________________
મન એવ મનુષ્યાનું કારણું બન્ધ મેક્ષઃ પૂજા–પ્રતિકમણ-તપશ્ચર્યા–પૌષધ આદિ આવશ્યક દૈનિક ધર્મકૃત્ય કરી રહ્યા છે, તેવાઓ પૈકી પણ કેટલાકની ફરીયાદ હોય છે કે શું કરીએ? ઘણી મહેનત કરીએ છીએ પણ ધર્મક્રિયામાં મન સ્થિર નહીં રહેતાં, અન્ય અન્ય બાબત સંબંધી વિચારમાં જ મન જતું રહેતું હોવાથી ધાર્મિક અનુષ્ઠાને માં ઉપયોગ ટકી શકતું નથી. આવા લેકેને પુણિયા શ્રાવકની એક હકીકત સમજવી ખાસ જરૂરી છે. રાજમાર્ગ ઉપરથી ફક્ત છાણનું (ગેબરનું) એક અડાઈયું કેઈની રજા વિના ઘરમાં આવવાથી, જેના સામાયિકની પ્રભુ શ્રી મહાવીરદેવ દ્વારા પણ પ્રશંસા કરાઈ છે, એવા પુણીયા શ્રાવકનું મન પણ, સામાયિકની ભાવનામાં અનુપયેગી બની વિહલ બની ગયું હતું. તે પછી કોઈનેય પિતાના ઘરમાં આવતું અનીતિનું દ્રવ્ય, પિતાને ધાર્મિક કિયામાં સ્થિર ઉપયાગવત કેવી રીતે બનવા દે? આ વાત જેને સમજાય, જીવનમાં ઉતારાય તેને ધાર્મિક ક્રિયામાં થતી ઉપયેગની અસ્થિરતાની ફરીયાદ રહે જ નહિં.
વળી ધાર્મિક અનુષ્ઠાને ન કરતા હોય એવા મનુએને પણ તેમના જીવનમાં દ્રઢ બની રહેલા ભૌતિક ભૂખના વધુ પડતા સંસ્કારોના કારણે પૂર્વ પૂર્વની બની જતી બીનાની સ્મૃતિ અને વર્તમાન કાળે વતી અર્થ અને કામની વધુ પડતી લિસા, તેમના મગજને અશાંત બનાવી દે છે. જેથી બાહ્યસામગ્રીની ગમે તેટલી અનુકુળતા હેવા છતાં પણ તેમના આંતરિક જીવનમાં તે શાંતિ
