane pratibodha karIne jeNe dharma pamADyo hoya te enA upakArI digAcArya guru kahevAya che. nirdhana zrAvaka saMpattinA abhAve badhA sAdhubhagavaMtone vastrAdi vahorAvI na zake to te mAtra potAnA upakArI digAcArya gurune vahorAve evI vidhi che. paNa mahAdhanavAna udAracittavALA zrAvaka mATe A vidhi nathI. teNe to badhA sAdhuone vastrAdi vahorAvavA joie. kAraNa ke prasiddha evA pratyAkhyAnasvarupa" Agama-gAthA-266mAM kahyuM che ke zrAvake saMpatti hoya to guNavAna dareka suvihita sAdhubhagavaMtane koIpaNa jAtano bheda rAkhyA vagara vastrAdinuM dAna karavuM joie. nirdhana zrAvake digubaMdhanI apekSAe vastrAdinuM dAna karavuM joie ! 236 / 1/4ra. zrAvakanI dAna ApavA saMbaMdhI vidhinuM vivaraNa karatAM kahe che : saMtearaladdhijuearAi bhAvesu hoi tullesu| dANaM disAibhee, tIe'ditassa ANAdI // 237 // 5/43 chAyA - savitaravyiyutarAmiDaveSu mati tujevuM ! dAnaM digAdibhede tayA'dadata AjJAdayaH // 43 // gAthArtha :- eka sAdhunI pAse vastra che, bIjA sAdhunI pAse vastra nathI. jemanI pAse vastra nathI temAM paNa eka sAdhu labdhivALo che jethI pote vastra meLavI zake ema che jyAre bIjo sAdhu labdhirahita che jethI te jAte vastra meLavI zake ema nathI, Ama jyAre sAdhuo bhinna bhinna avasthAvALA hoya tyAre nirdhana zrAvake digabaMdhanI apekSAe dAna nahi karavAnuM paNa labdhirahita vastra vagaranA sAdhune vastranuM dAna karavuM joie. paraMtu jayAre badhA ja sAdhuo samAna avasthAvALA hoya tyAre nirdhana zrAvake digabaMdhanI apekSAe potAnA upakArI digAcAryane vastrAdinuM dAna karavuM joie. A pramANe jo dAna na kare to tene AjJAbhaMga Adi doSo lAge che. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda TIkArtha :- "saMtejharatnaddhinurAdimAvetu'= "saMta'= ekanI pAse vastra che, bIjAnI pAse 'mara'= vastra nathI. 'ddhinu'= jemanI pAse vastra nathI temAM paNa eka sAdhu vastra meLavavAnI labdhivALo che. phara'= bIjo sAdhu vastra meLavavAnI labdhithI rahita che. "Adi' zabdathI klezathI meLavI zake ema che athavA kleza vagara meLavI zake ema che. temaja te svapakSa ane parapakSanI labdhivALo che. svapakSa eTale sAdhusamudAya ane parapakSa eTale gRhastho. arthAt sAdhusamudAyamAMthI bIjA sAdhunI parokSa te vastrAdi meLavI zake ema che temaja bhakta gRhastho pAsethI vastrAdi meLavI zake ema che. "mAvetu'= A pramANe bhinna bhinna avasthAvALA sAdhu hoya tyAre 'visAme,'= dizA AdinI apekSAe bheda rAkhyA vagara "rA'= dAna ApavAnuM 'roTTa'= hoya che. arthAt upara jaNAvyA mujaba jyAre bhinna bhinna avasthAvALA sAdhuo hoya tyAre buddhizALI dAnanA adhikArI zrAvake koIpaNa jAtano bheda rAkhyA vagara jene dharmopakaraNanI jarUra che, jenA vagara tenA saMyamano nirvAha thAya ema nathI evA sAdhune dharmopakaraNanuM dAna karavuM joie. 'tu'= sAdhuo jyAre tulya avasthAvALA hoya tyAre visAme,'= upara dizAnA abhedathI ema artha saMgata thato hato. ahIM dizAno bheda artha saMgata thAya che. arthAt sAdhune jo dharmanI kSati na thatI hoya to nirdhana zrAvaka digabaMdhanI apekSAe dAna Ape. arthAt potAnA upakArI digAcArya gurune dAna Ape. tI'= amuka avasthAmAM dizAnI apekSA rAkhyA vagara ane amuka avasthAmAM dizAnI apekSA rAkhIne 'mahaMtasma'= dAna nahi ApanAra zrAvakane 'mApaI'= AjJAbhaMga, anavasthA, mithyAtva ane virAdhanA svarUpa zAstramAM kahelA doSo lAge che. 'viMzativiMzikA- gAthA 136mAM dAnadharmano adhikArI zrAvaka koNa che? te nIce pramANe jaNAvyuM cheH kuTuMbanA vaDIla vaDe jene gharano bhAra soMpelo hoya, nyAyopArjita dhanavALo hoya, jeno Azritavarga sukhI hoya, temaja je pote dayALu hoya te dhamopagrahakara dAnano sakhya dAtA thAya.' | 237 / /4rU pa-4 gAthAmAM anuvanjimAve vidhisamAyuktam' je kahyuM che te dvAranuM have nirUpaNa karatAM kahe che : bhottUNamuciyajogaM, aNavarayaM jo karei avhitto| NiyabhUmigAe~ sarisaM, etthaM aNubaMdhabhAvavihI // 238 // 5/44 chAyA - bhavettva vitayominavarataM yaH rati vyathitaH | nijabhUmikAyAH sadRzam atra anubandhabhAvavidhiH // 44 // gAthArtha :- pratyAkhyAnano kALa pUrNa thayA bAda bhojana karyA pachI, bhAvathI ane kAyAthI pIDA rahita evo je sAdhu potAnI bhUmikAne anurUpa svAdhyAya dhyAnAdi ucita yogane satata kare che te sAdhunA AhArapratyAkhyAnanA pariNAmano viccheda thato nathI. anubaMdha cAle che. TIkArtha :- 'go'= je sAdhu "mojUi'= pratyAkhyAnano kALa pUrNa thayA bAda bhojana karIne 'triyano'= svAdhyAya-dhyAnAdi ucita vyApArane 'maUvara'= satata 're'= kare che. 'vya'i = kAyAthI ane bhAvathI apIDita 'niyamUIi'= potAnI bhUmikAne "risaM'= sadeza 'pattha'= A pratyAkhyAnanA adhikAramAM ' vaMdhamAvavI'= kuzaLa pravAhanA sAtatyarUpa anubaMdha ane bhAvanI vidhi che. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda "je sAdhu ucita yogane kare che eTaluM kahevAmAM vAkya adhUruM rahe che tethI 'tasya' zabda ahIM adhyAhAra samajavAno che. AthI te sAdhune A anubaMdha ane bhAvanI vidhi che" ema vAkyartha phalita thAya che. paramArthathI bhojana karyA bAda je potAnI-guru-upAdhyAya-pravartaka-sthavira-gItArtha-sAdhu-zrAvaka Adi bhUmikAne yogya svAdhyAya Adi pravRtti kare che tene ja pratyAkhyAnanuM satata anupAlana thAya che. anyathA tenI bhojananI pravRtti nirarthaka thavAnI Apatti Ave che. dharmanA arthI jIvo svAdhyAyAdi saMyamanA yogo sArI rIte karI zakAya ema viziSTa guNano lAbha thAya e mATe ja bhojana kare che. jo bhojana karyA pachI paNa svAdhyAyAdi na karavAmAM Ave to bhojana e abhojana ja che, arthAt bhojana karavAnuM kAMI phaLa na maLavAthI bhojana karavAmAM niSphaLa gayuM. mATe anubaMdhane icchanAra sAdhue bhojana karyA bAda avazya ucita yoga Acaravo ja joie. anubaMdhanuM svarUpa darzAvavA dvArA ahIM pratyAkhyAnanuM bhAvavidhi samAyuktatvam paNa jaNAvAi gayuM che ema jANavuM. kAraNa ke bhAvapUrvakanuM hoya to ja pratyAkhyAna trividha prakAre pALeluM thAya che. mATe pratyAkhyAnanA nirUpaNamAM sarvatra upalakSaNathI bhAvapUrvakanuM e hovuM joie ema antargata jaNAvAya che. | 238 1/44 paraSanI bhUmikAnI apekSAe ane dezakALanA aucityanI apekSAe kadAca bhojana karyA bAda svAdhyAyAdinA badale bIjo vyApAra yogya hoya to te pravRtti karavI e paNa nirjarAnuM ja kAraNa che ema batAvatA kahe che : guruAeseNaM vA, jogaMtaragaM pi tadadhigaM tamiha / guruANAbhaMgammi, savve'NatthA jao bhaNitaM // 239 // 5/45 chAyA :- gurvAzana vA yottara vapi tafdhava tavada | gurvAjJAbhaGge ca sarve anarthA yato bhaNitam // 45 // gAthArtha :- athavA je sAdhu gurunI AjJAthI potAnI bhUmikAne anurUpa vyApAra sivAyanA bIjA vyApAra kare che tene paNa pratyAkhyAnano anubaMdhabhAva thAya che. kAraNake te samaye te yoganI pradhAnatA-AvazyakatA adhika hoya che. gurunI AjJAnA bhaMgamAM sarva anartho rahelA che. AthI ja zAstramAM nIce mujaba kahyuM che. TIkArtha :- "gumAsevi vA'= badhA ja ratnAdhiko pUjaya hovAthI guru che ane mukhyasthAne che. temanI AjJAthI 'gopAMtara pi'= potAnI bhUmikAne anurUpa svAdhyAyAdi vyApAra sivAyano bIjo vastrapAtraparikarmarUpa vyApAra je svAdhyAyAdinI vRddhinuM kAraNa che tene kare che ema pUrvanI gAthA sAthe saMbaMdha che. "tatha'= te samaye svAdhyAyAdi karatAM vadhAre mukhya-Avazyaka 'tama'= te vyApAra chemATe gurunI AjJAthI bIjo vyApAra paNa te sAdhu kare ja che. te bIjo vyApAra paNa karmanI nirjarAnuM kAraNa hovAthI enA vaDe paNa svAdhyAyAdinI jema pratyAkhyAnanI anubaMdhazuddhi thAya ja che. haMmezA gurunI AjJAnuM pAlana e ja sarvatra karmanI nirjarAnuM kAraNa che. kAraNa ke 'gurujhAIITmaMAi '= gurunI AjJAnA bhaMgamAM 'saLe'= badhA ja 'maWiA '= anartho saMbhave che ema jANavuM. 'namo'= kAraNake mAtaMtra anyatra zAstramAM kahyuM che ke- | 23 | 9/46. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda anyatra zAstramAM je kahyuM che, te ja kahe che : chaTThahamadasamaduvAlasehi, maasddhmaaskhmnnehiN| akarito guruvayaNaM, aNaMtasaMsArio hoti // 240 // 5/46 chAyA :- paBBzimaHvazeH mAsaImAsakSamaH | akurvana guruvacanam anantasaMsAriko bhavati // 46 // gAthArtha :- chaTTa - aTTama - cAra upavAsa - pAMca upavAsa - paMdara upavAsa- mAsakSamaNa Adi tapazcaryA karato hovA chatAM sAdhu jo gurunI AjJAnuM pAlana na karato hoya to te anaMtasaMsArI thAya che. TIkArtha :- "chada6masamakuvordi'= chaTTa-aTTama-cAra upavAsa-pAMca upavAsa tapathI yukta hoya, "masiddhamAsamordi = paMdara upavAsa tathA mAsakSamaNanI tapazcaryAthI yukta hovA chatAM- ahIM mAsakSamaNa upavAsano samudAya hovAthI samudAyanI apekSAe bahuvacana na thAya paraMtu temAM upavAsa ghaNA hovAthI tenI apekSAe bahuvacana karyuM che. "guruvaya'= gurunI AjJAno bhaMga karavA dvArA temanA vacanane 'rito'= nahi karato 'mavitasaMsAri= anaMtasaMsArI hoti'= thAya che. arthAt saMsAramAM anaMtakALa sudhI rakhaDe che. ra40] 1/46. pratyAkhyAnamAM bhAvanI pradhAnatA che ema upadeza Ape che : bajjhAbhAvevi ima, paccakkhaMtassa guNakaraM cev| AsavanirohabhAvA, ANAArAhaNAo ya // 241 // 5/47 chAyA :- vAdamAvefpa rUTuM pratyAcakSArthi vira caiva . AsravanirodhabhAvAd AjJArAdhanAcca // 47 // gAthArtha :- je bAhya vastu potAnI pAse na hoya (ane bhaviSyamAM te vastu potAne maLavAnI saMbhAvanA paNa na hoya) te vastunuM paNa pratyAkhyAna e pratyAkhyAna lenArane lAbha ja kare che. kAraNa ke enAthI Azravano nirodha thAya che ane sarvajJanI AjJAnuM pAlana thAya che. TIkArtha :- 'vajJamAvevi'= (daridratA AdinA kAraNe) AhAranA viSayabhUta mIThAI Adi viziSTa padArtho athavA sAmAnyathI dhanadhAnya Adi sAmAnya padArtho potAnI pAse na hoya, bhaviSyamAM te maLavAnI saMbhAvanA paNa na hoya, Ama bAhya padArthano abhAva hovA chatAM 'rU'= e vastunuM pratyAkhyAna karavuM e 'paSyavRtasa'= pratyAkhyAna karanArane 'gujjara greva'= vizuddha bhAvanA kAraNe lAbha karanAra ja che. 'mA mAWiIo '= bhagavAne zAstramAM pharamAvelI AjJAnuM tenAthI pAlana thatuM hovAthI. 'mAsavanodamAva'= tenAthI hiMsAdi Azrava dvAronI nivRtti thatI hovAthI. ('Adi' zabdathI anubaMdha ahiMsA jANavI.) - mithyAtva-avirati-kaSAya-yoga e karmanA AzravanA hetu che. vastu hoya ke na hoya paNa jyAM sudhI tenuM pratyAkhyAna na karavAmAM Ave tyAM sudhI tenI aviratithI karmabaMdha thayA ja kare che, mATe tenuM jo pratyAkhyAna karI le to avirati nAmano Azravahetu rokAI jAya che, A svasaMvedanathI anubhavAya che. je vastu potAne svAdhIna che tenuM pratyAkhyAna karavAnuM saMgata ja che. paNa je vastu potAne svAdhIna Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda 123 nathI tenuM pratyAkhyAna karavAmAM AjJAnI ArAdhanA A rIte che ke AgamamAM pratyAkhyaya tarIke sarva vastuo gaNavAmAM AvI che. pratyAkhyaya eTale jenuM pratyAkhyAna karavAnuM che te padArtha. have jo mAtra svAdhIna padArthanuM ja pratyAkhyAna karavAnuM hota to AgamamAM "sarva' zabdano pratyAkhyayanA viSaya tarIke prayoga karavAmAM na Avata. enA badale ema jaNAvavAmAM Avata ke svAdhIna vastunuM ja pratyAkhyAna karavuM, asvAdhInanuM na karavuM, paraMtu AgamamAM sAmAnyathI sarva padArthanI viratinuM varNana Ave che tethI nakkI thAya che ke svAdhIna padArthanI jema asvAdhIna padArthanuM paNa pratyAkhyAna karI zakAya che. kAraNa ke AmAM padArthanI mukhyatA nathI paNa bhAvanI zuddhinI mukhyatA che. 241 | pa/47 A ja vAtanuM samarthana karavA mATe kahe che : na ya etthaM egaMto, sagaDAharaNAdi ettha dittuNto| saMtaM pi NAsai lahaM, hoi asaMtaM pi emeva // 242 // 5/48 chAyA :- 1 2 maMtra inta: zaradarAH matra lUchI naH | sadapi nazyati laghu bhavati asadapi evameva // 48 // gAthArtha :- bAhya vastumAM evo ekAMta nathI ke teno ApaNI pAse haMmezA sadUbhAva ja raheze athavA abhAva ja raheze. kAraNake pApanA udayathI koIka vakhata vidyamAna vastu paNa naSTa thaI jAya che ane puNyanA udayathI koIka vakhata avidyamAna vastu paNa prApta thaI jAya che. A bAbatamAM gADAM vagerenuM dRSTAMta che. TIkArtha :- ''= nathI 'stha'= vastunI vidyamAnatA ane avidyamAnatAnI bAbatamAM 'iAMto'= ekAnta-arthAtu vidyamAna vastu haMmezA ApaNI pAse raheze ja ane atyAre avidyamAna vastu bhaviSyamAM kadApi nahi ja maLe evuM ekAnta nathI. "DidirAri'= gADAnuM dRSTAnta Adi 'sthi'= A bAbatamAM 'kiMto'= dRSTAMta che. gADAnuM dRSTAMta :- eka vakhata gRhastho vaDe vividha prakAranA niyamo grahaNa karAtA hatA. temAM je vastuno potAne prApta thavAno saMbhava nathI evI vastunA niyamo karAtA joine AvA niyamo karavA e niSphaLa che, enAthI dharma na thAya ema vicArIne eka brAhmaNe mazkarImAM kahyuM ke jo asaMbhavita vastuno niyama grahaNa karavAthI dharma thato hoya to 'gADuM bhakSaNa karavuM nahi' evo niyama tamArI jema mAre paNa ho. Ama mazkarImAM teNe niyama grahaNa karyo. tyArabAda ghaNAM varSo vItI gayA. koI eka vakhata te jaMgalanI musApharI karIne Avyo hato, ghaNo ja bhUkhyo hato tyAre koI rAjaputrI mahAna parvanA nimitte jamADavAne mATe brAhmaNane zodhatI hatI, tene A brAhmaNa maLyo. teNe brAhmaNanA bhANAmAM gADAnA AkAranuM miSTAnna pIrasyuM. te joIne teNe vicAryuM ke, "sarva vastuno saMbhava hoI zake che mATe saMbhavita tathA asaMbhavita ema badhI ja vastuno niyama laI zakAya che? AvuM je sAdhuo vaDe kahevAyuM che te sAcuM che. A gADuM mane bhojana mATe prApta thayuM che. paNa mArI pratijJAno lopa huM kema karuM ? ema vicArIne teNe tenuM bhakSaNa na karyuM ane rAjaputrIne pratibodha karavA mATe potAno badho vRttAMta jaNAvyo. saMkSepathI A gADAnuM dRSTAMta kahevAyuM. A ja vAtane spaSTa kare che :- "saMta pi'= potAnA ghara Adi vastu paNa "nA'= bhAgya pharI javAthI (pApanA udayathI) naSTa thaI jAya che. 'meva'= e ja pramANe Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda puNyanA udayathI 'masaMta pi'= pahelA nahi vidyamAna evI vastu paNa 'nardaka zIdhra "ro'= prApta thAya che. mATe vastunA vidyamAnapaNAmAM ke avidyamAnapaNAmAM koI ekAMta nathI. 24ra # 1/48 pharIthI paNa asaMbhavita vastu e pratyAkhyAnano viSaya nathI arthAt teno niyama levo niSphaLa che e matanuM khaMDana karavA mATe kahe che : AheNAvisayaM piha, Na hoi eyaM kahiMci NiyameNa / micchAsaMsajjiyakammao tahA savvabhogAo // 243 // 5/49 chAyA :- monAviSayapi 97 mati patar vavat niyana I. mithyAsaMsajjitakarmataH tathA sarvabhogAt // 49 // gAthArtha :- mithyAbhAvathI bAMdhelA karmanA udayathI arthAt aviratinA kAraNe koIka dezakAlamAM tevA koIka viziSTa prakAre niyamA sarvavastunA bhAgano saMbhava hovAthI pratyAkhyAna e sAmAnyathI kadI aviSayavALuM hotuM nathI. arthAt sarva vastu pratyAkhyAnano viSaya banI zake che. badhI ja vastuno niyama laI zakAya che. TIkArtha :- ''= A pratyAkhyAna, 'mona'= sAmAnyathI 'mavi '= viSayarahita paNa 'du'= vAkyAlaMkAra arthamAM che. "ra ho'= nathI hotuM. pratyAkhyAna e svaviSayavALuM ja che, arthAt badhA ja padArtho e pratyAkhyAnanA svaviSayo che. 'tti'= karmanI vicitratA lakSaNa koIka prakAre niyaUT'= avazyapaNe "micchI saMkhtayammo '= mithyAbhAvI jIvapradezomAM je karma coTe che te mithyAsaMsajjitakarma kahevAya che. A kahevAno bhAva e che ke jIve judA judA phaLa ApanArA judA judA aneka prakAranA karma bAMdhelA hoya che te karma udayamAM Ave che tyAre tenA doSathI jIvane sarvavastunI prApti thAya che ane tene icchato na hovA chatAM anAbhogathI bhogave che, 'taha samo mo'= tevA koI viziSTa prakAre sarvavastuno upabhoga saMbhavato hovAthI. Ama sarva vastunA bhAgano saMbhava hoI zake che ema jANanArA jJAnI bhagavaMtoe pratyAkhyAnano viSaya saMbhavita asaMbhavita badhI ja vastu hoI zake che ema kahyuM che. mATe te ekAMte viSaya vagaranuM nathI. asaMbhavita vastu paNa koI viziSTa prakAre saMbhavita thaI jAya che. jema gADuM mIThAInA svarUpamAM pelA gADuM na khAvAnA niyamavALA brAhmaNane maLyuM. sarva vastuno niyama laI zakAya che ema siddha thayuM. 243 / 9/46 prazna - pote karelA karmanA phaLavipAkane prANIoe bhogavavA ja paDe che. have je vastuno temaNe niyama karyo che tene karmanA udayathI bhogavavAno prasaMga Avaze. tene jo e bhogavaze to tenA niyamano bhaMga thaze ane jo nahi bhogave to karma niSphaLa jaze. Ama baMne rIte Apatti Avaze. uttara - karma no sopakramI hoya to tenA sthiti - rasane ghaTADI zakAya che. tenI bIjI karmaprakRtimAM saMkrama karI zakAya che. AthI tene rasodayathI bhogavavuM ja paDe evuM nathI. mAtra pradezodayathI bhogavavuM paDe che. Ama karmane anyathArUpe vedavAthI niyamanuM pAlana karI zakAya che ane viratino bhaMga thato nathI. - vaLI anyathArUpe paNa te bhogavyuM to che ja. AthI karma niSphaLa nathI gayuM. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 5 gujarAtI bhAvAnuvAda Ama pratyAkhyAna saphaLa ja che ema batAve cheH viraIe saMvegA, takkhayao bhogvigmbhaavenn| saphalaM savvattha imaM, bhavavirahaM icchamANassa // 244 // 5/50 chAyA :- viraH saMveTI[ takSitaH mopavAmAna | saphalaM sarvatredaM bhavavirahaM icchataH // 244 // gAthArtha :- saMsAranA virahane IcchanArA evA pratyAkhyAna karanArA sAdhu athavA zrAvakane mokSanA abhilASathI jAgelA (viratika) te te vastuno tyAga karavAnA pariNAmathI pUrve bAMdhelA mithyAsaMsajjita karmano kSaya thavAthI teno je bhogaphaLa ApavAno svabhAva che te naSTa thaI jAya che. AthI dravya-kSetrakAla Adi saMbaMdhI abhigraho temaja vidyamAna ke avidyamAna vastunA abhigraho saphala ja che. arthAt viratine bAdhaka karmano kSayopazama thaI jAya che tethI pratyAkhyAna vaDe tyAga karelI vastune bhogavavAno prasaMga tene have nahi Ave. TIkArtha :- 'viratI'= virati hote chate athavA viratithI (virati= tyAgano pariNAma) "saMveT'= saMveganA aciMtya sAmarthyathI (saMvega= mokSano abhilASa)- saMvegapUrvaka te pratyAkhyAna karAya che tethI 'tayo '= te mithyAsaMsajjitakarmano kSaya-kSayopazama thavAthI "mo vimAna'= pUrve bAMdhelA mithyAkarmanA udayathI prApta thatA bhogaphaLano kSaya thavAthI arthAtu have te karma phaLa nathI ApatuM. "vattha'= dravya, kSetra, kALa Adi sarva prakAramAM 'mavavidaM= saMsAranA viyogane 'rUcchamAsmi'= IcchanAra sAdhu athavA zrAvakane 'rUma'= A pratyAkhyAna "satna'= vidyamAna phaLavALuM eTale ke saphaLa thAya che. e 244 / /10 | pAMcamuM pratyAkhyAnavidhi nAmanuM paMcAzaka pUrNa thayuM che Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda te paDyuM stavavidha-pajhAzam | cothA paMcAzakamAM pUjAnI vidhi kahevAI je dravyastavasvarUpa che. tyArabAda prayAsattinyAyathI pAMcamA paMcAzakamAM pratyAkhyAnavidhi kahevAI, je bhAvastavasvarUpa che, have pUjAno ja eka viziSTa bheda hovAthI dravya-bhAvastavanA svarUpanA nirNaya mATe A stavavidhi paMcAzaka kahevAya che. namiUNa jiNaM vIraM, tilogapajjaM samAsao vocchN| thayavihimAgamasuddhaM, saparesimaNuggahaTThAe // 245 // 6/1 chAyA:- ratvA niraM vIraM trisno vapUrca samAto vaDhyA. stavavidhimAgamazuddhaM svaparayoranugrahArthAya // 1 // gAthArtha :- tribhuvanapUjya zrI vIrajinane namaskAra karIne svaparanA anugrahane mATe "stavaparijJA" Adi AgamathI zuddha stavavidhi saMkSepathI kahIza. TIkArya :- jayAre eka ja kartA be kriyA karato hoya tyAre pahelA karAtI kriyAne saMbaMdhaka bhUtakRdantano vartA' pratyaya lAge che, ahIM "namaskAra karavAnI' ane 'stavavidhi kahevAnI' ema be kriyA graMthakAramaharSi kare che. temAM prathama kriyA namaskAra karavAnI che tethI 'nam" dhAtune 'vaphTa' kriyApadanA saMbaMdhamAM saMbaMdhaka bhUtakRdantano 'vI' pratyaya lAgyo che. 'tino pui'= deva (urdhvalokavAsI), asura (adholokavAsI), manuSya (tIcchalokavAsI)thI pUjanIya 'viUT'= rAga-dveSa Adi doSonA samudAyane jItanAra, 'vIra'= mahAparAkramI mahAvIrasvAmI bhagavAnane namiUT'= mana-vacana-kAyAthI namaskAra karIne, 'mA//ddha'= "stavaparijJA" Adi AgamanA samyagu bodhathI zuddha 'sapakSa'= sva ane parane 'mapura hiphAI'= anugraha karavAnI IcchAthI 'thavidaM= stavanI vidhine "samAso '= saMkSepathI 'vo chuM'= kahIza. 246 6/1 have jIvavidhine ja kahe che : davve bhAve ya thao, davve bhAvathayarAgao samma / jiNabhavaNAdivihANaM bhAvathao crnnpddivttii||246 // 6/2 chAyA :- dravya mAve stavo dravya mAvatarIta: sa i jinabhavanAdividhAnaM bhAvastavaH caraNapratipattiH // 2 // gAthArtha :- stava eTale stutya evA jinezvaradevanI pUjA. te stavanA be prakAra che. (1) dravyastava ane (2) bhAvastava- bhAvastavanA bahumAnapUrvaka jinabhavanAdinuM samyak nirmANa karavuM e dravyastava che. sarvaviratino svIkAra karavo e bhAvastava che. TIkArtha :- 'raa'= dravyastava, 'mAve ve'= ane bhAvastava e 'tho'= viziSTa prakAranI pUjA che. 'bre'= dravyastava kone kahevAya che ? te kahe che- "mAvathayarI |o'= sarvaviratinA bahumAnathI (mokSanI prApti sarvaviratithI ja thAya che mATe sarvavirati ja grahaNa karavA yogya che AvuM tenA pratye tene bahumAna che, te meLavavAnA upAya tarIke ja te dravyastava kare che.) sampa'= vidhipUrvaka nimaviivadA'= jinabhavana AdinuM nirmANa karavuM, 'Adi' zabdathI Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda 127 jinabiMbanuM nirmANa karavuM vagerenuM grahaNa thAya che. 'mAvatha'= ane bhAvastava carADavI'= sarvaviratinI prApti-pratijJA karavI te che. je 246 / 6/2 dravyastavanA svarUpanuM varNana karavAnI IcchAthI kahe che : jiNabhavaNabiMbaThAvaNajattApUjAi suttao vihinnaa| davvatthautti NeyaM, bhAvatthayakAraNatteNa // 247 // 6/3 chAyA :- nimavana-vizvasthApana-yAtrApUnA sUtro vidhinA | dravyastava iti jJeyaM bhAvastavakAraNatvena // 3 // gAthArtha :- zAstrokta vidhi mujaba karavAmAM AvatA jinabhavana, jinabiMba, tenI pratiSThA, aSTAdvikA mahotsavo, puSpAdipUjA vagere anuSThAno sarvaviratirUpa bhAvastavanuM kAraNa hovAthI dravyastava jANavA. TIkArtha :- " nimavaUviviUTnattApUnArUM'= 'binamavaUT'= derAsara 'vivAva'= jinapratimAnI pratiSThA 'gattA'= jinamahotsava, "pUnATTa'= puSpa-vastrAdithI pUjA Adi karavA te. A badhA zabdono samAhAradvanda samAsa thayo hovAthI ekavacana karyuM che. "suttamo'= zAstranI viIika vidhi mujaba- zAstramAM zrAvakonA kartavyono upadeza Apyo hoya che ke zrAvakonuM kartavya zuM che ? te kartavya kevI rIte karavuM joie? - A upadezane vidhi kahevAmAM Ave che. 'mAvasthaalRUIT'= bhAvatavarUpa sarvaviratinA pariNAmanuM te kAraNa hovAthI "Osthira tti' dravyastava che ema ''= jANavuM. AgamamAM kahelI vidhi mujaba dravyastava karavAthI ja sarvaviratinA pariNAma jAge che. sarvavirati pratyenA bahumAnathI ja, arthAt tenA pariNAma jagADavA mATe ja dravyastavamAM pravRtti karavAmAM Ave che. sarvaviratithI nirapekSa pariNAma arthAt sarvaviratinA bahumAna vagara karAtI jinapUjA Adi e dravyastava kahevAya ja nahi. | 247 | 6/rU A dravyastava e bhAvastavanuM kAraNa kevI rIte bane che ? te kahe che : vihiyANuTThANamiNaM ti evameyaM sayA kreNtaannN| hoi caraNassa heU, No ihalogAdavekkhAe // 248 // 6/4 chAyA :- viditAnuBmimitti vitatu savA rvatAm | bhavati caraNasya hetuH no ihalokAdyapekSayA // 4 // gAthArtha :- AptapuruSoe prarUpeluM ane pUrvapuruSoe AcareluM A suMdara anuSThAna che evA bhAvapUrvaka jinabhavanAdi anuSThAno sadA karanArane te sarvaviratinuM kAraNa bane che. paraMtu Aloka ke paralokanA sukhanI AzAthI karavAmAM Ave to te cAritranuM kAraNa banatuM nathI. TIkArtha :- 'vidiyALuTTA'= pUrvapuruSoe prarUpeluM AcareluM suMdara anuSThAna "rUpa ti'= A che evI buddhithI 'ya'= A jinabhavanAdi anuSThAna 'satha'= sadA 'raMtA '= karanArane 'vara heka'= cAritranA pariNAmano hetu doDDa'= thAya che. vyavacchedaka niSedha karavA yogya pariNAmane batAvatA kahe che 'no'= cAritranA pariNAmano hetu banatuM nathI. 'rUdatno vi +g'= A anuSThAnathI mane A manuSyabhavamAM athavA paralokamAM devanA bhavamAM amuka bhautika sukhonI prApti thAya" evA Azaya pUrvaka karavAthI arthAt AvA niyANAnA pariNAmathI karavAmAM Ave to te jinabhavanAdi anuSThAna cAritrano hetu banatuM nathI. | 248 | 6/4 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda evaM ciya bhAvathae, ANAArAhaNAurAgo vi / jaM puNa iyavivarIyaM, taM davvathao vi No hoi // 249 // 6/5 chAyA :- azvameva mAvata mAjJArAthanAdura fpa | yat punaritiviparItaM tad dravyastavo'pi na bhavati // 5 // gAthArtha :- e ja rIte AjJAnI ArAdhanAthI bhAvastavano rAga paNa thAya che. je anuSThAna AnAthI viparIta che te dravyastava paNa banatuM nathI. TIkArtha :- "rva viya'= "A anuSThAna pUrvapuruSathI vihita hovAthI suMdara che" evI buddhithI karAtuM jinabhavanAdi anuSThAna 'bhAvatha'= bhAvastavamAM 'mApaITRUITS'= AgamanI ArAdhanAthI 'rA vi'= anurAga-bahumAnane paNa pragaTAve che. arthAt te jema sarvaviratinI prApti karAve che tema sarvaviratinA rAgane paNa utpanna kare che. '= pu0'= je jinabhavanAdi anuSThAna 'vivarIya'= AnAthI viparIta che arthAta "A AptapuruSathI vihita anuSThAna che" evI buddhithI nathI karAtuM, paNa AlokAdinI AzaMsAthI karAya che 'ta'= te anuSThAna "vrathama vi'= bhAvastavanuM kAraNa na banatuM hovAthI-dravyastava paNa "no roTTa'= banatuM nathI. 246 / 6/6 bhAve atippasaMgo ANAvivarIyameva jaM kiNci| iha cittANuTThANaM, taM davvathao bhave savvaM // 250 // 6/6 chAyA :- mAve matiprasaE mAjJAviparItaneva yazcit | iha citrAnuSThAnaM tadrvyastavo bhavet sarvam // 6 // gAthArtha :- ahIM stavanI vicAraNAmAM jinAjJAthI viparIta rIte karAtuM hovA chatAM jinabhavanAdi anuSThAna jo dravyastavarUpa banatuM hoya to jIvahiMsAdi vividha prakAranA jinAjJAthI viparIta sarva anuSThAno dravyastava banI jAya, Ama atiprasaMga doSa Ave che. arthAt jIvahiMsAdi badhA ja jinAjJAthI viparIta anuSThAnone dravyastava mAnavAnI Apatti Ave che. kAraNa ke jIvahiMsAdi anuSThAno dravyastava svarUpa na hovA chatAM temane dravyastavasvarUpa mAnavA paDaze. A ativyApti nAmano doSa che. TIkArtha :- "mAve'= dravyastava banatuM hoya to 'tiprasaMgo'= ativyApti nAmanA doSanI Apatti Ave che. "sApavivarIyameva'= AjJAthI viparIta arthAtu zAstramAM niSedha karAyelA "= fa'= je koI paNa 'rUda= ahIM stavanI vicAraNAmAM 'cittA[phA'= jIvahiMsAdi vividha anuSThAno 'ta'= te 'saLaM'= sAmAnyathI badhA ja 'bUtha'= dravyastava 'mave'ka banI jAya. A gAthAno bhAvArtha A pramANe cheH pUrvanI gAthAmAM zrI graMthakAra maharSie vidhAna karyuM che ke AlokAdinI AzaMsAthI jo jinabhavanAdi anuSThAna karavAmAM Ave to te jinAjJAthI viparIta hovAthI dravyastava paNa banatuM nathI. A vidhAnanI sAme vAdI dalIla kare che ke bhale te anuSThAna bhAvastava na bane paNa dravyastava to banaze ja. A dalIlano pratyuttara ApatAM graMthakAra maharSi jaNAve che ke jinAjJAthI viparIta hovA chatAM jo A anuSThAnane tame dravyastava kahezo to jIvahiMsAdi jinAjJAthI viparIta badhA anuSThAnone dravyastava gaNavA paDaze, kAraNake baMnemAM "jinAjJAthI viparItapaNuM' e doSa samAna che. Ama ativyApti nAmano doSa Ave che. je ra60 + 6/6 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda 129 jinAjJAviparIta hovA chatAM jinabhavanAdi anuSThAnane jo dravyastava, mAnavAmAM Ave to jIvahiMsAdi anuSThAnane paNa dravyastava mAnavAno vAdIne ativyApti doSa lAgaze ema chaTTI gAthAmAM graMthakAra maharSie je doSa Apyo tenuM nivAraNa karavA mATe vAdI pratyuttara Ape che ke jaM vIyarAgagAmI, ahataM NaNu garahitaM pihu sa evaM / siya uciyameva jaM taM ANAArAhaNA evaM // 251 // 6/7 chAyA :- ya vItarasamI katha tat nanu daMtamapi vRtva sa vam | syAd ucitameva yattat AjJArAdhanA evam // 7 // gAthArtha - jinAjJAviparIta paNa je vItarAgaparamAtmA saMbaMdhI hoya te ja mAtra dravyastava gaNAze, bIjA nahi. Ama mAnavAthI have jIvahiMsAdimAM ativyApti nahi jAya, kAraNake te vItarAgasaMbaMdhI nathI. graMthakAramaharSi - 'vItarAga saMbaMdhI' eTaluM vizeSaNa umeravAthI bhale jIvahiMsAdimAM ativyApti nahi jAya paraMtu jinaniMdA karavAnA anuSThAnane to dravyastava kahevAnI Apatti jarUra Avaze. kAraNake te jinAjJAviparIta hovA sAthe vItarAgaparamAtmAsaMbaMdhI che. vAdI - je jinAjJAviparIta hoya, vItarAgasaMbaMdhI hoya ane ucita hoya te ja dravyastava banaze. Ama ucita' vizeSaNane umeravAthI have jinaniMdAmAM ativyApti nahi jAya. kAraNa ke te ucita nathI. graMthakAra maharSi- jinAjJAviparIta ane ucita A baMne paraspara virodhI che. je ucita hoya te kadApi jinAjJAviparIta hoya ja nahi ane je jinAjJAviparIta hoya te kadApi ucita hoya ja nahi. je ucita hoya te jinAjJAnA ArAdhanasvarUpa ja hoya, AthI siddha thAya che ke je jinabhavanAdi anuSThAna jinAjJAnI ArAdhanArUpe zAstrokta vidhithI karavAmAM Ave che te ja dravyastava kahevAya. je jinAjJAthI viparItapaNe AlokAdinI AzaMsAthI jinabhavanAdi anuSThAna karavAmAM Ave che te dravyastava kahevAya nahi. TIkArya :- "vIyarI //mI'= je vItarAgasaMbaMdhI anuSThAna hoya te ja 'mada taM'= jIvahiMsAdi anuSThAnanI madhyamAMthI dravyastava bane che Ama saMbaMdha joDavAno che. "nAnaradiyaM pi'= ema mAnavAthI niMdya evA jinaniMdAdi anuSThAna paNa 'sa iva'= dravyastava banavAnI Apatti Avaze. 'siya'= kadAca vAdI Ama kahe to ema AzaMkA kare che. "='= je anuSThAna "vayameva'= jinapUjAdi ucita ja hoya 'ta'= te ja dravyastava banaze. 'mAWITRUT'= AjJAnI ArAdhanA ja "viM'= ucita hovAthI dravyastava banaze ane te amane ISTa ja che. je ra1 | 6/7 pUrve jaNAvelI vAtanI spaSTatA kare che : uciyaM khalu kAyavvaM, savvattha sayA nareNa buddhimtaa| ii phalasiddhi NiyamA, esa cciya hoi ANa tti // 252 // 6/8 chAyA - vataM zartavya sarvatra evA nareT vRddhimatA | iti phalasiddhIH niyamAdeSaiva bhavati AjJe ti // 8 // gAthArtha :- buddhimAna puruSe sarva pravRttimAM sadA ucita ja karavuM joIe. ucita karavAthI avazya kAryanI siddhi thAya che. ucita karavuM e ja bhagavAnanI AjJA che. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda TIkArtha :- 'vayaM 2gr'= nitye ucita ja "yahUM'= karavuM joie. "brantha'= khetara AdimAM, arthAt khetI karavI Adi dareka kAryamAM 'sayA'= haMmezA 'ddhimata'= buddhimAna-vivekI narena'= puruSe '= ucita karavAthI ja 'patnasiddhi'= kAryanI siddhi 'niyama'= avazya thAya che. 'khriya'= A ucita karavuM e ja 'mAdhana tti'= bhagavAnanI AjJA 'hoTTa'= che . je anucita anuSThAna kare che te bhagavAnanI AjJAne ArAdhato nathI, paNa virAdhanA kare che. . ra62A 6/8 jaM puNa eyaviuttaM, egaMteNeva bhAvasuNNaM ti / taM visayammi vi Na tao, bhAvathayAheuto NeyaM // 253 // 6/9 chAyA :- yajunadhiyuvamevAnenaiva mAvazumiti | tadviSaye'pi na tako bhAvastavAhetuto jJeyam // 9 // gAthArtha :- je anuSThAna bhagavAnanI AjJAthI viruddha guNadoSanI vicAraNA karyA vagara mAtra kadAgraha vaDe audayikabhAvathI karavAmAM Ave che : te anuSThAna kSAyopathamikabhAvathI zUnya hovAthI vItarAgasaMbaMdhI hoya to paNa dravyastava nathI ema jANavuM. kAraNa ke te bhAvatavanuM kAraNa banatuM nathI. TIkArtha :- 'i TUT'= je anuSThAna 'vikatta'= bhagavAnanI AjJAthI rahita che. "miteva'= AjJAnusArI na hovAnA kAraNe kadAgrahayukta ane guNadoSa arthAt lAbhAlAbhanI vicAraNAthI nirapekSapaNe karAtuM hovAthI 'mAvasuuvi ti'= jJAnAvaraNIyAdi karmanA kSayopazama vagaranuM mAtra audayikabhAvanI pravRttisvarUpa ja che. kSAyopathamikabhAvathI zUnya che. 'ta'= te anuSThAna ' vimi vi'= vItarAga paramAtmAsaMbaMdhI hovA chatAM paNa 'ra to'= dravyastava banatuM nathI. 'mAvathayAde'= bhAvastavanuM kAraNa na hovAthI. A zabdamAM bhAvapradhAna nirdeza hovAthI detu' zabda lakhyo hovA chatAM hetutva' zabda samajIne artha karavAno che. temAM bhAvavAcI 'va' pratyayano lopa thayo che. "bhAvastavanuM hetu paNa temAM na hovAthI" ema artha che. ra4rU che 6/1 je bhAvastavano hetu na hoya te anuSThAna dravyastava tarIke kema mAnya nathI e kahe che : samayammi davvasaddo, pAyaM jaM joggayAe rUDho tti| Niruvacarito ubahahA, paogabhedovalaMbhAo // 254 // 6/10 chAyA :- samaye dravyazaH prAyo cakyotiyAM rUDha rUtti nirupacaritastu bahudhA prayogabhedopalambhAt // 10 // gAthArtha :- kAraNake zAstramAM prAyaH 'dravya' zabda e nirupacarita rIte "yogyatA' arthamAM rUDha thayelo che, 'yogyatA" arthamAM ja tenA aneka prakAre judA judA prayogo zAstramAM jovA maLe che. AthI bhAvastava banavAnI jenAmAM yogyatA hoya tene ja dravyastava kahevAmAM Ave che. TIkArtha :- 'samayami'= zAstramAM 'Lasado'= dravya zabda "pArtha'= ghaNuM karIne ''= je kAraNathI norAI'= yogyatA arthamAM "to'= prasiddha che 'tti'= te kAraNathI 'virato'= anupacarita arthAt kAlpanika nahi paNa vAstavika 'vaduha'= aneka prakAre "po memovatnamALo'= judA judA prayogo jovA maLatA hovAthI je anuSThAna bhAvastavanI prApti karAvavAnI yogyatAvALuM na hoya tene dravyastava na kahevAya. ra64 / 6/20 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda ____ 131 dravya' zabdano yogyatA arthamAM prayoga zAstramAM karAya te che te daSTAMta dvArA jaNAve che : miupiMDo davvaghaDo, susAvago taha ya davvasAhu tti / sAhU ya davvadevo, emAi sue jao bhaNitaM // 255 // 6/11 chAyA :- kRtvio dravyadhaTa: suzrAvastathA dravyAdhuiita | sAdhuzca dravyadeva evamAdi zrute yato bhaNitam // 11 // gAthArtha :- mATIno piMDa e dravyaghaTa che, suzrAvaka e dravyasAdhu che tathA sAdhu e dravyadeva che ityAdi dRSTAntomAM yogyatA arthamAM dravya zabdano zAstramAM prayoga karAyelo che. mATInA piMDamAM ghaTa banavAnI yogyatA hovAthI tene dravyaghaTa kahevAmAM Ave che, suzrAvaka e bhaviSyamAM sAdhu bananAra che, sAdhu AvatA bhavamAM deva bananAra che mATe evA prakAranI temanAmAM rahelI yogyatAnA kAraNe anukrame temane dravyasAdhu ane dravyadeva kahevAmAM Ave che. TIkArtha :- 'mipiMDo'= mATIno piMDa e 'dhyayo'= dravyaghaTa che kAraNa ke te ghaTa paryAyano hetu che, te pote ja ghaTarUpe bhaviSyamAM bananAra che. 'musAvo'= suzrAvaka e "vyasAdu utta'= dravyasAdhu che, kAraNa ke suMdara dezaviratinA pariNAmathI te bhAvita thayelo hovAthI sAdhupaNAnA pariNAma tene sahelAIthI prApta thAya che. dezaviratinA adhyavasAyasthAnonI najIkanA ja adhyavasAyasthAno sarvaviratinA che tethI tenI prApti sulabha che, ghaNuM karIne Avo suzrAvaka ja sAdhupaNuM svIkAre che. 'sAdu '= ane sAdhu e 'bUdevo'= dravyadeva che. kAraNa ke devanA AyuSyano tene baMdha thAya che 'pramAdri'= ityAdi daSTAMto Adi' zabdathI 'dravyanAraka'nuM grahaNa thAya che. "na'= kAraNake "su'= zAstramAM 'maNiye'= dravyazabdane AzrayIne kahevAyelA che. ra6 / 6/12 prastuta dravyastavanA svarUpanuM nigamana karatAM kahe che : tA bhAvatthayaheU, jo so davatthao ihNittttho| no vana viMdhUmo, samapaTTA para doti radda . 6/12 chAyA :- tat mAvatavaheturyaH sa dravyastava rUcha: | vastu naivamUta: 4 prathAna para mavati | 22 / gAthArtha :- A dravyastavanA adhikAramAM je sAkSAt ke paraMparAe bhAvatavanuM kAraNa bane che te anuSThAna ja dravyastava tarIke ISTa che. je anuSThAna paraMparAe paNa bhAvastavanuM kAraNa nathI banatuM te mAtra apradhAna dravyastava che. TIkArtha :- 'ta'= tethI 'no'= je "mAvasthA '= paraMparAe paNa bhAvastavanuM kAraNa bane che "so'= te vattha'= dravyastava tarIke 'rUda = ahIM dravyastavanA adhikAramAM 'o'= mAnya che. 'no 3= je vaLI 'ra vaMmU'= bhAvastava banavAnI yogyatA vagaranuM che "'te anuSThAna 'mauhALo'= apradhAna dravyastava 'para '= kevaLa 'roti'= bane che.= kAraNa ke temAM 'dravya' zabda yogyatA arthamAM vartato nathI paNa apradhAna= gauNa, upacarita arthamAM varte che. te radda / 6/12 appAhaNNe vi ihaM, katthai diTTho udavvasaddo tti / aMgAramahago jaha, davvAyario sayA'bhavvo // 257 // 6/13 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- prAdhAncefpa rUda rad hRSTatu dravyazandra ti | mIramavo yathA dravyavArtha: sAmavya: je zarU gAthArtha :- zAstramAM koI koI dRSTAntamAM dravya zabdano apradhAna arthamAM paNa prayoga karAyelo jovA maLe che. jemake sadA abhavya evA aMgAramardaka AcAryane dravyAcArya tarIke zAstramAM varNavyAM che. TIkArtha :- "akhA@'= apradhAna arthamAM 'vi'= paNa ''= zAstramAM 'vastha'=koika ThekANekoIka dRSTAntamAM "baiso tti'= dravya zabda, 'hi 3'= jovA maLe che. e kAraNathI, 'na'= jemake 'gaMgArama'= aMgAramarda "sA'= haMmezA 'samavyo'= abhavya-bhavyarAzithI bahAra hovAthI 'brA '= apradhAna dravyAcArya che. aMgAramaEkAcAryano jIva abhavya hovAthI te kadI bhAvAcArya banavAno nathI. bhAvAcArya banavAnI yogyatA tenAmAM na hovAthI tene je dravyAcArya kahyo che te apradhAna arthamAM che. 257 / 6/13 appAhaNNA evaM, imassa davvatthavattamaviruddhaM / ANAbajjhattaNao, na hoi mokkhaMgayA NavaraM // 258 // 6/14 chAyA :- 3 prAdhAnyAdevI dravyastatvamaviruddham | AjJAbAhyatvAd na bhavati mokSAGgatA navaram // 14 // gAthArtha :- azubha hovAthI ane ayogyatA arthamAM 'dravya' zabdano prayoga thato hovAthI bhAvastavanuM kAraNa na bananAra stavanuM 'dravyastavapaNuM' saMgata ja che. AjJA bAhya hovAthI te mokSanuM aMga nathI banatuM. zAstrokta anuSThAna ja mokSanuM aMga bane che ema kahevAyuM che. TIkArtha :- 'parva'= A pramANe "sakhIphaJUIT'= aprAdhAnyapaNAthI 'kumaksa'= AgamathI nirapekSa dravyastavanuM 'zvatthavatta'= pUrve jaNAveluM apradhAna dravyastavapaNuM 'viruddha'= aviruddha che, arthAt yogya ja che. "sAvittaUTo'= zAstrAjJAthI rahita hovAthI "movarghAya'= mokSanuM kAraNa 'ho'= te nathI banatuM 'navara'= kevala Agamokta anuSThAnane ja mokSanA kAraNarUpe svIkAreluM che. ra68 / 6/24 to zuM A apradhAna dravyastavathI kAMIpaNa phaLa maLatuM nathI ? e AzaMkAnuM samAdhAna ApatAM kahe che : bhogAdiphalaviseso, uasthi etto vi visybhedenn| tuccho u tago jamhA, havati pagAraMtareNAvi // 259 // 6/15 chAyA :- morAtivizeSatuM mati toDapi viSayamena ! tucchastu tako yasmAd bhavati prakArAntareNApi // 15 // gAthArtha - apradhAna dravyastavathI paNa te vItarAga sarvajJanI pUjArUpa hovAthI bhogopabhoganI prApti svarUpa phaLa maLe che. paNa evuM tuccha phaLa to akAmanirjarA - bAlatapa Adi bIjI rIte paNa maLI zake che. TIkArtha :- 'ttio vi'= A apradhAna dravyastavathI 'mo vihavase 3'= bhogapabhoganI prApti svarUpa phaLa to 'maOi'= maLe che. 'visAmena'= vItarAgasarvajJanI pUjA rUpe hovAthI 'tuccho ?'= phaLane AzrayIne svalpa che "naSphI'= kAraNake "hati paraMtare gAMva'= akAmanirjarA-bAlatapa anukaMpA Adi bIjA prakAro vaDe paNa 'ta'= bhogopabhoga phaLavizeSa prApta thAya che. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda 133 mokSanI prApti thavI e mahAna phaLa che. enI apekSAe svargAdinA bhogopabhoganI prApti thAya e to atyaMta tuccha phaLa che. je vItarAgaparamAtmA saMbaMdhI anuSThAnothI mokSanI prApti thaI zake ema che enAthI mAtra svargAdi sukhonI prApti karavI e ladhutAjanaka che, akiMcikara che. mATe apradhAnadravyastavanI adhyAtmamArgamAM mahattA gaNAtI nathI. je pradhAnadravyastava paraMparAe paNa mokSanI prApti karAvanAra che tenI ja mahattA che. || ra6 ! 6/15 pradhAnadravyastava ane bhAvastava baMne zAstrokta vidhi saMpanna che. tethI zubha pariNAmanA hetu tarIke baMne samAna che to pachI pradhAnadravyastavane dravyastava zAthI kahevAmAM Ave che? tene bhAvastava zAthI kahevAmAM AvatuM nathI ? A zaMkAnuM samAdhAna ApatAM kahe che : uciyANuTThANAo, vicittajaijogatullamo es| jaMtA kaha davvathao? taddAreNa'ppabhAvAo // 260 // 6/16 chAyA :- kavitAnuBInavAr vicitratiyogAtunya puSaH | __ yattat kathaM dravyastavaH? taddvAreNAlpabhAvAt // 16 // gAthArtha :- pradhAnadravyastava e svabhUmikAne yogya ucita zAstrokta anuSThAna hovAthI sAdhunA vividha vyApAranI samAna ja che. to pachI tene dravyastava zAthI kahevAmAM Ave che ? arthAt tene bhAvastava kahevAmAM kema nathI AvatuM? A praznanuM samAdhAna ApatAM graMthakAra maharSi jaNAve che ke jinapUjAdinA nirmANa Adi dvArA karAtA dravyastavamAM sAdhunA svAdhyAya-dhyAnAdi anuSThAnonA saMdeza UMcA bhAvo hotA nathI. temAM bhAvanI alpatA hovAnA kAraNe tene bhAvastava kahevAmAM AvatuM nathI. TIkArtha :- 'Asa'= A pradhAnadravyastava 'gaM'= je kAraNathI 'dayALukI IIo'= potAne bhUmikAne yogya zrAvakone mATe ucita-vihita anuSThAna hovAthI 'vicagaphuno tuccha'= sAdhunA svAdhyAya - dhyAna Adi vividha vyApAranA jevo ja che, kAraNa ke sAdhunA vyApAranI jema A dravyastava paNa Agamavihita ja che. "tA'= to pachI "'= zAthI 'bUthamo'?H te dravyastava kahevAya che ? "tadAre '= dravya dvArA A stava thato hovAthI 'pamAvAyo'= sAdhunA svAdhyAyAdi vyApAra karatAM temAM bhAvanI alpatA hoya che. | ra60 + 6/6 pUrve kahelA samAdhAnanI spaSTatA karatAM jaNAve che : jiNabhavaNAdivihANahAreNaM esa hoti suhjogo| uciyANuTThANaM piya, tuccho jaijogato NavaraM // 261 // 6/17 chAyA :- nimavanAiivadhAnadhArA So mati gumayoga: I ucitAnuSThAnamapi ca tuccho yatiyogato navaram // 17 // gAthArtha :- A dravyastava e jinabhavana AdinA nirmANa dvArA zubha vyApAra ane ucita anuSThAna paNa bane che, (svarUpathI te zubha nathI) to paNa sAdhunA vyApAra karatAM te tuccha, asAra che. (kAraNa ke sAdhunA svAdhyAyAdi sarva vyApAro svarUpathI zubha che.) TIkArtha:- ''= A dravyastava nAmavAvavidIpA'= jinabhavanAdinA nirmANa dvArA 'navara'= Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda phakta 'sudano '= zubha vyApAra "doti'= bane che 'rayAkvi pi ya'= A ucita anuSThAna paNa napho 3'= svAdhyAyAdi sAdhunA sarva vyApArathI 'tu'= asAra che. kAraNake bhAvastava saMbaMdhI viziSTa prakAranA zubha vyApAro temAM nathI. sAdhunA svAdhyAyAdi vyApAronI jevA zubha adhyavasAyo dravyastavamAM hotA nathI, mATe te tenA karatAM asAra che. je ra6? || 6/17 sAdhunA vyApArothI dravyastava asAra kema che ? te jaNAve che savvattha nirabhisaMgattaNeNa jaijogamo mhNhoi| eso u abhissaMgA, katthai tucche vi tuccho u||262||6/18 chAyA :- sarvatra nimiSyakUvaeNna yatiyogo mahAna bhavati | eSastu abhiSvaGgAt kvacit tucche'pi tucchastu // 18 // gAthArtha :- sAdhuone cetana ane jaDa sarva padArthomAM tathA dravya kSetra kALa ane bhAva e cAreyamAM Asakti nahi hovAthI temanA vyApAro mahAna hoya che. jyAre A dravyastava karanAra zrAvakane strI Adi koIka svarUpathI asAra padArthamAM Asakti hovAthI temano dravyastava e sAdhunA vyApAra karatAM tuccha che. TIkArtha :- "sabastha'= cetana ane jaDa sarva padArthamAM athavA dravya-kSetra-kALa ane bhAva e cAreyamAM 'nirasaMttineT'= saMga nahi hovAthI "naphano '= Asakti nahi hovAnA kAraNe manoyogAdi sAdhuno vyApAra 'padaM= mahAna 'roTTa'= che. "so 3'= A dravyastavasvarUpa zubhayoga 'stharU'= strI Adi koika padArthamAM mamarsaT - Asakti hovAthI 'tuche vi'= te svarUpathI asAra hovA chatAM paNa 'tuccho 3'= tuccha ja che. | 262 // 6/18 A ja vAtane samarthana karatAM kahe che : jamhA uabhissaMgo, jIvaM dasei Niyamato cev| tahasiyassa jogo, visaghAriya jogatallo tti // 263 // 6/19 chAyA :- vAstu martha nIve phUpati niyamatadaiva ! taSitasya yogo viSaghAritayogatulya iti // 19 // gAthArtha :- kAraNa ke abhivRMga e niyamA jIvane dUSita kare che. ane tenAthI dUSita thayelA jIvano vyApAra e viSathI vyApta thayelA puruSanA vyApAra saMdeza che. TIkArtha :- 'na 3= kAraNake 'misaM'= anurAgano pariNAma "nIrva'= jIvane ''= svabhAvamAMthI vikRta kare che. 'niyamo veva'= niyamA ja 'tadUsiyamsa'= abhivRMgathI upadrava pAmelA jIvano 'nona'= vyApAra 'visariyeno tukko tti'= jherathI vyApta puruSanA vyApAra jevo hoya che. jenA zarIramAM jhera vyApeluM hoya che te puruSa vihRlatAnA kAraNe koI ja kArya samyag rIte karI zakato nathI, tenI jema abhivRMgarUpI jherathI dUSita zrAvakanuM anuSThAna sAdhunA jevuM samyagU banI zakatuM nathI. zrAvakanA anuSThAnathI viparIta sAdhunA anuSThAnanI zuddhatA batAve che. je raddAra 6/12 jaiNo adUsiyassA, heyAo savvahA nniyttss| suddho u uvAdee, akalaMko savvahA so u // 264 // 6/20 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda 135 chAyA :- yaraSitartha yAt sarvathA nivRttI | zuddhastu upAdeye akalaGkaH sarvathA sa tu // 20 // gAthArtha :- abhivRMgathI adUSita ane heyapadArthonI trividhatrividha sarvaprakAre nivRtti karanArA evA sAdhuno upAdeya vastumAM yoga zuddha ane sarvathA niSkalaMka arthAt doSarahita hoya che. TIkArtha :- "masiyessI'= rAgAdinA vikArane nahi pAmelA hovAthI nirmaLa "heyA'= hiMsAdi tyAjya vastuthI 'satradI'= sarvathA- trividha trividha prakAre 'niyattarUM'= nivRtta thayelA "naphaLo'= sAdhuno DavAi'= samyajJAnAdi upAdeya vastumAM AjJApUrvakanI pravRtti karavAthI "sabraha'= sarva prakAra vaDe 'mahatno '= doSarahita "sabdo 3'= zuddha ja "sa 3'= vyApAra hoya che. je ra64 6/20 bhAvastava ane dravyastavano dRSTAMta dvArA bheda prarUpe che : asuhataraMDuttaraNappAo davvatthao'samatto ya / NadimAdisu iyaro puNa, samattabAhuttaraNakappo // 265 // 6/21 chAyA :- amitarottara prAyo dravyatavoDasamAptaza | nadyAdiSu itaraH punaH samAptabAhUttaraNakalpaH // 21 // gAthArtha :- dravyastava e azubha kASTha AdithI nadI Adine taravA samAna che ane tenAthI mokSanI prApti nahi thatI hovAthI te apUrNa che. jyAre bhAvastava e bAhuthI nadI Adine taravA samAna che ane saMpUrNa che. TIkArtha :- 'samudataraDuttarappA'= kAMTAthI yukta zAlmalI vRkSanI zAkhAthI nadI Adine taravA samAna "brasthamo'= dravyastava 'masamago ya'= tenAthI mokSanI prApti nahi thatI hovAthI apUrNa che. nahimAvisu'= nadI, sarovara vageremAM 'rUra puna'= bhAvastava vaLI 'samara'= AtmapariNAmarUpa athavA paripUrNa che. "vattarAkho'= bAhu vaDe taravA samAna che. dravyastava e kAMIka sAvadya hovAthI tene kAMTAvALA kASThanI upamA ApI che. ane tenAthI sIdho ja mokSa thato nathI paraMtu bhAvastavanI prApti dvArA paraMparAe mokSa thAya che mATe tene apUrNa kahyo che. bhAvastavamAM bAhya koI dravyanI apekSA nahi hovAthI tene bAhuthI nadI Adine taravAnI upamA ApI che. tenAthI sIdho ja mokSa thAya che. mATe te saMpUrNa che. bhAvastava e pote ja mokSanI prApti rUpa potAnuM kArya karavA samartha hovAthI tenAthI saMpanna sAdhue azubha evA kAMTAvALA kASTha samAna dravyastavano tyAga karyo che ane bIjA koI dravyanI tene apekSA hotI nathI. ra6 6/22 dravyastava ane bhAvastavano bheda darzAvavA mATe ghaNAM dRSTAnto che tenuM dizAsUcana karavA kahe che : __ kaDugosadhAdijogA, maMthararogasamasaNNiho vA vi| paDhamo viNosaheNaM, takkhayatullo ya bItio u // 266 // 6/22 chAyA :- vauSadhAviyAt sthAnniSo vAIpa .. prathamo vinauSadhena tatkSayatulyazca dvitIyastu // 22 // Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha :- athavA dravyastava e kaDavA auSadha AdinA yogathI dIrghakALe thanArA rogopazama jevo che jyAre bhAvastava e auSadha vagara ja roganA kSaya samAna che. TIkArtha :- 'DumasathAno '= kaDavA auSadha AdinA yogathI 'Adi' zabdathI oparezana karavuM ( zirAvedha), kSArapAta AdinuM grahaNa thAya che, "maMthara samakSaoudo'= dIrghakALa-vilaMbe roganA upazama jevo 'padamo'= prathama dravyastava che. 'vA vi'= athavA 'visa'= auSadha vagara ja 'tavavatuoya'= roganA kSaya samAna 'vatimo 3= bIjo bhAvastava che. dravyastavathI roga sarvathA nAza pAmato nathI. mATe "upazama' zabdano temAM prayoga karyo che. arthAt roga thoDA samaya mATe mAtra zAMta thAya che paNa roga sarvathA mULamAMthI nAza pAmato nathI, bhAvastavathI rogano mULamAMthI nAza thAya che. mATe temAM "kSaya' zabdano prayoga karyo che. ahIMyA karmarUpI roga samajavAno che. // 266 . 6/22 dravyastavathI kayuM viziSTa phaLa maLe che ? tenuM pratipAdana kare che : paDhamAukusalabaMdho, tassa vivAgeNa sugimaadiiyaa| tatto paraMparAe, bItio vi hu hoi kAleNaM // 267 // 6/23 chAyA :- prathamat zatnanya: taLa vipAna mutyiAyaH | tataH paramparayA dvitIyo'pi khalu bhavati kAlena // 23 // gAthArtha :- dravyastavathI puNyAnubaMdhI puNyanI prApti thAya che. te puNyanA udayathI sadgati AdinI prApti thAya che. pachI te dravyastava ke saMgatinI paraMparAthI kALAntare bhAvastavanI paNa prApti thAya che. TIkArtha :- 'padamA = dravyastavathI 'sannavaMdho'= puNyano baMdha thAya che. 'taI'= te puNyanA 'vivALa'= phaLa ApavAnA sAmarthyarUpa vipAkathI arthAt udayathI "sumAvIyA'= devagati, manuSyagati, saMpatti, saubhAgya Adi' 'samarvatti' e zabda adhyAhAra che. arthAt saMbhave che. prApta thAya che. 'tatto'= dravyastavanI athavA sadgati AdinI 'paraMparA'= niraMtara saMtAnarUpa paraMparAthI arthAt niraMtara prAptithI 'viti vi'= bhAvastava paNa "du'= vAkyAlaMkAramAM che. 'Rttei'= keTaloka kALa pasAra thayA pachI do'= prApta thAya che. tathAbhavyatvano paripAka karavAnA je kAraNo che temAMnuM eka kAraNa 'kALa' paNa che AthI 'Rttei' ema kIdhuM che. ra67 / 6/23 dravyastava karatAM bhAvastava zAthI mahAna che ? te kahe che : caraNapaDivattirUvo,thoyamvociyapavittio gruo| saMpuNNANAkaraNaM, kayakicce haMdi uciyaM tu // 268 // 6/24 chAyA :- vaUpratipattirUpa: stotovatapravRttito guru: | sampUrNAjJAkaraNaM kRtakRtye handi ucitaM tu // 24 // gAthArtha :- cAritranI prAptisvarUpa bhAvastava pUjanIya bhagavAnasaMbaMdhI ucitapravRttirUpa hovAthI (dravyastava karatAM) mahAna che. vItarAga bhagavAnanI AjJAnuM saMpUrNa pAlana karavuM e kRtakRtya banelA vItarAgabhagavAnasaMbaMdhI ucitapravRttirUpa che. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda 137 TIkArtha :- 'varaVIpahittirUvo'= cAritranI prAptisvarUpa "thothavyociyapavitti'= pUjanIya sarvajJa bhagavAnasaMbaMdhI ucita pravRtti hovAthI 'gurumo'= mahAna che. bhagavAnanI AjJAnuM pAlana karavuM e ja ucita pravRtti che. dravyastava paNa bhagavAnanI AjJA hovAthI ja pratimAnA pUjanasvarUpe karavAmAM Ave che. AjJAne pramANabhUta gaNIne ja zrAvako dravyastavamAM pravRtti kare che. kAraNa ke zrAvako ja dravyastavanA adhikArI hovAthI temanA mATe dravyastava karavAnI AjJA che. zAstrajJA vagara je koI pravRtti karavAmAM Ave e to apravRtti samAna ja che. AthI pratimApUjanamAM hiMsAdi AraMbhano saMbhava hovA chatAM te karavAnI zAstranI AjJA hovAthI zrAvako te kare che. mATe temanA mATe dravyastava e ucitapravRtti ja che. chatAM zAstranI dRSTie lAbha-nukasAna, bahuta-alpatvanI apekSAe dravyastava karatAM bhAvastava mahAna che kAraNa ke temAM bhagavAnanI AjJAnuM saMpUrNa pAlana che jyAre dravyastavamAM AMzika pAlana che. saMpuchaUTUAra '= sarvaviratinuM pAlana e "jigne'= jemanA sarva prayojana siddha thaI gayA che evA bhagavAnane vize 'vayaM tu'= ucita che. bhagavAna kRtakRtya hovAthI temanA mATe kAMi ja karavAnuM hotuM nathI, puSpa Adi kazuM temane upayogI nathI : phakta sarvaviratinuM pAlana karavAnuM jemanAmAM sAmarthya hoya temaNe bhAvastava karavo joie, teo tenA adhikArI che. jemanAmAM e sAmarthya nathI teo dravyastavanA adhikArI che. vaLI saMpUrNa bhAvastava karavAmAM tenI antargata dravyastavanuM saMpAdana thaI jAya che. ra68 / 6/24 sammaM tagguNaNANAbhAvA taha kammadosA ya // 269 // 6/25 chAyA :- nevuM ra mAvasIdhuM vidAya kaca: pavanoti vartun ! ___ samyak tadguNajJAnAbhAvAt tathA karmadoSAcca // 25 // gAthArtha :- AjJApAlananA guNonuM (lAbhanuM) samyajJAna na hovAnA kAraNe ane karmadoSanA kAraNe saMpUrNa AjJAnuM pAlana karavA mATe bhAvasAdhu sivAya bIjo koI samartha nathI. TIkArtha :- 'yaM '= saMpUrNa AjJAnuM pAlana "mAvaThuM'= bhAvasAdhu 'vihAve'= sivAya "mauum'= bIjo koI 'als'= karavA mATe 'vatti'= samartha 'na'= nathI 'ne'= A avyaya avadhAraNa arthamAM che. sampa'= samyagu 'tayUTSTITmAvata'= AjJApAlananA guNonuM jJAna nahi hovAthI, bhAvasAdhu AjJAnA pAlananA lAbha jeTalA jANe che eTalA bIjA koI jANatA nathI. "ta'= tathA 'mosA '= kadAca koIne AjJApAlananA lAbhanuM jJAna hoya to paNa cAritramohanIya karmano udaya hovAthI te dIkSA laI zakato nathI. te ra62 6/ra6 ito cciya phullAmisathUIpaDivattipUyamajjhammi / / carimA garUI iTThA, aNNehi vinniccbhaavaao||270 // 6/26 chAyA :- ta va puSyAmiNastutipratipattipUnA maLe | caramA gurvI iSTA anyairapi nityabhAvAt // 26 // Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha :- AthI ja anya AcAryo paNa puSya, AhAra, stuti ane pratipatti e cAra pUjAomAM chellI pUjA nitya hovAthI chellI pUjAne mahAna mAne che. TIkArtha :- 'ttio vi'= bhAvasAdhu ja saMpUrNa AjJAnuM pAlana karavA samartha hovAthI ja 'humathuvatti- pUmi '= 'huThTha'= jAI vagerenA puSpo- upalakSaNathI vastra, ratna vagereno AmAM aMtarbhAva thAya che. 'misa'= AhAra- upalakSaNathI patra, phaLa vagerenuM AmAM grahaNa thAya che. 'tha'= vANI vaDe guNonuM kIrtana karavuM. 'rvitti'= cAritrano svIkAra, jemAM ahiMsAdinA vairAgyapUrNa pAlananI pratijJA karavAmAM Ave che. 'pUyamami '= A cAra prakAranI pUjAnI madhyamAM 'rima'= chellI pratipatti pUjA 'mAdi vi'= bIjA paNa graMthakAroe nizvamAvo'= te nitya hovAthI arthAt jIvananA aMta sudhI satata karavAmAM AvatI hovAthI ' '= mahAna 'pha'= mAnI che. bAkInI traNa pUjA to amuka kALe ja karavAmAM Ave che. je 270 / 6/26 davvatthayabhAvatthayarUvaM, eyamiha hoti daTThavvaM / aNNo'NNasamaNuviddhaM, Nicchayato bhaNiyavisayaM tu // 271 // 6/27 chAyA :- dravyatavamAvatavarUpa pauMda mati draSTadhyam | anyo'nyasamanuviddhaM nizcayato bhaNitaviSayaM tu // 27 // gAthArtha :- ahIM stavaadhikAramAM dravyastava ane bhAvastavanuM svarUpa A pUrvamAM kIdhA pramANe jANavuM. nizcayathI arthAt paramArthathI to kahelAM viSayavALuM ja ekabIjAnI sAthe paraspara saMkaLAyeluM che. TIkArtha :- 'trIyamAvasthiyarUvaM'= dravyastava ane bhAvastavanuM svarUpa ''= A pUrve kIdhA pramANe rU= ahIM stava adhikAramAM "hoti'= hoya che ema 'duvaM'= jANavuM. 'mauvoDausamagvaddha'= paraspara ekabIjAnI sAthe saMkaLAyeluM 'nicchato'= zAstranA pariNAmarUpa nizcayathI (paramArthathI)- A baMnenuM samyapha zAstrapariNatithI paraspara saMkaLAyela 'mAviyaM tu'= pratipAdita karAyelA viSayavALuM ja svarUpa jANavuM. sAdhune mukhyapaNe bhAvastava ane gauNapaNe dravyastava che. gRhasthane mukhyapaNe dravyastava ane gauNapaNe bhAvastava che. AthI ahIM baMne stana paraspara saMkaLAyelA- sApekSa che ema kahyuM che. je 272 // 6/ra7 A baMne stano paraspara saMkaLAyelA zAthI che ? te kahe che : jaiNo vi hudavvatthayabhedo aNumoyaNeNa asthi tti| eyaM ca ettha NeyaM, iya suddhaM taMtajuttIe // 272 // 6/28 chAyA - terapi gha7 vyastavamenTa anumone sastIti ! artibdha satra zeyaM ti zuddha tatrayukyA che 28 gAthArtha :- sAdhune paNa jinapUjAdinA darzanathI thayela harSa-prazaMsA Adi rUpa anumodanA vaDe dravyastava che, dravyastava saMbaMdhI A anumodana (athavA baMne stavanuM paraspara anugatapaNuM) have pachInI gAthAmAM kahevAze te pramANe zAstrayuktithI zuddha jANavuM. TIkArtha :- "garUpo vi'= sAdhune paNa 'branthiyamevo'= dravyastavano amuka bheda 'sAmIyA '= Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda 139 bhagavAnanI pUjA jovAthI ullasita thatA harSarUpa anumodanA vaDe 'sthi tti'= anumodanAjanita dravyastava che ja. e kAraNathI "pattha'= dravyastava ane bhAvastava saMbaMdhI 'rU'= have pachI kahevAze e pramANe taMtaguttI'= AgamayuktithI 'yaM '= A 'suddha = paraspara anugatapaNAnaDe zuddha ja "N'= jANavuM. che ra7ra / 6/28 taMtammi vaMdaNAe, payaNasakkAraheu ussaggo / jatiNo vi huNihiTTho, te puNa davvatthayasarUve // 273 // 6/29 chAyA :- tatre caMdranA pUjhanasaturutsaH | yaterapi khalu nirdiSTaH tau punardravyastavasvarUpau // 29 // gAthArtha :- zAstramAM caityavaMdanAmAM sAdhune paNa pUjana-satkAra nimittano kAyotsarga karavAno kahyo che. te pUjana satkAra e dravyastavarUpa che. TIkArtha :- 'taMtami'= zAstramAM 'vaMUTIU'= caityavaMdanAmAM 'pUryAsaka'= pUjana-satkAra nimitte ''= kAussagna- 'narUpo vi du'= sAdhune paNa 'diko'= kahelo che. 'te puuT'= te pUjana-satkAra vyasthayarUve' dravyastavasvarUpa che. ahIM 'te' napuMsakaliMga 'tanuM dvivacana che. athavA prAkRta hovAthI te' e'ta' puliMganuM bahuvacana che. jo napuMsakaliMga hoya to te pu) vyasthayelave'= A prAkRta gAthArthanI saMskRta chAyA 'te punaH dravyatavarUpe' A pramANe che. ane 'te' e ta6 puliMganuM bahuvacana hoya to tenI chAyA 'ta puna: pUganasArI dravyatavasvarUpa" A pramANe thAya che. te ra7rU | 6/21 mallAiehiM pUjA, sakkAro pavaravatthamAdIhiM / / aNNe vivajjao iha, duhA vi davvatthao ettha // 274 // 6/30 chAyA - mItyafma: pUnA satvara: pravara vannAma: | je viparyaya rUda didhA.fpa dravyatavotra | 30 | gAthArtha :- puSpamALA AdithI thatI pUjA e pUjana che ane zreSTha vastra AdithI thatI pUjA e satkAra che. keTalAka AcAryo AnAthI viparIta kahe che. arthAt zreSTha vastra AdithI thatI pUjA e pUjana che ane puSpamALA AdithI thatI pUjA e satkAra che ema kahe che. baMne artha pramANe pUjana satkAra e dravyastava che. TIkArtha :- "H&phardi= mAlArUpe guMthelA ke nahi guMthelA puSpo vaDe 'pUryo'= pUjA. 'pavarapatthamAvadiM= zreSTha vastra AdithI 'sadAro'= satkAra 'sapane'= bIjA AcAryo 'rUda'= pUjana-satkAra svarUpamAM vivanno '= viparyaya mAne che. 'vi'= baMne pakSamAM 'pattha'= pUjana-satkArarUpe 'dvattha'= dravyasta che. ra74 / 6/30 vAdI prazna kare che ke dravyastavanI anumodanA karavArUpe sAdhune paNa dravyastava hoya che, AvuM kema kahevAya che ? arthAta AvuM kathana e yogya nathI kAraNake A dravyastava e kathaMcit AraMbharUpa hovAthI gRhasthanuM ja te kartavya che. bIjA AraMbhonI anumodanAnI jema A AraMbhanI anumodanA karavAthI paNa sAdhune sarvaviratimAM aticAra lAgavAno prasaMga Avaze. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda A praznano uttara ApatAM kahe che : osaraNe balimAdI,Na cehajaM bhagavayA vi pddisiddhN| tA esa aNuNNAo uciyANaM gammatI teNa // 275 // 6/31 chAyA :- avasaraNe balyAdi na ceha yad bhagavatA'pi pratiSiddham / tadeSo'nujJAta ucitAnAM gamyate tena // 31 // gAthArtha :- bhagavAna vaDe paNa samavasaraNamAM bali Adino je ahIyAM niSedha nathI karAyo te kAraNe dravyastavanA adhikArIno dravyastava bhagavAnane anumata che ema jaNAya che. TArtha :- 'osaraNe'= hevatA banAvela samavasa25mA 'balimAdI'= 2||strmaa prasiddha bAla sAhi 'iha'= maDIyA 'bhagavayA vi'= bhagavAna 43 5 / 'paDisiddhaM'= niSedha rAyo 'na'= nathI 'tA'= tethI 'esa'= mA dravyasta 'uciyANaM'= 20% amAtya vagaire tenA adhikArI gRhasthone 'teNa'= te bhagavAna paDe 'aNuNNAo'= anumata 'gammatI'= 49||y che. // 275 // 6/31. Naya bhagavaM aNujANati, jogaM makkhaviguNaM kdaacidpi| Na ya tayaNuguNo vi tao, Na bahumato hoti aNNesi // 276 // 6/32 chAyA :- na ca bhagavAn anujAnAti yogaM mokSaviguNaM kadAcidapi / na ca tadanuguNo pi tako na bahumato bhavati anyeSAm // 32 // gAthArtha :- bhagavAna mokSane pratikULa kriyAnI kyAreya paNa anujJA Ape nahi. ane sarvajJane anumata athavA mokSane anuNa sevA yAma 59 (aNNesiM) sAdhusonI anumati na hoya bhejane nali. artha :- 'mukkhaviguNaM'= bhokSane pratiNa 'jogaM'= jiyAnI 'bhagavaM'= tIrtha42 52mAtmA 'aNujANati'= anuzAmApe 'Na ya= nahi 'kadAcidapi'= syAreya 54 anumati mApe nahi mevo artha cha. bhane 'Na ya'= bhejane nahi 'tayaNuguNo vi'= sarvazane anumata athavA bhokSane anuma 59 // 'tao'= te ThiyA 'aNNesiM'= jAmIne arthAt sAdhusone 'Na bahumato hoti'= anubhata na Doya. athAt sAdhumIne te. mahumata 4 hoya. Ta 04 Doya. // 276 // 6/32 A dravyastavanI anumati bAbatanuM rahasya kahe cheH jo ceva bhAvaleso, so ceva ya bhagavato bahumato u / Na tao viNeyareNaM ti, atthao so vi emeva // 277 // 6/33 chAyA :- ya eva bhAvalezaH sa eva ca bhagavato bahumatastu / na tako vinetareNeti arthataH so'pi evameva // 33 // gAthArtha :- dravyastava karatI vakhate zrAvakane je bhagavad bahumAnarUpI bhAvano aMza che te ja bhagavAnane anumata che. paraMtu dravyastava vagara bhAvaleza pragaTe nahi. AthI arthApattithI bhAvalezanI jema dravyastava paNa gauNapaNe bhagavAnane anumata che ja. artha :- 'jo eva bhAvaleso'= dravyasta vAthI thato sAsanI atizaya 'so ceva ya'= te 4 'bhagavato'= bhagavAnane 'bahumato u'= anumata cha. gRhastho mAramAhiyA nivRtta thayA nathI mAthI teso Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda 141 svayaM AraMbhAdi karavAnA ja che, te AraMbhAdimAM bhagavAnanI anumati hotI ja nathI, mAtra dravyastavamAM rahelA bhAvalezane bhagavAnanI anumati che, "rena'= dravyastava 'viIT'= vagara "ra to'= te bhAvaleza hoto nathI 'tti'= e kAraNathI 'stho'= arthapattithI 'so vi'= te dravyastava paNa 'meva'= gauNapaNe anumata ja che. je 277 che 6/33 dravyastava zAthI anumata che ? te kahe che : kajjaM icchaMteNaM, aNaMtaraM kAraNaM pi i8 tu / jaha AhArajatittiM, icchaMteNeha AhAro // 278 // 6/34 chAyA :- michatAM manattaraM vAraMmapa rUpuM tuM ! yathA AhArajatRptimicchateha AhAraH // 34 // gAthArtha :- kAryane icchanArA vaDe tenuM anaMtara kAraNa paNa IcchAyeluM che. jemake AhArathI thanArI tRptine IcchanArA vaDe AhAra icchAyelo ja che. TIkArtha :- ' nna'= kAryane 'rUchate '= IcchanArA vaDe 'mavitara l2UT pi'= te kAryane siddha karanAra kAraNa paNa "rU tu'= IcchAyeluM che. kAryanuM kAraNa sAthe avinAbhAvIpaNuM raheluM che. kAraNa vagara kArya thAya ja nahi ethI baMneno paraspara avinAbhAvI saMbaMdha che, 'nada'= jemake "mAdAra jJatitti'= AhArathI prApta thatI tRptine 'rUchate '= IcchanArA vaDe 'mAhIro'= AhAra icchAyelo ja che ema sAmarthyathI samajAya che. je ra78 / 6/34 dravyastavano bhagavAne niSedha nathI karyo mATe temane te anumata ja che ema kahe che : jiNabhavaNakAraNAi vi,bharahAdINaMNa vAritaM tenn| jaha tesiM ciya kAmA, sallavisAdIhiM NAehiM // 279 // 6/35 chAyA :- nimavanA2UTIghapi maratAvInAM 7 vArita tena | yathA teSAmeva zrImada viSafma: jJAtaii: | rU5 gAthArtha :- zrI AdinAtha bhagavAne bharata Adine je rIte zalya, viSa AdinA dRSTAMtothI viSayono niSedha karyo che te rIte jinabhavananirmANa Adino niSedha karyo nathI. TIkArtha :- "nimavaUIiRUTI vi'= pUrve je adhikRta hatuM te jinabhavananAM nirmANa karAvavAno paNa 'marahIhIna'= bharata Adine 'T vArita'= niSedha karyo nathI. 'teT'= bhagavAne 'na'= jevI rIte tairsi viye'= te bharata Adine ja 'ma'= kAmabhogono 'sarjIvasIvI=i zalya, viSa AdinA 'pArdika dRSTAMto vaDe niSedha karyo. zAstramAM kahyuM che ke "kAmabhoga e zalya samAna che, kAmabhoga e viSa samAna che, kAmabhoga e sarpa samAna che, kAmabhoga saMsArane vadhAranAra che temaja kAmabhoga e durgatine vadhAranAra che." | ra76 e 6/rUka tA taM pi aNumayaM ciya, appddisehaautNttjuttiie| iya sesANa vi etthaM, aNumoyaNamAdi aviruddhaM // 280 // 6/36 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- tat tapi manu+tameva prativethAt tatrayutya | iti zeSANAmapi atra anumodanamAdi aviruddham // 36 // gAthArtha :- jinabhavananirmANa Adino pratiSedha na karyo hovAthI zAstrayuktithI jinabhavanAdi paNa bhagavAnane anumata ja che, A pramANe dravyastavamAM bIjAone paNa anumodanAdi viruddha nathI. TIkArtha :- 'tA'= tethI 'fu'= jinabhavana karAvavAnuM paNa 'samaye viya'= anumata ja che. 'maMDisedAmo'= bhagavAne bharatAdine teno pratiSedha nathI karyo e kAraNe 'taMttanutta'= AgamanI yuktithI- jeno pratiSedha na karyo hoya e anumata che. 'pratiSiddha manumati' A nyAyathI ''= A kAraNathI "sApa vi'= sAdhuone paNa 'pattha'= dravyastavamAM 'mAthAmA'= anumodana Adi - 'Adi' zabdathI ahIM 'karAvavAnuM grahaNa thAya che. dezanAmAM dravyastavanuM phaLa batAvavA dvArA sAdhu zrAvakane dravyastavamAM pravRtti karavA prere che. sAdhu dravyastavano gRhasthane Adeza karatA nathI paNa mAtra tenA lAbha ane phaLa batAve che. jethI teo temAM pravRtti kare che. A rIte teo temane temAM pravartAve che, Ama karavuM, karAvavuM ane anumodavuM' A traNamAMthI sAdhune dravyastavamAM 'karAvavAnuM ane "anumodavAnuM 'viruddha'= viruddha nathI arthAt kalpa che. mAtra svayaM "karavAnuM' kalpatuM nathI. je 280 / 6/36 dravyastava ane bhAvastava paraspara anugata hovAthI dravyastavanI anumodanAdi sAdhune aviruddha che tenuM samarthana karavA mATe kahe che : jaMca cauddhA bhaNio, viNao uvayArio ujo tattha / so titthagare NiyamA, Na hoi davvatthayAdaNNo // 281 // 6/37 chAyA :- yaSya graMtha maLato vinaya: mauparikSatu : tatra | sa: tIrthare niyamAnna mavati dravyatavAca: rU7 che. gAthArtha :- zAstramAM je cAra prakArano vinaya kahyo che temAM je aupacArika vinaya che te tIrthakarane vize dravyastavathI anya nathI ja. arthAt dravyastava ja che. TIkArtha :- ''= je kAraNathI 'uddha'= jJAnavinaya, darzanavinaya, cAritravinaya ane upacAravinaya A cAra prakAre 'vo '= vinaya "maNi'= kahyo che. 'go tatha'= te cAra vinayamAM '3vayAmi'= aupacArika vinaya je che. "so'= te 'tistha re'= sAkSAt sarvajJanA viSayamAM 'branthayAt'= dravyastavathI 'mauo'= bIjo niyama'= nice 'hoTTa'= hoto nathI. arthAt te dravyastava ja che. je 282 / 6/rU7 eyassa usaMpADaNaheuM taha ceva vaMdaNAe u / pUjaNamAduccAraNamuvavaNNaM hoi jaiNo vi // 282 // 6/38 chAyA :- atI tu sammAnahetuM tathaiva vandranAtha tu ! pUjanAdhuccAraNamupapannaM bhavati yaterapi // 38 // gAthArtha :- kAyotsargathI dravyastavarUpa aupacArika vinaya karavA mATe ja "arihaMta ceiyANa' e vaMdanAsUtramAM 'pUaNavattioe sakkAravattie' ityAdi padonuM uccAraNa sAdhuo kare che te yukta che. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda 143 tA TIkArtha :- ' sa 3'= dravyastavanA ja "saMpAduka'= saMpAdanane mATe 'tada veva'= pUaNavattioe, sakkAravattioe e padothI 'vaMtUTI, 3'= caityavaMdanAmAM 'pUnAmAduthvIra'= pUjana-satkAranuM uccAraNa 'gatino vi'= bhAvastavanA adhikArI sAdhune paNa 'kavavAna'= yukta "do'= che. | 282 / 6/38 iharA aNatthagaM taM,Na ya tayaNuccAraNeNa sA bhnnitaa| IfmasaMthArapAto, saMpAdAmineyasa | 283 / 6/36 chAyA :- rUtarathA anartha tanna ra ta guthvIrona sI maLatA ! tasmAdabhisaMdhAraNAt sampAdanamiSTametasya // 39 // gAthArtha:- "puaNavattiyAe" vagere padothI sAdhune jo dravyastava iSTa na hoya to teone e padonuM uccAraNa nirarthaka bane. kAraNake "pUjana mATe' ane 'satkAra mATe evo e padono artha che. have sAdhune jo anumatirUpe ane karAvavArUpe paNa pUjana ane satkAra iSTa na hoya to pachI e padonuM te uccAraNa zA mATe kare ? have sAdhune caityavaMdanAmAM e padonuM uccAraNa karavAnuM AgamamAM kahyuM che, tenA uccAraNa vagara caityavaMdanA thAya nahi. tethI pUjAdinA Azaye ja kAyotsarga karAto hovAthI sAdhune dravyastava karavAnuM ISTa che. TIkArtha :- "rA'= anyathA arthAt jo dravyastava mATe na hoya to "saM'= pUaNavattioe vagere padonuM uccAraNa 'maUsthi'= nirarthaka thAya. te padono artha 'pUjana mATe ane "satkAra mATe" evo thAya che. have sAdhune anumatirUpe ane karAvavArUpe paNa te pUjana ane satkAra ISTa na hoya to e pado bolavAnuM koI prayojana rahe nahi. ' ta thvIroIna'= te padonuM uccAraNa karyA vagara "sA'= caityavaMdanA 'maNitA'= AgamamAM kahelI 'aa ya'= ja nathI 'tA'= tethI 'misaMthArapAto'= viziSTa icchArUpa abhisaMdhi vaDe (tevA AzayathI ja kAyotsarga karAto hovAthI) "ya'= dravyastavanuM "saMpADar'= anumati ane karAvavArUpe saMpAdana pha6 = iSTa che, zAstrasaMmata che. | 28rU 6/36. jo zAstrokta hovAthI dravyastava sAdhune mATe upAdeya che ane zubhapariNAmano hetu hovAthI te jo bhAvastavanuM kAraNa bane che to pachI sAdhune dravyastava sAkSAt zA mATe karavAno hoto nathI? te kahe che : sakkhA ukasiNasaMyamadavvAbhAvehiMNo ayaM ittttho| gammai taMtaThitIe, bhAvapahANA hi muNautti // 284 // 6/40 // chAyA :- sAkSAnuM kRtnasaMyamadravyamavargo no samayamig: I gamyate tantrasthityA bhAvapradhAnA hi munaya iti // 40 // gAthArtha :- dravyathI ( kriyAthI) ane bhAvathI (= pariNAmathI) sAdhune saMpUrNa saMyama pALavAnuM hovAthI sAkSAt dravyastava karavAnuM ISTa nathI, ema AgamanItithI jaNAya che. kAraNa ke munio bhAvapradhAna hoya che. TIkArtha :- "vallI 3'= sAkSAt pravRttine AzrayIne 'RsiUsaMyamatrAmArdika kriyAthI ane bhAvathI sarvasaMyama pALavAnuM zAstramAM vidhAna hovAthI ane te vidhAna mujaba ja sAdhu pravRtti karatAM hovAthI mayaMka dravyastava = ISTa = nathI taMti= ema AgamanItithI maMDUka jaNAya che. Ama zAthI kahevAmAM Ave che ? te kahe che :- vihipa hika temane bhAvastava mukhya che, dravyastava Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda gauNa che AthI svayaM karavArUpa dravyastavano temane niSedha che mukhatti= sAdhuo hoya che. arthAt sAdhuone bhAvanI mukhyatA che. sAdhuone zAstravihita bhAvastava ja mukhya che. ane e bhAvastavane virodha na Ave evo sarvajJanI AjJAnusAre yathAviSaya evo dravyastava paNa zAstrasaMmata che. jo zAstrasaMmata dravyastava te na kare to sarvajJa pratyenuM bahumAna jaLavAya nahi. samyagRSTi jIva sarvajJanuM eka vacana mAnya kare ane bIjuM vacana mAnya na kare evo vibhAga karavo ISTa nathI. jo te evo vibhAga kare to tenAmAM samyagudarzana rahetuM nathI. . 284 | 6/40 eehito aNNe, je dhammahigAriNo utesiM tu / sakkhaM ciya viNNeo, bhAvaMgatayA jato bhaNitaM // 285 // 6/41 chAyA :- paregoDajo re thafdhAriVI: tu teSAM tu | sAkSAdeva vijJeyo bhAvAGgatayA yato bhaNitam // 41 // gAthArtha :- sAdhuo sivAya bIjA zrAvako je dharmanA adhikArI che temane bhAvatavanuM kAraNa hovAthI dravyastava sAkSAt, kAraNarUpe paNa karavAno hoya che ema jANavuM. kAraNake (nIce pramANe) kahyuM che ke : TIkArtha :- 'hiMto'= saMpUrNa saMyamanA pALanAra munio sivAya "sapane'= bIjA zrAvako "ve'= jeo 'dharmadirAri'= dharmanA - dravyastavanA adhikArI che. 'tehiM tu'= teone to 'mAvaMti'= kuzaLa pariNAmano hetu hovAthI te bhAvastavanuM kAraNa che tethI 'savarad viya'= svayaM karaNarUpe dravyastava 'favoro'= jANavo. "namo bhagata'= kAraNake kahyuM che ke :- | 286 / 6/42 zuM kahyuM che te kahe che - akasiNapavattagANaM, virayAvirayANa esa khalu jutto| saMsArapayaNukaraNe, davvatthae~ kUvadiTuMto // 286 // 6/42 chAyA :- achUtrapravartAnAM viratAviratAnAma: ghanuM yuvata: . saMsArapratanukaraNe dravyastave kUpadRSTAntaH // 42 // gAthArtha :- jeo saMpUrNa saMyama pALatA nathI evA dezaviratidhara zrAvakone mATe saMsAra ghaTADanAra dravyastava karavA yogya ja che. A viSe kUpanuM dRSTAMta che. TIkArtha :- 'masiUApava7 ||La'= jeo saMpUrNa saMyama nathI pALatA te virayAviyA'= dezaviratighara zrAvakone mATe ''= A dravyastava 'nutto'= yogya ja che. "saMsAraMpathapurapa'= prAkRtamAM samAsanI aMdara zabdonA pUrvanipAtano niyama nathI arthAt game te zabdane pUrvamAM mUkI zakAya che. dravyastava saMsArane ghaTADe che, tethI saMsArane alpa karanAra che ema kahyuM che. "vyastha0'= dravyastavamAM 'jUrvavidaMtI'= kUpanuM dRSTAMta kahyuM che. jema kuvo khodatI vakhate te khodanAra puruSane thAka lAge che, tarasa lAge che ane zarIra tathA kapaDA melA thAya che paraMtu temAMthI nIkaLelA pANI vaDe snAna Adi karavAthI e thAka, mela ane tarasa dUra thaI jAya che tema ja vaLI tyArapachI haMmeza mATe te puruSanA temaja bIjA paNa puruSonA thAka, mela ane tarasa tenA pANInA snAna-pAna ane avagAhanA AdithI dUra thAya che. ane icchita kAryanI siddhi thAya che. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda 145 e ja rIte zAstrAnusAre A dravyastavamAM pravRtti karanArane tenA vaDe je zubha bhAva jAge che enAthI te karavAmAM AraMbhathI je pApa lAgyuM hatuM e to dhovAi ja jAya che. taduparAMta iSTakAryanI siddhi thAya che. mATe pUrvAcAryoe kUpanuM dRSTAMta ApyuM che. 286 / 6/42 have vAdI kahe che : so khalu puSphAIo, tatthutto na jiNabhavaNamAI vi| mAvisA vatto tathamAve #sa purNa ? 287 / 6/4rU . chAyA :- 3: nu puSparikSa: tatrovata: binamanAIpa . mAdri zAhuvata: tamAve zrI puSpAdi 4rU gAthArtha :- (Avazyaka) zAstramAM puSpo vagerene dravyastava kahyo che, jinabhavanAdine dravyastava kahyo nathI. AcArya bhagavaMta javAba Ape che ke "Adi' zabdathI jinabhavanAdine paNa dravyastava kahyo ja che. jo jinabhavana, jinabiMba Adi na hoya to puSpAdithI pUjA konI karazo ? TIkArtha :- 'puNAmo'= puSpa Adine "so '= dravyastava tatyutto'= Avazyaka sUtra Adi zAstramAM kahyo che. 'na nimavaUTHI vi'= jinabhavana Adine kahyo nathI. AcArya bhagavaMta jvAba Ape che:mAsiE= Adi zabdathI te 'vRtto'= zAstramAM kahevAyo che 'tayamAve'= jinabhavanAdinA abhAvamAM lsa'= konI "puSpAvI ?'= puSpa AdithI pUjA karazo ? arthAt pUjAno viSaya pratimA che kAraNa ke tenI pUjA karavAnI hoya che. have jo pratimA ja na hoya to konI pUjA karazo ? | 287 | 6/4rU have vAdI kahe che : NaNu tattheva ya muNiNo puSphAinivAraNaM phuDaM atthi| asthi tayaM sayaMkaraNaM paDucca na'NumoyaNAI vi // 288 // 6/44 chAyA :- nana taraiva : puNAiinavAra TyuTamati | asti takaM svayaMkaraNaM pratItya nAnumodanAdyapi // 44 // gAthArtha :- tyAM zAstramAM ja sAdhune puSpAdipUjAno spaSTa niSedha karyo che. AcArya bhagavaMtazrI uttara Ape che ke tyAM puSpAdi pUjA svayaM karavAno munine niSedha che, anumodanA Adino niSedha nathI. TIkArtha :- 'na'= akSamA arthamAM che. arthAt sAdhune dravyastava hoi zake e vAdIne mAnya nathI. 'tatthava yu'= tyAM zAstramAM ja "muLa'= sAdhune "puNyatinivAra '= puSpAdipUjA karavAno niSedha ' '= spaSTa rIte 'sthi'= karAyelo che. AcAryabhagavaMta kahe che :- " RUT'= svayaM karavArUpe 'sthi tatha'= te puSpAdipUjAno niSedha che. "moyapAchuM vi'= tenI anumodanA ane karAvavArUpe, niSedha "na'= nathI. 288 / 6/44 A viSayanI ja puSTi karavA mATe kahe che : suvvai ya vairarisiNA, kAravaNaM pihuannutttthiymimss| vAyagagaMthesu tahA, eyagayA desaNA ceva // 289 // 6/45 chAyA :- zraya = vairatraSiUIT ripaUpi manuSThatamI | vAcakagrantheSu tathA etadgatA dezanA caiva // 45 // Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha :- zrI vajasvAmIe dravyastava karAvyo paNa hato ema saMbhaLAya che. tathA zrI umAsvAti vAcakanA graMthomAM A dravyastava saMbaMdhI dezanA paNa che. TIkArtha :- "sutraphu ya'= zAstramAM saMbhaLAya che, 'varisiUIT'= saMpUrNa daza pUrvadhara pravacanaprasiddha jaMgamatIrtha samAna zrI vajasvAmIe 'rUsa'= dravyastava 'vAra vaI fu'= karAvavAnuM paNa "maTTiya'= karyuM che. 'huM'= zabda vAkyAlaMkAramAM che. zAsananI avahelanA aTakAvavAne mATe zrI vajasvAmIe devatA AdinI pAsethI prAsuka puSpo (vajasvAmIe puSpo jAte cuMTyA nathI paNa devatA vageree pahelAM je cuMTelA hatA te ja puSpo) lAvIne zrAvakone ApyA hatA ane e rIte dravyastava karAvyo hato. vAyAthesu'= zrI umAsvAti vAcakaviracita "dharmaratnAvali' Adi graMthomAM 'ta'= te prakAre devatAthI rakSaNa karAyelA graMthomAM 'thayA'= A dravyastava saMbaMdhI 'resaUT veva'= dezanA saMbhaLAya che. kahyuM che ke:-"arihaMta paramAtmAnI pUjA ane satkAra nimitte puSpamALAnuM AropaNa, dhUpa, dIpaka, paMkho, cAmara, chatra vagerenA tyAgane kAraNe dhanavyaya dvArA pedA thAya te dharma kahevAya' 282 6/4 davvatthao vi evaM ANAparataMtabhAvaleseNa / samaNugaucciya Neo'higAriNo suparisuddho tti // 290 // 6/46 chAyA :- dravyatavoDapa vamAjJAparatatra mAvanegena .. samanugata evaM jJeyo'dhikAriNaH suparizuddha iti // 46 // gAthArtha :- gRhasthano dravyastava paNa upara jaNAvelI nItithI jo AjJAnA pArataMtryapaNAthI ane bhAvalezathI yukta hoya to ja te suparizuddha che ema jANavuM. TIkArtha :- 'vyaWo vi'= dravyastava paNa 'vaM'= nItithI ' parataMtamavitnasena'= ahIM bhAvapradhAna nirdeza hovAthI 'parataMtra' ne badale bhAvavAcaka pratyayavALo 'pAtaca' samajavAno che. arthAt AzAnA pAratanyapaNAthI ane bhAvalezathI:- AmAM dvanda samAsamAM ekavabhAva che tethI ekavacana karyuM che. sarvaviratisaMbaMdhI mahAna bhAvanI apekSAe AmAM bhAvanI alpatA hovAthI bhAvaleza zabdano prayoga karyo che. "samajurI vyiya'= yukta hoya to ja 'diro '= gRhasthano 'suparimuvallo tti'= suvizuddhasvarUpavALo '= jANavo. je dravyastavamAM AjJAnuM pAratanya nathI. tathA je tevA prakAranA kuzaLa pariNAmathI yukta nathI te suvizuddha kahevAya nahi. jemAM A be doSa na hoya te ja suvizuddha dravyastava che. | 210 / 6/46 AthI ja kahe che : loge salAhaNijjo, visesajogAuuNNatiNimittaM / jo sAsaNassa jAyai, soNeo suparisuddho tti // 291 // 6/47 chAyA - no snAyanIyo vizeSayo unnatinimittam | yaH zAsanasya jAyate sa jJeyaH suparizuddha iti // 47 // Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda 147 gAthArtha :- jainetara dharmamAM na saMbhave evI udAratA ane aucityarUpa vizeSatAnA kAraNe ziSyalokamAM je prazaMsanIya bane ane jenAthI zAsananI prabhAvanA thAya te dravyastava suvizuddha jANavo. TIkArtha :- 'no'= badhA ja lokomAM 'sanALimo'= prazaMsanIya bane tevI 'viresano IT'= udAratA, aucitya Adi viziSTa pravRtti vaDe "no'= je "sIsa '= jainadarzananI 'unnatinimitta'= prabhAvanAno hetu "nAtha'= thAya che. "so'= te 'suparizuddha tti'= upara jenuM varNana karavAmAM AvyuM che tevo dravyastava suvizuddha 'mo'= jANavo. | 212 6/47 dravyastavamAM zuM bhAvaleza che jethI tene A pramANe suvizuddha kahevAmAM Ave che ? Ano pratyuttara ApatAM jaNAve cheH tattha puNa vaMdaNAimmi uciyasaMvegajogao niymaa| atthi khalu bhAvaleso, aNubhavasiddho vihiparANaM // 292 // 6/48 chAyA :- tatra punaH vandranA vitaraMgAyAto niyama7 . asti khalu bhAvalezo'nubhavasiddho vidhiparANAm // 48 // gAthArtha :- dravyastavamAM caityavaMdanAdimAM ucita saMveganA saMbaMdhathI vidhimAM tatpara jIvone anubhavasiddha avazya bhAvaleza hoya che. TIkArtha :- 'tastha puna'= dravyastavamAM 'vaMlaVIA'= vaMdana, pUjana, satkAra Adi dezaviratidharI zrAvakanA anuSThAnamAM 'vasaMtano '= te te pravRttithI janya saMveganA saMbaMdhathI 'niyama'= avazya paNe 'bAvajo'= chUpAvI na zakAya evo adhyavasAyano leza 'makumavaso '=potAne anubhavathI siddha 'vihiparI'= vidhimAM tatpara jIvone-vidhimAM pravRtta 'sthi vRtna'= nice hoya che . 262 / 6/ 48 bhAvano aMza anubhavasiddha kevI rIte hoya che ? te kahe che : davvatthayArihattaM, sammaMNAUNa bhayavao taMmi / taha upayaTTatANaM, tabbhAvANumaio so ya // 293 // 6/49 chAyA :- dravyatavAraMvaM sI jJAtviI bhavataH tasmin | tathA tu pravartamAnAnAM tadbhAvAnumatitaH sa ca // 49 // gAthArtha :- samagra aizvaryAdiguNothI yukta bhagavAnanI pUjana-satkArAdithI dravyastava karavo te ucita che ema samyagU jANIne temanA guNo pratyenA anurAgathI arthAt e svarUpa bhAvastavanI anumatithI dravyastavamAM tevA prakAranI vidhithI pravartanAra zrAvakane dravyastavajanya bhAvaleza hoya che. AthI dravyastava ane bhAvastava baMne paraspara saMkaLAyelA che e siddha thAya che. TIkArtha :- "mAvo'= samyagu aizvaryAdithI yukta bhagavAnanA 'branthatharidatta'= dravyastavane vize potAnuM yogyapaNuM "sakhta'= samyagu nA '= jANIne "tami'= dravyastavamAM "tada 3= tevA prakAre 'padyutA'- vidhithI pravRtti karanArane 'takSAvALumatimo'= bhAvastavanA bhAvanI anumatithI arthAt guNonA anurAgathI (= prativanyA6) "to '= prastuta dravyastava dvArA bhAvaleza thAya che. AthI siddha thAya che ke dravyastava ane bhAvastava paraspara saMkaLAyelA che. 263 6/46 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 zrI paJcAzaka prakaraNa - 6 gujarAtI bhAvAnuvAda AthI ja dravyastava ane bhAvastavanI kartavyatAnuM nirUpaNa karatAM kahe che : alamettha pasaMgeNaM, uciyattaM appaNo munneuunnN| do vi ime kAyavvA, bhavavirahatthaM buhajaNeNaM // 294 // 6/50 chaay|| :- alamatra prasaGgena ucitatvam Atmano jJAtvA / dvAvapi imau kartavyau bhavavirahArthaM budhajanena // 50 // gAthArtha :- ahIM prasaMgathI saryuM. buddhimAna mANase saMsArano aMta lAvavA mATe potAnI yogyatA jANIne dravya-bhAva baMne stana karavA joie. artha :- 'ettha'= mahA 'pasaMgaNaM'= prasaMgathI 'alaM'= sayu. 'appaNo'= potArnu 'uciyattaM'= adhiaarii59||nii apekSA yogya5j 'muNeUNaM'=Ine 'do vi ime'= dravyasta bhane bhAvasta bane 'bhavavirahatthaM'= saMsArano aMtasAvA mATe 'bahujaNeNaM = sAdhu sane zrApa 'kAyavvA'= 42vAya. // 294 // 6/50 // 79 dravyastava nAmanu paMyAza pUrA thyu.|| Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 zrI paJcAzaka prakaraNa - 7 gujarAtI bhAvAnuvAda // saptamaM jinabhavanavidhi-paJcAzakam // chaThThA paMcAzakamAM jinabhavanAdinimaNasvarUpa dravyastava kahyo. have te jinabhavana karAvavA saMbaMdhI vidhino A paMcAzakamAM upadeza ApatAM kahe che : namiUNa vaddhamANaM,vocchaMjiNabhavaNakAraNavihANaM / saMkhevao mahatthaM, gurUvaesANusAreNaM // 295 // 7/1 chAyA:- natvA vardhamAnaM vakSye jinabhavanakAraNavidhAnam / sakSepato mahArthaM gurUpadezAnusAreNa // 1 // gAthArtha :- zrI vardhamAnasvAmIne namaskAra karIne mahAna arthavALI jinabhavananI vidhine gurubhagavaMtanA upadezanA anusAre huM saMkSepathI kahIza. TArtha :- 'vaddhamANaM'= 4mana avayana potAnA va vRddhi pAmatuMcha meM vardhamAnasvAbhIne 'namiUNa'= nabha72 rIne 'mahatthaM'= 4 5252 // o bhustina 29 jAnatI hovAthI mahAna prayonavANI chate 'jiNabhavaNakAraNavihANaM'= nibhavanane zavavAnI vidhine 'gurUvaesANusAreNaM'= mAgamanA jANakAra ane sadanuSThAnamAM tatpara evA AcAryabhagavaMtanI paraMparAthI prApta thatA vacanane anusAra 'saMkhevao'= saMkSepathI 'vocchaM'= sIza. // 295 // 7/1 te vidhine ja saMkSepathI kahe che : ahigAriNA imaM khalu kAreyavvaM vivajjae doso| ANAbhaMgAu cciya dhammo ANAe paDibaddho // 296 // 7/2 chAyA :- adhikAriNA idaM khalu kArayitavyaM viparyaye doSaH / AjJAbhaGgAdeva dharma AjJAyAM pratibaddhaH // 2 // gAthArtha - jinamaMdira karAvavAnI yogyatAvALA jIve ja jinamaMdira karAvavuM joie. jo yogyatA rahita jIva jinabhavana karAve to bhagavAnanI AjJAno bhaMga thato hovAthI azubha karmabaMdharUpa doSa lAge che, kAraNake AjJAnA pAlanamAM ja dharma che. artha :- 'ahigAriNA'= zAstramA uvAyedI yogyatAvAve. 4 'imaM'= mA nihi2 'khalu'= nizce 'kAreyavvaM'= zavo'bhe- yogyatA varana ve rAname. 'vivajjae'= tenAthI viparIta 42vAmA arthAta anadhikArI nibhahira rAveto - a52|5 thAya che. 'ANAbhaMgAu'= mAzAnI viraadhn| 42vAthI 'cciya'= nizce, 'doso'= zAstravayanathI viruddha 42vaan| 12 hoSa thAya cha 'dhammo'= dha 'ANAe'= zAnI sAthe 'paDibaddho'= niyata saMoidhavAjo cha. yo sAnu pAlana che tyAM dharma che. jyAM AjJAnuM pAlana nathI tyAM dharma nathI mATe AjJAnI sAthe dharma pratibaddha che ema 5DevAya che. // 296 // 7/2 ArAhaNAi tIe, puNNaM pAvaM virAhaNAe u| evaM dhammarahassaM, viNNeyaM buddhimaMtehiM // 297 // 7/3 chAyA :- ArAdhanayA tasyAH puNyaM pApaM virAdhanayA tu / etaddharmarahasyaM vijJeyaM buddhimadbhiH // 3 // Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 zrI paJcAzaka prakaraNa - 7 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha :- buddhizALI puruSoe dharmanuM A rahasya jANavuM ke AjJAnI ArAdhanA karavAthI puNyakarmano baMdha thAya che ane tenI virAdhanA karavAthI pApakarmano baMdha thAya che. TIkArtha :- "tI'= AjJAnuM 'mArahiVIIT'= pAlana karavAthI "puuvi'= puNyano baMdha thAya che. 'viradiUTU 3'= tenuM pAlana na karavAthI 'pArva'= pApano baMdha thAya che. "parva'= A kahevAmAM AvyuM te 'ddhimatteTiM= buddhimAna puruSoe 'mara'= dharmanuM rahasya "vipachaN'= jANavuM. 267 7/rU jinamaMdirane adhikArI puruSe ja karAvavuM joie ema kahevAmAM AvyuM che. to teno adhikArI koNa che ? te be gAthA dvArA jaNAve che : ahigArI u gihattho, suhasayaNo vittasaMjuo kulajo / mago fdhatimo, pativaM tada thamarAja ya 218 | 7/4 chAyA :- dhArI tu gRhastha: amartanano vijJasaMyutaH yunatta: | akSudro dhRtibaliko matimAn tathA dharmarAgI ca // 4 // gurupUyAkaraNaraI, sussUsAiguNasaMgao ceva / NAyA'higayavihANassa dhaNiyamANappahANo ya // 299 // 7/5 juggaM / chAyA :- gurupUnAkSaRUAratiH zuzrapa[iUtazaiva | jJAtAdhikRtavidhAnasya dhanikamAjJApradhAnazca // 5 // yugmam / gAthArtha :- je gRhastha zrAvakadharmamAM rakta hoya, dharma ane lokavyavahAramAM kuzaLa evA svajananA parivAravALo hoya, nyAyanItithI upArjita karelA dhanavALo hoya, uttama kuLamAM janmelo hoya, udAra hoya, dhRtibaLathI yukta hoya, autpAtikI Adi buddhisaMpanna hoya tema ja dharmano rAgI hoya, laukika ane lokottara gurujananI pUjA karavAnI prItivALo hoya, zuzruSAdi guNothI yukta hoya,jinabhavanane karAvavA saMbaMdhI vidhino jJAtA hoya ane atyaMta AjJApradhAna hoya te ja jinabhavana karAvavAne mATe adhikArI che. TIkArtha :- 'madira 3'= jinabhavanAdi karAvavA mATe adhikArI vaLI 'dilyo'= zrAvakadharmamAM rakta evo gRhastha 'sudaya'= dharma temaja lokadharmanA vyavahAramAM tatpara evA kuzala svajanonA parivAravALo hoya, 'vitta saMku'= nyAyanItithI upArjita dhanavALo hoya, 'tnano'= zuddha vaMzamAM janmelo arthAt uttama kuLamAM janmelo hoya, 'mavaghuddo'= kRpaNa na hoya, 'fdhati '= dhRtibaLathI saMpanna hoya, "matii's autpAtikI Adi buddhino svAmI hoya, athavA pUrvAparano arthAt AgaLapAchaLano vicAra karIne kArya karanAra hoya, 'tada'= tathA 'marIjha '= dharmano rAgI hoya. gurupUriVIRchuM'= guru eTale pUjya puruSo, temAM laukika ane lokottara baMne prakAranA pUjya puruSono samAveza thAya che, pitA vagere tathA vayovRddha puruSo e laukika pUjyo che. dharmAcArya vagere lokottara pUjya che. te badhA pUjyone je je rIte prasannatA prApta thAya che te rIte ceSTA kare. gurujananI pUjA karavAmAM rativALo hovAthI, "arUNArUTUsaMki veva'= zuzruSAdi buddhinA ATha guNothI yukta hoya. AcAropadezanI 43mI gAthAmAM kahyuM che ke (1) zuzraSA= tattva sAMbhaLavAnI IcchA, (2) zravaNa= upayogapUrvaka tattva sAMbhaLavuM, (3) grahaNa= Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 151 zrI paJcAzaka prakaraNa - 7 gujarAtI bhAvAnuvAda sAMbhaLelA tattvane samajavuM, (4) dhAraNA= karela arthane yAda rAkhavo, (5) uha= dhAraNa karela artha zemAM kevI rIte ghaTe che tenI vicAraNA karavI. (6) apoha= dhAraNa karela artha zemAM kevI rIte nathI ghaTI zakato te vicAravuM. (7) arthavijJAna= uDDa-apohathI thayeluM tathA bhrama, saMzaya ane viparyAsathI rahita yathArthajJAna, (8) tattvajJAna= arthavijJAnathI thayela jJAnano "A Ama ja che" evo nirNaya karavo. A ATha buddhinA guNo che. tenAthI yukta hoya; 'divihIna'= jinabhavana karAvavAnI vidhino 'UTIN'= jJAtA hoya 'ghAyaM mApado ya'= Agamane ja pradhAna gaNanAro arthAtu Agamane mukhya rAkhIne tadanusAra pravRtti karanAra hoya, te jinabhavanane karAvavAno adhikArI che. te 211 || 7/5 eso guNaDDijogA, aNegasattANa tIi viNiogA / guNarayaNaviyaraNeNaM, taM kAriMto hiyaM kuNai // 300 // 7/6 chAyA :- guddhiyor 3 ne sattvanAM tathA viniyo IIT . guNaratnavitaraNena tat kArayan hitaM karoti // 6 // gAthArtha :- A adhikArI jIva aneka guNothI samRddha hovAthI potAnA dareka kAryomAM te te guNono viniyoga karato hovAthI tenA dareka kAryo guNothI samRddha hovAthI jinabhavanane karAvavA dvArA aneka jIvone samyagadarzanAdi guNaratnonI prApti karAvIne temanuM hita kare che. TIkArtha :- 'Aso'= A adhikArI jIva "aDrino IT'= guNasamRddhithI yukta hovAthI "tIrUM'= te guNasamRddhinA 'viLio '= vyApArathI 'saM'= te jinabhavanane 'varito'= karAvato "TURyaUviyara '= puNyAnubaMdhI puNya, samyaktAdi guNaratnone prApta karAvavA dvArA 'mane sattA '= aneka jIvonuM diya'= hita '#U'= kare che. aneka jIvone samyagdarzanAdi guNonI prApti karAve che. te rU00 R 7/6 jina bhavanathI aneka jIvone guNonI prApti thAya che te kahe che : taM taha pavattamANaM, daTTuM kei guNarAgiNo maggaM / aNNe u tassa bIyaM, suhabhAvAo pavajjaMti // 301 // 7/7 chAyA :- te tathA pravartamAne phUrva vid muLarAzino mAm | anye tu tasya bIjaM zubhabhAvAt prapadyante // 7 // gAthArtha :- te adhikArI jIvane jinabhavana karAvavAmAM zAstranI vidhi mujaba pravRtti karato joine keTalAka guNAnurAgI jIvo zubha adhyavasAyathI samyagdarzanAdi svarUpa mArgane pAme che to bIjA keTalAka jIvo bodhibIjane pAme che. TIkArtha :- "R'= te adhikArIne 'tada'= te pramANe zAstranI vidhimujaba "pavattamA '= jinabhavana karavAmAM pravRtti karatAM chuM'= joIne 'phreDDa'= keTalAka muJI+ImLo'= guNAnurAgI jIvo 'EN'= samyagdarzanAdisvarUpa mArgane temaja "mane 3= bIjA jIvo 'sudamAvo'= zubha adhyavasAyothI 'taTsa'= te samyagdarzanAdi mArganA 'vIrtha'= jaina zAsananI prazaMsA karavA dvArA bodhibIjane 'pavanaMti'= pAme che. [ 302 7/7 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 zrI paJcAzaka prakaraNa - 7 gujarAtI bhAvAnuvAda guNAnurAgI jIvono zubhabhAva zAthI prazaMsanIya bane che ? te kahe che : jo cciya suhabhAvo khala, savvannamayammi hoi pa raddhA so cciya jAyai bIyaM, bohIe teNaNAeNa // 302 // 7/8 chAyA :- ya va gumAva: raghanu sarvajJamate bhavati parizuddhaH | sa eva jAyate bIjaM bodheH stenajJAtena // 8 // gAthArtha :- jinazAsananI prazaMsAdi karavA svarUpa karmanI laghutAnA kAraNe je parizuddha zubhabhAva thAya che te parizuddha zubhabhAva ja samyagdarzananuM bIja bane che. A viSayamAM coranuM dRSTAMta che. TIkA :- 'go triya'= je nice 'parikko'= karmamaLano hrAsa thavAthI ane jIvavIryano utkarSa thavAthI parizuddha 'sudamAva'= jainazAsananI prazaMsAdi karavA svarUpa zubhabhAva "vRr= A zabda vAkyAlaMkAra mATe che, "sabrannumathaA'= sarvajJanA zAsana saMbaMdhI 'ro'= thAya che "o vyaya'= te ja zubhabhAva 'vodI'= samyag darzana svarUpa bodhinA lAbhanuM 'viya'= kAraNa, bIja 'tev[IT'= coranA dRSTAMtathI 'nAya'= thAya che. te dRSTAMta A pramANe che : ahIM samAna vayavALA, majabUta saMghayaNavALA ane puruSArthathI sAhasika banelA be coro pahelI ja vakhata corI karavA gayA tyAM ja tevA prakAranI bhavitavyatAnA kAraNe temaja teonA pApakarmanA udayathI rAjapuruSoe temane pakaDI lIdhA. temane pakaDIne sAdhunA upAzrayanI bAjumAM thaIne nigrahasthAne laI jatA hatA temAM e bemAMthI eka corane sAdhunI kriyAne jovAthI teonuM nirAkuLapaNuM jANIne manamAM evo vicAra Avyo ke, "aho ! A sAdhuone dhanya che ke jeo haMmezA dharmamAM ja rakta cittavALA potAnA kalyANanI ja pravRtti karI rahyAM che jyAre amArA jevA to corInI pravRtti karanArA, saMkliSTa mana vaDe AlokamAM pApakAryanA phaLanA vipAkane anubhavatA, sukhane bhogavatA nathI. ulTe tevA prakAranA loko vaDe upahAsa karAtA, vidvAna puruSone mATe karuNAnA pAtra banelA, potAnA doSonA kAraNe saMtApa pAmelA du:khane ja bhogavIe chIe. tethI A sAdhuonuM jIvana saphaLa che, amAruM nahi." bIjA corane A sAdhuone joine tevA prakAranI rucino pariNAma prApta thayo nahi. paraMtu bhArekarmIpaNAthI temaja jIvavIryano utkarSa na thavAthI mAtra udAsInabhAva ja prApta thayo, Ama te baMnenA adhyavasAyano bheda hovAthI sAdhunI prazaMsA karanAra core bodhinI prApti karAve evuM karma bAMdhyuM ane udAsInabhAva rAkhanAra bIjA core bodhinI prApti karAve evuM karma na bAMdhyuM. have paraniMdAno tyAga karanArA A baMne corane aMta samaye atikliSTa pariNAmano abhAva hato, vaLI mRdusvabhAvanA kAraNe manuSyagati prAyogya karmabaMdha thayo. temaja kathaMcit uccagotranA vipAkathI ane dAnAdi zubha kAryothI baMdhAyela puNyakarmanA kAraNe manuSya AyuSyano baMdha thayo. jethI kauzAmbI nagarImAM bhogasaMpattithI yukta evA judA judA be zreSThikuLamAM baMneno janma thayo. tyAM pUrvabhavanA abhyAsa ane saMskAranA kAraNe te baMne vacce paraspara khUbaja maitrIbhAva hato. bALapaNamAM sAthe ja bALakrIDA karatA hatA tyArathI mAMDIne niraMtara sAthe ne sAthe ja teo rahetA hatA. baMnee ekasarakhI kaLA ane zilpanuM grahaNa karyuM hatuM. baMnenA lagna paNa eka ja samaye thayA hatA. baMnene samAna ja AraMbha-parigraha hato. baMne jaNA sAthe besIne ja jamatA hatA, sAthe ja haratA pharatA hatA. dareka kAryamAM dareka samaye baMnenI cittavRtti svayameva ja ekasarakhI rahetI hatI. temanI AkRti ane vicAronuM Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 7 gujarAtI bhAvAnuvAda 153 samAnapaNuM joine lokoe temanuM sArthaka nAma pADyuM ke, "A baMne "samacitta' che." A pramANe parasparanI prItipUrvaka teono ghaNo kALa pasAra thaI gayo. have eka vakhata traNa lokamAM mAtra dIpaka samAna, sarvajJa, sarvadarzI, prANIonuM hita karavAmAM tatpara, ikvAkuvaMzarUpI AkAzamAM caMdra samAna bhagavAna vardhamAnasvAmI kauzAmbI nagarImAM samavasaryA. tyAre deva-dAnava ane narendro paNa A bhagavAnano mahimA karI rahyA che. vaLI te sarvalokamAM prasiddha che ane sarvasaMzayane chedanArA che ema jANIne A baMne mitro temane vaMdana karavA mATe gayA. tyAre gayA bhavamAM sAdhujIvananI jeNe prazaMsA karI hatI te mitrane bhagavAnane vaMdana karatA ane temanI dezanA sAMbhaLatA apUrva vismayapUrvakano harSano atireka thavAthI samyagdarzananI prApti thaI. gayA bhavamAM sAdhujIvananA pratye udAsInabhAva rAkhanAra bIjA mitrane atyAre bhagavAnanI dezanA sAMbhaLatA paNa udAsInabhAva ja kAyama rahyo, zubhabhAvanI vRddhi na thaI jethI samyagU rzananI prApti thaI nahi. A coranA dRSTAMtanuM tAtparya e che ke zubhabhAvanA kAraNe eka cora bIjA bhavamAM kauzAmbI nagarImAM vaNika thaIne bodhine pAmyo. jyAre bIjo cora zubhabhAvanA abhAvanA kAraNe bIjA bhavamAM bodhine pAmyo nahi. ema je kahevAmAM AvyuM te e arthanuM ja samarthana kare che ke zubhabhAva e bodhibIjanuM kAraNa che. AthI e nakkI thAya che ke jinabhavana e zubhabhAvanI utpattinuM kAraNa hovAthI jinabhavanane karAvanAra bIjA jIvone samakita pamADe che. je rU02 ne 7/8 have jinabhavana karAvavAnI vidhi kahe che : jiNabhavaNakAraNavihI, suddha bhUmI 1 daddhA ca kaTThAdI 2 / bhiyagANaisaMdhANaM3 sAsayavuDDI4 ya jayaNA5 ya // 303 // 7/9 chAyA :- nimavanavaIRUvidhaH zuddhi bhUmi: naM ra ANadri | bhRtakAnatisaMdhAnaM svAzayavRddhizca yatanA ca // 9 // gAthArtha :- (1) bhUmizuddhi, (2) daLazuddhi, (3) karmakarone chetaravA nahi, (4) zubhAzayanI vRddhi ane (5) jayaNA. A jinabhavana karAvavAnI vidhi che. TIkArtha :- "suddhA mUmI'= zuddha bhUmi, 'naM ra TTI'= zuddha kASTha Adi daLa 'fmayaTIUsaMthA'= karmakArone chetaravA nahi, "sAyavu'= kuzaLa pariNAmanI vRddhi, vivekanI vRddhi karavI, "gayaUT'= kALane ucita saMbhavita ochAmAM ochA doSonuM sevana karavA svarUpa jayaNA, ' nimavAiravihI'= A jinabhavanane karAvavAnI vidhi che. rU03 / 7/1 davve bhAve ya tahA, suddhA bhUmI paesa'kIlA ya / davve'pattigarahiyA, aNNesi hoi bhAve u // 304 // 7/10 chAyA :- dravya mAve tathA zuddha bhUmi: pravezArjIllA ca | dravye aprItikarahitA anyeSAM bhavati bhAve tu // 10 // gAthArtha :- dravyathI zuddha ane bhAvathI zuddha ema be prakAranI zuddha bhUmi che. sAdhu ane zrAvakone vasavA lAyaka ucita sthAna hoya tyAM jinamaMdira baMdhAvavuM joie temaja te sthAnamAM hADakAM, khIlAM Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 zrI paJcAzaka prakaraNa - 7 gujarAtI bhAvAnuvAda vagere azubha padArtho na hovA joie. A dravyathI zuddha bhUmi che. jyAM jinamaMdira baMdhAvavAthI tenI najIkamAM rahenAra anyalokone aprIti na thAya te bhAvathI zuddha bhUmi che. TIkArtha :- "'= dravyathI zuddha ''= ane "mAve'= bhAvathI zuddha "taddI'= te be prakAre "sudhI mUma'= zuddha bhUmi che. 'pAsa'= sAdhu ane zrAvakajanone ucita vasavA lAyaka sthAna hoya 'mInA '= hADakAM, khIlAM vagere azubha padArthothI rahita hoya temaja vAstuvidyA pramANe badhI ja rIte yogya hoya "bai'= te dravyathI zuddha bhUmi che. 'mauor'= najIkamAM rahenAra manuSya Adine 'mapattiradiya'= aprItithI rahita hoya te 'mAve 3= bhAvathI zuddha bhUmi 'doDDa'= thAya che. je rU04 7/10 jinabhavana karAvavAmAM bhUmizuddhinI zI jarUra che ? tenA hetuM kahe che : apadesaMmi Na vuDDi, kAravaNe jiNagharassa Na ya pUyA / sAhUNamaNaNuvAo, kiriyAnAso u avavAe // 305 // 7/11 chAyA :- praveze na vRddhiH nivRttI na ra pUnA | sAdhUnAmananupAtaH kriyAnAzastu avapAte // 11 // gAthArtha :- je pradeza apalakSaNathI yukta hoya ane asadAcArI lokonA vasavATavALo hoya evA zAstraniSiddha aprazasta sthAnamAM jinamaMdira karAvavAmAM Ave to jinamaMdiranA prabhAvanI vRddhi thatI nathI. temAMnI pratimAonI pUjA thatI nathI. evA aprazasta sthAnamAM sAdhuo Agamana karatA nathI ane kadAca teo Ave to teonA AcArano nAza thAya che. TIkArtha :- 'madresama'= zAsanamAM niSedha karAyelA aprazasta pradezamAM 'niyaralsa'= jinamaMdirane 'jArava'= karAvavAmAM 'aa '= pratidina vRddhi thatI nathI. 'na ya pUtha'= temAM rahelA jinabiMbonI pUjA thatI nathI. sAdUUAmaUTUAvA'= sAdhuonuM Agamana na thAya. 'vavA'= evA aprazasta sthAnamAM AvavAthI, halakA lokono samAgama thavAthI, 'riyAnAso 3 = sAdhunA cArano nAza thAya. aprazasta sthAnamAM jinabhavana karAvavAthI A doSono saMbhava che.. rU05 | 7/12. aprazasta sthAnamAM jinabhavana karAvavAthI bIjA A doSono paNa saMbhava che. te kahe che : sAsaNagarahA loe, ahigaraNaM kRtthiyANa saMpAe / ANAdIyA dosA, saMsAranibaMdhaNA ghorA // 306 // 7/12 chAyA :- zIsanAe no adhikAra tsitAnAM sammA ! mANAvo toSA: saMsAranavacana yorA: | 22 | gAthArtha :- aprazasta sthAnamAM jinabhavana karAvavAthI zAsananI hIlanA thAya che. ninda-halakA lokonA AvavAthI temanI sAthe kalaha thAya che. vaLI saMsAravRddhinA kAraNabhUta bhayaMkara AjJAbhaMgAdi doSo lAge che. TIkArtha :- "sAsaUTYrA no'= lokomAM jainazAsananI niMdA thAya che ke "A jainaloko taddana halakA loko che jethI AvA kUtarAne yogya evA halakA sthAnane grahaNa kare che." "dAra'= kalaha thAya che. "nthiyAna'= halakA niMdya lokonA "saMpAI'= samAgamathI, dArU pInArA vagere halakA loko Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 zrI paJcAzaka prakaraNa - 7 gujarAtI bhAvAnuvAda jinamaMdiramAM AvIne bhagavAnanI AzAtanA kare, temane rokavAmAM Ave to teo jhaghaDo kare che. 'mAlaya'= AjJAbhaMga, anavasthA, mithyAtva ane virAdhanA nAmanA "saMsAranavaMthaUIT'= saMsAranuM nirmANa karanAra arthAt saMsAramAM rakhaDAvanAra, saMsAranA kAraNabhUta 'dhorA'= pariNAme bhayaMkara 'ro'= doSo lAge che. je rU06 7/12 kIlAdisallajogA, hoMti aNivvANamAdiyA dosA / eesi vajjaNaTThA, jaijja iha suttavihiNA u // 307 // 7/13 chAyA - vIjJAtizayod bhavanti nirvaUTIo roSA: | tteSAM varnanArtha yata rUda mUtravidhinA tu che 23 gAthArtha - jinamaMdiranI bhUmimAM nIce khIlo koI hADakAM vagere azubha vasturUpa zalya rahyAM hoya to, dUra karavAmAM na AvyA hoya to azAMti, dhananI hAni, kAryamAM asaphaLatA, vagere doSo thAya che. mATe A doSone dUra karavA mATe AgamamAM batAvela vidhi pramANe prayatna karavo joie. TIkA :- 'zIlAsino'= jinabhavananI nIcenI bhUmimAM jo khIlo vagere zalya hoya toAdi' zabdathI kolaso, hADakAM vagere azubha padArthanuM grahaNa karAya che. nivAmAviyA'= azAMti, dhanahAni, kAryamAM asaphaLatA vagere 'sosA'= doSo "hati'= thAya che. 'isa'=A doSonA vanaTTi'= varjana mATe "rUda = ahIM bhUmizuddhimAM 'suttaviUiTI 3'= AgamanI nItithI 'sanna'= prayatna kare. | 307 || 7/12 anya koI lokone aprIti na thAya evA sthAnamAM jinabhavana karAvavAnI zAstravidhi che. A bhAvathI zuddha bhUmi che ema je pahelAM kahevAyuM che te viSayamAM kahe che : dhammatthamujjaeNaM, savvassApattiyaM na kAyavvaM / iya saMjamo'vi seo, ettha ya bhayavaM udAharaNaM // 308 // 7/14 chAyA :- dharmArthamate sarvasyAprati na vartavyam | tti saMyofpa zreyAnatra 2 mAvAn 3AdaraVIm 24 | gAthArtha :- dharmamAM udyama karanAra jIve koIne paNa aprIti thAya evuM vartana na karavuM joIe. aprItinA tyAgathI saMyama paNa prazaMsanIya bane che. A viSayamAM bhagavAna mahAvIrasvAmInuM udAharaNa che. TIkArtha :- 'thampattha'= dharmane mATe "3nagUT'= udyama karanAre "sabaTsa'= badhAne ja arthAt koIpaNa jIvane 'mapattiya'= aprIti thAya evuM kArya 'ra vayavaM'= na karavuM joIe. ''= A prakAre arthAt dareka jIvanI aprItino tyAga karavA vaDe "saMgamoDavi'= bhAvastavasvarUpa saMyama paNa, 'semo'= atizaya prazasta bane che, to dravyastavasvarUpa jinabhavanAdi vize to zuM kahevuM ? arthAt bhAvastavamAM paNa jo aprItino tyAga karavAno hoya che to dravyastavamAM to vizeSa teno tyAga karavo joie. 