________________
જૈન દર્શનમાં ઉપયાગ
,,
અનિષ્ટનું જ સતત
જીવનમાં વતી અનુકુળ કે પ્રતિકુળ ઘટના સમયે આત્મિકવાદી જીવ, પરીસ્થિતિ કે સચેાગને જ માત્ર દૃષ્ટિવંત નહિ' બનતાં કર્માંના જ શુભાશુભ વિપાકનુ` ચિ'તન કરવારૂપ * વિપાકવિચય ” નામે ધમ ધ્યાનના એક પ્રકારમાં જ ઉપયેગવંત બની રહે છે. અને વત્તમાન સાંસારિક સુખા વડે થતા અપાય કે ચિંતન કરવારૂપ અપાયવિચય ૐ '’ ” નામે ધમ ધ્યાનમાં ઉપયેગવાળા હાય છે. તેની દૃષ્ટિ, ભૂતકાળમાં થયેલ આધ્યાત્મિક ભૂલ અંગે જ વત્ત છે. જ્યારે ભૌતિક દૃષ્ટિવંત જીવ, ઈષ્ટ ભૌતિક અનુકુળતાના, અનિષ્ટ વિયેાગના, પ્રતિકુલ વેદનાના, ભેાગસામગ્રીની તીવ્ર લાલસારૂપે ભવિષ્યની વિચારણાના, અને આ બધા માટે હિં'સા-ક્રોધ—વૈર વગેરેના ચિંત વનમાં જ પ્રવૃત્ત ખની રહે છે. જેથી તેવાઓના આત્મા અશુભ અને અશુદ્ધ ઉપયેગવંત બની રહેતા હોવાના કારણે અનેકવિધ ક સમૂહથી ભારે બનતા જતા હોઈ તેઓનુ` સ'સારભ્રમણ વૃદ્ધિને જ પામે છે. કારણ કે તે ઉપરાંત સંચાગ અંગે ભૂતકાળ જોવાની કે તપાસવાની સમજવાળા-વિવેક વાળા હાતા જ નથી. તેવા જીવા આત્ત અને રૌદ્રધ્યાની કહેવાય છે.
1}}
આપણે શાસ્ત્રોમાં વાંચીએ છીએ અને જાણીયે છીએ કે એક માણસ અતીન્દ્રિયજ્ઞાની રૂષિમુની પાસે જાય છે, તીથ કર પાસે જાય છે, કેવલજ્ઞાની પાસે જાય છે અને પૂછે છે ભગવંત! હમણાં હું વિપાક ભેગવી રહ્યો છું,
:
