________________
૨૭૪
જૈન દર્શનમાં ઉપયોગ
એમ ભારત વર્ષોંના અનેક સિદ્ધપુરૂષોએ સંતાએ-યાગીજનાએ-તત્વજ્ઞાએ અને તત્વાનુભવી મહાત્માઓએ ઉદ્યાષ કર્યાં છે. આવી સ્થિતિ પ્રાપ્ત થવી એ નિ:શ્રેયસની સિધ્ધિ છે. અધ્યાત્મજીવનની પરાકાષ્ટા છે. એનું નામ જ મેાક્ષસુખની પ્રાપ્તિ છે.
-
આવી સ્થિતિ એ દૂર નથી. દૂરના કોઈ પ્રદેશમાં નથી. કોઈ ચમત્કારિક સિધ્ધિવાળા પુરૂષના વચનમાં નથી. પર’તુ પોતાના અંતરાત્મામાં જ રહેલી છે. એ પૂના તત્ત્વદશિ એએ દૃઢ અનુભવથી પૂર્ણ નિશ્ર્ચયરૂપે જણાવ્યુ છે. એટલું જ નહિં, પરંતુ હાલના માનસ તત્વાનવેષી માનસશાસ્ત્રના નિષ્ણાતે એ પણ એજ નિણ્ય કર્યાં છે.
પ્રાણિમાત્રને આત્મા, સર્વ સુખ—સમૃદ્ધિ, સામર્થ્ય અને જ્ઞાનના નિરતર વહેતા ઝરા છે. એમાંથી જ આ અદ્ભૂત વિશ્વની ઉત્પત્તિ છે. એમાંથી જ જગતનું જ્ઞાનમાત્ર પ્રકાશ્યું છે. એમાંથી જ અસંખ્ય ચમત્કાર સ્થૂલ-સૂક્ષ્મ સ્વરૂપે આપણા અનુભવમાં આવ્યા છે, અને આવે છે. આ આત્માને ગમે તે નામ આપે, આત્મા કહેા-પરમાત્મા કહા -તત્ત્વ કહા–સત્ય કહેા કે ઈશ્વર કહેા. પરંતુ તેની પ્રાપ્તિ, તેના સંબંધ, અને તેમાં તન્મયતા એ જ નિઃશ્રેયસની સિધ્ધિ છે.
સંસારના સમસ્ત જીવા, સુખની ચાહનાવાળા, દુઃખથી ડરવાવાળા, અને દુઃખથી છૂટવાના ઉપાયે કરનારા હોવા છતાં, તેમની સમજ અને ઉપાય વિપરીત હોવાથી, સંસા