'stha ca'= A viSayamAM 'mayevaM'= bhagavAna vardhamAnasvAmInuM "3Adara '= dRSTAMta che. 308 // 7/14 bhagavAna vardhamAnasvAmInuM ja dRSTAMta kahe che : so tAvasAsamAo, tesiM appattiyaM muNeUNaM / paramaM abohibIyaM, tao gato haMta'kAle vi // 309 // 7/15 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 zrI paJcAzaka prakaraNa - 7 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- sa tApasIzrInuM teSAM gapratiOM jJAtvA | paramamabodhibIjaM tato gato hanta akAle'pi // 15 // gAthArtha :- tApasIne mArAthI samyagdarzananA abhAvanuM prabaLa kAraNa evI aprIti thAya che ema jANIne zrI vardhamAnasvAmIe tApasanA AzramamAMthI akALe arthAt comAsAmAM paNa vihAra karyo. TIkArtha :- 'so'= te vardhamAnasvAmI 'tAvIsamo'= kulapatithI adhiSThita tApasanA AzramamAMthI tesiM'= tApasone 'paraH'= utkRSTa 'mavadivAya'= bodhinA abhAvanuM kAraNa 'maMtti'= saMkaleza thato munvi'= jANIne "to'= tApasanA AzramamAMthI 'haMta'= A zabda AmaMtraNa arthamAM che. 'mAne fa'= comAsAnA paMdara divasanA aMte "no'= vihAra karI gayA. / rU06 . 7/16 iya savveNa vi sammaM, sakkaM appattiyaM sar3a jaNassa / niyamAM paridariyalve, rUma satittavratA 3 ne rU20 / 3/6 chAyA :- rUti sarveviApi sannei zakya pratiE saLanI ! niyamAt parihartavyamitarasmin svatattvacintA tu // 16 // gAthArtha :- Ama bhagavAnanA dRSTAMtathI dharmanA arthI dareka jIvoe haMmezA samyagu rIte zakya eTalI lokonI aprItino tyAga niyamAM karavo joIe. jo te azakya hoya to svarUpaciMtA karavI joie. TIkArtha :- rUca'= ahIM 'iti' zabda hetu arthamAM che. tethI artha evo thAya ke A pramANe bhagavAnanuM dRSTAMta hovAnA kAraNe "sabaeNna vi'= dareka dharmanA arthIe paNa "samra'= samyapha nyAyathI sa'= zakya hoya eTalo "nATsa'= lokanI '3Mttiya'= madhyastha buddhithI dveSanA kAraNano "sapha'= haMmezA 'niyama'= niyamA, avazya "ridariyaa'= tyAga karavo joie. 'phayami'= aprItino tyAga karavo jyAM zakya na hoya tyAM, dharma, jIvita Adi svarUpanuM ciMtana karavuM zakya hoya tyAM "satattavitA 3'= potAnI doSanI ja vicAraNA karavI joIe. pote samyagu vidhipUrvaka hoya, lokone dveSa na thAya e mATe zakya prayatna karato hoya chatAM paNa bIjAne aprIti thatI hoya to A pramANe vicAravuM ke, "A mAro ja doSa che ke gatajanmamAM amArA vaDe utkRSTa puNya baMdhAyuM nathI jethI mana-vacana-kAyAthI doSa na lagADavA chatAM lokone amArA upara dveSa thAya che jo ame viziSTa puNya bAMdhyuM hota to dharma karanArA amArA upara A lokone zubhabhAva ja thAta." A thaI svarUpanI vicAraNA.. rU20 7/6 have daLazuddhine AzrayIne kahe che : kaTThAdI vi dalaM iha suddhaM jaM devatAduvavaNAo / __No avihiNovaNIyaM, sayaM ca kAraviyaM jaM No // 311 // 7/17 chAyA :- IBdyapi ratnamida zuddha yar revatAkrupavanAt | no vidhinopanId vaye rite yajJo ke 27 gAthArtha :- ahIM jinamaMdira mATenuM kASTha Adi daLa paNa te zuddha che je vyaMtara Adi devatAthI adhiSThita upavanamAMthI lAveluM na hoya, je avidhithI arthAt baLada Adine pIDA ApIne lavAyeluM na hoya ane je svayaM taiyAra karAveluM na hoya. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 7 gujarAtI bhAvAnuvAda 157 TIkArtha :- 'iMTTAthI vi'= kASTha vagere, "Adi' zabdathI iMTa, paththara vagerenuM grahaNa thAya che. "ratna'= daLa "rUda'= A jinabhavananirmANanI vidhimAM, ''= je "revatAkuvavaU'= vyaMtarAdi devatAthI adhiSThita upavanamAMthI, "Adi' zabdathI siMha, manuSya AdinuM grahaNa thAya che- siMha vagerethI AtmavirAdhanA thAya kAraNa ke tyAMthI levA jatAM te mArI nAMkhe, devatA ke manuSyanI mAlikInuM hoya to teo roSe bharAya ane herAna kare. 'vidipovAya'= gADAmAM khUba bhAra bharIne baLada Adine mahApIDA thAya e rIte lavAyeluM ''= na hoya. "saghaM tra'= pote jAte 'raviya'= lAkaDAM, moTA vRkSane kApyAM "='= je "'= na hoya. kAraNa ke vRkSone kApavAmAM mahA AraMbhano doSa lAge che. te kASThAdi daLa "suddha'= zuddha che. rU?? ke 7/17 kASThAdi daLano zuddha athavA azuddhapaNAne jANavAno upAya kayo che ? te kahe che : tassa vi ya imo Neo suddhAsuddhaparijANaNovAo / takkahagahaNAdimmI, sauNeyarasaNNivAto jo // 312 // 7/18 chAyA :- tasthApi mayaM saiya: zuddhizuddhaparijJAnopAyaH | tayo: vathA prAvI zatarasannipAta : / 28 | gAthArtha :- daLanI zuddhi tathA azuddhine jANavAno upAya A che - daLane kharIdavAnI vicAraNA cAlatI hoya, tenI kharIdI thatI hoya ke lAvavAmAM AvatuM hoya vagere samaye zukana ke apazukana je thAya te tenI zuddhi azuddhine jANavAno upAya che. kAryasAdhaka zukana thAya to daLa Adi zuddha che ane kAryane bAdhaka apazukana thAya to te azuddha che ema jANavuM. TIkArtha :- 'tatsa vi '= te daLano paNa 'ku'= hamaNAM kahevAmAM Avaze te suddhAsuddhaparibApA vA'= A daLa zuddha che ke azuddha che e jANavAno upAya che. "je'= te jANavuM. 'takrizmiI '= te daLa saMbaMdhI kathA ane grahaNa AdinA samaye - arthAtu te daLane kharIdavAnI vAto thatI hoya athavA te kharIda karAtuM hoya "Adi' zabdathI te grahaNa karIne lAvavAmAM AvatuM hoya, lAvIne tene amuka viziSTa sthAnamAM mUkavAmAM AvatuM hoya. A badhAnuM ja grahaNa thAya che. "soyaraUivAto'= te samaye loka ane zAstramAM prasiddha zakuna athavA apazukana thAya te. jo zukana thAya to daLa zuddha che ema jANavuM ane jo apazukana thAya to daLa azuddha che ema jANavuM. rU22 | 7/18 zukana ane apazukananuM lezathI pratipAdana karatAM kahe che : NaMdAdi saho saddo, bhario kalaso attha saMdarA parisA / suhajogAi ya sauNo, kaMdiyasaddAdi itaro u // 313 // 7/19 chAyA :- nAdri zamazabdo mRta: naza sundarA: puruSA: | zubhayogAdi ca zakunaH kranditazabdAdi itarastu // 19 // gAthArtha:- bAra prakAranA vAjiMtrano samUha te rUpa naMdI- A naMdI Adino dhvani, nimittazAstramAM prasiddha zubha zabdo, pANI bharelo kaLaza, suMdara AkRtivALA puruSo, zubha yoga Adi zukana che. AjhaMdano zabda vagere apazukana che. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 zrI paJcAzaka prakaraNa - 7 gujarAtI bhAvAnuvAda TIkArya - 'viaa'i= bAra prakAranA vAjiMtrano samudAya e naMdI kahevAya che. teno dhvani athavA te sivAya bIjA be traNa vAjiMtranA saMyogathI thato dhvani temaja kevaLa ekAda vAjiMtrano dhvani - A badhA dhvaninuM 'Adi' zabdathI grahaNa thAya che. bhaMbhA, mRdaMga, mardala, kadaMba, jhallarI, huDukka, kAMsIyA, vINA, vAMsaLI, paDaha, zaMkha ane praNava - A bAra prakAranA vAjiMtranA avAjane naMdI kahevAmAM Ave che. suda saddo'= nimittazAstramAM prasiddha zubha zabdo dA. ta. siddha, iMdra, caMdra, devendra, narendra, gopendra, zaila, samudra, gaja, vRSabha, siMha ane megha - A zabdone nimittazAstramAM zubha gaNavAmAM AvyA che. 'moi '= jala AdithI bharelo- ahIM zlokamAM je prAkRta 'mi' zabda che. tenI saMskRta chAyA 'marita' thAya che athavA 'phatagantastAra vipu' mAM 'bhara' zabdano pATha hovAthI bIjA sUtrathI 'mRta:' ema paNa thAya che. 'na'= ghaDo '' = ahIM 'suMdara parisa'= je puruSonA hAtha-paga Adi avayavo saMpUrNa hoya, hIna na hoya, vikalAMga na hoya evA puruSo 'suno I'= sukhakArI evo caMdra-nakSatra Adino zubha yoga- "Adi zabdathI zubha muhUrtAdinuM grahaNa thAya che. 'zubha yoga che AdimAM jene te zubhayogAdiAma bahuvrIhi samAsa thAya che. "sa3'= A badhA zubha zukano che. "diyAdri'= AkraMdano zabda besUro avAja. "Adi' zabdathI rUdana, aprItikara rUpa vagerenuM grahaNa thAya che. ahIM "kandrita zabda che AdimAM jene te kranditazabdAdi' ema bahuvrIhi samAsa thAya che. "pho 3'= zukanathI viparIta arthAt apazukana che. te rUrU 7/ daLanI kathA tathA grahaNa Adi samaye zukana ane apazukana thavA vaDe tenI zuddhatA ane azuddhatAne jANavAno upAya kahevAyo. have te pachInI vidhi kahe che : suddhassa vi gahiyassA, pasatthAdiyahammi suhamuhutteNaM / saMkAmaNammi vi puNo, viNNeyA sauNamAdIyA // 314 // 7/20 chAyA :- zuddhasthApi pRhItI prazastavize zubhamuhUrtana | sannAmofpa punaviyA: zanAya: |20 | gAthArtha :- prazasta divase zubha muhUrtamAM lIdhelA zuddha paNa daLane kharIdelA sthAnathI bIjA sthAne laI javAmAM paNa pharI zukana vagere jovA joie. TIkArtha :- "zuddhisa vi'= zAstramAM jaNAvelA doSathI rahita zuddha daLane "diyA'= grahaNa karAyelA 'pasaMsthAgni '= suda paMcamI Adi zubha divase 'sudatte '= zAstramAM jaNAvelA zubha muhUrta saMzomAmi vi'= vivakSita sthAne lai javAmAM paNa 'puna'= vaLI 'saDAmAvIyA'= zukana-apazukana Adi, vipaLe'= jovA kemake dareka viSayamAM zukanapUrvakanI pravRtti e ISTaphaLanI siddhine sUcave che. ne rU4 | 7/20 daLazuddhinuM varNana karAyuM have karmakArone ThagavA nahi e saMbaMdhI kahe che : kAravaNe vi ya tassiha, bhitagANa'tisaMdhaNaM Na kAyavvaM / aviyAhigappadANaM, dihAdiTThapphalaM eyaM // 315 // 7/21 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 7 gujarAtI bhAvAnuvAda 159 chAyA :- @IRpoDapi = talveda mRtaLInAmatanyAnaM rtavyam | api cAdhikapradAnaM | dRSTAdvaTTanam tat | 22 || gAthArtha :- ahIyAM jinabhavanavidhi adhikAramAM jinabhavanane karAvatI vakhate karmakarone chetaravA na joIe. balTe temane adhika ApavuM joie. adhika ApavAthI teo khuza thaIne sAruM ane adhika kAma kare e daSTa phaLa che. ane bodhibIja pAme che e adaSTaphaLa che. TIkArtha :- 'rU = A jinabhavanavidhi adhikAramAM 'tasa'= jinabhavanane 'AravA vi '= karAvavAmAM paNa 'fmataIIT'= karyakarone 'tisaMdhA'= ThagavAnuM 'ra # la'= karavuM nahi. 'vi '= paraMtu 'dAkhalA '= nakkI karelA karatAM adhika dravyane ApavuM. 'vidyAviMa'= khuza thayelA karmakAro adhika sAruM kAma kare e daSTa phaLane ane teo bodhibIja pAmI jAya e adRSTa phaLane ApanAruM ''= A adhika dravyanuM pradAna thAya che. te rU5 | 7/12 A deSTAdeSTaphaLanuM spaSTIkaraNa kare che : te tucchagA varAyA, ahigeNa daDhaM uviMti paritosaM / tuTThA ya tattha kamma, tatto ahigaM pakuvvaMti // 316 // 7/22 chAyA :- te tuccha var idhikrena dRDhamupayAtti paritoSam | tuSTAzca tatra karma tato'dhikaM prakurvanti // 22 // gAthArtha :- A salATa vagere karmakaro alpa vaibhavanI ja AzAvALA hovAthI thoDA dhananI ja IcchA karanArA hoya che. AthI nakkI karelA dhanathI adhika dhana ApavAthI atyaMta AnaMda pAme che. khuza thayelA teo jinabhavananuM kAma pahelA karatAM adhika kare che. TIkArtha :- 'te'= te karmakaro 'tuccha'= alpa vaibhavanI AzA rAkhanArA 'varAtha'= karuNAnA pAtra hovAthI bicArA 'dina'= temane vetana karatAM adhika ApavAthI '8'= atyaMta 'parito'= AnaMda urviti'= pAme che. 'ya'= saMtuSTa thayelA 'tattha'= te jinamaMdiramAM 'tatto'= pahelA karatAM ' '= kAma 'di'= potAnI mati ane saMtoSapUrvaka adhika 'pahvyaMti'= kare che. je rUdda ke 7/12 dhammapasaMsAe~ tahA, keI nibadhaMti bohibIyAI / aNNe u lahuyakammA, etto cciya saMpabujjhaMti // 317 // 7/23 chAyA :- tharmaprazaMsA tathA riMtu nirvaMtti vadhavInani I. anye tu laghukarmANa ita eva samprabudhyante // 23 // gAthArtha - vetana karatAM adhika dravya ApavAthI saMtuSTa thayelA keTalAka karmakaro bhAvapUrvaka dharmanI prazaMsA karIne bodhibIjane prApta kare che. bIjA keTalAMka laghukarmI karmakaro AnAthI ja samyagdarzanane prApta kare che. TIkArtha :- "ta'= bhAvapUrvakanI "thamapasaMsAI'= jaina dharmanI prazaMsA karavA vaDe ''= keTalAka karmakaro 'vahivIyADuM'= bodhinI prApti karAvanAra puNyane 'nivaghaMti'= prApta kare che. 'mA 3'= bIjA keTalAMka karmakaro 'duryamAM'= jJAnAvaraNIyAdi karma jemanA alpa thaI gayA che arthAtu haLukarmI thayA Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 zrI paJcAzaka prakaraNa - 7 gujarAtI bhAvAnuvAda cha tev| 'etto cciya'= aghi dravya bhAvAthI 4 'saMpabujhaMti'= sabhya zanane pAme che. // 317 // 7/23 loge ya sAhuvAo, atucchabhAveNa sohaNo dhammo / purisuttamappaNIto, pabhAvaNA ceva titthassa // 318 // 7/24 chAyA :- loke ca sAdhuvAdo'tucchabhAvena zobhano dharmaH / puruSottamapraNItaH prabhAvanA caivaM tIrthasya // 24 // gAthArtha :- jinabhavana karAvanAranI udAratAthI lokomAM jainadharmano yaza phelAya che ke, "A lokono jainadharma khUba ja sAro che, uttama puruSe prarUpelo che" Ama tIrthanI prabhAvanA thAya che. artha :-'loge ya'=anesomA 'sAhuvAo'= yaza ilAyache. 'atucchabhAveNa'= nibhavana zavanAranI (hAratAthI 'dhammo = hainadharma 'sohaNo'= suMgharache.'purisuttamappaNIto'= sarvaza pra3peso cha, sevA praaranI 'pabhAvaNA ceva titthassa'= 8nazAsananI pratbhAvanA arthAt ti thaaych.||318 // 7/24 have svAzayanI vRddhi vize kahe che : sAsayavaDDI vi ihaM, bhuvaNagurujiNiMdaguNapariNAe / tabibaThAvaNatthaM, suddhapavittIe~ niyameNa // 319 // 7/25 chAyA :- svAzayavRddhirapi iha bhuvanagurujinendraguNaparijJayA / tabimbasthApanArthaM zuddhapravRtteH niyamena // 25 // gAthArtha :- bhuvanaguru jinezvaradevanA guNonA jJAnathI temanA biMbanI sthApanA mATe zuddhapravRttithI jinabhavanane karAvanArane avazya zubha AzayanI vRddhi thAya che. TArtha :- 'ihaM'= // nibhavana vAma 'bhuvaNagurujiNiMdaguNapariNNAe'= bhuvanagura tIrtha62 52maatmaanaashiin| zAnathI 'tabbibaThAvaNatthaM'= tIrtha42 52mAtmAnA liMjanI sthApanAne bhATe 'suddhapavittIeN'= zuddha pravRttithI 'sAsayavuDDI vi'= duzaNa parimanI vRddhi 59 / 'niyameNa'= avazya thAya che. ahIM zubhabhAvanI vRddhimAM jinabiMbanI pratiSThA nimitte thatI zuddhapravRtti kAraNa che. zuddhapravRttimAM 7 // 29 // nin| gurnu yathArthazana cha. // 319 // 7/25 pecchissaM itthamahaM, vaMdaNagaNimittamAgae sAhU / kayapuNNe bhagavaMte, guNarayaNaNihI mahAsatte // 320 // 7/26 chAyA :- prekSiSye'trAhaM vandanakanimittamAgatAn sAdhUn / kRtapuNyAn bhagavato guNaratnanidhIn mahAsattvAn // 26 // gAthArtha :- jinabhavana karAvanArane evo zubha bhAva hoya che ke ahIM caityavaMdanA nimitte sAdhubhagavaMto padhAraze, te mahApuNyazALI, viziSTa bhAva aizvaryathI saMpanna, guNarUpI ratnonA-nidhAna, mahAsattvazALI evA sAdhubhagavaMtonuM mane darzana thaze. TIartha :- 'ittha'= mA hinAyatanamA 'ahaM'= hu~ 'vaMdaNagaNimittaM'= caityavaMhanA nibhitte 'Agae'= Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 7 gujarAtI bhAvAnuvAda 161 sAvatA 'sAhU'= sAdhumona 'pecchissaM'= zana rIza. 'kayapuNNe'= temanAma mAsAdhupayAno yoga hovAthI teso pUrva 4nbhamA bAMdhesA puzyanA 4yavANA cha. 'bhagavaMte'= teso viziSTa bhAva jaizvaryathA saMpanna cha. 'guNarayaNaNihI'= kSamA maahie|rtnon nidhAna cha. 'mahAsatte'= mahAna vyavasAyane 42nArA-mahAsatvazAlI cha. // 320 // 7/26 paDibujjhissaMti ihaM, daTTaNa jirNidabiMbamakalaMkaM / aNNe vi bhavvasattA, kAhiMti tato paraM dhammaM // 321 // 7/27 chAyA :- pratibhotsyante iha dRSTvA jinendrabimbamakalaGkam / anye'pi bhavyasattvAH kariSyanti tataH paraM dharmam // 27 // gAthArtha :- jinamaMdiramAM zastra, strI Adi doSothI rahita jinapratimAne joine bIjA paNa bhavyajIvo samyaktane prApta karaze ane tyArabAda utkRSTa dharmane karaze. TArtha :- 'ihaM'= mA hinAyatanamA 'jiNiMdabiMba'= neizvaradevanI pratimAne 'akalaMka'= strIsaMga tathA zastra mAhinA saMga vagere ghoSothI rahita 'daThUNa'= hone, 'aNNe vi'= jI. 55 'bhavvasattA'= tevA prA2nA prajaNa pueyathA prerAyelA bhavya vo 'paDibujjhissaMti'= bhAvanidrA sva35 mithyAtva dUra thavAthI sabhyasvane prAta 42ze, 'tao paraM'= tyA2 5chI 'paraM'= utkRSTa 'dhamma'= dhabhane 'kAhiti'= 32. // 321 // 7/27 tA eyaM me vittaM, jametthamuvaogameti aNavarayaM / iya ciMtA'parivaDiyA, sAsayavuDDI u mokkhaphalA // 322 // 7/28 chAyA :- tadetat me vittaM yadatra upayogameti anavaratam / iti cintA'pratipatitA svAzayavRddhistu mokSaphalA // 28 // gAthArtha :- jinamaMdira taiyAra thatAM jinabiMbanI sthApanA, sAdhubhagavaMtonuM darzana, ane bhavyajIvone pratibodha thaze tethI je dhana jinamaMdiramAM vaparAya che te ja dhana mAruM che te sivAyanuM paramArthathI pArakuM che. A pramANe satata avicchinna zubha vicAraNA e zubha pariNAmanI vRddhi che. ane tenAthI avazya mokSarUpa phaLa maLe che. artha :- 'tA'= tethI 'eyaM'= // 4 'me'= bhA 'vittaM'= dhana cha. 'jaM'= 'etthaM'= / hinAyatanamA 'uvaogaM'= 64yogamA 'eti'= mAve che. 'aNavarayaM'= satata 'iyaM'= mAvA ghaDAranI 'ciMtA'= viyaa29|| 'aparipaDiyA'= avichinna rIte, maha 'aparipaDiyA' zanI saMskRta chAyA 'apratipatitA' : 'apatipatitA' ama se prA2nI thAya che. 'sAsayavuDDI u'= zubha sAzayanI vRddhi 'mokkhaphalA'= bhokSa35. 3gane avazya Ape cha. // 322 // 7/28 have jayaNAnuM vivaraNa karatAM kahe che : jayaNA ya payatteNaM, kAyavvA ettha savvajogesu / jayaNA u dhammasAro, jaM bhaNiyo vIyarAgehiM // 323 // 7/29 chAyA :- yatanA ca prayatnena kartavyA atra sarvayogeSu / / yatanA tu dharmasAro yad bhaNito vItarAgaiH // 29 // Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 zrI paJcAzaka prakaraNa - 7 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha - jinamaMdiranirmANanAM sarvakAryomAM prayatnapUrvaka jayaNA pALavI joie, kAraNake vItarAga paramAtmAe jayaNAne ja dharmano sAra kahyo che. artha :- 'ettha'= mahA nAyatananA nimA 'jayaNA ya'= 435 // payatteNaM'= prayatnapUrva 'kAyavvA'= 12vI . 'savvajogesu'= sarva pravRttimA 'jaM'= 129 'jayaNA u'= 459 // 4 'dhammasAro'= dharmanI urSa sAra 'vIyarAgehi = vItarAga 52mAtmAo 'bhaNiyo'= yo cha. // 323 // 7/29 jayaNAnI stuti karatAM kahe che : jayaNA u dhammajaNaNI, jayaNA dhammassa pAlaNI ceva / tavvuDDikarI jayaNA, egaMtasuhAvahA jayaNA // 324 // 7/30 chAyA :- yatanA tu dharmajananI yatanA dharmasya pAlanI caiva / tavRddhikarI yatanA ekAntasukhAvahA yatanA // 30 // gAthArtha :- jayaNA e dharmanI mAtA che. dharmanuM rakSaNa karavA vaDe tenuM pAlana karanArI paNa jayaNA ja che. dharmanI puSTi ane vRddhi karanArI jayaNA che, jayaNA e mokSane ApanArI che. TIrtha :- 'jayaNA u'= 435 // 'dhammajaNaNI'= dhanI mAtA cha. 'jayaNA'= deg439 // 'dhammassa pAlaNI ceva'= dhanu rksse| 42nAra hovAthI tenu pAsana 42nArIcha. 'jayaNA'= 439 // 'tavvuDDikarI'= dhanI vRddhi 42nArI je. jayaNA= 4ye| 'egaMtasuhAvahA'= bhokSane ApanArI cha. // 324 // 7/30 jayaNAi vaTTamANo, jIvo sammattanANacaraNANaM / saddhAbohAsevaNabhAveNArAhago bhaNito // 325 // 7/31 chAyA :- yatanayA vartamAno jIvaH samyaktvajJAnacaraNAnAm / zraddhAbodhAsevanabhAvenArAdhako bhaNitaH // 31 // gAthArtha :- jayaNAmAM vartanAra jIvane jinezvaradevoe zraddhA vaDe samya darzanano, bodha vaDe samyagujJAnano ane AsevanA vaDe samyagu cAritrano ArAdhaka kahyo che. artha:- 'jayaNAe'= 4yamA 'vaTTamANo'= patato 'jIvo'= 4 'sammattanANacaraNANaM'= sabhyatva, sabhyazAna bhane sabhya yAritrAno 'saddhAbohAsevaNabhAveNa'= zraddhA va sabhyatvAno, jo5 vaDe sabhyazAnano bhane mAsevanA va sabhya yAstriAno mAmA bhAvaratanano 'ArAhago'= mArA 'bhaNito'= yo cha. // 325 // 7/31 jayaNAnuM phaLa batAve che : esA ya hoi niyamA, tadahigadosaviNivAraNI jeNa / teNa NivittipahANA, viNNeyA buddhimaMtehiM // 326 // 7/32 chAyA :- esA ca bhavati niyamAt tadadhikadoSavinivAriNI yena / tena nivRttipradhAnA vijJeyA buddhimadbhiH // 32 // gAthArtha :- jinabhavananirmANa Adi dharmakAryomAM je thoDo AraMbha karAya che te paNa jaNApUrvaka Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 7 gujarAtI bhAvAnuvAda 163 karAya che ane te saMsAranA moTA AraMbhathI bacAvI le che tethI jayaNA e adhikadoSanuM avazya nivAraNa karanArI che. tethI buddhizALIoe jayaNAne nivRttinI pradhAnatAvALI jANavI. TIkArtha:- 'neT'= je kAraNathI 'pakSI ya'= A jayaNA 'niyama'= avazya 'tahioivinivara'= temAM je AraMbha karavo paDe che tenA karatAM bIjA adhika AraMbharUpa doSanuM te nivAraNa karanArI "doDDa'= hoya che. 'teT'= te kAraNathI 'fNavattapApa'= nivRttinI pradhAnatAvALI 'vaddhimattehiM = buddhizALIoe 'viUoya'= jANavI. saMsAranA potAnA gharakArya AdimAM pravartato gRhastha jayaNAnI apekSA rAkhato nathI ane game tema karIne paNa potAnuM abhipreta sAMsArika kArya kare ja che. jyAre dharmamAM pravRtti karanAra vyaktine dharmano pakSapAta hovAthI te badhA ja kArya jayaNApUrvaka kare che. jenAthI saMsAranA adhika AraMbharUpa doSonuM nivAraNa thAya che. mATe jayarA e nivRttinA phaLane ApanArI kahI che. je rUra6 7/rUra ahIM jinabhavananirmANanA kAryasvarUpa cAlu adhikAramAM kaI jAtanI jayaNA karavAnI hoya che te kahe che : sA iha pariNayajaladalavisuddhirUvA u hoti NAyavvA / aNNAraMbhaNivittIe appaNA'hiTThaNaM ceva rU27 | 7/rUrU chAyA :- seda rAtagartavatsavizuddhirUpI tu mavati jJAtI | anyArambhanivRttyA AtmanA'dhiSTAnaM caivam // 33 // gAthArtha :- ahIM jinabhavananirmANamAM jayaNA e acitta jaLa ane trasajIva rahita vizuddha daLano upayoga karavA svarUpa jANavo. tathA bIjA AraMbhane choDIne jAte ja nirmANanA kAryamAM upasthita rahevuM. arthAt jAte ja badhI dekharekha rAkhavI e jayaNA che. TIkArtha:- "sa'= te jayaNA 'rUda'= ahIM prastuta jinabhavananirmANanA kAryamAM 'ripanirta - vizuddhirUva'= gALelA acitta jaLa ane trasajIvarahita kASTha vagere daLanI vizuddhisvarUpa "oti'= hoya che te 'veltha'= jANavA yogya che. "annAmavittI'= bIjA khetI Adi kAryone choDIne 'maMUIT'= jAte ja 'hida veva'= upasthita rahevuM. potAnA bIjA badhA ja gharakAryone choDIne jinabhavananirmANanA kAryamAM jAte ja dekharekha rAkhavI jethI karmakaro paNa jayaNApUrvaka badhuM kArya kare. Ama A jayaNA khetI Adi AraMbhomAMthI nivRtti karAvanArI che. | 327 II 7/33 evaM ca hoi esA, pavittirUvA vi bhAvato NavaraM / akusalaNivittirUvA, appabahuvisesabhAveNaM // 328 // 7/34 chAyA :- UvaThTha mavati aSA pravruttirUpApa mAvata: navaram | akuzalanivRttirUpA alpabahuvizeSabhAvena // 34 // gAthArtha :- A rIte jayaNA pravRttisvarUpa hovA chatAM paramArthathI AraMbhanA alpa-bahutvabhedanI dRSTie vicAratAM akuzaLa AraMbhanI nivRttirUpa che. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 zrI paJcAzaka prakaraNa - 7 gujarAtI bhAvAnuvAda TIartha :- 'evaM ca'= bhae mAgaNa 4Avyu terIta 'esA'= // 49 // 'pavittiphalA'= satya mAraMbha dvArA hiMsAnI pravRttis135 DovA chata 'vi'= 59 / 'bhAvato'= 52bhArthathI 'navaraM'= 37 'appabahuvisesabhAveNaM'= pravRtti alpa mAramanI cha cyAre nivRtti 59 // mAramanI . mAma mAmamA satya-bahutvano meha hovAthI 'akuzalaNivittirUvA'= aghi mazaNa mAraMbhathI nivRtti 42vAnA svabhAvavANI 'hoti'= hoya che. jinabhavana saMbaMdhI yatanAmAM kiMcita AraMbha thAya che paNa sAthe sAthe khetI Adi moTA AraMbha baMdha thAya che, Ama AraMbhamAM pravRtti karatA nivRtti adhika hovAthI paramArthathI jayaNA nivRttisvarUpa che. // 328 // 7/34 etto cciya nihosa, sippAdivihANamo jirNidassa / leseNa sadosaM pi hu, bahudosanivAraNatteNa // 329 // 7/35 chAyA :- ita eva nirdoSaM zilpAdividhAnaM jinendrasya / lezena sadoSamapi khalu bahudoSanivAraNatvena // 35 // gAthArtha :- AthI ja zrI AdinAtha bhagavAnanI zilpa Adi lokavyavahArane batAvavAnI pravRtti kAMIka doSita hovA chatAM bahudoSone aTakAvanArI hovAthI nirdoSa che. artha :- 'etto cciya'= mAthI 4 arthAt 4yA maghi ghoSathI nivRtti zavanArovAthI 4 'jiNiMdassa'= mAhinAtha bhagavAnano 'sippAdivihANa'= zilpa mAhinI upadeza 'mo'= se avyaya che. 'leseNa'= abhu saMze 'sadosaM pi'= ghoSayukta DovA chata 59 / 'hu'= 2 // za6 vAsyAsaM2 mATe che. 'bahudosanivAraNatteNa'= adhirAgadveSavANI pravRttine savinAra hovAthI 'nihosaM'= mauyitya nirdoSa che. jo AdinAtha bhagavAna zilpakalA, rAjanIti AdinuM zikSaNa Apata nahi to loko corI, parastrIgamana vagere moTAM gunAo karata jethI temanA Aloka ane paraloka baMne bagaData. temAMthI bacAvavA mATe (bhagavAne do vyavahAra pravatavyo che. // 329 // 7/35 kAMIka doSayukta vastunuM pravartana karavA chatAM bhagavAna nirdoSa kevI rIte? e zaMkAnuM samAdhAna karatAM kahe cheH varabohilAbhato so, savvuttamapuNNasaMjuo bhayavaM / egaMtaparahiyarato, visuddhajogo mahAsatto // 330 // 7/36 chAyA :- varabodhilAbhakaH saH sarvottamapuNyasaMyuto bhagavAn / ekAntaparahitarato vizuddhayogo mahAsattvaH // 36 // jaM bahuguNaM payANaM, taM nAUNa taheva daMsei / te rakkhaMtassa tato, jahociyaM kahaM bhave doso? // 331 // 7/37 juggaM / chAyA :- yad bahuguNaM prajAnAM tad jJAtvA tathaiva darzayati / tAn rakSataH tato yathocitaM kathaM bhaved doSaH // 37 // yugmam / gAthArtha :- tIrthakaronuM bodhi apratipAtI hovAthI varabodhi kahevAya che. te varabodhivALA hovAthI Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 7 gujarAtI bhAvAnuvAda 165 sarvottama puNyathI yukta, ekAMte parahitamAM rakta, vizuddha yogavALA, mahAsattvazALI zrI AdinAtha bhagavAna prajAne jenAthI vadhAre lAbha thAya tene jJAnathI jANIne aucityapUrvaka kAMIka doSavALA evA paNa te zilpa Adine batAve che ane A rIte prajAnuM ghaNA anarthothI rakSaNa kare che. to te bhagavAnane doSa kevI rIte lAge ? arthAt na lAge. TIkArtha:- 'varavohillAmato'= tIrthaMkaranA jIvane yogya evA varabodhinA lAbhathI "sa mayavaM'= te AdinAtha bhagavAna "sabuttamapuJUsaMgo'= sarvottama puNyathI yukta 'parAMta radiyarato'= ekAMte parahitamAM ja pravRtta thayelA 'vimuddhino '= vizuddhamana-vacana ane kAyAnA vyApAravALA "mahAsatta'= mahAsattvazALI ne rUrU | 7/36 'gaM'= je 'va6!'= ghaNA lAbhane karanAra hoya 'payAna'= sAmAnyathI badhA prANIone 'saM'= tene nAjhana'= jANIne 'taheva'= te ja rIte "DhaseDDa'= upadeze che. "te'= te prajAnuM "ravavaMtarU'= rakSaNa karanArane 'tato'= te zilpa AdinA upadezathI 'goviye'= aucityanuM pAlana karanArane 'vosa'= doSa 'mave'= kevI rIte lAge ? bhagavAna prANIone ghaNA lAbhavALI pravRttinuM darzana karAvanAra hovAthI temAM thatA AraMbhano temane jarApaNa doSa lAgato nathI. je rUrU? 7/37 te zilpa AdinA vidhAnamAM dekhIto ja AraMbha doSa vidyamAna che. AraMbha vagara zilpa Adi thaI zakatA ja nathI. A zaMkAnuM samAdhAna ApatAM kahe che : tattha pahANo aMso, bahudosanivAraNAu jagaguruNo / nAgAdirakkhaNe jaha, kaDDaNadose vi suhajogo // 332 // 7/38 chAyA :- tatra pradhAnazo vadutoSanivAraVI[ MI[ro: | nAgAdirakSaNe yathA karSaNadoSe'pi zubhayogaH // 38 // gAthArtha :- zilpAdividhAnamAM jagadguru bhagavAnano mukhya hetu lokone vadhAre doSomAMthI bacAvI levAno ja che. jema sarpathI bALakanuM rakSaNa karavA mATe mAtA tene ekadama ja kheMcI le che temAM bALakanA zarIranuM gharSaNa thAya che. e doSa hovA chatAM mAtAnI te pravRtti zubha ja che. TIkArya :- 'tattha'= te zilpAdi vidhAnamAM 'padAno saMto'= pravRtti karAvanAra mukhya aMza vahu nivAraVIE'= vadhAre doSonuM nivAraNa karavuM e ja 'nAgu = bhagavAnano che. 'nAdira+am'= upadrava karanAra sarpa AdithI rakSaNa karavA mATe "nada = jema zarRAvo vi'= mAtA putrane kheMce temAM putrAdine pIDA thAya e doSa hovA chatAM 'suno '= te mAtA AdinI pravRtti zubha che te ja pramANe zilpavidhAnamAM bhagavAnano yoga zubha ja che. nAgAdithI rakSaNamAM adhika doSano abhAva thavAthI ja te zubha yoga che. / rUrUra 7/38 upara kahelA dRSTAntanuM vivaraNa karatAM kahe che : khaDDAtaDammi visame, iTThasUyaM pecchiUNa kIlaMtaM / tappaccavAyabhIyA, tadANaNaTThA gayA jaNaNI // 333 // 7/39 chAyA :- gartAtaTe viSane rUkRtaM prekSya zrIyuktam | tatpratyapAyabhItA tadAnayanArthaM gatA jananI // 39 // Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 7 gujarAtI bhAvAnuvAda diTTho ya tIe nAgo taM pati eMto duo u khaDDAe / to kaDDito tago taha pIDAe vi suddhabhAvAe // 334 // 7/40 juggaM / chAyA :- TUI8 tathA nAT: taM prati mAyan tRtatu jayA: | tataH karSitaH takaH tathA pIDAyAmapi zuddhabhAvayA // 40 // yugmam / gAthArtha :- khADAnA UMcA-nIcA kinAre priyaputrane ramato joIne are ! putra khADAmAM paDI jaze evA bALakanA anarthathI bhaya pAmelI mAtA tene levA gai. tevAmAM teNIe khADAmAMthI bALaka tarapha jhaDapathI AvatA sarpane joyo. te joine mAtAe putrane bacAvI levAnA zubha bhAvathI, kheMcavAmAM bALakanA zarIre pIDA thaze ema jANatI hovA chatAM tene ekadama ja kheMcI lIdho. TIkArtha :- 'visa'= UMcA-nIcA "vahutami'= khADAnA kinAre vInaMta'= svecchAthI ramatA 'sutha'= priyaputrane 'paccha'= joIne 'tappaSyavAyamIyA'= putrane thanArA khADAmAM paDI javAnA anarthathI bhayabhIta thayelI 'nA'= mAtA 'tA [paTTi'= putrane levA mATe "yA'= gaI. / rUrUrU II 7/36 'tI'= mAtA vaDe 'taM pati'= tyAM putranI tarapha 'suma 3'= zI gatithI- jaldIthI "'= khADAmAMthI "to'= Avato 'nAma '= sarpa 'hi ya'= sAkSAt pratyakSa jovAyo "to'= tyArabAda 'tat'= te putrane ' va' pratyayasahita evA tat zabdathI pANinIe racelA muMDakamAM kahelA vikalpathI zatu pratyaya lAgavAthI A "ta:' zabda banelo che. "ta8 = tevA prakAranI "pIDA vi'= UMcI nIcI jagyAmAM ghasAvAthI temaja kAMTAvALI zAkhAnI sAthe athaDAvAthI pIDA thavA chatAM 'suddhamAvAI'= bALakanA hita mATe mAtA vaDe 'kito'= kheMcI levAyo. AvI rIte bhagavAna AdinAtha vaDe paNa prANIo adhika doSomAMthI bacAvI levAyA che. sAmAnyathI to prANIonI doSamAM pravRtti svayameva ja hoya che. bhagavAna temAM nimitta nathI. zarIra AdinA mATe du:khane dUra karavA mATe prANIo svayameva ja bhojana AdinI pravRtti kare che. bhagavAna to potAnuM rAjA tarIkenuM aucitya jANIne, teo taddana ajJAna hovAthI kAMIka mAtra, khAsa Avazyaka vastuno temane upadeza Ape che. te apekSAe prANIo bhagavAnano upakAra mAne che. kevaLajJAna prApta thayA pachI bhagavAna dharmamAM pravRtta thavAno ane pApamAMthI nivRtta thavAno ja upadeza Ape che. mATe rAjyAvasthAmAM AdinAtha bhagavAne kahela zilpAdividhAna nirdoSa che. rUrU47/40 adhikRta vastunuM samarthana karavA mATe kahe che: evaM ca ettha juttaM, iharA'higadosabhAvao'Nattho / tapparihAre'Nattho, attho cciya tattao Neo // 335 // 7/41 chAyA :- tathvItra yumitarathafdhopamAvatoDanaIH | tatparihAnarthoDartha va tattvato reya: 42 . gAthArtha :- bhagavAne lokone je zilpa Adi zIkhavADyA te nyAyayukta ja che. kAraNa ke jo te na zIkhavADyA hota to loko bhUkhe maravAthI corI, lUMTaphATa, zikAra Adi ghaNA pApo karata. te adhika Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 7 gujarAtI bhAvAnuvAda 167 doSarUpa hovAthI moTo anartha thAta. lokone te moTA pAparUpa anarthathI bacAvanAra hovAthI zilpAdimAM je AraMbharUpa svalpa doSa che te anartha na gaNAya paNa vAstavika rIte te artha ja gaNAya, kAraNa ke tenAthI lokonuM durgatithI rakSaNa karavArUpa icchita kArya siddha thAya che. TIkArtha:- 'vaM tra'= bhagavAnanuM zilpAdinuM vidhAna 'sthi'= ahIyAM 'nutta'= nyAyayukta che. "rUrI'= anyathA arthAt jo te vidhAna na karyuM hota to 'madiAvosamAvo'= corI, lUMTaphATa, zikAra Adi adhika doSonuM sevana thavAthI 'satya'= moTo anartha thAta. 'tatvarihAre'= A moTo anartha dUra thavAthI 'Inthi'= AraMbharUpa doSa e pelA dRSTAMtamAM putrane je thoDI pIDA thaI enA sadeza hovAthI 'pratye zciya'= icchita kAryanI siddhi karanAra che. mATe artharUpa ja 'tatto'= vAstavika rIte "o '= jANavo. | sarvatra paNa Icchita kAryanI siddhi e ja paramArthathI artha che. tenI siddhi karavA mATe thoDA ghaNA je kaSTa-kleza Adi sahana karavA paDe te pIDArUpa gaNAtA nathI. dRSTAMtamAM sarpa karaDavAthI putranuM mRtyu thAta emAMthI putrane bacAvI levo e mAtAnuM iSTa kArya hatuM. te mATe tene kheMcavAthI tenA zarIra upara thoDI pIDA thaI tene anartharUpa gaNavAmAM AvatI nathI. tema bhagavAnanuM iSTa kArya lokone pApathI bacAvI levAnuM hatuM te mATe zilpAdinuM vidhAna karavAmAM je AraMbhAdi thoDo doSa sevavo paDyo. te anartha gaNAya nahi. / rUrUSa / 7/42 A pramANe jinabhavananuM nirmANa karavAnI pravRtti nirdoSa che, ema siddha karIne te pravRtti e ahiMsAsvarUpa che te batAvatA kahe che : evaM nivittipahANA, viNNeyA bhAvao ahiMseyaM / jayaNAvao u vihiNA, pUjAdigayA vi emeva // 336 // 7/42 chAyA :- parva nivRttipradhAna vitha bhAvatoDadiseyam | yatanAvatastu vidhinA pUjAdigatA'pi evameva // 42 // gAthArtha :- A pramANe vidhipUrvaka jayaNAyukta gRhasthanI A jinabhavananA nirmANanI pravRtti e ghaNAM prANInuM rakSaNa karanAra hovAthI nivRttipradhAna che. tethI bhAvathI te ahiMsAsvarUpa che. eja pramANe bhagavAnanI pUjA-snAtra Adi karavArUpa pravRtti paNa ahiMsAsvarUpa ja che. TIkArtha:- "'= A pramANe "'= A jinabhavana nirmANa karavAnI pravRtti "nivRttipApaIT'= mukhyatAe ghaNA jIvonuM rakSaNa karanArI 'mAvo'= paramArthathI 'hiMsA'= ahiMsA ' viya'= jANavI, 'nayaUvimo = jayaNAvALAnI 'vihiUT'= zAstrokta vidhipUrvakanI 'pUjJAlikAyA vi'= pUjA-snAtravilepanAdi pravRtti 'meva'= e pramANe ahiMsA ja che. rUrUdda ke 7/42 jinabhavananA nirmANa karyA pachInI vidhi kahe cheH NipphAiUNaM evaM, jiNabhavaNaM saMdaraM tahiM biMbaM / vihikAriyamaha vihiNA, patiTTavejjA lahuM ceva // 337 // 7/43 chAyA :- niSNAdya parva nimavanaM sundrAM tatra vizvam | vidhikAritamatha vidhinA pratiSThApayet laghu caiva // 43 // gAthArtha :- A pramANe suMdara jinabhavananuM nirmANa karyA bAda temAM vidhipUrvaka karAveluM jinabiMba vidhipUrvaka jaldIthI pratiSThita karavuM joIe. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 zrI paJcAzaka prakaraNa - 7 gujarAtI bhAvAnuvAda artha :- 'evaM'= mA pramANe 'jiNabhavaNaM'= herAsaranu 'nipphA-iuNaM'= nimArA dhyAnAtahiM'= te nibhavanamA 'suMdaraM'= zre4 'biMba'= neizva21vanI pratimA 'vihikAriyaM'= zAstrokta vidhithI janAvesI 'aha'= have 'vihiNA'= zAstrota vidhipUrva 4 'lahuM ceva = 48hIthI 4 'patiTThavejjA'= pratiSThita 43. // 337 // 7/43 eyassa phalaM bhaNiyaM, iya ANAkAriNo u saDDhassa / cittaM suhANubaMdhaM, NivvANaMtaM jiNidehiM // 338 // 7/44 chAyA :- etasya phalaM bhaNitamiti AjJAkAriNastu zrAddhasya / citraM zubhAnubandhaM nirvANAntaM jinendraiH // 44 // gAthArtha :- prastuta paMcAzakamAM jaNAvyA pramANe tIrthaMkara paramAtmAnI AjJAnuM pAlana karanAra zrAvakane jinabhavana karAvavAnI vidhinuM mukti na maLe tyAM sudhI devamanuSyagatimAM viziSTa abhyadaya ane kalyANanI satata paraMparArUpa phaLa maLe che. aMte mokSa maLe che ema jinezvaroe kahyuM che. 2Irtha :- 'eyassa'= // paMyAzabha mAM sAvela adhAna 'iya'= // prabhA 'ANAkAriNo'= sarvazanI mAzAnuM pAsana 42nAra 'saDDhassa'= zrAvane 'cittaM'= hevamanuSyanmama tavA prA2nA vividha abhyudhya35 'suhANubaMdhaM' = 4no bhanubaMdha arthAt 5252 / zubha te pratyArAnI 5252 / 35 31, 'NivvANaMtaM'= bhane te bhokSa 'phalaM'= 3prAta thAya che. tema 'jiNidehi = neizvaroge 'bhaNiyaM'= DyuM che. // 338 // 7/44 uparanI gAthAmAM sAmAnyathI phaLa kahyuM have cAra gAthAmAM kayA bhAvathI phaLa maLe ema viSaya vibhAga jarInecha : jiNabiMbapaiTThAvaNabhAvajjiyakammapariNativaseNaM / sugatIi paiTThAvaNamaNahaM sadi appaNo ceva // 339 // 7/45 chAyA :- jinabimbapratiSThApana-bhAvArjitakarmapariNativazena / sugatau pratiSThApanamanaghaM sadA Atmanazcaiva // 45 // gAthArtha - jinabiMbanI pratiSThAnA bhAvathI upArjita puNyakarmanA udayathI sadA potAnuM ja sagatimAM niravadya sthApana thAya che. TIartha :- "jiNabiMbapaiTThAvaNa'= niliMbanI pratibhA rAbavAmA rahesa 'bhAva'= bhAvathI 'ajjiya'= (pAna 28'kamma'= puzyanA 'pariNativaseNaM'= 4yn| sAmarthathI 'sugatIi'= sva mAhi gatimA 'sadi'= sahA 'appaNo ceva'= potAnA mAtmAnuM 4 'aNahaM = nihoSa 'paiTThAvaNaM'= sthApana thAya che. // 339 // 7/45 tattha vi ya sAhudaMsaNa bhAvajjiyakammato u guNarAgo / kAle ya sAhudaMsaNamahakkameNaM guNakaraM tu // 340 // 7/46 chAyA :- tatrApi ca sAdhudarzanabhAvArjitakarmatastu guNarAgaH / kAle ca sAdhudarzanam atha krameNa guNakaraM tu // 46 // gAthArtha :- jinabhavananuM nirmANa karavAmAM ahIM darzanArthe padhArelA sAdhubhagavaMtonA mane darzana thaze" Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 7 gujarAtI bhAvAnuvAda 169 evI je bhAvanA hoya che tenAthI baMdhAyelA puNyakarmathI tene guNAnurAga pragaTe che temaja avasare sAdhubhagavaMtonA darzana thAya che. je sAdhudarzana tene avazya, kramaza: guNonI prApti karAvanAra thAya che. TIkArtha :- 'tatva vi '= jinabhavananuM nirmANa karavAmAM 'saduvaMsaUT'= sAdhunA darzanano 'mAva'= je bhAva tenAthI 'niyamato'= baMdhAyelA puNyakarmathI "TUTRIT'= guNone vize prIti thAya che, 'Ane '= ane avasare 'sAduvaMsa'= sAdhunuM darzana thAya che. 'amevi'= AnI saMskRta chAyA 'matha mena' thAya athavA 'yathA ' thAya. yathAkrama eTale tene anurUpa je je krama, tenA vaDe; ahIyAM vIsA arthamAM "yathA'nI sAthe "ma' zabdano avyayIbhAva samAsa thayo che ane vibhaktino lopa nathI thayo tethI 'krame ' mAM tRtIyA vibhaktino lopa nathI karyo. (sAdhu darzana) " pura tu'= puNyanA sAmarthyathI guNa karavAnA svabhAvavALuM "mavati'no adhyAhArathI saMbaMdha joDavo. arthAt hoya che. je rU40 | 7/46 paDibujjhissaMta'nne, bhAvajjiyakammao ya paDivattI / bhAvacaraNassa jAyati egaMtasuhAvahA niyamA // 341 // 7/47. chAyA :- pratimokyaoNDaLe mAvAnitargata pratipattiH | bhAvacaraNasya jAyate ekAntasukhAvahA niyamAt // 47 // gAthArtha :- jinabhavananuM nirmANa karatI vakhate tene je evo bhAva hato ke "A maMdiramAM jinapratimAnA darzana karIne bIjA jIvo pratibodha pAmaze." te bhAvathI baMdhAyelA puNya vaDe tene ekAMte mokSa sukhane ApanAra evA cAritranA pariNAmanI bhAvathI niyamA prApti thAya che. TIkArtha- ''= bIjA jIvo ' visaMta'= pratibodha pAmaze, AvA prakAranA 'navanirmio '= viziSTa bhAvathI baMdhAyelA puNyakarmathI 'niyama'= paraMparAe avazya, avyabhicArathI 'prAMtamuhI vahI'= cAritranA pariNAma e mokSanuM avaMdhya kAraNa hovAthI ekAMte sukhamaya evA mokSane ApanAra 'mAvavaUIksa'= cAritranA pariNAmanI 'paDavo'= prApti "nAya'= thAya che. / rU42 ne 7/47 aparivaDiyasuhaciMtAbhAvajjiyakammapariNatIe u| gacchati imIe aMtaM, tao ya ArAhaNaM lahai // 342 // 7/48 chAyA :- pratitatazavantAmAvartitazarmaparipAtyAn | gacchati asyA antaM tatazca ArAdhanAM labhate // 48 // gAthArtha:- sthira evA zubha adhyavasAyarUpa bhAvathI baMdhAyelA puNyakarmanA udayathI te zubha adhyavasAyanA athavA cAritranA prakarSane pAme che. ane tenAthI jJAnAdinI niSpattirUpa ArAdhanAne prApta kare che. TIkArtha :- 'parivaDiya'= patana nahi pAmela arthAta sthira 'sutA '= zuddha adhyavasAyanA 'mAna'= nimittathI athavA pariNAmathI 'kti'= baMdhAyelA "zma'= puNyakarmanA 'rAtI 3'= vipAkodayathI rUma'= zubha adhyavasAyanA athavA cAritranA svIkArane 'yaMta'= prakarSanA pArane "kacchIti'= pAme che. 'tamo ya'= te prakarSathI 'mArapi'= jJAnAdinI niSpatti svarUpa ArAdhanAne 'nahapha'= prApta kare che. ne rU4ra |7/48 nicchayaNayA jamesA, caraNapaDivattisamayato pabhiI / AmaraNaMtamajassaM, saMjamaparipAlaNaM vihiNA // 343 // 7/49 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 zrI paJcAzaka prakaraNa - 7 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- nizcayanayAd yadeSA caraNapratipattisamayataH prabhRti / AmaraNantamajasraM saMyamaparipAlanaM vidhinA // 49 // gAthArtha :- kAraNake nizcayanayanA mate cAritrasvIkAranA samayathI mAMDIne mRtyusudhI satata Agamokta vidhithI saMyamanuM pAlana karavuM e ja ArAdhanA che. TIartha :- 'nicchayanayA'= nizcayanayanA mate 'jaM'= 129 // 'caraNapaDivattisamayao'= yAstrinA svIDanA samayathI 'pabhiti'= mAramIne 'AmaraNaMtaM'= bha29paryaMta 'vihiNA'= mAgamoData vidhithI 'ajassaM'= satata 'saMjamaparipAlaNaM'= saMyabhanu pAlana 2 te 'esA'= 2 mArAdhanA che. // 343 // 7/49 ArAhago ya jIvo, sattaTThabhavehiM pAvae NiyamA / / jammAdidosavirahA, sAsayasokkhaM tu nivvANaM // 344 // 7/50 chAyA :- ArAdhakazca jIvaH saptASTabhavaiH prApnoti niyamAt / janmAdidoSavirahAt zAzvatasaukhyaM tu nirvANam // 50 // gAthArtha :- ArAdhaka jIva sAta-ATha bhava vaDe ja janma-maraNAdi doSathI rahita zAzvatasukhavALA mokSane niyamo prApta kare che. dArtha :- 'ArAhago ya jIvo'= mArA480qyAritranAsvIrathI bhAMDAne 'sattaTThabhavehi = sAta athavA mAibhava 'niyamA=avazya jammAdidosavirahA'= 4nm-42|-bh20 vagere hoSothIrarita 'sAsayasokkhaM tu'= ||shvt sumavANA 4 'nivvANaM'= siddhipahane 'pAvae'= prAta 42 cha. // 344 // 7/50 // sAtabhuM nibhavanavidhi nAmarnu paMyAza sabhAta thyu.|| Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 8 gujarAtI bhAvAnuvAda 171 // aSTamaM jinabimbapratiSThAvidhi-paJcAzakam // jinabhavananuM nirmANa karAvyA bAda tene zunya nahi rAkhavA mATe jinabiMbanI pratiSThA karAvavAno saMbhava che.AthI te saMbaMdhI vidhine jaNAvavA mATe kahe che : namiUNa devadevaM, vIraM sammaM samAsao vocchaM / jiNabiMbapaiTThAe, vihimAgamaloyanItIe // 345 // 8/1 chAyA :- natvA devadevaM vIraM samyak samAsato vakSye / jinabimbapratiSThAyA vidhimAgamalokanItyA // 1 // gAthArtha :- devAdhideva mahAvIrasvAmIne namaskAra karIne Agama ane lokanItinA anusAra jinabiMbanI pratiSThAnI, samyagu vidhine saMkSepathI kahIza. TImArtha :- 'devadevaM'= hevA va stuti 42vA yogya vIraM'= mahAvIrasvAmIne 'namiUNa'= nabha2412 urIne 'jiNabiMbapaiTThAe'= niliMjanI pratiSThAnI 'samma'= prazasta 'vihiM' = vidhine 'AgamaloyanItIe'= mAgama bhane sonAtinA anusAra 'samAsao'= saMkSepathI 'vocchaM'= za. // 345 // 8/1 jiNabiMbassa paiTThA, pAyaM kAraviyassa jatteNa / / takkAravaNaMmi vihi, paDhama ciya vaNNimo tAva // 346 // 8/2 chAyA :- jinabimbasya pratiSThA prAyaH kAritasya yatnena / tatkAraNe vidhiM prathamameva varNayAmastAvat // 2 // gAthArtha :- yatnapUrvaka jinapratimA karAvyA bAda pachI tenI pratiSThA karavAnI hoya che. AthI tene karAvavAnI vidhine ame pahelA varNavIe chIe. TIArtha :- 'pAya'= prAya: 'jatteNa'= sarva mA62pUrva 'kAraviyassa'= zavetA- arthAt 4inapratimA ghaDAvyA bAha 'jiNabiMbassa'= nipratimAnI 'paiTThA'= pratiSThA thAya che. 'takkAravaNaMmi'= liMbane ghAlavAnI 'vihiM'= vidhine tethI 'paDhama ciya'= 5ix 'vaNNimo'= vaviAme chIye. 'tAva'= mA zabda kramane batAvavA mATe che. prathama jinabiMbane ghaDAvavAnuM hoya che. tyArabAda tenI pratiSThA 42vAnI hoya che. // 346 // 8/2 jinabiMbane karAvavAnI vidhine utsarga apavAda vaDe kahe che : soUM NAUNa guNe, jiNANa jAyAe suddhabuddhIe / kiccamiNaM maNuyANaM, jammaphalaM ettiyaM ettha // 347 // 8/3 chAyA :- zrutvA jJAtvA guNAn jinAnAM jAtAyAM zuddhabuddhau / kRtyamidaM manujAnAM janmaphalaM etAvadevAtra // 3 // guNapagariso jiNA khalu, tesiM biMbassa daMsaNaM pi suhaM / kArAvaNeNa tassa u, aNuggaho attaNo paramo // 348 // 8/4 chAyA :- guNaprakarSo jinAH khalu teSAM bimbasya darzanamapi sukham / / kAraNena tasya tu anugraho AtmanaH paramaH // 4 // Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 zrI paJcAzaka prakaraNa - 8 gujarAtI bhAvAnuvAda mokkhapahasAmiyANaM, mokkhatthaM ujjaeNa kusaleNaM / tagguNabahumANAdisu, jatiyavvaM savvajatteNaM // 349 // 8/5 chAyA :- mokSapathasvAminAM mokSArtham tena vaNajona ! tadguNabahumAnAdiSu yatitavyaM sarvayatnena // 5 // tagguNabahumANAo, taha suhabhAveNa bajjhatI niyamA / kammaM suhANubaMdhaM, tassudayA savvasiddhi tti // 350 // 8/6 chAyA :- taUvidyumInIs tathA gumAvena vadhyate niyamAnU | varSa gumAstuvanyuM tothAt sarvasiddhiniti 6 . gAthArtha - jinezvaranA vItarAgatA, tIrthapravartana Adi guNone sAMbhaLIne ane jANIne zAstrAnusArI nirmaLa bodha thatAM jIvane nIce mujaba buddhi thAya che - jinabiMba karAvavuM e manuSyonuM kartavya che. ane ahIM A ja manuSyajanmanuM phaLa che. - jinezvaro ja sarvajIvomAM adhika guNavALA che. temanI pratimAnuM darzana paNa zubha che AthI temanA biMbane karAvavAthI AtmAne utkRSTa lAbha thAya che. mokSamArgamAM udyata banelA buddhizALI jIve samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa mokSamArganA svAmI jinezvaradevanA guNa bahumAnAdimAM arthAt AntaraprIti-bhakti pUjAdimAM sarva AdarapUrvaka yatna karavo joIe. jinezvaradevanA guNo pratye bahumAna rAkhavAthI uttarottara prakarSa pAmatA zubha bhAvo vaDe niyamo puNyAnubaMdhI puNya baMdhAya che jenA udayathI sarva kAryonI siddhi thAya che. jIvane A pramANe zuddhabuddhi utpanna thAya che. TIkArtha :- "niVIIT'= jinezvaradevanA "muLa'= tIrthapravartanAdi guNone "sovuM = pahelA sAMbhaLIne tyArapachI 'nAka'= jANIne 'suddhabuddhI'= zAstrAnusArI nirmaLa buddhi "nAyA'= utpanna thatAM 'rUor' A jinabiMba karAvavuM te zia'= kartavya che. "magyA'= puruSonuM, dharmanA mukhya adhikArI manuSyo che ema jaNAvavA mATe ahIM "manuSyo' zabdanuM grahaNa karyuM che bAkI bodhilAbhanI prApti karAvanAra hovAthI devonuM paNa A kartavya che. ema zAstramAM kaheluM che. 'ttha'= ahIMyA "narmapatna'= janmanuM phaLa 'ttirtha'= A ja che, bIjuM nathI ema kahevAno bhAva che. je rU87 | 8/3 'ni'= jinezvaradevo'gr'=nice 'TUApariso'= guNanA prakarSavALA che. 'tesiM'= te jinezvaranA "viMva'= biMbanuM 'raMsapi'=darzana karavuM e paNa 'sudaM=zubhanuM kAraNa hovAthI zubha che. 'tasa3=te biMbane rIvona'= karAvavA vaDa'attaUiT'= AtmAne 'parama'= utkRSTa 'majumadA'= upakAra thAya che. je rU48 /8/4 mo+uttha'= mokSanA mATe '3nathI'= udyamavALA 'vajo'= buddhizALI jIve 'movaupAmiyA '= samyagudarzana-jJAna-cAritrarUpa mokSamArganA adhipati jinezvaradevanA 'tame[vimAdi'= AttaraprIti, bhakti, pUjA vagere svarUpa temanA guNonA bahumAnAdimAM 'sabaMnar'= sarva AdarapUrvaka "gatiyaa'= pravartavuM joie. je rU46 / 8/5 'tAvimAnAmo'= jinezvaranA guNonA bahumAnathI 'tada sumAve'= uttarottara prakarSavALA evA Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 8 gujarAtI bhAvAnuvAda 173 vividha prakAranA zubha adhyavasAya vaDe 'niyama'= avazya "suhApuvaMgha'= puNyAnubaMdhI puNya 'i's karma 'vatI'= baMdhAya che. 'tasuyA'= tenA udayathI "sarvAsiddhi tti'= sarva kAryanI siddhi thAya che. | rU50 | 8/6 iya suddhabuddhijogA, kAle saMpUiUNa kattAraM / vibhavociyamappejjA mollaM aNahassa suhabhAvo // 351 // 8/7 chAyAH- rUtti zabdaddhiyo IIn ne samUca vartAram | vibhavocitamarpayet mUlyam anaghasya zubhabhAvaH // 7 // gAthArtha :- A pramANe zuddhabuddhino yoga thavAthI udAratA vaDe prazasta adhyavasAyavALo banela jinabiMba karAvanAra jIva nirdoSa (avyasanI) zilpIne zubha avasare vastrAdithI sanmAna karIne svasaMpatti pramANe mUlya Ape. TIkArtha :- 'dya'= A pramANe "suddhavRddhino IT'= nirmaLa buddhinA yogathI athavA vyApArathI 'Ane'= zubha avasare "saMpUUT'= vastra, bhojana, patra, puSpa, phaLa AdithI sanmAna karIne vimavoratha'= potAnA vaibhavane anurUpa 'madasa'= vyasana vagaranA 'Ara'= zilpIne 'sudamAvo'= udAratAthI pravardhamAna zubha bhAvanAvALo jinabiMba karAvanAra "mohyuM'= mUlya 'maNe jJA'= Ape. / 351 || 8/7 nirdoSa zilpI na maLe to vyasanI zilpInA mATe guNakAraka vidhi batAve che : tArisayassAbhAve, tasseva hitatthamujjuo navaraM / Niyamejja biMbamollaM, jaM uciyaM kAlamAsajja // 352 // 8/8 chAyA :- tAdrazasthimAve tavaiva hitArthamudyata: navaram niyamayed bimbamUlyaM yaducitaM kAlamAsAdya // 8 // gAthArtha :- avyasanI zilpI na maLe to vyasanI zilpInA ja hita mATe tatpara banelo jinabiMba karAvanAra zrAvaka te kALane AzrayIne je ucita hoya te mUlya jinabiMbane ghaDAvavAnuM nakkI kare. TIkArtha :- 'tArisarsa'= tevA avyasanI zilpInA 'mAve'= abhAvamAM 'tarmsava'= te vyasanI zilpInA ja 'hitattha'= hitane mATe '3nu'= prayatnazIla zrAvaka 'navara'= phakta "viMvamoe'= jinabiMba ghaDavAnuM je mUlya nakkI kare temAMthI thoDA rUpiyA biMba ghaDavAnI zarUAta kare tyAre Ape. ardha ghaDAI jAya tyAre thoDA Ape ane biMba saMpUrNa ghaDAi jAya tyAre thoDA Ape ema traNa vibhAga karIne TukaDe TukaDe tene mUlya ApavAnuM nakkI kare. 'i '= je ucita hoya te "vatna'= te samaye bajAramAM je bhAva cAlato hoya tene "mAsanna'= AzrayIne "niyamanna'= nakkI kare. ekasAthe jo tene badhA paisA ApI de to e paisA te vyasanamAM kharcI nAkhe mATe ema na karatAM tene TukaDe TukaDe thoDA thoDA ApyA kare jethI e rakama te potAnI jIvanajarUriyAta mATe ja kharce jethI du:khI na thAya. ne rU52 + 8/8 vyasana vagaranA zilpIne je mUlya Ape che te ja mUlya jo vyasanI zilpIne Ape to zuM doSa lAge te kahe cheH devassa parIbhogo, aNegajammesu dAruNavivAgo / tami sa hoi Niutto, pAvo jo kAruo iharA // 353 // 8/9 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 zrI paJcAzaka prakaraNa - 8 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- tevastha parimozonezana" tApavipIla: | tasmin sa bhavati niyuktaH pApo yaH kAraka itarathA // 9 // gAthArtha :- devadravyanuM bhakSaNa aneka janmomAM bhayaMkara vipAkavALuM thAya che. biMba ghaDavAnuM mUlya jo nakkI karavAmAM na Ave to je doSita zilpI che, te devadravyanA bhakSaNamAM joDAyelo thAya che. arthAt zilpIne devadravyanuM bhakSaNa karAvavAno doSa biMba karAvanAra zrAvakane lAge che. TIkArtha :- "revanna'= jinadevane arpita karelAM dravyano- ahIM kAraNamAM kAryano upacAra karIne devadravyano deva tarIke ullekha karyo che. "paramona'= bhakSaNa "revI pami'= ema SaSThI tapuruSa samAsa karAya arthAt jinadevane mATe kalpelA dravyano paribhoga (bhakSaNa) "monimeNu'= ghaNAM bhavomAM 'vAru vivA'= bhayaMkara vipAka ApanAra thAya che. 'phedara'= anyathA, arthAta jo mUlya nakkI karavAmAM na Ave to 'no'= je 'pAvo'= vyasanI 'alo '= zilpI 'sa'= te 'tami'= te devadravyanA bhakSaNamAM 'Liko'= sUkSmabuddhi vagaranA jinabiMba ghaDAvanAra zrAvaka vaDe joDAyelo "hoTTa'= thAya che. je 353 // 8/9 A pramANe zAthI thAya che te kahe che : jaM jAyai pariNAme, asuhaM savvassa taM na kAyavvaM / / sammaM NirUviUNaM, gADhagilANassa vA'patthaM // 354 // 8/10 chAyA :- yajJAya parimezumaM sarvastha tanna hartavyam | samyak nirUpya gADhaglAnasya vA'pathyam // 10 // gAthArtha :- je kArya atizaya glAnane apathya ApavAnI jema pariNAme potAne ke parane koIne paNa azubhaphaLa ApanAruM thavAno saMbhava hoya teno barAbara vicAra karIne evuM kArya karavuM na joIe. TIkArtha :- 'i'= je kArya "sabUrsa'= badhA ja prANIomAMthI koine paNa "rA'= bhaviSyamAM 'masudaM= azubha karmabaMdhano hetu "nAtha'= saMbhave che. 'ta'= te kArya "R ala'= karavuM nahi. zAstrAjJAthI viruddha vartana karavA dvArA pote jo bIjAne karmabaMdha karavAmAM nimitta banato hoya to tene potAne paNa karmabaMdha thAya che. kAraNa ke teNe karmabaMdhamAM sahakAra Apyo che. paNa pote zAstrAjJAnuM ArAdhana karato hoya chatAM e nimitte jo bIjo mANasa karmabaMdha kare to temAM tene potAne karmabaMdha thato nathI kAraNa ke teno potAno zAstrAjJAnusAra ArAdhanA karavAno pariNAma e karmabaMdhane aTakAve che. sAmI vyakti je doSamAM pravRtti kare che temAM te zAstrAjJAthI mAtra nimitta ja banyo che temAM teno bilakula sahakAra nathI. 'sa'= samyagU nyAyathI 'nirUvijhana'= je rIte zilpI karmabaMdha na kare e rIte vicArIne 'mahAtmA'= gADha bImAranuM 'vA'= jema 'mapattha'= ahita, na karavuM joie ema saMbaMdha joDavo. jema atizaya pIDita mAMdA mANasane bhaviSyamAM je ahita kare evuM hoya te apathya tyajAya che tema A zilpIne mUlya ApavA bAbatamAM paNa jANavuM. | ra64 | 8/20 avyasanI zilpIne paNa biMbanuM mUlya ApavAmAM kadAca koI rIte bhUla thaI jAya to vyasanIne mUlya ApavAmAM je doSa lAgato hato te doSa biMba karAvanAra zrAvakane lAge ke nahi ? e saMzayane Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 8 gujarAtI bhAvAnuvAda 175 dUra karatAM kahe che ke tene doSa lAgato nathI. ANAgArI ArAhaNeNa tIe Na dosavaM hoti / vatthuvivajjAsammi, vi, chaumattho saddhapariNAmo // 355 // 8/11 chAyA :- mAjJAvArI mArIne tasya toSavAnuM mata | vastuviparyAse'pi chadmasthaH zuddhapariNAmaH // 11 // gAthArtha :- AjJAnuM pAlana karanAra jinabiMba karAvanAre zAstrokta vidhimujaba zilpIne mUlya ApyuM hoya chatAM chadmasthatAnA kAraNe zilpIne oLakhavAmAM tenI kAMika bhUla thaI gaI hoya ane te nirdoSa mAnelo zilpI anyathA kare arthAt devadravya bhakSaNa kare to temAM e karAvanAra doSita nathI kAraNake teNe to AjJAnI ArAdhanA ja karI che. chadmastha hovAthI bhUla thavAno saMbhava che mATe karAvanAra e zuddha pariNAmavALo ja che. TIkArtha :- 'mAWI/IIt'= zAstrAjJAnuM pAlana karanAra 'tI'= AjJAnuM 'mAhivona'= ArAdhanA karavAthI "Uaa tosavaM Dhoti'= doSita banato nathI, 'vavijJA--i vi'= nirdoSa zilpI anyathA varte arthAt devadravyanuM bhakSaNa kare to paNa 'cheDamalyo'= biMba karAvanAra chabI hovAthI 'zuddhapariNAmo'= vizuddha adhyavasAyavALo che. teNe to mAtra anukaMpAthI pravRtti karI che. tene potAne saMsAra pratye bahumAna nathI, AthI te nirdoSa che. te rUka6 8/12 viparyAsa thavA chatAM te biMba karAvanAra zAthI zuddha pariNAmavALo che ? te jaNAve che : ANApavittio cciya, suddho esoNa aNNahA nniymaa| titthagare bahumANA, tadabhAvAo ya NAyavvo // 356 // 8/12 chAyA :- mAttApravRttita izva za Sa: na macathI niyamAnU I tIrthakare bahumAnAt tadabhAvAcca jJAtavyaH // 12 // gAthArtha :- AjJA mujaba pravRtti karavAmAM tIrthaMkara pratye bahumAna hovAthI pariNAma niyamAM zuddha jANavo ane AjJAthI nirapekSa pravRtti karavAmAM tIrthakara pratye bahumAna na hovAthI niyamAM pariNAma azuddha jANavo. TIkArtha:- 'mA|pavittiotriya'= sarvajJanI AjJA mujaba pravRtti karavAthI ja pro'=pariNAma 'suddho'= zuddha hoya che. " mAhA'= anya prakAre nahi arthAt AjJAthI nirapekSa pravRtti karavAmAM zuddha nathI. 'fNayama'= avazya 'tisthAre'= tIrthaMkaranA vize 'vahuHIVIT'= bahumAna hovAthI zuddha athavA 'tamIvA'= tIrthakaranA pratye bahumAna na hovAthI pariNAma azuddha 'pAyo'= jANavo. jemAM tIrthaMkaranA pratye bahumAna hoya te pariNAma zuddha che ane jo bahumAna nathI to te pariNAma azuddha che. te rUdda /8/12 A pramANe zAthI kahevAya che ? te jaNAve che : samatipavittI savvA, ANAbajjha tti bhavaphalA ceva / titthagaruddeseNa vi, Na tattao sA taduddesA // 357 // 8/13 chAyA :- svatapravRttiH sarvA mAsA vIdoti mavahanA vaiva | tIrthakaroddezenApi na tattvataH sA taduddezA // 13 // Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 zrI paJcAzaka prakaraNa - 8 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha - svamati mujaba karAtI saghaLI pravRtti AjJAbAhya hovAthI saMsAra phaLavALI ja che arthAta saMsArane vadhAranArI che. te pravRtti tIrthaMkaranA uddezathI karAtI hoya to paNa paramArthathI te tIrthaMkaranA uddezavALI nathI. TIkArtha :- 'satapavittI'= potAnI mati mujaba karAtI pravRtti "sabba'= badhI ja 'mAvi tti'= AjJAbAhya hovAthI 'bhavanA veva'= saMsAra vadhAranAra ja che. "tisthale vi'= jinabhavana nirmANa, biMbapratiSThA vagere tIrthaMkaranA uddezathI karAtI pravRtti paNa 'tatta'= paramArthathI "sA'= te AjJAbAhya svamati pravRtti tadulA'= tIrthaMkaranA udezavALI 'na'= nathI. AjJAnI virAdhanA karIne potAnI mati mujaba pravRtti karanAra tIrthakara saMbaMdhI koI pravRtti kare to paNa tAtvika rIte te pravRtti jinasaMbaMdhI nathI. mAtra upacArathI ja te jinasaMbaMdhI che kAraNake temAM AjJAnI virAdhanA thAya che. ne rU7 | 8/3 A vAtanuM ja samarthana karatAM kahe che : mUDhA aNAdimohA, tahA tahA ettha saMpayaTTatA / taM ceva ya maNNaMtA, avamaNNaMtA na yAti // 358 // 8/14 gAthA :- mUDha manAlimohAt tathA tathA mAtra pravartamAnA: I ___ tameva ca manyamAnA avamanyamAnA na jAnanti // 14 // gAthArtha :- anAdikALanA mohathI mUDha banelA puruSo jinezvaradeva saMbaMdhI biMbapratiSThA, jinapUjA Adi pravRttimAM te te prakAre AjJAnI virAdhanA kare che paNa ema jANatA nathI ke je jinezvaradevane ArAdhya mAnIne tenI pUjAdi kare che te jinezvaradevanI ja teo A rIte avagaNanA karI rahyA che. TIkArtha :- "mUDha'= mUrNa puruSo 'mAro '= anAdikALanA mohanA kAraNe 'ta taEUR'= te te prakAre AjJAnI virAdhanA karavA dvArA 'pattha'= tIrthaMkaranA viSayamAM 'saMpathaatA'= biMbapratiSThA AdinI pravRtti karatAM 'greva ya'= te ja tIrthaMkara paramAtmAnuM ekabAju 'mauvitA'= pUjAdi karavA dvArA bahumAna kare che ane bIjI bAjuM 'mavamagutA'= AjJAnI virAdhanA karavA dvArA tIrthaMkara paramAtmAnI avagaNanA kare che ema 'yAti'= jANatA nathI. je rU58 8/14 A adhikArano upasaMhAra karatAM kahe che :mokkhatthiNA tao iha, ANAe ceva savvajatteNaM / savvattha vi jaiyavvaM, sammaM ti kayaM pasaMgeNa // 359 // 8/15 chAyA :- mokSArthanA tata phuda mArUkaiva sarvayatnanA sarvatrApa yatitavya saMsthati naM prasanna | 26 gAthArtha :- te kAraNathI mokSanA arthI puruSoe sarva paralokanA zubhakAryomAM sarva prayatnapUrvaka AjJAthI ja samyagU pravRtti karavI joIe, vadhAre vistArathI saryuM. gAthArtha :- 'nosthiUIT'= mokSanA arthI puruSoe "to'= te kAraNathI 'phUda'= prastuta adhikAramAM 'mATINa veva'= sarvajJa paramAtmAnI AjJAthI ja, "sabaMnatte '= sarva prayatna ane AdarapUrvaka "savvastha fa'= sarva zubha anuSThAnamAM "saMyaM ti'= samyam rIte 'tiyaa'= vartavuM joie. 'yaM pasaMn'= vistArathI saryuM. te rU56 . 8/25 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 8 gujarAtI bhAvAnuvAda 177 biMba karAvavA saMbaMdhI vidhi kahIne have prastuta pratiSThAvidhine kahe che :niSphaNNassa ya sammaM, tassa paiTThAvaNe vihI esa / suhajoeNa paveso, AyataNe ThANaThavaNA ya // 360 // 8/16 chAyA :- niSpannaca ra sa itI pratiSThAne vidhareSa: | zubhayogena praveza Ayatane sthAnasthApanA ca // 16 // gAthArtha - vidhi mujaba ghaDAine taiyAra thaI gayelA jinabiMbanI pratiSThA karavAno vidhi A pramANe chezubha muhUrta jinabiMbano jinamaMdiramAM praveza karAvavo ane te biMbane ucita sthAne padharAvavuM. TIkArtha:- "sakhta'= samyagu vidhi mujaba nirNaUUksa '= taiyAra thayelA 'tarU'= te biMbanI 'paDDaTTAvo'= pratiSThA karavAmAM ''= A 'vi'= vidhi che. "sunouT'= zubha caMdra-nakSatrAdi yogamAM athavA prazasta mana-vacana kAyAnA vyApAra vaDe 'parvato'= biMbano praveza karAvavo ane mAvata'= jinabhavanamAM 'DAivaUIT ya'= ucita sthAne padharAvavuM. e rUdda0 8/26 teNeva khettasuddhI hatthasayAdivisayA niogeNa / kAyavvo sakkAro, ya gaMdhapuSpAdiehi~ tahiM // 361 // 8/17 chAyA :- tenaiva kSetrazuddhi hatazatAiivaSaya niyonA kartavyaH satkArazca gandhapuSpAdibhistasmin // 17 // gAthArtha :- pratiSThA vakhate zubha mana-vacana-kAyAthI jinamaMdiranI cAre bAju so hAtha ke ethI vadhAre kSetranI zuddhi- hADakAM, mAMsa Adi azucine dUra karavA dvArA avazya karavo. tathA tyAM jinabhavanamAM sugaMdhI puSpa AdithI satkAra karavo. TIkArtha :- 'teva'= zubha mana-vacana ane kAyAnA yoga vaDe ja 'vettazuddhI'= jinabhavananI cAre bAju hADakAM-mAMsa Adi azuci padArthone dUra karavA dvArA kSetranI zuddhi 'hatyasayAviviya'= so hAtha jeTalI karavI, "Adi' zabdathI so hAthathI vadhAre kSetranuM grahaNa thAya che. 'nimo'= avazyapaNe 'idhapuuarlirdika sugaMdhI gaMdhadravyo tathA puSpa-vastra AdithI 'rdi'= te jinamaMdiramAM athavA te pratiSThAnA avasare 'sakSaro'= satkAra 'oyevyo'= karavo. rUdda? |8/17 disadevayANa pUyA, savvesiM taha ya logapAlANaM / osaraNakameNa'NNe, savvesiM ceva devANaM // 362 // 8/18 chAyA :- vitAnAM pUnA sarveSAM tathA topAnAnAm avasaraNakrameNA'nye sarveSAM caiva devAnAm // 18 // gAthArtha :- indra Adi saghaLA dikpAlanI ane saghaLA lokapAla devonI pUjA karavI. saghaLA devonI samavasaraNanA kramathI pUjA karavI ema bIjAo kahe che. TIkArtha :- "siM'= saghaLA 'sivayAna'= indra Adi dipAlanI 'tada ya'= tathA 'nonApAtnA'= pUrva Adi dizAmAM rahelA iMdranA soma, yama, varuNa ane kubera lokapAlonI, 'pUryo'= pUjA- te A pramANe che:- pUrva dizAmAM rahelo dhanurdhArI ane hAthamAM kamaMDalune dhAraNa karanAro soma nAmano lokapAla Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 zrI paJcAzaka prakaraNa - 8 gujarAtI bhAvAnuvAda iMdranA AdezathI zAMtikarmane kare che. ema AgamamAM kIdhuM che. daMDane hAthamAM dhAraNa karanAra yama dakSiNa dizAmAM, pAza nAmanA zastrane hAthamAM dhAraNa karanAra varuNa pazcima dizAmAM ane gadAne hAthamAM dhAraNa karanAra kubera uttaradizAmAM rahela che. 'mavu'= bIjA AcAryo kahe che. 'morapavimena'= bIjA paMcAzakamAM varNavelA samavasaraNanA kramathI 'sarverSi veva'= badhAM ja "revA'= devonI pUjA karavI ema saMbaMdha samajavo. te rUdra | 8/28 A devonI pUjA zA mATe karAya che ? te kahe che : jamahigayabiMbasAmI, savvesiM ceva abbhadayaheU / tA tassa paiTThAe, tesiM pUyAdi aviruddhaM // 363 // 8/19 chAyA :- yafdhachUttavivasvAmI sarvaSAva myuhetuH | tat tasya pratiSThAyAM teSAM pUjAdi aviruddham // 19 // gAthArtha:- prastuta biMbanA svAmI tIrthaMkara paramAtmA, iMdra vagere badhA ja devonA abhyadayanuM kAraNa che. AthI tIrthakaranI pratiSThAmAM devonuM pUjana satkAra vagere viruddha nathI arthAt yogya che. TIkArtha :- "'= je kAraNathI 'madAvavAmI'= adhikRta jinabiMbanA svAmI tIrthaMkara paramAtmA salvesi veva'= indra Adi badhA ja devonA 'muddeka'= abhyadayanA- vRddhinA hetu che. 'tA'= tethI tasa'= bhagavAnanI "paTTA'= pratiSThA thatI hoya tyAre tefi'= IndrAdi devonI 'pUyAdri'= pUjAsatkAra- bahumAna Adi 'viruddha'= zAstrathI aviruddha che. te rUdArU 8/16 iMdrAdi devonI pUjA kayA kAraNe yogya che ? te batAve che : sAhammiyA ya ete, mahaDDiyA sammadidviNo jeNa / etto cciya uciyaM khalu, etesiM ettha pUjAdi // 364 // 8/20 chAyA :- sAdharmiza te paddhal: sathaBya: cena ata eva ucitaM khalu eteSAmatra pUjAdi // 20 // gAthArtha :- dipAla vagere devo jinanA bhakta hovAthI sAdharmika che, mahAna RddhisaMpanna che, samyagRSTi che A traNa kAraNathI ja pratiSThAmAM teonuM pUjana-satkAra vagere yogya ja che. TIkArtha :- 'neT'= je kAraNathI 'sImiyA '= sAdharmika 'tte'= devendra, lokapAla Adi devo, 'madbhayA'= mahAna Rddhi-vibhUti saMpanna 'sammatithrio'= samyagraSTi che, 'ttio vyaya'= A sAdharmikapaNA AdinA kAraNathI ja 'iai'= A devonA 'sthi'= pratiSThAnA avasare 'pUjJA'i= pUjA-satkAra bahumAna Adi 'virya vratu'= yogya ja che. . rUdda8 | 8/20 tatto suhajoeNaM, saTThANe maMgalehi~ ThavaNA u / abhivAsaNamucieNaM, gaMdhodagamAdiNA ettha // 365 // 8/21 chAyA :- tataH zamayona svasthAne kUrtaH sthApanA tU I adhivAsanamucitena gandhodakAdinA atra // 21 // gAthArtha :- tyArabAda sArA muhUrte adhivAsana karavAnA sthAne caMdanAdithI vilepana karIne te sthAna upara Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 8 gujarAtI bhAvAnuvAda 179 jinabiMbanI sthApanA maMgala gIto gAvApUrvaka karavI. pachI sugaMdhI jala vagere yogya dravyathI adhivAsana karavuM. adhivAsana eTale tevA prakAranI zuddhi karavA vaDe biMbane pratiSThAne yogya banAvavuM. (adhivAsananI vidhi pratiSThAkalpamAM kahI che.) TIkArtha :- 'tatto'= tyArabAda "sunou'= pUrve kahelA viziSTa prakAranA zubha muhUrte "saTTA'= adhivAsananA yogya sthAne "maMtteihiM = prazasta maMgalagIto gAvA pUrvaka 'Dhava 3 = sthApanA karavI. 'favor'= yogya "thomavaUT'= sugaMdhI dravyothI mizrita jala AdithI, AdizabdathI puSpamizrita jalanuM grahaNa thAya che. "pattha'= pratiSThAmAM 'mavAsa'= adhivAsana karavuM. rUddha ne 8/22 cattAri puNNakalasA, pahANamuddAvicittakusumajuyA / suhapuNNacattacautaMtugocchayA hoti pAsesu // 366 // 8/22 chAyA :- ghavAraH pUchatnazI: pradhAnamudrAvivitravusumapurA: I zubhapUrNacatracatustantukAvastRtA bhavanti pArzveSu // 22 // gAthArtha :- je biMbanI pratiSThA karavAnI che te biMbanI pAse cAre dizAmAM akhaMDa, pANIthI pUrNa bharelA, cAMdI-suvarNa-ratnanA sikkAothI ane vividha puSpothI yukta vaLI carakhAthI kAMtelA kAcA sutaranI kokaDIthI bharelA zubha cAra tAMtaNAthI bAMdhelA kAMThAvALA cAra zubha kaLazo mukavAmAM Ave che. TIkArtha :- 'pApamuddavicattarUmanuya'= zreSTha rUpa-suvarNa-ratnanA sikkAothI ane vividha prakAranA puSpothI yukta "suhapuJUIadautaMtuchiyA'= "vatra'= carakho "puJUT'= zubha karmamAM pravRtta eTale pavitra athavA pUrNa eTale sAMdhA vagaranA carakhAthI kAMtelA akhaMDa cAra tAMtaNAthI -ahIM samAhAra dvandra samAsa hovAthI ekavacana che ane kaM" pratyaya lAgyo che. zubha evA pUrNa carakhAthI kAMtelA cAra tAMtaNAthI bAMdhelA arthAt kaLazanA kAMThA upara cAra sutaranA tAMtaNA bAMdhelA hoya tevA 'ttAra'= cAra 'puJUAna'= akhaMDa kaLazo pAsetu'= jenI pratiSThA karavAnI che te biMbanI cAre dizAmAM 'hari'= mukavAmAM Ave che. te rUda6 8/22 maMgaladIvA ya tahA, dhayagulapuNNA subhikkhubhakkhA ya / javavArayavaNNayasatthigAdi savvaM mahArammaM // 367 // 8/23 chAyA :- manIpAjI tathA pRta|upUU: zumekSamasyafor | yavavArakavarNakasvastikAdi sarvaM mahAramyam // 23 // gAthArtha :- biMba samakSa ghI-goLathI pUrNa tathA sArA bhakSya ane bhojyathI yukta maMgaLa dIvA mUkavAkaThaNa mIThAi Adine bhakSya kahevAmAM Ave che. ane bhojyamAM pravAhI paNa Ave che. bIjA pATha pramANe suMdara zeraDInA sAMThAnA TukaDA temaja mIThAI vagere khAvA lAyaka vastu mUkavI. zarAvamAM ropelA javanA aMkurA-javArIyA, caMdanano svastika-naMdAvarta vagere badhuM atizaya suMdara karavuM. TIkArya :- 'iAnavIvA ya'= maMgaladIvA 'tahIM'= tathA 'dhayamunapuJUTT'= ghI,goLathI yukta samagvI '= suMdara bhakSya ane bhojya jemAM che tevA maMgaLadIvA- ahIM bhojananA kaThaNa padArthane bhakSya kahevAmAM Ave che ane bhoya e sAmAnyathI pravAhI svarUpamAM paNa hoya che-A artha 'zubhamakSa monya' pATha pramANeno che. bIjo pATha "zumekSavRkSAza' che. teno artha zubha zeraDInA sAMThA evo thAya che. 'navavAraMvevaUUsthi 'i-'navavAratha'= zarAvamAM ropelA javanA aMkurA- ahIM TIkAmAM Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 zrI paJcAzaka prakaraNa - 8 gujarAtI bhAvAnuvAda A zabdanI chAyA 'navariza' karI che. arthAtu javane karanArA mATe TIkAmAM lakhyuM che ke A aMkurAmAMthI javanA bIja thAya che (vI vAvaNInA) mATe tene 'navAra ' kahevAmAM AvyA che. 'va' caMdana athavA bIjI suMdara vastu "sthi'i= sAthiyo, je cAra paMkhAvALI AkRtino che. saa'= badhuM "mahAraH'= mahA ramaNIya karavuM. ahIM 'sumavaghumavaThThI' zabdanA be rIte artha karI zakAya. (1) mu+fmavaghu+ma+q= suMdara bhakSya ane bhojya (2) suma+chuM+g+mag= sArA zeraDInA sAMThA ane mIThAi bIjo pATha che "samagg'= sArA zeraDInA sAMThA rU67 | 8/23 maMgalapaDisaraNAiM, cittAI riddhividdhijuttaaii| paDhamadiyahami caMdaNavilevaNaM ceva gaMdhaDDhe // 368 // 8/24 chAyA :- HkRtnapratisarapani triALa traddhavRddhiyukreni ! prathamadivase candanavilepanameva gandhADhyam // 24 // gAthArtha :- pahelA divase arthAt adhivAsana karavAnA divase Rddhi-vRddhi ( DAbha ane dharo) e be auSadha sahita vicitra maMgala kaMkaNo(= maMgala dorA) pratimAjInA hAthe bAMdhavA tathA pratimAjIne kapUrakasturI vagere sugaMdhI padArthonA mizraNavALA caMdananuM vilepana karavuM. TIkArtha :- 'paddhaviyami'= prathama divase- (adhivAsananA divase) 'cittAruM'= vividha prakAranA 'ddhividdhanuttArUM'= zAstramAM prasiddha riddhi (=DAbha) ane vRddhi (=dharo) auSadhiothI yukta maMAnA saraVIIchuM'=maMgalAtmaka kaMkaNo bAMdhavA 'paduM'= kapUra- kasturI AdinI sugaMdhathI mizrita caMdrapavitreva'= caMdananuM vilepana karavuM. rU68 | 8/24 cauNArIomiNaNaM, NiyamA ahigAsa Natthi u viroho / NevatthaM ca imAsiM, jaM pavaraM taM ihaM seyaM // 369 // 8/25 chAyA :- vaturnArthavAna niyamAdhAnuM nAti tu virodha: | nepathyaM ca AsAM yat pravaraM tadiha zreyaH // 25 // gAthArtha :- pavitra cAra strIoe poMkhaNuM karavuM. cArathI vadhAre strIo kare to zAstrano virodha nathI paNa cAra strIo to avazya joIe. A strIonA vastro je sArA hoya te ahIyAM kalyANakArI che, arthAt teoe sArA vastro paheravA joie. TIkArtha :- 'niyaHT'= avazya '3UTomiUIT'= pavitra cAra strIo vaDe laukikazAstramAM prasiddha evA poMkhaNA karavA joie. 'di'= vadhAre strIo poMkhaNA kare to 'viroda'= zAstrano virodha rasthi 3'= nathI. "valtha '= vastrAbharaNa svarUpa nepathya "maNi'= A poMkhaNA karanAra strIonA 'i pavara'= je uttama prakAranA hoya 'ta'= te 'rUdaM'= ahIM pratiSThAnA avasare 'seya'= ati prazasta che. arthAt zreSTha vastrAlaMkAra ja paheravA joIe, bIjA nahi evo bhAva che. / rUdda6 8/ zreSTha vastrAbharaNa e bhoganuM aMga hovAthI rAganuM kAraNa che, to temAM doSa kema na lAge e zaMkAnuM Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa -8 gujarAtI bhAvAnuvAda samAdhAna ApatA kahe che : jaM eyavaigareNaM, sarIrasakkArasaMgayaM cAru / / kIrai tayaM asesaM, puNNaNimittaM muNeyavvaM // 370 // 8/26 chAyA - vatavyatavAre zarIrasara saraM vAra | kriyate takadazeSaM puNyanimittaM jJAtavyam // 26 // gAthArtha - jinabiMbanI pratiSThAnA saMbaMdhathI zarIrabhUSA mATe suMdara vastronuM paridhAna vagere je kAMI suMdara karavAmAM Ave che te badhuM ja puNyano baMdha karAvanAra che ema jANavuM. TIkArtha:- 'vaM'= je vastrAbharaNAdi nepathya viphare'= jina pratiSThAnA nimitte 'sarIrasaznarasaM'= zarIranI vibhUSA sahita 'vAru'= manohara 'zIraDuM'= karAya che. "ta'= te nepathyAdi 'masesa'= badhuM ja punimitta'= puNyanuM kAraNa che ema 'muchIyaa'= jANavuM- A pratiSThAnA avasare je zarIravibhUSA vagere bhoga-zRMgAra sajavAmAM Ave che te bhagavAnanI pUjAnA nimitte karelA hovAthI pApakarmano baMdha karAvatA nathI. unheM jo suMdara zaNagAra na saje to bhagavAnanI AzAtanA lAge che.- mATe zaNagAra sajavA e puNyabaMdhano hetu che. je rU70 | 8/ra6 te puNyabaMdhanuM kAraNa zAthI che ? te kahe che : titthagare bahumANA, ANAArAhaNA kusalajogA / sAvaMdhaddhimAvA, ravIpAM samAvI ra ne rU72 / 8/27 chAyA :- tIrthare vaghumAnAr mAjJArAdhanAsuniyoran anubandhazuddhibhAvAd rAgAdInAmabhAvAcca // 27 // gAthArtha :- pratiSThAnA avasare suMdara vastrAbharaNathI zarIranI vibhUSA karAya che tenAthI (1) tIrthakaranA pratye bahumAna thAya che, (2) bhagavAnanI AjJAnuM pAlana thAya che. (3) zAstrokta hovAthI zubha pravRtti thAya che. (4) karmanA anubaMdhonI zuddhi thAya che ane (5) temAM rAgAdino abhAva hoya che - mATe te puNyabaMdhanuM kAraNa bane che. TIkArtha:- 'tistha re'= tIrthaMkara pratyenA "vahumA IT'= bahumAnathI 'mArA '= AjJAnI ArAdhanAthI sUrtano '= zAstrokta hovAthI kuzaLapravRtti hovAthI 'savaMdhanuddhimAvata'= karmanA anubaMdhano kSaya thavAthI 'rAvIna'= rAgAdino 'samAvI '= abhAva hovAthI - rAgAdithI kaluSita cittavALA puruSo pratiSThAdi kAryomAM A pramANe vidhipUrvaka pravRtti karatA nathI. teonI pravRtti zAstranI vidhi mujabanI nahi paNa svamatipurvakanI hoya che. potAnuM iSTa sAdhavA mATe teo bIjA prANIone upaghAta thAya evI paNa pravRtti karatA hoya che, jyAre zAstrokta vidhipUrvaka pravRtti karanAra A jIvone AvI jAtano saMkleza na hovAthI rAgAdino abhAva che. e rU72 / 8/27 dikkhiyajiNomiNaNao, dANAo sattito taheyammi / vedavyaM tara6, ror3a na jayati nArIvi | rU72 8/28 chAyA :- rIkSitananA vimAnato kAnAt ti: tabaitasmin | vaidhavyaM dAridryaM ca bhavati na kadAcit nArINAm // 28 // Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 zrI paJcAzaka prakaraNa - 8 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha :- adhivAsita banelA jinabiMbanuM poMkhaNuM karavAthI ane poMkhaNuM karavA nimitte zakti mujaba dAna ApavAthI poMkhaNuM karanArI strIone kyAreya paNa vaidhavya ane dAritrya AvatuM nathI. TIkArtha :- 'zvinomiUTo'= adhivAsita jinabiMbanuM poMkhaNuM karavAthI 'sattato'= zakti mujaba 'tadeAi'= tathA A bhagavAnanA poMkhaNA nimitte "DhApo '= dAna ApavAthI 'vedhaa'= vidhavApaNuM 'tArid va'= daridrapaNuM 'nArI '= strIone "kSati'= kyAreya paNa 'ra doDDa'= AvatuM nathI . poMkhaNuM jo bhagavAna pratyenA bhaktibhAvathI bhAvasaMpannapaNe karavAmAM Ave to tevA prakArano puNyabaMdha thavAthI poMkhaNuM karanAra strIone avaidhavyapaNuM vagere guNonI prApti thAya e saMgata che. jo bhAvapUrvaka karavAmAM na Ave to Avo lAbha thavAnI saMbhAvanAmAM niyama nathI. kadAca na paNa thAya. rU7ra / 8/28 ukkosiyA ya pUjA, pahANadavvehiM ettha kAyavvA / osahiphalavatthasuvaNNamuttarayaNAiehiM ca // 373 // 8/29 chAyA :- 3rSiA pUnA pradhAnadracaitra rtavya | auSadhiphalavastrasuvarNamuktAratnAdikaizca // 29 // gAthArtha:- A avasare auSadhi, phaLa, vastra, suvarNa, motI, ratna Adi zreSTha dravyo vaDe utkRSTa prakAranI pUjA karavI joIe. TIkArtha :- 'pattha'= A avasare 'padAbaeNrdi= caMdana, kesara, agarU, kapUra Adi pradhAna dravyo vaDe 'divasthisuvaUUAmuttarathaUTIkRdiM= phaLa AvatA jeno nAza thAya e vanaspati auSadha kahevAya che. dA.ta. cokhA-ghauM vagere- dADama, bIjoruM, nALiyera vagere phaLo, vastra-suvarNa-motI-ratno vagere prasiddha ja che, tenA vaDe '3osiyA ya pUjJA'= utkRSTa prakAranI pUjA 'vAyavya'= karavI joIe. rU73 / 8/26 cittabalicittagaMdhehiM cittakusumehiM cittvaasehiN| cittehiM viUhehiM bhAvehiM ya vihavasAreNa // 374 // 8/30 chAyA :- citra tnicitrajaiH vitrazcitravArta: . citraivyUhairbhAvaizca vibhavasAreNa // 30 // gAthArtha:- vividha prakAranA balithI, vividha prakAranA koi, puTapAka= attara vagere sugaMdhI dravyothI, vividha prakAranA puSpothI, bIjI vastuone paNa sugaMdhita banAve evA vividha sugaMdhI dravyonA cUrNothI ane judA judA bhAvavALI viziSTa prakAranI racanAothI vaibhavano ThATha karavApUrvaka jinabiMbanI utkRSTa pUjA karavI joIe. TIkArtha :- 'cittavRtnittArdi= vividha prakAranA bali-naivedyathI ane vividha prakAranA koSThapuTa (=attara) vagere sugaMdhI dravyothI, 'vittardi '= vividha prakAranA puSpothI, 'vittavArdi = bIjI vastuone paNa sugaMdhita kare evA vividha prakAranA sugaMdhI cUrNothI ' virda vikradaM= vividha prakAranI viziSTa racanAthI 'mArdi ya'= krIDA-AnaMda-ullAsanA bhAvovALA zreSTha prakAranA AlekhanavALI (racanAothI) vivAre '= vaibhavanA ThAThathI- utkRSTa pUjA karavI joIe ema uparanI gAthA sAthe saMbaMdha joDavo. 374 // 8/30 eyamiha mUlamaMgalametto cciya uttarA vi sakkArA / tA eyammi payatto, kAyavvo buddhimaMtehiM // 375 // 8/31 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa -8 gujarAtI bhAvAnuvAda 183 chAyA :- pataMvida pUnamaMAtamita va 3sfpa sArA: | ta man prayata: vartavyo vaddhimaddhiH che rU? | gAthArtha :- pratiSThA vakhate jinabiMbanI utkRSTa pUjA e mULa maMgala che. A mULa maMgalathI ja pratiSThA thayA pachI pratiSThita biMbano satkAra uttarottara vadhato jAya che. AthI buddhimAna puruSoe A mULa maMgalamAM prayatna karavo joie. TIkArtha :- ''= A utkRSTa pUjA 'rU'= jinabiMbanA viSayamAM "mUtramaMtni'= mULa maMgala che. 'tto zciya'= A mULa maMgalathI ja 'uttarA vi'= pratiSThA pachI uttarottara paNa 'sakSaRT'= jinabiMbano satkAra pravarte che. 'tA'= tethI ' ma'= A mULa maMgalamAM 'viddhamaMdiM'= buddhimAna puruSoe 'patto'= prayatna ' vyo'= karavo. te rU7 | 8/36 citivaMdaNa thutivuDDI, ussaggo sAhu sAsaNasurAe / thayasaraNa pUya kAle, ThavaNA maMgalagapuvvA u // 376 // 8/32 chAyA :- caityavaMdanA tivRddharutsa; sAdhu zAsanayurIyA: | stavasmaraNaM pUjA kAle sthApanA maGgalakapUrvA tu // 32 // gAthArtha :- tyArabAda caityavaMdana karavuM, pachI vaddhamAna stuti bolavI. jemAM pUrva pUrvanA zloko karatAM uttara uttaranA zlokomAM akSaro vadhAre vadhAre AvatA jAya ane chaMdo paNa moTA moTA AvatA jAya te vardhamAna stuti kahevAya che. pachI asaMmUDha pada arthAt ekAgracitte zAsanadevInI ArAdhanAne mATe kAussagna karavo. pachI stavapATha karavo eTale kAussagga pAryA pachI logassano pATha bolavo. pachI iSTa guru vagerenuM smaraNa karavuM. pachI jinabiMbanI ke pratiSThAkArakanI pUjA karavI, pachI pratiSThAnA muhUrtano samaya thatAM lagnanA ISTa aMzamAM navakAramaMtra bolavA pUrvaka ke bIjuM kaMI mAMgalika bolavApUrvaka jinabiMbanI pratiSThA karavI. TIkArtha :- 'ciMtivaMga'= devavaMdana karavuM. 'thatiq'= pravardhamAna chaMda ane akSarovALI stutio bolavI. 'smA'= kAussagna karavo 'sI'= sArI rIte eTale asaMmUDhapaNe- saMmoharahitapaNe karAto kAussagna ja tAtvika kAussagna che. tenAthI avisaMvAdapaNe kAryanI siddhi thAya che mATe je rIte saphaLa bane e rIte kAussagna karavo. "sIsAsurAI'= mRtadevatAno, zAsananI adhiSThAyaka devIno, jaina AgamanA adhiSThAyaka deva-devI hoya che, adhiSThAyaka vagaranuM te nathI hotuM. kAraNa ke kahyuM che ke AgamanA sutro sarvajJanA vacano che tethI te lakSaNathI yukta che. ane lakSaNathI yukta dareka vastu devatAthI adhiSThita hoya che. arthAt tenA adhiSThAyaka deva hoya che." thaya'= sArA stavano pATha karavo. "'= caitya tathA potAnI upara anugraha karanArA guru AdinuM smaraNa karavuM. 'pUya'= pratiSThA karAvanAra AcArya bhagavaMtanI, bIjA paNa smaraNa karavA yogyanI athavA devanI pUjA karavI. 'Ane'= pratiSThA mATenA zubha muhUrta-iSTa lagnAMza samaye 'maMtriputrI 3'= zrI namaskAra mahAmaMtra bolavA pUrvaka athavA bIjA paNa mAMgalika bolavA pUrvaka "DhavA'= pratiSThA karavI. . rU76 . 8/32 pUyA vaMdaNamussagga pAraNA bhAvathejjakaraNaM ca / siddhAcaladIvasamuddamaMgalANaM ca pADho u // 377 // 8/33 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 zrI paJcAzaka prakaraNa -8 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- pUnA vanamutsa: pAraVIT mAvastharyajI siddhAcaladvIpasamudramaGgalAnAM ca pAThastu // 33 // gAthArtha :- pachI pratiSThita biMbanI puSpAdithI pUjA karavI. pachI caityavaMdana karavuM. pachI upasarganI zAMti mATe kAussagna karavo. kAussagga pAryA pachI cittanI sthiratA karavI. bhAvastharya eTale karelI pratiSThAnI AzIrvAdanA vacano bolIne, sthiratAnI bhAvanA bhAvavI. AzIrvAda mATe siddha, parvata, dvIpa, samudra vagerenI upamAvALI maMgalagAthAo bolavI. TIkArtha :- 'pUtha'= pratiSThita jinabiMbanI pUjA karavI. 'vaM'= caityavaMdana karavuM. ' '= upasarganI zAMti mATe kAussagna karavo. 'pARUIT'= kAussagga pAravo. 'mAvathe jJazvara '= cittanI sthiratA karavI. 'siddhivinaMtIvasamudramaMAnA '= siddhakSetramAM rahelA siddha paramAtmA, kulAcala parvato, jaMbUDhIpAdi dvIpo, lavaNasamudra AdinA upamAvALI maMgalagAthAo bolavI. / rU77 | 8/rUra te maMgaLagAthAo batAvatAM kahe che : jaha siddhANa patiTThA, tilogacUDAmaNimmi siddhipade / AcaMdasUriyaM taha, hou imA suppatiTTha tti // 378 // 8/34 chAyA - yathA siddhInAM pratiSThA trinovUDama siddhi | AcandrasUryaM tathA bhavatu iyaM supratiSTheti // 34 // gAthArtha :- jema tribhuvananA mugaTa samAna siddhipadamAM siddhabhagavaMto caMdra ane sUryanI vidyamAnatA sudhI zAzvata che tema A pratimAnI pratiSThA paNa zAzvatI bano. TIkArtha :- "gada = je rIte siddhIna'= siddha paramAtmAnI 'tiTTa'= pratiSThA 'hitno vUiDAmaNini'= lokanA mastakasthAne rahela 'siddhipad'= siddhikSetre 'sANaMdamUriya'= caMdra ane sUrya jyAM sudhI che tyAM sudhI arthAt zAzvatakALa sudhI che. 'taEUR'= te rIte- zAzvata kALa sudhI 'rUma'= A pratimA "suppati tti'=zobhana pratiSThAvALI 'doDa'= bano. je rU78 8/34 evaM acalAdIsu vi, meruppamuhesu hoti vattavvaM / ete maMgalasaddA tammi, suhanibaMdhaNA diTThA // 379 // 8/35 chAyA :- vimaratnAviSyapa pramu6 mavati vacam | ete maGgalazabdAstasmin zubhanibandhanA dRSTAH // 35 // gAthArtha :- A pramANe meru Adi parvato saMbaMdhI paNa maMgaLagAthAo bolavI, pratiSThA samaye bolAtA AvA maMgaLavacano kalyANakArI bane che. ema zAstrajJAtAoe joyuM che. TIkArtha :- 'parva'= A pramANe 'manAvI vi'= kulAcala parvata, zAzvata kSetra, nadI Adi zAzvata kSetra saMbaMdhI 'merupamuku'= meruparvata Adi 'vattaa'= tenA nAmathI bolavAnuM 'roti'= hoya che, jemake "jema jaMbudvIpanI madhyamAM meruparvatanI zAzvata pratiSThA che tema A pratiSThA paNa caMdrasUyanI jema divAkarI zAzvata ho." Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 8 gujarAtI bhAvAnuvAda 185 "jema badhA dvIponI madhyamAM jaMbudvIpanI zAzvata pratiSThA che tema A pratiSThA paNa caMdrasUryanI jema zAzvatI ho." "jema badhA samudronI madhyamAM lavaNasamudranI zAzvatI pratiSThA che tema A pratiSThA paNa caMdrasUryanI jema zAzvatI ho." 'tte'= A "maMtni'= maMgaLazabdo 'tami'= te pratiSThAnA avasare "sunavaMthaUIT'= kalyANa karanArA thAya che ema 'viTTa'= zAstrajJoe joyuM che. . rU76 8/rUba sou maMgalasaiM, sauNaMmi jahA u iTThasiddhi tti / etthaM pi tahA saMmaM, viNNeyA buddhimaMtehiM // 380 // 8/36 chAyA :- zravI manazakhuM zane yathA tu rUrNasiddhiti | atrApi tathA samyag vijJeyA buddhimadbhiH // 36 // gAthArtha :- jema zukananA viSayamAM maMgaLakArI zabdo sAMbhaLavAthI ISTanI siddhi thAya che tema pratiSThAmAM paNa te iSTanI siddhi karanArA thAya che ema buddhizAlIoe samyagu jANavuM. TIkArtha :- "sa3uimi'= zukananA viSayamAM "maMtni = prazasta zabdo 'so '= sAMbhaLavAthI "nahIM 3'= je rIte 'saddha tti'= iSTanI siddhi thAya che. e lokaprasiddha che. "atyaM '= A pratiSThAmAM paNa "tahA'= te ja prakAre buddhimattediM= buddhizALIoe "saM'= iSTanI siddhi samyagU 'vighoyA'= jANavI. . rU80 8/36 aNNe u puNNakalasAdiThAvaNe udahimaMgalAdINi / jaMpaMtapaNe savvattha bhAvato jiNavarA ceva // 381 // 8/37 chAyA :- 3 ce tu pUrNAvatnazavisthApane 3dhamattAvAni | jalapanti anye sarvatra bhAvato jinavarAzcaiva // 37 // gAthArtha :- keTalAka AcAryo pUrNa kalaza maMgaLadIpaka AdinI sthApanA vakhate samudra-agni vagere zabdo bole che. bIjA keTalAka AcAryo ema kahe che ke paramArthathI jinezvaradevo ja maMgalarUpa che AthI badhA prasaMgomAM jinezvaronA ja nAma bolavA joIe. TIkArtha :- 'mane 3'= keTalAka AcAryo "puJUtnasAMdiva'= pUrNa kaLaza, maMgala dIpaka AdinI sthApanA vakhate '3dimaMtrAvIfr'= cAra samudro, traNa agni AdinA nAma "kaMpaMta'= bole che. ''= bIjA keTalAMka AcAryo 'savvastha'= badhA ja prasaMgomAM 'mAvata'= paramArthathI 'navarA Iva'= jinezvaro ja maMgalarUpa che mATe temanuM nAma ja grahaNa karavuM joie ema kahe che. evo bhAva che. je rU82 | 8/37 have pratiSThA karyA pachInI vidhi kahe che : sattIeN saMghapUjA, visesapUjAu bahuguNA esA / jaM esa sue bhaNio, titthayarANaMtaro saMgho // 382 // 8/38 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 zrI paJcAzaka prakaraNa - 8 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- vijyA sapUnA vizeSapUjJAto vaduIT US | yeSa: zrute ti: tIrthakSaranAra: saphara | 28 / gAthArtha :- tyArapachI caturvidha zrI saMghanI yathAzakti pUjA karavI, vizeSa pUjA eTale AcAryAdi koI ekAda gacchanI pUjA karatA A saMghapUjA adhika phaLavALI che. kAraNake zAstramAM tIrthaMkara pachI saMghane pUjaya kahyo che. TIkArtha :- "sattA'= yathAzakti "saMyaDUnA'= caturvidha saMghanI pUjA- ahIM karavI' e pramANe adhyAhAra samajI levo. 'visapUgA 3'= mAtra potAnA guru AcArya AdinI athavA potAne mAnya ekAda gacchanA sAdhubhagavaMtonI pUjA karatAM 'pasA'= A saMghapUjA "vahuluIT'= ghaNAM lAbhavALI che. '= kAraNake "su'= zAstramAM 'tisthayaRTuitaro'= tIrthakaranI pachI pUjaya 'Asa'= A 'saMthI'= saMgha 'mA'= kahyo che. pUjyatAnI apekSAe tIrthaMkaranuM sthAna prathama che ane bIjuM sthAna temaNe sthApelA gaNadharAdi zrI saMghanuM che. athavA mantare eTale AMtaruM, bheda anantaram eTale bheda nathI, arthAt tIrthakara ane zrIsaMgha vacce koi jAtano bheda nathI, saMgha e tIrthakaranI tulya ja che. athavA viziSTa AgamanA abhiprAyathI tIrthakara e saMghanI pAchaLa che, tIrthakarane paNa saMgha pUjya che, pravAhanI apekSAe zrI saMgha e zAzvata che. AthI pUrvabhavamAM saMghanI ArAdhanAthI athavA sahAyathI ja pote tIrthakara banyA che mATe kRtajJatAthI tIrthakaro paNa saMghane pUjaya mAne che ane "namo tisthamsa' kahIne tenI stavanA kare che. AmAM abhedanayanI apekSAe tIrthakara ane saMghano abheda gaNyo che. | 282 / 8/38 A arthanuM samarthana karatAM kahe che : guNasamudAo saMgho, pavayaNa titthaM ti hoti egaTThA / titthagaro vi ya eyaM, Namae gurubhAvato ceva // 383 // 8/39 chAyA :- TUsamulAya: saTH pravitra tIrthamitti maryAnti kSArthIH | tIrthaMkaro'pi ca etaM namati gurubhAvata caiva // 39 // gAthArtha :- guNano samUha saMgha che saMgha, pravacana, tIrtha e eka arthavALA paryAyavAcI zabdo che. tIrthaMkara paNa saMghane pUjyabhAvathI namaskAra kare che. TIkArtha :- "TUsamut'= samyagdarzanAdi guNono samUha "saMyo'= saMgha 'pavaya'= pravacana 'tiryaM '= tIrtha e '= samAna arthavALA paryAyavAcI zabdo 'tti'= che 'tisthAro vi '= tIrthaMkara paNa 'artha'= A saMghane 'gumAvato veva'= tenAmAM rahelA guNanA gauravapaNAthI, tene guru mAnIne ja "ma'= namaskAra kare che. te 28rU che 8/36. AnA saMbaMdhamAM zAstramAM je kahyuM che te jaNAve che : tappabviyA arahayA, pajitapayA ya viNayakammaM ca / kayakicco vi jaha kahaM, kaheti namate tahA titthaM // 384 // 8/40 chAyA :- taNUvi hRttA pUnitapUnA 2 vinaya ca | kRtakRtyo'pi yathA kathAM kathayati namati tathA tIrtham // 40 // Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 8 gujarAtI bhAvAnuvAda 187 gAthArtha :- pravacanavAtsalya AdithI tIrthaMkaranAmakarmano baMdha thato hovAthI tIrthaMkarapaNuM saMghanimittaka che. vaLI pUjitapUjA tathA vinaya kArya pravartAvavA mATe A traNa kAraNothI jema kRtakRtya hovA chatAM teo dharmadezanA Ape che te ja rIte tIrthakaro saMghane namaskAra kare che. TIkArtha :- "taputriya'= zrutajJAnapUrvaka athavA zrutajJAnanA AdhArabhUta saMghanA vAtsalyathI tIrthaMkara nAmakarmano baMdha thayo che. mATe 'maradaya'= tIrthaMkarapaNuM e saMghanimittaka che, "pUnatapUthI ca'= vaLI bhagavAna jo saMghane pUje to lokamAM tenI pUjA thAya mATe pUjitapUjAne pravartAvavA mATe, 'vidharma a'= vinaya karavA mATe, bhagavAnane vinayamUlaka dharma pravartAvavo che mATe te svayaM saMghano vinaya kare che. ' jo vi'= kRtakRtya hovA chatAM- amuka nayanA abhiprAyathI bhagavAnane kRtakRtya kIdhA che, bAkI hajI temane cAra aghAtI karma khapAvavAnA bAkI hovAthI teo saMpUrNa kRtArtha thayA nathI. 'nada'= je rIte "daM= dezanA 'ti'= Ape che. 'taEUR'= te rIte 'tistha'= zrutajJAna athavA saMghane "namaste'= namaskAra kare che. je rU84 | 8/40 eyammi pUjiyammI, natthi tayaM jaM na pUjiyaM hoi / bhuaNe vi pUyaNijjaM, na guNaTThANaM tato aNNaM // 385 // 8/41 chAyA :- amin pUnite nAti tava yajJa pUnita bhavati | bhuvane'pi pUjanIyaM na guNasthAnaM tato anyad // 41 // gAthArtha :- saMghanI pUjA karavAthI jagatamAM evo koI pUjya nathI ke jenI pUjA na thaI hoya arthAtu badhA ja pUjyonI pUjA thaI jAya che. kAraNake samasta lokamAM saMgha sivAya bIjuM koI pUjanIya guNanuM pAtra nathI. TIkArtha :- 'mi'= A saMghanI 'niyammI'= pUjA karavAthI 'sthi tatha'= te nathI ''= je "ra pUniyaM doDDa'= pUjAyuM na hoya arthAt badhAnI ja pUjA thaI jAya evo bhAva che. 'mane vi'= samasta lokamAM paNa 'tato'= saMgha sivAya "maUT'= bIjuM koI ' pU rna'= pUjyatama 'pukir'= guNanuM pAtra "'= nathI. arthAt saMgha ja sauthI vadhAre pUjanIya che. rU86 / 8/42 tappyApariNAmo, haMdi mahAvisayamo muNeyavyo / taddesapUyaNammi vi, devayapUyAdiNAeNa // 386 // 8/42 chAyA :- tapUnA pariNAmo Hi mahaviSayo jJAtivya: tadezapUganefpa vatapUjJAvijJAna che. 42 che. gAthArtha :- saMghapUjAno pariNAma mahAviSayavALo jANavo, saMghanA eka bhAganI pUjA karavA chatAM devapUjA AdinA dRSTAMtathI saghaLA saMghanI pUjA thaI jAya che. TIkArtha :- 'tapUyAparimo'= saMghanI pUjAno pariNAma "dri'= zabda AmaMtraNa arthamAM che. mahAvisAmo'= moTA viSayavALo "muchokaLyo'= jANavo. 'tadpUyAmi vi'= saMghanA eka bhAga svarUpa koI eka gAma AdinA saMghanI pUjA karavA chatAM 'vayajUthaviUTIFUT'= devatAnI pUjA-snAnavilepanAdinA dRSTAMtathI saghaLA saMghanI pUjA thaI jAya che. jema devatAnA paga, mastaka, Adi koI ekAda aMganI pUjA karavA chatAM sakala devanI pUjA karI gaNAya che tema saMghanA ekAda bhAganI pUjA karavA chatAM sarva saMghanI pUjA thaI jAya che kAraNa ke tenA manano pariNAma sakala saMghanI pUjAno che. te rU86 | 8/42 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 zrI paJcAzaka prakaraNa - 8 gujarAtI bhAvAnuvAda AsannasiddhiyANaM, liMgamiNaM jiNavarehiM paNNattaM / saMghami ceva pUyA, sAmaNNeNaM guNaNihimmi // 387 // 8/43 chAyA :- AsannasiddhikAnAM liGgametad jinavaraiH prajJaptam / saGgha eva pUjA sAmAnyena guNanidhau // 43 // esA u mahAdANaM, esa cciya hoti bhAvajaNNo tti / esA gihatthasAro, esa cciya saMpayAmUlaM // 388 // 8/44 chAyA :- eSA tu mahAdAnam eSaiva bhavati bhAvayajJa iti / / eSA gRhasthasAra eSaiva sampanmUlam // 44 // eNtIe phalaM NeyaM, paramaM nivvANameva NiyameNa / suraNarasuhAI aNusaMgiyAiM iha kisipalAlaM va // 389 // 8/45 chAyA :- etasyAH phalaM jJeyaM paramaM nirvANameva niyamena / suranarasukhAni AnuSaGgikANi iha kRSipalAlamiva // 45 // gAthArtha :- koIpaNa jAtanA bhedabhAva vagara guNonA bhaMDAra evA saMghanI pUjA karavI e Asasiddhika jIvonuM lakSaNa che ema jinezvaroe kahyuM che. saMghapUjA ja mahAdAna che. saMghapUjA ja vAstavika yajJa che. saMghapUjA ja gRhasthadharmano sAra che. saMghapUjA ja saMpattinuM mULa che. saMghapUjAnuM mukhya phaLa niyamo mokSanI prApti ja che. khetImAM ghAsanI jema tene AnuSaMgika phaLa deva ane manuSyalokanA sukho che. artha :- 'sAmaNNeNaM'= saMghanI 26 vyakti pratye samAna sevA adhyavasAyathI mehabhAva vagara jadhAnI mesa25 guNaNihimmi'= sa.48 guenanidhAna mevA 'saMghami'= saMpanI 'ceva'= nizce 'pUyA'= pU0 42vI 'iNaM'= mA saMghalane 'jiNavarehi'= neizvarole 'AsannasiddhiyANaM'= nn| gamA 4 bhustio naa2| vornu 'liMgaM = vila 'paNNattaM'= cha. // 387 // 8/43 'esA u'= mA saMgha5% 'mahAdANaM'= jI adhA hAna 42i mAhAna cha 'esa cciya'= mA saMghapU. 4 'bhAvajaNNo tti'= bhAvaya 'hoti'= cha. 'esA'= mA saMgha 'gihatthasAro'= sthadhano sA2 cha. 'esa cciya'= 0 saMgha 'saMpayAmUlaM'= sarva saMpatino hetu cha. // 388 // 8/44 ___ 'eNtIe'= mA saMghapUna 'paramaM = bhuNya 'phalaM'= 3 'niyameNa'= avazya 'nivvANameva'= bhokSanI prAti 4 cha bhane 'suraNarasuhAI'= hevamanuSyanA sumo 'aNusaMgiyAiM'= gaue| iNaje 'iha'= mA iNane 'kisipalAlaM va'= petImA ghAsanI ma 'NeyaM = euj. jema khetImAM mukhyaphaLa dhAnyanI prApti che kAraNa ke tenA mATe ja A khetI kahevAmAM AvI che. paNa dhAnyanI sAthe je ghAsa uge che te enuM gauNa phaLa che. tema ahIM mukhya phaLa mokSa che. kAraNa ke enA mATe pravRtti karavAmAM AvI che. paNa jyAM sudhI mokSa na maLe tyAM sudhI gauNaphaLarUpe devamanuSyanA sukho bhaNe cha. // 389 // 8/45 kayamettha pasaMgeNaM, uttarakAlociyaM iha'NNaM pi / aNurUvaM kAyavvaM, titthuNNatikAragaM NiyamA // 390 // 8/46 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 8 gujarAtI bhAvAnuvAda 189 chAyA :- vakRtamatra prasana uttara vAtAvatam rUApi | anurUpaM kartavyaM tirthonnatikArakaM niyamAt // 46 // gAthArtha :- have vadhAre vistArathI saryuM. ahIM pratiSThAnA utsavamAM pratiSThA thayA pachI karavA lAyaka bIjA paNa anukaMpAdAna, amAri ghoSaNA vagere tIrthanI unnati karanArA yogya kAryo avazya karavA joie. TIkArtha :- "'ahIM arthAt saMghapUjAnA adhikAramAM 'pasaMvi'= vadhAre vistArathI 'sUrya'= saryuM. 'phUda'= A pratiSThA utsavamAM 'uttaroviye'= pratiSThA pachInA kALamAM ucita 'fu'= bIjA paNa "madhuvaM'= yogya 'tisthaUUtivArI'= zAsananI prabhAvanA karanAra anukaMpAdAna Adi kAryo 'niyama'= avazya 'yaa'= karavA. / rU50 + 8/46 ucio jaNovayAro visesao NavaraM sayaNavaggammi / sAhammiyavaggammi ya eyaM khalu paramavacchallaM // 391 // 8/47 chAyA :- to manopacAro vizeSato navaraM svananava | sAdharmikavarge ca etatkhalu paramavAtsalyam // 47 // gAthArtha :- pratiSThA pachI yogya lokopacAra arthAt lokomAM pracalita evo Adara karavo. paraMtu najIkanA saMbaMdhI evA svajanavargano vizeSathI Adara karavo. sAdharmika baMdhuono Adara karavo e parama vAtsalya che. TIkArtha :- 'vo'= yogya "navayAro'= sAmAnyathI lokapUjA karavI. 'pAvara'= phakta-paraMtu sayAvasAmi'= najIkanA saMbaMdhI hovAthI svajanavarganI 'visa'= vizeSathI karavI. "sAmiyavayAmi ya'= svajana sivAyanA bIjA sAdharmikabaMdhune vize 'yaM tu'= A upacAra karavo lokaprasiddha rIte Adara karavo, te ja 'paramavachaa'= zreSTha vAtsalya che. je rU? / 847 aTThAhiyA ya mahimA, sammaM aNubaMdhasAhigA keI / aNNe u tiNi diyahe, Niogao ceva kAyavvA // 392 // 8/48 chAyA :- 3 pRddhiA 2 mahimA anuvanyasafdhA vin | anye tu trIn divasAn niyogatazcaiva kartavyA // 48 // gAthArtha :- keTalAka AcAryo kahe che ke pratiSThA prasaMge ATha divasano mahotsava karavo joie. A mahotsava samyagu pUjAnA anubaMdha (= aviccheda sAtatya) ne karAvanAra che. bIjA AcAryo kahe che ke traNa divasano mahotsava avazya karavo joIe. TIkArtha :- 'maMdiyA ya mahimA'= aSTAlikA pUjA arthAtu ATha divasano mahotsava, mahimA zabda strIliMgamAM paNa vaparAya che. kAraNake nIcenA zlokamAM "mahimA' zabdano strIliMgamAM prayoga karelo jovA maLe che :- "mahAna paNa ratno kAdavamAM hoya to ajJAta avasthAmAM tyAM rahe che. ane loko samudramAM ratno meLavavA jAya che. tenuM kAraNa, te kAdavamAM rahelA ratnonI avajJA karavI che evuM nathI, ane kAdavamAM paNa ratno hoya tenI khabara nathI evuM nathI paNa samudrano mahimA ja evo che ke ratno meLavavA loko tyAM ja jAya. A samudrano mahimA che." "H'= samyagu-aviparIta svarUpavALI 'madhuvaMdhasadi'= pratiSThita biMbanI sadA pUjAnA anubaMdha (sAtatya)ne karAvanAra che. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 zrI paJcAzaka prakaraNa - 8 gujarAtI bhAvAnuvAda 'keI'= 241 sAyAyo bhAne cha 16 hivasanI mahotsava 2vo me. 'aNNe u'= 400 mAyAo cha 'tiNNi'= 1 'diyahe'= hisano mahotsava 'Niogao ceva'= avazya 4 'kAyavvA'= 42vo. // 392 // 8/48 tatto visesapUyApuvvaM vihiNA paDissaromuyaNaM / bhUya balidINadANaM, etthaM pi sasattio kiMci // 393 // 8/49 chAyA :- tato vizeSapUjApUrvaM vidhinA pratisaronmocanam / bhUtabalidInadAnamatrApi svazaktitaH kimapi // 49 // gAthArtha :- tyArabAda pUrve karI hatI tenI apekSAe vizeSapUjA karavApUrvaka vidhipUrvaka kaMkaNamocana karavuM joie. A prasaMge paNa potAnI zakti pramANe kAMika bhUtabali ane pratimAjIne bAMdhelA maMgalasUtro choDavA anukaMpAdAna karavuM joie. TArtha :- 'tatto'= tyA2mAha 'visesapUyApuvvaM'= pUrvanA hivase rItI ten| 2ta vizeSa prAranI 50 42vA pUrva 'vihiNA'= zAstrota saMpradAyathI prAta thye| maMtrothyA2pUrva 'paDissaromuyaNaM'= bhoyana 42. 'bhUyabali'= bhUtIne rAdhelA anano, patra-puSpa-thI yuta, sugaMdhI dravyothI mizra mevo pani bhAvo. 'dINadANaM'= garIbIne anupAhAna 'etthaM pi'= bhoynn| aksare 'sasattio'= potAnA vaibhavane anusAre 'kiMci'= siss 42. // 393 // 8/49 tatto paDidiNapUyAvihANa taha taheha kAyavvaM / vihitANuTThANaM khalu, bhavavirahaphalaM jahA hoti // 394 // 8/50 chAyA :- tataH pratidinapUjAvidhAnatastathA tatheha kartavyam / vihitAnuSThAnaM khalu bhavavirahaphalaM yathA bhavati // 50 // gAthArtha :- tyArabAda pratidina pUjA karavA pUrvaka zAstramAM kahelA pUjA, caityavaMdana, yAtrA, snAtra vagere anuSThAno saMsArano nAza karAvanAra je rIte thAya e rIte karavA. artha :- 'tatto'= maMgalasUtra cho'yA jA bhoyana yA mAha 'paDidiNapUyAvihANao'= pratihina 5% 42vA dvaa2| 'vihitANuTThANaM'= maha vAyemA bhUtamasi mAha manuSThAno te ziSTasamAyArI35 DovAthI anuhAnache.te sAvadha nathI. 'bhavavirahaphalaM'= bhokSane maapnaa| 'jahA hoti'=4 rIte thAya 'taha taha'= te. te vivi5 mAre 'iha'= 2 prati4A thayA 5chI 'kAyavvaM'= 42vA. // 394 // 8/50 ne AThamuM pratiSThAvidhi nAmanuM paMcAzaka samApta thayuM che. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 9 gujarAtI bhAvAnuvAda // navamaM jinayAtrAvidhAna-paJcAzakam // pratiSThA bAda yAtrAnuM vidhAna kare che : namiUNa vaddhamANaM, sammaM saMkhevao pavakkhAmi / jiNajattAe vihANaM, siddhiphalaM suttaNIIe~ // 395 // 9/1 chAyA :- natvA varddhamAnaM samyak saGkhapataH pravakSyAmi / / gAthArtha :- zrI vardhamAnasvAmIne namaskAra karIne huM jinayAtrAnI mokSarUpI phaLane ApanArI vidhine zAstrAnusAre samyam rIte saMkSepathI kahIza. TIartha :- 'vaddhamANaM'= mI gama bhAvyA tyArthI siddhaarth|n| 2|4mhimaa niraMtara dhndhAnyAdi kalyANanI vRddhi thatI hovAthI mAtA-pitAe jemanuM vardhamAna evuM nAma pADyuM che. vardhamAnasvAmIne 'namiUNa'= namas2 rIne 'samma'= bhana-vayana-yAthI sabhyarIta 'saMkhevao'= vayanamA vistArane choDIne arthAt saMkSepathI siddhiphalaM'= bhuti35I iNane ApanArI 'jiNajattAe'= niyAtrAnI 'vihANaM'= vipine 'suttaNIIe'= sAmanA anusAra 'pavakkhAmi'= 38. // 395 // 9/1 yAtrAnI vidhi ahIM zA mATe varNave che te kahe che : daMsaNamiha mokkhaMgaM, paramaM eyassa aTTahA''yAro / NissaMkAdI bhaNito, pabhAvaNaMto jiNidehiM // 396 // 9/2 chAyA :- darzanamiha mokSAGgaM paramaM etasya aSTadhA''cAraH / niHzaGkAdirbhaNitaH prabhAvanAnto jinendraiH // 2 // gAthArtha :- samyagadarzana e mokSanuM pradhAna kAraNa che, tenA niHzaMkAthI mAMDIne prabhAvanA sudhInA ATha AcAro jinezvaradevoe kahyA che. artha :- 'daMsaNa'= sabhyarzana 'iha'= mahIyA-nizAsanamA 'mokkhaMga'= bhokSa- 'paramaM'= pradhAna 24. cha. 'eyassa'= mA sabhyamazanano 'aTThahA'= mAha mevANo 'AyAro'= mAyAra 'nissaMkAdI'= ni:zaMthI bhAMDIne 'pabhAvaNaMto'= prabhAvanA sudhAno 'jiNidehi = sarvaza bhagavaMtome 'bhaNito'= ityo che. zrI dazavaikAlika niryuktinI 182mI gAthAmAM kahyuM che : "ni:zaMDita, ni:kSita, niviyitsiA ane abhUSTi tathA upapa, sthirI 25, sAdharmiyAtsalya bhane prabhAvanA se 16 sabhya shnn| sAyAra che." // 396 // 9/2 pavarA pabhAvaNA iha, asesabhAvaMmi tIeN sabbhAvA / jiNajattA ya tayaMgaM, jaM pavaraM tA payAso'yaM // 397 // 9/3 chAyA :- pravarA prabhAvaneha azeSabhAve tasyAH sadbhAvAt / jinayAtrA ca tadaGgaM yatpravaraM tatprayAso'yam // 3 // gAthArtha :- niHzaMkitAdi badhA guNo hoya to ja prabhAvanA nAmanA AThamA AcArano saMbhava hovAthI Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 zrI paJcAzaka prakaraNa - 9 gujarAtI bhAvAnuvAda ahIM darzanAcAramAM prabhAvanA AcAra sauthI zreSTha che. jinayAtrA e prabhAvanAnuM zreSTha aMga hovAthI tenuM varNana karavA mATe A prayAsa karAya che. TArtha :- 'asesabhAvaMmi'= ni:ti sabhya zananA thA gupoya to 4 'tIe~'= prabhAvanAno 'sabbhAvA'= saMbhavaDovAthI 'iha'= zanAyA2mA 'pabhAvaNA'= pratbhAvanA 'pavarA'= pradhAna che. 'jiNajattA ya'= mane niyAtrA se 'jaM'= 124thI 'pavaraM'= uttama 'tayaMgaM'= prabhAvanAnu 25 // cha 'tA'= tethI 'ayaM = 2mA 'payAso'= prayAsa 72rAya che. // 397 // 9/3 jattA mahasavo khalu, uddissa jiNe sa kIraI jo u / so jiNajattA bhaNNai, tIeN vihANaM tu dANAdI // 398 // 9/4 chAyA :- yAtrA mahotsavaH khalu uddizya jinAn sa kriyate yastu / sa jinayAtrA bhaNyate tasyAH vidhAnantu dAnAdi // 4 // gAthArtha :- mahotsava e ja yAtrA kahevAya che jinane uddezIne je mahotsava karAya te ja jinayAtrA kahevAya che. teno dAna Adi vidhi che. artha :- 'mahUsavo'= mahotsava 4 'jattA'= yAtrA vAya cha, 'khalu'= mA 206 pAsyAsaMbha cha. 'jiNe'= neizvarane 'udissa'= 6dezIne 'sa kIrai'= te rAya che. 'jo u'= 4 vajI 'so'= tamanA uddezathI pravarteto te mahotsava 'jiNajattA'= niyAtrA 'bhaNNai'= avAya che. 