________________
ભૌતિકદ્રષ્ટિ અને આધ્યાત્મિકદ્રષ્ટિ
૧૭૧
અશુદ્ધ છે. જ્યારે મિથ્યાત્વ અને કષાયથી અલિપ્ત ઉપયાગ શુદ્ધ છે.
દશ નમાહનીય ક ના ઉચે જીવ, મિથ્યાત્વી અને છે. જ્યારે ચારિત્રમેાહનીય કર્મીના ઉદયે જીવ, કષાયવંત અર્થાત્ ક્રોધી–માની-માયાવી અને લાભી બને છે. દર્શનમેાહનીય અને ચારિત્રમેહનીય એ અન્ને પ્રકારો મેાહનીય કના જ છે. શેષ સાતકમના આધાર આ માહનીય ક્રમ જ છે.
ભૌતિકદ્રષ્ટિમાં મેાહનીયકમના ઉદયે જીવ ઔદાયિક ભાવે વર્તે છે. જ્યારે આત્મિકદ્રષ્ટિમાં મેાહનીયક ના ક્ષયેાપશમના કારણે જીવ, ક્ષાયેાપશમિક ભાવે વો છે. ઔદાયિક ભાવ, સ’સારવૃદ્ધિનુ કારણ છે, જ્યારે ક્ષાયેાપશમિક ભાવ તે ક્ષાયિકભાવે પરિણમી અન્તે વીતરાગ-સજ્ઞદશાની પ્રાપ્તિનું કારણ છે.
ઉપયાગને શુદ્ધ બનાવી રાખવાની ઇચ્છાવાળાઓએ દનમેાહનીય અને ચારિત્ર માહનીય એમ અને પ્રકારના માહનીય કનુ` સ્વરૂપ, સ`જ્ઞકથિત આગમાના આધારે સમજવું જરૂરી છે. જેથી આત્મા, ક્ષાયેાપમિક ભાવમાં આગળ વધી અન્ત ક્ષાયિક ભાવવાળા બની, સંપૂર્ણ વીતરાગતાને પામી સદાના માટે સંપૂર્ણ શુદ્ધ ઉપયેાગવાળી પરમ આત્મિક શાંતિને અનુભવી-મેળવી-પામી શકે.
