Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 06 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
भगवतीमूने त्रयस्यैव सत्चात, तथैव सूक्ष्मबादाः अपर्याप्तकाः पर्याप्तकाश्च चतुर्विधाअपि अप्कायिक-तेजःकायिक-वायुकायिक वनस्पतिकायिकैकेन्द्रिय-द्वीन्द्रिय-त्रीन्द्रियचतुरिन्द्रिय-पयोगपरिणताः पुद्गलाः,औदारिकतैजसकार्मणशरीरप्रयोगपरिणता एव भवन्ति, किन्तु बादरपर्याप्तकवायूनाम् आहारकवर्जशरीरचतुष्टयं प्रतिपादयितुमाह -नवरं जे पज्जत्तवायरवाउकाइयएगिदियपओगपरिणया ते ओरालियवेउब्धियतेयाकम्मगसरीर-जाव-परिणया' नवरं विशेषस्तु ये पर्याप्तकबादरवायुकायिकैकेन्द्रियप्रयोगपरिणताः पुद्गलाः प्रज्ञप्तास्ते औदारिकक्रियतैजसकार्मणशरीर-यावत् बादर, पर्याप्त और अपर्याप्त मूक्ष्मपर्याप्त और सक्ष्मअपर्याप्त, बादरपर्याप्त और बादर अपर्याप्त ऐसे जो अपकायिक, तेजाकायिक, वायुकायिक वनस्पतिकायिक एकेन्द्रियजीव हैं, और पर्याप्त, और अपर्याप्तक जो दोइन्द्रिय, तेइन्द्रिय और चौइन्द्रिय जीव हैं इनके प्रयोगसे परिणत जो पुद्गल हैं वे औदारिक, तैजस और कार्मणशरीरप्रयोगपरिणत ही होते हैं । किन्तु बादरपर्याप्तक वायुकायिक जीवोंके आहारक शरीरको छोडकर औदारिक, वैक्रिय, तैजस और कार्मण ये चार शरीर होते हैं इस बातको दिखाने के लिये सूत्रकार कहते हैं कि 'नवरं जे पज्जत्तवायरवाउकाइय एगिदियपओगपरिणया ते ओरालिया, वेउम्विया, तेया, कम्मगसरीर जाव परिणया' जो बादर पर्याप्तक एकेन्द्रियपयोगपरिणतपुद्गल होते हैं वे औदारिक, वैक्रिय तैजस और कार्मणप्रयोग होते हैं ऐसा जो कहा गया है सो उस कथनमें पर्याप्तઆદિ ત્રણ શરીરની સત્તા રહે છે, એ જ પ્રમાણે સૂમ, બાદર, પર્યાપ્તક અને અપર્યાપ્તક એટલે કે સૂમપર્યાપ્તક અને સૂકમ અપર્યાપ્તક બાદર પર્યાપ્ત અને બાદર અપર્યાપ્તક એવાં જ અપકાયિક, તેજ કાયિક, વાયુકાયિક અને વનસ્પતિકાયિક એકેન્દ્રિય જીવે છે, અને પર્યાપ્ત અને અર્યાપ્તક જે દ્વીન્દ્રિય, ત્રીન્દ્રિય અને ચતુરિન્દ્રિય જીવો છે તેમના પ્રયોગથી પરિણત જે પુદગલે હેય છે, તેઓ પણ દારિક, તેજસ અને કાર્માણ શરીર પ્રગપરિણત જ હોય છે, પરંતુ બાદર પર્યાપ્તક વાયુકાચિક છને આહાર શરીર સિવાયના ઔદારિક, તૈજસ કામણ અને વૈક્રિય એ ચાર શરીર હોય છે. એ જ વાત સરકારે આ સૂત્રધારા ५४४२॥ छ- ' णवरं जे पज्जत्तबायरवाउकाइयएगिदियपओगपरिणया ते
ओरालिया, वेउब्बिया, तेया, कम्मगसरीर जाव परिणयामा६२ ५स्ति४ मेन्द्रिय પ્રયોગપરિણુત જે પુદગલ હોય છે, તેઓ દારિક વૈક્રિય જસ અને કામણ પ્રયોગ હોય છે. આવું જે કથન કરવામાં આવ્યું છે તે કથનમાં બાદર વાયુકાયિક એકેન્દ્રિયપ્રગ
श्री. भगवती सूत्र :