'tIe'= niyAtrAnI 'vihANaM tu= vidhi 'dANAdi'= hAna sAhicha. // 398 // 9/4 dANaM 1 tavovahANaM 2 sarIrasakkAra mo 3 jahAsatti / ucitaM ca gItavAiya 4, thutithottA 5 pecchaNAdI 6 ya // 399 // 9/5 chAyA :- dAnaM tapaupadhAnaM zarIrasatkAro yathAzaktiH / ucitaM ca gItavAditaM stutistotrANi prekSaNAdi ca // 5 // gAthArtha :- nimahotsavamA yathAzasti (1) hama, (2) tapazcaryA, (3) he bhUSA (4) yita sAtavAdha (5) stutistotra ane (6) prekss| 421. me niyAtrAno vidhi che. TArtha :- 'dANaM'= hAna mA 'tavovahANaM'= tapazcaryA 'sarIrasakkAra'= heDanI vibhUSA 'mo'= nipAta cha. 'jahAsatti'= zastithI mochAvattA nahi 59 potAnI zaktibhu45 hAna sAhine 42vA. maha '42vA' adhyAhAra se. 'ucitaM ca'= bhane yogya 'gItavAiya'= [tavAThiMtra, maha prAkRta DovAthI vimatino do5 thayo cha. 'thutithottA'= stuti bhane stotra prasiddha cha. 'pecchaNAdI ya'= prekSa9 vagere prasiddha cha. // 399 // 9/5 upara kahelA dvAronuM vivaraNa karavA mATe kahe che : dANaM aNukaMpAe, dINANAhANa sattio NeyaM / titthaMkaraNAteNaM, sAhUNa ya pattabuddhIe // 400 // 9/6 chAyA :- dAnamanukampayA dInAnAthebhyaH zaktito jJeyam / tIrthaGkarajJAtena sAdhunAM ca pAtrabuddhyA // 6 // Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 9 gujarAtI bhAvAnuvAda 193 gAthArtha :- jinayAtrAmAM tIrthakaranA dRSTAMtathI dIna-anAthajanone anukaMpAnI buddhie yathAzakti dAna karavuM ane sAdhuone supAtrabuddhithI dAna karavuM. TIkArtha :- vA'= dAna 'maUziMpAI'= dayAthI 'kIUihiUT'= dIna-anAthone dIna eTale kSINa vaibhavavALA mANaso ane 'anAtha eTale zaktisAmarthya vagaranA teo paNa garIbanI jema dIna ja che paNa zaktisAmarthya vagaranA che eTalo bheda che. "kSattio '= potAnI zakti mujaba "oya'= jANavuM. 'tirthaMrAte'= dAnava ane devothI pUjAyelA bhagavAne gRhavAsamAM rAjyane choDIne jyAre dIkSA lIdhI tyAre eka varSa sudhI sAMvatsarika dAna ApyuM hatuM e dRSTAMtathI "sAhUT '= ane yAtrAmAM padhArelA sAdhubhagavaMtone 'pattavuddhI'= supAtrabuddhithI dAna ApavuM. / 400 1/6 dAna saMbaMdhI kahevAyuM, have tapa upadhAna saMbaMdhI kahe che : ekAsaNAi NiyamA, tavovahANaM pi ettha kAyavvaM / tatto bhAvavisuddhI, niyamA vihisevaNA ceva // 401 // 9/7 chAyA :- pAzanAri niyamAn tapa-35thAnamapi tra zartavyam | __ tato bhAvavizuddhiH niyamAd vidhisevanA caiva // 7 // gAthArtha :- jinayAtrAmAM ekAsaNuM Adi tapa avazya karavo joie. tenAthI avazya bhAvanI vizuddhi thAya che ane vidhinuM pAlana 'niyama'= avazya thAya che. TIkArtha :- 'siUI'= ekAsaNuM Adi 'tavovAIi fpa'= tapazcaryA 'pattha'= A jinayAtrAmAM 'niyama'= avazya 'Ayabra'= karavI. 'tatto'= tapathI maviddhI'= AhAranA lAghavapaNAthI ane apramAdathI e be kAraNathI adhyavasAyanI vizuddhi thAya che. 'vidisevaUTI greva'= vidhi eTale bhagavAne je kartavya karavAno upadeza Apyo che. tenI 'sevA' eTale pAlana thAya che. 402 / 1/7 tapa upadhAna dvArA kahevAyuM. have zarIrasatkAra kahe che : vatthavilevaNamallAdiehiM viviho sarIrasakkAro / kAyavvo jahasattiM pavaro deviMdaNAeNaM // 402 / 9/8 chAyA - vastravitrepanamItyAdi vividha: zarIrasara: | kartavyo yathAzakti pravaro devendrajJAtena // 8 // gAthArtha :- jinamahotsavamAM devendranA dRSTAMtathI yathAzakti vastra, vilepana, puSpamALA AdithI vividha prakAre uttama zarIravibhUSA karavI joie. TIkArtha :- 'vaviklevaUTmArdi= vastra, vilepana, puSpamALA Adi lokaprasiddha che. tenA vaDe 'viviho'= aneka prakAranI "nadatta'= zakti mujaba "pavaro'= sarvottama prakAranI 'viUTIENT'= devendranA daSTAMtathI 'sarIrasauro'= zarIranI vibhUSA ' Dyo'= karavI joie, jema arihaMta bhagavaMtanA janma-dIkSA-kevalajJAnanI utpatti Adi prasaMgomAM devendra sarvavibhUti ane sarvaAdarathI zarIranI vibhUSA kare che, tenI jema bIjA badhAe paNa karavI. . 402 + 1/8 uciyamiha gIyavAiyamuciyANa vayAiehiM jaM rammaM / jiNaguNavisayaM saddhammabuddhijaNagaM aNuvahAsaM // 403 // 9/9 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 zrI paJcAzaka prakaraNa - 9 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- vartAmida jItavAtitAnAM vayariyet raNam | jinaguNaviSayaM saddharmavRddhinana+nupadIram 2 | gAthArtha :- svabhUmikAnI apekSAe vaya-vicakSaNatA-rUpa-saubhAgya AdithI yukta evA yogya puruSoe saddharmanI buddhi utpanna karanArA, jinezvaranA guNonA varNanavALA ramya gIto mazkarI pAtra na bane. ema ucita rIte gAvA. TIkArtha:- 'da'= jina mahotsavamAM 'riyA'= potAnI bhUmikAnI apekSAe ucita 'vayAjJardi'= vaya-vicakSaNatA-rUpa-saubhAgya-udAratA-aizvarya AdithI yukta 'i '= je ramya hoya tevA 'niVT[[visarya'= bhagavAnanA kSamA Adi guNonA varNanavALA "saddhamavRddhijJaUT'= suMdara dharmamAM matine utpanna karanArA 'maUpaTTA'= mazkarI pAtra na bane evA ''= yogya "yavA'= gIta gAvA ane vAjiMtra vagADavA. | 40rU che 1/1 stutistotranuM pratipAdana karavA mATe kahe che : thuithottA puNa uciyA, gaMbhIrapayatthaviraiyA je u / saMvepAvuna, sama ya pA saNi 4046/20 chAyA :- tistotrANi punavatAni kSIrapArthavivitAni yAni tu | saMvegavRddhijanakAni samAni ca prAyeNa sarveSAm // 10 // gAthArtha :- je sukSmabuddhithI jANI zakAya evA gaMbhIra zabda ane arthothI racAyela hoya ane je saMveganI vRddhi karanArA hoya temaja badhA ja stuti karanArA vaDe je ekasAthe ekasarakhA avAje bolAtA hoya tevA stutistotra jinayAtrAmAM ucita che. TIkArtha :- "thottA pu'= stutistotra vaLI 'gaMbhIrasthiviraphayA'= viziSTa prakAranA Azaya ane tAtparyathI yukta hovAthI sUkSmabuddhi vaDe je gamya hoya evA gaMbhIra zabdo ane arthathI racAyelA (racanA eTale kramasara zabdonA yogya goThavaNa) "ne 3 = je hoya 'saMvedRnaVIT'= atizaya mokSanA abhilASAne utpanna karanArA 'pAchaLa'= ghaNuM karIne "sabaeNnkiM'= sarvastuti karanAranA 'samAM '= pATha ane svara AdithI samAna hoya arthAt UMcAnIcA svare nahi paNa badhA ekasarakhA avAje bolatA hoya ''= jinayAtrAmAM yogya che. te 404 / 2/20 have prekSaNakadvAra kahe che : pecchaNagA vi naDAdI, dhammiyaNADayajuA ihaM uciyA / patthAvo , jamo, simAraMbhamAvI . 406 / 1/12 chAyA :- prekSaUzApi naTavIna dhArminITayutAni phuda vatani | prastAvaH punarjeya eSAmArambhAdiH // 11 // gAthArtha :- jinayAtrAmAM dhArmika nATakothI yukta evA naTaprekSaka vagere paNa yukta che. A nATakono avasara mahotsavanA prAraMbhamAM, madhyamAM ke aMte game tyAre che. TIkArtha :- 'navI'= lokaprasiddha naTa vagere 'vechaUTTI vi'= prekSako paNa 'rU= jinayAtrAmAM Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 195 zrI paJcAzaka prakaraNa - 9 gujarAtI bhAvAnuvAda 'miyaDayanu'= jinezvaranA janma-atizaya Adi dhArmika nATakathI yukta "'= jyAM jeno saMbhava hoya tyAM te yogya che. 'siM'= A prekSaNakono 'mAraMbhamAlI'= yAtrAnA AraMbhamAM, madhyamAM ke aMtamAM game tyAre 'sthAvo pu'= avasara 'o '= jANavo. 406 2/ dAnAdi yAtrAvidhi kahevAI tyAM sarva yAtrAmAM dAna karavAnuM hoya che. ahIM kAMI vizeSa kahe che : AraMbhe cciya dANaM, dINAdINa maNatuTThijaNaNatthaM / raNNA'mAghAyakAraNamaNahaM guruNA sasattIe // 406 // 9/12 chAyA :- mArama va Ane hInAvInAM manastuSTinanArtham | rAjJA'mAghAtakAraNamanaghaM guruNA svazaktyA // 12 // gAthArtha :- dIna vagerenA manane tuSTi karavA mATe mahotsavanA prAraMbhamAM ja dAna ApavuM joIe. temaja siddhAMtanA jANakAra gurue mahotsavanA prAraMbhathI ja potAnI zakti anusAra rAjAnI pAse nirdoSa rIte amAripravartana karAvavuM joie. TIkArtha :- 'mAre ciMye'= mahotsavano prAraMbhamAM ja 'vIvIna'= dIna anAtha vagerene 'maUITTTInaV[UthiM'= mananI prasannatA karavA mATe "rA'= dAna ApavuM. "TUT'= siddhAMtanA jANakAra gurue 'sattA'- potAnI zakti anusAra 'UT'= rAjAnI pAse 'samAvAyARUT'= amAri pravartAvavI arthAt abhayadAna pravartAvavuM. 'mahaM'= nirdoSa rIte arthAta hiMsAthI AjIvikA calAvanAra mAchImAra Adine mATe bhojana AjIvikAnI vyavasthA karI ApIne temanAthI thatI hiMsA baMdha karAvavI joie. tema na kare to temanI AjIvikAno viccheda thAya. . 406 me 2/12 A vastunA samarthana mATe AgamanI vidhi kahe che :visayapavese raNo, u daMsaNaM uggahAdikahaNA ya / aNujANAvaNa vihiNA, teNANuNNAe~ saMvAso // 407 // 9/13 chAyA :- viSayapraveze jhupta varNanamavaBthinA tra | __ anujJApanaM vidhinA tenAnujJAtena saMvAsaH // 13 // gAthArtha :- dezamAM praveza karIne rAjAnuM darzana karavuM arthAt tene maLavuM. avagrahAdinuM kathana karavuM. tenA dezamAM vidhipUrvaka rajA mAMgavI, tenI anujJA meLavIne tyAM rahevuM. gAthArtha :- 'vicipase'= dezamAM praveza karIne "rA'= rAjAnuM 'saUT'= darzana karavuM' e adhyAhArathI samajavuM. '31mAhiUT '= 'tamane huM zuM ApuM ?' ema rAjA pUche tyAre "devendra - rAjA vagere jeo avagraha Ape che temane je dharma kare che teno amuka bhAga maLe che." ema kahevuM. 'viUiIT'= mAlikanI tathA mAlike jene Adeza (bhalAmaNa) karyo hoya tenI AgamamAM kahelI vidhipUrvaka 'maNunA viUT'= avagrahanI anujJA meLavavI. 'teT'= te mAlika athavA mAlike jene bhalAmaNa karI hoya tenA vaDe 'saUUUTIU'= rajA apAyA pachI "saMvA'= te kSetramAM rahevuM kahyuM. te 407 / 1/3 esA pavayaNaNIti, evaM vasaMtANa NijjarA viulA / ihalogammi vi dosA, Na hoti NiyamA guNA hoti // 408 // 9/14 chAyA :- aSA pravanatirevaM vasatAM nirjarA vipullA | ihaloke'pi doSAH na bhavanti niyamAd guNA bhavanti // 14 // Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 zrI paJcAzaka prakaraNa - 9 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha :- A Agamavidhi che. AvI vidhithI rahenArA sAdhuone ghaNI nirjarA thAya che. A lokamAM paNa zatruno upadrava vagere doSo thatAM nathI ane niyamAM lAbha thAya che. artha :- 'esA'= mA 'pavayaNaNIti'= mAgabhanI vidhi cha. 'eva'= mA prabhArI anuzAsana 'vasaMtANa'= 2 naa2| sAdhumIne 'viulA'= vipula prabhAemA 'NijjarA' ni| 'ihalogammi vi'= mA sobhA 59 'dosA'= shtrun| upadrava mahiSo 'na hoMti'= thatA nathI. "NiyamA'= avazya 'guNA hoti'= zAsananI unnati vagaire vAma thAya che. // 408 // 9/14 diTTho pavayaNaguruNA, rAyA aNusAsio ya vihiNA u| taM natthi jaNNa viyarai, kittiyamiha amAghAu tti ? // 409 // 9/15 chAyA :- dRSTaH pravacanaguruNA, rAjA anuzAsitazca vidhinA tu / tannAsti yanna vitarati kiyadiha amAghAta iti // 15 // gAthArtha :- siddhAMtanA jANakAra AcArya bhagavaMta jo rAjAne maLyA hoya ane vidhipUrvaka tene upadeza Apyo hoya to (prasanna thayelo) rAjA evI koI vastu nathI ke je na Ape ? arthAtuM badhuM ja Ape. to pachI amAri pravartana karAvavuM e to tenA mATe zuM vAta che ? te karAvaze ja. dArtha :- 'diTTho'= zana yeto arthAta bhagAyeto 'pavayaNaguruNA'= anuyogn| 191512 AyArtha va 'rAyA'=210 'aNusAsio ya'bhane 75heza pAyeso 'vihiNA u'do ne bhane soottarane saMbhata vidhivaDe 'taM natthi'=te vastu nathI 'jaNNa'=4 - 'viyarai'mA arthAta upayogI sarva vastu mApe 4. 'iha' yAtrAmA 'amAghAu tti'samayAna Apate. 'kittiyaM=32j cha ? // 409 // 9/15 etthamaNusAsaNavihI, bhaNio sAmaNNaguNapasaMsAe / gaMbhIrAharaNehi, uttIhiM ya bhAvasArAhi // 410 // 9/16 chAyA :- atrAnuzAsanavidhirbhaNitaH sAmAnyaguNaprazaMsayA / gambhIrAharaNairuktibhizca bhAvasArAbhiH // 16 // gAthArtha :- rAjAne upadeza ApavAnI vidhi A che :- (1) sAmAnya arthAtu badhA ja dharmomAM hoya evA vinaya, dAkSiNya, saujanya Adi guNonI prazaMsA karavI. (2) uttama puruSonA gaMbhIra dRSTAMto uvA bhane (3) mA mre| sonU pani 42j. artha :- 'ettha'= mahA 'aNusAsaNavihI'= 2ne paheza mApavAnI vidhi 'bhaNio'= mA iyo che. 'sAmaNNaguNapasaMsAe'= so bhane mAottaramA mAviruddha sevA vinaya, hAkSieya-sau4nya mAhi zuzAnI prazaMsA 42vI tathA 'gaMbhIrAharaNehi'= mahApuruSa saMbaMdhI gaMbhIra dRSTAMto mAyA, 'bhAvasArAhiM'= (bhAvagarmita 'uttIhiM ya'= khoDo [aai. // 410 // 9/16 upadezanI vidhine ja kahe che - sAmaNNe maNuyatte, dhammAu NarIsarattaNaM NeyaM / iya muNiUNaM suMdara ! jatto eyammi kAyavvo // 411 // 9/17 chAyA :- sAmAnye manujatve dharmAt narezvaratvaM jJeyam / iti jJAtvA sundara ! yatna atra kartavyaH // 17 // Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 9 gujarAtI bhAvAnuvAda 197 gAthArtha :- he suMdara ! manuSya tarIke badhA ja manuSyo samAna hovA chatAM dharmathI (=puNyathI) koIka mANasa manuSyono svAmI rAjA bane che A jANIne dharmamAM prayatna karavo joIe. artha :- 'maNuyatte'= anya manuSyonI sAthe manuSya 'sAmaNNe'= samAna DovA chata 'dhammAu'= thI 'NarIsarattaNaM'= manuSyanA svAmI 2%14 'NeyaM = A. 'iya= mA prabhArI 'muNiUNaM'= ethIne 'suMdara!'= he suMdara ! he rAma! 'eyammi'= sAdharmamA 'jatto'= prayatna 'kAyavvo'= 42vo.maha ||thaamaa 'suMdara!' sema saMbodhana yu cha, 2ImA 'suMdaraH' oma prathamA vimati rIne teno artha pradhAna, bhane yatnana vishessH| OMthu cha. // 411 // 9/17 dharbhamAM yatna // bhATe 42vo me? te cha :iDDINa mUlameso, savvAsiM jaNamaNoharANaM ti / eso ya jANavattaM, Neo saMsArajalahimmi // 412 // 9/18 chAyA :- RddhInAM mUlameSaH sarvAsAM janamanoharANAmiti / eSazca yAnapAtraM jJeyaH saMsArajaladhau // 18 // gAthArtha :- lokonA cittane AkarSanArI manuSya ane devalokasaMbaMdhI saghaLI saMpattinuM kAraNa dharma che. tathA saMsArasAgarane taravA mATe dharma e jahAja samAna che ema jANavuM. TArtha :- 'jaNamaNoharANaM ti'= doonA bhanane banArI 'savvAsiM'= heva-manuSyasaMbaMdhI saghaNI 'iDDhINa'= ddhina 'mUlaM'= // 29 // 'eso'= // dharma che. 'eso ya'= bhane 2 // dharma 'saMsArajalahimmi'= saMsArasAgarane pAra utaravAnI 77vA mATe 'jANavattaM'= ta2vA bhATe 464 cha sebha Neo'= i. // 412 // 9/18 Adharma vI zata thAya cha ? te 4 cha :jAyai ya suho eso uciyatthApAyaNeNa savvassa / jattAe~ vIyarAyANa visayasArattao pavaro // 413 // 9/19 chAyA :- jAyate ca zubha eSa ucitArthApAdanena sarvasya / yAtrayA vItarAgANAM viSayasAratvataH pravaraH // 19 // gAthArtha :- sarva koInuM ucita kArya karavAthI zubha dharma thAya che. jinayAtrA e vItarAga saMbaMdhI hovAthI ane vItarAga e uttama viSaya hovAthI, viSayanA mAhAsyathI tenAthI zreSTha dharma thAya che. TArtha :- 'savvassa'= apArnu 'uciyatthApAyaNeNa'= Gthita Arya 42vAthI 'suho'= tenu nimitta zubha hovAthI 'eso'= sAdharma zubha 'jAyai ya'= thAya che. 'vIyarAyANa'= vItarAganI 'jattAe~'= yAtrotsava 'visayasArattao'= yAtrAno viSaya vItarAcha, tbhn| prdhaan5||thii arthAta viSayanA mAhAtmyathA 'pavaro'= zreSTha dharma thAya che. // 413 // 9/19 etIeN savvasattA, suhiyA khu ahesi taMmi kAlaMmi / ehi pi AmadhAeNa, kuNasu taM ceva etesiM // 414 // 9/20 chAyA :- etayA sarvasattvAH sukhitA eva abhUvan tasmin kAle / idAnImapi amAghAtena kuru tadeva eteSAm // 20 // Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 zrI paJcAzaka prakaraNa - 9 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha :- vItarAga paramAtmA jyAre vicaratA hatA tyAre temanA janmAdi prasaMge badhA jIvo sukhI ja hatA. atyAre paNa abhayadAna ApavA vaDe tuM badhA prANIone sukhI kare. artha :- 'taMmi kAlaMmi'= bhagavAna viyaratA batAte ANe 'etIeN= mA yAtrA 'savvasattA'= adhA prAzImo 'suhiyA khu' supI 4 'ahesitA . 'eNhi pi'atyAre 5 / 'AmadhAeNa' abhiyAna ApakA vaDe 'etesiM' 4 pra monu taM ceva' sujI5j 'kuNasu'= tuM 42 // 414 // 9/20 jyAre tevA prakAranA siddhAMtanA jANakAra AcAryabhagavaMta hAjara na hoya tyAre zuM vidhi che? te kahe che - tammi asaMte rAyA, daTThavvo sAvagehi vi kameNaM / kAreyavvo ya tahA, dANeNa vi AmaghAu tti // 415 // 9/21 chAyA :- tasmin asati rAjA draSTavyaH zrAvakairapi krameNa / / kArayitavyazca tathA dAnenApi amAghAta iti // 21 // gAthArtha :- AcArya na hoya to zrAvakoe paNa rAjakuLamAM prasiddha rIta rivAja mujaba rAjAne maLavuM. ane chevaTe dhana ApIne paNa tenI pAse jIvahiMsA baMdha karAvavI. ToDArtha :- 'tammi'= te prAvayani mAyArya bhagavaMta 'asaMte'= 8deg42 na hoya to 'sAvagehi vi'= zrAvoge 59 / 'kameNaM'= 24ganI nAti bhu45 'rAyA'= 2%ne 'daTThavvo'= bhaNaj 'tahA dANeNa vi'= dhana ApakA dvaa2|| 59 // tene prasanna rIne 'AmaghAu tti'= abhAri pravartana 'kAreyavvo ya'= 42 . // 415 // 9/21 parapIDAnA varjana mATe kahe che :tesi pi ghAyagANaM, dAyavvaM sAmapuvvagaM dANaM / tattiyadiNANa uciyaM, kAyavvA desaNA ya suhA // 416 // 9/22 chAyA :- teSAmapi ghAtakAnAM dAtavyaM sAmapUrvakaM dAnam / tAvaddinAnAM ucitaM kartavyA dezanA ca zubhA // 22 // gAthArtha :- te hiMsAthI AjIvikA calAvanAra ghAtakone paNa prItipUrvaka yAtrAdinane ucita annapAnAdinuM dAna karavuM ane tamane paNa puNyanI prApti thaze ema zubha dezanA ApavI. artha :- 'tesi pi ghAyagANaM'= te DisAthI mAvi yadAvanA2 ghAtaDIne 55 'tattiyadiNANa'= yAtrA 241 hivasone 'uciyaM = yogya 'sAmapuvvagaM = prItipUrva 'dANaM' annapAnAhinuhAna 'dAyavvaM'= mApaj 'desaNA ya suhA'= "tabhane 5 / 115 nahi 2vAthI dharmanI prAti thaze" oma zubhahezana 'kAyavvA'= 42vI. // 416 // 9/22 Ama karavAthI zo lAbha thAya che ? te kahe che :titthassa vaNNavAo, evaM logammi bohilAbho ya / kesiMci hoi paramo, aNNesi bIyalAbho tti // 417 // 9/23 chAyA :- tIrthasya varNavAda evaM loke bodhilAbhazca / keSAJcid bhavati parama anyeSAM bIjalAbha iti // 23 // Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 9 gujarAtI bhAvAnuvAda 199 gAthArtha :- Ama karavAthI lokamAM jinazAsananI prazaMsA thAya che. tethI keTalAMka haLukarmI jIvone uttama samyaktanI prApti thAya che, bIjAone bodhibIja - puNyAnubaMdhI puNyanI prApti thAya che. artha :- 'evaM'= mA prabhArI 42vAthI 'titthassa'= OMna zAsananI 'logammi'= sarvasAoma 'vaNNavAo'= prazaMsA bhane 'kesiMci ya= 3241 AdhubhAvAne 'bohilAbho ya'= sabhyatvanI prAzisane 'aNNesiM'= 400mIne 'paramo'= utkRSTa 'bIyalAbho tti'= poSilI4-puthyAnudhI puNyanI prati. 'hoi'= thAya che. // 417 // 9/23 jainazAsananI prazaMsA zA mATe IcchAya che ? te kahe cheH jA ciya guNapaDivattI, savvaNNumayammi hoi paDisuddhA / sa cciya jAyati bIyaM, bohIe teNaNAeNaM // 418 // 9/24 chAyA :- yA eva guNapratipattiH sarvajJamate bhavati parizuddhA / sA eva jAyate bIjaM bodheH stenajJAtena // 24 // gAthArtha :- jainazAsana saMbaMdhI parizuddha bhAvagarbhita prazaMsApUrvaka guNono je svIkAra thAya che te ja coranA dRSTAMtathI samyakatvanuM bIja che. artha :- 'jA cciya'=d sis 'paDisuddhA'= bhAvagamita prazaMsA sva35 parizuddha 'guNapaDivattI'= gurAno svI42 'savvaNNumayammi'= *na zAsanamA 'hoi'= thAya che. 'sa cciya'= te 4 'bohIe'= sabhyasvanI prAptinu 'bIyaM'= // 21 // teNaNAeNaM'= paMyAza: 7-8bha uvaaye| yoranA dRSTAMtathI 'jAyati'= thAya che. // 418 // 9/24 tenAthI viparIta kahe che :iya sAmatthAbhAve dohi vi vaggehiM puvvapurisANaM / iya sAmatthajuyANaM, bahumANo hoti kAyavvo // 419 // 9/25 chAyA :- iti sAmarthyAbhAve dvAbhyAmapi vargAbhyAM pUrvapuruSANAm / iti sAmarthyayutAnAM bahumAno bhavati kartavyaH // 25 // gAthArtha :- AcArya ane zrAvaka baMne rAjAne maLIne hiMsA baMdha karAvavA samartha na hoya to baMnee hiMsA baMdha karAvavAnA sAmarthyavALA pUrvanA mahApuruSo upara bahumAna karavuM. artha :- 'iya sAmatthAbhAve'= mAvA ghaDAranI zakti nahoya to 'dohi vi vaggehiM'= sAdhu sane zrA ne voma 'puvvapurisANaM'= vartamAnAnI apekSA pUrva amAM 25 gayesA sAdhu bhane zrAvona 'iya sAmatthajuyANaM'= (r)vaDiMsA 5 rAbavAnA sAmarthavAjAnu 'bahumANo'= gaDamAnaprItivizeSa 'hoti kAyavvo'= 42 ho . // 419 // 9/25 paDamAna vize 4 cha :te dhaNNA sappurisA, je eyaM evameva nissesaM / pudvi kariMsu kiccaM, jiNajattAe vihANeNaM // 420 // 9/26 chAyA :- te dhanyAH satpuruSAH ye etad evameva niHzeSam / pUrvamakArSaH kRtyaM jinayAtrAyAM vidhAnena Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 zrI paJcAzaka prakaraNa - 9 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha :- te puruSo dhanya che jemaNe vidhipUrvaka jinayAtrA karAvavA dvArA A samagra kArya pUrve upara kahyuM te rIte jIvahiMsA baMdha karAvIne karyuM hatuM. TIkArtha :- "te'= te pUrvapuruSo "sapurisa'= sapuruSo "thaiUT'= dhanya che. 'ne'= jeoe 'rtha'= A 'vimeva'= upara varNana karyuM che te pramANe jIvahiMsA baMdha karAvIne "niVInattA'= jinayAtrAne 'vidyAne '= karAvavA dvArA 'nise'= saghaLuM 'DyuiM '= kArya "gha'= pahelAM 'riMsu'= karyuM hatuM. che 420 5 1/ra6 amhe u taha adhaNNA, dhaNNA uNa ettieNa jaM tesiM / bahumaNNAmo cariyaM, suhAvahaM dhammapurisANaM // 421 // 9/27 chAyA :- varSa su tathA maghacA ghacA punariyatA ghareNIm | bahumanyAmahe caritaM sukhAvahaM dharmapuruSANAm // 27 // gAthArtha :- ame to jinayAtrAdi kAryo zAstrokta vidhi mujaba karavA asamartha hovAthI anya chIe. paraMtu dharmapradhAna te mahApuruSonA zubhanuM kAraNa evA caritranuM bahumAna ame karIe chIe eTalA pUratA ame dhanya chIe. TIkArtha :- '3'= ame to 'ta6 = tevA prakAranA 'mathaiUIT'= dhanya nathI. amArAmAM pUrvanA mahApuruSo jevI dhanyatA nathI. evo bhAva che. 'ttiI '= eTalA mAtrathI ja 'thaiUL 30'= dhanya chIe ke 'i'= je teH'= te mahApuruSonA 'thamapurisAna'= dharmapradhAna puruSonA 'sudI varda'= sukhakArI athavA zubhakArI "cariya'= AcaraNanuM 'va6 ma0UTo'= bahumAna karIe chIe. 426 / 1/27 iya bahumANA tesiM, guNANamaNumoyaNA NiogeNaM / tatto tattullaM ciya, hoi phalaM AsayavisesA // 422 // 9/28 chAyA :- ta va6mInAreSAM gunAmanumonA niyorona? | tataH tattulyameva bhavati phalaM AzayavizeSAt // 28 // gAthArtha :- A pramANe pUrvamahApuruSonuM bahumAna karavAthI avazya temanA guNonI anumodanA thAya che. vikala anuSThAna karavA chatAM paNa mahApuruSonA guNonI anumodanAnA kAraNe tevA prakAranA viziSTa zubha adhyavasAyathI tene pUrvanA mahApuruSonA AcaraNa samAna ja phaLa maLe che. TIkArtha :- 'dya'= A pramANe 'vadumaUT'= bahumAna karavAthI- pUrvanA mahApuruSonA AcaraNa upara tene upacArathI nahi paNa svarUpathI ja atyaMta viziSTa prakAranI prIti che. "a'= te pUrvanA mahApuruSonA TITUT'= guNonI 'kumoyaT'= anumodanA-anumati 'forori'= avazyapaNe "to'= te potAnA vikala anuSThAnathI athavA guNonI anumodanAthI 'tASThi viya'= pUrvanA mahApuruSonA saMdeza ja 'tna'= phaLa 'mAsavilesa'= viziSTa adhyavasAyathI "ro'= thAya che. zubhakAryane karavAthI, karAvavAthI ane anumodavAthI Ama traNe ya prakAre puNya baMdhAya che, tevI rIte pApa paNa azubha pravRttine karavA-karAvavA ane anumodavAthI baMdhAya che. AmAM baLadevamunine supAtradAna ApanAra rathakAra, ane haraNanuM dRSTAMta che. temAM rathakAre karela dAnanI anumodanA karanAra haraNa paNa rathakAranI jema pAMcamA devalokamAM gayo che. bhAvathI to tene sat kriyA karavAno adhyavasAya che ja. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 9 gujarAtI bhAvAnuvAda 201 paraMtu puNyano abhAva temAM avarodhaka bane che. AthI vyaktino emAM koI doSa nathI-mATe dravyathI tenuM anuSThAna vikala hovA chatAM paNa bhAvathI to avikala ja che. mATe anumodanA karanArane paNa pravRtti karavA sadeza ja phaLa maLe che. 422 1/28 upasaMhAra karatAM kahe cheHkymetth pasaMgaNaM tavovahANAdiyA vi Niyasamae / 3purUvaM , niVIJ &aa videzuM che 423 / 1/26 chAyA :- htamatra prasakrena tapa-35thAnAviI pi nigama | anurUpaM kartavyAH jinAnAM kalyANadivaseSu // 29 // gAthArtha :- A viSayamAM have vadhAre prasaMgathI saryuM. arthAt A viSaya ahIM pUrNa thAya che. covIse jinanA pAMca kalyANakanA divasomAM tenA potAnA avasare ucita evA tapa vagere kAryo karavA joie. TIkA :- pattha pasaMvi'= AhAra, abhayadAna Adi A prasaMgothI ''=saryuM 'tavovAyA vi=tapa vagere kAryo paNa 'niVIT'=covIse bhagavAnanA 'vaTTI vasu'=pAMca mahAkalyANakanA divasomAM 'niyama'= potAnA kALe 'mapurUvaM'=aucityathI 'vAyatrI'=karavA joie. 423 | 1/26 AnI bhAvanA karavA mATe kahe che :paMca mahAkallANA, savvesiM jiNANa hoti NiyameNa / bhuvaNaccherayabhUyA, kallANaphalA ya jIvANaM // 424 // 9/30 chAyA :- paOM mahAlyANani sarveSAM vinAnAM mavati niyamena ! bhuvanAzcaryabhUtAni kalyANaphalAni ca jIvAnAm // 30 // gAthArtha :- sarva jinezvaradevonA traNa bhuvanamAM AzcaryabhUta ane sarvajIvonuM kalyANa karanArA pAMca mahAkalyANako avazya thAya che. TIkArtha :- "sabaeNsiM'= badhA ja 'niVITUT'= jinezvaronA 'paMra mahAzA'= devabhavamAMthI cyavIne mAtAnA garbhamAM avataraNa-janma-dIkSA-kevalajJAnanI utpatti ane nirvANa A pAMca mahAkalyANako funyamena'= avazya 'muvAccharayamUyA'= sakala lokamAM adUbhUta svarUpavALA 'nIvA '= ekendriyathI mAMDIne paMcendriya tiryaMca-manuSya-deva sudhInA jIvonuM 'cchA patna'= kalyANa karanArA 'hati'= thAya che. anAdikALathI avasarpiNI-utsarpiNI Adi sarva kALamAM thanArA jinezvaronA cyavana-janma Adi kalyANakonA divaso niyata ja hoya che. te niyata divasomAM ja te te kalyANako thatA hoya che. je 424 | 1/30. te pAMca kalyANakono nirdeza karavA kahe che :gabbhe jamme ya tahA, NikkhamaNe ceva NANanivvANe / bhuvaNagurUNa jiNANaM, kallANA hoti NAyavvA // 425 // 9/31 chAyA :- TE nani 4 tathA nizcamane caiva jJAnanirvA | bhuvanagurUNAM jinAnAM kalyANAni bhavanti jJAtavyAni // 31 // Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 zrI paJcAzaka prakaraNa - 9 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha :- jagatapujya jinezvaronA garbhavataraNa samaye, janma samaye, dIkSA samaye, kevalajJAnanI prApti samaye ane nirvANa samaye kalyANako thAya che ema jANavuM. artha :- 'gabbhe'= gamAvatAra samaye 'jamme ya'= 4nma samaye 'tahA'= tathA 'NikkhamaNe'= sImA setI qmate 'nANanivvANe'= sazAnanI utpatti samaye ane ni samaye 'bhuvaNagurUNa'= 4gatapUjya 'jiNANaM'= 4inezvaronA'kallANA' tyA 'hoti'= thAya che. 'NAyavvA'= 141. // 425 // 9/31 tesu ya diNesu dhannA, devidAI kariti bhattiNayA / jiNajattAdIvihANA, kallANaM appaNo ceva // 426 // 9/32 chAyA :- teSu ca dineSu dhanyA devendrAdayaH kurvanti bhaktinatAH / jinayAtrAdividhAnAt kalyANaM Atmanazcaiva // 32 // gAthArtha :- kalyANakonA divasomAM bhaktithI namra banelA puNyazALI devendro vagere potAnA AtmAnuM kalyANa karanArA jinayAtrA Adi anuSThAno vidhipUrvaka kare che. artha :- 'tesu ya diNesu'= te tyAonA hivasoma bhattiNayA'= mastithI namra 'dhannA'= puNyazAjI 'deviMdAI'= heva, asura sAhinA adhipatimI arthAta hevendra bhane hAnavendro 'kallANaM'= ityAnI hetu 'appaNo ceva'= abhaa2|4. 'jiNajattAdIvihANA'= vidhipUrva niyAtrAhi anuhAnI 'kariti'= 72 arthAt mA sbhaa2|4 syAno Detu cha mema mAnIne niyAtrAhi recha. // 426 // 9/32 iya te diNA pasatthA, tA sesehiM pi tesu kAyavvaM / jiNajattAdi saharisaM, te ya ime vaddhamANassa // 427 // 9/33 chAyA :- iti te dinAH prazastAH tasmAt zeSairapi teSu kartavyam / jinayAtrAdi saharSaM tAni ca imAni varddhamAnasya // 33 // gAthArtha :- A pramANe kalyANakanA divaso uttama che. tethI bIjAoe paNa te divasomAM saharSa jinayAtrAdi karavuM joie. zrI vardhamAnasvAmInA kalyANaka divaso A nIcenI gAthAmAM kahevAze te che. TArtha :- 'iya'= Ama 'te diNA'= te tyAhaso 'pasasthA'= bhaMgaNArI cha. 'tA'= tethI 'sesehi 'jiNajattAdi'= niyAtrA pi'= 420. manuSyo 59 'tesu'= te hivasobhA 'kAyavvaM'= 42 me. 'ime vaddhamANassa'= vardhamAnasvAmInA mA 'saharisaM'= pramohapUrva 'te ya'= te tyA hivasI (nAye 4udau) cha. // 427 // 9/33 AsADhasuddhachaTThI, cette taha suddhaterasI ceva / maggasirakiNhadasamI, vaisAhe suddhadasamI ya // 428 // 9/34 chAyA :- ASADhazuddhaSaSThI caitre tathA zuddha trayodazI caiva / __ mRgazIrSakRSNadazamI vaizAkhe zuddhadazamI ca // 34 // kattiyakiNhe carimA, gabbhAidiNA jahakkama ete / / hatthuttarajoeNaM cauro, taha sAtiNA caramoroM // 429 // 9/35 chAyA :- kArtikakRSNe caramA garbhAdidinAni yathAkramaM etAni / hastottarayogena catvAri tathA svAtinA caramaH // 35 // Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 9 gujarAtI bhAvAnuvAda 203 gAthArtha :- zrI vardhamAnasvAmInuM aSADha suda chaThThanA divase cyavanakalyANaka, caitra suda terasanA divase janmakalyANaka, mAgasara vada dasamanA divase dIkSA kalyANaka ane vaizAkha suda dasame kevalajJAnakalyANaka che. kArataka vada amAsanA divase nirvANa kalyANa che cAra kalyANako hastottara eTale uttarAphAnI nakSatramAM thayA che ane chelle nirvANa kalyANaka svAti nakSatramAM thayuM che. TIkArtha:- 'mAsIdasuddhachaThThI'= aSADha suda chaThTha 'jo tada muddhara ceva'= caitra suda terasa mahsarIsamAM'= mAgasara vada dasama 'vasAda yuddhasamAM '= vaizAkha suda dasama. / 428 //rU8 'ttaSei carimA'= kArataka vada amAvasyA "mAUiT'= cyavanakalyANaka AdinA divaso nazcama'= anukrame 'ttei'= A che. "datyuttara no'= hastottarA eTale uttarAphAlvanI nakSatranI sAthe caMdrano yoga thayo tyAre 'vaDara '= cAra kalyANako 'ta'= tathA "sAti'= svAtinakSatranA yogamAM 'ramochelle kalyANaka thayuM. 426 1/rUka ahigayatitthavihAyA, bhagavaM ti NidaMsiyA ime tassa / sesANa vi evaM ciya, NiyaNiyatitthesu viNNeyA // 430 // 9/36 chAyA:- dhavatatIrthavidhAtA bhavAniti nizitAnI mana taNya | zeSANAmapi evameva nijanijatIrtheSu vijJeyAni // 36 // gAthArthaH- vartamAnatIrthanA sthApaka zrImahAvIrasvAmI bhagavAna che. tethI temanA A pAMca kalyANakadivaso jaNAvyAM anya tIrthakaronA paNa kalyANaka divaso e ja pramANe potapotAnA tIrthamAM jANavA. TIkArtha :- 'datisthavihIyA'= vartamAna tIrthanA sthApaka 'mavaMti'= bhagavAna zrI mahAvIrasvAmI che. tethI 'ta'= temanA ''= A kalyANaka divaso 'foLasiyA'= jaNAvyA. 'senA vi'= bIjA tIrthakaronA paNa 'vaM viye'= A pramANe ja "NiAitibhe'= potapotAnA tIrthamAM 'viUoyA'= jANavA. saMskRtamAM 'dina' zabda pulligamAM paNa che tethI tenA anusAra ahIM pulligamAM nirdeza karyo che. | jarU0 / 1/rUdda have kalyANakanA divasomAM jinayAtrAdi karavAno upadeza zA mATe Ape che ? te jaNAve cheHtitthgre bahamANo, abbhAso taha ya jIyakappassa / deviMdAdiaNugitI, gaMbhIraparUvaNA loe // 431 // 9/37 chAyA :- tIrthare vimAno abhyAsa tathA ra nItatparya vandradhanukRtigambhAraprarUpaNA loke ! rU7 | vaNNo ya pavayaNassA, iyajattAe jiNANa NiyameNaM / maggANusAribhAvo, jAyai etto cciya visuddho // 432 // 9/38 juggaM / chAyA :- vaUfza pravavanI tiyAtrathI vinAnAM niyana ! mAnulArimAvo nAyare rUta putra vizuddhaH | 28 yumam gAthArtha :- A pramANe jinamahotsava karavAthI (1) tIrthaMkara pratye bahumAna, (2) pUrvapuruSoe AcarelA AcArano abhyAsa, (3) devendro AdinuM anukaraNa, (4) lokamAM gaMbhIra prarUpaNA (5) lokamAM jainazAsananI prazaMsA thAya che, AthI ja avazya mArgAnusArIbhAva vizuddha thAya che. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 zrI paJcAzaka prakaraNa - 9 gujarAtI bhAvAnuvAda TArtha :- 'titthagare bahumANo'= tIrthaharo pratyemAna 'taha ya jIyakappassa'= pUrvapuraSo mAyA mAyA2no abbhAso'= abhyAsa deviMdAdiaNugitI'= hevendra-hAnavendrona anu425|| 'gaMbhIraparUvaNA loe'= lokomAM prasiddha thAya che. ke uttama puruSoe sevelo A dharma che, e sivAya AvI pravRtti kevI rIte hoya? // 431 // 9/37 "vaNNo ya pavayaNassa'= zAsananI prazaMsA- pravayana meTara sAmAnya = sArI te mAnya me avayana, tenI prazaMsA. 'jiNANa'= neizvaronI 'iyajattAe'= bhAvI niyAtrAthI 'NiyameNaM'= avazya 'maggANusAribhAvo'= bhAgAnusArI visuddho'= niSpa- vizuddha bhAva 'etto cciya'= niyAtrAthI athavA 52 vavitA bahumAna mAhiguerAsa hAyathI 'jAyai = thAya che. // 432 // 9/38 tatto sayalasamIhiyasiddhI NiyameNa avikalaM jaM so / kAraNamimIeN bhaNio, jiNehiM jiyarAgadosehiM // 433 // 9/39 chAyA :- tataH sakalasamIhitasiddhiH niyamena avikalaM yatsaH / kAraNamasyA bhaNito jinaiH jitarAgadveSaiH // 39 // gAthArtha :- mArgAnusArIbhAvathI saMpUrNapaNe sakala vAMchitanI siddhi avazya thAya che. kAraNa ke rAga-dveSanA vijetA jinezvaroe tene sakala vAMchitanI siddhinuM kAraNa kahyuM che. artha :- 'jaM'= 4 129thI 'tatto'= bhAgAnusArI mAthI 'sayalasamIhiyasiddhI'= sarva ghaTanA siddhi 'NiyameNa'= avazya 'avikalaM'= paripU[ 'jiyarAgadosehiM'= bhoddn| vi2thI 2rita 'jiNehiM'= neizvaro yo 'so'= te bhAgAnusArImA 'imIe'= sasaSTamanI siddhino 'kAraNaM'= hetu 'bhaNio'= uhyo cha. // 433 // 9/39 mArgAnusArIbhAvanI prazaMsA zAthI karavAmAM Ave che ? te kahe che : maggANusAriNo khalu, tattAbhiNivesao subhA ceva / hoi samattA ceTThA, asubhA vi ya NiraNubaMdha tti // 434 // 9/40 chAyA :- mArgAnusAriNaH khalu tattvAbhinivezataH zubhaiva / bhavati samastA ceSTA azubhA'pi ca niranubandheti // 40 // gAthArtha :- mArgAnusArI viziSTa kSayopazamavALA jIvane tattvano ati Agraha hovAthI tenI badhI ceSTA niSpApa-zubha hoya che. kadAca te koIka pApakriyA karato hoya to paNa teno anubaMdha paDato nathI arthAt tenuM pApa pApAnubaMdhI hotuM nathI. artha :- 'maggANusAriNo khalu'= viziSTa kSayopazamavANA bhAgAnusArI puruSanI 'tattAbhiNivesao'= tattvanA sAhanA 29 'samattA'= samasta 'ceTThA'= yA 'subhA ceva'= niSpA54 'hoi'= hoya che. 'asubhA vi ya'= tenI pApaThiyA 59 'NiraNubaMdha tti'= anupa vagaranI hoya cha tene niyata pApabhano kSaya thaI gayo hovAthI ve pApanA anubaMdhano kSaya tha gayo hoya che. // 434 // 9/40 tene pApano anubaMdha zAthI nathI paDato ? tenuM kAraNa kahe che :so kammapArataMtA, vaTTai tIe Na bhAvao jamhA / iya jattAi ya bIyaM, evaMbhUyassa bhAvassa // 435 // 9/41 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 205 zrI paJcAzaka prakaraNa - 9 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- sa: varmapAtatyor vartate tayAM na bhAvato yAt | iti yAtrAdi ca bIjaM evambhUtasya bhAvasya // 41 // gAthArtha :- mArgAnusArI jIva tattvanA AgrahavALo hovAthI cAritramohanIya karmanI paravazatAthI azubha kriyAmAM pravarte che AthI tenI te azubha kriyA dravyathI hoya che, bhAvathI nahi. A pramANe jinayAtrA-mahotsavAdi sakala kalyANanA kAraNabhUta mArgAnusArI bhAvanuM bIja che arthAt avadhya kAraNa che. TIkArtha :- 'naDDa'= je kAraNathI "o'= mArgAnusArI puruSa 'mapIrataMtI'= karmanI paravazatAnA kAraNe 'tI'= azubha ceSTAmAM dravyathI "vapha'= pravarte che. " mAvo'= mArgAnusArI puruSane karmano je kSayopazama thayo hoya che tenA sAmarthyathI to bhAvathI azubha ceSTAmAM pravRtti karato nathI. 'ya'= A pramANe "nattArU ya'= jinayAtrA Adi 'parvamUyaTsa'= sakala kalyANanA nidhAnabhUta 'mAvasya'= mArgAnusArI bhAvanuM 'vAya'= avakhya kAraNa arthAt bIja che. | jarUra che 1/4 tA rahaNikkhamaNAdi vi, ete u diNe paDucca kAyavvaM / jaM eso cciya visao, pahANa mo tIe kiriyAe // 436 // 9/42 chAyA :- takSmad ranamaUTIfpa pattAni tu vinAni prattItva rtavyam | yaSa a viSaya: prathAna: tA: kriyAyA: / 42 | gAthArtha :- tethI A kalyANakanA divasomAM zaheramAM jinabiMbayukta ratha tathA citrapaTa Adi pheravavA joIe. kAraNa ke rathayAtrA Adi mATe A kalyANakanA divaso ja uttama avasara che. TIkArtha :- 'tA'= tethI 'ravimAra vi'= zaheramAM ratha Adine pheravavAnuM paNa "Adi' zabdathI citrapaTanuM grahaNa thAya che. 'tte 3 vije paduSya'= A kalyANakanA divasone AzrayIne 'vea'= karavuM "='= kAraNake ' ivive'= A divaso ja "mo'= nipAta che. "tIkha vizvariyA'= ratha pheravavA Adi kriyAno 'padIna'= (uttama) suMdara 'visa'= viSaya che. ke 4rUdda che 1/42 - pAMca mahAkalyANakanA divasomAM jinayAtrAdinuM vidhAna zA mATe karAya che ? te kahe che :visayappagarisabhAve. kiriyAmettaM pi bahaphalaM hor3a / sakkiriyA vi hu Na tahA, iyarammi avIyarAgi vva // 437 // 9/43 chAyA :- viSayaprarSabhAve kriyImAtramapi viSNa7 mata | satkriyA'pi khalu na tathA itarasmin avItarAge iva // 43 // gAthArtha :- viSaya utkRSTa hoya to sAmAnya kriyA paNa ghaNA phaLavALI thAya che. viSaya uttama na hoya to viziSTa kriyA paNa avItarAganI jema ghaNA phaLavALI thatI nathI. TIkArtha :- 'virapurisamAve'= viSaya uttama hoya to 'vizvariyAtti pi'= svazakti anusAra karAtI sAmAnya kriyA paNa 'vaduwtna'= ghaNA phaLavALI 'do'= thAya che. "pharami'= viSaya uttama na hoya to, 'mavayAni tra'= avItarAgInI jema 'sakliriyA vi'= viziSTa prakAranI satkriyA paNa du'= zabda pUraNa mATe che. 'tahIM'= viziSTa phaLavALI ''= thatI nathI. Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 zrI paJcAzaka prakaraNa - 9 gujarAtI bhAvAnuvAda vItarAganA AlaMbane je kriyA karavAmAM Ave che tenuM jeTaluM phaLa maLe che eTaluM phaLa avItarAganA AlaMbane e ja kriyA karavA chatAM nathI maLatuM. e ja rIte bhagavAnanA kalyANako e uttama viSaya DovAthI tena mAnane omiyA 2vAmAM Ave tenu Na pa bhaNe cha. // 437 // 9/43 labhrUNa dullahaM tA, maNuyattaM taha ya pavayaNaM jaiNaM / uttamaNidaMsaNesuM, bahumANo hoi kAyavvo // 438 // 9/44 chAyA :- labdhvA durlabhaM tasmAt manujatvaM tathA ca pravacanaM jainam / uttamanidarzaneSu bahumAno bhavati kartavyaH // 44 // gAthArtha -tethIdurlabha manuSyabhava ane jainazAsanane pAmIne uttama jIvonA dRSTAMtomAM bahumAna karavuM joIe. TIartha :- 'tA'= tethI 'dullahaM'= huma 'maNuyattaM'= manuSya 'taha ya'= tathA 'pavayaNaM jaiNaM'= nazAsanane- ' nabhanI vyutpattimA prabhArI thAya cha :- 'nezvara saMbaMdhI mA' 'labhrUNa'= pAmIne 'uttamaNidasaNesuM'= uttama dRSTAMtomA 'bahumANo'= viziSTa prIti 'hoi kAyavvo'= 12vIme. // 438 // 9/44 esA uttamajattA, uttamasuyavaNNiyA sadi buhehiM / sesA ya uttamA khalu, uttamariddhIeN kAyavvA // 439 // 9/45 chAyA :- eSA uttamayAtrA uttamazrutavarNitA sadA budhaiH / zeSA ca uttamA khalu uttamA kartavyA // 45 // gAthArtha :- kalyANaka saMbaMdhI A mahotsava uttama che ane uttama zAstramAM kahelA bIjA mahotsavo paNa uttama che. AthI buddhizALI manuSyoe sadA uttama RddhithI mahotsava karavo joie. TArtha :- 'esA uttamajattA'= mA tyA saMbaMdhI yAtrA uttama cha. 'sadi'= sahA 'buhehiM'= vidvAnI paDe 'uttamasUyavaNNiyA'= 85 mAhi uttabhazAstrobha pavilI 'sesA ya= ityA sivAyanA bhI hisomA niyAtrA 'uttamA khalu'= uttama 4 cha. 'uttamariddhIe'= zreSTha ddhi 'kAyavvA'= 12vI. me. // 439 // 9/45 uktathI viparIta karavAmAM je doSa saMbhave che te kahe che : iyarA'tabbahumANo'vaNNA ya imIe~ NiuNabuddhIe / eyaM viciMtiyavvaM, guNadosavihAvaNaM paramaM // 440 // 9/46 chayA :- itarathA'tabahumAno'vajJA ca asyAM nipuNabuddhyA / etad vicintayitavyaM guNadoSavibhAvanaM paramam // 46 // gAthArtha :- anyathA arthAt jo jinayAtrA mahotsavo uttama Rddhi vaDe na karavAmAM Ave to hanaguNavALAnuM bahumAna thAya che ane A uttama jinayAtrAnI avajJA thAya che ema uttama prakAranI guNadoSanI vicAraNA sUkSmabuddhithI karavI joie. kemake sarva anuSThAnomAM guNadoSanI vicAraNA mukhya TIartha :- 'iyarA'= anyathA 'atabbahumANo'= tad= uttama sthAna, ata= uttamathI nIyenA sthAne Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa -9 gujarAtI bhAvAnuvAda 207 rahelA arthAtu hanaguNavALA temanuM bahumAna 'rUma'= uttamayAtrAnI 'vaUUIT ya'= ane avajJA thAya che. 'nivRiddha'= sUkSmabuddhithI '= A 'vitiyaa'= vicAraNA karavI. "zupAvoSavihIvaU'= vastusvarUpanA guNadoSane jaNAvanAra vicAraNA 'paN'= pradhAna che. te 440 me 2/46 ukta artha ne ja spaSTa karavA kahe che :jeTuMmi vijjamANe, ucie aNujeTTapUyaNamajuttaM / logAharaNaM ca tahA, payaDe bhagavaMtavayaNammi // 441 // 9/47 chAyA :- je vidyamAne te manuSThapUganamayum | lokAharaNaM ca tathA prakaTe bhagavadvacane // 47 // gAthArtha :- jema yogya pUjanIya vaDIla vidyamAna hoya tyAre nAnAnI pUjA karavI ayukta che. tema jinAgama vidyamAna hovA chatAM laukika udAharaNa levuM e ayukta che. TIkArtha :- "rA'= yogya (pUjanIya) 'nemi'= sauthI moTA prathamasthAnIya vaDIla 'vinamALa'= virodha vagara vidyamAna hoya tyAre 'maneTTapUpi'= tenAthI utaratA nIcenA sthAne rahelAnI pUjA karavI 'manutta'= ayukta che, anartha karanAra che. 'paDe= prasiddha 'mAvaMtavayAmi'= prathama sthAnavartI bhagavAnanuM Agama hovA chatAM 'tahIM'= prathama sthAna tarIke 'no hii '= lokanuM udAharaNa levuM 'nutta'= ayukta che. jinAgama sauprathama sthAne che. laukika anuSThAno e tenAthI utaratA sthAne dvitIya sthAne che. tene prathama sthAna apAya nahi paNa jo te AgamathI avirodhI hoya to dvitIya sthAna tarIke tenuM udAharaNa laI zakAya. | 88? + 1/47 Ama zAthI kahevAmAM Ave che te jaNAve che :logo gurutarago khalu, evaM sati bhagavato vi iTTho tti / micchattamo ya eyaM, esA AsAyaNA paramA // 442 // 9/48 chAyA - no putara vA: ravRnu parva sati mAvatofpa rU ti ! mithyAtvaJca etadeSA AzAtanA paramA // 48 // gAthArtha - jinAgama hovA chatAM lokane pramANa karavAmAM bhagavAnathI paNa lokane mahAna mAnyo. A mithyAtva che ane sarvajJanI mahAna AzAtanA che. TIkArtha :- 'nona'= loka 'gurutaro utna'= pUjanIya tarIke nice 'vaM sati'= anuSThanuM pUjana karavAmAM 'mavato vi'= bhagavAna karatAM paNa "pha tti'= iSTa manAyo e "micchattama ya'= mithyAtva che, "'= A sarvajJa karatAM paNa lokane mahAna mAnavo te 'sA'= A sarvajJanI avajJA karavI te 'parama'= mahAna 'mAsAyaT'= AzAtanA che. sau prathama sarvajJanuM vacana ja pramANabhUta gaNIne svIkAravuM joie tyAra pachI tene virodhI na hoya evuM laukika udAharaNa bIjA sthAne svIkAravuM joie. . 442 / 2/48 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 zrI paJcAzaka prakaraNa - 9 gujarAtI bhAvAnuvAda iya aNNattha vi sammaM NAuM gurulAghavaM viseseNaM / iDhe payaTTiyavvaM, esA khalu bhagavato ANA // 443 // 9/49 chAyA :- iti anyatrApi samyag jJAtvA gurulAghavaM vizeSeNa / iSTe pravartitavyam eSA khalu bhagavata AjJA // 49 // gAthArtha :- kalyANaka mahotsavanI jema bIjA dAnAdi anuSThAnomAM paNa A pramANe samyagu rIte parasparanI apekSAe gurulAghavane jANIne iSTamAM pravRtti karavI e bhagavAnanI AjJA che. ToDArtha :- 'iya'= mA pramANe 'aNNattha vi'= nimahotsava sivAya bhI anuThAnomA 59 / 'samma'= maviparItapo 'NAuM'= ethIne 'gurulAghavaM'= bhAMzu vadhAre Doya bhane hoSa mochA hoya arthAt 4 42vAma dAma po hoya bhane nusAna morcha hoya te 'viseseNaM'= 52252nI apekSA vive pUrva 'iDe'= chaSTamA 'payaTTiyavvaM'= pravRtti 42vI. 'esA khalu'= 2 // 4 'bhagavato'= (bhagavAnanI 'ANA'= AzA cha. // 443 // 9/49 prakaraNano upasaMhAra karatAM kahe che :jattAvihANameyaM, NAUNaM gurumuhAu dhIrehiM / evaM ciya kAyavvaM, avirahiyaM bhattimaMtehiM // 444 // 9/50 chAyA :- yAtrAvidhAnametad, jJAtvA gurumukhAd dhIraiH / evameva kartavyam, avirahitaM bhaktimadbhiH // 50 // gAthArtha - A jinamahotsavanI vidhine gurubhagavaMtanA mukhethI jANIne bhaktimAna dhIrapuruSoe te ja pramANe sadA karavuM joIe. TArtha :- 'jattAvihANameyaM'= mA 752 DelI niyAtrAnI vidhine 'NAUNaM'= ethIne 'gurumuhAu'= guruvayanathI 'dhIrehiM'= sthiratAvA ghArapuruSobhe 'avirahiyaM'= niraMtara 'bhattimaMtehiM'= mastisaMpanna puruSobhe 'evaM ciya'= OM 4 prabhA 'kAyavvaM'= 42 lo'o. // 444 // 9/50 navamuM jinayAtrAvidhi paMcAzaka samApta thayuM. te Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 10 gujarAtI bhAvAnuvAda 209 // dazamaM upAsaka pratimA-paJcAzakam // yAtrAvidhine kahyA bAda have upAsaka pratimAne zrAvakanA kartavyarUpe batAve che :namiUNa mahAvIraM, bhavahiyaTThAe lesao kiMpi / vocchaM samaNovAsagapaDimANaM suttamaggeNaM // 445 // 10/1 chAyA :- natvA mahAvIraM bhavyahitArthAya lezataH kimapi / vakSye zramaNopAsakapratimAnAM sUtramArgeNa // 1 // gAthArtha :- mahAvIrasvAmIne namaskAra karIne zrAvakanI pratimAne sUtrane anusAra bhavyajIvonA hitane mATe saMkSepathI kAMika kahIza. artha :- 'mahAvIraM'= mahAvIryanI vizeSa mArAdhanA 42vAthI mahAvIryavAna-mahAparAbhI DovAthI 4 mahAvIra vAyA cha bhagavAna vardhamAnasvAmIne 'namiUNa'= bhAvathI nabhA2 rIne 'bhavvahiyaTThAe'= bhavya vonA hitane bhATe 'lesao'= saMkSepathI 'samaNovAsagapaDimANaM'= zrAvanI pratibhAnA 'kiMpi'= sibs s135ne 'suttamaggeNaM'= mAgabhane anusAre 'vocchaM'= 30. // 445 // 10/1 te zrAvakanI pratimAo keTalI che ? te kahe che :samaNovAsagapaDimA, ekkArasa jiNavarehiM paNNattA / daMsaNapaDimAdIyA, suyakevaliNA jato bhaNiyaM // 446 // 10/2 chAya :- zramaNopAsakapratimA ekAdaza jinavaraiH prajJaptAH / darzanapratimAdikAH zrutakevalinA yato bhaNitam // 2 // gAthArtha :- jinezvaroe darzanapratimA vagere zrAvakanI agiyAra pratimAo kahI che. kAraNa ke zrutakevalI zrI bhadrabAhusvAmIe nIce mujaba pratimAo kahI che. artha:- 'samaNovAsagapaDimA'= sAdhunI upAsanA-sevA 2 te zrabhopAsavAya. temanI mAgamamA DelI pratibhA 'daMsaNapaDimAdIyA'=zanapratibhA mAhi ekkArasa'= maniyAra 'jiNavarehi'= neizvaroge 'paNNattA'= 50 cha. 'jato'= 12913 'suyakevaliNA'= zrutavalI zrI bhadramAsvAbhIye 'bhaNiyaM'= hyu cha. // 446 // 10/2 te agiyAra pratimAne kahe che :dasaNavayasAmAiyaposahapaDimAabaMbhasaccitte / AraMbhapesauddiTThavajjae samaNabhUe ya // 447 // 10/3 chAyA :- darzana-vrata-sAmAyika-pauSadha-pratimA-abrahma-sacitte / / Arambha-preSauddiSTavarjakaH zramaNabhUtazca // 3 // thArtha :- (1) 6zana pratimA, (2) prata pratibhA, (3) sAmAyi pratimA, (4) pauSa5 pratimA, (5) pratibhA pratimA, (6) anamarDana pratimA, (7) sathittavarDana pratimA, (8) mAraMbhaparchana pratimA, () preSya mAraMbhaIna pratibhA, (10) uddiSTamatavarTana pratimA bhane (11) zramarAbhUta pratibhA- mAmagiyA2 pratibhA che. maadvaa2||thaa cha. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 zrI paJcAzaka prakaraNa - 10 gujarAtI bhAvAnuvAda TIartha :- 'daMsaNa'= zana pratibhA, 'vaya'= vrata pratimA, 'sAmAiya'= sAmAyi pratimA, 'posaha'= pauSa pratibhA, 'paDimA = pratibhA pratimA, 'abaMbha'= anamarchana pratimA, 'saccitte'= sathittavardhana pratibhA, 'AraMbha'= sAmavaIna pratimA, 'pesa'= preSya sAmarDana pratimA, 'uddiTThavajjae'= uddiSTamatavarTana pratimA, 'samaNabhUe ya= bhane zramA bhUta pratimA. // 447 // 10/3 temAM prathama darzanapratimAnI vyAkhyA karatAM kahe che :dasaNapaDimA NeyA, sammattajuyassa jA ihaM boMdI / kuggahakalaMkarahiyA, micchattakhaovasamabhAvA // 448 // 10/4 chAyA :- darzanapratimA jJeyA samyaktvayutasya yA iha bondIH / / kugrahakalaGkarahitA mithyAtvakSayopazamabhAvAt // 4 // gAthArtha :- ahIM samyagadarzanayukta jIvanuM zarIra darzanapratimA che. mithyAtvano kSayopazama hovAthI darzanapratimA kadAgrahanA kalaMkathI rahita hoya che. TIrtha :- 'ihaM'= 2 pratibhAnA aghi 2mA 'sammattajuyassa'= sabhyazanathI yukta zrAvanu 'jA'= 4 'boMdI'= zarIra te 'daMsaNapaDimA'= zana pratibhA 'NeyA'= 11vI, 'micchattakhaovasamabhAvA'= mithyAzana bhoDanIyabhano kSayopazama thavAthI 'kuggahakalaMkarahiyA'= BoSathI 2rita hoya // 448 // 10/4 kAraNano abhAva hovAthI kAryano abhAva thAya che te kahe che :micchattaM kuggahakAraNaM ti, khaovasamamuvagae tammi / Na tao kAraNavigalattaNeNa, sadi visavigAro vva // 449 // 10/5 chAyA :- mithyAtvaM kugrahakAraNamiti kSayopazamamupagate tasmin / na takaH kAraNavikalatvena sadA viSavikAra iva // 5 // gAthArtha :- mithyAtva e kadAgrahanuM kAraNa che. AthI mithyAtvano kSayopazama thAya tyAre kAraNano abhAva thavAthI kadAgraha raheto nathI. jema maMtrAdithI viSanI zakti haNI levAmAM Ave pachI viSanA vikArono abhAva thaI jAya che tema. TArtha :- 'micchattaM'= mithyAtvamohanIya bha'kuggahakAraNaM ti'= hAyaDarnu 25 cha tethI 'khaovasamamuvagae'= kSayopazama thAya tyAre 'tammi'= mithyAtvano kAraNavigalattaNeNa'= mithyAzananI zasti us TovAthI 12no abhAva thavAthI 'sadi'= sahA 'visavigAro bva'= viSanA vinI 4ma 'Na tao'= te yaha to nathI. jema maMtra AdithI viSanI zakti saMharI levAmAM Ave pachI tenA vikAro rahetA nathI tema mithyAtvanI zasti smalita tha ya pachI yaha 2to nathI. // 449 // 10/5 prathama pratimAdhArI zrAvaka kevo hoya che ? tenuM pratipAdana karatAM kahe che :hoi aNAbhogajuo, Na vivajjayavaM tu esa dhammammi / atthikkAdiguNajuto, suhANubaMdhI NiratiyAro // 450 // 10/6 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 10 gujarAtI bhAvAnuvAda 211 chAyA :- mavati nAmoyuto viparyayavAn tu paNa tharSe | matijyAvizupAyuta: rAmAnunya niraticAra: 6 gAthArtha :- darzana pratimAdhArI zrAvaka zrutacAritradharmamAM ajJAnatAvALo hoI zake che paNa viparIta bodhavALo na hoya. tathA Astikya Adi guNothI yukta, zubha anubaMdhavALo ane aticArathI rahita hoya che. TIkArtha :- 'aa'= A samyaguSTi zrAvaka 'maUTTmAnuDo'= ajJAnatAthI yukta "do'= hoya che. vivajJaviM'= abhinivezathI thatA viparIta bodhavALo na hoya. 'dharmAzmi'= zrutacAritradharmamAM 'sthitivALanutto'= AstiSpa- anukaMpA-nirveda saMvega-prazama guNothI yukta,- bIjA zAstromAM prAdhAnyanI apekSAe prathama-saMvega-nirveda-anukaMpA-Astikya e kramathI A guNo batAvyA che, arthAt prathama guNa zreSTha hovAthI tene pahelo jaNAvyo che ane Astikyane chello jaNAvyo che, jyAre ahIMyA apekSAe Astikya Adi krama jaNAvyo che kAraNake Astikya guNanI prApti sau prathama thAya che ane prathama guNanI prApti sauthI chellI thAya che, 'sudAjuvaMthI'= zubhano anubaMdha jene che te arthAt zubha anubaMdhavALo, 'AiratiyAro'= zaMkA vagere aticArothI rahita hoya. A46020/6 boMdI ya ettha paDimA, visiTThaguNajIvalogao bhaNiyA / tA risaTUno, muddo 3 so vitye ti | 42 | 20/7 chAyA :- vondrizcAtra pratamAM viziSTa nivastroto maLatA . tathedRzaguNayogAt zubhastu saH khyApanArthamiti // 7 // gAthArtha :- ahIyAM "pratimA' zabdano artha "zarIra' e pramANe karyo che, arthAtu samyagadarzanarUpa viziSTaguNathI yukta jIvanuM zarIra te darzanapratimA che. mULa AgamamAM pratimA zabdano artha abhigraha karyo che. to ahIM graMthakAre teno artha zarIra kema karyo che ? enuM kAraNa jaNAvatAM kahe che ke AvA guNiyala jIvanuM zarIra paNa zubha ja che ema jaNAvavA mATe Avo artha karyo che. TIkArtha- valI 2'= zarIrane '0'= ahIM 'DamI'= pratimA 'visiAnIvanopA'= viziSTa guNavALA jIvanA AdhArarUpa hovAthI 'LiyA'= kahI che "tA'= tethI 'risaTUTno IT'= samyagadarzana guNanA saMbaMdhathI 'suda 3'= zubha ja che "to'= viziSTa jIvitarUpa jIvaloka- arthAt kAyA, 'ghAvaUhyuM ti'= ema jaNAvavA mATe- viziSTa jIvitarUpa hovAthI te pratimA kahevAya che. ema saMbaMdha che. vAstavika vicAraNAmAM zarIra e pratimA nathI. paraMtu guNavAna jIvonuM zarIra pavitra hovAthI lokone mATe e darzanIya bane che tethI tene pratimA kahevAmAM Ave che. lokomAM paNa guNavAnanI mUrti ja prazaMsanIya gaNAya che, nirguNInI nahi, guNanA abhAvavALAnuM zarIra darzanIya nathI, tene pratimA kahevAya nahi. zrI AcArAMga-dazAzrutaskaMdha Adi zAstromAM to e zAstramAM jaNAvelA amuka anuSThAnane pratimA kahevAmAM AvI che. mUla Agama pramANabhUta hovAthI pratimA zabdano zabdArtha tenA anusAre ja jANavo. paNa e zabdArthanI sAthe virodha na Avato hoya to bIjo paNa zabdArtha karI zakAya che, emAM Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 zrI paJcAzaka prakaraNa - 10 gujarAtI bhAvAnuvAda koI virodha nathI, te paNa upAdeya bane che mATe graMthakAre pratimA zabdamAM "zarIra' arthanI virakSA karI che. 4 20/7 darzanapratimA kahevAI. tyArapachI have A kahe che :evaM vayamAIsu vi, daTThavvamiNaM ti Navaramettha vayA / gheppaMta'NuvvayA khalu, thUlagapANavahavirayAdI // 452 // 10/8 chAyA :- vuiM vratArkAipa draSTamimiti navaratra vratAni | gRhyante'NuvratAni khalu sthUlakaprANavadhaviratyAdIni // 8 // gAthArtha :- darzanapratimAnI jema vratapratimA vagere bIjI badhI pratimAomAM paNa pratimA zabdano artha zarIra e pramANe ja jANavo. bIjI vratapratimAmAM sthUla prANAtipAtaviramaNa Adi pAMca aNuvrato ja svIkAravAmAM Ave che. TIkArtha :- 'vaM'= darzanapratimAnI jema 'vayamarpha vi'= vratapratimA AdimAM paNa 'bai'= jANavuM. 'rUpa ti'= pratimA zabdanA arthanuM prayojana A che. arthAt vratadharanI mUrti, sAmAyikavALAnI mUrti evo artha jANavo, 'navara'= phakta "0i'= ahIyAM 'vaya'= aNuvrato 'ghaNaMta'= grahaNa karavAmAM Ave che. ghanu zUna//pAvariyA'= zUlaprANavadhavirati vagere aNuvrato kahevAya che. || 42 / 20/8 bhAvathI te vrato kyAre thAya che ? te kahe che : sammattovari te sesakammuNo avagae puhuttammi / paliyANa hoMti NiyamA, suhAyapariNAmarUvA u // 453 // 10/9 chAyA :- savittvopari te zeSazarmo pate pRthavatve | palyAnAM bhavanti niyamAt zubhAtmapariNAmarUpANi tu // 9 // gAthArtha :- samyaktanI prApti vakhate karmanI amuka sthiti ghaTe che. tyArapachI e bAkI rahelI karmanI sthitimAMthI aNuvratane rokanAra apratyAkhyAnIya kaSAyanI jyAre bethI nava palyopama jeTalI sthitino kSaya thAya che tyAre avazya AtmAnA prazasta pariNAmarUpa aNuvratonI prApti thAya che. TIkArtha :- "sama7ovara'= samyagadarzananI prApti thayA pachInA kALamAM 'te'= aNuvrato ' se mbhaLo'= te aNuvratone rokanAra karmanI 'puttama patiyALa'= bethI nava palyopama jeTalI sthiti ahIMyA palyopama zabdathI addhApalyopama je nAraka-tiryaMca-manuSya ane devonA AyuSyanI gaNatrI karavA mATe zAstramAM prasiddha che te samajavAno che. 'mavaID'= kALathI athavA jIvavIryathI Atmapradeza uparathI naSTa thatAM 'dati'= prApta thAya che. niyama'= avazya "suhari marUva 3 = AtmAnA prazasta pariNAma svarUpa aNuvrato che. jharU . 20/1 aNuvratonI vidyamAnatAmAM je phaLa prApta thAya che te kahe che :baMdhAdi asakkiriyA, saMtesu imesu pahavai Na pAyaM / aNukaMpadhammasavaNAdiyA, u pahavati viseseNa // 454 // 10/10 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 10 gujarAtI bhAvAnuvAda 213 chAyA :- bandhAdirasatkriyA satsu eSu prabhavati na prAyaH / anukampAdharmazravaNAdikA tu prabhavati vizeSeNa // 10 // gAthArtha :- aNuvrato vidyamAna hoya tyAre baMdha-vadha-chaviccheda vagere azubha kriyA prAyaH thatI nathI ane anukaMpA, dharmazravaNa vagere vizeSarUpe thAya che. artha :- 'baMdhAdi'= paMdha-qdha-vicche mAhi vratamA matiyAra nA2 'asakkiriyA'= azubha yeSTA 'imesu'= AtmAnA prazasta pariNAmasva35 mA pratonI 'saMtesu= vidyamAnatAmA 'pahavai na'= thatI nathI. 'pAyaM'= pa rIne-4129 mA prato sthalasiAhinI vi2ti sva35 che. 'aNukaMpadhammasavaNAdiyA u'= anupA, dharmazraquhi satyAbho to 'viseseNa'= atizayathA 'pahavati'= prajaNa thAya che. // 454 // 10/10 / vratapratimA kahevAI. have sAmAyikapratimAne kahe che :sAvajjajogaparivajjaNAdirUvaM tu hoi viNNeyaM / sAmAiyamittariyaM, gihiNo paramaM guNaTThANaM // 455 // 10/11 chAyA :- sAvadhayogaparivarjanAdirUpaM tu bhavati vijJeyam / sAmAyikamitvarikaM gRhiNaH paramaM guNasthAnam // 11 // gAthArtha :- sAvadyayoganA tyAgarUpa ane niravadyayoganA sevanarUpa sAmAyika jANavuM. te zrAvakane thoDA kALa pUratuM hoya che ane temanuM pradhAna guNasthAnaka che. TArtha :- 'sAvajjajogaparivajjANAdirUvaM = sAvadhayoga se mana-vayana bhane ayAnA pArI vyApArI, tebharnu parchana bhane 'mAhi' zAthI niravadha yogona sevana mAvA 135vANu 'hoi'= hoya chate. 'sAmAiyaM = samabhAvas135 sAmAyi 'viNNeyaM = arj. 'ittariyaM = tva2= thoDI jANa - "te che jene" te "itarika'-AmAM matvargIya 'ika" pratyaya lAgyo che. arthAt alpakALa mATe AcaravAnuM hoya che. 'gihiNo'= gRhasthona 'paramaM'= pradhAna 'guNaTThANaM'= guena sthAna cha. // 455 // 10/11 sAmAiyammi u kae, samaNo iva sAvao jato bhaNito / bahuso vihANamassa ya, tamhA eyaM jahuttaguNaM // 456 // 10/12 chAyA :- sAmAyike tu kRte zramaNa iva zrAvako yato bhaNitaH / / bahuzaH vidhAnamasya ca tasmAdetad yathoktaguNam // 12 // gAthArtha :- sAmAyika karyuM hoya tyAre zrAvakane sAdhu jevo kahyo che tathA sAmAyika ghaNI vakhata karavAnuM kahyuM che tethI sAmAyika pUrvokta guNavALuM che. artha :- 'sAmAiyaMmi u kae'= sAmAyi yuM Doya tyAre 'samaNo iva'= sAdhuvo 'sAvao'= zrA 'jato'= 24thI 'bhaNito'= uhyo tebha 'assa ya'= sAmAyine 'bahuso'= pI vamata 'vihANaM'= 42vAna 'jato bhaNito'nI saMbaMdha nahI 59ovAno cha. arthAta 4 arathI cha. 'tamhA'= tathA 'eyaM'= sAmAyi: 'jahuttaguNaM'= zAstrota gurAvANu cha arthAt pradhAna gurAsthAna sva35 cha. // 456 // 10/12 maNaduppaNihANAdI Na hoMti eyammi bhAvao saMte / satibhAvAvaTThiyakAriyA ya sAmaNNabIyaM ti // 457 // 10/13 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 zrI paJcAzaka prakaraNa - 10 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- manoduSpraNidhAnAdIni na bhavanti etasmin bhAvataH sati / smRtibhAvAvasthitakAritA ca zrAmaNyabIjamiti // 13 // gAthArtha :- bhAvathI sAmAyika hoya tyAre manoduSmaNidhAna, vacanaduSmaNidhAna ane kAyaduSmaNidhAna na hoya tathA smRtibhAva ane avasthitakAritA hoya. kAraNake sAmAyika sAdhupaNAnuM kAraNa che. artha:- 'maNaduppaNihANAdI'= bhanAiprazidhAna mAhi- 'mAhi' zathI vA bhane ayAna huprasidhAna aha rAya che. 'Na hoti'= hotA nathI, 'eyammi'= sAmAyi: 'bhAvao'= mAthI 'saMte'= vidyamAna hoya tyAre 'satibhAvAvaTThiyakAriyA ya'= smRtimAhoya cha arthAt smRtimantadhAna nAmanA aticArano tyAga hoya che. ane avasthitakAritA hoya che. arthAt anavasthitA aticArano tyA hoya che. 'sAmaNNabIyaM ti'= sAdhutvanI4 cha arthAt tenAthI prayAnA pari ma che. prathama paMyAzanI 26bhI yAmAM // matiyAronu pani yu cha. // 457 // 10/13 sAmAyika kahevAyuM. have pauSadhane kahe che :poser3a kusaladhamme, jaM tA''hArAdicAgaNaTThANaM / iha posaho tti bhaNNati, vihiNA jiNabhAsieNeva // 458 // 10/14 chAyA :- poSayati kuzaladharmAn yat tadAhArAdityAgAnuSThAnam / iha pauSadha iti bhaNyate vidhinA jinabhASitenaiva // 14 // gAthArtha :- je kuzaLadharmanuM poSaNa kare te pauSadha evo pauSadha zabdano artha che tethI jinoktavidhithI AhArAdino tyAga karavo te pauSadha che. artha :- 'jaM'= 4 124thI 'tA'= tethI 'kusaladhamme'= muzaNa vyApAranu, 'posei'= poss| 42 cha 'jiNabhAsieNeva'= neizvare DeTA 4 'vihiNA'= upAya vaDe 'AhArAdicAgaNuTThANaM'= mAhArAhinI tyAga 42vo te 'iha'= mA pauSadhanA aghijAramA 'posaho tti'= pauSa 'bhaNNati'= uvAya cha,4 poss| 72 te pauSa5 se prabhArI tano zArtha thAya che. // 458 // 10/14 pauSadhano zabdArtha kahIne have tenA bheda kahe che:aahaarposho khalu, sarIrasakkAraposaho ceva / baMbhavvAvAresu ya, eyagayA dhammavuDDhi tti // 459 // 10/15 chAyA :- AhArapauSadhaH khalu zarIrasatkArapauSadhazcaiva / brahmAvyApArayozca etadgatA dharmavRddhiriti // 15 // gAthArtha :- AhArapauSadha, zarIrasatkAra pauSadha, brahmacarya pauSadha ane avyApAra pauSadha ema pauSadhanA cAra prakAra che. AhArAdinA tyAgathI dharmanI vRddhi thAya che mATe tene pauSadha kahyo che. dArtha :- 'AhAraposaho khalu'= AhArapauSa 'sarIrasakkAraposaho ceva'= zarIrasaDA2 pauSa 'baMbhavvAvAresu ya'= pramayartha pauSa5 sane avyApAra pauSa5 'eyagayA'= mahArAhanA tyAgathA 'dhammavuDDi tti'= dhanI vRddhi thAya cha bhATe pauSa5 DevAya che. // 459 // 10/15 pauSadhamAM je tajavAnuM che te kahe che :appaDiduppaDilehiyasejjAsaMthArayAi vajjeti / sammaM ca aNaNupAlaNamAhArAdIsu eyammi // 460 // 10/16 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 10 gujarAtI bhAvAnuvAda 215 chAyA :- gapratikuprasivita- saMtAra ivarnatti | samyak ca ananupAlanamAhArAdiSu etasmin // 16 // gAthArtha :- pauSadhapratimApArI zrAvaka pauSadhamAM apratyupekSita- duSpatyupekSita zayyAsaMthAro, apramArjitaduSpamArjita zayyAsaMthAro, apratyupekSita-dumratyupekSita uccAra prazravaNabhUmi, apramArjita-duSpamArjita uccAra prazravaNabhUmi ane AhArAdi cAranuM samyaguM pAlana na karavuM te- A pAMca aticArano tyAga kare che. TIkArtha:- 'gni'= pauSadhamAM 'maMDiTuritnadiyesengAsaMthAyArU'= pratilekhanA nahi karelA athavA avidhithI pratilekhanA karelA zayyAsaMthArAne- upalakSaNathI pratilekhanA karyA vagaranI aMDila mAtrAnI bhUmine 'vannati'= taje che. "sakhta '= bhAva ane kriyAthI 'sAhArI'= AhArAdi cAranuM 'maUTUpatni'= pAlana na karavuM te aticAra che. tene paNa taje che. sAmAyika ane pauSadha A baMne zrAvakanA vratomAM kahevAI gayA ja che chatAM ahIM pratimAmAM e baMnenuM pharI grahaNa zAthI karyuM che? tenuM kAraNa jaNAve che ke vratomAM te pratidinanA anuSThAna tarIke ane svalpakALavALA hoya che jyAre ahIM pratimAmAM te vadhAre kALanA athavA to yAvajIva sudhInA saMbhavavALA hoya che ema jaNAvavA mATe temanuM pharI grahaNa karAyuM che mATe temAM koI doSa nathI. bIjA prakaraNomAM to A be pratimAne dhAraNa karanAra zrAvakamAM ghaNI moTI yogyatA joIe ema varNavyuM che jyAre e vratomAM eTalI yogyatAnI apekSA nathI hotI, jo sAmAyika-pauSadha vrata ane temanI pratimAmAM bheda na hota to temanI pratimAmAM viziSTa yogyatAnuM varNana karata nahi. meM 460 me 20/dda. cothI pratimA kahevAI, have pAMcamI kahe che : sammamaNuvvayaguNavayasikkhAvayavaM thiro yaNANI y| aTThamicauddasIsuM, paDimaM ThAegarAIyaM // 461 // 10/17 chAyA :- athANuvrata kupAvratazikSAvratavAn sthira jJAna ca | aSTamIcaturdazyoH pratimAM tiSThatyekarAtrikAm // 17 // gAthArtha :- samyagu aNuvrata, guNavrata ane zikSAvratane dhAraNa karanAra, sthira ane jJAnI zrAvaka AThama-caudasa, pUnama ane amAvasyA e parvadivasomAM saMpUrNa rAtri kAyotsarga kare e pratimA che. TIkArtha :- "sabsa'= aviparItapaNe 'maputrayaTUvisiva+vAvayavaM'= aNuvrata, guNavrata ane zikSAvratayukta 'ftharo '= dhIra ane 'TIf ya'= samyajJAnasaMpanna 'miDI '= AThama, caudaza temaja upalakSaNathI pUnama-amAvasyA e parvadivasomAM 'ridyi'= AkhI rAtri saMbaMdhI 'padama'= kAyotsarganA abhigraha svarUpa pratimAne "rA'= rahe che arthAt seve che. je 467 20/17 asiNANaviyaDabhoI, mauliyaDo divasabaMbhayArI y| rattiM parimANakaDo, paDimAvajjesu diyahesu // 462 // 10/18 chAyA :- snAnavivaTamonI mautrIvato visagraMvArI ca | rAtrI parimAvata: pratimAvartapu vipu 28 . gAthArtha :- kAyotsarga pratimadhArI zrAvaka A pratimAno jeTalo kALa che e kALamAM kAyotsargapratimA Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 zrI paJcAzaka prakaraNa - 10 gujarAtI bhAvAnuvAda sivAyanA divasomAM snAna na kare, rAtre cAre prakAranA AhArano tyAga kare, mastake pAghaDI bAMdhe, divase saMpUrNa brahmacaryanuM pAlana kare ane rAtre paNa strIbhoganuM parimANa kare. TIkArtha :- 'damavinne vide!'= pratimA sivAyanA divasomAM- arthAtu AThama-caudasa-pUnamaamAvasyA sivAyanA divasomAM 'siTIT'= vivakSitakALa paryata arthAt A pratimAno jeTalo kALa hoya eTalA kALa sudhI snAna na kare 'viyamorpha'= pragaTa bhojana karanAro arthAt rAtre bhojana nahi karanAro athavA vigainuM sevana karanAro patriyo'= mastaka upara vastranI pAghaDI bAMdhanAra- prAkRtamAM samAsanI aMdara pUrva-para nipAtano niyama nahi hovAthI "kRtamauli'nA badale "maulikUta" zabdano prayoga karyo che. 'viviMgayAra '= saMpUrNa divasa brahmacArI hoya "tti'= rAtrimAM strIbhoganuM parimANa kare. . 462 / 20/18 jhAyai paDimAe~ Thio, tilogapujje jiNe jiyksaae| NiyadosapaccaNIyaM, aNNaM vA paMca jA mAsA // 463 // 10/19 chAyA :- dhyAti pratimA sthita trijJopUDyAnuM ninAn nitaNAyAm | nijadoSapratyanIkamanyad vA paJca yAvanmAsAn // 19 // gAthArtha :- kAyotsarga pratimAdhArI zrAvaka kAusagnamAM rahelo jemaNe kaSAyone jItI lIdhA che evA tribhuvanapUjya jinanuM dhyAna kare. athavA potAne je doSo pIDatA hoya enA pratipakSIbhUta guNonuM athavA bIjI koI vastunuM dhyAna kare. A pratimAno utkRSTa kALa pAMca mAsano che. TIkArtha :- 'padamAU'= pratimAnA divase kAussagnamAM 'mo'= rahelo 'tino putte'= traNa bhuvanamAM pUjaya "niyasa'= jemaNe kaSAya jItyA che te 'ni'= jinezvaranuM 'phAve'= dhyAna kare che. 'LiyelozviyaM'= potAnAmAM je rAgAdi doSa hoya tenA pratipakSabhUta guNone 'maUUAM vA'= athavA bIjI vastunuM 'paMca nA mIsI'= pAMca mAsa sudhI A pratimA pUrNa na thAya tyAM sudhI haMmezA rAtrimAM dhyAnane kare, e bhAva che. 46 rU . 20/21 pAMcamI pratimA kahevAI have chaThThI kahe che : pavvoDayagaNajatto.visesao vijiymohnnijjoy| vajjai abaMbhamegaMtao, u rAiM pi thiracitto // 464 // 10/20 chAyA - pUrvAhita kuyu vizeSato vinitamohanIyaOM . __varjayati abrahmamekAntatastu rAtrAvapi sthiracittaH // 20 // gAthArtha :- pUrvokta pratimAonA guNothI yukta ane vizeSathI kAma upara vijaya meLavanAra zrAvaka chaThThI pratimAmAM sthira cittavALo banIne rAtre paNa sarvathA abrahmano tyAga kare. TIkArtha :- 'putrorytto'= pUrvapratimAnA guNothI yukta vizeso'= vizeSathI 'vinayamoLano ya'= mohanIya upara vijaya meLavyo che jeNe evo 'mavaMza'= abrahmano "parAMto'= ekAMte "rAvuM '= rAtrimAM paNa 'fthavitto'= sthira cittavALo 'vajJa'= tyAga kare che. . 464 / 20/20 siMgArakahAvirao, itthIe samaM rahammino tthaai| cayai ya atippasaMgaM, tahA vihUsaMca ukkosaM // 465 // 10/21 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 217 zrI paJcAzaka prakaraNa - 10 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- rathAvirataH triyA samaM si na titi | tyajati cAtiprasaGgaM tathA vibhUSAM ca utkRSTAm // 21 // gAthArtha :- chaThThI pratimAmAM rahelo zrAvaka zRMgArarasanI kathA na kare, strInI sAthe ekAMtamAM na rahe. strInI sAthe AlApAdi rUpa atiparicayano tyAga kare ane zarIranI viziSTa vibhUSA na kare. TIkArtha :- "sirAviro'= strI saMbaMdhI tenI vezabhUSA Adi saMbaMdhI zRMgAranI kathA na kare. 'rUstha saE'= strInI sAthe "hRmi noTA'= ekAMtamAM rahe nahi 'ca'= ane 'tiprasaM'= tenI sAthe AlApa karavo vagere atiparicayano 'tahIM vihUNaM ca 3osa'= utkRSTa prakAranI zarIranI vibhUSAne 'rayaDDa'= taje. ke 465 ke 20/12 evaM jA chammAsA, eso'higao uiharahA dihuuN| jAvajjIvaM pi ima, vajjai eyammi logammi // 466 // 10/22 chAyAH- parva yAvat 1pamAsAnuM podhizrutatu rUtarathA Tram | yAvangavapa chUTuM vargati patasmin no | 22 che. gAthArtha :- abrahma varjana pratimApArI zrAvaka zuMgArakathA AdinA tyAgapUrvaka utkRSTathI cha mahinA sudhI abrahmano tyAga kare te sivAyano zrAvaka jAvajIva paNa abrahmano tyAga kare che ema A lokamAM jovAmAM AvyuM che. TIkArtha :- "sodikAmo'=A chaThThI pratimApArI zrAvaka 'parva'= A pramANe zRMgAra kathA AdinA tyAgapUrvaka 'nA chappA'= cha mahinA sudhI 'pharahA'= anyathA 'nAvaMvaM pi'= jAvajIva paNa 'rUma'= abrahmano 'vanaDDa'= tyAga kare che. "mi nomi'= manuSyalokamAM A pramANe viThTha= jovAyuM che. je kaddaddA 20/22. chaThThI pratimA kIdhI, have sAtamIne kahe che : saccittaM AhAraM, vajjai asaNAdiyaM NiravasesaM / asaNe cAulauMbigacaNagAdI savvahA sammaM // 467 // 10/23 chAyA- savvatamAre varnati manAOMi niravazeSam | mazane tanvatnovivAdri sarvathA sathava 23 gAthArtha :- sAtamI pratimAmAM rahelo zrAvaka azanAdi cAre prakAranA sacitta bhojanano tyAga kare che. azanamAM cokhA, ghauM, caNA tala vagereno vizuddhabhAvathI sarvathA (apakva, duSpakva, tucchauSadhi vagere aticAro na lAge te rIte saMpUrNa paNe) tyAga kare che. TIkArtha :- "saccitta mahAra'= sacitta bhojanano 'vajJa$'= tyAga kare che. 'masaUAviya'= azanAdi cAra prakAranA 'TUAre vase'= sakala 'mane'= azanamAM 'vaDitnakaviviUTIIT'= cokhA, ghauM, caNA Adi svabhAvathI prApta thayelAne paNa "sabraha'= sarva prakAre "sa'= samyagu vidhipUrvaka tyAga kare che. sacitta azanano te pote potAne sacitta bhojanano doSa na lAge mATe acitta karIne pachI bhojana Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 zrI paJcAzaka prakaraNa - 10 gujarAtI bhAvAnuvAda kare che. paNa svAdanI lolupatA mATe tene acitta nathI karato, kAraNake svAbhAvika rIte je acitta hoya tathA lokavyavahAramAM je acitta gaNAtA hoya evA azanAdikane paNa jo svAdanI lolupatAthI vApare to sacittanA tyAgI pratimApArIne bhAvathI doSa lAge ja che, bhale dravyathI doSa na lAgato hoya. / 467 | 20/22 pANe AukkAyaM, sacittarasasaMjuaMtaha'NNaM pi| paMcuMvara #va #dimayaM ca tada ghAme saLaM ! 468 / 10/24 chAyA :- pAne praznArtha cittarasasaMyukta tathA capi | ponDaridikSAviSaM 2 tathA sthAtine sarvam | 24 || gAthArtha :- pANImAM sacitta pANIno tathA kAcA phaLanA rasathI mizrita bIjA paNa pAnAhArano tyAga kare che. tathA khAdimamAM pAMca prakAranAM uduMbara, kAkaDI, dADama Adi sarva prakAranA sacittano tyAga kare che. TIkArtha :- 'pALa'= pAnAhAramAM 'mADavA'= vyavahArathI sacitta pANIno 'sattattarasaMgu taUUU fu'= tevA prakAranA kAcA phaLanA sacitta rasathI mizra bIjA paNa pAnAhArano tyAga kare che. ema saMbaMdha joDavo. 'paMcuMvarivarthi '= pAMca uduMbara ane kAkaDI Adi- "Adi zabdathI dADama AdinuM grahaNa karavuM' 'ta= tathA 'vIrUme savaM'= khAdimamAM sarva sacittano tyAga kare che. | 468 / 20/24 daMtavaNaM taMbolaM, hareDagAdI ya sAime sesaM / sesapayasamAutto, jA mAsA satta vihipuvvaM // 469 // 10/25 chAyA :- prastAvane tAtUrta harItavAhi va svA ivazeSam ! zeSapadasamAyukto yAvanmAsAn sapta vidhipUrvakam // 25 // gAthArtha :- pUrvanI cha pratimAothI yukta zrAvaka sAta mahinA sudhI svAdimamAM dAtaNa, tAMbUla, haraDe vagere sarva prakAranA sacittano vidhipUrvaka tyAga kare che. TIkArtha :- saMtava'= dAMtane zuddha karavA mATenuM sacitta dAtaNa 'taMvatna'= tAMbUla, 'daremI ya= haraDe vagere "Adi' zabdathI AmaLA AdinuM grahaNa thAya che. "sAme'= svAdimamAM 'sepathasamItto'= pUrvanI pratimAmAM kahelA guNothI yukta "nA mAsI satta'= sAta mahinA sudhI 'vidipua'= vidhipUrvaka 'sea'= sakala sacittano tyAga kare che ema saMbaMdha che. 466 20/raka sAtamI pratimA kahevAI. have AThamIne kahe che : vajjar3a sayamAraMbhaM, sAvajjaM kAravei pesehiM / puvvappaogao cciya, vittiNimittaM siddhilbhaavo||470||10/26 chAyA :- varnati svayamarai savirdhA ritti cai: | pUrvaprayogata eva vRttinimittaM zithilabhAvaH // 26 // gAthArtha :- AThamI pratimAmAM zrAvaka sAvadya AraMbhane pote jAte karato nathI. paNa pratimA svIkAryA pahelA potAnA AjIvikA mATe je khetI Adi AraMbha cAlato hato tene ja nokaranI pAse karAve. temAM paNa AraMbhasaMbaMdhI maMda adhyavasAyavALo hoya. Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 10 gujarAtI bhAvAnuvAda 219 TIkArtha :- "sarca'= pote jAte karavArUpe 'mAraM sIvajJa'= sAvadya AraMbhane 'vanaDDa'= taje che. 'hiM = nokaronI pAse 'zrAve'= karAve che. "putro vyiya'= pratimA svIkAryA pahelA potAno cAlu vyApAra hoya temAM ja arthAtu navo vyApAra zarU na karAve 'vittanamitta'= AjIvikA nimitte 'siditnamAvo'= svayaM AraMbhamAM tIvra adhyavasAyavALo na hoya paNa maMda pariNAmavALo hoya. zrAvaka AraMbhane jAte nathI karato ane nokaranI pAse karAve che, evuM zA mATe kare che ? pote jAte jayaNA pALI zake evI nokaro kAMI jALavavAnA nathI, mATe bIjAnA pAse karAvavA karatAM pote jAte karavuM e ja vadhAre yogya che. A praznanuM samAdhAna ApatAM kahe che ke AmAM doSa nathI kAraNake pUrve te pote jAte ja karato hato ane nokaro pAse nahoto karAvato evuM nathI. pahelAM paNa te pote jAte karato hato ane sAthe sAthe nokaronI pAse ya karAvato hato. temAM have evo niyama che ke pote jAte karavAnuM baMdha karyuM che, mAtra nokaro pAse ja karAve che. pote jAte AraMbha na karavAmAM zo lAbha che ? te batAve che. 470 me 20/26 nigghiNategaMteNaM, evaM vi huhoi ceva pricttaa| eddahametto'vi imo, vajjijjaMto hiyakaro u // 471 // 10/27 chAyA :- nitaiikSatteina vamapi 97 mati caiva parityaT | iyanmAtro'pi ayaM vaya'mAnaH hitakArastu // 27 // gAthArtha :- A pramANe svayaM AraMbha nahi karavAmAM nirdayatAno ekAnta tyAga thAya ja che. svayaM AraMbha karavA rUpa ATalA mAtra paNa AraMbhano tyAga hitakara ja che. TIkArtha :- 'vaM vi'= Ama svayaM AraMbha nahi karavAmAM 'nidhipati'= nirdayatA ''= ekAnta huM'= vAkyAlaMkAramAM che. "parivaMttA'= tyajAyelI "hoTTa veva'= thAya ja che. 'dittoDava'= svayaM AraMbha karavArUpa ATalo mAtra AraMbha paNa 'vananaMto'= tyAga karAto 'dilekTaro 3'= kalyANakArI ja che. je 472 / 20/ra7 A viSayamAM hetu batAve che : bhavvassANAvIriyasaMphAsaNabhAvato nniogennN| puvvoiyaguNajutto tA vajjati aTThajA mAsA // 472 // 10/28 chAyA - bhavyacIjJAvIryasaMsparzanamAvata: niyona | pUrvodita-guNayuktastAvad varjayati aSTau yAvanmAsAn // 28 // gAthArtha :- svayaM AraMbhano tyAga karavAthI bhavyajIvane avazya bhagavAnanI AjJAnuM pAlana thAya che ane AMtarika sAmarthyarUpa vIryanuM sparzana thAya che, arthAtu AMtarika sAmarthya khIle che tethI pUrvokta sAta pratimAnA guNothI yukta pratimApArI zrAvaka AThamI pratimAmAM ATha mahinA sudhI svayaM AraMbha karato nathI. TIkArtha :- 'maLaI'= yogya jIvane 'mAvariyasaMpAsaUTmAvato'= bhagavAnanI AjJAnuM pAlana karavAnA bhAvathI ane vIrya phoravavAnA bhAvathI ' fmo'= avazya, AraMbha ATalo paNa tajavo e Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 zrI paJcAzaka prakaraNa - 10 gujarAtI bhAvAnuvAda hitakara che. A pramANe bhagavAnanI AjJAnuM pAlana temaja vIrya phoravavAthI AtmasAmarthya khIle che. puvyoUInutto'= pUrva kahelI sAta pratimAnA guNothI yukta "tA'= tyAM sudhI 'vajJati'= svayaM AraMbhano tyAga kare che, keTalA vakhata sudhI tyAge ? 'maTTa nI mAsI'= ATha mahinA sudhI. / 472 me 20/28 AThamIpratimA kahevAI. have navamIne kahe che : pesehi vi AraMbhaM, sAvajjaM kAravei No guruyaM / atthI saMtuTTho vA, eso puNa hoti viNaNeo // 473 // 10/29 chAyA - Drtharapi mAra sIva vArata no gurum | arthI santuSTo vA eSaH puna bhavati vijJeyaH // 29 // gAthArtha :- navamI pratimAmAM rahelo zrAvaka nokaro pAse moTA sAvadya AraMbha karAvato nathI. (sAmAnya nAnA kAryo karAvato hoya.). A zrAvaka pote dhanavAna hoya athavA madhyama sthitivALo hovA chatAM atisaMtuSTa hoya ema jANavuM. TIkArtha :- 'vedi vi'= nokarI pAse paNa 'yaM'= moTA 'savinaM mA'= sAvadya AraMbhane '#RTTa '= karAvato nathI. 'stha'= dhanavAna saMto vA'= athavA madhyama sthitivALo hovA chatAM atisaMtoSI 'so puuT'= A 'roti'= hoya che. tevuM 'vighoko'= jANavuM. . 473 / 20/21 te mahAna AraMbha zAthI nathI karAvato ? e kahe che : nikkhittabharo pAyaM, puttAdisa ahava sesprivaare| thevamamatto ya tahA, savvattha vi pariNao navaraM // 474 // 10/30 chAyA :- nikSattamara: prAya: putrAvivuM athavA zeSaparivAre | gAthArtha :- navamI pratimAmAM rahelo zrAvaka putra-pautra Adine athavA nokara ke bIjA svajana Adine prAyaH kuTuMbano samagra bhAra soMpI de che. te ghara-khetara Adi milkatane vize alpa mamattvavALo ane pariNata buddhivALo hoya che. TIkArtha :- 'pa'= ghaNuM karIne puttavi'= putra-pautra Adine 'hava'= athavA 'sesaparivAre'= putra Adi sivAyanA yogya parivArane 'nivaghattamaro'= kuTuMbano bhAra soMpI de che. "ta'= tathA "savvastha vi'= ghara-khetara-vana Adi badhAmAM ja 'navara'= phakta "thevamamatto '= alpa mamatvavALo paripAmo'= pariNata buddhivALo hoya che. apariNata buddhivALo na hoya. / 474 / 20/30 logavavahAravirao, bahuso saMvegabhAviyamaI y| puvvodiyaguNajutto, Nava mAsA jAva vihiNA u||475 // 10/31 chAyA :- no vyavahAravirato vadu: sAmavitariza | pUrvoditaguNayukto nava mAsAn yAvad vidhinA tu // 31 // gAthArtha :- A pratimAdhArI zrAvaka lokavyavahArathI nivRtta hoya. dharmanA ja vyavahAra khAsa kare potAnI buddhine vAraMvAra mokSAbhilASathI bhAvita kare. pUrvanI ATha pratimAnA guNothI yukta te nava mahinA sudhI vidhipUrvaka A navamI pratimAnuM pAlana kare che. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 10 gujarAtI bhAvAnuvAda 221 TIartha :- 'logavavahAravirao'= so vyavahArathI nivRtti Doya che. pAsa jarIne pArmi: vyavahAra 4 urato Doya che. 'bahuso'= vAraMvAra 'saMvegabhAviyamaI ya= buddhine bhokSanA abhilASayI mAvita 42to hoya che. 'puvvodiyaguNajutto'= pUrvotamA pratibhAnA guthI yuta 'Nava mAsA jAva'= nava mahinA sudhI 'vihiNA u'= zAstrota vidhi va pAsana 3 . // 475 // 10/31 navamI pratimA kahevAI. have dazamI pratimAne kahe che : uddiTThakaDaM bhattaM pi vajjatI kimaya sesmaarNbhN?| so hoi ukhuramuMDo, sihaliM vA dhAratI koi // 476 // 10/32 chAyA :- uddiSTakRtaM bhaktamapi varjayati kimuta zeSamArambham / so bhavati tu kSuramuNDaH zikhAM vA dhArayati ko'pi // 32 // gAthArtha :- dazamI pratimAmAM rahela zrAvaka potAnA mATe banAvela bhojanano paNa tyAga kare che to pachI bIjA AraMbhono to vizeSathI tyAga kare, te mastake astrAthI saMpUrNa muMDana karAve che. athavA koika coTalI rAkhe che. TArtha :- 'uddikaDaM bhattaM pi'= potAnA bhATe banAveDaM mozana 'vajjatI'= ta cha. 'kimaya sesamAraMbhaM ? = to bhI sAvadha mAramanIzI vAta 42vI ? arthAta tene to vizeSathI ta4. 'so hoi u'= te zamI pratimAmA raheko zrAva hoya che. 'khuramuMDo'= masta ne astrAthI muMDAveso 'sihaliM vA'= athavA yoTalIne 'dhAratI koi'= o4 zrApa paa29|| 42 cha. // 476 // 10/32 jaM NihiyamatthajAyaM, puTThoNiyaehiNavaraM so tattha / jai jANai to sAhe, ahaNavi to bei Navi jANe // 477 // 10/33 chAyA :- yannihitamarthajAtaM pRSTo nijakaiH navaraM sa tatra / yadi jAnAti tadA sAdhayati atha naiva tadA brUte nApi jAne // 33 // gAthArtha :- svajana vagere bhUmi vageremAM sthApelA dhana vize pUche to jo pote jANato hoya to kahIne batAve. na kahe to temanA dharmavyavahAramAM kSati Ave, mATe kahe che. have jo pote jANato na hoya to 'I nathI to' sebha 4vAla mApecha. TIartha :- 'jaM NihiyaM'= bhUmi vagairebha sthApo hoya 'atthajAyaM = dhana "Niyaehi'= 14no vaDe 'puTTho'= pUchavAmAM Ave to 'NavaraM'= Ijata 'so'= dRzabhI pratibhAmA 2Delo 'tattha= te dhana vize 'jai jANai'= to hoya 'to sAhe'= to to 14nona dharmanA pAsanane bhATe 4, na to dhana vinA manA dharmavyavahAramA kSati thAya. 'aha Navi'= ona rAto hoya 'to bei'= to 'Navi jANe'= huM to nathI. // 477 // 10/33 A dazamI pratimApArI zrAvaka kevo hoya ? te kahe che : jatipajjuvAsaNaparo, suhumapayatthesu nnicctlliccho| puvvodiyaguNajutto, dasa mAsA kAlamAseNaM // 478 // 10/34 7. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 zrI paJcAzaka prakaraNa - 10 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- yatiparyupAlanapura: sUkSmaparArthe; nityaskripsa: | pUrvoditaguNayukto daza mAsAn kAlamAsena // 34 // gAthArtha :- A pratimApArI zrAvaka sAdhusevAmAM tatpara rahe che. sUkSmabuddhithI jANI zakAya evA baMdhamokSa Adi padArthone jANavAmAM atizaya utkaMThita hoya che. pUrvanI nava pratimAnA guNothI yukta hoya che. A pratimAne pALavAnuM kALaparimANa daza mahinAnuM che. gAthArtha :- "gati juvAsaUApara'= sAdhunI sevAmAM tatpara hoya che. "sumapattha'= baMdha, mokSa Adi sUkSmapadArthone ' fSya'= haMmezA "tattacho'= jANavA mATe atizaya utkaMThita hoya che. puSyohiyALanutto'= pUrvanI nava pratimAnA guNothI yukta "sa mAsI'= daza mAsa sudhI, ahIM 'thAvat'= zabda adhyAhAra samajI levo. ' mArevi'= kALanA parimANathI, zAstramAM "mAsa' zabda kALavAcI paNa che ane dhAnyavAcI paNa che. kahyuM che ke :- "mAsa be prakAranA kIdhA che. dhAnyamAsa ane kALamAsa" aDadane "mAsa' kahevAmAM Ave che. te dhAnyamAsa che. ane "mAsano bIjo artha mahino thAya che te kALavAcI thAya che temAM ahIMyA te kALavAcI che tethI teno artha "mahino' e pramANe karyo che. 478 / 20/34 dazamI pratimA kahevAI have agyAramI pratimAne kahe che : khuramuMDo loeNa va, rayaharaNaM uggahaM va ghettuunn| samaNabbhuo viharai, dhammaM kAeNa phaasNto||479 // 10/35 chAyA :- kSaramuugo novena vI godaramavAdR va gRhItva | zramaNabhUto viharati dharma kAyena spRzan // 35 // gAthArtha :- agiyAramI pratimAmAM zrAvaka astrAthI ke locathI mastakane muMDAvI, rajoharaNa, pAtra vagere sAdhunA upakaraNo laIne kAyAthI zramaNopAsaka dharmanuM pAlana karato sAdhunI sadeza ja ceSTA kare che. TIkArtha :- 'ghurakaMDo'= astrAthI mastaka muMDana karelo 'nona va'= athavA locathI muMDana karelo yahara'= jIvarakSAnA hetuthI rajoharaNa "3Arda '= pAtrane 'gheDUUT'= dharmopakaraNanI buddhithI grahaNa karIne "thapna'= zrAvakanA dharmane 'UT'= zarIra vaDe 'pahAsaMto'= Asevana karato arthAtu pAlana karato sama mumo'= sAdhunI sadeza 'vidara'= AcaraNa kare che. 472 me 20/rUba have tenI vihAravidhine kahe che : mamakAre'vocchiNNe, vaccati saNNAyapalli dttuNje| tatthavi jaheva sAhU, geNhati phAsuM tu AhAraM // 480 // 10/36 chAyA :- mamavAre vyavachinne vrata saMjJAta ichuM | tatrApi yathaiva sAdhuH gRhNAti prAsukaM tu AhAram // 36 // gAthArtha :- tene mamattvano sarvathA abhAva thayo na hovAthI svajanonA darzananI IcchAthI svajanonA gAma vageremAM jAya to paNa svajanonA gharamAMthI prAsuka ane eSaNIya AhAra le che. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 10 gujarAtI bhAvAnuvAda 223 artha :- 'mamakAre'vocchiNNe'= mamatvano abhAva nahovAthI 'vaccati'= yache. 'saNNAyapalli = 14nonI nivAsabhUmimA daTuM'= 14nonA zananI thI 'je'= sAmavyayacha.'tatthavi'= 14nonAmamA rahedo 59 / 'sAhU' = sAdhunI 'jaheva'= 8bha 'phAsuM tu AhAraM'= prAsuni sAhArane 'geNhati'= As recha. // 480 // 10/36 puvvAuttaM kappati, pacchAuttaM tu Na khalu eyss| odaNabhiliMgasUvAdi savvamAhArajAyaM tu // 481 // 10/37 chAyA :- pUrvAyuktaM kalpate pazcAdAyuktaM tu na khalu etasya / / __ odanabhiliGgasUpAdiH sarvamAhArajAtaM tu // 37 // gAthArtha :- svajanonA gharamAMthI tenA gayA pahelA teoe potAnA mATe je bhAta, masuranI dALa vagere banAvyuM hoya te grahaNa karavuM tene kahyuM che paNa tenA gayA pachI te je kAMI banAve te levuM tene kalpatuM nathI. TIartha :- 'puvvAuttaM'= tenA gayA paDesA sva4noge potAnA bhATe banAyu hoya te 'kappati'= spe cha. 'pacchAuttaM tu'= tenA gayA pachI janAvAma mAvyu hoya te arthAt te zrAvane mATe banAvej 'Na khalu'= ahe| 42j seyatuM nathI. 'eyassa'= // zramA bhUta pratimAghArI zrAvane 'odaNabhiliMgasUvAdi'= mAta tathA bhasuranI hANavara 'savvamAhArajAyaM tu'= sarva mAhA2. 1298 ghucha 3 : "tenA gayA pahelA banAvela bhAta levo tene kahyuM che paNa tenA gayA pachI banAvela masuranI dALa sevI tene 485tI nathI." [zrI 585sUtra - sUtra 266] // 481 // 10/37 evaM ukkoseNaM, ekkArasa mAsa jAva vihrei| egAhAdIyareNaM evaM savvattha pAeNaM // 482 // 10/38 thArtha :- evamutkRSTena ekAdaza mAsAn yAvad viharati / ekAhAdItareNaM ekAhAditasarvatra prAyeNa // 38 // gAthArtha :- A pramANe agiyAramI pratimAne utkRSTathI agiyAra mahinA sudhI pALe. kadAca mRtyu thaI jAya athavA dIkSA le to ekAda divasa paNa jaghanyathI pALe. A pramANe dareka pratimAmAM paNa jaghanyakALa vo. artha :- 'evaM'= // prabho 'ukkoseNaM'= ko mRtyu na tha ya to athavA dIkSA na to utkRSTathI 'ekkArasa mAsa jAva'= agiyA2 mahinA sudhI 'viharai'= agiyArabhI pratibhAnu pAsana 3 cha 'egAhAdi'= me hivasa, hivasa vagere 'iyareNaM'= dhanyathI 'evaM'= mA prabhArI dhanyA 'pAeNaM'= ghaj rIne 'savvattha'= pUrvanI 24 pratibhAmoma 59 hoya che. // 482 // 10/38 A pramANe pratimAnuM varNana karIne have tenI pachInI vidhi kahe che : bhAveUNa'ttANaM, uvei pavvajjameva so pcchaa| ahavA gihatthabhAvaM, uciyattaM appaNo NAuM // 483 // 10/39 chAyA :- bhAvayitvA''tmAnamupaiti pravrajyAmeva saH pazcAt / athavA gRhasthabhAvamucitattvamAtmano jJAtvA // 39 // Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 zrI paJcAzaka prakaraNa - 10 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha :- pratimAnA AcaraNathI AtmAne bhAvita karyA pachI potAnI yogyatAne jANIne jo yogyatA jaNAya to pravajayAno ja svIkAra kare che, nahitara gRhasthapaNAmAM ja rahe che. artha :- 'attANaM'= mAtmAne 'bhAveUNa'= pratimAnA anuhAna bhAvita prazane 'so'= te zramarAbhUta zrAvara 'pacchA'= pratimAna anuSThAna pU[ thy| pachInA jANamA 'pavvajjameva'= prayAne 4 'ahavA'= athavA 'gihatthabhAvaM'= gRhasthAne 'uciyattaM'= potAnI yogyatA 'NAuM'= ethIne 'uvei'= svIre cha. // 483 // 10/39 gahaNaM pavvajjAe,jao ajogANa nniymto'nnttho| to tulliUNa'ppANaM, dhIrA eyaM pavajjaMti // 484 // 10/40 chAyA :- grahaNaM pravrajyAyA yata ayogyAnAM niyamato'narthaH / tataH tulayitvA''tmAnaM dhIrA etAM pratipadyante // 40 // gAthArtha :- ayogya jIvono dIkSAsvIkAra avazya anartharUpa hovAthI buddhimAna puruSo potAnI(AtmAnI) yogyatAno nirNaya karIne dIkSAno svIkAra kare che. artha :-'pavvajjAe'= saudhibhAMthI mAottara dharmamA 41 135 pranyAno 'gahaNaM'= svI12 'jao'= 4 1294thI 'ajogANa'= ayogyane 'Niyamato'= avazya 'aNattho'= anarthanI hetu cha. 'to'= tethI 'appANaM'= AtmAnI 'tulliUNa'= yogyatAnI parIkSA ne pachI 'dhIrA'= sthirabuddhivANA 'eyaM'= 74yAne 'pavajjaMti'= svAre che. // 484 // 10/40 tulaNA imeNa vihiNA, ettIe handi niyamato nneyaa| No desaviraDakaMDayapattIe viNA jamesa tti // 485 // 10/41 chAyA :- tulanA anena vidhinA etasyA hanta niyamato jJeyA / no dezaviratikaNDakaprAptyA vinA yadeSeti // 41 // gAthArtha :- pravrayAnI yogyatAno nirNaya pratimAnA AcaraNathI ja thAya che. kAraNa ke dezaviratinA adhyavasAyonI prApti thayA vinA arthAtu bhAvathI dezaviratinA pariNAmano svIkAra thayA vinA dIkSA thatI 4 nathI. TArtha :- 'ettIe'= pranyAnI 'tulaNA'= mAmAnI yogyatAnI parIkSA 'imeNa vihiNA'= pratimAnA anuSThAnana vidhithI 'niyamato'= avazya 'NeyA'= 9vI bha3 'desaviraikaMDayapattIe'= ziviratinA adhyavasAyonI prApti thayA 'viNA'= vinA jaM= 4 125thI 'esa tti'= yA 'No'nathI thatI. // 485 // 10/41 tIe ya avigalAe, bajjhA ceTThA jahodiyA pAyaM / hoti NavaraM visesA, katthati lakkhijjae Na tahA // 486 // 10/42 chAyA :- tasyAJca avikalAyAM bAhyA ceSTA yathoditA prAyaH / bhavati navaraM vizeSataH kvacid lakSyate na tathA // 42 // gAthArtha :- paripUrNa dIkSAmAM bAhyakriyA prAyaH AgamamAM kahyAM mujaba thAya che. koIka dezakALamAM ke Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 10 gujarAtI bhAvAnuvAda 225 koIka puruSamAM apavAda avasthAmAM kAraNasara bAhyakriyA AgamAnusAra thatI dekhAtI nathI chatAM e samaye paNa dIkSA paripUrNa ja che. TIkArtha :- 'tI '= te pravajyA 'vimAnAI'= bhAvathI saMpUrNa hoya tyAre 'vA veTTA'= bAhya paDilehaNAdi ceSTA 'nodiyA'= AgamamAM kahyA mujabanI 'pArtha'= ghaNuM karIne 'roti'= thAya che. 'pAvara'= phakta 'visa'= apavAdathI "Rtti'= koIka dezakALa ke puruSa AdimAM 'vizvana para taha'= utsarvAvasthAmAM je thatI hatI evI dekhAtI nathI. apavAda avasthAmAM kriyA anyathA dekhAvA chatAM pravajyA saMpUrNa ja che. kAraNa ke puSTa AlaMbane ja apavAdanuM sevana te kare che. e sivAya te apravRtti kare ja nahi. AthI kriyAmAM ochAvattApaNuM hovA chatAM teno pariNAma anyathA thato nathI arthAta pariNAma vizuddha ja che. vAstavika rIte pariNAma ja pravrajyA svarUpa che. pariNAmanA eka aMgarUpe kriyAnuM vidhAna che. paramArthathI kriyA e pariNAmathI prerAIne ja karAtI hoya che. pariNAma e kAraNa che, kriyA e kArya che. kAryano abhAva hoya mATe kAraNano abhAva che ema nahi mAnavAnuM. dhUma e kArya che, agni e kAraNa che. ayogolakamAM dhUma na hovA chatAM agni che. mATe tyAM kArya na hovA chatAM paNa kAraNa to che ja. A bAbata sakala lokamAM siddha ja che. 486 20/12 ayogya jIvo pravrajyA le to anartha zAthI thAya che ? te kahe che : bhavaNivveyAu jato, mokkhe raagaaunnaannpuvvaao| suddhAsayassa esA, oheNa vi vaNiyA sme||487||10/43 chAyA :- manirvAnyata: mokSe rA+IITu jJAnapUrvAt | zuddhAzayasya eSA oghenApi varNitA samaye // 43 // gAthArtha :- kAraNake zAstramAM sAmAnyathI paNa saMsAranA nirvedathI mokSanA abhilASathI ane samyagujJAnathI nirmaLa adhyavasAyavALA jIvane dIkSA hoya che ema kahyuM che. TIkArtha:- 'nato'= kAraNake 'mavAiLethI3= saMsAranA nirvedathI 'moSe rA'S'= mokSanA abhilASathI 'TIUAputrAmo'= samyagu jJAnathI 'suddhAsayamsa'= vizuddha adhyavasAyavALAne 'sI'= A pravrajyA 'momAM vi'= sAmAnyathI paNa "samaU'= zAstramAM 'vaUAyA'= kahI che. 487 me 20/43 A ja vAtane varNavatAM zAstranA vacano kahe che : to samaNo jai sumaNo, bhAveNa ya jai Na hoi paavmnno| sayaNe ya jaNe ya samo, samo ya mANAvamANesu // 488 // 10/44 chAyA :- tataH zramo yaH sumanA bhAvena ra ya ra mati pApanA: svajane ca jane ca samaH samazca mAnApamAnayoH // 44 // gAthArtha :- jenuM mana zobhana adhyavasAyavALuM hoya, jenuM mana jo bhAvathI pApakArI adhyavasAya na karatuM hoya, svajana ane pArakAjanamAM tathA mAna ane apamAnamAM je samabhAvavALo hoya te to zramaNa kahevAya che. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 zrI paJcAzaka prakaraNa - 10 gujarAtI bhAvAnuvAda TIkArtha :- 'na'= jo "sumo'= vaimanasya rahita manavALo hoya, manamAM kathaMcita saumanasyapaNuM AvavA mAtrathI zramaNa banato nathI paNa sAthosAtha 'naDDa'= jo 'mAveT '= bhAvathI 'pAvamaLo'= jenuM mana pApamAM pravRtta 'doDDa'= na hoya 'sayo re'= svajanamAM ane 'no ' pArakA mANasamAM 'mApavamAsu'= mAna ane apamAnamAM 'namo'= samabhAvavALo hoya to samana'= to zramaNa kahevAya che. 5 488 me 20/44 dareka jaNa pratimAnA anuSThAnane karyA pachI ja kAMI sarvaviratine svIkAratA nathI. to Ama kema kahevAya che ? te kahe che : tA kammakhaovasamA, jo eypgaarmNtrennaavi| jAyati jahoiyaguNo, tassa vi esA thaanneyaa||489||10/45 chAyA :- takSAt sUrmakSayapazAdya patipramatterApi . nAyate yathati guI: tathApi aSA tathA yA ! 46 che. gAthArtha :- tethI karmano kSayopazama thavAthI je jIva pratimAnA pAlana vinA paNa pravrayAne yogya guNavALo thAya to tenI paNa pravrayA pratimAnuM sevana karanArA jevI jANavI. TIkA:- 'ta'= tethI 'smagovasama'= karmanA kSayopazamathI 'go'= je jIva 'parimaMtaravi = pratimAnuM sevana karyA vagara paNa "northakuLo'= zAstrokta pravrajyAne mATe yogya guNavALo 'nAyati'= thAya che 'tassava'= te pratimAnuM sevana nahi karanArane paNa 'sa'= A pravrajyA 'ta'= viziSTa prakAranA utkRSTa pariNAmathI pratimAne sevanAranA jevI ja 'joyA'= jANavI. je saMghayaNAdinI azaktinA kAraNe tathA bALapaNanA kAraNe zAstrokta pratimAnuM pAlana karavA mATe samartha na hoya te pratimAnA pAlana vagara dIkSA le to tene paNa pratimAnuM pAlana karyA bAda dIkSA lenAranI jema adhyavasAyanI vizuddhi hoi zake che ema jANavuM. kAraNake dezaviratinA adhyavasAyasthAnonI pachInA taratanA ja adhyavasAyasthAno sarvaviratinA hoya che. 486 / 20/ etto cciya pucchAdisu, haMdi visuddhassa sati payatteNaM / dAyavvA gIteNaM, bhaNiyamiNaM savvadaMsIhiM // 490 // 10/46 chAyA :- 3 ta va pRcchA6i tti vizuddhI savA prayatnena ! dAtavyA gItena bhaNitamidaM sarvadarzibhiH // 46 // gAthArtha :- AthI ja gItArthe sadA pRcchAdimAM je vizuddha jaNAya tene prayatnapUrvaka nimittazuddhi Adi joine ja dIkSA ApavI ema sarvaze kahyuM che. TIkArtha :- 'o viya'= A kAraNathI athavA vizuddhinA utkarSathI 'puchavi'= dIkSA levA AvanAranI parIkSA karavA mATe tene prazno pUchavAmAM, "Adi zabdathI teno dharma bAbatano abhiprAya jANavAmAM 'vimuddha'= tenA pratyuttara dvArA jo te dIkSA mATe yogya adhikArI jaNAya to teno ja paNa ayogyane nahi, sati'= sadA 'payette '= nimittazuddhi jANavAnA prayatnapUrvaka dIkSA "te'= gItArtha gurubhagavaMte " rAvyA'= ApavI. 'rUpa'= Ama "sannavaMsadi'= sarvajJoe 'mArya'= kahyuM che. je 420 / 20/46 A ja arthano abhyazcaya karatAM kahe che : Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 10 gujarAtI bhAvAnuvAda 227 taha tammi tammi joe, suttuvaogaparisuddha bhaavenn| daradiNNAe vijao, paDiseho vaNNio ettha // 491 // 10/47 chAyA :- tathA tamittamid yone sUtropayopariddhimAna | iSaddattAyAmapi yataH pratiSedho varNito'tra // 47 // gAthArtha :- tathA AgamamAM upayogavALA hovAthI vizuddha adhyavasAyavALA gurue dIkSA ApavAnI kriyA thoDI karAvI dIdhI hoya arthAtu dIkSA ApavAnI kriyA cAlu hoya tyAre paNa dIkSA lenAranI jo ayogyatA jaNAya to bAkI rahelI che te prakAre muMDana vagere kriyAo tene karAvavI nahi ema sUtramAM niSedha karavAmAM Avyo che. TIkArtha :- 'tada'= tathA juvakonA parizuddha bhAveT'= AgamanA upayogathI vizuddha adhyavasAya vaDe guru vaDe 'raviUTINa vi'= dIkSA ApavAnI cAluM karI hoya to paNa 'tama tamima no'= dIkSA ApavAnI kriyAmAM karAvavAmAM AvatA pravrAjana-muMDana Adi bAkInA vyApAra karavAno 'namo'= kAraNa ke 'sthi'= sUtramAM 'padase'= pratiSedha 'vaUAmo'= karyo che. te 422 20/47 A ja vAtane spaSTa karatAM kahe che : pavvAvio siya tti ya, muMDAveumiccAi jaM bhnniyN| savaM caM meM same, tappariNAme hRvaMti pAye ! 462 / 10/48 chAyA :- ibrAnitaH sthAti muThThApayimityAdri yafNatam | sarvaJcedaM samyak tatpariNAme bhavati prAyaH // 48 // gAthArtha :- kadAca anupayogathI dIkSA ApI dIdhI hoya te pachI khabara paDe ke A mANasa dIkSAne ayogya che to tenuM muMDana Adi na kare ityAdi zrI kalpabhASya zAstramAM kahyuM che. arthAt yogyane muMDana Adi karavuM ayogyane nahi karavuM ema je vidhipratiSedha karavAmAM Avyo che te badhuM ja cAritranA pariNAmane AzrayIne ja prAyaH hoya che. arthAt jenAmAM cAritranA pariNAma nathI te ayogya che, jenAmAM pariNAma che te yogya che. TIkArtha:- 'fsatta ya'= anupayogathI kadAca 'patrAvo'= pravrayA ApI dIdhI hoya arthAtu dharmane svIkAryo hoya 'DAvefmannAphu'= muMDana Adi karavA bAbatamAM vidhi pratiSedha- arthAtu yogya vyaktinuM muMDana karavuM ane ayogyanuM nahi karavuM ema vidhi pratiSedha '='= je "maUiAya'= kahevAmAM Avyo che 'savaM caM '= sUtramAM kahelA A badhA ja vidhipratiSedha "sakhta'= samyagu 'tarAne'= dIkSA lenAranA yogya athavA ayogya pariNAmane AzrayIne 'hati pAtha'= prAyaH hoya che, anyathA nahi. pravrAjana, muMDana, zikSA Adi vyApAromAM cAritranA pariNAma e ja pradhAna kAraNa che AthI te pariNAmane anusAre ja te te pravRtti karavAmAM Ave che. 422 me 20/48 jutto puNa esa kamo, oheNaM saMpayaM visesennN| jamhA asuho kAlo, duraNucaro saMjamo ettha // 493 // 10/49 chAyA :- yuvata: purepa: #ma odhana sAmrad viSe | yAtazuma: no duranuvara: saMyamoDatra | 46 . Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 zrI paJcAzaka prakaraNa - 10 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha :- jo ke pratimAnA pAlana vinA paNa yogyane dIkSA hoI zake che chatAM sAmAnyathI prathama pratimAno abhyAsa thAya, e krama yogya che. temAM paNa vartamAnakALamAM to e krama vadhAre yogya che kAraNa ke atyAre kALa kharAba hovAthI saMyamapAlana duSkara che. TIkArtha :- 'isa mo'= pratimA pAlana karyA bAda dIkSA ApavA levAno A krama 'o '= sAmAnyathI je kahevAmAM Avyo che te 'gujjo puna'= yogya che "saMparya'= vartamAnakALamAM 'virese '= vizeSathI "naDDa'= kAraNake 'samudo no'= duHSamA nAmano A pAMcamA ArAno kALa azubha che. 'sthi'= A kALamAM "saMgamo'= saMyama pAlana "durapurI'= duSkara che. mATe kramasara uttarottara guNono Azraya karavo joie. 463 / 20/42 pratimApAlananA kramathI pravajyA svIkAra karavAnA vidhAnanuM samarthana karatAM kahe che : taMtaMtaresu vi iso, Asamabheo pasiddhao ceva / tA iya iha jaiyavvaM, bhavavirahaM icchmaannehiN|| 494 // 10/50 chAyA :- tantrAntareSya mayaHTTPH prasiddhiAzcavA. taditIha yatitavyaM bhavavirahamicchadbhiH // 50 // gAthArtha :- jainetara darzanamAM paNa kramasara brahmacaryAzrama, gRhasthAzrama, vAnaprasthAzrama ane saMnyastAzrama ema AzramanA bhedo prasiddha ja che. AthI saMsArano viyoga IcchanArAoe ane sarvadarzanomAM zreSTha evA jinAgamanuM AlaMbana lenArAoe pUrve kahyuM tema pratimApUrvaka dIkSAmAM prayatna karavo joIe. TIkArtha :- 'taMtaMtare, vi'= sarvanayonA samUhasvarUpa jainazAstrathI judA bIjA darzanonA zAstromAM paNa 'rUma'= A 'sAme '= brahmacaryAzrama, gRhasthAzrama vagere AzramanA bheda 'siddhi greva'= prasiddha ja che.- temAM koI ja vivAda na hovAthI te siddha ja che, have siddha karavAnA nathI 'tA'= tethI 'ya'= pUrve kahyA pramANe "mavira = saMsAranA viyogane "rUchamArdi= IcchanArA puruSoe ''= pratimAmAM naphalUM'= prayatna karavo joie. prathama pratimApAlana karyA pachI paNa gametema dIkSA laI levI nahi. arthAtu potAnI yogyatAno nirNaya karyA pachI ja dIkSA levI. . 424 / 20/50 | | upAsaka pratimA nAmanuM dazamuM paMcAzaka samApta thayuM. // dhi prakaraNa samApta thAya che. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 229 zrI paJcAzaka prakaraNa - 11 gujarAtI bhAvAnuvAda // ekAdazaM sAdhudharmavidhi - paJcAzakam // A pramANe prathamathI mAMDIne daza prakaraNo sudhImAM zrAvakadharmanI prarUpaNA karAI. have sAdhudharmanI prarUpaNA karavAnI icchAthI kahe che : namiUNa vaddhamANaM, mokkhaphalaM paramamaMgalaM samma / vocchAmi sAhudhammaM, samAsao bhAvasAraM tu // 495 // 11/1 chAyAH- natva vartamAna mokSapanna paramakRtaM sathaLa | vakSyAmi sAdhu samAsato mAvasAra tuM che ? || gAthArtha :- zrI vardhvamAnasvAmIne namaskAra karIne mokSasAdhaka parama maMgalakArI, prazasta evA sAdhudharmane tenA aidapUryanI sAthe saMkSepathI kahIza. TIkArtha :- 'vaddhamaUT'= vardhamAnasvAmIne 'namijhaT'= namaskAra karIne "no+ga'= mokSa che phaLa jenuM arthAt mokSasAdhaka "paramamaMtni'= zreSTha maMgaLasvarUpa, kAraNa ke jJAna-darzana-cAritra e bhAvamaMgala che. "sabsa'= prazasta "sadudhamna'= sAdhudharmane "samasamo'= saMkSepathI, sAmAnya rIte vistArathI to bIjA graMthomAM sAdhudharma kahevAyo ja che. paNa keTalAka jijJAsuone lAMbA vivecanomAM kaMTALo Avato hoya che, temanI upara anugraha karavA mATe saMkSepathI ahIM kahevAmAM Ave che. 'mAvasAra tu'= bhAvapradhAna arthAtu tenuM aidatparya jaNAvavApUrvaka saMkSepamAM kahevAnuM A graMthanuM prayojana che. keTalAka jijJAsuo aidatparyathI ajANa hoya che. temanI upara anugraha karavA mATe ahIM aidatparyane jaNAvavAmAM Avaze 'vocchAmi'= kahIza. 426 21/ temAM jenA dharmanuM ahIM varNana karavAmAM Ave che te sAdhu kone kahevAya? te kahe cheH cArittajuo sAhU, taM duvihaM desasavvabheeNa / desacaritte na tao, iyarammi upaMcahA taM ca // 496 // 11/2 chAyAH- vAritrayutaH sAdhuH tat virSa zarvana | dezacAritre na taka itarasmiMstu paJcadhA tacca // 2 // gAthArtha :- je cAritrathI yukta hoya te sAdhu kahevAya. te cAritra dezacAritra ane sarvacAritra ema be prakAranuM che. temAM dezacAritravALo hoya te sAdhu kahevAto nathI, je sarvacAritravALo hoya te ja sAdhu kahevAya che. te sarvacAritranA pAMca prakAra che. TIkArya :- "cArittanu'= cAritrathI yukta hoya te "sAhU'= sAdhu kahevAya. 'ta'= te cAritra sasalvameuT'= dezacAritra ane sarvacAritranA bhedathI 'suvirda = be prakAranuM che. "saritte'= zrAvakane yogya evA aniMdita kriyAnA kAraNabhUta dezacAritravALo 'ra to'= sAdhu kahevAya nahi. "pharazmi 3'= sarvacAritra svarUpa bIjA prakAravALo ja arthAt sarvaviratinI kriyAnA kAraNabhUta evA cAritranA pariNAmamAM vartato hoya te ja sAdhu kahevAya. 'ta '= ane te sarvacAritra "paM'= pAMca prakAranuM che. 426 / 22/2 sarvacAritranA pAMca bhedane kahe che - Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 zrI paJcAzaka prakaraNa - 11 gujarAtI bhAvAnuvAda sAmAiyattha paDhama, cheovaTThAvaNaM bhave bIyaM / parihAravisuddhIyaM suhumaM, taha saMparAyaM ca // 497 // 11/3 chAyAH- sAmayimatra prathamaM chetopasthApanuM bhavet dvitIyam | parihAravizuddhikaM sUkSmaM tathA samparAyaJca // 3 // tatto ya ahakkhAyaM, khAyaM savvammi jiivlogmmi| jaM cariUNa suvihiyA, vaccaMti aNuttaraM mokkhaM // 498 // 11/4 juggaM / chAyAH- tataza yathAzcAtaM vyApta sarvamin navatno | yaccaritvA suvihitA vrajanti anuttaraM mokSam // 4 // yugmam / gAthArtha:- paheluM sAmAyika cAritra, bIjuM chedopasthApana cAritra, trIjuM parihAravizuddhi cAritra, cothuM sUkSmasaMparAya cAritra ane pAMcamuM je sarvajIvalokamAM prasiddha che ane jenuM pAlana karIne sAdhuo zreSTha evA mokSamAM jAya che te yathAkhyAta cAritra che. TIkArtha :- "sAmAntha'= AmAM sAmAiya + arthI ema be zabdo che. temAM prAkRtanA kAraNe 'ttha' zabdanA 3 no lopa thavAthI sAmAIyastha zabda banyo che. have sAmAyika cAritra e "paDhama'= paheluM che, 'chevaTTAvA'= sAticAra ane niraticAra mahAvratanA AropaNa svarUpa chedovasthApana cAritra "bhave vIrtha'= bIjuM che, "paridvAravizuddhItha'= zAstramAM kahelA parihAra nAmanA tapa vaDe vizuddhine pAmelA sAdhuo parihAravizuddha kahevAya che. teonuM je cAritra te parihAravizuddhIya che. AmAM parihAravizuddha' zabdathI "teSAm rUm' e arthamAM, grAdi AkRtigaNathI 'ya' pratyaya lAgIne 'parihAravizuddha' zabda banyo che. "suda tada saMparIyaM ca'= sUkSmasaMparAya athavA pUrvanA guNasthAnakonI apekSAe A guNasthAnake adhyavasAyo sUkSma hovAthI tene sUkSma kahevAya che. saMsAramAM paribhramaNanA kAraNabhUta lobha kaSAya ahIM mAtra kiTTIsvarUpa ja che, spardhaka svarUpe nathI mATe sUkSmasaMparAya. saMparAya eTale kaSAya. je cAritramAM AvA kiTTIsvarUpa sUkSma kSAya che te cAritrane sUkSmasaMparA kahevAmAM Ave che. AmAM kaSAya e hetu che. te phaLasvarUpa cAritranuM vizeSaNa banyo che. sUkSma ane saMparAya e be zabdo maLIne 'sUkSmasaMparAya" evuM eka nAma banyuM che. I467 22/ | tatto '= tyArabAda '3magya'= yathAkhyAta cAritra athavA akaSAyacaritra. "vArtha'= prasiddha che. 