Puratan Punjabi vich Jain Dharm

Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain
Catalog link: https://jainqq.org/explore/009423/1

Page #1
24veeN tiirthNkr n . vrdhmaan bbgvaan mhaaviir ( 599-527 ii: puurv)

Page #2
puraatn pNjaab vic jain dhrm atee bbgvaan mhaaviir pustk dii preerk jain saadhvii rtn s'ii svrnn kaaNtaaN jii mhaaraaj nuuN saadr smrpit

Page #3
arha puraatn pNjaab vic jain dhrm ,' * it 3 .!! rikaa : jin s'aasn prbbaavi saadhvii rtn .... srii svrnn kaaNtaa jii mhaaraaj leekhk : rviNdr kumaar jain . purs'ootm j'oon prkaas'k : . pHciisviiN mhaaviir nirvaan s'taavdii sNyoojkaa smitii, pNjaab | viml kool ddipuu, mhaaviir sttriitt maaleer koottlaa (sNgruur) * * * * A-3

Page #4
smHrpn bbgvaan mhaaviir dii saadhvii prNpraa daa aadrs' 26viiN mhaaviir nirvaan s'taabdii kmeettii pNjaab jain eektaa dii prtiik, iNttrnais'nl paarvtii jain aivaardd atee pNjaabii jain saahit dii rikaa sidh itihaaskaar, pNjaabii saadhvii prNpraa s'ii paarvtii jii mhaaraaj dii s'is' prNpraa nuuN aHgee toorn vaalii, s'aadhvii srii raajmtii jii mhaaraaj tooN s'aastraaN daa giaan praapt krkee, laikhkaaN dii jiivn nirmaataa guruunnii, griibaaN, mjluumaa, ytiimaaN atee vidhvaaN dii shaaik, smaajik buraaiaaN ti jaagruuk, aneekaaN sNsthaavaaN dii sNsthaapk, aneekaaN bbaas'aavaaN dii vidvaan, kvi, leekhikaa saadh rtn jin s'aasn prbbaavi srii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj nuuN smrpnn : seevk -rviNdr jain, purs'ootm jain ! A-4

Page #5
muHddhlii jaann-phicaann - s: s'ms'eer siNgh as'ook maiN srii rviNdr kumaar atee , purs'ootm daas jain dii pustk **puraatn pNjaab vic jain dhrm joo 250 sph'iaaN dii hai, aadi tooN aNt tk , brree dhiaan naal prrhii hai / ih is sNbNdh vic aapnnii kism dii ikoo ik itihaasik prrcl hoonn kr kee, puraatn pNjaab naal jain dhrm dee muHddhlee sNbNdhaaN baaree bbrpuur caannnaa paauNdii hai / vidvaan leekhkaaN nee is nuuN brree klaatmk ddhNg naal caar bbaagaaN vic vNddiaa hai / uh bbaag hn (1) tiirthNkr yug (2) bbgvaan mhaaviir tooN raajaa kumaar paal soolNkii tk daa smaaN (3) mugl kaal vic jain dhrm dii sthitii tee (4) siHkh raaj dee smeeN tooN lai kee aHj tk jain dhrm dee smaajik aNdooln tee privrtn / is tooN pNjaabii paatthk shijee hii is grNth dii ahimiiat daa shii anumaan lgaa skdee hn / is pustk dee sNkln vic vaidik, puraannik sNtii thaaN dee naal hii bdhii thaaN tee raaj trNginnii aadi itihaasik grNthaaN dii vii shaaitaa lii gii hai / pheer jain suutraaN dee mutaabik, jiveeN ki unhaaN vic is dhrm dee vidvaan gnndhraaN atee aacaariiaaN nee is dees' dee hreek sthaan tee pryttn krkee uthooN dee rii-rivaajaaN dee naal hii smaajik atee sNskritik rhinn shinn daa kh'aakaa vii uliikiaa hai, is pustk dii tiaarii vic unhaaN dee vicaaraaN nuuN brr khHj bbree ddhNg naal muurtiimaan kiitaa hai / | puraatn pNjaab dii itihaasik ruup-reekhaa sps'tt krn lii eethee jitnee vii s'ilaa l5, tiiaaN, pHttaavliiaaN (sii naam), yaad-daastaaN, yaatraavivrnn, puraatn smaarkaaN dee vii hvaalee brree vigiaank ddhNg naal pees' kiitee hn / praaciin jain raajiaaN nee smraatt cNdr gupt mau y tooN lai kee 11viiN12viiN sdii tk jitnaa vii smaajik sudhaar tee dhrm prcaar kiitaa tee ithooN dee lookaaN nuuN s'aiv tee s'aakt sNprdaavaaN dee hiNsaa prk subbaau tooN bblii prkaar jaannuu kraa kee bcaaiaa, isdaa ntiijaa ih hooiaa ki pNjaab dee vaidik atee vais'nnv dhrmaavlNbii look maas, s'raab aadi ayaas'ii dee prvaar tooN puurii trhaaN bcee (I)

Page #6
rhee / ps'uu blii, nr blii aadi dii bbairrii prthaa, joo insaanaaN nuuN haivaan bnnaa rhii sii, is dees' tooN hunn tk sooN koohaaN duur rhii / jain dhrm joo ki ik ahiNsaavaadii dhrm hai, pNjaab dii laukik j'iNdgii uHtee hmees'aa haavii rihaa atee ithooN dee vaidik dhrmii, vis'ees' kr kee braahmnn hmees'aa s'uHdh s'aakaahaarii (phlaahaarii) rhee, haalaaNki inhaaN dee mukaablee tee pNjaab tooN chuHtt dees' dee hoor hiHsiaaN dee baahmnn s'aakaahaarii ghHtt mildee hn, joo ki praaciin pNjaab vic jain dhrm dee is maanvii prcaar daa ik kh'aas siHttaa hai / jain dhrm dee tiNn tiirthNkr (1) s'aaNtii naath (2) kNbuu naath atee (3) arhn naath kuruu dees' dii raajdhaanii hstnaapur dee jNmpl atee ithooN dee hii bbuupti (mhaaraajee) sn / philee tiirthNkr rikhbb deev daa sbb tooN choottaa putr baahuu blii, jis dee naaN tooN bhaavlpur aabaad hooiaa mNniaa jaaNdaa hai, gNdhaar dees' daa mhaaraajaa sii atee us dii raajdhaanii pHchmii pNjaab daa sidh ngr tks' s'ilaa ttaiksilaa) sii / 23veeN tiirthNkr paars' naath apnnee dhrm prcaar smeeN ks'miir, gNdhaar atee puruu dees' (raajaa poors dii raajdhaanii) vic ghuNmee sn / unhaaN daa jnm iisaa tooN 777 vrhee philaaN bnaars dee raajaa abuu sain dee ghr raannii vaamaa deevii dee udrooN hooiaa sii / aNtim tee 24veeN tiirthNkr bbgvaan mhaaviir (ii: puu: 59-527) pNjb vic kii vaar aaee sn / inhaaN baaree leekhkaaN nee puraatn jain aarm bbgvtii vipaak suutr atee avs'yk cuurnnii dee hvaalee diHtee hn / bbgvaan mhaaviir pNjaab dee hstnaapur, roohtk, thaaneesr, moogaa aadi ngraaN vic vii dhrm prcaar lii ghuNmee sn / is dee naal hii uh s'uu bikaa (vrtmaan siaalkoott) vikhee vii pdhaaree sn joo ki jain g thaaN anusaar us smeeN ardh kaikeey dees' (pHchmii pNjaab dii raajdhaanii sii| is tooN chHtt bbgvaan mhaaviir daa ik cumaasaa ilaakaa siNdh tee sviir dees' dii raajdhaanii viit bbai pHtnn (arthaat bbeeraa) vii raajaa udain dii beentii tee pdhaaree sn / is daa j'ikr vii bbgvtii suut vic vistaar shit diHtaa hai / | mugl kaal vic s'veetaaNbr sNprdaay dee khrtr gHch, tpaa gHch, brr gHch atee lookaagiHch dee jNn acaariiaaN puuj jtiiaaN atee muniiaaN daa mugl baads'aahaaN naal cNgee sNbNdhaaN daa j'ikr is grNth vic itihaasik pHkh tooN brree sps'tt taur tee kiitaa giaa hai / is tooN ilaavaa hoor deesii raajee-mhaaraajiaaN naal vii jain jrriiaaN-muniiaaN dee sNbNdhaaN daa veervaa vii kii thaaiiN diHtaa hai, joo taariikh' ( II )

Page #7
nuktaa-nigaah tooN vis'ees' ahmiiat rHkhdaa hai / jainiiaaN daa digNbr ph'irkaa vii ki pNjaab naal kujh thoorraa sNbNdh rHkhdaa hai atee hriaannaa t tk hii siimit rihaa hai, itihaas dee pHkhooN pNjaab naal joorr diHtaa giaa hai kiuNki pHchmii pNjaab dee ngr multaan tee hriaannaa praaNt dee prsidh ngr diHlii vic digNbr jain bbttaarkaaN diiaaN gHdiiaaN sn / inhaaN jtiiaaN tee bbttaarkaaN nee jain dhrm nuuN ithee aukhee veelee surHkhiat rkhiaa, sNskrit tee praakrit (ap s') tee aam lookaaN dii bbaas'aa vic kaaph'ii bhu pHkhii saahit likhiaa, jis vic phgvaarree dee jain meegh munii dee rcee hooee meegh binood atee meegh vilaas gu b hikmt dee kheetr vic hunn vii ms'huur hn / is dee naal hii jain saadhvii prNpraa daa vrnnn vii is vic kiitaa giaa hai / aadhunik kaal dee jain munii aacaariiaaN daa vrnnn vii srl atee sNkheep ddhNg naal aam-ph'him pNjaabii vic diHtaa giaa hai / sNn-sNmt is gth vic iisvii dee naal bimii vii diHtee gee hn / is lii pNjaabii paatthkaaN nuuN binaa sNn-sNmt tooN hr thaaveeN bikrmii sNmt hii smjhnnaa caahiidaa hai / pNjaab atee pNjaabiiat daa keeNdr laahaur rihaa hai / is s'hir dii jNm pl hn jin s'aasn prbbaavikaa saadhvii rtn srii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj // joo aap sNskrit, praakrit, urduu atee ph'aarsii bbaas'aavaaN dee cNgee vidvaan, leekhk, vktaa atee kvi hn / is mhaan jain saadhvii nuuN pNjaabii bbaas'aa philii vaar maulik saahit tiaar krn daa seehraa jaaNdaa hai| srii rviNdr kumaar jain atee s'rii purs'ootm jain leekhkaaN dii aap stikaar yoog guruunnii atee rikaa hn / aap dii preernnaa sdkaa jain thaaN daa anuvaad, leekhn uprookt dhrmbbraavaaN vlooN kiitaa jaa rihaa hai / maiN is mhaan s'aadhvii nuuN is kraaNtiikaarii kdm lii dhnvaad pees' krdaa haaN / | pNjaabii j'baan vic ih pustk apnnee ddhNg dii ik nviiN coonn hai, is lii pNjaabii paatthkaaN nuuN ik nviiN lbbt hoonn dee kaarn, is daa mn bcn krm tooN svaagt krnaa caahiidaa hai taak vidvaan leekhkaaN daa uts'aah vdhee tee uh is sNbbNdh vic hoor vii cNgaa saahit maaN-thlii pNjaabii vic pees' kr sknn / guaaraa (sNgruur) -s'ms'eer siNgh as'ook'' 29-1-1985 (sikh skaalr) (III)

Page #8
leekhkaaN vlooN rviNdr jain, prs'ootm jain jain sNskriti dii sNkheep ruup reekhaa bbaartii sNskritii dii vicaardhaaraa nuuN prmukh ruup vic asiiN doo bbaagaaN vic vNdd skdee haaN (1) vaidik (2) s'rmnn / vaidik prNpraa yoog, vrn aas'rm, jaat paat, deevii deevtiaaN atee veedaaN vic vis'vaas rkhdii sii / s'roomnn prNpraa yoog, dhiaan, vrt, krm vicaar dhaaraa, tpHsiaa, punr jnm nirvaan vic vis'vaas rkhdii sii| s'mnnaaN dee prmuHkh ruup vic kii sNprdaaee rhee hn--jinhaaN vicooN jain (nirgrNth) bHdh, aajiivk, goorik, taaps aadi prsidh sn| saaNkhy drs'n vii vaidik vicaardhaaraa daa prmukh viroodhii sii / us drs'n dee ktth, sveetaavr, prs'n mNtryaannii jeehee puraatn upnis'daaN nuuN prbbaavit kiitaa sii / aHj kl gooriik, taaps taaN vaidik prNpraa vic mil gee hn| ajiivk sNprdaaee vii aHj kl kh'tm hoo giaa hai| aHj kl s'mnnaaN diiaaN doo prmukh vicaardhaaraaN hii bc giiaaN hn (1) jain atee (2) budh / jain tee buHdh inhaaN vicooN jain vicaardhaaraa bbaart dii sbb tooN puraatn is gHl dii gvaahii hrrHpaa tee moohnjoodrroo diiaaN sbbiataavaaN vicaardhaaraa hai diNdiiaaN hn| veed sNsaar dii sbb tooN puraatn pustk hai / is vicooN rig veed kaaph'ii mhHtv puurn hai / is veed vic us smeeN dee puraatn dhrm dii ruup reekhaa daa ptaa lgdaa hai / rigveed vic 'vaatrsnaa munii' daa vrnnn is prkaar mildaa hai "munii dii bbaavnaa naal rNg asiiN hvaa vic sthit hoo gee haaN| doostoo tusiiN saaddaa s'riir hii veekhdee hoo / ih mnn philee tiirthNkr bbgvaan ris'vdeev dee cailee sn| is gHl daa smrthn s'riimd bbaagvt (5/3/20) vic is prkaar mildaa hai bbgvaan ris'v mnnaa, ris'iiaaN tee brhmcaariiaaN daa dhrm prgtt krn lii s'ukl dhiaan (1) prvcn saarooN dvaar gaathaa 731-33 / (2) rigveed 10/11/136/2 | (IV)

Page #9
dee ruup vic prgtt hooee"|1 3 s'mnnaaN daa vrnnn brhd aarnyk upnis'd ' tee rmaain vic vii mildaa hai| tApasA bhuMjate cApi zramaNA bhuMjate tathA rigveed vic mnnaaN lii kees'ii s'bdaaN daa vrnnn vii mildaa hai| kees'ii bbgvaan ris'vdeev daa hii ik naaN hai / rigveed vic kees'ii tee ris'vdeev daa vrnnn ikHtthaa hii mildaa hai / athrvveed jis vic "vraatiaa tulnaa bbgvaan ris'vdeev dii tpHsiaa baaree prsidh veedaaN dee ttiikaakaar s'rii saayn bbrpuur, mhaan adhikaar vaalee, puNn prtaap vaalee, sNsaar raahiiN prmukh braahmnn hn / ih vaidik sNskaaraaN tooN rhit hn" / daa kthn hai "uh "jee kooii 'vraatiaa' tpHsvii tee vidvaan hoovee uh taaN stikaar j'ruur paavNgaa atee prmaatmaa dii trhaaN puujiaa jaaveegaa bbaaveeN braahmnn us naal guHsaa hii rHkhnn / 5 rigveed vic bbgvaan ris'vdeev daa kaaph'ii j'ikr aauNdaa hai / (baal) kaaNdd naal kiitii jaa (1) dharmAn dirzayitukAmo vAtarazanAM zuklayA tanunAvatatAra / (2) brhdaar nk upnis'd 4/3/22 daa vrnnn hai usdii skdii hai / vraatiaa rigveed vic s'roomnn sNskritii daa ik bhut hii piaaraa s'bd 'arhn' vii mildaa hai / arhn tooN bbaav hai raag dvees' nuuN jiHt kee srvHg bnnn vaalaa| ih s'bd aam taur tee tiirthNkraaN lii vrtiaa jaaNdaa hai / zramaNANAma SIcAmUrdhva manethanAM vidiaa naal puujn yoog tee (V) (3) baalkaaNdd srg 1422 / (4) rigveed 10/9/102/6 | (5) i) athrvveed saayn bbaas'y 15/1/1/1 kaJcida, viddhattamaM mahAdhikAra puNyazIlaM vizvasaMmAnyaM brahmANaviziSTe vrAtyamanulakSya vacanamiti maMtavyam / ii) 15/1/1/1 (6) rigveed 1/24/140/1-2 4/3315-5/2/28-4 6/1/1/8,-6/2/19/11,-10/12/166/1 | (7) faae 24/33/10 1

Page #10
vaidik look vii arhn' s'bd jain dhrm lii hii smjhdee rhee hn / hnumaan naattk' vic aakhiaa giaa hai : arhanniyatha jainazA saNaratA / aariiaaN dee bbaart aaunn tooN philaaN joo jaatiiaaN bbaart vic rhiNdiiaaN sn unhaaN vic naag, draavirr atee ar bhut prsidh hn / daas look iNnee vikaass'iil nhiiN sn| inhaaN jaatiiaaN naal hii aariiaaN dee kii yuHdh hooee / puraanaaN vic jgaa jgu ih likhiaa giaa hai ki asur look arihNtaaN : dee upaask sn ! vis'nuuN puraann vic maayaa mooh naaN dee cain bbiks'uu nee asuraaN nuuN arihNt : dhrm dii diikhiaa diHtii| uh veedaaN vic vis'vaas nhiiN rkhdaa sii / uh aneekaaNt vaad vic vis'vaas rkhdaa sii ! upnis'daaN vic ih vrnnn vii kiitaa giaa hai ki aatm vidiaa dee maalik sbb tooN philaaN khtrii sn / inhaaN khtriiaaN dee mukhii daa naaN hii ris'v deev sii joo naabbii tee mruudeevii dee puHtr sn / ih aatm vidiaa yHg, jaat : paat tooN rhit sii / is vidiaa vic dhiaan tee tpHsiaa hii prdhaan sii / veed tee upnis'daaN tooN chuHtt mhaabbaart vic vii bbgvaan ris'vdeev daa, vrnnn hai / (1) vis'nuuN puraann 3/17/18 ! pdm puraan sittii khNdd adhiaaee 13 170-410 / mtsy puraan 24143-49 / deevii bbaagvt 4/13154-5 ! (2) vis'nuuN puraan 3/18/12-13-14-3/18/27 3l1825-3/18/28-29-3/18/8-il. (3; oo) vaayuu puraann purv ardh anus'paad 140 1 (4) j jviiraa s' s'dee . ddaSyava arthatAdayo mohitA mhaabbaart:saaNtii purv mooks' dhrm adhiaaee 263/20 . hai ,, (VI)

Page #11
jain tiirthNkr jain prNpraa vic 24 tiirthNkr mNnee jaaNdee hn / kii itihaaskaar unhaaN dii hooNd baaree s'k prgtt krdee hn / kii look jain tee buHdh dhrm nuuN vaidik dhrm virudh ik bgaavt smjhdee hn| kii look mhaaviir nuuN gootm buHdh daa ceelaa jaaN gootm buHdh nuuN mhaaviir daa ceelaa aakhdee hn / jain dhrm vic 6 aaree mNnee jaaNdee hn / hr yug vic cauvii tiirthNkr) huNdee hn / vrtmaan smeeN hooee tiirthNkraaN baaree jithee veedaaN vic vrnnn mildaa hai uHthee puraannaaN mhaabbaart tee boodhii grNthaaN vic kaaph'ii jaankaarii mildii hai ddaa: raadhaa kris'n nee yjurveed vic vis'v ajiit atee aris'ttneemii dii hHd dii suucnaa diHtii hai / * boodh nuuN th atrnikaaee vic ark naam dee tiirthNkr daa vrnnn hai / isee prkaar budh theergaathaa vic ajiit naaN dee pryeek budh daa vrnnn hai / boodh pittkaaN grNthaaN vic bbgvaan paars' naab dee ctureeyaam dhrm daa vrnnn hai| is grNth vic bbgvaan mhaaviir nuuN nigtthee naay putee (nirgrNth giaataa putr) pNjveeN tiirthNkr dee ruup vic kii thaaN tee stikaar naal yaad kiitaa giaa hai / soors'n' nee mhaabbaart dee khaas naamaaN daa ik koos' bnaaiaa hai| jis vic paars'v, cNdr tee sumtii tiNn tiirthNkraaN dee naavaaN dii suucnaa mildii hai| ithee ih gHl dhiaan dee yoog hai ki ih tiNnee hii asur sn joo ki arihNt dhrm dee upaask sn / inhaaN tiNnaaN nuuN ahiNsaa daa avtaar mNniaa giaa hai / ' smtii naaN dee ik rs'ii daa vrnnn vii aaiaa hai| bbaagvt viHc ris'rdeev nuuN vis'nuuN daa avtaar mNniaa giaa hai / avtaar dee ruup viHc taaN nhiiN, pr s'iv dee joo hj'aaraaN naaN mhaabbaart viHc drj hn unhaaN vic vis'nuuN dee s'ree aNs', anNt, dhrm, s'aaNtii tee sNbbv naaN vii diHtee gee hn / s'iv dee naauN viHc ajit tee ris'v dee naauN aauNdee hn joo s'bb tiirbNkraaN dee naauN hn | 4 ' . ) (1) jai: saa: ii: 5: pNnaa 108 (2) diirgh nikaaee 11 (5-15) 1/2 (21) " ( ) (3) beer gaathaa (1-20) / (4) jNnee saahit daa itihaas bbaag | pNnaa nuuN3-24-25 ' ( vi ) :

Page #12
"s'aaNtii' vis'nuuN daa naaN vii kihaa giaa hai / vis'nuuN tee s'iv daa naaN 'vrt' vii hai / ih sbb tiirthNkraaN dee naaoo vii hn / inhaaN naavaaN dii mhaantaa is krkee bhut hai kiuki ih veed viroodhii, asur sn / puraannaaN anusaar asur jain dhrm dee jaaN arihNtaaN dee upaask sn / caubiis tiirthNkraaN tooN bbaav hai dhrm ruup tiirth dii sthaapnaa krn vaalaa| ih jain dhrm daa pribbaas'k s'bd hai / ik yug vic bbrt khNdd viHc 24 tiirthNkr huNdee hn / tiirthNkr krm apnnee pichlee jnmaaN dee s'ubb krmaaN daa phl hai / tiirthNkr jnm tooN kujh kh'aas s'riirk atee aatmik gunnaaN dee maalik huNdee hn / tiirthNkr hmees'aa raaj kul vic jnm laiNdee hn / grbb vic tiNn giaan dee dhaark huNdee hn / 'tiirthNkr dii maataa 14 jaaN 16 s'ubb supnee veekhdii hai / tiirthNkr isee jnm vic 5vaaN keevl giaan haasl krkee jnm mrn daa cHkr khtm krkee siHdh jaaN prmaatmaa avsthaa praapt krdee hn / tiirthNkraaN dee grbb, jnm, dkhiaa, giaan atee nirvaan smeeN mnuHkhaaN tooN chuHtt deevii deevtee svrgaaN dee sukh chHdd kee dhrtii tee js'n mnaauNdee hn / puraatn jain saahit jain dhrm dee doo prmuHkh ph'ittkee hn s'veetaaNbr tee digNbr / s'veetaaNbr puraatn jain aagm nuuN bbgvaan mhaaviir dii baannii mNndee hn / digNbr jain sidhaaNtaaN anusaar digNbr acaariiaaN raahiiN rcee praakrit, sNskrit atee aps' saahit nuuN puraatn jain aagmaaN dii trhaaN mNndee hn / s'veetaaNbr jain saahit dii muul bbaas'aa us smeeN dii look bbaas'aa ardh maagdhii hai / dooveeN ph'irkee 14 puurvaaN dii prNpraa nuuN mNndee hn joo ki ns'tt hoo cukee hn / digNbr ph'irkee vaalee s'veetaaNbr prNpraa vaalee 12 aNgaaN dee naaN nuuN hii mNndee hn aNdrlee vis'ee nuuN nhiiN| dooveeN ph'irkee ik gHl tee shimt hn ki puraatn jain saahit kaaph' ns'tt hoo cukiaa hai| s'veetaaNbr prNpraa anusaar puraatn jNn saahit vic iksurtaa liaaunn lii aj tk pNj kaanph'rNsaaN hoo cukiiaaN hn / is nuuN vaacnaa aakhdee hn / philii vaacnaa paattliiputr vikhee mhaaNviir sNmt 160 dee kriib sbuuliibbHdr dii prdhaangii heetth hooii / us smeeN jain dhrm dee doo s'veetaaNbr digNbr ruup tt hoo gee / duusrii vaacnaa ii. puurv (175-182) nuuN raajaa khaarveel dii (VIII)

Page #13
dilcspii kaarn haathii guph'aa kumaarii prvt (urriisaa) vikhee hooii / is baaree mhaaraajaaN khaarveel daa s'ilaaleekh prsidh hai / tiisrii vaacnaa mhaaviir nirvaan sNmt 827 atee 840 dee vickaar acaariiaa sNkdil dii prdhaangii heetth mthuraaN vikhee hooii / cauthii vaacnaa mhaaviir sNmt 827-840 vickaar acaariiaa naagaarjun dii prdhaangii heetth blbbii (gujraat) vikhee hooii / pNjviiN atee aakhrii vaacnaa blbbii vikhee acaariiaa deevaaardhii gnnii ks'mnnaaN dii prdhaangii heetth hooii / is vic bcee khucee aagmaaN nuuN 45 jildaaN vic likh liaa giaa / digNbr prNpraa s'veetaaNbr aagmaaN nuuN nhiiN mNndii / 399

Page #14
naabbt jiHts'truu haathii ghoorraa sNbr kml gNddaa 24 tiirthNkraaN dee s'ubb naaN lrrii nN: | tiirthNkraaN dee naaN jnm sraan | maataa (raannii) | ptaa (raajaa) | cin keevl giaan | muktiisthaan srii ris'v deev jii ayuHdhiaa mruu deevii bld ayoodhiaa asttaapHd srii ajiitnaath jii aayoodhiaa vijai ayuHdhiaa smeet sikhr srii sNbbv naath jii s'aastii sainaa jihaarii s'aastii s'ii abbinNdn jii ayoodhiaaN sidhaarthaa baaNdr ayoodhiaa ayoodhiaa smHglaaN srii sumnaath jii krooc ghrth ayoodhiaa srii pdmprbb jii kaus'aaNbii sumitraa s'uu dhr kaus'aaNbii srii supaars'vnaath jii baaraannsii prithvii tisbb svaastik baaraannsii srii cNdr prbbuu jii cNdrpurii lks'mnnaaN mhaan cNdrmaaN cNdrpurii kaakNdii raamaadeevii srii suvidhinaath jii surii mHtsaan kaadii srii s'iitlnaath jii nNdaa deevii bbdlpur drirth srii vts bbdilpur siNhpur visnuuN srii s'reeaaNsnaath jii visnuuN siNhpur cNpaapur srii vaasu puuj jii spNj cNpaaree cNpaarii s'ii vimlnaath jii / siaamii kpilpur kitvrmaa suar kpilpur srii anNtnaath jii ayoodhiaaN suys'aa sihseen s'ikr ayoodhiaaN rtnpurii sveertaa s'rii dhrmnaath jii bHjr rtnpurii hstnaapur aciraa srii saaNtiinaath jii vis'vsn mirg hstnaapur srii kee naath jii / hstnaapuree . sur bkraaN hstnaapur hstnaapur deevii sdrs'naa sii artnaath jii nNdaavrtee hstnaapur mithilaa srii mHlii svaamii jii prbbaavtii kii ku ghrraa mithlaa munii vrtee svaamii raajgh smitHr raaj'hi nmiinaath jii . mithilaaN vi vijai niilkml mithilaa sripur srii aris'ttneemii jii sivaaN sdr vijee // s'Nkh girnaar girnaar baaraannsii asv sain sHp srii paars'vnaath jii girnaar smeetsikhr tirs'laa hii vrdhmaan mhaaviir jii | khtrii kuH ddpur | sidhaarthaar rijuubaalkaa paavaapurii bbaannuu pdmaa kHchee vaamaa

Page #15
puraatn pNjaab tee jain dhrm pNjaab daa puraatn naauN spt siNdhuu jaaN aariiaa vrt hai| jain grNthaaN vic ih bbaart vrs' daa hiHsaa sii| pNjaab dii kdee pHkii srhHd nhiiN rhii| ih ilaakaa bbaartii itihaas dii raajnaitik hlcl daa prmuHkh hiHsaa rihaa hai / mhaabbaart dee smeeN vic is choottee choottee kbiilee gnntNtr prnnaalii naal raaj krdee sii| jis vic prsidh kbiilaa agr sii / jis kaarn raajaa agrsain dee spuHtr agrvaal akhvaauNdee hn / joo hisaar j'ilee tooN saaree bbaart vic phail cukee hn / puraatn pNjaab vic uHtraapth daa kriib saaraa hiHsaa mNniaa jaaNdaa hai| ih puraatn rstaa tks'ilaa tooN laikee mthraa tk sii| pNjaab kisee boolii tk hii nhiiN, sgooN saaNjhee sbbiaacaar, saaNjhiiaaN rsmaaN daa naaN hai / pNjaab vic kii up bbaas'aavaaN booliiaaN jaaNdiiaaN hn jiveeN pNjaabii, phaarrii, ddoogrii atee hriaannvii / pNjaabii vii kooii ik bbaas'aa nhiiN, hr j'ilee vic is daa ik ruup nhiiN| is bbaas'aa vic kii bbaas'aavaaN daa saaNjhaa bbNddaar hai| puraatn smeeN vic is ilaakee vic praakrit bbaas'aa boolii jaaNdii sii| jis dii lipii braahmii khrausttrii ii / muslmaanaaN dee smeeN pNjaabii lii ph'aarsii akhraaN daa isteemaal hooiaa joo aj'aadii tooN philaaN tk cldaa sii pr sikh dhrm nee is bbaas'aa lii guruumukhii lipii dii vrtooN kiitii, joo aj'aad bbaart vic pNjaabii lii mNnii gii hai| hoor bbaas'aavaaN lii deevnaagrii vrtii jaaNdii hai| paakistaanii pNjaab vic hunn vii ph'aarsii lipi vic pNjaabii boolii likhii jaaNdii hai / soo puraatn pNjaab dee s'hiraaN, dees'aa atee ndiiaaN daa j'ikr hoor bbaartii grNthaaN dii trhaaN jain grNthaaN vic vii mildaa hai / inhaaN vic kuruu, jaaNgl, keeky (siaalkoott) puruu, siNdhuu, soovr, ks'miir, trigrt (jaalNdhr dees' raajdhaanii kaaNgrraa) hii puraatn pNjaab dee hiHsee rhee hn / is ilaakee vic vrtmaan saaraa bbaartii tee paakistaanii pNjaab, daa kujh hiHsaa, raajsthaan daa hnumaan grrh, himaacl prdees', hriaannaa, diHlii, uHtr prdees' daa moortth j'ilaa aauNdee hn / inhaaN saariaaN ilaakiaaN daa jain dhrm naal sNbNdh hai / jain dhrm dee 24 dhrmsNsthaapk tiirthNkraaN vicooN 20 daa jnm sthaan, prcaar sthaan vrtmaan uHtr prdees' dee kii j'ilee hn| 16veeN s'aaNtii naath, 17veeN kNbuu naath, 18veeN arh naath daa jnm sthaan kuruu siNdh (XI )

Page #16
dees' dii raajdhaanii hstnaapuree sii / jain itihaas vic hstnaapur bhut brraa tiirth mNniaa giaa hai / ithee philee tiirthNkr bbgvaan ris'vdeev nuuN philaaN vrt khoolnn daa subbaag haasl hooiaa sii / isee ris'vdeev daa choottaa puHtr gNdhaar daa raajaa baahublii sii / jis nee apnnee brree bbraa bbrt naal yuHdh kiitaa sii munii vrt, bbgvaan paars'v naath atee 24veeN- bbgvaan mhaaviir nee dhrm prcaar kiitaa / hstnaapur siNdh soovir dee raajee bbgvaan mhaaviir dee updees' tooN prbbaavit hookee saadhuu bnn gee sn / pNjaab dee pNj driaavaaN dee naaN sthaanaaN suutr vic aaee hn / pr siNdhuu, gNgaa tee jmunaa daa kujh hiHsaa puraatn pNjaab daa aNg rhee hn / bbgvtii suutr, vipaak suutr,, aavHs'k cuurnii tee aavHs'k niryuktii thaaN vic bbgvaan mhaaviir dee is vis'aal kheetr vic tpHsiaa atee dhrm prcaar krn daa j'ikr hai / cain srii thaaN tooN chuHtt praaciin s'ilaaleekh pttaavliiaaN (kursii naam) atee muurtiiaaN dee ciNnh jain sbbiataa, klaa tee sNskritii dee jiuNdee jaagdee ciNn hn / aneekaaN dees'aaN atee videes'ii yaatriiaaN dee sph'rnaamiaaN vic is ilaakee vic jain muniiaaN dii hooNd daa j'ikr hai / pNjaab vic jain dhrm dii akhNdd prNpraa muslmaanaaN tooN philaaN kaaph'ii hHd tk phail cukii sii / is smeeN dauraan cNdrgupt mauriiaa, mti, kumaarpaal jhee jain raajee is dhrm nuuN pNjaab vic phailaa cukee sn / muslmaanaaN dee hmliaaN nee smuHcee pNjaab dii sbbiataa nuuN kaaph'ii prbbaavit kiitaa| smeeN daa cHkr ajhaa sii ki jain muniiaaN atee ytiiaaN nee apnnii vidiak yoogtaa atee tp tiaag raahiiN muslmaan baads'aahaaN nuuN kaaph'ii prbbaavit kiitaa / joo fk unhaaN vlooN jain muniiaaN nuuN stikaar vjooN ditee ph'rmaanaaN atee pdviiaaN tooN j'aahir hai / aurNgj'eeb dee smeeN nuuN chHdd kee pNjaab vic jain dhrm kaaph'ii cNgii sthitii vic rihaa / muslmaan tee raajpuut baads'aahaaN dee khjaaNcii aksr jain rhee hn / jinhaaN dilii dee tkht nuuN prbbaavit krkee jain tiirthaaN dii trHkii lii apnnaa asr rsuukh' vrtiaa pustk likhnn daa uHdees' .. saaddaa vis'aa jain dhrm daa itihaas atee klaa hai / kaaph'ii smeeN tooN saanuuN ih kmii bbaasdii sii ki jain dhrm dee saaree ph'irkiaaN naal sNbNdhit ithaask saamgrii . daa sNgrhi kiitaa jaavee / pr is baaree pNjaabii vic taaN kii, kisee hoor bbaartii | ( XII)

Page #17
bbaas'aa vic vii pustk nhiiN sii / saanuuN udooN hairaanii dii hHd naa rhii jdooN asiiN yuuniivrsttiiaaN dee vidvaanaaN vlooN chaapiaa pNjaab daa itihaas veekhiaa| saanuuN jaann kee dukh tee hairaanii hooii ki ih itihaas nhiiN sgooN ithaas naal mj'aak sii / caalaakii naal binaa kisee prmaan tooN budh daa j'ikr inhaaN itihaasaaN vic mildaa hai / pr pheer acaank hii ih itihaaskaar 8-9 sdiiaaN agooN aakee s'eekh' ph'riid tee aa ttikdee hn / pheer mug'l, sikh aNgreej' itihaas s'uruu hoo jaaNdaa hai| inhaaN itihaasaaN nuuN prrh kee jaapdaa hai ki jain dhrm s'aaid pNjaab vic hai hii nhiiN dr asl ih bbaartii itihaaskaaraaN dii bdkismtii atee caalaakii hai ki uh jain grNthaaN raahiiN pees' kiitee prmaannaaN nuuN sHc nhiiN mNndee / jee ihoo prmaannaaN nuuN kooii aNgreej' saahib sHc aakh deevee taaN ih tthiik mNn lainngee / is daa sbuut ik udaahrnn raahiiN diHtaa jaa skdaa hai| jrmn vidvaan ddaa: jeekookhii tooN philaaN saaree vidvaan jain dhrm atee budh dhrm nuuN ik mNndee sn| mhaaviir tee buHdh nuuN ik aakhdee sn / kooii buHdh dhrm nuuN jain dhrm dii s'aakhaa aakhdaa sii atee kooii jain dhrm nuuN buHdh dhrm dii s'aakhaa aakhdaa sii| pr ddaa: jaikoobii agee sbb nee hthiaar suHtt ditee / saaddee vidvaanaaN nuuN budh dhrm naal j'ruurt tooN j'iaadaa lgaav hai bbaaveeN unhaaN nuuN kiNnaa vHddaa jhuutth boolnaa pvee| cNdr gupt mauriiaa baaree jain grNth hii kujh dHsdee hn pr saaddee vidvaan cNdrgupt nuuN jain smjhnn tooN inkaarii hn| khaarveel (2-BC) bbaaveeN jain mNniaa jaaNdaa hai pr is daa itihaas vic kidhree j'ikr nhiiN| raajaa kumaar paal, mNtrii vstuu paal, teej paal, viml s'aah bbaaveeN kiNnee vii bhaadr sn pr unhaaN daa j'ikr krdee saaddee itihaaskaar s'rmaauNdee hn| unhaaN nuuN lgdaa hai ki yoodhaa jain kiveeN hoo skdaa hai ? jainii taaN ahiNsk huNdee hn / ahiNsk inhaaN itihaaskaaraaN dii bbaas'aa vic kaair hai soo jainii raaj kroo ih asNbbv hai / pr jee ihoo raajee budh dhrm jaaN hiNduu dhrm naal sNbNdhit hoonn taaN saaddee stikaar yoog itihaaskaar inhaaN daa brrii s'aan naal naal j'ikr krdee hn / is sNbNdh vic mauriiaa raajee brhdrth atee pus'p miHtr daa vrnnn ms'huur hai / as'ook ms'huur hai / pr pus'pmiHtr (hsptimiHtr) daa khtm krn vaalee mhaan jeetuu jain raajee khaarveel daa j'ikr nhiiN krdee / ih bee-insaaph'ii claakiaa kumaarpaal hooii hai / jis nee bbaart dee muslmaan dee prvees' tooN kujh smaaN philaaN dHkhnn, pHchm atee kujh uHtrii bbaart nuuN jiHtiaa sii| (xIII) "

Page #18
| puraatHtv vibbaag daa ih haal hai / j'iaadaa muurtiiaaN s'ilaaleekh budh dhrm naal sNbNdhit hn ! guptaa naal sNbNdhit hn / pNjaab vic jain dhrm dee praaciin soomiaaN dii ghaatt nhiiN| saaddee vidvaanaaN nuuN mthuraa dee jain s'ilaaleekh atee khaarveel daa s'ilaaleekh jain itihaas tee kaaph'ii caannnaa paaveegaa / jain g thaaN vic kii raajiaaN dee vrnnn naal adhuuraa itihaas puuraa hooveegaa| saaddee itihaaskaar aNgreej' saahib raahiiN likhiiaaN gHlaaN nuuN j'iaadaa . prmaannit mNndee hn / unhaaN dii khooj nuuN nirpHkh mNndee hn / videes'ii vidvaan dii khHj nirpHkh taaN mNnii jaa skdii hai pr agiaantaa kaarnn khooj adhuurii vii rhi skdii hai ih uh nhiiN mNndee / jain tiirthNkraaN dii utpHtii baaree uh, itihaasik sbuut bbaaldee hn, puraatHtv dee ciNnh bbaaldee hn, duusree grNthaaN dee prmaann bbaaldee hn / kii jain s'aastr dee prmaann kaaph'ii nhiiN hn ? jee jain tiirbNkraaN lii jain s'aastraaN dee prmaann adhuuree hn, taaN bHdh atee hiNduu smiaaN raahiiN praapt saamgrii kis prkaar puurii hai / saaddee itihaaskaar hiNduu itihaas lii puraannaaN daa shaaraa laiNdee hn jinhaaN dii rcnaa daa smaaN jain atee budh thaaN tooN baaad daa hai / ik pHkhooN bbaart vic itihaaskaaraaN dii gulaamii iNnii mj'buut : hoo gii hai ki aNgreej' saahib daa bbaartii coolaa, bbaartii itihaaskaaraaN vic , snmaan haasl krdaa hai bbaaveeN uh kiNnaa hii g'lt aakhdaa hoovee / ajeehee bbaartiiaaN daa apnnaa adhiain kujh nhiiN huNdaa, sgooN ih saaree itihaaskaar videes'iiaaN dii khooj tee aadhaarit hn / ihoo kaarn hai ki budh atee mhaaviir nuuN ik mNnnn vaalee vidvaan hunn paars'vnaath nuuN vii * itihaasik mhaapurs'` mNnnn lg pee hn kiuNki inhaaN dee aNgreej' guruu ajeehaa aakhdee hn / bbaartii vidvaanaaN dii apnnee itihaas, sNskritii, dhrm, klaa ti vivhaar mhaan ghaatk hai / saaddiaaN vidvaanaaN nuuN beentii hai ki hr prNpraa dee bbaartii itihaas daa adhiain prNpraagt ddhNg naal krkee, aapsii vicaar naal kisee siHttee tee puujnaa caahiidaa hai / kisee vii gHl nuuN mithihaask aakhnnaa, apnnaa hii mj'aak , krnaa hai / ik th vic itihaas atee mithhaas nhiiN cldee / saaddee aj'aad dees' dee leekhk ajee vii gulaam hn / ih pustk kooii sNpuurn itihaas nhiiN sgooN puraatn pNjaab vic bbiNn bbiNn soomiaaN raahiiN praapt jain prNpraa daa vrnnn hai / saariiaaN prNpraavaaN daa itihaas prNpraagt ddhNg naal ditaa giaa hai / ,, :: . . ( Xiv:)

Page #19
dhNnvaad . pichee dilii vikhee hooee pNjaabii vis'v smeelnn vic pNjaab atee pNjaabiiat baaree kaaph'ii vidvaanaaN vic crcaa hooii / kisee nee vii jain prNpraa daa j'ikr naa kiitaa ! leekhkaaN nuuN ih kmii duur krn dii bhut ichaa hooii / asiiN apnnii guurnnii jin s'aasn prbbaavi saadhvii rtn srii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj dii rnnaa, ichaa-rnnaa atee aas'iirvaad naal ih kNm s'uruu kiitaa / mhaaraaj srii khud jain itihaas dee cNgee vidvaan hn / pNjaab dee aneekaaN hHthlikht bbNddaar diiaaN suuciiaaN aap nee tiaar kiitiiaaN hn / thoorree smeeN vic hii pustk dii ruup reekhaa tiaar hoo gii| pustk puurii krn vic hj'aaraaN mus'kilaaN musiibtaaN daa saahmnnaa krnaa piaa hai / is daa prmuHkh kaarnn jain saamgrii dii annhooNd hai / pheer vii asiiN puraatHtv vibbaag pNjaab, hriaannaa, himaacl atee diHlii dee dhNnvaadii haaN jinhaaN apnnee ajaaib ghraaN dee puraatHtv muurtiiaaN dee saanuuN prdaan kiitee hn| saaree vidvaan leekhkaaN atee prkaas'kaaN dee asiiN dhnvaadii haaN jinhaaN diiaaN pustkaaN saaddee th prkaas'n vic shaaik hooiiaaN hn| pustk lii sveetaaNbr saamgrii kaaph'ii praapt hoo gii| digNbr itihaas ghHtt miliaa / saanuuN duHkh hai ki asiiN digNbr prNpraa daa puuraa vrnnn nhiiN kr skee / sbb tooN j'iaadaa asiiN dhnvaadii haaN prsidh pNjaab dee itihaaskaar, bbaas'aa vigiaanii, puraatHtv dee maahir, siHkh dhrm skaalr srdaar s'ms'r siNgh as'ook jii, srii tilkdhr jii s'aastrii dee, jinhaaN apnnee buddhaapee vic saanuuN hHlaas'eerii hii nhiiN, sgooN cNg sujhaavaaN ditee / * apnnee kiimtii smeeN vic muHddhlii jaann pchaann heetth apnnee kiimtii vicaar, ditee / puraatn citraaN lii srii bbooj raaj jain pttiaalaa dee asiiN bhut dhNnvaadii aNt vic asiiN unhaaN saaree daanii sHjnaaN dee dhNnvaadii haaN j'ilhaaN saanuuN hr prkaar daa shiyoog atee smaaN dee kee is kNm nuuN puuraa krvaaiaa| ' ' asiiN is pustk nuuN adhuurii smjhdee haaN jee asiiN srii raaj kumaar s'rmaaN maineejr srii aatm jain priNttiNg prs daa dhNnvaad naa kriiee jinhaaN apnnee rujheeviaaN vic pruuph' riiddiNg lii smaa ditaa / srii aatm jain priNttiNg prais dee saaree sttaaph' dee shiyoog lii asiiN beehd dhnvaadii haaN / . ..... . . . ( XV)

Page #20
7. s'rii kpvNddsiaa suutr (aprkaas'it) / 8. s'rii puphiiaa suutr (aprkaas'it) / 9. s'rii puch culiiaa suutr (aprkaas'it) / 10. s'rii vnhii ds'aaNg suutr (aprkaas'it) / 11. bbgvaan mhaaviir dee pNj sidhaaNt (leekhk s'rii giaan munii jii aprkaas'it) 12. mnn suutr (vinoobbaa bbaavee) 13. puraatn pNjaab vic j'ain dhrm (prkaas'it) uprookt 13 grNthaaN daa s'rii rviNdr kumaar purs'ootm daas dii klm nee sNpaadn kiitaa hai| tk phuNcaaiaa hai / jain pNjaabii anuvaad atee s'rii inhaaN nuuN chpvaa kee aam lookaaN inhaaN dooveeN dhrm bbraavaaN dee vicaar, bbaav, klpnaa ikoo trhaaN dii hai / isee kaarn inhaaN doo dilaaN dii ik saahit daa nirmaann kiitaa hai / pees' krn dii s'ailii klm nee heetth likhee (1) mNthlii puHtr goos'aalk (hiNdii) / (2) bbgvaan mhaaviir dee smeeN dee doo mhaapurs' / (3) jain dhrm (4) bbaartii saahit vic bbgvaan mhaaviir / (5) bbgvaan mhaaviir dee coonnveeN updees' / (6) jain saahit tee sNskritii dii sNkheep ruup reekhaa / (7) nvkaar mNtr dii viaakhiaa (8) bbgvaan mhaaviir / is prkaar inhaaN dhrm bbraavaaN nee anuvaad atee niHjii likhtaaN raahiiN pNjaabii bbaas'aa nuuN 20 grNth dee kee pNjaabii bbaas'aa dee virsee nuuN bbrpuur bnaaiaa hai atee naal-naal jain sNskritii dee ahiNsaa, preem, sHc, atee vis'v bbaaii-caaree dee sidhaaNtaaN nuuN aam lookaaN tk phuNcaa kee jain sNskritii dii mhaan seevaa kiitii hai| smaajik kheetr vic inhaaN dhrm praann naujvaanaaN dii klm jithee saahit kheetr vic jntaa dii seevaa krkee unhaaN vic giaan atee s'uHdh sNskaar daa prcaar kr rhii hai / uthee inhaaN diiaaN smaajik kheetr vic kiitiiaaN seevaavaaN abbinNdn yoog hn, atee smaaj dii trHkii vic mhHtv puurnn hisee vjooN yugaaN-yugaaN tk yaad rhingiiaaN, inhaaN dii smaaj seevaa dii lgn aneek sNsthaavaaN nuuN jaan dee rhii hai, trHkii vic shaaik siHdh hoo rhii hai atee naal hii apnnee kNmaaN lii ms'huur hai / inhaaN sNsthaavaaN dii preernnaa, s'ktii hn. uHtr bbaart prvrtk bbNddaarii s'rii pdm cNdr ( XX )

Page #21
jii mhaaraaj atee jin s'aasn prbbaavi s'ii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj // 1. pciisviiN mhaaviir nirvaan s'taabdii sNyoojik smitii pNjaab sNsthaapk / 2. jainoolijkl risrc kausl (ddaaiireekttr) sNsthaapk // 3. mhaaviir iNttr nees'nl (sNyoojk) maaleer koottlaa / 4. acaariiaa s'rii aatmaa raam jain bbaas'n maalaa (maiNbr) pNjaab yuuniivrsittii pttiaalaa| 5. aNtrraas'ttrii prvrtnii paarvtii jNn aivaardd / inhaaN sNsthaavaaN tooN chutt, ih ajihiiaaN saahitk atee smaajik sNsthaavaaN nuuN kisee naa kisee ruup vic shiyoog dee rhee hn / y, 25viiN mhaaviir nirvaan s'taabdii kmeettii pNjaab (maiNbr) / 2. s'ii mhaaviir jain sNgh pNjaab (purs'ootm daas up prdhaan, rviNdr kumaar jain mNtrii) / 3. vis'v prm smeeln (maiNbr) / 4. iNttr nees'nl mhaaviir jain mis'n niuyaark (U.S.A.) / 5. vis'v pNjaabii leekhk smeeln / ih pustk hHthlii pustk puraatn pNjaab vic jain dhrm' inhaaN dhrm bbraavaaN dii kh'aas rcnaa hai / itihaasik atee khooj daa kNm bhut aukhaa hai kiuNki is lii tthoos prmaannaaN dii j'ruurt huNdii hai / doohaaN leekhkaaN nee puraatn g thaaN atee hoor tthoos adhaaraaN, maantaavaaN, puraatHtv, pttaavliiaaN, muslmaan baads'aahaaN dee hukm naamee aadi tthoos prmaannaa dee adhaar tee apnnii itihaasik khHj tHthaaN naal pees' kiitii hai / naal hii pNjaab dee unhaaN leekhkaaN, kviiaaN dee naaNvaaN dii jaannkaarii diHtii hai jinhaaN puraatn pNjaab dii dhrtii tee jain dhrm dee sidhaaNtaaN dee phul khilaaree hn / kujh kraaNtiikaarii dees' bbgtaaN dii jaannkaarii vii ditii gii hai jinhaaN svtNtrtaa sNgraam vic hiHsaa paa kee dees' dii seevaa kiitii / | pustk apnnee aap vic sNpuurn hai, ih taaN maiN nhiiN aakh skdaa pr ih gHl daaavee naal aakh skdaa haaN ki dooveeN leekhkaaN dii prtiibbaa nee ithaask ( XXI )

Page #22
bbul sudhaar khimaa yaacnaa (oo) jiveeN bbgvaan ris'vdeev dee vrnnn pNnaa 3 smeeN kuruu dees' dii raajdhaanii hstnaapur dii thaaN kuruukheetr likhii gii hai / a) bbgvaan s'aaNtii naath jii dii maataa daa vipuraa raajaa vis'vsain dii thaaN isee pNnee tee () bbgvaan paars' naath dee maataa pitaa daa naaN gltii naal chp giaa sii / bbgvaan paars'naath dee maataa vaamaa deevii atee pitaa as'vsain sn / (s) 11 gnndhraaN dee naaN dii thaaN 10 naaN g'ltii naal chp gee hn / (h) s'rii cNdn munii jii dee guruu s'rii pNnaa laal jii mhaaraaj daa naaN chpnaa rhi giaa hai / isee prkaar acaariiaa rtii raam jii mhaaraaj daa naaN g'ltii naal srii raam laal chp giaa hai / paatthk ih g'ltiiaaN sudhaar kee prrhn| inhaaN g'ltiiaaN lii asiiN apnnee vlooN atee s vlooN khimaa dee yaack haaN / bbvikh vic inhaaN g'ltiiaaN daa sudhaar kiitaa jaaveegaa| is pustk vic jain eektaa daa dhiaan rkhiaa giaa hai / hr gHl us ph'irkee dii maantaa anusaar likhii gii hai| pheer vii jee gHl naal kooii ph'irkaa shimt naa hoovee taaN unhaaN dee sujhaavaaN daa asiiN aadr kraaNgee / jin s'aasn prbbaavikaa saadhvii rtn s'rii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj dee krkmlaaN vic pustk smrpit krdee hooee khus'ii mhisuus krdee haaN atee aHgooN lii ih aas'iirvaad caahuNdee haaN ki deev, guruu, dhrm atee jain eektaa lii asiiN kujh kr skiiee / jain eektaa hii mnuHkhii eektaa hai / mhaaviir bbvn maaleer koottlaa s'ubb ciNtk rviNdr kuaaraun kh'tm daas ain ( XVI)

Page #23
iHk praann doo s'riir (kujh leekhk baaree) aHj tauN 11 saal philaaN doo nau jvaanaaN nuuN veekhiaa doo s'klaaN, ik akl, ik bbaav, ik subbaav, ik acaar, ik vicaar / philaa duusree dee snmaan lii atee duusraa philee dee snmaan lii smrpit / doo hstiiaaN dii ik ruuptaa / is mtlb dii duniiaa vic, ajeehii eektaa, ajeehii doostii atee ajeehii aadrs' jiivn dii philii jhlk paakee maiN hairaann hoo giaa / inhaaN doostaaN dee doo naam hn, kNm ik hai / taaN philaaN naauN hii dHs deevaaN 's'rii rviNdr kumaar jain s'rii purs'ootm daas jain / doohaaN nuuN dhrm bbraa aakhnnaa hii tthiik jaapdaa hai| s'rii purs'ootm jain-- pNjaab daa ms'huur s'hir hai sNgruur, is tooN thoorrii hii duur tee ik ksbaa hai dhuurii / joo vikaas pHkhooN, hunn kh'us'haal ngr daa ruup lai rihaa hai / isee dhuurii vic dhrm prti smrpit atee s'rdhaavaan ik jain privaar vic prsidh hn s'rii svruup cNd jain atee s'riimtii lks'mii deevii jain / jinhaaN nuuN 10 nvNbr 1946 dee s'ubb din ik baalk dee maaN piu bnnn daa s'ubb avsr praapt hooiaa jis nuuN piaaraa naaN ditaa giaa purs'ootm ihoo baalk pitaa purkhii, dhrm sNskaar naal sikhiaa dee kheetr vic vii trHkii krdaa giaa atee isnee sn 1968 vic pNjaab yuuniivrsttii cNddiigrrh tooN bii. ee. dii ddigrii haasl kiitii / dil vic dhrm sNskaar dee biijee biijaaN tooN preerit hoo kee prs'ootm jain nee pNjaabii yuuniivrsttii pttiaalaa tooN aiddiis'nl sikhiaa dee ruup vic dhrm sikhiaa dii bii. ee. dii ddigrii 1976 vic haasl kiitii / mil gee / tthiik dhrm prkritii daa s'rii rviNdr kumaar jain inhaaN nuuN dhrm bbraa dee ruup vic usee prkaar, jiveeN s'riir nuuN praann mil gee hoonn| doohaaN dii vhaa, ik hii raah vHl vdhnn lHgee atee dooveeN ik hii nis'aanee vl trHkii krn lHgee s'rii rviNdr kumaar jain-- maaleer koottlaa kdee pNjaab dii ik ms'huur muslim riaast rhii hai| pr aj kl sNgruur j'ilee daa prsidh ngr hai / ih s'hir jain sNskritii dee (XVII)

Page #24
srii rviNdr kumaar j'oon apnnee dhrm bbraa srii purs'ootm daas jain nuuN jeen s'aas'tr bbeett krdee hooee /

Page #25
nee goovrdhn prvt utthaaiaa sii / usee trhaaN inhaaN diiaaN koos'is'aaN naal pciisviiN mhaaviir nirvaan s'taabdii sNyoojikaa smiti pNj'aab dii sthaapnaa hooii / jis dii hHd nee jain smaaj nuuN prnnaa ditii / jain jgt dii aHkh khul gii / srii mhaaviir jain sNgh dii sthaapnaa hooii, mhaaviir phaauNddees'n dii niiNh rkhii gii, atee pNjaab srkaar nee 25viiN mhaaviir nirvaan s'taabdii kmeettii dii sthaapnaa krkee mhaaviir nirvaan s'taabdii nuuN sNpuurntaa bkhs'ii / ih ik rik sNsthaa hai ! inhaaN dhrm bbraavaaN nuuN jithee dhrm prti vis'vaas hai, inhaaN kool saahitk prtibbaa hai kNm krn dii s'ktii hai, utsaah hai, hauslaa hai, uthee naaN dii bbuHkh bilkul nhiiN| nimrtaa atee srltaa ruup doo bbainnaaN, jaapdaa hai, inhaaN dii apnnee aap seevaa kr rhiiaaN hn / kooii kujh vii aakhee, pr scaaii ih hai ki pNjaabii yuuniivrsttii vic mhaaviir jain ceear dii sthaapnaa daa seehraa inhaaN dhrm bbraavaaN nuuN jaaNdaa hai| ceear dee niiNh pHthr dee upr khudee naaN nuuN kooii mittaa nhiiN skdaa| meer hunn tk dii jaannkaarii dee anusaar jain saahit nuuN pNjaabii vic pees' krn daa puuraa seehraa inhaaN dee bbraavaaN nuuN jaaNdaa hai, hunn tk inhaaN raahiiN likhee gee jaaN anuvaad kiitee, chpee saahit'c, kujh dooveeN hii leekhk hn atee kujh rcnaavaaN vic ik leekhk atee duusraa sNpaadk / hr haalt vic saariiaaN rcnaavaaN vic dooveeN hii leekhkaaN daa puuraa shiyoog rihaa hai / jiveeN ki heetth likhii jaannkaarii tooN sps'tt haisrii rviNdr kumaar jain raahiiN anuvaadit atee s'rii purs'ootm jain raahiiN sNpaadit saahit : 1. ik smsiaa ik hl (leekhk srii hriis' munii jii mhaarj) 2. mhaaviir sidhaaNt tee updees' (upaadhiaaee s'rii amr munii jii mhaaraaj) / 3. svrn svaadhiaaee maalaa (sNgrhi krtaa saadh * srii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj) / 4. srii utraadhiain suutr / 5. srii upaask ds'aaNg suutr / 6. srii niryaavlikaa suutr (aprkaas'it) : :: : ( XIX)

Page #26
khooj dee kujh annchuuhee philuuaaN nuuN smrthaa anusaar chaaiaa hai jis naal is vis'ee vic rucii rHkhnn vaalee paatthkaaN nuuN laabb pujeegaa / is pustk dii prrikaa jin s'aasn prbbaavi saadhvii rtn srii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj nuuN maiN bNdnaa shit saadhuuvaad aakhdaa haaN / maiN sHcee dilooN ik praann dee s'riir' ruupii inhaaN doohaaN bbraavaaN dii s'rdhaa, saahit prtibbaa atee anuHkhii kaarj s'ktii dee vikaas dii mNgl kaamnaa krdaa haaN / tilk dhr s'aastrii | sNpaadk aatm rs'mii (maasik ptrikaa) 14 julaaii, 1986 ( XXII )

Page #27
shiyoogiiaaN dii suucii atee dhnvaad 1. s'rii bhaadr cNd vidiaa rtn jain taatoorr hnumaan grrh ttaauun saadhvii s'rii biinnaa jii mhaaraaj dee diikhiaa utsv smeeN 2. s'rii suriNdr kumaar jain, joon bNdhuu saarrii phaaul, dilii 3. s'riimtii soomvtii jain ptnii s'rii hrbNs laal jain raajpuraa 4. s'riimtii vimlaa vtii jain ptnii s'rii bainnii prsaad jain raajpuraa 5. bbainn bbaavnaa jain pttiaalaa 6. s'rii pNnaa laal preem cNd jain aNbaalaa 7. bbuus'n dii hHttii aNbaalaa s'hir saadhvii s'rii smtaa jii mhaahaaj dii diikhiaa smeeN 8. jain munii viml snmti jain cairiitteebl ttrstt, kuup klaaN 9. s'riimtii vijai kumaarii jain dhrm ptnii s'rii pvn 10. s'rii vidiaa bbuus'n jain jNddiaalaa guruu 11. s'rii sudrs'n jain bNgaa 12, s'rii s'veetaaNbr teeraapNth jain sbbaa maaleer koottlaa 13. s'rii soom naath jain bNgaa 14. s'rii raam kris'n kiNgr spuHtr svrgvaasii s'rii gooraaaa raam jii kiNgr nvbbaart kaasttiig maaleer koottlaa 15. s'rii hj'aarii laal jain bNgaa 16. s'rii hrbNs laal jain maaleer koottlaa 17. s'rii sukhcain laal jain bNgaa 18. s'rii hNs raaj teej paal maaleer koottlaa 19. s'riimtii kmlaa jain hoos'iaar pur 20. s'rii baabuu raam jain jaalNdhr 21. s'riimtii rghii deevii jain ptnii s'rii veed prkaas' jain ludhiaannaa 22. s'rii munii laal loohttiiaa jain ludhiaannaa 23. s'rii nrees' jain raamaa mNddii 24. s'rii s'aaNtii svruup jii jain aNbaalaa s'hir 25. s'rii muNnaa laal jain bbHtthee vaalee maaleer koottlaa 26. s'rii arihNt kumaar jain sirsaa kumaar jain soonii pt 27. s'rii viveek jain jaalNdhr 28. s'rii viml jain jaalNdhr jain bbvn mleer koottlaa s'ubbciNtk sNyoojk-25 viiN mhaaviir nirvaan s'taabdii sNyoojikaa smitii pNjaab

Page #28
jain dhrm tee pNpraa jain dhrm sNsaar dee puraatn dhrmaaN vicooN ik hai / jrmn vidvaan ddaa. hrmn jaikoobii dee s'bdaaN anusaar "jain dhrm ik sutNtr dhrm hai ih kisee hoor dhrm dii nkl nhiiN / " jain dhrm anusaar jNn dhrm hii sris'ttii daa aadi dhrm hai / jain dhrm vic 24 dhrm sNsthaapkaaN [tiirthNkraaN] dii prNpraa hai, joo jNbuu diip dee bbaartvrs' vic prclit hai pr sris'ttii dee hoor kii hiHsee hn, jinhaaN nuuN jain s'aastraaN vic mhaavideeh aakhiaa giaa hai, inhaaN hiHsiaaN vic hmees'aa stiyug vrgaa smaaN rhiNdaa hai / ithee hmees'aa tiirthNkr ghuNmdee rhiNdee hn pr bbaart dees' vic tiirthNkraaN dii prNpraa kujh smeeN lii ttutt jaaNdii hai / pr bbairraa [yug] viit jaann tee pheer tiirthNkr jnm laiNdee hn / tiirthNkr hiNduu dhrm dii trhaaN rHb jaaN kisee deevtee daa avtaar nhiiN huNdee| ih vii saadhaarnn mnuHkhaaN dii trhaaN s'ubb [tiirthNkr yoog] krmaaN raahiiN ih pdvii haaNsl krdee hn / tiirthNkr hmees'aa khHtrii kul vic jnm laiNdee hn / tiirthNkr jnm tooN tiNn giaan dee dhaark huNdee hn, jd ki aam mnuHkh dee giaan dee dhaark huNdee hn / aHj tooN 2500 saal philaaN jain dhrm dee aakhrii tiirthNkr bbgvaan vrdhmaan mhaaviir sn / bbgvaan mhaaviir tooN 250 saal philaaN bnaars dee raajaa as'v seen raannii vaamaa dee spuHtr bbgvaan paars' naath ik itihaasik purs' mNnee jaaNdee hn / aap dii umr 100 saal sii| jain dhrm dee philee tiirthNkr bbgvaan ris'v deev sn jinhaaN daa vrnnn veedaaN, upnis'daaN, puraannaaN vic kisee naa kisee ruup vic mildaa hai / jain s'aastraaN vic saaree tiirthNkraaN daa jiivn visthaar naal mildaa hai / bbgvaan ris'v deev sris'ttii dee aadi purs' mNnee jaaNdee hn / unhaaN mnuHkhaaN nuuN kheetii krnaa, likhnnaa atee hthiaar bnaaunn dii siHkhiaa diHtii / tiirthNkraaN vic inhaaN (1)

Page #29
bbgvaan neemii naath, bbgvaan munii vrt atee bbgvaan mhaaviir svaamii nuuN chdd kee, saaree tiirthNkraaN daa jnm sthaan uHtr bbaart (U. P.) hai / saaree tiirthNkr atee unhaaN dee ceeliaaN nee dees' videes' vic dhrm prcaar kiitaa / pr kujh prmukh tiirthNkr ajeehee hn jinhaaN daa kaaphii sNbNdh puraannee pNjaab naal rihaa| inaaN prmuHkh tiirthNkraaN vic bbgvaan ris'v deev, bbgvaan s'aaNtii naab, bbgvaan kuNdhuu naab, bbgvaan ar naab, bbgvaan neemii naab, bbgvaan paars naath atee bbgvaan mhaaviir dee naaN prsiHdh hn / jinhaaN apnnee jiivn daa kaaphii bbaag inhaaN ilaakiaaN vic dhrm prcaar krdee gujaariaa , , bbgvaan vis'v deev jain dhrm dee philee tiirthNkr bbgvaan vis'v deev daa jnm ayoodhiaaN ngrii vikhee mhaaraajaa naabbii atee raannii mruu deevii dee ghr hooiaa / aap dee bbrt aadi 100 putr sn / jd bbgvaan saadhuu bnnn lgee , taaN apnee apnnaa saaraa raaj inhaaN putraa vic vNdd ditaa| vHddaa puHtr bbHrt, ckrvrtii bnnn dii iHchaa rkhdaa sii / usnee apnnee choottee bbraavaaN nuuN , adhiingii sviikaar krn lii aakhiaa / ikHlee baahublii nuuN chHdd kee saaree bbraavaaN nee sNsaar nuuN tthookr maar kee bbgvaan ris'vdeev paas saadhuu diikhiaa grhinn kr lii / us smeeN baahuuvlii: gNdhaar dees' dee raajaa sn| jis dii raajdhaanii tks'ilaa sii / baahuvlii nuuN apnnii sutNtrtaa, dees' rri krtHv, atee apnnii bhaadrii tee maan sii / unhaaN sHtaa dee ns'ee vic dduubee bbrt dii lrraaii dii dhmkii sviikaar kr lii / doovaaN paasiaaN diiaaN phaujaaN tks'ilaa dee maidaan vic aa giiaaN / pr siaanee mNtriiaaN nee soociaa "aapsii bbraavaaN dii lrraaii vic phaaltuu khuun bhaaunnaa beearth hai, dooveeN aaps vic lrr lainn joo vii bhaadur hooveegaa, uh cHkrvrtii bnn jaaveegaa / doohaaN bbraavaaN dii lrraaii vic jiHt baahvlii dii hooii / pr bbrt nee dhookhee naal baahvlii tee cHkrvrtii daa cHkr claaiaa, joo beekaar siHdh hoo giaa / bbrt dii is hrkt nee baahuvlii daa mn bdl diHtaa / unhaaN sHcii. sutNtrtaa lii tpHsiaa krnii s'uruu kr diHtii / ih uh aatmik sveeraaj sii, jis nuuN kisee vairii daa khtraaN nhiiN sii| unhaaN lNbii tpHsiaa. baad , keevl giaan haasl kiitaa :dhrm prcaar dauraan aap ks'miir, pNjaab atee dkhnn bbaart tHk ghuNmeeN| jain dhrm anubaaree philaaN muktii paaunn vaalaa pNjaab daa raajaa bhuvlii siiN ( 2 )

Page #30
| puraannaaN anusaar bbgvaan ris'vdeev dee putr bbrt dee naaN tee is dees' daa naaN bbaart vrs' piaa| unhaaN dee 300 , putrhaaN dee naaN naal 100 dees'aaN dii uHtptii hooii / inhaaN vic kur, pruu aadi prsiHdh sn / kuruu dees' dii raajdh nii kurkheetr sii / ris'v deev dee putr hmii tooN brhmii lipii bnnii ! khHd bbgvaan ris'vdeev puraatn pNjaab, ks'miir huNdee hooee blHkh bukhaaraa tk phuNcee / bbraavaan ris'vdeev tooN chutt hoor tiirthNkraaN d saadhuu saadhviiaaN dhrm prcaar hiHt is kheetraaN vic ghuNmdee rhee / inhaaN vic bbgvaan neemii naath dee kii saadhuu prmuHkh hn / bbgvaan ris'vdeev nuuN tpHsiaa piHchooN philii bbkhiaa vii hstnaa pur tooN milii sii / bbgvaan s'aaNtii naath aap daa grbb, jnm, diikhiaa atee keevl giaan kuruu dees' dii raajdhaanii hstnaapur vikhee hooiaa| us smeeN kuruu dees' daa kheetr vrtmaan j'ilaa aNbaalaa tooN laikee jilaa mrtth tk phailiaa hooiaa sii / aap dee pitaa raajaa as'v sNn atee raannii vaamaa deevii sn / aap daa muktii sthaan smeet s'ikhr {paars' naath] bihaar hai / aap bbrt raajee dii traaN cHkrvrtii sn| jinhaaN sNsaar dee kii dees'aaN nuuN jiHtiaa / ph r saadhuu bnn kee tiirthNkr pdvii haasl kiitii / aap dee keeNdr caar uHtrii bbaart, gNdhaar aadi dees' hii sn / bbgvaan ku thuu naath aap jii dee maataa daa naaN srii deevii sii, pitaa raajaa sr sn / tiirthNkr prpraa anusaar aap dee jnm tooN philaaN aap dii maataa nee vii 14 jaaN 16. s'ubb supnee deekhoo / aap daa jnm vii hstnaapur atee nirvaan smeet s'ikhr vikhee hooiaa| aap dee keedr bbaart vrs' vic jain dhrm daa prcaar kiitaa / ... bbgvaan ar naath aap dii maataa raannii deevii atee pitaa raajaa drs'n sn / aap daa jnm sthaan vii hstnaapur sii / aap nee bbrii jvaanii vic sNsaarik suHkhaaN nuuN tthookr maar kee, sNsaar dee kliaann lii tpHsiaa s'uruu kiitii / keevl bim] giaan pichooN aap nee lHkhaaN lookaaN nuuN muktii daa raah dikhaaiaa /

Page #31
bbgvaan prs' naath bbgvaan paars' naath ik itihaask mhaapurs' hooee hn / aap daa jnm 777 ii. puu. nuuN bnaars dee raajaa as'v sain atee raannii vaamaa deevii dee ghr hooiaa / aap nee cturyaam ahiNsaa, sHc, coorii naa krnaa, istrii bboog, jruurt tooN vdh vstaaN dee ikHtth daa tiaag] daa updees' diHtaa / jdooN ki bbgvaan mhaaviir nee aakhrii vrt nuuN aprigrhi tee brhmcry vic vHkh kr diHtaa| is sidhaaNt daa vrnnn budh. khaaN atee jain sr thaaN vic bbriaa piaa hai / sii utraadhiain tr daa tm-kees'ii adhiain bbgvaan paars' naath atee bbgvaan mhaaviir dii prNpraa nuuN sps'tt krdaa hai / jain thaaN vic mhaatmaa buHdh dee isee prpNraa vic saadhuu bnn kee chddnn daa vrnnn mildaa hai / 106) din dii tpHsiaa dee baaad aap nuuN keevl-giaan praapt hooiaa| aap nee ks'miir, gNdhaar, kruu tee pruu dees'aaN vic jain dhrm daa bhut prcaar kiitaa / aap dee muktii, sthaan daa naaN paars' naath hil hai / joo bihaar dee jilaa hjaarii baag vic hai / jain dhrm dee 24 tiirthNkraaN vicooN bbgvaan paars' naath dee mNdraaN dii ginntii bhut j'iaadaa hai / pNjaab vic puraannee ytii taaN bbgvaan paars' naath atee unhaaN dee seevk yks' dhrmeeNdr tee pdmaavtii upaasnaa krdee hn / paars' naath nee bhut sutNtr saahit rciaa hai / joo ki 14 puurv akhvaauNdee sn / bbgvaan mhaaviir aNtm tiirthNkr bbgvaan mhaaviir daa jnm vais'aalii khHtrii kNdd naam dee raajaa sidhaarth atee raannii tris'laa dee ghr ii. puu. 599 ceet sudii 13 nuuN hooiaa / aap daa nirvaan 527 ii. puu. paavaaN (bihaar) vic hooiaa / aap nee 30 saal dii umr vic sNsaarik suHkhaaN nuuN tuch smjh kee 12nuuN saal tpHsviiN jiivn hinn kiitaa / aapdii tpHsiaa vaaree puraatn khaavt hai "saaree tiirthNkraaN dii tpHsiaa ik paasee hai atee ikHlee mhaaviir dii ik paasee ? tpHsiaa veelee bbgvaan mhaaviir doo vaar puraatn pNjaab vic mee sn / is vaar saanuuN aavHs'k cuurnnii, tee niyuktii naaN dee prsiHdh grNthaaN vicooN kujh shaaitaa lainnii pveegii / bbgvaan mhaaviir smeeN is dees' daa naaN uHtrpth sii / us

Page #32
vic mthuraa tooN lai kee gNdhaar tk daa saaraa prdees' s'aaml sii / gNdhaaree vic ks'miir daa ilaakaa s'aaml sii / aavHs'k cuurnnii vic bbgvaan mhaaviir dii tpHsiaa daa vrnnn taaN aaiaa hai, piNddaaN, s'hiraaN dee naaN vii aaee hn / ghttnaavaaN hn pr dees'aaN daa kooii vrnnn nhiiN / udaahrnn pkhooN sveevikaa ngrii keeky dees' dii raajdhaanii sii / joo saaraa pNjaab vic hai usdee aHdhee hiHsee vic saadhuu ghum skdee hn | pr aHdhaa hiHsaa maasaahaariiaaN mnuHkhaaN daa hoonn krkee saadhuu udhr nhiiN jaaNdee sn / udaahrnn pHkh bbgvaan mhaaviir dHkhnnii bcaalaa atee utrii bcaalaa vithee knkhl aas'rm vikhee phuNcnn daa jikr hai / knkhl naaN daa iHk hiHsaa hridvaar vikhee aHj vii hai / ithee bbgvaan mhaaviir nee cNdd s'ikaa naaN dee naag nuuN dhrm updees' diHtaa sii / us tooN baaad bbgvaan mhaaviir nee gNgaa ndii paar krkee pNddriik sniivees' phuNcee / brree duHkh dii gHl hai ki jdooN saaree vidvaan vrtmaan thaanees'vr nuuN puraatn sthuunaa mNndee hn / jain vidvaan ih kiuN nhiiN mNndee / is ilaakee vic 9 tooN 12 sdii dee smeeN diiaaN jain mrtiiaaN mildiiaaN hn / ki ih sNbbv nhiiN ki bbgvaan mhaaviir gNgaa ndii paar krkee vrtmaan thaanees'vr phuNcee hoonn / kiuNki gNgaa ndii aapnnaa rstaa bdldii rhii hai / pheer vii asiiN is ghttnaa daa nirnnaa vidvaanaaN tee chHdddee haaN, ghttnaa is prkaar hai / cNddkoos'ik naag nuuN giaan dee kee knkhl tooN bbgvaan mhaaviir uHtrbaacaal pdhaaree / ithooN sveevikaa * puraatn siaalkoott) vikhee * 15 din daa vrt khuHliaa / uthooN dee raajaa deesii nee bbgvaan mhaaviir daa svaagt kiitaa / pheer surbbii pr pdhaaree gee / surbbii pur tooN bbgvaan gNgaa ndii paar krnn lii baitthee / siHdhdHt dii kis'tii sii| us smeeN bbiaank tuuphaan aaiaa / pr saaree yaatrii bbgvaan mhaaviir dii kirpaa naal kinaaree tee lg gee / kis'tii tooN utr kee uh thunaak sniivees' (thaanees'vr) paidl reet tee cldee hooee phuNcee / raah vic gNgaa dii reet phailii hooii sii / us reet tee bbgvaan mhaaviir dee pairaaN dee ciNnh veekh kee, ik pus'y naaN daa joots'ii pairraaN dee piHchee hoo giaa / us nee soociaa ih kooii cHkrvrtii hai| musiibt kaarnn ghuNm rihaa hai / mainuuN isdii seevaa krnii caahiidii hai / jd ih raajaa bnneegaa , meerii jruur mdd (5)

Page #33
kreegaa / jd uh bbgvaan mhaaviir kool pujaa, taaN usnuuN aapnnaa joots' s'aastr jhuutthaa jaapnn lgaa / pr svrg dee raajee iNdr usnuuN dhrm vic sthaapit kiitaa / is tooN baaad bbgvaan mhaaviir raajhi puj gee / vis'lees'n bbgvaan mhaaviir philaaN knkhl pdhaaree sn / pheer utpth raahiiN siaalkoott pujee / raah vic kisee piNdd jaaN ghttnaa daa vrnnn nhiiN / unaaN apnnee bbgt naag lainn tooN bbiHkhiaa lii / unhaaN dii vaapsii pheer isee rstee tooN hooii hooveegii / pheer hstnaapur dee aas paas kisee surbbii pr ngr vic phuNcee hoonngee / kiuNki inhaaN doohaaN daa puraatHtv vaaliaaN nuuN ptaa nhiiN| siaalkoott nuuN budh srii thaaN vic saaNkl aakhiaa giaa hai / jain look is nuuN sveetaaNvikaa aakhdee hn / ih keeky dees' dii raajdhaanii sii / is daa aHdhaa hiHsaa aariaa (srees'tt) lookaaN daa atee adhaa anaariaa (abbiaa) sii / mhaaris'ii paanninii nee keeky jnpd dii hHd is traaN dHsii hai / jeehlm, saahpur atee gujraat jilee puraatn kNky dees' vic s'aaml sn / (veekh paannniikaaliin bbaart pNnaa 51-67) kujh vidvaan neepaal dii hHd tee siitaa mrrii nuuN sveetaaNvikaa mNndee hn pr ih videeh dees' vic hai / kruu dees' vaaree mhaabbaart dee bnn prv atee giaataa dhrm jain s'aastr) vic is prkaar aakhiaa giaa hai / srsvtii atee dris'vtii, is dii uHtrii siimaa vic saaraa hriaannaa, diHlii aa jaaNdee hn | is dii raajdhaanii hstnaapur sii / acaariaa jinprbb suurii nee hstnaapur nuuN gNgaa dee kinaaree kihaa hai / aj kl gNgaa ndii hstnaapur tooN kujh miil duurii tee , bhi rhii hai / gNgaa ndii nee hstnaapur nuuN kii vaar tbaah kiitaa hai / hunn vii hmnaa puur jNgl atee srd ruHt daa ilaakaa hai / duusree jain grNthaaN vic s'hiraaN dii aapsii duurii daa vrnnn vii nhiiN hai. 1 isee kaarnn sveetaaNvikaa knkhl atee surbbii pur dii tthiik phicaann nhiiN hooii / haaN bunnaak, aHj kl daa thaaneesr jilaa kuruukheetr hai / . ... ' inhaaN saariiaaN gHlaaN tooN siHdh hai ki bbgvaan mhaaviir apnnii tpHsiaaN dee duusree saal siaalkoott atee kuruukheetr pdhaaree sn / * ih gHl aavHs'k cuurnnii tee niyuktii dee vrnnn tooN siHdh hai / puraatHtv' dee ciNnh ' is ilaakee vic ( 6 )

Page #34
aam mildee hn / jinhaaN vic niiNd naarnaul, roohtk atee haaNsii dee ' naaN khaas prsidh hn / .... duujii vaar aap raajaa udain dii beentii tee siNdh ndii dee paar viit bbai ptn ngr pdhaaree / joo hunn bbraa akhvaauNdaa hai / ih rstaa 2000 miil lNbaa sii, bbgvaan cNpaa tooN ruu, jaaNgl tee mruu dees' huNdee hooee ithee phuNcee sn / hstnaapur atee siNdhuu, sHvir dees' dee raajee bbgvaan mhaaviir dee updees'aaN tooN prbbaavit hoo kee saadhuu bnn gee sn / ih ghttnaa bbgvaan mhaaviir dee tiirthNkr kaal dii hai / tiijii vaar bbgvaan mhaaviir raaj ghi tooN cl kee mookaa ngrii pdhaaree joo aj kl dii moogaa mNddii hii hai / inhaaN vic s'iNdhuu, sNvir, moogaa ngrii vaalaa vrnnn bbgvtii suutr vic mildaa hai / vipaak suutr anusaar bbgvaan mhaaviir ik vaar roohtk ngr vic pdhaaree sn / ithee gnndhr gtm daa bbgvaan mhaaviir naal vaartaalaap hooiaa / mHr! ngr dii phicaan sbb tooN philaaN sidh jain itihaaskaar gnnii kliaann vijai nee kiitii / us tooN baaad acaariaa vijeeNdr suurii, s'rii deeviNdr munii jii s'aastrii nee vii is gl daa smrthn kiitaa / | roohtk dii pchaann ddaa. jgdiis' cNdr jain phaisr hiNdii pkiNg yuuniivrsttii) nee apnnii pustk jain dhrm tee praaciin tiirth naamii pustk vic kiitii hai / is tooN baaad mhaaviir hstnaapur phuNcee / bbgvaan mhaaviir nee ks'miir vic vii aapnnaa dhrm prcaar kiitaa sii / jis daa vrnnn sriimaal puraann dee adhiain 73 s'looN : 27-30 tk mildaa hai / joo is prkaar hai : mahAvIrastapo'tiSThat, vahukAle gate sati jid giraas'aa c skNkriiN dhree // 27 // strI-pubhedAdi rahita: parama rUpo'bhavattadA / c skiidii sb dhrth: 1128 tasya tapaH-prabhAvena, kiMcit jainaM pravartitaM skii dh dhaagee, pheethii bsiivlee // 29 //

Page #35
rr: dhriCdh, gair bsN: kree / vNbaaN gais bs b kree drb-baat 1301 arth-bbgvaan mhaaviir bhut smeeN ahaar rhit tHp krdee rhee unhaaN saaree ghinnee kprree tiaag ditee / uh istrii purs' dee bbeed tooN upr utth kee ghmnn lgee / is prkaar unhaaN ktthoor tHp krkee jain dhrm daa prbbaav vdhaaiaa jdooN mhaaviir ks'miir dees' gee, taaN uthee jain dhrm daa prcaar hooiaa / | sii maal puraann dee is kthn tooN siHdh hai ki bbgvaan mhaaviir ks'miir jaann tooN philaaN raah vic paiNdee pNjaab vic bbaarii smaaN dhrm prcaar krdee rhee / ( 8 )

Page #36
jain raajiaaN raah dhrm prcaar ( 2 ) kisee vii dhrm nuuN vdhn phulnn lii jithee sNgtaaN dii bbaarii ginntii j'ruurii hai / uthee srkaar daa shiyoog vii j'ruurii hai / pNjaab viHc bhut saaree raajiaaN raahiiN jain dhrm daa prcaar hooiaa hai / jinhaaN daa itihaask vrnnn bbaartii itihaas dee bbiNn bbiNn smiaaN tooN praapt huNd' hai / bbgvaan mhaaviir dee smeeN pNjaab dee moogaa, jaalNdhr, kuuruu, siNdhuu ndii dee aas paas daa ilaakaa, tee gNdhaar vic jain dhrm raaj-dhrm bnn cukiaa sii / khud siNdhuu, soovir, kuur dees' dee raajiaaN nee saadhuu jiivn hinn krkee jain dhrm daa prcaar kiitaa / cNdr gupt mauriiaaN' scee bbaart uHpr raaj krn vaalaa ih bbaart daa philaa raajaa sii / is dee jiivn daa smuHcaa vrnnn jain grNthaaN vic j'iaadaa mildaa hai / kii pHchmii lkhkaaN daa vicaar hai ki cNdr gupt jiivn dee aakhrii smeeN jain munii srii bbHdrvaahuu kHl saadhuu bnn giaa / pr jain grNthaaN anusaar ih s'uruu tooN hii jain sii / ithee hii bs nhiiN is nuuN gHdii vic shaaitaa krn vaalaa cnnii (caannky} baahmnn vii 12 vrt daa dhaark jain sii / us dee scee raaj prbNdh daa vrnnn bbaartiiaaN tooN chutt yuunaaniiaaN nee vii kiitaa hai / is nee kii smaajik tee aarthik sudhaar kiitee / is mauriaa kh'aandaan nee jain dhrm daa prcaar prsaar mHdh ees'iiaa tk kiitaa / us smeeN pees'aavr, tks'ilaa jain dhrm dee prmukh prcaar keeNdr sn / cNdr gupt nee aakhrii smeeN, acaariaa bbHdr vaahu tooN jain munii diikhiaa grhinn kiitii atee uh dHkhnn vl clee gee / jithee svnn bailgHlaa naaN dee s'hir vic us daa atee us dee guruu daa smaark hai ! .. . . ( 9 )

Page #37
biNduusaar ih raajaa vii mooriaa khaandaan naal sNbNdhit sii / is nee jain dhrm nuuN raaj dhrm daa drjaa diHtaa / as'ook ih mooriaa smraatt s'uruu vic jain dhrm nuuN mNndaa sii / pr kliNgaaN yudh smeeN uh buHdh bbiks'uu up gupt tooN prbbaavit hoo kee buHdh bnn giaa / is dee baavjuud us dee privaar dee kaaphii maiNbr jain dhrm dee kHttrr upaask sn / . smprti is raajee nuuN jain dhrm daa as'ook kihaa jaaNdaa hai / is nee pNjaab vic hii nhiiN, smucee sNsaar vic jain dhrm dee prcaar lii prcaark bbeejoo / aneekaaN jain mNdir atee ubree bnnvaaee / is nee jain aacaariaa susthit atee sti paasooN jain dhrm grhinn kiitaa ! 52 saal dhrm prcaar kiitaa / g'riibaaN, anaathaaN atee vidhvaavaaN dii mdd lii aneekaaN daalaaN khooliiaaN / as'ook dee kii stNb vaaree crcaa hai ki ih raajee smprti dee hn / kiuNki as'ook dii traaN smprti vii hoor dhrmaaN dee bbiks'uuaaN daa stkaar, apnnee dhrm dii trhaaN krdaa sii / is daa sNbNdh vii mriaa khaandaan naal sii / rveel-- | jain dhrm nuuN raaj dhrm dee ruup viHc hin krn vaalee khaarveel naaN dee raajee daa jnm urriisaa viHc hooiaa sii / is daa smaaN 2 ii. puu. , hai / ih bhut bhaadr raajaa sii / 15 saal dii umr vic raajgdii tee baitthaa ! sbb tooN philaaN isnee mgdh saamraaj dee nNd raajee daa naas' kiitaa / isnee uthooN puraatn kliNg jiNn muurtii praapt kiitii / joo ki uthooN dee raajee cuHk kee mgdh lai gee sn / . . . . khaaNrveel nee 161 ii. prv uHtr vHl ks'miir nuuN jitiaa| isnee pNjaab, ks'miir dee ilaakiaaN vic jain saadhuuaaN daa aaunnaa sukhaalaa kr ditaa isnee urriisaa vic khNdd girii atee udee girii dii guphaavaaN jain muniiaaN dee cHp lii tiaar kiitiiaaN / is vaaree puraatn vrnnn isdee aapnnee s'ilaaleekh vic hii mildaa hai / prsidh ks'miir dee itihaaskaar klhnn nee apnnii raajtrNgnii ( 3 : 265 ) vic likhiaa hai mhaameegh vaahn . khaarveel nuuN ks'miir atee gNdhaar ( 10 )

Page #38
tee raaj kiitaa| usnee ps'uu blii bNd krvaa kee ahiNsaa daa prcaar kiitaa / usnee nrblii bNd krvaa kee ks'miir atee gNdhaar vic aneekaaN jain mNdr bnnvaaee / is daa puHtr s'rees'ttsn sii / usdaa putr tHrmaan sii ( 3: 108) ih saar jain raajaa sn / toormaan daa puur prvr seen vii sii joo apnnii maataa naal jain tiirth yaatraa krn giaa ( 3 : 265 ) mhaaraajaa kumaarpaal soolNk vNs'ii ih raajaa 11-12 s'taavdii vic hooiaa / isdee raaj guruu prsidh jain saahitkaar klikaal srvg acaariaa heemcNdr munii jii sn / isnee 1440 nveeN mNdr bnnvaaee / 1600 puraannee jain mNdraaN dii murmHt krvaaii / isdee raaj vic siNdhuu, vir, spaak lks' (ks raaj paakistaan). uHc naagr (gNdhaar) jaalNdhr, ks'miir, (kaaNgrraa himaacl) dee ilaakee s'aaml sn ! isdaa sumcee raaj turkiistaan, lNkaa, bihaar tk phailiaa hooiaa sii / isnee apnnee raaj vic sdaacaar daa prcaar kiitaa| is nee jain dhrm nuuN raaj dhrm daa drjaa diHtaa / 3 hvaalee () nsith crnnii - 'cNdr gupt, biNdusaar, as'ook atee smprti / (2) s'ilaaleekh mugraaj khrvaal dee kujh aNs' / (oo) ( 1] dhii kdr [1] rsii kr vikhaa [ deer b gair svaamegha vAhanena cetarAjavasa-badhanena pasatha subha lakhanena caturatala thuna-guno pahitena kaliMgAdhipatinA siri khAravelena / . (2) sHchee c k haasikeebir-dhii -v () ---gaaree neesdhri crvpaar dii rees- - s'r- s'eersv-rir sveev bHbr ] vArasame ca varse sehi vitAsayati uttarApatha raajaano| |[3] saabr k ki mdh reegee vdhi dhii dhdhaari [ ] sthaaN ca rajanaM vahasatimita pAde vaMdAyati / / ] naMdarAja nItaM kaliMga jina sanikees'' gjhaargr videes'iiN -saab-klh b seedhri / (3) raajaa kumaar paal sNbNdhii 'kumaarpaal boodh prbNdh'' th dee kujh aNs' / dhi bdhaavjvaa / r: vaar phTH , dhi vijJaptaH / devAtra kRSNarAjo vali-nikandano rAjyamakarot / tatra devadAye dvAdaza grAmAn dadau--athottarA prati pratasthe / tatra kAzmIroDDayAna-jAlandharasapAdalakSa-parvata-khasAdi dezAnAM himAcalam sAdhayat / is grNth vic acaariaa heem cNd dii ks'miir yaatraa daa vrnnn vii mildaa hai / (a) adhidh dhrth-dhdsdh-giir srv-cidhi-dhaarprakaTana-pravINAyA: brAha myA: Adi mUrti vilokanAya kAzmIradezaM prati prasthitaH zrI hemcndrH|

Page #39
hiNduu gth atee jain dhrm veedaaN vic vrtiaa, trs, kees'ii, arhn r aadi avaidik look isee s'mnn dhrm naal sNbNdhit sn / rigveed atee athrvveed vic inhaaN lookaaN dee rhin shin vaaree kaaphii saamgrii mildii hai / vaaad vic puraann kaaraaN nee asuraaN nuuN arhNtaaN dee upaask atee veed, yuHg viroodhii mNniaa hai / inhaaN vicooN kujh prsidh jaatiiaaN draavirr atee naag aHj bbaart vic maujuud hn / dkhnn bbaart vic draavirr j'aatii dee lookaaN daa jain dhrm, kul dhrm hai ! puraannaaN vic philee jain tiirthNkr rivdeev nuuN vis'nuuN daa puuraa avtaar nhiiN mNniaa giaa | sgooN aNs'aa avtaar aakhiaa giaa hai / inhaaN veedaaN atee puraannaaN dii rcnaa puraatn pNjaab dee driaavaaN dee kNddhee rhee hn| puraannaaN dee smeeN taaN jain dhrm bbaart vic kaaphii phail cukiaa sii / mhaabbaart dee s'aaNtprv vic ahiNsaa sNbNdhii kaaphii saamgrii jain dhrm naal mildii juldii hai isee traaN dee giitaa dee kaaphii s'look jain aagm utraadhiain suutr dii sNskrit anuvaad hii hn / inhaaN saaree hiNduu g thaaN dii rcnaa sthaan pNjaab hai atee inhaaN g' thaaN tooN jain dhrm aam lookaaN dee dhrm hoonn dii pus'ttii huNdii hai / ... pdm puraann vic taaN jain dhrm dii bhut aaloocnaa kiitii gii hai / vis'nuuN puraann vic maaiaa mooh naaN dee jain bbikhs'uu daa araaN nuuN jain dhrm vic diikhiat krn daa jikr hai / s'iv puraann vic jain saadhuuaaN dee cinhaaN dii crcaa hai / jain dhrm nuuN kli yug daa dhrm aakhiaa giaa haiI hiNduu g thaaN vic is dees' dee naaN uHtptii bbgvaan ris'vdeev dee brree putr bbrt dee naaN naal hooii hai / rigveed vic bbrtvNs'iiaaN naal kii sNbNdhit mNtr hn / agnii puraann nee is sNbNdhii saaph aakhiaa hai / .::ST , dhaaN , gr, , bs jhukaavi, ___na dharma mAdhyama tulyA, himadezAttu nAbhitaH /

Page #40
RSabho marudevyAzca RSabhAd bharato'bhavat, RSabho'dAt zrI putra zAlyagrAme hariM gataH / bharatAd bhArataM varSa bharatAt sumatistvabhUt / / agnii puraan (10-11) | arth-us himvt prdees' (bbaart daa) puraatn naaN, viHc buddhaapee atee ! maut daa ddr nhiiN sii / dhrm atee adhrm nhiiN sn sgooN smbbaav (iksurtaa) sii / uthee naabbii raajaa dii raannii mruu deevii nee vis'v nuuN jnm ditaa / ris'v tooN bbrt hooee / ris'v deev nee sniaas hinn krkee raaj paatt sputr bbrt nuuN ditaa / uh bbaart dee naaN heetth is dees' daa naaN bbaartvrs' piaa / bbrt daa sumti sputr sii / ajhee vrnnn maarkddee puraann 50 | 39-42, brhmaaNdd puraann purv khNdd , 21 14, vaayuupuraann 30 . 50-53, brd naard puraann purv khNdd 49-6. . liNg puraann 491 19-23, skNdh puraann 37 / 57 mildee hn / hiNd vidvaan anusaar puraannaaN dii rcnaa ris'ii veed viaas nee 5000 saal philaaN kiitii sii / pr aHjkHl dee pchmii vidvaan puraannaaN dii rcnaa daa smaaN gupt yug mNndee hn / inhaaN saaree puraannaaN dii rcnaa kruukheetr dee nj'diik srsvtii ndii atee hoor pNjaab dee kheetraaN vic hooii hai| puraannaaN daa ih vrnnn us smeeN pNjaab vic jain dhrm dii prsidhii daa sbuut hai / ki jain dhrm veedaaN dee smeeN tooN hii kisee naa kisee ruup vic is kheetr vic phail cukiaa sii / brree duHkh dii gl hai ki jain dhrm tee pNjaab dee sNbNdh vic iNnii saamgrii hiNduu gu th vic hoonn dee baavjuud kisee vii bbaartii jaaN videes'ii vidvaan nee is daa jikr krnaa munaasib nhiiN smjhiaa| budh g th atee jain dhrm buHdh g thaaN vic jain dhrm dee prcaar prsaar daa vrnnn bhut mildaa hai / 23veeN tiirthNkr bbgvaan paars'vnaath smeeN hii jain teek buHdh ngii daa vrnnn s'ii utraadhiain suutr atee jaatk 408-15 vic ikoo hii traaN naal mildaa hai / isnee bbgvaan paars'vnaath dii mnn prNpraa vic saadhuu diikhiaa lai kee pNjaab dee bbiNn-bbiNn hisiaaN vic dhrm prcaar kiitaa / ih ( 13 )

Page #41
pNcaal dees' daa raajaa sii| " ih bHdh nhiiN hoo skdaa, kiuNki jis smeeN ih raajaa pNcaal dees' tee raaj krdaa sii buHdh dhrm dii hooNd us smeeN nhiiN sii / jain dhrm vaaree ik bhut mhHtvpuurn vrnnn budh grNth "miliNd prs'n kihaa' vic aauNdaa hai / milid ik yuunaanii raajaa sii jisnee ik dh naagsain bbikhs tooN bbgvaan buHdh atee budh 'dhrm vaaree aneekaaN prs'n kiitee sn / inhaaN prs'naaN dee uHtraaN tooN prbbaavit hoo kee us raajee nee buHdh dhrm grhinn kiitaa is daa sNkheep vrnnn is prkaar hai / us smeeN saakl (siaal koott) naaN dii ngrii sii / uthee raajaa miliid dii bbeeNtt is vidvaan bbikhs'uu naal hooii / raajaa milid nee kihaa "maiN nirgrNth giaataa putr, aadi naal inhaaN prs'naaN dii crcaa kr cukiaa haaN kooii bbii meerii sNtus'ttii nhiiN kr skiaa jain grNthaaN dee jaannkaar jaandee hn ki nirgrNth giaataa puHtr bbgvaan mhaaNviir daa ik upnaam hai nirgrNth jain dhrm daa puraatn naauN hai / giaataa putr--bbgvaan mhaaNviir daa goot hai is giaataa putr tooN arth jain saadhuu hii hoo skdaa| is tooN koott jain prcaar daa kaaph'ii brraa keeNdr sii / kiuNki us smeeN daa nirvaan hoo cukiaa sii / grNth vic nirgrNth siHdh hai ki siaal bbgvaan mhaaviir siaalkoott vikhee hii as'ook raajee dee puHtr kunnaal nuuN aNnhaa kiitaa giaa sii| isdaa spuHtr raajaa sNmprti sii / jisnee jain dhrm nuuN N bbaart daa raajdhrm ghoos'it kiitaa| usnee jain dhrm dii uh hii seevaa kiitii, joo ki as'ook nee budh dhrm dii kiitii sii| raajtrNgnii tee jain dhrm ks'miir tee jain dhrm ks'miir daa prsidh itihaaskaar khunn nee apnnii raajtrNgnnii naauN dii pustk vic ks'miir dee aneekaaN raajeeaaN daa vrnnn kiitaa hai jinhaaN ks'miir viHc hii nhiiN sgooN mHdh ees'iiaa, aphgaanistaan, pNjaab tk jain dhrm daa prcaar ( 14 )

Page #42
kiitaa / unhaaN vicooN kujh prsidh raajiaaN dee naaN atee smeeN vaaree asiiN vicaar kraaNgee / raajtNrs'nii daa smaaN sn 1148-49 hai / mhaaraajaa as'ook ... ih as'ook, mooriaa smraatt as'ook tooN philaaN hooiaa hai ih s'ukrii naaN dee raajee daa prrootaa sii / isnee apnnee raaj vic jain dhrm nuuN raaj dhrm ghoos'it kiitaa / isdee kNmaaN dii prs'Nsaa krdee klhnn kvii aakhdaa hai / ustooN vaal sriir dee kooii aulaad naa hooii taaN s'kunii daa ptaa sHc vic pHkaa rhinn vaalaa as'ook gHdii upr baitthiaa / susktr atee vitstr naaN dee ngr nuuN isnee jain stuupaaN naal bbr ditaa|' aneekaaN jain mNdraaN daa nirmaann kiitaa / inhaaN vicooN vistaarpur dee dhrm sthaan vic jain mNdr iNnaa uHcaa sii ki aHkhaaN is ucaaii nuuN veekh nhiiN skdiiaaN sn / isnee prgnaa baadr vic ik suNdr ngr vsaaiaa / is raajee nee s'rii ngr naaN dee ngr dii sthaapnaa kiitii / isdee puHtr jaalauk ks'miir daa 48vaaN raajaa sii usnee vii apnnee pitaa dii trhaaN jain dhrm hinn kiitaa| istooN baaad as'ook daa bbtiijaa jain dhrm daa mhaan upaask sii / usnee prjaa lii kii sdaacaar dee niym bnnaaee / ks'miir vic ik hoor ms'huur raajaa llitaa aadiHt sii / ih bbgvaan / mhaaviir dee smeeN hooiaa sii / isnee aneekaaN jain , mNdraaN daa nirmaan krvaaiaa | 3. dhr: baajeedrd, dhree dhirudh / p ph baath: bdbc bree kru bd !! --* *- -- ''.' 2. dh: r gee hr dhrii gir-Tbr / ..... . hukrreeb kith ki hphrii: 3-02 ll .. dharmAraNya vihArAnna jinAstatra pure abhavat / .. ' baidh s'aakhi baadheedh ' , jhs tooN 3 // 3. ksee cru jhrbNdhaaN : c hii kihai baaris'aa, brgee sir : 202 // ( 15 )

Page #43
bbdrjnpd (jNmuu) viHc jain dhrm - is sNbNdhii suucnaa kublymaalaa dee g thkaar acaariaa l udyootn suurii nee diHtii hai / aapjii daa smaaN vikrm dii 9viiN sdii hai / aapnee aapnnee grth dee aNt vic is prkaar likhiaa hai / "utpth viHc cNdrbbaagaa (jhnaav) ndii vhiNdii hai / ithee teermaann raajaa raaj krdaa sii / isdii pviiaa (jNmuu) raajdhaanii sii / usdee raaj guruu hriigupt acaariaa sn / aapdaa smaaN vikrm dii 6viiN sdii hai / unhaaN dee ceelee deevgupt atee s'rii deevgupt nee jain tiirth yaatraa sNpuurn krkee raajsthaan vic tthhiree / unhaaN dee ceelee yks'dt gnni hooee / jinhaaN gujraat dees' nuuN mNdraaN naal bbrpuur bnnaaiaa / unhaaN dee chee ceelee sn / ik ceelee nee, amrkoott (siNdh) vikhee iHk jain mNdr dii sthaapnaa aapnnii adhiaatmk s'ktii raahiiN kiitii / | ithee hii acaariaa viir bbdeer atee hrii bbHdr hooee / joo acaariaa udooytn suurii dee vidiaa gur sn toormaan huunn jaatii daa videes'ii raajaa sii / jisnee bbaart dii maalvaa bbuumii nuuN jit kee jNmuu nuuN raajdhaanii bnaaiaa| is dee raaj dee visthaar bloocisthaan, pNjaab, utrprdees' daa (mthraa) mHdhbbaart daa gvaaliiar dees' tk sii / is daa guruu gupt vNs'ii acaariaa hriigupt sii / isnee aapnnii raajdhaanii viHc bbgvaan ris'vdeev daa iHk mNdr bnvaaiaa ! isdee putr mihr kul nee sNbt 566 viHc siaalkoott nuuN nviiN raajdhaanii bnaaiaa // sr kniNghm nee pviaa dii pchaan jhuu raa jaaN s'aahkoott naal kiitii hai ddaa. smith atee pNddt hiiraa laal grr nee jNmuu nuuN shii mNniaa hai / ddaa. phliitt hrrHpaa arth--is nir abbiaanii raajee nee brree-brree 4 mNj'lee mkaan, vis'aal cty (jain mNdraaN atee vis'aal jain muurtiiaaN daa nirmaan krvaaiaa| is mNdr dee nirmaan vic usnee 84000 toolee soonee dii vrtooN kiitii / is raajee nee aNvtiiree daa suurj mNdr, vis'nuuN mNdraaN dee nirmaann vic vii hiNduu dhrmiiaaN dii mdd kiitii / isee raajee dee raaj smeeN crrnn mNtrii nee ik jain stuup daa nirmaan krvaaiaa / istooN chutt raajk vii jain dhrm daa kttrr upaask sii / ( 16 ) .

Page #44
nuuN hii pvjiaa mNndee hn is daa puHtr mihr kul brraa jaalm sii / is siHttee vjooN "jainii raajsthaan viHc aaunn lii mjbuur hoo gee / pvjiaa nuuN us smeeN tooN rmnnii vii aakhdee sn / acaariaa hrii gupt suurii vii ahichHtraa ngrii dee raajaa sn / jinhaaN raajpaatt chHdd kee saadhuu dhrm grhinn kiitaa sii / unhaaN dee prcaar daa kheetr pNjaab, jNmuu ks'miir, gNdhaar rihaa| jain dhrm tee pNjaab | jiveeN asiiN pichlee adhiainaaN vic jain dhrm dii hooNd daa jikr hiNduu atee buHdh g thaaN shaaree kiitaa hai / hunn asiiN kujh jain , hvaaliaaN daa jikr krnaa vii jruurii smjhdee haaN / jain dhrm viHc 45 s'aastr mNnee gee hn / inhaaN vicooN 11 aNgaaN prmuHkh hn / inhaaN aNgaaN vicooN bbgvtii suutr atee vipaak suutr dee hvaalee mhaaviir dee jain dhrm sNbNdhii kiitee kNmaaN tee caannnaa paauNdee hn / asiiN pichee kujh jain raajiaaN daa jikr vii kiitaa hai / jiNnhaaN jain dhrm daa prcaar pNjaab, ks'miir, siNdh, soovr atee mHdh ees'iiaa tk kiitaa| | puraatn jain sr b prs'n viaakrnn suutr vic anaarj dees'aaN daa jikr hai / jithee dee look hiNsk subbaaa dee maalk hn / inhaaN dees'aaN vic jithee dukhnn bbaart mdh prdees' dee kaaphii hisiaaN dee puraatn naaN hn / ithee maalvaa, keeky aadi dee dees'aaN dee naaN kaaphii vicaar yoog hn / n g thaaN vic 25nuuN cNgee (aariaa) dees' bbrt khNdd viHc mNnee gee hn / ji` saadhuuaaN daa sNjm tthiik ddhNg naal pl skdaa hai / keeky dees' dee doo hisee sn / iHk hisaa aphgaanistaan tooN pree tHk jaaNdaa hai / ik hisaa jeelhm driaa tooN siaalkoott daa hisaa hai / jainii saadhuuaaN dee jhnaav, jeehlm, siNdh, raavii, viaas, stluj, srsvtii, gNgaa, goodaavrii atee jmnaa dee kinaaree vsee dees'aaN vic dhrm prcaar vrnnn vii mildaa hai / jain s'aastraaN vic gNdhaar dees' daa vrnnn vii mildaa hai / | is prs'n viaakrn suutr viHc dHkhnnii aphriikaa, iiraan, ciin, tibt (lhaasaa) ruus (aruus) daa uprlaa hiHsaa, arb dees', yuunaan, room (ittlii) hunn dees' nuuN hiNsk dees'aaN viHc * s'aaml kiitaa giaa hai pr jain ( 17 )

Page #45
s'aastr anusaar aariaa dees'aaN diiaaN hHdaaN, anaariaa dees' viHc atee anaariaa dees'aaN diiaaN hHdaaN aariaa dees' vic bdldiiaaN rhiNdiiaaN hn ! soo ihoo kaarnn hai ki mhaaraas'ttr vrgee dkhnnii bbaart dee hisiaaN nuuN ithee anaariaa dees' aakhiaa giaa hai / . cNdrgupt mooriaa dee guruu bbrvaahuu svaamii jii nee aapnnii mihnt naal saaree dkhnnii bbaart atee uHtr viHc neepaal dees' nuuN aariiaa dees' bnnaa diHtaa / dHkhnn bbaart viHc 12-13 sdii tHk jain dhrm nuuN raaj dhrm daa drjaa mildaa rihaa| ithee kii cain klaa dee keeNdr bnnee / s'Nkraa acaariaa atee kumaaril bbHtt aadi s'aivdhrmiiaaN dee jain dhrm nuuN kaaph'ii nuksaan phuNcaann dee baavjuud jain dhrm dee vikaas vic kooii kmii nhiiN aaii / jain dhrm atee s'iv dhrm nuuN mNnnn vaaliaaN dee sNghrs' cldee rhee / dHkhnn dee draavirraaN nee cNdrgupt mooriaa smeeN jain dhrm nuuN apnnaa liaa / mugl kaal dii 1000 saal hneerii vii ithee, jain dhrm daa kuHjh naa vigaarr skii / pNjaab viHc jain dhrm ... jain s'aastraaN anusaar bbgvaan ris'vdeev tooN laikee bbgvaan mhaaviir tk pNjaab viHc dhrm prcaar krn vaalee tiirthNkraaN atee raajiaaN daa jikr asiiN piHch kr aaee haaN / hunn asiiN 45 aagmaaN tooN httkee jain acaariaaN raahiiN rcee thaaN, pttaavliiaaN dee adhaar tee pNjaab vic jain dhrm daa prcaar krn vaalee puraatn acaariaaN, muniiaaN, upaas'kaaN atee saahitkaaraaN daa sNkheep vrnnn kraaNgee / asiiN aapnnii saarii crcaa nuuN 4 hisiaaN vic vNddkee paatthkaaN dii jaankaarii nuuN hoor vdhaaunnaa caahuNdee haaN / ih caar hiHsee hn / 1. tiirthNkr yoog !. .. 2. bbgvaan mhaaviir tooN laikee kumaarpaal daa smaaN / (vrnnn kiitaa jaa cuHkaa hai) 3. muglkaal vic jain dhrm dii sthitii ! 4. mhaaraajaa rnnjiit siNgh tooN laikee aHj tHk daa jainee smaaj / bbgvaan mhaaviir tooN baaad daa jain dhrm : : bbgvaan mhaaviir dee baaad jain dhrm dii : pNjaab viHc sthitii vaaree asiiN ( : 18))

Page #46
veed, puraann, bHdh g thaaN dee adhaar tee philaaN crcaa kr aaee haaN / mainuuN aagmaaN vic vii bbgvaan mhaaviir dee pNjaab aaunn dii uNcaa vii asiiN kiitii hai / bbgvaan mhaaNviir tooN baaad jain dhrm kii puurb pNjaab viHc bhut phailiaa / isdii gvaahii puraatn paavliiaaN (rsiinaamee) s'ilaaleekh muurtiiaaN th diNdee hn / mraa ttiilee vicooN miliiaaN jain muurtiiaaN vic kii jain muniiaaN dii s'aakhaavaaN dee naaN aaee hn / unhaaN vic doo ms'huur s'aakhaavaaN hn / (1) prs'nvaack (pees'aavrii) kul / (2) ucaa naagr kuHl pees'aavr s'hir gNdhaar dees' dii raajdhaanii dee smaan ngr rihaa hai / ih jain dhrm daa prmuHkh keeNdr sii / s'veetaaNbr jainiiaaN dee 84 gHchaa (s'aakhaavaaN) vicooN gNdhaarii gHch daa apnnaa mhHtv puurnn sthaan hai / ih gHch vikrm dii 14viiN sdii tk ithee dhrm prcaar krdaa rihaa / acaariaa hstii dee kuHl vicooN hii uprookt pees'aavrii s'aakhaa atee ucaa naagr kul hai / s'trNjai tiirth bikrm dii 16-17 s'taabdii dee aneekaaN s'ilaaleekh mildee hn / klNp tree jisdii rcnaaN daa smaaN bbgvaan mhaaviir tooN 500 saal baaad hai us vic drj hai ki aariaa s'aaNtii svik nee uHc naagr naaN dee kuHl dii sthaapnaa kiitii / inaaN s'aakhaavaaN daa smaaN vikrm dii tiisrii s'taavdii tooN philaaN hai / is smeeN prsidh jain raajaa sNmprti daa raaj sii, jisnee as'ook dii trhaaN jain saadhuuaaN dee bbees' viHc aneekaaN prcaark jain dhrm dee prcaar lii videes'aaN viHc bbeejee / ih doo guruu aariaa hstii bbgvaan mhaaviir tooN baaad 8veeN sthaan tee gHdii upr baitthee snee / uc naagr kul uHcaa ngr naaN kaarn ms'huur hai prsidh ciinii ithaaskaar phaaiiaan atee jain itihaaskaar munii kliaan vicooN anusaar ih ngr tks'ilaa dee kriib sii / is uHc ngr daa vrnnn 12-13 s'taavdii viHc hoonn vaalee vividh tiirth klp srii th dee rciataa klikaal s'Hrvg cmtkaarii acaariiaa veekhoo s'tuurNjai (paaliipaanaa) gujraat s'ilaaleekh nN: 306, 384, 574, 567, 568, 576, 133, 41, 2, 3, 6 deeh nN: 280, 54, 79, 69, 72, 79, 42, 360, 51, 156, 445 /

Page #47
srii jinprbbt suurii nee bhut sucHjee ddhNg naal kiitaa hai / unhaaN is ngr nuuN jain dhrm daa tiirth asthaan mNniaa hai / . vikrm 1280 viHc acaariaa jin cNdr suurii nee , ithee aneekaaN lookaaN nuuN cain dhrm viHc s'aaml kiitaa / vikrm 1282 viHc acaariaa siHdh suurii nee ithee dhrm prcaar kiitaa / vikrm 1667 viHc smeeN suNdr jii mhaaraaj nee s'aavk araadhnaa naamk th dii ithee rcnaa kiitii / vi. 13viiN s'taavdii viHc is ngr viHc raajsthaan tooN kii oosvaal privaar aaee / us smeeN viHc ithee 100 ghr sn / iHk vaar is s'hir vic mhaamaarii phail gii tks'ilaa tooN ih s'hir 23 miil dii duurii tee sii / tks'ilaa viHc vii ih biimaarii phail gii ! us smeeN acaariaa maandeev suurii nee lghuu s'aaNtii stootr naaN dee mNtr dii rcnaa krkee, lookaaN nuuN r g mukt kr diHtaa / ithee asiiN sikNdr dii jain munii kliaan naal bbHtt nuuN nhiiN bbulaa skdee / joo , sikNdr naal hii yuunaan claa giaa sii / yuunaanii isnuuN kaals' likhdee hn / isdii smaadhii eethnj' vic sii / ih munii pNjaabii sii atee jinklpii (ngn munii), sii / sikNdr is dii sikhiaa tooN beehd prbbaavit hooiaa sii / ( 20 ) ,

Page #48
puraatn pttaavliiaaN atee pNjaab pttaavlii tooN bbaav hai kursiinaamaa / s'veetaaNvr j'ain ih ginntii bbgvaan mhaaviir dee prmuHkh ceelee gnndhr gautm tooN s'uruu krdee hn jd ki digNvr jain ih ginntii bbgvaan mhaaviir tooN s'uruu krdee hn| pttaavliiaaN puraannee jmaanee tooN hii jain itihaas dee naal-naal bbaartii itihaas dii jaannkaarii kraauNdiiaaN rhiiaaN hn / aj hr jain phirkee dee saadhuuaaN dii apnnii-apnnii pttaavlii hai / pr uhnaaN sbb daa s'uruu bbgvaan mhaaviir jaaN uhnaaN dee prmukh ceelee (iNdrbbuutii) gnndhr gautm hii hn / inhaaN pttaavliiaaN dee likhnn daa naa ik smaaN hai, naa ik viaktii hai tee naa ik bbaas'aa / pr s'veetaaNvr jainaaN pttaavlii nuuN saaree mNndee hn / jisdee likhnn daa smaaN mhaaNviir nirvaan sNmt 998 hai / ih pttaavlii deev vaack gnnii dii hai jis viHc hr prmukh acaariaaN daa jiivn, kaarnaamee, sNmtaaN smeet hn| jain itihaas anusaar cNdrgupt mauriaa dee smeeN 12 saal daa akaal piaa, us smeeN jain dhrm nuuN kaaph'ii musiibtaaN daa saahmnaa krnaa piaa / jainii aapnnii jnm bbuumii bihaar nuuN chHdd kee gujraat, raajsthaan dHkhnnii bbaart atee neepaal vrgee sthaanaaN tooN clee gee| ih smaaN jain dhrm dii priikhiaa daa smaaN sii / hj'aaraaN saadhuu, saadhvii bbukh kaarn mr gee / klpsuutr vic vii ik puraatn pttaavlii hai / vic nNdii suutr dii aakhrii mooriiaa raajaaN bhudrth smeeN jainiiaaN nuuN aapnnee pvitr sthaan chHddnnee s'uruu kr ditee / inhaaN smeeN jain s'aastraaN diiaaN doo vaacnaa gujraat vikhee hooiiaaN, raajsthaan, gujraat viHc rhinn vaalee s'veetaaNvr jain sn / dHkhnn bbaart viHc digNvr phirkaa phail giaa / kaalkaa acaariaa dii kthaa (smaaN 2 sdii ii. puu) ustooN vaaad asiiN kaalkaa acaariaa dii kthaa vHl aauNdee haaN| hr pttaavlii vic is kthaa daa jikr brree maan naal aaiaa hai / ih acaariaa khHtrii raajkumaar sn / inhaaN nee aapnnii bbainn sursvtii naal diikhiaa lii sii| (21)

Page #49
us smeeN ujainii vikhee grdhbbuHl naaN daa raajaa sii / ih raajaa bhut caaritr hiinn sii / is nee saadhvii srsvtii daa aphrn kr liaa / acaariaa atee jain sNgh dee lHkh smjhaaunn tee vii ih arriaa rihaa saaree hiilee khtm hoonn tee mjbuur hoo kee kaalkaa, acaariaaN aadhunnee kaaphii bbgtaaN naal pNjaab dee siNdh driaa vaalee ilaakee vl aaee / inhaaN dee kaaphii bbgt ithee vsee gee inhaaN dee gHch daa naaN bbaavrr gHch sii / pNjaab viHc hunn vii lHkhaaN dii ginntii vic bbaavrree maujuud hn / acaariaa jii bbees vttaakee iirn gee / uthee dee s'k raajiaaN nuuN aapnnee giaan atee tp dee bl naal prbbaavit kiitaa / us smeeN kisee bbaartii raajee nee jain dhrm dii mdd naa kiitii / acaariaaN jii inaaN 52 sHk prmuHkhaaN dii phuHch naal siNdh driaa paar krkee ujainii phuNcee / ghmsaan dii lrraaii hooii| jiHt acaariaa jii dii hooii / saadhvii srsvtii nuuN muktii milii / grdhbbil nuuN . kaid kr liaa giaa / acaariaa jii nee apnnaa phaujii bbees tiaag kee saadhuu jiivn murr grhinn kiitaa, grdhbbil nuuN unhaaN muaaph kr ditaa| unhaaN ujain dii gHdii tee apnnee : bbaannjee vikrmdiHt nuuN bitthaaiaa| jistooN vikrm sNmt cHliaa| . jain dhrm vic kaalkaa acaariaa dii ih kthaa hmees'aa soonee dee paannii naal ciHtraaN smeet likhii gii hai / aHj bbvrriaaN vic kii hoor jain jaatiiaaN oosvaal, s'rii maal atee khNddeelvaal s'aaml hn / pr philaaN bbaavrree daa arth jain hii sii / (E) (1) saM. 1503 varSe mArga vadi 2 zanI zrI bhAvaDAra gacche zrI kalikAcArya saMtAne zrI mAla sA. hamIra de putra AkA bhAryA koI pu0 karmaNa dhIrA-udharaNa urabhaya- chAMchA~ sva puArya zrI vAsu (su) pujya biMva kArita zrI vIra sUribhiH (prAcIna lekha saMgrahana 192) - (a) (2) saM. 1539 varSe ASAr3ha sudi 6 bhAvaMDAra gacche prAgvATa tInAvI gotre ma0 mAkaDa bhA0 dhIro pu0 rAghava, bhA0 purI, pu0 dhAraNA bhA0 jeThI0 pu. sahasakiraNa mAMgA bhA0 putalImati puSyArtha zrI sumatinAtha biMva kA pra0 kAlikAcArya saMtAne zrI bhavadeva suribhiH (lekhama naM 543 prAcIna lekha saMgraha bhAga / jaaN kidhbs thaaNdi) a] bbaart daa puraatn naaN sbb tooN philaaN iiraaniiaaN nee hiNduu doos' aakhiaa hai / neesith cuurnnii. bbaag 3 pNnaa 59 vic acaariaa , kaalkaa is prkaar . aakhdee hn vi vig vee bl / ( 22 ) 4 . ,

Page #50
agrvaal jain digNvr pttaavliiaaN anusaar bbgvaan mhaaviir dee 9 paatth tee baitthee loohit acaariaa nee agoorhaa jaaN aagraa vikhee lHkhaaN agrvaalaaN nuuN jain bnnaaiaa hunn vii pNjaab, hriaannaa atee raajsthaan vic lHkhaaN agrvaal jain hn / inhaaN nee s'veetaaNvr atee digNvr dooveeN phirkee apnnaa rkhee hn / pr digNvr jain vic agrvaalaaN dii ginntii jiaadaa hai jiveeN itihaas dee vidiaarthii jaanndee hn ki agrvaal jaatii daa jnm sthaan pNjaab dee hisaar jilee daa agroohaa piNdd hai / is lii jaatii dii utptii daa vrnnn mhaabbaart viHc hai / is j'aatii dee prmuHkh raajaa agrsain sn jinaaN hiNskyHg krnn tooN inkaar kr ditaa sii / jaapdaa hai ih raajaa jruur bbgvaan neemiinaath dii ahiNsk prNpraa tooN prbbaavit hooveegaa| agrvaalaaN dee 7 gootr hn / ih jaatii pNjaab dii prmukh viupaarii - jaatii hai is jaatii viHc maas, s'raab atee lrraaii jhgrree lii kooii jghaa nhiiN| istooN ptaa cldaa hai ki agrvaal jaatii nuuN mhaaviir nirvaan dee 300 sNmt dee kriib jain dhrm grhinn kr liaa sii| puuj (ytii) prNpraa inhaaN pttaavliiaaN tooN ptaa cldaa hai ki pNjaab viHc 12 sdii tHk kii prmuHkh acaariaa jain dhrm daa prcaar krdee rhee / vikrm dii 8-9 sdii vic ytii prNpraa vii caaluu hoo cuHkii sii jisnuuN pNjaab vic ' puuj aakhdee hn| is prNpraa dee saadhuu mtthdhaarii huNdee hn / jNtr, mNtr, jootis' dvaaiiaaN vidiaa raahiiN lookaaN nuuN prbbaavit krdee rhee / aHj vii pNjaab dee hr s'hir viHc puujaa dee ddeeree maujuud hn / ih ytii saadhuu daa bbees' dhaarn krdee hn / brhmcrj vrt daa paaln krdee hn / inhaaN ytiiaaN dii jain smaaj nuuN bhut deenn hai / ihnaaN dii kripaa sdkaa jain dhrm smpti raajee tooN baaad vii phldaa-phuldaa rihaa| ytiiaaN nee aapnnii vidiaa sdkaa aneekaaN hiNduu atee muslmaan raajiaaN nuuN prbbaavit kiitaa / inhaaN aapnnee ddeeriaaN viHc puraatn jain klaa atee grNthaaN dii sNbbaal jaarii rkhii / ytii look smaaj dee dukh-sukh viHc shaaii huNdee sn / jd ki tiaagii jain munii aatm kliaann viHc lgee rhiNdee sn| inhaaN ytiiaaN nee aneekaaN mNdr atee grNth bbNddaar sthaapit kiitee joo ki dees' dee bbiNn-bbiNn bbaagaaN (23)

Page #51
vic hunn vii mildee hn / puraatn pNjaab viHc ytiiaaN dee prmuHkh sthaan puraatn jain ytiiaaN dee prmuHkh gHchaaN viHc brrch, khrtgddh, tHpaagHch atee lHkaa gHch diiaaN gHdiiaaN hn / amritsr, pHttii, sNraa, laahaur, aNbaalaa, multaan, khrrr, rkaanaa, sunaam, jgraavaaN, raaeekoott, blaacaur, jNddiaalaa guruu, ksuur, phgvaarraa, raampur, gujraaNvaalaa, thaaneesr, krnaal, shaarnpur, mleerkoottlaa, ludhiaannaa, pttiaalaa, sirsaa, raahooN, smaanaa, phriidkoott, rooprr, multaan, hnumaangrrh, / kujh prmukh liukrtaa ytii (1) laal jii.ris'ii, (2) naagr ris'ii, (3) daan ris'ii, (4) ytii dyaa heem, (5) kulaaris'ii, (6) maannk ris'ii, (7) raadhaaN ris'ii, (9) gurdaas ris'ii, (9) maankaa ris'ii, (1()) naank ris'ii, (11) khiluusii, (12) dhrmdaas ris'ii, (13) uHtm ris'ii, (14) ruu ris'ii, (15) ris'ii mHtii cNd, (16) mlaaris'ii, (17) s'iv daas rs'ii, (18) ytii ruup deev / (19) bbgtii daas, (20) raadhaa kris'n, (21) sujaan ris'ii, (22) s'Nbbuu ris'ii, (23) bbgt ris'ii, (24) durgaa daas, (25) bstaa ris'ii, (26) srii ris'ii, (27) ghneeriaa ris'ii, (28) laaljii risii / *. siNdh atee pNjaab dee muHkh ilaakiaaN viHc jain dhrm daa prcaar krn vaalee asiiN kujh prsidh acaariaaN daa jikr kraaNgee / inhaaN daa jikr munii giaan suNdr jii nee paars'vnaath * dii prNpraa naaN dee grNth viHc kiitaa hai ih saaree acaariiaa 23veeN tiirthNkr bbgvaan paars'vnaath dii prNpraa dee sn / ( 24 )

Page #52
naaN Fo pNjaab siNdh vic dhrm prcaar krn vaalee acaariaaN dee naaN vikrm sNbt tooN philaaN 400 213 s'rii yks' deev suurii s'rii tHk suurii srii rtn prbb srii duusraa srii rtn prbb suurii 3 s'rii yks' deev svrii 3 s'rii kHk suurii 3 s'rii siHdh s'uurii 3 s'rii rtn prbb suurii 4 srii tHk saarii srii yks'deev suurii 5 s'rii kHk suurii 5 s'rii siHdh suurii 5 s'rii rtn prbb suurii s'rii yks'deev 6 s'rii kHk deev 6 s'rii deevgupt srii 6 srii siHdh suurii 6 s'rii kHk srii 7 s'rii deev gupt 7 s'rii sidh svrii s'rii deev gupt 8 siHdh suurii 8 212 115 150 fe.A. 157 3 174 177 tooN 199 199 tooN 1268 232 tooN 260 310 tooN 336 336 3* 357 370 3* 400 400 3* 420 424 3 400 440 * 480 480 tooN 420 520 tooN 558 nuuN 558 tooN 561 601 tooN 631 631 tooN 661 680 tooN 724 724 tooN 778 pcaar dee mukh keeNdr s'iv ngr s'iv ngr, laahaur, mrkoott siaalkoott, tks'ilaa, maaliipur ucaangr laahaur, tks'ilaa poomaa ngr, mrHtt, tks'ilaa siNghpur, viirpur, tks'ilaa, siaalkoott, laahaur, bddiaar, tks'ilaa, laahaur, siaalkoott viirpur,laahaur, siaalkoott, tks'ilaa viirpur, laahaur, tks'ilaa viirpur, mroott, nroott ddmreel ngr (siNdh) mrHtt ddmrail ngr, sroottn viirpur, nraainnpur viirpur, mrkoott laahaur, ddmreel, saaliipur, viir p viirpur, ddmreel, siaalkoott ddmreel, siaalkoott, viirpur viirpur, laahaur goomlpur siaalkoott, laahaur, ddml viirpur, s'ivngr, ucaangr (25)

Page #53
s'rii kHk suurii s'rii vaadii deev s'rii deev gupt s'rii sidh suurii 9 s'rii kHk suurii 10 s'rii deevgupt 10 s'rii siHdhsuurii 10 srii tHk suurii 10 s'rii deev gupt s'rii jin blbb suurii s'rii pdmprbbv s'rii sidh 11 s'rii jin cNdr s'rii s'rii jin prti rii s'rii sidh suurii s'rii tHk suurii s'rii jincNdr suurii s'rii jin laabb suurii bbgvaan mhaaviir dii prNpraa fe. A. 778 3 837 s'rii bbaavdeev suurii s'rii hiiraa vicooN (tpaa gvaa s'rii jin cNdr suurii s'rii smeeN suNdr 26 837 tooN 892 892 tooN 952 s'rii deev gupt suurii 12 s'rii munii seekhr suurii s'rii jai kls brrgch upaadhiaa s'rii jindt rii s'rii jinpti s'rii s'rii jnks'l suurii s'rii jai saagroo upaadhiaa 952 - 1011 1011 tooN 1033 1033 1014 1033 tooN 1074 1108 tooN 1229 12293 1130 1229 tooN 1230 1228 3* 1174 1274 31278. 1277 tooN 1278 1282 1293 1317 1400 1345 1295 1295 1384 1483 1600 1600 1604 1639 1649-1652. 1667 kauNslpur, hstnaapur, kaaNgrraa ngrkautt, sivpur ksmiir viirpur, ddmrail viirpur viirpur, ddmrail viirpur, ddmrail viirpur viirpur, ddmgoolpur viirpur, s'ivpur, kuttail, mtt mroott siNdh, pNjaab ddmrool, rnnkHtttkmilnn siNdh dees',siaalkoott,uucaa ngr mrkoott ucaangr mtt siNdh, reennuukoott ucaa ngr siNdh, pNjaab siNdh, mrHtt, ucaangr, multaan haasii, hisaar ucaangr, deeraavr, kiaaspur bhraanpur, mlikpur, siNdh, mubaarkpur, mhHtt, kaaNgrraa, muHl taan biNdh hstnaapur, pNjaab, himaacl pNjaab pNjaab, diHlii, hriaannaa, hstnaa pur, ks'miir laahaur, pNjaab pNjaab, siNdh

Page #54
, uprookt suucii viHc asiiN kujh prmukh jain dhrm daa pNjaab prcaar krn vaalee acaariaaN dee naaN diHtee hn / jinhaaN nee hjaaraaN dii ginntii viHc lookaaN nuuN jain dhrm vic daakhl kiitaa| inhaaN smeeN, aneekaaN jain mNdr, muurtii, upaas'ree bnnee / is suucii nuuN veekhkee paatthkaaN nuuN bbrm vic nhiiN aaunnaa caahiidaa| kiuNki kii acaariaaN dee naaN vaar-vaar aaee jaapdee hn / pr asl vic inhaaN saaree acaariaaN dee ih naaN saadhuu bnnn tooN baaad dee hn / grhisth avsthaa viHc inhaaN dee naaN maataa-pitaa jnm sthaan vkhree hn| ih naaN taaN pdviiaaN hn / dHkhnn bbaart viHc raajee dee naaN mshuur raajee , dee naaN heetth cldee aa rhee hn inhaaN acaariaaN nee aneekaaN raajee, raaj kumaar, mNtriiaaN atee sdhaarn lookaaN nuuN jain dhrm viHc diikhiat kiitaa / kii vaar inhaaN tiirthaaN dii yaatraa kiitii| us smeeN pNjaab, himaacl vic jainaaN dee kii ms'huur tiirth sthaan sn / jisdaa sbuut kaaNgrree daa puraatn kilaa hai / jithee hunn vii bbgvaan vis'v deev jii dii muurtii viraajmaan hai / inhaaN smeeN vic hoor vii kii ms'huur pNjaab viHc . jain dhrm daa prcaar krn vaalee acaariaa hoovee hn / jinhaaN daa {j asiiN aapnnee aglee paatthaaN viHc kraaNgee / ithee ih dsnnaa bhut jruurii hai ki pNjaab viHc s'vNtaavr smaaj diiaaN 5 prNpraavaaN diiaaN pttaavliiaaN hn / (1) s'veetaaNbr muurtii puujk tpaagHch / (2) lookaaN vijai gddh / (3) utraadh ch . (4) naagrii gHch / (5) tr giHch pNjaab vic tpaa gHch dee saadhuu kaaphii ms'huur hn / vijai gHch, muurtii puujaa viHc pheer vis'vaas krn lg piaa | akhiiree doo gHlaaN daa sNbNdh s'veetaaNbr jain sthaank vaasii prNpraa naal hai / ajkl pNjaabii s'veetaaNvr sthaank vaasii jain prNpraa dee tiNn bbaag hn| (1) puuj amr siNgh jii daa phirkaa / (2) acaariaa * gNgaaraam jii mhaaraaj / (3) acaariaa rtii raam jii / pNjaab dii jain sthaank vaasii prNpraa dii pttaavlii bbgvaan mhaaviir naal 'jaa mildii hai / mugl kaal viHc pNjaab viHc puujytii) prN praaN nee hii jain dhrm nuuN sNbbaal kee rHkhiaa teeraapNthii tee digNvr jain sNprdaaee dii kooii puraatn paavlii veekhnn viHc nhiiN aaii / dirii vr cain pNjaab viHc ghHtt ginntii tee hn ithee ih gl vii vrnnn yoog hai ki aneekaaN gujraatii upaaskaaN nee diHtii 1 dee mugl smraattaaN naal bhut cNgee sNbbdh ruHkhee / udaahrnn vlooN 1312-1315 27.)

Page #55
viHc gujraatii svaalaaN nee siNdh dee raajee dhiir nuuN 8000 brii, diHlii dee baads'aah nuuN 21000 brii anaaj, gNdhaar dee s'aah nuuN 12000 brii caavl daan diHtaa / istooN chuHtt aam jntaa nuuN 80000 briiaaN caavl daan kiitaa| ', vikrm sNmt 1670 nuuN saa. gookl dee puHtr heemraaj, nee diHlii viHc kaid kiitee aneekaaN hiNduuaaN nuuN kroorraaN rupai dee kee chuddvaaiaa sii| sNbt 1320. poothrr s'aah nee 84 jain mNdr bnnvaaee, inhaaN viHc jlNdhr (kaaNgrraa). paasngr (paisaavr) hstnaapur, viirpur, diHlii, ucaangr aadi pNjaab dee aneekaaN ngr s'aaml sn| vikrm 1329 nuuN gulaam dees' dee giaasuudiin * dee tn khiaaN krn vaalee tthkr pheeruu pNjaab dee vidvaan sn / mvaarks'aah dee smeeN sNmt 1478-80 nuuN hmcNd dilii daa philaa jaun raajaa bniaa / usnee aneekaaN jain mNdr bnnvaaee / ih heem dee naaN naal vii prsidh hai / muhmd tuglk dee smeeN acaariaaN , jinee bbv suurii nee diHlii vikhee vividh rb klp grNth sNpuurn kiitaa ! .. . vstpaal atee teejpaal bbraa , " ... ... .. . is dee prsNg viHc asiiN gujraat dee jain * mNtrii bbraavaaN vstuupaal atee teejpaal daa jiHkr jruurii smjhdee haaN inhaaN daa sNbt vikrm 1275 tooN 1303 daa hai / ih prvaal jaat dee mhaajn sn / us smeeN soolNkii daa raajaa viirdhvl sii / vstpaal mhaamNtrii sii atee teejpaal sainaaptii sii | doovaaN bbraa mhaadaanii atee bhaadr sn / inhaaN doohee bbraavaaN nee aapnnii bhaadrii naal dees' dii rkhiaa kiitii , rkaarii khjaanee viHc khrbaaN rupee jmaa krvaaee ! dees' dee aneekaaN hisiaaN viHc jain mNdr bnvaaee / s'aastr bbNddaar: bnvaaee 1 khuuh bnnvaaee / hiNduu mNdraaN dii murNmt krvaaii / msiitaaN atee dhrms'aalaa bnnvaaiiaaN / vii bbraavaaN dee smeeN kdee dus'mn nee sir , nhiiN cuk , skiaa| saaNgnn, caamuu, bnsuHkhlii dee raajaa bbiimsiNgh, eedhr dee raajaa sNpluu nuuN hraa kee raaj viHc vaadhaa kiitaa khNbbaat dee muslmaan sdiikii nuuN lrraaii vic cbaakee ,3 arb rupee dii doolt haasl kiitii / . . . . . . . . inhaaN doovaaN bbraavaaN dee-sNmii diHlii dee raaj maujuudiinee nee gujraat tee crraaii

Page #56
kr diHtii / jd vstuupaal atee teejpaal nuuN ih khbr lgii taaN dooveeN bbraa maidaan viHc aa ddHttee / bbiaNkr lrraaii tooN baaad mauj'uudiin maidaan vicooN bbj giaa / jiveeN philaaN dHsiaa jaa cuHkaa hai ki vstuupaal atee teejpaal unhaaN dee s'Nskaar jain sn / doohaaN raajkaaj tooN vihlee hoo kee smaaik, puujaa atee tinn krdee sn / unhaaN daa jiivn aadrs' sii| doohaaN dii ptniiaaN kttHrr jain sn| inaaN bbraavaaN nuuN s'tuurjai, girnaar' (gujraat) aabuu (raajsthaan) kaaNgrraa atee ks'miir vicooN aneekaaN nveeN jain mNdr bnvaaee / puraanniaaN dii murNmt kiitii / " multaan dee prsidh hiNduu suurj mNdr dii unhaaN mNdr dii murNmt krvaaii / doohee bbraa dhrm nirpkhtaa dii jiuNdii msaal sn / unhaaN aneekaaN vaar jain tiirthaaN dii yaatraa kiitii / ikHlee aabuu dee mNdraaN tee unhaaN 13 krrr soonee diiaaN moohraa khrc kiitiiaaN| unhaaN dee daan dii suucii bhut lNbii hai / inhaaN nee jain dhrm daa prcaar rNdhaar ks'miir. siNdhuu, svr atee pNjaab vic kiitaa | : : iHk utadh pNjaab pttiivlii, pNjaab viHc jain dhrm daa prcaar krn vaalee naarii lookaaN gHch dii pttaa'vlii viHc kujh prsidh jain acaariaa, ghttnaavaaN daa sNmt vaaree jikr hai / ih pttaav sNmt 1890 viHc pttiaalee vikhee puurii kiitii gii hai / jisdaa sNkheep saar asiiN ghttnaavaaN smeet heetth dee rhee haaN / acaariaa vimlcNd suurii dee tiNn, ceelee hn naagdHt, bbaaddeelcNd atee . neemcNd / ih naagdt paattn (gujraat) daa nivaasii sii / inhaaN dee naaN tee naagrii gHch cliaa / | iHk vaar vikrm sNmt 1278 nuuN ih laahaur aaee pheer ih guruu tooN - aHdd hookee 45 saadhuuaaN naal alg dhrm prcaar krn lHgee / inhaaN iHk jain * grNth dii rcnaa kiitii / inhaaN dii seevaa viHc deevtee haajr rhiNdee sn / daa sNvt 1585 viHc s'rii ruupcNd atee deepaar suurii nee aneekaaN agrvaalaaN | atee ausvaalaaN nuuN naagoorii lookaaN gHch viHc s'aaml kiitaa / pheer s'rii ruup cNd jii dii vii (: :vrii kii see bii baadi b 92 dee 111 ; 1 ((29) .

Page #57
thaaN tooN diipaagr rii dhrm gHdii tee baichee / us smeeN aapnee kul 18400 ghraaN nuuN jain dhrm viHc diikhiat kiitaa / , us smeeN ludhiaannee dee s'rii cNd aisvaal seetth daa bbraa svHrg viHc deevtaa sii / usnee apnnii deev s'ktii naal aapnnee bbraa nuuN kroorraaN ptii bnaa ditaa / uh hr rooj' aapnnee bbraa nuuN miln aauNdaa| ik vaar jd uh naa aaiaa taaN deevtee nee dHsiaa ki smaannee s'hir vikhee srii deepaagr svaamii tpsiaa kr rhee hn / seetth nee aap nuuN ludhiaannee pdhaarn dii beentii kiitii| ithee aap pNjaab dee piNddaaN s'hiraaN vic dhrm prcaar krdee rhee / istooN baaad pNjaab vic dhrm prcaar krn vaalee srii kliaan suurii hooee / jinhaaN daa svrgvaas laahaur vikhee hooiaa inhaaN tooN baaad bbrvaaNacaariaa nee diHlii smraatt nuuN prbbaavit krkee jiNn dhrm daa prcaar kiitaa ! isee vNs prNpraa dee s'rii sdaarN g suurii nee vii baads'aah naal mulaakaat kiitii / ' inhaaN paaniipt viHc aneekaaN agrvaal prvaaraaN nuuN jain dhrm viHc diikhiaa diHtii / sNbt 1760 nuuN aap laahaur aaee / aapnee baads'aah dee saalee mhaakhaan tooN jiiv hHtiaa bNd krvaaii / aapdee 24 ceelee hooee / jinhaaN vic srii aanNd raam jii bnuurr dee rhinn vaalee sn / pheer pNjaab viHc jain dhrm daa prcaar krn vaalee jgjiivn daas jii sn / jinhaaN srsvtii ptn, srsaa, hisaar, buddlaaddaa, dooraahaa, sunaam, smaannaa, rooprr, vaijvaarraa, raahooN, jaalN dhr, gujraat (paakistaan) raavlpiNddii atee laahaur viHc dhrm prcaar kiitaa | inhaaN ik mugl saahibjaadee daa ilaaj vii kiitaa / attHk ndii viHc rukii kis'tii paar kiitii| rooprr dii virdh aurt daa koohrr duur kiitaa / srsvtii pHtn dee kriib mhmd husain dii jain saadhuuaaN prti ghnnaa nuuN duur kiitaa| aapdee aneekaaN muslmaan bbgt sn | sNbt 1816 nuuN aapdaa svrgvaas hoo giaa| inhaaN dee atth ceelee sn / ' phir isee gHch vic jain dhrm daa prcaar krn vaalee puuj lks'ii cNd jii . sn / jinhaaN sunaam, pttiaalaa, aNbaalaa, dhrm (kr) kheetr, rooprr, hoos'iaarprr, jeejooN, jgraavaaN, amritsr, laahaur, siaalkoott, raajpuraa, rooddii, buddlaaddaa, sraa ngraaN viHc cmaasee krkee jain dhrm daa prcaar kiitaa / is prkaar ih ttaavlii kaaph'ii mhtHv puurnn hai kiuNki ih likhii ( 30 )

Page #58
vii pNjaab vic hii gii hai / ih pttaavlii bhut lNbii tee ghttnaavaaN bbrpuur hai / pr asiiN ithee unhaaN adaariaaN daa hii j'ikr kiitaa hai joo pNjaab viHc jain dhrm phailaaNdee rhee / inhaaN pttaavliiaaN viHc aakhiaa giaa hai ki bbg'vaan mhaaviir, dee nirvaan tooN 1464 saal baaad brrgch paidaa hooiaa / 1629 saal baaad nmiiaaN , gHch, 1654 saal baaad aacliiaaN gHch, 1670 saal baaad khtrgHch, 1720 saal baaad aagmiiaaN 'gHch. 175 saal baaad paagl atee 2023 saal baaad lookaaN gHch paidaa hooiiaaN ! : . .. vigee piddii tiveennii kaaNgrraa tiirth : pNjaab daa sbb tooN puraatn sthaan hai / jiNnee praa anusaar 22veeN tiirthNkr neemiinaar dee smeeN isdaa naaN ngrkoott sii / is tiirth dii sthaapnaaN raajaa sNsaar cNd , nee mhaaNbbaart dee smeeN kiitii sii / muslmaanaaN dee lgaataar hmliaaN atee bbucaalaaN kaarnn hunn kaaNgrree dee kilee viHc ik jain mNdr hai, / kisee smeeN ithee 52 jain mNdr sn / duur duraarree dees'aaN dee look ithee tiirth drs'n nuuN aauNdee sn / unhaaN vicooN ik dhrm sNgh vikrm sNmt 1484 nuuN acaariaa jin bbdr dee prmuHkh s'is' jai saagr, meeghraaj gnnii, srriaa ruucii, mtiis'iil atee heem kuNjr , naal isdii tiirth yaatraa krn aaiaa sii jisdaa vrnnn sidh itihaaskaar munii s'rii jain vijai dee th bbNddaar dee pNnee vigtii tirveennii vic hai / usdaa saaree sNkheep ruup vic is prkaar hai / , acaariaa jinbbdr dii ijaajt lai jai saagr upaadhiaa aadi 5 prmuHkh ceelee maasaa puuraa krkee, siNdh dee s'hir mn vaahn tooN clee / uh philaaN phriidpur (paakpttn) puHjaa / phriidpur tooN njdiik viaam ndii sii / isdee kinaaree cldee-cldee uh tlpaattn (tlvaarraa-deevaalpur) phuNcee / deevaalpur muniiaaN dii bhut ijt hooii / uthooN phr kNgnr tooN vaaps hookee hriaannaa vikhee phuNcee / us smeeN sNgh daa mukhiaa s'aar soom sii. ttithee bhut smaarooh hooiaaN, jithee kii muniiaaN nuuN pdviiaaN diHtiiaaN giiaaN ! dhrm sNgh ithee pNj dinoo rihaa | 6veeN din sNgh neegrkoott (kaaNgrree) vikhee phuNciiaaN jithee kaaNgrraa dee jain vkaaN (upaaskaaN) dee sNghdii brrii iHjt kiitii, snmaan kiitaa| srii siNgh nee aneekaaN 13-14 sdii dee bnee mNdraaN dee drs'n kiitee / us smeeN ithee nreeNdr "cNdr ciijaa raaj krdaa sii / usnee aapnnee kilee vic : sthaapt aneekaaN jain ( 31 ) .

