________________
ਕੀਤਾ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਪ੍ਰਸਿਧ ਰਾਜਿਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਵਾਰੇ ਅਸੀਂ ਵਿਚਾਰ ਕਰਾਂਗੇ । ਰਾਜਤੰਰਸ਼ਨੀ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸਨ 1148-49 ਹੈ ।
ਮਹਾਰਾਜਾ ਅਸ਼ੋਕ ...
ਇਹ ਅਸ਼ੋਕ, ਮੋਰਿਆ ਸਮਰਾਟ ਅਸ਼ੋਕ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਇਆ ਹੈ ਇਹ ਸ਼ੁਕਰੀ ਨਾਂ ਦੇ ਰਾਜੇ ਦਾ ਪੜੋਤਾ ਸੀ । ਇਸਨੇ ਅਪਣੇ ਰਾਜ ਵਿਚ ਜੈਨ ਧਰਮ ਨੂੰ ਰਾਜ ਧਰਮ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ । ਇਸਦੇ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕਰਦੇ ਕਲਹਣ ਕਵੀ ਆਖਦਾ ਹੈ ।
ਉਸਤੋਂ ਵਾਲ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕੋਈ ਔਲਾਦ ਨਾ ਹੋਈ ਤਾਂ ਸ਼ਕੁਨੀ ਦਾ ਪਤਾ ਸੱਚ ਵਿਚ ਪੱਕਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਅਸ਼ੋਕ ਗੱਦੀ ਉਪਰ ਬੈਠਿਆ । ਸੁਸਕਤਰ ਅਤੇ ਵਿਤਸਤਰ ਨਾਂ ਦੇ ਨਗਰ ਨੂੰ ਇਸਨੇ ਜੈਨ ਸਤੂਪਾਂ ਨਾਲ ਭਰ ਦਿਤਾ।' ਅਨੇਕਾਂ ਜੈਨ ਮੰਦਰਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਵਿਸਤਾਰਪੁਰ ਦੇ ਧਰਮ ਸਥਾਨ ਵਿਚ ਜੈਨ ਮੰਦਰ ਇੰਨਾ ਉੱਚਾ ਸੀ ਕਿ ਅੱਖਾਂ ਇਸ ਉਚਾਈ ਨੂੰ ਵੇਖ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀਆਂ ਸਨ ।
ਇਸਨੇ ਪਰਗਨਾ ਬਾਦਰ ਵਿਚ ਇਕ ਸੁੰਦਰ ਨਗਰ ਵਸਾਇਆ । ਇਸ ਰਾਜੇ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀ ਨਗਰ ਨਾਂ ਦੇ ਨਗਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ । ਇਸਦੇ ਪੁੱਤਰ ਜਾਲੌਕ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦਾ 48ਵਾਂ ਰਾਜਾ ਸੀ ਉਸਨੇ ਵੀ ਅਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੈਨ ਧਰਮ ਹਿਣ ਕੀਤਾ। ਇਸਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸ਼ੋਕ ਦਾ ਭਤੀਜਾ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦਾ ਮਹਾਨ ਉਪਾਸਕ ਸੀ । ਉਸਨੇ ਪ੍ਰਜਾ ਲਈ ਕਈ ਸਦਾਚਾਰ ਦੇ ਨਿਯਮ ਬਣਾਏ ।
ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ ਇਕ ਹੋਰ ਮਸ਼ਹੂਰ ਰਾਜਾ ਲਲਿਤਾ ਆਦਿੱਤ ਸੀ । ਇਹ ਭਗਵਾਨ । ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਹੋਇਆ ਸੀ । ਇਸਨੇ ਅਨੇਕਾਂ ਜੈਨ , ਮੰਦਰਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਨ ਕਰਵਾਇਆ |
3. ਧਰ: ਬਾਜੇਦਰਦ, ਧਰੇ ਧਿਰੁਧ ।
ਪ ਫ
ਬਾਥ: ਬਦਬਚ ਬਰੇ ਕਰੁ ਬਦ !! --• •- -- ''.' ੨. ਧ: ਰ ਗੇ ਹਰ ਧਰੀ ਗਿਰ-Tਬਰ ।.....
. ਹੁਕੜੇਬ ਕਿਥ ਕਿ ਹਫਰੀ: 3-੦੨ ll .. धर्मारण्य विहारान्न जिनास्तत्र पुरे अभवत् । ..
' ਬੈਧ ਸ਼ਾਖਿ ਬਾਧੇਧ ' , ਝਸ ਤੋਂ ੩ ॥ ੩. ਕਸੇ ਚਰੁ ਝਰਬੰਧਾਂ : ਚ ਹੀ ਕਿਹੈ ਬਾਰਿਸ਼ਾ, ਬਰਗੇ ਸਿਰ : ੨੦੨ ॥
( 15 )