'sarvAmi nIvattAvAmi'= sarvalokamAM- A cAritra pAmyA bAda TUMka samayamAM ja kevalajJAnanI prApti thAya che. AthI te sarvalokamAM prasiddha che. "='= jene 'carijhana'= sevIne 'suvidiyA'= zubha anuSThAnavALA sAdhuo 'maputtara'= sarvathI zreSTha "moa'= siddhakSetrasvarUpa athavA svarUpAvasthArUpa mokSane 'vadhvaMti'= pAme che. 428 me 22/4 vAstavika rIte to A pAMce ya cAritra sAmAyikasvarUpa ja che. mAtra temAM thoDI thoDI viziSTatAnA kAraNe tenA pAMca bheda gaNIne pAMca judA judA nAma ApavAmAM AvyA che. Ama mAnatA graMthakAramaharSi e bhedonI vivakSA karyA vagara te sAmAyikanI ja vyAkhyA karatAM kahe che : samabhAvo sAmAiyaM, taNakaMcaNasattamittavisao tti| nirabhissaMgaM cittaM, uciyapavittippahANaM ca // 499 // 11/5 chAyAH- samabhAva: sAmava tRpzina-zatrumitraviSaya vRtti nirabhiSvaGga cittamucitapravRttipradhAnaJca // 5 // Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 11 gujarAtI bhAvAnuvAda 231 gAthArtha :- tuNa-suvarNamAM ane zatru-mitramAM samabhAva te sAmAyika. arthAta nirabhimpaMga mana ane ucitapravRttipradhAna mana sAmAyika che. TIkArtha :- "samabhAva'= samaJAsa mAva ti samabhAva: ema karmadhAraya samAsa thAya che. arthAt madhyasthabhAvathI ucita pravRtti karavI te samabhAva che. 'sAmaDyi'= sAmAyika. sAmAyikano samabhAva artha e pravRttinimittanA AdhAre karyo che. bAkI tenuM vyutpattinimitta to aneka prakAre thAya che. kevA prakAranA samabhAvane sAmAyika kahevAmAM Ave che? to kahe che ke- 'taparzavAsanumittavo utta'= tRNa ane suvarNamAM arthAt dareka ajIva padArthomAM, zatru ane mitramAM arthAt dareka jIvonA viSayamAM - jagatamAM jIva ane ajIva sivAya bIjo koI padArtha che ja nahi eTale Ano artha e thayo ke jagatamAMnI dareka vastuo ane jIvo pratye 'nimarsa' = anAsakta arthAtu rAga-dveSa na karanAra evuM 'citta'= mana 'viyapavittipradA '= ucita pravRtti jemAM pradhAna che- arthAt puNyazALI evo dhanADhya mANasa ane niSpaSya evo garIba mANasa saune potapotAnI avasthAne anusAra pravRtti jemAM mukhya che- A 'ucita pravRttipradhAna' e vizeSaNathI siddha thAya che ke vItarAga banyA bAda paNa yogyatAnI apekSAe paropakAranI pravRtti kare che. || 8 || / sati eyammi uNiyamA, nANaM taha daMsaNaM ca viNNeyaM / eehiM viNA eyaM, na jAtu kesiMci saddheyaM // 500 // 11/6 chAyAH- sati amitu niyamAnya jJAna tathA nagna vicam | etAbhyAM vinA etanna jAtu keSAJcit zraddheyam // 6 // gAthArtha :- sAmAyika hoya tyAre niyamAM jJAna ane darzana hoya ja ema jANavuM. kAraNake jJAna, darzana vinA koInuM paNa sAmAyika zraddhA karavA yogya nathI, arthAt te hoya ja nahi. TIkArtha :- "sata mima 3'=A sAmAyika hoya tyAre 'fpAyama'=avazya "nA tada haMsaUAM '= jJAna ane darzana "vighaUN'=jANavA. 'hiM viIT'=jJAna ane darzana vinA 'artha'=A sAmAyika 'sivi'=koIpaNa jIvanuM "'=zraddhA karavA yogya "ra nAtu'=kyAre paNa hoya nahi. 100 12/6 gurupArataMta nANaM, saddahaNaM eyasaMgayaM ceva / etto ucarittINaM, mAsatusAdINa niddiDha // 501 // 11/7 chAyAH- guruvAra tatyaM jJAnaM zraddhAnatatsatathaiva . atastu cAritrINAM mASatuSAdInAM nirdiSTam // 7 // gAthArtha :- AthI ja mApatuSa Adi cAritrIone guruparataMtratArUpa jJAna ane jJAnane anurUpa darzana hoya che ema A jJAnadarzana baMneno sadbhAva kahelo che. TIkArtha :- "guruparataMta'= gurupArata svarUpa "nA'= jJAna-jJAna e vyApaka che ane cAritra e vyApya che, jyAM vyApya hoya tyAM vyApaka hoya ja, dA. ta. jyAM jyAM dhUmADo hoya tyAM tyAM agni hoya ja, jyAMthI je sUcavAya e vyApya kahevAya che. ane tyAM tyAMthI je sUcavAya te vyApaka kahevAya che. ahIM jyAM jyAMthI dhUmADo sUcavAya che. mATe dhUmADo vyApta che ane tyAM tyAMthI agni sUcavAyelo che. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 zrI paJcAzaka prakaraNa - 11 gujarAtI bhAvAnuvAda mATe agni vyApaka che, ema jyAM jyAM cAritra hoya, tyAM tyAM jJAna (tathA darzana) hoya ja, mATe cAritra vyApya che ane jJAna (tathA darzana) vyApaka che. mATe ja atizaya jaDabuddhivALA evA mASatuSamunine zrutajJAna vizeSa na hovA chatAM gurusamarpaNa hato e ja emanuM jJAna che. "saEURT'= zraddhA saMparva veva'= jJAnathI yukta-jJAnane anurUpa ja 'patto == AthI ja jJAnadarzana vinA cAritra hoya ja nahi mATe 'carittI'= munione 'mAsatusAvIna'= mApatuSa Adi 'nidi = A jJAna ane darzana kahyA che. arthAta teone zAstranuM jJAna na hatuM paNa gurusamarpaNa svarUpa jJAna to hatuM ja. 502 26/7 sAdhunuM varNana karAyuM, have tenA dharmanuM varNana karAya cheH dhammo puNa eyassiha, sNmaannutttthaannpaalnnaaruuvo| vihipaDisehajuyaM taM, ANAsAraM muNeyavvaM // 502 // 11/8 chAyAH- tha: puna tice sInuSThAnapAnanArUpa: | vidhipratiSedhayutaM tadAjJAsAraM jJAtavyam // 8 // gAthArtha :- ahIM zubha anuSThAnonuM pAlana karavuM e sAdhuno dharma che. te zubhaanuSThAna samyagu vidhipratiSedhathI yukta ane AjJApradhAna hoya che ema jANavuM. gAthArtha :- 'da'= A adhikAramAM 'kamo pu. yasa'= sAdhuno dharma 'saMgApaTTapAtra/rUvo'= zubha anuSThAnanA pAlana arthAta rakSaNa karavAnA lakSaNavALo che. 'ta'= zubha anuSThAna vihipaDilehanu'= dhyAna-adhyayane karavA svarUpa vidhithI ane hiMsA-jUTha Adine karavA nahi e svarUpa pratiSedhathI yukta mAWITsAra'= sarvajJanI AjJApradhAna "muchayavaM'= jANavuM. / 102 | 21/8 aggIyassa imaM kaha ? gurukulavAsAu kaha tao giio?| gIyANAkaraNAo, kahameyaM? NANato ceva // 503 // 11/9 chAyA :- 3tastha rUTuM tham? gurunavAsAt zartha to jItaH | gItAjJAkaraNAt kathametat ? jJAnatazcaiva // 9 // gAthArtha :- prazna- agItArthane jJAna kevI rIte hoya ? uttara :- agItArthane gurukulavAsanA sevanathI jJAna hoya. prazna :- gurukulavAsanA sevanathI te gItArtha kevI rIte thAya ? uttara :- gItArtha gurunI AjJAnuM pAlana karavAthI te gItArtha thAya. prazna :- te gItArthanI AjJAnuM pAlana kevI rIte thAya ? uttara :- gurupAratatyarUpa jJAnathI ja gItArthanI AjJAnuM pAlana thAya che. TIkArtha :- 'mayamsa'= agItArthane ''= jJAna "da ?'= kevI rIte ? "gurunavAsIDa'= gurukulavAsathI hoya- A uttara che. 'vada to cho ?'= gurukulavAsathI gItArtha kevI rIte thAya ? 'jIyApAriVITo'= gItArthanI AjJAnuM pAlana karavAthI "hameya ?'= gItArthanI AjJAnuM pAlana zAthI thAya ? "TIUAto gheva'= gurUpAratanyarUpa jJAnathI ja-guruparataMtratA e jJAna ja che. kAraNake jJAna vagara gItArthanI AjJAnuM pAlana thaI zake nahi. 103 2/2. Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 11 gujarAtI bhAvAnuvAda 233 cArittao cciya daDhaM, maggaNusArI imo havai paayN| etto hite pavattati, tahaNANAto sadaMdho vva // 504 // 11/10 chAyAH- cAritra parva manusAra mAM mavati prAyaH | ito hite pravartate tathAjJAnAt sadandhavat // 10 // gAthArtha:- sAdhu cAritranA prabhAve ja prAyaH atizaya mArgAnusArI hoya che arthAtu mokSamArgane anukULa vartana karanAro hoya che. AthI tevA prakAranA bodhathI sadaMdhanI jema te hitamAM pravRtti kare che. TIkArtha :- "phano'= sAdhu 'cAritta vyaya'= cAritranA prabhAvathI ja '8'= atizaya ' sAra'= svabhAvathI ja mokSamArgane anukULa pravRtti karanAra "va pArtha'= ghaNuM karIne hoya che. "tto'= mArgAnusArIpaNAthI hite 'taUTIVIto'= hita ane ahitanuM avisaMvAdI jJAna tene hovAthI 'savaMtho '= tevA prakAranA puNyazALI aMdha puruSanI jema pavati'= ahitano tyAga karIne hitamAM pravarte che. te A pramANe - mArgamAM jato koika aMdha puruSa pote dekhato nahi hovA chatAM paNa puNyanA yoge potAnI icchApUrvakanI pravRttithI svAbhAvika rIte ja mArgamAM cAle che. khoTA mArge caDI jato nathI, tema A agItArtha sAdhu paNa tevA prakAranA mArgAnusArI guNanA yoge hitamAM ja pravRtti kare che. | 8 | 22/20 aMdho'NaMdho vva sadA, tassANAe taheva lNghei| bhImaM pi hu kaMtAraM, bhavakatAraM iya agIto // 505 // 11/11 chAyA :- 3nyonya va aa tAjJayA tarthava nagyati | bhImamapi khalu kAntAraM bhavakAntAramityagItaH // 11 // gAthArtha :- sadA dekhatA puruSanI AjJAmAM rahelo aMdhapuruSa dekhatA puruSanI jema ja tenI sAthe bhayaMkara paNa jaMgalane oLaMgI jAya che. tema gItArthanI AjJAmAM rahela agItArtha saMsArarUpa jaMgalane oLaMgI jAya che. TIkArtha:- "sa'= haMmezA 'mo tra'= dekhatA puruSanI jema tamsa'= tenA 'mANaID'= upadezarUpa AjJAthI arthAt tenA batAvelA raste cAlavAthI 'tadeva'= dekhatA puruSanI jema 'graMtho'= cakSu vagarano aMdhapuruSa "bhIma pi'= bhayaMkara paNa 'du= A zabda vAkyAlaMkAra mATe che. arthAt vAkyanI zobhA mATe che, eTale ke vAkya sAruM lAge te mATe mUkyo che paNa teno koI artha karavAno nathI. 'tAra'= jaMgalane 'naMbe'= tenA pagalAne anusarato oLaMgI jAya che. '= A pramANe 'mato'= agItArtha, avatAra'= saMsArarUpI aTavIne "oLaMgI jAya che" ema kriyApadano saMbaMdha joDavo. | F06 ! 22/12 agItArtha muni gItArthanI AjJAne anusaravAthI saMsArATavIne oLaMgI jAya che ema kahyuM. temAM AjJAnI ja pradhAnatA kahevAI. athavA AjJApradhAna samyagu anuSThAna ja dharma kahevAya ema kahyuM che, AthI AjJAne uddezIne ja kahe che : ANAruiNo caraNaM, ANAe cciya imaM ti vynnaao| etto'NAbhogammi vi, paNNavaNijjo imo hoi // 506 // 11/12 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 zrI paJcAzaka prakaraNa - 11 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- AjJAruceH caraNamAjJayaiva idamiti vacanAt / ato'nAbhoge'pi prajJApanIyo'yaM bhavati // 12 // gAthArtha :- "AjJAmAM ja cAritra che" evA zAstravacanathI AjJAmAM rucivALAne cAritra hoya. AjJAmAM rucivALo hovAthI kadAca anAbhogathI zubhamAM apravRtti ke azubhamAM pravRtti te karato hoya to paNa agItArtha sAdhu prajJApanIya hoya che. arthAt samajAvIne tene temAMthI vALI zakAya che. artha :- 'ANAruiNo'= mAzAmA 2thivAgAne 'caraNaM'= yAstri cha. 'ANAe cciya'= mAzAthI 4 'imaM ti'= mA yaritra cha sevA 'vayaNAo'= zAstravayanathI 'etto'= AzAmA yivANo DovAthI 'aNAbhogammi vi'= zAnatAthI mata azubha pravRtti 42to Doya to 59 me viSayamA 'paNNavaNijjo'= supapUrva sabhIvI zaya mevo 'imo'= sAmagItArtha 'hoi'= Doya che. // 506 // 11/12 esA ya parA ANA, payaDA jaM gurukulaM na mottavvaM / AcArapaDhamasutte, etto cciya daMsiyaM eyaM // 507 // 11/13 chAyA :- eSA ca parA AjJA prakaTA yad gurukulaM na moktavyam / AcAraprathamasUtre ata eva darzitametat // 13 // gAthArtha :- bhagavAnanI prakRSTa pragaTa AjJA che ke gurukulavAsa na choDavo. AthI ja zrI AcArAMgasUtranA pahelA sUtramAM "gurukula na choDavuM" ema kahyuM che. artha :- 'esA ya'= bhane mA 'parA'= praSTa 'payaDA'= pragaTa 'ANA'= bhagavAnanI mAzA che. 'jaM'= 3 'gurukulaM'= guNa 'na mottavvaM'= choDaj nahi. 'AcArapaDhamasutte'= zrI AyArAgasUtranA prathama adhyayanamA prathama, sUtramA 'suyaM me AusaMteNa'= mAyuSmAna ziSya ! bhagavAna pAsethI meM somaNyu cha" // sUtramA 'etto cciya'= zAnI pradhAnatA hovAthI 4 'eyaM'= 12sane nahi chouvA'daMsiyaM'= che. // 507 // 11/13 eyammi pariccatte, ANA khala bhagavato priccttaa| tIe ya pariccAge, doNha vi logANa cAgo tti // 508 // 11/14 chAyA :- etasmin parityakte AjJA khalu bhagavataH parityaktA / tasyAzca parityAge dvayorapi lokayoH tyAga iti // 14 // gAthArtha :- gurukulane tyajavAthI bhagavAnanI AjJAno tyAga thAya che. ane jinAjJAno tyAga karavAthI baMne ya lokano tyAga thAya che. artha :- 'eyammi'= raNane 'pariccatte'= tyAmA 'ANA khalu'= sAzA nizce 'bhagavato'= (bhagavAnanI 'pariccattA'= tya%a5, 'tIe ya'= aashaan| 'pariccAge'= tyAgamA 'doNha vi logANa'= sAlo mane 52so sema bane sono 'cAgo tti'= tyA thAya che. arthAt bane so niSNa ya cha. // 508 // 11/14 tA na caraNapariNAme, eyaM asamaMjasaM ihaM hoti / AsaNNasiddhiyANaM, jIvANa tahA ya bhaNiyamiNaM // 509 // 11/15 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 11 gujarAtI bhAvAnuvAda 235 chAyA :- tanna caraNapariNAma etadasamaJjasamiha bhavati / AsannasiddhikAnAM jIvAnAM tathA ca bhaNitamidam // 15 // gAthArtha:- tethI tevA prakAranA karmanA kSayopazamathI jene cAritrano pariNAma jAgyo che evA Asannasiddhika jIvo AvuM gurukuLatyAga jevuM asamaMjasa kArya karatA nathI, kAraNake AgamamAM kahyuM che ke :ToDArtha :- 'tA'= tethI 'caraNapariNAme'= tevA prA2nA nA kSayopazamathI yAritrano 52||m yA pachI 'eyaM'= NavAsano tyA 421 // 41 / 'asamaMjasaM'= ayogya Arya 'AsaNNasiddhiyANaM'= senA Ama 4 mastine prAta 2vAnA cha sevA 'jIvANa'= bhavya vone 'ihaM' = sAdhudharbhamA 'na hoti'= thatA nathI. 'tahA ya'= te 124thI 'iNaM'= mA prabhArI 'bhaNiyaM = bhAgamabha (cha. // 509 // 11/15 nANassa hor3a bhAgI, thirayarao daMsaNe caritte y| dhaNNA AvakahAe, gurukulavAsaM na muMcaMti // 510 // 11/16 chAyA :- jJAnasya bhavati bhAgI sthiratarako darzane caritre ca / dhanyA yAvatkathikaM gurukulavAsaM na muJcanti // 16 // gAthArtha :- (gurukuLamAM rahela sAdhu) jJAnano bhAgI thAya che, darzana ane cAritramAM atyaMta sthira thAya che. AthI dhanya sAdhuo yAvasajIva gurukuLavAsane choDatAM nathI. TArtha :- 'nANassa'= zrutazAnanI 'bhAgI'= pAtra '525-sAdhu' 206 saha adhyAhA2 samapAnI cha. 'hoi'= thAya che. 'daMsaNe'= sabhyatvamA 'caritte ya'= ane yAritramA 'thirayarao'= atyaMta he thAya che. 'dhaNNA'= dhanya sAdhuso 'AvakahAe'= 41 sudhA 'gurukulavAsaM ' guNavAsane 'na muMcaMti'= choutA nathI. // 510 // 11/16 ___ tattha puNa saMThitANaM, ANAArAhaNA ssttiie| avigalameyaM jAyati, bajjhAbhAve'vi bhAveNaM // 511 // 11/17 chAyA :- tatra punaH saMsthitAnAmAjJA''rAdhanAt svazaktyA / avikalametajjAyate bAhyAbhAve'pi bhAvena // 17 // gAthArtha :- gurukuLamAM rahelA sAdhuonuM cAritra yathAzakti AjJAnI ArAdhanAthI pUrNa thAya che. kadAca te bAhyathI pUrNa na hoya to paNa bhAvathI pUrNa hoya che. TIartha :- 'tattha puNa'= suraNamA 'saMThitANaM'= 2dA sAdhusonu, pAThAntara 'vasatAM'no 59 mA 4 artha cha. 'ANAArAhaNA'= mAzAnuM pAlana 2vAthI 'sasattIe'= potAnI zakti bhu45 'avigalaM'= saMpae 'eya'= yAritra 'jAyati'= saMbhave che. 'bajjhAbhAve'vi'= AgamamA DesI mAya DiyAno amAvaDoya to 5 'bhAveNaM'= bhAvane AzrayAne - arthAt dravyathA apUrahovA chata mAthI pUrI Doya che. // 511 // 11/17 kulavahuNAyAdIyA, etto cciya ettha daMsiyA bhugaa| ettheva saMThiyANaM, khaMtAdINaM pi siddhi tti // 512 // 11/18 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 zrI paJcAzaka prakaraNa - 11 gujarAtI bhAvAnuvAda atraiva saMsthitAnAM kSAntyAdInAmapi siddhiriti // 18 // gAthArtha :- AthI ja AgamamAM kulavadhu vagere ghaNA daSTAMto jaNAvyA che. gurukuLamAM rahenArA sAdhune kSamA Adi guNonI paNa siddhi thAya che. TIkArtha :- 'chatto uccaya'= gurukulavAsanI mukhyatAthI ja 'sthi'= zAstramAM 'sUrtava6UTTyAvIyA'= kulavadhU vagerenA dRSTAMto 'vahu'IT'= ghaNAM 'siyA'= jaNAvyAM che. jevI rIte zvasurakuLamAM rahelI kulavadhU strI ziyaLanI rakSA ane vaibhavanI svAminI banavA svarUpa ghaNAM guNonuM pAtra bane che arthAta tene A badhA lAbho thAya che tema gurukulamAM rahelA sAdhune paNa jJAnAdi guNonI prApti thAya che. jevI rIte rAjakuLamAM rAjAnI najara samakSa rahetA rAjasevaka upara prasanna thaIne rAjA ghaNI kRpA kare che tema gurukulamAM rahevAthI sAdhune gurunI kRpAthI jJAnAdino ghaNo lAbha thAya che. jevI rIte kalAcAryanI bhakti karanAra ziSyane kalAcAryanI pAsethI ghaNI kalA Adi zIkhavA maLe che tema gurukulamAM rahevAthI sAdhune jJAnAdi guNonI prApti thAya che. 'tyeva'= gurukulamAM ja "saMDiyA '= samyagu rahelA sAdhuone 'vaMtAlI pi'= kSamA Adi yatidharmanA garakalamAM rahenAra sAdhune yatidharmanI prApti thAya che ema kahyuM to have te yatidharmanuM varNana karatAM kahe che. : khaMtI ya maddava'jjavamuttI tava saMjame ya boddhavve / saccaM soyaM AkiMcaNaM ca, baMbhaM ca jatidhammo // 513 // 11/19 chAyA :- kSatti% mArkavArnavamuvatta: tA: saMyamarza voddhivya: . satyaM zaucamAkiJcanyaJca brahma ca yatidharmaH // 19 // gAthArtha :- kSamA, mArdava, Arjava, mukti, tapa, saMyama, satya, zauca, AkiMcanya ane brahmacarya e daza prakArano sAdhudharma che. TIkArtha :- 'vaMtI'= sahana karavuM, krodhano nigraha karavo te kSamA 'ya'= ane mArdava, Arjava Adi dareka zabdanI pachI A "ca" zabdano saMbaMdha joDavAno che. 'mava'= namratA. A mArdava Adi zabdomAM vibhaktino lopa karavAmAM Avyo che.- mRdu eTale komaLasvabhAvavALo tathA vinayavALo- A zabdathI bhAvamAM pratyaya karIne mArdava zabda banyo che. mAnano abhAva te mArdava, arthAt namratA. 'mangava'= saraLatA. 'Rju' eTale svaccha AzayavALo saraLa manuSya. tene bhAvamAM pratyaya karIne Arjava zabda banyo che. Arjava eTale mAyAno abhAva-saraLatA. "muttI' = nilabhatA. prApta thayelI vastuno tyAga karavo te. arthAt lobhano abhAva. "tava= zAstramAM prasiddha anazanAdi bAhyatA ane prAyazcittAdi atyaMtara tapa "saMgame '= manasaMyama, vacanasaMyama ane kAyasaMyama ema traNa prakArano saMyama 'voddhabbe' = jANavo. 'saa'= satya, te cAra prakAranuM che. (1) manano avisaMvAda, (2) vacanano Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 11 gujarAtI bhAvAnuvAda 237 avisaMvAda, (3) ayAno avisaMvAha ane(4) paTano abhAva. 'soya'= pavitratA- tejAva zauya ane abhyantara zauya sema tenAle DAra cha, 'AkiMcaNaM ca'= pAMya viSayano vairAgya- 'yina' zathI bhAvamA pratyaya DIne 'mAyinya' za6 banyo che. 'baMbhaM ca'= ane brahmayartha 'jatidhammo'= sAdhudham // 513 // 11/19 gurukulavAsaccAe, NeyANaM haMdi suprisuddhitti| sammaM NirUviyavvaM, eyaM sati NiuNabuddhIe // 514 // 11/20 chAyA :- gurukulavAsatyAge naiteSAM haMdi suparizuddhiriti / samyak nirUpayitavyametat sadA nipuNabuddhyA // 20 // gAthArtha :- gurukulavAsano tyAga karavAmAM Ave to kSamAdi daza sAdhudharmanI zuddhi jaLavAtI nathI. A vAta haMmezA sUkSmabuddhithI samyam rIte vicAravI. artha :- 'gurukulavAsaccAe'= gurakhavAsano tyAga 42vAmAM mAve to 'NeyANaM'= kSamA mAha sAdhu dharmanI 'suparisuddhi tti'= pAya bhane aMtaraMgoSathI 2rit5||35 zuddhi 'samma'= sabhya rIte 'Na'= 4vAtI nathI. 'eyaM'= mA 'sati'= hmesh| 'NiuNabuddhIe'= sUkSmabhuddhithI 'NirUviyavvaM'= viyAra. // 514 // 11/20. gurukulavAsano tyAga karavAmAM je doSo rahelA che te varNavatAM kahe che : khaMtAdabhAvao cciya, NiyameNaM tassa hoti caautti| baMbhaMNa guttivigamA, sesANi vi evaM joijjA // 515 // 11/21 chAyA :- kSAntyAdyabhAvata eva niyamena tasya bhavati tyAga iti / brahma na guptivigamAt zeSANyapi evaM yojayet // 21 // gAthArtha :- kSamA AdinA abhAvathI ja gurukulavAsano tyAga thAya che. tethI brahmacaryanI gupti na rahevAthI brahmacarya rahetuM nathI. evI rIte tapa, saMyamAdi bAkInA guNo rahetA nathI tenI yathAsaMbhava yojanA karI levI. TIartha :- 'khaMtAdabhAvao cciya= opAhiSAyanA dhyathI 4 'NiyameNaM = avazya59) 'tassa'= surajano 'cAutti'= tyAgathAyacha.'baMbhaM na'= surasa vAsanA tyAgamA brahmacarya hetuM nathI. 'guttivigamA'= nava brahmayaryanIti na sAyavAthI 'sesANi vi'= mADInA ta5, saMyama, satya, zauya, mayinya 'evaM joijjA'= 4za saMbhave nahitazata yo4nA zasavI. // 515 // 11/21 guNavAsanA gupa (bAma) evicha: guruveyAvacceNaM, sadaNuTThANasahakAribhAvAo / viulaM phalamibbhassa va, visovageNAvi vavahAre // 516 // 11/22 chAyA :- guruvaiyAvRtyena sadanuSThAnasahakAribhAvAt / vipulaM phalamibhyasya iva viMzopakenApi vyavahAre // 22 // gAthArtha :- gurukulavAsamAM rahevAthI gurubhagavaMtanI veyAvacca karavAno lAbha maLe che temaja teozrInA Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 zrI paJcAzaka prakaraNa - 11 gujarAtI bhAvAnuvAda zubha anuSThAnomAM sahAyaka thavAya che. A rIte ghaNI nirjarA karI zakAya che. jema ghera AvelA zrImaMtano koDInA vIsamA bhAga jeTalA dhana vaDe tenI bhego vepAra karavAthI jema ghaNo lAbha thAya che tema karmanirjararUpa mahAna lAbha thAya che. TIkArtha :- "guruveyAvaccena'= gurunI veyAvacca karavAthI 'sabukA sidarimAvo '= gurune satkAryomAM sahAya karavAthI 'vika'= ghaNI ja 'patna'= nirjarA thAya che. arthAt muktirUpa moTuM phaLa maLe che. 'Dumasa va'= mahAdhanavAna zrImaMtano jema 'vilovAvi'= koDInA vIsamA bhAga jeTalA dhana vaDe paNa "vavAre '= te zrImaMta ghera padhAryA hoya tyAre temano satkAra karavAthI athavA tenA bhego vepAra karavAthI. (ghaNo lAbha thAya tema) (nirdhana mANasa pAse dhana alpa hovAthI te alaga dhaMdho karI zake ema nathI paNa zrImaMtano moTo vepAra cAlato hoya temAM potAnuM thoDuM dhana rokIne jo tenA bhego e vepAra kare to tene paNa kamANI thAya che. tema sAdhu pote evA sadanuSThAna karI zake ema nathI paNa guru je sadanuSThAno kare che temAM pote jo sahAya kare to tene paNa nirjarA thAya ja che.) 126 / 22/12 gurukulavAsa na sevavAmAM Ave to je doSo lAge che te varNave che : iharA sadaMtarAyA, doso'vihiNA ya vivihjoges| haMdi payasa'tassA, tadaNNadikkhAvasANesu 27 | 22/2rU chAyA :- tathA sADattarathA toSaDavidhinA ra vividhak ndra pravartamAnartha tIkSAvAneSu | 23 / gAthArtha :- gurukulavAsano tyAga karavAthI ziSyane saMbhavita evA jJAnAdi guNono vyAghAta thAya che. e doSa che tathA paDilehaNAthI mAMDIne bIjAne dIkSA ApavA sudhInA bIjA badhA yogomAM avidhithI pravartavAthI tene doSa thAya che. TIkArtha :- "rA'= anyathA arthAt gurukulanA tyAgathI 'sa'= ziSyamAM saMbhavita jJAnAdi guNono 'maMtarAya'= aMtarAya thavAthI 'vaso'= jJAnAdi guNono abhAva thAya che e doSa thAya che. 'mavihipaIT ya'= zAstramAM kahelI vidhine nahi jALavavAthI 'vivijhIro'= paDilehaNAdi vividha yogomAM 'padyuta'= pravRtti karanArane 'tA vivaraghAvasANu'= 'ta'= gurukulavAsI sivAyano arthAt gurukulavAsano tyAgI sAdhu koI bIjA mumukSune dIkSA Ape tyAM sudhInA vividha yogomAM avidhipUrvaka pravartavAthI doSo thAya che. gurukulano tyAga karanAra sAdhu pote svayaM avidhithI pravRtti kare che e to doSarUpa che paNa te jene dIkSA Apaze e teno ziSya paNa tenuM joIne zAstrathI viruddha pravRtti karaze A moTo doSa che. pote zAstrathI bhraSTa thayela che mATe potAnI pravRtti zAstrabAhya hovAthI ziSyAdinI pravRtti mahAna doSano hetu bane che mATe Ama kahyuM che. avidhinuM AcaraNa samagra zAsanane glAni pedA karanAruM thAya che ane aMte zAsanano nAza karanAra thAya che. A badhA kAraNothI gurukulavAsa ja kalyANakara che. e u7 / 26/23 guruguNarahio uguraH, na guru vihicAyamo utssittttho| aNNattha saMkameNaM, Na u egAgittaNeNaM ti // 518 // 11/24 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 11 gujarAtI bhAvAnuvAda 239 chAyA :- gurukuLarahitastu puru, na nu vithatyAt taththag: I anyatra saGkrameNa na tu ekAkitveneti // 24 // gAthArtha :- gurunA guNothI je rahita hoya te guru tarIke yogya nathI. AthI teno vidhipUrvaka tyAga karavo e ISTa che. te guruno tyAga karIne ekAkI vicaravuM nahi paNa anya sadgurunI nizrAmAM vicaravuM. TIkArtha :- "guradi'= jJAna, kSamA Adi guNothI rahita hoya 'guru'= te guru "ra '= tevA prakAranA gauravane yogya nathI te guru tarIke yogya nathI. 'vidivAyo 3'= vidhipUrvakano tyAga 'talsa'= teno 'pha'= iSTa che. kuguruno avidhithI tyAga karavAthI zAstramAM kahelA doSono saMbhava che temaja potAnAmAM durguNo Ave che mATe teno vidhipUrvaka tyAga karavo joie. have te guruno kai vidhithI tyAga karavo joie ? te kahe che -'paUsthi'= bIjA garacchamAM athavA bIjA puruSa pAse saMmeur'= praveza karavA dvArA tyAga karavo " 3= nahi ke 'tti ti'= gurune choDIne ekAkIpaNe vicaravA dvArA tyAga karavo. 28 22/24. jaMpiya Na yA labhejjA, ekko'viccAdi bhAsiyaM sutte / evaM visesavisayaM, NAyavvaM buddhimaMtehiM // 519 // 11/25 chAyA :- yapa ra ra vI meta choDavItyAdri mASitaM mUtre | etad vizeSaviSayaM jJAtavyaM buddhimadbhiH // 25 // gAthArtha :- zrI dazavaikAlika sUtramAM je A pramANe kahyuM che ke, "potAnAthI adhika guNavALAnI ke samAnaguNavALA sAdhunI sahAya na maLe to ekAkI paNa vicare." te vidhAna viziSTa gItArtha sAdhuone mATe kahyuM che ema buddhizALIe jANavuM. TIkArtha :- "pi ya'= je paNa 'ra thI namennA, prazno vizvAdri'= "jo potAnAthI adhika guNavALA ke samAna guNavALA nipuNa sAdhunI sahAya na maLe to kAmamAM Asakti karyA vagara ekAkI paNa vicare." A pramANe "su'= zrI dazavaikAlikasUtramAM 'mAsiya'= kahyuM che "'= A vidhAna 'visevisa'= gItArtha jevA viziSTa sAdhuo mATenuM 'vaddhimaMdiM= vicAramAM kuzaLa puruSoe 'pAyaa'= jANavuM. 26 me 22/ra6 pAvaM aNAyaraMto, tatthuttaM Na ya imaM agiiyss| aNNANI ki kAhIccAdIsuttAu siddhamiNaM // 520 // 11/26 chAyA :- pIpamanAranuM tatrovAM na ra rUmatI | ajJAnI kiM karISyatItyAdI zrutAt siddhamidam // 26 // gAthArtha :- kAraNake gAthAmAM je "pApane nahi Acarato' evuM vizeSaNa mUkyuM che te gItArthane ja saMbhavI zake che, agItArthamAM e vizeSaNa saMbhavI zakatuM nathI. kAraNa ke te pote ajJAnI che. ane zrI dazavaikAlika sUtramAM ja bIje ThekANe kahyuM che ke "ajJAnI zuM karaze ?'- te pApanuM varjana kevI rIte karaze ?mATe A ekAkI vicaravAnuM vidhAna gItArtha-jJAnI sAdhu mATe che ema siddha thAya che. TIkArtha :- 'pAve maUTyAMto'= pApanuM varjana karato 'ta'= zrI dazavaikAlika sutrAmAM 'utta'= Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 zrI paJcAzaka prakaraNa - 11 gujarAtI bhAvAnuvAda yuM che. 'agIyassa'= bhagItArthane, 'Na ya imaM = mA pApa varDana saMbhavatuM nathI, 125 te mAnI cha.- 4 vAtana samarthana 73 cha- 'aNNANI kiM kAhIccAdI suttAu'= azAnI zu2ze ? 'siddhamiNaM'= gItArtha pArnu parivaIna nalirI za. mema siddha thAya cha. // 520 // 11/26 pharIthI paNa e sUtra viziSTa sAdhu mATenuM che ema batAvatA kahe cheH jAo ya ajAo ya, duviho kappo uhoi nnaayvvo| ekkakko vi ya duviho, samattakappo ya asamatto // 521 // 11/27 chAyA :- jAtazca ajAtazca dvividhaH kalpastu bhavati jJAtavyaH / ekaiko'pi ca dvividhaH samAptakalpazca asamAptaH // 27 // gAthArtha :- kalpanA jAta ane ajAta ema be prakAra che. e be prakAranA samApta ane asamApta ema be prakAra che. TArtha :- 'jAo ya'= (tArtha hovAthI) svaniSpanna 'ajAo ya'= aniSpanna vo 'duviho'= 0 prA2no 'kappo u'= 85 'hoi'= Doya cha 'NAyavvo'= oma puM. 'ekkeko vi ya'= mA jnen| 'duviho'= prajA2 cha. 'samattakappo ya'= sabhAsase5 'asamatto'= asamAsa85 // 521 // 11/27 jAta-ajAta, samApta-asamApta kalpa zabdonuM zAstrIya pravRttinimitta lakSaNa kahe che : gIyattho jAyakappo, aggIo khala bhave ajAo u| paNagaM samattakappo, tadUNago hoi asamatto // 522 // 11/28 chAyA :- gItArtho jAtakalpaH agItaH khalu bhavedajAtastu / paJcakaM samAptakalpaH tadUnako bhavati asamAptaH // 28 // gIthArtha :- gItArthano (ke gItArthanI nizrAvALA sAdhuono) vihAra jAtakalpa che. agItArthano (ke gItArthanI nizrA sivAyanA sAdhuono) vihAra ajAtakalpa che. comAsA sivAya zeSakALamAM pAMca sAdhuono vihAra samAptakalpa che. tenAthI ochA sAdhuono vihAra asamAptakalpa che. artha :- 'gIyattho jAyakappo'= 485 gAtArthanA saMyavANochate tyane 5 vAma mAvecha 'aggIo'= agAtArthano 85 te 'ajAo u'= matasya 'bhave'= cha. 'paNagaM'= pAya sAdhumono 485 te 'samattakappo'= samAta85 'tadUNago'= pAyathI moch| sAdhuno 485 te 'asamatto'= asamAsa85 'hoi'= cha. // 522 // 11/28. uubaddhe vAsAsu u, satta samatto tadaNago iyro|| asamattAjAyANaM, oheNa Na kiMci AhavvaM // 523 // 11/29 chAyA :- Rtubaddho varSAsu tu sapta samAptaH tadUnaka itaraH / ___ asamAptAjAtAnAmoghena na kiJcidAbhAvyam // 29 // gAthArtha :- uparanI gAthAmAM pAMca sAdhuonA kalpane samApta kalpa kahyo te comAsA sivAyanA zeSakALamAM jANavuM. comAsAmAM sAta sAdhuono kalpa te samAptakalpa kahevAya che ane tenAthI ochA sAdhuono kalpa Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 241 zrI paJcAzaka prakaraNa - 11 gujarAtI bhAvAnuvAda te asamApta kalpa kahevAya che. je asamAptakalpavALA ane ajAtakalpavALA che temanuM utsargathI kAMIpaNa (kSetra, ziSya AhAra-pANI, vastra-pAtra vagere) AbhAvya (mAlikInuM thatuM nathI. TIkArtha :- "gha'= comAsA sivAyanA ATha mahinAmAM uparanI gAthAmAM kIdhA pramANe jANavuM. 'vAsA, 3= comAsAmAM 'satta'= sAta sAdhuono kalpa te 'samatto'= samAptakalpa che. 'taQUI'= sAtathI ochA sAdhuono kalpa te 'pharo'= asamAptakalpa che. "sattAnAyA '= asamApta ane ajAtakalpavALAne 'mor'= utsargathI 'na mahia'= AgamamAM kahelI koIpaNa vastu mAlikInI thatI nathI arthAt tenA upara temano hakka raheto nathI. te 123 / 22/12 etto paDisehAo, sAmaNNaNisehamo 'vagaMtavyo / eesi ato vi imaM, visesavisayaM muNeyavvaM // 524 // 11/30 chAyA:- rUta: prativethA sImIno zvAntavya: eteSAmato'pIdaM vizeSaviSayaM jJAtavyam // 30 // gAthArtha :- asamApta ane ajAtakalpavALAne AbhAvyano niSedha karyo. ethI sAmAnyathI temanA vihArano paNa niSedha thaI gayelo ja jANavo. A kAraNe paNa zrI dazavaikAlika sUtranuM ekAkI vihAravALuM sUtra te viziSTa gItArtha sAdhu saMbaMdhI ja jANavuM. arthAt pApanuM parivarjana karato e vizeSaNathI agItArtha sAdhune ekAkIvihArano jema niSedha karAyo che tema A AbhAvyanA niSedhathI paNa agItArthane ekAkI vihArano niSedha karAyo che. TIkArtha :- 'patto'= A A bhAvanA 'paDasemo'= pratiSedhathI "sAmaUUAnisepha'= vihArano niSedha 'vAMtavyo'= jANavo 'isa'= agItArthane 'mato vi'= agItArthane vihAranA niSedhathI paNa 'rU'= zrI dazavaikAlika sUtranuM ekAkI vihAranI anujJA ApatuM sUtra e vizeSaviSaya'= gItArtha jevA viziSTa sAdhu mATenuM che, paNa agItArtha evA sAmAnya sAdhu mATenuM nathI. ema "muchayaa'= jANavuM. | 124 / 22/30 egAgiyassa dosA, itthIsANe taheva pddinniie| bhikkhavisohi mahavvaya, tamhA sabitijjae gamaNaM // 525 // 11/31 chAyA :- azvino roSA: strIzani tathaiva pratyenI bhikSAvizodhimahAvrateSu tasmAt sadvitIyasya gamanam // 31 // gAthArtha :- ekAkI vicaranAra sAdhune strI anukULa upasarga kare, kUtarA ke pratyenIka (=sAdhu pratye dveSa rAkhanAra) tene ekalo jANIne parAbhava kare vagere doSo saMbhave che. vaLI bhikSAnI zuddhi jaLavAtI nathI temaja mahAvratono bhaMga thavAno saMbhava che. mATe ekAkI vicaravuM nahi paNa samudAyamAM vicaravuM. TIkArtha:- "Imyasa'= ekAkI vicaratA sAdhune 'vosA'= doSo saMbhave che. 'stha'= strI upasarga kare. "sA'= kUtarA karaDavA Ave 'tadeva'= temaja "pagiue'= sAdhuno DhaSI pratikULa upasarga kare. 'fmavavidi'= be sAdhu sAthe saMghATakamAM gocarI gayA hoya to eka sAdhu vhore ane bIjo sAdhu gharanI aMdara dhyAna rAkhI zake ke teo gocarI lAvavAmAM koI doSa lagADatA to nathI ne ! sAdhu Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 zrI paJcAzaka prakaraNa - 11 gujarAtI bhAvAnuvAda ekAkI gocarI gayo hoya to gharamAM ekasAthe dhyAna rAkhI zake nahi- Ama bhikSAnI zuddhi jaLavAya nahi, 'mahabUtha'= ahiMsA vagere pAMca mahAvratanA pAlanamAM doSano saMbhava che. samudAyamAM lajjAthI paNa mahAvratonuM pAlana thAya. 'taSThA'= tethI 'savitijJA'= samudAyamAM "gama'= vicaravuM. . 525 // 11/31 gIyattho ya vihAro, bIogIyasthamIsao bhnnio| etto taiyavihAro, nANuNNAo jiNavarehiM // 526 // 11/32 chAyA :- tAIjha vihArane dvitIya nItArthamizra maLataH | itaH tRtIyavihAro nAnujJAto jinavaraiH // 32 // gAthArtha - jinezvaroe eka gItArtha vihAra ane bIjo gItArthamizra vihAra kahyo che. A sivAyanA trIjA (ekAkI ke aneka agItArthonA) vihAranI anujJA ApI nathI. TIkArtha :- "yastha ya vihArI'= eka gItArthano vihAra, ahIMyA 'eka' zabda adhyAhArathI samajavAno che. 'vI'= bIjo "yasthapIsa'= gItArthamizra arthAt gItArthanI nizrAmAM agItArtha vicaratA hoya te "maLio '= kahyo che. 'chatta'= A sivAyano 'tavahAra'= trIjo (ekalA agItArthano) vihAra 'nivardi = jinezvaroe 'nAIUIT'= tenI anujJA ApI nathI. te kara6 22/rUra tA gIyammi imaM khala.tadaNNalAbhaMtarAyavisayaM ta / suttaM avagaMtavvaM, NiuNehiM taMtajuttIe // 527 // 11/33 chAyA :- tatte rUTuM ghanuM tacaMtAmAtara viSayamiti | sUtramavagantavyaM nipuNaiH tantrayuktyA // 33 // gAthArtha :- tethI 'bIjA koI guNavAna sAdhunI sahAya na maLe to ekAkI vicaravuM' ema ekAkIvihAranI saMmati ApatuM "' e sUtra gItArtha mATenuM ja che ema vidvAna puruSoe AgamayuktithI jANavuM. TIkArtha :- 'tA'= tethI 'pha'= "ra yA namengA' e dazavaikAlika Agama sUtra "vastu'= avadhAraNa arthamAM che, arthAt gItArtha saMbaMdhI ja 'taUUtnimaMtavisayaM tu'= 'taUCT' eTale potAnA sivAyanA bIjA gItArthanI 'nAma' eTale prAptinA 'yaMtara visa'= abhAvanA viSayamAM 'sutta'= ekAkI vicaravAnI anujJA ApatuM sUtra "jaya'i= gItArtha mATenuM 'fNa hiM= pUrvAparano saMbaMdha jANanAra vidvAnoe 'taMtaguttI'= AgamanI yuktithI 'mavataa'= ja jANavuM. je dhara7 me 22/rUrU koIpaNa sUtranA arthano vicAra karatAM e sUtra kone lAgu paDe che? ane kone lAgu nathI paDatuM? ema tenA viSayano vibhAga sthApavo ja joie. jo e pramANe viSayavibhAga sthApavAno na hoya to zuM? - e AgaLa kahe che : jaMjaha sutte bhaNiyaM, taheva jai taM viyAlaNA nntthi| kiM kAliyANuogo, diTThI diTippahANehiM? // 528 // 11/34 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 11 gujarAtI bhAvAnuvAda 243 chAyA :- yaduM yathA sUtre mAtaM tathaiva di tat vivA2UTI nApti ! liMga triAnuyogo cho dRSTipradhAnaiH ? rU4 / gAthArtha :- je pramANe sutramAM kIdhuM che te pramANe mAtra teno zabdArtha ja karavAno hoya, tenA rahasyanI jo vicAraNA karavAnI na hoya to daSTipradhAna AcAryoe kAlikasUtranI vyAkhyA karavAnI saMmati zA mATe ApI che ? TIkArtha :- "gaM na = je vastu je rIte "sutte'= dazavaikAlika sUtramAM 'mArya'= kahI che 'taheva'= te ja pramANe mAtra teno zabdArtha ja karavAno hoya 'na'= jo 'te viyAnI'= tenA rahasyanI vicAraNA arthAt tenA viSayavibhAganI vyavasthA nakkI karavAnI 'sthi'= na hoya to 'viM%'= zA mATe ? 'RtviyAkumo'= agiyAra aMgarUpa kAlikasUtrano anuyoga arthAtuM vyAkhyAna 'viuimrdi'= daSTivAdanA jANakAro athavA jainadarzananA pradhAna AcAryo vaDe 'hi'= saMmata karAyo che? tethI sUtranA pUrvAparabhAvano saMmata thAya e rIte vicAra karIne te sUtra konA viSayanuM che ? te nakkI karavuM joIe. 28 | 21/34 jenAmAM guru tarIkenA guNa na hoya te gurupaNAne yogya nathI evuM je 11/24mI gAthAmAM kahevAmAM AvyuM che te kayA guNanI apekSAe kIdhuM che ? tenuM svarUpa kahe cheH guruguNarahio vi ihaM, daTThavvo mUlaguNaviutto jo| na u guNamettavihINo tti caMDaruddo udAharaNaM // 529 // 11/35 chAyA :- purakrito irU kagvyo mUnAviyuvato : na tu guNamAtravihIna iti caNDarudra udAharaNam // 35 // gAthArtha :- je mUlaguNothI rahita hoya tene "guruguNathI rahita' jANavo ane teno tyAga karavo. paNa sAmAnya guNothI rahita hoya teno tyAga na karAya. ahIM caMDarudrAcAryanuM dRSTAMta che. TIkArtha:- "gurukuLadimo vi'= gurunA guNathI rahita paNa 'rUdaM= A adhikAramAM 'ro '= te jANavA mUnAvikatto'= mUlaguNathI rahita 'no'= je hoya, '3 = paNa te na jANavo ke je "mu ttavihIna'= viziSTa krodhanigraha Adi guNothI rahita hoya. 'caMDo '= A bAbatamAM caMDarudrAcAryanuM '31dara '= daSTAMta zAstramAM prasiddha che. te caMDarudrAcArya kartavya ke akartavya bAbatamAM bahu lAMbo dIrghadRSTithI vicAra karyA vagara utAvaLA svabhAvanA kAraNe ekadama jaldIthI ja temAM pravRtti ke nivRtti karatA hatA, paraMtu temanA karatAM vizeSa guNavAna koI vyakti na hovAthI guru bhagavaMte teone ja kAla Adine AzrayIne AcAryapade sthApyA hatA ane badhA sAdhuo temane guru tarIke mAnIne temanuM bahumAna karatA hatA. 26 22/rUka mULaguNathI yukta gurunI avajJA na karavAnuM kahe che : je iha hoMti supurisA, kayaNNuyA na khalu te'vmnnnnNti| kallANabhAyaNatteNa gurujaNaM ubhayalogahiyaM // 530 // 11/36 chAyA :- ya rUda mavatti lupuruSA: kRtajJa: 1 ghanu teDavamItte | kalyANabhAjanatvena gurujanaM 3mayatno kSahitam | rUdda Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 zrI paJcAzaka prakaraNa - 11 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha :- manuSyalokamAM je puruSo uttama ane kRtajJa che teo kalyANapAtra hovAthI ubhayalokamAM hitakara evA gurunI avajJA karatA nathI. TIkArtha :- ''= jeo 'rUda'= A manuSyalokamAM 'supurisA'= satparuSo 'yaUJyA'= kRtajJa (koie temanI upara upakAra karyo hoya tene kadI bhUle nahi.) "hAMti'= che "te'= teo 'hyaTmAyAjona'= kalyANanA pAtra hovAthI '3manodiya'= Aloka ane paralokamAM hitakara 'guruna'= pUjya gurunI 'mavamaguiti'= avajJA karatA ''= nizca nathI. e jarU0 me 22/36 AnAthI viparIta loko jeo guranI avajJA kare che temanuM svarU5 varNave che : je u taha vivajjatthA, sammaM gurulAghavaM ayaannNtaa| saggAhA kiriyarayA, pavayaNakhisAvahA khuddA // 531 // 11/37 chAyA :- ye tuM tathA viparyatA: sa tAva nAnanta: | svAgrahAt kriyAratAH pravacanakhisAvahAH kSudrAH // 37 // gAthArtha :- je puruSo mithyAbhimAnanA kAraNe AnAthI viparIta che teo gulAghavane samyagu jANatA nathI. svAgrahathI kriyAmAM rata che. pravacananI apabhrAjanAnuM kAraNa che ane kSudra che. TIkArtha :- 'ne 3'= jeo vaLI 'taha'= mithyAbhimAnathI 'vivajJasthA'= viparIta buddhivALA che sampa'= samyagu prakAre "gurutvIyad'= jemAM guNa ghaNA che ane doSa ochA che arthAtu lAbha ghaNo che ane nukasAna ochuM che te lAbhAlAbhane 'mayApatA'= svarUpathI nahi jANatA 'sahi'= potAnA kadAgrahathI 'riyara'= tevA prakAranI bAhyakriyAmAM tatpara che 'pavayAgiIva'= AgaLapAchaLano vicAra karatA na hovAthI zAsananI niMdA karAvanAra che. "g'= kSudra che, udAra AzayavALA nathI, kRpaNasvabhAvavALA che. | karU? | 22/37 pAyaM abhiNNagaMThI, tamAutaha dakkaraM pikvvNtaa| bajjhA va Na te sAhU, dhaMkhAharaNeNa viNNeyA // 532 // 11/38 chAyA :- prAya mannaprastha: tamasatu tathA Tura mapa suryanta: | vAdA phuva ra te sAdhavo dhyakSo vAhana viyA rU8 | gAthArtha :- tathA ajJAnatAthI kutIrthikonI jema tevA prakAranA duSkara paNa tapane karanArA teono prAyaH graMthibheda thayo nathI. kAgaDAnA daSTAMtathI temane sAdhu na jANavA. TIkArtha :- 'tamAM '= ajJAnatAthI 'ta'= tevA prakAre 'sunnara pi'= tapa vagere duSkara anuSThAnane atA'= karatA hovA chatAM 'vA va'= kutIrthikanI jema "pArtha'= ghaNuM karIne 'miuUTiDI'= temane graMthibheda thayo nathI. 'yaMvadara'= kAgaDAnA dRSTAMtathI 'te'= teo 'sAhU'= sAdhunA guNothI rahita hovAthI sAdhu = nathI ' viyA'= jANavA, te dRSTAMta A pramANe che :- upadezapada graMthamAM 824mI gAthAmAM kahyuM che ke - kAgaDAo vAvaDInA kAMThe rahelA che, tarasathI pIDA pAmI rahyA che tyAre uttama sarovarane choDIne mRgatRSNAne sarovara samajIne te tarapha doTa mUke che."- A rIte adbhuta vastuno tyAga karIne asaddhastunI icchA karanAro sAdhu kAgaDA jevo che, te susAdhu nathI. e jarU2 / 22/38 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 11 gujarAtI bhAvAnuvAda 245 tesiM bahumANeNaM, ummagga'NumoyaNA annitttthphlaa| tamhA titthagarANAThiesu jutto'ttha bahumANo // 533 // 11/39 chAyA :- teSAM bahumAnena unmArgAnumodanA aniSTaphalA / tasmAttIrthakarAjJAsthiteSu yukto'tra bahumAnaH // 39 // gAthArtha :- gurukulatyAgIonuM bahumAna karavAthI aniSTaphaLavALI unmArganI anumodanA thAya. tethI prastutamAM tIrthakaronI AjJAmAM rahelA sAdhuonuM ja bahumAna karavuM yukta che. dArtha :- 'tesiM'= viparItaddhivANA te 12satyAgInu 'bahumANeNaM'= mNt| prItisva35 bahumAna 42vAthI 'ummagga'NumoyaNA'= unmAnI anumohanA aNiTThaphalA'= aniSTa vANI yAya. 'tamhA'= tethI 'attha'= 2 api|2maa 'titthagarANAThiesu'= tIrtha42nI mAzAma 276 sAdhubhona 'bahumANo'= paDumAna 'jutto'= yogya che. // 533 // 11/39. te puNa samiyA guttA, piyadaDhadhammA jiiNdiyksaayaa| gaMbhIrA dhImaMtA, paNNavaNijjA mahAsattA // 534 // 11/40 chAyA :- te punaH samitA guptAH priyadRDhadharmA jitendriyakaSAyAH / gambhIrA dhImantaH prajJApanIyA mahAsattvAH // 40 // gAthArtha :- tIrthaMkaranI AjJAmAM rahelA sAdhuo pAMca samitithI yukta, traNa guptithI gupta, priyadharmA, deDhadharmA, iMdriyo ane kaSAyone jItanArA, gaMbhIra, buddhizALI, prajJApanIya ane mahAsattvazALI che. TIartha :- 'te puNa'= te sAdhuso 'samiyA'= pAMya samitithI samita, 'guttA'= 1 atithI gupta 'piyadaDhadhammA'= priyA bhane mA 'jiiMdiyakasAyA'= sparzanendriya 473 driyone sane au5 vagaire SAyone tanAra 'gaMbhIrA'= tenA hayanA bhAvAne o naza sevA athavA viro kSobha na pAme evA gaMbhIra- kahyuM che ke jenA prabhAvathI krodha-harSa-bhaya Adi bhAvonA prasaMge upasthita thAya to paNa tenA vikAro mukha vagere 752 nahepAya tene gaMbhIratA se che." 'dhImaMtA'= buddhizANI 'paNNavaNijjA'= prApanIya aTale supapUrva sabhavI zaya mevA 'mahAsattA'= mahAsattvazAlI, yUMcha - "ApattimA 59 / manamA 42 // 5 gabharATa pahana vAhatene satva cha." // 534 // 11/40 ussaggavavAyANaM, viyANagA sevagA jahAsatiM / bhAvavisuddhisametA, ANArutiNo ya sammaM ti // 535 // 11/41 chAyA :- utsargApavAdayoH vijJAyakAH sevakA yathAzaktiH / bhAvavizuddhisametA AjJArucayazca samyagiti // 41 // gAthArtha :- jeo utsarga ane apavAdane jANanArA hoya, yathAzakti tene sevanArA hoya, bhAvavizuddhithI yukta hoya ane samyagu AjJAnI rUcivALA hoya. artha :- 'ussaggavavAyANaM'= utsa[sane apvaahn| 'viyANagA'= 2 Doya. 'jahAsatti'= zatine anusAre 'sevagA'= utsa[ ane apavAhane sarAbhA aay2|2| hoya. 'bhAvavisuddhisametA'= zuddha adhyavasAyothI yuti Doya. 'sammaM ti'= sabhya ra 'ANArutiNo ya'= mAgamanA mabhitApavANA Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 zrI paJcAzaka prakaraNa - 11 gujarAtI bhAvAnuvAda hoya "ArohaNApaDAgA' graMthanI 16mI gAthAmAM kahyuM che ke : adhyavasAyanI vizuddhi vagara jeo utkRSTa tapa kare che te temanI bALajIva (ajJAnI jIva)nA jevI lezyA che. mAtra tapa karavAthI vizuddhi pAmatA nathI." | jarUra che 22/42 savvattha apaDibaddhA, mettAdigaNaNiyA ya NiyameNa / sattAisu hoti daDhaM, iya AyayamaggatallicchA // 536 // 11/42 chAyA :- sarvatra prativI aivinvitIza niyana . sattvAdiSu bhavanti dRDhamiti AyatamArgatallipsA // 42 // gAthArtha :- dravya-kSetra-kALa ane bhAva e badhAmAM mamatva vagaranA hoya. niyamA deDha rIte sarva prANIone vize maitrIbhAvavALA, adhika guNavAnane vize pramodabhAvavALA, duHkhI jIvone vize karuNAbhAvavALA ane avinayI aprajJApanIya jIvone vize mAdhyasthabhAvavALA hoya, samyagadarzanAdi ratnatrayI svarUpa mokSamArganI icchAvALA athavA atyaMta prayatnathI prApta thayelA mArganI icchAvALA hoya che. TIkArya :- "sattha'= dravya-kSetra-kALa-bhAva darekamAM 'mArga'= mamatva vagaranA 'ttAgirfuthA'= maitrI-pramoda-karuNA ane mAdhyastha guNathI yukta hoya 'niyA '= niyamo sattApha'= anukrame sarva prANIone vize maitrI, adhikaguNavALAne vize pramoda, du:khI prANIone vize (karuNA) ema avinayIne vize (mAdhyastha) "8'= atyaMta "dAMti'= hoya che. ''= A pramANe sadAkALa (zAzvata) rahenAra hovAthI mokSane Ayata kahyo che. 'mAyeyamA'= mokSano mArgasamyagdarzanAdirUpa ratnatrayI - athavA 'nAyato' eTale atiprayatnathI yukta je mArga 'tacchi '= temAM tatpara hoya. | jarUdda 26/42 evaMvihA uNeyA, savvaNayamateNa smynniitiie| bhAveNa bhAviehiM, sai caraNaguNaTThiyA sAhU // 537 // 11/43 chAyA :- avaMvidhAtu yA: sarvanayamana samayanItya | bhAvena bhAvitaiH sadA caraNaguNasthitAH sAdhavaH // 43 // gAthArtha :- zAstrokta nItisaMbaMdhI paramArthathI zubha adhyavasAyathI bhAvita thayelAoe arthAtu zAstranA paramArthane jANanArAoe, je sAdhuo AvA(40, 41, 42mI gAthAmAM kahelA)guNavALA hoya temane sarva nayonA abhiprAyathI sadA cAritranA pariNAmavALA ane jJAnadarzana rUpa guNamAM rahelA sAdhu jANavA. TIkArtha :- "samathatI'= zAstrokta nItithI 'mAveT'= zubha adhyavasAyarUpa bhAvathI 'bAvihiM'= vAsita thayelA puruSoe arthAt AgamanA tattvane jANanArAoe "saTTa'= haMmezA "varaVITUkriyA'= caraNa= cAritrano pariNAma, guNa= jJAnadarzanarUpa guNa- arthAtu cAritranA pariNAma ane jJAnadarzanamAM rahelA "sabUUTyamA '= jJAnanaya tathA kriyAnaya aMtargat sarvanayanA abhiprAyathI vaMvida 3= AvA guNavALAne ja "sAhU= jJAna-darzana-cAritranI zaktirUpI puruSArthathI mokSane sAdhanArA hovAthI sAdhu 'oyA'= jANavA. jarU7 | 22/4rU NANammi daMsaNammi ya, sati NiyamA caraNamettha smymmi| parisuddhaM viNNeyaM, NayamayabheyA jao bhaNiyaM // 538 // 11/44 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 11 gujarAtI bhAvAnuvAda 247 chAyA :- jJAne vargane sati niyamAvyaRUTmatra sAthe I. parizuddhaM vijJeyaM nayamatabhedAd yato bhaNitam // 44 // gAthArtha :- jJAna-darzana hoya to ja cAritra vizuddha jANavuM. kAraNa ke jinapravacanamAM nayamatanA bhedanI apekSAe (nIce mujaba) kahyuM che. TIkArtha :- 'UTUgni'= bodhasvarUpa jJAna 'raMsa mi '= tattvanI rucisvarUpa darzana 'sati'= vidyamAna hoya to 'niyama'= avazya ''= cAritra "parizuddha'= vizuddha 'vighaUN'= jANavuM. 'namo'= kAraNake 'lya samayeSyi'= jinapravacanamAM 'nayamameyA'= nayamatanA bhedanI apekSAe 'mArya'= kahyuM che ke28 | 22/44 NicchayaNayassa caraNAyavighAe nnaanndNsnnvho'vi| vavahArassa u caraNe, hayammi bhayaNA usesANaM // 539 // 11/45 chAyA - nizcayanaya varAtmavidhAre jJAnavanavadhofpa | vyavahArasya tu caraNe hate bhajanA tu zeSayoH // 45 // gAthArtha :- nizcayanayanA mate cAritranA vighAtamAM jJAnadarzanano paNa vighAta thAya che. vyavahAranayanA mate cAritranA vighAtamAM jJAnadarzananA vighAtanI bhajano che. TIkArtha :- "nicchathaya'= nizcayanayanA mate 'vara vadhAre'= cAritranA svarUpano nAza thAya tyAre 'nApArvasAvadaDavi'= jJAnadarzanano paNa vighAta thAya che. "vavadAraksa 3'= vyavahAranayanA mate to 'ro'= cAritrano 'mi'= pariNAma ane kriyA vaDe nAza thAya tyAre 'senA'= jJAnadarzananA nAzamAM 'maya 3'= bhajanA che arthAt koika vakhata thAya ane koIka vakhata na paNa thAya. | jarUra 21/4 nizcayanayanA matane ja kahe che : jo jahavAyaM Na kuNati, micchaddiTThI tao hu ko annnno?| vaDDhei ya micchattaM, parassa saMkaM jaNemANo // // 540 // 11/46 chAyA :- yo yathAvArda na rati mithyAstita: 97 voDa: I vardhayati ca mithyAtvaM parasya zaGkAM janayan // 46 // gAthArtha :- je jIva AptavacananuM pAlana nathI karato tenAthI bIjo kayo jIva mithyASTi che ? kAraNa ke bIjAnI zaMkAne utpanna karato te bIjAnA mithyAtvane vadhAre che. TIkArtha :- "vo'= je sAdhu "kahavAya'= AgamanA vacananA anusAra "R VIchuM'= pAlana nathI karato 'tamo du'= tenAthI "o maUUo ?' "micchaddikI'= bIjo koNa mithyAdeSTi hoya ? arthAt zAstranI AjJA mujaba nahi vartanAra te pote mithyASTi ja che ema nizcayanayanI mAnyatAnuM rahasya che. "micchatta'= 'parassa'= bIjAne "'= zaMkAne "namALo'= utpanna karato mithyAtvane 'va6 ca'= vadhAre che. arthAt AgamathI viruddha tenuM vartana joIne bIjA jIvone AgamanA satyapaNAmAM zaMkA thAya che ke, "jo AgamanuM vacana sAcuM hoya to A mANasa tenAthI viruddha zA mATe varte ? kharekhara! A mANasane paNa AgamamAM zraddhA nathI mATe te A pramANe varte che" Ama bIjA mANasone Agama Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 zrI paJcAzaka prakaraNa - 11 gujarAtI bhAvAnuvAda sAyuMDaze poTa ? sema zaMDA utpanna 3 . prabhArI nizcayanayanI mAnyatA cha. // 540 // 11/46 evaM ca ahinivesA, caraNavidhAe Na nnaannmaadiiyaa| tappaDisiddhAsevaNamohAsadahaNabhAvehiM // 541 // 11/47 chAyA :- evaM ca abhinivezAccaraNavighAte na jJAnAdayaH / tatpratiSiddhAsevanamohA zraddhAnabhAvaiH // 47 // gAthArtha :- A pramANe nizcayanayanA mate abhiniveza (kadAgraha)nA kAraNe cAritranA vighAtamAM jJAnAdi guNono abhAva hoya che AgamamAM jeno niSedha karyo che tenuM Asevana karavAthI tene cAritra na hoya, ajJAnatAnA kAraNe jJAna na hoya, ane zraddhAnA abhAvathI darzana na hoya. TArtha :- 'evaM ca'= mA pramANe 'ahinivesA'= atyaMta AnA 124o 'caraNavighAe'= yaatrin| pariNAmanI nAza thAya tyAre 'tappaDisiddhAsevaNamohAsahahaNabhAvehiM'= tatpaDisiddha = mAgamamA niSedha 72rAyelAna AsevaNa= sevana 72vAthI (yAritra) 'moho'= azAna 'asaddahaNaM' = azraddhA-to- 'bhAvA'= samAva athavA utpatti tenA 27 'nANamAdIyA'= zAnadayo 'na'= hotA nathI. // 541 // 11/47 aNabhinivesAo puNa, vivajjayA hoti tvvighaae'vi| takkajjuvalaMbhAo, pacchatAvAibhAveNa chAyA :- anabhinivezAt punarviparyayAd bhavanti tadvighAte'pi / tatkAryopalambhAt pazcAttApAdibhAvena // 48 // gAthArtha :- kadAgraha na hoya, viparIta bodha na hoya ane jo cAritrano vighAta thayo hoya to jJAnadarzanano nAza nathI thato kAraNa ke tene pazcAttApa Adi je thAya che te jJAnAdinA ja kAryasvarUpa che, arthAta jJAnAdi na hoya to pazcAttApa Adi thAya nahi. mATe jJAnAdino sadUbhAva che. artha :- 'aNabhinivesAo puNa'= abhiniveza (graha) vagara 'vivajjayA'= viparyayano abhAva DovAthI arthAta satya bodhavANI bhati hovAthI 'tavvighAe'vi'= yAstrinA nazama 5 / 'jJAnAdaya'zAnAhinI maha saMdhavAno cha. 'hoti'= saMbhave cha. 'takkajjuvalaMbhAo'= zanizananA Arya tyAM novA bhagata DovAthI 'pacchatAvAibhAveNa'= pazcAttApathI. te yAritranA vidhAtanA pratI235 prAyazcittano svIDa2 2vAthI ma prAyazcittano sahabhAva cha, te 4 zanazanamuMDArya cha. // 542 // 11/48 tamhA jahoiyaguNo, aalysuddhaailiNgprisuddho| paMkayaNAtAdijuo, viNNeo bhAvasAhu tti // 543 // 11/49 chAyA :- tasmAdyathoditaguNa AlayazuddhayAdiliGgaparizuddhaH / paGkajajJAtAdiyuto vijJeyo bhAvasAdhuriti // 49 // gAthArtha :- tethI je zAstrokta guNavALo, vasatizuddhi Adi lakSaNothI parizuddha hoya, kamaLapatranA dRSTAMta AdithI yukta hoya tene bhAvasAdhu jANavo. artha :- 'tamhA'= tethI 'jahoiyaguNo'= zAstrota suzavANo 'AlayasuddhAiliMgaparisuddho'= sAlaya, vihAra, sthAna, gamana, bhASA, vinayAhi liMgathA vizuddha hoya. 'paMkayaNAtAdijuo'= bhaganA dRSTAMtathI Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 11 gujarAtI bhAvAnuvAda 249 yukta jema kAdavamAM utpanna thayeluM ane jaLathI vRddhi pAmeluM kamaLa e baMnethI alipta rahe che tema kAmathI utpanna thayo hovA chatAM ane viSayathI vRddhi pAmelo hovA chatAM sAdhu tenAthI aspRSTa-alipta rahe che. A pramANe zaradaRtunA jaLanI jema te svaccha AzayavALo hoya che, gagananI jema nirAlaMbana hoya che vagere deSTAMto samajavA. 'mAvasAdu utta'= bhAvapradhAna sAdhu 'vigho '= jANavo. Alayazuddhi- strI, pazu, napuMsaka vagerethI rahita vasatimAM rahevuM, vihArazuddhi- sAdhudharmanA AcAranuM pAlana karavuM tene vihAra kahe che. zAstrokta mAsakalpa Adi vidhipUrvaka vicaravuM. sthAnazuddhi- aviruddhasthAnamAM kAyotsarga karavo. gamanazuddhi- iryAsamitinA pAlanapUrvaka gamana karavuM. bhASAzuddhi- asatya, karkaza, hiMsAdidoSane pedA karanArI zAstramAM niSiddha bhASA na bolavI. vinayazuddhi- AcAryAdino vinaya karavo. In 14rU . 22/4 ___ eso puNa saMviggo, saMvegaM sesayANa jaNayaMto / kaggahaviraheNa lahaM, pAvai mokkhaM sayAsokkhaM // 544 // 11/50 chAyA :- : punaH saMvina saMve zeSA nanayam | kugrahaviraheNa laghu prApnoti mokSaM sadAsaukhyam // 50 // gAthArtha :- A saMvegI bhAvasAdhu, bIjA jIvone saMvega pamADato tenAmAM kadAgraha na hovAthI te jaldIthI zAzvata sukhavALA mokSane prApta kare che. TIkArtha :- 'so pu'= A bhAvasAdhu "saMvi'= saMsArathI virakta thayelo hovAthI saMsArabhIru che. saMvemai'= saMsArano bhaya athavA mokSano abhilASa tene 'sesathA '= "zeSA vi zeSa'= AmAM 'zeSa' zabdathI svArthika '' pratyaya thayo che. arthAtu bIjAone 'nayaMtI'= pamADato 'sUpa virA'= kadAgrahanA tyAgathI 'huM= jaldIthI thAya e rIte- A kriyAvizeSaNa che. "sayAsovaa'= zAzvata sukhavALA 'jouM'= mokSane "pavi'= prApta kare che. 144 me 21/10 I sAdhudharmavidhi nAmanuM agiyAramuM paMcAzaka samApta thayuM. te Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 zrI paJcAzaka prakaraNa - 12 gujarAtI bhAvAnuvAda // dvAdazaM sAdhusAmAcArI paJcAzakam // sAdhudharmanuM varNana karyA bAda have sAdhusAmAcArInuM varNana kare che : namiUNa mahAvIraM, sAmAyArI jatINa vocchaami| saMkhevao mahatthaM, dasavihamicchAdibhedeNa // 545 // 12/1 chAyA :- natvA mahAvIraM sAmAcArI yatInAM vakSyAmi / saMkSepato mahA* dazavidhAmicchAdibhedena // 1 // gAthArtha :- zrI mahAvIrasvAmIne namaskAra karIne mahAna arthavALI, icchAkAra Adi bhedathI daza prakAranI sAmAcArIne saMkSepathI kahIza. TI:- 'mahAvIraM' = 4gatamA mou vIra sevA mahAvIrasvAbhIne 'namiUNa' = namAra sarIne 'saMkhevao' = saMkSepathI 'mahatthaM'= mokSAne ApanArIDovAthI mahAna prayo4navANI athavA mahApuruSopaDe 4 mAyarI zAyamevI mahAna viSayavANI 'icchAdibhedeNa'= vepachI vAmAM AvanAra 4272 mAha meva 'dasavihaM' = 6za prAranI 'jatINaM' = sAdhu saMbaMdhI 'sAmAyArI' = ziSTapuruSo mAyaredI miyAnA samUha35 sAbhAyArIne 'vocchAmi' = 5hIza. sAmAcArInA daza bheda kahe che : icchA 1, micchA 2, tahakkAro 3, AvassiyA 4, ya nisIhiyA 5 // ApucchaNA 6, ya paDipucchA 7, chaMdaNA 8, nimaMtaNA 9 // 546 // 12/2 chAyA:- icchA-mithyA-tathAkAra AvazyakI ca naiSedhikI / ApRcchanA ca pratipRcchA chandanA ca nimantraNA // 2 // uvasaMpayA 10, ya kAle, sAmAyArI bhave dasavihA u| eesiM tu payANaM, patteyaparUvaNA esA // 547 // 12/3 juggaM / chAyA:- upasampadA ca kAle sAmAcArI bhaved dazavidhA tu / eteSAM tu padAnAM pratyekaM prarUpaNA eSA // 3 // yugmam / gAthArtha :-472, mithyA 2, tathA2, mAvazyaDI, naiveSihI, mA557nA, pratipUchanA, chahanA, nimaMtraNA ane upasaMpadA A Avazyaka niryuktimAMnI upoddAtaniryuktimAM "kALa' nAmanA dvAramAM upakramakALamAM varNavelI "dazadhA' sAmAcArI che. A icchAkAra Adi dareka padonI prarUpaNA A (have pachInI gAthAomAM kahevAmAM Avaze te) che. artha :- "(1) icchA- (2) micchA- (3) tahakkAro"= 72, mithyAsa2 ane tathAsara 2' zabdano artha 'prayoga karavo' evo thAya che te 'icchA' ane "micchA'nI sAthe paNa joDavAno che, arthAt 72 7 // zano prayoga 42vo, bhi712 bhi7| zano prayoga 2vo vagere. 'AvassiyA'= mAvazyahI 'nisIhiyA'= naiSadhihI 'ApucchaNA'= pR87nA, 'paDipucchA'= prtipR87n| 'chaMdaNA'= chn| 'nimaMtaNA'= nimNtr|| // 546 // 12/2 'upasaMpayA'= 75saMpaha! 'kAle'= aNanA viSayamAM- mahA sAmAyArIno adhi2 yAsato DovAthI (AvazyakaniryuktinI upoddhAtaniyuktimAM "kAla' nAmanA dvAramAM varNavela) oghasAmAcArI-dazadhA sAmAcArI Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 zrI paJcAzaka prakaraNa - 12 gujarAtI bhAvAnuvAda 251 ane padavibhAga sAmAcArInA upakrama svarUpa kALanA viSayamAM- anyathA sAmAnyathI ja 'sAmIvArI'= sAmAcArI 'mave'= che. ' vI 3'= daza prakAranI, 'hiM tu'= A icchA Adi daza 'payA'= padonI 'patteya parUvaUTT'= darekano viSaya jaNAvanArI prarUpaNA 'Asa'- A che, arthAt have kahevAmAM Avaze te che. / 547 / 12/3 have icchAkAra sAmAcArIno viSaya kahe cheH abbhatthaNAI karaNe ya kAravaNeNaMta doNha vi ucie| icchakkAro katthai, gurUANA ceva ya Thiti tti // 548 // 12/4 chAyAH- 3yarthanAtha raLe na tu dayorapi rite . icchAkAraH kvacid gurvAjJA caiva ca sthitiriti // 4 // gAthArtha :- abhyarthaka ane kAraka e baMnenA ucita koika viSayamAM (bimArI Adi koIka khAsa) kAraNathI bIjAne (potAnuM amuka kArya karavA mATe) prArthanA karavAmAM tema ja bIjAnuM kArya pote karI ApavA mATe prArthanA karavAmAM icchAkAra zabdano prayoga karavo joie. kAraNa ke AvI AptapuruSonI AjJA che ane sAdhunI maryAdA che. TIkArtha:- 'masthaUI'= prArthanA karavAmAM 'znarane '= ane bIjAnuM kArya karavAmAM 'ravAM tu'= koi khAsa kAraNasara 'rodi vi'= baMnenA paNa "rA'= ucita viSayamAM 'rUchaznara'= icchAkAra zabda prayoga karavo. 'sthaTTa'= koika viSayamAM "gurumA greva yu'= gurunI AjJA 'ti utta'= maryAdAIcchAkAra sAmAcArIviSayaka A prAcIna dvAragAthA che. // 548 || 124. A tAragAthAnA dareka dvAranuM have anvayavyatireka vaDe vyAkhyAna kare cheH sai sAmatthe eso, no kAyavvo viNA'hiyaM kajjaM / abbhatthieNa vi vihA, evaM khu jaittaNaM suddhaM // 549 // 12/5 chAyA:- sati samartha po, no vaktavyo vinAdhi kAryam ! ____ abhyarthitenApi vRthaivaM khalu yatitvaM zuddham // 5 // gAthArtha :- potAmAM e kArya karavAnuM sAmarthya hoya to icchAkAra na karavo arthAtu bIjA pAse karAvavuM nahIM. vaLI potAne A kArya karatAM koika vadhAre viziSTatara kArya karavAnuM hoya e sivAya paNa icchAkAra na karavo. prArthanA karAyelAe paNa icchAkArane niSphaLa na karavo. A pramANe ja sAdhupaNuM zuddha thAya che. TIkArtha :- 'sa sAmantha'= A kArya karavAnI potAnI zakti hoya to '= icchAkAra 'no veblo'= karavo nahi. 'viUT'= sivAya ke 'hiyaM '= potAne A kAryathI vadhAre lAbhavALuM bIjuM kArya karavAnuM hoya - arthAtu potAnuM kArya bIjAnI pAse utsarga mArge karAvavuM nahi. paNa potAne bIjuM koi vadhAre lAbhavALuM kArya karavAnuM hovAthI A kArya karavAno samaya na hoya to A kArya bIjA pAse karAvI zakAya.kAraNake temAM sva-para ubhayane prayojananI siddhi thAya che. "asthi vi'= prArthanA karAyelA bIjA sAdhue paNa 'viThTha'= 'abhyarthanAne niSphaLa na karavI' ema adhyAhAra che. arthAta teNe e kArya karI ApavuM joie. 'paddha g'= A rIte 'narUttana'= sAdhupaNuM 'suddha'= zuddha che arthAt nirupacarita nirdoSa che ema bhAva che. // pa49 / 12/5 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 zrI paJcAzaka prakaraNa - 12 gujarAtI bhAvAnuvAda have 'karaNa' vagere dvAronI vyAkhyA kahe cheH kAraNadIvaNayAi vi, paDivattIi'vi ya esa kaayvvo| rAiNiyaM vajjettA, tagocie tammi vi taheva // 550 // 12/6 chAyA - hArUvIpanAyIpa pratipattApa : vartavya: . rAtnikaM varjayitvA takocite tasminnapi tathaiva // 6 // gAthArtha :- potAnuM kArya karavA mATe bIjA sAdhune prArthanA karatI vakhate "mAruM A kArya karavA huM samartha nathI athavA mAre bIjuM viziSTatara kArya karavAnuM hovAthI mane samayano abhAva che, mATe ApanI icchA hoya to mAruM A kArya karI Apo' ema kAraNa jaNAvavApUrvaka icchAkAra karavo joie. tema prArthanA karAyela sAdhuthI jo te kArya thai zake ema na hoya to teNe paNa kAraNa batAvavApUrvaka icchAkAra karavo joie ke "huM tamAruM kArya karavA icchuM chuM, paNa te karavA mATe huM samartha nathI athavA mAre bIjuM viziSTatara kArya karavAnuM hovAthI mane samaya nathI." tema ja "huM tamAruM kArya karI ApuM" ema kAryano svIkAra karavAmAM paNa IcchAkAra karavo joie. sAmAnya rIte ratnAdhika sivAya icchAkAra karavo joie arthAtu ratnAdhikanI pAse kAma na karAvAya, paNa ratnAdhikane ucita je kArya hoya emAM ratnAdhikane paNa IcchAkAra kahI zakAya. TIkArtha :- 'vaIRUvIvIyAr3a vi' 'mane guru bhagavaMte bIjuM vadhAre viziSTa kArya soMpeluM che' ema kAraNa jaNAvavAmAM, avasara anusAre "pavittaDavi '= bIjA sAdhunuM kArya karavAnuM svayaM svIkAravAmAM paNa "sa'= icchAkAra 'vAyo'= karavo. " rArtha'= jJAna-darzana-cAritrarUpa ratno vaDe ArAdhanA vizeSa karI che te rAtnika kahevAya. ratnAdhika = pUjya puruSa tene 'vajo'= choDIne arthAt te pUjya hovAthI temanI pAse potAnuM kArya sAmAnya rIte na karAvAya. 'tamAra'= jJAnadarzana prabhAvaka evA zAstrone bhaNAvavA jevA ratnAdhikane ucita kArya karavA mATe "tamika vi'= te ratnAdhikane vize paNa 'tadeva'= icchAkAra karAya. arthAt zAstra bhaNAvavA vagere ratnAdhikane ucita kArya mATe temane prArthanA karI zakAya ke 'ApanI icchA hoya to amane A zAstra bhaNAvo' vagere. // 550 / 12/6. evaM ANA''rAhaNajogAo aabhiogiykhotti| uccAgoyanibaMdho, sAsaNavaNNo ya logammi // 551 // 12/7 chAyAH- IzvamAzAiDarAdhanA mAmayakSaya ti . uccaiautranibandhaH zAsanavarNazca loke // 7 // gAthArtha :- A pramANe IcchAkAra sAmAcArInA pAlana svarUpa sarvajJanI AjJAnuM ArAdhana karavAthI Abhiyogika karma (jenAthI bIjAne parAdhIna rahevuM paDe, tenI nokarI-sevA karavI paDe evA nIcagotra karma)no kSaya thAya che, ucca gotrano baMdha thAya che. ane lokomAM jainazAsananI prazaMsA thAya che. TIkArtha :- 'vaM'A pramANe sAmAcArInuM pAlana karavAthI'mA iDarano uo'= guru bhagavaMtanI athavA sarvajJa paramAtmAnI AjJAnuM pAlana karavAthI ' mAlaya dhvama tti'bIjA jIva upara baLAtkAra karavAthI baMdhAtuM je Abhiyogika karma teno kSaya thAya che. '3SyonavaMtha '= bIjA jIvanI pAse baLAtkAra Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 12 gujarAtI bhAvAnuvAda 253 kAma karAvavuM e teno parAbhava karyo gaNAya. icchAkAra karavAthI teno parAbhava thato nathI . tenuM mAna sacavAya che ane ema karavAthI samabhAvanuM ullaMghana thatuM nathI arthAt svayaM samabhAvamAM rahevAya che. dezavirati guNaThANe samatAbhAva uccagotrabaMdhanA kAraNa tarIke zAstramAM prasiddha che. jene bhAvathI dezavirati guNaThANuM hoya tene nIcagotrano baMdha zAstramAM kharekhara koipaNa sthAne darzAvyo nathI. vaLI guNapratyayika uccagotrano udaya dezavirati zrAvakane hoya che. to pachI sarvaviratidhara sAdhune to guNapratyayika uccagotrano udaya hoya ja ne ! "sAlAvALo ya nomi'= lokomAM jainazAsana pratye bahumAna jAge che ke "A zAsanamAM kevA kevA sUkSma bhAvonuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che ke lezamAtra paNa parapIDA ahIM karavAmAM AvatI nathI." || papa1 / 127 12/4 dvAragAthAmAM je kahyuM hatuM ke "sAdhunI A maryAdA che." te maryAdA zuM che? te kahe che : ANAbalAbhiogo, niggaMthANaMna kappae kaauN| rUchI paniyaljhA, sede tada veva rAchApa2 22/8 chAyAH- gAjJAvitnAmiyo nisthAna na hanyate tuma ! icchA prayoktavyA zaikSe tathA caiva rAtnike // 8 // gAthArtha:- sAdhuone AjJA ane baLAtkAra karavAnuM kahyuM nahi. navadIkSita hoya ke ratnAdhika hoya baMne pratye icchAkAra karavo joIe. TIkArtha :- "nikathA'- sAdhuone "mAghasnAmono'- bIjAne AjJA pUrvaka baLAtkAra athavA baLAtkAre kArya karAvavA mATe AjJAno prayoga 'na khUy als= karavA kahyuM nahi. "sa = navadIkSita pratye ke 'tada veva'= temaja "rA '= ratnAdhikanA pratye 'phA'= icchAkArano 'paniyatrA'= prayoga karavo. arthAt "tamArI icchA hoya to A kArya karAya" ema kahevuM. || pepara // 12/8 AjJA baLAtkAranA viSayamAM apavAda kahe che: jogge'vi aNAbhogA khaliyammi kharaMTaNA vi uciyatti / IsiM paNNavaNijje, gADhAjoge u paDiseho // 553 // 12/9 chAyA :- yogyefpa manAmo saMskRtnine uraITanA ritti . ISat prajJApanIye gADhAyogye tu pratiSedhaH // 9 // gAthArtha :- samajAvI zakAya evA yogyane paNa anupayogathI bhUla thatAM kAMika Thapako Apavo paNa yogya che. atizaya ayogya vyaktine Thapako nahi Apavo. TIkArtha :- 'siM'= kAMika 'paJUvAne'= samajAvI zakAya evA 'nopoDavi'=guNavAna yogya puruSa paNa "maUITmo '= anupayogathI 'skRttiSi'= sAdhvAcAramAM bhUla karato hoya arthAt mArgathI bhraSTa thato hoya to "vAMTA vi'= Thapako paNa 'vitti'= yogya ja che. "DhiIno '= atyaMta ayogya aprajJApanIya vyaktine 'Disedo'= Thapako ApavAno niSedha che. ayogya vyakti potAnuM AtmakalyANa jANato nathI tethI tene Thapako ApavAthI tene atyaMta saMkleza thAya che ane te nimitte te ghaNA pApakarmane bAMdhe che. koinAM paNa karmabaMdhamAM nimitta banavuM na joie. mATe AvI ayogya vyaktine Thapako Apavo nahi. // 553 // 129 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 zrI paJcAzaka prakaraNa - 12 gujarAtI bhAvAnuvAda icchAkAra sAmAcArInuM varNana karyuM. have micchAkAra sAmAcArIno viSaya kahe che : saMjamajoge abbhuTThiyassa jaM kiMci vitahamAyariyaM / micchA etaM ti viyANiUNa taM dukkaDaM deyaM // 554 // 12/10 chAyA :- saMyamayoge abhyutthitasya yatkiJcidavitathamAcaritam / mithyA etaditi vijJAya taduSkRtaM deyam // 10 // gAthArtha :- saMyamanA yogomAM prayatnazIla sAdhue je kAMi saMyamathI viparIta AcaraNa thai gayuM hoya to A mArAthI khoTuM thai gayuM che" ema jANIne teNe tenuM micchA mi dukkaDuM devuM joie. TIartha :- 'saMjamajoge'= saMyamanA vyApAramA 'abbhuTThiyassa'= dhabhI sAdhuthI 'kiMci'=d sis 'vitahaM'= porTa 'AyariyaM'= sAya24 42rAyuDoya. 'etaM micchA'= bhAra porTa ti'= 2mA mAya29 che sema 'viyANiUNa'= 9Ine 'taM dukkaDaM'= bhi7| bhi huOM 'deyaM'= mA5jo . // 554 // 12/10 duSkata vaDe je pApakarma baMdhAyuM e to bhogavavuM ja paDe to micchA mi dukkaDa ApavAthI zo lAbha thAya? e zaMkAnuM samAdhAna ApatA kahe che. suddheNaM bhAveNaM, apuNakaraNasaMgateNa tivvennN| evaM takkammakhao, eso se atthanANaMmi // 555 // 12/11 chAyA :- zuddhena bhAvena apunaHkaraNasaGgatena tIvraNa / evaM tatkarmakSaya eSaH tasya arthajJAne // 11 // gAthArtha :- 'pharIthI huM AvuM akArya nahi karuM' evA tIvra zuddha bhAvapUrvaka jo micchA mi dukkaDa ApavAmAM Ave to e viparIta AcaraNathI baMdhAyeluM pApakarma kSaya pAme che. micchA mi dukkaDa zabdano artha jo jANato hoya to zubha bhAva jAge ane karmakSaya thAya. artha :- 'saddheNaM'= pAyedA bhano kSaya 72vA yogya zuddha bhAvathI 'apuNakaraNa'='izathI hu~ sAdhU mArya nahi .' sevA 'tivveNaM'= utkRSTa bhAvathA 'evaM' = bhi7 mi. huOM ||5vaathii 'takkammakhao'= 55bhano kSaya 'thAya che' se za6 adhyAhArathI sama4vAno che. 'eso' = bhane sAkSaya 'se'= bhi7| bhiOMno 'atthanANaMmi'= artha rAvAthI thAya che. mAthI teno artha vAya che. // 555 // 12/11 have be gAthA dvArA "micchA mi dukkaDa' e prAkRta padano pUrvAcArye karelI vyAkhyAne anusAre artha kahe cheH mitti miumaddavatte, chatti udosANa chAdaNe hoti| me tti ya merAe~ Thio, dutti duguMchAmi appANaM // 556 // 12/12 chAyA :- 'mi' iti mRdumArdavatve 'chA' iti tu doSANAM chAdane bhavati / 'me' iti ca maryAdAyAM sthito 'du' iti jugupse AtmAnam // 12 // katti kaDaM me pAvaM, Da tti ya Devemi taM uvsmennN| eso micchAdukkaDapayakkharattho samAseNaM // 557 // 12/13 juggaM / Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 12 gujarAtI bhAvAnuvAda 255 chAyA :- 'va' vasUrta karyuM pApaM '' ta ra hice taduparAmenA eva mithyAduSkRtapadAkSarArthaH samAsena // 13 // yugmam / gAthArtha :- "micchA mi dukkaDa' padamAM mi, cchA, mi, 6, kka ane huM e cha akSaro che. dareka akSarono artha A pramANe che:- 'mi'= mRdutA (namratA), "cchA'= doSonuM chAdana karavuM - rokavuM arthAt pharI na karavA. 'mi'= cAritranA AcAronI maryAdAmAM rahela 'du= duSkRta karanAra AtmAnI niMdA karuM chuM. A cAra akSarono samudita artha A pramANe thAya che:- kAyAthI ane bhAvathI namra banIne, thayelI bhUla pharI nahi kare, evA bhAvathI cAritranA AcAramAM rahelo huM duSkRta karanArA mArA AtmAnI niMdA karuM chuM. 'kka'= meM pApa karyuM che evI pApanI kabUlAta, 'Da'= upazamathI pApane oLaMgI jAuM chuM. arthAt meM pApa karyuM che evI pApanI kabUlAta karuM chuM ane upazamabhAvathI mArA e pApane huM naSTa karuM chuM. A micchA mi dukkaDa padanA akSarono saMkSepathI artha che. TIkArtha :- 'f'= A akSarano artha 'miDavi'= mArdavapaNuM evo thAya che. mRdu zabdathI bhAvavAcaka pratyaya lAgIne mArdava zabda bane che. tene pharI bhAvavAcI 'tva' pratyaya lAgIne "mAvatva' zabda bane che. mArdavartI = vinayathI namana karavAnI kriyA karavI te. 'i tti'= rachA akSarano artha 'DosALa cho'doSone DhAMkavA arthAta rokavA pharI na karavA. evo 'hari'= thAya che. "je tti ' = me akSarano artha 'rerAI oi'= sAdhunA AcAranI maryAdAmAM rahelo huM, pharIthI te pApa nahi karavAnA bhAvathI 'Tu tti' = 'Tu' akSarano artha 'kuluMchAmi gaNA' =mArA AtmAne niMdu chuM evo thAya che. // 556 // 12/12 ''= akSarano artha 'huM'= karAyuM '' = mArAthI 'pAvaM'=pApa, arthAt "mArAthI pApa thayuM che, nathI karAyuM ema nahi" ema pApano svIkAra karavAnA arthamAM che. 'tti '="Da" akSarano artha 'phemi' = antarbhAvita kapi zabda AmAM hovAthI 'ullaMghana karuM chuM' evo artha thAya. 'ta'= te pApane '3vasI ' = krodhAdinA upazamathI. 'Asa'= A hamaNAM kahevAyelo "micchA kupavarastha= 'micchA mi dukkaDa padanA akSaro 'samAre' = saMkSepathI che. padanA dareke dareka akSarono kAMIne kAMI artha hoya ja che. jo ema na hoya to akSaronA samudAyarUpa padamAM arthano abhAva thaI jAya. dA.ta. retanA eka kaNiyAmAM tela nathI to tenA ghaNAM kaNiyAnA samudAyamAMthI paNa tela na ja nIkaLe.padano artha hoya che e prasiddha che mATe akSarono paNa artha che ja. AkhA "micchA mi dukkaDaM' padano artha e che ke "A mArA vaDe je karAyuM che athavA vicArAyuM che te khoTuM ja che, duSkRta hovAthI tajavA yogya ja che' - athavA "A mArA vaDe karAyuM te sukRta nathI, karavA yogya nathI." Ama baMne rIte artha saMgata thAya che. pANI 12/13 mithyAkAra sAmAcArInuM varNana karAyuM. have tathAkAra sAmAcArIne kahe che : kappAkappe pariNiTThiyassa ThANesu paMcasu tthiyss| saMyamatavaDDhagassa u, avigappeNaM tahakkAro // 558 // 12/14 chAyAH- nyAje parinitiya sthAnevuM pajhanuM sthitI | saMyama tapaADhyakasya tu avikalpena tathAkAraH // gAthArtha :- kalpa-akalpanA-pUrNajJAnavALA, pAMca mahAvratomAM rahelA, saMyama-tapathI paripUrNa gurunA vacanamAM koI jAtanI zaMkA vagara tathAkAra karavo joIe. TIkArtha:- "khAkhe'- kadhya ane akathya vastumAM athavA bAra prakArano kalpa ane tenAthI viparIta Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 zrI paJcAzaka prakaraNa - 12 gujarAtI bhAvAnuvAda je akalpa te paNa bAra prakArano ja che. te baMnemAM 'pariphiyaTsa'= niSThAne pAmelA sutrArtha ubhayamAM pArane pAmelA 'TAIne'sAdhuo vaDe jemAM rahevAya che te sthAna kahevAya. arthAta mahAvrato te "paM!'- pAMcane vize 'DiyaTsa'= pratiSThita thayelA "saMyamatavakkasa 3'= saMyama ane tapa e be zabdono dvanda samAsa karyo che, saMyama e adhika pUjya hovAthI dvanda samAsamAM teno pUrvanipAta karyo che jema rIkSAtapasI A dvandra samAsamAM 'dIkSA' zabdano pUrvanipAta karavAmAM Avyo che tema- tyArabAda "saMyamatapa" zabdano "Aca" zabdanI sAthe tRtIyA tapuruSa samAsa karyo che, arthAt saMyama ane tapa vaDe ADhaya= paripUrNa viSe svArthika 'kan" pratyaya lAgIne "saMyamatapAThyaka' zabda banyo che. '3= ja arthAt nice 'mavimukhe '= vikalpa vagaranirvikalpa evo artha che. 'tahaaro'= tathAkAra arthAt "tahatti' zabda athavA te arthavALo bIjo zabda paNa bolavo.- zrIkalpasUtranA 14mA sUtramAM nIce pramANe 'tathAkAra'no prayoga karyo che.: he bhagavaMta ! A Ape kahyuM che tema ja che, he bhagavaMta ! A sAcuM ja che. "he bhagavaMta ! A saMdeha vagaranuM ja che. "he bhagavaMta ! A Ama ja che, A pramANe ja che. / 558 // 12/14 tahatti' zabda kyAre bolavAno hoya che ? te kahe che : vAyaNapaDisuNaNAe, uvaese suttatthkhnnaae| __ avitahameyaM ti tahA, avigappeNaM tahakkAro // 559 // 12/15 chAyA :- vAvanApratizravaUTTyAmupaze sUtrArthathanAthAm | avitathametaditi tathA avikalpena tathAkAraH // 15 // gAthArtha:-guru bhagavaMta jyAre koI apUrva sUtranI vAcanA ApatA hoya tyAre, gurunI AjJAne svIkAratI vakhate, upadeza apAto hoya tyAre, sUtranI vyAkhyA karavAmAM AvatI hoya tyAre "A satya ja che" ema jaNAvato nirvikalpa 'tahatti' zabdano prayoga karavo. TIkArtha :- 'vAyaT'= navA sUtranI vAcanA ApavAmAM Ave tyAre 'padamuJTUTINa'= gurue AjJA karela kAryano svIkAra karatI vakhate '3vAse'= sAmAnyathI upadeza apAto hoya tyAre 'sunnattharaVIE'= samyapha sUtranI vyAkhyA karAtI hoya tyAre 'vitaraNeya'= A satya ja che ema jaNAvato 'tae'- A temaja che. e pramANe 'virAkhevi'= saMdeha vagara 'tahRkSAro'= tathAkAra (tahatti) zabda "mavata' zabda ahIM adhyAhAra samajavAno che, arthAt hoya che- bolAya che. // 559 // 12/15 je guru gItArthatA Adi guNothI yukta na hoya temAM 'tahatti' zabda bolavA mATe kayo vidhi che? te kahe iyarammi vikappeNaM, jaMjuttikhamaM tahina sesmmi| saMviggapakkhige vA, gIe savvattha iyareNa // 560 // 12/16 chAyAH- tAmina vijona yadu yukSi tamitra pe. saMvignapAkSike vA gIte sarvatra itareNa // 16 // gAthArtha:- uktaguNothI rahita gurumAM vikalpathI tahatti kahevuM. temanA yuktiyukta vacanamAM 'tahatti' Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 12 gujarAtI bhAvAnuvAda 257 kahevuM, bIjA vacanamAM arthAtu je vacana yuktiyukta na hoya temAM 'tahatti' kahevuM nahi. athavA gItArtha saMvignapAkSikanA sarva vacanomAM agItArtha sAdhue 'tahatti' kahevuM. TIkArtha:- 'phayarazmi'=pUrve kahelA guNothI rahita guramAM 'vikheur'= tahatti zabda bolavAmAM bhajanA che, 'i'= je vacana 'nuttarama'= yuktiyukta che arthAt je vacanamAM satyapaNAnI khAtrI che. 'taE'= temAM 'tahatti' kahevuM. 'semi '= je vacana yuktiyukta hovAnI khAtrI nathI temAM 'tahatti' kahevuM nahi. 'saMvisApavivo vA'= saMvignapAkSika "'= gItArthanA "satrantha'= sarva vacanomAM 'phareT'= agItArthe, 'tahatti' kahevuM ema adhikAra varte che. (saMvignapAkSika AcAramAM zithila hoya che. paNa tenI prarUpaNA zuddha ja hoya che.) 60 22/6 zA mATe Avo upadeza apAya che ? te kahe cheH saMviggo'NuvaesaM, na dei dubbhAsiyaM kaDuvivAgaM / jANato tammi tahA, atahakkAro u micchattaM // 561 // 12/17 chAyAH- vinoDanuparza na rati TuSita vipAm | jAnan tasmiMstathA atathAkArastu mithyAtvam // 17 // gAthArtha:- Agamaviruddha vacana e kavipAkanA phaLane ApanAruM che ema jANato saMvigna (saMsArabhIru) guru Agamaviddha upadeza Ape nahi. AthI tenA vacanamAM nirvikalpa jo tathAkAra na karavAmAM Ave to mithyAtva che. TIkArtha :- "vino'= saMsArabhAru guru pote ja 'magvA' = anucita upadezane "ra re'- ApatA nathI. 'kumAriye'= Agamaviruddha 'vivA' = kaDavA bhayaMkara phaLa ApanAruM 'nAto' = jANato 'tazmi'= gurunA vacanamAM 'tahA'= te prakAre nirvikalpa 'tadaAIt'= tathAkAra na karavo arthAt sAmAcArIthI viruddha karavuM 'miskRtta'= te mithyAtva che. mATe temAM paNa nirvikalpa "tahatti' kahevuM. pa67 | 22/17 tathAkAra sAmAcArInuM varNana karAyuM. have Avazyaka sAmAcArInuM nirUpaNa kare che : kajjeNaM gacchaMtassa guruNioeNa suttnniiie| Avassiya tti NeyA, suddhA aNNatthajogAo // 562 // 12/18 chAyAH- ryeA chatAM guruniyona mUtratyA ! AvazyikIti jJeyA zuddhA anvarthayogAt // 18 // gAthArtha - gurvAjJAthI sutrokta vidhi vaDe jJAnAdi kArya mATe jatAM sAdhunI AvazyakI zuddha jANavI. kAraNake temAM AvazyakI zabdano artha ghaTe che. TIkArtha:- 'nneT'= jJAnAdi kArya mATe 'SThitassa'= jatAM evA sAdhune "sAdhu" zabda atra adhyAhArathI samajavAno che. 'guno '= gurvAsAthI "suttaUphA'= AgamanI vidhi vaDe 'sArvasaMyatti'= AvazyakI Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 zrI paJcAzaka prakaraNa - 12 gujarAtI bhAvAnuvAda 'NeyA'= 10vI. 'suddhA'= zuddha 'aNNatthajogAo'= avazya tavya mevo 'mAvazyahIno artha tama ghaTe cha bhATe // 562 // 12/18 "kArya mATe jatAM' ema je kIdhuM temAM kayuM kArya hoya te kahe che : kajjaM pinANadaMsaNacarittajogANa sAhagaM jNtu| jaiNo sesamakajjaM, na tattha AvassiyA suddhA // 563 // 12/19 chAyA :- kAryamapi jJAnadarzanacAritrayogAnAM sAdhakaM yattu / yateH zeSamakAryaM na tatra AvazyikI zuddhA // 19 // gAthArtha :- je kArya jJAna-darzana-cAritranA vyApAronuM sAdhaka hoya e ja sAdhu mATe kArya jANavuM. bAkInuM enA mATe akArya che. akAryamAM AvazyakI zuddha nathI. artha :-'kajjaM pi'= Arya 55 'nANadaMsaNacarittajogANa'= zAna-zana-yAritranAyogona 'sAhagaM'= sAtha 'jaM tu= Doyate 'jaiNo'= sAdhunu 'sesa'= te sivAyarnu bADInu 'akajja'= aArya che. 'tattha'= zAnAharita aryabhA 'AvassiyA'= sApazyihI 'na'= nathI 'suddhA'= zuddha paraMtu te sAvariyaDI azuddha 4 cha // 25 // sAmathA viruddha me pravRtti 42 / 5 je.|| 563 // 12/19 vaimettaM nivvisayaM, dosAya musa tti eva viNNeyaM / kasalehiM vayaNAo, vairegeNaM jao bhaNiaM // 564 // 12/20 chAyA :- vAGmAnaM nirviSayaM doSAya mRSeti eva vijJeyam / kuzalaiH vacanAd vyatirekeNa yataH bhaNitam // 20 // gAthArtha :- niSkAraNa bahAra janAra sAdhunI AvazyakI nirarthaka hovAthI mAtra zabdoccAraNarUpa che. AvI AvazyakI mRSAvAda hovAthI doSanA mATe thAya che. A pramANe kuzaLoe AgamanA vacanathI jANavuM. kAraNa ke AgamamAM vyatirekathI A vAta jaNAvI che. artha :- 'vaimettaM' qyanamAtra arthAt shobhyaa29||35 nivvisayaM'= nirartha 'dosAya' hopa bhATe thAya cha. 'musa tti'= bhRSAvA 'eva'= 4che mema'kusalehi'= juddhimAna puruSome 'viNNeyaM = eig. 'jao'= 24 vayaNAo' AgamanAkyanathI 'vairegeNaM'= vyatire thI 'bhaNiaM' = ch.||564 // 12/20 (kemake Agama Avazyaka niryuktimAM A vAta vyatirekathI kahI che.) AvassiyA uAvassiehiM savvehiM juttjogss| eyasseso ucio, iyarassa na ceva natthi tti // 565 // 12/21 chAyA :- AvazyikI tu AvazyakaiH sarvairyuktayogasya / etasyaiSa ucita itarasya na caiva nAstIti // 21 // Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 12 gujarAtI bhAvAnuvAda 259 chAyA:- sAdhunA nityakartavyarUpa je Avazyaka kartavyo che temAM sarva kartavyomAM udyamI sAdhunI ja AvazyakI zuddha che. teNe ja "AvasahI' e pramANe zabdoccAra karavo ucita che. bIjA sAdhuo jeo Avazyaka kartavyomAM nirutsAhI che temane te anucita che kAraNa ke temane teno anvartha ghaTato nathI. TIkArtha:- 'mAvasiya 3= AvazyakI 'mAvasliAsilvediM= sarva Avazyaka kartavyothI 'nuttanomsa' = yukta, udyamI (utsAhI) "asmi'= e udyamI sAdhuno ja " '= "AvasyahI" evo zabdoccAra 'vimo'= yogya che. "pharalsa'= bIjA nirudyamI sAdhune 'ra veva'=ucita nathI 'sthi tti'=kAraNa ke temAM teno anvartha nathI ghaTato. te baddala | 22/22 Avazyaka sAmAcArI kahevAI, have niSIpikA sAmAcArIne varNave che : evoggahappavese, nisIhiyA taha nisiddhjogss| eyasseso ucio, iyarassa Na ceva natthi tti // 566 // 12/22 chAyAH- zvamavagrahapraveza nathI tathA niSiddhahyA . etasyaiSa ucita itarasya na caiva nAstIti // 22 // gAthA - A pramANe zAstramAM niSedha karAyelA azubha vyApArano jeNe tyAga karyo che evA sAdhune vasati Adi avagrahamAM praveza karatAM naidhika sAmAcArI hoya che. azubha vyApArarahita sAdhune ja 'nisIhi' zabdano prayoga karavo ucita che. bIjAne to ucita nathI kAraNake tene nizIhino artha ghaTato nathI. TIkArtha:- 'vaM'- A pramANe AvazyakInI jema ja ' 3 Syavese' vasati Adi avagrahamAM praveza karatI vakhate, "nizadiyA'-niSAdhikA sAmAcArI 'taAgamamAM kahelA 'nisiddhino rU'=sAvadya azubha vyApArano jeNe tyAga karyo che tene 'insi'=azubha vyApAra rahita sAdhune 'isa'= A'nisIhi' zabda bolavo 'uttamo' yogya che. 'pharasa'= jeNe azubha vyApArano tyAga karyo nathI tene "ra veva' nizIhi zabda bolavo ucita nathI ja. 'narthIi tti kAraNa ke temAM nihi zabdano artha ghaTato nathI. pa66 / 22/12 A pramANe prayatnazIla sAdhune ja niSAdhikA sAmAcArI hoya, ema kema kahevAya che ? te kahe che : gurudevoggahabhUmIeN jattao ceva hoti pribhogo| iTThaphalasAhago sai, aNiTThaphalasAhago iharA // 567 // 12/23 chAyAH- guruvAvapradamULa vatsata zva mata mo: | iSTaphalasAdhakaH sadA aniSTaphalasAdhaka itarathA // 23 // gAthArtha :- guru tathA devanI avagrahabhUmino yatnathI karelo paribhoga sarvadA iSTaphaLano sAdhaka thAya che. ayatnathI karelo paribhoga aniSTaphaLano sAdhaka thAya che. TIkArtha :- "juvo dimUkIzuM'= zAstramAM prasiddha evI gurunI avagraha bhUmino tathA devanI avagraha bhUmino 'no veva'= yatnapUrvaka ja karelo parimo '= paribhoga 'sa' haMmezA "rUpatnasAdA'= icchita phaLane ApanAra 'doti'= thAya che. "pharA'= ayatnathI karAyelo guru ane devanI avagrahabhUmino paribhoga ema saMbaMdha joDavAno che. 'maTTinasIda'=aniSTaphaLane ApanAra thAya che. 67 22/23 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 zrI paJcAzaka prakaraNa - 12 gujarAtI bhAvAnuvAda A vAtanuM ja samarthana karatAM kahe che. - etto osaraNAdisu, daMsaNamette gayAdiosaraNaM / suvvai ceiyasiharAiesu sussAvagANaM pi // 568 // 12/24 chAyA- rUti vIra namAjhe nApasaram | zrUyate caityazikharAdikeSu suzrAvakANAmapi // 24 // gAthArtha :- AthI suzrAvakonuM paNa samavasaraNa AdinA ane jinamaMdira zikharAdinA darzana mAtrathI hAthI Adi uparathI utarI javAnuM saMbhaLAya che. TIkArtha- 'tto'= guru ane devanI avagrahabhUmino paribhoga yatnapUrvaka karavAno hoya che. e kAraNathI 'mosaUvis'= tIrthakaranA samavasaraNa AdimAM- "Adi' zabdathI dharmakathA AdinuM grahaNa thAya che. haMsAme'= samavasaraNa-chatrAtichatra-bhagavAna-siMhAsanAdinA jovA mAtrathI "yAoisara '= hAthIghoDA tathA ratha uparathI utarI javAnuM "subra'= saMbhaLAya che. "2phasidara phikSu' = caityanA zikharAdine (jovA mAtrathI) "sussAvaII pi'= suzrAvakonuM paNa - arthAt kevaLa sAdhuone ja niSIpikA sAmAcArI che evuM nathI paNa suzrAvakone paNa nizIpikA sAmAcArInuM pAlana karavAnuM hoya che. 16822/24 A niSedhikA sAmAcArI bhAvathI jene hoya che te adhikArIno nirdeza karatAM kahe che : jo hoi nisiddhappA, nisIhiyA tassa bhAvato hoi|| iisaddhaksa 3 IsI, vatta ho halvA 66 22/25 chAyA :- 3H mavati niSiddhAtmA nadhi taryA mAvato mata ! aniSiddhasya tu eSA vADmAtraM bhavati draSTavyA // 25 // gAthArtha :- sAvadyayogathI nivRtta banelA sAdhunI nizIhi paramArthathI thAya che. je sAvadyayogathI nivRtta nathI thayo te sAdhunI nizIhi mAtra zabdano uccAra karavArUpa ja nirarthaka jANavI. TIkArtha :- "go'= je puruSa 'nisiddhippA'= sAvadya vyApArano tyAga karelo, 'ho'= che "ta'= tenI nahi karelAnI "sA'= A niSAdhikA, "vaphatta'= arthazUnya mAtra zabdoccArarUpa ja "doTTa'= hoya che. ' LI'= jANavI, kAraNake tenAthI tenuM sAdhya siddha thatuM nathI. te 66 / 22/ra niSAdhikA sAmAcArI kahevAi. have ApRcchA sAmAcArIne varNave che : ApucchaNA ukajje, guruNo gurusammayassa vA niymaa| evaM khu tayaM seyaM, jAyati sati NijjarAheU // 570 // 12/26 chAyA :- nApracchanA tu kSArthe puro simatI vA niyaman ! parva tu tadru zreya: gAyatte savA nirnara hetuH | 26 . gAthArtha :- jJAnAdisaMbaMdhI koIpaNa kArya gurune ke gurue nirdeza karela sAdhubhagavaMtane avazya pUchIne karavuM, kAraNa ke guru Adine pUchIne kareluM kArya nirjarAnuM kAraNa hovAthI kalyANakArI bane che. TIkArtha :-"mApucchaUTI'=ApRcchAne karanAra ApRcchaka kahevAya. tenI je pRcchA te ApRcchanA arthAt pUchavuM te "3=punaH ' nne'= koIka jJAnAdi vizeSa kAryamAM "guru'=gurune "guru samayasa vA'= athavA Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 12 gujarAtI bhAvAnuvAda 261 gurue nirdeza karelA sAdhune 'niyama'=avazya karavI. 'vaMg'- A rIte ja 'ta'= te viziSTa kArya 'sati'= haMmezA 'binnara heka'-nirjarAnuM kAraNa 'setha'=ati kalyANakArI 'nAta'=thAya che. ApRcchA karyA vagara jo kArya karavAmAM Ave to te kalyANakArI ke nirjarAnuM kAraNa banatuM nathI ema tAtparya che. pa70 | 12/26 ema kahevAnuM zuM kAraNa che? te kahe che : so vihinAyA tassAhaNaMmi tajjANaNA suNAyaM ti| sannANA paDivattI, suhabhAvo maMgalaM tattha // 571 // chAyA :- sa vidhijJAtA tatsAghane tajJAnAn sujJAtapitti. svajJAnAt pratipattiH zubhabhAvo maGgalaM tatra // 27 // gAthArtha:- te gurnAdi e kAryanI vidhine- upAyane jANatA hoya che. temane pUchavAthI teo vidhine jaNAve AthI temanI pAsethI ziSyane paNa vidhinuM jJAna thAya che. Ama potAne vidhinuM jJAna thavAthI e kArya pote sArI rIte karI zake che. A zubha bhAva e kAryanI siddhi mATe maMgalarUpa vipnanAzaka che. TIkArtha :- "'- gurnAdi "vihinAtha'- vidhi-upAyanA jANakAra hoya che. 'tassaphili'- e kAryane siddha karavAnI 'tajJAna'= guryAdinA jJAnathI arthAt temanI pAsethI 'supaIN ti'= potAne te kAryanI vidhinuM suMdara jJAna thAya che. "sanA'= samyagu jJAnathI 'padavI'= te kArya karAya che. "sudamAvo'= zubha pariNAma 'tattha'= te kAryamAM 'iAnaM'=kAryanI siddhine sUcavanAra maMgaLa che. | pa71 /12/27 A viSayamAM anvayanI pradhAnatAthI kahe che : iThThapasiddhi'NubaMdho, dhaNNo paavkhypunnnnbNdhaao| sumarurustama 3o, vaMciya sadgasiddhi tti pa72 / 22/28 chAyA :- 34 siddharanuvanyo vacaH pApakSayapukhyavasthanA.. zubhAtigurutsAmAdevameva sarvasiddhiti | 28 che. gAthArtha:- ApRcchanA sAmAcArInuM pAlana karavAthI pApano kSaya ane puNyano baMdha thato hovAthI sagati ane sadgurunI prApti thAya che. tethI iSTasiddhino prazasta anubaMdha paDe che arthAt satata iSTasiddhinI paraMparA sarjAya che ane e rIte ja sarvasAdhyanI siddhi thAya che. TIkArtha:- 'ddapasiddhiSUvaMtho'= iSTa siddhinI satata paraMparA 'thaUo'= prazasta "pavaravayapuJUviMdhAmo'= pApano kSaya ane puNyano baMdha thavAthI - ahIMyA ekava samAsa thavAthI ekavacana karyuM che. "sumaNipunAmo '= pApanA kSayanuM phaLa sadgati che ane punyabaMdhanuM phaLa saddaguruno lAbha che ema A baMnenA phaLano AmAM nirdeza karyo che. 'vaM '= A rIte ja "vyasiddha tti'= sarva sAdhyanI siddhi thAya che. / 572 /12/28 have vyatirekanI pradhAnatAthI varNave che : bahuvelAikameNaM, savvatthA''pucchaNA bhaNiyA // 573 // 12/29 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 zrI paJcAzaka prakaraNa - 12 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- tathA viparyayaH 97 mI sarvI mavati yajonA bahuvelAdikrameNa sarvatrA''pRcchanA bhaNitA // 29 // gAthArtha :- gurune pUchyA vinA kArya karavAthI pUrvokta badhA lAbhothI viparIta thAya che AthI AgamamAM bahuvela AdinA kramathI dareka kAryamAM ApRcchanA karavAnuM kahyuM che. arthAtu unmeSa-nimeSAdi sAmAnya kAryomAM 'bahuvela'nA Adeza dvArA ane vizeSa kAryomAM gurune sAkSAt pUchavA dvArA ApRcchanA sAmAcArI batAvI che. TIkArtha :- "'= je kAraNathI "phedarA'= gurnAdine pUchyA vagara kArya karavAthI vivannatI vastu'= nizca viparyaya ja 'marsa vyasa'= pUrvokta sarva guNanA samUhano 'ro'= thAya che. 'te'= te kAraNathI vaphTavetsAphamev'= divasamAM vAraMvAra karAtA AMkha mIMcavA-ughADavA Adi sAmAnya kAryomAM savAre 'bahuvela" Adeza levA dvArA ane vizeSa kAryomAM gurune sAkSAt pUchavA dvArA " '= badhA ja kAryomAM 'bApuchaIT'= ApRcchanA sAmAcArI 'bAya'= AgamamAM kahI che. // pa73 /12 / 29 ApRcchanA sAmAcArI kahI have pratipRcchAsAmAcArI kahe cheH paDipucchaNA ukajje, puvvaNiuttassa krnnkaalmmi| kajjaMtarAdiheuM, NidiTThA samayakeUhiM // 574 // 12/30 chAyA :- pratikRcchanA varSe pUrvaniyuvatastha rAtre | kAryAntarAdihetoH nirdiSTA samayaketubhiH // 30 // gAthArtha :- pUrve koI kAryamAM vyApArAyelA sAdhune te kArya karatI vakhate kadAca bIjuM kArya karavAnuM hoya ityAdi kAraNathI pratikRcchanA karavAnuM zAstrakAroe kahyuM che. TIkArtha:- 'pavipuccha3'= vaLI pratikRcchanA 'ne'= viziSTa kAryamAM ja 'pudgAuttasa' = pUrva jene amuka kArya karavAnI gurvAdie AjJA karI hoya te sAdhune "varatna '= te kArya karatI vakhate 'naMtarAvika'= pahelA karavA mATe kahelA kArya karatAM bIjuM adhika lAbhavALuM kArya karavAno avasara Avyo hoya te mATe athavA 'Adi' zabdathI nimittamAM skulanA thaI hoya arthAtu apazukanAdi thayA hoya e mATe "samayeTiM '= AgamanA jANakAra zAstrakAroe 'fr'= kahI che. / pa74 / 12/30 ' ttarAvika' ema je pUrvanI gAthAmAM kahyuM che tenI spaSTatA karatA kahe che : kajjaMtaraM na kajjaM, teNaM kAlaMtare va kajjaM ti| aNNo vA taM kAhiti, kayaM va emAdiyA heU // 575 // 12/31 chAyA - vIryAntare ra varSe tena zAnAntare vI DhArthamiti | anyo vA tat kariSyati kRtaM vA evamAdikA hetava : // 31 // gAthArtha :- ziSya gurvAdie pUrve AjJA karela kAryane karatI vakhate gurnAdine pharI pUche ke "A kArya huM karuM ne ?'- A pUchavAnuM kAraNa e che ke kadAca tyAre guru (1) tenA karatAM adhika jarUrI bIjuM kArya batAve. athavA (2) pahelAM kaheluM kArya have karavAnI jarUra nathI ema niSedha kare, athavA (3) pachI Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 12 gujarAtI bhAvAnuvAda 263 karaje ema kahe, athavA (4) e kArya bIjo sAdhu karaze ema kahe, athavA (5) e kArya bIjA sAdhue karI lIdhuM che ema kahe, athavA (6) pUrve kahelA kArya aMge vizeSa sUcana kare- pratipRcchA karavAnAM AvA aneka kAraNo che. TIkArtha :- ' naMtara'= guru tene e kArya karatAM bIjuM adhika jarUrI kArya batAve. 'na '= A kArya have karavAnuM nathI ema niSedha kare. 'te'= e pahelAnuM kArya "jiMtare va'= moDethI ' nna ti'= karaze to vAMdho nathI ema kahe. 'maUA vA'= athavA bIjo sAdhu 'ta'= te kArya "diti'= karaze kAraNa ke e karavA te samartha che. athavA 'yaM vA'= bIjA sAdhue e kArya karyuM che. 'padvamAditya'= pratipRcchanAmAM saMbhavita AvA bIjA paNa heka'= kAraNo jANavA. / 575 // 12/31. ahavA vi payaTTassA tivArakhalaNAe vihipoge'vi| paDipucchaNa tti NeyA, tahiM gamaNaM sauNavuDDIe // 576 // 12/32 chAyA :- athavAofpa pravRttI trivIra+utnanA vidhiprayonsfpA pratipRcchaneti jJeyA tatra gamanaM zakunavRddhayA // 32 // gAthArtha :- athavA e kAryane karavA jatAM traNa traNa vakhata apazukana thAya to e apazukananuM nivAraNa karavAmAM paNa pratipRcchA jANavI. zubha zukana thayA bAda ja tyAM javuM. TIkArtha :- "havA vi'= athavA bIjI rIte pratipucchA sAmAcArIno viSaya batAve che. "paTTA '= kAryano prAraMbha karavA pravRtta thayelAne 'tivAravRtaUTIC'= traNa vakhata apazukana thavAthI kArya karavAmAM smalanA thAya tyAre 'vidipa3oDava'= tenA nivAraNa mATe vidhi karavA chatAM 'padapuchaUT tti'= pratipRcchA karavAnuM 'oya'= jANavuM. arthAt A sAmAcArIno A viSaya paNa che. 'tahiM mama'= traNavAra alanA thayA pachI paNa tyAM javuM paDe ema hoya to 'sa3qTTI'= zubha zukana thayA pachI ja javuM. zubha zukana thayA vagara javuM nahi. AgamamAM kahyuM che ke- kArya karatI vakhate prathama vakhata jo apazukana thAya to ATha zvAsocchavAsano arthAt eka navakArano kAussagna karavo.- pachI kArya zaruM karavuM temAM bIjI vakhata paNa jo apazukana thAya to soLa zvAsocchavAsano arthAtu be navakArano kAussagna karavo pachI kArya zaruM karavuM. temAM trIjI vakhata paNa apazukana thAya to saMghATaka jayeSThane pAchaLa rAkhavo. A vidhi karavI, pachI gurune pratipRcchA karI bIjA zubha zukana zodhavA." pa76 / 22/rUra pratiSacchAsAmAcArIno anyaAcAryonA mate bIjo viSaya batAve che. puvvaNisiddhe aNNe, paDipucchA kila uvaTThie kjje| evaM pi natthi doso, ussaggAihiM dhammaThiI // 577 // 12/33 chAyA :- pUrvaniSiddha maLe pratipuchI vizvana 3pasthite jAyeM. evamapi nAsti doSa utsargAdibhiH dharmasthitiH // 33 // gAthArtha:- bIjA AcAryo kahe che ke- pUrvaniSiddha kArya karavAnI jarUriyAta paDatAM pharIthI gurnAdine te kArya karavA mATe pUchavuM te pratipRcchA che. Ama pharI pUchavAmAM doSa nathI. kAraNa ke utsarga-apavAdathI dharmavyavasthA che. pUrve utsargamArge gurvAdie e kArya karavAno niSedha karyo hoya paNa atyAre apavAdamAgaeN e kArya karavAnI jarUriyAta kadAca UbhI thAya to guvadikane pUchavAthI teo kadAca anumati Ape. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 zrI paJcAzaka prakaraNa - 12 gujarAtI bhAvAnuvAda TIkArtha:- "pudgasiddha = pUrve gurvAdie niSiddha karelA kAryamAM 'mauot'= bIjA AcAryo 'pahapuccha'= pratipRcchA karavI ema mAne che. vizvana'= A zabda AptavacananA sUcana mATe che. '3aai ne'= atyAre vartamAnakALe te kArya karavAnuM upasthita thAya tyAre 'vaM pi'= A kAraNe pharI pUchavAmAM 'sthi to so'= doSa nathI kAraNa ke "3sparphordi'= chadmastha jIvone utsarga ane apavAda vaDe 'thameDi'nuM dharmavyavahAra hoya che. utsarga ane apavAda e bemAMthI ekane paNa choDIne dharmavyavahAra thaI zake nahi. / pa77 / 12/33 pratipRcchA sAmAcArI kahevAI. have chaMdanA sAmAcArIne varNave che. puvvagahieNa chaMdaNa, guruANAe jahArihaM hoti / asaNAdiNA u esA, Neyeha visesavisaya tti // 578 // 12/34 chAyA :- pUrvagRhItena chandranA jJa yathA mavati | azanAdinA tu eSA jJeyeha vizeSaviSayA iti // 34 // gAthArtha:- pUrve lAvelA azanAdithI yathAyogya bIjA sAdhuone te grahaNa karavA mATe gurvAjJAthI nimaMtraNA karavI te ahIM chaMdanA sAmAcArI che. A sAmAcArI viziSTa sAdhu mATe che. TIkArthaH- "putrAdiUT'= pUrve lAvelA 'masAviUT'= azanAdithI 'nahArdi = yathAyogya "gurumA IIT'= gurvAjJAthI 'chaM'= nimaMtraNa karavAnuM 'roti'= hoya che. "rUda'= ahIM "3Asa'= chandanA 'myA'= jANavI 'visevisa utta'= viziSTa sAdhunA viSayavALI, arthAt A sAmAcArInuM pAlana viziSTa sAdhuoe ja karavAnuM hoya che. sAmAnyathI badhA sAdhune A sAmAcArI hotI nathI. te u78 / 22/4 A chaMdanA kayA sAdhuoe karavAnI hoya che? te kahe che : jo attaladdhigokhala, visiTThakhamago va paarnnaaitto| iharA maMDalibhogo, jatIe~ taha egabhattaM ca // 579 // 12/35 chAyA :- yo mAtma7vyi: vRnu viziSTakSapo vA pArAvavAnuM ! itarathA maNDalIbhogo yatInAM tathA ekabhaktaJca // 35 // gAthArtha : je sAdhu Atmalabdhika hoya, akmAdi vikRSTa (viziSTa) tapa karato hoya athavA asahiSNutAdinA kAraNe mAMDalIthI alaga bhojana karato hoya te sAdhu chaMdanA kare. te sivAyanA bIjA sAdhuone mAMDalImAM bhojana ane ekAsaNuM hoya. TIkArtha :- "no'= je sAdhu 'sattaddhi utna'= Atmalabdhika hoya arthAta ekAsaNA saMbaMdhI sutrArtha ubhayano jANakAra hoya tethI gurue temane mAMDalIthI alaga bhojana karavAnI anumati ApI hoya e kAraNe te potAnI gocarI pote ja lAvIne mAMDalIthI alaga bhojana karatA hoya te Atmalabdhika kahevAya. ' vizvamAM va'= aTTama Adi vikRSTa tapa karatA hoya 'pAraVIpho'= pAraNA vaDe prasiddha te pAraNika kahevAya. ekAsaNAdi tapa karavAne je asamartha hoya evA sAdhu vahelA gocarI lAvIne mAMDalI sivAya bhojana karatA hoya te "phudI'= anyathA utsargathI to 'maMtnimALA'sAdhuo mAMDalImAM badhAnI sAthe bhojana kare. kAraNe lAvela bhikSA vyaktigata nathI paNa sAdhAraNa che,badhA sAdhuonI bhegI che. AthI vizeSa eTale vyaktigata koI tenuM dAna karI zake nahi paNa gurubhagavaMtanI anujJApUrvaka ja e lAvela bhikSAmAMthI sAdhuone AhArAdi apAya che. 'tada'= tathA 'natI'= sAdhuone 'mitte rA'= ekAsaNuM hoya. (chaMdanA Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 12 gujarAtI bhAvAnuvAda 265 pUrve lAvelI bhikSAmAMthI karavAnI hoya che. jemane ekAsaNuM na hoya teo ja pUrve bhikSA lAvelA hoya. ekAsaNAvALA sAdhune pUrve lAvelI bhikSA hoya nahi.) | pa79 / 12 / 35 AtmalabdhivALo sAdhu potAnA pUratI ja bhikSA lAvyo hoya, te adhika bhikSA zA mATe lAve. jethI emAMthI bIjA sAdhuone te Ape ? A zaMkAnuM samAdhAna ApatAM kahe che : nANAduvaggahe sati, ahige gahaNaM imss'nnunnnnaayN| doNha vi iTThaphalaM taM, atigaMbhIrANa dhIrANa // 580 // 12/36 chAyA :- jJAnAzupade sata prAmAnujJAtim | dvayorapi iSTaphalaM tadatigambhIrayo/rayoH // 36 // gAthArtha:- sAdhuonA jJAnAdiguNonI vRddhi thatI hoya to Atmalabdhika vagerene adhika AhAra lAvavAnI anujJA che. atigaMbhIra ane dhIra evA te baMnene arthAtu dAna karanAra ane lenAra banne sAdhune te ApavuM ane levuM iSTa phaLavALuM thAya che. TIkArtha :- 'nAduvA = jJAna-darzana-cAritranI vRddhino "sati'= saMbhava hoya to 'di'= adhika bhikSA " '= lAvavAnI 'masya'= Atmalabdhika sAdhune 'maUJJU'= anujJAta che. "voTTa vi'= bhikSA ApanAra sAdhune ane lenAra sAdhune 'patna'= iSTaphaLa ApanAra thAya che. 'ta'= te dAna ane grahaNa "mati mIrA'= utkRSTa gaMbhIra AzayavALA 'thIrAna'= sthiratAvALA te baMne sAdhune AmAM bhAvanI mukhyatA che. || 580 / 12 // 36 bhAvanI pradhAnatA batAvavA kahe cheH gahaNe vi NijjarA khalu, aggahaNe vi ya duvihA vi baMdho y| bhAvo ettha NimittaM, ANAsuddho asuddho ya // 581 // 12/37 chAyA :- proDapi nirjarA gha7 pradoSa kriyApa vacaJI ____ bhAvo'tra nimittamAjJAzuddho'zuddhazca rU7 che. gAthArtha:- chaMdanA karanAra sAdhu nimaMtraNa kare tyAre bIjo sAdhu te bhikSA le ke na le e baMne rIte nirjarA ane baMdha thAya. nirjarA ane baMdhamAM AjJAthI zuddha bhAva ane azuddha bhAva nimitta-mukhya kAraNa che. TIkArtha :- 'dane vi'= bIjo sAdhu AhAra le to paNa 'fNanA gha7'= dAnanA zuddha pariNAmavALA chaMdanA karanAra sAdhune nirjarA ja che. 'mAne vi'= bIjo sAdhu kadAca grahaNa na kare to paNa tene nirjarA ja che ema saMbaMdha varte che, "vi vi'= grahaNa kare ke na kare e baMne rIte paNa 'vaMtha '= azuddha pariNAmavALAne karmabaMdha thAya che, 'mAvo'= adhyavasAya "pattha'= ahIMyA 'formitta'= kAraNa che. 'mAsuddha samudo '= AjJA zuddha bhAva nirjarAnuM kAraNa ane AjJA azuddha bhAva e baMdhanuM kAraNa che. // pa81 / 12/37. chaMdanA sAmAcArInuM varNana karAyuM. have nimaMtraNA sAmAcArI varNave che : sajjhAyAduvvAo, gurukicce sesage asNtmmi| taM pucchiUNa kajje, sesANa NimaMtaNaM kujjA // 582 // 12/38 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 zrI paJcAzaka prakaraNa - 12 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- svAdhyAyAdhiparizrAnta: gurubratye zeSaDakSata ! taM pRSTvA kArye zeSANAM nimantraNaM kuryAt // 38 // gAthArtha :- svAdhyAya AdithI thAkelo sAdhu, ratnAdhikanA koI kArya potAne karavAnA bAkI na rahyA hoya to gurune pUchIne, guru sivAyanA sAdhune 'huM ApanA mATe AhArAdi lAvuM? ema bhakta-pAnAdinuM nimaMtraNa kare. TIkArya :- "sAyA'= svAdhyAya karavAthI '3thvo '= thAkelo sAdhu "guruziSya'= gurunuM kArya 'sesa'= karavAnuM bAkI 'masaMmi'= na hoya to 'ta'= gurune "puchaUT'= pUchIne 'iMnne'= kAryanimitte 'sesIpA'guru sivAyanA bIjA sAdhuone 'fmaMtana'= nimaMtraNa 'sunnA'= kare.- 'pUrve lAvelA na hoya evA azanAdithI arthAt have azanAdi lAvavA mATe"- A adhyAhAra samajavuM. chaMdanA pUrve lAvelA AhArAdi saMbaMdhI hoya che jyAre nimaMtraNA have pachI AhArAdi lAvavA mATe karavAnI hoya che ATalo e bemAM bheda che. | pa82 / 12/38 sAdhuone vaiyAvacca karavA mATe zA mATe preraNA karAya che ? te kahe cheH dulahaM khalu maNuyattaM, jiNavayaNaM vIriyaM ca dhmmmmi| eyaM labhrUNa sayA, apamAo hoi kAyavvo // 583 // 12/39 chAyA:- kurta ghanu manunatyaM vinavavanaM vIryazca tharSe etallabdhvA sadA apramAdo bhavati kartavyaH // 39 // gAthArtha:- manuSyabhava, jinavacana ane cAritradharmamAM utsAha A traNa durlabha che. AthI A traNa durlabha vastune pAmIne tene saphaLa karavA mATe haMmezA sAdhue apramatta rahevuM joie. TIkArtha:- mavetta'= manuSyapaNuM 'viviya'= sarvajJanuM vacana 'variyaM ca thamami'= dharmanA viSayamAM utsAha (udyama) "phunnadaM utna'= durlabha ja che. "rtha'- A traNane "nahUUT'= pAmIne "sa'= haMmezA 'apamAgo'= apramAda arthAt atizaya udyama 'vAyavyo'= karavAno 'roTTa'= hoya che. //583 1239 sAdhuoe nIcenI gAthAmAM je kahevAya che te pramANe vicAravuM joie ema upadeza ApatAM kahe che : duggatarayaNAyararayaNagahaNatullaM jaINa kiccaM ti| AyatiphalamaddhavasAhaNaM ca NiuNaM muNeyavvaM // 584 // 12/40 chAyA:- tuta-ratnAra-ratnaprastutyaM yanAM vRti ! AyatiphalamadhruvasAdhanaJca nipuNaM jJAtavyam // 40 // gAthArtha:- sAdhunA svAdhyAya-vaiyAvaccAdi kAryo e ratnagrahaNa karavA samAna che. jema koI garIba mANasane ratnonuM utpattisthAna maLI jAya to e keTalI lAlasAthI ratnane grahaNa kare ? arthAtu ratnone grahaNa karyA vagara na ja rahe ne ! ema sAdhu ratnonA utpattisthAna samAna saMyamajIvanane pAmIne svAdhyAya-vaiyAvaccAdi ratnone grahaNa karyA vagara na ja rahe. A zarIra-buddhi-vIrya Adi sAdhano anitya che. teno upayoga jo vaiyAvaccAdimAM karavAmAM Ave to tenAthI bhaviSyamAM maLanAruM phaLa je mokSa vagere e zAzvata che. Ama sUkSmabuddhithI vicAravuM. Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 12 gujarAtI bhAvAnuvAda 267 TIkArtha :- "suratirathaUTI/RyaUTUtirlDa'= garIba mANasane ratnAkaranI prApti thAya tyAre jema lAlasA vaDe ratnone grahaNa kare tema "nA'= sAdhune 'ziSya ti'= svAdhyAya, vaiyAvaccAdi kArya ratna samAna lAgatuM hovAthI te karavA mATe atyaMta abhilASA hoya. 