________________
૧૪૦
જૈન દર્શનમાં ઉપયોગ
દ્રષ્ટિ જીવનુ ધ્યેય-લક્ષ-ઉપયોગ તે દેહુલક્ષી નહિ બની રહેતાં આત્મિક લક્ષી જ હાય. પળે પળે જ્ઞાનીઓની આજ્ઞાતા દ્રષ્ટિસન્મુખ જ રાખવાની સાવધાનીવાળા હેાય. આ રીતે અનાદિકાળની તેની વિપરીત દ્રષ્ટિ, ભૌતિક દ્રષ્ટિ, દેહલાલસા, કુટુખલાલસા, અથ અને કામલાલસા, પરિવર્ત્તન પામીને, સ્વભાવ બદલ્રીને, આધ્યાત્મિક દૃષ્ટિમાં, જ્ઞાનીની આજ્ઞા જ શિરસાવદ્ય કરવામાં, આત્મિક ધનની પ્રાપ્તિની લાલસામાં જ બદલાઈ જાય છે. આ રીતના પરિવર્ત્તનને પામનાર આત્મા માટે વર્દિતાસૂત્રમાં કહ્યું છે કે :— સઠ્ઠિી જીવા, જઈ હું પાવ' સમાયરે 'ચી;
—
અપેાસિ હાઈ બધા, જેણુ ન નિદ્ધ ધસ' કુણુઈ.
અર્થાત્ સમ્યગ્દષ્ટિ જીવને કમ મધ અતિ અલ્પ થાય છે. કારણ કે તે સાવદ્ય પ્રવૃત્તિમાં હાવા છતાં તેનામાં નિ યતા નથી. જયણા છે. સાવધાની છે. સદ્દઉપયાગ છે,
દરેક પ્રવૃત્તિ પાછળ આસક્તિના, રાગદ્વેષને ભાવ અલ્પ રહેવા જોઈ એ. પ્રવૃત્તિની સાથે સમભાવની ધારા ભળવી જોઈએ. આત્મિકદ્રષ્ટિએ સ્વ અને પરના, કત્ત ન્ય અને અકર્તવ્યના, હૈય (ત્યાજય), જ્ઞેય (જાણવાપણુ’), અને ઉપાદેય (ગ્રાહ્ય)ના વિવેક-ખ્યાલ-સાવચેતી રાખવી જોઈએ.
આ રીતે સમભાવ, તટસ્થતા, સામાયિક, સમતારૂપ ચાકીદારને આત્માની ચેાકી કરવા માટે ખડા કરી રાખવા