Page #59
mNdraaN dee drs'n ik naukr bbeej kee krvaaee ! sNgh ithee dHs din rihaa / pheer dees' vaapsii dee khiaal naal sNgh vaaps huNdaa hooiaaN goopaaNcaalpur (guleer) phuNciaa| ithooN nNdnbn pur (naadn) kHttil graam (koottlaa) kootthiipur phuNciaa | ithooN 40 miil daa sphr sNgh nee kis'tiiaaN raahiiN krkee sNgh diivaalpur phuNciaa / ithee 10 din dhrm prcaar dee kNm krdee hooee ih sNgh vaaps phriidpur (paakpttn) phuNc giaa / is sNgh nee 24 tiirthNkraaN dee bnnee hooee mNdraaN dee drs'n kiitee / . . isee prkaar sN. 1345 viHc srii hrcNd nee is tiirth dii yaatraa kiitii / sN: 1497, 1400, 1422, 1440, 1700 viHc aneekaaN tiirth yaatriiaaN dee is tiirth dii yaatraa krn daa jikr hai| kiirm, (vaijnaab, pplaa) daa puraannaa naaN hai jithee hunn vii iHk s'iv mNdr vic kujh jain muurtiiaaN viraajmaan sn / ik upree taa sNmt 1296 daa s'ilaaleekh is muurtii sthaapnaa krn vaalee srii abbaideev rii dee ceelee deevbbdr acaariaaN sn / ithee ddhoolvaahaa (jilaa hus'iaarpur) dee puraannee mNdraaN daa jikr krnaa vii bhut jruurii hai / jinhaaN diiaaN muurtiiaaN saadhuu aas'rm hus'iaarpur viHc piiaaN hn / . iHk puraatn paavlii vic 84 gHchaa dee naaN heetth ngr kootthiiaa gHch atee kpur gHchaaN dee naaN aaee hn / inhaaN tooN siHdh hai ki puraatn smeeN tooN hii ih ilaakee jain dhrm daa keeNdr hn / ndoon vii jain dhrm daa keeNdr rihaa hai / jithee vikrm sNbt 1468 nuuN diivaalii vaalee din srii vrdhmaan suurii nee acaariaa dinkr naaN dee grNth dii rcnaa kiitii / us smeeN ithee anNd paal daa raaj sii / 3 . :, pNjoor daa puraannaa naaN pNcpur aaiaa hai pichee jihee pNjr baag dee kriib guugmaarrii iHk ttiilee dii khudaaii vicooN vikrm dii 9-10 sNdii diiaaN jain muurtiiaaN miliiaaN hn / jain kvi srii maan nee vikrm dii 17 sdii viHc is tiirth upr 52 jain mNdraaN dii suucnaa diHtii hai / isee prkaar cNddiigrr vikhee 9viiN sdii diiaaN bbgvaan mliinaath tee ris'vdeev dii muurtiiaaN jiiv atee naarnaul tooN praapt hooiiaaN hn / . btthiNddee vikhee bbgvaan neemiinaath dii atee iHk jin , klpii munii diiaaN 12 ( 32 )

Page #60
13 sdiiaaN diiaaN muurtiiaaN miliiaaN sn / joo aj kl pttiaalee mootii baag dee srkaarii miuujiam viHc hn / is sNbbdhii ik leekh hiNdii dainik ttrviunn vic, chHp cukaa hai, is muurtii dee sNmt vaaree kaaphii s'k hai ki ih sNmt viir smt hai jaaN vikrm sNmt / hvaalee bAraha nemisara taNae, thapitha rAya susarami AdinAha aMvikA, sahiye, kagaDakoTa siharami arth- neemii naath prbbuu dee smeeN raajaa sus'rmaa nee kaaNgrraa koott dee , s'ikhr tee tiirthNkr aadi (ris'v naath) atee s'aasn deevii dii sthaapnaa kiitii / - (ThatAta baeNTa viThaThI sabhA di. ma. 1488) (2) (3) bagaMbaI se TistAhata bharata hi vida reDa sI bhUtaDI veThAM pTiva milA ledha cai / (1) om saMvat 30 gacche rAjakule suri bhU ca (da) (2) bhayacandraH [1] tacchiSyo (5) malacandra Akhya [sta] (3) padA (dAM) bhojaSaTapada: [2] siddharAjastata: DhaGga (4) DhaDgAdajani| la]STaka / ralhetigRhiNI] [ta ] (sya) yA-dharma-yAyinI / ajaniSrTA sutau (6) [tasya / [jaina ] dharma dha(pa)rAyaNau ! jyeSTho---kuDalako (7[bhra] [ttA] kaniSThaH kumArAbhidyaH / pratimeyaM [ca] [7(-jina 1 nujJayA kAritA // 11] DA vulnahara aipIgrAphI iMDiyA (3) baij naath proolaa dii mhaaviir dii muurtii daa ddaa. hr aiphii iNddiiaa leekh [1) om saMvat 1296 varSe phAlguna vadi 5 ravI kIragrAme brahma-kSatra gotrotpanna vyaya. bhAnU putrAbhyAM vya0 dolhaNa AlahaNAbhyAM svakArita zrI manmahAvIra jainacaMtya zrI mahAvIra jina bimba Atma zreyo (3) kAritaM / pratiSThataM ca zrI jina vallabha sUrisaMtAnIya rudra pallIya zrImadabhayadeva sUri ziSya zrI devabhadra sUribhi (epimAphiyA iMDiyAkA bhAga 1 pRSTha 118 DA0 vulahara) (33)

Page #61
(3) ndaun vic sNpuurn hooee grNth vaaree acaariaa vrdhmaan suur aakhdee hn / pure nandanavanAkhye zrI jAlandhara bhUSaNe / mannatapAla bhUpAla rAjye, kalpadrumopama meM 427. zrI madvikrama bhUpAlAd aSTaNmanu (1468) saMkhyake varSe kArtikAya natho'yaM pUrtimAyayo (a) jvaalaa mukhii vikhee jain muurtii hoonn vaaree , acaariaa jai saagruNpaadhiaa smaa (vikrm 15 sdii) ngr koott ceet pripaattii vic aakhdee hn / iya nagarakoTa pamukkha ThANehiM jaye jiNa bhai vaMdiyA te vIra laGakaGa devI jAla mukhiya mannaI vaMdiyA (17 / / arth- ih kaaNgrraa aadi dii kheetraaN smeeN maiN jinees'vraaN nuuN nmskaar krdee smeeN is kheetr vic viir lookrriiaa atee deevii jvaalaa mukhii dii maantaa vii veekhii|

Page #62
mugl kaal kujh prmuHkh gHch - ---- --- - - --

Page #63
khrtr gHch dee prsidh acaariaa brtr khr tooN bbaav hai ki khree (sHcee) saal vi. sN. 9-10 dee smeeN pNjaab dee bbiNn bbiNn atee siNdh dee ilaakiaaN vic khrtr gHch `dee munii atee ytii dhrm prcaar krdee sn / inhaaN muniiaaN daa j'iaadaa j'oor siNdh, hriaannaa, atee gujraat viHc rihaa hai / khrtr gHch dii uHtptii daa kaarnn ytii lookaaN prtii bg'aavt sii, kiuNki us smeeN ytii look jain mNdraaN vic rhinn lg raajsthaan pee sn / inhaaN ytiiaaN virudh acaariaa s'rii jinees'vr suurii nee apnnaa aNdooln s'uruu kiitaa / aap khud philaa ytii s'rii vrdhmaan suurii dee coolee sn / unhaaN s'aastraaN anusaar saadhuu jiivn gujaarn daa phaislaa kiitaa / aap nee sbb tooN philaaN diHlii nuuN apnnee prcaar daa keeNdr bnnaaiaa / aap dee prbbaav adhiin hjaaraaN lookaaN vic dhrm jaagritii aaii| isee prNpraa vic acaariaa jin blHbb suurii, s'aastraaN dee sNskrit ttiikaakaar acaariaa abbai deev srii hooee / pheer acaariaa s'rii jindHt suurii nee hriaannaa, siNdh atee pNjaab dee kujh hisiaaN vic jain dhrm daa prcaar kiitaa| isee prNpraa nee aacaariaa jiNndt suurii nuuN paidaa kiitaa / unhaaN sNvt 1169 dee veesaakh mhiinee vic acaariaa pHdvii praapt kiitii / aapnee sNskrit, praakrit atee apbbrNs' bbaas'aa vic, aneekaaN vis'iaaN tee grNth likhee / pNjaab vic jain dhrm daa prcaar krn vaaliaaN vic mnnidhaarii daadaa s'rii jin dt daa naaN ms'huur hai / aap nee sN: 1203 vic saadhuu diikhiaa grhinn kiitii / sN: 1205 vic aap acaariaa vrgee mhHtv puurnn pHd 'tee phuNcee / aap nee diHlii dee ilaakee vic dhrm prcaar kiitaa / aap dee bbgtaaN vic diHlii daa raajaa anNgpaal (mdn paal) prmukh sii / aap ik cmtkaarii jiiv sn / sN: 1277 haarr s'ukl 10 nuuN aap diHlii dee kool mhiraulii vikhee svrg sidhaaree / ( 36 )

Page #64
isee praa vic acaariaaN s'ii jin kus'l suurii hooee / aap nee tbee diin aibk nuuN prbbaavit krkee kiiN jain tiirthaaN dii yaatraa lii hukm naamee jaarii krvaaee / aapdaa jnm sN. 1 337 mghr kris'naa tee hai / aapnee siNdh, pHchmii pNjaab vic aneekaaN dhrm prcaar dee kNm kiitee / aapnee hstnaapur dii yaatraa vii kiitii / aap hiNduu muslmaan doohaaN vic prsidh sn| aap daa svrgvaas siNdh dee deeraavr ksbee vic hooiaaN / aapnee aneekaaN sNskrit, ' praakrit atee apbbrs' grNthaaN dii rcnaa kiitii / vividh tiirth klp naamk jain tiirth grNth dee rciataa acaariaa sii jinprbbv suurii isee praa naal sNbNdhit sn / aapnee sNskrit, praakrit, apbbs' atee phaarsii vic aneekaaN grNth likhee / inhaaN daa sNgrh sidh itihaaskaar svrgvaasii srii agr cNd jii naahttaa biikaaneer nee kiitaa hai / acaariaaN jinprv suurii nee pNjaab, hriaannaa, himaacl prdees', kaaNgrraa dees' dee aneekaaN dees'aaN dii yaatraa kiitii / unhaaN aapnnaa ih grNth diHlii vikhee hii khtm kiitaa / aap dee muhNmd tuglk naal bhut hii cNgee sNbNdh sn / uh aksr aap naal dhrm crcaa krdaa sii / aapnee haaNsii, sirsaa vikhee kaaphii dhrm keeNdr sthaapt kiitee / aap nee jain mNtr saahit dee grNthaaN dii rcnaa kiitii / is prNpraa dee acaariaa nuuN hii daadaa saahib naal saaree s'veetaaNbr jain smaaj vic stikaar praapt hai / bbaart dee kaaphii jain mNdr vic daadaa vaarriiaaN sthaapit hn / inhaaN vicooN kii acaariaa bhut ms'huur hn / joo daadaa vlooN stikaaree jaaNdee hn / inhaaN adaariaaN nee lHkhaaN dii ginntii vic pNjaab, hriaannaa raajsbaan, siNdh vic nveeN jainii bnnaaee / inhaaN vicooN philaaN asiiN acaariaa jin cNd suurii dii crcaa krdee haaN / jinhaaN mhitaa jaatii dee khtriiaaN nuuN jain dhrm vic s'aaml krkee nveeN gootr prdaan kiitee / sNbt 1376 vic likhii ik pttaavlii anusaar acaariaa jin cNdr suurii nee 525 nveeN jain ghr bnnvaaee ! joo ki pNjaab dee mhim s'hir dee sn / kuruukheetr daa raajaa siNgh, raajaa meegh ml, cNpk sain atee aapnnee vj'iiraaN smeet jain dhrm vic s'aaml hooee atee unhaaN aneekaaN dhrm prcaar dee kNm kiitee / acaariaa srii raajpuraa, krnaal, maadhoopur aadi pNjaab dee prmuHkh s'hiraaN vic dhrm prcaar krdee sn / ( 37 )

Page #65
:: isee prsNg dee prmukh aacaariaa jin dHt - suurii nee svaa lHkh nveeN jiNnii bnnaaee / aap pNjaab dee aneekaaN kheetraaN vic ghuNmee / aap nee pNjaab dee pNj driaavaaN dee kheetraaN vic jain dhrm daa jhNddaa jhulaaiaa / is jindHt suurii nee 1000 piNddaaN dee maalk siNdh dees' vaasii abbai siNgh nuuN sNvt 1198 vic jain dhrm vic s'aaml kiitaa unhaaN siNdh vaasiiaaN dii maaN atee s'ikaar dii aadt . chuddaaii / isee prkaar raajsthaan, gujraat atee uHtr prdees' vic aapnee lHkhaaN dii gintii vic jain dhrm bnnaa kee nveeN gHtr : prdaan kiitaa| aap daa jiivn aneekaaN cmtkaaraaN naal bbriaa piaa hai / pr hr gootr dii aapnnii khaannii hai / praa anusaar aapnee pNjaaN driaavaaN dee pNj piir kaabuu kiitee / . sNvt 1214 vic acaariaa jincNd suurii siNdh dees' dee raajaa goosl , siNgh bbaattii nuuN 1500 privaaraaN smeet jain dhrm vic daakhl kiitaa| | is prkaar khrtr gHch nuuN pNjaab, gujraat, raajsthaan, uHtr prdees',siNdh, hriaannaa atee diHlii dee kheetraaN vic lHkhaaN nveeN jainii bnnaaunn daa maan haasl : isee gHch vic akbr nuuN jain dhrm vl sbb tooN philaaN prbbaavit krn *vaalee acaariaa jin cNd suurii hooee hn / aapdaa jnm sNvt 1595 dii ceetr kris'naa 12 nuuN kheetrsr {maarvaarr} vikhee sriikhNdd saar atee s'iaa deevii dee ghr hooiaa / bcpn vic aap daa naaN sultaan kumaar sii / sNbt 1604 vic aapnee jin maanikiiaa suurii tooN saadhuu jiivn hin kiitaa| unhaaN dhrm prcaar krdee aneekaaN mus'kilaaN daa saahmnnaa kiitaa / aap dee smeeN, ytii vrg saadhuuaaN lii smHsiaavaaN bnnaa cukaa sii / aapnee aneekaaN s'aastr arthaaN raahiiN lookaaN nuuN sHcee jain dhrm daa giaan kraaiaa | aapnee hstnaapur, roohtk vic cmaasee kiitee atee dhaarmik keeNdr sthaapt kiitee / aapdee tHp tiaag tooN prbbaavit hoo kee mugl smraatt akbr nee aap nuuN laahaur vic aa kee dhrm daa updees' krn dii beentii kiitii / acaariaaN jii sNvt 1648 phgnn dii 12 nuuN 31 saadhuuaaN smeet akbr dee drbaar vic phuNcee / baads'aah nee aap jii daa s'aahii svaagt kiitaa / aap dee crnnaaN vic 100 moohraaN rHkhiiaaN / aapnee , baads'aah nuuN jain saadhuu dee niym smjhaaee / baads'aah nee aapnuuN khus' hookee brraa guruu aakhnnaa s'uruu kr ditaa / ceet sudii 10 nuuN ' laahaur dee s'rii paars'v naath mNdr vic aap dii preernnaa naalee sliim nee vii jain ( 38 ) :

Page #66
puujaa kiitii / is daa kaarnn ih vii sii ki sliim dee ghr ik putrii paidaa hooii / usdee as'ubb duur krn lii baads'aah nee acaariaa jii dii preernnaa naal smeeN tooN ih puujaa krvaaii / acaariaa jin cNdr suurii nee akbr tooN aneekaaN phrmaan hukmnaamee] jaarii krvaaee / inhaaN daa sNbNdh jiiv rkhiaaN naal sii / jiiv rHkhiaa dee 12 phrmaanaaN raahiiN 10 din, 15 din, 20 din, mhiinaa doo mhiinee tk bucrrkhaanee bNd krvaaee | ahiNsaa daa prcaar kiitaa / akbr nee ks'miir dii jit smeeN, aap paasooN aas'iirvaad praapt kiitaa / aap nee ks'miir yaatraa smeeN aapnnee doo ceelee munii vis'aal atee pNcaann nuuN bbeejiaa / ihnaaN ceeliaaN nee baads'aah nuuN preernnaa dee kee tlaab vicooN mHchiiaaN phrrn lii paabNdii lgvaa ditii / sNbt 1649 vic aapdee ceelee vaaps laahaur aa gee / ks'miir jiHt dii khus'ii viHc baads'aah nee atth din sriingr vikhee jiiv htiaa bNd krvaa ditii| akbr nee s'tuurNjai tiirth nuuN ttaiks tooN mukt krvaa ditaa / akbr tooN chuHtt arjaa, aajm khaan, khaankhaanaa acaariaa jii dee mhaan bbgt sn| 1652 vic aap pNj driaavaaN dee pNj piiraaN nuuN kaabuu krn vaastee multaan aaee / ik vaar baads'aah sliim nee saaree ytiiaaN nuuN hukm ditaa ki grhisthii bnn jaavee / aapnee buddhaapee vic, raajsthaan tooN aagree aa kee sliim daa ih hukm vaaps krvaaiaa / akbr baads'aah nee aap nuuN atee aneekaaN ceeliaaN nuuN pdviiaaN prdaan kiitiiaaN / aapdee 2000 saadhuu sn / aapnee pNjaab vic 5, tee diHlii vic 5 cooN maasee kiitee / is traaN aapnee baads'aah dii mdd naal 1012 saal jain dhrm daa prcaar kiitaa / svrgvaas smeeN aapdaa saaraa s'riir jl giaa, pr miiNhpHttii saabt rhii / aapdaa svrgvaas bilaaddaa vikhee hooiaa / aapnee aneekaaN dhaarmik, smaajik kNm kiitee . / jisdee siHttee vjooN aHj vii pNjaab vic, hr thaaN tee daadaavaarrii mildii hai / aap nuuN baads'aah akbr nee yug prdhaan dii pdvii prdaan kiitii / 1 gHs : : .. pNjaab vic dhrm prcaar krn vaalee guHchaaN , vic tpaa gHch daa aapnnaa, sthaan hai / is nee mhaan acaariaa atee saadhuu paidaa kiitee / jinhaaN vikrm dii 13viiN sdii tooN laikee 18viiN sdii tk atee 20viiN sdii tooN 21viiN sdii tk jain dhrm dee mhaan prcaark, saahitkaar atee tpHsvii paidaa kiitee / akbr nuuN jain dhrm dii preernaa deenn vaalee atee aneekaaN hukmnaamee jaarii kraaunn vaalee ( 39 tooN

Page #67
saadhuu vii is gHch naal sNbNdhit hn / tpHsiaa muHkh hoonn kaarnn is nuuN tpaa gHch aakhdee hn / is gHch daa muul jnm sthaan gujraat rihaa hai / pr is nuuN vdhn phulnn daa sthaan pNjaab hii rihaa hai / aneekaaN deesii atee videes'ii * ' thkaaraaN nee is gHch dee acaariaaN dee mugl baads'aah naal sNbNdh daa vrnnn kiitaa hai / is gHch dee daadaa guruu aanNd mairuu nuuN baads'aah baabr nee snmaaniaa sii ! munii pdm suNdr jii dee guruu pdm mair nuuN hmaayuu nee snmaanit kiitaa sii ! akbr dee smeeN munii pdm suNdr nee tiNn sNskrit grNthaa dii rcnaa kiitii sii / is tooN is gHch nee acaariaa hiiraa vijai suurii nuuN jnm ditaa | aapdee saadhuuaaN dii sNkhiaa 2000 dee kriiv sii / lookaa gHch . vikrm dii 15-16viiN sdii daa smaaN n itihaas vic mhHtv puurnn smaaN rihaa hai / us smeeN s'veetaaNvr jain smaaj ytiiaaN dee adhiin sii atee digNvr smaaj bbttaarkaa dee adhiin sii / dooveeN vrg jain smaaj dee saadhuu vrg dee vickaarlaa vrg sn / s'udh saadhuu, saadhvii bhut ghHtt vikhaaii diNdee sn / kujh ytii dhrm dee naaN tee jain dhrm tooN ultt kNm kr rhee sn / ih yug vic sNjm naal jiaadaa dhrm vic kiaa kaaNdd ghs gee sn / ih smaaN sii jdooN bbaart dii dhrtii tee bbgtii lhir uHtthii / jain dhrm dee s'veetaaNvr phirkee nee us smeeN ik mhaan purs' nuuN jnm diHtaa| lHkaa s'aah dee jnm sNbt vaaree bbiNn bbiNn maantaavaaN hn / kooii unhaaN daa jnm 1475 atee 1472 mNndaa hai / kooii 1482 mNndaa hai / saadhvii cNdnaa nee hmaaraa itihaas naaN dii pustk dee pNnaa 90 tee likhiaa hai ki kaas'aah daa jnm sNbt 1482 tthiik hai / | looNkaa s'aah oosvaal jaatii dee sn / aap dee pitaa heemaa s'aah atee maataa gNgaa deevii sii / l kaa s'aah nuuN bcpn tooN dhaarmik sNskaar milee sn / aap sNskrit, praakrit, gujraatii, hiNdii aadi aneek bbaas'aa dee jaankaar sn / aapdaa 1. sliim vaalii jain puujaa dii ghttnaa tpaa gHch dee munii bbaanuu cNd naal vii joorrii gii hai / (veekh mHdh ees'iiaa tee pNjaab vic jain dhrm) / ... pN. hiiraa laal dugrr) ( 40 )

Page #68
dhNdaa jauhrii daa sii / aapdii suNdr likhaaii dee kaarnn ytii giaan suNdr jii nee aap nuuN s'aastraaN dii nkl krn daa kNm sauNpiaa / aap aagm diiaaN doo kaapiiaaN nkl krdee sn / ik ytii jii lii, duujii apnnee lii / nkl krdee smeeN aap nuuN jaapiaa ki aj kl daa saadhuu jiivn bbgvaan mhaaviir dee smeeN vaalaa nhiiN| aapnee ytii jii naal kaaphii dhrm crcaa kiitii / pr tsHlii vaalaa jvaab naa miln kaarnn, aapnee grhisth ruup vic dhrm prcaar krnaa s'uruu kr ditaa / lHkaa s'aah nee muurtii puujaa nuuN sviikaar nhiiN kiitaa| uh aap saadhuu naa bnn skee pr aap dii preernnaa naal aneekaaN lookaaN nee jain dhrm grhinn kiitaa ? sii bbaannaa jii vrgee seetth 45 doostaaN naal jain munii bnn gee / inaaN muniiaaN nee aapnnee gHch daa naaN, apnnee k looNkaa s'aah tee rkhiaa / looNkaa s'aah baaree kooii prmaannik saamHgrii lHkaa gHch tooN nhiiN mildii, sgooN lookaa s'aah dee viroodhiiaaN nee lHkaa s'aah vaar kaaphii kujh likhiaa hai / aap dee jiivn vic hii aap dee saadhuuaaN dii ginntii 1120 tk phuNc gii / lHkaa s'aah dee is gHch nuuN pNjaab tooN bhut smrthn praapt hooiaa | aHj vii lookaa s'aah dii praa naal sNbNdhit ytiiaaN dee ddeeree is gl daa sbuut hn / baaad vic ih ytii vii muurtii puujaa nuuN sviikaar krn lg pee / pNjaab dii s'veetaaNbr sthaank vaasii praa lHkaa s'aah nuuN mhaapurs' mNndii hai, pr is phirkee dii apnnii puraatn paavlii hai, joo ki itihaasik pHkhooN kaaphii mhaantaa rkhdii hai / is daa vrnnn pichee pris'is'tt) vic kiitaa jaaveegaa| is daa sNbNdh siHdhaa dhrmaa ' svaamii naal hai / looNkaa s'aah dee prmuHkh saadhuu bbaannaa jii. dii prpraa is prkaar hai / bbaannaa jii dee ceelee (1) bbiidaa jii, (2) nunaa jii, (3) bbiimaa jii, (4) jgmaal jii ( 5) srvaa jii sn / srvaa jii dee doo ceelee sn / ytii raaee ml jii atee srii bbloo jii / deev sNbt 1560 nuuN laahaur aaee / isee krkee inhaaN dee ch daa naaN, utraadh gHch laahaurii piaa / is s'aakhaa dii prNpraa is prkaar hai : (1) acaariaa bjrNg jii, (2) s'rii lvjii ris'ii, (3) srii soom jii, (4) s'rii hrii daas jii (5) srii biNdraabn jii (6) srii bbvaanii daas jii (7) srii mluuk daas jii (8) s'rii mnsaa raam jii (9) srii bbHj raaj jii (10) srii ( 41 )

Page #69
mhaa siNgh jii (11) s'rii khus'haal cNd jii (12) srii chHjuu ml jii (13) srii raam laal jii (14) s'rii amr siNgh jii (15) s'rii raam bkhs' jii (16) srii mootii raam jii (17) srii soohn laal jii (18) srii kaaNs'ii raam jii (19) s'rii aatmaa raam jii (20) srii aanNd ris'ii jii / ytii raaee ml tooN ik hoor pNjaabii ytiiaaN dii prNpraa hai : (1) srii siNgh raaj jii (2) srii jsHdhr jii (3) srii mnoohr ris'ii jii (4) srii suNdr ris'ii jii (5) sdaa nNd ttis'ii jii (6) srii jsvNt ris'ii jii (7) srii vrdhmaan ris'ii jii (8) s'rii lkhmii ris'ii jii (9) srii rikhvaa ris'ii jii (10) srii sNtuu ris'ii jii (11) s'rii hrdiaal ris'ii jii / | phgvaarree dii gHdii dee ms'huur ytii meegh raaj jii apnnee aap nuuN srii siNgh ris'ii dii prNpraa vicooN mNndee hn / meegh munii nee aayurvaidik nuuN doo grNth prdaan kiitee hn, meegh vinood atee meegh vilaas | isee prkaar phriidkoott, sunaam, pttiaalaa, maaleerkoottlaa dee puujaaN dii apnnii guruu prNpraa hai / inhaaN baaree puujaaN daa apnnee apnnee raacee, nvaabaaN, s'aahuukaaraaN atee aam jntaa tee bhut prbbaav sii / ih mhaan vidvaan, joots'ii atee jain smaaj dee puroohit daa kNm krdee sn / ih puuj jain eektaa daa prtiik sn / kiuNki inhaaN daa kNm saaree jain smaaj nuuN ik mHtth rkhnnaa sii| ih s'aastr likhaaunn, nveeN tee puraannee mNdr usaarnn tk dee kNmaaN dii preernnaa diNdee sn / | is prpraa dee prsidh saadhuu srii jiivaa ris'ii jii hooee sn / joo ki ik prsidh kvi atee leekhk sn / aapnee 24 tiirthNkraaN daa caaritr likhiaa hai / isee prNpraa vic srii lvjii ris'ii vrgee mhaan saadhuu hooee, jinhaaN ytii . praa chHdd kee sNbt 1694 nuuN khNbaat vikhee s'udh saadhuu bbees' grhinn kiitaa / isee prNpraa dee prsidh sNt sn svaamii hrii daas jii, jinhaaN pNjaab dii raajdhaanii laahaur nuuN apnnee dhrm prcaar daa keeNdr cunniaa / aap sNskrit, praakrit, urduu tee phaarsii dee mhaan leekhk sn / puuj srii hrii daas jii dii saadhuu praa bhut hii vis'aal hai / aneekaaN pttaavliiaaN puuj hrii daas tooN baaad lookaa gHch vic srii biNdraabn jii, srii bbvaanii daas jii, srii mluuk cNd jii bhut vHddee acaariaa hooee hn / s'rii mluuk cNd jii tooN baaad srii mnsaa raam jii atee mhaa s'igh jii hooee / srii mhaa siNgh jii dii smaadhii sunaam vikhee hai / inhaaN saaree saadhuuaaN ( 42 ).

Page #70
daa muHkh keeNdr sunaam hii rihaa hai / inhaaN daa svrgvaas sNbt 1861 vic hooiaa | is tooN baaad kus'l siNgh jii, chHjuu ml jii, raam laal jii atee puuj amr siNgh jhee mhaan acaariaa nee pNjaab hii nhiiN sgooN saaree uHtr bbaart kaatthiiaavaarr, raajsthaan tk dhrm prcaar kiitaa| pNjaab vic uHtraadh lookaa gHch dee ytii atee saadhuu muHkh ruup vic dhrm prcaar krdee rhee hn / lHkaa gHch dee ik vijai gHch nee pheer muurtii puujaa s'uruu kr ditii / ihoo kaarnn hai ki pNjaab dee jiaadaa jain mNdr is gHch dee ytiiaaN raahiiN bnnaaee gee hn / | bbaaveeN isee 10viiN sdii vic hii khrtr gHch dee acaariaa dhrm prcaar krdee rhee / pr pNjaabii jain acaariaa dii prNpraa vicooN puuj srii mn jii, puuj srii nthuu raam jii, puuj srii rtii raam jii, puuj srii nNd laal jii, mhaan tpHsvii srii ruup cNd jii dii prNpraa mhaan rhii hai / acaariaa srii rtii raam jii daa smaark aHj vii maaleerkoottlaa vikhee hai / aapnnee mhaan tpHsvii s'rii ruup cNd jii nuuN diikhiaa ditii sii / s'rii rtii raam jii dee prsidh ceelee sn / s'rii nNd laal jii joo ks'miirii braahmnn sn | aapnee hiNdii vic 15 grNth likhee / is tooN chutt aapnee praakrit bbaas'aa vic vdhii prkaas' grNth puurnn kiitaa / ih grNth kpuurthlaa vikhee puurnn hooiaa ! aapdii prNpraa vicooN hii vis'v dhrm sNmeeln dee sNsthaapk, aNtrraas'ttrii arihNt sNgh dee acaariaa srii sus'iil kumaar jii mhaaraaj hn / jinhaaN nee jain dhrm daa prcaar dee 58 keeNdr sNsaar vic sthaapit kiitee hn / | khus'ii dii gl hai ki inhaaN vicooN bhut acaariaaN dii jnm bbuumii pNjaab hai / 19viiN sdii vic pNjaab vic tpaa gHch dee saadhuu pheer aaee / jinhaaN vicooN prmuHkh sn / acaariaa srii budhii vijee atee acaariaa s'rii vijai nNd suurii / aapnee pNjaab dii dhrtii tee nhiiN, sgooN saaree bbaart vic pNjaab daa naaN uHcaa kiitaa / acaariaa vijai nNd philaaN sthaank vaasii jain saadhuu sn / pheer aap 16 saadhuuaaN smeet muurtii puujk saadhuu bnnee / aap mhaan leekhk sn / aap nee aneekaaN thaaN tee sNsthaavaaN dii sthaapnaa kiitii / is smeeN saadhvii s'ii paarvtii jii mhaaraaj hiNdii dii philii hiNdii jain sNbt 1894 dii likhii ik pvlii dii tP. R. jain s'str bbNddaar maaleerkoottlaa vikhee hai / ( 43 )

Page #71
leekhikaa dee ruup vic ghuHmee / aHj pNjaab diiaaN bhut saariiaaN sthaankvaasii jain saadhviiaaN daa sNbNdh inaaN dii prNpraa diiaaN hn / pNjaab vic 17 sdii tooN hunn tHk ghumnn vaalee 80% tooN jiaadaa saadhuu saadhvii lookaa gHch naal hii sNbNdhit rhee hn| brr gHch atee mugl smraatt sNmt 1604 viHc brr gHch dee puuj acaariaa pHdvii prdaan kiitii gii / aap dii vikhee kilee viHc sii / aapdee 18 ceelee sn| acaariaa s'rii bbaav deev suurii nuuN gHdii bbttneer grr (hnumaan grr) us smeeN bbttneer, biikaaneer riaast daa hiHsaa sii| prdhaan mNtrii sii / usnuuN bbuHkh bhuHt lgdii sii / us nee jain binaa ksuur kaid kr liaa| uthee kheetsii naaN daa vkaaN nuuN jeel vic hunn ds saal biit gee / pr upaask ajee vii jeel vic sn / usnee apnnee roog daa ilaaj acaariaa s'rii bbaav deev jii nuuN puchiaa| ilaaj kr deevaaNgaa| acaariaa jii nee phrmaaiaa jee tuuN jain upaaskaaN nuuN chHdd deeveeN taaN maiN teeraa kheetsii nee cirrkee acaariaa jii nuuN khuuh vic lttkaa diHtaa / acaariaa jii nuuN bhut saariiaaN vidiaavaaN sidh sn / kheetrpaal deevtaa unhaaN daa bbgt sii| us nee acaariaa jii nuuN khuuh vicooN kHddh kee caukii tee bitthaaiaa / kheetr paal nee puHchiaa jee tusiiN hukm deevoo taaN kheetsiiN daa saaraa privaar nHs'tt kr deevaaN / pr acaariaa jii nee ahiNsk hoonn daa sbuut ditaa'| uh musiivt kaarn raat nuuN hii s'hir viHcooN baahr nikl gee / unhaaN apnnee inhaaN upaask dii mdd naal laahaur vl rvaanaa hooee| 11-12 miil jaann tee unaaN upaaskaaN nuuN vii moorr diHtaa| aap iHk drHkht heetthaaN baitth kee jiveeNdr bbgvaan daa dhiaan kiitaa| sveer hoonn tee kheetsii nee acaariaa dii tlaas' kiitii| naukraaN nee duurooN veekhiaa taaN acaariaa drkht heetth sn / pr jd naukr njdiik aaee taaN kujh vii nhiiN ( 44 ) /

Page #72
sii / kheetsii nee tNg aakee saaree ceeliaaN nuuN jeel vic ddHk diHtaa| unhaaN dee upaasraaN rhinn dii jgaa) nuuN ddhaah ditaa / aglee din acaariaa jii srsaa phuNcee / uHthooN uh apnnee ceelee maaldeev suurii naal, laahaur phuNc gee / uthooN dee pNjaabii upaaskaaN nee aapdaa niHghaa svaagt kiitaa / unhaaN dee pairaaN heetthaaN apnniiaaN pHgaaN dhr ditiiaaN / acaariaa jii nee uthooN dee baads'aah dee mNtrii daa koohrr duur kiitaa / pheer baads'aah nuuN bbuHkh naa lgn dii biimaarii sii| usdaa ilaaj vii acaariaa nee kr kee s'aahii drvaar vic apnnii jghaa bnnaa lii / ithee aapnee kii cmtkaar vikhaaee / jivee drHkht nuuN toornaa, nklii cNdrmaa bnnaa kee akaas' tee crraaunnaa / ik din baads'aah nee arj kiitii meeree laaik hukmai dsoo / acaariaa jii nee kheetsii daa saaraa kiHsaa biaan kr diHtaa / baads'aah nee kheetsii tee hmlaa kr diHtaa | kheetsii nuuN kaid krkee acaariaa jii kool pees' kiitaa giaa / kheetsii nee apnnee kiitee dii muaaphii mNgii / acaariaa jii nee usnuuN chddnn dii siphaars' kiitii / baads'aah nee kilee vic apnnee khjaanee viHcooN poos'dh s'aalaa daa nirmaan kiitaa / smaanee vikhee bbgvaan anNtnaath dee mNdr bnvaaiiaa // * ( 45 )

Page #73
tupaa rHch atee mugl smraatt tpaa guHch dee acaariaa daa smaaN jain dhrm atee khaas taur tee pNjaab daa suneehirii yug rihaa hai| is gHch dee mhaan tHpsvii, prcaark acaariaa atee muniiaaN nuuN jnm ditaa hai / bbaaveeN mug'l smraatt baabr nee acaariaa aanNd meer nuuN snmaanit kiitaa sii atee usdee puHtr hmaayuu nee acaariaa pdm meeruu nuuN snmaanit krkee dilii drvaar vic jain dhrm dii avaaj' phuNcaaii sii / pr muglaaN vicooN sbb tooN jiaadaa jain dhrm daa shiyoogii baads'aah akbr hooiaa hai / jis daa naaN jain itihaas dee pNniaaN tee suneehrii aHkhraaN naal drj hai| acaariaa hiiraa vis'ee akbr diinee ilaahii mHt daa sNsthaapk sii / usdii dhrm sbbaa vic 140 maiNbr sn / aaiinee akbrii dee duusree bbaag dee tiisree, aaiinee vic philee vrg dee 21 maiNbraaN vicooN 16vaaN naauN acaariaa hiiraa vijai suurii daa hai| baads'aah akbr dii jain acaariaa hiiraa vijai naal bbeeNtt daa ik itihaask kaarn aaiaa hai / ik vaar diHlii dii jain dhrmii upaasikaa cNpaa baaii nee mhiinee dii lNbii tHpsiaa kiitii / us nee mhiinee baaad vrt khooln daa nis'caa kiitaa| diHlii dee jain smaaj nee us daa baajee-gaajee naal s'aahii jluus kddhiaa| usee raahooN akbr lNghiaa / uh baads'aahaaN vaalaa js deekhkee hairaan hoo giaa| saarii puch prrtaal tooN us nuuN cNpaa baaii dii tpHsiaa daa ptaa cliaa| baads'aah nuuN ykiin naa aaiaa / us nee is tHpsiaa nuuN paakhNdd smjh kee cNpaa baaii nuuN jeel vic ddHk ditaa / uh veekhnnaa sii ki sdhaarnn mnuHkh bbuHkhaa rhi skdaa hai jaaN nhiiN / aakhir baads'aah baaii nuuN baa ijt chHdd diHtaa| akbr nee puchiaa / cNpaa baaii daa guruu acaariaa hiiraa vijai jii sn / us tHpsiaa nee akbr dee mn tee jain dhrm atee jain saadhuuaaN prti s'rdhaa bbr diHtii| is lii akbr nee sNbt 1639 vic gujraat vic ghum rhee,hiiraavijai jii nuuN pNjaab vic caahuNdaa nuuN ykiin aa giaa| usnee caupaa cNpaa vaaii tooN usdee guruu daa naaN (46)

Page #74
aa kee dhrm prcaar daa sHdaa diHtaa / is itihaask ghttnaa tooN akbr nee jain saadhuuaaN prti sbNdhaaN daa ptaa cldaa hai / sNbt 1639 vic akbr dii beentii tee acaariaa hiiraa vijai apnnee 67 ceeliaaN naal phteepur sikrii puHjee / sNbt 1640 vic akbr nee aapnuuN jgt guruu atee s'aaNtii cNd nnii nuuN upaadhiaa dii pHdvii diHtii / s'aaNtii cNd mhaan vidvaan saadhuu sn ! akbr nee aagree dee roos'nr muhHlee vikhee bbgvaan paars'v naath daa mNdr bnaaunn lii j'miin bbeett kiitii / jithee uthooN dee jainiiaaN nee vis'aal mNdr bnvaaiaa| ik vaar jaamaa msjid dii khudaaii krdee smeeN bbgvaan s'iitl naath dii mauriaa smeeN dii muurtii niklii / akbr nee uh vii acaariaa srii nuuN bbeett kr diHtii / acaariaa jii nee bbgvaan neemii naath dii jnm bbuumii vikhee doo jain mNdr bnvaaee / akbr dee 9 rtnaaN vic jain vidvaan munii pdm suNdr vii ik sn| acaariaa jii nee ih apnnaa cooNmaasaa aagraa vikhee kiitaa / duusraa laahaur atee tiisraa phteehpur sikrii kiitaa / tiNn saal akbr nuuN dhrm updees' dee kee aap gujraat clee gee / akbr dii beentii tee acaariaa upaadhiaa s'ii s'aaNtii cNdr jii akbr dee kool rhee / s'aaNtii cNdr jii aapnnee guruu dii trhaaN phteehpur sikrii, aagraa, diHlii, laahaur atee ks'miir vic kaaph'ii smeeN jain dhrm daa prcaar krdee rhee / phir aap vii bbaacNd atee sidhii cNd nuuN pNjaab chHdd kee apnnee guruu nuuN milnn gujraatee clee gee / ih ghttnaa sNbt 1645 dii hai| akbr' nee munii bbaanuuN cNd nuuN upaadhiaa pd prdaan kiitaa / bbaag vjee raahiiN likhii trth maalaa vic is mNdr dii muurtii sthaapnaa daa smaaN 1639 hai / atee muurtii sthaapnaa krn vaalaa raajaa maan siNgh hai / joo akbr daa sainaaptii sii / acaariaa hiiraa vijai dee ceeliaaN dii ginntii 2000 tHk puHj cuHkii sii| akbr dee doovaaraa beentii tee aapnee apnnee gHdii ns'iin ceelee acaariaa vijai sain nuuN laahaur jaann daa hukm ditaa / guruu daa hukm mnkee acaariaa vijai sainn sN: 1649 mghr s'uklaa 5 nuuN raadhnpur (gujraat) tooN clee / , raah vic aneekaaN jain tiirthaaN dee drs'n krdee, jain dhrm daa prcaar krdee * aap gujraat, raajsthaan, dilii dee aneekaaN s'hiraaN nuuN pvitr krdee rivaarrii, ( 47 )

Page #75
vikrmpur, jhHjr, shinngr, aNbaalaa, srhiNd, ludhiaannaa, amritsr huNdee laahaur jee / raah vic ludhiaannaa jain siNgh nee aapdaa s'aahii svaagt kiitaa ! jd aap laahaur tooN 5 miil duurii tee khaanpur pujee taaN, bbaanuuNcNd atee sidhii cNd muniiaaN nee aapdaa , svaagt kiitaa / sNbt 1650 nuuN laahaur vikhee baads'aah akbr atee sliim nee is dhaarmik svaagtii jluusaaN vic upaaskaaN . vlooN hiHsaa liaa / akbr dii beentii tee aapdee ceelee munii nNdii vijai nee akbr dee aHtth vidvaanaaN dee aHtth prs'naaN dee uHtr ditee / smraatt nee khus' hoo kee nNdii vijai nuuN khus' phhim dii pdvii ditii / isee raat drbaar viHc iis'vr, rNgaaN atee suurj sNbNdhii 336 braahmnnaaN naal acaariaa vijai sain suurii daa saastraa arth hooiaa / akbr nee khus' hoo kee acaariaa nuuN svaaii pdvii ditii / acaariaa vijai sain nee baads'aah akbr paasooN jiiv rkhiaa aneekaaN hukmnaameeN jaarii krvaaee / upaadhiaa bbaanuuN cNd tooN akbr riaa shistrnaamaaN dee ' th daa jaap hr aitvaar sunnn aauNdaa sii / munii sidhii cNd nee tiirthaaN tooN lgiiaaN paabNdiiaaN httvaaiiaaN / usnee baads'aah nuuN aneekaaN phaarsii th prraaee / munii sidhii cNd s'hijaadaa sliim dee khaas slaahkaar sn / ik vaar jhaaNgiir nee aapnuuN saadhuu jiivn chHddn dii slaah ditii / aapjii dee inkaar krn tee, jhaaNgiir aap tooN nraaj hoo giaa / aapnuuN raaj chHddnn daa hukm diHtaa giaa / aap maalpur dee tthaakur kHl clee gee ! | pichooN jhaaNgiir nuuN bhut pchtaavaa lHgaa| usnee munii sidhii cNd nuuN doovaa - s'aahii tthaatth naal bulaaiaa / is smeeN aap nuuN jhaaNgiir psNd dii pdvii ditii / . dooveeN sNt akbr dii maut tk akbr dee naal sn / pichooN inhaaN sliim jhaaNgiir tooN snmaan haasl kiitaa / ( 48 )

Page #76
akbr tee khtr gHch dee acaariaa akbr nee acaariaa jincNdr suurii naal rhi kee kaaphii jain dhrm dee prcaar vic hHth bttaaiaa / akbr nee acaariaa jincNd suurii vaaree apnnee jain mtrii krm cNd tooN suniaa sii / aap akbr dii beentii tee sNbt 1648 phlgunn 12 nuuN laahaur pujee / us din iid sii / aapdee naal 31 saadhuu sn / sNbt 1649 nuuN aap nuuN yug prdhaan dii pdvii ditii gii / aap naal aaee munii jin siNgh nuuN acaariaa pdvii, muunii gunn vijai atee mnii smeeN suNdr nuuN vaacnaa acaariaa dii pdvii ditii / munii vaack joo soom atee mnii rtn nidhaan nuuN upaadhiaaN pdvii diHtii gii / unhaaN dinaaN vic akbr ks'miir vl jaa rihaa sii / unhaaN acaariiaa jii tooN aas'iirvaad liaa / baads'aah istooN philaaN acaariaa hiiraa vijai dee aakhnn tee sHt din sNvtsrii lii philaaN jiiv rkhiaaN daa ph'rmaan kr cuHkiaa sii / aapnee , ik saal smuNdrii hiNsaa bNd krvaaii / aap ik saal laahoor viHc rhee| pheer aap vii gujraat nuuN clee gee / '' inhaaN jain muniiaaN dee prbbaav heetth baads'aah akbr nee heetth likhee prmuHkh kNm kiitee / (1) 12 din bbaadooN dee, saaree aitvaar, akbr daajnm din, 3 putraaN dee jnm dinaaN dee mhiinee, suuphiiaaN dee din, iid daa din, 12 suurj sNkraaNtiiaaN rjiaaN dee din kul milaakee 6 mhiinee 6 din jiiv hHtiaa bilkul bNd krvaaunn dee s'aahii phurmaan jaarii krvaaee // (2) jciiaa bNd kr ditaa / (3) tlaab dee sdraaN vic mHchiiaaN phrrniiaaN bNd krvaa ditiiaa / (4) jain mNdraaN aHgee baajee daa bNd hukm vaaps liaa / (5) raajee nee s'ikaar chHdd diHtaa / (6) akbr 500 cirriiaaN daa bboojn krdaa sii / usdaa tiaag kiitaa / ( 49 )

Page #77
(7) jain tiirthaaN dee aas paas hr prkaar dii jiiv hiNsaa dii paabNdii lgvaa diHtii / (8) kaidiiaaN nuuN jbrii muslmaan bnaaunnaa bNd kiitaa / (9) jain tiirthaaN daa ttaiks muaaph kiitaa / . acaariaa hiiraa vijai dee akbr dee hoor jain muniiaaN dee sNbNdhaaN vaaree us smeeN likhee jain thaaN tooN chutt, aaiinee akbrii, itihaaskaar bdaaunii, ddaa: smith, akbr dee smeeN daa purtgeej yaatrii pihree nee apnnee sr thaaN vic visthaar naal diHtaa hai / | baaad vic jhaaNgiir atee s'aahjhaaN dee smeeN vii. jain acaariaaN naal cNgee sNbNdh rhee / s'aahjhaaN dee smeeN dilii daa gNvr jain laal mNdr bniaaN / .. , aurNgjeeb baads'aah apnnii dhaarmik kttrrtaa lii ms'huur rihaa hai / pr us smeeN pNjaab vic lookaa gHch dee ytii atee sthaankvaasii saadhuuaaN nee jain dhrm daa prcaar kiitaa / lookaa ytii prNpraa sN 1560 viHc laahoor vikhee phuNc cuHkee sn / is prNpraa dee mooddhii ris'ii hrii daas jii sn / kuHjh ytii prNpraavaaN, ytii prcaar keeNdr ytii leekhkaaN daa jikr asiiN pichee kr cuHkee haaN| inhaaN ytiiaaN vic kujh khHrr gHchee dee puujaa diiaaN gHdiiaaN sn / tpaa gHch dee saadhuu pNjaab vic sNbt 17 sdii tooN baaad 19viiN sdii vic aaee / 19viiN sdii vic hooee tpaa gHch tee lookaa gHch (sthaank vaasii) saadhuuaaN dii jnm bbuumii jiaadaa tr pNjaab hii rihaa hai / is smeeN aNgreejaaN daa raaj aa cuHkaa sii / jain dhrm dee saaree phirkeeaaN dee upaask atee unhaaN naal sNbNdhit sNsthaavaaN kaaim hoo cukiiaaN sn / ( 50 )

Page #78
: lookaa saah dii praa

Page #79
lookaaN saah dii prNpraa jiveeN philaaN dsiaa giaa hai ki lookaaNsaah nee aap saadhuu jiivn nhiiN grhinn kiitaa / pr kujh pHttaaNvliiaaN vic aap nuuN saadhuu dsiiaaN giaa hai / aap dee svrgvaas tooN vaaad sN: 1551 maagh kris'naa 12 nuuN s'rii jiiv jii ris'ii hooee, aapnee sN. 1578 vic saadhuu jiivn, sN. 1585 vic acaariaa pdvii praapt kiitii / s'rii jiivaajii dee s'rii ruup jii ris'ii hooee / ih s'rii jiiv ris'ii, jiivraaj jii tooN 1120 saadhuu bnn gee sn bbiNn sn / lookaaNsaah dee jiivn vic lookaaN guHch dee joo bbiNn-bbiNn dis'aavaaN atee dees'aaN vic dhrm prcaar krn lHgee / jiivaa jii ris'ii dee tiNn ceelee sn| (1) s'rii kuNvr ris'ii jii| (2) s'rii s'riivr ris'ii jii / (3) s'rii s'rii ml / sittee vjhooN lookaaN gHch tiNn hiseeaaN vic vNdd giaa / bbaaveeN kujh muniiaaN daa pNjaab naal s'idhaa jaa asidhaa sNbNdh nhiiN / prtuuN is vNdd dee kaaphii muniiaaN dii prNpraa pheer inhaaN tiNn gHchaa vic aa mildii hai| ih gHch sn (1) gujraatii (2) naagrii, (3) utraadh / inhaaN tiNn gHchaaN vic--(1) rtn siNgh jii (2) kees'v jii| (3) s'iv jii, (4) atee kaan jii ris'ii paidaa hooee| s'rii vr siNgh tooN baaad ys'vNt ris'ii jii gujraatii lookaaN guHch dee acaariaa bnnee / aap tooN vaaad bjrNg ris'ii jii is guHch dee acaariaa bnnee sn / vikrm dii 17 viiN sdii vic ytii diiaa buraaiaaN philaaN tooN jiaadaa vHdh giiaaN sn / sN: 1610 vic risii kuNvr jii acaariaa bnnee / inhaaN dee coolee rtn siNgh sN: 1648 vic saadhuu bnnee / sN: 1688 vic s'iv jii ris'ii is prNpraaN dee vaars sn / inhaaN dee ceelee hiiraa aacaar jii hooee| aap naagr s'hir dee sn / inhaaN dee naaN tee naagoorii gHch dii utptii hooii| isee gHch vic acaariaa mnoohr ris'ii hooee / jistooN mnoohrii gHch dii utptii hooii| utraadh gHch dii sthaapnaa kis munii nee kiitii / is vaaree jain ithaas atee pttaavliiaaN cuHp hn / kriaa udaark mhaapurs' I is smeeN ytii prNpraa nuuN chHdd kee s'aastraaN anusaar 5 mhaapurs' saadhuu bnnee| sveetaaNbr jain sthaankvaasii inhaaN nuuN kriaaudaark mhaaNpurs' mndii hai / (1) jiivraaj jii, (2) lv jii ris'ii, (3) dhrm siNgh jii, (4) dhrm daas jii, (5) hrjii ris'ii mhaaraaj / (52)

Page #80
sii jiiv raaj jii tooN saadhuu ppraa | s'ii jiiv raaj jii vaaree kooii khaas ithaask vrnnn nhiiN mildaa / sirph' pttaavliiaaN tooN ptaa cldaa hai ki aapnnee lookaaN 'gHch dee yHtii teej ris'ii paasooN diikhiaa grhinn kiitii / sN: 1:661 vic aapnee ytii jii dii aagiaa naal s'udh saadh jiivn grhinn kiitaa : ap naal amii paal, mhipaal, hiiroo jii, girdhr jii atee hrjii vii ytii tuuN praa chHdd kee aapdee saathii bnn r ee / s'ii jiiv raaj jii nee 45 aaraamaaN dii thaaN tee 32 aagmaaN nuuN maantaa ditii, pNjaaN kiaa udrkaaN vicooN aapdaa saadhuu privaar sbb tooN jiaadaa sii / aapdee kuHjh prsidh ceelee sn, dhnaa jii, laal cNd jii, naabuuraam jii, nNdlaal jii, dhn jii, amr siNgh jii atee dusree laal cNd / srii jiiv raaj jii ik mhaan kv, leekhk atee s'aastraa dee jaannkaar sn / unaaN 24 tiirthNkraa dii stu sNbt 1676-1679 vic sNpuurnn kiitii / aapdaa svrgvaas sN: 1698 vic hoo giaa / unhaaN vaaree saaddii vaakphii saadhvii cNdnaa likht hmaaraa ithaas hai / jiiv jii rc dee ceelee dhnraaj jii dii prNpraa ,, | dhnraaj jii biikaaneer drbaar vic mhaaraajaa daa raahii snmaanee sNt . dhnaa aapdee vaaad dii prNpraa is prkaar hai ih sthaankvaasii jain smaaj dee puraatn praavaaN vic ik hai / jiiv raaj jii srii dhn jii srii laal cNd jii srii vis'nuu jii srii mn jii . srii naathuu raam jii srii lchmii cNd jii s'rii raaee cNd jii .. ( 53 )

Page #81
T s'rii raamaa acaariaa jii s'rii uHtmaacaariaa jii 1 s'rii rtn cNd jii s'rii bbjuu laal (ytii prkaas' grNth dee leekhk) s'rii mootiilaal jii s'rii jiiv raaj jii dii prNpraa acaariaa raam cNdr jii T acaariaa sNt raam jii s'rii raam laal jii I srii phkiir cNd jii s'rii phuulcNd jii kraacii vaalee s'rii kis'n cNd jii s'rii cain daas jii (54) srii nNd laal jii 1 s'rii jookii raam jii s'rii jookii raam jii 1 s'rii sujaan ml jii s'rii ruup cNd jii s'rii ghaasii laal jii s'rii goobiNd raam jii s'rii jiivn laal jii s'rii kuNdn laal jii I s'rii choottee laal jii 1 acaariaa sus'iil kumaar jii s'rii subbaag munii jii srii dhrm kiirtii jii s'rii jiiv raaj jii dee duusree ceelee s'rii laal cNd jii dii prNpraa I T s'rii amr siNgh(maarvaarr) s'rii siitl daas jii s'rii gNgaa raam jii s'rii diip cNd jii I s'rii tulsii raam jii

Page #82
srii jiit ml jii srii giaan ml jii srii puunm cNd jii srii jeetth ml jii / srii nee ml jii . diaal cNd jii srii taaraa cNd jii . cNd jii . . . . . upaadhiaa pus'kr mnii " .... ..... . acaariaa gNgaa raam jii dii prNpraa sii jiivn raam jii s'ee cNd jii srii jvaahr laal jii upprvrtk kvii srii cNdn munii (pNjaabii) acaariaa diip cNd jii dii prNpraa svaamii daas jii mlk cNd jii / ugr sain jii sii raam jii nii raam jii ris'ii raaee jii rNg laal jii phtee cNd jii sii mluuk cd jii dii prNpraa s'rii naank raam jii s'ii nihaal cNd jii (1836) ( 55 )

Page #83
(56) s'rii viir bbaan (1858) s'rii sukh laal jii (1861) s'rii lchmn daas jii s'rii mghr laal jii T s'rii mootii raam jii srii pNnaa laal jii srii sukh laal jii dii prNpraa srii abbai raaj jii 4 s'rii hrk cNd jii

Page #84
lv jii ris'ii unhaaN bjrNg ris'ii naaN diikhiaa lii| unhaaN lv jii ris'ii mhaan kraaNtiikaarii acaariaa sn / dee ytii paasooN sN: 1694 vic ahimdaabaad vikhee ytii brrii jld jain grNthaaN daa suukhm adhiain kiitaa / unhaaN nuuN us smeeN dee ytii smaaj atee puraannee saadhuu smaaj dee niymaaN vic j'miin smaan daa phrk lgaa / unhaaN apnnee guruu daa dhiaan is paasee vl divaaiaa / pr guruu jii nee aakhiaa "maiN buddhaapee kaarnn teeraa saath nhiiN dee skaaNgaa / " lv jii ris'ii nee 21 ytiiaaN naal nveeN siree tooN saadhuu jiivn grhinn kiitaa / aapnee lookaaN s'aah dii prNpraa nuuN murr jiNdaa kr ditaa / unhaaN nee ytii prNpraa vic aaiiaaN buraaiiaaN nuuN khtm krn daa biirraa utthaaiaa / unhaaN dee dhrm prcaar daa kheetr gujraat, raajsthaan atee pNjaab sii / ihoo kaarnn sii ki aap dii prNpraa hunn tHk pNjaab vic bnn rhii hai| aap mhaan leekhk atee dhrm prcaark sn| aap nuuN N dhrm prcaar krdee smeeN aneekaaN sNkttaa daa saahmnnaa krnaa piaa| aHj dee svNtaaNvr sthaank vaasii jain smaaj vic aapdaa mhHtv puurnn sthaan h srii lvjii ris'ii dii prNpraa s'rii soom jii srii kaanris'ii dee prmukh ceelee taaraa ris'ii rnnchoorr jii girdhr jii srii dhn ris'ii maannk jii kaaluu jii srii vks'uu ris'ii srii prithvii ris'ii (57)

Page #85
srii soom ris'ii 1 (58) srii sukh ris'ii I srii amii ris'ii F kvii tirlook ris'ii srii jiivaa jii l s'rii amoolk ris'ii (32 s'aastraaN dee hiNdii anuvaadk) acaariaa aanNd ris'ii (vrtmaan sthaankvaasii acaariaa) pNjaabii sthaankvaas'ii jain prNpraa (puuj amr siNgh jii) soom ris'ii jii hrii daas jii viNdraavn jii bbvaanii daas jii I mluuk cNd jii I mhaa siNgh jii 1 kus'aal siNgh jii srii bbiim ris'ii chHjuu ml jii I raam laal jii amr siNgh jii raam bkhs' jii

Page #86
4 ~~-~ mootii raam jii T soohnn laal jii I kaaNs'ii raam jii 1 aatmaa raam jii kii pNjaab sk kii rb kroo; ( 59 )

Page #87
acaariaa dhrm daas jii mhaaraaj tee praa aapdaa jnm sN. 1701 ceetr s'uklaa 11 nuuN ahimdaabaad dee kriiv srkheej piNdd viHc hooiiaa| aap jii dee pitaa jiivn bbaaii ptteel sn maataa jii daa naaN hiiraavaaii sii / aapnnee ytii teejsiNgh jii paasooN jain dhrm, drs'n daa dduuNghaa adhiain kiitaa , | aap smeeN gujraat vic ik nvaaN phirkaa cHl rihaa sii isdaa naaN sii "paatriaa sNgh'' / isdee upaask grhisthii prcaark sn ! unhaaN dii maantaa sii "is yuHg vic s'udh sNjm nhiiN dl skdaa| soo kooii vii sHcaa saadhuu nhiiN / is pNth daa neetaa srii kliaann jii bbaaii sii / is pNth dii uHtptii sN: 1690 kris'naa maagh 7 nuuN srvniiaaN piNdd viHc hooii / isdee sNsthaapk s'rii preemcNd atee srii maal jii sn / jinhaaN daa jhgrraa kaagHchii ytii s'ii kuvr naal hooiiaa sii / is jhgrree daa siHttaa ih nvaa pNth sii| puuj dhrm daas tee is pNth daa bhut asr sii / sN: 1716 saavn s'uklaa 11 nuuN aapnee apnnee ytii guruu sii teej siNgh dii aagiaa naal atee lv jii ris'ii dee sujhaav naal munii dhrm grhinn kiitaa / aap naal 17 aadmiiaaN nee deekhiaa hinn kiitii / sN: 1721 maagh , s'uklaa 5 nuuN aapnuuN ujainii vikhee acaariaa pdvii haasl hooii / aapnee 38 saal dhrm prcaar kiitaa / aapdee 99 ceelee sn jinhaaN nuuN aapnee ' prcaar hiHt '22 ttooliiaaN vic vNdd ditaa / ih gHl sN: 1772 ceetr suklaa 13 dii hai / aapdee gHch nuuN 22 ttoolaaN vii aakhdee hn / in 22 ttooliiaaN dee muHkhii sn / (1) puuj dhrm daas jii, (2) puuj dhnraaj jii| (3) puuj laal cNd jii (4) puuj hriidaas jii / (5) puuj jiivaa jii| (6) srii prithvii raaj jii mhaaraaj (7) puuj prithvii raaj choottee) (8) choottee hriidaas jii (9) s'rii muul cNd jii ! (10) bbaagcNd jii, (11) srii preemraaj jii, (12) srii khtsii / (13) srii . pdaarth jii, (14) lHkml jii / (15) sii bbvaanii daas, (16) srii mluuk ( 60 )

Page #88
cNd jii / (17) s'rii prs'ootm daas jii|(18) srii daas jii| (20) s'rii guruu shaai jii / (21) s'rii siNgh / muktt raam / (19) s'rii mnoohr smrth jii / (2) s'rii vaaNdh hHtt aapdee 35 ceelee sNskrit atee praakrit dee mhaan vidvaan sn / aapdaa svrgvaas ik mhaan blidaan hai / ik vaar ik ceelee dii smaadhii mrn dii iHchaa hooii / pr kuHjh smeeN vaaad uh is niam tooN dii khaalii thaaN tee smaadhii mrn grhinn kiitaa atee jain rkhiaa kiitii / jain itihaas vic dhrm hiHt ajeehaa hii munii hooee hn / dhrm giaa / aapnee us dii blidaan raahiiN blidaan deen vaalee ghHtt aapdee pNj ceeliaaN diiaaN prNpraa hii aHgee vdhii / uh sn (1) s'rii muul cNd jii, (2) s'riidhn jii| (3) choottee prithvii raaj / (4) s'rii mnoohr daas jii / aap dii prNpraa vic staavdhaanii s'rii rtn cNd jii mhaaraaj paidaa hooee jinhaaN praakrit bbaas'aa vic ardh maagdhii koos' tiaag kiitaa| sveetaaNvr teeraapNthii jain phirkee sNsthaapk s'rii bbiks'uu svaamii dee guruu s'rii rghunaath jii vii isee prNpraa naal sNbNdhit sn / prsidh mhaaviir jiivn caaritr dee leekhk s'rii cauthml jii mhaaraaj, raajsbaanii kvi acaariaa jai mHl jii isee prNpraa naal sNbNdhit s'rii hstii ml vrgee jain ithaas kaar puuj dhrm daas dii prNpraa nuuN aHgee vHdh rhee hn| ( 61 )

Page #89
acaariaa mnoohrdaas dii praa acaariaa mnoohrdaas philaaN ytii sdaarNg paas saadhuu bnnee / baaad vic puuj dhrm daas dee ceelee bnnee / aap naagaur dee rhinn vaalee sn acaariaa mnoohr daas srii bbaag ml . bii siitaa raam jii srii s'ivraam daas . s'ivraam daas jii dee 4 prmuHkh ceelee hooee / (1) acaariaa luunn krn / (2) puuj srii raam sukh jii / (3) tHpsvii khiaalii raam / (4) mNgl seen 1 mNgl seen jii tooN baaad ih phirkaa' doo hisiaaN dee vic vNddiiaa giaa / philee hisee viHc s'rii rghuunaath, unhaaN dee ceelee khus'aal cNd hooee / dusree hisee dee mlk acaariaa mootii raam jii hooee ! aapdee cailee acaariaa pirthvii raaj jii hooee / aapdee s'is' raas'ttr sNt kvi upaadhiaa s'rii amr munii jii mhaaraaj hn / ( 62 )

Page #90
puuj s'rii hriidaas jii tee prNpraa +++ puuj hrii daas jii aap philaaN utrardh lookaaN guHch dee ytii sn| ik vaar aap ahimdaavaad gee / uthee aap dii mulaakaat sNbt 1729-30 nuuN s'rii soom jii ris'ii naal hooii / aapnee kaum jii ris'ii kuHl pHtii prNpraa tiaag kee saadhuu jiivn grhinn kr liaa| aapnee pNjaab hii nhiiN, sgooN saaree uHtrbbaart raajsthaan vic bbgvaan mhaaNviir daa updees' phailaaiaa / aapdee prcaar daa sittaa sii ki hunn tHk jain dhrm pNjaab vic kisee naaN kisee ruup vic kaaim rihaa hai / aap uHc koottii dee leekhk atee kvii sn / aapdii prNpraa daa siHdhaa sNbNdh acaariaa atmaa raam jii mhaaraaj naal hai / s'ii vridaavn daas jii aapdee prmukh ceeliiaaN vicooN s'rii vridaavn daas 1779 (2) bbgvaan daas (1780) s'rii mluuk cNd (1804) 1781 jeehee mhaan acaariaaN hooee / aapdee phirkee nuuN pNjaabii pNj aakhiiaa jaaNdaa hai / (63)

Page #91
acaariaa mluuk cNd jii aap ik mhaan acaariaa atee tpsvii sn / aap dee smeeN vikrm sNbt 1810 vaisaakh kl 5. mNgl vaar smeeln pceevr piNdd vic hHiiaa / is sNt sNmeeln vic mnsaa raam jii atee bboojraaj jii jihee mhaan sNt s'aaml hooee / is sNmeeln vic saadhvii kheemaaN jii daa saadhvii siNgh saadhvii dyaa jii, mNglaa jii, atee phuHlaaN jii smeet s'aaml hooiiaaN| is sNmeeln nee : jain dhrm dee prcaar vic bhut hisaa paaiiaa / aap sNbt 1840 tk jain dhrm dii seevaa krdee rhee / puHj mhaa siNgh jii aapdaa prcaar keeNdr muHkh ruup vic sunaam sii| jiHthee aapdaa svrgvaas [ sunaam vikhee } sNbt 1861 nuuN hooiiaa| aap jii dii yaad vic ik smaadh bnii hooii hai / jistee likhiaa hai "puj mhaaN siNgh jii mhaaraaj 1861 meeN sNbaaraa amauj hsiijee kaartk prbbaat s'meeN 16 din aap mhaan acaariaa atee jain s'aastraaN dee jaankaar sn| aap dee caar ceelee hooee ! (1) khsl cNd j / (2) saagr ml jii / (3) amHlk cNd jii / (4) gookl munii jii / ( 64 )

Page #92
srii kus'l siNgh (khus'haal cNd) jii . . * * aap mhaasiNgh jii tooN baaad jain sNgh dee acaariaa bnnee / aap sNbt 1868 tk maajuud sn / aap uHc koottii dee leekhk sn / aapnee kii thaaN dii nkl kiitii, aj joo hunn vii jain bbNddaaraaN vic mildiiaaN hn / aapdee guruu bbraa srii gookl cNd jii nee vikrm sNmt 1828 vic ' phriidkoott vikhee vipaak suutr * nkl kiitii / . . . . . . . 'aapnee apnnii pdvii philaaN aapnnee bbraa ' tpsvii naagr mHl jii nuuN ditii / ih uhoo naarml jii sn, jinhaaN kool buuttaa raaee jii atee mhaasaadhvii paarvtii jii nee giaan praapt kiitaa sii| naarml jii raahiiN likhee doo g thaaN dii nklaaN vaaree srii sumn munii jii mhaaraaj nee jaankaarii diHtii hai / inhaaN tooN aapdee sN: 1899 tHk acaariaa pHd tee, baitthnn dii jaankaarii mildii hai / aap sN: 1893 nuuN diHlii vikhee svrgvaas hooee / | aap vaar jiaadaa jaannkaarii aapdee clee srii eeN : raaee jii nee apnn muHkh pttii crcaa vic ditii hai srii buutt raaee vaaa vic ik sveetaaN vr muurtii puujk hai munii bnn gee sn / jithee aapdaa naaN : budhii vijai piaa / : naagr mHl vaar ik doohee vic laalaa hrjs raaee jii (ksuurvaasii; nee jaankaarii ditii hai / , , ( 65 ) :

Page #93
acaariaa s'ii chj mHl jii acaariaa naagr ml jii trhaaN inhaaN vaaree kooii itihaask jaannkaarii nhiiN mildii / ih aakhiaa jaaNdaa hai ki aap jaat dee ghumaar sn ! aapdee jiaadaa ceelee aapdee jiuNdee jiivn vic hii svrgvaas hoo gee sn / sirph' ik saadhuu rihaa, uh vii sunaam vikhee svrgvaas hoo giaa / * s'rii sumn munii jii nee inhaaN vaaree ik ghttnaa daa jikr kiitaa hai ki aap saadhvii srii mulaa jii dee sNsaar pHkh* maasrr sn / saadhvii jii dii diikhiaa sNbt 1897 atee svrgvaas sNbt 1903 vic hooiaa / acaariaa srii raam laal jii aap vii s'veetaaNbr jain sthaankvaasii nuuN praa dee acaariaa sn / aap . pitaa daa naaN nihaal cNd sii / aapdaa jnm sthaan sunaam dee njdiik kooii ... piNdd hai / aap jaat dee raajpuut sn / aap vaaree ih bhut hii mhHtv puurn kthaa prclit hai / aakhdee hn ik smaaN ajihaa aaiaa jHd acaariaa srii chHj, kh'l daa baataa saadhuu privaar svrgvaas hoo giaa, giaanaa jii aadi kujh saadhviiaaN hii jiNdaa rhiiaaN / giaanaa jii dii ik prrcoolii srii mulaaN jii sn / unaaN s'ii nihaal cNd paas aapnuuN mNg liaa / aapnee srii raam laal jii nuuN cain s'aastr prraaee / gnnit, joots' dee g thaaN dii sikhiaa diHtii aap cheetii hii inee vidvaan hoo gee ki look aap nuuN pNddt aakhnn lHgee / aap nuuN 32 suutr jbaanii yaad sn / is goolii dii crcaa sii dhii vijai nee vii aapnnii pHttii crcaa pNnaa 504 tee kiitii hai / aap nee diHlii, uHtr prdees', raajsthaan, pNjaab vikhee khuub dhrm prcaar kiitaa / aap jii daa svrgvaas sN. 1898 nuuN diHlii vic caaNdnii cauk vikhee hooiaa / ( 66 )

Page #94
acaariaa s'rii rHtii raam jii acaariaa srii sus'iil kumaar jii mhaaraaj daa sNbNdh is acaariaa jii naal hii hai / aap daa jnm hriaannee dee kisee piNdd vic hooiaa| aap sNskrit, praakrit, raajsthaanii bbaas'aavaaN dee mhaan vidvaan sn / aap mhaan yuHg vrtk sn / aap dee jiivn saaree ik ghttnaa bhut ms'huur hai / sN. 1887 nuuN aap maaleerkoottlaa vikhee viraajmaan sn / bbairree krmaaN daa siHttaa sii ki aap dee s'riir tooN durgNdh s'uruu hoo gii / s'riir dee aNg g'ln srrn lHgee / look aap nuuN ghrinnaa naal veekhnn lg pee / lookaaN ih s'ikaait maaleerkoottlaa dee nvaab suubaa khaan kool kiitii| jd uh apnnee mhil tooN is ghttnaa dii prrtaal lii cliaa, taaN usdee s'riir nuuN anaukhii sugNdh daa anubbv hooiaa| usnee lookaaN dee aakhee jdooN jain sthaank vic pair paaiaa taaN usdaa s'riir alaukik sugNdh naal mhik utthiaa| nvaab aap daa bbgt bnn giaa / aap dee cmtkaar diiaaN bhut khaanniiaaN hn / aap dii smaadhii maaleerkoottlaa vikhee hai / aap hii prsiHdh jain sNt srii ruup cNd jii mhaaraaj dee daadaa guruu sn| aap nee aneekaaN saadhuu, saadhviiaaN nuuN jain grNthaaN daa suukhm adhiain kraaiaa 1 acaariaa s'rii nNd laal jiiN aap ks'miirii braahmnn sn| aapnee sN. 1861 vic 18 saal dii bbrii jvaanii vic sNsaarik suHkh tiaag kee jain phkiirii grhinn kiitii| aap sNskrit, praakrit, apbbrNs', raajsthaanii, phaarsii atee urduu dee mhaan vidvaan sn / aap nee praakrit bbaas'aa vic 'lbdhii prkaas'" naaN daa grNth kpuurthlee vikhee sNpuurnn kiitaa sii / aap nee kvitaa ruup viHc 20 jain grNthaaN dii rcnaa kiitii / inhaaN sbb grNthaaN dii rcnaa daa smaaN sN. 1870 tooN laikee 1906 tk daa hai| aap apnnee guruu acaariaaN s'rii rtii laal jii dii traaN hii mhaan prbbaavk acaariaa sn / aap nee hii s'rii ruup cNd jii mhaaraaj nuuN diikhiat kiitaa / aap nee bhut saaree grNthaaN diiaaN nklaaN kiitiiaaN| (67)

Page #95
puuj dhrm siNgh jii atee prNpraa aap daa jnm gujraat raaj dee jaam ngr vikhee hooiaa| aap jii dii maataaN srii s'ivaa deevii atee pitaa jin daas kHttrr jain dhrmii sn| s'ubb sNskaaraaN kaarnn bcpnn vic aap nuuN lookaagHch dee ytii s'ii deev jii dii sNgt praapt hooii / pr aap ytii pN praa diiaaN buraaiiaaN tooN cheetii hii jaannuu hoo gee / aap nee s'iv jii ris'ii tooN diikhiaa grhinn kiitii / s'iv jii ris'ii naal kaaphii vaartaalaapuu hooiaa / unhaaN ik s'rt tee aapnuuN dh sNjm grhinn krn dii ijaajt ditii / "jee tuuN ik raat driaa kh'aan piir dii kbr tee gujaar aavee maiN tainuuN dhu sNjm grhinn krn dii aagiaa dee deevaaNgaa / dhrm siNgh jii sHc muc dhrm dee siNgh (s'eer) sn / unhaaN guruu dee hukm anusaar ik raat ik kbr tee dhiaan naal gujaar ditii / lookaaN dee mn vic is piir tee phailee ddr nuuN duur kiitaa / isee kaarnn aapdee gHch daa naaN driaarii pai giaa / aap nee lv jii ris'ii dii preernnaa naal sN. 1694 nuuN sudh saadhuu diikhiaa grhinn kiitii / aap mhaan vidvaan sn / aap nee 27 s'aastraa uHpr ttHbee (srlaarth) likhee / is tooN chutt 2d svtNtr thaaN dii rcnaa aapnee kiitii / sN: 728 saavn s'uklaa 4 nuuN aap daa svrgvaas hoo giaa| acaariaa dhrm siNgh jii dii prpraa srii sHm jii srii mgh jii , s'rii dvaarkaa daas jii , " " . . s'ii mgr jii : ' ( 68 )

Page #96
s'rii naath jii srii jai cNd jii 1 s'rii muraar jii (2) s'rii naathaa jii s'rii jiivn ris'ii jii s'rii praag ris'ii jii I s'rii s'Nkr jii I s'rii khus'haal jii s'rii hrs' siNgh jii 1 s'rii muraar jii is prNpraa vic 19veeN sthaan tee s'rii mluuk cNd jii mhaaraaj sn| (69)

Page #97
kujh puraatn jain acaariaaN daa sNkheep jiivn . jain dhrm dee 24 tiirthNkr dhrm sthaapnaa veelee apnnee dhrm prcaark niyukt krdee hn / jinhaaN nuuN gnndhr aakhdee hn / aakhrii tiirthNkr bbgvaan mhaaviir dee 11 gnndhr sn / joo saaree hii baahmnn jaatii naal sNbNdhit sn / inhaaN 11 gnndhiiraaN nee apnnee 4400 ceeliaaN naal bbeedaavaan mhaavr dee philee dhrm updees' tooN prbbaavit hoo kee jain dhrm grhinn hii nhiiN kiitaa, sgooN dhrm daa srb uHc drjaaN gnndhr pdvii vii haasl kiitii / is dee s'ubb naaN atee hoor jaannkaarii is prkaar hai / nN. gnndhr daa naaN ' jnm sthaan maataa pitaa nirvaan kul sthaan umree 1. srii iNdr bbutii gHbr prithvii vsuu bbuutii gunnsiil 92 saal gautm raajghaa 2. srii agnii bbuutii ,, ,, ,, , 74 ,, 3. srii vaayuu bbuutii ,, ,, ,, , 70 ,, 4. sii viakt koolaag sniivees' vaarunnii dhnmitr 5. srii dhrmaa ,, dilaa dhmil 6. srii mNddiik riaa sniivees' vijai deevii dhndeev 7. srii mooriaa pHtr mriaa sniivNs' vijai deevii mHriaa 8. srii akNpit mithilaa jaiaNtii, deev 9. srii mNtaariaa huNgik sniivees' vrunn dNt 10. srii prbbaas raajhi abbdraa bl ,, 40 ,, bbgvaan mhaaviir dee 14000 saadhuu atee 36000 saadhviiaaN daa privaar inhaaN gnndhraaN dee deekh reekh heetth cldaa sii / ih gnndhr diikhiaa tooN philaaN khud veedaaN, s'aastraaN atee simrtiiaaN dee jaannkaar sn / sbb nee saadhuu bnnn tooN ( 70 )

Page #98
d philaaN bbgvaan mhaaviir naal paavaa purii vikhee dhrm crcaa kiitii sii / saaree g'nndhr atee unhaaN daa dhrm privaar dees' dee duusree hiHsiaaN dii traaN pNjaab vic vii ghumiaa sii / iNdrbbuutii gautm dee prs'n atee bbgvaan mhaaviir dee uHtr hii sveetaaNvr puraatn jain saahit dii jiNd jaan hn / ikHlee bbgvtii suutr vic gnndhr gootm iNdrbbuutii nee 36000 prs'n puchee hn| jain s'aastraaN dii s'rut prNpraa rhii hai / isee s'rut prNpraa tee vrtmaan s'veetaaNvr aagmaaN daa sNkln hooiaa| is s'rt prNpraa nuuN sNbbaaln daa soohraa 5veeN gnndhr sudhrmaa svaamii' tee hai jinhaaN apnnee ceelee raajhi nivaasii nuuN ih s'aastr sunaaee / gnndhr sudhrmaa hr s'aastraaN vic aakhdee hn ki maiN ajeehaa bbgvaan mhaaviir dee mukhooN sunniaa hai|" acaariaa jNbuu svaamii mhaan tiaagii sn aap dii preernnaa naal prbbv aadi 500 cooraaN nee munii dhrm grhinn kiitaa / acaariaa prbbv tooN vaaad ds'vaikaalik suutr daa sNklnn krn vaalee syNbbv acaariaa hooee / ih s'aastr s'vtaaN vr saadhuuaaN daa vidhaan mNniaa jaaNdaa hai / acaariaa ys'oobbdr atee sNbbuut vijai dee aneekaaN ceelee is uHtraapth dees' vic prcaar krdee rhee / ih smaaN nNd vNs'ii raajiaaN daa sii| acaariaa bbHdr vaah jain dhrm dee prsidh acaariaa sn / jinhaaN daa prtistthaa pur sii / aapnee bbdrvaah sNghtaa naaN daa joots' grNth bnnaaiaa / aap phraah mihr dee bbraa sn / 17 saal tk ktthoor tHp krkee aap nee 14 puurvaa daa giaan haasl kiitaa / 62 saal dii umr vic aap acaariaa bnnee / viir nirvaan sNbt 170 nuuN aap svrg sidhaar gee / aap nee neepaal vrgee dees vic dhrm prcaar kiitaa / aapnee klp suutr likhiaa, aneekaaN s'aastraaN ' tee praakrit niryuktiiaaN likhiiaaN / aapnee hoor kii vis'iaaN tee grNth likhee / raajaa cNdr gupt dee raaj vic 12 saal daa akaal piaa| td aap saadhuuaaN naal kliNgaa vikhee clee gee / aap tooN vaaad doo acaariaa sthuulii bbdr nNd raajee dee mNtrii s'k ddaal doo puHtr sn / aap daa jnm viir sN. 116 nuuN hooiaa / aap nee sNbbuutii vijai (71)

Page #99
tooN diikhiaa grhinn kiitii / aapnee bboog vilaas nuuN tthookr maar kee . munii jiivn grhinn kiitaa / viir sN, 215 nuuN aap daa svrgvaas hoo giaa / aap jii daa caannkiaa ceelaa bnn giaa sii / aap nee paattliiputr vikhee s'aas'tr baacnaa daa ikHtth kiitaa| acaariaa mhaagirii dee ceelee hooee jinhaaN tooN kii s'aakhaavaaN cliiaaN / is smeeN s'veetaaNvr digNbr mHtbbeed saamhnnee aa cuHkee sn / digNvr pHttaavliiaaN anusaar bbdrvaahuu paas cNdr gupt mooriaa nee diikhiaa grhinn kiitii / acaariaa hstii dee 12 ceeliaaN daa jikr hai, unhaaN tooN aneekaaN s'aakhaaN up s'aakhaavaaN nikliiaaN / aap daa svrgvaas viir nirvaan sN. 319 nuuN hooiaa / acaariaa naaghstii 10 puurvaa dee jaankaar sn / bbgvaan mhaaviir dii puraatn pHttaavlii dee 25 sthaan skdilaa adaariaa daa naaN prsidh hai / aap nee mthuraa vikhee duusrii s'aastr baacnaa bulaaii / dis daa smaaN mhaaviir dii nirvaan sNbt dii 9 sdii hai / nNdii suutr dii pHttaavlii vic drj 27veeN acaariaa naagaaarjunn hai aap daa sN. viir sN. 875 hai / 12 nNdii suutr dee 28vaaN sthaan acaariaa deev ardh khinhaa s'mnn daa naaN khaas vrnnn yoog hai / jinhaaN viir sN. 998 nuuN saaree muuNh jbaanii saahit nuuN pustk ruup dee ditaa / ih unhaaN dee upkaar daa siHttaa hai ki aHj saanuuN bbgvaan mhaaviir dii praaciin baannii praapt hai / ih prNpraa asiiN s'veetaaNvr nNdii suutr dee adhaar tee likhii haiN / mhaaraajaa khaarveel nee urriisaa dii khNddgirii vaalee s'ilaaleekh tee ik s'aas'tr vaacnaa daa jikr kiitaa hai| inhaaN saaree acaariaaN dee vrnnn krn tooN bbaav ih hai ki puraatn pHttaavliiaaN daa sNbNdh pNjaabii pHttaavliiaaN naal joorriaa jaavee / pNjaabii pHttaavliiaaN inhaaN acaariaaN nuuN apnnaa prmukh mNndiiaaN hn / is daa kaarnn hai ki inhaaN acaariaaN dee ceelee pNjaab atee siNdh vic apnnee dhrm prcaar keeNdr kaaim krdee hn| pHttaaNvliiaaN vicooN ms'huur asiiN kujh hii acaariaaN daa vrnnn kiitaa hai| jinhaaN dhrm prcaar, vidiaa dee kheetr vic mhHtvpuurnn yoogdaan paaiaa hai ( 72 )

Page #100
puraatn pHttaavliiaaN viir sNbt 810 viir sNbt 979 maathurii vaacnaa vlbbii vaacnaa acaariaaN dee s'ubb naaN acaariaaN dee subb naaN nNbr nNdii suutr acaariaaN dee s'ubb naaN uHtraardh lookaagHch pHttaavlii vi. sN. 1861 likht amoolk cNd sunaam 1. srii sudhrmaa svaamii srii sudhrmaa svaamii srii jNny s'vaamii srii jNbuu svaamii srii prbbv svaamii srii prbbaav svaamii srii s'yNbbv svaamii syNbbv svaamii | srii ys'oobbdr jii, srii ys'oobbdr jii | sNbbuut vijai s'rii sNbbuut vijai srii bbdrvaahuu svaamii srii bbrvaahuu svaamii srii sthuulii bbdr srii sbuulii bbdr srii mhaagirii srii mhaa girii srii hstii srii hstii | srii blih svaamii srii blih svaamii srii svaatii svaamii srii svaatii svaamii srii s'iaamaa acaariaa sii s'iaamaa acaariaa s'rii dhrmaa svaamii jNbuu svaamii srii bbv svaamii srii s'yN bbv svaamii srii ys'oobbdr jii srii sNbbuut vijai srii bbdrvaahuu svaamii srii sthlii bbdr srii mhaagirii sii hstii srii kaalkaa acaariaaN sii reevtii mitr srii smudr svaamii srii sudhrmaa svaamii srii jNbuu svaamii srii prbbaav svaamii srii s'yNbbv svaamii srii ysHbbdr jii srii sNbbuut vijai | srii bbrvaa svaamii srii sbuulii bbeedr srii stii jii srii grg acaariaa srii s'iaam surii srii sNddlii svaamii srii kaalkaa acaariaa 10. . 12. (73)

Page #101
(74) 16. 18. 19. 20. 21. 22, srii saaNddliiaa svaamii s'ii jaaNddliiaa svaamii srii sdr svaamii smudr svaamii mNguu svaamii srii mNguu svaamii s'rii dhrm svaamii srii nNdl svaamii s'ii bbdr gupt svaamii srii naag hstii srii bj'r svaamii srii reevtee nks'tr srii rks'it svaamii srii brhm diipk siNgh srii nNdl s'pnnk srii sNkdil acaariaaN srii reevtii svaamii sii himvNt svaamii sii naas' hstii jii sii naagaa arjun jii srii shu svaamii srii bbuutdiNn svaamii srii sNkdil acaariaaN srii lhit svaamii srii himvaan svaamii srii dus'y raannii jii s'ii naag arjunn jii srii deev adhiikhimaa s'rmnn srii goovid svaamii srii bbuut diNn svaamii sii lhit svaamii srii dus'ygnnii svaam srii mNguu svaamii srii dr svaamii srii dhrm svaamii srii mNguu svaamii srii bbdr gupt srii diNn svaamii s'ii gupt svaamii sii gh girii bjr svaamii bjr svaamii srii rks'it svaamii srii gurkii jaaN reevtii jii srii pus'p miHtr srii khmnn ris'ii jii srii bjr sn jii| | sii nNdl ris'ii jii sii naag hstii jii s'ii naag hstii jii srii reevtii mitr jii srii nks'tr svaamii srii m diipk jii vbbdiivnaaN svaamii naag arjutth jii srii khNdl svaasii srii bbuutn jii srii heemvt svaamii srii kaalkaa acaariaa srii deevgnnii svaamii srii deevarthiikhmaa s'rmnn 24. 25. | 26. 27. 28. 9 90 - 31.