'mAtaetna'= bhaviSyakALamAM maLanAruM phala 'ddhavasadivi '= vIrya Adi sAdhano anitya che e '3iUT'= sUkSma rIte muunyaa'= jANavuM, mana-vacana-kAyA-vIryabuddhi, kuzaLatA, kSayopazamAdi sAdhano anitya che. jyAre svAdhyAya-vaiyAvaccAdi sAdhunI ArAdhanAnA kRtyo e pariNAme bhaviSyamAM suMdara phaLa ApanArA che ema jANavuM. arthAtu vaiyAvaccAdimAM vizeSa prayatnazIla sAdhu bane. // pa84 1240. nimaMtraNa karyA bAda zeSa sAdhuoe batAveluM kArya karatAM pahelAM gurune avazya pUchavuM joIe ema kahe che - ___ iyaresiM akkhitte, gurupucchAe NiogakaraNaM ti| evamiNaM parisuddhaM, veyAvaccaM tu akae'vi // 585 // 12 / 41 chAyA:- utareSAmakSiNe gupRchAya: niyorimiti ! evamidaM parizuddhaM vaiyAvRtyaM tu akRte'pi // 41 // gAthArtha :- bIjA sAdhuoe koI kArya karavAnuM tene kIdhuM hoya, temAM paNa te karatA pahelA gurune avazya pUchavuM. gurune pUchavAthI vaiyAvacca na karavA chatAM te nimaMtraNa nirdoSa ja bane che. TIkArtha :- 'siM'= guru sivAyanA bIjA sAdhuoe "vizva = batAveluM-ahIMyA 'kArya' zabda adhyAhArathI samajavAno che.-arthAt sAdhuoe tene je kArya karavAnuM kahyuM hoya temAM 'gurupuchAi'= gurune pRcchA 'nigrovara ti'= avazya karavI joie. 'parva'= e gurune pUchavAthI 'rUpa'= A nimaMtraNa vecAvavaeN tu'= vaiyAvacca 'ma vi '= na karavA chatAM paNa 'parizuddha = zuddha bane che. koI bIjA sAdhue tene tenuM amuka kArya karavA mATe kIdhuM hoya, te kArya karatAM pahelAM, teNe gurune pUchavuM joIe ke, "amuka sAdhue mane A kArya karavAnuM kIdhuM che te huM karuM? gurubhagavaMta jo te kArya karavAnI hA pADe to e kAryane kare paNa jo koI kAraNasara guru e kArya karavAnI nA pADe to te e kArya na kare. A rIte kArya na karavA chatAM tene vaiyAvacca saMbaMdhI nirjarA thAya ja che, kAraNa ke teno bhAva to zuddha ja che, paNa adhika lAbhanI apekSAe teNe anyathA pravRtti karI che. e kArya karavAmAM lAbha na hovAthI ja gurue nA pADI hoya. mATe A bAbatamAM guru bhagavaMta ja pramANabhUta che. //58paNI 12 41 nimaMtraNa sAmAcArI kahevAI have upasaMpadA sAmAcArI varNave che. upasaMpayA ya tivihA, nANe taha daMsaNe caritte y| dasaNanANe tivihA, duvihA ya carittamaTThAe // 586 // 12/42 chAyAH- 3pampa trividha jJAne tathA tane caritre ra aa darzanajJAnayotrividhA dvidhA ca caritrArthAya // 42 // gAthArtha :- upasaMpadA sAmAcArI jJAnasaMbaMdhI, darzanasaMbaMdhI ane cAritra saMbaMdhI ema traNa prakAre che. jJAnasaMbaMdhI ane darzanasaMbaMdhI upasaMpadA traNa prakAre che ane cAritrasaMbaMdhI upasaMpadA be prakAre che. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 zrI paJcAzaka prakaraNa - 12 gujarAtI bhAvAnuvAda TIkArtha :- '35saMpa '= AtmanivedanarUpa upasaMpadA- (jJAnAdi mATe gurunI rajAthI anya AcAryanI pAse jaine AtmasamarpaNapUrvaka tenI pAse rahevuM te upasaMpadA kahevAya.) 'tividA'= traNa prakAre che. 'nA'= jJAna saMbaMdhI 'tada'= tathA 'haMsa'= darzana saMbaMdhI 'caritte '= cAritra saMbaMdhI 'haMsAnA '= darzana ane jJAna saMbaMdhI upasaMpadA 'tivihA'= traNa prakAre che. "carittamaTTA'= cAritrasaMbaMdhI upasaMpadA 'vidA ya'= be prakAranI che. // pa86 / 1242. A upasaMpadAnuM vivaraNa karatAM kahe che : vattaNasaMdhaNagahaNe, suttatthobhayagayA uesa tti| veyAvacce khamaNe, kAle puNa AvakahiyAdI // 587 // 12/43 chAyA :- vartana-sanyAna-prada sUtramayamAtA tu ati . vaiyAvRtye kSamaNe kAle punaryAvatkathikyAdi // 43 // gAthArtha - jJAnasaMbaMdhI upasaMpadAnA sUtrasaMbaMdhI, arthasaMbaMdhI ane sUtrArtha-ubhayasaMbaMdhI ema traNa bheda che. e traNeyanA parAvartana, anusaMdhAna ane grahaNa ema traNa bheda thAya che. Ama jJAnasaMbaMdhI upasaMpadAnA 3 3= 9 bheda che. darzana prabhAvaka saMmatitarka Adi graMthone AzrayIne A ja nava bhedo darzanasaMbaMdhI upasaMpadAnA che. cAritra upasaMpadAnA vaiyAvacca ane tapa ema be bheda che. A baMne bhedanA kALanI apekSAe yAvatkathika ane itvarakAlika ema be bheda che.2 x = kula 4 bheda thAya. TIkArtha :- 'vattAsaMthAni'= vartana AcArAdi graMthonuM parAvartana karavuM. 'saMdhA'= koI graMthano amuka bhAga vicchinna ke vismRta thayo hoya te bhAganuM anusaMdhAna karavuM. grahaNa= navA zrutanuM grahaNa karavuMAnA mATe upasaMpadA levAya che. A traNeyanA darekanA traNa traNa bheda che, "suttasthamAyA 3'= jJAna, vaiyAvacca saMbaMdhI 'ghama'= tapa saMbaMdhI 'Ane puna'= kALanI vicAraNAmAM 'mAvadiyArI'= yAvatruthika Adi. "Adi' zabdathI ItarakAlika grahaNa thAya che. cAritrasaMbaMdhI vaiyAvacca upasaMpadA yAvatkathika ane ivarakAlika ema be prakAranI che. tapasaMbaMdhI paNa A ja be prakAranI che. //587thI1243 zuddha upasaMpadA kevI rIte thAya? te kahe che : saMdiTTho saMdiThThassa, covasaMpajjaI u emaaii| caubhaMgo etthaM puNa, paDhamo bhaMgo havai suddho||588 // 12/44 chAyA :- saniSTha: sa8iI copampa tu vamaHi . caturbhaGgo'tra punaH prathamo bhaGgo bhavati zuddhaH // 44 // gAthArtha :- gurue upasaMpadA levA mATe jene rajA ApI hoya te sAdhu gurue AjJA karela AcAryanI pAse upasaMpadA svIkAre A prathama bhAMgo che. AmAM cAra bhAMgA thAya che. temAM prathama bhAMgo zuddha che. TIkArtha :- "saMvida'= upasaMpadA mATe gurunI AjJA meLavI hoya te sAdhu saMvida'= gurue batAvela AcAryanI pAse '3vasaMpanna 3'= upasaMpadA svIkAre 'amArUM'= A vagere 'cama'= cAra bhAMgA thAya che. 'tyaM puuT'= A cAra bhAMgAmAM 'padamo maMt'= A varNavelo prathama bhAMgo 'muddo'= zuddha "vapha'= che. Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 269 zrI paJcAzaka prakaraNa - 12 gujarAtI bhAvAnuvAda (1) gurunI rajAthI jAya che, gurue AjJA karela AcAryanI pAse jAya che. (2) guranI rajAthI jAya che paNa gurue AjJA karela AcArya karatAM bIjA AcArya pAse jAya che. (3) gurunI rajA vagara jAya che paNa gurue AjJA karela AcAryanI pAse ja jAya che. arthAtu gurue hamaNAM javAnI nA pADI hoya chatAM paNa jAya. (4) gurunI rajA nathI tema ja gurue batAvela AcArya paNa nathI. / pa88 / 12 44 have vartanA AdinI vyAkhyA kare che : athirassa puvvagahiyassa vattaNA jaM ihaM thirIkaraNaM / tasseva paesaMtaraNaTThassa'NusaMdhaNA ghaDaNA // 589 // 12/45 chAyA :- sthirI pUrvadItI vartanA vida sthirIzaRUAm tasyaiva pradezAntaranaSTasyAnusandhanA ghaTanA // 45 // gAthArtha :- pUrve grahaNa kareluM zruta asthira thai gayuM hoya arthAt bhUlAi gayuM hoya tene parAvartana karavA dvArA sthira karavuM tene vartanA kahe che. pUrve grahaNa karela zrutamAM vacceno amuka bhAga naSTa thai gayo hoya athavA bhUlAI gayo hoya te khUTatuM zrata bIjA je AcAryanI pAse upasthita hoya to temanI pAsethI eTaluM zrata meLavIne pUrvazrutanI sAthe joDI devuM tene anusaMdhAna kahe che. TIkArtha :- 'gaM'= je 'duM = upasaMpadAmAM 'thara'= aparicita thayuM hoya arthAt barAbara pArka-kaDakaDATa AvaDatuM na hoya 'putrAdiyasa'= pUrve vAcanA vaDe pote grahaNa kareluM che arthAt bhaNelo che. tene 'ftharIkSaRUT'= bIjA AcAryanI pAse sthira karavuM arthAtu parAvartana dvArA pAkuM karavuM te, "vattaUIT'= vartanA kahevAya. 'taseva'= te pUrvagRhIta zrutano ja 'pa,saMtarasya'= vacceno amuka pATha khUTato hoya tene 'paDaVIT'= joDavo te. 'manusaMdhA'= anusaMdhAna kahevAya che. arthAt bIjA AcAryanI pAsethI e khUTato pATha meLavIne te sUtra saLaMga AkhuM akSata karavuM te. / 589 / 12 45. gahaNaM tappaDhamatayA,suttAdisa nANadaMsaNe crnne|| veyAvacce khamaNe, sIdaNadosAdiNA'NNattha // 590 // 12/46 chAyA :- prahavi ta~thamatA sUtravipu jJAnavarzanathIH gharane vaiyAvRtye kSapaNe rIvanopAkinADacatra | 46 gAthArtha :- jeno pUrve abhyAsa nathI karyo te navA zrutajJAnanA ke darzanazuddhinA graMthono sUtrathI, arthathI ke ubhayathI abhyAsa karavo tene grahaNa kahe che. cAritra saMbaMdhI upasaMpadAnA vaiyAvacca saMbaMdhI ane tapasaMbaMdhI ema be bheda che. potAnA gacchamAM jJAnAdi sIdAtA hoya e kAraNe bIjA gacchamAM jAya. athavA potAnA gacchamAM vaiyAvacca karanArA bIjA sAdhuo hoya tethI potAne vaiyAvaccano lAbha na maLato hoya mATe vaiiyAvacca karavA bIjA gacchamAM jAya. tathA potAnA gacchamAM sevA karanArA sAdhuono abhAva hovAthI vikRSTa tapa thai zake ema na hoya to tapa karavA mATe bIjA gacchamAM jAya- AvA koI svagacchanA doSanA kAraNe bIjA gacchamAM upasaMpadA svIkAre. TIkArtha :- 'tapUDhamati'= pUrve bhaNyA na hoya evA apUrva (navA) "suttAva'= sUtra, artha ane Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 zrI paJcAzaka prakaraNa - 12 gujarAtI bhAvAnuvAda ubhayanuM "nAIviM '= jJAnasaMbaMdhI, darzanasaMbaMdhI ''= vAcanA arthAtu grahaNa karavuM, bhaNavuM 'cara'= cAritramAM upasaMpadA e 'vaiyAvakve'vaiyAvacca mATe "vamaLa'= tapa mATe 'sIvaUAvo sAUiIT'= potAnA, gacchamAM jJAnAdi sIdAtA hoya evA doSothI svagacchane choDIne 'maUUttha'= bIjA gacchamAM jAya arthAtu potAnA gacchamAM AcArAdinuM pAlana na thatuM hoya to cAritra mATe paNa bIjA gacchamAM jAya. // pa90 || 12 / 46 pUrvanI gAthAmAM je nathI kahevAmAM AvyuM te vizeSathI kahe che. ittariyAdivibhAsA, veyAvaccammi tahaya khavage vi| avigiTThavigiTuMmi ya, gaNiNA gacchassa pucchAe // 591 // 12/47 chAyA :- rUtvaravavimASI vaiyAvRtye tathA ra kSapaoNDapi. avikRSTavikRSTe ca gaNinA gacchasya pRcchayA // 47 // gAthArtha - vaiyAvaccamAM itvarika AdinA vikalpo karavA tathA tapamAM paNa vikRSTa tapa ane avikRSTatapamAM vikalpo karavA. AcArya gacchane pUchIne tapasvInI upasaMpadA svIkAravI. TIkArtha :- "rUttariyAvimAsI' itvari = thoDA kALa mATe vaiyAvacca karavA Avyo hoya te, thAvatkathika = jAvajajIva sudhI vaiyAvacca karavA Avyo hoya-AnA vikalpo e pramANe che ke AcAryanI pAse bIjo vaiyAvacca karanAra sAdhu hoya te paNa Ivarika hoya athavA yAvatruthika hoya to AgaMtukane svIkAravo ke nahi e mATenI zAstramAM vidhi batAvI che, te mujaba karavuM. 'vaiyAvaa'= vaiyAvacca saMbaMdhI 'ta ya= tathA "vaye vi'= tapasvInI vidhimAM 'viziviEiSi ya'= chaTTa sudhIno tapa karanAra avikRSTa tapasvI kahevAya, aTTamathI vadhAre tapa karanAra te vikRSTa tapasvI kahevAya. "UiTT'= gaNanA nAyaka AcAryo ''= garacchanA sAdhuone 'puchI'= pUchavuM joie- sAdhuonI saMmati hoya to ja tapasvIne upasaMpadA Ape, jo temanI saMmati na hoya to tene na svIkAre, kAraNa ke gacchanA sAdhuonI marajIthI uparavaTa thaIne AcArya bhagavaMta jo tapasvIne upasaMpadA Ape to sAdhuo tenI sevA na kare ane tapasvI sIdAya. //pa91I 1247 daza prakAranI sAmAcArI kahIne have upasaMhAra kare che : evaM sAmAyArI, kahiyA dasahA samAsao esaa| saMjamatavaDDhagANaM, NiggaMthANaM maharisINaM // 592 // 12/48 chAyA :- parva sAmAvA thatA zA samAnata aSA | saMyamatapobhyAmADhyakAnAM nirgranthAnAM maharSINAm // 48 // gAthArtha :- A pramANe saMyama-tapathI paripUrNa evA nircastha mahAmunionI A daza prakAranI sAmAcArI saMkSepathI kahI. TIkArtha:-'parva'= A pramANe '' A"saMgamatavaThThaIIT'=saMyama anetapavaDe paripUrNaevA 'LiyAMthA'= nigraMtha sAdhuonI 'marasI'= jJAnasaMpanna mahAmunionI 'da'= dasa prakAranI "samasa3o'= saMkSepathI sImIyAra'= ziSTapuruSoe AcarelA kriyAkalApa svarUpa sAmAcArI 'RdiyA'= kahevAi. //pa92 /12/48 A sAmAcArInuM phaLa darzAve che : Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 12 gujarAtI bhAvAnuvAda 271 evaM sAmAyArI, jujaMtA crnnkrnnmaauttaa| sAhU khaveMti kammaM, aNegabhavasaMciyamaNaMtaM // 593 // 12/49 chAyA :- etAM sAmAcArI yuJjAnAH caraNakaraNAyuktAH / sAdhavaH kSapayanti karma anekabhavasaJcitamanantam // 49 // gAthArtha :- caraNasittarI (mULaguNa) ane karaNasittarI (uttaraguNa)mAM apramattapaNe uparyukta ane A sAmAcArIne sArI rIte pALatA munio aneka bhavamAM upArjana karelA anaMta karmone khapAve che. artha :- 'eyaM'= // 'sAmAcArI' sAbhAyArIne 'jujaMtA'= pAsana 2di'caraNakaraNamAuttA'= bhAgamabhA prasiddha ya2sittarI ane 425 sittarImA apramatta 'sAhU'= sAdhumo 'aNegabhavasaMciyaM = bhane bhavabhai pAIna rekhA 'aNaMtaM'= aparimita 'kamma'= zAnAvarabhane 'khaveMti'= pAvecha. // 583 // 12 // 48 sAmAcArInuM pAlana na karavAthI thatAM phaLane kahe cheH je puNa eyaviuttA, saggahajuttA jaNaMmi vihrNti| tesiM tamaNuTThANaM, no bhavavirahaM pasAhei // 594 // 12/50 chAyA :- ye punaretadviyuktAH svAgrahayuktA jane viharanti / teSAM tadanuSThAnaM na bhavavirahaM prasAdhayati // 50 // gAthArtha :- je sAdhuo A sAmAcArIthI rahita che ane zAstrathI nirapekSa rIte potAnA kadAgrahathI yukta banIne lokamAM vicare che te sAdhuonuM e svAgrahavALuM anuSThAna saMsArano kSaya karatuM nathI. artha :- 'je puNa'= 4 sAdhuso 'eyaviuttA'= 6zavidha sAmAyArIthI 2rita cha 'saggahajuttA'= zAstrAthI nirapekSa janI potAnA yahathI yuti 'jaNaMmi'= sobhA 'viharaMti'= yeSTA 42 cha. 'tesiM'= se svAyatta sAdhuona 'tamaNuTThANaM'= te 2rAtuM anuSThAna 'bhavavirahaM'= bhokSane 'pasAhei'= sAdhatuM 'no'= nayI 4. / / 584 // 12/50 sAdhusAmAcArI nAmanuM bAramuM paMcAzaka samApta thayuM. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 zrI paJcAzaka prakaraNa - 13 gujarAtI bhAvAnuvAda // trayodazaM piNDavidhAna paJcAzakam // piMDavizuddhi sAmAcArInI aMtargata AvatI hovAthI tenuM svarUpa varNave che : namiUNa mahAvIraM, piMDavihANaM samAsao vocchN| samaNANaM pAuggaM, gurUvaesANusAreNaM // 595 // 13/1 chAyA:- natvA mahAvIraM piNDavidhAnaM samAsato vakSye / zramaNAnAM prAyogyaM gurUpadezAnusAreNa // 1 // gAthArtha :- zrI mahAvIra svAmIne namaskAra karIne sAdhuone yogya piMDagrahaNano vidhi gurubhagavaMtanA upadezanA anusAra saMkSepathI kahIza. TArtha :- 'mahAvIraM'= mahAvIryavANA auzvayAhithI vizeSa uzane zobhatA hovAtha bhagavAna mahAvIrane 'namiUNa'= nabhA2 rIne 'samaNANaM'= sAdhune 'pAuggaM'= athita 'piMDavihANaM'= piMDasaMbaMdhI vidhine 'guruvaesANusAreNaM'= surabhagavaMtana 5zane anusAra 'samAsao'= saMkSepathI 'vocchaM'=Iza. / / suddho piMDo vihio, samaNANaM sNjmaayheutti|| so puNa iha viNNeo, uggamadosAdirahito jo||596 // 13/2 chAyA:- zuddhaH piNDo vihitaH zramaNAnAM saMyamAtmaheturiti / saH punariha vijJeya udgamadoSAdirahito yaH // 2 // gAthArtha :- tIrthaMkara Adie, zuddha piMDa e sAdhunA saMyamarUpa AtmAnA rakSaNano hetu che ethI karIne te levAnuM vidhAna karyuM che. je piMDa ugamadoSa AdithI rahita hoya te zuddha jANavo. TArtha :- 'samaNANaM'= sAdhumIne 'saMjamAyaheu tti'= saMyama35 sAmAnA 2kSAno hetu cha ma arIne 'suddho'= niSi 'piMDo' piMDa 'vihio'= sevAna vidhAna yu che. 'so puNa'= te zuddha piMDa vajI 'iha'= mahI piNddn| madhisabhA 'uggamadosAdirahito jo'= 4 gama mAhi hoSothI rahita hoya te 'viNNeo'= vo. // 586 // 13/2 ugama Adi doSone kahe che : solasa uggamadosA, solasa uppAyaNAe~ dosA u| dasa esaNAi dosA, bAyAlIsaM iya havaMti // 597 // 13/3 chAyA:- SoDaza udgamadoSAH SoDaza utpAdanAyA doSAstu / daza eSaNAyAM doSAH dvicatvAriMzaditi bhavanti // 3 // gAthArtha :- soLa udgama doSo, soLa utpAdana doSo ane dasa eSaNAnA doSo ema betAlIsa doSo che. TImArtha :- 'solasa'= soNa 'uggamadosA'= 3AmanA hoSo 'solasa'= soga 'uppAyaNAe'= utpAinAnA 'dosA u' hoSo 'dasa'= 6za 'esaNAi'= messaan| 'dosA'= ghoSo 'bAyAlIsaM'= jaghA bhaNIne tAlAza ghoSo 'iya'= mA prabho 'havaMti'= thAya che. // 587 / / 131 3 Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 13 gujarAtI bhAvAnuvAda 273 udgama zabdano artha kahe cheH tatthuggamo pasUtI, pabhavo emAdi hoMti egtttthaa| so piMDassAhigato, iha dosA tassime hoMti // 598 // 13/4 chAyA :- tatrodgamaH prasUtiH, prabhava evamAdayo bhavanti ekArthAH / ___saH piNDasyAdhikRta iha doSAstasyeme bhavanti // 4 // gAthArtha :- temAM udgama, prasUti, prabhava vagere badhA samAna arthavALA zabdo che. udgama eTale utpatti, te utpatti ahIMyA piMDa saMbaMdhI samajavAnI che. te uddagamanA A kahevAtA (soLa) doSo che. artha :- 'tattha'= tebhA 'uggamo pasUtI pabhavo'= gama, prasUti, ane prabhava 'emAdi'= vagere 'egaTThA'= samAnArthavANA zo 'hoti'= cha. 'so'= te ugama 'piMDassa'= piMDa saMjadhAnI 'ahigato'= adhikRta cha 'iha'= sA piMuna viSayamA tassa'= te 6gmn| 'ime' mA 'dosA'=DevAta hoSI 'hoti'= cha. // 588 // 13/4 have uddagamanA doSone kahe che : AhAkammuddesiya, pUtikamme ya mIsajAe ya / ThavaNA pAhuDiyA ya, pAoyara-kIa-pAmicce // 599 // 13/5 chayA :- AdhAkamaudezikaM pUtikarma ca mizrajAtazca / sthApanA prAbhRtikA ca prASdukAra-krIta-apamityam // 5 // pariyaTTie abhihaDe, ubbhiNNemAlohaDe iy| acchejje aNisaDhe, ajjhoyarae ya solasame // 600 // 13/6 juggaM / chAyA :- parivartitaM abhihRtam udbhinnaM mAlApahRtamiti / Acchedyam anisRSTam adhyavapUrakaM ca SoDaza // 6 // yugmam / thArtha :- mAthAbha, audeziDa, pUtidharma, mizrata, sthApanA, prabhRti, prAhu425, hIta, prAbhitya, parivartita, abhyAhata, ubhinna, mAlApahata, Aracchedya, anisRSTa, ane adhyavapUraka e soLamo doSa che. TIrtha :- 'AhAkamma'= AdhA 'uddesiya'= saudezi: 'pUtikamme'= pUti: 'mIsajAe ya'= mizrata 'ThavaNA'= sthaapn| 'pAhuDiyA ya'= prAtmRti'pAoyara'= prA6425'kIa'= hAta ho5 'pAmicce'= prAbhitya 'pariyaTTie'= parAvartita 'abhihaDe'= abhyAhata ubbhiNNe'= bhinna 'mAlohaDe ya'= bhAlApahRta 'acchejje'= Achedha 'aNisaTTe'= manisRSTa 'ajjhoyarae ya'= bhane adhyavapU24 'solasame'= asojabho hoSa cha. // 588 // 13/5 // 600 // 13/6 vyApya-vyApaka svarUpa vizeSa lakSaNa choDIne sAmAnyathI kahe che : saccittaM jamacittaM sAhaNa'TThAeNkIrae jNc| accittameva paccati AhAkammaM tayaM bhaNiyaM // 601 // 13/7 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 zrI paJcAzaka prakaraNa - 13 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- savitta yatta sAdhUnAmathaya kriyette yaSya . acittameva pacyate AdhAkarma takat bhaNitam // 7 // gAthArtha :- sAdhune mATe arthAt sAdhunA saMkalpathI je sacitta vastune acitta karavAmAM Ave te AdhAkarma che temaja acitta vastune agnithI rAMdhe te paNa AdhAkarma kahevAya che. TIkArtha:- "sAkUDiTTA'= sAdhuno manamAM saMkalpa karIne arthAt sAdhune mATe "sakhyatta'= dhAnya-phaLa Adi sacitta vastune 'gaM'= je 'vatta'= acitta "kSIra'= karavAmAM Ave 'vaM '= ane je 'zvameva'= acitta kaNikAdine 'padgatti'= agni upara pakAvavAmAM Ave che. 'tartha'= tene 'mAhISma'= AdhAkarma 'maNiye'= kahyuM che. // 601 // 13/7 have audezika doSane kahe che: uddesiya sAhumAI, omaccae bhikkhaviyaraNaM jNc| uvvariyaM mIseuM, taviuM uddesiyaM taM tu // 602 // 13/8 chAyA :- dazya savvAlInuM vamaciye fmakSavatara yaSyA uddharitaM mizrayitvA tApayitvA auddezikaM tattu // 8 // gAthArtha :- duSkALa vItI gayA bAda gRhastha ema vicAre ke "sAdhusaMtone bhikSA ApavAthI puNya baMdhAya che mATe amuka be ke cAra vagere saMkhyAmAM sAdhusaMtone mAre bhikSA ApavI che" AvA uddezathI zramaNone je bhikSA ApavAmAM Ave te 'udiSTa auzika' doSa che. temaja jamaNavAramAM vadhelA bhAta Adine dahIM AdithI mizrita karIne bhikSA ApavAmAM Ave te "auzika' nAmano bheda che ane vadhelA lADavAnA cUrNane agni upara ghI vagere nAMkhIne saMskAra karIne lADavA banAvIne bhikSA ApavAmAM Ave te "karma auzika' nAmano doSa che. TIkArtha:- "humA = nirjhantha-zAkya-tApa-airika ane AjIvaka nAmanA zramaNone 'siya'= uddezIne 'momavyA' dukALa vItyA pachI 'fmaviyara'= AhAranuM dAna karavuM. te udiSTa dezika nAmano doSa che. i a'= ane je "3Ora'= jamaNavAra AdimAM vadhelA bhAta Adine "mIse'=dahIM AdithI mizrita karInevahorAvavuM te "kata audezika nAmano doSa che. jemAM agninI virAdhanA karavAmAM nathI AvatI. 'tavika'= goLa-modaka AdinA cUrNane agni upara tapAvIne ghI vagerethI je saMskAravAmAM Ave che te. 'karma audezika nAmano doSa che jemAM agninI virAdhanA karavAmAM Ave che. "kasi taMta'= A badhA audezika doSa kahevAya che. audezikanA (1) udiSTa (2) kRta ane (3) karma A traNa bheda che // 602 // 13. 8 pUtidoSane kahe cheH kammAvayavasameyaM saMbhAvijjati jayaM tu taM pUrcha / paDhamaM ciya gihisaMjayamIsovakhaDAi mIsaM tu // 603 // 13 / 9 chAyA - vayavasameta saMmatte ya%tatpattim | prathamameva gRhisaMyatamizropaskRtAdi mizraM tu // 9 // Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 13 gujarAtI bhAvAnuvAda 275 gAthArtha :-je bhojana AdhAkarma bhojananA aMzathI yukta thAya te pUtidoSa che. prathamathI ja gRhastha ane sAdhu mATe bheguM banAvavAmAM Ave te mizradoSa che. TIkArtha :- "nayaMta'= je AhAra 'smaviyavameya'= AdhAkarma bhojananA aMzathI yukta saMmAvijJati'= hovAnI saMbhAvanA karAya arthAt jaNAya, 'taM pUruM'- te AhAra pUtidoSathI dUSita che. "paDhamaM viya'= prathamathI ja arthAt bhAtanuM AMdhaNa mUkavAnA samaye ja 'hisaMnayamo'= gRhastha ane sAdhu baMnene mATe bheguM '3vavRvADu'= rAMdhavAmAM Ave "pIraM tu'= te AhAra mizradoSathI dUSita che. // 603 // 139. sthApanA ane prAbhRtika doSane kahe cheH sAhobhAsiyakhIrAiThAvaNaM sAhUNa'TThAe / suhameyaramussakkaNamavasakkaNamo ya pAhuDiyA // 604 // 13/10 chAyA :- sAdhvavamASitakSIra visthApanaM sAdhUnAmathayA sUkSmetaramutSvaSkaNamavaSvaSkaNaM ca prAbhUtikA // 10 // gAthArtha:- sAdhue mAMgeluM dUdha vagere sAdhune mATe rAkhI mUkavAmAM Ave te sthApanA doSa che. sUkSma udhvaSkaNa, bAdara udhvaSkaNa, sUkSma avaqSkaNa ane bAdara avadhvaSkaNa e prAbhRtikA doSa che. TIkArtha :- 'sAdamaNiya'= sAdhue yAcelA "rA'= dUdha Adine 'sAhUVISThThANa'= sAdhunA mATe je gRhastha vaDe sthApana karAya che te 'vAva'= sthApanA doSa che. have prAbhRtikAne kahe che. :- "sudyumeyaram'= sUkSma ane bAdara ema be prakAre 'DasaR'= moDuM karavuM 'avasa '= vaheluM karavuM 'mo'= A nipAta che, "pAduDiyA'= prAbhRtikA nAmano doSa che. arthAt sAdhubhagavaMta gAmamAM vahelA athavA moDA padhAravAnA hoya to temane vahorAvavAno lAbha maLe e mATe lagnAdi utsavo vahelA moDA rAkhe te prAkRtikA doSa che. / 604 || 13/10 prAduSkaraNa ane krIta doSa kahe che : NIyaduvAraMdhayAre gavakkhakaraNAi pAukaraNaM tu| davvAiehiM kiNaNa, sAhUNaTThAe~ kIyaM tu // 605 // 13/11 chAyA :- nIvAra nyAre vikSarapara prApura tA dravyAdibhiH krayaNaM sAdhUnAmarthAya krItaM tu // 11 // gAthArtha:- nIcA dvAranA kAraNe gharamAM aMdhAruM paDatuM hoya tethI sAdhu vahore nahi. AthI sAdhunA mATe bArI Adi karAve te prAduSkaraNa che. dravyAdithI sAdhu mATe kharIdavuM te krIta doSa che. TIkArtha:- 'vyaduvAdhayAre '= nIcA dvAranA kAraNe gharamAM aMdhAruM paDatuM hoya tethI "navavasthaRUTITTa'= bArI vagere karAvavA te. "Adi' zabdathI prakAza mATe maNi mUke athavA dIvo kare tenuM grahaNa thAya che. "pADezvara tu'= prakAza karavo te prAduSkaraNa doSa che, have krIta doSa kahe che. :- "vyArdika dravya ane bhAvathI 'sAdUchoTTA'= sAdhunA mATe 'IiT'= kharIdavuM te 'yaM tu'= krIta nAmano doSa che. paisA vagere koI vastu ApIne kharIde te dravyakrIta che, potAnI saMgIta, nATaka Adi kaLAthI lokone khuza karIne tenA badalAmAM temanI pAsethI sAdhune vahorAvavA mATe koI vastu grahaNa kare te bhAvakrIta che. || 605 || 13/11. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 zrI paJcAzaka prakaraNa - 13 gujarAtI bhAvAnuvAda have prAmiyaka ane parivartita doSa kahe che : pAmiccaM jaM sAhUNa'TThA ucchidiuNdiyaavei| pallaTTiuM ca goravamAdI pariyaTTiyaM bhaNiyaM // 606 // 13/12 chAyA:- mitsaM yA sAdhanAmarzIta kacchida kAntiA parivartya ca gauravAdi parivartitaM bhaNitam // 12 // gAthArtha:- uchInuM lAvIne sAdhune vahorAve te prAmiyaka doSa che. sAdhunuM bahumAna sAcavavA ane potAnI laghutA na dekhAya e mATe potAnI pAse je kodarA jevI halakI vastu hoya te ApIne koInI pAsethI uttama jAtinA cokhA lAvIne vahorAve, Ama adalAbadalo karavo te parAvartita doSa che. TIkArtha:- ''= je "dUUTThTha'= sAdhunA mATe 'pAmia'= prAmiyaka eTale ' vuiM = uchInuM mAMgI lAvIne arthAt "hamaNAM tame mane amuka vastu Apo huM pachI tamane e ApI daiza" ema udhAra lAvIne 'viyAve'= Ape 'padghakiMva'= adalAbadalo karIne 'vA'= vA zabda '' nA arthamAM che eTale "ane pUrvano je mAmityaka doSa che tenI apekSAe A vA' zabda che. arthAt prAmiyaka ane parAvartita, 'oravAlI'sAdhuonuM gaurava-bahumAna thAya e mATe potAnI kodarA vagere halakI vastu bIjAne ApIne tenI pAsethI uttama cokhAthI banAvela bhAta vagere lAvIne sAdhune Ape te 'pariTTiya'= parAvartita nAmano doSa 'maNiya'= kahyo che. // 606 / 13 12 have abhyAhata ane ubhinna doSa kahe che : saggAmaparaggAmA, jamANiuM AhaDaM tu taM hoi| chagaNAdiNovalittaM, ubbhidiya jaMtamubbhiNNaM // 607 // 13/13 chAyA:-vagrAmaparaprAmAvAnI mAhitaM tu tamatA chagaNAdinopaliptamudbhidya yattadudbhinnam // 13 // gAthArtha:- sva-para gAmathI lAvIne Ape te abhyAhata doSa che. chANa AdithI lIMpeluM ukheDIne Ape te ubhinna doSa che. TIkArtha:-"saTHparamA '= svagAma ke paragAmathI 'gaM'= je 'mALi'= lAvIne Ape 'ta'= te 'sAruM tu'= abhyAhata doSa ho'= thAya che. have ubhinna doSa kahe cheH- "chApAli'-chANa, lAkha ke mINa AdithI '3nitta'= lIMpeluM 'umiya'= ukheDIne ''= je Ape 'saM'- te 'maUUT'= udUbhinna doSa che. have mAlApahata ane Acchedya doSa kahe che : mAlohaDaMta bhaNiyaM,jaM mAlAdIhi deti ghettnnN| acchejjaM cAcchidiya, jaM sAmIbhiccamAdINaM // 608 // 13/14 chAyA :- mAtApadaMtaM tu mAtaM yAtrAddio rAti gRhItva | AcchedyaM cAcchidya yatsvAmI bhRtyAdInAm // 14 // gAthArtha - mALa vagere sthAnathI nisaraNI Adi vaDe utArIne sAdhune Ape e mAlApahRta doSa kahyo che. nokara vagerenuM temanA pAsethI jhuMTavIne svAmI Ape te Acchedya doSa che. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 13 gujarAtI bhAvAnuvAda 277 TIkArtha:- "manohaddetu'-mAlApahRta doSa 'maNi'-te kahyo che '' je mAnavIdimALa Adi uparathI tU'= nisaraNI AdithI utArIne ti'= Ape. have Adya doSa kahe che:- 'fmadhyamAvI '= gopAla Adi nokaronuM '='= je dUdha Adi 'vAMchiya'= jhuMTavIne 'sAmI'= nAyaka sAdhune Ape te "kacchanna'= Acchedya nAmano AhArano doSa che. // 608 / 13/14. have anisRSTa ane athavapUraka doSa kahe cheH aNisiTuMsAmaNNaM, goDigabhattAdi dduegss| saTThA mUladdahaNe, ajjhoyara hoi pakkhevo // 609 // 13/15 chAyA :- nikRSTha sAmaciM kimatA rahata sthA svArthaM mUlAdrahaNe adhyavapUrako bhavati prakSepaH // 15 // gAthArtha:- anekanI mAlikIvALuM sAmudAyika bhojana vagere badhA mAlikanI saMmati lIdhA vagara koI eka vyakti Ape te anivRSTa doSa che, potAnA mATe rAMdhavAnuM zaruM karyA pachI sAdhunuM Agamana sAMbhaLIne temAM navuM umere te adhyavapUraka doSa che. TIkArthaH- "sAmaUUT'= sAmudAyika badhAnuM bheguM "mittA = vAta vagerenuM bhojana 'koI eka jaNa "'= Ape. 'masiTTa= anivRSTa nAmano doSa che. 'saTTa'= potAnA mATe 'mUrto '= tapelImAM AMdhaNa mUkyuM hoya 'pavavo'= ghaNA sAdhunuM Agamana sAMbhaLIne temAM cokhA, maga, Adine umere te 'mAyara'= Ape to adhyavapUraka doSa "hoTTa'= thAya che. || 609 / 13/15 A soLa ugamadoSamAM avizodhikoTi ane vizodhikoTi ema be vibhAga pADe che - kammuddesiyacaramatiga pUiyaM mIsa crmpaahuddiyaa| ajjhoyara avisohI, visohikoDI bhave sesA // 610 // 13/16 chAyA - vazivaratridaM pUtirja mizra varaHprakRti | adhyavapUrako avizodhiH vizodhikoTI bhavet zeSA // 16 // gAthArtha:- AdhAkarma, vibhAga zikanA samudeza karma, Adezakarma ane samAzakarma e chellA traNa bheda, bAdara bhaktamAnapUti, bAdaraprAbhRtikA, mizrajAta ane adhyavapUraka e baMnenA pAkhaMDI ane yati e chellA bheda, ema cha mULabhedanA uttarabheda gaNatAM dezabheda avizodhikoTivALA che. bAkInA badhA ugamadoSo vizodhikoTivALA che. TIkArtha :- 'H'= AdhAkarma 'siya gharamati'= vibhAga dezikanA yAvadarthika bheda sivAyanA samudezakarma-Adeza karma ane samAdezakarma e chellA traNa bheda 'pUrya'= pUtikarma "mIsa'= mizrajAtanA pAkhaMDI ane yati ema chellA be bheda "varamapada'= bAdaraprAkRtikA 'moyara'= adhyavapUrakanA pAkhaMDI ane yati ema chellA be bheda 'virohI'= avizodhikoTInA kahyA che. 'sesa'= ahIM gaNAvyA che e sivAyanA bAkInA bhedo 'visoTTI hoDI'= vizodhikoTInA "mave'= che. avizodhikoTi-je doSothI dUSita AhAra zuddha AhAramAM paDyA pachI zuddha AhAramAMthI saMpUrNa kADhI levA chatAM bAkIno zuddha AhAra paNa azuddha ja rahe, zuddha na bane te doSo avizodhikoTinA che. A Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 zrI paJcAzaka prakaraNa - 13 gujarAtI bhAvAnuvAda doSavALA AhArathI kharaDAyela pAtra paNa rAkha vagerethI barobara sApha karyA pachI traNa vAra dhoine barobara sUkAI gayA pachI ja zuddha bane ane pachI temAM zuddha AhAra laI zakAya. vizodhikoTi - je doSothI dUSita AhAra, zuddha AhAramAM paDyA pachI zuddha AhAramAMthI saMpUrNa laI lIdhA pachI bAkIno AhAra zuddha bane, te pAtrane rAkha vagerethI sApha karavAnI jarUra nathI hotI te doSo vizodhikoTinA che. avizodhikoTimAM mULa cha karma Ave cheH- (1) AdhAkarma, (2) audezika, (3) pUti (4) mizrajAta (5) prAkRtikA ane (6) adhyavapUraka- uttarabheda daza thAya che. samudeza = pAkhaMDIne ApavAno saMkalpa, Adeza- pAMca zramaNone ApavAno saMkalpa, samAdeza - mAtra jaina munione ApavAno saMkalpa, vAvarthika= gRhastha bhikSAcara ke sAdhusaMto vagere darekane ApavAno saMkalpa. // 610 // 1316 soLa udgamadoSa kahevAyA, have utpAdanAdoSane kahe cheH uppAyaNa saMpAyaNa,NivvattaNa moya hoMti egtttthaa| AhArassiha pagatA, tIe dosA ime hoti // 611 // 13/17 chAyA :- 3ii sampanA nirvartana ra maryAnti pAtha: AhArasyeha prakRtAstasyA doSAH ime bhavanti // 17 // gAthArtha :- utpAdana, saMpAdana ane nirvartanA A zabdo samAna arthavALA che. ahIM AhAranA utpAdanano adhikAra che. tenA doSo A pramANe che. TIkArtha:- '3khAya'= utpAdana meLavavuM) "saMpAyana'= saMpAdanA 'bittaUT'= nirvanA 'mo'= nipAtana che. "oti'= che. 'TTa'= eka arthAt samAna arthavALA 'mahArasa'= AhAra saMbaMdhI 'rU'= A adhikAramAM 'paITT'= prastuta 'tI'utpAdanonA 'rosI'= doSo "'= hamaNAM kahevAze te 'hati'= che. // 611 /13/17 utpAdananA dareka doSonA nAmano nirdeza kare cheH dhAtI dRti Nimitte,AjIva vaNImage tigicchA y| kohe mANe mAyA, lobhe ya havaMti dasa ete // 612 // 13/18 chAyA :- dhAtrI tUtI nimittam nA nIvo vanapakSa: tra | krodhaH mAno mAyA lobhazca bhavanti daza ete // 18 // puTvipacchAsaMthava, vijjA maMte ya cuNNa joge y| uppAyaNayAe~ dosA solasame mUlakamme ya // 613 // 13/19 juggaM / chAyA :- pUrvapazcAt saMstavo vida mannaza nyU yorAza . utpAdanAyAH doSAH SoDaza mUlakarma ca // 19 // yugmam / gAthArthaH- (1) dhAtrI, (2) dUtI, (3) nimitta, (4) AjIva, (5) vanIpaka, (6) cikitsA (7) krodha (8) mAna, (9) mAyA ane (10) lobha A daza doSo che. (11) pUrva-pazciAtsastava, (12) vidyA (13) Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 279 zrI paJcAzaka prakaraNa - 13 gujarAtI bhAvAnuvAda bhaMtra (14) yUpa, (15) yoga bhane somo (16) bhUgarbha - mAsobatyAhanAnA hoSI cha. artha :- 'dhAtI'= pAtrI hoSa, 'dati'= tI hoSa 'Nimitte' nimitta hoSa 'AjIva'= 01 hoSa 'vaNImage'= panI5oSa 'tigicchA ya'= vitsiA ghoSa 'kohe'= oSa hoSa 'mANe'= bhAnahoSa 'mAyA'= bhAyAhoSa lobhe ya'= soma ghoSa 'ete'= mA 'dasa'= 6zoSo 'havaMti'=cha. // 12 // 13/14. ___ 'puTvipacchAsaMthava'= pUrva-pazcAt saMstava hoSa mAtA-pitA-sasarA mAhinI pariyaya vijjA'= vidhA hoSa 'maMte ya'= maMtraghoSa, 'cuNNa'= yUe hoSa 'joge ya'= yoga hoSa 'mUlakamme ya'= bhane bhUgarbha 'solasame'= sobho 'uppAyaNayAe~'- utpAhanAnA mA che. 'dosA' hoSI / / 613 / / 17/18. A doSonuM svarUpa varNave che - dhAittaNaM karetI, piMDaTThAe taheva dUtittaM / tIyAdiNimittaM vA, kahei jaccAi vA''jIve // 614 // 13/20 chAyA : dhAtrItvaM karoti piNDArthAya tathaiva dUtItvam / atItAdinimittaM vA kathayati jAtyAdi vA''jIvet // 20 // jo jassa koi bhatto, vaNei taM tppsNsnnennev| AhAraTThA kuNati va, mUDho suhumeyaratigicchaM // 615 // 13/21 chAyA : yo yasya ko'pi bhakto vanati taM tatprazaMsanenaiva / AhArArthaM karoti vA mUDhaH sUkSmetaracikitsAm // 21 // kohapphala saMbhAvaNa paDupaNNo hoi kohapiMDo u| gihiNo kaNada'himANaM, mAyAe davAvae taha y||616 // 13/22 chAyA :- krodhaphala sambhAvana-pratyutpanno bhavati krodhapiNDastu / gRhiNaH karoti abhimAnaM mAyayA dApayati tathA ca // 22 // atilobhA pariyaDatI, AhAraTThAe~ saMthavaM duvihN| kuNai pauMjai vijjaM, maMtaM cuNNaM ca jogaM ca // 617 // 13/23 chAyA :- atilobhAt paryaTati AhArArthaM saMstavaM dvividham / karoti prayukta vidyAM, mantraM cUrNaM ca yogaM ca // 23 // annamiha kougAiva, piMDatthaM kuNai mUlakammaM tu| sAhusamutthA ete, bhaNiyA uppAyaNAdosA // 618 // 13/24 pNcgN| chAyA :- anyadiha kautukAdi vA piNDArthaM karoti mUlakarma tu| sAdhusamutthA ete bhaNitA utpAdanAdoSAH // 24 // paJcakam / gAthArtha :- sAdhu AhAra meLavavA mATe gRhasthane khuza karavA tenA bALakane snAna karAve, vastrAlaMkAra paherAve, dUdha pIvaDAve, khoLAmAM besADe ane ramADe ema pAMca prakAre dhAtrIpaNuM kare te dhAtrIdoSa che. tema Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 zrI paJcAzaka prakaraNa - 13 gujarAtI bhAvAnuvAda ja AhAra meLavavA mATe sAdhu gRhasthanA paraspara saMdezA pahoMcADe te dUtI doSa che. bhUta-bhaviSya-vartamAnanA sukha-du:kha saMbaMdhI nimitto kahIne bhikSA meLavavI te nimitta doSa che. sAdhu jAti, kuLa, gaNa, karma ane zilpa e pAMcamAMthI koI prakAre gRhasthanI sAthe potAnI gRhasthAvasthAnI samAnatA batAvIne bhikSA meLave te AjIva doSa che. gRhastha jo zAkyAdino bhakta hoya to. zAkyAdinI prazaMsA karIne te gRhasthane prasanna karIne AhAra meLave te vanIpakadoSa che. AhAra meLavavA mATe mUDha evo sAdhu gRhasthanI sUkSma-bAdara cikitsA kare te cikitsA doSa che. gusse thayelo sAdhu amuka anartha karaze evo bhaya utpanna karIne meLavelo AhAra e krodhapiMDa che. gRhasthamAM abhimAna utpanna karIne tenI pAsethI bhikSA meLave te mAnapiMDa che. mAyAthI gRhasthane chetarIne bhikSA meLave te mAyApiMDa che. AhAranI lAlasAthI ghaNA gharomAM bhikSA mATe phare te lobhapiMDa che. saMstava eTale paricaya-pUrvasaMstava eTale mAtA-pitA Adino paricaya ane pazcAtuM saMstava eTale sAsu-sasarA Adino saMbaMdha-gRhasthane A sagAsaMbaMdhIno saMbaMdha batAvIne bhikSA meLave te pUrvapazcAtu saMtava doSa che. AhAra meLavavA mATe vidyA, maMtra, cUrNa ane yogano prayoga kare te anukrame vidyApiMDa, maMtrapiMDa, cUrNapiMDa ane yogapiMDa che. bhikSA mATe kautukAdi bIjAM paNa kAMI kare te mULakarmadoSa che. sAdhuthI utpanna thatA A utpAdanonA doSo che. TIkArtha :- 'dhAkRtta'= snAna karAvanAra, vastrAlaMkAra paherAvanAra, dUdha pIvaDAvanAra, khoLAmAM besADanAra ane ramADanAra ema pAMca prakAranI dhAvamAtA hoya che. sAdhu gRhasthanA bALakane snAna karAvavA vigere dhAvamAtAnI jevuM kAma "fpaMDaTTA'= AhAra meLavavA mATe "tI'= kare te dhAtrIdoSa che. 'tadeva'= te pramANe "tiraM'= dUtIpaNuM arthAt gRhasthanA ekabIjAne samAcAra pahoMcADavA te kare to dUtI doSa che. 'tIyAvinimitte vA zahe'= gRhasthane bhUta-bhaviSyAdi saMbaMdhI nimitta kahe te nimittadoSa che. 'navvITTa vAgaDanIve'= gRhastha je jAti, kuLa, gaNa, karma ane zilpa AdithI potAno jIvananirvAha calAvato hoya pote paNa gRhasthapaNAmAM e ja jAti AdithI jIvananirvAha calAvato hato ema samAnatA batAve e AjIvadoSa che. || 614 || 13 / 20 no'= je bauddhabhikSuno upAsakAdi gRhastha "na'= je zAkyAdino 'kro'= koI "mo'= bhakta hoya 'taprasaMsava'= te zAkyAdi bhikSanI prazaMsA karavA dvArA 'voDuM taM'- tenI pAse bhikSAnI yAcanA kare te vanIpatadoSa che. 'mUho'= mUDha evo sAdhu mahAra'= AhAranimitte 'sumeyaratiSThi '= sUkSma ke bAdara cikitsA Rtti'= kare, te cikitsA doSa che. roganI davA batAvavI ke vaidya batAvavo e sUkSmacikitsA jayAre roganI davA ApavI e bAdara cikitsA che. paraMtu AgamamAM kahyA pramANe jo cikitsA kare to e doSa nathI, kAraNa ke e sAdhArmika vAtsalyarUpa hovAthI enAthI uccagotrano baMdha thAya che. ane tenAthI ArAdhakabhAva jaLavAya che, zAstrathI viparIta rIte kare to te cikitsA doSa che. / 615 || 13/21 'johanasaMbhAvaUApakupaU'= kSapakarSinI jema gRhasthane bhaya batAvIne bhikSA meLave arthAt sAdhune bhikSA nahi ApavAmAM Ave to te gusse thaIne zrApa Apaze evo bhaya batAvIne bhikSA meLave te 'DhorpaDo 3= kropiMDa nAmano doSa ho'= che. hinA'= gRhasthane 'UIShimA'= sevatikAsAdhunI jema abhimAna utpanna karAvIne bhikSA meLave, "sAdhune mATe te mAnapiMDa nAmano doSa che ema Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 13 gujarAtI bhAvAnuvAda 281 adhyAhAra samajavAnuM che. "mAyAI vAva tada '= te pramANe ASADhAbhUti sAdhunI jema mAyA karIne je bhikSA meLave te mAyApiMDa nAmano doSa che. // 616 / 13/22 'tinoma'= atizaya lobhathI 'pariyaDatI'= bahu ghare phare te lobhapiMDa nAmano doSa che. siMhakesara modakanA abhilASAvALA sAdhunuM AmAM dRSTAMta jANavuM. 'mahAraTTA'= bhikSA mATe 'saMthavaM vida'= be prakAranA saMbaMdhIono paricaya, mAtA-pitA Adi pitRpakSanI oLakhANa kADhavI te pUrvasaMstava kahevAya ane sAsu-sasarA vagere zvasurapakSanI oLakhANa kADhavI te pazcAtu saMstava kahevAya, dAtAra gRhasthanI sAthe potAno Avo koI saMbaMdha '#UI'= batAve e saMstavapiMDa nAmano doSa che. vidya'= strI devatA arthAtu devI jenI adhiSThAyikA hoya te vidyA kahevAya teno, 'maMta'= puruSadeva jeno adhiSThAyaka hoya te maMtra kahevAya teno 'gupaur ra'= aMjanAdi ekadama jhINuM cUrNa teno 'gorAM '= tevA prakAranA dravyane bhegA karIne banAvela lepa vagere teno bhikSA mATe, 'paDaMgaDuM'= prayoga kare. A cAreya- anukrame vidyApiMDa, maMtrapiMDa, cUrNapiMDa ane yogapiMDa nAmanA doSo che. // 617 / 13. 23 'manAmada'= ahIMyA AvA prakAranuM bIjuM paNa kAMIka 'oDar3i va'= viziSTa pramANavALI vanaspatinA mULiyAM AdithI snAna karAvavuM vagerene 'fpaMtyaM suWITTa'= bhikSAne meLavavA mATe kare arthAt putranI prApti mATe garbhAdhAna thAya evI viziSTa auSadhinA mULiyAM vagerethI snAna karAve vagere, tevI rIte koIkane garbhapAta karAve vagere karAvavuM te "mUrtamaM tu'= mULakarma nAmano doSa che. "sAdulamutthA'= sAdhuthI utpanna thatA "'= A doSone '3MAyaTIosI'= utpAdana doSo 'mAyA'= kIdhAM che. // 618 / 13/24 have eSaNA doSone kahe cheH eSaNa gavesaNa'NNesaNA ya gahaNaM ca hoMti egtttthaa| AhArassiha pagatA, tIi ya dosA ime hoMti // 619 // 13/25 chAyAH- puSaUT veSaUIT manveSaUTI ra praha ra mavatti thA AhArasyeha prakRtAstasyAzca doSA ime bhavanti // 25 // gAthArtha - eSaNA, gaveSaNA, anveSaNA ane grahaNa A badhA samAna arthavALA zabdo che ahIM AhAranI eSaNAno adhikAra che. tenA doSo A pramANe che. TIkArtha :- 'SaT'= eSaNA "saTSvsa ya'= gaveSaNA, anveSaNA "dina'= ane grahaNa TTi'= samAna arthavALA zabdo 'hati'= che. 'mAhIkSida'= ahIM AhArano "patA'= adhikAra che. tIkuM '- te eSaNAnA 'DosI'= doSo "'= hamaNAM nIcenI gAthAmAM kahevAze te "hati'= che. I. 619 / 1325 saMkiya makkhiya Nikkhitta pihiya sAhariya daaygummiise| apariNaya litta chaDDiya, esaNadosA dasa havaMti // 620 // 13/26 chAyAH- zakti prakSita nikSai fuhataM saMhRta TrAya zrim | apariNataM liptaM charditaM eSaNAdoSA daza bhavanti // 26 // gAthArtha-TIkArtha:- zaMkita, prakSita, nikSipta, pihita, saMdata, dAyaka, unmizra, apariNata, lipta ane chardita A daza eSaNAnA doSo che. // 620|| 13/26. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 zrI paJcAzaka prakaraNa - 13 gujarAtI bhAvAnuvAda eSaNAnA doSonuM ja varNana kare che : kammAdi saMkati tayaM, makkhiyamudagAdiNA ujaM juttaM / NikkhittaM sajiyAdo, pihiyaM tu phalAdiNA ThaiyaM // 621 // 13/27 chAyA :- karmAdi zaGkate takat prakSitamudakAdinA tu yad yuktam / nikSiptaM sajIvAdau pihitaM tu phalAdinA sthagitam // 27 // mattagagayaM ajoggaM, puDhavAdisu choDhu dei sAhariyaM / dAyaga bAlAdIyA, ajogga bIjAdi ummIsaM // 622 // 13/28 chAyA :- mAtrakagatamayogyaM pRthivyAdiSu kSiptvA dadAti saMhRtam / dAyakabAlAdikA ayogyA bIjAdhunmizram // 28 // apariNayaM davvaM ciya, bhAvo vA doNha dANa egss| littaM vasAdiNA chaDDiyaM tu parisADaNAvaMtaM // 622 // 13/29 tigN| apariNataM dravyameva bhAvo vA dvayoH dAna ekasya / liptaM vasAdinA charditaM tu parizATanAvat // 29 // trikam / gAthArtha :- (1) je AhAramAM AdhAkarma Adi koI doSanI zaMkA paDe te zaMkita, (2) je AhAra sacitta pAe sAhithI yuti hoyate bhrakSita, (3) sathita sAhivastu 7524 bhADA2 bhUto hoya te nikSita, (4) je AhAra phaLa AdithI DhAMkelo hoya te pihita. (5) bhAjanamAM rahelI vahorAvavAne ayogya vastune pRthvI Adi upara nAMkhIne te khAlI thayelA bhAjana vaDe Ape te saMdata, (6) bALaka vagere ayogya dAtA bhikSA Ape to hAya, (7) sathitta jI4 vagerethI mizrADAra mizra, (8) vaDosavAnI vastu (AhAra) apariNata eTale acitta thayela na hoya. athavA be mAlikamAMthI ekane vahorAvavAnI bhAvanA na hoya te aparita, (8) 22jI sAhithI 52yelI vastu sApe. lisa, (10) Dhogato Dhogato mApe te chAIta. TIartha :- 'kammAdi'=4 mAhAra mAghAbhAhiloSathI dUSita hovAnI 'saMkati'= zaMDa are arthAta shN| patA hoya te mAhAra 'tayaM = zaMDita ghoSavANo cha. 'udagAdiNA'= sathitta pANI mAhithI 'jaM'= 4 mAhAra 'juttaM'= yuti hoya te 'makkhiyaM' bhrakSita hoSa che. 'sajiyAdo' sayitta-mayitta vastu 752 sthApana mAhAra NikkhittaM'= nikSita hoSayuta cha. 'phalAdiNA'=Na mAhithI 'ThaiyaM'= DhAM hoya te 'pihiyaM tu'= vilita hoSayuta cha. // 621 / / 13/27 ___ 'mattagagayaM'= bhAnamA 24sI 'ajoggaM'= qDorAvavAne ayogya shet2| sAhi vastune 'puDhavAdisu'= pRthvI mAha 52 'choDhu'= najAne (pAlI rIna.) 'dei'= te mAnathI mApe te 'sAhariyaM'= saMhatoSa cha 'dAyaga'= Aya (hAtA2) 'bAlAdIyA'= mAga, vRddha, rogI, anadhiharI vagere 'ajogga'=4 hAna mAvA bhATe ayogya te vahorAve to hAya ghoSa cha. 'bIyAdiummIsaM'= jI4 sAhasathita vastuthI 4 AhAra mizra hoya te. "31'= pravaNatAthI 'mizram'= mizra 2 mizra hoSa cha. / / 622 / / 13/28. 'apariNayaM davvaM ciya'= aprAsu dravya 'bhAvo vA doNha dANa egassa'= athavA bhAsimAMthI meDa Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 13 gujarAtI bhAvAnuvAda 283 mAlikane vahorAvavAnI bhAvanA na hoya te bhAva apariNata kahevAya. 'niraM vAUiT'= carabI Adi niMdya vastuthI kharaDAyeluM hoya te lipta doSayukta che. "parasAvaMte'= vahorAvavA mATe lAvatAM athavA vahorAvatA vacce DhoLAtuM hoya te 'chagyaM tu'= chardita doSayukta che. / 623 / 13/29. eyaddosavisuddho, jatINa piMDo jinnehi'nnunnnnaao| sesakiriyAThiyANaM, eso puNa tattao nneo||624 // 13/30 chAyA - patadoSavizuddho yatInAM upauso nirnaranujJAta: . zeksasthitAnAmeSa: punaH tattvato saiya: | 30 | chAyA :- sAdhuone upara jaNAvyA e beMtAlIsa doSothI rahita piMDa grahaNa karavAnI jinezvaroe anumati ApI che. paraMtu je sAdhu sUtra-artha porisI, pratilekhanAdi kriyAomAM rakta hoya teno ja beMtAlIsa doSathI rahita piMDa tAttvika rIte zuddha jANavo. TIkArtha :- "ovo '= A beMtAlIsa doSothI rahita "natIna'= sAdhuone 'piMDo'= piMDa grahaNa karavAnI 'nivedi'= jinezvaroe 'anupaITo'= anujJA ApI che. "seriyAjhiyA'= sUtraporisI, arthaporisI, paDilehaNA, pratikramaNAdi sAdhunI dareka kriyAmAM rakta hoya evA sAdhune 'i puna'= A betAlIsa doSarahita piMDa 'tattamo'= vAstavika rIte 'mo'= jANavo. - je sAdhu svAdhyAyAdimAM rakta nathI te betAlIsa doSarahita piMDa grahaNa kare to paNa te zuddha na gaNAya. // 624 / 13/30. A vAtanuM samarthana kare cheH saMpatte iccAisu, suttesu NidaMsiyaM iyaM pAyaM / jatiNo ya esa piMDo, Na ya annaha haMdi eyaM tu // 625 // 13/31 chAyA - samrAme rUApu sUtrapu nizittamidaM prAya: yatezca eSaH piNDo na ca anyathA handi etattu // 31 // gAthArtha:- badhA ja sAdhvAcAramAM tatpara hoya e sAdhune piMDavizuddhi hoya che e vAta zrI dazavaikAlikasUtranA saMpatte bhikhakAlaMmi' (adhya. pa-uddezo-1 gAthA-1.) vagere ghaNAM sUtromAM jaNAvelI che. sAdhue Avo vizuddha piMDa ja grahaNa karavAno che anyathA tenAmAM sAdhupaNuM rahetuM ja nathI. TIkArtha :- "saMpatte'= sUtraporisI-arthaporisIno svAdhyAya karyA bAda bhikSAno avasara prApta thAya tyAre 'rUthvIpha' zrI dazavaikAlikasUtranA A "saMpatte bhikhUkAlaMmi' e vagere 'sujoyu'= sUtromAM 'LavaMtartha'= jaNAvyuM che ke "Dhya'= badhA ja sAdhvAcAramAM tatpara 'pAya'= ghaNuM karIne "gati '= evA sAdhuno 'sa fpaMDo'= A vizuddha piMDa che, 'mana'= anya prakAre 'yaM tu'= sAdhupaNuM,- " '= rahetuM nathI. badhA ja sAdhvAcAramAM tatpara sAdhuno ja beMtAlIsa doSarahita piMDa vizuddha che ane e sAdhumAM ja sAcuM sAdhupaNuM che ema ahIM jaNAve che. // 625 1331 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 zrI paJcAzaka prakaraNa - 13 gujarAtI bhAvAnuvAda AhAra dUSita che enuM jJAna kevI rIte thAya; te kahe che : dosapariNANaM piha, etthaM uvogsddhimaaiihiN| jAyati tivihaNimittaM, tattha tihA vaNiyaM jeNa // 626 // 13/32 chAyA :- roSaparijJAnamau gatra 35yogAzuciiimaH jAyate trividhanimittaM tatra tridhA varNitaM yena // 32 // gAthArtha :- A piMDanA viSayamAM upayoganI zuddhi AdithI doSanuM jJAna thAya che. kAraNa ke temAM bhUtavartamAna ane bhaviSyanA bhedathI traNa prakAre kAyika-vAcika-mAnasika ema traNa prakAranA nimitto kahyAM che. tenAthI doSanuM jJAna thAya che. upayogazuddhi eTale bhikSA mATe jatI vakhate bhikSAnI anujJA mATe je kAussagna karavAmAM Ave che tenI zuddhi- 'Adi' zabdathI darzana ane prazna vagerenuM grahaNa thAya che. arthAt gRhasthanA ghera rasoi ghaNI hoya, e joine paNa khabara paDe ke gharanA mANaso thoDA che ane rasoI ghaNI banAvI che mATe sAdhune mATe banAvI haze, athavA gRhasthone e viSayaka prazno pUchIne paNa AhAranuM nirdoSapaNuM ke dUSitapaNuM jANI zakAya che. TIkArtha :- 'osarapaUTUi pi'= AhAranA doSanuM jJAna paNa "du'= vAkyAlaMkAramAM che. "lya'= piMDamAM '3vo suddhimArdi'= upayoganI zuddhi Adi prakAro vaDe "gAyeti'= thAya che. neT'= je kAraNathI, 'tattha'= piMDanA viSayamAM 'ti'= bhUta-vartamAna ane bhaviSyanA bhedathI traNa prakAre 'tivimitta'= kAyika-vAcika-mAnasika bhedathI traNa prakAre nimitta vaUiAya'= kahyuM che. tethI doSanuM jJAna paNa thAya che. // 626 // 1332. bhikkhAsaddo'vevaM,aNiyatalAbhavisautti emaadii| savvaM ciya uvavannaM, kiriyAvaMtaMmi ujatimmi // 627 // 13/33 chAyA :- fmakSAzabdoAva niyatanAmaviSaya ti zvamAri sarvameva upapannaM kriyAvati tu yatau // 33 // gAthArtha :- jema piMDa zabda yatinA AhAramAM ja ghaTe che tema bhikSA zabda paNa yatinI bhikSAmAM ja ghaTe che. jyAM AhAra lAvavAnA gharo nakkI hoya ane te gharomAMthI kayo ane keTalo AhAra lAvavAno e paNa nakkI ja hoya to e niyatalAbha kahevAya. evA niyatalAlavALI bhikSA mATe bhikSA zabda na vaparAya. jyAM AhAra lAvavA mATe kayA gharomAM javAnuM che e nakkI nathI ane kayA gharamAMthI keTalo ane kevo AhAra maLaze e nakkI nathI tene "aniyatAbha' kahevAya. AvA aniyatalAbhanA viSayamAM ja bhikSA zabdano prayoga karAya ema zAstramAM kahyuM che. zAstrokta kriyAyukta sAdhumAM A badhuM ghaTe che mATe tenI bhikSA mATe ja bhikSA zabdano prayoga karavo yogya che. TIkArtha :- 'fmavallIsadoDavevaM'= bhikSA zabdano prayoga paNa A pramANe "maNiyetanAmavisa3 utta'= aniyatalAbhanA viSayavALo che, bhikSA mATenA gharo nakkI na hoya ane tyAMthI keTalo AhAra maLaze? enuM pramANa nakkI na hoya ene "aniyatalAbha' kahevAya. Avo aniyatalAbha e bhikSA zabdano viSaya che. 'mA'= Ama je kahyuM che. "sarve viya'- A badhuM ja 'viriyAvaMtami 3'= zAstrokta kriyAthI yukta 'timi'= sAdhumAM '3vavanna'= ghaTe che. bhikSA zabdano artha sarvadoSarahita aniyata rIte prApta thato Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 13 gujarAtI bhAvAnuvAda 285 AhAra evo thAya che, tethI te kriyAyukta sAdhunI bhikSAmAM ja ghaTe che ema kahevAno bhAva che. // 627 // 13/33 have koI vAdInI AzaMkAne kahe cheH aNNe bhaNaMti samaNAdatthaM uddesiyAdi sNcaae| bhikkhAe aNaDaNaM ciya, visesao siTThagehesu // 628 // 13/34 chAyA - mace matti zramaUTTdArthamuzivadi saMtyAre bhikSAyai anaTanameva vizeSataH ziSTageheSu // 34 // gAthArtha :- anya vAdIo ema kahe che ke sAdhunA nimitte banAvelA audezakAdi AhAra jo sAdhune kalpato na hoya to teNe bhikSAe javAnuM ja baMdha karavuM paDaze. temAM ya ziSTapuruSonA gharomAM to bhikSA mATe vizeSa karIne nahi jai zakAya. arthAt evI nirdoSa bhikSA maLavAno saMbhava ja nathI. TIkArtha :- 'mane'= keTalAka vAdIo 'mati'- kahe che "samaUTIkahyuM'= zramaNAdinA nimitte banAvelA kasiyAdri' audezikAdi AhAra jo 'saMvAi'= sAdhune tyajavAno hoya ema tamArA vaDe icchAya che to 'visemo'= vizeSa karIne "sikrU '= brAhmaNAdi ziSTa puruSonA gharomAM 'fmagg UTCUT vile'= bhikSA mATe javAnuM ja baMdha karavAnuM prApta thaze. 628 / 13/34 bhikSAnuM anaTana zAthI prApta thaze? teno hetu kahe che : dhammaTThA AraMbho, siTThagihatthANa jmihsvvo'vi| siddho tti sesabhoyaNavayaNAo taMtaNItIe // 629 // 13/35 chAyA :- amarthakArazna: ziSTadasthAnAM di sarvofpA siddha kRti zeSamonanavaronAt tatranItyA rUpa che gAthArtha :- zruti-smRti Adi zAstromAM gRhasthone "zeSabhojana' karavAnuM kahyuM che. arthAtu guvadine ApyA pachI je vadhyuM hoya te gRhastha jame ema kahyuM che. tethI nakkI thAya che ke ziSTa gRhasthono, rasoi rAMdhavI vagere badho ja AraMbha puNyanA mATe ja hoya che. TIkArtha :- 'gaM'= je kAraNathI 'phUda'= AryadezamAM sidgadisthAT'= smRti Adi granthone anusaranArA ziSTa gRhasthono 'ghaTTa'= puNyanA mATe 'mAraMbha'= rasoI banAvavAno AraMbha savyo vi'= badho ja hoya che 'siddhatti'= ema siddha thAya che. kemake "taMtati'= zruti-smRti Adi granthomAM- "semIyaUvayaUITo'= gurnAdine ApyA pachI bAkI raheluM gRhastha bhojana kare evI AjJA che. || 629 // 13/35 tamhA visesao ciya, akayAi guNA jaINa bhikkha tti / eyamiha juttijuttaM, saMbhavabhAveNa Na tu annaM // 630 // 13/36 chAyA :- takSmAt vizeSata va #tAvizu yatInAM upakSeti etadiha yuktiyuktaM sambhavabhAvena na tu anyat // 36 // gAthArtha :- tethI sAdhunA mATe je karI na hoya, karAvI na hoya tema ja sAdhuno saMkalpa paNa jemAM karavAmAM Avyo na hoya evI bhikSA maLavAno jo saMbhava hoya to ja sAdhunI bhikSA AvA guNavALI hovI joIe Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 zrI paJcAzaka prakaraNa - 13 gujarAtI bhAvAnuvAda evI AptapuruSonI AjJA yuktiyukta gaNAya, paNa evI bhikSA maLavAno saMbhava ja nathI mATe sAdhunI bhikSAnA e AptapuruSoe kahelA vizeSaNo yuktiyukta nathI. TIkArtha :- 'takhta'= tethI 'vilesano viya'= vizeSa karIne ja 'mAruM '= sAdhune mATe je karI na hoya ane sAdhuno jemAM saMkalpa na karyo hoya evA guNavALI 'nA fmag tti'= sAdhunI bhikSA hoya 'saMmavamAna'= jo teno saMbhava hoya arthAt evI bhikSA maLavAno saMbhava hoya to ja 'mida = A vAta ahIM 'kuttinutta'= yuktisaMgata thAya " tu manna'= jo asaMbhavita hoya to yuktiyukta na gaNAya, arthAt 'akRta akArita-asaMkalpita' A vizeSaNo yuktisaMgata nathI. / 630 / 13/36 Ano uttara ApatAM kahe cheH bhaNNati vibhiNNavisayaM,deyaM ahigicca ettha vinnnneo| uddesigAdicAo, Na sociAraMbhavisao u // 631 // 13/37 chAyA :- mAthare vimitraviSaye yathAvatva mAtra viyaH uddezikAdityAgo na svocitArambhaviSayastu // 37 // gAthArtha :- uttara Ape che ke gRhastha jyAre ATalo AhAra potAnA kuTuMbanA mATe ane ATalo AhAra dAna ApavA mATe ema manamAM saMkalpapUrvaka vibhAga pADIne rasoI banAve te AhAra-auzikAdi doSathI dUSita hovAnA kAraNe sAdhune kalpato nathI, teno tyAga karavAno che ema jANavuM, paNa gRhastha potAnA kuTuMba mATe rasoi banAvyA pachI temAMthI dAna ApavAno vicAra kare e AhAra sAdhune kalpI zake che, te dUSita nathI. TIkArtha :- "maUpati'= vAdInI zaMkAnuM samAdhAna ApatAM kahe che - 'vimaUUvisarca'= potAnA kuTuMba mATenuM amuka ane dAna ApavA mATenuM amuka ema judA judA vibhAgano jemAM saMkalpa karavAmAM Avyo hoya te "'= AhArAdi dAnanI vastune 'mahiSyi '= AzrayIne 'si/vidyAmo'= audezikAdino tyAga 'pattha'= A adhikAramAM 'vigho = jANavo. paraMtu vAraMmavaso 3'- te svocita AraMbhanA viSayavALo, ''= nathI. arthAtu gRhastho potAnA kuTuMbanA mATe je dararoja rasoi banAvatA hoya temAMthI sAdhune vahorAve to te sAdhune kahyuM che, teno tyAga karavAno nathI. // 631 // 13/37 saMbhavai ya eso'vi hu, kesiMcI suuygaadibhaave'vi| vimuvanaMmAgo, tattha vi tada tAmasiddhImo / 632 / 13/38 chAyA :- samati ca SoDapa ghanuM zreSAt sUtAmiDapi | avizeSopalambhAt tatrApi tathA lAbhasiddheH // 38 // gAthArtha :- ziSTa gRhastho puNyanA mATe ja rasoi banAvatA hoya evuM nathI. teo mAtra potAnA kuTuMba mATe ja rasoI banAvatA hoya e saMbhavita che. kAraNa ke janma-maraNa Adi-sUtakanA prasaMgomAM puNya mATe dAna ApavAnuM nathI hotuM tyAre paNa teonA gharomAM sUtaka sivAyanA avasare jeTalI ane jevI rasoI banatI hatI tevI ane teTalI ja rasoI banatI jovA maLe che. ane temAMthI dIna, anAtha, du:khI mANasone teo dAna ApatA hoya che, mAtra potAnA kuTuMba mATe banAvelI rasoImAMthI paNa dIna-anAthane temanA gharamAMthI AhAranI prApti thatI jovA maLe che. TIkArtha :- "siM'= ziSTagRhasthone 'yamiDavi'= sUtakAdi avasare jyAre sAdhusaMtone puNya Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 13 gujarAtI bhAvAnuvAda 287 mATe dAna ApavAno niSedha che tyAre paNa 'proDavi du'= mAtra potAnA kuTuMbanA mATe rasoino AraMbha karavAnuM "mava6 ya'= saMbhavita che. 'taltha vi tada'= sUtakano abhAva hato. tyAranI jema ja sUtakanA avasaramAM paNa 'visekuvanaMmA'= haMmezA pramANe ja rasoI banatI jovA maLatI hovAthI 'masiddhiImo'= dIna, anAtha, du:khI mANasone AhAranI prApti thatI dekhAtI hovAthI. // 632 // 13/38 ___ evaMvihesu pAyaM, dhammaTThA Neva hoi AraMbho / gihisu pariNAmamettaM, saMtaM pi ya Neva duDhe ti // 633 // 13/39 chAyA :- avaMvizeSa prAya: dharmArtha naiva mavati sArazna: | gRhiSu pariNAmamAtraM sadapi ca naiva duSTamiti // 39 // gAthArtha :- sUtakAdi prasaMgomAM paNa roja pramANe AhAra dekhAto hoya evA madhyastha ziSTagRhasthonA gharomAM puNya mATe AraMbha na ja hoya. potAnA mATe banAvelI rasoimAMthI dAna ApavAno temane bhAva hoya eTalA mAtrathI kAMI temAM doSa nathI. dAna mATe adhika rasoI banAve to doSa che. TIkArtha:- 'vaMviheluM nihi!'= madhyastha ziSTagRhasthonA gharomAM "pArtha'= ghaNuM karIne 'sAmo'= svocita AraMbha thaHTTA'= puNyanA nimitte "va ho'= hoto ja nathI, 'parimitti'= jo temaNe dAna ApavA mATe adhika rasoi banAvI nathI paNa potAnA kuTuMba mATe je rasoI banAvI che temAMthI temane zramaNAdine dAna ApavAno zubha adhyavasAya jAge ke "saMtaM pi ya'= mane A dAna puNya baMdhAvanAruM thAo "va kuTuM ti'= te duSTa nathI. kAraNa ke AhAranA betAlIsa doSomAM tene gaNAvyo nathI, jo dAna ApavA mATe adhika rasoI banAvI na hoya paNa potAnA kuTuMbanA mATe banAvela rasoImAMthI puNyanA AzayathI te dAna Ape to koIpaNa zAstramAM tene duSTa kahyo nathI. mATe te nirdoSa ja che. // 633 / 13/39 tahakiriyA'bhAvAo, sddhaamettaaukusljogaao| asuhakiriyAdirahiyaM, taM haMducitaM tadaNNaM va // 634 // 13/40 chAyA :- tathAnniyADamAvAn zraddhA mAtra suniyogAt | azubhakriyAdirahitaM taM handi ucitaM tadanyadiva // 40 // gAthArtha :- azubha vicAra, vANI ane kAyAnA vyApArathI rahita evo upara jaNAvyo e dAna saMbaMdhI kevaLa zubhabhAva e (1) zramaNAdi mATe AraMbha karavArUpa azubha kriyAthI rahita hovAthI, (2) A dAna mane puNyabaMdha karAvanAra thAo evI mAtra zraddhArUpa hovAthI ane (3) prazasta mana-vacana ane kAyAnA vyApArarUpa hovAthI ucita ja che. jema caityavaMdanAdi zubha pariNAma ucita che tema A dAnano zubha pariNAma paNa ucita ja che. TIkArthaH-'tariyAmAvo'= zramaNAdinA mATe adhika AraMbha na karyo hovAthI 'saddhAttAka'= "A badhuM ja mane puNyanA mATe thAo" evI mananI zraddhArUpa hovAthI "satnano ITo'= kAyA ane vacananA suMdara vyApArarUpa hovAthI 'masuriyAvihi'= sAvadya adhyavasAya, vacana ane kAyAnA vyApArathI rahita evo 'ta'= kevaLa zubha pariNAma " daMta' ucita ja che. teno niSedha karavAmAM Avyo nathI. 'taUgi '= caityavaMdanAdi zubha pariNAmanI jema, dAna ApatI vakhate puNyabaMdhano zubha saMkalpa ane caityavaMdanAdino zubha saMkalpa A baMnnemAM koI bheda nathI. baMnne sarakhA ja ane niravadya che. || 634 || 13/40 Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 zrI paJcAzaka prakaraNa - 13 gujarAtI bhAvAnuvAda AnuM ja samarthana karavA mATe kahe che : na khalu pariNAmamettaM, padANakAle asakkiyArahiyaM / gihiNo taNayaM tu jaiM, dUsai ANAe~ paDibaddhaM // 635 // 13/41 chAyA :- 1 paridhAmamAtra pravAnane saksiyAditam | gRhiNaH satkaM tu yatiM dUSayati AjJAyAM pratibaddham // 41 // gAthArtha :- jo sAdhanA mATe adhika AraMbha karavAmAM Avyo na hoya to dAna ApatI vakhate "AnAthI mane puNyabaMdha thAo' evo gRhasthano zubha saMkalpa te sarvajJanI AjJAmAM rahelA sAdhune dUSita karato ja nathI. TIkArtha :- 'ra va7'= nathI ja, 'parimitta'= zubha saMkalpasvarUpa pariNAma mAtra A kartA che. 'pAkSitni'= dAna ApatI vakhate sAmAnyathI ja 'mavizvAhiye'= jemAM sAdhunA nimitte adhika AraMbha karavAmAM Avyo nathI. evo 'hi taUAyaM tu'= gRhasthanA saMbaMdhI arthAta gRhasthano 'na'= sAdhune-ahIM karma arthamAM dvitIyA che. kevA sAdhune dUSita nathI karato? te kahe che- 'mArdi'= sarvajJanA vacanarUpa AjJAmAM 'viddha'= rahelAne, arthAt sarvajJanI AjJA pramANe vartanArane "tUsa'= dUSita karato arthAt dUSita nathI ja karato. // 635 / 13/41 A paMcAzakanI 13/14 gAthAmAM "ziSTa gRhasthonA gharamAM vizeSathI bhikSA mATe jai nahi zakAya" evuM je kIdhuM che tenuM nirAkaraNa karatAM kahe cheH siTThA vi ya kei ihaM, visesao dhmmstthkuslmtii| iya na kuNaMti vi aNaDaNamevaM bhikkhAe~ vatimettaM // 636 // 13/42 chAyA :- ziza kapi ra di vizeSato tharmazAstrazAstramatiya: I iti na kurvanti api anaTanameva bhikSAyai vAGmAtram // 42 // gAthArtha :- lokamAM keTalAka ziSTo paNa puNyArthe AraMbha nathI karatA, dharmazAstramAM kuzaLamativALA zikho vizeSathI puNyArthe AraMbha karatA nathI, A pramANe nizcita hovAthI 'bhikSA mATe nahi pharI zakAya ema kahevuM e vacanamAtra che arthAtu nirarthaka che." TIkArtha :- "sik va ca oruM'= keTalAka ziSTo paNa "phurda'= ahIM lokamAM 'viselo'= vizeSathI 'thamasatyasanamatI'= dharmazAstramAM niSNAta buddhivALA ''= sAdhunA mATe adhika AraMbha 'pati vi'= nathI ja karatA. 'vaM'= A kahelI yuktithI 'fmakvANa'= bhikSA mATe 'mA'= nahi pharavAnuM 'vati'= vAdInuM kahelu vacanamAtra ja che. nirarthaka che. // 636 / 13/42. dukkarayaM aha eyaM, jaidhammo dukkaro ciya pasiddha / kiM puNa? esa payatto, mokkhaphalatteNa eyassa // 637 // 13/43 chAyA :- tura #matha tati sura Ava prasiddham | ji puna? paNa prayatno mokSaadvena hatI ke 4rU || gAthArtha :- jo tuM ema mAne che ke nirdoSa bhikSA grahaNa duSkara che to AcArya kahe che ke sAdhudharma duSkara Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 289 zrI paJcAzaka prakaraNa - 13 gujarAtI bhAvAnuvAda ja che ema prasiddha che." nirdoSa bhikSA grahaNamAM ATalo prayatna kema che? uttara:- te mokSane ApanAra che mATe. TIkArtha :- 'da '= akRta-akArita-asaMkalpita nirdoSa bhikSAnuM grahaNa karavuM te. 'kura'= duSkara che. "naDrathama '= AcArya bhagavaMta uttara Ape che ke sAdhudharma 'kuvara viya'= duSkara ja che "siddhi'= e prasiddha che. 'hiM puI ? paNa pacatto'= nirdoSa bhikSA grahaNa mATe ATalo prayatna zA mATe karAya che ? '= sAdhune (yatidharmanuM) "mo+g7QLa'= mokSa jenuM phaLa che te mokSaphaLa. tene bhAvamAM 'va' pratyaya karyo che-arthAtu mokSanuM te kAraNa hovAthI // 637 / 13/43. eSaNAmAM tatpara sAdhune kathaMcita azuddha AhArano paribhoga thaI jAya to tene doSa lAge ke nahi ? e zaMkAnuM samAdhAna ApatAM kahe cheH bhogaMmi kammAvAvAradArato'vittha dosapaDiseho / Neo ANAjoeNa kammuNo cittayAe ya // 638 // 13/44 chAyAH- moje zarmavyApAritoDaNatra roSapratiSedha: | reya nAjJA yona varmaUT: vatratA / 44 / gAthArtha :- karmanA sAmarthyathI kadAca azuddha AhAranuM bhakSaNa thaI jAya to paNa sAdhue bhagavAnanI AjJAnuM pAlana karela hovAthI tema ja karmanI vicitratA A be kAraNe tene doSa lAgato nathI. TIkArtha :- 'momAMmi'= azuddha AhAranuM bhakSaNa karavA chatAM 'mpAvAvIravIratoviltha'= karmanA vyApAra dvArA arthAt karmanA sAmarthyathI ahIM 'vosaparise'= doSa lAgato nathI ema 'mo'= jANavuM. 'mAno'= bhagavAnanI AjJAnuM pAlana kareluM hovAthI 'mut'= jJAnAvaraNIyAdi karmanI 'cittayA, ya'= vicitratAthI- sAdhue to nirdoSa AhAra mATe ja gaveSaNA karI che paNa chadmastha hovAthI ajJAnatAnA kAraNe doSanI tene khabara na paDI mATe azuddha AhArane te nirdoSa mAnIne vApare che, mATe sAdhu pote nirdoSa ja che. I638 / 1344 iharA Na hiMsagassa vi, doso pisiyAdibhottu kmmaao| jaM tassiddhipasaMgo, eyaM logAgamaviruddhaM // 639 // 13/45 chAyAH- rUtarathA na hiMvisthApi roSa: pazitAvitu: "taH .. yattat siddhiprasaGga etallokAgamaviruddham // 45 // gAthArtha :- AjJAyogamAM rahela sAdhune karmanA kAraNe kadAca azuddha AhAranuM bhakSaNa thaI jAya to paNa tene doSa lAgato nathI ema je kahyuM temAM doSa na lAgavAnuM kAraNa AjJAyoga che, karma nahi. jo Ama mAnavAmAM na Ave to mAMsAdinuM bhakSaNa karanAra hiMsakane paNa doSa na lAge. kAraNake evA prakAranA karmanA udayanA kAraNe te hiMsA kare che Ama hiMsakane doSAbhAvano prasaMga Ave che je lokathI ane AgamathI viruddha che. arthAtu AjJAyoganA kAraNe ja sAdhune doSabhAva che, hiMsakane AjJAyoga nathI mATe tene doSa lAge ja. TIkArtha :- 'rUra'= AjJAyoganA kAraNe sAdhune doSa lAgato nathI ema mAnavAmAM na Ave to ' hiMsaksa vi Toro'= hiMsakane paNa karmabaMdharUpa doSa na lAgavo joIe. 'fpasiyAmi'= prANInI hiMsA karIne mAMsa khAnArane 'mpo'- karmanA kAraNe '='= je kAraNathI tassiddhapasaM'= doSAbhAvanI Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 zrI paJcAzaka prakaraNa - 13 gujarAtI bhAvAnuvAda siddhi thavAno prasaMga Ave ''= hiMsakane doSa na lAge ema mAnavuM e 'nonIviruddha'= lokaviruddha ane Agamaviruddha che. mATe doSanA abhAvanuM kAraNa AjJAyoga che, upara karmane kAraNa kahyuM ahIM nahi. || 639 || 13/4pa tA tahasaMkappo cciya, etthaM dadvetti icchiyavvamiNaM / tadabhAvapariNANaM, uvaogAdIhi~ u jatINa // 640 // 13/46 chAyAH- tAt tathA anya vItra TurNa rUti aSTamilam tadabhAvaparijJAnamupayogAdibhistu yatInAm // 46 // gAthArtha:- tethI rasoI banAvatI vakhate ATaluM sAdhu mATe ane ATaluM kuTuMbanA mATe ema vibhAga pADIne adhika rasoI karavAno je AraMbha thAya che temAM gRhasthano evo je saMkalpa che te ja doSita che. ema mAnavuM joIe. sAdhune gRhasthanA A saMkalpanA abhAvanuM jJAna upayoga vakhate nimittazuddhi AdithI thAya che. TIkArtha :- 'ta'- tethI 'tarasaMDo viya'- sAdhunA mATe adhika rasoI karavAno saMkalpa ja 'hyuM'piMDanA grahaNa karavAmAM 'hu tti'= doSanuM kAraNa che "chiyavaM'= mAnavuM joie, "qui'= Ama 'tamaviparipaUIT'= saMkalpanA abhAvanuM athavA doSanA abhAvanuM jJAna '3vamo IIIrdi 3'= upayoga vakhate nimittazuddhi AdithI "natIna'= sAdhune thAya che. "nimittacUlikA' Adi graMthomAM nimittazuddhi AdinuM sUkSmatAthI vivecana karavAmAM AvyuM che mATe tenA anusAra nimittazuddhi Adine jANavA. || 640 || 13/46. udgama Adi doSo konAthI thAya che ? te jaNAvavA kahe cheH gihisAhUbhayapahavA, uggmuppaaynnesnnaadosaa| ee tu maMDalIe, NeyA saMjoyaNAdIyA // 641 // 13/47 chAyA :- hisAdhUmathAmavA 3ImaDa-ASaUTToSA: I ete tu maNDalyAM jJeyA saMyojanAdikAH // 47 // gAthArtha:- uddagama doSo gRhasthathI, utpAdana doSo sAdhuthI ane eSaNAdoSo gRhastha tathA sAdhu ubhayathI thAya che. nIce kahevAze te saMyojanAdi doSo bhojana mAMDalImAM thanArA jANavA. TIkArtha :- '31maDappIyosophI'= udgama, utpAdana ane eSaNA doSo je pahelA varNavavAmAM AvyA che te 'hisAdUmapadavI'= anukrame gRhasthathI thatA, sAdhuthI thatA doSo ane gRhastha-sAdhu e baMnethI thatA doSo che. 'TUtu'= have kahevAze te "saMgoyalIyA'nuM saMyojanA doSa vagere "maMDatnI'= bhojana karatI vakhate mAMDalInA doSo 'yA'= jANavA. / 641 / 1347 have mAMDalInA doSo varNave che - saMyojaNA pamANe, iMgAle dhUma kAraNe cev| uvagaraNa bhattapANe, sabAhirabbhaMtarA paDhamA // 642 // 13/48 chAyA :- saMyoganA pramAI|mAro dhUma: Roi vaiva upakaraNe bhaktapAne sabAhyAbhyantarA prathamA // 48 // Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 13 gujarAtI bhAvAnuvAda 291 gAthArtha:- saMyojanA, pramANa, iMgAla, dhUma ane kAraNa e pAMca mAMDalInA doSo che. temAM (1) atyaMtara upakaraNa saMyojanA, (2) bAhya upakaraNa saMyojanA, (3) abhyattara bhaktapAnasaMyojanA ane (4) bAhya bhaktapAna saMyojanA e prathamanA arthAtu saMyojanA doSanA bhedo che. TIkArtha :- "saMyogaUIT'= saMyojanA, 'pamA'= pramANa, 'DuMmAne'= iMgAla, 'dhUma'= dhUma 'Aro veva'= ane kAraNa e pAMca mAMDalInA doSo che. temAM saMyojanAdoSanuM nirUpaNa kare che- '3vIraVT'= upakaraNanA viSayavALI 'mattapApo'= bhaktapAna viSayavALI 'savAdira maMtara'= bAhya ane abhyattaranA bheda sahita 'padama'= saMyojanA,- bAhya upakaraNa saMyojanA, atyaMtara upakaraNa saMyojanA, bAhyabhaktapAna saMyojanA, abhyattara bhaktapAna saMyojanA - A badhA ja bhedo zAstramAM prasiddha che. // 642 / 1348 have pramANa vagere doSonuM nirUpaNa kare cheH battIsa kavala mANaM, rAgadosehiM dhUmaiMgAlaM / veyAvaccAdIyA, kAraNamavihimi aiyAro // 643 // 13/49 chAyA :- aizat vatamAne pAmyAM dhUmAtaram | vaiyAvRtyAdayaH kAraNamavidhau aticAraH // 49 // gAthArtha :- AhAranuM pramANa batrIsa koLiyA che. rAga-dveSathI anukrame aMgAra ane dhUma doSa thAya. vaiiyAvacca vagere AhAranA kAraNo che. avidhi karavAmAM aticAra thAya. TIkArtha:- 'vIra vana'= batrIsa koLiyA 'nA'= pramANa kahevAya che. 'vordi'= rAga ane dveSa vaDe anukrame 'dhUmakA'= aMgAra ane dhUmadoSa thAya che. rAgadveSanI sAthe anukramano saMbaMdha joDavA mATe 'phaMnidhUma'= zabda hovo joIe paNa "dhUma'mAM alpa akSaro hovAthI 'nadhdhakSA... m'= e "siddhahema3-1-16.' sUtrathI dhUma zabdano pUrvanipAta karyo che. uttva samAsamAM alpaakSaravALA zabdano pUrvanipAta karavAmAM Ave che.- bhojana vaparAtAM rAga karavAthI cAritra aMgArA sadeza bane che ane dveSa karavAthI te dhUmasadeza bane che. 'veyAvazvAvIyA 2U'= veyAvacca Adi bhojana karavAnA kAraNo che. Adi' zabdathI vedanA AdinuM grahaNa thAya che. "oghaniryukti' graMthanI 582mI gAthAmAM kahyuM che ke, "kSudhA vedanIyane zamAvavA mATe, veyAvacca karavA mATe, IryAsamitinuM pAlana karavA mATe, saMyamayogomAM pravartana karavA mATe, prANa TakAvavA mATe ane chaThuM dharmaciMtana arthAt tattvaciMtana karavA mATe A ja kAraNe sAdhu bhojana kare." 'viraMbhi'= avidhi karavAmAM 'mAro'= aticAra lAge che. mATe avidhi karavI nahIM. saMyojanA doSa- (1) upakaraNasaMyojanaH- colapaTTo navo hoya to vibhUSAne mATe kapaDo paNa navo ja oDhe te. (2) bhaktapAnasaMyojanAH- AhAramAM svAda vadhAravA mATe dUdhanI aMdara khAMDa mizrita kare te. (2) pramANadoSa- puruSano 32 koLiyA ane strIno 28 koLiyA AhAra pramANasara gaNAya che. tenAthI vadhAre vApare te pramANadoSa kahevAya. (3) IMgAladoSa- bhojana tathA tenA dAtAranI prazaMsA karato vApare te iMgAladoSa che. (4) dhUmadoSa- bhojana tathA tenA dAtAranI niMdA karato vApare te dhUma doSa che. (5) kAraNAbhAva - veyAvAdi kAraNe bhojana karavAnI sAdhune AjJA che. temAMthI koI paNa kAraNa hoya Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 zrI paJcAzaka prakaraNa - 13 gujarAtI bhAvAnuvAda nahi chatAM jo bhojana kare to kAraNAbhAva doSa lAge che. || 643 / 13/49 A prakaraNano upasaMhAra karatAM kahe che:eyN NAUNaM jo, savvaM ciya suttamANato kuNati / kAuM saMjamakAyo, so bhavavirahaM lahuM lahati // 644 // 13/50 chAyAH- tijJAtvA yaH sarvameva mUtramAnataH rati | kRtvA saMyamakAyaM so bhavavirahaM laghu labhate // 50 // gAthArtha :- je sAdhu A piMDavidhAnane jANIne sarvajJavacanane pramANabhUta gaNIne tadanusAra badhuM kare che arthAt piMDanA (beMtAlIsa + pAMca = suDatAlIsa) doSono tyAga kare che te sAdhu potAnI kAyAne saMyamapradhAna banAvIne jaldI saMsAranA aMtane pAme che. TIkArtha :- "'= pUrva kahelA A piMDavidhAnane 'UIT'= jANIne "no'= je sAdhu "sabaM viya'= 47 doSanA samUhane "suttamaUAto'= sUtraprAmANyathI 'supati'= kare che 'vorDa'= AgamamAM je vidhi tathA pratiSedha karavAmAM AvyA che te pramANe karIne 'saMgamaya'= cAritrane athavA saMyamarAzine 'sa'= te sAdhu 'mavaradaM= saMsAranA aMtane 'narda'= jaldIthI "naiti'= prApta kare che. // 644 / 1350 | piMDavidhi nAmanuM teramuM paMcAzaka samApta thayuM. // Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 293 zrI paJcAzaka prakaraNa - 14 gujarAtI bhAvAnuvAda // caturdazaM zIlAGgavidhi paJcAzakam // pUrve udgamAdidoSanA tyAga svarUpa sAdhunI AhAravizuddhinuM nirUpaNa karAyuM. have sAdhudharma saMbaMdhI zIlAMgavidhinuM nirUpaNa karavA kahe che. namiUNa vaddhamANaM,sIlaMgAiM samAsao vocchN| samaNANa suvihiyANaM, gurUvaesANusAreNaM // 645 // 14/1 chAyA :- natvA varddhamAnaM zIlAGgAni samAsato vakSye / zramaNAnAM suvihitAnAM gurUpadezAnusAreNa // 1 // gAthArtha :- zrI mahAvIra svAmIne praNAma karIne zubha anuSThAna karanArA sAdhuonA zIlAMgone saMkSepathI jinavacanAnusAra kahIza. artha :- 'vaddhamANaM'= mahAvIrasvAbhIne 'namiUNa'= namaskAra urIne 'suvihiyANaM'= zobhana anuhAnavANA 'samaNANa'= saadhun| 'sIlaMgAI'= shaasn| mavayavo athavA 29o sevA zImAMgone 'gurUvaesANusAreNaM'= guvAzAne anusarIne 'samAsao'= saMkSepathI 'vocchaM'= 5&Iza. // 645 / / 14/1. sIlaMgANa sahassA, aTThArasa ettha hoMti nniymennN| bhAveNa samaNANaM, akhaMDacArittajuttANaM // 646 // 14/2 chAyA :- zIlAGgAnAM sahasrANi aSTAdazAtra bhavanti niyamena / bhAvena zramaNAnAmakhaNDacAritrayuktAnAm // 2 // gAthArtha:- zrI jinapravacanamAM akhaMDa cAritrayukta bhAvasAdhuone avazya aDhAra hajAra zIlAMgo hoya che. artha:- 'ettha'= ni avayanamA 'sIlaMgANa sahassA aTThArasa'= aDhAra 32 zamAMgo 'niyameNaM'= avazya-sAra 3024 hoyacha, tenAthI mochApattA nathI hotA 'akhaMDa cArittajuttANaM'= aNDayAstriyuta 'bhAveNa samaNANaM'= bhAvasAghumAne 'hoti'= Doya che. // 646 // 14/2 aDhArahajAra zIlAMga kevI rIte bane che ? te kahe cheH joe karaNe saNNAiMdiyabhUmAdisamaNadhamme y| sIlaMgasahassANaM, aTThArasagassa nnipphttii||647||14/3 chAyA:- yoge karaNe saMjJendriyabhUmyAdi zramaNadharme ca / zIlAGgasahasrANAmaSTAdazakasya niSpattiH // 3 // gAthArtha :- yoga, karaNa, saMjJA, indriya, pRthvIkAyAdi ane zramaNadharma e badhAnA saMyogathI aDhAra hajAra zIlAMgo thAya che. artha:- 'joe'= yoga karaNe'= 4291, 'saNNA'= saMzaya 'iMdiyabhUmAdisamaNadhamme ya=ndriya, pRthvIya mAhimane zrabhAdhanA saMyogathI 'sIlaMgasahassANaM aTThArasagassa'= sAra 32 zIlAMgonI 'NipphattI'= siddhi thAya che. // 647 / / 14/3 yogavagerenA mahonecha: Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 zrI paJcAzaka prakaraNa - 14 gujarAtI bhAvAnuvAda karaNAdi tiNNi jogA,maNamAdINi uhavaMti krnnaaddN| AhArAdI saNNA, cau sottAiMdiyA paMca // 648 // 14/4 chAyA :- RUTya: trayo yo mana mAna tu maryAnti raVITnA AhArAdayaH saMjJA catastraH zrotAdIndriyANi paJca // 4 // bhomAdI Nava jIvA, ajIvakAo usamaNadhammo u| khaMtAdi dasapagAro, eva Thie bhAvaNA esA // 649 // 14/5 jummaM / chAyAH- mULAya nava navA sIvAyatu zramadharmastu kSAntyAdiH dazaprakAra eva sthite bhAvanA eSA // 5 // yugmam / gAthArtha :- karaNa Adi traNa yoga, mana Adi traNa karaNa, AhArAdi cAra saMjJA, zrotrAdi pAMca indriyo, pRthvIkAyAdi nava jIvakAya ane dazamo ajIvakAya, kSamAdi daza zramaNadharma- A mULapado che tenA bhAMgAnI bhAvanA A pramANe che (je have pachInI traNa gAthAmAM kahevAze.) TIkArthaH- "rA'= karavuM, karAvavuM ane anumodavuM e rUpa 'tiuiT'= traNa 'gorA'= yoga che. yoga eTale vyApAra = pravRtti,- karavuM vagere pravRtti-svarUpa hovAthI temane yoga kIdhA che. 'mAmAlI 3'= mana vagere (mana, vacana, kAyA, 'vaMti rAThuM = karaNa che. pravRtti karavAmAM je atyaMta mahattvanuM sAdhana hoya tene karaNa kahevAmAM Ave che. A mana vagere atyaMta mahattvanA sAdhana hovAthI temane karaNa kahyA che, 'mahArAvI'= AhAra-saMjJA vagere "saUUIT a3= cAra saMjJA che. 'sattAvi paM'= zrotrendriyAdi pAMca indriyo che. / 648 / 14/4 mArI pAva nIvA'- puthvIkAya, aSkAya, teukAya, vAyukAya, vanaspatikAya, beiMdriya, teindriya, caurindriya ane paMcendriya e nava prakAranA jIvo 'manIvo 3'= ane ajIvakAya dazamo, teno paNa AraMbha tyajavAno che. "samaUTdho 3'= sAdhudharma 'vaMtA saTIo'= kSamA, mRdutA, saraLatA, mukti, tapa, saMyama, satya, zauca, AkiMcanya ane brahmacarya e daza prakArano che. "a fam' A pramANe mULa padArthono samUha hote chate 'mAvaUTT UkSA'= tenA bhAMgAnI bhAvanA A pramANe che. // 649 / 14/pa. ___Na karati maNeNa AhArasaNNavippajaDhago unniymenn| sotidiyasaMvuDo puDhavikAyaAraMbha khaMtijuo // 650 // 14/6 chAyAH- ravi manasAiDara saMjJAvipradIpAtu niyamenA zrondriyasaMvRtaH pRthvayADaDaranne kSattiyutiH || 6 | gAthArtha:- AhArasaMnnArahita, zrotrendriyanA saMvaravALo (zrotrendriyano viSaya je zabda che. temAM rAgadveSane nahi karanAro), kSamAyukta, manathI pRthvIkAyanI hiMsA kare nahi. A pramANe zramaNadharmanA pahelAM kSamA nAmanA bhAMgAnI vicAraNA thaI. TIkArtha:- "maneT'= manathI 'sAdIrasaUvaSyano 3'- AhArasaMjJAthI rahita Aiyane '= avazya 'soviyasaMghuDo'= zrotrendriyanA saMvaravALo 'vayA '= A karmakAraka che tethI dvitIya vibhakti che. arthAt pRthvIkAyanA AraMbhane 'vaMtikumo'= kSamAyukta " ti'= kare nahi. // 650 / 14/6. Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 14 gujarAtI bhAvAnuvAda iya maddavAdijogA, puDhavikkAe bhavaMti dasa bheyaa| AukkAyAdIsuvi, iya ete piMDiyaM tu sayaM // 651 // 14/7 chAyA - vRtti vAhiyonuM pRthivIvA mavatti rUA merA: ! apkAyAdiSvapi iti ete piNDitAstu zatam // 7 // soiMdieNa eyaM, sesehi vijaM imaM tao pNc| AhArasaNNajogA, iya sesAhiM sahassadugaM // 652 // 14/8 zrotendriyeNaitaccheSairapi yadidaM tataH paJca / AhArasaMjJAyogAditi zeSAbhiH sahasradvayam // 8 // eyaM maNeNa vaimAdiesa eyaM ti chsshssaaiN| Na karai sesehiM pi ya ee savve'pi aTThArA // 653 // 14/9 chAyA :- patinA vAdyo pataMvitti dastrALa .. na karoti zeSayorapi ca ete sarve'pi aSTAdaza // 9 // gAthArtha :- pRthvIkAyanA AraMbhano kSamA padanI sAthe A prathama bhAMgo thayo te rIte zramaNadharmanA bAkInA mArdava Adi nava padonI sAthe vArApharatI bhAMga karavAmAM Ave to pRthvIkAyanA AraMbhanA daza bhAMgA thAya. A ja rIte apakAyanA AraMbhathI mAMDIne ajIvakAyanA AraMbha sudhInA darekanA daza daza bhAMgA gaNatAM badhA maLIne so bhAMgA thAya. A so bhAMgA zrotrendriyanA saMvaravALAnA thayA. evI rIte cakSurindriya vagere pAMce ya iMdriyanA darekanA so so bhAMgA gaNatA pAMcaso bhAMgA thAya. A pAMcaso bhAMgA AhArasaMjJAthI rahita sAdhunA thayA. evI rIte bhayasaMjJA vagere cAre ya saMjJA rahitanA darekanA pAMcaso pAMcaso bhAMgA gaNatAM be hajAra bhAMgA thAya. A be hajAra bhAMgA mana saMbaMdhI thayA. evI rIte vacana Adi saMbaMdhI traNe ya nA babbe hajAra gaNatA cha hajAra bhAMgA thAya. A cha hajAra bhAMgA kare nahi pada sAthenA thayA. e rIte karAve nahi, anumode nahi, ema traNe ya padanA cha cha hajAra gaNatA aDhAra hajAra bhAMgA thAya. TIkArya :- 'phaya'= A rIte "mAvino '= mArdava Adi padonA saMbaMdhathI 'puviU'= pRthvIkAyanA AraMbhanA "mavaMti rasa meya'= daza bheda thAya che, 'mADavAvI vi'= aSkAyAdinA AraMbhanA paNa "pha'= A pramANe darekanA daza daza gaNatAM 'ttei'= e badhA 'fpaMDiyaM tu'= bhegA maLIne 'sa'= so thAya che || 651 / 14/7 'soUiT '= zrotrendriya sAthe A so bhAMgA thayA, 'tedi vi'= bAkInI cakSurindriya Adi cAranI sAthe "gaM'= je kAraNathI "'= darekanA so so thAya "to'- tethI 'paMa'= pAMcaso thAya 'hIrAno '= AhArasaMjJAnA yogathI ''= e pramANe "sesardi'= bAkInI bhayasaMjJA AdinA yogathI 'sadasetu'= badhA maLIne be hajAra thAya, kAraNake pAMcasone cAra vaDe guNavAthI be hajAra thAya. // 652 // 148 'patha'= A be hajAra bhAMgA "moLa'= mananA saMyogathI prApta thayA, 'vamalANuM'= vacana ane kAyayoganI sAthe 'yaM ti'= babbe hajAra thAya tethI chassadasADuM'= badhA maLIne cha hajAra thayA. ' Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 zrI paJcAzaka prakaraNa - 14 gujarAtI bhAvAnuvAda vara= "kare nahi enA A cha hajAra bhAMgA thAya. "seei pi '= bAkInA "karAve nahi" vagere be padanI sAthe 'AI'= cha cha hajAra thAya. 'breDapi'= badhA maLIne 'mAra'= aDhAra hajAra 'mavatti'= zabda adhyAhAra samajavAno che. arthAt thAya che. || 653 // 149. A adhikAranA rahasyane kahe cheH ettha imaM viNNeyaM aidaMpajjaMtu buddhimNtehiN| ekkaM pi suparisuddhaM silaMgaM sesasabbhAve // 654 // 14/10 chAyA :- mahuM vivarmaparva tu vRddhimafma: | ekamapi suparizuddha zIlAGgaM zeSasadbhAve // 10 // gAthArtha :- buddhimAnoe aDhAra hajAra bhAMgAomAM A pramANe rahasya jANavuM ke vivakSita koI eka zIlAMga paNa, te sivAyanA bIjA badhA zIlAMgo hoya to ja suparizuddha niraticAra hoya. TIkArtha :- buddhimaMdiM= buddhizALIoe 'pattha'- A zIlAMganA adhikAramAM 'kuma' A kahevAmAM AvatuM 'sarvapanna tu'= bhAvArtha rUpa vAkyanuM tAtparya arthAt rahasya 'favoo:'= jANavuM. 'pa pi'= eka paNa kAryarUpa "satna'= zIlAMga 'sesarsamAve'= bhAvathI bAkInA zIlAMgo hoya to ja 'supariddhi'= nirdoSa hoya che. || 654 /14/10. dRSTAnta dvArA A bAbatanuM samarthana karatA kahe cheH ekko vA''yapaeso'saMkheyapaesasaMgao jaha tu| etaM pi tahA NeyaM, satattacAo iharahA u // 655 // chAyAH- Uo vADaDabhapradezaDasadhyeyapradezasato yathA tu | tipi tathA ye vatattvatyA rUtarathA tu | 22 . gAthArtha :- jema AtmAnA asaMkhyAta pradezo haMmezA bhegA joDAyelA ja hoya che, temAMthI eka paNa Atmapradeza kadI chUTo paDato nathI tema A aDhArahajAra zIlAMgo haMmezA bhegA ekasAthe ja hoya che. emAMthI koI ekAda zIlAMga svataMtra hoto nathI. arthAt sAdhu ekAda zIlAMgathI yukta hoya, bIjA zIlAMgo temAM na hoya evuM bane nahi. anyathA arthAt svataMtra ekAda zIlAMgane mAnavAmAM tenA svarUpano ja tyAga thaI jAya che, te zIlAMga kahevAya ja nahi. arthAtu hoya to badhA ja hoya, nahitara ekapaNa na hoya. TIkArtha:- 'nada tu'= jema 'Avo vAgyo '= ekapaNa Atmapradeza, 'vasaMrayapaNasaMko'= tenA samAnajAtivALA bIjA asaMkhyAtapradezanI sAthe joDAIne rahevuM te avibhAgavRttivALo ja hoya, kadI bIjAne choDIne ekalo rahe nahi. 'pataM '= A zIlAMga paNa 'tada'- te pramANe avibhAgavRttivALA paraspara joDAyelA ja "oya'= jANavA. 'pharI 3'= anyathA "satattarAmo'= svarUpano tyAga thAya. // 655 / 14/11 upara kahelI vAtanA samarthana mATe yukti batAve che : jamhA samaggameyaM pisavvasAvajjayogaviratI u| tatteNegasarUvaM, Na khaMDarUvattaNamuvei // 656 // 14/12 Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 297 zrI paJcAzaka prakaraNa - 14 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyAH- dharmAt samawtapi sarvasAvadatya-vittinA - tattvanaivasvarUpa na ravAparvamupaiti | 22 gAthArtha :- kAraNake paripUrNa zIla paNa paramArthathI sarvasAvadyayoganI viratinA svabhAvavALuM ja che. zIla sarva pApanI nivRttirUpa hovAthI te aDhAra hajAra zIlAMga svarUpa ja che. tethI temAMthI ekAdanI nyUnatA hoya to te zIlasvarUpane pAmatuM nathI. tenuM svarUpa khaMDita thaI jAya che. TIkArtha :- 'naSphI'= kAraNake "sama'= paripUrNa 'yaM pi'= zIla paNa 'sabasavinayavira 3'= sarva sAvadyayoganI viratinA svabhAvavALuM ja che. 'tatte '= paramArthathI 'parIskirva'= sakalarUpavALuM "T thaMDavattAyuveDDa'= emAMthI nyUnatA hoya to tenuM svarUpa jaLavAtuM nathI,- badhA ja pApono tyAga karavA svarUpa sarvavirati che. AthI temAM aDhAra hajAra badhA ja zIlAMganuM pAlana avazya joie, ekAda-be paNa ochA pALe to sarvavirati rahI zake nahi. / 6pa6 / 14|12. eyaM ca ettha evaM, viratIbhAvaM paDucca daTThavvaM / na u bajhaM pi pavittiM, jaM sA bhAvaM viNA vi bhave // 657 // 14/13 chAyA:- tivyAraivaM viratibhAvaM pratItya draSTravyam | na tu bAhyAmapi pravRttiM yatsA bhAvaM vinA'pi bhavet // 13 // gAthArtha:- prastutamAM akhaMDazIla bAhya kriyArUpa pravRttine AzrayIne nahi paraMtu viratinA pariNAmane AzrayIne jANavuM. kAraNa ke bhAvasAdhune bAhya azubha pravRtti azubha pariNAma vagara paNa saMbhave che. TIkArtha :- 'Se 2 pattha parva'= prastutamAM akhaMDazIla 'viratamAd'= viratinA aMtaraMga pariNAmane 'paDya'= AzrayIne 'durba'= jANavuM 'ra 3 va pa vatta'= kriyArUpa bAhyapravRttine AzrayIne nahi. ''= kAraNa ke 'sa'= te bAhyapravRtti 'mAvaM viUT vi'= azubha pariNAma vagara paNa 'mave'= bhAvasAdhune hoya. arthAt bhAvasAdhune azubhapravRtti kadAca karavI paDe paNa tene temAM rasa na hoya, tenA pariNAma azubha na hoya, evI rIte dravyasAdhunI kadAca sArI paNa bAhyapravRtti zubha adhyavasAya vagaranI hoI zake evuM bane. || 657 / 14/13 upara kahelI vAtane samajAvatA kahe cheH jaha ussaggaMmi Thio, khitto udayaMmi keNati tvssii| tavvahapavattakAyo, acaliyabhAvo'pavatto tu // 658 // 14/14 chAyAH- yathA vatsa sthita: kSipta 3 jainavattapasvI | tadvadhapravRttakAyo'calitabhAvo'pravRttastu // 14 // gAthArtha :- jemake kAussagnamAM rahelA sAdhune koIe pANImAM nAMkhI dIdho. ahIM sAdhunI kAyA pANInA jIvonI hiMsAmAM pravRtta hovA chatAM tenA potAnA samabhAvanA pariNAma calita na thayA hovAthI te sAdhu paramArthathI pANInA jIvonI hiMsAmAM pravRtta nathI. TIkArtha:- 'nada'jemake 'varsami himo'- kAussagnamAM rahelAM 'tavassI'- sAdhune 'vatti'= koika devAdie 'pharyAmi'= nadI AdinA, pANImAM 'vitto'= nAMkhI dIdho 'tabaMvittiyo'= tenuM zarIra pANInA jIvonI hiMsAmAM pravRtta che chatAM paNa 'niyamAvo'= zarIrane pANIno sparza thato hovA Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 zrI paJcAzaka prakaraNa - 14 gujarAtI bhAvAnuvAda chatAM tenA samabhAvanA pariNAma calAyamAna thayA nathI tethI 'mapatto tu'= paramArthathI te hiMsAmAM pravRtta nathI ja. // 658 // 14/14 pUrvagAthAmAM dRSTAnta kahyuM have dASTrattika kahe che : evaM ciya majjhattho, ANAo katthaI pyttttto| sehagilANAdaTThA, apavatto ceva nnaayvvo||659||14/15 chAyA - vameva madhyastha majJAta: vat pravartamAnaH | zaikSatriAnAdArtha pravRttazaiva sAtavya: te 15 / gAthArtha :- e pramANe ja samabhAvamAM rahelo madhyastha sAdhu nUtana dIkSita, glAna AdinA mATe AjJAthI arthAt AgamanA anusAre kvacit hiMsAmAM pravartato hovA chatAM paramArthathI nahi pravartelo ja jANavo. TIkArtha:- 'vaM viya'= pANImAM naMkhAyelA sAdhunI jema ja " mantha'= samabhAvamAM rahelo sAdhu 'mApaITo'= Agamane anusAre 'R'= koIka vakhata dravyahiMsA AdimAM 'padyuto'= pravRtti karato hovA chatAM 'senAnA '= nUtana dIkSita, glAna Adine mATe, Adi zabdathI kulaguNasaMgha AdinA kArya mATe 'patto veva pAyeLo'= pote sAmAyikabhAvamAM sthira hovAthI hiMsAmAM apravRtta ja jANavo. || 659 / 14/15. ANAparataMto so, sA puNa savvaNNuvayaNao ceva / egaMtahiyA vejjagaNAteNaM savvajIvANaM // 660 // 14/16 chAyA:- gAjJAparatatra: sa sI puna: sarvajJavanazaiva | ekAntahitA vaidyakajJAtena sarvajIvAnAm // 16 // gAthArtha - prastuta sAdhu AjJAne AdhIna che. te AjJA sarvajJanA vacanarUpa hovAthI ja vaidyazAstranA dRSTAMtathI sarvajIvonuM ekAMte hita karanArI che. TIkArtha :- "sAparataMtI so'= prastuta sAdhu AjJAne AdhIna che. "sA puna'= te AjJA 'satrAvatha greva'=sarvajJanA vacanarUpa hovAthI 'pAMdiyA'=atyanta suMdara che 'venAte' cikitsAzAstranA dRSTAMtathI "satranIvA'= badhA ja jIvone, - Ayurveda zAstramAM jema mAMdA ane sAjA badhAnA ja hitanI vAto batAvelI che tema sarvajJanA vacanamAM jagatanA dareka jIvonA hitanI vAto ja upadezelI che. // 660 || 14/16, __bhAvaM viNA vi evaM, hoti pavattI Na bAhate esaa| savvattha aNabhisaMgA, viratIbhAvaM susAhussa // 661 // 14/17 chAyA :- mAvaM vinApi parva mavati pravRtti: vAthate aSA | sarvatra anabhiSvaMgA viratibhAvaM susAdhoH // 17 // gAthArthaH- AjJAparataMtratAthI A pramANe aviratinA pariNAma vinA paNa dravyahiMsA AdimAM pravRtti thAya che. e pravRtti dravya-kSetra-kALa ane bhAvamAM pratibaMdharahita hovAthI susAdhunA sarvasAvadyathI nivRttirUpa viratinA pariNAmane khaMDita karatI nathI. Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 14 gujarAtI bhAvAnuvAda 299 TIkArtha :- 'mAvaM viUIT vi'= aviratirUpa azubhabhAva vagara paNa 'parva'= A pramANe AjJA parataMtratAthI vartanAra sAdhunI 'tti vittI'= dravyahiMsA AdimAM pravRtti hoya che. "sabUsthi'= dravya-kSetrakALa ane bhAva e cAramAM 'maurfmAM IT'= mamattva na hovAthI 'sudu'= samabhAvavALA sAdhunA 'viratamAd'= viratinA pariNAmane "T vahite '= te dravyathI hiMsAdinI paNa pravRtti bAdhA karatI nathI. || 661 // 14/17 pUrve kahyuM tenAthI viparIta vAtane kahe che : ussuttA puNa bAhati, samativiyappasuddhA vinniymennN| gItaNisiddhapavajjaNarUvA NavaraM NiraNubaMdhA // 662 // 14/18 chAyA :- 3sUtra punarvAdha mativitvazuddhADapi niyamena ! naSiddhapratipAnarUpI nava nirayvasthA che 28 gAthArthaH- gItArtha jeno niSedha kare che enA pratipAdanarUpa usUtrapravRtti e bhale potAnA mativikalpathI zuddha lAgatI hoya chatAM paNa te avazya viratinA pariNAmane khaMDita kare ja che. paraMtu e pravRtti jo kadAgrahathI yukta na hoya to anubaMdha vagaranI hoya che. TIkArthaH- " siddha parvaMUvi'= gItArtha vaDe niSedha karAyelI pravRtti 'suttA puna'= sUtrathI viruddha sativiyauskRddhiA vi'= potAnI buddhithI zuddha lAgatI hoya to paNa ' fme '= avazyapaNe vata'= viratinA pariNAmane khaMDita kare che. "Uvara'= phakta abhiniveza vagaranI te pravRtti- A pravRttine niranubaMdha kare che mATe sAmarthyathI ema samajAya che ke te abhiniveza vagaranI ja hovI joie. "niradhuvaMthA'= anubaMdha vagaranI hoya che. arthAt kadAgraha jo na hoya to te jIva prajJApanIya hovAthI tenI utsutrapravRttithI karmabaMdha thAya che paNa teno anubaMdha nathI paDato. eTale prajJApanIya jIvanI pravRtti niranubaMdha(aTakAvI zakAya tevI hoya che. /66rA 14/18 iyarA u abhiNivesA, iyarANa ya muulchijjvirhenn| hoesA etto cciya, puvAyariyA imaM cAhU // 663 // 14/19 chAyAH- rUtarA tu minivezAt rUtarI na ra mUna che virA | bhavatyeSA ata eva pUrvAcAryA idaM cAhuH // 19 // gAthArtha :- potAnA mativikalpathI zuddha lAgatI pravRtti paNa jo te gItArthathI niSiddha karAyelAnA pratipAdanarUpa usUtra pravRtti hoya ane te abhinivezathI karAtI hoya to te sAnubaMdha karmano baMdha karAve che. AvI kliSTa AzayavALI mULa nAmanA prAyazcittane yogya pravRtti bAra kaSAyanA udaya vagara saMbhavatI nathI. AthI ja pUrvAcAryoe A pramANe kahyuM che. TIkArtha:- 'pharI 3 minivesa'= gItArthathI niSiddhanA pratipAdanarUpa svamati vikalpazuddha usUtra pravRtti abhinivezanA kAraNe "rA'= sAnubaMdha karmabaMdhane karAvanArI che kAraNa ke temAM Azaya kliSTa che rAga-dveSa ane mohano utkarSa hoya to ja utkRSTa kadAgrahavALI pravRtti saMbhave che. "aSTaka prakaraNa'nI 170mI gAthAmAM kahyuM che ke- "rAga-dveSa ane moha e cittanI malinatA karAvanArA che.- A rAgAdinA utkarSathI ja paramArthathI kadAgrahamAM utkRSTatA Ave che". "UT ya mUchinnaviUT'= cAritrano mULathI nAza karanAra bAra kaSAyanA udayamAM mULa nAmanAM prAyazcittanuM vidhAna kareluM hovAthI evA kaSAyanA udaya sivAya pUrvAcAryo "vAhU'= kahe che. || 663 / 14/19 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 zrI paJcAzaka prakaraNa - 14 gujarAtI bhAvAnuvAda te pUrvAcAryanA vacana A pramANe cheH gIyattho ya vihAro, bIo gIyatthamIsao bhnnito| etto taiyavihAro, NANuNNAo jiNavarehiM // 664 // 14/20 chAyAH- jItArtha vidyAre kritIyo zItAmizrazno matiH | gata: tRtIyavahAra nAnujJAto jinavara: | 20 | gAthArtha - jinezvaroe jemAM badhAM ja sAdhu bahuzruta hoya te gItArthano eka vihAra ane bIjo gItArthothI yukta agItArtho jemAM hoya te gItArthamizrita vihAra ema be vihAro kahyAM che. A be sivAya trIjA agItArthanA svataMtra vihAranI anumati ApI nathI. TIkArthaH- " lyo vidA'= jemAM badhA ja gItArtho che teo je saMyamanA AcAronuM pAlana kare che te 'vo'= bIjo "yasthamIro'= gItArthasAdhunI nizrAmAM agItArtho jemAM vicare che te gItArthamizrita vihAra 'mAto'= kahyo che. "patto'= A be vihAra sivAyano taphavihAra'= phakta agItArthonA ja vihAranI 'nivardi'= sarvajJa bhagavaMtoe "MI[JUIT'= anujJA ApI nathI, (vihAra = sAdhvAcAranuM pAlana.) da64 / 24/20 gIyassa Na ussuttA, tajjuttasseyarassa vi taheva / NiyameNa caraNavaM jaM, Na jAu ANaM vilaMghei // 665 // 14/21 chAyAH- jItI 3~trI taghucetarasthApi tathaiva | niyamena caraNavAn yanna jAtu AjJAM vilaGghayati // 21 // gAthArtha :- gItArthanI tathA gItArthayukta agItArthanI paNa kadIpaNa sUtraviruddha pravRtti thAya nahi. kAraNake gItArtha e avazya cAritravALA che tethI te kyAreya paNa bhagavAnanI AjJAnuM ullaMghana kare nahi. TIkArtha:- "'= gItArthanI " sattA'= utsutra pravRtti hoya nahi. 'tava'= te pramANe ja 'tanutta'= gItAryayukta "pharalsa'= agItArthanI 'gaM'= je kAraNathI 'funyumena'= avazya "varaparva'= cAritravAna evo 'nA;'= kadApi 'mAna'= AjJAne 'vitaru'= ullaMghe 'na'= nahi. // 665 // 1421 Na ya tajjutto aNNaM,Na NivArai joggaya munneuunnN| evaM doNha vi caraNaM, parisuddhaM aNNahA Neva // 666 // 14/22 chAyA :- 1 taghuvatoDacaM nivAraNa yortAi jJAtviA | evaM dvayorapi caraNaM parizuddhamanyathA naiva // 22 // gAthArtha :- (gItArthamizrita vihAramAM) cAritrayukta gItArtha muni sutraviruddha pravRtti karatAM evA agItArthane jo tenAmAM yogyatA jaNAya to tene tema karatAM na roke evuM na bane. arthAt tene avazya roke ja. A pramANe gItArtha ane agItArtha e baMnenuM cAritra zuddha hoya. gItArthanI nizrA vagaranAM agItArthanuM cAritra azuddha hoya. TIkArtha:- 'no '= agItArthamAM doSano tyAga karavAnAM aucityane 'tanutto'= cAritrayukta 'paUT'= agItArthane "T UAvIra'= nivAre nahi. 'UT '= evuM bane nahi. "mujha= jANIne 'vaM'= A Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 14 gujarAtI bhAvAnuvAda 301 prabhAga 52 prabhArI DelI nItithI 'doNha vi'= gAtArtha ane sagAtArtha mannenu 'caraNaM'= yAritra 'parisuddhaM'= nirdoSa hoya. 'aNNahA'= anyathA arthAt gItArtha bhane gItAmizrita mA vihAra sivAyana yAritra 'Neya'= 759zata zuddha Doya 4 nali. || 666 // 14/22. viratibhAvanA akhaMDa svarUpanuM nigamana karatAM kahe cheH tA eva viratibhAvo, saMpuNNo ettha hoi nnaayvvo| NiyameNaM aTThArasasIlaMgasahassarUvo u // 667 // 14/23 chAyA :- tadeva viratibhAvaH sampUrNo'tra bhavati jJAtavyaH / niyamena aSTAdazazIlAGgasahastrarUpastu // 23 // gAthArtha - tethI prastutamAM aDhAra hajAra zIlAMga hoya to ja viratino pariNAma akhaMDa jaLavAya che ema nize jANavuM. artha :- 'tA eva'= tethI 52 DesI nItithI 'ettha'= prastuta adhikAramA 'NiyameNaM'= avazya 'aTThArasasIlaMgasahassarUvo u'= sanA242 zIlAMga sva35 4 'viratibhAvo'= vi2tino pariNAma 'saMpuNNo'= aNDa 'hoi'= hoya cha 'NAyavvo'= oma . // 667 / / 14/23 UNattaM Na kayAi vi, imANa saMkhaM imaM tu ahikicca / jaM eyadharA sutte, NihiTThA vaMdaNijjA u // 668 // 14/24 chAyA :- UnatvaM na kadAcidapi eSAM saGkhyAM imAM tu adhikRtya / yadetaddharAH sUtre nirdiSTA vandanIyAstu // 24 // gAthArtha:- zIlAMgonI aDhAra hajAranI saMkhyAmAMthI kyAre paNa eka vagere zIlAMga nyUna na hoya. kAraNake pratikramaNamAM aThThAIjjatu sUtramAM aDhAra hajAra zIlAMgone dhAraNa karanArAone ja vaMdanIya chayA cha, jIne nahi. artha :- 'UNattaM'= nyUna 'Na kayAi vi'= dhyAzya 59 hoya nahi. 'imANa'= mA zIlAMgonI 'saMkhaM imaM tu'= sAsadAra 4A2nI saMdhyAne, idam sarvanAma pratyakSa vastune 49||vnaar che. prastutabhA aDhAra hajAra zIlAMgonI vicAraNA cAle che tethI tenA mATe pharam sarvanAmano prayoga karyo che. 'ahikicca'= mAzrayIne 'jaM'= 129 // OM 'eyadharA'= maDhAra 42 zAlAMgone paa25| 72nArAmAne 'sutte'= mahA susUtramA pratibhA adhyayanamA 'vaMdaNijjA u'= vahanIya. '4'12 752 vAnI meTale zIlAMgane ghA29 42nArAmAne 4 'NiddiTThA'= che. / / 668 // 14/24 kevA guNayukta sAdhu A aDhAra hajAra zIlAMgone akhaMDa pALI zake ? te kahe cheH tA saMsAraviratto, aNaMtamaraNAdirUvameyaM tu| NAuM eyaviuttaM, mokkhaM ca gurUvaeseNaM // 669 // 14/25 chAyA :- tat saMsAravirakto'nantamaraNAdirUpametattu / jJAtvA etadviyuktaM mokSaM ca gurUpadezena // 25 // paramaguruNo ya aNahe, ANAe guNa taheva dose y| mokkhaTThI paDivajjiya, bhAveNa imaM visuddheNaM // 670 // 14/26 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 zrI paJcAzaka prakaraNa - 14 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- paramapuroza manapAnAjJAthI gun tathaiva roSa | mokSArthI pratipadya bhAvena idaM vizuddhena // 26 // vihitANuTThANaparo, satta'NurUvamiyaraM pi sNdhNto| aNNattha aNuvaogA,khavayaMto kammadose vi||671||14/27 chAyA :- vihitAnuEAnapara: rAjyagurUpamatarapi santhayan | anyatra anupayogAt kSapayan karmadoSAnapi // 27 // savvattha NirabhisaMgo, ANAmettaMmi savvahA jutto| egaggamaNo dhaNiyaM, tammi tahA'mUDhalakkho y||672||14/28 chAyA - sarvatra nimiM6 mAjhAmAtre sarvathA yuvataH | ekAgramanAH dhaNiyaM tasmin tathA'mUDhalakSazca // 28 // tahatailapattidhAragaNAtagato rAhavehagagato vaa| eyaM caei kAuM,Na u aNNo khuddasatto tti // 673 // 14/29 chAyA :- tathA tainapAtrIdhAra valajJAtati sadhAvedhavAto vA .. etacchaknoti kartuM na tvanyaH kSudrasattva iti // 29 // gAthArtha :- tethI je jIva gurunA AjJAnusArI upadezathI saMsArane anaMta janma-jarA-maraNAdirUpa jANIne ane mokSane anaMta janma-jarA-maraNAdithI rahita jANIne saMsArathI virakta banyo hoya, tathA jinAjJAnI ArAdhanAthI prApta thatA nirdoSa guNone ane virAdhanAthI prApta thatAM doSone jANIne mokSArthI banavA pUrvaka vizuddha adhyavasAya vaDe A zIlAMgone svIkArIne. Agamokta anuSThAna karavAmAM yathAzakti tatpara hoya tathA je anuSThAnone karavAnI zakti na hoya tene bhAvathI karato hoya arthAtu karavAno bhAva rAkhato hoya, AgamamAM nahi kahelA anuSThAnone nahi karato arthAt te karavAno bhAva paNa na rAkhato hoya temaja vihita anuSThAna karavA dvArA rAgAdino kSaya karato hoya. dravya-kSetra-kALa ane bhAvamAM mamattvarahita hoya, dareka prakAre AjJAmAM ja udyata hoya. AjJAmAM ja atyaMta ekAgramanavALo hoya, AjJAmAM ja amUDha lakSyavALo hoya arthAt AjJAsaMbaMdhI sunizcita bodhavALo hoya. tathA telanuM pAtra dhAraNa karanAra zreSThiputranI jema apramatta hoya, vaLI rAdhAvedhanA dRSTAMtanI jema nizcala dRSTivALo hoya- AvA guNavALo sAdhu ja A aDhAra hajAra zIlAMga yukta akhaMDa cAritra pALavAne samartha bane che. bIjA alpasattvavALA jIvo te pALavAne samartha banatA nathI. TIkArtha:- 'tA'- tethI 'svavapakSepa'= gurunA upadezathI "saMsAraviro'= saMsArathI virakta banyo hoya, '3vitaraMpArirUvaM'= anaMta maraNAdi svarUpa, "Adi' zabdathI janma, jarA, roganuM grahaNa thAya che. 've tu'= A saMsArane 'vi '= maraNAdithI rahita "a'= ane mokSane 'TIS'= jANIne. || 669 // 1425 Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 14 gujarAtI bhAvAnuvAda 303 'parama '= tIrthaMkaranI 'ma = nirdoSa 'mALA'AjJAthI 'gu'= prApta thatA guNone tadeva'= te ja pramANe (tenI virAdhanAthI) prApta thatAM 'kore ya'= doSone jANIne "mova+gTTI'= mokSano arthI jIva 'pha'= A zIlane 'mAveT'= aMtaHkaraNathI 'vizuddha'= vizuddha pariNAma vaDe 'paDivanaya'= pratijJApUrvaka svIkArIne // 670 / 1426. 'viditA muddA para '= zAstravihita anuSThAna karavAmAM tatpara 'sattaDapurUvaM'= yathAzakti "phara pi'= bIjA paNa zAstrokta anuSThAno je pote karavA zaktimAna na hoya tene "saMvaMto'= bhAvathI svIkAravA dvArA karato arthAt dravyathI karI zakto nathI paNa bhAvathI tene karato hoya, te karavAnA bhAva rAkhato hoya, '3maUUsthi'= zAstramAM je vihita na karyA hoya te anuSThAnomAM 'maUvo '= upayoga na rAkhato arthAt , te karavAnI bhAvanA na rAkhato hoya. 'mevo vi'= karmakRta rAgAdivikArone. 'uvayaM to'- vihita anuSThAnone karavAthI ja kSaya karato hoya. 671ii 1427. satratya'= dravya-kSetra Adi darekamAM ' ffmAM '= mamatvarahita hoya, 'mAraMmi'= bhagavAnanI AjJAmAM ja "braha'= sarva prakAre 'nutto'= udyata ane utsAhI hoya ||mo'= ekAgramanavALo hoya, 'ghAya'= atyaMta "tami'= zIlamAM 'ta'= vividha upayoganA bhedathI 'mamUDhatmavallo '= avaMdhya lakSyavALo hoya. I67rI 14/28. 'tada = tathA, A zabda abhyazcaya arthamAM che, amyuccaya= ane, 'tarUtvapattadhArAnIyamIto'= telanuM pAtra dharanAranA dAMtanI jema atyaMta apramatta hoya, 'rAhadA*To vA'= athavA rAdhAvedha karanAranI jema temAM ja ekadaSTivALo arthAt zIlamAM ja ekadaSTivALo hoya, (Avo jIva) "'- A zIlane 'vATTa al'= karavAne samartha che 'aa 3 mALo'= upara kahelA guNothI rahita evo bIjo jIva "vRkSo utta'= kRpaNa arthAt alpasattvavALo jIva A zIlane pALavA samartha nathI. // 673 // 1429. etto ciya NihiTTho, puvvAyariehi bhAvasAhutti / haMdi pamANaThiyaTTho, taM ca pamANaM imaM hoi // 674 // 14/30 chAyA :- ta va nirviSThaH pUrvAcArye: mAvAthiita | haMdi pramANasthitArthaH tacca pramANamidaM bhavati // 30 // gAthArtha:- zIla durdhara hovAthI (zrI bhadrabAhusvAmI vagere) pUrvAcAryoe bhAvasAdhuno nirNaya anumAna pramANathI thAya che ema (zrI dazavaikAlika niryukti gAthA 350mAM) kahyuM che. te anumAnapramANa A che - TIkArtha:- 'ttio ' pUrve kahelA hetuothI ja "firdo' kahyuM che. "putrAridi' pUrvAcAryoe 'mAvasadu tti' bhAvasAdhu 'iMdri pADiyo' pratijJA, hetu Adi pacAvayavI vAkya vaDe jemAM sAdhyanI siddhi karavAmAM Avela che te anumAnapramANa vaDe siddha karAya che. 'taM ca pamAI' ane te pramANa arthAt tene siddha karanAra anumAnavAkya 'rU roTTa' A che. // 674 / 1430 satthuttaguNo sAhU, Na sesa ii Ne paiNNa iha heuu|| aguNattA ii Neo, didruto puNa suvaNNaM va? // 675 // 14/31 chAyAH- zAstrokta'UT: sAdhuH ra zeSa rUti naH pratijJA da hetuH | aguNatvAditi jJeyo dRSTAntaH punaH suvarNavat // 31 // gAthArtha:- "je zAstrokta guNothI yukta che te bhAvasAdhu che. je zAstrokta guNothI rahita che te bhAvasAdhu Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 zrI paJcAzaka prakaraNa - 14 gujarAtI bhAvAnuvAda nathI" A amArI pratijJA pakSa che. "zAstrokta guNothI rahita hovAthI" e pratijJAno hetu che. suvarNanI jema e dRSTAMta che. TIkArtha:- satyutta| '= zAstrokta guNavALo 'sahUi= bhAva sAdhu che. "UT sesa'= e sivAyano arthAtu guNothI rahita e sAdhu nathI. ''= A pramANe ''= amArI 'paUT'= vidhi ane niSedha baMne svarUpa pratijJA= pakSa che. arthAt vidhi= guNavALo hoya te sAdhu che. pratiSedha= guNa vagarano hoya te sAdhu nathI. 'rU= A pratijJAmAM 'de'= hetu che 'manuttA'= nirguNa hovAthI. A pratiSedha vAkyano hetu che.- vidhivAkyano 'saTUtriI'= "guNayukta hovAthI' e pramANe hetu AkSipta thayelo 'jo'= jANavo. 'rihaMto pu'= dRSTAMta vaLI 'suvaiur a'= "kRtrima suvarNanI jema'- A pratiSedha vAkyanuM dRSTAMta che. 