________________
૩૯
-
ઉપયોગ, ભાવના, પરિણામ અને પ્રવૃત્તિ નથી. પરિણામ અને પ્રવૃત્તિ તે શક્તિ અને સમાધિન હોવાથી, તેના અભાવે ભાવનાનુસાર પણ તેની યેગ્યતા અને અગ્યતા પ્રચલિત બની રહે છે.
કાયમી ખીસ્સાં કાપી નામાંતિ બની રહેલા ગુંડાએ, શક્તિ અને સંગના અભાવે કઈક વખતે ઈચ્છિત પરિ. ણામી અને પ્રવૃત્તિશીલ ન પણ હોય. પરંતુ અવાર નવાર પરિણામી અને પ્રવૃત્તિશીલ બની રહેતા હોવાથી, સદાચારી તરીકે તે તેમની ખ્યાતિ હતી જ નથી. એવા લેકે પરિણામ અને પ્રવૃત્તિ રહિત સમયમાં પણું, લેકના આદરને પામી શકતા જ નથી. તેવી રીતે અનેક વાર પરમાર્થનાં કાર્યો જેણે કર્યા છે, એવા મનુષ્ય, શકિત અને સંગના પટામાં તેવાં પરમાર્થનાં કાર્યો ન કરી શકે તે પણ, પરમાર્થી તરીકે તે તેમની નામના વતે જ છે. કારણ કે તેઓ પર માર્થના ભાવનાશીલ છે.વળી શક્તિ અને સંગની અનુકુળતા સમયે પરમાર્થ કરવામાં ઉત્સુક રહી, પરિણામી બની રહેવા છતાં, અકસ્માત વેગે સંગે પલટાઈ જવાથી (જીરણશેઠની માફક) પ્રવૃત્તિ અટકી જાય તો પણ તે પરમાથી તે બની ગયે જ ગણાય. એવી રીતે દુષ્પવૃત્તિ કરવામાં તૈયાર બની રહેલ પણ સ થેગ પલટાએ ઇચ્છિત દુકૃત્યથી ચૂકી જવા છતાં, તેને ગુનેગાર તે કહી જ શકાય. બાકી દંભી, બની રહી પરિણામ અને પ્રવૃત્તિને ગુપ્ત બનાવી રાખનારાઓ અંગે, લેક અજાણ બની રહે, તે વાત જુદી છે. છતાં કુદરતના ન્યાયે તે તે પણ દુર્જન જ છે. આ સર્વ હકીક્ત