Page #102
o F | tpaa gHch (s'veetaaNvr jain muurtii puujk phirkee dii paavl) 1. srii dhrmaa svaamii 28. ,, vidh suurii 2. srii jNny svaamii 19. ,, jai nNd suurii 3. srii prbbaav svaamii 30. ,, rvi prv suurii 4. srii syNbbv svaamii 31. , ys'oodeev suurii : 5. srii ys'oobbdr svaamii 32. ,, prdumn suurii 6. ,, sNbbuutii vijai suurii tee bbdr vaahu 33. ,, maan deev suurii ,, sthuul bbdr svaamii 34. ,, viml cNdr ,, aariaa susthtii tee stib 35. ,, dyaaN tn suurii 9. ,, s'thitii svaamii 36. 5, s'urdeev suurii 10. ,, iNdr din suurii 37. ,, deev suurii 11. ,, din suurii 38. ,, srv deev suurii 12. ,, sihu girii 39. ,, ys'oodr tee neem cNdr 13. ,, bjr svaamii 40. ,, munii cNd suur ,, bjr sn 41. 5, ajit deev suurii 15. ,, cNdr svaamii 2 9, vijai siNgh suurii 16. ,, smNt bbdr 3 ,, soom prbb tee mnii rtn 17. ,, vridh deev suurii ,, jg cNdr 5 18. ,, diHtr suurii 45. srii deeviNdr suurii 19. ,, maaNn deev rii ,, dhrm ghoos' suurii 20. ,, maangrii 47. ,, soom tilk suurii ,, viir suurii ,, deev suNdr suurii ,, jai deev suurii 49. ,, munii suNdr suurii ,, deevaanNd nii 50. ,, soom dr suurii 24. ,, vikrm suurii 51. ,, munii suNdr suurii 25. ,, nr siNgh suurii 52. ,, rtn s'eekhr suurii 26. ,, smudr suurii 53. , lks'mii saagr suurii 27. ,, maan deev suurii 54. ,, mtii saagr suurii ( 75 ) * * * * *

Page #103
55. 56. 57. 58. 59. "" "" . 99 ,, 60. 61. 62. 63. kpuur vijai gnnii 64. khimaa vijai gunnii 65. jin vijai gunnii 99 19 ,, 99 ,, heem viml suurii aanNd viml suurii vijai daan srii hiiraa vijai srii sain suurii vijai deev rii vijai siNgh suurii sHt vijai gunnii "" (1) inhaaN tooN kHtti gHch paidaa hooiaa (2) inhaaN tooN cNdr gHch paidaa hooiaa (3) inhaaN tooN bnvaasii guHch paidaa hooiaa (4) inhaaN tooN brr gHch paidaa hooiaa (5) inhaaN tooN tpaa gHch paidaa hooiaa| 66. 67. 68. (76) 69. 70. 71 72. 73. 74: 75: 76: uHtm vijai gnnii pdm vijai gunnii ,, ruup vijai gunnii 19 91 , 19 19 kiirtii vijai gunnii kstuur vijai gnnii mnni vijai gunnii r dhii vijai (bttaa raaee) 6 vijai nNd suurii 7 vijai blbb rii ,, smudr vijai svrii vijeeNdr diNn svrii (6-7) aap philaa sveeN: sthaankvaasii saadhuu sn / (acaariaa s'rii vijai vlbb cuaaraa likhee s'rii vijai nNd giivn caarit tooN praapt)

Page #104
pNjaabii s'veetaaN vr sthaank vaasii jain pttaa vlii * * * of 08 # 1. srii sudhrmaa s'vaamii jii 2. ,, jNmuu svaamii jii 3. ,, pubbv svaamii jii 4. ,, svaiy tee jii 5. 5, ys'bbdr jii . ,, sNbbuut vijai jii ,, bbHdr vaahuu jii 8. ,, sbuulii bbHdr ,, mhaagirii jii ,, bl siNgh jii ,, bn jii ,, viir jii ,, stthddiil jii 14. ,, jiitdhr jii 1 . 9, smd jii | 16. , nNdil jii / 11. ,, naar|hstii jii 18. ,, rvt jii 19. ,, siNgh gunn jii 2, ,, sbNddlaacaar aa jii ,, heemNt jii ,, naagjin jii ,, gooviNd jii | ,, bbuut diNn jii 9, choohgnn jii , dugnn jii ,, deevardhii gnnii jii 9, viir bbdr jii 29. srii sNkr bbdr jii 30. srii ys'oobbdr jii 31. ,, viirsNn jii 32. ,, viir naag seen jii 33. ,, jys'n jii 34. ,, hrs'ainn jii jai sainn jii 36. ,, jgml jii deev ris'ii jii ,, bbiim ris'ii jii 39. 9, krmaaN jii 40. ,, raaj ris'ii ,, deevseen jii ,,, s'Nkr sain jii 43. ,, lks'mii saitth jii ,, raam ris'ii jii mhaaraaj pdm suurii jii hrii sain jii kus'l dHt jii 43. ,, jiivn ris'ii 49. ,, jai sainn jii vijai ris'ii jii ,, deev ris'ii jii 52. ,, suur sain jii 53. ,, mhaar seen jii ,, mhaan jii 55. ,, jai raaj jii 56. ,, raaj sain jii beenee nee (77)

Page #105
57. ,, mis'rseen 75. s'ii jyraaj jii mhaaraaj 38. ,, vijai siNgh jii 76. srii ltaaN jii ris'ii ,, s'ivraaj ris'ii jii 77. s'ii soom dii ,, laal jii 78. s'ii hrii daas 6. ,, giaan s'ii jii 79. s'ii vidvn jii 6. ,, bbaannuu nnaa jii $0. srii bbvaaniidaas' jii ,, ruup jii 8. s'ii mluuk cNd jii ,, jiiv raaj jii 82. srii mhaasiNgh jii ,, bbaav siNgh jii 83. srii kus'aal cNd jii 66. ,, lghuuvr siNgh jii 84. srii chHjmHl jii 67. ,, jsvNt jii 85. srii raamlaal jii 5, ruup siNgh 87. srii amr siNgh jii ,, daamoodr siNgh 87. srii raam bkhs jii ,, dhnraaj jii 88. srii mootii raam jii ,, fcNtaamnnii jii 89. srii shn laal jii ,, kheem krn jii 90. srii kaasii laal jii 73. 5, dhrm siNgh jii 91. srii aatmaa raam jii 74. ,, naaraaj jii hmaaree smaadhaan pNr 235-36 leekhk s'ii giaan munii jii m: (18 ) /

Page #106
puuj amr siNgh jii mhaaraaj dii vis'aal prNpraa vicooN kuHjh prmuHkh s'aakhaavaaN daa vrnnn asiiN is pHttaavlii vic krdee haaN acaariaa amr siNgh jii acaariaa raam bkhs' jii (aapdee pNj ceelee hooee) | niilpd jii srii hrnaam daas jii srii miaa raam jii s'ii jvaahr laal jii sii s'Nbbuu raam jii s'ii maaiaa raam jii dii prNpraa * s'rii naank cNd jii s'rii deeviicNd jii srii choottee laal jii srii vidhiicNd jii srii mnoohrlaal jii srii n hooaa laal jii | srii sukhii raam jii s'ii jvaahr laal jii mhaaraaj dii prNpraa srii khus'ii raam jii s'rii gnneesii raam jii atee s'ii bnvaarii laal sii / td laal multaanee cNd s'ii phkiir cNd srii jiit ml | _ tteek cNd srii meelaa raam jii, srii shij munii | srii bbaagcNd jii srii sus'iil munii ( 79 )

Page #107
naank cNd jii dii prNpraa srii raam srii jrraav cNd' srii mNht siNgh srii gn dNd sii choottee laal jii dii pr praa ruup laal srii naathuu laal srii raadhaa kris'n sii rtn cNd srii blvNt raaee srii mdn laal srii muul cNd srii phuul cNd srii jguu ml sudrs'n munii bdrii prs'aad prkaas' cNd raam prsaad raam cNd s'rii prkaas' munii pdm munii s'aaNtii mnii raam kumaar vinai kumaar jai munii tee srii nrees' nii | suNdr jii raajee dr mnii raakees' mnii sii vidhii cNd jii dii prpraaN srii kNvr sain maam cNd nuuN preem cNd (pNjaab keesrii srii baaruu ml sii bnvaarii laal tulsii raamdiaaN cNd oom munii din daas , srii paars munii srii mlk cNd jii dii prNpraa * sii kripaa raam jrraab cNd moohr siNgh | s'gn cNd ( 80 )

Page #108
moohr siNgh srii raam siNgh iNdr sain mgn siNgh tteek cNd puurnn cNd ' srii naubt raaee mnoohr laal neemcNd tirlook cNd bbgvaan daas mNgt mnii : jinees' munii pdm munii nviin munii sukhii raam jii s'ii amii laal s'rii raamlaal neek cNd jii phuulcNd ruupcNd jsmNdr srii raam kris'n rnn siNgh s'ivcNd s'ikhr cNd srii subbdr munii 'T ' vijai munii sumti munii pNddt s'rii dhrm cNd jii mhaaraaj dii prNpraa | s'rii dhrm cNd jii srii s'ivdiaal acaariaa soohn laal , srii dhnii raam jii srii gNddraaee bihaariilaal vinaicNd krmcNd kaas'ruum bbaagcNd acaariaa kris'n cNdr deeveeN guruukul pNckuulaa | dee tteek cNd laabb cNd jmiit raaee ciNt raam gooviNd raam ruup cNd sNsthaapk sn / s'ii ddee raaee jii dii prNpraa gnnii udai cNd nHthuu raam ksr cNd nihaal cNd (81)

Page #109
rl mus' khbr aal nibbjn c kpuur cNd jiihrii chaal kpuur cNd jauhrii laal rtn munii rghbr diaal nirNjn daas chHjuu raam durgaa daas bbdr nii stiis' cNd | | raam munii jii dhrm siNgh jii sii nihaal cNd jii dii praa * svrgvaasii prvrtkee s'aaNtii svruup jii srii sumtii munii jii srii bihaarii laal jii dee ceelee srii maannk cNd jii sn / srii vinai cNd dee ceelee srii nrpt raaee sn / aap dee ceelee srii steeNdr munii, srii lkhpt raaee atee pdm cNdr hn / srii steeNdr munii dee srii s'iaam laal jii sn / srii krm cNd dee ceelee srii diip cNd hooee / inhaaN dee ceelee khuub cNd, phuul cNd hn / sii phuul cNd jii dee ceeleenee jiNdr mnii hn ! , puuj kaaNs'ii raam jii dii prNpraa iis'vr daas hrs' cNd kliaann jii s'ukl cNd jauhrii laal suriNdr nii hrii cNd srii sudrs'n raajeeNdr mheeNdr munii laal kumaar cNd sNtoos' mnii amreeNdr munii viveek ' 'munii daataa raam sumn munii itihaaskaar) srii suriNdr munii dee ceelee vikaas munii jii hooee / srii hrii cNd jii dee ceelee viveek munii atee deeviNdr munii hn / srii bbaag mlee, srii soohn laal dii aagiaa ( 82 ) ,

Page #110
clnn vaalee sNt sn / aap dee tirlook munii, mNgl munii atee raam klaa jii hooee / tirlook munii jii dee srii giaan munii atee raam klaa jii dee preem sukh hn / acaariaa aatmaa raam jii dii prNpraa sii khjaan sii giaan pN. hoom sii mn hr srii prkaas' srii khb sii rtn su mthuraa cNd munii cNd munii cNd cNd munii munii atee giaan nii / srii surjn daas srii tulsii raam srii laabbcNd srii preem cNd srii phuul cNd srii tilook mnn munii (aatm nidhii) pN. heem cNd jii m. dee coolee vrtmaan uHtr bbaart prvrtk srii bbNddaarii pdm cNd jii hn, aap dee ceelee hriaannaa keesrii bhus'rut leekhk srii amr munii hn / srii giaan munii jii dee clee hn : munii, srii bbgvt munii, ddaa. s'iv kumaar jii aim.ee., pii. aic. ddii., srii srpNc nii / puuj amr siNgh jii dee, coolee khuub cNd jii dee 12 ceelee tpaa gHch vic muurtii saadhuu bnn gee sn / srii rtn munii jii dee ceelee tpsvii bbgt raam jii hn / acaariaa srii amr siNgh jii dii ik hoor prNpraa srii baalk raam jii srii laal cNd srii preem sukh srii gookl cNd srii jgdiis' munii * sii s'aadii laal srii lchmii cNd fpiaaraa laal tpsvii prnny cNd srii viml munii drs'n munii jiteeNdr mnii raam sruup jii sii raam munii jii srii amr munii jii ( 3 )

Page #111
bbNddaarii giaan munii jii | s'rii arihNt munii jii ' saaddii s'veetaaNbr jain sthaankvaasii prNpraavaaN daa adhaar srii sumn munii i: raahiiN likht puuj amrsiNgh jii mhaaNraaj atee prNpraa naaN dii pustk hai us tooN baaad muniiaaN daa j'ikr is vic nhiiN aaiaa / | noott :- khrkr gHch pNjaab vic jain dhrm daa ik puraatn gHch hai / sN. 10 sdii tooN laikee akbr dee smeeN tk daa kaal is gHch dee nii prmukh rhee hn / pr aHj kl khrtr gHch dee muniiaaN dii ginntii ghHtt hai / inhaaN muniiaaN dii pHttaavlii kaaphii koos'is' dee baavjuud nhiiN mil skii / prmukh acaariaaN dii jaannkaarii muglai kaal vic ditii jaa cuHkii hai / ' ' ( 84 )

Page #112
puuj s'rii amr siNgh jii (maarvaarrii) 1 puuj amr siNgh jii naaN dee doo sthaankvaasii jain acaariaa hooee hn| ik daa sNbNdh puuj jiivraaj jii dii prNpraa dee acaariaa srii laal cNd naal hai duusree acaariaa puujee srii hrii daas dee naal sNbNdhit sn / prj amr siNgh jii maarvaarrii jaannkaarii prsiHdh jNn leekhk dviNdr munii s'aastrii nee apnnee itihaask hiNdii naavl dhrtii daa deevtaa vic visthaar atee ghttnaavaaN naal ditii hai| pr ithee asiiN sirph itihaask pHkhooN sNkheep vrnnn kraaNgee| bikrm sN. 1719 saavn s'uklaa 14 din aitvaar nuuN aap daa jnm diHlii vikhee hooiaa / aap dee pitaa laalaa deevii siNgh atee maataa kmlaa deevii jii dhaarmik sNskaaraaN naal rNgee hooee sn| deevii siNgh dee brree vddeeree mugl baads'aah dee s'aahii jauhrii sn / deevii siNgh khud vii mugl drbaar vic iHjt rkhdee sn / sN. 1741 nuuN acaariaa amr siNgh saadhuu bnnee / aap dee guruu prsiHdh jain acaariaa srii laal cNd sn / aap nee bcpn vic hii sNskrit, praakrit, arbii phaarsii atee urduu bbaas'aavaaN daa adhiain kr liaa sii / srii amr siNgh dii s'aadii vii hooii sii / aap nee inhaaN bhupHkhii vis'aal chdd kee tiaag daa rstaa grhinn kiitaa| us smeeN ytii prNpraa pNjaab, raajsthaan atee uHtr prdees' vic aam sii / aap nee saarii umr inhaaN prdees'aaN vic ghuNm kee vees'iaa prthaa, mrit bbooj, jaat-paat, blii prthaa aadi daa khul kee viroodh kiitaa / soojt (raajsthaan) vikhee ytiiaaN naal dhrm crcaa kiitii| jain atee ajain sbb aap dee bbgt sn / sN. 1761 vic aap acaariaa bnn| sN. 1767 vic aap daa cHmaasaa diHlii vikhee sii / us smeeN mugl smraatt bhaadr s'aah sii / caumaas tooN philaaN aap dii bbeeNtt joodhpur dee mNtrii khiib siNgh bbNddaarii naal hooii / aap jain dhrm dee upaask sn / baads'aah nuuN khiib siNgh tee s'hijaadaa ajiim dii maarpht milee sn I aap (85)

Page #113
baads'aah naal laahaur huNdee hooee dilii pujee| is traaN aap daa dhrm prcaar kheetr vrtmaan pNjaab sii / soojt atee joodhpur vikhee aneekaaN ks'ttaaN daa saahmnnaa kiitaa / aap pNcveer sNmeeln vic haajr sn / is sNmeeln vic taaraa cNd jii acaariaa ptii daas dee ceelee srii mluuk cNd, joog raaj, tilook cNd mhaaraaj, miinnaa jii mhaaraaj, raadhaa jii mhaaraaj, stii phuHlaa jii, prs raam jii mhaaraaj, khNtsii jii mhaaraaj atee kees'r jii mhaaraaj s'aaml hooee sn| sN. 1811 vic aap daa cNmaasaa joodh pur vikhee sii| aap nee is caumaasee vic apnnii mHt dii bbvikh baannii kr ditii sii / sN. 1812 saavnn s'uklaa puurnmaas'ii nuuN aap daa svrgvaas hoo giaa| aap nee roohtk, jNmuu atee pttiaalaa vikhee caumaas kiitee / aap daa jiivn cmtkaar bbriaa sii / aneekaaN raajee, nvaab, mNtrii atee s'hijaadee aap dee bbgt bnnee / pttiaalee dee srdaar kulvNt siNgh aap dee khaas bbgt sn / joo hr rooj aap daa updees' sunndee / (86)

Page #114
pNjaab dii ytii (puuj) prNpraa pichlee adhiainaaN vic asii kuHjh prsidh ytiiaaN atee uhnaaN dee prcaar keeNdraaN daa sNkheep jikr kiitaa hai / is adhiain vic asiiN ytiiaaN diiaaN kuHjh pttaavliiaaN daa sNkheep vrnnn kraaNgee / mdhkaal vic jain dhrm, klaa saahit nuuN hr pkhooN surkhit rkhn daa seehraa inhaaN, ytiiaaN dee sir hai / asiiN dsiaa sii ki ytii saadhuu tooN niym khaaN kaaphii vkhree huNdee hn / ih bbaaveeN jain saadhuu dee bbeekh vic brhmcaarii ruup rhidee hn, pr dhn sNgrhi, mHtth, jNtr, mNtr dvaaii daa pryoog krdee hn / joo jain saadhuu nuuN bilkul mnaa hai / asl vic ytii jain saadhuu atee grhisth vickaar tiaagiiaaN daa maarg hai / ihnaaN ytiiaa vic kuHjh istriiaaN ytii vii sn / ih look apnnee-apnnee kheetr vic (brree puuj) dee hukm heetth prcaar krdee sn / ik ytii nuuN duusree dee kheetr vic ghuHmn dii aagiaa nhiiN sii / pNjaab dee hr raajee atee nvaab dee drbaar viHc inhaaN puujaaN dee cmtkaaraaN dii ghttnaavaaN ms'huur hn| ih look bhut bbaas'aavaaN dee vidvaan, leekhk, lipiikaar atee grNth sNhikaar sn / | pNjaab siNdh vic brrgHch, khrtr gHch, tpaagHch, atee lookaa gHch diiaaN gdiiaaN sn / saaddii jaankaarii daa adhaar srii hiiraa laal jii dugrr dii pustk mdh ees'iiaa aur pNjaab meeN jain dhrm hai / utraadh look'gHch inhaaN dii prNpraa sN: 1560 tooN s'uruu huNdii hai / jd ytii srvr dee , ceelee raaeeml atee bbloojii laahaur aaee sn 1. sau 1871 maagh sudii 5 nuuN ytii viml cNd nuuN acaariaa pHdvii dii caadr pHttii (hiaatpur) vikhee dhuumdhaam naal ditii gii / ytii jii dee 15 ceelee atee 3 ceeliiaaN dee naaN tee prcaar kheetr is prkaar hn / ( 87 )

Page #115
lrrii nuuN puuj daa naaN kheetraaN daa naaN 1. acaariaa vimlcNd jii | hoos'iaarpur, aNbaalaa, pttii, vairoovaal 2. laal ris'ii jii / jgraavaaN, raaeekoott 3. aanNd ruup, ris'ii jii . maaleer koottlaa, gujraaNvaalaa puuj diipcNd ris'ii jii / amritsr, sunkht 5. puuj ruupaa ris'ii jii pHttii, jlNdhr, ludhiaanaa 6. puuj daas ris'ii aNbaalaa abudlaa kii gHchaa, thaaneesr 1. maanaik ris'ii jii phgvaarraa, jai, ttaaNddaa, krnaal, cuudiiaaN 8. mNglris'ii jii jNddiiaalaa guruu 9. shj ris'ii jii aNbaalaa, sNddhooraa 10. dhrmaa ris'ii jii laahaur 11. duniicNd ris'ii jii gujraaNvaalaa joohrii ris'ii jii pttiaalaa, sunaam 13. deeviiaa ris'ii jii smaanaa 14. pur ris'ii jii / raahoo 15. bbvaaniiaaN ris'ii jii saaddheeraaN 16. saadhvii dhnoo jii hoos'iaarpur 17. saadhvii lchmii jii veervaalaa 18. saadhvii sookhmnii jii aNbaalaa acaariaa vimlcNd jii dee ceelee acaariaa srii raam cNd jii hooee / aap sN: 1880 maagh sudii 5 nuuN acaariaa bnnee ! aapdee is mhootsv upr baahrlee s'hiraaN tooN 16 saadhuu atee 4 saadhooaaN vii s'aaml hooiiaaN| baahrlee gHchaaN vic khrtr gHch, gujraatii lookaagHch atee naagoorii gHch prsidh hn / ( 88 ) '

Page #116
acaariaa raam cNd dee kheetr . lrrii nN: puuj daa naaN . kheetraaN daa naaN ,, 1. acaariaaN raam cNd jii aNmritsr, pHttii, saaddheeraaN, aNbrttaa laahoor . aNbaalaa , 2. puuj ruupaa ris'ii jii pHttii, khrrr, naalaagrr kee puuj laal ris'ii jii jgraavaaN raaeekoott, blaacaur 4., puuj diip cNd jii | amritsr, jNddiaalaa guruu, ksuur, 5. puu maannk ,ris'ii jii phgvaarraa, ttaaNddaa, nkoodr :6. jraajaa raam sii jii / raampur (paakistaan) ' , . puj dunii cNd ris'ii jii . gujraaNvaalaa .. .. .. . ... 8. puuj shij ris'ii jii aNbaalaa, mnhuurpur 9. puuj maaris'ii jii , aNbrth 10.: puujee jiivaa ris'ii jii / thaaneesr, krnaal : aa l: puuj maahuub ris'ii jii / abdulaa dii gddii, shaarnpur , 2. puuj jiitaa ris'ii jii maaleerkoottlaa, ludhiaannaa ' c 13. pc joohrii ris'ii jii nuuN pttiaalaa , , , 14. puuj nHbt ris'ii jii jj : : : : 15. puuj bnuurr (ris'ii jii bnuurr 16. puuj diivaan ris'ii jii srjaavaa, srsaa 17... puuj dhrmaa ris'ii amritsr 18. . puj naank ris'ii jii , sunaam 19. puuj bkhtaa ris'ii jii 20. saadhvii lkhmii jii hoos'iaarpuur 21. saadhvii sukhmnii jii thaaneesr, smaanaa 'puuj srii raam cNd dee naal srii soohn ris'ii atee bihaarii' c s'aamil sn, inaaN puujaaN smeeN pNjaab "dilii atee siNdh vic 26 dee kriib nveeN jain mNdir ( 89 )

Page #117
ytii viml cNd atee ytii raam cNd dii | pttiivl (1, bbunaa ris'ii (sN: 1931), (2) bbiidaa, (3) kunaa, (4) bbiikhaa, (5) jgmaal, (5 srvr, (7) raaeemlee, (8) sdrNg, (9) siNgh raaj ( 1 jeetthml, (11) mnoohr ris'ii, (12 nuuN suNdrdaas ris'ii, (13) sdaanNd ris'ii, (14) jsvNt ris'ii, 15) vrdhmaan ris'ii, (16) mhaasiNgh, (17) srii jai goopaal (18) viml cNd ris'ii, (19) roomcNd ris'ii / smaanaaN d paachii s'rii ruupdeev 19viiN sdii tk sNmaanee dii gHdii upr viraajmaan sn ih s'maaN mhaaraajaa krm siNgh pttiaalee daa hai / inhaaN ytiiaaN nee puraatn hHth likhtaaN diiaaN nklaaN naal bbNddaar kr diHtee / tHpaagiHch dee s'rii vijai prbbv suurii nee s: 1723 nuuN dees' khnnk tooN ytii teej saagr nuuN smaanaa atee laahaur diiaaN giiaaN ee bbeejiaa sii| | ithee brrgHch dee acaariaa bbaavdeev suurii nee vikrmii dee 16-17 btaavdii vic 14veeN tiirthNkr bbgvaan anNt naath daa mNdr bnaaiaa prsidh acaariaa iildeev suurii (akbr prti bNdhk) nee ithee kii dhrm prcaar dee kNm kiitee / ithee hii hiNdii, pNjaabii, atee raajsthaanii dee kvi maaldeev nee aneekaaN bbgtii pHd rcee / phriidkoott ih kh'rbbr gHddh dii gHdii sii / vikrm dii 19viiN sdii tk ithee deevcNd gulaab cNd, khulcee ytii viraajmaan sn / unhaaN ithee bhut saar hii thaaN dii rcnaa atee nklaaN kiitiiaaN / is gHdii daa sNbdh bbttneer (hnuumaan grr) dii gHdii naal hai ! (90 )

Page #118
rooprr ih gHdii d tHpaa gHch naal kaaphii sNbNdhit rhii hai / sN: 1743 tHk * ithee ytiim vijai viraajmaan sn / multaan | multaan dii gHdii vii khtHr gHch dee ytiiaaN naal kaaphii sNbNdhit rhii hai / atee sN: 2000 tHk ih kaaim rhii / isdee aNtm ytii raaee ml jii sn / ithee d tpaach dee ytii srii mukt suNdr sN: 1743 dee kriiv viraajmaan rhee hn / hnumaangrr bbaaveeN ih s'hir raajsthaan naal sNbNdhit hai pr is gHdii dee ytiiaaN daa gheeraa pNjaab dee kii s'hir sn ithee inhaaN gHchaaN vaaree kheetaa cldaa hai / 1. brhd taagHch dee acaariaa vijee prbbv suurii nee ytii muktsuNdr nuuN multaan, srsaa, bbttneer dii gHdii diHtii / 2. brrgiHch dii gHdii vii ib sii joo ki smaanaa atee srsee naal vii sNbNdhit sii / is vaaree philaaN jikr aa cukaa hai / sii bbaav deev dee 28 ceelee sn / unhaaN hoor gHdiiaaN sthaapt kiitiiaaN, pr kisee daa jikr nhiiN mildaa / 3. khrtr gHch dee yurriiaaN daa s'NbNdh ithee vii rihaa hai ih gHch dee adhiin phriidkoott, multaan, sirsaa, fsaar atee haasii diiaaN gNdiiaaN sn / multaan vikhee y dhrm suNdr gnnii nee ik b dii rcnaa kiitii sii / | uprookt gHlaaN tooN ptaa cldaa hai ki jdooN bbaart upr mug'laaN dee hmlee hoo rhee sn 4 jain upskaaN nee kis traaN apnnaa dhrm suHrkhit rkhiaa / inhaaN ytiiaaN dee raaj drvaar naal dduuNghee sNbNdh sn ! aam tauNprrii tooN lai kee mhilaaN dee raajee inhaaN lii ik braabr sn tee bbaaveeN ytiiaaN kaarnn jain dhrm daa tiaag svruup kaaphii dhuNdhlaa pai giaa, jisnuuN vaad vic kii saadhuuaaN nee apnnee aacrnn raahiiN tthiik kiitaa / jinhaaN daa pichooN vrnnn kr ditaa giaa hai / ( 91 )

Page #119
mnoohr gHch (sthaank vaasii dii pttaavlii) 1. s'rii sudhrmaa svaamii 2. s'rii jNny svaamii 3. s'rii prbbb svaamii 4, srii syNbbv svaamii 5. s'rii ys'oobbdr jii 7. s'rii bbHdr vaah jii 9. s'rii mhaaris'ii jii 11. s'rii sitht supti buHdh jii 13. s'rii diHn jii 15. srii bjr svaamii jii 17. s'rii rHth svaamii jii 19. s'rii vlguu mitr jii 21. s'rii s'iv bbuutii jii 23. s'rii nHks'tr svaamii 25. s'rii naageeNdr jii 27. s'rii deevrdhii gnnii jii 29. s'rii sHmt bbHdr jii (vidiaadhr) 31. s'rii jai deev jii 33. s'rii deevaanNd suurii jii (dhaaraa ngrii dee raajee dee guruu 35, s'rii nrsiNgh suurii jii 37. s'rii vivdh prbbuu srii 39. s'rii jai nNd suurii jii 41. s'rii udit suurii (sN: 1181 ausvaal goot dee jnm daataa) 6. s'rii sbbuutii vijee 8. srii slii bbHdr 10. s'rii suhstii jii 12. s'rii iNdr din jii 14. s'rii sir girii jii 16. s'rii bjr sainn jii 18. s'rii pus'p girii jii 20. s'rii dhn ris'ii jii 22. s'rii bbHdr svaamii jii 24. " s'rii rks' svaamii 26. s'rii dus'y gnnii jii 28. s'rii cNdr svaamii 30. s'rii dhrmghoos' suurii jii (92) 32. s'rii vikrm suurii jii (tHpsvii) 34. s'rii vidiaaprbbuu jii 36. s'rii smudr suurii jii 38. s'rii prmaanNd jii suurii 40. s'rii rvi prbbuu srii 42. s'rii prbbsuurii jii 43. s'rii viml cNd jii 44. s'rii naagdt suutii (suraannaa goot dee preerk sn) aapdaa jaam sthaan paattn sii sN: 1278 nuuN ap viupaar lii laahaur aaee| vaapsii tee naagaur vimlcNd jii svrii dii preernnaa naal saadhuu bnn gee acaariaa pdvii praapt hooii / mhaan tpsvii sn / (sN: 1285 nuuN aapnuuN kujh look naagoorii gHch

Page #120
dii uHtptii aap mndee hn aapdaa dhrm prcaar daa kheetr saaraa pNjaab atee utrii bbaart sii| - 45, acaariaa dhrm suurii jii .... 46. acaariaa rtn suurii jii 47. acaariaa deeveedNr suurii jii 48. acaariaa rhn prbb suurii - 49,. acaariaa amr prbbuu suurii jii 50. acaariaa giaan cNdr jii , 51. acaariaa mn s'eekhr suurii jii 52. acaariaa saagrcNd suurii jii 53. acaariaa mlai cNdr suurii , 54. acaariaa vijai cNdr suurii 55. acaariaa ys'vNt suurii jii 56. srii kliaann suurii jii 57, "acaariaaN s'iv cNdr suurii jii 58. acaariaa hiiraagr jii aap dii bbHtt lookaaN saah naal hooii sii / aapnee unhaaN tooN prbbaavit hoo kee apnnee gHch daa naarii gHch rkhiaa / aapdaa 5 jnm raajsthaan dee naalii piNdd pitaa maal atee maataa srii maannk deevii dee ghr hooiiaaN / aapnee apnnee mitr dee ruup cNd naal saadhuu jiivn ghinn kiitaa| aapdee tiNn cl hooee / ytii prNpraa vl aapdaa kaaph'ii viroodh hooiaa / . - aapdee kuHjh clee dhrm prcaar krdee siaalkHtt tHk puHj gee / aapdee kuHjh clee pNjaab vic yuu bnn gee .. , jinhaaN vicooN prsidh vaidik nuuN th rcitaa gNgaa raam jii vic hn, jinhaaN gNgaa yti nidhaan grNth likhiaa / 59. s'ii ruup cNd jii- aapdaa jnm sNn 1568 nuuN naagr raaj sthaan, vikhee hooiiaa / pitaa rnnu saah atee maataa sivaa deevii jii sn / aapnee s'iv cNd jii dee updees' tooN prbbaavit hoo munii dhrm grhinn kiitaa phir sNgh nee aapnuuN acaariaa vii diHtii| aap srii hiiraa gr dee saathii sn| 1. kl5 suutr vic 25veeN thaaN tee is prkaar naaN aauNdee hn / (1) s'ii naag svaamii, (2) srii jhiil jii, (3) vis'nuuN jii, (25) srii kaalk svaamii (3) (29) srii soodhaalit bbHdr (30) srii bbHdr (vridh) (31) sNgh paalit (2) srii hstii (33) s'rii dhrm jii (34) srii siNgh jii : 35) s'rii dhrm jii (36) * maaNddiilaa, (37) srii jNbuu jii, .. (38) s'rii nNdii jii, (39) deesii rnnii s' mnn, (40) sthir gupt s'maas'mnn (4) kumaar dhrm r nnii atee srii deevrdhii gunnii sm s'mnn (2) aapdee tin clee sn / (1) naagdt, , (2) maaddlcNd atee neemcNd (3) baakii acaariaaN daa sNkheep vrnnn hii praapt huNdaa hai / ( 93 )

Page #121
60. srii diipaagr jii-aapdaa jnm koorddaa nigm (raajsthaan) vikhee kheets'ii atee maataa dhnvtii dee ghr hooiiaa ! srii ruup cNd jii tooN diikhiaa lai kee aapnee raajsthaan vic hii 3500 ghraaN nuuN jain dhrm vic deekhiiat kiitaa, dhrm prcaar krdee aap ludhiaannaa tHk phuNcee / dees' bbgt atee prsidh seetth bbaas'aah atee us'daa bbraa taaraa cNd aapdee prmuHkh bbgt sn, dhrmvtii naaN dii ik dhaarmik aurt aapnniiaaN tiNn sheeliaaN naal jain saadhvii bnnii / joo a dee updees' daa siHttaa sii| is saadhviiN daa dhrm prcaar ludhiaannee dee aas paas daa kheetr sii / 61. acaariaa vaiysaagr jii-aapdaa jnm sthaan naagoo r sii piHtaa srii bbHl raaj atee maataa srii rtn vtii sii / diipaa saagr jii paasooN aap saadhuu diikhiaa praapt kiitii / 62. acaariaa vstuu paal jii-naagr v sii seetth mhaarn atee maataa hrs' deevii dee aap tiaag sputr sn / 63. acaariaaN kliaal daas jii-caacldeer (raajsthaan) dee srii s'ivdaas atee maataa kmlaa deevii dee laaddlee sputr sn / aapdaa vrdaavaas laahaur vikhee hooiiaa / aapdee 10u clee sn / (/ 64. acaariaa bbairvdaas jii-naagoor nivaasii seetth teej sii atee lkhmii deevii dee sputr sn / aapdee 100 ceelee sn / 65. acaariaa neemii cNdr- biikaaneer nivaasii raaeecNd atee sjnaa deevii dee sputr sn / aapdaa svrgvaas udeepur vikhee hooiiaa / 66. aacaariaa aaskrnnii-s'eeddtaa (raaj } nivaasii lNbdhaaml atee maataa taaraabaaii dee sputr sn / sN: 724 dee phlgunn vic aapdaa svrg vaas hooiiaa / 67. acaariaa vrdhmaan jii-jaakhsr (raajsthaan) nivaasii suurml atee maataa naamdeevii dee spuHtr sn ! 68. acaariaa sdaarNg niinaar nivaasii sNtth bbaag cNd atee maataa ys' daa deevii dee ghr apnnaa jnm s'N. 1705 nuuN hooiiaa / 9 saal dii umr vic jaun saadhuu bnnee / 29 saal dii umr dee vic acaariaa bnnee / is smeeN ( 4 )

Page #122
hisaar fnvaasii nee 4000 caaNdii dee siHkee daan kiitee / mugl baads'aah aalmgiir atee biikaaneer dee raajee anuup siNgh aapdee dhrm updees' tooN prbbaavit sn / aapdee 24 clee 'sn / sbb saadhuuaaN daa prcaar kheetr pNjaab atee jNmuu ks'miir niiN / 69. acaariaa mnoohr daas jii-aap naagoor nivsii sn / aapdaa jnm sN, 1680 dii kriiv hooiaa / sNsaarik sukhaaN nuuN chHdd kee 1699 viHc aap saadhuu bnnee / aap mhaan tHpsvii sn ! aap lvjee ris'ii dee smeeN hooee sn / aapnee apnnaa dhrm prcaar kheetr saaraa bbaart vrs' rkhiaa / pNjaab naal aapdaa vis's' sNbNdh sii / aapdee naaN tooN hii mnoohr gHch dii utptii hooii / aap mhaaNn leekhk sn, aap kii bbaas'aavaaN dee vidvaan sn / sN: 1774 vic aapdaa svrgvaas hoo giaa / aapdee 45 ceelee sn / 7, acaariaa srii bbaagcNd jii-aap biikaaneer nivaasii sn / aapdii j'is' prpraa bhut lNbii hai ' / aap ymunaa paar pNjaab dee kheetraaN vic apnnee kii dhuu dhrm prcaarhit bbeejee / 11. acaariaa siitaa raam jii --aapdaa jnm naarnaul vikhee hooiaa / aap vaaree khaas jaannkaarii nhiiN mildii / pr aap bbaagcNd jii dee vidvaan ceelee sn / 7. acaariaa siNdhvraam daas-diHlii vikhee sN: 4763 nuuN aapdaa jnm hooiiaa' 1 ir j'maanaa naadr saar daa sii / aapdii diikhiaa lrraaii dee smeeN hooii |aapdii is praa dii visaal hai| 73. acaariaa srii hrjiimHl jii-aap mlkpur (U.P.) dee caudhrii shijraam atee bbaagvNtii dee spuHtr sn / aapdoo privaar dee kii lookaaN nee saadhuu jiivn hinn kiitaa | aapnee pNjaab dee aneekaaN hisiaaN 'vic khHd dhrm prcaar krkee nveeN dhrm keeNdr sthaapit kiitee / aapnee pNjaab dee prmuHkh s'hir vic kaaphii smaaN guj'aariaa / 74. srii rtn cNd jii-aapdaa jnm 1850 bbaadooN 14 nuuN seekhvaattii (raaj sthaan) dee taatiijaa piNdd viHc hooiiaa / pitaa gNgaaraam atee maataa sruupaa deevii jii sn 9 saal dii umr vic aap saadhuu bnnee / aapnee aNmirtsr ( 95 )

Page #123
tooN laikee utr prdees' dee lkhnu ujain (M, P.) tooN raajsthaan dee jaisl mair tk gh mkee dhrm prcaar kiitaa / aapdaa , svrgvaas sN: 1920 nuuN loohaa mNddii aagree vikhee hooiiaaN / aapnee 45 dee kriib g th likhee / aagree vikhee aapdii yaadgaar vic ik kaaleej, hsptaal atee srrk daa naaN vii cl rihaa hai / 75. puuj kNvr sain jii -aap vaaree bhut ghHtt jaannkaarii praapt hai / sN: 1872 nuuN aap piNdd haaruu sraaee (uHtr prdees' , vic aap srii rtn munii nuuN milee sN:1875 vic maaNlt koottlaa vikhee vii ap vairaag snu aapnee kii 'th likhee / : sN: 1938 vic aapdaa, svrgvaas hoo giaa / , aapdee aneekaaN ceelee sn / 76. srii ris'ii raac, jii -uHtr prdees' dee sauraaii nivaasii dhnpt siNgh atee ayoodhiaa deevii dee aap sputr sn / bcpn vic aapdaa naaN leekhraaj , sii| 15-16 saal dii umr vic aap puuj kNvr sain dee paam saadhuu bnnee aapnee bbaartii drs'naaN atee aneekaaN bbaas'aavaaN dee s'aastraaN daa dduuNgaa adhiain kiitaa / aneekaaN muniiraajaaN nuuN s'aastr likh kee bbeeNtt kiitee / kii nveeN g th vii vikhee ! aapdaa prcaar kheetr dilii, jmunaangr, , hriaannaa tee pNjaab * sii / sN 1968 vic aapdaa svrgvaas hoo giaa / 77. gnnii siaam laal jii-aapdaa jnm sN: 1947 nuuN jeetth 11 nuuN soohnnii . dee caudhrii ttooddjhl atee raampiaarii maataa dee ghr hooiiaa / aapnee jain s'aastraaN tooN chuHtt bbaartii drs'naaN atee : kii bbaas'aavaaN daa adhiain kiitaa / aneekaaN thaaN likhkee bbrm prcaar kiitaa | aapnee smaajikaaN buraaiaa vic smaaj nuuN tiaar kiitaa / aapdaa, vis'aal privaar hai / jinhaaN vicooN kujh . daa vrnnn aadhunik kaal vic aaveegaa| aapdaa prcaar btr smuHcaa utrbbaart hai / : 96 )

Page #124
pNjaab vic s'veetaaNbr jain teeraapNth jain dhrm dee caar prmuHkh phirkiaaN vicooN teeraab ph'irkaa sbb tooN nvaaN hai / is ph'irkee dee sNsthaapk acaariiaa bbiis'n jii sn joo acaariiaa r naab dee prmuHkh ceelee sn / acaariiaa bbiikhnn daa jnm sN: 1783 nuuN hooiaa / 1808-1815 tk aap sthaankvaasii acaariiaa srii rghunaath paas jain dhrm dii sikhiaa grhinn krdee rhee / aap daa jnm sthaan raajsthaan daa kttHliiaa piNdd hai { sNmt 1815 nuuN aap nee teeraapNth virkee dii sthaapnaa kiitii / us smeeN aap : dii vicaardhaaraa tooN 13 saadhuu atee 13 upaask prbbaavit hooee / isee kaarnn is ph'irkee nuuN teeraa pNth aakhiaa jaaNdaa hai / acaa aa bbiikhn nee aapnnee saadhuuaaN lii kujh mriaadaavaaN nis'cit kiitiiaaN / joo mriaadaavaaN mhootsv tee prriiaaN jaaNdiiaaN hn / is adhiin saaree teeraapNthii saadhuu jaadhvii ik acaariiaa dee ceelee akhvaauNdee hn / saaree thaa daa alg dhrm siNgh hai / acaariiaa dee hukm naal saaree dhrm siNgh daa kNm kaaj cldaa hai| s'veetaaNbr jain teeraa pNth daa ik acaariiaa huNdaa hai atee uh dhrm hukmaaN dii paalnaa kraaunn vic aakhrii athaarttii hai / acaariiaa bbiikhnn nee bhut saaree g thaaN dii rcnaa kiitii| jinhaaN dii bbaas'aa raajsthaanii sii / aap daa svrgvaas bbaadooN s'uklaa 13 sN: 1860 nuuN hooiaa| aap daa prcaar kheetr raajsthaan dee bbiNn-bbiNn piNdd sn / aap tooN baaad acaariaa bbaar ml sN. 1804 vikhee muhaa (udai ) vikhee hooee / sN. 1832 maagh kris'naa 7 nuuN aap nuuN acaariaa bbiikhnn nee apnnaa utraadhikaarii bnnaaiaa / aap dee bbgtaaN vic udee pur dee mhaaraanii daa naaN sidh hai / aap sN. 1860 bbaadooN s'uklaa 13 nuuN acaariaa bnnee / sN. 1878 maagh kris'naa 8 nuuN aap 75 saal dii umr vic raaj ngr vic svrgvaas hooee / ( 97 )

Page #125
acaariaa bbaar ml tooN baaad acaariaa raaee cNd bnnee ! aap daa jnm sN. 1847 hai / jnm brrii raabrriiaa hai / aap nuuN sN. 1878 maagh kris'naa 9 nuuN acaariaa pdvii milii / aap daa svrgvaas sN. 1908 maagh kris'naa 14 nuuN hooiaa / aap nee raajsthaan tooN chutt gujraat, maalvaa, sauraas'ttr atee kHch vic jain dhrm daa prcaar kiitaa| .. ... acaariaa raaee cNd tooN baaad jai acaariaa hooee / joo ki raajsthaanii bbaas'aa vic jain s'aastraaN dee sbb tooN brree ttiikaakaar sn / aap nee diHlii tk dhrmprcaar kiitaa / aap daa jnm sN. 1860 saavn s'uklaa 14 hai : sN. 1908 maagh puurnimaa nuuN aap acaariaa bnnee / aap daa jnm-sthaan ytt atee aapdaa svrgvaas sN. 1938 bbaa kris'naa 12 nuuN jai pur vikhee hooee / aap nee teeraa pNth sNgh vic kii nviiaaN saadhu mriaadaa joorriiaaN :: aap daa prcaar kheetr raajsthaan maalv, gujraat, raas'ttr, kHch, hriaannaa atee diHlii sii / ' ' jai acaariaa tooN baaad acaariaa mghvaagnnii nee teeraa pNth cain siNgh dii baagddoor sNbbaalii / aap daa jnm sthaan viidaas'r vikhee sN. 1897 ceetr s'uklaa 11 nuuN hooiaa : sN. 1938 bbaadooN s'uklaa 2 nuuN aap acaariaaN bnnee / sN. 1949 ceetr kris'naa 5 nuuN aap daa svrgvaas srdaar s'hir vikhee hoo giaa / mghvaagnnii tooN baaad acaariaa maannk gnnii nee s'veetaaNvr, jain teeraapNth nuuN sNbbaaliaa / aap daa jnm sN. 1912 bbaadooN kris'naa 4 hai / sN. 1949 ct kris'naa 8 nuuN aap acaariaa bnnee / aap dii jnm bbuumii jai pur hai / sN. 1954 nuuN kHtk s'naa 3 nuuN aapdaa svrgvaas sujaan grrh vikhee hooiaa / aap nee raajsthaan tooN chutt hriaannee nuuN apnnaa prcaar keeNdr bnnaaiaa / sN. 1950 daa mriaadaa mhootsv haaNsii vikhee mnaaiaa giaa sii, jis tooN aap dee hriaannaa vikhee prbbaavaaN daa ptaa cldaa hai ! mghvaagnnii tooN baaad, acaariaa ddaalgnnii aaee ! aap daa jnm sN. 1909 haarr s'uklaa 4 nuuN ujainii vikhee hooiaa / sN. 1954 pooh kis'naa 3 nuuN aap acaariaa bnnee / aapdaa svrgvaas sN. 1965 bbaadooN s'uklaa 12 nuuN laarrnuuN vikhee hooiaa / aap daa prcaar kheetr maalv, gujraat, raas'ttr atee , kHch rihaa acaariaa kaal gnnii 9veeN acaariaa sn / aap daa jnm sN. 1933 (98 )

Page #126
phgnn s'uklaa 2 nuuN chaapr vikhee hooiaa / sN. 1966 ''bbaadooN puurnimaa nuuN aap acaariaa bnnee / aap dee smeeN vic teeraapNth saadhuuaaN nee dhrm prcaar lii duur duur yaatraa kiitiiaaN / aap dee bhut saaree videes'ii bbugt sn ! jinhaaN vicooN ddaa. hrmn jaikbii jrmnii, eesii ttoorii (ittlii) ddaa. gilkii (amriikaa) dee naaN bdh hn / aap dee smeeN teeraapNth saadhuu, saadhviiaaN nee sNskrit prrnii s'uruu kiitii / bbaaveeN teeraa pNth prpraa vic sNskrit jai acaariaa dee smeeN tooN s'uruu hoo gii sii / acaariaa ddaalgnnii nee pN. ghnns'iaam daas paasooN viaakrnn sikhiaa / sN. 1974 vic acaariaa kaal gnnii curu aaee / unhaaN dii mulaakaat pN. rghunNdn jii naal hooii / aap mhaan vaid atee sNskrit dee mhaan vidvaan sn / aap dee smeeN bbiks'uu s'bdaaN nuuN s'aasn n dee sNskrit grNth dii rcnaa hooii / us smeeN pNddt jii tooN aneekaaN teeraa pNth saadhuu, saadhvii nee sNskrit sikhii / jis daa siHttaa hai ki aj kl teeraa pNth smaaj vic aneekaaN sNskrit boolnn atee likhnn vaalee saadhuu, saadhviiaaN hn / ih prupkaar teeraa pNth dee prsidh vidvaan acaariaa kaaluu gunnii daa hai / munii cNth ml, nii bbaan ml, munii nHth ml, munii nth ml (duusraa), munii dhn raaj, munii cNdn munii, nii srii dduugr ml jii mhaaraaj (1) mnii srii dd gur ml jii, munii srii soohn laal jii, mnii srii nthml jii () mnii srii chtr ml jii (a) mnii srii chr ml jii, munii dulaa cNd jii, mnii srii buHdh ml jii, munii srii pdm cNd jii, nii s'rii ng raaj jii, nii srii dhnraaj jii, mnii srii miitthaa laal jii, munii srii cNpaalaal jii, mnii srii mheeNdr kumaar jii, mnii srii moohn laal jii saaNdl, munii s'ii pus'p raaj jii, mnii srii maagii laal jii, mnii srii sukh laal jii munii bHdd raaj jii, mnii srii raakees' kumaar jii, mnii srii cNd jii, saadhvii phulkvr, saadhvii moohn kumaarii, saadhvii maaluu jii, saadh jtn kvr jii saadhvii maan kNvr, saadhvii soohn jii, saadhvii mNjuulaa jii, saadhvii knkprbbaa jii, saadhvii kaankNvr jii, saadhvii. knk jii, saadhvii srii ysHdhraa, saadhvii kml srii jii, saadhvii srii suneeh kumaarii jii aadi dee naaN sidh hn / kisee vii prNpraa vic s'aaid hii inee sNskrit tee praakrit bbaas'aavaaN dee leekhkaaN dii ginntii hoovee / asl vic teeraa pNth daa saahitik yug aacaariaa kaaluu gnnii tooN s'uruu huNdaa hai / aap daa svrgvaas sNvt 1993 bbaadooN s'klaaN 6 nuuN hooiaa / (99 )

Page #127
- kujh prmukh teecaathii vidvaan : saadhuu saadhvii dee s'ubb naaN 1. acaariaa sii tulsii 2. svaac riaa sii nth ml 3. yaadhvii prmukhaaN knk prbbaa 4. maataa bNdnaa jii 5. sii amlk cNd jii 6. saadhvii sii diipaa jii 7. saadhvii sii cunnaa jii 8. saadhvii paan kumaarii jii 9. saadhvii sukhdeevaa jii 1. saadhuu s jai cNd jii 11. munii raavt ml jii 12. srii vrdhmaan jii 13. munii sii gnnees' ml jii 14. saadhvii s'iree kumaarii jii 15. munii caus'n laal jii 16. srii sumeer munii jii 17. saadhvii muhnaa jii raangr 18, saadhvii mHhnaa jii grgrr 19. saadh sNgh , mitraa jii 20. saadhvii sii suNdr jii / 21. saadhvii raaee kuNvr jii 22. saadhvii kNcn kumaarii jii 23. saadhvii pistaa jii 24. saadhvii moohn jii ngr) 25. saadhvii hunn jii 26. saadhvii rtn kumaarii jii 27. saadhvii bbiim jii 28. saadhvii ngiinaa jii 29. saadhvii kml s'ii jii 30. mnii srii vis'dhaar 3. saadhvii gauraaN jii ( 100. )

Page #128
pNjaab dii jain saadhvii prNpraa jain dhrm daa ik prmuHkh s'bd hai srii siNgh nee srii siNgh dee caar bbaag hn (1) saadhuu (2) saadhvii (3) upaasik (4) upsikaa / hr tiir bNkr keevl giaan tooN baaad srii sNgh dii sthaapnaa krdee hn / tiirthNkr khud sNgh nuuN mhaan aakhdee hn / saadhvii, s'rii siNgh daa prmuHkh hiHsaa rhii hai hr tiirthNkr dee smeeN saadhuuaaN naalooN saadhviiaaN dii ginntii kii gunnaa vdh rhii hai / ih praa hunn vii cl rhii hai / is daa prmuHkh kaarnn hai ki jain dhrm nee istrii nuuN purs' dee braabr dhaarmik aj'aadii ditii / us nuuN bboog dii saamHgrii naa smjhdee hooee, us nuuN muktii daa adhikaarii bnnaaiaa / | jain dhrm vic istrii maaN, bbainn, ptnii, dhii aadi hii nhiiN, uh tiirbNkr, srvHg, prmaatmaa, giaandaataa hai / uh vii upaasnaa krkee jnm mrn daa cHkr ktt skdii hai / aarthik tee raajnaitik sutNtrtaa naal sirph' bbaag praapt huNdaa hai joo khtm hoonn vaalee hn / sHcii ajaadii atee sHcaa sukh adhiaatm vic hai / ihoo kaarnn hai ki istriiaaN jain dhrm vHl sbb tooN vHdh diikhiat hn / bbgvaan mhaaviir nee maataa lii deev, guruu aadi s'bd vrtiaa hai / upaask ds'aaNg suutr vic istrii nuuN dhrm shaaikaa, dhrm vaid aadi vis'ees'naaN naal stikaariaa giaa hai / | saadhvii bnn kee istrii mhitraa, prrtnii aadi prmukh pdvii praapt kr skdii hai / tiirthNkr dii maataa daa stikaaree jain gthaaN anusaar khud svrg daa iNdr krdaa hai / pNjaabii prNpraa pNjaab dii saadhvii prNpraa itihaas dee kaal vic mithii nhiiN jaa skdii / philee tiirthNkraaN diiaaN dooveeN putriiaaN nee jain saadhviiaaN bnn kee pNjaab, ks'miir, gNdhaar tk dhrm prcaar kiitaa ! gNdhaar dee raajaa baahublii nuuN dhrm vic sthaapit krn vaaliiaaN ih dooveeN bbainnaaN sn brhmii tee suNdrii / brhmii nee brhmii lipii (101)

Page #129
caaluu kiitii / suNdrii nee biij gnnit dii sikhiaa aapnnee pitaa tooN praapt kiitii / jdooN baahublii tks'ilaa vikhee khrree tp kr rhee sn / unhaaN nuuN keevl giaan praapt nhiiN hoo rihaa sii| us smeeN bbrvaan ris'bb deev jii dii preernnaa naal dooveeN bbainnaaN ayoodhiaa 'tooN tks'ilaa giiaaN| doohaaN saadhviiaaN dii preernnaa naal baahuublii nuuN keevl giaan praapt hoo giaa| bbgvaan kNbuu naath, s'aaNtii naath tee arh naath diiaaN lHkhaaN saadhviiaaN nee ithee dhrm prcaar kiitaa / 19veeN tiirthNkr bbgvaan mHlii naath khud istrii sn / jinhaaN daa 24 tiirthNkraaN vic ik sthaan hai| istrii dee ijHt dii aisii brrii udaahrn kisee hoor dhrm vic nhiiN mil skdii jithee istrii dhrm sNsthaapikaa rhii hoovee / 22veeN tiirthNkr neemiinaath dee bbraa nuuN siHdhee raah paaunn vaalii raajul daa jain itihaas vic mhaan sthaan hai / acaariaa sbuuliibbHdr diiaaN 7 bbainnaaN nee diikhiaa lai kee jain dhrm daa chu paasee prcaar kiitaa / acaariiaa hrbbHdr nuuN jiivn raah prdaan krn vaalii yaanii mhitraadaa apnnaa sthaan hai / 1444 g thaaN dee leekhk hrii bbHdr is saadhvii nuuN aapnnii maataa aakhdee sn / pNjaabii sthaankvaasii prNpraa nuuN pNjaab vic murr surjiit krn vaalii sunaam dii ik mhaan saadhvii sii / purs' prdhaan bbaartii smaaj hoonn kaarn, saadhviiaaN dii kooii puraatn pHttaavliiaaN nhiiN, itihaas nhiiN / mHdhkaal vic kujh saadhviiaaN daa j'ikr mildaa hai / aj vii bbaart jain s'aastr bbNddaaraaN vic aneekaaN saadhviiaaN raahiiN likhee s'aastr atee sutNtr sr th annchpee pee hn / ih saaraa itihaas 400 saal daa hai / jis nuuN srii sumn munii jii mhaaraaj nee brrii meehnt naal sNhit kiitaa hai / tpgHch vaaree pN. hiiraa laal dugrr nee kujh saadhviiaaN dii jaannkaarii ditii hai / khtr gHch dii ik saadhvii daa j'ikr srii agrcNd naahttaa nee kiitaa hai / jisnee btthiNddaa dee upaaskaaN dee prs'naaN dee uHtr diHtee sn / (102)

Page #130
(oo| khuubaa jii hiiraa jii dii jii muulaa jii aas'aa deevii nihaal deeviiN bthrrii jii taa jii mHloo jii cNpaa jii paarvtii jii gNg jii aas'aa jii nihaal deevii (nNd kaur) : prmees'vrii cmeelii jiivinai vNtii (a) saadhv khNddii jii dii pr praa mlaavii jii prjii jii maaiaa deevii -- - - - laajvNtii jaiaNtii nmii jii prjii vrtmaan jain saadhvii pr sthaankvaasii naal j'iaadaa sNbNdhit hai / aj kl saadhvii cNpaa atee paarvtii jii mhaaraaj dii prNpraa hai / saadhvii sii paarvtii jii srii jiivii jii srii krmeeN jii srii bbgvaan deevii jii bsNtii jii nihaalii jii cNdnbaalaa jii mthraa jii srii raajmtii jii hiiraa deevii jii (103)

Page #131
srii mthraa jii T + saadhvii jmunaa jii - maan kaur jii prmeerii jii bbgvtii jii jai maalaa jii s'iitl mtii jii kailaas' vtii jii cNdr prbbaa jii viml vtii jii 1 dhn deevii jii moohn deevii jii srii dhn deevii jii mnoohr mtii jii 1 sudrs'naa jii phuul vtii jii puurn deevii jii drHpdaa lks'mii jii jii kris'naa jii I prkaas' vtii jii pNnaa deevii jii cNdaa jii iNdraaN jii maannk deevii rtn deevii jii iis'raa deevii jii raadhaa jii srii kailaas' vtii jii I kusm prbbaa jii drHpdaa jii dhrmvtii jii loocnvtii jii tilkaa jii . jgdiis' mtii jii soomaa jii heem deevii jii kml srii jii s's'ii prbbaa jii s'oobbaa jii srii moohn deevii jii roos'n vtii jii rukmnii jii raajees'vrii jii sNtoos' jii oom pbbaa jii acl kumaarii jii (104)

Page #132
| goopii jii " hukm deevii jii . kees'rii deevii " . . . svrn prbbaa jii prviin kumaarii nirml kumaarii , kHliaa jii . mNjuu jii . .. . ' vimlaa jii srooj jii vic ..: vijai. ... : srii raajees'vrii jii ' hai . s'kuNtlaa jii prmood kumaarii jii triptaa jii sii raajm jii jii praa hiiraa dee vii pNnaa vii cNgaa jii maannk deevii rtn deevii iis'vraa deevii, raadhaa jii f3diaa jii / | jaiaNt raajklii 'hrs'vtii deevkii mtii dhn dee vii pnimaa vijeeNdr krnaa s'iilaa " as'rphii .. . sneehoo ltaa. maaiaa mHdkaaNtaa kvitaa tee kusm ' tee , (ddaa. saadhnaa ) , * sriimtii jii dii ceelii haakm deevii atee unhaaN dii ceelii lHjaa vtii sn / lHjaatii diiaaN caar ceeliiaaN hn :: (1) diaavtii jii (2) abbai kumaarii jii (3) cNpaa jii (4) diip maalaa jii , abbai kumaarii ciiaaN dii ceeliiaaN: s'aaNtii atee pdmaa hn / s'aaNtii dii ceelii kaaNtaa hai / dhn deevii diiaaN doo ceeliiaaN gunn maalaa atee subbaag vtii sn ! is diiaaN (105)

Page #133
cliiaaN siitaa jii atee koo milaa hn / siitaa jii diiaaN ceeliiaaN saadhvii mhiNdraa atee saavitrii hn| srii saavitrii jii diiaaN ceeliiaaN s'imlaa jii atee vinai jii hn / saadhvii mhiNdraa dii jnk kumaarii jii hn / srii kaus'liaa jii mhaaraaj diiaaN prmuHkh ceeliiaaN hn vimlaa jii atee : liaa jii / rtn deevii dii ik ceelii vinaivNtii hai / vinaivNtii vinaivNtii diiaaN doo cliiaaN stiaavtii atee amraavtii sn / stiaavtii diiaaN 4 ceeliiaaN hn : (1) raamaa deevii (2) raam aarii (3) subbaas' vtii (4) vis'aalaa / raam piaarii dii ceelii durgii hai / bbaas'vtii dii ceelii unhaaN dii sNsaarik putrii svrgvaasii srii prvees' kumaarii jii atee unhaaN daa privaar / maannkvtii dii prNpraa prkaas' vtii vlHbb vtii saadhvii iis'vraa deevii jii paars vtii jnees'vrii srii prbbaavtii sii aas'aa vii . piaaN vrrii jin s'aasn prbbaavik s dhvii rtn sii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj ((pNjaabii saahit dii rkaa saadhvii atee unhaaN daa prvaar) ' saadhvii srii sukh deevii jii acaariiaa naarml jii dii prNpraa vic sn / v: s: 1931 vic aap j a r siNgh naal 15 saadhviiaaN naal s'aaml hooii (1) amr deevii (2) nihaal deeviiN (3} krmeeN jii (4) gurdiHtaa jii (5) paaroo jii (6) akoo jii (7) s'ivdiaalii jii (8) srii bbaagvNddii jii (9) srii diaa jii (10) srii jiivii jii (11) srii paanee jii (12) srii paaloo jii (3) srii roog) (106)

Page #134
jii (14) srii jmnaa jii (15) srii raadhaa jii srii nihaalii deevii jaalNdhr nivaasii sn| aap diiaaN tiNn ceeliiaaN sn (1) gNgaa deevii jii (2) s'rii khuubaa (3) srii jiivii jii / gNgaa deevii diiaaN doo ceeliiaaN sn jmunaa tee laajvNtii / saadhvii jmunaa jii daa jnm ludhiaannee vikhee s: 1929 maagh sudii 13 nuuN hooiaa| s: 1960 veesaakh 5 nuuN aap ludhiaannee vikhee saadhvii bnnee / aap daa svrgvaas s: 2008 pooh 15 nuuN paaniipt vikhee hooiaa / aap dii ceelii pNnaa deevii hooii / pNnaa deevii jii daa jnm hisaar vikhee s: 1946 mHghr kris'naa 2 nuuN brree amiir ghraannee vic hooiaa| aap dii diikhiaa s: 1971 nuuN raampuraa vikhee hooii / aap daa svrgvaas dilii vikhee s: 2012 nuuN hooiaa| aap diiaaN pNj cooliiaaN sn (1) hukmii deevii (2) priaa vtii (3) preem kumaarii (4) prkaas' vtii (5) cNdr klaa / hukmii deevii diiaaN pdmaa atee sriimtii jii ceeliiaaN sn / pdmaa jii diiaaN doo ceeliiaaN srii stiaa vtii atee pvn kumaarii jii hooiiaaN| stiaavtii diiaaN cNpk maalaa, prmood kumaarii tee jiteeNdr kumaarii jii hooee hn| sriimtii jii dii ik ceelii s's'iikaaNtaa jii hn / unhaaN diiaaN ceeliiaaN vicooN srii sritaa jii aim. ee. (hiNdii sNskrit) hn / priaa vtii jii diiaaN blbbvtii, vijeeNdr kumaarii, sus'iilaa jii hn / preem kumaarii jii diiaaN vijai kumaarii atee s'aaNtii deevii hn| saadhvii laajvNtii raavlpiNddii dee rhin vaalee sn / aap prsiHdh smaajsudhaark khj'aancNd jii mhaaraaj dee ris'teedaar sn / saadhviiN jiivii jii nihaalii deevii jii mhaaraaj dii coolii sn| aap dee preem deevii hooee / . (107)

Page #135
lookaagHch diiaaN kujh prmuHkh saadhviiaaN saadhvii s'rii kheetaaN jii aapdaa jnm, maataa, pitaa vaaree itihaas cuHp hai| aap acaariaa hurii daas jii jaaN acaariaaN viNdraavn paasooN sN: 1750 vic saadhvii bnnee sn| aapdaa prcaar pNjaab, hriaannaa dee kujh kheetr sn / aapdee caar tooN prbbaavit hoo kee aneekaaN uHcee ghraannee diiaaN istriiaaN nee saadhvii jiivn grhinn kiitaa |aa aap jii dii ik ceelii braataa jii daa jikr aaiaa hai| doo hoor booliiaaN dee naaN vii mildee hn ih sn / (1) miinaa jii (2) kkoo jii / saadhvii s'rii vgtaa jii aapdaa jnm sNmt vaal'ee itihaas cup hai| aapdee pitaa s'rii rtn siNgh atee maataa s'riimtii thiiaa jii sn| aap raajpuut kisaan sn / aapdii diikhiaa sN: 1750 hai / aapdii prmukh ceeliiaaN sn--(1) diaa jii, () siitaa jii, (3) phuulooN jii| aap jii dii ik hoor ceelii s'rii siitaa jii mhaaraaj sn / aapnee pNjaab dee duur duraaddee kheetraaN vic jain dhrm daa suneehaa phuNcaaiaa / aapdii ik hoor saadhvii s'rii scnaa jii sn / jinhaaN dee likhee nsith suutr ttNbaa dii prti sN. 1765 saavn vdii 11 dii likhii hai / saadhvii vg'taa vaaree kii khaanniiaaN prclit hn / ik vaar aap ik piNdd vic phuNcee / aap diiaaN ceeliiaaN bbHjn lii piNdd phuNciiaaN / bboojn aa giaa / aapnee bboojn nuuN veekhkee kihaa "ih bboojn sutt deevee' ceeliiaaN nee bboojn sutt ditaa| vaaad vic ptaa lgaa ki saaraa piNdd muslmaanaaN daa hoonn kaarnn bboojn adh sii atee is vic aaNdd dii jrdii sii| aapdaa svrgvaas sN: 1780 vic hooiaa / (108)

Page #136
dhrm pcaarikaa saadhvii siitaa jii aap amirtsr dee rhinn vaalee sn / aapdii maataa s'riimtii amritaa deevii brrii dhaarmik lgn dii maalik sii| aapdaa privaar sttaaphii daa kNm krdaa sii / is lii aapdee privaar nuuN jauhrii privaar aakhdee sn / aap apnnii maataa jii dii preernnaa naal jain saadhvii bnnee| sN: 1755 vic aapnnee saadhvii vgtaa paasooN diikhiaa grhinn kiitii / aap baal brhmcaarnii sn| aapdaa updees' aam lookaaN dii muktii daa updees' sii / ik vaar aapnee 5000 ikHtthee istrii purs'aaN daa maaNs s'raab daa tiaag krvaaiaa s aapdaa svrgvaas sNbt daa ptaa nhiiN| saadhviiN kheemaa jii V aap saadhviiN siitaa jii dii prmukh ceelii sn| aapdaa jnm sthaan piNdd roorrkaa (roohtk) hai / aapnee ghr grhisthii chHddkee bddeerii umr vic sN. 1800 nuuN saadhvii jiivn grhinn kiitaa / sN. 1809 vic aap ik saadhuu sNmeeln vic hisaa lainn lii siaalkoott tooN pceebr piNdd pdhaaree sn / aap diiaaN prmuHkh ceeliiaaN sn--(1) srii sdaa kuN vr; (2) s'rii beentii jii, (3) srii sjnaa jii / saadhvii jii dee dhrm prcaar daa kheetr bhut vis'thaar vaalaa sii| aapdee updees'aaN tooN prbbaavit hookee 250 vivaahit purs'aaN istriiaaN nee brhmcrj vrt grhinn kiitaa / saadhvii phuHlaaN jii aapdee vaaree bhut ghHtt itihaask jaannkaarii mildii hai / aap sN. 1877 vic maajuud sn / s'aaid aap saadhvii bkhtaa jii dii ceelii sn / (109)

Page #137
pNceevr dee ris'ii sNmeeln vic aap haajr hooee sn / aap vaaree jaannkaarii daa aapaar aap raahiiN hHth likht aHppaatik suutr daa akh nautt hai / | aapdaa prcaar kheetr saaraa pNjaab, utrdees' sii / aap sNskr tee praatee dee mhaan vidvaan sn / saadhvii s'ii giaanii jii aapdaa s'veevr jain sthaankvaasii prNpraa vic prmuHkh sthaan hai / aapdii saadhvii diikhiaa s'N. 1870 nuuN sunaam vikhee hooii / aap bhut srl, s'aaNt, tpsvii atee giaanii sn / sN. 1895 tHk aap haajr sn / aapdee smeeN sdaa kuNvr naaN dii saadhvii daa vrnnn mildaa hai / jinhaaN * s'ii, 1898 vic neemiinaath viaal naaN dii pustk dii nkl kiitii / aap dii mhaantaa daa kaarnn hai "ik vaar pNjaab vic saaree saadhuu mr gee / kuHjh saadhviiaaN dee shaaree , jain dhrm cl rihaa sii / aapnuuN is vaaree bhut ciNtaa sii / aapnee ik raajpuut nihaalcNd dee puHtr s'rii raam laal dhrm prcaar hiHt praapt kiitaa / saadhvii mriaadaa daa puuraa dhiaatth rkhdee hooee usnuuN jain s'aastr, viaakrnn, joots' atee mNtr s'aas'tr dii diikhiaa ditii vaaad vic srii raamlaal jii saadhuu bnn gee / ih munii raam laal, acaariaa chHj ml dii pNjaabii prNpraa dee vaars bnnee / acaariaa raamlaal jii puuj amr siNgh jii dee guruu sn / saadhvii s'eeraa nee puuj amrsiNgh jii dii preernnaa dee kee saadhuu bnnaaiaa sii / is saadhvii dee svrgvaas sNbt vaaree kujh ptaa nhiiN cldaa |' saadhvii sjnaa jii aap dilii dee rhinn vaalee sn / jaatii tooN raajpuut sn / aap vaaree kooii itihaask jaannkaarii nhiiN mildii / sN. 1865 vic aap jain saadhvii bnnee / , , aapdiiaaN dee prmukh ceeliiaa sn-(1) s'rii giaanaa jii, (2) srii s'eeraa jii / aapdaa dhrm prcaar kheetr pNjaab, hriaannaa tee utr dees' hai / (110)

Page #138
| saadhvii muulaa jii / * aap amaarjaatii naal sNbNdhit sn / bbHpsvii srii chHml jii sNsaar pkhooN aap maasrr mn aapdii diikhiaa sN. 1897 vic hooii / aapdii guruunnii saadhvii khubaaN jii s'n| aapnee jain ajain khaaN daa dduuNghaa adhiain kiitaa / aap diiaaN tiNn prmuHkh ceeliiaaN sn / (1) srii vphoo jii, (2) srii bbeejii, (3) srii meeloo jii / | s'uHdhvii mHloo jii / aapdaa jnm gujraaN vaalee vikhee laalaa pNnaa laal dee ghr hooiiaaN| sNbt 1901 vic aapnee kaaNdhlaa utrteedees' vic jain saadhvii diikhiaa grhinn kiitii / aapnee pNjaab, hriaannaa, utr prdees', raajsthaan vic dhrm prcaar kiitaa / 84 saal dii umr vic aapdee svrgvaas mHghr s'uklaa sNbt 1964 nuuN raaeekoott (ludhiaannaa) vikhee hooii| saadhvii sii cNpaa jii aap diHlii nivaasii laalaa ruupcNd dii sputHr sn / aap laalaa gulaab cNd jauhrii dii nuuN sn / viaah tooN baaad aapnee sNjm grhinn kiitaa / aapdii diikhiaa sii . 1928 phaagunn vdii nuuN hooii ! sN. 1975 tHk aap maajuud sn / ' pNjaabii jain saadhvii p mukh dhaaraavaaN (sthaank vaasii praa) philii duusrii tiisrii 1 gtaa jii vgtaa jii vgtaa jii 2 siitaa jii siitaa jii s'iitaa jii 3 kheemaa jii / kheemaa jii kheemaaN jii 4 sj'aanaaN jii sjnaa jii beentii jii hoo giaaNnaa jii viaanaa jii jiaa jii cooN voogtaa jii kheemaa jii (111)

Page #139
11 - duusrii 6 khub jii ' khubaaN jii biinaa jii ', sukhdeevii jii 7 mulaaN jii mlaaN jii' , vkh jii nihaaldeevii jii 8 mool jii, . taaboo jii . goo jii / gNgaa jii 9 : prvtii . joo deevii pnaa jii naa jii . 10 raajmtii paan kvr jii , cNdaa jii pNnaa jii ( keevlii jii / updhaaraavaaN philii . . tiisrii , cauthii 1 sjnaa jii | taaboo jii . baabuu jii nihaal deevii 2 : soo taa jii jai deevii lkhmaa jii dee preem deevii 3 puurndee vii . . gNg jii, deevaa jii jiivaa jii 4 - prmees'vrii jii . m jii .' '- hukm deevii .5 - iNdrkoor () tpaagHch, khrtr gHch diiaaN saadhviiaaN dii vii kooii pttaavl nhiiN ) (1) khuubaaN jii (2) nihaaldeevii nNdr), ' j . . . (3) bcnaa jii (4) vinaivNtii jii (5) prbbaavtii jii (acaariaa amr siNgh jii jiivn critr 115 lee s'rii sumn munii dii m.) (112)

Page #140
acaaciaa sii rHtii raam jii acaariaa srii sus'iil kumaar jii mhaaraaj daa sNbNdh is acaariaa naal hii hai / aapdaa jnm hriaannee dee kisee piNdd vic hooiaa | aap sNskrit, paat, raajsthaanii bbaas'aavaaN dee mhaan vidvaan sn ! aap mhaan yuHg prvrtk sn / aapdee jiivn vaaree ik ghttnaa bhut ms'huur hai / sN: 1887 nuuN aap mleer koottlee vikhee viraajmaan sn / bbairree krmaaN daa sttaa sii ki aap dee sriir tooN durgNdh s'uruu hoo gii / s'riir dee aNg gln srrn lg / look aap nuuN naal veekhnn lg pee / lookaaN nee ih s'ikaait maaleer koottlaa dee nvaab suubaa khaan kool kiitii / jHd uh apnnee mhil tee is ghttnaa dii prrtaal lii cliaa, taaN usdee s'riir nuuN anookhii sugNdh daa anubbv hooiaa, usnee lookaaN dee aakhee jHtt jain sthaank vic pair paaiaa taaN usdaa s'riir a tHk gNdh naal mhik utthiaa / nvaab aapdaa bbgt bn giaa / aapdee cmtkaar diiaaN bhut khaanniiaaN hn / aapdii smaadhii maaleer koottlee vikhee hai ! aa) ! hii prsidh jain sNt s'ii ruup cNd jii mhaaraaj dee daadaa guruu sn / aapnee aneekaaN saadhuu, saadhviiaaN nuuN jai5 g thaaN daa suukhm adhiain kraaiaa ! acaariaa sii nNdlaal jii mhaaraaj aap ks'miirii braahmnn sn / aapnee sN. 1861 vic 18 saal dii bbrii jvaanii vic sNsaarik sukh tiaag kee jain phkiirii grhinn kiitii| aap sNskrit, praakrit, ap bb s', raajsthaanii, phaarsii atee urduu dee mhaan vidvaan sn / aapnee praakrit bbaas'aa vic lbdhii prkaas' naaN daa g th kpuurthlee vikhee sNpuurnn kiitaa sii / aapnee kvitaa ruup vic 20 jain r thaaN dii rcnaa kiitii / inaaN sbb g thaaN dii rcnaa daa smaaN sN. 1870 tooN lai kee sN. 1906 tk daa hai / aap apnnee guruu acaariaa srii rtiilaal dii trhaaN hii mhaan acaariaa sn| aapnee hii srii ruup cNd jii mhaaraaj nuuN diikhiiat kiitaa / aapnee bhutee saaree g thaaN diiaaN nklaaN kiitiiaaN / . (113)