'tAttvika suvarNanI jema' e vidhivAkyanuM dRSTAMta che. / 675 1431. suvarNanA guNonuM varNana kare cheH visaghAi 1 rasAyaNa 2 maMgalaTTha 3 viNIe 4 payAhiNAvatte / garue 6 aDajjha 7 kutthe 8 aTTha suvaNNe guNA hoti // 676 // 14/32 chAyAH- viSapAtI-rIyana-maphatnArtha-vinIta prakSavartam | gurukamadAhyamakutsyamaSTau suvarNe guNAH bhavanti // 32 // gAthArtha :- (1) suvarNa jherano nAza kare che, (2) rasAyana che, (3) maMgalane karanAra che. (4) tene vALIne teno ghATa ghaDI zakAya evuM vinIta che. (5) pradakSiNAvarta che. (6) bhAre che. (7) agnimAM baLatuM nathI. ane (8) kohavAtuM-saDatuM nathI. suvarNanA A ATha guNo che. TIkArtha :- 2 'visadhArU'= jherano nAza karavAnA svabhAvavALuM, 2 rasIyaUT'= vRddhAvasthAne aTakAvanAra rasAyana che. 3 "HITTa= maMgaLane karanAruM che. 4 'vighaNa'= vinIta che arthAt mRdu hovAthI temAMthI kaDA, kuMDaLa, hAra vagerenA ghATa ghaDI zakAya ema sahelAIthI vALI zakAya che. huM 'payAdiva'= agninA tApathI pUrva Adi dizAnA krame jamaNI tarapha goLa goLa phare che. 6 aruNa'= sArayukta hovAthI bhAre che. poluM sAra vagaranuM nathI. 7 "mA '= agni vaDe te zuddha thAya che. kahyuM che ke- "suvarNa agnimAM baLatuM nathI ke nAza pAmatuM nathI. 8 ' tye'= bIjA dravyonI jema te saDatuM ke bagaDatuM nathI. 'kaTTa'= ATha "suvALo muI hAMti'= suvarNanA guNo che. tenA svarUpanI sAthe te joDAyelA ja che. tenAmAM te haMmezA hoya ja che. || 676 / 14/32 bhAvasAdhumAM dRSTAntabhUta suvarNanA saMdeza ja guNo hoya che te kahe cheH iya mohavisaM ghAyai, sivovaesA rasAyaNaM hoti / guNao ya maMgalaTuM, kuNati viNIo ya joggo tti // 677 // 14/33 chAyA :- tti modaviSe vAtati zivopadezAt rasAyane mavati | guNatazca maGgalArthaM karoti vinItazca yogya iti // 33 // maggaNusAri payAhiNa, gaMbhIro garuyao tahA hoi| kohaggiNA aDajjho, akuttha sai sIlabhAveNaM // 678 // 14/34 Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 305 zrI paJcAzaka prakaraNa - 14 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyAH- mAnusAra prazno sAzmIra tathA mavati | krodhAgninA adAhyo'kutsyo'sakRtzIlabhAvena // 34 // gAthArtha :- suvarNanI jema sAdhu paNa moharUpI jherano nAza kare che. (1) mokSamArgano upadeza ApIne rasAyananI jema bhavyajIvone ajara-amara banAve che. (2) jJAnAdi guNo vaDe te lokonuM maMgaLa kare che arthAt vighnono nAza kare che. (3) vinayI hovAthI tene sahelAithI hitazikSA dvArA keLavaNI ApI zakAya evI tenAmAM yogyatA che. (4). viziSTa kSayopazamathI yukta hovAthI te mokSamArgane anusaranAro hoya che. arthAt dharmakAryomAM sadA anukULa hoya che A teno pradakSiNAvarta guNa che (5), gaMbhIra AzayavALo hoya che, sthiracittavALo hoya che e tenI gurutA che. asthira DAmADola cittavALo nathI hoto. (6) krodharUpI agnithI kadI baLato nathI. (7) zIlarUpI sugaMdhI vaDe haMmezA sugaMdhayukta che. tenAmAM durgadha nathI. (8) TIkArtha:- 'pha'= A pramANe "modavasa'= moha e jIvanI vivekarUpI cetanAno nAza karanAra hovAthI tene jheranI upamA ApI che. arthAt moharUpI jherano 'dhAyaTTa'= nAza kare che. "sivovAsa'= mokSano upadeza ApatA hovAthI 'rasIyaUT Dhoti'= rasAyaNa jema vRddhAvasthAne aTakAve che tema lokone mokSamAM ajara-amara banAve che mATe te rasAyana che. "aUTo ve'= jJAnAdi guNo vaDe "maMjhuiM patti'= maMgaLanuM kArya kare che. ' vimo ya no utta'= tenAmAM vinayaguNanI yogyatA hovAthI tene sahelAIthI grahaNazikSA ane Asevana zikSA pamADI zakAya che. || 677 / 14/33. 'maU/sAri'= viziSTa kSayopazamathI mArgAnusArI hovAthI 'pAUiT'= dharmakAryomAM anukULa hoya che. "mIro'= atuccha AzayavALo 'Aya tahAM do'= sArayukta hovAthI te AkaDAnA rUnI jema asthira nathI hoto, halakA cittavALo Amatema doravAi jAya. tenuM citta DAmADoLa asthira hoya, paNa gaMbhIra AzayavALA evA asthira nathI hotA. 'kroUiT'= krodharUpI agni vaDe 'mo '= zuddha svarUpavALA hovAthI baLatAM nathI. "saruM satramAve'= haMmezA cAritrayukta hovAthI 'vo'= durgadhavALA nathI, arthAt sugaMdhI che. // 678 || 1434. evaM diTuMtaguNA, sajjhaMmi vi ettha hoMti NAyavvA / Na hi sAhammAbhAve, pAyaM jaM hoi didruto // 679 // 14/35 chAyAH- parva TraSTAnta'TTI: sADapi satra mavatti jJAtavyA: | na hi sAdhAbhAve prAyo yadbhavati dRSTAntaH // 35 // gAthArtha :- A pramANe dRSTAMtabhUta suvarNanA viSaghAtI vagere guNo bhAvasAdhurUpa sAdhyamAM paNa hoya che ema jANavuM. kAraNa ke sAdhyanI sAthe sadezatA na hoya te prAyaH dRSTAMta na kahevAya. TIkA- 'vaM'= A pramANe 'hitA'= daSTAMtarUpa suvarNanA guNo 'saTTAMmi vi'= sAdhyanA dharmathI yukta hoya te sAdhya athavA to dharma kahevAya che. sAdhu e sAdhya che. 'ttha'= A (sAdhunA) adhikAramAM 'ti pAyaa'= hoya che ema jANavuM. 'sahirmumAve'= sadRzatAnA abhAvamAM "pArtha'= ghaNuM karIne "hoTTa vidyuto'= dRSTAMta hoya, 'UT di= nahi, AthI dRSTAnta ane sAdhya e bemAM sadezanA hovI joIe ema mAnavuM joIe. // 679 ||. 14/35. kayuM suvarNa viSaghAtI Adi guNothI yukta hoya? jenuM ahIM dRSTAnta tarIke grahaNa karavAmAM AvyuM che. te kahe che : Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 zrI paJcAzaka prakaraNa - 14 gujarAtI bhAvAnuvAda caukAraNaparisuddhaM, kasacheyatAvatAlaNAe y| jaM taM visaghAti rasAyaNAdi guNasaMjuyaM hoi||680||14/36 chAyAH- vaMtura parizuddha RSatApatAniyA ca | yattadviSaghAti-rasAyanAdi-guNasaMyutaM bhavati // 36 // gAthArtha :- je sonuM kaSa, cheda, tApa ane tADanArUpa kAraNothI (parIkSAothI) nirdoSa siddha thAya te sonuM viSaghAtI, rasAyaNa vagere guNothI yukta hoya che, bIjuM nahi. TIkArtha:- 'asal2 pariddhi = cAra vizuddhinA kAraNo (parIkSA) vaDe vizuddhine pAmeluM "sachetAvatIrtaUTI ya'= kaSa, cheda, tApa ane tADanA vaDe ''= je suvarNa 'ta'= te sonuM 'visayAtirasIyaUIT TUsaMku'= viSaghAtI-rasAyanAdi guNothI yukta "ToreM'= hoya che, bIjuM nahi. / 680 // 14/36 . sAdhyabhUta bhAvasAdhumAM cAra kAraNothI vizuddhine batAve cheH iyarammi kasAIyA, visiTThalesA tahegasArattaM / avagAriNi aNukaMpA, vasaNe aiNiccalaM cittaM // 681 // 14/37 chAyAH- phutasmin Sayo viziSTarne tarthasAratvam | apakAriNi anukampA vyasane atinizcalaM cittam // 37 // gAthArtha :- sAdhumAM kaSa vagerethI zuddhi A pramANe cheH- viziSTa prakAranI zubha lezyA e tenI kaSazuddhi che. bAhyakriyA ane aMtaraMga bhAva e bemAM ekarUpatA (sadezatA) e tenI cheDazuddhi che apakAra karanAra upara paNa anukaMpA karavI e tApazuddhi che. ane game evA saMkaTamAM paNa cittanI nizcalatA rAkhavI ? e tADanAzuddhi che. gAthArtha:- "razmi'= sAdhumAM 'sAkuMthA'= (2) kaSa Adi anukrame 'visiTTanesa'= zubha lezyA, 'tAsIratta'= bAhyakriyA ane aMtaraMga bhAvamAM ekarUpatA arthAt samAnatA "mavaIff'= (3)upasarga karanAra upara 'madrupa'= dayA, paNa dveSa na kravo. 'vaso'= je kalyANano nAza kare te vyasana kahevAya che. cittamAM vihalatAne utpanna karanAruM, kalyANamAM vighna karanAruM bAhya ke AdhyAtmika kArya e vyasana che. temAM 'mAzvataM vitta'= (4) ati niSkapa mana ahIM (1) jAtimAna suvarNanI rekhA (kaSa) samAna zubhalezyA che, (2) suvarNamAM game tyAM aMdara bahAra chede paNa ekasarakhApaNuM ja hoya te enI cheda parIkSA che tema ahIM aMtaraMga bhAva ane bAhya kriyAmAM samAnatA e cheda zuddhi che (3) agninA tApathI suvarNa potAnA mULa svarUpane choDatuM nathI tema ahIM apakArInI upara anukaMpA rAkhavI e tApazuddhi che. (4) acetana sonAmAM tADana karavAthI jema vikAra nathI thato tema cittanI nizcalatA e tADanAzuddhi che. / 681 / 1437 14/31 gAthAmAM je "aguNatva hetu mUkyo che tenuM vivaraNa karatAM kahe che : taM kasiNaguNoveyaM, hoi suvaNNaMNa sesayaM juttii| NaviNAma rUvametteNa, evamaguNo bhavati saahuu||682||14/38 chAyAH- tatkRtnopeta mavati suva 7 zeSa yutiH | nApi nAma rUpamAtreNa evamaguNo bhavati sAdhuH // 38 // Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 14 gujarAtI bhAvAnuvAda 307 gAthArtha :- jema pUrvokta ATha guNothI yukta suvarNa e tAttvika suvarNa che, guNothI rahita suvarNa e tAttvika suvarNa nathI kemake te nakalI suvarNa che. tema zAstrokta sAdhunA guNothI rahita sAdhune vezamAtrathI tAttvika sAdhu kahevo nahi. TIkArtha :- 'ta'= sonuM 'saTTLaveya'= tenA badhA ja guNothI arthAt ATha guNothI yukta hoya to ja "doDuM suvaiUT'= lokamAM teno suvarNa tarIke vyavahAra karAya che. 'aa sesaghaM nuttI'= kaSa, cheda, tApa parIkSAne mATe ayogya nakalI suvarNane vyavahAramAM suvarNa kahevAmAM AvatuM nathI. 'vamereT'= vezamAtrathI paNa vaM'= nakalI suvarNanI jema ''= sAdhune yogya guNothI rahita 'mavati sAhU'= sAdhu thato 'vi'= nathI. A 'vi= api zabda bhinna kramavALo che arthAt teno saMbaMdha 'na'= nI sAthe joDavAno nathI. "paNa" sAthe joDavAno che. 'ma'= A zabda saMbhAvanA arthamAM che. arthAt guNarahita sAdhu e mAtra sAdhuvezane dhAraNa karavA mAtrathI bhAvasAdhu kadIpaNa bane ja nahi. // 682 / 1438 juttIsuvaNNagaM puNa, suvaNNavaNNaM tu jadivi kiirejjaa| Na hu hoti taM suvaNNaM, sesehiM guNehi'saMtehiM // 683 // 14/39 chAyA:- susuivaIva punaH suvarjIva tu yadyapi kveita ! na khalu bhavati tatsuvarNaM zeSairguNairasadbhiH // 39 // gAthArtha :- suvarNa na hovA chatAM tAMbu Adi bIjA dravyonA saMyogathI banAvela nakalI suvarNane asalI suvarNanA jevuM pILuM karavAmAM Ave che to paNa te bAkInA viSaghAtI Adi guNothI rahita hovAthI asalI suvarNa banatuM nathI. TIkArtha:- 'nuttIsuvaiUT UT'= tAMbu Adi bIjA dravyothI mizrita nakalI suvarNa suvaUUvaUU tu'= asalI suvarNanA saMdeza, pILA varNavALuM 'vivi'= joDe 'Ire jJA'= mAyAvI puruSo vaDe karavAmAM Ave che. " huM doti "seEi di'= pILA varNa sivAyanA bAkInA viSaghAtI vagere guNo masaMdiM= tenAmAM na hovAthI 'ta suvAdi'= te suvarNa banatuM nathI. / 683 // 1439. je iha sutte bhaNiyA, sAhuguNA tehiM hoi so saahuu| vaNNeNaM jaccasuvaNNagaM vva saMte guNaNihimmi // 684 // 14/40 chAyAH- 2 rUda sUtre mAtA: sAdhunataiH mavati : sIdhuH .. varNena jAtyasuvarNaka iva sati guNanidhau // 40 // gAthArtha :- jema pILo varNa hovA sAthe bIjA paNa viSaghAtI Adi guNo hoya to ja te asalI suvarNa bane che tema AptapraNIta zIlAMga pratipAdaka sUtramAM je sAdhunA guNo varNavyA che te guNothI yukta hoya te ja bhAvasAdhu che. TIkArtha:- 'ne phuda kutte'= pramANabhUta AptapraNIta sUtramAM je ahIM 'sAdA'= sAdhunA guNo prathama Adi guNo 'mAyA'= kahevAmAM AvyA che. teTiM'= te guNo vaDe 'so sAdU'= te sAdhu thAya che. voina'= pILo varNa hoya to athavA tenAthI yukta hoya 'naasuvaUUI va'= evA asalI suvarNanI jema "gupridigni'= viSaghAtI - rasAyanAdi guNano rAzi 'saMte'= vidyamAna hoya to jajema pILA varNamAtrathI ja nahi paNa guNayukta suvarNa ja jAtisuvarNa gaNAya che. tema vezamAtrathI nahi paNa guNayukta sAdhu ja bhAvasAdhu gaNAya che. || 684 || 1440 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 zrI paJcAzaka prakaraNa - 14 gujarAtI bhAvAnuvAda jo sAhU guNarahio,bhikkhaM hiMDeti Na hoti so saahuu| vaNNeNaM juttisuvaNNagaM vasaMte guNaNihimmi // 685 // 14/41 chAyAH- 3H sIdhuH rahito fmakSa hite mata : sIH | varNena yuktisuvarNaka iva asati guNanidhau // 41 // gAthArtha :- jema viSaghAtAdi guNothI rahita nakalI suvarNa mAtra potAnA pILAvarNathI ja asalI sonuM banatuM nathI tema sAdhunA guNothI rahita sAdhu khAlI bhikSA mATe pharavA mAtrathI bhAvasAdhu banato nathI. TIkArtha :- "go sahUi= je sAdhu zudi'= prazamAdi guNothI rahita fmae hiMti'= mAtra bhikSA mATe phare che. arthAt bhikSAcaryAthI jIvananirvAha kare che eTalA mAtrathI 'aa doti so sAtU'= te bhAvasAdhu banato nathI kAraNake je mokSarUpI kAryanI siddhi karavI che te kAryane te siddha karI zakato nathI. 'vadhaour' mAtra pILA varNathI yukta nattisuvaiUI a'= vyavahAra mATe ayogya nakalI suvarNanI jema 'mane [dimi'= viSaghAtI Adi guNano rAzi tenAmAM na hovAthI- jema guNarahita te suvarNa jAtyasuvarNa nathI gaNAtuM tema pramAdi guNarahita sAdhu bhAvasAdhu gaNAto nathI. / 685 / 1441. uddikaDaM bhuMjati, chakkAyapamaddaNo gharaM kuNati / paccakkhaM ca jalagate, jo piyai kaha Nu so sAhu ? // 686 // 14/42 chAyAH- 3diSTabrutaM mutte pathapramano mRdaM rati | pratyakSaJca jalagatAn yaH pibati kathaM nu saH sAdhuH // 42 // gAthArtha :- je sAdhunA udezathI banAvAyela AdhAkarma Adi AhAranuM bhojana kare che. pRthvIkAyAdi chakAya jIvonI je irAdApUrvaka hiMsA kare che, ghara banAve che, tathA pratyakSa pANImAM rahelA jIvone pIe che- upayoga kare che, te sAdhu kevI rIte hoya ? TIkArya :- 'darda'= sAmAnyathI AdhAkarmAdi doSathI duSTa 'baMnnati'= AhAranuM bhojana kare che 'chevAyAma'= kAraNa vagara ja atyaMta nirapekSa thaIne je cha kAyanA jIvonI hiMsA kare che 'vara'= A mAro upAzraya che. evI buddhithI gharane 'pati'= kare che, temAM atyaMta mamattvane kare che. 'paSyavaa tra'= ane pratyakSa " te'= jaLamAM rahelA porA Adi jIvone "no upaya'= je pIe che. 'da nu so sadu ?'= te sAdhu kevI rIte hoI zake ? arthAt te sAdhu ja nathI. / 686 / 1442. aNNe ukasAdIyA, kila ete ettha hoti NAyavvA / etAhi~ parikkhAhiM, sAhuparikkheha kAyavvA // 687 // 14/43 chAyA :- ace tu vaSaya: vi7 QDatra mavatti jJAtavyA: . tAmi: parIkSAma: sAdhuparakSeda #rtavyA che 4rU gAthArtha :- bIjA AcAryo kahe che ke sAdhunA adhikAramAM A upara jaNAvelA AdhAkarmAdinuM bhojana vagere anukrame kaSa-cheda Adi jANavA. suvarNanI jema kaSa AdithI parIkSA karAya che tema A AdhAkarmAdi bhojana Adi cAra parIkSA vaDe sAdhunI parIkSA karavI. TIkArtha :- "mane 3'= bIjA vidvAno kahe che "pattha'= A adhikAramAM 'zvina patte'= uparanI gAthAmAM kahevAyelA AdhAkarmAdi cAra 'sIvIyA'= kaSa Adi 'hati'= che. "TLI '= jANavA. Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 14 gujarAtI bhAvAnuvAda 309 atArdi = A cAra 'parikvahiM = parIkSA vaDe 'sAthuparavA'= sAdhunI parIkSA "rUda = ahIM 'Dyi'= suvarNaparIkSAnI jema karavI. / 687 / 1443. sAdhanavAkyanA nigamanane kahe che : ___ tamhA je iha sutte, sAhuguNA tehi~ hoi so saahuu| accaMtasuparisuddhehiM mokkhasiddhi tti kAUNa // 688 // 14/44 chAyA- tamAi rUda sUtre sAdhuputaivati : sAdhu: | atyantasupariddhi: mokSasiddhiiita kRtva / 44 gAthArtha :- tethI sUtramAM sAdhunA je guNo varNavyA che, atyaMtaparizuddha te guNo vaDe ja te bhAvasAdhu bane che, kAraNake mokSanI siddhi e guNothI ja thAya che. ane mokSanI sAdhanA kare te ja sAdhu che. TIkArtha :- 'tae'= tethI 'ne'= je "da'= prastuta adhikAramAM "sutte'= pUrvApara avirodhI AgamamAM kahelI yuktiothI garbhita sUtramAM 'saTUIT'= sAdhunA guNo varNavyA che. 'maatasuparahiM = ati nirdoSa 'tedi = te guNo vaDe 'ro'= hoya che. "so sAdU'= mokSarUpI viziSTa kAryane sAdhavAmAM samartha te sAdhu "movaskRsiddhi tti vaUT'= mokSanI siddhi thAya che jethI karIne (=te mATe) guNarahita sAdhu mokSanI prApti karI zakato nathI. nirguNI sAdhu e sAdhu nathI ema je kahyuM ke teo uparanA dveSathI nathI kahyuM, kAraNa dveSa e to bhAva sAmAyikamAM kSati lAvanAra che. paraMtu pratyAtti nyAyathI je sAdhunA guNo mokSaprAptinA kAraNabhUta che temane ja ahIM sAdhutvanA kAraNarUpe sthApyA che, te sivAyanA bIjAno niSedha karyo che. kAraNa ke kAraNa ja kAryane utpanna karavA mATe samartha che. je sAdhuguNo mokSanA avazya kAraNa che teno ja upadeza ApavAno A prastuta adhikAra cAle che mATe emAM koI doSa nathI. / 688 / 14/44. A adhikArano upasaMhAra karatAM kahe cheH alamettha pasaMgaNaM, sIlaMgAiM havaMti emev| bhAvasamaNANa samma, akhNddcrittjuttaannN||689||14/45 chAyAH- namatra prasana zItAni mavati vimeva . bhAvazramaNAnAM samyagakhaNDacAritrayuktAnAm // 45 // gAthArtha :- zIlAMganA adhikAramAM vistArathI saryuM. akhaMDacAritrayukta bhAvasAdhune bhAvathI paraspara sApekSa ja zIlAMgo hoya che. kAraNake bhAvavirati vagara eka paNa zIlAMga hoi zake nahi ane aDhAra hajAra zIlAMgo saMpUrNapaNe hoya to ja bhAvathI virati hoya che. TIkArtha:- 'pattha'= zIlAMganA adhikAramAM 'pasaM'= vistArathI 'mRtnam'= saryuM, 'meva'= A pramANe bhAvathI paraspara ekabIjAne sApekSa ja 'mavimaUTIU'= bhAvasAdhuone "sakhta'= aviparIta paNe 'karavuM pittanuttA '= saMpUrNa cAritravALAne "sInna chuM'= zIlAMgo 'vaMti'= hoya che. arthAta koI ekaluM zIlAMga hoI zake nahi. hoya to badhA ja hoya, nahitara eka paNa na hoya - bhAvathI virati hoya to ja aDhAra hajAra zIlAMgo saMbhave che, ane aDhArahajAra pUrepUrA zIlAMgo hoya to ja bhAvavirati saMbhave che. | 689 // 1445. Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 zrI paJcAzaka prakaraNa - 14 gujarAtI bhAvAnuvAda iya sIlaMgajuyA khalu, dukkhaMtakarA jiNeha~ pnnnnttaa| bhAvapahANA sAhU, Na tu aNNe davvaliMgadharA // 690 // 14/46 chAyAH- ti zItAputA: ghanu TuthvInantara : ninai: prajJatAH | bhAvapradhAnAH sAdhavo na tu anye dravyaliGgadharAH // 46 // gAthArtha :- A pramANe saMpUrNa zIlAMgothI yukta ane zubha adhyavasAyonI pradhAnatAvALA sAdhuo ja du:khano nAza kare che, nahi ke dravyaliMgadhArIo, ema jinezvaroe kahyuM che. TIkArtha :- 'kutha'= A pramANe upara kahevAyelI nItithI 'satnInuyA ratna'= saMpUrNa zIlAMgothI yukta ja 'duvaMtI'= du:khono aMta karanArA nirdi = jinezvara bhagavaMtoe 'mAvadIpa'= zubha bhAvanAnI pradhAnatAvALA "sAhU= sAdhu 'paUUttA'= kahyAM che. " tu mane vyatitharA'= bhAvanirapekSa arthAt bhAvazUnya mAtra dravyathI sAdhuveza dhAraNa karanArAo duHkhano aMta karatA nathI. bhAvasAdhuone dravyathI liMgadhArI sAdhuo upara dveSa nathI hoto kAraNa ke dareka jIvo potapotAnA karmane AdhIna che. baLavAna karma ja temanI pAse zAstraviruddha pravRtti karAve che. kahyuM che ke: dhIra puruSa zAstrathI parikarmita buddhi vaDe kAMIka juduM ja karavAne icche che paNa svAmI jevuM baLavAna karma tenI pAse (dhAryA karatAM) kAMIka juduM ja karAve che." || 690 / 14 46. bhAvapradhAna sAdhuonI je vAta karI teno bhAvArtha kahe che : saMpuNNA vi ya kiriyA, bhAveNa viNA Na hoti kiriya tti / NiyaphalavigalattaNao, gevejjuvavAyaNAeNaM // 691 // 14/47 chAyA :- samUusfpa 4 kriya bhAvena vinA na mavati kSiti ! nijaphalavikalatvato graiveyakopapAtajJAtena // 47 // gAthArtha :- raiveyaka nAmanA vimAnamAM utpattirUpa dRSTAMtathI siddha thAya che ke saMpUrNa paNa viratirUpa kriyA jo temAM samyakta Adi prazasta bhAva na hoya to paramArthathI kriyA banatI nathI kAraNa ke kriyA svaphaLathI rahita che. TIkArtha :- "saMpuJUAvi ya vizvariyA'=prANAtipAtAdinI viratirUpa saMpUrNa paNa kriyA 'mAveT viUIT'= samyatva Adi bhAva vagaranI 'fiAthavittiUTo'=potAnA phaLathI rahita hovAthI revengavavAyaUTIUN'=raiveyakamAM utpattinA daSTAMtathI 'aa doti vizvariya utta'= kriyA banatI nathI.// 691 // 14/47 ANoheNANaMtA, mukkA gevejjagesu usriiraa| Na ya tatthAsaMpuNNAe~, sAhukiriyAe uvvaao||692 // 14/48 chAyA:- mAdhenAnattAni muni zaiveyapu tu garIrAja | na ca tatrAsampUrNayA sAdhukriyayA upapAtaH // 48 // gAthArtha :- AgamamAM bhagavAne kahyuM che ke samyakta Adi bhAvazUnya mAtra oghathI kriyA karavA dvArA jIva bhUtakALamAM raiveyakavimAnamAM anaMtIvAra utpanna thaIne anaMtIvAra maryo che arthAtu anaMtA Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 14 gujarAtI bhAvAnuvAda raiveyakadeva tarIke zarIra grahaNa karIne choDyA che. saMpUrNa kriyAnuM pAlana karyA sivAya kadIpaNa raiveyakamAM utpatti thatI nathI. TIkArtha :- "mA'= bhagavAnanI AjJA che ke (AgamamAM kahyuM che ke, "mahena'= sAmAnyathI arthAta bhAvazUnya kriyA karavA dvArA 'muva'= choDyA che. 'vena'= cauda rAjarUpa lokapuruSanI DokanA AbharaNanA sthAne AvelA vimAno raiveyaka kahevAmAM Ave che, temAM 'sarIrA'= dareka jIve e deva saMbaMdhI vaikriya zarIro, 'masaMpuuUTI[ sAjhiriyA'= sAdhu kriyAnA adhUrA pAlanathI 'ya tattha'= ane tyAM raiveyakamAM 3vavo '= upapAta "'= thato nathI / 692/14/48. tANaMtaso'vi pattA, esA Na udaMsaNaM pi siddhaM ti| evamasaggahajuttA, esA Na buhANa iTThatti // 693 // 14/49 chAyA :- tanantazofpa prApta ISA na tu varNanamapi siddhamiti | evamasadgrahayuktA eSA na budhAnAmiSTeti // 49 // gAthArtha :- tethI saMpUrNakriyA anaMtIvAra paNa prApta thaI. chatAM samyakta paNa prApta na thayuM. A pramANe kadAgrahathI yukta kriyA vidvAnone iSTa nathI. TIkArtha :- "tA'= tethI 'vitasovi'= anaMtIvAra paNa 'patta '= A saMpUrNa kriyA prApta thaI 'UT 3 vaMsaf fpa siddha ti'= samyakta paNa prApta na thayuM. 'vim'= A pramANe ' hiMguttA'= kadAgrahathI yukta "sA'= A kriyA ' guhA rUtti'= vidvAnone abhimata nathI. - tethI bhAvasahita karAyelI kriyA ja iSTaphaLane ApanArI che. // 693 // 14/49 iya NiyabuddhIeNimaM AloeUNa ettha jaiyavvaM / / accaMtabhAvasAraM, bhAvavirahatthaM mahajaNeNaM // 694 // 14/50 chAyAH- ti ninavRddhicA rUmanovya matra yatitavyam | atyantabhAvasAraM bhavavirahArthaM mahAjanena // 50 // gAthArtha :- A pramANe bhAvasahita kriyAnuM ja iSTaphaLa sAdhakapaNuM che ema potAnI buddhithI samyagu vicArIne sAdhuoe saMsArano nAza karavA mATe atyaMta bhAvapUrvakanI kriyAmAM prayatna karavo. TIkArtha :- 'ku'= A pramANe upara kahelAM nyAyathI "'= bhAvakriyAnuM iSTaphaLane ApavApaNuM 'funyevRddhI'= aviparIta potAnI buddhithI "mAtA '= vicArIne "mAvavaradattha'= muktine mATe 'mano '= sAdhubhagavaMtoe 'sthi'= kriyAmAM "nayea'= prayatna karavo. 'atamavAraM= atyaMta bhAvapUrvaka- A kriyAvizeSaNa che. te 624 / 24/10 | zIlAMgavidhi nAmanuM caudamuM paMcAzaka samApta thayuM // Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 zrI paJcAzaka prakaraNa - 15 gujarAtI bhAvAnuvAda // paJcadazaM AlocanAvidhi paJcAzakam // 15. AlocanAvidhi paMcAzaka zIlAMgavidhinuM varNana karyA bAda have tenI vizuddhine mATe zAstrAnusArI AlocanAne kahe che : namiUNa tilogagurUM, vIraM sammaM samAsao vocchN| AloyaNAvihANaM, jatINa suttANusAreNaM // 695 // 15/1 chAyA :- natvA trilokaguruM vIraM samyak samAsato vakSye / AlocanAvidhAnaM yatInAM sUtrAnusAreNa // 1 // gAthArtha :- traNalokane pUjya mahAvIrasvAmIne namaskAra karIne sAdhuonI samyagu AlocanAvidhine AgamAnusAre saMkSepathI kahIza. artha :-'tilogagurUM'= sone cya 'vIraM'= SAyAhizatrunI parAbhava 42vAmA 52|bhii vIraprabhune 'namiUNa'= nabhAne 'jatINa'= sAdhunI samma'= bhAvaLiyAnI vizuddhi sva35 nyAyathI 'AloyaNAvihANaM'= sAloyanA saMbaMdhI vyino uddeza arthAt vidhine 'suttANusAreNaM' AgamanA anusAre 'samAsao'= saMkSepathI 'vocchaM'= za. // 695 // 15/1 AloyaNaM akicce, abhivihiNA daMsaNaM ti liNgehiN| vaimAdiehi sammaM, guruNo AloyaNA NeyA // 696 // 15/2 chAyA :- AlocanamakRtye, abhividhinA darzanamiti liGgaiH / vAgAdikaiH samyag, gurorAlocanA vijJeyA // 2 // gAthArtha :- sAdhune je kArya karavA yogya nathI te akArya kahevAya. AvA akAryonI AlocanA karavAnI hoya che. arthAt AlocanA e akAryanA viSayavALI che. potAnA akAryane gurunI samakSa vANI-kAyA AdinA liMgathI arthAtu vANIthI, kAyAthI saMpUrNapaNe pragaTa karavA te AlocanA jANavI. artha :- 'AloyaNaM = sAmoyanA 'akicce'= sAdhumonA DAyanA viSayavANI che. 'AloyaNaM' za6 pachIvAno cha. 'vaimAdiehi'= viziSTa vAyI tathA AyAnA mAro34I 'liMgehiM = sakSayopaDe 'samma'= aviparIta5o 'abhivihiNA'= saMpiyo 'dasaNaM'= pragaTa 42vA- "potAnA te mAyane" bheTatuM adhyAhArasamaj. 'guruNo'= mAyAryanI, sAmarthathA 'pAdamUle = pAse mema artha 49yacha 'AloyaNA'= te mAloyanA cha, mahI 'ti' zanI saMbaMdhache.arthAt ma 'ti'= mA zaha bhinnamama cha arthAt tene 'NeyA'= uj, 29 prastuta sAloyanA zanI artha tebhA 2Deso cha. // 696 // 15/2 akArya karavAthI je pApakarma baMdhAyuM, e to baMdhAI ja gayuM che ane tene avazya bhogavavuM ja paDaze, to pachI AlocanA karavAthI zuM lAbha thAya ? e zaMkAnuM samAdhAna karatAM kahe cheH Asevite vi'kicce'NAbhogAdIhiMhoti sNvegaa| aNutAvo tatto khalu, esA saphalA muNeyavvA // 697 // 15/3 chAyA :- Asevite'pi akRtye anAbhogAdibhiH bhavati saMvegAt / anutApaH tataH khalu eSA saphalA jJAtavyA // 1 // Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 15 gujarAtI bhAvAnuvAda 313 gAthArtha :- ajJAnatA AdithI akArya karavA chatAM saMvegathI teno pazcAttApa thAya che. e pazcAttApathI AlocanA saphaLa jANavI. TIkArtha :- 'maMTmotIrdi = ajJAnatAthI, karmanA doSathI, sAmagrInA abhAvathI saMyogavazAtu. 'mAvitte viziSya'= akArya AcaravA chatAM 'saM'= saMsAranA bhayathI 'majutIvo'= pazcAttApa "oti'= thAya che. 'tatto utna'= ane te pazcAttApathI 'prasI'= AlocanA "sapatna'= saphaLa "muLavyA'= jANavI, arthAt niSphaLa na jANavI. . 667 / teno bhAvArtha samajAve che : jaha saMkilesato iha, baMdho vodANao tahA vigmo| taM puNa imIi niyamA, vihiNA sai suppauttAe // 698 // 15/4 chAyA :- yathA saMvarnezata phuda vanyo vyavahAnatatathA virAma: | tatpanaranayA niyamAdvidhinA sadA saprayaktayA // 4 // gAthArtha :- jema rAgAdi saMklezathI ahIM karmano baMdha thAya che tema cittanI vizuddhithI karmanI nirjarA thAya che. sadA vidhipUrvaka bhAvathI karelI AlocanAthI avazya cittanI vizuddhi thAya che. TIkArtha :- 'naEUR = jema 'saMzcittesato'= cittanI malinatArUpI saMklezathI rU= jaina pravacanamAM 'viMtha'= jJAnAvaraNAdi karmathI jIvano baMdha thAya che. 'ta'= tema 'volApo '= cittanI vizuddhithI 'visAmo'= baMdhano nAza thAya che. "vizaUTT'= AgamamAM kahelI vidhithI "saTTa'= haMmezA "sukhaDattAI'= sArI rIte bhAvapUrvaka karelI 'te puna'= te cittanI vizuddhi 'rUma'= AlocanAthI 'niyama'= avazya thAya che. Ama AlocanAthI lAbha thato hovAthI AlocanA karavI. . 618 me 2/4 suprayukta AlocanAthI cittanI vizuddhirUpa phaLa batAvAyu, have AlocanA jo vidhipUrvaka na karavAmAM Ave to iSTasiddhi nathI thatI te batAve che : iharA vivajjao'vi hu, kuvejjkiriyaadinnaaytonneo| avi hojja tattha siddhI, ANAbhaMgA na puNa ettha // 699 // 15/5 chAyA :- tathA viparyayofpa vRnu vaizviyAtijJAtato ya: | api bhavettatra siddhirAjJAbhaGgAnna punaratra // 5 // gAthArtha :- AlocanA jo avidhithI karavAmAM Ave to kuvaidhe karelI roganI cikitsA AdinA dRSTAMtathI viparyaya thato jANavo, arthAt kuvaidyanI davAthI jema roga maTato nathI tema AlocanA jo avidhithI karavAmAM Ave to cittanI vizuddhisvarUpa iSTaphaLanI prApti thatI nathI, paraMtu anartha thAya che. jo rogInuM puNya prabaLa hoya to kadAca kuvaidyanI cikitsAthI paNa te nIrogI thai jAya e saMbhavita che paNa avidhithI AlocanA karavAmAM to bhagavAnanI AjJAno bhaMga thato hovAthI kyAreya paNa cittazuddhi thavAno saMbhava che ja nahi. TIkArtha :- 'phUdarI'= anyathA jo avidhithI AlocanA karavAmAM Ave to 'vivaM3oDava'= viparyaya paNa thAya che. arthAt anartha paNa thAya che. 'huM'= vAkyalaMkAra arthamAM che. vengazvariyAvaUTyato'= kuvaidhe karelI cikitsA AdinA dRSTAMtathI 'jo'= jANavo arthAt kuvaidyanA upadezathI karAyelI cikitsA rogane maTADatI nathI, urdu rogane vadhAre che. tema- "Adi' zabdathI jemane vidyA athavA maMtranI siddhi Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 zrI paJcAzaka prakaraNa - 15 gujarAtI bhAvAnuvAda nathI thaI evA gurunI pAsethI vidyA athavA maMtranI sAdhanA karavI te niSphaLa athavA anarthakArI che tebha sASTAMtanuM graha thAya che. 'avi'= saMbhAvanA arthamA cha. arthAt mAma saMbhave cha 'hojja tattha siddhI'= rogInA puzyanA jagathI vaidhanA vitsiAthI 5 te 4Aya nIrogI thAya 'ANAbhaMgA'= 59 sarvazanI sAno bhaMga thatI hovAthI 'na uNa ettha'= avidhithI 428 sAloyanAthI vittavizuddhi thAya 4 nali. // 699 // 15/5 A vAtanI ja spaSTatA kare che : titthagarANaM ANA, sammaM vihiNA uhoi kaayvvaa| tassa'NNahA ukaraNe, mohAdatisaMkileso tti // 700 // 15/6 chAyA:- tIrthakarANAmAjJA samyavidhinA tu bhavati kartavyA / / tasyA anyathA tu karaNe mohAdatisaMkleza iti // 6 // baMdho ya saMkilesA tato na so'veti tivvtrgaao| IsimaliNaM na vatthaM sujjhai nIlIrasAdIhiM // 701 // 15/7 juggaM / chAyA :- bandhazca saMklezAttato na sa apaiti tIvratarakAt / iSanmalinaM na vastraM zuddhyati nIlIrasAdibhiH // 7 // yugmam / gAthArtha :- tIrthaMkaranI AjJA samyagu vidhipUrvaka ja pALavI joie. mohathI te AjJAnuM pAlana na karavAthI atizaya saMkleza arthAt cittanI atizaya malinatA thAya che. saMklezathI azubhakarmano baMdha thAya che. te azubhakarmabaMdha tenA karatAM paNa vadhAre tIvra evA saMklezathI dUra thAya nahi. jema alpa malina vastra e nIlIrasa jevA adhika malina karanAra dravyathI zuddha thAya ja nahi. TArtha:- 'titthagarANaM ANA'= tIrtharonI AzA 'samma'= sabhya 'vihiNA u'= vidhipUrva4 'hoi kAyavvA'= pANavI me, 'tassa'= te mAzAna 'aNNahA u karaNe= pAlana na 2vAthI 'mohAd'= bhothI. 'atisaMkileso tti'= ati saMsiSTa adhyavasAya thAya . // 700 // 15/6 __ 'baMdho ya'= bhane saMkilesA'= azubha adhyavasAyathI thAya che. 'tivvataragAo'= atizaya tIvra mevA 'tato'= saMzathI 'na so'veti'= te 52 thato nathI. mA vAtanuM samarthana 72vA dRSTAMta cha:- 'IsimaliNaM'= satya bhasina 'vatthaM'= vara 'nIlIrasAdIhiM'= nIbI2salevA vizeSa bhalina 42naa| dravyothI. 'na sujjhai'= zuddha yatuM nathI. (hukRtanA mAsevananA 25bhUta saMdeza 2ta aviSiyI mAloyanA karavAmAM rahelA AjJAbhaMgathI thayelo saMkleza vadhAre tIvratara hovAthI te duSkRtasevanathI thayelA karmabaMdhano nAza naza za.) // 701 // 15/7 etthaM puna esa vihI, ariho arihaMmi dalayati kameNaM / AsevaNAdiNA khalu, sammaM davvAdisuddhIe // 702 // 15/8 chAyA :- atra punareSa vidhiH arharahe dadAti krameNa / AsevanAdinA khalu samyag dravyAdizuddhau // 8 // gAthArtha :- ahIM AlocanAnI vidhi A pramANe che:- yogya jIve yogya gurunI pAse AsevanAdinA Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 15 gujarAtI bhAvAnuvAda 315 kramathI ja samyagU prazasta dravya-kSetra-kALa-bhAvamAM AlocanA karavI joie. - A dvAragAthA che. TIkArtha :- "hyuM puna'= AlocanAmAM 'i vidI'= A kahevAmAM Avaze te vidhi che. (1) yogya jIva "marina'= (2) yogya guranI pAse 'mArevaUviUT vRtna'= AgaLa kahevAmAM Avaze te AsevanAdinA 'mena'= (3) anukrame '= (4) samyagu 'brAvizuddha'= jayAre (5) dravya kSetrAdi prazasta hoya tyAre AlocanA karavI.- A vastu prazasta hovAthI "ratnati'= Ape. A dvAragAthA che A pAMca kAronuM AgaLa varNana karAze. je 702 / 25/8 kAlo puNa etIe, pakkhAdI vaNNito jinniNdehiN| pAyaM visiTThagAe, puvvAyariyA tathA cAhU // 703 // 15/9 chAyA - vanaH punatacIH pakSAviUito nidraH prAyo viziSTakAyAH pUrvAcAryAstathA cAhuH // 9 // gAthArtha - jinezvaroe viziSTa AlocanAno kALa prAyaH pakSa, cAra mAsa vagere kahyo che. pUrvAcAryoe te ja pramANe kahyuM che. (sAmAnya AlocanA to pratidina be TAIma pratikramaNamAM karAya che.) TIkArtha :- 'fiArdi = jinezvaroe 'pAtha'= ghaNuM karIne (arthAt saMyogAnusAra vahelI-moDI paNa kare.) "vasiTTA'= apramatta sAdhunA viSayavALI viziSTa "punA pati'= AlocanAno 'sUtro'= avasara 'pavaThThI '= pakUkhI comAsI 'vAto'= kahyo che. "pudgAriyA'= pUrvAcAryoe 'tathA vAhU'= te pramANe kahyuM che. 703 / 26/6 pakkhiyacAummAse, AloyaNa niyamasA udaayvvaa| gahaNaM abhiggahANa ya, puvvaggahie niveeuM // 704 // 15/10 chAyA :- pakSavAnumate mAnavanA niyarniva tuM tAtivya prAmapradITISya pUrvagRhItAnuM nivedya | 20 || gAthArtha :- pakhavADIye tathA cAra mahine AlocanA avazya karavI joie. tathA pUrve grahaNa karelA abhigraho gurune jaNAvIne navA abhigraho levA joie. TIkArtha :- 'viyavIomANe'= paphakhI ane comAsAmAM- ahIM svArthamAM "sva" pratyaya lAgIne cAturmAsya' zabda banyo che. 'mAnothI'= AlocanA 'niyamasI 3'= niyamAM 'vAyavyA'= karavI. putrAdi'= pote pUrve lIdhelA abhigrahonuM virAdhana karyA vagara pAlana karIne pUrNa karyA tenuM nive3= guru bhagavaMtane nivedana karIne 'umadA ya'= dAMDAnI prArthanA karavI vagere navA abhigrahonuM BUT'= grahaNa karavuM. sAdhuo evA dezamAM vicaratA hoya ke jyAM gItArthanI prApti thatI na hoya, A paristhitimAM AgamamAM jaNAvela vidhi anusAra, pramAdathI thayelA ke bIjI rIte thayelA akAryonI AlocanA levAno anya samaya paNa hoI zake che ema jANavuM. 704 /10 pakukhI AdimAM AlocanA karavAnuM zuM kAraNa che ? te jaNAve cheH jIyamiNaM ANAo,jayamANassa vi ya dossbbhaavaa| pamhusaNapamAyAto, jalakuMbhamalAdiNAeNaM // 705 // 15/15 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 zrI paJcAzaka prakaraNa - 15 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- nItamaHmIjJAto yatamAnapa ra koSasamAvI ! vismaraNapramAdAbhyAM jalakumbhamalAdijJAtena // 11 // gAthArtha :- pakukhI vageremAM AlocanA karavI evI pUrvamunionI AcaraNA che, tathA jinAjJA che tema ja atyaMta apramatta sAdhune paNa chadmasthatAnA kAraNe aparAdhano saMbhava che. jema pANI bharavAnA ghaDAne dararoja sApha karavA chatAM temAM sUkSma kacaro rahI javAno saMbhava che tema apramatta sAdhune paNa vismRti ane pramAdathI aparAdhano saMbhava che mATe pakUkhI AdimAM tenI AlocanA karavI joIe. TIkArya :- 'nImi'= A AcaraNA che arthAtu pUrvamuniothI (1) cAlI Avato A ciraMtana AcAra che. te mATe 'mApaITo'= 2) AgamamAM kaheluM che mATe "nayamAIksa vi'= atyaMta apramattane paNa chadmastha hovAthI 'vosamAvI'= (3) aparAdhano saMbhava hovAthI 'paDusaT'= bhraSTa thayeluM smaraNa athavA smaraNamAMthI bhraSTa thayeluM arthAt vismaraNa 'pamAyAto'= pramAdathI, koIka vakhata vismaraNa thavAthI ane koIka vakhata pramAda thavAthI aparAdhano saMbhava che. pramatta ane apramatta A be guNasthAnako aMtamuhUrta kALe parAvartana pAmatA hovAthI apramatta yatine paNa pramAdano saMbhava che. 'nanaEmamanAvaUTU'= pANI bharavAnA kuMbhamAMnA maLa AdinA dRSTAMtathI. 'Adi' zabdathI ghaDo, Dola, gharano kacaro-vagerenuM grahaNa thAya che. jema pANI bharavAno kuMbha roja dhovAmAM Avato hovA chatAM temAM sUkSma kacaro rahI javAno saMbhava che jene pakhavADiye vizeSa rIte sApha karavAmAM Ave che- tathA jema gharano kacaro roja sApha karavA chatAM pakhavADiye tene vizeSa sApha karavAmAM Ave che tema haMmezA daivasika Adi pratikramaNamAM roja aparAdhanI zuddhi karavAmAM AvatI hovA chatAM pakUkhI AdimAM tenI vizeSathI zuddhi karavAmAM Ave che. || 706 || /12 AlocanAnI vidhimAM pAMca dvAra kahyA che, temAnuM 'yogya jIve' e pahelA dvAranuM varNana kare che. saMviggo uamAI, maimaM kappaTThio annaasNsii| paNNavaNijjo saddho, ANAitto dukaDatAvI // 706 // 15/12 chAyA :- saMvinamna mAMthI matimAna 5sthitonArzala | prajJApanIyaH zrAddha AjJAvAn duSkRtatApI // 12 // tavihisamussugo khalu, abhigghaasevnnaadiliNgjutto| AloyaNApayANe, joggo bhaNito jiNiMdehiM // 707 // 15/13 juggaM / chAyA :- tAdhimutyu: ghanu prahANevananiyutaH | AlocanApradAne yogyo bhaNito jinendraiH // 13 // yuggam / gAthArtha :- saMvigna, mAyArahita, buddhizALI, kalpasthita, sAMsArika AzaMsAthI rahita, prajJApanIya, zraddhALu, AjJAnusArI, duSkatano pazcAttApa karanAra AlocanAnI vidhi pALavAmAM utsAhI ane abhigrahanA pAlanAdi liMgayukta sAdhu AlocanA karavAne yogya che ema jinezvaroe kahyuM che. gAthArtha :- "saMviro'= saMsArathI bhaya pAmela hoya, 'mA'= mAyArahita svastha AzayavALo hoya, 'maDDama'= buddhizALI hoya, 'Mdi'= sthavirakalpa, jAtakalpa, samAptakalpa Adi kalpamAM rahelo hoya, 'masaMsI'= nirAzaMsI arthAt sAMsArika phaLanI apekSA rAkhato na hoya, "papaUAvALo'= Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 15 gujarAtI bhAvAnuvAda 317 sahelAithI samajAvI zakAya evo hoya, 'sato'= zraddhALu hoya, 'mArUtto'= AjJA= Agama tenA vaDe je prasiddha hoya arthAt AjJAnusArI hoya, 'kunnaDatAvI'= pApano pazcAttApa karanAro hoya // 706 // 2/22. TIkArtha :- 'tarboidimukso utna'= AlocanAnI vidhino atyaMta abhilASI hoya, 'mamAdIsevaUvihnikALutto'= abhigrahone grahaNa kare, tenuM pAlana kare ane teno barAbara nirvAha karIne pUrA kare vagere liMgathI yukta hoya, 'mAnoya piyAne'= Avo sAdhu AlocanA ApavA mATe " nidi = jinezvaroe 'gopA'= yogya "mAto'= kahyo che. je 707 / 26/23 have yogya gurunI pAse AlocanA kare te bIjuM dvAra kahe che : AyAravamohArava, vavahArovIlae pakuvvI y| nijjava avAyadaMsI, aparissAvI ya boddhvvo||708 // 15/14 chAyA- mAvAravAnavadhAravA- vyavahAra pavRkSa: prabhuva | niryApako apAyadarzI aparizrAvI ca boddhavyaH // 14 // gAthArtha :- AcAravAna, avadhAraNAvAna, vyavahAravAna, avapIDaka, prakurtI, niryApaka, apAyadarzI ane aparizrAvI (AcArya AlocanA ApavA mATe yogya) jANavA. TIkArtha :- 'mAyAva'= pAMca prakAranA AcAronuM pAlana karanAra,- "AcAra jenI pAse che te AcAravAna" ema vyutpatti karavAnI che. 'mohArava'= sAdhuo potAnA je aparAdho temane kahe te badhAne yAda rAkhI zake evI yAdazaktithI yukta hoya, 'vavahAra'= AgamavyavahAra, zrutavyavahAra, AzAvyavahAra, dhAraNAvyavahAra ane jItavyavahAranA jANakAra hoya, 'movIna'= lajjA-bhaya AdinA kAraNe doSone chupAvatA sAdhune madhura vacanothI lajajA Adi dUra karAvIne tenI pAse badhA ja doSo pragaTa karAve. 'paLI ve'= sAdhune je prAyazcitta AvyuM hoya tene sahAya karavAnI bhAvanAthI tenI pAse prAyazcittano tapa zarU karAve. 'niSNava'= sAdhunA prAyazcittano niryApaka arthAt evuM kare jethI sAdhu potAnuM prAyazcitta barAbara pUrNa kare. 'mavayavaMsI'= prAyazcitta na karavAthI je AlokamAM ke paralokamAM anartho thAya che te tene samajAvIne pAponI zuddhi karAve. 'maparisAvI '= bhAMgelA mATalA Adi vAsaNomAMthI pANI Adi vastu bahAra DhoLAya te vAsaNa parizrAvI kahevAya. AlocanAcArya AvA na hoya paNa Alocaka sAdhunA aparAdho bIjA koine kahe nahi evA te gaMbhIra hoya, te 'voddhabbo'= yogya jANavA. // 708 / 26/24 taha parahiyammi jutto, visesao suhumbhaavkuslmtii| bhAvANumANavaM taha, joggo AloyaNAyario // 709 // 15/15 chAyA :- tathA padite yuvata: vizeSata: bhUmAvalUzanamatiH | mAvAnumAnavAMtathA yogya mAtonAvAI: || I. gAthArtha :- paranuM hita karavAmAM udyata hoya, sUkSmabhAvomAM vizeSathI kuzaLa mativALA hoya, tathA AlocakanA bhAvone tenI ceSTA AdithI barAbara anumAna karI zake - AvA guNothI yukta AcArya AlocanA ApavA mATe yogya che. Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 zrI paJcAzaka prakaraNa - 15 gujarAtI bhAvAnuvAda TIkArtha :- 'ta'= tathA "parahima nutto'= paranuM hita karavAmAM utsAhI hoya, 'vise sumamAsamatI'= baMdha-mokSa Adi sUkSma bhAvomAM vizeSa karIne nipuNa buddhivALA hoya, 'tada'= tathA 'mAvAmApArva'= bhAva= jIvano adhyavasAya te saMbaMdhI je anumAna te bhAvAnumAna arthAt AlocakanA cittanA abhiprAyanuM tenI ceSTA-vacana AdithI sAcu anumAna karanArA hoya, 'mAno yAro '= tevA AlocanA ApanAra guru bhagavaMta "gogo'= yogya jANavA. / 702 // 15/15 have krama dvAranuM varNana kahe che : duviheNa'NulomeNaM, aasevnnviyddnnaabhihaannennN| AsevaNANulomaM, jaM jaha AseviyaM viyaDe // 710 // 15/16 chAyA :- ddhivizenAnunopena mAsevanA-viTAmithAnera | AsevanAnulomyaM yadyathA AsevitaM vikaTayati // 16 // AloyaNANulomaM,guruga'varAhe upacchao viydde| paNagAdiNA kameNaM, jaha jaha pacchittavuDDI u // 711 // 15/17 juggaM chAyA :- nAstonAnunogye guru thatu padati ! paJcakAdinA krameNa yathA yathA prAyazcitavRddhistu // 17 // gAthArtha :- AsevanA ane AlocanA nAmanA be prakAranA kramathI AlocanA kare, je aparAdha je kramathI sevyo hoya te aparAdhane te krame gurune kahe te AsevanAkrama che. arthAt je aparAdha pahelo sevyo hoya tene pahelAM kahe ane pachI sevyo hoya tene pachI kahe. nAnA aparAdhone pahelA kahe ane moTA aparAdhone pachI kahe te AlocanAkrama che. arthAtu paMcaka AdinA kramathI jema jema prAyazcittanI vRddhi thAya tema tema doSone kahe. TIkArtha :- 'suvidhA'= be prakAranA 'maputromevi'= anukULa "kramathI' ema AgaLa kahevAnA che tenuM A vizeSaNa che, arthAt anukULa kramathI 'mAsevAviyagnifmadA '= AsavanA ane AlocanA nAmanA kramathI "mAsevaUTU[noma'= AsevanAkrama tenuM svarUpa kevuM che te kahe che- "kaM na mAviya'= je doSa je kramathI sevyo hoya te kramathI 'viya'=gurune jaNAve- arthAt doSa nAno hoya ke moTo hoya paNa jo te pahelAM sevyo hoya to pahelAM kahe ane pachI sevyo to pachI kahe. // 720 / 25/16 'mAnoyaUTgunoma'= AlocanAkrama-have tenuM svarUpa kevuM hoya? te kahe che:- "guruzvi2 de 3= jemAM moTuM prAyazcitta Ave tevA doSone 'cho'= pAchaLathI 'viya'= gurune kahe. arthAt jemAM ochuM prAyazcitta AvatuM hoya evA doSone pahelAM kahe, te pachI vadhAre prAyazcittavALA moTA aparAdhone kahe. "paUTIFviUTI mevi'= paMcaka Adi kramathI arthAt nAnA moTA prAyazcittanA kramathI "gada nada chattavaThThI = jema jema prAyazcitta moTuM moTuM AvatuM jAya tema tema- arthAt jemAM paMcarAtri prAyazcitta AvatuM hoya te doSo pahelAM kahe, te pachI 'darzaka' prAyazcittavALA doSone kahe te pachI paMcadazaka paMdara' prAyazcittavALA doSone kahe. gItArtha sAdhu prAyazcittanA jANakAra hovAthI te A AlocanAkramathI AlocanA kahe ane agItArtha sAdhu AsevanAkramathI AlocanA kare. / 722 / 26/17 Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 15 gujarAtI bhAvAnuvAda 319 taha AuTTiyadappappamAyao kppovjynnaae| kajje vA jayaNAe, jahaTThiyaM savvamAloe // 712 // 15/18 chAyA :- tathADa-iprimIta: nyato vA yatinayA | kArye vA'yatanayA yathAsthitaM sarvamAlocayet // 18 // gAthArtha :- tathA AkuTTikAthI, darpathI, pramAdathI, kalpathI ayatanApUrvaka ke tevA prayojanamAM jayaNApUrvaka ema jevI rIte doSa sevyo hoya te badhuM gurune jaNAve. TIkArtha:- 'tada'= tathA 'mAphiya'= IrAdApUrvaka jANI joine 'vapna'= kUdavuM vagere darpathI 'pAyo'= madirA Adi pAMca prakAranA pramAdathI, smRtibhraMza Adi pramAdathI paNa 'ppo'= kalpaka AcAra tenAthI 'vaDanayaUTIU'= ajayaNAthI- "je sevyo hoya te' eTaluM adhyAhAra samajavAnuM che. 'vanne vI nayaUTIC'= A paNa kalpanI aMtargata ja Ave che- puNAlaMbane jayaNApUrvaka "naSkriya'= je jevI rIte doSa sevyo hoya tene te rIte sAcosAca "sadgamatnio'= vizuddhinI icchAvALo badhuM ja gurune kahe. ! 722 me 21/18 have 'dravyAdizuddhi' dvAranuM varNana kare cheH davvAdIsu suhesuM, deyA AloyaNA jato tesuN| hoti suhabhAvavuDDI, pAeNa suhA u suhaheU // 713 // 15/19 chAyA - dravyApu gumegu reyA mAtonA yatattey | bhavati zubhabhAvavRddhiH prAyeNa zubhAstu zubhahetavaH // 19 // gAthArtha :- prazasta dravya-kSetra-kALa-bhAvamAM AlocanA karavI joIe kAraNa ke zubha kriyAdimAM zubha bhAvanI vRddhi thAya che. prAyaH karIne zubha padArtho e zubhabhAvanA hetu bane che. TIkArtha:- 'dvAlI'= dravya-kSetra-kALa ane bhAva 'su'= prazasta anukULa hoya tyAre mAtnothaUT'= potAnA doSone gurunI samakSa pragaTa karavArUpa AlocanA, 'reyA'= ApavI 'gato'= kAraNa ke tenuM'= zubha dravyAdimAM "sumAvavuThThI'= kuzaLa adhyavasAyanI vRddhi 'hati'= thAya che. 'pALa' ghaNuM karIne "suha 3'= svarUpathI zubha ja dravyAdi 'sudade'= bhaviSyanA zubhanuM saphaLa kAraNa che. prazasta dravyAdithI zubha adhyavasAyo jAge che je saMklezanI nAbUdI karanAra hovAthI ane puNyAnubaMdhI puNyanA baMdhanuM kAraNa hovAthI bhaviSyamAM zubhane kare che. || 723 / 2/16 have zubha dravyAdinuM varNana kare che : davve khIradumAdI, jiNabhavaNAdI ya hoi khettmmi| puNNatihipabhiti kAle, suhovaogAdi bhAve u||714 // 15/20 chAyA :- dravya kSIradrumAra nimavAra mavati kSetre | pUrNatithiprabhRtikAle zubhopayogAdi bhAve tu // 20 // gAthArtha :- dravyamAM dUdhavALA vRkSo vagere, kSetramAM jinamaMdira vagere, kALamAM zukla paMcamI tithi vagere ane bhAvamAM zubha adhyavasAya vagere prazasta che. TIkArtha :- "bai'= dravyaviSayaka-ahIMyA adhikArathI 'vizuddhi' artha samajAya che. arthAt dravyaviSayaka Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 zrI paJcAzaka prakaraNa - 15 gujarAtI bhAvAnuvAda vizuddhi 'khIradumAdI'= 95vANA vRkSo (bhane chepAthI 2thI epa nANe mevA vRkSo) mAhizathI yaM54, azI vRkSa vagere prazasta vRkSonu ahae thAya che. 'khettammi'= kSetraviSaya vizuddhi 'jiNabhavaNAdI ya= nihira mAhi, 'mAhi' zathI ze2nu ta2, yopAna ta2 vagerenu graha thAya che. 'hoi'= cha. 'puNNatihipabhiti kAle'= viSaya vizuddhi zura paMyamI Adi pUtithio 'suhovaogAdi bhAve u'= bhAvaviSaya vizuddhi zubha adhyavasAya mAhi, mAhi' zathI nimittazAkhamA helA zubha (bhAvo-zanAhina ahae thAya. / / 714 // 15/20 suhadavvAdisamudae, pAyaM jaM hoi bhAvasuddhi tti| tA eyammi jaejjA, esA ANA jiNavarANaM // 715 // 15/21 chAyA :- zubhadravyAdisamudaye prAyaH yadbhavati bhAvazuddhiriti / / ___ tadetasmin yateta eSA AjJA jinavarANAm // 21 // gAthArtha :- zubha dravyAdinA samUhamAM prAya: bhAvanI vizuddhi thAya che AthI zubhadravyAdinA samUhamAM prayatna karavo evI jinAjJA che. artha :- 'suhadavvAdisamudae'= zubha dravya-kSetra-ANa ane bhAvanA samudAyamA 'pAya'= dha rIne 'jaM'= 4 24thI 'bhAvasuddhi tti'= mAvazuddhi 'hoi'= thAya che. 'tA'= tethI 'eyammi'= dravyAhinA samudAyamA 'jaejjA'= prayatna 42vo 'esA'= mA 'jiNavarANaM'= 4inezvarAMnI 'ANA'= mAzA che. / / 715 // 15/21 AlocanAvidhinuM vyAkhyAna karyuM have AlocanA karavA yogya aparAdhone kahe che : AloetavvA puNa, aiyArA suhumabAyarA samma / nANAyArAdigayA, paMcaviho so ya viNNeo // 716 // 15/22 chAyA :- AlocayitavyAH punaraticArAH sUkSmabAdarAH samyak / / jJAnAcArAdigatAH paJcavidhaH sa ca vijJeyaH // 22 // gAthArtha :- jJAnAcAra AdinA nAnA-moTA aticAronI vizuddha bhAve AlocanA karavI joIe. te AcAra jJAna-darzana-cAritra-tapa ane vIrya ema pAMca prakArano jANavo. artha :- 'AloetavvA puNa'= gurunI samakSa mAgoyanA 42vI me, arthAt gurune uvA me. 'aiyArA'= a52|5o 'suhumabAyarA'= sUtramA dderaa| nAnA-moTA 'samma'= sabhya nyAyathI, bhAvavizuddhithI 'NANAyArAdigayA'= zAnAyA2-zanAyAra-yAritrAyAra-tapAyarasane vIyiAra saMbaMdhI 'paMcaviho'= pAMya prA2no 'so ya'= te mAyAra 'viNNeo'= vo. // 716 / / 15/22 jJAnAcAranA bhedone kahe che : kAle viNae bahumANe uvahANe tahA aninnhvnne| vaMjaNaatthatadubhae, aTThaviho nANamAyAro // 717 // 15/23 chAyA :- kAle vinaye bahumAne upadhAne tathA anihnavane / vyaJjanArthatadubhaye, aSTavidho jJAnamAcAraH // 23 // gAthArtha :-1, vinaya, bahumAna, dhAna, manila, vyaM4na, artha mane tahamaya se mAha ghaDAranI jJAnAcAra che. Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 15 gujarAtI bhAvAnuvAda 321 TIkArtha :- 'Ane'= kALasaMbaMdhI jJAnAcAra- zAstramAM je kALe svAdhyAya karavAno niSedha karyo che te kALe svAdhyAya na karavo te kAlAcAra. 'vaUTU'= jJAna, jJAnI ane jJAnanA pustakAdi sAdhanono upacArarUpa vinaya karavo paNa avinaya na karavo te vinayAcAra. 'vahumALa'= jJAna, jJAnI Adi pratye AMtarika prIti rAkhavI, dveSa na karavo te bahumAnAcAra. '3vahA'= je sUtra adhyayanAdine bhaNavA mATe je tapa karavAno zAstramAM vidhi batAvyo che te tapa karavApUrvaka te sutrAdine bhaNavA te upadhAnAcAra. jo e tapa karyA vagara, bhaNavAmAM Ave to zratanI AzAtanA thAya che,- kahyuM che ke, "kevaLajJAna vaDe tattvane jANIne kevalI bhagavAne je AjJA pharamAvI che tenAthI viparIta karavAmAM AjJAbhaMganuM mahAna pApa lAge che." (paMcavatthagaM-gAthA-pa90) 'tahA'= tathA 'niSphavA'= sUtra-artha ane tadubhaya jemanI pAse bhaNyA hoya te guruno apalApa na karavo arthAt jemanI pAse bhaNyA hoie te gurunuM ja nAma jAhera karavuM paNa tene chupAvavuM nahi. 'vaMnA'= sUtronA akSaromAM koI jAtano vadhAro ghaTADo karavo nahi paNa te jevA svarUpe che te ja rIte bolavA ke lakhavA. 'stha'= sUtrano khoTo artha na karavo. 'ta,mA'= arthajJAnapUrvaka sUtra bolavAnI kriyA te tadubhAya che. sUtra ane artha baMnemAM ekIsAthe goTALo kare to tadubhaya AcAraviSayaka doSa che. sUtra paNa zuddha bolavuM ane teno artha paNa sAco ja bolavo te tadubhaya AcAra che. A AcAranuM pAlana na kare te sUtra-arthamAM visaMvAda thAya. 'mavo'= ATha prakArano "nAmIyAro'= zAstraprasiddha jJAnAcAra che. 727 26/23 samyagudarzana ane tenA hetumAM abheda upacAra karIne darzanAcAranA bhedone kahe che nissaMkiya nikkaMkhiya, nivvitigicchA amuuddhditttthiiy| uvavUhathirIkaraNe, vacchallapabhAvaNe aTTha // 718 // 15/24 chAyA- ni:zAMti-nirbakSita-nirvivivitsa samUDhaSTi ! upabRMhasthirIkaraNayoH vatsalaprabhAvanayoraSTa // 24 // gAthArtha :- niHzaMkita, niSkAMkSita, nirvicikitsA, amUDhadRSTi, upabRhaNA, sthirIkaraNa, vAtsalya ane prabhAvanA e ATha prakAranA darzanAcAra che. TIkArtha:- 'nispaMjiya'= zaMkA= zaMkA karavI, teno abhAva e niHzaMkita" "nivavile'= kAMkSA= anyadarzananI icchA, teno abhAva e niHkAMkSita"- athavA bhAvapradhAna nirdeza hovAthI ahIM bhAvavAcI artha samajavAno che. niHzaMkita zaMkArahitapaNuM, niHkAzitam kAMkSArahitapaNuM 'nibritiniccha'= vicikitsA phaLamAM saMzaya karavo. jemake, "je A saMyama-tapa vagerenA kaSTo sahana karuM chuM tenuM paralokamAM mane phaLa maLaze ke nahi ? Ama dharmanA phaLasaMbaMdhI je zaMkA thAya te vicikitsA kahevAya che. teno abhAva e nivicikitsA. 'mamUDhavi ya'= jenI dRSTi mUDhatA vagaranI che" ema bahuvrIhi samAsa karAya athavA 'mUDhatA vagaranI dRSTi' ema karmadhAraya samAsa karAya. arthAt kutIrthikonI Rddhi jovA chatAM muMjhAvuM nahi. '3vavRdaM= dhArmika mANasanA prazasta sabhUta (sAcA) saddaguNonI prazaMsA karIne tene protsAhita karavo arthAt tenA bhAvamAM vRddhi lAvavI. 'fthIra'= pramAdanA kAraNe dharmAnuSThAnamAM zithila banelAne preraNA karIne dharmamAM sthira karavA te dharmAnurAgI vyakti saMbaMdhI A AcAra che. vacha8'= sAdharmika baMdhuonuM vAtsalya karavuM te. potAnA zarIranA bhoge paNa sAdharmikanuM kArya karI ApavuM. tathA temane annapANI-auSadha Adi jarUrI vastu ApavI te vAtsalya AcAra che. "pamAvo'= Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 zrI paJcAzaka prakaraNa - 15 gujarAtI bhAvAnuvAda koIka sAdhu athavA zrAvakathI zAsananI apabhrAjanA thaI hoya tyAre tenA doSo DhaMkAI jAya e rIte athavA zAsananI apabhrAjanA na paNa thaI hoya tyAre potAnA guNo vaDe zAsananI prabhAvanA karavI te prabhAvanA AcAra che.- A ATha darzanAcAra che. || 768 / 1/24 have cAritrAcAranA bhedo kahe che : ___ paNihANajogajutto, pNchiNsmitiihiNtiihiNguttiihiN| esa carittAyAro, aTThaviho hoi NAyavvo // 719 // 15/25 chAyAH- prAdhAnayo yuvata: pazcasu samitipu tisRSu guNipu ! eSazcAritrAcAro aSTavidho bhavati jJAtavyaH // 25 // gAthArtha :- praNidhAna eTale zubhaviSayamAM mananI ekAgratA- yoga eTale dharmapravRtti athavA cittavRttino nirodha athavA ucita anuSThAna, praNidhAna svarUpa yoga athavA praNidhAna ane yoga - te baMnethI yukta pAMca samiti ane traNa guptithI oLakhAto A cAritrAcAra ATha prakArano jANavo. TIkArthaH- "pAhA'= zubha viSayamAM mananI ekAgratA, te svarUpa "non'= je dharmanI pravRtti tenAthI yukta, athavA yoga eTale cittavRttino nirodha athavA ucita anuSThAna,- pachI praNidhAna ane yoga A be zabdano dvanda samAsa karIne temanAthI yukta ema artha karavo. "paMhiM samitihiM = iryAsamiti, bhASAsamiti, eSaNA samiti, AdAnabhaMDamattanikSepaNA samiti ane pAriSThApanikA samiti e pAMca samiti vaDe 'tArdi guttardi= mana-vacana ane kAyAnI rakSA svarUpa traNa gupti vaDe oLakhAto paNa carittIyAro'= A cAritrAcAra 'mavido ho'= ATha prakArano che ema 'pAyavyo'= jANavo. || 726 // 26/ra. have sAmAnyathI tapAcAranA bheda darzAvatA tenA svarUpane kahe che : bArasavihammi vi tave, sAbhitarabAhire ksldiddhe| agilAe aNAjIvI, NAyavvo so tavAyAro // 720 // 15/26 chAyA :- dvAdavivefpa tapaNi saccattaravALe suza<Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 15 gujarAtI bhAvAnuvAda 323 aNigRhiyabalavirio, parakkamai jo jhuttmaautto| juMjai ya jahatthAmaM, NAyavvo vIriyAyAro // 721 // 15/27 chAyA:- anigRhitabalavIryaH parAkramate yo yathoktamAyuktaH / yuGkte ca yathAsthAmaM jJAtavyo vIryAcAraH // 27 // gAthArtha :- je jIva baLa ane vIryane chupAvyA vinA upayogapUrvaka Agama pramANe dharmakriyAmAM pravRtti kare che ane zakti anusAra AtmAne dharmakriyAmAM joDe che te vIryAcAra jANavo. artha:- 'jo'= 4 525 'jahuttaM'= mAgabhane anusAre 'Autto'= upayogapUrva 'bala'= mAMsa bhane soDInasaMyayathI utpanna thayeTI zakti, 'virio'= pAyantiyanA kSayopazamathI utpanna thayeTa zasti,- jaNa ane vIrya sebha dvandva samAsa cha. 'aNigRhiya'= 4o paNa ane vIryane chupAvyA nathI te 'parakkamai'= utsAhapUrva pravRtti recha. 'jahatthAma'= yathAzasti "dharmapravRttine' meM adhyAhAra sama4vArnu cha. 'jhuMjai ya'= 42 cha. 'vIriyAyAro'= vIryAyAra,- mahA mAyAra bhane mAyAravAna vayye ameha upayAra yo cha, 'NAyavvo'= vo. / / 721 / / 15/27 eyammi uaiyArA, akAlapaDhaNAiyA nnirvsesaa| apuNakaraNujjaeNaM, saMvegA''loiyavva tti // 722 // 15/28 chAyA :- etasmiMstu aticArA akAlapaThanAdikA niravazeSAH / / apunaHkaraNodyatena saMvegAdAlocayitavyA iti // 28 // gAthArtha:-pUrvokta pAMca AcAromAM akALe svAdhyAya Adi sUkSma ane bAdara je koi aticAra lAgyA hoya te badhAnI "A doSone pharI nahi karuM' evA pariNAmavALA banIne saMvegathI AlocanA karavI. TIartha :- 'eyammi u'= mA pAMya prAranA mAyArabhAM 'akAlapaDhaNAiyA'= saNe svAdhyAya 42vo vagere, mAhi' zathI mavinaya-mabahumAna mAhi aparAdhonu graha thAya che. 'NiravasesA'= se jayA 4 'aiyArA'= aparAdhonI 'apuNakaraNujjaeNaM = bhAvathI izathI sA aparAdhone nahi 2vaan| pariNAmavALAe- aciMtya karmanA sAmarthyathI kadAca A aparAdho thavAnI dravya saMbhAvanA che mATe mAthI se vizeSa prayuM che. 'saMvegA'= saMsA2nA bhayathA 'Aloiyavva tti'= aaloyn| 42vI, arthAta gurune vA. // 722 // 15/28 ahavA mUlaguNANa, ete evaM tahuttaraguNANaM / eesimaha sarUvaM, patteyaM saMpavakkhAmi // 723 // 15/29 chAyA :- athavA mUlaguNAnAmeta evaM tathottaraguNAnAm / eteSAmatha svarUpaM pratyekaM sampravakSyAmi // 29 // gAthArtha:- athavA mahAvrata vagere mULaguNanA ane piMDavizuddhi vagere uttaraguNanA aticAronI ukta rIte AlocanA karavI. have mULaguNa ane uttaraguNa e baMnenA aticAronuM svarUpa alaga alaga kahIza. TIartha:- 'ahavA'= athavA 'taha'= tathA 'uttaraguNANaM'= uttarazuzonA 'mUlaguNANaM'= bhUgonA 'ete'= atiyArI 'evaM'= // prabhAe sva35vAmA cha 'eesiM'= bhuuge| ane uttarona 'aha'= ve 'sarUvaM'= sva35 'patteyaM'= asA malA 'saMpavakkhAmi'= 50. // 723 // 15/29 Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 zrI paJcAzaka prakaraNa - 15 gujarAtI bhAvAnuvAda pANAtipAtaviramaNamAdI nisibhttviripjjNtaa| samaNANaM mUlaguNA,tivihaMtiviheNa NAyavvA // 724 // 15/30 chAyAH- pratipati-viramaUT: nizamavartAvatiparyatA: zramaNAnAM mUlaguNAstrividhaM trividhena jJAtavyAH // 30 // gAthArtha :- sAdhunA prANAtipAta viramaNathI mAMDIne rAtribhojana viramaNa sudhInA mUlaguNo trividhatrividhathI jANavA. TIkArtha:- 'pA[tipaviramaUTmAvI'= prANAtipAta viramaNa Adi nimittavikpannatA'= rAtribhojanaviramaNa sudhInA 'samaUTIf'= sAdhunA 'mUna [IT'= mULaguNo 'tiviheM'= karavuM-karAvavuManumodavArUpe 'ttivA '= mana-vacana-kAyAthI 'pAyA '= jANavA. / 724 |. /30 piMDavisuddhAdIyA, abhiggahaMtA ya uttaraguNa tti| etesiM aiyArA, egidiyaghaTTaNAdIyA // 725 // 15/31 chAyA :- pivicivofmaprahantA uttara rUtti | eteSAmaticArA ekendriyaghaTTanAdikAH // 31 // gAthArtha :- piMDavizuddhithI mAMDIne abhigraha sudhInA uttaraguNo che. ekendriyano saMghaTTo Adi mULaguNa uttaraguNanA aticAro che. TIkArtha :- 'fpaMvizuddhAvIyA'= piMDavizuddhi-samiti-bhAvanA-pratimA vagere 'misahiMtA '= abhigraha sudhInA uttaramukha tti'= mULaguNanA pAlanamAM hetubhUta uttaraguNo che. "pahaM'= A mULaguNa ane uttaraguNanA 'viyadhakUTlIyA'= ekendriyano saMghaTTo, paritApa Apavo, kaSTa ApavuM vagere 'mArA'= aticAro che. je 7ra6 26/36 puDhavAdighaTTaNAdI, payalAdI tucchaadttghnnaadii| guttivirAhaNa kappaTTamamatta diyagahiyabhuttAdI // 726 // 15/32 chAyA :- thavyavahaTTanA: pravatnAryastuchIdrattapradari | | guNivirAdhana-tpartha-mamatA-vivA+gRhItamuktAtiH | rU2 . gAthArtha :- pRthvI Adino saMghaTTo karavo vagere (prathama mULaguNa vratanA aticAra) pracalA vagere (bIjA mahAvratanA aticAra), tuccha adattanuM grahaNa karavuM vagere (trIjA mahAvratanA aticAra) brahmacaryanI navaguptinI virAdhanA (cothA mahAvratanA aticAra) bALakanuM mamatva vagere (pAMcamA mahAvratanA aticAra), divase vahoreluM rAtre vAparavuM vagere (chaThThA rAtribhojana viramaNavratanA aticAra) mULaguNanA aticAro che. TIkArtha:- 'puddhavAviyaTTaTI'= pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspati, beindriya Adi jIvono saMghaTTo karavo vagere (prathama mahAvratanA aticAra) "pathanArI'= beThA beThA, ke UbhA UbhA je UMgha Ave tene pracalA kahevAya che. potAne AvI rIte jhokAM AvatA hoya tyAre koI pUche ke tame UMgho cho ? - to pote javAba Ape ke "UMghato nathI- A mRSAvAda che. (bIjA vratanA aticAra), 'tuccha'= svalpa 'mattaVII'= adattanuM grahaNa karavuM vagere (trIjA vratanA aticAra), "ttiviradi'= nava brahmacaryanI guptinI virAdhanA (cothA mahAvratanA aticAra) 'udRmamatta'= zayyAtara AdinA bALakanuM Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 325 zrI paJcAzaka prakaraNa - 15 gujarAtI bhAvAnuvAda mamatva karavuM. (pAMcamA mahAvratanA aticAra) diyAdiyamuttAvI'= divase vahoreluM divase vAparavuM vagere je chaThThA vratanA bhAMgA che temAM aticAra lagADavo te. (chaThThA vratano aticAra) chaThThA rAtribhojana viramaNavrata sahita pAMca mahAvratasvarUpa mULaguNonA A aticAro che. || 7ra6 // 2/rUra have uttaraguNanA aticAro kahe che : bhogo aNesaNIe'samiyattaM bhaavnnaann'bhaavnnyaa| jahasattiM cAkaraNaM, paDimANa abhiggahANaM ca // 727 // 15/33 chAyAH- mojoSI 3 mitatva mAvanAnAmAvatA | yathAzakti cAkaraNaM pratimAnAmabhigrahANAJca // 33 // gAthArtha :- aSaNIya azanAdino upabhoga karavo, samitinuM pAlana na karavuM, bhAvanAo na bhAvavI, yathAzakti pratimAonuM ane abhigrahonuM sevana na karavuM, e anukrame piMDavizuddhi, samiti, bhAvanA, pratimA, abhigraha Adi rUpa uttaraguNanA aticAro che. TIkArya :- "moko maLesa'= doSita azanAdino upabhoga karavo, 'miya'= samitinuM pAlana na karavuM. 'mAvaUTTIT'= anityatva Adi bAra bhAvanAo tathA mahAvratanI pacIsa bhAvanAone 'amAvAya'= bhAvavI nahi- prAkRta hovAthI ahIM bhAvavAcI 'tA" pratyaya svArthamAM lAgyo che. nakSatta'= zakti anurUpa 'varipa'= sevana na karavuM 'padamA'= zAstramAM kahelI "mAsikI' vagere sAdhunI bAra pratimAonuM 'mahAii a'= dAMDo pramArjavo vagere dravya-kSetra-kALa-bhAva viSayaka abhigrahone na kare. 'mara' zabdano ahIM paNa saMbaMdha joDavAno che. piMDavizuddhi Adi uttaraguNonA A aticAro che. || 7ra7 / 26/rUrU. ete ittha'iyArA, asaddahaNAdI ya garuya bhAvANaM / AbhogANAbhogAdiseviyA taha ya oheNaM // 728 // 15/34 chAyAH- trAtivArA zradyAnAza guru mAvAnAm | AbhogAnAbhogAdi sevitAstathA ca oghena // 34 // gAthArtha :- A mULaguNa-uttaraguNa saMbaMdhI aticAro uparAMta jIvAdi padArthonI azraddhA-viparIta prarUpaNA vagere moTA aticAro che. A aticAro AbhogathI (jANI joIne), anAbhogathI(= ajANatAM) tathA sAmAnyathI levAyelA hoya che. TIkArtha :- 'kti'= A 'phaWDayAra '= ahIMyA aticAro 'masaVII '= azraddhA, viparIta prarUpaNA Adi "ya'= moTA che. 'mAvA'= jIvAdi padArthonI 'morI morAviyA'= jANatAajANatA-pramAda-rAgAdithI levAyelA 'tada ya mo '= tathA keTalAka sAmAnyathI sevAyelA hoya che. // 728 / 21/34 guru bhagavaMta ziSyone kevI rIte preraNA karIne aticAranI AlocanA karAve ? kahe che : saMvegaparaM cittaM, kAUNaM tehiM tehiM suttehiN| sallANuddharaNavivAgadaMsagAdIhiM Aloe // 729 // 15/35 Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 zrI paJcAzaka prakaraNa - 15 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA:- saMvegaparaM cittaM kRtvA taistaiH sUtraiH / zalyAnuddharaNa-vipAka-darzakAdibhirAlocayet // 35 // gAthArtha:- zalyono uddhAra na karavAthI thatA vipAkane batAvanArA vagere te te sUtrothI cittane saMvegapradhAna karIne guru ziSyonI pAse AlocanA karAve. artha:- 'salla'= mAyA, nihAna, mithyAtva mAhimAvazalyono 'aNuddharaNavivAgadaMsagAdIhiM'= uddhAra na 42vAthI tenA bhayaM.42 ijo prApta thAya cha ta jtaavnaa2| 'tehiM tehiM suttehiM'= te. te sUtro paDe 'saMvegaparaM'= saMvegapradhAna 'cittaM'= bhanane 'kAUNaM'= rIne 'Aloe'= ziSyonI pAse 12 sAloyanA 42rAve. / / 729 / / 15/35 bhAvazalyo kyA che ? jeno uddhAra karavAmAM na Ave to doSa lAge ? te kahe che : sammaM duccaritassA, parasakkhigamappagAsaNaM jNtu| eyamiha bhAvasallaM, paNNattaM vIyarAgehiM // 730 // 15/36 chAyA :- samyag duzcaritasya parasAkSikamaprakAzanaM yattu / etadiha bhAvazalyaM prajJaptaM vItarAgaiH // 36 // gAthArtha :- gurunI samakSa duSkRtanuM samyaga rIte yathAvasthita bhAvathI prakAzana na karavuM e bhAvazalya che ema vItarAga bhagavaMtoe kahyuM che. artha :- 'jaM tu= 4 'duccaritassA'= huNatane 'parasakkhigaM'= gurunI sAkSI 'samma'= aviparIta zate arthAta 4te huSkRta thu Doya terIte- mAyAvizeSa cha. 'appagAsaNaM'= pragaTana 42vAsevA hoya tevA vA nahi 'eyamiha'= ane mahIya 'bhAvasallaM'= yAtmAne zasyanIbha pI31 42nAra DovAthI mAvazalya 'vIyarAgehiM'= marihaMta paramAtmA 43 'paNNattaM'= vAma mAyuM cha. / / 730 / / 15/36 zalyono uddhAra nahi karavAnA phaLane batAvanArA te sUtro kayA che ? jenA dvArA guru ziSyanA cittamAM saMvega utpanna kare che tenuM dizAsUcana karatAM kahe che : navi taM satthaM va visaM va, duppautto va kuNati vetaalo| jaMtaM va duppauttaM, sappo va pamAdio kuddho // 731 // 15/37 chAyA :- nApi taM zastraM vA viSaM duSprayuktaH vA karoti vetAlaH / / yantraM vA duSprayuktaM sarpo vA pramAditaH kruddhaH // 37 // jaM kuNai bhAvasallaM, aNuddhitaM uttimtttthkaalmmi| dullahabohIyattaM, aNaMtasaMsAriyattaM ca // 732 // 15/38 juggaM / chAyA :- yaM karoti bhAvazalyam anuddhatam uttamArthakAle / durlabhabodhitvaM anantasaMsArikatvaM ca // 38 // yugmam / gAthArtha:- zastra, halAhala jhera, avidhithI sAdhela rAkSasa, avidhithI upayoga karela zataknI vagere yaMtra avagaNanA karavAthI (=chaMcheDavAthI) gusse thayelo sarpa je nukasAna na kare te nukasAna maraNa samaye nahi uddhareluM bhAvazalya kare che. anazana samaye bhAvazalyano uddhAra na karavAmAM Ave, to bodhi Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 15 gujarAtI bhAvAnuvAda 327 (=jinadharmanI prApti) durlabha bane che ane anaMta saMsAra thAya che. TIkArtha :- "satyaM va'= hiMsA karanAra zastra-ahIM kartAkAraka arthamAM prathama vibhakti che. "vi va'= mAraNAtmaka jhera 'suppatto va'= avidhithI sAdhelo "#patti'= kare che. 'vetAtno'= rAkSasa-kartAkAraka che. 'gaMd a'= zataknI vagere yaMtra, 'sutti '= avidhithI upayoga karAyela "sakho va'= sarpa 'pamA'i = avajJA karAyelo (=chaMcheDAyelo) "bdo'= gusse thayelo "saM'= tevA anarthane-ahIM karma akAraka arthamAM dvitIyA vibhakti che. 'nava'= nathI karato || 732 / 26/rU7 | 'ttimotnama'= mRtyu samaye 'saddhita'= jIvarUpI zarIramAMthI dUra kADhavAmAM na AvyuM hoya te '= je A kartAkAraka che. 'mAvasarja'= mithyAtva Adi bhAvazalya UI'= kare che. 'kuvodiyatta'= durlabhabodhipaNuM "mavitasaMsAriyajaM '= samyakta ane cAritranI prApti thayA pachI ardhapugala parAvarta jeTalo saMsAra bAkI rahe che. temAM paNa anaMta utsarpiNI avasarpiNI jeTalo kALa hoya che. arthAtuM. ardhapudgala parAvartakALa jeTalo anaMta saMsAra || 732 // 26/38 AloyaNaM adAuM, sai aNNammi vi taha'ppaNo daauN| je vi hu kareMti sohiM, te'vi sasallA viNiddiTThA // 733 // 15/39 chAyA :- 3mAnavanAmartya sati sannipa tathADaDano raphtI | ye'pi khalu kurvanti zodhiM te'pi sazalyA vinirdiSTAH // 39 // gAthArtha :- jeo gurunI pAse AtmadoSanI AlocanA karyA vagara zuddhi kare che. tathA bIjA gItArtha hAjara hovA chatAM lajajA, gArava AdinA kAraNe temanI pAse AlocanA na letAM potAnI jAte ja prAyazcitta laIne zuddhi kare che. temane paNa sazalya kahyAM che. gAthArtha:- 'mAstoya '= potAnA doSonI AlocanA "mavA'= gurunI pAse nahi karIne, arthAt gurune potAnA doSo jaNAve nahi.- ahIMyA 'guru' zabda adhyAhArathI samajavAno che. '3paurf vi'= AgamamAM kahelA bIjA koI gItArtha "saTTa'= vidyamAna hovA chatAM 'tara maMo lAuM'= lajjA-gArava-vidvattAnA abhimAnathI potAnI jAte ja AlocanA karIne "ne vi du'= je avivekI sAdhuo "kSatti sardi = prAyazcitta kare che. teva'= prAyazcitta karavA chatAM teo paNa "sasa& vidi'= zalya sahita kahyA che, paNa teo niHzalya nathI,- zalyarahita hoya tenAmAM ja sAdhupaNuM hoya che. te 7rUrU // 27/36 kiriyaNNuNA vi sammaM pirohio jaha vaNo sasallo u| hoi apattho evaM, avarAhavaNo'vi viNaNeo // 734 // 15/40 chAyA :- kriyAnA isAipi hito yathA vRUT: saMzajotuM ! bhavati apathya evaM aparAdhavraNo'pi vijJeyaH // 40 // gAthArtha :- samyaku cikitsAzAstranA jANakAra evA kuzaLa vaidya vaDe samyagu rIte rUjhavavAmAM AveluM traNa paNa jo temAM paruM vagere zalya rahI gayuM hoya to arthAt temAMthI aMdaranuM zalya jo dUra karavAmAM na AvyuM hoya to te pariNAme ahitakara bane che tema aparAdharUpI traNa paNa jo mithyAtva vagere zalya dUra karavAmAM na AvyA hoya to pariNAme ahitakara thAya che. TIkArtha :- "jiriyaUUTI '= cikitsArUpI kriyAne je jANe te kriyAjJa kahevAya che. kriyAnna vaDe eTale cikitsAzAstramAM kuzaLa puruSa vaDe paNa 'sa fu'= samyagu arthAt traNa have gaLatuM nathI, temAMthI paruM vagere bahAra nikaLatuM nathI pIDA karatuM nathI. evI rIte 'rohi'= rUjhavavAmAM AveluM Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 zrI paJcAzaka prakaraNa - 15 gujarAtI bhAvAnuvAda 'na'= jema 'vo'= traNa 'sasa 3'= jo temAM zalya rahI gayuM hoya, zalya kADhI nAMkhavAmAM na AvyuM hoya to hApha mapalyo'= ahita karanAra thAya che. kAraNa ke aMdara hajI zalya rahI gayuM che. 'parva'= eja pramANe "mavaradivavi '= aparAdharUpI traNa paNa 'viUo '= mithyAtvAdi bhAvazalyano uddhAra nahi karyo hovAthI jANavuM. ahIM jo zalyano uddhAra karavAmAM na Ave to to tenA kevA phaLa maLe che ? e traNa sUtromAM batAvyuM che. tenAthI durlabhabodhipaNuM tathA anaMtasaMsArIpaNuM thAya che enuM nirUpaNa karatuM prathama 1538muM sUtra che. bIjA 15/39 sUtramAM tenuM sazalyapaNuM batAvyuM che trIjA 1540mAM sUtramAM zalyasahita traNane rUjhavavA jevuM tenuM ahita karavApaNuM batAvyuM che. A pramANe AnA jevA bIjA sUtro paNa jANavA. // 734 // 27/40. have AlocanAnA viSayabhUta kSetra ane kALane kahevAnI icchAthI kahe che : salladdharaNanimittaM,gIyassannesaNA uukkosaa| joyaNasayAI satta u, bArasa varisAiMkAyavvA // 735 // 15/41 chAyA :- zanyodara nimitte tanveSaUT tu 3Sat | yojanazatAni sapta tu dvAdaza varSANi kartavyA // 41 // gAthArtha :- AlocanA mATe gItArtha guranI utkRSTathI kSetrathI sAtaso yojana sudhI ane kALathI bAra varSa sudhI tapAsa karavI joIe. TIkArtha:- 'salphahnaranimitta'= bhAvazalyanA uddhAra mATe "yasa'= gItArtha gurunI 'manesa'= zodha "3osA'= utkRSTathI "nothIyAruM satta 3= kSetranI apekSAe sAtaso yojana sudhI 'vArasa varasAruM = kALanI apekSAe bAra varSa sudhI ' bbA'= karavI, je kALamAM gItArtha sAdhunI durlabhatA hoya e kALane AzrayIne A vAta karI che. | 7rUSa // 1/4? have AlocanA karanAra sAdhu kevA saMvegapUrvaka kevA bhAvathI AlocanA kare che ? te cha gAthAomAM kahe che : mriuNssllmrnnN,sNsaaraaddvimhaakddillmmi| suciraM bhamaMti jIvA, aNorapAraMmi oiNNA // 736 // 15/42 chAyA :- mRtva sacimavi saMsAradavImahArane | vire zratti nIvA 3narvAkSAre mavatii: che 4ra che gAthArtha :- jIvo zalya sahita marIne anAdi-anaMta saMsArarUpa atizaya gahana jaMgalamAM praveza karIne atyaMta lAMbA kALa sudhI bhaTake che. TIkArya :- 'navA'= jIvo 'sasa&mavi'= zalyasahita maraNane "mari3'= sevIne kyAM ? saMsAra vimarza '= saMsArarUpa atizaya gahana jaMgalamAM 'morapAmi'= jeno sAmo kAMTho dekhAto nathI evA apAra (saMsAramAM) 'moTTA '= pravezelA 'suvara'= lAMbA kALa sudhI 'mamaMti'= bhaTake che. || 7rUdda 26/42 uddhariyasavvasallA, titthagarANAe sutthiyA jiivaa| bhavasayakayAi~ khaviuM, pAvAi~ gayA sivaM thAmaM // 737 // 15/43 Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 329 zrI paJcAzaka prakaraNa - 15 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- uddhRtasarvazalyA tIrthakarAjJAyAM susthitAH jIvAH / bhavazatakRtAni kSapayitvA pApAni gatAH zivaM sthAnam // 43 // gAthArtha :- guNavAna jIvo tIrthaMkaranI AjJA vaDe sarva bhAvazalyono uddhAra karIne seMkaDo bhavonA pApone khapAvIne muktine prApta kare che. artha :- 'titthagarANAe'= tIrtha.42 nA pahezathI 'uddhariyasavvasallA'= sUkSma-mA62 dhA4 zasyono uddhAra 42naa2| 'sutthiyA jIvA'= supI athavA evAna voge 'bhavasayakayAI'= manuSya-tirthaya vagere seMDomavama mAMsA 'pAvAI'= pApabhane 'khaviuM'= japAvIne 'sivaM dhAma'= bhukti nAmanA nirupadravI sthAnane 'gayA'= prAta thuche // 737 / / 15/43 salluddharaNaMca ima, tilogabaMdhUhi~daMsiyaM samma / avitahamAroggaphalaM, dhaNNo'haM jeNimaMNAyaM // 738 // 15/44 chAyA :- zalyoddharaNaM cedaM trilokabandhubhirdarzitaM samyak / avitathamArogyaphalaM dhanyo'haM yenedaM jJAtam // 44 // gAthArtha :- sAthe ja avazya bhAvaArogya rUpI phaLane ApanAra A bhAvazalyano uddhAra karavAnuM traNalokanA baMdhu jinezvaradevoe samyagu kahela che. kharekhara ! huM dhanya chuM- puNyazALI chuM je mArA vaDe A zalyoddhAra karavAnuM jaNAyuM. artha:- 'samma'= bhaviparIta 'AroggaphalaM'= bhAvamaArogyanA iNane mApanAra 'salluddharaNaM ca imaM'= bhAgamathI pratyakSa bhevo mA zalyano uddhAra 'tilogabaMdhUhi'= sarva vona bAMdhava marihaMta paramAtmAme 'daMsiyaM'= satAvela cha. 'dhaNNo'haM = huM puNyazAjI chu 'jeNa'= bhaa| 3 'imaM NAyaM'= mA zasyoddhA2 sva35thA 49||yo. // 738 / / 15/44 tA uddharemi sammaM, eyaM eyassa naannraasiss| AvediuM asesaM, aNidANo dAruNavivAgaM // 739 // 15/45 chAyA:- taduddharAmi samyagetadetasya jJAnarAzeH / Avedya azeSamanidAno dAruNavipAkam // 45 // gAthArtha :- AthI huM niyANA rahita banIne bhayaMkara phaLa ApanAra saMpUrNa bhAvazalyane A jJAnanA rAzi guru samakSa vidhipUrvaka jaNAvIne dUra karuM. artha:- 'nANarAsissa'= zAnanA zazi 'eyassa'= mA zurune 'samma'= vidhipUrva 'AvediuM'= uDIne 'asesaM = saMpae 'tA'= tethI, 'aNidANo'= niyaa|| 2rita, mevo hu~'dAruNavivAgaM eyaM'= bhayaM42 3gavAmA mevA mA mAvazasyane 'uddharemi'= 2 // 739 // 15/45 iya saMvegaM kAuM, marugAharaNAdiehiM ciNdhehi| daDhamapuNakaraNajutto, sAmAyAriM pauMjejjA // 740 // 15/46 chAyA:- iti saMvegaM kRtvA marukAharaNAdibhi: cihnaH / / dRDhamapunaHkaraNayuktaH sAmAcArI prayuJjIta // 46 // gAthArtha :- A pramANe saMvegane karIne brAhmaNa AdinA dRSTAMtathI "pharIthI A pApa huM nahi karuM? Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 zrI paJcAzaka prakaraNa - 15 gujarAtI bhAvAnuvAda evA deDha pariNAmathI yukta te vidhipUrvaka AlocanAne kare. TIkArtha :- "'= A pramANe "saMf l4'= akalyANa karanAra bhAvazalyanA uddhAra dvArA saMvegane svayameva karIne 'madira virdi vidhedi'= brAhmaNanuM dRSTAMtaH- koI eka tApase lAlasAthI tApasane mATe abhakSya evA mAchalAnuM bhojana karyuM, enAthI ajIrNa thayuM paNa lajajAthI vaidyane potAne mAchalAnA bhojanathI ajIrNa thayuM che e jaNAvyuM nahi, mAtra teNe kaMdamULano AhAra karyo che ema jANIne vaidya e pramANe cikitsA karI, ajIrNanuM mULa kAraNa na jaNAvavAthI roga maTyo nahi. chevaTe maraNanA bhayathI tApase lajjA choDIne vaidyane pote mAchalAnuM bhojana karyuM che e sAcI vAta jaNAvI tyAre tenI sAcI cikitsA thaI ane te sAjo thayo. zAstramAM prasiddha AvA marUka vagerenA dRSTAMtothI 'puripAkutto'= pharIthI pApa nahi karavAnA '8'= atyaMta niyamavALo 'sAmIyAri'= ziSTAcaraNa kriyAsvarUpa sAmAcArIne 'pajnegA'= Acare, arthAt AlocanA kare. || 740 ||26/46. bhAva AlocanA kevI rIte karavI ? te kahe che : jaha bAlo jaMpaMto, kajjamakajjaM va ujjuyaM bhaNati / taM taha AloijjA, mAyAmayavippamukko u // 741 // 15/47 chAyAH- yathA vAtno natpan ryamArtha va RguOM mati | taM tathA Alocayet mAyAmadavipramuktastu // 47 // gAthArthaH- jema bALaka saraLapaNe kAMI paNa chupAvyA vagara kArya-anArya badhuM ja kahI de che tevI rIte sAdhu mAyA ane madathI mukta thaIne gurunI samakSa potAnA samagra aparAdhone jarA paNa chupAvyA vagara kahe. TIkArtha :- "nada vAtno'= jema bALaka "saMpato'= bolato 'namanuM '= kArya ke akArya-jevuM hoya tevuM jarA paNa chupAvyA vagara '3nu'= kapaTa vagara saraLatAthI 'mati'= kahe che, "mAthAmavimukyo 3'= mAyA ane madathI rahita sAdhu. 'ta'= te kArya ke akAryane "ta'= bALakanI jema jarA paNa chupAvyA vagara saraLatAthI 'sAhnophannA'= gurune potAnA aparAdha kahe. // 746 // 2/47 AlocanA samyapha karAI enuM liMga zuM ? te kahe che : AloyaNAsudANe, liMgamiNaM biMti munniysmytthaa| pacchittakaraNamucitaM, akaraNayaM ceva dosANaM // 742 // 15/48 chAyA :- gAlloranA sukAne, nimitve ghuvate jJAtisamayAthaH prAyazcittakaraNamucitam akaraNakaM caiva doSANAm // 48 // gAthArtha :- gurunA upadeza anusAre yogya prAyazcitta karavuM ane doSone pharI sevavA nahi e samyagu AlocanA karavAnuM liMga che. ema siddhAMtanA arthonA jANakAra vidvAno kahe che. TIkArtha :- 'vata'= gurunA upadezane anusAra " chattarapa'= prAyazcitta karavuM, 'DosA'= aparAdhone '3rapArtha'= pharIthI nahi sevavA 'veva'= ja "rUpa'= A hamaNAM kahevAmAM Ave che 'mAltoyaUTIkuLa'= AlocanA samyagu karyAnuM 'ti '= liMga te "muLiyasama sthA'= AgamanA arthanA jANakAra vidvAno 'dvitti'= kahe che. || 742 || 25/48 kevI rIte karelI AlocanA zuddhi karanArI bane che ? te kahe che : Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 15 gujarAtI bhAvAnuvAda 331 iya bhAvapahANANaM,ANAe saTThiyANa hoti imaM / guNaThANasuddhijaNagaM, sesaM tu vivajjayaphalaM ti // 743 // 15/49 chAyA :- rUti bhAvaprathAnAnA mANAyAM musthitAnAM mavati Dram | guNasthAnazuddhijanakaM zeSaM tu viparyayaphalamiti // 49 // gAthArtha :- A pramANe saMveganA bhAvayukta ane AjJAne anusaranArA sAdhuonuM AlocanAnuM dAna guNasthAnakanI nirmaLatA karanAruM che jyAre enAthI viparIta rIte karavAmAM AvelI AlocanA e AnAthI viparIta phaLane ApanAra che. TIkArtha :- 'phaya'= A pramANe 'bhAvapadITIU'= bahumAnanA bhAvayukta 'mA II suphiyA'= AlocanA kriyAno upadeza karanArI AjJAne anusaranArA sAdhuonI 'ToTTa'= thAya che. 'rU'= AlocanAdi kriyA "zupAvApAsuddhinA'= sarvaviratinA je pramatta ane apramatta be guNaThANA che. tenI vizuddhi karanAra 'sesaM tu'= samyagu AlocanAnA je lakSaNo batAvyA che tenAthI rahita AlocanA e sAdhunI yogyatAnA abhAve 'vivannayanaM ti'= viparIta phaLane ApanArI thAya che.- zAstrathI viparIta bhAva ane kriyA kadI guNaThANAnI zuddhi karAve nahi. mATe Agamane anusAra karAyelI AlocanA ja prazasta che, samyagu che. // 74rU // 2/4 AlocanAne AzrayIne ja upadeza Ape che : lakhUNa mANusattaM, dulahaMcaIUNa logsnnnnaao| loguttamasaNNAe, avirahiyaM hoti jatitavvaM // 744 // 15/50 chAyA :- nathvI mAnuSatve kurtamaM tyavakvA nosaMjJA: | lokottamasaMjJAyAm avirahitaM bhavati yatitavyam // 50 // gAthArtha :- durlabha manuSyabhava meLavIne lokasaMjJAno tyAga karIne lokottama saMjJAmAM satata prayatna karavo joIe. TIkArtha :- 'punarda'= samudramAM paDI gayela ratnanI punaH prAptirUpa durlabha ' '= prApta karIne mAsatta'= manuSyapaNuM 'topAsaUTo'= bhagavAnanA vacanathI pratikULa vartana karanArI bhavAbhinaMdI jIvonI kriyAsadeza aziSTa lokonI mAnyatArUpa lokasaMjJAne vaUT- tyajIne 'nottamasaUUTIC'= guNa ane doSanuM nirUpaNa jemAM mukhya svarUpe raheluM che evo jinavacana upadeza ke jenA dvArA prajJAnA doSo naSTa karAyA che te lokottama saMjJAmAM 'virahiya'= satata "roti natitaa'= prayatna karavo joie. arthAtu lokasaMjJAno tyAga karavA dvArA lokottama saMjJA vaDe ja prayatna karavo. AmAM ema kahevA mAMge che ke AlocanA game tema nahi karavI paNa zAstramAM batAvelI vidhipUrvaka zuddha karavI. || 744 || 5/50 // AlocanAvidhi nAmanuM paMdaramuM paMcAzaka samApta thayuM. Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 16 gujarAtI bhAvAnuvAda // SoDazaM prAyazcittavidhi paJcAzakam // kyAreka aparAdha thavAthI sAdhune prAyazcitta AvavAno saMbhava che. AthI AlocanAvidhinuM nirUpaNa karyA bAda prAyazcittanA bhedanuM nirUpaNa karatA kahe che : padaya / namiUNa vaddhamANaM, pAyacchittaM samAsato vocchN| AloyaNAdi dasahA, gurUvaesANusAreNaM // 745 // 16/1 chAyA :- ratva vardhamAnuM prAyazcitta samAsato vacce ! mAnonA itathA gurUpadezAnusAreNa che ? / gAthArtha :- zrI vardhamAnasvAmIne praNAma karIne AlocanA Adi daza prakAranuM prAyazcitta guru bhagavaMtanA upadezAnusAre saMkSepathI kahIza. TIkArtha :- 'namiUT'= mana-vacana ane kAyAnI namratA vaDe praNAma karIne 'vaktamAna'= mahAvIra svAmIne, (bhagavAna mahAvIrasvAmI jyAre garbhamAM hatA tyAre jJAtakuLamAM dhana AdinI vizeSa prakAre vRddhi thaI hovAthI temanA mAtA-pitAe temanuM nAma "vardhamAna" rAkhyuM hatuM. (Avazyaka niryukti- gA. 1091nI hAribhadrIya TIkAmAM kahyuM che.) bhagavAnanA kevaLajJAnAdi guNo to haMmezA avasthita ja hatA, te ochAvattA thatA nathI tethI e apekSAe temane 'vardhamAna nathI kIdhA paNa mAMgalikapaNAthI ahIyAM temano 'vardhamAna' nAmathI nirdeza karAyo che. ' pAchatta'= prAyazcitta 'citidhAtuno saMjJAna ane zuddhi A be artha thAya che. ahIM teno zuddhi' artha laIne "prAyaH cittanI zuddhi jenAthI thAya che te prAyazcitta" ema vyutpatti karI che. AmAM prAyaH" zabda ema sUcave che ke bhAvapUrvaka kareluM prAyazcitta mana zuddhinuM kAraNa bane che, bhAva vinAnuM nahi, 'mAltoyaUni'= hamaNA kahevAmAM Avaze te AlocanA Adi 'sadI'= daza prakAre "gurUvAlAnusAre'= potAnA gurubhagavaMtanA upadezane anusAre "samasato'= saMkSepathI, mULa AgamamAM vistArathI kaheluM che, ahIM vistArathI na kahetA saMkSepathI 'vorjI'= kahIza. // 746 / 26/1 prAyazcitta daza prakAre che ema kahyuM, te daza prakAra jaNAve che : AloyaNa paDikkamaNe, mIsa vivege tahA viussgge| tava cheya mUla aNavaThThayA ya pAraMcie ceva // 746 // 16/2 chAyA :- 3mAtrovanA pratikramavi mizra vivekA: tathA vyutsa: | tapazchedaH mUlam anavasthApyatA ca pArAJcikameva // 2 // gAthArtha :- prAyazcittanA AlocanA, pratikramaNa, mizra, viveka, vyutsarga, tapa, cheda, mULa, anavasthApya ane pArAcika ema daza prakAra che. TIkArtha:- 'mAnoyaT'= AlocanA eTale svadoSo gurune vidhipUrvaka kahevA te, amuka doSo gurune kahevAmAtrathI ja nAza pAme evA hoya che te doSone AlocanAI kahevAya che tevA aparAdhomAM A AlocanA prAyazcitta Ape che. "pavimaLa'= "micchA mi dukkaDuM ApavuM e pratikramaNa prAyazcitta che.amuka doSo mAtra 'micchA mi dukkaDa' kahevAthI nAza pAme evA hoya che te pratikramaNArNa kahevAya che. evA aparAdhomAM A pratikramaNa prAyazcitta apAya che. "mIsa'= AlocanA ane pratikramaNa e baMne karavA te mizra prAyazcitta che. AlocanA ane pratikramaNa baMne karavAthI je aparAdho nAza pAme Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 16 gujarAtI bhAvAnuvAda 333 te mizrAI kahevAya che. evA aparAdhomAM A mizra prAyazcitta apAya che. "vive'= AmAM doSita bhojanAdino tyAga karavo te - arthAt tene paraThavI devo e prAyazcitta che. 'ta viDa '= prAyazcittarUpe kAussagna karavo. 'tava'= prAyazcittarUpe bAhya-abhyattara tapa karavo te, "cheya'= tapathI zuddhi na thaI zake evA aparAdhonA prAyazcittamAM sAdhunA ahorAtra paMcaka' Adi kramathI dIkSA paryAyano cheda karAya che. "mUna'= sAdhunA mULathI sarva dIkSA paryAyano cheda karIne A prAyazcittamAM pharIthI mahAvrato uccarAvAya che. 'maUviyA '= anavasthApya adhika duSTa pariNAmavALo sAdhu prAyazcitta tarIke Apelo tapa pUrNa na kare tyAM sudhI tene vrato ApavAmAM nathI AvatA. tapa pUro karyA pachI pharI dIkSA apAya che. 'pAraMva veva'= liMga, kSetra, kALa, ane tapanA bhedavALuM, aparAdhonuM aMta karanAruM aMtima prAyazcitta, jenAthI adhika koI prAyazcitta nathI || 746 // 6/2 prAyazcitta zabdanA padabhedathI thatAM arthane kahe che :pAvaM chiMdati jamhA, pAyacchittaM ti bhaNNae tenn| pAeNa vA vi cittaM, sohayatI teNa pacchittaM // 747 // 16/3 chAyA :- pA fchatta yasman pApachiiita matte tena ! prAyeNa vApi cittaM zodhayati tena prAyazcittam // 3 // gAthArtha :- pApane chede che tethI te pApacchidra kahevAya che, prAkRtanA kAraNe pApacchidU zabdanuM pAyacchitta rUpa bane che. athavA prAyaH cittane nirmaLa kare che tethI te prAyazcitta kahevAya che. TIkArtha pAvaM'=pApane 'fchatti'= chede che. 'naSphI'= je kAraNathI 'pAchinnati'= pApacchidu (pAyacchitta) e pramANe 'maUUTU'= kahevAya che, 'teT'= te kAraNathI 'pA vA vi'= athavA prAyaH 'citta'= cittane sohayAtI'= zuddha kare che. teT'= tethI 'pachitta'= prAyazcitta kahevAya che. // 747 // 26/rU A prAyazcitta bhAvathI kone saMbhave che ? te kahe che :bhavvassassANAruiNo saMvegaparassa vaNiyaM eyN| uvauttassa jahatthaM, sesassa udavvato NavaraM // 748 // 16/4 chAyA:- bhavyathANA: saMvepArI vAtatat | upayuktasya yathArthaM zeSasya tu dravyataH navaram // 4 // gAthArtha :- bhavya, AjJAnI rucivALo hoya, saMvegI hoya ane aparAdha tathA prAyazcitta AdimAM upayogavALo hoya te bhAvathI prAyazcitta karI zake che. AvA guNa na hoya te mAtra dravyathI ja prAyazcitta karI zake che. TIkArtha :- madhyasarsa= nikaTa bhavyajIvanuM (mokSa jemano najIka che te nikaTabhavI athavA AsabhavI kahevAya che) "mApha '= Agama upara bahumAnavALA samyagdaSTinuM "saMtApasa'= saMvegI sAdhunuM ''= prAyazcitta 'vAya'= kahyuM che. '3varUsa'= sarva aparAdhasthAnomAM sAvadhAnanuM 'gadaltha'= yathArtha, sAcuM-potAnuM kArya sAdhanAra arthAt saphaLa "sesa 3'= A guNo jenAmAM na hoya tenuM vrato'= dravyathI ja hoya. 'pAvara'= phakta. arthAt te potAnuM kArya je pApano nAza karavo te karI zakatuM nathI. / 748 // 6/4 Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 zrI paJcAzaka prakaraNa - 16 gujarAtI bhAvAnuvAda A vAtano bhAvArtha kahe che : satthatthabAhaNAo, pAyamiNaM teNa ceva kIraMtaM / eyaM ciya saMjAyati, viyANiyavvaM buhajaNeNaM // 749 // chAyA:- zAstrArthavAdanAt prAye phuduM tena caiva kriyAmU | etadeva saJjAyate vijJAtavyaM budhajanena // 5 // gAthArtha :- zAstranI AjJAnI virAdhanA karavAthI je pApa baMdhAya che tenI zuddhi karavA mATe prAyazcitta karavAnuM hoya che, have prAyazcitta ja jo zAstranI AjJAno bhaMga karIne avidhithI karavAmAM Ave to tenAthI pApanI zuddhi kevI rIte thAya ? uchuM tenAthI pApa ja baMdhAya che ema paMDita puruSoe jANavuM. TIkArtha :- "satvasthavadiUTo'= zAstranI AjJAno bhaMga karavAthI arthAtu hiMsA vagere pApa te zAstranI AjJAthI viruddha hovAthI 'pAthami'= tenI zuddhi karavA prAyazcitta karAya che. AmAM prAyazcitta e hiMsAnA nimitte karAtuM nathI paNa zAstranI AjJA viruddha karyuM enA nimitte che. zAstranI AjJAnuM ArAdhana karavuM e ja mahAna che. AthI ja zAstravihita hiMsAmAM prAyazcitta karavAnuM hotuM nathI. te ceva'= zAstrokta vidhino bhaMga karIne arthAt avidhithI "zrIraMta'= karAtuM prAyazcitta "rtha '= pAparUpa ja "saMgIti'= thAya che. zAstranI AjJAthI viruddha hiMsAdi jema pAparUpa che tema zAstrAjJAthI viruddha karAtuM prAyazcitta paNa pAparUpa ja che. 'huraMgIna'= tattvanA jANakAra vidvAnoe Ano bhAvArtha kahyo che ke zAstranI AjJA mujaba je kAMI karavAmAM Ave te ja ArAdhanA che. e sivAyanA badhI virAdhanA che 'viyAyaa'= gaMbhIratApUrvaka nipuNa buddhithI vicAravuM. / 646 // 26/6 A ja vAtanI spaSTatA karatA kahe che :dosassa jaM NimittaM, hoti tago tassa sevaNAe u| na u takkhautti payaDaM, logaMmi vi haMdi eyaM ti // 750 // 16/6 chAyA :- ropI yannimitta mavati ta: taltha sevanathI tu | na tu tatkSaya iti prakaTaM loke'pi handi etaditi // 6 // gAthArtha :- aparAdhanuM avaMdhyakAraNa zAstrArthanI virAdhanA che. tenA sevanathI ja doSa thAya che. jenuM sevana karavAthI doSa lAgato hoya tenuM sevana karavAthI doSano kSaya na ja thAya. A vAta lokamAM paNa prasiddha che. TIkArtha :- 'royalsa'= aparAdhanuM 'vaM nimitta'= je avaMdhya kAraNa che tenAthI 'ta'= doSa 'hati'= utpanna thAya che. 'tasa sevaUTINa 3'= te doSanA nimittanuM sevana karavAthI ja "ra 3 tavazvaka utta'= te doSano kSaya thAya nahi. "dri'= AmaMtraNa arthamAM che. 'yaM ti'= A kAryakAraNa bhAva arthAt kAraNa hoya tyAM kArya utpanna thAya paNa kAryano abhAva utpanna na thAya. A vAta 'nomi vi'= janasamudAyamAM paNa 'paya'= prasiddha che. Ano bhAvArtha A che:- 16/4 gAthAmAM varNavelA guNavALo adhikArI sAdhu jo zAstrArthane bAdhA na pahoMce e rIte pravRtti kare to prAyazcitta vaDe doSanI zuddhi thAya che, je sAdhu zAstrArthanuM ullaMghana karIne prAyazcitta kare che tene prAyazcitta karavA chatAM doSanI zuddhi thatI nathI. kAraNa ke doSanuM mULa kAraNa je zAstrArthanuM ullaMghana che e to temAM hAjara ja che. mATe doSanI jeNe vizuddhi karavI hoya e kalyANanA arthIe haMmezA zAstranI AjJAnuM ArAdhana karavAmAM ja prayatna karavo joIe. // 760 || 26/6 Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 16 gujarAtI bhAvAnuvAda 335 pUrvAcAryoe A prAyazcittane jenI sAthe sarakhAvyuM che teno saMbaMdha batAvavA kahe che : davvavaNAharaNeNaM, jojitametaM vidUhi~ smyNmi| bhAvavaNatigicchAe, sammaM ti jato imaM bhaNitaM // 751 // 16/7 chAyAH- dravyavRdirona yonimedaddhi samaye | bhAvavraNacikitsAyAM samyagiti yata idaM bhaNitam // 7 // gAthArtha :- zrI bhadrabAhusvAmI (pUrvAcArya) e "kAyotsarga niryukti' zAstramAM (1419 thI 1424 e cha gAthAomAM) dravyavraNanA dRSTAMtathI cAritrAcArarUpa bhAvavraNanI ghaTanA cikitsAnI sAthe sArI rIte karI che. temaNe A pramANe kahyuM che. TIkArtha:- 'samayama'= zAstramAM 'mAvavavichINa'= prastuta bhAvavraNanI cikitsAmAM 'dvavAdiUni' have pachI kahevAmAM AvanAra dravyavraNanA dRSTAMtathI 'vihiM= tenA jANakAra pUrvAcAryoe "sakhta ti'= samyaga svarUpathI 'nonatameta'= prAyazcittanI ghaTanA karI che. 'gato:= kAraNake '= A pratyakSarUpa yatnane (bhadrabAhusvAmie) "mAtaM'= kahela che. || 762 / 26/7 zAstramAM je kahyuM che te kahe che :duviho kAyaMmi vaNo, tabbhava AgaMtugo ynnaayvvo| AgaMtugassa kIrati, salluddharaNaM na itarassa // 752 // 16/8 chAyA :- dividha: hthe vra: taddhava mAtuza jJAtavya: | Agantukasya kriyate zalyoddharaNaM netarasya // 8 // gAthArtha :- zarIramAM taddabhava ane AgaMtuka ema be prakAranA traNa jANavA. temAM gumaDAM vagere tabhAva vraNa che ane kAMTo vAge vagere AgaMtuka vrata che. AgaMtukavaNamAM zalyano uddhAra karAya che, tadbhavamAM karAto nathI. TIkArtha :- "vaho'= be prakArano 'yaMmi'= zarIramAM 'vo'= traNa hoya che. 'tamava'= zarIramAM ja utpanna thayela gumaDAM-phollAM vagere. ' tu '= ane kAMTA vagere bahAranA dravya zarIramAM pravezavAthI je traNa thAya che te AgaMtuka vraNa ' vyo= jANavo. 'mAma tussa'= kAMTA vagerethI thayela AgaMtuka vraNamAM 'juddhara'= kAMTAne bahAra kADhI nAMkhavArUpa zalyano uddhAra 'Iti'= karAya che. na tarasa'= tadbhavamAM nahi. kAraNake emAM bahArathI zarIramAM kAMI pravezya nathI. //7, rAga ddA dravyavraNanI cikitsA mATe karAtI kriyAne batAvavA kahe che :taNuo atikkhatuMDo, asoNito kevalaM tyaalggo| uddhariuM avaujjhai, sallo na malijjai vaNo ya // 753 // 16/9 chAyA :- tanu atItuJDo motiH vana naH | uddhRtya apohyate zalyo na malyate vraNastu // 9 // gAthArtha :- je zalya bahu ja kuza (=alpa) hoya, tIkSyamukhavALuM na hoya arthAta zarIrane bhedIne bahu aMdara gayuM na hoya, lohIvALuM na hoya, kevaLa cAmaDIne ja lAgeluM hoya, te zalyamAM mAtra kAMTA Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 16 gujarAtI bhAvAnuvAda vagere zalyane kheMcIne bahAra kADhavAmAM Ave che, traNanuM mardana karavAmAM AvatuM nathI. TIkArtha :- "tapuDo'= svarUpathI kRza (alpa) "tirUtuMso'= tIkSNamukhavALuM na hoya 'mafchAto'= lohI sudhI pahoMcyuM nathI 'saivataM tathA '= mAtra cAmaDIne ja lAgeluM hoya 'so'= kAMTA vagerethI (soya vagerethI) zalya, '3k= kheMcIne 'vaDa'= bahAra kaDhAya che. prAcIna zAstromAM zalya zabda puliMga paNa che. "ra nigna vALo '= traNanuM mardana karavAmAM nathI AvatuM. kAMTo vagere kADhI nAMkhavAthI ja vraNa rUjhAi jAya che. je 7dhurU . 26/1 lagguddhiyammi bIe, malijjai paramadUrage slle| uddharaNamalaNapUraNa, dUrayaragae utatiyagammi // 754 // 16/10 chAyA :- nayanogte ditI matte paramara zajo uddharaNa-malana-pUraNAni dUrataragate tu tRtIyake // 10 // gAthArtha :- je zalya zarIramAM prathama prakAranA zalya karatAM kAMIka deDha lAgeluM hoya paNa bahu UMDu gayuM na hoya evA bIjA prakAranA zalyamAM zalyano uddhAra ane vraNanuM mardana baMne karavAmAM Ave che. enAthI kAMIka vadhAre UMDA gayelA trIjA prakAranA zalyamAM zalyodvAra, vraNanuM mardana karIne temAM kAnano mela pUravAmAM Ave che. TIkArtha :- 'nAddhigni'= deDha rIte lAgeluM hoya te "vI'= bIjA prakAranA zalyamAM 'manana para'= traNanuM mardana karavAmAM Ave che. ahIyAM "te traNa' ema adhyAhAra samajavAnuM che. 'dUra sae'= zarIramAM bahu UMDu na gayuM hoya te 'rAma7UpUra'= zalyano uddhAra, vraNanuM mardana, ane kAnano mela temAM bharavo e traNe ya karAya che. "TUrayara3= atyaMta dUra zarIramAM gayelA 'tatiyAzmi'= trIjA vraNamAM-kAMTo vagere kADhyA pachI jo temAM khADo paDyo hoya to aMdara kAnano mela bharavAmAM Ave che. || 714 //6/20 mA veaNA uto uddharittu gAliMti soNiya cutthe| rujjhai lahaMti ceTThA, vArijjai paMcame vaNiNo // 755 // 16/11 chAyA :- mA venA tu tata 39 Atmani zakti vaturthe ! rudhyate ladhviti ceSTA vAryate paJcame vraNinaH // 11 // gAthArtha :- cothA prakAranA zalyamAM vaidyo vraNamAMthI zalya kADhyA bAda vedanA na thAya e mATe keTaluMka lohI kADhI nAMkhe che. pAMcamA prakAranA zalyamAM vaidyo zalyoddhAra karIne traNa jaldI rUjhAi jAya mATe traNavALAne cAlavA vagerenI kriyA karavAno niSedha kare che. TIkArtha :- 'vaDaLe'= cothA vraNamAM "T verUma 3'= vedanA na thAya to'= e mATe " rA'= zalyano uddhAra karIne "dviti sAiya'= keTaluMka lohI kADhI nAMkhe che, "paMca'= pAMcamA zalyamAM vA'= traNavALA puruSane " huM huM ti'= traNa jaldIthI rUjhAI jAya mATe 'veTTa'= cAlavA vagere kriyAno "vAri MTTa'= niSedha karAya che. je 76 // 26/26. roheti vaNaM chaTe, hitamitabhojI abhaMjamANo vaa| tattatte chinnati, sattA pUrUmaMsAvI 716 / 26/22. Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 16 gujarAtI bhAvAnuvAda 337 chAyA :- rotta vRUAM pake hitamatamonI ammAno vA . tAvanmAnaM chidyate saptamake pUtimAMsAdi // 12 // gAthArtha :- chaThThA prakAranA zalyano uddhAra thaI gayA pachI traNavALo puruSa cikitsA pramANe pathya ane alpa bhojana karIne athavA sarvathA bhojanano tyAga karIne traNane rUjhave che. sAtamA prakAranA zalyamAM zalyoddhAra karyA pachI zalyathI dUSita thayelA mAMsa-meda vagerene kADhI nAMkhavAmAM Ave che. TIkArtha :- "cha'= chaThThA dravyavaNamAM 'hitamatamona'= pathya ane alpa bhojana karanAro 'amuMnamALo vA'= athavA vraNanI cikitsAne anusAre bhojanano tyAga karanAro 'vaU'= traNane "ti'= rUjhave che. "sattA '= sAtamA vraNamAM 'tattayamendra = eTalA mAtra (jaTaluM dUSita thayuM hoya eTaluM) 'pUmaMsArI'= dUSita mAMsa-meda Adine "chinnati'= chedIne kADhI nAMkhe che. || 76 / 26/12 taha vi ya aThAyamANe, goNasakhaiyAdi rappue vA vi| kIrati tadaMgachedo, saadvito sesarakkhaTThA // 757 // 16/13 chAyA :- tathApi titti nallivitAvI rapUkke vApi | kSiya taSTha: sAthi: zeSarakSArtham | zarU I gAthArtha :- sarpa, gho vageree zarIramAM DaMsa mAryo hoya evA vraNamAM ke valmIka rogamAM ukta cikitsAthI traNa na rUjhAvAthI bAkInA aMgonA rakSaNa mATe dUSita aMgano hADakA sahita cheda karavAmAM Ave che. TIkArtha :- 'tara vi '= ATalI cikitsA karyA pachI paNa jo 'mahAyamAne'= traNa rUjhAya nahi to 'o sivRdyAri'= sarpa karaDyo hoya vageremAM 'rapu vA vi'= vAyupradhAna jheramAM valmIka nAmanA rogamAM 'sesaravagTTa'= bAkInA dUSaNa vagaranA aMganI rakSA mATe tamAro'= te dUSita aMgano cheda sakrito'= hADakAMnI sAthe-"hADakAnI sAthe je varte che te' ema sahabahuvrIhi samAsa che. 'Iti'= karAya che. || 717 || 6/2 have A dravyavraNanI samAnatAthI bhAvavraNane varNave che - mUluttaraguNarUvassa tAiNo prmcrnnpurisss| avarAhasallapabhavo, bhAvavaNo hoti NAyavvo // 758 // 16/14 chAyA :- mUtnottara ||rUpI tathinaH paramarApuruSasthA aparAdhazalyaprabhavo bhAvavraNo bhavati jJAtavyaH // 14 // gAthArtha :- mUlaguNa-uttaraguNa svarUpavALA ane jIvonuM saMsArasAgarathI rakSaNa karanArA parama cAritrarUpa puruSane aparAdharUpa zalyathI bhAvavraNa thAya che. TIkArtha :- 'mUnuttaragurUva'= ahiMsA Adi mULaguNo ane piMDavizuddhi Adi uttaraguNa svarUpa vALA 'tA '= saMsArathI rakSaNa karAvanAra "paramezvara purisamsa'= evA paramacAritrarUpI puruSane evA (-"cAritrarUpI puruSa' parama evo cAritrapuruSa' ema karmadhAraya samAsa thayo che.) 'varahimavo'= aparAdharUpI zalyanA nimitte thayeluM 'mAvavo hari nAyabro'= bhAvavraNa hoya che ema jANavuM. // 7,8 || 26/64 Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 zrI paJcAzaka prakaraNa - 16 gujarAtI bhAvAnuvAda eso evaMrUvo, savigiccho ettha hoi vinnnneo| sammaM bhAvANugato, NiuNAe jogibuddhIe // 759 // 16/15 chAyA :- eSa evaMrUpaH sacikitso'tra bhavati vijJeyaH / samyag bhAvAnugato nipuNayA yogibuddhyA // 15 // gAthArtha :- prAyazcittanA adhikAramAM ukta svarUpavALA bhAvavraNane have cikitsA sahita ane samyagu rahasya sahita yogIonI sUkSmabuddhithI jANavuM jarUrI che. gAthArtha :- "ettha'= mA praayshcittn| madhiAramA evaMrUvo'= tasva35vANo 'eso'= bhaavnaae| 'sAvigiccho'= yitsiA sahita sammaM bhAvANugato'= sbhy| 24syasahita, 'NiuNAe'= sUkSma 'hoi viNNeo'= vA yogya che. 'jogibuddhIe'= yogIpuruSanI buddhithI,- yogImonI buddhi maviparIta DovAthI te vastunA sAyA sva35 cha, tamanA zAnamA viparyaya nathI hoto. // 759 // 16/15 bhikkhAyariyAdi sujjhati, aiyAro koi viyaDaNAe u| bitio u asamito mi tti kIsa? sahasA agutto vA // 760 // 16/16 chAyA :- bhikSAcaryAdiH zuddhyati aticAraH ko'pi vikaTanayA tu / dvitIyastu asamito'smIti kasmAt ? sahasA agupto vA // 16 // saddAdiesurAgaM, dosaM va maNe gao tiygmmi| NAuM aNesaNijjaM, bhattAdi vigicaNa cautthe // 761 // 16/17 chAyA :- zabdAdikeSu rAga dveSaM vA manasi gatastRtIyake / jJAtvA aneSaNIyaM bhaktAdi 'vigiMcaNa' caturthe // 17 // ussaggeNa vi sujjhati, aiyAro koi koi utvennN| taha vi ya asujjhamANe cheyavisesA visohaMti // 762 // 16/18 tigaM / chAyA :- utsargeNApi zuddhayati aticAraH ko'pi ko'pi tu tapasA / tathApi ca azuddhayati chedavizeSA vizodhayanti // 18 // trikam / gAthArtha :- bhikSAcaryA AdimAM je sUkSma aticAra lAgyA hoya te prathama dravyazalya tulya che. jema prathama zalyamAM mAtra zalyane bahAra kADhI nAMkhavAno hoya che. e sivAya bIjI koI cikitsA karavAnI hotI nathI, tema A aparAdhamAM mAtra gurubhagavaMtanI AgaLa AlocanA ja karavAnI hoya che. gurunI AgaLa aparAdha pragaTa karavA mAtrathI tenI zuddhi thaI jAya che, temAM bIjuM koI vizeSa prAyazcitta hotuM nathI. samiti-guptino jyAre sahasAkAra bhaMga thaI jAya tyAre te bIjA dravyazalya tulya aparAdha che. temAM jema mAtra traNanuM mardana karavAnuM hoya che tema A aparAdhamAM "are ! huM koI paNa puSTa kAraNa vagara ja samiti-guptimAM pramAdI kema banyo ?" evA pazcAttApa sahita 'micchA mi dukkaDa' bolavAnuM hoya che, A pratikramaNa nAmanuM bIjA naMbaranuM prAyazcitta che, eTalAmAtrathI enI zuddhi thaI jAya che. iSTa-aniSTa zabdAdi viSayomAM mAtra manathI jyAre rAga-dveSa thaI jAya tyAre tenI trIjA mizra nAmanA prAyazcittathI zuddhi thAya che. A bhAvavraNa e trIjA dravyazalyatulya che. emAM jema vraNamardana karIne kAnano Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 16 gujarAtI bhAvAnuvAda 339 mela pUravAno hoya che. tema A mizraprAyazcittamAM gurune aparAdha jaNAvavA rUpa AlocanA karavAnI hoya che ane guru bhagavaMta kahe ke "micchA mi dukkaDa' do eTale "micchA mi dukkaDa' devAnuM hoya che. aneSaNIya bhojanAdi grahaNa karavArUpa aparAdhanI cothA viveka nAmanA prAyazcittathI zuddhi thAya che. te cothA dravyazalyatulya che. temAM jema kharAba lohI bahAra kADhI nAMkhavAnuM hoya che tema AmAM azuddha AhAra paraThavavAno hoya che. azubha svapra vagere koIka aparAdhanI pAMcamA kAyotsarga nAmanA prAyazcittathI zuddhi thAya che. A aparAdha pAMcamAM dravyazalya tulya che. temAM jema cAlavA vagere kriyA karavAno vaidya niSedha kare che tema AmAM paNa kAyotsargamAM ceSTAno niSedha karAya che. pRthvIkAyano saMghaTTo Adi koIka aparAdhanI zuddhi tapa nAmanA prAyazcittathI thAya che. A aparAdha chaThThA dravyazalya tulya che. temAM jema apathya AhArano tyAga athavA sarvathA bhojanano tyAga vaidya karAve che. tema AmAM tapa karavAno hoya che. tapathI paNa jo aparAdhanI zuddhi thAya tema na hoya to tenI zuddhi cheda prAyazcittathI karavAmAM Ave che, chaThThA dravyazalya tulya A aparAdha che. temAM jema bagaDela mAMsAdino cheda karavAmAM Ave che tema A aparAdhamAM pAMca ahorAtrAdi krame dIkSAparyAyano cheda karavAmAM Ave che. TIkArtha :- 'misthAriyAdri = bhikSAcaryA AdimAM gamanAgamanaviSayaka "voTTa'= koIka 'mAro'= aparAdha 'viyaUTI 3'= svalpa hovAthI AlocanA vaDe ja "suti '= zuddhine pAme che. arthAt temAM gurune aparAdha jaNAvavA svarUpa AlocanA prAyazcitta ja che. bIjA prAyazcittanI temAM jarUra nathI hotI. 'vitima 3'= bIjo aparAdha 'mamita mi tti'= samitimAM upayogarahita "kSIra ?'= kyA kAraNe huM thayo? 'sahasI'= koIpaNa prayojana vagara ja 'mAro vA'= guptimAM upayoga rahita. arthAt samiti ke guptimAM koIpaNa puSTAlaMbana sivAya huM kema pramAdI banyo ? tethI pratikramaNa prAyazcittanA viSayabhUta A aparAdha 'micchA mi dukkaDa' devAthI zuddha thAya che. jyAre samiti-guptino sahasAkAra bhaMga thaI jAya tyAre mAtra " micchA mi dukkaDa' kahevA svarUpa A bIjA naMbaranuM pratikramaNa prAyazcitta che. || 760 | 26/6 "sahiSNu'= zabda-rUpa Adi viSayomAM "rA'= Asakti sorsa '= athavA aprIti "mane sAmo'= mAtra manamAM ja thAya che paNa rAga-dveSanI koI pravRtti karI nathI. 'tAzmi'= trIjA aparAdhamAM trIjA mizra prAyazcittathI zuddhi thAya che. arthAt tenI zuddhi mATe Alocana ( gurune jaNAvavuM) ane pratikramaNa micchA mi dukkaDa devuM bane karavAnuM hoya che. 'moLikna'= akalpanIya-doSita 'mattAvi'= bhojana, pANI vagere 'pAuM'= zAstrathI parikarmita thayelI buddhivaDe jANIne 'viviUT'= paraThavavuM. 