________________
૧૯૬
જૈન દર્શનમાં ઉપયોગ આદરવું, તથા વાંચના-પૃચ્છના–પરાવર્તના-અનુપ્રેક્ષા અને ધર્મકથાની ક્રિયામાં થતી પ્રવૃત્તિ, તે શુદ્ધ ગ છે.
દાન, શિયલ, તપ અને ભાવની અંતરંગવૃત્તિ, રૂચી, ઉત્સુકતા, તથા શ્રી જિનેશ્વર ભગવંતના કેવળજ્ઞાનાદિ ગુણનું બહુમાન, ધર્મ અને ધર્મ પ્રત્યે વાત્સલ્ય ભાવ, દીન દુઃખી પ્રત્યે અનુકંપાભાવ, એ સર્વ શુભ ઉપગ છે. દેવ-ગુરૂધર્મ પ્રત્યે રાગ તથા સરાગ-સંયમ એ પણ શુભ ઉપગ સ્વરૂપ છે.
દાન, શિયલ, તપ અને ભાવ અંગે વર્તતી બાહ્ય પ્રવૃત્તિ, શ્રી જિનેશ્વર દેવેની ચાર નિક્ષેપે વિવિધ રીતે કરાતી ભકિત તથા સ્તવનાદિ, સાધુ મુનિરાજોને કરાતા અભિગમ-વંદન, નમન, સુશ્રુષા તથા વસ્ત્ર-પત્રાદિ આપવા પૂર્વક થતી બાહ્ય ભક્તિ, દીન-દુઃખીયાઓને સંકટ મુકત કરવા માટે તે યથાશક્તિ પ્રયત્ન, ઈત્યાદિ કાર્યોમાં થતે બાહ્ય પુરૂષાર્થ તે શુભગ છે.
પંચેન્દ્રિય વિષયોને રાગ, ભૌતિક એવી પ્રિય વસ્તુની રૂચિ, અપ્રિયની અરૂચિ, શારીરિક બીમારીની ચિંતા, એ સર્વ અશુભ ઉપગ છે.
ઉપરોકત રીતે રૂચિવંતની પ્રાપ્તિ અને અરૂચિવંત વસ્તુને હટાવવા માટે તે રાગ-દ્વેષ પૂર્વકને બાહ્ય પુરૂપાર્થ તે અશુભ ગ છે.