Page #141
cmtkaarii prbbaavk sii ruupcNd jii mhaaraaj . pNjaab vic maaleerkoottlee daa jain itihaas vic aapnnaa sthaan hai / is .. s'hir nee jain smaaj nuuN mhaan saadhuu prdaan kiitee hn / unhaaN vic srii ruup cNd jii mhaaraaj daa aapnnaa sthaan hai / pNjaab dee hii nhiiN, saaree bbaart vrs' vic s'rii ruup cNd jii mhaaraaj dii upaasnaa, acaariiaa s'ii jindHt suurii dii trhaaN hai / aap daa jnm sN: 1868 maagh dii dsmii nuuN ludhiaannaa vikhee hooiaa / ih s'hir aap dee naankee ghr sii / bcpn vic hii aap nuuN mhaan cmtkaarii acaariiaa rtii raam jii mhaaraaj dee updees' sunnn daa maukaa miliaa| | subb krm sdkaa sN: 1894 phgunn vdii 12 nuuN aapnee brraudaa hriaannaa vikhee aap nee sNskrit paakit vidvaan srii nNd laal jii mhaaraaj tooN saadhuu jiivn rhinn kiitee / aap daa jiivn cmtkaaraaN naal bbriaa piaa hai / aap dee dhrm prr tooN mhaaraajaa pttiaalaa kaaph'ii prbbaavit sn / tpHsiaa hii aap daa jiivn sii / aap nee s ree utr bbaart vic dhrm prcaar kiitaa / , s'N: 1937 jNtth sudii 12 nuuN aap daa svrgvaas jgraavaaN vikhee hooiaa| aHp daa smaark joo 31 taavaaN vikhee aHj vii lookaaN nuuN ahiNsaa, sHc, tp atee dhiaan d: sNdees' dee rihaa hai / acaariaa puuj' s'ii amr siNgh jii aj pNjaab vic ghuNmnn vaalee 95% sthaank vaasii puuj srii amr siNgh jii dee privaar naal sNfdht hn ! aap daa jnm sN. {862 vaisaakh kris'naa 6 nuuN amritsr vikhee hooiaa| aap dee pitaa srii buHdh siNgh jii sn atee maataa srii krmoo deevii jii sn| aap dee maataa fpitaa joo hrii daa dhNdaa krdee sn / us s'meeN pNjaab vic mhaaraajaa rnnjiit siNgh daa raaj sii / aapdee tiNn bbraa sn / mr siNgh, meehr cNd atee amr siNgh / aap sbb tooN choottee sn ! aap nuuN viupaat sNbNdhii kii vaar dilii, jai puur jaannaa paiNdaa sii / bcpn tooN hii aap nuuN dhaarmik sNskaar virjht vic milee sn / aapnee choottii umr vic urduu, hiNdii atee phaarsii daa cNgaa adhiain kr (114)

Page #142
liaa| 16 saal dii umr viHc aap jii dii s'aadii siaalkoott nivaasii s'rii hiiraa laal atee aatmii deevii dii spuHtrii jvaalaa deevii naal kr ditii gii / viaah tooN thoorraa smaaN baaad aap jii dee maataa pitaa daa svrgvaas hoo giaa / kNm daa saaraa bbaar aapnnee sir aa giaa / aapdee ghr doo puHtriiaaN atee tiNn puHtr hooee / pr bHd kismtii naal tiNnooN puHtr choottii umr dee vic mr gee| ihoo brraa kaarnn sii jis kaarnn aap nuuN sNsaar dee suHkh jhuutthee tee lg pee / kujh smeeN vaaad aap jii dii dhrm ptnii daa svrgvaas hoo giaa / aapnee doohaaN dhiiaaN dee viaah yoog kulaaN vic krkee saath bnnn daa iraadaa kiitaa niraa adhaar lgn aapnee apnnii dukaan daa prbNdh apnnee pNj muniimaaN nuuN sNbbaal ditii / sNptii apnnee dHhtee kirpaa raam nuuN sNbbaal kee dilii vic viraajmaan acaariaa s'rii raam laal jii mhaaraaj paas diikhiaa grhinn kiitii / aapdee jiivn tooN prbbaavit hoo kee sunaam dee doo upaask s'rii raam rtn jii s'rii jHatii daas nee vii aapdee naal saadhuu jiivn grhinn kiitaa| ih s'ubb dihaarraa sN: 1898 vaisaakh kris'naa 2 sii / us smeeN aapdii umr 36 saal dii sii| aap s'aastraaN dee mhaan jaannkaar, mhaan prcaark sNt hooee hn / aapnee pNjaab, raajsthaan, diHlii, utr prdees'aavaaN dee kheetraaN vic jain dhrm daa jhNddaa jhulaaiaa / hj'aaraaN lookaaN nee aaNpdii preernnaa naal apnnee jiivn daa kliaan kiitaa| aap buHddhee saadhuuaaN dii seevaa krn vic vii bhut ms'huur sn| aapnee maarvaarrii saadhuu gNgaaraam jii dii tHd tk seevaa kiitii, jHd unhaaN nuuN jiivn raam naaN daa ceelaa praapt naa hoo giaa / ihoo jiivn laal jii, s'vNtaaNvr muurtii puujk sNt vijai nNd jii dee sthaankvaasii guruu sn / s'rii vijai nNd daa sthaankvaasii naaN s'rii aatmaa raam sii ! sN. 1913 vais'aakh kris'n 2 nuuN dilii vikhee aap nuuN acaariaa pdvii praapt hooii / aaNpnee aneekaaN grNthaaN diiaaN nklaaN tiaar kiitiiaaN / aap apnnee smeeN dee mhaan crcaavaadii sn / unhaaN dii likhiaa dyaastk naaN daa grNth mildaa hai| aap dee coolee ceeliiaaN dii ginntii 90 dee kriib sii / aapdaa svrgvaas sN. 1939 nuuN haarr kris'n duuj nuuN amritsr vikhee hooiaa| aHj pNjaab vic ghuNmnn vaalee jiaadaa saadhuu saadhviiaaN daa sNbNdh acaariaa srii amrsiNgh jii naal hai / joo aap nuuN apnnaa guruu mndee hn| (115)

Page #143
acaariaa buHdhii vijai (buuttee raaee jii aap pNjaab vic tHpaa gHchaaN daa prcaar krn vaalee philee jain munii sn aapdaa jnm sN: 1863 vic ludhiaannaa jilee dee bhiloolpur piNdd tooN 7-8 miil duur dulvaaN piNdd vikhee hooiaa, aapdee pitaa tteek siNgh maataa krmaaN sii ! aap jaat dee jHtt siHkh sn aapnee sN: 1888 nuuN s'ii naagr mHl 4 s'veetaaNvr sthaank vaasii diikhiaa hinn kiitii / us smeeN srii naagr ml jii mhaaraaj diHlii vikhee viraajmaan sn ! aapdaa naaN buuttee raaee rkhiaa giaa / aap 17 saal is jain sthaankvaasii diikhiaa paal kee sNvt 1912 vic tpaa gHch, jain muurtii puujk munii bnnee / uthee aapdaa naaN srii bdhii vijai piaa / aapdee gur muurtii puujk guruu srii mnnii vijai ahimdaabaad vic viraajmaan sn ! aapdee naal aapdee doo hoor munii muul cNd jii atee vidhii cNd vii is sNprdaaee vic s'aaml hooee / aapnee sN: 1831 vic teeraapNthii jain acaariaa srii jiit mHl jii naal joodhpur vikhee caumaasaa kiitaa / sN. 1892 tooN 1893 tHk aap dilii vikhee aapnnee guruu jii dii seevaa vic rhee / aapnee sthaankvaasii acaariaa sii raam laal jii naal vii dhrm crcaa kiitii / aapnee sN: 1932 vic srii aatmaa raam smeet 15 sthaankvaasii jain muniiaaN nuuN apnnee naal s'aaml kiitaa | aap ik trhaaN naal muurtii puujk phirkee dee mhtHv puurnn acaariaa sn / aapnee hii philaaN tpaagHddh dii mhtHv puurnn saadhuu nis'aanii piilii cHdr pNjaab viHc phinnnii s'uruu kiitii / aapnee apnnee jiivn vic 8 jain mNdraaN dii sthaapnaa krvaaii ! aNt vic sN: 1938 nuuN aapdaa svrgvaas ahimdaavaad vikhee hoo giaa| acaariaaN srii vijai nNd jii (aatmaa raam jii) aap daa jnm lhiraa piNdd vic thisiil jiiraa (phiroojpur) vikhee sN. 1894 nuuN kpuur gootr dee khHtrii kuHl vic hooiaa| aapdee pitaa gnnees'cNd atee maataa ruupaa deevii jii sn / aapdee pitaa kuHjh smaaN rnnjiit siNgh dii phauj vic (116)

Page #144
k nookrii krdee rhee / pitaa jii dee svrgvaas tooN baaad aap jiiraa nivaasii jHdhaa mHl kool rhinn lgee / joo aap dee pitaa daa puraannaa miHtr sii / s'rii joodhaa mHl pHkee sveetaaNvr sthaankvaasii jain sn| ihoo kaarnn sii ki s'rii aatmaa raam jii daa paaln poosn jain sNskaaraaN vic hooiaaN| aaNp bcpn tooN hii teej' bHdhii dee maalk sn / sN: 1910 nuuN 16 saal dii umr viHc aapnee maaleer koottlee puuj s'rii jiivn ml jii paas s'veetaavr sthaank vaasii munii diikhiaa grhinn kiitii / 5-6 saal vic hii aapnee 32 s'aastr prr lee| pheer aagree vikhee s'rii rtn munii jii mhaaraaj paasooN crnnii, niryuktii ttiikaa atee bbaas'y prroo / aapnee 22 saal sthaankvaasii munii dhrm daa paaln kiitaa / sN. 1932 nuuN aapnnee 15 saathiiaaN naal ahimdaabaad vikhee, s'rii budhii vijee tooN sveetaavr muurtii puujk tHpaa gHch diikhiaa grhinn kiitii / aapnee aneekaaN sthaanaaN tee nveeN jain mNdr bnvaaee / puraannee mNdr dii murNmt dii preernnaa ditii / sN. 1943 mgr vdii 5 nuuN aap nuuN paaliitaanee vikhee acaariaa pdvii milii aapdaa aanNd vijee tooN acaariaa vijai aanNd hoo giaa / aapnee 12 cHliiaaN nuuN munii diikhiaa ditii / istooN chutt 27 hoor saadhuuaaN nuuN aapnee deekhiaa daa paatth prraaiaa| aapdii preernnaa naal philee vis'v dhrm smeeln vic s'rii viir jii raaghv jii gaaNdhii amrkaa gee| is smeeln vaar aapnee s'ikaagoo prs'nootr likhii / is smeeN aariaa smaajii atee iisaaii, jain dhrm vaaree glt prcaar kr rhee sn / aapnee agiaantimr bbaaskr aadi mhaan grNth raahiiN is prcaar daa mukaablaa kiitaa| arth kiitee / aap giaa / pr svaamii j'hir deenn kaarnn aap mhaan kraaNtiikaarii leekhk, kvi atee smaaj sudhaark atee vidiaa prsaark sn / aapnee kii dhrmaaN dee mukhiiaaN naal s'aastr daa svaamii diaa nNd jii naal vii s'aastr arth thi hoo jii joodhpur phuNcn tooN philaaN ajmeer vic rsooiiee raahiiN maar ditee gee| aap puraatn jain saahit dii sNbbaal lii grNth bbNddaar daa nirmaan kiitaa / jinhaaN dee nirmaan daa smaaN sN. 1924 tooN 1950 hai / aap utrprdees', raajsthaan, gujraat, pNjaab dee duur duraarree ilaakiaaN vic dhrm caar kiitaa| sN. 1953 jeetth sudii 8 nuuN aapdaa svrgvaas gujraaNvaalee vikhee hooiaa| jithee aHj vii aapdaa smaadhii mNdr hai| (117)

Page #145
acaariaa soohn laal jii mhaaraaj aapdaa jnm sN: 1909 nuuN mNddiaal (jilaa psruur) paakistaan vikhee hooiaa, aap dee pitaa srii mthuraadaas atee maataa sriimtii lchmii deevii sii / sN: 1933 vic aapnee acaariaa srii raam bkhs' dee clee s'rii dhrm cNd paasooN jain diikhiaa grhinn kiitii| sN: 1951 ct eekaads'ii nuuN aap nuuN ludhiaannaa vikhee yuvaaacaariaa pHdvii praapt hooii / sN. 195) nuuN aapnuuN acaariaa pdvii praapt hooii / aapdee guruu bbii dee ceelee srii dhniiraam jii sn atee dhniiraam jii dee clee s'rii kris'naa acaariaa sn / inhaaN srii jineeNdr pNckuulaa dii sthaapnaa kiitii / joo utr bbaart dii aadrs' jain vidiak sNsthaa hai / adaariaa soohnlaal jii dee 12 ceel sn : inaaN clee vicooN tpsvii raiHdd raaee jii hooee sn / unhaaN gaiNddee raaee dee clee gnnii udeecNd jii mhaaraaj sn, joo ki aapnnee smeeN dee mhaan s'aastr aarthii sn / acaariaaN s'ii mautiiraam jii mhaaraaj bbgvaan mhaaviir dii prNpraa vicooN puuj srii mootii raam jii pNjaab dee anmool hiiree sn / aapdaa jnm khtrii kul vikhee sNtth laalaa prsiHdhii laal dee ghr hooiaaN aap jii dii maataa daa naaN ys'vNtii sii / sN: 1880 haarr sukl hai : bcpn tooN hii aap dii mhaantaa dee gunn prgtt hoonnee s'uruu hoo gee sn / aapdii jnm bbuumii . ludhiaannee dee kool piNd bhiloolpur sii / * kuHjh smaaN paa kee aap ludhiaannaa aa kee dukaan krn lgee / ithee aapdee tiNn doost s'rii rtn cNd, srii moohlaal atee s'rii kheetaaraam aapdii dhaarmik bbaavnaa tooN bhut preerit sn / ithee hii aap nuuN puuj acaariaa srii amrsiNgh dee dhrm updees' sunnn daa maukaa miliaa / dhrm updees' tooN prbbaavit hoo kee aap tee aap dee tiNn doostaaN ' nee jain saadhuu diikhiaa grhinn kiitii| aapdii diikhiaaN sN: 1911 haarr kris'naa ds'mii hai / aapnnee guruu tooN jain, ajain g thaaN daa dduuNghaa adhiain kiitaa | aapnee munii vilaasraaee, mustaak raaee jii, raam bkhs' jii dii tnooN khn sNvaa kiitii / (118).

Page #146
puujee acaariaa jii dee svrgvaas smeeN aap maaleerkNttlaa viraajmaan sainuuN, puuj amrsiNgh jii tooN baaad acaariaa raam bkhs' jii nuuN ih pdvii milii / pr aap 21 din baaad svrg sidhaar gee / jain sNgh nee aap nuuN acaariaa pdvii sN 1939 jeetth dee s'ukl pHkh nuuN ditii / sN: 953 tooN sN: 1958 tk aap lgaataar ludhiaannaa rhee / aapnee is smeeN srii 3hn laal jii nuuN yuuvaa acaaiaa pdvii ditaa / | apdaa svrgvaas sN 1958 bbaadooN kris'naa 11 nuuN ludhiaannaa vikhee hoo giaa / jithee aapdaa smaark aHj vii jain smaaj nuuN bbgvaan mhaaviir dee sidhaaNtaaN tee cln dii preernnaa diNdaa hai / acaariaaN srii raam bkhs' jii acaariaa amr siNgh jii dee baaad raam bkhs' jii pNj b cain sthaankvaarrii sNgh dee acaariaa bnnee / aapdaa jnm sN: 1908 vic albr (raajsthaan) vikhee sN: 1885 nuuN hooiaa sii / inhaaN 23 saal dii umr vic ptnii smeet jain saadhuu diikhiaa grhinn kiitii| aapdee pNj clee sn| unhaaN vic srii vis'n cNd muurtii puujk saadhuu bnn gee / tHpsvii maayaaraam jii vii aapdee ceelee sn ! pNjaab keesrii srii preem cNd jii mhaaraaj dee baabaa guruu maaiaa raam hii sn / aap nuuN acaariaa pdvii sN. 1939 nuuN maaleer koottlaa jtth kis'naa tiij nuuN praapt hooii / pr is mhtv puurnn pdvii tee 21 din hii rhi skee / : 1939 jeetth kris'naa 9 nuuN aapdaa maaleerkoottlaa vikhee svrgvaas hoo giaa / aap mhaan tHpsvii sn / aapnee pNjaab, hriaannaa, diHlii, raajsthaan viHc prcaar kiitaa | munii srii saalg raam jii aapdaa jnm dhuurii dee njdiik bbHdlvrr vikhee laalaa kaaluu raam dee ghr ' sN: 1924 nuuN hooiaa / 6 saal dii umr vic piNdd dee skuul vic prrn baitth gee / pr aap bcpn vic dhrm ahiNsk sn / kooii ghrree jaaN bld nuuN maardaa . (119)

Page #147
taaN aap trrph utthdee sn / ikvaar dhuurii dee ik braahmnn naal aapdii doostii hoo gii : aapnee apnnee * dHst tooN joots' vidiaa sikh lii sii / maataa pitaa tee lHkh aakhnn tee vii ap : viaah lii tiaar naa hooee / vairaag daa kaarnn ik vaar aap apnnee bbraa naal bbHdl vHrr aa rhee sn / rstee vic citaa jl rhii sii / dooveeN bbraa ghbraa gee / srii saalgraam prbbuu daa naaN jpnn lgaa / aapdaa bbraa gs' khaa kee gir piaa atee kujh dinaaN baaad mr giaa ! aapdaa duusraa bbraa acaank biimaar hoo giaa atee uh vii mr giaa ! inhaaN ghttnaavaaN nuuN aapnnee dil dimaag tee dduuNghaa asr paaiaa / aapnuuN jnm mrn daa bbeed smjh aa giaa / aapnee 19 saal dii umr vic baabaa jai raam daas paas sN: 1946 nuuN khrrr (jilaa rooprr) vikhee saadhuu diikhiaa grhinn kiitii ! aapnee jain smaaj nuuN mhaan acaariaa aatmaa raam jii vrgaa claa diHtaa, aapdaa svrgvaas sN: 1996 nuuN hoo giaa / acaariiaa s'rii vijai vHlbb suurii aap tpaa gHch muurtii puujk phirkee dee mhaan acaariiaa hooee hn / aap daa jnm sN: 1927 kHtk bbaaii duuj nuuN brroodaa vikhee hooiaa| aap dee pitaa diip cNd atee maaN iHchaa baaii sii / aap dee maataa pitaa nee aap daa naaN chgn laal rkhiaa / 17 saal dii bbrii jvaanii vic aap nee raadhnpur (gujraat) vikhee acaariiaa vijai nNd (aatmaa raam jii) koolooN tpaa gHch dii munii diikhiaa dhaarn kiitii| aap nee saadhuu bnndiaaN hii jain atee ajain - 'baaN daa dduuNghaa adhiain kiitaa | aap sNskrit, praakrit, gujraatii, raajsthaanii, pNjaabii bbaas'aaNvaaN dee cNgee jaannkaar sn / aap dee updees' dii bbaas'aa gujraatii atee hiNdii sii / aap daa prcaar kheetr j'iaadaa pNjaab hii sii / (120)

Page #148
acaariiaa vijai vHlbb mhaan smaaj sudhaark, sikhiaa prcaark hooee hn / aap nee jain eektaa lii tn atee mn naal kNm kiitaa / aap jii jii preernnaa naal 3 kaaleej, 7 skuul, 7 dhaarmik paatths'aalaavaaN, 6 jain laaiibreeriiaaN, 6 vaacn liaaN atee 2 juun guruukulaaN d nirmaan hooiaa| aap diiaaN prsiHdh sNsthaavaaN vicooN s'rii mhaaviir jain vidiaaliaa phNbii atee s'rii aatmaa nNd jain guruu kul gujraaNvaalaa prsiHdh hn / ap istrii sikhiaa dee bhut himaaitii sn / chuuaachuut, s'raabbNdii, khHdr prcaar nuuN lai kee aap gaaNdhii jii dee sidhaaNtaaN daa prcaar krdee rhee / aap kaaNgrs, khilaaph't aaNdooln dee mhaan himaaitii sn / aap nee hiNduu muslmaan eektaa lii ajeehaa kNm kiitaa ki aap nuuN look pNjaab keesrii aakhnn lHg pee / aap nee aneekaaN grNth, kvitaavaaN, bbjn, puujaa vidhiiaaN nuuN likh kee jain dhrm daa prcaar kiitaa / 1947 dee dNgiaaN smeeN aap nee gujraaNvaalee dii jain biraadrii naal kaaph'lee dii s'kl vic kuuc kiitaa, jdooN ki srkaar nee aap lii hvaaii jhaaj' daa iNtj'aam kr diHtaa sii| aap nee jNn sNgh nuuN prmukh rkhiaa atee hj'aaraaN bbraavaaN naal shii slaamt bbaart prtee / aap mhaan s'aastraarthii sn / aapnee apnnee giaan raahiiN pNjaab, uHtr prdees', gujraat, mhaaraas'ttr vic jain dhrm daa naaN roos'n kiitaa| aap dii preernnaa naal 5 dhrms'aalaavaaN 11 jain upaasree (bbvn) daa nirmaan hooiaa / aap nee aneekaaN vaar jain tiirth dii yaatraa kiitii / kaaNgrraa tiirth nuuN prkaas' vic liaaunn daa soohraa aap dee sir hai| aap nee smaanaa, laahaur, saaddauraa, khaank ddoograa, ksuur, raaeekoott, hus'iaarpur, ph'aaj'ilkaa, siaalkoott, binaulii atee brraut vikhee jain mNdraaN atee muurtiiaaN dii sthaapnaa kiitii / aap nuuN sN: 1981 vic acaariiaa pdvii milii / sN: 1974 vic aap nee paattn dee akaal piirrtaaN dii mdd lii ph'Ndd sthaapit kiitaa / sN: 2010 vic bNbii vic shdhrmiiaaN (jain) lii ik ph'Ndd kaaim kiitaa / is ph'Ndd raahiiN aneekaaN beeruj'gaaraaN nuuN rooj'gaar miliaa| aap daa svrgvaas saavn 11 sN: 2010 nuuN bNbii vikhee hooiaa / ithee hii aap dii smaadhii hai / aap ik mhaan dees'-bbgt sn / pN: mNtii laal neehruu, pN: mdn moohn maalviiaaN, vlbb bbaaii ptteel atee mooraar jii deesaaii aap tooN mhaan prbbaavit sn / aneekaaN raajee mhaaraajee atee raajkumaaraaN nee aap dee updees'aaN tooN prbbaavit hoo kee maas atee s'ikaar chHdd diHtaa| (121)

Page #149
acaariiaa smudr vijai jii aap acaariiaa s'rii vHlbb vijai tooN baaad unhaaN dii gHdii tee viraajmaan hooee / aap daa jnm mHghr sudii 11 sN: 1948 . nuuN paalii ngr raajsthaan vikhee hooiaa / aap dee pitaa seetth s'oobbaacNd atee maataa dhaarnii deevii sii / unhaaN baalk daa naaN sukhraaj rkhiaa / sN: 1967 phgunn vdi 7 nuuN 19 saal dii umr vic aap nee s'rii vijai vHlbb suurii dee ceelee upaadhiaaee s'rii soohn vijai tooN jain munii diikhiaa grhinn kiitii / sN: 2009 maagh sudii 5 nuuN aap nuuN acaariiaa pdvii milii| aapee mhaan guruu bbgt, griibaaN dee hmdrd atee cmtkaarii saadhuu sn / aap nee jain eektaa lii aapnnaa sbb kujh vaar diHtaa / aap nuuN caaree jain smaajaaN vlooN jiNn-s'aasnrtn dii pdvii diHtii gii / aap vii acaariiaa vijai vHlbb dii trhaaN mhaan smaaj sudhaark, mhaan sikhiaa prsaark munii sn| aap jii dii kirpaa naal pNjaab srkaar vlooN skuul dee bciaaN nuuN aNddaa deenn dii skiim tthHp krnii pii / aap nee bbaart, ciin yudh smeeN jain smaaj nuuN hr pHkhooN bbaart srkaar dii bbrpuur mdd krn dii preernnaa kiitii / aap daa svrgvaas sN: 2034 jeetth vid 8 nuuN muraadaabaad vikhee hooiaa| acaariiaa kaaNs'ii raam jii s'rii aap daa jnm mshuur (paakistaan) vikhee sN: nuuN hooiaa / aapnnee pitaa s'rii goobiNd s'aah atee maataa 1941 haarr kris'naa 1 s'riimtii raadhee deevii sii| tpHsvii s'rii gaiNddee raaee jii mhaaraaj nee inhaaN dee mhaapurs' hoonn baaree philaaN hii aakh diHtaa sii| sN: 1960 mHghr kris'naa 7 nuuN kaaNdhlaa (utr prdees') vikhee acaariiaa soohn laal tooN diikhiaa grhinn kiitii| phHgnn s'uklaa 6 sN: 1969 nuuN aap nuuN aNmritsr vikhee yuvaa acaariiaa pdvii milii / sN: 1992 phHgnn s'klaaN 2 nuuN smucee jain sNgh nee aap nuuN acaariiaa pdvii diHtii / aap jain eektaa dee mhaan smrthk sn| aap aakhdee sn saanuuN naarNgii nhiiN, sgooN khrbuuj'aa bnnnaa caahiidaa hai / naarNgii baahrooN ik dikhaaii diNdii hai| (122)

Page #150
s'ukl pr khuHlnn tooN baaad bhut hiHsiaaN vic vNdd jaaNdii hai| khrbuuj'aa, baahrooN bbaaveeN aHdd vikhaaii deeveeN, pr aNdrooN ik huNdaa hai / jaun ph'irkee khrbuujee hn / naarNgii vaalii saanuuN kooii gHl nhiiN krnii caahiidii td hii jain dhrm untii kr skdaa hai " aap dee prmukh ceeliaaN vicooN prvrtk s'rii s'klcNd jii mhaaraaj sn jinhaaN hiNdii vic aneekaaN jain grNth likhoo / jinhaaN vic inhaaN raahiiN likhii jain rmaainn atee jain mhaabbaart prsidh hai / cNd jii dee ceelee s'rii mhiNdr munii jii sn / jinhaaN vikhee hai / s'rii mhiNdr munii jii dee prmuHkh s'is' s'rii sumn munii jii mhaaraaj hn / aap hiNdii, aNgreej'ii, pNjaabii, gujraatii, raajsthaanii, praakrit, paalii, sNskrit bbaas'aavaaN dee mhaan jaankaar hn / unhaaN jNn dhrm tee aneekaaN pustkaaN likhiiaaN hn / aap mhaan jain itihaaskaar hn / aap nee aneekaaN puraatn grNthaaN dii saar sNbbaal kiitii hai / acaariiaa kaaNs'ii raam jii mhaaraaj daa svrgvaas sN: 2002' jeetth kris'naa 8 nuuN hooiaa / daa smaark maaleer koottlee acaariiaa vijeeNdrdin suurii jii aap s'veetaaNbr tpaagHch dee vrtmaan jain acaariiaa hn / aap daa jnm gujraat dee bddHlaa j'ilee dee piNdd saalpur vikhee hooiaa / aap jaat dee prmaar khtrii hn / aap dee pitaa goopaal siNgh atee maataa s'riimtii sn| aap daa jnm sN: 1990 kHtk vdi nuuN hooiaa / aap daa bcpn daa naaN moohn bbaaii 12 saal dii umr vic aap dee maataa pitaa svrg sidhaar gee| aap daa paalnn poos'nn aap dee caacee nee kiitaa| aap nee skuulii prrhaaii dee naal naal jain dhrm daa adhiain kiitaa / sN: 1998 phHguun s'uklaa 5 nuuN 18 saal dii umr vic aap nee acaariiaa vijai vHlbb dee pootee ceelee munii vinee vijai tooN jain saadhuu jiivn aNgiikaar kiitaa atee aap daa naaN iNdr vijee munii piaa| aap jii nee acaariiaa vijai vHlbb suurii tooN lgaataar 6 saal jain s'aastraaN daa dduuNghaa adhiain kiitaa / acaariiaa jii dee svrgvaas tooN baaad aap nuuN acaariiaa sdr vijee jii dii seevaa krn daa subbaag miliaa| aap jii dii dhrm prcaar s'ktii vis'aal hai / aap nee prmaar jaatii dee 5000 viaktii nuuN jain dhrm vic s'aaml kiitaa| (123)

Page #151
sN: 227 maagh vdii 5 nuuN aap nuuN bNbii vikhee acaariiaa pdvii prdaan kiitii gii / aap acaariiaa smuNdr vicooN dii svrgvaas hoonn tk sNvaa krdee rhee / aap nee aneekaaN jain mNdr bnnvaaee hn / aneekaaN puraannee mNdraaN dii murNmt krvaaii hai / aj kl aap gujraat vikhee dhrm prcaar kr rhee hn / aap jain eektaa dee kHttrr smrthk atee smaajik buraaiiaaN virudh lrrn vaalee acaariiaa hn / acaariiaa vijai kml suurii aap braahmnn jaatii naal sbNdhit sn ! philaaN aap utraadh laukaa-gHch prNpraa dii srsaa dii gHdii dee puuj sn / phir aap nee bis'n cNd jii mhaaraaj tooN sveetaaNbr sthaanaik vaasii jain diikhiaa lii / aap bis'ncNd aadi 16 saadhuuaaN vicooN ik hn jinhaaN sthaankvaasii prNpraa tiaag kee munii prNpraa grhinn kiitii / aap munii bis'ncNd dee ceelee sn / aap nuuN gujraat muurtii puujk siNgh nee acaariiaa pdvii diHtii / aap nee acaariiaa s'rii vijai , nNd jii dii gujraaNvaalee vikhee smaadh daa niiNh pHthr rkhvaaiaa sii / aap dee doo ceelee sn / (1) lbdhii vijai (2) viir vijai / aap nee mnii viir vjee dee ceelee munii daan vijee nuuN acaariiaa pdvii diHtii / aap dee ceelee aHj kHl gujraat vic ghuNm rhee hn / svaamii baabaa jai raam daas jii aap daa jnm piNdd ruupaaheerrii vikhee sN: 1920 nuuN hooiaa| aap dee pitaa srii naulHkhaa ml atee maataa sriimtii bbHlii deevii sn / bcpn tooN hii aap nuuN sNsaar dee bboogaaN prtii nph'rtee sii . 6 saal dii umr vic skuul vic daakhl hooee / aap dee ghr vaalee aap daa viaah krnaa caahuNdee sn| pr aap nuuN tiaag naal rucii m| ap vaidk sniaasii bn gee / jikhee saaree look aap nuuN baabaa jii aakhdee sn / aap dee ddr raajpuree tooN 2 miil duur miilpur vikhee sii / aap sniaasii taaN bnn gee / prNtuu aap nuuN sHc gruu dii bbaal jaarii rHkhii| aap aapnnee ik miHtr jiivaaraam brhmnn raahii jNn saadhuuaaN dee sNprk vic aaee / (124).

Page #152
aap nee gnnpt raaee jii mhaaraaj paasooN sN: 1944 vic , maachiivaarree vikhee jain saadhuu diikhiaa grhinn kiitii / saadhuu bnnn tooN philaaN aap nee aapnnaa ddeeraa aapnnee ik sNniaasii nuuN sNbbaal diHtaa / aap mhaan tpsvii, buddhee atee nveeN saadhuuaaN dii seevaa krdee sn / us smeeN kooii chaapaakhaanaa nhiiN sii / aap s'aastraaN diiaaN nklaaN krkee saadhuuaaN nuuN bbeett krdee sn / aap dii likhaaii vii bhut suNdr sii / aap dii prnnaaN naal aneekaaN mhaan aatmaavaaN nee saadhuu dhrm grhinn kiitaa| aNt 70 saal dii umr vic aap jii daa svrgvaas hoo giaaN / aap dee doo clee sn / (1) srii saalgraam (2) srii gooviNd raam / munii sii saalg raam jii aap daa jnm dhuurii dee nj'diik bbHdlvHdd vikhee s'rii kaaluu raam dee ghr sN: 1924 nuuN hooiaa / 6 saal dii umr vic piNdd dee skuul vic prrhn baitth gee / pr aap bcpn vic prm ahiNsk sn / kooii ghrree jaaN bld nuuN maardaa taaN aap trrph' utthdee sn / ik vaar dhuur dee ik braahmnn naal aap dii doostii hoo gii / aap nee aapnnee doost tooN joots' siHkh liaa / maataa pitaa dee lHkh aakhnn tee vii aap viaah lii tiaar naa hooee / vairaag daa kaarn ik vaar aap aapnnee bbraa naal bbHdlvHdd aa rhee sn / rstee vic citaa jl rhii sii / dooveeN bbraa ghbraa gee / srii saalg raam prbbuu daa naaN jpnn lHgaa | aap daa bbraa gs' khaa kee ddig piaa atee kujh dinaaN baaad mr giaa| aap daa duusraa bbraa acaank biimaar hoo giaa atee uh vii mr giaa / inhaaN ghttnaavaaN nee aap dee dil dimaag tee dduuNghaa asr paaiaa | aap nuuN jnm mrn . daa bbeed smjh aa giaa / aap nee 19 saal dii umr vic aapnnee baabaa jai raam daas paas sN: 1946 nuuN khrrr (j'ilaa rooprr) vikhee saadhuu diikhiaa grhinn kiitii / aap nee jain smaaj nuuN mhaan acaariiaa aatmaa raam jii vrgaa cHlaa diHtaa / aap daa svrgvaas 1996 nuuN hoo giaa / (25)

Page #153
acaariiaa amoolk ris'ii jii ris'ii ph'irkee dee is mhaan acaariiaa daa jnm sN: 1934 nuuN bbupaal vikhee hooiaa| pitaa s'rii kstuur cNd atee maataa hulaasii baaii sii / bcpn vic aap jii dii maataa daa svrg vaas hoo giaa / baap tee puHtr nee jain saadhuu bnnn daa ph'aislaa kr liaa aap nee s'N: 1944 vic munii dhrm grhinn kiitaa / aap nee acaariiaa rtn ris'ii jii mhaaraaj tooN jain s'aastraaN daa dduuNghaa adhiain kiitaa| aap 7 saal jain aagm abbiaas krdee rhee / sN: 1989 nuuN aap nuuN ris'ii ph'irkee daa acaariiaa bnnaaiaa giaa / aap nee jaun itihaas daa ajeehaa kaarnaamaa kr vikhaaiaa joo naa philaaN kisee nee kiitaa sii atee naa hunn tk kisee nee kiitaa sii| aap nee sikNdraabaad vic rhi kee 32 s'aastraaN daa hiNdii anuvaad 3 saal vic sNpuurn kiitaa / ih anuvaad bhut hii srl hai / praakrit naa jaannn vaalaa brree araam naal ih anuvaad smjh skdaa hai / aap dee ih s'aastr ik hii bbgt nee chpvaa kee muph't vNdd diHtee / aap nee 70 grNth hiNdii vic likhee / jinhaaN vic jain tHtv prkaas' prmukh hai / aap dee grNthaaN daa anuvaad gujraatii, mraatthii, kNnrr atee urduu bbaas'aa vic vii mildaa hai / burraapee vic aap nee pNjaab dee bbiNn bbiNn sthaanaaN tee dhrm prcaar kiitaa / sN: 1992 vic aap diHlii caumaas lii phuNcee / pNjaab, hriaannee dee look aap dee drs'naaN lii khaan dees' tk phuNcee / sN: 1993 vic aapdaa svrgvaas hoo giaa / ik suniaar aap jii daa jnm aap daa jnm gujraaNvaalee dee kriib bbkhrriaaN vaalii vikhee dee ghr hooiaa| aap dee pitaa s'rii dault raam jii sn| jithee sN: 1937 kHtk s'uklaa nuuN hooiaa / bcpn daa naaN lchmn daas sii / aap dee pitaa dee ik jain miHtr sn bbgt buHddhaamuHl / choottii umr vic hii aap nuuN jain saadhuuaaN nuuN sunnn daa subbaag miliaa / inhaaN smeeN aap jii dee pitaa daa svrgvaas hoo giaa / aap nuuN sNmaar asaar jaapnn lHgaa| sN: 1953 nuuN acaariiaa vijai vHlbb suurii daa aap nuuN sNprk praapt hooiaa / sN: 1954 vaisaakh s'uklaa 8 nuuN aap nee s'rii vijai vHlbb suurii tooN 'jain saadhuu diikhiaa smeeN s'rii vijai vHlbb naaroovaal j'ilaa siaalkoott vikhee viraajmaan sn / aap daa grhinn kiitii| us (126)

Page #154
naaN lchmndaas tooN munii llit vijai rkhiaa giaa| aap nee sNskrit praakrit atee gujraatii jain atee ajain saahit daa dduuNghaa adhiain kiitaa | sN: 1993 vaisaakh s'uklaa nuuN aap nuuN acaariiaa pd vii milii / aap nee aneekaaN vidiak sNsthaavaaN daa nirmaan kiitaa| inhaaN vic gujraaNvaalee vikhee : jain guruu kul dii sthaapnaa prmukh hai / aap nee aneekaaN mNdraaN dii tiirth yaatraa kiitii / | aap nee 5 prmukh g th likhee hn (1) mhaaviir sNdees' (2) srii kumaar paal critr (3) srii hiiraa vijai critr (4) srii klp tr hiNdii ttiikaa / sN: 2006 maagh sudi 9 nuuN dhuddaal piNdd vic aap daa svrgvaas hoo giaa / aap daa smaark phaalnaa vikhee bnaaiaa giaa hai / upaadhiaaee s'ii soohn vijee jii aap daa jnm sN: 1938 maagh sudii 3 nuuN jNmuu vikhee hooiaa| aap dee bj'urgaaN dii ks'miir raaj vic bhut cNgii sthitii sii / aap daa naaN bstaa ml sii| pitaa daa naaN nihaal cNd atee maataa sriimtii untii deevii jii sn / nee aap baal mcaarii sn / sN: 1960 bbaadooN sudii 13 nuuN 22 saal dii umr vic aap nee jain sthaankvaasii munii gooNdd ml jii tooN saadhuu diikhiaa ghinn kiitii / pr 4 mhiinee baaad aap nee s'veetaaNbr muurtii puujk diikhiaa hinn kr lii / aap dee guruu s'rii vijai vHlk sn / aap jain atee ajain s'aastraaN dee mhaan giaanii sn / aap dii rnnaa naal aneekaaN smaaj sudhaar dee kNm hooee / aap nee vs'iaa naac, baal viaah, buHddhaa viaah, mrn smeeN hNgaamaa aadi rsmaaN dee khilaaph' kaaN kaarii avaaj' utthaaii / aap mhaan dhrm prcaark sn / aap dii rnnaa naal kii ksaaiiaaN nee aapnnaa dhNdaa tk chHdd diHtaa / aap nee srii aatmaanNd jain mhaasbbaa pNjaab dii niiNh rHkhii / aap jain eektaa dee mhaan haamii sn ! aap daa svrgvaas sN: 1982 nuuN gujraaNvaalee , vikhee hooiaa| (127)

Page #155
acaariiaaN vijai prkaas'aanNd , sN: 1968 phaalnn sudii 3 nuuN siroohii jilee dee jddeelii piNdd vic aap daa jnm hooiaa| aap dee pitaa srii taaraacNd atee maataa sumtii deevii sii / sN: 2001 ceet vdii 6 nuuN 32 saal dii umr vic aap nee mnii llit vijai tooN jain saadhuu fkhiaa grhinn kiitii| aap daa philaa naaN hj'aarii ml sii / munii pdm vijai hii aap dee sNsaarii pHkh sHkee bbraa sn jinhaaN 40 tooN vii j'iaadaa jain thaaN daa anuvaad, sNpaadn atee leekh daa kNm kiitaa ! aap nee prsiHdh itihaaskaar atee jain vidvaan srii hiiraa laal dugrr tooN s'veetaaNbt fdriib t jain thaaN daa adhiain kiitaa| aap mhaan tpHsvii, yoogii atee smaaj sudhaark sn / sN: 223! vic hstnaapuu tiirth vikhee aap nuuN acaariiaa pdvii praapt hooii / , aap nee aneekaaN jain tiiraaN dii saar sNbbaal daa kNm apnnii rnnaa naal krvaaiaa | aap nee aneekaaN jain mNdraaN vic nviiaaN muurtiiaaN dii sthaapnaa, griibaaN dii mdd lii phNdd kaaim kiitee / sN: 2032 nuuN aap daa svrgvaas suurt s'hir dee kriib hoo giaa| acaariiaa srii kailaas' saagr suurii aap daa jnm 1972 mHghr sudii 15 jgraavaaN vikhee aroorraa sthaankvaasii jain privaaNr dee laalaa gNgaaraam hlvaaii dee puHtr s'rii raamkris'n dee ghr hooiaa / aap dii maataa sriimtii raamrHkhii sii / bcpn vic aap daa naaN kaaNs'ii raam sii / aap nee aim. ddii. kaaleej vicooN aiph'. ee. atee laahaur dee ais. ddii. kaalj tooN bii. ee. dii ddigrii haasl kiitii / us smeeN aap dii doostii srii sus'iil kumaar jii naaN dee hsnn naal pai gii / doohaaN nee mnii bnnn daa phaislaa kiitaa / kaaNs'ii raam munii s'rii kuNdn laal kool saadhuu bnnnaa caahuNdaa sii atee s'rii sus'iil kumaar srii choottee laal jii mhaaraaj kool / s'rii sus'iil kumaar nuuN ghr vaaliaaN tooN saadhuu bneenn dii aagiaa mil gii jooki ajkl aNtr raas'ttriiaa arhNt sNgh dee acaariiaa hn / jinhaaN sNsaar vic jain dhrm dee aneekaaN keeNdr khoolee hn / pr kaaNs'ii raam nuuN ijaaj't naa milii| ghr vaaliaaN kaaNs'ii raam dii s'aadii raampuraa phuul dii s'aaNtii (128)

Page #156
deevii naal kr diHtii / aap dee ik puHtr paidaa hooii / s'aadii smeeN aap dii umr 16 saal dii sii / aap nee 7 saal sNsaarik sukh bboogee / 2 jnvrii 1938 (sN: 1994) nuuN aap ghr vaaliaaN nuuN dHsee binaa bNbii phuNc gee / tp gHchii acaariiaa s'rii jtiNdr s'aagr kHl aap nee ahimdaabaad vikhee diikhiaa grhinn kiitii| aap daa naaN anNd saagr piaa / aapnee saadhuu bnnn tooN 10 mhiinee baaad nii srii kuNdnlaal jii nuuN is dii suucnaa jgraavaaN vikhee diHtii / aap dee pitaa atee ptnii aap nuuN ahimdaabaad tooN mjbuur krkee vaaps lai gee / pr 4 mhiinee baaad aap phr bbc gee / aap nee srii heemcNd s'aas'r tooN diikhiaa lii / aap daa naaN kailaas' saagr piaa / | aap nuuN sN: 202 dii mHghr vd 11 nuuN srhiNd vikhee acaariiaa pdvii diHtii gii / aap dii preernnaa naal gujraat dee aneekaaN piNddaaN atee s'hiraaN vic dhrms'aalaa, dhaarmik skuul, upaasree, jain mNdraaN daa jhNnirmaann hooiaa hai / aap nee saiNkrree jain muurtiiaaN dii prtis'tthaa krvaaii hai / aap dee ceeliaaN dii ginntii 30 hai / aap nee mhisaanaa vikh bbgvaan sf dr svaamii daa vis'aal jain mNdr bnnvaaiaa hai joo ki ik tiirth hai / inhaaN dii muurtii 14 uHcii 23 ttn sNgmrmr dii bnnii hai / is mHdr naal 65 kmriaaN vaalii * dhrms'aalaa, sainiittooriiam, bboojnlaa, griibaaN lii aas'rm, paatths'aalaavaaN vii bnnii hai / | aap dee brree bbraa s'rii viircNd nee gnnii srii jai vijai paas sN: 2035 nuuN diikhiaa grhinn kiitii / munii srii gnnpt raaee jii aap acaariiaa tiiraam jii dee prmuHkh ceelee sn / aapdaa jnm siaal koott j'ilee dee psruur ksbee vic s: 1906 bbaadooN kris'naa 3 nuuN laalaa gurdaas ml dee ghr hooiaa / aap dii maataa sriimtii gauraaN deevii jain dhrm dee dduuNghee sNskaaraaN vic rNgii hooii sii | maataa pitaa daa asr puur tee hoonnaa subbaavik hai / aap 4 bbraa atee 3 bbainnaaN sn / sN: 194 vic aap daa viaah hoo giaa / (129)

Page #157
aap sraaph'ii daa kNm krdee sn / aap aapnnee kNm vic bhut ms'huur sn / hmees'aa dhaarmik ki aavaaN prtii aap daa dhiaan lHgiaa rhiNdaa sii / vairaag daa kaarnn ik vaar aap naaroovaal tooN vaaps psruur aa rhee sn / raah vic ndii cldii sii / us smeeN is dii nuuN paar lgaaunn daa kNm ik aadmii krdaa sii / us paasee kooii kis'tii nhiiN sii / aap atee doo mnukh keevtt dee shaaree ndii paar krn lHgee / ndii dee vickaar phuNcee taaN ndii vic hrr aa giaa| kheevtt nee jaan bcaaunn lii tiNnaaN nuuN ndii vic chHdd diHtaa| aap nee us smeeN prtigiaa kiitii ki jee maiN ndii tooN paar hoo giaa taaN saadhuu bnn jaavaaNgaa| khus'kismtii naal aap dii jaan bc gii / dooveeN aadmii ndii dee hrr vic vhi gee / aap nuuN saadhuu bnnn dii aagiaa brrii mus'kl naal praapt hooii / aap sN: 1933 mHghr s'uklaa 5 nuuN srii dlee raai, srii s'iv diaal, s'rii soohn laal naal puuj acaariiaa srii amr siNgh dee ceelee bnnee / puuj amr siNgh jii nee aap nuuN puuj mootii raam jii kHl s'aastr siHkhnn lii bbeej ditaa / aap nee pNjaab, hriaannaa jNmuu ks'miir vic jain dhrm daa prcaar kiitaa / sN: 1953 tooN 1958 tk aap ludhiaannee rhee / aap nee pttiaalaa vikhee acaaraa soohn laal jii nuuN acaaraa pdvii prdaan kiitii / ... aap nee ludhiaannee vikh jain kNniaa paatths'aal dii sthaapnaa kiitii / aap mhaan tpHsvii atee dhrm prcaark sn / #: 1988 jeetth kris'naa 2 nuuN aap daa svrgvaas ludhiaannaa vikhee hooiaa ; acaariiaa srii aatmaa raam jii acaariiaa srii aatmaaraam jii daa khiaal aauNdee hii praaciin acaariiaa ' sNmt bbHdr, srii kaakaa acaariiaa, srii abbai deev suurii, acaariiaa cNdr jii daa ' fdh maan aa jaaNdaa hai / pNjaab dii dhrtii nuuN ih subbaag haasl hai ki us nee 20 jain aagmaaN dee ttiikaakaar atee 60 rthaaN dee hiNdii leekhk nuuN paidaa kiitaa, jis nee aapnnee dees' vic hii nhiiN, sgooN videes'aaN atee videes'ii dhrmaaN nuuN aapnnee giaan, sNym atee caariHtr raahiiN prbbaavit kiitaa ! (13)}

Page #158
aap daa jnm pNjaab dee j'ilee jaalNdhr dee raahiiN ksbee vic cHprraa khtrii prvaar vic hooiaa| aap jii dee pitaa s'rii mnsaa raam atee maataa prmees'rii deevii sii| aap daa jnm sNmt 1939 bbaadooN nuuN hooiaa / choottii umr vic aap dee maataa pitaa daa svrgvaas hoo giaa| kujh smeeN aap daa paaln poos'n aap dii daadii nee kiitaa pr kujh smeeN baaad daadii jii daa svrgvaas hoo giaa / chHttii umr vic hii aap nuuN sNsaar dii asliiat daa ptaa lg giaa / aap nuuN soohnlaal vkiil raahiiN acaariiaa mtiiraam jii dee bbaas'n sunnn daa avsr miliaa| sN: 1951 haarr s'ukee laa 2 nuuN aap nee chHt bnuurr (pttiaalaa) jain saadhuu diikhiaa grhinn kiitii| aap dee guruu srii saalg raam jii sn / aapdee vidiaa guru acaariiaa s'rii mootii raam jii sn / aap nee brrii choottii umr vic hii jain budh atee vaidik saahit daa adhiain kr liaa| adhiain dee naal naal aap dhiaan atee tpHsiaa vii krdee sn / aap nee adhiain kiitaa hii nhiiN sgooN is nuuN prcaariaa vii / aap ik mhaan dees' bbgt sn / aap tooN prbbaavit hoonn vaaliaaN vic pNddit jvaahr laal nhiruu, srdaar prtaap siNgh kairoo, stpaal miHtl atee bbiim sain sHcr prmuHkh hn / bbaart dii aj'aadii baaree bbvikhvaannii aap nee 13 saal philaaN kr diHtii sii / aap nee jain saahit daa tulnaatmk adhiain kiitaa| aap hiNdii bbaas'aa vic s'aastraaN dii ttiikaa krn vaalee mhaan ttiikaakaar hooee hn / iNnii vis'aal ttiikaa naa ajee tk kisee nuuN kiitii hai atee naa hii hunn mildii hai / ikHlee utraa dhiain suutr nuuN 3 vis'aal bbaagaaN vic laahaur tooN chpvaaNiaaN / | aap dee prsiHdh thaaN vicooN ik hai tHt vaarth jain aagm smnvyee / is gH th nuuN bbaart dee vidvaanaaN daa hii nhiiN sgooN amriikaa, iNglaiNdd, caikooslvaakiiaa, ruus, poolaiNdd atee jrmnii dee vidvaanaaN tk aap nuuN ms'huur kiitaa ! aap nee ardh maagdhii kais' dee ik bbaag dii tiaarii vic puurn hiHsaa paaiaa| is kHb daa sNkln s'taavdhaanii srii rtn cNdr jii mhaaraaj sn aap dii leekhnnii nirpHkh, tulnaatmk viaakhiaa bbrpuur atee ph'irkaaprstii tooN pree sii ihoo kaarn hai ki aap dee ' thaaN nuuN jainiiaaN dee saaree ph'irkee iHj't tee maan naal prrhdee hn / (13)

Page #159
videes'ii vidvaan ddaa: bulhr nee aap nuuN cldii phirdii yuuniivrsittii aakhiaa| ddaa: ailsautrph nee ik saal ludhiaanaa rhi kee aap paasooN jain dhrm daa adhiain kiitaa| sN: 1968 nuuN aap nuuN s'veetaaNbr sthaank vaasii jain siNgh pNjaab daa upaadhiaaee pdvii praapt hooii / sN: 1991 dilii vikhee aap nuuN jain dhrm divaakr' dii pdvii naal vibbuus'it kiitaa / sN: 1993 vic siaalkoott vikhee aap nuuN saahit-rtn dii pdvii praapt hooii ithee hii aap nee nNdii suutr dii hiNdii viaakhiaa sNpuurn kiitii sN: 2003 ceetr s'uklaa 13 nuuN mhaaviir jyNtii nuuN aap nuuN pNjaab daa acaariiaa pd praapt kiitaa giaa / aapnee acaariiaa bnndee hii saadhuu saadhviiaaN dii prrhaaii atee jain eektaa lii kNm aarNbb kiitaa| sthaankvaasii saadhuuaaN tooN chutt muurtii puujk saadhvii s'rii mirgaavtii jii mhaaraaj vii aap kool kii vaar s'aastraaN sbNdhii jaankaarii laiNdee sn / aap tooN philaaN sthaankvaasii praakrit bbaas'aa tooN chutt hoor bbaas'aa prrhnaa, s'aastr chupaaunnaa cNgaa nhiiN smjhdee sn / aap nee jiHthee vis'aal saahit tiaar krvaa kee jainiiaaN nuuN mhaan deen ditii uthee sthaankvaasii saadhuuaaN nuuN viaakrn, cuurnnii, bbaas'aa prrhn lii vii preerit kiitaa / unhaaN aapnnee grNthaaN vic aapnee inhaaN grNthaaN dee hvaalee N vii diHtee hn / sN: 2009 aks'ai tiij nuuN saadhrrii ngr vic vis'aal sthaankvaasii saadhuuaaN daa smeeln hooiaa / us smeeN sthaankvaasiiaaN dee aneekaaN acaariiaa s'aaml hooee / pr aap buddhaapee kaarn s'aaml naa hoo skee / saaree acaariiaaN nee jain sNgh dii eektaa lii acaariiaa pdvii daa tiaag kr diHtaa| sbb dii ithooN mNg sii ki saaree phirkee daa ik acaariiaa hoovee / saaree acaariiaaN nee aap dii nirpHkhtaa, vidvaantaa atee brhmcry tooN prbbaavit hookee aap akhil bbaartii sthaank vaasii jain s'roomnn sNgh daa philaa acaariiaaN niyukt kiitaa / is ghttnaa ' tooN acaariiaa aatmaa raam jii dee vis'aal tee bhumukhii caaritr daa ptaa lgdaa hai / is naal pNjaab daa sir uHcaa hooiaa / aap pNjaab dee lHkhaa upaaskaaN dee mukhii bnn gee / aapnee is prdhaan acaariiaa dii pdvii nuuN jiivn dee aakhrii (132)

Page #160
smeeN tk nibbaaiaa / jain eektaa lii aap nee sbb kujh nichaavr kiitaa / muurtiipuujk acaariiaa s'rii sdr vijai naal aap dee sbNdh bbraavaaN vaalee sn| aap daa jiivn cmtkaarii ghttnaavaaN daa bbNddaar hai / aap nee kneeddaa dee ddaakttr vrjn nuuN ludhiaannaa baitthee baitthee us dee ghr daa nks'aa dHs ditaa sii| aprees'n smeeN aap nee kooii dvaaii naa s'Nghn dii s'rt rHkhii| ksuur vikhee yoog dee bl raahiiN iNglaiNdd vic baitthaa hukm cNd kii kr rihaa hai ih ds ditaa| aap diiaaN aneekaaN bbvikh vaanniiaaN aj vii puraannee lookaaN tooN hn / aap dii preernnaa naal aneekaaN lookaaN nuuN nviiN preernnaa milii / bbainn deevkii deevii jain nee aapnnaa jiivn brhmcrj daa vrt lai kee sikhiaa dee kheetr vic mhaan kNm kiitaa| aap dii preernnaa naal ' ludhiaannaa nivaasii laalaa nauhriiaa ml nee aapnnaa saaraa baag daan kr ditaa / saadhviiaaN lii nvaaN upaasraa tiaar krvaaiaa| sunnn tooN mildiiaaN kaiNsr vrgee roogaaN vic vii aap s'aaNt rhiNdee sn / aap nee giaan dii khaatr munii hoonnaa sviikaar kr liaa / aap nuuN 32 s'aastr j'baanii yaad sn / ik vaar aap nee hj'aar s'lookaaN daa sNskrit grNth is lii yaad kr liaa ki grNth dee maalk nee aap nuuN ih pustk ik din lii hii ditii sii / sN: 2018 nuuN kaiNsr dee roog nee aap nuuN tiNn mhiinee gheerii rkhiaa / 30 jnvrii 1952 dii aHdhii raat nuuN aap daa svrgvaas ludhiaannee vikhee hoo giaa| aap dee aNt smeeN 71 s'aadhuu atee 40 saadhviiaaN smeet lHkhaaN upaask haaj'r sn| aap daa smaark laalaa nauhriiaa ml jain dee baag ludhiaannee vikhee hai I aap dii yaad vic pNjaab, hriaannaa, diHlii, vic aneekaaN smaark hn / aap dii kripaa kaarn aHj s'rnaarthii khus'haal hn| raajsthaan atee cNddiigrrh ludhiaannaa dee lHkhaaN jain (133)

Page #161
acaariiaa anNd ris'ii jii mhaaraaj aap acaariiaa aatmaa raam jii dee svrgvaas tooN baaad sthaankvaasii s'mnn sNgh dee duusree acaariiaa hn / aap daa jnm mhaaraas'ttr dee ahimdngr dee kool cicoolii piNdd vic sN: 1957 nuuN hooiaa / pitaa s'rii diip cNd atee maataa hulaasii baaii sii / aap dee brree bbraa utm cNd sn / aap daa naaN neem cNd sii| nee aap daa bcpn vic pitaa jii daa deehaaNt hoo giaa| aap dii maataa paaln poos'n : jain sNskaaraaN heetth kiitaa / maataa jii khud vii sHcii jain dhrm upaask sn / aap nee acaariiaa rtn ris'ii jii tooN jain tHtv grNthaaN daa adhiain kiitaa / sN: 1990 nuuN mHghr s'uklaa 9 nuuN aap nee acaariiaa rtn ris'ii jii tooN saadhuu diikhiaa grhinn kiitii / jain saadhuu bnndee hii aap nee viaakrnn, chNd, smritii, kaavyanus'aasn aadi uc koottii dee sNskrit saahit daa adhiain kiitaa| aap nee aagmaaN daa giaan haasl krn dee naal naal sNskrit, praakrit, hiNdii, sthaanii, urduu atee aNgreej'ii bbaas'aavaaN dee saahit daa aap dii maat bbaas'aa sii / aap nuuN gaann klaaN vic gujraatii, phaarsii, raajadhiain kiitaa| mraatthii prviintaa haasl hai / aap upaadhiaai, yuvaa acaariiaa, prdhaan acaariiaa, mNtrii, prdhaan mNtrii pdvii dhaarn kr cuHkee hn / dHkhnn bbaart aap daa ghr hai / pr 1965 vic aap nee raajsthaan, gujraat, pNjaab, hriaannaa, mdhprdees', jNmuu ks'miir, atee diHlii kheetraaN vic dhrmprcaar kiitaa / aap nee praaciin saahit dii rHkhiaa hii nhiiN kiitii sgooN us nuuN chpvaaiaa vii hai / aap nee aneekaaN sikhiaa sNsthaavaaN dii niiNh rHkhii / inhaaN vic jain paathrddii boordd jain yuuniivrsttii hai / ithooN hj'aaraaN saadhuu, saadhvii, upaask atee upaasikaa tiaar hoo kee jain dhrm daa pcaar krdee hn / aap dee updees'aaN dee kii bbaag hn / aanNd prvcn aanNd prvcn naaN heetth chp cukee hn / aapdii hidaait heetth sudhrmaa naaN daa maasik akh'baar chpdaa hai| (134)

Page #162
aap baal brhmcaarii, mhaan cmtkaarii, jain eektaa dee haamii hn ! 1974 vic aap bbaart srkaar vlooN bnnaaii gii 2500 mhaaviir nirvaan s'taabdii smitii dee prmuHkh mhimaan sn / aap nuuN raas'ttr sNt vjooN snmaaniaa giaa hai / aap j'aatpaat, chuuaachuut, dheej, s'raab vrgee ns'iaaN virudh prcaar kr rhee hn / aap acaariiaa aatmaa raam jii mhaaraaj dii trhaaN saadhuu, saadhviiaaN naal preem krdee hn atee unhaaN dii smsiaavaaN nuuN smjhdee hn / aj kl aap buddhaapaa aa jaann tee vii dHkhnn bbaart vic dhrm prcaar kr rhee hn ! upprvrtk pNddt srii heemcNd jii aap acaariiaa aatmaa raam jii mhaaraaj dee prmukh ceeliaaN vicooN ik sn / aap daa jnm piNdd raampur j'ilaa ludhiaannaa dee laalaa raunnk raam dee ghr sN: 1958 pooh nuuN hooiaaN / maataa rtnaa deevii jain sNskaaraaN vic rNgii hooii sii / aap 5 bbainnaaN 2 bbraa sn / aap daa ghr daa naaN hNs raaj sii / aap nee piNdd dee skuul tooN aHtthviiN tk prrhaaii kiitii / skuul vic aap hmees'aa philee drjee tee rhee / sN: 1975 nuuN acaariiaa aatmaaraam jii dee prmukh clee .khj'ncNd jii raampur pdhaaree / aap nee , 18 din srii khj'aan cNd jii daa bbaas'n sunniaa / 18 saal dii umr vic aap ludhiaannee aa gee pr ghr vaaliaaN nee mnii diikhiaa dii aagiaa deenn tooN inkaar kr ditaa| pr aap * daa vairaag taa mjiitthii rNg daa sii / aakhr ghr vaaliaaN nee aagiaa dee diHtii / | aap baabaa jai raam jii dii seevaa vic rhee / aap nuuN ludhiaannee-philaur dee vickaar saadhuu diikhiaa ditii gii / , ap hNsraaj tooN hNmraaj bnn gee / aap sNskrit atee prkit dee mhaan vidvaan bnn gee / aneekaaN saadh, saadhviiaaN nee aap kool viaakrn dii sikhiaa haasl kiitii / aap nee sidh jain vidvaan pN: veecr daas jii tooN upaadhiaai s'rii amr munii jii dee naal jain s'aastraaN daa abbiaas kiitaa / sN: 1993 vic hs'iaarpur jain sNgh nee aap jii nuuN "sNskrit* praakrit vis'aard' dii pdvii diHtii / aapnee "prs'n viaakrn" atee "suutr taaNg suutr tee vis'aal hiNdii viitaavaaN likhiiaaN joo aapdee prmukh ceelee prvrtk (35)

Page #163
bbNddaarii srii pdmcNd jii dii preernnaa naal chpiaa hai / aap daa svrgvaas 11 jnvrii 1983 dii raat nuuN ludhiaannee vikhee hooiaa ? s'aaNt muurtii utrii bbaart prvrtk s'ii s'aaNtii svruup jii mhaaraaj upaadhiaai s'rii phuulcNd jii mhaaraaj dee svrgvaas tooN baaad aap uHtr bbaart sthaankvaasii s'mnn sNgh dee prvrtk hn / aap daa jnm amii ngr sraaee (yukhii) j'ilaa meertth vikhee sN: 1972 vaisaakh s'uklaa 13 nuuN yaadv kul vic khuub siNgh jimiiNdaar dee ghr hooiaa| aap jii dii maataa cnii deevii sii / aap jii dee pitaa acaariiaa s'rii soohn dee ceelee munii sii diipcNd kool saadhuu bnn gee / phuul cNd atee s'aaNtii svruup joo sNsaarik pHkh aap dee puHtr sn / aap dee naal hii sn / srii phuulcNd nee sN: 1984 nuuN pHttii vikhee tpHsvii * srii gHdd raaee dii kripaa naal mn diip cNd tooN diikhiaa grhinn kiitii / s'rii s'aaNtii svruup jii mhaaraaj dee guruu tpHsvii srii nihaal cNd jii sn / saadhuu bnnn tooN philaaN aap nee 9 saal s'rii mhaaviir jain mhaavidiaaliaa vic jain dhrm daa adhiain kiitaa | aap pNjaab mhaa sbbaa kpuurthlaa atee pheer ajmeer saadhuu smeelnn vic s'aaml hooee / aap nee aneekaaN , ithaask sthaanaaN dii yaatraa kiitii / sN: 1992 mHghr s'uklaa 11 nuuN aap jain saadhuu bnn gee / aap mhaan mraarthii hn / pr jain eektaa lii aap dee dil vic joo trrp sii uh unhaaN kool baitthnn vaalaa hii jaanndaa hai / aap mhaan yoogii sn / 1947 smeeN jdooN lHkhaaN lookaaN nuuN paakistaan chddnaa piaa taaN maaleerkoottlaa vikhee viraajmaan sn / aap nee ghbraaee hooee jainaaN nuuN hauslaa diHtaa / maaleerkoottlee dee nvaab aap tooN bhut prbbaavit s'n / 1948 vic aap meertth pdhaaree / hj'aaraaN jain nrnaarthii jghaa jghaa rulee rhee sn / ap dee hirdee nuuN dduuNghii coott puHjii / aap nee lookaaN nuuN preernnaa dee kee (136)

Page #164
meertth vic jain ngr dii sthaapnaa kiitii / aHj is ngr vic doo jain sthaank, doo hsptaal, laaibreerii, s'rii mhaaviir s'iks'aa sdn, iNttr kaalj, jain dhrms'aalaa atee tHpsvii nihaal cNd paark aadi s'NsthaavaaN kNm kr rhiiaaN hn / meertth dee saaree hiHsiaaN vicooN jain ngr daa aapnnaa sthaan hai / is kaaloonii vic paakistaanooN aaee pNjaabii jain s'rnaarthii rhi rhee hn / aap nee aneekaaN khtriiaaN nuuN jain dhrm vic s'aaml kiitaa| aap dee prmuHkh ceelee hn srii sumtii prkaas' jii / jinhaaN 19 viaktiiaaN nuuN saadhuu diikhiaa diHtii hai unhaaN vicooN j'iaadaa neepaal dee hn / saaree clee prkrit, sNskrit, hiNdii, aNgreej'ii atee neepaalii daa cNgaa giaan rkhdee hn / aap mnoosaadhk atee ghoor tpsvii sn / sveeree 3 vjee tooN lai kee 9.30 vjee tk hr rooj' dhiaan smaadhii krdee sn / 10 tooN 11.20 tk lookaaN dee dhrm-sbNdhii prs'naaN daa uHtr diNdee sn / 11.30 tooN 3 vjee * tk mnoo vrt cldaa sii / 3 tooN 4 vjee tk pheer prs'n utr daa prm cldaa sii / raat nuuN 9-10 tk pheer dhiaan cldaa sii / aap mhaan smaaj mudhaark atee dhrm prcaark sn / aap dee inhaaN gunnaaN kaarn hii aap nuuN acaariiaa aanNd ris'ii jii n uHtr bbaart prvrtk pdvii prdaan kiitii / s'ii phuul cNd (kraacii vaalee) aap daa jnm vikrm sN 1952 ceet sudii 10 vaalee din bbaaddlaa soobbaanaa (biikaaneer-raajsthaan) vikhee tthaakur tteek siNgh dee ghr hooiaa / aap dii maataa daa naaN hulaas kuNvr sii / sirph' pNj saal dii umr vic aap tpsvii s'ii ph'kiir cNd jii mhaaraaj dee crnaaN vic aa gee / s'uruu vic hiNdii, ' sNskrit, praakrit bbaas'aa dee g thaaN daa adhiain puj s'rii naathuu raam jii kool kiitaa | 16 saal dii umr vic pooh vdii 11 sN: 1968 nuuN aap nee, khaanpur klaaN (hriaannaa) vikhee jain munii diikhiaa grhinn kiitii / saadhuu bnnn tooN baaad aap nee urduu, arbii, phaarsii bbaas'aavaaN daa adhiain kiitaa / aap nee apnnee smeeN ph'ailii baal vivaah, chuuaa chuut, maasaahaar, bl. prthaa nuuN rooknn vic vis'ees' yoogdaan paaiaa| aap nee ps'uuaaN dii rHkhiaa lii aneekaaN sNsthaavaaN daa nirmaann kiitaa / puuj phuulcNd jii mhaaraaj utr puurb bbaart diiaaN saariiaaN bbaas'aavaaN dee jaannkaar sn / aap nee ks'miir tooN kraacii . ( 137)

Page #165
tk lNbaa sph'r kiitaa / aap ps'uu blii rooknn lii jhriiaa (bihaar) pujee / sN: 1992 vic jgraavaaN tooN kuul tk 500 miil dee sph'r vic hj'aaraaN aadmiiaaN nuuN paapaaN daa jiivn chHddnn dii preernnaa ditii / sN: 2000 vic bNgaal dee akaal piirrtaaN dii shaaitaa lii kaaph'ii dhn ikHtthaa krkee phuNcaaiaa / aap mhaan dees'bbgt, leekhk, updees'k atee kvii sn / aap mhaaraas'ttr vikhee vii dhrm' prcaar hit ghuNmee // | aap nee saadhrrii atee bbiinaar dee smeeln vic hisaa liaa| vaaps aa kee aap gurrgaaNv rhee / gurrgaaNv vikhee s'rii suutr aagm smitii bnaaii / aap nee suaagmee sirleekh heetth s'rii s'veetaaNbr sthaank vaasii raahiiN maantaa praapt 32 s'aastraaN diiaaN doo jildaaN vic sNpaadn kiitaa / is sNpaadn nee aap nuuN duniiaa dee vidvaanaaN vic phailaa ditaa / pheer aap nee inhaaN s'aastraaN daa **aHkhaamee' sirleekh heetth hiNdii anuvaad chpvaaiaa / jis vic 11 aNgaaN daa anuvaad 13 jildaaN vic hai / ks'miir tooN kraacii tk yaatraa daa saaraa vrnnn mhaaraaj dii ddaairii unhaaN dee prsiHdh s'is' sumit ddiHpuu nee likhii / mhaaraaj nee hoor aneekaaN hiN, sNskrit atee praakrit ' b aap likhee / 25 jnvrii 1974 nuuN aap dee is s'is' daa svrgvaas hoo giaa / is yoog s'is' daa g'm mhaaraaj shaar naa skee / 29 jnvrii 1975 nuuN dilii vikhee aap daa svrgvaas smaadhii mrn raahiiN hooiaa| aap dee hoor prsidh b hn viir stutii, glpkusumkrn, nv pdaarth, giaan saar hn / aap dii yaad vic ik laaibreerii aap jii dee s'is' s'ii msukh jii dii preernnaa naal bnn cuHkii hai / baakii rhiNdaa annchpiaa saahit vii gurrgaavaaN vikhee chp rihaa hai / aap jain eektaa dee prtiik sn / aap apnnee aap nuuN bbgvaan mhaaviir daa s'is' aakhdee sn / prvrtk s'ii pirthii cNdr jii mhaaraaj (mnoohr ph'irkaa) / aap daa jnm sN: 1940 nuuN s'rii sukh raam jii atee maataa sinngaarii dee ghr naarnaul vikhee hooiaa| aap jaat tooN jaatt sn / kheetii aap daa ghreeluu dhNdaa sii / naarnaul dee ik jain privaar naal aap jii dee privaar dee cNgee (138)

Page #166
sNbNdh sn / is kaarn s'rii sukhraam jii jain saadhuuaaN dii seevaa bbgtii krdee sn | choottii umr vic aap nuuN mnoohr sthaank vaasii jain ph'irkee dee saadhuu srii mootii raam jii dee drs'n krn daa subbaag praapt hooiaa | aap nuuN sNsaar dee sukh aaraam beekaar jaapnn lg pee / mn vic vairaag jaag piaa / sN: 1957 phgunn puurnmaas'ii nuuN mhiNdr grrh vikhee aap nee srii mNgl sain tooN jain saadhuu diikhiaa grhinn kiitii| aap daa naaN bdl kee pirthii siNgh tooN pirthii cNdr kr ditaa / saadhuu bnndee saar hii aap nee jain atee ajain dhaarmik saahit daa dduuNghaa adhiain kiitaa| viaakrn, ks', niaaee, kaavs aadi saahit dee aap mhaan pNddit bnn gee / is kaarn aap nuuN pNddit pdvii prdaan kiitii gii / saiNkrree vidiaarthiiaaN nee aap tooN ih vis'ee prr ! aap bhut hii srl aatmaa sn / aap dee updees' brrii srl bbaas'aa vic huNdee sn / aap nee apnnee smeeN dee aneekaaN vidvaanaaN naal s'aastraarth krkee apnnii buHdhii daa sbuut diHtaa ! aap mhaan kvii sn / . . sN: 1992 vic aap apnnee ph'irkee dee acaariiaa cunnee gee / pr aap jain eektaa vic bhut vis'vaas rkhdee sn / sN: 1990 dee saadhuu sNmeelnn ajmeer vikhee aap nee aapnnee vic rkhee ! sN: 2009 nuuN 'drrii (raajsthaan) vikhee hooee smeelnn vic aap nee apnnii mhaantaa daa sbuut diNdee hooee acaariiaa pdvii tiaag ditii / us smeeN saaree acaariiaaN nee ik acaariiaa hootth rhinn daa phaislaa kiitaa| uh acaariiaa sn raahooN nivaasii acaariiaa s'rii aatmaa raam jii / pr aap dii mhaantaa nuuN veekhdiaaN saadrrii smeelnn vikhee aap nuuN uHtr prdees' dee mNtrii prvrtk pd ditaa giaa, jis nuuN aap nee apnnee aNtm smeeN tk nibbaaiaa| aap nee pNjaab, hriaannaa, jNmuu ks'miir, himaacl, utr prdees' dee duur duraaddee ilaakiaaN vic jain dhrm daa naaN raus'n kiitaa| aap dee prmukh ceeliaaN vicooN hn upaadhiaai s'rii amr munii jii mhaaraaj, (aap baaree aHgee likhiaa jaaveegaa) aap nee jiivn dee 27 saal aagree vic guj'aaree / 92 saal dii umr vic 22 jnvrii 1976 nuuN aap daa svrgvaas aagraa vikhee hoo giaa / (139)

Page #167
tpHsvii s'ii maaiaa raam jii aap daa jnm brroodaa (hriaannaa) dee nNbrdaar caudhrii jgt raam atee soobbaa vtii dee ghr sN; 1911 soomvaar haarr vd 2 nuuN hooiaa| aap jHtt privaar naal sNbNdhit sn / aap dee piNdd vic aksr jain saadhuu atee saadhviiaaN daa pdhaarnaa rhiNdaa sii / choottii umr vic aap nee jain muniiaaN koolooN akhrii sikhiaa dee naal naal jain ttv giaan sikhiaa sikh lii| bcpn vic hii aap nuuN vairaag jaag piaa / aap nuuN sNgt dee saaree sukh asaar lHgee / bcpn vic hii aap daa brraa bbraa daa svrgvaas hoo giaa / jis naal vairaag daa rNg hoor guuhrraa hoo fgiaa / sN: 1934 maagh s'uklaa 6 nuuN j hrnaam daas kool pttiaalee vikhee saadhuu bnnee / aap nee saadhuu bnnn tooN 12 saal philaaN hii guruu dee crnaaN vic rhi kee s'aastraaN daa adhiain kiitaa / saadhuu bnndee saar hii aap nee hriaannaa, pNjaab, utr prdees', diHlii, raajsthaan, mHdh prdees' tk jain dhrm daa prcaar kiitaa / | aap nee apnnee smeeN phailiiaaN buraaiiaaN daa dhiaan aam lookaaN tk phuNcaaiaa| aap dii prNpraa vicooN mhaan aatmaa pNjaab keesrii srii preem cNd jii mhaaraaj atee sudrs'n munii jii hn / aap daa svrgvaas sN: 1968 vic bbivaanii (hriaanee) vikhee hooiaa / aap daa jiivn aneekaaN cmtkaarii ghttnaavaaN naal bbriaa piaa hai / viaakhiaan 'cspt srii mdn laal jii * * aap bbgvaan mhaaviir dee mhaan spuut hooee hn jinhaaN nuuN saaraa pNjaab viaakhiaan vaacspti dee ruup vic jaanndaa hai / aap daa jnm raajpur (roohtk) dee laalaa muraarii laal jii atee maataa gHdaa baaii dee ghr sN: 952 ph'gunn s'uklaa 9 nuuN hooiaa| 7 saal dii umr vic aap dee maataa jii svrg sidhaar gee / aap dee bcpn daa naaN jii raam sii : (140)

Page #168
sN: 1977 bbaadooN kris'naa 10 nuuN piNdd vaamnaulii vikhee s'rii naathuu raam jii tooN saadhuu jiivn grhinn kiitaa / diikhiaa tooN baaad s'aastr prrhaaii, dhrm prcaar svrgvaas tk jaarii rihaa| 27-6-63 nuuN jNddiaalaa vikhee lNbii bimaarii tooN baaad aap jii daa svrgvaas hoo giaa| s'rii sudrs'n munii jii mhaaraaj aap dii s'is' prNpraa bhut vis'aal hai / aap daa jnm 4 aprail 1923 nuuN roohtk vikhee laalaa cNdgii raam atee maataa suNdrii deevii dee ghr hooiaa / 18 jnvrii 1942 nuuN aap sNgruur vikhee jain saadhuu bnnee / aap s'aastraaN dee mhaan jaankaar atee dhrm prcaark hn / aap dii saadhuu prNpraa bhut vis'aal hai / pNjaab keesrii s'rii preem cNd jii mhaaraaj aap s'veetaaNbr jain sthaankvaasii ph'irkee dee hii nhiiN sgooN maanvtaa atee bbgvaan mhaaviir dee sidhaaNtaaN dee ' prcaark sn| aap daa jnm sainnii jHtt privaar vic sN: 1957 saavn s'uklaa puurnmaas'ii nuuN riaast naahn (himaacl prdees') dee kriib piNdd taaruuvaal vikhee caudhrii geeNdaa raam dee ghr hooiaa| aap dee bj'urgaaN dii sNptii naahn atee naalaagrr thisiilaaN tk ph'ailii hooii sii / bcpn vic aap daa naaN baabuu raam sii| ik vaar kisee kNm lii stluj dee kinaaree vsooN rooprr s'hir vikhee jNn upaask laalaa lchmnn daas dee ghr tthhiree / us smeeN uthee baal brhmcaarii s'rii virdhiicNd jii mhaaraaj, s'rii kNvr sain jii atee s'rii maam cNd jii mhaaraaj caumaasaa lii tthhiree hooee sn / mhaan tpsvii s'rii gooviNd raam jii buddhaapee kaarn ttik hooee sn / aap nuuN saaree mhaatmaavaaN dee drs'n atee updees' daa laabb praapt hooiaa| aap dee mn vic jain sNt dee tp tiaag dii chaap lg gii / aap dee mn vic vairaag dii joot jg pii / sirph' 14nuuN saal dii umr vic aap tpsvii s'rii maaiaa raam jii dii (141)

