Book Title: Agam 06 Ang 06 Gnatadharma Sutra Part 02 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Catalog link: https://jainqq.org/explore/006433/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo arihaMtANaM namo sidhdhANaM namo AyariyANaM namo uvajajhAyANaM namo lee savva sAhurNa eso paMca namukakAro salva pAvappaNAsaNo maMgalANaM ca savvasiM paDhamaM havaI maMgala Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinAgama prakAzana yojanA pa. pU. AcAryazrI ghAMsIlAlajI mahArAja sAheba kRta vyAkhyA sahita DVD No. 2 (Gujarati Edition) HH yojanAnA Ayojaka :: zrI caMdra pI. dozI - pIeca.DI. website : www.jainagam.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DHARM GNATA LANG SUTRA PART : 02 zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : bhAga- 02 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAAAAAAAAAAAAAAAR. jainAcArya - jainadharma divAkara- pUjyazrI - ghAsIlAlajI - mahArAja viracitayA anagAradharmAmRtavarSiNyAkhyayA vyAkhyayA samalaGkRtaM hindI - gurjara bhASA'nuvAdasahitam zrI jJAtAdharmakathAGgasUtram SHREE GNATADHARMA KATHANGA SOOTRAM dvitIyo bhAgaH niyojaka : saMskRta - prAkRtajJa - jainAgamaniSNAta- priyavyAkhyAni - paNDitamuni zrI kanhaiyAlAlajI - mahArAjaH prakAzakaH sA. dillI nivAsi lAlAjI kizana caMdajI jauharI - pradatta - dravyasAhAyyena a0 bhA0 zve0 sthA0 jainazAstroddhAra samitipramukhaH zreSThizrI zAntilAla - maGgaladAsa bhAI-mahodayaH mu0 rAjakoTa prathamA - AvRttiH prati 1200 vIra- saMvat 2489 vikrama saMvat 2020 mUlyam - rU0 25-0-0 w IsavIsana 1963 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavA : zrI ma.sA. 3. sthAnavAsI na zAsoddhAra samiti, haiM. 13DiyA pArA, zrIna pAse, so , (saurASTra ). Published by : Shri Akhil Bharat S. S. Jain Shastroddhara Samiti, Garedia Kuva Road, RAJKOT, (Saurashtra), W. Ry, India. ye nAma kecidiha naH prathayantyavajJAM, jAnanti te kimapi tAn pati naiSa yatnaH / utpatsyate'sti mama ko'pi samAnadharmA, kAlo hyayaM niravadhivipulA ca pRthvI // 1 // harigItacchandaH karate avajJA jo hamArI yatna nA unake liye| jo jAnate haiM tatva kucha phira yatna nA unake liye // janamegA mujhasA vyakti koI tattva isase pAyagA / hai kAla niravadhi vipula pRthvI dhyAna meM yaha lAyagA // 1 // bhUyaH 3. 25%300 prathama AvRtti: prata 1200 vIra saMvata H 2489 vibha saMvat : 2018 isavIsana 1813 mudra: maNilAla chaganalAla zAha navaprabhAta prinTiMga presa, ghosiel : AHILE zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAdhyAya mATe khAsa sUcanA (1) A sUtranA mUlapAThano svAdhyAya divasa ane rAtrinA prathama prahare tathA cothA prahare karAya che. (2) prAtaHuSAkALa, sandhyAkALa, madhyAhna, ane madhyarAtrimAM be-be ghaDI (48 miniTa) vaMcAya nahIM, sUryodayathI pahelAM 24 miniTa ane sUryodayathI pachI 24 miniTa ema be ghaDI sarvatra samajavuM. (3) mAsika dharmavALAM strIthI vaMcAya nahIM temaja tenI sAme paNa vaMcAya nahIM. jyAM A strIo na hoya te oraDAmAM besIne vAMcI zakAya. (4) nIce lakhelA 32 asvAdhyAya prasaMge vaMcAya nahIM. (1) AkAza saMbaMdhI 10 asvAdhyAya kAla. (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) ulkApAta--moTA tArA khare tyAre 1 prahara (traNa kalAka svAdhyAya na thAya.) (9) digdAha--koI dizAmAM atizaya lAlavarNa hoya athavA koI dizAmAM moTI Aga lagI hoya to svAdhyAya na thAya. garjArava--vAdaLAMno bhayaMkara garjArava saMbhaLAya. gAjavIja ghaNI jaNAya to 2 prahara (cha kalAka) svAdhyAya na thAya. nirdhAta--AkAzamAM koI vyaMtarAdi devakRta ghoragarjanA thaI hoya, athavA vAdaLo sAthe vIjaLInA kaDAkA bole tyAre ATha prahara sudhI svAdhyAya na thAya. vidyuta--vijaLI camakavA para eka prahara svAdhyAya na thA. yUpaka--zuklapakSanI ekama, bIja ane trIjanA divase saMdhyAnI prabhA ane caMdraprabhA maLe to tene yUpaka kahevAya. A pramANe yUpaka hoya tyAre rAtrimAM prathamA 1 prahara svAdhyAya na karavo. yakSAdIma--koI dizAmAM vIjaLI camakavA jevo je prakAza thAya tene yakSAdIpta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. (8) ghumika kRSNa--kAratakathI mahA mAsa sudhI dhUmADAnA raMganI je sUkSma jala jevI dhUmmasa paDe che tene dhUmikAkRSNa kahevAya che. tevI dhUmmasa hoya tyAre svAdhyAya na karavo. mahikAzveta--zItakALamAM zvetavarNavALI sUkSma jalarUpI je dhummasa paDe che. te mahikAzveta che tyAre svAdhyAya na karavo. (10) rajauddAta--cAre dizAmAM pavanathI bahu dhULa uDe. ane sUrya DhaMkAI jAya. te rajauddAta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) audArika zarIra saMbaMdhI 10 asvAdhyAya (11-12-13) hADakAM-mAMsa ane rUdhira A traNa vastu agnithI sarvathA baLI na jAya, pANIthI dhovAI na jAya ane sAme dekhAya to tyAre svAdhyAya na karavo. phUTeluM iMDu hoya to asvAdhyAya. (14) maLa-mUtra--sAme dekhAya, tenI durgandha Ave tyAM sudhI asvAdhyAya. (15) smazAna--A bhUminI cAre bAju 100/100 hAtha asvAdhyAya. (16) caMdragrahaNa--jyAre caMdragrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 8 muhUrta ane utkRSTathI 12 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (17) sUryagrahaNa--jyAre sUryagrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 12 muhUrta ane utkRSTathI 16 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (18) rAjavyudgata--najIkanI bhUmimAM rAjAonI paraspara laDAI thatI hoya tyAre, tathA laDAI zAnta thayA pachI 1 divasa-rAta sudhI svAdhyAya na karavo. (19) patana--koI moTA rAjAnuM athavA rASTrapuruSanuM mRtyu thAya to teno agnisaMskAra na thAya tyAM sudhI svAdhyAya karavo nahIM tathA navAnI nimaNuMka na thAya tyAM sudhI UMcA avAje svAdhyAya na karavo. (20) audArika zarIra--upAzrayanI aMdara athavA 100-100 hAtha sudhI bhUmi upara bahAra paMcendriyajIvanuM mRtazarIra paDyuM hoya to te nirjIva zarIra hoya tyAM sudhI svAdhyAya na karavo. (21thI 28) cAre mahotsava ane cAra pratipadA--ASADha pUrNimA, (bhUtamahotsava), Aso pUrNimA (indra mahotsava), kArtika pUrNimA (skaMdha mahotsava), caitra pUrNimA (yakSamahotsava, A cAra mahotsavanI pUrNimAo tathA te cAra pachInI kRSNapakSanI cAra pratipadA (ekama) ema ATha divasa svAdhyAya na karavo. (29thI 30) prAtaHkAle ane sandhyAkALe dizAo lAlakalaranI rahe tyAM sudhI arthAt sUryodaya ane sUryAstanI pUrve ane pachI eka-eka ghaDI svAdhyAya na karavo. (31thI 32) madhya divasa ane madhya rAtrie AgaLa-pAchaLa eka-eka ghaDI ema be ghaDI svAdhyAya na karavo. uparokta asvAdhyAya mATenA niyamo mUlapAThanA asvAdhyAya mATe che. gujarAtI Adi bhASAMtara mATe A niyamo nathI. vinaya e ja dharmanuM mUla che. tethI AvA AvA vikaTa prasaMgomAM gurunI athavA vaDIlanI icchAne AjJAne ja vadhAre anusaravAno bhAva rAkhavo. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) (2) (3) (8) svAdhyAya ke pramukha niyama isa sUtra ke mUla pATha kA svAdhyAya dina aura rAtrI ke prathama prahara tathA cauthe prahara meM kiyA jAtA hai I prAtaH USA-kAla, sandhyAkAla, madhyAhna aura madhya rAtrI meM do-do ghaDI ( 48 miniTa) svAdhyAya nahIM karanA cAhie, sUryodaya se pahale 24 miniTa aura sUryodaya ke bAda 24 miniTa, isa prakAra do ghar3I sabhI jagaha samajhanA cAhie / mAsika dharmavAlI striyoM ko svAdhyAya nahIM karanA cAhie, isI prakAra unake sAmane baiThakara bhI svAdhyAya nahIM karanA cAhie, jahA~ ye striyA~ na hoM usa sthAna yA kakSa meM baiThakara svAdhyAya kiyA jA sakatA hai / nIce likhe hue 32 asvAdhyAya - prasaMgo meM vA~canA nahIM cAhie-- (1) AkAza sambandhI 10 asvAdhyAyakAla (1) (2) (3) (8) (5) (6) (7) (8) ulkApAta--bar3A tArA TUTe usa samaya 1 prahara (tIna ghaNTe) taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / digdAha -- kisI dizA meM adhika lAla raMga ho athavA kisI dizA meM Aga lagI ho to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / garjArava--bAdaloM kI bhayaMkara gaDagaDAhaTa kI AvAja sunAI detI ho, bijalI adhika hotI ho to 2 prahara (cha ghaNTe ) taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / nirghAta - AkAza meM koI vyantarAdi devakRta ghora garjanA huI ho athavA bAdaloM ke sAtha bijalI ke kaDAke kI AvAja ho taba ATha prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / vidyuta - bijalI camakane para eka prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie I yUpaka -- zukla pakSa kI prathamA, dvitIyA aura tRtIyA ke dino meM sandhyA kI prabhA aura candraprabhA kA milAna ho to use yUpaka kahA jAtA hai| isa prakAra yUpaka ho usa samaya rAtrI meM prathamA 1 prahara svAdhyAya nahIM karanA cAhie I yakSAdIpta-- yadi kisI dizA meM bijalI camakane jaisA prakAza ho to use yakSAdIpta kahate haiM, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / dhUmikA kRSNa - kArtika se mAgha mAsa taka ghU~e ke raMga kI taraha sUkSma jala ke jaisI dhUmasa (koharA) par3atA hai use dhUmikA kRSNa kahA jAtA hai isa prakAra kI dhUmasa ho usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) mahikAzveta-zItakAla meM zveta varNavAlI sUkSma jalarUpI jo dhUmasa par3atI hai vaha mahikAzveta kahalAtI hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (10) rajodghAta-cAroM dizAoM meM teja havA ke sAtha bahuta dhUla uDatI ho aura sUrya DhaMka gayA ho to rajodghAta kahalAtA hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA caahie| (2) aitihAsika zarIra sambandhI 10 asvAdhyAya-- (11,12,13) hADa-mAMsa aura rudhira ye tIna vastue~ jaba-taka agni se sarvathA jala na jAe~, pAnI se dhula na jAe~ aura yadi sAmane dikhAI deM to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / phUTA huA aNDA bhI ho to bhI asvAdhyAya hotA hai| (14) mala-mUtra--sAmane dikhAI hetA ho, usakI durgandha AtI ho taba-taka asvAdhyAya hotA hai| zmazAna--isa bhUmi ke cAroM tarapha 100-100 hAtha taka asvAdhyAya hotA (16) candragrahaNa-jaba candragrahaNa hotA hai taba jaghanya se 8 muhUrta aura utkRSTa se 12 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (17) sUryagrahaNa-jaba sUryagrahaNa ho taba jaghanya se 12 muhUrta aura utkRSTa se 16 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (18) rAjavyudgata-najadIka kI bhUmi para rAjAoM kI paraspara lar3AI calatI ho, usa samaya tathA lar3AI zAnta hone ke bAda eka dina-rAta taka svAdhyAya nahIM karanA caahie| patana-koI bar3e rAjA kA athavA rASTrapuruSa kA dehAnta huA ho to agnisaMskAra na ho taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie tathA usake sthAna para jaba taka dUsare vyakti kI naI niyukti na ho taba taka UMcI AvAja meM svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (20) audArika zarIra-upAzraya ke andara athavA 100-100 hAtha taka bhUmi para upAzraya ke bAhara bhI paJcendriya jIva kA mRta zarIra par3A ho to jaba taka vaha nirjIva zarI vahA~ par3A rahe taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (21 se 28) cAra mahotsava aura cAra pratipadA-ASAr3hI pUrNimA (bhUta mahotsava), Aso pUrNimA (indriya mahotsava), kArtika pUrNimA (skandha mahotsava), caitra pUrNimA (yakSa mahotsava) ina cAra mahotsavoM kI pUrNimAoM tathA usase pIche kI cAra, kRSNa pakSa kI cAra pratipadA (aikama) isa prakAra ATha dinoM taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29 se 30) prAtaHkAla aura sandhyAkAla meM dizAe~ lAla raMga kI dikhAI deM taba taka arthAt sUryodaya aura sUryAsta ke pahale aura bAda meM eka-eka ghar3I svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (31 se 32) madhya divasa aura madhya rAtrI ke Age-pIche eka-eka ghar3I isa prakAra do ghar3I svAdhyAya nahIM karanA caahie| uparokta asvAdhyAya sambandhI niyama mUla pATha ke asvAdhyAya hetu haiM, gujarAtI Adi bhASAntara hetu ye niyama nahIM hai / vinaya hI dharma kA mUla hai tathA aise vikaTa prasaMgoM meM gurU kI athavA bar3oM kI icchA evaM AjJAoM kA adhika pAlana karane kA bhAva rakhanA cAhie / Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAtAdharbhadhthAMga sUtra ThUsarA bhAga ThI viSayAnubhazaSThA anu. viSaya pAnA naM. adhyayana -4 o 6 1 pAyave adhyayana chI avatarazichA 2 dvArAvati nagarI hA varzana 3 naMnavana-dhAnachA varzana 4 vAsudevaThA varzana 5 sthApatyAputra gAthApatiThA varzana 6 mariSTanebhImarhataprabhuDA sabhavasara 7 sabhavasarazameM chA Agamana AdhchiA varzana 8 rathApatyAputra gAthApati niSThabhArASThA varzana 8 zailarAThA varzana 10 surzanaseThaThA varzana 11 zuSparivATheghIkSAgrahAThA varzana 12 sthApatyApuDhe nirvAThA ni3pArA 13 zailarAThe yariyaSThA vArzana 13 1pa 28 u0 48 pa1 para chaThA adhyayana 14 bhahAvIrasvAbhIDA sabhavasara 15 chandrabhUtichAvaLeviSayameM prazna sAtavAM adhyayana 16 dhanya sArthavAhaLe yariyaSThA vArzana 75 zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anu. viSaya pAnA naM. maThavAM adhyayana 17 AThave adhyayanamA avataraNa 18 asarA yariyA varzana 18 sasarA TIkSAgrahAchA varzana 20 bhahAsa mAchiha rApnoMDe-yariyA vAryAna 21 prabhAvatIdevI ghohaTA vAryAna 22 tIrtharache panbhanimitta TizAbhAri AThiA utsavamaraneThA varzana 23 bhohagRha nirbhAThA varzana 24 bhaginirmitaputtaliThAnirbhA AhichA vArzana 25 ThosalAdhipati sva3paThA varzana 26 saMgarADe yAriyaDA varzana 27 maMgarA yaritrameM tAtapizAyA vAryAna 28 aMgarADe yaritrameM marahanna zrAvaLe yariyA vAryAna 28 saMgarAThe yAriyA varzana u0 huzAlAdhipati 3vabhI rAjavyaritramA varzana 31 DAzirAya "zaMja" rAmAyaritramA varzana 32 mahInazatru rADe yAritraja varzana 33 hitazatru rAjaLe yariyA varzana u4 chaharAmamoThe yuddhamA varzana upa DumarAyuddhachA vArzana u6 mithilAnagarIThe nirodhaSThA varzana u7 suvaryA nirmitaputtalihAjA varzana 38 choM rAjamoM jatisbhara honAASTichA varzana 38 bhalIbhagavAnahIkSAvasarahA ni3pArA 40 bhavIlagavAn De TIkSotsavaThA varzana 41 pitazu AhichahoM rAjamoThe TIkSAgrahAATiThA vArzana 121 123 124 126 134 140 144 1pa4 161 166 172 181 191 195 187 200 205 210 21pa 226 zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anu. viSaya pAnA naM. navavAMmadhyayana 42 bhASThaMghIghAramuLe yariThA varzana 231 zavAM adhyayana 43 chavoMThe vRddhi aura hAniThAni3pAza 271 gyArahavAM adhyayana 44 chavoMThe ArAdha aura virAdhatvahoneDA jthana 276 mArahavAM adhyayana 45 jAtoThe viSayoM susuddhiSThA dRSTAMta 281 terahavAM adhyayana 46 teraha adhyayana saMvandhaSThA ni3pArA 47 nanTabhAirAjArabhavaThA ni3parA u01 302 ||sbhaat // zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcave adhyayana kI avataraNikA --pAMcamu' adhyayana--prAraMbha.-- kUrmAMka ( kAco! ) nAme ceAthuM adhyayana puruM thaI gayu che, te aghyayanamAM aNusendriyavALA sAdhu sAdhvI vagere ne naraka vagerenI prApti temaja guptendriya vALA sAdhu sAdhvIone nirvANu vagerenI prApti thAya che. A vAta kahevAmAM AvI che. pAMcamA adhyayana mAM e vAta spaSTa karavAmAM Avaze ke je pahelAM aprati sa'lIna IndriyavALA ( aNuptendriya ) hoya che, ane tyArabAda te salIna indriya vALA ( guptendriyavALA) thaI jAya che tyAre te ArAdhaka hAya che, A rIte cAthA adhyayananeA sabadha che. jammU svAmI, sudharmA svAmIne prazna kare che- nacALA mane ! ityAdi dhArAvati nagarI kA varNana TIkAtha(naphaLa' mate !) he bhadanta ! jo ( samaLeLa maLyA mahAvIrana ) zramaNabhagavAna mahAvIre ( 7TH LayAcaLaAE athamade pAse ) ceAthAjJAtAdhyayananA pUrvokta arthe nirUpita karyA che, tyAre ( paMcamalsa naM aMte ! nAyA caLaAE ke gaDhe vaLatte) pAMcamA adhyayananA ze a matAnyeA che ? / sU.1") evaM khalu jaMbU, ? ityAdi TIkA-(rava' laghu navU !) hai jabU ! tamArA praznanA javAkha ApramANe che, ( seLa jAhe ... teLa samaLa vAvarU nAma nacarI hosthA) te kALe ane te samaye dvArAvatI nAme nagarI hatI. ( pALa parILacayA) A nagarI pUthI mAMDIne pazcima dizA sudhI lAMkhI ane (DhoLa TrAni visthimnA) uttara dizAthI mAMDIne dakSiNa dizA sudhI paheALI hatI. (nava locaLavisthinA ) nava ceAjana sudhI te nagarInA vistAra hatA. ( duvArunanocaLAcAmA ) khAra yAjana lagI te lAMbI hatI. (dhaLavamanimniyA) dhanapati-kubere A nagarI ne peAtAnI buddhithI banAvI hatI ( cAmIyavatraNavAra - nAnAni - vAlisIsasodiyA ) te zaheranA kATa ( prAkAra ) seAnAthI banAvavAmAM AvelA hatA. tenA kAMgarA pAMca raMganA aneka maNuie vaDe banAvavAmAM AvyA hatA. keTa ane kAMga rAothI te nagarI ze|bhatI hatI. (travApurImaMtrAjJA) alakApurI (kuberanagarI) zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jevI sudara hAya che tevI ja te nagarI paNa suMdara hatI. (mudyavajrIhiyA ) temAM rahenArA nAgarike haMmezAM prasanna rahetA hatA, ane jAta jAtanI ramata (krIDAe) mAM vyasta rahetA hatA. (vacamAM tevocamUcA ) tethI A nagarI pratyakSa devalAka jevI lAgatI hatI. // sUtra "" | 8. sItte na vAva 'rAtri // ( TIkA (sIse na vAva nacarIC vadyA) te dvAravatI nagarInI bahAra jInnapuSimeTrisImAdvattAnAmavavoththA) uttara pUrva dizAmAM eTale OM IzAna kANumAM raivataka nAme paMta hatA. ( tuMne zALatamanutisiha ) te bahuja uMcA hatA. tenA zikhare AkAzane sparzatA hatA. (nAviddaguru zukSmajayAvahivat ) aneka jAtanA zu, gulma, latAe ane vallIe thI te DhaMkAelA hatA. guccha vagere zabdonA artho pahelAM spaSTa karavAmAM AvyAM che. ( VmimayUroMcatANanAcamayaLasAjodovave ) hu'sa, haraNA, mera, kro'ca, sArasa, cakravAka menA ane kAyalAnA samUheAthI te yukta hatA. ( agenata33Laviva35cavavAcavAsi532e ) aneka taTA mekhalA d e ( kaTakA ) aneka kadarAe, aneka ujajharakA-(jharaNAe) padegtA uparathI nIce vahetA pANInA pravAhe, aneka prapAte-taTa vagaranA nirAdhAra sthAnA athavA gartA, gheADA AgaLanA bhAgathI namatA aneka parvata bhAge temaja ghaNAM zikhAthI te pracurarUpathI yukta hatA. eTale ke taTa, kaTaka vagere te parvatamAM puSkaLa pramANamAM hatA. ( bALaavasaMvacAravijJAniDhuLasaMnicitte ) apsarAonA gaNAthI, devasa MghAthI gagana mAge gamana karatA muni vizeSAthI, ane vidyAdharAnA yugaleAthI te parvata sadA setrita raheteA hateA. ( niruttvaca jhaLapa lAvavIpusittehno zALa samudra vijaya vagere daza dazArhomAM uttama dhIra vIra puruSone-ke jeo atula baLazALI neminAthathI yukata hovAne kAraNe traNe leAkathI khaLavAna hatA--A nityAtsava mATenuM sthAna hatuM temanA badhA utsavA ahIM ja thatA hatA daza dazAhanA nAme A pramANe che-1 samudravijaya, 2 aAAbha 3 stimita, 4 sAgara, 5 himavAna, 6 acala, zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 8 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 dhAraNa, 8 puraNa, abhicaMda, 10 vasudeva, (sojo) A parvata atyaMta ramaNIya hate. (sumo, cittaLa, tuve, pArA) subhaga hatuM, priyadarzI hate. eTale ke AMkhane game evo hate surUpa hatuM, prAsAdIya hata, darzanIya hate abhirUpa hatuM, pratirUpa hatuM. jenArAonA manane prasa na karanAra hovAthI prAsAdIya, AMkhane Ananda ApanAra hovAthI darzanIya, suMdara AkAravALe hevAthI abhirUpa athavA te tenuM rUpa dareka kSaNe navuM navuM lAgatuM hatuM tethI te abhirUpa hatuM, asAdhAraNa rUpa saMpanna hovAne kAraNe te prati rUpa hatuM. e sUtra 3 ! naMdanavana-udhAnakA varNana (tasa revayArasa) ItyAdi ! TIkArtha-(taraNa naM rearNa) raivataka parvathI (sAmave) atyaMta dUra paNa nahi temaja atyaMta najIka paNa na kahevAya tema (gharathavi naMga nAma uDAne dothA ) tyAM " naMdanavana' nAme eka udyAna hatuM; (toDavA gvarupa) te badhI RtuonA pupi ane phaLethI samRddha (Ame viRUTHVINe) naMdanavana jevuM hatuM. (vAtArUNa ) darzakonA manane harSita karanAra hatuM. (Higg 4) padanI AgaLa cAra ne AMkaDo mUkyo che te ema sUcave che ke subhaga priyadarzana vagere bIjA paNa vizeSa ahIM samajavA joIe (tassa Na ujjANassa bahumajjhadesabhAe surappie nAmaM jakkhAyayaNa hotthA divve vALo) te udyAnanI barAbara vacce surapriya nAme yakSanuM Ayatana hatuM. te divya hatuM, tenuM varNana anyatra karavAmAM AvyuM che. te sU"ka" che zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRSNa vAsudevakA varNana ' tatthaNaM vAravaIe nayarIe' ityAdi // TIkArtha-(tastha vAva nagarapa) te dvArAvatI nagarImAM (nAma rAhule vAyA rivaraphu) kRSNa vAsudeva nAme traNe khaMDanA adhipati rAjA rahetA hatA. (se na ratha samuvijha pAmoravA hajuM sAmAnya) tyAM samudra vijaya vagere dazAhane (AvavAmovasAna ghaNuM mahAvIrA ) baLa deva pramukha pAMca mahAvIrane, ugrasena pramukha seLa hajAra rAjAone, pradyumna pramukha sADA traNa karoDa yAdava kumArane (saMvapAmojavA saQg sutarANI) sAITha hajAra durdAntasAba vagere ne (varaseLavAno vinA vArasAstrIyi) ekavIza hajAra vIrasena pramukha vIrene (mANena pAmovavA vannA vastra sAraNIf) chappana hajAra baLavAna mahAsena vagerene (ttiI moralA vINA mahisANaof) batrIsa hajAra rukimaNI pramukha mahilAone (kALApAmAravAna' banaroi mniyA sAkSIf) ane anaMgasenA pramukha hajAra gaNikAone nivAsa hate. (kanseliMja, dUje rUra talabara jAva satthavAhapabhiINaM veyaDDagirisAyaraperatassa ya dAhiNa? bharahassa ya bAravaie tArI sAvara nAva pahemA vi) ane bIjA paNa ghaNA rAjezvare, talavara, mAMDalike, kauTuMbike zreSThI senApatie sArthavAha vagere upara vaitADhaya giri ane samudra sudhInA dakSiNa bhAratanuM, nagarInuM Adhipatya paripatya, bhartRtva mahattarakatva Azvara senApatitva karatA rahetAM hatA. eTaleke dvArakA nagarImAM kRSNa vAsudeva rAjya karatA hatA. e sUtra 5 (tathai RAravA ItyAdi zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 10. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthApatyAputra gAthApatikA varNana TIkA-(sasthaLa vAvavuM nacarIt) te dvArakA nagarImAM (thApavA LAma' nAgkvaLI vilak) sthApatya nAme eka gAthApatnI rahetI hatI. (aTThajJAnagarimUyA) te dhanadhAnya vagerethI paripUrNa temaja mIjI koI vyaktithI parAbhUta na thAya evI hatI. (sIseLa thAvannAd gadAvaLIr putte yAdamAputte gAma sathavArAva holyA) sthApatya gAthApatnIne eka putra hatA tenuM nAma sthApatya putra hatuM. te sAthe vAha dvAraka nAme paNa pakAyeleA hateA. (muhamAruLiyALu gAya sutre) tenA hAtha paga sukumAra hatA te rUpALo hatA, ahI (yAvat ) zabdathI (dLarhajuna) maMtridiy sarIre lakkhaNarvajaNa guNotraveda mANummANapamANapaDipuNNa sujAyasavvaMga suMdarage saliyomAAreja teviyarsane) A pAThano saMgraha thayA che. A samA a pahelAM spaSTa karavAmAM AvyA che. (tarjA sA thASAAivaphaLo ta' mulya sAti deza aTThAnanAyaya' nAbittA soLaMsitiLivijJaAEttamuhurttaSi ) sthApatya gAthA patnIe peAtAnA putrane AThava' thI thADA mATe thayelA jANIne zubha tithi, karaNa, divasa, nakSatra ane muhUttamAM ( hAyariyamsa ) kalAcAya nI pAse ( vaLer ) mekalyA. ( nAva moLamatsya' nAbhinnA vasIlArmana vAhiyALa vile' vALa zainhAvar)meghakumAranI jema te sthApatya putre paNa khettera kalAo zIkhIlIdhI jayAre te yuvAvasthA sa`panna thaI ne viSayeApabhAgane lAyaka thayA tyAre gAthApanIe ekaja divasamAM tenuM lagna batrIsa mahAdhanADhaya sAvAhAnI kanyAonI sAthe karAvaDAvyuM ( vaeNttaula' ovALo nava battIsAra inbhakula bAliyAhi saddhiM vipule sahakarisavagaMdhe jAva bhuMja mANe vik) khatrIsa hiraNya keTi, batrIsa suvarNa kaTi vagere daheja medhakumA ranI jemaja tene paNa maLI. tyAra pachI sthApatya putra batrIsa kuiLa mALAenI sAthe puSkaLa zabda, pa, rUpa vaNu ane gadha rUpa pAMce indriyeAnA viSace ne bhAgavatAM peAtAnA vakhata sukhethI pasAra karavA lAgyA. // sUtra "6" // sevaM heAM tenuM samaLa ItyAdi zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 11 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ariSTanemIarhataprabhukA samavasaraNa '' TIkA-(tenuM jJAnendra teAM samAM) te kALe ane te samaye (aAi aginenI te dvArakA nagarImAM bAvIsamAM tIrthaMkara ati nemInAtha bhagavAna padhAryA (tto cepa vALo) " gALo ttasthare'" nA rUpamAM jema bIjA tItha karAnuM varNana karavAmAM AvyuM che te pramANeja ariSTanemiprabhunuM varNana pazu jANI levu' joie. phakta ariSTanemi bhagavAna nI viSe ATaluM vizeSa samajavuM joie ke-( sadhaLumbhedde nIlungvajayajInuddhicagayAli mumanavAle ) temanuM zarIra daza dhanuSa jeTaluM UMcuM hatuM. temanA zarIranA raMga nIla kamaLa gavalamahiSanA zIMgaDAnA madhyabhAga jevA, julikA-nIla jevA, athavAtA gavala zulikA-upara nI cAmaDIne upADI lIdhApachI tenI aMdaranA mahiSanA zIMgaDAnI gulikA ane alasInA puSpanA raMga jevA hatA. (TrAdi samaLasAhi saddhi saMpavuDe cattAlIsAe ajjiyA sAhassIhiM saddhi saMparivuDe puvvANupurvi caramANe jAva jeNeva vAravaI nayarI jeNeva revayagapavave jeNeva naMdanavaNe ujjANe jeNeva suvicANa jJavalAyayaLe neLetra asoLavAcave teneya varU ) ahuta ariSTanemi prabhu aDhAra hajAra zramaNeAnI sAthe ane cAlIsa hajAra AyikAenI sAthe pUrvAnu pUrvAthI--eTale ke tItha kara paraMparA ne anusaratAM vihAra karatAM jyAM te dvAravatI nagarI hatI, jyAM raivataka parvata hatA, jyAM naMdanavana nAme udyAna hatu, ane temAM jyAM surapriya yakSanuM cakSAyatana hatuM ane temAM paNa jyAM azokanuM zreSTha vRkSa hatuM tyAM padhAryA. ( vanacchitA gArlRi va nanheM bonittiAsaMcameLa tagalA Ava na ma vemALe vid ) tyAM padhArIne munijanAcita praNAlikA mujakha vanapAlaka pAsethI AjJA meLavI ane AjJA meLavIne tyAM tapa ane sayamathI potAnA AtmAne bhAvita karatAM virAjyA. te vakhate vana pAlake kRSNa vAsudevanI pAse jaine temane zubha samAcAra ApyA ( sAniyA dhammo oi) dvArAvatI nagarInA badhA nAgarIkoe 'ari nemi bhagavAna atre padhAryA che" evuM sAMbhaLIne temanI vaMdanA karavAmATe nagarInI bahAra nIkaLyA. badhA nAgarikA bhagavAnane vaMdana karIne dhama kathA sAMbhaLavAnI IcchAthI temanI sAme besI gayA. prabhue paNa temane upadeza ApyA. // sUtra "OM" [ taLa se nhe vAyurene ItyAdi. 11 zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 12 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samavasaraNameM kRSNakA Agamana AdikA varNana TIkAtha--( saraLa ) tyAra bAda ( se nhe yAmuve) kRSNa vAsudeve (mIle IC RRtuM samALe) vanapAlakanA mAMthI ariSTanemi prabhunI padharAmaNInI vAta sAMbhaLIne ( kauTu vicaraNe sAve,) kauTuMbika puruSane khelAvyA. (saddAnizvA vaM vAsI) khelAvIne temaNe kahyuM-( ddhimitra morevAjIviyA ! kSamApa sumbhApa ) hai devAnupriyA ! satvare tame sudharmA nAmanI sabhAmAM jaIne (meSetra miyAmImaphula komurIyame tAje) meghasamUhanA gana jevI sAndra madhura zabdavALI temaja utsavanA vakhate vagADavAmAM AvatI kaumudrika nAmanI bherI ne vagADA ( taLa te jADu vica pusA heA vAmudrane khaM vaM vuttAsamANA haTTa jAva matthae aMjali kahU~ evaM sAmI ! tahatti jAva paDisuNe ti) kRSNa vAsudevanI AvI AjJA sAMbhaLIne kauTuMbika puruSa khUkhaja harSita ane saMtuSTa thayA, tathA mastake aMjali rAkhIne kahevA lAgyA, " he svAmin ! ApanI jevI AjJA che, te pramANeja ame karIzuM Ama kahIne teoe temanI AjJA svIkArI lIdhI. " himunittA jana vAyuvela sacatro hinivRtta maMti'' AjJA kAryo khAdya teo kRSNanI pAsethI bahAra nIkaLyA." " pa'ijilla mittAneLeya kSamA munA neLeva homunTriyA merI aLeya savAratti " ane tyAMthI teo sudharmo sabhAmAM jyAM kaumudrika nAmanI bherI mUkelI hatI tyAM gayAM. " kuvA,cchittA sa~ mevoSaliya'namo' mahulaE jomaya meri sAje'ti' tyAM jaIne temaNe meghasamUhanA jevI sAndra gaMbhIra ane madhura zabdavALI kauddhika lerIne vagADI to bibrahmakuLamIDithuLa vi sAraphaLa nACLa pitra aghuraliya` merIj " te zerImAMthI zarada RtunA meghanI jema gabhIra sAndra dhvani cAmera prasarI gaye. // sU85 zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 13 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " g tIre mupha " ityAdi che TIkAI-"taoi" tyAra bAda "tIre gurUcA" te kaumudI "mariyA tArijA samALI" bharIne " vAraMvAra nArI navanAra jithinnag >> na jana vistAra pAmelI temaja " TuvAlanorig" bAra ejana lAMbI "siMdhADagatiyacaukkacaccarakaMdaradarIvivarakuharagirisiharanagaragourapAsAyaduvArabhavaNadeulapaDisuyasayasahassasaMkula karemANe bAravaI nayariM sabmitarabAhiriya' savvao ramatA re sade vivararisthA " dvArAvatI nagarInA zRMgATaka, trika, catuSka, citvara, kaMdarA, karI vivara, kuhara, girizikhara, nagara, pura, prAsAda dvAra, bhavana devakuLa A badhAM sthAnamAM lAkha paDaghA paDayA. bherIne dhvani seMkaDe paDaghAothI dvArAvatI nagarInI aMdara bahAra comera pUrNa rUpe prasarIne badhe vyApta thaI gayuM. "tai jAva tAra roja vicinnA bArasajoyaNAyAmAe samuhavIjayapAmokkhA sadasArA jAva gaNiyAsahassAI komu. vizA merI sad rokavA nira phuda tu jJAna chaThThAyAtyAra bAda nava jana pahoLI ane bAra ejana lAMbI dvArAvatI nagarImAM samudra vijaya vagere daza dazAhae ane gaNikA sAhoe bherIne avAja sAMbhaLIne ane tene hadayamAM avadhArita karIne bahuja harSa temaja saMteSa yukta thaIne snAna karyuM, sanAna karIne " jAtidhAriyAmavAvA " temaNe lAMbI lAMbI puSpamALAo vALAM motI vagerenA hAro dhAraNa karyA vAgdhAriya zabda pralasmita ( laTakatI) arthane sUcavanAra dezIya zabda che. "mAtA - nira" navAM navAM vastro temaja caMdananA lepathI pitAnA zarIrane temaNe zaNagAryuM. "LiyAhUNA mAM je "cAvata " zawda che, te ema sUcave che ke samudravijaya vagere daza dazoMnI sAthe baLadeva pramukha pAMcamahAvIe, ugrasena vagere soLa hajAra rAjAoe sADA traNa karoDa yAdava kumArae, cha hajAra duddata zAMbAdikAe ekavIsa hajAra vIrasena pramakha vIe, chapana hajAra baLavAna mahAsena vageree temaja rukimaNI pramukha batrIsa hajAra mahilAoe paNa temanI jema harSita ane saMtuSTa thaIne nAna zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 14 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * "" karyuM, ane snAna pachI peAtAnA zarIrane vastro, lepa temaja hArA vagerethI thI zatrubhAryA appegaiyA hayagayA evaM gayagayA rahasIyA saMdamaNIgayA " AmAMthI keTalAka gheADAe upara savAra thaIne keTalAka hAthI upara besIne keTalAka rathAmAM esIne keTalAka zikhikA, ane pAlakhImAM besIne " veLA nAvidravAreLa pulimburA pariNitA '' keTalAka aneka mANase nI sAthe page cAlIneja kaNhassa vAsudevarasa atiya pAunbhavisthA " kRSNa vAsudevanI pAse hAjara thayA. taNa se kahe vAsudeve samuhavijayanAmokkhe dasa sAra jAva atiya pAubbhamANe pAsai A rIte kRSNavAsudeve samudravijya vagere daza dazAha vagere te peAtAnI pAse upasthita thayelA joyA ane "pAsittA" joIne tutula gAya doDu niyavRttei sAve' harSita thaiche kauTubika puruSAne khAlAvyA ''sAvitA va' vacArI" lAvIne temaNe A pramANe kahyuM. ' viA mevAo revAnuvidyA !: vara'niLI seLa said " hai devAnupriyA! tame satvare caturagiNI senA taiyAra karI vinaya nA saMdhAya vatuve " ane vijya nAmaka gAdha hAthIne suMdara veSamAM sajja karIne upasthita karI. " te tri tatti udbhaveti jJAna pannuvAsaMti " te kauTu'khika puruSoe kRSNa vAsudevanI AjJA sAMbhaLIne ( tathAstu ) Ama kahIne temanI AjJA mujaba karyuM ane temanI parphyu pAsanA karI ! sUtra 9 / ,, rathApatyAputra gAthApatike niSkramaNakA varNana " thAvarAputte vinila " ityAdi ! TIkA thAya vAputta vi ni" sthApatyA putra paNa bhagavAna ariSTanemine vaMdana karavA mATe peAtAne gherathI nIkaLyeA. nanhA maiduM taheva dhamma sonnA nimna jeNeva thAvaccA gAhAvaiNI teNeba uvAgacchai uvAgacchittA pAyaggahaNa karei, jahAmeharasa saddAyela nivecaLa" megha kumAre jema dharmanuM zravaNa karyuM hatuM temaja sthApatya putre paNa prabhune ariSTanemi bhagavAnanI pAsethI dharmanA upadeza sAMbhaLyeA. ane sAMbhaLyA pachI tyAM tenI mAtA sthApatyA gAthA hatI tyAM gayA jaIne teNe mAtAnA `ne paga pakaDI lIdhA te tenA pageAmAM ALeATI gayA ane jema meghakumAre pratrajyA mATe peAtAnA mAtApitAne vinaMtI karI hatI temaja teNe paNa karI. zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 15 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "vA no saMgArU vilAguTTomaNi kijUjAvi, vahiM thAyavArkiMda panna vA itravAhira vinavaNajUira vittara vA'' 4 sthApatya gAthA patnIe pitAne putra viSayAnukULa temaja viSayane pratikULa evI ghaNI vAta kahIne khUba samajAvyuM, paNa te viSayAnukULa viSayapratikULa aneka AkhyAne vaDe, sAmAnya katha vaDe, prajJApanAo vaDe, vizeSa kathana vaDe, saMjJApanAo vaDe, saMbodhana pUrvaka kathane vaDe, vijJApanAo vaDe, (tameja A ghaDapaNamAM mAre AdhAra che) vagere premayuktadIna vacana vaDe potAnA putrane te sAmAnya rUpathI samAvavA mATe, vizeSa rUpathI samajAvavAne mATe, vijJApita karavAne mATe saMjJApita karavA mATe samartha thaI zakI nahi. eTale ke AkhyAna vagere cAra jAtanA vacane dvArA ke jeo viSayane anukULa temaja viSayane pratikULa hatA sthApatya patnI samajAvIne pravajayA letA pitAnA putrane aTakAvavAmAM samartha thaI zakI nahi "ta mittA reva thAvarA puttaraNa nirNamALamajunnirathA" tyAre teNe IcchA na hovA chatAM pravajyA grahaNa karavAnI tene AjJA ApI. tyAre sthApatyA pachI pitAnA AsanethI ubhI thaI (janmatti martha mae kavi rArihaM je) UbhI thaIne mahArthasAdhaka, uttama purUne temaja rAjAone gya bahu kiMmatI bheTa lIdhI (tti) laIne te (mira gAra pagier nena jhavgNata vAsudeva ) mitra vagere parijananI sAthe kRSNa vAsudevanA (avaLavAhikuvAmAM tene uvAccha) jyAM pradhAna mahela nA mukhya daravAjAnI aMdaranA laghudvArane deza bhAga hatuM tyAM gaI ( uvAgacchittA, paDihAradesieNaM maggeNaM jeNeva kaNhe vAsudeve teNeva uvAgacchai) tyAM jaIne te dvArapAlavaDe batAvavAmAM AvelA mArgathI jyAM kRSNa vAsudeva hatA tyAM gaI (vArichattA jAya. vAve) tyAM jaIne teNe pitAnA hAthone aMjalInA AkAre banAvIne temane jaya vijaya zabda bolatA kRSNa vAsudevane vadhAvyA. (Avitta saM Htha mahUvaeN maharihuM rAhuM pAdUkuM vaLe?) vadhAvyA pachI sthApatyAe mahArthasAdhaka mahArtha-moTA mANasone vegyaane rAjAone lAyaka te bheTane temanI sAme mUkI. (nittA parva trayANI) mUkIne teNe temane kahyuM, che sU-10 che zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (esa khalu devANuppiyA ityaadi)| TIkArtha-(revAkuthiyA !) he devAnupriya! (gva rAhu) huM, ApanI pAse eTalA mATe AvI chuM-ke (mama pa pure thAvArA pure nA tAraNa) mAre sthApatyA putra nAme ekanA eka putra che. te (rudde nAra re saMsAra maMca vije) mane priya che. ahIM (thAvat ) zabdathI ApAThane saMgraha thaye che-te khUbaja kamanIya (IcchavAgya) che, prItikAraka che, manez che, mArA hRdayamAM te sthAna pAmelo che. temaja umaraDAnA puSpanA darzananI jema te durlabha che. te saMsAranA bhayathI vyAkuLa thaI (rUcha karo rimikSa nava padavattA ) ahaMta ariSTanemi prabhuthI dIkSita thavA cAhe che. ( mahuM nivamaLa : karemi. icchAmiNa devANuppiyA! thAvaccAputtassa nikkhamamANassa chata muddcaamjAgo ja vivigo) huM tene dakSAne utsava uMjavavA IcchuM chuM. eTalA mATe che devAnaMpriya ! Apa mane te utsava nimitta niSkamaNa-sthApatyA putranA dIkSotsava mATe chatra cAmara ane mukuTa vagere Ape. (rakhA 4 vAyu thavA TtvaLI ghArA) sthApatyA gAthApatnInoAvAtane sAMbhaLIne kRSNAvAsudeve sthApatyAgAthApatnIne kahyuM ( chA thI ja sumaM devALugig! suni vyA vIsatthA ahaNNa sayameva thAvaccAputtassa nikkhamaNasakkAra kariskhAmi ). devAnupriye ! tame A viSe nizcita, svastha ane visvastha rahe huM jAte sthApatyA putrano niSkamaNa utsava karIza. (ta re vAre vAraMbhiLI seNAe vijaya hAtthirayaNa durUDhe samANe jeNeva thAvaccAe gAhAvaiNIe bhavaNe teNeva savAra43) tyAra pachI kRSNAvAsudeva caturaMgiNI senAnI sAthe vijyanAmanA uttama hAthI upara savAra thaI te jyAM sthApatyagAthApatnInuM bhavana hatuM tyAM gayA. (3vAmarfchI thAvApura vANI) tyAM jaIne temaNe sthApatyA putrane A pramANe kahyuM-(mALe tune sevAbhujiyA ! mavinA zvathANa) he devAnuM priya! muMDita thaIne tame dIkSA svIkAre nahi. (muMjANa devALuM ! zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 17. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vilhe manullarjAmamor mama lATuchAyA za)i hai devAnupriya ! mArI khADucchAyA mAM rahetA tame manuSyabhavanA puSkaLa kAma lAga bhagave. ( kSetra devApiyassa ahaM No saMcAemi vAyukAya uvarimeNa gacchamANaM nivAritae ) hai devAnupriya ! mArI chatra chAyAmAM rahetA tamane pratikULa thaI ne kAI sparzavAnI paNa himmata karaze nahi. kUkta vAyukAyane ke je tamArI upara thaine pasAra thAya che-rAkavAnI tAkAta mArAmAM nathI. eTale ke pavana sivAya mIjA kAi paNa prANI nI evI himmata nathI ke mArI chatra chAyAmAM rahetA, prati kuLa thaI ne tamArA sparza paNa karI zake. ( gaLe na levAnundriyamsane jei vi viJAvAd' vAvAvAd' nA chavvAtita savva nivAimi) vAyukAyanA sivAya bIjI vyakti tamane thADI ke vadhAre pIDA Apaze te tene huM maTADIza. mAza rAjyamAM rahetA tamane kAi paNa jAtanI takalIpha thaze nahi... hamezA huM tamArI madada mATe paDakhe ubhA? zuM kAma vyartha kaSTa sAthya-kaDaNa-dIkSA grahaNa karavA taiyAra thayA che. cheDI A lapane ! sUtra 11 66 "" ( taraNaM se thAvaccAputte kaNheNaM ityAdi ) / TIkA -(tta La) tyAra pachI (sethAvarAputte TreLa' vAmuaveLa') kRSNavAsudeva vaDeA rIte kahevAelA sthApatyA putra, (6' vAmIva' vavacArI ) kRSNa. vAsudevane A pramANe kahyuM-( jJaLa'tuma vALuLiyA mama jhauvica taLamajU ejjamAnaM nivAresi jara vA sarIrarUvaviNAsiNi sarIra vA aivayamANaM nivaaresi) hai devAnupriya ! jo tame mArA jIvana ne nAza karanAra mRtyu te mArAthI dUra karI zakeA che, temaja zarIranA svarUpane naSTa karanAra ghaDapaNane maTADI zake che, AtmAthI viyAga pAmatA A zarIrane tame viyukata thavA nahi do ( sA" amaiM tava vAduAcA zikSiNa triphe mAnunnarjJAmamone mu'jJamALe vidyAmi ) te huM tamArI bAhuenI chAyAmAM rahIne puSkaLa manuSya bhavanA kAmabhAge bhAgavatAM gharamAM ja rahI zakuM tema chuM. sa`sAramA Asa kti rAkhanAra prANInA jarA ( ghaDapaNuM ) maraNa vagere duHkha nA kSaya thatA nathI tethI ahIM TUMkamAM sa'sAranA svarUpa viSe carcA karavAmAM Ave che. je Atma kalyANa ne jaMkhanAra meAkSAbhilASI jana heAya che, teo A pramANe vicAra kare che A sa'sAranuM sukha nagaNya che. A saMsAramAM krama vaza thaIne jIva nArA prANIo phakta maraNa prApta karavAmATe ja janma pAme che, ane janma meLavavA mATe ja mRtyune bheTe che. sa`sAra nA jeTalA kAma bhogA che te zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 18 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvekSaNa bhaMgura che, temaja emanA vaDe ja jIva karmone Asava (kamanuM AtmAmAM dAkhala thavuM) kare che. eTalA mATe A badhA AtmavarUpa che ane vipattione sthAna che. A jagatamAM jeTalAM padArtho che teo sarve retInA kaNAnI jema para spara asaMbaddha che. emane upabhoga paNa navA navA karmonA baMdhanamAM prANIne phasAvanAra che. te vAraMvAra mehajanaka hoya che. meha (ajJAna) jAte eka meTe khATe (ga) che. AtmajJAna vagaranA prANIo vyartha AmAM paDyA kare che. A nisAra jagatamAM mAro konI sAthe ke saMbaMdha che? ajJAna rAtrimAM jyAre vivekanI daSTi ajJAnathI DhaMkAI jAya che tyAre pAMca IndriyenA trevIza viSaye ane A viSayanA paNa basa cAlIza vikAra rUpI cAra (taskara) AtmaguNa rUpI dhana ne ceratA rahe che. jemAM musApharone nijaLa pradeza gamatuM nathI tema ja mane paNa A saMsAra sukha sAruM lAgatuM nathI. jema parvata para rahelAM vRkSonA zikharo mULa pavana vizIrNa ( chinnavicchinna) karI nAkhe che temaja saMsAra nA bhoge paNa jenA manane vizIrNa (jIrNa) karI nAkhe che. pitAnI bakhelamAM saLagate agni jema junAM vRkSone bALIne chevaTe jamIna dasta karI nAkhe che, temaja A saMsAramAM kaSAya rUpa agnimAM saMtapta thaIne azA na thayelA che paNa atte naraka vagere durgatiomAM jaIne paDe che. saMsAra dAvAnaLathI saMtapta thayeluM mAruM mana kaMI paNa viSaya sukhamAM zAMti jota nathI. atyAre mArU mana janma jarA (ghaDapaNa) ane maraNanA duHkha rUpI paththarethI paripUrNa thaI gayuM che. ethI mane to ema thAya che ke huM moTethI bUma pADI pADIne khUba. raDuM paNa mArAthI raDAtuM paNa nathI kemake mArA svajane mane raDate joIne pite paNa raDavA mAMDaze. eTale niHsAra jagatamAM mAre koI AdhAra che to te pratrajyA ja kahI zakAya mRtyu ane ghaDapaNanI bhayaMkaratA viSe vicAra te sthApatyA putra kahe che. " lAkaDAmAM UdhaI zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 19 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nI jema mRtyuM mArA zarIrane naSTa karI rahyAM che. mRtyu rUpI suthAra zvAserAsa rUpI karavata vaDe zarIra rUpI vRkSane rAta divasa kApI rahyo che. A mRtyu rAgadveSa rUpI viSenI javALA thI vyAkuLa thaine tarasyAnI peThe AyuSya jaLane pI rahyuM che. jema ghrANI taaAne pIlI nAkhe che temaja mRtyu prANIonA zarIrane niSprANa banAvIne naSTa karInAkhe che. traNe leAkamAM evuM kAI prANI mane dekhAtu nathI ke je mRtyuthI kSeAbha pAmatuM na hoya. mRtyunA cha mahinA pUrve devAnI paNa kalpa vRkSanA puSpAnI mALAe cImaLAI jAya che. temanu mana zeka sAgaramAM DUbI jAya che. mUrchA rUpI aMdhArAne joine mRtyu rUpI ghuvaDa doDatA Ave che. jhAkaLA jema kamaLa vanAne naSTa karI nAkhe che, zithila banAvIde che temaja ghaDapaNu pAMca indriyAne vikRta karIne zithila karInAkhe che. khAdhelA viSanI jema te zarIrane jaldI naSTa kare che. patnI paNa gharaDA puruSane A uMTa che * ema mAne che. putra vagere pazu temane tiraskAre che. te thADupaNu temanuM sanmAna karatA nathI. A ghaDapaNanI jvALA zvAsa, kAsarUpI dhumADAthI jIvane vyAkULa karIne je zarIramAM saLagI uThe che tene bhasmIbhUta karI nAkhe che. ghaDapaNa badhI AtAnuM ekamAtra sthAna che. vikarALa agninI javALAonI peThe badhAM sukhAnA temaja manerathAnA mRtyu nAza karanAruM che. mRtyu, ghaDapaNa vagere nA svabhAva vALA A jagata viSemAre have kaI vicAra karavA nathI. mRtyu temaja ghaDapaNa rUpI agninI javALAethI saMtapta thayelA mArAmATete have niSkramaNa eTale ke dIkSAgrahaNa karavI--ja zaraNu bhUta thaze kemake sa`sArarUpI bhaya'kara vanamAM A manuSya zarIra samAdhi rUpI kalpavRkSanuM kSetra che. A viziSTa prakAranA uttama puSparUpI haLathI kheDavAmAM AvyuM che. niSkramaNa ( dIkSA) te vRkSanuM ( kalpavRkSanuM ) khI che. verAgyarUpI * zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 20 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaLanA siMcanathI samAdhirUpI kalpataru utpanna thAya che ane vadhe che vairAgyarUpI pANIne lAvavAmATe sadbhAvanAeArUpI nALI che. jJAna darzana ja tyAM puSpa che. devalekamAMnuM sukha temaja siddhAvasthA prApta jIvane je ananta sukha che teja A badhA phaLone rasa che ! sUtra 12 | (ta re 4 vAsudeve rUlyA ) TakAW--(taUM ) tyAra pachI teNe 2 vAyuve) kRSNa vAsudeve (thAvara pu' giqje tamALe ) sthApatyA putranI A vAta sAMbhaLIne (Ava vacAra) temaNe kahyuM (gu ja revAnucvA ! surativamaNinA je haju sa yu4i. eNA vi deveNa vA dANaveNa vA NivArittae Nannattha apaNo kammakkhaeNa) he devAnupriya ! A mRtyu vagere duratIkamaNIya che. saMsAramAM rahetA prANIne mATe tenuM nivAraNa azakya che. "sUtrakAra ahIM eja arthane spaSTa karatAM kahe che ke subalika eTale ke ananta baLazALI tIrthakara deva athavA te mahAbaLavAna keI deva ke dAnava paNa A mRtyu ghaDapaNa vagere ne dUra karavAnuM sAma dharAvI zakayA nathI phakata Atma saMcita sakaLa karmone kSayaja eka mAtra upAya che ke je A mRtyu, ghaDapaNa vagerenuM nivAraNa karI zake. enA sivAya bIja keI upAya amane dekhAtA nathI (che thAyaarytta chaThTha vAre ga vavANI) kRSNa vAsudevanI A vAta sAMbhaLIne sthApatyA putre temane A pramANe kahyuM (kapha paNa suratimanikA no vahu nA jJAna natha appaNo kammakkhaeNata icchAmi Na devANuppiyA ! annANamicchatta avirai kasAya sAcA sattaLo mUkavAM rattA) e janma jarA (ghaDapaNa) vagere kuratI kamaNIya che, emanothI mukti meLavavAnI subalika deva dAnava paNa sAmarthya dharAvatA nathI. phakta kama-kSaya ja emanI nivRttine upAya che, tyAre he devAnupriya! huM jJAnAvaraNIyanA udayathI janita AtmapariNAmarUpa ajJAnathI saMzaya viparyaya vagerenA mithyA jJAnathI, mithyAtva mehanIyanA udayathI janita tattvArtha azraddhAna rU5 Atma pariNAmathI, athavA to kudeva vageremAM sudeva vagerenI viparItAbhinivezarUpa buddhithI, hiMsA vagere pApanAM sthAnethI, ani. vRtirUpa pariNAmathI, sAvadya kAmamAM pravRttithI krodha, mAna vagere kaSAyathI saMcita karavAmAM AvelA jJAnAvaraNIya vagere nA ATha prakAranA karmone kSaya cAhuM chuM. e sUtra 13 / zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 21 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (raNa che zabda vAyuve) ItyAdi TIkAI--(ta) tyArabAda (se vAyuve) te kRSNa vAsudevane jyAre (thAvakravAre) sthApatyA putre (have yuje tamane) A rIte kahyuM tyAre temaNe (DuMgara purise sarave) kauTuMbika purUSane lAvyA. (sAvittA, have vadhArI ) ane bolAvIne temane kahyuM-(jacha f sevAnuNacA ! vAsavarUpa nayarIe siMghADagatiyagacaukkacaccara jAva hathikhadhavaragayA mahayA mahayA sadeNa DoremALA 2 3ghosaT ) he devAnupriye ! tame jAo ane dvAravatI nagarInA zRMgATaka trika catuSka, catvara vagere mahApamAM, rAjamArgomAM hAthI upara savAra thayelA tame badhA moTA sAde Ama gheSita kare-(ga vastu devANuppiyA ! thAvaccAputte saMsArabhaubvigge bhIe jambhamaraNANa icchai araha o riphUnemika gati kure maLavattA vyaktta) he devAnupriye sAMbhaLe A sthApatyA putra saMsArabhayathI vyAkuLa temaja janma ane mRtyuthI bhayagrasta thaIne ahata ariSTanemi prabhunI pAse muMDita thaIne dIkSAgrahaNa karavAnI IcchA rAkhe che (ta no vaju vALugiyA ! sAcA vA kuvA cA vA tevI vA kumAre vA Isare vA talavarevA koDubiya mADabiya ibbhasedviseNAvaisatyavAhevA thAva jApura pAvaMtanagvati ta aaN ja vApure punALA) te he devAnupriye? je kaI rAjA, yuvarAja, devI, rAjakumAra, Izvara, talavara kauTuMbika, mArkebikaIbhya, zreNI, senApati ke sArthavAha sthApatyA putranI sAthe dIkSA grahaNa karavA cAhe che temanA mATe kRSNa vAsudeva dIkSA svIkAravAni AjJA pradAna kare che. ( gchatAraNa vi ca hai mittAnicANaMcaMdhi nija nAma varamALa parivati ri OM ghora ghoNe kavi ghoti ) dIkSA lenAra kuTuMbIo je temanI dIkSA bAda gamete prakAre duHkhI haze to temanA saMbaMdhI, mitra, jJAti, nijaka saMbaMdhI parijananuM gakSema paNa kRSNa vAsudeva karaze ane bhAvArtha e pramANe che ke je mANase pravajyA grahaNa karaze temanA saMbaMdhI mitra vagerenuM je kartavyatayAyega-alakhyane lAbha, kSema-labdhanuM parirakSaNarUpa kArya thaze-te badhuM kRSNa vAsudeva purU karaze. he devAnupriye ! A ghoSaNAne tame sArI peThe cittamAM dhAraNa kare jethI dvArAvatI nagarInA dareke dareka mANasa zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 22 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudhI A vAta sArI rIte pahoMcI zake tame moTethI duMdubhi vagere rAjAe vagADe ane A vAtanI ghoSaNA karI kRSNa vAsudevanI AjJAne kauTuMbika puruSoe sapramANa mAnIne dvArAvatI nagarImAM tenI ghoSaNA karI. | sUtra 14 (ta thAvazApurasa phuTyAri) TIkAthaM-(taUM' ) tyArabAda (thA vApuraNa majurANa ) sthApatyA putra pratye vizeSa prema hovAne kAraNe (purisa sai) eka hajAra puruSe (niva maLafmag) niSkamaNa (dIkSA ) mATe taiyAra thaI gayA. (Arca ) teo nahAyA, (ta vAraMpavimUri ) badhI jAtanAM ghareNAMothI temane potAnAM zarIra zaNagAryA. (utteAiM 2 punarAgAdiLIsiviyAsuharta mAM pittanA vi6 ) tyAra bAda mitra vagere parijananI sAthe temAMthI dareka dIkSAthI eka hajAra puruSe vahana kare evI pAlakhI upara savAra thaIne (dhAravA puttara aMtti padamU ) sthApatyA putranI pAse Avyo. (taNa che #i vAta purinamaMtiraM padamavamAM pAsa) kRSNavAsudeve jyAre ekahajAra puruSane sthApatAputrane tyAM AvelA joyA (kArittAM joDuM viya purite sadA ) temaNe kauTuMbika puruSane bolAvyA. (sAvittA vavANI) bolAvIne temane hyu. ( jahA mehassa nikkhamaNAbhiseo taheva seyApIehiM pahAvei pahAvittA jAba arahao aridvanemissa chattAicchata paDAgAipaDAga pAsai pAsittA vijjaahRALe vAva pAlittA vicAko pUravo ) jema meghakumArane niSphamaNAbhiSeka thayo temaja jaLathI paripUrNa sapheda pILA kaLaza vaDe temaja cAMdI sonAnA ghaDAo vaDe kRSNavAsudeve dIkSArthI sthApatyA putra temaja tenI sAthenA eka hajAra puruSone abhiSeka karyo. abhiSeka pachI temaNe tene badhAM ghareNAo thI zaNagAryo. zaNagAryA bAda teo puruSa sahastra vAhinI pAlakhI upara sthApatyA putrane besADIne dvArAvatI nagarInI barAbara vacce nA mArge thaIne cAlyA. jatAM jatAM jyAre teoe ahaMta ariSTanemi prabhunA chatra upara chatra Ama traNa uparA uparI chatra, patAkAnI upara patAkAone temaja puruSa samAjane je ane vidyAdharone cAraNa zramane AkAzamAMthI nIce utaratA, temaja jAbhakadene joyA tyAre joIne teo pAlakhI uparathI nIce utarI paDayA 1pa zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (taeNa se kaNhe vAsudeve ityAdi ) // TIkAI--(T) tyArabAda (se je vAyuve) kRSNavAsudeva (thAvarA pu) sthApatyA putrane (puno 3) AgaLa rAkhIne (jheLavArA aTTanemI seLeva ) jyAM ahata ariSTanemi prabhu hatA tyAM gayA. (3AArikattA revaM nava ta ceva bAmaNa0) tyAM jaIne temaNe prabhunI AdakSiNa pradakSiNanI sAthe vaMdanA karI meghakumAre dIkSA vakhate je kaMI karyuM hatuM te badhuM sthApatyA putre paNa karyuM. tyAra bAda sthApatyA putra ariSTanemI prabhunI pAsethI IzAna keNamAM jaIne jAte ja mALA ane ghareNAM utAryA, ( tAre) te vakhate tenI mAtA sthApatyAgAthApanI tyAM hatI. temaNe haMsa jevI svaccha sapheda sADImAM te utArelI mALA ane ghareNAMo vagere laI lIdhAM mALA ene ghareNAM o sADImAM mUkatI vakhate (hAravAridhArakijakuttAvaravANAruM aMuir vinimuM mALI 2 svayaM rANI ) tenI AMkhomAMthI nIkaLatAM AsuMo hAra pANInI dhArA ane chinna muktavaLInI jema satata TapakI rahyA hatAM. Ama AMsubhInI AMkhethI sthApatyAgAthA patnI pitAnA putrane kahevA lAgI-(rUtharva kAyA ! ghaDi yavvaM jAyA! parikkamiyaThava jAyA asmi ca Na aTTe No pamAeyavvaM jAmeva iiaaN kadamUyA sAmeva ritti ghaDiyA) he putra ! saMyamanI sAdhanA mATe tame sadA sAvadha raheje hevatsa ! saMyamanI sAdhanA mATe pratikULa ALasya vagerenA nivAraNa mATe pitAnA zArIrika baLa praskurita karatA rahe je A saMyamanI sAdhanAmAM tame koI paNa vakhate pramAda karatA nahi. A pramANe saMbodhIne sthApatyA patnI tyAMthI pitAne ghera pAchI vaLI. sUtra che 16 che (saraLa che pAvaranA putte) ItyAdi che TIkAI-() tyArabAda te thAvajApu) sthApatyA putra (TREhiM saddhi sacava vaMvamudi so re ) dIkSA pAmelA eka hajAra puruSanI sAthe potAnA vALanuM pAMca muThI luMcana karyuM. (kAva varaNA) anera zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravajita thaIne teNe eka hajAra puruSanI sAthe ariSTanemi prabhunI sAme paMca mahAvratanuM uccAraNa karyuM. A rIte te sthApatyA putra dravya ane bhAvanI apekSAe anagAra avasthApanna thaI gayA. A vAta (taNa je chAvaravA, mAre kag) A pade vaDe prakaTa karavAmAM AvI che teo kevA aNagAra thayA te nIcenA sUtrathI batAve che (uriyA samig, mArA samig, jJAva ) IsamitithI yukta thaI gayA. eTale ke IpaNa jIvane virAdhanA (kaSTa) thAya nahi evI rIte jatanathI cAlavA lAgyA. te bhASAsamiti vagere samitithI yukta thaI gayA. thAvata zabdathI (grefmag, mAyALamaMdAmanivavAmig, 3ranAra pAsavA herasTa rajIsaMvALavararAvaLayA miNa) A samitio vagerenuM grahaNa thayuM che. nirdoSa bhikSA svIkAravI eSaNuM-samiti che bhaDAmatrAdi upakaraNonA AdAna eTale grahaNamAM ane nikSepaNa mUkavAmAM upayoga pUrvaka-pravRtti thavI te bhAMDAmatrA nikSepaNa samiti che, temaja baMne kALamAM prati lekhanA karavI A cethI samiti che uccAra, prasavaNa zleSma, jala, ziMghANa emanuM pariSThAvana karavAmAM zAstramAM kahyA mujaba pravRtti karavI A uccAra prasavaNa zleSma jala ziMghANa pariThApanikA samiti che. A samitithI paNa teo yukta hatA A rIte sthApatyA nagAra manaH samitithI, vacana samitithI, kAya samitithI, managuNithI kAyaguNithI yukta thayA. te IndriyanI asata viSayomAM pravRttinA nivartanathI guptendriya thayA. te mana vacana ane kAya (zarIra) thI pUrNa brahmacaryanuM pAlana karanAra hovA badala guma-brahmacArI thayA. te saMpUrNa rIte krodha-kaSAya vagara hevA badala akrodha mAna kaSAyanA abhAvathI amAna, mAyA kaSAyanA abhAvathI amAya, lAbha-kaSAyanA abhAvathI alabha pariNativALA thayA. eTalA mATe ja te zAMta, prazAMta prazamabhAva saMpanna, temaja upazAMta kaSAya nA kAraNethI varjita thayA-parinivRta thayA-mana, vacana ane kAyAe traNa yuganA zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 25 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMtApathI rahita thayA anAsava-hiMsA vagere pApakAyAthI rahita thayA, mamatA bhAvathI rahita thayA, akiMcana thayA, temaja dravya ne bhAvanA parigrahathI mukta thayA, sneharahita thayA, nirupalepa thayA, dravya ne bhAva lepathI rahita thayA, teya (pANI) rUpa neha vagara hovAne kAraNe te kAMsyapAtranI jema mukta toya "thayA. rAganA saMbaMdha thI rahita levA badala te zaMkhanI jema nirmaLa thayA. sarva dezamAM vihAra karanAra hovAthI te jIvanI jema apratihata gativALA (jenI gati kayAMya rokAya nahi ke evA ) thayA. niraticAra saMyama ne pALanArA hovAthI te zuddha senAnI jema jAta rUpa thayA, deza, gAma vagere nA AlaMbana thI rahita levA badala te AkAzanI peThe nirAlaMba thayAM, arIsAnI jema nirmaLa svabhAvanA hovAthI te "prakaTa svabhAva" vALA thayA, kSetra vageremAM pratibaMdha vagaranA hovAthI te pavananI jema aprati baddha vihArI thayA, kaSAye. nA upazamanathI zarada RtunA pANInI jema te svaccha hRdayavALA thayA, bhega vilAsa rUpa lepathI rahita hovAthI puSkara kamaLapatra nI jema nipalepa thayA kAcabAnI jema te pitAnI indriyane gupta karanAra hovAthI guptendriya thayA. kevaLa pitAnA AtmAne ja avalaMba ApanAra hovAthI te geMDA hAthInA viSANa (zIMgaDA) nI jema eka jAta thayA. saMnidhi vagara hovAthI pakSI nI jema te vipramukta thayA. bhAraMDapakSInI jema te apramatta (mada vagara) rahevA lAgyA, A bhAkhaMDa pakSI eka peTa vALAM hoya che. temanI Doka pRthapha hoya che. anya phaLa bhakSI hoya che temaja be jIva hoya che. te hamezAM cakitacitta rahe che. te sthApatyA putra karmanA zatrune parAjita karavA mATe daDha utsAha saMpanna hovAthI kuMjara (hAthI) nI jema zUra thayA. zubha pariNAmothI sakta hovAthI te caMdramaMDaLa nI jema saumya lezyA vALA thayA. bIjA jIvone zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 2 6 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bha pamADanAra tejathI yukta hevAthI te sUryanI peThe dIpta teja vALA thayA. udAra hatA tethI sAgaranI jema temanuM haiyuM gaMbhIra thaI gayuM. parISaha ane upasargonA AkarA prahArothI paNa te vicalita thatA nahi tethI sumeru parvata nI jema te aprakaMpa thayA. svIkArelA kartavyanA bhArane cheka sudhI pAra laI javA mATe te baLada nI jema savizeSa zakti zALI thayA. upasarga rUpI haraNe thI parAjita na thavAthI te siMhanI peThe dudharSa thayA. ThaMDI, garamI vagere badhuM sahana karavAthI te vasuMdharA ( pRthivI) nI jema sarva saparza thayA. te je lezyA vagerenI siddhi yukta hovAthI te saLagatA agni nI jema savizeSa tejathI prakAzita thayA. sthApatyA putra pratibaMdha rahita thayAM A pratibaMdha dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI apekSAe cAra prakArane che. dravyanI apekSAe sacitta, acitta temaja mizra vastuomAM, kSetranI daSTie gAma, nagara, araNya (vana ) vageremAM, kALanI apekSAe samaya AvalikA vageremAM, bhAvanI dRSTie kodha, bhaya temaja hAsya vageremAM te sthApatyA putrane keIpaNa jAtane pratibaMdha haTe nahiM tenA mATe te tRNa, maNi, lekha ( mArInuM DhekuM ) ane kAMcana (senuM ) A badhAM sarakhAM ja hatAM. sukha duHkha baMne sarakhAM hatAM. iha loka ane paralekathI te apratibaddha ( svataMtra ) hatA. jIvitAzaMsA temaja maraNazaMsAthI te rahita thayA. saMsAranA viSayothI rahita thaIne karmonA vinAzamAMja teo puruSArtha saMlagna hatA. A pramANe te sthApatyA putra samiti vagerethI samita thaIne muktimArgamAM sAvadhAna thaIne vicaraNa karavA lAgyA. (ta re jAvAputte arahao aridvanemissa tahArUvANa therANa aMtie sAmAiyamAiyAI codasa punnArUM ) dhIme dhIme sthApatyA-putra anagAre ariSTanemi prabhunI pAse thI temaja tathArUpa sthavironI pAsethI sAmayika vagere caudapUrvenuM adhyayana paNa karyuM. (vadUSiAra rathe viTTa) adhyayana karyA bAda sthApatyA putre caturtha bhakta vagere tapasyAthI pitAnA AtmAne bhAvita karyo zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAvata' zabdathI ukta artha ne saMgraha thaye che. (tagi re aff thAvaccAputtarasa aNagArassa ta inbhAiya aNagArasahassa sIsattAe dalayaDa ) tyAra pachI ahaMta ariSTanemi prabhue anagAra rathApatyA putrane temanI sAthe AvelA ane pratrajyA grahaNa karelA Ibhya, zreSThI senApati vagere anagAra sahastra ne ziSya rUpe ApyA (ta re vAvavAajaya cArUM ni: vaM kaMsa) tyAra bAda sthApatyA putre kaI vakhata ahaMta ariSTanemi prabhune vaMdana temaja namaskAra karyA (vaMhi namaMpittAM gvaM racAtI) vadana ane namaskAra karIne temaNe temane vinatI karI-(pharachAni naM mare. bhedi abbhaNanAye samANe sahasseNa aNagAreNa saddhi bahiyA jaNavayavihAra viharitae) he bhadaMta ! tamArI AjJA thAya te huM eka hajAra anagArI nI sAthe karAvatI nagarInI bahAra janapada vihAra karavA cAhuM chuM. (sAsu devAgiyA ! tA se thAvacca aNagArasaMhasseNa saddhiM teNa urAle Na uggeNa payattaNa paggahieNa ciA nAvaviER vidA) prabhue tene kahyuM- hedevAnupriya sukhethI vihAra kare. A rIte sthApatyA putre AjJA meLavIne SajIvanikAyanA rakSaNamAM sadA taiyAra hovAthI udAra, parISaha ane upasargone sahana karavAthI ugra, yatanA pradhAna hovAthI, prayatna ane bhagavAnanI AjJA pradhAna rUpathI svIkAravAthI pragRhIta evA eka hajAra zinI sAthe tyAM thI bahAranA dezamAM vihAra karyo. sU-17 zailakarAjakA varNana teNa kAleNaM teNaM samaeNaM ityAdi / TIkAI-vena phrAphrena sena samar) te kALe ane te samaye (4ry nA nA sthA) zailaka pura nAme nagara hatuM. (kumunimAne vAge re cA parAvarU jevI kuMvara kumAre gujarAyA) tyAM subhUmi bhAga nAme udyAna hatuM zilaka puranA rAjAnuM nAma zailaka hatuM. padmAvatI tenI paTarANa hatI. maMDUka nAme te rAjAne yuvarAja hate. (tarata kAraNa jaMthar SAmovANA raMpattinA hatyA) A zailaka rAjAne pAMthaka pramukha pAMcase maMtrIo hatA. (utpattiyAe veNaiyAe kammiyAe pariNAmiyAe ubaveyA rajjara vitayaMti) mA zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 28 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhA matrIe autpattikI, vaiyikI, kAlmikI ane pariNAmikI A rIte cAra jAtanI buddhithI rAjyanuM rakSaNa temaja saMvaCnanuM kAma karatA hatA, thAvarAputte lejaLapurI samosaa) vihAra karatAM karatAM sthApatyA putra zailagapuramAM AvyA.( rAyAziLane dhammA ) sthApatyAM putra anagAranuM Agamana sAMbhaLIne zailaka rAjA peAtAnA nagarathI nIkaLyA ane sthApatyAputra anagAranI pAse pahoMcyA. tyAM paheAMcIne temaNe temane vidhipUrvaka vana ane namaskAra karyo. vaMdanA ane namaskAra karIne teo ucitasthAne besI gayA. sthApatyAputra anagAre zretracAritra lakSaNavALI dharmakathAnA upadeza ApyA. ( dharma' yojavA naphAnuM devALuvicA NaM ate bahave uggA bhogA jAva caitA hiranna' jAva patraitA, tahA ahaM No saMnnArNama garla ) dha kathA sAMbhaLIne zailaka rAjAe sthApatyA anagArane vinati karI- he bhadata ! Apa devAnupriyanI pAsethI jema A aneka ugna. vaMzIya bhAgavaMzIya rAjAe e dravya vagere badhuM tyAgIne bhAgavatI dIkSA svIkArI che tema huM dIkSA svIkArI zakuM tema nathI, rAjya vagere tyajIne pratrajayA grahaNa karavA mATe huM asamartha chuM. ( anta' revAlviyAnaM 'sid paMcANuvvaiyaM jAva samaNovAsae jAva ahigayajovAjIve jAva ahA prinvidhi' to mahi' plAAM AvemALe viharaka) huM phakata devAnupriyanI pAsethI pAMca aNuvratAne svIkAMrIne zramaNeApAsaka thavA cAhu chuM. ahIM yAvat zabdathI sAta zikSA tAnuM grahaNa thayuM che. khAra vratarUpa je zrAvakadhama che tene svIkAravA cAhu chu... A rIte zailaka rAjAe pAtAnI IcchA sthApatyAputranI sAme prakaTa karI. zailakarAjAnI A jAtanIIcchA jANIne sthApatyAputra anagAre temane kahyuM--hai devAnupriya ! yathAsukha eTale ke jemAM tamane zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 29 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukha thAya tema kare. A pramANe sthApatyA anagArathI AjJApita thayelA zailaka rAjAe bAra prakAranA gRhastha dharmo svIkAryA ane teo zrama pAsaka thayA. zramaNe pAsakenA dharmonuM savistara varNana ame upAsakadazAMgasUtranI agAra dharma saMjIvanI nAmanI TIkAmAM karyuM che. jijJAsu jana temAMthI jANI zake che. jIva ane ajIvanA svarUpa viSenuM jJAna paNa zilaka rAjAne thaI gayuM. aneka jAtanI tapasyAo teo karavA lAgyA. A rIte yathAparigrahIta tapa karmo vaDe pitAnI jAtane bhAvita karatA rahevA lAgyA. ( paMcanAmolla vaMvamaMtiyA maLavArA nAthA thAva sApu vahivA kAvihAra vihArU ) rAjAnA pathaka pramukha pAMcase maMtrI hatA teo paNa zramaNopAsaka temaja bAra vrata dhArI thaI gayA. tyAra bAda sthApatyA putra anagAra zailakapura nagarathI bahAra bIjA janapadamAM vihAra karavA mATe nIkaLI paDayA. e sUtra 18 ! sudarzana seThakA varNana teNa kAleNaM veNaM samaeNaM ityAdi / TIkArtha-(sef seoi tef agri) te kALe ane te samaye (sogaMdhivA nAma nAro hotho) sauga dhikA nAme nagarI hatI. (vanno) aupapAtika sUtramAM je pramANe caMpAnagarInuM varNana karavAmAM AvyuM che te pramANe ja ahIM paNa jANI levuM joIe, (nIhA kadanA) A nagarImAM eka udyAna hatuM jenuM nAma nAlAka hatuM. (vanno) pahelAMnI jema A udyAnanuM varNana paNa jANI levuM joIe. (tathai no vicAra navarI suraMge nA nATTI parivAru, za kava ramUha) te saugaMdhikA nagarImAM sudarzana nAme nagara zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 30 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha rahetA hatA. te khUbaja azva saMpanna ane aparibhUta hateA. koI paNa vyakti temanA tiraskAra na karI zakatI hatI. ( tenuM jAheba' sena samaLa puNa nAma'. vaniAcaN dothA) te kALe ane te samaye eka zuka nAme paritrA jaka hatA. (vruitteya, najIvaiya, sAmaveya, athavaLaveya, sadgitaMta che, saMgha samae laTThe paMcajamapa' caniyamajutta soyamUlagaM dasappayAraparivvAyagadhammaM kSaNadhammaM ca soyadhammaM ca titthAbhiseya ca AghavemANe paNNavemANe dhaaurttvtthpavatir ) te Rgveda, yajuveda, sAmaveda, athaveda temaja SaSThita tramAM kuzaLa hatA, nipuNa hatA. sAMkhyasiddhAntamAM kahelA badhA tattvAnA te jANunAra hatA, te pAMca yama temaja pAMca niyama thI yukta hatA. te zaucamUlaka daza jAtanA paritrAjaka dharmanA, dAnarUpa dharmanA zaucarUpa dharmanA tIrthAbhiSeka (tI snAna ) ne upadeza ApatA hatA. ane peAtAnA dharmanA pracAra karatA hetA. ahiMsA, satya asteya, brahmacarya ane parigraha e pAMca ' yama che zauca, satASa, tapa, svAdhyAya, IzvarapraNidhAna e pAMca niyame che. mATI ane pANIthI zuddha karavu te zauca kahevAya che. gaMgA vagere tItha jaLAmAM nAhavuM te tIrthobhiSeka kahevAya che. A yama niyamenuM AkhyA vacana temaja prarUpaNA karatA te zuka parivrAjaka airika (geruA) vastro paheratA hateA. eTale ke geru cIragelA vastro ja te paheratA hate. (tir 3 hiya, datta, iz2aca sapa vittayakesarIhatthagae parivtrAyagasahasseNaM saddhiM saMparivuDe jeNeva sogaMdhiyA sacarI neLeva --icaLAvata teLeva lavAjaOrU ) mana, vacana ane kAya A traNa IMDAnA rijJAna mATe te daMDatraya (traNudaDa) dhAraNa karatA hateA. kamaMDaLu chatra, trikASTikA, aMkuza tAMbAnI vIMTI ane cIvarakhaMDa A badhAM tenA hAtha mAM hatAM. eka hajAra sAdhue tenI sAthe hatA. te krUratA karatA jyAM saugadhikAnagarI hatI ane jyAM parivrAjakonA Azrama hatA tyAM Azai. ( uvAgacchittA parivtrAyagAvasaha si bhaMDaganikkheva karei, karitA saMkha samaNeNa vALa AvemALe niph ) te paritrAjakAnA AzramamAM pahoMcIne tene potAnI badhI vastue mUkI dIdhI ane tyAM sAMkhyasiddhAntane anusarIne peAtAnA dharmane pracAra karatA rahevA lAgyA ( taLa soLaMdhicAlu nacarIt viSayALatiASA2tu dugaLo bannamannalla vamAlaklR ) tyAramAda saugadhikA nagarImAM zraMgATaka, trika, catuSTa catvara ane rAjamAmAM ghaNA mANase A rIte vAta karavA lAgyA-( jJa vadhu purvANa k phvamANva nir) mitrA ! ApaNI A nagarImAM zuka nAme eka parivrAjaka hamaNAM ja Avye che. sAMkhyasiddhAMta anusAra te potAnI pravRttie Acara tA parivAjaka AzramamAM rAkAA che. A vAtanI jANu thatAM ja ( parikSA zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 31 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niggavA, sudaMsaNo niggae taeNa se sue parivvAyae tIse parisAe sudasaNassa ja ahiM ra vahUnuM saMllA gharme ripha) nAgarIkenI pariSada tenI pAse javA pita pitAne gherathI nikaLI. sudarzana paNa potanA gherathI tyAM javA mATe bahAra nIkaLe. tyAra pachI zuka parivrAja ke upasthita thayelI nagarIke nI pariSada sudarzana temaja bIjA ekaThA thayelA mANasonI sAme sAMkhyadharma ne upadeza Ape. upadeza ApatAM zuka parivrAjake A pramANe kahyuM (ga raNachu suvaMsa karuM to jaze 10 ) he sudarzana ! amAre dharma zaucamUlaka prajJapta thayela che. (reviya to duvid goLa) zaucanA be prakAra che. (vo mAroha 2) 1, dravya zauca, 2, bhAva zauca. (lavaNa 2 umadiyAha 2) pANI ane mATIthI dravya zauca thAya che. (mAroha me 2 mahiM ) bhAva zauca darbha ane maMtro vaDe thAya che. (ne banne devANuppiyA ? kiM ci asui bhavai ta savva sajjo puDhavIe Asippai, tao pachI suna rAribA pATina) he devAnupriya ! amArA hAtha, paga kamaM. DachuM vagere apavitra thaI jAya che te pahelAM tene navIna mATIthI ame uTakI e chIe. ane tyAra pachI zuddha pANI thI sApha karI laIe chIe. (to ta asuI suI bhavada evaM khalu jIvA jalAbhiseya pUyappANe aviggheNa saggaM ati ) e pramANe te apavitra padArtha pavitra thaI jAya che. A rIte jIva paNa pANIthI snAna karIne pavitrAtmA thaIne satvare kaI paNa jAtanA aTa. kAva ke muzkelI vagara svarge pahoMcI jAya che. (ta suNe surata aMtig va sojA 6 suca ati roya dharma jiug) a rIte te sudarzana nagara zeTha zukanI pAsethI dharmanu zramaNa karIne khUbaja harSa pAmyA ane tenI pAsethI temaNe zauca mUlaka dharma svIkAryo (brijJA vaDyiA vipuleNaM asaNapANakhAimasAimeNa vatthaparigaheNa parilAbhe mANe jAva vih(3) zauca mUlaka dharma svIkArIne temaNe zuka parivajakane azana, pAna, khAdya ane svAdya rUpa cAre prakAranA AhAre temaja vastro apane lAbhAnvita karyo ane sanmAna karyuM. (tapanuM re ghavAyo zopiyAgo rANIno nitA46, nijAjIirA vahiyA raLavavavihAra vihArU) tyAra pachI zuka parivrAjaka saugaMdhikA nagarIthI bahAranA bIjA deza tarapha vihAra karavA nIkaLyA sU01 zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 32 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teNa kAleNa teNa samaeNa ityAdi // TIkAI-(te ane te samagr') te kALe ane te samaye teja saugaM. dhikA nagarImAM vihAra karatAM (thAvaraNA puraNa samosara) sthApatyA putra anagAra AvyA (parikSA niyA turaMtaLo vi nAmo) sthApatyA putrane AvavAnI jANa thatA ja saugaMdhikA nagarIne nAgarike temane vaMdana karavA nIkaLI paDyA sudarzana zeTha paNa temane vaMdana karavA nIkaLyA. (thAvarApu , namaMsa caMtitA, namaMtijJA pUrva kacAsa) tyAM pahoMcIne temaNe sthApatyA putra anagAra nA vacanathI stuti karIne vaMdana karyA temaja kAyAthI namIne temane namaskAra karyA. vaMdana ane namaskAra karIne sudarzana zeThe temane vinaMtI karI (tui T kUra ne jannatte) he bhagavAna! ApanA dharmanA mULabhUta siddhAnta zuM che. (tAdi thAvApura saraMsaLeof ga samAne gvaM vANI) sudarzana zeThanA A praznane sAMbhaLIne rathApatyA putra anagAre javAbamAM temane kahyuM ( suvaMja kaM vijANe ime patra) he sudarzana ! amArA dharmane AdhAra vinaya mUlaka che. durgatimAM jatA prANIone je aTakAve che ane zubhasthAnamAM temane laI jAya che te dharma-AcAra kahevAya che. samasta kalezane utpanna karanAra ATha prakAranA karmone je nAza kare che tenuM nAma vinaya " che. evuM ja vinaya cAritra rUpa anuSThAna vizeSa che A vinaya ja dharmanuM mULa kAraNa che kahyuM che ke jenA vaDe jIva jaladI kamene nAza kare che temaja apavarga (mokSa) rUpI vRkSanuM je mULa che te vinaya" ja che Avo vinaya cAritra rUpa ja gaNAya che (je vira viIT suvi vvm) te vinaya nA paNa be prakAra kahevAmAM AvyA che. ( 7 ) te prakAre A pramANe che ( raviNa ravi) 1, AgAra vinaya, 2, anagAra vinaya A banne vinayanA prakAre cAritra gata vinayane anulakSIne ja karavAmAM AvyA che jyAre vinaya zabdano artha "vinItatAM (namratA) thAya che tyAre dravyanI apekSAe nagnatA temaja bhAvanI apekSAe paNa nagnatA A rIte paNa tenA be bheda thAya che (tarI che ke te sAviLA re je rattAri bagvacAruM satta sivAyacAruM, zukravAranavAradimAgo ) AgAra vinaya pAMca aNu vrata sAta zikSAvrata temaja agiyAra upAsaka pratimA rUpa che. A viSe savistara mAhitI upAsaka dazAMgasUtranI agAradharma saMjIvanI TIkAmAM Ape lI che jijJAsu janoe tyAMthI jANI levuM joIe. vizeSa kevaLa eTaluM ja che ke tyAM jevIsamA tIrthaMkara zrI mahAvIra svAmInuM zAsana hovAthI Ananda gAthApatnInA varNanamAM pAMca aNuvrata ane pAMca mahAvrata kahelAM che. paraMtu ahIM bAvIsamAM tIrthakara zrI ariSTanemI bhagavAnanA AsanamAM cethAvatane zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 0ra 33 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamAM parigraha viramaNa vratamAM antabhAva hevAthI "jAgasitmo dha" e vacanathI cAra aNuvrata ane cAramahAvrata kahayAM che. (taratha ? te maLari vinA te naM rAribAvacAruM ) A rIte ja anagAra vinaya paNa cAra mahAvrata rUpa che. jemake (saravALo ghaNArUvAcALo veramAM sannATo murAvAyA veramaNaM savvAo adinnadANAo veramaNaM savvAo pariggahAo veramaNaM savvAo rAi mobALo veramavi SAva nidosaNAmo mari) sakaLa prANAtipAtathI viramavuM sakaLa mRSAvAda (asatyabhASaNa) thI viramavuM, sakaLa adattAdAnathI viramavuM, ane sakaLa parigrahathI viramavuM A cAra jAtanA mahAvrata rUpa che. rAtri bhejanathI viramavuM yAvata mithyAdarzana zalyathI viramita thavuM, (ravi pannavaLe vArasamidhurimALo ) dazavidha pratyAkhyAnarUpa ane bAra pratimArUpa cha.( icceeNaM duviheNaM viNayabhUlaeNaM dhammeNaM aNuputraveNaM adR kammapagaDIo khavettA ropANA mavaMti ) A rIte vinayanA baMne prakAro je dharmanAM mULa che evA dharmanI ArAdhanA karavAthI jIva dhIme dhIme anukrame karmonI ATha jAtanI prakRtione nAza karIne lekanA agrabhAge sthAna prApta kare che, teo siddhapadane bhegavanAra thAya che, -20 / taof thAvA pu" tyAra ! TIkAI-(taLa thAvazApu) (suvaMzai g) A rIte upadeza AvatA sthApatyA putra anagAre pharI, (suraMta ghauM) sudarzanane saMbodhatA kahyuM-(tumeoi tuTuM, taLA ! jiM mUruM thame va) he sudarzana tamArA dharmanuM mULa zuM prajJapta thayuM che? (ahIM tevA prayA ! sacaNUke ghane patte) javAba ApatAM sudarzane kahyuM "he devAnapriya ! mArA dharmanuM mULa zauca (pavitratA) che." eTaleke mAre dharma zauca mUlaka che. (Ava ja chati) "yAvat svargamAM pahoMce che " sudarzananA kathanamAM ahIM sudhI levuM joIe. jema "o vira to suvihe pate taM kadA zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 34 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ davvasoe ya bhAvasoe ya ,, ahIMthI " evaM khalu jIvA jalAbhiseyapUyappANo ati vega '' ahI sudhI sudarzananuM kathana samajavuM joie. ( tI thAvA putte pura'sAM vaMvacAlI) A rIte sudananI zauca mUlaka dhaviSenI vAta sAMbhaLIne sthApatyA putra anagAre temane A pramANe kahyuM-( yu kaLA ! te jJA nAmae kei purise egaM mahaM ruhirakathaM vatthaM ruhireNa caiva dhovejjA taraNaM sudaMsaNA ? tassa ruhirakayassa vatthassa ruhireNaM ceva pakkhAlijjamANassa asthikAi sohI 1 ) he sudana ! kei puruSa leAhIbhInuM meATu lUgaDu leAhIthI ja sAph karatA te leAhIthI sApha kareluM lUgaDu' zuM zuddha thaze ! (Lo phaLadre samadre ) jema lehI bhInuM lUgaDuM lAhIthI svaccha thAya ja nahi A vAta prAmANika buddhithI game tene karIetA paNa mAnya thAya ja nahi ( vAmeya musaLA ? tuSi vALAvALa nAnamicchAyu jJaLapaheAM nasthi lohI) te rIte sudarzana ! tArI paNa prANAtipAta thI ke yAvat mithyAdarzana zalyathI zuddhi thatI ja nathI. jema ke lAhIthI kharaDAelA lUgaDAnI zuddhi lehI vaDe ja thatI nathI. ( suTsanA ? le jahA NAmae kei purise egaM mahaM ruhirakayavatthaM sajjiyAkhAreNaM aNuliMpai, aNurlipittA paNa Aruhei, AruhittA unhe gAi, gAhittA tao pacchA suddheNaM vAriNA dhovejjA se NUNaM sudaMsaNA ! tassa ruhirakayarasa vatthassa sajjiyAkhAreNaM alittassa payaNaM Aruhiyassa UnhaM gAhiyassa suddheNaM suddheNaM vaarinnaapkkhaajinnamALaAE sophI maTM ) huM sudR`na ! leAhIthI kharaDAyelA lUgaDAnI zuddhi A pramANe thAya jema ke sau pahelAM leAhIbhInA vasrane mANasa sAjIkhAra nA pANImAM bheLIne mATInA vAsaNamAM mUkIne tene cUlA upara caDhAve che ane nIce agni prakaTAvIne tene UnuM kare che ane tyAra bAda lUgaDAne zuddha pANIthI sApha karI nAkhe che te te nizcita paNe sAjIkhAramAM kheALavAthI zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 35 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ,, cUlA upara caDhAvIne garama, karavAthI temaja zuddha pANIthI sApha karavA thI svaccha thai jAya ke nahi ( tA mavad ) sudarzane javAkhamAM kahyuM ' svaccha thaI jAyache, " ( Ametra putra vaLA ! amhevi vALA vAcave maLeAM nAva micchA esaLasave maLenuM asthisophI) te A pramANe ja prANAtipAta viramaNAthI yAvat mithyAdarzana zalyanA viramaNathI zuddhi thAya che. eTale ke emanAthI AtmA pavitra thAya che. (jJaddA vA tasaciAE vacaraNa jJAva mudde vALiA valAchinnamALaAE asthi sauddI) jema ke leAhIbhInAM lUgaDAM sAjIkhAra temaja zuddha pANIthI zuddha thai jAya che. ( tAM te susaLe saMyuddhe thAyaSyAputta jaMtu samasarU, vRttiA namaMttitA vaeN vacArI ) A rIte upadeza apAelA sudarzana zeThe sthApatyAputra anagarane vinaMtI karatAM kahyuM : 'he bhagavAna ! zrutacAritra rUpa dharma nA ArAdhaka tamane dhanya che. " A rIte kahIne temane vaMdana temaja namaskAra karyA. vaMdanA ane namaskAra karIne temaNe sthApatyAputra anagArane vina`ti karI - ( icchAmi NaM bhaMte ! dhammaM khoccA jANittae jAva samaNovAsae jAe ahigynIvAsIne lAva dilhAmemALe vi) he bhadaMta ! vinayamUlaka zrutacAritra rUpa dharmonI vAta sAMbhaLIne huM have jIva, puNya, pApa, Asava, saMvara, nirjarA, khaMdha ane mekSa A A tattvane spaSTa rUpe samajavAnI icchA rAkhu chuM. A pramANe sthApatyAputra anagAra nA mADhethI A badhAM chatra ajIva vagere tattva viSe sAMbhaLIne zeTha zrAvaka dharma svIkArIne zramaNeApAsaka thaI gayA. zramaNeApAsaka thaIne zeThe sthApatyAputra anagArane AhAra vagere apIne satkAra karyAM sanmAna karyuM. zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 36 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A ukta daSTAnta daSTAtika rUpe A rIte samajavuM joIe-A AtmA vastra rUpe che. prANAtipAta vagere aDhAra pApasthAne lehInI jema che. emanAthI AtmA malina thaI rahyo che sAjIkhAranA rUpamAM samyakatva che, jyAre AtmA samyakatva rUpa sAjIkhArathI anulipta thAya che ane pitAnA zarIra rUpI vAsaNane jinaka95 temaja sthAvirakalparUpa pacana sthAna (cUlA) upara mUke che tapa rUpa agni vaDe zarIra rUpI vAsaNane tapAve che tyAre te svaccha darpaNa nA rUpamAM prakAzita thAya che. AtmAnI zuddhine A kevaLa ekaja mAge che ke jenAthI Atmazuddhi cakakasa paNe saMbhavita thAya che. enA sivAya bIjA koI upAyathI Atma-zuddhi thavI asaMbhavita che je prANAtipAta vageremAM lIna thayelA che zuddhine mATe mATI ane pANIne upa ga kare che, ane temanAthI Atmazuddhi mAne che-gaMgA vagere tIrtha sthAnomAM snAna karavAthI pApa naSTa thAya che ema mAne che temanA pratye jIva ane ajavanA ravarUpane jANanArA vidvAne sadaya thaIne kahe che-juo te kharA, ajJAnane A ke prabaLa mahimA che ? ke jeo prANAtipAta vagerenA sevanathI janita jJAnAvaraNIya vagere ATha prakAranA karma rUpI jaLane hamezAM levAnuM lepane saMgrahavAmAM lIna thayelA e cha pharI teja prANAtipAta vagerenA sevanathI pitAnI zuddhi Icche che. sUtra " 21 " ( 'tao tarapha sutharsa " phUlyA ! TIkArtha (ta ) tyAra bAda (taraNa ) zuka parivrAjake jyAre (rUmIne samALA) A vAta sAMbhaLIne sudarzana zeTha zramaNopAsaka thaI gayA che, tyAre (baravAjo kSattitha nAva samunnitthA) tenA manamAM vicAra kuryo-(gvaM suvaMmLa rocakUruM ghara vizvanA vijayakU ghane vine) ke sudarzana zeThe zauca mUlaka dharma tyajIne vinaya mUlaka dharma svIkAryo che (taM te vastu mama savaMamta vidri vAraMg go soyamUvaeN dhame bAvaraNa) te have mAre sudarzananI vinaya mUlaka dharma uparathI zraddhA maTA zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 37 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DIne pharI zauca mUlaka dhamapratye tenI zraddhA jamAvavI joie. ( ftta karyuM va saMvede) A rIte manamAM vicAra karIne teNe pahelAMnI jema tene samajAvavAnA vicAra karyo (saMvattiA pavAcAsastheLI saddhi meLetra sogaMdhiyA sUcavI negeva rikvAyAvara, teLeva vALaDr ) vicAra karIne te pharI eka sahasa parivrAjakAnI sAthe jyAM te saugadhikA nagarI ane temAM paNa jyAM parivrAja kAzrama hatA tyAM AvyA. ( 3gAcchittA vicAvala`pti maMnisplena kare) AvIne teNe peAtAnI badhI vastue tyAM mUkI. (kttiA dhattagasthaparikSita virahavRdghimALendisaddhi saMyuike vAyA saddAmo pattinitvamarUM ) mUkIne te nairikadhAtuthI raMgAelAM vastro paherIne thADA parivrAjakane sAthe laIne AzramanI bAra nIkaLyA. ( paddhinilamittA soLaMdhiyAd nIr mA moLa negeva sur'saLanna niSe lebena dhruva saLe teLavavA jIrU ) bahAra nIkaLIne saugadhikA nagarInI kharAbara vacce thaIne jyAM sudarzananuM ghara 'ane temAM paNa jyAM sudana hatA tyAM gayA. ( taLa se musaLe te puruM jJamAnaM sar ) sudarzane paNa parivrAjakane AvatA joyA. ( pazcittA no amuo6, no vastu. jIr, no mADhAra, no cALA, no vaMva, suSiLIN saMciTTu) paratu joi ne te ubhA thayA nahi, svAgata mATe tenI sAme gayA nahi, tene Adara ApyA nahiM, tenA AgamananI temaNe sarAhanA karI nahiM, tenI stuti pazu karI nahi phkta teo cupacApa pAtAnI jagyAe besI ja rahyA. ( tattva che sue parivvAyae sudaMsaNaM aNavbhuTThiyaM0 pAsittA evaM vayAsI ) zu parivrAjake zeThane satkAra mATe peAtAnI sAme nahIM AvatAM joine kahyuM-(tuma naM sudaMsaNA ! annayA mama ejjamANaM pAsittA abbhuTThesi jAva vadasi iyANi sudaMsaNA ! tumaM mamaM ejjamANaM pAsittA jAva No vaMdasi taM kassa tume susaNA krameyAttvaviLayamUle dharmo himne ) he sudana ! pahelAM tuM game tyAre mane AvatAM jotA tyAre svAgata mATe ubhA thatA ane sAme AvIne vaMdana vigere karatA hatA paNa atyAre mane joine tuM ubhA thayA nathI temaja te' mane vaMdana pazu karyAM nathI. huM sudana ! te A kevAprakAranA vinayamULaka dharma svIkArya che ? (taNaM se sudaMsaNe sukeNaM parivvAyae NaM evaM putte samANe AsaNAo abbhuTThei abhuTThittA caha. muyaM viAcamAM vaM cAlI ) zuka parivrAjakanI vAta sAMbhaLIne sudana peAtAnA sthAnethI ubhA thayA ane UbhA thaine banne hAthanI aMjalIne mastake mUkIne tene kahyuM-(vaM ravajI levAnuNviyA ! bAibo addhinemila aMtetrAsI thAvadarAputta nAmaMgaLavAre gAya rUmALaC Ava nIjAtoC innA virU ) he devAnupriya ! zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 38 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahata ariSTanemi prabhunA aMtevAsI ( ziSya) sthApatyA putra nAmanA anagAra muni paraMparAne anusaratA eka gAmathI bIje gAma vihAra karatA saugaMdhikA nagarImAM sukhethI AvyA. ane hamaNAM nIlAzeka udyAnamAM utaryA che. (ta jo vaMti vinAmU dha rivarane) temanI pAse meM sArI peThe samajIne vinaya mUlaka dharma svIkAryo che. tAtparya e che ke huM paNa temane vaMdana karavA gayA hatA temanA zrImukhathI meM dharmakathA sAMbhaLI. mane temanA siddhAte nirdoSa temaja zAstra sammata lAgyA. ethI meM temanI pAsethI A dharma svIkAryo che. sUtra 22 ! tae re suNa rUcAri" TIkArtha (ta) tyAra bAda (se mura) zuka (risAyaNa) parivrAjake (suraMta gvaM vAsI) sudarzanane A pramANe kahyuM-(taM nAmo vi suvaMsaLat ! tA mAriyA thoravAyuttara gaMtiyaM kadamavAno) he sudarzana! to have ahIM thI huM sIdhe tArA dharmaguru sthApatyA putranI pAse jau chuM (phumAruM va vi vAvAjhuM mAruM karuM paNaToDuM khArUM vAjAnAruM puchAmo karUNa me se imAI, aTThAI, jAva vAgarai taeNaM ahaM vaMdAmi, namasAmi, ahamese imAI aDhAI jAva no se vAgarei taeNaM ahaM eehiM ceva aDehiM heuhiM nippTrasiM vArAM risarAmi) temanI sAthe huM artho, hetuo, prazno, kAraNe, ane vyAkaraNa nA viSe carcA karIza, je te mArA artho, hetuo, prakane, kAraNe temaja vyAkaraNa vizenA prazno nAM sArI peThe samAdhAna karaze te huM temane vaMdana karIza ane je te mArA artho vyAkaraNa vagere nA viSe sArI rIte spaSTI karazuM nahi karI zake te huM temane tarata ja praznottara karavAmAM asamartha karIza ! sUtra 23 | zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'tA re' ' ItyAdi !' TIkAtha(tA) tyAra bAda (te sura ) zuka parivrAjaka (javyiApAraNe sudaMsaNeNa ya seTriNA saddhi jeNeva nIlAsoe ujjANe jeNeva thAvaccAputte aNagAre tevi kalAcha ) eka hajAra parivrAjake ane sudarzana zeThanI sAthe jyAM nIlAzeka udyAna hatuM ane temAM jyAM sthApatyA putra anagAra hatA tyAM gaye. (kAchittA ghAvadarApuraM ve vAlI) tyAM jaIne teNe sthApatyA putra ne kahyuM-(kattA te maMte ! kavaninno lagAvAduM ja te yuthavihAra') he bhadanta ! zuM tamArI yAtrA che ? yApanIya che? AvyAbAdha che? tamAre prAsuka vihAra che? (agi re vidattApu suai gbAyof gvaM pura maLaturtha varikaari gyaM vAsI) zuka parivrAjakanI A vAta sAMbhaLIne sthApatyA putra anagAre zuka parivrAjakane kahyuM-(suthA ! sattA vi me javanikanaMdi ra davA vAevi e muviAra' ) he zuka! amArI yAtrA paNa che, yApanIya paNa che, AvyAbAdha paNa che. ane amAre prAsuka vihAra paNa che. ( tai che suNa thAvarApura pa vANI) jyAre sthApatyA putra anagAre zuka parivrAjakane A pramANe kahyuM, tyAre sthApatyA putra anagAre temane kahyuM-(vi. mate jJA) he bhadaMta ! yAtrA sabdano artha zuM che. (kucA 44 mA bALa sAvarinnatavaniyamaiAmamaggfhuM jouM gayA che te ttattA) sthApa tyA putra anagAre kahyuM- zuka ! jJAna darzana, cAritra, tapa, niyama, saMyama, vagere mAM ane mana, vacana ane kAyAnA vyApAramAM je amArI jAna pUrvaka AcaraNa karavAnI pravRtti che, teja yAtrA che, ane e yAtrA amArI sukhethI pasAra thaI rahI che, zatruMjaya vagere tIrthonI yAtrA vItarAga mArgane anusaranArAo mATe nathI. jJAnAvaraNIya karmanA pazamathI athavA kSayathI jIva ajIva vagere viSayamAM je temanA svarUpa vagerenA nirNaya rUpa Atma pariNAma utpanna thAya che te jJAna che. darzana mohanIya karmanA kSapazamathI athavA kSayathI jIvatA je tatva zraddhAna rUpa AtmapariNAma hoya che te darzana che. cAritra mohanIya karmanA kSapazamathI athavA kAMyathI je rasthUla temaja sUkSama zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 40. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prANAtipAta vagere pApA thI nivRtti rUpe AtmA nA pariNAma thAya che te cAritra che. tapa, anazana vagerenA bhedathI khAra prakAranuM che. " ' ,, dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI sAthe uttara guNu rUpa je aneka jAtanA niyama-( abhigraha ) grahaNathI ja saMyamanuM paNa grahaNa thaI jAya che, chatAM e ahI je saMyamanuM svataMtra rUpe grahaNa karavAmAM AvyuM che, te mane vakhata prati lekhanA karavI ane kAla catuSTayamAM svAdhyAya karavA te * sayama ' che, A vAkaya eja artha ahIM sUcave che, Advipadma vaDe dhyAna Avazyaka " pAnuM sUcana thAya che. dharma viSe dhyAna vagere dhyAna ' kahevAya che, temaja Avazyaka rUpe karavA ceAgya kartavyanuM nAma Avazyaka' che. A AvazyakanA cha prakAre che. annAnAdikA vageremAM temaja yogAmAM je yatanA che teja yAtrA che. bIjI kAIpaNa jAtanI yAtrA che ja nahi. A vAta " bhagavatI sUtra nA aDhAramA zatakanA dazamA uddezakamAM bhagavAne sAmila brAhmaNane kahI che, (le ja sa' mate vaLigna') hai bhadanta ! yApanIya zabdanA artha zuM che ? ( suyA ! javaNijje duvihe paNNatte taM jahA iMdiyajavaNijje ya No iMdiya navanine ca ) zukaparivrAjakanA praznane sAMbhaLIne sthApatyAputra anagAre tene samajAvatAM kahyuM ke-he zuka ! yApanIyanA e prakAreA kahyAM che. (1) indriya yApa nIya ane (ra) nA Indriya yApanIya (se-isacina-nijha' ) indriya yApanIyanuM svarUpa zuM che ? zuka paritrAjakanA A praznanA uttaramAM sthApatyA putre dhu - (suyA ! janna mama soidiya cakviMdiya jibbhi' diyaphAsi diyAI' nirubaha cA varSe vakRti, e to rUcinavaLijJa') he zuka ! zrotrendriya, cakSu indri prANa indriya, jijJA indriya, sparza Indraya, nirupata thaIne mArA vazamAM thaIne teja indriya yApanIya che. eTale ke kAipaNu jAtana vAMdhA vagara viSayAne grahaNa karavAnI tAkta heAvA chatAM e pAMce indriyA mAre vaza thayelI che teja zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 41 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya yApanIya che. (se no phuriyAvaLijo ) he bhadata ! ne Indriya yApanayano zo artha thAya che. (surA nagna phromAi mAcAromAM hInA rUvanaMtA to kari re tU no dRvicagavaLi) he zuka ! krodha, mAna, mAyA, ane lebha e cAre kaSAya kSaya pAmIne athavA te upazamita thaIne pharI udaya pAmatI nathI eja ne indriya yApanIya che. ne Indriya eTale mana, ane krodha, mAna, mAyA, ane lobha e cAre mananAja vikAre che. ethI A badhAMne indriya zabdathI gRhIta thayAM che. yApanIya zabdane artha vaza karavuM che. A badhA kaSAye mAre vaza thayelA che. eja neIndriya yApanIyane huM vartI rahyo chuM ( te mite allAvAe) he bhadata ! avyAbAdha ne zo artha che? ( sucA ne mama vArUpirimiyAnnivAyA viviI royAyakA no udIre ti se ta avyAvAha se kiM tate phAsuyavihAra ArAmesu ujjANesu devaulesu sabhAsu pavvaesu itthI, pasupaMDagavivijjiyAsu vasahIsu pADihAriya pIThaphalagasejjAsaMthAraya uggiNhittANa viharAmi se taM phAsuyavihAra) he zuka! vAta, pitta ane kaphathI janmatA temaja A traNenA sanni pAtathI udbhavatA aneka dAhajavara vagere, rege zIghaghAtaka zULa vagere AtaMka mArA zarIramAM udbhavatA nathI eja avyAbAdha mArAmAM vartI rahyo che. avyAbAnuM svarUpa eja che. zuke sthApatyA putrane bIjo prazna karyo -he bharaMta ! prAsuka vihAranuM svarUpa zuM che.? tene uttara ApatA sthApatyA putra kahe che-he zuka ! hu upavanamAM, pukhya pradhAna rAjakIya vanamAM, deva gharamAM eTale ke vyaMtarAyatanamAM, pariSadamAM parvatemAM-upalakSaNathI aDhAra sthAnamAM strI, pazu,paMDaka, napuMsaka vagaranI vastIomA maThamAM prAtihArika zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -eTale ke yAcanA karelI vastu ke je pAchI apAya jemake pITha, phaLaka, zamyA saMsmArakanI yAcanA karI ne vicaruM chuM. eja mAre prAsuka vihAra che. zaka parivrAjaka upahAsanA abhiprAyathI pharI prazna kare che ke (sarisatA te mate %i maracA samacA !) he bhadaMta ! "sarisavaya" tamArA zAstra pramANe bhakSya che ke abhakSya ? (sayA risAcA arayA viM samaya vi) sthApatyA putre tenA uttaramAM kahyuM-he zuka ! "sarisavaya" bhaThya paNa che ane abhakSya paNa che. (te veLaEi mate ! vaM saritasavathA mAyA ivamavecA vi) zuke temane pharI prazna karyo-ke he bhadaMta ! tema "sarisavaya" te bhakSyA temaja abhakSya kayA arthanI apekSAe kahI rahyA che. (surA raviyA suvidhA vannattA nA nittAritavayA: dhanaparisaMvA) sthApatyA putre tene samajAvatAM kahyuM ke he zuka ! "sarisavaya' zabdano artha e rIte thAya che. 1 mitra, sarisavaya, 2 dhAnya, sarisavaya.' zabdanI saMskRta chAyA 1, sadazavaya, ane 2, sarSapaka be rIte thAya che. jyAre sarisavaya ne "zadazavaya" ( sara. khI AyuSya dharAvanArA mitra jana ) A artha grahaNa karavAmAM Ave che tyAre "sarisavaya" abhakSya che A artha jaNAya che temaja "sarisaya" pada sarSapaka (saraziyuM ) arthamAM levAya che tyAre te zakya che A paNa artha thAya che. eja vAtane vizeSa spaSTa karatAM sUtrakAra kahe che ke (tathA jeta mitta sarisavayA te tivihA pannattA, tajahA-sahajAyayA, sahasaMvaDhiyayA, paraMtu%oDhicayA te samaLA nithAna jamAvethA) AmAM jyAre saMrisavaya zabdano artha mitra hoya che, tyAre tenA traNa prakAra samajavA joIe jemake 1, sahajAtaka, 2, sahavardhitaka, ane 3, sahapAsukIDitaka. ApaNI sAthe janma lenAra sahajataka kahevAya che. ApaNI sAthe meTA thanAra sahavardhita zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahevAya che, temaja jee ekI sAthe mATImAM ramatAM ramatAM meATA thayA che tee sahupAMsukrIDitaka mitra kahevAya che. zramaNa niA mATe A badhA abhakSya che. ( tasthaLa' ne te pannasannivayA te duviA vattA, ta' nA satha LiyAca aprastha paLiyAca) dhAnya eTale ke je anAjanA rUpamAM sirasavatha ( sarazipu' ) che tenA be prakAra che--1 zastra pariNata, 2, azasra pariNata, ( tatthaNa je te asatyapariNayA te samaNANaM NiggaMthANa abhakkheyA tatthaNa je te sasthaLiyA te duviA vaLato tanahA-dAmuvAca bAmunAya ) AmAM je azastra paviNata-' sacitta ' dhAnya sarisatraya che te zramaNa nigra thaiA mATe abha kSya che, akhAdya che. temaja zasrapariNata-acitta che te prAruka ane aprAsuka Ama e prakAranA che. (aAmuyALa' sucA no mavayA-tatha naM ne te vAsucA te duvihA pattA taM jahA jAiyAya ajAiyAya tatthaNaM je te jAiyA te dubihA pannattA ta'nA sAnika Aca aLasanijJAca AmAMthI A prAsuka dhAnya sarasiyuM ( sirasavaya ) che, te akhAdya che prAsuka dhAnya sarasiyA (sarisaya ) nA e prakAra che-yAcita ane ayAcita, AmAM ayAcita sarisaya abhakSya gaNAya che. zramaNa nigra'thA AhAramAM ayAcita sarisavayanA prayoga karatA nathI. ( tatthaNa' je te esaNijjA te duvidhA pannattA laddhA ya aladvAya, tatthaNa je te aladdhA, te abhakkheyA, tatthaNa je te laddhA te samaNANa' nibhagaMthANa bhakkheyA ) eSaNIya ( IcchanIya ) sarisavayanA lakhyuM ane alabdha e prakAza che nigra thAne mATe alabdha risaya ( saraziyuM ) abhakSya che ane lakhyuM sasarasavaya bhakSya che. (CC na aDheLa sucA tra puSpatti sannivayA maOyA vi gamavuMyA vi' tyA vi mALiyarA) he zuka ! pramANe sarisaya ne pUrvokta rIte artha spaSTa karatAM tene lakSya ane abhakSya Ama khaMne rIte kahI zakAya A rIte ' kulatthA' nA viSe paNa samajI levuM joIe. (navara'maiM nALaTM' ) A zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 44 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 " AnuM spaSTIkaraNu evI rIte ke ( styI putthAca dhannatyAya ) eka kulasthA ane khIjuM dhAnya ( anAja ) kulatthA.nI chAyA kulasthA ' thAya che. tenA e rIte artha samajI zakAya che. strI ne paNa kulasthA kahevAya che ane kulasthA eka jAtanuM kaThoLa paNa hAya che tene 'kaLathI ' kahe che. ( itthIkulatthA tibihA pannattA tajahA kulavadhUyAiya kulamAuyAi ya kula dhuuyaaca) strI kulasthAnA traNa prakAra che jema ke-(1) kuLa vadhU, (2) kuLa mAtRkA, ane (3) kuLa duhitA ( dikarI ) ( dhanna styA tadeva ) dhAnyAvAcI kulasthA zabdanuM nirUpaNuM dhAnya sarisavanI jema samajavuM joie (va mAsA vinavara ima nANatta mAsA tivihA pannatA ta'jahA - kAla mAsAya, atthamAsAya, dhannamAsAya, tatthaNa je te kAlamAsA teNaM duvAlasavihA pannattA tajahA sAvaNe jAva AsADhe teNaM abhakkheyA atthamAsA duvihA hiranna mAsA suvaNNamAsAya seLa amaratveyA vanamAnA tahena ) A pramANe ja mAsa' zabda viSe paNa vizeSArthI jANavA joie, ' mAsa ' zabdanA artha traNa rIte thAya che. jema ke kALa mAsa, (1) artha mASa, (ra) dhAnya mASa, (3) kALa vAcaka mAsa ( mahinA ) nA zrAvaNu thI mAMDIne ASADha sudhI khAra prakAre che. A badhA abhakSya che. hiraNyamASa ane suvarNamASa A mane amASanA e prakAre che. e paNa abhakSya che. anAjanA rUpamAM je dhAnya bhASa ( aDada) che tenA mATe dhAnya sarisavanI jemaja nirUpaNa samajavuM joie. zuka pira trAjaka tattvajJAnanI jijJAsAthI temane prazna kare che ke (jJe mana tuve matra' agene bhava' akkhae bhava avara bhava aTThie bhavaM aNegabhUyabhAtrabhavie vi bhava' ? ) tame eka che, e kevI rIte ? eTale ke AtmA mAM jo ekatva manAya teA zrotra vagere vijJAnA ane avyavAnI apekSAe temAM anekatA upalabdha hAya che tethI. AtmAmAM ekatva siddha thatuM nathI. ahIM ' bhava' zabda Atma zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 45 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne mATe che. AtmA eka che. A siddhAntane viSe zuka parivrAjaka sthApatyAputra anagArane kahe che ke AtmA viSe ekatvapakSa yukti saMgata lAgatuM nathI. kAraNa ke zrotra vagere indriya thI je judI judI jAtanAM vijJAna utya nna thayAM che ane je judA judA avayavonI upalabdhi thAya che tethI AtmA mAM ekatva bAdhita thAya che. A rIte ja je AtmAmAM dvitra mAnavAmAM Ave te A vAta paNa ucita lAgatI nathI, kemake "mahuM" "a" A rIte je AtmAmA ekatvanI pratIti thAya che tethI AtmA eka viziSTa che e artha ja spaSTa thAya che. A rIte AtmAmAM dvitva viSe paNa vadhe ubhe thAya che. "mane mAM" AtmAne aneka paNa mAnI na zakAya kemake temAM pachI "ahaM" "ahaM" A jAtanI ekatvanI pratIti saMbhavita thaI zakatI nathI. enAthI temAM eka vanIja pratIti thAya che. A rIte anekatA nI sAthe A pratIti ne vAMdhe ubhe thAya che. A pramANe A pakSa paNa sadeSa ja kahevAya (AvavA maa') AtmA akSaya che. (azvapa mai') avyaya che. (navagi mAM') AtmA avasthita che nitya che, ( vALamUtramAlamanA vi mayaM) aneka bhUta, bhAva ane bhAvika paryAya vALe che anitya che, bhUta zabdano artha bhUtakALa che. bhAva zabdano artha vartamAnakALa ane bhAvika zabdane artha bhaviSya kALa thAya che, eTale ke AtmAnA bhUta paryAya aMza, vartamAna paryAya aMza temaja bhaviSyamAM thanArA paryAya rUpa aMza tenA (AtmAnA) avayava rUpa che. ethI AtmamAM anityatA siddha thAya che. A rIte zuka parivrAjake sthApatyA putra anagAranA badhA pakSene sadoSa siddha karyA, AtmA viSe nitya ane anitya Ama baMne pakSe eka bIjAthI virUddha che A pramANe ja anityapakSa niyapakSa nI sAthe viruddha che. sthApatyA putra anagAra syAdvAda siddhAnta mujaba zukaparivrAjakane javAba ApatAM kahe che-(suthA je vi bahuM duvera ja nAva jagamAvimAvivi aTuM) he zuka ! huM eka paNa chuM, huM be paNa chuM, ane huM aneka bhUta, bhAva temaja bhavika paryAya vALa paNa chuM ( je LaTrena maMte gvaM yudaoN, ne vi aTuM nA maLamUtra bhAvamavi vi chuM) zuke sthApatyA putra anagArane kahyuM ke he bhadanta ! zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (C ,, ' tame kayA AdhAre kahI rahyA che!ke huM eka paNa chuM aneka paNa chuM ane huM aneka bhUta, bhAva ane bhavika paryAya vALA paNa chuM ? sthApatyAputra anagAra zuka parivrAjaka ne javAba ApatA kahevA lAgyA ke~( jJA suyA ! davyAe ege ahaM NANadaMsaNaTTayAe, duvevi aha paesaTTayAe akkhae vi ahaM aore vi ahaM avaTTie vi aha uba ogaTTayAe aNegabhUyabhAvabhavie vitraa') he zuka ! huM eka chuM mArU A kahevuM dravyArthi ka nayanI ape kSAethI che. dravyArthika nayanA viSaya eka akha'Da dravya hoya che, dravya eka hAvAthI, A dRSTie hu' eka chuM, pradezonI apekSAthI huM eka nathI jJAna darzInanI dRSTie mArA e rUpa paNa che. huM be jAtanA svabhAvavALA paNa chuM. AtmAnuM lakSaNa upayAga che. jJAna ane darzananI dRSTie upayAganA e prakAra thAya che. Ama huM eka hAvAM chatAM paNa e rUpa vALAdhyuM. AthI huM aneka ' e praznanA uttara paNa puSTa thAya che, A mAnyatAthI tyAM 'ahaMnI pratItimAM koIpaNa jAtanA vAMdhA jaNAtA nathI. ane A rIte AtmAmAM dvibhAvanI sthApanAthI temAM zrotra vagere vijJAnAnI temaja avayaveAnI anekatAmAM paNa kAi paNa jAtanA varAdha jaNAtA nathI. AtmAmAM eka svabhAvatA mAnavAmAMja A vAMdhA UbhA thAya che. A pramANe mULa rUpe eka hAvAM chatAM paNa aneka svabhAvanI mAnyatA kAi paNa rIte khASita thatI nathI, jemake devadatta A eka padArthaCmAM pitRtva putratva bhrAtRtva vagere ghaNA svabhAvAnI pratIti ekaja kALamAM thAya che. eka AtmAnA asaMkhyAta pradeze zAstrakAro e kahyA che. A asa`khyAta pradezAmAMthI kAi paNa evA pradeza nathI ke jenA kAipaNa rIte nAza thai zake. ethI A pradezanI apekSAe hu akSayachuM. A rIte AtmAnA eka paNa pradezanA gamete sa MjogomAM koipaNu rIte nAza nahi thavAthI ' AtmAM avyaya.... avyaya zabdanA artha ' koI e evI rIte karyo che ke " keTalAka pradeza nA vyaya thatA na hAya te avyaya ' tA A artha AgamathI viruddha che. kAraNake A ane mAnavAthI keTalAka pradezAnA nAza thAya che' AveA artha paNa nIkaLe che. ' trikALamAM ' AtmA < zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 47 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa AtmAmAM asaMkhyAta pradezAneA yukta bhAva naSTa thatA nathI. eTalA mATe asakhyAta pradezAthI yukta rahenArU AtmAnuM svarUpa che tenAthI A AtmA avicaLa che hamezAM avasthita che. enAthI e spaSTa thAya che ke nitya svarUpa vALe chu. huM akSaya chuM. huM avyaya chuM huM. avasthita ane A badhA eka artha vAcaka paryAya zabdo AtmA rUpa arthamAM prayukta karavAmAM AvyA che, te ziSyanI buddhine niLa banAvavA mATeja, Ama samajI levu joie. ( jIvoTTayA gaLeLamUcamAvavizf ' ) ahIM je aneka zabda che te viSaya bhedanI apekSAthI aneka vidha upayAgAnA vAcaka che. A anekavidha upayeAge jenAM pahelAM thaI gayA che, vartamAna kALamAM jemAM thai rahyA che ane bhaviSyamAM jemAM thaze eTale ke zrotra vagere vijJAna rUpa jemAM bhUtakALamAM utpanna thayA che, vartamAna kALamAM paNa jemAM utpanna thayA che naSTa thayA che temaja bhaviSya kALamAM paNa jemAM utpanna thaze ane nAza pAmaze te upayeAge! AtmAthI kathacita abhinna che. eTalA mATe A upayAganI apekSAe huM ' AtmA ' dhaNA bhUta, bhAva ane bhAvika vALe paNu chu. A rIte AtmAmAM anityatA paNa AvI jAya che te A anitya bhAvanA pakSa paNa amArA mATe sadoSa kahI zakAya nahi. keTalAka bhAva zabdane! artha sattA ke pariNAma paNa kare che te ucita nathI. ahI' bhAva zabda phakta vartamAna kALanA vAcaka che. sattA ke pariNAma ane vAcaka nathI. kAraNa ke je atIta ane bhAvI bhAve hAya che te anekArthAnvayI hAya che, ethI atItAka bhUta zabdanI pahelAM ja prayukta karavAmAM AvelA bhAva zabdane tenA pachI prayAga karavA ucita lAgatA nathI. vaLI sattA ke piraNAma vAdIonA mate atIta ane bhaviSya bhAveA bhAvAnvayI DAvA khaThThala zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 48 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atIta ane bhaviSya (bhUta, bhAvika) A baMne zabdo bhAva pahelAM ke bhAva pachI sAthe sAthe prayukta thavA joIe bhAva zabdathI vyavahita (yukta) thaIne prayukta thavA na joIe paNa ahI te te baMne zabdo bhAva zabdathI vyavahita ( yukta) thaIne ja prayukta thayA che. ethI ahIM bhAva zabda vartamAna kALane artha batAve che. bhagavAnane abhiprAya eja jaNAya che. (yuddha thAvaccAputta vaMdai namasai vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI icchAmiNa bhaMte ! tubbhe dvati desTivannatta dhaH' nimittag,mALavA) A pramANe sthApatyA putra anagAranAM vacano sAMbhaLIne zuka parivrAjakane samyakatvabodha thaye ane teNe sthApatyA putra anagArane vaMdana karyA stuti karI ane temane namaskAra karyA. vaMdanA ane namaskAra karIne teNe temane kahyuM ke he bhadaMta ! huM tamArA zrI mukhathI kevalI prajJakha dharma ne sAMbhaLavAnI IcchA rAkhuM chuM. zuka parivrAjaka nI AvI vinaMtI sAMbhaLIne sthApatyA putre tene dhamakathA saMbhaLAvI sthA. patyA putra anagAre je dharmakathA zuka parivrAjakane kahI saMbhaLAvI tenuM varNana "aupAtika sUtra" mAM karavAmAM AvyuM che jijJAsuoe te tyAMthI jANI levI joIe. "upAsakadazAMga sUtra" nI agAradharmasaMjIvanI TIkAmAM paNa meM A kathAnuM savistara varNana karyuM che. " sUtra "24 " zukaparivrAjakake dIkSA grahaNakA varNana ( taeNa' se sue parivyAyae ityAdi ) TIkAtha-() tyArabAda te supa) zuka (FrirAjA) parivrAjake (jAvavA puttaraNa ati ghamaM sodarA) sthApatyA putra anagAranA zrI mukha thI zatra cAritra rUpa dharmanuM zravaNa karIne (bina ) tene sArI peThe hRdayamAM avadhArita karIne (ga vavANI) temane A rIte kahyuM- (rUAni ' ! parivvAyagasAhasseNa saddhiM saparipuDe devANuppiyANa AMtie muDe bhavittA pavva ruttA) he bhadaMta ! tamArI pAsethI eka hajAra parivrAjakanI sAthe huM muMDita thaIne dIkSita thavA cAhuM chuM. ( bAhudde nAva uttara purathime vimAgha tiDaDaya jAva dhAurattAo ya egIte eDei eDittA sayameva siMha uppADei utpADittA veLA thAva vApure teNeva vAghadadarU) zuka parivrAjakanI dIkSita thavAnI IcchA sAMbhaLIne sthApatyA putra anagAre temane kahyuM "he devAnupriya ! tamane jema game tema kare. icchita kAryamAM eTale ke dIkSAgrahaNa karavAmAM meDuM kare nahi A rIte zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 49 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthApatyA putranI AjJA sAMbhaLIne zuka parivrAjake IzAna koNamAM jaI ne potAnA tridaMDa vagere sAta upakaraNe temaja gerU raMganA vastrone eka tarapha mUkI dIdhAM eTale ke A badhI vastuone teNe sadAne mATe tyAga karI dIdhe enA pachI teNe jaTA rUpa pitAnI zikhAnuM laMcana karyuM. dIpikAkAra kara caMdrajI gaNie " nava vardi kahe " A kapolakalipata mULa pATha batAvatAM dIpikAmAM e pramANe lakhyuM che ke teNe (parivrAjake ) pitAnA hAthethI vidaMDikenA nivAsa (maTha) ne samULa naSTa karI nAkhyuM hatuM A vAta ThIka kahI zakAya nahi kema ke A jAtane pATha hastalikhita temaja mudrita (chapAelI) jUnI pratamAM jovA maLato nathI te pratamAM te "jiMda pAThaja lakhele maLe che. AvI rIte potAnI kapolaka5nA mUlaka asatya vAtethI pAThakene bhramamAM mUkavAnA prayAso karavA te kharekhara " usUtradharUpaNu" ja che pitAnI zikhAnuM laMcana karIne zuka parivrAjaka jyAM sthApatyA putra anagAra hatA tyAM gayA. ( vavAchinna mure maravattA va ghaTavA tamArUcamArUzA jhAjhuM nahi ) tyAM jaIne muMDita thaIne temanI pAsethI dIkSA meLavI lIdhI. sAmayika vagere agiyAra aMge ne temaja caturdaza pUrvene teNe sthApatyA putra anagAra pAse rahIne abhyAsa karyo. zuka nI sAthe rahenArA eka hajAra parivrAjakoe paNa bhAgavatI dIkSA svIkArI lIdhI. (ta thAva vApu guNa marahUra rIsattA vicA) sthApatyA putra anagAre te eka hajAra sAdhuone zuka parivrAjakanA ja ziSya banAvyA. ( ago re ghAvadattAputte sogaMdhivA nIcANavALo parinivaratrama, nimittA cA jJAviAra viru) tyAra bAda sthApatyA putra anagara saugaMdhikA nagarI ane nIlAzeka udyAnanI bahAra thaIne bIjA jana pada (deza) mAM vihAra karavA nIkaLyA. e sUtra 25 zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 pa0 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthApatyAputrake nirvANakA nirUpaNa ' taLa' se dhAvavAputte !' ItyAdi // TIkArtha-(sa) tyArabAda( a thAvaravAputte) sthApatyAputra (gaLavArasambheLa saddhi' sariMvuDe ) eka hajAra aNugAranI sAthe eka gAmathI bIje gAma vihAra karatAM ( nenapurI patra) jyAM puMDarIka paryaMta hatA ( teLava gavAnajIvuM) tyAM AvyA ( vAchittA chuMdarIya' vaca' saLiyara duruSara ) tyAM pahoMcIne tee pu'DarIka parvatapara dhIme dhIme caDhavA mAMDathA. ( duttA metravanasaMnivAsa' phevasaMnivAra yuddhavisiSThAduya' nAva vagovAmaLa jIvane ) caDhIne temaNe megha samUha jevI kALI temaja nirvANu vagerenA utsavanA vakhate deve jyAM ekaThA thAya che evI zilApara pratilekhanA karIne pAdApagamana saMthArA svIkAryAM. temanI sAthe eka hajAra sAdhuoe paNa (saLa se thAvAputte padhULiyAsALi sAmantarariyog pAuNattA mAsiyAe salehaNAe saTThi bhattAiM aNasaNAe chedittA jAva kevalavara nALavuM'saLa samuvADettA tovaccha siddhe nAva vahIne ) A rIte sthApatyAputra anagAre ghaNAM varSo sudhI zrAvaNya paryAyanuM pAlana karIne eka mahinAnI salekhanAthI sAITha bhaktonuM anazana vaDe chedana karIne chevaTe kevaLa jJAna kevaLa dana meLavyuM. tyAra bAda badhAM karmo kSaya thayAM tyAre temane siddha pada maLyuM ahI' je yAvat' zabda AvyeA che tethI ( yuddha: mULa: satulanaddInaH tanma nAmaLA du:laddio jJAtaH) A padonA saMgraha thayA che ! sU26 5 zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 51 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zailakarAjake caritrakA varNana ( saghaLa` saisura ItyAdi TIkA"----( saLa' ) tyArabAda (te su) zuka anagAra (annayA cAr') kAi eka vakhate (Uneva sepure nare negeva sumUmimALe laDyALe teneva samA sa)i jyAM zailaka pura nAme nagara ane temAM paNa jyAM subhUmi bhAga nAme udyAna hatu tyAM vihAra karatAM karatAM AvyA. (riztA nicA senDo nio dhamma soccA jAva devANuppiyA paMthagapAmokkhAi paMcamaMtisayAI ApucchAmi maMDuyaca kumAre rajje ThAvemi tao pacchA devANuppiyANa atie muMDe mavittA bALA goLAya. pazrvayAmi ) temanu Agamana sAMbhaLIne zailaka puranA nArikAnA samUhA temanI vaMdanA karavA mATe bahAra nIkaLyA. zailaka puranA rAjA paNa vaMdana mATe bahAra javA nIkaLyA. tee badhA jyAM zuka parivrAjaka virAjamAna hatA tyAM pahoMcyAM. zuka parivrAjake badhAne dharmasthA saMbhaLAvI. dhama kathA sAMbhaLI ne badhA pAta peAtAne sthAne jatA rahyA. dharma kathA sAMbhaLIne zailaka rAjA ne medha thayA. temaNe zuka anagArane vinatI karatAM kahyuM ke-" devAnupriya ! huM mArA pAMcase maMtrIone pUchI lauM chuM ane mArA putra maMDuka kumArane rAjyasiMhAsane besADI dauM" tyAra pachI tamArI pAse muMDita thaIne huM agAra avasthA tyajIne anagAra avasthA dhAraNa karIza ( addAdud savaLa seleruL rAyasenapura'nayara aNuvisaraNuvi '' sittA jeNeva sae gihe jeNetra bAhiriyA upadvAnasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sIhAsaNe sannisanne, taeNa se selae rAyA paMthagapAmokkhe paMcamaMtisae sadAvei ) zaikSaka rAjAnA A jAtanA vicAra sAMbhaLIne zuka anagAre temane kahyuMyathAsukha " eTale ke tamane jemAM sukha maLe te karo. zuka parivrAjakanI dIkSA grahaNa karavAmATenI anumati meLavIne zailaka rAjA tyAMthI zaikSakapura naga ramAM AvyA. tyAM AvIne tee sIdhA peAtAnA mahelanI aMdara upasthAna zALA eTale ke sabhAsthAna hatuM tyAM pahoMcyA. tyAM jaine temaNe siMhAsana upara besIne pAMcase pAMthaka pramukha maMtrIone khelAvyA. ( sAvijJA vayAsI evaM khalu devANupiyA ! mae suyassa atie ghamme pisate se viyadhamme icchie paDicchie abhirupa ahaM NaM devANupiyA ! saMsArabhayaubvige jAva pavva zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 52 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAmi tumeLa sevAjIyA ! viraha kriyAne citi !) melAvI ne rAjAe temane kahyuM ke he devAnupriya ! meM zuka anagAra pAsethI zrutacAritra rUpa dharmAMnA upadeza sAMbhaLyeA che. tenAthI huM bahuja prabhAvita thayo chuM. zruta cAritra rUpa dharmane svIkAravAnI mArI tIvra IcchA che, mArA AtmAnA pratyeka bhAgamAM zruta cAritra rUpa dharmo vyAsa thai gayA che. he devAnupriyA ! huM saoNMsAranA bhayathI janma jarA ( ghaDapaNu ) iSTajananA triyAga, aniSTa sa Mce ga vagerenI bIkathI atyAre vyAkuLa thai rahyo chuM. tethI huM saMyama dhAraNa karIza hai devAnupriyA ! tame zu karazo ? tame zA udyoga karaze ? A viSe tamArA manamAM kai jAtanA vicAro AvavA mAMDyA che ? (tattva te patharavAmokavA sena rAcaO yAlI) rAjAnI vANI sAMbhaLIne pAMthaka pramukha pAMcase matrIoe zailakarAjane A pramANe kahyuM--(naphaLa tue aAjIviyA ! salAmatrizA nAya pavvayaha amhANaM devANuviyA ! kimanne AhAre vA AlavevA amhe vi ya NaM devaannuviyA ! salAmatrinA nAva payAmo)he devAnupriya ! tame jo saMsAra bhayathI bhaya trasta thaIne dIkSA meLavavAnI IcchA rAkheAche te tamArA sivAya amAreza khIjo kANu AdhAra thaze ? AphatanA vakhate amane Azraya ApanAra kANu thaze ? amAre mATe te tame ja zaraNu rUpa che, eTale jyAre tame dIkSita thavAnI IcchA rAkheA che tyAre ame leke! paNa AsaMsArathI ka'TALI gayA chIe tamArI sAthe ame paNa cakkasa dIkSA 'yama dhAraNa karIzu' ( hraddA maitrALuyiA ! amha vahusu kajjesu ya kAraNesuya jova tahANa pavvatiyANavi samaNANa namunAva navuMmU ) he devAnupriya ! tame jema ahIM amArA mATe ghaNA rAjavahITanA kAmeAmAM ghaNAM kAraNeAmAM-rAjya sarakSaNa viSenA upA cAmAM cakSubhUta rahyA che tethI amArI sAthe pratrajita thaine paNa ame leAka cAritrapAlana kAryamAM paNa tame ja amArA netA thae evI amArI icchA che, ( tattva te sene 'thAmoche 'matisava' vAsI) ma`trIe A jAtanA vicAro sAMbhaLIne zailaka rAjAe te pAMthaka pramukha pAMcasa zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 53 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrIone A pramANe kahyuM-(saphaLa revAnuM surame saMsAra jJAva vavacaThTha gacchaha Na devANu0 saesu 2 kuDubesu jeTTe putte kuDubamajhaM ThAvettA purisasahassa bAhiNio sIhAo durU DhA samANA mama aMtiya pAunbhavahatti taheva paaudamayaMta) he devAnupriye ! kharekhara je tame saMsArabhayathI saMtrasta te jAo ane potapotAnA kuTuMbamAM pitAnA sthAne jayeSTha putro ne mUkIne puruSasahasavAhinI pAlakhIomAM besIne mArI pAse Ave. A rIte rAjAnuM kathana sAMbhaLIne teo badhA pota potAne sthAne yeSTha putrone mUkIne puruSa sahastravAhinI pAlakhIomAM savAra thaI rAjAnI pAse AvyA. (tanuM re selae rAyA paMcamaMtisayAi pAunbhavamANAI pAsai pAsi tA tuhratuDhe koDubiya purise sArU sAvittA vayANI) tyAra bAda pitAnA pAMcaso maMtrIone AvelA joIne rAjA khUbaja prasanna thayA ane saMtuSTa thayA rAjAe tarata ja pitAnA kauTuMbika puruSane bolAvyA ane bolAvIne temane kahyuM-( hippAmeva bho devANuppiyA ! maMDuyassa-kumArassa mahattha jAva rAyAbhiseya uvaveha abhisi varUNa rAva rAyA vAva vira3) he devAnupriye ! tame satvare maMDUka rAja kumArano mahAI sAdhaka mahAprayajana bhUta-rAjyAbhiSeka kare kauTuMbika puru e rAjAnI AjJA pramANe ja maMDUka rAjakumAra rAjyabhiSeka karyo eTale ke teoe senA rUpAnA kaLazothI maMDUka kumArane abhiSeka karyo. ane badhA alaMkArothI tene zaNagArIne rAjya siMhAsana upara besADa, I sUtra "27" (ta je sesaNa rAyA) ityAdi TIkArtha-(tatLa) tyaura bAda (traNavALA) zailaka rAjAe (maMDuAM mAM bApu 46) maMDUka rAjAne kahyuM ke he devAnupriya! huM dIkSA svIkArIza. (taLuM re maMDu rAjA kuMvarapurise lAve) tyAra pachI maMDUka rAjAe kauTuMbika zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 54 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puruSane batAvyA (sAvittA parva vacAtI) belAvIne A pramANe kahyuM( khippAmeva bho devANupiyA ! selagapura nagaraM AsittasaMmajjivalita vidhavamUita jarUra vAya) he devAnupriyo ! tame zelakapurane pANIthI satvare siMcita kare kacaro vagere sApha karIne, chANa vagerethI lIpi temaja suvAsita pANIthI vAraMvAra tene siMcita kare ane tene gaMdhavati eTale ke dhUpasaLInI jema suvAsita banAve temaja bIjAothI suvAsamaya banAvaDAvo (#ratA vAvittA maLattiyaM pragire) A pramANe jAte karIne ane bIjAonI pAsethI karAvaDAvIne kAma purUM thayAnuM amane jaNAvo. ( taeLa re muDae rAyA docca pi kauDubiyapurise sahAvei, saddAvittA evaM vayAsI) tyAra bAda maMDUka rAjAe bIjI vakhata kauTuMbika puruSane bolAvyA. ane bolAvIne temane kahyuM-ke (vipAme mo veDhAraNa no martha rAva nivamA mirce nava tadeva Lava pAkamAvatI tevI jANe variSTha ) tame mevakumAranA dIkSotsavanI jema mokSadAyaka zailaka rAjAne dakSiotsava je prathama adhyayanamAM meghakumAranA dakSiotsava viSe jema varNana karavAmAM AvyuM che tema ja ahIM paNa samajavuM joIe. A rIte maMDUka rAjAnI AjJA pramANe ja kauTuMbika puruSee meghakumAranA dIkSotsavanI jemaja sarasa rIte dIkSotsava Uja. meghakumAranA dIkSotsavamAM ane zailaka rAjAnA dIkSotsavamAM taphAvata ATale ja samajavo ke-megharAjAnA dotsava vakhate jyAre temanAM mAtA dhariNadevIe cAra AMgaLa cheDIne bAkInA badhA nApita vaDe kapAelA vALe pitAnA aMcaLAmAM lIdhA hatA, ane zailaka rAjAnA dIkSetsavamAM temanAM paTarANI padmAvatI devIe zailaka rAjAnA vALa cAra AMgaLa cheDIne AgaLanA vALane pitAnA vastrAMcaLamAM lIdhA. (savaeNra rinhaM jAga roca Turi avayaM tava kAla sAmArUcamaigyAruM drArA gaMjaruM ahiMnna) zailakarAjA temanA maMtrIo temaja zailaka rAjAnI aadhAtrI vagere badhAM rajoharaNa ane pAtro vagere laIne pAlakhImAM savAra thaI gayAM. bhagavAna mahAvIranI pAse jema meghakumAre pravajyA lIdhI hatI temaja zuka anagAranI pAse zailaka rAjAe pravajyA svIkArI. rAjAnI sAthe temanA pAMca pAMthaka pramukha maMtrIo e paNa tyAM ja dIkSA lIdhI , dIkSA lIdhA bAda zailaka rAjAe sAmayika vagere agiyAra aMgonuM adhyayana karyuM. ( phijhiro vahUrdUi vaSaratha nAvaviharavuM, taeNaM se sue selayamsa aNagArassa tAI pathagapAmokkhAI paMca aNagArasayAI sIsattA vicA) adhyayana pachI temaNe aneka jAtanA caturthabhakta vagerenI tapasyA karI zuka anagAre zailaka anagArane pAMthaka pramukha pAMcaso ana zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02. papa Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gArone ziSya rUpe AkhyA. (ta se dura kanvacA sAruM lepuro nayA subhUmibhAgAo paDinikkhamai paDinikkhamittA bahiyA jaNavayavihAra viharai ) tyAra bAda koI eka vakhate zuka anagAra zailakapuranA subhUmibhAga udyAnathI bahAra nIkaLIne tyAMthI bahAranA bIjA janapadomAM vihAra karyo. ( taer' sue aNagAre annayA kayAI teNa aNagArasahasseNaM sadviM saMpaDivuDe puvANupuTviM gharamANe nAmAnujama vimAne keLava pavINa davA jAva hi) zuka pari. vrAjaka eka gAmanI bIje gAma vihAra karatAM karatAM koI vakhate pitAnA eka hajAra anagAra ziSyanI sAthe tIrthakara, gaNAdharonI paraMparAne anusaratAM cAritranI ArAdhanA karatAM karatAM jyAM puMDarIka nAme prasiddha parvata hate tyAM gayA. pahoMcIne temaNe tyAM pRthivI zilApaTTakanI pratilekhana karyA pachI temaNe tenA upara pitAnA eka hajAra ziSyanI sAthe pAdapigamana saMthAre karyo. A rIte te zuka parivrAjake ghaNAM varSo sudhI zramaNya paryAyanuM paripAlana karIne chevaTe kevaLajJAna kevaLa darzana meLavIne badhA karmo jyAre nAza pAmyAM tyAre mukti meLavI che. sUtra "28" zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 56 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (taeNa tassa selagassa ityAdi) ' TIkAtha-(taLa) tyAra bAda (vacarphe sujhamAcaraNa muddoSiyAsa) zarIranI prakRti sukumAra temaja ArAma legavavA cegya ( jJAna seharaNarAyarilisa ) rAja RSi zaikSaka ( vIragatti ) nA zarIramAM ( tendi gayidica tuccheduM ca lahehiM arasehiM ya virase hiMya sIehiM ya uNhehiya kA lAikaka tehiya pamANAi aci, niSpa vALamocahiMca) anagAra dharma mujakhaprApta thayelA anya, prAMta, tuccha, rUkSa, arasa, virasa, zIta, uSNu temaja asamaya ( kAlAtikrAMta ) mAM haMmezAM pAna, bheAjana ( AhAra ) karavAthI ( mecanA vAramUyA ) vedanA thavA vAgI. malla caNuka (caNA) vagere ' aMta ' kahevAya che. vAsI AhAra nuMnAma ' paSita ' che. gheADA AhAranuM nAma tuccha che. snigdhatA ( dhI rahita ) vagara AhAra rukSa kahevAya che. hiMga vagerenA vadhAra vagaranA AhArane arasa kahe che jUnA thaI gayelA anAjanA AhAra manAvavAmAM Ave te 'virasa ? nAme oLakhAya che bahu vakhata pahelAM banAvIne mUkI rAkhelA ThaMDA thai gayelA AhArane 'zIta' kahevAmAM Ave che. ekadama garama AhArane uSNuka he che. bhUkha ane tarasanA vakhate ahAra na maLe tene kAlAtikrAMta kahevAya che. athavA bhUkha ane tarasane ceAgya AhAra na maLavA tene paNa kAlAtikAMta kahevAya che. bhUkha anetarasanA pramANamAM AhAra ane pANI maLe nahi gheADA pramANamAM maLe te enAthI zarIramAM zithilatA AvI jAya che. atagAra avasthAmAM sAdhune anu mULa AhAra paNI maLatuM nathI ethI pratikULa AhAra paNInA sevanathI zarIra aneka rIte nabaLuM thaI jAya che. rAjaRSi anagAranI hAlata pazu AvI ja zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 57 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' thai gaI temanA zarIramAM (3 nnA nAva dupayA) vedanA khUbaja thavA mAMDI hatI tethI pralayanA agninI jema temanA zarIramAM maLatarA thatI hatI. ahIM yAvat' zabda thI (triyA vADhA ) A padonA saMgraha thayA che. AtmA nA badhA pradezeAmAM vedanA vyAsa thaI hatI tethI te tIvratara hatI, divase divase vedanA vadhatI ja jatI hatI tethI te ' pragADha hatI eTalA mATe ja vedanA dudhyAsa eTale ke bahu kaSTathI sahya hatI. vedanAne lIdhe rAja RSinA zarIranI hAlata kevI thaI te sUtra kAra ahIM spaSTa karatAM kahe che ( du TrAvitta raziyasarIre ) ke te rAjaRSi anagAranuM zarIra kaDDayana-kharajavAnI pIDAthI ane pittanA javAthI vyApta thaI gayuM. temanI chAtImAM hAthAmAM, pageAmAM ane AMkheAmAM baLatarA thavAmAMDI pittajavara thI pittamAM garamInuM pramANu vadhI javAthI karelA AhAranuM pAcana thatuM nahi ane te UlaTI thaI ne bahAra nIkaLI jatA hatA. khAvApIvA tarapha temane sAva aNu game thaI gayA hatA. (taLa che teTseLa rocAya veLa mudde jJAt cAvi hotthA taeNa se selae annayA kayAI puvvANuputri caramANe jAba jeNeva subhUmi mATe nAva virU ) tethI zailaka anagAra sAmAnya rAgathI AtaMka eTale ke sakhata rAgathI sUkAi gayA. sAva dUbaLA thai gayA. keAI vakhate pUrvAnu pU thI vihAra karatAM zailaka anagAra raulaka pura nagaranA subhUmibhAga UdyAnamAM AvyA, ane tapa ane sayamathI potAnA AtmAne bhAvita karatAM te tyAM rokAyA. ( vijJAniyA maMjubo vinino leya' anAre nAka yaMtra, narmalakttA, vastuvAraTM ) temane vaMdana karavA mATe nAgarIkenI pariSada nagaranI bahAra nIkaLI. tyAM pahAcIne badhA nAgarikeAe zailaka rAjaRSine vaMdana ane namaskAra karyo. vaMdana ane namaskAra karIne mahUka rAjAe temanI sevA karI. ( tA' che majuryA saiyaraNa maLanAraAE marIca su mudrA' nava zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 58 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattAvArda ro pAsarU) tyAra bAda maMDUka rAjAe rAjaRSinA zarIrane zuSka vaza yAvata pIDita temaja rogAkrAMta joyuM te (vAsittA vavAtI ) joIne temane A pramANe kahyuM-(- za aaN ma ! tuma kahAnava itinihiM jadAjaa i gorameasi ' maravALe 4 ri$i bhaTrAveni) he bhadaMta! mArI IcchA che ke huM rogone maTADanAra egya vaidyonI ucita prAsuka auSadho ane bheja dvArA temaja niravadya ane pAna thI tamArI cikitsA ( ilAja) karAvaDAvuM eTalA mATe (sudana mete ! mama kAlAhAkuM sAduM suga gNajika vidyAre nAraMvAra lojinittA' viThTha) tame amArI ratha zALAmAM padhArA ane sukha zAMti pUrvaka tyAM rahe. muni janecita prAsuka eSaNIya, pIThaphalaka. zayyA saMstAraka tyAMthI mAgI leje (ta seDhA mAvAre maMDANavALo thamaata tti vaDipLa6) maMDUka rAjanI A pramANe vinaMti sAMbhaLIne zailaka anagAre temanI vinaMtine "tahatti" Ama kahIne svIkArI lIdhI. (ta te maMjura caM namaMpha caMphittA maMrirA gAme vili pAkamUrNa tAva ) tyAra bAda maMDUka rAjA zailaka anagArane vaMdana ane namaskAra karIne jyAMthI AvyA hatA tyAM jatA rahyA eTale ke teo pitAne rAjabhavanamAM gayA ! sUtra 29 che (taNa peDhaNa) ItyAdi che TakAtha-(ta ) tyAra bAda (24 ) zailaka anagAra ( I jAva jalate sabhaDamattovagaraNamAyAe paMthayapAmokkhehiM saddhi selagapuramaNupavisaha) savAre sUrya udaya pAmyA tyAre (ttama mattAvAvanamAyANa) bhAMDopakaraNa laIne pathaka pramukha pAMcaso anagAronI sAthe zailaka pura nagaramAM praviSTa thayA (madhupavinittA teva maMdurasta rAkhavA tevA savAcha ) pravezIne teo jyAM maMDraka rAjAnI raziALA hatI tyAM pahoMcyA. (3vArijIttA vaDhavAva vira ) tyAM pahoMcIne zailaka anagAre muni kalpAnusAra eSaNIya, pITha phaLaka zayyA saMstArakanI yAcanA karI ane te badhI vastuo temaja AjJA zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 59 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meLavIne teo tyAM rokAyA. (taLa che maMjura cittiSThat saddave) tyAra khAda maNUka rAjAe vaidyone khelAvyA. ( sAvittA vavacAlI) khelAvIne temane A pramANe kahyuM ( tumeLa levAnuMyiA ! serucaraNa dAsuttaLine La' gAva seni ATTe ) he devAnupriyA ! tame zailaka rAjaRSi anagaranI prAsuka aSaNIya auSadha ane bheSaja thI cikitsA karA, (taLa te sainiRcA makuLa rannA evaM buttA haTThA tuTThA, samANA selayassa ahApavattehi osahame sajjabhattapANehiM niniccha ArRtti). A rIte maMDUka rAjAnI vAta sAMbhaLI ne Sita temaja saMtuSTa thayelA vaidyo zailaka rAjaRSinI ucita auSadha ane breSothI temaja bhaktapAnAthI cikitsA ( ilAja ) karavA lAgyA. ( majJALayaMca sekasiti ) ane nidrAvaza thaI zakAya tevA paDhArtha vizeSane pIvAnI vidhi temane samajAvI. ahIM ( manga ) magha zabda AvyA che te maMdiza ( dAru) nA atha ne batAvavA mATe nahi paNa nidrAvaza thavAya tevA peTA padmA vizeSa ne sUcavavA mATe prayukta thayA che. kemake-sAdhuenI cikitsAmAM prAsuka eSaNIya auSadhIeja grAhya samajAya che ahI prakaraNa paNa auSadhIonuM ja cAlI rahyuM che madirA viSe nI tA ahI kaI vAta ja nathI khIjI vAta e paNa che ke sAdhuone madyapAna nA adhikAra paNa nathI, zAsrIya vidhividhAnanI dRSTie teo madyapAnanI khAkhatamAM adhikArI gaNAya che A game te sAdhuone madyapAna karavAnI manA kahI che kemake madyapAnathI cAritra naSTa Aya che. jyAM cAritra nathI tyAM sAdhutAnI kalpanA karavIja vyartha che. dArU pIvAthI sAdhutA nAza pAme che A vAta AgamamAM spaSTa rIte samajAvavAmAM AvI che. dA. ta. daza vaikalpika sUtra " mAM spaSTa paNe kahevAmAM AvyuM che ke-(suravA prerataMtrA vAva astra vAmamnasa, sasaluM na nivemiphlU nasa sarasa maLo) ka. 5, 6 1, 1 rU.namukriyA saphsa mAyA mokSeca 'r zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 60 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mintuLo banatoSa nivAAM samaya ja. annAduyA ) a. pa . 2, gAthA 38 A e gAthAo vaDe A vAta spaSTa karavAmAM AvI che ke je sAdhue peAtAnA sayama rUpa yazane rakSavA cAhe che, te madirA ( dArU ) meraka (sarakA) ane khIjA paNa keTalAka mAdaka padArtho che temanuM sevana kare nahi emanA sevanathI sevana karanAramAM madyapAna viSenI Asakti vadhe che kapaTa asatya vacana ane asayama jevA bhAvAnI paNa vRddhi thAya che, ane chevaTe enAthI jIvanamAM zAMtibha'ga thAya che. asAdhutA (duSTatA ) vadhe che. kharekhara madyapAna jagatanA badhA anarthonuM mULakAraNa che. ukta ane gAthAonI savistara vyAkhyA ' dazavaikAlipaka sUtra'nI AcAra maNi majUSAmAM AvI che jijJA sujanAe tyAMthI jANI levuM joie. 'zAligrAma nighaMTu' nAme vaidyaka graMthamAM paNa madirAne buddhine naSTa karanArI hAvA addala tenA viSedha sUcavyA che. eTale AvI nAnI sarakhI vAtAtA dareka vyakti samajI zake che teA pachI ratnatrayanA sa'rakSaka sAdhujane peAtAnI cikitsAmAM paNa madirApAna kevI rIte karI zake che ? teo AvuM kareteA temane tenuM prAyazcitta karavu paDe che. khIjA paNa zAstrakAro madirAne niSedha karatAM kaheche ( ajJAnAt, vALI pIvA saMskAreNaiva zuddhati / matipUrvamanirdezyaM prANAntikamiti sthitiH || manusmRti zradhdhAca 21 sro-246 / ) AzleAka vaDe kahevAmAM AvyuM che ke jo keAI ajANumAM paNa dirAnuM sevana karI jAya te yajJopavIta ( jAi ) saMskArathI te pharI zuddha thAya che. ane jo te jANI mUchane madirAnuM sevana kare te peAtAnA prANene arpaNa karIne eTale ke mRtyune bheTIne ja te zuddha thaI zake che, bIjA kAIpaNu upAyathI tenI zuddhi asa`bhavita che. dhamazAonuM eja vidhAna che. ahIM pUrvAparanA mULapAThathI paNa madyazabdathI madirA viSenA atha siddha thatA nathI. jemake maMDUka rAjAe zailaka rAja RSinI sAme vinatI karatAM adhuM-( yathApravRttakaiH cikitsakaiH yathApravRttena auSadhabhaiSajyena bhaktapAnena cikitsAM AvartayAmi ) rAgene maTADanArA sama vaighodvArA huM yathocita prAsuka auSadha bhaiSajyathI tamArI cikitsA (ilAja) karAvIza mArI thazALAmAM tame prAsuka eSaNIya pITha laka vagerenI yAcanA karIne tyAM rokAe tyAre maMDUka rAjAnI vinaMtIne svIkAratAM ' tathaiti' (sArU) kahIne tee temanI rathazALAmAM AvyA. zailaka anagAranI cikitsA mATe mahUke vaidyone bAlAvyA ane khelAvIne ema AjJA karI ke tame prAruka eSaNIya vagere bheSajathI emanI cikitsA zaru kare. vaidyopaNu maMDUka rAjAnI AjJA pramANeja prAsuka eSaNIya auSadha vagerethI temanI cikitsA ( IlAja ) karavA lAgyA. enI sAthe sAthe zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 61 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI vAta e paNa che ke jyAre sAdhumaryAdA mujaba akaya temaja prava cana niSiddha vastu ne ApavA mATe maMDUka rAjAe vaidyone Adeza Ape nahi te vaidyonI zI tAkAta ke teo temanI AjJAne oLaMgIne zailaka anagArane madha pIvaDAve ? temaja AgaLanA "mULa pAThane " jevAthI paNa AvAta siddha thAya che ke guNone naSTa karanAra madya ahIM madya-zabdane vAcArya thaI zake ja nahi. jemake- cAra jAtanA AhAra ane madha pAnamAM mUvaza thayelA zailakane pramAda deSathI phakta janapade vihAra karavA mATenI azakti ja AvI gaI che. temanA mULaguNone nAza thayo nathI AvuM samajIne ja pAMthakane tyAM mUkIne badhA munie tyAMthI bIjA bahAranA jana padezamAM vihAra karavA mATe nIkaLI paDyA pAMthakane zailakanI vaiyAvRtti mATeja munie mUkIne gayA hatA. A sUtrakAra A pramANe AgaLa varNana karavAnA ja che. have je zailake AgamaniSiddha maMdiranuM sevana karyuM hatato teo mULa guNethI paNa hIna thaI jAya ane A pramANe anagAra dha rahita rahevA badala pAMcaka anagAranI temanI mATenI vaiyAvRtti paNa ucita gaNAta ja nahi ane bIju ke jyAre madyapAna karIne pUrvAparAhna kALamAM zailaka rAja RSi sukhethI sUtA hatA tyAre cAturmAsi pratikramaNa karavAnI IcchAthI jyAre kSamApanA mATe pAthake temanAM caraNomAM pitAnA mastakano sparza karyo tyAre teo jAgrata thaI gayA. ane ociMtA nidrAbhaMga thatAM teo krodhA. viSTa thaI gayA. pAMthake temane gusse thayelA joIne pharI temanA caraNomAM mastaka namAvIne vinaMtI karatAM kahyuM ke he bhagavAna ! mAre gune mApha karo pharIthI AvuM nahi thAya. je madya zabda madirAnA arthane sUcavanAra hoya mULasUtramAM zailakane mATe rAjaRSi zabda prayoga karavAmAM AvyuM che, temane rAjaRSinA vizeSaNathI saMbodhavAmAM AvyA che te kevI rIte bane ? pAMthaka anagAre temanA pratye kSamApanA rUpa vaMdana vinaya vagere batAvyuM te paNa ucita kevI rIte kahI zakAya ? bIju ke je madya zabdane madirAnA arthamAM svIkArIe te zailaka anagAra pazcAttApanA udayathI vizuddha cAritranI ArAdhana zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe kRta pratijJa dekhAya che ane tyAra bAda teo bIjA divase savAre ja pUrva paraMparA anusAra eka gAmathI bIje gAma vihAra karavAnI IcchA kare che je AvuM heta temanAmAM AvI IcchA paNa prakaTa kevI rIte thAta? kemake prAyazcitta vagara AvuM te karI zake ja nahi. eTalA mATe ahIM madya zabda madirAne artha sUcavatuM nathI paNa (makavANAM vAi puLyAvarAmacaMti savA "madya zabda mULapAThane anulakSI te nidrA janaka pAna dravya vizeSa " artha ne ja sUcavanAro che. (majJALAM ra te kavinaMti nAva ma Le mANA ra mucha mannA muri, suradumakA paNa ) pUrvAparanI apekSAe mULapATha viSe ApaNe gaMbhIra paNe vicAra karIe to ukta pATha prakSipta ja lAgaze. (taNa tarasa leyara bahArahuM kAra maHLajA royA je vasaMte hoghA) A pramANe yathA pravRtta prAsuka eSaNIya yAvata oSadha maiSathI ane cagya pathya AhArathI zalaka rAjaRSinA rogo maTI gayA. (haDhe mallasarIre jAe vavagayaroyAyake, taeNa se lae taMsirogAyakasi uvasaMtasi samANaMsi tasi vipulaMsi asaNa0pANa khAima sAime majjapANeNaya mucchie gaDhie giddhe ajjhovavanne osanno, osanna vihArI evaM pAsatthe 2 pAsatthavihArI kusIle 2 kusIla vihArI pamatte saMsatte uuvaddhapIThaphalagasejjAsaMthArae pamatte zAvi viru ) teo zarIrathI puSTa temaja prasanna citta thaI gayA. A rIte ga ane Atake thI teoe ekadama mukti meLavI lIdhI. tyArabAda teo jAta jAtanAM puSkaLa pramANamAM banAvavAmAM AvelA azana, pAna, khAdya ane vAdya rUpa cAra prakAranA AhAramAM tathA madyapAnamAM Asakta thaI gayA. teo neharUpI derIthI baMdhAI gayA. vRddha-eTale ke lelupa thaIne sarasa AhArenA sevanamAM teo TevAI gayA. prAnta vyaktinI peThe savAdhyAya pati zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhana dhyAna vagere kriyAomAM temaja mokSamArgamAM teo zithila thaI gayA avasanna vihArI thaI gayA,-zithila AcaraNa vALA thaI, aLasane lIdhecaraNa sattarI ane karaNasattarI rahita thaI gayA Ama teo pArzvastha thaI gayA sadaguNAmAM racyApA banIne rahenArA banI gayA. jJAna vagerenI samyapha ArAdhanA temanAthI have nahAtI thatI pArzvanA vihAranI jema temanuM AcaraNa thaI gayuM. uttara guNonI virAdhanAthI ane saMjavalana kaSAyanA udayathI teo kutsita AcAra vALA thaI gayA. kuzIla vihArI thaI gayA. mehanIya vagere karmonA udayane lIdhe teo saMjavalana kaSAya nidrA vikathA rUpa pramAdemAM thI koI paNa eka pramAdanA yogathI saMyamane ArAdhanAmAM zithila thaI gayA. gauravatrayane AzrayathI temane AcAra zithila banI gayo. kAraNa vagara paNa teo game tyAre pITha phalaka vagere nuM sevana karavA lAgyA. teo haMmezAM tenA upara paDayA ja rahetA hatA. tene saMvAi muLajJa Dhi vaSiNirA maMgdha ja rAya agdiittA vahiyA jaLavayavahAra bujhALa paLa pANig vidyutti) prAsuka eSaNIya pITha phalaka vagere pAchAM ApI temaja maMDUka rAjAne pUchIne bahAranAM bIjAM janapade mAM vihAra karavA mATe paNa teo samartha thaI zakyA nahi. je vihAra uttama ga rUpa udyama vaDe karavA mAM Ave che, eTale ke jemAM pramatta dazA rahetI nathI temaja je vihArane karavAnI bhagavAne AjJA ApI che, ane tIrthakare paNa jene karatA AvyA che. temAM teo asamartha thaI gayA. tAtparya e che ke A saMjavalana kaSAya, nidrA temaja vikathA rUpa pramAde, mAMthI koI paNa eka pramAdanA vazavartI thaIne tyAMthI bahAra vihAra karavA samartha thaI zakyA nahi. che sUtra 30 che (taf vaMcayavAna) ItyAdi 1 TIkArtha-(ta) tyAra bAda (tesiM paMtha vAjhAnuM paMavhuM mArA vALa annayA kayAI egayao sahiyANa jAva puvAvarattakAlasamayasi dhammajAgariyaM nAmAnAnuM gamevAre kathita kAra samunithA ) pAMcaso pAMcaka anagAra vaje munione kaI eka vakhate madhyarAtrimAM jyAre teo badhA ekaThA thaIne dharmadhyAna prabodhinI kathA viSe carcA karI rahyA hatA tyAre teone A zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAtane pravacana saMmata, citata, prArthita, manogata saMkalpa vicAra udbhavya ( evaM khalu selae rAyarisi caittA rajjaM jAva pabvaie viuleNa 4 majjapANe mucchi e no saMcAei jAva viharittae no khalu kappai devANuppiyA ! samaNANa nigathANaM kAra pattA vitti:) zailaka rAjAe rAjyabhava tyajIne bhAgavatI dIkSA svIkArI che jethI teo rAjaRSi tarIke prasiddha thayA che. paNa atyAre teo puSkaLa pramANamAM azana, pAna, khAdya ane svAdya AhAra temaja nidrAkAraka pAnadravya vizeSamAM Asakta thaI rahyA che. bIje kaMI vihAra karavAnI paNa teonI IcchA lAgatI nathI. he devAnupriye ! A rIte zramaNane pramatta thaIne saMyamamArgamAM rahIne vihAra kare yogya lAgatuM nathI. (tta te khalu devANuppiyA! amhakala selaya rAyarisiM ApucchittA pADihAriya pIDha phalagasejjAsaMthAragaM paccappiNittA selagassa aNagArassa paMthayauM aNagAra, veyAvaccakara ThavettA bahiyA abbhujjaeNa jAva pavatteNa paggahieNa jaNakyavihAra vitti ) eTale he devAnupriye ! ApaNA mATe kalyANane mAthe eka ja rahyo che ke savAre zelaka rAjaSinI AjJA meLavIne pIThaphalaka, zayyA sastA raka vagere pAchAM AvIne zalaka rAjaRSinI vaiyAvRtti karavA mATe pAMthaka anagArane nImIne udyamapUrvaka ApaNe ahIMthI tIrthakaronI AjJA mujaba temaja tIrthakaronI AjJAnuM pAlana karatAM bahAranA bIjA dezamAM vihAra karavA nIkaLI paDIe. gdha saMveri saMhittA vAra4 kAva karate 4 bApurizvattA, cAri pIThaphalagasejjAsaMthAraya paccappi NattA paMthayaMaNagAra veyAvaccakara ThAvaMti kAvittA vahiyA jAva viti ) A pramANe teoe vicAra karyo, vicAra karIne jyAre savAre sUrya udaya pAme tyAre zailaka rAjaSinI ajJAmeLavIne pratyarpaNIya eTale ke pIThaphalaka zayyA saMsmArakane pAchA seMpIne rAjaRSinI vaiyAvRtti mATe pAMthaka anagArane tyAM niyukta karIne teo tyAMthI bahAranA bIjA dezomAM vihAra karavA nIkaLyA. e sUtra 31 zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (tarU re paMthag) ItyAdi , TIkArtha (tALa) tyAra bAda (se thag) pAMthA (4) zailaka rAjaRSinI / sejjAsaMthArayauccArapAsavaNa-khella-jalla-siMdhANamalla-osaha mesajjabhattapANaeNaM ) zA saMstAraka dvArA, temaja uccAra prastravaNa, khela, siMdhANa mala vagere nI parijhApanA dvArA (jisTA) keIpaNa jAtane aNagamo ke dhRNA vinAnA banIne (vijaLa) khUbaja nagna thaIne (vecAvAM ) vaiyAvRtti karavA lAgyA. (taLe re senTara nA vA) eka divasa zailaka rAjaSi (kattiyacAummAsiyaMsi viulaM asaNa - AhAramAharie subahuM majjapANaye pIe puchavAiphavAhanamaNi sumutta) cAturmAsanA kAtika mAsamAM khUba ja pramANa mAM azana vAna, khAdya ane svAdya rUpa cAra jAtanA AhAra karIne ane nidrA kAraka Apanaka dravya vizeSanuM pAna karIne sAMjanA chelA paheranA vakhate sukhethI sutA hatA. ahIM "ghaNA leke samAdhi pUrvaka sukhethI zailaka rAjaRSi sUtA hatA." e pramANene pATha hevAnuM kahe che te egya gaNAya ja nahi kemake pramAdaavasthAmAM samAdhi thaI zakatI nathI. amaryAdita nidrA ane samAdhi A baMne vacce virodha che. AvI sthitimAM samAdhi thaI zakatI ja nathI. (tapaNaM se pathae kattiyacAummAsi yasi kayakAussage devasiya paDikkamaNaM paDikkate cAumAsiya paDiskAmiukAme selaya rAyarisi khAmaNadvayAe sIseNa Tigg saMva ) A vakhate cAturmAsanA kArtika mAsamAM ja pAMthaka anagAre kAyetsarga karIne daivasika prAtikamaNa karyuM. tyAra pachI cAturmAsika prAtikamaNuM karavAnI IcchAthI temaNe pitAnA doSenI kSamApanA mATe laka rAjaRSinA caraNamAM pitAnA mastakane sparza karyo. temAM je strI vaMthaLa sIseNaM pAesu saMghaTTiesu samANe Asurutte jAva misamisemANe udvei ) pAMthaka anagAranA mastakanA baMne pageAmAM thayelA sparzathI zalaka rAjaRSi ekadama lAla coLa thaI gayA, ane kodha nI javALAmAM saLagatA teo uThIne beThA thaI gayA. (3aai vaM jArI ) beThA thaIne teoe A pramANe zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyuM je mo ghara vasthivarithA rAja parivAranag ) are A keNa che? je zrI hI thI rahIta mUrkha belAvyA vagara ja ahIM Avate rahyo che. ( mama mukuLapuraM vAra saMgha) ke je sukhethI vizrAma karanArA ane pagamAM sparza karI rahyo che. (ta re paMtha gm gve jo tamAre mA taLe tira jara40 rada have kathArI ) zailaka rAjaRSinI A vAta sAMbhaLIne pAMcaka anagAra DarI gayA, udvigna thaI gayA ane temanA aNu aNumAM bhaya vyAsa thaI gayo. tarata ja teo baMne hAthanI aMjali mastake mUkIne A pramANe kahevA lAgyA-( aooi te paNa cAra varicArika mavi paDivakkate cAummAsiya khAmemANe devAnuppiyaM ! vadamANe sIseNaM pAesa saMghaTemi) he bhedata ! Ate huM chuM Apane ziSya pAMthaka meM kAyotsarga karIne daivasika pratikamaNa karI lIdhuM che cAtaMrmAsika denI kSamApanA mATe tamArA caraNomAM meM mastakano sparza karyo che. (saM maMsu na levAnuM vicA! raNajaMtu reDavuM tamaNNaM devANuppiyA ! NAi mujjo evaM karaNayAe tikaTTu selaya aNagAraM gvana vijauri muno 2 rAme) ethI he devAnupriya ! tame mane kSamA kare. he devAnupriya! havethI mArAthI AvuM keIpaNa divasa thaze nahi. A pramANe pathaka anagAre zailaka rAjaRSinI potAnA aparAdha badala vAraMvAra vinamra thaIne kSamA yAcanA karI. ( tai tarata teDhayAra rArisidaNa paMthaLa ga guttara ameyAhave vAva kuppaniyA) A pramANe pAthaka anagAranI vAta sAMbhaLIne zailaka rAjaRSinA manamAM A jAtano saMkalpa-vicAra pharyo hai ( eva khalu aha raja ca jAva osanno jAva uubaddhapIDhaphalagasenjA saMthAraMga gihittA viharAmi taM no khalu kappai samaNANaM osannANaM pAsatthANaM nA vitti) sakaLa rAjavaibhavane tyAga karIne meM jinadIkSA meLavI che. paNa atyAre pharI huM puSkaLa pramANamAM azana, pAna vagerenA sevanamAM Asa zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kata thaI rahyo chuM. neharUpI derImAM huM baMdhAI gayo chuM. huM lupa thaI gaye chuM. mAruM jIvana sarasa AhArane Adhina thaI gayuM. che. svAdhyAya pratilekhana vagere Avazyaka kriomAM huM zithila thaI gayuM chuM. mArI caraNa sattarI ane karaNa sattarI baMne ALasane lIdhe maMda thaI rahI che. ethI huM pArzvastha thaI rahyo chuM. mAre vihAra ane AcaraNa paNa pArvatanI jema ja thavA mAMDe che. kuzIla-eTale ke huM kutsita AcaraNa vALa thaI gaye chuM. kuzIla-vihArI thaI rahyo chuM. pramattanA jevI dazAvALe huM, gauravavayathI saMkIrNa AcAra vALo thaI rahyo chuM. huM tabaddha pITha phalaka zayyA saMstAraka ne sevanAra thaI gayA che. ethI avasa, pArzvastha kuzIla pramatta ane saMsakta thaIne anagAra rUpe rahevuM ne zreyaskAra nathI. (taM rerca ra che vAI maMDuyaM rAya ApucchitA pADihAriyaM pIThaphalaga sejjA saMdhArayaM paccapiNitA pathaeNaM aNagAreNaM saddhi'bahiyA abbhujae NaM jAva jaNavaya vihAreNaM viharittae evaM saMpehei tti ja sAva viru) have mArA pitAne mATe te eja zreyaskAra gaNAya ke savAre maMDUkarAjAne jaNAvI pITha phalaka zayyA sastAraka seMpIne pathaka anagAranI sAthe uttama yogarUpa udyamathI yukta-apramattadazAviziSTa -ane tIrthakara vagere dvArA Acarita ane guru jana dvArA upadiSTa vihAra karUM eTale ke nava kapita vihArathI bIjAdezamAM vihAra kare ja have atyAranA saMjogomAM mAre mATe hitAvaha che. ArIte zailaka anagAre vicAra karyo. tyAra pachI e vicAra pramANe ja tyAMthI teoe bIje vihAra karyo ahIM dhAvata' zabdathI "nate maMjurtha vArtha ApuchatA vAririvuM vItrajAnA saMthArayaM paccappiNaiM, paccappiNittA pathaeNaM aNagAreNaM saddhiM bahiyA abbhujjaeNaM sAva najIvavijeoi) A pAThane saMgraha thaye che. Ano artha pahelAM spaSTa karavAmAM AvyuM che. I sUtra "32 " (gvAmeva samajAvato) ItyAdi TIkAtha-(gha) jema zailakarAja RSi pramAdavaza thayA tema (mAro) he AyuSmA zramaNa ! (jo huM ni thavA nirothIvA rAcariyaM 3vaSayaof aMtie pavvaie samANe osanne jAva sathArae pamatta viharai iha loe ceva vahU samAna che dILine saMpAze mALicavo) je kaI amArA nircathake nirca thI jana AcArya upAdhyayanI pAse pravrajita thaIne avasanna thaI jAya che. yAvat Rtu baddha pITha phalaka zayyA saMratArakamAM pramatta thaIne besI rahe che. te A lekamAM ghaNAM zramaNa zramaNuo ane zrAvaka zrAvikAo dvArA zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 68 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hIlanIya hoya che, niMdanIya hoya che, khiMsanIya hoya che, gIMNIya hoya che, paribhavanIya hoya che. temaja paralekamAM paNa ghaNI jAtanI zikSAne pAtra thAya che. te saMsAramAM paribhramaNa karate ja rahe che. saMsAra paribhramaNa viSe pATha ahIM A pramANeja jANe joIe (kaLAphAM gaLavAM vImaddha vAraMvArajaMtAra' anuparica) ane bhAvArtha A pramANe che ke-caturgati rUpa vibhAgavALA anAdi anaMta rUpa saMsAra kAMtAramAM ke jene mArga khUbaja dIdhuM che vAraMvAra jIva paribhramaNa kare te jarahe che. sUtra 33 (taeNaM te pathagavajjA ) ityAdi ! TIkArtha-(tapor) tyAra bAda (te thAva jA ja kAraNa mIre vAgha 4 samAna nanna rAti ) pAMthakane bAda karatAM bIjA cAraso navANuM rAjaRSi zailakanA ziSyaoe jyAre A badhI vigata jANI tyAre icchitA arthanI prAptinI abhilASA rAkhatA teoe eka bIjAne eka sthAne ekaThA thavA mATe bolAvyA (sAvittA prAM racA) belAvIne eka jagyAe ekaThA thaIne teo vicAra karavA lAgyA, (te sAcarikI thagi sandri varicA nAra vida) ke zailaka rAjatrASi pAMthaka anagAranI sAthe bahAra janapadamAM vihAra karI rahyA che, ahIM je (vAva) zabda che tenAthI ( amuka vo dina. pina rAvavihAra) A pAThane saMgraha thaye che, A padenI vyAkhyA pahelAM karavAmAM AvI che. (taM sevaM vastu revALuvA ! kahuM tevuM rasaMnnittAnuM viziSTa) ethI he devAnupriye ! amArA mATe eja hitAvaha che ke ame badhA te zailaka rAjaRSinI AjJA meLavIne bahAra nA janapadamAM vihAra mATe nikaLIe | (gvaM laheMti) A prama Ne vicAra karyo ( saMpatti se rAye vasaMvanittA vidati) vicAra karIne teo badhA zailaka rAjaRSinI pAse gayA. ane temanI AjJA meLavIne vihAra karavA lAgyA. meM sUtra "34" | zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( tAM tesara thavAmokavA ) ityAdi TIkAtha-(ai) tyAra bAda (seTa) zailaka rAjaRSi ane (vacanAmoralA 'ca aLasayA) pAMthaka pramukha pAMcase anagAra ( jUni vAsALi ) ghaNAM varSo sudhI ( sAmantariyA pALiA) zramaNya paryAyanuM pAlana karIne ( meLeva poMDIce patraNa tenetra vAcchati ) jyA puMDarIka paryaMta hatA tyAM AvyA. (3)nASTittA nahevayAnA putte taheva sidgha ) tyAM AvIne sthApatyA putra anagAranI jema eka mAsanI salekhanA karIne kevaLI thaI mukta thaI gayA. eTale ke te siddha thayA ( evAmeva samaNAuso jo amma niggaMyo vA nimgaMthI vA jAva viharissai) A pramANe zailaka rAjaRSinI jema (samaLA'so) he AyuSma'ta zramaNeA ! ( no aTM'nimaMtho vA nimAMthI vAnAya vinnira) je amArA nitra tha zramaNa ane nigraMtha sAdhvI jata pramAda vegerene tyajIne sAdyama pradatta-tirthaMkarAnuApita gurU paSTi ane pragRhIta temaja tIrthaMkarA dvArA svIkRta evA janapada vihArathI yukta thaze te anagAra caturvidha saMghane anISa, vaMdanIya thaine yAvat sasAranA ata karIne meAkSapada meLavaze evaM khalu jaMbU ! samaNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatte NaM paMcamassa NAya caLasa (camaDhe vatte ttiyemi) ArIte he jammU ! sidhdha gati pAmelA bhagavAna mahAvIre A jJAtA adhyayananA pAMcamA adhyayananA atha prApta karyo che. Ama huM tane kahuM chuM, "kRtimavimi " A padonI vyAkhyA pahelAM karavAmAM AvI che A sagraha zlAkanA atha A pramANe che-ke je pramAdathI alasanna pArzvastha temaja kuzIla thaI jAya che, te sAdhu (anagAra ) sa'vega bhAvathI peAtAnA cAritramAM udyamazIla thaIne zailaka rAjaRSinI jema sidhdha padmane meLavanAra thAya che. / sUtra'35" || zrI jainAcAya jainadharmAM divAkara zrI ghAsIlAlajI mahe rAjakRta jJAtAdha kathAga sUtranI anagAra dharmomRtavarSiNI vyAkhyAnuM pAMcamu adhyayana samAsa // // zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 00 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIkA samavasaraNa chA adhyayanano prAraMbhapAMcamA adhyayana pachI A chaThuM adhyayana prAraMbha thAya che. pAMcamA adhyayanamAM A pramANe nirUpaNa karavAmAM AvyuM che ke pramAdi anagAra ghaNA anartho meLave che temaja je A pramAdi hoya che te ghaNuM guNa prApta kare che. te have A adhyayanamAM te guNe ane doSanuM kathana varNavavAmAM Avaze. pAMcamA adhyayananI sAthe A chaThThI adhyayanane e ja saMbaMdha che. A saM. baMdhane vicAravAnA upakamathI ja A adhyayana zarU thayuM che. chaThThA adhyayana nuM paheluM sUtra A che-nA mate ! mane tyAra .. TIkAI-(te) he bhadanta ! () je (kAra saMgha samai) mukti meLavelA zramaNa bhagavAna mahAvIre ( paMramaNa ) pAMcamA jJAtAdhyayanane (jhIma pannatta) A pUrvokta atha nirUpita karyo che te (jIsa i mate ! nAyabara samauni =Ava saMpanna che Tre vana?) mukti meLavela zramaNa bhagavAna mahAvIre chaThThA jJAta dhyayanane zuM artha prarUpita karyA che? (parva @ju ) jaMbU svAmIne A jAtanA praznane sAMbhaLIne javAba ApatAM sudhamAM svAmI temane kahevA lAgyA ke he jabU! tamArA prazna ne uttara sAMbhaLo. (teNaM kAleNa teNa samaeNa rAyagihe samosaraNa parisA nigAyA) kALe ane te samaye rAjagRha nagaramAM bhagavAna mahAvIra padhAryA. bhagavAna mahAvIra svAmInA AgamananI jANa thatAM temane vaMdana karavA mATe rAjagRha nagarathI pariSada nIkaLI. ( te zALaM tenuM samaur) te kALe ane te vakhate (kamaLa ne tevANI phuvamUruM dUraNAmane kAra ghawjJALavAra viru) zramaNa bhagavAnanA pradhAna aMtevAsI IndrabhUti ucita rathAne beThelA dharma dhyAnamAM lIna hatA. | sUtra 1 / zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 71 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ indrabhUtikA jIva,viSayameM prazna 'taeNa se iMdabhUI jAya saDDhe' ityAdi TIkAI-(ta) tyAra bAda teNe iMbhU gAya sa) prabhu upara khUba ja zraddhA dharAvanAra IndrabhUtie (samAna rU ghaa vAlI) zramaNa bhagavAna mahAvIrane A pramANe prazna pUchayo. (va8 mate ! jhIvA guNavatta vA caMdu vA jauMti) he bhadanta ! bhAre agamana karanAra svabhAvane temaja urvagamana karanAra laghu svabhAvane jIva kevI rIte meLave che? temanA A praznano javAba bhagavAna mahAvIra svAmI daSTAMtanI sAthe A pramANe Ape che. ( goyamA! se jahAnAmae kei purise egaM maha sukka tu nicchiDDhe niruvayaM dabhehi kusehi veDhei beDhittA mahiyAleveNa liMpai. liMpittA uNhe (4) he gautama! jema keI mANasa eka moTI nicchika vAtAdivikAra rahita vagara tUTelI tuMbIne dAbha temaja kuzathI vIMTI le che ane tyAra bAda mATIthI tenI Asa pAsa lepa kare che ane tene tApamAM sUkave che. (su samA rodavaMzi meNiya verU, reDhiA malphiyAse veNa liMpaI, lipittA uNhe sukka samANa taccapi dambhehiya kusehiya veDhei, veDhittA maTTiyAna jiMpa ) jyAre tuMbI sArI rIte sUkAI jAya tyAre bIjI vakhata paNa tene dAbha ane kuzathI vIMTALIne pharI tenA upara mATIne lepa kare che, lepa karyA bAda tene tApamAM mUke che. Ama sUkAI gayA bAda trIjI vakhata dAbha ane kuzathI vIMTALIne mATIne lepa kare che. ( gvuM eeNuvAeNaM attarA veDhemANeaMtarA liMpemANe aMtarA sukkavemANe jAva ahiM mapriyahiM kiMjaru jAmatA parisiyaMti rati virahave ) A zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( pramANe tuMkhIne ATha vakhata dAbha ane kuzAthI vIMTALIne tathA ATha vakhata mATIne lepa karIne tApamAM sukave che tyAra bAda tene uMDA atAra * temaja puruSa pramANa karatAM vadhAre gherA pANImAM nAkhIde che. ( NacAa) A dezIya zabda che ane tenA artha AgAdha hoya te. ( se pUrchA ocamA ! setune mesi aha mahiyAle vANaM gurUyAttAe bhAriMyattAe guriyabhArittAe upi salilamai vattA ane pALicaTTAne avar ) he gautama! pANImAM nAkhelI te tuMbI ATha vakhata mATInA lepathI bhAre thai javAne kAraNe temaja ATha vakhata dAbha tathA kuzanA bhArathI bhAre thai javAne lIdhe pANImAM nAkhatAnI sAthe ja pANImAM nIce jatI rahe che arthAt DUbI jAya che. ( Ameya nocamAM ! ) A pramANe huM gautama ! (gIvAva vALAvALa jJAnamicchAnuM maLatajJeLa avuleLo adambavaLakIo lajJiti) jIva paNa prANAtipAta yAt mithyAdarzana zalyathI kramapUrvaka ATha karmInI prakRtienuM upArjana karatA rahe che. eTale ke ATha karmothI jIva badhAtA jAya che. (tApti guhrayattAha mAttAt guruyabhAritA kAlamAse kAlaM kiccA gharANiyalamaivAitA ahaM naragatalapaTTANA mavRtti vaiM haju goyamA ! nIvA mutta jvamAMti) te jJAnAvaraNAdi karma nI prakRtie paudrugalika che, guru temaja bhAre che, eTalA mATe temanAthI A ka madhavALA jIveA paNa guru temaja bhAre thaI jAya che. ethI te jIveA kALa mAsamAM kALa kare che tyAre pRthvInuM atikramaNa karIne tenI nIce naraka taLamAM avasthita thaI jAya che. A pramANe he gautama ! jIva jyAre prANAtipAta vagere karmo kare che te samaye ja teo gurutva avasthA meLave che. A vAta ' haeNvya jaNAya che. | sUtra 2 // zabda thI ( aDhAM noyamA ! ) ityAdi ! TIkA-( UmULa zocamA ) 'huM gautama! jema ( se tu Mne saMsi paDhamijI gaMsi maTTiyA levaMsi tinnaMsi kuhiyaMsi parisaDiyasi IsiM dharaNiyalAo utpattANaM vidyu3) pANImAM DUbI gayelI tuMkhInI uparanA pahelA lepa jyAre pANIthI A thaI jAya che--kUthita-nAza-pAme che, pati-khaMdha mukta thaI jAya che tyAre te nIcethI kaika thADI upara Ave che, ( saphLatara' 2 nAM TomiTTiyAhane zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 73 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAva utpAdattANaM ciTTha evaM khalu eeNaM uvAraNaM tesu aTTasu maTTiyAle besu tinnesu jAva trimukkavaMdhaNe ahe dharaNiyala maivahatA upiM salilatala paTThANe mantrak) A rIte tuMbaDInA uparanA khIjI vakhatanA lepapaNa bhIne thaine egaLI jAya che, naSTa thai jAya che ane pirazita thai jAya che tyAre te pahelAM karatAM pANImAM kaiMka gheADI vadhAre upara AvI jAya che. Ama tuMbaDInA AThe A lepa bhInA thaine ogaLI jAya che. tyAre tuMbaDI peAtAnI meLe ja pANInI upara taravA mAMDe che. ( vAmeya goyamA ! lIyAvALAnAyanemaLe Na jAva micchAda saNa sallaveramaNena aNu pugveNa aTTha kamma pagaDIo khavettA gagaNatamupaittA uppiloyaggapaTTaNA bhavati ) A pramANe ja he gautama ! jIva prANAtipAta nA viramaNathI yAvata mithyA darzana zalyanA viramaNathI anukrame ATha karmonI prakRtineA nAza karI ne upara gaganataLamAM paheAMcIne lekanA agra bhAgamAM siddha svarUpathI avasthita thAya che. ( evaM khalu goyamA ! jIvA lahuyattaM havvamAgacchati - eva khalu jaMbU ! samaNeNa bhagavayA mahAvIyeNa chasTusa nAyajjhayaNassa aTThe panate timi / |3| A pramANe huM gautama ! jIva urdhvagamanavALA svabhAvane tarata ja meLavI le che. eTale ke jyAre jIva karmonA nAza mATe pravRtta thAya che, tyAre ja te laghukatva svabhAvane meLave che he jammU Ama bhagavAna mahAvIre chaThThA adhyayananA atha nirUpita karyAM che. // sUtra 3 // zrI jainAcAya jainadha'divAkara zrI ghAsIlAlajI mahArAjakRta jJAtAdhama kathAga sUtranI anagAra dharmAmRtaSiNI vyAkhyAnuM chaThThuM* adhyayana samApta // 6 // zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 74 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya sArthavAhake caritrakA varNana sAtamuM adhyayana prAraMbha. chaThThA adhyayana bAda have sAtamuM adhyayana zarU thAya che. sAtamA adhya. yanane chaThThA adhyayananI sAthe saMbaMdha A pramANe che. chaThThA adhyayana mAM prANAtipAta vagere karanAra prANuomAM karmanI gurUtA kahevAmAM AvI che ane prANAtipAta nahi karanAra prANIomAM kamanI laghutA kahevAmAM AvI che. temaja anukrame A baMnenuM phaLa eTale ke anartha ane arthanI prApti thavI A viSe kahevAmAM AvyuM che have sAtamA adhyayanamAM kahevAmAM Avaze ke je prANAtipAta vagerethI virati dhAraNa karavA chatAM tenAthI khalita thaI jAya che, te ja anartha paraMparA ane bhAgave che ane je che tenI rakSA kare che teo abhISTa-managamatA eTale ke Icchita artha ne meLave che. "s mane samavi ' ItyAdi ! TIkAI-() jaMbU svAmI prazna pUche che ke he bhadanta ! (moLuM jAva saMpattaNa ussa nAyajjhayaNassa ayamaDhe paNNatte satamassa Na bhaMte naayjjhcaLa je ja vare ? ) mukti pAmelA zramaNa bhagavAna mahAvIre chaThThA jJAtAdhyayanane artha pUrvokta rIte raju karyA che tyAre he bhadaMta ! teozrIe sAtamA jJAtAdhyayanane zo artha prarUpita karyo che? (aa hajuM jU!) A praznano uttara ApatAM zrI sudharmA svAmI temane kahevA lAgyA ke he jabU! sAMbhaLo ! zramaNa bhagavAna mahAvIre sAtamA jJAtAdhyayanane artha A pramANe zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 75 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirUpita karyo che. (teja jALa te samaur) te kALe ane te samaye (Acari nAma nA horA ) rAjagRha nAme nagara hatuM (sumUmimA sAthe) te nagaranI bahAra subhUmibhAga nAme eka udyAna hatuM (taratha rAjihe paLenAmaM athavA vitaru) rAjagRha nagaramAM dhanya nAme sArthavAha rahete hate. (bahu mA mAriyA zahILa rica. rAva suvA) te ghaNe ja dhana dhAnyathI samRddha hate. bhadrA nAme tenI patnI hatI. tenuM zarIra ahIna paMcendriyothI paripUrNa hatuM te suMdara aMgavALI hatI. "yAvat ' zabdathI ahIM ( halAvaMkaLarLavavA, mAjumA mALaegupujhAyarAvAsuvA, somavAra, tA viyALA muLA) A pAThane saMgreDa thayuM che. A padane pahelAM ghaNI vakhata artha spaSTa karavAmAM AvyA che. (ta dhaUU4 sathavAra puttA prApta mAricAra karavA rattara ayavahArayA hoya) dhanya sArthavAhane bhadrA bhAryAnA udara janma pAmelAM cAra sArthavAha dArako-putra-hatA. (=aa) temanA nAme A pramANe che-(ghavAje ghare dhove dhAri ) dhanapALa, dhanadeva, dhanagepa ane dhanarakSita. ( talanuM dhArata thavA hatA 3vhuM purAd mAyA rAzi suNAvyo hovA ) dhanya sArthavAhanA A cAre putrane bhAryAe hatI. (saM = ukirANA mAvaThThayA, rajavarUyA, phiLiyA) dhanapALanI bhAryA ujhitA hatI 1, dhanadevanI bhAryA bhegavatikA hatI, 2, dhanagepanI bhAryA rakSitA hatI 3, dhanarakSitanI bhAryA rehiNikA hatI 4, A sUtra 1 / "tA tA dhAraNa" rUAri ! TIkArtha-() tyAra bAda (tastra dhAraNa) dhanya sArthavAhane (kAyA jAvuM) ke I vakhate ( purAttApattAmasi) aDadhI rAtrinA samaye jyAre te kuTuMba jAgaraNa karatuM hatuM. (cAka bakaraNa rAva samuhUrajJasthA) tyAre A jAtane AdhyAtmika eTale ke AMtarika upAyathI sAdhya sukhaduHkha vagere rUpa yAvata saMkalya udabhavya-(ga gahuM rAzi dUi - zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAva panbhiINa' sayasa kuDubassa bahasu kajjesu ya kAraNesuya, kuDubesu ya, maMtesuya, gujjhe rahasse nicchae vavahAresuya, ApucchaNijje paDipucchaNijje, meDhIpamANe bAhAre kADhavo) rAjagRha nagaramA huM ghaNA ezvaryazALI, talavara, mADuMbika, kauTuMbika, ibhya, zreSThI, senApati, sArthavAha vagerenA temaja pitAnA kuTuMbanAM ja khAsa kAmamAM, kAnA sAdhana bhUta kAraNamAM sagAM vahAlAMnA kartavyanA nizcaya mATe nI gupta maMtraNAomAM chupAvavA yogya lajajAthI saMbaMdhita gepanIya kAryomAM-pracchanna vyavahAromAM-pUrNa nIrNayomAM, sagAM saMbaMdhIo vaDe AcArathI viruddha anAcaraNIya karavAmAM AvelA kAryo mATe nI prAyazcitta vidhimAM-eTale ke A badhI sAmAjika rAjanItika ane dhArmika bAbatamAM badhA mane pUche che. badhA mANase mArI salAha le che. A badhA leke mATe huM melI rUpa chuM, pramANu rUpa chuM. anAja vagerenI hAlaNa mATe baLade je thAMbhalAne bAMdhavAmAM Ave che. tenuM nAma medhI che. medhI jema pazuone mATe khAsa kendrarUpamAM rahele AdhAra hoya che temaja te paNa badhAne mATe methI rUpa hata pratyakSa vagere pramANe jema vastunA tatvane batAvanArA hoya che temaja dhanyasArthavAha paNa badhAne dareke dareka vastunuM sAcuM svarUpa samajAvato hato. tethI tene pramANa kahyo che. kuTuMbane huM ja Azaro chuM. huM ja uMDA khADAmAM paDelA mANasane derInI jema uddhAraka chuM ethI huM temanA mATe avalaMbana (AdhAra) rUpa chuM. cakSu jema sAmenI vastune prakAzita kare che. temaja te paNa salAha mATe AvelA mANasone vastunA sAcA rahasyathI vAkepha karato hato. eTalA mATe ja (jamerImA jAva saravaDAvavA) medhi pramANe AdhAra AlaMbana ane cakSu A padanI sAthe sUtrakAra e ja vAtane vadhAre spaSTa karavA mATe upamA vAcaka "bhUta" zabdano prayoga karatAM kahe che ke dhanya sArthavAha badhAne mATe medhibhUta hatuM, pramANa bhUta hatA, AdhAra bhUta hato, AlaMbana bhUta hatuM ane cakSu bhUta hate. ethI ahIM punarukti rUpa deSa udbhavavAnI zakayatAthI ubhI thatI nathI. kemake pUrva kathanamAM ja tene meghi vagere rUpa banAvavAmAM Avyo che ane A varNanamAM paNa tene te pramANe ja varNavavAmAM AvyuM che. A rIte punarukti doSanuM nivAraNa paNa thaI ja gayuM kahevAya. dhanya sArthavAha badhA Izvara vagere lokonA badhA kAmene pAra pamADanAra hatuM. ethI ja tene "sarva kArya vaheMka" kahevAmAM AvyuM che. A pramANe dhanya sArthavAha pitAnI meLe A badhI vAne viSe vicAra karato AgaLa Ama vicAre che ke (vaM Najjai jaM mae gaya sivA cuyaMsivA mayaMsivA bhaggaMsivA, luggaMsivA, saDiyAsivA, zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra: 02 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDiyAsivA, videsatyAsi vA vippavasayasi vA imassa kuDubassa kiM manne AhAre vA kADhave vA vize vA maNiru) je huM ahIMthI bIje gAma jatuM rahyuM ke karmavazAta svapada (pitAnA adhikAra) thI bhraSTa thaI jAuM ke maraNane bheTuM, roga vageremAM sapaDAIne kUbaDe athavA apaMga thaI jAuM, rogI thaI jAuM kaI vyAdhi vizeSamAM sapaDAIne sAva durbaLa zarIravALe thaI jAuM, keI makAna uparathI ociMte paDI jAuM, videzamAM jaIne tyAM rahevA lAguM athavA te ahIMthI vipraSita-paradezamAM rahenAra thaI jAuM tyAre evI sthitimAM mane evI kaI paNa vyakti dekhAtI nathI ke je mArA kuTuMbane AdhAra thaI zake, AlaMbana bhUta thaI zake. sAvaraNInAM chUTAM paDelAM taraNuone ekIsAthe bAMdhanAra derInI jema mArA A kuTuMbane ekI sAthe saMpIne rAkhanAra temaja tenI rakSA karanAra keNa haze ? je atyAre AvI paristhiti che te mAro e vicAra che ke(t seya khalu mama kalla jAva jalaMte viulaM asaNaM 4 uvakkhaDAvettA mittaNAi jai suoi guDhAravo sAmA ) huM kAla savAra thatAM ja savAre sUryodaya thatAM azana, pAna, svAdya ane khAdya Ama cAra prakArane vipula mAtrAmAM AhAra taiyAra karAvIne mitra, jJAti, nijaka svajana, saMbaMdhI temaja parijana ane cAre putro cAre putravadhUo tathA emanA mAtApitA vagerene jamavA mATe belAvIne (teM mittArU bicAracA, 2 rAiE suThThA guDhavAva viSai asaNa 4 dhuva pupphavasthagaMdha jAva sakArettA sammANettA ttasseva mittaNAi0 cauNha suhANaM parirakkhaNadvayAe paMcarasAli akkhae dalaittA jANAmi tAvakA viThThuM vA vaheDuvA saMjovevA savavA ) mitra, jJAti, nijaka, svajana saMbaMdhIone, parijanene, potAnI cAre putravadhUone, ane temanA mAtA pitA vagerene puSkaLa pramANamAM banAvavAmAM AvelA azana vagere cAre prakAranA AhAro thI ane dhUpa, puSpa vastra gaMdha vagerethI satkAra karUM tathA madhuravANuM thI temanuM sanmAna karUM. temanI satkAra temaja sanmAnanI vidhi pUrI karyA bAda huM mitra, jJAti vagere tathA putravadhuonA kuTuMbIjanenI sAme cAre putra zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 78 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadhUnI parIkSA mATe teomAMthI darekane pAMca pAMca zAlikaNeA ( DAMgaranA kaNA) Apu ane ApIne e vAtanI parIkSA karU ke teemAMthI kANu kevI rIte te zAlikaNAne sAcavI rAkhe che. kai putra vadhU zAlikaNAne peTI vagere mAM mUkIne gupta rAkhe che? ane kaI putravadhU zAlikA ne vAvIne temanI vRddhi kare che ! // sUtra 2 // 'va' sahe, saMvedrittA' ItyAdi ! TIkA -(va' saMvedde) dhanyasA vAhe pUrvokta rUpe pAtAnA manamAM vicAra karyA. (saMpattiA) vicAra karIne ( ruM jJAnamittana. cand' muddA' jIvara vAM gAmaMtar AmaMtittA trikamAM asaLa 4 valAne) savAre sUrya udayapAmatAM nI sAthe ja teNe potAnA mitra, jJAti, svajana vagerene ane care cAra putra vadhUonA kuTubIjanAne temanA mAtApitA vagerene jamavA mATe Amatrita karyAM. AmaMtraNa ApyA pachI dhanya sAvAhe puSkaLa pramANamAM azana vagere ne! cAra prakAranA AhAra banAvaDAvyeA. ( taopacchAhAe bhoyaNamaMDavAMsi suhAsaNa mittaNAi cauNhaya suNhANaM rugharoLa sarjita trijJa alagaM ja jJAna sAreT sanmAner ) jyAre cAre jAtanA AhAra taiyAra thai gayA tyAre te snAna karIne rasei gharamAM sukhethI Asana upara besI gayA ane mitra, jJAti ane peAtAnA svajane vagerenI sAthe temaja peAtAnI putra vadhUenAM sagAM vahAlAMo mAtApitAe nI sAMthe cAre jAtanA puSkaLa pramANamAM taiyAra karavA mAM AvelA AhArane jamyA jamyA pachI teNe vasro vagere ApIne te badhAne satkAryo temaja madhura vacaneAthI te badhAnuM sanmAna karyuM. ( sAttiA sambhALettA taNeva mittaNAi, cauNhaya suNhANaM kuladharavaggassa ya purao paMcasAli akkhae naindra, ekttiA benrA mura' AiyA ta. nAver ) jyAre badhA Amatrita zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 79 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahemAnone satkAra temaja sanmAna thaI gayuM tyAre dhanya sArthavAhe potAnA mitra jJAti vagere svajane temaja cAre putra vadhUonA mAtApitA vagere sagAvahAlA enI sAme pAMca zAlikaNe (DAMgaranA kaNe) lIdhA ane pitAnA sauthI moTA putranI bhAryA ujhikAne bolAvI. (sAvittA pUrva vayAsI tuma NaM puttA ! mamahatyAo ime paMcasAli akkhae geNhAhi geNhittA ajupurve tArAmANI vemALI virApha ) bolAvIne tene A pramANe kahyuM "he putraA pAMca zAlikAne tame svIkAre ane emane sArI rIte saMbhALIne surakSita rAkhe. (cA aruM puttA ! turma me paMja rAtri kaag lAika tathAd tume mana me jaMjAri bakA pariNikAli) he putri ! jyAre huM tamArI pAsethI zAlIka mAguM tyAre tame mane pAchA Apajo. (tti suogNa the caru ) Ama kahIne teNe moTA putranI vadhUnA hAthamAM zAlIko ne mUkI dIdhAM. ( racittA paricita ) zAlIkaNe ApIne temane javAnI AjJA ApI. (taqui nA saMkSiA dhavLa tatti prathamaE pariNuLa) jatI vakhate moTA putranI vadhu UjhikAe dhanya sAthe vAhane " sArUM'(tathAstu) Ama kahIne tenI AjJAne svIkArI. (dimuNittA ghaLA patthavAkSa hajAgo te vaMra vArizar ochU) AjJA svIkAryA pachI dhanya sArthavAhanA hAthathI temaNe pAMca zAlikaNe laI lIdhAM. (bduttA pAmava ) zAlika ne laIne te tyAMthI ekAMta sthAna tarapha jatI rahI. (gutavaNacANa rUmecA have marithag0 ) tyAM eka tarapha AvIne teNe vicAra karyo-( gvaM vahu tAyALa kroTrAraM iva vAsAhii gioori fTUMti) " mArA sasarAnA koThAramAM cekhAnA ghaNA palya bharelA che. ( palpaka eka pramANa vizeSanuM nAma che. te 3 maNanuM hoya che ) (te jayANaM mama tAotti kaTu paMca sAli akkhae jAissai tayANa ahaM pallaMtarAo ate paMca sAli akkhae gahAya dahAmi tikaTu evaM saMpehei, saMpehitA te paMca sAli akkhae egaMte eDei, eDittA sakammasaMjuttA jAyA yAvi hotthA) jyAre, ghaNA palpake cokhA ke ThAramAM che te ja vakhate sasarA pAMca zAlikaNe mAgaze te vakhate pAMca zAlikaNe ke ThAranA palyukemAMthI laIne temane ApI daIza. " A pramANe vicArIne sasarAe ApelA pAMca zAlikone moTA putranI vadhu eka tarapha pheMkI dIdhA. ane pheMkIne pitAnA haMmezAnA gharakAmamAM parovAI gaI. sUtra " 3 . zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "gvaM mAvaticAvi " ItyAdi TIkArtha-(parva moklavatiyA ri) A pramANe dhanyasArthavAhe bhagavatikA nAmanI pitAnI bIjI putravadhUne bolAvI (navara) bhagavatikAnA viSe vadhArAnuM e jANavuM joIe ke (aa cho ) teNe zAlikaNane pitAnA nivAsa sthAne laI jaIne tuSa (tarA) vagarana banAvyA (chorijIttA kapu4i) ane zAlikaNo nAM photarA sApha karIne temane khAI gaI. (bagm4ttA jAyA) khAdhA pachI te potAnA kAmamAM parovAI gaI. (pUrva vidyA vi) A rIte dhasArthavAha pitAnI trIjI putravadhU rakSitAne bolAvI (navara' bruittA rameyAre gannathi) belAvIne temane paNa pAMca zAlikaNe ApyA. rakSitAe zAlikaNane lai lIdhA ane tyAra bAda tene A jAtane vicAra udbhavyo-(ga khalu mamatAo imassa mittaNAi cauNha ya suNhANa kulavaravaggassa ya purao sattA parva vavANI) " mArA sasarA pitAnA mitra, jJAti vagere temaja cAre putravadhUo nA mAtApitA vagerenI sAme mane bolAvIne A pramANe kahI rahyA che.(tumAM putta! mama sthAo gAva divijJAnAsi ri mama sthiti sA4i 3ravaNa racavuM te vicAtham') " he putra! A pAMca zAlikaNe tame mArI pAsethI le ane laIne emane saMbhALIne rAkho. jyAre huM tamArI pAsethI zAlikaNe mAgu tyAre A pAMce zAlikaNe tame mane pAchA Apaje. Ama kahIne mane A zAlikaNe ApI rahyA che te enI pAchaLa game te kAraNa te tevuM ja joIe. ( ra hRdu paraM lape saMpehittA te paMcasAli akkhae suddhe vatthe baMdhai ,baMdhitA rayaNa karaDiyAe pakkhivei jamaNaverA vasIlA mUke ave kavitA tia varijAmALI vidda :) Ama vicArIne teNe pAMca zAlikaNane zuddha vAmAM bAMdhIne rana jaDelI eka DAbalImAM mUkI dIdhA. DAbalImAM mUkIne teNe te DAbalIne pitAnA - zIkAnI nIce mUkI dIdhI. A pramANe te savAra bapora ane sAMja Ama traNa vakhata te DAbalIne saMbhALIne rAkhavA lAgI. / sUtra 4 . zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "taNAM re dho" ItyAdi ! TIkArtha-() tyAra bAda te gham) dhanya sArthavAhe (tata niraM sAva rathi rohiLI kuNuM sArU) A pramANe ja mitra vagere saMbaMdhIonI sAme pitAnI cothI putra vadhU hiNIne bolAvI. (sAvittA nA taM maLiyaa) bolAvIne teNe pAMca zAlikaNe ApIne teone surakSita rAkhavA mATe kahyuM, sasarAnI vAta sAMbhaLIne rohiNIe trIjI putravadhU rakSikAe jema vicare karyA temaja teNe paNa A viSe ghaNI jAtanA vicAra karyA. chevaTe te e nirNaya upara AvI ke sasarAe mane pAMca zAlIkaNe ApyA che ane teonI rakSAmATe mane je kaMI kahyuM che tenI pAchaLa kaMIne kaMI kAraNa te cakkasa havuM ja joIe. (aaN caM raju paMra pAhi jANa saravemALI saMbhALa saramALI ri pa saMkheDa) te mArI eja pharaja che ke huM teonI rakSA karUM teonuM saMpana temaja saMvardhvana karUM. A pramANe rohiNI e pAMca zAlika ne mATe vicAra karyo. (saMhittA gurupurise sA) vicAra karIne teNe kRSikarma karavAmAM eTale ke kheDavAmAM catura evA pitAnA ja kuTuMbanA mANasane bolAvyA. (sAvittA parve vathANI) bolAvIne teNe A rIte kahyuM(tumbhenn devANuppiyA! ee paMca sAli akkhae giNhai gihittA paDhama pAusaMsi mahAvuTikAsi nivaiyAsi samANAsi khuDDAga keyAra suparikammiya kareha) he devAnupriye ! tame A pAMca zAlikaNe le ane varSAkALa nA prAraMbhamAM apUkAyamahAvRSTi rUpe jaLa vRSTi thAya tyAre tame nAnI sarakhI eka kayArI ne A zAlikaNe vAvI zake te rIte gya banAvaje, (tti du paMra sa4i akkhae vAveha vAvittA doccApi taccApi ukcai nihae kareha, karittA vADi vblekaM da pittA kAramALA saMjomALA aggf saMvA ) kayArI jyAre sarasa rIte taiyAra thaI jAya tyAre temAM A pAMce zAlikone vAvajo. vAvIne bIjI ane trIjI vakhata utpAta nihita kare eTale ke jyAre zAlikaNe kayArImAM UgI jAya tyAre teonA vardhana mATe te sthAnethI upADIne pharI bIje sthAne repo. A pramANe tame be traNa vakhata kare Ama karIne tame te zAlikaNavALI yArInI cemera kAMTAonI vADa banAve. A zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe tame te vAvelA zAlikanI vividha rIte saMbhALa pUrvaka rakSA karatAM karatAM tenuM vardhana kare. (ta te duniyA raLig gE digMti te paMca jAli akkhae giNhati giNhittA aNuputveNa sArakhe ti sagovaMti viharati) hiNInA-zAlikaNonA vardhana mATenA badhA sUcane kauTuMbika puruSoe svIkAryA, ane pAMce zAlikone temanI pAsethI laI lIdhA. laIne rahiNInI sUcanA mujaba zAlikaNe nI temaNe upadravathI rakSA karI. ___ (taeNa te kauDubiyA paDhamApAusasi mahAbuDDhi kAya si NivaiyAMsi samANa si khaDDIya keyAra suparikammiyaM kareti, karittA te paMcasAli akkhae vavati duccapi taccapi akkhae nihae kareMti, karittA vADiparikkheva kareMti karitA agger rAdhemAnA novemaiA saMvALA vinaMti) vaSa kALanA prAraMbhamAM jyAre sau prathama apakAya mahAvRSTi nA rUpamAM jaLa varSA thaI tyAre te lokoe zAlikaNone vAvavA yogya evI eka nAnI sarakhI kayArI banAvI nAnI kayArI banAvIne teoe temAM pAMca zAlikaNane vAvyA. jyAre zAlikaNe aMkurita thayA tyAre teoe temanA pitAnA mULa sthAnethI upADIne bIjA sthAne repI dIdhA. tyAra bAda kayArIne teoe kAMTAnI vADa karI lIdhI. A pramANe te lekoe yathAkrame vAvelA zAlikaNanI rakSA karI, upadrathI temanI saMbhALa rAkhI ane temanuM vardhana karyuM. e sUtra "pa " tAM te zAstrI anuputra ' ItyAdi TIkAI-(tA) tyArabAda (te sAro) bIjA khetaramAM upADIne vAvelA zAli kaNe (anupurvef) yathAkrame (nAvavajJamAM vijJAna, laMvaDhiAmanA sAkInAkA) teothI rakSita, saMgepita temaja vardhita thaIne khUbaja vRddhi pAmyA. (jilpha kriomAnA nA niyamUyA, prANAyA raLijhA, mirajA) zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te zyAma raMganA thaI gayA. temanAmAMthI kALI AbhA phUTavA lAgI. cAvat te meghanIkurakha jevAM thai gayA. A rIte vAvelI te DAMgara zAkhA prazAkhaonA pravezathI sAMdra temaja saghana chAyAthI ramaNIya meghasamUDA jevI zelavA lAgI. je kAi tenA saudaya ne jotuM tyAre tenuM mana hu gheluM thaine nAcI uThatuM hatuM. tene jovAthI netra zItaLatA anubhavatA hatA. ethI te kamanIya ane pratirUpa lAgatI hatI. te cittane AkanArI temaja khUbaja manohara hatI. (saLa' sADI ttiyA, vattiyA, gabbhiyA, pasUyA AgamagaMdhA, khIrAiyA baddhaphalA pakkApaDiyAgayA, sallaiyA pattA, ci paththa MDA nAcA cAtri hosthA) samaya jatAM yathAkrame te DAMgara pAMdaDA vALI thavA mAMDI. AkAramAM te geALa dekhAvA lAgI. DAMgaranI dAMDInI upara nAnI zAkhAo vagere avayavA sarakhI rIte chatarInA AkAramAM nIce namelAM hatAM ethI ja te AkAramAM geALa dekhAtI hatI. jyAre te sArI peThe meATI thai gaI tyare temAM maMjarI nIkaLI. ane tenI suvAsa cAmera prasarI gaI. dhIme dhIme maMjarIomAM dUdha utpanna thayuM ane yathA samaye te dUdha temAMja kaNeAnA rUpamAM baMdhAvA lAgyuM. Ama samaya jatAM zAlikA saMpUrNa rIte paripakava temaja puSTa thaI gayA. A rIte jyAre te zAlidhAnya no pAka taiyAra thai gaye. tyAre tenA pAMdaDAMsUkAi gayAM ane te zalAkA (saLI) nA AkAre temAM laTakavA lAgyA. temAM laTakavA lAgyAM dhIme dhIme pAkelAM pAMDAM temAMthI kharavA lAgyAM. ethI khUbaja thADAM pAMdaDAM tenI upara rahI gayAM. tenA parva kAMDa ( cheDanI be gAMTha vaccenA bhAga ) paripakava thaI javAthI mAphu. bhavita aMkuranI jema pILA thaI gayA hatA. zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 84 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( taeNa te kauDubiyA te khAlIe pattie jAna sallaiya pataie jANitto tikkhehiM NavapajjaNa ehi AsiyaehiM luNeMti luNittA karayalamAlie kareMti, karitA puNeti tatthaNa cokkhANaM sayANa akkhaMDANa apphuDiyANa chaDDachaDApUyANa' sAlI La mALaC pattharnAr ) A pramANe jyAre te zAlidhAnya pUrNarUpe paripakava thaIne taiyAra thaI gaI tyAre kauTuMbika puruSoe tene patrita yAvata zalya kita patrAMti eTale ke pAkelAM pAMdaDAM vALI joI tyAre tene pUrNarUpe pirapakava thayelI jANIne tIkSNa dhAravALI dAtaraDIthI tene kApI nAkhI. ra luhAra vaDe tapAvI temaja TIpIne pahelAM tIkSNa dhAravaLAM anAvavAmAM Ave ane tyA bAda phrI tapAvIte pANImAM DaeNMDAM karavAmAM Ave tene nava. pAyataka 'kahevAmAM Ave che. ' AsiaihiM ' A dAtra (dAtaraDI) vAcaka dezI zabda che. DAMgarane kApIne teoe zAlima jarIAne hatheLIthI masaLIne zAlIkaNA chUTA paDayAM. bhUsAne teoe tyAMthI dUra karyuM. A rIte te sthAna bhUsu vagere sApha karavAthI svaccha zAlikaNA zUka yukta-vAvavA cAgya, akhaMDa-akSata sUpa vagere, thI chaDe chaDa zabda karAvaDAvIne sAkarelAM zAlikaNA nIkaLyA. te zAlIkaNA magadhadeza prasiddha eka prastha pramANu hatA. ( taLa` te rauduniyA te sAliNavasu ghaDae pakkhivati pakkhivittA, uvalipati uvaliMpittA lachiyamudie kareMti, karitA koTTAgArassa egadesaMsi ThAveMti, ThAvittA sArakkhemANA, saMzovemALA niti ) tyAra bAda kauTuMkhika puruSoe zAlikaNAne navA nAnA nAnA kaLaze|mAM bharIne mUkI dIdhA. tyAra bAda kaLazeAnA mAM DhAMkIne temane chANu vagerethI lIMpIne aMdha karI dIdhA. kaLazane baMdha karIne rekhAe vagerethI temane cihnita karIne temanA upara nAmanI mahAra lagAvI dIdhI. tyAra pachI bhaDAramAM eka tarapha phaLazeAne zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 85 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUkI dIdhA. yathA samaye teo temanI saMbhALa paNa rAkhatA hatA. (taoi te kauDubiyA doccaMci vAsArattaMsi paDhama pAusaMsi mahAvuDhikAyaMsi nivaiyasi vukkAmAM cAra suvarya zAMti) tyAra pachI kauTuMbika puruSoe bIjA varSe cimAsAnA divaso AvyAM tyAre sau pahelAM mahAvRSTinA rUpe jaLavaSa thayA bAda haLathI kheDIne temaja kodALI vagere thI khedIne eka nAnuM khetara taiyAra karyuM jemAM cIkaNI ane kamaLa mATI nAkhIne tene khUbaja sarasa zAli (DAMgara) vAvavA gya banAvI dIdhuM. (te lAsTIvapati, vaMfSa tapa 34anigg nAva juti) tyAra pachI khetaramAM zAlivAvI dIdhI. pahelAMnI jema jyAre zAlinA aMkuro bahAra nIkaLyA tyAre kauTuMbika mANasa e tenA cheDene tyAMthI upADIne bIjA sthAne ropI dIdhA. A rIte A utpAta (upADavuM) nikhAta (repavuM nI kriyA temaNe be traNavAra karI. samaya jatAM yathAsamaye jyAre pAka taiyAra thaI gaye tyAre teoe tene kApI lIdhe. (jAva caraNa tala malie kareti kattA puNaMti, tatthaNaM sAlINaM vaha ve kuDavA jAva egadesaMsi, ThAveMti ThAvittA sArakkhamANA saMgovemANA viharaMti) ane "cAvatu ? tene potAnA pagothI mati karyo tyAra pachI temAMthI bhUsuM vagere sApha karyuM. A pramANe tyAM zAlio (DAMgara) no ghaNuM kuDava-kaLaze -bharAI gayA. A rIte te kauTuMbika puruSoe pahelAMnI jema ja zAlithI paripUrNa kaLazane ke ThAramAM eka tarapha mUkI dIdhA. yathA samaya zAlinA kaLazonI teo saMbhALa paNa rAkhatA hatA. (taeNaM te kauDubiyA taccapi vAsArattaMmi mahAvuDikAyaMsi nivaiyaMsi vahave keyAre suparikammie jAva luNeti, luNitA, saMvahaMti saMbaMhitA khalayaM, kareMti, varSa jerA pati nava vA mA gAvA) zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rIte samaya pasAra thatAM jyAre trIjI vakhata varSo kALa AnyA ane mahAvRSTinA rUpe prathama jaLa varSA thai tyAre kauTuMbika puruSAe ghaNAM khetarA taiyAra karyAM. badhAM khetarAmAM teoe zAlI vAvI. ane Ama samaya jatAM jyAre te pahelAMnI jema paripakava thaI gai tyAre kauTubika puruSoe zAlinA pAka kApI lIdhA. jyAre laNaNI thai tyAre bhArAe khAMdhI mAthe temaja khaNe mUkIne badhA khetarAnI zAline khaLAmAM laI AvyA. tyAM lAvIne teoe dhAnya mana ceAgya khaLu taiyAra karyuM" taiyAra karyo khAi teoe zAti ne pAtharI dIdhI. ane baLado pheravIne khaLu` karyuM. A pramANe AgaLanI pahelAMnI jema khadhI vidhi patAvyA bAda khetImAMthI zAliSThAnya ATaluM kharyuM thayuM ke jenAthI ghaNA moTA moTA kaLaze| bharAI gayA. ( taraNaM te koDuMbiyA sAlI koTThAgAraMsi pakviveMti, jAva viharati ca utthe vAsAratte bahave kuMbhasayA jAyA ) ', tyAra khAda teoe zAlidhAnyathI bharelA kaLazeAne kAThAramAM mUkI dIdhA ane yathA samaya temanI saMbhALa rAkhavA lAgyA. A pramANe ja cAthA varNanA cAmAsAmAM vAvavAmAM AvelI zAlithI seMkaDA mATA kaLazA bharAI gayA. eTale ke zAli dhAnyanA eTaleA. badhA sarasa pAka taiyAra thayA ke tenAthI sekaDA bheTA meTA kaLazA bharAI gayA. 5 sUtra " 6 " u " taLa takSNa dhULaAE ' ityAdi ' Asta - (aqui) tyAra khAda ( tarasa dhAsa ) dhanya sAAhane (namayaMti saMvali bilamALa'fs) pAMca varSo jyAre pUrAM thayAM tyAre(putravattAva rAjAlanayaMtti) aDadhI rAtrinA vakhate (AcAve akSasthit gAya samugnisthA A jAtanA AdhyAtmika cAvatu maneAgata sa`kalpa udbhanyA. zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 87 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ __ (evaM khalu mae io aIe paMcame saMvacchare cauNhANa parikkhaNaTTayAe te pacasAli akkhayA hatthe dinnA- seyaM khalu mama kallaM te jAva jalaMte paMcasAli akkhae paDijAittae) ke AjathI pAMca varSa pahelAM meM cAre putravadhUone temanI buddhi parIkSA mATe temanA hAthamAM pAMca zAlikaNe ApyA hatA te have savAre sUrya udaya pAmatAnI sAthe ja huM temanI pAsethI pAMce zAlikaNo pAchA mAguM e ja ucita che. ( jAva jANAmi tAva kAe kiNhaM sArakkhiyA vA saMgIviyA vA saMvar3iyA jAva tti kahu evaM saMpehei) / enAthI mane e vAtanI khabara paDaze ke meM jeTalAM zAlikaNe temane ApyA hatA tene kaI putravadhUe kevI rIte saMrakSita, saragepita temaja saMvardhita karyA che. A rIte teNe vicAra karyo. (saMpehittA kallaM jAva jalaMte viulaM asaNa pANa khAimaM uvakkhaDAvei uvakkhaDAvittA mittanAi. cauNha muNhANaM kulaghara jAva sammANittA tasseva mittaNAi cauNhaya su NhANaM kulagharavaggassa puraojeTaM ujjhiyaM sadAvei) vicAra karIne teNe savAre sUrya udaya pAmyA bAda azana, pAna khAdya ane svAdya Ama cAra jAtane puSkaLa pramANamAM AhAra taiyAra karAvaDAvyA. cAre jAtane AhAra sArI rIte taiyAra thaI gaye tyAre teNe pitAnA badhA mitra jJAti vagere parijane temaja cAre putravadhUonAM sagAMvahAlAMonI sAthe bhejana karyuM. jamyA bAda teNe badhAMne satkAra tathA sanmAna karyuM. tyArabAda mitra vagere parijane ane cAre putravadhUonAM sagAvahAlAMonI sAme teNe meTA putranI vadhu ujhitAne belAvI. ( sAvittA evaM vayAsI evaM khalu ahaMputtA / io aIe paMcamaMsi saMvaccharaMsi imassa mittanAi cauNhaya muNhANaM kulagharavaggassa purao tava hatthaMsi paMcasAli akkhae dalayAmi) zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bolAvIne teNe kahyuM ke he putri! AjathI pAMca varSa pahelAM meM tane A badhA mitra jJAti vagere parijana ane cAre putravadhUonA sagAM vahAlAMonI sAme tamArA hAthamAM pAMca zAlikaNe ApyAM hatA. (jayANaM ahaM puttA ee paMcasAli akkhae jAejjA) ane ema kahyuM hatuM ke jyAre huM tamArI pAsethI A pAMca zAlikaNa mAguM (tayANaM tuma mama ime paMca sAli akkhae paDidijjaesitti) tyAre tame mane A pAMce zAlikaNo pAchA Apajo. (te khUiyttA ane sama he putri ! bele meM tamane eja vAta kahI hatI ne ? (datA arika) tyAre ujhitAe kahyuM "hA eja vAta kahI hatI." taor yttA! mama te sAddhi karavA ghaniSajJASTri) to he putri ! te pAMce zAlikaNe tame mane pAchA ApI. (taeNaM sA ujjhiNa dhaNNassa satthavAhassa, eyamamu samma paDisuNei paDisuNittA jeNeva koThAgAraM teNeva uvAgacchai ) unnitAe dhanyasArthavAhanI AjJA svIkArI ane tyAra pachI te jyAM koThAra hatuM tyAM gaI. (uvAgacchittA pallAo paMcasAli akkhae geNhai, giNhittA jeNeva dhaNNe sasthavAhe teNeva uvAgacchai ) tyAM jaIne te zAlikekamAMthI pAMca zAlikaNe laI lIdhA ane laIne te dhanyasArthavAhanI pAse pahoMcI. (DavAIjharA ghaoor sathavAthuM ghara vAsI) tyAM AvIne teNe dhanyasArthavAhane A pramANe kahyuM. (eeNaM te paMcasAli akkhae tti kaTu dhaNNassa satyavAhassa hatthaMsi te paMca sAli akkhae dalayai) tame ApelAM pAMca zAlika A rahyA" Ama kahIne teNe pAMce pAMca zAlIka dhanyasArthavAhane ApI dIdhA. (taeNaM dhaNNe satthavAhe ujjhiyaM savahasAviyaM karei karitA evaM vayAsI ki puttA te ceva ee paMca sAli akkhae udAhu anne ? taeNaM ujjhiyA dhaNaM zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 89 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satthavAhe evaM vayAsI evaM khalu tumbhe tAo ! io aIe paMcame savacchare imassa mittanAi. cauNhaya suNhANaM kula. jAva viharAhi ) te pAMca zAlikaNAne hAthamAM rakhAvIne dhanyasA vAhe tene zapatha (sama) ApIne pharI pUchyuM ke huM putri ! khelA, A pAMce zAlikaNA mArA ApelA ja che ke khIjA. A rIte dhanyasAnI vAta sAMbhaLIne ujjitA e temane kahyuM-" huM tAta ! AjathI pAMcavarSa pUrve mitra jJAti vagere parijanA temaja cAre putravadhUonA sagAvahAlAMonI sAme mane pAMca zAlikaNA ApatAM tame kahyuM hatuM ke huM putri ! tame mArA A pAMca zAlikaNeAnI rakSA karA ane eAne upadravAthI bacAveA. ( taraNaM ahaM tunbhaM eyamahaM paDimuNemi, paDiNittA te paMcasAli akkhara gehAmi, giNhittA egatamavakamAmi taraNaM mama imeyArUve ajjhatthie jAva samupajjatthA ) me' tamArI AjJA pramaNe te zAlikA lai lISA, tyAra khAda huM tamArI pAsethI eka tarapha gaI tyAM AvatAM ja mane vicAra sphuryo ( evaM khalu tAyANaM koTThAgAraMsi jAva sakamma sapauttA jAyA taM No khalu ared daisAliakkha eraNaM anne ) mArA sasarAnA kAThAramAM DAMgarathI bharelA ghaNA pahyA che. te jyAre paNa tee mArI pAsethI pharI pAMca zAlikaNeA mAgaze tyAre kAThAramAMthI khIjA pAMca zAlikA temane ApIza. Ama vicAra karatAM meM tamArA ApelA pAMce zAlikaNAne Ama tema pheMkI dIdhA ane tyAre khAda huM mArA huMmezAnA gharakAmamAM parAvAI gaI. ethI huM tAta ! A zAlikaNA tame je ApelA hatA te nathI. paNa A teA bIjA ja che. ( taraNaM se ghaNNe ujjhiyAe aMtie eyamahaM soccA Nisamma Asurate jAva bhisebhise mANe ujjhatiyaM tassa mittaNAi0 ca unhaya suNhANAM kulagharavaggassaya zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 90 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ purao tassa kulagharassa chArujjhiyaM ca chANujjhiyaM ca kayavarujjhiyaM ca samucchiyaM ca sammacchiyaM ca pAuvadAI ca pahANovadAI ca bAhirapesaNakAriM Thavei) A pramANe te dhAnya sArthavAha ujhitAnA mukhethI A vAta sAMbhaLIne tene hRdayamAM avadhAraNa karIne ekadama gusse thaI gaye. kupitAvasthAmAM te krodhanI jvALAomAM saLagavA lAgyo. teNe teja kSaNe ujijhatAne mitra jJAti vagere parijano temaja cAre putravadhUe nA kuLanA mANasonI sAme gharanI rAkha sApha karanArI, chANa sApha karanArI, kacare vagere sAphakaranArI, gharanA AMgaNAmAM pANI chAMTanArI, sAvaraNI thI kacaro vALanArI, paga dhovA mATe temaja snAna karavA mATe pANI taiyAra rAkhanArI ane gharanI bahAranA kAma karanArI banAvI dIdhI. eTale bahAranAM kAma karanArI dAsInArUpe dhanyasArthavAhe tenI nimaNuka karI (ecAmeva samaNA uso jo amhaM niggayo vA niggaMdhIvA jAva pandhaie paMca yase mahanbayAI ujjhiyAI bhavaMti, seNa ihamave ceva bahUNaM samaNANaM 4 jAva aNupariyaTTissai jahA sA ujjhiyA) zrI vardhamAna svAmI AviSe upasaMhAra karatAM kahe che ke he AyumaMta zramaNa ! amArA je koI nigraMtha ke nirgathI sAdhvIjana dIkSA saMyama levAnA vakhate pAMca mahAvrate svIkAre che ane bhaviSyamAM svIkArelA te mahAvate ne parityAga kare che to te ujhitA nI jemaja A bhavamAM ghaNA zramaNa vaDe temaja caturvidha saMgha vaDe hIlanIya hoya che, niMdanIya hoya che, gahaNIya hoya che-yAvata-te caturgati vALA A saMsAramAM paribhramaNa karate rahe che. (evaM bhogavaiyAvi, navaraM jAva kaMDaMtiyaM ca kuTTayaMtiyaMca pIsaMtiyaMca, evaM zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUdhaMtiyaM ca raMdhatiyaM parivesaMtiyaM, paribhAyaMtiyaM ca abhaMtariyaM ca pesaNakAri mahANasiNiM Thavei) A pramANe ja dhanyasArthavAhe pitAnI bIjI putravadhUga vatIkAje pAMce zAlihaNe khAI gaI hatI-tene belAvI ane tenI pAsethI paNa ujhitAnI jema pAMce zAlikaNe mAgyA. javAbamAM bhagavatIkAe jyAre ema kahyuM "ke te pAMce zAlikaNo huM khAI gaI chuM. tyAre dhanyasArthavAha tene mitra jJAti vagere parijane temaja cAre putra vadhUone kuTuMbIonI sAme tene gharanI aMdaranA kAmomAM tenI nimaNuMka karI. dhanyasArthavAhe gharanA nIce mujabanA kAme tene seMpyA hatAM khAMDaNiyA sAMbelAthI zALa (dhAnya) khAMDavI ane cekhA taiyAra karavA, tala vagerene bhUko kare. ghaTImAM ghau vagere daLIne leTa taiyAra karo. AkhA caNa vagere nI dALa taiyAra karavI. tathA kedarA vagerene ghaMTIthI bharaDIne tenAM chetarAM dUra karI temAMthI kAdarI banAvavI, bhAta taiyAra karavA, jamanArAone pIrasavuM sagAM saMbaMdhIonAM gharamAM pIrasaNa vagere moklavuM rasoIgharanuM badhuM kAma karavuM. (evAmeva samaNAuso jo amhaM samaNovA jAva paMcaya se mahanbayAI koDiyAI bhavaMti se NaM iha bhave ceva bahUNa 4 jAva hIlaNijjo samaNANaM 4 jahAva sA bhogavaiyA) A pramANe te AyuSyanta zramaNa ! je amArA zramaNa ke zramaNIjana prajita thaIne pAMca mahAvratanuM khaMDana kare che. te bhagavatIkAnI jema A bhavamAM ghaNuM zramaNo vaDe temaja caturvidha saMgha dvArA hIlanIya hoya che. yAvat anAdi anaMta A saMsAramAM paribhramaNa kare che. (evaM rakkhiDyAvi navaraM jeNeva vAsaghare teNeva uvAgacchai. uvAgacchittA maMjUsaM vihADei vihaDittA rayaNakaraMDagAo te paMcasAli akkhae geNhai) - A rIte ja dhanyasArthavAhe pitAnI trIjI putravadhU rakSitA pAsethI pote ApelA pAMca zAlikaNe mAgyA. te tyAMthI potAnA nivAsa zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAne AvI. tyAM teNe peTI kholIne aMdarathI ratnajaDita DAkhalI bahAra kADhI. DAbalImAMthI teNe pAMce zAlikA lIdhA. ( ffttA eLeya paLe teneya vA(6) ane laIne dhanyasA vAha jyAM hatA tyAM AvI. ( uvAgacchittA paMcasAli akkhae dhaSNassahatthe dalayai ) tyAM AvIne teNe pAMce zAlikaNA dhAnyasA vAhane ApI dIdhA. ( saLa` se paLe raviva va vayAsI ) dhanyasAvAhe zAlikaNA laIne rakSitAne kahyuM ( oi i puttA ! teceva ja paMcasAhi banavavA utAha ante ! tti ) he putri ! A pAMca zAlikaNA te ja che ke bIjA ? 66 .. ( taraNaM rakkhiyA dhaNNe satyavAhe evaM vayAsI te caiva tAyA ! ee paMca sAli akkhayA No anne ) tyAre rakSitAe dhanyasA te ja che bIjA nahiM. vAhane kahyuM- huM tAta ! A pAMca zAlikaNA "" ( kahaNaM puttA evaM khalu tAo ! tubhe io paMcamaMsi jAva ' bhaviyavvaM ettha kAraNeNaM 'tti kaDe te paMcasAli akkhae suddhe vatthe jAtra ti saMmmaM paDi jAgaramANI 2 viharAmi ) A rIte rakSitAnI vAta sAMbhaLIne dhanyasAya vAhe tene pUchyuM " huM putri ! atyAra sudhI kevI rIte A zAlikaNAne rAkhavAmA AvyA. tyAre rakSitAe javAkha ApatAM kahyuM ''sAMbhaLeA,hu' badhI vigata tamArI sAme raju karUM chuM. AjathI pAMca varSa pahelAM badhA mitra jJAti vagere parijanA temaja cAre putravadhUnA kuTubIjanAnI sAme tame mane zAlikaNA ApyA hatA, he tAta ! tame mane dhA svajanAnI sAme pAMca zAlikA ApIne tenI rakSAmATe mane AjJA ApI hatI jethI meM vicAra karyo ke AmAM kAI rahasya cAkkasa chupAyeluM che Ama vicAra karIne pAMce zAlikaNAne svaccha nimaLa vastramAM bAMdhIne eka ratnanI DAmalImAM mUkI dIdhA, ane tene ezIkAnI nIce mUkIne Aja (divasa) sudhI tenI rakSA karatI rahIyu.. zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 93 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( taM eeNaM kAraNaM tAo ! te cetra ee paMcasAli akkhae No anne) eTale huM tAta ! te pAMca zAlikaNA eja che, bIjA nathI ( taraNaM se dhaNNe rakkhiyAe aMtie eyamahaM soccA haTTatuTTha0 tassa kuladharasta hiranasya jAva kaMsaisa biula dhaNajAva tejjassaya bhaMDAragAriNi Thave ) A rIte dhAnyasA vAhe rakSikAnA mukhethI khadhI vigata sAMbhaLIne khUbaja prasanna temaja saMtuSTa thatAM tene potAnA gharamAM jeTaluM seAnuM cAMdI vagere dhana hatuM tenI adhikArINI khanAvI dIdhI. ( evAmeva samaNAuso jAva paMcayase mahavvayAI rakkhiyAI bhavaMti seNaM ihabhave caiva bahUNaM samaNANaM 4 accaNijje 4 jahAva sA rakkhiyA ) A pramANe hai AyuSyanta zramaNeA ! je amArA zramaNu temaja zramaNI janA prajita thaIne Ama tema vihAra karatA rahe che. tema karatAM jo temanA pAMca mahAvratA surakSita rahe che te A bhavamAM te aneka zramaNAM dvArA arca nIya hAya che. yAvat sanmAnanIya hAya che, dhanyasAvAhanI trIjI putravadhU rakSitA jemasanmAnIta thaI temaja te paNa sanmAnIta thAya che. (rohiNiyAvi evaM ceva navaraM tugbhe tAo ! mama subahuyaM sagaDI sAgaDaM dalaha jeNaM ahaM tumbhaM te paca sAli akkhae paDiNijjAe mi ) A pramANe have ApaNe dhanyasAthavAhanI ceAthI putravadhU rAhiNInA caritra viSe paNa jANavuM joie. tenA caritranI vizeSa vAta A pramANe che ke-- jyAre dhanyasA vAhe potAnI ceAthI putravadhU rAhiNikAne melAvI ane lAvIne tene ema kahyuM ke AjathI pAMca varSa pahelAM meM tane pAMca zAlikaNA ApyA hatA te mane pAchA Ape. tyAre rAhiNikAe temane kahyuM. ke huM tAta ! tame mane aneka nAnI meATI gADIo Ape! ke jethI tame ApelA pAMca zAlikAne temAM bharAvIne ahI lAvuM ane tamane pAchA zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 94 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApI zakuM (tAju baLe seii va vavANI) rehiNikAnI A rIte vAta sAMbhaLIne dhanyasArthavAhe tene A pramANe kahyuM (kahaNaM puttA ! tuma te paMcasAli akkhae sagaDIsAgaDeNaM nijjAissasi) he putrI ! meM ApelA pAMca zAlikAne tame nAnI moTI ghaNI gADI emAM bharAvIne kevI rIte ApavA mAMge che (taeNaM sA rohiNI dhaNaM evaM vayAsI -evaM khalu tAo ! tumbhe io paMcame saMvacchare imassa mitta. jAva vahave kuMbhasayA jAyA teNeva kameNaM evaM khalu tAo tumbhe te paMcasAli akavara sagaDI sAgaDegaM nijjAemi ) dhanyasArthavAhanuM kathana sAbhaLIne hiNikAe temane kahyuM- he tAta! AjathI pAMca varSa pahelA mitrajJAti vagere parijana nI sAme mane bolAvIne tame pAMca zAlikaNe ApyA hatA ane ApatI vakhate tame temanA saMrakSaNa saMvardhana vagerenI bAbatamA sUcano karyA hatAM. tamArI pAsethI zAlikaNe laIne meM Ama vicAra karyo ke A pAca zAlikaNe tAte ApyA che ane temanA saMrakSaNa tathA saMvardhana viSe je kaMI mane kahyuM che, jethI cekakasa A vAtamAM kaMIka rahasya hovuM joIe. ema vicAra karIne meM piyaranA mANasone bolAvyA ane temane vardhana mATe pAMca zAlikaNe AvyA. temaNe zAlikaNe laI lIdhA, ane suparikarmita khetaramAM vAvIne te kaNenI khUba vRddhi karI. pahelA varSe magadha deza prasiddha prastha pramANa jeTalA zAlikaNe thayA. bIjA varSe vAvavAthI ghaNuM kaLaza bharAya teTalA thayA, trIjA varSe bIjA varSa karatAM paNa vadhAre kaLaze bharAya teTalI zAli thaI. cothA varSe vAvavAthI seMkaDe kaLaza bharAya teTalI zAli thaI. A pramANe tame ApelA pAMca zAlikaNe Aje ghaNI nAnI moTI gADIomAM bharAya teTalA thaI gayA che, tethI ja huM Apane te pAMca zAlikaNe aneka gADIomAM bharAya teTalA pramA NamAM vadhIne karIne pAchA ApI rahI chuM. (taeNaM se dhaNNe satyavAhe rohiNiyAra subahuyaM samaDI sAgaDaM dalayai, zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 95 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taNaM sA rohiNIM subahu sagaDIsAgaDaM gahAya jeNeva sae kuladhare teNeva uvAgaccha, uvAgAcchittA koDAgAre bihADeI ) A rIte hiNikAnI vAta sAMbhaLIne dhanyasAvADe tene ghaNI nAnI moTI gADIo ApI. rAhiNikA te badhI nAnI moTI gADIone laIne jyAM peAtAnuM piyara hatuM tyAM AvI tyAM AvIne teNe tyAMnA koThAra ughADayA(nihArittA parUM kami) tyArabAda tyAM mUkelA zAlinA kAThArAne ughADacA ( kiMmata sAlaDInAranuM maLe) ane temanAthI nAnI mATI ghaNIM gADIone bharI. ( bharitA rAyagihaM nayaraM majjha majjheNaM jeNeva sae gihe jeNeva ghaNNe satthavAhe teNeva uvAgacchai ) bharIne rAjagRha nagaranA ThIka madhya mArge thaIne jyAM tenuM potAnuM ghara ane jyAM dhanyasAvAha hatA tyAM pahoMcI ( taNaM rAyagihe nayare siMghADaga jAva bahujaNo annamannaM evamAikkhara, ghaNe devANupiyA ! ghaNNe satthavAhe te paMcasAli akkhae sagaDIsAgaDeNaM ni jAie pAsa pAsittA haTTa tuTTha paDicchara paDicchittA tassetra mittaNAI. caNha suhANaM kUlarassa purao rohiNiyaM suhaM tassa kuladharassa bahusu kajjesuya jAva rahassesuya ApucchaNijjaM jAva savvakajja vaDDAviyaM pamANabhUyaM ThAvei ) jyAre te nAnI moTI gADIe rAjagRha nagaranA madhyamAge thaine pasAra thaI rahI hatI tyAre nagaranA zrRMgATaka vageremAM ekaThA thayelA leke paraspara A pramANe vAtA karavA lAgyA " devAnupriye ! jue dhanyasA vAha kaiTaleA khadhe! bhAgyazALI che ke je Aje caiAthI putravadhU rAhiNikA vaDe pAMca zAlikaNAnAM gADAMe ane gADIe bharIne pharI pAchA AvatAM joI rahyo che. ane prasanna thaIne tuSTa thaIne tene svIkArI rahayeA che. te A badhuM svIkArIne rahiNikAne mitra, jJAti vagere parijanA temaja cAre putravadhUonA kuTuMbI zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 96 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ enI sAme pitAnA kuTuMbanI ghaNI bAbatemAM yAvata bIjI paNa ghaNuM rahasyanI mahatvapUrNa vAtemA tenI salAha laIne tene pramANabhUta banAvI rahyo che. temaja hiNikAne te badhA kAmane saMpUrNa rIte pAra pADanArI mAnI rahyo che. kema ke dhanyasArthavAhe rohiNikAne pitAnA AkhA kuTuMbanI adhiSThAtrI banAvI dIdhI che (evAmeva samANAuso ! jAva paMcaya se mahatvayA saMvar3iyA bhavaMti se NaM iha bhave ceva bahuNaM samaNANa 4 accaNijje jAva vIIvaissai jahAva sA rohiNiyA evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM sattamassa nAyajjhayaNassa ayamaDhe pannatte tibemi) A pramANe ja che Ayuzmanta zramaNa ! je amArA zramaNa temaja zramaNIjana dIkSita thaIne potAnA paMcamahAvratanuM vardhana karatA rahe che-te hiNikAnI jema A jagatamAM ja ghaNA zramaNa vagere mahAnubhAve dvArA temaja caturvidha saMghadvArA arcanIya hoya che. ane te caturgati rUpa A anAdi saMsAra kAMtAra (jaMgala) ne pAra thaI jAya che. ahIM zreSThInA sthAne guruja che. jJAtijanenA sthAne zramaNa saMgha che. sagAvahAlA enA sthAne bhavya jana che ane zAlika nA sthAne paMcamahAvate che. A rIte he jabU! mukti meLavelA zramaNa bhagavAna mahAvIre A sAtamA nAtA dhyayanano artha pUrvokta rUpe nirUpita karyo che. Ama huM tamane kahI rahyo chuM. zrI jainAcArya jainadharmadivAkara zrI ghAsIlAlajI mahArAjakRta "jJAtAdharmakathA sUtranI anagAra dharmAmRtavarSiNa vyAkhyAnuM sAtamuM adhyayana samApta mA zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThave adhyayanakA avataraNa AThamuM adhyayana. sAtamuM adhyayana purU' thaI gayu' che. have malTI nAme AThamuM adhyayana prAraMbha thAya che. A adhyayananA pUrva adhyayananI sAthe sabaMdha evI rIte che ke--sAtamA adhyayanamAM e prakAre carcA thai ke je sAdhu mahAtratAnI virAdhanA kare che te ghaNA anarthone bhAgavanAra hAya che, ane te catuti rUpa A sa'sAramAM paribhramaNa kare che. je pacamahAvratAnI rakSA kare che--sArI peThe temanI ArAdhanA kare che te zivasukha prAptirUpa paramA ne bheAgavatA hoya che. have AThamAM adhyayanamAM sUtrakAra e khAkhatanuM spaSTIkaraNa kare che ke mahAtratomAM jo gheADI paNa mAyA zalyathI malInatA AvI jAya to temanuM mULa saMpUrNa paNe maLatuM nathI. eja sabaMdhanI carcA mATenA AThamA aghyayananuM A paheluM sUtra che. ' naLa' aMte ' cAyuM-- balarAjake caritrakA varNana TIkA -(naphaLa mate !) zrI jammU svAmI pUche che ke (naLa' mate) he bhaMdata ! jo ( samaNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM sattamassa NAyajjhayaNassa ayamaTThe paNNatte aTTamassa NaM bhaMte ! ke adve paNNatte ) zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 98 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mekSa pAmelA zramaNa bhagavAna mahAvIre sAtamAM jJAtAdhyayananA pUrvota rIte atha spaSTa karyo che. teA hai bhatAM temaNe AThamAM jJAtAdhyayananA zo atha nirUpita karyAM che. ( evaM khalu jaMbU tegaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbU dIve dIve mahAvidehe vAse maMdarassa vvayassa paccatthimeNaM nisadassa vAsaharapavvayassa uttareNaM sIyo yA mahANa dAhiNaM suhAvahassa vakrakhArapavtrayassa paccatthimeNaM paJcatthimalava samudassa puratthimeNaM etthaNaM salilAvA nAmaM vijae pannatte ) zrI sudha svAmI jaMbU svAmIne javAba ApatAM kahe che ke he jammU ! tamArA praznananA uttara A pramANe che ke te kALe ane te samaye A jammUdvIpa nAme dvIpamAM sthita mahAvideha nAme kSetramAM sumeruparvatanI pazcimadizAmAM niSidhaparvatanI uttara dizAmAM, mahAnadI zIteAdAnI dakSiNe, sukhApAdaka vakSaskAra pava tanI pazcime, pazcima lavaNu samudranI pUrvIzAmAM salilAvatI nAme vijaya che. pazcima samudramAM maLanArI mahAnadI thIteAdAnI dakSiNa dizAmAM salilAvatI nAme eka kSetra-khaMDa-che, jene cakravartI sAmraTo jItatA AvyA che-tenuM nAma salilAvatI vijaya che (tasthaLa' sahijjAvatI vijJa vIyasojA nAma rAvALI pattA ) lilAvatI vijayamAM vItazeAkA nAme eka rAjadhAnI che (nava nocana vicintA nAva cala phevoca mUcA) tenA vistAra nava ceAjana jeTale temaja tene AyAma 12 (bAra) cAjana jeTale che te pratyakSa devaloka-amarapurI-jevI suMdara che. ( sItteLa' nIcaloLAr rAcaddAnIC uttarapurAsthine vinimAr me nAmAM kajJALe) te vIta zAkA nagarInA IzAna keNumAM indrakubha nAme eka udyAna hateA. ( tatthaNaM bIyasogAe rAyahANIe bale nAma rAyA, tassa dhAraNI pAmokkhaM zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 99 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devI sahassaM orAhe hotthA) te vItazekA nAmanI rAjadhAnImAM bala nAme rAjA rahete hate. tene raNavAsamAM dhAraNa pramukha eka hajAra rANIo hatI. (taeNa sA dhAriNIdevI annayA kayAiM sihe sumiNe pAssittANaM paDibuddhA jAva mahavale nAma dArae jAe ummukkajAva bhogasa matthe ) eka vakhatanI vAta che ke dhAriNIdevI pitAnI zayyA upara sukhethI sUtI te samaye rAtrinA chellA pahoramAM teNe svapnamAM eka siMha joye. svapna jetAnI sAthe ja te jAgI gaI, ane svapnanI vigata pitAnA patine kahI saMbhaLAvI. svapna pAThakane bolAvyA ane temaNe rAjAne svapnanA phaLa viSe badhI vAta kahI. rANIe paNa svapnanA rahasyane svapna pAThakanA mukhethI sAMbhaLyuM te sagarbhA thaI. garbhanA nava mAsa ane sADA sAta divase sukhethI pasAra thayA. tyAra bAda yathA samaye tene mahAbala nAme putrane janma thayo. samaya jatAM mahAbala bacapaNa vaTAvIne juvAna che. uMmaranA vadhArAthI vadhIne te savizeSa vikAsa yukta jJAnavALe thayo. te badhI kaLAomAM kuzaLa buddhi vALo ane paMcendriyonA bhegone bhegavavA cagya thaI gayA. sUtra "1" taoi mAruM " ItyAdi balarAjake dIkSAgrahaNakA varNana TIkAI-(7) tyArabAda (raM mAruM sanmAnita) mahAbalane tenAM mAtA pitAe (grvisef) phakta eka divasamAM ja. (sarisiyANaM kamalasirIpAmokkhA NaM paMcaNhaM rAyavara kannAsayANaM) sarakhA kuLa ane sarakhI AyuSyavALI kamaLa zrI vagere pAMcase uttama rAja kanyAonI sAthe (paNa zvati) paraNAvI dIdhe. (paMra vAsAya sa ra saca zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 100 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAgo) ane pAMca mahela te pAMcase navavadhUo ne rahevA mATebanAvI dIdhA. mahAbala kumAranA sasarAe pAMcaso pramANe deja ApyuM. eTale ke mahAbalakumArane dejamAM jeTalI vastuo maLI te tamAma pAMcasenI saMkhyAvALI hatI.(kAva viru) A pramANe mahAbala kumAra yAvata" badhA mahelemAM rahIne manuSya bhavanA badhA bhego bhogavavA lAgyuM. (therAgamaNa iMdakuMbhe ujjANe samosaDhA parisA niggayA balo vi niggao) eka vakhate vItazeka nAmanI te nagarImAM sthavirenuM Agamana thayuM. teo badhA tyAMnA indrakuMbhanA udyAnamAM muniparaMparAne anusaratAM avagraha meLavIne virAjamAna thayA. nAgarikonI pariSada pita pittAnA gherathI nIkaLIne munijananI vaMdanA mATe udyAnamAM AvI. balarAjA paNa tyAM AvyA, (dhamma soccA nisamma jaM navaraM mahabbalaM kumAraM rajje ThAvei, jAva ekkArasaMgavI bahaNi vAsANi sAmaNNapariyAyaM pAuNittA jeNeva cArUpavvae mAsieNaMbhatteNaM siddhe) sthavire pAse zrI zrutacaritra rUpa dhamanuM vyAkhyAna sAMbhaLIne tene sArI peThe hRdayamAM dhAraNa karIne rAjA bala pratibuddha thaI gaye, ane te kahevA lAge-"he devAnupriye ! huM mahAbela kumArane rAjyAsane sthApita karIne tamArI pAsethI dIkSita thavA cAhuM chuM. rAjAnI A vAta sAMbhaLIne sthavire e tene kahyuM "vilamba kare nahi A rIte temanI AjJA meLavIne rAjA naga2mAM AvyA. tyAM AvIne teNe mahAbala kumArane rAjyasiMhAsana upara besADa. tyArabAda rAjA sthavirenI pAse AvIne dIkSita thaI gaye. dhIme dhIme teNe agiyAra (11) aMgenuM adhyayana karyuM. ArIte teNe ghaNAM varSo sudhI zrAmaNya paryAyanuM pAlana karyuM. pAlana karIne te jyAM cAruparvata hato tyAM AvIne teNe eka mAsanu bhakta pratyAkhyAna karyuM ane anne mukti meLavI sUrA zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 101 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAbala Adichaha rAjAoke =caritrakA varNana tai Raa masirI' ItyAdi TIkArthI-() tyArabAda (tA vamavira) mahAbala rAjAnI rANI kamalA zrIe (annA ) ke eka vakhate (sIThuM) siMhane (sumi) svapnamAM (kAva namo gumAre nAgo) che ane joIne te jAgI gaI. "thAvata " samaya jatAM tene balabhadra nAme kumAra jo . ahIM "yAvat " zabdathI A pAThana saMgraha thaye che ke-kamalazrIe je svapnamAM siMha je hato te svapna viSenI carcA teNe potAnA pati mahAbalane karI mahAbale svapna pAThakene lAvyA svapna pAThakee tene svapnanuM phaLa batAvyuM. svapnaphaLane jANIne badhAne khUbaja AnaMda thayo. kaLazrI sagarbhA thaI. garbhane jyAre navamAsa ane sADA sAta divasa pUrAM thayAM tyAre kamaLazrInA udarathI balabhadranAme kumArano janma thaye. (gujarAcA ravi hRthA) samaya pasAra thatAM kumAra balabhadra yuvarAja paNa thaI gayA. (taraNa mahAvaraNa no rUme chafeqvADhavayaMsa AcALo horA) mahAbala rAjAne 6 bAlamitra rAjAe paNa hatA. zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra: 02 102 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( saMgadA ayache, para, pUrane, vastu, velano, mitraMne samAyayA sajja DDiyA jAva amhehiM egapao sameccA Nitthariyantra tti kaTTu anna manna sseyamahaM paDisurNeti temanA nAme A pramANe che-(1) acala, (2) dharaNu, (3) pUraNa, (4) vasu, (5) vaizramaNa, (6) abhica. A badhA mahAbala rAjAnI sAthe ja janmyA hatA, ane temanI sAthe ja meTA thayA hatA, eka vakhate jyAre badhA koi kAyavaza eka sthAne ekaThA thayA tyAre teoe vicAra karyo ke duHkha kAraka ke sukha kAraka game tevuM kAma hAya pratrajyA grahaNa karavI uAya ke paradeza kheDavu... hAya, te ApaNe badhAe sapIne ja te kAma sAthe rahIne karavu A pramANe teo pratijJA (vacana ) addha thayA. (LAheLaseLa samaI ) te kALe ane te samaye phUMkrame unALe theA samosaDhA ) indrakubha udyAnama ! sthavirA padhAryAM. ( parisA niggayA mahabbale NaM dhammaM soccA jaina varaM chappiya bAlavayaMsae ApUcchAmi balabhaddaca kumAraM rajje ThAvemi ) sthavirAnuM, Agamana sAMbhaLIne peAta peAtAnA sthAnethI nIkaLIne vIta zAkA nagarInA nAgirakAnI pariSada muniyAnI vaMdana mATe udyAnamAM AvI. mahAkhala rAjA paNa tyAM gayA. muniee dhamane upadeza ApyA. dharmopadeza zravaNu karIne rAjA mahAbalane pratibeAdha thayo, eTale ke vairAgya thaye. mahAkhale te samaye ja sthavirAne vinaMti karI " he bhadata ! huM tamArI pAsethI dIkSita thavA cAhu chuM. paNa te pahelAM A viSe mArA khAlasAkhAone zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 103 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAra bAda huM' pUchI lau ane khalabhadra kumArane rAjyAsane besADI dau. tamArI pAsethI sayama grahaNa karIza. " A rIte rAjAnI vinaMtI sAMbhaLIne sthavirAe tene kahyuM- mA~ vizrva haiM, mADuM kare| nahi. " Ama sthavirAnI AjJA meLavIne te rAjA peAtAne ghera pAchA vaLyeA. ghera AvIne teNe ( nAna vhicavAmacaMtaNa bApu jIrU pAtAnA chae khAlasakhAone pUchyuM. _'' ( tapaLa te indriyavAvayaMsanA mantra. rAghavuM vAsI ) pAtAnA mitra mahAbalanI vAta sAMbhaLIne te mitrAe tene kahyuM- naLa levA jJAna 11yAmo) he mitravara ! tame jo dIkSita thavA cAho che te amArA kANu Alakhana ane AdhAra thaze ? ethI ame paNa tamArI sAthe ja dIkSA sayama dhAraNa karIzuM. (ta........E vAsI) A rIte peAtAnA khAla sakhAonI vAta sAMbhaLIne mahAkhale temane kahyuM (jaiNaM tubbhe mae sarddhi jAva pavbayaha toNaM gacchaha jeTThe putte saehiM 2 rajje dAveda ) jo tame badhA khuzIthI mArI sAthe dIkSita thavA cAhatAhA che to satvare pAta peAtAnI rAjadhAnIe jaine pota potAnA meTA putrA ne rAjagAdIe besADIne hajAra puruSA vahana kare evI * puruSa sahasravAhinI' pAlakhIe upara besIne ahIM Ave.. ( pulisavALoborasIyAo duhA nAva pAkadamavRtti) A rIte mahAkhala rAjAnI vAta sAMbhaLIne chae mitrA tyAMthI pAtapeAtAne ghera AvyA ane peAtAnA sthAne mArA putrAne rAja gAdIe besADIne puruSa sahasra vAhinI pAlakhIe upara besIne thaine mahAkhala rAjAnI pAse AvyA. (taeNa se mahabbale rAyA chappiya bAlavayaMsara pAunbhUe pAsa, pAsittA haTTa tuTThe koDuMbiyapurisaM sadAvei, sadAvittA balamadasta abhiseo, Apucchara ) peAtAnA chae khAmitrAne peAtAnI pAse AvI gayelA joine rAjA mahAkhala atyaMta hASita temaja satuSTa thayo. rAjAe satvare te samaye ja kauTuMbika puru zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 104 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne bolAvyA ane belAvIne balabhadra kumArane rAjyAbhiSeka karAvaDAvyuM. A rIte balabhadra kumAra rAjyAsane birAjIta thaI gayA. rAjA mahAbale pravajyA viSe balabhadrane pUchyuM ane pUchIne puruSa sahasavAhinI pAlakhI upara besIne mahARddhi ane mahAvRtinI sAthe zobhatA teo udyAnamAM sthavirenI pAse AvyA. ane teoe saMyama svIkAryo. temaNe AcArAMga vagere agiyAra aMgenuM adhyayana karyuM. ane caturthabhakta vagere aneka prakAranI tapasyA ethI pitAnA AtmAne bhAvita karyo. e sUtra "3" saghaLuM tela mahAmovALa 'ItyAdi TIkArtha-(ta) tyArabAda (afuM maphrAsTamoravA huM mArA annayA sAruM) keI vakhate mahAbala pramukha te sAte anagArone ( pAyo tathA cAre nipho ihAna mujAve samunithA)-jyAre teo eka sthAne ekaThA thaIne beThA hatA tyAre A pramANe vicAra ska-eTale ke teo A rIte arasa parasa vAtacIta karavA lAgyA-( nANuM jamaNuM levAnucvacA! tavo 34 kinA viru) he devAnupriye ! ApaNAmAMthI gamete vyakti je jAtanuM tapa karma svIkArIne pitAnA AtmAne bhAvita karaze ApaNe badhA paNa teja tapa AcarIzuM (taNNaM amhehiM savvehiM tavokamma uvasaMpajjitA NaM viharittaetti kaTu gaouTmANasa yama vibhuti) A pramANe vicAra karIne badhAe maLIne e vAtane svIkArI lIdhI. (dimunittA vaghuhiM jAva vinaMti) svIkAra karIne teoe ekI sAthe caturthabhakta vagere tapazcaryA zaru karI. (taeNaM se mahabbale aNagAre imeNaM kAraNeNaM itthinAmagoyaM kammaM nibyattisu) mahAbala anagAre jenA kAraNa viSenI carcA AgaLa thaze-tevA " strI nAma gotra karmanuM" upArjana karyuM. eTale ke mahAbale pratijJA karIne paNa te mujaba tapanuM AcaraNa karyuM nahi. kuTila bhAvathI teoe bIjI rIte tapanuM AcaraNa karyuM. "kahevuM kaMI ane karavuM kaMI" tenuM nAma mAyA che. e mAyA ja strItva prAptinuM kAraNa bane che. abhimAnathI mAyA utpanna thAya che. mahAbala nA manamAM ArIte abhimAna utpanna thayuM ke huM badhAne nAyaka chuM. A badhA mAre AdhIna che-anunAyaka che. je mArAmAM teonI apekSA utkRSTatA nahi hoya te nAyaka ane anunAyakemAM taphAvata zo rahyo ? A jAtanI bhAvanA zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 105 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eja mahAbalanA manamAM abhimAna ne janma ApyuMA hatA. ane e abhimAne ja mAyAne paNa utpanna karI hatI. je karmAMnA uyathI jIva srIpada meLave che te strInAma kama che temaja je kama jAtikula nitaka hAya che te gAtra che. mAyA nA sadUbhAvathI A pramANe te anagAre A jAtanA karmanuM upArjana karyu, " sUtra H 4 '' !! ' jaiNaM te mahabbalavajjA cha aNagArA * ItyAdi TIkA (jJaLa) jo tee (marAnvayanA) mahAmala sivAyanA ( 4 gaLa T) che anagArA (castha vanasaMpagnijJALa' virati) caturtha bhaktanI tapasyA karatA (takoNe) tyAre te ( mAvajaJaLavAre) mahAbala anagAra (chaThThu saMgi sALa vid)e upavAsa karatA. eTale ke jyAre cha anagAra eka upavAsa karatA tyAre mahAkhala anagAra paNu ekaja upavAsa karatA. paNa jyAre pAraNAne divasa AvatA tyAre tee kahetA ke Aje mArUM mAthuM duHkhavA mAMDayuM che, huM pAraNAM karIza nahi, tame lAkA pAraNAM kare, ArIte mAyAvaza thaIne mahAkhala anagAra khIjo upavAsa karatA hatA. ( jaiNaM te mahabbalavajjA aNagArA chaddhaM uvasaMvajjittANaM viharaMti, tao se mahambale aNagAre aTTamaM upasaMpajjittANaM viharai ) A pramANe jyAre te badhA chae anagAre chaThThanI tapazcaryA-e upavAsa-karatA tyAre mahAkhala anagAra aThThamanI tapazcaryAM-traNa upavAsa karatA hatA ( evaM amaMto dasamaM, aha dasamaMto dubAlasaM imehiM ya NaM vIsAehiya kArayi Aseviya bahulIkarahiM titthayaranAmagoyaM kammaM nivvarttisu ) te badhA cha anagArA jyare aSTama bhaktanI tapazcaryA karatA tyAre mahA ala anagAra dazama bhaktanI tapazcaryA karatA A pramANe jyAre teo cha anagAra dazamabhaktanI tapazcaryA karatA tyAre mahAkhala anagAra dvAdaza bhaktanI tapasyA karatA hatA, A rIte vadhAre tapa karavAthI huM' A badhA karatAM uttama thai jaIza tema teo mAnatA paNa Ama mAyAvaMza tapa karavAthI teNe strInAma getra-eTale ke je karmonA udayathI strItvanI prApti thAya nika gotra karmAMnA baMdha karyAM. A evuM strInAma kama temaja jAtikula vakhate mithyAtma ane sAsvAdana A e guNu sthAnAne jIva anubhave che. kemake mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI mAyA zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 106 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hetukatA strInAma kamAM rahe che. tyAra bAda mahAkhala anagAre zAstra prasiddha viMzati ( vIsa ) sthAnakA vaDe-ke je Asevita khahulIkRta hatA.-tIrthaMkara nAma gAtra karmAMnA khaMdha karyuM. dareka sthAnanuM eka vAra sevana karavuM te sevita ane ghaNI vAra sevana karavu te mahulIkRta che. (tA'nA ) vIsa sthAne nIce mujaba che--arihaMta, (1) siddha, (2) pravacana, (3)guru, (4) sthavira, (5)bahuzruta, (6) tapasvImAM vAtsalyabhAva-bhakti-rAkhavI eTale ke temanA yathAvasthita guNAnuM kIrtana karavuM. (7) temanAM jJAnamAM niraMtara upayega karatA rahevu' (8) dananI vizuddhi karavI (9) guru deva vagerenI sAme vinaya rAkhavA (10) ane samaye (savAra sAMja ) Avazyaka kriyAe karavIM, (11) zIla ane tratAmAM aticAra vagara thaine pravRtti karatA rahevu -vrata, pratyAkhyAna nuM nimaLa rUpathI pAlana karavuM. (12) kSaNa, lava vagere kALemAM pramAda rahita thaine zubha dhyAna dharavuM. (13) tapa,-khAra prakAranA tapAnuM ArAdhana karavuM',(14)tyAga, abhaya dAna ane supAtra dAna ApavuM, koIne paNa bhayanI sthitimAM mUkavA nahi te abhayadAna che temaja bIjAe dvArA bhayanI sthitimAM mUkAyelA athavA te kAIpaNa rIte maraNeAnmukha thatA vyaktinI pAtAnI zakti mujaba rakSA karavI, temanI upara karuNA rAkhavI, dayAbhAva batAvaveA AbadhuM abhayadAna kahevAya che. A abhayadAna karuNAdAnanA upalakSaka che. mahAvratadhArI badhA sacamI janAne athavAtA pratimAdhArI zrAvakone AhAra vagere dAna karavu' te supAtra dAna che. caturvidha saMghanA mATe sukhanuM sarjana karavu. A tenA upalakSaka che. (15) vaiyAnRtya-AcAya` vagerenI sevA karavI, (16) samAdhi-badhA prANIone zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 107 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana prabhAvanA sukha maLe tema karavuM-(17) apUrvajJAnanuM vAMcana karavuM. (18 zrutabhakti-jine ndrapratipAdita AgamA-mAM khUbaja anurAga rAkhaveA, 19 "aneka bhavyajIvAne pravrajyA ApavI saMsAra rUpI vAvamAM paDanAra prANIonI rakSA karavA rUpa AzvAsana mAM parAyaNa evA jina zAsananA mahimA prazasta karavA. jagatanA badhA jIvAne jinazAsananA rasika banAvavA. mithyAtva rUpa adhakAranA nAza karavA, ane caraNusattarI ane karaNasattarInI zaraNamAM rahevu. A pravacana prabhAvanA che. 20 A vIsa sthAne badhA jIvAne mATe tIrthaMkara padanI prAptimAM kAraNa bhUta hAya che. 'rdi kAranehiM tisthayatta rUr nIo " A kAraNeA dvArA ja jIva tIrthaMkara padma meLave che. bIjI ghaNI jagyAe paNa eja vAta kahevAmAM AvI che. jinAgamAmAM aneka tapa prasiddha che, paNa A zrI vIsa sthAna rUpa tapasyA jevI bIjI kAIpaNu tapasyA nathI. A vIsa sthAnAmAMthI game te eka sthAnanI ArAdhanA karIne jIva ahitAnI madhye uttama jinendranA padane meLave che. pUtRtIya bhavamAM AdinAtha prabhunA jIve ane zrI mahAvIra prabhunA jIve vIsa sthAnAnI ArAdhanA karI hatI. vaccenA zeSa khAvIsa tIrthaMkarA mAMthI kAie eka kAie e, kAie, traNa sthAnAnI ane kAI kAietA badhA sthAnAnI ArAdhanA karI hatI. evA koI cAkkasa niyama nathI ke tI". kara prakRtinA baMdhane mATe ukta vIse vIsasthAnAnI ArAdhanA karavI ja paDatI hAya. mallinAthanA jIvetA A badhAnI vIsevIsa sthAnAnI ArAdhanA karI hatI A vIsa sthAneAmAM je rahe che temanI ArAdhanA karavAmAM je tatpara rahe che teo 'sthAnakavAsI' kahevAya che ukta ca-tItha kara prakRtine ApanArA ukta vIsa sthAneAmAM ArAdhanA karavAnA prayAjanathI jeo haMmezA nivAsa kare che vase che,teAja sthAnavAsI kahevAya che. bIjA zlAka nA paNa eja atha che. sUtra,pa taeNa te mahAbala pAmokkhA ' // ityAdi ' TIkA -(taLa) tyAra bAda te mahAvavAmoravA) mahAbala pramukha sAta anagArAe ( mAliya mistuvRttimaM kalasaMpagnittALavi'ti) eka mAsanI pramANavALI 1 prathama bhikSu pratimA dhAraNa karI. (jJAvAcaM vasaMgnisALa' vitti) A pramANe ja be mAsa pramANavALI dvItIya bhikSupratimA, traNamAsa pramANu vALI tRtIya bhikSupratimA, cAra cAra mAsa pramANa vALI catu. zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 108 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ WbhikSupratimA pAMca mAsa pramANavALI pAMcamI bhikSupratimA, cha mAsa pramANa vALI chaThThI bhikSupratimA, sAta mAsa pramANavALI sAtamI bhikSupratimA, prathama sAta rAta divasa pramANavALI AThamI bhikSupratimA, bIjI sAta divasa rAta pramANa vALI navamI bhikSupratimA, trIjI sAta divasa rAta pramANavALI dazamI bhikSu pratimA temaja eka divasa rAta pramANavALI agiyAramI bhikSupratimA, ane eka rAta pramANuvALI bAramI bhikSu pratimA, teo badhA anagAre e dhAraNa karI. A badhI pratimAo viSe vigata vAra carcA "dazAzrutarakaMdha' nA sAtamA adhyayananI munihaSiNI nAmanI TIkAmAM karavAmAM AvI che. jijJAsuoe tyAMthI jANuM levuM joIe. __ (taeNaM te mahabbalapAmokkhA satta aNagArA khuDDAgaM sIha nikkIliyaM tavo kamma uvasaMpajjittANaM viharaMti ) tyAra bAda mahAbala pramukha sAte sAta anagAroe laghusiMhaniSkrIDita nAme tapa karyuM. siMha jema pitAnA pAchaLanA bhAganI tarapha DekIyuM karate AgaLa cAle che te pramANe ja je tapa pUrve karelAM tapane sAthe laIne AgaLa karavAmAM Ave che, te tapa siMha niSkrIDita kahevAya che. ( 7 =hA ) anagAroe A kSullaka siMha niSkrIDita tapa kevI rIte karyuM ? te viSe sUtrakAra spaSTIkaraNa karatAM kahe che. (cautthaM kareMti, karittA sayakAmaguNiyaM pAreti, parittA, chaTuM kareMti karittA cautthaM kareMti, karittA aTThamaM kareMti, karittA chaTuM kareMti, karittA dasamaM kareMti. karittA aTThamaM kareMti, karittA duvAlasamaM kareMti karittA cAuddasamaM kareMti karittA duvAlasamaM kareMti) teoe sau prathama caturthabhakta-eka upavAsa karyo. eka upavAsa karIne vigaya sahita pAraNAM karyAM. pAraNA karyA bAda pharI chaThThabhakta-be upavAsa karyA. be upavAsa karIne teoe pAraNAM karyA tyAra bAda caturtha bhakta karyA bAda pAra karyA. tyAra pachI traNa upavAsa rUpa aSTama bhakta karyo. aSTama bhakta zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 109 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karIne pANuM karyA tyAra bAda chaThTha bhakata rUpa be upavAsa karyo. SaSTha bhakta karIne pAraNAM karyA tyAra bAda dazama bhakta rUpa cAra upavAsa karyA. cAra upavAsanA ane pAraNAM karyA tyAra bAda aSTama bhakata rUpa traNa upavAsa karyA. aSTama bhakata karIne pAraNAM karyA tyAra bAda dvAdaza bhakata pAMca upavAsa karyA tyAra pachI pAraNuM karyA. pharI dazama bhakata karyA. dazama bhakata karIne pAraNAM karyA. ane tyAra bAda cha upavAsa rUpa caturdaza bhakata karyA. caturdaza bhakata karIne pAraNAM karyA. pharI dvAdaza bhakta rUpa pAMca upavAse karyo. (pittA sarasaramaM #ti pAMca upavAsa karIne pAraNAM karyA. pharI solasa bhakta sAtaupavAsa karyA (pattA ramaM ti) sAta upavAsa karIne pAraNAM karyA tyAra bAda cha upavAsa karyo. "#pittA TrAyaNamaM ri" pAraNA karIne aSTAdaza bhakata rUpa ATha upavAso karyA. "pittA roya vAti ATha upavAsa karIne pAraNuM karyA tyAra bAda sAta upavAsa karyo. "#ritA vIrUpaM tisAta upavAsa karIne teNe pAraNAM karyA, tyAra bAda pharI nava upavAsa karyo. "varatA mAsamaM ti" ane tenAM pAraNuM karyo. tyAra bAda ATha upavAsa karyo. " sattA vIlamaMti " ATha upavAse karIne tenAM pAraNAM karyo. tyAra pachI nava upavAsa karyA "sattA soDhAma ti" nava upavAsa karIne tenAM pAraNAM karyA. tyAra bAda sAta upavAse karyA " pittA kaddArAma ti" sAta upavAsanAM pAraNAM karIne ATha upavAsa karyA "tti vosama ti" ane ATha upavAsonAM pAraNAM karyA. tyAra pachI cha upavAsa karyA "pittA rolamaM heri" cha upavAsenA pAraNAM karIne sAta upavAsa karyA " RrittA huvAruNamaM 4raMti" sAta upavAsa karIne tenAM pAraNAM karyA tyAra bAda pAMca upavAsa karyo. "pittA vAra tti " pAMca upavAsa karIne tenAM pAraNA karyA. tyAra bAda cha upavAsa karyA. " pittA vasakaM ti che upavAsanAM pAraNAM karyA, ane tyAra pachI cAra upavAsa karyA. "pittA TuvAmaM ricAra upavAsanA pAraNuM karIne pAMca upavAsa karyA be zarittA ame rijha pAMca upavAsanAM pAraNAM karyA ane tyAra bAda traNa upavAsa karyo. "pittA rama' ti" traNa zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 110 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upavAsanA pAraNA karIne tyAra pachI cAra upavAsa karyo. "#ttiA ti" cAra upavAsanAM paraNAM karyo, tyAra bAda be upavAsa karyo. "#ritA ame je si" be upavAsanAM pAraNAM traNa upavAsa karyA " vArittA vava fa traNa upavAsanA pAraNuM karIne eka upavAsa karyo. "varittA cha jatti" eka upavAsanAM pAraNuM karIne be upavAsa karyo. "rattA re ti e upavAsanAM pAraNAM karIne eka upavAsa karyo "savA satra nALi gri mti " teoe badhAM pAraNA vigaya sahita karyA hatA. ( evaM khalu esA khuTTAgasIhanikkI liyassa tavokammassa paDhamA parivADI chahiM mAsehiM sattahiM ahorattehiMya AhAmuttaM jAva ahArAhiyA bhavai ) A pramANe kSudrasiMha niSkrIDita tapanI A prathama paripATI che. cha mAsa ane sAta divasa rAta sudhI sUtrokta vidhi muja "yAvatI tenI ArAdhanA hoya che. eTale ke A vrata karavAmAM cha mAsa ane sAta divasa rAta eTale vakhata lAge che ahIM "sarva zAmaLA " ne pAraNanA vizeSaNa rUpe mUkavAmAM Avyo che tene abhiprAya A pramANe che ke siMha niSkrIDita tapa kSullaka ane mahatanI daSTie be prakAranuM hoya che. anulema gatithI pahelAM caturtha bhaktathI AraMbhIne viMzatitama sudhI tapa karavAmAM Ave che ane prati lema gatithI prathama viMzatitama bhakta vagere thI AraMbhine caturtha bhakata sudhI purUM karavAmAM Ave che, A rIte anulema pratima vidhithI karavAmAM AveluM A tapa kSullaka niSkrIDita tapa gaNAya che. anulema vidhinI samApti bAda pratiloma vidhithI A tapa AraMbha karIne tenA pahelAM vacce aSTAdaza bhakta thaI jAya che A caturtha, aSTha, aSTama vagere eka eka upavAsanI vRddhithI eka upavAsa, be upavAsa ane traNa upavAsa vagerenA hoya che. AmAM caturtha, SaSTha, aSTama, dazama, dvAdaza, caturdaza ane Diza bhakta A badhA anukrame cAra cAra, traNa traNa, thaI jAya che. temaja viMzatitama nava upavAsa be hoya che. tapasyAnA divase 154, ane pAraNanA divaso 33, zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 111 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama baMnenA saravALeA prathama paripATImAM 187 divasanA hAya che. pAraNAMnA divase vigaya sahita AhAra karavAmAM Ave che. A pramANe kSudrasiha niSkrIDita tapanI prathama paripATI sUtreAkta vidhi mujaba cha mAsa ane sAta visa rAta sudhI AMrAdhita hAya che. A tapanI prathama paripATInuM yaMtra upara saskRta TIkAmAM batAvyA mujakha che. A pramANeja dvitIya, tRtIya caturtha paripATInA yaMtra viSe paNa jANavuM joie. ( sacALa tara ... - ..riti ) jyAre prathama paripATI mujaba kSudrasiMha-niSkrIDita tapanI ArAdhanA pUrI thaI jAya che tyAre dvitIya paripaTImAM caturtha bhaktanI tapasyA karanArA vikRti vajra AhAranAM pAraNAM kare che. A pramANe trIjI paripATI paNa hAya che. paNa tenAM pAraNAM vigaya vagaranA rUkSa annanAM hAya che. A pramANe ceAthI paripATI paNa hAya che. paNa tenAM pAraNAM bhAta vagerenA osAmaNamAM eTale ke acitta pANIthI plAvita thayelA rUkSa anna arthAt Aya*vilanA hoya che. // sUtra 6 ' taraNaM' ve mahAbbalapAmokkhA * ItyAdi ! TIkA-( tattva' ) tyArabAda 'te maravAmoralA sattAvArA' mahAkhala pramukha sAte anagArA ( vuDDAna sauniIDhiyaM) laghusiMha niSkrIDita tapa ka karIne ( yoFi"saMvaccharaddi' baTTAvAsANa bottendi)e varSa 28 divasa rAta sudhI (bAsua ) sUtreAkta vidhi mujakha (jJAva bALava ArahettA ) temaja tene ArAdhavAnI bhagavAnanI jevI AjJA che, te mujaba ArAdhIne ( jeNeva there bhagavaMte teNeva uvAgacchati uvAgacchittA there bhagavaMte vadati namasaMti, vaMdittA, nasittA evaM vayAsI ) jyAM sthavira bhagavAna hatA tyAM gayA tyAM jaIne temaNe bhagavata sthavirAnI vaMdanA karI ane temane namaskAra karyo. vandvanA ane namaskAra karIne te e vinaMtI karatAM A pramANe kahyuM, zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 112 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( icchAmo Na bhaMte ! mahAlayaM sIhanikkIliyaM taheva jahA khuDDAgaM navara cottIsaimAo niyattae egAe parivADie kAlo egeNaM saMbacchareNaM chahiM mAsehi aTThArasahiya ahorattehiM ya samappei ) he bhadaMta ! ame mahAna siMhaniSkrIDita tapa karma karavA IcchI e chIe. tyAra bAda sthavira bhagavAnanI AjJAthI mahAbalapramukha sAte anagArI mahAna siMha niSkrIDita tapa karmamAM pravRtta thaI gayA. mahAsiMha niSkrIDita tapanI vidhi paNa sukalaka siMha niSkrIDita tapanI vidhinI jemaja hoya che. paNa tenA karatAM temAM eTalI vizeSatA hoya che ke A tapane AcaranAra saMyamI eka upavAsa rUpa caturtha bhakatane sau pahelAM Acare che tyAra bAda te anulama gatithI pUrve varNavelA kulaka siMha niSkrIDita tapa karmanA ArAdhana kamanI jemaja seLa upavAsa rUpa catursiMzattama sudhI A tapane kare che. tyAra bAda te tyAMthI pAchA phare che. pAchA pharavAno kama A pramANe che. jyAre te seLa upavAsa karI le che tyAre pratima gatithI pratyAvRtti kALamAM vacce paMdara upavAsa rUpa dvAtrizata bhakata kare che. pharIte soLa upavAsa rUpa catustrizattama bhakata kare che. tyAra bAda caturdaza upavAsa rUpa trIza bhakata kare che. ane tyAra pachI paMdara upavAsa kare che. A rIte pUrvokata kramathI te caturtha bhakata paryanta tapasyA kare che. mahAsiMhaniSkrIDita tapanuM prathama pari. pATI yaMtra upara saMskRta TIkAmAM batAvyA pramANe samajI levuM. A aMke upavAsa nA che. A pramANe ja dareka bIjI, trIjI ane cethI paripATIonA aMka jANavA joIe. mahAsiMhaniSkrIDita tapamAM eka paripATimAM anulema pratimAnI apekSA caturtha, SaSTha, aSTama, vagerethI zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 113 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMDIne trizattama-14 upavAsA-sudhI badhA upavAseA cAracAra hAya che eTale ke prathama bhakta 4 caturtha bhakta 4, SaSThe bhakta 4, aSTama bhakta 4, vagere 14 upavAsa sudhI jANavu joie. 15 upavAsa 3 ane 16 upavAsa 2 thai jAya che. CL A pramANe ahIM dareke dareka pirapATimAM anulAma pratilema vidhi mujaba tapasyAnA badhA divaseAnI gaNutrI karIye tA 47 thAya che. pAraNAMnA divaseAnI sakhyA 61 hoya che. A baMnenA saravALAnA jeTalA divaseA thAya che. sUtrakAra hAC vADIC '' vagere pade dvArA spaSTa kare che. sUtrakAra kahe che ke eka pirapATIno kALa eka va cha mAsa ane aDhAra divaseAmAM pUrA thAya che. ( satraM vi sIniIhiyaM indui nAarphei hiM mAttedi vAraddhi botte ica samaO. ane A siMha niSkrIyaDita tapane saMpUrNa paNe pUrU thavAmAM cha varSa e mAsa ane bAra divasa rAta jeTalA vakhata lAge che. ( taraNaM te mahabbalapAmokkhA satta aNagArA mahAlayaM siMhanikkIliyaM ahA suttaM jAva AhettA jeNeva there bhagavaMte teNeva uvAgacchaMti) A rIte yathAsUtra ane yAvat yathAvidhi mahAsidghaniSkrIDita tapane ArAdhIne mahAkhala pramukha sAte anagArA jyAM sthavira bhagavaMta hatA tyAM AvyA. ( uvAgacchittA there bhagavaMte vaMdaMti namasaMti, vaMdittA narmasittA, bahUNi cauttha jAva viharaMti ) tyAM jaIne temaNe sthavira bhagavatA ne vaMdana ane namaskAra karyAM, ane vaMdana temaja namaskAra karIne tee tyAra bAda caturthAM SaSTha aSTama vagere tapAne AradhatAM vihAra karavA lAgyA. / / sUtra " 7 ' L zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 d 114 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tagmAM te mahAi pAmollA nA " ItyAdi TIkArtha-(tapa ) tyArabAda (mahAgaDhanAmoravA sara baLATRI) mahAbala pramukha sAte anagAre (temAM surakSA muvA = vaMTo ) bhagavatI sUtranA bIjA zata kanA pahelA dhe zakamAM varNita skaMdaka muninI jema teo Ihaloka ane paraleka vagerenI azaMsA ( IcchA ) rahita hovA badala pradhAna tapathI zuSka zarIra ane bubhukSita (bhUkhyA) thaI gayA. (navara there ApucchittA cAru pavyayaM durUhaMti, durUhittA jAva do mAsiyAe saMlehaNAe savIsaM bhattasayaM ca urAsIiM vAsasaya sahassAiM sAmaNNapariyAgaM pAuNaMti) * &daka munie jyAre bhagavAna mahAvIra pAse AjJA meLavI hatI tyAre e sAte anagAroe bhagavaMta sthaviro pAsethI AjJA meLavI skaMdamunI karatAM emanA vize ATaluM ja vadhAre jANavuM joIe A pramANe sAte anagAre bhagavata vironI AjJA prApta karIne cAru nAme parvata upara pahoMcyA. tyAM pahoMcIne teoe pAdapapagamana saMthAro dhAraNa karyo. A pramANe pitAne 84 lAkha pUrvanuM saMpUrNa AyuSya pUruM karIne ane deha choDIne teo pAMca anuttara vimAnamAM jayanta nAmanA vimAnamAM devanA paryAyathI janma pAmyA. (tatthaNaM atthegaiyANaM devANaM battIsaM sAgarovamAiM0 ThiI-tatthaNaM mahabbala vajjANaM chaNhaM devANaM demUNAI battIsaM sAgarovamAI ThiI ) tyAnA keTalAka devanI batrIza sAgara pramANu sthiti che. mahAbalane bAda karatAM bIjA cha devenI sthiti batrIza sAgara pramANamAM thoDI ochI thaI ane mahAbalanI sthiti pUrI batrIza sAgara jeTalI thaI che. sUtra "8" tamAM te mahatraNa vaSaSA chapiya sevA " ItyAdi TIkArtha-( agi) tyArabAda (te mahadaDha vajhiyA ) mahAbala sivAya te ( chavivA) cha deve ( tAko devonA mAsavaNa mavahai fTapha@g) te devalokanA jayaMta vimAnathI devaleka saMbaMdhI Ayu karmanA dalikanI nijara thaI javAthI eTale ke deva paryAya saMbaMdhI AyuSya kSaya thavAthI bhavanA kAraNa bhUta gati vagerenI nirjarA thaI javAthI, sthitine kSaya hovAthI (i) te samayeja (vayaMvaphA ) deva zarIrane choDIne (rudeva kabUrI rIte mAre vAre) jaMbudvIpa nAmanA eja dvIpamAM bhArata varSamAM-bharata kSetramAM zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 115 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "vasuddhavimAne" vizuddha mAtApitAnA vaMzavALA rAjakuLomAM (vayaM2) judA judA (mArA pAvAvAsa) putra rUpe janma pAmyA. (ta jahA) A badhAmAM. __ (paDibuddhaM ikkhAgarAyA caMdacchAe aMgarAyA saMkhe kAsirAyA ruppI kuNAlA hivai adINasata kururAyA, jitasattU paMcAlAhivaI ) pahele acalane jIva kezala dezano adhipati thayo. kozala dezanuM pATanagara ayodhyA nagarI hatuM. acalane jIva tyAM pratibuddha nAme paMkAye. bIje dharaNa aMga dezane adhipati thaze. tenuM nAma caMdrachAya hatuM. trIjA abhicaMdrane jIva kAzI dezane rAjA thaye. te tyAM zaMkha nAme prasiddhi pApe. A kAzI dezamAM banArasanAme nagarI che. cothA pUraNane jIva kuNAla dezane adhipati thaye. tyAM tenuM nAma kamI hatuM. A kuNAladezamAM zrAvastI nagarI che. pAMcamo vasune jIva kurudezane adhipati thaye. tenuM nAma adIna zatru hatuM. kuru dezamAM hastinApura nagara che. temaja chaThTho vaizravaNane jIva pAMcAla dezane adhipati thaye. tenuM nAma jita zatru hatuM. pAMcala dezamAM kapilA nAme nagarI che. A pramANe teA chae judA judA dezomAM rAjya pade suzobhita thayA che. sUtra "huM" che tapakhaM mahadavase ItyAdi TIkArtha-( taer) tyArabAda "ze mAhe reve" deva mahAbalane jIva "tIraM hiMsaka" matijJAna, zrutajJAna ane avadhijJAna A traNe jJAnane dhAraNa karanAra thaIne " maLata" te chaenA pachI pitAnI sthiti pUrI karIne "kAMtaLo vimAnajo" jyata vimAnathI "sattA " cAlIne "phara vaMrI have" jaMbU dvIpa nAmanA Aja dvIpamAM (mAhe jANe) zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 116 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharata kSetramAM "mihiANa rAcALI" mithilA rAjadhAnImAM DuMmANa kamAvA jevI suvi kuMbhaka rAjAnI prabhAvatI devInA udaramAM "mAdAra vAtI " AhArAnA parivartanathI mAnacita AhAranA grahaNathI " sara vatI" zarIranI vyuSkAtithI eTale ke deva zarIranA parivartana temaja manuSya zarIranA grahaNathI "mAvajIMtara " bhavanI bhukkAMtithI deva bhavane tyajIne manuSya bhavane grahaNa karavAnI apekSAthI "jamattA, vAjaMte " garbha rUpe janma pAmyA. jyAre teo prabhAvatInA udaramAM garbharUpe avataryo tyAre " de, zvANa diyuM " sUrya vagere graha ucca sthAne hatA. rilAsomAku cAre dizAe digdAha vagere upadra vagaranI hatI. "vinimig vizuddhAsu tIrthakara nA garbhavAsanA prabhAvathI dizAe prakAza yukta temaja jhaMjhAnila rajakaNa vagerethI rahita thaIne svaccha banI gaI te vakhate (3LekarUNu ) kAgaDA vagere pakSIo rAjA vagerenA mATe vijayane sUcavanArA zabdo uccArI rahyA hatA. ( mAruti) pavana paNa (jayApursi ) pradakSiNAvarta thaIne (uvAcaMlI) vAta hate. zItaLa manda ane sugaMdha yukta pavana anukULa lAgato hato. " bhUmiti " te pRthvInA sparza karatAM vAta hato hate. "aMti" A sukhada samaya hato ke jemAM (ninnA meLacaMti) niSpanna dhAnathI mehinI "pRthvI" lIlAchama AvaraNa thI DhaMkAI rahI hatI. "gvANu" janapada paNa "vakuphara pIpaNu ? harSamAM taraboLa thaI rahyuM hatuM. ane jAta jAtanI kIDAomAM masta hatuM "saddharattAzramasi" aDadhI rAtane vakhata hate. "rikSAmAM nomuvAra M' azvinI nakSatrane candranI sAthe meMga thaI rahyo hato. bane te he maMtALa rAdhe mAre ame vahe guNayuddha phAgaNa mahinA ne zukala pakSa cAlate hatuM. A mahine hemaMta kALanA mahinAmAM ethe mahine temaja AThama pakSa che. "taraNa jANuNa ra0i vi" evI phAgaNa zukala cethanA aDadhI rAtanA vakhate mahAbala deva pitAnI batrIza sAgaranI sthiti pUrI karIne te tyaMta nAmaka vimAnamAMthI cavIne prabhAvatI devInA garbhamAM zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 117 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthita thayA "naM ra ra corasamaNAsumaLA vastro " te rAtrimAM prabhAvatI devIe 14 svapno joyAM A badhAM mahAsvapna viSenuM savistara varNana jijJAsuoe bIjethI jANI levuM joIe. prabhAvatI devIe. caMdra, sUrya, vaja, pUrNakaLaza, paddhasara, samudra, devavimAna ratnarAzi ane agni ATalI vastuo svapnamAM joI hatI. A svapnane joyA bAda prabhAvatIe pitAnA pati kuMbhaka rAjAne svapna viSe kahyuM ane temaNe tarata ja svapna pAThakane bolAvyA ane temane A svanenA phaLa viSe pUchayuM. svapna pAThakee A svapnanuM phaLa zuM thaze tenI badhI vigata rAjAne kahI saMbhaLAvI. jJAtAdhyayana nA prathama adhyapanamAM dhAriNidevInA prasaMgamAM A viSe savistara varNavyuM che. ahIM paNa te mujaba ja samajI levuM joIe