________________
“સદનુષ્ઠાનની પારમાર્થિક આરાધના
જ્ઞાનીઓએ પ્રરૂપિત સદનુષ્ઠાનરૂપી ધર્મારાધનની પ્રરૂપણા મુખ્યત્વે કરીને જે હેતુએ કરાઈ હાય, તે હેતુને અનુલક્ષી થતી આરાધનાને જ વાસ્તવિક આરાધના કહેવાય. પારમા– થિક કહેવાય. તેમ છતાં આવી આરાધના એ હેતુએ થઈ શકે છે. તેમાં (૧) આલેાક-પરલેાકના સુખ-સંપતિ આદિની પ્રાપ્તિ–માટેની ઇચ્છાએ અને (૨) એવી અપેક્ષા રહિત માત્ર માક્ષ પ્રાપ્તિની જ ઈચ્છાએ.
સદનુષ્ઠાનની આરાધનાનું ફળ, આરાધક આત્માના લક્ષ્યસ્વરૂપ ઉપયાગને અનુલક્ષીને જ મળે છે. જે વિષય પ્રત્યે ઉપયાગ વર્તે, તે વિષય અંગેની ફળ પ્રાપ્તિ થાય. અર્થાત્ ધ થી, અથ અને કામ આદિ સાંસારિક સુખાની પ્રાપ્તિ થઈ શકે છે, અને મેાક્ષની પણ પ્રાપ્તિ થઈ શકે છે, પરંતુ અથ અને કામ આદિ સંસારસુખની ઇચ્છાથી કરેલ સદનુષ્ઠાન સ્વરૂપ ધર્માંથી જે સ`પત્તિ મળે, તેના કરતાં મેાક્ષની ઇચ્છાથી કરેલા ધર્માંથી અધિક શુભસ`પત્તિ મળે. બન્ને પ્રકારની ઇચ્છાથી થતા ધથી સુખ સંપત્તિની પ્રાપ્તિ થઈ શકતી હૈાવા છતાં, સંસારસુખની ઇચ્છાથી કરેલા ધર્મથી પ્રાપ્ત સંપત્તિમાં, મેાક્ષ માટે કરેલા ધમ'થી પ્રાપ્ત સપત્તિ જેવી ઉત્તમતા તેા હાઈ શકતી જ નથી.
૨૪૯
તેનુ કારણ એ છે કે અથ અને કામની ઇચ્છાએ થતી આરાધનાના ફળસ્વરૂપે પ્રાપ્ત શુભસપત્તિ, તે પર પરાએ દુઃખની જ સર્જક બની મેાક્ષમામાં બાધક બને છે. અને માક્ષની ઇચ્છાએ થતી આરાધનાના ફળસ્વરૂપે પ્રાપ્ત શુભ