Page #169
prNpraa dee mhaan saadhuu vidhii cNd jii dee ceelee bnn gee / aap daa nvaaN naaN preem munii rkhiaa giaa / aap dii prNpraa baaree puHch j'ikr kr ditaa giaa hai / saadhuu bnndee saar hii aap nee jain s'aastraaN daa adhiain, ajain s'aastraaN daa tulnaatmk adhiain, niaaee itihaas, viaakrnn aadi prrhnaa s'uruu kiitaa / aap aneekaaN bbaas'aavaaN dee jaankaar mhaan tpsvii sn / | aap philee jain sNt sn jinhaaN jain dhrm nuuN jain sthaank dii caar diivaarii tooN baahr, jn sbbaavaaN daa ruup diHtaa| aap dii sbbaa vic hr jaati, dhrm dee look khulee maidaan vic bbaas'nn sunndee atee dhrm crcaa krdee / jldii hii aap dee updees'aaN dii dhHm saaree bbaart vrs' vic phail gii| dhaarmik mHtth tooN baahr nikl kee updees' krnaa kooii ghtt kraaNtiikaarii kdm nhiiN sii / sN: 1991 vic aap ajmeer saadhuu smeeln vic vii pdhaaree sn jiHthee aap jii dii mulaakaat 32 s'aastraaN dee anuvaadk s'rii amHlk ris'ii s'taavdhaanii srii rtn cNd jii mhaaraaj, puuj k s'ii raam jii mhaaraaj naal hooii / aap nee jain dhrm dee prcaar tooN chuHtt smaajik buraaiiaaN atee s'udh khaan paan tee apnnee bbaas'naaN vic jHr ditaa| jghaa jghaa m vaijiitteeriian soosaaittiiaaN, laaibreeriiaaN aap dii rnnaa daa phl hn / aap nee aariiaa smaajiiaaN, snaatn dhrmiiaaN, iisaaiiaaN paarsiiaaN naal kii jgaa dhrm crcaavaaN kiitiiaaN / aap nuuN acaariiaa kaaNs'ii raam jii nee sN: 1997 nuuN jain vibbuus'n dii pdvii diHtii, us smeeN aap gujraaNvaalee sn / gujraaNvaalee tooN vihree krkee aap laahaur pdhaaree / ithee mhaas'aa khus'haal cNd jii (s'ii ys' milaap dee pitaa jaalNdhr) aapnuuN miln aaee / unaaN aap nuuN beentii kiitii ki asiiN paakistaan dii yoojnaa daa viroodh krn lii ikHtth kr rhee haaN aap j'ruur pdhaar ! mhaas'aa jii dii arj' mNn kee aap nee gurdt bbvn dee maidaan vic 40 hjaar dee ikHtth nuuN dees' bbraatii atee dhrm daa updees' diHtaa / pheer aap nee siaalkoott vikhee hsptaal atee mhilaa smaaj naaN dii sNsthaa dii niiNh rHkhii / m vaijiitteeriian sHsittii hr prkaar dee ' s'aakaahaariiaaN daa mhaan dhaarmik ikHtth sii jis daa kooii vii s'aakaahaarii maiNbr bnn skdaa sii / pttiaalee dee laalaa roos'n laal is dee prdhaan bnnee / bNgaal akaal piirrtaaN dii is sNsthaa nee kaaph'ii mdd kiitii / pichlee 25 saalaaN tooN maaleerkoottlee vikhee aHkhaaN dee kaiNp ih sNsthaa lgvaa rhii hai / 1947 vic mhaaraaj jii dii preernnaa (142)

Page #170
naal paakistaan dee s'rnaarthiiaaN dii mdd kiitii gii / sN: 2002 nuuN aap nuuN upaadhiaai pd naal sNmaanit kiitaa giaa| aap uHtr bbaart prvrtk vii rhee / sN: 2009 daa caumaasaa rtlaam, 2010 daa bNbii, 2011 daa raajkoott, 2012 daa joodhpur, 2013 daa viaavr krdee hooee diHlii raahiiN 2015 nuuN jaalNdhr puHjee / aap dee jiivn daa aakh'rii smaaN j'iaadaa tr jaalNdhr atee diHlii vikhee biitiaa| aakhr 8 jnvrii 1974 nuuN jain jgt daa ih mhaan sitaaraa deevlook pdhaar giaa| aap dee sHkee sraa srii tulsii raam jii aap naal saadhuu bnnee sn / srii raam svruup jii mhaaraaj aap daa jnm ceet s'udii 2 sN: 1942 nuuN gaaj'iiaabaad (meertth) dee kriib baahmnnaaN kii chjaarsii piNdd vic hooiaa| aap gaurr baahmnn sn / aap dee pitaa s'rii gNgaa shaaee atee maataa sriimtii paa deevii sii / choottii umr vic aap dee maataa pitaa daa svrgvaas hoo giaa / aap dee paaln pHs'n s'aahraa (diHlii) vikhee naankee ghr hooiaa| aap 600 bighee j'miin dee maalk sn pr bcpn vic maaN piu dee viyoog nee aap nuuN munii diikhiaa vl lai aauNdaa| aap dii jain muniiaaN naal mulaakaat 12 saal dii umr vic diHlii vikhee hooii / aap us smeeN tk anprrh sn / sN: 1954 pooh vdii 10 nuuN aap gnnaavcheedk srii laal cNd jii mhaaraaj tooN munii diikhiaa grhinn kiitii / pr aap dee guruu s'rii lchmii cNd jii sn joo kujh smaaN baaad sthaankvaasii saadhuu bbees tiaag kee muurtii puujk jain saadhuu bnn gee / aap dee caacaa aap nuuN laalc dee kee saadhuupunnaa chHddnn lii aaee taaN aap nee saaph' inkaar kr diHtaa| | aap nee raajsthaan dee raajiaaN,saahuukaaraaN atee raajkumaaraaN nuuN bhut prbbaavt kiitaa | aap kujh smeeN baaad hii s'straaN dee mhaan jaankaar, cmtkaarii, smaaj sudhaark sNt bnn gee / mhaaraajaa naabbaa vii aap dii budhii tooN prbbaavit hooee binaa naa rhi skiaa / aap nee jaatpaat, chuuaachuut, virudh skht avaaj utthaaii / aap dii preernnaa naal aneekaaN lookaaN nee maas, s'raab aadi buraaiiaaN ( 43 )

Page #171
nuuN chddiaa | aap nee kii jain vidiaa keeNdr sthaapit kiitee ! aap nee maaleerkoottlee vikhee ik ytiim khaanaa vii sthaapit kiitaa joo ki prbNdhkii kaarnn tthiik naa hoonn kaarn naa cl skiaa| aap nee hiNduu, siHkhaaN atee muslmaanaaN dee kheetraaN vic jaa kee jain dhrm daa prcaar kiitaa / aap pNjaab, raajsthaan, yuu.pii., mHdh prdees', hriaannaa atee dilii kheetraaN vic prcaar kiitaa ! aap daa svrgvaas naabbaa vikhee hooiaa jithee aap jii dii smaadhii atee srii raam svruup jain haaii skuul hai / aap mhaan s'aastraarthii vidvaan sn ! pniaas sii jai vijai jii gnnii aap daa jnm sN: 1971 nuuN siaasii j'ilaa hus'iaarpur vikhee ik s'veetaaNbr jain muurtii puujk privaar vic hooiaa| aap dee pitaa laalaa raam cNd atee maataa sriimtii drooptii deevii sii / aap daa naaN tiirthraam rkhiaa giaa ! aap tiNn bbraa sn / aap kprree daa kNm krdee sn / aap dii s'aadii ik khus'haal prvaar vic hooii / aap dii ptnii tooN aap dee doo puHtr atee ik lrrkii nee jnm liaa| | pichlee jnm dee puNn kaarn aap nee s'veetaaNbr jain tgHch adaajaa s'ii vijai vHlbb tooN sN: 2003 vic munii diikhiaa hinn kiitii ! aap daa mn naaN jai vijai hai| aap hiNdii, gujraatii, urduu, ph'aarsii, aNgreej'ii, sNskrit, praakrit bbaas'aavaaN dee cNgee jaankaar hn / aap daa viaakhiaan hmees'aa sidhii saadii pNjaabii vic huNdaa hai / aap griibaaN dee sHcee hmdrd hn / gurb, vidhvaavaaN atee anaathaaN dee aap msiihaa hn / aap uc, niic, jaat paat atee ph'irkaaprstii tooN pree hn / jain sidhaaNt aap dii jiNd jaan hn / aap dee privaar vicooN 8 viaktii saadhuu bnee hn / mnii laabb vijai (caacaa) pniaas blvNt vijai (bbaannjaa), s'rii s'aaNtii vijai (bbnnooiiaa) s'aadhvii prviin s'rii spuHtrii), s v ciNtaa mnnii bbainn), saadhvii dee daanNd (bbainn) saadhvii citrjnn, (bbaannjee) saadhvii laabbsii (taaii) / aap dee doo clee hn knnk vijai atee cNd vijai / aap pNdd piNdd vic jain dhrm atee mhaaviir daa sNdees' phailaa rhee hn / aap subbaaa tooN bhut nrm hn / ( 144 )

Page #172
gnnii jnk vijai jii mhaaraaj prsidh gaaNdhiivaadii s'rii jnk vijai ' jii daa jnm sN: 1982 jeetth 2 nuuN bbrraic dee kool jsr vic hooiaa| pitaa jii ddaag bbaaii atee maataa s'riimtii taaraa bbainn sn / aap nee 18 saal dii umr vic sNsaar dee sukhaaN nuuN tthookr maar kee munii s'rii ctr vijai tooN saadhuu diikhiaa grhinn kiitii / kujh smeeN baaad aap jii dee guruu daa svrgvaas hoo giaa| aap acaariiaa s'rii vijai vlbb jii mhaaraaj kool aa gee / ithee aap nee sNskrit, praakrit, hiNdii, gujraatii, viaakrn, aagm, kaavy atee drs'n s'aastr daa adhiain kiitaa| aap ik mhaan sikhiaa s'aastrii, jain eektaa dee prtiik, smaaj sudhaark sNt hn / aap nee s'rii aatmaanNd jain mhaasbbaa pNjaab atee sthaank vaasii jain s'veetaaNbr kaanphrNs nuuN kaaph'ii cNgii dis'aa prdaan kiitii hai| aap nee smaaj sudhaar hiNd, pNjaab, hriaannaa, himaacl prdees' vic kii kaiNp lgaaee hn / aap nee 600 ajeehee piNddaaN vic maas atee s'raab virudh aNdoolnn claaiaa jithee jain dhrm nuuN kooii jaanndaa vii nhiiN sii / aap saaree dhrmaaN dii eektaa vic vis'vaas rkhdee hn / 1974 vic bbgvaan mhaaviir dee nirvaan s'taabdii kmeettii vic aap nee vdh crrh kee bbaag liaa| aaNp dee ytnaaN kaarn smaaj nuuN ik grNth, ik jhNddaa atee ik nis'aan praapt hooiaa / aap acaariiaa s'rii smudr vijai jii mhaaraaj dee prtinidh vjooN bbaart srkaar vlooN sthaapit nirvaan s'taabdii daa kNm krdee rhee / pNjaab tee aap dee bhut upkaar hn / vidiaa-saark munii srii khj'aan cNd jii aap acaariiaa s'rii aatmaa raam jii mhaaraaj dee prmukh ceeliaaN vicooN sn / aap daa jnm ik lkhpti ghraanee vic sN: 1940 maagh sudii 4 nuuN hooiaa| aap jii dee pitaa s'rii moohn s'aah atee maataa s'riimtii gnnees'ii baaii sii / bcpn tooN hii aap dhaarmik virtii dee dhnii sn / aap daa privaar ik aadrs' jain privaar sii / ihoo kaarn sii ki 19 saal dii umr vic aap nuuN jNn munii bnnn daa vicaar aaiaa / aap nuuN ih sNsaarik sukh jhuutthee atee naas'vaan jaapdee (145)

Page #173
sn| ghr vaalee aap nuuN s'aadii dee bNdhn vic phsaanaa caahuNdee sn pr aap addool rhee / aap nee saadhuu bnnn tooN philaaN hii acaariiaa s'rii aatmaa raam jii mhaaraaj daa bhut vaar dhrm updees' sunniaa sii / aakhr ghr vaaliaaN nee aap nuuN bhut ddraaiaa dhmkaaiaa atee maar kuHtt kiitii pr aap nuuN tee apnnee aatm-kliaan dii ph'ikr sii / aakhr ghr vaalee haar gee / sN: 1960 phgunn sdi 3 nuuN gujraaNvaalaa vikhee aap nee acaariiaa s'rii aatmaa raam jii mhaaraaj koolooN saadhuu diikhiaa grhinn kiitii / aap dii budhii teej' atee nirml sii| kujh smeeN vic hii aap nee saaree jain aagmaaN daa suukhm adhiain kr liaa / aap apnnee guruudeev dii ijaaj't naal aHdd dhrm prcaar krn lHgee / aap nee jain smaaj vic phailee paakhNdd virudh skht avaaj' utthaaii / us smeeN kujh look jain bbvnaaN (sthaankaaN) dii skht viroodhtaa krdee sn / istrii nuuN prrhnaa paap smjhdee sn / aap nee saadhuu jiivn dee 42 saal inhaaN buraaiiaaN dee kh'ilaaph' lrrdee guj'aaree| aap nuuN bhut ks'ttaaN tee musiibtaaN daa saahmnnaa krnaa piaa, prNtuu kujh smeeN baaad hii smaaj nuuN nviiN jaagritii milii / aap dii preernnaa naal aneekaaN lookaaN nee smaaj buraaiiaaN daa tiaag kiitaa / maas, s'raab, juuaa chddiaa / aap pNjaab vic jain bbvn bnnaaunn dii preernnaa deenn vaalee philee sNt sn / aap tooN philaaN sthaankvaasii saadhuu kiraaee dee mkaan vic rhiNdee sn| aap dee prcaar dee keeNdr phriidkoott, pttiaalaa, aNbaalaa, rooprr, khrrr, ksuur, sunaam, laahaur, ludhiaannaa, raaeekoott, moorNddaa,raavlpiNddii, j'iiraa, brnaalaa, jeejooN, naabbaa, maaleerkoottlaa, buddhlaaddaa btthiNddaa, mukeeriiaaN, roohtaas, dhuurii, moogaa aadi s'hir prmukh hn / naaddaa drbaar dee mNtrii srdaar gurdiaal siNgh, rghuviir siNgh apnnee choottee brree ahilkaaraaN naal aap daa updees' sunnn aauNdee sn / aap ph'irkaaprstii tooN pree sn / chuuaa chaat atee j'aatpaat virudh aapnee j'oordaar avaaj' utthaaii| aap nee raavlpiNddii vikhee ik praaiimrii atee ik haaii skuul khulvaaiaa| aap jii dii preernnaa naal ludhiaannaa, buddhlaaddaa, maansaa, raavlpiNddii vikhee lrrkiaaN dee skuul dii sthaapnaa kiitii / aap jii dii preernnaa naal btthiNddaa, ludhiaannaa, ksuur, laahaur, gujraaNvaalaa, jeehlm, dhuurii, muktsr, mloott, aboohr, gidrr baahaa, ddbvaalii, sNgriiaa, rnniiaaN, srsaa, srduulgrrh, roorrii, kaalaaNvaalii, raamaa mNddii, khoovaalii, moogaa, brnaalaa, (146)

Page #174
aNbaalaa s'hir atee aNbaalaa chaaunnii vikhee jain sthaank bnnee, puraanniaaN dii rNmt lii phNdd ikHtthee kiitee gee / kii s'hiraaN vic jain vidiaa lii skuul khoolee gee / inhaaN daa bbaav bHciaaN vic dhaarmik sNskaar paidaa krnaa sii / aap dee doo prmuHkh ceelee sn upaadhiaai phuul cNd jii mhaaraaj, (2) aatm nidhii munii s'ii tirlook // aap daa svrgvaas sN: 2002 jeetth vdii 4 nuuN psruur vikhee hoo giaa / prm dheey pNjaab prvrtk upaadhiaai nn srii phuul cNdr jii mhaaraaj aap s'veetaaNbr jain sthaank vaasii mnn siNgh dee philee acaariiaa s'rii aatmaa raam jii mhaaraaj dee pHtee ceelee sn / aap daa jnm sN: 1969 ctr nuuN pN: mNglaanNd atee maataa bsNt klii dee ghr himaacl prdees' dee ik niHkee jihee piNdd siNgrraa vikhee hooiaa| bcpn vic aap daa naaN raadhaa kris'n sii / / aap dee ghr vaalee kheetii vii krdee hn / bcpn vic hii ap jii dii maataa daa deehaaNt aap dee vairaag daa kaarnn bnniaa / ik vaar aap srii vis'Nbr daas naal jain saadhuuaaN dee drs'n krn lii sNgruur aaee / ithee aap s'ii khjaan cNd jii mhaaraaj tooN bhut prbbaavit hooee / aap apnnee guruudeev n l 8 mhiinee vairaag avsthaa vic rhee / sN: 1987 nuuN kris'naa 12 vaalee din dhuurii dee nj'diik bbdlvHdd piNdd vic munii s'ii khj'aancNd jii nee aap nuuN saadhuu diikhiaa diHtii| aap daa naaN mnii phuulcNd rkhiaa giaa / aap mhaan yoogii, dhiaanii, giaanii atee tpsvii sn / sN: 1988 tooN 2001 tk apnnee guruu deev dii seevaa vic rhee / 16 saal 16 gj' kprraa phinnn dii ktthoor mriaadaa nibbaaii / 5 saal din vic doo vaar paannii rhinn krn daa vcn nibbaaiaa / 2 saal doo roottiiaaN dee shaaree bi t ee 1 ap sNskrit, praakrit, urduu, ph'aarsii, hiNdii, pNjaabii, gujraatii atee raajsthaanii bbaas'aavaaN dee uc koottii dee vidvaan sn / aap nee s'hiraaN tooN chuHtt pNjaab, hriaannaa, raajsthaan, diHlii atee utr prdees' dee choottee choottee piNddaaN vic jain dhrm ( 147 )

Page #175
dee prcaar keeNdr sthaapit kiitee / sN: 2002 vic aap nee acaariiaa s'ii . aatmaa raam jii mhaaraaj tooN jain s'aastraaN daa dduuNghaa adhiain kiitaa| . sN: 2008 vic aap nee apnnee naaN piHchee kh'nn likhnnaa s'uruu kiitaa / unhaaN dinaaN vic bNbii vic chpnn vaalee 'cain siHdhaaNt'' gujraatii akhbaar vic aap dee leekh chpnn lHg joo bhut psNd kiitee gee / akh'baar dee sNpaadk nee aap dee naaN naal yoognis'tt s'bd dii pdvii joorr diHtii / usee saal sailaannaa (mHdh pdees') dee smiak drs'n akhbaar vic aap nee aapnnii klm dii dhaak saaree bbaart vic jmaa ditii / sN: 2009 vic aap nee rooj'aanaa ik ghNttaa kaayootsrg naamk tp krnaa s'uruu kiitaa| 5 saal s'iirs aasn lgaauNdee rhee / sN: 2010 nuuN aap nee acaariiaa srii aatmaa raam jii mhaaraaj dvaaraa anuvaadit srii vipaak suutr dii bbuumikaa krm mmaaNsaa sirleekh heetth likhii / jis nuuN sunn acaariiaa srii bhut hii prsNn hooee / sN: 2015 vic aap nuuN adhiaatmk yoogii dii pdvii praapt hooii / , sN: 2018 vic aap daa caumaasaa * ludhiaannee vic sii / jnvrii daa mhiinaa sii / acaariiaa aatmaa raam jii biimaar sn / unhaaN apnnii aNtm iHchaa j'aahir krdee hooee kihaa, "phuul cNd ! maiN j'iNdgii vic saaree s'aastraaN dii ttiikaa krkee chpaaunnaa caahuNdaa sii pr umr saath nhiiN dee rhii / maiN jain dhrm dii jooN seevaa krnii sii kr lii / baakii maiN aapnnaa kNm tainuuN sNbbaaldaa haaN / meeree kiitee s'aastraaN dee anuvaad daa sNpaadn krkee tee hii chpaaunnee hn / aap nee acaariiaaN s'rii aatmaa raam jii dii aagiaa nuuN sir mHthee nibbaaunn lii apnnaa saaraa jiivn kurbaan kr ditaa aap nee 2500veeN nirvaan mhootsv dee maukee tee sthaanaaNgaa suutr chpvaaiaa / acaariiaa s'rii aatmaa raam jii dee puraannee s'aastr s'ee utraadhiain (bbaag 3) ds'vaikaalik vii khtm hoo gee sn / unhaaN nuuN nveeN . siree tooN chpvaaunn daa kNm pN: tilk dhr s'aastrii dee shiyoog naal puuraa kiitaa / aap nee khud vii srii utraadhiain suutr daa hiNdii anuvaad viaakhiaa smeet kiitaa joo aap dee svrgvaas tooN baaad hii chp skiaa / aap nee 9 g thaaN dii rcnaa kiitii / acaariiaa sii aatmaa raam jii m: dii yaad nuuN sthir krn lii aatm-rs'mii naaN dii maasik ptrikaa jaarii kiitii jis vic muHkh leekh aap ( 148 )

Page #176
daasii / ih ptrikaa pN: tilk dhr s'aastrii dii agvaaii heetth mhaan pkaa bnn gii hai / 23 maarc 1974 nuuN cNddiigrrh vikhee aap nuuN uHtr bbaart prvrtk dii pdvii praapt hooii| ih cNddiigrrh dee itihaas daa mhaan ikHtth sii / 25viiN mhaaviir nirvaan s'taabdii sNyoojikaa smitii, s'rii mhaaviir jain sNgh, 25viiN mhaaviir nirvaan s'taabdii kmeettii dee preerk rhee hn / aap jii dii preernnaa naal pNjaabii yuuniibrsttii pttiaalaa vikhee acaariiaa s'rii aatmaa raam jain bbaas'n maalaa caaluu kiitii gii / ih bbaas'nmaalaa jain ceear daa aNg hai| aap dii preernnaa naal aneekaaN jain vidvaanaaN nuuN uts'aah mildaa sii| aap nee s'rii muraarjii ddis ii, prkaas' siNgh baadl, srdaarii laal kpuur, joogiNdr paal paaNddee, giaanii j'ail siNgh nuuN apnnee updees'aaN raahiiN prbbaavit kiitaa / aneekaaN jain vidvaan aap kHl s'Nkaa daa nivaarn krn lii aaee / unhaaN vicooN jrmn vidvaan ddaa: maittee ddaa: ail. aim. joos'ii, ddaa: vii bbHtt, (pchmii jrmnii) atee ddaa: ais. ain. sinhaa dee naaN prsidh hn / aap jaun eektaa dee kttrr haamii sn / s'veetaaNbr muurtii puujk acaariiaa s'rii smudr vijai jii mhaaraaj daa aap nee ludhiaannaa pdhaarn tee niHghaa svaagt kiitaa| sN 2033 vic aap nuuN acaariiaa aanNd ris'ii jii mhaaraaj nee upaadhia i jihaa mhaan pd diHtaa / aap nee doohaaN pdviiaaN nuuN kisee miiNh tooN duur rhi kee nibbaaiaa| aap mhaan sikhiak, smaaj sudhaark atee jain eektaa dee haamii sn / 25viiN nirvaan s'taabdii smeeN aneekaaN sNsthaavaaN dii sthaapnaa aap dii preernnaa naal hooii / aNt smeeN acaariiaa s'rii aatmaa raam jii mhaaraaj dee ceelee s'rii rtn munii jii aap dii tn mn tooN seevaa krdee rhee / s'rii rtn munii jii saiNkrree muniiaaN dii seevaa krn vaalee seevk taaN hn pr sNskrit, paakrit, urduu, ph'aarsii, gujraatii, raajsthaanii atee hiNdii bbaas'aavaaN dee mhaan vidvaan hn| 17 juun 1932 nuuN aap is bbautk s'riir nuuN chHdd kee svrgpurii pdhaar gee| aap daa deevlook gmn pNjaab dee smucee jain sNgh lii naa puuraa hoonn vaalaa ghaattaa hai / (149)

Page #177
svaamii srii dhnii raam jii mhaaraaj aap daa jnm sN: 1937 asuu sudii 10 nuuN laalaa dunii cNd atee s'iimtii gNgaa deevii dee ghr hooiaa / aap pHttii (aNmritsr) dee rhinn vaalee sn / aap deekul 6 bbraa ik bbainn sn / aap jii dii maataa atee bbainn nee saadhvii jiivn grhinn kiitaa | srii dhnii raam jii vii 15 saal dii umr vic svaamii s'ivdiaal jii mhaaraaj kool saadhuu bnn gee / svaamii s'ivdiaal jii puj srii soohn laal jii mhaaraaj dee guruu bbraa sn / doohaaN dee guruu s'rii dhrm cNd sn / svaamii dhnii raam jii nee sN: 1952 haarr sudii 5 nuuN diikhiaa grhinn kiitii / sN: 1952 tooN 1964 tk aap nee bbaart dee bbiNn bbiNn hiHsiaaN vic bbgv n mhaaviir dee updees'aaN daa prcaar kiitaa / aap sNskrit, praakrit aadi bbaas'aavaaN dee mhaan vidvaan, kvii atee tiaagee sn / aap nee us smeeN phailiiaaN smaajk buraaiiaaN ti smaaj daa dhiaan khiciaa / .. aap mhaan kraaNtiikaarii smaaj sudhaark sn / sN: 1970 nuuN aap nee jain sust middr mNddl dii sthaapnaa kiitii / aap nee hiNdii bbaas'aa sikhaaunn daa iNtj'aam is sNsthaa raahiiN kiitaa | s'N: 1930 dii mhaaviir jaiaNtii nuuN jain smaaj dee bhupHkhii vikaas nuuN muHkh rkhdiaaN aap nee srii jineedr guruukul dii sthaapnaa kiitii / us smeeN aap nee apnnee ceelee kris'n cNdr acaariiaa naal muuNh pHttii daa tiaag kr ditaa / 12-5-62 nuuN aap daa svrgvaas pNckuulee vikhee hooiaa| acaariiaa s'ii tulsii gnnii jii annuuvrt aNdooln daa dhiaan aauNdee hii acaariiaa srii tulsii jii daa dhiaan aa jaaNdaa hai / jinhaaN nee apnnaa dhrm jain dhrm tk hii nhiiN sgooN aam lookaaN daa dhrm bnnaa diHtaa hai / aap nee jain dhrm dee prcaar vic hr pHkh hisaa paaiaa hai / aap ik mhaan daars'nik, sNt atee kvii hn / aap nee sNskrit, praakrit, raajsthaanii, apbbrNs' daa dduuNghaa adhiain aap hii nhiiN kiitaa sgooN krvaaiaa vii hai / aap is smeeN teeraapNth sNgh dee 9veeN acaariiaa hn / aap nee brrii choottii umr vic ih pd grhinn kiitaa / teeraa pNt sNgh vic loorr ( 150 )

Page #178
anusaar vidiaa daa prbNdh saadhuuaaN atee histhaaN doohaaN lii kiitaa / is daa sHbuut jNn vis'v bbaartii laaddnnuu hai joo aap dee jnm sthaan upr sthaapit aNtr-raas'ttrii str daa s'oodh sNsthaan, dhiaan keeNdr, seevaa keeNdr, jain dhrm dee prcaar daa aadhunik keeNdr hai| ithee vidiaarthiiaaN dii prraaii daa cNgaa iNtj'aam hai / jain s'aastr dii tulnaatmk adhiain lii aap nee 20 saal tooN kNm jaarii kr rkhiaa hai / siHttee vjooN aap dii kirpaa naal jain s'aastraaN daa vidvaanaaN vic snmaan hai / aap nee brrii meehnt naal apnnee saadhu saadhviiaaN nuuN prrhaaiaa hai,, vidvaan bnnaa kee annuuvrt daa sNdees' deenn lii piNdd piNdd bbeej diHtaa hai / jain dhiaan vidhii preeks'aaN raahiiN jain saadhnaa prNpraa phir jaagrit hooii hai / aap nee sNskrit, hiNdii, jsthaanii vic 100 dee kriib pustkaaN likhiiaaN hn / aapdaa jnm bbaaii duuj nuuN hooiaa / aapnee acaariiaa, kaal' gnnii jii tooN diikhiaa haasl kiitii / teeraapNth sNprdaaee vic sbb tooN lNbaa dhrm prcaar aap nee kiitaa hai / aap lookaaN nuuN caaritrvaan bnaaunn vic lgee hn / jain dhrm dee vis'v prcaar lii aap nee mnn siNgh dii sthaapnaa kiitii joo ki dhrm prcaar hiHt videes'aaN vic ghuNmdaa hai / aap jii dii maataa, bbraa atee bbainn nee vii jain saadhuu jiivn grhinn kiitaa / teeraa pNth dee saaree saadhuu, saadhvii aap dee hukm heetth rhi kee apnnaa saadhuu jiivn viatiit krdee hn / yuuvaa acaariiaa nuuN mhaa giaa (nth ml jii) aap acaariiaa tulsii jii dee baaad aglee gHdii dee maalk hn / aap daa jnm maataa baaluu jii atee pitaa toolaa raam dee ghr vic hooiaa / aapnee bbrii jvaanii vic srdaar s'hir vikhee saadhuu jiivn hinn kiitaa / hunn tk acaariiaa tulsii jii dee saaree kNmaaN dee prmukh rhee hn / aap , bbaartii atee pchmii drs'n dee mhaan viaakhiaakaar hn / jain drs'n dee aap ginnee cunnee daars'nik, itihaaskaar atee kvii hn / aap mhaan yoogii hn / aap nee jain dhrm dii praaciin prNpraa nuuN vigiaank ddhNg naal j'iNdaa krkee aapnnee lookaaN ( 151)

Page #179
tk phuNcaaiaa hai / aap nee dhiaan saahit tee 25, bbiNn bbiNn vis'iaaN tee 100 pustkaaN likhiiaaN hn jinhaaN vicooN kujh daa videes'ii bbaas'aavaaN vic anuvaad vii hoo cukiaa hai / jain s'aastraaN dee aap mhaan ttiikaakaar hn / saaree s'aastraaN vic aap paatthaaN nuuN s'udh krn daa kNm krdee rhee hn : siHttee vjooN 11 aNg s'udh ruup vic chp cukee hn / 12 upaaNg s vic hn / jain vis'v koos' dee aap sNpaadk hn / joo acaariiaa jii daa saaraa saahit raajsthaanii vic sNpaadn krkee chpaaunn daa subbaag vii aap nuuN haasl hai / aap dee saaree kNm vic prmukh shiyoogii sNt hn munii dulhee raaj! aap vddiaaii dii bbaavnaa tooN pree hoo kee kNm krdee hn / jain eektaa vic aap daa puuraa vis'vaas hai is lii aap nee kaaph'ii kNm kiitaa hai / aap jain drs'n dee vidvaan hoonn kaarn aneekaaN sNsthaavaaN dee paanndaataa hn| aneekaaN ptrikaavaaN vic aap dee leekh chpdee hn / aap dee saahit daa kii videes'ii bbaas'aavaaN vic vii anuvaad hoo cukaa hai / munii s'ii dulh raaj jii sNskrit, praakrit atee paalii bbaas'aavaaN dee mhaan vidvaan, itihaaskaar, bhupHkhii s'khsiiat dee maalk munii dulh raaj acaariiaa tulsii dee prmukh clee atee yuuvaa acaariiaa s'ii nth ml jii dee khaas saahit shiyoogii hn / s'rii nth ml jii daa dhiaan saahit, jain s'aastraaN daa sNpaadn aap nee hii kiitaa hai / pr aap baalk bbaav dee sNt hn / hr prs'n daa uHtr hHs kee deennaa jaanndee hn / bbrt baahublii mhaakaavym' naaN dii agiaat sNskit muh kaavi daa aap nee anuvaad sNpaadn kiitaa hai / aap nee aneekaaN hii th sNskrit vic ap vii likhee hn atee likh rhee hn / acaariiaa tulsii jii dee sNpaadk mNddl dee aap prmuHkh sNt hn / leekhk vrg nuuN bhut kriib rhi kee aap dii vidvHtaa jaannn daa maukaa miliaa hai / ( 132 ) /

Page #180
munii s'rii hnuumaan jii mhaaraaj " aap daa jnm raajsthaan vikhee ik piNdd vic hooiaa / choottii umr vic aap acaariiaa tulsii jii kHl saadhuu bnn / sNskrit tee praakritaaN r thaaN daa adhiain krn tooN baaad aap annuuv 33 dee prcaar lii pNjaab aaee / leekhk nuuN sbb tooN philaaN aap jii dii pustk "ih smHsiaa ik hHl daa pNjaabii anuvaad krn daa maukaa miliaa / tpHsvii s'ii raavt mHl jii mhaaraaj pNjaab dee vrtmaan kheetr vic jain dhrm atee acaariiaa tulsii jii daa suneehaa phuNcaann vaalee munii raavt mHl jii sn ! aap mhaan tpHsvii, mitthboolrree sn / aap dii khitee bhut suNdr sii / aap nee acaariiaa tulsii jii dii aagiaa heetth saaree bbaart daa paidl ph't dhrm prcaar hiHtee kiitaa / deeh dee ks'ttaaN dii prvaah naa krdee hooee, aap nuuN dhrm prcaar nuuN prmuHkhtaa diHtii / aap dee siHttee vjooN dhuutii, sunaam, sNgruur vikhee teeraapNth phirkee daa bhut prcaar hooiaa / aap dii prnnaaN naal leekhk privaar jain dhrm tee kaaph'ii khiHc praapt kr skiaa / munii s'ii jai cNd jii mhaaraaj aap mhaan dhrm prcaark, jain eektaa dee prtiik hn / 25viiN mhaaviir nirvaan s'taabdii kmeettii dee aap teeraa pNth ph'irk vlooN srkaarii mhimaan sn / aap nee annuuvrt tee bbgvaan mhaaviir dii sikhiaa lookaaN nuuN srl atee sucHjee ddhNg naal smjhaaiiaa / leekhkaaN nuuN lNbee smeeN tooN aap dee crnaaN vic baitth kee s'aastr dee arth jaannn daa maukaa miliaa | aap s'aastraaN dee mhaan vidvaan, leekhk atee dhrm prcaark hn / aap aneekaaN bbaas'aavaaN bool, prrh atee likh skdee hn / guruu aagiaa hii aap daa dhrm hai { dhrmaaN atee sNgh prti aap daa jiivn smrpit hai / aap kool abbimaan bbuHl kee vii nhiiN aauNdaa / leekhk privaar tee aap dee mhaan upr hn / asiiN aap kool baitth kee aneekaaN jain s'aastraaN daa saar smjhiaa hai / (153)

Page #181
s'rii amoolk cNd jii mhaaraaj s'veetaaNbr teeraapNthii jain ph'irkee dee prmuHkh sNt s'rii amoolk cNd jii mhaaraaj unhaaN prmukh sNtaaN vicooN hn jinhaaN pNjaab dee duur duraaddee ilaakiaaN vic dhrm prcaar kiitaa / sNn 1947 vic dNgiaaN smeeN aap daa caumaasaa laahaur sii / pr acaariiaa vijai vHlbb suurii dii mdd naal aap is sNktt tooN paar bbaart phuNc gee| aap pNjaabii hiNdii, gujraatii, aNgreej'ii, ph'aarsii, sNskrit, praakrit atee raajsthaanii bbaas'aavaaN bool hii nhiiN skdee sgooN unhaaN vic kvitaavaaN vii likhdee hn| aNgreej'ii bbaas'aa vic kvitaa likhnn vaalee aap ikoo ik jain kvii hn / aap daa prcaar kheetr saaraa bbaart vrs' hai / mhaan tiaagii s'rii vrdhmaan jii mhaaraaj acaariiaa tulsii jii dee ik prsiHdh ceelee hn s'rii munii vrdhmaan jii / aap daa jnm sthaan gujraat vikhee hai| pr bhut hii choottii umr vic lHkhaaN dii sNpHtii chHdd kee aap jain munii bnnee / guruu prNpraa tooN s'aastraaN daa dduuNghaa adhiain kiitaa| aap raajsthaanii, gujraatii, pNjaabii, mraatthii, sNskrit atee prkrit bbaas'aavaaN vic cNgaa updees' dee skdee hn| saadgii atee tiaag dee mhaan pNj hn / leekhkaaN nuuN apnnee smaajik atee leekhnn kNm vic uprookt munii mhaaraaj tooN dduuNghii shaaitaa milii hai| vrtmaan pNjaab diiaaN mNddiiaa vic aap raahiiN annuuvrt aNdooln atee jain dhrm daa prcaar hooiaa| aapnee pNjaab, jNmuu ks'miir, hriaannaa aadi dee piNddaaN vic bhut hii saadee ddhNg naal jn sNprk raahiiN lookaaN nuuN buraaiiaaN tooN bcaa kee uHtm j'iNdgii daa raah dsiaa| aap drs'n, trk atee viaakrn aadi grNthaaN dee cNgee jaannkaar hn / s'aastraaN dee anuvaad vic leekhkaaN nee kii vaar apnnee prs'naaN dee uHtr aap tooN praapt kiitee hn| aap dii preernnaa naal aneekaaN lookaaN nee s'veetaaNbr teeraapNth jain ph'irkaa grhinn kiitaa / aHj kl aap acaariiaa tulsii jii dee hukm anusaar gujraat vic ghuNm rhee hn| (154)

Page #182
uHtr bbaart prvrtk, mhaan yoogii bbNddaar srii pdm cNdr jii mhaaraaj pNjaab vic 25viiN mhaaviir nirvaan s'taabdii kmeettii dee preernnaa sNsthaapk, jain s'aastraaN dee mhaan prcaark, nimrtaa dii muurtii bbNddaarii pdm cNdr jii daa jnm sN 1974 dushiree vaalee din piNdd hlaal pur vikhee sNtth gnnees' ml atee maataa sukhdeevii dii kukhooN hooiaa| aap dii muHddhlii prrhaaii prNpraa gt ddhNg naal hooii / sN: 1991 maagh vdi 5 nuuN raampur (mlaud) vikhee acaariiaa srii aatmaa raam jii dee prmukh ceelee sNskrit vis'aard pNddt rtn srii heem cNdr j kool saadhuu bnnee / aap vii rtn munii jii dii teerhaaN seevaa atee giaan daa ikHtthaa svruup hn / aap nuuN baabaa jai raam daas, acaariiaa aatmaa raam, upaadhiaai amr munii aadi prmuHkh saadhuuaaN dii seevaa krn daa subbaag haasl hooiaa | aap nee smaaj nuuN hriaannaa keesrii s'rii amr munii jii vrgaa saadhuu prdaan kiitaa / aap jii guruu dee svrgvaas baaad aap smaaj dii prmukh pdvii upprvrtk tee sus'oobbit hooee / nirvaan s'taabdii smeeN aap dii preernnaa naal aneekaaN pichrree kheetraaN vic jain sthaank, jain dhrms'aalaavaaN sthaapit hooiiaaN / aap dii preernnaa naal sbb tooN philaaN kujh jain saahit daa pNjaabii anuvaad vii chpiaa| is kaarn aap tee saadhvii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj pNjaabii jain saahit dee mhaan rNk hn / aap dee prcaar kheetraaN vic jithee diHlii vrgee vHddee s'hir hn uthee kru kheetr, pdm pur, nihaal siNgh vaalaa, maansaa, jee, btthiNddaa, raam puraa phuul prmuHkh hn / prvrtk s'aaNtii svruup jii dee svrgvaas baaad aap nuuN aap dee gunnaaN tooN prbbaavit hoo kee uHtr bbaart dii prvrtk pdvii prdaan kiitii| aap dii mhaantaa kisee aHkhraaN dii muhtaaj nhiiN / aap urduu, ph'aarsii, hiNdii, sNskrit, praakrit atee pNjaabii dee cNgee vidvaan hn / aap nee uHtr prdees', jNmuu ks'miir, himaacl, raajsthaan dii dhrtii nuuN pvitr kiitaa hai / mnn sNgh vic aap daa prmuHkh sthaan hai / aap raahiiN pNjaabii vic 6 pustkaaN; 3 aagmaaN (s'aastraaN) dee anuvaad, 2 hiNdii pustkaaN chpiiaaN hn / aap nee pNjaabii yuuniivrsttii dii jain ceear nuuN saiNkrree hii maulik g th bbeett krvaaee hn / smaaj vic phailiiaaN braaiiaaN prti aap hmees'aa ceetNn rhiNdee hn / puraannee s'aastraaN dii sNbbaal 155 )

Page #183
atee puraannee grNthaaN daa prkaas'n hii aap daa udees' rihaa hai| aap jii nee leekhkaaN dee hr prkaas'n nuuN shiyoog atee aas'iirvaad diHtaa hai / aap jii dee ik ceelee srii svrn munii jii hn joo ddbl aim. ee. hn atee svaadhiaai atee bbaas'n klaa vic prviin hn / aap nuuN prvrtk pdvii 30 maarc 1986 nuuN aNbaalaa vikhee 200 saadhuu saadhvii dee ikHtth vic diHtii gii / aatm-kul kml-divaakr vidvd-rtn s'ii rtn munii jii mhaaraaj aap acaariiaa s'rii aatmaa raam jii mhaaraaj dee vidvaan lee hn / aap daa jnm hmiirpur (himaacl prdees') vic brhmnn privaar vic hooiaa / aap dee pitaa daa naaN rvaaluu raam jii atee maataa mtii kaarjuu deevii sii / ' aapnee saavn s'uklaa prtipd sN: 1995 nuuN acaariiaa aatmaa raam jii m. hHth diikhiaa lii / jnm jaat s'udh sNskaaraaN atee mhaan guruu kaarn aap jldii hii cain s'aastraaN dee jaankaar hoo raaee ( aHp nee hiNdii, pNjaabii, aNgreej'ii, urduu, sNskrit, praakrit, gujraatii, raajsthaanii atee digNbr saahit daa gNbbiir adhiain kiitaa | aap nee acaariiaa s'ii aatmaa raam jii dii hii seevaa nhiiN kiitii sgooN hr birdh saadhuu, s dhvii dii seevaa kiitii hai / aap jain smaaj dee nNdii sn munii vrgee tpsviiN, giaanii atee seevk hn ! . . | upaadhiaai srii phuulcNd jii mhaaraaj bbaaveeN aapdee guruu bbaaii kh'j'aan cNd jii mhaaraaj dee ceelee sn pr aap nee unhaaN dii s'riirk hii nhiiN saahit rcnaa vic dduuNghii sNvaa kiitii / apnuuN ds' 's'ruut skNdh naaN dee ik agiaat s'aastr daa sNpaadn kiitaa hai / is dii ik prtilipi acaariiaa aatmaa raam s'aastr bbNddaar vic hai joo 500 saal puraannii hai / is g th dii hoor nkl kisee bbNddaar vic nhiiN mildii / aap brree mitth boolrree, dhrm prsaark, tpHsvii, anus'aasn vic vis'vaas rkhnn vaalee hn / aap dee doo s'is' hn srii prmees' munii atee srii bbgt raam jii mhaaraajee / (156)

Page #184
utkl keesrii tHtv ciNtk vidiaa vis'aard, s'aaNt trii upaadhiaai s'ii mnoohr munii jii mhaaraaj | acaariiaa srii aatmaa raam jii mhaaraaj dee ik hoor ceelee hn srii mnoohr munii jii / aap philee pNjaabii sNt hn jinhaaN jNmuu ks'miir, pNjaab, hriaannaa, himaacl, uHtr prdees', raajsthaan, pHchmii bNgaal, bihaar, urriisaa, taamil naadduu, krnaattk, mdh prdees' , mhaaraas'ttr, gujraat jihee duur duraaddee piNddaaN vic jain dhrm daa prcaar kiitaa hai / urriisaa vic 2200 saal baaad jaann vaalee aap philee jain saadhuu hn / aap nee bHciaaN vic baal-sNmkaar bbttnee lii acaariiaa srii aatmaa raam jain sikhiaa boordd dii sthaapnaa kiitii hai / jinhaaN dii priikhiaavaaN raahiiN hr saal hj'aaraaN vidiaarthii jain dhrm dii sikhiaa haasl krdee hn / aap daa jnm sN 1983 bbaadooN s'uklaa 5 nuuN ksuur dee ik ms'huur jain ghraanee vic hooiaa / aap dee pitaa bsNt raaee atee maataa sriimtii maaiaaN dee sn / aap nee iNttr tk prrhaaii kiitii pr aap nuuN sNsaar naal kooii mooh nhiiN sii / soo aap nee sN: 2c05 phgunn s'uklaa 5 nuuN ludhiaannaa vikhee acaariiaa aatmaa raam jii tooN saadhuu jiivn rhinn kiitaa| prvrtk s'ii s'aaNtii svruup jii dee naal aap nuuN vii upaadhiaai pdvii ditii gii / . aap daa jiivn bhut hii sNjmii atee prbbaavkaarii hai / aap saadhuu, saadhviiaaN upaask, upaasikaavaaN nuuN s'aastr prrhaauNdee hn / aap daa viaakhiaan mnoohr hai / aap mhaan leekhk hn / bHciaaN dii mnoo vaigiaanik sthitii nuuN smjhdee hooee, aap nee aneekaaN pustkaaN likhiiaaN hn / aap dii pustk pgooN kee shaaree aap daa sph'rnaamaa hai jis dee 5 bbaag hn / aap cNgee adhiaapk hn / aap nuuN bbaart diiaaN saariiaaN prmuHkh bbaas'aavaaN tee adhikaar haasl hai / aap nee bbgvaan mhaaviir dii 25viiN nirvaan s'taabdii dee maukee tee ahiNsaa stuup daa nirmaan ' krkee kttk (urriisaa) vikhee sthaapit krvaaiaa / aj kl aap pheer pNjaab vic dhrm prcaar kr rhee hn / (157)

Page #185
jain bbuus'n s'rii giaan munii jii mhaaraaj acaariiaa s'rii aatmaa raam jii mhaaraaj dee aap prmukh ceelee hn| aap ik mhaan s'aastrkaar, leekhk, kvi atee vktaa hn / aap daa jnm sN: 1979 vaisaakh s'uklaa 3 nuuN saahookee (j'ilaa sNgruur) vikhee laalaa gookhaa raam dee ghr hooiaa / aap dii maataa s'riimtii mnsaa deevii ik pviHtr dhaarmik khiaalaaN dii maalk sn| bcpn vic aap daa naaN aatmaa raam sii / jdooN aap 8 saal dee hooee aap dee maataa pitaa ludhiaannee aa gee / ithee hii aap acaariiaa aatmaa raam jii atee unhaaN dee guruu s'rii saalg raam jii dee updees'aaN tooN prbbaavit hooee / s'rii saalg raam jii mhaaraaj aap dee pitaa dee duur dee ris'tee tooN taaiaa jii sn / sN: 1993 vaisaakh s'uklaa 13 nuuN aap nee raavlpiNddii vikhee acaariiaa aatmaaraam jii mhaaraaj tooN jain munii diikhiaa grhinn kiitii / saadhuu bnn kee aapnee hiNdii, pNjaabii, urduu, ph'aarsii, raajsthaanii, sNskrit atee praakrit grNthaaN daa dduuNghaa adhiain kiitaa / aap nee aHj tk 2 s'aastraaN daa hiNdii anuvaad kiitaa hai atee 20 sutNtr grNth likhee hn / aap nee urduu bbaas'aa vic vii 4 grNth likhee hn / aj kl urduu bbaas'aa vic likhnn vaalee aap hii ik leekhk hn / aapnee acaariiaa heemcNdr jii dee praakrit via krn dii sNskrit hiNdii vic vis'aal ttiikaa kiitii hai / joo doo grNthaaN vic puurii huNdii hai / aap lgaataar giaan, dhiaan, jp atee tp vic lHgee rhiNdee hn| aap nee jain dhrm dee prcaar dee lii nveeN keeNdr sthaapit kiitee hn jinhaaN vicooN muhaalii, khrrr, philaur atee raahooN dee naaN prsiHdh hn / raahooN dee itihaasik mkaan nuuN aap nee acaariiaa aatmaa raam smaark daa drjaa diHtaa hai / aap nee diHlii vikhee acaariiaa aatmaa raam jain s'iks'aa smitii dii sthaapnaa kiitii| is tooN chuHtt aneekaaN look upkaarii atee dhrm prcaar dee kNmaaN vic aap juttee hooee hn| aap dii preernnaa naal aneekaaN lookaaN nee maas tee s'raab vrgiiaaN buraaiiaaN tooN chuttkaaraa paaiaa / aap acaariiaa s'rii aatmaaraam jii m. dee shaaik vjooN kNm krdee rhee / raahooN s'rii siNgh nee aap dee kNmaaN tooN khus' hoo keesrii, jain bbuus'n atee viaakhiaan divaakr diiaaN pdviiaaN kee (158) aap nuuN pNjaab diHtiiaaN hn /

Page #186
aatm nidhii s'rii trlook munii jii mhaaraaj aap acaariiaa s'rii aatmaa raam jii mhaaraaj dee ceelee s'rii kh'j'aan cNd jii mhaaraaj dee s'is' hn / aap daa jnm haarr vd 3 sN: 1976 nuuN piNdd khrooNdii dee s'rii mNs'ii raam atee maataa dhnvNtii dee ghr hooiaa / aap nee aiph'. ee. tk sikhiaa haasl kiitii / ceet vdii 3 sN: 1992 nuuN aap nee sNsaarik sukhaaN nuuN tthookr maar kee jain saadhuu diikhiaa grhinn kiitii / aapnee acaariiaa s'rii aatmaaraam jii mhaaraaj tooN jain grNthaaN daa suukhm adhiain kiitaa| vis'ees'n hai / aap aap mhaan krm yoogii hn / "aatm nidhii aap daa aariiaa sNskr naaN dee sptaahik jain pHtr daa 25 saalaaN tooN sNpaadn kr rhee hn / aap nee jain s'aastr utraadhiain tee suukhm kNm kiitaa| aap nee pii. ee. jain s'uHdh sNsthaan hoos'iaarpur dii sthaapnaa kitaabaaN chpvaa cukaa hai / aap s'rii 12 bbaas'aavaaN dee kiitii joo hunn tk 16 jaankaar hn / hii trs hai| puuj " griibaaN, mjduuraaN dee prti aap dee mn vic bhut kh'j'aan cNd jii mhaaraaj dii yaad nuuN sdiivii rkhnn lii aap nee ik ttrstt dii sthaapnaa kiitii hai joo ludhiaannaa vikhee mj'duur bHciaaN dee lii praaimrii skuul claa rihaa hai / ih skuul nhiiN sgooN aas'rm hai / ithee bHcee nuuN vrdii, khuraak atee pustkaaN ttrstt vlooN prdaan kiitiiaaN jaaNdiiaaN hn| aap aneekaaN bbaas'aavaaN dee jaankaar, tpHsvii munii hii nhiiN sgooN jain tee ajain saahit dee tulnaatmk adhiain vic mhaart rkhdee hn / leekhkaaN nuuN aap tooN bhut kujh sikhnn daa maukaa miliaa hai / aap dii preernnaa naal s'rii khjaan cNd s'taavdii smeeN leekhkaaN daa gooldd maiddl raahiiN snmaan vii kiitaa sii| * .. (161)

Page #187
tpsvii s'rii shij munii jii mhaaraaj aap daa jnm lhil klaaN vikhee laalaa baabuu raam jii dee ghr hooiaa| sN: 2010 kHtk s'uklaa 10 nuuN aap dii diikhiaa muunk vikhee hooii| aap nee tpsvii ph'kiir cNd jii atee s'rii tteek cNd jii mhaaraaj dii aNtm smeeN tk seevaa kiitii hai / aap 90 din tk dii lNbii lgaataar tpsiaa grm paannii dee adhaar tee kr cukee hn / acaariiaa aanNd ris'ii jii nee aap nuuN jain-rtn dii pdvii prdaan kiitii hai / tpHsvii s'rii neem cNd cNd jii mhaaraaj aap daa jnm cauthkaa vrvaarraa (raajsthaan) vikhee sN: 1976 jeetth 14 nuuN laalaa deevii laal atee maataa bbuuraa deevii dee ghr hooiaa / aap nee apnnii maataa naal jain saadhuu diikhiaa grhinn kiitii / aap s'rii raam siNgh jii mhaaraaj kool sN: 1993 mHghr kris'naa 5 nuuN saadhuu bnnee / aap dii maataa saadhvii jsvNtii kool diikhiaa lai kee saadhvii bnnee / aap mhaan dhrm prcaark hn| aap nee saaree uHtr bbaart, mHdh prdees' tk bbgvaan mhaaviir daa suneehaa phuNcaaiaa hai / s'rii jiteeNdr vijaijii mhaaraaj aap acaariiaa jnk vijee jii dee ms'huur s'is' hn / aap daa jnm 12 nvNbr 1917 nuuN laalaa mootii laal atee maataa aHkii deevii dee ghr gujraaNvaalee vikhee hooiaa / aap sNskrit, praakrit, aNgreej'ii, hiNdii, gujraatii, raajsthaanii bbaas'aavaaN dee uHghee jaankaar hn / aap dii diikhiaa raannii gaaooN (maarvaarr) vikhee sn 1956 nuuN hooii / aap nee aneekaaN vaar jain tiirthaaN daa bbrmnn kiitaa| aap daa jain joots' tee kaaph'ii adhikaar hai| ( 162 )

Page #188
mhaan kraaNtiikaarii s'ii kris'n cNdr acaariiaa srii jiteeNdr guruu kul pNckuulaa dee sNsthaapk mhaan krm yoogii s'rii kris'n cNdr jii daa jnm sN: 1899 vic snaur (pttiaalaa) vikhee hooiaa / aap daa privaar siHkh kNbooj privaar sii / 15 saal dii umr vic hii aap laalaaN baaNkee raam naal raavlpiNddii svaamii dhnii raam jii mhaaraaj dee crnaaN vic phuNc gee / aap us smeeN tk bilkul anprrh sn / aap dee guruu s'rii s'iv diaal jii mhaaraaj sn / svaamii dhnii raam jii mhaaraaj dii chtr chaaiaa heetth aap nee vidiaa adhiain s'uruu kiitaa / aapnee sNskrit bbaas'aa dii acaariiaaN priikhiaa paas kiitii / | us smeeN aariiaa smaaj vaalee ddii. ee. vii. sNsthaavaaN daa jaal vichaa rhee sn / guruu kul dee naaN haitth dhrm prcaar vii kr rhee sn / dooveeN guruu atee ceelee dee mnaaN vic jineedr guruukul dii yoojnaa tiaar hooii / ih yoojnaa maaleer koottlee vikhee acaariiaa srii aatmaa raam jii mhaaraaj dii hj'uurii vic tiaar hooii / sN: 1925 vic ih yoojnaa tiaar hooii / guruukul lii kuruukheetr atee cNddiigrrh kool khrrg mNgoolii piNdd vikhee j'miin praapt hoo gii / kurkheetr vaalii j'miin laalaa nauraataa raam atee khrrg mNgoolii vlii j'miin piNdd dii vidhvaa kirpaa deevii nee diHtii / is jmiin kool pNj choottee choottee naal vhi rhee sn / is lii is nuuN pNckuulaa daa naaN srii kris'n cNdr jii mhaaraaj nee ditaa / 21 phrvrii 1929 nuuN mhHdr grr dee prsiHdh atee 32 s'aastraaN nuuN chpvaa kee daan krn vaalee laalaa jvaalaa prs'aad nee guruukl dii niiNh rkhii / guruukul nuuN claaunn lii kisee mhaapurs' dii j'ruurt sii / aap nee aap dee guruu svaamii srii dhnii raam jii mhaaraaj sN: 1930 nuuN muHkh pHttii maaleerkoottlee vikhee tiaag kee mhaan kurbaanii kiitii / sN: 1932 vic aap s'aaNtii nikeetn vikhee uHc siHkhiaa lii pdhaaree / aap dii mulaakaat rviNdr naath ttaigoor naal hooii / ( 163 )

Page #189
* sN: 1936 vic sootth hrjs raaee atee seetth rtn cNd jain nee paars'v naath jain vidiaa aas'rm dii niiNh hiNduu yuuniivrsttii vikhee rkhii / aap nee is sNsthaan daa kNm sNbbaaliaa / j940 vic aap pheer pNckuulee guruukul vikhee aa gee . sN: 1946 tooN 1964 tk aap paars' naath jain vidiaa aas'rm dee pii. aic.-ddii. vidiaarthiiaaN nuuN jain s'oodh vic mdd krdee rhee / us smeeN aap mnn naamk jain ptrikaa dee sNpaadk rhee / | sN: 1962 vic svaamii srii dhnii raam jii mhaaraaj svrgvaas hoo gee / sN: 1964 vic aap guruukul dii deekh reekh krdee rhee / aap nee apnnii saarii laaibreerii acaariiaa s'rii aanNd rs'ii jii mhaaraaj nuuN bbeett kr ditii / bbaart daa s'aaid hii kooii jn smaarooh hoovee jithee kris'n cNdr acaariiaa naa phuNcee hoonn 1 leekhkaaN nuuN kii vaar aap koolooN siHkhnn daa maukaa miliaa hai / disNbr 1985 nuuN aap daa svrgvaas cNddiigrrh vikhee hoo giaa / aap mhaan prbbuu bbgt atee dees' bbgt sn / ( 164 )

Page #190
aadhunik jain saadhvii prNpraa diiaaN kujh prsidh pNjaabii saadhviiaaN 164-2 000+N

Page #191
puuvrtnii mhaasaadhvii s'ii paarvtii jii mhaaraaj aadhunik jain saadhvii prNpraa vic prmuHkh sthaan mhaasaadhvii srii paarvtii jii mhaaraaj atee saadhvii srii khubaaN jii dee saadhvii privaar daa hai / kii saadhviiaaN dii prNpraa brrii koos'is' krn dee baavjuud nhiiN mil skii / mhaasaadhvii srii paarvtii jii mhaaraaj daa jnm sN: 1911 nuuN utr prdees' dee haaruu piNdd vic hooiaa| aap dee pitaa srii bldeev siNgh jii maataa dhnvNtii piNdd dii ms'huur hstii sn / choottii umr vic hii aap daa aagree vikhee apnnee pitaa naal aaunnaa hooiaa ! uthee jain saadhviiaaN atee muniiaaN dee updees' tooN prbbaavit hoo kee ap nee saadhvii diikhiaa grhinn kiitii| saadhvii bnndee saar hii aap nee jain , atee ajain sr thaaN daa tulnaatmk adhiain kiitaa / aap sNskrit, praakrit, raajsthaanii, urduu, ph'aarsii, arbii, pNjaabii, aNgreej'ii atee gujraatii saahit dee ughee vidvaan sn / uh j'maanaa sii jdooN bbaart vic istrii dii haalt bhut hii trs yoog sii / baal viaah, prdaa, jaat paat, chuuaachuut, s'raab, maas atee agiaantaa daa bool-baalaa sii / ajeehee smeeN hii bbaart dee dhaarmik jgt vic aariiaa smaaj, snaatn dhrm sbbaa, deev smaaj aadi sNsthaavaaN dhrm crcaa lii hmees'aa maidaan vic tiaar rhiNdiiaaN sn / khaas taur tee aariiaa smaaj daa pNjaab vic prbbaav kaaph'ii vdh rihaa sii / ajeehiiaaN sthitiiaaN tooN chuHtt jain smaaj khud agiaantaa vic dduHbaa sii / mhaasaadhvii srii paarvtii jii mhaaraaj nee s'veetaaNbr sthaank vaasii diikhiaa grhinn krkee pNjaab, raajsthaan, uHtr prdees', jNmuu ks'miir vic aneekaaN dhrm crcaavaaN kiitiiaaN / inhaaN dhrm crcaavaaN tooN aap dii yoogtaa daa bblii bbaaNtii ptaa lgdaa hai ! s'aaid 2500 saal dee jain itihaas vic kooii khulii dhrm crcaa krn vaalii saadhvii paidaa hooii hoovee / aap mhaan kraaNtiikaarii saadhvii sn| aap nee laahaur vikhee aariiaa smaajiiaaN dee prs'naaN dee uHtr diHtee / aap sN: 1924 vic saadhvii bnnee / pheer dhrm adhiain lii pNjaath pdhaaree / aap hiNdii bbaas'aa dii philii jain istrii leekhikaa sn / bbaaveeN aap dee likhee kaaph'ii g thaaN daa urduu vic vii anuvaad hooiaa / aap nee apnnee jiivn vic 25 grNthaaN dii rcnaa kiitii jinhaaN vicooN 15 kvitaa ruup vic hn / aap nee apnnaa dhrm prcaar muhil tooN jhooprrii tk kiitaa / ( 166 )

Page #192
aap daa svrgvaas sN: 1951 ceetr 11 nuuN jaalNdhr vikhee hooiaa / aap diiaaN mukh caar ceeliiaaN sn / s'rii jiitii jii (sN: 1936) s'rii krm jii (sN: -1938) s'rii bbgvaan deevii (sN: 1943) s'rii raajmtii (1949) s'rii aasaa deevii aNmritsr vic aap kool sN: 1936 mghr s'uklaaN 2 nuuN saadhvii bnnii| saadhvii s'rii nihaalii aap dii ik hoor prsidh ceelii sii, joo aas'aa deevii dee naal hii jlNdhr vikhee saadhvii bnii / aap daa naauN nNd kaur vii mildaa hai| saadhvii s'rii mthuraa deevii jii mhaaraaj s'rii aap 'pur' piNdd j'ilaa roohtk dii nivaasii sii / jain munii s'rii bbaag ml aap dee caacee dee spuHtr sn / aap nee sN: 1960 nuuN kaaNdhlaa vikhee acaariiaa s'rii kaaNs'ii raam jii mhaaraaj naal saadhvii diikhiaa lii| aap daa prcaar kheetr saaraa uHtr bbaart hai / ap daa svrgvaas sN: 2003 kHtk s'uklaa 7 nuuN buddhlaaddhaaN vikhee hooiaa| aap diiaaN caar prmukh ceeliiaaN sn| (1) stiaa vtii jii (2) mhaan s'rii jii (3) s'rii raaj mtii jii (4) s'rii suNdrii jii / saadhvii s'rii suNdrii jii mhaaraaj aap pNjaab, hriaannaa, uHtr prdees' vic prcaar krn vaalii mhaan saadhvii hn / aap daa jnm sN: 1981 vic piNdd raajpuraa (j'ilaa sooniipt) vikhee hooiaa| sN: 1996 nuuN aap nee mhaasaadhvii s'rii mthuraa deevii koolooN jain diikhiaa sunaam vikhee grhinn kiitii / aap jain ajain grNthaaN dii mhaan vidvaan saadhvii hn / aap dee saadhvii privaar vic !3 saadhviiaaN dhrm prcaar kr rhiiaaN hn / saadhvii s'rii cNdaa jii mhaaraaj aap daa jnm vi. sN: 1933 nuuN s'rii kumaan siNgh atee s'riimtii hrsukumr dee ghr aagree vikhee hooiaa / aap nee sN: 1948 phgnn s'uklaa 3 nuuN krnaal vikhee saadhvii jiivn grhinn kiitaa / (167)

Page #193
ai meehaanuuN videevaanuuN saadhvii sainuuN / aap nee aneekaaN dhrmeeN crcaavaaN kr kee jain dhrm daa prcaar kiitaa / aap prvrtnii raajmtii jii dii aagiaa vic sN: 1956 vic aaee / aap daa saivrgvaas sN: 2009 veen s'uklaa 15 nuuN hooiaa| aap diiaaN tee prmuHkh cooliiaaN sn / (1) deevkii jii (2) srii dhn deevii jii (3) srii mthuraa jii / mhaasaadhvii s'ii bbgvaan deevii jii mhaaraaj saadhvii sii bbgvaan deevii jii daa nm sN: 1921 nuuN raadhaa kris'n jii dee ghr hooiaa / aapdaa privaar ik ms'huur jNn ghraanaa sii / aap jii dii s'aadii sNmaanee vikhee hooii| pr bdkismtii naalee aap cheetii hii vidhvaa hoo gee / us smeeN aap dee ik puHtrii vii hooii ! naukr nee laalc vs' aap dii choottii jeehii putrii nuuN maar diHtaa| bbgvaan deevii nuuN sNsaar dee sukh asaar jaapnn lgee ! ik vaar prvrtnii sii paarvtii jii mhaaraaj maachiivaarree pdhaaree / unhaaN dee updees' tooN prbbaavit hookee sN: 1943 jeetth s'uklaa 10 nuuN aap saadhvii bnnee / aap daa svrgvaas sN: 1962 nuuN gujraaNvaalee vikhee hooiaa| aap nee 19 saal jain dhrm daa prcaar bbaart dee bbiNn bbiNn hiHsiaaN vic kiitaa / aap diiaaN 4 cliiaaN sn (1) srii mthuraa jii mhaaraaj (2) puurn deevii jii mhaaraaj (3) dr daa jii mhaar'j (4) lks'mii deevii jii mhaaraaj ! mhaasaadhvii srii droopdaa jii mhaaraaj aap srii bbgvaan deevii jii mhaaraaj dii prmuHkh ceelii sn| aap daa jnm aNbaalee dee prsidh jain upaask laalaa meelaa raam atee sriimtii jmnaa deevii dee ghr sN: 1934 maagh kris'naa 7 nuuN hooiaa| aap nee skuul vic us smeeN anusaar sikhiaa grhinn kiitii / aap brree s'aadii 11 saal dii umr vic hooii / ik vaar aap nuuN aNbaalee vic hii jain saadhviiaaN dee sNprk atee bbaas'n sunnn daa maukaa miliaa / aap dee uHpr vairaag daa rNg crr giaa / prNpraa anusaar aap nee guruuaaN dee crnaaN vic rhi kee muddhlii dhaarmik sikhiaa hinn kiitii / ( 168 )

Page #194
sNn 1953 phgnn sudii puurnmaas'ii nuuN acaariiaa s'rii mootii raam jii mhaaraaj dii chtr chaaiaa vic ghr baar tiaag kee aap saadhvii bnnee / saadhvii bnndee saar hii lNbii tpHsiaa atee vidiaa adhiain s'uruu kiitaa| aap dii preernnaa naal aneekaaN s'ikaariiaaN nee s'ikaar chddiaa| ksaaiiaaN nee apnnaa dhNdaa chHdd kee kheetii krnii s'uruu kr ditii / ps'uu blii atee maasaahaar daa prcaar s'rii droopdaa jii mhaaraaj daa svrgvaas aNbaalee vikhee sN: 1990 nuuN hooiaa / aap diiaaN 4 prmukh ceeliiaaN sn / (1) s'rii soomaa jii (2) s'rii dhn deevii jii (3) s'rii hNsaa jii (4) s'rii moohn deevii jii mhaaraaj / ghttiaa| saadhvii s'rii moohn deevii jii mhaaraaj saadhvii s'rii moohn deevii jii mhaaraaj daa jnm sN: 1937 kHtk kris'naa ds'mii nuuN diHlii vikhee hooiaa / aap dee pitaa s'rii kaal ml jain atee maataa gaiNdaa deevii jii sn / jain sNskaar bcpn vic aap vic sn| aap nee choottii jihii umr vic 6 bbaas'aavaaN daa giaan haasl kr liaa / aap nee 8viiN tk sikhiaa haasl kiitii| sN: 1946 vic aap dii s'aadii hooii| aap dee ssuraal bhut amiir sn / 14 saal dii umr vic aap dee ptii jgnnaath daa svrgvaas hoo giaa / hunn aap shuree ghr rhi kee dhrm dhiaan dee shaaroo jiivn guj'aarn lHgee / 20 saal dii umr vic aap nuuN prvrtnii s'rii paarvtii jii mhaaraaj daa updees' sunnn daa maukaa miliaa / aap dee naal unhaaN dii ceelii drHpdaa jii mhaaraaj vii sn| ghr vaaliaaN doo skht viroodh, laalc dee baavjuud aap nee sN: 1970 pooh kris'naa 5 nuuN saadhvii diikhiaa s'rii droopdaa jii mhaaraaj tooN grhinn kiitii| saadhvii bnndee saar hii aap nee jain atee ajNn grNthaaN daa tulnaatmk adhiain kiitaa / aap jii dii saadhvii prNpraa vis'aal hai / aap nee jain eektaa, s'aakaahaar atee jain vidiaa dee kheetr vic aneekaaN mhHtvpuurn kNm kiitee| aap nee aneekaaN (169)

Page #195
smaajik atee dhaarmik sNsthaavaaN daa nirmaan smaaj tee look hit vic kiitaa| 29 nvNbr 1966 nuuN aap jii daa svrgvaas diHlii vikhee hooiaa / aap daa prcaar kheetr saaraa uHtr bbaart hai / saadhvii s'rii jgdiis' mtii jii mhaaraaj aap is kheetr vic dhrm nuuN phailaaunn vaalii mhaan saadhvii hn / aap daa jnm sNn 1921 nuuN alvr (raajsthaan) vikhee hooiaa / 9 saal dii umr vic aap jain saadhvii bnnee / prNpraa anusaar jain s'aastraaN daa adhiain kiitaa| aap mhaan tpHsvinii hn / aap nee apnnaa hii nhiiN sgooN lHkhaaN bbuHlee bbttkee jiivaaN nuuN raah vikhaaiaa hai / aap kool 16 saadhviiaaN rhi kee aatm kliaan atee dhrm prcaar kr rhiiaaN hn / saadhvii s'rii subbaas' vtii, jii mhaaraaj aapnee apnnii spuHtrii smeet saadhvii stiaa vtii koolooN diikhiaa grhinn kiitii / aap dii yoog mhaan spuHtrii saadhvii s'rii prvees' kumaarii jii mhaaraaj mhaan vidvaan sn joo hunn svrgvaas hoo cuHkee hn| aap daa saadhvii privaar kaaph'ii vidvaan atee dhrm prcaark hai / aap s'aastraaN dii mhaan jaankaar dhrm prcaark hn / aap nee apnnaa dhrm prcaar kheetr saaraa uHtr bbaart atee raajsthaan nuuN bnnaaiaa hai / aap aj kl buddhaapee kaarn diHlii viraajmaan hn| saadhvii s'rii siitaa jii mhaaraaj aap daa jnm gujraaNvaalee vikhee hooiaa| jain saadhvii deekhiaaN grhinn kiitii / jn s'aastraaN aap nee apnnaa giaan saaree sNsaar nuuN vNddiaa hai| atee kvii hn / (170) brrii choottii umr vic aap nee daa dduuNghaa adhiain kiitaa| aap cNgii leekhikaa, vktaa

Page #196
mhaasaadhvii s'ii kailaas' vtii jii mhaaraaj pNjaab dii dhrtii jain dhrm atee bbgvaan mhaaviir diiaaN sikhiaavaaN phailaaunn vaalii saadhvii srii kailaas' vtii jii mhaaraaj daa jnm sN: 1930 nuuN caudhrii maatuu raam jain atee maataa bbulaa deevii jNn hisaar nivaasii dee ghr hooiaa / s'ubb krmaaN sdkaa aap nuuN bcpn vic dhrm dii lgn lg pii / aap nee sNsaarik bboogaaN nuuN tthookr maar kee 14 saal dii umr vic saadhvii diikhiaa grhinn kiitii / aap nee apnnaa dhrm prcaar kheetr saaraa pNjaab, uHtr prdees', hriaannaa, jNmuu ks'miir atee mHdh prdees' nuuN bnnaaiaa / aap jain s'aastraaN dee uHghee vidvaan hn / aap nee kii kvitaavaaN atee bbjn likhee hn / griibaaN dii mdd lii aap dii preernnaa naal mhaastii dhn deev jain ph'rii hsptaal ph'riidkoott vikhee kNm kr rihaa hai / aap dii clii prmuHkh saadhvii oom prbbaa jii mhaan vidvaan atee kaaph'ii bbaas'aavaaN dee jaankaar hn / jain saadhvii s'ii s's'ii kaaNtaa jii mhaaraaj aap jii daa jnm piNdd deehr moonnii j'ilaa krnaal vikhee sNn 1936 nuuN laalaa maaiipn dee ghr hooiaa| pichlee jnm dee s'ubb krmaaN sdkaa aap nee saadhvii sriimtii jii kHlooN jain saadhvii diikhiaa hinn kiitii| aap nee jNm ks'miir, pNjaab, hriaannaa, uHtr prdees' atee raajsthaan dee kheetraaN vic dhrm prcaar kiitaa hai / aap daa saadhvii privaar vis'aal hai / jain saadhvii s'ii jinees' vrii jii mhaaraaj aap saadhvii srii svrn kaaNtaa jii dee saadhvii privaar naal sNbNdhit mhaan tpsvinii saadhvii hn / aap daa jnm piNdd dhimii (j'ilaa gurrgaaooN) vikhee sNn 1920 nuuN hooiaa | aap nee sN 1934 nuuN jain saadhvii jiivn hinn kiitaa ! aap jain s'aastraaN dii mhaan jaankaar hn / brree bboolee atee virkt aatmaa jiiv dee drs'n bhut hii durlbb hn / ( 17 )

Page #197
saadhvii s'ii sritaa jii mhaaraaj aap mhaan saadhvii s's'ii kaaNtaa jii dii ceelii hn / aap hiNdii sNskrit dii aim. ee. hn / s'aastraaN dii jaankaar hn / aap daa jnm piNdd jaalm kheerrii (hisaar) vikhee sN: 1951 nuuN hooiaa / aap 16 ph'rvrii 1963 nuuN jain saadhvii bnnee / aap daa prcaar kheetr vis'aal hai / jin s'aasn prbbaavikaa saadhvii-rtn srii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj atee unaaN daa saadhvii privaar saadhvii srii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj kisee ik jiiv daa naaN nhiiN sgooN ik vicaar, ik prNpraa atee ik sNsthaa daa naaN hai / ik pustk dii leekhikaa dee jiivn nuuN nvaaN moorr deenn vaalii is mhaan saadhvii daa gunn gaaunn lii hsptii vii asmrth hai| pheer vii apnnii guruunnii dee jiivn dii sNkheep jaannkaarii dee rhee haaN ! | laahaur dee j'ain smaaj vic ik prsidh ghraanaa laalaa kh'j'aan cNd jii daa rihaa hai| unhaaN dii dhrm ptnii sriimtii durgaa deevii jain dii kukhooN 26 jnvr 1929 nuuN aap daa jnm hooiaa| bcpn tooN hii aap nuuN sNsaar dee sukh asaar jaapnn lHgee / aap nee mhaasaadhvii prvrtnii srii paarvtii jii mhaaraaj dee drs'n kiitee / pheer vairaag jaag piaa / sNsaar dee saaree bbaagaaN nuuN tthHkr maar kee aap nee saadhvii bnnn daa nirnaa kiitaa| ghr vaaliaaN dee saaree laalc atee ddr aap nuuN apnnee iraadee tooN naa hilaa skee / aap daa philaa naaN lHjaavtii sii / sHcmuc aap jain smaaj dii laaj hn / phir aap jii nuuN mhaan saadhvii srii raaj mtii jii mhaaraaj daa shiyoog praapt hooiaa| 27 aktuubr sNn 1947 nuuN jlNdhr chaaunnii vikhee aap saadhvii bnnee / aap nee bii. ee. paas kiitii / bcpn vic aap nee hiNdii, urduu, aNgreej'ii, pNjaabii atee ph'aarsii pustkaaN daa adhiain kiitaa| aap nee saadhvii bnndee saar hii giaan, dhiaan, tpHsiaa atee seevaa dii ik saar araadhnaa kiitii / jain atee ajain g thaaN daa adhiain vidvaan muniiraaj atee saadhviiaaN tooN kiitaa / ih ( 172 )

