________________
[ ૩૩ ]
પ્ર—શામાટે ભેદ કહા છે ?
-અવગ્રહણ કર્યા વિના ઇહિત ન થાય, અને નિશ્ચ
યથી સમજ્યા વિના ધારણ ન કરાય, અથવા કાકુ ન્યાયથી આ પ્રમાણે જ મતિજ્ઞાનના સંક્ષેપથી અવિશિષ્ટ અવગ્રહ વિગેરે ભાવ સ્વરૂપની અપેક્ષાએ મતાવ્યા, પણ જે વિસ્તારથી અઠ્ઠાવીસ ભેદ થાય છે, તે મતાવે છે.
अत्थाणं ओगहणंमि उग्गहा तह वियारणे इहा । ववसायमि अवाओ धरणंमि य धारणं विंति ॥ नि० ३ ॥ "
જે શેાધાય છે, પમાય છે, સમજાય છે, તે રૂપ વિગેરે અર્થા છે. તે અર્થોનું દર્શન થયા પછી તું ગ્રહણ થાય તે અવગ્રહ કહેવાય છે.
પ્ર૦—વસ્તુના સામાન્ય વિશેષ રૂપે અહીં અવિશેષપણ હાવાથી પ્રથમ દર્શીન છે, પણ જ્ઞાન નથી. એમ તમે ઇન કેમ બતાવ્યું ?
ઉ—તેને ઘણું આવરણ હોવાથી અને દર્શીનને એન્ડ્રુ આવરણ હાવાથી પ્રથમ દર્શન થાય છે, તે અવગ્રહ વ્યંજન અવગ્રહ અને અર્થાવગ્રહ એમ બે ભેદે છે.
પ્ર૦—વ્યંજન અવગ્રહ એટલે શું ?
ઉજેમ દીવાવડે અંધારામાં ઘડા ઢેખીએ, તેમ જેના વડે પદાર્થ જણાય તે વ્યંજન છે, અને તે ઉપકરણ ઈંદ્રિય સંબંધી આધ છે, અથવા શબ્દ વિગેરે પરિણતદ્રવ્ય સંધાત
3
