________________
૨૪૦
જૈન દનમાં ઉપયોગ
મન વિપરીતપણે જ પરિણમે છે. તેવાઓની પરિણતિ યથા સ્થિત ન હેાવાથી તેમજ મિથ્યાત્વવાસિત ચિત્ત હાવાથી તાત્વિક-પદાર્થાના પ્રકાશ કરવામાં સમ, અને અજ્ઞાન અંધકારના નાશ કરનાર સિદ્ધાન્તરૂપ દીપકમાં તેએ, ( અચરમા વતી જીવા ) બ્રાન્તિના આરોપ કરી વપરીતરૂપે દેખે છે. ભ્રાન્તભાવ પામવાથી આવા આત્માએ દાન, શીલ, તપ અને ભાવ વિગેરે ધર્માં અવિધિભાવે સેવે છે.
ધર્માં આદરવાનું ફળ, શાસ્ત્રોમાં કમનિર્જરા અને તે દ્વારા મેાક્ષપ્રાપ્તિ કહી છે. સુપાત્રદાન, અભયદાન, અને અનુકંપાદાન, પવિત્ર આશય પૂર્ણાંક હોવાથી તેનું ફળ કર્યું નિર્જરા અને શુભમ ધ જણાવ્યું છે. તપનું ફળ એકાન્ત કમ નિર્જરા, શીલનું ફળ આત્મસ્વરૂપની નિમલતા, અને ભાવનું ફળ હૃદયના મલના નાશ, અને ત્યાર પછી આ ધર્માંથી સવ થા આત્માની કર્માંથી મુક્તિ કહી છે. અહી સારાંશ એ છેકે દેવદ્ધિ કે રાજદ્ધિ, કે સ'પત્તિ, અથવા ભેગપ્રાપ્તિ, આ કઈ ધર્માનું મુખ્ય ફળ નથી. તેથીજ તેના માટે તે ધર્માં આદરવા તેને વિપરીત માન્યતા જણાવી છે. તેમ છતાં ભ્રાન્તહૃદયી જીવા આ ધર્માંનું મુખ્ય ફળ દેવદ્ધિ, રાજદ્ધિ, સપત્તિ આદિ જ માને છે. અને તેની પ્રાપ્તિ માટે જ તેમાં પ્રવર્તે છે, પણ મેાક્ષ ફળને માનતા નથી. માટે આવા આત્માઓનાં દાનાદ્ધિ સદનુષ્ઠાને પણ ભૌતિક પુણ્ય સામગ્રી પ્રાપ્તિની જ આકાંક્ષાથી, અગર તેા કેવળ દેખાદેખીથી જ થતાં હાઈ, સમ્યભાવ વિનાનાં જ કહેવાય. આવા જીવેાના તપ-ત્યાગ