________________
૧૩ યાગ—ઉપયોગની ચતુર્ભ`ગી
વિચાર, વાણી, વન, અર્થાત્ માનસિક વાચિક, કાયિકપ્રવૃત્તિસ્વરૂપ યોગ, અને આંતરિક પરિણતિ અર્થાત્ સ્વભાવરૂપ ઉપયાગની શુષ્કાશુધ્ધતા અંગે વિચારાઈ ગયું.
તેરમા ગુણુસ્થાનક સુધી વત્તતા સર્વ જીવામાં તે યોગ અને ઉપયોગ એ બન્નેનું અસ્તિત્વ વર્તે છે. ત્યારબાદ ચૌદમા ગુણુસ્થાનકવતી જીવામાં અને મેક્ષપ્રાપ્ત જીવામાં તે માત્ર ઉપયાગનું જ, અને તે પણ શુદ્ધપણું જ અસ્તિત્વ હોય છે. માટે તેમા ગુણુસ્થાનક સુધીના સર્વ જીવે સયેાગી અને ચૌદમાં ગુણ સ્થાનકવતી જીવા અયાગી કહે. . વાય છે.
પ્રત્યેક આત્મામાં પ્રત્યેક સમયે શુદ્ધાશુધ્ધતાની દ્રષ્ટિએ ચેાગ અને ઉપયેગમાં સમાનતા જ વતી હાય, એવુ અની શકતુ' નથી. સમાનતા પણ હાઈ શકે, અને અસમા નતા પણ હાઈ શકે. આ સમાનતા અને અસમાનતા ચાર રીતે વિચારી શકાય.
(૧) જ્યાં યાગ અને ઉપયેગ એ બન્નેયમાં શુભ યા શુદ્ધતાની સમાનતા હેાય. આવી સમાનતા તા ચરમાવતી,