________________
૭૫.
ઈન્દ્રિ અને મન પિતે દવાને બાટલે હાથમાં લે છે, તે જ પ્રમાણે કેવલી મહારાજાઓ પણ બીજાના માટે દ્રવ્યમનને ઉપયોગ કરે છે. દવા રાખવા છતાં તે વૈદ્યને નિરોગીપણામાં પિતાના માટે દવાને વપરાસ નકામે છે, તે જ પ્રમાણે કેવળી મહારાજાઓને બીજાના માટે દ્રવ્યમનને ઉપગ કરવા છતાં તે મનના ઉપયોગરૂપી વિચારો-મનન-ચિંતવન તેમને હોતું નથી. રેગીને માટે જેમ વૈદ્ય દવા તૈયાર કરે છે, તે જ પ્રમાણે અનુત્તરવાસી દેવેની શંકાના નિવારણને માટે જ મનના પુદ્ગલેનો ઉપયોગ તીર્થકર મહારાજાઓ કરે છે. તેઓને પોતાનું કંઈપણ સાધ્ય બાકી નહીં હોવાથી પિતાના માટે મનના પુદ્ગલેને ઉપયોગ કરવાની તેમને કદાપી જરૂરીયાત હોતી નથી. એટલે સર્વાર્થસિદ્ધ દેને તત્ત્વચિંતવનમાં શંકા થાય ત્યારે જ દૂર રહ્યા છતાં તેમની શંકાનું નિવારણ કરવા માટે જ શ્રી તીર્થંકર પરમાત્માએ, આ મને વર્ગણાના પુદ્ગલને ઉપયોગ કરે છે. એટલે જ એ રીતે મને વર્ગણાના પુદ્ગલેનું ગ્રહણ-પરિણમન રૂપે. દ્રવ્યમાન જ તેઓને હોય છે.
તેત્રીશ સાગરોપમના આયુષ્યવાળા સર્વાર્થસિદ્ધ વિમાનવાસી દેવતાએ પિતાને સંપૂર્ણ આયુપ્રમાણુકાળ, તત્ત્વચિંતવનમાં જ વ્યતીત કરે છે. ત્યાં તેઓ શાસ્ત્રો-ગ્રંથ વાંચ્યા જ કરે છે. અને તેનું જ ચિંતવન કરે છે. તે વખતે તેઓને કંઈ પણ થતી શંકાના સમાધાન માટે પૂછવું હોય, જેમકે મેરૂપવતની તલાટી કેટલી? વચ્ચે