Panchashak Prakaran Gujarati Bhavanuvad

SR No.: 035330
Original Sutra Author: N/A
Author: Dharmratnavijay
Publisher: Manav Kalyan Samsthan
Publication Year: 2019
Total Pages: 441
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 37 MB

Page 46

श्री पञ्चाशक प्रकरण - 1 गुजराती भावानुवाद 017 બીજું ગુણવ્રત કહેવાયું. હવે અનર્થદંડવિરતિ નામનું ત્રીજું ગુણવ્રત કહે છે : तहऽणत्थदंडविरई, अण्णं सचउव्विहो अवज्झाणे। पमयायरिए हिंसप्पयाण पावोवएसे य // 23 // 1/23 છાયા :- તથા નવUવિરતિઃ મચત્ સ વધઃ અપધ્યાને | प्रमादाचरिते हिंस्रप्रदानं पापोपदेशे च // 23 // ગાથાર્થ :- તથા ત્રીજું ગુણવ્રત અનર્થદંડવિરતિ છે. તે અપધ્યાન, પ્રમાદાચરણ, હિંસાપ્રદાન અને પાપોપદેશ એમ ચાર પ્રકારે છે. ટીકાર્થ :- ‘તUસ્થિદંવરડું'= તથા અનર્થદંડની વિરતિ તે ‘સપUT'= ત્રીજું ગુણવ્રત છે. “સો'= તે અનર્થદંડ " બ્રહો'= ચાર પ્રકારે છે (1) “મવાળ'= નિરર્થક અશુભ વિચારો કરવા, (2) પમાયરિ'= (મદ્ય, વિષય, કષાય, નિદ્રા અને વિકથા) આ પાંચ પ્રકારના પ્રમાદનું આસેવન કરવું. હિંમuથાપનાવોવાસે '= ‘હિંસMયાપા' અને ‘પાવોવાસ'= આ બે શબ્દોનો સમાહાર દ્વન્દ સમાસ છે. ‘હિંસMયUT'= હિંસા કરવાના સ્વભાવવાળા હોય તે હિંન્ન કહેવાય. પ્રાણીને ઉપઘાત કરનારા આવા શસ્ત્ર, અગ્નિ, વિષ વગેરે હિંસક ઉપકરણો બીજાને આપવા તે. ‘પાવોવાસે '= પાપવિષયક બીજાને ઉપદેશ આપવો. દા.ત. ખેતર ખેડો, બળદને દમો- એમ બીજાને પાપકાર્યોમાં પ્રોત્સાહિત કરવો તે. જે 23 / 2/22 ત્રીજા ગુણવ્રતમાં વર્જનીય અતિચારો કહે છે : कंदप्पं कुक्कुइयं, मोहरियं संजुयाहिगरणं च। उवभोगपरीभोगाइरेगयं चेत्थ वज्जेइ // 24 // 1/24 છાયા - વેન્ડ વચ્ચે મૌરવ સંયુતાધિરVIૐ उपभोगपरिभोगातिरेकतां चात्र वर्जयति // 24 // ગાથાર્થ :- શ્રાવક ત્રીજા ગુણવ્રતમાં કંદર્પ, કૌ૯, મૌખર્ય, સંયુક્તાધિકરણ અને ઉપભોગપરિભોગાતિરેકતા એ પાંચ અતિચારોનો ત્યાગ કરે છે. ટીકાર્થ- ‘વસંખે'= કંદર્પ એટલે કામ, એ કામના હેતુભૂત એવી હાસ્યાદિ ચેષ્ટાઓ પણ કંદર્પ કહેવાય છે. તેને “ક્ષફર્ય'= વ શબ્દને ભાવ અર્થમાં પ્રત્યય લાગીને શૌચ શબ્દ બને છે. ભાંડ લોકોના જેવી મુખ, આંખ વગેરેને વિકૃત કરવારૂપ અનાર્ય ચેષ્ટા કરવી તેને, “મોરિય'= વિચાર્યા વગર અસંબદ્ધ બોલવું તેને “સંનયદિર'= ખાંડણીયું, સાંબેલું જેવા જીવહિંસા કરનારા સાધનો તે અધિકરણ કહેવાય. તેને સંયુક્ત એટલે જોડેલા તૈયાર રાખવા તેને ‘૩મો પરમોડાફરાર્થ'= જીવહિંસા જેનાથી થતી હોય એવી ઉપભોગ-પરિભોગની સામગ્રીને જરૂર કરતાં વધારે રાખવી તેને ત્ય'= અહીં આ ત્રીજા ગુણવ્રતમાં “વફ્ટ'= ત્યજે. આમાં કંદર્પ, કૌત્કચ્ય અને ઉપભોગપરિભોગાતિરેકતા એ ત્રણ અતિચારો પ્રમાદાચરણરૂપ છે. મૌખર્ય એ પાપોપદેશરૂપ છે અને સંયુક્તાધિકરણ એ હિંસાપ્રદાનરૂપ અતિચાર છે. 24 / 2/24