________________
[૧૪] આધેયરૂપ દ્રવ્ય પણ તેના નિબંધન હેવાથી અસંખ્યય ભાગાદિજ વૃદ્ધિ છે, તે પ્રમાણે દ્રવ્યની અનંત ભાગાદિ વૃદ્ધિમાં તેના પર્યાયમાં પણ અનંતભાગાદિ વૃદ્ધિ છે, તેથી છ સ્થાનક થયાં ?
ઉ–સામાન્ય ન્યાયને અનુસરી આ કહ્યું છે, તેથી એમજ છે, પણ જ્યારે ક્ષેત્ર અનુવૃત્તિએ પુગળોને ગણીએ તે તમે કહ્યું તેમજ થાય, અને પુગળની અનુવૃત્તિએ પચાર્યો ગણીએ તે તેમ થાય, પણ અહીં એમ નથી, કારણકે પિતાના ક્ષેત્રથી અનંતગણું પુદ્ગલે છે, અને તેનાથી પણ અનંતગુણું પર્યાય છે, માટે જ્યાં જેમ કહ્યું ત્યાં તે ઠીક છે, કારણ કે દરેક પ્રતિનિયત વિષય છે, (પુગળે ક્ષેત્રમાં જુએ, છતાં ત્યાં પ્રધાનના ક્ષેત્રને આશ્રયી હોવાથી ક્ષેત્ર ન જેવા છતાં જેટલા ક્ષેત્રમાં રહ્યું તે ક્ષેત્ર પ્રદેશમાં અનંતપણે લાગુ ન પડે, તેમ કાળમાં દ્રવ્ય જુએ તે અનંતા પણ હોય, પણ ત્યાં કાળને આશ્રયી પ્રધાનપણું હોવાથી કાળ સાક્ષાત્ ન દેખે, પુદગળ દેખે, છતાં ગણતરી કાળની લેવાથી તે અવધિજ્ઞાનીને અનંતા કાળનું જ્ઞાન ન હાય માટે અત્યંત ગુણ વૃદ્ધિ કે અનંત ભાગ વૃદ્ધિ ન લીધી તેમ હાનિ પણ લીધી નહીં) છે પ૯ છે ચલદ્વાર કહીને હવે તીવ્રમંદદ્વાર કહે છે,
फड्डाय असंखिज्जा, संखेजा यावि एगजीवस्स एक फडवओगे, नियमासव्वत्थ उवउत्तो॥ नि ६०॥
फड्डाय आणुगामी, अणाणुगामीय मीसगा चेव । पडिवाइ अपडिवाई, मीसाय मणुस्स तेरिच्छे ॥ नि ६१ ॥