svapnamAM dhAriNI devIe phakta eka hAthI ja je te paNa prabhAvatIe te cauda mahA sapane joyAM hatAM. svapnanuM phaLa varNavatAM svapna pAThakae kahyuM he rAjana ! prabhAvatI devIe cauda uttama svane joyAM che, tene prabhAva thI emanA udarathI kAMto tIrthakara janma leze kAM kaI cakravartI ! " A pramANe svapna phaLa sAMbhaLIne prabhAvatI khUba ja prasanna thaI. ane sukhethI garbha dhAraNa karI ne samaya pasAra karavA lAgI sUtra 10 / prabhAvatIdevIke dohadakA varNana 'tA tIre mAvA " ItyAdi ! TIkartha-(vi) tyArabAda (tIre mAtra vora) prabhAvatIdevIne jyAre (ti mArA vahuvahiputrALa') traNa mahinA sArI rIte pasAra thaI cukyA tyAre (rameyAhave voTse pAradamUha) tene A pramANe dehada utpanna thayuM ke (dhanAno tALo mamatAso) te mAtA e dhanya che. (jAgo gaM karu thaze mAkunager raddhavanei maLe ) jeo jaLa ane sthaLamAM uddabhavelAM ane vikAsa pAmelAM pAMcaraMganA puSkaLa pramANamAM ekaThAM karelAM puSpothI zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 118 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( kazura vAsthati sanniti sannisannATo trivannA ja vidati) A rIte anukrame punA tharathI DhaMkAelI evI zamyA (pathArI) upara bese che ane sukhethI zayana kare che. (egaM ca mahaM sirIdAmagaMDaM pADalamAlliyacaMpayaasogapunAganAgamaruya. gadamaNagaaNojjakojja pauraM paramasuhaphAsadarisaNijaM mahayA gaMdhaddhaNimuyaMtaMAdhAya mANIo dohalaM viNeti) jemAM pATala (gulAbI), mallikA, caMpaka, azoka, punnAga, nAga, maruM, damanaka ane suMdara kukanA rUpe puSkaLa pramANamAM che, sparza jene atyaMta sukhada che ane je daSTine AnaMda ApanAra che ane tRptakaranAra mahAsugaMdha guNavALA pudgalene je phelAvI rahyo che-evA advitIya (sarvottama) zrI dAmakAMDa (suMdaramALAone samUha) nI suvAsa anubhavatI pitAnA garbha mane ratha (dohada)nI pUrti kare che. (khare khara te mAtAo dhanya che.) ( M) tyAra bAda. (tIse pabhAvatIe devIe imeyArUve dohalaM pAubbhUtaM pAsittA ahAsanni hiyA bANamaMtarA devA khippAmeva jala thalaya0 jAva dasaddhavannaM mallaM kuMbhagasso ya bhAragasso ya kuMbhagarassa ranno bhavasi sAharaMti) prabhAvatI devInA A pramANenA dehalAne utpanna thayele jANIne pAse rahenArA vAnayaMtara devee tarata ja jaLa ane sthaLamAM utpanna thayelAM pAMcaraMganA puSpane kuMbha parimANamAM ane bhAra parimANamAM kuMbhaka rAjAnA bhavana upara lAvIne mUkI dIdhAM (giaa marda sirilAmAM nA puvaeN jJAva vavati) pATala vagere nA pupo jemAM gU thelAM che, ane je netrane mATe sukhada ane sparza paNa jene AnaMda dAyaka che, ane jemAMthI comera sudhI prasarI rahI che e zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 119 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka mATe bhAre zrIdAmakAMDa paNa vAnanyatA tyAM lAvyA (tA. sA pamA vatI devI jalathalaya nAma matsyena nA roja' viSer ) tyAra khAda prabhAvatI devIe jaLanA vikasita pAMcaraMganA puSpAthI samAcchAdita zayyA upara besI ne, zayana karIne, pATala vagerenA puSpothI gUMthAyelA suvAsita zrIdAmakAMDane sudhIne peAtAnA dohadanI pUti karI. ' (taraNaM sA pabhAvatI devI pasatthadohalA viharai, taraNaM sA pabhAvaI devI navahaM mAsANaM bahupaDiNNA amANayarAiMdiyANaM je se hemaMtANaM paDha premAse docce pakkhe maggasirasuddhe tassaNaM egArasIe puvvattAvarata, AssiNInaksvatteNa joga muvAgaNaM uccadvANaTThiesa gahesu pamuiya pakkI lie jaNavaesa AroggAroggaM ekUNavIsaimaM titthayara payayA ) A rIte jenuM dAhada sapUrNa paNe pUrU thayuM che ane rAjA vagere guru janAe paNa jenA dohadane sanmAnIta karyuM che evI prazasta dAda vALI prabhAvatI devI AnaMdanI sAthe potAnA divase pasAra karavA lAgI, have sUtrakAra jagata nA kalyANa karanArA evA bhagavAna tIrthaMkara ne janma kayAre thayA tenuM varNana karatAM kahe che-ke jyAre garbhanA navamAsa pUrA thaI gayA ane navamAsa upara sADA sAta divasarAtane! samaya pasAra thayA tyAre hematakALanA prathama mahinAnA zukala pakSa agiyArasanA divase aDadhI rAtanA samaye azvinI nakSatramAM jyAre te nakSatranA ceAga candranI sAthe thai rahyo hatA ane sUrya vagere graheA ucca sthAne sthita hatA ane AkhA janapadamAM AnaMdanAM meAjAe prasarI rahyA hatAM ane badhA mANase aneka jAtanI ramatA ane krIDAomAM masta thai rahyA hatA tyAre prabhAvatI devIe leza ane duHkha rahita thaIne 19 mA tIrthaMkara ne janma Apyo. // sUtra "( 113 / zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 120 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthakarake janmanimitta dizAkumAri AdikA utsavakaranekA varNana "te chAje tenuM samartha"-ItyAdi TIkAtha--(tenuM jALa te samaM) te kALe ane te samaye (boTona jasthavALo) alekamAM rahenArI (ga) ATha ( visAmA go) dizA kumArikAo ( marIcALo nahIM vRdovAnI gamai saLaM) jemanA nAme bhegaMkarA bhegavatI, subhagA, bhegamAlinI, suvatsA, vatsamitrA, variSaNa, ane balAhakA-che-tyAM AvI- jaMbudvIpaprazasi" mAM bhagavAna tIrthakara nA janma viSe jevuM varNana karavAmAM AvyuM che tevuM ja varNana ahIM paNa jANavuM joIe. (nava) paNa tenA karatAM ahIM ATalI vizeSatA jANavI joIe ke (masTiAra uMmaraNa mAra mAgo) ahIM mithilA nagarI, kuMbhaka rAjA ane rANuM prabhAvatInA saMbaMdha viSe varNana karavAmAM Ave che eTale malilanAtha tIrthakaranA janma varNanamAM A badhAne vega apekSita che. (nAva naMsItAre have mahimA ) devee mahilanAtha tIrthakarano janmatsava naMdIzvara nAmanA dvIpamAM Ujavyo hato (tathA vumaNa rAghA vahUdi mavA varU4 tithavA gAyai nAva nAma ) ghaNu bhavanapati vAna vyaMtara, tiSka ane vaimAnika devoe jyAre sArI peThe bhagavAna tIrthakarane janmotsava UjavI lIdhe tyAre kuMbhaka rAjAe temane jAtakarma yAvat nAma karaNA saMskAra karyo. (jamhANaM amhe imIe dAriyAe mAue mallasayaNijjasi dohale viNIe taM houNaM NAmeNa mallI) rAjAe temanuM nAma malli pADyuM kemake jyAre te garbhamAM hatA tyAre temanI mAtAne mAlatInA pupinI mALAnI zayAnuM dehada thayuM hatuM ane temanA dohadanI zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 121 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrti devAe karI hatI. ethI ja rAjae te putrInuM nAma mali pADayuM hatuM " mAsAce tiM tatra sAdhuvA mADhyuM " A vyutpatti mujaba mAlya zabdanA a kusuma ( puSpa ) thAya che. jyAre malli mAtAnA garbhamAM hatA tyAre temane mAlya nI abhilASA rUpa dohada utpanna thayuM hatu te dohadanI pUrti dhruvee karI hatI. ethI mAlyanA dohadathI janmelI te putrInuM nAma rAjAe mahila pADayuM jo ke A strI rUpe hatI chatAM e "jJana sauthejaraH ar vagere zabdo nA bAhulyathI te puIilagathI ja samaSita karavAmAM Ave che. eTalA mATe ahIM je puliMga zabdathI vyavahAra karavAmAM Ave che te temanI tIrthaMkaranI apekSAthI ja, ( jahA mahAvale nAma jAva paDivaDiyA "sA vaddhatI bhagavatI diyaloya cutA gaLotranirIyA DhAlAsavukA vibhA poma hiM'?' ) bhagavatI sUtranA mahAkhalanAM varNananI jema ja mallinA varSoMna viSeSaNu jANavu joie. " sA ya" A gAthA vaDe sUtrakAra eja vAta spaSTa karavA mAge che. teo varSoMna karatAM kahe che ke malTi nAme kanyA divase divase mATI thaI rahI hatI. te azvaya vagere guNethI pUrNa hatI te anuttara vimAnathI cavIne AvI hatI ane anupama zrI sapanna hatI. te dAsI dAseAthI vITaLAyelI temaja ghaNI sahacarIethI yukta hatI. temanA vALa bhamarA jevA atyaMta kALA hatA. temanAM netrA maneAhara hatAM. baMne hoThe khimaphaLa jevA lAla hatA. temanI datapaMkti kuda temaja meAtI vagere jevI ekadama svaccha hatI. tAjA kamaLa puSpanA jevAM temanAM sukeAmaLa aMgA hatA. temaneA nizvAsa praphullita nIlakamaLa jevA suvAsita hatA. // sUtra" 12 ' sA sA malTI 'ItyAdi zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 122 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mohagRhake nimaNakA varNana TIkAI-(tai) tyArabAda (viharAyavaranA lA marachI) vidaha rAjakanyAM malila (muvADhamAvA) bacapaNuM vaTAvIne (kAva haveLa noleja 2 sAvajoLa ra jatIra 2 viThThI jJAcA vAri sthA) yAvata rUpa, yauvana ane lAvaNyathI ekadama uttama zarIravALI thaI gaI. (taeNaM sA mallI demUNa vAsa samajAyA te chappi rAyANo vipuleNa ohiNo AbhoemANI 2 viharai) temanI uMmara te vakhate so varSa karatAM ochI hatI. pratibuddhi vagere pitAnI sAthenA te cha rAjAone teNe pitAnA avadhijJAnathI jAgyA tyAre tene jANa thaI ke (pariddhi lAva kicarAM paMjAriyaruM) acalane jIva kezalane adhipati thayela che. te IkvAkuvaMzIya che, ane tenuM nAma pratibuddha che. dharaNane jIva aMga dezane adhipati thayela che ane tenuM nAma caMdrachAya che abhicaMdrane jIva kAzI dezanA adhipati thayA che ane atyAre tenuM nAma zaMkha che. pUraNa ne jIva kuNAla dezane adhipati thayela che ane tenuM nAma kamI che vasune jIva kuru dezane adhipati thayo che ane tenuM nAma adInazatru che. vaizravaNa no jIva paMcAla dezane adhipati thaye te ane tenuM nAma jitazatru che. ( taof sA mastrI kuMvara purise sArU) A rIte pitAnA pUrvabhavanA mitronI paristhiti jANIne malI bhagavatIe kauTuMbika puruSone belAvyA. "sAvittA gharSa vacArI " ane bolAvIne temane kahyuM. (tubbheNaM devANuppiyA ! asogavaNiyAe egaM mahaM mohaNadharaM kareha-aNegakhaMbha sayasanniviTaM) he devAnapriye ! tame azoka vanikAmAM seMkaDe thAMbhalAo vALuM eka moTuM saMmohana ghara banAve. malI bhagavatIe saMmohana ghara eTalA mATe banAvaDAvyuM hatuM ke pitAnA avardhijJAna thI temaNe e vAta jANI lIdhI hatI ke teo chae rAjA pUrva bhavanA premane lIdhe temanI sAthe lagna karavA ahIM Avaze ethI temane pratibaMdhita karavAnA upAye temaNe mallIne karavA ja joIe kauTuMbika puruSane temaNe AgaLa kahyuM- zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 123 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taraNa mokharaNa vahu tamArU che miSag " saMmohana gharane adhavacce cha garbhagRho banAve. ( tIseNaM gambhagharagANaM bahumajjha desabhAe jAva ghara yaM kareha tassa NaM jAla gharayasta bahumajjhadesamAe maNipeDhiyaM karei jAva paccappiNaMti ) garbhagRhanA madhya bhAgamAM jAla ghara banAve je gharanI aMdaranI vastuo ne bahAranA mANase gharanI jALIothI joI le che, te gharane jALaghara kahe che. jALIo bhI temAM lAkaDA vagerenI banAvIne mUkavAmAM Ave che. gharamAM pavana temaja prakAza ne AvavAne mATe bArIo hoya che, temaja jALIo paNa mUkavAmAM Ave che ) A jALa gharanI barAbara adhavacce maNi jaDita pIThikA banA. AbadhuM taiyAra thaI jAya tyAre mane sUcita karo. ArIte mallI bhagavatInI AjJA sAMbhaLIne kauTuMbika puruSee eka saMmohana ghara, tenI vacce che garbhagRha, tenI vacce eka jALagRha ane tenI vacce maNi jaTita pIThikA banAvI ane banAvIne teo mallI bhagavatInI sAme AvyA ane AvIne kahevA lAgyA-"he devAnupriye hamArI AjJA pramANe ame yathAvata badhuM taiyAra karAvI dIdhuM che. " satra "13 ,, } nagr' mI maniSeDhiyA ItyAdi maNinirmitapulikAnirmANa AdikA varNana TIkAI-(taf') tyAra bAda (mastrI) malI kumArIe. (maNipeDhiyAe uvari appaNo sarisiyaM saritaMya sarivvaya sarisa lAvana zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 124 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jovvaNaguNovaveyaM kaNagamaI matthayacchiDuM paumuppalapihANaM paDimaM kare3 ) te maNi pIThikA upara zilpa zAstrIe pAsethI peAtAnA jevI. peAtAnA jevA AyuSyanI, peAtAnA zarIra jevA pramANanI pAtAnA jevA lAvaNya vagere guNAvALI eka seAnAnI pUtaLI banAvaDAvI. tenA mAthAmAM eka meTu' kANuM rakhAvyuM. te kANuM rakatanIla kamaLanA DhAMkaNAthI DhAMkeluM hatuM. (karitA jaM vilaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM AhArei tao maNunAo asaNa 4 kallA kalli egadvAreNa piugahAya.... viharai ) jyAre ArIte senAnI pUtaLI taiyAra thai gai tyAre mallI kumArIe azana pAna khAdya ane svAdya rUpa cAra jAtanA puSkaLa pramANamAM AhAra taiyAra karAvaDAvyA, ane haMmezA te AhAramAMthI pAte jamatI, ane tyAra khAda temAMthI eka kALI laIne kANAvALI sAnAnI pUtaLInA mAthAnA kANAmAM nAkhatI. (taLa sIse baLamattIghra gAya masjIya chiThThA pazcimAN meLasi viDe trilaqmALe r to baMne pAmava6) ArIte sonAnI pUtaLImAM dararoja eka eka kALIyA nAkhavAthI temAMthI durgadha nIkaLavA lAgI. ( te nahA nAmaN mir3erU vA nAya ho anivrutad anAmatarANa) marelA ane saDelA sApanA jevI te durgaMdha hatI. ahIM yAtrata zabdathI ' temaNevA, muLaLamakenA ' vagerenA saMgraha thayA che. Ane atha A pramANe thAya che ke marIne saDI gayelA gAyanA zarIranA jevI marIne saDavA mAMDelA kUtarAnA zarIranA jevI marIne saDavA mAMDelA bilADAnA zarIranA jevI, marIne saDatAM mANusanA zarIranA jevI, marIne saDatAM pADAnA zarIranA jevI, marIne saDatAM uMdaranA zarIranA jevI, marIne saDatAM gheADAnA zarIranA jevI, marIne saDI gayelA hAthInA zarIranA jevI, marIne saDI gayelA siMhanA zarIranA jevI, marIne saDI gayelA vAghanA zarIranA jevI marIne saDI gayelA varu ane dIpaDA (dvIpi)nA zarIranA jevI, marIne saDI gayelA sApa vagerenA zarIranA jevI aniSTakArI dudha hoya che tevI ja ane tenA karatAM paNa vadhAre aniSTatara pUtaLImAMthI nIkaLatI dudha hatI. manane ekadama aNugamA thAya tevI sa`thA pratikULa temAMthI nIkaLatI duMgadha hatI. // sUtra " 14 69 / / zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 125 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kosalAdhipati ke svarUpakA varNana tenuM temAM paNa 'ItyAdi TIkArtha-(oi #aa te ) te kALe ane te vakhate (phrojha nAma baLavatta) kezala nAme janapada (deza) hate. (taratha tALA nA nAre ) temAM sAketa nAme nagara hatuM. ( tassaNaM uttara purathime disI bhAe-etthaNaM mahaM ege pAgadharae hotthA ) divve sacce saccovAe saMtihiya paDihere ) tenA IzAna koNamAM eka moTu nAgadhara hatu. te divya ane dareke dareka mANasanI IcchAne pUrI karanAra hovAthI satya hatuM. game te vyakti potAnI IcchA-kAmanA-tenI sAme prakaTa karo. tenI IcchA te cokakasa pUrI pADatuM hatuM. tenI kAmanA saphaLa temaja satya thatI hatI. ethI ja te satyAbhilASa hatuM. vyaMtara deve tenA dvAre pratihAranA rUpamAM UbhA rahetA hatA ethI ja te saMnihita pratihArya hatuM. (tatthaNaM nayare paDibuddhInAma ikkhAgurAyA parivasai, paumAvaI devI subuddhI amacce sAmadaMDa bheyakusale ) sAketa nagaramAM IphavAkuvaMzamAM janmelo pratibaddha nAme rAjA rahe hate tenI bhAryAnuM nAma padmAvatI hatuM. tenA amAtya (maMtrI) nuM nAma subuddhi hatuM. te amAtya sAma daMDa temaja bheda nItimAM kuzaLa hate. zatrune zAMtithI vaza kare te sAmanIti che. yuddha laDIne vaza kare, tene harAva ane pitAne adhIna kara te daMDanIti te. zatrunI senAmAM maMtrI temaja sainikamAM virodha utpanna kare te bheda nIti che. (ta vasAvA tevI majA vacAhuM nAganna yAvihoravA) eka samayanI vAta che ke padmAvatI devIne tyAM nAgayajJa ne mahatsava divasa avya. ( tAja hA pa3nAva nAgAdi rAjittA keLava vahivRddhi teneva vavAjha) nAga mahotsava nA divasanI jANa thatAM padmAvatI devI pratibuddha rAjAnI pAse gaI. (3nAchittA racAri vaLacaM sirasAvatta ratanadaM matathA maMdiM ga vacArI ) tyAM jaIne teNe baMne hAthanI aMjali banAvIne tene mastake mUkIne namaskAra karyA ane tyArapachI kahyuM ( evaM khalu sAmI mama kallaM nAga jannae yAvi bhavissai taM icchAmi gaM zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 126 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmI ! tumehiM abbhaNunAyA samANI nAgajannaeyaM gamitae) he svAmin AvatI kAle mAre tyAM nAga mahAtsava thaze. huM AvatI kAle mahAtsava ujavavAnI chuM. ethI nAga mahAtsava ujavavAnI tamArI pAsethI AjJA meLavavA AvI chuM. tamArI AjJA thAya tAM huM AvatI kAle nAga maheAtsava mANavA nAgadhara jAu. huM svAmi ! utsavamAM padhAravA tamane paNa huM AmaMtraNa Apu chuM. ( taLa pattivRddhi 13mAvata levIryamAM pahighuLez) padmAvatInuM thana sAMbhaLIne pratibuddha rAjAe tenI vinaMtI svIkArI lIdhI. " saraLa paumAbAI paDibuddhiNA rannA anbhaNunnAyA haTThaTTha jAva koTu biyapurise saddAvei " pratibuddhi rAjA vaDe AjJAMkita thayelI rANI padmAvatI devI khUbaja 'ita temaja saMtuSTa thaI. yAvata teNe kauTu khika purUSAne khelAvyA. " sadAvittA evaM vayAsI evaM khalu devANupiyA mama kallaM nAga jaNNae bhavissara, taMtubhe mAlAgAre saddAveha saddAvittA evaM vadaha evaM khalu paumAvaIe devIe kallaM nAgajagae bhavissai " '' elAvIne temane kahyuM- " devAnupriyA ! mAre tyAM AvatI kAle nAga mahAtsava thaze. ethI tame mALIAne khelAve ane khelAvIne temane e pramANe kaheA ke kAle padmAvatI devIne tyAM nAga maheAtsava thaze. ( ta` tumeLa devANupiyA ! jala caya, saddha maruM nALapayaMtti mAraph ) te huM devAnupriyA ! tame badhA jaLa thaLamAM utpanna thayelAM pAMca raMgAnA puSpAne ane zrIdAmakAMDane nAgadharAmAM paheAMcADe. 66 7 taNaM jala thala0 dasaddhavanne NaM malleNaM NANAviha bhattisu vikhyaM ha~sa miyamaura kA~ca sArasa cakkavAyamayaNasAla koilakulovaveyaM IhAmiya jAva bhatti cittaM mahagghaM maharihaM vipulaM pUSphamaMDanaM viraha ) zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 127 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane tyAra khAda jaLathaLa nA vikAsa thayelA pacavarNInA puSpothI temaja jAta jAtanA citronI racanAthI zeAlatA eka puSpAnA mAMDavA manAve. huMsa, mRga, mAra, kauMca, sArasa, cakrAvAka madanazAla ane koyala AkhadhAM pazu paMkhIe nAM citro thI mAMDavAne zaNagAre tathA ihAmRga, varu, khaLada, gheADA, magara, pakSI byAlaka, ( sa ), kinnara, ruru, zarabha, hAthI, vanalatA, ane padmalatAnA suMdara citrothI mAMDavAne adbhuta rIte suAAbhita karo. puSpamaDapa kiMmatI temaja mahApuruSone cAgya vizALa haveA joIe. ( tassa NaM bahumajjhadesabhAe evaM mahaM siridAmagaMDaM jAva gaMdhaddhaNi muyaMta ullolayaMsi olaMbeha, olaMbittA paDamAvaI devIM paDivAlemANA 2 cihna, taNaM te koDuMbiyA jAva cihnaMti ) ane tANelA caMdaravAnI nIce ThIka madhyabhAgamAM nAkane peAtAnI suvAsa thI nRtya karAvanAra eka, bahu mATeA zrIDhAmakAMDa laTakAve. laTakAvIne mArI-padmAvatI devInI badhA tyAM pratIkSA karatA zakAya. A pramANe padmAvatI devIe kauTuMbika puruSone nAgamahAtsava viSe sUcanA ApyAM padmAvatI devInA Adeza mujaba kauTubika puruSAe mALIone khelAvyA ane kheAlAvIne temane yathAyeAgya puSpamaDapa banAvavAnI AjJA ApI. A pramANe badhuM kAma vyavasthita rIte patAvIne padmAvatI devInI rAha jotA teo tyAM rokAyA. // sUtra << 15 " // zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 128 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taf a vmAvavI " ItyAdi TIkAtha(ta) tyAra bAda (aa ghAva tevI) padmAvatI devIe (4 joDuMag va vayANI) bIje divase savAre kauTuMbika puruSane A pramANe kahyuM. (khippAmeva bho devANuppiyA ! sAgeyaM nagaraM sabhitaravAhiriyaM Asitta sammajjivalittaM jAva paccappiNeti) he devAnupriye ! tame leke satvare sAketa nagarI nI bahAra ane aMdara suvAsita pANI chAMTe sAraNIthI kacaro ekadama sApha karo ane chANa vagerethI lIdhe padmAvatI devInI AjJA sAMbhaLIne kauTuMbika puruSae te pramANe ja karyuM ane tyAra bAda temanI pAse AvIne kahevA lAgyA-he svAmini ! tame je kAma karavAnI amane AjJA ApI hatI te kAma ame e sarasa rIte pUrNa karI dIdhuM che. taeNaM sA paumAvaIdevI doccapi koDubiya khippAmeva lahakaraNa juttA0 nAva juttAmeva uvaTaveha taeNaM tevi taheva uvaTThArveti) - tyAra bAda padmAvatI devIe bIjI vAra kauTuMbika puruSane bolAvyA. ane bolAvIne kahyuM "he devAnupriye tame satvare zIdhragati vALa baLada jetarIne eka ratha lAve. padmAvatI devInI ApramANe AjJA sAMbhaLIne kauTuMbika puruSo paNa temanI AjJA mujaba rathamAM baLada jotarIne laI AvyA. (ta ar 13mA revA to te kAMti cA nA dhamice gAdi sudaDha) jyAre ratha sajaja thaIne AvI game tyAre padmAvatI devIe raNavAsanI aMdara ja snAna karyuM yAvat sarva prakAranA ghareNuothI pitAnA zarIrane zaNagAyuM ane tyAra pachI te dhArmika rathamAM besI gaI zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 129 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( taraNaM sA paumAvaIdevIniyama parivAlasaMparivuDA sAgeyaM nayaraM majjha majjheNa NijjAda NijjittA jeNeva pukkharagI teNeva uvAgacchai ) tyAra khAda padmAvatI devI peAtAnA saMpUrNa parivAranI sAthe sAketa nagara rInI kharA bara madhyamAga mAM thaine pasAra thaI ane jyAM kamaLe! yukta vAva hatI tyAM pahoMcI ( kavacchinnA pulaLa' koLAdara) tyAM pahoMcIne te puSkariNI ( kamaLAva ) mAM utarI, ogAhittA jalamajjaNaM jAva paramasuibhUyA ulla pausADiyA jAI tattha uppalAI jAva NDai) utarIne teNe pANImAM snAna kayuM yAvata te parama pavitra thaine teNe bhInAM lugaDAMthIja puSkaraNImAMthI kamaLA cUTayAM. (coddittA keLava sAdharaN teLeja pahAreca AmaLA) cUMTayA bAda padmAvatI devI jyAM nAgadhara hatu` te tarapha gaI. (taeNa paumAvaIe dAsa ceDIo bahUo pupphapaDalagahatthagayAo dhUvakaDu - chatthagayAopio samaNugacchaMti ) tenI pAchaLa ghaNI dAsa-dAsIe hAtheAmAM ucakI cAlavA lAgI. puSpa-karaNDakA temaja dhUpadAnIe (taeNa paumAvaI sabbiDie jeNeva nAgaghare teNeva uvAgacchA uvAgacchittA nAgaghara aNupatrisara aNupavisittA lImahatthagaM jAva dhUvaM Dahai DahittA paDibuddhi paDivAlemANI 2 cira ) ArIte padmAvatI devI sakhI dAsI vagere parijana rUpa peAtAnI sapUN RddhinI sAthe jyAM te nAgaghara hatuM tyAM pahoMcI ane tyAM paheAMcIne te nAgagharanI aMdara gaI. tyA jaine teNe mArapIMchI hAthamA lIdhI ane tyAra pachI teNe nAgadharane svaccha banAvyuM. nAgagharanI saphAI karIne teNe dhUpa saLagAbve ane pachI pAtAnA pati pratibuddhinI pratIkSA karatI tyAM ja besI gaI. sU 16 zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 130 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' taLa' divruddhiaAC ' ityAdi TIkA-(taLa` ) tyArabAda (1ttivRtti) pratibuddhi rAjAe (CIC) snAna karyu ane mukuTa vagere AbhUSA temaja rAjasI vastrothI alaMkRta thaIne ( sthila'patrAva ) peAtAnA khAsa hAthI upara savAra thayA. ( sakoraMTa jAva seyavara cAmarAhi0 hayagaparaha joha mahayA bhaDacaDakarehiM sAkeyanayaraM0 niggacchai ) . rAna jyAre hAthI upara savAra thaI gayA tyAre chatra dhArIe temanA upara kAra'Ta puSpAnA gucchAthI baneluM temaja mALAethI zebhituM chatra tANyuM. camara dhArIe temanA upara sapheda temaja uttama camyA DhaLavA lAgyA. Ama pratibuddhi rAjA haya, gaja vagere samudAyanI sAthe sAketa nagaranA madhyamAge thaIne (nimpacchittA meLevanA dhare teLeva vAcharU ) je tarapha nAgaghara hatuM te tarapha gayA. ( uvAgacchittA hatthikhaMdhAA paccAruhara, paccoruhitA Aloe paNAmaM karei) tyAM pahAcIne teo hAthI uparathI nIce utaryo ane utarIne jyAre teoe nAgapratimAo joI tyAre tarata ja temaNe temane namana karyuM. (karitA puppha maMDavaM aNupavisai, aNupavisittA pAsa, taM egaM mahaM siridAma gaMDe namana karyAM bAda rAjA padmAvatI devI vaDe banAvavAmAM AvelA puSpa maDapamAM praviSTa thayA tyAM temaNe meTA zrIdAmakAMDane joye. ( taragaM paDibuddhi taM sirIdAmagaMDa suiraM kAlaM nirikkhar3a, nirikkhittA sisiridAmagaMDasijAya vimyamaNe subuddhiM amaccaM evaM vayAsI ) tene joine pratibuddhirAjAe sUkSma dRSTithI khahu vakhata sudhI tenuM nirIkSaNa karyu. rAjAne zrIdAmakAMDa joIne khUbaja Azcaya thayu. temaNe potAnA maMtrI subuddhine A pramANe hyuM (tumannaM devANupiyA ! mama docveNaM bahUNi gAmAgAra jAva gihAI aNuvisitaM athaNaM tu karhici erisae siridAmagaMDe diTThapunve jArisaeNaM imeM paramAI devIe siridAmagaMDe ) hai devAnupriya ! mArAdbhUta thaIne tame ghaNAM gAmA, AkarI nagarI ane sanivezeAmAM pharatA raheA che., tyAM ghaNA rAjA Izvara, talavara, mADa Mtrika kauTu bika, zreSThI, senApati ane sAravAhAnA nivAsa sthAnamAM paNa AvAgamana zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 131 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI che, teA tame padmAvatI devInA jevA zrIdAmakAMDa koI sthAne jocA che? ( taLa mukSuddhi pavruiddhiAca thayuM vayAsI) rAjAnI A pramANe vAta sAMbhaLIne amAtya buddhie pratibuddhi rAjAne A pramANe kahyuM ( evaM khalu sAmI ! ahaM annayA kayAI tubbhaM docceNa mihilaM rAyahANigae tatthaNaM mae kuMbhagassa ranno dhUyAe pabhAvaIe devIe attayAe mallIe, saMtracchara paDilehaNagaMsi divve siridAmagaMDe diTTapucce ) he svAmin ! eka vakhate tamArA krUta tarIke ja huM mithilA rAjadhAnI mAM gayA hatA. tyAM meM kuMbhaka rAjAnI putrI prabhAvatI devInI AtmanA-putrI-mallIkumArInA janmAtsava prasaMge khUbaja navAI pamADe tevA zrIdAmakAMDa joyA hatA. ( tassa NaM dirIdAmagaMDassa ime paumAvaIe sirIdAmagaMDe saya sahassatame kallaM Na adhara) tenI sAme padmAvatI devIne A zrIdAmakAMDa lakSAMza paNa nathI. eTale ke sugaMdha ke sauMdarya tenI dRSTie malTIkumArInA janmAtsava prasaMganA zrIdAmakAMDanI sAme A kaMi janathI. ( sa yuiddho muddhi amakhya ( cAsI) ArIte sAMbhaLIne pratibuddhie subuddhi amAtyane A pramANe kahyuM( meriliyALa tenAgulviyA ! malho nIyAcavaracannA) he devAnupriya ! videha rAja putrI mallIkuAmArI evI kevI che ke, " jassa NaM saMvaccharapaDilehaNayaMsi siridAmagaMDassa paumAvaIede bIe siri dAmagaMDe saya sahassattamaM pi kalaM na agdhai 13 jemanA janmAtsavanA zrIdAmakAMDanI sAme padmAvatI devIne A zrIdAma kAMDa lakSAMza paNa lAgatA nathI. ( saLa' suvuddhi tivruddhi lAmurAya... vayAsI ) A rIte sAMbhaLIne ikSvAkuvaMzamAM utpanna pratibuddha rAjAne subuddhie kahyuM (vivaeNhAcavavA zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 132 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supara DupuranA rAjArA vanno) he svAmina! te videha rAjAnI uttamakanyA malIkumArI sarasa AkAravALA kAcabAnI pIThanA jevA suMdara unnata caraNavALI che. (temanuM vizeSa varNana jaMbUDhIpa prajJapti vagere mAM karavAmAM AvyuM che. (taeNaM paDiddhi subuddhissa amaccassa aMtie eyamaDhe soccA Nisamma siridAmagaMDajaNitahAse dUyaM sadAveI) A pramANe subuddhi amAtyanA maDhethI zrIdAmakAMDanA guNa zravaNathI temaja mahalIkumArInA sauMdarya vagere guNonI carcA sAMbhaLIne tene hRdayamAM avadhArita karIne khUbaja harSita thayelA pratibuddhi rAjAe dutane bolAvyA. (sAvittA ia vavANI) belAvIne tene kahyuM-(TchAdi NaM turaM revAjavA! mihiruM cALi) he devAnupriya ! tame mithilAnI rAjadhAnImAM jAo. (tatthaNa kuMbhagassa raNo dhUyaM pabhAvaIe devIe atayaM malli videhavararAya kaNNagaM mama bhariyattAe barehiM ) ane prabhAvatI devInA udarathI janma pAmelI kuMbhakarAjAnI putrI kumArInI mArI vadhUnA rUpe yAcanA kare, eTale ke tame mithilA rAjadhAnImAM jaIne kuMbhaka rAjAne kaho ke sAketanA adhipati pratibuddhi rAjA tamArI putrI malI kumArI ne potAnI vadhU banAvavA cAhe che te tame tenI svIkRti Apo. (kavirAM nA caM rakagaNu) malalIkumArI atyanta saudaryavatI temaja rAjya jenuM zulka ( kiMmata) che AvI adabhuta suzIla vagere guNovALI kanyA che. e vAta huM sArI peThe jANuM chuM eTale ke anupama guNavatI malI kumArI pitAnA zulka rUpe mArA rAjyane paNa mAMgaze te huM mAruM AkhuM rAjya tene samarpita karavA taiyAra chuM. (taeNa se dUe paDibuddhiNA rannA evaM vutte samANe haTa0 paDisuNei) A rIte rAjAne abhiprAya hRdayamAM dhAraNa karIne subuddhi amAtya khUba ja zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 133 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harSita temaja satuSTa thayA ane teNe mithilA rAjadhAnI javAnI rAjAnI AjJA svIkArI. ( dimunittA meLeya sad neTTe negena pApIANade teneva jIvALa jIrU ) svIkArIne sau pahelAM peAtAne ghera gayA. ghera paheAMcIne te jyAM cAra dha'TaDIe vALA azvaratha mUkelA hatA tyAM gayA. ( vAstivavaaAra, DDiAve6) tyAM jaIne teNe cAtu Ta zrvane sArI peThe zaNugAnye. (paDippAvitA durUDhe jAva hayagaya mahayA bhaDacaDagareNa sAyA yo Nigaccha i) jyAre ratha sArI rIte taiyAra thai gayA tyAre tenA para savAra thayA ane hAthI gheADA mahAbhaTAnA daLanI ceTThAenI sAthe sAthe sAketa nagarathI mahAra nIkaLyeA. ( NigacchittA jeNeva videha jaNavae jeNeva mahilA rAyahANI teNeva pahArettha gamagAe ) nIkaLIne te je tarapha videha janapada ane mithilA rAjadhAnI hatI te tarapha gayA. // sUtra " 17 " | ' aMgarAjake cAritrakA varNana tena sAheba... tena samaLa' ityAdi TIkA-(aLa vADheLa tena saLavaLa) te kALe ane te samaye ( anAma baLavothA ) aMganAme janapada hatuM (tasthaLa') te janapadmamAM (2vA nAma nacarI holyA ) caMpA nAme nagarI hatI. ( ttasthaLa' vArnacarIdyuaAr gaLAcA otyA) te capA nagarImAM caMdracchAya nAmanA adhipati rahetA hatA. ( tatthaNaM caMpAe nayarIe arahannagapAmokkhA bahave saMjattANAvA vANiyagA parivasaMti ) te caMpA nagarImAM araDunnaka pramukha ghaNA pAtavANikA-ke-jee vepAra kheDavA mATe deza paradezamAM Ava jA karatA rahetA hatA nivAsa karatA hatA. naukAo vaDe je vepAra kare che teo pAtaNika kahevAya che (DhA gAva zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 134 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparimUcA ) teo badhA dhana dhAnya vagere samasta vibhathI saMpanna hatA teo badhA aparAjeya hatA. (tAja sALovAthag arothA) AmAM eka arahanaka nAme zramaNopAsaka paNa hato. te kevaLa dhana dhAnyathI ja samRddha nahatuM paNa te Ahata AgamAnurAgI ane zamaNujanene sevaka paNa hate. (ahita nara novAnI vanno) jIva ane ajIva svarUpa viSe te saMpUrNa paNe jJAtA hate. (A bAbatanuM vizeSa varNana bIjA sthAne karavAmAM AvyuM che.) (taeNaM tesiM arahannagapAmokkhANaM saMjuttA NAvA vANiyagANaM annayA kayAI egayao sahiANaM ime eyArUve miho kahAsaMlAve samuppajjityA ) eka divase arahanaka pramukha badhA sAMyAtrika pitavaNika keI sthaLe ekaThA thayA ane teoe paraspara maLIne A pramANe vicAra karyo. ( seyaM khalu amhaM gaNimaM, dharimaM ca mejjaM ca paricchejjaM ca bhaMDagaM gahAya lavaNasamudaM potavahaNeNa ogAhittae ) gaNima- gaNIne vyavahAra (vepAra) karI zakAya jema ke nAriyeLa, sopArI, vagere dharima-trAjavAM mAM jokhIne vyavahAra (vepAra) karI zakAya jemake dhAna vagere, meya-mApanA pramANathI vyavahAra (vepAra) karI zakAya jemake tela vagere ane paricchedya-guNathI parIkSA karIne vyavahAra karI zakAya jemake vastra ratna vagere A cAre jAtanI vastuo vikaya mATe be naukAomAM lAdIne ApaNe leke bahAra lavaNasamudrane pAra karIe to ApaNane khUba lAbha thaze. (tti kaTu annamannaM eyamaDhe paDimuNeti, paDisuNittA gaNimaM ca 4 geNhaMti, geNhittA sagaDasAgaDiyaM bhareMti ) A rIte cAre jAtanI vepAranI vastuo naukAomAM mUkIne lavaNasamudrane pAra karavAnI badhAe sarvasammatithI svIkArI. ane svIkArIne teoe zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 135 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAre jAtanI vecANanI vastuone navA doraDAovALI gADI temaja gADAomAM mUkI. (bharittA sohaNaMsiM tihikaraNanakkhattamuhurtasi vipulaM asaNaM4 uvakkhaDAveMti) bharIne teoe zubhatithi, karaNa, nakSatrarUpa muhUrtamAM azana, pAna, khAdya ane svAdya Ama cAre jAtanA AhAra puSkaLa pramANamAM banAvaDAvyA. (mittAnAphu - moDhA muMjAti jJAna zAkurati) jyAre AhAra taiyAra thaI gaye tyAre teoe potAnA mitra jJAti vagere parijanene jamavAmATe lAvIne jamADayA ane jamyA pachI temane teoe pUchayuM " ame badhAM vepAra kheDavA mATe bahAra javA IcchIe chIe " ethI tame badhA amane anumati Ape. A rIte teoe temane vinaMtI karI. (gApurichattA ) AjJA meLavIne. (sagaDasAgaDiyaM joyaMti joittA capAe nayarIe majjhamajjheNaM jeNeva gaMbhIrae poyapaTTaNe teNeva uvAgacchaMti ) temane vecANanA mAlasAmAnathI bharelI gADI ane gADAne jotaryA ane tyAra pachI teo badhAM caMpA nagarInI barAbara vacce vaccenA mArgathI pasAra thaIne jyAM gaMbhIraka nAmanuM vahANa para besavAnuM sthAna (baMdara) hatuM tyAM pahoMcyA. (uvAgacchittA sagaDasAgaDiyaM moyaMti mAittA poyavahaNaM sajjeMti, sajjittA gaNimassa ya jAva caubdhihassa bhaMDagassa bhareMti ) tyAM pahoMcIne teoe pitApitAnI gADIo temaja gADAMone cheDIne yAcita navIna upakaraNathI vahANa taiyAra karyuM vahANane sudRDha rIte taiyAra karIne teoe gADI tema ja gADAMonI vecANanI badhI vastuo vahANamAM yathAsthAne goThavI dIdhI. ( taMdalANa ya saMbhiyassa ya tellayassa ya gulassa ya ghayasta ya gorayassa ya udayassa ya udayamANANa ya osahANa ya bhesajjANa ya taNassa ya, kaTussa ya Ava zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 136 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raNANa ya, paharaNANaya, annaMsi ca bahUNaM poyavahaNapAUgANaM davvANaM poyavahaNaM mati ) temaNe cAkhA, ghauM, ghauM nAleATa temaja ghauMnA leATathI khanAvavAmAM AveluM pakavAnta vizeSa, tela, gALa ghI, gerisa, pANI, pANI bharavAnA vAsaNA, trikUTa vagere auSadhIo, pathyAhAra vizeSa bhaiSajyA, cArA, lAkaDAM, aMgarasa vagere AvaraNA, khaDaga vagere zasro ane khIjIpaNa ghaNI vahANu mAM laIjavA ceAgya adhI vastuo vahANamAM lAdI A pramANe temaNe badhI vastuone yathAsthAne geAThavIne vahANane sAmAnathI bharI dvIdhuM. ahIM upara ' "bhaSaya ' ane ' auSadha ' A be zabda prayukta thayA che tethI ahIM A pramANe paNa matha thAya che ke trikuTa vagere je judA judA dravyeA che te auSadha ane A badhAne ekaThAM karavAM jemake cUrNa vagere te naiSaya che " pocavaLAvALa" padanA artha A pramANe che ke je dravya naukADaeN sArI rIte lai jaI zakAya te badhuM temaNe temAM bharyuM hatuM. ( sohasi tihikaraNa divasa nakkhattamuttaMsi vipulaM asaNa 4 utrakkhaDAveMti, uvakkhaDAvittA, mittaNAI * ApucchaMti, ApucchittA jeNeva poyadvANe teNera uvAgacchati . jyAre cAre jAtanI vecANa karavAnI vastu jahAjamAM bharAi gai tyAre temaNe azana vagere cAre jAtane AhAra taiyAra karAvaDAvye ane karAvaDAvIne khetapeAtAnA mitra jJAti vagere parijAne jamADayA ane jamA DIne temanI pAsethI samudrayAtrA karavAnI AjJA mAgI ane AjJA meLavIne teo badhA pAtaNukA jyAM vaThThANumAM besavAnuM sthAna hatuM tyAM AvyA ane tyAM AvIne tee madhrA tyAM rokAyA. // sUtra 66 9< " 11 'tAM teai antattva jJAva' ityAdi (Da arahannaga jAva vANiyaM gANaM pariyaNA jAba TIkA-taddana" tyArabAda tArilendi vajUduM amiLa (sAya agnimaMthuLamALA va' vacArI" te arahannaka pramukha pAtaviNukAnA pirajane temanuM aneka jAtanI ma`gaLavANIyA vaDe abhinadana ane saMtavana karatAM temane kahevA lAgyA. ( lagna ! tAya ! mAya ! mArajI ! maLikane maLavavA samu na minvipnemALArava'nIvaTTu mA~ TM te) huM A ! zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 137 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatA ! he bhAI! he mAmA ! he bhANeja ! tame badhA A bhagavAna vizALa samudravaDe vAraMvAra surakSita thaIne cirakALa sudhI jIvatA rahe. tamAruM kalyANa thAo " purUvaruddhajayane, amane nica dharaM duvA pAsAno" ame badhA tamane lAbhAnvita thayelA, badhA kAryone pAra pamADanAra, koI paNa jAtanI zArIrika muzkelI vagara eTale ke svastha zarIravALA, dhana temaja paripUrNa parivArathI yukta thaIne ghera pAchA AvelA joIe. "tti " Ama kahIne teo gayAM. ( tAhiM somAhiM niddhAhiM dIhAhi, sappivAsAhi pappuyAhiM, TThiIhiM nirI kkhamANA muhuttamettaM saMciTThati ) - saumya, snigdha, bahuvakhata sudhI darzananI IcchAvALI ane AMsu bhInI daSTiethI temane jetA eka muhUrta sudhI besI rahyA. (tao samANie supuSpha balikammesu dinnesu sarasarattacaMdaNadaharapaMcaMguli talesu, aNukkhittaMsi dhUvaMsi pUiesu samuddavAesu saMsAriyAsu valayavAhAsu usiesu siesu jhayaggesa paDuppavAiesu tUresu jaiesu savva sauNesu gahiemu rAyavarasAsaNesu) tyAra bAda puSpa akSata dAna vagere nI vidhi pUrI thaI gaI, paridhAnIya vastro upara sarasa lAla caMdananA thApAe lagAvI lIdhA, gUgaLa vagere dhUpa agnimAM nAkhIne dhUpa karI lIdhe, dhUpa vagere apIne samudranA pavananI arcanAnuM kAma pUruM thaIgayuM, bIjA sthAnethI dIrdhakASTharU5 valaya eTale ke sukAna vagere vahANa upara yathAsthAne mukAI gayA, zubhadhvajAonA agrabhAga jyAre urdhvamukhanA rUpa avasthApita thaI gayA, kuzaLa vAjAMvALAo vaDe sarasa vAjAo vagADavAnuM kAma pati gayuM, jaya pamADanArA kAgaDA vagere pakSI enA mAMgalika zabda eTale ke sArA zukana thaI gayA ane caMpAnagarInA rAjA pAsethI samudrayAtrA karavAne paravAne "Adeza patra" teonI pAse AvI gaye tyAre. zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 138 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (mahayA ukkisIhaNAyajayaraveNaM pakkhubhittamahAsamudaravabhUyaM piva meiNiM karemANA) pavanathI-kSukhya mahAsAgarane sarvatra vyApta thayelA avanInI jema siMhanAda jyAM jya vinithI pRthvIne zakki karatA (kujhuttAvA vALATI MliMbAve surata) te samaye mAMgalikoe eTale ke cAraNoe maMgaLadhvani karyo. ( haMbho sabvesimavibhe atthasiddhIo uvahitAI kallANAI paDiyAI sadhapAvAI, jutto pUso vijao muhutto ayaMdesakAlo ) he pitavaNike ! tamane badhAne arthanI siddhi thAya tamane sadA kalyANa prApta thAo, maMgaLayAtrAnA tamArA badhA vinonAza pAmo atyAre candranI sAthe puSyanakSatrane anukULa ega thaI rahyo che. ( yAtrAmAM puSyanakSatrane yoga prazasta hoya che-kahyuM paNa che- "viddAtA ja puSyaH sarvArtha sAdhanaH") atyAre vijayanA muhUrtana samaya cAlI rahyo che. prasthAna mATe atyAra no vakhata zubhAvaha che. (tao pussamANa veNaMvakke udAhie haTThatuTTA kucchidhArakannadhAra gabhijja saMjAttA NAvAvANiyagA vAvArisu) A rIte jyAre puSpamAno-caraNo-ne maMgaLa pATha thaI cUkyuM tyAre harSita temaja saMtuSTa thayelA kukSidhAra-nIkAnA pArvabhAgamAM niyukta karAyelA saMcAlako, karNadhAra-naukA calAvanArAo, garbhaja-naukAnA aMdaranA bhAgamAM besIne avasarAnukULa kAma karanArAo ane sAMyAtrikajane-vepArIo-ke jemanI vastuone naukAmAM lAdelI hatI, potapotAnA kAmamAM vaLagI gayA. (taM nAvaM punnucchaMgaM puNNamuhiM baMdhaNehiM to mucaMti ) ane jenA vaccenA bhAgamAM aneka jAtanI vecANanI vastuo bharelI hatI ane agrabhAgamAM yAcita jAtajAtanI saMcAlana sAmagrI bharelI hatI evA vahANane kinArA upara nA thAMbhalAnuM baMdhana khelIne mukta karavAmAM AvyuM. meM sUtra " 20" . zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 139 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMgarAja caritram tAlapizAcakA varNana taof Raa nAnA" ItyAdi. TIkAtha-(tAT) tyAra bAda (vimuvALA) baMdhana mukta thayeluM (aa navA) te vahANa ( vAvaskaramAya ) pavananA AghAtathI prerita thaIne ( aMjAritika rohiM vumamALI) gaMgAnA tIvrapravAhathI kSabhita thatuM. (3rikSa ricA) pavana bharAIne vahANane gati maLe evA pitAnA svaccha saDhathI "virata pavI paradagva sva" pAMkhe prasArelI ane AkAzamAM uDatI garuDa yuvatInI jema lAgatuM hatuM. (ummItaraMga mAlA sahassAI samaicchamANI 2 kaivaehi ahorattehiM lavaNa samudde vAraM voyasayA goLA1) khUbajatI vege nAnAmoTA seMkaDe mojAMo ne vaTAvIne keTalAka divaso bAda vahANa lavaNasamudramAM ghaNA pejane dUra sudhI pahoMcI gayuM. (taeNaM tesiM arahannagapAmokkhANaM saMjattAnAvA vANiyagANaM lavaNasamuI aNegAiM joyaNasayAI ogADhANaM samANaM bahUiM uppAiyasayAI pAunbhUyAiM ) tyAra bAda sAMyAtrika arahannaka pramukha paTavaNika lavaNu samudramAM jyAre seMkaDo yojana sudhI dUra pahoMcI gayA tyAre seMkaDe Aphato temanI sAme jhajhUmavA lAgI. (ta jahA) jema ke ( akAle gajjie akAle vijjue akAle thaNiyasade, abhikkhaNaM 2 AgAse devayAo naccaMti, egaMca NaM mahaM pisAyarUvaM pAsaMti) varSAkALa havA na chatAM megha garjanAo thavA mAMDI, vIjaLIo jabUkavA lAgI ane meghane gaMbhira avani paNa thavA mAMDe. AkAzamAM vAraMvAra devatAo nAcatA jovAmAM AvavA lAgyA, zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 140 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temaja vizALa zarIravALA pizAcanuMrUpa paNa jovAmAM AvavA lAgyuM. (tAjIgaMi vicAI vAghAhiM mAsikUna mahinA) te pizAcanI baMne sAtha tAlavRkSanI jema lAMbI hatI. baMne hAtha jANe AkAzane sparzatA hoya. meza, uMdara ane pADAnA je tene raMga kALe hate. (bhariyamehavanna, laMboDheM niggayaggadaMtaM nillaliyajamalajuyalajIhaM, AU siyavayaNagaMDadesa, cINacipiTanAsiyaM vigayabhuggabhaggabhubhayaM ) pANIthI bharelI sAndra megha ghaTAonI jema tenuM zarIra ghaNuM kALuM hatuM. hoTha ghaNA lAMbA ane nIce labaDatA hatA. AgaLanA dAMta bahAra nIkaLI gayelA hatA. tenI jIbhanA AgaLanA baMne TeravAM ekI sAthe mAMthI bahAra nIkaLI rahyAM hatAM. tenA baMne gAla meMmAM besI gayelA hatA. tenuM nAka nAnuM ane capaTuM hatuM. tenI baMne bhammare vikRta khaDabacaDI ane bhagna hatI. athavA bhagnabhagna ane vakra-trAMsI-hatI. (khajjoyagadittacakkhurAgaM uttAsaNagaM visAlavacchaM, visAlakucchi palaMba kucchi, pahasiya payAliya, payaDiyagattaM ) tenI AMkhonI ratAza AgiyA jevI camakatI hatI. tenuM vakSasthaLa bhayaMkara hatuM. peTa vizALa ane lAMbuM hatuM. tenuM zarIra prahasita, pracalita ane zalathI bhUta eTale ke labaDI gayeluM hatuM. tyAre. (paNacamANaM aphoDataM abhivayaMta, abhigajaMtaM, bahuso 2 aTTahAse viNimmuyaMta) ja te nAcI rahyo hato. pitAnA baMne bhujAonuM te AsphAlana (aphaLAvavuM) karI rahyo hato. tene joIne emaja lAgatuM hatuM ke te jANe garjanA karate sAme AvI rahyo hoya te vAraMvAra aTTahAsa "khaDakhaDATa karIne hasavuM karate hate. (nIluppalagavalaguliyaayasikusumappagAsaM khuradhAraM asiM gahAya abhimuha. mAvayamANaM pAsaMti) nIlakamaLa, gavala, kapaDAMnAM gulikA-kRSNavarNaka viroSa, aLasInA puSpanI jema tenuM zarIra ghaNuM kALuM hatuM. tenA hAthamAM charAnIdhAra jevI tINa dhAravALI talavAra hatI. arahatraka pramukha sAMyAtrikane ema thayuM ke te pizAca hAthamAM talavAra laIne temanI tarapha ja dhasI AvI rahyo che. te sUtra "20>> 1 zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 141 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'ta te ahaMkAra " ItyAdi TakArtha-sUtrakAra ahIM pharI pizAcanuM savizeSavarNana karavAnI IcchAthI kahe che ke pizAcane joIne arahanaka zrAvaka sivAyanA bAkInA bIjA badhA sAMyatrikonI zuM sthiti thaI ane te vikarALa pizAcanuM raudra svarUpa joIne teoe zuM zuM karyuM enuM varNana karatAM pahelAM te pizAcanA svarUpanuM vizeSa rUpathI varNana huM ahIM karU chuM - aggr" tyAra bAda "ga varajJA" arahanaka zrAvakanA sivAya "saMkattANAvA vALATM " badhA sAMyAtrika pitavaNika ja e "g vi T sAhajiMkSArtha jANaMti" meTA tAlavRkSa che ane tAla vRkSa jevI moTI sAthaLo vALo pizAca joye. tenA baMne hAtha AkAzane sparzatA hatA. chUTA paDelA tenA mAthAnA vALa Amatema vikherAI gayA hatA. tene raMga bhamarAonA TeLA, aDadane Dhagale ane pADAnA ziMgaDAM je kALe hate "mariya meva jaM" pANIthI bharelI meghanI ghaTAonI jema khUbaja kALa hato. __(muppaNaI, phAlasarisajIhaM laMboDhe, dhavalavaTTa, AsiliTTha, tikkhathirapINa kuDiladADhovagUDhavayarNa) tene na sUpaDA jevA hatA. tenI jIbha agnimAM lAlacoLa thaI gayelI haLanI kesa jevI hatI tenA hoTha lAMbA hatA. tenuM meM sapheda gaLa maTeLa aNiyALI, majabUta moTI temaja kuTila trAMsI dADhe vALuM hatuM. ( vikosiya dhArAsiyajuyalasamasarisataNuyaM caMcalagalaMtarasalolacavalaphuraphureMta nillAliyaggajIhaM ) zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 142 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenI jIbhanA baMne AgaLanAM TeravAM myAnamAMthI bahAra kADhelI talavAranI jema tIkSNa hatAM, pAtaLAM hatAM caMcaLa hatAM ane viSayanA rasane grahaNa karavA mATe atyaMta lelupa temaja Atura havA badala temAMthI satata lALa TapakayA ja karatI hatI. teo rasAsvAdamAM anurakata hatAM. caMcaLa hovAne lIdhe teo dhrujI rahyAM hatAM, ane mAMthI bahAra nIkaLI rahyAM hatAM. matalaba e che ke tenI jIbha khUba lAMbI hatI (avayacchiyamahallavigayavImacchalAlapagalaMtarattatAlUyaM, hiMguluyasagambha kaMdaravilaMbaaMjaNagirissa aggijAlaggilaMtavayaNaM) / meM paheluM karatI vakhate tenuM tALavuM dekhAtuM hatuM. te bIbhatsa hatuM. lALathIbhInuM thaI kahyuM hatuM ane lAlaceLa hatuM. tenuM me aMjanagiri (kALAparvata) nA hiMgaLAthI bharelI kaMdarAnA dara jevuM hatuM te bahu vizALa ane atizaya kALAraMganuM hatuM. eTalA mATe ja te aMjanagiri jevuM hatuM. tenI jIbha ane tALavuM ane khUba ja lAla hatAM ethI teo hiMgaLaka jevA lAla hatAM. sUtrakAre aMjanagirinI hiMgaLakathI bharelI kaMdarAnI tenA maeNnI je upamA ApI che. tenI pAchaLa eja kAraNa che. tenuM tALavuM ane jIbha khUbaja lAla hovAthI ema lAgatuM hatuM ke jANe tenA moMmAMthI agninI javALAo bahAra nIkaLI rahI hoya. (AUsiya akkha cabhma uiTTagaMDadesaM cINa cipiDavaMka bhaggaNAsaM rosAgaya dhamameMta mArUta niThuraMkhara pharusa jhusirao bhuggaNAsiyapuDaM dhADubbhaDaraiyabhIsaNamuhaM tenA baMne gAla kesanI jema karacalIvALA jema meMmAM pesI gayelA hatA. nAka tenuM nAnuM ane capaTuM hatuM. trAMsA nAkanA chidrothI zvAsocchavAsa nIkaLato hato te ema jaNAtuM hatuM ke jANe bahu krodhamAM bharAIne te sAme ghasI AvatuM hoya, ethI ja jyAre te zvAsa lete hato tyAre bhastrA (dhamaNa) mAMthI jema "dhama dhama zabda thato rahe che teja dhvani thayo hatuM. te tIvra, karkaza kaThera ane dusaha hatuM. tenA moMnA kada rUpa avayavothI te durdaza ane mahA bhaMyakara lAgatuM hatuM. ( rUdramAnasara4i) tenI baMne taraphanI kAnapaTI uce upaselI hatI (mahaMtarivAromAM vADhADhavaMtasTivana) baMne kAna paranA ruvAMTA mahAvika rALa hatAM. AMkhanA khUNAo sudhI tenA baMne kAna phelAyelA hatA. eTalA mATe ja e lAMbA ane caMcaLa hatA. zrI jJAtAdharma kathAga sUtraH 02 143 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (piMgaladippaMtaloyaNaM bhiuDitaDiyaniDAlaM narasira-mAlapariNaddhaM dhiM vicittagoNasasubaddhaparikaraM avaholaMtapapphuyAyaMtasappavicchuyagodhaMdaranaulasaraDaviraiyaM vicittaveyacchamAlayAgaM) tenI baMne AMkhe bilADAnI jema pILI ane camakatI hatI. vakrabhU (bhammara ) rUpa vIjaLIthI tenuM kapALa yukata hatuM. pizAcapaNanA pramANa rUpe teNe narasuMDanI mALA paherelI hatI. ghaNA raMganA sApathI te AveSTita hatA. athavA kavacanA sthAne teNe jAtajAtanA raMgavALA aneka sApane zarIra upara dhAraNa karelA hatA. khabhA upara Amatema hilacAla karatA eTale ke sarakatA temaja phatkAra karatA sApa, vIchIe, ghe, uMdara, naLiyAo, ane saraTonI aneka raMgo vALI mALA teNe paherelI hatI. moda guMmaravaMtannapUF') kuMDalenA sthAne teNe phaNAothI bhayaMkara temaja kutkAra karatA be kALA sApa paherelA hatA (mAricAra4rUcapaM) potAnA baMne khabhA upara teNe bilADA ane zRMgAlane besADelA hatA. (dripupuyaMta pU tarucira') meTA :sAde "pU" dhU karanAra dhUvaDane teNe potAnA mAthAnA AbhUSaNa eTale ke mukuTa banAvyA hatA. (ghaMTAraveNa bhImaM bhayaMkaraM jaNahiyayaphoDaNaM ditta mattaTTahAsaM viNimmuyaMta vasArUhirapUyamaMsamalamaliNapoccaDataNuM) ghaTanA bhIma dhvanithI te bhayaMkara lAgatuM hatuM. kAtara janone hadayanA bhayathI vidIrNa karanAra hovAthI te "vidAraka hate. vAraMvAra te mahA bhayaMkara ugra aTTahAsa karate hato. tenuM zarIra vasA-caba, lohI, pIpa, mAMsa ane maLathI kharaDAyeluM hatuM. ane jorathI dabAvAthI (phasakI javAthI) "paca paca zabda thato hate. (uttAsaNaya, visAlavacchaMpecchaMtA bhinnaNaha romamuhanayaNakannavaravagdha cittakattI NivasaNaM, sarasasahiragayacamma vitata UsaviyavAhujuyalaM) tene jotAnI sAthe ja mANase dhrujavA mAMgatA hatA. tenuM vakSasthaLa khUbaja pahoLuM hatuM. aneka jAtanA raMgenA paherelA vAghanA cAmaDAnA vastramAM vAghanA AkhA nakhe, vAMTA, meM AMkha ane kAna spaSTa rIte dekhAI rahyAM hatAM. uMcA karelA baMne hAthamAM teNe lehIthI kharaDAyeluM lAMbu hAthInuM cAmaDuM pahereluM hatuM. zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 144 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (tAhi ya kharapharusa asiNiddha aNiditta asubhaappiyaamaNunnaakkataM vaggUhiya tajjayaMtaM pAsai) tAla pizAcane te lekee pitAnI bhayaMkara, atyaMta karkaza, neha rahita, aniSTa upatApa janaka, amaMgaLarUpa apriya amaneza, ane akAnta (bIbhatsa) vANIthI bIjAone trAsa Apate je. (taM tAlaM pisAyarUvaM ejjamANaM pAsaMti, pAsittA, bhIyA0 saMjAyabhayA, annamannassa, kAyaM samaturaMgemANA 2 bahUNaM iMdANa ya khaMdANa ya rudasikvesamaNa gAgANaM bhUyANaya jakkhANaya ajjakoTTa kiriyA ya bahUNi uvAiyasayANi ovA iyamANA 2 ciTThati ) tAla pizAca ne teoe pitAnI tarapha ja Avate je. ArIte joIne teo badhA bhayatrasta thaIgayA, bIgayA, udvigna thaI gayA. temanA AtmAnA pratipradezamAM bhayanuM saMcaraNa thaI gayuM. teo bhayabhIta thaIne eka bIjAne ceTI paDyA, ane temAMthI ghaNA IndronI skaMdanI, kArtikeyanI rudranI, zivanI, vizramaNanI, nAganI, bhUtanI, yakSanI, prazAMnta svabhAvavALI devIonI temaja caMDikArUpa devIonI seMkaDe prakAranI vAraMvAra mAnatA mAnavA lAgyA. I | sUtra " 21 " | aMgarAjake caritram arahannaka zrAvakake caritrakA varNana "tALe garadana " ItyAdi TIkArtha-() arahanaka sivAyanA bIjA sayAtrikanI AvI hAlata thaI tyAra bAda (samaLavArA annA ) zramaNopAsaka arahantake (te vizva visAvaM sirA) jyAre te divya apUrvadaSTa-addabhuta-pizAcanA rUpane zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 145. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gssi" potAnA vahANa tarapha AvatuM "ghara" joyuM tyAre "pavittA " Ine te "amI" bhaya pAme nahi, "satata trasta thaye nahIM, jasTi" vairyathI vicAlita thayA nahi, "vAsaMmaMte " gabharAye nahi, "saTI vyAkuLa thaye nahi, (aNurivya) udvigna thayo nahi, (AminnamuddA bacAvane) tenA meMne raMga ane AMkhanA varNanamAM jarAye vikRta thaye nahi (ajIba vimaLamANe) tenuM mana dIna banyuM nahi temaja vikRta thayuM nahi. (varasa saMsi varghatenuM mUi vmana) te vahANanA eka taraphanI bhUmine vastranA cheDAthI prabhAjita karavA lAgyA. (panmanirA) pramAjita karIne te (kAdiThA) besavA gya sthAnanuM saMzodhana karIne. sthAnane jIva vagerethI rahita banAvIne tyAM besIgaye. (ArUttA vacaDhazo parva vacAtI) besIne teNe pitAnA baMne hAthanI aMjali banAvI ane tene mastaka upara mUkIne pheravatAM te A pramANe kahevA lAge-"mathuna 14hUtA jAva sattA yAvat-siddhagatine pAmelA ahaMta prabhune mArA namaskAra che. (jaiNaM ahaM eto uvasaggAo muMcAmi to me kappai pArittae je huM A pizAcanA upasargothI bacI jaIza teja AhAra vagere grahaNa karIza. " ago varasaTIo ja muvAmi to me tadA pavavAra " A upagathI mArI rakSA nahi thAya te tAtparyanta cArijAtanA AhArane huM tyAga karUM chuM. "nig" Ama vicArIne "sa ma prakrAphateNe sAkAra catuvidha AhAranuM pratyAkhyAna karyuM. eTale ke teNe sAgArI saMthAre karyo (agf se visAya hunnara samovANA tene vAjI) tyAra bAda pizAca rUpa dhArIdeva jyAM zramaNopAsaka beThA hatA tyAM Avyo. zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 ravAnacchittA gannAM NaM cAlI " AvIne teNe arahunnakane A pramANe kahyuM- haiM' mo annanA gacicathiyA srAva parindriyA " hai arahunaka ! huM aprArthita prArthita ! mRtyune bheTavAnI icchA rAkhanAra ! yAvat' zabdathI he dura'taprAMta lakSaNa ! he hInapuNya cAturdazika ! huM zrIhIdhI kIti parivaji ta ! huM kulakalaMkita ! ( No khalu kappara, tava sIlavtrayaguNaveramaNapaccakkhANaposahovavAsAiM cAlittae vA evaM khobhettaevA khaMDittae vA bhaMjittaevA ujjhittae vA pariccaittaevA ) tamArA vaDe Acarata zIleAne, tene, guNavratAne, mithyAtvanI vinivRttine, paCnA divaseAmAM harikAya vagerenA parityAgane, caudaza, AThama, amAsa, pUnama vagere, parvanA divaseAmAM anuSTheya vratavizeSa rUpa pASadhane, anyathA karaNacaiAga rUpathI parivartita karavAnI, tame A vrata A rIte Acare ke AnA parityAga kareA A pramANe temane kSubhita karavAnI, temane ekadeza athavA sarvadezathI khaMDita karavAnI-bhaMga karavAnI dezivatinA tyAga athavA samyakatvanA parityAgathI temane parityakata karAvaDAvavAnI mArAmAM tAkAta nathI ethI. ( jaiNaM tumaM sIlavvaya jAva Na pariccayasi to te ahaM poyavahaNaM dohiM aMguliyAhiM gehAmi ) tame peAtAnI meLeja A zIlavrata vagere nA tyAga kare. jo tame A pramANe karaze nahi te huM tamArA vahANune e AMgaLIethI eTale ke tanI ane madhyamA AMgaLIethI pakaDI pADIza, (givhisA sacahatAla pramANa mecAI uTTaM vehAsaM uvviddAmi - umbihicA aMto zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 147 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jalasi Nivvolemi) ane pakaDIne sAta ATha tAla pramANa tene upara AkAzamAM laI jaIza ane tyAMthI pANImAM DUkhADI mUkIza. ( jeNaM tu asa asamAhipatte akAle caiva jIviyAo vavarovijjasi) ethI tame Atta ane dudhaTa-raudra-dhyAnathI pIDita thatA asamAdhine meLavaze ane mRtyukALa nA pahelAM ja jIvana vagaranA thaI jaze. ( taeNa se arahannae samaNovAsae taM devaM maNasA ceva evaM bayAsI ) ArIte pizAca rUpavALA devanI vAta sAMbhaLIne zramaNeApAsaka arahanake devane peAtAnA manamAM ja ApramANe kahyuM. ( ahaMNaM devAzuppiyA ! arahanae NAmaM samaNovAsae ahigayajIvAjIve no khalu ahaM sakke keNai deveNa vA jAva niggaMthAo pAvayaNAo cAlittae vA khobhittaevA vipariNAmittaevA tumaMNaM jA saddhA taM karehi tti kaTTu abhIe jAva abhinnamuharAgaNa yaNavanne adINavimaNamANase niccale niSphaMde tusiNIe dhammajhantary fares ) he devAnupriyadeva ! huM arahannaka nAme zramaNeApAsaka zrAvaka chuM jIva ajIva vagerenA tattvAnA svarUpane jANanAra chuM, kAIpaNa devamAM tAkAtanathI ke je mane pAtAnA nigraMthapravacanathI vicilita karI zake, temAM anyathA bhAva rUpathI pariNamAvI zake, kSubhitakarI zake, sazaya usanna karIne mane temAM zakAzIla khanAvI zake. ane vipariNAmI khanAvI zake, viparIta adhyavasAyanA uptAdanathI nirgutha pravacana pratye mane viparIta buddhivALA karIzake, matalaba e che ke koipaNa devamAM ATalI tAkata nathI ke te mane peAtAnA zrAvaka dharmathI DagAvI zake. ethI deva ! tamArI jevI zraddhA hAya tema kareA manamAM devane sa edhIne zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 148 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arahanaka zramaNopAsake pAtAnA manamAM ja Ama kahyuM. ane te abhIta atrasta, acalita, asaMbhrAMta, anAkuLa, anudvigna, cittathI zAMta thaIne besI rahyo te nirbhaya hatuM tethI tenA meM ane AkhenI kAMtimAM jarAye parivartana thayuM nahi. bhaya temaja saMzaya vagara hovAthI tenuM citta viSAda ane vaimanasya rahita hatuM. ethI ja te potAnA dharma pratye dRDhabhAva rAkhate te jarAe vicalita thaye nahi, paNa cupacApa mauna dhAraNa karIne phakata dharmadhyAnane ja A sthitimAM zaraNa mAnIne temAM te tallIna thaI gaye. aprArthita prArthita vagere je saMbodhana pade sUtramAM AvyA che tene artha A pramANe che-ke je maraNa ne bheTavAnuM keIpaNa iche nahi te maraNane arahanaka zrAvaka IcchI rahyo hate. ethI ja deve tene aprArthita prArthita A jAtanA saMbodhanathI saMbodhita karyo che. annaka je pitAne dharmane vaLagI raheze te tene vipAka kALamAM pariNAma kaTu ja bhogavavuM paDaze. A jANIne ja deve tene "duraMta prAMta lakSaNa" A padathI saMbedhyuM che. kRSNa pakSanI caudazanA divase caMdrakaLA kSINarUpe rahe che. ethI te amaMgaLakArI gaNAya che te maMgaLakArI nahIM hovAthI te caudaza hIna puNya gaNAya che. deva tene kahe che ke tAre janma AvA samaye ja thaye che ethI te abhAgiyo che. annaka zrAvakane deve eTalA mATe ja hanapuNyacAturdazika padavaDe saMbaMdhita karyo che. zrI, hI vagere dareka padanI sAthe vajita vizeSaNa lagADIne ja deve arahanakane saMbadhita karyo che. jema ke-he zrIvajita ! heDI varjita ! vagere. sAmAyika, dezAvakAzika, pauSadha, atithisaMvibhAga A badhA zIla che aNuvrata pAMca che. guNavrata traNa che. A badhe zrAvakano dharma che. ArIte cAra zikSAvrata, pAMca aNuvrata, ane traNa guNavrata Ama bAra prakArane zrAvaka dharma ahIM carca. vAmAM Avyo che. | sUtra " 22 " ! zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 149 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tai se phi visAya ItyAdi TIkAtha-(tai) tyArabAda "ze rije visAca" te pizAcarUpa dhArI deve "anna samovANa zramaNopAsaka arahanakathI "ronnaji bIjI ane trIjI vakhata paNa "gve vAlI" A pramANe ja kahyuM-"he arahanakao!, aprArthita prArthita tamArA zIla vigere zrAvaka dhamane badalavAnI ke temAM kaI paNa jAtane pheraphAra karavAnI mArAmAM tAkAta nathI, je tame pitAnI meLeja emane tyAga kare te ThIka ! nahIM to tamArA vahANane huM pANImAM DubADI daIza. tethI tame A rIdra dhyAnanA vazavata thaIne asamAdhine prAptakaraze temaja mRtyunA samaya pahelAM ja mRtyune bheTaze. A pramANe jema teNe pahelI vakhata kahyuM hatuM te pramANe ja bIjI ane trIjI vakhata paNa arahanaka zrAvakane deve kahyuM. (taeNaM se divve pisAyarUve arahannagaM dhammajjhANovagayaM pAsai pAsittA baliyatarAgaM Asurutte taM poyavahaNaM dohiM aMguliyAhiM ginnhi)| tyAra bAda pizAcarU5 dhArI deve arahanaka zrAvakane viSAda ane vaimana rahita cittavALe thaIne nizcaLa rUpathI, bhaya vagara thaIne, mauna dhAraNa karIne dharmadhyAnamAM ja tallIna je tyAre te tenA upara-krodhamAM bharAI lAla pILe thaI gayo, ane teNe vahANane pitAnI be AMgaLIo-madhyamAM ane tarjanIvaDe pakaDI lIdhuM. "frThThA sattArUM nAva sahunnA parva vavANI" pakaDIne te vahANane sAta ATha tAla pramANa jeTaluM AkAzamAM laIgaye ane laI jaIne teNe arahanaka zrAvakane A pramANe kahyuM (smo gana ! gapariyApaciA ! vahu #g; tAsITA taheva dhammajjhANovagae viharai) he arahanaka ! he AprArthita prArthita! huM tamane pitAne zIlavrata vagerethI vicalita karuM te egya na lekhAya ethI tame rAjIkhuzIthI pitAnI meLe ja temane tyaje nahite tamArA vahANane huM ahIMthI paTakIne pANImAM DUbADI daIza. jethI tame asamAdhine meLavIne AdhyAna vagerenA vazavatI thaze ane chevaTe mRtyunA samaya pahelAM ja mRtyune bheTaze devanI A vAta para arahanaka zrAvake jarAe dhyAna ApyuM nahi ane teNe potAnA manamAM ja zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 150 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicAra karIne kahyuM--" A nigraMtha pravacanathI mane kAi paNudeva haTAvI zakaze nahi ,, Ama vicArI ne nizcaLa ane nirbhaya thaIne te mauna pALate te peAtAnA dharmadhyAna mAMja tallIna rahyo. (taeNa se pisAyarUve arahannagaM jAhe no saMcAe nirgathAo pAvayaNAo cAlita vA khobhittaevA vipariNAmittaevA tAhe saMte jAva niccinne taM poyavahaNaM saNiyaM uvariM jalassa Thavei ) A pramANe pizAca rUpadhArI deva jyAre arahanna zrAvakane nigraMtha pravacanathI vicalita karavAmAM, tenAthI kSubhita karavAmAM, vipariNamita karavAmAM zaktimAna thaI zakayA nahI tyAre zrAMta ane bhagnamanathI khinna thaine upasa karavA rUpa pAtAnA kathI pratinivRtta thaI gayA. ane AkAzamAMthI dhImedhIme uttarIne teNe vahANa ne pANI upara mUkIdIdhu. (TAvittA sIniM pisAyarUvaM paDisAharai ) mUkIne teNe pAtAnuM divya pizAcarUpa antarSita karI lIdhu paDisAharittA divvaM devarUvaM vijabbara, viuccittA aMtalikkhapaDivanne sakhiMNiyA jAba parihie arahannagaM jAva samaNovAsayaM evaM vayAsI ) antahita karIne teNe potAnA sAcA divya rUpane pharI dhAraNA karI lIdhuM. divya rUpamAM pahelAM tenA vastro nAnI nAnI ghUgharIovALAM khUbaja suMdara hatAM. AkAzamAMja sthira rahIne teNe zramaNeApAsaka arahannakane A pramANe kahyuM(hN bho aringA dhannosi NaM tumaM devANupiyA | jAva jIviyaphale jassataba nigdhe pAvaNe imeyAkhvA paDivattIladdhA pattA abhisamannAgayA) hai arahannaka tame dhanya che ! he devAnupriya ! tame saMpUrNa paNe janma ane jIvananuM phaLa meLavI lIdhu' che, kema ke A nigra tha pravacanamAM A rIte zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 151 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tame samyaka zraddhA meLavI che ane tene svAdhIna banAvyuM che atyAra sudhI paNa tame te zraddhA ne ja sArI rIte acaLa rUpe vaLagI rahyA che. ( evaM khalu devANupiyA ! sakke deviMde devarAyA sohamme kappe sohammavaDisae vimANe sabhAe suhammAe bahUNaM devANaM0majhagae mahae saddeNaM AikkhaI 4) meM je kaMI tamArI sAthe vartana karyuM che tenI pAchaLanuM kAraNa A pramANe che ke he devAnupriya ! eka divase parama azvaryazALI devanA Indra zaka devarAje saudharmanAmanA pahelA ka5mAM saudharmAvalaMsaka vimAnamAM ghaNuM devenI vacce besIne pitAnI sudharmA sabhAmAM moTA sAde pahelAM te sAmAnya rUpe kahyuM ane tyAra bAda pitAnA bhASaNa vaDe vizeSa rUpamAM kahyuM. teo e pahelAM sAmAnya ane tyAra pachI vizeSa rUpamAM samajAvatAM kahyuM - ( evaM khalu jaMbUddIvera bhArahe vAse caMpAe nayaroe arahannae samaNobAsae ahigaya jIvAjIve no khalu sakke keNai deveNa vA dANaveNa vA NiggaMyAo pA. vayaNAo cAlittae vA jAba vipariNAmettae vA) juo-jaMbudvIpa nAmanAM dvIpamAM dakSiNa bharatakSetramAM caMpAnAmanI nagarImAM jIva ajIva vagere tane jANanAra arahantaka nAme zramaNopAsaka zeTha rahe che. te samyakatvamULa deza virati rUpa dharmamAM ATalo badhe sthira citta che ke game te deva dAnava, kinnara jhiMpuruSa mahAraga, gaMdharva vaDe paNa pitAnA nirgatha pravacana rUpa dharmathI te vicalita thato nathI. subhita temaja viparIta adhyavasAyanA utpAdanathI temAM bIjo bhAva utpanna thato nathI. ahIMyA devapadathI vaimAnika ane jyotiSI devenuM temaja dAnavapadathI bhavanapatinuM grahaNa karavAmAM AvyuM che. zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 152 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAtparya A pramANe che ke jabUdvIpanAme dvIpa che. temAM bharatakSetra nAme kSetra che. te kSetramAM caMpA nAme nagarI che. te arahanaka zrAvaka caMpA nAme nagarImAM vase che te pitAnA dharmamAM eTale badhe sudaDha che ke deva dAnavamAM paNa tAkAta nathI ke teo tene potAnA dharmathI haTAvI zake. (taeNaM ahaM devANuppiyA ! sakkassa0 No eyamaDheM saddahAmi0 taeNaM mama imeyArUve ajjhathie jAva samupajjetthA ) jyAre zaka devendra A pramANe kahyuM tyAre temanI vAta sAMbhaLIne mane temanI vAta upara zraddhA temaja vizvAsa beThe nahi. mane temanA vacana gamyAM paNa nahi. ethI mArA manamAM A jAtane abhyarthita, citita, prArthita, kalpita saMkalpa utpanna thaye (gacchAmi NaM arahannassa aMtie pAubbhavAmi jANAmi tAva ahaM arahabagaM ki piyadhamme no daDhadhamme ? sIlabdhaya guNaM kiM cAleMti jAva pariccayai, No paricayai ke cAle arahantakanI pAse jaIe ane jaIne tapAsa karIe ke tene dharma priya che ke kema ? te pitAnA zIlane, vratane ane guNene tyaje che ke kema? temane kSabhita kare che ke nahi ? temaja temanuM khaMDana kare che ke kema? pravacanamAM eka dezathI paNa temAM aticAra lAge che ke kema? (ti va have jemi) he arahanaka! meM A pramANe vicAra karyo. (saMhittA gohaiiM vjJAmi) vicAra karIne meM mArA avadhijJAnathI saMgati besADI (paDaMjittA devANuppiyaM ohiNA Abhoemi AmoittA uttarapurasthimaM0 uttara viuvviyaM0tAe ukiTThAe gaie jeNeva samudde jeNeva devANupiyA teNeva uvAgacchAmi ane tenI saMgati vaDe devAnupriya tamane meM joyA. zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 153 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joIne huM IzAna koNa tarapha gayA. tyAM jaIne meM uttara vaikiyanI racanA karI, racanA karIne te devabhava saMbaMdhI utkRSTa gatithI jyAM samudra hatuM ane jyAM devAnupriya tame hatA tyAM AvyuM. ( uvAgajchittA devANuppiyassa uvasaggaM karemi ) AvIne devAnupriya tamArA upara upasarga ( bAdhA ) zarU karyo. (No ceva NaM devANuppiyA bhIyA vA taM jaNNaM sakke deviMde devarAyA badai sacce NaM esamahe) paNa devAnupriya tame tenAthI DaryA nathI, trasta thayA nathI, trasita thayA nathI, udvigna thayA nathI temaja tamArAmAM bhaya utpanna thaye nathI. ethI tamArA viSe zaka devarAje je kaMI kahyuM che te tamane jotAM barobara lAge che. (taM diTeNaM devANupiyANaM iDrI, juI jase jAva parakkame laddhe patte abhisamannAgae) have meM tamArA guNonI samRddhi joI lIdhI che. tamArI yuti AMtara teja, tamArI prasiddhi yAvat zabda vaDe tamArA zarIranuM zurAtana, tamAruM Atmika baLa, tamAruM dharmamAM daDharUpa puruSakAra, dharmanI ArAdhanArUpa tamArUM parAkrama A badhA guNa meM joI lIdhA che. tame A badhA guNa sArI peThe meLavyA che. A badhAne sArI peThe tame pitAne svAdhIna banAvyA che. A sarve guNenuM sevana tame sArI rIte karyuM che. (taM khAmemi NaM devANuppiyA ! NAi bhujjo 2 evaM karaNayAe tikaTTu paMjaliuDe pAyavaDie eyamae viNaeNaM bhujjo 2 khAmei ) ethI he devAnupriya ! tamane huM namAvuM chuM. devAnupriya tame mane kSamA karI. meM je kaMI paNa tamArA aparAdha karyo chehuM temanI tamArAthI kSamA cAhuM chuM. tame mArA aparAdhe kSamA karavA gya che. havethI bhaviSyamAM kaI paNu vakhata mArAthI AvuM agya vartana thaze nahi. A rIte kahIne te deve pitAnA bane hAtha joDyA ane tyArabAda teNe arahanaka zrAvakanA pagamAM zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 154 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcAMga namanapUrvaka namaskAra karyA ane peAtAnA aparAdhonI bahu ja vinaya sAthe vAraMvAra kSamA karAvI.