________________
જ્ઞાન-ક્રિયાભ્યાં મેાક્ષઃ
૨૨૭
આ રીતે પ્રગટતી વિશિષ્ટ નિમ`ળતાના કારણે, છેવટે પૂણ શુદ્ધિ થઈ શકે છે. સંસારમાં પણ તેનાથી ઉત્તમકુળ, ઋદ્ધિ, સમૃદ્ધિ અને ધર્મની આરાધનામાં મદદગાર બની રહેનાર નિરેગી શરીર, વગેરેના પણ લાભ પ્રાપ્ત થાય છે.
તે આત્મા, ચિરકાળ પર્યંત નિરન્તર આદર સહિત, બિલકુલ શુભ આવે, જેમ જેમ સુંદર આરાધક બની રહે છે, તેમ તેમ તેના યેગે, તેની શુદ્ધમા ની રૂચિરૂપ શ્રદ્ધા, સ ્પ્રુષ્ઠાનના સામરૂપ વીય,સ્વીકારેલ વ્રત–નિયમતત્વ વગેરેની યાદદસ્તીરૂપ સ્મૃતિ, ચિત્તની પ્રસન્નતા, તથા સૂક્ષ્મતત્ત્વના અનેકવિધ પર્યાલેાચન યેાગ્ય વિશિષ્ટ શક્તિરૂપ પ્રજ્ઞા, આદિની સુંદર વૃદ્ધિ થતી રહેતી હોવાપૂવ ક તે મહાભાગ્યશાળી આત્મામાં, રાગાદ્દેિ મલના ડ્રાસ થઇ જાય છે. અર્થાત્ તેનામાં પ્રશાન્તવાહિતા-શમજન્ય સુખ પ્રગટ થાય છે.
આ રીતે ફળપ્રાપ્તિકારક અને નિભપણે કેવળ આત્મ શુદ્ધિને અંગે જ કરાતું સદ્દનુષ્ઠાન પણ ઉચિતતાયુક્તની સ્ખલનાભૂત ખની ન રહે, તે માટે આજ્ઞા શુદ્ધિને પણ પહેલે ખ્યાલ હોવા જોઈએ. કારણ કે આજ્ઞાશુદ્ધિ ક્રિયા જ, જ્ઞાનપૂર્વકની ક્રિયા કહેવાય છે. જ્ઞાનપૂર્વકની ક્રિયા જ મેાક્ષ પ્રાપ્તિનું સાધન હોઇ આદરવા ચેગ્ય છે.
આવા આજ્ઞાશુદ્ધ અનુષ્ઠાનને વચનાનુષ્ઠાન કહેવાય છે. અરર્હિંતની આજ્ઞાને અનુસરીને થતી ક્રિયા, વચનાનુષ્ઠાન છે, એવી ક્રિયા જ ધર્મીનુ કારણ બને છે.