________________
ભૌતિકદ્રષ્ટિ અને આધ્યાત્મિકદ્રષ્ટિ
૧૭૧.
અહી કમ સામે બળવા જગાડવાની તાકાત હાતી નથી.
એમ કરતાં કશત્રુ સામે બળવા જગાડવાની કંઈક શક્તિવાળા થાય એટલે છઠ્ઠા ગુણસ્થાનકને પામ્યા કહેવાય. અહિ' ઉપયોગ, લેકવ્યવહારની ભાંજગડમાંથી ખસી જાય છે. અને લેાકેાત્તર ભાંજગડા શરૂ થાય છે. શરીરાદિ ભૌતિકલક્ષી જીવેા દ્વારા થતી મનની ભાંજગડા એ ત્યાગ કરવા લાયક છે, જ્યારે માક્ષલક્ષી જીવેા દ્વારા થતી મનની ભાંજગડો એ આદરણીય છે. છઠ્ઠા ગુણુસ્થાનકવત્તી મુનિ, લૌકિક સંજ્ઞાને છેડી દે છે, અને લોકોત્તર સંજ્ઞાને ધારણ કરે છે. આવી વ્યક્તિ, લેાકેાત્તર સંજ્ઞામાં જ લીન હાઈ ઉપયાગની શુદ્ધતામાં આગળ વધે છે. આ છઠ્ઠા ગુણુસ્થાનકવત્ત પણ જો પ્રમાદી બની જાય, આત્મદૃષ્ટિ ભૂલી જાય, લેશમાત્ર પણ નામના અને કામનાના ચક્રમાં લેપાઈ જાય, તેની સાવચેતી ચૂકી જાય, પતન પામવાનાં નિમિત્તોથી અસાવધાન બની જાય તેા પુનઃ તેની દશા પણ વિપરીત બની જાય છે. અને ધીમે ધીમે પણ કદાચ તે પતન, મિથ્યાત્વ નામે પહેલા ગુણુસ્થાનક સુધી પશુ થઈ જવા પામે એવુંય બની શકે છે.
ચેાથા અને પાંચમા ગુણસ્થાનકમાં મનની ભાંજગડ, કર્મ શત્રુના બંધનમાંથી છૂટી-ખેંચી જવા માટેની હાય છે; જ્યારે છઠ્ઠાગુણસ્થાનકથી મનની ભાંજગડ, કશત્રુના સહારની છે.