(jJAmitta) kSamA karAvIne ( annaklR teNe arahannaka zrAvakane ( dubekuMDalajuyale dalayati dalayittA jAmeva disiM pAue tAmeva disiM paDigae) e kuMDaLAnI joDa ApI. te ApIne je dizAmAMthI AvyA hatA, prakaTa thayA hatA te ja dizA tarapha devalAkamAM jatA rahyo. // sUtra "C 23" // aMgarAjake cAritrakA varNana ' tattva te baradAv ' vyAdhi / d TIkAtha--(sarvAM) tyAra bAda (le anna) te arahannaka zrAvake nihavasamiti haiM) upasarga (saMkaTa) jatA rahyo che ema mAnIne ( krima d) peAtAnA sAgArI saMthArAne pArita karyAM. ( taraNaM te arahannagapA mokkhA nAvAvANiyagA dakkhiNAnukUleNaM vAeNaM jegaMbhIrae poyapaTTaNe teNetra ubAgacchaMti ) tyAra pachI badhA arahentaka pramukha sAMyAtrika pAta vANikA dakSiNAnu mULa pavanathI jyAM gaMbhIra nAme nAvane lAMgaravAnuM baMdara hatuM. tyAM pahoMcyA. ( savAchittA joya netti ) tyAM paheAMcIne teoe nAvane ubhI rAkhI. kinArAnI DhArIethI tene sArI rIte bAMdhI dIdhI. ( Rs'vittA sArU lAgatu sapteti) tyAra pachI nAnI gADIo temaja meDhAM gADAMene derIo vagere sAdhaneAthI sajja karyAM. ( sannioM te' nima 4 sahi ? sAme tti ) sajja karyAM bAda temaNe gaNima, rima, meya ane paricchedya rUpa cAra prakA ranI vecANunI vastuone nAvamAMthI utArIne gADIe ane gADAomAM bharI (saMkAmittA sagaDI0 joeMti, jopattA jeNeva mahilA teNeva uvAgacchaMti ) sAmAna bharyA pachI temaNe gADIe ane gADAMone jotaryA ane jotarIne jyAM mithilA nagarI hatI tyAM gayA. ( uvAgacchittA mahilAe rAyahANIe bahiyA aggujjANaMsi sagaDI sAgaDaM zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 155 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moha mohattA mihilAe rAyahANIe taM mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM rAyarihaM pAhuDaM kuMDala juyalaM ca giNyaMti, giNDittA mihilaM aNupavisaMti ) ', tyAM pahoMcIne temaNe gADIe ane gADAMone cheDI dIdhAM ane tyAra khAda temaNe mithilA rAjadhAnImAM javA mATe te mahAprayeAjananI siddhi mATe bahu kiMmatI mahApurUSone lAyaka evA ratnA vagerenI bheTa tathA deve ApelA ane kuMDaLene ke je rAjAne yAgya hatA te lIdhAM ane laIne teo mithilA rAjadhAnImAM gayA. ( aNupavisittA jeNeva kuMbhae teNeva uvAgacchaMti udAgacchittA karayala0 taM mahatthaM divvaM kuMDalajuyalaM uvaNeMti ) tyAM jaine teo jyAM kuMbhaka rAjA hatA tyAM paheAMcyAM, tyAM paheAMcIne teo badhAe rAjAne baMne hAthanI aMjali banAvIne ane tene mastake sUkIne namana karyAM, pachI sAthe lAvelAM ratnA vagerenA upahAra temaja kuDaLeA temaNe bheTa karyo". (taraNaM kuMbhae tersi saMjattagANaM jAva paDincha, paDicchittA makkIvideha bararAyakannaM sahAve, sadAvittAtaM divvaM kuMDalajuyalaM mallIe videha vararAja kannagAe piNai ) kuMbhaka rAjAe te sAMyAtrikAnI ratnA vagerenI bheTa temaja kuMDaLAne svIkAryA. svIkAryA pachI videhavara rAjakanyA mallikumArIne khelAvI ane khelAvIne ane divya kuMDaLA videhavararAjakanyA mallikumArIne paherAvyAM. ( vidvittA pattinilasnek) paherAvIne tene tenI sAthe tyAMthI kanyAntapuramAM paheoMcADI ( taraNaM se kuMbhae rAyA te arahannagapAmokkhe nAvAvaNiyage viule NaM vattha gaMdha jAva ussukaM viyarai ) tyAra pachI kuMbhakarAjAe arahannaka pramukha sAMcAtrikAnuM vipula vastra gadha mALA ala'kArAvaDe sanmAna karyuM' sanmAna karIne temanI vastuonA kara (mahesUla) zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 156 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAphaka vepArI arahanaka pramukha vagerenI pAsethI kaya viyanA upara mArA rAja karmacArIo zulka(kara)le nahi A pramANenuM AjJApatra rAjAe temane lakhI ApyuM. (viyarittA rAyamaggamogADhei AvAse viyarai, paDivisajjei ) zulka mAphInuM AjJApatra temane ApIne rAjAe rAjamArganI pAse Avele pitAne mahela temane utaravA mATe Ape. A pramANe vyavasthA karIne kuMbhaka rAjAe tyAMthI temane vidAya karyA. (taeNaM arahannaga saMjattA jeNeva rAyamaggamogADhe AvAse teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA bhaMDavavaharaNa kareMti, karittA paDibhaMDaM giNhaMti giNhittA sagaDI bhareMti, bharittA jeNeba gaMbhIrae poyapaNe teNeva uvAgacchaMti,uvAgacchittA poyavahaNaM sajjeti) rAjAnI AjJA meLavIne arahanaka sAMyAtrike jyAM rAja mArganI pAse rAja mahela hatuM tyAM pahoMcyAM. tyAM jaIne teo mahelamAM rokAyA ane tyAM rahIne ja teo pitAnI vecANa mATenI vastuonuM vecANa karavA lAgyA. vecANathI teone je kaMI rakama maLatI tenAthI teo pitAnA vepAra mATenI bIjI vastuonI kharIdI karavA lAgyA A pramANe vastuone saMgraha thaye tyAre te lekee gADIo ane gADAomAM vastuo bharI ane A pramANe mithilA nagarIthI prasthAna karIne teo jyAM gaMbhIraka nAme pati pattana hatuM tyAM gayA tyAM jaIne teoe vahANane taiyAra karyuM. (sajjittA bhaMDa saMkAmeti dakSiNAnukUleNaM vAuNA jeNeva caMpApoyaTThaNe teNeva poyaM laMbeMti laMbittA sagaDI0 sajjeti sajjittA taM gaNimaM 4 sagaDI saMkAmeMti saMkAmittA jAva mahatthaM pAhuDaM divvaM ca kuMDalajuyalaM gihaMti giNhittA jeNeva caMdacchAe aMgArAyA teNeva uvAgacchaMti ) zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 157 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyAra karIne gADIo tathA gADAMomAMthI pitAnA bhAMDene temAM mUkyA. dakSiNAnukULa pavana vahevA lAge tyAre teo tyAMthI cAlyA ane caMpA nagarInI pAse vahANane ubhuM rAkhavAnI jagyA hatI tyAM laMgara nAkhyuM ane vahANa ubhuM rAkhyuM. vahANa ubhuM rAkhIne gADIo ane gADAMone taiyAra karIne temAM gaNima vagere vastuo vahANamAMthI utArIne mUkI ane tyAra pachI mahArtha sAdhaka bheTa ane divya kuMDaLanI jeDa laIne caMpA nagarImAM gayA. tyAM jaIne jyAM aMgadezAdhipati caMdacchAya rAjA hatA tyAM gayA. ( uvAgacchittA taM mahatthaM jAva uvaNeti taeNaM caMdacchAe aMgArAyA taM divvaM mahatthaM ca kuMDalayugalaM paDicchai ) tyAM pahoMcIne teoe mahArtha sAdhaka bheTane temaja kuMDaLanI jeDa rAjAne bheTa karI. aMgadezanA rAjA caMdachAye paNa te bheTa temaja divya mahAI kuMDaLanI jaDane svIkArI. (chittA taM vahRpAmoSe have jayANI) svIkAryA bAda teNe arahanaka vagere sAMyAtrikone A pramANe kahyuM zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 158 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( tumbheNaM devANupiyA bahUNi gAmAgAra jAba AhiMDaha lavaNasamudaM ca abhikkhaNaM 2 poyavahaNehiM ogAheDa ) hai devAnupriyA ! tame ghaNAM gAma Akara vageremAM paribhramaNa karatA ja rahe che. temaja lavaNusamudrane paNa vahANu vaDe vAraMvAra pAra karatA raheA che. ( ta asthivArU me che. iivaccheviTTupune!) tame kAI paNa navAInI vAta joi hAya tA batAvA ( taraNaM arahanagapAmokkhA caMdacchAyaM aMgarAya evaM kyAsI ) agadezAdhipati rAjA caMdacchAyanI jijJAsA jANIne arahannaka, pramukhe e tene A pramANu kahyuM---- ( evaM khalu sAmI amhe iheba caMpAe nayarIe arahanagapAmokkhA bahave saMjatagANAvA vaNiyagA parivasAmo taraNaM amhe annayA kayAI gaNimaM ca 4 taheva ahINamatirittaM jAva kuMbhagassa rano uvaNemo) he svAmI ! ame arahannaka pramukha aneka sAMyAtrika pAta vANikA ahI' ca'pAnagarImAM ja rahIye chIe. ame kai vakhata gaNima vagere cAra jAtanI vecANanI vastue peAta vahanamAM mUkIne ahIMthI samudranA mArgethI mithilA rAjadhAnImAM gayA hatA. tyAM ame je kaMi joyu che te tamArI sAme vadhAre paDatuM paNa nahi temaja AchuM paNa niha eTale ke tyAM jevI rIte je rUpamA ame joyu' che te viSe tamArI sAme nivedana karIye chIe. ame leAkeA ahI thI vahANu vaDe prasthAna karIne gaMbhIraka pAtapattana upara pahAMcyA. tyAM utarIne ame vecANunI badhI vastue gADAomAM bharI. tyAra pachI tyAMthI cAlIne mithilA nagarInI bahAra udyAnamA gADIone ubhIrAkhIne kuMbhaka rAjAnA darzana mATe mithilA nagarImAM zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 159 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayA. tyAM jaIne ame temanI sAme bheTa temaja kAnanA kuMDaLanI joDa mUkI. (taeNaM se kuMbhae mallIe videharAyavarakannAe taM divvaM kuMDalajuyalaM piNadvei ) bheTa svIkArIne teja vakhate kuMbhaka rAjAe pitAnI videha rAjavarakanyA mallI kumArIne bolAvI. ane bolAvIne kuMDaLe tene paherAvyAM. (viditA viSe,) ane paherAvIne tene kanyAtaHpuramAM mokalI dIdhI. (taM esaNaM sAmI amheM hiM kuMbharAyabhavaNaMsi mallI videhaaccherae diDhe taM no khalu annA kAvi tArisiyA devakanA vA jAva jArisiyANaM mallIvideha0) A pramANe te svAmI ! ame kuMbhaka rAjAnA mahelamAM sarvaguNa saMpanna videDa rAjavara kanyA mallI kumArInA rUpamAM Azcarya joyuM che. amArI sAme bIjI kaI paNa devakanyA asura kanyA, nAga kanyA, yakSa kanyA, gaMdharvakanyA, athavA te rAjakanyA nathI ke je evI videha rAjavara kanyA mallI kumArI jevI Azcarya rUpa hoya. (taeNaM caMdacchAe te arahannagapAmokkhe sakkArei, sammANei sakkArittA, sammANittA paDivisajjei taeNaM caMdacchAe vANiyagajaNiyaharise dUtaM sadAvei jAva jaha vi ya NaM sAsayaM rajjasukkA taeNaM se dRte haDhe jAva pahArettha gamaNAe) A rIte te arahanaka pramukha sAMyAtrikonA methI mallIkumArI rUpa Azcarya sAMbhaLIne caMdacchAya rAjAe arahanaka pramukha te pitA vaNikone vastra vagere ApIne satkAra karyo temaja madhura vacane vaDe temanA khUba ja vakhANa karyAM. tyAra bAda rAjakIya kara (mahesUla) mApha karIne temane vidAya karatI vakhate "mArA tamAma rAjakarmacArIo arahanaka vagere vepArIo pAsethI kaca vikrayanA vyavahAramAM rAjakIya kara le nahi " A jAtanuM AjJApatra lakhI ApyuM tyAra pachI arahanaka vagere vaNika jananA mAMthI sAMbhaLelA vacanethI mallIkumArI upara jemanA hRdayamAM prema utpanna thaye che, evA te zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 160 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'dRcchAya rAjAe tarata ja dUtane khelAvyA ane tene kahyuM-he devAnupriya ! tame mithilA nagarImAM jaine kuMbhaka rAjAne kaheAke tamArI putrI mallI kumArI ne caMdacchAya rAjA cAhe che. rAjya samarpavA taiyAre chu. temaja sa'tuSTa thatA nathI keTalAka mithilA nagarI tarapha cAlyuM. nA saMbaMdha viSe kahyu / / sUtra jo te putrI mArA AkhA rAjyane paNu Icchaze te huM tene potAnuM A rIte dUta caMdracchAya rAjAnI AjJAthI harSita sainyanI sAthe tyAMthI ratha upara savAra thaIne A pramANe A khIjA caMdracchAya nAmanA rAjA te 99 24 "I kuNAlAdhipati rUvamI rAjAkecaritrakA varNana zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 te jAheba samarana' ' cArlRi / / TIkA-(oLa' jAheLa' teLa' saraLa') te kALe ane te samaye (jhunAha nAma 161 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ JaLavaNa hothA) kuNAla nAme janapada eTale ke deza hateA. ( tasthaLa' sAvathI nAma navarI hoththA) te janapada-dezamAM zrAvastI nAme nagarI hatI. (tattha ruppI kuNAlaviI nAmaM rAyA hotthA tassa NaM sappisa ghuyA dhAri NIe devIe attayA subAhu nAmaM dAriyA hotthA) zrAvastI nagarImAM kuNAla dezanA adhipatirukamI rahetA hatA. rukamI rAjA ne eka putrI hatI tenuM nAma subAhu hatuM. dhAriNI devInA garbhathI tenA janma thayA hatA. ( sukumAla0 rUveNa ya jovvaNe NaM lAvaNNeNa ya ukkiTThA, ukkidusarIrA jAyA yAvidosthA ) tenA hAthapaga khUba ja sukeAmaLa hatA. te rUpa, AkRti, yauvana, temaja lAvaNya badhAmAM suMdara gaNAtI hatI. tethI te khUbaja sudara aMgeAvALI ane strI sakhazrI khadhA guNaiAthI yukta hatI. (tI se subAhudAriyAe annayA cAummAsiya majjaNae jAe yAvi hotyA) eka divase subAhu putrInA cAturmAsika snAna maheAtsavanA samaya Avye. (taeNa se kuNAlA hivaI subAhu dAriyAe cAummA siya majjaNayaM ucaTThiyaM jANai) kuNAla dezanA rAjA rukamIne tenI putrI subAhunA cAturmAsika nAnA tsavanA jayAre vicAra AvyA tyAre (nittA jhauTu'priya pulei sAve. ) teNe kauTuMbika puruSAne khelAvyA (sAvittA vuM vacalI) ane khelAvIne A pramANe kahyuM-- ( evaM khalu devANupiyA ! subAhudAriyAe sakallaM cAummAsiyamajjaNae bhavissara) hai devAnupriyA ! AvatI kAle savAre subAhu dArikAnuM cAturmAsika snAna thaze. ( taM kallaM tubheNaM rAyamaggamogADhaMsi maMDavaM jalA thala dasaddhavannamallaM sAharei ) ethI tame AvatI kAle savAre rAjamArganI pAsenA mukhya ma'DapamAM zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 162 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaLa temaja sthaLanA paMcavarNanA puSpa lAve. (nAva pariNAma boruti ) temaja eka mATe zrIdAmakAMDa-moTI puchapamALA-paNa sAthe lAve. te zrIdAmakAMDa gulAba vagere puSpathI guMthAelo temaja nAsikA tRpta thAya tevI suvAsavALo hovo joIe. tene maMDapanI barAbara vacce upara tANavAmAM AvelA caMdaravAmAM laTakAvaje. A pramANe rAjAnI AjJA sAMbhaLIne te rAja puruSoe temanI AjJA pramANe ja kAma purUM karI ApyuM. zrIdAmakAMDane adhavacce caMdaravAmAM laTakAvya. (taeNaM se ruppI kuNAlahibaI suvannagAraseNi sahAvei, sadAvittA evaM vayAsI khippAmeva bho devANuppiyA ! rAyamaggamogADhaMsi pupphamaMDavaMsi NANA: viha paMcavaNNehiM taMdulehiM NagaraMAlihaha ) tyArapachI kuNAlAdhipatie sanIne lAvyA ane bolAvIne tene kahyuM-- he devAnupriye ! tame satvare rAjamArganI pAse banAvavAmAM AvelA puSpa-maMDapamAM aneka raMgathI raMgAelA cekhAthI nagaranI racanA kare. (taNa vadumama resamANa parva ) tenI barobara adhavacce eka paTTaka banAvo. (ArUttA jAva praviNAMti) A pramANe paTTaka banAvIne teoe rAjAne sUcanA karI ke he svAmI ! je pramANe kAma karavAnI tame amane AjJA ApI hatI te pramANe badhuM ame taiyAra karI dIdhuM che. (taeNaM se ruppI kuNAlAhivaI hasthi khaMdhavaragae cAuraMgiNIe seNAe mahayA bhaDacaThagarapahayaraviMdaparikkhitte ahe urapariyAlasaMparibuDe subAhuM dAriyaM purao kaTu jeNeva rAyamaggaM jeNeva pupphamaMDave teNeva uvAmacchai ) tyAra pachI te kuNAlAdhipati rukamI rAjA hAthI upara savAra thaIne caturagiNI senAnI sAthe sAthe jemAM keIpaNa pesI zake nahi tevA mahA zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 163 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaTenA samUhanI vacce temaja antaHpuranI sAthe pitAnI putrI subAha dArikAne AgaLa rAkhIne jyAM rAjamArganI pAse puSpamaMDapa hatuM tyAM gayA. ( uvAgacchittA hatthikhaMdhAo paccorUhai, paccoruhittA pupphamaMDavaM aNupavisai aNupavisittA sIhAsanavaragae puratthAbhimuhe sannisanne ) tyAM AvIne teo hAthInA uparathI nIce utaryA. utarIne teo puSpa maMDapanI aMdara gayA. tyAM jaIne teo pUrva dizA tarapha moM karIne eka uttama Asana upara besI gayA. (taeNaM tAo aMteuriyAo subAhudAriyaM paTTayaMti durUheMti durUhittA seyapIehi kalasehi vhAveMti, hAvittA savvAlaMkAra vibhAsiyaM kareMti karittA viuNo pAyaM vaMdiuM uvaNeti ) tyArabAda raNavAsanI strIoe subAhu dArikAne paTTaka upara caDhAvI ane tenA upara besADIne cAMdI temaja senAnA sapheda ane pILA kaLazothI tene navaDAvI, navaDAvIne tene badhA ghareNAMothI zaNagArI, zaNagArIne teo tene pitAnA caraNanA vaMdana mATe laI gaI. (taeNaM subAhu dAriyA jeNeva ruppIrAyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA pAyaggahaNaM karei, taeNaM se ruppIrAyA subAhudAriyaM aMke nivesei, nivesittA mubAhudAriyAe sveNa ya jo0 lAva0 jAva vimhie varisadharaM sadAvei ) subAhu dArikA paNa jyAM rukUmI rAjA beThA hatA tyAM AvI, AvIne teNe pitAnA caraNomAM vaMdana karyA. tyArabAda rAjAe subAhu dArikAne uThAvIne pitAnA khoLAmAM besADI lIdhI. besADIne subAhu dArikAnA rUpa, yauvana ane lAvaNyathI vismaya pAmelA rAjAe varSadhara raNavAsanA rakSaka napuMsakakaMcukIne bolAvyA. (sadAvittA evaM vayAsI tumaNaM devANuppiyA ! mama docce NaM bahUNiM gAmAgaranagara gihANi aNupavisasi, taM athiyA te kassai ranno vA isarassa vA kahiM zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 164 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ci eyArisae majjaNae diTTha putve jArisae NaM imI se suvAhudAriyAe majjaNae bolAvIne temaNe A pramANe kahyuM"he devAnupri ! tame amArA dUtanA rUpamAM ghaNuM grAma, AkAro, nagare ane gharomAM avara-javara karatA rahe cho to batAve ke tame pahelAM evo subAha dArikA jevo snepana mahotsava keI rAjA, Izvara, kaIvyavahArI, kaI sArthavAha athavA kaI preSThiAne tyAM che? (taeNaM se varisadhare ruppi karayala evaM vayAsI-evaM khalu sAmI ! ahaM annayA kayAI tubbheNaM docceNaM mihilaM gae tattha NaM mae kuMbhagasta ranno dhUyAe pabhAvaIe devIe attayAe mallIe videha rAyakannagAe majjaNae dikhe, tassa NaM majjaNagassa ime subAhudAriyAe majjaNae sayasahassaimaMpi kalaM na agdhei) A pramANe sAMbhaLIne te varSadhare baMne hAthanI aMjalI banAvIne tene mastake mUkIne rukamI rAjAne kahyuM ke he svAmI ! huM koI vakhata tamArA dUta tarIke mithilA nagarImAM gayo hato. tyAM meM prabhAvatInA garbhathI janmelI videha rAjAnI badhI putrIomAM zreSTha kuMbhaka rAjAnI putrI malI kumArIne je snAna mahatsava che. tenI sAme subAhu dArikAne snAna mahotsava lakSAMza paNa kahI zakAya tema nathI. (taeNaM se ruppIrAyA parisadharassa aMtie ayamaDhe soccA Nisamma sesaM taheva majjaNagajaNitahAse dUtaM sadAvei, sadAvittA evaM vayAsI jAva jeNeva mahilA nayarI teNeva pahArettha gamaNAe ) rukamI rAjAe jayAre varSadhara (kaMcukI puruSa) nA mukhethI A pramANe vAta sAMbhaLI tyAre tenA viSe vicAra karIne teNe candrachAya rAjAnI jema eTale ke rAjAe varSadharane mallI kumArInA saMbaMdhamAM pitAnI IcchA jaNavatAM kahyuM ke te kevI che? tyAre javAbamAM varSadhare kahyuM ke he devAnupriya ! zuM kahuM? jevI te kanyA che tevI te kaI paNa nathI. evI kaI nathI devakanyA zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra: 02 165 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke nathI asura kanyA ke nathI yakSakanyA ke nathI gaMdharva kanyA, vagere. A rIte varSadharanI vAta sAMbhaLIne rukamI rAjAe varSadharane satkAra karyo ane sanmAna karyuM. satkAra temaja sanmAna karIne temane pitAnI pAsethI vidAya karyA. tyArapachI kuNAla dezAdhipati rukamI rAjAe malI kumArInA majajanetsava temaja guNanA zravaNathI harSita tathA te kumArImAM anurakta citta vALA thaIne dUtane bolAvya. dUtane bolAvIne tene kahyuM- he devAnupriya! tame ahIMthI satvare mithilA rAjadhAnImAM jAo ane jaIne kuMbhaka rAjAne kahe ke kuNAla dezAdhipati rukamI rAjA tamArI kanyA malI kumArIne cAhe che vagere. A pramANe potAnA svAmInI AjJA meLavIne dUta ratha upara savAra thaIne mithilA nagarI tarapha ravAnA thaye. A rIte tRtIya rAjA rukamIne saMbaMdha kahevAmAM AvyuM che. sUtra | 25 . kAzirAja hRzaMkhanna rAjA,caritrakA varNana teof 2 te samaurt' rUDhiA TIkAI-"tene kyAre te samag" te vakhate (ArI nAma gAvA hocA) kAzI nAme deza hate. (tathAM vArANasI nahI hovA) temAM banArasa nAme nagarI hatI (tathAM nAma jANIyA sthA) temAM kAzI dezanA adhipati zaMkha nAme rAjA rahetA hatA (taeNaM tIse mallIe videharAyavarakannAe annayA kayAiM tassa divyassa kuMDalajuyalassa saMdhI visaMghaDie yAvi hotthA ) eka vakhatanI vAta che ke videharAjavara kanyA mallI kumArInA divya kuMDaLone sAMdhAne bhAga tUTI gaye. zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 166 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( taraNaM se kuMbhae rAyA suvannagAraserNi saddAvei sadAvittA evaM vyAsI meNaM devANupiyA ! imassa divasa kuMDalajuyalassa saMddhiM saMghADeha ) tyAre kuMbhaka rAjAe saiAnIone bAlAvyA ane khelAvIne temane kahyuM ke hai devAnupriyA ! tame A divya kuMDaLA nA sadhi bhAga joDI Ape. (taraNaM sA suvannagAra seNI eyamahaM taddati paDisuNe 2 paDiNittA taM divvaM kuMDalajuyalaM gioes, givhittA jeNeva suvannagArabhisiyAo teNeva uvAgaccha vAgacchittA suvannagArabhisiyAsu Nivesara, NivesittA bahUhiM AehiM ya jAva pariNAmemANA icchA tassa divvassa kuMDalajuyalassa saMghittara ) te seAnIoe tathAstu' kahIne kuMDaLA ne tUTelA bhAgane joDavAnI AjJA svIkArI lIdhI. ane ane divya kuMDaLA rAjAnI pAsethI teo e laI lIdhAM. lIdhA pachI teo madhA jyAM senIAne besavAnAM sthAna hatAM tyAM AvyA, tyAM teo beThA ane esIne te lokoe jAta jAtanAM sAdhanA, upAye temaja aneka jAtanI vyavasthAethI baMne kuMDaLAnA tUTelA bhAgane sAMdhavAnA prayatna karyo paNa ( no cetra NaM saMcAei saMghaDittae, taraNaM sA suvaNNagAra seNI jeNeva kuMbhae teNeva uvAgacchara ) teo kuMDaLAnA tUTelA sadhibhAgane sAMdhavAmAM samatha thaI zakayA nahi ane tenA badhA prayatno niSphaLa banyA A pramANe niSphaLa prayatna vALA teeA badhA jyAM mithilAdhipati kuMbhaka rAjA hatA tyAM gayA. ( havAchittA caDhavavAvettA va. cAlI ) tyA jaI ne te seAnIoe mane hAtha joDI ne rAjAne jayathA jayathA A pramANe nA zabdothI abhinadita karyo ane tyAra pachI kahevA lAgyA~~ evaM khalu sAmI ! ajja tumbhe amhe sadAveha sadAvittA jAva saMdhi saMghADettA yamANaM paccapiNas ) zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 167 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hai svAmin tame Aje amane melAvyA hatA ane melAvIne kahyuM hatuM ke tame leke A divya kuMDaLAnA sa Mdhi bhAga tUTI gayA che tene sAre karI Ape, sAMdhI Ape! ane sAMdhIne amane khakhara Ape. ( taNaM amhe taM divvaM kuMDala juyala girahAmI jeNeva suvannAgArabhisiyA o jAba no saMcAemo saMghaDittae taraNaM amhe sAmI ! eyassa divbassa kuMDalassa annaM sarisayaM kuMDalajuyala ghaTemo ) ame te kuMDaLanI joDane lIdhI ane laine jyAM seAnI ene besavAnI jagyAe che tyAM gayA. tyAM besIne ame lekAe ghaNAM sAdhanA upAyAne ghaNI vyavasthAo vaDe A baMne kuMDaLAnA tUTelA bhAgane sAMdhavAnA prayatna karyA, paNa teone cAgya rIte sAMdhavAmAM ame leke saphaLa thayA nathI, ethI huM svAmI ! ApanI AjJA hAya tA A divya kuMDaLo jevAja khIjA kuDaLo ghaDI ApIe, taeNa se kuMbhae rAyA tIse suvannagAraseNIe aMtie eyama soccA Nisamma Asurute titraliyaM bhiuDI, niDAle sAha evaM vayAsI ) A rIte sAnIenA mukhethI A vAta sAMbhaLIne ane te viSe kharAkhara vicArIne kuMbhaka rAjA tenA upara khUbaja krodhathI lAla pILA thaI gayA ane bhammA ucI caDhAvIne A pramANe kahevA lAgyA ( sekeNaM tubhe kalAyANaM bhavai ? jeNaM tubhe imassa kuMDalajuyalassa no saMvAha saMdhi saMghADettae ?) tame A baMne kuMDaLonA tUTelA saMdhibhAgane ja sAMdhI zakavAmAM asamartha che tyAre tame suvarNakAra kaI rIte che ! jee suvarNakAra hAya che te tA kalA mAtra paNa seAnuM hAya tene phelAvIne evAM evAM ghareNAMo taiyAra karI Ape che ke jenAthI rAjAonA mana paNa prasanna thai jAya che. tame leAkA jyAre tUTelA sAnAnA sAMdhe paNa joDI zakatA nathI tyAre ame tamane suvarNa kAzanA kuLamAM janmelA kayA AdhAre mAnIe ? ( suva zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 168 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jare nivRtta kAverU ) A pramANe kahIne kuMbharAjAe te suvarNakArone pitAnA dezanI bahAra nIkaLI javAnI AjJA ApI. ___taeNaM se muknagArA kuMbheNaM rannA nivisayA ANattA samANA jeNeva sAI 2 gihAiM teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA saMbhaMDAmattovagaraNamAyAe mahilAe rAyahANIe majjhaM majheNaM nikkhamaMti ) tyAra pachI te sonIe kuMbhaka rAjAnI pAsethI pitAnA dezamAMthI bahAra nIkaLI javAnI AjJA sAMbhaLIne jyAM pitAnuM ghara hatuM tyAM AvyA. tyAM AvIne teo e pitAnA vAsaNa vagere sAmAnane gADIomAM bharyo. ane bharIne mithilA rAjadhAnInA rAjamArge thaIne nIkaLyA. (nikkhamittA videhassa jaNavayassa majjha majjheNaM jeNeva kAsI jaNavae jeNeva vANArasI nayarI teNeva uvAgacchaMti ) ane nIkaLIne videha jana padanI vacce thaIne jyAM kAzIdeza ane banArasI nagarI hatI tyAM gayA. uvAgacchittA aggujjANaMsi sagaDI sAgaDaM moeMti, moittA mahatthaM jAva pAhuDaMgiNhaMti, giNhittA cANArasIe nayarIe majjha majjheNaM jeNeva saMkhe kAsI rAyA teNeva uvAgacchati) tyAM AvIne teo e pitA potAnI gADIo temaja gADAMone. tyAMnA khAsa udyAnamAM kyAM ane rekIne teo badhA mahArtha sAdhaka bahuMja kImatI temaja rAjA vagare ne egya evI bheTa laIne banArasI nagarInI ThIka vacce thaIne jyAM kAzIrAja zaMkharAjA hatA tyAM gayA. uvAgacchittA karayala0 jAva evaM vayAsI amheNaMsAmI ! mihalAo nayarIo kuMbhaeNaM rannA nivisayA ANatA samANA ihaM-havvamAgayA ) tyAM jaIne temaNe baMne hAtha joDIne aMjalI mastake mUkIne rAjAne vaMdana ryo ane teo kahevA lAgyAM-he svAmina ! kuMbhaka rAjAe amane lekone mithilAnagarIthI bahAra jatA rahevAnI AjJA ApI che mithilAnagarInI bahAra kahA zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 169 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DavAnI AjJA karavAthI ethI ame tyAMthI nirvAsita thaine ahI AvyA chIe. ( taM icchAmo NaM sAmI ! tubbhaM bAhucchAyA pariggahiyA nibbhayA nirUnciggA suhaM suNaM parivasi ) ethI he svAmin ! tamArI khADucchAyAnA AzrayamAM ame loko niya ane nirUDhigna thaine zAMtithI sukhethI ahI'rahevA icchA rAkhIe chIe. ( taraNaM saMkhe kAsI rAyA te suvannAgAre evaM vayAsI ) temanI A pramANe vinaMtI sAMbhaLIne kAzI dezAdhipati za'kha rAjAe temane kahyuM ( kinnaM tubhe devANupiyA ! kuMbhaeNaM rannA nivvisayA ANattA ) huM devAnupriye ! kuMbhaka rAjAe tamane zA kAraNathI mithilA nagarInI bahAra jatA rahevAnI AjJA ApI che ? ( taeNa te suvannAgArA saMkha evaM vayAsI ) sAnIee javAmamAM zaba rAjAne A pramANe kahyuM ke ( evaM khalu sAmI ! kuMbhagarassa ranno dhUyAe pabhAvaie devIe attayAe mallIe kuMDalajuyalassa saMdhI visaMghaDie taraNaM se kuMbhae suvannAgAraseNiM saddAvei, saddAvittA jAva nivvisayA ANattA ) he svAmIn ! prabhAvatI rANInA garbhathI janma pAmelI kubhaka rAjAnI putrI mallI kumArInA be kuMDaLonA sAMdhA tUTI gayA kuMbhaka rAjAe badhA sAnIAne khelAvyA ane kahyuM ke tame leAkeA A kuMDaLonI sadhine joDI Ape. amee temanI pAsethI kuMDaLo laI lIdhA ane laine ame badhA khetapeAtAnA besavAnA sthAne AvI gayA. tyAM besIne ame e jAtajAtanA upAyAthI te kuMDaLeAne pahelAMnA jevA ja sArA manAvI ApavAnI eTale ke tUTelA dhi bhAga phrI sAMdhI ApavA mATe ghaNA prayatnA karyo paNa te kuMDaLAne pUvat sArA karavAmAM sama thaI zakayA nahi ame leka rAjAnI pAse gayA ane temane vinati karI ke he mahArAja ! ame bahu ja zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 170 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayatna karyA chatAM A kAmamAM ame saphaLa thaI zakyA nahi. ethI tame AjJA Ape te A kuMDaLa jevAM ja bIjA be kuMDaLe ghaDI ApIe amArI A vAta sAMbhaLIne rAjA ekadama lAlacoLa thaI gayA ane amane potAnA dezathI bahAra javAnI AjJA ApI dIdhI. (taM eeNaM kAraNeNaM sAbhI ! amheM kuMbhae NaM nivisayA ANattA taeNaM se saMkhe suvannagAre evaM vayAsI kerisiyANaM devANuppiyA ! kuMbhagadhUyA pabhAvaie devIe attayA mallI videharAyavarakannA) he svAmIna ! basa e kAraNane lIdhe ja kuMbhaka rAjAe amane dezavaTe Apyo. zaMkha rAjAe te badhA sanIone pitAnA dezamAM rahevAnI khuzIthI paravAnagI ApI. senIonI A badhI vAta sAMbhaLIne zaMkha rAjAe temane kahyuM ke-he devAnupriye ! batAve kuMbhaka rAjAnI videhavara rAjakanyA malalI kumArI ke jene janma prabhAvatInA garbhathI thaye che te kevI che ? (taeNaM te suvanagArA saMkharAyA evaM vayAsI-No khalu sAmI ! annA kAI tArisiyA devakannA vA gaMdhadhakannA vA jArisiyANaM mallI videhavararAyakannAtaeNaM se saMkhe kuMDalajuyalajaNitahAse dUyaM sadAveI, jAva taheva pahArettha gamaNAe) tenA javAbamAM sanIoe zaMkha rAjAne A pramANe kahyuM ke-he svAmIna ! jevI videhavara rAjakanyA mallIkumArI che tevI te devakanyA paNa nathI, gaMdharvakanyA paNa nathI, asura kanyA paNa nathI, nAgakanyA paNa nathI ane yakSa kanyA paNa nathI. tAtparya e che ke-mallIkumArI jevI kanyA traNe lokomAM paNa nathI. A rIte kuMDaLonA mahattava viSe vAta sAMbhaLatAM ja malI kumArInA upara jenA manamAM anurAga janma pAmyo che evA te zaMkha rAjAe dUtane belA ane tene A pramANe kahyuM ke he devAnupriya ! tame mithilA nagarImAM satvare pahoMce ane kuMbhaka rAjAne kahe ke kAzI dezAdhipati zaMkha rAjA tamArI kanyA malIkumArIne cAhe che vagere. A rIte pitAnA rAjA kAzI rAjAnI AjJA meLavIne dUta ratha upara savAra thaye ane je tarapha mithilA nagarI hatI te tarapha ravAnA thaze. A rIte A cethA zaMkha rAjAnuM varNana karavAmAM AvyuM che. | sUtra "26 "|| zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 171 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adInazatru rAjake cAritrakA varNana teof if te samawi" sutyArA TIkArtha-( te jADheluM tenuM samagi ) te kALe ane te samaye (6phALavaNa hatyA thaI hathilAlAnA gaLADU nAmaM pAvA dothA bAra viru) kurU nAme deza hatuM. temAM hastinApura nAme nagaramAM adInazatru nAme rAjA rahetuM hatuM. te nyAya ane nItine anusarIne rAjya-zAsana calAvate hate. (tattha NaM mahilAe kuMbhagasta putte pabhAvaie attae mallIe aNujANae malladinnae nAmakumAre jAba juvarAyA yAvi hotthA ) te mithilA nagarImAM kuMbhaka rAjAne tyAM prabhAvatI rANInA garbhathI eka putrane janma thayo hato tenuM nAma maladattakumAra hatuM ane te mallIkumArIne nAne bhAI hatA. rAjanItimAM te khUba ja niSNAta hatA. ethI rAjAe yuvarAjapade tenI nimaNuka karI hatI. (taeNaM malladinne kumAre annayA koDaMviya0sadAvei sadAvittA evaM vayAsI gacchahaNaM devANuppiyA! tumbhe mamaM pamadavaNaMsi egaM mahaM cittasabhaM kareha aNega jAva pacappiNaMti) eka divase maladinakumAre kauTuMbika puruSane bolAvyA ane bolAvIne temane kahyuM--ke he devAnupriye ! tame pramodyAnamAM jAo ane tyAM raNavAsanA udyAnamAM eka moTuM citragRha taiyAra kare. citragraha seMkaDe sonAnA thAMbhalAvALuM hovuM joIe. te thAMbhalAomAM camakatA ghaNA maNie jaDelA hovA joIe. pitAnA prakAzathI jonArAnI AMkhane AMjI de tevuM temaja cittane AhlAda ApanAruM hovuM joIe. maNio vaDe tenA thAMbhalAomAM jAtajAtanA zilpanI racanA karavAmAM AvelI hevI joIe. A rIte maladatta kumAranI AjJA meLavIne kauTuMbika puruSoe zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 172 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temanI AjJA pramANe ja citragRhanuM nirmANa karIne temane khabara ApI ke AjJA mujaba ame e badhuM kAma pUruM karI nAkhyuM che. (taeNaM se malladinne cittagaraseNiM sadAvei sadAvittA evaM kyAsI) tyArabAda maladatta kumAre citrakArone bolAvyA ane bolAvIne temane kahyuM ke ( tubbhe NaM devANuppiyA ! cittasabha hAvabhAvavilAsavibboyakaliehiM rUvehi citteha, cittittA jAca paJcappiNaha) he devAnupriya! tame citragRhane hAva, bhAva, vilAsa ane bikavALA citrothI citrita kare. strIonI zRMgAra ane mane vikAra janyane ceSTAo hAva kahe che. mAnasika vikRtinuM nAma bhAva che. abhimata (Icchita) nI prApti hovA chatAM paNa garvathI je te anAdara hoya che tenuM nAma vibleka che. te paNa hAvane ja eka prakAra che. A hAva, bhAva vagerenA viSe keTalAka A pramANe paNa kahe che ke mane vikAra ja hAva che, cittathI janme che te bhAva che, netrathI je bhAva utpanna hoya che te vilAsa ane bhavAMthI je utpanna hoya che te vibhrama che. jyAre A pramANe te citragRha citrita thaI jAya tyAre amane tame sUcita kare __ (taeNaM sA cittagaraseNI tahatti paDimuNei paDisuNittA jeNeva sayAI gihAI teNeva uvAgacchai uvAgacchittA tUliyAo vannaeyagiNhai, giNhittA jeNeva cittasabhA teNeva aNupavisai) tyArapachI te citrakAroe 'tathAstu' (sArU) A pramANe kahIne maladatta kumAranI AjJAne svIkArI lIdhI ane tyArapachI teo badhA pitapatAne ghera AvI gayA. tyAM AvIne teoe pitAnI pIMchIo ane varNa ke eTale ke pAMca raMgavALA dravyone sAthe lIdhA ane laIne je tarapha citragRha hatuM te tarapha ravAnA thayA. tyAM pahoMcIne teo temAM praviSTa thayA aNuNavisittA bhUmibhAge viraMcei viraMcittA bhUmi sajjei, sajjittA citta zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 173 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhaM hAva bhAva jAca citteuM payattA yAvi hotthA) temAM pravezIne teoe sau pahelAM citra banAvavAnI jagyA upara rekhAo banAvI. ahIM A pramANe citra taiyAra karavAnuM che. A pramANe vicAra karIne bhIta vagere upara rekhAo vagere derIne temane vibhAjana karyuM, vibhAjana karIne te sthAnane teoe svaccha banAvyuM. svaccha banAvIne te citrakAre citragRhane hAva bhAva vagerenA vizeSa citrathI citrita karavA lAgyA. (taeNaM egassa cittagassa imeyArUve cittagaraladdhI laddhA, pattA abhisamannA gayA, jassaNaM dupayassa vA caupayassa vA apayassa vA egadesamavi pAsai, tassa gaM desANusAreNaM tayANuruvaM rUvaM nivvattei) A badhAmAM eka citrakAra e paNa hatuM ke temAM citra taiyAra karavAnI vizeSa zakti hatI. teNe pitAnI citra banAvavAnI asAdhAraNa zakti pahelethI ja meLavelI hatI. citrakaLAmAM te khUba ja pravINa temaja tene te sAre abhyAsI hate. te citrakAra mANasanA, gAya vagere pagAonA, sApa vagere apanA athavA te vRkSa vagereno keIpaNa eka bhAga joI lete ane tyArabAda te pramANenAM ja AbehUba temanAM citra dete hate. (taeNaM se cittagaradArae mallIe jabaNiyaMtariyAe jAlaMtareNa pAyaMguSTaM pAsai taeNaM tassa cittagarassa imeyArUve jAva seyaM khalu mamaM mallIe vi pAyaMguTThANusAreNa sarisagaM jAva guNovaveyaM rUvaM nivvattittae evaM saMpehei) eka divasa te citrakAre paDadAnI pAchaLa beThelI mallIkumArInA pagane aMgUThe gavAkSanA kANAmAMthI joI lIdhuM tyAre tenA manamAM ema thayuM ke huM malIkumArIne paganA aMgUThAnA jevuM ja suMdara citra taiyAra karUM. zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 174 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mallI kumArInA aMgamAM jyAM jyAM je je sauMdanA cuNA che te khadhA guNAne te malTIkumArInA citramAM akita karU. A pramANe jyAre teNe vicAra karyAM-( saMvedittA ) ane te vicAra ne anu saratAM ja ( bhUmibhAgaM sajje, sajjittA mallIe vi pAyaguDDAnusAreNaM jAvi nivyatte taNaM sA cittagara seNo cittasamaM hAvabhAva jAvacitte, cittittA jeNeva malladinne kumAre teNeva jAva etamANAttiyaM paJcappirs ) teNe te jagyAne svacha banAvI ane mAna lepana vagerethI te sthAnane sApha karyuM" sApha karyA' bAda teNe pahelAM joyelA mallI kumArInA paganA aMgUThA nA jevuM ja AkheTrUma guNeApeta rUpa citra aMkita karyuM. tyAra khAda citrakArAe jyAre citragRhane hAvabhAva vilAsa ane vimmAkanAM citrAthI citrita karI Apyu. tyAre teo adhA jyAM malladatta kumAra beThA hatA tyAM AvyA ane AvIne teoe A pramANe kahyuM-ke OM svAmin! tamArI AjJA mujaba amee citragRha taiyAra karI dIdhuM che. ( taLa` ) A rIte citrakArA nA mAMthI sAMbhaLIne (malladine kumAre cittagaraseNi sakkAreha, sammANe, sakAritA sammANittA, vipulajIviyArihaM pIidANaM dalei, dalittA paDivisajjei ) malladatta kumAre citrakAronuM satkAra temaja sanmAna karyu, satkAra ane sanmAna karIne teNe temane puSkaLa pramANamAM jIvikAyeAgya prItidAna Apyu ane tyAra pachI tene javAnI rajA ApI. ( taNaM malladinne annayA vhAe aMte urapariyAla saMparivuDe ammadhAIe saddhiM jeNeva cittasabhA teNeva uvAgacchai ) tyAra pachI koi eka divasa malladatta kumAra snAna karIne raNavAsanA piravArane sAthe laI ne peAtAnI ayyAdhAtrInI sAthe jyAM citra gRha hatuM tyAM gaye ( uvAgacchittA citasabhaM aNupatripai aNupavisittA hAvabhAva vilAsavibdhoya kaliyAI ruvAI pAsamANe 2 jeNeva mallIe videharAyavarakannAe tayANurUveNivvattie teNeva pahArettha gamaNAe ) tyAM pahAMcIne te citragRhamAM gayA ane jaI ne hAvabhAva vilAsa ane khimmAkavALA te citrAne jotAM te jyA videha rAjavara kanyAnA jevuM ja citra doreluM hatuM te tarapha gaye // sUtra 27 11 66 ,, zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 175 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taof se mannei kumAre rUri TIkArtha-( tA)tyAra bAda (2 mahine kumAre ) te malla dattakumAre (videha rAyavarakannAe mallIe tayANurUvaM nivvattiyaM pAsai, pAsittA imeyArUve ajjJathie jAva samupajjitthA) jyAre pitAnI moTI bahena videhavara kanyA mallakumArInuM citrakAravaDe derAyeluM AbehUba citra joyuM tyAre te jotAMja tenA manamAM vicAra utpanna thaye ke (esaNaM mallI videharAyavarakanna ttikaTUTu lajjie vIDie viuDe saNiyaM2 paJcosakai) Ate videharAjanI varakanyA mallI kumArI che. Ama vicArIne pahelAte te lajijata thaye ane tyAra bAda te khUbaja lajijata thaye A rIte te duHkhI avasthAmAM tyAthI dhIme dhIme jato rahyo. (taeNaM malladinnaM ammadhAI paccosaktaM pAsittA evaM vayAsI-kinnaM tuma puttA lajjie vIDie viUDe saNiyaM 2 paccosakai ? ) A rIte mallIkumArane tyAMthI dhIme dhIme jatA joIne tenI aMbAthAye kahyuM ke-tame kema lajijata-vIDita ane savizeSa pIDita thaIne ahIMthI dhIme dhIme jaI rahyA che. ( ta re mArineM ramavA vavANI ) A pramANe sAMbhaLIne te maladatta kumAre abAdhAya ne A pramANe kahyuM ke ( No juttaM NaM ammo ! mama jeTTAe bhagiNIe gurudevabhUyAe lajjaNijAe mama cittagaraNinvattiya sabhaM aNupavisattae) citrakAre vaDe citrita karavAmAM AvelA A citragRhamAM pravezavuM mArA mATe ucita nathI kemake gurudeva jevI pUjanIya temaja jemanI sAme jatAM paNa huM lajijata thAuM chuM evA mArA meTAM bahena ahIM beThAM che. matalaba e che ke A citragRhamAM mArI pUjya-bahena malI kumArI beThI che. ethI temanI sAme jatAM mane lajajA Ave che (taeNaM ammAdhAI malladinnaM kumAraM evaM vayAsI-no khalu puttA esamallI esaNaM mallIe videha rAyavarakannAe cittagaraeNaM tayANurUve citte Nivyattie) A pramANe sAMbhaLIne aMbadhAtrI upamAtA e maladatta kumArane kahyuM ke ke he putra ! A jAte mallIkumArI nathI paNa A te videharAjanI uttama zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 176 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kanyA malIkumArInuM AbehUba derAyeluM citra che. ethI ahIM lajajA tamArA tamArA mATe egya nathI. (ta masjarine amAruM prathama sovA Aratte ga vacAtI) aMbAdhAya nA methI A vAta sAMbhaLIne maladatta kamAre te pitAnI aMbAdhAya ne kodhamAM bharAIne kahyuM ke (kesaNaM bho ! cittayarae apatthiyapatthie jAva parivajjie jeNaM mama jeTTAe bhagiNIe gurudevabhUyAe jAca nivvattie ) are ! e keNa mRtyune cAhanAra zrI, hI, dhRti ane kIrti rahita citrakAra che ke jeNe gurudeva jevA pUjya mArAM moTAM bahenanuM ahIM AbehUba citra doryuM che. ( tti vitra vavajJa zALavepha) A pramANe kahIne teNe te citrakArane vadhya (mAravA gya) ghoSita karyo. mArApUjya moTA bahenanuM je citrakAre ahIM je citra deryuM che te vadhya che A rIte teNe pitAnI AjJA gheSita karI (tapaNaM sA cittagaraseNI imIse kahAe laTrA samANA jeNeva malladinne kumAre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayalapariggahiyaM jAva baddhAvei, baddhAvittA evaM vayAsI evaM khalu sAmI ! tamsa cittagarassa imeyArUbA cittagaraladdhI laddhA, pattA abhisamannAgayA jassaNaM dupayassa vA jAva Nivyattei ) A rIte citrakArone uparanI badhI vigatanI jANa thaI tyAre jyAM maladatta kumAra hatuM tyAM teo pahoMcyA ane pahoMcIne baMne hAthanI aMjalI banAvIne tene mastake mUkIne namaskAra karatAM jaya vijyanA zabda uccAratAM teNe kahyuM ke he svAmina ! te citrakArane A pramANenI vizeSa zakti prApta thaI che. te kalA upara tene pUre pUre adhikAra AvI gayela che. te sArI peThe abhyasta thaI gayA che jethI te kaI paNa dvipada (mANasa) catuSpada (pazu ) ane apada (sApa vagere) nA koI paNa eka dezane joIne te mujaba tenA jevuM ja citra dorI Ape che. (ta mA rAma ! tune zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 177. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te virAra vaDa mALaveTTa ) ethI he svAmin ! tame te citrakArane mAravAnI AjJA mAMDI vALo. (taM tunbheNaM sAmI ! tassa cittAgarassa annaM tayANurUbaMdaMDaM nivvatteha, taeNaM se malladinne tassa cittagarassa saMDAsagaM chiMdAvei, chiMdAvittA nimcisayaM ANavei) ane he nAtha ! tame citrakArane te citra badala bIjI game te sajA kare A pramANe citrakAranAM vacana sAMbhaLIne maladattakumAre mallIkumArInuM citra banAvanAra citrakAranA uruo-jAMghAnA sAMdhAone kapAvI dIdhA. "naMdAnaMti" A pramANenA pAThanA AdhAra laIne keTalAka TIkAkAre Ama mAnatA thayA che ke te citrakAranA baMne hAtha paNa kapAvavAmAM AvyA hatA. paNa hakIkatamAM A vAta satyathI vegaLI che kemake e ja citrakAra AgaLa hastinApuramAM jaIne mallIkumArInuM citra dere che. A pramANe je mULa pATha AgaLa Avaze tenI sAthe hAtha kapAvavAnI ukata vAta baMdha besatI nathI. hAtha vagara citra derI ja kaI rIte zakAya? maladattakumAre jAMghAe kapAvavAnI sajA karIne te citrakArane dezavaTe Ape. sUtra 28" | ago je vittajanag' wArA TIkArtha-(taor) tyArabAda (te nittarA) citrakAra (hine ravivAra zAna ) maladattakumAra vaDe apAelI deza bahAra javAnI AjJA sAMbhaLIne (sabhaMDamattovagaraNamAyAe mihilAo NayarIo Nikvamai NikkhamittA videha jaNavayaM mamaM majjheNaM jeNeva kurujaNavae jeNeva hatthiNAuranayare teNeva uvAgacchara te pitAne ghera AvyuM ane tyAMthI teNe bhAMDa-vAsaNa vagere vastuo lIdhI. laIne mithilA nagarInI bahAra nIkaLe ane nIkaLIne videha janapadanI vacce thaIne jyAM kurujanapada hatuM ane jyAM hastinApura nagara hatuM tyAM gayo. ( uvAgacchittA bhaMDanikkhevaM karei, karittA cittaphalagaM sajjei, sajjittA mallIe videharAyavarakannAe pAyaMguTTAnusAreNaM rUvaM Nivattei ) / tyAM jaIne teNe pitAnI bhAMDa vagere vastuone ucita sthAne goThavI dIdhI ane goThavIne citra phalakanuM-eTale ke jemAM citra deravAmAM Ave che te pATiyAnuM-mArjana lepana vagere karIne taiyAra karyuM. matalaba A pramANe che ke pahelAM teNe pATiyAne svaccha banAvyuM tyArapachI raMga vagerene lepa karyo. zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 178 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyArabAda citrakAre paganA aMguThAne anurUpa videha rAjavara kanyA mallIkumArInuM AbehUba citra doryuM. ( NivyattittA kakvaMtaraMsi chumbhai, chubhittA mahatthaM jAva pAhUDaM giNhai gihittA, hatthiNApuraM yaraM majjha majjheNaM jeNeva adINasattUrAyA teNeva uvAgacchA ) citra doryA pachI citrane bagalamAM dakhAvIne mahA sAdhaka-ahu ja mUlyavAna bheTa lIdhI ane laIne hastinApura nagaranI vacce thaIne jyAM adInazatru rAjA hatA tyAM gayA. uvAgacchittA taM karayala jAva baddhAvei baddhAvittA pAhuDe uba Nei uvANittA evaM vayAsI tyAM jaIne teNe ane hAtheAnI aMjalI banAvIne tene mAthe mUkIne rAjA ne namana karyAM ane tyAra bAda teNe 'jaya vijya ' vagere zabdothI rAjA ne vadhAmaNI ApI. vadhAmaNI ApIne citrakAre potAnI pAsenI bheTa rAjAnI sAme mUkI. bheTa arpaNu karyA bAda teNe rAjAne A pramANe vina Mti karI ke ( evaM khalu ahaM sAmI ! mahilAo rAyahANIo kuMbhagassa raNNo putteNaM pabhAvaIe devIe attapUrNa malladinneNaM kumAreNaM niccisae ANate samANe iha havtramA gae) huM svAmIn ! mithilA rAjadhAnInA prabhAvatI devInA garbhathI janma pAmelA kuMbhaka rAjAnA putra malladattakumAre mane dezavaTo ApyA che tethI hu ahI tamAre zaraNe AvyeA che. ( taM icchAmi NaM sAmI ! tubhaM bAhucchAyA pariggahie jAva parivasittae ) ethI he svAmI ! huM tamArI mahucchAyAnA AzrayamAM ahIM rahevA ' padathI cAhuM chuM. ahI' ' cAvata nirbhayaH ' ' nirudvignaH san sukhaM sukhena A pAThanA sagraha karavAmAM AvyA " che. 6 ( taraNaM se adINa sattUrAyA taM cittagaradArayaM evaM vayAsI kinnaM tuma devANupiyA | malladinneNaM nivvisara ANate ) A vAta sAMbhaLIne adInazatru rAjAe citrakAradArakane A pramANe kahyuM zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 179 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke he devAnupiya! malladatta kumAre tamane zA kAraNathI dezamAMthI nivasita thaI javAnI AjJA ApI che ? (taeNaM se cittayaradArae adINa sattUrAyaM evaM vayAsI-evaM khalu mAmI ! malladinne kumAre aNNayA kayAI cittagaraseNiM saddAvei sadAvittA evaM vayAsItumbheNaM devANuppiyA! mama cittasabhaM taM ceva savvaM bhANiyavvaM jAva mama saMDAegaM chiMdAvei chiMdAvittA nivvisayaM ANavei taM evaM khalu sAmI ! malladinneNaM kumAreNaM nizcisaye ANatte ) citrakAradArake jyAre adInazatru rAjAne kahyuM ke he svAmIna ! maladatta kamAre eka vakhate citrakArone bolAvyA ane bolAvIne temane kahyuM ke he devAnupriye! tame mArA citragRhane citrita kare. A rIte citrakAre adInazatrunI sAme uruo-jaMdhAone kapAvavA sudhInI badhI vigata rajU karI. ane teNe aMte A pramANe kahyuM ke jaghAone kapAvIne maladattakumAre mane pitAnA dezamAMthI bahAra jatA rahevAno hukama karyo che. tyAMthI temanI AjJA pramANe bahAra nIkaLIne huM ahIM Avyo chuM. ___ (taeNaM adINa sattUrAyA taM cittagaraM evaM vayAsI-se kerisaeNaM devANuppiyA! tume mallIe tayANurUve rUve nivvattie ? taeNaM se cittagaradArae kakkhaMtarAo cittaphalayaM NINei, NINittA adINasattussa uvaNei) citrakAranI vAta sAMbhaLIne adanazatru rAjAe te citrakArane kahyuM ke he devAnupriya ! mallIkumArInuM AbehUba citra tame kevuM deryuM hatuM? A rIte rAjAnA vacano sAMbhaLIne citrakAradArake mallIkumArInAM citravALuM phalaka bagalamAMthI bahAra kADhayuM ane tene adInazatru rAjAnI sAme mUkI dIdhuM. (kannajittA purva vAto ) mUkIne teNe rAjAne kahyuM ke-- zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 180 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (esa sAmI ! mallIe videha rAjavarakannAe tathANuruvassa rUvassa kei AgAra bhAva paDoyAre nivtrattie No khalu sakke keNai deveNa vA jAva mallIe videharAyavarakaNA tayArUve rUve nivvattie) huM svAmIt! videharAja vara kanyA malTIkumArInuM temanA paganAguThAne joine ja temanI AkRti ane ceharAonA Ache khyAla ApatuM citra me' krAyu' che. temanA aMguThAne joine ja khAkInA badhA aMgonuM citraNa anumAnathI karavAmAM AvyuM che. ethI A citramAM temanA AkAra vagerenuM akana echI mAtrAmAM ja thayu' che. videharAjavara kanyA malTIkumArInuM AbehUba citra khanAvavAnuM sAmarthya koi devatAmAM nathI ke nathI koI dAnavamAM, nathI keAi gAMdhamAM ke nathI kAI yakSamAM, taraNaM adINasat paDivajaNiyahAse dUyaM sahAvei sadAvittA evaM vyAsI taheva jAva pahArettha gamaNAe ) A rIte citrakAranA meAMthI badhI vigata sAMbhaLIne rAjAe tene peAtAnA rAjyamAM rahevAnI AjJA ApI dIdhI. citrane joine ja manamAM mallikumArI mATenA anurAga utpanna thai gayA. dUtane khelAvye ane jema kAzIrAja zaMkhe pAtAnA pramANe ja teNe paNa peAtAnA dUtane kahyuM. AjJA meLavIne dUta thayA ane je taraph mithilA nagarI hatI te tarapha ravAnA thayA. // sUtra ratha jitazatru rAjAke caritrakA varNana aThThInazatru rAjAnA rAjAe turata eka dUtane kahyuM hatuM te upara savAra tr "" 29 " // A rIte pacamarAjAnA sabaMdha prakaTa karavAmAM Avye che. have chaThThA rAjAnA sabaMdha spaSTa karavA mATe sUtrakAra kahe che ' teNaM kAle teNaM samaraNaM ' ityAdi zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 TIAka-tena jADheLa teAM samAM) te kALe ane te samaye (cADhe gaLavar vi re re ) paMcAla nAme deza-je atyAre pujAma nAme prasiddha che, 181 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hato. te dezamAM kAMpilyapura nAme nagara hatuM. temAM paMcAla dezanA adhipati jitazatru rAjA rahetA hatA. (tassaNaM jiyasattussa dhAriNI pAmokkha devisahassa orehe hotthA ) jitazatru rAjAnA raNavAsamAM dhAriNI pramukha eka hajAra rANIo hatI. (tatthaNaM mihilAe cokkhAnAmaM pahivvAiyA riuvveya jAva pariNiTiyA yAvihotthA) mithilA nagarImAM Rgyeda vagere cAre vede temaja smRti vagere badhA zAstrone jANanArI cakSA nAme eka parivAjikA rahetI hatI. (taeNaM sA cokkhA parivAiyA mihilAeM bahUNaM rAI sarajAva satthavAhapabhiiNaM purao dANadhamgaM ca soyadhammaM ca titthAbhiseyaM ca adhavemANI paNNave mANI parUvemANI uvaiMsemANI viharaha) mithilA nagarImAM cekSA paritrAjikA ghaNuM rAjezvara, talavara, kauTuMbika mAMDalika, zreSThi, sArthavAha vagerenI sAme dAnadharma, zaucadharma ane tIrthasthAna viSe dharma carcA karatI hatI. temane te sArI peThe zauca vagere dharmo temaja zAstrAnusAra vidhi niyama vagerenA bhedanI bAbatamAM samajAvatI hatI. ane jAte badhA zauca vagere AcaraNene AcarIne pratyakSa rUpamAM tene dekhAva karatI hatI. (taeNaM sA cAkAvA parivAiyA annayA kayAI tidaMDaM ca kuMDiyaM ca jAva dhAura. tAo ya giNhai, gihittA parivvAigAvasahAo paDinikkhamai, paDi nikkhamittA paviralaparivAiyA saddhiM saMparivuDA mihilA rAyahANi majjJaM majjJaMNa jeNeva kuMbhagasta rano bhavaNe jeNeva kaNNaMteure jeNeva mallI videharAyavara kanAteNeva uvAgacchai) eka divasa cakSA paritrAjikA pitAnA tridaMDa, kamaMDaluM temaja gerathI zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 182 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gelA vastrone laIne parivrAjakanA maThathI bahAra nIkaLI ane keTalIka pari. trAjikAonI sAthe mithilA rAjadhAnI vacce thaIne jyAM kuMbhakarAjAne mahela hatuM temaja jyAM kanyAnta pura ane temAM paNa videharAjAnI uttama kanyA malIkumArI hatI tyAM pahoMcI. (uvAgacchittA udaya pariphAsiyAe dabhovaripaJcatthuyAe bhisiyAe nisiyai) tyAM AvIne te pANI chAMTelA darbhanA upara pAtharavAmAM AvelA Asana upara besI gaI. (nisittA mallIe videharAyavarakannAe purI dANadhammaM ca jAva viharaha) besIne teNe videharAjavara kanyAnI sAme dAnadharma, zaucadharma vagerenI vyAkhyA karI. (rovAM parivAra purva ghArI) tyArapachI videharAjAnI uttama kanyA mallI. kumArIe cekSA parivArikAne A pramANe kahyuM ke-( tumevi voraNe dhaje vaLajo ) he ceze ! tamArAmAM dharma ki mUlaka prarUpita karavAmAM AvyuM che. (taeNaM sA cokkhA parivvAiyA malli videharAyavarakannaM evaM vayAsI) javAbamAM cakSA paritrAjikAe videha rAjavara kanyAne A pramANe (amhaNaM devANuppie / soyamUlae dhamme jaNNaM amhaM kiM ci asui bhavai, taeNaM udaeNaM ya maTTiyAe jAva aviggheNaM saggaM gacchAmo taeNaM mallI videharAya varakannA cokkha parivvAiyaM evaM vayAsI) he devAnupriye ! amAre dharma zauca mUlaka prajJasa thaye che. eTalA mATe amArI game te vastu jyAre azuci thaI jAya che tyAre ame tene pANI ane mATIthI pavitra karIe chIe. A rIte ame pANImAM snAna karIne pavitrAtmA thaI jaIe chIe ane nirvita rUpe jaladI svargamAM pahoMcI jaIe chIe. A rIte cakSAnuM kathana sAMbhaLIne videharAjAnI uttama kanyA malikumArIe cakSA parivArikAne kahyuM ke - zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 183 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA, ( cokkhA ! se jahA nAmae keI purise rUhirakayaM vatthaM rUhireNaM caiva dhoveatthi cokkhA ! tassa rUhirakayassa vatthassa ruhireNa dhonyamANassa kAIsohI ? no iNDe, samaTThe evAmeva cokkhA ! tumbheNaM pANAvAeNaM jAva micchAdaMsaNasalleNaM natthikAI sohI, jahA tassa rUhirakayassa vatthassa ruhireNaM caiva mANasa ) huM AkSe ! jema kAI mANasa lAhIthI kharaDAelA vastro leAhIthI ja dhAve te zu leAhIthI kharaDAelA vastro leAhIthI ja dhAvaDAvavAmAM Ave te tenI zuddhi thaI gaI kahevAya ? A vAta te game te vyakti paNa samajI zake tema che. A pramANe huM cAA ! prANAtipAta yAvat mithyAdarzana zalyanA sevanathI tamArA jevA leAkeAnI zuddhi kAipaNa rIte sabhavI zake tema nathI. jema pelA leAhIthI kharaDAelA vastranI zuddhi leAhIthI thai zakatI ja nathI temaja mithyAdarzana zalyanA sevanathI paNa zuddhi thatI nathI. ( taraNaM sA cokkhA parivAiyA mallIe videharAyavara kannAe evaM vuttA saMkiyA kaMkhiyA viigicchiyA bheyasamAvaNNA jAyA yAvi hotthA ) A pramANe viharAjavara kanyA mallIkumArI vaDe samajAvavAmAM AvelI cekSA paritrAjikA za'kAthI yukta thaI gaI, kAMkSAthI yukta thaI gaI, vicikitsA ( phaLaprApti vize sa Mdeha yukta) ane bheda ( peAtAnI mAnyatAne nAza) samApana thaI gaI. malTIkumArIne javAbamAM huM koI paNa vastu rajU karIza te te sAcI haze ke kema ? A jAtanI muMjhavaNathI cAkSAnuM mana zakita thaI gayuM. huM jo mArA javAba kharAbara nahi hAya tA khIje zA javAma ApIza ? A pramANe te javAmanA vize vAMcyAyukta thaI gaI. " malTIkumArIne javAma ApyA chatAM paNa tene mArA javAba upara vizvAsa besaze ke kema ?'%0 A rIte te vicikitsA yukta thai gaI. A paristhitimAM mAre zuM karavuM '' 64 zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 184 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joIe?" A jAtanA vivekanI zakti paNa tenI nazi pAmI hatI ethI te vyAkuLa thaIne bheda samApanna banI gaI hatI. ( mallIe No saMcAei kiMci vi pAmokAvAmAikkhittae tusiNIyA saMciTThai, taeNaM cokkhaM mallIeM bahuo dAsaceDIo holeMti, nidaMti, khisaMti garahaMti) ethI malalIkumArIne te javAbamAM kaMI paNa kahI zakI nahi. te sAva mUMgI thaIne besI ja rahI. mallIkumArInI dAsa ceTIoe cakSAnI A pramANenI sthiti joI tyAre teo tenI apamAnarUpa hIlanA karavA lAgI jAti vagerenuM uddaghATana karIne tenI dhRNA rUpa niMdA karavA lAgI. tenA dezone kahetI upahAsa rUpa khrisanA karavA lAgI badhAnI sAme tenI avarNavAda rU5 gaeNa karavA lAgI. __(appegaiyA herUyAlaMti, appegaiya muhamakkaDiyAokareMti appegaiyA vagdhADIo kareMti, appegaiyA tajjamANoo nicchaMbhaMti) temAMthI keIke tene krodhita karI, keI e tenI sAmethI meM pheravI lIdhuM. keIe tenI mazkarI karavA vizeSa zabdone prayoga karyo, keIe durvacanethI tene tiraskAra karyo, keIe tene "mArA savAlano javAba Apa nahitara tArI khabara laI laIzuM" A rIte bIka batAvI ane tyAMthI bahAra kADhI mUkI. (taeNaM sA cokkhA mallIe videharAyavarakannAe dAsaceDiyAhiM jAva garahijja mANI hIlijjamANI, AsuruttA jAva misi mise mANI malloe videha rAyavarakanAe paosamAvajjai, bhisiyaM giNhai, gihittA kaNNaM teurAo paDinikkhamai) A rIte videharAjavara kanyA malalIkumArInI dAsa ceTIyAthI apamAnita, dhRNita ane nidita thatI cakSA paritrAjikA krodhamAM lAlacoLa thaI gaI ane krodhamAM saLagatI te videharAjavara kanyA mallIkumArI pratye khUba ja IrSALu-TheSa karanArI thaI gaI zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 185 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teNe tarata ja pitAnuM Asana tyAMthI upADI lIdhuM ane kanyAntaHpurathI eTale ke mallIkumArInA mahelathI te bahAra nIkaLI gaI. (nimittA) bahAra nIkaLIne (mahilAo niggacchai niggacchittA parivAiyA saMparivuDA jeNeva paMcAla jaNavae, jeNeva kaMpillapure nayare teNeva uvAgacchai uvAgacchittA kaMpillapure bahUNaM rAI sara0 jAva parUvemANI viharai) te mithilA nagarImAMthI cAlatI thaI. paritrAjikAonI sAthe te cAlatI cAlatI te jyAM pAMcAla deza ane temAM paNa jyAM kapilyanagara hatuM tyAM AvI. tyAM AvIne te potAnA dharmanI ghaNA rAjezvara vagerenI sAme AkhyApanA, prajJApanA ane prarUpaNa karatAM rahevA lAgI. | sUtra "30 " (taeNaM se jiyasattU annayA kyaaii| ityAdi TIkArca-(taii) tyAra bAda teNe citta) jitazatru (annayA 6) koI eka divase (te vicAru saMpatti ) pitAnA raNavAsanA parivAranI sAthe (ga kavi vidA) beThe hate. (tai sA rokavA parivAracA) teTalAmAM cekSA parijikAonI sAthe (jeNeva jitasattUssa raNo bhavaNe jeNeva jitasattU teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA jiyasatUM jaeNaM vijaeNaM baddhAvei ) jyAM jitazatru rAjAne mahela hatuM ane jyAM jitazatru rAjA beThA hatA tyAM gaI. tyAM pahoMcIne teNe rAjAne jaya vijaya zabdathI vadhAvyA. (taeNaM se jiyasattU cokkhaM parivAiyaM ejjamANaM pAsai, pAsittA sIhAsaNAo abbhuTei, abbhudvittA cokkhaM sakkArei, sakkArittA AsaNeNaM uvaNimaMtei) jitazatru rAjAe jyAre cokSA paritrAjikAne AvatI joI tyAre teo pitAnA siMhAsana uparathI UbhA thayA ane ubhA thaIne celA parivAjikAne teoe Adara satkAra karyo. Adara satkAra karIne rAjAe tene Asana upara besavA mATe kahyuM. zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 186 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( taeNaM sA cokkhA udagapariphAsiyAe jAva bhisiyAe nisIyaha ) cakSA parivrAjaka pANI chAMTelA Asana upara besI gaI. (jiyasattUrAya rajje ya jAva aMte ureya kuMsalodaMta pucchai taeNaM cokkhA jiyasattUssa raNNo dANadhammaM ca jAva viharai) tyAra bAda teNe rAjAne rAjya temaja raNavAsanI kuzaLa vArtA pachI ane parivrAjakAe A badhuM karIne jitazatru rAjAnI sAme dAnadharma, zaucadharma vagerenuM kathana karyuM, prarUpaNa karyuM ane prajJApana karyuM, (taeNaM se jiyasattU appaNo orohaMsi jAba vimhie cokkha evaM vayAsI) raNavAsamAM beThelA rAjA jItazatrue tenI vAta sAMbhaLIne vismaya pAmatA parivrAjakAne kahyuM ke ( tumaNaM devANuppiyA ! bahUNi gAmAgara0 jAva aDasi bahUNi ya rAIsara0 gihAI aNupavisisa) he devAnupriye ! tame ghaNuM grAma,Akara, kheTakabUTa vagere sthAnamAM avara -javara karatA rahe che temaja ghaNu rAjAo vagerenA mahelamAM paNa jAe che. taM atthiyAi te kassa vi ranno vA, jAva kahiM ciM erisae Arohe diTThapugve jArisaeM NaM ime maha avarohe ) te batAve ke mArA je raNavAsa keIpaNa rAjA vagerene tame je che. (taeNaM sA cokkhA parivAiyA jiyasattU IsiM avahAseyaM karei, evaM karittA kyAsI) A rIte sAMbhaLIne cakSA parivrAjakAe pahelAM te rAjAne thaDe hasAvyA tyAra pachI hasAvatAM temane kahyuM ke(evN ca sarisae NaM tumaM devANuppiyA! tassa agaDadad durassa) he devAnupriya! tame te pelA kUvAnA deDakA jevA che ! cekSAnI A vAta sAMbhaLIne rAjAe vaccethI ja tene kahyuM ke ( je tevALusvita , zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 187 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (?) he devAnupriya! kUvAne deDake ke heya che? (jiyasattU ! se jahAnAmae agaDadadure siyA se NaM tattha jAe tatheva bur3e. annaM agaDaM vA taDAgaM vA dahaM vA saraM vA sAgaraM vA apAsamANe ceva maNNai ayaM ceva agaDevA jAva sAgare vA) A pramANe jItazatru rAjAnI vAta sAMbhaLIne cekSA parivrAjakAe tene kahyuM ke jItazatre ! sAMbhaLo tamane huM badhI vAta samajAvuM chuM. jema ke eka kavAne deDake ke je kUvAmAM te jamyo che ane teja tyAMja ucharyo che te jema pitAnA kUvA sivAya bIjA koIpaNa kUvA, taDAga-kamaLovALuM agAdha sarovara, draha jaLAzaya vizeSa ane samudrane keIpaNa vakhata na jevAthI ema ja mAne che ke A mAre ka ja bIjo kUve che yAvatuM sAgara che. A mArA kUvA sivAya bIju kaMI moTuM sarovara ke jaLasthAna jagatamAM nathI. (tai 7 vaM ane samudra phuTavamAnag) A pramANe saMkacita vicAra dharAvatA kuvAnA deDakAnI pAse bIjo koI samudramAM rahenAre deDake AvyuM. tene Avelo joIne kUvAnA deDakAe samudranA deDakAne kahyuM- (deoi tuma levAnuSiA ! vatto vA rUhuM hRthvamAna?) he devAnupriya ? tame koNa che ? atyAre tame kayAMthI Ave che ? (taoi te sAmu je 4 kUvadu g vayAsI) javAbamAM te samudramAM rahenArA deDakAe kUvAnA deDakAne A pramANe kahyuM ke (ga vastu revANupiyA ! huM sAmuha ) he devAnupriya ! huM samudramAM rahenAro deDake chuM (taof se kUvadure raM sAmudAM rAM vaM vAsI) tenI A pramANe vAta sAMbhaLIne kUvAnA deDakAe te samadramAM rahenArA deDakAne A pramANe kahyuM ke ( mAruMg i revAzujiyA! te he devAnupriya ? te samudra keTalo maTe che? ( [ re rAmudA ne rasa yadu vaM vacAtI ) javAbamAM samudranA deDakAe tene A pramANe kahyuMke- (evaM khalu devANuppiyA, mahAlae NaM devANuppiyA ! samudde, taeNa se dadare zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 188 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAeNaM lIhaM kar3ei, kaTTittA evaM vayAsI e mahAlaeNaM devANuppiyA ! se samudde No iNaDhe samaDhe mahA~laeNaM se samudde ) he devAnupriya ! samudra te bahu vizALa che. A vAta sAMbhaLIne kUvAnA deDakAe pitAnA pagathI eka lITI derI ane tene kahyuM ke he devAnupriya ! te samudra ATale vizALa che? tyAre javAbamAM samudranA deDakAe kahyuM ke nahi, te ATalo moTo nathI te te enA karatAM paNa vizALa che eTale ke lITI derIne je vistAra batAvavAmAM Avyo che te samudranI vizALatAne aMkita karavAmAM azaktimAna che tene vistAra te khUba ja vizALa che. (taeNaM se kUvadaddure purathimillAo torAo uphiDittA NaM gacchai gacchittA evaM bayAsI, e mahAlae NaM devANuppiyA ! samudde No iNaDhe samaDhe) samudramAM rahenArA deDakAnI vAta sAMbhaLIne te phUvAne deDake pote jyAM beTho hato te kUvAnA kinArA uparathI kUvAnA bIjA kinArA upara kUdI gayo ane tyAM jaIne kahevA lAgyuM ke he devAnupriya ! tame je samudranI vAta kare che te zuM ATale mATe che? A rIte kUvAnA deDakAnI vAta sAMbhaLIne samudranA deDakAe kahyuM - bhAI kahIe ? samudrane jevAthI ja tenI vizaLatAnuM jJAna thaI zake tema che. mukhethI kahevAnI ane lITIo vagerethI nirdoSa te thaI zake temaja NAtuM nathI. ( taheva evAmeva tumaMpi jiyasattU ! annesi bahUNaM rAI sarajAva satyavAha pabhiINaM bhajjaMvA bhagiNIM vA dhUyaM vA apAsamANe jANesi jArisae mama cevaNaM orAhe tArisae No aNNassa) A pramANe ja he jitazatre ! tame paNa kaI divasa bIjA keI rAjezvara vagere temaja sArthavAha vagerenI strIone, bahenane, duhitAne, anuSA (putranI vahu ) ne joI nathI. eTale ja tame Ama mAne che ke mArA jevo raNavAsa bIje kyAMya hoya ja nahi. zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 189 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( taM evaM khalu jiyasattU mihilAe navarIe kuM bhagassa dhUyA pabhAvatIe attayA mallI nAmaMti rUveNa ya jontraNeNa jAva no khalu aNNA kAI devakannA vA jArisiyA mallI) eTalA mATe he jItazA ! sAMbhaLeA, mithilA nagarImAM prabhAvatInA gathI janmelI kuMbhaka rAjAnI putrI mallIkumArI pAtAnA rUpa ane yauvanathI eTalI badhI suMdarI che ke tenI sAme tA devakanyA paNa kaI ja nathI. ( Heate videharAyavarakannAe chiNNassa vi pAyagussa ime taborohe saya sahassatamaM pikalaM na agdhara, tti kahu jAmeva disaM pAunbhUyA tAmeva disiM paDigayA taraNaM se jiyasattU ! parivvAiyA jaNiyahAse dUyaM sahAve sadAvittA jAva pahArettha gamaNAe ) videha rAjAnI uttama kanyA malTIkumArInA kapAelA aMgUThAnA eka lAkhamA bhAga kharAkhara paNa A tamArA avareAdhajana (raNavAsa) nathI. A pramANe kahIne cAkSA parivrAjIkA je dizAthI AvI hatI te dizA tarapha pAchI jatI rahI. ceAkSA parimAjIkAnA mAMthI malTIkumArInA saudaya vize praza'sAjanaka zabdo sAMbhaLIne jenA manamAM tenA mATe anurAga utpanna thayA che evA te jitazatru rAjAe tane khelAvye ane tene mithilA javA mATe AjJA karI. dUta potAnA rAjAnA hukama pramANe mithilA nagarI tarapha javA upaDI gayA. // sUtra 8 31'" || zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 190 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaharAjAoke yuddhakA varNana taeNa' tesi jiyasattU pAmokkhANa ityAdi / TakArtha-(agr') tyAra pachI (tehi kirava7 vAvala buM ) chitazatra pramukha chae rAjAonA (TUyA) dUte (neva mihi4) jyAM mithilA nagarI hatI (seva hAtha jazApa) te tarapha potapotAnA sthAnethI upaDI gayA. ( vijaya sUvA neva mihi tenera 32ASThafa) te chae dUte cAlatA cAlatA ekI sAthe ja jyAM mithilA nagarI hatI tyAM AvI pahoMcyA. (uvAgacchittA mihilAe aggujjANaM si patteyaM 2 khaMdhAvAra nivesaM kareMti, karittA mihilaM rAyahANiM aNupavisaMti ) tyAM pahoMcIne badhAe mithilA nagarIne pradhAna udyAnamAM pitapotAne paDAva nAkhe. paDAva nAkhIne teo mithilA nagarImAM gayA. (anuvanirittA mA tevi vAchati ) ane jyAM kuMbhaka rAjA hatA tyAM pahoMcyA. zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 191 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (uvAgacchittA patteyaM 2 karayalapariggahiyaM sirasAvattaM dasanahaM matthae aMjaliM kaDe sANaM 2 rAINaM vayaNANi nivedeti ) tyAM jaIne teo badhAe judA judA rUpamAM kuMbhaka rAjAne baMne hAthanI aMjali batAvIne ane tene mastake mUkIne namaskAra karyA ane namaskAra karIne teoe vArApharatI potapotAnA rAjAno saMdeza temane kahI saMbhaLAvyuM. (taeNaM se kubhae tesiM dyANaM atie eyama soccA AsusattenAva tiva. liyaM bhiuDiM evaM vayAsI) jItazatra pramukha chae cha rAjAo mArI putrI mallIkumArIne cAhe che A jAtane saMdeza tenA mAMthI sAMbhaLIne kuMbhaka rAjA ekadama gusse thaI gayA ane traNe rekhAovALI temanI bhrakuTI bhamaro vakra thaI gaI krodhanA AvezamAM rAjAe te dUtane kahI saMbhaLAvyuM ke(n demi NaM ahaM tumbhaM mallI videharAyavara kaNaM tti kaTu te chappidae asakkAriya asammANiya avadAreNaM NicchubhAvei ) he te mArI putrI videharAjavara kanyA malIkumArI tamArA rAjA ene ApIza nahi." A pramANe kahIne rAjAe tene koI paNa rUpamAM satkAra ane sanmAna na karatAM teone potAnA mahelanA pAchaLanA nAnA bAraNethI bahAra kADhI mUkyA. (taeNaM jiyasattU pAmokkhANaM chaNhaM rAINaM yA kubhaeNaM rannA asakkAriyA asammANiyA avadAreNaM NicchubhAviyA samANA jeNeva sagAre jANavayA jeNeva sayAI 2 NagarAI jeNeva sagA2 rAyANo teNeva uvAgacchaMti ) A pramANe jItazatru pramukha rAjAonA te to kuMbhakarAjA vaDe asatkRta ane asaMmAnita thatAM jyAre mahelanA pAchalA bAraNethI bahAra kADhI mUkavAmAM AvyA tyAre teo tyAMthI ravAnA thaIne jyAM temane janapada (deza) hatuM, jyAM temanuM nagara hatuM ane temAM paNa jyAM temanA rAjA hatA tyAM pahoMcyA. zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 192 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( jInnAnazciMtA naracana ra0" E vayAsI) tyAM AvIne temaNe khaMne hAtheAnI ajalI batAvIne namana karyAM. ( evaM khalu sAmI ! amhe jiyasattU pAmokkhANaM chanhaM rAINaM dUyA jamagasamagaM caiva jeNeva mihilA jAtra avahAreNaM nicchubhAvei ) ane kahyuM he svAmin! ame badhA jitazatru pramukha chae cha rAjAonA hatA eka ja samayamAM jyAM mithilA nagarI hatI tyAM paheAMcyA, tyAM pahoM cIne kuMbhakarAjAnA dana mATe ame rAjamahelamAM gayA. tyAM pahoMcIne ame leAkeAe vinayanI sAthe pAtapeAtAnA rAjAneA sa Mdeza temane kahI sabhaLAvye. kuMbhakarAjA te saMdezAone sAMbhaLatAM ja gusse thai gayA ane kahevA lAgyA ke huM mArI putrI mallIkumArI koIne ya ApIza nahi. Ama kahetAM temaNe amane asatkRta temaja asa`mAnita karIne pAtAnA mahelanA pAchaLanA nAnA bAraNAMthI bahAra kADhI mUkyA. ( taM Na deNaM sAmI ! kuMbhae malliM videharAyavarakannaM sANaM 2 rAI mama nivedeti ) ethI he svAmin ! tame cAkkasapaNe A jANIleA ke kuMbhaka peAtAnI videharAjavara kanyA mallIkumArI Apaze nahi A pramANe kahIne chae dUte e pAtapAtAnA rAjAonI sAme peAtAnA matanI puSTi karI. ( taraNaM se jiyasattU pAmokkhA chappi rAyANo tersi dUyANaM aMtie evamaTTha soccA nisamma AsurUttA aNNa maNNassa dUyasaMpesaNaM kareMti ) tyArabAda jItazatru pramukha chae rAjAe tenA mukhethI A pramANe vAta sAMbhaLIne ane tene kharAkhara samajIne gusse thayA ane pAtapeAtAnA dUtAne eka bIjA rAjAnI pAse mekalyA. ( karitA evaM vayAsI evaM khalu devANupiyA ! ahaM rAINaM dUyA jamagasamagacaiva jAva NicchUDhA ) teAe te tenI sAthe A jAtane sa Mdeza mAkaNyA ke he devAnupriyA ! ApaNA chae rAjAnA hatA ekI vakhate kuMbhakarAjAnI pAse gayA. tyAM teNe zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 193 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNA tene satkAra ke sanmAna ka Mija karyu" nathI, ane temane apamAnita karIne peAtAnA mahelanA pAchalA nAnA khAraNethI bahAra kADhI mukAvyA che.(ta) ethI ( seyaM khalu devANupiyA ! amhaM kuMbhagassa jattaM geNDittae cikaTTu aNNa maNNassa eyamahaM paDisurNeti, paDi suNittA, vhAyA saNNaddhA, hatthikaMdhavaragayA sakoramaladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM udghayamANAhiM seyavaracAmarAhiM mahayA haya gayarahapavarajohaka liyAe cAuraMgiNIe seNAe sarddhi saMparivuDA savviDDIe jAva raveNaM saehiM 2 nagarerhito jAva niggacchaMti ) have amArA mATe eka ja kanya zreyaskara lAge che ke ame kuMbhaka rAjAne harAvavA mATe temanA upara AkramaNa karIe, jyAre A pramANe badhAe vicAra karyAM tyAre sahue ekamata thaIne A niNya svIkArI lIdheA. tyArapachI jItazatru pramukha badhA rAjAo snAna rIne yuddha mATenAM badhAM sAdhanAthI susajja thaI gayA ane te badhA hAthIonA upara savAra thaine meATA gheADAe, hAthIo, zthA ane bahAdUra cAddhAonI catura'giNI senA sAthe laine pAtapeAtAnA nagaranI bahAra nIkaLyA. hAthIo upara jayAre badhA rAjAe beThA hatA te vakhate chatradhArI nRtya e temanA upara kAra'Taka puSpamAlya dAmavALuM chatra dharyuM hatuM, cAmara bhRtyajanA te samaye temanA upara sapheda cAmA DhALatA hatA. te badhA rAjAe rAjyAM AhlAdarUpa sarvaddhiyukta thaIne utsAha vadhAranAra turyAdinA zabdo vaDe sa Mstuta thatA pAtapAtAnA nagarAthI bahAra nIkaLyA hatA. DhALanArA ( nimgacchittA egayAo milAyaMti milAyittA, jeNeva mihilA teNeva pahArettha gamanAe ) bahAra nIkaLIne tee badhA eka sthAne ekaThA thayA. ekaThA thaine teo badhA jItazatru pramukha chae rAjAe tyAMthI mithilA nagarI tarapha ravAnA thayA.AsU032A zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 194 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuMbhakarAja keyuddhakA varNana taeNaM se kubhaerAyA ityAdi / / TakAI-(ta ghaM) tyAra pachI te paNa mIre jahANa 2Dha samAne varu vAra sArU) kuMbhaka rAjAne jyAre A vAtanI jANa thaI tyAre teNe potAnA senApatine belA (sAvittA 14 vayAsI) bolAvIne tene kahyuM - ( khippAmeva0 haya gaya jAva seNNaM sannAheha jAva paccAdipaNaha) he devAnupriye ! tame satvare gheDA, hAthI, ratha ane bahAdura yoddhAovALI caturaMgiNI senA taiyAra kare ane amane khabara Apa. senApatie pitAnuM kAma purU karyuM, ane rAjAne sUcanA ApI ke he svAmina ! tamArI AjJA pramANe ame senA taiyAra karI dIdhI che. (taeNaM kuMbhae hAe sannaddha hasthi khaMdha0 sakoraMTa0 seyavaracAmarAhi mahayA mihilaM, majjha majjheNaM NijjAi ) / tyArabAda kuMbhaka rAjAe snAna karyuM ane pachI potAnA zarIrane yuddhanA sAdhanathI susajaja karyuM. eTale ke rAjAe zastra, astra, kavaca vagere dhAraNa karyA. teo hAthInI upara savAra thayA, rAjAne hAthI upara savAra thayelA joIne chatradhArIoe karaMTa puSponI mALAthI zobhatuM chatra dharyuM. cAmara DhALanAra bhue cAmara DhaLavAnuM zarU karyuM. A rIte mahAgaja haya ratha vagere temaja caturaMgiNI senA yukta thaIne pitAni pUrI taiyArI sAthe mithilA nagarInI vaccenA rAjamArga uparathI bahAra nIkaLyA. (NigacchittA videha jaNavayaM majhaM majjheNaM jeNeva desa aMte teNeva uvAgacchai ) nIkaLIne videha janapadanI vacce thaIne jyAM potAnA dezanI hada hatI tyAM pahoMcyA. vArikA ghaMghAvArani repha) tyAM pahoMcIne teoe tyAM jasenAnI chAvaNI nAkhI, (rittA niyata7 pAmoravA javA ravALo vahivAnA? gujaraze parinira) tyArabAda jitazatru pramukha chae rAjAonI pratIkSA karatAM teo tyAM ja yuddhane mATe kammara kasIne rekAyA. zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 195 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (taeNaM te jiyasatta pAmokkhA chappiyarAyANo jeNeva kubhae teNeva uvAgacchaMti ) eTalAmAM teo chae jItazatru pramukha rAjAo jyAM kuMbhakarAjA hatA tyAM pahoMcyA. (4jJAArijItta mAM nA ddha lAsTa cAri phollA ) ane teoe tarata ja yuddha zarU karI dIdhuM. (taeNaM te jiyasattU pAmokkhA chappirAyANo kuMbhayaM rAyaM hayamahiya pavaravIra dhAiya niviDiya viMdhaddhayappaDAgaM kicchappANovagayaM disodisiM paDisehiti) yuddhamAM teo jitazatru pramukha chae rAjAoe kuMbhaka rAjAnA keTalAka vIrene jAnathI mArI nAkhyA, keTalAka vIrAne bhayaMkara rIte TIpI nAkhyA, ane keTalAka vIrene jakhamI banAvI dIdhA temaja rAja cihna rUpa dhvajapatAkA-ane chatrane jamIna upara nAkhI dIdhAM. A rIte tenA prANa AphatamAM phasAI gayA. tyAMthI te bIjI tarapha nAsI javAnI taiyArI karatA hatA tyAre jItazatru pramukha rAjAoe tene nAsI javA dIdhuM nahi. (taeNaM se kubhae jiyasattU pAmokkhehi chahiM rAIhiM hayamahita0 jAva paDi sehie samANe atthAme abale avIrie jAva AdhAraNijjamitti kaTu sigdhaM turiyaM jAba veiyaM jeNeva mahilA teNeva uvAgacchai) A rIte jItazatru vagere chae rAjAethI hata, mathita temaja ghAtita yoddhAovALA ane nipAtita cihna vajA patAkAvALA te kuMbhaka rAjAnA prANa paNa jyAre AphatamAM phasAI gayA ane raNabhUmimAMthI nAsI javAnI paNa taka gumAvI beThA tyAre AtmabaLa ane sinyabaLa vagara banelA teo sAva nirUtsAhI thaI gayA. Akhare teoe zatrupakSane ajeya samajIne ekadama jaldI vegayukta jhaDapabhera cAlathI jyAM mithilA nagarI hatI te tarapha ravAnA thayA. tyAM AvatAM ja mithilA nagarImAM teo praviSTa thayA (aNupavisittA mihilAe duvArAiM pihei, pihittA rohasajje ciTThai) pravezIne temaNe mithilAnA daravAjAone baMdha karAvI dIdhA ane zatrunI bIkathI AvavA javAnA mArgone paNa rokIne pitAnI rakSA mATe teo tatpara thaI gayA. sUtra " 33 " zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 196 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithilAnagarIke nirodhakA varNana (taeNaM te jiyasattU pAmokkhA ) ityAdi TIlAI-(tapi ) tyAra bAda (nitta vAmojA jIgiyALo jeva mihilA teNeva uvAgacchaMti) jitazatru pramukha chae rAjAe mithilA nagara tarapha vadhyA. (uvAgacchittA mihilaM rAyahANi NissaMcAraM NisaMJcAra sabao samaMtA osaMmittANaM ciTuMti ) tyAM mithilA nagarInI pAse AvIne comera teoe ghere nAkhyo. A rIte mANasanI avara javara sadaMtara baMdha thaI gaI taraNa se kuMbhae rAyA mihilaM rAyahANiM ruddhaM jANittA abhaMtariyAe uvahANasAlAe, sauhAsaNavaragae) tyArabAda jyAre kuMbhaka rAjAe pitAnI rAjadhAnI mithilA nagarIne zatruo vaDe gherAelI joI tyAre teo killAnI aMdara sabhAmaMDamAM siMhAsana upara besIne ( tesi jiyasattU pAmokkhANaM chaNhaM rAINaM aMtarANi chiddANi ya virahANi ya mammANi ya alabhamANe) - jitazatru pramukha chae rAjAonA avasarone, dUSaNane, vivarane ane guhya dene jovA mATe lAga jotA besI rahyA. paNa jyAre A kAmamAM paNa te saphaLa thaI zakyA nahi eTale ke zatru pakSanA dUSaNe vagere te jANI zakyA nahi tyAre temaNe (vahiM, mAruM ja vApafhuM uttivAhiya, vepAra, jAti, pariNAmiyAhiya, buddhIhiM pariNAme mANe 2) jAtajAtanA ISTa siddhi karanArA upAyathI teone harAvavAnI vAta upara vicAra karyo, temaja autpAtikI, vinacikI, kArmikI ane pariNAmikI buddhiethI maMtrIonI sAthe besIne vAraMvAra A samasyA upara maMtraNA paNa karI paNa evI gaMbhIra hAlatamAM teone (hiM jigAraMvA kavAyaM vAgaDhamamALe jyAre ISTa siddhi mATe koI paNa upAya jaNAye nahi tyAre somaLa je vAva ziyA) du:khI thaIne ArtadhyAna karavA lAgyA. zrI jJAtAdharma kathAga sUtraH 02 197 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (imaM ca NaM mallI videharAyavarakannA pahAyA jAvabahUhiM khujAhiM saMpari buDA jeNeva kuMbhae teNeva uvAgacchai) A arasAmAM videharAjavara kanyA malIkumArIe snAna karyuM ane tyAra pachI vastro, AbharaNe temaja ala kArothI alaMkRta thaIne ghaNuM vakra saMsthAna vALI dAsIonI sAthe kuMbhaka rAjAnI pAse gaI A (vAchittA kuMkhAra vAyaTM rU) ane tyAM jaIne teNe pitAnA pitA kuMbhaka rAjAnA caraNomAM namana karyuM. (taeNaM kuMbhae malliM videharAyavarakannaM No ADhAi, No pariyANAi, tusiNIe saMciTThai) - vyAkuLa cittavALA kuMbhaka rAjAe videharAjavara kanyA malIkumArIne Adara karyo nahi. ke satkAra karyo nahiM rAjAne te mAtra ATaluM ja bhAna thayuM ke mallIkumArI AvI che. rAjA sAva mUMgA thaIne besI ja rahyA. (tati vidAya vAnA mari gvaM vANI) pitAnI AvI hAlata joIne videharAjavara kanyA mallIkumArIe temane pUchyuM ke ( tumbhe NaM tAo aNNayA mamaM ejjamANaM jAva niveseha kiNNaM tumbhaM ajje ohayamaNa saMkappe jAva jhiyAyaha he pitA ! pahelAM game tyAre mane AvatI jatA tyAre mAro tame Adara karatA hatA, mane jANI letA hatA ane mane pitAnA khoLAmAM besADatA hatA paNa Aje zuM kAraNa che ke tame udAsa thaIne ArtadhyAnamAM beThA che, ( ago uMmara4 ghauM vavANI) A rIte rAjAe videharAjavara kanyAnI vAta sAMbhaLIne teNe kahyuM ke - (evaM khalu puttA tava kajje jiyasattUppapukheM hiM chahiM rAIhiM yA saMpesiyA,teNaM mae asakkAriyA jAva nicchuDhA, taeNaM te jiyasattU pAmokkhA tesiM yANaM aMtie eyamaDhe soccA parikuviyA samANA mihilaM rAyahANi nissaMcAraM jAva ciTThati ) zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 198 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he putri ! jitazatru pramukha chae rAjAoe tamArI sAthe lagna karavAnA vicArathI mArI pAse to bekalyA hatA. meM temanA prastAvane svIkAryo nahi ane temanA dUtene anAdara ane asaMmAna karIne mahelanA pAchaLanA nAnA bAraNethI teone bahAra kaDhAvI mUkyA. pitAnA dUtonI pAsethI A badhI vigata jANune jItazatru pramukha chae rAjAe khUba ja gusse thayA, ane have teoe mithilA nagarIne cAre bAjuthI gherI lIdhI che. tenA pariNAme lekanI avara javara baMdha thaI gaI che. keIpaNa kAraNasara leke bahAra jaI zakatA nathI evI bhayaMkara paristhiti UbhI thaI che. (agri kahyuM puttA tefuM niyatattva pAmovallai guhuM aMtarANi alabhamANe jAva jhiyAmi) eTalA mATe he putri ! hajI sudhI paNa huM jItazatru pramukha chae rAjAonA antara vagerene eTale ke avasara vagerenI lAgamAM rahyA paNa mane atyAra sudhI temanuM eka paNa chidra (khAmI) nI jANa thaI zakI nahi. ghaNA upAyathI temane harAvavAnA vicAre paNa meM karyo che, tpattikI vagere buddhiothI maMtrIonI sAthe vicAraNuM paNa karI che paNa mane teone svAdhIna banAvavA ke harAvavA mATe koI eka paNa upAya jaNAtuM nathI. ethI apahatamanaH saMkalpavALe huM ArtadhyAnamAM lIna thaIne beThe chuM. ( tai hA marajI vihAcavAvanA guma sAyaM paraM yathArI) A rIte pitAnA pitA kuMbhaka rAjAnI vAta sAMbhaLIne videharAjavara kanyAe temane kahyuM ke(mA ne tame tAgo ! goharamAnaMwwA gAva giyAda) he tAta! atyAre tame citAmagna che eTale tene dUra karavA mATe huM eka upAya batAvuM chuM. (tubbheNa tAo tesi jiyasattU pAmokkhANa chahaM rAyANa patteya rahasiya jeNe deha) he pitA ! tame jItazatru pramukha rAjAomAMthI dareka rAjAnI pAse ekAMtamAM pitAne dUta mele. zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 199 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (egamegaM evaM vadaha tava debhi malli videharAyavarakaNNaM tikaTu saMjhAkAla samayasi paviralamaNUsaMsi nisaMtaMsiM paDinisaMtasi patteyaM 2 mihilaM rAyahANi aNuppaveseha ) te dUta temanI pAse jaIne darekane A pramANe kahe ke amArI kanyA videharAjavara kanyA malIkumArI tamane ApIzuM. A pramANe dUta vaDe darekanI pAse saMdeza mokalIne te rAjAomAMthI darekane tame saMdhyAkALanA samaye jyAre suraja barobara asta thaI gayo hoya, rAtrine vakhata thaI gaI hoya, mArgamAM bahu ja thaMDA mANasenI avara javara thavA mAMDI hoya, mANasonA ghoMghATathI ghare paNa jyAre zAMta thaI gayA hoya tyAre mithilA nagarImAM belA. ( aNuppavesittA gabbhagharaesu aNuppaveseha, mihilAe rAyahANIe. duvArAI pihittA rohasajje ciTThaha taeNaM kuMbhae evaM0 taM ceva jAva paveseha, rohasajje ciTThai) belAvIne teone tame garbhagRhamAM reke. - tyAra pachI mithilA rAjadhAnInA daravAjA baMdha karAvaDAvI de, A rIte teone ahIM baMdha karIne tame AtmarakSA karo. videharAjavara kanyA mallIkumArInA vacane sAMbhaLIne kuMbhaka rAjAe teNIe kahyuM te mujaba ja karyuM. eTale ke dvate vaDe teo badhAne pitAne tyAM belAvI lIdhA ane garbhagRhamAM teone rekI lIdhA. / sUtra "34 " ! suvarNa nirmitapulikA kA varNana ( taeNa jiyasattU pAmokkhA ityAdi / / TIkArtha-( tapa ) tyArabAda (te vicarajU pAmollA cirAgALo vara4 vAyaqmANa thaLI 4te pUrigha) te jItazatru pramukha chae rAjAoe bIje divase jyAre rAta pUrI thaI ane sUraja udaya pAme tyAre (gAtoDuiM) bArIonA kANAomAMthI ( mayaM mAthachidda jamukhavirALa ri T46) jenA mAthAmAM kANuM hatuM tevI senAnI pratikRti (mUrti) ne joI. ( esaNaM mallI videharAyavarakaNNattikaTu mallIe videharAyavarakannAe rUve ya zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 200 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jovaNe ya lAvaNNe ya mucchiyA giddhA gaDhiyA ajjhopavaNNA aNimisAe diTThIe pehamANA 2 ciTuMti ) joIne "are A te videharAjavara kanyA malIkumArI ja che." Ama jANIne teo badhA videharAjavara kanyA malalIkumArInA rUpa yovana ane lAvayanA prabhAvathI mUchita thaI gayA. mehita thaI gayA. lelupa thaI gayA. temAM temanuM citta cuMTI gayuM. A rIte khUbaja Asakta thaIne teo badhA vAraMvAra tenI tarapha jatA rahyA. (taeNaM sA mallI videharAyavarakannA vhAyA jAva sabbAlaMkAravibhUsiyA bahUhi khujjAhiM jAva parikkhittA jeNeva jAladharae jeNeva kaNayapaDimaM teNeva uvAgacchada) - tyArapachI videharAjavara kanyA malIkumArIe snAna vagere patAvIne badhA alaMkArathI potAnA zarIrane zaNagArIne ghaNI kunzaka (kubaDA) saMsthAnavALI dAsIonI sAthe jyAM te jAlagraha ane temAM paNa jyAM te senAnI pratimA (mUrti) hatI tyAM gaI. (3vAtA tare vAvaDiyAra macAvyo teM uttama) avaLe) tyAM AvIne teNe te senAnI pratrimA5ra raheluM senAnA kamaLavALuM DhAMkaNuM ughADayuM (ta bAvarU ) DhAMkaNuM dUra thatAM ja temAMthI atyaMta kharAba durgadha nIkaLavA lAgI. te kahAnAmA jamiti vagAra mumatarANa jeva) te dugadha eTalI kharAba hatI ke marelA sApanA saDI gayelA zarIranI temaja gemRtaka ane zvamRtakanI hoya che. (taeNaM te jiyasattU pAmokkhA teNaM asubheNaM gaMdheNaM abhibhUyA samANA sae. hiM 2 uttarijjehiM NAsAI piheMti ) | durgadha bahAra AvatAMnI sAthe ja jItazatru pramukha chae rAjAoe pitAnA uttarIyavAnA cheDAthI pitapitAnuM nAka DhAMkI dIdhuM. zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 201 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (pihittA parammuhA ciDaMti taraNaM sA mallI videharAyavarakannA taM jiyasattU pAmokkhe evaM bayAsI ) ane teo badhAM mAM pherIne besI gayA. jyAre videharAjavara kanyA malTIkumArI teone A pramANe karatAM joyA tyAre teNe kahyuM---- ( kiNaM tubhaM devANupiyA ! saehiM 2 uttarijjehiM jAva parammuhA ciha taNaM te jiyasattU pAmokkhA malli videharAyavarakannaM evaM vayaMti ) he devAnupriye ! tame leAkeA zA kAraNathI peAtAnuM nAka uttarIyavasranA cheDAthI dAkhIne pratimAnA taraphathI mAM pheravI besI gayA che? videharAjavara kanyA malTIkumArInI A vAta sAMbhaLIne jItazatru pramukha chae rAjAoe tene kahyuM-- ( evaM khalu devANupie amhe imeNaM asubheNaM gaMdheNaM abhibhUyA samANA ehiM 2 jAva ciTThAmo ) he devAnupriye ! A kharAba gadha amArA mATe asahya thaI paDI che. ethI ame pAtapAtAnA uttarIyanA cheDAthI nAka dabAvIne ane A taraphathI mAM pheravIne besI gayA chIe. ( tAM maTThI vidvAnavara annA te niyasar pAmovuM va' vacANI) tyArapachI videharAjavara kanyA malTIkumArIe jItazatru pramukha rAjAone kahyuM ke-- ( jaitA devANupiyA ! imIse kaNaga0 jAva paDimAe kallA kalli tAo maNNAo asaNa pANakhAima sAimAo egamege piMDe pakvippamANe 2 imeyArUbe asubhe poggalapariNAme ) hai devAnupriye ! A seAnAnI pUtaLImAM maneAjJa azana pAna, khAdya ane svAda rUpa cAra jAtanA AhAranA nakhAelA eka eka kALIyA jyAre A pramANe mane vikRtijanaka azubhatara pudgala pariNAma rUpa dudhavALA thai gayA che tyAre zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 202 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( imassa puNa orAliya sarIrassa khelAsavassa battAsassa pittAsavassa sukka soNiya pUyAsavassa durUva usAsanIsAsarasa durUvamutta pUiyapUrisa puNNassa saDaNapaDaNa viddhaMsaNa dhammassa kerisae pariNAme bhavissai) A audArika zarIranuM pudgala pariNamana tenA karatAM paNa vadhu aniSTa dudhavALuM thaze nahi? are ! cakkasa thaze. kemake A kaphanuM Azraya che. AmAMthI vAraMvAra vamananuM nissaraNa thatuM rahe che. pitta paNa AmAMthI nIkaLatuM rahe che. zukra, zeNita (lehI) ane parU AmAMthI bahAra vahetuM rahe che. AmAthI enA zvAsocchavAsa mahA durUpa aniSTatara che. A zarIra durUpa mUtra ane aniSTa gadhavALA maLathI hamezA bharAeluM rahe che. A zarIra zaTana, patana, temaja vidhvaMsana dharmavALuM che. koDha vagerI roga vaDe je zarIranA AMgaLI vagere avayave kharI paDe che tenuM nAma zaTana che. ghaDapaNane lIdhe zarIramAM je zithilatA Ave che tene patana kahevAya che. nAza thavuM te vidhva sana kahevAya che AnuM kAraNa batAvavAmAM Avela keLiyo je eka eka karIne dararoja A pUtaLImAM nAkhavAmAM AvyuM che. te jayAre AvuM tIvra aniSTatara durgadha rUpa pudgala pariNamavALuM thAya tyAre A audArika zarIranuM ke je zlema vagere ghaNu maLathI bharAeluM che ane zaTana, patana, ane vidhvaMsana jenuM svAbhAvika dharma che-pudgala pariNAma enA karatAM paNa vadhu aniSTa dudhavALuM haze ja. (taM mA NaM tumbhe devANuppiyA ! mANussaesu kAmabhogesu sajjaha; rajjaha gijjhaha, mujjhaha, ajjhovavajjaha ) ethI he devAnupriye ! tame manuSyabhavanA kAma bhegemAM phasAze nahi, temAM rAga utpanna kare nahi, tenA prati tRSNAnuM vAddhana kare nahi, mugdha thAo nahi ane tene kaI divasa paNa vicAra kare ja nahi. ( evaM khalu devANuppiyA ! tumhe amhe imAo tacce bhavaggahaNe avaravideha vAse salilAvaiMsi vijae vIyasogAe rAyahANIe mahabalapAmokkhA sattaviya bAlavayaMsayA rAyANo hotthA) zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 203 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devAnapiyo ! huM ane tame AjathI trIjA bhavamAM pazcima mahAvidehakSetramAM salilAvatI nAmanA vijayamAM vidhamAna vItazekA nAmanI rAjadhAnImAM "bAlavayasya" sAta rAjaputro hatA te samaye amArA nAma mahAbala vagere hatA. (sAcA gAva paDyA ) ame badhA sAthe ja jamyA hatA. ane sAthe sAthe ja moTA thayA hatA. mATImAM paNa ApaNe badhA sAthe sAthe ja ramyA hatA. samaya AvatAM ApaNe sAte jaNAe dIkSA dhAraNa karI hatI. (taeNaM ahaM devANuppiyA ! imeNaM kAraNeNaM itthInAmagoyakammaM nivattemi jaiNaM tumbhaM cotthaM uvasaMpajjittANaM viharaI taeNaM ahaM charTa upasaMpajjittANaM viharAmi sesaM taheva savvaM) te bhavamAM A kAraNathI strInAma gotra kamane baMdha karyo. tame badhA jyAre caturthabhakta karatA tyAre huM paNa tamArI sAthe caturthabhakta te karateja paNa game te bahAnA heThaLa pAraNAnA divase paNa chaThTha vagere tapasyA karato rahetA hatA. (A viSenuM badhuM varNana A adhyayanamAM pahelAM ja karavAmAM AvyuM che) (taeNaM tumbhe devANuppiyA ! kAlamAse kAlaM kiccA jayaMte vimANe uvavaNNA tatthaNaM tubbhe demNAI battIsAI sAgarovamAiM ThiI, taeNaM tubbhe tAo devaloyAo aNaMtaraM vayaM caittA iheva jaMbUddIve2 jAva sAiM2 rajjAiM uvasaMpajjittANaM viharai) he devAnupriye ! tame kALa mAsamAM mRtyunA vakhate kola karIne jyatA vimAnamAM devaparyAyathI janma pAmyA. tyAM tamArI badhAnI batrIsa (32) sAgaranI sthiti karatAM kaMIka ochI eTalI sthiti thaI. jyAre A sthiti pUrI thaI tyAre tarata ja tame tyAMthI AvIne A jaMbudvIpamAM utpanna thayA che ane potapotAnI rAjanuM zAsana calAvavA lAgyA che. (taeNaM ahaM devANuppiyA? tAo devaloyAo AukkhaeNaM jAvadAriyattAe paJcAyAyA) tyArabAda he devAnupriye ! huM paNa devala kamAMthI AyukSama havA badala AvIne ahIM putrI rUpamAM janma pAmI chuM. zrI jJAtAdharma kathAga sUtraH 02 204 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pUrvajanmanI vigata chae jItazatru pramukha rAjAone batAvatI malIkumArIe je kaMI kahyuM che te ahIM sUtrakAra gAthA dvArA spaSTa kare che(ftha tathe ) ItyAdi ene artha A pramANe thAya che ke, he rAjAe zuM tame leke pUrva bhavane bhUlI gayA che ke jyAre ame badhA jayanta nAmanA anuttara vimAnamAM deva thaIne rahyA hatA. te "ame eka bIjAne pratibaMdhita karIzuM." A pramANe pratijJAbaddha thaIne meLavavA te devabhavanA janmane tame yAda kare. "35 cha rAjAoke jAtismaraNahonAAdikA varNana 'taeNaM tesi jiyasattU pAmokkhANaM' ityAdi / TIkArtha-(tesi jiyasattU pAmokkhANaM chaNhaM rAyANaM mallIe videharAyavarakamAe aMtie eyamaDhe socA Nisamma, subheNaM pariNAmeNaM pasattheNaM ajjhavasANeNaM lesAhi visujjhamANIhiM tayAvaraNijjANaM0 kammANaM khovasameNaM IhAvoyamaggaNagavesaNa karemANArNa saNNijAissaraNe samuppanne ) jItazatru pramukha chae rAjAoe jyAre videharAjavara kanyA malI. kumArInA mukhathI A badhI pUrvabhavanI vigata sAMbhaLI ane manamAM tenA upara sArI peThe vicAra karyo tyAre zubha pariNAmathI, prazasta adhyavasAyathI vezyAenI vizuddhithI temaja tadAvaraNIya karmono kSaye pazamathI, IhA, apaha, zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 205 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgaNa ane gaveSaNa karavAthI temane saMsI-jAti smaraNa jJAna thayuM. artha vizeSane viSama banAvIne samAjanA tarapha vaLate je mativyApAra rUpa vicAra hoya che te "hA" che. ahIMyA IhA viSeno saMbaMdha A rIte samaja joIe ke malIkumArInA mukhethI pUrvabhavanI vigata sAMbhaLIne rAjAonA manamAM je A pramANenA vicAro utpanna thayA ke malIkumArIe je pUrvabhavanuM vRttAnta kahyuM che te zuM kharekhara temaja haze ! - devabhava meLavIne zuM ame badhA ekI sAthe jayaMta vimAnamAM rahyA chIe? IhA pachI je nizcaya rUpa baMdha thAya che tenuM nAma apoha che, tene saMbaMdha ahIM A pramANe samajavo joIe ke jayAre pUrvabhavanA vicAromAM addhi saMlagna thaI gaI tyAre tenA pariNAmamAM teonA manamAM A pramANene nizcaya thaye ke "ThIka che " malIkumArInA kahevA mujaba ame sAte anagAe maLIne niyama pUrvaka tapasyA karI che tenA prabhAvathI ame loko kALa mAsamAM kALa karIne jayaMta vimAnamAM devanI paryAyathI cekakasapaNe janma pAmyA hoIza. A rIte Ihita arthamAM je nizcayAtmaka vicAra utpanna hoya che te ja apoha che. IhA ane ahithI nizcita karAela padArtha mArgaNa temaja gaSaNathI dRDha thaI jAya che. mArga zabdane artha A pramANe che ke IhA ane apahathI nizcita thayelA arthamAM anvaya dharmanI paryAlacanA karavI. jemake atyAre sAtemAM paraspara mitrabhAva ane viSaya virAga (vizeSa rAga) jevAya che tyAre enAthI A vAta cokkasapaNe puSTa thAya che ke A lekee sahAvasthAnapUrvaka pUrvabhavamAM tapazcaraNa karyuM che ane tyArabAda teo jayaMta vimAnamAM utpanna thayA che. "gaveSaNa" zabdano artha che, IhA ane ahithI nizcita thayelA padArthamAM vyatireka dharmanI AcanA karavI. jemake A sAtemAM hamaNuM eka bIjA mATe sahabhAva temaja viSaya virAga hota nahi te pUrvabhavamAM temanuM sAthe rahIne tapa karavuM temaja jayaMta vimAnamAM janma pAmavuM paNa thAta nahi. A rIte anvaya ane vyatireka dharmanI AlecanAthI upara varNavavAmAM AvelA arthano nizcaya dRDha rUpe thaI jAya che. saMjJI jInA pUrvabhavanuM smara zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 206 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Na ja A jAtismaraNa jJAnI jIvana hoya che eTale ke jAtismaraNa jJAna saMgI jIvene ja thAya che, asaMsI jIvAne nahi. e vAtane spaSTa karavA mATe ja ahIM "saMjJI vizeSaNa ApavAmAM AvyuM che. A rIte IhA apaha vagerethI jItazatru pramukha chae rAjAone pUrvabhava saMbaMdhI badhuM jJAna thaI gayuM. e ja vAta (thama sanma mikSamA che ti) A sUtraza vaDe sUtrakAre spaSTa karI che. ( taeNaM mallI AhA jiyasattU pAmokkhe chappirAyANo samuppannajAisaraNe jANittA gabbhadharAiM dArAI vihADAvei ) tyArabAda mahalI arihaMte chae jItazatru pramukha rAjAone jAtismaraNajJAnathI yukta thayelA jANIne garbhagRhanA bAraNAo ughaDAvI dIdhA. (taeNaM te jiyasattU pAmokkhA jeNeva mallI arahA teNeva uvAgacchaMti ) bAraNuo ughaDatAMja jItazatru pramukha chae rAjAo malIkumArI pAse AvI gayA. (uvAgacchittA taeNaM mahabbalapAmokkhA sattaviya bAlavayaMsA egayo abhisamannAgayA yAvi hotthA) A rIte pUrvabhavanA mahAbaLa pramukha sAte bALamitra eka sthAne bhegA thayA. (taeNaM mallI arahA te jiyasattU pAmokkhe chappiyarAyAgo evaM vayAsI) tyArabAda mallIkumArI arihaMte jItazatru pramukha chae rAjAone A pramANe ghu evaM khalu devANuppiyA saMsArabhaya uvviggA jAva pavvayAmi), devAnupriye saMsAranA trAsathI kaMTALIne huM te have dIkSA grahaNa karuM chuM. tumbheNaM kiM kareha kiM ca vavasaha jAva kiM bhe hiyasAmatthe ) paNa have tame badhA zuM karaze? ze udyama karaze ? gharamAM rahezo, kAma sukha bhogavaze ke sayama grahaNa karaze ? batAvo tamArUM sAmarthya kevuM che ? ( taeNaM jiyasattU pAmokkhA malli arahaM evaM vayAsI ) zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 207 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sallI arihatanA A pramANe vicAra sAMbhaLIne te jItazatru pramukha chae rAjAoe mallI arihaMtane kahyuM ke ( jaiNaM tubbhe devANupie saMsAra jAna pavvayaha, amhe NaM devAppie ! ke to AlaMbaNe vA AhAre vA paDibaMdhe vA taha ceva NaM devANuppie ! tubhe amhe o tacce bhavaragahaNe bahusu kajjesu ya meDhI pamANaM jAva dhammadhurA hotthA ) he devAnupriya ! saMsAra bhayathI vyAkuLa thaIne jyAre tame pAte dIkSA sayama svIkAravA icchA che.. tyAre huM devAnupriye ! batAveA tamArA vagara amArA sahAyaka khIjo kANu haze? amArA Alakhana kANu haze ? amAre| AdhAra kANu haze ? khATAM kAma karatAM amane rokanAra kANu haze ? amArA jevA ne sanmArga tarapha vALanAra dharmanA upadezaka kANu haze ? jema AjathI pahelAMnA trIjA bhavamAM amArA mATe ghaNAM kAmeAmAM tame medhinI jema Alakhana rUpa thayA, AdhAra bhUta thayA pramANa bhUta thayA, samaviSama mAne khatAvanAra hAvA badala cakSubhUta thayA, dharmAMnI dhurArUpa thayA, dhanA mArgomAM pravRtti karAvanAra thayA ( tA ceva nuM tetrAnunvit ! hiMtinAva visada ) te pramANe A bhavamAM paNa tame ja amane dhamamAM pravRtti karAvanAra thAe. ( amhe viyaNaM devANu0 saMsArabhayaunciggA jAva bhIyA jammamaraNANaM devApiyANaM saddhi muMDA bhavitA jAva pavtrayAmo ) eTalA mATe he devAnupriye ! sa sAra bhayathI vyAkuLa temaja janma maraNanA bhayathI trasta thayelA ame paNa he devAnupriya tamArI sAthe ja muMDita thaine jina dIkSA svIkArIzuM. ( taraNaM mallI arahA te jiyasattU pAmokkhe evaM vyAsI- jaNNaM tubbhe saMsAra jAtra mae saddhiM pavvayaha, taM gacchahaNaM tubbhe devaraNupiyA ! saehiM 2 rajjehiM je je ThAve, ThAvittA purisasahassa vAhiNIo sIyAo durUha ) tyAra pachI mallI ariha Mte jItazatru pramukha rAjAone A pramANe kahyuM ke jo tame badhA saMsAra bhayathI vyAkuLa thaIne mArI sAthe jina dIkSA grahaNa zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 208 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavA icchatA ho te! he devAnupriyo ! pAta potAnA rAjyamAM tame jAo ane tyAM pahelAM rAjagAdIe peAtAtAnA moTA putrane esADA ane pachI puruSa sahasravAhinI pAlakhIomAM bese. ( tuDhA samALA mama aMtiya vAlamanaha ) ane mArI pAse Ave. (taeNaM te jiyasattU pAmokkhA mallissa arahao eyamahaM paDisuti) mallI arihaMtanI A vAtane badhA jItazatru pramukha rAjAe svIkArI lIdhI. taNaM mallI arahA te jiyasattU gahAya jeNeva kuMbhae teNeva upAgacchara, uvAgacchittA kuMbhagassa pAesa, pADe, taraNaM ku bhae te jiyasattU pAmokkhe viuof asaNa 4 pupphavatthagaMdha mallAlaMkAreNa sakkAreha ) tyArakhAda mallI arahu te jItazatru pramukha rAjAene peAtAnI sAthe lIdhA ane laIne tee jyAM kuMbhaka rAjA hatA tyAM gayA. tyAM jaIne kuMbhaka rAjAnA caraNAmAM vaMdana karAvyAM. kuMbhaka rAjAe paNa jItazatru pramukha rAjAonA vipula azana vagere cAra AhArAthI temaja puSpa, vastra, gaMdha, mAhya vagerethI satkAra karyAM. (nAva kivisapter ) tyArabAda tene vidyAya karyA. ', ( taraNaM te jiyasattU pAmokkhA kuMbhae NaM raNNA visajjittA samANA jeNeva sAIM sAI rajjAI jeNeva nagarAI teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA sagAI rajjAI uvasaMpajjittA viharati, taraNaM mallI arahA saMvaccharAvasANe NikkhamissAmi ci ma pahAreha ) kuMbhaka rAjAne tyAMthI vidAya thaIne jItazatru pramukha rAjAe jyAM pAtapeAtAnuM rAjya ane temAM paNa jyAM pAtapAtAnA mahelA hatA tyAM gayA tyAM jaIne teo badhA pAtapeAtAnA rAjakAjamAM parAvAI gayA. eka varSa pachI dIkSA dhAraNa karIza, mallI prabhue A jAtanA cekasa vicAra karI lIdhA hatA. // sUtra zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 . 