'vakaltha'= cothA vivekaprAyazcittane yogya aparAdhamAM doSita AhArAdine paraThavavAthI zuddhi thAya che. || 762 // 26/17 | 'mAro'= aticAra 'zno'= koIpaNa jAtanA hiMsA AdinA bhAva na hovA chatAM mAtra hiMsA AdinuM svama AvyuM hoya te 'oDu 3 tave '= tapaprAyazcittane yogya koI aticAra che. '3rUrI fa'= te kAyotsargathI paNa "suti'= zuddhine pAme che. "tevi '= tapa vaDe paNa 'sumAne'= jenI zuddhi thAya nahi tevA aparAdhanI 'chevalesa'= cheda Adi viziSTa prAyazcittathI 'virohRti'= zuddhi kare Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 zrI paJcAzaka prakaraNa - 16 gujarAtI bhAvAnuvAda che. '3 sumo '= zabdamAM dhAtu parasmapadI hovA chatAM tAchIce-va-vana-zaSi paramailInImapa" e sUtrathI "zakti' arthamAM manas pratyaya lAgIne sumana zabda banyo che. sumIna= zuddhinI zaktithI yukta anumAnaH zuddhinI zakti vagaranuM. / uddara // 26/18 cheda prAyazcittathI aparAdhanI zuddhi kevI rIte thAya che? e jaNAve che :chijjati dUsiyabhAvo, thomraaynniybhaavkiriyaae| saMvegAdipabhAvA, sujjhai NAtA tahA''NAo // 763 // 16/19 chAyA :- chidAre kUpitAva tathADavamarAtnimAjjiyA | saMvegAdiprabhAvAt zuddhyati jJAtA tthaa''jnyaatH|| 19 // gAthArtha :- cheda prAyazcittamAM ahorAtra paMcaka Adi kramathI dIkSA paryAyane nyUna karavAthI dUSitabhAva dUra thAya che. teno paryAya ocho thavAthI te have nAno bane che AthI tene saMvegAdi guNonI prApti thAya che tenA prabhAvathI temaja sarvajJanI AjJAnuM pAlana thavAthI AgamanI vidhipUrvaka karelA A prAyazcittathI zuddhi thAya che athavA prAyazcitta sevanAra sAdhu zuddha thAya che. TIkArtha :- 'tae'= paMcakachedAdi prakAra vaDe 'chinnati'= ahorAtra paMcakAdi kramathI dIkSAparyAyane ocho karAya che. "lUsiyamAvo'= dUSita adhyavasAya, 'momAyamAvariyA'= dIkSAparyAyanA laghupaNAnI kriyAthI arthAt dIkSAparyAya kapAI javAthI dUra thAya che, AmAM 'va' ane 'tni#' no karmadhAraya samAsa karIne 'mAva'= zabdanI sAthe teno SaSThI tapuruSa samAsa karIne pachI 'kriyA'= zabdanI sAthe SaSThItapuruSa samAsa karyA bAda tRtIyA vibhakti karI che. "saMvelipamAvata'= saMvega, nirveda Adi guNonA sAmarthyathI "pati'= nyAyathI AgamamAM kahelI vidhithI 'tahAiDaVITo'= tathA sarvajJanI AjJAthI 'su'= cheda prAyazcittane yogya aparAdhanI zuddhi thAya che. athavA aparAdha ane aparAdha karanAra sAdhuno abheda upacAra karavAthI 'nAtA'= buddhimAna sAdhu saMvegAdinA prabhAvathI tathA sarvajJanI AjJAthI zuddha thAya che. teno dUSita adhyavasAya dUra thAya che. // 763 / / 16/19 mUlAdisu puNa ahigayapurisAbhAveNa natthi vnnciNtaa| eteMsi pi sarUvaM, vocchAmi ahANupuvvIe // 764 // 16/20 chAyA :- mUnAvavuM punaraMdhavachUtapuSamAvena nAsti vintA | eteSAmapi svarUpaM vakSyAmi yathAnupUrvim // 20 // gAthArtha :- mULa vagere prAyazcittane yogya aparAdhamAM cAritrano sarvathA abhAva ja thAya che. AlocanAdi sAta prAyazcittamAM traNanA dRSTAMtathI je vicAraNA karI tevI vicAraNA ahIM mULa anavasthApya ane pArAcika prAyazcittamAM karAtI nathI kAraNa ke zarIra hoya to temAM traNano saMbhava che. mULa AdimAM cAritrarUpI zarIrano nAza thaI gayo che. have mULa AdinuM svarUpa kramazaH kahIza. TIkArtha:- 'mUnAnuM puna'= mULa-anavasthApya ane pArAcika prAyazcittamAM 'diyapurisamAveT'= cAritrarUpI puruSano ja abhAva hovAthI 'vAMcatA'= dravyavraNanA jevI vicAraNA 'na'= saMbhavatI nathI. 'tteisi pi'= mULa AdinuM sarUvaM'= svarUpa 'hApAputhvI'= anukrame 'vochAmi'= kahIza. // 764 // 26/20 Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 16 gujarAtI bhAvAnuvAda 341 pANAtivAtapabhitisu,saMkappakaesa crnnvigmmmi| AuTTe parihArA, puNa vayaThavaNaM tu mUlaM ti // 765 // 16/21 chAyA :- prANAtipAtaprakRtiSa saMnyava6 vara visAre | AvRtte parihArAt punavratasthApanaM tu mUlamiti // 21 // gAthArtha :- saMkalpathI arthAt AvezapUrvaka irAdAthI karelA prANivadha, mRSAvAda Adi aparAdhomAM cAritrano abhAva thatAM have pharIthI Avo aparAdha pote nahi kare evA pariNAmavALA sAdhumAM doSanI zuddhine mATe pharIthI mahAvratonuM sthApana karavuM te mULa prAyazcitta che. arthAt AmAM teno saMpUrNa dIkSAparyAya kApI nAMkhIne tene pharIthI dIkSA ApavAmAM Ave che. TIkArtha :- "saMpUNaku'= irAdApUrvaka jANIjoIne karAyelA 'pativatapamati'= prANivadha Adi aparAdhomAM ' virAmami'= cAritranA pariNAma naSTa thavAthI cAritrano ja nAza thavAmAM 'mADa'= pharIthI Avo doSa pote nahi seve ema cAritrano pariNAma jAge tyAre "parihAra'= aparAdhanI zuddhine mATe "pu vaDava'= pharIthI mahAvrata uccarAvavA svarUpa "mUnaM ti'= mULa prAyazcitta che. // 76 // 626 have mULaprAyazcitta bAda anavasthApya prAyazcittano viSaya kahe che :sAhammigAditeyAdito, tahA crnnvigmsNkese| Nociyatave'kayammI, Thavijjati vaesu aNavaTTho // 766 // 16/22 chAyA :- sAdharkivirtayAvitaH tathA ravi/saMvaneze ! nocitatapasi'kRte sthApyate vrateSu anavasthApyaH // 22 // gAthArtha :- sAdharmika AdinI uttama vastunI corI Adi karavAthI te prakAre cAritrano abhAva thAya evo saMkleza utpanna thayo hoya tyAre te jyAM sudhI AgamamAM kahela tapane prAyazcittarUpe na kare tyAM sudhI tene pharIthI vratomAM sthApavAmAM na Ave. arthAt Agamokta tapa pUrNa karyA bAda pharIthI tene mahAvrata uccarAvavAmAM Ave te sAdhu anavasthApya che. abheda upacArathI te prAyazcittane paNa anavasthApya kahyuM che. TIkArtha :- "sAmiAhiteyAlito'= sAdharmika ke anyatIrthikAdinI vastunI corI karavAthI athavA tenI sAthe mArAmArI karavAthI- ahIMyA sAdharmika zabdanI pachI je "Adi' zabda che teno artha anyatIrthikAdi karavAno che ane "teyAdimAM je "Adi' zabda che teno artha tADana karavuM vagere e pramANe karavAno che. "ta'= te AgamamAM kahela prakAre 'vara visAmasaMse'= cAritrano nAza thAya evo saMkleza utpanna thayo hoya tyAre, "vayeti'= prAyazcittarUpe AgamamAM kahela tapa 'mayamI'= na kare tyAM sudhI 'vajJati vasu'= vratamAM sthApavAmAM arthAt pharIthI tene vrata uccarAvavAmAM 'o'= AvatA nathI. "maUvo'= A sAdhune anavasthApya kahevAya che. sAdhunI sAthe abheda upacAra karIne A prAyazcittane paNa anavasthApya kahevAmAM Ave che. // 766 // 26/22 have anavasthApya prAyazcittanI bAda pArAcikano viSaya kahe che : aNNo'NNamUDhaduTThAtikaraNato tivvsNkilesNmi| tavasA'tiyArapAraM, aMcati dikkhijjati tato ya // 767 // 16/23 Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 zrI paJcAzaka prakaraNa - 16 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- macoDaca-mUDha-BtizaUtitIvrasaMnne .. tapasA'ticArapAramaJcati dIkSyate tatazca // 23 // gAthArtha - anyonya atikaraNa, mUDha atikaraNa ane duSTa atikaraNathI arthAt tevA prakAranI pravRtti vAraMvAra karavAthI, tIvrasaMkliSTa pariNAma thatAM zAstrokta tapa (jaghanyathI 6 mAsa ane utkRSTathI bAra varSanA tapa)thI aticAranA pArane pAme arthAt zuddha bane pachI tene dIkSA ApavAmAM Ave che, A pArAcika prAyazcita che. TIkArtha:- 'pauroDauU/mUha,tarato'= zAstramAM prasiddha anyonyakaraNa mUDhakaraNa ane duSTakaraNathI 'tivyasaMntisaMmi'= utkRSTa saMklezanA pariNAmamAM 'tavaNI'= zAstrokta tapa vaDe 'tiyArapAra'= aparAdhanA pArane 'yaMti'= pAme arthAt aparAdhanI zuddhi kare, 'tato '= tapa vaDe vizuddha banyA pachI ja 'vivRiti'= dIkSA apAya che, anyathA te dIkSAne paNa yogya banato nathI. pote tapa karIne vizuddha banelo punaH dIkSAne yogya bane che. zAstrAnusAra, vizeSa saMkleza pAmelo hovAthI pote pApasevana karavAthI ayogyatAne pAmelo che ema pote jANe che. e sivAyanA bIjA to dIkSAne mATe adhikArI ja nathI, anyonya atikaraNa- be puruSonI paraspara vedavikAranI kriyA karavI. mUDha atikaraNa - pAMcamI thINaddhinidrAne vaza banIne pravRtti karavI. duSTa atikaraNa - tenA kaSAyaduSTa ane viSayaduSTa ema be bheda che. te baMnenA svapakSa ane parapakSa ema be bheda che. svapakSakaSAya duSTa - sAdhuno ghAta kare. parapakSakaSAya duSTa - rAjAno vadha kare. svapakSaviSayaduSTa - zramaNInI sAthe abrahmanuM sevana kare. parapakSaviSayaduSTa - rANInI sAthe abrahmanuM sevana kare. || 767 / 26/rara aNNesiM puNa tabbhavatadaNNavekkhAe~ je ajoga tti| caraNassa te ime khalu, saliMgacitibhedamAdIhiM // 768 // 16/24 chAyA :- ceSa putadravaticApekSa veDyothI rUti ! caraNasya ta ime khalu svaliGgacitibhedAdibhiH // 24 // gAthArtha :- anyadarzana tathA jainadarzananA bIjA AcAryonA mate dIkSAmATe ayogya gaNAyelA bIjA puruSanI apekSAe vadhAre saMkliSTa hovAthI te bhavamAM- arthAt je bhavamAM aparAdha karyo te bhavamAM jeo dIkSAne ayogya che teo A svaliMgabheda ane caityabheda karanArA sAdhuo che. svaliMgabheda eTale RSihatyA karanArA tathA zramaNInI sAthe abrahmane sevanArA ane caityabheda eTale jinapratimAno ane caityadravyano vinAza karanArA - teo A bhavamAM dIkSA ApavA mATe atyaMta ayogya che, teone A bhavamAM pharI dIkSA apAtI nathI. TIkArtha :- 'mAsa pu'= anyadarzanIya tathA jainadarzananA ja bIjA AcAryonA mate 'tamava'= aparAdha karyo e bhavamAM 'taUUvevAI'= dIkSAne ayogya evA parapuruSanI apekSAe ghaNA saMkliSTa hovAthI 'ne mano utta'= je ayogya che 'vara '= cAritrane mATe "te ne nu'= te A che. Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 16 gujarAtI bhAvAnuvAda 343 kyA sAdhuo ayogya che ? te jaNAve che. "saniyaciMtime maliEi= RSihatyA Adi svaliMgabhedathI ane jinapratimAno vinAza karavAthI caityabheda karanArA teo atyanta ayogya che bAkI sAmAnyathI AgaLanA sUtramAM jemanuM varNana karavAmAM AvyuM che te sAdhuo A atyaMta ayogya sAdhunA jeTalA saMkliSTa na hovAthI teo kathaMcit amuka prakAre arthAt prAyazcittathI zuddha bane pachI te bhavamAM paNa dIkSAne yogya banavAno saMbhava che. | 768 | kvAra4 A bIjA AcAryonA matanuM paNa kathaMcita samarthana karatAM AcArya kahe che :AsayavicittayAe, kiliTThayAe taheva kammANaM / atthassa saMbhavAto, NeyaM pi asaMgayaM ceva // 769 // 16/25 chAyA :- mAvatratayA vistakRta tathaiva jarnAm marthastha sanmavat nemapi sakiraM caiva / ra6 // gAthArtha - jIvonA adhyavasAyo vicitra prakAranA hovAnA kAraNe tathA cAritramohanIya Adi pApakarmono nikAcitabaMdha thayo hovAthI hamaNAM jaNAvyo evo aparAdha karanArA jIvo dIkSA mATe atyaMta ayogya ja saMbhave che mATe A anya AcAryono mata paNa kathaMcit saMgata che, sarvathA asaMgata nathI. TIkArtha :- 'mAsavidattayANa'= jIvonA adhyavasAyanA vicitrapaNAthI 'iinayA'= nikAcita kliSTa baMdha thayo hovAthI 'taheva'= tathA prakAre "mAna'= cAritramohanIya karma athavA jJAnAvaraNIyAdi karmono 'stha'= dIkSAnA abhAvanI apekSAe vicAratAM atyaMta ayogyatAno arthAt dIkSA mATe atyaMta ayogyapaNAno 'saMbhavIto'= saMbhava hovAthI 'yaM pi'= A anya AcAryono mata paNa 'masaMyaM veva'= sarvathA asaMgata nathI, paraMtu kathaMcita saMgata che. || 766 26/ra6 pArAMcika prAyazcittanA adhikArane AzrayIne have A varNave che : AgamamAI ya jato, vavahAro paMcahA vinnidditttthaa| Agama suya ANA dhAraNA ya jIe ya paMcamae // 770 // 16/26 chAyA :- mAma iyato vyavahAra: OMthA vinirviSTaH | AgamaH zrutamAjJA dhAraNA ca jItaM ca paJcamakaH // 26 // eyANusArato khalu, vicittameyamiha vaNiyaM sme| AsevaNAdibhedA, taM puNa suttAu NAyavvaM // 771 // 16/27 chAyA :- patinusarataH ghanu vicatratidi samaje ! AsevanAdibhedAt tat punaH sUtrAt jJAtavyam // 27 // gAthArtha :- kAraNa ke prAyazcittanA viSayamAM jinezvaradevoe Agama vagere pAMca prakArano vyavahAra kahyo che. AgamavyavahAra, zrutavyavahAra, AjJAvyavahAra, dhAraNAvyavahAra ane pAMcamo jItavyavahAra. pratisevA vagerenA bhedathI A pAMca prakAranA vyavahAranA anusAra AgamamAM aneka prakAranuM prAyazcitta kahyuM che. te AgamamAMthI jANI levuM. TIkArtha :- 'mAmamAruM '= Agama Adi "nato'= kAraNake "vahAro'= vyavahAra "paMda'= pAMca prakArano 'vi'i = kahyo che. te pAMca prakArano vyavahAra kevo che; te jaNAvavA mATe tenA bhedanuM Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 zrI paJcAzaka prakaraNa - 16 gujarAtI bhAvAnuvAda varNana kare che:- (1) 'mAma'= kevalajJAnI, mana:paryavajJAnI, avadhijJAnI tathA caudapUrvadharo AgamavyavahArathI prAyazcitta Ape che teo jJAnI hovAthI aparAdhI vyaktinA mananA abhiprAyane jJAnathI sAkSAt jANe che athavA upAyo vaDe jANe che. tenA abhiprAyane teo jevA hoya evA sAcA ja jANe che, emAM kadI bhUla thatI nathI, tenA AkhA jIvanasaMbaMdhI aparAdhane teo sAkSAt pratyakSarUpe dekhatA hoya che (2) "su'= bIjo zravyavahAra che teo zrutanA anusAra prAyazcittane Ape che. te zrutaviSayavALo A zrutavyavahAra che. (3) 'mA'= eka gItArtha anya sthaLe rahelA gItArthanI pAse potAnI AlocanA karavAnI hoya paNa pote tyAM jaI zake ema na hoya to koI buddhizALI sArI yAdazaktivALA agItArthane guDha sAMketika bhASAmAM potAnA aticAro kahIne pelA dUra dezamAM rahelA gItArthanI pAse mokale. pelA gItArtha paNa gUDha bhASAmAM prAyazcitta kahIne mokale, te agItArtha dhAraNAzaktivALo hovAthI barAbara yAda rAkhIne jarApaNa bhUlyA vagara te badhuM ja kahe- A AjJAvyavahAra che. (4) "ghAra '= gItArtha gurue dezakALane anusAre- dravyAdi, puruSa ane pratisevanAne jANIne je aticAronuM je prAyazcitta anekavAra ApyuM hoya te ziSya sAMbhaLyuM hoya tene barAbara yAda rAkhIne ziSya tevA ja dravyAdimAM tevA ja aparAdhamAM te ja pramANe prAyazcitta Ape. A dhAraNAnA viSayavALo hovAthI dhAraNAvyavahAra kahevAya che. (5) 'nI ya paMcama'= pAMcamo jIta vyavahAra che. pUrva puruSoe Acarelo AcAra te jIta kahevAya che. te paNa Agamika puruSoe Acarelo hovAthI tathA anAdikALathI siddha jItavyavahAranI aMtargata hovAthI prAmANika ja che. jItavyavahAra vinA pAMca vyavahAranI saMkhyA saMgata nahi thAya. mATe A paNa vyavahAra che. || 770 || 26/radda ' pusarato'= A pAMca prakAranA vyavahArane anusAre ja 'vicattameya'= A pArAMcika aneka prakAranuM 'rUda'= ahIM 'vAya'= kahyuM che. "samaU'= zAstramAM 'mAsevaUTIfme'= AsevanA-AzAtanAnA bhedathI 'ta puI'= te pArAcika prAyazcitta "kuttA'= AgamamAMthI 'TyavaM'= jANavuM. / 772 // 26/ra7 evaM ca ettha tattaM, asuhajjhavasANao havati bNdho| ANAvirAhaNANugameyaM, pi ya hoti daTThavvaM // 772 // 16/28 chAyA :- tathvItra tattvamazumathyavasAnato mata vanya: | AjJAvirAdhanAnugamidamapi ca bhavati draSTavyam // 28 // suhabhAvA tavvigamo, so'vi ya ANANugo nniogenn| pachittama samma, vikro veva vipauto / 77rU . 26/21 jummA chAyA :- amAvAdiyAma: sofpa nAjJAnumate niyona | prAyazcittameSaH samyag viziSTaka eva vijJeyaH // 29 // yugmam / gAthArtha :- prAyazcittanA viSayamAM A tattva che ke azubha adhyavasAyathI azubha karmano baMdha thAya che. jinAjJAnuM pAlana na karavuM, tenI virAdhanA karavI e ja azubha adhyavasAya che. zubhabhAvathI azubha karmano nAza thAya che. zubhabhAva jinAjJAne anusaravAthI ja thAya che. arthAt je jinAjJAnusArI che te ja bhAva zubha che, e sivAyano bhAva azubha ja che. viziSTa zubhabhAva ja yathArtha prAyazcitta jANavo. Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 16 gujarAtI bhAvAnuvAda 345 TIkArtha :- 'vaM tra'= A 'ttha'= ahIM daza prakAranA prAyazcittanA adhikAramAM 'tatta'= paramArtharahasya che. 'masuhRvasAmo'= azubha adhyavasAyathI "hati'= thAya che. 'vaMdho'= karmano baMdha- dUdha ane pANInI jema parasparamAM bhaLI javAthI AtmapradezanI sAthe karmaskaMdho ekameka thaI jAya che tene baMdha kahevAmA Ave che. 'mALAviradiUTINu'= bhagavAnanA vacanarUpI AjJAnI virAdhanAthI yuktavirAdhanA eTale AjJAnuM pAlana nahi karavuM tenAthI yukta "yaM pi ya'= azubha adhyavasAya paNa 'roti a'= hoya che ema jANavuM. AjJAnI virAdhanA karavI e ja azubha adhyavasAya che. AjJAnuM pAlana karanArane azubha adhyavasAya saMbhavato nathI ema tAtparya che. || 772 // 26/28 sumAva'= zubha adhyavasAyathI 'tavisAmo'= karmano nAza thAya che. "sovi '= te zubha adhyavasAya paNa 'mATI[ '= jinAjJAnuM pAlana karavA svarUpa che arthAt jinAjJAthI yukta ja hoya che. "far niyamA 'chatta'= prAyazcitta arthAt doSanI vizuddhinA hetubhUta "isa'= A zubha bhAva 'sa'= aviparIta 'visi veva'= sAmAnya nahi paNa viziSTa prakArano 'vipauro'= jANavo. prAyazcittanI kriyA e zubhabhAvanA ja aMgarUpa che athavA te karmanA kSaya mATe che mATe temAM sAmAnya zubhabhAva nahi paNa viziSTa prakArano zubhabhAva joIe. || 77rU // 2626 prAyazcittamAM sAmAnya zubhabhAvathI doSanI zuddhi thatI nathI paNa viziSTa prakArano zubhabhAva hoya to ja doSanI zuddhi thAya che ema jaNAve che : asuhajjhavasANAo, jo suhabhAvo visesao ahigo| so iha hoti visiTTho, na ohato samayanItIe // 774 // 16/30 chAyAH- 3NamadhyavasAnA yaH manAvo vizeSatofdha: . sa iha bhavati viziSTo na oghataH samayanItyA // 30 // gAthArtha :- aparAdha karatI vakhate je azubhabhAva hato tenA karatAM adhika pramANamAM zubhabhAva thAya te ja ahIM AgamanA siddhAMta mujaba viziSTa zubhabhAva che, sAmAnyamAtra zubhabhAva nahi. TIkArtha:- 'masuhRvasAmo '= aparAdha karatI vakhatanA azubha adhyavasAyathI 'no sudamAvo'= te bAda prAyazcitta karatI vakhatano zubhabhAva 'visa'= vizeSa prakAre 'di'= doSano nAza karavA mATe samartha thAya eTalo adhika tenA pratipakSabhUta evo 'so'= te zubhabhAva 'rU = A adhikAramAM 'ra modato'= sAmAnyathI zubhabhAva mAtra nahi. 'samayanItI'= AgamanI nItithI 'visa'= atizayavALo (= viziSTa zubhabhAva) doti'= che. || 774 / 26/30 enAthI viparItapaNAmAM doSa jaNAve che :iharA baMbhAdINaM, AvassayakaraNato uohennN| pacchittaM ti visuddhI, tato na doso smysiddho||775 // 16/31 chAyA :- phatathA brAhyAvInAmI varSavaratistu mopena | prAyazcittamiti vizuddhistato na doSaH samayasiddhaH // 31 // gAthArtha :- anyathA jo sAmAnya zubhabhAva mAtrathI ja jo prAyazcitta thaI jatuM hota to brAhmI Adine Avazyaka(= pratikramaNa) karavAthI thayelA mAtra zubhabhAvathI prAyazcitta thaI gayuM hota, tenAthI karmano nAza Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 zrI paJcAzaka prakaraNa - 16 gujarAtI bhAvAnuvAda thaI gayo hota Ama vizuddhi thaI javAthI zAstraprasiddha strInAmakarmanA baMdharUpa doSa thayo na hota. TIkArtha :- "phedarA'= anyathA jo sAmAnya zubhabhAvathI ja doSanI vizuddhi thaI jatI hota to 'vaMzAvI '= brAhmI-suMdarI Adine pUrvajanmamAM 'mAvasarAto 3'= devasika Adi pratikramaNa karavAthI ja 'mo'= sAmAnyathI "pachitta ti'= prAyazcitta thaI gayuM hota e kAraNe vizuddhI'= doSanI zuddhi thaI gaI hota. 'tato'= AvazyakarUpa prAyazcittathI "samasiddho'= strInAmagotrakarmanA baMdhasvarUpa zAstraprasiddha 'ra yoso'= doSa thayo na hota. zAstramAM brAhmI-suMdarI Adine strInAmakarmanA baMdhanuM pratipAdana kareluM che tethI jaNAya che ke sAmAnyamAtra zubhabhAvathI doSanI vizuddhi thatI nathI. | 77 // ddArU upasaMhAra karatAM kahe che :tA eyaMmi payatto, kAyavvo appamattayAe u| sativanano taha, saMvevilesanoyoga II 776 26/rUrI chAyAH- tamit prayatna: vartavyo.pramattatayA tu smRtibalayogena tathA saMvegavizeSayogena // 32 // gAthArtha - viziSTa zubhabhAva ja zuddhinuM kAraNa che mATe apramattatA, nAnA moTA aticArone yAda rAkhavA saMbaMdhI smaraNazakti, atizaya bhavabhayarUpa saMvega A traNanA yogathI viziSTa zubhabhAva utpanna karavAno prayatna karavo joIe. TIkArtha:- 'tA'= tethI 'yaMmi'= viziSTa zubhabhAvamAM 'patto'= prakRSTa prayatna 'mapramattayANa 3'= apramattatAthI ja "sativartanone '= smRtinA sAmarthyanA vyApArathI (aparAdhone barAbara yAda rAkhavAmAM) 'ta'= tathA "saMviresano'= atizaya saMvegapUrvaka (saMvega vaDe) "vahAvyo'= karavo joIe. . 776 / 26/rUra viziSTabhAvanuM saMpUrNapaNuM A ja rIte thAya che ema batAvatAM kahe che :eteNa pagAreNaM, saMvegAisayajogato ceva / ahigayavisiTThabhAvo, tahA tahA hoti niyameNaM // 777 // 16/33 chAyAH- na prAre saMpatizayotithaiva | adhikRtaviziSTabhAvaH tathA tathA bhavati niyamena // 33 // gAthArtha :- A rIte eTale batrIzamI gAthAmAM kahyuM tema apramattatA, smaraNazakti tathA atizaya saMvegathI AtmavIrSollAsa pragaTe che ane tenAthI doSanI vizuddhinA hetubhUta viziSTa zubhabhAva avazya thAya che. TIkArtha:- 'ttei pareor'= 32mI gAthAmAM kahelA smRtibaLa AdithI 'sADrago to veva'= atizaya saMvegathI ja 'dipAvasiddamAvo'= doSano nAza karavAmAM samartha adhikRta viziSTa bhAva 'ta ta'= te te prakAre jIvanA atizaya varSollAsathI "roti niyamevi'= avazyapaNe thAya che. || 777 | 26/rUra Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 347 zrI paJcAzaka prakaraNa - 16 gujarAtI bhAvAnuvAda tatto tavvigamo khalu, aNubaMdhAvaNayaNaM va hojjAhi / jaM iya apuvvakaraNaM, jAyati seDhI ya vihiyaphalA // 778 // 16/34 chAyAH- tatastAma: vRtvanuvAniya vA bhavet | yaditi apUrvakaraNaM jAyate zreNizca vihitaphalA // 34 // gAthArtha :- viziSTa zubhabhAvathI azubha adhyavasAya vaDe baMdhAyelA karmono nAza thAya ja che. athavA karmono sarvathA nAza na thAya to tenA anubaMdhano viccheda thAya che. kAraNake viziSTa zubhabhAvathI apUrvakaraNa nAmanuM AThamuM guNasthAnaka tathA siddhAMtamAM jenA phaLanuM varNana karyuM che tevI upazamazreNi ane kSapakazreNi thAya che. TIkArtha :- 'tatto'= zubha bhAvathI 'tavisAmo va7'= azubha adhyavasAyathI thayelo karmabaMdhano nAza ja thAya. 'mavaMthAvAyaui a do jJAdi = athavA zubhabhAvathI kadAca karmano sarvathA nAza na thAya to tenA anubaMdhano viccheda thAya che. "='= kAraNa ke ''= A pramANe ja 'maputrakSara '= zreNinI antargata AThamuM apUrvakaraNa nAmanuM guNasthAnaka 'vidiyapatnI'= tathA zAstramAM varNavelA phaLavALI 'seDhI '= upazamazreNi ane kSapakazreNi nAyati'= prApta thAya che. karmano kSaya ane sarvakarmanA anubaMdhanA vyavaccheda dvArA apUrvakaraNa nAmanuM AThamuM guNaThANuM tathA upazamazreNi ane kSapakazreNinI sAdhakone prApti thAya che. // 778 // ddArU4 evaM nikAiyANa vi, kammANaM bhaNiyamettha khavaNaM ti / taM pi ya jujjai evaM, tu bhAviyavvaM ato eyaM // 779 // 16/35 chAyA - parva nivaghatAnAmapi varSanAM matamatra kSamiti / tadapi ca yujyata evaM tu bhAvayitavyamata etat // 35 // gAthArtha :- Ama hovAthI zreNimAM nikAcita karmono kSaya thAya che ema je kahyuM che te paNa A rIte zubhabhAvathI ja ghaTe che. viziSTa zubhabhAva vagara bIjA koIthI karmano kSaya thAya ja nahi. AthI zubhabhAva vaDe ja prAyazcitta doSonI zuddhi kare che ema vicAravuM. TIkArtha :- 'vaM'= Ama hovAthI arthAt viziSTa zubhabhAvathI apUrvakaraNa guNasthAnaka ane zreNinI prApti thatI hovAthI ' niphayA vi mAna'= nikAcita avasthAmAM rahelA jJAnAvaraNIya Adi karmonI 'Liya'= kahI che. "pattha'= zreNimAM 'vaUT ti'= kSapaNA- gAthAmAM 'ya' zabdano prayoga nathI karyo paNa teno artha samajI levAno che 'ya'= je 'taM piya'= te kSapaNA paNa 'gujJakuM'= ghaTe che. 'vaM tu'= zreNimAM bhAvanI ja mukhyatA hoya che. apUrvakaraNAdi guNasthAnakomAM je nikAcita karmonI kSapaNA kahI che te tevA prakAranA zubhabhAva sivAya bIjA koIthI thatI nathI. Ama karmakSayanuM kAraNa hovAthI te zubhabhAva ja karavA yogya che ema jANavuM. 'to'= A zubhabhAvanA kAraNe ja rtha'= A prAyazcittathI doSanI zuddhi thAya che ema 'mAviyaa'= vicAravuM. viziSTa prakAranA zubhabhAva sivAya prAyazcitta paNa doSanI zuddhirUpa potAnuM kArya karatuM nathI mATe kalyANanA arthIe zubhabhAvano ja Azraya karavA yogya che. kAraNa ke viziSTa zubhabhAvathI yukta hoya Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 zrI paJcAzaka prakaraNa - 16 gujarAtI bhAvAnuvAda to ja prAyazcittanuM anuSThAna paNa doSanI vizuddhisvarUpa potAnA phaLa (= kArya)ne sAdhe che // 776 /. 16/35 ahIM ziSya prazna kare che. vihiyANuTThANaMmI, etthaM AloyaNAdi jaM bhaNiyaM / taM kaha pAyacchittaM, dosAbhAveNa tassa tti ? // 780 // 16/36 chAyA :- vihitAnuBtrInovanAra yAtam | tathaM prazcitta koSAmAna tatti ? rUdda | aha taM pi sadosaM ciya, tassa vihANaM tu kaha Nu samayammi? / na ya no pAyacchittaM, imaM pi taha kittaNAo u // 781 // 16/37 jummaM / chAyA :- 35tha tapi salopameva tasya vidhAnaM tuM the samaye? | na ca no prAyazcittaM idamapi tathAkIrtanAttu // 37 // yugmam / gAthArtha :- prAyazcittanA adhikAramAM caityavaMdana Adi vihita anuSThAnomAM je AlocanA - pratikramaNa Adi prAyazcitto kahyA che te zA mATe ? kAraNa ke te vihita anuSThAno nirdoSa hoya che to temAM prAyazcittanI zI jarUra che ? have vihita anuSThAna karavAmAM paNa doSa lAgato hoya to zAstramAM te anuSThAna karavAnuM vidhAna zA mATe karavAmAM AvyuM che ? have vihita anuSThAno nirdoSa ja che ane temAM AlocanA, iriyAvahiyA paDikkamavA vagere je karAya che te prAyazcittarUpe nathI karAtA ema paNa kahevuM yogya nathI kAraNa ke zAstramAM AlocanA AdinuM prAyazcittarUpe ja pratipAdana karAyuM che. TIkArtha :- 'vihiyATTAIma'= caityavaMdana sAdharmika vaMdanA AdimAM 'EURi'= A prAyazcittanA adhikAramAM 'manoyAdri'= AlocanA Adi- "Adi' zabdathI iriyAvahiyA paDikkamavAnuM grahaNa thAya che. 'gaM mAthuM'= je kahyuM che "ta'= to "vosamAveT'= doSarahita nirdoSapaNuM hovAthI "tasa tti'= caityavaMdanAdi vihita anuSThAnanuM 'huM pAchatta'= prAyazcitta zA mATe ? / 780 || 26/36 'da = have 'te pi'= vihita anuSThAna paNa "sorsa viya'= aparAdhavALA ja che to 'tasa'= te vihita anuSThAnonuM 'vidyA tu'= vidhAna arthAt kartavya tarIke upadeza 'da nu sama?i'= zAstramAM zA mATe karavAmAM Ave? arthAt sadoSa anuSThAno je hoya tene karavAno upadeza zAstramAM kadI Ape nahi. 'rU fu'= AlocanA Adi 'tada uttaUITo 3'= zAstramAM tenuM prAyazcitta tarIke ja pratipAdana kareluM hovAthI ra ya no pAchatta'= prAyazcitta nathI ema nahi. arthAt prAyazcitta ja che || 781 || 16/37. ziSyanA A praznano AcArya bhagavaMta pratyuttara Ape che :bhaNNai pAyacchittaM, vihiyANaTThANagoyaraM ceyaM / tattha vi ya kiMtu suhumA, virAhaNA atthi tIeN imaM // 782 // 16/38 chAyA :- mAthate prAyazcitta vihitAnuSThAnavaraM caitan | tatrApi ca kintu sUkSmA virAdhanA'sti tasyedam // 38 // Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 16 gujarAtI bhAvAnuvAda 349 gAthArtha :- AcArya bhagavaMta dvArA uttara apAya che, ke AlocanA Adi prAyazcitta ja che ane te vihita anuSThAnanA viSayavALuM ja che, A vAta satya che, paNa Agamokta kriyAmAM paNa je sUkSma virAdhanA thAya che tenI zuddhi mATe AlocanAdi prAyazcitta che. TIartha :- 'bhaNNai'= maha utta2 apAya che. 'pAyacchittaM vihiyANuTThANagoyaraM ca'= prAyazcitta cha anete vihita anuThAnanA viSayavANucha. 'eyaM = sAtoyanA mAhi-mAtabhArI vAta satya che. paraMtu 'tattha vi yaM'= vilita anusAnamA 59'kiMtu'= 59 'suhumA virAhaNA'= yApathas135 madhya virAdhanA 'atthi'= thAya cha 'tI''= te sUkSma virAdhanAma 'ima'= // sAloyanA prAyazcitta cha. tAtparya e che ke anuSThAno svarUpe zuddha che eTale anuSThAna karavA saMbaMdha prAyazcitta nathI paNa temAM 4 sUkSma virAdhanA thAya che se saMbaMdhI prAyazcitta hoya che. / / 782 / / 16/38 A ja vAtane AgamathI daDha karAve che : savvAvatthAsu jao, pAyaM baMdho bhavatthajIvANaM / bhaNito vicittabhedo, puvvAyariyA tahA caahuu||783 // 16/39 chAyA:- sarvAvasthAsu yataH prAyo bandho bhavasthajIvAnAm / / bhaNito vicitrabhedaH pUrvAcAryAstathA cAhuH // 39 // gAthArtha :- kAraNa ke saMsArI jIvone sarAga-vItarAga Adi sarva avasthAmAM prAyaH aneka prakArano karmabaMdha kahyo che. A pramANe pUrvAcAryo kahe che. TArtha:- 'savvAvatthAsu'= sarA-vIta mAhinI yeSTAsva35 sarva avasthAmImA 'jao'= 125 'pAya'= pa rIne 'baMdho'= sAmAnyathA ubhaya bhavatthajIvANaM'= saMsAramA 28 // saMsArI voneayogIkevalI avasthAmAM (=14mAM guNaThANe) karmabaMdha nathI hoto mATe "prAya:' zabda lakhyo che. te saMsArI cha / tebhane hoto nathI. 'bhaNito'= yo cha. 'vicittabhedo'= vividha praarano 'puvvAyariyA'= pUrvAdhAryo 'tahA = te prabhArI 'cAhU'= 5 cha. // 783 // 16/39. sattavihabaMdhagA hoMti pANiNo AuvajjiyANaM tu| taha suhamasaMparAyA, chavvihabaMdhA viNiddiTThA // 784 // 16/40 chAyA:- saptavidhabandhakA bhavanti prANina AyurvarjitAnAM tu / tathA sUkSmasamparAyAH SaDvidhabandhA vinirdiSTAH // 40 // mohAuyavajjANaM, pagaDINaM te ubaMdhagA bhnnitaa| uvasaMtakhINamohA, kevaliNo egavihabaMdhA // 785 // 16/41 chAyA :- mohAyurvarjAnAM prakRtInAM te tu bandhakA bhaNitAH / upazAntakSINamohAH kevalina ekavidhabandhAH // 41 // te puNa dusamayadvitiyassa baMdhagA na puNa sNpraayss| selesIpaDivaNNA, abaMdhagA hoti viNNeyA // 786 // 16/42 Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 zrI paJcAzaka prakaraNa - 16 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyAH- te punardasamasthati vacce vanya na puna: samparAyI zailezIpratipannA abandhakA bhavanti vijJeyAH // 42 // apamattasaMjayANaM, baMdhaThitI hoti aTTha umuhuttaa| ukkoseNa jahaNNA, bhiNNamuhuttaM tu vinnnneyaa||787 // 16/43 chAyA :- apramattasaMyatAnAM vanyasthitirNavatyaSTa tu muhUrnAn ! utkarSeNa jaghanyA bhinnamuhUrtaM tu vijJeyA // 43 // je upamattANAuTTiyAe~baMdhaMti tesi bNdhtthitii| saMvaccharANi aTTha u, ukkosiyarA muhuttaMto // 788 // 16/44 pNcgN| chAyAH- tu pramattA manoTTiksa vaMtti teSAM vanyasthitiH | saMvatsarAn aSTa tu utkarSatarA muhUrtAntaH // 44 // paJcakam / gAthArtha :- nava guNasthAnaka sudhInA jIvo AyuSyakarmano baMdha jyAre na karatA hoya tyAre sAta mULakarmane bAMdhatA hoya che. dazamA sUkSmasaMparAya guNaThANe cha mULakarma bAMdhe che ema kahyuM che. teo mohanIya ane AyuSyakarma sivAyanA cha mULakarmane bAMdhe che. upazAMtamoha (= 11mA guNaThANa), kSINamoha (= 12mAM guNaThANe)ane kevalI (= sayogI kevalI-13mAM guNaThANe) mULakarma eka mAtra zAtAvedanIya ja bAMdhatA hoya che. teo zAtAvedanIyanI mAtra be samayanI ja sthiti bAMdhe che. temane A baMdha yogapratyayika hoya che. temane kaSAyano udaya na hovAthI sAMparAyika (=kaSAyapratyayika)baMdha nathI hoto. 14mAM guNaThANe zailezI avasthAmAM karmano baMdha hoto nathI. apramattasaMyatone utkRSTa baMdhasthiti ATha muhUrtanI hoya che ane jaghanya baMdhasthiti aMtarmuhUrtanI jANavI. je pramatta saMyato irAdA vagara prANAtipAta Adi kare che temanI utkRSTathI ATha varSanI ane jaghanyathI aMtarmuhUrtanI sthiti baMdhAya che. TIkArtha:- "sattavivaMdha'= sAta mULakarmane bAMdhanArA 'hati'= hoya che. 'paLo '= prANIo 'mADavaMyA tu'= AyuSya sivAyanI- ahIM 'praznatInAn' prakRtione" e adhyAhAra samajavAnuM che. 'taha'= tathA 'sudumaraMparAtha'= dazamA sUkSmasaMparAya guNaThANe rahelA jIvo 'chatravaMthA'= cha mULakarmane bAMdhanArA 'vichidri'= kahyA che. // 784 || 26/40 'moDhADavaMjJA'= mohanIya ane AyuSyakarma sivAyanI 'pADI'= karmaprakRtinA "te 3'= te sUkSmasaMparAya guNaThANavALA jIvo 'viMdha'IT'= baMdhaka "mAtA'= kahyA che. '3vasaMta vImA jaivatti'= upazAMtamoha (=11mAM guNaThANe) kSINamoha (=12mA guNaThANe) ane kevalI (=13mAM guNaThANe) A traNe ya paNa 'riAvidavaMdhA'= zAtAvedanIya eka ja karmane bAMdhe che. || 786 / 26/46 'te puna'= te traNe ya paNa 'kumakRtiyaTsa'= iryApathanimitte be samayanI sthitivALI zAtAvedanIyane Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 16 gujarAtI bhAvAnuvAda 351 ja 'vaMthaT'= bAMdhanArA hoya che. 'puna saMparIyasa'= saMsAranA kAraNabhUta kaSAyamayika baMdha karatA nathI mAtra yogaprayika ja baMdha kare che, "sensekSIparivaUT'= zailezI avasthAmAM (=14mAM guNaThANe) rahelA 'vaMdha// haoNti viyA '= karmane bAMdhatA nathI ema jANavuM. | 786 // 26/42 'mapattisaMnayA'= apramatta sAdhuone 'vaMditI'= karmabaMdhanI sthiti 'TTa 3 mattA'= be nAlikA pramANa ATha muhUrtanI '3ose'= utkRSTathI 'naJUIT'= jaghanyathI 'fmaJU/mukta tu'= aMtarmuhUrtanI ' viyA'= jANavI. A baMdhasthiti apramattavizeSane AzrayIne jANavI. koI apramattamuni zatAvedanIya bAMdhato na hoya tene prANAtipAta AdimAM A pramANenI sthiti zAstramAM kahI che. kAraNake apramAdamAM ghaNI vividhatA hoya che. || 787 // dda/4rU | 'ne 3 pattA'= je pramattasaMyato '3MIkrayAI'= anAphaTTIthI (irAdApUrvaka na karatAM hoya) 'vaMyaMti'= prANAtipAta AdithI karma bAMdhe che. "tesi'= te pramattasaMyatonI 'vaMhitA'= zAtAvedanIya baMdhasthiti saMvacharALa'= bAra mAsa pramANa varSo 'TTa 3'= AThanI ja '3osiyarA'= utkRSTa ane jaghanya "muhUrtato'= aMtarmuhUrta pramANa || 788 || 26/44 have cAlu adhikAramAM AnI yojanA kare cheHtaa evaM ciya eyaM, vihiyANuTThANamettha havai tti / kammANubaMdhacheyaNamaNahaM AloyaNAdijuyaM // 789 // 16/45 chAyA :- takSmIdevameva tiihitAnuSThAnamatra mavati | ___ karmAnubandhachedanamanaghamAlocanAdiyutam // 45 // gAthArtha :- sarva avasthAmAM karmabaMdha che tethI virAdhanAnI zuddhi karavI jarUrI hovAthI ahIMyA AlocanAdi prAyazcitta sahita Agamokta anuSThAno karmanA anubaMdhane chedanArA ane nirdoSa bane che. TIkArya :- 'tA'= tethI 'vaM '= sUkSmavirAdhanAno saMbhava hovAthI "'= prAyazcitta 'vihiyATTA'= vihita anuSThAna '0i'= A adhikAramAM 'zammaUvaMchiyaT'= karmanA anubaMdhane chedanAra 'marda = nirdoSa 'mAltoyanu'= AlocanAdithI yukta 'have utta'= thAya che. caityavaMdana :- sAdharmikavaMdana Adi vihitaanuSThAnanA viSayavALuM hovAthI vihita anuSThAna AlocanAdine yogya ja che ema kahyuM. || 786 // 6/4 temAM prAyazcittapaNAnA abhAvanI AzaMkA karato vAdI ane te AzaMkAne dUra karatAM AcArya bhagavaMta A pramANe kahe cheHvihitaannutttthaannttN, tassa vi evaM ti tA kahaM eyaM / pacchittaM NaNu ! bhaNNati, samayaMmi tahA vihANAo // 790 // 16/46 chAyAH- viditAnuBnatve tathAAvamiti tathahtat | prAyazcitta nanu mathate samaye tathA vidhAnAt ! 46 che. gAthArtha :- vAdI AzaMkA kare che ke A pramANe to AlocanAdi prAyazcittanuM paNa vihita anuSThAnapaNuM Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 zrI paJcAzaka prakaraNa - 16 gujarAtI bhAvAnuvAda thAya che. to pachI tene prAyazcitta kevI rIte kahevAya ? AcArya bhagavaMta pratyuttara Ape che ke zAstramAM AlocanAdine prAyazcitta tarIke varNaveluM hovAthI te prAyazcitta che. TIkArtha :- 'viditApaTTapAtta = vihita anuSThAnapaNuM che "tatsa vi'= te AlocanA AdinuM "ilve tti'= upara kahyA pramANe "ta'= tethI ''= kayA prakAre? "'= AlocanA AdinuM 'chatta'= prAyazcitta "IT'= vAdIno mata khoTo che, ema akSamA arthamAM A zabda che. 'maUUti'= AcArya bhagavaMta pratyuttara Ape che. "maryAmi'= zAstramAM 'tadA'= AlocanA Adine prAyazcitta tarIke vidAmo '= kahelA hovAthI // 760 || 26/46 A ja vAtanI vicAraNA kare che : vihiyANaTThANaM ciya, pAyacchittaM tadaNNahA na bhave / samae abhihANAo, iTThatthapasAhagaM niyamA // 791 // 16/47 chAyA :-vihitAnuSThAnameva prAyazcitta tathA mavet | samaye abhidhAnAd iSTArthaprasAdhakaM niyamAt // 47 // gAthArtha :- zAstramAM kaheluM hovAthI prAyazcitta e vihita anuSThAna ja che. jo te vihita anuSThAna na hota to doSanI vizuddhisvarUpa iSTArthane sAdhaka na hota. athavA bIjo arthazAstramAM kaheluM hovAthI prAyazcitta e niyamA ISTArthanuM sAdhaka ja che jo te iSTArthanuM sAdhaka na hota to te vihita anuSThAna na hota. TIkArtha:- 'vihiyATTiApa vile'= zAstrokta anuSThAna ja che. " pa chatta'= prAyazcitta. 'ta'= te prAyazcitta 'maUUda'= jo vihita anuSThAna na hota to 'ra ma'= saMbhave nahi. 'sama0 mahApo '= zAstramAM kaheluM hovAthI- A hetu che. 'rUsthAsarikA'= ISTaphaLane ApanAra 'niyama'= avazya. athavA bIjo artha:- 'samaye mafmahApo '= zAstramAM kaheluM hovAthI "phathavasadi'= ISTa phaLane ApanAra che. niyama'= avazya, A arthanI apekSAe paNa prAyazcitta e vihita anuSThAnarUpa ja che. // 762 //6/47 have sAdhunA badhAM ja anuSThAno e vivakSAthI prAyazcittarUpa ja che ema pratipAdana kare che :savva vi ya pavana, pAchitta mavaMtaraDAI varU tti'= thAya che. pAvANaM kammANaM, tA etthaM nathi doso tti // 792 // 16/48 chAyAH- sarvApi = pravRnyA prAnti bhavantara chUtAnAm | pIpInAM zarmaUMAM tatra jAti koSa rUti 48 / gAthArtha :- mAtra prAyazcitta ja zuM kAma ? saMpUrNa ja dIkSA bhavAMtaramAM karelAM pApakarmonuM prAyazcitta che, zuddhinuM kAraNa che. AthI prAyazcittarUpe vihita anuSThAnane mAnavAmAM doSa nathI. TIkArtha:- "sabbI vi '= samagra paNa 'pavaMA'= bhAgavatI dIkSA-dharmavyApArane AzrayIne 'patti '= vizuddhinuM kAraNa che. "mavaMtare DIpa'= pUrvajanmomAM karelA 'pAvI mA '= jJAnAvaraNIya Adi azubhakarmonI 'tA'= tethI 'pattha'= vihitaanuSThAnane prAyazcitta tarIke mAnavAmAM nastha roNo utta'= koI doSa nathI // 762 // 26/48 Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 16 gujarAtI bhAvAnuvAda 353 prAyazcitta samyagU rIte AcaryuM che enuM liMga zuM che :ciNNassa Navari liMgaM, imassa pAeNa akaraNaM tss| dosassa tahA aNNe, niyama parisuddhae biMti // 793 // 16/49 chAyAH- vIrNa hevarna tikramaNya pravega mIrAM tarNa . roSa0 tathA anya niyAM parazuddhaOM vRvatte 46 . gAthArtha:- je doSanuM prAyazcitta karyuM hoya e doSa pharIthI prAyaH sevavo nahi e prAyazcitta samyagu karyAnuM liMga che. keTalAMka AcAryo je doSanuM sevana karyuM hoya e doSanI vizuddhi mATe saMsAraparyata te doSane na karavArUpa akaraNaniyamane zuddha prAyazcitta kahe che. TIkArtha:- 'vighaUT'= samyagu Acarelo 'vari'= phakta 'tri'= lakSaNa 'rUsa'= A prAyazcittanuM 'pAI'= ghaNuM karIne 'raI'= na karavo te che. "tasa voTsa'= te prAyazcitta yogya doSane 'ta 3um'= tathA sUkSmabuddhivALA bIjA AcAryo 'niyama'= akaraNaniyamane- jema graMthibheda saMsAramAM eka doSanI vizuddhi mATe 'viMti'= kahe che. || 763 // 26/46 A sUkSmabuddhivALA bIjAno mata saMgata ja che te kahe che :nicchayaNaeNa saMjamaThANApAtaMmi jujjhati imaM pi| taha ceva payaTTANaM, bhavavirahaparANaM sAhUNaM // 794 // 16/50 chAyA :- nizcayanayena saMyamasthAnApAte yujane rUmapi / tathA caiva pravRttAnAM bhavavirahaparANAM sAdhUnAm // 50 // gAthArtha :- nizcayanayanA mate saMsArano uccheda karavAmAM tatpara tathA devagatimAM paNa saMyamathI bhAvitAtmArUpe ja pravRtti karanArA sAdhuone avyaktabhAva sAmAyikamAMthI patana thatuM na hovAthI A sUkSmabuddhivALA AcAryono mata paNa ghaTe ja che. TIkArtha :- 'nicchayaUTU'= nizcayanayanA mate "saMgamaDAIthataMni'= devagatimAM paNa tevA prakAranuM avyaktabhAvanuM sAmAyika hovAthI, arthAt teno pratipAta na thavAthI 'rUma pi'= sUkSmabuddhivALAno mata 'tada veva'= sAmAyikabhAvathI bhAvitapaNe 'paTTA'= pravRttine karanArA 'mavaradarA '= saMsArano uccheda karavAmAM tatpara 'sAdUy'= sAdhuone "kuti '= susaMgata ja che. sAdhuo sAdhudharmathI eTalA bhAvita thayelA hoya che ke enA saMskAro devagatimAM paNa hAjara hovAthI tyAM paNa svarUpathI suMdara ja pravRtti kare che, temanAthI kharAba pravRtti thatI ja nathI. // 764 || 16 10. // soLamuM prAyazcittavidhi prakaraNa nAmanuM paMcAzaka samApta thayuM. // Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 zrI paJcAzaka prakaraNa - 17 gujarAtI bhAvAnuvAda // saptadazaM sthitA'sthitakalpaM- paJcAzakam // pUrvokta prAyazcittathI vizuddha sAdhuonA sthitAdikalpanuM pratipAdana karavA kahe che : namiUNa mahAvIra ThiyAdikappaM samAsao vocchN| purimeyaramajjhimajiNavibhAgato vayaNanItIe // 795 // 17/1 chAyA :- natvI mahAvIra sthitavavatve samAto vacce | pUrvetara-madhyama-jinavibhAgato vacananItyA // 1 // gAthArtha :- zrI mahAvIrasvAmIne praNAma karIne pahelA-chellA ane madhyanA bAvIza jinonA vibhAgane AzrayIne sthitAsthitakalpane AgamanI nItithI saMkSepathI kahIza. TIkArtha :- 'namiUT'= namaskAra karIne 'mahAvIra'= mahAvIrasvAmIne A nAma temanuM devatAe pADeluM che, AgamamAM prasiddha che. 'DiyAviM'= dazaprakAranA sthAnanA viSayavALA sthitAsthitakalpane 'samAso'= saMkSepathI 'purimeyaramaminivamIti'= pahelA ane chellA jinanA sAdhuono sthitakalpa ane madhyanA bAvIza tIrthaMkarano asthita kalpa ema vibhAga vaDe 'vayAnItI'= AgamamAM kahelI nItithI 'voU'= kahIza. . 726 27/6 temAM sthitakalpa prathama hovAthI tenuM pratipAdana karavA kahe che : dasahohao ukappo, eso uparimeyarANa tthiykppo| sayayAsevaNabhAvA, Thiyakappo NiccamajjAyA // 796 // 17/2 chAyA :- rathayatatu sainya tu pUrvatarAnAM sthitatva: | satatAsevanabhAvAt sthitakalpo nityamaryAdA // 2 // gAthArtha :- kalpanA sAmAnyathI Acelakya vagere daza prakAra che, pahelAM ane chellAM jinanA sAdhuone AzrayIne daza prakArano A kalpa sthitakalpa kahevAya che. kAraNake temane enuM AcaraNa sadA karavAnuM hoya che. AgamamAM je puSTa AlaMbano kahyAM che te sivAya temane A kalpanuM ullaMghana karavAnuM hotuM nathI AthI temanA mATe e niyamaryAdArUpa che. puSTa AlaMbane to teo jemAM vadhAre lAbha hoya enuM AcaraNa kare che. TIkArtha :- 'ra'= daza prakArano 'modo'= sAmAnyathI 'ppo'= vyavasthArUpa AcAra che. 'pakSo 3'= A daza prakArano kalpa 'puriyaRIT'= prathama ane carama jinanA sAdhuono 'thippo'= sthitakalpa che. "sAmevaUTmAvata'= temane te satata AcaravAno hovAthI 'krippo'= sthitakalpa kahevAya che. "zvimanAyA'= AgamamAM je puSTa AlaMbano kahyAM che te sivAya teoe Ano tyAga karavAno hoto nathI. AvI haMmezanI maryAdArUpa A kalpa che. puSTa AlaMbane teno tyAga karI zakAya che. kAraNa ke jemAM vadhu lAbha hoya tenuM teo AcaraNa kare che. te 766 / 27/2 sthitakalpanuM nitya AcaraNa zAthI karavAnuM hoya che ? te kAraNa jaNAve che. Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 17 gujarAtI bhAvAnuvAda 355 tatiosahakappo'yaM, jamhA egaMtato uaviruddho| sayayaM pi kajjamANo, ANAo ceva etesiM // 797 // 17/3 chAyA :- tRtIyauSadhazalpothaM yAntitattvaviruddhaH | satatamapi kriyamANa AjJAta evaiteSAm // 3 // gAthArtha :- je kAraNathI sthitakalpa trIjA auSadha samAna che tethI pahelAM ane chellAM jinanA sAdhuone mATe AgamanI AjJApUrvaka tenuM satata pAlana karavuM e ekAMte hitakara ja che. TIkArtha:- 'tatimohippo'= tRtIya auSadha sadeza 'marya'= A sthitakalpa che. 'naSphI'= je kAraNathI 'sAmo veva'= tethI AgamanI AjJApUrvaka "siM'= prathama ane carama jinanA sAdhuone A kalpanuM pAlana karavAthI teonuM kalyANa ja thAya che. "sayartha pi'= niraMtara 'namo '= karAto tato'= ekAnta ja 'viruddho'=pariNAme hitakArI hovAthI yogya ja che. . 767 | 27/rU trIjA auSadhanuM svarUpanuM varNana kare che : vAhimavaNei bhAve, kuNai abhAve tayaM tu paDhamaM ti| bitiyamavaNeti na kuNati, taiyaM tu rasAyaNaM hoti // 798 // 17/4 chAyA :- vyAdhimaniti mAve rati amAve taOM tu prathamamiti | dvitIyamapanayati na karoti tRtIyaM tu rasAyanaM bhavati // 4 // gAthArtha :- pahelA prakAranuM auSadha roga hoya to dUra kare che paNa roga na hoya to navo roga utpanna kare che. bIjA prakAranuM auSadha roga hoya to dUra kare che, paNa roga na hoya to navo roga utpanna karato nathI. jyAre trIjA prakAranuM auSadha roga hoya to tene dUra karIne puSTi vagere kare che ane jo roga na hoya to navo roga utpanna nathI karato paNa te rasAyaNarUpa bane che arthAt baLa, vIrya, rUpa vagere vadhAre TIkArtha :- 'pada6 ti'= pahelAM prakAranuM auSadha 'mAve'= roga hoya to "vArdi = rogane "mavaDuM'= dUra kare che. "zarIramAM' zabda adhyAhAra samajavAno che. 'amAve'= roga na hoya to 'tayaM tu'= rogane UIchuM'= utpanna kare che. "vitiya'= bIjA prakAranuM auSadha 'mavati'= roga hoya to dUra kare che. 'ra pAti'= navo roga utpanna nathI karato 'tayaM tu'= trIjuM auSadha to 'rasAyAM hota'= vyAdhi hoya to tene dUra kare che. vyAdhi na hoya to navo vyAdhi utpanna nathI karato paraMtu zarIrane guNa kare che. baLavIrya vadhAre che. meM 768 / 27/4 dRSTAntane kahIne have dAntikamAM tenI ghaTamAnatA karatAM kahe che : evaM eso kappo, dosAbhAve'vi kajjamANo u| suMdarabhAvAo khalu, carittarasAyaNaM Neo // 799 // 17/5 chAyA :- meSa: vanyo toSAmApa kriyA tuM sundarabhAvAt khalu cAritrarasAyaNaM jJeyaH // 5 // gAthArtha :- trIjA auSadhanI jema A sthitakalpa doSa na lAgyo hoya to paNa AcaravAmAM Ave to pote Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 zrI paJcAzaka prakaraNa - 17 gujarAtI bhAvAnuvAda zubha hovAthI ja cAritrarUpI zarIramAM rasAyaNanI jema puSTi karanAra hovAthI cAritrarasAyaNa jANavo. artha :- 'evaM'= tRtIya auSadhanI 4ma 'eso kappo'= mA sthita 5 'dosAbhAve'vi'= ap2|5 na yo hoya to 59'kajjamANo u= mAyaravAmAM Ave to 'suMdarabhAvAo khalu'= pote suMdara DovAthI 4 'khalu'= mA za06 pAsyAsaMbha cha. 'carittarasAyaNaM'= yAstrinI puSTinA hetu35 2saayaa| 'Neo'= vo. // 799 // 17/5 kalpa sAmAnyathI daza prakArano che ema pahelAM je kahyuM te daza bhedane batAve che : Acelakku 1 desiya 2, sijjAyara 3 rAyapiMDa 4 kiikamme / vaya 6 jeTTha7 paDikkamaNe 8, mAsaM 9 pajjosavaNa 10 kappo // 800 // 17/6 chAyA:- Acelakyauddezika - zayyAtara- rAjapiNDa - kRtikarma / vratAni-jyeSTha-pratikramaNe mAsa - paryuSaNakalpaH // 6 // gAthArtha :- panA- mAyelasya, maudeziDa, zayyAtarapiMDa, piMDa, ti, vrata, ye4, pratibhA , mAsakalpa ane paryuSaNa ema daza prakAra che. TArtha :- 'Acelaka sAyesasya, 'uddesiya'= maudezibha 'sijjAyara'= zayyAtara piMDa 'rAyapiMDa'= 2|4piNdd 'kiikamme = iti 'vaya'= mahApratI 'jeTTha'= jyeSTha 'paDikkamaNe'= pratibhA 'mAsaM'= bhAsa.485 'pajjosavaNa kappo'= 5yuSau685 // 800 // 17/6 chasu advito ukappo, etto majjhimajiNANa vinnnneo| No sayayasevaNijjo, aNiccamerAsarUvo tti // 801 // 17/7 chAyA :- SaTsu asthitastu kalpo'taH madhyamajinAnAM vijJeyaH / / no satatasevanIyo'nitya - maryAdAsvarUpa iti // 7 // gAthArtha :- bAvIsa jinanA sAdhuone A daza kalpamAMthI cha kalpamAM aniyatakalpa che kAraNa ke te cha sthAno aniyatamaryAdAvALA hovAthI temaNe te haMmezA sevavAnA hotA nathI. arthAta te sAdhuo A cha kalpanuM kyAreka pAlana kare che kyAreka pAlana nathI karatA. ToDArtha:- 'majjhimajiNANaM'= madhyanA bhAvIza ninA sAdhumIne 'etto'= // 6zamAthI 'chasu'= 7 sthAnomA 'advito'= manavasthita 'u'= puna: 'kappo'= 485 'viNNeo'= vo. 'No sayayasevaNijjo'= 6za sthAnanI apekSAme hamezA sAyaravAnA hotA nathI. 'aNiccamerAsarUvo tti'= anitya maryAdAsvarUpavALA- teo paNa koIka vakhata daza daza sthAnonuM pAlana kare che ane koIka vata mA sthAnAnu pAlana nathI 42tA bhATe se anitya bhayahivAya che. // 801 // 17/7 cha sthAnomAM asthitakalpa che ema kahyuM te cha sthAnone viSaya dvArA batAvatAM kahe che : aacelkkudesiypddikkmnnraaypiNddmaasesu| pajjusaNAkappaMmi ya, aTThiyakappo muNeyavvo // 802 // 17/8 chAyA :- Acelakyaudezika- pratikramaNa - rAjapiNDamAseSu / / paryuSaNAkalpe ca asthitakalpo jJAtavyaH // 8 // Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 17 gujarAtI bhAvAnuvAda 357 gAthArtha :- Acelakya, audezika, pratikramaNa, rAjapiMDa, mAsakalpa ane paryuSaNAkalpa A cha mAM madhyamajinanA sAdhuono asthitaMkalpa jANavo. TArtha :- 'Acelakka = sAyesazya 'uddesiya'= saudezi: 'paDikkamaNa'= prtibhe| 'rAyapiMDa'= 2|4piNdd 'mAsesu'= bhAsa'lpanA viSayamA 'pajjusaNAkappaMmi ya'= 6zAzrutasyamAMno paryuSau95 mA 7 madhyama nibhA sAdhuso bhATe 'aTThiyakappo'= masthita85 'muNeyavvo'= vo.|| 802 / / 17 / 8 sesesuMThiyakappo, majjhimagANaM pi hoi vinnnneo| causu ThitA chasu aThitA, etto cciya bhaNiyameyaM tu // 803 // 17/9 chAyA :- zeSeSu sthitakalpo madhyamakAnAmapi bhavati vijJeyaH / caturpu sthitAH SaTsu asthitA ata eva bhaNitametattu // 9 // gAthArtha :- bAkInA zayyAtarapiMDa Adi cAra kalpa madhyama jinanA sAdhuone paNa sthita ja che. AthI ja AgamamAM madhyama jinanA sAdhuo cAra kalpamAM sthita che ane cha kalpamAM asthita che" bhema cha. artha:- 'sesesuM'= pADInA yA2 sthAnamA 'Thiyakappo'= sthitasya 'majjhimagANaM pi'= madhyama tIrtha62nA sAdhusone 59 'hoi'= hoya che. 'viNNeo'= amarAvo. 'etto cciya'= pUrvota 29thI 4 'causu ThitA chasu aThitA'= yArabhAM sthita bhane bhAM masthita 'bhaNiyameyaM tu'= bhI aMthama yuM che. // 803 / / 17 / 8 sijjAyarapiMDaMmi ya, cAujjAme ya parisajeTe ya / kitikammassa ya karaNe, Thiikappo majjhimANaM pi||804 // 17/10 chAyA :- zayyAtarapiNDe ca cAturyAme ca puruSajyeSThe ca / kRtikarmaNazca karaNe sthikalpo madhyamAnAmapi // 10 // gAthArtha :- zayyAtara piMDa, cAra mahAvrato, puruSayeSThatA ane kRtikarma e cAramAM madhyamajinanA sAdhuone paNa sthitakalpa che. artha :- "sijjAyarapiMDaMmi ya'= zayyAtarapiMDa 'cAujjAme ya'= yAra mahato 'kitikammassa ya karaNe'= iti vAma 'purisajeTe ya'= puruSavye45j 'majjhimANaM pi'= madhyamatIrtha.42nA sAdhusone 59 / 'Thiikappo'= mA sthita cha. // 804 / / 17/10 Acelakya Adi daza sthAnanuM svarUpa varNavatAM kahe cheH duvihA ettha acelA, saMtAsaMtesu hoMti vinnnneyaa| titthagara'saMtacelA, saMtA'celA bhave sesA // 805 // 17/11 // chAyA :- dvividhA atra acelAH sadasatsu bhavanti vijJeyAH / tIrthaMkarA asaccelAH sadacelA bhaveyuH zeSAH // 11 // gAthArtha :- ahIM sthitakalpavicAramAM svarUpathI acelaka (= vastra na hovAthI) ane zAstrokta Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 zrI paJcAzaka prakaraNa - 17 gujarAtI bhAvAnuvAda acelaka (= vastra hovA chatAM zAstraSTie acalaka) ema be prakAre acelaka jANavA. tIrthakaro iMdra ApeluM devadUSya na hoya tyAre acelaka bane che sAdhuo vastra hovA chatAM acelaka che. TIkArtha :- 'stha'= sthitakalpanI vicAraNAmAM 'vidA'= be prakAranA 'manA'= svarUpathI vastra vagaranA acelaka ane vastrasahita hovA chatAM zAstrokta acelaka "saMtAsaMku'= vastra hovA chatAM ane vastra na hoya tyAre ahIM 'vastra' zabda adhyAhata samajavo. 'hati viUoyA'= jANavA. 'tisthaRJsaMtavetna'= iMdrae ApeluM devadUSya na hoya tyAre tIrthaMkaro vastranA paribhoganA abhAve sA'= zeSa sAdhuo "saMtAkvetA'= ane vastra hovA chatAM acelaka 'ma'= hoya che. je 80% | 17/11 Acelakko dhammo, purimassa ya pacchimassa ya jinnss| majjhimagANa jiNANaM, hoi sacelo acelo ya // 806 // 17/12 chAyA :- mAtno tharma: pUrvI re pazcimartha ra ninI | madhyamakAnAM jinAnAM bhavati sacelo'celazca // 12 // gAthArtha - pahelAM ane chellAM jinanA sAdhuone acalaka (vastranA abhAvavALo) cAritradharma che. madhyama jinanA sAdhuone sacelaka ane acelaka cAritradharma hoya che. TIkArthaH- "mAto thawo'= temAM mAtra zvetavastra ja sAdhuo dhAraNa karatA hovAthI acelaka dharma 'purimarsa = zrI RSabhadeva bhagavAnanA 'pacchamasa yu'= ane mahAvIrasvAmI ' nisya'= bhagavAnanA sAdhuono 'ksamaXIIT viUTIU'= madhyama jinanA sAdhuono "satno mavetno '= Agama nItithI sacelaka ane acelaka dharma 'hoTTa'= hoya che. pahelAM ane chellAM jinanA sAdhuo alpamUlyavALA mAtra zveta vastro ja dhAraNa karatAM hovAthI teo vastrarahita hoya che ema kahyuM che, madhyamajinanA sAdhuo zvetavastra paNa dhAraNa kare che tema jo nirdoSa maLe to rAtA, nIlA vagere pAMce ya varNavALA vastrone dhAraNa kare che. ghaNI kiMmatavALA vastro paNa nirdoSa maLatA hoya to dhAraNa karavAnI temane zAstranI anujJA che. mATe temane sacelaka kahyA che. Ama bhagavAne puruSanI bhUmikAne lakSyamAM rAkhIne sacelaka ane acelaka ema baMne prakArano dharma batAvyo che. tethI te baMne paNa nirdoSa che. 806 / 27/12 vastro dhAraNa karavA chatAM pahelAM ane chellAM jinanA sAdhuone acalakapaNuM zI rIte saMbhave che ? te samajAve che : amahaddhaNa bhinnehiya, Acelakkamiha hoi vtthehiN| logAgamanItIe, acelagattaM tu paccayato // 807 // 17/13 chAyA :- mamaedhanaimannaza mAmada mati vastra: lokAgamanItyA acelakatvaM tu pratyayataH // 13 // gAthArtha :- ahIyAM vastro alpamUlyavALA ane jIrNa hovAthI acalakapaNuM kahyuM che. kAraNake lokanItithI tema ja AgamanItithI temAM acalakapaNAnI pratIti thAya che. Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 17 gujarAtI bhAvAnuvAda 359 TIkArtha :- '3mIni '= alpamUlyavALA 'fmahi ya'= khaMDita-jIrNa 'vastheTiM'= vastro vaDe 'mAvetna'= acalakapaNuM 'rUda'= A adhikAramAM 'doDDa'= saMbhave che kemake 'no IITmanIta'= lokavyavahArathI tema ja AgamanItithI "mannatti'= acalakapaNuM 'padmayato'= pratIta thAya che. lokamAM anucita vastro paheranArane 'vastra vagarano che' ema vyavahAra karAya che jyAre vastramAM mamattva na hovAthI AgamamAM sAdhuone acelaka kahyAM che. A vAta lokamAM prasiddha ja che. Ama lokanItithI ane AgamanItithI baMne rIte sAdhuone vastra hovA chatAM acelaka che. je 807 / 27/12 uddesiyaM tu kammaM, etthaM uddissa kIrateyaM ti| ettha vi imo vibhAgo, Neo saMghAdavekkhAe // 808 // 17/14 chAyA :- mauziOM tu sUrya satra krizya kriyette tiitta | __ atrApi ayaM vibhAgo jJeyaH saGghAdyapekSayA // 14 // gAthArtha :- ahIM sAdhune udezIne je karavAmAM Ave tene dezika kahevAmAM Ave che. audezika eTale AdhAkarma, dezikanA viSayamAM paNa saMgha ane zramaNane AzrayIne grAhya-agrAhya vibhAga A pramANe che. TIkArtha:- 'pattha'= A adhikAramAM "diksa'= sAdhune uddezIne "kSIrate'= je karAya che "tayaM ti'= te 'siyaM tu '= AdhAkarma audezika che 'sthi vi'= AmAM paNa 'rUma vimAna'= arthanI vyAkhyArUpa A vibhAga 'saMdhAvavA'= saMgha AdinI apekSAe 'mo'= jANavo. | 808 / 27/4 e vibhAgane kahe che : saMghAduddeseNaM, oghAdIhiM samaNAi ahikicc| kaDamiha savvesiM ciya, na kappaI purimacarimANaM // 809 // 17 / 15 chAyA :- HTdezena govAmiH zramaUTIIdhaRtya | Rttamida sarveSAvi nyate pUrvavaramAWITm 26 che. gAthArtha :- ogha Adi zAstramAM kahelA prakAre saMgha, kuLa, gaNa AdinA uddezathI ke sakala sAdhusAdhvIne AzrayIne sAmAnyathI ke koI eka sAdhu ke sAdhvIne mATe vizeSathI banAvavAmAM AvyuM hoya te pahelAM ane chellAM tIrthakaranA sAdhuone badhAne ja mATe akathya bane che. jene mATe banAvavAmAM AvyuM che tene to nathI ja khapatuM paNa e sivAyanA bIjA koIpaNa sAdhu sAdhvIne paNa te khapatuM nathI. TIkArtha:- 'purimarimApa'= pahelA ane chellA jinanA sAdhuone 'rUda'= A sthitakalpanA adhikAramAM saMdhAluvi'= saMgha AdinA uddezathI- 'Adi' zabdathI kuLa, gaNa AdinuM grahaNa thAya che. 'mohAlITiM'= zAstramAM kahelA ogha Adi prakAre "samaUTITTa'- sAdhu Adine, "Adi zabdathI sAdhvI Adi sakala bhedonuM grahaNa thAya che. briSyi '= AzrayIne 'Rmida = banAveluM "sabesi ciya'= dareke dareka jenA mATe banAvavAmAM AvyuM che tene temaja bIjA badhA ja sAdhusAdhvIone "khaTTa'= khapatuM nathI. | 801 || 7 | 26 majjhimagANaM tu iyaM, kaDaM jamuddissa tassa ceva tti / no kappai sesANa u, kappar3a taM esa mera tti // 810 // 17/16 Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 zrI paJcAzaka prakaraNa - 17 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- madhyamavAnAM tu rUTuM vakRtaM yamuddizya tI aiti | no vezatpate zeSA tu 5tte tathA maryAti che 26 gAthArtha :- madhyama jinanA sAdhuomAM je saMgha Adine uddezIne banAveluM hoya te saMgha Adine na kalpa, bAkInA sAdhuone kahyuM che. kAraNa ke te sAdhuo Rju ane prAjJa hovAthI tathA loko paNa prajJApanIya hovAthI jinezvaroe temanA mATe AvI maryAdA karI che. TIkArtha :- " ma ma+TIU '= madhyama tIrthakaranA sAdhuone "'= jeno adhikAra cAle che te audezika ''= banAvyuM hoya. 'namursi '= je sAdhu Adine uddezIne 'tamsa ceva tti'= te ja sAdhu Adine 'no vakha'= khapatuM nathI. 'sesAI = bIjA sAdhuone to "M'= khape che. 'taM'= te auzika, temanA mATe te akathya nathI. 'isa mera utta'= e sAdhuo Rju ane prAjJa hoya che tathA loko paNa prajJApanIya hovAthI temane jo samajAvavAmAM Ave ke sAdhune doSita AhAra khape nahi to teo samajIne bIjI vakhata evo doSita AhAra banAve nahi. AthI A pramANe vyavasthA karAI che. 820 / 27/6 sejjAyaro tti bhaNNati, AlayasAmI utassa jo piNddo| so savvesi na kappati, pasaMgagurudosabhAveNa // 811 // 17/17 chAyAH- zItara ta maLyakti mAtnasviAmI tu tI ya: fpAdu: | sa sarveSAM na kalpate prasaGgagurudoSabhAvena // 17 // gAthArtha :- sAdhuonA Azrayano mAlika e zayyAtara kahevAya che. temano je piMDa te dareka jinanA sAdhuone temaja bIjA AzramamAM rahelA sAdhuone koIne paNa khapato nathI, kemake te grahaNa karavAnA prasaMgamAM ghaNA moTA doSo thAya che. TIkArtha:- 'sennAtha tti'= zayyAtara 'maUti'= kahevAya che. "mAnasIpI 3'= sAdhunA Azrayano mAlika 'tasa'= teno 'no piMDo'= je piMDa "to'= te 'salvesi'= bIjA AzrayamAM rahelA sAdhuone paNa '7 Mti'= khapato nathI. 'pasaMjuvosamAveT'= prakRSTa saMga te prasaMga kahevAya. temAM ghaNA doSo thAya che. // 811 // 17 / 17. zayyAtarano piMDa grahaNa karavAthI je doSo lAge te kahe cheH titthaMkarapaDikuTTho, aNNAyaM uggamo vi ya na sujjhe| avimutti ya'lAghavayA, dullahasejjA viuccheo // 812 // 17/18 chAyAH- tIrtha pratijJAtim 3moDapa 2 2 guNyati | vimuzi nAyavatA kurtamazI vyavaccheH 28 . gAthArtha :- ajJAta bhikSAnuM apAlana, uddagamanI azuddhi, avimukti, alAghavatA, durlabhazayA ane viccheda- A doSo thavAnA kAraNe tIrthakaroe zayyAtarapiMDano niSedha karyo che. TIkArtha:- 'paUTIN'= ajJAta kuLomAMthI uMchabhikSA- arthAtu aparicita gharomAMthI thoDI thoDI bhikSA levAno sAdhuno je AcAra che tenuM pAlana na thAya. '31mo vi '= zayyAtara, sAdhu mATe doSita gocarI banAve mATe ugamadoSanI 'ra su'= zuddhi jaLavAtI nathI. 'vitti'=sAdhune lobha lAge Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 17 gujarAtI bhAvAnuvAda 361 banyo che. sAdhu mamattvathI adhika AhAra-upadhi vagere svIkAre tethI lAghavapaNuM jALavI na zake. 'kurjarajJA '= sAdhune vasati durlabha thaI jAya. kAraNake gRhastha ema vicAra kare ke jo sAdhune vasati ApIzuM to AhAra paNa Apavo paDaze mATe AhAra ApavAnI zakti na hoya to vasati Ape nahi. athavA gharanA mAlikane evI icchA thAya ke sAdhune kAMI ekalI vasati ApavI yogya nathI, temane AhAra na ApIe to sAruM na lAge. AvA kAraNothI te vasati Ape nahi mATe vasati durlabha thaI jAya. jyAre tene AhAra ApavAnI zakti hoya tyAre ja te vasati Ape, anyathA na Ape, 'virUche'= zayyAno viccheda thAya. bhaviSyamAM viziSTa sAmarthyanA abhAve nirvAha na thavAthI, pUrve paNa sAmarthya hovA chatAM koI na Ape tethI 'titthara'= tIrthakaroe 'paDo '= niSedha karyo che. ema baMne avasthAmAM zayyAno viccheda thAya. Ama zayyAtarano piMDa grahaNa karavAmAM zAstramAM A doSo batAvyA che. || 812 / 17 / 18. paDibaMdhanirAgaraNaM, kei aNNe aghiyghnnss| tasmAkaMTaTHU, Wzvare vaeNti mAvae 823 / 27/21. chAyAH- prativarcanaravira vir mace mahItI | tasyAkaNTanamAjJAmatra apare bruvanti bhAvArtham // 19 // gAthArtha :- keTalAMka AcAryo kahe che ke sAdhu ane zayyAtarano atyaMta upakArya upakAra bhAvathI sneha na thAya mATe zayyAtarapiMDanA grahaNano niSedha che. keTalAMka AcAryo kahe che ke zayyAtara piMDa na levAthI zayyAtarane sAdhunI niHspRhatA joIne temanA pratye pUjayabhAva utpanna thAya che, ane keTalAMka AcAryo kahe che ke sarvajJa paramAtmAnI AjJA e ja enuM tAtparya che. TIkArtha :- 'pha'= keTalAMka AcAryo kahe che ke, "davaMthanirIrana'= sAdhu ane zayyAtara vacce paraspara mamattvano abhAva thAya che. 'mau'= bIjA AcAryo mAdiyArU'= bhojanapANI grahaNa na karavAthI "tamsa'= zayyAtarane 'mATa'= AkarSaNa thAya che, 'mavare'= bIjA AcAryo 'mA'= sarvajJanI AjJA laI 'sthi'= AmAM 'mAvattha'= tAtparya che ema 'vaMti'=kahe che. A traNa tAtparya che. || 813 || 17 || 19 muditAdiguNo rAyA, aTThaviho tassa hoti piMDo tti| purimeyarANameso, vAghAtAdIhi paDikuTTho // 814 // 17/20 chAyAH- [vatAvi nA mathuvidha: tI mati pidu kRti pUrvetarANAmeSa vyAghAtAdibhiH pratikruSTaH // 20 // gAthArtha :- mudita Adi guNothI yukta hoya te rAjA che. teno piMDa ATha prakArano che. pahelAchellA jinanA sAdhuone vyAghAta AdinA kAraNothI tene grahaNa karavAno niSedha che. TIkArtha:- 'vitAvivAre rA'= AgamamAM kahelA muditAdi guNayukta hoya te rAjA kahevAya che, bRhatkalpabhASya gAthA-638. nizIthabhASya gAthA-2498 "je mudita ane abhiSikta hoya te rAjA kahevAya che. mudita eTale zuddharAjavaMzIya, arthAt jenA mAtApitA rAjavaMzIya hoya che. jenA mastake rAjAe Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 zrI paJcAzaka prakaraNa - 17 gujarAtI bhAvAnuvAda ke prajAe rAjyAbhiSeka karyo hoya athavA jeNe bharatarAjAnI jema jAte ja rAjyAbhiSeka karyo hoya te abhiSikta" 'viro'= AgaLa kahevAmAM Avaze te ATha prakArano 'talsa'= rAjAno 'roti'= hoya che. 'fpaMDo utta'= jeno prastutamAM adhikAra cAle che te rAjapiMDa. 'purimeyara '= RSabhadeva ane mahAvIra svAmInA sAdhuone 'isa'= A rAjapiMDa grahaNa karavAno 'vAyatArdi= AgaLa kahevAze te vyAghAta Adi doSonA kAraNe parizno'= niSedha karAyo che. / 814 /17 | 20 vyAghAta Adi doSone jaNAve che. IsarapabhitIhi tahi, vAghAto khddhlohudaaraannN| saMsAraMgA , rUthati na appamAvAno 85 . 17/2 1 chAyA :- rRzvaraprakRttifmartasmin vyAdhAta: prabhUtatnomovA2TUITm | | sarNano phatareSAM na pramAvAn | 22 che. gAthArtha :- rAjapiMDa levAmAM rAjapuruSothI rAjakuLamAM praveza AdimAM vyAghAta thAya, ghaNuM maLavAthI lobha lAge, suMdara zarIravALA mANaso tathA hAthI-ghoDA Adine joIne koIkane Asakti thaI jAya tathA lokomAM niMdA thAya. madhyama jinanA sAdhuone pramAda na hovAthI A doSono saMbhava nathI mATe teone mATe rAjapiMDano niSedha nathI. TIkArtha:- 'sara'= rAjA taraphathI jemane cAmara Adi alaMkAro ApavAmAM AvyA hoya, te Izvara kahevAya teo 'pafmatIrdi = tathA koTavALa, talATI, mAMDalika vagere maMDaLano adhipati te mAMDalika kahevAya. (jenI cAre tarapha eka yojana sudhImAM gAma vagere na hoya tevuM gAma maDaMba kahevAya che.) teo parivAra sahita pravezatA hoya ke nIkaLatA hoya. 'tahiM= rAjakuLamAM 'vAyAto'= temanAthI vyAghAta thAya. sAdhunuM mastaka muMDana kareluM hoya te joIne temane apazukana thayA ema lAge eTale sAdhuno tiraskAra kare, mAre paNa kharA, vaLI rAjadvAramAM hAthI-ghoDA vagerenI khUba bhIDa hoya ethI alanA thAya. paDI javAthI zarIrane vAge, pAtrA phUTI jAya, tathA bhIDanA kAraNe javA AvavAmAM ghaNo samaya lAge ethI svAdhyAya AdinI hAni thAya. "vRddhi'= tyAM ghaNuM maLavAthI 'noda'= lobha lAge. ahIM vRddha noda'= ema saptamI tapuruSa samAsa thAya che. haimadezInAmamAlA-2,67mAM "vRddha' prabhUta arthamAM dezya zabda che. "3ArA'= suMdara zarIravALA hAthI, ghoDA, strI, puruSone "haMsaUni's jovAthI koIkane Asakti thAya. ahIM "haMsane saM'= ema saptamI tapuruSa samAsa thayo che. '= lokomAM niMdA thAya ke A sAdhuoe jiMdagImAM kAMI kalyANa joyuM ja nathI tethI bIjAnI AvI riddhisiddhi joIne temanuM citta AkarSAya che ane teo temAM Asakta thaI jAya che. prathama ane carama jinanA sAdhuomAM pramAdanA kAraNe AvA vyAghAta Adi doSo saMbhave che. 'rUsa'= madhyamatIrthakaranA sAdhuone rAjapiMDa grahaNa karavAmAM A vyAghAta Adi doSo 'ra'= saMbhavatA nathI; 'apamAvALo'= temanAmAM pramAdano abhAva hovAthI- te pUjaya sAdhubhagavaMto Rju ane prAjJa hovAthI temanA dareka anuSThAno viziSTa prakAranA apramAdathI ja yukta hoya che. mATe pramAda apramAdanA kAraNe sAdhuone rAjapiMDa- grAhya-agrAhyapaNAmAM Avo bheda pADavAmAM Avyo che. je 826 me 27/12 asaNAdIyA cauro, vatthaM pAyaM ca kaMbalaM ceva / pAuMchaNagaM ca tahA, aTThaviho rAyapiMDo u // 816 // 17/22 Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 17 gujarAtI bhAvAnuvAda 363 chAyA :- azanAdikAzcatvAro vastraM pAtraM ca kambalaM caiva / ___pAdaproJchanaM ca tathA aSTavidho rAjapiNDastu // 22 // thArtha :- mazana, pAna, mAhima, svAhima se yAra tathA vastra, pAtra, basa bhane 2325 se cAra-ema ATha prakArano rAjapiMDa che. arthaH- 'asaNAdIyA'= azana-pAna-mAhima mane svAbhi mAhAra 'tahA'= tathA 'cauro'= yAra 'vatthaM pAyaM ca kaMbalaM ceva'= vastra, pAtra, masa 'pAuMchaNagaM ca'= bhane 2329 'aTThavihorAyapiMDo u'= 216 rano 2|4piNdd tyAcya che. // 816 // 17/22 kitikammaM ti ya duvihaM, abbhuTThANaM taheva vNdnngN| samaNehi ya samaNIhi ya, jahArihaM hoti kAyavvaM // 817 // 17/23 chAyA:- kRtikarmeti ca dvividhamabhyutthAnaM tathaiva vandanakam / zramaNaizca zramaNIbhizca yathArha bhavati kartavyam // 23 // gAthArtha- kRtikarmanA abhyatthAna ane dvAdazAvartAdi vaMdana ema be prakAra che. sAdhuoe ane sAdhvIoe cAritraparyAyanI vRddhi pramANe yathAyogya te baMne prakAre kRtikarma karavAnuM hoya che. artha:- 'kitikammaM ti ya'= dRti bho 'duvihaM'= meM prA2nu cha. 'abbhuTThANaM'= (mAyAhi padhAre tyAre) mA thaj.'taheva'= tema'vaMdaNagaM'= dvAdazAvatAhavahana 'samaNehi ya'= sAdhumomesane 'samaNIhi ya'= sAdhvImAge 'jahArihaM'= yathAyogya 'hoti kAyavvaM'= 42vArnu hoya che. // 817 // 17/23. savvAhiM saMjatIhiM, kitikammaM saMjayANa kAyavvaM / purisottamo tti dhammo, savvajiNANaM pi titthesu // 818 // 17/24 chAyA:- sarvAbhiH saMyatIbhiH kRtikarma saMyatAnAM kartavyam / puruSottama iti dharmaH sarvajinAnAmapi tIrtheSu // 24 // gAthArtha :- sarva jinonA tIrthomAM dharma puruSanI pradhAnatAvALo hovAthI sarva sAdhvIoe sAdhuone vaMdana karavuM joIe. artha:- 'savvajiNANaM pi'= sarva tIrtha ronA 59 / 'titthesu'= avayanamA 'purisottamo tti'= puruSapradhAna 'dhammo'= dharma hovAthI 'savvAhiM'= sarva 'saMjatIhiM = sAdhvImoge 'saMjayANa'= sAdhumone 'kitikamma'= vahana 'kAyavvaM'= 42 . // 818 // 17/24 vaMdana na karavAmAM thatAM doSone kahe che : eyassa akaraNaMmI, mANo tahaNIyakammabaMdho tti| pavayaNakhisA'yANaga, abohi bhavavuDDhi arihaMmi // 819 // 17/25 chAyA :- etasya akaraNe mAnaH tathA nIcakarmabandha iti / pravacanakhisA ajJAyakA abodhiH bhavavRddhirahe // 25 // gAthArtha :- vaMdana karavA yogyane vaMdana na kare to abhimAna, nIcagotrakarmano baMdha, A badhA ajJAnI che evI zAsananI niMdA, abodhi ane saMsAranI vRddhi thAya che. Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 zrI paJcAzaka prakaraNa - 17 gujarAtI bhAvAnuvAda TIkArtha :- ' sa'= kRtikarmane '32UjmI'= na kare to 'mA'= karavA yogya na karavAthI ahaMkAra sevAya che. 'tada'= tathA 'yamavaMtho utta'= vinaya na karavAthI nIca gotrakarmano baMdha thAya che. 'pavaUriMa'= dharmanA mULamAM vinaya che ema pratipAdana karavA chatAM A badhA svayaM vaMdana karatA nathI tethI A zAsana zuM pramANabhUta nahi hoya ? jethI A sAdhuo A pramANe varte che? ema zAsananI niMdA thAya. '3yA'= A sAdhuo ajJAnI che jethI lokavyavahArane paNa jANatA nathI ema niMdA thAya. 'navodi'= bodhinI prApti na thAya evuM karma baMdhAya. 'kavavuTTi'= saMsAranI vRddhi thAya. 'rimi'= vaMdanane yogyane vaMdana na karavAthI A doSo thAya che. te 821 / 27/ra, vaLI kahe che : paMcavato khalu dhammo, purimassa ca pacchimassa ya jinnss| majjhimagANa jiNANaM, cauvvato hoti viNNeo // 820 // 17/26 chAyA :- pazcataH vastu gharSa: pUrvI ra pazcimI ra ninI ! madhyamakAnAM jinAnAM catutaH bhavati vijJeyaH // 26 // gAthArtha :- pahelAM ane chellAM jinanA sAdhuone pAMca mahAvratavALo ja dharma hoya che. madhyamajinanA sAdhuone cAra mahAvratavALo cAritradharma hoya che. TIkArtha :- 'tho'= dharma 'purimarsa '= RSabhasvAmI ane 'pachI '= mahAvIrasvAmI ''= bhagavAnano uccaravArUpa dharma ane 'paMghavato vRtna'= pAMca mahAvratavALo ja " mama+ITUT ni '= bAvIsa tIrthakarono uccaravArUpa dharma 'vaLato'= cAra mahAvratavALo dharma 'roti'= hoya che. te "favoo '= jANavuM. covIze tIrthakaronA sAdhu bhagavaMtone pAMca mahAvrato ja pALavAnA hoya che. mAtra uccAramAM ja pAMca ane cAra ema zabdono bheda che. paramArthathI to badhAno dharma sarakho che. je 820 / 27/ra6 A vAtanI ja spaSTatA kare che : No apariggahiyAe, itthIe jeNa hoi pribhogo| tA tavviraIe cciya, abaMbhavirai tti paNNANaM // 821 // 17/27 chAyAH- no ari dIvAlaH striyA yena bhavati rimo : tat tadviratyaiva abrahmaviratiriti prajJAnAm // 27 // gAthArtha :- bAvIza tIrthakaronA zAsanamAM cothA mahAvratano pAMcamAM mahAvratamAM samAveza karyo che, strIne parigrahamAM gaNavAmAM Ave che kAraNake strIno svIkAra karyA vagara teno upabhoga thaI zakato nathI. tethI e sAdhuo Rju ane prAjJa hovAthI parigrahanI viratimAM ja abrahmanI virati AvI jAya che ema samaje che. Ama teone cothuM ane pAMcamuM mahAvrata bheguM ekamAM ja gaNavAmAM Ave che tethI temane cAra mahAvrata che. jyAre pahelAM-chellAM jinanA zAsanamAM e be mahAvrato alaga alaga gaNavAmAM Avela che tethI pAMca mahAvrata hoya che. TIkArtha:- 'neT'=je kAraNathI 'mapariyAI'nahi svIkArelI DutthIu'=strIno parimono'=upabhoga hoTTa'=thato no'= nathI. 'tA'RtethI 'tadhvarA vyaya'= parigrahanI viratimAM ja 'paUTU'=jANakAra Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 365 zrI paJcAzaka prakaraNa - 17 gujarAtI bhAvAnuvAda athavA prazAvAmAmAne 'abaMbhavirai ti' anamanI vitino samAveza thaaych.|| 821 // 17/27 duNha'vi duviho'vi Thio, eso Ajammameva vinnnneo| iya vaibheyA duviho, egaviho ceva tatteNaM // 822 // 17/28 chAyA :- dvayorapi dvividho'pi sthita eSa Ajanmaiva vijJeyaH / iti vAgbhedAd dvividha ekavidha eva tattvena // 28 // gAthArtha :- pahelAM-chellAM jinanA sAdhuono pAMca mahAvratarUpa ane bAvIsa jinanA sAdhuono cAra mahAvratarUpa kalpa sthitakalpa che tathA e baMnene A baMne prakArano kalpa jIvanaparyata pALavAno hoya che ema jANavuM. AmAM 'pAMca' ane 'cAra' ema mAtra vacananA bhedathI ja be prakAra che. bAkI vAstavika rIte te ekarUpe samAna ja che. TArtha:- 'duNhavi'= paDelA-khai nino ane pAvIza nino gema neno 'duviho'vi'= anubhe pAMya mahAprata mane yAra mahAta35 'Ajammameva'= vanaparyaMta 'eso'= mA sthitasya 'Thio'= vAyo cha. 'viNNeo'= vo 'iya'= mAma. yA pramANe 'vaibheyA'= vratanA pAya bhane yAra sevA uthyAnA methI 'duviho'= 2 cha. 'tatteNaM'= 52bhArthathI to 'egaviho'= ekarUpa ja che. sAdhuonA prAjJapaNAnA bhedathI ziSyonI upara anugraha karavA mATe ja tIrthaMkara paramAtmAe A prabhArI mahAtoma me pAyo cha. // 822 // 17/28 uvaThAvaNAe~ jeTTho, viNNeo purimpcchimjinnaannN| pavvajjAe utahA, majjhimagANaM niratiyAro // 823 // 17/29 chAyA :- upasthApanayA jyeSTho vijJeyaH pUrvapazcimajinAnAm / pravrajyayA tu tathA madhyamakAnAM niraticAraH // 29 // gAthArtha :- pahelAM ane chellAM jinanA sAdhuomAM sAdhu upasthApanAthI arthAtu vaDIdIkSAthI jyeSTha (= moTo) jANavo. arthAt jenI vaDI dIkSA pahelI thaI hoya, paryAyamAM te moTo gaNAya che. jyAre bAvIza jinanA sAdhuomAM niraticAra sAdhu dIkSAthI jyeSTha gaNAya che. temanAmAM vaDIdIkSA karavAnI hotI nathI. artha :- 'purimapacchimajiNANaM'= paDela bhane chasa ninA sAdhumImA 'uvaThAvaNAe~'= mahAvratanA maaro59|35 vIhIkSAthI 'jeTTho'= 2tnApi arthAt payima bhoTo 'viNNeo'= vo. 'tahA'= tathA 'majjhimagANaM'= madhyama tiirth.42n| sAdhusobhA 'pavvajjAe u'= sAmAyi (yy2||35 dIkSAthI 'niratiyAro'= 55 4 atiyArathI 2hita hoya te 4ye4 ||9||y che sema saMbaMdha che. // 823 // 17/29 vaDI dIkSAnA paryAyathI jyeSTha gaNAya che ema kahyuM to e vaDIdIkSAnI vidhinuM varNana karatAM kahe che : paDhie ya kahie~ ahigae~, parihara uvaThAvaNAe~ kappo tti| chakkaM tIhiM visuddhaM, sammaM navaeNa bheeNa // 824 // 17/30 chAyA:- paThite ca kathite'dhigate pariharan upasthApanAyA kalpa iti / SaTkaM tribhirvizuddhaM samyag navakena bhedena // 30 // Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 zrI paJcAzaka prakaraNa - 17 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha :- zrI AcArAMgasUtranA zastrapariNA nAmanA adhyayanane sUtrathI kaMThastha karI le, guru artha samajAve- Ama sUtra ane artha e baMne rIte jANI le tyAre bhUtakALamAM sevelA avratanI niMdA karavA rUpe vartamAnamAM tenA saMvararUpe ane bhaviSyakALamAM nahi sevavAnA paccakhANarUpe ema traNakALanI vizuddhi rUpe che prakAranA avratano ane cha javanikAyano mana-vacana-kAyathI karavuM, karAvavuM ane anumodavuM ema nava prakAre je tyAga kare te jIva mahAvratonuM AropaNa karavA mATe yogya che. TIkArtha :- 'paDhiA '= zastraparijJA adhyayana vagerene sUtrathI kaMThastha karI le, 'Rhi'= guru tenA artha samajAve 'diDAI'= samyagu jANI le, "paridara'= zAstramAM jeno niSedha karyo che tene nahi sevato arthAt tyAga karato '3vaDAvaIC'= mahAvratanA AropaNane mATe 'pyo utta'= yogya che. zeno tyAga karato ? e jaNAve che- "cha'= cha avratane ane cha javanikAyane 'tahiM = bhUta, vartamAna ane bhaviSyanA kALavaDe anukrame 'viyuddha'= niMdA, saMvaraNa ane paccakhANa karavA dvArA vizuddhapaNe "sampa'= zAstranI vidhithI 'navA mena'= mana-vacana ane kAyAthI karavuM-karAvavuM ane anumodavA rUpe. | 824 27/30 pitiputtamAiyANaM, samagaM pattANa jettttpitipbhiii| thevaMtare vilaMbo, paNNavaNAe uvaTThavaNA // 825 // 17/31 chAyA :- pitAputrAhInAM sama prAptAnAM ceSTA: pitR mRta: | stokAntare vilambaH prajJApanayA upasthApanA // 31 // gAthArtha :- ekI sAthe yogyatAne pAmelAM pitA-putra vageremAM pitA vagere jyeSTha thAya. yogyatAne pAmavAmAM thoDuM aMtara hoya to vilaMba karavo arthAtu rAha jovI, vadhAre aMtara hoya to pitA Adine samajAvIne putra AdinI upasthApanA-vaDIdIkSA karavI. TIkArtha :- 'fpatiputtamAyA'= pitA-putra Adi- "Adi' zabdathI kAkA-mAmA AdinuM grahaNa thAya che. "sama'= ekIsAthe "pattA '= upasthApanAnI yogyatAne pAmelAmAM "patipafmaDDa'= pitA vagere vaDIlone "neTTa= paryAyamAM jyeSTha karavAmAM Ave che. "thevaMtare '= putra Adi yogya banI gayA hoya paNa pitA Adine yogya banavAmAM hajI thoDI vAra hoya to 'vinaMvo'= putra Adine vilaMba karAve che. arthAtu thoDI rAha jovaDAve che paNa pitAne ja jayeSTha banAve che. 'paUUUvaUTU'= putra Adi yogya thaI gayA hoya, pitA Adi yogya na thayA hoya ane bIjuM sAruM muhUrta AvatuM na hoya to pitA Adi vaDilone samajAvIne temanI saMmatithI 'kavavaUT'= putra AdinI vaDIdIkSA pahelAM karI de. pitA AdinI teo yogya bane tyAre pAchaLathI vaDI dIkSA kare. . 8ra1 / 27/36 sapaDikkamaNo dhammo, parimassaya pacchimassa ya jinnss| majjhimagANa jiNANaM, kAraNajAe paDikkamaNaM // 826 // 17/32 chAyA :- sapratizcamo tharma: pUrvI ra pazcimI ra ninI ! madhyamakAnAM jinAnAM kAraNajAte pratikramaNam // 32 // gamaNAgamaNavihAre, sAyaM pAo ya purimcrimaannN| NiyameNa paDikkamaNaM, aiyAro houvA mA vA // 827 // 17/33 Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 367 zrI paJcAzaka prakaraNa - 17 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- sAmanAmanavahAre sAthe pratiza pUrvavaramAm | niyamena pratikramaNam aticAro bhavatu vA mA vA // 33 // majjhimagANa udose, kahaMci jAyammi takkhaNA cev| dosapaDiyAraNAyA, guNAvahaM taha paDikkamaNaM // 828 // 17/34 chAyA :- madhyamAna tu toSe, varjInnAtakSAt kaiva | doSapratikArajJAtAd guNAvahaM tathA pratikramaNam // 34 // gAthArtha :- pahelAM ane chellAM jinanA sAdhuono dharma pratikramaNa sahitano che arthAta temane savArasAMja baMne vakhata ja Avazyaka rUpa pratikramaNa roja karavAnuM hoya che. madhyama jinanA sAdhuone jyAre doSa lAge tyAre ja pratikramaNa karavAnuM hoya che. temane roja pratikramaNa karavAnuM hotuM nathI. prathama ane caramajinanA sAdhuone upAzrayanI bahAra javA-AvavAmAM tathA vihAramAM tema ja sAMje ane savAre aticAra lAge ke na lAge paNa avazya pratikramaNa karavAnuM hoya che. madhyamajinanA sAdhuone kathaMcit doSa lAgI jAya to tarata ja te ja samaye doSanA nivAraNa mATe guNakAraka evuM pratikramaNa karavAnuM hoya che. temane daivasika ane rAtrika pratikramaNa hoya che paNa te roja karavAnuM nathI hotuM, jyAre doSa lAge tyAre ja karavAnuM hoya che. TIkArtha:- 'purima ya pafchamasa ya viUTlsa'= pahelAM ane chellAM jinanA sAdhuone "pazcima mo'= pratikramaNa sahitano dharma che. "maTTAmaUT THUTIV'= bAvIza tIrthaMkaranA sAdhuone l2nA'= kAraNa utpanna thAya tyAre arthAt doSa lAge tyAre athavA ghaNAM aticAra lAge tyAreahIM 'jAta' zabdano artha (1) utpanna thAya tyAre ane (2) samUha ema be prakAre karyo che. pazcimana'= pratikramaNa karavAnuM hoya che. haMmezA karavAnuM hotuM nathI. 826 / 27/32 THUTIVIHUvihAra'= caitya ane sAdhune vaMdanAdi mATe gamana= javuM, Agamana-AvavuM ane vihAra karavAmAM iriyAvahiyA paDikkamavAnA hoya che. ane "sAya'= sAMje saMdhyA samaye 'po '= prabhAta samaye 'puramarimA'= pahelAM chellAM jinanA sAdhuone 'mAre doDa vA mA vA'= aticAra lAgyo hoya ke nA lAgyo hoya. 'niyamena'= avazya 'parikramaUT'= iriyAvahiyA paDikkamavArUpa pratikramaNa tathA daivasika ane rAtrika pratikramaNa karavAnuM hoya che. / 827 / 27/rUrU ' ma 3'= madhyamajinanA sAdhuone ' '= koIka vakhata pramAdathI "rose'= aparAdha nAma'= thayo hoya tyAre 'ta+gUIT veva'= kALano vilaMba karyA vagara te ja kSaNe- tarata ja vosaparivAraVIIT'= doSanA nivAraNa mATe "TUAvadaM= guNakAraka evuM 'tada paDikSama '= temane paNa pratikramaNa hoya che. sAMje ane savAre Avazyaka kriyArUpa pratikramaNa temane hotuM nathI arthAt niyamita roja pratikramaNa karavAnuM nathI hotuM paNa jyAre doSa lAge tyAre karavAnuM hovAthI temane te pratikramaNa aniyamita che. chatAM pratikramaNa karavAnuM hoya che kharuM, kAraNa ke temane paNa sAmAyika Adi AvazyakanA sUtro hoya che. jo pratikramaNa na karavAnuM hoya to Avazyaka sUtro zA mATe hoya ?- A pratikramaNa saMdhyAkALanI sAthe saMbaMdha dharAvatuM hovAthI sAMje saMdhyA samaye daivasika pratikramaNa ane rAtre jo aticAra lAgyA hoya to savAre saMdhyA samaye rAipratikramaNa karavAnuM hoya che. anAdikALathI A sthApita vyavahAra che. te 828 / 27/rU4 Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 zrI paJcAzaka prakaraNa - 17 gujarAtI bhAvAnuvAda purimeyaratitthayarANa, mAsakappo Thio vinnidditto| majjhimagANa jiNANaM, aTThiyao esa vinnnneo||829 // 17/35 chAyA :- pUrvata tIrthaTMAM mAhitpaH sthito vinirvi: | madhyamakAnAM jinAnAmasthitaka eso vijJeyaH // 35 // gAthArtha :- prathama ane caramajinanA sAdhuone mAsakalpa e sthitakalpa tarIke kahyo che. madhyamajinanA sAdhuone te asthitakalpa tarIke jANavo. TIkArtha :- 'purimeyaratisthayarI'= prathama ane carama tIrthaMkaranA sAdhuone "masiMkha'= mAsakalpa eTale comAsA sivAyanA kALamAM eka sthAne eka mahinA sudhI rahevAnI sAthe saMbaMdha dharAvatuM A eka viziSTa anuSThAna che. arthAt eka sthAne eka mahinA sudhI avasthAna karavo. eTaluM ja mAtra nahi paNa paDilehaNAdi Avazyaka kriyAo, svAdhyAyAdi karavA vagerethI yukta ''i = sthitakalpa 'vidi'= kahyo che. "mikaIIT THUTIUr'= madhyama tIrthaMkaranA sAdhuone 'kriyo'= asthitakalpa svarUpa ja 'isa'= mAsakalpa 'vighogo'= jANavo. lAbhAlAbhanI apekSAe teo eka mahinAthI ochovatto kALa paNa rahe che. Ama teone mAsakalpa asthita che. je 821 27/rUpa __paDibaMdho lahuyattaM, na jaNuvayAro na desvinnnnaannN| nANArAhaNamee, dosA avihArapakkhammi // 830 // 17/36 chAyAH- prativanyo puthravaM nanopaIR: 7 sevijJAnam | nAjJArAdhanamete doSA avihArapakSe // 36 // gAthArtha :- mAsakalpa na karavAthI sAdhuone dravya-kSetra-kALa AdinuM mamattva thAya tathA lokomAM temanI laghutA thAya, loko upara upakAra na thAya, judA-judA dezonuM jJAna na thAya tathA bhagavAnanI AjJAnuM ArAdhana na thAya e doSo thAya che. TIkArtha:- 'viMdho'= dravya-kSetra-kALa AdinuM mamattva thAya. "nayetta'= lokomAM tenI laghutA thAya, lokone tenA pratye mAna-sanmAna na rahe "ra navaro'= AgamanI vidhi anusAra vihAra karanArA guNavAna, sarva jIvonuM hita karavAmAM tatpara sAdhuothI judA judA dezomAM rahelA dharmArthI lokone temanA darzana, sevAbhakti, vinaya karavAthI je lAbha thAya che tathA temanI pAsethI dharmanuM zravaNa karavAthI je mahAna upakAra thAya che te eka ja kSetramAM sthiravAsa karanAra sAdhuthI thato nathI. 'na sesaviUSTIT'= vihAra na karavAthI vividha dezonA dhArmika-sAmAjika vyavahAra AdinI jANakArI na thAya, samudAyagacchano sukhapUrvaka nirvAha na thAya mATe sva ane parano upakAra karavAmAM samartha hoya ane vihAranuM prayojana upasthita thAya tyAre eka ja sthAnamAM sthiravAsa karavo sAdhune saMbhavato nathI. "TIRav' sarvajJanI AjJAnI ArAdhanA thatI nathI. 'tolA'= A badhA doSo 'mavihArapakSavRmi'= mAsakalpa vihAra na karavAthI thAya che. mATe zAstrAnusArI mAsakalpa vihAra karavo e ja sAdhune mATe kalyANakArI che. 830 me 27/36 kAlAdidosao puNa, na davvao esa kIrai nniymaa| bhAveNa u kAyavvo, saMthAragavaccayAdIhiM // 831 // 17/37 chAyAH- vAtAvitoSata: punarna dravyata: aSa: citte niyamAnU I __bhAvena tu kartavyaH saMstArakavyatyayAdibhiH // 37 // Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 17 gujarAtI bhAvAnuvAda 369 gAthArtha :- duHSamakALa AdinA doSathI bAhyathI mAsakalpa na karI zakAya to paNa zayanabhUmi Adi badalIne bhAvathI avazya karavo joIe. TIkArtha:- 'nAviko pu'= duSamakALa tathA mAsakalpane yogya kSetra na maLavAnA kAraNe 'na'= na 'bramo'ka dravyathI sakala kriyA dvArA 'siM'= A mAsakalpa 'Ira'= karAya 'niyama'= avazya 'mAve 3'= bhAvane AzrayIne 'saMthArIvazvArdi= saMthArAnI bhUmine badalAvavA dvArA ' Dyo'= karavo joIe. kahyuM che ke : "gocarInI durlabhatA Adine kAraNe kSetraparivartana zakya na hoya tyAre te ja kSetramAM makAna, zerInuM parAvartana karavuM athavA zayanabhUmi Adi badalIne bhAvathI mAsakalpa avazya karavo joie." rUpha te 27/rU7 pajjosavaNAkappo'pevaM purimeyraaibhedennN| ukkoseyarabheo,so navaraM hoDa vinnnneo||832||17/38 chAyAH- paryuSaUvinyoAa pUrvetAni | utkarSetarabhedaH so navaraM bhavati vijJeyaH // 38 // gAthArtha :- mAsakalpanI jema paryuSaNAkalpa paNa pahelAM-chellAM ane madhyamajinanA sAdhuonA bhedathI sthita ane asthita ema bhinna che. paNa AmAM mAsakalpathI ATalI vizeSatA che ke AmAM jaghanya ane utkRSTa ema be bheda che. TIkArtha :- 'patnosavaUkSippoperva'= paryuSaNAkalpa paNa A pramANe 'puriyarame '= pahelA ane chellA jinanA sAdhu AdinA bhedathI "Adi' zabdathI madhyamajinanA sAdhunuM grahaNa thAya che. '3osetara melo'= utkRSTa ane jaghanya ema be bheda che jenA evo 'navara'= phakta "sa'= te paryuSaNAkalpa 'hoTTa'= hoya che. 'vipa '= ema jANavuM. // 832 / 17 | 38 cAummAsukkoso, sattari rAiMdiyA jahaNNo u| therANa jiNANaM puNa,NiyamA ukkosao ceva // 833 // 17 / 39 chAyAH- vIsIvarSa: satti rAtravina nAcatuM ! sthavirANAM jinAnAM punarniyamAd utkarSakazcaiva // 39 // gAthArtha:- aSADa suda pUnamathI kArtika suda pUnama sudhI cAra mahinAno utkRSTa paryuSaNAkalpa che. bhAdaravA suda pAMcamathI kArtika suda pUnama sudhI sIttera divasano jaghanya paryuSaNAkalpa che. A be bheda vikalpIone hoya che. jinakalpIo apavAda rahita hovAthI temane eka ja utkRSTa paryuSaNAkalpa hoya che. TIkArtha :- "therAna'= vikalpIne 'vIrezmA'= cAra mahinAno, ahIM "cAturmAsa' zabdane svArthamAM 'Sya" pratyaya lAgIne 'vADaHIR'= zabda banyo che '3eaoso'= utkRSTa paryuSaNAkalpa hoya che. 'sattari'= sIttera "rASphaliya'= ahorAtrano ' 3'= jaghanya hoya che. "viUITS puna'= jinakalpIne to 'niyama'= avazya 'DosamI veva'= utkRSTa ja cAturmAsa hoya che, jaghanya nahi || 833 /17 | 39 dosAsati majjhimagA, acchaMti ujAva pavvakoDI vi| iharA uNa mAsaM pi hu, evaM khu videhajiNakappe // 834 // 17/40 chAyA :- toSAsati madhyamAM mAne tu yAvat pUrvajJa TImapi | itarathA tu na mAsamapi khalvevaM khalu videhajinakalpe // 40 // Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 zrI paJcAzaka prakaraNa - 17 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha :- madhyamajinanA sAdhuo doSa na lAge to eka kSetramAM pUrvakroDa varSo sudhI paNa rahe ane doSa lAge to eka mahino paNa na rahe. mahAvidehanA sAdhuone A daza kalpo madhyamajinanA sAdhuonI jema ja hoya che. artha :- 'majjhimagA'= madhyamatIrtha.42nA sAdhuso 'dosAsati'= hoSa nasAge tyAre 'jAva puvvakoDI vi'= pUrvako varSA sudhI 59 / 'acchaMti u'= 4 kSetramA 2 cha. 'iharA u'= anyathA hoSa sAge to 'Na mAsaM pi'= me mahino 59 - 24. 'hu'= pAyA2mA cha. 'evaM khu'= mA madhyamAnanA sAdhumonA prabhArI 4 'videhajiNakappe'= mahAviDa kSetramA ninA sAdhurAno 95 je. // 834 // 17/40 evaM kappavibhAgo, tatiosahaNAtao mnneyvvo| bhAvatthajuo ettha u, savvattha vi kAraNaM eyaM // 835 // 17/41 chAyA :- evaM kalpavibhAgaH tRtIyauSadhajJAtato jJAtavyAH / / bhAvArthayuto'tra tu sarvatrApi kAraNametat // 41 // gAthArtha :- A pramANe daze ya kalpomAM sthita ane asthita evo je kalpano vibhAga che te trIjA auSadhanA dRSTAMtathI rahasyayukta arthAt sahetuka jANavo. emAM hetu nIce mujaba che. artha:- 'evaM'= mA prabhArI 'kappavibhAgo'= mAyelacya mAhiza prA2no sthita masthita85 vimA 'tatiosahaNAtao'= trI auSadhanA dRSTAMtathI 'bhAvatthajuo'= 24syayuta 'muNeyavvo'= vo. 'ettha u'= zaviSayamA 'savvattha vi'= sthita masthitAha 24i 'kAraNaM'= nimitta 'eyaM'= mA nIye DevAze te cha. // 835 / / 17 / 41 te hetu cha: purimANa duvvisojjho, carimANaM duraNupAlao kppo| majjhimagANa jiNANaM, suvisojjho suhaNupAlo ya // 836 // 17/42 chAyA :- pUrveSAM durvizodhyAH caramANAM duranupAlakaH kalpaH / madhyamakAnAM jinAnAM suvizodhyaH sukhAnupAlazca // 42 // gAthArtha :- kalpa pahelA jinanA sAdhuone durvizodhya che arthAta aticAranI zuddhi kaSTathI karAvI zakAya che. chellA jinanA sAdhuone duSmAlya che. arthAtu kaSTathI paLAvI zakAya che. madhyama jinanA sAdhuone suvizodhya ane supAlya che. artha :- 'purimANa'= prathama ninA sAdhuone 'duvvisojjho'= aSTathI zuddhi 42vI zAya che. 'carimANaM' ch| ninA sAdhuone 'duraNupAlao'= huranupAla-huNe urIne pANI zAyachate, mAma svArthamA 'ka' pratyaya dAgIne '2nupAsa' anyoche. arthAta 4thI pANI zAya sevo 'kappo'= 485 cha. 'majjhimagANa jiNANaM'= madhyamatIrtha.42nA sAdhumIne bhATe te 'suvisojjho'= sumethI matiyAranI zuddhi rAvI zAya ane 'suhaNupAlo ya= supethI pANI zajAya vo cha. // 836 // 17/42 ujjujaDA purimA khalu, NaDAdiNAyAuhoMti vinnnneyaa| vakkajaDA uNa carimA, ujupaNNA majjhimA bhaNiyA // 837 // 17/43 chAyA :- RjujaDAH pUrve khalu naTAdijJAtAd bhavanti vijJeyAH / vakrajaDAH punazcaramA RjuprajJAH madhyamA bhaNitAH // 43 // Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 17 gujarAtI bhAvAnuvAda 371 gAthArtha :- naTa AdinA dRSTAMtathI pahelA jinanA sAdhuo Rju-jaDa, chellA jinanA sAdhuo vakrajaDa ane madhyamajinanA sAdhuo Rju-prAjJa jANavA. TIkArtha :- '3nna '= saraLa ane jaDa. ahIMyA "Rju' ane 'jaDa' zabdano karmadhAraya samAsa karyo che 'purimA vratu'= prathama jinanA sAdhuo. 'AliyA'= naTa AdinA dRSTAntathI- "Adi' zabdathI nATaka-khela vagerenuM grahaNa thAya che. 'hati'= hoya che. ' viyA '= saraLapaNuM ane jaDapaNAnA kAraNe jANavuM.- temanAmAM buddhinI jaDatA A pramANe che ke temane gurue naTano khela jovAnI nA pADI eTalA mAtrathI teo samajI zakyA nahi ke naTaDI e to vadhAre rAganuM kAraNa che mATe teno khela paNa jovAya nahi. AthI naTaDIno khela teo jovA UbhA rahyA, paNa jyAre guru bhagavaMte samajAvyuM ke rAganuM kAraNa hovAthI naTaDIno khela paNa jovAya nahi tyAre saraLa hRdayavALA hovAthI gurunuM vacana svIkArIne te khela jovAno paNa baMdha karyo A temanI saraLatA che. have 'vazcana pu'= vakra ane jaDa hoya 'carimA'= caramajinanA sAdhuo.- sAmAnyathI temanAmAM jaDatA hovAthI doSone seve che ane vaLI vakratAnA kAraNe gurunuM vacana jaladIthI svIkAratA nathI, ghaNA bahAnA kADhe che,- (mUsAnka lagabhaga ghaNA sAdhuomAM A vakratA doSano saMbhava che) '3nupaJUIT'= prajJAna jANanAra AmAM 'pra" upasarga pUrvaka "jJA' dhAtune 'sAtopa' e sUtrathI 'kSa' pratyaya lAgyo che. prAjJa= vicakSaNa= jaDatAno abhAva (jaDatAno virodhI A guNa che.) Rjutva= zubhabhAvapaNuM 'Rju' ane 'prajJA" zabdano karmadhAraya samAsa thayo che. 'mAma'= madhyamatIrthakaranA sAdhuo 'maNiyA'= kahyAM che. madhyamajinanA sAdhuo prAjJa hovAthI sahelAIthI doSone jANI zake che ane Rju hovAthI saraLatAthI potAnI bhUla kabUla karIne tenI vizuddhi kare che. || 837 / 17 | 43 kAlasahAvAucciya, eto evaMvihA upAeNaM / hoMti ao ujiNehiM eesi imA kayA merA // 838 // 17/44 chAyAH- vanitvamAvAva te avaMvidhAtuM prArthanA | bhavanti atastu jinareteSAmiyaM kRtA maryAdA // 44 // gAthArtha :- kALanA prabhAvathI ja sAdhue prAyaH AvA saraLatA-jaDatA vagerenA svabhAvavALA hoya che. AthI jinezvaroe emanI A sthita-asthita kalparUpa maryAdA karI che. TIkArtha :- 'nisadIvIra viya'= kALanA sAmarthyathI ja (avasarpiNI kALamAM jema jema paDato kALa Avato jAya che tema tema jIvomAM prAyaH kaSAyabahulatA AvatI jAya che.) "to'= Rju tathA jaDa sAdhuo 'vaMvida 3'= AvA svabhAvavALA 'pApa'= ghaNuM karIne 'hati'= hoya che. A pramANe kALanA vibhAgo pADyA che.- te te kALamAM badhA ja sAdhuo kAMI AvA svabhAvavALA hotA nathI, paNa ghaNuM karIne AvA svabhAvavALA hoya che. tethI 'prAya: lakhyuM che. 'ma 3'= A kAraNathI ja 'nirdi'= anugraha karavAmAM tatpara jinezvaroe 'si'= Rju, jaDa Adi sAdhuone AzrayIne 'rUma'= A sthita-asthita kalpanI "rA'= maryAdA 'ya'= karI che. 828 me 27 | 44 evaMvihANa vi ihaM, caraNaM dilRtilognnaahehi| jogANa thiro bhAvo, jamhA eesi suddho u||839 // 17 /45 chAyA - vaMvidhAnAmapada varayi $ tritonArtha: | yogyAnAM sthiro bhAvo yasmAdeteSAM zuddhastu // 45 // Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 zrI paJcAzaka prakaraNa - 17 gujarAtI bhAvAnuvAda athiro uhoi iyaro, sahakArivaseNa Na uNa taM hnni| jalaNA jAyai uNhaM, vajjaMNa ucayai tattaM pi // 840 // 17/46 chAyA :- 3tharatu mata rUtara: harivazena punatitti | jvalanAjjAyate uSNaM vajraM na tu tyajati tattvamapi // 46 // gAthArtha :- saraLatA-jaDatA AdithI yukta hovA chatAM paNa je jIvo pravrajyAne yogya che temanAmAM cAritra hoya ema traNa lokanA nAtha jinoe joyuM che. kAraNa ke jIvomAM sthira ane asthira ema be prakAranA bhAva hoya che. temAM Rju-jaDa vagereno sthirabhAva te zuddha ja hoya che. dravyAdi sAmagrI tathA karmodayarUpa sahakArI kAraNanA vazathI koIka vakhata temano asthirabhAva azuddha bane che paNa te pelA zuddha bhAvano nAza karato nathI. jemake agninA sAnnidhyathI vaja garama bane che paNa te potAnA mULa svarUpa vajatvano tyAga karatuM nathI, arthAt agnithI jema lAkaDuM bhasmIbhUta thAya che. tema vaja bhasmIbhUta thatuM nathI. TIkArtha :- "kRdaM= manuSyalokamAM prastuta kalpanA adhikAramAM 'vaMvidIpa vi'= Rju jaDa sAdhuone paNa 'hitno+IUArdi = traNa lokanA nAtha jinoe 'raI'= cAritra 'di'= kevalajJAnarUpI cakSuthI joyuM che. "gapTIM'= kAraNa ke 'si'= A Rju-jaDa sAdhuono 'gopaIIT'= pravrayAne yogya jIvone 'ftharo mAvo'= sthira adhyavasAya "suddho 3'= zuddha ja hoya che. je rU . 27/4 'tharo 3'= koIka vakhata AvanAra asthira bhAva 'phara'= azuddha 'doDDa'= hoya che. 'sahazaizivasena'= dravya-kSetra Adi sAmagrI athavA karmodayarUpI sahakArI kAraNanA sAmarthyathI "ta'= yogya-zuddha sthira bhAvane "rA'= uccheda karavA dvArA nAza karato-daSTAMta kahe cheH- "17IT'= agnithI '3e = garama 'varna'= pRthvInA vikArarUpe, vaja 'nAya'= thAya che. "ra 3UT'= nathI 'tad fpa'= potAnuM svarUpa vajapaNAne "ra 3 var'= sarvathA tyajatuM nathI, jevI rIte agninA saMparkathI lAkaDA bhasmIbhUta thAya che tema agninA saMparkathI vaja garama thavA chatAM bhasmasAt thatuM nathI. 840 / 27/46. iya caraNammiThiyANaM, hoi annaabhogbhaavokhlnnaa| na utivvasaMkilesA, Na'veti cArittabhAvo'vi // 841 // 17/47 chAyAH- tti 2 sthitInAM bhavatyanAmonAmAvata: +9tnanA na tu tIvrasaMklezAt nApaiti cAritrabhAvo'pi // 47 // gAthArtha :- A rIte cAritramAM rahelAone ajJAnapaNAthI alanA thAya che. arthAt aticAra lAge che. paNa tIvra saMklezano abhAva hovAthI cAritranA pariNAmano nAza thato ja nathI. TIkArtha:- 'ya'= A rIte 'rami '= cAritramAM 'DiyA'= rahelAne 'sAmI TmAvo'= ajANatAM 'taUTI'= kriyAnA sAtatyapaNAmAM apravRttirUpa skUlanA (= aticAra) 'hoTTa'= thAya che. 'tivyasaMjinnesa'= Adya bAra kaSAyanA udayathI prApta thayelo saMkleza 'ra 3'= nathI tethI. vArittamavivi'= cAritrano pariNAma "gati'= naSTa thato nathI paNa te pariNAma asthira thAya che. | 842 / 27 | 47 Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 17 gujarAtI bhAvAnuvAda 373 carimANa vi tahaNeyaM, saMjalaNakasAyasaMgayaM cev| mAiTThANaM pAyaM, asaI pi hu kAladoseNaM // 842 // 17/48 chAyA:- caramANAmapi tathA jJeyaM sajvalana-kaSAya-saGgataM caiva / mAtRsthAnaM prAyaH asakRdapi khalu kAladoSeNa // 48 // gAthArtha :- jema prathama jinanA sAdhuonI anAbhogathI thatI alanA cAritrano nAza karanAra nathI. tema chellA jinanA sAdhuonuM duHSamAkALanA prabhAvathI prAya: aneka vakhata thatuM mAtRsthAna (= mAyA) paNa cAritrane bAdhaka banatuM nathI. kAraNa ke saMjavalanakaSAya saMbaMdhI ja che. artha:- 'carimANa vi'= 22 nin| sAdhusone 59 // 'taha'= te prbhaae| 'NeyaM'= yAritra uj. 'saMjalaNakasAyasaMgayaM ceva' saM41sana nAmanAbhaM pAyathI yuta mAiTThANaM'= mAyAsthAna= bhAyA 'pAyaM'= ghaj rIne- 24is sAdhuone mAyA hotA 4 thI bhATe 'prAyaH' saNyu cha. 'asaI pi'= ane mata yatuM 'hu'= vAcyArAbhA cha 'kAladoseNaM'= hu:SamA aNanA svabhAvathI cha. // 842 // 17/48 6tithI viparIta cha : iharA una samaNattaM, asuddhabhAvAuhaMdi viNNeyaM / liMgaMmi vi bhAveNaM, suttavirohA jao bhaNiyaM // 843 // 17/49 chAyA :- itarathA tu na zramaNatvamazuddhabhAvAd handi vijJeyam / liGge'pi bhAvena sUtravirodhAd yato bhaNitam // 49 // gAthArtha :- anyathA jo sAdhuonI mAyA saMjavalana kaSAyanA badale Adya bAra kaSAyathI yukta hoya to e azuddha pariNAmanA kAraNe dravyathI sAdhuveza hovA chatAM bhAvathI sAdhupaNuM rahe nahi ema jANavuM. kAraNake temanAmAM bhAvathI sAdhupaNuM mAnavAmAM AgamanI sAthe virodha Ave che. kAraNa ke AgamamAM dhu cha : TIArtha:- 'iharA u'= anyathA arthAta saMpasana upAyayuta bhAyA na hoya to 'asuddhabhAvAu'= azuddha adhyavasAyanA 2 'liMgaMmi vi'= 2429 // mAhisAdhuveza hovA chata 'bhAveNaM = saMtaraMga pariNAmasva35 mAthI 'na samaNattaM'= sAdhupa hoya nahi, 'haMdi'= saamNtre| arthamA cha. 'viNNeyaM'= sebha %uj. 'suttavirohA'= sAmanI sAthe virodha mAvato DovAthI 'jao'= // 25 // OM 'bhaNiyaM'= yuMcha - // 843 // 17 / 49 savve'vi ya aiyArA, saMjalaNANaM tu udayato hoti| __ mUlacchejjaM puNa hoti bArasaNhaM kasAyANaM // 844 // 17/50 chAyA:- sarve'pi cAticArAH saMjvalanAnAM tUdayato bhavanti / mUlacchedyaM punarbhavati dvAdazAnAM kaSAyANAm // 50 // gAthArtha :- badhA ja aticAro saMjavalana kaSAyanA udayathI ja thAya che. anaMtAnubaMdhI Adi bAra kaSAyanA udayamAM cAritrano mULathI nAza thAya che. TIartha :- 'savve'vi ya'= adhoM 55 'aiyArA'= matiyArI 'saMjalaNANaM tu' saMvasana ssaayn| Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 zrI paJcAzaka prakaraNa - 17 gujarAtI bhAvAnuvAda ja " to'= vipAkodayathI "rAMti'= thAya che. 'mUrnacchanna puOT'= mULa prAyazcittathI ja jenI vizuddhi thAya evuM cAritra "roti'= hoya che. vArasoDhuM sIthA '= bAra kaSAyonA udayathI ahIM 'udayathI' zabdano adhyAhArathI saMbaMdha karAya che. arthAt cAritrano mULathI nAza thAya. "cAritra' zabda adhyAhAra jANavo. | 844 / 27/50. evaM ca saMkiliTThA, mAiTThANami nnicctllicchaa| AjIviyabhayagatthA, mUDhA no sAhuNo NeyA // 845 // 17/51 chAyAH- [va sanniSThA: mAtRsthAne nityaM taskRNA: I mAnavimayagratA: mUtA: sathavo yA: / 12 che. gAthArtha :- Ama saMjvalana sivAyanA kaSAyanA udayathI saMkliSTa cittavALA, sadA mAyAmAM tatpara, dhana AdithI rahita hovAnA kAraNe AjIvikAnA bhayathI vyAkuLa ane mUDha jeo che temane sAdhu na jANavA. TIkArtha:- 'parva '= A pramANe hovAthI saMkSittia'= Adya bAra kaSAyanA udayanA kAraNe saMkliSTa cittavALA 'moTTavimi'= mAyAsthAnamAM 'nivruddhi'= nitya tatpara 'mAnaviyamatthiA'= dhana AdithI rahita, hovAthI "duSkALa AdimAM ame kevI rIte jIvIzuM?" ema AjIvikAnA bhayathI vyAkuLa manavALA 'mUdA'= mohathI mUDha no sAdu yA'= bhAvasAdhu na jANavA. 846 / 27/ 12 saMviggA guruviNayA, nANI daMtiMdiyA jiyksaayaa| bhavavirahe ujjuttA, jahArihaM sAhuNo hoti // 846 // 17/52 chAyA - saMvinA guruvitA: jJAnano yArnendriya viSaya: . bhavavirahe udyuktA yathArha sAdhavo bhavanti // 52 // gAthArtha:- jeo saMvigna che, guruno vinaya karanArA che, samyajJAnI che. indriyonuM damana karanArA che, kaSAyone jItanArA che ane dezakALanI apekSAe saMsArano kSaya karavAmAM udyamI che teo bhAvasAdhu che. TIkArtha :- saMviI'= saMsArathI bhaya rAkhanArA, tenAthI vairAgya pAmelA hovAthI "guruviya'= guruno vinaya karanArA, namra, gurune anukULa vartanArA, 'nA'= samyagu jJAnI 'tiMdriya'= iMdriyonuM damana karanArA ' nisAthI'= krodha Adi kaSAyono nigraha karanArA 'mavirade'= potAnA saMsArano kSaya karavAmAM '3qttA'= udyamI 'naharidaM= dezakALanI apekSAe yathAyogya "sagio '= bhAva sAdhuo 'ti'= hoya che. 846 / 27/52. sthitAsthita vidhiprakaraNa nAmanuM sattaramuM paMcAzaka samApta thayuM. Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 18 gujarAtI bhAvAnuvAda 375 ||assttaadshN bhikSupratimA-paJcAzakam // sthitAsthitakalpamAM varNavelA guNothI yukta sAdhuomAM ja pratimAkalpanI yogyatA saMbhave che mATe saMbaMdhathI pratimAkalpanuM varNana karavA kahe che : NamiUNa vaddhamANaM,bhikkhappaDimANa lesao kiNpi| vocchaM suttAesA, bhavvahiyaTThAe~ payaDatthaM // 847 // 18/1 chAyA :- natvA vardhamAnaM bhikSupratimAnAM lezataH kimapi / vakSye sUtrAdezAd bhavyahitArthAya prakaTArtham // 1 // gAthArtha:- zrI mahAvIrasvAmIne praNAma karIne bhavyajIvonA hita mATe zrI dazAzrutaskaMdhasUtranA anusAra bhikSupratimAonuM spaSTa artha samajAya te rIte saMkSepathI kAMIka varNana karIza. TArtha:- 'NamiUNa'= nama2712 uzane 'vaddhamANaM'= ityaae| mane vi4thI 15tA mevA vardhamAnasvAbhIne 'bhikkhupaDimANa'= bhikSunI pratibhAo'suttAesA'= aagmn| anusAre 'bhavvahiyaTThAe'= bhavyaponA jitanA bhATe 'payaDatthaM'= spaSTa arthamA 'lesao'= saMkSepathI 'kiMpi'= siss 'vocchaM'= za. // 847 // 18/1 bhikSupratimA= sAdhuonI viziSTa pratijJA bArasa bhikkhUpaDimA, oheNaM jiNavarehiM pnnnnttaa| suhabhAvajuyA kAyA, mAsAdIyA jato bhaNiyaM // 848 // 18/2 chAyA :- dvAdaza bhikSupratimA oghena jinavaraiH prajJaptAH / zubhabhAvayutAH kAyA mAsAdikA yato bhaNitam // 2 // gAthArtha :- jinezvaroe prazasta adhyavasAyathI yukta sAdhunI kAyArUpa sAmAnyathI mAsikI vagere bAra bhikSu pratimAo kahI che. artha :- "jiNavarehi'= neizvaro 'suhabhAvajuyA'= zubhabhAvathI yuta. 'kAyA'= (sAdhusonI) zarI235 'mAsAdIyA'= mAsiDI vagaire "bhAsa mAhima cha bhanI te bhAsAhi" abha vyutpatti che. 'jato'= 129 : 'bhaNiyaM'= muTuMcha 'bArasa bhikkhUpaDimA'= zAstra prasiddha pAra bhikSupratimA 'oheNaM'= sAmAnyathA 'paNNattA'= 58 cha. // 848 // 18/2 zAstramAM je kahyuM che te kahe che : mAsAdI sattaMtA, pddhmaabititiysttraaidinnaa| aharAi egarAI, bhikkhUpaDimANa bArasagaM // 849 // 18/3 chAyA :- mAsAdayaH saptAntAH prathamAdvitIyA-tRtIyA-saptarAtridinAni / ahorAtrikI ekarAtriH bhikSupratimAnAM dvAdazakam // 3 // gAthArtha :- eka mAsathI AraMbhIne kramazaH eka eka mAsanI vRddhithI sAta mAsa parvatanI sAta pratimAo Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 zrI paJcAzaka prakaraNa - 18 gujarAtI bhAvAnuvAda che. tyArabAda pahelI sAtarAtridivasanI, bIjI sAtarAtridivasanI ane trIjI sAtarAtridivasanI ema traNa pratimAo sAta rAtridivasanI che. tyArabAda ahorAtrikInI eka pratimA ane chellI pratimA ekarAtrinI che. Ama bAra bhikSupratimAo che. TIkArtha :- "mAsI'= eka mAsathI mAMDIne 'sarjAtA'= sAta mAsa sudhInI sAta pratimAo che. pahelI pratimA eka mahinAnI, bIjI pratimA be mahinAnI, trIjI pratimA traNa mahinAnI, cothI pratimA cAra mahinAnI, pAMcamI pratimA pAMca mahinAnI, chaThThI pratimA cha mahinAnI, sAtamI sAta mahinAnI ema sAta pratimAo che. tenA pachInI 'padamAvikRtasattarAviUT'= pahelI rAtarAtridivasanI AThamI pratimA, bIjI sAtarAtridivasanI navamI pratimA, trIjI sAtarAtridivasanI dazamI pratimA- A traNeya pratimAo dareka sAta sAta divase pUrNa thAya che. 'madArU'= ahorAtrinI agyAramI pratimA (= divasa ane rAtri maLIne eka ahorAtra thAya che.) *nArA = mAtra eka rAtrinI ekarAtrikI bAramI pratimA, A 'vArasa'= bAra 'fma+qpaDimAna'= bhikSupratimAo che. || 846 / 28/ bAra pratimAne svIkAranAra sAdhu kevA hoya ? te varNave cheH paDivajjai eyAo,saMghayaNadhiIjao mhaastto| paDimAu bhAviyappA,sammaM guruNA annnnnnaao||850||18/4 chAyA :- pratipadyata tA: saMdananavRtiyuto mahAsattva: | pratimA bhAvitAtmA samyag guruNA anujJAtaH // 4 // gAthArtha:- saMghayaNa ane dhRtithI yukta hoya, mahAsattvazALI hoya, bhAvitAtmA hoya, guru vaDe AgamAnusAra anujJA apAyela hoya e sAdhu A pratimAone svIkAre che. TIkArtha:- 'aa'= A 'padamADa'= bhikSupratimAone saMyayAdhik = prathamanA traNa saMghayaNamAMthI koI eka majabUta saMghayaNavALo, daDha dhRti (= cittanI svasthatA)thI yukta hoya, 'mahAsatto'= mahAsAttvika hoya-dInatArahita hoya, sattvasaMpanna hoya. 