________________
૧૪૮
જૈન દર્શનમાં ઉપયોગ
જગતની આ દશાનું પૃથક્કરણ કરીએ તે માલુમ પડે છે કે જગતના વિચારનું સર્કલ જ લાંબે જઈ શકે તેવું નથી. તેને આ જન્મ પૂરતી જ મોજ દેખાય છે, આ જન્મ પુરતે જ માણસ સુખી દેખાય છે. એટલે તે કહી દેશે કે “અહે ભાઈ ફલાણે માણસ કે સુખી અને સમૃદ્ધિશાળી છે.”
આ જન્મમાં સુખી દેખાતે માણસ આવતા જન્મના માટે પાપની મહાભયંકર સામગ્રી એકઠી કરતા હોય તે વાતને જોવાની દુનિયા ના પાડે છે. દુનિયાને હવે પછીની જંદગી કેવી આવશે તેને વિચાર નથી, તેની પરવા નથી. આગળ વધીને એમ કહીયે તે પણ બેટું નથી કે જગતની એટલી લાંબી દ્રષ્ટિ જ નથી.
આ ભવે બાહ્ય સંગોથી સુખી દેખાતા આત્માનું પુન્ય તે પુન્યાનુંબંધિ પુન્ય છે કે પાપાનુબંધિપુન્ય છે, એ રીતને ખ્યાલ કરવાની કેઈને પડી નથી. ગયા ભવે કેવા હશે તથા એ ભામાં એણે કેવાં કામ કર્યા હશે, તે જોવા-જાણવાની પણ જગતને જરૂર જણાતી નથી.
આખા જગત તરફ જોઈએ, અથવા જગતના એક માણસ તરફ જોઈએ, એક પશુને જોઈએ, એક ઢોરને જોઈએ, કે એકેન્દ્રિયાદિ પ્રાણિઓને જોઈએ તે તુરતા જ માલુમ પડશે કે અધિકતાએ તે જ એક જ જીદગીના અને તે પણ માત્ર શરીરદ્રષ્ટિવાળા, શરીરાદિ બાહ્ય સગેની. જ અનુકુળતાના જ ઉપગવાળા બની રહેલા છે.