36 " // 200 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mallIbhagavAnane dIkSAlasarakA nirUpaNa "te #aa te samagi " yAda I TIkArtha (sef #Asei te tamauT') te kALe ane te vakhate (sava To jam) IndranuM Asana DolI uThayuM. (taeNaM sakke deviMde devarAyA AsaNaM cAliyaM pAsai, pAsittA ohiM pauM jai, pauMjittA malli arahaM ohiNA Abhoei) badhA devomAM parama aizvaryavAna devarAja Indra jyAre pitAnuM Asana DolatuM joyuM tyAre teoe avadhijJAnanA saMbaMdhathI malalI arahaMtane joyA. ahIM avadhijJAnane joDavAne artha A pramANe che ke jyAre Indra pitAnA Asanane Dagamaga thatuM joyuM tyAre zA kAraNathI mAruM Asana DolatuM thayuM che?" A vize pitAne upayoga (dhyAna) ne lagAvyo. A rIte avadhijJAnane upayogamAM lagAvavuM ja avadhijJAnane joDavuM tema kahevAya che. ( AmoittA, imeyArUve ajjhasthie jAva samupajjitthA evaM khalu jaMbU ddIve dIve bhArahe vAse mihilAe kuMbhagassa raNNo bhavarNasi mallI arahA nikkhamissAmitti maNaM pahArei ) malI arihaMta have niSkramaNanA mATe taiyAra thaI rahyAM che. Ama jANIne tenA manamAM A jAtane mane gata saMkalpa uddabhavyA ke A jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM bhAratavarSa kSetramAM, mithilA nAmanI nagarImAM, kuMbhakarAjAnA bhavanamAM malInAmanA arihaMta prabhu "huM dIkSA dhAraNa karIza ?" A pramANe vicAra karI rahyAM che. (taM jIyameyaM tIya paccupannamaNA gayANaM sakkANaM 3 arahatANaM bhagavaMtANaM nikkhamamANAnAM imeyAsvaM atthasaMpayANaM dalittae) eTalA mATe kALavrayavatI devendronA paraMparAthI cAlate Avele A pramANene AcAra che ke teo dIkSA levA mATe taiyAra thayelA tIrthaMkara prabhunA mAtA-pitAne artha saMpatti arpaNa kare te pramANe Indra artha saMpatti ape che ( nahIM) tenuM pramANa A pramANe che. "traNa karoDa, IkrayAzI kareDa ane ezI lAkha svarNamudrAo, vArSika dAnamAM, tIrthakarenA niSkramaNanA vakhate ATaluM dravya indra temane ghera pahoMcADe che, zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 210 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( evaM saMpeheDa, saMpehittA vesamaNaM devaM sadAvei, sadAvittA evaM bayAsI ) te zakra devendre A pramANe vicAra karyAM ane tyArakhAda teNe vaizramaNudeva kuberane khelAvyA, khelAvIne tene kahyuM-- ( evaM khalu devANupiyA ! jUbaMdIve dIve bhArahe vAse jAva asIti ca saya sahassAI dalaittae ) hai devAnupriya ! A jamUdrIpa nAmanA dvIpamAM bhAratavaSa kSetramAM mithilA nAmanI nagarI che. tyAMnA rAjA kuMbhakanA mahelamAM malTI nAmanA tItha kara prabhu che. teo dIkSA levAne vicAra karI rahyAM che. eTalA mATe indrone A jAtanA paraMparAthI cAlatA AvatA niyama che ke tee temanA niSkramaNa maheAsavanA vakhate traNase karoDa, ikacAzI karoDa ane eMzI lAkha seAnA maheArA vArSika dAnanA rUpamAM temane tyAM ghera pahoMcADe ( taM gacchahaNaM devANuppiyA' jaMbU dIve dIve bhArahe vAse mihilAe kuMbhaga bhavasi imeyArUve atyasaMpadANaM sAharAhi ) eTalA mATe hai devAnupriya ! tame jAo ane jabudvIpa nAmanA dvIpamAM sthita bhAratavaSa kSetramAM vidyamAna mithilA nagarInA kuMbhaka rAjAnA bhavana upara kahyA mujaba artha sapatti eTale ke dravya temane tyAM pahoMcADo. ( sAttiA zikhAmeya mama camALattiya' vacattvajJA i ) paheAMcADIne tame amane sUcita karI. ( taraNaM se vesamaNe deve sakke NaM deviMdeNaM devarAeNaM evaM vRtte haDDe karayala jAva paDisuNe ) zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 211 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakra devendra devarAja vaDe A pramANe AjJApita thayelA vaizravaNu deva-kubera Sita temaja sa MtuSTa thaIne potAnA ane hAtheAnI aMjalI khanAvIne tene mastake mUkIne namaskAra karyo ane devendranI AjJA svIkArI lIdhI. " Ama ja karIza " A pramANe kahIne temanI teNe AjJA svIkArI ( paDiNittA jaMbhae deve sahAvei, sadAvittA evaM bayAsI gacchaha NaM tunbhe devApiyA ! jaMbUddIvaM dIvaM bhArahaM vAsaM mihilaM rAyahANi kuMbhagassa bhavaNaMsi tibheva ya koDisayA aTThAsIyaM ca koDIo Ase yaM ca sayasahassAI ayameyArUva' atyasaMpayANa' sAharei ) AjJA svIkArIne teNe graMbhaka devAne khelAvyA ane khelAvIne tene A pramANe kahyuM ke-he devAnupriyA ! tame jamUdrIpa nAmanA dvIpamAM sthita bhAratavaSa kSetramAM vamAna mithilA nAmanI rAjadhAnImAM jAe ane jaine tyAMnA kuMbhaka rAjAnA mahelamAM traNaseA karoDa, ikacAzI karADa, ezI lAkha sAnA mahArA pahAMcADA. ( manacamALattiya ~dgid ) paheAMcADayA Ada mArI AjJA pramANe sapUrNa paNe kAma pUruM thai gayu che tenI mane khabara Ape. ( taraNaM jaMbhagA devA vesamaNeNa evaM vRttA samANA haTTa tuTThA jAna paDisuNe ti, paDiNittA uttarapuratthimaM disIbhAga avakkamaMti avakkamittA jAva uttaraubviyA ruvAI viu ti ) tyArabAda vaizravaNu dvArA AjJApita thayelA jhalaka deveAe harSita temaja saMtuSTa thaIne tenI AjJAne mAnI lIdhI eTale ke tenI AjJA svIkArI, svIkAryo khAda teo IzAna kANu tarapha gayA. tyAM jaine teoe uttara vaikriya rUpAnI vikuNA karI, (viuccittA tAe ukkiTThAe jAva vIivayamANA jeNeva jaMbUdIve dIve bhArahe vAse jeNeva mihilA rAyahANI, jeNeva kuMbhagassa raNNo bhavaNe teNeva uvAgacchaMti) vidhruNA karyAM pachI teo devagati saMkha`dhI utkRSTa gatithI cAlatAM jyAM jabUdbIpa nAme dvIpa, bhAratavaSa nAme kSetra ane temAM paNa jyAM mithilA nAmanI rAjadhAnImAM kubhaka rAjAne mahela hatA tyAM gayA. ( uvAgacchittA kuMbhagassa raNNo bhavaNaMsi tinni koDisayA jAva sAharaM ti) tyAM jaIne teoe kuMbhaka rAjAnA mahelamAM traNasA IkacAzIkaroDa ane ezI lAkha seAnAmahArA bhaMDAra-khajAnAmAM mUkI dIdhI. zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 212 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( sAharitA jeNeva vesamaNe deve teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchitA karayala jAva pacapiNati ) mUkayA pachI teo jyAM vaizramaNa devA hatA tyAM gayA, tyAM jaine teoe hAtha joDIne " tamArI AjJA mujaba ameAe kuMbhaka rAjAnA bhavanamAM asaMpatti pahAMcADI dIdhI che. " A pramANenI sUcanA karI. ( taeNa mallI arahA ! kallA kalli jAva mAgahao pAyarAsotti bahUNaM saNAhANA ya aNAhANa ya paMthiyANaya pariyANa ya karoDiyANa ya kappaDiyANaya egamegaM hiraNNakorDi aTTha ya aNUgAI sayasahassAiM imeyArUvaM atthasaMpadANaM dalayai) tyAramAda mallI arahata prabhue kahyAkalpa dararoja savAranA vakhatathI mAMDIne apeArasudhI ghaNA sanAtheAne, anAtheAne, pAMthAne ane pathikane, khapparadhArIone, kanthAdhArIone eka varSa sudhI eka karoDa eMzI lAkha seAnA mahArA ApI. dararAja nitya raste cAlatA rahenArA ahIM 'pAMcika' zabdathI temaja kAIka divasa raste cAlanArAe 'pathika' zabdathI samajavAM joie. ( taeNa se kuMbhae mihilAe rAyahANIe tattha 2 tarhi 2 dese 2 bahuo mahANasasAlAo karei, tatthaNaM bahave maNuyA, dinnabhaibhattaveyaNA bipulaM asaNa pANa khAimaM sAimaM unakkhaDeMti, ubakkhaDittA je jahA Agacchai ) tyArakha da kuM bhaka rAjAe mithilA nagarImAM khadhe avAntarapura vageremAM te pradezAmAM zrRMgATaka vagere rastAomAM ghaNAM rasAI ghara sthApita karAvaDAvyAM, teemAM ghaNA raseIyAe azana, pAna vagere rUpamAM puSkaLa pramANamAM cAre jAtanA AhAra taiyAra karatA hatA. enA khadala teene tathA temanI sAthenA bIjA mANasAne tyAMthI bheAjana maLatuM hatuM ane raseAI taiyAra karanAra mANasAne pagAra paNa maLatA hatA. te puSkaLa pramANamAM azana, pAna, khAdya ane svAghanA rUpamAM cAra jAtanA zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 213 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AhAra taiyAra karIne tyAM game tevA mANaso AvatA (taM jJA) jemake (paMthiyA vA pahiyA vA karoDiyA vA kappaDiyA vA pAsaMDatthA vA gihatthA vA) pathika jana, khapadhArI bhikSuka, kaMthAdhArI bhikSuka, pAkhaMDI dharmane AcaranArA ane gRhasthIo game te jAta paMthanA loke tyAM AvatA. (tesiya tahA Asattharasa, suhAsaNavaragayassa taM vipulaM asaNaM 4 paribhAe mANA pariveseNA viharaMti ) teo badhAne temaja te dezamAM rahenArA bIjA ghaNA mANasene, AzvasthAne, vizvasta ane sukhAsanavara gatone te puSkaLa pramANamAM banAvavAmAM Avele AhAra vahecavAmAM AvatuM hatuM temaja teone tyAMja jamADavAmAM paNa AvatA hatA. (taeNa mihilAe siMghADaga jAva bahu jaNo aNNamaNNassa evamAikkhai,evaM bhAsada evaM pannavei, evaM parUvei, evaM khalu devANu ? kuMbhagassa raNo bhavaNaMsi sabakAmaguNiyaM kimicchiyaM vipulaM asaNaM4 bahUNaM samaNANaM ya jAva parivesijjei) enA lIdhe mithilA nagarInA zRMgATaka vagere sthAnamAM nAgarikanA TeLe ToLAM ekaThAM thaIne Azcarya pAmatAM vistArapUrvaka eka-bIjAne A pramANe kahevA lAgyAM, samajAvavA lAgyAM temaja dRSTAnta ApIne A pramANe varNana karavA lAgyAM ke he devAnupriye ! kuMbhaka rAjAnA mahelamAM sendriya sukhajanaka azana, pAna, khAdya ane svAdyarUpa cAra jAtane AhAra ghaNA zramaNa, brAhmaNe, samAgata, sanAtha, anAtha ane pathike vagerene mATe IcchA mujaba ApavAmAM Ave che. varavariyA dhosijjai, kimicchiya dijae bahuvihIya, sura asura deva, dANavanaridaM mahiyANa nikkhamaNe) sura, asura, deva, dAnava ane narendrovaDe pUjaya tIrthakaronA niSkramaNanA samaye "mAMge, mAMge " A jAtanI ghoSaNA karavAmAM AvI che ane ghaNuM zrI jJAtAdharma kathAga sUtraH 02 214 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAtanuM "kimicchaka" (tamArI zuM IcchA che?) dAna paNa ApavAmAM Ave che. (taeNaM mallI arahA saMvaccha reNa tinni koDisayA aTThAsIti ca hoMti koDIo asitiM ca sayasahassAI imeyArUvaM atthasaMpayANaM dalaittA nikkhamo mittimaNaM pahArei) have mallI arahaMte "eka varSamAM traNaso karoDa, traNa abaja, aThayAzI kareDa eMzI lAkha senA mahA tIrtha kara niSkramaNa (dIkSAnA samaye) mAM ApavAmAM Ave che te huM ATalI artha saMpatti ApIne ja dIkSA grahaNa karIza" A pramANe manamAM cokkasapaNe vicAra karyo. e sUtra " 37" mallIbhagavAn ke dIkSotsavakA varNana ( tef oi te samavoi ) rUAdriA TIkArtha-(te vALe te samai) te kALe ane te samaye (DhotiyA devA jemasTora # rivruvinAnapara) laukAMtika de ke jeo bAlaka nAmanA kalpamAMthita riSTa pAthaDAmAM rahelA. (saehiM, 2 vimANehiM 2 pAsAyava DisarahiM patteyaM 2 cauhiM samANiya sAhassIhi tihiM parisAhiM sattahiM aNie hi sattahiM aNiyAhibaI hiM Ayarakkhadeva sAhassIhi annehiM bahUhiM logaMtaehi deve hi sahiM saM parivuDA) pitapitAnA vimAnamAMnA uttama prAsAdomAM judAjudA cAra hajAra sAmAnika devonI sAthe, traNa traNa pariSadAonI sAthe, sAta sAta anIkonI sAthe, sAta sAta anIkAdhipatIonI sAthe, seLa seLa AtmarakSaka devenI sAthe temaja bIjA paNa laukAMtika devenI sAthe rahe che (mahayA hayanadRgIya vAiya jAva raveNaM divvAI bhogabhogAI bhujamANA viharati) ane jeo nRtya, gIta temaja vAjAonI aprahita vanipUrvaka divya bhegene upabhoga karatA rahe che. (taM ) A lekAMtika denA ATha bheda hoya che te A pramANe che-1 sArasvata, 2 Aditya, 3 vahiM, 4 varUNa, zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 215 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 gata teya, 6 tuSita, 7 avyAbAdha, 8 Aneya. e ATha lokAMtika deva kRSNarAjya.... judA judA ATha vimAnamAM rahe che. temaja je ripTa che teo riSTa nAmaka vimAna prataramAM rahe che. (tapr') te A pramANe (tehi joyaMti cA levA jovaM 2 nAnA vati) A badhA laukAMtika devomAMthI darekanA Asane DelavA mAMDayAM. (taheva jAva arahaMtANaM devANaM nikkhamamANANaM saMghohaNaM karettae ti taM gacchAmoNaM amhe vi mallissa arahao saMvohaNaM karemi tti kaTu evaM saMpehaMti) eTalA mATe A badhA devoe potapotAnA avadhijJAna vaDe vicAra karyo ke amArA Asano zA mATe DolavA mAMDayA che? te jema InDe pitAnA Asanane DAlavAnuM kAraNa jANyuM hatuM te pramANe A badhAe e paNa jANI lIdhuM A pramANe kAraNanI khAtrI karIne temanA manamAM A jAtane vicAra udubhaLyuM ke mallI arhana gherathI nIkaLI javAnI dIkSA svIkAravAnI IcchA karI rahyAM che, te A samaye amArA jevA badhA lekAMtika devonI evI maryAdA ( praNAlikA) hoya che ke tIrthakaronA manamAM jyAre vairAgyanI bhAvanA uddabhave ke tarata ja temane saMbodhana karavuM-eTale ke temane A pramANe vinaMtI karavI ke he bhagavana ! dIkSA grahaNa karavAne A ucita avasara (samaya) che. eTale ame paNa tyAM jaIe ane teone saMbodhana karIe. Ama vicAra karIne (uttara puratthimaM disIbhAyaM avakkamaMti. avakkamittA, veunbiya samugyAeNaM samohaNaMti, samohaNittA, saMkhijjAI joyaNAI evaM jahA jaMbhagA jAva jeNeva mihilA jeNeva kuMbhagassa raNNo bhavaNe, jeNeva mallI arahA teNeva ubAgacchatti ) - teo badhA laukAMtika de IzAna keNamAM gayA, tyAM jaIne temaNe vaikIya samudUghAtathI uttara vaikiyanI vikurvaNa karI, vikurvaNA bAda temaNe pitAnA Atmapradezane ratnamaya daMDakAra rUpamAM bahAra kADhayA. tyArapachI jhalaka devenI jema teo badhA devaloka saMbaMdhI utkRSTagatithI jyAM mithilA rAjadhAnI hatI temAM paNa jyAM kuMbhaka rAjAne mahela ane bhalI ahata virAjamAna hatA tyAM pahoMcyA. zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( uvAgacchittA aMtalikhapaDivannA sakhikhiNiyAiM jAva vatthAI pavaraparihiyA karayala0tAhiM iTAhiM jAva vahiM evaM vayAsI bujjhAhiM bhayavaM ! loganAhA pavattehiM dhammatitthaM jIvANaM hiya suya nisseyasakara' bhavissai) tyAM pahoMcIne teo nIce utaryA nahi paNa AkAzamAM ja addhara UbhA rahIne bolyA-dee te vakhate suMdara vastro paherelAM hatAM. temanAM vastro nAnI nAnI ghUgharIothI zobhatAM hatAM. AkAzamAM addhara rahIne ja teoe potAnA baMne hAthanI aMjalI banAvI ane tene mastake mUkIne tyAMthI ja mallI ahaM tane namaskAra karyo. tyArapachI khuba ja mIThAM ane manahara vacana dvArA teo temane vinaMtI karatAM kahevA lAgyA- he bhagavana! he lokanAtha ! tame bhavyajIne jJAna Ape. caturvidha saMgha rUpa dharma-tIrthanI tame pravRtti kare. enAthI jIvene naraka nigendra vagerenA duHkhethI mukta karAvIne hitakArI dharma tIrtha tarapha temane unmukha kare. te dharmatIrtha te konA mATe svarga vagerene amaMda (atIva) AnaMda ApanAra hovAthI sukhakara thaze. temaja mukti meLavavAnuM kAraNa havA badala te dharmatIrtha te bhavya jenA mATe niHzreyaskara thaze. (vika doccaMpi evaM vayaMti, vayittA malli arahaM vaMdaMti, namasati, vaMdittA namaMsittA jAmeva disi pAunbhUyA tAmeva disi paDigayA ) A rIte kahIne te lekAMtika devoe bIjI ane trIjI vakhata paNa A pramANe ja vinaMtI karI vinaMtI karIne mallI arha tane te devoe vaMdana ane namaskAra karyA. vaMdanA ane namaskAra karIne teo je dizA taraphathI pragaTa thayA hatA te dizA tarapha ja jatA rahyA. (taeNa mallI arahA tehiM logaMtiehi deverhi saMvohie samANe jeNeva ammApiyaro teNava uvAgacchaMti-uvAgacchittA karayala0 icchAmi gaM ammayAo tumbhehiM abbhaNuNNAe samANe muMDe bhavittA jAva paJcaittae, ahA muhaM devANu0 mA paDibaMdha karehi ) A pramANe lokAMtika de vaDe saMbodhita thatAM mali arahaMta jyAM pitAnA mAtApitA hatAM tyAM AvyAM. tyAM AvIne teoe sau pahelAM potAnA zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 217. Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtApitAnA caraNAmAM namaskAra karyAM. tyArabAda teo kahevA lAgyAM ke huM mAtApitA ! huM tamArI AjJA meLavIne mu'Dita thaIne dIkSA grahaNa karavA cAhuM chuM. " mallI arhutanA mAMthI A pramANe vAta sAMbhaLIne temanA mAtA pitAoe temane kahyuM " yathAsukha' devAnupriya ! '" eTale ke he devAnupriye ! tamane jema sukha prApta thAya tema kareA ane mAThu kare nahi. ( taraNaM kuMbhae koDuMbiya purise sadAvei, sahAvittA evaM vayAsI khippAmeva aTTasahassaM sovaNiyANaM jAva bhomejjANaMti, aNNaM ca mahatthaM jAva titthayarAbhiseyaM udvaveha jAva ubaTuveMti ) tyArapachI kuMbhaka rAjAe potAnA kauTuMbika purUSone khelAvyA ane elAvIne temane A pramANe kahyuM ke he devAnupriyA ! tame leke satvare eka hajAra ATha (1008) seAnAnA kaLaze, cAMdInA kaLaze, maNimaya kaLaze, seAnA ane cAMdIthI banAvelA kaLazeA, senA ane maNiethI banAvavAmAM AvelA kaLaze, seAnA cAMdI ane maNiethI banAvelA kaLaze, mATInA kaLaze temaja bIjA paNa mahAtha-mahAprayeAjana sAdhakabhUta-tIrthaMkara niSkramaNAbhiSekanA sAdhanA lAve. rAjAnI A pramANe AjJA meLavIne teoe AjJA mujabaja badhA sAdhanA laI AvyA. ( teNaM kAleM teM samaeNaM camare asuriMde jAva accUyapajjavasANA AgayA, ae arc 3 abhiyogie deve sahAve, sadAvittA evaM vayAsI ) te kALe ane te samaye caramendrathI mAMDIne acyutendra sudhInA ceAsaThe Indro AvI pahoMcyA. --- tyArabAda zakra devendra ane devarAje-saudharmendre Abhiyaugika davAne khelAvyA ane melAvIne temane A pramANe kahyuM ke(khippaamev asahassa sovaNiyANaM jAtra aNNaM ca taM viulaM ubaTuveha jAva ubaveti) tame leAkA satvare eka hajAra ATha (1008 ) seAnA vagerethI banAvavAmAM AvelA phaLaze. temaja khIjA paNa tIrthaMkaronA abhiSeka mATenAM sAdhanA puSkaLa zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 218 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANamAM lAve. teo badhAe tema ja karyuM. ( te vikalasA te caiva kalase aNupavidvA, taraNaM se sakke deviMde devarAyA kuMbharAyA ya malli arahaM sIhAsaNaM puratyAbhimuhaM niveseha ) A rIte ku MbhakarAjA vaDe sUkAelA kaLazeAnI sAthe ja te divya kaLatha paNa eka ja sthAne geAThavI dIdhA. enAthI kuMbhaka rAjAnA kaLazAnI zaiAbhA khUba ja vadhI gai. tyAra pachI zaka devendra devarAja ane kuMbhaka rAjAe malI ahatane siMhAsana upara pUrva dizA taraph mAM rAkhIne besADI dIdhAM. ( a sahasseNaM sovaNNiyANaM jAva abhisiMcara, taraNaM mallissa bhagavao abhise vaTTamANe appegaiyA, devA mihilaM ca sanbhitarabAhiriyaM jAba sancao samatA paridhAvati ) besADIne teoe eka hajAra ATha senA vagerenA dareke dareka kaLazathI temanA abhiSeka karyAM. A pramANe jyAre AkhAjI mallI ahatanA abhiSeka thai rahyo hateA tyAre mithilA nagarInI bahAra ane aMdara cAmera harSAtirekathI keTalAka devatAe Amatema kUdI rahyA hatA. ( taraNaM kuMbhae rAyA doccapi uttarAtrakamaNaM jAva savvAlaMkAra vibhUsiyaM kare, karitA ko biyapura se sadAvei, sadAvittA evaM vayAsI ) jyAre abhiSekanI vidhi pUrI thaI tyAre kuMbhaka rAjAe bIjI vakhata mallI a-tane pUrvanI tarapha mAM rAkhIne besADayA ane temane badhAM ghare. NAMothI zaNagAryA. tyArapachI kauTuMbika purUSane khelAvIne teone hukama karyAM ke ( khippAmeva manoramaM sIyaM ubaTTaveha, te ubaTUveMti, taraNaM sakke 3 Abhiyo (gie0 khippAmeva aNega khaMbha0 jAva manoramaM sIyaM uagveha jAva sAvi sIyA taM caiva sIyaM aNupaviDA ) tame leAkeA sekaDo thAMbhalAovALI eka pAlakhI satvare lAve. kauTuMbika purUSA paNu jaldIthI rAjAnI AjJA mujaba pAlakhI laI AvyA. tyArabAda zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 219 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaka devendra devarAje paNa Abhigika devene lAvyA ane temane seMkaDe thAMbhalAovALI pAlakhI lAvavAne hukama karyo. te leke paNa satvare pAlakhI laI AvyA. devarAjanI te pAlakhI pitAnI divya prabhAthI kuMbhaka rAjAnI pAlakhI sAthe bhaLI gaI. e sUtra "38" ! " tALa mI varadA" rUsyAdri TIkAtha-(vA) tyArabAda (HNI karAvIhANA samudra) malI ahaMta siMhAsana uparathI ubhA thayAM. ( anbhuTTittA jeNeva maNoramA sIyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA maNoramaM sIyaM aNupayAhiNI karemANA maNoramaM sIyaM durUhittA sohAsaNavaragae puratyAmi muhe sannisannei) ane ubhA thaIne jyAM marama pAlakhI hatI tyAM pahoMcyAM. tyAM pahoMcIne teo te mane rama pAlakhIne AtmazreyanI IcchAthI pitAnI jamaNa bAjue rAkhIne te manarama pAlakhI upara caDhIne teo pUrva dizA tarapha meM karIne tenA upara mUkelA siMhAsana upara besI gayAM. (taeNaM kuMbhae aTThArasaseNippaseNIo sadAvei, sadAvittA evaM vayAsI) tyAra pachI kuMbhaka rAjAe aDhAra zreNuM prazreNIjanone pAlakhI ucakanArA aDhAra prakAranA avAMtara jAtinA purUSone bolAvyA ane bolAvIne teone Adeza Ape ke - ( tubbhe NaM devANuppiyA ! NhAyA jAva savvAlaMkAravibhUsiyA mallissa sIyaM parivahaha jAva parihaMti) he devAnupriye ! tame snAna kare ane tyArabAda badhA alaMkArothI alaMkRta thaIne malI ahaMtanI pAlakhIne uMcake. rAjAnI AjJA pramANe ja lokee tarata snAna karIne pAlakhIne potapotAnA khabhA upara ucakI lIdhI. zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 220 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ __(taeNaM sakke deviMde devarAyA maNoramAe dakkhiNillaM uvarillaM vAhaM geNhai, IsANe uttarillaM bAhaM geNhai camare dAhiNillaM heDillaM balI. uttarilla haDilla avasesAdevA jahArihaM manoramaM sIyaM parivahati) tyAra bAda zaka devendra devarAje te manarama pAlakhInA dakSiNa bAjInA daMDAne jhAlyA, IzAnendra uttara dizA taraphanA uparanA daMDAne jhA, amarendra dakSiNa dizA taraphanA nIcenA daMDAne jhA, balInke uttara dizA taraphanA daMDAne jhA. bAkInA badhA bhavanapati, vyaMtara, tiSka ane vaimAnika Indroe pitApitAnI cemyatA mujaba pAlakhInuM parivahana karyuM. (pubdhi ukkhittA mANussehitohaharoma kUvehiM pacA vahaMti sIyaM asuriMdamuriMdanAgidA) pulakita ane harSaghelA thayelA mANasoe sauthI pahelAM pAlakhIne pitAnA khabhA upara ucakI, tyArapachI asundroe, surendroe ane nAgendroe ucakI. ___ (calacavala kuMDaladharA, sacchadaviuvviyAbharaNadhArI, devidaM dANaviMdA vahaMti sIyaM jiNidassa) te vakhate devendra vagerenA kuMDaLe Ama tema khUba hAlI rahyA hatA. dhAraNa karelA AbharaNene devoe pitAnI IcchA mujaba vikriya zakti vaDe utpanna karelAM hatAM. A pramANe devendro ane dAnavendroe jinendranI pAlakhI pitApitAnA khabhe ucakI hatI. / (taeNaM mallissa arahAo manoramaM sIyaM durUDhassa samANassa tappaDhamayAe ime aTTha aTThamaMgalagA purao ahANupubIe saMpaTTiyA ) tyArabAda manarama pAlakhI upara beThelA mallI ahaMtanI sAme sau prathama anukrame ATha ATha maMgaLa dravya mUkavAmAM AvyAM-te dravyanA nAme A pramANe che. zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 221 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) sevAlviya,vastika, (ra) sirivacchA-zrIvatsa, (3) diyAvAnaMdikAva7 (4) vRddhamANaga-vardhamAna, (5) bhadAsaNabhadrAsana, (6) kalasakaLaza, (7) maccha-masyayugma, (8) ane dampaNa-darpaNa (arIso). (ga nimo =hA kamA4i) malI ahaMtanA nirgamanuM varNana jamAlinA nigara manI jema ja jANavuM joIe. (taeNaM mallissa arahao nikkhamamANassa appe0 devA mihilaM sambhitara. bAhiriyaM AsiyasamajjivalitaM jahA uvavAIe jAva paridhAvati) jyAre malI ahatanI niSkamaNavidhi cAlatI hatI tyAre keTalAka dee pitAnI vaikriya zakti vaDe mithilA rAjadhAnInI aMdara ane bahAra badhe jaLa siMcana karyuM hatuM. kacare vagere vALIne tene svaccha banAvI ane cunA vagerethI dhaLI nAkhyuM hatuM. yAvat harSaghelA thaIne teo khUba IcchA mujaba uchaLyA ane kUdyA hatA. aupapAtika sUtramAM niSkramaNanuM varNana karavAmAM AvyuM che, ahIM paNa te mujaba ja samajI levuM joIe. (taeNaM mallI arahA jeNeva sahassaMbavaNe ujANe jeNeva asogavarapAyave teNeva Agacchai, uvAgacchittA sIyAo paccorUhai, pacoruhitA AbharaNAlaMkAra muMcai, taM pabhAvaI paDicchaI ) - mallI arhata jyAM sahusAmravana nAme udyAna ane temAM paNa jyAM azoka nAme vRkSa hatuM tyAM pahoMcyAM, tyAM pahoMcIne teo pAlakhImAMthI nIce utaryA, nIce utarIne temaNe potAnAM AbharaNa ane ghareNuo utAryA. mallI ahaMtanA AbharaNa ane ghareNuone temanA mAtA prabhAvatIe potAnA vastranA cheDAmAM laI lIdhAM. (agri maNI ghara sava upamudiye Dhorca ) tyAra pachI mallI ahaM te pitAnA vALanuM paMcamuSTi uMcana karyuM. zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 222 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (taeNaM sakke deviMde devarAyA mallissa kese paDicchai paDicchittA khIrodagasamudde pakkhicai) te mallI prabhanA kuMcita vALane zaka devendra devarAje potAnA vastramAM laI lIdhA ane laIne kSIra sAgaramAM teone nAkhI dIdhA. (taeNaM mallI arahA " NamotthuNaM tti kaTu sAmAiya cArittaM paDivisajjai) mallI ahaM te "siddhone mArA namaskAra" A pAThanuM vAMcana karatAM sAmAyika cAritra dhAraNa karyuM (jaM samayaM ca NaM mallI arahA carittaM paDivajjai, taM samayaM ca NaM devANaM mANussANa ya Nigghose turiya niNAya gIyavAiyanigdhose ya sakkassa vayaNa saMdesaNaM Nilukke yAvihotthA) jyAre mallI ahaM te cAritrane svIkAra karyo tyAre deve ane mANasonA thayelA harSa niSane temaja vAjAMo ane gItonA devanine kendra pitAnA hukamathI baMdha karAvI dIdhA. (jaM samayaM ca NaM mallI arahA carittaM vaDivajjai taM samayaM ca NaM mallissa arahao mANusadhammAo uttarie maNapajjavanANe samupanne) sAmAyika cAritrane svIkAratAnI sAthe ja mallI ane cothuM mana paryAvajJAna utpanna thaI gayuM. gRhastha avasthAmAM malI ahaMtane matijJAna, zrutajJAna ane avadhijJAna A traNe jJAna janmajAta hatAM. paNa jayAre teoe cAritra grahaNa karyuM tyAre temane mana 5ryavajJAna thaI gayuM. (mallI NaM arahA jese hemaMtANaM docce mAse cautthe pakkhe posasuddhe tassa NaM posasuddhassa ekArasI pakkhe NaM puvvaNhakAlasamayaMsi aTTameNaM bhatteNaM apANaeNaM assiNI hiM nakvatteNaM jogamuvAgaeNaM tihiM itthIsaehiM bAhiriyAe parisAe saddhi muMDe bhavittA pavvaie) malI arahaMte jyAre sarva virati rUpa cAritra svIkAryuM, tyAre hemaMta kALane bIje mahIne hate. cothuM pakhavADiyuM hatuM. te mahinAnuM nAma pioSa zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 223 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatuM. piSa mahinAne zukala pakSa hatuM, agiyArasane divasa hato, pUrvAha kALane vakhata hatA, apAnaka aSTama bhakta temaNe dhAraNa kareluM hatuM. azvinI nakSatrane candranI sAthe zubhaga thaI rahyo hate. temanI AtyaMtara pariSadAnI traNase AyikAo hatI ane bAhya pariSadAnA traNa purUSa hatA. teo badhAnI sAthe temaNe dIkSA dhAraNa karI hatI. bIjA tIrthakarenI AtyaMtara pariSadAmAM strIo na hatI. emanI AtyaMtara pariSadAmAM strIo viSe varNana karela che. bIjA tIrthakaronI pariSadAmAM mAtra puruSa ja rahyA che. ( malli arahaM ime aTTarAyakumArA aNupacaiMsu taM jahA gaMdeya gaMdimitte sumittabalamittabhANumitteya / amaravai, amaraseNe mahaseNe ceca aTThamae ) je vakhate malalI ahaM te dIkSA dhAraNa karI hatI te samaye temanI sAthe ja dIkSita thayelA ATha rAjakumAranA nAme A pramANe che-(1) nandakumAra, (2) naMdi mitrakumAra, (3) sumitrakumAra, (4) bAlamitra kumAra, (5) bhAnumitra kumAra, (6) amarapati kumAra, (7) amarasena kumAra, (8) mahAsena kumAra. (taeNaM se bhavaNavai 4 mallissa arahao nikkhamaNamahimaM kareMti, karitA jeNeva naMdIsaravare0 advAhiyaM kareMti karitA jAva paDigayA) bhavanapati vagere cAra jAtanA dee mallI arvatanA niSkramaNa mahetsavane khUba ja mahimA gAye ane tyArapachI teo AThamA naMdIzvara dvIpamAM gayA. tyAM pahoMcIne temaNe aSTAddhika mahotsava ujavyo. A mahotsava ATha divasa sudhI satata ujavAya che. aSTAkSika mahotsava jayAre pUre thaye tyAre teo je dizA taraphathI pragaTa thayA hatA te dizA taraphe jatA rahyA. (taeNaM mallI arahA jaM ceva divasaM pavvAie, tasseva divasassa varaNDakAla samayaMsi asogavarapAyavassa ahe puDhavisilApaTTayaMsi suhAsaNavaragayassa suheNaM pariNA zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 224 Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meNaM pasatthehiM ajjhavasANehiM pasatyAhiM lesAhiM visujjhamANI hiM tayAvaraNakammarayavikaraNakaraM apucakaraNaM aNupavidvassa aNaMte jAva kevalavaranANadaMsaNe samuppanne) je divase mallI ane dIkSA dhAraNa karI te ja divase chellA paheramAM azoka vRkSanI nIce pRthvI zilApaTTaka upara sukhAsana pUrvaka beThelA teone zubha pariNAma prazasta adhyavasAna AtmapariNAma ane vizuddha prazasta lesyAonA prabhAvathI samasta jJAnAvaraNIya darzanAvaraNIya mehanIya ane aMtarAya karmarUpa rajanuM vikSepaka anaMta kevaLa jJAna ane kevaLa darzana utpanna thayuM. kSapaka zreNI upara ArUDha thayelA AtmAone ja A kevaLa jJAna ane kevaLa darzana maLe che bIjAone nahIM, tema ja A zreNI AThamA apUrvakaraNa guNa sthAnathI ja AraMbhe che, bIjA keIpaNu guNa sthAnathI nahIM. mallI arhate paNa A zreNI upara ArohaNa karI dIdhuM hatuM tyAre ja temane emanI prApti thaI hatI. e ja vAta-"mapui gvavidudA" A padevaDe darzAvavAmAM AvI che. "gaI te kAraahIM je "nA" pada che tenAthI "anura niSAta nirALa, zA, tikULa, A pada grahaNa karavAmAM AvyAM che. A baMne anaMta viSa ne jANe che ane jue che eTalA mATe teo anaMta che. samasta jJAna ane dazamAM teo pradhAna che eTalA mATe anuttara che. apratihata levA badala A bane nircAghAta, kSAyika hevAthI nirAvaraNa, sarvArtha grAhaka hevAthI kuna, sakalAzayukta hevAthI pUrNa candranI jema pratipUrNa kahevAmAM AvyA che. 39 zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 225 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jitazu Adi chahIM rAjAone dIkSA grahaNaAdikA varNana te je tef samagof " yAda che TIkAtha-teoi #oi tene samagoi te kALe ane te samaye ( sambadevANaM AsaNAI calaMti, samosaDhA kevalamahimaM kareMti karittA jeNeva naMdI sare0 aDhAhiya mahAmahimaM kareMti, karittA jAmeva disaM pAu0parisANiggayA kuMbhae vi niggacchai) badhA devatAonA, zaka devendranA temaja bIjA badhA indronA Asane DolavA mAMDayAM. temanAM Asane zA kAraNathI DagamagavA mAMDayA che ? A jAtanI jyAre temanA manamAM jijJAsA utpanna thaI tyAre tarata ja temaNe pitApitAnuM avadhijJAna jeDayuM. avadhijJAnathI teoe jANyuM ke malI ahatamAM kevaLa jJAnanI utpatti thaI che. teo badhA jyAM malI ahaMta hatAM tyAM AvyAM. tyAM pahoMcIne teoe kevaLa jJAnanA mahimAne utsava ujavyo. utsava ujavyA pachI teo naMdIzvara dvIpamAM gayA, tyAM jaIne teoe satata ATha divasa sudhI utsava ujavyA. utsavanI samApti pachI teo je dizA taraphathI pragaTa thayA hatA te dizA tarapha jatA rahyA. tyArabAda mithilA rAjadhAnIthI malI aha. tanAM vaMdana mATe janasamudAya nIkaLe. kuMbhaka rAjA paNa nIkaLe. ( taeNaM te jiyasattUpA0 chappi jeTTe putte ThAvettA purisasahassavAhi NIo sIyAo durUDhA saviDIe jeNeva mallI a0 jAva pajjuvAsaMti) tyArapachI jItazatru pramukha chae rAjAo potapotAnA moTA putrane rAja. gAdIe besADIne puruSa sahasavAhinI pAlakhIomAM besIne sarvaRddhi ane zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 226 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakaLa baLanI sAthe jyAM mallI arhata virAjamAna hatA tyAM pahoMcyA. tyAM pahAMcIne te badhAe mallI arhutanI sArI peThe upAsanA karI ( ta eNaM mallI atIse mahai mahAlayAe0 .. dhamAM r ) tyAra pachI mallI ahu "te te vizALa jana samudAya, temaja kuMbhaka rAjA ane jitazatru pramukha te chae rAjAenI sAme zruta cAritra rUpa dharmAMnA upadeza ApyA. ( pariyA gAmeya vitti jA. tAmena vRitti 40 ) upadeza sAMbhaLIne janasamudAya je dizA taraphathI AvyA hatA te dizA tarapha pAdeza jatA rahyo. ( 'mad samaLovAsannA) kuMbhaka rAjA zramaNeApAsaka thai gayA hatA. eTale ke deza viratirUpa dharmAMnA teoe svIkAra karyAM hatA. ( mA ) prabhAvatI paNa zramaNApAsikA thaI gayA. ( saLaM nicalaTM vA. aviAcA dharmAM lonnA va vacAsI ) tyAra pachI jItazatru pramukha chae rAjAoe dhanA upadezathI pratibuddha thaIne A pramANe kahyuM ke( AlitteNa bhaMta 1 loe palitegaM bhaMte ! loe jAva pavvaiyA, codasa puvvi No anaMte kevale0 siddhA ) 7 he bhadanta ! Asama'tAtU (cAmera) A caturgAMtirUpa leka saLagI rahyo che. he bhadanta ! A leAka atyaMta javalita thai rahyo che. rU ane lAkaDAnI agni jvALAonI peThe tIvra jvALAethI A leAka vyApta thai rahyo che. agninI tIvra jvALAenI jema hu'mezA janma, jarA (ghaDapaNuM ) maraNu vagerenA duHkhA A leAkane saLagAvatA rahe che. he bhagavan ! jema koi mANasanA gharamAM agni saLagI uThe tyAre sUtelA mANasane khIjo kAi jAgrata kare che te pramANe ja prajvalita thatA A leAkamAM meha nidrAvaza thayelA amArA jevA leAkeAne Adha ApIne tame zreyaskara meAkSa mAga khatAnyeA che tethI ame have tamArI pAsethI dIkSA dhAraNa karIzuM. A pramANe vinaMti karIne jItazatru pramukha chae rAjAAe mallI arhutanI pAsethI dIkSA svIkArI lIdhI. cauda pUrvanA pADI thaIne temaNe niraticAra cAritranuM pAlana karyuM". ane A pramANe dhIme dhIme anukrame zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 227 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teo chae cha rAjAe kevaLajJAna ane kevaLadarzana mATe adhikArI thaI gayA ane chevaTe siddhasthAne paheAMcI gayA. (tAM maz2I barA sasaMvaLAbo nivatvamaTTu) malI arhata te sahasrAmavanathI mahAra nIkaLyA. (nivRmittA vadyiA jJaLavaya vidvAra virU) nIkaLIne bahAranA janapadomAM temaNe titha kara paraparA mujaba vihAra karavA zarU karyAM. ( mallissa NaM bhisagapAmokkhA aTThAvIsaM gaNA, aTThAvIsaM gaNaharA, hotthA mallissaNaM arahao cattAlIsaM samaNa sAhassIo0 ukko seNaM baMdhumai pAmokkhAo paNapaNNa ajjiyAsAhassIo ukkoseNaM sAvayANaM egA sAya sAhassI, cula sIiM sahassA sAviyANaM egA sAya sAhassI culasIi sahassA sAviyANaM tinnisaya sAyasIo paNNaTuM ca sahassA ) mallI arju'tane bhiSaN pramukha aThThAvIza (28) gaNu ( gaccha ) hatA ane aThThAvIze (28) gaNadhara hatA. utkRSTathI mallI arhata prabhunI zramaNa sapatti cALIsa hajAra hatI temaja utkRSTanI apekSAe madhumatI pramukha 55 hajAra AyikAe hatI. temanA zrAvakeAnI sakhyA eka lAkha ceArAzI hajAra hatI. ane traNa lAkha pAMsaTha hajAra temanI zrAvikAe hatI. (chassayA codasa puvvINaM vIsasayA ohinANINaM battIsaM sayA kevalaNANINaM paNatIsa sayA veucciyANaM aTTha sayA maNa pajjavaNANINaM, codasa sayA bAI gaM vIsaM sayA aNuttarovavAiyANaM ) chaseA caturdaza pUnAdhArI munigaNA hatA. 20 se eTale ke e hajAra avadhijJAnI hatA. 32 se eTale ke traNa hajAra khaseA kevaLajJAnI hatA. 35 se vaikriya labdhinAdhArI hatA. AseA manaHpavajJAnI hatA. 14 seA vAdI hatA. 20 se| anuttarApapAtika hatA. ( malliesa arahao duvihA aMtagaDabhUmI ya jAva vIsaimAo purisajugAo jayaMta karabhUmI ) mallI ahu'tathI aMtaHkRbhUmi-te bhavamAM ja meAkSa meLavanArAone kALa-be prakAranI hatI. (1) yugAntakara bhUmi (2) paryAyAntakara bhUmi, bhUmi zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 228 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdathI kALa temaja yuga zabdathI guru-ziSya praziSya vagere purUSonuM grahaNa thayu che. ethI A badhA guru ziSya praziSya vagere purUSone AraMbhIne jemAM te bhavathI ja mekSa meLavanArAonuM pramANa pramita ( keTaluM che tenI gaNatrI ) karavAmAM Ave te yugAMtakara bhUmi zabdane vAcyA thAya che. mojInathI mAMDIne emanA tImAM paTTAnupaTTa kramathI vizatitamapaTTa purUSa sudhI sAdhue siddhapada pAmI cUkayA che. tyArapachI siddhimAM javA mATe vyavaccheda thai gayA. (TuvAla payiApa aMtamANI ) A vAkayathI sUtrakAre paryAyAntakara bhUmi prakaTa karI che. tItha"karanI kevaLI avasthAnA paryAyarUpa samayathI laIne je antakara bhUmi hAya che, tenuM nAma paryAyAntara bhUmi che, A zabdanA vAcyA A pramANe ja thAya che. mallI aDUtane kevaLajJAna udbhavyuM, tenA be varSa pachI ja temanA tIrthomAM peAtAnA bhavamAM atakara sAdhujanAe mukti lAbha meLavyeA. enA pahelAM kAi sAdhue mukti meLavI nathI, e ja paryAyAntara bhUmi che. maThThI na gA pazuvIla' dhanUra muTM uccattaLa ) mallI ahatanA zarIranI uMcAI 25 dhanuSa pramANu hatI. ( vaLeLa ciMguttame, samannara'samaMDhALe; vajJasimaLAnAca saMcaLe zarIrane raga priya'gunA jevA nIlA hatA. saMsthAna samacaturastra hatuM. sahanana vajA RSabha nArAca hatuM. ( majjhade se suhaM suheNaM viharittA jeNeva sammee uvAgacchattA saMmeyaselasihare pAovagamaNuvavaNNe ) paJcae teNeva ubAgacchai sukha zAMtipUrvaka madhya dezamAM vihAra karIne mallI prabhu sameta paryaMta upara pahoMcyAM. tyAM paheAMcIne teozrIe sameta zaila zikhara upara pApApagamana sathArA dhAraNa karyAM, zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 229 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( mallI NaM arahA egaM vAsasyaM agAravA samajjhe vasittA paNa paNNavAsasahassAI vAsaNAI kevali pariyAgaM pAuNittA paNapaNNavAsa saharasA savvA uyaM pAlaittA ) mallI aha ta prabhu 1 so varSa gharamAM rahyA tyArapachI dIkSA grahaNa karIne 55 hajAra varSa mAM ekasesa varSa AchA eTale ke 4900 varSanuM AyuSya bhogavIne kevalI paryAyamAM rahyA A rIte 55 paMcAvana hajAra varSanuM AyuSyabhAgavIne (je se gimhANaM paDhame mAse docce pakkhe ceta suddhe, tassa NaM ceta mudassa arrate bharaNI kkhatte NaM addharatakAlasamayaMsi paMcahi ajjiyA sarahiM abhitariyAe parisAe paMcahi aNagArasyehiM bAhiriyAe parisAe mAsieNaM adi aur aaira ya pANI kheNe veyaNijje Aue nAme goe siddhe) temaNe grISmakALanA pahelA mahinAnA bIjA pakhavADIyAmAM eTale ke caitra zukala pakSamAM temAM paNa ceAthanA divase jyAre bharaNI nakSatranA caMdranI sAthe cAga thaI rahyo hateA, addha rAtrinA vakhate AbhyAMtara pariSada hatI tyAre pAMcasa AyikAonI sAthe 1 mahinAnuM pAna rahita bhakta pratyAkhyAna karIne ane hAtheA phelAvatAM avaziSTa vedanIya, Ayu, nAma ane geAtra kA~nA nAza thatAM ja siddhi avasthA meLavI lIdhI. ( evaM parinivvANamahimA bhANiyavvA jahA jaMbUdIvapaNNasIe) je pramANe ja khUdvIpa prajJaptimAM RSabhadevanA mahimA AlekhavAmAM Avye che te pramANe ja mallI bhagavAnanA nirvANunA mahimA paNa jANavA joie. ( na'tIsare TvAAi niA jJAtra paLiyA ) mallI prabhunA A nirvANunA kalyANakAraka mahimAnA utsava devatAoe naMdIzvara dvIpamAM satata ATha divasa sudhI ujajyeA. tyArapachI teA tyAMthI je dizAmAMthI pragaTa thayA hatA te krizA tarapha pAchA jatA rahyA. have sudharmAMsvAmI ja khUsvAmIne kahe che-- ( evaM khalu jaMbU ! samaNaM bhagavayA mahAvIreNaM aTThamassa nAyajjhayaNassa ayamaTThe paNNatte tibemi ) he ja mU! zramaNa bhagavAna mahAvIre-ke jee siddhisthAnanA adhipati zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 230 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thai gayelA che--AThamA jJAtAyananA A upara lakhyA mujabanA anirU pita karyo che. eTalA mATe prabhue potAnA mukhAraviMdathI je pramANe mane kahyo ane me sAMbhaLye te pramANe ja tamane me' kahyo che. " sUtra 40 II AThamuM adhyayana samApta. mAkaMdIdArakake caritrakA varNana 5 navamuM adhyayana prAraMbha AThamuM adhyayana purU thayuM che. navamuM adhyayana have Arabha thAya che. AThamA adhyayananI sAthe A adhyayananA saMbaMdha A pramANe che ke AThamA adhyayanamAM e vAta spaSTa karavAmAM AvI che ke je sAdhue mAyAvI hAya che tee atanA pAtra hAya che eTale ke je tenA mahAvratAmAM gheADu' paNu mAyAzalya (mAyA rUpa kAMTA) hoya tyAre tee temAM ceAgya phaLanA adhikArI thatA nathI. have sUtrakAra A adhyayanamAM e vAta spaSTa karavA icche che ke je sAdhu bhAgAthI virakta thatA nathI te ananuM sthAna thaI paDe che ane je virakta heAya che te peAtAnA pratyeAjana rUpa ane meLavI le che. A viSayane laIne prAraMbha thatA navamA adhyayananuM A paheluM sUtra che-- zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 231 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkArtha na mare! saLAM taMtte ? tyAra che jaMbU svAmI sudharmAsvAmIne prazna kare che ke (mete !) he bhadanta ! (jaiNaM samaNe NaM jAva saMpatteNaM aTThamassa ayamadve paNNate navamassa NaM bhaMte ! nAyajjhayaNassa samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aTe paNNatte ?) je zramaNa bhagavAna mahAvIra-ke jeo siddhasthAnanA upabhoktA thaI cUkyA che-AThamA jJAtAdhyayanano artha upara kahyA mujaba nirUpita karyo che te navamA jJAtAdhyayanane artha teoe kevI rIte pragaTa karyo che ? (evaM khalu jaMbU / teNaM kAleNaM 2 caMpA nAma nayarI puNgabhade ceie, tatthaNaM mAdInAmaM satthavAhe parivasai ar3e jAva aparibhUe, tassaNaM bhaddA nAma bhariyA) A rIte jaMbU svAmInA praznane sAMbhaLIne zrA sudharmA svAmI temane samajAvatAM kahe che ke he jaMbU ! sAMbhaLe, tamArA praznane javAba A pramANe che ke te kALe ane te samaye caMpe nAme nagarI hatI. temAM pUrNabhadra nAme ughAna hatuM. mArkadI nAme eka sArthavAha te caMpA nagarImAM rahetA hatA. te dhanadhAnyathI pUrNarUpe samRddha hatA, eTalA mATe te apari bhavanIya hate. kaI paNa mANasanI zakti nahotI ke tene tirasakAra karI zake. te sarvajana mAnya hatuM. temanAM patnInuM nAma bhadrA hatuM. __ (tIseNaM bhadAe attayA duve satyavAha dArayA hotthA taM jahA jiNapAli. eya jiNarakkhie ya) te bhadrAne be putro hatA-jinapAlita ane jina rakSita. (tatteNaM tesiM mAgaMdiyadAragANaM annayA kayAI egayao sAhiyANaM imeyA rUve miho kahAsamullAve samuppajitthA) eka divase mArkadI sArthavAhanA baMne putre eka jagyAe beThA hatA tyAre teo paraspara vAta cIta karavA lAgyA ke zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 232 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( evaM khalu amhe lavaNasamudda poyavahaNeNaM ekkArasavArA ogADhA savvastha vi ya NaM laTThA kayakajjA aNaha- samaggA puNaravi niyayagharaM havyamAgayA ) vahANu vaDe ame leAkA 11 vakhata dezAvara kheDavA nIkaLyA hatA ane A pramANe tyAMthI puSkaLa dhana meLavyuM che. ame potAnA vepAramAM pUrNarUpe saphaLa thaIne sakuzaLa pAchA ghera pharyAM chIe. (taM seyaM khalu ahaM devANuppiyA ! dubAlasamaMpi lavaNasamudda potavahaNeNaM ogAhittae) eTalA mATe hai devANapriya ! 12mI vakhata paNa ApaNe vahANamAM besIne latraNa samudramAM thaine vepAra karavA dezAvara mATe nIkaLI paDIe te sArU thAya, kaTTu aNNamaNNassa eyamahaM paDisurNeti ) ti A pramANe vicAra karIne teee eka mata thaine A vAta svIkArI lIdhI. ( paDiNittA jeNeva ammApiyaro teNeva uvAgacchai uvAgacchittA evaM vayAsI evaM khalu ammayAo ekkArasavArA taM ceva jAba niyayaM gharaM havvamAgayA taM icchAmoNa ammayAtrA tumbhehiM amaNuNNA yA samANA duvAlasasaM lavaNasamudaM poya vahaNe ogAhittat ) eka mata thaine te ane tyAMthI mAtA pitAnI pAse gayA ane temane A pramANe kahevA lAgyA ke he mAtA pitA ! ame atyAra sudhImAM agiyAra vakhata vahANu vaDe lavaNu samudramAM thaine khar3Ara paradezamAM vepAra karavA gayA chIe. tyAM jaine amee puSkaLa pramANamAM dhana meLavyuM che ane tyAMthI pAchA kSema kuzaLa nirvighnarUpe ghera AvyA chIe, hamaNAM amArI vicAra vahANu vaDe ja 12 mI vakhata lavaNu samudrane pAra karIne paradezamAM vepAra karavA mATe javAnA thaI rahyo che. teA e mATe ame tamArI AjJA mAMgIe chIe. ( taNaM te mAgaMdiyadArae ammApiyaro evaM vapAsI imepa te jAyA ! ajjagaM jAva paribhAecaeM taM aNuhoi tAva jAyA / viule mANussae iDDhi sakkAra zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 233 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samudae ki bhe sapaJcavAeNaM nirAlaMbaNeNaM lavaNasamuddottAreNaM ) A pramANe potAnA ane putrAnI vAta sAMbhaLIne mAta pitAe e A rIte kahyuM ke he putra! ApaNe ghera Ayaka, prAka ane pitR prA kAthI ekaThu kareluM khUba ja seAnu, kAMsu, tAMbu vagere temaja cIna vagere dezonAM vastro, gAya, bheMsa vagere dhana, ghauM vagere dhAnya, kaketana vagere ratnA, caMdrakAMta vagere maNie, meAtIe, dakSiNAvata' za'kha, paravALAM padmarAga vagere utta mAttama dravya puSkaLa pramANamAM bharyu che. A saMpatti upara bIjA koinA adhikAra nathI, ane te pramANamAM eTalI badhI che ke tamArI AjanI peDhIthI mAMDIne sAta peDhI sudhInA leke garIba temaja du:khI mANasAne dAnamAM Ape, esIne IcchA mujaba khAya, pIve bhagave ane bhAga paDAvanArAemAM paNa tenI vahecaNI kare chatAMe vaMzapara'parAthI saMgrahAyelI saupatti samApta thaI javAnI nathI. he putra! tamArI sAta sAta peDhI sudhInA purUSAne mATe A saMpatti dAna vagerenA rUpamAM vitaraNa karavA mATe paNa paryApta che. pitAmaha eTale ke dAdAne Aka kahe che. pitAnA pitA ane tenA paNa pitAnuM nAma prAka che. pitAnA prapitAmahanuM nAma pitR prAka che. A pATha ahIM 88 vAttaC " nA pahelAnA 'thAvat' zabda vaDe grahaNu karavAmAM AvyeA che. eTalA mATe he putra!! tame ane pahelAM manuSya bhavanA Rddhi satkAra samu dAyanA anubhava karo. khahu viSro yukta temaja vize khAdhAe AvI paDe tyAre temAMthI rakSA meLavI zakAya tevA AdhArAne paNa jyAM sada Mtara abhAva che enA lavaNa samudrane eLaMgIne vepAra karavAthI zA lAbha che ? matalaba e che ke tame ane putrA ahIM ja rahe, kayAMe jAe nahi. ( evaM khalu puttA ! duvAlasamIjattA sovasaggA yAvi bhavai taM mANaM tumbhe duve puttA! duvAlasamaM pi lavaNa0 jAva ogAheha mAhu tubbhaM sarIrassa vAvatIM bhavissai ) ane khIju e ke he putro ! 12 mI yAtrAmAM vighna paNa bahuja naDatA rahe che. ethI OM putro! have tame 12mI vakhata peta vahanathI latraNa samudranI yAtrAnA vicAra mAMDI vALe. tamArA zarIra upara kaI paNa jAtanI AkRta Ave nahi amArI eja bhAvanA che. ( taraNaM mAgaMdiyadAragA ammApiyaro doccapi taccapi evaM bayAsI ) A pramANe sAMbhaLIne mArkadI dArakee khIjI ane trIjI vAra paNu peAtAnA mAtA pitAne ema ja kahyuM ke zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 234 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( evaM khalu amhe ammayAo ! ekkArasavArAlavaNaM jAva ogAhittae) he mAtA pitA ! ame 11 vakhata lavaNa samudranI yAtrA karI AvyA chIe te 12 mI vakhata yAtrA karavAmAM bhaya zAne heAya ? 12 mI vakhatanI vahANa vaDe yAtrA amArA mATe to maMgaLakArI ja thaze. amArI tame kaI paNa jAtanI ciMtA karatA nahiM (taeNaM te magaMdIdArae ammApiyaro jAhe no saMcAeMti bahUhi Adha vaNAhiM paNNavaNAhi ya Adhavittae vA panavittae vA tAhe akAmA ceva eyamaTuM aNujANitthA) A pramANe pitAnA baMne putrane teo anekavidha AkhyApanethI sAmAnya kathanathI-ane prajJApanAothI-vizeSa kathanathI samajAvavAmAM asamartha thaI gayA, lavaNa samudranI yAtrA karavAnA temanA nizcayane temAM pheravI zakyA nahi tyAre teoe potAnI IrachA na hovA chatAM vahANa vaDe lavaNasamudranI yAtrA karavAnI AjJA ApI dIdhI. (taeNaM te mAgaMdiyadAragA ammApiUhiM abbhaNuNNAyA samANA gaNimaM ca dharimaM ca mejnaM ca pAricchejjaM ca jahA arahaNNagassa jAva lavaNa samuha bahuI govAlayA moDhA) A rIte baMne mArkadI sArthavAhanA putro mAtApitAnI AjJA meLavIne gaNima, dharima, meya ane paricchedya rUpa vecANa mATenI vastuone vahANamAM bharIne arahunnaka sArthavAhanI jema ghaNA yejane sudhI lavaNa samudramAM pahoMcI gayA. gaNatrI karIne je vastuo ApavAmAM Ave che te " gaNima " che jema ke nAriyera, sepArI vagere. je tela karIne ane mApa karIne ApavAmAM Ave che te "dharima" che, mApa karIne apAya te meya che-jema ke dUdha, ghI, tela, ane vastra vagere je pratyakSa rUpe parIkSA karIne kasoTI vagere upara kasIne apAya che te paricchedya che-jema ke senuM, maNi, metI, vagere. arahunnaka zrAvakanuM varNana jJAtAdhyayananAja AThamAM adhyayanamAM karavAmAM AvyuM che. | sUtra 1 | zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 235 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( taeNaM tesiM mAgaMdiyadAragANaM ' ityAdi // TIkArtha-( tag ) tyArapachI (hiM mAricAranALuM) mArkadI putrone ke jyAre teo ( mAruM koLAsacArUM moDhAmAM samajALa lavaNa samudramAM ghaNA pejane sudhI dUra pahoMcI gayA hatA ( gaLADuM kacrizcAruM pavanyAruM) ghaNA seMkaDenI saMkhyAmAM utpAta thavA mAMDyA. (saM 11) jema ke ( aA adhei kAra viSe jADhiyAvAI tA samugi ) akALe megha garjanA thavA mAMDI, yAvata-akALe AkazamAM vIjaLI jhabUkavA mAMDI. varSAkALa hate nahi chatAMe bhayaMkara garjanAo thavA mAMDI. akALe ja bhayaMkara vAvAjhoDAthI vAtAvaraNa AkrAMta thaI gayuM. (taeNaM sA NAvA teNaM kAliyAvAeNaM AhUNijjAmANI 2 saMcAlijjamANI saMcAlijamANI saMkhomijjamANI 2 salilatikkhavegehiM AyaTTijamANI koTimaMsi karayalAhaeviva teMdUsae tattheva 2 ovayamANIya uppayamANoya ) asamayanA vAvAjhoDAthI vahANa satata DagamagavA lAgyuM, vAraMvAra eka jagyAethI khasIne bIjA sthAne DagamagatuM javA lAgyuM, satata rUpamAM kaI vakhata te nIce to kaI vakhata upara A rIte nIce upara thavA mAMDayuM. pANInA tIvra vegathI kayAreka te nAva vAraMvAra paiDAnI jema Amatema karavA mAMDI. jema paththaravALI nakkara jamIna upara daDe hAtha vaDe pheMkAya ane te vAraMvAra nIce upara thAya temaja nAva paNa nIce upara uchaLavA mAMDI. (phivijAparA kaNImALI vijhArA rUva) te vakhate me jAomAM uchaLatI te nAva siddha vidyAvALI kaI vidyAdhara kanyA pRthvI uparathI nIkaLIne upara uThatI hoya tema lAgatI hatI. (mad vijJA vijJaTdUra jhari iLatara jo bovacamAviya athavA to vidyAbhraSTa thayelI, vidyA viskRta thayelI evI koI vidyAdhara kanyA AkAzamAMthI nIce utaratI hoya, (madAnA vevittAsiyA vipaDhAyamALI mULAjA phuva ) athavA to garuDanA bhatpAdaka vegathI AkrAMta thayelI keI nAgakanyA ja Amatema nAsabhAga karatI hoya, ( mAgazara virathA TAima ghAvamALI vAto vika) athavA te mANasanA ghaMghATathI bhayabhIta thaIne kaI ghaDInuM vacherUM tabelAmAMthI nAsIne Amatema kUdatuM uchaLatuM hoya, (jusAiriTTA varAhA nirs kALI viva ) athavA te kuTuMbanA vaDAe jeonuM juThuM zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 236 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ balavuM vagere aparAdha jANI gayA che tevI koI lAjathI meM nIcuM ghAlIne kaLavatI kanyA jatI heya, (vIvI sicarAjhica viva puSpamALI) hajAre jAonA prahArothI athaDAIne thara thara dhrujatI te nAva (khAtAmAM aur viva) evI lAgatI hatI ke jANe derI tUTI javAthI AkAzamAMthI nIce paDI gaI hoya, eTale ke jema baMdhana tUTI javAthI koI vastu uparathI nIce AvI paDe che tevI ja rIte jANe ke A nAva paNa baMdhana tUTI javAthI AkAzamAMthI nIce paDI gaI na hoya? (royamANIviva salila gaMThivippairamANA ghoraMsuvAehiM NavabahU uparayabhattuyA) pitAnA patinA mRtyu pAmyA bAda jema koI naveDhA-juvAna patnIAmAMthI zrAvaNa, bhAdaravAnI jema AMsuonI dhArA vahAvatI ubhI hoya temaja te vahANa paNa pANIthI bhInuM thaIne sAMdhAomAMthI satata jaLapravAha vahAvI rahyuM hatuM eTale ema jaNAtuM hatuM ke te raDatuM ja na hoya ! (vilavamANIviva paracakkarAyAbhirohiyA paramamahabbhayA bhiyA mahApuravarI ) zatru banI gayelA bIjA bahAranA ghaNA rAjAothI gherAyelI koI mahAnagarI atyaMta bhayagrasta thaIne vilApa karavA mAMDe che eTale ke jyAre koI mahAnagarI zatru rAjAethI mera gherAI jAya che tyAre nagarImAM rahenArI dareka vyakti jema bhayabhIta thaIne jyAM jene nAsI javAnuM saraLa paDe che tyAM te raDatI vilatI nAsI jAya che, prajAjanomAM AnAthI khUba ja trAsa utpanna thaI jAya che ane teonA moMthI "hAya" "hAya" nA zabda pitAnI meLe nIkaLavA mAMDe che. A pramANe te nagarI jema vyAkuLa thaI jAya che tema ja nAvamAM beThelA yAtrIonA moMthI nIkaLatA "hAya", "hAya" nA zabdothI tyAMnuM vAtAvaraNa vyAkuLa thaI rahyuM hatuM. sUtrakAre A nAvane aneka duzmana zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 237 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAethI AkrAMta thayelI temaja bhayatrasta thayelI mahAnagarInI sarakhAmaNI eTalA mATe ja karI che. ( jhAyamANI viva kavaDacchobhappaogajuttA joga parivvAiyA ) A nAva magalAnI jema kapaTa dhyAna karanArI caiAga paritrAchakAnI jema lAgatI hatI eTale ke jema kapaTa dhyAna karanArI parivrAjIkA stheADI kSaNA mATe sthira thaI jAya che ane pachI tarata ja asthira manavALI thai jAya che. te sthiratApUrvaka manane sthira rAkhI zakatI nathI tema A nAva paNu meAAMethI cacaLa thaine thADI kSaNeA sthira banI jatI ane pAchI tarata ja asthira thaI jatI hatI, eka sarakhI sthitimAM rahI zakatI ja nahotI. (NIsAsamANI viva mahAkaMtAraviNiggayaparissaMtA pariNayavayA ammayA) mahA laya'kara vanavagaDAmAM uMcI nIcI dharatI para cAlanArI parizAnta thayelI, gharaDI thayelI putravatI mAtA jema dIrgha nizvAse bahAra kADhatI lathaDIyAM khAvA mAMDe che temaja te nA paNu meAAethI athaDAine jANe ke thAkIne lathaDIyAM khAvA na mAMDI hAya ! (soyamANI viva tavacaraNakhINaparibhogA cayaNakAle devavara bahU ) tapanu phaLa jeNe bhAgavI lIdhu che ane have patana thavAnA samaya AvavAthI devAMganA jema zeka vyAkuLa caMcaLa thaI jAya che, te pramANe ja A nAva paNa ca'caLa banI gai hatI. ( sa yuLiya davA ) meAAMethI athaDAtAM athaDAtAM tyAM sudhI nAvanA kASTa ane kUkhara-mukha nAza pAmyAM hatAM. ( mammeDhI) nAvaneA AdhAra bhUta staMbha ( thAMbhaleA ) tUTI paDayA hatA. ( mAuicattara(mAhA ) hajArA mANase jyAM Azraya meLavI zake teveA nAvane uparanA bhAga tUTI gayA hatA. ( sUDhAcava miAsA ) phUla upara mUkavAmAM zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 238 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvelAnI jema parimAsa nAmanuM kASTa vizeSa-trAMsu thaI gayuM hatuM. (4 raMtara satata daMta saMdhi vistRtastrokrIjhiyA) lAkaDAnA pATIyAone eka bIjAnI sAthe tene sAMdhA meLavavA je lokhaMDanA moTA khIlAo kAmamAM levAya che te badhA pATiyAe jyAre judA judA thaI gayA tyAre baDAra nIkaLI AvyA hatA. (sadaaA vinaMmithA) A pramANe nAvanA badhA joDAelA sAMdhAo judA thaI gayA hatA. (paridiyara gU) tenI badhI dorIo kahovAI cUkI hatI. (visara taravAnA) tenA badhA sAMdhAe chUTA paDI gayA hatA. (kAma jAmara4mULA) te mATInA kAcA keDiyAMnI jema thaI gaI hatI. (acaTUM jJA maLorAviva) koI paNa divase jeNe e keya puNyanuM kAma karyuM nathI evA mANasanA manorathanI jema te niSphaLa thaI gaI hatI. (ciMtijamAna ) AvI paDelI Aphatane sAmane huM kevI rIte karIza? jANe ke A jAtanI ciMtAthI ja te nAva bhAre vajanadAra thaI paDI hatI. (huM kaNNadhAraNa viva vANiyagajaNakammagAravilaviyA ) temAM beThelA karNadhAra, nAvika, vepArIo ane bIjA nekara cAkara hAya, hAya. karIne vilApa karI rahyA hatA ethI ema lAgatuM hatuM ke jANe teonA vilApathI ja A nAva pate vilApa karatI na hoya (bALavihuracA ghaNA saMgUMI ) ghaNuM jAtanAM ratna ane vecANanI vastuothI A nAva pUrepUrI bharI hatI. (je mALehiM ha0 no tirapa0 viDhavamAnehiM vahUei purisaE gii mahuM aMtojalagaya girisiharamAsAyaittA) raDanArA, karuNa AkraMda karanArA, zekathI pIDAtA, codhAra AMsuo vahevaDAvanArA, vilApa karanArA evA seMkaDe mANasethI cikkAra bharelI te nAva Akhare pANInI aMdaranA ja parvata zikhara (khaDaka) sAthe athaDAI paDI ane athaDAtAMnI sAthe ja ( mAvatanA tenA phUpastA ane teNe tUTI zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 239 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tUTI gayA. ( vacanathavaMDiyA ) meTAM sa tatheya vidyuM savayA ) gayAM. ( mohiyajJayavRMdA) dhajA daMDa moTAM vizALa lAMbAM se'kaDA kASTha tUTI gayAM. ( ane te nAva kara kara zabda karatI tyAM pANImAM DUbI gaI. 6 ' (aNaM tIe NAtrA bhijJjamAnIe bahave purisA vipulapaNiyaM bhaMDamAyAe aMto jalamiNimajjAviya hotthA ) A rIte nAva DUbI javAthI ghaNA mANase bharelA vAsaNA sAthe pANImAM nimagna thaI gayA. ' saphLa te mAnaMdriyavALA ' rUsthati // TIkA -(taLa ) tyAra bAda ( te mAicivALA ) teo baMne mAga kriya dvArakAe-ke je ( cheyA, dakkhA pattaTThA, kusalA mehAtrI niuNa sippovagayA bahusR potavahaga saMparAe kayakaraNA, laddhavijayA amUDhA amUDhahatthA egaM mahaM phalaga khaMDa AsAdeti khUba ja catura hatA, dakSa hatA, bhAvAne jANanArA hatA, khadhI kaLAomAM niSNAta hatA, meghAvI hatA, taravA vagerenI kaLAomAM nipuNa hatA, pAta sacAlanamAM vacce AvI paDelA vighne dUra karI zakavAnI zakti dharAvatA hatA eTale ke evI paristhitimAM paNa hiMmata na hAratAMgame te rIte tarIne paNa samudra pAra karavAmAM zaktizALI hatA. taravAnI kriyAmAM jee vizeSa kuzaLa hatA, taratI vakhate paNa jemanA hAtheA koI paNa sthitimAM thAkatA ja nahi. taravAmAM jee khUba ja kuzaLa hatA-eka meTA lAkaDAnA pATiyAne pakaDI lIdhu ( jaMsi ca NaM padesaMsi se poyavahaNe vivanne taM si ca NaM padesaMsi egemaha raNadIve NAmaM dIve hotthA, aNegAI joaNAI parikkheveNaM NANA dumasaMDamaMDa - uddese sassirIe pAsAie 4 ) zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 puSkaLa pramANamAM drabyAthI 5 sUtra ra ae ' dd 240 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAva jyAM DUbI hatI tenI AsapAsanA pradezamAM eka bahu moTe ratnadvIpa nAme dvIpahato. A dvIpane AyAma ane viSkabha ghaNuM pejano sudhI vistAra pAmela hatA. A dvIpanI paridhi paNa ghaNuM ja sudhInI hatI. ghaNuM jAtanA vRkSonA samUhathI te dvIpane aMdara ane bahArane bhAga lIlo chama dekhAte hato. te dvIpa khUba ja suMdara hatuM. manohara hato, manane prasanna kare te ha, darzanIya hate. apUrva saudaryathI te yukta hatA temaja AkAramAM paNa te atyaMta suMdara hate. ( tassa NaM bahumajjhadesabhAe tatthaNaM ege mahaM pAsAyavaDeMsae hotthA-abbhuggaya mUsiyae jAva sassirIe suruve pAsAIe 4 ) te dvIpanI vacce eka vizALa uttama mahela hato. te khUba ja UMce hatuM. pitAnI UMcAIthI te AkAzane paNa sparzato hato te khUba ja suMdara hatuM. darzanIya vagere vizeSatAothI yukta hate. (tatthaNaM pAsAyava.sae rayaNadIve devayA nAma devayA parivasati, pAvA caMDA ruddA sAhasiyA tassaNaM pAsAyavaDiMsayassa caudisiM cattAri vaNasaMDA, kiNhA kiNhAbhAsA, taeNaM te mAgaMdiyadAragA teNaM phalayakhaMDeNaM undhujjhamANA 2 rayaNadIvaM teNaM saMbUDhA yAvi hotthA) te zreSTha mahelamAM ratnadvIpa devatA nAmanI eka devI-ke je "rayaNa devI" nAme prasiddhi pAmelI hatI-rahetI hatI. haMmezA te gussAmAM ja rahetI hatI. te hiMsA vagere kUra karmo karavAmAM khUba ja catura hatI. te IcchA mujaba AcaraNa karatI hatI. te uttama mahelanI cAre dizAo tarapha cAra vanakhaMDe hatA. teo navA vAdaLanA raMganA jevA zyAma hatA ane hamezAM lIlA chama rahevA badala temanI kAMti paNa zyAma raMganI ja hatI. baMne mArkadI dAra lAkaDA upara taratA taratA ratna dvIpanI pAse AvI pahoMcyA hatA. zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (taeNaM te mAgaMdiyadAragA thAhaM labhaMti, labhittA muhattaMtaraM AsasaMti, AsasittA phalagakhaMDaM visajjeti, visajjittA rayaNadIvaM uttaraMti uttarittA phalANaM maggaNagavesaNaM kareMti) tyAM pahoMcatAM ja teone sthaLa maLI gayuM, sthaLa maLatAM ja teoe eka mahatve tyAM visAmo lIdhe ane tyAra pachI lAkaDAne choDI dIdhuM. pANI mAMthI teo baMne ratna dvIpamAM AvyA ane Ama tema phaLe zodhavA lAgyA. (karittA phalAiM giNhaMti, giNhittA AhArati AhArittA NAlierANaM maggaNagaveSaNaM kareMti karittA nAlierAI phoDeMti phoDitA nAlieratelleNaM aNNamaNNassa gattAI abhaMgeti abbhaMgittA pokkharaNI ogAhiti, ogAhittA jalamajjhaNaM kareMti, karittA jAva paccuttaraMti, paccuttarittA puDhavisilApaTTayaMsi nIsIyaMti, nisIittA AsatthA vIsatthA ) zodha karatAM karatAM temane phaLe maLI gayAM. temaNe phaLane AhAra karyo jyArephaLanA AhArathI teo dharAI gayA tyAre nALiyeranA phaLonI zodha karavA lAgyA. Akhare nALiyeranAM phaLa teoe meLavyAM ane tene pheDIne aMdarathI tela kADhIne khUba ja sarasa rIte eka bIjAnA zarIre tela coLavA lAgyA. barAbara telanI mAliza karIne teo puSkariNImAM utaryA ane utarIne teoe nAna karyuM snAna karIne teo bahAra AvyA ane eka zilA upara besI gayA. tyAM besIne teo Azvasta vizvasta banyA ane tyAra pachI ( suthAra jayA) sukhAsana pUrvaka besIne teo baMne (caMpAnayariM ammApiuApacchaNaM lavaNasamuddottAraNaM ca kAliya vAya samutthaNaM ca potavahaNavivattiM ca phalayakhaMDassa AsAyaNaM ca rayaNaddIvuttAraM ca aNuciMtemANA 2 ohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyati caMpA nagarIne, lavaNa samudranI yAtrA karavA mATe mAtApitAe cokakhI nA kahevA chatAM be traNa vakhata tenI teja vAta temanI sAme mUkIne AjJA meLavavAne, lavaNa samudramAM yAtrA karavAne, akALe vAvAjhoDAthI nAva DUbI zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javAno. lAkaDuM meLavIne tenI sahAyathI taratAM taratAM ratnadvIpamAM AvIne utaravA sudhIne vAraMvAra teo vicAra karavA lAgyA. A badhI ghaTanAonuM teo smaraNa karavA lAgyA. Ama samaraNa karatAM karatAM jayAre pitAnA manoratho saphaLa thatA na joyA tyAre teo AdhyAnamAM DUbI gayA. (taeNaM sA rayaNadIvadevayA te mAgaMdidArae ohiNA abhoe i, abhoittA asiphalagavagnahatthA sattadvatAlapamANaM urdU vehAsaM uppayai 2 tAhe ukiTThAe ma as vImALI 2 seva maivivAda jevA zaripha, zaNTcchittaa AsurUttA te mAgaMdiyadArae kharapharusa niTTuravayaNehiM evaM vayAso) eTalAmAM te ratna dvIpanI devIe te ane mArkadI dArakone pitAnA avadhijJAnathI joI lIdhA ane joIne te taravAra ane DhAla hAthamAM laIne AkAzamAM sAta ATha tAla vRkSa pramANa upara uchaLI ane tyArabAda te utkRSTa devanI gatithI jhaDapathI cAlatI cAlatI jyAM teo baMne mArkadI sArthavAhanA putra hatA tyAM AvI pahoMcI. ane kaza-kaThera temaja vacanane pravega karatI mArkadI dArakone A pramANe kahevA lAgI ke- ( haM bho mAgaMdidArayA! apatthiyapatthiyA jaiNaM tumbhe mae saddhiM viulAI bhogabhogAI bhujamANA no viharaha to bhe imeNaM nIluppalagavalaguliya ayasiya kusumappagAse NaM asiNA khuradhAreNaM AsiNA rattagaMDa maMsuyAiM mAuyAhi uksohi yAI tAla phalANIva sIsAi egaMte eDemi ) are e mAdI dAraka ! mane lAge che ke tame aprArthita mRtyane IrachI rahyA che. have jo tame mArI sAthe rahIne puSkaLa pramANamAM zabdAdi viSayane bhegavavA mATe taiyAra thAo te ja tamAruM jIvana bacI zake tema che, je tame mArI sAthe zabda vagere viSayone bhegavAmAM asamartha ho te zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 243 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jue nIlakamaLa, mahibrUga, nIlI aLazInA puSpanI jema khUbaja zyAma raMgavALI A taravArathI-ke je charAnI dhAranA jevI tIkSaNa dhAravALI che-tamArA baMnenA mAthAo ke jeo javAnIthI lAla lAla thayelA kapilavALA che, kALI dADhI ane mUchathI zobhI rahyA che temaja pitapotAnI mAtAo vaDe keza vinyAsa karavAthI apUrva sauMdaryathI jee dIpI rahyA che tADaphaLanI jema kApIne huM nijana sthAna pheMkI daIza ___ (taeNaM te mAgaMdiyadAragA rayaNadIva devayAe aMtie socA bhIyA karayala. evaM jaNNaM devANuppiyA ! vaissasi tassa ANA uvavAyavayaNanidese ciTimsAmo taeNaM sA rayaNaddIvadevayA te mAgaMdiyadArae geNhati 2 jeNeva pAsAyavaDisae teNeva uvAgacchai 2 asubhapoggalAvahAraM karei 2 subhapoggalapakkhevaM karei karittA pacchAehiM viulAI bhoga bhogAI bhujamANI viharai kallAkalli ca amayakalAI uvaNei) rayaNAdevInA vacane sAMbhaLIne baMne mArkadI dArako bhayabhIta thaI gayA. teo baMnee hAthanI aMjalI banAvI ane tene mastake mUkIne A pramANe kahyuM ke he devAnupriye ! tamArA nekara ne paNa koI nekara hoya ane tame amane tenI nokarI paNa karAvaze te ame tenI paNa AjJA, Adeza ane hukama pramANe anusaravA taiyAra chIe te tamArI sevAnI vAta ja zI kahevI ? tamArA hakamathI te ame tamArA dAsenA dAsenI dAsatA svIkAravA taiyAra chIe. te tamArI dAsatA mATe have amAre kahevAnuM ja zuM rahe? A pramANe mArkadI dArakonI vAta sAMbhaLIne eNe devI ( ratna dIpa devI) e teone potAnI sAthe lIdhA ane laIne te pitAnA eka sauthI sArA mahelamAM gaI. tyAM jaIne teNe temanA zarIramAMthI azubha pagale dUra karyA ane zubha pudgalene mUkI dIdhA. tyAra pachI rayaNa devI teo baMnenI sAthe vipula kAma bhego zabda vagere viSayane upabhoga karatI rahevA lAgI. haMmezA te teo baMnene amRta phaLe lAvIne ApatI ane teo paNa phaLa khAtA. A rIte baMne sAthe vAha putre tenI sAthe kAma bhego bhegavatAM rahevA lAgyA. A sUtra 3 zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ta sA thavI sevA "ri .. TIkArtha(tA) tyAra bAda rAjayaLalaLa) devendranI AjJAthI (DhaTdivA) lavaNa samudranA adhipati (kuTTi) susthita deve (lA rANIvavA) te ratna dvIpa-devatArayaNa devIne jIvana mudde vadhu puriditti ) kahyuM ke lavaNuM samudranI cAre bAjue tame ekavIza vakhata cakkara lagAve (jaM kiM ci tattha taNaMvA pattaMvA kaTuM vA kayavaraM vA amuI pUtiyaM durabhigaMdha macokkhaM taM savvaM AhuNiya AhuNiya ti khutto egaMte eDeyavvati kaTUTu niuttA) ane temAM game tyAM tRNa, patra, kAka, kacare, viSTA ardhapakava zeNita ( lehI ) athavA te durgadhita vastu apavitra padArtha dekhAya to tene tame ekavIza vakhata pharatAM pharatAM tyAMthI laIne ekAMtamAM dUra pheMkI de susthita deve devandranI AjJAthI A kAma rayaNadevIne saMpyuM. (taeNaM sA syaNadIvadevayA te mAgaMdiyadArae evaM bayAsI evaM khalu ahaM devANuppiyA sakka0 muTThie NaM taM ceva jAva NiuttA) tyAra pachI te ratnadvIpa devatA rayaNA devIe mArkadIdArakene kahyuM ke he devAnupriye! mane saudharmendranI AjJAthI lavaNAdhipati susthita deva vaDe lavaNa samudranI cAre bAjue ekavIzavAra cakkara mAravAnI AjJA maLI che. eTalA mATe (taM jAva ahaM devANu0 lavaNasamudde jAva eDemi-tAva tubbhe iheva pasAyabaDisae muhaM muheNaM abhiramamANA ciThThaha jaiNaM tumbhe eyaMsi aMtaraMsi ubiggAvA assuyA vA uppuyAvA bhacejjAha to gaM tumbhe puracchimillaM vaNasaDaM gacchejAha) huM jyAM sudhI samudranA ekavIza cakakara mArI tyAMnA tRNa kASTa vagerene dUra phekavAnA kAmamAM parovAI rahe tyAM sudhI he devAnupriye ! tame baMne Aja zreSTha mahelamAM sukhethI raheje. ahIM rahetAM je tamane kaMTALo AvavA lAge, mana tamAruM udvigna thaI jAya manoraMjana karavAnI tamArI IcchA thAya ke kIDA karavAnI utkaTa abhilASA tamArAmAM utpanna thAya te baMne pUrva dizAnA udyAnamAM jatA raheje. (taratha naM ra = x savA sAhonA hai jahA kAraNeya vAsA ) te udyAnamAM harahaMmezA be Rtuo hAjara rahe che. eka pravRt Rtu ane bIjA varSo. aSADha zrAvaNu A be mahinA prAva RtunA che ane bhAdara ane Ase A be mahinA varSo jAtunA che. zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 245 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( tattha u kaMdalasiliMghadaMto NiuravarapuSphapIvarakaro kuDayajjuNaNI va surabhidANo pAusa U U gayavaro sAhINo // 1 // e cAra mahinAmAM vAtAvaraNa jevuM sohAmaNuM rahe che. tevuM tyAM harahaMmezA sohAmaNuM rahe che. sUtrakAra vanakhaMDamAM vartamAna prAvRDU RtunuM hAthInA rUpakathI varNana karatAM kahe che ke-kaMdala-navI latAo-ane siligra-ke je varSo kALamAM phUle che ane jenA phUla sapheda hoya che A baMne ja jenA dAMte che. nikuravRkSa vizeSa-nA uttama pupi ja jenI suDoLa stra che. temaja kuTaja, arjuna ane nIpa vRkSonA puSponI suvAsa ja jene mada che. varSA Rtu rUpI e gajarAja te vanamAM haMmezA vicaraNa karatuM ja rahe che. nikura vRkSanA puSpo eka ekanAu para nIkaLe che. eTalA mATe nikuravRkSanA pu laMbAInI dRSTie sUMDha jevA lAge che. (tattha ya muragova maNi vicitto dadadurakularasiyaujjhararavo / barahiNa viMdapariNaddhasiharo vAsAratto UU pavato sAhINo) A AryA vaDe sUtrakAra varSA RtunuM parvatanA rUpakathI varNana kare che. teo kahe che ke varSAkALe Indragepa nAme kI utpanna thAya che ane te Ama tema camakato rAtamAM dekhAya che. A Idropa kIDAe ja varSARtu rUpa parvatamAM padyarAga vagere maNionA rUpamAM che. parvatemAM nijhara ( jharaNAo ) ne dhvani thatuM rahe che. te A varSARtu rUpa parvata upara deDakAone ja nira tara zabda thatuM rahe che teja jharaNuMonA zabdanA rUpamAM che. varSARtumAM vRkSa upara mero uDI uDIne besI jAya che te e mero jenA upara beThAlA che evA vRkSe ja varSAtratu rUpa parvatanA zikhare che. e varSARtu rUpI parvata te vanamAM haMmezA nivAsa karato raheto hato. A vAta teo baMne sArthavAha zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putrane yaNa devI samajAvI rahI hatI ane A pramANe AgaLa kahevA lAgI hatI ke (tasthaNaM tubbhe devANuppiyA! bahusu vAvIsu ya jAva sarasarapaMtiyAsu bahusu AlIdharaesuya mAlIghadaemaya jAva kusumadharaesuya suhaM suheNaM abhiramamANA viharejAha) he devAnupriye ! tyAM tame ghaNuM vApikAe (vA ) mAM yAvat ghaNI saraH sarapaMktio ( sarovaro ) mAM, AligharomAM, kadalIgRhamAM, latAgRhamAM, achaNagrahomAM, prakSaNagRhamAM, prasAdhanagrahomAM, mehanagharomAM, zAkhAgRhamAM, jAlagrahomAM temaja pupagRhamAM sukhethI kIDA karatAM pitAnA samayane pasAra karajo, jyAM ghaNAM taLAve eka pachI eka Ama anukrame paMktibaddha hoya che tenuM nAma saraH sarapaMkita che. A paMkita AkAramAM sthita taLAvomAM eka bIjAnA taLAvanuM pANI AvatuM jatuM rahe che. ramya vanaspati vizeSanA je gRho hoya che te Aligraha kahevAya che. ( rUi ) je (tubhaM etthapi uciggA vA ussuyA vA uppuyA vA bhavejAha to gaMtunbhe uttarillaM