Page #198
adhiain hunn tk jaarii hai atee hmees'aa jaarii rheegaa| sooht kh'raab hoonn dee baavjuud vii tpHsiaa, jaap, dhiaan hr smeeN jaarii rhiNdaa hai / griib, ytiim dukhiaaree hr smeeN aap dee crnaaN vic bNn kee adhiaatmik aanNd maanndee hn / mhaaraaj s'rii dee kNmaaN, sNsthaavaaN daa gheeraa bhut vis'aal hai pr apnnee 15 saal dee anubbv dee adhaar tee asiiN jaanndee haaN ki aap sps'tt vktaa, mhaan khoojii atee itihaaskaar hn| puuj amr siNgh jii mhaaraaj baaree saamgrii ikHtthii krn vic aap nee s'rii sumn munii jii mhaaraaj dii bhut mdd kiitii / aap agiaantaa duur krn lii laaibreeriiaaN, dhrms'aalaavaaN, saahit-prkaas'n, dhaarmik saamgrii raahiiN dhrm prcaar kiitaa hai / inhaaN tooN chuHtt jaatpaat, dheej prthaa, chuaachuut atee agiaantaa daa naas' krn lii aap hmees'aa tiaar rhiNdee hn / aap khaalii updees' vic hii nhiiN kujh krn vic vii vis'vaas rkhdee hn / aap nee aneekaaN s'aastr - bbNddaaraaN dii sNbbaal atee suuciiaaN daa kNm kiitaa hai| aap raahiiN likhiaa grNb nirvaan pthik aap dii bbrpuur khooj daa pricaaik hai / 25viiN mhaaviir nirvaan s'taabdii kmeettii pNjaab dii aap srkaarii mhimaan hn / aap dii preernnaa atee deekh reekh vic 25viiN mhaaviir nirvaan s'taabdii sNyoojikaa smitii pNjaab maaleerkoottlaa pNjaabii vic philii vaar jain grNthaaN daa anuvaad atee 16 grNth chaap cukii hai / 4 grNth prkaas'n adhiin hn / aap jain eektaa dee mhaan prtiik hn| aap nee bbgvaan mhaaviir dee aneekaaNtvaad siHdhaaNt raahiiN jiivn dee hr mslee daa hl lbbiaa hai / mhaasaadhvii prvrtnii s'rii paarvtii jii mhaaraaj dii yaad nuuN sdiivii bnaaunn lii apnnii preernnaa raahiiN iNttrnees'nl paarvtii jain aivaardd dii sthaapnaa kiitii gii| jauN jain dhrm, ahiNsaa, klaa atee itihaas tee likhii pustk jaaN vidvaan nuuN saal vic ik vaar ditaa jaaNdaa hai| aap nee apnnaa saaraa s'aastr-bbNddaar jain ceear pNjaabii yuuniivrsttii nuuN daan kr ditaa / jis lii saineett nee aap daa dhNnvaad kiitaa sii / 15 ph'rvrii 1986 nuuN jain ceear pNjaabii yuuniivrsttii pttiaalaa vlooN aap nuuN jin s'aasn prbbaavikaa dii pdvii diHtii gii / ik abbinNdn pHtr ditaa giaa / aap nuuN acaariiaa aatmaa raam jain bbaas'n maalaa lii bulaaiaa giaa sii / is bbaas'n maalaa vic aap nee aneekaaN vidvaanaaN dee prs'naaN dee uHtr ditee / aap kh'ud hii vidvaan nhiiN sgooN aap nee kii vidvaan tiaar vii kiitee hn / is klm dee dooveeN leekhk aap dii kirpaa ( 173 )

Page #199
sdkaa hii pNjaabii vic likh rhee hn / s'rii uHtraadhiain suutr, s'rii upaask ds'aaNg suutr daa philii vaar pNjaabii bbaas'aa vic anuvaad bbgvaan mhaaviir daa jiivn caaritr aap dii preernnaa tee aas'iirvaad naal chpee hn / ih kNm jain ' itihaas dee 2500 saalaaN vic philii vaar hii hooiaa hai / griibaaN nuuN muph't kitaabaaN, kprree atee mriij'aaN lii dvaaiiaaN daa iNtj'aam aap dii preernnaa naal huNdaa rhiNdaa hai / aap jain s'aastr anusaar upprvrtnii hn / smaaj atee kh'aas taur tee pNjaabii jain smaaj nuuN jain itihaaskaaraaN, leekhkaaN nuuN aap tooN bhut hii umiidaaN hn / aap daa apnnaa dhrm prcaar kheetr saaraa uHtr bbaart atee raajsthaan hai / saadhvii privaar mhaaraaj srii dee saadhvii privaar vic ik tooN ik hoonnhaar,' prrhiiaaN likhiiaaN saadhviiaaN hn, joo apnnii guruunnii dee hukm anusaar jiivn kliaann kr rhiiaaN hn / saadhvii srii raajkumaarii jii gujraaNvaalee nivaasii srii khairaaitii raam maataa durgaa deevii dii sputrii hn ! aap daa jnm sNn 1931 nuuN hooiaa ! saadhvii diifkhiaa jaalNdhr vikhee 1950 nuuN hooii / ap prbbaakr paas hn| saadhvii sudhaa jii pHttii nivaasii laalaa tirlook cNd jii atee maataa kaus'liaa dii sputrii hn / aap daa jnm 1943 atee diikhiaa 1965 nuuN kaithl vikhee hooii / aap bii. ee. paas hn / saadhvii srii virkaaNtaa jii daa jnm laahaur vikhee laalaa jgdiis' raaee atee maataa vimlaa deevii dii kukhooN hooiaa / aap aiph'. ee. paas hn / sNn 1967 vic aap nee aNbaalee vikhee saadhvii jiivn grhinn kiitaa / saadhvii kmlees' jii laalaa cirNjii laal atee maataa suNdrii jii dii sputrii hn / aap daa j'nm 16 nvNbr 1946 nuuN aNbaalee vikhee hooiaa / 26 maarc 1970 nuuN aap aNbaalee vikhee saadhvii bnnee / aap , vii bii. ee. paas hn / saadhvii srii vijai jii daa jnm rooprr vikhee laalaa amr cNd atee maataa raaj kumaarii dii kukhooN 14 ph'rvrii 1952 nuuN hooiaa / 28 jnvrii 1974 nuuN ( 174 )

Page #200
aap rooprr vikhee saadhvii bnnee / saadhvii s'rii cNdr prbbaa jii aNbaalaa nivaasii laalaa raam kis'n atee s'riimtii s'kuNtlaa jii dee ghr 6 aktuubr 1954 nuuN hooiaa| aap nee rooprr vikhee 28 jnvrii 1974 nuuN saadhvii jiivn grhinn kiitaa / saadhvii sNtoos' jii blaacaur nivaasii s'rii drs'n laal jii atee maataa srsvtii dii yoog spuHtrii hn / aap daa jnm 27 nvNbr 1950 nuuN hooiaa / saadhvii kirnn jii aNbaalaa nivaasii laalaa amr kumaar atee maataa raajkumaarii dii spuHtrii hn / aap daa jnm 10 disNbr 1960 nuuN atee diikhiaa 31 mii 1979 nuuN bNgaa vikhee hooii / saadhvii s'rees'tthaa jii sNsaarik pHkhooN saadhvii cNdr prbbaa dii sHkii bbainn hn / aap daa jnm 11 stNbr 1961 atee diikhiaa 11 phrvrii 1984 nuuN aNbaalee vikhee hooii / saadhvii viinnaa jii hnumaan grrh dee laalaa vidiaa rtn jain atee maataa tris'laa dii spuHtrii hn / aap daa jnm 28 jnvrii 1965 atee diikhiaa hnuumaangrrh vikhee 22 aprail 1984 nuuN hooii / saadhvii smtaa jii vii cNdr prbbaa jii tee srees'ttaa jii dii hii sHkii bbainn hn / aap daa jnm 3 aprail 1966 nuuN hooiaa| aap dii diikhiaa 30 aprail 1986 nuuN aNbaalee vikhee hooii / is ikHtth vic 206 dee kriib saadhuu saadhviiaaN nee bbaag liaa sii| saadhvii s'rii raajees'vrii jii mhaaraaj (jNmuu vaalee) mhaasaadhvii s'rii raajees'vrii deevii jNmuu vaalee mhaan jain prcaark saadhvii hn / aap dii diikhiaa choottii umr vic diHlii vikhee hooii| aap sNskrit paakrit, hiNdii, gujraatii, pNjaabii bbaas'aavaaN dee mhaan vidvaan hn / jain atee ajain saahit dee aap mhaan daars'nik hn / aap daa prcaar kheetr saaraa uHtr bbaart hai / aap daa s'is' privaar aap dee prcaar vic hiHsaa paa rihaa hai| (175)

Page #201
saadh srii abbai kumaarii jii mhaaraaj saadhvii srii abbai kumaarii jii pNjaab dii mhaan saadhvii hn / aapnee sNsaarik sukhaaN nuuN tthookr maar kee sNsaar dee bblee lii jain saadhvii deekhiaa hoonn kiitii / aap jii daa saadhvii privaar vidvaan hai / aap nee acaariiaa srii aatmaa raam jii mhaaraaj tooN s'aastraaN daa adhiain kiitaa / aap nee pNjaab, hriaannaa, uHtr prdees', raajsthaan, jNmuu ks'miir vic apnnaa dhrm prcaar kiitaa hai / leekhkaaN nuuN aap baaree jaannkaarii praapt nhiiN hoo skii, pr pNjaab daa prcaar kheetr vis'aal hai / aap daa jnm sN: 1993 saavn s'uklaa 7 atee diikhiaa sN: 2003 ceetr s'uklaa 13 hai / aap dee pitaa laalaa muNs'ii raam atee maataa sriimtii bbaagvNtii jii sn / aap jii dii bbainn mtii svitrii jii nee aap naal diikhiaa grhinn kiitii| saadhvii s'ii hukmii deevii jii mhaaraaj mhaan leekhk atee kvii saadhvii s'ii hukmii deevii jii mhaaraaj keevlii jii diiaaN prmuHkh ceeliiaaN vicooN ik hn / aap daa jnm nslii (j'ilaa meertth) dee laalaa prbbuu diaal atee sriimtii bbgvaan deevii dee ghr hooiaa / choottii umr vic aap dee maataa jii daa svrgvaas hoo giaa / aap nuuN saadhvii paan kuNvr jii dee updees' sunnn daa maukaa miliaa| sN* 1983 maagh puurnmaas'ii vaalee din aap nee dmoolii vikhee diikhiaa hinn kiitii| aap nee s'aastr adhiain mhaasaadhvii srii moohn deevii jii mhaaraaj koolooN kiitaa / aap nee praaciin praa nuuN dhiaan vic rkhdee hooee aneekaaN ddhaal cpaaii dii rcnaa kiitii / | inhaaN ddhaalaaN vicooN () srii suriNdr kumaar dii ddhaal, (2) s'ii s'uraa preem dii daal (3) amr seen viir dii ddhaal aadi aneekaaN ddhaalaaN prsidh hn | ( 176 )

Page #202
mhaasaadhvii s'ii s'imlaa jii mhaaraaj aap daa jnm smaanaa vikhee laalaa lbb raam atee maataa maanvtii dee ghr hooiaa / s'ubb krmaaN dee siHttee vjooN vaisaakh s'uklaa tee sN: 2019 nuuN aap jain saadhvii bnnee / aap nee s'aastraaN daa dduuNghaa adhiain kiitaa / aap mhaan leekhk, bbiNn bbiNn bbaas'aavaaN dee jaankaar atee uHghee dhrm prcaark hn ! saadhvii s'ii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj (saabn vaalee) aap daa jnm laahaur vikhee laalaa lHdhaa ml tee maataa srsvii dee ghr sN: 1988 maagh kris'naa 7 nuuN hooiaa| aap dii diikhiaa vii sNn 1947 nuuN jins'aas'n prbbaavikaa svrn kaaNtaa jii dee naal hii hooii / aap dii umr vii jins'aasn prbbaavi srii svrn kaaNtaa jii dee braabr hai / aap daa prcaar kheetr pNjaab, hriaannaa, diHlii hai / saadhvii s'ii kaus'l aa jii mhaaraaj aap daa jnm vii laahaur vikhee laalaa khraaitii raam tee maataa taaraa deevii dee ghr sN: 1985 nuuN hooiaa / aap nee sN: 2000 nuuN pttiaalee vikhee jain saadhvii jiivn hinn kiitaa / aap aneekaaN bbaas'aavaaN tee jain ajain nuuN thaaN dee mhaan vidvaan hn / saadhvii s'ii keesraa jii mhaaraaj aap daa jnm sN: 1983 nuuN puurpaacii sooniipt) vikhee pitaa keevl raam atee maataa chuHttii deevii dii kuHkhooN hooiaa| aap nee pNjaab vic hii nhiiN duur duraaddee dees' dee kii hiHsiaaN vic dhrm prcaar kiitaa hai / aap aneekaaN bbaas'aavaaN dii vidvaan saadhvii hn / aap nee sN: 1995 nuuN saavn dee mhiinee saadhvii moohn deevii tooN diikhiaa grhinn kiitii / ( 177 )

Page #203
saadhvii s'ii s'imlaa jii mhaaraaj aapdaa jnm aboohr vikhee sNn 1942 nuuN laalaa khus'ii raam jain atee maataa vidiaa vtii dee ghr hooiaa| aap nee s'uruu dii sikhiaa ghr haasl kiitii / aap daa privaar ik khus'haal privaar hai / aap dii dkhiaa aboohr vikhee 2 mii 1971 nuuN saadhvii srii siitaa jii mhaaraaj kool hooii. ! saadhvii srii suniitaa jii mhaaraaj aap jain saadhvii mhaan aatmaa srii sumitraa jii mhaaraaj dii yoog ceelii hn / aap daa jnm moogaa vikhee laalaa jgdiis' laal atee maataa prkaas' vtii dee ghr hooiaa / 1975 vic aap nee sNsaar dee praapt sukhaaN nuuN tthookr maar kee jain saadhvii diikhiaa grhinn kiitii| aap nee sNskrit vic aim. ee. krkee pNjaabii yuuniivrsttii pttiaalee dee pichlee saaree rikaardd maat paa diHtee / aap yuuniivrsttii dii gooldd maiddlistt ikoo ik saadhvii hn / aj kl aap pii.aic. ddii. kr rhee hn / saadhvii srii heemkuNvr jii mhaaraaj saadhvii srii heemkuNvr jii daa jnm raamaa mNddii dee ik khus'haal privaar vic hooiaa| aap nee pNjaab tooN chuHtt raajsthaan atee jNgl dees' nuuN pvitr kiitaa hai / aap daa adhiain vis'aal hai / aneekaaN ktthinaaiiaaN dee baavjuud aap bbgvaan mhaaviir diiaaN sikhiaavaaN aam lookaaN tk phuNcaa rhee hn / jain saadhvii s'ii moohn kumaarii jii mhaaraaj (taaraa ng 3) aap mhaan saadhvii atee pNjaab vic dhrm prcaar krn vaalii saadhvii hn / cNgii suukhm lipkaar, kv, aneekaaN bbaas'aavaaN dee jaankaar hn / aap nee aneekaaN privaaraaN nuuN ghr ghr ghuNm kee bbgvaan mhaaviir daa suneehaa phuNcaaiaa ! apnnee gruu acaariiaa tulsii jii mhaaraaj dee annuuvrt suneehee nuuN saaree bbaart vrs' ( 178 )

Page #204
tk phuNcaaiaa| leekhk vrg nuuN teeraapNthii saadhviiaaN tooN sbb tooN philaaN aap koolooN s'aastr giaan sunnn daa maukaa miliaa / aap 25viiN mhaaviir nirvaanee s'taabdii kmeettii pNjaab dii srkaarii mhimaan maiNbr hn / aap daa jnm sthaan taaraa * ngr raajsthaan hai / aap aj kl mHdh prdees' vic ghuNm rhee hn / aap nee kroorraaN dii sNptii chHdd kee tiaag daa maarg hinn kiitaa / aap mhaan tpHsvii hn / mhaan itihaaskaar ghoor tpsvinii s'rdheey dhvii s'ii sNghmiHtraa jii mhaaraaj vrtmaan smeeN vic jain itihaas atee jain dhrm dee tulnaatmk adhiain dee kheetr vic saadhvii sNgh miHtraa daa naaN prmuHkh hai / aap aneekaaN bbaas'aavaaN dii jaannkaar, jain eektaa dii prtiik, brree kml sbbaaoo dii saadhvii hn / teeraapNthii jain sNgh vic aap daa prmuHkh sthaan hai / hr mhiinee aneek jain atee ajain ptrikaavaaN vic aap dee leekh chpdee rhiNdee hn / aap mhaan citrkaar atee aneekaaN bbaas'aavaaN vic kvitaavaaN likhnn vic vii aapnuuN mhaart haasl hai| aap nee jain eektaa nuuN prmukh rkhdiaaN hooiaaN ik mhaan th hiNdii vic likhiaa, jis vic jain dhrm dee saaree ph'irkiaaN dee nveeN atee puraatn acaariiaaN daa jiivn brree itihaask ddhNg naal likhiaa giaa hai / is prs'Nsaa yoog kitaab daa naaN hai jain dhrm kee jyNtiidhr acaariiaa'' | saadh srii kml s'ii jii mhaaraaj pNjaab vic dhrm prcaar krn vaaliiaaN prmuHkh saadhviiaaN vicooN srii kml jii daa apnnaa sthaan hai / aap acaariiaa tulsii jii mhaaraaj dii ceelii hoonn dee naatee annuuvrt, jain dhrm daa prcaar lookaaN dii aam bbaas'aa vic krn vic maahr hn / is pustk dee leekhkaaN prti aap daa aas'iirvaad hmees'aa rihaa hai / aap diiaaN aneekaaN pustkaaN chp cukiiaaN hn joo aap dii vidvHtaa daa prtiik hn / dhuurii caumaasee vikhee dooveeN leekhkaaN nuuN saadhvii jii koolooN kaaph'ii tHtv giaan ( 179 )

Page #205
siHkhnn daa maukaa miliaa| aap dee sujhaavaaN naal jain eektaa dii bbaavnaa nuuN kaaph'ii bl miliaa / aap daa glaa bhut hii suriilii avaaj' daa maalk hai / aap nee aneekaaN bbaas'aavaaN daa giaan guruu acaariiaa s'rii tulsii jii mhaaraaj tooN praapt kiitaa hai / aap nee kroorraaN dii sNpHtii tiaag kee bbgvaan mhaaviir raahiiN dHsiaa saadhuu jiivn grhinn kiitaa / saadhvii deev s'ii jii mhaaraaj muurtii puujk saadhviiaaN sN: 1951 nuuN acaariiaa vijai nNdjii dee drs'naaN nuuN aaiiaaN / us smeeN acaariiaa jii jiiree vikhee sn / us smeeN inhaaN saadhviiaaN dee updees' tooN prbbaavit hoo kee ik s'aakaa s'riimtii jiivaa baaii nee saadhvii bnnn daa phaislaa kiitaa / aap nuuN diikhiaa dii aagiaa lainn vic shuree tee peekee doohaaN paasiooN ks'ttaaN daa saahmnnaa krnaa piaa, pr aap dee drirrh iraadee nuuN veekh kee aap nuuN aagiaa mil gii ! saadhvii bnn kee aap nee viaakrnn, sNskrit, praakrit thaaN daa dduuNghaa adhiain kiitaa| , aap nee pNjaab, hriaannaa, diHlii, raajsthaan, gujraat vikhee jain dhrm daa prcaar kiitaa / aap dee updees' tooN prbbaavit hoo kee 3 gujraatii istriiaaN saadhviiaaN bnn giiaaN | aap nee saaree brree brree jain tiirthaaN dii yaatraa kiitii / sN: 1997 vic gujraaNvaalee vikhee aap nuuN prvrtnii pdvii haasl hooii ! aap nee s'ii aatmaanNd jain gurul gujraaNvaalee dee nirmaann vic vdh crrh kee hiHsaa liaa / | paakistaan bnnn smeeN aap nuuN aneekaaN ks'ttaaN daa saahmnnaa krnaa piaa| aap smucee sNgh naal gujraaNvaalee tooN laahaur phuNc gii ! sN: 2004 asuu sudii 6 nuuN aap daa svrgvaas hoo giaa ! aap mhaan tpHsvinii, dhrm prcaarkaaN atee s'aastraaN dii jaannkaar sn / jain saadhv s'iil sii jii mhaaraaj aap daa jnm sN: 1950 nuuN raannprdaa (sauraas'ttr) vikhee hooiaa| maataa pitaa nee aap jii daa naaN s'ivkuNvr vain rkhiaa / choottii umr vic hii aap dii ( 180 )

Page #206
s'aadii srii ddugrmii bbaaii sNghvii naal hooii / 2 prtr atee doo putriiaaN paidaa hooiiaaN / pr ik puHtr, ik putrii atee ptii maut daa s'ikaar hoo gee / aap peekee ghr aa gee / us smeeN puHtr dii umr 16 saal dii sii, joo baaad vic - maut daa s'ikaar hoo giaa / ik bbaannuumtii puHtrii hii shaaraa bcii ' inhaaN haaltaaN nee aap nuuN sNsaar dii sHcii tsviir dikhaa diHtii / sN: 1995 vic aap nee s'trNjai tiirth vikhee pNjaab tpaagHch dii prvrtnii deev srii koo putrii smeet diikhiaa grhinn kiitii| aap daa naaN s'iil srii rkhiaa giaa / putrii prsidh saadhvsrii mirgaavtii jii hn / | aap nee smuHcee bbaart vrs' vic bbgvaan mhaaviir dee aadrs'aaN daa prcaar kiitaa / aap daa svrgvaas 2024 maagh kris'naa 4 nuuN 74 saal dii umr vic hoo giaa / jain saadhvii mhHtraa srii mirgaavtii jii mhaaraaj aap daa jnm sN: 1982 ceet s'uklaa 7 nuuN raajkoott dee nj'diik srkaar vikhee hooiaa| bcpn daa naaN bbaanuumtii sii / 13 saal dii umr vic aap nee apnnii maataa koolooN saadhvii jiivn hinn kiitaa / saadhvii bnndee saar hii aap nee jain atee ajain drs'n thaaN, itihaas, puraatHtv daa dduuNghaa adhiain kiitaa| apnnii guruunnii naal tiirth yaatraa atee dhrm prcaar kiitaa| smaajik buraaiiaaN, istrii sikhiaa, griibaaN dii mdd lii aap hmees'aa aHgee nj'r aauNdee hn / aap dee upkaar kaarn puraatn kaaNgrree tiirth daa udhaar hooiaa / jain smaaj nuuN bbaart srkaar nee is tiirth dii puujaa bbgtii daa akh'tiaar diHtaa / aap 25viiN mhaaviir nirvaan s'taabdii kmeettii bbaart srkaar dii mukh atithii hn / jain eektaa daa prtiik vHlbb smaark diHlii aap dii preernnaa daa jiuuNdaa jaagdaa sbuut hai / joo 100 bighaa j'miin upr usaarii adhiin hai / ikHlee bii. ail. insttiiciiuutt aaph' iNddljii nee 31 lHkh is dee bbvn nirmaan lii diHtaa / aap dii preernnaa naal paakistaan vic rhi gee s'aastr vaaps bbaart aa gee / ithee hii bs nhiiN smuHcee bbaart dee s'aastr bbNddaar kaaph'ii ginntii vic diHlii puHj cukee hn / (181)

Page #207
aap nee acaariiaa aatmaaraam jii,pN: sukh laal sNdaannii, dlsukh maalvniiaaN, aagm prbbaakr pun vijai atee jin vijai jihee vidvaanaaN tooN s'aastr giaan praapt kiitaa| aap aneekaaN bbaas'aavaaN dii jaannkaar hn / aap diiaaN doo ceeliiaaN jees'ttaa atee vrtaa vii aap dee adhiain vic s'aaml hn / aj kHl aap vHlbb smaark vrgee vis'aal yoojnaa puurii krkee acaariiaa vijai vHlbb daa supnaa saakaar kr rhee hn / jaaN bbaas'aavaaN vHlbb atee svr saadhvii aanNd sii jii mhaahaaj multaan nivaasii lunnkrn atee srii maa baaii dee ghr sN: 1971 nuuN uHtm baaii naaN dii kNniaa daa jnm hooiaa / joo 11 saal dii umr vic gujraaNvaalee dee laalaa hiiraa laal naal s'aadii hoo gii / acaariiaa s'rii vijai vHlbb jii mhaaraaj dii preernnaa naal sN: 2001 maagh sudii 6 nuuN aap nee apnnii maataa smeet diikhiaa lii / tpaa gHch vic maataa saadhvii hit srii dii ceelii bnii / putrii daa naaN jsvNt srii rkhiaa giaa| sN: 2010 jeetth sudii 6 nuuN 39 saal dii umr vic paattnn vikhee aap daa svrgvaas hoo giaa / saadhvii s'ii jsvNt s'ii jii mhaaraaj aap daa jnm gujraaNvaalee dee s'rii hiiraa laal dee ghr sN: 1992 nuuN aHtraa deevii (uHtm baaii) dii kuHkhooN hooiaa| bcpn daa naaN cNd raanii sii / aap dee doo bbaaii atee doo bbainnaaN hoor sn / aap nee 10 saal dii umr vic aapnnii maataa dee naal saadhvii jiivn hinn kiitaa| aap dii diikhiaa sN: 2001 mHghr dii 6 nuuN s'truuNjai vikhee hooii / saadhvii bnnn tooN baaad aap nee jain atee ajain saahit daa adhiain bbaart dee mhaan vidvaanaaN tooN kiitaa / aap nee kii vaar jain tiirthaaN dii yaatraa kiitii ! aap nee jain eektaa lii bhut kNm kiitaa / aap nee ikoo mNc tooN tiNn ph'irkiaaN dee naal ikHtthaa updees' krkee eektaa nuuN mj'buut kiitaa / | aap nee dhrm prcaar tooN ilaavaa smaaj sudhaar dee aneekaaN kNm kiitee hn / ( 182 )

Page #208
saadhvii srii aa drs'naaN s'ii jii mhaaraaj aap gujraaNvaalee nivaasii laalaa mnoohr laal atee tilk suNdrii jii dii spuHtrii atee saadhvii srii jsvNt srii jii mhaaraaj dii vidvaan ceelii hn| aap daa jnm sN: 1991 nuuN hooiaa / aHj kHl aap daa privaar aNbaalee aa giaa hai / aap daa saadhvii bnnn tooN philaaN daa naaN pdmaa deevii sii | aap nee maittrik, prbbaakr paas krkee aNbaalaa vikhee jain skuul vic naukrii kiitii / ghr vic rhi kee bii. ee. dii ddigrii haasl kiitii / ghr vaaliaaN dee lHkhaaN rukaavttaaN paaunn dee baavjuud vairaag dee phaislee tee dirr rhiiN| aap nee pN: hiiraa laal dugrr koolooN jain s'aastraaN daa dduuNghaa adhiain kiitaa / atee 24 nvNbr 1960 nuuN aap dii diikhiaa acaariiaa vijai smuNdr suurii hHthooN sNpNn hooii / aap nee apnnii guruunnii dee kdm tee cl kee jain eektaa nuuN kaaph'ii mj'buut kiitaa hai / saadhvii s'ii gunnaa s'ii jii mhaaraaj aap pHttii nivaasii laalaa mthuraa daas atee gNgaa deevii dii sputrii hn / aap daa jnm 21 sitNbr 1947 nuuN hooiaa / aap daa naaN subbaas' raanii sii ! 4 phrvrii 1965 nuuN 17 saal dii umr vic aap srii jsvNt srii jii mhaaraaj dii ceelii bnnii| aap nee sNskrit atee praakrit dee jain ajain thaaN daa vis'aal adhiain kiitaa hai / saadhvii s'ii piiaaN dhrmaaN jii mhaaraaj | atee saadhvii s'ii aartnaa jii mhaaraaj aap jNddiaalaa guruu nivaasii laalaa kis'oorii laal atee kmlaa deevii dii spuHtrii hn / aap daa jnm sN 2015 nuuN hooiaa / aap daa naaN nuutn baalaa sii / dsviiN puurii krkee 14 aktuubr 1974 nuuN aap saadhvii bnnii| aap nee ( 183 )

Page #209
apnnii guruunnii dee naal hii dhaarmik grNthaaN daa adhiain kiitaa hai / aap dii s'Hkii bbainn srooj baalaa vii sN: 2035 nuuN gujraat dee srsaa vikhee saadhvii bnn gii| srooj baalaa daa naaN saadhvii srii priaa rtnaa srii rkhiaa giaa / saadhvii srii hrs'prbbaa s'ii jii mhaaraaj ph'riidkoott nivaasii laalaa nrpt raaee atee cnnn deevii dii spuHtrii daa jnm 19 aktuubr 1947 nuuN hooiaa| aap dee doo bbaaii maaleer koottlaa aa gee / aap daa naaN kmlees' kiitaa sii / aap nee saadhvii jsvNt srii tooN 5 aktuubr 1970 nuuN gvaaliiar vikhee jain diikhiaa grhinn kiitii| aap nee ghr vic rhi kee maittrik tk sikhiaa haasl kiitii / saadhvii ys'pubbaa s'ii jii mhaaraaj atee saadhvii nirmlaa s'ii jii mhaaraaj aap gujraatii saadhviiaaN hn pr pNjaabii tpaagHch dee acaariiaa s'ii smudr vijai jii mhaaraaj dii aagiaa naal pNjaab, hriaannaa dhrm prcaar lii ghuNmiaa / saadhvii ys' prbbaa daa svrgvaas hoo cukiaahai / nirmlaa srii mhaan vidvaan, kii bbaas'aavaaN dii jaannkaar saadhvii hn / cNgii hiNdii, gujraatii tee raajsthaan vic bbaas'n kr skdee hn / aap nee maaleer koottlaa vikhee cturmaaii krkee aam lookaaN nuuN kaaph'ii laabb phuNcaaiaa / aap nee jNmeeN tk dhrm prcaar kiitaa | aap nee aneekaaN vaar apnnee dhrm , privaar naal tiirth yaatraa kiitii hai / ( 18 )

Page #210
saadhvii s'ii umraau kuNvr jii mhaaraaj aap daa jnm sN: 1979 bbaadooN 7 nuuN daadiiaa piNdd (kis'n raaj) vikhee hooiaa| aap nee sN: 1994 nuuN nookhaa vidh saadhvii srii srdaar kuNvr tooN diikhiaa hinn kiitii / aap sNskrit, praakrit, hiNdii, gujraatii, pNjaabii, urduu atee aNgreej' dee ughee vidvaan hn / aap nee bbaartii atee videes'ii drs'naaN daa adhiain kiitaa hai / aap nee raajsthaan, pNjaab, ks'miir, himaacl prdees', uHtr prdees' atee mHdh prdees' vikhee jain dhrm daa prcaar kiitaa| aap diiaaN 15 pustkaaN hiNdii bbaas'aa vic chp cukiiaaN hn / inhaaN vicooN dii suutr daa naaN prsidh hai / jain saadhvii s'ii mhiNdraa jii mhaaraaj aap s'roomnnii sNgh dii prmuHkh jain saadhvii hn / aap daa jnm ik amiir ghraanee vic hooiaa / choottii umr vic sNsaarik sukhaaN nuuN tiaag kee aap nee jain saadhvii maarg grhinn kiitaa / aap nee skuulii sikhiaa puurii krkee jain thaaN daa adhain guruu prNpraa anusaar kiitaa| aap kii bbaas'aavaaN dee jaankaar hn / aap nee pNjaab, hriaannaa, jNmuu ks'miir, himaacl prdees' atee dilii dee kheetraaN vic dhrm prcaar kiitaa hai / aap dii prsiHdh ceelii jnk kumaarii jii hn joo jain drs'n atee ithaas vic prviin hn / jain saadhvii srii kusm ltaa jii mhaaraaj pNjaab vic jain dhrm daa prcaar krn vaalii ik mhaan saadhvii srii kumltaa jii mhaaraaj daa prmuHkh ttoolaa hai / aap naal saadhvii srii arcnaa j'ii a dee upaadhiaai s'rii mnuHhr munii jii tooN s'aastr adhiain kr rhiiaaN hn | aapdaa j'iaadaa smaaN dilii, hfriaannee vikhee biitiaa hai / aj kl aap pNjaab dee bbiNn bbiNn hiHsiaaN vic ghuNm kee bbgvaan mhaaviir atee sHc daa sNdees' phailaa rhee hn / (185)

Page #211
maataa giaan mtii jii mhaaraaj :. aap digNbr sNprdaaee dii prsidh jain saadhvii hn / aap nee saaree bbaart vrs' vic dhrm prcaar kiitaa / aap nee hiNdii aadi bbaas'aa vic 100 tooN j'iaadaa thaaN dii rcnaa kiitii hai / aap daa prcaar kheetr hriaannaa, dilii uHtr prdees' hai / aap nee hstnaapur vikhee jNbuudiip naaN dee tiirth dii rcnaa jain bbuugl anusaar kiitii hai joo ki bbaart dee veekhnn yoog tiirthaaN vicooN ik hai / # s. L87. (((((0) . ( 186.)

Page #212
atAtasa aba taka D.J.KHOSLA * ** | nviiN jain prNpraa 18+

Page #213
nviiN doon prNpraa bbgvaan mhaaviir tooN lai kee hunn tk jain prNpraa vic aneekaaN nveeN ph'irkee jnm laidee rhee hn / unhaaN ph'irkiaaN dee jnm daa adhaar kujh baahrliiaaN prNpraavaaN hn / saaree saadhuu apnnee aap nuuN jain s'aastraaN anusaar mNndee aa rhee hn / bbgvaan mhaaviir smeeN bbgvaan paars' naath dii prNpraa dee kprriaaN vaalee saadhuuaaN daa vis'aal sNgh sii / jdooN ki bbgvaan mhaaviir dee j'iaadaa saadhuu kprree tooN rhit sn / ih prmaann praaciin jain aagm srii uHtraadhiain suutr, bbgvtii suutr vic aam mildaa hai / ihoo prNpraavaaN aHgee cl kee s'veetaaNbr tee dirbr akhvaaiiaaN / pr inhaaN daa adhaar philaaN maujuud sii| isee prkaar s'veetaabr ph'irkee dee tiNn ph'irkee hn (1) muurtii puujk (2) sthaank vaasii (3) teeraa pNthii / philee doo ph'irkee aapnnaa sNbNdh bbgvaan mhaaviir dii puraatn prNpraa naal joorrdee hn / 20viiN sdii vic jithee vigiaan nee hr pHkh trHkii kiitii hai uthee dhrm nee vigiaan dee prcaar maadhiamaaN naal reeddiioo, ttailiiviij'n tee smaacaar pHtraaN nuuN apnaaiaa hai / kaaph'ii smeeN tooN kujh prrhee likhee jain muniiaaN dee mn vic jain dhrm dee videes'aaN vic prcaar lii trrph sii / kujh praaciin prNpraavaaN kaarn ih sbb asNbbv jaapdaa sii, pr kujh vidvaan saadhuu, saadhviiaaN nee bbgvaan mhaaviir dee 2500 saalaa nirvaan smeeN ih anubbv kiitaa ki jain dhrm nuuN bbaart diiaaN hHdaaN tooN duur phuNcaannaa caahiidaa hai / inhaaN muniiaaN daa aakhnaa sii ki jain dhrm vic svaar is krkee mnhaaN hai kiuNki is naal mnuHkh tee psuu nuuN ks'tt phuNcdaa hai / puraatn kaal tooN jain saadhuu kis'tii vic baitthdee rhee hn / kis'tii dii yaatraa dHbpuurn nhiiN taaN hvaaii jhaaj', kaar, reel gHddii dii kiveeN hoo skdii hai / duusraa inhaaN muniiaaN daa trk sii ki praaciin kaal vic piNddaaN vic aam jain rhiNdee sn jis lii r krnaa sukhaalaa sii, hunn jain look s'hiraaN vic aa gee hn| piNddaaN vic s'udh aahaar deenn vaalee atee ahaar vidhii jaannn vaalee ghHtt hn (3) inhaaN muniiaaN dii ik dliil ih vii sii ki ( 188 )

Page #214
aHj kl saadhviiaaN lii paidl clnaa khtree tooN khaalii nhiiN| is naal smaaN brbaad huNdaa hai / histh (upaask) kool vii saadhuuaaN naal cln atee unhaaN dii saar sNbbaal daa smaaN nhiiN| inhaaN muniiaaN tooN philaaN 19viiN sdii vic acaariiaa vijainNd jii dii rnnaa naal viir raaghvcNd gaaNdhii videes'aaN vic dhrm prcaar lii gee sn / digNbr jain cNpt raaee vii iNglaiNdd vic is sdii vic prcaar krdee rhee hn / | inhaaN kaarnnaaN krkee kujh jain muniiaaN nee paidl dii thaaN hvaaii jhaaj' vic jaaN kaar raahiiN sph'r krkee dhrm prcaar krnaa s'uruu kiitaa / upaadhiaai s'rii amr munii jii mhaaraaj dii rnnaa naal bnee is munii sNgh daa naaN arihNt sNgh hai / | hj'aaraaN videes'ii is sNgh dee maiNbr hn / 58 dee kriib sthaaii jaaN asthaaii keeNdr duniiaaN dee bbiNn bbiNn bbaagaaN vic jain dhrm daa prcaar kr rhee hn / is prkaar teeraapNth sNgh vic kujh saadhuuaaN nee nv teeraa pNth sNgh dii sthaapnaa kiitii hai / teeraapNth dee vNsthaapk acaariiaa bbikhn tooN inhaaN diiaaN kujh maantaavaaN * bilkul vHkh hn pr ih munii svaarii nhiiN krdee / acaariiaa tulsii nee vii dhrm prcaar lii mnnii naaN dii sNsthaa bnnaaii hai joo saadhuu tee histh dee vickaar dii prcaark sNsthaa hai is tooN chuHtt aneekaaN ytii bbttaark vii hunn videes'aaN vic dhrm prcaar krn jaaNdee hn / jinhaaN vicooN acaariiaa s'ii jin cNdr suurii, abbai saagr , bbttaark svaamii caar kiitii guruudeev ciHtr bbaannuu dee naaN sidh hn / aj kHl kii prsidh saadhuu jiveeN ddaa: munii ngraaj joo ki svaarii krdee hn / pr inhaaN naal 4 saadhuu hii hn / kul milaakee inhaaN saadhuuaaN vic kujh gHlaaN saaNjhiiaaN j'ruur hn / (1) jain eektaa daa prcaar krnaa (2) jain upaaskaaN nuuN sNsaar pHdhr tee sNgtthit krnaa (3) jain drs'n atee itihaas daa prcaar krnaa / bbaaveeN inhaaN dhrm prcaark muniiaaN tee saadhviiaaN dii ginntii ghHtt hai pr ih saaree saadhuu bhut hii uHc koottii dee vidvaan hn / jain smaaj vic kii pHkh inhaaN daa viroodh hai / pr asiiN ithee inhaaN dee viroodh jaaN hHk vic nhiiN likhnnaa caahuNdee / saaddaa udees' inhaaN muniiaaN baaree jaankaarii deenaa hai / nviiN ( 189 )

Page #215
prNpraavaaN dee saadhuuaaN daa jhukaav muurtii puujaa, dhiaan atee yoog jain tHtvaaN dee prcaar prsaar vHl hai kiuNki kii saadhuu muurtii puujaa naal sNbNdhit naa hoonn dee baavjuud jain eektaa nuuN prmukh rkhdee hn / muurtii puujkaaN dee ciNnhaaN tee cldee hn / pr inhaaN saaree saadhuuaaN dee bbees apnnee puraannee prNpraavaaN vaalee hn / kisee nee kooii bbees nhiiN privrtn kiitaa| upaadhiaai s'rii amr munii jii mhaaraaj jii viiraaitn vrgii aNtrraas'ttrii pHdhr dii sNsthaa dee sNsthaapk, 100 tooN j'iaadaa hiNdii pustkaaN dee leekhk upaadhiaai s'rii amr munii jii mhaaraaj daa jnm aHj tooN 84 saal philaaN naarnaul vikhee hooiaa| aap dee guruu s'rii pirthii raaj jii mhaaraaj sn / choottii umr vic hii aap nee apnnee guruu atee brree sNtaaN tooN jain aagm, s'aastr, ttiikaa, niryuktii daa dduuNghaa adhiain kiitaa| aap apnnee mnoohr ph'irkee dee acaariiaa bnnee / pr jd saadhrrii vic s'mnn sNgh ik hooiaa, taaN aap nuuN aap dii yoogtaa nuuN dhiaan vic rkhdee hooee,upaadhiaai pdvii diHtii gii / aap nee jain atee ajain drs'n, prNpraa, itihaas atee puraatn daa dduuNghaa adhiain kiitaa / aap mhaan yoogii, tpHsvii, dhiaan prNpraa dee maahir, leekhk tee kvi hn / 84 saal dii umr dee baavjuud aap dee vicaar bilkul nveeN hn / aap nuuN bbaart dii saabkaa prdhaan mNtrii svrgvaasii s'riimtii iNdraa gaaNdhii nee raas'ttr sNt dii pdvii diHtii / aap nee apnnaa j'iaadaa smaaN guruu seevaa vic aagree guj'aariaa| jiHthee aap nee snmti giaan piitth raahiiN saahit dii rcnaa kiitii| aap mhaan dees' bbgt hn / aap nee bbaart chHddoo aNdooln vic aneekaaN dees' bbgt tiaar kiitee / khaadii prcaar, achuut-udhaar, jain eektaa, sps'tt vaaditaa pHkhooN mhaatmaa gaaNdhii nee aap dii bhut prs'Nsaa kiitii / aap dii N vaar gaaNdhii jii naal diHlii hriijn bstii vic mulaakaat vii hooii| dees' dee hr prmukh neetaa aap kool aas'iirvaad lii aauNdee rhiNdee hn| viiraaitn look seevaa, jain vidiaa atee klaa daa raajgrhi vikhee jiuuNdaa jaagdaa udaahrn hai / aap nee sbb tooN philaaN jain saadhuuaaN lii svaarii khoolii| aap reel gHddii vic baitth kee aagree aaee / soo sbb tooN philaaN ik pNjaabii jain munii nuuN jain dhrm vic (190)

Page #216
kraaNtii liaaunn daa seehraa mildaa hai / aap daa prcaar kheetr saaraa bbaart vrs' hai ! 32 saalaaN tooN s'rii amr bbaartii raahiiN aap apnnee vicaaraaN raahiiN lookaaN nuuN prbbaavit kr rhee hn / aap dee vicaar trkpuurn atee jain s'aastr anusaar huNdee hn / viroodhii sNt vii kii vaar aap dee trk nuuN mNndee hn| aap daa glaa bhut suriilaa hai / 84 saal dii umr vic vii aap choottee saadhu saadhviiaaN nuuN s'aastr prrhaauNdee hn / | arht sNgh dii sthaapnaa aap nee hii kiitii jis nee kujh privrtn krkee jain dhrm lookaaN tk phuNcaaiaa ! aap dii preernnaa naal bbaartii hii nhiiN aneekaaN videes'ii vii jain dhrm grhinn kr rhee hn / aap aneekaaN bbaas'aavaaN dee jaankaar hn / aavs'iak crnii naaN dii pustk nee aap daa naaN duniiaa vic siHdh kr diHtaa / viiraaitn vic saadhvii cNdnaa smeet aneekaaN saadhuu tee saadhviiaaN jain dhrm daa prcaar kr rhee hn / viiraain us s'hir vic hai jithee bbgvaan mhaaviir aneekaaN vaar aaee atee unhaaN 14 caumaasee kiitee| arht siNgh dee saaree saadhu aap nuuN apnnaa prmuHkh mNndee hn / haalaaNki arht sNgh dee acaariiaa s'rii sus'iil munii jii hn / aap dee privaar vic 25 dee kriib saadhuu saadhviiaaN dhrm prcaar kr rhee hn / vis'v-keesrii srii viml munii jii mhaaraaj vii apnnee 2 saadhuuaaN dee privaar naal atee rNg munii, iis'vr munii aadi maarvaarrii saadhuu vii aap dee hukm heetth rhi kee dhrm prcaar krdee hn / aap dee prsidh ceelai srii vijai munii s'aastrii jii hn / is tooN chuHtt kiirtii munii atee rmees' munii pNddt heemraaj svrgvaasii srii preem cNd jii mhaaraaj aap jii dii prNpraa naal sNbNdhit sn / dhaarmik prcaar krn vaaliiaaN saadhviiaaN vicooN saadhvii cNdnaa aadi saadhviiaaN daa ttoolaa atee saadhvii ddaakttr saadhnaa jain dee naaN prsidh hn, joo dees' atee videes'aaN vic dhrm prcaar kr rhiiaaN hn / vis'v keesrii viml mn jii mhaaraaj aap up prvrtk s'rii jgdiis' munii jii mhaaraaj dee prmuHkh s'is' hn / aap mhaan caariHtr aatmaa, sikhiaa s'aastrii, smaaj sudhaark, leekhk, kvi hii nhiiN sgooN kraaNtiikaarii mhaatmaa hn / aap daa jnm sN: 1981 bbaadooN 7 nuuN piNdd kuHp klaaN j'ilaa sNgruur ( 191 )

Page #217
thisiil maaleerkoottlaa vikhee pN: deev raaj atee maataa srii gNgaa deevii dee ghr hooiaa| bcpn vic aap daa naaN bihaarii laal rkhiaa giaa / s'uruu dii sikhiaa aap nee sNskrit paatths'aalaa maaleer koottlaa vikhee haasl kiitii / aap jii dee piNdd jain saadhuuaaN daa pdhaarnaa huNdaa rhiNdaa sii, jis daa baalk bihaarii tee dduuNghaa asr piaa| ik vaar aap jii dee guruu s'rii jgdiis' munii jii mhaaraaj kHp pdhaaree / us smeeN aap dii umr sirph' 14 saal dii sii / aap dee s'ubb krm daa udai hooiaa / | aap 14 saal dii umr vic ikHlee hii siaalkoott guruu crnaaN vic puHj gee pr maataa pitaa dii ijaaj't tooN binaa kisee nuuN saadhuu jaaN saadhvii bnaaunnaa jain dhrm dee kh'ilaaph' hai / is lii guruu jii aap nuuN saadhuu bnaaunn nuuN tiaar naa hooee / udhr ghr vaalee aap nuuN ttooldee siaalkoott aa puHjee / unhaaN dee lHkh ddr jaaN sNsaarik laalc vii aap nuuN ddigaa naa sHkee / unhaaN nuuN aap dee iraadee aHgee jhuknaa piaa| | aakhr sN: 1996 maagh 18 nuuN siaalkoott vikhee baalk bihaarii laal dii jain sdhuu diikhiaa hooii / aap daa naaN viml munii rkhiaa giaa / aap nee choottii umr vic hii jain atee ajain sr thaaN daa adhiain kiitaa| is tooN chuHtt viaakrn, koos', niaaee, trk s'aastraaN daa adhiain kiitaa / aap s'uruu tooN hii jnm kvi hn / cNgee bblee diiaaN dhunaaN sdkaa aap dee bbjnaaN dee kaistt atee viiddiioo kaistt tiaar hoo cukee hn / aap nee aneekaaN jghaa dhrm crcaavaaN kiitiiaaN hn / aNmritsr vikhee aap nee jgtguru s'Nkraacaariiaa jii mhaaraaj naal vii dhrm crcaa kiitii / aap nee hr prkaar dee paakhNdd, aNdh vis'vaas, bbis'ttaacaar, g'lt prNpraavaaN dii skht viroodhtaa kiitii| aap nee inhaaN virudh ik aNdooln cheerr rkhiaa hai / aHj jNmuu, udhmpur, ptthaankoott, jaalNdhr, jgraavaaN atee kuHp klaaN vic aneekaaN vidiak, dhaarmik sNsthaavaaN aap dii rnnaa naal kNm kr rhiiaaN hn / aap nuuN philaaN pNjaab keesrii dii pdvii haasl sii hunn vis'v keesrii dii pdvii haasl hai / aap dee bbgtaaN vic mj'duur, hriijn, griib, ytiim atee vidhvaavaaN vii hn / jinhaaN dee kliaan lii aap nee apnnaa jiivn smrpit kiitaa hooiaa hai / aap sHcee viiraag hn / sHc dee upaask hn / hmees'aa ( 192 )

Page #218
hHsdee rhinn vaalee ceehree daa naaN viml munii hai / pNjaab atee jNmuu ks'miir daa s'aaid hii kooii raajniitik neetaa hoovee joo aap dee drbaar vic naa aaiaa hoovee / aap dee dil vic hr dhrm lii snmaan hai pr . jain dhrm dii aaluucnaa daa utr deenn vic aap mukh mhaatmaa hn ! cNddiigrrh daa jain sthaank aap dii preernnaa daa phl hai / 25viiN mhaaviir nirvaan s'taabdii smeeN aap nee aneekaaN kNm kiitee / jgraavaaN daa snmtii gvrnmaiNtt saaiNs kaaleej aap dii meehnt daa siHttaa hai / aap nee hHj'gi : jl likhee hii nhii, jaaN : vii hn / viml munii jii mhaaraaj aadhunik jain munii prNpraa dee prmuHkh saadhuu hn / , aap aHj kHl upaadhiaai amr 'munii jii mhaaraaj dii aagiaa heetth apnnee saathii srii drs'n munii atee raam munii naal kNm kr rhee hn / ', aap dee prmukh bbgtaaN vic dees'bbgt s': gNddaa siNgh daa naaN khaas hai jinhaaN apnnii hii nhiiN, sgooN saaree piNdd dii pNc itii j'miin aap raahiiN bnnaaee skuul dee naaN lgvaa diHtii / aap dee prmukh bbgtaaN vic bkh's'ii gulaam muhHmd, s'eekh abdulaa, srii jii. aim. s'aah, srdaar prtaap siNgh kairooN, lchmn siNgh giHl, prkaas' siNgh baadl dee naaN prsidh hn joo kii vaar aap dee crnaaN vic phuNcee hn / paakistaan bnnn tooN baaad aap philee jain mnii sn joo paidl ks'miir dee amrnaath ilaakee tk gee sn / aHj kHl aap s'aavk, dhrm daa prcaar kr rhee hn / aap ' hriijnaaN vic rhi kee unhaaN daa jiivn-sudhaar kr rhee hn / aHj aneekaaN nveeN look aap dii preernnaa naal jain bnnee hn| aap is yug dee mhaan prbbaavk sNt hn / leekhkaaN nee bcpn tooN hii aap * tooN bhut kujh siHkhiaa hai / aHjkHl aap dii rnnaa naal gunn-sthaan hiNdii pti chp rhii hai / kuHp vikhee philee ciirthNkr bbgvaan ris'bbdeev dii yaad nuuN sdiivii bnaaunn lii ris'aaytn naaN dii : vis'aal smaajik atee dhaarmik sNsthaavaaN daa nirmaan vicaar adhiin hai / ddaa: mnii s'ii ngraaj jii mhaaraaj aap acaariiaa tulsii dee shiyoogii sNt hn / pNjaab vic aap nee apnnee s'aathii nii mhiNdr kumaar jii naal kaaph'ii prcaar kiitaa / aap nee annuuvrt atee hoor vis'iaaN tee 100 dee kriib pustkaaN likhiiaaN| aagm atee , tpik naaN dee grNthaaN kaarnn aap nuuN kaanpur yuuniivrsttii nee ddii, litt dii ddigrii diHtii| :( 193 )

Page #219
joo kisee jain munii lii philaa maukaa sii / aap nee abbidhaan raajiNdr koos' vis'aal g th dii bbuumikaa likhii / aap aHj kHl tNpNth bbaartii naaN dii ptrikaa raahiiN dhrm prcaar kr rhee hn / aap svaarii raahiiN sph'r krdee hn : arihNt sNgh dee jain acaariiaa | sus'iil kumaar jii mhaaraaj - acaariiaa sus'iil kumaar jii daa naaN kisee jaankaarii daa muhtaaj nhiiN / uh smuHcee jain smaaj dee nhiiN, mnuHkhtaa vic vis'vaas rkhnn vaalee, dees' eektaa vic prmukh rool krn vaalee prm dhaarmik acaariiaa hn| jain smaaj vic uh philee kraaNtiikaarii jain munii hn jinhaaN pHchm nuuN jain dhrm dii vaakph'iiat hii nhiiN diHtii sgooN hj'aaraaN videes'iiaaN nuuN jain dhrm vic diikhiat kiitaa hai / | vis'v dhrm sNmeeln, vis'v ahiNsaa sNgh, vis'v arihNt sNgh, iNttrnees'nl mhaaviir jain mis'n, ahiNsaa iNttrnees'nl, ahiNsaa bihaar, ahiNsaa aas'rm, ahiNsaa jain yuuniivrsttii, bbgvaan mhaaviir sNskrit keeNdriiaa vidiaa piitth, ahiNsaa aayuurvaidik kaaleej atee sNsaar vic jain dhrm prcaar dee 58 keeNdraaN dee sNsthaapk acaariiaa s'rii sus'iil kumaar daa jnm 15 juun 1926 nuuN s'ikooh grrh (piNdd sus'iil grrh) j'ilaa gurrgaaooN vikhee ik braahmnn privaar vic hooiaa| aap dee maataa bbaartii deevii atee pitaa suneehg siNgh jii sn 18 saal dii umr vic hii aap nee sNsaar dee bNdhn tiaag kee apnnee guruu srii choottee laal jii mhaaraaj kool aa gee / s'uruu vic saadhuu bnnn yoog sidhaaNtaaN atee sNskrit bbaas'aa daa adhiain ' maaleer koottlee, ahimdgrrh, jgraavaaN atee raaeekoott vikhee kiitaa / 20 aprail 1942 nuuN aap tpHsvii ruup cNd jii mhaaraaj prNpraa dee saadhuu srii choottee laal jii mhaaraaj kHl saadhuu bnn gee / saadhuu bnnn tooN baaad unhaaN hiNdii diiaaN kii preefkhiaavaaN tooN lai kee s'aastrii, saahit rtn atee acaaraa tk diiaaN priikhiaa paas kiitiiaaN / is dauraan aap nee jain s'aastr, viaakrn, niaaee, yoog, dhaan, mNtr s'aastr daa dduuNghaa adhiain kiitaa / . . . ( 194 )

Page #220
aap diiaaN yoogtaavaaN tooN khus' hoo kee sthaank vaasii smaaj nee aap nuuN upprvrtk dii pdvii diHtii / aap cNgee kvi, leekhk atee itihaaskaar hn, aap dii yoogtaa aap raahiiN likhiiaaN pustkaaN jain dhrm atee jain dhrm daa itihaas hn / aap nee aNgreej'ii bbaas'aa daa aiph'. ee. tk daa adhiain kiitaa| is tooN choottee aap nee sNskrit, praakrit, gujraatii, raajsthaanii, aNgreej'ii bbaas'aavaaN dee saahit daa dduuNghaa adhiain kiitaa hai / aap nee ahiNsaa dii shii viaakhiaa duniiaa nuuN ditii hai / lHkhaaN viroodhaaN dee baavjuud aap nee jain dhrm daa prcaar mHdh prdees', bihaar, bNgaal, uHtr prdees', raajsthaan, gujraat, taamilnaadduu tk kiitaa| aap nee gurrgaauN vikhee dduuNghaa maataa dee mNdr atee hj'aaraaN suuraaN dii blii bNd krvaaii / ih aap dii mhaan preernnaa daa phl sii / mnuHkhii bbaaiicaaree atee ahiNsaa dee sidhaaNtaaN nuuN aslii ruup deen lii aap nee vis'v dhrm smeeln naaN dii sNsthaa kaaim kiitii / jis dee philee prdhaan prsiHdh sNt kripaal siNgh jii sn / aj kl ih sNsthaa 6 kaanphrNsaaN bbaart dee brree s'hiraaN vic kr cukii hai jis vic bbaart tooN chutt 40 dees'aaN dee numaaiNdee hiHsaa lai cuHkee hn / 1974 vic bbaart srkaar nuuN bbgvaan mhaaviir dee 2500 saalaa nirvaan s'taabdii lii prrnnaa deenn vaalee aap hii sn ! aap dii himt naal jain smaaj * daa ik jhNddaa, ik nis'aan atee ik b tiaar hooiaa / ih kNm 2500 saalaaN vic philii vaar hooiaa sii| bbaart dee philee prdhaan mNtrii tooN lai kee saaree prdhaan mNtrii aap srii dee aas'iirvaad atee slaah lii aauNdee hn / dhaarmik kheetr vic jain saadhuuaaN tooN chutt caaree s'Nkraacaariiaa, sNt kripaal siNgh, rmn poop, ruus dee muslim dhaarmik neetaa aap dee prmii hn / paup aap dee svaagt lii khud hootthaaN aaee sn / nirvaan s'taabdii jainiiaaN dee itihaas daa tiikaarii yug sii / is kraaNtii dee kii neetaa sn, pr sbb tooN uprlaa naaN acaariiaa sus'iil kumaar daa naaN hai / aap nee jain praaciin pd-yaat prNpraa nuuN tiaag kee videes'aaN vic dhrm prcaar daa kNm s'uruu kiitaa| 1977 vic aapnee iNttrnees'nl mhaaviir jain mis'n dii sthaapnaa kiitii / joo amriikaa, kneeddaa, iNglaiNdd, bbaart , neepaal, jrmnii, jaapaan aadi prmuHkh dees'aaN vic kii jain dhrm prcaar keeNdr claa rihaa hai / is vic jain dhrm, yoog, mNtr s'aastr dee adhiain dee naal naal ( 195 ).

Page #221
sNsaar dee saaree dhrmaaN daa tulnaatmk adhiain kraaiaa jaaNdaa hai / ithooN ik aNgreej'ii rsaalaa vii nikldaa hai / 13 aktuubr 1981 nuuN philii iNttrnais'nl jain kaanph'rNs yuu. ain. oo. plaajaa vikhee hooii| tiisrii kaanph'rNs vic leekhkaaN nuuN hiHsaa lainn daa maukaa miHliaa sii / acaariiaa sus'iil kumaar sNsaar dee philee dhaarmik neetaa hn jinhaaN nuuN yuu. ain. oo. vikhee bbgvaan mhaaviir dee sNdees' saarii duniiaa nuuN sunaaunn daa maukaa miliaa| aap nee apnniiaaN saariiaaN sNsthaavaaN dee haidd kuaattr niuu jruusii vikhee sidhaacl naaN dee sthaan nuuN bnaaiaa hai| videes'aaN vic aap aNgreej'ii vic hii booldee hn / aap jain saadhuu niym anusaar hmees'aa dhrm prcaar hit ghuNmdee hn| aj sNsaar dee 10 lkh' videes'ii jainii aap nuuN apnnaa dhrm ' guruu mNndee hn / aj duniiaaN dee nks'ee tee joo jain dhrm hai us daa soohraa is pNjaabii sNt nuuN hii hai / aap maan apmaan tooN duur khus'-3 biiat sNt hn / g'riibaaN dee msiihaa hn / jaat paat, chuuaachuut, dheej, guu hHtiaa virudh prthaa lii aap nee brree brree aNdoolnaaN vic sphltaa haasl kiitii hai / aap 20viiN sdii dee acaariiaa heem cNdr hn / acaariiaa heemcNdr nee apnnaa asr rsuukh vrtee kee jain dhrm nuuN 18 dees'aaN vic phailaaiaa sii / leekhkaaN prtimhaaraaj khaas preem hai / is daa prmuHkh kaarnn saaddaa s'hir hai jis dee glii muhHliaaN vic aap daa bcpn biitiaa / aap nuuN is s'hir naal is kaarn vii piaar hai ki ithee s'rii ruup cNd jii mhaaraaj daa aap dii kripaa sdkaa saaddee kii pNjaabii vikh aap dii chtr chaaiaa heetth hooiaa hai / videes'ii jain bbgtaaN naal saaddii vaakph'iiat hooii hai| daa aap dii ghr hai / prkaas'naaN daa vimoocn diHlii .. kripaa naal aneekaaN dhrm kiirtii jii, dee aapdee naal s'rii subbaag munii jii, srii amreeNdr munii, s'rii s'rii kstuur munii jii atee s'rii dinees' munii jii vii videes'aaN viHc aap naal dhrm prcaar kr rhee hn / saaree saadhuu puraatn pNjaab naal sNbNdhit hn / aap dhrm prcaar vic kii hoor bbaartii jain ytii aap dii mdd krdee hn / aj videes'aaN vic aneekaaN jain dhrm naal sNbNdhit aas'rm, mNdr, daadaavaarriiaaN aap dii prnnaa naal sthaapit hoo cukiiaaN hn / aap atee aap dee saathiiaaN daa jaun sNsaar prti khaas upkaar hai / raajiiv lauNgoovaal smjhautee dee vic prmukh hiHsaa paunn kh'aatr lauNgoovaal aivaardd naal snmaanit kiitaa giaa| ( 196 )

Page #222
nv teeraapNth dee kujh ms'huur dhrm prcaack saadhuu saadhvii sNgh prmukh sii cNdn ml jii , aap bbaartii bbaas'aavaaN dee prmuHkh jaankaar jain sNt , hn | aap mhaan kvii , leekhkee atee dhrm-prcaark hn / jain dhrm vic doo hii cNdn munii hn ik . sthaank vaasii atee ik nv teeraapNth chirkee dee muHkh doovaaN hii cNgee kvi hn 1 : - | aHj tooN tkriibn 58 saal philaaN 9 saal dii umr vic apnnee brree bbraa srii dhnraaj atee bbainn diipaa jii naal acaariiaa kaaluu gnnii kool saadhuu bnnee / aap dee pitaa srii keevl cNd (baalk vic munii sirsaa dee rhinn vaalee / sn | aHj s'veetaaNbr teeraapNth daa prcaar krn vaaliaaN vic aap daa naaN prmukh hai / aap nee pNjaab diiaaN mNddiiaaN vic nveeN : jain bnaaee / kujh smaaN philaaN / aap acaariiaa s'rii tulsii jii mhaaraaj naal vicaark mtbbeed hoonn kaarn alg hoo gee / aap nee sNskrit, hiNdii, praakrit, gujraatii, pNjaabii bbaas'aavaaN vic aneekaaN hii pustkaaN likhiiaaN hn, jinhaaN vicooN aj tk 21 chp cuHkiiaaN hn / aap aj kl nviiN tauraa pNth dee sNgh prmuHkh hn joo ki acaariiaaN vrgaa drjaa hai / aap mhaan kraaNtiikaarii smaaj sudhaark atee s'aastraaN dee jaankaar sNtaaN vicooN ik hn / aap nee jain eektaa lii jain sNgm naaN dii sNsthaa kaaim kiitii hai / tsviiN sii dhNn raaj jii mhaaNraaj aap srii cNdn ml dee skee bbraa hn / aap 60 saal saadhuu punnee dee puuree : kr cukee hn / aap nee vii buddhaapee dii prvaah naa krdee hooee is nveeN pNth nuuN grhinn kiitaa| aap vii aneekaaN bbaas'aavaaN dee jaannkaar, prcaark atee smaajsudhaark hn / aap diiaaN bbiNn bbiNn bbaas'aavaaN atee vis'iaaN tee 22 pustkaaN chp cukiiaaN hn| kii prkaas'n adhiin hn / aap acaariiaa s'rii tulsii jii mhaaraaj dee naal hii adhiain krdee rhee hn / ( 197 :)

Page #223
s'ii ruup cNd jii mhaaraaj aap nv teerpNth dee sNsthaapkaaN vicooN prmuHkh hn / aap daa jnm : 1996 bbaadooN s'uklaa 9 nuuN srdaar s'hir raajsthaan vikhee hooiaa / sN: 2009 kHtk kris'naa 9 nuuN aap teeraapNthii saadhuu bnnee / aap bbaartii bbaas'aavaaN tooN chuHtt aneekaaN videes'ii bbaas'aavaaN dee vidvaan hn / aap nee smuHcee bbaart tooN chutt neepaal vic kooii vaar dhrm prcaar kiitaa hai aap diiaaN 14 rcnaavaaN hiNdii, bNglaa, kNnrr aadi bbaas'aavaaN vic chp cuHkiiaaN hn / coottii dee neetaa aap tooN preernnaa lainn aauNdee hn / bii. bii. sii. reeddiioo tooN aap dee kii proograam prsaarit hoo cukee hn / hoor sNtaaN vic munii jhuumr ml, nii soohn laal, munii mnook ' kumaar* srii prkaas' munii, munii t kumaar, munii viir vijai dee naaN prsidh hn / saaree saadhuu cNgee vidvaan atee dhrm prcaark hn / nv teeraapNth dee saadhvii ph'irkaa nv teeraa pNth vic kaaphii vidvaan saadhviiaaN s'aaml hn| jinhaaN smuHcee bbaart vic dhrm prcaar kiitaa hai / inhaaN vicooN kujh saadhviiaaN dii jaankaarii dee rhee haaN / sNgh prmukhaa vrtnnii s'ii maulaa s'ii jii aap jain smaaj dii mhaan saadhvii hn / teeraapNth prmuHkh saadhvii knnk prbbaa dii bbainn hn / aap daa jnm laadd vikhee hooiaa| 15 saal dii umr vic sNsaarik sukhaaN nuuN tiaag kee jain dhrm daa saadhvii maarg grhinn kiitaa | aap nee bhut bbaas'aavaaN daa adhiain kiitaa hai / aap mhaan leekhikaa hoon ( aap nee pNjaab vic acaariiaa s'rii tulsii jii mhaaraaj dee smeeN kaaphii prcaar prsaar daa kNm kiitaa / aap ks'miir tk gee / aap diiaaN bbiNn bbiNn vis'iaaN tee 7 pustkaaN chp cukiiaaN hn / ( 198)

Page #224
kujh prmukh nv teeraa pNth saadhviiaaN saadhvii srii mNjuu s'ii jii mhaaraaj | saadhvii srii mNj'uu s'ii jii nee 13 saal dii umr vic acaariiaa s'ii tulsii jii mhaaraaj tooN diikhiaa grhinn kiitii sii / saadhvii caaNd kumaarii jii aap dii skii bbainn hn / leekhkaaN nuuN aap dee sNprk tooN kaaph'ii giaan praapt hooiaa hai / saadhvii srii diipaa jii mhaaraajee saadhvii diipaaN jii ddugrgrr, nivaasii hn / ptii dee svrgvaas hoonn kaarnn aap 34 saal philaaN saadh bnnee / aap nee saadhvii srii mNjuu srii tooN s'aastraaN daa giaan haasl kiitaa| saadhvii s' s jii mhaaraaj saadhvii s'ii smtaa jii nviiN diikhiaa lainn vaalii philii neev teeraapNth saadhvii hn / aap hnumaan grrh nivaasii hn / saadhvii s'ii moohnaaN jii mhaaraaj saadhvii srii moohnaa jii teeraa pNth dee yuvaaN acaariiaa dee caacee dii lrrkii hn / aap nee saadhvii srii diipaa jii mhaaraaj tooN tHtv giaan haasl kiitaa aap nee dhrm prcaar vic nveeN kiirtiimaan sthaapit kiitee hn / saadhvii s'ii jtn kumaarii jii mhaaraaj saadhvii jtn kumaarii duur nivaasii hn / 12 saal dii umr vic aap nee saadhvii jiivn grhinn kiitaa / saadhvii srii sumNgl jii mhaaraaj saadhvii sumNgl jii, saadhvii srii jootii kumaarii jii dii skii bbainnee nee / aap dee bbraa jain dhrm dee prsidh leekhk tee sNpaadk s'rii s'rii cNd jii naa 'srs' ( 199 )

Page #225
thaaN daa hn jinhaaN 100 tooN j'iaadaa thaaN daa sNpaadn, leekhn kiitaa hai, kii kr rhee hn / aap 25 saal tooN dhrm prcaar kr rhee huNnee / saadh vii bbaavnaa s'ii jii mhaaraaj * saadhvii bbaavnaa ii jii vii daasr nivaasii hn / . ptii dii maut tooN baaad 'aap neev teeraa pNth saadhvii bnnee hn / saadhvii knnk ltaa klkHtaa nivaasii hn / saadhviiN us'aa kumaarii saaNddvaa nivaasii hn / saadhvii kusm reekhaa srdaar s'hir dee rhinn vaalee hn ! :: praa drs'naa gvaaliiar dee iNdrcNd jii dii sputrii hn| aap bii.ee. paas hn| srii dhn raaj jii atee srii cNdn ml jii dii aap skii bbtiijii hn / saadhvii srii mhimaa s'rii jii mhaaraas'ttr dee ptteel privaar naal sNbNdhit hn / saariiaaN saadhviiaaN cNgiiaaN bbaas'n , kaar hn, leekhk atee kvi hn / kii saadhviiaaN citrkaar hn / kii saadhviiaaN suukhm lipikaar hn / (smoosrn tooN dhnvaad shit) ( 200 )

Page #226
kujh prsiHdh pNjaabii jain upaask, leekhk, kvi, daanii | atee dees' bbgt 20/

Page #227
kujh prsidh pNjaabii jain leekhk is adhiain vic asiiN pNjaab naal sNbNdhit prsidh histh jain leekhkaaN kviiaaN, dhrm prcaarkaaN, smaaj sudhaarkaaN, dees' bbgtaaN atee vidiaa praarkaaN daa vrnnn kraaNgee / | bbaaveeN ytiiaaN nee kaaph'ii maatraa vic sutNtr saahit rciaa hai pr uh prkaas' vic nhiiN aa skiaa| srii hiiraa laal jii dugrr nee apnnii pustk 'mdh ees'iiaa aur pNjaab vic jain dhrm vic kuHjh ytiiaaN leekhkaaN diiaaN pustkaaN dee naaN ginnaaee hn / asiiN unhaaN mhaan ytiiaaN dee naaN hii drj krdee haaN jinhaaN pNjaab dii dhrtii tee baitth kee sNskrit, praakrit, aps' atee hiNdii vic saahit likhiaa| unhaaN vicooN brrgHdd dee munii maal ytii sidh hn jinhaaN srsee (srsvtii pHtn) vikhee 35 gNth likhee / aap daa smaaN vikrm sN 1viiN sdii daa hai / ih gHdii hnumaan gHch dii gHdii dee adhiin sii / ytii meegh nee phgvaarree vikhee sN: 19viiN sdii vic meegh vinood, meegh maalaa, goopii cNd kthaa, daans'iil tp bbaavnaa, cauviisii, piNgl s'aastr, meegh vilaas, meegh mhuurt tooN chutt hoor bhut th likhee / ytiiaaN daa sutNtr saahit saanuuN j'iaadaa praapt nhiiN hoo skiaa / muniiaaN atee saadhviiaaN raahiiN likhee saahit daa vrnnn asiiN aadhunik kaal vic kr ditaa hai / kujh puraatn digNbr upaaskaaN daa vrnnn vii aa cukaa hai / upaas'k jain kvi s'ii hrjs raaee jii aap ksuur dee rhinn vaalee sn / aap dee maataa pitaa baaree kooii jaankaarii nhiiN mildii / pNddt hiiraa laal durrr aap diiaaN caar rcnaavaaN (1) guruugunn rtn maalaa {sN: 1864) (2) siimNdhr svaamii chNd (1865) (3) deevdhiideev rcnaa (1865) (4) deev rcnaa (387) / kvi daa apnnaa gur munii s'ii naagr ml jaapdaa hai pr aap diiaaN rcnaavaaN smucee s'veetaaNbr ph'irkee vic rmaainn vaaNg prriiaaN atee pvitr smjhiiaaN jaaNdiiaaN hn / ghr vic rhi kee ajhaa giaan haasl krnaa cain kvi hrjs raaee daa kmaal sii| aap dii rcnaa kvitaa pkh, bbaas'aa pkh, chNd atee alNkaar pkhooN sNpuurn hn / ih aap dee mhaan s'aastr giaan dee drs'n vii kraauNdiiaaN hn / ( 202 ),

Page #228
s'rii s'aaNtii laal jii naahr aap hoos'iaar pur dee rhinn vaalee hn / aap nee kaaNgrree tiirth dii seevaa krkee pNjaab daa naaN uHcaa kiitaa hai / aap nee kaaNgrree tiirth daa ithaas vii likhiaa joo ki maaleer koottlee dee laalaa miirii ml jain vlooN chpaaiaa giaa / choottii jeehii pustk aap dii vidvaanjhaa nuuN j'aahr krdii hai / pN: hiiraa laal dugrr aap s'rii diinaa naath dugrr dee spuHtr hn / paakistaan tooN baaad diHlii rhi rhee hn| aapnee guruukul gujraaNvaalee vaalee dii bhut seevaa kiitii| aap s'aastraaN dee giaan tooN chutt viaakrn, mNtr s'aastr, jootis' dee mhaan vidvaan hn / saadhuu saadhviiaaN nuuN s'aastr brree piaar naal prrhaauNdee hn / aap nee jain dhrm dee bbiNn bbiNn vis'iaaN tee 33 grNth hiNdii bbaas'aa vic likhee hn / aap dee kujh sutNtr leekh ptrikaavaaN vic chpdee rhiNdee hn / aj kl aap jaun mNtr s'aastr 20 bbaagaaN vic chpvaa rhee hn / inhaaN vicooN 2 bbaag saahmnnee aa cuHkee hn / aap daa prsiHdh grNth 'mHdh ees'iiaa aur pNjaab meeN jain dhrm hai jis vic aap dee giaan smuNdr daa ptaa lgdaa hai / kvi s'rii kh'us'ii raam dugrr kvi s'rii khus'ii raam dugrr gujraaNvaalee dee rhinn vaalee sn / aap acaariiaa vijai nNd dee prm bbgt sn / aap nee hiNdii bbaas'aa nuuN tkriibn 25 grNth prdaan kiitee hn| inhaaN grNthaaN daa smaaN : 1927 tooN lai kee 1957 tk daa hai| jain kvi s'rii cNduu laal jii aap braahmnn jaatii naal sNbNdhit sn / aap nee aneekaaN hii kvitaavaaN, bbjn, baarh maasee likhee hn pr duHkh dii gHl hai inhaaN daa shii ddhNg naal sNgrhi nhiiN hoo skiaa| aap acaariiaa vijai nNd tooN bhut prbbaavit sn / aap daa (203)

Page #229
ik ceelaa jiivn dsiaa jaaNdaa hai / aap daa jnm maaleer koottlee vikhee hooiaa / kvi nee choottiiaaN vHddiiaaN tkriibn 172 rcnaavaaN kiitiiaaN hn jinhaaN vicooN 12 maamaa (neem g'j'l) bbktii klp drum, cauviisii- ms'huur hai / aap nee acaariiaa vijai nNd daa ithaask caatr vii likhiaa hai : aap dee tiNn g th maaleerkoottlaa nivaasii pNjaabii, hiNdii, urduu dee prsidh leekhk tee kvi ddaa: nrees' pNjaab yuuniivrsttii nee thrrii meehnt naal chpvaaee hn / maaleer koottlee dee aam lookaaN nuuN s'rii cNduu laal dee bbjn yaad hn / bhut saaree jain muniiaaN nee cNduu laal dee bbjnaaN daa sNgrhi kiitaa hai / aap aHkhaaN tooN aNnhee hoonn dee baavjuud hr puujaa tis'tthaa vic hiHsaa laiNdee sn / ddaa: s'ii bnaarsii daas jii jain aap daa jnm ludhiaannee dee ik sNpNn privaar vic hooiaa / aap nuuN bcpn vic hii jain saadhuu saadhviiaaN dee stisNg daa avsr praapt hooiaa ! aim. ee. krn piHchooN pii.aic. ddii. lii aap iNglaiNdd clee gee / uthee aap daa jiivn bbaartii sNskritii vic rNgiaa hooiaa sii| videes' vic rhiNdee hooee aap s'udh s'aakaahaarii rhee / apnnaa khaannaa aap bnaaunnaa, bbaartii kprriaaN vic ' rhinnaa, dees' prti atee smaaj prti krtv daa aap nuuN hmees'aa dhiaan rihaa / aap nee laahaur ooriiaiNttl kaalj vic phaisr vjooN naukrii s'uruu kiitii / aap nee pNjaab yuuniivrsttii laahaur jain hHthlikht bbNddaar dii suucii tiaar kiitii| is tooN chuHtt aap nee praakrit bbaas'aa likhnn vaaliaaN lii kii kitaabaaN tiaar kiitiiaaN / ddaa: ail. aim. joos'ii ddaa: joos'ii daa jnm j'ilaa goorkhpur dee kriib ik piNdd vic hooiaa / aap nee paalii atee puraatn ithaas vic aim. ee. paas kiitii| phir aap nee buHdh drs'n daa adhiain kiitaa| aap nuuN buHdh drs'n tee kNm krn kaarnn pii.-aic. ddii. ddigrii haasl hooii / aap nee amairikaa vic adhiaapn daa kNm s'uruu kiitaa ! (204 )

Page #230
1970 dee kriib aap pNjaabii yuuniivrsttii guruu goobiNd siNgh bbvn dee riiddr vjooN niukt hooee / aap nuuN mnn sNskritii, puraatHtv vic dduuNghii dilcspii sii / aapnee jain ceear dii sthaapnaa vic tn, mn tooN hiyoog ditaa ! aa, dhrm sikhiaa vibbaag dee mukhii bnnee / aap bHdh vidvaan vjooN duniiaa dee kii dees'aaN daa dauraa kiitaa | 25viiN mhaaviir nirvaan s'taabdii dee aap srkaarii maiNbr sn / 1984 nuuN aap daa svrgvaas dilii vikhee hooiaa / leekhkaaN nuuN srii uHtraadhiain suutr dee pNjaabii anuvaad dii preernnaa aap vlooN milii / aap nee srii s'iv munii nuuN jain dhrm tee pii.aic. ddii. krvaaii / aap dee kii leekh jain klaa tee ithaas sNbNdhii chpee hn ! ddaa: s'ii s'iv munii jii mhaaraaj aap daa jnm mloott vikhee hooiaa| aap nee aNgreej'ii atee ph'ilaasph'ii vic aim. ee. paas kiitii / aap nee sNsaar dee kii dees'aaN daa dauraa kiitaa / sNsaar dee sukh aap nuuN dhrm dee raah tooN naa rook skee / 29 saal dii umr vic aap nee apnnii bbainn naal lHkhaaN dii jaaidaad chHdd kee jain saadhuu diikhiaa grhinn kiitii / aap dee guruu s'rii giaan munii jii hn / aap nee apnnee guruu tooN s'aastraaN daa adhiain kiitaa / leekhkaaN nuuN aap tooN bhut kujh sikhnn daa subbaag praapt hooiaa| aap nee ddaakttr ail. aim. joos'ii kHl muktii sidhaaNt tee pii.-aic. ddii. kiitii / aap philee pii-aic. ddii. sNt hn / aj kl aap mnn sNgh dee 5 prmuHkh saadhuuaaN vicooN ik hn / aap giaan, dhiaan atee saadgii dee puNj hn ! . | ddaa: srii vii. bbHtt aap daa jnm gujraat raaj vikhee hooiaa| aap sNsaar diiaaN kii bbaas'aavaaN dee jaanvr hn / aap nee pii.-aic. ddii. pHchm jrmnii vidvaan ddaakttr klaas' bruunn tooN kiitii / aap puraatn bbaas'aavaaN dee kaaph'ii maahr hn / aap nee jrmn, aNgreej'ii, hiNdii, gujraatii, sNskrit atee praakrit vic aneekaaN ( 205 )

