Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 06 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श.८ उ.१ मू. ३ सूक्ष्मपृथ्वीकायस्वरूपनिरूपणम् ६७ -प्रयोगपरिणताः अपि भवन्ति, न तु आहारकशरीरप्रयोगपरिणताः 'सेसं तं चेव' शेषं पर्याप्तकबादरवायुकायिकातिरिक्त सर्व यावत् पर्याप्तकचतुरिन्द्रियपर्यन्त तदेव पूर्वोक्तौदारिकादिशरीरत्रयप्रयोगपरिणतपुद्गलवदेवेति, 'जे अपज्जत्तरयणप्पभापुढविनेरइयपंचिंदियपोगपरिणया ते वेउव्विय तेयाकम्म सरीरप्पओगपरिणया' ये अपर्याप्तकरत्नप्रभापृथिवीनैरयिक पञ्चेन्द्रियप्रयोगपरिणताःपुद्गलाः प्रज्ञप्ताः ते वैक्रिय-तैजस-कार्मण-शरीरप्रयोगपरिणता एव भवन्ति, न तु आहारकौदारिकशरीरमयोगपरिणताः, नैरयिकाणामाहारकौदारिकशरीराभावात्, यस्य बादरवायुकायिक एकेन्द्रियप्रयोगपरिणत पुद्गलोंकी अपेक्षा विशेषता है और वह ऐसी है कि पर्याप्तक बादर वायुकायिक एकेन्द्रियप्रयोगपरिणतपुद्गल औदारिक, वैक्रिय, तैजस, कार्मण शरीरप्रयोगपरिणतभी होते हैं वे आहारक शरीरप्रयोगपरिणत नहीं होते हैं । 'सेसं तंचेव' पर्याप्तक बादरवायुकायिक से अतिरिक्त और सब कथन पर्याप्तक चोइन्द्रिय पर्यन्त जैसा कहा गया है वैसा ही जानना चाहिये । अर्थात् पर्याप्तक बादर पृथिवीकाय एकेन्द्रियसे लेकर पर्याप्तक चौहन्द्रियतक जीवोंमें औदारिक आदि शरीरत्रय प्रयोगपरिणतपुद्गल युक्तता ही है। 'अपज्जत्तरयणप्पभापुढवी नेरइयपंचिंदियपओगपरिणया ते वेउन्वियतेयाकम्मसरीरप्पओगपरिणया' अब प्रभु ऐसा समझाते हैं' कि जो पुद्गल अपर्याप्तक रत्नप्रभापृथिवी नैरयिक पञ्चेन्द्रियप्रयोगपरिणत हैं वे वैक्रिय, तैजस और कार्मण इन तीन शरीरोंके प्रयोगों से परिणत ही होते हैं । आहारक और औदारिक इन दो शरीरोंके प्रयोगसे परिणत नहीं होते हैं। क्योंकि नारकोंको औदारिक एवं પરિણત પુદગલેની અપેક્ષાએ એવી વિશેષતા છે કે “પર્યાપ્તક બાદ વાયુકાયિક એકેન્દ્રિય પ્રયોગપરિણત પુદગલ ઔદારિક, વૈક્રિય, વૈજસ અને કામણ શરીર પ્રયોગપરિણત પણ डाय छ- तया माला२४ शरीर प्रयागपरिणत होता नथी. 'सेस तचेव' पर्याप्त બાર વાયુકાચિક સિવાયના પર્યાપ્તક ચતુરિન્દ્રિય પર્યન્તના બાકીના જીવમાં ઔદારિક, તૈજસ અને કાર્માણ શરીર પ્રગપરિણત પુદગલયુક્તતા જ છે તેમ સમજવું.
'अपज्जत्तरयणप्पभापुढवीनेरइयपंचिंदियपओगपरिणया ते वेउब्विय तैयाकम्मसरीरप्पओगपरिणया' वे महावीर प्रभु मे सभी छात्र અપર્યાપ્તક રતનપ્રભા પૃથ્વી નૈયિક પંચેન્દ્રિય પ્રયોગપરિણત હોય છે, તેઓ વૈક્રિય, તેજસ અને કાશ્મણ એ ત્રણ શરીરના પ્રયોગથી પરિણત જ હોય છે- આહારક અને દારિક શરીરના પ્રગથી પરિણત હોતા નથી. કારણ કે નારકેને ઔદ રિક અને
श्री. भगवती सूत्र :