vaNasaMDa gacchejjAha, tattha NaM do UU sayA sAhINA taM0 sarado ya hemaMto ya tattha u saNasattavaNNakauo niilupplpumnlinnsiNgo| sArasa cakkavAyaravita ghoso saraya UU govatI sAhiNo ) pUrva dizA taraphanA vanakhaMDamAM tamane gamatuM na hoya, citta udvigna thaI jatuM lAgatuM hoya, tyAM tamAruM manoraMjana thatuM na hoya, ke vadhAre kIDA karavA mATe mana utkaMThita thaI jatuM hoya te tame tyAMthI uttara dizA tarapha. AvelA vanakhaMDamAM jatA rahe che tyAM hara haMmeza be Atuo hAjara rahe che-(1) zaradaRtu ane (2) hemaMtaRtu. kArtika ane mArgazIrSa A be mAsa zaradaRtunA che. temaja poSa ane mAgha A be mAsa hemaMtaRtunA che caNA devI teone zaradaRtu vRSabhanA rUpakathI ane hemaMtaRtu candramAnA rUpakathI nirUpita karatAM samajAve che ke juo zaradaRtune ame vRSabhanuM rUpa eTalA mATe ApyuM che ke A RtumAM zaNa ane saptaparNa khIle che. emanA puSpa goLAkAranA temaja UMcA hoya che. te A pupija zaradaRtu rU5 vRSabhanI khAMdha ( kakura ) che. nIlempala vagere kamaLa ja jenA siMgaDA che. sArasa ane cakravAka pakSIo nA zabdo ja jene ivani che e zaradaRtu rUpa vRSabha te vanamAM haMmezA vicarate ja rahe che. (taratha ca siya ghava roLyo mumitoddhavasaMe maMDa to....hoLo) sita kuMda-sapheda puSpa ja jenI svaccha caMdrikA ( cAMdanI) che, khIleluM ledha vanaja jene maMDaLa che, himakaNa ane pANInA vahetAM TIpAM zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 247 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenI puSTa kiraNe che. e hemaMtaRtu rUpa caMdra te vanamAM haMmezA prakAza rahe che. (taratha tume devALuvicA! vAvInAva vinA zuM he devAnupriye ! tyAM ghaNI vA yAvata puSpagraho paNa che tame temAM paNa vihAra kara___(jinnN tumbhe tattha udhiggA vA jAva ussu yA vA bhavejjAha to NaM tumbhe avirillaM vaNasaDaM gacchejjAha-tattha NaM do UU sAhiNA ) uttaranA vanakhaMDamAM paNa je tamane barobara game nahi, udvigna thaI yAvat uta thaI jAya tyAre tame baMne pazcima dizAnA vanakhaMDamAM jatA raheje. tyAM be Rtuo sadA judA rahe che. (taM jahA vasante gimhe ya, tastha u sahakAra cAruhAro, kiMsuya kaNiyA rAsogamauDousita tilaga baulAyavatto vasaMta UU Naravai sAhINo) te Rtuo grISma ane vasaMta che. phAgaNa ane maitra A be mAsa vasaMta RtunA che. jyAre vizAkha ane jeTha A be mAsa garamInI RtunA che, A pazcima dizAnA vanamAM vasaMtaRtu narapati (rAjA) nI jema haMmezA vicaraNa karatI rahe che sahakAra ( be ) nI maMjarIo ja A vasaMta Rtu rAjAnA suMdara hAre che. kiMzuka karNikAra ( kanera) ane azokanA puSpa ja A rAjAnA mukuTa che UMcA tilaka vRkSo ane bakula vRkSonA puja enA chatra che. tattha ya pADalasirIsasalilo malliyA vAsaMti ya dhavalavelo sIyalasurabhi anilamagaracario gimha UU sAgaro sAhiNo) te pazcima dizAnA vanakhaMDamAM grI mAtu samudranI jema hamezA prasarAyela rahe che. gulAba ane zirISane puja A garamInI Rtu rUpa samudranA pANI che. mallikA ane vAsaMtikA latA ja jenA kinArAo che. ThaMDe ane suvAsita zrI jJAtAdharma kathAga sUtraH 02 248 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pavana ja jemAM magarenuM saMcaraNa che. evo grISma Rtu rUpa sAgara te vanakhaMDamAM sadA hAjara rahe che. ( tatha vaghunAra virenATTa ) tyAMja ghaNuM vAve vagere che. tame baMne temAM paNa sukhethI vihAra karatA raheje. ( jaiNaM tumme devA. tattha vi udhiggA ussuyA bhavejjAha to tunbhe jeNeva pAsAya baDisae teNeva uvAgacchejjAha, mamaM paDivAle mANA 2 ciTThajjAha mANaM tumbhe dakvijillaM vanasaMDa gacchejjAha tattha NaM mahaM ege uggavise caMDavise ghoravise mahAvise aikAyamahAkAe jahA teya nisagge masi mahisAmUsAkAlae nayaNavisarosapuSNe aMjaNapuMjaniyarappagAse rattacche jamalajuyalacaMcalacalaMta jI he, dharaNiyalaveNi bhUe ukkaDa puDakuDila jaDilakakakhaDa viyaDapha NADova karaNa dacche logAhAra dhamamANadhammadharmataghose anAgaliyacaMDatimarose samuhiM turiyaM cavalaM dhamadhamaMta dihIvise sappe ya parivasai) he devAnupriye ! tyAM paNa tamane je game nahi tame Aja uttama mahelamAM pAchA AvatA raheje ane ahIM ja rahIne mArI rAha je je dakSiNa dizAnA vanakhaMDamAM tame jatA nahi. kema ke tyAM eka bahu moTo sApa rahe che. tenuM jhera pUba ja durdhara havA badala ugna che. prati pradezamAM te satvare prasarI jAya che. eTalA mATe te caMDa che. paraMparAthI ja te puruSa sahasane mAranAra hovAthI ghara che. jaMbudvIpa jeTalA pramANunA zarIrane paNa te nAza karI zake tema che tethI te mahAna che. bIjA sApa karatAM te bahu ja lAMbe temaja khUba ja meTe che. aSI-kAjaLa, mahiSa-bheMsa, ane mUSA-sonAne ogaLAvavA mATenuM pAtra vizeSa-nI jema te khUba ja kALA raMga vALo che. tenI baMne AMkhamAM paNa jhera rahe che. te bahu ja krodhI che. kAjaLanA samUhanI jema sAva kALe che. tenA baMne netro haMmezA rAtAM rahe che. tenI sAthe rahenArI baMne jIbhe caMcaLa temaja vAraMvAra bahAra nIkaLatI rahe che. bahu lAMbe ane kALe hevAthI te jovAmAM evuM lAge che ke jANe pRthvI rUpI strInI veNI ( coTI ) ja na hoya. baLavAna puruSa paNa jene naSTa karI zakatA nathI, je vyakta che, kuTila vakra che, siMhanI jema zaTa saMpanna ( kezavALI ) che, karkaza che, ane vikaTabhayaMkara-che evI pitAnI pheNune phelAvavAmAM te bhAre dakSa che. bhaThThImAM tapAvavAmAM AvelA lekhaMDane jema " dhama dhama " davani thAya che te pramANe ja temAMthI nIkaLato dhvani paNa "dhama dhama " avAja karatA nIkaLe che. tene zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 249 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ugraroSa anAkalita-aparimita-che kUtarAnI bhasavAnI jema tene avAja nIkaLatA rahe che. A tvarA saMpanna ane khUba ja capaLa che. enI AMkhamAM jhera haMmezA jAjavalyamAna rahe che. __(mANaM tumbhaM sarIragassa vAyattI bhavissai, te mAgaMdiyadArae doccaMpi taccaMpi evaM cayai 2 veuvviyasamugdhAeNaM samohaNati 2 tAe ukkiTAe lavaNasamudaMtti satta khutto aNupariyaTTeyaM payattA yAvi hotthA) eTalA mATe tame baMne tyAM jatA nahi. nahitara tamArA zarIranuM kuzaLa raheze nahi. A pramANe ja te rayaNa devIe mAkaMdIdArakene be vAra traNa vAra samajAvyA ane samajAvavAnuM kAma patAvIne teNe vaikriya samudraghAta karyo samudughAta karIne te potAnI prasiddha deva gatithI ekavIza vakhata lavaNasamudranI cAre bAjue bhramaNa karavAmAM pravRtta thaI gaI che. sUtra " 4 I (taeNaM te mAgaMdiya dArayA ' ityAdi TIkAtha-(vaLa) tyAra pachI (te mAriyArA) baMne mArkadInA putrae (tao muhuttarassa pAsAyavaDisae saI vA raI vA dhiI vA alabhamANA aNNamaNNaM evaM vayAsI) te mahelamAM eka muhUrta jeTalA pramANanA samayamAM paNa zAMti meLavI nahi teo vyAkuLa citta hevAthI bhaviSyamAM prApta thanArA sukharUpa smRtine manomuda ( manane AnaMdita karanAra ) rUpa ratine ane citta svAcya rU5 dhati prApta na karatAM eka bIjAnI sAthe vicAra karavA lAgyA. ( ghauM lagna vAstuvicA! rANI levA adde gharSa vayAsI) he devAnupriya! yaNa devIe amane kahyuM che ke ( evaM khalu ahaM sakkavayaNa saMdeseNaM sahieNaM lavaNAhivaiNA jAva vAvattI bhavissai- taM seyaM khalu ahaM devANuppiyA ! puracchimillaM vaNasaMDaM gamittae ) mane zakrendranI AjJAthI prerAIne lavaNasamudranA adhipati susthita deve hukama karyo che ke mAre ekvIza vakhata lavaNa samudranI pradakSiNA karavI vagerethI zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 250 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMDIne tamAruM zarIra naSTa thAya nahi tyAM sudhInI rayaNa devInI upara kahyA mujabanI badhI vigata ahIM samajAvavI joIe ethI he devAnupriya ! have amane eja egya dekhAya che ke ame pUrva dizAnA vanakhaMDamAM jaIe. (aNNa maNNassa eyamaha paDisuNeti 2 jeNeva puracchimille vanasaMDe teNeba uvAgacchati 2 tattha NaM vAvIsu ya jAva abhiramamANA Alidharaesu ya jAva vihAMti ) A pramANe baMne eka bIjAnA vicArothI saMmata thayA ane tyAra pachI jyAM pUrva dizAne vanakhaMDa hatuM tyAM gayA, tyAM jaIne teoe vA vageremAM khUba ja pramANamAM kIDAo karI ane pachI teo tyAMnA ja ramya vanaspati vizeSanA gRhe vageremAM krIDA karavA lAgyA. (taeNaM mAgaMdiyadArayA tattha vi satiM vA jAva alabha0 jeNeva uttarille vaNasaMDe teNeva uvAgacchati tatthaNaM vAvI mu ya jAva Alidharae su ya jAva viharaMti) paNa mArkadI dArakone tyAM paNa jyAne bhaviSyanuM sukha bAhaya rUpa samRti vagere kaI maLyuM nahi tyAre teo tyAMthI nIkaLIne uttara dizAnA vanakhaMDamAM pahoMcyA. tyAM pahoMcIne teoe vAmAM na na karyuM yAvata AligharamAM kIDAo karI (taeNaM te mAgaMdiyadAragA tattha saI vA jAva alabha0 jeNeva pacatyimille vaNasaMDe teNeva uvA0 2 jAva viharaMti) paNa tyAM paNa temane jyAre smRti vagere rUpa kaMI paNa sukha maLyuM nahi tyAre teo tyAMthI nIkaLIne pazcima dizAnA vanakhaMDamAM pahoMcyA. * pazcima dizAnA vanakhaMDamAM jaIne teoe vAvamAM snAna karyuM ane Alighara vageremAM vicaraNa karyuM. (taeNaM te mAgaMdiya0 tatthavi saI vA jAva alabha0 aNNamaNNaM evaM vayAsI) tyAM paNa pahelAnI jemaja mArkadI putrane koI paNa jAtanI zAMti vaLI nahi. AvI paristhitimAM teoe paraspara maLIne vicAra karyo ke ( evaM khalu devANuppiyA! amhe rayaNa dIvadevayA evaM vayAsI- evaM khalu ahaM devANuppiyA ! savakassa vayaNasaMdeseNaM suTTaeNa lavaNAdivaiNA jAva mANaM zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 251 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tumbhaM sarIragassa vAvatI bhavissa taM bhaviyanvaM ettha kAraNeNaM taM seyaM alu amhaM dakkhiNillaM vaNasaMDaM gamittae tti kaTu aNNamaNNassa eyamahaM paDi surNeti ) hai devAnupriya ! e vAta tame jANatA ja haze| ke ratnadvIpanA devatA rayaNA devIe amane A pramANe kahyuM che ke zakrendranI AjJAthI prerAine latraNa samudranA adhipati susthita deve ekavIza vAra samudranI cAre bAju mAre paribhramaNu karavuM che vagere. te tame dakSiNa dizA taraphanA vanakhaMDa sivAya khAkInA traNe dizAnA vanakhaDAmAM citta udvigna thAya tyAre jo tyAMnI vAve vageremAM snAna vagere karIne peAtAnA manane prasanna karajo dakSiNa dizA taraphanA vanakhaMDamAM tamAre javuM nahIM kema ke tyAM eka mATe mahAkALa vikarALa sApa rahe che. kaI evuM thAya nahi ke tame tyAM jAo ane tenI lapeTamAM AvIne tamAruM mRtyu thaI jAya. tA tenA A vAtamAM kaika rahasya cakkasa rahevuM joie. eTalA mATe A rahasya vize tyAM jaIne ApaNe kaMIka jANavuM te joie ja. Ama paraspara vicAra karIne teoe tyAM javAnA makkama vicAra paNa karI ja lIdhA. ( paDiNittA jeNeva dAkkhiNille vaNasaMDe teNetra pahArettha gamaNAe - taeNaM gaMdhe, nidrAti se jahA nAmae ahimaDeivA jAva aNidvatarAe ceva taraNaM te mArgadiya dArayA te asubheNaM gaMdheNaM amibhUyA samANA sarahiM2 uttarijjehiM AsAtiM pirheti 2 jeNeva dAkkhiNille vaNamaMDe teNeva uvAgayA tatthaNaM mahaM egaM AdhAyaNaM pAsaMti) ane tyAra pachI tee ane je tarapha dakSiNa dizA saMbaMdhI vanakha hatA te tarapha ravAnA thayA. rastAmAM cAlatAM cAlatAM teone ekadama kharAba duM'dha AvI. marIne saDI gayelA sApanA zarIranI ja jevI aniSTatA durgaMdha hAya che tevI ja te durgaMdha paNa hatI. mAkadI dArakAe te azubha gadhathI vyAkuLa thaIne peAtAnA meAMnA eka deza rUpa bhAga nAkane khesanA cheDAthI DhAMkI dIdhuM. DhAMkIne teo AgaLa dakSiNa dizAnA vanakhaMDamAM gayA. tyAM jatAM ja teoe eka zULI caDhAvavAnI jagyA joI. zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 252 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ayirAsisayasaMkulaM bhImadarasaNijjaM egaM ca tattha sulAitayaM purisaM kaluNAI kaTThAI kujnamANaM pAsaMti pAsittA bhIyA jAva saMjAtabhayA jeNeva se lAtiyapurise teNeva uvAgacchaMti ) tyAM sekaDA hADakAMonA DhagalA paDayA hatA. tyAMnuM dRzya ekadama bhayaprada hatuM. teoe tyAM zULI upara caDhelA eka mANasane joyA ke je bahuja kharAkha rIte karuNu kraMdana karI rahyo hatA. tenI karuNA bharyA avAjane sAMbhaLIne hRdayamAM dayAne! pravAha vahevA lAgatA hatA. ane sAthe sAthe tenI evI durdazA joine manamAM duHkha pazu thatuM hatuM. tee khaMne tene joine DarI gayA. trAsa ane udvega yukta thaI gayA A pramANe tee ane jyAM te mANasa zULI upara laTakI rahyo hatA tyAM gayA. ( jIvanacchittA ) tyAM jaIne ( ta' sUci parva vANI ) teoe zULI upara laTakatA mANasane A pramANe kahyuM ke ( taNaM devANupiyA | kassAghayaNe tumaM ca NaM ke kaovA ihaM hantramA gae keNavA imeyArUvaM Avatti pAvie ? taraNaM se sUlAiyae purise mAgaMdiyadArae evaM vayAsI esaNaM devANupiyA ! rayaNaddIvadevayAe AghayaNe ahaSNaM devANuppiyA ! jaMbU dIvAo dIvA - o bhArahAo vAsAo kAgaMdIe AsavANiyAe vipulaM pANiya bhaMDamAyAe poyavahaNeNaM lavaNasamudde oyAe ) he devAnupriya ! A zULI sthAna konuM che? tame kANu che ? ahIM tame kacAMthI AvyA che ? ane keNe tamArI AvI hAlata karI che ? teonI vAta sAMbhaLIne zULI upara laTakatA mANuse mAka dIdArakAne A pramANe kahyuM ke huM devAnupriyA ! A zULI-sthAna yaNA devInuM che. he devAnupriye ! huM ja mUThThIpa nAmanA dvIpamAM vidyamAna bharatakSetranA kAkadA nAmanI nagarInA rahIza che. huM azrva vaNika-gheADAne vepArI chuM. tyAMthI huM. vecANunI vastue sAthe laine nAvavaDe A lavaNu samudramAM yAtrA karatA AvyA hatA. ( taLa aDuM taiya zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 253 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLa vicattoD ) durbhAgyathI mArI nAva A samudramAM athaDAine DUbI gaI. ( nivrudumaMDalAre pAMjaLa-vaDa AsAmi ) A rIte vecANunI bhadhI ja vastue jyAre pANImAM DUbI gaI tyAre pANImAMja eka lADu' mane maLI gayuM ( tapaLa arUM laghu mALe 2 racanIya teLa savUDe ) tenA upara tarate huM A ratnadvIpanI pAse AvI pahAcce . ( taLe sAtho-phevA mama goLiA pAla) eTalAmAM te ratnadvIpa devIe mane peAtAnA adhijJAnathI joI lIdheA. (pAsittA mamaM geors, gevhittA mae saddhiM vipulAI bhogabhogAI namANI biharai taraNaM sA rayaNadIvadevayA aNgayA kayAI ahAla husagaM si avarAhaMsi parikuviyA samANI mamaM eyArUvaM AvattiM pAvei taM na Najjati NaM devANupiyA ! tumhaMpi imesi sarIragANaM kAmaNNe AvatI bhavissara ? ) joine teNe mane peAtAnI pAse rAkhI lIdhA ane rAkhIne mArI sAthe teNe IMcchA mujaba kAma lAge! bhagavyA. koI eka vakhate mArAthI saheja bhUla thaI gaI. te mArI saheja bhUlathI paNa atyadhika gusse thaI gaI ane teNe tyAra pachI mArI AvI hAlata karI che. ethI he devAnupriye ! tamArA zarIranI paNa zI dazA thaze ? te kANu jANI zake tema che. huM atyAre eja vicAra karI rahyo chuM. ( taraNaM te mAgaMdiyadArayA tassa sUlAiyagassa aMtie evamaI soccA Nisamma baliyataraM bhIyA jAva saMjAyabhayA slAisa purisaM evaM vayAsI ) A zULI upara laTakatA mAsanA meAMthI A badhI vigata jANIne tenA upara khUba ja gabhIratAthI vicAra karIne te ane mAka'dI dArakA khUba ja-bhayabhIta thaI gayA. yAvatuM bhayaMtrasta thaIne te khanee zULI upara laTakatA mANasane A pramANe kahyuM ke (kahaNNa devANupiyA ! amhe rayaNadIvadevayAe hatthAo sAhasthi NittharijjAmo) he devAnupriya ! rayaNA devInA hAthamAMthI ame jaldI kevI rIte mukta thaI zakIe ? zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 254 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (taeNaM se sUlAiyae purise te mAgaMdiya0 evaM vayAsI esaNaM devANuppiyA! purAcchimille vaNasaMDe selagassa jakkhassa jakkhAyayaNe selae nAma AsarUva dhArI jakkhe parivasai) teonI A pramANenI vAta sAMbhaLIne te zULI upara laTakatA puruSe mArkadI dArakone kahyuM ke he devAnupriye ! pUrva dizAnA vanakhaMDamAM eka zailaka yakSanuM yakSAyatana che. tyAM azvarUpadhArI zailaka nAme yakSa rahe che. (taeNaM se selae jakkhe codasaTamuddipuNNamAsiNIsu Agayasamae patta samae mahayA 2 saddeNa evaM vayai, ke tArayAmi kaM pAlayAmi ? taM gacchaha Na tubbhe devANuppiyA ! puracchimillaM vaNa saMDaM se lagasta jakkhassa maharihaM puppha ccaNiyaM kareha, karittA jANupAyavaDiyA paMjaliuDA viNaeNaM pajjuvAsamANA ciTThaha, jAheNaM selae jakkhe Agatasamae pattasamae evaM vadejjA kaM tArayAmi kaM pAlayAmi ? tAhe tumbhe vayaha amhe tArayAhi amhe pAla yAhi ) te zikSaka yakSa caudaza, AThama, amAvasyA ane pUnamanA divase ucita samaya prApta thatAM bahu moTethI A pramANe kahe che ke kone huM pAra pahoMcADuM? kenI huM rakSA karUM? eTalA mATe he devAnupriye ! tame bane pUrva dizAnA vanakhaMDamAM jAo ane tyAM te zailaka yakSanI ArAdhanA kare. ArAdhanA karIne tenI sAme baMne ghUMTaNa ane paga TekIne ghaNuM ja namra zabdomAM vinayanI sAthe baMne hAtha joDIne tenI upAsanA karavA lAge. jyAre te zailaka-yakSa samaya AvatAM A pramANe kahevA lAge ke huM pAra utAruM ane kenI rakSA karUM? tyAre tame baMne vinaMtI karatAM kaheje ke-he zailaka yakSa ! ame baMnene ahIMthI pAra utAre amArI rakSA karo. selae bhe jakkhe para rayaNadIvadevayAe hatthAo sAhasthi NitthArejjA aNNahA bhe na yANAmi imesi sarIragANaM kA maNNe AvaI bhavissai) zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 255 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe tamArA vaDe ArAdhAyelA te zailaka yakSa rayaNA devInA lapeTa mAMthI sAkSAt tamane khaMnene mukta karaze. eTale ke tenA sa'kaTamAMthI tamane te choDAvaze. nahitara tamArA zarIranI zI dazA thaze ? te keNu jANI zake tema che. huM. e ja vicAra karI rahyo chu'. / sUtra 5 '' || 66 ' sarjA te mAnaMdriya ' phAti / TIkA - (tao) tyArapachI (te mAciyAcA) tee ane mAka'dI dArakAe ( tapta sUDhAcai a'tir yamavu sonnA) zULI upara laTakatA purUSanI vAta sAMbhaLIne ( nilamma ) ane tene peAtAnA manamAM ThasAvIne (sigdhaM caMDa cabalaM turiyaM veiyaM jeNeva puracchimillo vaNasaMDe jeNeva pokskha riNI teNeva uvAgacchara uvAgacchittA pokkhariNI ogAhaMti, ogAhittA jala majjaNaM kareMti, karitA jAI tastha uppalAI jAtra gevhaMti, geNDittA jeNeva selagassa jakkhassaM jakvAyayaNe teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA Aloe paNAmaM kareMti ) satvare tyAMthI zIghra cAlathI doDatA doDatA jyAM te pUrva dizA sabaMdhI vanakhaMDa temaja puSkariNI hatI tyAM pahoMcyA. tyAM paheAMcIne teo puSkariNImAM utaryo ane snAna karyuM. puSkaraNImAM jeTalAM kamaLe! khIlelAM hatAM teone laI lIdhAM ane tyAra pachI zailaka yakSanA yakSAyatana tarapha ravAnA thayA. tyAM pahAMcIne teoe yakSanI sAme jatAM ja namana karyuM. ( karitA maharihaM puSkavaNiyaM kareMti-karitA jANupAyavaDiyA sussusamANA NasamANA pajjuvAsaMti, taraNaM se selae jakkhe Agata samae pattasamae evaM vayAsI kaM tArayAmi kaM pAlayAmi taraNaM te mAgaMdiya dArayA uThAe uheMti uTThinA karayala0 evaM vayAsI - amhe tArayAhiM amheM pAlayAhi ) namana karIne teoe tenI ArAdhanA karI. ArAdhanA karIne teo mane jamIna upara ghUMTaNA TekIne tenA caraNAmAM ALeATI gayA. A rIte vAravAra tenI upAsanA karatAM tee ane tyAM ja rahevA lAgyA. jyAre ucita samaya Avyo tyAre zailaka yakSe ema kahyuM-ke kene hu' tArUM ane kAne pAra utArUM rUM tarata ja mAkadI dArakeA UbhA thayA ane ane hAtha joDIne yakSane vinaMtI karavA lAgyA ke tame amane tArI ane pAra utArA. (tattva te setu navuM te mAMci. va vacArI) ane mArkadI dvArakAnI vinaMtI sAMbhaLIne zailaka yakSe teone kahyuM ke-- ( evaM khalu devANuppiyA tumbhaM mae sardi lavaNasasudda majjha 2 bIiyavayamANA zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 256 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NaM sA rayaNadIvadevayA pAvA caMDA rudA khudA sAhasiyA, bahUhiM kharaehiM ya mayi alohi ya paDilome hi ya sigArehi ya kaluNehiM ya uvasagge hiM uvasaggaM karehis ) huM devAnupriye ! mArI sAthe lavaNu samudranI vaccenA mArgamAM thaine tame cAlazeA te vakhate te pASThi, kApazIla, krUra, kSudra ane avicAritakAriNI yAdevI ghaNA kaThAra, sukeAmaLa, managamatA, manane pratikUla, kAmarAgane utpanna karanArA ane karuNAtpAdaka upasaga vacane vaDe upasa-utpAta karaze, ( taM jaNaM tubhe devANuppiyA ! rayaNadIvadevayAe eyamahaM ADhAvA pari yANavA avayavakhahavA to bhe ahaM pidvAto vihaNAmi ahaNaM tugbhe rayaNadIva devayAe yama No AdAha No pariyANAha No avayakkhaha to bhe rayaNadIvadevayA hatthAo sAhatthi Nittharemi ) jo huM devAtupriyA ! tame loko rayaNA devInA A upasaga rUpa ane sanmAnanI dRSTie jozA eTale ke tenA vacanAne tame satkAraze, svIkAraze. ane tenA upara vicAra karaze te huM peAtAnI pITha uparathI tamane utArI pADIza ane nIce phekI daIza. ane jo tame ane rayA devInA upasarga rUpa te vacaneAnA Adara karaze nahi, svIkArazeA nahi, tenI tarapha joze nahi, te je kaMi paNa upasaga-utpAta-kare te tame khamI lezeA te! huM tamane ramaNA devInA hAthamAMthI jotajotAmAM mukta karAvI daIza. ( aNaM te mArgadiyadArayA selagaM jakvaM evaM vayAsI jaNNa devANuppiyA ! arees tassaNaM ubavAyavayaNaNide se cihnissAmo, taraNaM se selae jakkhe uttarapuratthiyaM disIbhANaM avakkamai avakamittA beubviyasamugdhAraNaM samohaNati 2 zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 257 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhejAI joyaNAI daMDaM nissarei, nissarittA doccapi veuvi samu0 2 erga mahaM AsarUvaM viuvvai 2 te mAgaMdiya dArae evaM vayAsI) zalaka yakSanI A pramANe vAta sAMbhaLIne mArkadI dArakee tene kahyuM ke he devAnapriya ! tame amane je kaMIne ArAdhavAne hukama karaze, ame leke tenI sevA karavAmAM, tenI ja AjJA svIkAravAmAM ane tenI AjJA pramANe ja AcaraNa karavAmAM tatpara thaI jaIzuM. tyAre tamArI te vAta ja zI kahevI ? tame amane jema kaheze tema ame saMpUrNa paNe anusarIzu. tyArabAda zailaka yakSa IzAna koNanA digU bhAga tarapha gayA. tyAM jaIne teNe vaikiya samuddhAtathI uttara vikiyAnI vikavaNA karI ane vikarNavA karyA bAda teNe potAnA Atmapradezone saMkhyAta jana sudhI daMDAkAra rUpe bahAra kADhyA. bahAra kADhIne teNe bIjI vAra paNa vakriya samuddaghAta karyo ane tyAra pachI teNe eka bahu moTA azvarUpa (ghoDAnA rUpa)nI vikurvaNA karI azvanuM rUpa banAvIne teNe mAMdakI dArane kahyuM ke (duM mo mAhirA ! vALa vANiyA! nA pari-taoi te mAdiy0 hadva0 selagassa jakkhassa paNAmaM kareMti karittA selagassa piTaii durUdA, taeNaM se selae te mAgaMdiya durUDhe jANittA sattadvatAlappamANattAI uDu vehAsaM uppayai, uppaittA ya tAe ukkiTThAe turiyAe devagaIe lavaNasamudaM manjhamajhe gaMjeNeva jaMbUddIve dIve jeNeva bhArahevAse jeNeva caMpAnayarI teNeva pahAretthagamaNAe) are o devAnupriya mArkadI dAraka ! tame mArI pITha upara besI jAo. tyAra pachI mArkadI dAraka harSita temaja saMtuSTa thatAM praNAma karIne zailaka yakSanI pITha upara besI gayA. zailaka yakSe teone potAnI pITha upara savAra thaI gayelA jANIne te sAta ATha tAlavRkSa pramANa jeTalA kSetramAM AkAzamAM uchaLyo ane uchaLIne te pitAnI prasiddha utkRSTa varAyukta devagatithI lavaNasamudranI barobara zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 258 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaccenA mArgamAMthI pasAra thate jyAM jaMbudvipa nAme dvipa temaja jyAM bharata kSetra ane temAM paNa jyAM caMpA nagarI hatI te tarapha ravAnA thaye. sUtra "'u. 'ta rA raNavIra devA " sthAti / TIkArtha-(ago ) tyArabAda (aa cAvIra devA) te rayaNadevIe(javaLa samudra ti tattaDuto anupasthiti) lavaNa samudranI ekavIza vAra pradakSiNA karI. (jaM tattha taNaM vA jAva eDei eDittA jeNeva pAsAyavaDeMsae teNeva Agacchada) pradakSiNA karatI vakhate zyaNuM devIne tyAM tRNa, kASTha patra vagere je kaMI paNa jovAmAM AvyuM tene tyAMthI dUra ekAMtamAM pheMkI dIdhuM. pheMkIne te pitAnA uttama mahelamAM AvatI rahI. (uvAgacchittA te mAgaMdiyadArayA pAsAyavaDiMsae apAsamANI jeNeka puracchimille vaNasaMDe jAva sabao samaMtA maggaNagavesaNaM karei karittA tesiM mAyaMdiyadAragANaM katthei suiM khuI vA pauttiM vA alabhamANI jeNeva uttarille vaNasaMDe evameva paccasthimille vi jAva apAsamANI ohiM pauMjai) tyAM AvIne teNe mArkadI dArakone joyA nahi tyAre te pUrva dizA tarapha vanakhaMDamAM pahoMcI. tyAM teNe tenI comera tapAsa karI, mArgaNa gaveSaNa karI. paNa mArkadI dArake patto maLe nahi raNudevIne mArkadI dArakenI vAtacIta paNa sAMbhaLavAmAM AvI nahi temaja teonI hayAtInA paNa ke cito jemake chIMka athavA to dhImethI vAtacIta vagere dekhAyA nahi. A rIte te tyAMthI uttara dizA taraphanA vanakhaMDamAM gaI. tyArapachI pazcima dizAnA vanakhaMDamAM te gaI tyAM paNa rayaNa devIne teonI kaI paNa vAtacIta vagere saMbhaLAI nahi tyAre teNe potAnA avadhijJAnane upanyAga karyo. zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 259 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( paraMjitA te mAgaMdiyadArae selaeNaM saddhiM lavaNasamudaM majjhaM majjheNaM bIr3avayamANo pAsa, pAsitA, AsuratA AsikheDagaM gevhai, geNhittA, sattabhaTTha jAva uppayai uppayittA tAe ukkiTThAe jeNeva mAgadiya teNeva uvA0 2 evaM bayAsI haM bho mAkaMdiya0 appatthiya patthayA kiSNaM tumbhe jANaha mamaM vippanahAya selaeNaM aafare) upayoga karIne teNe mArkadI dArakAne zailaka yakSanI sAthe lavaNa samudranI TIka vaccenA mAthI pasAra thatAM joyA. jotAnI sAthe ja te gusse thaI gaI. teNe tarataja peAtAnI DhAla ane taravAra hAthamAM lIdhI. laIne te sAta ATha tAlavRkSa jeTaluM AkAzamAM UMce uchaLI, uchaLIne te utkRSTa devasa...baMdhI gatithI satvare jyAM mAkadI dArakA hatA tyAM pahAMco gaI, tyAM paheAMcIne teNe teone ema kahyuM ke are A ! mArkadI dvArakA ! mane lAge che ke tame aprAthita prArthaka banI rahyA che. eTale ke mRtyu ja evI vastu che ke tene kAI IcchatuM nathI tethI mRtyu 'aprAti' thayuM ane te mArkadI dArake tene Iccha nAra thayA. kemake tame mane cheDIne yakSa zailakanI sAthe lavaNu samudranI vacce thaine jai rahyA che! tame atyAre ema samajI rahyA haze! ke ame hemakhema ( sakurALa ) peAtAne ghera paheAcI gayA chIe te tame bhramamAM che. ( jaiNaM tubhe mamaM avayavavaha to me Atthi jIviyaM aha NaM NAvayakkhaha to bhe imeNaM noluppalagavala jAna eDemi ) jo tame mane ja cAhA--maneja juo-tA tamArA jIvananI salAmatI che. jo tame mane icchatA nathI, mArI taraph jotA nathI te! jue A nilakamaLa temaja bheMsanA ziMgaDA jevA raMganI khUba ja zyAma raMgavALI teja taravArathI huM tamArA khaMnenAM mAthAM kApIne evI jagyAe phUMkI daiza ke tenI koIne khabara paNa paDI zake nahi. ( taraNaM te mAgaMdiya dArayA rayaNadIvadevapAe aMtie eyama so0 Nisa0 zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 260 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhIyA tathA aNuvigA akkhubhiyA asaMbhaMtA rayaNadIva devapAe eyama no AdaMti No pari0 jo avayavakhati aNAdAyamANA apari0 aNavayakkhamANA selae jakrakheNa saddhiM lavaNasamudaM majjhaM majjheNaM vIivayaMti ) mArkadI dArakAe rayaNA devInA mukhethI A pramANe sAMbhaLIne ane tene hRdayamAM dhAraNa karIne bhaya pAmyA nahi. trasta thayA nahi, udvigna thayA nahi kSubhita thayA nahIM. sabhrAta thayA nahi, gabharAyA nahi ane teee rayaNAdevInA ane na te sanmAnapUrvaka joyA ane na tenA svIkAra karyAM. te tarapha teoe saheja paNa lakSya ApyuM nahi. lavaNa samudranI vacce thaine te ane raulaka yakSanI sAthe peAtAnA paMtha kApatA ja gayA. (taeNaM sA rayaNadIvadevayA te mArgadiya0 jAhe No saMcAeMti, bahUhiM paDilomehiM ya uvasaggehi ya cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmittae vA lobhittaevA tAhe mahurehiM siMgArehiM kaluNehi ya uvasaggehiM ya uvasaggeuM pavatA yAvi hotyA) rayaNA devI mAka'dI dArakAne A jAtanA ghaNA pratikULa upasargIthI vicalita karavAmAM ke kSubhita karavAmAM samartha thai zakI nahI tyAre teNe kAmarAgApAdaka temaja karuNArasa janaka utpAte vaDe upadrA zarU karyAM. (haM bho mAgaMdiyadAragA ! jaiNaM tubhe rhi devANupiyA mae sarddhi hasiyANiya ramiyANiya laliyANI ya kI liyANi ya hiMDiyANi ya mohayANi ya tAhe NaM tubhe savvAti agaNe mANA mamaM vippanahAya selaeNaM saddhiM lavaNasamuhaM majha majjheNaM bIivagraha taraNaM sAraNadIva devayA jiNarAkveyassa mamaM ohiNA abhoei, AbhoittA evaM bayAsI) te kahevA lAgI ke he devAnupriyA ! mAkaDhI dArake ! jo tame ane mArI sAthe hasI majAka karI che, kAma sukhA bhAgavyA che, akSAdikA vaDe jugAra vagere krIDAo karI che, sAthe sAthe besIne managamatI aneka jAtanA AhAra zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 261 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagere rUpa lIlAo karI che, jalAvagAhana vagerenI ghaNI jAtanI ceSTAo karI che, sAthe sAthe udyAna vageremAM pharyA che temaja kAmarAmajanaka hAvabhAva vagerenI kriyAo karI che tyAre have zuM kAma te badhI hasitAdi ceSTAonI upekSA karIne mane ekalI nirAdhAra banAvIne zailaka yakSanI sAthe lavaNa samudranI vacce thaIne jaI rahyA che. A pramANe kahIne te rayaNA devIe janarakSitanA manane pitAnA avadhijJAna vaDe joyuM ane joIne te pharI kahevA lAgI ke- (Niccapi ya NaM ahaM jiNapAliyamsa aNiTThA 5 NiccaM mama jigapAlie aNiDhe niccaMpi ya NaM ahaM niNarakkhiyassa iTThA nicaM pi ya NaM mama jiNarakkhie iDhe 5, jaiNaM mamaM jiNapAlie royamANI, kaMdamANI, soyamANI tippamANI, vilavamANI,NAvayakkhai, kiNaM tumaM jiNarAkkhiyA! mama royamaNi jAva NAvayakkhasi) e vAta te cokkasa paNe kahI zakAya ke huM zarUAtathI ja jInapAlitane mATe haMmezA aniSTa, akAMta, apriya, amanejJa, ane amanoma-manane prati. kaLa ja banI rahuM chuM ane jInapAlita paNa mArA mATe haMmezAM aniSTa, akAta vagere ja rahyA che. huM te jInarAkSitane mATe hamezAM InTa vagere rUpamAM rahI che ane janarakSita mAre mATe ISTa vagere rUpamAM sadA rahI che tyAre he jInarakSita ! mane je raDatI, AkraMda karatI, zeka karatI, virahamAM ArtadhyAna karatI ane A rIte vilApa karatI ke jInapAlita mArI sAmuM jotA nathI te zuM tame paNa mane raDatI yAvat vilApa karatI jotA nathI. (taeNaM sA pavararayaNadIvassa devayA ohiNA 3 jiNarakkhiyamaNaM nA UNa vadhanimittaM uvariM mAgaMdiya dAragANaM dohaMpi"1") zyaNuM devIe e pramANe kaTAkSa yukta vacane kahyAM tyAre janarakSitanuM mana DagamagavA lAgyuM. AvI paristhitimAM je kaMI teNe kahyuM te sUtrakAra ATha gAthAo vaDe kahe che-te pravara ratnadvIpanI devatA avadhijJAnathI janarakSitanA mananI vAta samajIne mArI nAkhavAnA vicArathI teo baMne mArkadI dAraka upara (sakrasTiyA) dveSa dharAvatI thaI gaI. (patrI caM nAviguowArAsavivaMghAnamanidag vorA sumimagjhuM ghaNuMramALA 2) tyAra pachI teNe tenA upara bhAre lIlAonI sAthe ghaNI jAtanA sugaMdhita cUrNoane nAka temaja manane tRpta kare tevA dravya ane badhI RtuonA sugaMdhita puSpanI varSA karI. (NANAmaNikaNagarayaNaghaMTiyakhikhiNiNeUramehalamUsaNaraveNaM / disAmo vidisAo pUrayaMtI kyaNamiNaM veti sA sAkalusAI) tyAra bAda ghaNI jAtanA maNienI, sonAnI ane ratnanI ghaMTaDIonA, ghUgharIonA, gAMgaranA, kadarAnA zabdathI maMjala avAthI dizAe temaja zrI jJAtAdharma kathAga sUtraH 02 262 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidizAone mukharita karatI te pApINue A pramANe kahyuM - (holavasulagolaNAhadaitapiya, rayata, kaMta,sAmiya,NigdhaNaNicchakka ! thiNNaNikkiva akayaNNuya siDhilabhAva nilajja lukkha akaluNa jiNarakkhiya majjhahiyayarakkhagA4) - hela-he mugdha !, vasula-he sukumAra !, gela-he kaThera !, he nAtha !, dayita-he dayAlo ! he priya! he ramaNa ! he kAMta ! he svAmIna ! he nirghaNa! neharahita ! he nichakaka-avasara jJAna zUnya! thiNa-he nirdaya hadaya ! he. niSkapa ! he akRtajJa, karelA upakArane nahi mAnanArA, kRtakta-he zithilabhAva ! he nirlajaja ! he rukSa ! he premazunya, he akaruNa-nirdaya! jInarakSita! mArA prANa rakSaka tame ja che. eTalA mATe (Na hujasi ekkiyaM aNAhaM abaMdhavaM tujjha calaNaovAyakAriyaM ujjhiu ahaNaM guNasaMkara ! ahaM tubhe viNA Na samatyA vi jIviGa khaNaMpiya) mArA jevI caraNanI dAsIne asahAya, nirAdhAra ane ekalI mUkIne jatA rahevuM tamArA jevAne mATe yogya kahI zakAya nahi hajI mArI eka paNa IcchA pUrI thaI nathI. he guNa sAgara ! tamArA vagara eka kSaNa paNa huM jIvI zakuM tema nathI ( imassa u aNegajhasamagaravivihasAvayasayAulagharassa ! rayaNAgarassa majjhe appANaM vahemi tujhaM purao ehi niyatAhi jaisi kuvio khamAhi ekkAvarAIme6) juo, huM atyAre ja ghaNI jAtanI seMkaDe mAchalIo, magare, ghaNI jAtanA hiMsaka jaLacara prANIothI yukta A samudranI vacce tamArI sAme ja DUbI maruM chuM. mATe he narakSita tame Ave, AgaLa jaze nahi. game te kAraNathI je tame mArA upara nArAja thaI gayA che te mArA ajJAnathI thayelI bhUlene tame mApha kare. ( tujjha ya vigaya ghamavimalasasimaMDalAgAraM sassirIyaM sAraya nava kamala kamaya-kuvalaya-vimaladala-nikara-sarisa-nibhanayaNaM vayaNaM pivAsA gayAe saddhAme pecchiuM je avaloehi tAio mamaM NAha te pecchAmi vayaNa kamalaM 7) darzananA umaLakAthI prerAIne AvelI mArI IcchA tamArA mukhane jovAnI thaI rahI che tamAruM mukha megha rahita nirmaLa caMdramaMDaLanI jema AkAravALuM ane savizeSa saudarya yukta che. baMne netre zarada-DatunA navIna kamaLa, kumuda ane kuvalayanA dalanikaranI jema ghaNuM zutimAna che. sUrya vikAzI padranuM nAma kamaLa, candra vikAzI padyanuM nAma kuvalaya che. eTalA mATe he nAtha ! tame mArI tarapha jue. jyAM sudhI tame mArI tarapha jotA rahezo tyAM sudhI huM paNa tamAruM mukhakamaLa joI laIza. zrI jJAtAdharma kathAga sUtraH 02 263 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( evaM sappaNayasaralamahurAI puNo 2 kaluNAI vayaNAI jaMpamANI sA pAvamaggao samaNNei pAvahiyayA 8) A rIte kuTila hadayavALI te ratnadvIpa devatA vAraMvAra nehasahita. sukhArtha bedhaka madhura ane karUNA-rasajanaka vacane kahetI mArgamAM tene anasaratI cAlavA lAgI. (taeNaM se jiNarAkkhie calamaNe teNeva bhUmaNaraveNaM kaNNasuhamaNohareNaM tehi ya sappaNayasaralamahuramaNiehiM saMjAyapiNarAe rayaNadIvassa devayAe tIse suMdarathaNajahaNa vayaNakara-caraNa-nayaNa-lAvanakhva jAba Nasiri ca divvaM sarabhasauvagUhiyAI vivoya vilasiyANi0 ya vihasiya sakaDakkha dihi nissasiya maliya upalaliya ThiyagamaNa paNayakhijjiya pAsAiyANi ya saramANe rAgamohiyamaI avase kammavasagae avayakAvatti maggato saviliyaM) - tyAra pachI kAnane gamatA ane manane AkarSanArA ghareNAMonA zabdothI temaja praNayanA saraLa madhura vacanathI jene rAgabhAva bamaNo vadhI gayo che evo te janarakSita caMcaLa manavALA thaI gayA. te rayaNa devInAM baMne suMdara stananuM, jaghanenuM, vadananuM bane hAthonuM, ane caNAnuM, lAvaNyanuM rUpa temaja yauvananuM, divyazrInuM, tenA sasaMbhramakRta AliMganenuM, vizlekanuM, vila sonuM, hAsyanuM, kaTAkSayukta dRSTi vikSepanuM, zvAsa mocananuM, purUSAbhilati mardananuM, krIDA vizeSa rUpa upalapitenuM bhavane vagerema rahevA karavAnuM, tenI haMsa jevI gatinuM, tenA praNayapUrNa vacananuM kAmakalahanuM. tenI prasannatAnuM vAraMvAra smaraNa karate kAmarAgathI mahita matIvALa thaI gayo. A rIte kAmavaza thayela bicAro janarakSita azubha karmanI lapeTamAM AvIne mArgamAM cAlatA cAlate tenI sAme vAraMvAra lajajAyukta thaIne jovA lAge. ( taeNaM jiNarakkhiyaM samupannakaluNabhAvaM maccugalasthallaNolliyamaI avayakkhaMtaM taheva jakkhe ya selae jANiU Na saNiyaM2 uvvihati niyaga piTTAhi vigayasaddha) rayaNa devIne mATe jenA manamAM dayA bhAva janme che evA te jInarakSitane-ke jenI matinuM gaLuM dabAvIne mRtyarUpI rAkSase gaLI javA mATe pitAnA menI sAme karI lIdhI che-yaNadevInI tarapha vAraMvAra jotA jANIne, tenA (yakSanA) vacanomAM azraddhALu thaI gayele samajIne dhIme dhIme jInarakSitane yakSe pitAnI pITha uparathI pheMkI dIdhe paTakI dIdhe. (taeNaM sA rayaNAdIvadevayA nissaMsA kaluNaM jiNarakkhiyaM sakalusA selagapiTTAhi ovayaMta dAsa ! mositi japamANI appattaM sAgarasalilaM geNhiya bAhAhiM zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 264 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArasaMtaM ur3a umvihati aMbaratale, ovayamANaM ca maMDalaggeNa paDicchittA nIluppala gavala ayasippagAseNa asivareNaM khaMDAkhaMDiM karei hattha vilavamANaM tassa ya sarasava hiyassa ghettaNa aMgamaMgAtiM sarUhirAI ukvitta baliM caudisi karei paMjalI pahihA) tyArapachI nRzaMsa-hatyArI-temaja kaluSita hRdayavALI rayaNa devIe velaka yakSanI pITha uparathI khasIne samudramAM paDatAM joyo tyAre te samudramAM paDe nahi te pahelAM teNe pitAnA baMne hAthethI tene pakaDI lIdhe, ane te kahevA lAgI ke he nIca! have tu marAye ja samaja. yaNa devInI vAta sAMbhaLIne jInarakSita karUNa vilApa karavA lAgyuM. te devIe te rithatimAM ja tene upara uchA. ane tyArapachI nIce paDatA jInA rakSitane teNe pitAnI talavArathI be kakaDA karI nAkhyA. be kakaDA karyA bAda paNa tene nIlela, gavala ane atasInA puNya jevI raMgavALI tIkSaNa talavArathI tenA zarIranA kakaDe kakaDA karI nAkhyA. A rIte pitAnI ghAtakI IcchA pUrI karatAM te atyadhika prasanna thaI. te raNa devIe lohIthI kharaDAelA kakaDe kakaDA thayelA janarakSitanAM aMge, upAMgone sagava cAra dizAomAM kAgaDA vagerene mATe bali rUpamAM pheMkI dIdhA. ane pachI baMne hAthane joDIne te AnaMdamagna thaI gaI. sUtra "cha" (gvA meva samAu " hyA che TIkAtha-(vA) A pramANe ( ramADato) he AyuSyanta zramaNa ! (jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA Ayariya uvvajjhAyANaM aMtie pavvaie) je amAre nigraMtha ke nirgathI jana AcArya temaja upAdhyAyanI pAse pravajIta thaIne (puNaravi mANusae kAmabhoge AsAyai patthayai, pIhei, abhilasai) pharI te manuSyabhavanA kAmaga-pravajIta thatI vakhate cheDelA manuSyabhavanA viSama sukha-ne svIkAre che, te sukhanI icchA kare che. " huM viSaya sukhanI enI pAsethI mAMgaNI karuM nahi ne enI meLe te mane viSama sukhe Ape te keTaluM sAruM thAyaA rIte je spRhA kare che, athavA te dRSTAdeSTa zabda vagere viSayanI IcchA kare che. ( se NaM iha bhave ceva bahUNaM samaNANaM 4 jAva saMsAra0 aNupariyaTissai zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 265 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jahAva se jiNarakkhie chalio avayakkhaMto nirAvayakkho gao aviggheNaM ! tamhA pavayaNasAre nirAzyakkheNa bhaviyavvaM) te A bhavamAM ja ghaNA zramaNa ane zramaNIo temaja ghaNA zrAvake ane zrAvikAonI sAme hIlanIya hoya che, niMdanIya hoya che, khisanIya heya che. (bharsanIya hoya che.) tiraskAra karavA cogya hoya che, tathA bIjA janmamAM paNa ghaNA kAna, nAka kapAvavA vagere rUpa sajAne bhogavato rahe che. A jAtano jIva anAdi anaMtarUpa A dIrgha mArga athavA kALavALA caturgatika saMsAra kAMtAramAM vAraMvAra bhramaNa karaze. ahIM janarakSita vize je dRSTAnta ApavAmAM AvyuM che tene A pramANe samajavuM joIe. jema rayaNa devInI tarapha jatAM janarakSita ThagA ane tenI tarapha na jotAM jInapAlita ekadama pitAne ghera pahoMcI gaye temaja cAritra meLavavA bAda je mANasa zabdAdi bhegonI IcchA rAkhato nathI te A saMsAra rUpI aTavInI pAra pahoMcI jAya che ane je zabda vagere viSaya-bhegonI IcchA kare che te saMsAra rUpI aTavImAM phasAIne temAM ja DUbate rahe che. te sUtra "8" | taeNaM sA rayaNadIvadevayA jeNeva jiNapAlie teNeva uvAgacchai ityAdi / TIkAI-(tai) tyAra pachI tenA sAgarIvavA) te rayaNa devI (gaLe nivaTiNa) jyAM jIna pAlita hate (teNeva kathA ) tyAM AvI. (bahuhiM aNulomehiM kaluNehi ya uvasagge hi ya jAhe no saMcAehiM cAlitae vA khobhi0 vippa tAhe saMtAtaMttA paritaMtA niviNNA samANA jAmeva disi pAu0 tAmeva disaM paDigayA ) tyAM AvIne ghaNu anukULa, pratikULa, karkaza, madhura, karNasukhada zRMgAra rasotpAdaka, ane karUNa rasajanaka upasarga vacane vaDe tene pitAnA nizcayathI calita karavAnA zubhita karavAnA ane tenI mane vRttine pheravI nAkhavAnA khUbaja zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayatna karyAM paNa te tyAM phAvI nahi. chevaTe te hatAza, thAkelI, khinna, paritAMta ane vimana thaIne te je dizA taraphathI AvI hatI teja dizA tarapha pAchI jatI rahI. (taraNa se selae jakkhe jiNapAlieNa saddhiM lavaNasamudaM majjhaM majjheNaM bIivayai2 jeNeva caMpAnayarI teNeva uvAgacchara, uvAgacchittA caMpAe nayarIe agujANaMsi jiNapAli piTThAo oyArei, oyaritA evaM kyAso esaNaM devANupiyA ! caMpAnayarI dIsaha tikaTTu jinapAliyaM Apuccha ApucchittA jAmeva disiM pAunbhUe tAmeva disiM paDigae) tyAra bAda te zailaka cakSa laSNu samudranI vacce thaine AgaLa vadhatA ja rahyo. ane aMte jyAM caMpA nagarI hatI tyAM paheAMcyA. tyAM pahoMcIne caMpA nagarInA pradhAna udyAnamAM jInapAlitane potAnI pITha uparathI nIce utArI dIdhA, utArIne teNe jInapAlitane A pramANe kahyuM ke he devAnupriya ! A sAme caMpA nagarI dekhAya che. tyArabAda yakSe jInapAlitane javA mATe pUchyuM ane pUchIne te je dizA taraphathI AnyA hatA te ja dizA tarapha pAche jatA rahyo. sU09nA taeNa se jinapAlie ' ityAdi 6 , TIkA -( sa N ) tyArabAda ( se ttattavAhik ravuM anuttir ) jInapAlita caMpA nagarImAM gayA. (aNupavisittA jeNeva sae gehe jeNeva ammAviyaro teNeva uvAgaccha ) tyAM jaIne jyAM tenuM ghara ane temAM paNa jyAM tenA mAtApitA hatA tyAM pahoMcyA. ( uvAgacchittA ammApiUNaM royamANe jAva bilavamANe jiNarakkhiyavAvartti nivedei, taraNaM jiNapAlie ammApiuro mittaNAi jAtra pariyaNeNaM sarddhi royamANA bahUhiM loiyAI mama kiccAI kareM ti ) tyAM teNe raDatAM yAvat vilApa karatAM peAtAnA mAtApitAne jInarakSitanA mRtyunA samAcAra kahyA. tyArapachI jInapAlita ane mAtApitAoe raDatAM mitrajJAti yAvata parijanene bhegA karIne maraNa pachInI badhI vidhie pUrI zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 267 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI. (jarittA rAjeof tvAya soyA-kAcA) tyArabAda jema jema samaya pasAra thato gayo tema tema teo potAnuM duHkha paNa bhUlatA gayA ane chevaTe jInarakSita vizenuM duHkha teonA hRdaya paTala uparathI sAva bhulAI gayuM. (taeNaM jinapAliyaM annayA kayAI suhAsaNavaragayaM ammApiyaro evaM vayAsI kahaNNaM puttA niNarakkhie kAlagae) jyAre eka divase jInapAlita AnaMdapUrvaka beThA hatA tyAre mAtA pitAoe tene pUchyuM ke he putra! janarakSita kaI rIte maraNa pAme che? (taeNaM se jinapAlie ammApiUNaM lavaNasamuddottAraM ca kAliyabAyasamu. tthaNaM potavahaNavivattiM ca phalahakhaMDaM AsAyaNaM ca rayaNadIvuttAraM ca rayaNadIva devayAgiNhaNa ca bhogavibhUI ca rayaNadIvadevayAe AdhAyaNa ca mUlAiya purisadarisaNaM selagajakkhAruhagaM ca rayaNadIvadevayA utsaggaM ca jiNarakkhiyavivattiM ca lavaNasamuI uttaraNaM ca caMpAgamaNaM ca selagajakkhaApucchaNaM ca jahA bhUyamavitahamasaMdiddhaM parikahei ) tyAre jInapAlite mAtApitAne lavaNa samudramAM yAtrA karatI vakhate ociMtA pavananI athaDAmaNathI nAva DUbI javAnA akasmAtathI mADIne lAka. DAnI sahAyatAthI ratanadvIpanA kinArA sudhI pahoMcavuM, yaNa devInI lapeTamAM phasAvavuM, tenI sAthe kAma bhege bhegavavA, caNA devInA vadhasthAnane jevuM, zULI upara laTakatA mANasane jevuM, zailaka yakSanI pITha upara besavuM, rAyaNuM devIne utpAta karo, janarakSitanuM maraNa thavuM, sakuzaLa pitAnI lavaNa samudra yAtrA pUrI karavI, caMpA nagarImAM AvavuM ane zailaka yakSanuM tene pUchIne pharI ratnadvIpa tarapha ravAnA thavuM ahIM sudhInI eke eka vAta teNe kahI saMbhaLAvI. (taeNaM se jiNapAlie jAva appasoge jAva viulAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharai) tyArabAda nizcita thayelo jInapAlita zabda vagere viSane puSkaLa pramA. zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NamAM bhogavate sukhethI pitAne vakhata pasAra karavA lAgyo. (teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe0 samosa Dhe, dhamma soccA pacAie ekkA. rasaMgavI mAsikayAeNaM sohamme kappe do sAgarovame mahAvidehe simiti evAmeva samaNAuso ! jAva mANussae kAmabhoe No puNaravi AsAyai, se gaM jAva vIivaissai, jahAvA se jiNapAlie ! evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNa navamassa nAyajjhayaNassa ayamaDhe paNNatte tibemi ) te kALe ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra caMpAnagarImAM AvyA. jInapAlita temane upadeza sAMbhaLIne dIkSita thaI gaye. dhIme dhIme teNe agiyAre aMgenuM jJAna meLavI lIdhuM. chevaTe eka mAsanI teNe saMlekhanA karI. saMlekhanAthI 60 sATha bhaktonuM chedana karIne kALa karyo tyAre prathama devalokamAM be sAgaropamanI sthitivALA deva tarIke te utpanna thaye. bhaviSyamAM te mahAvidehamAM siddhi gati meLavaze. A rIte he AyuSmata zramaNa ! je amArA nigraMtha zramaNa athavA nircatha zramaNIjano pravrajIta thaIne dIkSA vakhate tyajelA manuSya bhava saMbaMdhI kAmagonuM pharI sevana karatuM nathI te jInapAlitanI jema A saMsArane pAra thaze. A daSTAMtane ahIM A rIte besADavuM joIe ke jema vaNikajane (vepArIo) lAbhane IcchanArA hoya che tema zivasukhane IcchanArA jevo hoya che. samudra yAtrAnI jema ja A saMsAra yAtrA paNa che. samudra yAtrAmAM jema pApaNI rayaNa devI maLI tema A saMsAra yAtrAmAM zarUAtamAM sakhadAyaka ane pariNAmamAM duHkhadAyaka aviratino samAgama jIvane thato rahe che. vadhasthAnamAM jema jInapAlita ane janarakSita bhayagrasta thayA tema A saMsAra yAtrAmAM paNa dareke dareka jIvane janma-ma2NanI bIka rahe che. jema rayaNe devIne phUra vyavahArane anubhavanA zuLI upara laTakato mANasa temaNe joye tema A saMsAramAM paNa aviratinA pariNAmano bedhaka bhaya ApaNane satata sAvadha karato rahe che. jema devInI lapeTamAMthI mukta karanAra zikSaka yakSane zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 269 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNe joyA tema ahIM paNa dharmanA upadezaka ane avirati pariNAma janita duHkhamAMthI mukta karanArA gurUjane pragaTa karavAmAM AvyA che. jema devInA mehapAzanI lapeTamAM paDelA jInarakSita che temaja ahIM paNa avirati vaDe mAhita thayelA munie jovAmAM Ave che. jema zailaka yakSa rUpI gheADAnI pITha uparathI khasI paDelA chattarakSitanuM varNana upara pragaTa karavAmAM AvyuM che temaja A saMsAramAM paNa gurUpaSTi jJAna vagere pAMca AcArAthI bhraSTa thayele muni samajavA joIe. jema ratnAdevInI talavArathI kakaDA thayelA jInarakSitanAM agA upAMge ghaNI jAtanA magara vagere jIvAthI vyApta samudramAM Amatema phekavAmAM AvyA che tema ja aviratinA viSama pariNAmathI narakavAsamAM zarIranA kakaDA karavAmAM Ave che chatAMe te duHkhane anubhavatA A jIva janma, jarA (ghaDapaNa) maraNa vagere anaMta du:kheAthI vyApta thayelA A saMsAramAM pharI AvI paDe che. jema caNA devInA upasargAthI akSubdha thaIne jInapAlita pAtAne ghera sakuzaLa pAche ANye, tyAM teNe sukhethI peAtAnA divase pasAra karyo ane chevaTe mA meLaLye temaja aviratikRta upasaIthI nirbhIka thayelA susaMyamI muni meAkSa sthAnane meLavIne zivasukhaneA upaleAga karaze. A rIte he jammU ! zramaNubhagavAna mahAvIre navamA jJAtAdhyayananA A pUrvokta arthAM nirUpita karyAM che. te mujaba ja meM tane badhI vigata samajAvI che. | sU10 || zrI nainAcArya ghAsIlAlajI mahArAja kRtajJAtAsUtranI anagAradharmAMmRtavarSiNI vyAkhyAnuM navamuM adhyayana samApta / 9 / zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 270 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIrvoke vRddhi aura hAnikAnirUpaNa dazamuM adhyayana prAraMbha navamuM adhyayana puruM thayuM che ane have dazamuM adhyayana prAraMbha karIe chIe. dazamA adhyayanane enA pahelAMnA adhyayana sAthe A pramANene saMbaMdha che-pahelAMnA adhyayanamAM avirativALAne hAni ( nukasAna) ane virativALAne lAbhanI prApti thAya che tema darzAvavAmAM AvyuM che. have A adhyayanamAM e vAta spaSTa karavAmAM Avaze ke je pramAdI hoya che tenA guNone hAni pahoMce che ane je apramAdi hoya che tenA guNe vRddhi pAme che. A rIte sUtrakAra A adhyayanamAM guNenI hAnI ane guNonI vRddhirUpa artha anarthanuM varNana karI rahyA che. jaMbU svAmI sudharmAsvAmIne e ja vAta pUchI rahyA che- "baoi maMte ! maneoi "rUTyAtriA TIkAtha-(Toi maMte !) je he bhadanta ! (vamaLaoio MvAraNa nAnnayanA cama) zramaNa bhagavAna mahAvIre navamAM jJAtAdhyayanane pUrvokta rUpe artha nirUpita karyo che te (ramaNa ?) dazamA jJAtAdhyayanane teoe ze bhAva artha nirUpita karyo che. A pramANe jaMbU svAmInA praznane sAMbhaLIne zrI sudharmAsvAmI temane badhI vAtanI spaSTatA karavAnA hetuthI kahe che ke (ga jhU!) he jaMbU sAMbhaLo tamArA praznano javAba A pramANe che ke (teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nayare sAmI samosaDhe gIyamasAmI evaM kyAsI) te kALe ane te samaye rAjagRha nAme nagaramAM zrI bhagavAna mahAvIra svAmInI padharAmaNI thaI. te samaye gautama svAmIe temane prazna karyo ke- ( kahaNaM bhaMte ! jIvA vaiMti, vA hAyaMtivA ? go0 se jahAnAmae bahula zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 271 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pakkhassa pADivayA caMde puNNimAcaMda pANihAya hINo vaNNeNaM hINe sommayAe hINe niddhayAe hINe kaMtIe evaM dittIe juIe chAyAe pabhAe oyAe lessAe maMDaleNaM) he bhadatajI kevI rIte vRddhi pAme che ane kevI rIte ochA thAya che? jIva dravyanI apekSAe anaMta hovAthI ane pradezanI apekSAe dareka jIva dravya pramadAvALo hovAthI haMmezA avasthita pariNAmavALe kahevAmAM AvyuM che. ethI AvI sthitimAM tenI vRddhi thaI zake nahi ane hAni paNa thaI zake nahi. paNa ahIM je prazna karavAmAM AvyuM che teno matalaba A pramANe che ke jyAre AtmAmAM zAMti vagere guNe vRddhi pAme che tyAre temanI vRddhithI jIva vRddhi pAme che" Ama mAnavAmAM Ave che ane jyAre e ja AtmikagaNenI vRddhi AtmAmAM thatI nathI paNa vRddhinA sthAne hAni thavA mAMDe che tyAre "jIvamAM hAni thaI rahI che" evuM mAnavAmAM Ave che. A apekSAthI A prazna pUchavAmAM AvyuM che. bhagavAna have hAnine spaSTa karavA mATe sau pahelAM daSTAMta vaDe samajAvatAM kahe che ke he gautama ! jema kRSNapakSanI ekamane caMdra pUnamanA caMdranI apekSA zukalatA rUpa varNathI hIna hoya che. saumyatA-eTale ke netrA hAdatAnA guNathI hIna hoya che, snigdhatA-snehotpAdakatA-thI hInanyUna-hAya che, kAMtikamanIyatA-thI hIna hoya che, A rIte dItithI-ghatithI(prakAzathI), chAyA (zobhA) prabhAthI (jyotithI) dAha zamanarUpa ejathI kiraNa rUpa lesthAthI ane vRttAkAra (geLAkAra ) rUpa potAnA parimaMDaLathI hIna rahe che. (tayANaMtaraMca NaM bIyAcaMde pADivayaM caMdaM paNihAya hoNatarAya vaNNe gaM jAva maMDale NaM tayANaMtaraM ca NaM taiAcaMde viDyAcaMdaM paNihAya hINatarAe vaNNeNaM jAva maMDaleNaM evaM khalu eeNaM kameNaM parihAya mANe2 jAva amAvassA caMde cAuddasaM paNihAya naTUThe vaNNeNaM jAva naDhe maMDaleNaM) tyAra pachI kRSNapakSanI ekamanA candra karatAM bIjane candra varNa parimaMDaLa vagere badhI vizeSatAomAM vadhAre nyUna thaI paDe che. e pachI bIjanA candra zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatAM trIjane candra varNa parima`DaLa khadhI bAbatamAM vadhAre nyUna thaI jAya che. A rIte dhIme dhIme anukrame hIna thatAM amAsaneA candra cauDhazanA candra karatAM vaNu pirama`DaLa vagerenI dRSTie taddana vilupta (adRzya ) thaI jAya che. ( ebAmeva samaNAuso ! jo ahaM niggaMtho vA niggaMdhI vA jAva pavvaie samANe hoNe tIe evaM mutIe guttIe ajjaveNaM, madaveNaM, lAghave NaM, sacceNaM satyeLa, ciyA, gaviyA, kaMmanevAmeLa ) A rIte ja he AyuSmaMta zramaNeA ! je amArA nitha athavA nigra thI jana yAvatuM pratrajIta thaine jo kSamArahita che, mukti-nilebhitA athavA manAyeAga vagerenI kuzaLa pravRtti rUpa athavA yoga nirodha rUpa guptithI, sphaTikanI jema bAhya temaja AbhyaMtaramAM sarala pariNAma rUpa AvathI nirabhimAnatA rUpa mAI vathI, alpa upAdhi rUpa dravya laghutAthI, rAgadveSarahita rUpa bhAvalaghutAthI amRSA bhASaNa rUpa satyathI, anazana vagere rUpa 12 prakAranA tapathI, munijanAnI vaiyAvRtti karavA rUpa tyAgathI niparIgraha rUpa akiMcana dharmathI, kAmasevana parityAga rUpa brahmAnuM rakSaNa karavAthI, nava kATithI vizuddha banelA brahmacarya nA pAlanathI hona che, eTale ke kSAMti vagere rUpa deza jAtanA yatidhathI hIna che. (tayA NaMtaraM caNaM hINatarAe khaMtIe jAva hINatarAe baMbhacevAseNaM evaM khalu ee kameNa parihAyamANe 2 NaTThe khaMtIe jAva NaTThe baMbhaveravAseNaM ) athavA je sAdhu ke sAdhvIo kSAMtithI mAMDIne brahmacaryavAsa sudhInA guNAthI hIna che. teo A caMdranI peTheja anukrame hIna thatAM kSAMti vagerethI mAMDIne brahmacavAsa sudhInA sarve guNaiAthI rahita thaI jAya che jema huMmezA rAhunA saMsa`thI kRSNapakSanI ekamathI mAMDIne dararoja kaLAenI dRSTie kSINa thatA caMdra kRSNapakSanI caudazanI apekSA amAsanA divase traNa parima`DaLa vagere zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 273 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ peAtAnA badhA guNethI rahita banI jAya che temaja muni paNu krugurUnA saMsaga thI athavA avasanna pArzvastha vagerenI sa MgatithI samyaktva rahita thaine pramAda sthAnAnA sevanathI udaya pAmelA cAritra mAhanIya kamanA prabhAvathI anukrame kSAMti vagere guNeAthI rahita thaIne nAza pAme che. have sUtrakAra vRddhine spaSTa karavAnI IcchAthI dRSTAMta pUrvaka samajAvatAM kahe che-- (jAhAvA sukkapakkhassa paDivayAcaMde amAvAsAe caMdaM paNihAya ahie vaNNeNaM jAva ahie maMDaleNaM tayANaMtaraM ca NaM biiyAcaMde paDivayA caMda paNihAya ahiyaya rAe vaNNeNa jAva ahiyayarAe maDaleNaM evaM khalu eeNaM kameNaM paDibuTTe mANe 2 jAba puSNimAcaMde cAusiM caMdaM paNihAya paDipuNNeNaM vaNNeNaM jAva paDipuNNe maMDaleNaM, evAmeva samaNAuso ! jAva pavvatie samAge ahie khaMtIe jAva baMbhaceravAseNaM tayANaMtaraM caNaM ahiyayarAe khaMtIe jAva baMbhaceravAse NaM evaM khalu eeNaM kameNaM vimALe 2.... bharavAseNaM ) jema zukala pakSanI ekamanA cadra amAsanA caMdra karatAM vaNu maMDaLa vagerenI apekSAe vRddhi pAme che. ane bInA cadra jema ekamanA cadra karatAM vaNu parima'Dala vigerenI apekSAe vRddhi pAme che A rIteja anukramathI dararAja vRddhi pAmatA caMdra jyAre pUnamanI tithi sudhI pahoMcI jAya che tyAre caudazanA caMdranI apekSAe te divasa vaNu parima`DaLa vagerethI paripUrNatA meLave che. Ama ja huM AyuSmanta zramaNA ! je amArA nigraMtha sAdhu ke nithI sAdhvI AcAya upAdhyAyanI pAsethI dIkSA meLavIne kSAMti guNathI mAMDIne brahmacarya vAsa sudhInA badhA guNeAthI vRddhisapanna thaI jAya che. ane A rIte A khadhA guNAthI dhIme dhIme te pahelAM karatAM vadhu sapanna thaI jAya che. A pramANe anukrame guNa sapanna thatA te kSAMti brahma zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 274 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caryavAsa vagere badhA guNethI paripUrNa thaI jAya che. jema rAhunA saMsargarahita thaIne zakala pakSanI ekamathI mAMDIne dararoja pitAnI kaLAonI vRddhi karato caMdra anukrame zukala pakSanI caudaza karatAM pUnamanA divase varNa parimaMDaLa vage renI pitAnI saMpUrNa kaLAethI paripUrNa thaI jAya che. temaja muni paNa kuguru vagerenI sebata vagerene tyajIne temaja cAritravaraNa karmanA pazama vagerethI anukrame pitAnA kSAMti vagere guNonI vRddhi karate kevaLajJAna, kevaLa darzana vagere guNethI paripUrNa thaI jAya che. (evaM khalu jIvA vaDUMti, vA hAyati vA evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavatA mahAvIreNaM dasamassa NAyajjhayaNassa ayamaDhe paNNatte tibemi) kSAMti vagere guNonI vRddhithI vRddhi pAme che ane kSAMti vagere guNenI hAnithI jIvo ghaTe che. Ama A kathananI sArthakatA siddha thaI jAya che. A pramANe he jaMbU ! zramaNa bhagavAna mahAvIre dazamA jJAtAdhyayanane A pUrvokta artha nirupita karyo che. A artha meM temanA mukhethI je pramANe sAMbhaLe che te ja pramANe tamArI sAme rajU karyo che. * sUtra "1" jainAcArya zrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta jJAtAdhyayana sUtranI anagAradharmAmRtavaSiNI vyAkhyAnuM dazamuM adhyayana samApta 1 zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 275 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvoMke ArAdhaka aura virAdhakatvahonekA kathana dAvadrava (vRkSa) nAme agiyAramuM adhyayana prAraMbha. dazamuM adhyayana puruM thaI cUkyuM che ane have agiyAramuM adhyayana AraMbha thAya che. A adhyayanano pahelAMnA adhyayananI sAthe A pramANene saMbaMdha che. pahelAMnA adhyayanamAM kRSNa ane zukala pakSanA candramAnA daSTAMtathI pramAdI ane apramAdI saMyamIne zAMti vagere guNenI prApti thavI, A vAtanuM spaSTIkaraNa karavAmAM AvyuM che. have A adhyayanamAM je saMyama mArganI ArAdhanA temaja virAdhanA kare che teo artha temaja anarthanA pAtra gaNAya che A vAta spaSTa karavAmAM Ave che. je bUsvAmI zrI sudharmA svAmIne prazna kare che ke - (varUpa mane ! samamLa "phaghAri. TIkAI-(ALe mate !) he bhadata ! (samaNeNa jAva saMpatteNaM dasamassa nAyajjha yaNassa ayamaDhe paNNatte ekkArasamassa NaM bhaMte ! NAyajjhayaNassa ke aTepaNNatte) mukti meLavelA zramaNa bhagavAna mahAvIre dazamAM jJAtAdhyayanane A pUrvokta rUpa artha nirUpita karyo che te teozrIe agiyArame jJAtAdhyayanane zuM artha prarUpita karyo che? A rIte jaMbU svAmInA praznane sAMbhaLIne sudharmA zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAmI tene kahe che ke (vahu raMjU!) he jabU! sAMbhaLo, prabhue agiyAramA jJAtAdhyayanane artha A pramANe nirUpita karyo che. ( teNaM kAleNaM teNaM samaega rAyagihe0 goyame evaM vayAsI) te kALe ane te samaye rAjagRha nagaramAM zramaNa bhagavAna mahAvIra padhAryA. gautama svAmIe temane A pramANe prazna karyo-(haom mate ! jIvA arAvA rajJAvA mavaMti? he bhadaMta! jIva jJAna vagere ratnatraya rUpa mokSa mAgane ArAdhaka-sAdhaka ane virAdhaka kevI rIte-zA kAraNathI thAya che ? (go0 ! se jahAnAmae egaMsi samuddakUlaMsi dAvaddavA nAma rukkhA paNNattA) prabhue temane te praznano javAba daSTAntanA AdhAre ApatAM kahyuM-he gautama ! samudrane dAvadrava jAtinAM ghaNAM vRkSo hatAM. (kiNhA jAva niUraMba bhUyA pattiyA puphiyA phaliyA hariyagare rijjamANA, sirIe atIva 2 upasobhemANA ciTuMti ) e badhAM vRkSe jaLapUrNa megha samUhAnI jema kALA raMganAM hatAM. badhAM vRkSa, patra, puSpa ane phaLothI samRddha hatAM. lIlA raMgathI e vRkSo zobhatAM hatAM. patra ane pupothI emanI zobhA anerI thaI paDI hatI. ethI e savizeSa bhA-saMpanna lAgatAM hatAM. (jayANaM dIviccagA IsiM purevAyA pacchAvAyA maMdAvAyA mahAvAyA vAyaMti tayA NaM bahave dAvadavA rukkhA pattiyA jAva ciTuMti, appegaDyA dAvadavA rukkhA junnA jhoDA parisaDiya paMDupattapupphaphalA sukkaruSakhAo viva milAyamANA2ciTThati) jyAre dvIpa upara vahetA pUrva dizAnA AchA pavane, pazcima dizAnA AchA pavane, dhIme dhIme vahenArA pavane temaja pracaMDa pavana phUMkAvA lAgatA tyAre patra-puSpa vagerenI zobhAthI anerAM lAgatAM dAvadrava vRkSo je sthitimAM UbhAM hatAM te ja sthitimAM vikAra vagaranA thaIne sthira thaIne UbhAM ja rahetA hatAM. kahevAno matalaba e che ke jyAre dvIpanA pUrva ane pazcima dizAnA maMda, sugaMdha ane zItaLa pavane vahetA hatA tyAre patro-pupi vagerethI saMpanna zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 277 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayelAM dAvadrava vRkSe je sthitimAM ja savizeSa zobhA yukta thaIne lIlAMchama dekhAtAM hatAM. paNa temAM je dAvadrava vRkSo jIrNa hatAM-jUnAM hatAM-zIrNasaDI gayelAM hatA, jenA mULa ane thaDane bhAga le thaI gaye hatuM ane jeonA pILA ane sapheda thaIne pAMdaDAo, pupa ane phaLa parizaTita thaIne kharI paDayAM hatAM. te te sukAI gayelA vRkSonI jema lAna-zobhA rahita thaIne UbhAM hatAM. (evAmeva samaNAumo ! jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA pannAie samANe bahUNaM aNNautthiyANaM bahUNaM gihatthANaM samma sahai bahUNaM samaNANaM 4 vo samma sahai esaNaM mae purise desArAhae pannate) A pramANe ja che AyuSmata zramaNa ! je amArA nigraMtha sAdhujana athavA sAdhvIjana dIkSita thaIne ghaNuM zramaNa ane ghaNI zramaNIo, ghaNA zrAvake ane ghaNI zrAvikAonA karkaza, kaThera vacane vagere upasargone madhyastha bhAvathI sahana kare che, te vacanone sAMbhaLIne jene me vagere aMge upara koI paNa vikAra sarae thatuM nathI, krodha utpanna thato nathI, adIna bhAvathI je tene khamate rahe che-sahana karate rahe che, nirjarAnI bhAvanAthI je teone pitAnA aMtarathI sahana karI le che, temaja kutIrthi konA gRhasthane pratikULa vacanone je sahana karI zakato nathI yAvata teone adhyAsita karate nathI evA mANasane meM deza-virAdhaka tarIke prajJapta karyo che (samaNAuso! jayANaM sAmuddagA IsiM pure vAyA pacchAvAyA maMdAvAyA mahAvAyA vAyaMti tayANaM bahave dAvadavA rUkkhA juNNA jhoDA jAva milAyamANA 2 ciTThati, appegaiyA dAvadavA rukkhA pattiyA puphiyA jAva upasobhemANAra ciTThati evAmeva samaNAuso jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA pabvaie samANe bahUNaM aNNautthiyANaM bahUgaM gihatthANaM sammaM sahai bahUgaM samaNANaM 4 no samma sahai esaNaM mae purise desArAhae paNNatte ) zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 278 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane he AyumaMta zramaNa ! jyAre samudra upara thaIne vaheto A pUrva dizAne pavana, maMda pavana ane pracaMDa pavana phUMkAya che tyAre keTalAka jIrNa-jUnA, zIrNa pAMdaDAM ane pu irahita thayelAM dAvadrava vo plAna thaIne zebhAhIna thaIne ja UbhAM rahe che ane keTalAka dAvadrava vRkSe je pAMdaDAMo puSpavALAM che-lIlAMchama ane suMdara ja lAge che. A pramANe AyuSmata zramaNa ! je amArA nigraMtha sAdhu ane sAdhvIjana pratrajIta thaIne ghaNA anyatIthi kena ghaNuM gRhasthonA pratikULa vacanone sArI rIte samajI laIne sahana karI le che paNa teomAMthI zramaNa vagerenA caturvidha saMghanA vacanane je sahana karatuM nathI te mArA vaDe dezArAdhaka tarIke prajJapta thayo che. ( samaNAuso ! jAyANaM no dIviccagA No sAmuddagA IsiM pure vAyA pacchAvAyA jAva mahAvAyA vAyaMti tayANa savve dAdayA rukavA juNNA jhoDA jAva milAyamANA ciTuMti, appegaiyA jAva uvasobhemANA ciTThati, evAmeva samaNAuso ! jAva pabbaie samANe bahUrNa samANANaM 4 bahUNaM annautthiyanihatthANaM no sammaM sahai esa NaM mae purise saba virAhie paNNatte) / he AyuSmata zramaNa ! jyAre dvipanA pUrva dizAnA AchA pavane, pazcima dizAnA pavane dhIme, dhIme vahetA pavane, ane pracaMDa vegathI phUMkAtA pavano vahetA nathI ane samudra para thaIne vahetA pUrva dizAnA AchA pavane, dhIme dhIme vahe. nArA pavane, ane pracaMDa vege phUMkAtA pavana vahetA nathI tyAre paNa jIrNa, zI dAvadrava vRkSe te plAna (karamAyelAM) rahe che ane patrapuSpa vagerethI saMpanna dAvadrava vRkSe paNa jevAM che tevAM ja rahe che, A pramANe che AyuSmata zramaNa ! je amArA nitha sAdhuo ane nigraMtha sAdhvIo dIkSita thaIne zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 279 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa caturvidha saMghanA ane bIjA tIrthika gRharanA vacanone sArI peThe sahana karI le che. evA sAdhu vagere jene mArA vaDe sarva-virAdhaka tarIke prajJasa karavAmAM AvyA che. (samaNAuso ! jayANaM dIvicagAvi sAmuddagA vi IsiM pure vAyA pacchAvAyA jAva vAyaMti, tayA NaM savve dAvadavA rukkhA pattiyA jAva ciTThati, evAmeva samaNAuso ! jo amhaM jAva pavvattie samANe bahUrNa samaNANaM 4 bahaNaM annautthiyanihatthANaM sammaM sahai esaNaM mae purise savvArAhae paNNatte ! evaM khala goyamA ! jIvA ArAhagA vA virAhagA vA bhavaMti, evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvI reNaM ekkArasamassa ajjhayaNassa ayamaDhe SaNNatte timi ) he AyumaMta zramaNa ! jyAre dIpa ane samudra uparanA pUrva pazcimanA dhImAM ane pracaMDa pavana phUMkAya che tyAre pAMdaDAM ane puSpavALAM badhA dAvadrava vRkSe zabhA saMpanna thaIne ja UbhA rahe che. A pramANe he Ayurbhata zramaNa ! je amArA sAdhu ane sAdhvIjana dIkSita thaIne ghaNu zramaNo vagerenA, caturvidha saMghanA temaja bIjA tIrthika gRhasthAnA pratikULa vacane sAMbhaLIne sArI peThe sahana karI le che evA sAdhu jana vagere mArA vaDe sarvAdhika rUpe prajJapta thAya che. A pramANe he gautama! jI ArAdhaka ane virodha hoya che. sudharmA svAmI jaMbU svAmIne kahe che ke he jaMbU! siddhigati pAmelA bhagavAna mahAvIra svAmIe agiyAramA jJAtAdhyayanane A upara mujabano artha prajJapta karyo che. meM je rIte sAMbhaLyo che te ja rIte A artha tamArI sAme spaSTa karyo che. emAM meM mArI taraphathI kaMI ja umeryuM nathI. sUtra "\" jainAcArya zrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta jJAtAdhyayana sUtranI anagAra dharmA mRtavarSiNI vyAkhyAnuM agiyAramuM adhyayana samApta. 11 zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 280. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAtodakake viSayameM subuddhikA daSTAMta jItazatru rAjA ane subuddhi pradhAnanuM bAramuM adhyayana. agiyAramuM adhyayana samApta thaI cUkayuM che ane have bAramuM adhyayana prAraMbha thAya che. A pahelAM adhyayananI sAthe A pramANe sa baMdha che ke pahelAMnA adhyayanamAM je jIva cAritranuM pAlana kare che te ArAdhaka ane je enA viparIta bhAvavALo hoya che te virAdhaka che e vAta spaSTa karavAmAM AvI che. A adhyayanamAM udakanA dRSTAMtathI A vAtanuM spaSTIkaraNa thaze ke je bhavya jInuM antaHkaraNa (aMtara) kharAba pariNAmothI pariNata thaI rahyuM che, paNa temanAmAM je suguru parikarmAtA guNa vizeSanuM grahaNa karavuM che te tyAM cAritrA rAdhatA AvI jAya che. rU i maMte tyAra TIkAI-bU svAmI zrIsudharmA svAmIne prazna kare che ke- ( jaiNa bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM ekkArasamassa nAyajjhayaNassa ayama0 bArasamassa NaM NAyajjhayaNassa ke aDhe paNNatte ? evaM khalu jaMbU!) he bhadaMta! siddhagati pAmelA zramaNa bhagavAna mahAvIre agiyAramAM jJAtAdhyayanane pUrvokta rUpe bhAva-artha nirUpita karyo che te teozrIe bAramA adhyayanane zo bhAva artha nirupita karyo che te jaMbU sAMbhaLe teo zrIe bAramA adhyayanane je rIte artha spaSTa karyo che te A pramANe che - zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpA nAma nayarI puNNabhadde ceie jiyasatta rAyA dhAriNI devI adINasattU nAma kumAre juvarAyA yAvi hotthA ) te kALe ane te samaye caMpA nAme nagarI hatI. temAM pUrvabhadra nAme udyAna hato. te nagaranA rAjAnuM nAma jItazatru hatuM dhAriNadevI nAme tenI panI hatI. tenA putranuM nAma adInazatru hatuM. ane te yuvarAja hatA. (suvRddhi Ama nAra rAga riMtara sALovArA) subuddhi nAme tene amAtya (maMtrI) hato te autpittikI vagere cAre prakAranI buddhi saMpanna hatuM ane rAjyanuM zAsana tenA hAthamAM ja hatuM. jIva ajIva vagere tanuM tene jJAna hatuM ane te zramaNopAsaka hato. (tIseNaM capAe NayarIe bahiyA uttarapura chimeNaM ege parihodae yAni hotthA) caMpA nagarInI bahAra uttara pauraratya dizAmAM-IzAna koNamAM-paridaka khAImAM pANI bharyuM hatuM. durganI comera bahAranI bAjue keTanI pAse goLAkAre eka moTI khAI hatI. tethI zatru ekAeka saraLatAthI durgamAM prave. zavAnI hiMmata karI zakatA nahotA, temAM pANI bhareluM hatuM. AnuM bIjuM nAma "khAtikedaka" paNa che. (meyavasAmasaruhirapUyapaDalapoccaDe bhayagakalevarasaMchanne amaNunne vaNNeNaM jAva phAseNaM se jahAnAmae ahimaDei vA gomaDei vA jAva maya kuhiya viNa? kimiNavAvapaNadurabhigaMdhe, kimijAlAule saMsatte asuivigayabIbhatsadarisaNijje bhaveyArave siyA ? No iNaDhe samaTe, eto aNittarAe ceva jAva phAseNaM paNNatte ) A parikhA-khAInuM pANe puSkaLa pramANamAM medA, vasA, carabI, mAMsa, rudhira, lehI, pUya-pathI mizrIta hatuM kUtarA, bilADA vagerenA marI gayelA zathI te yukta hatuM. te arucikAraka hatuM ane gaMdha, rasa tathA sparzathI manovikRtijanaka hatuM. e ja vAta daSTAMta vaDe ahIM raju karavAmAM Ave che. jema marI gayA pachI mRtaka marI gayelA kUtarAnuM kalevara (zarIra) bilADInuM kalevara, zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANasanuM kalevara, pADAnuM kalevara, uMdaranuM kalevara, gheDAnuM kalevara, hAthInuM kalevara, siMhanuM kalevara, vAghanuM kalevara, varunuM kalevara ane dIpaDAnuM kalevara, kuthita, vinaSTa, kIDAovALuM, vyApanna ane durabhigaMdhayukta kRmiethI AkAMta kIDAothI vyAsa-tanmaya, azuci vikRta ane bIbhatsa dRzyavALuM thaI jAya che tema enA karatAM paNa vadhu aniSTatara atyaMta ghaNAjanaka te khAInuM pANI hatuM. maraNa pachI zarIra saDavA mAMDe che tene "kathita" kahe che. jema pavana ane pANIthI bharAelI mazaka phUlIne moTI thaI jAya che temaja nirjIva thayeluM zarIra paNa phUlAIne moTuM thaI jAya che tenuM nAma "vinaSTa" che. padArthanI jyAre AvI sthiti thAya che tyAre te pahelAMnA AkAra prakArathI sAva bhinna AkAra vALa thaI jAya che. zarIra bahu divase nirjIva thaIne maDadAnAM rUpamAM paDI rahe che tyAre te saDI javAthI temAM kIDAo paDI jAya che, ene kRmimanU kahe che.. jemAMthI mera durgadha prasarI rahe che tene "durabhigadha" kahe che. marda saDI jAya che ane tenAM badhAM aMga upAMge comera vikherAI jAya tene dhyApanna kahe che. ahIM mRtaka zabdathI nijIva zarIra samajavuM joIe. e sUtra "1" 'taeNaM se jiyasattU rAyA ' ityAdi TIkArtha--(tai) tyAra pachI te vidyAnna rAyA) te jItazatru rAjA (mannA jayAMruM) keI vakhate ( hAe kayabalikamme jAva appamahagdhAmaraNAlaMkiyasarIre bahUhiM rAisara jAva satthavAhapabhiIhiM saddhiM bhoyaNavelAe bhoyaNamaMDavaMsi suhAsaNavaragae viulaM asaNaM 4 jAba viharaha) snAna karIne temaja balikarma eTale ke kAgaDA vagere pakSIone mATe anna vagerene bhAga apIne vajanamAM halakA paNa kiMmatamAM bahu bhAre evA alaMkAro dhAraNa karIne jamavAnA samaye raseI gharamAM AvIne suMdara Asana upara besI gayA. te vakhate temanI sAthe bIjA keTalAka rAjezvara ane sArthavAho vagere hatA. rAjA teo badhAnI sAthe besIne azana pAna vagere cAra jAtanA AhAre jamavA lAgyA. anna vagere azana, pIvA gya padArtha pAna, dvAkha, badAma vagere khAdya ane laviMga-sopArI vagere svAdya che. zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 283 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (jimiyabhuttuttarAgae AyaMte cokkhe paramasuibhUe taMsi viulaMsi asaNa4 jAva jAyavimhae te bahave IsarajAva pabhiie evaM vayAsi ) jyAre teo sarasa rIte tRpta thaIne jamI rahyA tyAre teo sarve beThakamAM AvyA beThakamAM AvatAM pahelAM teo hAtha meM dhoIne svaccha thaI cUkyA hatA. anna vagerenA dANA temanA zarIra upara jamatI vakhate paDI gayA hatA teone pANIthI dhoIne sApha karyA. A rIte ekadama pavitra thaIne puSkaLa pramANamAM taiyAra karavAmAM AvelA azana, pAna, khAdya ane svAdarUpa cAra jAtanA AhArothI navAI pAmelA rAjAe bIjA sAthe rahelA Izvara, talavara, mAMDa lika, kauTuMbika, zreSTha, senApati ane sArthavAha vagerene A pramANe kahyuM ke (aho Na devANuppiyA ! ime maNuNNe asaNaM 4 vaNNeNaM uvavee jAva phAseNaM uvavee assAyaNijje vissAyaNijje pIyaNijje, dIvaNijje dappaNijje mayaNijje vihaNijje sabidiyagAya palhAyaNijje) he devAnupriye ! manane tRpta karanAra A azana vagerene cAra jAtane AhAra keTale zubha varNavALa ho, keTalo badho zubhasparzavALo hato, keTale sarasa AsvAdanIya ane savizeSarUpathI svAdanIya hate. A AhArane jamIne Indriye badhI tRpta thaI gaI che. A jaTharAgnine uddIpaka che temaja zArIrika sauMdaryamAM vRddhi karanAra che. baLavardhaka ane kAmoddIpaka che. ene jamavAthI badhI dhAtuo upacita ( vRddhi pAmavuM ) thaI jAya che. A AhArathI badhI Indriya temaja zarIrane AnaMdanI prApti thAya che. matalaba e che ke A cAra jAtanA AhAro bahu ja navAI pamADe tevA che. ( tag te vara rAva gfmako kisajU pa vacArI ) ane vadhAre zuM kahI zakIe. te bahu ja uttama hato emAM to jarAe zaMkA nathI. rAjAnI A vAta sAMbhaLIne te izvara vagere ghaNuM sArthavAhae te jitazatru rAjAne A pramANe kahyuM ke - (taheva NaM sAmI ! jaNNaM tumbhe vadaha-ahoNaM ime maNuNNe asaNaM 4 vaNNeNaM zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvavee jAva palhAyANijje ) hA svAmina! kharekhara jema tame kahe che tema AhAra paNa e ja hato te khUba ja manejha ane zubhavarNa vALa hatA. yAvat saMpUrNa zarIra ane Indriyone AnaMda pamADanAra hate. ( tALa nitaranna suvuddhi marja parva jANI ) pitAnA kathana vize Izvara vagere badhAothI samarthana prApta karIne rAjAe pitAnA amAtya ( maMtrI ) subuddhine paNa eja vAta kahI ke (ahoNaM mubuddhI ime maNuNNe asaNaM 4 jAva palhAyaNijje) he subuddhi ! batAve, manejha cAra jAtane azana vagere rUpa A AhAra keTalo badhe zubhava yukta yAvat AnaMda ApanAra hate. (taeNaM subuddhI jiyasattUsseyamaNo ADhAi jAva tusiNIe saMciTThai ) A rIte rAjAnA mukhethI AhAra vizenAM vakhANa sAMbhaLIne subuddhi amAtye te temanI vAta ne Teko Ape nahi paNa te mAtra mUro thaIne besI ja rahyo taeNaM jiyasattU mubuddhiM doccApi tacca pi evaM bayAsI-aho NaM subuddhI ! ime maNuNNe taM ceva jAva palhAyaNijje-taeNaM se subuddhI amacce jittasattUNA doccApi taccapi evaM butte samANe jitasattUM rAyaM evaM vayAsI) amAtya subuddhine cUpacApa beThelo joIne jitazatru rAjAe bIjI trIjI vAra paNa A pramANe ja kahyuM ke he subudde ! A manojJa cAra jAtane AhAra keTale badhe sarasa zubhavoMpita yAvata AkhA zarIra ane Indriyone AnaMda ApanAra che. A rIte be traNa vAra jitazatru rAjA vaDe pUchAyelA subuddhi amAtye rAjAne kahyuM ke ( no khala sAmI amhaM eyaMsi maNuNNa si asaNa 4 keiM bimhae evaM khalu sAmI mubhi sadA vi puggalA dubbhi sadattAe pariNamaMti dubhi sadAvi poggalA mubhi saddattAe pariNamaMti) he svAmina ! A mane jJa azana vagere cAra jAtanA AhAra vize mane kaMI navAI jevI vAta jaNAtI nathI kema ke je zubha zabda rUpa pudgala hoya che te azubha zabda pudgala rUpamAM pariNamita thaI jAya che. ane je azubha zabda rUpa pudgale hoya che te zubha zabada pudgala rUpamAM pariNamita thaI zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 285 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAya che A pramANe (suvA vi upAsTA turaMvattA vALamaMti...... if yyaMti ) je azubha rUpa vALA pudgala hoya che teo zubha rUpamAM pariNamita thaI jAya che ane je zubha rUpamAM pariNata thayelA pudgale hoya che teo azubha rUpamAM pariNata thaI jAya che. __(mubmigaMdhA vi poggalA dubbhigaMdhattAe pariNamaMti, surasAvi poggalA durasattAe pariNamaMti, durasAvi pogalA surasattAe pariNamati duhaphAsA vi poggalA muhaphAsattAe pariNamaMti, pabhogavIsasA pariNayA vi ya NaM sAmI poggalA paNNatA) je pudgale surabhigaMdha rUpamAM pariNata thayelA hoya che te pudgale ja darabhigaMdha rUpamAM pariNata thaI jAya che. A rIte je pagale sarasa rUpamAM pariNata thayelA che te pudgale ja kutsita (kharAba) rUpamAM pariNata thaI jAya che. ane je kutsita rUpa vALA pudgale hoya che te pudgalo ja sarasa rUpa vALA pudgala thaI jAya che. je pulo zubha sparzarUpamAM pariNata thayelA hoya che te pudgale ja azubha sparza rUpamAM pariNuta thaI jAya che. ane je pagale azubha sparza rUpamAM pariNata thayelA hoya che te pudgale ja zubha sparza rUpamAM pariNata kaMI jAya che. A jAtanuM pugamAM pariNamana jIvakRta vyApAra rUpa pariNAmathI ane svAbhAvika rUpamAM thatuM rahe che eka avasthAmAMthI avasthAntaranI prApti dareka samaye dareka dravyamAM thatI rahe che. A pariNamana eke eka dravya mATe karkasa paNe samajavuM joIe dareke dareka dravyamAM A jAtanuM pariNamana thatuM ja rahe che. prabhue svayaM A vAta spaSTa karI che. (taeNaM se jitasattU subuddhissa amaccassa evamAikkhamANassa 4 eyamaheM no ADhAi no pariyANaI, tusiNIe saMciTTai, taeNa se jiyasatta aNNayA kayAI bahAe AsakhaMdhavaragae mahayA bhaDacaDagaraAsavAhiNIyAe nijjoyamANe tassa pharihodagassa adarasAmaMteNaM vIivayai ) amAtya subuddhinI A vAta sAMbhaLIne jItazatru rAjAe tenA kathanane Adara karyo nahi, phakta sAMbhaLIne te cUpacApa besI ja rahyo. eka divase zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 286 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jItazatru rAjA snAna karIne ghoDA upara savAra thayA ane azvakrIDA karavA mATe gharathI bahAra nIkaLyA. temanI sAthe sAthe mahAna bhaTone samudAya paNa cAlatuM hatuM. cAlatAM cAlatAM teo te ja parikhodaka-khAInI pAse thaIne nIkaLyA (taeNaM jitasattU tassa pharihogassa asubheNa gaMdheNa abhibhUe samANe saeNaM uttarijjeNa Asaga pihaI egata avakkamai abakkamittA te bahave Isara jAva pabhiio evaM vayAsI-ahoNa devANuppiyA ! ime pharihodae amaNuNNe vaNNeNa 4 se jahA nAmae ahimaDei vA jAva amaNAmatarAe ceva taeNaM te bahave rAI sara pabhiio evaM vayAsI) jItazatru rAjAe parikhedaka-khAI-nI kharAba gaMdhathI vyAkuLa thaIne pitAnA khesathI nAkane DhAMkI lIdhuM. ane tyAra bAda teo khAInI pAsethI dvara khasIne cAlavA lAgyA cAlatAM cAlatAM temaNe potAnI sAthenA rAjezvara, talavara, mAIbika, kauTuMbika, zreNI senApati ane sArthavAha vagerene kahyuM ke he devAnupriye ! juo A parika-bAI-varNathI, gaMdhathI, rasathI, ane sparzathI keTalI badhI amane jJa-kharAba-lAge che. marelA sApa vagerenA saDI gayelA vinaSTa vagere avasthApanna kalevara ( zarIra ) nI jevI durgadha hoya che tenA karatAM paNa vadhAre kharAba gaMdha A pANImAMthI AvI rahI che. rAjAnI A pramANe vAta sAMbhaLIne rAjezvara vagere badhAee A pramANe kahyuM - ( taheva, NaM sAmI ! jaM NaM tumbhe evaM vayaha ahoNaM ime pharihodae amaNNuNNe vaNNeNaM 4 se jahAnAmae ahimaDei vA jAva amaNAmatarAe ceva, taeNaM se jiyasattU subuddhiM amaccaM evaM vayAsI-taeNaM subuddhI amacce jAva tusiNIe saMciTai) he svAmin ! tame kahe che tevI ja varNa, rasa, gaMdha ane sparzathI amaneza A khAI che. marIne saDI gayelA sApa vagerenA kalevaranA jevI zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aniSTatara, asahya durgaMdha Ave che tenA karatAM paNa vadhAre kharAba A durgaMdha che. A rIte peAtAnI vAtanuM samana prAma karIne jItazatru rAjAe peAtAnA subuddhi amAtya pradhAnane kahyuM ke hai subuddhe ! A parikhAdaka-khAI va, rasa, gaMdha ane sparzamAM ekadama amane jJa-kharAba-thaI gai che. marIne saDI gayelA sApa vagerenA avasthApanna kalevA-zarIra-thI jevI aniSTatara dugaMdha Ave che tenA karatAM paNa vadhu aniSTatara-kharAma-dudha A khAimAMthI AvI rahI che. A rIte rAjAnI vAta sAMbhaLIne subuddhi amAtye tenA Adara karyAM nahi, tenA svIkAra karyAM nahi paNa cUpacApa thaIne ja cAlatA rahyo. (taraNa se jiyasattU rAyA subuddhiM amaccaM doccaMpi taccapi evaM vayAsI ahoNaM taM cetra taraNaM se subuddhI amacce jiyasattUNA raNNA doccapi taccapi evaM butte samANe evaM kyAsIno khalu sAmI ! amhaM eyaMsi pharihodagaMsi as bimhae, evaM khalu sAmI ! subha sadAvi poraMgalA. duvmisattAe pariNamaMti taM caiva jAva raatee pariNayavi ya NaM sAmI ! poggalA paNNattA ) amAtya subuddhine cupacApa joine rAjA jItazatrue bIjI ane trIjI vAra pahelAMnI jema ja kahyuM. pUchAelA subuddhi amAtye rAjAne A pramANe kahyuM ke he svAmin ! A khAinA pANImAM mane kaMi navAI jevuM lAgatuM nathI kemake je pudgalA pahelAM zubha zabda rUpamAM pariNata thayelA hAya che te pur gale ja kAlAntaramAM pratyeAga ane visrasA ( svAbhAvika rItanA ) pariNAmathI azuddha zabda rUpamAM pariNata thai jAya che. A rIte amAtye manejJa cAra jAtanA AhAro vize je jAtanA vicAra rajU karyA hatA te ja jAtanA vicAra A azubha rUpa khAI joIne paNa prakaTa karyAM. amAtye rAjAne A pramANe kahyuM ke pudgalAnA A rIte pariNamananI vAta mArI pAtAnI kalpanAthI paNa vIta rAga prabhunI ja e AjJA che. teozrIe paudgalika pariNamana A rIte ja pAtAnI dezanA vaDe nirUpita karyAM che. zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 288 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (taeNa jiyasattU subuddhi evaM vayAsI- mANaM tumaM devANupiyA ! appANa ca paraM ca tadubhayaM vA bahUhiM ya asambhAvubhAvaNAhiM micchattAbhiNiveseNa ya buggAmANe kuppAmANe viharAhi taeNa subuddhissa imeyArUve ajjhathie aho Na jiyasattU saMte tacce tahie avita sanbhUe jiNapaNNatte bhAve No uvalabhaMti) jItazatru rAjAe A pramANe sAMbhaLIne amAtya subuddhine A pramANe kahyuM ke hai devAnupriya ! tame A rIte asadbhAvanA bhAvaka vacanAthI avighamAna vastudharmAMthI pratipAdanAothI vastunuM je svarUpa vastumAM hAjara nathI te svarUpane vastumAM khatAvanArI vANIethI ane mithyAtvAbhinivezanA AgrahathI A jAtanuM nirUpaNa kare| nahi AvI prarUpaNAthI potAnI jAtane macAvatA raheA ane khIjAene paNa AvI jUhI prarUpaNAmAM phasAvavAnI ceSTA kare nahi, tame ekI sAthe pAtAnI jAtane ke bIjA mANasane AvI prarUpaNAnI lapeTamAM levAnI koziza kare nahi rAjAnI A pramANe vAta sAMbhaLIne subuddhi pradhAnanA manamAM aneka vicArA bhavyA. ahIM vicAra saMbaMdhI A vizeSaNAnuM grahaNa pazu karIlevu joie ke vintitaH prArthita si:" A ekadama navAI jevuM lAge che ke jItazatru rAjA vidyamAna tattva rUpa-athavA te vividha prakA ranI vivakSAthI svatva parava rUpathI yukta, tathya-satya, ghaNu* echuM paNa nahi ane ghaNuM vadhAre paNa nahi, avitatha sattA yukta evA jInaprajJaptanA bhAvAne samajI rahyA nathI. eTale ke jItazatru rAjA A vAtane samajI zakayA nathI ke jIna prajJapta vaDe nirUpita thayelA bhAvA satya haiAya che, avitatha hAya che, anyana anatirikta hAya che, aneka vivakSAone laIne temanAmAM nAnA dhama viziSTatA hoya che.