________________
જૈન દર્શનમાં ઉપયોગ
એ ગુણનું મૂલ્ય આંકવાની ના પાડે છે, એ સર્વથા વાસ્તવિક છે. તેનું કારણ એ છે કે તે ગુણ, અજ્ઞાનમૂલક હોવાથી ફળ આપી શકતા નથી, આટલા જ કારણથી અસંગ્નિ જીવના જઘન્ય સ્થિતિબંધની કશી નેંધવા જેવી કિંમત નથી.
સંપત્તિ અને અસંગ્નિમાં ઝવેરી અને પાનના વેપારી જેવું અંતર છે. પાનના વેપારીને કદાપી ઝવેરી જેટલું નુકસાન ન જાય તે પણ ઝવેરી જેટલી કમાણી કરી લેવાને અવસર પાનના વેપારમાં મળી શકે નહિં. એટલે પાનને વેપારી માલદાર થઈ શકે નહિં. ઝવેરીનું ક્યારેક નુકસાન મોટું હોય તે પણ કમાણીયે હીરાના વેપારમાં મેટી હેય. ધનવાન તે ઝવેરી થઈ શકશે. પણ પાનને વેપારી નહીં થઈ શકે. આ પ્રમાણે અસંશિના લઘુસ્થિતિબંધ અંગે પણ સમજવું.
સાતમી નરકે સંક્ષિપચેન્દ્રિય જ જઈ શકે. અને મેક્ષમાં પણ સંક્ષિપંચેન્દ્રિય જ જઈ શકે. તે બન્નેની પ્રાપ્તિમાં અનુક્રમે મનની અશુદ્ધિ અને વિશુદ્ધિ જ કારણ - ભૂત છે. જે મનની શક્તિથી જીવ અત્યંત સંકલેશી બની સંસારમાં અનંતકાળ રખડ્યો તે મનની શક્તિનું વહેણ આત્મશુદ્ધિ તરફ વળે તે આત્માને ઉદ્ધાર થવામાં વાર લાગતી નથી.
નદીઓના પાણીનું જોરદાર વહેણ તે રસ્તામાં આવતાં
