________________
પ્રશમરસ સ્વરૂપ શુદ્ધાત્મ સ્વરૂપની અનુભૂતિ
૨૭૮
આવા પ્રશમસ્વરૂપ આત્મિકસુખનું અનુભવજ્ઞાન તા શાંત વૈરાગ્યરસમાં નિમગ્ન અનેલા મહાપુરૂષ જ અનુભવી શકે છે. તે સુખનુ વર્ણન, શબ્દદ્વારા દર્શાવવુ. ઘણું જ કઠીન છે. માટે જ શ્રી વીરવિજયજી મહારાજે સ્વરચિત પંચકલ્યાણકની પૂજાની ઢાળમાં છેવટે કહ્યુ છે કે ઃ૮ વેધકતા વેધક લહે મનમેાહનજી;
બીજા બેઠા વા ખાય, મનડું
મેાધુ' રે મન મેાહનજી,
આવા પ્રશમરસનેા અનુભવ એજ આત્માનું અંતર ગ સુખ છે. જેને સંતપુરૂષા આત્મજ્ઞાન કહે છે. તે આ પ્રશમરસની સ્વાનુભૂતિથી કોઈ જુદી ચીજ નથી. અનેક જન્મનાં પુરૂષા અને સાધનાદ્વારા જ આ આત્માનુભવ-આત્મજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થઈ શકે છે. આ પ્રશમરસના આત્માનુભવ, એ માત્ર વાક્ચાતુર્ય ના ખેલ નથી, કવિની કલ્પના જ નથી, પરંતુ નજીકના કાળમાં જ થઈ ગયેલ કેટલાક ત્યાગી મહામાએ પણ અનુભવ્યાના સ્પષ્ટ ઉલ્લેખા જોવા મળે છે.. ઉપાધ્યાય શ્રી યશેાવિજયજી મહારાજે સ્વરચિત શ્રીપાળ રાસના ખંડ ચેાથાની તેરમી ઢાળમાં સ્પષ્ટ કહ્યુ છે કે :
માહરે તેા ગુરુચરણ પસાયે, અનુભવ દિલમાંહે પેટ; રૂચિ વૃદ્ધિ પ્રગટી ઘટમાંહિ, આતમરતિ હુઈ બેઠો રે.... વળી ઉપાધ્યાય શ્રી માનનિજયજી મહારાજે પણુ, શ્રી અજિતનાથજિનસ્તવનમાં કહ્યુ છે કે :~ પ્રભુની મહેરે તે રસ ચાખ્યા, અંતરંગ સુખ પામ્યા; માનવિજય વાચક ઈમ જપે, હુએ મુજમન કામ્ય
-