(ta)mATe ( seyaM khalu mama jiyasattassa raNNo saMtANaM taccANaM tahiyANaM avitahANaM zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 289 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sambhUtANaM jiNapaNNattANaM bhAvANaM abhigamaNaTTayAe eyagaLaM uvAiNAvittae evaM saMpehei) - have mAre jItazatru rAjAne sata svarUpa, bhAvayukta tathya rUpa, avitatha ane sadUbhUta rUpa evA janaprajJasanA bhAvone sArI peThe samajAvavA joIe temaja pudgalene aparA5ra 5riNamana rU5 bhAva vize paNa "teo te evA ja che " A rIte samajAvavAnI keziza karavI joIe. amAtye A pramANe vicAra karyo. ( saMpehittA paccaMtie hiM purisehiM saddhi aMtarAvaNAo navae ghaDae ya geNhai, geNhittA saMjhAkAlasamayaMsi evirala maNussaMsi nisaMta paDinisaMtasi jeNeva pharihodae uAgacchai, uvAgacchittA taM pharihodagaM geNhAvei gehAvittA navaesu ghaDaesu gAlAvei, galAvittA navaemu ghaDaesu pakkhivAvei, pakkhivAvittA laMchiyamudite, karAvei karAvittA sattarattaM parivasAvei, doccaMpi navaesu ghaDae pakkhivAvei, pakkhivA vittA laMchiyamudite karAvei, karAvittA sattarattaM parivasAvei, doccaMpi navaesu ghaDaemu gAlAvei, gAlAyittA navaesu ghaDaemu pakvivAvei ) vicAra karIne teNe potAnA sevaka pAsethI bajAra athavA gAmanA najIka kuMbhAranI dukAnamAMthI navA mATalAMo maMgAvaDAvyA. mATalAone laIne te jyAre sUrya asta pAme ane mANasanI avarajavara ekadama baMdha thaI gaI tyAre te khAInI pAse pahoMcyA. tyAM pahoMcIne teNe mATalAomAM pANI gALIne bharAvyuM. bharAvIne teNe bIjA ghaDAomAM paNa pANI gALIne bharAvyuM. pANI bharAvyA pachI teNe mATalAone barAbara baMdha karAvaDAvIne sAta divasa sudhI zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 290 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka jagyAe mATalAone mUkAvaDAvyAM. bIjI vakhata teNe bIjA navA ghaDAomAM pANI gALIne bharAvaDAvyuM. bharAvaDAvIne te pANIne gALIne bIjAM mATalAomAM bharAvaDAvyuM. (vivAvittA ) bharAvaDAvIne (sajjakhAra pakkhivAvei laMchiyamudite kAravei ) teNe mATalAomAM sAjIkhAra na khAvaDAvyuM. sAjI khAra naMkhAvaDAvIne teNe mATalAone barAbara baMdha karAvaDAvI (jAvirA sattavatta parivA) sIla karAvaDAvIne mATalAMone ekabAju mUkI dIdhAM. ( taccapi navaemu ghaDaesu jAva saMvasAvei, evaM khalu eeNaM uvAeNaM aMtarA pakkhivAvemANe aMtarAya viparivasAvemANe 2 sattara rAI diyA viparivasAvei) trIjI vakhata paNa teNe bIjA navA mATalAomAM pANI bharAvaDAvyuM. bharAvIne pahelAnI jemaja badhI vidhi karI ane mATalAMone eka tarapha mUkAvI dIdhAM. A pramANe karatAM teNe vacce vacce keTalI vakhata vAraMvAra gALIne mATalAomAM pANI bharAvyuM ane tyArapachI sAta divasa mATe mATalAone eka bAju mUkAvI dIdhAM. (taeNaM se pharihodae sattamasattayaMsi pariNamamANaMsi udagarayaNe jAye) A rIte jyAre 49 divaso pUrA thayA tyAre te khAInuM udakaratna (pANI) uttama pANInA rUpamAM pariNata thaI gayuM. (acche patthe jacce taNue phalihavaNNAbhevaNNeNaM uvaveyaM4 AsAyaNijje jAva sabidiyagAyapalhAyaNijje) te udakaratna (pANI) nirmaLa havA badala ekadama svaracha thaI gayuM hatuM, Arogyajanaka hovAthI pathya rUpa thaI gayuM hatuM, uttama guNa-saMpanna hovAthI zreSTha dekhAtuM hatuM, zIdhra pAcana thAya tevuM hovAthI vajanamAM te khUba ja halakuM thaI gayuM hatuM pANInA varNa gaMdha, rasa ane sparza A badhA guNe prazasta zreSTha rUpamAM pariNata thaI gayA hatA. te AsvAdanI ya thaI gayuM hatuM yAvatuM badhI indriyone temaja zarIra tRpta karanAra banI gayuM hatuM. (taeNaM subuddhI amacce jeNeva se udagarayaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA karayalaMsi AsAdei, AsAdittA taM udagarayaNaM vaNNeNaM ubaveyaM 4 AsAyaNijje jAva savidiyagAya palhAyaNijjaM jANittA hatuDhe bahUhi udagasaMbhAraNijjehiM zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 291 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbhArei saMbhArittA jiyasattassa raNo pANiyapariyaM sadAvei, sahAvittA evaM vayAsI-tumaM ca NaM devANuppiyA imaM udagarayaNaM gehAhira jiyasattUssa raNNo bhoyaNavelAe uvaNejjAsi) tyArapachI amAtya subuddhi jyAM dikaratna (pANI) hatuM tyAM gaye. tyAM jaIne teNe udakaratna (pANI)ne hatheLI upara laIne cAkhyuM. cAkhyA bAda tene ema lAgyuM ke kharekhara A udakaratna (pANI) varNa vagere guNethI yukta yAvat badhI indriye ane zarIrane AnaMda pamADe tevuM thaI gayuM che tyAre te khUba ja prasanna ane saMtuSTa thayuM tyAra pachI teNe pANIne suvAsita karanArA ketakI pATala (gulAba) vagere dravyathI pANIne saMskArita karyuM. pANIne saMskArita karyA bAda amAtya jItazatru rAjAne pANI pIvaDAvanAra nokarane bolAvyo ane belAvIne tene kahyuM ke he devAnupriya ! rAjAne jamavAne vakhata thAya tyAre tu A udakaratna (pANI) temanI pAse laI jajo. (taeNaM se paNiyadhariya mubuddhiyassa eyamaTTha paDimuNei, paDisuNittA ta udagarayaNaM gihAi giNhittA, jiyasattUssa raNo bhoyaNavelAe uvaTThavei, taeNaM se jiyasattU rAyA taM vipulaM asaNaM 4 AsAemANe jAva viharai) A rIte pANIvALA nekare subuddhi amAtyanI vAta svIkArI lIdhI ane svIkArIne te udakaranana-zreSTha nirmaLa pANIne-tyAMthI laIne jamavAnI vakhate jItazatru rAjAnI sAme temane pIvA mATe poMcADI dIdhuM. tyAra pachI jyAre jItazatru rAjAne jamavAne vakhata thayo tyAre rAjA azana vagere rUpa cAra jAtanA AhAre khUba tRpta thaIne IcchA mujaba jamyA ane te udakaratna (pANI) ne pIdhuM. (jimiyabhuttuttarAgae yAvi ya NaM jAva paramasuibhUe taMsi udagarayaNe jAva vimhae te bahave rAIsara jAva evaM vayAsI) rAjA chatazatrue Ama sArI rIte jamavAnuM patAvI dIdhuM tyAre teo tyAMthI pitAnA upavezananA sthAnamAM eTale ke beThakamAM AvyA. beThakamAM AvatA pahelAM teoe kogaLA vagere karIne meM ane hAthane dhoIne svaccha banAvI zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 292 Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ didhAM hatAM. A pramANe ekadama pavitra thaIne pitAnI beThakamAM beThelA rAjA jItazatrune jamatI vakhate pIdhelA udakaratnanA AsvAdana vize khUba ja navAI jevuM lAgatuM hatuM. udakaratna (pANI) vizenA navAInA vicAro karatAM rAjAe pitAnI pAse beThelA rAjezvara, talavara, mAMDalika, kauTuMbika, Ibhya, zreNI, senApati ane sArthavAha vagere jone A pramANe kahyuM (ahoNaM devANuppiyA! ime udagarayaNaM acche jAva sabidiyagAya palhANijje taeNaM vahave rAIsara jAva evaM vayAsI taheva NaM sAmI ! jaNaM tumbhe vadaha jAva evaM ceva palhAyaNijje taeNaM jiyasattU rAyA pANiyadhariyaM sadAvei,saddAvittA evaM vayAsI esaNaM tumbhe devANuppiyA! udagarayaNe ko AsAie) he devAnupriye! jamatI vakhate pIdheluM udakaratna (pANI) keTaluM badhuM nirmaLa ane badhI indriya temaja zarIrane AnaMda pamADanAra che. A rIte rAjAnI vAta sAMbhaLIne rAjezvara vagere badhA upasthita lokoe rAjAne A pramANe kahyuM ke-he svAmina ! tamArI vAta ekadama yathArtha che. pANI kharekhara tevuM ja hatuM. te bahu ja nirmaLa ane badhI indriyane tathA zarIrane AnaMda ApanAra hatuM. tyArapachI jItazatru rAjAe pANIvALAne bolAvyo ane bolAvIne tene kahyuM ke he devAnupriya ! A udakarana (zreSTha pANI) tame kayAMthI meLavyuM che? (taeNaM se pANiyadharae jiyasattu evaM subuddhissa aMtiyAo asAie taeNaM jiyasattU subuddhi amaccaM saddAvei, sahAvittA evaM vayAsI, ahoNaM subuddhI ! keNaM kAraNeNaM ahaM tava aNiTe pajeNaM tumaM mama kallAkalli bhoyaNavelAe imaM udagaraNaM na uvaThThavesi ! taM esaNaM tume devANuppiyA ! udagarayaNe kao uvaladdhai ?) rAjAnI A vAta sAMbhaLIne pANIvALAe javAbamAM rAjAne kahyuM ke he svAmina! A udaka ratna (pANI) huM subuddhi amAtyanI pAsethI lAvyA chuM. rAjAe tyAra bAda subuddhi amAtyane bolAvyuM ane bolAvIne temane A pramANe kahyuM ke he subuddhi! zA kAraNathI huM tamArA mATe aniSTa, akAMta, zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 283 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apriya, amanejha ane amane Ama thaI paDyo chuM. kema ke hamezA jamavAnA vakhate mArA mATe AjanA jevuM udaka ratna ( sAruM pANI ) tame upasthApita karatA nathI-mUkAvaDAvatA nathI. ? he devAnupriya ! bele, AvuM udaka ratna tame e kyAMthI meLavyuM che ? (taeNaM mubuddhI jiyasattUM evaM vayAsI esaNaM sAmI ! se pharihodae, taeNaM se jiyasattU subuddhi evaM vayAsI-keNaM kAraNeNaM subuddhI esa se pharihodae ? taeNaM subuddhI jiyasattUM evaM vayAsI-evaM khalu sAmI ! tumhe tayA mama evamAikkhamANassa 4 eyamadvaM no sahahaha, taeNaM mama imeyAkhve ajjhathie samupajjitthA ) tyAre subuddhi pradhAne jItazatru rAjAne kahyuM ke he svAmI! A udakaratna (sAruM pANI) te ja khAInuM pANI che. rAjAe amAtyane pharI pUchayuM ke khAInuM pANI AvuM sarasa kevI rIte thaI gayuM ? javAbamAM subuddhi amAtye kahyuM ke he svAmina ! pahelAM meM tamArI sAme A pramANe prarUpita karyuM hatuM, A pramANe saMjJApita karyuM hatuM, vijJApita karyuM hatuM, vAraMvAra pratipAdita karyuM hatuM ke zubhAzubha rUpamAM pudgalonuM pariNamana thatuM ja rahe che. aneka rUpamAM teomAM parivartana thatuM ja rahe che. AvuM parivartana teonuM eka svAbhAvika lakSaNa che. paNa jyAre tame mArI A vAta zraddhApUrvaka sAMbhaLI nahi, mArA kathana upara vizvAsa karyo nahi, tyAre mArA manamAM A jAtanA AdhyAtmika, ciMtita, kalpita, prArthita mane gata ghaNuM vicAro utpanna thayA ke (ahoNaM jiyasattU saMte jAva bhAve no saddahai, no pattiyAi, no roei, taM seyaM khalu mamaM jiyasattUssa raNNo saMtANaM jAva sabbhUyANaM jiNapannattANaM bhAvANaM abhigamaNaTThayAe eyamaDhe uvAiNAvettae) juo A kevI AzcaryanI vAta che ke jItazatru rAjA saddabhUta vidyamAna yAvatu jIna prajJasanA bhAve upara zraddhA dharAvatA nathI, temanA upara vizvAsa mUkatA nathI ane potAnI rUci paNa temanA pratye jamAvatA nathI. eTale mAre have jItazatru rAjAne sadUbhUta vidyamAna yAvata jInapratibhAne bodha ApavA zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 294 Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe ane e bhAvA kharekhara evA che, joIe jethI teone A bhAvA upara teo A vAtanA svIkAra paNa kare. evuM ThasAvavA mATe prayatna karavA saMpUrNa paNe vizvAsa besI jAya ane ( evaM saMpehemi 2 taM cetra jAva pANighariyaM sadAvemi sadAvittA evaM vayAsI tumaMNa devANuppiyA ! udagarayaNaM jiyasattUssa raNgo bhoyaNavelAe uvaNehi taM rej kAraNaM sAmI ! esa se pharihodae / taraNaM jiyasattU rAyA subuddhissa amaccassa evamAikkhamANassa 4 evamahaM no sadaha 3 ) A pramANe me` vicAra karyAM. vicAra karIne me' pANI lAvanArane khelAbyA ane khelAvIne kahyuM ke he devAnupriya ! tame A udakaratna ( sArA pANIne jItazatru rAjA jyAre jamavA mATe bese tyAre lai jajo. eTalA mATe De svAmI ! tame pahelAM khAInuM je pANI joyuM che te ja A pANI che ane A tA te pANInuM ja rUpAMtara che. subuddhi amAtyanI A vAta para-ke A pANI teja khAinuM che. rAjA jItazatrune vizvAsa thayeA huM. rAjAe amAtyanI vAta upara na tA pratIti paNa thaI ane na te pratye peAtAnI abhiruci khatAvI. ( asamAne rU.) A rIte zraddhA, ruci ane pratIti rahita thayelA rAjA jItazatrue ( azmi tALine purise saddA ver ) haMmezA cAvIse kalAka peAtAnI pAse rahenArA mANasAne melAnyA (sAvittA vaMcAtI ) melAvIne teone A pramANe kahyuM. ( gacchahaNaM tubhe devANupiyA ! aMtarAvaNAo navaghaDae paDae ya geNhai jAva udaga saMbhAraNijjehiM davvehiM saMbhAreha te vi taheva saMbhAreMti, saMbhAritA jiyasattUssa uvaNeMti, uANittA taraNaM jiyasattUrAyA taM udakaraNaM karayalaMsI AsAei AsAyaNijjaM jAva savvidiyagAya palhAye NijjaM jANittA subuddhi amacaM sahAveha, sAvittA evaM vayAsI ) he devAnupriyA ! tame bajAramAM jAe ane tyAMthI navAM mATalAe temaja pANI gALavA mATe vastronA kakaDA kharIdI lAvA. ' antarAyaNa 'ne atha gAmanI vaccenuM bhArAnuM bajAra ke sAmAnya majAra che. pahelAM paNa A zakhsane artha A pramANe ja karavAmAM Avye che. tyArabAda pANIne svaccha banAvavA zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 295 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATenA badhA upAya temaja dravyathI pANIne nirmaLa banAvo. pahelAnI jemaja ahIM paNa AgaLanI badhI vigata jANI levI joIe. te lokee rAjAnI AjJA pramANe ja badhuM kAma pUruM karyuM. pANI jyAre nirmaLa thaI gayuM tyAre te leke pANInAM mATalAone rAjAnI sAme laI AvyA. rAjAe aneka saMskAra vaDe nirmaLa banAvelA pANIne hatheLI upara lIdhuM ane tene cAkhyuM. cAkhyA bAda rAjAne A pramANe vizvAsa thaI gaye ke kharekhara A pANI AsvAdanIya ane sendriya-gAtra-alhAdanIya thaI gayuM che tyAre teNe subuddhi amAtyane bolAvyo. ane bolAvIne teNe A pramANe kahyuM. mubuddhI ! eeNaM tume saMtA jAva sabbhUyA bhAvA kao uvaladdhA taeNaM subuddhI jiyasattUM evaM vayAsI eeNaM sAmI mae saMtA jAva sabbhUyA bhAvA jiNavayaNAo uvaladdhA eeNaM jiyasattU subuddhiM evaM vayAsI taM icchAmi gaM devANuppiyA! tava aMtie jiNavayaNaM nisAmettae) he subudhe! e vidyamAna yAvat addabhUta bhAve tame kayAMthI meLavyA che? javAbamAM subuddhie rAjAne A pramANe kahyuM ke he svAmI! e vidyamAna yAvata addabhUta bhAva meM jina pravacana mAMthI meLavyA che. tyAre jItazatrue subuddhi amAtyane kahyuM ke he devAnupriya ! tamArI pAse huM jInapravacana sAMbhaLavAnI IcchA rAkhuM chuM. ( taeNaM subuddhI jiyasattassa vicittaM kevalipannattaM cAujjAmaM dhamma parikahei tamAikkhai, jahA jIvA vajhaMti jAva paMca aNuvyayAiM, taeNaM jiyasattU subuddhissa aMtie dhamma soccA Nisamma haTTa0 subuddhi amaccaM evaM vayAsI) subuddhi pradhAne jItazatru rAjAne pahelAM koIpaNa vakhate sAMbhaLe nahi e kevaLI prajJakSa-sarvajJa jInendra vaDe pratipAdita caturyAmavALe mRta-cAritra rUpa dharma saMbhaLAvyuM. ane savistara tene samajAvyo. je pramANe jIva karmo vaDe baMdhAya che ane je pramANe karmothI mukta thAya che te vizenI badhI vigata kahI saMbhaLAvI ane samajAvI yAvatuM zrAvaka dharma rUpa pAMca avratane sama jAvyA. A rIte jItazaNu rAjA subuddhi amAtyanA mukhethI dharmanuM vyAkhyAna zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 296 Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAMbhaLIne ene tene zarIramAM aSadhArita karIne khUba ja prasanna temaja tuSTa thayA. harSoMthI gaLagaLA thaine teNe subuddhi amAtyane A pramANe kahyuM ke- ( sadahAmiNaM devAzuppiyA ! niggaMthaM pAvayaNaM 3 jAva se jahevaM jaM tubbhe vayaha taM icchAmi NaM tava aMtie paMcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM jAva upasaMpajjittANaM viharita ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM taraNaM se jiyasattU subuddhissa amaccassa aMtie paMcANuvvaiyaM jAva duvAlasavihaM sAvayadhammaM paDivajjai taraNaM jiyasatta samaNovAsae abhigayajIvAjIve jAna paDilAmemANe viharai ) hai devAnupriya ! A nitha pravacanamAM huM zraddhA rAkhu` chuM, AmAM huM ruci rAkhuM chuM. A nigraMtha pravacana kharekhara satya che vagere jevuM tame kaho che tevuM ja A nizraMtha pravacana che. ethI huM tamArI pAsethI paMca aNuvrata ane sAta zikSA vrata rUpa bAra ( 12 ) prakAranA zrAvaka dharma svIkAravA cAhuM chuM. A rIte rAjAnI vAta sAMbhaLIne subuddhi amAtye tene kahyuM he devAnupriya ! tamane jema game tema kareA. pramAda karI nahi, sArA kAmamAM meDu' karavuM ceAgya lekhAya nahi. A rIte subuddhi amAtyanA mukhethI vAta sAMbhaLIne jItazatru rAjAe te subuddhi amAtya pAsethI pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvrata rUpa khAra prakAranA gRhastha dha vIkArI lIdhA. A pramANe te jItazatru rAjA zramaNeApAsaka thaI gayA ane jIva temaja ajIva tattvanA svarUpane samajanArA paNa thai gayA prAsuka eSaNIya AhAra vagere zramaNa nigra tha sAdhuone ApavA lAgyA ( teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM therAgamaNaM jiyasattUrAyA subuddhI ya nigaccha, subuddhI dhammaM soccA jaM navaraM jiyasattU ApucchAmi jAva pancayAmi ahAsuhaM devAzuppiyA ! taraNaM subuddhI jeNeva jiyasattU teNeva uvAgacchai uvAgacchittA evaM bayAsI evaM khalu sAmI mae therANaM aMtie dhamme nisaMte, se vi ya dhamme icchie pacchie, abhiruie, taeNaM ahaM sAmI saMsArabhaubvigge bhIe jAva icchAmi NaM abbhaNunAe sa0 jAva pabvaittae ) te kALe ane te samaye eTale ke jItazatru rAjA jyAre zAsana karatA zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 297 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatA te kALe ane tee jyAre zrAvaka dharmanuM pAlana karatA hatA te samayetyAM sthavira munie AvyA. jItazatru rAjA ane subuddhi amAtya dharma RNu mATe tapeAtAne tyAMthI nIkaLIne temanI pAse paheAMcyA, dhanA upadeza sAMbha LIne subuddhie munie ne vinatI karI ke he bhadata ! jItazatru rAjAnI AjJA meLavIne temaja bIjI paNa ghaNI vyavasthA vagere karIne tamArI pAse AvIne muni dIkSA dhAraNa karavA cAhu chuM. sthavirAe subuddhi amAtyanA vicAre jANIne kahyuM ke he devAnupriya ! tamane jemAM sukha maLatuM hoya tema karo. sArAM kAmAmAM meTu karavuM ceAgya kahevAya nahi. A rIte AjJA meLavIne subuddhi tyAMthI AvIne jItazatru rAjAnI pAse pahoMcyA ane teNe rAjyane vina'tI karatAM kahyuM ke he svAmI ! sthavira munienA mAMthI me dharmAMnA upadeza sAMbhaLye che te mane khUba ja gamI gayA che. mArI IcchA te tarapha AkarSAI che. vizeSa rUpamAM hu' tene cAhavA lAgyA chuM. mArI icchA che ke sayama dhAraNa karIne peAtAnuM jIvana saphaLa manAvavuM, mATe he svAmI ! sa`sAra bhayathI udvigna temaja janma maraNutA duHkhAthI bhaya pAmeleA huM' tamArI AjJA meLavIne sthavizanI pAsethI dIkSA meLavavAnI icchA rAkhu chu. (taraNaM jiyasattU subuddhiM evaM vayAsI- acchAmu tAva, devANuppiyA ! karavayAiMti vAsAi urAlAI jAva bhuMjamANA tao pacchA egayao therANaM aMtie muMDe bhavittA jAva pavvassAmo) amAtyanI e vAta sAMbhaLIne jItazatru rAjAe te subuddhi amAtyane A pramANe kahyuM ke he devAnupriya ! manuSyabhavanA kAmasukhAnI majA mANavA mATe ame gheADA varSo hajI paNa gRhasthanA ja rUpamAM rahIe tA sArUM. tyArapachI ekI sAthe ApaNe khane sthavirAnI pAse muDita thaIne dIkSA dhAraNa karI laizuM. (taNaM subuddhIjiyasattUrasa eyamahaM paDisuNei, taraNaM tassa jiyasattUssa subudvINA saddhiM vipulAI mANussa0paccaNu bhuvamANassa dubAlasavAsAI bIikkaMtAI, " zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 298 Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te kAle 2 therAgamaNaM taraNaM jiyasattU dhammaM sonyA evaM jaM navaraM devANupiyA subuddhi AmaMtemi jehaputtaM rajje ThArvemi taerNa tubbhaM aMtie jAva pabvayAmi ) A rIte subuddhi amAtye jItazatru rAjAnI vAtane mAnI lIdhI. subuddhi amAtyanI sAthe kAmalegA bhAgavatAM jItazatru rAjAne Amane Ama ja khara varSo pasAra thaI gayAM. te kALe ane te samaye eTale ke kAmasukhA bhAgavatA jItazatru rAjAne jyAre bAra varSo pasAra thai gayAM. tyAre tyAM sthaviA AvyA. nagaranI pariSado vireAnuM Agamana sAMbhaLIne dhanA upadeza sAMbhaLavA mATe sthavirAnI pAse paheAMcI, jItazatru rAjA paNa tyAM gayA ane dharmanA upadeza sAMbhaLIne rAjA sAvadhAna thai gayA. teoe sthavirezane vinaMtI karI ke hu devAnupriyA ! huM tamArI pAsethI dIkSA levA cAhuM chuM. huM pahelAM subuddhi amAtyane pUchI lauM ane pachI mArA jyeSTha putrane rAjyabhAra soMpI dau. tyArabAda tamArI pAse AvIne muMDita thaIza ne agArabhAvathI anagAra avasthA svIkArIza, (ahA suhaM, taraNaM jiyasattU jeNeva saegihe teNeva uvAgaccha, uvAgacchittA subuddhiM sahAve saddAvittA evaM vayAsI evaM khalu devANupiyA ! mae therANaM jAva pavajjAmi tumaM NaM kiM karesi, taraNaM subuddhI jiyasattuM evaM vyAsI, jAva ke anne AhAre vA jAva vajjAmi taM jANaM devANuppiyA ! jAva pavtrayahiM taM gacchahaNaM devANupiyA ! jehaM puttaM ca kuTuMbe ThAvehi ThAvittA sIyaM duruhittA NaM mamaM aMtie pAunbhavaH) virAe rAjAne kahyuM ke huM devAnupriya ! 'yathA sukhaM ' eTale ke tamane jemAM sukha maLatuM hoya tema kareA. sArA kAmeAmAM meADuM karavuM cegya nathI. tyArapachI jItazatru rAjA pAtAne ghera AvyA. tyAM AvIne teoe peAtAnA amAya subuddhine khAlAvye ane melAvIne tene A pramANe kahyuM ke he devAnupriya ! meM sthavirezanI pAsethI zrutacAritrarUpa dharmanA upadeza sAMbhaLyo che. te dha mArA mATe khUba ja ISTa ane praticchita thaI gayA che. mArA aMtaramAM te khUba ja UMDe pahoMcI gayA che. eTale ke AtmAnA prati pradezamAM te vyAsa thai gayA che. mATe huM have maMDita thaine A agAra avasthAne tyajIne jIna. zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 299 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkSA dhAraNa karavA IcchuM chuM. bele tamAre zuM vicAra che? jItaza rAjAnI A vAta sAMbhaLIne amAtya subudhdhie tene kahyuM ke je tame dIkSita thavA Icche che tyAre tamArA sivAya bIjo mAro kaNa AdhAra che athavA thaI zake che ? eTalA mATe huM paNa meTA putrane kuTuMbanA vaDA tarIke nImIne tamArI sAthe ja dIkSA svIkArI lauM chuM. amAtya subudhdhinI A vAta sAMbhaLIne jIta. zatrue tene kahyuM ke he devAnupriya ! je mArI sAthe ja dIkSita thavAnI tamArI IcchA hoya te tame meTA putrane kuTuMbanA vaDA tarIke nIme ane tyArapachI pAlakhI upara savAra thaIne mArI pAse AvI jAva. ( jAva pAubbhavai, taeNaM jIvasattU koDuMbiyapurise sadAvei, sadAvittA evaM vayAsI gacchaha NaM tumbhe devANupiyA adINasattUssa kumArassa rAyAbhiseyaM uvaTaveha jAva abhisicaMti jAva pavvaie, taeNaM jiyasattU ekArasaaMgAI ahijjaDa ) 14+3 subuddhi amAtye rAjAnI AjJA mujaba ja badhuM kAma patAvI dIdhuM. tyAra pachI te rAjAnI pAse AvyuM. jItazatru rAjAe pitAnA kauTuMbika purUSane bolAvyA ane bolAvIne tene kahyuM ke he devAnupriye! tame loke jAo ane yuvarAja adInaza kumAra rAjyAbhiSeka kare. rAjAnI AjJA sAMbhaLIne te lokoe badhI vidhi pUrI karI dIdhI. A pramANe adanazatrukumArane rAjyAsane besADIne jItazatru rAjA subudhdhi amAtyanI sAthe dIkSita thaI gayA. rAjaRSi jItazatrue agiyAra aMgenuM adhyayana karyuM. (bahuNi vAsANi pariyAo mAsiyAe siddhe, taeNaM subuddhI egArasaaMgAI ahijjai, bahuNi vAsAiM jAva siddhe ! evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIre NaM bAramassa NAyajjhayaNassa ayamaDhe paNNatte tibemi) teoe ghaNAM varSo sudhI zramaNya paryAyanuM pAlana karyuM. tyArapachI eka mAsanI saMlekhanAthI 60 bhaktonuM anazana dvArA chedana karyuM ane tyArabAda teo siddha thaI gayA. munirAja subuddhie paNa sArI peThe agiyAra aMgonuM adhyayana karyuM ane ghaNA varSo sudhI zrAmANya paryAyanuM pAlana karyuM zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 300 Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane chevaTe siddhAvasthA prApta karI lIdhI. sudharmA svAmI jaMbU svAmIne kahe che ke he jabU! siddhagati meLavelA zramaNa bhagavAna mahAvIre A dvAdaza-udakAkhya jJAtA-deyayanane upara kahyA pramANe artha nirUpita karyo che. meM bhagavAnanA zrImukhathI je artha sAMbhaLyo che te ja tamArI sAme spaSTa karyo che. meM AmAM potAnI meLe koI paNa vAta umerI nathI. e sUtra "ra" | zrI jainAcArya ghAsIlAlajI mahArAja kRta jJAtAsUtranI anagAradharmAmRtavarSiNI vyAkhyAnuM bAramuM adhyayana samApta / 12 teraha adhyayanake saMbandhakA nirUpaNa muMda maNiyAra nAme teramu adhyayana prAraMbha. bAramuM adhyayana pUrU thaI cUkyuM che. have teramuM adhyayana prAraMbha thAya che. A adhyayananI sAthe A jAtane saMbadha che ke pahelAMnA adhyayanamAM saMsarga (sobata) vizeSathI guNa vRddhi batAvavAmAM AvI che. A teramA adhyayanamAM saMsarga vizeSanA abhAvathI guNa-hAni nirUpavAmAM Avaze. jaiNaM bhaMte ! samaNeNaM ityAdi TakAtha-(jarU ma se ! ) he bhadanta ! je (maLe mAvA maThThAvIra) zramaNa bhagavAna mahAvIre-- (jAva sampatteNaM bAramassa gAyajjha yaNassa ayamaDhe paNNatte terasamassa NaM bhaMte ! NAyajjhayaNassa samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM ke aTe paNNatte) ke jeo sidhdhagati meLavelA che-bAramA jJAtAdhyayanane A upara kahyA majaba artha nirUpita karyo che tyAre he bhadanta ! teo zramaNa bhagavAna mahAvire A teramA jJAtAdhyayanane ze bhAva-artha nirUpita karyo che? ( evaM khalu jaMbU / teNaM kAleNaM teNaM samaekA rAyagihe nAma nayare hotthA, guNasilae cehae, samosaraNaM parisA niggayA) A pramANe ja bU svAmIno prazna sAMbhaLIne sudharmA savAmI temane samajAvavA mATe kahevA lAgyA ke he jaMbU ! sAMbhaLe, tamArA praznano uttara A pramANe che ke te kALe ane te samaye rAjagRha nAme nagara hatuM, te nagaranI zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 (301 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahAra guNazIlaka nAme caitya hatuM. temAM bhagavAna mahAvIra AvyA. prabhune vaMdana karavA mATe nagaranI pariSada AvI ane dezanA sAMbhaLIne pAchI jatI rahI. (teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sohamme kappe daduravaDisae vimANe samAe muhammAe, daduraMsi sIhAsaNaMsi, daddure deve cauhi sAmANiyasAhassIhiM cauhiM aggamahisIhi saparisAhiM evaM jahA sUriyAbho jAva divbAI bhogabhogAI bhuMjamANo viharai) te kALe ane te samaye saudharma nAmanA devalokamAM dara siMhAsana upara dara nAme deva cAra hajAra sAmAnika devonI ane pitapotAnI pariSadA sahita cAra padda devIo (paTarANIo) nI sAthe sUyama devanI jema divya kAma sukhene anubhavate beThe hate. "rAja praznIya sUtra" mAM sUryAbha devanuM varNana karavAmAM AvyuM che. ahIM paNa te pramANe ja varNana jANI levuM joIe. sU. "PL nandamaNikArabhavakA nirUpaNa -- imaM caNaM kevalakappaM ' ityAdi te daraka deva (rUbaM ja vastrAva naMgUrIyaM 2 ) A kevala kalpasaMpUrNa jaMbudvIpa nAmanA dvIpane ( virendra moLiA ) pitAnA avadhijJAnathI (gAmomAi 2) vAraMvAra joti (jJAva nahuiM kavayittA paNag) yAvatu nATaya vidhinuM pradarzana batAvIne jato rahyo. (nA rUpiyAme) sUryAbha devanI ma ( bhaMteti bhagava' gothame samaNa bhagava' mahAvIra vadai, NamaMsai, vadittA maMfsattA tevuM varANI) tenA javA pachI zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhunA caraNamAM bhagavAna gautame "he bhadaMta!" evI rIte saMbodhIne teoe prabhune A pramANe kahyuM ke- zrI jJAtAdharma kathAga sUtra: 02 302 Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( goLa maMte ! ture lele mahUi mattu, madAvaje, mahAgase, mahA saukkhe, mahANubhAve dadurasta NaM bhaMte! devassa sA divvA devi devajjuI kahi gayA,ti vidyA ) or he bhadaMta ! hamaNAM te A dura deva AzcaryakArI mahuddhi vagerethI sapanna hatA A samaye darduraka devanI De bhaTThata ! te pUrvI dRSTa divya devaddhi, devavruti kayAM jatI rahI che ? kayAM praviSTa thaI gaI che? ( jocamA ! lI' gayA, sIra' anuvidyA) A rIte gautamanA prazna sAMbhaLIne prabhue temane kahyuM ke huM gautama ! te divya devaddhi ane divya devavruti te deva naduvakanA zarIramAM praviSTa thai gai che. zarIramAM jatI rahI che ( kAraeito) A vizeGU TAgAra dRSTAnta ApavAmAM Avyu che. A TAgora dRSTAntanA samanvaya mATe bhagavAna gautama ane mahAvIra prabhunI carcA nIce lakhyA mujakha jANavI, (dadureNa bhaMte! deveNaM sA divvA devaDI devajjuI kiNNA laddhA kiNNA pattA kiSNA abhisamannAgayA ? evaM khalu goyamA ! iheva jaMbUddIve dIve bhArahe vAse rAyagi nare guNasilae ceie seNie rAyA tatthaNaM rAyagihe nayare NaMde NAmaM maNiyAra seThThI aDe ditte 0 ) gautama svAmI prabhune pUche che ke he bhadata! dara deve te divya devarSi ane divyavruti kevI rIte meLavI. kevI rIte peAtAne AdhIna banAvI ane kevI rIte tene peAtAnA upabhega cagya banAvI? prabhue kahyuM ke huM gautama ! tamArA praznanA uttara A pramANe che ke e ja jamRdvIpa nAmanA dvIpamAM bharatakSetramAM, rAjagRha nAmanA nagaramAM guNuzIlaka nAme caitya hatuM. te nagaranA rAjAnuM nAma zreNika hatuM. te rAjagRha nagaramAM nanda-nAme maNikAra zreSThi rahetA te bahu ja ADhaya-dhanavAna-aparibhUta-janamAnya ( nagaramAM pUchAte ) hate. tegaM kAle teNaM samaraNaM ahaM goyamA ! samosaDhe, parisA niggayA, seNie zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 303 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAyA Niggae, taeNaM se gaMde maNiyAraseTThI imIse kahAe laddhaDhe samANe pahAe0 pAyacAreNaM jAva pajjuvAsai, gaMde dhammaM socA, Nisamma samagovAsae jAe) te kALe ane te samaye he gautama ! huM vihAra karate karate rAjagRha nagaramAM pahoMcyA nagaranI pariSadA guNazIlaka caityamAM vaMdanA ane namaskAra karavA mATe AvI. zreNika rAjA paNa vaMdana temaja namana karavA mATe AvyA hatA. maNi yAra zreSThi naMdane jyAre mArA AvavAnA samAcAra maLyA tyAre te snAna vagerethI paravArIne pagapALA ja mane vaMdana karavA mATe AvyA tyAM AvIne vaMdana temaja namana karIne te ucita sthAne besI gayo. zratacAritrarUpa dharmanuM vyAkhyAna sAMbhaLIne teNe gRhastha dharma dhAraNa karI lIdhe eTale ke te zramaNopAsaka thaI gaye. (taNAM rAjiTTA no piinararvate vahiyA kAgaLavihAra vidaufma) tyArapachI huM tyAthI-rAjagRha nagarathI nIkaLe ane nIkaLIne bahAra janapadamAM vihAra karavA lAgyo. (taeNaM se NaMde maNiyAra seTThI annayA kayAI asAhudaMsaNeNa ya apajju vAsaNAe ya aNNusAsaNAe ya asasssaNAe ya sammattapajjavehi parihAyamANehiM 2 micchattapajja vehi parivaDamANehiM 2 micchattaM vippaDivanne jAe yAvi hotyA) tyAMthI mArA vihAra karyA pachI kaI vakhate asAdhunA darzanathI, kugurunA saMsarga ( bata) thI, saddagurUonI anAvanAthI, sugurUnA upadezane sAMbhaLavAnI taka nahi maLavAthI, sugurUnI pAsethI dharma nahi sAMbhaLavAthI temaja samyakava rUpa paryava-pariNAma anukrame kSayamANa (naSTa) hovAthI ane mithyAvarUpa paryava pariNAma anukrame vRddhi pAmavAthI mithyAtva dazApanna thaI gayemithyAtvI gaI gaye. (ta re maNiyAraseTTI annayA jihAisa-caMti, je mUlaMsi, mAsaMsi aTramabhattaM parigeNhai 2 posahasAlAe jAva viharai, taeNaM naMdassa aTramabhattaMti pariNama nANaMsi, taNhAe chuhAe ya abhimUyassa samANassa imecAra ariyA samukiyA) keI eka divase unALAnA jeTha mahinAmAM zrI jJAtAdharma kathAga sUtraH 02 304 Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maNikAra zreSTi na aSTama bhakta karyo-traNa upavAsa karyo-ane pauSadhazALAmAM rahyo. jyAre tenI A tapasyA pUrI thavAnI aNI upara ja hatI tyAre tene tarasa ane bhUkhe vyAkuLa banAvI dIdho. te samaye teNe vicAra karyo ke- (dhannA Na te rAI sara jAva satyavAhapabhiyao jesiNaM rAyagihassa bahiyA bahUo vAvIo pokkharaNoo jAva sarasarapaMtiyAo jattha Na bahujaNo hAi ya, piyai ya, pANiyaM ca saMvahai taM seyaM kalla' pAu0 seNiyaM ApucchittA rAyagihassa bahiyA uttarapurasthime disImAe vebhArapavvayassa adUrasAmaMte vastupADhagaroiyaMsi mamimAM rasa jAva i maaf atvettA rijhara ) rAjezvarathI mAMDIne sArthavAha vagere te lokene dhanya che ke rAjagRha nagaranI bahAra jemanI ghaNI vAva che, paMktibhUta jaLAzayo che-ke jemAM ghaNuM mANase snAna kare che, ghaNuM mANaso pANI pIe che, ghaNu temAMthI pANI laI jAya che. te have mane eja gya lAge che ke huM paNa AvatI kAle savAra thatAM ja zreNika rAjAnI AjJA meLavIne rAjagRha nagaranI bahAra izAna koNamAM vaibhAra parvatanI taLeTImAM vAstuzAstrane jANanArA je sthAnane pasaMda kare te sthAna upara eka naMdA nAme vAva khodAvuM. A rIte teNe manamAM vicAra karyo. (saMhittA varNa pA0 jAva posaha pArei pAre tA hAe kayabalikamme mittaNAi jAva saMparivuDe mahatyaM jAva rAyariha pAhuDaM geNhai geNhittA, jeNeva seNie rAyA teNeva uvA0 uvAgacchitA jAva pAhuDa ubadavei. ubadvavettA evaM vayAsI icchAmi NaM somI ! tubbhehiM abbhaNunAe samANe rAyagihassa bahiyA jAva khaNAve tae, ahAsuhaM levAnufcvA !) vicAra karIne teNe bIjA divase savAre sUryodaya thatAM pauSadha pALe ane pauSadha pALIne teNe snAna karyuM ane tyArapachI kAgaDA vagere zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 305 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pakSIone annabhAga apane balikarma karyuM. tyArabAda potAnI mitra-maMDaLIne sAthe laIne mahArtha sAdhaka yAvata bahu kiMmatI rAjAne bheTa karavA yogya padArtho lIdhA. laIne te jyAM zreNika rAjA hatA tyAM gayo. tyAM pahoMcIne teNe baMne hAtha joDIne rAjAne namaskAra karyA ane pachI bheTa temanI sAme arpaNa karI. tyArabAda rAjAne vinaMtI karatAM teNe kahyuM ke he svAmI ! tamArI AjJA meLa. vIne huM rAjagRha nagaranI bahAra izAna koNamAM vaibhAra parvatanI taLeTImAM eka puSkariNI (vAva) khodAvavAnI mAre IcchA che rAjAe tenI vAta sAMbhaLIne tene kahyuM ke he devAnupriya ! "yathA sukham " tamArI jevI IcchA hoya khuzIthI tame te pramANe karo. (taUT re seLiuri #aa ammunnA mALe phuTa rAyagiha majjhaM majjheNa nigacchai 2 vatthupADhayaroiMsi bhUmimAgasi NaMda pokkharaNiM sAvi citte sAvi dothA) A rIte zreNika rAjA pAsethI AjJA meLavIne te maNikAra zreSThi naMda khUbaja AnaMdita temaja saMtuSTa thaye. tyArapachI tyAMthI AvIne te rAjagRha nagaranI vacce thaIne nIkaLe. nIkaLIne te vAstuzAstranA niSNAte vaDe batAvavAmAM AvelA sthAna upara pahoMcyA ane tyAM jaIne teNe naMdA nAmanI vAva khodAvavI zarU karI dIdhI. (taNa nA naM poravALI ag pamveNaM khaNamANA 2 pokkharaNI jAyA yAvI hotthA cAukoNA, samatIrA, aNupu. vvasujAyavappagaMbhIrasIyalajalA sachaNNapattavisamuNAlA, bahuppalapaumakumuyanaliNasabhA gasoga dhiyapuDarIyamahApuDarIyasayapattasahassapattayaphullakesarovaveyA parihatthayama tamatta gvaLAvavALamigMvivariyasahunnayamadupuranA pAsArphA) Ama dararoja datAM khedatAM chevaTe eka divase naMdA puSkariNuM vAva)saMpUrNapaNe khedAI gaI. tene cAra khuNA hatA. kinArAne bhAga tene eka sarakhA hatuM eTale ke UMce nIce nahote. A vAvanuM agAdhaThaMDA pANIthI bhareluM nIcenuM jaLa sthAna khUba ja UMDuM zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 306 Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatuM, gabhIrahatuM ane anukrame niSpanna karavAmAM AvyuM hatuM AmAM kamaLadala, kamaLakaMda, ane kamaLanALa haMmezA pANIthI DhaMkAyelAM (aMtarita) rahetAM hatAM. A vAva ghaNI jAtanA vikasita kezaravALA utpalothI, kamaLathI, caMdravikAsI kumudethI viziSTa sugaMdhavALA kamaLathI, saMdhyA vikAsI suMdara saugaMdhikethI sapheda kama thI, mahA puMDarIkethI, zatapatravALa kamaLothI ane sahastra ( hajAra) patra vALA kamaLethI DhaMkAyelI hatI. A vAva makaraMda (puSparasa) ne svAda laIne unmatta thaI gayelA Amatema uDatA ghaNA bhamarAonA temaja ghaNI jAtanA pakSIonA haMsa, sArasa vagere pakSI samUhonA pakSIyugalonA utkRSTa ane madhura svarethI mukharita (zabdayukta) thaI rahI hatI A vAva khUba ja prAsAdIya, darzanIya, abhirUpa ane pratirUpa hatI eTale ke te atyaMta ramaNIya hatI. sUtra 2 ( taeNaM se gaMde maNiyAra seTThI-ityAdi TIkArtha-(paI) tyArabAda tere ghare maLavAzeTTI) te maNikAra zreSThI naMde (oiaa vovALI philiM) naMdA puSkariNI (vAva) nI cAre bAju ( rattA vaLa hovAH) cAra vanaSaDe ropAvaDAvyAM. (tai te vanataM madhupura sArakkhijjamANA saMgovijjamANA saMvaDhijamANA ya vaNasaDA jAyA kiNhA jAva nira-mUvA pattikA puThiyA =Ava 33romemAna 2 vidaMti) ropAyelA te cArecAra vanakhaMDa anukrame saMrakSita thatA-pazupakSI vagerenA upadravothI saMrakSAcelA ane hima, vanane agni (dAvAnala) vagerethI saMrakSita thaIne khUba ja vRddhi pAmyA. teomAM comera harIyALI prasarI gaI. tethI teo zyAma dekhAvA lAgyA hatA jANe ke pANIthI bharelA megha heya. pAMdaDAM ane puSpothI yukta hovA badala teonI zobhA ekadama nirALI thaI gaI hatI. ( tacom re maNiyAraseTThI puracchimille vaNasa De ega maha cittasabha karAvei, bhaNegakhabha zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 307 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sayasa niviTuM pAsAiya darisaNijja abhirUva paDirUva tasthaNa bahUNi kiNhANi ya jAva sukilANi ya kaTTa kammANiya pottha kammANi cittakammANi leppakammANi raMthi-veDhima-pUmikhaMdhArUmAruM 35lijhamALArUM 2 virRti) maNikAra zreSThiI naMde te pUrva dizA taraphanA vanakhaMDamAM eka bahu bhAre citrasabhA banAvaDAvI. te citrasabhA ghaNI jAtanA maNio mANika vagerethI banAvavAmAM AvelA evA seMkaDo thAMbhalAovALI hatI. te prAsAdIya darzanIya, abhirUpa ane pratirUpa hatI. te citrasabhAmAM teNe ghaNI jAtanA kRSNa. nIla, pIta ( pILA), veta (sapheda) ane lAla raMgothI kASTha (lAkaDA ) nA upara zi950 kAma karAvaDAvyAM, pustakarma karAvaDAvyA, vastra, tADapatra, kAgaLa vagere upara lekho lakhAvaDAvyA-citro dorAvaDAvyAM, bhIMto vagere upara aneka jAtanA citro derAvaDAvyA, lekha karma karAvaDAvyA, mATI lAla mATI vaDe valI vagerenI temAM racanA karAvaDAvI. graMthima, vaSTima, pUrima ane saMghAtima vagere ghaNI jAtanI ramate paNa temAM dorAvaDAvI (tarathanuM vahULi bAvaLAbhi ca, taLariLa, ca, badhu paJcatthuyAI ciTThati, tatthaNa bahave NaDAya NaTThA ya, jAva dinnabhaibhattaveyaNA tArAmaM ramAnAM viti ) ghaNA Asane, ghaNI pathArIo ke je Astuta pratyAstuta hatA-paNa temAM mukAvaDAvI. vetra ke lAkaDA vagerethI banAvavAmAM AvelI catuSkikA vagere rUpa khurazI rUpa je hoya che te Asana che. ane sADA traNa hAthanA je lAkaDAnA takhatA vagere hoya che ke jenA upara sArI rIte sUI zakAya-te zayana che. A Asane temaja zayanonI upara kamaLa vastro vagere pAtharelAM hatAM. eTalA mATe ja teo AstRta hatA te kamaLa vastro vagere upara eka bIjuM vastra pAthareluM hatuM eTalA mATe eo pratyAstRta hatA, naMda zeThe te citrasabhAmAM no, vRttonAcanArA mANaso-bhUti, zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 308 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakta ane vetana ( pagAra ) ApIne temaja bIjA paNa tAlacara kakaranArAonI nImaNuMka karI hatI. jee gAna-nRtya karma kare che tee naTa che. jee phakta aMga vikSepa mAtrathI ja nRtya kare che teo nrutta che. mahenatANAnA rUpamAM dhAnya vagere Ape te bhRti. mahenatANAnA rUpamAM edana (rAMdhelA ceAkhA) vagere Ape. te bhakta ane rokaDA nANAM cAMdI vagerenA sikakA mahenatANA adala Ape tene vetana kahe che. naTa vagerenA gIta, nRtya, vAjIMtra vagera ka karanArAo tAlacara ' che. takhalA ( naraghA ) vagere vagADanArA mANuse tAlacA che. ( rAzid vizio ca natha dUgaLo tesu puvannathenu AlaLaRca nisanno satuyaTTo ya suNamANA ya pecchamANo ya sAhemANo ya suha muddenaM vid) rAjagRha nagaranA haravA pharavA mATe nIkaLelA ghaNA mANaso citrasabhAmAM AvatA ane temAMthI keTalAka mANusA te pUrve mUkAvaDAvelA AAsanA zayanA upara besI jatA ane keTalAka sUI jatA, keTalAka gIta, vAjItrAne sAMbhaLatA, keTalAka nRtyA vagere jotA ane keTalAka pAse pAse besIne gapasapa karatA sukhethI pAtAne vakhata pasAra karatA hatA. // sUtra 3 || 'sAM aMte vAii he' phAti---- TIkA -(ai) tyAra pachI (ia) nAMda zeThe (vArttiLis) dakSiNa dizAnA ( vaLacaMDe ) vanakhaMDamAM ` ma` ) eka ahu vizALa (mALalattAjI') rasAi ghara-bhAjanazALA-( jAvex ) banAvaDAvI. ( baLeLava'malayasaMtiviruM nAvatti. rUvaM tatthaNaM bahave purisA dinnabhaibhattaveyaNA vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDeti bahUNaM samaLa-mA Na-tihi-ciLavavizALa paribhASamANA parivesemANA viharati ) A bheAjanazALA sekaDA thAMbhalAonI hatI. te khUba ja ramaNIya hatI. temAM rasAI taiyAra karavA mATe ghaNA mANase niyukta karavAmAM AvyA hatA. teone zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 309 Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnA mahenatANuM badala bhati, bhakta ane vetana (pagAra) ApavAmAM AvatuM hatuM. cAre jAtanA azana vagere AhAra temAM banAvatAM hatA. ghaNu zramaNe brAhmaNo, atithio ane vanI paka-yAcanArAo-ne tyAMthI bhejana ApavAmAM AvatuM hatuM. temAMthI keTalAka te tyAM ja jamI letA hatA ane keTalAka pitAnuM bhANuM laI jatA hatA. (tA maLavAra seddI patithamije vAta ega maha teNicchiyasAla karAveha, aNegakhaMbhasayasa niviDhe jAva paDirUvaM, tatthaNaM bahave vejjA ya vejjaputtAya jANuyAya jANuyaputtAya kusulAya kusalaputtAya dinna bhai. bhattaveyaNA bahUNa bAhiyANa ya gilANANa ya rogiyANa ya dubbalANa ya te icchaM karemANA 2 viharaM ti; aNNe ya ettha bahave purisA dinnabhaibhattaveyaNA tesiM bahUNaM vAhiyANa ya rogiyANa ya gilaNANA ya dubbalaNa ya osahabhesajjabhattapANeNaM paDiyAra jAnna mALA2 viduvaMti) tyArabAda te maNikAra zeThe pazcima dizAnA vanakhaMDamAM eka bahu vizALa pAyA upara cikitsA zALA ( davAkhAnuM) banAvaDAvI. e paNa seMkaDe thAMbhalAothI UbhI karavAmAM AvI hatI temaja khUba ja ramaNIya hatI. temAM ghaNuM vaidya, vaidya putra, jJAyaka, jJAyakaputra, kuzala, kuzala putre, bhUti, bhakta ane vetana ApIne niyukta karavAmAM AvyA hatA. te badhA tyAM ghaNA mAMdA mANasonI, glAna mANasenI, regIonI, kamajora mANasanI cikitsA (IlAja) karatA hatA tyAM bIjA paNa ghaNuM paricArakajane bhUti, bhakta ane vetana (pagAra) ApIne niyukta karavAmAM AvyA hatA. teo mAMdA, glAna, regI ane kamajora mANasanI auSadha, bhaiSajya, bhakti ane pAnathI sevA karatA hatA. cikitsAzAstranA abhyAsa karyA vagara ja je vaidyanI pravRtti-vaidho kevI rIte bImAranI cikitsA kare che ?-A badhuM joIne bImArone maTADavAno anubhava meLave che te mANasa ahIM "jJAyaka' nA rUpamAM prayukta thayela che. je pitAnI tarkaNAzaktinA AdhAre IlAja vageremAM nipuNa hoya che teo ahIM "kuzaLa zabdanA rUpamAM gRhIta thayA che. viziSTa dutpAdaka kuSTha vagere rogathI je pIDAtA rahe che evA mANase ahIM vyAdhita zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 310 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdathI gRhIta thayelA che. eka dravya-sAdhya davAnuM nAma "auSadha" che ane je aneka (ghaNI) davAonA mizraNathI taiyAra karavAmAM Ave che te zreSajya che. (taeNaM Nade uttarille vaNasaMDe egauM maha' alaMkAriyasabha karAvei aNegakhaMbhasaya. saniviTTha jAva paDirUva, tatthaNaM bahave alaMkAriyapurisA dinnabhaibhattaveyaNA vAM samari , mAkhaNa ca, anAdALa ca, nirALA, ca, rojiyA , dUralaann ya, alaMkAriyakamma karemANA 2 viharati taeNaM tIe nadAe pokkhariNIe bahave saNAhA ya aNAhA ya pathiyA ya, vahiyA ya karoDIyA ya kappaDiyA ya taNahArA ya, pattahArA ya kaTuhArA ya appegaiyA pahAyati, appegaiyA pANiya piyati appegaiyA pANiyaM saMvaha ti, appegaiyA visajjiya se ya jallamalaparisamanidaM supivAlA mudde sukhaM viraMti) tyAra pachI te maNikAra zreNI naMde uttara dizAnA vanakhaMDamAM eka vizALa nApita karmazALA ( hajAma zALA ) banAvaDAvI. te paNa seMkaDe thAMbhalAo upara bAMdhavAmAM AvI hatI. evAmAM te khUba ja manarama lAgatI hatI. temAM ghaNA nApita (hajA) bhati, bhakta ane vetana (pagAra) ApIne niyukta karavAmAM AvyA hatA. teo tyAM ghaNA zramaNanA, brAhmaNanA, sanAtha temaja anAthajanA, glAnA, regIonA ane durbaLa mANasenA vALa kApatA hatA. te naMdA puSkiriNI (vAva) mAM keTalAka sanAtha, keTalAka pathika, keTalAka pathika, keTalAka kaTika, keTalAka kArpeTika, keTalAka tRNahAraka (cAranA bhArAo ucakanArA) keTalAka patrahAraka, keTalAka kAchahAraka, ( lAkaDAM vagere vecavAno dhaMdho karanArA) snAna karatA hatA, pANI pItA hatA. ane keTalAka te temAMthI pANI bharatA rahetA hatA. keTalAka mANase te sveda, jaLamAM upara tarI AvatA zarIranA mela ne pANImAMthI bahAra kADhatA hatA. ane bIjA keTalAka mANase parizrama, nidrA, bhUkha ane tarasa te pANI pIne maTADatA hatA. A rIte ghaNA mANaso te puSkariNImAM AnaMdapUrvaka pitAne vakhata gALatA hatA. ( rAyaziviniro vi nAtha vaDuMgaLo $ te jalaramaNavivihamajjaNakayalilayA gharaya kusuma satyarayaaNegasauNagaNaruyaribhiya hemu suduM juduM maramALora vikapha) ane bIjuM te vadhAre zuM kahIe. rAjagRha nagaranI bahAra AvanArA ghaNA mANase ghaNI jAtanI jaLa-krIDAo ane ghaNI jAtanA majajane (snAna) karIne temaja kadalI ane latAgRhothI, pupinI sugaMdhita rajathI ane ghaNA pakSIonA madhura kalaravathI yukta A varSamAM AnaMdathI masta thaIne lahera karatA hatA-vicaraNa karatA hatA. su. "" zrI jJAtAdharma kathAga sUtraH 02 311 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'taerNa NaMdAe pokkhariNIe' ityAdi TIkArtha-(tagi) tyArabAda (iAra vAvaLig oThThAvALo , vicALo ja pANiyaM ca saMvahamANo ya bahujaNo aNNamaNNa evaM vayAsI dhaNNe NaM devAnupiyA! NaMde maNiyAraseTThI kayatthaM jAva jammajIviyaphale jassaNaM imeyArava NadA pokha. vaLI vADA nA vaTavA, nAsA pufthamije te veva tathaM rAhuti 10/saMDesu jAva rAyagiha viNiggao jattha bahujaNo AsaNesu ya sayaNesu ya sannisanno ya raMtuTTo ya verajhamALo ja cho mALo ca muhUM mudde vi ) te naMddA puSkariNI (vAva) mAM snAna karanAra, pANI pInAra, ane temAMthI pANI bharanAra, dareke dareka mANasa paraspara A pramANe vAta karavA lAgyA ke he bhAI! maNiyAra zreSThI naMdane dhanyavAda che. te kRtArtha thaI gayuM che. teNe pitAnA janma jIvananuM phaLa sArI rIte meLavI lIdhuM che. kemake teNe A cAra khUNAovALI pratirUpa vagere guNothI yukta evI naMdA nAme ramya vAva banAvaDAvI che. ane vAvane cAre bAjue cAra vanaNaMDe banAvaDAvyA che. pUrva dizA taraphanA vanapaMDamAM eka vizALa citrasabhA banAvaDAvI che, vagere pahelAnI jemaja ahIM samajI levuM joIe. e cAre vanaSaDemAM rAjagRha nagarathI AvIne mANase Asane temaja zayane upara besIne, sUIne ane vanakhaMDanI zobhAne jotAM, tadaviSayaka kathA-vArtA-(vanagaMDa saMbaMdhI vakhANe) eTale ke carcAo karatAM sukhethI vicaraNa karatA rahe che. (te banne vacce capune jayAre sTopa suladdhe mANussae jammajoviyaphale naMdassa maNiyArassa taeNaM rAyagihe siMghADaga jAva bahujaNo annamannassa evamAikkhada 4 dhanneNaM devANuppiyA ! gaMde maNiyAre soceva gamao jAva suhaM suheNaM viharai, taNaM se gaMde maNiyAre bahujaNassa aMtie eyamaI socA Nisamma haDatuDhe dhArAhayakalaMbagaM piba mUriya roma pa4 nAyA solavaUkumavALe vidura ) ethI naMda maNiyAra kharekhara savizeSa dhanyavAdane egya che. te viziSTa puNyazALI che ane viziSTa AnaMdane upabhoga karanAra che. A lekamAM manuSya janma ane jIvananuM phaLa teNe saMpUrNapaNe meLavI lIdhuM che. A rIte ja rAjagRha nagaranA aMgATaka vagere rAjamArgo upara UbhA rahIne ghaNA mANaso paraspara vAta karatA hatA. saMbhASaNa karatA hatA, prajJApanA karatA hatA ane prarUpaNA karyA karatA hatA. teo kahetA ke he bhAI! naMda maNikAra zeThane dhanya che, te kharekhara kRtArtha manuSyabhava saMbaMdhI janma ane jIvanane saphaLa banAvyAM che. teNe keTalI sarasa naMdA nAme cAra khUNavALI vAva baMdhAvI che. tyAM ghaNu mANaso sukhethI zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 312 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicaraNa kare che-vagere ahIM paNa pUrvavatuM varNana samajI levuM joIe. maNikAra zreSThi naMda ghaNu mANasanA mathI pitAnA vakhANa sAMbhaLatA tyAre bahu ja AnaMdita ane saMtuSTa thaI jato hato. meghanI dhArAothI Ahata kadaMba puSyanI jema tenuM zarIra romAMcita thaI jatuM hatuM. A rIte ghaNA mANasanA mukhethI pitAnAM vakhANa sAMbhaLIne te zAMta gauradayathI khUba ja AnaMdamAM mata rahete hate. | sUtra "pa" | " tane tAra vaMsa' rUcAri- TIkAI-(tator) tyArapachI(tara nA maLiyA drita banavA javA karatanahi soDhA rokAcA 32mUvA-te kA te maNikAra zreSThinA zarIramAM kaI eka vakhate prabaLatarazAMta gaurava janita karmanA udayathI 16rogo ane AMtake pragaTayA. thoDA vakhata sudhI zarIramAM je mAMdagI rahe che jema ke tAva vagere te uga ane je mAMdagI zarIramAM kAyama mATe rahe che jemake kedra vagere te Ataka kahevAya che. te seLa nA nAma A pramANe che-(1)zvAsa-urdhva dhAsa,(2)kAsa-udharasa (3)javaratAva, (4) dAha-dAhajavara, (5) kukSizula, (6) bhagaMdara, (7) arza-harasa, (8) ajIrNa-apa (9) dRSTizala (10) mastakazula (11) arocaka bhojana vagere tarapha aNagamo thavuM, (12) akSivedanA (13) karNavedanA, (14) khAja-kharajavuM, (15) jalodara (16) koDha (ta maNiyAraTTI , kordi yArthahiM abhibhUe samANe koDubiyapurise sahAvei, sahAvittA, evaM vayAsI, gacchaha Na tuLabhe devANuppiyA ! rAyagihe, siMghADaga jAva pahesu mahayA 2 saheNaM ugbosemANA 2 evaM vayaha evaM khalu devANuppiyA ! Nadassa maNiyArasedvirasa sarIragasi solasa rogayaMkA pAuThabhUyA-ta jahA-sAse jAva koDhe ta joNa icchai devANuppiyA ! vejjovA vejjaputto vA jANaovA 2 kusalovA 2 naMdala maNiyArassa tesiM ca Na solasaNha rogAyakANaM egamavirogAyaka uvasAmettae tassa NaM devANuppiyA ! zrI jJAtAdharma kathAMga sUtraH 02 313 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maNiyAre viula atthasaMpayaM dalayai tti kaTu docca pi taccapi ghosaNa ghosei) soLa jAtanA roga ane AtaMkathI pIDAelA maNikAra zreSThI de kauTuMbika puruSone bolAvyA ane bolAvIne teNe temane kahyuM ke he devAnupriyo! tame jAo ane rAjagRha nagaranA mRgATaka vagere rAjamArgo upara A pramANe moTethI ghoSaNA karIne kaho ke he devAnupriye ! maNikAra zreSThi naMdanA zarIramAM bhoLa gAtaka utpanna thAya che. teo zvAsathI mAMDIne kucha sudhI saLa roga ane AtaMke paryanta che. mATe he devAnupriye ! sAMbhaLe, vaidya hoya ke vaidyaputra hoya, nAyaka hoya ke jJAyakaputra hoya, kuzala hoya ke kuzalaputra haya, game te hoya, je A maNikAra zreSTinA seLa roga ane AtaMkamAMthI eka roga athavA to eka taka paNa maTADI zakaze. he devAnupriye ! maNikAra zreSTinaMda tene puSkaLa pramANamAM dhana saMpatti Apaze. A pramANenI ghoSaNA tame vAraMvAra be traNa vakhata gheSita kare. (ghosittA pramAnnityaM pagirdu, te di tava vAri) ghoSaNuM karIne tame amane khabara Ape. A rIte naMdanI AjJA meLavIne te kauTuMbika ke e zeThanI AjJA pramANe ja gheSaNa (DhaDhero) karI ane tyAra pachI naMdane tenI khabara ApI. ( tALa sAjidde rameyAranAM ghaNAM sojA Nisamma bahave vejjAya, vejjaputtA ya jAva kusalaputtA ya satthakosahatthagayA ya kosagapAyahatthagayA ya siliyAhatthagayA ya guliyAhatthagayA ya osaha bhesajjahadhagayA ya sarahiM 2 gihehito nikkhama ti, nikkhamittA rAyagiha nayara majjha majjheNa jeNeva nadassa maNiyAra seTThissa gihe teNeva uvAgacchati ) A rIte gheSaNa sAMbhaLIne ane tenA vize vicAra karIne rAjagRha nagaramAMthI ghaNA vidyA, vaidyaputra, yAvat kuzale ane kuzalaputre potapotAnA hAthamAM surA vagere zastro ane bhAja, carmamaya upakaraNa eTale ke cAmaDAnA sAdhane, kirAtaka (kariyAtuM) auSadhane, gALIne, auSadha bhaiSajyane laIne pitApitAnA gharathI bahAra nIkaLyA ane nIkaLIne rAjagRha nagaranI vacce thaIne jyAM maNikAra zreSTi nanuM ghara hatuM tyAM pahoMcyA. (3vArijIttA naMdara zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 314 Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarIra vAsaMti tesiM royAyaMkANa NiyANaM pucchaMti, dassa maNiyArasedvissa bahUhiM ucalaNehi ya, vamaNehi ya, vireyaNehi ya, seyaNehi ya, avadasaNehi ya,avaNhANehi ya, aNuvAsaNehi ya vatthikamme hi ya nirUhehi ya,sirAvehehi ya,tacchaNAhi ya,pacchaNAhi ya, sirAveDhehi ya, tappaNAhi ya, puDhapAgehi ya, challIhi ya, vallIhi ya, mUlehi ya,kaM dehi ya, pattehi ya,pupphehi ya, phalehiya, bIehi ya, silimAhi ya, guliyAhi ya, osahehi ya, bhesajjehi ya, icchati tesiM solasaha rogAya kANaM egamavi rogAyaka ubasA. mittA, no veva saMvAti vAra) tyAM jaIne teoe naMda zreSTinA zarIrane tapAsyuM, tapAsIne te roga ane AtakanA nidAna (reganuM mULa kAraNa) vize pUchaparacha karI. tyArabAda vidyAe maNikAra zreSThinI ghaNI jAtanA udbalanethI-zarIranA lepa vizeSathI, udvartanathI-malApakarSaka dravya soga vizeSane zarIra upara coLavAthI, snehapAnethI-auSadhIomAM paripakava thayelA thI vagere te pIvaDAvavAthI, vamana ( UlaTI) karAvavAthI virecana karAvavAthI, garama pANImAM snAna karAvavAthI, lekhaMDa vagerene agnimAM tapAvIne zarIranA keI vizeSa avayavane DAmavAthI avanathI -kharajavuM vagere maTADavA mATe zarIra upara tadanakala dravyamizrita pANImAM vAraMvAra snAna karAvavAthI, ana. vAsanothI-yaMtra vaDe gudAmArgathI peTamAM tela vagere pahoMcADavAthI, vastikarmothI-maLane bahAra kADhavA mATe gudAmAM varyAdine praviSTa karAvavAthI nirahAthI-dravyamAM paripakava thayelA telanA prayogathI, virecana karAvavAthI, zirodhathI kharAba lehIne bahAra kADhavA mATe zirA-nasane kApavAthI-nADIvedhathI, pratikSaNathI charA vagerethI bahu ja kuzaLatAthI cAmaDIne cholavAthI, zirAveSTathI-nADI veSTanathI, snigdha padArtha vaDe zarIranA upara mAlIza karavAthI, puTapAkathI-pAka vizeSathI taiyAra karavAmAM AvelI auSadhIothI, chAle (choDa) thI-nie zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 315 Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagerenI chAleAthI, guDu jyAdi-gaLA vagere latAethI temaja mULa, kado, patra, puSpa, phaLa, khI, zilikA-cirAyatA, gALI, auSadha, bhaiSajyathI te seALa rAga ane AtaMkAmAMthI eka rAga ane eka AtaMkane maTADavA mATe cikitsA ( ilAja ) karI paNa te leke tenA eke ya roga ane eka ya AtaMkane paNa maTADavAmAM zaktimAna thaI zakayA nahi, (tattva te ve vennA 26 nAphe no saMcAeM ti vesi solasaha rogAyaMkANaM egamavi rogAyakaM uvasAmittara, tAhe sattA lAva pakriyA) jyAre badhA vaidyo 6, te seALa rAgAMtakAmAMthI ekeya rAga ane AMtakane paNa maTADavAmAM sama thai zakayA nahi tyAre zrAMta ane tAMta thaine potapotAne ghera pAchAjatA rahyA. (taLa na'te tehiM sonerUM roLAya chuM abhibhUe samANe naMdA pokkharaNie muchie giddhe gaDhie ajjJovavaNNe tirikkhajoNi ehi, nibaddhAue baddhavaesie aThThaThu haTTavasaTTe kAlamAse kAla kiccA naMdAe poraLINa mRtyurIva kucchasi vruttA canne) seALa rega ane Ata kAthI khUba ja kaMTALelA te naMda zreSThi naMdA vAvamAM mUti mati eTale ke atyaMta Asakta manathI tanmaya AtmapariNAma yukta thaI gayA. ethI teNe pradezakha dhanI apekSAe tiya ca Ayune khaMdha karI lIdheA. manathI duHkhI. zarIrathI vyathita ane puSkariNI ( vAva ) mAM Asakta antaHkaraNathI eTale ke tenA sukhanA viyAganI sabhAvanA karIne khUba ja pIDita thaIne-Ata dhyAna karatAM teNe mRtyunA samaye deha choDayA. deha cheADIne naMda zreSThi te naMdA puSka NImAM ja eka deDakInA garbha mAM deDakAnA paryAyathI utpanna thai gayA. sUtra 6 zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 316 Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 taNaM gaMde dadure gabhAo' ityAdi TIkA (takhkhuM) tyArapachI (phebruY) naMda zeThaneA jIva deDakAnA (TCAjo viNimukke samANe ummukkabAlabhAve vinnAyapariNayamitte jobbaNagamaNupatte naMdAe zenksaranauta mimALe ravir)gamAMthI khahAra AvIne jyAre mATA thaI gayA. eTale ke bacapaNa vaTAvIne juvAna thaI gayA ane khIja deDakAMnI jema kUdavAnuM, vagere AvaDI gayuM tyAre te juvAna thaine naMdA puSka riNImAM ja vAraMvAra krIDA karatAM sukhethI peAtAneA vakhata pasAra karavA lAgyA. ( taNaM NaMdAe pokharaNIe bahujaNe vhAyamANo ya piyai ya pANiyaca sNvhmALo annamannastavamAvarU 4) naMdA vAvamAM jyAre rAjagRha nagaranA leke AvIne snAna karatA, pANI pItA, temAMthI pANI bharatA tyAre teo paraspara A pramANe vAtacIta karavA mAMDatA, sA~bhASaNA karavA mAMDatA, prajJApanA ane prarUpaNA karavA mAMDatA ke ( dhannenuM levAnubiyA ! te maLicAre narasAM mecAvA naMddI pujavALI trApoLA gAva divA) he devAnupriya! maNikAra zreSThi naMdane dhanyavAda che. kAraNa ke A cAra khUNAvALI temaja sarakhA kinArA vALI naMdA vAva bahu ja ramya khaMdhAvI che. ( nasabaMdhI purasthimilphe vasate cittasabhAaNega khabha0 taheva cittAri sahAo jAtra jammajIviyaphale - taraNaM tassa dadurarasa ta abhikkhaNaM 2 bahujaNassa atie eyamaTThe soccA Nisamma rUmecA ne ajJasthira 6) vAvanA pUrva dizAnA vanaDamAM seMDA thAMbhalAethI zeAlatI citrasabhA manAvI che. A pramANe cAre cAra vanaDAmAM cAra sabhAe taiyAra karAvaDAvI che. kharekhara te maNikAra nada zeThane manuSya janma ane jIvana ane saphaLa thaI gayAM che. teNe peAtAnA manuSya janma ane jIvananuM phaLa sArI peThe meLavI lIdhu che. A rIte ghaNA mANasenA mukhethI vAra vAra peAtAnAM vakhANa sAMbhaLIne ane hRdayamAM avadhata karIne deDakAne A pramANenA AdhyAtmika vicAra yAt maneAgata saMkalpa ubhA ke ( le hiM mane marmeyAruuve sadde Nisatapuvve ttikaTu subheNaM pariNAmeNaM jAva jAisaraNe samuppanne, putranArUM samma samAna r tAM tana vavuMdurasa meyAdave asthira) mane ema thAya che ke A zabdo pahelAM me sAbhaLyA che. A jAtanA vicArathI tene vizuddha adhyavasAyane lIdhe jAtismaraNa jJAna utpanna thaI gayuM. ethI teNe peAtAnA pUrva janmanI badhI vigata jANI lIdhI. tyArabAda te deDakAne A rIte vakSyamANu rUpathI AdhyAtmika yAvat manogata maraNurUpa sa kalpa utpanna thayA ke ( evaM khalu ahaM iheba rAyagihe nayare de NAma maNiyAre aDDhe jAna apari zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra : 02 317 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUe / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagava' mahAvIre samosaDhe, taeNa samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie paMcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM jAva paDivanne ) pahelAM A rAjagRha nagaramAM ja naMda nAme maNikAra zreSTi hatuM. huM vizeSa rUpathI dhana-dhAnya vagerethI samRddha temaja janamAnya (lokamAM pUchAto) hato. te kALe ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra tyAM padhAryA hatA. meM teozrI pAsethI pAMca aNuvrata ane sAta zikSAtra rUpa zrAvaka dharma svIkArI lIdhuM hatuM. (tati mahuM bannayA cA pAdu raM 2 kAra mirajItta vidine) koI eka vakhate asAdhunA darzanathI temaja bIjA paNa ghaNAM kAraNothI huM mithyAtvabhAva rUpamAM pariNata thaI gaye. (tag saE annayA kayAI gimhakAlasamayaMsi jAva uvasaMpajjittA NaM viharAmi, evaM jaheva ciMtA ApucchaNaM nadA pukkhariNA banaDA, sahAo ta ceva savva jAva naMdAe pukkhariNIe dadurattAe uvavanne, ta' ahoNaM, aha ahanne, apunne, akayapunne niggathAo pAvayaNAo naTUThe bhaTUThe paribmaThe ta seyaM khalu mamaM sayameva pRthva dilIpuM vaMvALuadhAruM sattasiva vAvayAruM kavavijJAna viratti) keI eka vakhate unALAmAM yAvatu pauSadhazALAmAM pauSadha dhAraNa karIne beThA hatA tyAre mArA manamAM evo vicAra udbhave evI ApRcchanA thaI, naMdA puSkariNI taiyAra karAvavAno vicAra thaye, vanakhaMDo temaja sabhAone banAvavAno vicAra thaye, e rIte pahelAMnA janmanI badhI vAta yAda AvI eTale ke tene A jAtanuM smaraNa thayuM ke jyAre huM aSTama bhaktanI tapasyAnuM vrata laIne pauSadhazALAmAM beThe hate. mArI aSTama bhaktanI tapasyA pUrI thavAnI hatI te vakhate tarasa ane bhUkhanI pIDAe mane vyAkuLa banAvI dIdhuM. tyAre mane vicAra AvyuM ke te leke dhanyavAdane lAyaka che ke jemanA vaDe baMdhAyelA jaLAzayo atyAre paNa hayAta che. ethI huM paNa savAra thatAM ja zreNika rAjAnI AjJA meLavIne rAjagRha nagaranI bahAra IzAna keNamAM naMdA nAme vAva baMdhAvaDAvuM. A rIte vicAra karIne meM zreNika rAjAne jyAre pUchayuM tyAre temaNe mane tenI AjJA zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 318 Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApI dIdhI. temanI AjJAthI ja meM naMdA nAme puSkariNI baMdhAvI che. tenI cAre dizAomAM cAra vanaSaDo repAvyA. surakSita thayelAM vanaSaDe khUba ja vRddhi pAmyA pUrva dizA taraphanA vanakhaMDamAM meM eka citrasabhA banAvaDAvI hatI dakSiNa dizAne vanakhaMDamAM eka vizALa mahAnasa zALA (rasoI ghara), pazcima dizAnA vanaNaMDamAM cikitsAlaya (davAkhAnuM) ane uttara dizAnA vanakhaMDamAM alaMkArika sabhA banAvaDAvI. rAjagRha nagaranA ghaNA mANase puSkariNImAM snAna karatA, pANI pItA ane temAMthI pANI bharatA hatA tyAre teo paraspara vAtacIta zarU karavA mAMDatA ke he devAnupriya ! maNikAra zreSThi dhanyavAdane lAyaka che. katArtha che, kemake teNe kevI sarasa naMdA puSkariNI banAvaDAvI che. A rIte pitAnA ja vakhANa sAMbhaLIne huM khuza khuza (haskula) thaI jate ane mAruM haiyuM saMtuSTa thaI jatuM hatuM. huM te vakhate zAta gauravanA udayathI khUba ja AnaMdamAM magna thaI jato hate. koI eka samaye maNikAra zeThanA bhAvamAM mArA zarIramAM prabaLatara zAta gaurava janita karmanA udayathI seLa roga ane AMtaka prakaTa thayA. ghaNuM vaidyo AvyA paNa teo mAre eka roga paNa maTADI zakyA nahi. vaidya paNa nirAza thaIne pAchA jatA rahyA hatA. A rIte roga ane AtakothI pIDita thaine huM naMdA vAvamAM bebhAna thaIne sukhanA viyeganI saMbhAvanAthI ja ArtadhyAna karato chevaTe mRtyunA samaye maraNa pAme. mRtyu bAda huM e naMdA vAvamAM ja deDakAnA paryAyathI utpanna thaye chuM. A rIte jAtismaraNa jJAna prApta thatAM te deDakAe pitAnA manamAM vicAra karyo ke-are ! are ! huM keTalo badhe adhanya chuM. pApI chuM ane akRta puNya chuM. nigraMtha pravacanathI bhraSTa thaIne ja mArI AvI dazA thaI che, ethI have huM pUrvabhavamAM svIkArelA pAMca aNuvrate, ane zikSAtratAne svIkArI lauM. (ghauM lahera hittA puvva paDivannAI paMcANuvvayAI sattasikkhAvayAI Aruhei, AruhittA imeyAsva abhiggahaM abhigiNhai, kappa me jAva jI cha8 chaTeNa aNikhittaNa to magi mAmANasa varittA) A rIte teNe vicAra karyo. vicAra karIne pUrva bhavamAM svIkArelAM pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvatane teNe pite ja dhAraNa karI lIdhA. dhAraNa karIne teNe e jAtane niyama lIdhe ke have jIvananI chellI paLa sudhI anDara rahita SaSTha SaSTha bhaktanI tapasyA vaDe mArA Atama pariNAmenI vRddhi karato ja rahIza. ( sa vi ca pArakhaift kappai me NadAe pokkhavaraNIe, paripera tesu phAsueNa pahANodaeNa ummaddaNollo. liyAhiya vitti kappemANassa viharittae, imeyArUva abhiggahaM abhigeNhai, jAva kzIvAda chaThTha kAna vi) ane cheka bhaktanI pAraNAnA divase naMdA zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 [319 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAvanA kinArAnI cAre bAjunA acitta snAnedakathI temaja leke vaDe deha vartana karyA pachI vadhelA ane Amatema verAIne paDelA javanA loTa vagerethI pitAnA viDane zarIrane nirvAha karIza. A rIte teNe abhigraha laI lIdhe. Ama abhigraha dhAraNa karIne deDake SaSTha bhaktanI tapasyA karato Atmazuddhi karavAmAM tallIna thaI gaye. sUtra " 7 " 'teNa kAleNa teNa samaeNaM ' ityAdi TIkAtha-(tai #ALe te samagf) te kALe ane te samaye (bahuM mA ! guNasilae ceie samosaDhe parisA niggayA, taeNa naMdAe pukkhariNIe baDujaNo vhAyamANo ya 3 annamanna evaM vayAsI-devANuppiyA 1 samaNe 3 iheva guNasilae ceie samosade, taM gacchAmo NaM devANuppiyA ! samaNa bhagavaM mahAvIraM vaMdAmo jAva pajjuvAsAmo, eyaM me ihabhave parabhave ya hiyAe jAva aNugamiyattAe bhavissai) he gautama! guNazilaka nAmanA udyAnamAM huM vihAra karatA karatA AvyuM. rAjagRha nagaranA nAgari kenA samUhe mane vaMdana karavA temaja darzana karavA mATe pitapotAne gherathI mArI pAse AvyA. te samaye naMdI vAvamAM ghaNuM mANase snAna karatAM, pANI pItAM ane pANI bharatAM A pramANe vAta karavA lAgyA ke he devAnupriye ! ahIM guNazilaka caityamAM ja bhagavAna mahAvIra svAmI padhArelA che, eTalA mATe he devAnupriye ! cAle ApaNe zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana temaja namaskAra karIne temanI paryuM pAsanA-sevA-karIe. A bhava temaja parabhavamAM e vAta ja amArA mATe zreyarUpa thaze yAvata sukha vidhAyaka thaze. kharekhara e vAta ja kSemakAraka nizreyasakara ane bIjA bhavamAM paNa sAthe raheze. (taNa tarU haturaNa vahunAdara baMtA cama rokavA, niraksa, amezAre magi 6 mujJitathA) te mANasenI e vAte deDakAe paNa sAMbhaLI ane tene dhAraNa karI lIdhI. tyArapachI tenAM manamAM A jAtane vicAra sapharyo ke (gvuM chuM tamane mArja kAvIre deva jurijhara phag samosaDhe, taM gacchAmi gaM samaNaM 3 vadAmi, jAva pajjuvAsAmi evaM saMpehei, zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 320 Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tti tAko juvALo saLiye 2 uttararU) zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhu ahIM guNazilaka udyAnamAM padhArelA che. tyAre huM paNa zramaNa bhagavAna mahAvirane vaMdana yAvatu temanI paryuM pAsanA-sevA karuM. A jAtane teNe vicAra karyo, vicAra karyA pachI te naMdA vAvamAthI dhIme dhIme bahAra nIkaLe. (uttaritA jeNeva rAyamagge teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA tAe ukkidvAe dadura* jarUra thIrUvayamALe veva mama ti teLeva hAtha marg) bahAra nIkaLIne te je tarapha rAjamArga hatuM te tarapha cAlavA mAMDa. tyArapachI te pitAnI utkRSTa (zIgha) dekAnI gatithI cAlatA cAlate mArI tarapha Avyo. ahIM ( rUriyANa, vavANa, caMDANa, sidhA, vahuvA, kayA checANa) A padane paNa saMgraha kare joIe. te deDakAnI gati utkRSTa eTalA mATe varNavavAmAM AvI che ke deDakAonI gatimAM je utkarSa hoya che te gati tenAthI yukta hatI. te deDakAnA manamAM bhAre utsukatA hatI tenI gatimAM utsukatAne lIdheja tvarA AvI gaI hatI. zarIranI capaLatAthI yukta hovA badala, tIvra hovA badala, zIghatA yukta havA badala, zarIranA badhA avayanA kaMpanathI yukta hovA badala. bIjA sAdhAraNa deDakAo gati karatAM viziSTatA yukta havA badala ane apAyo ( Aphato) thI sAvadha thaIne cAlavA badala te gati kramazaH capaLa, caMDa, zIdhra, ughuta, jayanI ane cheka A vizeSaNovALI hatI. ( ima caNa seNierAyA bhabhasAre pahAe kayakouyabhaMgalapAyacchitte savvAlaMkAravibhUsie, hatyikhaMdhabaragae sakoraMTamalladAmeNa chatteNaM dharijamANeNa seyavara cAmarAhiM udhuvvamANAhiM hayagayarahamayA bhar3acaDagarakAliyAe cAura giNIe seLA saddhi saMghaDivuke mama vAcavA vAcharu) te vakhate udyAna rakSakanA mukhathI mArA AgamananI vAta sAMbhaLIne " bhabhasAra " e bIjA nAmavALA zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 321 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreNika rAjA mane vaMdana karavA mATe taiyAra thayA. teo snAnathI paravArIne kautuka, maMgaLa ane prAyazcitta vidhi pUrI karI ane hAthI upara savAra thaIne jhaDapathI AvI rahyA hatA. te vakhate teo badhI jAtanA alaMkArothI vibhUSita hatA. temanA upara keraMTa punI mALAthI zobhatuM chatra chatradhArIoe tANeluM hatuM. camara DhALanAra nekare temanA upara zubhra uttama camaro DhaLI rahyA hatA. haya (ghaDA) gaja, ratha ane mahAbhanA samUhathI yukta caturaMgiNI senAthI teo vIMTaLAyelA hatA. (tatri biyarasa che jemAM zAvi. raeNa vAmapAega akate samANe atanigdhAiekae yAvihotthA taeNaM se daddure atthAme abale akIrie apurisakAraparakkame AdhAraNijamitti kaTTa egaMtamavakamai, avakkamittA kArayalapariggahiyaM matthae aMjali kaTUTu evaM vayAsI) kudakA mArate te deDako zreNika rAjAnA koI eka gheDAnA TaTTane DAbA pagathI AkrAMta thaI gayo eTale ke tene DAbe paga tenA upara paDI gaye. tethI deDakAnAM AMtaraDAM tUTI gayAM. AMtaraDAM tUTatAM ja te deDake hAlavA cAlavAmAM asamartha thaI gayo. tenuM AtmabaLa naSTa thaI gayuM. tene utsAha maMda thaI gayo. te purUSArtha temaja parAkrama rahita thaI gaye. jyAre tene ema lAgyuM ke have e zarIra TakavuM muzkela che, tyAre te bahu ja prayatnathI eka tarapha jyAM mANasanI avara javara hatI nahi tyAM jato rahyo. tyAM jaIne teNe pitAnA baMne hAthanI aMjaLi banAvI ane tene mastake mUkIne manamAM ja teNe A pramANe kahyuM--(norathaLa nAra daMpattaof TmorathuLa mama ghArita kAra caMpAviukaamss puTviM piyaNa' mae samaNassa bhagavaA mahAvIrassa aMtee savvaM pANAivAyaM paJcakkhAmi jAva savva pariggaraM paJcakkhAmi jAva jova, satva asaNaM 4 zrI jJAtAdharma kathAga sUtra : 02 322 Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paccakkhAmi jAvajIvajaM pi ya Na imaMsarIraM i8 kaMta jAva mA phusaMtu eyaMpiNaM rimeei vasima tti H vosirarU) yAvat siddhigati nAmaka sthAnane prApta karelA ahaMta bhagavaMtane mArA namaskAra che, yAvat siddhi gati nAmaka sthAnane meLavavAnI IcchA karanArA mArA dharmAcArya zramaNa bhagavAna mahAvIrane mArA namaskAra che. pahelAMnA bhAvamAM paNa meM sthUla rUpathI zramaNa bhagAna mahAvIranI najIka prANAtipAtane parityAga karyo hato. A rIte ja sthaLa mRSAvAdanuM, skUla adattAdAnanuM, sthUla mithunanuM, ane sthUla parigrahanuM paNa meM pratyAkhyAna karyuM hatuM. sthUla mRSAvAda vagere ahIM "yAvat ' zabda vaDe saMgRhIta thayA che. tyAre have huM A bhavamAM paNa temanI najIka sarve prANAtipAta yAvata sarva pari. grahanuM mRtyu sudhI pratyAkhyAna karuM chuM. temaja je ISTa, kAMta A mAruM zarIra che ke jenA mATe mArA manamAM A jAtanA vicAro hatA ke ene kaI paNa rega ane AMtaka sparza kare nahi tene paNa huM mamatva vagara thaIne chellI paLa sudhI tya' chuM. A rIte vicAra karIne teNe badhI vastuone tyajI dIdhI. (taeNaM se daddure kAlamAse kAlaM kiccA jAva sohamme kappe daddurava Disae vimANe uvavAyasabhAe duradevattAe, ujavanne evaM khalu goyamA! dadureNa sA divvA. viThThI, raddhA, pattA misa manAvA) tyArabAda te deDake kALanA samaye kALa karIne cAvatuM saudharmaka9pamAM darAvataMsaka vimAnamAM upapAta sabhAmAM dara devatAnA paryAyathI utpanna thayA. A rIte deDakAna caritra vize varNana karIne bhagavAna mahAvIra svAmIe gautamane kahyuM ke he gautama! A rIte te dara deve te divyadevardhi meLavI che, tene svAdhIna banAvI che ane tene pote bhegavavAne lAyaka banAvI che. have zramaNa bhagavAna mahAvIrane gautama pharI pUche cha ( daddurassa NaM bhaMte ! devarasa kevaiyakAla Thii paNNattA 1 goyamA ! cattAri paliovamAI ThiI paNNattA se NaM bhaMte ! dadure deve tAo deva logAo AukkhaeNa avaquoi faagi myaM jarA hiM ri?i ) he bhadanta ! tyAM dara devanI keTalI sthiti thaI che? prabhu kahe che ke he gautama ! tenI cApalyopama jeTalI sthiti thaI che. gautama pharI teozrIne pUche che ke he bhadanta !te dara deva tyAMthI-te devalokamAMthI-AyuSyanA kSaya, bhavanA kSaya, temaja sthitine kSaya thayA bAda zarIrane-devasaMbaMdhI zarIrane tyajIne kayAM jaze? (fhuM 32 vijJahi) kayAM janma prApta karaze? bhagavAne A praznano javAba A pramANe A ke (goyamA! mahAvidehe vAse sijjhihii, bujjhihii, muccihii, parinivvAhii, savva surakSA hi ca) he gautama! te dara deva AyuSyane kSaya thayA bAda, bhavane kSaya thayA bAda, ane sthitine kSaya thayA bAda devalokathI cavIne mahAvideha kSetramAM janma prApta karIne tyAMthI ja siddha thaze. vimala-kevala lekathI zrI jJAtAdharma kathAga sUtraH 02 323 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te sakala lekAlakane jANanAra thaze, samasta (badhA) karmothI mukta thaze, samasta karmakRta vikAra vagara thayA badala te svastha thaze ane A rIte badhA duHkhane te antakaranAra thaI jaze (gvaM trachu vajU! samaM mAvA ma Le te maraNa varSathaLatNa amadR gumtte tti mi) A rIte jaMbU svAmIne samajAvIne gautama temane kahe che ke he jaMbU! zramaNa bhagavAna mahAvIre A teramAM jJAtAdhyayanane pUrvokta rUpe artha prarUpita karyo che. meM je temanA sukhathI sAMbhaLe che te ja tamane kahyuM che. meM AmAM potAnI meLe umerIne kaMIja kahyuM nathI | sUtra "8" | zrI jainAcArya ghAsIlAlajI mahArAja kRta jJAtAsUtranI anagAradharmAmRtavarSiNa vyAkhyAnuM teramuM adhyayana samApta 13 II zrI jJAtAdharma kathAMga sUtra: 02 324