'mAviyappA'= dharmathI vAsita aMtaHkaraNavALo hoya, 'sa'= vidhipUrvaka "guruIT'= guru vaDe tathA pUjayazrI saMgha vaDe 'manuJUIT'= anujJA apAyela hoya te 'paDavaM'= svIkAre che || 80 || 28/4 gacche cciya nimmAo, jA puvvA dasa bhave asNpunnnnaa| navamassa taiyavatthU, hoi jahaNNo suyAbhigamo // 851 // 18/5 chAyA :- 7 iva nirmAto thAvapUrvAna raza bhavet gaNapUifni ! navamasya tRtIyavastu bhavati jaghanyaH zrutAbhigamaH gAthArtha:- gacchamAM rahIne ja pAMca tulanAo vaDe ghaDAyelo hoya arthAtu yogyatAne keLavI hoya, utkRSTathI kAMIka nyUna dazapUrva ane jaghanyathI navamAM pUrvanI trIjI vastu sudhInuM zruta jANanAra hoya. TIkArtha :- "che zvaya'= sAdhu samudAyarUpa gacchamAM ja "niSpo '= keLavAyelo hoya "nA puthvI rasa ave saMpuJUIT'= utkRSTathI kAMIka nyUna dazapUrva sudhInuM jJAna hoya ane "nahaULo'= jaghanyathI 'navarsIi taphuvidhU'= navamA pratyAkhyAnapUrvanI trIjI AcAra vastu sudhInI 'suyATikAmo'= zrutajJAna arthAt zrutanI saMpatti "do'= hoya che. // 812 / 28/5 Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 18 gujarAtI bhAvAnuvAda 377 vosaThThacattadeho, uvasaggasaho jaheva jinnkppii| esaNa abhiggahIyA, bhattaM ca alevaDaM tassa // 852 // 18/6 chAyAH- vyutkRSTatyam: 3pasaffsado carthava linatpI | eSaNA abhigRhItA bhaktaM ca alepakRtaM tasya // 6 // gAthArtha:- kAyAne vosirAvI dIdhI hoya temaja tajI dIdhI hoya, jinakalpI sAdhunI jema upasargane sahana karavAmAM samartha hoya, sAta piDeSaNAmAMthI be eSaNAthI bhojana-pANI grahaNa karavAno abhigraha karatA hoya, ane apakRta bhojana karatA hoya. TIkArtha :- 'vosaTTa= zarIranuM koIpaNa jAtanuM parikarma arthAt sArasaMbhALa kare nahi e rIte zarIrane vosirAvI dIdhuM hoya. 'vo '= zarIrane tyajI dIdhuM hoya arthAt zarIra uparanuM mamatva tyajI dIdhuM hoya. vapha|sado'= devakRta, manuSyakRta, tiryaMcakRta ane AtmAkRta ema cAra prakAranA upasargone sahana karavAmAM samartha hoya. 'gadeva'= jema 'nizcippI'= jinakalpane svIkAranAra sAdhu-tenI jema upasargane sahana karanAra hoya. 'isa'= sAta prakAranI eSaNA | (1) asaMsRSTA= gRhasthanA nahi kharaDAyelA pAtrathI ke hAthathI bhikSA levI. (2) saMsRSTA= gRhasthanA kharaDAyelA pAtrathI ke hAthathI bhikSA levI. (3) uddhatA-gRhastha potAnA mATe mULa vAsaNamAMthI bIjA vAsaNamAM kADhelA AhArane bIjA vAsaNathI levo. (4) alpalepA= leparahita pauMA vagere levuM. (5) avagRhItA= bhojana vakhate thALImAM pIraseluM bhojana te thALIthI ja levuM (6) pragRhItA= bhojana vakhate pIrasavA mATe ke khAvA mATe hAthamAM lIdheluM bhojana levuM. (7) ukjhitadharmA= je AhAra gRhastha tajI devAno hoya te levo. A sAta eSaNAmAMthI pahelI be eSaNA vaDe khapatuM nathI. pAchaLanI pAMca eSaNAthI khape che. te pAMcamAMthI paNa vivakSita divase to eka eSaNA vaDe bhojana ane eka eSaNA vaDe pANIne grahaNa karavAno 'mArIyA' abhigraha karanAra hoya. 'matta tra'= bhojana 'matreva'= zAstrasiddha alepakRta 'ta'= temane hoya. // 862 / 28/6 gacchA viNikkhamittA, paDivajjai mAsiyaM mahApaDimaM / dattega bhoyaNassA, pANassa vi ega jA mAsaM // 853 // 18/7 chAyAH- IchI vinamya pratipadyare mAsa mahApratimAn dattirekA bhojanasya pAnasyApi ekA yAvanmAsam // 7 // gAthArtha :- gacchamAM ja parikarmamAM ghaDAI gayelA te mahAtmA gacchamAMthI nIkaLIne pahelI mAsika mahApratimAne svIkAre che. temAM eka mahinA sudhI bhojananI eka datti ane pANInI eka datti hoya che. datti eTale avicchinnapaNe dhAra tUTyA vinA eka vakhate pAtramAM jeTaluM paDe teTaluM ja levAnuM. TIkArtha:- 'ccha'= samudAyamAMthI viviFrvAmittA'= nIkaLIne 'pakivannaDDa'= svIkAre che. 'mAsiya'= mAsikI (=eka mAsa sudhI pALavAnI)- "eka mahinA vaDe nivRttA (= banelI) te mAsikI" ema vyutpatti Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 zrI paJcAzaka prakaraNa - 18 gujarAtI bhAvAnuvAda thAya che. 'mahApada'= mahApratimAne "rA'= avicchinna paNe ekadhArAthI ApavuM te datti kahevAya. evI eka datti "moyaUTTsa'= bhojananI ' pAsa vi'= pANInI paNa "'= eka datti "nA mA'= eka mahinA sudhI. // 863 // 287 || AdImajjhavasANe, chaggoyarahiMDago imonneo| NAegarAyavAsI, egaM ca dugaM ca annnnaae||854||18/8 chAyAH- mahimadhyavasAne paravaradiMDajoDya reyaH jJAtaikarAtravAsI ekaM ca dvikaM ca ajJAte // 8 // gAthArtha :- divasanI AdimAM, madhyamAM ane aMte arthAta bhikSAkALa thayA pahelAM, bhikSAkALa vakhate athavA bhikSAkALa vItI gayA pachI (anya bhikSAcarone aprIti na thAya e mATe teo je kALe bhikSA levA jatA hoya te sivAyanA kALamAM A mahAtmA bhikSA mATe jAya.) cha gocarabhUmimAM A pratimAdhArI sAdhu gocarI mATe phare ema jANavuM. jo A pratimAdhArI sAdhu che ema gAmamAM khabara paDI gaI hoya to tyAM eka ja divasa rahIne bIjA divase vihAra karI jAya. ane koIne khabara na paDI hoya to gAma AdimAM eka athavA be divasa rahe. TIkArtha:- 'mAvInavIne '= pahelA kalpelA divasanA Adi, madhyama ane aMta kALamAM 'chAyAyariMho'= cha gocarabhUmi pramANe bhikSA mATe pharanAra 'rUmo'= pratimAsaMpanna A sAdhu ' '= jANavo. 'pArivAlI'= A pratimAsaMpanna mahAtmA che' ema lokone khabara paDI jAya to bIjA divase ja tyAMthI vihAra karI jAya arthAt tyAM eka ja divasa rokAya. "ekarAtravAsI= eka rAtri rahevAnuM zIla che jenuM te" A pramANe vyutpatti thAya che. "nAM suAM maUTU'= jo lokone tenI pratimAdhArI sAdhu tarIke oLakhANa thaI na hoya to te gAmamAM eka athavA be divasa rokAya. (1) gocarabhUmi:- (1) peTA- peTInI jema gAmamAM cAre dizAmAM cAra zreNiothI gharanA vibhAga karIne tenI vaccenA gharo choDIne cAra dizAmAM kalpelI cAra lAInamAM ja gocarI javuM. (2) ardhapeTA :- peTInI jema cAra zreNinI kalpanA karIne be dizAnI be zreNimAM ja gocarI javuM. (3) gomUtrika :- sAmasAme rahelAM gharonI be zreNimAM gomUtrikonI jema phare arthAtu DAbI zreNimAM pahelA gharamAM jAya pachI jamaNI zreNinA pahelA gharamAM jAya. pachI DAbI zreNimAM bIjA ghare jAya, pachI jamaNI zreNInA bIjA ghare jAya Ama gomUtrikAnI jema sAmasAmI gharomAM gocarI mATe phare. (4) pataMgavIthikA :- pataMgiyAnI jema aniyatakramathI ADAavaLA gocarI mATe phare. | (5) zaMkhUkavattA :- zaMkhamAM jema goLAkAre AMTA hoya che tema goLAkAre gocarI mATe phare. temAM gAmamAM sauthI vaccenA gharamAMthI zarU karIne goLa goLa gharomAM pharatA gAmanA sauthI cheDA upara rahelA gharamAM jAya athavA cheDAnA gharathI zarU karIne sauthI vaccenA gharamAM chelle Ave. (6) gavApratyAgata - upAzrayanI eka taraphanI guhazreNimAM kramazaH dareka gharamAM bhikSA letAM letAM zreNI pUrI karIne tenI sAmenI zreNimAM kramazaH dareka gharamAM bhikSA letAM letAM upAzraya tarapha pAchA pharavuM. // 84 ll 28/8 jAyaNapucchANuNNAvaNapaNhavAgaraNabhAsago cev| AgamaNaviyaDagiharukkhamUlagAvAsayatigo tti // 855 // 18/9 // Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 18 gujarAtI bhAvAnuvAda 379 chAyA :- yAvana-pRcchI-DanujJApana- pravyAkSara T-mApazcavA Agamana-vikaTagRha-vRkSamUlakA'vAsakatrika iti // 9 // gAthArtha :- mahAtmA yAcanA, pRcchA, anujJA ane praznano uttara Apavo. ema cAra kAraNe bolee sivAya mauna rahe. tathA dharmazALA, khulluM ghara ane vRkSanI nIce ema traNa sthAnamAM rahe. TIkArtha:- "nAyA'= te mahAtmA saMthAro, upAzraya AdinI yAcanA karavAnI hoya tyAre bole. 'puccha'= mArga pUchavA mATe bole. 'magupaUTIvaUT'= avagraha, tRNa, kASTha AdinI anujJA mAMgatA bole. 'paUhavI'TRUT'= praznano uttara ApatAM 'mAsaTo greva'= niravadya bhASA bole. 'mAma viyeTarumUtravAti tti'= AgamanagRha= jyAM kArpaTika Adi visAmo letAM hoya te dharmazALAmAM vikaTagRha= jenI upara chAparuM hoya ane nIce AvaraNa hoya paNa cAre dizAmAM khulluM hoya evAM khullAM gharamAM, "vRkSamULa'= vRkSanI nIce ghara- jyAM pAMdaDAM, puSpa, phaLa, bIja ke trasajIvo paDatAM na hoya evA sAdhune mATe nivAsa yogya sthAnamAM- jyAM pAMdaDAM vagere paDatAM hoya tyAM to pratisAdhArI sivAya bIjA sAdhuone paNa nivAsa karavo yogya nathI. A traNa nivAsabhUmi che jethI te 'sAmanavasati' ema samAsa thAya che. athavA bIjo artha ema thAya ke dharmazALA, khulluM ghara ane vRkSanI nIce e AvAsomAM je praveze che (= gati chatti) arthAta nivAsa kare che. pahelA arthamAM (mAvAsa+ti) bIjA arthamAM (mAvAsattiAto) II 8 / 28/1 puDhavIkaTThajaha''tthiNNasArasAI na aggiNo biihe| kaTThAi pAyalaggaM, Na'vaNei taha'cchikaNugaM vA // 856 // 18/10 chAyAH- pRthvI18-yathArtA-sArAthI na sarvitti . kASThAdi pAdalagnaM nApanayati tathA'kSikaNukaM vA // 10 // gAthArtha :- pRthvIzilAmAM, kASThapATamAM, polANa vagerethI rahita pAtharelA saMthArAmAM zayana kare. agnithI bhaya na pAme. pagamAM lAgelA kASTha vagerene na kADhe, AMkhamAM paDelI dhULane kADhe nahi. TIkArtha :- 'puTavakaeNjhaDaDasthiUUAsArasA = "pRthvI, kAi ane polANarahita pAtharelA ghAsamAM zayana karavAnuM zIla che jenuM te" Ama vyutpatti thAya che. arthAt kAraNe zayana karavuM paDe to polANarahitapRthvIzilA, kASThazilA ane pAtharelA ghAsa vagereno saMthAro- A traNa saMthArA upara zayana kare. 'piALo vAde'= agnithI DaratA nathI. kAyotsarga AdimAM rahelA hoya tyAM ekadama Aga lAge to pote sattvazIla hovAthI tyAMthI DarIne khase nahi kAussagna na karatAM hoya tyAre dUrathI jo agni Avato hoya to te anarthanuM kAraNa hovAthI khasI jAya paNa karmanA sAmarthyathI te AvI paDe to bhaya rAkhe nahi. 'TTaTTa'= kAi, kAMkaro vagere 'pAye'= pagamAM lAgyo hoya to "TSvati'= tene pagamAMthI kADhe nahi. 'ta'= tathA "chii vA'= AMkhamAM sUkSma dhULanI raja ke kaNiyo kheMcI gayo hoya to tene kADhe nahi // 86 // 28/10 jattha'tthamei sUro, na tao ThANA payaM pi sNcri| pAyAdi na pakhAlai eso viyaDodageNAvi // 857 // 18/11 chAyA :- yatrItamati sUryo na tata: sthAnAt paramapi | ___pAdAdi na prakSAlayati eSo vikRtodakenApi // 11 // gAthArtha :- jyAM sUryAsta thAya te sthAnathI eka pagaluM paNa cAle nahi. hAthapaga vagerene acitta pANIthI paNa dhove nahi. Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 zrI paJcAzaka prakaraNa - 18 gujarAtI bhAvAnuvAda TIartha :- 'jattha'= gamagara vagere 4o 'asthamer3a sUro'= sUrya asta pAme 'tao ThANA'= te sthAnathI payaM pi'= pagaDaM mAtra 5 / 'saMcarai'= mAgaNayAle 'na'= na arthAt lAmA 24Iya. 'eso'= 2mA pratimAghArIsAdhu 'viyaDodageNAvi'= prAsuTa (mayitta) pIthI 59. 'pAyAdi'= haath-5|| vagaire 'na pakhAlei'= dhove nahi. // 857 // 18/11 duTTha'ssahatthimAI, tao bhaeNaM payaM pinnosrii| emAdiniyamasevI, viharai jA'khaMDio mAso // 858 // 18/12 chAyA :- duSTAzvahastyAdayastato bhayena padamapi nopasarati / evamAdiniyamasevI viharati yAvadakhaNDito mAsaH // 12 // gAthArtha :- mahAtmA duSTa azva, hAthI vagerethI bhayanA kAraNe eka pagaluM paNa khase nahi. AvA abhigrahonuM pAlana karatAM te mahAtmA eka mahinA sudhI vicare. TArtha :- 'dRTThAssahatthimAI'= mahonmatta tozanI ghoDA, hAthI vagaire lenAthI. urIne soDI 62 nAse che. 'tao'= tenAthI bhaeNaM'= bhayamonIyanA dhyathA bhaya35 yAtmapariNAmavaDe 'payaM pi'= se gaj 5e| 'Nosarai'= satAM nathI. 'emAdiiniyamasevI'= mA vagere mAgamamA sAmamihone sevatA 'jA'khaMDio mAso'= saMpU me malinA sudhI 'viharai'= potAnI yA va viyarecha. // 858 // 18/12. pacchA gacchamaII, evaM dummAsi timAsi jA stt| navaraM dattivivaDDI, jA satta u sattamAsIe // 859 // 18/13 chAyA :- pazcAd gacchamatyeti evaM dvimAsA trimAsA yAvat sapta / navaraM dattivivRddhiH yAvat sapta tu saptamAsikAyAm // 13 // gAthArtha :- A eka mahinAnI pratimA pUrNa thayA bAda te gacchamAM praveza kare che. be mahinAnI, traNa mahinAnI yAvatu sAta mahinAnI pratimA sudhI A ja vidhi che. paNa dattinI vRddhi thAya-dvimAsikAmAM be datti, trimAsikamAM traNa datti yAvatu sapramAsikamAM sAta datti hoya. artha :- 'pacchA'= me malinAnI pratibhA pU[ thy| pachI 'gacchamaII'= 7mA praveze cha. 'evaM'= bhAsiDI pratimAna 'dummAsi timAsi jA satta'= dvibhAsi.DI, tribhAsiDIthI bhAMDIne samAsi.hI sudhAnI pratimAmo cha. 'navaraM'=Ita 'dattivivaDDI'= me ttinI vRddhi thAya che. 'jA satta u'= yAvat sAta hatti 'sattamAsIe'= sAtamI pratimAma Doya che. // 859 // 18/13 tatto ya aTThamI khalu, havai ihaM pddhmsttraaiNdii| tIe cautthacauttheNa'pANaeNaM aha viseso // 860 // 18/14 chAyA :- tatazca aSTamI khalu bhavati iha prathamasaptarAtriMdinAn / tasyAM caturthacaturthenApAnakena atha vizeSaH // 14 // gAthArtha :- pachI pahelI sAta ahorAtravALI AThamI pratimA dhAraNa kare. temAM ATalI vizeSatA che ke ekAMtare covihAra upavAsa kare. (pAraNe AyaMbila kare, dattino niyama nathI.) TIartha :- 'tatto ya'= tyA2mAha 'ihaM paDhamasattarAiMdI'= paDelI sAta zatrihivasavAjI 'aTThamI khalu'= Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 18 gujarAtI bhAvAnuvAda 381 mA bhI pratimA 'tIe'= te sA bhI pratibhAmA 'havai'= hoya che. 'cautthacauttheNa'= itara 64vAsano ta5 42cha. arthAta taremona 42 meTaj adhyAhArache. 'apANaeNaM'= pANI vagarano yovihAra 'aha viseso'= pUrvanI pratibhAgI 42ta mAma mAluM vizeSa cha. // 860 // 18/14. AThamI pratimAmAM bIjuM zuM vizeSa kare che? te kahe che : uttANaga pAsallI,NesajjI vAvi ThANagaM tthaauN| sahauvasagge ghore, divvAdI tattha avikaMpo // 861 // 18/15 chAyA :- uttAnakaH pArzvazayitaH niSadyAvAn vApi sthAnakaM sthitvA / sahate upasargAn ghorAn divyAdIn tatra avikampaH // 15 // gAthArtha :- A pratimAmAM cattA sUve, paDakhe sUve ke palAMThI vALIne bese, tathA divya Adi ghora upasargone calita banyA vinA sahana kare. artha :- 'tattha'= te pratimAmA 'uttANaga'= ytt| sUtesAnIbha 'pAsallI'= 57 sUtebAnIma 'NesajjI'= niSadhAmA sAnIbha arthAta atyaMta zayyAmA 2i rAnIbha (58ihI vANIne bhesavAnI bha) 'vAvi'= athavA 59 'ThANagaM'= viziSTa sAsanI 'ThAuM'= zane arthAta zarIrane mAvA bhAsanomA sthApIne 'divvAdI'= hevakRta-manuSyata vgairen| 'ghore'= bhayaM42 'uvasagge'= puruSo 4 me 35 42||y chete 65sago-tene 'avikaMpo'= bhanathI bhane zarIrathI yasAyamAna thayA 112 'saha'= bhAvathI sattva hovAthI sahana 42 cha. // 861 // 18/15 doccA vi erisa cciya, bahiyA gAmAiyANa nvrNtu| ukkuDalagaMDasAI, daMDAyayao vva ThAUNaM // 862 // 18/16 chAyA :- dvitIyApi idRzyeva bahistAtgrAmAdInAM navaraM tu / / utkuTukalagaNDazAyI daNDAyatako vA sthitvA // 16 // gAthArtha:- bIjI sAta ahorAtravALI pratimA paNa pahelI sAta ahorAtravALI pratimA jevI ja che. gAma vagerenI bahAra rahe paNa utkaTuka Asane bese, vAMkA kASThanI jema sUve athavA lAkaDInI jema lAMbA sUve. TArtha:- 'doccA vi'= bhI sAta mahorAtravANI 'erisa cciya'= prathama sAtamahorAtranavI 4 che. 'bahiyA gAmAiyANa'= ||m ane nA2 AhinI mahA2 'navaraM tu'= i51. 'ukkuDasAdI'= u Asane (ubha35 47) 'lagaMDasAdI'= qist aslnI 4 arthAt 4bhInane mAtra bharata ane paganI eDI aDe te rIte ke jamInane mAtra pITha aDe (mastaka ane paga addhara rahe) tema sUve, 4%saMghayAvADovAthI dhadhyAna bhane zubhasadhyAnaceM dhyAna 42di. 'daMDAyayao vva'= athavA cial thaIne zikSA vagairene mANu zarI2 mate te 'ThAUNaM'= 2DIne sUve. // 862 // 18/16 taccA vi erisa cciya, navaraM ThANaM tu tassa godohii| vIrAsaNamahavA vi hu, ThAejjA aMbakhujjo u||863 // 18/17 chAyA :- tRtIyApi IdRzyeva navaraM sthAnantu tasya godohI / vIrAsanamathavApi khalu tiSThed Amrakubjo tu // 17 // Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 zrI paJcAzaka prakaraNa - 18 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha :- trIjI sAta ahorAtrivALI pratimA paNa pahelI sAta ahorAtri pratimAnI jevI ja che paNa temAM ATalI vizeSatA che ke te godohikA Asane bese athavA vIrAsane ke AmraphaLanI jema vAMkI rIte bese. TIkArtha:- 'tathvI vi'= trIjI sAta ahorAtrivALI pratimA paNa 'ritra'= upara varNavelA svarUpavALI ja che. "pAvara'= phakta "TA tu'= zarIranA saMsthAnarUpa AsanavizeSa 'talsa'= pratimAdhArI sAdhunuM "jovoTTI'= godohikA Asana- gAyane dohatI vakhate jema be paganA taLiyAnA AgaLanA bhAganA AdhAre UbhaDaka besavAmAM Ave che tema rahevuM te godohikA Asana kahevAya. 'vIrAsanamavI vi du'= athavA vIrAsana Asane rahe. guru A Asanane vajasaMhanana Asana kahe che.- jemake koI rAjA vagere siMhAsana upara beThA hoya tyAM koIka kAraNasara nIcethI siMhAsanane khaseDI levAmAM Ave tyAre te adhdhara je rIte beThA hoya te rIte rahevuM e vIrAsana kahevAya che. AmAM jamIna upara mAtra be paga aDatA hoya che.-majabUta baLavAna saMghayaNavALA teo niSpakaMpa rIte A AsanamAM rahIne dharmadhyAna tathA zukladhyAnanuM dhyAna karatA hoya che. lokamAM bhojana vakhatanA Asanane vIrAsana kahevAmAM Ave che, 'yaMvahunno 3= kerInI jema kAMika namelA vAMkAM rahevuM te Amrakunja Asana che. "sAnniA '= A Asane rahe. | 863 / 28/17 emeva ahorAI, cha8 bhattaM apaanngNnnvrN| gAmaNagarANa bAhiM, vAghAriyapANie ThANaM // 864 // 18/18 chAyA :- avameva mahorAtrI SaSTha maktamapAnakke navaram | grAmanagarebhyo bahirvyAghAritapANike sthAnam // 18 // gAthArtha :- A ja rIte (agiyAramI) eka ahorAtrapramANavALI pratimA che. temAM ATalI vizeSatA che ke covihAra chaThThano tapa hoya tathA gAma-nagaranI bahAra hAtha lAMbo karIne rahe. TIkArtha :- 'meva'= upara kahyuM te svarUpavALI 'mahorADuM'= ahorAtra pramANavALI pratimA hoya che. vara'= phakta temAM ATalI vizeSatA che. 'chaa matta'= be upavAsarUpa chaThThano tapa karavAno hoya che. sAmAnyarIte eka divasanA be bhojana gaNAya che. AthI be divasanA upavAsamAM cAra bhojanano tyAga thAya. attaravAyaNA ane pAraNAmAM ekAsaNuM karavAnuM hoya eTale te be divasanA eka eka bhojanano tyAga thAyaAma badhA maLIne cha bhojanano tyAga thato hovAthI tene "chaabhakta" kahevAmAM Ave che. ahIM 'chaTTamAM anusvAra chandanA kAraNe che. 'pApA '= A pratimAmAM covihAra karavAno hoya che. 'taryA vidheyam'= temAM karavAno hoya che.- ATaluM adhyAhAra samajavAnuM che. "nAmaUTIRIT'= gAma-nagara prasiddha che. tenI vA=i bahAra 'vAyAriyapALir'= lAMbA hAtha karIne 'TA'= A pratimAdhArIne rahevAnuM dhyeya che. / 864 28/18 emeva egarAI, aTThamabhatteNa ThANa baahiro| IsIpabbhAragao, aNimisaNayaNegadiTThIe // 865 // 18/19 chAyA :- Uvameva triva makRmamavana sthAnaM vaMdittAt | iSatprArabhAragato'nimiSanayanakadRSTikaH // 19 // sAhaTTa do'vi pAe, vAghAriyapANi ThAyatI haannN| vAghAri laMbiyabhuo, aMte ya imIeN laddhi tti // 866 // 18/20 jummaM / Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 18 gujarAtI bhAvAnuvAda 383 chAyA :- saMdarbhe vipi pIvI vyApAritapatita sthAnam | vyAghArita-lambitabhujo'nte ca asyA labdhiriti // 20 // yugmam / gAthArtha :- ahorAtrinI pratimAnI jema ja ekarAtrinI pratimA che. AmAM aThThamano tapa hoya che. gAmanI bahAra kAMIka kubaDo hoya evI sthitimAM kAyotsarga mudrAe rahe. koI eka padArtha upara netrone mIMcyA vagara animeSa sthira dRSTi rAkhe. paganI jinamudrA arthAt paganI pAnImAM AMgaLA AgaLa cAra AMgaLanuM ane eDI AgaLa sADA traNa AMgaLanuM aMtara rahe te jinamudrA kahevAya che. be hAtha laTakelA rahe evI rIte kAyAnA saMsthAnamAM rahe. AnA samyagu pAlananA aMte labdhi pragaTe che. TIkArtha :- "jIva'= A pramANe ja "rA'= ekarAtrinI pratimA che. 'madrumamatte '= traNa upavAsa vaDe 'vAdiro'= gAma-nagarAdinI bahAra "panmAro '= bhAra upADelA puruSanI jema kAMIka namelo arthAt kubaDA mANasanA jevA Asane 'manifmasaUTyA'= devAdi upasargomAM locana mIMcyA vagara 'viTTI'= koI eka padArtha upara sthira dRSTivALo 'kAga'= avasthAna kare che. 866 / 28/12 sophTa'= vacce cAra AMgaLanuM- AMtaruM hoya e rIte "vo vi pA!'= be pagane bhegA karIne 'vAyAMripALi'= lAMbA hAtha karIne 'TTA'= Asane 'DAyeti'= rahe che. 'vAyAri'= vAghArita zabdano artha 'tmaviyano'= lAMbA karelA hAthavALo evo thAya che. 'maMtte '= sarva pratimAnA aMte karAtI "mag'= A ekarAtrinI pratimAnA aMte dvitti'= labdhi pragaTe che. pratimAnI aMte labdhi pragaTe che, pahelAM nahi. A pratimA svIkAryA pahelAM darekamAM tenuM parikarma arthAt abhyAsa karavAno hoya che. temAM jeTalA mahinAnuM anuSThAna hoya eTalA ja mahinAnuM parikarma karavAnuM hoya che. jemake pahelI pratimA eka mahinAnI che to tenuM parikarma paNa eka mahinAnuM karavAnuM hoya che. bIjImAM be mahinAnuM, trIjImAM traNa mahinAnuM ema sAtamI pratimAmAM sAta mahinAnuM parikarma karavAnuM hoya che. comAsAmAM pratimA svIkAravAmAM AvatI nathI. pahelI-bIjI-trIjI-cothI pratimA sudhImAM parikarma ane anuSThAna baMne eka ja varSamAM saMbhave che. tattvathI to pahelI pratimAnuM parikarma eka mahinAnuM ane tenuM anuSThAna eka mahinAnuM ema be mahinA thAya. bIjI pratimAnuM parikarma be mahinAnuM ane tenuM anuSThAna paNa be mahinAnuM eTale temAM cAra mahinA thAya. Ama pahelI ane bIjI pratimAmAM badhA maLIne (2+4)= cha mahinA thAya. AthI eka varSamAM ja te be pratimA thaI jAya. te pachInA varSe trIjI pratimAnuM parikarma traNa mahinAmAM ane tenuM anuSThAna traNa mahinAmAM ema cha mahinAmAM te pUrNa thAya. pachI trIjA varSe cothI pratimAnuM parikarma cAra mahinAmAM ane tenuM anuSThAna cAra mahinAmAM ema ATha mahinAmAM te pUrNa thAya, tyAra pachI cothA varSe pAMcamI pratimAnuM parikarma pAMca mahinAmAM thAya. tenuM anuSThAna e ja varSe thaI zake nahi. kAraNake comAsAmAM anuSThAna thaI zakatuM nathI. AthI pAMcamI - chaThThI ane sAtamI pratimAomAM bebe varSa lAge. Ama sAta pratimA karavAmAM nava varSa lAge. || 866 / 28/20 A pramANe pratimAkalpanuM AgamAnusAre varNana karAyuM tyAre tenA viSayanA vibhAgane nahi jANato koika vAdI A pratimAkalpa ayogya che. ema saMbhAvanA karatAM pUche che : Aha-na paDimAkappe sammaM gurulAghavAiciMta tti| gacchAu viNikkhamaNAi na khalu uvagAragaM jenn||867||18/21 Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 zrI paJcAzaka prakaraNa - 18 gujarAtI bhAvAnuvAda chAyA :- sAdara pratimavitve saLa[ gurutvAyavaritteti | gacchAd viniSkramaNAdi na khalu upakArakaM yena // 21 // gAthArtha:- anya kahe che:- pratimAkalpamAM guNadoSanA gurulAghavapaNAnI samyagu vicAraNA nathI, kAraNake gacchamAMthI nIkaLavuM vagere lAbhakArI nathI. TIkArtha:- "mAda'= anya koI kahe che. "paDAvape'= pUrve kahevAmAM AvelA pratimAkalpamAM "akhaM'= samyagu nyAyathI 'gurunIyarI fdhata tti'= jemAM lAbha thoDo thato hoya tene choDIne tenI apekSAe jemAM lAbha ghaNo hoya tene karavuM ene gurulAghava kahevAmAM Ave che. arthAtu viziSTa phaLanI prApti thavI tene gurulAghava kahevAmAM Ave che. tenI vicAraNA e gurulAghava vicAraNA. "na'= nathI. 'chA 3'= gacchamAMthI ' vizvamaUITTa'= nIkaLIne ekalA vicaravuM te vagere '3vaIRT'= guru ke sAdhu Adine upakAra karanAra "T nu'= nathI ja 'neT'= je kAraNathI. || 867 || 2822 tattha gurupArataMtaM, viNao sajjhAya sAraNA cev| veyAvaccaM guNavuDDhi taha ya Nipphatti saMtANo // 868 // 18/22 chAyA :- tatra guruSAratatraM vinayasvAdhyAyaH 2UTI vaivA vaiyAvRtyaM guNavRddhistathA ca niSpattissantAnaH // 22 // gAthArtha - jyAM gacchavAsamAM guruparataMtrya, vinaya, svAdhyAya, sAraNA-vAraNA vagere vaiyAvacca, guNanI vRddhi, ziSyanI prApti ane ziSya paraMparA ATalA lAbho thAya che. TIkArtha :- 'tattha'= gacchamAM 'suparataMte'= gurune AdhInapaNuM 'viUTo'= vinayane yogya vaDIlono vinaya 'sAthe'=vAcanA vagere pAMce ya prakArano svAdhyAya "sIrapa veva'= koIka vakhata koI Avazyaka pratyaya lAgIne 'vaiyAvRtya' zabda banyo che. "zupAvuM'= guru vagerenI pAsethI jJAna Adi guNonI vRddhi thAya. ta8 '= tathA samuccaya arthamAM che. " futta'= guru vagere tene ziSyo karI Ape. "saMtA'= ziSyo thavAthI sArA sAdhuo Adi ziSyanI paraMparA arthAtu ziSya-praziSyano vaMza cAle AvA lAbho prApta thAya che. || 868 / 28/22 dattegAigaho'vi hu, taha sajjhAyAdabhAvao na suho| aMtAiNo vi pIDA, dhammakAyassa na ya susiliTuM // 869 // 18/23 chAyA :- pravittipradofpa vastu tathA svAdhyAyAImAvato na gumaH | antAdino'pi pIDA dharmakAyassa na ca suzliSTam // 23 // gAthArthaH- te rIte ekadatti vagere paNa svAdhyAyAdi na thavAthI lAbhakArI nathI. annaprAntarUkSa evuM halakuM bhojana karIne A dharmakAyAne pIDA ApavI e yukta nathI ja. TIkArtha:- 'tteDivi du'= eka datti vagereno abhigraha paNa du'= vAkyAlaMkAramAM che. 'ta'= te prakAre "saTTAyAmAvo'= niraMtara svAdhyAya-dhyAna Adi na thavAthI 'muddo'= kalyANakArI nathI. gacchamAM to niraMtara svAdhyAyAdi thAya che e vAdI-prativAdI ubhayane prasiddha che. 'maMtAphaLo vi'= annaprAntarUkSa arthAt lukhA sukA bhojanathI paNa 'ghamAyaTsa'= sAdhunI dharmakAyAne "'= pIDA 'sinirdu = yukta 'tra'= nathI ja. // 866 / 1823 Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 18 gujarAtI bhAvAnuvAda 385 evaM paDimAkappo, ciMtijjaMto uniuNadiTThIe / aMtarabhAvavihINo, kaha hoi visittttgunnheuu?||870 // 18/24 chAyAH- parva pratimavizanya: vijyamAnatu nipuNasA | mAntaramAvahIna: mata viziSTa muhetu:? | 24 . gAthArtha :- A rIte sUkSmabuddhithI vicAratAM pratimAkalpa paramArthathI mAtra kriyAnuM ja temAM prAdhAnyapaNuM hovAthI aMtaraMga bhAvazUnyatAnA kAraNe viziSTa lAbhano hetu kevI rIte thAya ? TIkArtha :- 'viM'= A pramANe "himazikho'= pUrve kahevAmAM Avelo pratimAkalpa 'ciMtinaMto'= vicAravAmAM Ave to 'nivariTTI'= sUkSmadraSTithI 'yaMtaramAvadIpa'= aMtaraMga bhAvazUnya mAtra kriyAnA ja prAdhAnyapaNAthI 'visi gupade ?'= viziSTa upakAranuM kAraNa vada roTTa'=kevI rIte thAya ? || 870 / 28/24 bhaNNai visesavisao, eso na u ohao munneyvvo| dasapuvvadharAdINaM, jamhA eyassa paDiseho // 871 // 18/25 chAyA :- mate vizeSavaSaya puNo na tu moyato jJAtavya: | dazapUrvadharAdInAM yasmAdetasya pratiSedhaH // 25 // gAthArtha :- pratyuttara apAya che. pratimAkalpa te badhA sAdhunA mATe nahi paraMtu viziSTa sAdhuo mATe jANavo. kAraNake dazapUrvadhara vagerene Ano niSedha che. TIkArtha :- "maUUti'= uttara kahevAya che. "visevo '= viziSTa sAdhunA viSayavALo 'Alo'= pratimAkalpa che '23o '= sAmAnya sAdhunA mATe nathI. 'munyo'= viziSTa guNanuM kAraNa hovAthI jANavo. "naDDa'= je kAraNathI 'saputradharAvI '= daza pUrvadhara Adine- "Adi' zabdathI cauda pUrvadharanuM grahaNa thAya che. ' msa'= pratimAkalpano 'padasedo'= niSedha kahyo che. . 872 / 28/ra6 ptthuyrogcigicchaavtthNtrtvvisessmtullo| taha gurulAghavaciMtAsahio tkkaalvekkhaae||872 // 18/26 chAyA :- prastutarAnsivisthAntara- taSimatulya: I tathA gurulAghavacintAsahitaH tatkAlApekSayA // 26 // gAthArtha :- koI eka roganI cikitsA cAlatI hoya tevAmAM tenAthI adhika koI bIjo roga AvI paDe to e samaye prastuta roganI cAlu cikitsAne choDIne navA adhika roganI cikitsA karavI jema lAbhadAyaka che tema viravAsanA badhA ja anuSThAno jeNe karI lIdhA che te kALe teNe pratimAkalpa svIkAravo e gurulAghavanI vicAraNAthI yukta ja che. TIkArtha:- 'pattharomAchIvatyaMtarabrisesamatu'= koI eka roganI cikitsA cAlatI hoya evAmAM bIjo koI adhika roga AvI paDe e avasthAmAM te adhika roganA upazama sadeza - (AmAM pahelAM 'prastuta" zabdano "rogacikitsA' zabdanI sAthe karmadhAraya samAsa karyo che, tyArabAda "prastuta rogacikitsA' zabdano "avasthAntara' zabdanI sAthe SaSThI tapuruSa samAsa karyo che.) avasthAntara eTale "tenA karatAM bIjA adhika roganI utpatti"- tyArabAda prastutaroga- cikitsAvasthAntara zabdano 'taddhizeSa' Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 zrI paJcAzaka prakaraNa - 18 gujarAtI bhAvAnuvAda zabdanI sAthe karmadhAraya samAsa karIne "sama' zabdanI sAthe SaSThI tapuruSa samAsa karIne teno 'tulya' zabdanI sAthe tRtIyA tapuruSa samAsa karyo che. 'ta = te prakAre "gurunIyatAsaMdi'= gurulAghavanI vicAraNAthI yukta che- arthAt sAmAnya roganA saMdeza sAmAnyadoSanI cikitsA samAna sthavirakalpa che. jyAre pratimAkalpa e viziSTa moTA doSanI cikitsA samAna hovAthI vadhAre lAbhadAyI che. tadmAva+g'= pratimAkalpa svIkAravAnA kALanI apekSAe- arthAt te kALe tenA mATe pratimAkalpano svIkAra vadhAre lAbhakAraka che. || 872 / 28/ra6. have saMkSepathI kahelI A vAtane vizeSa spaSTa karavA mATe dekhAtta dvArA tene samajAve che : nivakaralUtAkiriyAjayaNAe haMdi juttruuvaae| ahidaTThAdisu cheyAdi vajjayaMtIha taha sesaM // 873 // 18/27 chAyA :- 7para tUtakriyAyatanAtha di yuvatarUpAyAm ! ahidaSTAdiSu chedAdibhyo varjayantIha tathA zeSAm // 27 // gAthArtha :- jema rAjAnA hAthamAM thayela lUtA nAmanA rogane maMtrathI dUra karavAno yogya prayatna cAlato hoya te daramyAna turata mArI nAMkhanAra sarpadaMza vagere anya avasthA thAya to lUtAnI cikitsAne choDIne pahelAM e sarpadaMzanI cikitsA karavAnI hoya che tethI lUtAnI cikitsAne baMdha kare che. TIkArtha:- 'nivaratnatAriyAnayA'= rAjAnA hAthamAM thayelI bhUtAnI cikitsA mATe prayatna cAlato hoya tyAre- AmAM "nRpa zabdano' 'kara' zabdanI sAthe SaSThI tapuruSa samAsa pachI teno 'lutA" zabdanI sAthe saptamI tapuruSa samAsa karIne 'kriyAyatanA' zabdanI sAthe saptamI tapuruSa samAsa karyo che. bhUtAnI cikitsA maMtra tathA apamArjana eTale prayatnathI dhoIne sApha karavuM, vagere rUpe karavAmAM Ave che. 'iMdri guttarUvA'= ucita 'hiTTA'= rAjAne adhika jokhamI evA sarpadaMza vageremAM "rAjAne' e adhyAhArathI samajavAnuM che. 'cheyAdri'= moTA sarpadaMzarUpa doSanuM nivAraNa karavA mATe samartha e avayavano cheda karavo athavA zeka karavo vagere cikitsA karAya che. 'phUda'= A samaye 'tada= te prakAre 'se'= pUrvakALanI cAlatI lUtA saMbaMdhI maMtra apamArjanAdi kriyAne 'vanayaMtI'= baMdha kare che. / 873 / 28/ra7 evaM ciya kallANaM jAyai eyassa iharahA na bhave / savvatthAvatthociyamiha kusalaM hoi'NuTThANaM // 874 // 18/28 chAyA :- vimeva jyA nAyata thatI rUtarathA na mavet | sarvatrAvasthocitamiha kuzalaM bhavati anuSThAnam // 28 // gAthArtha :- A pramANe te sarpadaMzAdi moTA doSanI cikitsA karavA dvArA ja rAjAnuM kalyANa thAya che. anyathA jo ema na karavAmAM Ave arthAt sarpadaMzanI cikitsA na karAya ane pUrvanI bhUtAnI cikitsA ja jo cAlu rAkhavAmAM Ave to kalyANa na thAya, urdu rAjAnuM mRtyu thaI jAya. mATe sarva puruSane mATe te te avasthAne ucita anuSThAna karavuM e ja kuzaLa karanAruM thAya che. TIkArtha:- 'vaM '= A pramANe moTA doSano upazama karavA dvArA ja '&Apa'= Icchita Arogya nAyaTTa'= prApta thAya che. 'siM'= hAthamAM lUtA thayela rAjAnuM 'rUdahA'= anyathA arthAt jo sarpadaMzanI cikitsA mATe cheda-dAha vagere na karavAmAM Ave ane yaMtra-apamArjanarUpa lUtAnI ja jo cikitsA cAlu rAkhavAmAM Ave to 'ra mave'= kalyANa thAya nahi. vadhAre moTo doSa thavAnA kAraNe mRtyu thaI jAya. "sadgastha'= - anyathI jo cikitsA Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 18 gujarAtI bhAvAnuvAda 387 sarva puruSane AdimAM 'vinthoviya'= te te avasthAne yogya 'pha = ahIMyA 'maNukA '= kAryavizeSarUpa anuSThAna 'susa'= kalyANanuM kAraNa 'hA'= bane che. / 874 || 28/28 iya kammavAhikiriyaM, pavvajjaM bhAvao pvnnnnss| saI kuNamANassa tahA, eyamavatthaMtaraM NeyaM // 875 // 18/29 chAyA :- kRti rmavyAjyiAM pravraja mAvata: prapannI | sadA kurvANasya tathA etadavasthAntaraM jJeyam // 29 // gAthArtha:- A pramANe karmarUpI roganI cikitsArUpe guru-lAghavanI apekSAe bhAvathI pravrajyA svIkAranAra ane gacchavAsamAM rahIne karmaroganI cikitsA sadA karanAra sAdhune A pratimAkalpa avasthAntara samAna jANavuM. TIkArtha :- 'rU'= A pramANe '--vAiirivaM'= karmaroganI cikitsArUpa 'paSyanna'= dIkSAne 'mAvo'=guru-lAghavanI apekSAe bhAvathI 'pavaUUAsa'=svIkAranAra 'sa'= sadA sumAsa'= karmaroganI cikitsA karanAra sAdhune 'ta'Rte te gacchavAsa vagere prakArathI 'parva'= A pratimAkalpa anuSThAna 'vadhaMtara'= rAjAnA dRSTAMtamAM adhika doSanA kAraNabhUta sarpadaMza saMdeza tIvra karmodayasvarUpa 'ya'= jANavuM.- AthI avasthAntararoganA upazama sadeza pratimAkalpa che. ema siddha thayuM. 87 / 28/26. viziSTa avasthAne ucita A pratimAkalpa e sAmAnyathI gacchavAsa karatAM ghaNo ja caDhIyAto-zreSTha che. ema batAvatAM Ama kahe cheH taha suttavuDbhiAve, gacche sutthaMmi dikkhabhAve y| paDivajjai eyaM khalu, Na aNNahA kappamavi evaM // 876 // 18/30 chAyA :- tathA mUtraddhimAve, che sUcce rIphyumAve .. pratipadyate etaM khalu nAnyathA kalpamapi evam // 30 // gAthArtha:- tathA zrutajJAnanI vRddhi thatI hoya, gaccha bAdhAthI rahita hoya, dIkSA lenAra koI na hoya tyAre ja pratimAkalpane svIkAre che. anyathA saMhanana, dhRti Adi hovA chatAM pratimAkalpane paNa na svIkAre. TIkArtha:- 'tada'= gacchamAM pahelAMnI jema ja "suttardUimAve'= sUtra-artha ane ubhayane ApavAmAM samartha bIjA bahuzrutasAdhuo hovAthI A sAdhu pratimAkalpa le to paNa sAdhuone sUtrArthanI kSati thavAno saMbhava na hoya tyAre vAcanAdi akhkhalitapaNe cAlu rahetI hoya tyAre, "che'= gaccha sutthAma'= bAdhArahita svastha hoya tyAre 'vi+jJamAve '= adhikatara guNavAna koI dIkSA lenAra na hoya tyAre "'= A pratimAkalpane sAdhu 'vaM'= A pramANe AgamamAM kahelI vidhi mujaba "tu'= zabda vAkyAlaMkAramAM che. 'paDivajJa'= svIkAre che. 'maUDI'= anyathA arthAt gacchamAM tenA sivAya sAdhuone vAcanAdi ApanAra bIjA koI bahuzruta sAdhu na hoya, gaccha svastha na hoya ane koI guNavAna dIkSA lenAra hoya A traNa moTA kAryane karanArano abhAva hoya tyAre 'pramava'= nirjarAnAM kAraNabhUta evo A kalpa paNa "'= na svIkAre. || 876 // 28/30 iharA na sattagurutA, tayabhAve Na dspbvipddiseho| etthaM sujuttijutto, gurulAghavaciMtabajjhaMmi // 877 // 18/31 chAyA :- rUtarathA na sUtraytA tamAre ja pUrtiprativeda: atra suyuktiyukto gurulAghavacintAbAhye // 31 // Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 zrI paJcAzaka prakaraNa - 18 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha:- anyathA jo Agamokta vidhi mujaba pratimAkalpa svIkAravAmAM na Ave arthAt gacchamAM bIjA koI bahuzrutanA abhAve sAdhuone zratanI vRddhimAM kSati AvatI hoya chatAM te pratimAkalpa svIkAre to teNe bhagavAnanA AgamanuM gaurava karyuM na thAya. pravacanamAM AgamanuM jo gaurava na hota to dazapUrvadharane pratimAkalpano svIkAra karavAno AgamamAM niSedha karavAmAM na Avata. dazapUrvadharAdi viziSTa Agamadhara hovAthI te pravacanane vizeSa prakAre upakArI hovAthI pratimAkalpanI ArAdhanA karavA karatAM gacchavAsamAM rahevAthI temane vizeSa lAbha thAya tema hovAthI temane pratimAkalpano svIkAra karavAno AgamamAM niSedha karavAmAM Avyo che. Ama gurulAghavanI vicAraNA karavAmAM AvI ja che. jo gurulAghavanI vicAraNA karyA vagara game te rIte pratimAkalpa svIkAravAno hota to dazapUrvadhara Adine pratimAkalpanA svIkArano AgamamAM je niSedha karAyo che te yuktisaMgata na thAta. anyathA guru-lAghavanI vicAraNA karyA vagara pratimAkalpa svIkAravAmAM zrutanuM gaurava na sacavAya, ane te gauravanA abhAvamAM ahIMyA je dazapUrvIne pratimAkalpa svIkAravAmAM doSa kahyo che te yuktisaMgata na thAya. TIkArtha:- 'pattha'= A pratimAkalpamAM "phadarA'= anyathA game te rIte pratimAkalpanA svIkAramAM 'ra kuttAya'= bhagavAnanA AgamanuM gaurava na thAya. 'tamAve'= AgamanI gurutAnA abhAve saM5vyapaho '= cauda pUrvI dazapUrvadhara Adine pratimAkalpanA svIkArano niSedha guruttIdharvAcitavana'= gurulAghavanI ciMtA karyA vagara game te rIte pratimAkalpane svIkAravAmAM guttinutto'= sArI rIte yuktithI saMgata "'= na thAya. // 877 || 28/36 gulAghavaciMtA kone kahevAya ? te kahe che : appapariccAeNaM, bahutaraguNasAhaNaM jahiM hoi| sA gurulAghavaciMtA, jamhA NAovavaNNa tti // 878 // 18/32 chAyA :- 3 nyaparityAronA vidyuta zu dhanaM yatra mavati | sA gurulAghavacintA yasmAt nyAyopapanneti // 32 // gAthArtha :- je vicAraNAmAM alpa lAbhane jato karIne jemAM ghaNo lAbha thato hoya tene svIkAravAnuM vicAravAmAM Ave te gurulAghavanI vicAraNA nyAyasaMgata che. TIkArtha :- 'mauparitrANa'= thoDA lAbhane jato karIne 'vatarA '= ghaNAM lAbhanI siddhi nardi'= jemAM 'doDDa'= thAya che. "sA'= te gurutvAyarvAvrata'= gurulAghavanI vicAraNA 'narTI'= je kAraNathI 'UTTovavaUT '= nyAyasaMgata che. 878 / 18/32. veyAvaccuciyANaM, karaNaniseheNamaMtarAyaM ti / taM pi hu parihariyavvaM, aisuhumo hou eso tti // 879 // 18/33 chAyA :- vaiyAvRtyavatInAM #rapaniSedhenAndarAya ti | so'pi khalu parihartavyo'tisUkSmo bhavatu eSa iti // 33 // gAthArtha :- pratimAkalpamAM vaiyAvacca karavAno niSedha hovAthI (arthAtu temAM koInI vaiyAvacca karavAnI nathI hotI.) vaiyAvaccane ucita bALa-vRddha-glAna AdinI vaiyAvaccamAM aMtarAya thAya che. (Ama vAdI kahe che) paNa te aMtarAya e pAramArthika aMtarAya nathI mATe te gaNanA yogya nathI. A atisUkSma doSa che. Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 18 gujarAtI bhAvAnuvAda 389 TIkArtha :- 'vaiyAvadayA '= gura-bAla-vRddha Adi vaiyAvaccane yogya sAdhunI 'rapALise '= pratimAkalpa svIkArane vaiyAvacca karavAno niSedha hovAthI 'maMtarAyaM ti'= vaiyAvaccamAM aMtarAya thAya che. 'ta pi = te aMtarAya paNa "parihariyaa'= pAramArthika aMtarAya na hovAthI aMtarAyarUpa gaNavA yogya nathI. 'paNo tti'= A doSa 'rUsumo'= atisUkSma 'roya'= thAya che. A atizaya sUkSma doSa hovAnA kAraNe pratimAkalpa svIkAravAmAM vaiyAvaccamAM aMtarAya paDe che ema vicAravuM e mUDhatA che. A vaiyAvaccanuM kArya to bIjA sAdhuo paNa karI zake che. kAraNake gacchavAsI pratimAkalpa svIkAre to paNa gacchamAM kAMI vaiyAvaccanA kAryamAM khAmI AvatI nathI, vaLI gaccha svastha hoya tyAre ja pratimAkalpa svIkAravAno hoya che, anyathA nahi, mATe pratimAkalpa e zubha AlaMbana ja che. || 876 / 28/rUrU tA tIe kiriyAe joggayaM uvagayANa no gcche|| haMdi uvikkhA NeyA, ahigayaraguNe asaMtaMmi // 880 // 18/34 chAyA :- taspattithI kriyA yothatImupapu no che ! handi upekSA jJeyA adhikataraguNe asati // 34 // gAthArtha :- tethI jo pratimAkalpano svIkAra karavA karatAM gacchamAM rahevAthI koI vizeSa lAbha thavAno na hoya to pratimAkalpane yogyatA pAmelA sAdhuonI gacchanI upekSA na jANavI arthAta temane pratimAkalpa svIkAravo yogya che. TIkArtha :- 'tA'= tethI "diyara|'= sUtravRddhi Adi svarUpa vizeSa guNa (lAbha) 'saMtaMgi'= jo na hoya to 'tI riyANa'= pratimAkalpa svIkAravA Adi kriyAnI "nole'= yogyatAne (= samarthapaNAne) "DavIyA T'= pAmelA sAdhuonI 'che'= gacchamAM "dri'= '3varava'= pratimAkalpanA svIkAravAmAM udAsInatAsvarUpa upekSA 'no'= nahi 'oyA'= jANavI. jo gacchamAM sAdhuonI sUtravRddhimAM kSati AvatI hoya, gaccha svastha na hoya, temAM vaiyAvacca karanAranI AvazyakatA hoya vagere kAraNa hoya to pratimAkalpa svIkAravAno niSedha kahelo ja che.- AvuM koI kAraNa na hoya to samartha sAdhue A kalpano svIkAra karavo ja joIe. // 880 | 28/34 paramo dikkhuvayAro, jamhA kappociyANa vi nniseho| saha eyaMmi u bhaNio, payaDo cciya puvvsuuriihiN||881 // 18/35 chAyAH- paramo rIkSapAro yasmAt tatpavitAnAmapi niSedha: | sati etasmiMstu bhaNitaH prakaTa eva pUrvasUribhiH // 35 // gAthArtha :- dIkSA pradAna parama upakAra che. kAraNake zrI bhadrabAhusvAmI Adi pUrvAcAryoe dIkSAno upakAra thato hoya to saMghayaNa-zruta Adi saMpattithI kalpane svIkAravA mATe yogya sAdhuone paNa (nizItha bhASya- gAthA 2415 vageremAM) kalpa svIkAravAno niSedha karyo che. TIkArtha :- 'viSuvAra'= dIkSA ApavAno upakAra "paramo'= zreSTha che. 'naSpha'= kAraNake "khoviyA vi'= jinakalpa pratimAkalpane mATe ucita sAdhuone paNa "sati arthami'= dIkSA pradAnano upakAra thato hoya to pachI uccaya'= spaSTa rIte ja 'pUbasUra hiM= pUrvAcAryo vaDe, "maNi'= zAstramAM siMho'= niSedha kahevAyo che. Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 390 zrI paJcAzaka prakaraNa - 18 gujarAtI bhAvAnuvAda kalpano svIkAra karyA pachI dIkSA ApI zakAtI nathI AthI kalpano svIkAra karatI vakhate koI dIkSA levA Ave to kalpano svIkAra karavAnuM choDIne tene dIkSA Ape. kAraNa ke kalpanA svIkAra karatAM dIkSA ApavAmAM vadhu lAbha che. (Ama sUtranI vRddhino gacchamAM abhAva thato hoya, gacchamAM svasthatA na hoya. tathA koI dIkSA levA AvatuM hoya- A traNa kAraNe kalpa- svIkAravAnuM baMdha rAkhe- kAraNa ke kalpasvIkAra karavA karatAM emAM vizeSa lAbha che.) | 886 / 18/rU || abbhujjayamegayaraM, paDivajjiukAmu so'vi pvvaave| gaNiguNasaladdhio khalu, emeva aladdhijutto vi // 882 // 18/36 chAyA :- 3 yudyatamaMtara pratipatulAma: sopi pradUniyati | gaNiguNasvalabdhikaH khalu evameva alabdhiyukto'pi // 36 // gAthArtha :- pAdapopagamana Adi abhyata maraNa ke jinakalpa-pratimAkalpa Adi ansudyata vihArane svIkAravAnI icchAvALo hoya te paNa gaNiguNothI ane svalabdhithI yukta hoya to dIkSA Ape, je svalabdhithI yukta na hoya te paNa(jo labdhivALA AcAryanI nizrAvALo hoya to) avazya dIkSA Ape. TIkArtha:- "mamna '= pAdapopagama anazanAdi ansudyata maraNa ke jinakalpa-pratimAkalpAdi abhyadyAvihAra 'yara'= A bemAMthI ekane paNa 'pavigaDA!'= svIkAravAnI icchAvALA sovi'= pratimAkalpane svIkAravAnI yogyatAvALA mahAtmA " no'= gaNanA nAyaka AcAryanA "TUT'= sUtrArthanuM pAragAmIpaNuM, nirvANasAdhakatA, priyadharmIpaNuM, deDhadharmIpaNuM vagere guNonI 'satnaddhiko'= samAna labdhivALo (athavA svalabdhithI yukta hoya to) patrAve'= paropakArasamartha evI dIkSAne Ape. '= vAkyAlaMkAramAM che. 'meva'= e ja pramANe 'ddhinutto vi'= pratimAkalpane svIkAravAnI icchAvALA mahAtmA gaNiguNalabdhithI rahita hoya to paNa dIkSAne Ape. Ama kahevA dvArA AgamamAM paropakAranI pradhAnatA-mahAnatA che ema jaNAve che. koI viziSTa dIkSA lenAra vyaktine dIkSA ApavI emAM ghaNo moTo lAbha che, pratimAkalpanA svIkAramAM enAthI ocho lAbha che. dareka ThekANe paropakAranI ja pradhAnatA che mATe AgamanI AvI pravRtti che. (A pramANe pratimAkalpa gurulAghavanI vicAraNA sahita che enuM samarthana karyuM.) || 882 || 28/36 karmaroganI cikitsA karanArane A pratimAkalpa e avasthAMtara samAna jANavuM ema je (29mI gAthAmAM) kahyuM che te kayA kAraNothI thAya che.) te jaNAve che : taMcAvatthaMtaramiha, jAyai taha sNkilitttthkmmaao| patthuyanivAhidaTThAi jaha tahA sammamavaseyaM // 883 // 18/37 chAyA :- tathvAvasthAntarImada nAyare tathA sastaSkarma: | prastutanRpAdidaSTAdi yathA tathA samyagavaseyam // 37 // gAthArtha :- jema sUtArogavALA rAjAne sarpadaMza vagere anya avasthA thAya che tema sAdhune pravrajyAmAM viziSTa cikitsAthI khapI zake evA azubhakarmanA udayathI pratimAkalparUpa anya avasthA hoya che. A viSaya barAbara jANavo. Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 18 gujarAtI bhAvAnuvAda 391 TIkArtha:-'taM vAvasthata'= te avasthAMtara 'rU = A adhikAramAM 'nAya'= saMbhave che 'tadasaMkSiniTTa mo'RtevA prakAranA saMkliSTa karmanA udayathI 'pajyunivadi'= AgaLa kahevAmAM AvelA nRpanA dRSTAMtamAM moTA doSarUpa sarpadaMzAdinI 'narda= jema 'tI'= te pramANe 'samavaya'= samyaga jANavuM. pratimAkalpa svIkAranArane tIvra azubha karmano udaya hoya che te ja ahIM avasthAMtara jANavI, jo tIvra azubhakarmano udaya na hoya to pratimAkalpano svIkAravAnuM tatvajJo vaDe icchAtuM nathI. te azubhakarma pratimAkalpathI ja khape evA hoya che mATe te svIkArAya che. || 88rU || 28/rUha tIvra azubhakarmanA udayarUpa avasthAMtara e pratimAkalpanA anuSThAnathI ja sAdhya che arthAt A anuSThAnathI ja e karma khape evA che ema kevI rIte jaNAya che ? e AzaMkAno uttara Ape che. ahigayasuMdarabhAvassa vigghajaNagaM ti sNkilittuNc| taha ceva taM khavijjai, etto cciya gammae eyaM // 884 // 18/38 chAyAH- fdhaRtasundaramAvI vineganaRmiti saniSTha ca | tathA caiva tatkSapyate ita eva gamyate etat // 38 // gAthArtha :- A avasthAMtararUpa azubhakarmano udaya te viziSTa jJAnAdinA kAraNarUpa suMdara adhyavasAyamAM vighna karanAra che (sAmAnya dIkSAmAM vyAghAta karanAra che) ethI ja azubha che. e karma pratimAkalpanA svIkArathI ja dUra karI zakAya che ema AgamamAM je pratimAkalpanuM vidhAna karyuM che enAthI ja jaNAya che, siddha thAya che. TIkArtha:- 'madiAyanuM ramavirU'= viziSTa jJAnAdinA kAraNabhUta viziSTa suMdara adhyavasAyamAM 'viyana '= vijJakaranAra che tethI 'saMvitridaM '= ane saMkalezayukta che "ta'= te avasthAMtararUpa saMkliSTa karma 'tada veva'= pratimAkalpanA svIkArathI ja "vijJarU'= dUra karAya che. 'tto vyaya'= AgamamAM karavAmAM AvelA pratimAkalpanA vidhAnathI ja ''= A prastuta vAta "mA'= jaNAya che. je 884 28/38 pratimAkalpamAM dharmakAyAne pIDA thAya che te saMgata nathI', ema pahelAM vAdIe kahyuM che teno parihAra karatAM kahe che : etto atIva NeyA, susiliTThA dhammakAyapIDA vi| AMtAiNo sakAmA, taha tassa adINacittassa // 885 // 18/39 chAyA :- matoDatIva sevA snaSTha dharmopadApi | antA''dinaH sakAmA tathA tasya adInacittasya // 39 // gAthArtha :- A azubhakarmano kSaya pratimAkalpathI ja thAya che mATe aMta-prAMta bhojana karanArA (aMtara vadheluM, prAMta= tAjuM nahi arthAt lUkhusUkuM) pratimadhArIne kAyAnI pIDA paNa atyaMta saMgata che. kAraNake mAnasika dInatAthI rahita te icchApUrvaka pIDAne sahana kare che. TIkArtha :- "gaMtApo'= aMta-prAMta bhojana karanArane- ahIM vyutpatti A pramANe che:- aMta bhojanane khAvAno jeno svabhAva che te aMtabhojI- "siniTTa'= yuktiyukta 'matIva'= atyaMta 'myA'= jANavI. 'tto'= A kAraNathI 'malIcittalsa'= mAnasika dInatAthI rahita 'tamsa'= pratimApArIne 'sAmI= potAnI icchAthI karato hovAthI 'thamApa vi'=dharmazarIrane pIDA paNa 'ta'= te sakAma nirjarA thAya che. | 886 / 28/36 Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 392 zrI paJcAzaka prakaraNa - 18 gujarAtI bhAvAnuvAda A vAtanuM ja samarthana kare che - Na hu paDai tassa bhAvo, saMjamaThANAu avi ya vaDDe / Na ya kAyapAyao'vi hu, tadabhAve koi doso tti // 886 // 18/40 chAyA :- vanu pati tI bhAva: saMyamasthAnA pi 2 vardhatai na ca kAyapAtato'pi khalu tadabhAve ko'pi doSa iti // 40 // gAthArtha :- kAyapIDA hovA chatAM pratimApArInA bhAvo saMyamasthAnathI (svIkRtacAritranI zuddhivizeSathI) paDatA nathI, balka vadhe che. bhAva na paDe to kAyA paDavA chatAM koIpaNa jAtanuM dUSaNa lAgatuM nathI. TIkArtha :- 'talsa'= pratimApArIno 'mAvo'= adhyavasAya "saMgamaDI = cAritrasthAnathI 'ra ya thapAya3oDava'= kAyA paDavA chatAM paNa 'ra dupaTTa'= paDato nathI ja. 'vi '= balka 'va'= vRddhi pAme che. "du= vAkyAlaMkAra che. 'tamAve'= bhAva na paDe to 'vo ToNo utta'= koI jAtano doSa nathI.) | 886 / 28/40. cittANaM kammANaM, citto cciya hoi khavaNuvAo vi / aNubaMdhacheyaNAI, so uNa evaM ti NAyavvo // 887 // 18/41 chAyA :- vitrI zarmaiAM citra parva mata kSapopAyoDapi | anubandhachedanAdeH sa punaH evamiti jJAtavyaH // 41 // gAthArtha :- kliSTa, kliSTatara, kliSTatama ema vicitra prakAranA jJAnAvaraNIyAdi karmonA anubaMdhanA nAzano ane sarvathA nAzano upAya paNa sthavirakalpa, pratimAkalpa ityAdi vicitra ja hoya, te karmanA kSayanA upAyanI vividhatA te A pratimAkalpanA vidhAnathI jANavI, jo ema na hota to AgamamAM A pratimAkalpanuM vidhAna zA mATe karAta? TIkArtha:- 'vattA '= judA judA svabhAvavALA 'vamA'= jJAnAvaraNIyAdi karmonA "vahuvAmo fa'= kSayano upAya paNa 'citto uccaya'= pratimAnuSThAna Adi vaDe vividha prakArano 'do'= hoya che. 'maUvaMdhachayaUvI'= karmanA anubaMdha (= karmanI paraMparA)nA nAza Adino 'so 3UT'= te vaLI kSapaNAno upAya 'parva ti'= pratimAkalpanA vidhAna vaDe 'TyaLo'= jANavo. | 887 | 28/42 iharA uNAbhihANaM, jujjai suttami haMdi eyss| eyaMmi avasaraMmI, esA khalu taMtajutti tti // 888 // 18/42 chAyA :- rUtarathA tu nAmathAne yujate mUtre ti taphTa | pattarminnavasara uSA nuM tatrayuvijJiita che 4ra gAthArtha :- jo pratimAkalpa vinA ja vicitra karmono kSaya thato hota to sUtramAM sthavirakalpanA saghaLA kartavyo pUrNa thayA bAda pratimAkalpanA svIkAranuM je AgamamAM kathana karavAmAM AvyuM che te asaMgata bane. A zAstrIya yukti che. TIkArtha:- 'phadara 3 = anyathA arthAt pratimAkalpanA svIkAra vagara ja jo vicitra karmono kSaya thato hota to "suttami'= AgamamAM "dRddhi '= pratimAkalpanuM 'yaMma vasami'= pratimAkalpanA Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 18 gujarAtI bhAvAnuvAda 393 svIkArane yogya avasare 'mahApa'= nirUpaNa "gui'= ghaTatuM ''= nathI. 'pasI ghanu'= A ja taMtatti tti'= zAstrIya yukti che. 888 | 28/42 aNNe bhaNaMti eso, vihiyANaTThANamAgame bhnnio| paDimAkappo seTTho, dukkarakaraNeNa viNNeo // 889 // 18/43 chAyA :- 3anya mAnti ISo vihitAnuSThAnamIne matiH | pratimAkalpaH zreSTho duSkarakaraNena vijJeyaH // 43 // gAthArtha :- anya AcAryo kahe che ke A pratimAkalpa AgamamAM kaheluM vihita anuSThAna= ucita kriyArUpa che te AgamamAM kahela hovAthI duSkara kriyA karavA dvArA virakalpa karatAM zreSTha jANavo. TIkArtha :- "mauon'= jainadarzanamAM ja rahelA sUkSmabuddhi vagaranA anya AcAryo 'mauiti'= pratipAdana kare che ke, "o'= A pratimAkalpa 'mA'= zAstramAM 'vidiyALuTTA'= kartavyarUpa anuSThAna tarIke 'mapi'= kahelo che. 'padamaMio '= pratimAkalpa 'kuvara #rA '=duSkara kriyA karavA dvArA "siTTo'= AgamamAM kahela hovA mAtrathI ja zreSTha 'vigho '= jANavo. | 886 || 28/43 anya AcAryonA matanI asaMgatatA batAvatAM kahe che : vihiyANaTThANaM piya sadAgamA esa jujjaI evaM / jamhA Na juttibAhiyavisao'vi sadAgamo hoti // 890 // 18/44 chAyA - viditAnuSThAnamapi salAmaNo yucatte vim | yasmAnna yuktibAdhitaviSayo'pi sadAgamo bhavati // 44 // gAthArtha :- A pratimAkalparUpa vihita anuSThAna paNa sadAgamathI kahevAyuM hoya to saMgata thAya che. kAraNa ke jemAM yukti ghaTatI na hoya evo yuktithI bAdhitaviSayavALo Agama e sadAgama kahevAya nahi. TIkArtha:- "sa'= pratimAkalpa 'vidiyAkavi piya'= kartavyarUpa anuSThAna paNa "salAma'= sadAgamathI 'gujJa'= ghaTe che. 'vaM'= A pramANe kahyuM che. "nahIM'= kAraNake "gattivAdivasa vi'= yuktithI bAdhita che viSaya jeno te yuktibAdhita viSayavALo ema bahuvrIhi samAsa thAya che. arthAt je AgamamAM yukti ghaTatI na hoya te 'sAmo'= prazasta Agama 'roti'= hoto 'ra'= nathI, te prazasta Agama kahevAya ja nahi evo artha che. (anya AcArya yuktine choDIne mAtra Agamane mahattva ApyuM che te yogya nathI.) ema kahevAno bhAva che. || 860 || 28/44. juttIe aviruddho, sadAgamo sAvi tayaviruddha tti / iya aNNo'NNANugayaM, ubhayaM paDivattiheutti // 891 // 18/45 chAyA- yuvA viruddhaH savArama: sApa viruddhati | ti coDavAnumatakumayaM pratipatti hetuti | 8 | gAthArtha :- sadAgama e yuktithI viruddha nathI hoto ane yukti e sadAgamathI viruddha nathI hotI Ama atIndriya padArthanA nirNayamAM jemAM Agama ane yukti baMne aviruddha rIte maLatA hoya te ja svIkArAya che. TIkArtha:- 'nuttI'= yuktithI 'viruddha'= abAdhita "salAmo'= sadAgama hoya che. "sAvi'= te Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 zrI paJcAzaka prakaraNa - 18 gujarAtI bhAvAnuvAda pratyakSAdi yukti paNa 'taviruddha tti'= AgamathI aviruddha hoya che. "'= A pramANe mauroDapaUTIbhunAtha'= paraspara saMkaLAyelA '3martha'= yukti ane sadAgama baMne 'padattaka utta'= atIndriyapadArthanA nirNayamAM upAyarUpa che. te 866 28/46 kayamettha pasaMgaNaM, jhANaM puNa Niccameva eyss| suttatthANusaraNamo, rAgAiviNAsaNaM paramaM // 892 // 18/46 chAyA :- Rtamatra prasana dhyAne punarnityameva hatI ! sUtrArthAnusmaraNataH rAgAdivinAzanaM paramam // 46 // gAthArtha :- ahIMyA vadhAre vistArathI saryuM, pratimApArIne haMmezA sUtra ane arthanA ciMtanarUpa zreSTha evuM rAgAdino vinAza karanAruM dharmadhyAna ane zukladhyAna hoya che. TIkArtha :- 'yastha paraMpa'= ahIMyA vistArathI saryuM, 'vemsa'= pratimadhArIne 'kSA pu0'= ekAgratApa dhyAna 'nivameva'= haMmezA ja 'kuttasthA/saraVAmo'= sUtra ane arthanuM ciMtana karavAthI 'rA+viviUI/sa'= rAga-dveSa-mohano nAza karanAruM 'para'= muktinuM kAraNa hovAthI zreSTha evuM dharmadhyAna Adi hoya che. 862 | 28/46 - zrI paMcAzaka prakaraNanI zrIyazobhadrasUrIzvarajIviracita laghuTIkA ahIM samApta thAya che. (aDhAramA paMcAzakanI suDatAlIzamI gAthAthI graMthanA aMta sudhInI (18/47 thI 1944) sarva gAthAno zrI abhayadevasUriviracita TIkAno bhAvAnuvAda pa.pU. AcAryazrI rAjazekharasUrijI ma.no atre raju karAya che.) have pratimA saMbaMdhI ja upadeza ApatA graMthakArazrI kahe che : eyA pavajjiyavvA, eyAsiMjoggayaM uvgennN| seseNavi kAyavvA, kei paiNNAvisesa tti // 893 // 18/47 chAyA :- tA: pratipattavya patAsAM yogyatAmupAtena ! zeSeNApi kartavyAH kecit pratijJAvizeSA iti // 47 // gAthArtha :- pratimAsvIkAranI yogyatAne pAmelA sAdhue pratimAo svIkAravI joie. tenI yogyatAthI rahita sAdhue paNa koIka abhigraho karavA joIe. TIkArtha :- " tti'= hamaNAM kahevAyelI bhikSupratimAne 'siM'= A pratimAonI 'no '= yogyatAne '3varANaU'= prApta karelA sAdhue "pavandrayavhA'= svIkAravI joIe. pratimAnI yogyatAne nahi pAmelA sAdhu mATe zo vidhi che ? te kahe che:- "sA vi'= yogyatArahita bIjA sAdhuoe paNa zeThuM'= koIka 'paphaUUAvilesa tti'= viziSTa abhigraho 'tti'= samApti arthamAM che "Rbli '= karavA joie. || 863 || 28/47 te abhigrahone kahe che : je jaMmi jaMmi kAlaMmi bahumayA pvynnunnnntikraay| ubhao jogavisuddhA, AyAvaNaThANamAIyA // 894 // 18/48 chAyA :- je spina yakSit vatte vahumatA pravacanonnatizaRAza | ubhAbhyAM yogavizuddhA AtApanasthAnAdikAH // 48 // gAthArtha :- je je kALamAM niravadya vyApAravALA ThaMDI vagere sahana karavuM, ukuTuka vagere Asane besavuM vagere vividha abhigraho je gItArthane bahumAnya hoya ane zAsananI prabhAvanA karAvanAra hoya tene bhAvathI ane kriyAthI ema Ubhaya rIte svIkAravA joie. TIkArtha:- 'ne'= je abhigraho 'gani nami tnimi'= je je avasare "vahu'= gItArthone bahumAnya Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 18 gujarAtI bhAvAnuvAda 395 hoya, 'pavayaUJJUphizara '= adUbhUta hovAthI prazaMsAnuM kAraNa hovAthI zAsananI prabhAvanAnuM kAraNa hoya '3o'= kriyAthI ane bhAvathI ema ubhaya rIte 'no viruddha'= nirava vyApAravALA 'mAyAvaUISV[mAphiyA'= AtApanA= ThaMDI sahana karavI, sthAna= ukuTuka Asane besavuM vagere- Adi zabdathI vividha dravyAdi abhigraho svIkAravA joIe. / 824 28/48. abhigraho na karavAnA doSone kahe che : eesiM sai virie, jamakaraNaM mayapamAyao so u| hoaiyAro so puNa, Aloeyavvao guruNo // 895 // 18/49 chAyAH- teSAM sati vIrve yaznara kamAvata: sa tu | ____ bhavati aticAraH sa puna Alocitavyo guroH // 49 // gAthArtha :- chatI zaktie mada ane pramAdathI abhigraho na karavA te aticAra che. te aticAranI guru pAse AlocanA laI zuddhi karavI joie. TIkArtha:- "sa vi0i'= chatI zaktie "upasiM'= viziSTa abhigraho "namaUT'= je na karavAzAthI na karavA ? te kahe che- 'mathapAyo '= garva ane ALasa vaDe 'so 3'= te 'homavA'= aticAra che "so pu'= te aticAra "guru'= AlocanAcAryane "mAtnothavyo '= zuddhinA mATe jaNAvavo. | 826 / 28/42. ukta artha (abhigraho)nA phaLane kahevA dvArA prakaraNano upasaMhAra karatAM graMthakAra kahe che : iya savvamevamavitahamANAe bhagavao pkvvNtaa| sayasAmattha'NurUvaM, airA kAhiMti bhavavirahaM // 896 // 18/50 chAyA :- rUtti sarvavivitathamajJa mAvata: prabhu : svasAmarthyAnurUpamaciraM kariSyanti bhavaviraham // 50 // | | ti sAdhupratimAprazaram | 28 che. ukta arthanA (=abhigrahonA) phaLane kahevA dvArA prakaraNo upasaMhAra karatAM graMthakAra kahe che gAthArtha :- A badhA abhigrahone ukta rIte svazakti anusAra jinAjJAthI aviparItapaNe karanArA jIvo jaldI saMsArano kSaya karaze. TIkArtha :- 'pha'= A abhigrahone "bai'= samasta 'parva'= kahelI vidhithI 'sAmanthaDakuruvaM'= potAnI zaktinA anusAre "mavo '= sarvajJanI 'mAWIT'= AjJA pramANe- svamatithI nahi'vitarda = aviparItapaNe- kevI rIte ? "pazuatA'= karanArA, kevI rIte karAya te kahe che:- 'marUrI'= zIdhrapaNe "maryAvara= saMsArano kSaya 'hiMti'= karaze. 826 / 28/60 // aDhAramuM bhikSupratimA paMcAzaka samApta thayuM // Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 396 zrI paJcAzaka prakaraNa - 19 gujarAtI bhAvAnuvAda LI 1 poviMzatipazcAza: / 21 . namiUNa vaddhamANaM, tavovahANaM samAsao vocchN| suttabhaNieNa vihiNA, saparesimaNuggahaThThAe // 897 // 19/1 natvA varddhamAnaM tapaupadhAnaM samAsato vakSye / / sUtrabhaNitena vidhinA svapareSAmanugrahArthAya // 1 // 19. tapovidhi paMcAzaka aDhAramAM paMcAzakamAM sAdhunI pratimAo kahI, te tArUpa che, AthI have tapanA svarUpanuM nirUpaNa karavA mATe tapa prakaraNanuM pratipAdana karavAnI icchAvALA graMthakAra maMgala vagere jaNAve che. gAthArtha-TIkArya- zrI mahAvIrasvAmIne praNAma karIne sva-paranA upakAra mATe AgamamAM kahyA pramANe (tavovada =) saMyamarUpa kAyAne TakAvanAruM tapanuM saMkSepathI varNana karIza..! 867 | 21/1 aNasaNamUNoyariyA, vittIsaMkhevaNaM rsccaao| kAyakileso saMlINayA ya bajjho tavo hoi // 898 // 19/2 anazanamUnodarikA vRttisaMkSepaNaM rasatyAgaH / kAyaklezaH saMlInatA ca bAhyastapo bhavati // 2 // have tapanA bhedone jaNAvatA graMthakAra kahe chegAthArtha- anazana, UNodarI, vRttisaMkSepa, rasatyAga, kAyakleza ane saMlInatA e (cha) bAhyatapa che. TIkArtha-anazana- anazana eTale bhojana na karavuM. tenA yAvankathika ane ivara ema be bheda che. yAvatruthikanA pAdapopagamana, iMgitamaraNa ane bhaktapratyAkhyAna ema traNa bheda che. pAdapopagamanamAM parispada (=halana-calana vagere) ane pratikarma (=zarIrasevA)no sarvathA abhAva hoya che. cAre AhArano tyAga hoya che. iMgitamaraNamAM paNa te ja pramANe hoya che. paNa niyata karelA dezamAM pharavA AdinI chUTa hoya che. bhaktaparijJAmAM (pharavA AdinI chUTa uparAMta) pratikarma hoya che. tathA traNa ke cAra prakAranA AhArano tyAga hoya che. ivara anazana upavAsathI cha mAsa sudhInuM hoya che. UNodarI- alpa AhAra khAvAthI peTa pUruM na bharavuM te UNodarI. AnA dravya ane bhAva ema be bheda che. ochuM khAvuM e dravya UNodarI che. batrIsa koLiyA pUrNa AhAra che. AthI batrIza koLiyAthI eka vagere koLiyA jeTalo AhAra ocho levAthI dravya UNodarInA aneka prakAra che. kaSAyono tyAga bhAva UNodarI che. vRttisaMkSepa- vRtti= bhikSAcaryA. saMkSepaH alpa karavI. bhikSAcaryAne alpa karavI, arthAt dravyAdi abhigraho levA, te vRttisaMkSepa che. te A pramANe lepavALuM ke leparahita ja dravya laIza vagere dravya abhigraha che. svagAmamAM ja, paragAmamAM ja, ke ATalA gharomAM ja laIza vagere kSetra abhigraha che. divasanA pahelA madhya ke pAchalA bhAgamAM ja laIza vagere kALa abhigraha che. mULa bhojanamAMthI hAtha ke camacA vageremAM lIdhuM hoya, ke thALI vageremAM mUkyuM hoya te ja laIza, gAyana karatAM ke rudana karatAM Ape to ja laIza ityAdi bhAva abhigraha che. rasatyAga- dUdha, dahIM Adi badhA ke amuka rasano tyAga. kAyakleza- ucita rIte kAyAne kaSTa ApavuM te kAyakleza. vIrAsana, uskuTukAsana, godohikAsana Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 19 gujarAtI bhAvAnuvAda 397 vagere Asane rahevuM, zIta, pavana ane tApa vagere sahana karavuM, mastakano loca karavo vagere aneka prakAre kAyakleza tapa che. saMlInatA- saMlInatA eTale saMvara karavo-rokavuM. tenA iMdriya, kaSAya, yoga ane viviktacaryA ema cAra prakAra che. emAM prathamanA traNano artha prasiddha che. strI, pazu, napuMsaka ane kuzIlathI rahita nirdoSa sthAnamAM rahevuM te viviktacaryA che. A tapa karAtuM hoya tyAre lokothI paNa jaNAtuM hovAthI ane sthUladaSTivALA kutIrthikomAM paNa tapa tarIke prasiddha hovAthI A bAhya tapa che. // 818 | 26/2 pAyacchittaM viNao, veyAvaccaM taheva sjjhaao| jhANaM ussaggo'viya, abhitarao tavo hoi // // 899 // 19/3 prAyazcittaM vinayo vaiyAvRtyaM tathaiva svAdhyAyaH / dhyAnamutsargo'pi ca AbhyantarakaM tapo bhavati // 3 // bAhyatA kahyo, have atyaMtara tapane kahe che gAthArtha prAyazcitta, vinaya, vaiyAvacca, svAdhyAya, dhyAna ane utsarga e (cha) atyaMtara tapa che. TIkArtha- (1) prAyazcitta- prAyazcitta zabdano artha ane AlocanAdi bhedo pahelAM (soLamAM paMcAzakamAM) kahela che. (2) vinaya- jenAthI karmo dUra karAya te vinaya. tenA jJAna, darzana, cAritra, mana,vacana, kAyA ane upacAra ema sAta bheda che. mati Adi jJAnanI zraddhA, bhakti, bahumAna, temAM jaNAvelA arthonuM ciMtana ane guru pAse vidhipUrvaka pATha laIne abhyAsa karavo ema pAMca prakAre jJAna vinaya che. jeo darzanaguNamAM adhika (=vizuddha zraddhAvALA) hoya temano vinaya karavo e darzanavinaya che. (1) satkAra= vaMdana karavuM. (2) abhyatthAnaka Ave tyAre UbhA thavuM. (3) sanmAna= vastrAdi ApavuM. (4) AsanAbhigraha= Ave tyAre ke UbhA hoya tyAre Asana ApavuM, Asana upara besavAnI vinaMti karavI vagere. (5) AsanAnapradAnaH temanI icchAnusAra temanuM Asana eka sthAnethI bIjA sthAne mUkavuM. (6) kRtikarma vaMdana karavuM. (7) aMjaligraha= darzana thatAM aMjali joDIne be hAtha mastake lagADavA. (8) Agacchadanagamana= Ave tyAre sAmA javuM (9) sthitapaNuMpAsana= beThA hoya tyAre paga dabAvavA vagere sevA karavI. (10) gacchadanagamana= jAya tyAre thoDA mArga sudhI temanI sAthe javuM. anAzAtanA vinayanA paMdara bheda che. te A pramANe- tIrthakara, dharma, AcArya, upAdhyAya, sthavira, kula, gaNa, saMgha, sAMbhogika, kriyA ane pAMca jJAna e paMdarano AzAtanAtyAga, bhakti, bahumAna ane prazaMsA e cAra prakAre vinaya karavo. (dharma= cAritra athavA kSamAdi dazavidha.) kriyA eTale Astikya. cAritra vinayanA sAmAyika Adi pAMca cAritranI manathI zraddhA karavI, kAyAthI sparzanA-pAlana karavuM ane vacanathI prarUpaNA karavI ema traNa prakAra che. AcAryAdi viSe aprazasta mana-vacana-kAyAno nirodha karavo ane prazasta mana Adi pravartAvavA, arthAt manathI duSTa vicArano, vacanathI anucita vANIno, ane kAyAthI ayogya vartanano tyAga karavo ane manathI AdarabhAva rAkhavo, vacanathI guNonI prazaMsA karavI ane kAyAthI sevA karavI e manavacana-kAyA rUpa vinaya che. Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 zrI paJcAzaka prakaraNa - 19 gujarAtI bhAvAnuvAda upacAra eTale sukhakArI kriyAvizeSa, evI kriyAthI thato vinaya te aupacArika vinaya che, aupacArika vinayanA sAta prakAro che. te A pramANe- (1) abhyAsAsana= AdezanA arthI banIne, arthAt kyAre mane Adeza kare ane huM e Adezane pALuM evI bhAvanAthI sadA AcAryanI pAse besavuM. (2) chandoDanuvartana= AcAryanI icchA pramANe vartavuM. 3) kRtapratikRtika AcAryanI bhaktithI nirjarA thaze eTaluM ja nahi, paNa prasanna thayelA AcArya mane zruta bhaNAvaze evI bhAvanAthI AhArAdi lAvI Apavo vagere sevA karavI. (4) kAritanimittakaraNa= A AcArye mane zrutajJAna ApyuM che ityAdi upakArone nimitta banAvIne temano vizeSa vinaya karavo ane bhakti karavI. (5) duHkhArtagaveSaNAtra mAMdagI Adi du:khane dUra karavAnA upAyo karavA. (6) dezakALajJAna= deza ane kALane jANIne te te deza ane kALa pramANe AcAryAdinI jarUriyAtone samajIne sevA karavI. (7) sarvatrAnumati= sarva kAryo temanI anumatithI-rajA laIne karavAM. (3) vaiyAvRjya= vyAvRtta eTale azanAdi ApavAnI pravRttivALo. vyAvRttano- azanAdi ApavAnI pravRttivALAno bhAva ke kriyA te vaiyAvRjya. AcArya, upAdhyAya, sthavira, tapasvI, glAna, zaikSa, sAdharmika, kula, gaNa ane saMgha e dazanuM vaiyAvRtya karavuM e vaiyAvRjyanA deza bhedo che. (4) svAdhyAya= su sArI rIte. A maryAdAthI, arthAt kALa vagere jJAnAcAranA pAlanapUrvaka. adhyAya eTale bhaNavuM. sArI rIte maryAdAthI bhaNavuM te svAdhyAya. tenA vAcanA, pRcchanA, parAvartanA, anuprekSA ane dharmakathA ema pAMca bhedo che. (5) dhyAna= aMtarmuhUrta sudhI cittanI ekAgratA te dhyAna. tenA Arta, raudra, dharma ane zukla ema cAra bheda che. AmAM pahelA be dhyAna saMsAranAM ane chellA be mokSanAM kAraNa che. AthI chellA be ja taparUpa che. (6) utsargaH utsarga eTale tyAga karavo. tenA dravya ane bhAva ema be bheda che. te baMnenA cAra bheda che. dravya utsarganA cAra bheda A pramANe che- gaNa (-pratimAkalpa Adi svIkAravAnA kALa gaNano tyAga karavo.) dehana-saMlekhanA kALe dehano tyAga karavo.) AhAra (-azuddha AhArano tyAga karavo.) upadhi(-atirikta vastrAdino tyAga karavo.) cittamAM rahelA krodhAdi cAra kaSAyono tyAga e cAra prakArano bhAva utsarga che. A cha prakArano tapa lokamAM prAyaH tapa tarIke oLakhAto nathI, anyadarzanIothI bhAvathI karAto nathI, mokSaprAptinuM aMtaraMga kAraNa che, AthI atyaMtara che. / 816 || 26 | rU eso bArasabheo, suttanibaddho tavo munneyvyo| eyaviseso uimo, paiNNago Negabheutti // 900 // 19/4 etad dvAdazabhedaM sUtranibaddhaM tapo jJAtavyam / etadvizeSastu idaM prakIrNakamanekabhedamiti // 4 // prakIrNaka tapanuM svarUpa gAthArtha-TIkArtha- A bAra prakArano tapa sutramAM kahelo che. jeno A bAra prakAranA tapamAM samAveza thAya che. paNa sUtramAM sAdhupratimA AdinI jema spaSTarUpe ullekha nathI te tapavizeSa prakIrNaka tapa che. prakIrNaka tapano sUtramAM spaSTarUpe ullekha na hovA chatAM sUtraviruddha nathI, kAraNa ke bAra prakAranA tapamAM teno samAveza thaI jAya che. A prakIrNaka tapa have pachInI gAthAomAM kahevAze. prakIrNaka tapa aneka prakAranA Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 19 gujarAtI bhAvAnuvAda 399 mAsaMjanavANo hovAthI bhane mAranocha, anete anaMtarota tapano meha4 cha. // 900 // 19 / 4 titthayaraniggamAdI, savvaguNapasAhaNaM tavo hoi / bhavvANa hio niyamA, visesao pddhmtthaanniinnN||901||19/5 tIrthaMkaranirgamAdi sarvaguNaprasAdhanaM tapo bhavati / bhavyAnAM hitaM niyamAd vizeSataH prathamasthAninAm // 5 // prakIrNaka ja tapane jaNAvatAM graMthakAra kahe che gAthArtha- tIrthakara nirgamana Adi (prakIrNaka) tapa sarvaguNono sAdhaka che. bhavya jIvonuM avazya hita kare che. avyutpannabuddhivALA jIvonuM vizeSathI hita kare che. TIkArtha- je tapathI tIrthakaroe dIkSA lIdhI hatI te tIrthakara nirgamana tapa che. AdizabdathI tIrthakarajJAna, tIrthaMkaranirvANa vagere samajavuM. A tapamAM tIrthaMkaranI pravrajyA AdinuM AlaMbana che. A AlaMbana atizaya zubhabhAvarUpa che. AthI A tapa AlokasaMbaMdhI vagere upakAra karanAra hovAthI sarvaguNono sAdhaka che ane ethI ja bhavya jIvonuM avazya hita kare che. temAM paNa avyutpannabuddhivALA (dharmanA saMbaMdhamAM bahu ajJAna) jIvonuM vizeSa hita kare che. tapa ekAMte hitakara hovAthI AlaMbana vinA paNa atyaMta zubhabhAva thato DovAthI sarva prA2no ta5 hita42 4 che. // 901 // 19/5 titthagaraniggamo khalu, te jeNa taveNa niggayA svve| osappiNIe so puNa, imIe eso viNihiTTho // 902 // 19/6 tIrthaGkaranirgamaH khalu te yena tapasA nirgatAH sarve / avasarpiNyAM tatpuna asyAmetad vinirdiSTaH // 6 // temAM tIrthakaranirgamana tapanuM pratipAdana karatAM graMthakAra kahe che gAthArtha-TIkArtha- A avasarpiNImAM badhA tIrthakaroe je tapa karIne dIkSA lIdhI tene tIrthakara nirgamana ta5 hyo che. te ta5 mA (= nIyanI gAthAbha uvAze te prabhArI) cha. // 902 // 19/6 sumaittha niccabhatteNa niggao vasupajja jiNo cutthenn| pAso mallI vi ya aTTameNa sesA ya chaTeNaM // 903 // 19/7 sumatizca nityabhaktena nirgato vAsupUjyo jinazcaturthena / pAryo mallI api ca aSTamena zeSAstu SaSThena // 7 // tirthaMkaranirgamana tapane ja kahe che gAthArtha-TIkArtha- sumatinAtha bhagavAne ekAsaNuM, vAsupUjya svAmie upavAsa, pArzvanAtha ane mallinAtha bhagavAne sahabha, mADInA vIza tIrtha rome 74 zanehIkSA sIdhA hatI. // 903 // 19/7 usabhAikameNeso, kAyavvo ohao sai blmmi| guruANAparisuddho, visuddhakiriyAe~ dhIrehiM // 904 // 19/8 RSabhAdikrameNa eSaH kartavya oghataH sati bale / gurvAjJAparizuddho vizuddhakriyayA dhIraH // 8 // Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 400 zrI paJcAzaka prakaraNa - 19 gujarAtI bhAvAnuvAda tirthaMkaranirgamana tapane karavAnI vidhine kahe che gAthArtha-TIkArtha - sAttvika jIvoe utsargathI zakti hoya to RSabhAdi jinanA kramathI A tapa karavo joie. zakti na hoya to krama vinA paNa karavAmAM doSa nathI. tathA A tapa gurunI AjJAnA pAlanathI parizuddha ane niravadya anuSThAnathI karavo joIe. / 204 | 26/8 aNNe tammAsadiNesu, beMti liMgaM imassa bhAvaMmi / tappAraNasaMpattI, taM puNa eyaM imesiM tu // 905 // 19/9 anye tanmAsadineSu brUvate liGgamasya bhAve / tatkAra/sampattiH tatyunateSAnu ? / tIrthaMkaranirgamana tapanI vidhimAM matAMtarane kahe che gAthArtha-TIkArtha- bIjA AcAryo kahe che ke- RSabhAdijinonA dIkSAtapanA je mahinA ane je tithio che te mahinAomAM ane te tithiomAM A tapa karavo joie. jemake- RSabhadevanA dIkSAtapamAM caitravada AThamanA divase ja chaThTha karavo joIe, zrImahAvIrasvAmInA dIkSAtapamAM mAgasara vada dazamanA divase ja chaThTha karavo joIe. (arthAtu AThamanA bIjo upavAsa Ave te rIte karavo joIe.) A rIte bIjA tIrthaMkaranA dIkSAtapa mATe paNa samajavuM. tathA pAraNAmAM RSabhAdijinonuM je dravyathI pAraNuM thayuM hatuM te dravyanI prApti thavI e tapa sArI rIte thayo che enuM lakSaNa che. arthAta RSabhAditIrthakaroe je dravyathI pAraNuM karyuM hatuM te dravyathI pAraNuM karavuM joIe. RSabhAditIrthakaroe kayA dravyathI pAraNuM karyuM hatuM te nIce pramANe che || 106 / 16 | 6 usabhassa uikkhuraso, pAraNae Asi lognaahss| sesANaM paramaNNaM, amayarasarasovamaM AsI // 906 // 19/10 RSabhasya tu ikSurasaH pAraNake AsIt lokanAthasya / zeSANAM paramAnnamamRtarasa-rasopamamAsIt // 10 // RSabhAdi jinoe je dravyathI pAraNuM karyuM hatuM te dravyane ja kahe chegAthArtha-TIkArtha- zrI RSabhadevanA pAraNAmAM ikSarasa hato ane bAkInA jinonA pAraNAmAM amRtarasanA jevI svAdiSTa khIra hatI || 106 / 26/10 saMvacchareNa bhikkhA, laddhA usameNa lognaahenn| sesehiM bIyadiyo, laddhAo paDhamabhikkhAo // 907 // 19/11 saMvatsareNa bhikSA labdhA RSabheNa lokanAthena / zeSaiH dvitIyadivase labdhA prathamabhikSAH // 11 // pAraNAnA ja prasaMgathI te te jinane prathamabhikSA keTalA kALe maLI tenuM varNana kare che gAthArtha-TIkArtha- lokanAtha zrI RSabhadevane pahelI bhikSA eka varSe maLI. bIjA tIrthakarone dIkSAnA bIjA divase pahelI bhikSA maLI. | 207 21/12 titthaMkaranANuppattisannio taha paro tavo hoi| puvvoieNa vihiNA, kAyavvo so puNa imo tti // 908 // 19/12 Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 19 gujarAtI bhAvAnuvAda 401 tIrthaGkarajJAnotpattisaMjJitaM tathA aparaM tapo bhavati / pUrvoditena vidhinA kartavyaM tatpunaridamiti // 12 // tIrthakara jJAnotpatti nAmanA tapanuM varNana TIkArtha- tIrthakarajJAnotpatti nAmano bIjo tapa che. te pUrvokta vidhithI karavo, arthAt RSabhAdi jinanA kramathI, gurunI AjJAnA pAlanathI parizuddha ane niravadya anuSThAna vaDe karavo. tathA matAMtarathI je mahinAomAM je divasomAM kevaLajJAnanI utpatti thaI hoya te mahinAomAM te divasomAM tapa karavo. mA ta5 nIye prabhArI cha. // 908 // 19/12 aTThamabhattaMtaMmi ya, paasoshmlliritttthnemiinnN| vasupujjassa cauttheNa chaTThabhatteNa sesANaM // 909 // 19/13 aSTamabhaktAnte ca pArzvarSabhamalliriSThanemInAm / vAsupUjyasya caturthena SaSThabhaktena zeSANAm // 13 // usabhAiyANametthaM, jAyAiM kevalAi~ nANAI / eyaM kuNamANo khalu, acireNaM kevalaM lahai // 910 // 19/14 RSabhAdikAnAmatra jAtAni kevalAni jJAnAni / etatkurvANaH khalu acireNa kevalaM labhate // 14 // kayA jinane kayA tapamAM kevaLajJAna pragaTa thayuM tene kahe che gAthArtha-TIkArtha- zrI pArzvanAtha, RSabhadeva, mallinAtha ane neminAtha e cAra jinone aThThamanA aMte, zrI vAsupUjyajinane upavAsamAM ane bAkInA jinone chaThThanA tapamAM kevalajJAna thayuM hatuM. RSabhAdijinone A tapamAM kevaLajJAna thayuM hatuM mATe A tapa karanAra jaladI kevalajJAna pAme cha. // 909 // 19/13 // 910 // 19/14 titthayaramokkhagamaNaM, ahAvaro ettha hoi visheo| jeNa parinivvuyA te, mahANubhAvA tao ya imo // 911 // 19/15 tIrthakaramokSagamanamathAparamatra bhavati vijJeyam / yena parinirvRtAste mahAnubhAvAH takacca idam // 15 // tIrthakara mokSagamana tapanuM varNana gAthArtha-TIkArtha- ahIM aciMtya zaktivALA zrI tIrthakaro je tapathI mokSamAM gayA te tIrthakara mokSagamana nAmano anya ta5 che. te ta5 2 // prabhArI cha. // 911 // 19/15 nivvANamaMtakiriyA, sA coddasameNa pddhmnaahss| sesANa mAsieNaM, vIrajiNiMdassa chaTeNaM // 912 // 19/16 nirvANamantakriyA sA caturdazabhaktena prathamanAthasya / zeSANAM mAsikena vIrajinendrasya SaSThena // 16 // tIrthakaro kayA tapathI mokSamAM gayA tene kahe che - Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 zrI paJcAzaka prakaraNa - 19 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha-TIkArtha- mokSa eTale aMtakriyA. zrI AdinAtha cha upavAsathI, zrI vIrajina chaThThathI ane bAkInA jino mAsakhamaNathI mokSamAM gayA hatA. // 122 // 26/6 aTThAvayacaMpojjitapAvAsaMmeyaselasiharesu / usabhavasupujjanemIvIro sesA ya siddhigayA // 913 // 19/17 aSTApada-campo-jjayanta-pApA-sammeta-zailazikhareSu / kRSama-vAsupUrca-nIma-vIra: zeSA siddhi mAtA: || 7 || have prasaMgathI tIrthakaro je sthAnamAM nirvANa pAmyA te sthAnane jaNAvavA mATe kahe che. gAthArtha-TIkArtha- zrI AdinAtha, vAsupUjya svAmI, neminAtha ane vIrajina anukrame aSTApada parvata, caMpAnagarI, udyata(=giranAra) parvata ane pAvApurI nagarImAM ane bAkInA jino sameta parvatanA zikhara upara mokSa pAmyA che. || 13 / 26/17 caMdAyaNAi ya tahA, aNulomavilomao tavo avro| bhikkhAkavalANa puDho, viNaNeo vuDDihANIhiM // 914 // 19/18 candrAyaNAdi ca tathA anuloma-vilomataH tapo'param / bhikSAkavalAnAM pRthag vijJeyo vRddhihAnibhiH // 18 // cAMdrAyaNatapanuM varNanagAthArtha- anukramathI ane viparItakramathI bhikSAnI ke koLiyAnI vRddhihAnithI cAMdrAyaNa tapa thAya che. TIkArtha - Adi zabdathI AgamamAM prasiddha bhadrA, mahAbhadrA, sarvatobhadrA, ratnAvalI, kanakAvalI, laghusiMhaniSkrIDita, mahAsiniSkrIDita, AyaMbila vardhamAna, guNaratna saMvatsara, saptasaptamikA Adi cAra pratimA, kalyANaka vagere taponuM grahaNa karavuM. || 124 / 21/18 sukkaMmi paDivayAo, taheva vuDDIeN jAva pnnnnrs| paMcadasipaDivayAhiM, to hANI kiNhapaDivakkhe // 915 // 19/19 zukle pratipadaH tathaiva vRddhayA yAvatpaJcadaza / paJcadazapratipadi tato hAni kRSNapratipakSe // 19 // cAMdrAyaNa pratimAnA yavamaLyA ane vajamadhyA ema be bheda che, temAM pahelAM yavamadhyapratimAne jaNAvatA graMthakAra kahe che gAthArtha-TIkArya-zuklapakSamAM ekamanA divase eka bhikSA ke eka koLiyA jeTalo, bIjanA divase be bhikSA ke be koLiyA jeTalo, ema kramazaH eka eka divase eka eka bhikSA ke koLiyAnI vRddhi karatAM karatAM pUnamanA divase paMdara bhikSA ke paMdara koLiyA jeTalo AhAra karavo. vadapakSamAM ekamanA divase paMdara bhikSA ke paMdara koLiyA jeTalo, bIjanA divase cauda bhikSA ke cauda koLiyA jeTalo, ema kramazaH eka eka divase eka eka bhikSA ke eka eka koLiyAnI hAni karatAM amAsanA divase eka bhikSA ke eka koLiyA jeTalo AhAra levo e yavamaLyA pratimA che. || 126 / 26/16 kiNhe paDivai paNarasa, igegahANI ujAva ikko u| Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 19 gujarAtI bhAvAnuvAda 403 amavassapaDivayAhiM, vuDDI pannarasa punnAe // 916 // 19/20 kRSNe pratipadi paJcadaza ekaikahAnistu yAvad ekastu / amAvasyApratipadovRddhiH paJcadaza pUrNAyAm // 20 // bIjI vajamaNA pratimAne kahe che gAthArtha-TIkArtha- kRSNapakSamAM ekamanA divase paMdara bhikSA ke paMdara koLiyA jeTalo AhAra levo. pachI kramazaH eka eka divase eka eka bhikSA ke eka eka koLiyAnI hAni karatAM karatAM amAsanA divase eka bhikSA ke eka koLiyA jeTalo AhAra levo. zuklapakSamAM ekamanA divase paNa eka bhikSA ke eka koLiyA jeTalo AhAra levo. pachI kramazaH eka eka divase eka eka bhikSA ke eka eka koLiyAnI vRddhi karatAM karatAM pUnamanA divase paMdara bhikSA ke paMdara koLiyA jeTalo AhAra levo te vajamadhyA pratimA che. || 16 / 26 / 20 etto bhikkhAmANaM, egA dattI vicittruuvaavi| kakkaDiaMDagamettaM kavalassa vi hoi viNNeyaM // 917 // 19/21 itto bhikSAmAnamekA dattirvicitrarUpA'pi / kukkuTyaNDamAnaM kavalasyApi bhavati vijJeyam // 21 // ahIM tapamAM bhikSA Adi levAnuM kahyuM. AthI bhikSA AdinA lakSaNane (= pramANane) kahe che gAthArtha-TIkArtha- ekavAra bhojana nAkhavuM te datti che. eka datti eka bhikSA che. eka vAra nAkheluM bhojana (dALa-bhAta vagere bheguM karavAthI) bahu ke thoDAM dravyovALuM hoya, eka ke aneka dravyovALuM hoya to paNa eka datti= eka bhikSA gaNAya. kukaDInA iMDA jeTaluM koLiyAnuM pramANa che. // 117 | 26/22 eyaM ca kIramANaM, saphalaM prisuddhjogbhaavss| nirahigaraNassa NeyaM, iyarassa na tArisaM hoI // 918 // 19/22 etacca kriyamANaM saphalaM parizuddhayogabhAvasya / niradhikaraNasya jJeyamitarasya na tAdRzaM bhavati // 22 // tapanA adhikAramAM ja vizeSa kahe chegAthArtha-TIkArtha- nirdoSa kriyAvALA, nirdoSa bhAvavALA ane atizaya mahAraMbha rUpa ke kalaharUpa adhikaraNathI rahitane A tapa saphaLa bane che= mokSAdi phaLa ApanAruM thAya che. bIjAne A tapa tevuM saphaLa banatuM nathI. arthAt A tapathI adhikaraNathI rahitane jevuM phaLa maLe che tevuM phaLa adhikaraNathI yuktane maLatuM nathI. // 118 || 11/12 anno'vi atthi citto, tahA tahA devyaaniogenn| muddhajaNANa hio khalu, rohiNimAdi muNeyavvo // 919 // 19/23 anyadapi asti citraM tathA tathA devatAniyogena / mugdhajanAnAM hitaM khalu rohiNyAdi jJAtavyam // 23 // rohiNI Adi vividha tapono nirdeza - Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 zrI paJcAzaka prakaraNa - 19 gujarAtI bhAvAnuvAda gAthArtha-TIkArtha- lokarUDhi pramANe rohiNI Adi devatAne uddezIne karavAmAM AvatA rohiNI Adi bIjAM paNa vividha tapo che. A tapo viSayAbhyAsa rUpa hovAthI mugdha lokone avazya hitakara jANavA. / 121 | 26/23 rohiNi aMbA tahamaMdauNNayA svvsNpyaasokkhaa| suyasaMtisurA kAlI, siddhAIyA tahA ceva // 920 // 19/24 rohiNI ambA tathA mandapuNyikA sarvasampatsaukhyAH / / zrutazAntisurA kAlI siddhAyikA tathA caiva // 24 // devatAone ja jaNAvatA graMthakAra kahe che gAthArtha-TIkArtha- rohiNI, aMbA, maMdapuSyikA, sarvasaMpatu, sarvasaukhyA, zrutadevatA, zAMtidevatA, kAlI, siddhAyikA A (nava) devatA che. 120 || 26/24 emAidevayAo, paDucca avaUsagA uje cittaa| NANAdesapasiddhA, te savve ceva hoMti tavo // 921 // 19/25 evamAdidevatAH pratItya apavasanAni tu ye citrAH / nAnAdezaprasiddhAste sarve caiva bhavanti tapaH // 25 // gAthArtha- A nava vagere devatAnI ArAdhanA mATe je vividha tapo judA judA dezamAM prasiddha che, te badhA tapa che. TIkArtha- temAM rohiNI tapamAM sAta varSa ane sAta mahinA sudhI rohiNI nakSatranA divase upavAsa karavo ane vAsupUjyacinanI pratimAnI pratiSThA ane pUjA karavI. aMbA tapamAM pAMca pAMcamamAM ekAsaNuM vagere tapa karavo ane neminAtha bhagavAnanI tathA aMbikAdevInI pUjA karavI. zrutadevatA tapamAM agiyAra agiyArasamAM upavAsa, jattha kasAyaniroho, baMbhaM jiNapUyaNaM aNasaNaM c| so savvo ceva tavo, visesao muddhaloyaMmi // 922 // 19/26 yatra kaSAyanirodho brahma jinapUjanamanazanaM ca / tatsarvaM caiva tapo vizeSato mugdhaloke // 26 // have devatAnA uddezathI (=devatAnI ArAdhanA mATe) karAtA ukta tapane tapa kevI rIte kahevAya ? evI AzaMkA karIne kahe che gAthArtha- je tapamAM kaSAyano nirodha thAya, brahmacaryanuM pAlana thAya, jinapUjA ane bhojanano tyAga thAya te sarva tapa che, mugdhalokomAM vizeSarUpe tapa che. TIkArtha:- pahelIvAra tapamAM pravRtti karanAra mugdhaloka te pramANe-devatA vagerenA uddezathI (= puNyabaMdha mATe) pravRtta thAya. pachI abhyAsa thavAnA kAraNe karmakSaya mATe paNa tapamAM pravRtti kare, te zarUAtathI ja mokSa mATe pravRtti karavA samartha banato nathI. kAraNa ke ajJAna che= mokSa vagerenA yathArtha jJAnathI rahita che. jyAre sabuddhi jIvo A tapanuM vidhAna mokSa mATe ja che evI buddhithI ja tapa kare che. kahyuM che ke- mokSArthava tu yate viziSThamatiruttama: puruSa: (tattvArthAdhigama saMbaMdhakArikA gAthA-5 uttarArdha)= viziSTa mahimAna puruSa mokSa Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 19 gujarAtI bhAvAnuvAda 405 mATe ja prayatna kare che. (=mokSa mATe ja dharma kare che.) kare. mokSa mATe prayatna Agamokta vidhithI ja kAraNa ke Agama sivAya bIjA AlaMbanamAM anAbhoga kAraNa che. (arthAtu Agama sivAya bIjuM AlaMbana levAmAM ajJAnatA kAraNa che. jyAM ajJAnatA hoya tyAM mokSa mATe prayatna na thaI zake. mATe AgamanuM AlaMbana laIne Agamokta vidhithI ja tapa karavo joIe). / 122 / 26/ra6 evaM paDivattIe, etto mggaannusaaribhaavaao| caraNaM vihiyaM bahavo, pattA jIvA mahAbhAgA // 923 // 19/27 evaM pratipattyA ito mArgAnusAribhAvAt / caraNaM vihitaM bahavaH prAptA jIvA mahAbhAgAH // 27 // devatAnA uddezathI (=devatAnI ArAdhanA mATe) karAto A tapa sarvathA niSphaLa che ke kevaLa A lokanuM ja phaLa Ape che evuM nathI, kiMtu cAritranuM paNa kAraNa che. AthI tapa cAritranuM kAraNa che e viSayane jaNAvatAM graMthakAra kahe che - gAthArtha-TIkArtha- zubha anuSThAnomAM (=dharmakriyAmAM) vipno na Ave ityAdi hetuthI sAdhamika devatAonI tapa rUpa ArAdhanAthI ane jenuM svarUpa pUrve (26mI) gAthAmAM jaNAvyuM che te kaSAya AdinA nirodhanI pradhAnatAvALA tapathI mArgAnusArI bhAva= mokSamArgane anukULa adhyavasAya thAya che. mArgAnusArI bhAvathI ghaNA mahAnubhAva jIvo AsopadiSTa cAritrane pAmyA che. || 123 || 26/27 savvaMgasuMdaro taha, nirujasiho paramabhUsaNo cev| AyaijaNago sohaggakapparukkho tahaNNo'vi // 924 // 19/28 sarvAGgasundarastathA nirujazikhaH paramabhUSaNazcaiva / mAtina: saumAtpavRkSa: tathADacofpa 28 paDhio tavo viseso aNNehiM vi tehiM tehiM stthehi| maggapaDivattiheU haMdi viNeyANuguNNeNaM // 925 // 19/29 paThitastapovizeSo'nyairapi teSu teSu zAstreSu / mApratipattidetuH TUM iviyAnupuSyana / 26 che. gAthArtha :- sarvAMgasuMdara, niruzikha, paramabhUSaNa, Ayatijanaka, saubhAgya A tapo che. tathA bIjAM paNa vizeSatapo bIjAoe te te zAstramAM kahyAM che. A tapo navA abhyAsI jIvonI yogyatAnusAra mokSamArganA svIkAranuM kAraNa jANavA. (28-29) TIkArya :- je tapathI sarva aMgo suMdara thAya te sarvAMgasuMdara. je tapanuM mukhya phaLa roganAza che te nirujazikha, je tapathI uttama AbhUSaNo maLe te paramabhUSaNa. je tapa bhaviSyamAM iSTaphaLa Ape te Ayatijanaka. je tapa saubhAgya meLavavAmAM kalpavRkSa samAna che te saubhAgyakalpavRkSa. A tapo navA abhyAsI jIvonI yogyatAnusAra mokSamArganA svIkAranuM kAraNa che. mokSamArganA svIkAranuM kAraNa vyavahArathI mokSamArga ja che. pUrvapakSa- A tapo abhidhvaMga(=rAga) vALA hovAthI muktimArga nathI. uttarapakSa :- koIka navA abhyAsI jIvo evA hoya che ke je prAraMbhamAM abhivRMgavALA anuSThAnamAM pravarte che, arthAtu abhivRMgathI saMsArasukhanA rAga AdithI anuSThAnamAM joDAya che, paNa pachI (mokSa AdinuM jJAna thatAM) abhivRMga rahita anuSThAna pAme che. AthI tevA jIvone A tapa mokSamArga Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406 zrI paJcAzaka prakaraNa - 19 gujarAtI bhAvAnuvAda 5maaun||2 ne che. // 924 // 19 / 28 // 925 // 19/29 aTThovavAsA egaMtareNa vihipAraNaMca AyAmaM / savvaMgasuMdaro so hoi tavo sukkapakkhaMmi // 926 // 19/30 aSTAvupavAsA ekAntareNa vidhipAraNaJca AcAmAmlam / sarvAGgasundaraM tadbhavati tapaH zuklapakSe // 30 // khamayAdabhiggaho iha, sammaM pUyA ya viiyraagaannN| dANaM ca jahAsattiM, jaidINAINa viNNeyaM // 927 // 19/31 jummaM / kSamatAdyabhigraha iha samyag pUjA ca vItarAgANAm / dAnaJca yathAzakti yatidInAdInAM vijJeyam // 31 // yugmam / have sarvAMgasuMdara Adi vizeSa prakAranA tapanuM vivaraNa karatA graMthakAra kahe chegAthArtha-TIkArya- zuklapakSamAM ekAMtare ATha upavAsa karavA ane dareka upavAsanA pAraNe pratyAkhyAna saMdhI sparzana mAhi vidhipUrva sAyaMnisa 2 me sAgasuM42 ta5 cha. // 926 // 19/30 gAthArtha-TIkArtha :- A tapamAM kSamA, namratA, saraLatA Adino niyama, bhAvathI jinapUjA ane sAdhu, garIba vagerene yathAzastihAna 42j. // 927 // 19/31 evaM ciya nirujasiho, navaraM so hoi kiNhapakkhaMmi / taha ya gilANa tigicchAbhiggahasAro muNeyavvo // 928 // 19/32 evameva nirujazikha: navaraM sa bhavati kRSNapakSe / / tathA ca glAna-cikitsAbhigrahasAro jJAtavyaH // 32 // nirujazikha tapanuM varNana gAthArtha-TIkArya :- sarvAMgasuMdaranI jema nirajazikha tapa che. paNa te vadamAM karavo arthAtu vadapakSamAM ekAMtare ATha upavAsa karavA ane dareka upavAsanA pAraNe AyaMbila karavuM e nirajazikhatapa che. pathya mAhAra sAhina hAna ne bhAre sAnanI yAvazya 42vI sevA niyama 42vo. // 928 // 19 / 32 battIsaM AyAmaM, egaMtarapAraNeNa suvisuddho| taha paramabhUsaNo khalu, bhUsaNadANappahANo ya // 929 // 19/33 dvAtriMzadAcAmAmlAni ekAntarapAraNena suvizuddhAni / / tathA paramabhUSaNaH khalu bhUSaNadAnapradhAnazca // 33 // paramabhUSaNa tapanuM varNanagAthArtha-TIkArtha- ekAMtare batrIza nirdoSa AyaMbila karavAM tathA jinane tilaka Adi AbhUSaNo yaDhAvAM the 52mabhUSA ta5 cha. // 929 // 19 / 33 evaM AyaijaNago, viNNeo navaramesa savvattha / aNigRhiyabalaviriyassa hoi suddho viseseNaM // 930 // 19/34 Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 19 gujarAtI bhAvAnuvAda 407 evamAyatijanako vijJeyaH navarameSaH sarvatra / anigUhitabalavIryasya bhavati zuddho vizeSeNa // 34 // Ayatijanaka tapanuM varNanagAthArtha - paramabhUSaNa tapanI jema ekAMtare batrIsa AyaMbila karavAM e Ayatijanaka tapa che. paNa A tapamAM ATalI vizeSatA che ke sarva dharmakAryomAM baLa ane vIryane nahi gopavanArano A tapa vizeSa zuddha thAya che. TIartha- paNa= zarI2nI zanti. vIrya= thittano utsAha // 930 // 19 / 34 citte egaMtarao, savvarasaM pAraNaM ca vihipuvvaM / sohaggakapparukkho, esa tavo hoi kAyavvo // 931 // 19/35 caitre ekAntarakaH sarvarasaM pAraNaJca vidhipUrvam / saubhAgyakalpavRkSa eSaH tapo bhavati kartavyaH // 35 // saubhAgya kalpavRkSa tapanuM varNana gAthArtha-TIkArtha- caitramAsamAM ekAMtare upavAsa karavA. pAraNe gurudAna Adi vidhipUrvaka sarva vigaIvALuM bho4na 42 me saubhAgya pratyakSa ta5 cha. // 931 // 19 / 35 dANaMca jahAsattiM, ettha samattIe~ kapparukkhassa / ThavaNA ya vivihaphalaharasaMNAmiyacittaDAlassa // 932 // 19/36 dAnaJca yathAzakti atra samAptau kalpavRkSasya / sthApanA ca vividha-phalabhara-sannAmita-citraDAlasya // 36 // gAthArtha-TIkArtha- A tapamAM athavA pUrNa thAya tyAre yathAzakti sAdhu Adine dAna ApavuM tathA vividha igonA bhArathI yI paDedI vividha zApAmovAmA sonerI yojAnA vRkSanI sthApanA 42vI. // 932 // 19/36 ee avaUsaNagA, iTThaphalasAhagA ustttthaanne|| aNNatthajuyA ya tahA, viNNeyA buddhimNtehiN||933 // 19 /37 etAni avajoSaNakAni iSTaphalasAdhakAni tu svasthAne / anvarthayuktAni ca tathA vijJeyAni buddhimadbhiH // 37 // mugdhajIvone A tapathI lAbha - gAthArtha-TIkArtha- A taponI ArAdhanA mugdha navA abhyAsI jIvone iSTaphaLa sAdhe che ane tapo anvarNayukta cha= arthayuta nAmavAcha. tapana nAmonA artho mahAvIsabhI thAma 49vyA che. // 933 // 19 / 37 iMdiyavijao'vi tahA, kasAyamahaNo ya jogsuddhiie| emAdao'vi NeyA, tahA tahA paMDiyajaNAo // 934 // 19/38 indriyavijayo'pi tathA kaSAyamathanazca yogazuddhiH / evamAdayo'pi jJeyA tathA tathA paNDitajanAt // 38 // Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 zrI paJcAzaka prakaraNa - 19 gujarAtI bhAvAnuvAda indriyajaya vagere tapono nirdeza gAthArtha iMdriyavijaya, kaSAyamathana, yogazuddhi ityAdi tapo paNa che, kayo tapa kevI rIte karavo ane keTalA divasano che te tapanI AcaraNA anubhavI loka pAsethI jANI levuM. TIkArtha :- iMdriyavijaya vizeSa prakArano tapa che. teno anvartha (=nAma pramANe thato arthI prasiddha che. tathA kaSAyamathana tapano paNa anvartha spaSTa ja che. jenAthI mana-vacana-kAyAnA vyApAro nirdoSa bane te yogazuddhi tapa. A tapanuM svarUpa AcaraNAthI jANI levuM. te A pramANe-iMdriyavijayamAM eka iMdriyane AzrayIne purimaDha, ekAsaNuM, nIvi, AyaMbila ane upavAsa e pAMca tapanI eka oLI karavI. e pramANe bIjI cAra iMdriyone AzrayIne eka eka oLI karavI. Ama iMdriyavijaya tapamAM pacIza divaso thAya. kaSAyamathana tapamAM eka kaSAyane AzrayIne ekAsaNuM, nIvi, AyaMbila ane upavAsa e cAra tapanI eka oLI karavI e pramANe bIjA traNa kaSAyone AzrayIne traNa oLI karavI. Ama kaSAyamathana tapamAM soLa divaso thAya. yogazuddhi tapamAM nIvi,AyaMbila ane upavAsa e traNanI eka oLI evI traNa oLI eka eka yogane AzrayIne karavI. A tapamAM nava divaso thAya. Adi zabdathI aSTakarmasUdana, tIrthakara mAtu, samavaraNa tapa, naMdIzvara, puMDarIka, akSayanidhi, sarvasaukhyasaMpatti vagere to samajavA. teno vidhi vagere A pramANe che. aSTakarmasUdana tapamAM kramazaH upavAsa, ekAsaNuM, eka dANAnuM ThAma covihAra AyaMbila, ekalaThANuM, ekadatti AyaMbila, nIvi,AyaMbila, ATha koLiyAnuM ekAsaNuM e ATha tapanI eka oLI evI ATha oLI karavI. Ama A tapa 64 divase pUrNa thAya. bhAdaravA mAsamAM tIrthaMkaranI mAtAnI pUjApUrvaka sAta ekAsaNAthI tIrthakara mAtRtapa thAya che. bhAdaravA mAsamAM ja samavasaraNanI pUjApUrvaka ekAsaNuM, nIvi, AyaMbila ane upavAsa e cAramAMthI zakti pramANe koI eka tapa 16 divasa sudhI karavo. e pramANe cAra bhAdaravA mAsamAM cosaTha divasothI A tapa pUrNa thAya. amAvasyAmAM paTamAM AlekhelA naMdIzvara jinacaityanI pUjA pUrvaka upavAsa Adi koI tapa karavo e naMdIzvara tapa che. caitra pUrNimAnA divase zrI puMDarIka gaNadharanI pUjA pUrvaka upavAsa Adi koI tapa karavo e puMDarIka tapa che. jinabiMba samakSa kaLaza sthApIne temAM pratidina eka muThI cokhA nAkhavAthI jeTalA divase te kaLaza cokhAthI pUrNa bharAya teTalA divasa ekAsaNuM vagere tapa karavo e akSayanidhi tapa che. eka ekamamAM, be bIjamAM, traNa trIjamAM, ema yAvatuM paMdara pUrNimAmAM upavAsa karavo e sarva saukhyasaMpatti tapa che. A pramANe bIjAM paNa tapo che. | 124 / 26/38 cittaM cittapayajuyaM, jiNiMdavayaNaM asesasattahiyaM / parisuddhamettha kiM taM, jaM jIvANaM hiyaM nntthi?||935 // 19/39 citraM citrapadayutaM jinendravacanamazeSasattvahitam / parizuddhamatra kiM tavajjIvAnAM hitaM nAsti ? // 39 // A tapo AgamamAM dekhAtA nathI evI zaMkAnuM samAdhAna karatA graMthakAra kahe che gAthArtha :- jinAgama abhuta, athavA aneka prakAranuM che. jinAgama vividha padothI yukta, saghaLA jIvone hitakAraka-upakAraka ane parizuddha(=nirdoSa) che. jIvone je hitakara che jinAgamamAM te zuM nathI ? TIkArtha :- abhuta jinAgamamAM aneka atizayo kahelA hovAthI jinAgama adbhuta che. aneka prakAranuM-aMgazruta ane aMgabAhyazruta Adi bhedothI aneka prakAranuM che. Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 19 gujarAtI bhAvAnuvAda 409 vividha padothI yuktaH- vividha arthonuM pratipAdana karanArA zabdothI yukta che. saghaLA jIvone hitakAraka :- bhavya jIvonI yogyatAnusAra mokSamArgane svIkAravAnA upAyone jaNAvanAra hovAthI saghaLA jIvone hitakAraka= upakAraka che. parizuddha :- suvarNanI jema kaSa, cheda ane tApathI nirdoSa che. A pramANe jIvone je hitakara hoya ane jinAgamamAM na hoya te zuM che? arthAtu jIvone je hitakara hoya te badhuM ja jinAgamamAM che AthI A tapa (vartamAnakALamAM) dekhAtA AgamamAM upalabdha thato na hoya to paNa upalabdha che ema samajavuM. kAraNa ke A tapa tevA prakAranA lokone hitakara che. / 1ra6 / 26 / rU5 savvaguNapasAhaNamo,Neo tihi aTThamehi prisuddho| dasaNanANacarittANa esa resiMmi supasattho // 936 // 19/40 sarvaguNaprasAdhano jJeyaH tribhiraSTamaiH parizuddhaH / darzanajJAnacAritrANAmeSaH nimittaM suprazastaH // 40 // darzana-jJAna-cAritra tapanuM varNana gAthArtha-TIkArtha :- darzana-jJAna-cAritra nimitte traNa aThThamothI tapavizeSa thAya che. A tapa sarvaguNone lAvanAra, nirdoSa ane atizaya zubha che. AmAM eka aThThama darzanaguNanI zuddhi mATe che. e pramANe bIjA be aThThama jJAna ane cAritranI zuddhi mATe che. / 636 / 26 | 40 eesu vaTTamANo, bhaavpvittiieNbiiybhaavaao| suddhAsayajoeNaM, aniyANo bhavavirAgAo // 937 // 19/41 eteSu vartamAno bhAvapravRttyA bIjabhAvAt / zuddhAzayayogena anidAno bhavavirAgAt // 41 // sarvAMgasuMdara Adi tapomAM jIva (mane suMdara zarIra maLe ityAdi) nidAna sahita pravRtti kare che, AthI A tapo karavA yogya nathI evI zaMkAne dUra karavA A tapomAM pravRtti karanAra jIvanidAna rahita che te jaNAve che gAthArtha :- (mavipavitta =) bahumAnapUrvakanI kriyAthI A tapomAM pravartato jIva (suddhAsano ) zuddhAzayanA saMbaMdhathI bodhibIja thavAthI ane bhavavirAga thavAthI nidAnarahita che. TIkArtha :- A tapomAM pravRtti karato jIva bahumAnapUrvaka kriyA kare che AthI nidAna rahita che. kAraNa ke bahumAnapUrvakanI kriyAthI zubhAzaya= zubha adhyavasAya thAya che. zubha adhyavasAyathI bodhibIja ane saMsAranirveda thAya che. AthI A tapo saMsAranirveda vagerenuM kAraNa thAya che. je saMsAranirveda vagerenuM kAraNa hoya te bodhi AdinI mAgaNInI jema nidAna nathI. ukta tapo keTalAka jIvone saMsAranirveda AdinA hetuo hovAthI nidAna rahita che. te zarUthI 26/42 visayasarUvaNubaMdhehiM taha ya suddhaMjao anntttthaannN| NivvANagaM bhaNiyaM, aNNehivi jogamaggaMmi // 938 // 19/42 viSayasvarUpAnubandharU Su tathA ca zuddhaM yato'nuSThAnam / nirvANAGgaM bhaNitamanyairapi yogamArge // 42 // Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 zrI paJcAzaka prakaraNa - 19 gujarAtI bhAvAnuvAda eyaM ca visayasuddhaM, egaMteNeva jaM tao juttaM / AroggabohilAbhAipatthaNAcittatullaM ti // 939 // 19/43 // jummaM // etacca viSayazuddhamekAntenaiva yattato yuktam / / Arogya-bodhilAbhAdi-prArthanA-cittatulyamiti // 43 // yugmam A tapo nidAna rahita hovAthI ja mokSanuM kAraNa che e viSaya anya AcAryonA matathI jaNAvatA graMthakAra kahe che : gAthArtha :- anya darzanIoe paNa adhyAtmazAstromAM viSaya, svarUpa ane anubaMdhathI zuddha anuSThAnane mokSanuM kAraNa kahyuM che. AthI A tapo viSayAdithI zuddha hovAthI nidAna rahita che. TIkArtha-viSayazuddha :- viSaya eTale tapanuM AlaMbana, jema ke tIrthakara nirgamana tapanuM tIrthakaranI pravajyA AlaMbana che= nimitta che. je tapamAM viSaya zuddha hoya te tapa viSayazuddha che. svarUpazuddhaH- je tapanuM AhAratyAga, brahmacarya, jinapUjA, sAdhudAna Adi svarUpa zuddha hoya te tapa svarUpazuddha che. anubaMdha zuddhaH- je tapanA pariNAmano bhaMga na thAya, balka uttarottara vadhe e tapa anubaMdhazuddha che. / 638 16 I 42 gAthArtha - () anaMtara ukta tapa viSayazuddha che. viSayazuddha hovAthI ArogyabodhilAbha AdinI prArthanAvALA cittanI tulya che. AthI sarvathA saMgata ja che TIkArtha :- anaMtarokta tapa sarva doSothI rahita tIrthakaranA AlaMbanavALuM hovAthI viSayazuddha che. AthI e tapa mAgaNIthI yukta hovA chatAM mAma|vohillAmaM samAdivaramuttama vaMtu= "mokSane, mokSanuM kAraNa bodhilAbhane ane bodhilAbhanuM kAraNa utkRSTa samAdhine= samatAne Apo." evI mAgaNInI pradhAnatAvALA citta samAna hovAthI sarvathA ja saMgata che, arthAt jema AvI mAgaNI nidAna nathI, tema A tapano viSaya arihaMta hovAthI A tapa nidAnarUpa nathI. / rU 21 | karU jamhA eso suddho, aNiyANo hoi bhaaviymiinnN| tamhA kareha sammaM, jaha viraho hoi kammANaM // 940 // 19/44 yasmAdetat zuddhamanidAnaM bhavati bhAvitamatInAm / tasmAt kuruta samyag yathA viraho bhavati karmaNAm // 44 // voviMzatita pAza samAptam 26 | A pramANe hamaNAM ja kahelo (sarvaprakArano) tapa nidAnathI rahita che ema siddha karyuM. have upadeza ApatA graMthakAra kahe che gAthArtha :- anaMtarokta tapa sadAgamathI vAsita cittavALA jIvone pUrvokta yuktithI nidAna rahita nirdoSa thAya che. AthI bhAvazuddhithI jJAnAvaraNIyAdi karmono viraha= nAza thAya te rIte A tapa ja karo. TIkArtha :- ahIM viraha zabdanA prayogathI A prakaraNa AcArya zrI haribhadrasUri mahArAje karyuM che. enuM sUcana karyuM che. kAraNa ke viraha zabda temanI kRtinuM cihna che. || 24026/44 - ogaNIsamAM paMcAzakanI TIkA pUrNa thaI. zvetAMbaromAM mukhya AgamavedI puruSomAM zreSTha ane caudaso (1400) prakaraNonA praNetA sugRhItanAmadheya AcArya zrI haribhadrasUrie racelA "paMcAzaka' nAmanA prakaraNanI 'ziSyahitA" nAmanI A TIkA samApta thaI. - tADapatra - pU. yazobhadrasUrivRtti lekhana prazasti vizAla caMdrakuLamAM caMdranA kiraNa sadeza ujavaLa guNathI yukta, kalikALanA kalaMkita maLathI mukta zrI jinezvara nAmanA sUrIzvara thayA (1) temanA ziSyomAM jinazAsananI sAdhanA karavAmAM ja ekAgra manavALA, Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paJcAzaka prakaraNa - 19 gujarAtI bhAvAnuvAda 411 tapa tejathI sUryanI jevA prasiddha zrI jinacaMdrasUrIzvara nAmanA zreSTha ziSya che. (2) bhavyajIvone bodha karavAmAM tatpara, viranA jevA sthira, AgamanA jANakAra zrI abhayadevasUrIzvara nAmanA temanA bIjA paNa uttamabhavya ziSya che. (3) tathA deDhadharmI, dharmanI rUcivALA, dharmanA upadezaka muni zrI dharmadevaupAdhyAyajI temanA ziSya che. (4) zrI lAdezamAM zuddhavaMzI lokothI samRddha, jinamaMdirothI samRddha, ratnano jANe samudra hoya, evuM vaTapadra nAmanuM nagara che, jyAM ratnasamudra nAmano rAjA che. (5) te nagaramAM zraddhALu, daDha samyakRtvavALo, vicakSaNatA guNathI yukta jIvAdi padArthono jJAtA, dhanadhAnyathI ADya, nirmaLacittavALo amma nAmano zreSTha zrAvaka amAtya vase che jeNe A manuSyalokamAM yuvAnI, dhana, dhAnya vagerene anitya jANIne paraloka saMbaMdhI dharmakAryo karavA dvArA pote kRtakRtya thayo che. (6-7) tenI hollA nAmanI patnI che je sthira svabhAvavALI, saMsArabhAvanAthI bhAvita, nirmaLa cittavALI, saMvegamAM tatpara, satyavaktA, vinayI, jinapUjAnA kartavyamAM rakta, gurusAdhune dAna ApavAmAM tatpara dharmamAM ja rAgI, tapa ane saMyamamAM udyamI, dAnanI rucivALI, rUpavatI svabhAvathI ja karuNAsabhara cittavALI ane jinavacanathI bhAvita mativALI che. (8-9-10) jJAnadAnanA rAgI banelA kalikAlamAM dharma e ja moTAmAM moTo paropakAra che. ema jANIne zrutajJAna uparanA AdarathI nirjarAne mATe te ame amAtye pApano nAza ane saMsArano uccheda karanArI yazakIrti jevA ujvaLa varNavALI sUtrasahita zrI paMcAlakasUtranI vRtti lakhAvI che. (11-12-13) jyAM sudhI meruparvatanI zikhA che, jyAM sudhI caMdrasUrya potapotAnA mAMDalAmAM bhramaNa kare che, jyAM sudhI graha ane nakSatro che. tyAM sudhI A pustaka vRddhi pAmo. (14) zrutajJAnanA dAnathI manuSya nikSe atyaMta kRtArtha thAya che, lokamAM prazaMsAne pAme che ane kadI paNa Apattine pAmato nathI. (15) jJAna vaDe manuSyalokamAM jIva sarvapadArthono jJAtA bane che, pUjanIya bane che, ane yazane varelo prazaMsanIya bane che. (16) - jinezvarabhagavaMte prarUpeluM jJAna vivekane utpanna kare che, vaLI te mokSasukhanuM pradhAna kAraNa che, ane ekamAtra te ja narakagatinuM nivAraNa karanAra che. (17) jJAnanuM dAna karanAra manuSya kadApi apayazanA kalaMkane prApta karato nathI. zrutajJAnanA dAna vaDe nirvikalpa saMsAranA vistArane ullaMghI jAya che. (18) jJAnanuM phaLa virati che, viratithI Azravano nirodha thAya che,Azravano nirodha thavAthI saMvara thAya che ane saMvarathI vipula tapa thAya che. (19) tapanuM phaLa nirjarA che, nirjarAthI karmano kSaya thAya che. karmanA kSayathI jIva siddha, buddha ane zAzvata bane che. (20) zrI haribhadrasUriviracita zrI paMcAzakasUtranI zrIyazobhadrasUriviracita TIkAno bhAvAnuvAda karavAmAM mArA maMda kSayopazamanA kAraNe jinAjJAthI viruddha temaja zrI graMthakAramaharSi ane zrI TIkAkAra maharSinA Azaya viruddha kAMI lakhAyuM hoya to micchA mi dukkaDa. || zrI II || zubha bhavatu // | zrI . Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 800 Sansthan Manav Kalyan SAM M m 2012 2 24 daug nun in .