________________
ચાગ-ઉપયાગની ચતુર્ભૂંગી
૨૦૭
ભેટ સ્વીકારવા માટે આગ્રહ કર્યાં. સંતે નિર્ભયતાથી જવાબ આપ્યા કે, હુ· ભિખારીઓ પાસેથી ક'ઈ પણ લેતા નથી. તમે તે પરમાત્મા પાસે આવી નાશવંત વસ્તુઓની જ માગણી રાજ કર્યા કરેા છે. આને પરમાત્માની ભક્તિ કહેવાય ? તમારામાં અને ભિખારીમાં હું કાંઈ પણ તફાવત જોતા નથી. યથાથ દૃષ્ટિએ જોતાં તમે અને ભિખારી બન્ને પામર કોટીના જ છે. એક રીતે તે તમે ભિખારી કરતાં પણ નીચી કક્ષાના ભિક્ષુક છે. કારણ કે ભિખારીની યાચના તે પેટના ખાડા પૂરવા અને અંગ ઢાંકવા માટેની છે, જ્યારે તમારી યાચના તે! પટારા ભરવા માટેની હાઈ ક્ષુલ્લક છે. તદ્ન નિષ્કિંચન હાય, પણ જો તેનામાં સ્વમાન હાય, તા ખરી રીતે તે શ્રીમત છે. પદાર્થા પાછળ વલખાં મારનારા માણસ દીન અને કૃપણ છે. પરમાત્મામાં પ્રેમના ખરા અનુરાગનું આ આવશ્યક ચિન્હ છે. ક્ષુલ્લક માગણીઓની સાથે ખરી ભિકત રહે, એ શકય જ નથી, એમ કહીને રાજાની કંઈ પણ ભેટ સ્વીકાર્યાં વિના તે સ ત ત્યાંથી
·
ચાલ્યા ગયા.
શુભ યા શુદ્ધ ઉપયેગ વિનાની કેવળ બાહ્ય ક્રિયાની સંત પુરૂષોની દૃષ્ટિએ શુ કિંમત છે ? તે આ દૃષ્ટાંતથી
સમજી શકાય છે.
અઢાર હજાર સાધુને શ્રીકૃષ્ણ મહારાજાની સાથે જ અરાબર વિધિપૂર્ણાંક વંદન કરનાર વીરા શાળવી, તેણે સાધુ