Page #231
dh likhee hn joo sNsaar diiaaN bbiNn bbiNn ptrikaavaaN vic chpdee rhiNdee hn / aap nuuN sNsaar dee saaree bbaartii vis'iaaN dee vidvaan jaanndee hn / aap jain ceear pNjaabii yuuniivrsttii pttiaalaa dee philee mukhii hn / aap nuuN philaa iNttrnais'nl paarvtii jain aivaardd miliaa / aap mhaan s'oodh krtaa tee meehntii hn / leekhkaaN diiaaN kii pustkaaN dii bbuumikaa aap vlooN likhii gii hai / srii tilk dhr s'aastrii srii tilk dhr jii s'aastrii maasik hiNdii aatm rs'mii dee sNpaadk dee ruup vic saaree uHtr bbaart vic prsidh hn / aap srii daa jnm sN: 1977 nuuN pHchmii paakistaan dee prsidh s'hir bbeeraaN dee braahmnn privaar vic hooiaa 1 aap dee pitaa s'rii hrii raam jii s'rmaa atee maataa srii krm dee dhaarmik vicaaraaN dee dhnii sn / aap nee 20 saal dii umr vic s'aastrii dii priikhiaa paas kiitii / s'aastrii krn tooN baaad aap dilii tooN chpnn vaalii maanv dhrm naam ptrikaa dee sNpaadk rhee| aap nee prsidh puraatn ithaaskaar ddaa: vaadeev s'rn agrvaal naal bnaars vikhee hiNdii utpHtii s'bd koos' lii 4 saal kNm kiitaa| usee smeeN aap nee praakrit, paalii bbaas'aavaaN daa adhiain atee jain saahit daa vii adhiain kiitaa / aap diiaaN hunn tk 12 rcnaavaaN atee tkriibn 200 leekh jain dhrm sNbNdhii prkaas'it hoo cukee hn / aap ik mhaan kvii hn / aap daa likhiaa bbktaamr stootr dii kvitaa anvaad jain smaaj dee ghr ghr vic s'rdhaa naal prrhiaa jaaNdaa hai / aap nee aneekaaN sNskrit atee praakrit kvitaavaaN daa hiNdii bbaas'aa vic kvitaanuvaad kiitaa hai / aap nee prsidh jain aagm srii uHtraadhiain suutr daa sNpaadn vii kiitaa hai / sthaanaaNg suutr, aNtg suutr dee sNpaadn vic aap nee prvrtk s'mnn s'ii phl cNd jii mhaaraaj daa shiyoog diHtaa| aap aatm rs'mii tooN chuHtt vijainNd atee us'aa kirn dee sNpaadn vic vii hisaa vttaa rhee hn / leekhkaaN naal aap nee 25viiN mhaaviir nirvaan s'taabdii sNyujikaa smiti pNjaab dee prmuHkh slaahkaar atee pNjaab srkaar dii kmeettii dee maiNbr ruup vic s'laaghaayoog kNm kiitaa hai / ( 206 )

Page #232
srii kaaNs'ii raam caavlaa aiddvookeett aap ludhiaannaa nivaasii prsidh vkiil hn / aap nee ahiNsaa daa sbkee acaariiaa aatmaa raam jii mhaaraaj tooN s'ikhiaa| aap nee kaaph'ii jain thaaN daa adhiain kiitaa / aap nee hiNdii, pNjaabii atee urduu vic bbiNn bbiNn vis'iaaN tee kii kitaabaaN likhiiaaN ! pr unhaaN vicooN sbb tooN vdhiiaa aapdaa urduu bbaas'aa vic likhiaa 'bbgvaan mhaaviir jiivn critr hai / jisdee kii aiddiis'n nikl cukee hn / ih urduu bbaas'aa vic likhiaa ikoo ik jiivn caaritr hai / aap nee s'aakaahaar tee naitik jiivn sNbNdhii kii pustkaaN likhiiaaN / 5 phaisr prithvii raaj jain aap aNbaalaa nivaasii hn / aap nee jain dhrm sNbNdhii bnaars hiNduu yuuniivrsttii vic rhi kee pii.aiHc. ddii. daa kNm sNpuurn kiitaa| aap nee jain vis'iaaN tee aneekaaN pustkaaN hiNdii tee aNgreej'ii vic chp cukiiaaN hn / praakrit bbaas'aa sNbNdhii aap daa kNm vrnnn yoog hai / 25viiN mhaaviir nirvaan s'taabdii smiti pNjaab srkaar dee aap maiNbr hn / aj kl saadhu saadhviiaaN aap dee giaan daa laabb utthaa rhiiaaN hn / ddaa: s'ktii dhr jii s'rmaa jain jiuts' dee maahr sNsaar prsidh ddaakttr s'ktii dhr s'rmaa prsidh raaj jiuts'ii, pNddt mukNd vHlbb dee sputr, kraalii pNcaaNg dee nirmaataa atee aneek jiuts' g thaaN dee rcitaaN hn / aap nee 3 vidiaarthiiaaN nuuN jain jiuts', gnnit tee pii.-aic. ddii. krvaaii hai / suurj prptii jhee aukhee jain s'aastr tee sNskrit atee aNgreej'ii vic ttiikaa likhii hai| aap apnnee vis'ee ti smrpit hn / jain jiuts'ee sNbNdhii aap dee aneekaaN leekh duniiaa dee bbiNn bbiNn rsaaliaaN vic chpee hn / kvi s'ii s'eeruu raam aap mhaan pNjaabii bbaas'aa dee kvii sn / s'aastraaN dee ughee jaannkaar sn / aap daa ik bbjn taaN hr sNt nuuN yaad hai joo aap nee s'aaNtii naath bbgvaan dii stutii vic likhiaa / aap acaariiaa mootii laal dee smeeN hooee / aap daa jnm ludhiaannee vikhee hooiaa / ( 207 )

Page #233
ddaaN: sHjn siNgh lis'k aap j'ilaa s'Ngruur dee piNdd kaaNjlaa nivaasii hn / aap nee 'ddaa: s'ktii dhr s'rmaa tooN jain atee hiNduu joots' daa dduuNghaa adhiain kiitaa| aap nee aim. ais. sii. krn tooN baaad sNskrit, prkrit, gujraatii tee bNgaalii bbaas'aavaaN sikhiiaaN / kiuNki inhaaN bbaas'aavaaN dee giaan tooN binaa s'aastraaN daa adhiain mus'kil sii / aap nuuN pii.aic. ddii. dii preernnaa jain munii s'rii s'aaNtii ris'ii tooN mlii / aap nee jain aisttrmnii naaN daa thiiss puuraa krkee pNjaabii vis'v vidiaalai tooN pii.-aic. ddii. haasl kiitii / aap daa aneekaaN jain saadhuuaaN, vidvaanaaN tee upaaskaaN naal sNbNdh hai jis vic acaariiaa s'ii tulsii jii mhaaraaj, maataa giaan mtii j'ii, jins'aasn prbbaavikaa saadhvii rtn srii svrn taa jii atee saadhvii mirgaavtii jii dee naaN sidh hn / purs'ootm jain rviNdr jain maaleer koottlaa apnnee baaree likhnnaa kaaph'ii mus'kil hai pheer vii paatthkaaN nuuN beentii hai ki saaddee baaree pustk dee s'uruu vic pNddit tilk dhr s'aastrii sNpaadk aatm rs'mii vlooN likhiaa prrh lainnaa caahiidaa hai / jaannkaarii vjooN iNnaa likhnnaa kaaph'ii hai ki saaddaa jiivn jain eektaa ti smrpit hai| pNjaabii vic philii vaar anuvaad, sNpaadn atee leekhk bnnn daa subbaag vii saanuuN miliaa hai / likhnn dii preernnaa bbNddaarii pdm cNdr jii, jin s'aasn prbbaavikaa saadhvii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj, srii jai cNd jii mhaaraaj, srii vrdhmaan jii mhaaraaj, s'rii raavt mHl jii mhaaraaj, upaadhiaai amr munii jii mhaaraaj, srii viml munii jii mhaaraaj aadi prmuHkh raajaaN tooN milii hai / hunn tk chuHttiiaaN brriiaaN 16 kitaabaaN chpiiaaN hn jinhaaN vicooN uHtraadhiain suutr atee bbgvaan mhaaviir nuuN kaaph'ii s'uhrt milii hai / 25viiN mhaaviir nirvaan s'aabdii kmeettii pNjaab, jain ceear dee asiiN sNsthaapk vjooN jaannee jaaNdee haaN / nirvaan s'taabdii smeeN jain eektaa lii cNgaa smaaN miliaa / ' ( 208 )

Page #234
` (dees' bbgt) sootth hukm cNd jain seetth hukm cNd jain mhaan dhaarmik, smaajik atee kutiikaarii neetaa hooee hn| aap daa jnm jii dee prsidh jain privaar vic hooiaa / bcpn vic aap nee yoog sikhiaa haasl kiitii / pheer ghreeluu kNm kaaj vic jutt gee / aap dii mulaakaat aakh'rii mugl baads'aah bhaadr s'aah j'ph'r naal hooii / siHttee vjooN aap nee 1857 dii aaj'aadii dii lrraaii vic tn mn dhn sbb kujh . bbaart lii smrpnn kr diHtaa| bdkismtii naal bbaartii ih lrraaii haar gee / laalaa hukm cNd jii nuuN kaid kr liaa giaa| aNgreej'aaN nee aap dii kroorraaN dii jaaidaad j'bt kr lii / aap nuuN dees' bbgtii dii sj'aa skht milii / aNgreej'aaN nee aap nuuN haaNsii vikhee phaaNsii crrhaa ditaa| s'aa arjunn daas eetthii srii arjnn daas seetthii daa jnm 9 stNbr 1880 nuuN ajmeer vikhee hooiaa ! aap mhaan kraaNtiikaarii dees'bbgt sn / aap nee saaraa jiivn pNjaab vic guj'aariaa| 1919 dee rooltt aiktt virudh aNdooln vic j'brdst hisaa liaa ! aap dee kii s'gird dees'bbgtaaN nuuN phaaNsii hooii jinhaaN vic s'rii mtii cNd jain daa naaN ms'huur hai / aap nee aneek jain aas'rmaaN atee jain akh'baaraaN raahiiN dhrm prcaar kiitaa| aap jii dii gaaNdhii jii naal aneekaaN vaar mulaakaat hooii / ajmeer vikhee gaaNdhii jii kh'ud aap nuuN miln aaee / 1967 vic aap nee : jain vrdhmaan vidiaalee dii sthaapnaa kiitii / aap nee srkaarii naukrii chHdd ditii / aap nee apnnaa aakhrii smaaN arbii ph'aarsii prraaunn vic guj'aariaa / 22 dsNbr 1941 nuuN aap daa svrgvaas hisaar vikhee hooiaa / aap nee apnnee smeeN dee saaree kaaNtiikaariiaaN naal mil kee kNm kiitaa / hoos'iaar pur vic ik jain privaar mhimii naaN naal ms'huur hai| ih look hriaannee dee mhimii piNdd dee vsiNdee sn| 1857 dee g'dr vic dduuNghaa hisaa lainn kaarn inhaaN nuuN apnnaa khaandaanii piNdd, jaaidaad daa tiaag krnaa piaa / aNgreej'aaN nee is piNdd dee vsniikaaN tooN beehd j'ulm kiitee / (209)

Page #235
| s'ii sNt raam jain srii sNt raam jain daa jnm 13 maagh sN: 1952 nuuN sunaam dee prsidh dees'bbgt ghraanee vic hooiaa / aap daa sbNdh prjaamNddl naal sii joo riaastaaN dee rjvaarriaaN virudh lrraaii krdaa sii / mhaaraajaa pttiaalaa nee sunaam vikhee aap dee bj'urgaaN diiaaN hveeliiaaN nilaam krvaa diHtiiaaN, pr aap nee aNgreej' jaaN mhaaraajaa kisee dii adhiingii sviikaar naa kiitii / aap diiaaN niilaam hveeliiaaN sunaam vic mlkaan muhHlee vic maujuud hn / aap daa sNprk gaaNdhii jii naal hooiaa / aap kii vaar jeel gee / aap mhaan tiaagii sn / aaj'aadii tooN baaad philii peepsuu mnisttrii smeeN aap nee mNtrii bnnn tooN inkaar kr ditaa sii / aap daa svrgvaas 16 dsNbr 1980 nuuN btthiNddee vikhee hooiaa| s'ii tteek cNd jain siaal koott dee prsidh jain ghraannee vic srii tteek cNd jain daa apnnaa sthaan sii / aap dee baabaa, pitaa atee khud aap siaal koott miuNspl kmeettii dee kmis'nr sn / aap doo vaar jeel gee / 1909 atee 1928 diiaaN jain kaanph'rNsaaN vic aap nee ahim rool kiitaa ! aap nee ashiyoog aNdooln dvaaraa videes'ii vstaaN dii hoolii jlaaii / aap duusrii vaar ik saal lii pheer jeel gee jithee aap dii mulaakaat kh' n abdulph'aar kh'aaN naal hooii| duusrii vaar jNl jaann daa kaarn gool meej' kaanphrNs daa pheel hoonnaa sii / gaaNdhii jii 1921 vic siaalkoott vikhee aap dee ghr pdhaaree sn / sNn 1935 vic aap dii seeht bhut kh'raab hoo gii jis kaarn aap daa svrgvaas meertth vikhee hooiaa / laalaa amr cNd jain aap daa jiivn dees' dii aaj'aadii naal sNbNdhit hai / aap nee dees' dii aaj'aadii lii riaastii prjaamNddl vic s'aaml hoo kee hisaa paaiaa ! aap daa jnm maaleer koottlaa vikhee hooiaa| aap maaleer koottlaa jain smaaj dee prmuHkh hn / aap aneekaaN vaar jeel gee / aap nee kooii srkaarii ahudaa nhiiN liaa| aap aj kl maaleerkoottlaa vikhee rhi rhee hn / ( 210 )

Page #236
s'rii muns'ii raam jain aap daa jnm siaalkoott vikhee hooiaa / aap daa sNbNdh gaaNdhii jii atee kaaNgrs dee aNdoolnaaN naal rihaa| aj kl aap moodiingr vikhee rhi rhee hn / aap laahaur kaaNgrs naal sNbNdhit sn| s'rii meelii raam jii jain aap kurks'eetr nivaasii mhaan dees'bbgt sn / aap daa saaraa hii dees' dii aaj'aadii naal sNbNdhit rihaa hai / aap daa sNbNdh kaaNgrs gaaNdhii jii naal rihaa hai / privaar naal atee s'rii s'aam laal jain aiddvookeett aap daa jnm roohtk vikhee hooiaa / aap nee bbgvaan mhaaviir dee sidhaaNtaaN daa paaln krdee hooee gaaNdhii jii dee ashiyoog aNdooln vic hisaa liaa / aap daa kaar-kheetr prmukh ruup vic laahaur kaaNgrs rihaa / aap kii vaar jeel gee| s'riimtii leekh vtii jain aap daa pNjaab jain sutNtrtaa sNgraamiiaaN vic prmukh sthaan : rihaa hai| aap nee saarii j'iNdgii kaaNgrs atee gaaNdhii jii dee aNdooln vic hisaa liaa| aap nee hriaannaa vidhaan sbbaa dee ddipttii spiikr vjooN kNm kiitaa| s'riimtii oom prbbaa jain aap sNsaar dii philii istrii kh'j'aanaa mNtrii dee ruup vic jaanee jaaNdee rhee / aap daa jiivn smaaj, dhaarmik atee dees' bbgtii daa kheetr vis'aal sii / aap hriaannaa dii raajniitii dee prmuHkh aNg sn / aap aal iNddiiaa s'veetaaNbr sthaankvaasii jain kaanphrNs naal sNbNdhit rhee sn / ( 211 )

Page #237
s'ii : bNsii laal jain srii bNsii laal jain hoos'iaarpur nivaasii sn / aap dii saarii j'iNdgii kaaNgrs, gaaNdhii atee jain dhrm lii smrpit rhii / aap' ms'huur dees' bbgt hn / kaaph'ii smaaN aap nee dees' lii musiibtaaN jhliiaaN / srii jNgiirii ml jain aap daa jnm piNdd akhaarraa vikhee hooiaa / aap kaaNgrees , atee gaaNdhii jii dee bbiNn bbiNn proograamaaN naal sNbNdhit rhee / laalaa tilk cNd jii jain (gujraaNvaaliiaa) sutNtrtaa sNgraamii srii tilk cNd jii jain daa jnm gujraaNvaalaa nivaasii laalaa phguu ml jain dee ghr hooiaa| aap dee pitaa brtnaaN daa viupaar krdee sn / aap dee pitaa gujraaNvaalaa smaaj dee dhrm seevaa * kNmaaN vic vdh crrh kee hiHsaa laiNdee sn / aap bcpn tooN hii dees' bbgt sn / aap pNjaab kaaNgrs dee mhaamNtrii atee gujraaNvaalee s'hir dee kaauNslr vii rhee / bbaartii aaj'aadii naal sNbNdhit hr lhir vic aap nee vdh crrh kee hisaa liaa / aap nuuN mhaatmaa gaaNdhii jii dii preernnaa naal unhaaN dee aNdoolnaaN vic hisaa lainn kaarn bhut vaar jl jaanaa piaa / aap dii scaaii baaree ik khaannii ms'huur hai ki ik vaar aap nuuN kisee gvaahii tee jaannaa piaa / aNgreej' mjisttreett nee aap dii gvaahii jaan kee, binaa biaan lee kees us aadmii dee hHk vic kr ditaa, jis dii aapnee gvaahii deenii sii ! aap jain dhrm dee prcaar prsaar lii hmees'aa smaajik kNmaaN vic hiHsaa laiNdee rhee / aap aj'aadii dii lrraaii lrrdee hooee sNn 1944 nuuN s'hiidii paa gee / ( 212)

Page #238
(jain upaask atee daanii) brhmcaarii s'iitl prsaad dee pNjaab vic digNbr j'ain ph'irkee daa prcaar krn vaaliaaN vic mcaarii s'iitl prs'aad jain daa apnnaa sthaan hai / aap bbaartii atee videes'ii dhrmaaN dee mhaan jaannkaar sn / aap nee jain dhrm dee bbiNn bbiNn vis'iaaN tee hiNdii atee aNgreej'ii bbaas'aavaaN vic kii th likhee hn / buHdh dhrm daa adhiain krn lii aap lNkaa vic vii gee / aap tulnaatmk dhaarmik adhiain vic vis'vaas rkhdee sn / seetth kh'j'aan cNd jain aap laahaur dee jain privaaraaN vicooN ik sirkHddh s'aak sn / aap nee jain smaaj nuuN jin s'aasn prbbaavi saadhvii rtn srii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj dee ruup vic anmool hiiraa prdaan kiitaa| seetth jii apnnii neek clnii, dhaarmuktaa kaarn saaree laahaur jain s'maaj vic prsidh sn / | aap dii dhrm ptnii sriimtii durgii deevii aap dee naal dhrm prcaar vic braabr daa hisaa vttaauNdee sn / srii svrn kaaNtaa jii nuuN saadhvii bnnn dii aagiaa dee kee aap nee mhaa: upkaar kiitaa | \ leekhkaaN vlooN srii upaask dus'aaNg suutr dee pNjaabii anuvaad daa saaraa khrcaa s'iimtii durgii deevii nee ditaa sii / aap daa privaar dilii vikhee jain dhrm dii seevaa kr rihaa hai / seetth khj'aanee cNd jain nee apnnee 5 saathiiaaN naal acaariiaa kaaNs'ii raam jii tooN s'aastraaN daa adhiain kiitaa / seetth naath raam jain aap daa jiivn tiaag bbriaa jiivn sii / aap nee kunraa vikhee rhi kee dhaarmik jiivn vtiit kiitaa / aap daa dhrm prti athaah vis'vaas sii / ik vaar aap nuuN coott lgii / piNdd dee lookaaN nee aakhiaa s'raab raahiiN j'kh'm nuuN tthiik kr lv'' aap nee ih tkliiph' brdaas't kr lii, pr apnnee sidhaaNtaaN tee addiHg rhee / piNdd vic saaree look aap daa aadr stikaar krdee sn / isee kaarnn aap aNtm smeeN apnnee kh'aandaanii piNdd vic rhee / aap daa svrgvaas jnvrii 1980 vic hooiaa / :( 213 )

Page #239
baabuu suurj bbaan joon vkiil aap daa jnm sN: 1870 vic hooiaa / aap nee j'iaadaa smaaN dees'bbgtii atee dhrm prcaar hiHt guj'riaa| aap nee kii jain akh'baaraaN daa sNpaadn kiitaa jinhaaN daa sNbNdh digNbr ph'irkee naal sii| inhaaN akh'baaraaN vic chpee leekh aap dii vidvHtaa dee prtiik hn / laalaa jgn naath joon laalaa jgn naath jain maaleer koottlaa dee prsidh upaask hooee hn / aap nee vii mhaaviir nirvaan s'taabdii kmeettii pNjaabN dee srkaarii maiNbr sn / aap daa jiivn sNghrs' puurn sii / jnm tooN lai kee aNtm smeeN tk deev guruu atee dhrm tee seevaa krdee rhee / leekhkaaN nuuN bcpn vic dhaarmik sNskaar aap tooN praapt hooee sn / apnnii saadgii, daan, s'iil atee tiaag aadi gunnaaN kaarn uh hr ik daa dil jiHt laiNdee sn / acaariiaa s'rii raam smaark dii aap nee bhut seevaa kiitii / daanviir seetth nauhriiaa ml jain acaariiaa srii aatmaa raam jii dee prmuHkh bbgtaaN vicooN ludhiaannaa , nivaasii laalaa nauhriiaa ml jain daa prmukh naaN hai / acaariiaa dii preernnaa naal jithee aap nee jain dhrm dee prcaar prsaar vic hisaa paaiaa, uthee vidiaa kheetr vic vii aap piHchee nhiiN rhee / aap nee apnnaa vis'aal baag acaariiaa s'rii dii preernnaa naal daan kr ditaa ! aHj isee baag vic srii nauhriiaa ml jain haaii skuul, s'rii nauhriiaa ml jain grl skuulj', acaariiaa aatmaa raam smaark sthaapit hai / acaariiaa s'ii dii ttnnaa naal aap nee atee aap dee bbraa laalaa amrtsriiaa ml jain nee krtaaraam glii ludhiaannee vic jain sthaank dii bilddiNg tiaar krkee smaaj nuuN daan kiitii / aap dii sputrii mtii rghii deevii jain dhrmptnii s'rii veed prkaas' jain brsii tp atee daan' krdee rhiNdee hn / srii veed prkaas' jii nee srii veed prkaas' jain phrii hsptaal nauriiaa ml baag dii sthaapnaa kiitii / ( 214 )

Page #240
| seen bbooj rHj jain bbgvaan mhaaviir dee 2500 saalaa nirvaan mhootsv daa kh'iaal aauNdee hii srii bbooj raaj jain btthiNddee vaalee dii s'aad ubbr aauNdii hai / aap mhaan dhaar mik, daanviir siNgh rtn sn / aap nee binaa kisee naaN dii bbaavnaa tooN lHkhaaN rupee smaaj hit daan kiitee / aap pNjaab dee kprree dee ms'huur viupaarii hii nhiiN sgooN aneekaaN sNsthaavaaN, anaathaaN dee shiyoogii sn / nirvaan s'taabdii kmeettii pNjaab, pNjaab srkaar, s'rii mhaaviir jain siNgh pNjaab dee aap j'iNdgii bbr prdhaan rhee / btthiNddaa daa jain sthaank aap dee shiyoog daa prtiik hai / leekhkaaN naal aap nuuN aNt smeeN tk kNm krn daa saubbaag miliaa ! aap is sdii dee jain smaaj dee raajaa bbooj sn| aap nee apnnii meehnt naal apnnaa viupaar dilii, bNbii atee ahimdaabaad tk vdhaaiaa / aneekaaN sNsthaavaaN vlooN aap nuuN maan pHtr ditee gee / apnnee kNmaaN nuuN aNt smeeN aap nee bbooj raaj jain cairiitteebl ttrstt bnnaa kee hmees'aa lii amr kr ditaa : 25viiN mhaaviir nirvaan s'taabdii sNyujikaa smitii pNjaabdee hr prkaas'n nuuN aap daa shiyoog haasl rihaa | kujh sidh daaniiaaN dee s'ubb naaN (1) sriimtii moohnii deevii oosvaal kaiNsr risrc hsptaal ludhiaannaa dee sNsthaapk srii vidiaa saagr jain ludhiaannaa / (2) s'rii lchmnn daas oosvaal ludhiaannaa (3) s'rii dhrm paal oosvaal ludhiaannaa (4) srii raamjii daas jain maaleer koottlaa (5) kis'oor cNd jain maansaa (6) srii mnii laal jain ludhiaannaa sttiil rooliNg mil ludhiaannaa (7) srii hraa ml jain ludhiaannaa (8) bbooj raaj jain btthiNddaa ( 25 )

Page #241
nirvaan s'taabdii kmeettii dee kujh abbul shiyoogii (1) s'rii bbooj raaj jain btthiNddaa / (2) s'rii deevii diaal jain maaleer koottlaa (3) s'rii giaan cNd jain maaleer koottlaa| (4) s'rii oom prkaas' jain maaleer koottlaa / (5) ddaa. jai sukh laal hHthii bbuutpuurv gvrnr pNjaab (6) proo. munii laal jain aNbaalaa / (7) ddaa. ail. aim. joos'ii riiddr pNjaabii yuuniivrsttii pttiaalaa ! spuHtr ddaa. bnaarsii daas jain (8) s'rii muul cNd jain inhaaN saathiiaaN dee asiiN jiivn bbr upkaarii haaN jinhaaN saaddee kNm vic tn mn atee dhn naal saath ditaa| vrtmaan raas'ttrpti giaanii j'ail siNgh jii atee proo. sNt kumaar jain phriidkoott saikttrii dee shiyoog lii asiiN beehd dhNnvaadii haaN / (216)

Page #242
pNjaab vic rcit kujh sidh jain gub, mroonn puraatn pNjaab dee hr choottee vHddee mhir vic puraatn hHth likhit bbNddaar mildee hn / jinhaaN vic jain s'aastraaN tooN chuHtt, sujhNtr jain saahit hr vis'ee tee , sNskrit, praakrit, raajsthaan, gujraatii, apbbrNs', hiNdii saahit praapt hai / kujh puraatn bbNddaaraaN daa sNgrhi pNjaab yuuniivrsttii laahaur * vikhee ddaa: bnaarsii , ' daas jain nee ddaa: blr dii agvaaii heetth kiitaa sii / pNjaab dee kujh sthaank- '. vaasii bbNddaar ajee vii jain muniiaaN atee sthaank biraadrii dii deekh reekh vic kNm kr rhee hn / muurtii puujk ph'irkee nee apnnee saaree bbNddaar dilii vikhee vHlbb :: smaark vic sNbbaal lee hn| asiiN ih : suucii vHlbb smaark atee niHjii : adhaar tee dee rhee haaN / .. lrrii nN: gaaN th daa naaN kvi jaaN leekhk v. sN. sthaan 1. klp tr stvn kliaann laabb 1 701 2. aagm saaree deev cNdr upaa. 1776 mroott 3. nvtv prkrnn : lkhmii vHlbb upaa. 1747 hisaar bbaas'aa bNdh smiaktv spttii ttiikaa sNgh tilk rii1422 sirsaa 5. updees spttikaa diikaa kheem raaj ' .. 1547 6. jain prboodh prkrnn bbaas'aa vidiaa kiirtii 1505 fhisaar .. 7. ruupk maalaa ttiikaa : caaritr siNgh , 1646 aNbaalaa 8. acaar dinkr ... vrdhn rii 1468 naadaun 9. prs'nootr jai sNm upaadhiaai * 468 laahaur 10. vigpit triveennii jai saagr 1484' mlikaavaahn 1. kthaa koos' smee dr 1667 mroott 12. vividh tiirth klp jin prbb suurii 1389 dilii 13. kaattvbbrm vrtii jin prbb suurii 1355 dilii 14. kvi vinood maan 1745 hisaar laahaur ( 217)

Page #243
15. cmtkaarii ciNtaamnnii stvn 16. amr soon caupaaii 17. 18. aatm krnii sNvaad aagm nNdn pdmaa vtii caupaaii 19, aagm s'oobbaa caupaaii 20. ris'iidtaa caupaaii 25. jNbuu svaamii caupaaii 26. giaan kool caupaaii 21. s'uulk kumaar prd pdm raaj 22. " cNdn mleegirii caupaaii kliaan kl 23. cNdn mleegirii caupaaii kheem vrs 24. cNpk caupaaii 31. mirgaapuHtr caupaaii 32. krm cNd kaavy 33. mooh viveek raam 34. mooh viveek raam mtisaar dhrmdrpn jinsmudr saarii diaasaagr saadhuu kiirtii giaan cNd 27. diaadiipkaa dhrmmNdr 28. dhiaan diipkaa caupaaii deev cNdr 29. dhrm budhii paap budhii laabb drpn 30. mNgl kls' krk soom 40. 41. tirlook drs'n ( 21.8 ) - rNg psNd sumtii rNg pdm cNd sumtii rNg vidiaa kiirtii jai soom upaadhiaai dhrm aNdr sriimtii rNg 35. hNsraaj bhuuraaj prbNdh vinai mk 36. hrivl caupaaii jttml naahr 3 kitaabaaN punee hr s'aaNtii cNdr upaa 37. kripaars koos' 38. kvi kris'n laal diiaaN 3 rcnaavaaN 39.30 grNthaaN dee leekhk bbgvtii daas khrrg sain 18 sdii ph'riidkoott 1724 1711 1704 1624 17viiN sdiiN 1667 1704 1693 1715 1729 1714 1722 1740 1766 1742 1649 1667 1650 1741 1722 1669 1735 1640 1651 1700 1680 1713 sirsaa multaan multaan diHlii multaan multaan mroott mroott multaan multaan srsaa multaan multaan multaan multaan multaan multaan laahaur dee multaan multaan laahaur sirsaa laahaur laahaur aNbaalaa laahaur laahaur : :

Page #244
srsaa 42. hrginipaas hrit ytii 1872 amirtsr 43. acaariiaa nNd laal diiaaN 16 rcnaavaaN 1906 kpuurthlaa 44. 40 thaaN dii rcnaa kvi m 17viiN 45. caac rcnaavaaN kvi hrjs raaee naahr 1864 46. sNtooNkh ris'ii dii 3 rcnaa . 800 sunaa 47. kaalkaatthaaraa kthaa ruup deev 1907 raajpuraa 48. rNt nrpaan kthaank gurdaas ris' 1617 49. mNddl vicaarkulr , ' munii vinee kml . . 1652 multaan 50. drv, prkaas' ' vinee kml 1708 , multaan 51. sthiraavlii bbvaanii daas 18viiN sdii sunaam 52. mHgh vinood ytii raam cNd 1720 bNnuuN 53. raam vinood, ytii raam cNd ' 1722 54. llm raaj ytii rNg 1872 amritsr 55. vaid mnuHg ', 'nyn sukh 1649 srhiNd 56. diaadhrm baaraaN maas s'eeruu raam .. ludhiaannaa 57. kvi cNduu laal diiaaN seekrree kvitaavaaN 1950: maaleer koottlaa 58. krm chtiisii ' smeesuNdr 1668 multaan 59. meegh munii diiaaN 9 tooN j'iaadaa rcnaavaaN 19viiN sdii phgvaarraa 60. srii ar munii pNjaabii 21viiN sdii pttiaalaa . * * * ?.. ( 219 )

Page #245
jain puraattv klaa atee srk 220

Page #246
.", hrrHpaa-pHchmii paakistaanii pNjaab vic ih s'iNdhuu ghaattii dii sHbbiataa daa muHkh keeNdr hai / ithooN praapt ik dhrr loohaaniipur dee jNn tiirthNkr dee dhrr naal mildaa juldaa hai / ih sbbiataa iisvii tooN 7000 saal puraannii hai / moohiNjoodrroo diiaaN kii moohraaN kaaytsrg (jain dhiaan dii mudraa) sthitii vic hn ! kii bbaartii atee videes'ii leekhk inhaaN moohraaN daa jain dhrm naal , sNbNdh joorrdee hn kiuki jain dhrm vic dhiaan dii prNp bbaartii dhrmaaN naalooN puraatn hai| kliaan-ih sthaan pttiaalee tooN pNj kiloo miittr duurii tee hai| ithee puraattv vibbaag dee ik krmcaarii srii yoog raaj s'rmaa nee kujh jain muurtiiaaN dee ttukrree ikHtthee kiitee / ih sbb 8-9 sdii diiaaN kaalee pHthr diiaaN hn / inhaaN vicooN kujh ris'bb deev atee paars' naath diiaaN timaavaaN s'veetaaNbr ruup vic hn / jaapdaa hai is thaaN tee kdee vis'aal mNdr rihaa hooveegaa / ih jghaa khudaaii bbaaldii hai / ih tiiaaN puraatHtv vaaliaaN dee dphtr vic hn / khjuuraavaad--ih sthaan rooprr dee kriib hai| ithee m lipi vic bhut sikee milee hn / ' ik sir rhit muurtii bbgvaan mhaaviir dii hai joo mootii baag pttiaalee vikhee pii hai / smaaN 8-9 sdii hai / ddhoolvaahaa- ih piNdd hus'iaarpur dee kriib 37 miil hai / is jg daa sNbNdh jain hiNduu doohaaN dhrmaaN naal hai / ik chumukhii muurtii puraatHtv vibbaag kool hai joo aatthviiN sdii tooN philaaN dii jaapdii hai / pNjaur-cNddiigrrh tooN tkriibn 20 kiloomiittr pNjaur naaN ksbaa jain srii thaaN vic pNcpur, pcur dee naaN prsidh rihaa hai / ithee hii guHgaa maarrii koolooN cain tiirthNkraaN diiaa khNddit muurtiiaaN praapt hooiiaaN hn / bbgvaan ris'bb deev bbgvaan paars' naath atee pNj tiirthii diiaaN kii muurtiiaaN hn / j'iaadaa muurtiiaaN kurkheetr yuuniivrsttii dee miuuj'iiam vic piiaaN hn| ik vis'aal muurtii cNddiigrrh vikhee hai / inhaaN daa smaaN 8viiN sdii tooN 12viiN sdii tk daa ckrees'vrii deevii tiirth-ih tiirth vrtmaan pNjaab dee srhiNd ksbee dee baahr hai / jain tiirthNkr dii upaask deevii maataa ckrees'vrii philee tiirthNkr bbgvaan vis'v deev naal sNbNdhit hai / aj tooN 600 saal philaaN ( 221 )

Page #247
gujraat dee kujh yaatrii kaaNgrree dii tiirth yaatraa lii jd is thaaN raahiiN guj'ree taaN ih cmtkaarii muurtii ithee sthaapit kiitii gii / hunn is tiirth daa vikaas pNjaab srkaar atee jainiiaaN dee smuuh udm naal hoo rihaa hai / is tii dii puraatntaa 8-9 sdii tk hoo skdii hai kiuNki khNddeelvaal nii 500 saal tooN is jgaa dii yaatraa krdee rhee hn / ih yaatrii muurtii naal lai kee aaee sn / btthiNddaa--ih kdee jain ytiiaaN dee dhrm prcaar daa keeNdr sii| ithooN praapt bbgvaan neemii naath atee sNbbv naath diiaaN muurtiiaaN / sdiiaaN diiaaN hn / ih s'rii hNs raaj baaglaa dee ph'aarm tooN praapt hooiiaaN sn / btthiNddaa sirsaa atee hnuuNmaan grrh dee ytiiaaN daa keeNdr rihaa hai / .... sunaam-sunaam bbaart dee puraatn s'hiraaN vicooN ik hai / ih aHj kl sNgruur j'ilee daa hiHsaa hai / philaaN ih pttiaalee stteett vic sii| ithee ik ddeeree bbgvNt naath, vic bbgvaan paars' naath dii 10 sdii dii muurtii pii hai / 2 saal philaaN leekhkaaN nee ik kaalee pHthr dii khNddt paars' naath dii muurtii veekhii sii pr hunn ih uHthee nhiiN sii : aas paas ttuHttee pbraaN tooN ptaa lgdaa hai ki ih sthaan 8viiN sdii vic kooii vis'aal jain mNdr rihaa hooveegaa| us dii muurtii hunn baabaa paars' naath krkee puujii jaaNdii hai / ih muurtii tee kooii cit nhiiN / jaapdaa hai aas paas daa hiHsaa ttuHtt giaa hoovee ! ithee puuj mhaasiNgh dii 200 saal puraannii smaadhii hai / kurkheetr- is baaree pustk dee s'uruu vic caannnaa paaiaa jaa cukaa hai / bbgvaan mhaaviir smeeN is daa naaN thunaa jaaN sthaanaaN sii joo s'iv mNdr' kaarn thaannees'vr akhvaaiaa / ithooN tiirthNkr daa ik sir praapt hooiaa hai joo atthviiN sdii daa hai / ih jain ytiiaaN daa prcaar keeNdr rihaa hai / ithee puraatn ddeeraa atee baag hai / aNbaalaa--ih hriaannee daa sidh ksbaa hai / ithee jainiiaaN dee saaree ph'irkee rhiNdee hn / s'veetaaNbr mNdr dii khudaaii smeeN sN: 1155 dee neemiinaath, sN: 1454 dii bbgvaan vaas'puuj jii atee sN: 1455 dii pdmaavtii paars'naath praapt hooee / is thaaN tee prsidh cmtkaarii mhaan tpHsvii srii laal cNd jii mhaaraaj atee puuj kaaNs'ii raam jii mhaaraaj daa smaark hai / chaavnii vic digNbr jain smaaj dee doo puraatn mNdr hn / ( 222 )

Page #248
asblboohl-ih roohtk dee kriib hai / ithooN sniaasiiaaN dee mHtth vicooN vis'aal atee puraatn jain muurtiiaaN praapt hooiiaaN hn / jaapdaa hai philaaN is thaaN tee kooii mNdr hooveegaa / saariiaaN muurtiiaaN s'veetaaNbr atee 11viiN sdii dee kriib diiaaN hn| sirsaa---is dee kriib piNdd sikNdrpur atee sirsaa vic 9 tooN 11 sdiiaaN diiaaN muurtiiaaN praapt hooiiaaN hn / naarnaul--is thaaN tooN 12 sdiiaaN dii doo vis'aal tiirthNkr muurtiiaaN praapt hooiiaaN hn joo cNddiigrrh hriaannee srkaar dee ajaaib ghr vic hn / - jiiNd - ih paipsuu daa hiHsaa sii / aHj kHl hriaannee daa prsidh s'hir hai / ithooN-praapt jain muurtiiaaN 11-12 sdii diiaaN hn| maaleer koottlaa-jain dhrm atee sNskritii daa pubbn keeNdr hai|ithee lookaasaar ytiiaaN naal sNbNdhit ddeeraa, mNdr, baag, hveelii atee hoor jaaidaad sii / acaariiaa rtii raam dii sN: 1894 vic bnnii smaadhii is s'hir tee jain dhrm dsdii hai / ludhiaannaa-is s'hir daa jain dhrm naal puraatn ris'taa hai| jain ytiiaaN nee aneekaaN dhrm prcaar dee kNm is s'hir vic kiitee / acaariiaa s'rii aatmaa raam jii mhaaraaj dii j'iNdgii daa kaaph'ii hiHsaa ithee guj'riaa hai / ithee hii aap daa smaark hai / taus'aam- ih hisaar paas choottaa jihaa ksbaa hai| ithee 9-10 sdii dee jain tiirthNkraaN diiaaN muurtiiaaN dee hiHsee milee hn| is tooN chuHtt haaNsii atee jhHjr tooN kaaph'ii jain muurtiiaaN praapt hooiiaaN sn joo rsaainik giiaaN hn / inhaaN tmaavaaN daa smaaN prtihaar raajeeaaN dee smeeN vis'lees'n lii daa hai| laahaur--ih pNjaab dee puraatn s'hiraaN vicooN ik hai| is s'hir nee lookaaN guHch dee raam raaj tooN mug'l raaj veekhiaa / khrtr gHch, tpaaN gHch atee aneekaaN muniiaaN atee saadhviiaaN daa prcaar keeNdr rihaa hai / jin s'aasn prbbaavikaa saadhvii rtn s'rii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj dii jnm bbuumii hai / s'rii paarvtii jii mhaaraaj, puuj amr siNgh jii dii krm bbuumii hai / (223)

Page #249
(caudh s'ubb sauNph hzz A C 7 y . (oo )

Page #250
digNvr jain atee ... pNjaab . pNjaab

Page #251
s'ii digNvr jain atee pNjaab jain dhrm dee doo prsiHdh phirkee hn / s'veetaaNbr (cittee kprriaaN vaalee) atee (2) divr (vstr rhit) / pichlee bbaag vic saaree adhiain daa adhaar s'veetaaNbr jain srii th, aagm, s'ilaaleekh, pttaavliiaaN rhee / baakii jinhaaN hoor ajain g thaaN dee adhaar dee asaaN jain dhrm dii jaankaarii diHtii hai uh vii pNjaab vic s'veetaaNbr jain dii sthitii vaaree dsdee hn / s'veetaaNvr aagm srii uHtraadhiain suutr vic sps'tt likhiaa hai * philee atee akhrii tiirthNkr aceel (vstr rhit dhrm daa updees' krdee hn ! duusree tiirthNkr tooN 23veeN tiirthNkr sceel (vstr) shit dhrm daa updees' krdee hn / vstr rhit dhrm diiaaN bhutee hii ktthoor dhaarmik mriaadaa hn / aam aadmii isdaa paaln nhiiN kr skdaa / saaree tiirthNkr vii fjn klp (digNvr jaaN acail) huNdee hn / jn klp , atee sthivr klp daa updees' tiirthNk taaN nee kiitaa hai / s'veetaaNvree phirkee vaalee acaariaa jNbuu tooN baaad jin klp khtm mndee sn / gNvr s'veetaaNbr mtbbeed bbgvaan mhaaviir dee nirmaan tooN 16 saal baaad acaariaa bbHdr v dee smeeN ih mHtbbeed saahmnnee aaee us smeeN dees' vic 12-12 saal dee kii akaal pee / jNn look pNjaab, bihaar, bNgaal aadi dee pvitr tiirth sthaanaaN nuuN chddkee gujraat atee dHkhnii bbaart vHl aaunnee s'uruu hoo gee / digNvr mt anusaar s'veetaaNbr phirkee dii utpHtii acaariaa sthuul bbHdr dii ik ceelee nee kiitii / jd ki s'veetaaNbr praa anujr digN vr phirkee dii utpHtii s'iv koottii naaN dee saadhuu nee kiitii joo ki puraatn prpNraa nuuN pheer jiNdaa krnaa caahuNdaa sii pr us smeeN jin klpii dii prNpraa: puurn khtm hoo cukii sii / is prkaar bbgvaan mhaaNviir tooN laikee drvaahuu svaamii tHk daa itihaas doohaaN praa daa ik hii hai / baaad vic kuHjh baahrrii mHt bbeed saahmnnee aaee jinhaaN vicooN sbb tooN

Page #252
brraa itihaask mtbbeed praaciin praakrit ardh maagdhii jain srii thaaN nuuN maantaa naa prdaan krkee puraannee acaariaaN dee rcee g thaaN nuuN maantaa deennaa hai / inhaaN g thaaN dii bbaas'aa sNskrit, apbbrNs' atee s'oors'eenii praakrit hai / inhaaN g thaaN vic hr vis'ee naal sNbNdhit th hn / pr divr, s'veetaaNbr thaaN dee naavaaN nuuN hii maantaa diNdee hn / prsidh digNvr g thkaar hn (1) d kNd acaariaa, (2) smHt bbdr / (3) pus'p dNt (4) gunnbbHdr, (5) skl kiitii / dhrm prcaark-pNjaab viHc dhrm prcaar krn vaalee muniiaaN dii ginntii bhut ghHtt hai| usdaa muHkh kaarnn hai pNjaab daa bboojn / pheer vii digNvr jain g thaaN vic pNjaab, ks'miir, siNdh atee diHlii daa bhut vrnnn hai / vrtmaan pNjaab, hriaanaa vic kaaphii digNvr jain hn / digNvr dhrm daa prmuHkh adhaar rhee hn / (1) bbttaark, (2) aam prcaark / / digNvr jain g thaaN anusaar bbgvaan mhaaviir nee pNjaab, siNdh, gNdhaar, ks'miir atee blHkh aadi kheetraaN vic dhrm prcaar kiitaa sii| hiNduu pdm puraann vic ik digNvr jain munii dii jmnn naal dhaarmik crcaa daa jikr hai / yuunaanii vidvaan nii kaalns (kliaan) daa bhut stikaar krdee sn, jisnuuN sikNdr aapnnee naal lai giaa sii / pNjaab naal sNbNdhit ik silaaleekh mnn beelgoolaa (krnaattk) vic hai jis vic acaariaa smtbbdr smaaN ii. puurv duusrii sdii aakhdaa hai "philaaN maiN paattlii puHtr (pttnee) vikhee s'aastr aarth (dhaarmik vhis) vic naad bjaaiaa| pheer maalvaa siNdh atee tthNk (attHk pNjaab), kaaNciipur atee vidis'aa (bbils mHdh prdees' viHc s'aastr arth krdaa ithee krnaattk aa giaa haaN jithee vidiaa dhaarn krn vaalee yoodhiaaN dii bbiirr hai : hee raajn ! maiN dhaarmik crcaa krn daa ichHk haaN / maiN vikhaaunnaa caahuNdaa haaN , ki is bbiirr viHc s'eer kiveeN sdaa hai / uprookt acaariaa digNvr vic hii nhiiN s'veetaaNvraaN vic vii aadr naal stikaaree jaaNdee hn / aapnee sNskrit atee prkrit vic aneekaaN g thaaN dee leekh likhee sn / aap raajee dee puHtr sn / aap daa philaa naaN saaNddiivrmn sii

Page #253
s'veetaaNbr thaaN vic acaariaa s'iv koottii daa jnm sthaan mjhdaa hai / aapdaa prcaar kheetr saaraa raajsthaan, siNdh atee pNjaab daa kuHjh hiHsaa sii / vi: sN: 783 viHc likhee aadi puraann vic pNjaab dee kuHjh hisiaaN daa jikr aaiaa hai joo paatNjlii raahii dHsii, bbaart dii bbuugoolik sthitii naal mildaa hai / pNjaab dee kuHjh hiHsee / (1) aartth (attk dee kool driaa siNdh daa ilaakaa (2) uniikr (sairkoott jilaa jhNg, (3) kNbooj (raampur, raajaurii), (4) kur, thaaneesr, hisaar tee meertth jilee), (5) keeky (viaas tee stluj dee viHc kaarlaa hisaa, jis vic saahpur gujraat tee jeehlm jilee aauNdee hn / (6) gNdhaar (ks'miir, pNjaab daa kuHjh hiHsaa, (7) bbdr--- (raavii, jeehlm dee njdiik gujraaNvaalee daa ilaakaa, (8) baalhil (viaas atee stluj vickaar, siNdh paar uHtr pchm daa ilaakaa (9) siNdh (siNdh, raajsthaan atee vrtmaan pNjaab daa kuHjh bbaag, (10) soovir (siNdh paar bbraa) is bbuugoolik sthitii anusaar digNvr phirkaa us smeeN tHk saaree bbaart viHc phail cuHkaa sii| pNjaab ik puraatn jaatii dee agrvaal nee vikrm sN: 77 nuuN lhitaa acaariaa tooN agroohaa jaaN aagree vikhee jain dhrm grhinn kiitaa / aHj vii digNvr j'oonaaN vic is jaatii dii ginntii prmuHkh hai| vi: s 9viiN sd vic hoonn vaalee ik hoor prsidh vidvaan sn, pus'pdNt / joo apbbrNs bbaas'aa dee mhaan leekhk tee kvii sn / unhaaN js'huur criu naaN dee r thaaN vic pNjaab dee driaavaaN atee s'hiraaN daa jikr kiitaa hai (veekhoo jshur criuu dii bbuumiikaa bbaartii giaan piitth dilii) / vi: sN: 10 sdii viHc gunndhr kiirtii ' naaN dee acaariaaN raahiiN hisaar * aadi kheetraaN vic dhrm prcaar mildaa hai / . vi. sN. 11 sdii vic gunnkaar seeNn dee ceelee acaariaa mh seen hooee / aap sNskrit dee mhaan leekhk sn aapnee pr dhun caaritr dii rcnaa kiitii / sN: 1212 vic kvi s'iidhr paidaa hooee / aapdee pitaa bHdh goohaa atee maataa vihaa deevii sii / aapnee pNjaab, siNdh tooN chuHtt neepaal, utrprdees' dhrm prcaar kiitaa aapdee doo annchpee srii th mildee hn /

Page #254
jd s'veetaaNbr phirkee vic ytii ghuN praa caaluu hooii, usee tuuN praa daa duusraa ruup bbttaarHk praa sii, isdii uHtptii sthaan dHkhnnii bbaart sii / sainnaa dee julmaaN kaarnn bbttaark bbHgvee kprree dhaarn krn lg pee / baakii upkrn ih divr saadhuuaaN vaalee rkhdee sn / yNtr-mNtr, saastr sNbbaal, nv mNdraaN dii usaarii, puraanniiaaN dii murNmt, lookaaN vic dhrm prcaar, ih bbttaarkaaN dee kNm sn / kii bbttaark tee lookaaN dii lrraaii jhgrraaN dee phaislee ahiNsk ddhNg naal kraauNdee sn / bbttaark mHtth dhaarii tiaag saadhuu sn / pNjaab vic bbttaark diiaaN gHdiiaaN muslmaanaaN dee raaj smeeN kaaim hooiiaaN / ih doo prmuHkh sthaan sn diHlii atee multaan / dilii dee bbttaarkaaN daa kheetr saaraa uHtr pHchmii bbaart sii / multaan dii gHdii bilcstaan dee kheetraaN tk dhrm prcaar krdii sii / multaan dee bbttaarkaaN daa pNjaab vic vii kaaphii prcaar sii / sN: 1296 tooN 130 tk bbttaark prbbaa cNdr dil gHdii tee baitthee / aap nee phiroojs'aah baads'aah nuuN prbbaavit kiitaa | aapnee hriaanaa, uHtr prdees', diHlii atee raajsthaan viHc dhrm prcaar kiitaa / aapdee clee pdHm nNdii mhaan dhrm prcaark sn / pdm nNdii bbttaark smeeN naasNrdiin muhNmd s'aah daa raaj sii aap nee baads'aah nuuN drbaar vic jaa kee dhrm updees' diHtaa / muNhmHd tuglk dee smeeN pNjaab, hriaanaa dee kheetraaN vic dhrm prcaar krn vaalee bbttaark dhnvaal dilii dii gHdii tee baitthee / aapdaa jnm plhnnpur vikhee maataa mhrraa deevii, pitaa muhrr siNgh dee ghr hooiaa / ih uh smaaN hai jdooN muslmaan baads'aah muurtiiaaN tee * mNdr toorr rhee sn / ajeehee smeeN bbttaark dhnpaal nee jootis', yoog, mNtr raahiiN baads'aah nuuN prbbaavit krkee jain dhrm ti jaagrit kiitaa| baads'aah vii akbr baads'aah dii trhaaN dhrm crcaavaaN krvaaunn lHgaa| usnee aHg lii jain mNdr toorrnee bNd krvaa ditee / baads'aah dii aagiaa naal aapnee diHlii, hriaannaa, aagraa tee meertth dee ilaakee viHc dhrm prcaar kiitaa / aap dii bbvis dt kthaa vic tks'iilaa, hstnaapur daa vrnnn hai / vi: sN: 14-15 sdii daa smaaN bbttaark ds kiirtii daa hai / aap sNskrit (s E

Page #255
praakrit dee mhaan vidvaan sn / ` aapdaa prcaar kheetr saaraa uHtr bbaart sii / sN: 1507 vic bbttaark s'rii jin cNdr diHlii vikhee paidaa hooee / bbttaark s'riidhr philaaN daa jnm diHlii vikhee budh goohaa atee maataa viihaa dee ghr hooiaa sii / bcpn viHc dhaarmik sNskaaraaN kaarnn aap 9 saal dii umr vic bbtt rk bnnee / aapnee nttHl s'aah dii preernnaa naal aneekaaN dhrm grNthaaN dii rcnaa lai k bbaas'aa vic kiitii / aapdaa prcaar kheetr hriaannaa, aagraa, dilii meertth, raajsthaan hai| aapdee aneekaaN g th bbNddaar vic mildee hn / is smeeN dhrm prcaar krn vaalee kvi rii sn ! aapdaa jnm gvaaliar vikhee hrii siNgh atee maataa svitrii dee ghr hooiaa| aapnee hisaar, roohtk, kurkheetr, paaniipt, sooniipt vikhee dhrm prkaar dee keeNdr sthaapit kiitee / vi: sN: 1499 vic bbttaark s'klkiirtii hooee / aapdee guruu daa naaN rtn kiirtii sn, joo sN: 1375 nuuN dilii dii gHdii tee baitthee sn / bbttaark sklkiirttii kii nveeN mNdr tee muurtiiaaN dii sthaapnaa kiitii / aap raahiiN kii sNskrit bbaas'aa vic rcee g th mildee hn / aap sN: 1499 vic iiddr vikhee gHdii tee baitthee / aapnee 6 hiNdii thaaN dii rcnaa vii kiitii / aapdee bbraa , brhm jidaas prsidh jain dhrm prcaark sn jinhaaN raajsthaanii, gujraatii atee hiNdii bbaas'aa vic kii th likhee / hriaannaa, diHlii atee meertth dee ilaakiaaN viHc aapnee dhrm prcaar kiitaa| | sN: 1503 viHc bbttaark jin cNdr diHlii vic paidaa hooee / aapnee 9 saal dii umr vic diikhiaa lii / aapnee raajsthaan, utrprdees', pNjaab atee dilii vic jain dhrm daa prcaar kiitaa| ' sN: 1537-1597 vic prsidh jain kvi ddh raaj nee aneekaaN jain thaaN dii rcnaa kiitii / inhaaN dii rcnaa daa sthaan hisaar, dilii atee raajsthaan dee kheetr hn / kvi mnnik raaj dee guuru pdm nNdii sn / aapdaa jnm roohtk vikhee hooiaa / aapnee apbbNrs bbaas'aa vic amrsainn criu' rcnaa sN: 1576 ceetdii s'niivaar nuuN sooniipt vikhee kiitii, sN 1587 nuuN aapdaa svrgvaas dilii vikhee hooiaa / baads'aah s'aahjhaaN dee smeeN kvi suNdr daas nee hriaannaa, baag'rr, dilii h )

Page #256
dee kheetraaN vic dhrm prcaar kiitaa| aapnee hiNdii bbaas'aa viHc 4 gNth likhee / aapdaa smaaN sN: 1675 sii / s'aahjhaaN atee jhaaNgiir doohaaN daa ikHtthaa raaj veekhnn vaalee bbai yaa bbgvtii daas daa jnm aNbaalee dee kriib buddiiaa vikhee hooiaa| aapdee pitaa kis'ndaas nuuN buddhaapee vic digNvr jain saadhuu bnn gee / jnm jaat sNskaaraaN kaarnn aap dilii aa gee / aapnee diHlii, aagraa, hisaar aadi kheetraaN vic dhrm prcaar kiitaa , aapdee guruu mhiNdr seen sn aap guruu dee svrgvaas tee dilii dii bbttaark gHdii tee baitthee / aapnee inhaaN kheetraaN vic 25 hiNdii thaaN dii rcnaa kiitii / sN: 17viiN sdii paaNddee ruup cNd daa smaaN sii / aapdaa jnm kur dees' dee piNdd sleempur vikhee hooiaa / svrgvaas sN. 1694 nuuN hooiaa| aap prsidh jain kvi bnaarsii daas naal sNbNdhit sn / aapdaa prcaar kheetr meertth, hriaanaa tee diHlii sii / aapnee 7 hiNdii guthaaN dii rcnaa kiitii / prsidh jain kvi bnaarsii daas, rmaainn leekhk tulsii daas dee smkaalii atee mitr sn / aapdee smeesaaree naattk dii maantaa jainiiaaN vic rmaainn dii trhaaN hai / aapdaa pichookrr roohtk jil naal sii / aapdee bjurg kaaroobaar kaarnn aagree vikhee aa gee / aapdee bjurg nvaab dee mHdii sn / sN: 1643 nuuN aagree vikhee kvi bnaarsii daas daa jnm hooiaa / aapdee daa viaah hooee 9 bHcee vii paidaa hooee / saaraa privaar maut daa s'ikaar hoo giaa| aapnee 50 gth hiNdii jgt nuuN ditee / aapdaa prcaar kheetr hriaanaa, diHlii atee utrprdees' sii| aapnee apnnii aatm kthaa khHd likhii, joo ki sbb tooN puraatn aatm kthaa mnii jaaNdii hai / sN: 1705 tooN 1728 tHk daa smaaN jain kvi mnoohr daas daa hai, jinhaaN apnnee likhee 6 dii thaaN raahiiN jain drs'n dii jaankaarii kraaii / aapdaa prcaar kheetr hriaannee daa hisaar jilaa atee aagree daa kheetr fhaa hai / 1715 vic acl kiirtii bbttaark nee vii hriaannaa tee diHlii dee kuHjh bbaar vic prcaar kiitaa aapnee hiNdii vic 6 g th likhee / sN: 1715 vic kai iaa bbgvtii daas daa jnm aagree vikhee hooiaa / aap sNskrit, praakrit, hiNdii, gujraatii atee bNgaalii bbaas'aa dee jaannkaar sn /

Page #257
apdaa smaaN mugl baads'aah aurNgjeeb daa smaaN hai / aapnee hiNdii bbaas'aa vir 67 g thaaN dii rcnaa kiitii / | sN: 1733 . viHc puujaa atee bbjnaaN dee leekhk, dhaant raaee hooee / aapdee pitaa siaamdaas aagree dee prsidh dhaarmik viaktii mnee jaaNdee sn / aapnee bcpn vic dhaarmik sikhiaa tooN chuHtt urduu phaarsii dee thaaN daa adhiain kiitaa / hiNdii bbaas'aa vir aapnee 8 th likhee / ' baads'aah aurNgjeeb smeeN hriaannee vic dhrm prcaar krn vaalee vidvaan blaakii raam sn / aapdaa smaaN 1737-1754 hai / aapnee 5 hiNdii thaaN dii rcnaa dilii vikhee kiitii / suriNdr kiirtii naaN dee 4 bbttaark mildee hn / jinaaN vicooN philee bbttaark 1738 dii jeetth 11 nuuN dilii vaalii gHdii tee baitthee / duujee 2-3 vaaree kujh jaannkaarii praapt nhiiN hoo skii / cauthee bbttaark sN: 1822 nuuN gdii tee baitthee / hunn mugl raaj vikhr cuHkaa sii / aNgreejii kNpnii daa raaj phailnn lHgaa / unhaaN nuuN ttheekeedaarii lii iimaandaar viupaarii caahiidee sn / sittee vg - us smeeN hriaanee tHk siimt niiNdrii vr jain pNjaab dee brree s'hiraaN vic phailnn lgaa / ih s'hir uhii sn jinhaaN vic chaaunniiaaN sn| inhaaN lookaaN nee viupaar dee naalnaal apnnaa dhrm prcaar kaaim rkh'iaa| nveeN mNdr bnnee / vidvaan pNddtaaN raahiiN lookaaN nuuN jain sidhaaNt smjhaaunn daa yug s'uruu hooiaa ! sN: 1857 dii ajaadii dii lrraaii tooN baaad kujh nveeN phirkee paidaa hooee / pNjaab vic aNbaalaa vikhee jain s'aastraarth sbbaa kaaim hooii / inaaN kii sthaanaaN tooN aariiaa smaajiiaaN naal dhrm crcaa kiitii / hunn saaree bbaart vrs' vic digNvr phirkaa phail cuHkaa hai / digvt jain smaaj nee bbaart nuuN aneekaaN hii bhupmii s'khsiataaN hr kheetr viHc prdaan kiitiiaaN hn / jinhaaN vic kujh daa vrnnn aadhunik yug vic diHtaa jaaveegaa / '

Page #258
citaaN dii suucii : 1 ' ' (1) kliaann (gilaa pttiaalaa) (i) bbgvaan paars' naath' , '.. . (ii) bbgvaan ris'vdeev smaaN 8-9viiN sdii (ttukrree) / (iii) bbgvaan ris'vdeev (sir rhit) khijraavaad (rooprr) :: (2) bbgvaan mhaaviir smaa 8-9viiN sdii ddhoolvaahaa (hus'iaar pur) (3) caumukhii tiirthNkr muurtii smaa 7-8viiN sdii (pNjaab puraatHtv tooN dhNnvaad shit praapt) (4) pNjaur ' (1) bbgvaan ris'vdeev (2) tiirthNkr pNjaur (kurkheetr yuuniivrsttii dee itihaas vibbaag tooN dhnvaad shit praapt) (5) maataa ckrees'vrii deevii tiirth fpiNdd aHteevaalii (srhiNd) s'aasn dee ckrees'vrii maataaN smaaN 12-13viiN sdii (srii bbooj raaj jain pttiaalaa tooN dhnvaad shit praapt) (6) btthiNddaa bbgvaan neemii naath smaa 11-12viiN sdii sNg mrmr (7) sunaam bbgvaan paars'naath jii smaa 9-10viiN sdii (ddeeraa bbgvNt naath dee shiyoog naal praapt) (8) kuruukheetr tiirthNkr sir maaN 9viiN sdii (kurkheetr yuuniivrsttii tooN dhnvaad shit praapt) (9) aNbaalaa smaadh puuj srii laal cNd jii mhaaraaj atee puuj kaaNs'ii raam jii ,

Page #259
(10) asthlkoohl (roohtk) bbgvaan paars' naath smaa 9-10viiN sdii (s'veetaaNbr) (11) naarnaul tiirthNkr caar ytii-smaa 10viiN sdii (12) niiNd bbgvaan vis'v dee smaaN 9viiN sdii . . hriaannaa puraatHtv tooN dhnvaad shit praapt) , (13) maaleer koottlaa. : : : : : smaark acaariiaa *rtii raam jii mhaaraaj : (14) Bs'aam * , (1) bbgvaan mHlii naab jii smaaN : 10viiN sdii . . (2) bbgvaan mHlii naath pNjtiirthii 10viiN sdii (15) jhaaNjr fsr tiirthNkr smaa 10viiN sdii hriaannaa puraatHtv tooN dhnvaad shit praapt) kujh hoor cit (16) (u) s'aahii hukm-naamaa khtrch acaariiaa s'ii jin cNdr suur (a) ph'rmaan s'aahii tpaagHch acaariiaa s'rii hiiraa vijai suurii (17) () kaaNgrraa dee kilee vic sthaapt bbgvaan ris'vdeev (a) 22veeN bbgvaan nee naath dii s'aasn deevii aNbikaa deevii (b) vipti ttreennii srii th daa philaa tee aakhrii pNnaa (18) s'aahii ph'rmaan tpaagiHch acaariiaa s'ii hiiraa vijee suurii (kuHjh hoor hukmnaamee mugl baads'aah s'aahjhaaN atee jhaaNgiir nee jain acaariiaaN nuuN diHtee sn joo ki mHdh ees'iiaa vic jain dhrm leekhk * pN: hiiraa laal duHgrr vic chp cuHkee hn ) : ' ' ..................

Page #260
" . , 33 15 (citr nN: 1-i). (1) bbgvaan paars' naath piNdd kliaann smaa 8-9viiN sdii j'ilaa pttiaalaa (2) bbgvaan ris'vdeev piNdd kliaann smaa 8-9viiN sdii j'ilaa pttiaalaa Aields (citr nN: 1-ii) bbgvaan ris'vdeev jii piNdd kliaan j'ilaa pttiaalaa s'veetaaNbr smaa 8-9 sdii puraatHtv vibbaag pNjaab tooN praapt Pic*

Page #261
*** ( citr nN: 2 ) bbgvaan mhaaviir khijraabaad smaaN 8-9viiN sdii (pNjaab srkaar miuuj'iiam pttiaalaa tooN praapt) (citr nN: 3) chumukhii tiirthNkr muurtii;7-8viiN sdii ddhoolvaahaa j'ilaa hoos'iaarpur puraatHtv vibbaag pNjaab tooN praapt Pic

Page #262
(citr nN: 4) bbgvaan ris'v deev 9viiN sdii (pNjaur) (citr nN: 4) tiirthNkr pNjaur 9viiN sdii (kurkheetr yuuniivrsttii miuuj'iiam tooN dhnvaad shit) Pic-3 1

Page #263
FEE E . ..:: . s 117 THE jEE : :: : (citr nN: 6) . bbgvaan neemii naath 11-12viiN sdii puraattv vibbaag pNjaab tooN praapt 3 . HAREE ike a E, l Hi in the itself : dee vs :::::: : #FEE LIEFEET ::::: EF Eas :: :::: NETH Ex) 4 . # FEE : :::: : : 44 hai (citr nN: 5) s'aasn deevii ckrees'vrii maataa piNdd aHteevaalii (srhiNd) : ( bbHj raaj jain pttiaalaa tooN praapt) 4 EaaN E : Pic-4

Page #264
(citr nN: 7) bbgvaan paars'v naath ddeeraa bbgvNt naath) 9.10viiN sdii Wit 14 :17 : 4 (citr nN: 8) srii tiirthNkr-sir 9viiN sdii (kuruukheetr yuuniivrsttii miuuj'iiam tooN dhnvaad shit praapt) Pic-s

Page #265
(citr nN: 9) puuj s'rii laal cNd jii mhaaraaj daa smaadhi- sthl aNbaalaa (citr nN: 10) bbgvaan paars'v naath smaa 9-10 sdii (asthl voohl) roohtk Pic-6

Page #266
(ctr nN: 11 k). tiirthNkr caamrytii naarnaul 10viiN sdii hriaannaa puraatHtv tooN dhnvaad shit praapt) 11 LIA 344 14 1411117 AMARAM ARRESTERNET (citr nN: 11kh) (citr nN: 12) bbgvaan vis'v deev bbgvaan ris'bbdeev (jiid) 9viiN sdii hriaannaa puraatHtv tooN dhNnvaad shit praapt Pic-7

Page #267
( citr nN: 14-i) (citr nN: 15) bbgvaan mHliinaath (s'aam)10viiN sdii tiirthNkr sr (jhHjr) anumaant 10viiN sdii A E (ctr nN: 14-ii) bbgvaan mHlii naath hriaannaa prtHtv vibbaag tooN praapt) Pic-8

Page #268
w lh wr @ fyh. m`mw ph smh dh mmb , nd mwd shdn sr kh khm khwbh y khh dr bnsry khbyn khwd r dr yn khr dry hnrstn dr mwrd yn mtn mnty twr pr grdy khy `mr myn `mrn zbn `rby mn lm nb tryn w mm rbny khy khhny br dr yrn dr yn snd w khtb h, nsht bnny wr dyn myN bny, khwbngy smswng , brdh w my dnstnd w yn khr dr bzy myd pr mrd w znn w mdyrn dst yby y mHmd , ly nt fnsnt mn khn bry hr kh 1 * = hyh mrd ny :drbrh m tms s r z dst ddh w b stfdh . b dkhmh hy `yd khnyd m z wrwd bh khr my khnd w dr bsyry brtr dr bzr st b mdh mbny w myrh ? b m : h m s`yd fsd, mkhr w sbb r wst tpaagHch acaariiaa s'rii hiiraa vijai suurii nuuN jain tiirthaaN tee hiNsaa bNd krvaaunn sNbNdhii ph'rmaan s'aahii akbr raahiiN khrtr gHch acaariiaa jin cNdr suurii nuuN diHtaa ph'rmaanee-s'aahii Pic-g h

Page #269
vigHptii ttreennii vaalii thaaN tee sthaapit EFFEE LtFFEE jii dii TEER : : : : :: : :: : :: : :: : ::: :: :: :::: RE TERE THn htter! Ha lleget!!!E He kaaNgrraa dee kilee vic bbgvaan vis'v deev dii sN: 1466 dii muurtii kaaNgrree dee kilee vic 22veeN tiirthNkr bbgooNvaan neemii naath dii baabn deevii aNbikaa deevii Pic 10

Page #270
mea IRUAR:sarvavidimAzayatilasadananajhAmanisimAndAnirupamamahimavAdAdarasAkApilAsivanabanavAyAmAcarAyanityAdilasahitavAsAta nareMsAvita dayAbharamagamitAkivitaditaradatipaMcasavirya yadakSAmAdbhAMti sparatimAnavadhinavAnAkSAenakSAkAritadaniksavinivAricayastA adAkAmmAniranitivijJAnazvaramadAdAsthAhApAcavinukSIyaprasAtAkalyAvasAjimAkyavizArAsAvisAvAmAnAmuzAlAcA sAdhalAnAtinAmasahilAvatilasAdaradivAnaparimAyAmAgavivAravArimayAjAnAsamatAmadAyatvAsAdAyamAtsivitArAmArayAtAyA yAhAtApirimanajamanAviralatAnAnunakimAnAsadAnijJAsAyadinAnijAtAsikANIva meramAyAvasanAsamalApakAyA dAsavAnArAyavAtAvadanAdArAvAjadatAhAjitANAyAtAyaH kSiAnimihArAsAdadAzabATAnamadhAmagaradAvA jAtAnAnAsAmadhanamatimuvAnavAhAdayAyAsatrAmADisama nAvAvaravAdAsyAmAzAniyAAsimAnA yahADAyAlAkA sAlamAcAvisamAdidagamurahumAgAstrAraNasamajAyatA kiyA vaganavAcAralAlAravAlAsanimAnasAlAdayazAnAmasAyA nAganAvAsakalAdAmahatasrApiyAsAyanihAsyAmAsivAmanyApAnijAmasAralAya vAvarakara sAyahAyAdavaravAda amervidalitamadaMsvA mAdayaMtAdatavAyadiA'tilAmichAnArahivAdi. loktadAsajatamadattayAgAdhanasyasamiti rAmaniTAtAnAtAmA * namadiravAsavazAkAratAkAkatadattAvatAzAmyavAtAniyAsaMtadAbAda smaajaanaashaashvaatraamaavgrvaadidilvaalaa| kArAzcarAyasyatimayamaNArA ecaspharatAsATamAnadAlAhalAyadavighaTArAyaNasadisAvakatAmasatiyAraviAlaladarita nApikalihimahimakarArAyananAsAvita prattada anAnididAtAsAmasapA vidhisamAdhisAhayatAmAnAcAramA dhinitAvATazAyaviMtAmaNimadhAma manoharakiraNArAhArimAvilAyalA jAtAnavazAlazAtalAzayahiMSmakAlakalezAmAkSasAgalina / RE vigHpt tiveennii gth daa philaa tee aakhrii pNnaa Pic-l1 BRI "manadavadanAdharmalAlamAyAcitAvAdipisamanikadalApAlapadAlanasamegAnadArA saMsAyanAtaghAzrAmadiAsaIbAdApi sAucitazikSAza emammAyaNAya nAtyA vinayavilasitAdititikSaNAyakSamA pravAsAtavA-nAiprakimayasavasAsamasihAnAramAtyaMta zrAmatAprasAdAyasparikadApisAhitAsvIyAmAnAmAvazvivikSanAnapaNAsyAtyArojagahivAtAdinAnAtinAzAyadAyavatAnale rAhAtAvatAnA tilalipAtratAMtanutatAyalaradhavaladilAtatavamahApAdanAsalilAvAsAkSiNAtAratAvismaravidyAMbAbenIyasI yazaHparAgimAtalagAnAerapatIyAnajinasamariyAdA nazA nahiMsAmagharAjamAratilirivatAlagatyAsodAparinirAsssisTAmamA vaMdanApanAkAthAnisaimsavisyAtivijJaptinivAbadetyavidhAtAAI prastAvikAyasanAmAlAlArabATatAra ENER vijJanimavivaNyAMmatalasavadarivAramArigaNaya ghaniSApamAnamaradAnAnimirakAlAlagAvamavasaravAvAmAghara mitAmAdivAnArakttivArasAvArasAmadhiIta mhaa| lasvayamagaravAdhinamasaMgatavAyadavalisvitasyAtIlAdhAmahitAsA tAlayAmaanakiMcAzinanarasiMhasthatamAyAvinayAva niAlAjAravAsAkSarakSidhAMjaliyAmatyAsAvilAgharakharUyAlakAjJAyA ..niyAnayaMvijJaptitivienAmayaMghapatisaMvata44vAImAghamAsivAmAMgakidivaMdanikAhAyAtrAAdavayanassaraNA sAdhurANamayA vAyadAdarakastadAtAvizithAsmidAyApratipatirAniyatakAtilAzivamakhamanAtAparahitaniratAta tAgaNAdAvAzyAlA gAvAsAInsuravItattatrAlAkA lAjimanAsAyAsvaniyAsaMghAyAyAyathAsamayAnyAsamAdhirasastranAmasAmitiAlamA dhAya 100012

Page #271
tpaagHch acaariiaa s'rii hiiraa vijai suurii nuuN jain tiirthaaN tee hiNsaa bNd krvaaunn sNbNdhii ph'rmaan s'aahii praapt kliaann j'ii aanNd jii piirrhii Pic-12

Page #272
F nuuN * srii rtii raam jii mhaaraaj daa smaadh-sthl, maaleerkoottlaa Pic-13

Page #273
Pic-14

Page #274
24veeN tiirthNkr 11 the # : : trk * e . H 4 E # : BEEN E dee HE 855358333 lii BE . THAT RE sEEEEEEEET TERI PER deev 2 . 4. htttttt retirrincw vrdhmaan bbgvaan mhaaviir ( 599-527 ii: puurv ) :

Page #275
puraatn pNjaab vic jain dhrm atee bbgvaan mhaaviir pustk dee rikaa jain saadhvii rtn s'ii svrnn kaaNtaaN jii mhaaraaj nuuN saadr smrpit

Page #276
Ben Ben Ben Ben Ben Xue Lei Shi Li Zhi Jie Fu Ben Lai Zai Ben Lei Ben Ben Lei Ben Zhuan Wei Li Dong praha puraatn pNjaab vic jain dhrm 7. " h. 1 rikaa : jin s'aasn prbbaavikaa saadhvii rtn ..... s'ii svrnn kaaNtaa jii mhaaraaj leekhk : rviNdr kumaar jain purs'ootm j'ain prkaas'k : pHciiviiN mhaaviir nirvaan s'taavdii sNyoojikaa smitii, pNjaab viml kool ddipuu, mhaaviir sttriitt maaleer koottlaa (sNgruur)

Page #277
smHrpn bbgvaan mhaaviir dii saadhvii praa daa aadrs' 25viiN mhaaviir nirvaan s'taavdii kmeettii pNjaab jain eektaa dii prtiik, iNttrnais'nl paarvtii jain aivaardd atee pNjaabii jain saahit dii preerithaa prsidh itihaaskaar, pNjaabii saadhvii prNpraa srii paarvtii jii mhaaraaj dii s'is' prNpraa nuuN aHgee toorn vaalii, s'aadhvii srii raajmtii jii mhaaraaj tooN s'aastraaN daa giaan praapt krkee, leekhkaaN dii jiivn nirmaataa guruunnii, griibaaN, mjluumaa, ytiimaaN atee vidhvaaN dii shaaik, smaajik buraaiaaN prti jaagruuk, aneekaaN sNsthaavaaN dii sNsthaapk, aneekaaN bbaas'aavaaN dii vidvaan, kvi, leekhikaa saadhv rtn jin s'aasn prbbaavikaa sii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj nuuN smrpnn : seevk -rviNdr jain, purs'ootm jain