________________
૨૪૮
જૈન દર્શનમાં ઉપયોગ ન્ત દેષકારક જ થાય છે. કારણ કે ઉપદેશપદ ગ્રંથમાં કહ્યું છે કે, જિનાગમના બહુમાનવિહીન અને ગુરૂલાઘવનું કે સવાદિ ઉપર મૈથ્યાદિભાવનું શુધજ્ઞાન નહિં હોવાથી તેઓમાં વસ્ત્ર–પાત્ર કે યશકીર્તિ લાભરૂપ લબ્ધિ વગેરેની અપેક્ષા-આ શાથી જ ધર્મક્રિયા હોઈ શકે છે. પરંતુ તે સમ્યક્રક્રિયા નહીં હોવાથી મોક્ષ સાધક થતી નથી. માટે જ શ્રુતજ્ઞાનની પ્રાપ્તિમાં પણ તેઓનું જ્ઞાન માત્ર વિષયપ્રતિભાષિત સ્વરૂપે જ હેઈ, કંઈપણ આત્મહિત કરનારૂં થઈ શકતું જ નથી. કારણ કે સાંસારિક સુખપ્રાપ્તિના આશયપૂર્વક થતાં ક્રિયાનુષ્ઠાને, તે મોક્ષપ્રાપ્તિના હેતુભૂત નહિં બનતાં, સંસાર વૃદ્ધિના હેતુવાળાં જ બને છે.
સંસારનું સુખ ખરાબ જ છે. તે સુખ જ પાપ કરાવે છે. એ પાપના યોગે જ નરક-તિર્યંચાદિ દુર્ગતિ છે. સાચું અને શાશ્વત સુખ તે મેક્ષમાં જ છે. એવી શ્રદ્ધા-વિવેક -સમજ જેને થાય તે જીવ, ચરમાવતી જ થયે કહેવાય. આવા ચરમાવતી જીવ જ ધર્મને પામી શકે. કારણ કે સંસાર સુખના વિરાગી અને મોક્ષસુખના રાગી, એવા છે જેનાં જ ધર્માનુષ્ઠાને, એક્ષપ્રાપ્તિ માટે બની શકે.
સંસાર સુખની ઇચ્છા મારવા માટે, અને સંસારસામગ્રી ઉપરને રાગ ઓછો કરવાના હેતુએ, જેઓ ધર્માનુષ્ઠાનમાં પ્રવક્ત, તે જ છે, જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્ર સ્વરૂપ, રત્નત્રયીના વિકાસમાં આગળ વધી, અખંડ અને શાશ્વત એવા મેક્ષના સુખને પામી શકે છે.
